T.C.

MLL ETM BAKANLII

ELEKTRK-ELEKTRONK TEKNOLOJS

AKILLI EV ALETLERNN
MKRODENETLEYCLER LE
KONTROL
522EE0112

Ankara, 2011

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve

retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak
rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme
materyalidir.

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

PARA LE SATILMAZ.

NDEKLER
AIKLAMALAR .................................................................................................
GR .................................................................................................................. 1
RENME FAALYET-1................................................................................... 3
1. EV OTOMASYONUNDA MKRODENETLEYCLERN KULLANIMI ........... 3
1.1. Mikrodenetleyicilerin Tanm ve Yaps ....................................................................... 3
1.2. Mikrodenetleyicilere Program Yazma .......................................................................... 5
1.2.1. Pcbt...................................................................................................................... 6
1.3. Mikrodenetleyiciye Programn Yklenmesi ............................................................... 14
1.3.1. IC- Prog Programlama Menleri ......................................................................... 14
1.4. Mikrodenetleyicilerle Yaplan Uygulama ve Kumanda Devreleri ............................. 16
1.4.1. ifreli Kap Kilidi ................................................................................................ 17
1.4.2. Trafik Iklaryla Kavak Denetimi ..................................................................... 17
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 19
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 20
RENME FAALYET-2................................................................................. 21
2. EV OTOMASYONU N UYGUN MALZEME SEM ............................... 21
2.1. Mikrodenetleyiciler..................................................................................................... 21
2.1.1. PIC 16F877 Mikrodenetleyicisi........................................................................... 22
2.2. Uzaktan Kumanda....................................................................................................... 25
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 27
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 28
MODL DEERLENDRME............................................................................. 29
CEVAP ANAHTARLARI .................................................................................. 30
KAYNAKA ..................................................................................................... 31

AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD
ALAN
DAL/MESLEK
MODLN ADI
MODLN TANIMI
SRE
N KOUL
YETERLK

522EE0112
Elektrik-Elektronik Teknolojisi
Akll Ev Aletleri
Akll Ev Aletlerinin Mikrodenetleyiciler ile Kontrol
Akll ev aletlerinin mikrodenetleyicilerle denetimi
konusunda temel bilgi ve becerilerinin kazandrld
renme materyalidir.
40/24
Alan ve ortak modlleri tamamlam olmak
Elektrikli ev aletlerinin kontrol iin mikro denetleyicileri
kullanmak
Genel Ama
Gerekli ortam salandnda akll ev aletlerinin
mikrodenetleyicilerle denetiminde kullanlan malzemeleri
tanyp seerek cihazlarn denetim ve kumanda ilemlerini
yapabileceksiniz.

MODLN AMACI

ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI

LME VE
DEERLENDRME

Amalar
1. Mikrodenetleyicilere program yazmay ve program
yklemeyi, mikrodenetleyicilerle yaplan kumanda
devrelerini yapabileceksiniz.
2. Akll ev aletlerinin mikrodenetleyicilerle denetimi
iin kullanlan mikrodenetleyicilerin uygun
olanlarn seebileceksiniz. Mikrodenetleyicilerle
yaplan kumanda devrelerinde kullanlacak
uzaktan kumandalarn seimini yapabileceksiniz.
Ortam: Elektrikli ev aletleri atlyesi, teknik resim snf,
alma yeri teknik servisi, fabrika, atlye ve retim
bantlar, kapal ortamlarda almakla birlikte hareket
hlindedir. Servis iin evlere ve i yerlerine gitmesi gerekir.
Donanm: Takmhane, takm antas, uzaktan kumanda
devre elemanlar, g elektronii devre elemanlar,
bilgisayar sistemi, mikrodenetleyici programlaycs,
elektrikli ev aletleri kataloglar, tepegz, projeksiyon ve
bilgisayar
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra
verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.
retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli
test, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.)
kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve
becerileri lerek sizi deerlendirecektir.

ii

GR
GR
Sevgili renci,
Bilgisayar teknolojisi ve iletiimin kullanld gnmzde gelien teknolojiye ayak
uydurmann adeta imknszlat dnyamzda, bilgisayar ve iletiim teknolojisi de her yerde
olduu gibi evimizde de kullanlabilmektedir. Bilgisayar ve iletiim teknolojisi kullanlarak
aklmza ve hayalimize bile gelmeyen akll ev aletleri tasarmlar yaplabilmektedir.
Gnmzdeki akll evlerde kullanlan akll ev aletleri, buzdolabndaki eksik yiyecei
ve iecei otomatik olarak alglayp markete internetten sipari veren sistemlerden tutun da
akll klozetlerde idrar tahlili yaparak anormal sonular doktora ileten sistemler bile
bulunmaktadr.
Akll ev aletlerini akll bir ekilde altrabilmek iin kk birer bilgisayar olan
mikrodenetleyicilerin kullanlmasn, bunlarn zelliklerini reneceksiniz. Akll ev
aletlerinde kullanacamz uzaktan kumandalarn zelliklerini ve kullanma ortamlarn da
reneceksiniz.
Bu bilgileri aldktan sonra hayal gcnz, tecrbenizi ve yeteneklerinizi birletirerek
nceki modllerden rendiniz bilgileri de birletirerek yeni yeni akll evlerin tasarmlarn
gerekletirebileceksiniz.
Bu modl sonunda edineceiniz bilgi ve beceriler ile akll evlerin ve bu evlerde
kullanlan aletlerin kumandasnda kullanlan mikrodenetleyicileri tanyarak bunlarn
programlanmasn, uzaktan denetimini ve bunlar kumanda etmeyi reneceksiniz.

RENME FAALYET1
RENME FAALYET-1
AMA
Mikrodenetleyicilere program yazmay ve program yklemeyi, mikrodenetleyicilerle
yaplan kumanda devrelerini yapabileceksiniz.

ARATIRMA

Piyasa

aratrmas

yaparak

elektronik

piyasasnda

en

ok

hangi

mikrodenetleyicilerin bulunduunu ve bunlarn fiyatlarn aratrnz.

Aratrma ilemleri iin internet ortamn da kullanabilirsiniz.

