‫ﮔﻔﺘﺎر ﺷﺎدروان آﺴﺮوي در روز ﺟﺸﻦ ﻣﺸﺮوﻃﻪ‬

‫ﻣﻬﻨﺎﻣﻪ ﻣﺮداد ﻣﺎﻩ ‪1324‬‬

‫ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺳﺮرﺷﺘﻪداري اﺳﺖ‬

‫ﻣﺎ اﻣﺮوز ﺟﺸﻦ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻳﻢ‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ ﺟﺎي ﭘﺮﺳﺶ اﺳﺖ آﻪ ﭼﺮا اﻣﺮوز را آﻪ روز ﺳﻴﺰدهﻢ ﻣﺮداد اﺳﺖ ﺟﺸﻦ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ‬
‫دﻳﮕﺮان ﻓﺮدا را آﻪ ﭼﻬﺎردهﻢ اﺳﺖ ﺧﻮاهﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ در ﺳﺎﻟﻬﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭘﺎﺳﺦ دادﻩاﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻈﻔﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻩ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﺸﺮوﻃﻪ را در ﭼﻬﺎردهﻢ ﺟﻤﺎدياﻟﺜﺎﻧﻲ ‪ 1324‬ﺑﻴﺮون داد‪.‬‬
‫ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﺁزاديﺧﻮاهﺎن و ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮراي ﻣﻠﻲ ﺁﻧﺮوز را ﻋﻴﺪ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﻟﻬﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﺗﺎ هﻨﮕﺎﻣﻲآﻪ ﺗﻘﻮﻳﻢ اﻳﺮاﻧﻲ‬
‫دﻳﮕﺮ ﺷﺪ و ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﻤﺴﻲ ﺑﻪﻣﻴﺎن ﺁﻣﺪ‪ .‬در اﻳﻦ هﻨﮕﺎم ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺁن ﻋﻴﺪ را ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﻤﺴﻲ ﺣﺴﺎب آﻨﻨﺪ و ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﺪاﺳﺖ آﻪ در ﺣﺴﺎب اﺷﺘﺒﺎﻩ‬
‫آﺮدﻩ روز ﭼﻬﺎردهﻢ ﻣﺮداد را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ روز ﭼﻬﺎردهﻢ ﺟﻤﺎدياﻟﺜﺎﻧﻲ ‪ ،1324‬ﺳﻴﺰدهﻢ ﻣﺮداد ﻣﺎﻩ ‪ 1285‬ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﻳﻚ‬
‫آﺎر اﺷﺘﺒﺎهﻲ ﺑﻮدﻩ ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮاهﻴﻢ از ﺁن ﭘﻴﺮوي آﻨﻴﻢ و روز ﺳﻴﺰدهﻢ را ﺟﺸﻦ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫در ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺎﻳﺪ دﻳﮕﺮان هﻢ اﻳﻦ روز را ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬دوم ﺑﺴﻴﺎر ﺧﺸﻨﻮدﻳﻢ آﻪ اﻣﺮوز در ﻧﺸﺴﺖ ﻣﺎ ﺑﺎﻧﻮان ﻧﻴﺰ هﺴﺘﻨﺪ و در اﻳﻦ ﺟﺸﻦ و ﺷﺎدي ﺑﺎ ﻣﺎ‬
‫هﻤﺮاهﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬از دو ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻧﺸﺴﺘﻬﺎي ﺑﺎﻧﻮان ﭘﺎآﺪﻳﻦ در ﺁﺑﺎدان و ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن و ﺷﻴﺮاز ﺁﻏﺎز ﺷﺪﻩ وﻟﻲ در ﺗﻬﺮان ﻧﻤﻲﺑﻮد‪ .‬اﻣﺴﺎل‬
‫ﺳﻪ ﺗﻦ از ﺑﺎﻧﻮان ﺑﺎ ﻓﻬﻢ و ﭘﻴﺸﮕﺎم‪ ،‬ﺑﺎﻧﻮ ﭼﻬﺮﻩ ﻧﮕﺎر‪ ،‬ﺑﺎﻧﻮ اﻣﺎم ﺟﻤﻌﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻧﻮ ﺁذر‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﻮهﺮان ﺧﻮد از ﺷﻴﺮاز و ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن و آﺮﻣﺎﻧﺸﺎهﺎن‬
