1. ur problemin flsfi yanama nyi nzrd tutur?

A) substrat; qnoseolji; ontoloji; antropoloji

B) antropoloji; sistemli; sosial-tarixi; sinergetik
C) ontoloji; qnoseoloji; substrat; sosial tarixi
D) aksioloji; qnoseoloji; struktur; sistemli
E) sosial-tarixi; ontoloji; mexaniki; fiziki
2. Mifoloji dnyagrn xarakterik lamtlri hanslardr?
1) sinkretiklik;
2) rasionallq;
3) antropososiomorfizm;
4) ciddi mntiqi struktur;
5) genetizm;
6) emosionallq;
A) 1; 2; 3; 4
B) 1; 3; 5; 6
C) 4; 1; 2; 3
D) 6; 1; 2; 5
E) 5; 1; 2; 6
3. Materiyann mhvolunmazln sbut edn sas nzriyy hansdr?
A) qapal sistemlrd entropiyann nticlri haqqnda tlim
B) termodinamikann ikinci qanunu
C) qeyri-mvazintli sistemlrin zntkil xasssi tlimi
D) enerji nvlrinin bir-birin evrilmsi tlimi
E) kainatn istilik lm nzriyysi
4. urun funksiyalar
A) sinergetik, aksioloji,akkumulyativ, mqsdynllk
B) proqnostik, mqsdynllk, akkumulyativ, aksioloji,
C) antropoloji, akkumulyativ, aksioloji, mqsdynllk
D) kommukativ tnzimlyici, humanistldirici, akkumulyativ, aksioloji, mqsdynllk
E) adekvat ks etdirm, akkumulyativ, aksioloji, mqsdynllk, kommunikativ tnzimlyici,
izahetm funksiyas

5. Dnyada multikulturalizm haqqnda Akt qbul edn birinci hansdr?

A) Almaniya
B) Fransa
C) Rusiya
D) Kanada
E) AB
6. Tolerantln real sas
A) mumbri dyrlr v qarlql mrhmt
B) ictimai inkiafda mdniyytin myynedici rolu
C) mcburi sosiallama, ideologiyann tzyiqi
D) bazar mnasibtlri, rqabt
E) sosial inqilab
7. Dnya - insan sisteminin trflri arasndak qarlql mnasibtlr ne aspekt
daxildir v hanslardr?
A) 4 aspekt ontoloji, idraki, aksioloji, mnvi-praktiki
B) 3 aspekt idraki, ontoloji, aksioloji
C) 5 aspekt subyekt, obyekt, idraki, aksioloji, ontoloji
D) 3 aspekt ontoloji, idraki, mnvi praktiki
E) 3 aspekt aksioloji, ontoloji, metodoloji
8. Sosial flsfnin banisi kimdir?
A) M. Veber
B) O. Kont
C) E. Drkheym
D) P. Sorokin
E) Y. Uord
9. Aadak qruplardan hans cmiyytin sas sferalarn ifad edir?
A) maddi istehsal, sosial, siyasi v mnvi
B) iqtisadiyyat, myin tkili v idarilik
C) siyasi v mnvi
D) maddi, mdni, ideoloji
E) mk, istehlak, mit, thsil

10. Kmiyyt predmetlrin hans trflrini ifad etmir

A) predmetin dyikn trfini
B) miqdarn
C) sayn
D) hcmini
E) predmetin sas sciyysini
11. T. Hobbs cmiyytin yaranmasnn sbbini nd axtarrd?
A) tbii hquqlarnda
B) irqi-bioloji xsusiyytlrd
C) insanlar n faydal olmas zrurtind
D) vtnda hquqlarnda
E) teologiyada
12. Flsfd materializm il idealizmin mnasibtlri nec anlalmaldr?
A) sas yeri materialist mvqe tutmaldr
B) stnlk idealizm verilmlidir,nki o insann yaradc qvvsini n plana kir
C) materializm il idealizm barmaz mbariz aparr
D) masir dvrd materializm il idealizmin dialoqu zruridir
E) materializm il idealizmin he bir laqsi yoxdur
13. Hrktin sas xasslrin daxil deyildir
A) hrktin mnbyini ziddiyyt tkil etmsi
B) fasilsizlikl fasilliyin vhdti olmas
C) yaradlan v mhv ediln olmamas
D) cisimlrin mkanda yerdyimsi
E) universal xarakterli qarlql tsir olmas
14. Materiyann mvcudluunun sas formalarna xas olan laqlr
A) mkan, zaman, struktur, genetik, sbb, funksional
B) mexaniki, struktur, genetik, sbb, funksional, zaman,
C) daxili, zaman, sbb, funksional, struktur, zruri
D) sosial, genetik, sbb, funksional, struktur, zaman
E) zruri, sbb, funksional, struktur, zaman, mexaniki
15. Multikulturalizmin Azrbaycanda yaranmasnn sas corafi amil:

A) dnyadak 9 iqlim qurandan 11-in olmas

B) Qafqaz dalar v Xzr dnizi
C) Avropa v Asiya arasnda, qdim pk Yolunun zrind yerlmsi
D) neft v qaz yataqlarnn olmas
E) Rusiya v ranla qonuluq
16. Mnvi hyat ndir?
A) iqtisadi mnasibtlr v insanlar arasnda yaranan istehsal mnasibtlri
B) ictimai ur v onun formalar
C) mnvi faliyyt v onun gediind insanlar arasnda yaranan laq v mnasibtlr
D) mnvi faliyyt v iqtisadi hyat
E) siyast v siyasi ur
17. Xsusi n demkdir?
A) sas xsusidir, tkc o qdr vacib deyil
B) sas mumidir, xsusi o qdr d vacib deyil
C) real hyatda xsusi yoxdur, o yalnz nzriyyd mvcuddur
D) xsusi tkc il mumi arasnda aralq vsildir
E) tkc v mumi olan yerd xsusi lazm deyildir
18. Hadislrin tzahr formalarna gr ziddiyytlrin blgs
A) xarici ontoqonist
B) zruri, sas
C) daxili, xarici,
D) tsadfi, sas
E) daxili ontoqonist
19. XXI srd dnyan zifldn sosial daltsizliyin nmunsi hansdr?
A) trklm, islamlama, avropalama
B) hquqi dvlt, vtnda cmiyyti
C) izolyasiya, iqtisadi mhdudiyytlr, brabrsizlik, yax idaretm olmamas
D) tolerantlq, assimilyasiya, planl iqtisadiyyat
E) etno-mdni dyrlri inkiaf, din azadl
20. Bu baxlarn hans insann mnyinin elmi izahna aid deyildir?
A) insann biopsixososial varlq olmas

B) insann Allah trfindn yaradlan varlq olmas

C) insann mnyinin rasionalist izah
D) insan, urun inkiafnn mhsulu hesab edn bax
E) insann mnyinin mk nzriyysi
21. ctimai trqqinin sas meyar ndir?
A) mitin yaxlamas
B) mhsuldar qvvlrin inkiaf sviyysi
C) istehsal mnasibtlrinin inkiaf sviyysi
D) mnvi mdniyytin inkiaf sviyysi
E) insan azadlnn ld olunmu sviyysi
22. Multikulturalizm nzriyysinin banisi kimdir?
A) . Teylor
B) . Kukatas
C) . kant
D) F. Engels
E) U. Kimlik
23. urun mnyinin sosial raiti
A) ba beynin sb sisteminin inkiaf, mk prosesi
B) ali heyvanlarda birinci siqnal sistem, nitq, tlbat
C) bdnin tkili, nitq, nsiyyt
D) mk, mk prosesi, nitq, nsiyyt
E) bdnin tkili, mk prosesi, nsiyyt
24. Sosial idrakn xsusiyytlrin bu baxlardan hans aid deyil?
A) insan faliyytinin thlili
B) insann xsi keyfiyytlrinin insann obyektin gcl tsiri
C) obyektin son drc mrkkb olmas
D) proseslrin v qanunauunluqlarn daycs olan subyektin d yrnilmsi
E) obyektiv hqiqtin z xarlmas
25. ctimai psixologiya nec yaranr?
A) asud vaxtda v qirat zaman
B) tdris prosesind

C) gndlik hyat raitind, praktikada

D) kabinetlrd
E) idman tlimlrind
26. Hilozoizm gr
A) duyu v tfkkr qabiliyytinin materiyann btn bir nvn aid edir
B) ur kosmosa xasdr
C) ur kainata xasdr
D) ur birinci, materiya ikincidir
E) ur v materiya mstqil mahiyytlidir
27. Bak Beynlxalq Multikulturalizm Mrkzinin sas vzifsi ndir
A) turizm sahsinin, beynlxalq ticart v hrbi laqlrin inkiafna rait yaratmaq
B) tolerantlq v mdni dini, linqvistik mxtlifliyi qorumasn tmin etmk;
C) Qrb v Amerikann lky byk investisiya daxil etmlrin clb etmk
D) Azrbaycana az inkiaf etmi lklrdn ucuz ii qvvsi clb etmk
E) Azrbaycan multikulturalizm mrkzi olaraq tbli etmk; mvcud olan multikultural
modellrini aradrmaq v stimulladrmaq
28. Flsfd universal laq anlay n demkdir?
A) universal laq bioloji almd olan qarlql rtlnm mnasibtidir
B) laq varlqdak obyektlr arasnda el mnasibtdir ki, birinin dyiilmsi digrind d
dyiiklri rtlndirir
C) universal laq tbit hadislri arasnda qarlql rtlnm mnasibtidir
D) universal laq isnanlar arasnda mnasibtlri ks etdirir
E) universal laq tfkkr hadislri v proseslrinin bir-birin olan mnasibti demkdir
29. Bunlardan hans ictimai urun nisbi mstqilliyini ifad etmir?
A) ictimai urun ictimai varlqdan tam asl olmamas
B) ictimai urun z inkiaf qanunlarna malik olmas
C) ictimai urun varisliyi
D) ictimai urun cmiyytin varlna fal tsiri
E) ictimai urun ictimai varl yaratmas
30. K. Marks v F. Engels cmiyyti nec adlandrrdlar?
A) sivilizasiyann balanmas
B) insanlarn qarlql faliyytinin mhsulu

C) insann tbitdn ayrlmas

D) istehsaln inkiafnn n yksk sviyysi
E) mnimsm faliyytindn istehsal faliyytin keilmsi
31. drakn strukturuna daxil deyil
A) empirik idrak
B) mistika
C) rasional idrak
D) nzri idrak
E) hissi idrak
32. Multikulturalizm dvlt siyastinin trkib hisssi kimi
A) cmiyytd konsensusun ld olunmasna ynlib
B) sosial trqqiy rait yaradr
C) azrbaycanlq v tkrlk ideologiyasn tkil edir
D) milltlraras mnaqilri hll etmy istiqamtlndirilib
E) totalitar ur formaladr
33. Mahiyyt il hadisnin mnasibtinin balca sciyysini tkil edir
A) onlarn ayrlmaz vhdti
B) onlarn bir-birin zidd olmas
C) mahiyytin obyektiv xarakteri, hadisnin subyektiv xarakteri
D) onlar arasnda laqnin olmamas
E) hadisnin obyektiv xarakteri, mahiyytin subyektiv xarakteri
34. Konfusinin idrak nzriyysin gr biliyin nvlri
A) hissi, qli v intuitiv
B) fitri v mntiqi
C) fitri v qazanlan
D) rasional v mntiqi
E) hissi v qli
35. slamda tolerantl tsdiq edn baza imperativi hansdr?
A) yalnz sninl mbariz ednlr il mbariz
B) dind mcburiyyt yoxdur
C) oxarvadlq

D) missioner faliyyti
E) intellekt zlm altndan azad olunma
36. Determinizm n demkdir?
A) hadislrin mumi rtlnmi olduu haqda tlimdir
B) varln dyiilmsi qanunlarn ifad edir
C) varlq laqlrinin subyektiv xarakterini ifad edir
D) varln inkiaf qanunlarn ifad edir
E) varln dyiilmz olduu haqda tlimdir
37. Flsf il tbitnaslq elmlrinin mnasibtlri nec olmaldr?
A) tbitnaslq flsfy tabe olmaldr
B) sas tbitnaslqdr, flsfnin konkret obyekti yoxdur
C) flsf il tbitnaslq bir-biril sx qarlql laqd gtrlmlidir
D) flsf tbitnasla tabe olmaldr
E) sas flsfdir, tbitnaslq elmlrinin predmeti ox mhduddur
38. Yeddi yunan mdrikindn biri olan Miletli filosof
A) Fales
B) Xilon
C) Periandr
D) Anaksimandr
E) Anaksimen
39. ctimai psixologiyann elementlri hanslardr?
A) emosiyalar, vrdilr, hrktlr, mnafe, nn
B) hquqi hisslr, vrdilr, normalar, psixika, rasional
C) hisslr, emosiyalar, hval-ruhiyy, ideal, mnafe, adt-nn
D) emosiyalar, normalar, psixika, ruhi arzu, mnafe, adt
E) normalar, adtlr, mnafe, adt, psixika, rasional
40. Etnik qruplarn hans problemlrinin hll olunmas btn beynlxalq ictimaiyytin
vzifsin evrilir?
A) milli mdniyyt mrkzlri v milli mktblrin yaradlmas
B) separat hrktlrin etnik milltilik ideologiyasnn gclndirilmsinin qarsnn alnmas
C) dini v etnik qruplar arasnda laq yaradlmas, onlarn dinc birg yaamas

D) kiik xalqlarn zorakln hr hans formasn aradan qaldrlmas

E) hakimiyyt inamszlq sindromun aradan qaldrlmas
41. Sosial idrak hans spesifikliy malikdir?
A) sosial mhit yeni biliklr verir
B) onun metodlar il baldr
C) praktika mhm rol oynayr
D) obyekt kimi insan, subyekt kimi insan x edir
E) nzri bilik stnlk tkil edir
42. rq peripatetizminin grkmli nmayndlri:
A) bn hmd, bn Sina, mr Xyyam, Nimi, Nsimi v b.
B) bu Zeyd, Nizami, Tusi, l-Frabi, Qzali v b.
C) Xqani, r-Razi,l-Kindi,Bhmnyar, Nsimi v b.
D) Bhmnyar, Rcbli Tbrizi, Sdi, Tusi, l-Qzali v b.
E) l-Kindi, bn Sina, l-Frabi, Bhmnyar, bn Rd v b.
43. Entropiya n demkdir?
A) maddi sistemlrin istilik mvazintin v nizamszla doru chd gstrmsi
B) aq sistemlrd mvazintin yaranmas
C) btnlkd kainatda istilik sviyysinin ykslmsi
D) aq sistemin zntkiletm xasssi
E) qeyri-mvazintli sistemlrd istilik qanunlarnn z xmas
44. Multikulturalizm anlaynn trifi hansdr?
A) hr bir etnik-mdni icmann identikliyin qorunub saxlanmasna ynlmi
siyast
B) bir qrup halinin mcburi ayrlmasna ynlmi siyast
C) z mdniyytin sadiqliyini qorunmasna ynlmi siyast
D) frq qorunub saxlanmasna v inkiaf etdirilmsin ynlmi siyast v bu
siyasti saslandran nzriyy v ideologiya
E) azlqlarn daha geni stn mdni v etnik icma trfindn lv edilmsin
ynlmi siyast
45. Demokratiyann sas formalar hanslardr?
A) oxloqrafiya, oliqarxiya, demokratiya