1. EV OTOMASYONUNDA
MKRODENETLEYCLERN KULLANIMI
1.1. Mikrodenetleyicilerin Tanm ve Yaps
Mikrodenetleyici, CPU, bellek, ve G/ birimlerinin tek bir entegre zerinde
bulunduu bir sistemdir. Bu, tasarmda zaman ve yer kazandrmakta, ayn zamanda evre
birimlerinin zamanlama ve uyumluluk problemlerini de azaltmaktadr. Ancak baz
durumlarda bellek boyutlarn ve G/ kapasitesini kstlayabilir.
PIC serisi tm ilemciler herhangi bir ek bellek veya giri/k eleman gerektirmeden
sadece iki adet kondansatr, bir adet diren ve bir kristal osilatr ksm eklenerek
altrlabilmektedir. Tek k portundan 20 mA akm ekilebilir ve bir LEDi kolaylkla
yakabilir. Entegrenin 4 Mhz osilatr frekansnda ektii akm alrken 2 mA, stand-by
durumunda ise 20 A kadardr.
Gnmzde piyasaya yeni kan ve olduka tutulan PIC 16F628 olmasna ramen
hlihazrda elektronikiler arasnda en ok tannan mikrodenetleyici PIC16F84tr.

Resim 1.1: PIC 16F84

PIC 16F84n bu kadar popler olmas onun ok iyi bir ilemci olmasndan ziyade
program belleinin EEPROM (elektrikle silinip yazlabilen bellek) olmasndan
kaynaklanmaktadr. Seri olarak drt adet kabloyla programlanmas da dier nemli
stnldr. Bugne kadar bir ilemciyle uram herkesin en byk sknts, EPROM
tabanl ilemcileri programladktan sonra ultraviyole k kayna ile silip tekrar
programlanmaktr.
PIC16F84 elektronikiler tarafndan internette en bol programlaycs bulunan
ilemcidir. EPROM silmek diye bir ey sz konusu deil, zira EEPROM bellei
programlayan programlayc devre ayn bellei silebilmektedir. Bu zellik kullancya ok
hzl ve defalarca deneyerek program gelitirme stnln getirmektedir. Bu denemeleri
yaparken ilemcinin devreden sklmesi dahi gerekmez. Bir elektroniki PIC16F84 ile
program gelitirmek iin aadaki ekipmana ihtiya duyacaktr.

PIC16F84

Grsel iletim sistemli bir PC

Editr (not defteri, word gibi)

MPASM Assembler derleyici

Programlayc

Programlayc iin yazlm

PIC16F84 mikrodenetleyicinin genel zellikleri unlardr:

Sadece 35 komut ile programlama

13 adet giri/k portu

alma hz DC-10 MHz

1Kx14 EEPROM program bellei

64 Byte EEPROM data bellei

4 adet kesme fonksiyonu (PB0,TMR0,RB Change, EEPROM Write)

4

8 bit data
8 bit programlanabilir timer
Her bir pinden 20 mAe kadar akm verebilme
Direkt/dolayl adresleyebilme
1 milyondan fazla yazma silme
Kolay ve ucuz programlayabilme

ekil 1.1de mikrodenetleyicinin ayak balatlar verilmitir.

ekil 1.1: 16F84A ayak balantlar

PIC 16F84te 13 adet giri/k (G/) portu bulunmaktadr. Bunlardan 8 bitlik olanna
PortB, 5 bitlik olanna da PortAdenir. PortAnn 4 numaral pini open kolektr olup G/
yapmak iin bir diren ile +5e ekmek gerekmektedir. Dier portlardan hibir ek elemana
ihtiya duymadan G/ yaplabilir.

1.2. Mikrodenetleyicilere Program Yazma

Bir mikrodenetleyiciyi programlamak iin basit adm vardr:

Kaynak kodu yazm

Kaynak kodunun derlenerek makine diline evrimi

Makine diline evrilmi programn PICe yklenmesi

Kaynak kodu yazm, PICe yklenecek programn kodlarnn not defteri vb. bir editr
program kullunlarak yazlmasdr. Kaynak kodunun derlenmesi ise editor kullanlarak
yazlan programn derleyici (compiler) yazlmlar ile makine diline evrimi ilemidir.

Derleyicilerden en ok kullanlan MICROCHIP firmasnn kendi mikrodenetleyicileri

iin rettii programlama dili olan MPASM dir. Bu dilin ok az komuttan (35-40) olumas
ve kolay renebilmesi ve derleyicinin cretsiz olarak verilmesi en byk kolaylklardandr.
PIC assembly ile program yazmak iin PIC ierisindeki kaydedicilerin yapsn bilmek ve
hangi kaydedicilerde hangi ilemin ne sonu verdiini renmek zorunluluu, mikroilemci
yapsna yabanc olanlara zor gelmektedir. Bu sebepten dolay PIC programlamay hobi
olarak renmek isteyenler iin PIC BASIC PRO ve PLClerde (programlanabilir lojik
kontrler) grsel programlamaya yarayan PICBIT programlar retilmitir. PICBIT
program, PLC kaynak kodunu derleyerek makine diline otomatik olarak evirir. Elde edilen
bu makine dili kodlar, programlayc devreleri aracl ile ve programlayc yazlmlar ile
mikrodenetleyiciye yklenir.

