Krijimi I bombes se par nukleare

Shtetet e Bashkuara zhvilluan armt e para atomike gjat Lufts s Dyt Botrore,
n bashkpunim me Mbretrin e Bashkuar dhe Kanadaja si pjes e Projektit
Manhattan, nga frika se Gjermania naziste do zhvillimin e tyre t par. Ata testuan
armn brthamore ,16 korrikut, 1945 ( "Trinity") n 5:30 t mngjesit, dhe t
mbetet vendi i vetm q ka prdorur arm brthamore kundr nj shteti armik n
konflikt, duke shkatrruar qytetet japoneze t Hiroshims dhe Nagasakit. Ky ishte
vendi i par pr t zhvilluar bombn me hidrogjen, duke testuar nj prototip
eksperimentale n vitin 1952 ( "Ivy Mike") dhe nj arm t dislokueshme n vitin
1954 .
Mbretria e Bashkuar testuar armn e saj t par brthamore ( "Hurricane") n
vitin 1952. Mbretrin e Bashkuar ka dhn shtytje t konsiderueshme dhe
hulumtim fillestar pr konceptimin e hershme t bombs atomike, t ndihmuar nga
prania e shkenctarve t refugjatve q punojn n laboratort britanik q kishte
ikur kontinentin . Ai bashkpunoi ngusht me Shtetet e Bashkuara dhe Kanada gjat
Projektit Manhattan, por kishte pr t zhvilluar metodn e vet pr prodhimin dhe t
shprthenin nj bomb si fshehtsia SHBA u rrit pas vitit 1945. Britania e Madhe
ishte vendi i tret n bot, pas Shteteve t Bashkuara dhe Bashkimi Sovjetik, pr t
zhvilluar dhe testuar nj arm brthamore. programi i tij ishte i motivuar pr t
pasur nj penges t pavarur ndaj Bashkimit Sovjetik, duke ruajtur edhe statusin e
saj si nj fuqi e madhe. Ajo testuar bombn e saj t par me hidrogjen n 1957
(Operacioni kapje), duke e br at vendi i tret pr ta br kt pas Bashkimit t
Shteteve t Bashkuara dhe Bashkimit Sovjetik. [35] [36] Mbretria e Bashkuar ka
mbajtur nj flot prej bombarduesve V bombardues strategjike dhe nndetse
raketave balistike ( SSBNs) t pajisur me arm brthamore gjat Lufts s Ftoht.
Ajo aktualisht ka nj flot prej katr 'Vanguard' klass balistike nndetse me raketa
t pajisura me raketa Trident II. Qeveria britanike njoftoi nj zvendsim pr
sistemin aktual pr t marr vendin n mes t 2007-2024.
France dhe armt e shkatrrimit n mas
France testuar armn e saj t par brthamore n vitin 1960 ( "Gerboise Bleue"),
bazuar kryesisht n hulumtimet e vet. Ai ishte i motivuar nga tensioni diplomatik
Suez Krizave vis--vis edhe Bashkimin Sovjetik dhe aleatt e Lir Bota Shtetet e
Bashkuara dhe Mbretria e Bashkuar. Ajo ishte gjithashtu e rndsishme pr t
mbajtur status t madhe t energjis, s bashku me Britanin e Madhe, gjat Lufts
s post-koloniale Ftoht (shih: Force de frape). France testuar bombn e saj t par
me hidrogjen n vitin 1968 ( "Operacioni Canopus"). Pas Lufts s Ftoht, Franca ka
armatosur 175 mbushje me reduktimin dhe modernizimin e arsenalit t saj q ka
evoluar tani pr nj sistem t dyfisht t bazuar n raketa nndetse-nisur balistike
(SLBMs) dhe t mesme qitjeje ajr-siprfaqe raketa (Rafale fighter- bombarduesit).
Megjithat arm t reja brthamore jan n zhvillim [citim i duhur] dhe skuadrone
brthamore reformuara u trajnuan gjat operacioneve Qndrueshme Liria n
Afganistan. [Citim i duhur] Franca nnshkruan Traktatin e Mosprhapjes Brthamore
n vitin 1992. [37] N janar t vitit 2006, Presidenti Zhak Shirak theksoi nj akt
terrorist apo prdorimi i armve t shkatrrimit n mas kundr Francs do t