B) liberal, eqalitar, zvi

C) eqalitar, zvi, oliqarxiya
D) vtnda cmiyyti, hquqi dvlt, eqalitar
E) referendum, ry sorusu, plebsit
46. Kiik etnik qruplarn problemlrinin sbbi ndn ibartdir?
A) qloballama v birlm proseslri
B) kiik etnik qruplar qyrlm qsblr mcburi krlmsi
C) kiik etnik qruplarn istismar v zlm edilmsi
D) iqtisadi, sosial v mdni sx laqlri
E) kiik etnik qruplarn hquq v azadlqlarnn pozulmas
47. Hegel dialektikasnn ziddiyyti
A) metod v sistemin bir-birin ksliyi
B) mtlq ideyan inkiafn ksliyi hesab etmsi
C) inkiafn triada prinsipini irli srmsi
D) znn flsfi sistemini idrak prosesinin davam kimi qiymtlndirmsi
E) flsfi sistemi inkiafn mumiliyini qbul edirdi
48. Flsfnin inteqrasiyaedici funksiyas n demkdir?
A) tbitnaslq elmlrinin tdqiqat obyektlrini myynldirmk
B) insanlarda vtnprvrlik v humanizm hissi alamaq
C) mxtlif elmlr arasnda laqlri akara xarmaqla, onlarn inteqrasiyasna kmk etmk
D) ictimai elmlrin tdqiqat obyektlrini myynldirmk
E) cmiyyt zvlrinin mnvi yksliin kmk etmk
49. zvi almd materiyann struktur sviyylrin daxil deyil
A) orqanizm sviyysi
B) elementar hissciklr sviyysi
C) hceyr sviyysi
D) biosfera
E) hceyryqdrki sviyy
50. Pozitvizm flsfsi hans prinsiplr saslanr?
A) hqiqi, msbt olan btn biliklr yalnz ayr-ayr elmlrin zv surtd birl-dirilmsi
nticsind ld edilmsidir

B) empirizm il rasionalizm dialektik vhdtd gtrlmlidir

C) tbitnaslq elmlrinin nailiyytlrinin flsfi chtdn mumildirilmlidir
D) kemiin elmi-flsfi, dini fikirlrind bacarqla istifad edilmlidir
E) ilahiyyat flsfsi il klassik flsfni birldirmlidir
51. Tam n demkdir?
A) tam eyni bir obyektin trkib hisslrinin mcmusudur
B) tam hissnin kmiyyti demkdir
C) tam hissy qar duran demkdir
D) tam hissnin keyfiyyti demkdir
E) tam hiss il st-st dn demkdir
52. Flsfi biliyin elmiliyi meyarlarna nlr daxildir?
A) bdilik, obyektivlik, subyektivlik
B) obyektivlik, rasionallq v subyektivlik
C) subyektivlik, rasionallq v sbutluluq
D) obyektivlik, rasionallq v sbutluluq
E) bdilik, rasionallq v sbutluluq
53. Gcl multikulturalizm anlaynn mnas
A) myyn etnik v ya irqi mnyi olan xslrin yaay yerlrinin tsrid olunmas
B) etnik kimliyin qorunmas v tamamil onun dyidirilmsi (assimilyasiya) frdin xsi ii
olmaldr
C) irqi v etnik arasnda brbarsizlik olduqda irqi v etnik mxtlifliyinin qorunmas
D) frdin etnik kimliyini qoruma v dvlt buna hr cr kmk olmaldr
E) halinin irqi v ya etnik v digr lamtlr gr myyn qrupun tamamil v ya qismn
mhv edilmsin ynlmi siyast
54. Lokayata-arvaka flsfsind sas nsrlr
A) hava, torpaq, aac,su
B) hava, torpaq, od,su
C) torpaq, aac, od,su
D) hava, metal, od, su
E) aac, metal, torpaq, su
55. Sosial strukturun sas elementlri hanslardr?

A) qrup, sinif, millt, demoqrafik struktur, ail

B) sosial trkib, sosial-etnik struktur, demoqrafik struktur, sosial-sinfi struktur, ail
C) sosial-etnik struktur, sosial sinfi struktur, xalq, qbil
D) sosial-sinfi struktur, sosial trkib, qrup, ail
E) tbq, sosial trkib, xalq, ail, millt
56. ntuisiyann sas sciyysini tkil etmir
A) mslnin drk olunmadan hlli
B) mslnin ani hlli
C) mslnin bilavasit hlli
D) mslnin gzlnilmz hlli
E) sbutluluq
57. Cmiyytin mnvi sferasnn sas elementlri hanslardr?
A) mnvi tlbatlar, mnvi mdniyyt, mnvi istehlak, mnvi nsiyyt
B) mnvi faliyyt, mnvi istehsal, mnvi tlbatlar, mnvi nsiyyt,mnvi istehlak, mnvi
mnasibtlr
C) mnvi nsiyyt, mnvi varlq, mnvi laqlr, mnvi istehlak
D) mnvi mdniyyt, mnvi istehsal, mnvi istehlak, mnvi trqqi
E) mnvi nsiyyt, mnvi srvt, mnvi nn, mnvi dyrlr
58. Flsfi antropologiyann sasn n tkil edir?
A) insann mahiyytinini mvcudluu v mnyinin yrnilmsi
B) cmiyytin tarixi tiplrinin myynldirilmsi
C) cmiyytin inkiaf mrhllrinin akar edilmsi
D) tarix sivilizasiya mvqeyindn yanalmasnn saslandrlmas
E) tarixn hrktverici qvvlri
59. Multikulturalizmin sasn tkil edn ndir?
A) sosial inqilab
B) assimilyasiya
C) thsil
D) xarici siyast
E) tolerantlq
60. Zrdtlk etikasnn sas triadas hans srada dzgn gstrilib?
A) paklq, lvilik, mhbbt

B) xeyirxah fikir, xeyirxah sz, xeyirxah ml

C) xeyir, iq, dalt
D) bd fikir, bd sz, bd ml
E) r, haqszlq, qaranlq
61. Kemi rsmi siyasti olan rq lklrin (in, Yaponiya, Koreya v s. ) Qapal qap
taktikasnn mnas ndn ibartdir?
A) zn tsrid olunmasndan
B) hesab edirdilr ki, mxtlif mdniyytlrin qarlql faliyyti hm d birg dinc hyatn tmin
etmir
C) mxtlif mdniyytlrin yol verilmmsindn
D) mstmlk siyasti n xarakterli olduundan
E) z mnvi dyrlrinin qorunmas n dzgn vasit olduundan
62. Sosial faliyyt hans nsrlrdn tkil olunur?
A) mdni faliyyt, sosial faliyyt, insanlar, laqlr
B) insanlar, fiziki yalar, simvollar, laqlr
C) maddi faliyyt, mnvi faliyyt, insanlar, sosial reallq
D) tlbatlar, mnafelr, motivlr, arzular
E) siyasi, ratisadi, mnvi, ideoloji
63. Aq sistemlrd xaosdan nizama keidin sasnda n durur?
A) sistemin elementlrinin traf mhit il laqlrinin ziflmsi
B) entropiyann artmas
C) sistem elementlrinin hipnotik vziyytinin davamll
D) termodinamikann ikinci qanunu
E) qeyri-mvazintlilik v qeyri-xttilik
64. Cmiyytin sas sistemyaradc meyarlar hanslardr?
A) insanlarn faliyyti v onlar arasndak mnasibtlrin tipi
B) maddi nemtlrin istehsal v xidmt nvlri
C) cmiyytd idariliyin smrli tkili v akarln tmin edilmsi
D) cmiyytin siyasi tkili v dvlt
E) demokratiyann inkiaf sviyysi
65. Flsf z mddalarn saslandrarkn ndn istifad etmir?

A) ictimai elmin nailiyytlrindn

B) briyytin tarixi tcrbsindn
C) tbitnasln kflrindn
D) sosioloji tdqiqat materiallarndan
E) mqdds ehkamlar v ayinlrdn
66. Elmi rasionallq n demkdir?
A) mhakim prosesind qeyri-uri formalar sas gtrmk
B) mhakim prosesind intuisiyalara geni yer vermk
C) mhakimlri emosiyalar zrind qurmaq
D) mhakim prosesind zkann nticlrin arxalanmaq
E) fikirlri aydn dill izah etmk
67. Erkn orta srlrd Azrbaycanda sosial dalt v multikulturalizm ideyalar il
sciyylnn dini-etik tlimlr
A) manilik, kdrilik mzdkilik
B) ilik, mzdkilik, sufilik
C) sufilik, hrufilik, ilik
D) iraqilik, xrramilik, mzdkilik
E) manilik, mzdkilik, xrrmilik
68. Sosial birlik n demkdir?
A) obyektiv surtd qrarlaan btv sosial tsisatdr
B) sosial birlik dvlt qeydiyyatndan kemi tkilatdr
C) ur amillri sasnda yaranan qrupdur
D) myyn qrup insanlarn mexaniki mcmusudur
E) insanlarn myyn mqsdi yerin yetirmk n yaratdqlar tkilatdr
69. Aadak meyarlarn hans cmiyytin sosial sferasnn sasn tkil edir?
A) sosial faliyytin znmxsus xarakteri v burada insanlar arasnda qrarlaan
mnasibtlrin spesifikliyi
B) insanlarn ictimai fall v urluluunun sviyysi
C) insanlarn mk v mit raitinin tkili gstricilri
D) insanlarn thsil v mdniyyt gstricilri
E) mvcud cmiyytd demokratiyann sviyysi

70. Konstitusiya hququ, azadl, suverenliyi, razi btvly v lkmizin davaml

inkiafn tmin edn, xsiyytin, cmiyytin v dvltin daxili v xarici thlklrdn
mdafi vziyyti nec adlanr?
A) milli thlksizlik
B) demokratiya
C) vtnprvrlik
D) beynlxalq mnasibtlrd sabitlik amili
E) lknin beynlxalq almd nfuzunun artmas
71. Sosial idrakn istifad etdiyi sas mumelmi metodlar hanslardr?
A) humanitar-xsiyyt, instinktik, hipotetik-deduktiv
B) sistemli-struktur, tarixi-genetik, humanitar-xsiyyt
C) trketm, tarixi-genetik, eksperiment
D) analogiya, modelldirm, sistemli-struktur
E) metodoloji, idealladrma, tarixi-genetik
72. ridn qazan konsepsiyasndan frqli olaraq multikulturalizmin sas stnly:
A) khn laqlrin v dyrlrin itirilmsi v yenilrin qurulmas
B) bu v ya digr mdniyytin daycs hr ks zn thlksiz hiss edn
cmiyytin yaradlmas
C) sosial sabitliyin problemin hlli
D) cnbilri qbul etmk v mdni srhdlri genilndirmk istyinin olmamas
E) cmiyytin formalamasnda immiqrasiyann rolu
73. Dvltin mnyi haqqnda hans nzriyylr vardr?
A) zoraklq, zvi, marksist, teoloji, materialist, siyasi
B) tarixi, siyasi, psixoloji, pasionar, teokratik, psixoloji
C) ictimai mqavil, zoraklq, psixoloji, patriarxal, teoloji, materialist
D) tarixi-materialist, psixoloji, teokratik, marksist, siyasi, dini
E) ictimai mqavil, psixoloji, teokratik, marksist, siyasi, dini
74. . Kantn etik flsfsin gr xlaqn sasn n tkil edir
A) hipotetik imperativ
B) qti imperativ
C) sbbiyyt qanunu

D) din
E) tzahrlrin drki
75. Dnya-insan mnasibtlri sxeminin sas mzmununa daxil deyil
A) tbit-tarix mnasibtlri
B) xsiyyt-cmiyyt mnasibtlri
C) mxtlif birliklr il cmiyytin mnasibtlri
D) tbit-insan mnasibtlri
E) insann frdi davran
76. Cmiyytin hans aspektlrini inkiaf etdirn Azrbaycan xeyriyyilri
lkni multikultural istiqamt ynldirdilr?
A) mdniyyt, dbiyyat, elm, mtbuat, maarif
B) biososial, yeni texnologiya
C) iqtisadi,aqrar, infrastruktura
D) shiyy, informasiya v telekommunikasiya texnologiya
E) dini, beynlxalq, hrbi
77. Qanunla hadislrd myyn olunmayan laqlr
A) xarici, hmiyytsiz, tsadfi, mhkm olmayan tkc
B) funksional, tsadfi, mhkm olmayan tkc, hmiyytsiz
C) sosial, mhkm olmayan tkc, hmiyytsiz, funksional
D) sbb, funksional, mhkm olmayan tkc, sosial
E) fiziki, sosial, funksional, sbb
78. Btvlkd traf dnyan mnvi mnimsyn ictimai ur formasna aa-daklardan
hanslar aiddir
A) dini, xlaqi, estetik ur
B) estetik, elmi, flsfi ur
C) estetik, dini, flsfi ur
D) dini, estetik, xlaqi ur
E) flsfi, xlaqi, dini ur
79. raqilik flsfsinin sasnda hans anlaylar dayanr?
A) od v su
B) vacib v mmkn varlq

C) varlq v yoxluq
D) iq v qaranlq
E) Allah v insan
80. Siyasi rejim n demkdir?
A) siyasi rejim mrkz il yaltlr arasnda qanunvericilik funksiyalarnn bl-drlmsi
demkdir
B) siyasi rejim lk daxilind dzgn milli siyast yeritmk demkdir
C) siyasi rejim dvlt hakimiyytini hyata keirmyin vasit v metodlarnn mcmusu demkdir
D) siyasi rejim iqtisadi mnasibtlrin tnzim olunmas demkdir
E) lkd thsilin v elmin qaysna qalmaq
81. Aadaklardan hans bilavasit siyasi rejim nvlrin daxil edilmir?
A) liberalizm
B) totalitarizm
C) demokratizm
D) hquqi dvlt
E) avtoritarizm
82. Grn n demkdir?
A) hadisnin obyektiv mahiyytin subyektiv anlalmas
B) mahiyytin obyektiv hadisnin subyektiv anlalmasdr
C) mahiyyt v hadisnin st-st dmmsidir
D) mahiyyt il hadisnin obyektivliyinin qbul olunmasdr
E) mahiyyt v hadisnin drk olunanlnn inkar edilmsidir
83. Elmi ictimai ur formas kimi sciyylndirn balca cht hansdr?
A) gerkliyi yani surtd v obrazl ifad etmk
B) insanlar arasnda davran formalarn ifad etmk
C) znn spesifik inkiaf qanunlarna malik olmas
D) gerkliyi qanunlar v kateqoriyalar sistemi vasitsil obyektiv inikas etdirmk
E) elmin din zidd olmas
84. Hissi idrakn formalarna daxil deyil
A) qavray
B) tsvvr
C) emosiyalar

D) vhy v etiqad
E) duyu
85. Kainatn istilik lm nzriyysinin sas nqsan ndir?
A) sistemd zntkil xasssinin rolunun iirdilmsi
B) entropiyann artmas fizika qanununun btnlkd kainata ttbiq edilmsi
C) aq sistemlrin znmxsusluqlarna arxalanmas
D) qeyri-mvazintli sistemlrin faliyyti haqqnda mddalarn iirdilmsi
E) sistemin traf mhit il qarlql tsirinin mtlqldirilmsi
86. Cmiyytin mnvi sferasnn sas nsrlri hanslardr?
A) mrasimlr, adtlr v nnlr
B) mnvi istehsal, mnvi tlbat, mnvi istehlak v mnvi nsiyyt
C) insanlarn iradsi, arzu v istklri
D) insanlarn maddi tlbatlar
E) sosial tcrbnin trlmsi mexanizmi
87. Aadak fikirlrdn hans ictimai varlq v ictimai urun mnasibtlri-ni daha
adekvat ks etdirir?
A) ictimai varlq il ictimai ur birlikd yaranr v onlar qarlql vhdtd x edir
B) ictimai varlq birincidir, ictimai ur is sonradan yaranmdr
C) ictimai ur zlidir, ictimai varl o yaradr
D) ictimai varlq il ictimai ur bir-birin qar durur
E) onlar arasnda he bir laq yoxdur
88. Orta srlr flsfsinin sciyyvi xsusiyytlri
A) flsfi ideyalarn etiqadn bilik zrind stnly qanunu sasnda inkiaf, idrakn n sas
formas vhylrin hesab edilmsi, flsfnin qurban verilmsi
B) flsfnin tbitnaslq elmlri il laqsinin daha da inkiaf etdirilmsi
C) materializml idealizm arasnda gedn mbariznin kskinlmsi
D) flsfnin sosial problemlrin hllin ynldilmsi
E) xsiyytin azadlnn, onun hquqlarnn, lyaqtinin qorunmas urunda mbariz
89. Sbb il raitin mnasibtlrind balca cht ndir?
A) onlarn eyniliyi
B) onlarn tam frqliliyi
C) onlarn yalnz tbitd olduunun qbul edilmsi