‫ﺁﻣﺪﻧﺪ و ﺑﻬﻤﺮاهﻲ ﺑﺎﻧﻮاﻧﻲ در ﺗﻬﺮان در اﻳﻨﺠﺎ هﻢ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺮﭘﺎ ﮔﺮدﻳﺪ و اﻣﺮوز ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎر ﺑﺮاي ﻧﺸﺴﺖ هﻤﮕﺎﻧﻲ ﺁﻣﺪﻩاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻴﻮﻩ ﺑﺮ ﺁﻧﺴﺖ آﻪ در ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺸﻨﻬﺎﻳﻲ آﺴﺎﻧﻲ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎز ﻧﻤﻮدن ﺳﻬﺸﻬﺎي ﺧﻮد ﮔﻔﺘﺎر راﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺧﻮاهﻢ ﭼﻨﺎن ﮔﻔﺘﺎري راﻧﻢ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ‬
‫ﻣﻲﺧﻮاهﻢ در ﭼﻨﻴﻦ روز و ﺳﺎﻋﺘﻲ ﺑﺎ ﺧﻮاهﺮان و ﺑﺮادران ﺧﻮد ﮔﻔﺘﮕﻮﻳﻲ آﻨﻴﻢ و ﻧﺘﻴﺠﻪهﺎﻳﻲ از ﺁن ﺑﺪﺳﺖ ﺁورﻳﻢ‪.‬‬
‫آﺴﺎﻧﻲ درﺷﮕﻔﺘﻨﺪ آﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺸﺮوﻃﻪ اﻳﻨﻬﻤﻪ ارج ﻣﻲﮔﺬارﻳﻢ و در آﺘﺎﺑﻬﺎي ﺧﻮد ﻳﺎد ﺁن ﻣﻲآﻨﻴﻢ و هﻮاداري ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﻣﺸﺮوﻃﻪ‬
‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺳﺮرﺷﺘﻪدارﻳﺴﺖ‪ .‬ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪهﺎي ﻧﮋاد ﺁدﻣﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﻳﺮان ﭼﻮن ﻣﻌﻨﻲ ﻣﺸﺮوﻃﻪ را ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ارﺟﺶ را هﻢ ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺁن ﻧﻴﺴﺖ آﻪ ﻳﻚ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮري ﺑﺮﭘﺎ ﺷﻮد و آﺎرهﺎ ﺑﺎ دﺳﺖ ﺁن ﻣﺠﻠﺲ ﭘﻴﺶ رود‪ .‬ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺑﺴﻴﺎر واﻻﺗﺮ‬
‫از اﻳﻨﻬﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺁن اﺳﺖ آﻪ ﻳﻚ ﺗﻮدﻩ ﺷﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﭘﻴﺪا آﺮدﻩ و ﺧﻮدش آﺎرهﺎي ﺧﻮدش را راﻩ ﺑﺮد و آﺴﻲ در ﻣﻴﺎن ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي روﺷﻨﻲ ﺳﺨﻦ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻌﻨﻲ ﺗﻮدﻩ و زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺗﻮدﻩاي را ﺑﺪﻳﺪﻩ ﮔﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﻮدﻩ آﻪ ﺑﻴﺴﺖ ﻣﻴﻠﻴﻮن‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﺎ آﻤﺘﺮ‪ ،‬از دﻳﮕﺮان ﺟﺪا ﮔﺮدﻳﺪﻩ‪ ،‬آﺸﻮري ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ ﺁن اﺳﺖ‬
‫آﻪ اﻳﺸﺎن دﺳﺖ ﺑﻬﻢ دادﻩ ?ﺳﻮد و زﻳﺎن? ﻳﻜﻲ ﮔﺮداﻧﻴﺪﻩاﻧﺪ‪ .‬ﺁن آﺸﻮر ﻣﻴﻬﻦ اﻳﺸﺎن اﺳﺖ آﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﺁن زﻧﺪﮔﻲ آﻨﻨﺪ و ﺑﺂﺑﺎدﻳﺶ آﻮﺷﻨﺪ و از‬
‫دﺳﺘﺒﺮد ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﻧﮕﺎهﺶ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁن اﺳﺖ آﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﺴﺖ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﮔﺮد ﺁﻣﺪﻩ هﻤﻪ ﺑﺎ هﻢ ﭘﻴﻤﺎن ﺑﺴﺘﻪاﻧﺪ آﻪ در ﻧﻴﻚ و ﺑﺪ و ﺳﻮد و زﻳﺎن ﻳﻜﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺮاي اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻴﺶﺁﻣﺪهﺎ ﻳﻚ ﺻﻒ ﭘﺪﻳﺪ ﺁورﻧﺪ و در ﺁﺑﺎد ﮔﺮداﻧﻴﺪن و ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻦ آﺸﻮر ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ آﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ :‬هﻤﭽﻮن ﻳﻚ‬
