Toelichting lesontwerp

Naam: Mieke Maas

Klas: PEH15VB
Domein: Beeldende vorming
Datum uitvoering les: 18 maart 2016

A1. Bespreken van en

omgaan met regels
2.1 Fysiek en sociaalemotioneel veilige
leeromgeving

Welke keuze(s) heb je in dit opzicht

gemaakt?

Waarom heb je deze keuze(s) gemaakt?

De leerlingen moesten aan elkaar hulp

vragen als ze er zelf niet uitkwamen. Zij
moeten dit op een gepaste manier aan
elkaar vragen.

Je houdt je aan de normen en

waarden;

Vinger opsteken als je de juf

nodig hebt;

Ik heb ervoor gekozen om de leerlingen

samenwerkend te laten leren, zodat ze ook leren
hoe ze met elkaar moeten communiceren om
hulp te krijgen van een ander. Leerlingen die
elkaar graag helpen en geholpen worden,
creren zelf een veilige leeromgeving. Op deze
manier maak ik de leerlingen zelf
verantwoordelijk, doordat ze zelf in de hand
hebben hoe ze communiceren naar de ander.
Ze zullen een succeservaring opdoen, wanneer
dit goed verloopt met als gevolg dat ze vaker
samen willen werken.

Je mag naar de wc, alleen niet

tijdens de instructie of meteen na
een pauze;

In mijn lessen zal ik altijd rekening houden met

deze regels, omdat het de normen en waarden
van de leerlingen in de klas zijn.

Respect hebben voor elkaar;

Luisteren naar elkaar;

Niet pesten of uitlachen;

Dat je mag zijn wie je bent.

De regels in de klas zijn:

De leerlingen moeten zich aan deze

klassenregels houden.

A3. Leiding geven aan

het groepsproces
1.1 Zicht op groepjes
leerlingen
1.3 Effectieve
leerkrachtcommunicatie

De leerlingen hebben in principe

individueel gewerkt. Er werd in tweetallen
gewerkt op het moment dat er
onduidelijkheid was over de opdracht. Ik
zat voor in de klas of ik liep rond.
Ik heb het stappenplan door de hulpjes uit
laten delen en verder geen uitleg gegeven
over de opdracht.

Ik ben voor in de klas gaan zitten, omdat ik op

die plek het beste zicht had op de groep.
Regelmatig stond ik op om rond te lopen. Dit
deed ik om te kijken hoe het proces verliep van
samenwerking en om fotos te maken van dat
proces.
Ik heb gekozen om geen uitleg te geven over de
opdracht om het samenwerkend leren te

bevorderen. Als ik de opdracht uit zou leggen,

zou ik gegarandeerd vragen krijgen. Mijn doel
was dat de leerlingen deze vragen aan elkaar
zouden stellen.
A4. Interactie aangaan
met de groep
3.12 Feedback aan
leerlingen

B1. Leerdoelen stellen

3.4 Passend leerinhouden
vanuit leerlijnen
3.11 Leerprocessen
observeren en registreren

Ik vraag aan de leerlingen hoe de

samenwerking verliep en of ze het werken
met een stappenplan een fijne manier
vonden.

De leerlingen evalueren door deze vragen op de

samenwerking. Ze kijken terug naar het eigen
gedrag en bepalen of ze andermans hulp nodig
hebben gehad en of ze een ander hulp hebben
gegeven. Ik kan daarnaast ook complimenten
uitdelen aan leerlingen die mij opgevallen zijn in
de samenwerking.

- De leerlingen werken volgens een

stappenplan.

- Ik vind het belangrijk om de zelfstandigheid bij

de leerlingen te stimuleren en dat kan ik doen
door de leerlingen een stappenplan te geven.
Zelfstandigheid is iets wat kinderen moeten
leren. Naast het feit dat ik dit belangrijk vind,
past het ook bij het onderwijs dat aan de
leerlingen gegeven wordt (Dalton). Het werken
via het stappenplan is een productdoel, maar
het leren van zelfstandigheid een procesdoel.
- Ik vind het belangrijk dat de leerlingen gebruik
maken van het samenwerkend leren, omdat ze
dan zelf ervaren hoeveel ze al weten en zelf op
kunnen lossen. Daarnaast gaan ze de waarde
inzien van hun klasgenoten, omdat ze daaraan
ook bruikbare informatie kunnen vragen
(procesdoel). Dit is een procesdoel, omdat
sommige leerlingen het moeilijk vinden om iets
eerst aan een klasgenoot te vragen, maar
meteen naar de leraar komen.