D) onlarn hddlrinin nisbiliyi

E) onlarn yalnz cmiyytd olduunun qbul edilmsi
90. Noosferann elementlri
A) mdni-iqtisadi komplekslr; insanlar; texnika; insann mdaxil etdiyi canl v cansz tbit
B) atmosfer; insanlar; texnika; mdni-iqtisadi komplekslr;
C) hidrosfer; texnika; insann mdaxil etdiyi canl v cansz tbit; insanlar;
D) lotosfer; mdni-iqtisadi komplekslr; texnika; insanlar
E) geologiya; insann mdaxil etdiyi canl v cansz tbit; insanlar; texnika
91. Aadaklardan hans ictimai ideologiyada ks olunmur?
A) dvlt mnafelri
B) milli mnafelr
C) sinfi mnafelr
D) frdi davran stereotiplri
E) sosial qrupun mnafelri
92. Fikrin mcrrddn konkret ykslmsi metodu n demkdir?
A) eksperimentin nticlrini sxemlr v qrafiklr formasnda tsvir etmk
B) yrniln obyekt zrind mahidlri ardcl olaraq davam etdirmk
C) elmi abstraksiyalar myyn konkret obyekt hrtrfli ttbiq etmk
D) mcrrd fikirlri qeyd almaq, sonra is onlar sistemldirmk
E) tdqiqat prosesind induktiv mhakimlr saslanmaq
93. Mhsuldar qvvlr il istehsal mnasibtlrinin myin subyektinin inkiafnda sas
rolu nddir?
A) onlar mk subyektinin tbit il mnasibtlrini myyn edirlr
B) onlar myin tkilini tmin edir
C) onlar mk subyektinin texnoloji tkmillmsini v my iqtisadi svqedici-lrini ifad edir
D) onlar ur amillrinin rolunu ar
E) onlar myin subyektini mnvi baxmdan tkmilldirir
94. Flsfd mkan anlaynn sciyysini ifad etmir
A) mkann ll tbit (eni, uzunu v hndrly) malik olmas
B) mkann mstqil varlq nv kimi qlm verilmsi
C) mkann materiyann mvcudluq formas kimi gstrilmsi
D) mkann bdi, sonsuz v izotopluq xasssin malik olmas

E) mkann, obyektlrin yer tutumu, bir-biril yana mvcudluu v aralarndak msaf kimi
anlalmas
95. Heydr liyev v milli varlmzn sas rtlri:
A) milli varln dvltin quruluunda ifad olunmamas
B) milli ayrsekiliyin mvcudluu
C) milli dvltin qurulmas, mhm sivilizasiyal dvltilik prinsiplrin riayt edilmsi, milli mnlik
v lyaqtin bhrana mruz qalmamas
D) dvltsizlik, lyaqtsizlik, sivilizasiyaszlq
E) diktaturann yaradlmas
96. nikasn tkaml formalarnn ardcll necdir?
A) hissiyat, psixika, qcqlanma, ur
B) qcqlanma, hissiyat, psixika, ur
C) psixika, qcqlanma, ur, hissiyat
D) hissiyat, ur, psixika, qcqlanma
E) ur, psixika, hissiyat, qcqlanma
97. ctimai v siyasi xadim, siyasi tkilat, qruplarn cmiyytin siyasi hyata tsir etmkd
mhrum olduu deyiln siyasi zoraklq, tzyiq formalardan biri kimi nec adlanr?
A) parteid siyasti
B) irqilik siyasti
C) izolyasiya siyasti
D) multikulturalizm siyasti
E) assimilyasiya siyasti
98. Myyn lamt (irqi, milliyyti, vtndalna, cinsi, etiqadna, seksual
mnsubiyyti, muliyyt nv v s. ) gr insann hquq v vziflri frqliyi nec
adlanr?
A) separatizm
B) assimilyasiya
C) izolyasiya
D) diskriminasiya
E) inteqrasiya
99. Platonun flsfsind ideyalar

A) real varln surtidir

B) ilk materiyadr
C) real varlqdr
D) qeyri-varlqdr
E) maddi almin ksidir
100. Bu lamtlrdn hans milltin sas gstricisi hesab olunur?
A) dil mumiliyi
B) iqtisadi hyat mumiliyi
C) razi mumiliyi
D) san v zn rngi
E) drinin rngi
101. Ekzistensializm flsfsinin balca mslsi ndir?
A) dnyann ilkin sasnn myynldirilmsi chdi
B) dilin flsfsinin saslandrlmas
C) insan, onun varl v azadl
D) biliyin meyarlarnn ilnib hazrlanmas
E) ontoloji mddalarn saslandrlmas
102. Azrbaycanda multikulturalizmin gstricisi ndir?
A) Azrbaycan respublikasnn beynlxalq tkilatlarla mkdal
B) multikulturalizm ideyasnn Azrbaycan ictimai-flsfi tarixidir
C) Azrbaycanda yaayan xalqlarn mxtlif dini inanclarn, mdniyyt
abidlrinin, mnvi irsinin, dilinin qorunmas v hrmt edilmsi
D) respublikann sosial0iqtisadi inkiaf il dvlt siyasti arasnda qarlql laq
E) mdniyytin ictimai inkiafda myynedici rolu
103. nkiaf qanunlarnn yrnilmsi n n hmiyytlidir
A) inkiafn sbbiyyt laqlri il mnasibtlrini gclndirmk n
B) inkiafn varln quruluunu ifad edn kateqoriyalar il laqlrini mhkm-lndirmk n
C) inkiaf yrnmkl, bu prosesi insanlara tabe etmk n
D) inkiaf qanunlarn yrnmkl, onun qarsn almaq n
E) hmin qanunlar drk etmkl inkiaf, insanlarn tlbat v maraqlarna mvafiq surtd
dyidirmk n
104. Faliyyt ndir?

A) xsiyytin azadl v msuliyyti

B) insann hquq v vziflri
C) insann asud vaxt
D) insann mqsdynl, dyidirici tsir prosesi
E) gzllikdn zvq almaq
105. li by Hseynzadnin irli srdy ideya hans srada dzgn gstrilib?
A) trklmk, islamlamaq, masirlmk
B) islamlamaq, qrblmk, millilmk
C) trklmk, yenilmk, millilmk
D) trklmk, qrblmk, masirlmk
E) millilmk, yenilmk, qrblmk
106. KV-d multikulturalizm problemlrinin iqlandrlmasnn sas mqsdi
A) milli mdniyytin, dilin, tarixin tbliat
B) ksenofobiya, irqilik, dzmszlyn qarsnn alnmas; tolerantlq
mdniyytinin formalamas
C) cmiyytin sosial-iqtisadi, mnvi formalamas
D) insan hquqlarnn v azadlqlarnn mdafisi
E) azrbaycanln, trklyn tbliat
107. Tolerantlq anlay n demkdir?
A) qeyri-adi baxlara, qiymtlndirmlr, zvqlr, adtlr, inanclara mnasibtlri xarakteriz
edn mnfi-xlaqi keyfiyyt
B) sosial modelldirilm, bu zaman nnvi dyrlr yenilri il vzlnir, ox hallarda tamamil
kslrl vzlnir
C) frqli bir dnyagr, hyat trzi, davran, adt, hisslr, inanc v qidlr dzml
yanama
D) mnvi nihilizm, mxtlif eyiblr qar, dini hqiqt, dyrlr biganlik
E) cmiyyt n neqativ olan mqamlara bomaq mqsdi il insanlarn uru il manipulyasiya
etmk formas
108. Zrurt n demkdir?
A) zrurt hadislrin mahiyytindn, daxilindn irli gln laqdir
B) zrurt hadislrin ikinci drcli laqlrindn irli gln nticdir

C) zrurt hadislrin xarici laqlrindn tryn nticdir

D) zrurt hadislrin yardm laqlrindn tryn nticdir
E) zrurt yalnz tbitd ba vern mhm laqlrdir
109. Bunlardan hans rsmi surtd hakimiyyt blgsnn sas istiqamti hesab edilmir?
A) icraedici hakimiyyt
B) qanunverici hakimiyyt
C) mhkm hakimiyyti
D) KV-in hakimiyyti
E) bldiyy hakimiyyti
110. l anlaynn flsfi mahiyyti nyi ifad edir?
A) gndlik hyatdak lm vahidini
B) l gtrmyi, tdbir grmyi
C) keyfiyyt il kmiyytin vhdtini
D) myyn niyyti
E) zaman lsn
111. Ekoloji bhran n demkdir?
A) istilik-nv mharibsi thlksinin artmas
B) yer zrind hali artm qanunlarnn pozulmas
C) traf mhitin, havann, suyun v torpan hdsiz drcd irklnmsi
D) beynlxalq terrorizm v saalmaz xstliklrin saynn oxalmas
E) lokal regionda hrbi toqqumalar
112. Hipotetik-deduktiv metod n demkdir?
A) yrniln obyekt zrind ardcl mahid aparmaq
B) obyektin kmiyyt v keyfiyyt gstricilrini qeyd alaraq sistemldirmk
C) obyektlrin keyfiyyt gstricilrini sistemldirmk
D) eksperimentlrin nticlrini anlaql dil il tsvir etmk
E) deduktiv yolla hipotezlr sistemi qurmaq, sonra onlardan empirik mddalar hasil etmk
113. Arxaik miflr n xarakterik sujetlri ayrn:
1) antropoloji;
2) kosmoqonik;
3) kosmoloji;

4) ekoloji;
5) teoqonik;
6) antropoqonik;
7) sosial
A) 4; 5; 6; 7
B) 2; 6; 1; 3
C) 1; 2; 3; 4
D) 2; 5; 6; 7
E) 2; 3; 4; 7
114. Aadaklardan hans ailnin tarixi inkiaf formasn ks etdirmir?
A) qrup nikah
B) monoqam ail
C) tknikahllq
D) oxnikahllq
E) feminizm hrkat
115. Heydr liyev v Azrbaycanlq ideyas
A) Azrbaycan razisind mdniyyti, iqtisadiyyat, sosial hyat inkiaf etdirmk
B) Azrbaycan dilini, mdniyytini, milli-mnvi dyrlrini, adtlrini yaatmaq
C) Azrbaycanda knd tsrrfatn, bank sistemini, zl sektoru inkiaf etdirmk
D) Azrbaycan elmini, incsntini, musiqisini yaatmaq
E) Azrbaycanda insanlarn mnvi, maddi, sosial tlblrini dmk, infrastrukturu inkiaf
etdirmk
116. Bunlardan hans ictimai inkiafn mnbyi rolunu oynamr?
A) mnafelr
B) sosial ziddiyytlr
C) ictimai trqqi
D) ictimai baxlar
E) tlbatlar
117. Qanunun flsfi anlam n demkdir?
A) qanun insanlar trfindn yaradlan hquqi aktdr
B) qanun insanlarn faliyytini tnzimlyn normadr

C) qanun n geni yaylm laq formasdr

D) qanun insanlarn urundan asl olmayan laqdir
E) qanun hadislr arasnda mhm, sabit, mumi v zruri laqdir
118. Sosial sistemin tbii sistemdn sas frqlri hanslardr?
A) sosial sistemin elementlri ox mrkkbdir, qapaldr, unikall il
B) sosial sistemin elementlrinin rngarngliyi, insann unikall, sosial sistemin aq xarakteri
damas il
C) sosial sistemin aq xarakteri, sosial sistemin elementlrinin yeknskliyi il
D) sosial sistemin sas elementi olan insann evikliyi, fall il
E) sosial sistem urlu insanlardan tkili, insann nadir varl il
119. ctimai ideologiya ndir?
A) ictimai urun yksk elmi-estetik nzri ifadsidir
B) ictimai varln elmi-nzri, siyasi v sosial ifadsidir
C) ictimai ideologiya cmiyytin, sas sosial qruplarn mnafelrinin bdii, elmi, nzri kild
ifadsidir
D) cmiyytin, dvltin, milltin v sosial qruplarn sas mnafelrinin nzri ifadsidir
E) cmiyytin, sosial qruplarn sas mnafelrinin elmi kild ifadsidir
120. Materiya v substansiya anlaylarnn oxar chtlrin aid deyil
A) biri maddi, digri is mnvi varl ifad edir
B) hr ikisi urdan knarda mvcuddur
C) hr ikisi sonsuz v bdidir
D) hr ikisi obyektiv reall ifad edir
E) materiyaya substansiya vasitsil baxlmas, onu daha trafl yrnmy imkan verir
121. Multikulturalizmin yaranma sbbi n oldu?
A) diskriminasiya
B) etnomdni mxtliflik
C) dvltin xarici siyasti
D) milltlraras mnaqi
E) islam dvltinin yaradlmas ideyas
122. Aadak fikirlrdn hans sosial mhitin mahiyytini daha dolun ks etdirir?
A) sosial mhit insanlar hat edn tbii rait demkdir

B) sosial mhit insanlarn iqtisadi hyat demkdir

C) sosial mhit insanlarn oxtrfli qarlql mnasibtlrinin mcmusudur
D) sosial mhit insanlarn z yaxnlar il laqlridir
E) sosial mhit insann ald mk kollektividir
123. Sosial flsfnin tdqiqat obyekti ndir?
A) tbit v cmiyyt
B) sosial hyat v sosial proseslr
C) tbitl cmiyytin qarlql laqsi
D) insan v dnya mnasibtlri
E) sosial idrak v sosial biliklr
124. Aadaklardan hans sosial proqnozladrmann metodlarna aid deyildir?
A) glcyin ssenarisinin yaradlmas v ekspert qiymt
B) ekstrapolyasiya v sas meyllrin yeni sosial mkana krlmsi
C) tarixi analogiya v modelldirm
D) tsadflri mumildirm yolu il ntic xarma
E) ekspert qiymtlndirm
125. Sosial flsf cmiyytin siyasi sferasn hans baxmdan yrnir?
A) sosial flsf siyasi sferada ba vern proseslr kompleks yanamaqla, onun mumi
qanunauyunluqlarn yrnir
B) sosial flsf cmiyytin siyasi hyatna dair konkret material toplamaqla mul olur
C) siyasi rejim v idaretmni hrtrfli yrnir
D) sosial flsf cmiyytin siyasi sisteminin kediyi yolu yrnir
E) sosial flsf siyasi sferann digr sferalarla laqsini yrnir
126. Beyin v ur problemin sas konseptual yanamalar
A) fizikalist, bixevrorual, kommunikativ
B) sinergetik, fizikalist, dualist
C) fizikalist, bixevrorual, sinergetik
D) dualist, instiktiv, sinergetik
E) marksist, fizikalist, mexanistik
127. Mnvi varlq anlayna daxil deyil
A) frdilmi mnvi varlq
B) insann axirt dnyas haqqnda tsvvrlri