‫ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﺑﺎ هﻢ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺴﺮ ﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺗﻮدﻩاﻳﺴﺖ‪ .‬در هﺮ ﺗﻮدﻩ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﻤﺎن ورﺟﺎوﻧﺪي در ﻣﻴﺎن اﺳﺖ‪? .‬ﻣﻴﻬﻦ ﭘﺮﺳﺘﻲ? آﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻣﻌﻨﻲ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺁﺑﺎدي آﺸﻮر و ﺟﺎﻧﻔﺸﺎﻧﻲ در راﻩ ﺁزادي ﺁن و هﻤﺪﺳﺘﻲ و هﻤﺪردي ﺑﺎ هﻢﻣﻴﻬﻨﺎن ?ﻣﻴﻬﻦﭘﺮﺳﺘﻲ? ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺎﻳﺎي‬
‫هﺮ ﻣﺮد و زن ﺑﺎ ﺧﺮد و ﭘﺎآﺪﻟﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺎهﻲ آﺴﺎﻧﻲ اﻳﺮاد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪? :‬ﻣﻴﻬﻦ ﭼﻴﺴﺖ آﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﭙﺮﺳﺘﻴﻢ؟‪ ?...‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ‪ :‬ﻣﻴﻬﻦ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻲ اﺳﺖ آﻪ ﺁﺳﺎﻳﺸﮕﺎﻩ ﻣﺎﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺴﺘﮕﺎﻩ‬
‫ﻣﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﻣﺎﺳﺖ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﺴﺮ ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ و ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪيهﺎي زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ از ﺧﻮراك و ﭘﻮﺷﺎك و دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰهﺎ هﻢ از‬
‫اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲﺁﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺪﻣﺖ آﺮد و ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ?ﺧﺪﻣﺖ? آﺮدن اﺳﺖ‪.‬‬
‫روزي ﻳﻜﻲ ﺑﺎ ﻣﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪? :‬ﻣﻨﻜﻪ در ﺧﻮزﺳﺘﺎن هﺴﺘﻢ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺮﺑﻬﺎي ﺑﺼﺮﻩ را ﺑﺎ ﺁن ﻧﺰدﻳﻜﻲ هﻢ ﻣﻴﻬﻦ ﻧﺸﻨﺎﺳﻢ و ﻓﻼن ﻣﺮد زاﺑﻠﻲ‬
‫را ﺑﺎ ﺁن دوري هﻢ ﻣﻴﻬﻦ ﺧﻮد ﺷﻨﺎﺳﻢ؟‪?..‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﺎ ﺁن زاﺑﻠﻲ ﭘﻴﻤﺎﻧﻲ در ﻣﻴﺎن دارﻳﺪ و ﻧﻴﻚ و ﺑﺪ و ﺳﻮد و زﻳﺎﻧﺘﺎن ﺑﻬﻢ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻼ دﺷﻤﻨﻲ از ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺧﻮزﺳﺘﺎن ﺣﻤﻠﻪ آﻨﺪ ﺁن زاﺑﻠﻲ ﺑﻪ ﻳﺎري ﺷﻤﺎ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺘﺎﻓﺖ وﻟﻲ ﺑﺎ ﻋﺮﺑﻬﺎي ﺑﺼﺮﻩ ﭼﻨﺎن ﭘﻴﻤﺎﻧﻲ در ﻣﻴﺎن‬ ‫اﮔﺮ روزي ﻣﺜ ً‬
‫ﻧﻴﺴﺖ و اﮔﺮ روزي ﻳﻚ ﮔﺮﻓﺘﺎري ﺑﺮاي ﺧﻮزﺳﺘﺎن ﭘﻴﺶ ﺁﻳﺪ ﺁﻧﻬﺎ دﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻳﺎوري ﺑﺴﻮي ﺷﻤﺎ دراز ﻧﺨﻮاهﻨﺪ آﺮد‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﺟﺪاﻳﻲ آﻪ در‬
