M I N I P R O J E K T Y

Ukad zerujcy do urzdze cyfrowych

Przedstawiamy
praktyczn aplikacj
ukadu zerujcego
firmy Texas
Instruments, ktry nosi
oznaczenie TL7705.
Projekt ten stanowi
uzupenienie przegldu
ukadw zerujcych
z EP 3 i 4/98.

Rys. 1.

Rys. 2.

Elektronika Praktyczna 4/98

Ukady zerujce mikroprocesor s jednym zpodstawowych ogniw kontroli

poprawnej pracy ukadu
mikroprocesorowego. Ich
funkcja sprowadza si zreguy do wytwarzania sygnaw zerujcych mikroprocesor, bd uaktywniania przerwa niemaskowalnych, ktre powiadamiaj go onadzwyczajnej sytuacji wsystemie.
Do takich ukadw nale produkty firmy Texas Instruments TL77xx. Do podstawowych zada tych ukadw naley wytwarzanie impulsu zerujcego po wczeniu zasilania wsystemie
oraz po obnieniu si napicia zasilania poniej zadanej

wartoci. Wytwarzane jednoczenie dwa impulsy zerujce s komplementarne: ujemny albo dodatni. Owyborze jednego znich decyduje uytkownik. Ta cecha ukadu jest dosy
wygodna,
bowiem
ukad pozwala na wykonanie zbiorowego
zerowania ukadw rnicych si polaryzacj impulsu zerujcego. Czas trwania impulsu jest okrelany
przez zewntrzn pojemno.
Ukady rodziny TL77xx
s wykonywane na kilka typowych napi nadzorowanych ipod literami xx
woznaczeniu kryje si warto tego parametru. Mamy
wic ukady: TL7702 (2V),
TL7705 (5V), TL7709 (9V),
TL7712 (12V), TL7715
(15V).
Na rys. 1 zosta przedstawiony schemat funkcjonalny ukadu TL77xx. Jest on
zbudowany zdwch komparatorw, rda napicia odniesienia, rezystorowego
dzielnika napicia,
bramki
logicznej
NAND, tyrystora oraz
dwch tranzystorw
wykonawczych.
Wszystkie ukady rodziny charakteryzuj
si jednakow budow, z wyjtkiem wartoci
rezystorw
dzielnika R1-R2. Dla
poszczeglnych ukadw s one rne:
TL7702: R1=0,
R2= rozwarcie;
TL7705: R1=7,8k,
R2=10k;
Rys. 3.

TL7709:
R1=19,7k,
R2=10k;
TL7712:
R1=32,7k,
R2=10k;
TL7715: R1=43,4k,
R2=10k.
Na rys. 2 przedstawiono
wykres czasowy pracy ukadu TL77xx, przy wahaniach
napicia zasilania (wartoci
napi na rysunku s podane dla ukadu TL7705). Po
wczeniu zasilania napicie
narasta do pewnej wartoci
(na rys. 2 okoo 3,6V). Do
tego momentu napicia na
wyjciach s nieznane. Potem ustala si stan zerowania. Ten stan trwa, poniewa na wejciu CT napicie

73

M I N I P R O J E K T Y

Rys. 4.

Rys. 5.

jest niskie. Gdy wzronie do

wartoci przeczenia, zostanie wczony tyrystor, ktry
bdzie rozadowywa zewntrzn pojemno, do tej
pory adowan przez rdo
prdowe 100A. Czas opnienia t d, podtrzymujcy
stan zerowania, jest obliczany ze wzoru:
td=1,3104C T, gdzie:
td - czas wyraony wsekundach;
CT - pojemno wyraona
wfaradach.
Napicie oczywicie narasta dalej, osigajc warto nominaln.
Napicie na elektrodach tyrystora
spadnie poniej jego wartoci trzymania UH, tyrystor
przestanie przewodzi iumoliwia
adowanie pojemnoci CT. Przedtem

Rys. 6.

74

jednak napicie na
wejciu odwracajcym komparatora K2
zmniejszyo si poniej wartoci napicia odniesienia, czyli stan zerowania na
wyjciach RESET
moe trwa dalej,
a do momentu, kiedy
napicie na CT wzronie
powyej napicia odniesienia.
Schemat proponowanego ukadu zerujcego
system mikroprocesorowy

WYKAZ ELEMENTW
Rezystory
R1, R2: 10k
Kondensatory
C1: 100nF
C2: 47F/25V
Pprzewodniki
U1: TL7705

Kompletny ukad i pytki drukowane s dostpne wAVT pod

oznaczeniem AVT-1177.

przedstawiono na rys. 3.
Pytka ukadu zostaa zaprojektowana wdwch odmianach: do montau pionowego (rys. 4) ido montau poziomego (rys. 5), wzalenoci od wymaga konstruktora. Monta elementw nie
powinien sprawi kopotu
elektronikowi-amatorowi
odowolnym poziomie zaawansowania, dlatego nie
bdziemy go opisywa szczegowo.
Uruchomienie ukadu
wzasadzie polega na doborze takiej pojemnoci C2
(patrz wzr wyej), aby zerowanie systemu mikroprocesorowego byo skuteczne wdowolnych warunkach pracy.
Warto tej pojemnoci jest
ograniczona wycznie przez

rozmiary kondensatora, ktry

uda si woy na pytk. Naszym zdaniem ciekawsze bd praktyczne ukady pocze pytki zerowania mikroprocesora. Podstawowy ukad
zerujcy mikroprocesor jest
pokazany na rys. 6. Dla przykadu zarzdza on dwoma
mikroprocesorami, rnicymi si stanem aktywnym wejcia zerujcego.
Zestaw kilku pytek naszego ukadu pozwala kontrolowa kilka napi zasilajcych (rys. 7). Wtym celu
wykorzystywano wejcie
ukadu RESIN, dziki niemu
sygna zerowania jest przenoszony na wyjcie kolejnego ukadu TL77xx.
Mirosaw Lach, AVT,
mlach@polbox.com

Rys. 7.

Elektronika Praktyczna 4/98