1.2.1. Pcbt
Mikrodenetleyiciler iin program yazarken PLC simulasyonu olan PICBIT
programndan yararlanlacaktr. PLC daha ok otomasyonda kullanlan ve sral ilemlerin
lojik aileleri ile biraraya getirilerek yapld bir sistemdir. Bu sistem, daha ok endstriyel
tesis otomasyonu iin gelitirilmi olup ilk yllarnda rleler ve mekanik zamanlama
elemanlar kullanlarak yaplrd. Daha sonra iin iine mikro ilemciler girdi. Hayat bu
noktadan sonra daha kolaylat. Gnmzde PLC imknlarn kullanmayan endstriyel tesis
yoktur.
PLC ile PIC birletii zaman ortaya esnek ve ucuz bir yap kmaktadr. PLC
yapsnda AND, OR, XOR, TIMER, NOT, IN, OUT, LATCH, IN, OUT gibi lojik gruplar
kullanlr. Bu gruplar farkl kombinasyonlarda birletirerek portlardan girdiimiz TTL
seviyesindeki sinyalleri kombinasyonun ngrd ilemlere tabi tutulup k olarak seilen
porttan dar alnr. Buna rnek olarak basit bir test program ele alnsn: , bir akvaryum
hava motorunu port RB0a balayp 5 dakika START, 5 dakika STOP eklinde altrp
durdurmak olsun. Bu ilem PLC sistemi olarak tasarlanrsa 1 adet TIMER ve 1 adet k
elemanna ihtiya duyulur. Timer eleman, 5 dakikada bir alp kapanrken sonucu k
elemanna iletmelidir. k eleman, programda RB0dr. Bu program yaparken grafik
tabanl bir PLC programlama yazlm olan PICBIT yazlmndan faydalanlacaktr.
PICBIT grafik editor ile yazlacak PLC program ayn programdaki MPASM ile
compiler edip elde edilen hex uzantl dosya yklenebilir, daha sonra bu program altrlr.
Yukarda saylanlara rnek olarak PICBITi test programn tekrar yazmakta
kullanlsn.
Ama, 5 dakika aralkla yanp snen port RB0a bal bir adet rle ile akvaryum hava
motorunu altrmaktr. Bu devre, uzun sreli bir flar devresidir (ekil 1.2).

ekil 1.2: Flar uygulama emas

PICBIT programn DOS ortamnda PICBIT yazlarak altrlr. Ekrann ortasna

mouse ile gidilip sol tu ile tklandnda programlama grafik editor ekran gelir. Bu ekran
zerine istenilen eleman (timer, out, in gibi) konulur. Flar program elemanlar, aadaki
gibi yer alr. Bir adet TIMER ve bir adet OUT eleman ilemi bitirir. Flar grafik PLC
program, yukarda grld gibi iki adet elemandan olumaktadr. IN eleman, Timer T10
elemannn bir parasdr. T10 stndeki 512,00 rakam 512ms karldr ve bir listeden
sabit deerler arasndan uygun olan seilir. OUT eleman ise TIMER k ile Port RB0
arasndaki baglanty dzenleyen program parasdr.
PLC programnn text kts ise aadaki gibidir:
ld Timer_2,2 ;[D:1] 4
out Port_B,0 ;[E:1] 5
Grld gibi PICBIT ile program yapmak assemblerden ok daha kolaydr. PICBIT
PLC derleyicisi ierisindeki G/ elemanlar ile mantk elemanlarnn kullanl grlecektir.
PICBIT PLC derleyicisindeki elemanlar ilev olarak bir TTL veya CMOS lojik ailesindeki
elemanlardan farkl deildir. Buradaki en nemli fark, birka entegre ile bir mantk sistemi
kurmak yerine PICBIT bnyesindeki mantk yap talarn kullanarak bir program yaratp
bunun PIC ilemci yardmyla benzetimini (simlasyonunu) yapmaktr. PICBIT
derleyicisinde bulunan lojik elemanlarndan IN, IN NOT, OUT, OUT NOT, AND, AND
NOT, OR, OR NOT, XOR, XOR NOT, NOT ve I/O NOT teker teker ele almak gerekir.

1.2.1.1. IN, IN NOT, OUT ve OUT NOT Elemanlar

ekil 1.3te grld gibi IN eleman, bir adet giri baca ve bir adet de k baca
bulunan bir elemandr. PICe d ortamdan giri yaplmasn salayan bu eleman, giriindeki
ilevini mantk devresinin dier elemanlar iin hazrlar ve birletirir. IN eleman giriine RA
ve RB portlarndan herhangi biri (Bu portlar PICBITte PA ve PB olarak anlr.)
ilikilendirilebilir. Bylece PB veya PA portlarna uygulanan sinyal, IN eleman sayesinde
dier elemanlara aktarlr. IN eleman giriine portlardan baka MARKER denilen ve
M00 dan balayp M15e kadar devam eden 16 adet geici saklama elemanlar balanabilir.
MARKERlar bir ilem sonucunun bir porttan deil de bir lojik sisteminden geldii
durumlarda sonular saklamak iin kullanlan bellek birimleri olarak kabul edilebilir. IN
giriine TIMER eleman balanarak gecikmeler elde edilebilir. TIMER eleman, ms
eklinde eitli zaman deerlerini ieren ve seildii zaman birimi sresince aktif kalan bir
zamanlaycdr.

ekil 1.3: IN, IN NOT, OUT ve OUT NOT eleman kullanm ekilleri

Bir COUNTER eleman kn IN giriine girerek COUNTER ileminin sonucunun

giri elemann etkilemesi salanr. Bunlar dnda mantk sistemine bir noktada sabit bir
lojik seviyesi enjekte etmek ihtiyac duyulursa 0 veya 1 sabitlerini kullanlp IN eleman
giriine verilebilir. IN NOT eleman IN eleman ile ayn ilevlere sahiptir fakat tek fark,
giriinde bulunan sinyali evirerek kna vermesidir ki bir eit inverter gibi almaktadr.
OUT ve OUT NOT eleman, IN ve IN NOT elemanlar ile benzer, fakat ters ilevlere
sahiptir. OUT eleman, tasarlanlan mantk sisteminin sonucunun d ortama yani portlara
veya markerlara ya da bir counter elemanna aktarlmasna yardmc olur. OUT eleman da
IN eleman gibi bir adet giri ve bir adet k bacana sahiptir. OUT NOT eleman, OUT ile
ayn fonksiyonlara sahip inverted k vermektedir.
8

1.2.1.2. AND, AND NOT, OR, OR NOT Elemanlar

AND ve OR elemanlar TTL veya CMOS serisi and veya or entegrelerinden ilev
olarak farkl deillerdir. ki adet girileri bulunur ve bu girilere PA veya PB portlar,
M00dan M15 e kadar MARKERlar, TIMER eleman, Counter eleman klar ile
sabit lojik elde etmek iin 0 veya 1 eleman balanabilir. AND NOT ve OR NOT elemanlar
eviren lojik kaplar gibi davranrlar ve giri sinyalinin AND veya OR sonucunu evirerek
ka iletir (ekil 1.4).