‫ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺁري ﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﻬﺎي ﺑﺼﺮﻩ ﻧﻴﺰ هﻤﺴﺎﻳﻪاﻳﻢ و هﻤﺒﺴﺘﮕﻲ هﻤﺴﺎﻳﮕﻲ دارﻳﻢ‪ .‬اﮔﺮ روزي ﭼﻨﺎن ﭘﻴﺶ ﺁﻳﺪ آﻪ ﺑﺎ ﻋﺮاق ﻳﻜﻲ ﮔﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﺁن ﻋﺮﺑﻬﺎ ﻧﻴﺰ‬
‫هﻢﻣﻴﻬﻦ ﺧﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺎ اﻳﻨﺠﺎ آﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻌﻨﻲ زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺗﻮدﻩاي وﻣﻴﻬﻦﭘﺮﺳﺘﻲ ﺑﻮد‪ .‬اآﻨﻮن اﻳﻦ ﺗﻮدﻩ و اﻳﻦ ﻣﻴﻬﻦ ﻳﻜﺮﺷﺘﻪ آﺎرهﺎي هﻤﮕﻲ دارد آﻪ از ﺁن ﻳﻚ ﺗﻦ ﻳﺎ ﻳﻚ‬
‫ﻼ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از دزدان و راهﺰﻧﺎن‪ ،‬و اﻳﻤﻦ ﮔﺮداﻧﻴﺪن از دﺷﻤﻦ و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از‬ ‫ﺧﺎﻧﻮادﻩ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ از ﺁن هﻤﻪ آﺸﻮر و هﻤﻪ ﺗﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜ ً‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎ و آﻢ ﮔﺮداﻧﻴﺪن ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﭘﻴﻤﺎن ‪ -‬ﺑﺴﺘﻦ ﺑﺎ دوﻟﺘﻬﺎي هﻤﺴﺎﻳﻪ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺰاردن‪ ،‬ارﺗﺶ ﺁراﺳﺘﻦ و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻨﻬﺎ ‪ -‬ﺳﺮرﺷﺘﻪداري ﻳﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ آﻪ‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ آﺎرهﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫در زﻣﺎﻧﻬﺎي ﭘﻴﺶ در هﺮ آﺸﻮري ﭘﺎدﺷﺎهﻲ ﺑﻮدي آﻪ رﺷﺘﻪ اﻳﻦ آﺎرهﺎ را ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻲ‪ ،‬ﻣﺮدم و آﺸﻮر را‪ ،‬ﺑﺎ دﻟﺨﻮاﻩ ﺧﻮد‪ ،‬راﻩ ﺑﺮدي‬
‫و ﺑﻪ هﻤﻪ ﻓﺮﻣﺎن راﻧﺪي‪ .‬ﻣﺮدم ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ آﻪ ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﮔﻤﺎردﻩ ﺧﺪا هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﺪا ﺁﻧﺎﻧﺮا ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ و ﺑﻪ ﻣﺮدﻣﺎن ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻲ دادﻩ‪ .‬ﺧﻮد‬
‫ﭘﺎدﺷﺎهﺎن هﻤﻴﻦ ﺑﺎور را داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﻲﭘﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﺪا هﻴﭽﻜﺲ را ﺑﺮاي ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻲ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺎﻓﺮﻳﺪﻩ‪ .‬ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ ﺳﺮرﺷﺘﻪداري ﺟﺰ ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ اﻧﺪﻳﺸﻪهﺎ ﻧﺒﻮدﻩ‪.‬‬
‫از اﻳﻨﺮو ﻧﻴﻚﺧﻮاهﺎﻧﻲ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ و ﺑﻪ ﻣﺮدم راهﻨﻤﺎﻳﻲ آﺮدﻩ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ :‬هﺮ ﺗﻮدﻩاي ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدش آﺎرهﺎي ﺧﻮد را راﻩ ﺑﺮد‪ ،‬ﺑﺪﻳﻨﺴﺎن آﻪ هﺮ ﭼﻨﺪ‬