rezultoj n nj kundrsulm brthamore. [38] n shkurt 2015, Presidenti Francois

Hollande ka theksuar nevojn pr nj parandalues brthamor n "nj bot t
rrezikshme". Ai gjithashtu detajoi penges francez si "m pak se 300 mbushje
brthamore", tre grupe t 16 raketave balistike nndetse-nisur dhe 54 t mesme
qitjeje ajr-siprfaqe raketa "dhe u krkoi vendeve t tjera pr t treguar
transparenc t ngjashme. [39]

Ndarja nukelare
Pas krijimt te NATO-s, Shtetet e Bashkuara kan siguruar arm brthamore pr
Belgjiken, Gjermania, Italia, Holanda dhe Turqia pr t vendosur dhe ruajtur , ndersa
me von filluan dhe idet per ndarja brthamore sht nj koncept n politikn e
parandalimit brthamore t NATO-s, e cila prfshin vendet antare pa arm
brthamore t tyre n planifikimin pr prdorimin e armve brthamore nga ana e
NATO-s, dhe n veanti siguron pr forcat e armatosura t ktyre vendeve t
prfshira n dhnien e kto arm n rast t prdorimit t tyre.
Si pjes e ndarjes brthamore, vendet pjesmarrse t kryejn konsultime dhe t
marrin vendime t prbashkta n politikn e armve brthamore, t mbaj pajisje
teknike t nevojshme pr prdorimin e armve brthamore (duke prfshir aviont
aft pr drgimin e tyre), dhe dyqan arm brthamore n territorin e tyre. N rast
lufte, Shtetet e Bashkuara tha aleatt e NATO-s e Traktatit t Mosprhapjes s
Armve (e NPT) nuk do t jet kontrolluese. [1] Nga t tre fuqive brthamore n
NATO (Franca, Mbretria e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara), vetm Shtetet e
Bashkuara sht i njohur pr t kan dhn armt pr ndarjen brthamore. N
nntor t vitit 2009, Belgjika, Gjermania, Italia, Holanda dhe Turqia jan ende duke
pritur US arm brthamore, si pjes e politiks brthamore t NATO-s pr ndarjen.
[3] [4] Canada priti armve nn kontrollin e NORAD (dhe jo nn kontrollin e NATO-s)
deri n vitin 1984, ka ln programin e NATO-s n vitin 1972 [5] dhe Greqia deri n
2001. [3] [6] Mbretria e Bashkuar gjithashtu mori armt taktike brthamore t tilla
si artileri brthamore dhe raketave hesht deri n vitin 1992 SHBA, pavarsisht nga
Britania e Madhe n moshn armt brthamore shtetit n t drejtn e vet; kto u
vendosn kryesisht n Gjermani.
N koh paqeje, armt brthamore t ruajtura n vendet jo-brthamore jan ruajtur
nga aviatorve SHBA-s edhe pse m par disa artileri dhe raketave sistemet jan
t ruajtura nga ushtart e ushtris amerikane; e but Action Link kodet e nevojshme
pr armatosjen e tyre mbeten nn kontrollin amerikan. N rast lufte, armt jan t
montuar n aviont e vendeve pjesmarrse. Armt jan nn kujdestarin dhe
kontrollin e USAF skuadrone Municioneve prkrahje bashk-vendosur n baza
operative kryesore t NATO-s t cilt punojn s bashku me forcat e vendit prits.
[3]
Q nga 2005, 180 bomba taktike B61 brthamore e 480 armve brthamore
amerikane besohet q do t vendoset n Evrop bien sipas marrveshjes pr
ndarjen brthamore. [7] Armt jan t ruajtura n nj shkop n strehimore thekur