ekil 1.4: AND, AND NOT, OR, OR NOT elemanlar kullanm ekilleri

1.2.1.3. XOR ve XOR NOT Elemanlar

XOR eleman, kullanm olarak TTL veya CMOS lojik ailesindeki XOR entegresiyle
ayn zelliklere sahiptir. Kullanm, and ve or elemanlaryla benzerdir. XOR NOT giriteki
sinyallerin ilem sonucunu evirerek kna verir (ekil 1.5).

ekil 1.5: XOR ve XOR NOT eleman kullanm ekilleri

1.2.1.4. NOT ve I/O NOT Elemanlar

NOT eleman, IN ve OUT arasnda kullanldnda giren sinyali evirerek ka
vermek iin kullanlr. NOT eleman, sinyalin evirilmesi gereken her noktada kullanlabilir.
I/O NOT eleman, NOT eleman ile ayn zelliklere sahiptir (ekil 1.6).

ekil 1.6: NOT ve I/O NOT elemanlar kullanm ekilleri

PICBIT ile alrken herhangi bir eleman, sol mouse tuu ile sar blgeye konulabilir.
Bir eleman, mouse ile sa tu yardmyla tutulup oynatlabilir. Bir eleman sol tu
yardmyla seilip zerinde deiiklik yaplabilir veya yok edilebilir. Popup menlere sol
tu yardmyla eriip sa tu yardmyla braklabilir. File mensnde save uyarmadan eski
dosyann stne yazar.
1.2.1.5. PCBIT Menleri

TOOL mens

REDRAW
PACK
PHOTO
EDITOR

: Ekran yeniden izer.

: Elemanlar aras boluklar yok eder.
: Ekrann grntsn PCX file olarak kaydeder.
: List dosyas iin editr altrr.

COMPILE mens

Compile MPASM assemblerini altrr ve hex file oluturur.

Bu file PIC iine direkt programlanabilir.

Men compile seenei yalnzca PLC dosyasn oluturur.

Bu include tipi seenekler iin uygundur.

10

Hardware mens

Bu mendeki birok seenek, kullanm iin uygun deildir nk kullanlan

programlayc PICBIT programlaycdan biraz basit ve farkldr. Fakat buradaki XTAL
seenei, 4 MHz dndaki kristal tipleri ile alrken timer fonksiyonlarndaki ayarlamalar
yapmak iin kullanlabilir. TIMER ile kullanlan mili saniye deerleri 4MHz kristal baz
alnarak hesaplanmtr. XTAL komutu kullanlmazsa baka tip kristallerde TIMER
ngrlen mili saniye deerlerini salayamaz.

Element mens

CHANGE
DELETE
INSERT
EDIT
HILITE
REMARK

: Eleman cinsini deitirmek

: Eleman yok etmek
: ki eleman arasna yeni bir eleman sokmak
: Elemann giri veya klarn dzeltmek
: Ayn giri-k zellikli elemanlar iaretlemek
: Elemanla ilgili bir aklama yazmak iin kullanlr.

Bu tip aklamalar, program daha sonra listesi incelenirken byk kolaylk salar.
Son bir nokta mouse bir eleman zerindeyken F1 tuuna baslrsa eleman ile ilgili
aklama alnabilir.
PICBIT ile PLC lojik uygulamalarnda set, reset, latch, counter,
D flip/flop, stepper (admlama) kontrol eleman, kaydran kaydediciler grlecektir.

ekil 1.7: SET, RESET, LATCH, D FLIP/FLOP modlleri kullanm ekilleri

11

1.2.1.6. Set, Reset, Latch, D Flp/Flop Modlleri

SET modl

SET (kur) modl giriine uygulanan lojik sinyal seviyesi high ise modl k
SET yani HIGH kalr. Aksi hlde LOW durumunu korur.

RESET modl

RESET modl SET modlnn ilevsel tersidir. Giriine uygulanan sinyal

LOW ise SET yani k HIGH olur. Girie uygulanan sinyal HIGH ise k reset,
yani LOWdur.

LATCH modl

Latch (mandal) modl, klasik bir TTL veya CMOS serisi latchten mantk olarak
farkl deildir. LAT giriine HIGH bir sinyal verildiinde LATCH effaf yani giriine
uygulanan sinyal seviyesini aynen kna aktarr. LAT girii LOW olduunda ise
giriindeki sinyalin lojik durumunu korur.

INV-LATCH modl

INV-LATCH modl, LATCH modl ile ilev olarak ayn grevi grmektedir. Tek
fark, giriten gelen lojik sinyali, kta (invert) evirmesidir.

D FLIP/FLOP modl

D Flip-Flop modl, DFF giriine HIGH lojik seviyesi uygulandnda girii aynen
ka tamaktadr. Bylece girite bulunan lojik seviyesi kta saklanr. D Flip-Floplar 8
adet olup bunlarn ilk drt tanesi ktaki sinyali aynen korurken dier 4 adeti k sinyalini
girie gre evirerek saklar.
1.2.1.7. Sayc, Admlayc ve Kaydran Kaydedici Modlleri
Bu modllerin ilevleri aada tek tek ele alnmtr. ekil 1.8de balan ekilleri
grlmektedir.

12

ekil 1.8: COUNTER, STEPPER ve SHIFT REGISTER modlleri kullanm ekilleri

Sayc modl

Sayc (counter) modl, iki adet giri ve bir adet ktan olumaktadr. CNT
giriindeki sinyalin lojik olarak 0/1 eklinde deimesi counter yani sayacn artmasna sebep
olur. Dier giri ise sayacn sfrlanmas iindir. Counter modl seilip PICBIT sayfasna
konulduunda ortaya kan THUMB-WHEEL eklindeki anahtarlar yardmyla sayacn
eriecei maksimum deer seilir. Girilere MARKER, PORT, TIMER ya da baka bir
COUNTERn k verilebilir. Toplam sekiz adet COUNTER modl vardr ve bu
modller birbirinden bamsz, ayn anda kullanlabilir.