C) obyektivlmi mnvi varlq

D) insann ideal varl
E) miyytin mnvi varl
128. stehlak mnasibtlri znd nlri ehtiva edir?
A) mlkiyyt mnasibtlri, istehsal sulunu, iqtisadi bazisi, tlbatlar
B) blg mnasibtlrini, tlbatlar, istehsal sulunu, mbadilni
C) istehlak, istehsal sulu, tlbatlar, iqtisadi bazis
D) tlbatlar, istehlak, blg, istehsal sulu
E) mlkiyyt mnasibtlri, blg mnasibtlrini, mbadil, istehlak
129. Tsirgstrm dairsin gr qanunlar ayrlr
A) dinamik v statistik qanunlar
B) mumi
C) n mumi
D) xsusi
E) cmiyyt qanunlar
130. Eksperiment n demkdir?
A) mahidlrin nticlrini mumildirmk
B) obyekti hiss zvlri vasitsil seyr etmk
C) yrniln predmetlr zrind aksiomlar qurmaq
D) obyekti drk etmk n onu konkret raitd cihazlarla yrnmk
E) mcrrddn konkret ykslm metodunu ttbiq etmk
131. Dualizm gr
A) ur birinci materiya ikincidir
B) materiya v ur mstqil mahiyytlidir
C) btn materiya urludur
D) ur ikinci, materiya birincidir
E) materiya v ur dyikndir
132. Aadaklardan hans urun mstqil struktur blgsn ifad etmir
A) yaant v hissetm
B) mnlik uru
C) arxetiplr (qdim nmunlr)

D) qeyri-uri proseslr
E) predmet uru
133. lk flsfi ideyalarn beiyi
A) Misir v Babilistan
B) Finikiya
C) Yunanstan
D) Roma
E) in
134. Aadak mlahizlrdn hans cmiyytin sosial hyatnn sas mahiyy-tini daha
dolun ifad edir?
A) sosial sfera dyikn xarakterlidir
B) sosial sfera fasilsiz surtd tkmillir
C) sosial sfera btv bir tamdr v onun trflri qarlql tsirddir
D) sosial sfera obyektiv surtd qrarlar
E) sosial sfera dyiilmzdir
135. Materiyann flsfi trifi aadaklardan hansdr?
A) materiya substansiya kimi x edn, yni ndns yarana bilcyin ehtiyac duyulmayan
tbitdir
B) materiya fikrin xalis yaratddr, abstraktsiyadr, digr trfdn materiya v ona xas olan
hrkt abstrakt deyildir
C) materiya insana duyular il blli olan, duyularmzdan asl olmayaraq mvcud olan v
duyularmzla ks olunan, surti alnan, kli alnan, inikas edn obyektiv reall gstrmk
n flsfi kateqoriyadr
D) materiya dnya n material deyildir v onun xasssi deyildir. O, znn oxchtliyind
dnyann zdr, onun yegan xsusiyyti obyektiv reallq olmaq xsusiyytidir
E) materiya yaradlmaz v mhvedilmzdir, o, bdi mvcuddur, onun mvcudluq sullar
hrkt, mkan v zamandr
136. Cmiyytin demoqrafik strukturunun sas amillri hanslardr?
A) mobillik, urbanizasiya, cins v ya
B) hali artm, halinin miqrasiyas, halinin salaml
C) tbii artm, urbanizasiya, miqrasiya
D) cins v ya gstricisi, miqrasiya, fiziki salamlq

E) halinin salaml, hali sxl, demoqrafik qocalma

137. Mifoloji dnyagrnn xarakterik lamtlri hanslardr?
A) obrazllq v emosionallq, rasionallq, sinkretiklik, ateizm;
B) rasionallq, irrasionallq, ciddi mntiqi struktur, genetizm
C) sistemlilik, kosmologizm, altruizm
D) sinkretiklik, antropososiomorfizm, genetizm, obrazllq v emosionallq
E) dinsizlik, altruizm, eqoizm
138. T. Parsons insan cmiyytinin formalamas v inkiafnn sasn nd grrd?
A) istehsal mnasibtlrind
B) sosial faliyytin mxtlif formalarnda
C) tbitl laqd
D) xsiyytin inkiaf sviyysind
E) tbii raitd
139. Subordinasiya laqlri n demkdir?
A) obyektlrd laqlrin tabeilik formasnda olmas
B) obyektlrd laqlrin genetik formada olmas
C) obyektlrd laqlrin mkan-zaman xarakterliliyi
D) laqlrin daxili v xarici olmas
E) laqlrin sbbiyyt mnasibtlrin malik olmas
140. Dini urun sas struktur blgs hansdr?
A) dini hisslr v din tlimi (ilahiyyat)
B) dini xurafat v mvhumat
C) dini ayin v mrasimlrin yerin yetirilmsi
D) real dini faliyyt v etiqad
E) mqdds yerlri ziyart
141. Aq cmiyyt tlimi il demokratik inkiafn dzgn nisbti necdir?
A) aq cmiyyt tlimi il demokratik inkiaf bir-birini istisna edir
B) aq cmiyyt tlimi il demokratik inkiaf bir-birindn ayrlmazdr
C) sas msl aq cmiyyt qurmaqdr, demokratik inkiaf o qdr d vacib deyil
D) sas msl demokratik inkiaf tmin etmkdir, aq cmiyyt yaratmaq o qdr d vacib
deyildir
E) aq cmiyyt v demokratik inkiaf eyni mnan ifad edir

142. Stratifikasiya tliminin yaradcs kimdir?

A) Toyinbi
B) D. Rikards
C) P. Sorokin
D) ellinqi
E) Popper
143. Aadaklardan hans hrufilrin tapnd srlrdn biridir?
A) Cavidannam
B) Dhnam
C) Glni- Raz
D) Nurlarn douu
E) Eqnam
144. Bunlardan hans etnik struktura daxil deyildir?
A) tayfa
B) xalq
C) qbil
D) millt
E) ail
145. Buddizm flsfsind nirvana anlaynn flsfi mnas
A) meditasiya
B) mhbbt v mdriklik
C) doru niyyt v doru ml
D) yenidndoulma
E) ruhun mtlq xilas
146. Etniki birlik formalarnn tarixi inkiaf ardcll hans sra il dzlm-dr?
A) tayfa, qbil, xalq, millt
B) millt, xalq, tayfa, qbil
C) tayfa, xalq, qbil, millt
D) millt, tayfa, xalq, qbil
E) qbil, tayfa, xalq, millt
147. nsann varlna aadaklardan hans aid edilmir?

A) ikinci tbitin varl

B) spesifik insan varl
C) insan varlnn metafizikas
D) insann yalar almind varl
E) insann mahiyytini ifad edn chtlr
148. Dvltin mnyini gstrn baxlar hansdr?
A) patriarxal, zoraklq, ictimai mqavil, psixoloji-bioloji, marksist
B) zoraklq, blg, tkilat, realist, marksist
C) patriarxal, nominalist, realist, zoraklq
D) ictimai mqavil, marksist, patriarxal, blg
E) blg, zoraklq, tkilat, nominalist
149. Marksn irli srdy Asiya istehsal sulunun xsusiyyti ndir?
A) ictimai mlkiyyt hkmran olur
B) dvlt olmur
C) xsusi mlkiyytin sahibi dvlt olur
D) xsusi mlkiyyt olmur
E) feodal tsrrfat hkmran olur
150. Heydr liyev v milli mentalitetin inkiaf oriyentirlri:
A) milli ideologiyann realla uyun glmmsi
B) milli dnc trzinin realla uyunluu
C) milli zndrkin inkiaf
D) Azrbaycan reallnn modernldirilmsi; milli inkiaf ideologiyasnn hlli; dnc trzinin
yenilmsi.
E) arxaik dnc trzinin inkiaf
151. Stratifikasiya sz hans szdndir v mnas ndir?
A) latn sz olub, mrtb demkdir
B) latn sz olub, qat, lay, tbq demkdir
C) yunan sz olub, xrc demkdir
D) yunan sz olub, qrup demkdir
E) fransz strata szndn olub, tbq demkdir
152. Flsfni yrnmk ny gr lazmdr?

A) dnya-insan problemlrini dzgn mnalandra bilmk n

B) insann z mrn uzada bilmsi n
C) dinin obyektiv xasslrini amaq n
D) hyat smrli tkil etmk n
E) baqalarnn fikirlrindki yalan akara xarmaq n
153. slamda dini extremizmin formalar
A) ilik, sufilik v qdrilik
B) yhudilik, xristianlq, buddizm
C) ilik, sufilik, hrufilik
D) sufilik, mtzililik v iraqilik, iudaizm, xristianlq v buddizm
E) radikal vhabilik, ifrat ilik, nuruluq
154. Bir etnik qrupun zvlri z zli mvcud mdniyytini itirrk bilavasit tmasda
olan digr etnik qrupun mdniyytini mnimsm prosesi nec adlanr?
A) deportasiya
B) seqredasiya
C) assimilyasiya
D) izolyasiya
E) diskriminasiya
155. ctimai urun n qdim formalar hanslardr?
A) incsnt, xlaqi v iqtisadi ur
B) dini, siyasi v estetik ur
C) ekoloji, estetik ur v incsnt
D) xlaqi, siyasi v ekoloji ur
E) dini, xlaqi ur v incsnt
156. Siyasi urun strukturu nlrdn ibartdir?
A) gndlik siyasi tcrb v mhart
B) frdin siyasi fallq drcsi
C) siyasi ustanovkalar v motivlr
D) siyasi psixologiya v siyasi ideologiya
E) siyasi hakimiyytd real itirak drcsi
157. Multikulturalizmin siyasi banisi kim olub?
A) M. . Rsulzad

B) . Hseynzad
C) H. liyev
D) N. Nrimanov
E) A. Eliby
158. Multikulturalizm siyastinin tmlind hans prinsiplr dayanr?
A) milltlraras qeyri-brabr mnasibtlr
B) milli azlqlarn hquqlarnn mdafisi
C) xalqlarn qarlql mkdal, tolerantlq ideyalar v mnaqilr yol vermmk
D) bir-birin zidd olan siyasi sistemin hrbi, siyasi, iqtisadi v ideoloji qardurmas
E) btn dnyada geni v tarazl mdni mnasibtlri tmin etmk
159. Cmiyytin maksimal birnvllk modellri:
A) assimilyasiya, identifikasiya, multikulturalizm
B) rezervasiya, inteqrasiya, multikulturalizm
C) inteqrasiya, ideolojildirm, sosiolojildirm
D) assimilyasiya, inteqrasiya, multikulturalizm
E) liberallama, sosiolojildirm, multikulturalizm
160. Tkc il muminin nisbtinin dzgn baa dlmsinin hmiyyti nddir?
A) praktiki faliyytd hmiyyt ksb edir, idrakda is el bir rol oynamr
B) mumi il mqayisd tkcnin rolunu amaa imkan verir
C) mhm idraki v praktiki hmiyyt malikdir
D) drketm prosesind hmiyytlidir, praktiki faliyytd o qdr vacib deyil
E) tkc il mqayisd muminin rolunu amaa imkan verir.
161. ncsntin hans funksiyalar var?
A) idraki, metodoloji v humanist
B) dnyagr, idraki v humanist
C) idraki, trbiyedici v qiymtlndirm
D) rasionalladrc, metodoloji v qiymtlndirm
E) aksioloji, tnqidi v trbiyedici
162. Sistem anlay n demkdir?
A) sistem struktura v mtkkilliy malik elementlr oxluudur
B) sistem oxsayl elementlrin mexaniki mcmusudur

C) sistem iki v daha artq elementin birlmsidir

D) sistem qarlql tsird olan elementlrin xaotik birliyidir
E) sistem hrkt formalarnn sra il dzldr
163. Azrbaycan Respublikas Konstitusiyasnn hans maddsin sasn dvlt, irqindn,
milliyytindn, dilindn, siyasi partiyalara, hmkarlar ittifaqlarna v digr ictimai birliklr
mnsubiyytindn asl olmayaraq hr ksin hquq v azadlqlarnn brabrliyin tminat
verir?
A) 28
B) 26
C) 32
D) 47
E) 25
164. Praktikann idrakda rolu
A) idrakn determinant; idrakn x nqtsi; idrakn subyekti; idrakn hqiqiliyinin meyar; idrakn
inkiafnn hrktverici qvvsi;
B) qanunauyunluq; idrakn hqiqiliyinin meyar; idrakn inkiafnn hrktverici qvvsi; idrakn
subyekti; idrakn determinant
C) idrakn son mqsdi; idrakn sas; idrakn x nqtsi; idrakn hqiqiliyinin meyar; idrakn
inkiafnn hrktverici qvvsi
D) idrakn subyekti; idrakn hqiqiliyinin meyar; idrakn inkiafnn hrktverici qvvsi; idrakn
sas; idrakn x nqtsi;
E) idrakn strukturu; idrakn hqiqiliyinin meyar; idrakn inkiafnn hrktverici qvvsi; idrakn
subyekti; idrakn determinant
165. Aadaklardan hans flsfi biliklr sisteminin mstqil sahsi deyildir?
A) aksiologiya
B) praksiologiya
C) ontologiya
D) praqmatizm
E) idrak nzriyysi
166. stqurum mnasibtlrin daxil olan trflri gstrin
A) ail, insanlarn tarixi birlik formalar
B) ictimai tsisatlar, tkilatlar, hquq-mhafiz orqanlar

C) flsfi, hquqi, siyasi, xlaqi, bdii, elmi baxlar

D) siyasi mnasibtlr, iqtisadi mnasibtlr, ideoloji mnasibtlr, mnvi mnasibtlr
E) dvlt tkilatlar, mhkm, siyasi, ideologiya, mnvi mnasibtlr
167. Cmiyytin trqqisini tmin edn mhm amillr
A) thsil, elm, texnologiya
B) idman nailiyytlri
C) yksk sviyyli infrastruktur
D) tbii ehtiyatlar
E) yksk doum
168. Milltin sas elementlrin daxildir
A) mili mentalitet, mili ur, mili mntiq uru, siyasi ur
B) siyasi ideologiya, siyasi mnasibtlr, siyasi institut, ideoloji birlik
C) dvltilik, siyasi birlik, mnvi birlik, beynlmillilik
D) dil birliyi, razi birliyi, mnvi birlik, iqtsadi birlik
E) siyasi birlik, ideoloji birlik, iqtisadi birlik, dil birliyi
169. J. J. Russo cmiyyti nec tsvvr edirdi?
A) oxaxli aac kimi
B) kiik ail kimi
C) ideyalarn trpnmz klgsi kimi
D) bdnl ban mnasibti kimi
E) canl orqanizm kimi
170. Aadak fikirlrdn hans ur il dilin mnasibtini doru ifad etmir?
A) dil v tfkkr vhdtd x edir
B) tfkkr il dilin yaxnl fikri adekvat ifad etmy imkan verir
C) insan maddi obyekti gzlril qavrayr, onlarn ifad etdiyi fikri is tfkkr il anlayr
D) tfkkr il dil bir-birindn tam ayrdr
E) dil urun, tfkkrn maddi formasdr
171. Cmiyytin siyasi sisteminin spkilrini myyn edin?
A) tnzimedici, kommunikativ, funksional, siyasi partiya, ideoloiya
B) siyasi mnasibtlr, siyasi tkilatlar, tnzimedici normalar, siyasi rejim
C) kommunikativ, siyasi rejim, siyasi mnasibtlr, siyasi partiya