avionve, duke prdorur Weapon Storage e USAF WS3 dhe Sistemit t Sigurimit. T
Aviont luftarak ofrimit t prdorura jan F-16 dhe Panavia tornados. [8]
Historikisht, t prbashkta sistemet e ofrimit t armve brthamore nuk jan t
kufizuara pr bomba. Greqia prdorur Nike-Hercules raketave, si dhe A-7 aeroplan
sulm Corsair II. Kanadaja kishte Bomarc brthamore-armatosur raketa anti-ajrore, t
ndershm John tok-siprfaqe raketa dhe AIR-2 Genie arm brthamore ajr-ajr
raketa, si dhe bomba brthamore taktike pr lufttar e CF-104. [5 ] PGM-19 Jupiter
rreze t mesme raketat balistike jan ndar me njsit italiane forcs ajrore dhe
njsit turke me sisteme t dyfishta t SHBA-kye q mundsojn mbushje. [9]
raketa PGM-17 Thor varg ndrmjetme balistike u vendosn prpara n Britani t
Madhe me ekipet RAF. [10] [11] nj version i zgjeruar i ndarjes brthamore,
Multilateral Forca e NATO-s ishte nj plan pr t pajisur anije siprfaqe n NATO t
shteteve antare me UGM-27 raketa ylli Polar, por UK prfundoi blerjen e raketave
ylli Polar dhe prdorimin mbushjet e veta , dhe plani pr t pajisur anije siprfaqe t
NATO-s u braktis. [12]
Pas rnies s Bashkimit Sovjetik, llojet e armve brthamore t prbashkta n
kuadr t NATO-s u bn shkrumb e bombave brthamore taktike t prgatitur nga
Dual-aft Aircraft (DCA). [3]
vetm Baza e brthamore gjermane sht e vendosur n Bchel Bazn Ajrore,
pran kufirit me Luksemburgun. Baza ka 11 Protective Avion Strehimoret (PAS) t
pajisura me WS3 Vaults pr ruajtjen e armve brthamore (kapaciteti maksimal i
44). Ka 20 B61 bomba brthamore t ruajtura n baz pr ofrimin nga ana e
sulmuesit gjerman PA-200 Tornado IDS e JaBoG 33 skuadron. Deri n vitin 2015
avionve Tornado IDS Gjermanis ishin shkak pr t dal n pension, dhe sht e
paqart se far roli ndarjen brthamore, nse ka, Gjermania do t mbaj m pas.
[3]
N Itali rreth 40 B61 bombat brthamore (lloje 3, 4 dhe 10) jan t ruajtura n
Ghedi Bazs Ajrore. Ato mund t dorzohen nga sulmuesit Panavia Tornado IDS e
krahut 6. [Citim i duhur] Ish presidenti italian Francesco Cossiga pranuar pranin e
armve brthamore amerikane n Itali, dhe spekuluar n lidhje me pranin e
mundshme t armve brthamore britanike dhe franceze. [13 ]
M 10 qershor 2013, ish-ministri holandez kryeministri Ruud Lubbers konfirmoi
ekzistencn e 22 bombave brthamore t prbashkta n Volkel Bazs Ajrore. [14]
Sipas shtypit, Shtetet Lindore antare evropiane t NATO-s kan rezistuar trheqjen
e bombave t prbashkta brthamore nga Evropa, nga frika se do t tregojn nj
dobsim t angazhimit amerikan pr t mbrojtur Evropn kundr Rusis. [15]
.Sipas disa informacioneve tregon qe SHBA ka vendosur gjat luftes se ftoft 4801
arm berthamore n Europe. Dhe besohet qe disa ende vazhdojn te qendrojn ne BE
,shum oranizata jo-qeveritare tregojn qe ka baza ajore te NATO-s n Evrop me nje
arsenal te frikshem me te madh sesa gjith rezervat berthamore Kineze .
Justifikimi pr arm Fillimisht, Shtetet e Bashkuara t vendosur arm brthamore n
Evrop kundr krcnimit t nj pushtimi sovjetik gjat Lufts s Ftoht. Se

krcnimi prfundoi m shum se nj dekad m par. N vitet 1990, Shtetet e

Bashkuara modernizuar sistemin e planifikimit t lufts brthamore, duke
prmirsuar aftsin pr t hartuar me shpejtsi dhe ekzekutuar planet grev
brthamore. Armt me baz n Shtetet e Bashkuara mund t mbuloj t gjitha
objektivat e mundshme t mbuluara nga bombat n Evrop dhe NATO