Admlama modl

PICBIT iinde iki adet admlama modl vardr. lk modl, adm motoru k
olarak RB1, RB2, RB3 portlarn; ikinci modl ise k olarak RB4, RB5, RB6, RB7
portlarn kullanmaktadr. Her adm kontrol modl, iki adet giri ierir. Bunlar DIR ve
STEP girileridir. DIR giriine LOW yani 0 seviyesinde bir lojik sinyali
uygulandnda adm motoru saat ynnn aksine, HIGH yani 1 seviyesinde bir lojik
sinyal ise motoru saat ynnde dndrr. Tabi adm giriine herhangi bir kare dalga veya
deiken bir lojik sinyal uygulamazsak motorda herhangi bir hareket olmaz. STEP
giriinde sinyal deikenken DIR sinyali seviyesinin deitirilmesi adm motoru saa veya
sola dndrr.

Kaydran kaydedici modl

Kaydran kaydedici (shift register) modl, k olarak PB portunu yani

RB0RB7'yi kullanmaktadr. Bu modln iki adet girii vardr. Bunlar SHIFT ve DIR
girileridir. Kaydrma giriine girilen lojik sinyal seviyesi deitike PB k da bu sinyali
PB0..PB7 arasnda birisinden dierine teler. DIR giriine uygulanan lojik sinyalin 0/1
durumu ise bu telemeyi saa veya sola ynlendirir. Bu modl, alma prensibi olarak
herhangi bir TTL veya CMOS kaydran kaydedicilerden farkl deildir.

13

1.3. Mikrodenetleyiciye Programn Yklenmesi

nceki konularda makine diline evrilen program mikrodenetleyiciye yklemek iin
nce mikrodenetleyiciye uygun programlama devresinin olmas gerektiinden bahsedilmiti.
Elektronik piyasasnda en ok kullanlan PIC 16F84A ve PIC 16C84 iin kullanlan en basit
programlama devresi aadaki resimlerde bulunabilir.

ekil 1.9: PIC 16F84/C84 iin programlama devresi

Bunun yannda birok PIC mikrodenetleyici, EPROM ve

programlanmas iin kullanlan PROPICi ekil 1.10da grlmektedir.

E2PROMlarn

Programlama devresi hazr olduktan ve bu devreki soket yerine programlama

yaplacak mikrodenetleyici taktktan sonra bilgisayara balants yaplr. Bu aamadan sonra
mikrodenetleyiciye program ykleyecek bilgisayar programna ihtiya vardr. nternette ok
kolay bulunabilecek ve cretsiz olan IC-PROG program kullanlmaktadr.
1.3.1. IC- Prog Programlama Menleri

File mens

Open File
: Var olan bir dosyay amak iin kullanlr.
Save File As
: Alm olan bir dosyay yeni ve farkl bir adla kaydetmek iin
kullanlr.
Open Data File : Yeni bir veri dosyas amak iin kullanlr.
Recent Files
: Yeni dosya amak iin kullanlr.
Print
: Yazcdan kt almak iin kullanlr.
Exit
: Programdan kmak iin kullanlr.
14

ekil 1.10: IC-PROG programnn grn

Settings mens

Src semek iin gerekli mendr. ekil 1.11de grld gibi bu programlayc
ile birok mikrodenetleyici programlanabilmektedir. Bu blmn option (seenekler)
ksmndan da nemli ayarlamalar yaplabilir.

ekil 1.11: IC-PROG programnda bulunan src listeleri

15

View ksmnda programn hex grnts, assemler grnts salanr. Ayrca

Device Position ksmnda programlaycnn hangi port zerinde olduu ekil 1.12deki
gibi gsterilir. Yine Device information blm de hangi srcnn kullanld ve
portlar hakknda bilgi verir.

ekil 1.12: Mikrodenetleyicinin takld zif soket

Mikrodenetleyici hakknda zel bilgi information ksmndan alnmaktadr (ekil 1.13).

ekil 1.13: Seilen mikrodenetleyici hakknda bilgi verir

1.4. Mikrodenetleyicilerle Yaplan Uygulama ve Kumanda Devreleri

Ev otomasyon sisteminde mikrodenetleyiciler ve uzaktan kumanda devreleri
kullanlarak birok konfigrasyonda otomasyon tasarm yaplabilir. Tasarm ii, kiisel hayal
gc, dnce, tecrbe ve yetenee baldr. Mikrodenetleyicilerle yaplan birka temel
devre emas verilecektir. Bu devreleri gelitirmek ve eitli otomasyonlarda kullanmak
kullancnn tecrbesine ve dncesine kalmtr.

16

1.4.1. ifreli Kap Kilidi

ekil 1.14: Mikrodenetleyicili ifreli kilit devre emas

PIC16F84 kullanlarak gerekletirilen bu uygulamada, 4 haneli bir ifre, nceden

belirlenmi ve tu takmndan bu ifre girildiinde rleye bal bir ykn altrlmas
amalanmtr.
Devre yle alr: lk enerji verildiinde krmz LED yanktr ve rle kapaldr.
Doru ifre girilinceye kadar devre bu durumda bekler. Tu takmndan doru ifre rakamlar
sra ile tulanp "BA" butonu (A butonu) tulandnda, rle eker ve YEL LEDyanar.
Bu durumun ardndan herhangi bir tua basldnda, rle tekrar kapanr ve krmz LED
yanar. Devre iin belirlenen ifre istenilen bir ifre ile deitirilebilir.

1.4.2. Trafik Iklaryla Kavak Denetimi

PIC16F84 ile deiik bir trafik klar uygulamasdr. Sabit zamanl bir trafik
algoritmasnn yan sra, girie bal kontrol algoritmalarn iermektedir. Bir yaya butonu
girii ve bir Flash/Normal girii ile sabit zamanl program algoritmas farkl ekilde
iletilmektedir. Devrenin temelinde bir otomobil sinyal vericisi ve bir yaya sinyal vericisi
kumanda edilmitir.
17

ekil 1.15teki devreye ilk enerji verildiinde, enerji kontak gecikmelerinin ka

yansmamas amalanarak 5 sn. klar kapal tutulur. Bunun ardnda standart kavak
kontrol cihazlarnda olduu gibi bir dakika boyunca fla algoritmas uygulanr. Fla girii
anahtar kapal deil ve yaya butonuna baslmam ise sabit zamanl trafik algoritmas
uygulanr. Bu algoritmann sonunda yaya butonuna baslmas iin devre otomobil iin yeil
yaparak beklemeye geer. Yaya butonuna baslmasnn ardndan deiken bir bekleme sresi
ile yaya yolu yeil algoritmas altrlr. Herhangi bir zamanda fla anahtar kapatldn da
devre, anahtar tekrar alncaya kadar fla algoritmasn altrr.
PIC16F84 ile kurulmu olan devre kristalli olarak tasarlanmtr ve zaman ayarlar
4MHz kristal iin dngler ile kurulmutur. Devre, RC osilatr ile veya farkl kristal
deerleri ile altrlabilir. Ancak RC osilatr kullanldnda veya kristal deeri farkl
seildiinde algoritma sreleri deiecektir.