‫ﺳﺎل ﻳﻜﺒﺎر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ از ﻣﻴﺎن ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪ و ﻣﺠﻠﺴﻲ از ﺁن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﭘﺪﻳﺪ ﺁورد و ﺁن رﺷﺘﻪ آﺎرهﺎي هﻤﮕﻲ را ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻧﺎن ﺳﭙﺎرد و ﺧﻮد‬
‫از دور و ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﻳﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ دﻣﻮآﺮاﺳﻲ ﻳﺎ ﺳﺮرﺷﺘﻪداري ﺗﻮدﻩ هﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬هﻤﻴﻦ اﺳﺖ آﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ‪ :‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺮوﻃﻪ را ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻧﺎم ﻧﻬﺎدﻩاﻧﺪ‪ ،‬ﺁزادﻳﺴﺖ‪ .‬در زﻣﺎنهﺎي ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﻣﺮدم در زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺁزاد و ﺑﺮدﻩ‪ .‬ﺑﺮدﻩ ﺁن آﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ آﻪ‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن اﺧﺘﻴﺎر زﻧﺪﮔﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬هﻤﭽﻮن ﮔﺎوان و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوﺧﺖ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺮدﻩ اﺧﺘﻴﺎرش در دﺳﺖ ﺁﻗﺎﻳﺶ ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻲﻓﺮوﺧﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻧﮕﻪﻣﻲداﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ هﺮ آﺎرﻳﻜﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻤﺎﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺮدﻩ ﺑﻪ آﺎري ﻳﺎ ﭘﻴﺸﻪاي ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﺰد‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻲ‪ ،‬ﺁن ﻣﺰد ﺑﺨﻮد او ﻧﺮﺳﻴﺪي‪ .‬اﮔﺮ زن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻓﺮزﻧﺪي ﭘﻴﺪا آﺮدي ﺁن ﻓﺮزﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻨﺪﻩ و از ﺁن ﺁﻗﺎ ﺑﻮدي‪? .‬ﻏﻼم ﺧﺎﻧﻪزاد? آﻪ ﺷﻨﻴﺪﻩاﻳﺪ‬
‫اﻳﻦ ﺑﻮد‪.‬‬
‫هﺰارهﺎ ﺳﺎل در ﺟﻬﺎن ﺑﺮدﻩداري ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ ﺗﺎ دوﻳﺴﺖ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﻧﻴﻚﺧﻮاهﺎﻧﻲ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﺮاﻧﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ و اآﻨﻮن ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن ﺑﺮدﮔﺎن ﺁن‬
‫زﻣﺎن ﺁزادﻧﺪ و ﺁزاداﻧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲآﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺮوﻃﻪ و اﺳﺘﺒﺪاد ﻧﻴﺰ هﻤﺎن ﺣﺎل را داﺷﺘﻪ‪ .‬در اﺳﺘﺒﺪاد‪ ،‬ﺗﻮدﻩهﺎ اﺧﺘﻴﺎري از ﺧﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و درﺑﺎرﻩ ﻧﻴﻚ و ﺑﺪ و ﺳﻮد و زﻳﺎن ﺧﻮد‬
‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪي اﻧﺪﻳﺸﻴﺪ‪ .‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺳﺮ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﻧﺪازﻧﺪ و ﮔﺮدن ﺑﻪ دﻟﺨﻮاﻩ و هﻮس ﭘﺎدﺷﺎهﺎن ﮔﺰارﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺗﻮدﻩهﺎ ﺁزادﻧﺪ و اﺧﺘﻴﺎر‬
‫زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺧﻮدﺷﺎن را در دﺳﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ و ﻣﻲﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﺎ دﺳﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ آﺎر ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺴﺖ‪ .‬هﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ را ﺑﻬﺘﺮ داﻧﺴﺘﻨﺪ‬
‫از ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﻮاﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻧﻴﻜﻲ از ﻣﺸﺮوﻃﻪ و اﻧﺪازﻩ ﺳﻮدﻣﻨﺪي ﺁن در اﻳﻦ ﭼﻨﺪ روزﻩ دﻳﺪﻩ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮدﻩ اﻧﮕﻠﻴﺲ آﻪ در زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ دﻣﻮآﺮاﺳﻲ ﭘﻴﺸﮕﺎم ﺑﻮدﻩاﻧﺪ‬
‫هﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﺸﺮوﻃﻪ و ﺳﻮد ﺁن را ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن در ﺳﺎﻳﻪ ﭘﻴﺶﺁﻣﺪهﺎ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﺷﻮروي و هﻤﮕﺎﻣﻲ ﺑﺎ ﺁن ﺗﻮدﻩ‬
‫را ﺑﻪ ﺳﻮد ﺧﻮد داﻧﺴﺘﻨﺪ در ﺑﺮﮔﺰﻳﺪن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺣﺰب آﺎرﮔﺮان ﮔﺮاﻳﺶ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ آﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﺑﻬﺮﻩ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺮدﻳﺪ و رﺷﺘﻪ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ آﺸﻮر ﺑﻪ دﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ ﺳﺨﻨﺎن ﺑﺴﻴﺎر راﻧﺪﻩ ﺷﺪﻩ و زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺴﻴﺎر روﺷﻦ ﮔﺮدﻳﺪﻩ اﺳﺘﺒﺪاد از هﺮ ﺑﺎرﻩ ﺑﻲﻣﻌﻨﻲ و ﻣﺸﺮوﻃﻪ از هﺮ ﺑﺎرﻩ ﺳﻮدﻣﻨﺪ و ﺳﺘﻮدﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻨﻲ ﻧﺪارد آﻪ ﻳﻚ ﺗﻦ ﺑﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮنهﺎ ﻣﺮدم ﻓﺮﻣﺎن راﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﻨﻲ ﻧﺪارد آﻪ ﻳﻚ ﺗﻦ ﻧﻴﻚ و ﺑﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻬﺎ ﻣﺮدم را ﺑﻬﺘﺮ از ﺧﻮدﺷﺎن داﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎور‬
‫ﻧﻜﺮدﻧﻲ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻨﻴﺎدي آﻪ ﻳﻚ ﺗﻦ ﻣﻲﮔﺰارد ﭘﺎﻳﺪار ﻣﺎﻧﺪ و ﺑﺰودي از ﻣﻴﺎن ﻧﺮود‪.‬‬
‫از اﻳﻨﻬﺎﺳﺖ آﻪ ﻣﺎ هﻮادار ﻣﺸﺮوﻃﻪاﻳﻢ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺎ ﻳﻚ رﺷﺘﻪ آﻮﺷﺸﻬﺎﻳﻲ درﺑﺎرﻩ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﻣﻲآﻨﻴﻢ آﻪ ارجدارﺗﺮ از آﻮﺷﺸﻬﺎي ﺧﻮد‬