D) tkilatlar, tsisatlar, normalar, siyasi rejim, nzriyylr, laqlndirici

E) tkilatlar, normalar, siyasi ideologiya, siyasi mdniyyt, siyasi rejim
172. Azrbaycanda tolerantln Avropa yanamasndan frqi ndn ibartdir?
A) islam dnyas lklri il sx mkdalqdan
B) xarici lklrl intellektual mkdalqdan
C) tolerantl il identikliyi v mdni unikall qorunub saxlanmasnn
birldirmk chdindn
D) trkdilli dvltlrin birliyinin mqsdi il trklk ideyalarna stnlk
verilmsindn
E) ictimai inkiafda mdniyytin myynedici rolundan
173. Cmiyytin maddi istehsal sferasnn sas gstricilri hanslardr?
A) istehsal, blg, mbabil v istehlak
B) cmiyytin sosial-iqtisadi mnasibtlrind daltin qorunmas
C) maddi nemtlrin yaradlmas prosesinin idar olunmas
D) sosial-iqtisadi hyatn texniki-texnoloji tkili
E) siyasi sferann durmadan tkmillmsi
174. ctimai urun strukturunun sosioloji spkisi necdir?
A) adi ur v nzri ur
B) ictimai v frdi ur
C) mnvi dyrlr
D) ictimai psixologiya v ictimai ideologiya
E) empirik baxlar v ictimai ry
175. Materiyann sah nvnn formalarna daxil deyil
A) nv
B) cazib
C) diskret hissciklr
D) elektromaqnit
E) qravitasiya
176. Tbii sem nticsind n ba verir?
A) tdrici kmiyyt v srayl keyfiyyt dyiikliyi
B) tsadfn zrurt, imkann gerkliy evrilmsi
C) nvlraras v nvdaxili ziddiyytlrin oxchtliyi

D) tbii mhit arasnda mbariz

E) aa nvlrin, siniflrin yaranmas
177. Sosial flsfd cmiyytin sas nzri modellri hanslardr?
A) materializm, sosial dinamika
B) sosial tkaml, sosial tiplr, naturalizm
C) corafi determinizm, sosial tiplr, idealizm
D) tarixi materializm, idealizm, corafi determinizm
E) naturalizm, idealizm, materializm
178. Hadislrin cmiyyt tipin gr ziddiyytlrinin blgs
A) ontoqonist, qeyri ontoqonist
B) ontoqonist, tsadfi
C) ontoqonist daxili
D) qeyri-ontoqonist tsadfi
E) qeyri-ontoqonist xarici
179. Flsfi fikrin inkiaf tarixind Aristotelin xidmtlri
A) sistematik subyektiv idealizm tliminin yaradlmasnda
B) ilahiyyat flsfsinin saslandrlmasnda
C) dnyann maddiliyi haqqnda materialist tlimin saslandrlmas v inkiaf etdirilmsind
D) ontoloji, qnoseoloji problemlrin, dialektika v mntiq msllrin ilnib hazrlanmasnda
E) tbitnaslq flsfsinin kf edilmsind
180. ctimai urun strukturu hans sviyylrdn tkil olunur?
A) qnoseoloji, adi ur, elmi idrak, empirik idrak, adi ur
B) elmi idrak, nzri idrak, empirik idrak, adi ur
C) sosial, qnoseoloji, adi ur, nzri ur, ktlvi ur, ictimai ry
D) ictimai ry, nzri ur, ktlvi ur, xlaq, nzri idrak, adi ur, ktlvi ur
E) qnoseoloji, nzri ur, ktlvi ur, xlaq, nzri idrak, adi ur
181. Mahiyytin sciyyvi chtlrini tkil etmir
A) predmetin nisbi sabit trfidir
B) mkan gstricisi olmas
C) predmetin sas xasslrinin mcmusu olmas
D) predmetin gizli trfidir

E) predmetin daxili trfidir

182. Tarixi inkiafda xsiyyt hans rol oynayr?
A) xarizmal xsiyyt tarixin yaradcs kimi x edir
B) o tarixi dayandra v dyidir bilr
C) tarix z axar il gedir, xsiyyti d ardnca aparr
D) o tarixi proses srtlndirici, yaxud lngidici tsir gstr bilr
E) o tarixin yegan yaradcsdr
183. Aada gstrilnlrdn hans sosial strukturun sas elementlrin daxil deyildir?
A) dini, konfessional birliklr
B) etniki birliklr
C) siniflr
D) sosial birlik formalar
E) sosial tbqlr
184. Estetik urun funksiyalar v xasslri hanslardr?
A) estetik, idraki, mnvi, hormoniya, tamlq, simmetrik
B) bdii, idraki, mnvi, tamlq, gzllik, zvq
C) idrak, trbiyvi, l, hormoniya, simmetriya, gzllik, btvlk
D) xlaqi, estetik, mnvi, zvq, tamlq, kakofoniya, simfoniya
E) idrak, mnvi, trbiyvi, tamlq, btvlk, sinkretlilik
185. G. V. Hegelin flsfi sisteminin trkib hisslri hanslardr
A) idrak, mtlq ideya, ruh flsfsi
B) qnoseologiya, orqanika, ruhun fenomenologiyas
C) mtlq ideya, tbit flsfsi, tarix flsfsi
D) mntiqi fizika, ruh flsfsi
E) mntiq, tbit flsfsi, ruh flsfsi
186. Dvltin idarilik formalar hanslardr?
A) monarxiya, federativ, respublika
B) unitar, respublika, konfederasiya
C) unitar, federativ, konfederasiya
D) imperiya, monarxiya, unitar
E) monarxiya, unitar, federativ

187. Orta sr Azrbaycan flsfsinin sas cryanlar:

A) atomizm, peripatetizm, sufilik, hrufilik, iraqilik
B) klam, stoisizm, sofistika, hrufilik, iraqilik
C) zrdtilik, peripatetizm, sufilik, rasionalizm, iraqilik
D) klam, peripatetizm, sufilik, hrufilik, iraqilik
E) klam, sxolastika, sufilik, hrufilik, materializm
188. ndeterminizm n demkdir?
A) hadislrin nisbi sabit xarakterini inkar edn tlimdir
B) hadislrin tsadfi xarakterini inkar edn tlimdir
C) hadislrin mkan-zaman laqlrini inkar edn tlimdir
D) hadislrin dyikn olduunu inkar edn tlimdir
E) hadislrin rtlnm laqlrini inkar edn tlimdir
189. xlaqi normalar qoruyan ndir?
A) hquq mhafiz orqanlar
B) ictimai ry
C) valideynlr
D) dvlt
E) asaqqallar
190. Hadislr yanama xarakterin gr ziddiyytlrin blgs:
A) daxili, tsadfi
B) ontoqonist, tsadfi
C) qeyri-ontoqonist, zruri
D) zruri, tsadfi
E) xarici, tsadfi
191. Aadak fikirlrdn hans zrurt il azadln dialektikasn daha dolun ks etdirir?
A) azadlq iradnin srbst hrkti demkdir
B) azadlq drk olunmu zrurtdir
C) azadlq v zrurt sinonim anlaylardr
D) zrurt azadln inkar demkdir
E) azadlq il zrurtin laqsi yoxdur
192. Azrbaycanda tolerantln mhm chti?

A) cmiyytin transformasiyasna rait yaradr

B) sosial inkiafnda mdniyytin rolunu myyn edir
C) riyn qazan konsepsiyasn dstklyir
D) onun qorunmas dvlt siyastidir
E) mdni v ictimai thlk yaradr
193. Bak prosesinin mqsdi ndn ibartdir?
A) bhranlarn v grginliyin aradan qaldrlmasndan
B) neft hasilat zr Xzrin blgs problemindn
C) mdniyyt v idman sahsind mkdalndan
D) islam dvltlri il iqtisadi trfdalndan
E) Azrbaycanda cinaytkarla v korrupsiyaya qar mbarizdn
194. Aadaklardan hans masir dvrn qlobal problemi hesab olunmur?
A) mnvi dyrlrin rolunun artrlmas
B) traf mhitin qorunmas
C) hali artmnn tnzim olunmas
D) halinin qida mhsullar il tminat
E) zrrli qidalardan istifad olunmas
195. Zamann flsfi anlamn ifad etmir
A) zamann geridnmzlik xasssin malik olmas
B) zamana materiyann mvcudluq formas kimi yanalmas
C) zamann mstqil varlq kimi gtrlmsi
D) zamana hadislrin ba verm ardcll, surkliliyi v dyiikliklrin tempi kimi yanalmas
E) zamann birll v biristiqamtli xarakter damas
196. Qanun yolu il myyn olunan laqlr
A) funksional, hmiyytli, zruri, mhkm, tsadfi
B) sosial, zruri, mhkm, mumi, hmiyytli
C) daxili, hmiyytli, zruri, mhkm, mumi
D) tsadfi, hmiyytli, zruri, mhkm, mumi
E) fiziki, zruri, mhkm, mumi, hmiyytli
197. Multikulturalizm dvlt siyastini hyata keirmsind Azrbaycan Respublikas hans
beynlxalq tkilatlarla mkdalq edir?

A) AB, BMT, Avropa uras, Avropa ttifaq, slam mkdalq Tkilat, Beynlxalq Elmi ura
v s.
B) Flsf cmiyyti, BMT, ATT, slam mkdalq Tkilat, mumdnya Ticart Tkilatv s.
C) BMT,ATT,Avropa uras, Avropa ttifaq,slam mkdalq Tkilat v s.
D) Beynlxalq Konstitusiya, BMT,ATT,Avropa uras,Ali thsil Avropa mkan
E) Beynlxalq Hmkarlar Tkilat, ATT, Avropa uras, Avropa ttifaq, slam mkdalq
Tkilat v s.
198. ntibah dvrnd flsfi tfkkrn frqli xsusiyytlri!
A) deizm, ateizm, mexanisizm, aqnostisizm
B) dialektik tfkkr trzi, empirizm, rasionalizm, skeptisizm
C) simvolizm, kinizm, teosentrizm, panteizm
D) humanizm, deizm, ateizm, aqnostisizm
E) antroposentrizm, panteizm, humanizm, antisxolastik istiqamt
199. Siyasi sferann sas nsrlri hanslardr?
A) hquq, hmkarlar ittifaqlar, iqtisadi ittifaqlar
B) insanlarn mnvi keyfiyytlri v urluluu
C) cmiyytin ali v orta ixtisas thsili sistemi
D) iqtisadi v tkilati-texniki mnasibtlr
E) dvlt, siyasi partiyalar v digr ictimai-siyasi tkilatlar
200. ctimai urun sas elementlri hanslardr?
A) nzriyylr, hisslr, xlaq, dini obrazlar, elm, nsiyyt
B) elm, xlaq, ideyalar, baxlar, hisslr, dini obrazlar
C) ideyalar, ur, dyrlr, baxlar, nsiyyt, dini obrazlar
D) xlaq, dyrlr, baxlar, nzriyy, bdii obrazlar, ictimai ry
E) baxlar, ideyalar, nzriyylr, hisslr, dini, bdii obrazlar
201. xlaqi urun funksiyalar hanslardr?
A) tnzimedici, qiymtlndirici, idrak
B) trbiyvi, idrak, tnzimedici
C) mnvi borc, estetik, qiymtlndirici
D) estetik, trbiyvi, idrak
E) xobxtlik, vicdanllq, trbiylilik
202. Vhdt l-vcd nzriyysinin banisi olan rb filosofu

A) l- Kindi
B) bn Rd
C) E. Miyanci
D) bn rbi
E) . Shrvrdi
203. Hans msllr Bak prosesin daxildir?
A) masir ekoloji problemlr
B) yoxsulluq v isizlik problemlr
C) mdniyytlraras v sivilizasiyalaraas dialoq msllri
D) alternativ enerji resurslar msllri
E) trkdilli dvltlrin mkdalq msllri
204. E. Miyancinin varlq tlimind cisimlrin blgs
A) brk v yumaq
B) ar v yngl
C) canl v cansz
D) statik v dinamik
E) isti v soyuq
205. Aadaklardan hans flsfi dnyagrnn sviyylrini ks etdirmir?
A) dnyann nzri obrazlarn yaratmaq
B) dnyan duyma
C) dnyan qavrama
D) konkret faktlar tsvir etmk
E) dnyan anlama
206. Mdniyytlr v sivilizasiyalar arasnda ziddiyytlrin hlli yolu:
A) tolerantlq, iqtisadi v beynlxalq mkdalq
B) BMT Thlksizlik urasna dnyan idar etmk slahiyyti verilmsi
C) ziddiyytlrin hllinin mmknszly
D) mdni plralizm, tolerantlq v beynlxalq dalt
E) mdni plralizm, tolerantlq v dini unifikasiya
207. Sosial flsfnin predmeti ndir?
A) sosial flsf btv bir tam kimi gtrln cmiyytin mumi nzriyysidir

B) sosial flsf cmiyytin tarixini yrnir

C) sosial flsf insan haqqnda tlimdir
D) sosial flsf cmiyytin iqtisadi hyatn yrnir
E) sosial flsf uru yrnir
208. Dnyagr ndir?
A) insann cmiyyt mnasibti demkdir
B) insanda dnya v znn orada yeri haqqnda mumilmi baxlar sistemidir
C) insann tbit mnasibti demkdir
D) insann baqa insanlara mnasibti demkdir
E) insan urunun drinliklrinin yrnilmsi demkdir
209. Flsfnin evristik funksiyas n demkdir?
A) tbit dair mlumatlar v biliklri artrmaq
B) insanlarn mahid qabiliyytini inkiaf etdirmk
C) cmiyyt dair mlumatlar v biliklri artrmaq
D) flsfi metoda arxalanmaqla, yeni elmi biliklr v nzriyylr yaratmaq
E) insanlar dnyada gedn proseslrl tan etmk
210. nsann spesifik varlnn sas keyfiyytlrin daxil deyil
A) insann sosial-tarixi mahiyyti
B) insann bdn v mvqqti mr malik olmas
C) insan mnviyyatnn unikal xarakteri
D) insann zkal varlq olmas
E) insann dnn v hiss edn olmas
211. Materiyann quruluu haqqnda masir elmi tsvvrlrin sas qaysini tkil edir?
A) dnyann anlalmasnda dualist baxn saslandrlmas
B) materiyann mrkkb sistemli tkil malik olmas v yeni-yeni sviyylri akar etmyin
mmknly
C) materiya il uru bir-birin qar qoyman doru olmadnn saslandrlmas
D) materiyann flsfi v tbii-elmi anlamlar arasnda frqlrin akar edilmsi
E) materiya il substansiya anlaylarnn vhdtd olduu mddann saslandrl-mas
212. Avropada multikulturalizmin iki sas qayna
A) yerli hali, turistlr

B) milli azlqlar, immiqrantlar

C) fhllr, kndlilr
D) xristianlar, mslmanlar
E) vtnda, cmiyyt
213. Biosferaya daxil deyil
A) heyvan nvlri
B) hyatn dayclar
C) insanlar
D) korpuskulyar dala xassli hissciklr
E) bitki nvlri
214. Cmiyytin maksimal birnvllk modellri:
A) rezervasiya, inteqrasiya, multikulturalizm
B) inteqrasiya, ideolojildirm, sosiolojildirm
C) liberallama, sosiolojildirm, multikulturalizm

D) assimilyasiya, inteqrasiya, multikulturalizm

E) assimilyasiya, identifikasiya, multikulturalizm
215. Aadaklardan hans materiyann trifin daxil edilmir
A) materiyann duyularmzda ks olunmas
B) materiyann flsfi kateqoriya olmas
C) materiyann duyularmzla biz blli olmas
D) materiyann premdetin konkret xasssini ifad etmsi
E) materiyann obyektiv reallq olmas
216. Bak Beynlxalq Multikulturalizm Mrkzinin yaradlmasnn mqsdi ndir?
A) Qrb lklrd multikulturalizm siyastinin dalmas sbblrinin aqlanmas
B) milltlraras v dinlraras mnaqilrin aradan qaldrlmas
C) tolerantln saslarnn elmi thlilini aparmaq v mdni-etnik v dini mxtlifliyi qorumaq
n yollarn myyn etmk;
D) thsil, elm, mdniyyt v digr sosial sahlrd mxtlif layihlrin hyata keirilmsi
dyrlr sosial trqqiy nec tmin etmk msl baxlmas
E) miqrasiya probleminin hlli: iqtisadi artm stimulantdr v ya sosial v mdni thlkdir