ekil 1.15: Mikrodenetleyicili kavak kontrol

18

UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET

Otomasyon iin uygun mikrodenetleyici seip mikrodenetleyiciye program

ykleyiniz.

lem Basamaklar
Programnz iin uygun
mikrodenetleyiciyi seiniz.
Mikrodenetleyicinize uygun programlama
devresi seiniz.
Mikrodenetleyicinizi programlama devresi
zerine taknz.
Programlama devresini bilgisayar
bilgisayarnzn uygun portuna taknz.
Bilgisayarnzda bulunan
mikrodenetleyiciye program yazma
programn altrnz.
Mikrodenetleyiciye yazlacak program
yazma programnda anz.
Mikrodenetleyiciye program yazma
komutunu veriniz.

neriler
Mutlaka mikrodenetleyiciye uygun
programlama devresi seiniz.
Programlama devresine uygun
bilgisayar portunu kullannz.
Programlama devresini bilgisayar
portuna takarken kesinlikle
zorlamaynz. Ters yere takmadktan
sonra zorlanmadan taklmas gerekir.
Aksi takdirde yanl porta
takyorsunuzdur.
Bilgisayar programnda kullandnz
port ayarn yapnz.

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak rendiklerinizi
kontrol ediniz.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Deerlendirme ltleri
Programnz iin uygun mikrodenetleyiciyi seebildiniz mi?
Mikrodenetleyicinize uygun programlama devresi seebildiniz mi?
Mikrodenetleyicinizi programlama devresi zerine takabildiniz mi?
Programlama devresini bilgisayar bilgisayarnzn uygun portuna
takabildiniz mi?
Bilgisayarnzda bulunan mikrodenetleyiciye program yazma
programn altrabildiniz mi?
Mikrodenetleyiciye yazlacak program yazma programnda
aabildiniz mi?
Mikrodenetleyiciye program yazma komutunu verebildiniz mi?

Evet

Hayr

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr biiminde yantlarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme etkinliini yeniden yapnz. Btn yantlarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
19

LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen
bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

( ) Mikrodenetleyicilerde bellek ve osilatr bulunmaz. Bunlar dardan balanr.

( ) PIC serisi mikrodenetleyiciler MICROCHIP firmas tarafndan retilmektedir.
( ) PIC serisi mikrodenetleyiciler alma esnasnda fazla devre elemanna ihtiya
duyduu iin tercih edilmez.
( ) PICin tercih edilme sebeplerinden biri eepromun elektrikle silinip
yazlabilmesidir.
( ) PIC 16F84n 23 adet giri/k portu vardr.
( ) TRISA: PortAdan giri mi yoksa k m yaplacan belirleyen kaydedicidir.
( ) PLC ile PIC birletii zaman ortaya esnek ve ucuz bir yap kmamaktadr.
( ) PICBIT iinde iki adet adm modl vardr.
( ) IC-PROG, sadece PIC iin yazlan kodlar kaynak koduna evirme ilemi yapar.
( ) IC-PROG programnda PIC seimi iin settings mens kullanlr.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

20

RENME FAALYET2
RENME FAALYET-2
AMA
Akll
ev
aletlerinin
mikrodenetleyicilerle
denetimi
iin
kullanlan
mikrodenetleyicilerin uygun olanlarn seebileceksiniz. Mikrodenetleyicilerle yaplan
kumanda devrelerinde kullanlacak uzaktan kumandalarn seimini yapabileceksiniz.

ARATIRMA

nternet

ortamnda

mikrodenetleyici

ve

uzaktan

kumanda

eitlerinin

zelliklerini aratrnz. Piyasa aratrmas yaparak elektronik piyasasnda en

ok hangi mikrodenetleyicilerin bulunduunu ve bunlarn fiyatlarn aratrnz.

Aratrma ilemleri iin evrenizdeki elektrikileri ve internet ortamn

kullanabilirsiniz.

2. EV OTOMASYONU N UYGUN
MALZEME SEM
2.1. Mikrodenetleyiciler
PIC 16F84 daha nceki konuda geni olarak anlatld iin ikinci ncelikli en sk
kullanlan PIC 16F877nin zellikleri de geni olarak bu renme faaliyetinde
aklanacaktr.
Mikrodenetleyicileri seerken unlara dikkat edilmelidir:

Kullanacamz giri/iki port saysna

Program bellei kapasitesine

alma hzna

Hafza kapasitesine

Timer saysna

EEPROM bellei kapasitesine

21

2.1.1. PIC 16F877 Mikrodenetleyicisi

alma hz: DC-20Mhz

Program bellei: 8Kx14 word Flash ROM
EEPROM bellei: 256 byte
Kullanc RAM: 368 x 8 byte
Giri / k port says: 33
Timer: Timer0, Timer1, Timer2
A / D evirici: 8 kanal 10 bit
Capture / comp / PWM: 16 bit Capture, 16 bit Compare, 10 bit PWM
znrlk
Seri evresel arayz: SPI (Master) ve I2C (Master / Slave) modunda SPI portu
(senkron seri port)
Paralel slave port: 8 bit, harici RD,WR ve CS kontroll
USART / SCI: 9 bit adresli