‫ﻣﺸﺮوﻃﻪﺧﻮاهﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﺮوﻃﻪ در اﻳﺮان ﻧﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﺎﻧﺪ ﻣﺎ ﻣﻲآﻮﺷﻴﻢ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ از رﺳﻮاﻳﻴﻬﺎي اﻳﻦ آﺸﻮر اﺳﺖ آﻪ ﭘﺲ از ﭼﻬﻞ ﺳﺎل هﻨﻮز در اﻳﺮان ﻣﻌﻨﻲ ﻣﺸﺮوﻃﻪ داﻧﺴﺘﻪ ﻧﺸﺪﻩ‪ .‬ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ از هﺰار ﺗﻦ ﻳﻜﻲ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ﺁﻧﺮا ﻧﻤﻲداﻧﺪ و اﻳﻦ ﺧﻮد ﺳﺪي ﺑﺰرگ درﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﺸﺮوﻃﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻴﺰي را آﻪ ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ ارﺟﺶ ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬داراﻳﺶ ﻧﺨﻮاهﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻨﻴﺪﻧﻲ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ و ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ و دﻳﮕﺮان آﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎم ﺷﺪﻧﺪ و در اﻳﺮان ﺑﻨﻴﺎد ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﻧﻬﺎدﻧﺪ ﻣﻌﻨﻲ ﺁن را ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺁري ﺁﻧﺎن‬
‫ﻣﺸﺮوﻃﻪ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ آﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪﻩ ﻣﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﺁﻧﺮا ﺑﻮدن ﻗﺎﻧﻮنهﺎﻳﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ دوﻟﺖ و ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪن ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺮاي ﺷﻮر در‬
‫آﺎرهﺎي آﺸﻮر ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ و ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻤﺎن ﺑﺮد آﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ اﻣﺮوز هﻢ ﻣﺸﺮوﻃﻪ را ﺑﺂن ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪ .‬ﺁﻗﺎي ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﺻﺎدق ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ آﻪ ﭘﺴﺮ‬
‫ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ و ﺧﻮد در ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﭘﺎ در ﻣﻴﺎن داﺷﺘﻪ و اآﻨﻮن رﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ازو رﻓﺘﺎري دﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ آﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﭘﻨﺪاﺷﺖ او‬
‫هﻨﻮز هﻢ ﻣﺸﺮوﻃﻪ را ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي راﺳﺘﺶ ﻧﻤﻲداﻧﺪ‪.‬‬
‫از اﻳﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ در اﻳﺮان در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺳﺪهﺎي ﺑﺰرﮔﻲ هﺴﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ آﻴﺸﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن آﻪ در اﻳﺮان اﺳﺖ هﻴﭻ ﻳﻜﻲ ﺑﺎ زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ دﻣﻮآﺮاﺳﻲ ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬هﻤﭽﻨﺎن ادﺑﻴﺎت اﻳﺮان ﻳﺎ ﺷﻌﺮهﺎﻳﻲ آﻪ ﺑﻪ ﻓﺮاواﻧﻲ‬