- De leerlingen maken gebruik van het

samenwerkend leren, door eerst hulp te
vragen aan groepsgenoten, voordat ze bij
mij om hulp komen vragen.

Tule
In deze les komt kerndoel 54 terug.
Kerndoel 54: De leerlingen leren beelden,
muziek, taal, spel en beweging te
gebruiken, om er gevoelens en ervaringen
mee uit te drukken en om er mee te
communiceren.
De leerlijnen die van dit kerndoel in deze
les terugkomen zijn:
- Vormsoorten
(open, gesloten, vorm, restvorm,
enz.
- Lichaamsvormen van mensen en
dieren in verhouding weergeven
In mijn overdenking heb ik het leerdoel: J.
leert dit kwartaal hoe hij met zijn
opstartproblemen om kan gaan, doordat
ik hem eerst observeer hoe hij dit doet en
vervolgens een gesprek met hem voer
waarin we samen afspraken maken die
hem daarbij helpen.
In deze les heb ik J. geobserveerd. Hij
heeft wel drie keer gevraagd of dat hij een

Gedrags- of handelingscomponent: dikgedrukt

Inhoudscomponent: onderstreept
Didactische component: cursief
De leerlingen werken volgens een stappenplan.
De leerlingen maken gebruik van het
samenwerkend leren, door eerst hulp te vragen
aan groepsgenoten, voordat ze bij mij om hulp
komen vragen.
Ik heb J. bewust niet geholpen met de stappen.
Het probleem zat hem ook niet in het
stappenplan, maar in het feit dat hij een slang

B2 Leeractiviteiten
ontwerpen
3.6 Werkvormen en
groeperingsvormen
4.5 leeromgeving
inrichten

slang mocht maken in plaats van een

kuiken. Hij vond het moeilijk om dit uit zijn
hoofd te zetten. Hierdoor startte hij wat
langzamer op, omdat hij aan iedereen
wilde vertellen dat hij eigenlijk een slang
wilde knutselen. Ik heb hem niet geholpen
met het stappenplan.

wilde knutselen in plaats van een kuiken. Ik heb

hem de drie keer dat hij dit kwam vragen positief
benaderd, omdat het puur uit enthousiasme is
en niet iets wat hij doet uit aandacht.

Ik heb de lijst van coperatieve

werkvormen erbij gepakt om te kijken
welke ik kon gebruiken in deze les. De
werkvorm die hier het beste bij paste was:
werken-in-tweetallen. Ik vond het alleen
jammer dat de leerlingen dan niet
allemaal hun eigen kuiken konden maken,
omdat ze dan stappen moesten gaan
verdelen. Ik heb deze werkvorm daarom
een eigen draai gegeven. In het onderwijs
moet je creatief zijn, dus laten we dat dan
ook maar doen. Alle leerlingen maakten
dus hun eigen ei, wanneer ze het niet
snapte werden ze geholpen door iemand
anders bij die stap. Op deze manier
hebben leerlingen toch voor elkaar iets
gemaakt n heeft iedere leerling een
eigen ei.

Ik heb ervoor gekozen om de werkvorm werkenin-tweetallen aan te passen, omdat ik het anders
een minder leuke knutselactiviteit vond worden.
Ik wilde iedere leerling hetzelfde laten knutselen
en dat ze elkaar zouden helpen bij stappen waar
ze vastliepen. Dat is op deze manier ook gelukt.
Ik had de spullen een dag van tevoren al bij
elkaar gezocht, omdat het nogal een probleem
zou zijn als er geen wasknijpers op school
waren.

Ik heb alle materialen op tijd verzameld. Ik

had donderdag 17 maart alle spullen al
gezocht.

B3. Leeractiviteiten
begeleiden
2.6 Samenwerking,
zelfredzaamheid

De leerlingen hebben in deze les

gevarieerd van zelfstandigheid naar
samenwerking. Wanneer ze de stappen
snapten en geen vragen kregen van de
anderen, gingen ze zelfstandig aan de
slag. Als er vragen waren of er werd iets
gevraagd aan iemand, ging je
samenwerken.

Bij een knutselactiviteit legt de leerkracht

meestal in stappen precies uit wat de leerlingen
moeten gaan doen. De leerlingen volgen netjes
die stappen en de knutselactiviteit is klaar. Maar
de leerlingen hebben met elkaar niets gedaan,
buiten het kletsen om. Ik wilde hier verandering
in brengen en de leerlingen het helemaal
zelfstandig uit te laten zoeken. Wanneer er
vragen waren, gingen ze hulp vragen bij een
klasgenoot. Het samenwerkend leren was
optimaal deze les, voor leerlingen die vragen
hadden of vragen kregen.