2.1.1.1. PIC16F877 Bacak Balantlar

ekil 2.1: PIC 16F877 nin bacak balantlar

22

2.1.1.2. PIC16F877nin zellikleri

PIC 16F877, belki en popler PIC ilemcisi olan PIC16F84ten sonra kullanclarna
yeni ve gelimi imknlar sunmasyla hemen gze arpmaktadr. Program bellei FLASH
ROM olan PIC16F877de, yklenen program PIC16F84te olduu gibi elektriksel olarak
silinip yeniden yklenebilmektedir. zellikle PIC16C6X ve PIC16C7X ailesinin tm
zelliklerini barndrmas, PIC16F877yi kod gelitirmede de ideal bir zm olarak
gndeme getirmektedir. Konfigrasyon bitlerine dikkat etmek artyla C6X veya C7X
ailesinden herhangi bir ilemci iin gelitirilen kod, hemen hibir deiiklie tabi tutulmadan
F877e yklenebilir ve almalarda denenebilir. Bunun yan sra PIC16F877, PIC16C74 ve
PIC16C77 ilemcileriyle de birebir bacak uyumludur.
2.1.1.3. PIC16F877 Portlarnn levleri

Port A

Her bir biti bamsz olarak giri veya k olarak tanmlanabilmektedir. 6 bit
geniliindedir (PICF84te 5 bittir). RA0, RA1, RA2, RA3, RA4 ve RA5 bitleri analog /
dijital evirici olarak ayarlanabilmektedir. Buna ek olarak RA2 ve RA3 gerilim referans
olarak da ayarlanabilmektedir. (Bu durumda bu bitler ayn anda ADC olarak
kullanlamamaktadr.) lgili kaydediciler ve adresleri aadaki gibidir.
PORTA
: 0x05
TRISA
: 0x85 (G/ belirleme kaydedicisi)
ADCON1
: 0x9F (RA portlarnn ADC, referans gerilimi veya dijital G/
olarak seiminde kullanlmaktadr. lemciye ilk defa gerilim uygulandnda RA4 hari
dier PORTA bitleri A/D eviricidir. Eer RA portunun baz bitleri saysal G/ olarak
kullanlrsa ADCON1 kaydedicisinde deiiklik yaplmas gerekmektedir.

Port B

Her bir biti bamsz olarak dijital G/ olarak tanmlanabilen bu portun genilii 8
bittir. B portunun her baca, dhil bir direnle VDDye baldr (weak pull-up). Bu zellik
varsaylan olarak etkin deildir. Ancak OPTION registerinin 7. bitini 0 yaparak B portunun
bu zelliini etkinletirilebilir.
RB4-RB7 bacaklar, ayn zamanda bacaklarn dijital durumlarnda bir deiiklik
olduunda INTCON kaydedicisinin 0. bitini (RBIF bayran) 1 yaparak kesme
oluturmaktadr. Bu zellii, ilemci SLEEP konumundayken devreye bal tu takmnn
herhangi bir tua basldnda ilemcinin yeniden etkinlemesi iin kullanabilir. Btn
bunlarn yan sra RB6 ve RB7 yksek gerilim programlama, RB3 ise dk gerilim
programlama modlarnda da kullanlmaktadr. lgili kaydediciler ve adresleri aadaki
gibidir:

23

PORTA
:0x06
TRISB
: 0x86 (G/ belirleme kaydedicileri)
OPTION_REG 0x81 , 0x181

Port C

Her bir biti bamsz olarak dijital G/ giri veya k olarak tanmlanabilirken 8 bit
geniliindedir. Tm port bacaklar Schmitt Trigger girilidir. TRISE registernn 4. biti olan
PSPMODE bitini 1 yaparak parallel slave mode da kullanlabilir. Bu ilev araclyla 8 bit
geniliindeki herhangi bir mikroilemcinin veri yoluna balanabilir. lgili kaydediciler ve
adresleri aadaki gibidir:
PORTC
TRISC

: 0x07
: 0x087 (G/ belirleme kaydedicileri)

Port D

Her bir biti bamsz olarak dijital giri veya k olarak tanmlanabilirken 8 bit
geniliindedir. Tm port bacaklar Schmitt Trigger girilidir. TRISE registernn 4.biti olan
PSPMODE bitini 1 yaparak parallel slave modeda kullanlabilir. Bu fonksiyon araclyla
8 bit geniliindeki herhangi bir mikro ilemcinin veri yoluna balanabilir. Kaydedicileri ve
adresleri aadadr.
PORTD
TRISD
TRISE

: 0x08
: 0x88
: 0x89

Port E

Her bir biti bamsz olarak giri veya k olarak tanmlanabilirken 3 bit
geniliindedir. RE0, RE1 ve RE2 bacaklarnda Schmitt Trigger giri tamponlar vardr. Her
bir bacak ADC olarak ayarlanabilmektedir. Eer PORTD paralel slave port olarak
konfigre edilirse RE0, RE1 ve RE2 bacaklar PORTDnin baland mikroilemcinin veri
yoluna srasyla READ, WRITE ve CHIP SELECT kontrol girileri olarak
kullanlabilmektedir. Bunun iin TRISE uygun biimde ayarlanmaldr. lgili kaydediciler ve
adresleri aadaki gibidir.

PORTE
: 0x09
TRISE
: 0x89 (G/ belirleme kaydedicileri)
ADCON1
: 0x9F (RE portlarnn A/D veya dijital giri/k olarak
seiminde kullanlmaktadr. lemciye ilk defa gerilim uygulandnda
PORTE biti de ADCdir. Eer RE portunun baz bitleri dijital giri / k
olarak kullanlmak istenirse ADCON1 kaydedicisinde deiiklik yaplmas
gerekecektir.

24

2.2. Uzaktan Kumanda

Uzaktan kumandalar seerken,

Uzaktan kumandalarn fonksiyon saylarna,

Uzaktan kumandann alma ortamna (IR, RF, GSM, GPRS, vb),

Portlarn k gerilimine ve akmna,

Hacimce bykl ve kkl,

Kumanda mesafesine bakmak gerekir.