217. Ailnin tarixi inkiafnn sas formalar hanslardr?

A) monoqam, endoqamiya, qoa nikah
B) qrup nikah, poliqamiya, endoqamiya, monoqam
C) qrup nigah, poliqamiya, kbin-talaq
D) tknikahlq, qrup nikah, endoqamiya
E) poliqamiya, tknikahlq, monoqam
218. Arxaik miflr n xarakterik olan sjetlr hanslardr?
A) kosmoloji, ekoloji, fizioloji, bioloji
B) sosial, antropogenik, kosmogenik, ekoloji
C) ideoloji, kosmoloqik, ekoloji, fizioloji
D) kosmogenik, teogenik, antropogenik, sosial
E) antropoloji, sosial, ekoloji, kosmoloji
219. Materiyann dialektik-materialist anlamnn sas chtlrin aid deyil?
A) materiyaya monist prinsipdn yanalmas
B) materiyaya dualist mvqedn yanalmas
C) materiyann urdan asl olmadnn irli srlmsi
D) materiyann dnyann maddi vhdti il laqd gtrlmsi
E) materiyann bdiliyinin v sonsuzluunun qbul olunmas
220. Aadaklardan hans tarixi prosesin dvrlmsin formasiya v sivilizasiya
mvqeyindn yanamann mnasibtini dzgn ifad edir?
A) formasiya mvqeyindn yanama khnlmidir, sas yeri sivilizasiyalar zr blg tkil edir
B) formasiya mvqeyindn yanamaq kifaytdir, sivilizasiya zr blg lazm deyildir
C) formasiya v sivilizasiya mvqeyindn yanama prinsipc eynidir
D) sivilizasiya tarixi dvrlmni btvlkd hat etmir
E) hr iki nv yanama bir-biril vhdtd gtrlmlidir
221. Heydr liyev vtn amal tliminin struktur elementlri:
A) vtnsiz d yaamaq olar
B) vtn n vtnprvrlik lazm deyil
C) harada yaayrsansa, ora vtndir
D) vtn qay, vtn sadiqlik, vtnin taleyin biganlik

E) Vtnin taleyi n msuliyyt, Vtn dnmz sdaqt, Vtn xidmt, milli amil
probleminin drki.
222. Azrbaycanlq ideologiyas nyi zn daxil edir?
A) milli mnvi dyrlr, azrbaycan xalqnn adt-nnlri etniklraras fikir
ayrl
B) etnik mnsubiyytinin tblii, azrbaycan xalqnn adt-nnlri, dinlraras
mnaqilr
C) xalqn etnik-psixoloji xarakteristikas, milli-etnik kimlrin tendensiyas,
hakimiyytin blnmsi problemi
D) Azrbaycan xalqnn adt-nnlri, regional zr blgs, milli mnvi
dyrlr
E) Azrbaycan xalqnn adt-nnlri, milli mnvi dyrlr, xalqn etnikpsixoloji xarakteristikas
223. Siyast hans vasitlrl hyata keirilir?
A) siyasi mnasibtlr v siniflr
B) ictimai birliklr v sosial qruplar
C) siyasi partiyalar v psixologiya
D) siyasi ideologiya v mdniyyt
E) siyasi mnasibtlr, siyasi institut v siyasi ideologiya
224. Azrbaycanda milltlraras mnasibtlr hans prinsipl tnzimlnir?
A) regional prinsip sasnda
B) iqtisadi prinsip sasnda
C) sosial prinsip sasnda
D) demokratik prinsip sasnda
E) ekoloji prinsip sasnda
225. Siyasi rejim formalar v hakimiyytin hyata keirilmsi?
A) demokratik, avtoritar, oliqarxiya, respublika
B) totalitar, oliqarxiya, monarxiya, demokratik
C) respublika, oliqarxiya, demokratik, totalitar
D) monarxiya, respublika, demokratik, avtoritar
E) demokratik, avtoritar, monarxiya, respublika

226. Flsfnin yaranmasnn mumi qanunauyunluqlarna daxil deyildir?

A) insanlarn elmi axtar chdlrinin oxalmas
B) vvlki dnyagr formalarn znginldirmk chdlri
C) ibtidai icma quruluunun dalmas v quldarln yaranmas
D) mumbri dyrlr geni mracit edilmsi zrurti
E) mifoloji urun bhran keirmsi
227. Sosial birlik il frd arasndak mnasibtlri aadak mlahizlrdn hans daha
dqiq ks etdirir
A) sosial birlik v onun zv olan frdin sas chtlri qarlql surtd bir- birin nfuz edir
B) sosial birliyin v ona daxil olan ayrca frdin sciyyvi chtlri qarlql etinaszla saslanr
C) sosial birlik v frd bir-birini inkar edir
D) sosial birliyin keyfiyytlri hr eyi hll edir, onun ayrca zv he ndir
E) onlar bir-biril st-st dr
228. Flsfnin humanist funksiyas n demkdir?
A) elmi nailiyytlri qeyd almaqda v sistemldirmkd kmk etmk
B) dnya binasnn tkili haqqnda dzgn tsvvrlr formaladrmaq
C) tbitd ba vern proseslri anlamaa kmklik gstrmk
D) gerklikd olan hadislr haqqnda trafl informasiya vermk
E) insana qay,onun dnyagrn genilndirmk v mnviyyatn yksltmk
229. Metodologiya n demkdir?
A) metodologiya gerkliyin drk olunmas metodlar haqqnda tlimdir
B) metodologiya tbit haqqnda tlimdir
C) metodologiya cmiyyt qanunlar haqqnda tlimdir
D) metodologiya dzgn eksperimentlr aparman yolunu yrdir
E) metodologiya hissi-yani biliklrin tsviri haqqnda tlimdir
230. Sokratn etik tlimind sas yer tutan anlay
A) humanistlik
B) xobxtlik
C) dalt
D) tvazkarlq
E) xeyirxahlq
231. Siyasi ur ndir?

A) siyasi ur siyasi arzularn ifadsidir

B) siyasi ur siyasi iradnin ks olunmasdr
C) byk sosial qruplarn siyasi mnafelrinin ks etdirilmsidir
D) siyasi ur frdin empirik biliklridir
E) sosial qruplarn hakimiyyt mnasibtidir
232. Azrbaycanda tolerantlq v multikulturalizmin ortaya xmasna sbb
olan amil.
A) iqtisadi hyat
B) sosial vziyyt
C) siyasi sistem
D) ideologiya
E) tarixi, milli-mdni xsusiyyt
233. Varln sbbiyyt laqlrini ifad edn kateqoriyalara daxil deyil
A) imkan v gerklik
B) zrurt v tsadf
C) mzmun v forma
D) sbb v ntic
E) determinasiya laqlrini ifad edn kateqoriyalar
234. Materiyann struktur sviyylri n demkdir?
A) dnyadak varlq formalarnn nvlrini ab gstrmk
B) dnyann drk olunub, olunmamas sualna cavab vermk
C) insanlara obyektiv v subyektiv reallqlar haqqnda mlumatlar vermk
D) materiyann daxilind kmiyyt v keyfiyytc frqli mrhllri akar etmk
E) sosial hyatn znmxsusluqlarn akara xarmaq
235. Flsfni yrnmyin milli inkiaf baxmndan rolu nddir?
A) flsf milli mstqilliyin nzri saslarn ilyib hazrlayr
B) flsf milli zndrkin nzri sasdr
C) flsf mumbri v milli dyrlri laqlndirir
D) flsf milli mstqilliyin qorunub saxlanlmasna xidmt edir
E) flsf mumbri dyrlri sas gtrdy n, milli inkiafda he bir rol oynamr
236. Yumaq multikulturalizm anlaynn mnas

A) frdin etnik kimliyini qoruma v dvlt buna hr cr kmk olmaldr

B) etnik chtdn homogen, yekcins cmiyytin yaranmas
C) etnik kimliyin qorunmas v tamamil onun dyidirilmsi (assimilyasiya) frdin xsi ii
olmaldr
D) ictimai inkiafda mdniyytin myynedici rolu
E) baqa cr baxlara, adtlr, vrdilr dzmllk
237. Azrbaycan multikulturalizm siyasti
A) bu sosial v mdni uyunlama problemini hll edir
B) demokratik inkiafn, lkd insan hquq v azadlqalrnn mdafisi
siyastinin trkib hisssidir
C) bu iqtisadi artm stimulyatordur
D) kemi sovet mkannn transformasiyasna rait yaradr
E) birlmi islam mdniyytinin yaradlmasna rait yaradr
238. Flsfi mnada gtrln varlq ndir?
A) varln n mumi, xsusi v tkc formalarnn vhdtidir
B) cmiyytin varl demkdir
C) varln xsusi v tkc formalar demkdir
D) tbitin varl demkdir
E) insann varl demkdir
239. xlaqn sas kateqoriyalar hanslardr?
A) sinifilik v mumbrilik
B) demokratiklik v millilik
C) daltlilik
D) xeyir v r
E) doruulluq
240. Heydr liyevin Mstqilliyimiz bdidir konsepsiyasnn sas chtlri
A) sosial daltin brpas, sosial taltin inkiaf
B) sosial sabitlik, milli etimad psixologiyasnn drki, tarixi taltin aradan qaldrlmas
C) siyasi sabitlik, siyasi sistem, siyasi konfliktlr
D) siyasi rejim, siyasi mobillik, tarixi yadda
E) siyasi mdriklik, siyasi mentalitet, siyasi sabitlik
241. Marksist dialektikann balca nqsann tkil edir

A) inkiafda daxili amillrin stn rolunun qbul olunmas

B) onun inqilabi zorakla haqq qazandrmas
C) inkiafn mnbyi kimi ziddiyytlr geni yer verilmsi
D) inkiafa universal miqyasl proses kimi yanalmas
E) inkiafa konkretlik prinsipi sasnda yanalmas
242. Klamn ideya mnblri
A) qdrilik,cbrilik,ismailik
B) cbrilik,sifatilik,xaricilik
C) qdrilik,sifatilik,ismailik
D) xaricilik,ismailik,qdrilik
E) sifatilik,qdrilik,cbrilik
243. Cmiyytd mk faliyyti hans amillr il myyn olunur?
A) texnika, tbii srvtlr, mk altlri
B) sosial mhit, texniki vasitlr, tbii srvtlr
C) tbii mhit, mk altlri, insan
D) insan amili, mk vasitlri, mk altlri
E) corafi mhit, texniki vasitlr, tbii srvtlr
244. Flsf ndir?
A) praqmatik dncdir
B) elmi dnyagrdr
C) mcrrd sxemlr mcmusudur
D) empirik biliklr sistemidir
E) psixiki proseslri yrnn elmdir
245. Azrbaycanlq ideyasnn formalamasnda milli-azadlq hrkat hans inkiaf
mrhllrindn keib?
A) feodal, kapitalizt, sosialist
B) mdni, siyasi, iqtisadi
C) formasion, sivilizasion
D) atprstlik, xristianlq, islam
E) totalitar, avtoritar, demokratik

246. Nisbilik nzriyysi hrkt, mkan v zamann mnasibtlrinin izahnda hans sas
yeniliyi yaratmdr?
A) mkan, zaman v hrktin fasilli olduunu sbut etdi
B) mkan, zaman v hrktin fasilsiz xarakterini sbut etdi
C) mkan, zaman v hrktin mstqil mvcudluq formas olduunu saslandrd
D) mkan, zaman v hrktin dyiilmz xarakter malik olduu mddasn saslandrd
E) mkan-zaman gstricilrinin, hrkt surtindn v cazib qvvsinin tsirindn asl
olduunu akar etdi
247. Masir Azrbaycan flsfsinin sas ideyalar hanslardr?
A) metafiziklik v dialektiklik
B) mstqillik, dvltilik, azrbaycanlq
C) idealizm, materializm, klerikalizm
D) sosial msllrd tolerantlq
E) milli, dini, irqi ayrsekiliy yol vermmk
248. Aadaklardan hans faliyytin nvn aid deyil?
A) maddi istehsal sahsi
B) ail mit sahsi
C) canl orqanizmlrin assimetrikiliyi v hyat ritmlrinin sahsi
D) mnvi sah
E) sosial siyasi sah
249. riyn qazan konsepsiyasnn mahiyyti
A) immiqrantlarn etnik
B) mxtlif dini konfessiyalarn mkdal
C) bir kateqoriya xslrin baqa dvlt mcburi srgn
D) hakimiyyt qazanmaq mqsdi olan soail inqilab
E) vahid mumi mdniyytin yaradlmas, milli frqlrin aradan gtrlmsi
250. . Bhmnyarn flsfsind substansiyann qisimlri
A) materiya, forma, cisim, nfs, ruh
B) fal ql, ql, ruh, forma, materiya
C) materiya, forma, can, ruh, ql
D) ql, ruh, nfs, forma, cisim

E) materiya, forma, cisim, nfs, ql

251. Flsfd qeyri-uri anlaynn sciyysini ifad etmir
A) qeyri-uri znd uralt trflri birldirn xsusi tbqdir
B) qeyri-uri bilavasit ur sviyysindn knarda olan, onun nzartind olmayan mxtlif
instinktlr mcmusudur
C) qeyri-uri insann hrkt v davrannn instinktlr vasitsil tnzimln-msidir
D) qeyri-uri insann psixikasnda n aa yer tutan grksiz bir komponentdir
E) qeyri-uri insan urunun aa sviyysi olub, onun formalamasnn mhm mnbyidir
252. Bunlardan hans sosial idrakn metodlarna daxil deyildir?
A) sistemli struktur thlil
B) modelldirm v abstraktladrma
C) sosial realla substrat hadissi baxmdan yanama
D) tarixi, genetik
E) humanitar-xsiyyt mvqeyindn yanama
253. Nyin sahsind Azrbaycan mdniyytin v dinin inteqrasiyas n lverili mkan
kimi xidmt edib v edir?
A) lknin corafi mvqeyi v iqlim raiti saysind
B) biri digrini tam hll edn fal assimiliyasiya saysind
C) Brabrhquqlu birliyi v mxtlif etnoslarn v mdniyytlrin inkiaf
nzrd tutan mdniyytlrin v dinlrin harmonizasiyas saysind
D) vtnda cmiyytinin inkiaf saysind
E) maksimum sosialynml tkilatlandrc gc malik olan musiqiy gr
254. Azrbaycan Respublikas Konstitusiyasnn hans maddsin sasn dvlt ana
dilindn istifad edirlr
A) 54
B) 47
C) 52
D) 46
E) 45
255. Varln naturflsfi anlamnn sas sciyysi ndir?
A) varln materialist tfsiri

B) varln marksist izah

C) varln tbit elmlri mvqeyindn izah
D) varln qli sxematik anlalmas
E) varln teoloji izah
256. Varln quruluunu ifad edn kateqoriyalara daxil deyil
A) sistem, struktur, element, tam v hiss
B) mahiyyt v hadis
C) tkc, xsusi v mumi
D) sbb-ntic
E) mzmun v forma
257. Flsfnin aksioloji funksiyas n demkdir?
A) insann tfkkr faliyytinin mexanizmini amaq
B) siyasi proseslri drk etmkd yardm olmaq
C) dnyada ba vern proseslri hqiqt, xeyir, dalt v gzllik kimi dyrlr baxmndan
mnalandrmaq
D) tbitd mvcud olan hadislrin sbblrini akara xarmaq
E) cmiyyt proseslrind tsir gstrn qanunauyunluqlar izah etmk
258. Milli azlqlarn v immiqrantlarn frqi ndn ibartdir?
A) mdniyytin xsusiyytindn
B) inteqrasiyann forma v drcsindn
C) onlarn mstqilliyinin drcsindn
D) irqindn
E) sosial v mdni thlksi drcsindn
259. Mifoloji tfkkrd ks olunan hans amillr Etnolinqvistik birliy tsir edir
A) siyasi, bioloji, kosmik
B) mdni, psixoloji, bioloji
C) corafi, bioloji, sosial-iqtisadi
D) dini, corafi, siyasi
E) sosial, mdni, psixoloji
260. mkann flsfi trifi necdir?
A) imkan tbitd reallamal olan vziyyt demkdir