‫دارﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ ﺳﺪي ﺑﺰرگ دﻳﮕﺮ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺸﺮوﻃﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اآﻨﻮن ﺳﺨﻦ در ﺁن اﺳﺖ آﻪ ﻣﺎ از روزﻳﻜﻪ ﺑﻪ آﻮﺷﺶ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪاﻳﻢ از دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ آﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺮوﻃﻪ دارﻳﻢ‪ ،‬از ﻳﻜﺴﻮ آﻮﺷﻴﺪﻩاﻳﻢ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﺸﺮوﻃﻪ‬
‫را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺮدم ﺑﻔﻬﻤﺎﻧﻴﻢ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎرﻩ آﺘﺎﺑﻬﺎ ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﺎﻧﻴﺪﻩ ﮔﻔﺘﺎرهﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪاﻳﻢ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻳﺎران ﻣﺎ )ﺁﻗﺎي ﻓﺮهﻨﮓ( ﺑﺮاي ﻓﻬﻤﺎﻧﻴﺪن ﻣﻌﻨﻲ‬
‫ﻣﺸﺮوﻃﻪ آﺘﺎﺑﭽﻪاي ﺑﺎ زﺑﺎن ﺑﺎﺑﺎ ﺷﻤﻠﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪاﺳﺖ آﻪ دو ﺑﺎر ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪﻩ‪.‬‬
‫از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﺑﺎ آﻴﺸﻬﺎ و ﺷﻌﺮ و دﻳﮕﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮهﺎي ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺑﻪ ﺳﺨﺖﺗﺮﻳﻦ ﻧﺒﺮد ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻪ آﻨﺪن رﻳﺸﻪ ﺁﻧﻬﺎ آﻮﺷﻴﺪﻩاﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ آﻮﺷﺸﻬﺎﻳﻲ‬
‫اﺳﺖ آﻪ ﻣﺎ در زﻣﻴﻨﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﺸﺮوﻃﻪ آﺮدﻩاﻳﻢ و ﻣﻲآﻨﻴﻢ‪ .‬راﺳﺖ اﺳﺖ آﻪ ﻣﻴﺪان آﻮﺷﺸﻬﺎي ﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ اﻳﺮان ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ در هﻤﺎن ﺣﺎل ﺑﻪ‬
‫اﻳﺮان آﻪ ﻣﻴﻬﻦ ﻣﺎﺳﺖ دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ وﻳﮋﻩ دارﻳﻢ و اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از ﺁرزوهﺎي ﻣﺎﺳﺖ آﻪ اﻳﻦ ﺗﻮدﻩ ﺑﺪﺑﺨﺖ از ﺁﻟﻮدﮔﻲهﺎ ﺑﻴﺮون ﺁﻳﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮدﻩهﺎي دﻳﮕﺮ‬
‫ﺟﻬﺎن هﻤﭙﺎ ﮔﺮدد و در اﻳﻦ راﻩ از هﺮﮔﻮﻧﻪ آﻮﺷﺶ ﺑﺎز ﻧﺎﻳﺴﺘﺎدﻩاﻳﻢ‪.‬‬
 ‫اﻳﻦ اﺳﺖ داﺳﺘﺎن دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺸﺮوﻃﻪ و ارﺟﻲ آﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺁن ﻣﻲﮔﺰارﻳﻢ‪ .‬و ﭼﻮن ﻳﻚ دﺳﺘﻪ از دور و ﻧﺰدﻳﻚ اﻣﺮوز ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﺁﻣﺪﻩ در اﻳﻦ‬
‫ﺟﺸﻦ و ﺷﺎدي ﺑﺎ ﻣﺎ هﻤﺮاهﻲ ﻧﻤﻮدﻩاﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺨﻦ ﺧﻮد ﺑﺂﻧﺎن ﺳﭙﺎس ﻣﻲﮔﺰارﻳﻢ‪ .‬اﻣﻴﺪﻣﻨﺪم زود ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﺁن روزي آﻪ هﻤﻪ ﻏﻴﺮﺗﻤﻨﺪان و ﻧﻴﻚﻣﺮدان در اﻳﺮان در اﻳﻦ‬
‫آﻮﺷﺶهﺎ ﺑﺎ ﻣﺎ هﻤﺪﺳﺘﻲ ﺧﻮاهﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪ ‬‬