PIC 12C508 ile 5 kanal IR (kzl tesi) kumanday inceleyelim. PIC12C508A ile
gerekletirilen bu devre ile 5 adet rle ya da herhangi bir actuatr kontrol edilebilir.
nceden tanmlanm TV kumandasnn 1 - 5 tular ile klar toggle (terslemeli) olarak
kontrol edilmektedir. Tm klar birbirinden bamsz almaktadr. rnein, 2 numaral
rle aktif edilmek istenirse TV kumandasnn 2 nu.l butonuna baslr baslmaz k aktif
olur. Bu k kapatlmak istenirse tekrar 2 tuuna baslarak k kapatlr. Flickering
(srama) etkisini gidermek iin k iki durum deiimi arasnda yaklak 1 sn.lik gecikme
konmutur. Alc gz olarak piyasada bol miktarda bulunabilen TK19 alc gz
kullanlmtr. Rleler transistr ile srlmtr. GPIO'nun her bir pininden (50,7)/4,7K)=0,91mA ekilecek ekilde direnler seilmitir. Dolays ile tm klar aktif
olduunda GPIO'dan toplam 8x0,9 mA=7,2 ma ekilmektedir. PIC12C508 iin microchip
tarafndan port iin ekilebilecek toplam akm 100mA olarak verilmitir. Transistrlerin
kolektrne bal rleler, dorudan besleme kaynandan akm ekmektedir. Burada src
transistrler yerine ULN2003 tarz bir src entegresi kullanlabilir. Ayrca optik bir bala
ile triaklarda kontrol edilebilir. Rlelere ters paralel balanm diyotlar, transistrlerin
kapanma annda rlelerde oluacak ters EMKya dng yolu salamak iin kullanlmtr.
Mikrodenetleyici kendi i RC osilatr ile 4MHz'de almaktadr. Programda watchdog
timer (program kilitlenme izleyicisi) ve MCLR kullanlmam, sadece internal (dhil) 4MHz
lik RC osilatr kullanlmtr. Bylelikle MCLR ile OSC1 ve OSC2 ular da k olarak
kullanlabilmitir. GP3 pini sadece input olarak ayarlanabildii iin bu pine TK19 alc gz
balanmtr.

25

ekil 2.2: Mikrodenetleyicili IR uzaktan kumanda

26

UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET

Ev otomasyonu iin seilen mikrodenetleyici devresini kurarak altrnz.

lem Basamaklar
neriler
Kullanacanz giri/k port saysna
belirleyiniz.
Programnzn bellekte kaplad alan
Kullanacanz mikrodenetleyici-lerin
belirleyiniz.
ve uzaktan kumandalarn alma
Programn alma hzn tespit ediniz.
gerilimlerine dikkat ediniz. Aksi
Belirlediiniz ve tespit ettiiniz deerlere
takdirde bu cihazlar yakarsnz.
gre mikrodenetleyiciyi seiniz.
Bu cihazlarn giri/k portlarn
Uzaktan kumanda alma ortamn tespit
giri/k gerilim ve akmlarna
ediniz.
dikkat ediniz. Aksi takdirde portlar
Kullanacanz ilev saysn belirleyiniz.
yakarsnz.
Kumanda mesafesini belirleyiniz.
Tespit ettiiniz ve belirlediiniz deerlere
gre uzaktan kumanday seiniz.

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak rendiklerinizi
kontrol ediniz.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Deerlendirme ltleri
Kullanacanz giri/k port saysna belirleyebildiniz mi?
Programnzn bellekte kaplad alan belirleyebildiniz mi?
Programn alma hzn tespit edebildiniz mi?
Belirlediiniz ve tespit ettiiniz deerlere gre mikrodenetleyiciyi
seebildiniz mi?
Uzaktan kumanda alma ortamn tespit edebildiniz mi?
Kullanacanz ilev saysn belirleyebildiniz mi?
Kumanda mesafesini belirleyebildiniz mi?
Tespit ettiiniz ve belirlediiniz deerlere gre uzaktan kumanday
seebildiniz mi?

Evet

Hayr

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr biiminde yantlarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme etkinliini yeniden yapnz. Btn yantlarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
27

LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen
bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.

(
(
(
(
(

) PIC 16F877 mikrodenetleyicide 33 adet giri/k portu bulunmaktadr.

) PIC 16F877 mikrodenetleyicide EEPROM bellei 512 bytetr.
) PIC 16F877 mikrodenetleyicide toplam 10 adet ADC kanal bulunmaktadr.
) Uzaktan kumanda seilirken ncelikle ilev saysna dikkat edilir.
) Mikrodenetleyicileri seerken timer (zamanlayc) says nemlidir.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.

28

MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen
bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.

( ) Mikrodenetleyicilerde bellek ve osilatr bulunmaz. Bunlar dardan balanr.

( ) PIC serisi mikrodenetleyiciler, microchip firmas tarafndan retilmektedir.
( ) PIC serisi mikrodenetleyiciler, alma esnasnda fazla devre elemanna ihtiya
duyduu iin tercih edilmez.
( ) PIC'in tercih edilme sebeplerinden biri eepromun elektrikle silinip
yazlabilmesidir.
( ) PIC 16F84n 23 adet G/ portu vardr.
( ) TRISA: PortAdan giri mi yoksa k m yaplacan belirleyen kaydedicidir.
( ) PLC ile PIC birletii zaman ortaya esnek ve ucuz bir yap kmamaktadr.
( ) PICBIT iinde iki adet adm modl vardr.
( ) IC-PROG sadece PIC iin yazlan kodlar kaynak koduna evirme ilemi yapar.
( ) PIC 16F877 mikrodenetleyicide 33 adet G/ portu bulunmaktadr.
( ) PIC 16F877 mikrodenetleyicide EEPROM bellei 512 bytetr.
( ) PIC 16F877 mikrodenetleyicide toplam 10 adet ADC kanal bulunmaktadr.
( ) Uzaktan kumanda seilirken ncelikle ilev saysna dikkat edilir.
( ) IC-PROG programnda PIC seimi iin settings mens kullanlr.
Mikrodenetleyicileri seerken timer (zamanlayc) says nemlidir.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.

29

CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Yanl
Doru
Yanl
Doru
Yanl
Doru
Yanl
Doru
Doru
Doru

RENME FAALYET-2NN CEVAP ANAHTARI

1
2
3
4
5

Doru
Yanl
Yanl
Yanl
Doru

MODL DEERLENDRMENN CEVAP ANAHTARI

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15

Yanl
Doru
Yanl
Doru
Yanl
Doru
Yanl
Doru
Yanl
Doru
Yanl
Yanl
Yanl
Doru
Doru

30

KAYNAKA
KAYNAKA

IBUK Musa, Yksek Lisans Tezi, Elaz, 2002.

31