B) imkan cmiyytd reallamal olan vziyyt demkdir

C) imkan qeyri-real, yni mcrrd gerklikdir
D) imkan yeni hadisnin yaranmas prosesinin rtidir
E) imkan obyektin hl hyata kemmi olan, lakin glckd hyata ke bilck vziyytidir
261. Hiss n demkdir?
A) hiss tamdan geni hcmi olan demkdir
B) hiss tamn keyfiyyt myynliyidir
C) hiss tama qar duran demkdir
D) hiss el trflrdir ki, mcmu halda gtrdkd tam yaradr
E) hiss tam il st-st dn demkdir
262. Tam il hissnin mnasibtlrinin sas sciyysini tkil edir
A) onlar bir-birindn ayrlmaz vhdtd x edir
B) onlarn bir-biril eynildirilmsi
C) onlarn bir-birin qar qoyulmas
D) tam sasdr, hiss o qdr vacib deyil
E) hiss sasdr, tam o qdr vacib deyil
263. drakn nvlrin daxil deyil
A) vhy v etiqad
B) hyati idrak
C) elmi idrak
D) bdii idrak
E) praktiki idrak
264. urun mnyinin biloji zmini
A) nsiyyt, bdnin tkili, nitq, mk prosesi
B) bdnin tkili, ali heyvanlarda birinci siqnal sistem, ba beyin sb sistemin inkiaf
C) nitq, ali heyvanlarda birinci siqnal sistemi, ba beyin sb sistemin inkiaf
D) bdnin tkili, nitq, nsiyyt, mk
E) mk, mk prosesi, nitq, nsiyyt
265. Xolizm n demkdir?
A) tamn rolunun iirdilmsi
B) tam il hissnin bir-birin qar qoyulmas

C) tam v hissnin, mzmun v formaya qar qoyulmas

D) hissnin rolunun iirdilmsi
E) tam il hissnin eynildirilmsi
266. Norma ndir?
A) znmyynlik v z azadln realladrmaq vasitsidir
B) xsusi bioloji qanunauyunluqdr
C) hceyr strukturlarnn yenidn qurulmas il bal olan hceyrlrin blnmsidir
D) obyektin keyfiyyt v kmiyyt myynliyinin mcmusudur, hdudlarnda mvcud keyfiyytin
saxland kmiyyt dyiikliklrinin diapazonudur
E) hadis v proseslrin ktlvi mumiliyini xarakteriz edn orta ldr
267. Tkc anlay n demkdir?
A) obyektlr oxluudur
B) yalnz reallqda olan, nzriyyd mvcud olmayan demkdir
C) konkret obyektin digr obyektlrdn frqliliyi demkdir
D) myyn sinf daxil olan obyektlrdir
E) reallqda olmayan subyektiv obrazdr
268. mumi n demkdir?
A) tbitdki hadislrin oxarln ifad edn anlaydr
B) ayrca bir predmeti bildirn anlaydr
C) dnyada bir-birindn frqli predmetlrin olduunu ifad edir
D) predmetlr arasnda oxar v eyni xasslri ifad edn anlaydr
E) cmiyytdki hadislrin oxarln ifad edn anlaydr
269. Briyytin siyasi problemlri btvlkd msllrin hllind ksiir: iqtisadi
smrlilik, sosial dalt v xsiyyt azadl fikri hans alim mxsusdur?
A) K. Marks
B) A. Smit
C) T. Maltus
D) C. Keyns
E) M. Fridman
270. Aadaklardan hans sosial flsfnin funksiyalarna daxil deyildir?
A) tbitin drk olunmas

B) dnyagr funksiyas
C) humanist funksiya
D) proqnostik funksiya
E) nzri funksiya
271. Tkc v muminin mnasibtlrini sciyylndirir
A) onlarn mahiyytc eyni olmas
B) onlarn ksliyi
C) onlarn ayrlmaz vhdti
D) onlardan birinin reallqda, digrinin is nzriyyd mvcud olmas
E) onlarn oxarl
272. Dnyann maddi vhdtin daxil deyildir
A) materiyann ura mnasibtd ilkinliyini qbul etmk
B) dnyann btv v geni mnzrsini vermk
C) dnyadak obyektlri bir-birindn tcrid olunmu vziyytd anlamaq
D) dnyann monist-materialist mvqedn izah
E) materiya il urun vhdtini sbut etmk
273. Btvlk prinsipi n demkdir?
A) hisslrin tam il mqayisd stnly demkdir
B) btvlk sistemlrin xsusi nv demkdir
C) btvlk sistemin strukturu demkdir
D) tamn hisslrinin birlmsi nticsind yaranan yeni keyfiyyt
E) hisslrin birlmsinin mexaniki mcmusu demkdir
274. Materializmin sas tarixi formalarna daxil deyil
A) dialektik materializm
B) metafizik materializm
C) aqnostisizm
D) sadlvh materializm
E) mexaniki materializm
275. Reduksionizm n demkdir?
A) yksk v aa sviyylri zidd hesab edn bax
B) yksk v aa sviyylrin laqsini inkar edn bax

C) yksk sviyyni zndn aa sviyyy mncr etmk

D) yksk v aa sviyylri eyni hesab edn bax
E) yksk sviyy il mqayisd aa sviyynin rolunu kiildn bax
276. Hquqi dvltin prinsiplri hansdr?
A) xsiyytin hquq v vziflrinin qorunmas, halinin sosial rifahnn ykslmsi
B) ardcl, hrtrfli demokratiyann hyata keirilmsi, qanunun aliliyi, xsiyyt azadlnn,
onun hquq v lyaqtinin qorunmas
C) demokratiyann hyata keirilmsi, ictimai-asayiin qorunmas
D) qanunun aliliyi, iqtisadiyyata dvlt nzarti
E) demokratik seki, qanunlarn mzakirsi, halinin sosial rifahnn ykslmsi
277. Cmiyyt sistemli yanamann saslar irli srlmdr
A) K. Marks, F. Engels, O. Kont, . Herder, K. Popper
B) O. Kont, H. Spenser, K. Marks, P. Sorokin, M. Veber
C) M. Veber, K. Popper, K. Marks, S. Herder, O. Kont
D) S. Hegel, O. Kont, . Kant, P. Sorokin, M. Veber
E) K. Marks, G. Hegel, Bertalanfi, O. Kont, . Kant
278. Sistemlilik laqlrinin mhkmliyin gr sistemlr ayrlr
A) summativ v btv sistemlr
B) tbit v cmiyyt sistemlrin
C) maddi v ideal sistemlr
D) zruri v tsadfi sistemlr
E) daimi v mvqqti sistemlr
279. traf mhit il mbadilnin xarakterin gr sistemlr ayrlr
A) summativ v btv sistemlr
B) qanunauyun v tsadfi sistemlr
C) mhm v qeyri-mhm sistemlr
D) aq sistemlr v qapal sistemlr
E) determinasiyal sistemlr v ehtimal sistemlr
280. Ntic ndir?
A) ntic, sbbl birilkd ba vern hadisy deyilir
B) ntic, hadislrin mkanda yerlmsi demkdir

C) ntic, hadislrin sabitliyin deyilir

D) ntic, hadislrin mzmun-forma mnasibtlrini ifad edir
E) ntic, myyn hadisdn sonra gln v onun trtdiyi hadisy deyilir
281. Aadaklardan hansn cmiyytin inkiafnn hrktverici qvvsi hesab etmk
olmaz?
A) grkmli xsiyytlri
B) xalqn faliyytini
C) insanlarn ur v arzularn
D) z mnefelrini drk edn ktlni
E) liderlrin faliyytini
282. Multikulturalizm siyastinin tmlind hans prinsiplr durur
A) xalqlarn qarlql mkdal, tolerantlq ideyas, mnaqilrin qarsnn alnmas
B) hyatin zrblrini, fiziki zablarn mrdlikl keirtmk
C) vahid mkann yaradlmas, btn dinlrin birliyi
D) milltlraras mnasibtlr, cnbilrin inteqrasiyas
E) ictimai inkiafda mdniyytin myynedici rolu
283. Sosial trkib ndir?
A) sosial-sinfi birliklr, sosial qruplar v tbqlrin birliyi
B) ayr-ayr sosial birliklrin mumi sosial struktur daxilind yerlmsi
C) cmiyyti tkil edn sosial qruplarn v birlik formalarnn qarlql mnasibtlri
D) halinin sosial-razi birliyi
E) sosial birlik formalarnn, qruplarn v tbqlrin mumi hali irisind xsusi kisidir
284. Formann nisbi mstqilliyi n demkdir?
A) mzmuna he bir mhl qoymamas
B) mzmunu tkil etmsi, inkiaf normal rivy salmas, mzmundan myyn qdr
mstqillmsi
C) mzmunun hdudlarn tam ab kemsi
D) mzmunun inkiafn qti surtd myyn etmsi
E) mzmun il eyni sviyyli rola malik olmas
285. Mzmun n demkdir?

A) mzmun obyektin keyfiyyt myynliyi, btn elementlrinin qarlql tsird olan

mcmusudur
B) mzmun obyektin subyektiv inikas demkdir
C) mzmun obyektin mkanda yer tutumu demkdir
D) mzmun obyektin quruluu demkdir
E) mzmun obyektin xarici ifadsi demkdir
286. Beynlxalq tolerantlq gn
A) 1 may
B) 16 noyabr
C) 8 mart
D) 12 noyabr
E) 28 may
287. Determinizmin tarixi formalarna daxil deyil
A) dialektik determinizm
B) aqnostisizm
C) mexaniki determinizm
D) marksist determinizm
E) Laplas determinizmi
288. Multikulturalizm siyasti hans konsepsiyaya qar anlayldr?
A) riyn qazan
B) konservatizm
C) liberalizm
D) demokratiya
E) plralizm
289. Sbb ndir?
A) myyn raitd digr hadisdn vvl glrk, onu trdn hadisdir
B) sbb, hadislrin eyni vaxtda ba vermsi demkdir
C) sbb, hadislrin zaman ardcllna deyiilir
D) sbb, hadislrin mkan mnasibtlrin deyilir
E) sbb, hadislrin dyiilmsi prosesin deyilir
290. Heydr liyev milli mnlik urunun inkiafnn meyllri:

A) mnlik urunun drk edilmmsi

B) ktl urunun inkiaf
C) etnopsixoloji v etnomdni dyrlrin inkiaf
D) cmiyytin maddi istehsal sahsini daha da genilndirmk
E) siyasi dyrlrin qiymtlndirilmmsi
291. Nomoloji determinizm ndir?
A) sbbiyyti qbul edn, lakin qanunauyunluu rdd edn tlim
B) sbbiyyti rdd edn, lakin qanunauyunluu qbul edn tlim
C) hm sbbiyyt, hm d qanunauyunluu qbul edn tlim
D) hm sbbiyyti, hm d qanunauyunluu rdd edn tlim
E) hadislrin mkan-zaman laqlrini qbul edn tlim
292. Cansz tbitd materiyann struktur sviyylrin daxil deyil
A) hceyr sviyysi
B) elementar hissciklr
C) molekullar
D) atomlar
E) makrocisimlr
293. Rusiyann hans siyasti XIX XX srlrd Azrbaycann etnik trkibinin dyimsind
rol oynayb?
A) milltlraras nigahlarn tbliat, savadszln aradan qaldrlmas assimilyasiya
B) xristianladrma, qolomaqla qar mbariz, deportasiya
C) krlm, rusladrma, xristianladrma
D) mstmlkldirm, rezervasiya islamladrma
E) beynlmilldirm, sosialladrma, mdni maarifldirm
294. Mexanisizm n demkdir?
A) tam hisslrin mexaniki mcmusu hesab edn bax
B) hisslr il tam eynildirn bax
C) hisslr il tam bir-birin qar qoyan bax
D) hisslrin tam zrind stnlyn iddia edn bax
E) tamn hisslr zrind stnlyn qbul edn bax
295. ctimai ur formalarn frqlndirn sas meyarlar hanslardr?

A) ictimai funksiya, siyasi funksiya, sosial funksiya, dini meyar

B) inikasn formas, siyasi formas, ideoloji formas, mnvi formas
C) inikasn predmeti, inikasn formas, inkiaf xsusiyytlri, sosial funksiyalar
D) inikasn predmeti, siyasi funksiya, dini meyar
E) sosial meyar, inikas predmeti, mnvi meyar, siyasi funksiya
296. Sosial-etnik strukturun sas elementlri hanslardr?
A) millt, xalq, sosial qrup, sosial birlik
B) qbil, tayfa, xalq, millt
C) sosial qrup, sosial tbq, xalq
D) etnik qrup, etnik tbq, xalq, millt
E) elat, tayfa, xalq, millt
297. Sosial flsf cmiyyti yrnrkn hans prinsiplr saslanr?
A) tarixi, metodoloji, varislik, nzri
B) determinizm, sosial zidiyytlrin akarlanmas, mntiqi, tarixi
C) mntiqi, tarixi, obyektiv hqiqt, varislik
D) sosial determinizm, tarixilik, varislik, sosial ziddiyytlrin akarlanmas
E) varistik, determinizm, dnyagr, nzri
298. halinin hanssa qrupunun hquqlarnn mhdudladrlmas v ya
mhrumiyytlnmsi, razi tcridliyi deyiln irqi ayr-sekiliyin ifrat formas nec adlanr?
A) seqredasiya
B) immiqrasiya
C) izolyasiya
D) irqilik
E) aparteid
299. Merizm n demkdir?
A) hissnin rolunun iirdilmsi
B) tam il hissnin eynildirilmsi
C) tamn rolunun iirdilmsi
D) tam il hissnin mahiyyt v hadis il eynildirilmsi
E) tam il hissnin bir-birin qar qoyulmas
300. Tsadf n demkdir?

A) predmetlrin mhm laqlrindn irli gln nticdir

B) insanlar sbbini bilmdiklri hadislri tsadf adlandrrlar
C) tsadf yalnz cmiyytd ba vern xarici laqlri ifad edir
D) hmin predmetlr n xarici, yardm, qeyri-mhm laqlrdn irli gln nticdir
E) predmetlrin daxili laqlrindn irli gln nticdir
301. Aadak fikirlrdn hans tbit-cmiyyt mnasibtlrini ifad etmir?
A) tbit cmiyytin faliyyti mkandr
B) tbitin olmas n cmiyytin mvcudluu zruridir
C) cmiyyt tbitin qorunmas n msuliyyt dayr
D) tbit insanlar n gzllik mnbyidir
E) insan tbit idraki v qiymtverici mnasibt bslyir
302. Elmin yerin yetirdiyi sas funksiyalar
A) mdnidnyagr funksiyas, bilavasit mhsuldar qvv funksiyas, sosial qvv kimi
funksiya
B) kommunikativ yanama, mdni dnyagr funksiyas, sosial qvv kimi funksiya
C) fizikalist funksiya, sosial qvv kimi funksiya, mdni dnyagr funksiyas
D) siyasi funksiya, mdnidnyagr funksiyas, sosial qvv kimi funksiya
E) humanist funksiya, mdni dnyagr funksiyas, sosial qvv kimi funksiya
303. E. Miyancinin flsfsind idrak prosesinin mrhllri
A) hissi, qli, qlarxas
B) hissi, empirik, intuitiv
C) qli, mntiqi, intuitiv
D) hissi, qli, mntiqi
E) hissi, tcrbi, qli
304. Ehtimal anlay n demkdir?
A) imkann zrurtl ks laqsinin lsdr
B) imkann forma il ks laqsinin lsdr
C) imkann gerkliy evril bilmsi drcsinin lsdr
D) imkann sbbiyytl ks laqsinin lsdr
E) imkann mzmun il ks laqsinin lsdr
305. Azrbaycan Respublikas Konstitusiyasnn hans maddsin sasn dvlt milli
mnsubiyyin hququna tminat verir

A) 47
B) 44
C) 54
D) 46
E) 52
306. xlaqi uru hquqdan frqlndirn sas lamt hansdr?
A) xlaqi normalarn hali irisind geni yaylmas
B) xlaqi urun normativ xarakteri
C) xlaqi normalarn ictimai ry vasitsil tnzim olunmas
D) xlaqn tarixn hquqdan vvl yaranmas
E) xlaqi urda davrana qiymt verilmsi
307. mkan v gerklik, kateqoriyalarn hans qrupuna aiddir
A) sbbiyyt laqlrini ifad edn kateqoriyalara
B) tbitin varln bildirn kateqoriyalara
C) cmiyytin varln bildirn kateqoriyalara
D) varln quruluunu ifad edn kateqoriyalara
E) ur proseslrini ifad edn kateqoriyalara
308. nkiafn flsfi anlam n demkdir?
A) inkiaf universal xarakterli dyiikliklr demkdir
B) inkiaf sbbiyyt laqlrini ks etdirn obyektiv prosesdir
C) inkiaf tbitd v cmiyytd ba vern dyiikliklrdir
D) inkiaf geridnmz xarakterli, irliy ynln, qanunauyun prosesdir
E) inkiaf tbitd gedn proseslr haqqnda tsvvrlrdir
309. Tbitin varlna daxil deyildir
A) tbit hallarnn (vziyytlrinin) varl
B) btv bir tam kimi gtrln tbitin varl
C) insandan asl olmayan maddi varlq
D) frdin varl
E) tbitdki ya v proseslrin varl
310. Sekulyarizm anlay n mna dayr?
A) cmiyytin ictimai, siyasi v mdni hyatnda kils v dinin rolu

B) hakimiyytin v digr hquq mnblrinin istniln din v dini inanclardan (etiqatlardan)

ayrlqda mvcud olmalar haqqnda konsepsiya
C) sinfi mbariznin v sosial inqilabn qalmazln tsdiq edn cryan
D) mxtlif nv baxlara, inanclara, vrdilr dzmllk
E) cmiyytin mdni v ideoloji hyatnda sasl yenidnqurma
311. Keyfiyyt predmetlrin hans trflri daxil deyil
A) n mhm xasslri
B) predmetlrin say v miqdar
C) predmeti btv bir tam kimi sciyylndirn sas trflr
D) atributiv xasslrin mcmusu
E) zruri xasslri
312. ntuisiyann flsfi anlam ndir?
A) elmi idrak metodlarna arxalanmaqla, yenilik yaradlmas
B) malik olduu biliklri mumildirmk n eksperiment aparlmas
C) hqiqtin vasitli formada akar edilmsi
D) grln yuxunun yozulmas
E) hqiqtin birbaa, gzlnilmdn v sbuta saslanmadan akar edilmsi
313. Hans sbblrdn Avropa v bzi Qrb dvltlri multikulturalizmdn imtina ediblr?
A) irqi v mdni mxtlifliyin qbuledilmzliyi
B) bzi xalqlarn nmayndlri yaadqlar dvltlrin milli mdniyytin
assimilyasiya v inteqrasiya olmaq istmirlr
C) milli v dini mnaqilr sbbindn
D) Qrbd yaayan milltlrin genofondunun dyiiklik thlksi sbbindn
E) immiqrantlarn thlksizlik v mdafi ed bilmmsi sbbindn
314. nkiafn spiralvari formas n demkdir?
A) onun spirala bnzr kild getmsi
B) onun dairlrl getmsi
C) onun geriy doru ynlmsi
D) onun yalnz dz xtt zr getmsi
E) onun aa enn istiqamtd olmas

315. ksliklrin vhdti v mbarizsi qanunu, inkiafn hans trflrin sas diqqt
yetirir
A) inkiafda subyektiv amilin rolunun akarlanmasna
B) inkiafn istiqamtinin myynlmsin
C) inkiafda daxili v xarici amillrin rolunun bir-birin qar qoyulmasna
D) inkiaf mexanizminin almasna
E) inkiafn mnbyinin akar edilmsin
316. Bunlardan hans sosial faliyyt daxil olmur?
A) mnvi faliyyt
B) mlkiyyt olan mnasibt faliyyti
C) maddi faliyyt
D) idaretm faliyyti
E) xidmt sahsi
317. Kmiyytin keyfiyyt kemsi qanunu sas diqqti inkiafn hans trflrin
ynldir?
A) ln kmiyyt il keyfiyytin vhdti kimi sciyylndirir
B) kmiyytin keyfiyyt kemsi mexanizmini akar edir
C) sraylarn mahiyytini v formalarn akar edir
D) keyfiyyt v kmiyyt anlaylarnn mzmununu ar
E) inkiafn mnbyini v hrktverici qvvsini myyn edir
318. Aadak gstrilnlrdn hans hquqi ura daxil deyildir?
A) hquqi hisslr
B) mumbri davran normalar
C) hquqi baxlar
D) hquqi normalar
E) hquqi tsvvrlr
319. Dini urun balca xsusiyyti nddir?
A) hyatn mnasn dzgn myynldirmd
B) ideal v real qvvlri laqlndirmy almasnda
C) briyytin glcyini xobxt smt ynltmkd
D) insann taleyini myyn etmk chdind
E) dnyan fvqltbii, ilahi qvvlr mvqeyindn izah etmsind

320. Rasional idrakn formalarna daxil deyil

A) vhy v etiqad
B) qli ntic
C) anlay
D) hkm
E) mcrrd tfkkr
321. Klassik alman flsfsinin sas cryanlar hanslardr?
A) dualizm, atomizm, obyektiv idealizm, materializm
B) dualizm, subyektiv idealizm, sofizm, materializm
C) dualizm, sufizm, obyektiv idealizm, materializm
D) dualizm, subyektiv idealizm, obyektiv idealizm, intuitivizm
E) dualizm, subyektiv idealizm, obyektiv idealizm, materializm
322. A. Bakxanovun Qafqazn rq hisssinin tarixi orta sr tarixilrinin srlrindn
frqliliyi nddir?
A) qadn emansipasiyas problemind
B) ar mtlqiyyt v mstmlkiiliy qeyri-tnqidi mnasibtind
C) dini v dnyvi xlaqn ksi gstrilib
D) mslman xalqlarndan olmayanlara qrzsiz mnasibt
E) milli mnlik urun formas idi
323. Materiyann sas xasslrin daxil deyil
A) z konkret formalarnn vhdtind gtrlmsi
B) insann urundan knarda mvcud olmas
C) insan urundan asl olmadan mvcud olmas
D) zli v sonsuz mvcud olmas
E) z varlnn konkret formalarndan ibart hesab edilmsi
324. Cmiyytin inkiafnda tkaml il inqilabn mnasibti necdir?
A) cmiyytd inkiafn yeni, yksk sviyysin keid inqilab yolu il ba verir, bu prosesd
tkaml o qdr mhm rol oynamr
B) cmiyytin inkiafnda inqilab il tkaml eynimnal rol oynayr
C) cmiyytin inkiafnda tkaml daha mqsduyundur
D) cmiyytin inkiaf yalnz inqilablar yolu il gedir, burada tkaml yoxdur

E) cmiyytin inkiafnn sasnda mhz tkaml durur, inqilablar dadc olduu n onlardan
qamaq lazmdr
325. Yaradcln flsfi anlam n demkdir?
A) insan tfkkrnn mhsuldar fallnn ifadsidir
B) yaradclq gndlik tcrbnin mumildirilmsi demkdir
C) yaradclq insann biliklrinin ttbiqi demkdir
D) yaradclq kemid yrnilmi biliklrin beyind brpa olunmasdr
E) yaradclq fikri mliyyatlarn izah demkdir
326. drakn metodu n demkdir?
A) metod idrakda ld rhbr tutulan prinsip, sul v qaydalarn mcmusudur
B) metod insann faliyytini sbbiyyt laqlrin ynltmk demkdir
C) metod insann yrnmk istdiyi obyekt haqqnda tsvvrlrdir
D) metod dnyann drk olunmasnn qbul edilmsi demkdir
E) metod subyektin yrndiyi obyekt haqqnda ld etdiyi informasiya demkdir
327. Zrurt il tsadfin mnasibtlrini sciyylndirmir
A) onlarn srhdlri aq xarakter dayr
B) onlarn varlqda bir-birindn tam ayrlqda mvcud olmas
C) onlar oxtrfli qarlql mnasibtlrd x edir
D) onlar qarlql surtd bir-birin ke bilir
E) onlarn hr ikisi nisbidir
328. Siyasi faliyytin sas mqamlarna daxil deyil?
A) siyasi faliyyt, siyasi ideologiya, kadrlar semk v yerldirmk
B) insanlarn siyasi biliklri v hisslri
C) tkilatlar, tsisatlar, normalar, nzriyylr
D) kadrlar hazrlamaq, metodlar hazrlamaq, mqsd v vziflr hazrlamaq, nzriyylr
hazrlamaq
E) yaxn v perspektiv mqsd v vziflr hazrlamaq, mqsdlr nail olman effektiv
metodlarn hazrlamaq, mqsdlri hll
ed bilck kadrlar hazrlamaq
329. Modelldirm n demkdir?
A) induksiya v deduksiyann birlikd gtrlmsi demkdir

B) modelldirm yrniln obyektin mcrrd obraznn yaradlmas demkdir

C) bu metod tdqiqatnn yrnmk istdiyi obyekt tin olduqda, onu ona bnzr digr obyekt
il vz etmsidir
D) modelldirm mhakim prosesind mumidn xsusiy kem demkdir
E) modelldirm fikird ideal obyektin yaradlmas demkdir
330. Flsfnin mdni-trbiy funksiyas n demkdir?
A) insanlarda cmiyyt dair mlumatlar toplamaq
B) insanlarn tfkkr mdniyytini yksltmk, onlarda tnqidi yanama v mstqil yanama
keyfiyytlri alamaq
C) insanlara tbit dair hrtrfli mlumatlar vermk
D) insanlarda ideal tsvvrlr formaladrmaq
E) insanlarda onlarn rastlad ziddiyytlrdn knara qamaq bacar alamaq
331. F. Bekonun flsfsind hqiqtin iki nv
A) dini v flsfi
B) elmi v mntiqi
C) mntiqi dini v
D) elmi v flsfi
E) ilahi v xlaqi
332. Tsviretm metodu n demkdir?
A) mahid nticlrini qeyd alaraq, toplamaq
B) yrniln obyekti, ona yaxn olan digr obyektlrl mqayis etmk
C) obyekti xsusi cihazlarn kmyil snaqdan keirmk
D) obyekti yrnrkn modelldirm ttbiq etmk
E) obyektin fikird ideal obrazn quradrmaq
333. Aksiomatik metod n demkdir?
A) vvlc aksiomlar toplamaq, sonra onlardan mntiqi yolla yeni biliklr hasil etmk
B) obyekt haqqnda mlumatlar elektron hesablama manlarna daxil etmk
C) aksiomlar toplamaq, sonra is onlar bir-bir sbut etmk
D) eksperimentin nticlrini qeyd almaq v sistemldirmk
E) eksperimentlrin nticlrini EHM-na daxil etmk
334. Sosial idrakn sas trflri hanslardr?

A) idraki, elmi, irrasional

B) ontoloji, qnoseoloji, aksioloji
C) aksioloji, rasional, irrasional
D) mntiqi, qneosoloji, rasional
E) rasional, antoloji, hissi
335. Siyast sas trflr v vasitlri hanslardr?
A) siyasi ideologiya, siyasi tkilatlar, siyasi mnasibtlr
B) siyasi tkilatlar, ictimai tkilatlar, siyasi mnasibtlr
C) siyasi institutlar, siyasi tkilatlar, siyasi mnasibtlr
D) siyasi mnasibtlr, siyasi institutlar, siyasi ideologiya
E) siyasi tkilatlar, ictimai birliklr, siyasi ideologiya
336. Sosial gerkliyin mnvi-praktiki mnimsnilmsin daxil olan ictimai ur formas
hanslardr?
A) xlaqi, flsfi v estetik ur
B) estetik, dini v siyasi ur
C) xlaqi, siyasi v hquqi ur
D) dini, hquqi v siyasi ur
E) flsfi, xlaqi v dini ur
337. Heydr liyev dvltilik v siyasi mentalitet haqqnda
A) kemi salam dnc mvqeyindn, yaradc yanama, hquqi dvlt v vtnda
cmiyyti prinsiplrinin hmiyytinin saslandrlmas.
B) hquqi dvlt, vtnda cmiyyti, gcl iqtisadiyyat
C) elmin inkiaf, mdniyytin v thsilin inkiaf
D) demokratiyan nikiaf etdirmk, infrastrukturu znginldirmk
E) sosial dalt, sosial mobillik v sosial tbqlrin rifah
338. Flsfd ur anlay n demkdir?
A) ur yalnz canl alm mxsus keyfiyyt olmaqla, znd dnyan ks etdirir
B) ur varln btn formalarna xas olan inikasetdirm qabiliyytidir
C) ur beynin insana xas olan v nitql bal olan yksk sviyyli inikas etdirici funksiyas
demkdir
D) ur insann beynind cmiyyt hadislrinin subyektiv kli demkdir

E) ur mrkkb hadis olmaqla, heyvanlar almin v cmiyyt mxsusdur

339. nsan tbiti haqqnda tlim saslanaraq Hippokrat insanlarn temperamentindn v
bdn quruluundan asl olaraq hans sas tiplri gstrmidir?
A) sanqviklri, melanxoliklri, fleqmatiklri, kiniklri
B) xoleriklri, fleqmatiklri, melanxoliklri, kiniklri
C) sanqviklri, xoleriklri, fleqmatiklri, hedoniklri
D) sanqviklri, xoleriklri, fleqmatiklri, melanxoliklri
E) hedoniklri, xoleriklri, fleqmatiklri, melanxoliklri
340. slamda baqa din mnsub olanlarla qurulan mnasibtlrin baza prinispi ndn
ibartdir?
A) siyasi nfuzunun yaylmasnn yegan yolu mharibdir
B) mslmanlar avropal v ya amerikanllara bnzr evrilmsi
C) baqa din mnsub olanlar zorla mslmanladraraq onlarn urlu aradan
qaldrlmas
D) siyasi loyallq mqabilind dini azadlq, konfessional daxili muxtariyyti tqdim edilir
E) he bir dialoq ola bilmz, nki dinlrin saslar znd fikir ayrl mvcuddur
341. Hadislrin inkiafda roluna gr ziddiytlrin bolgs
A) qeyri sas xarici
B) sas, qeyri-sas
C) sas, zruri
D) sas, tsadfi
E) qeyri sas daxili
342. Cmiyytin sas sistemyaradc meyarlar hanslardr?
A) cmiyytin siyasi tkili v dvlt
B) insanlarn faliyyti v onlar arasndak mnasibtlrin tipi
C) maddi nemtlr istehsal v xidmt nvlri
D) cmiyytl idariliyin smrli tkili v akarln tmin edilmsi
E) sosial faliyyt v cmiyytin siyasi tkili
343. Hadis zd olan laqlri yrnir, yoxsa gizli laqlri?
A) zd olan laqlri
B) hm zd olan, hm d gizli laqlri

C) cmiyytd gizli, tbitd zd olan laqlri

D) tbitd gizli, cmiyytd zd olan laqlri
E) yalnz gizli laqlri yrnir