T.C.

MLL ETM BAKANLII

ELEKTRK-ELEKTRONK TEKNOLOJS

PROJEKSYON CHAZI
523EO0114

Ankara, 2011

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve

retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak
rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme
materyalidir.

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

PARA LE SATILMAZ.

NDEKLER
AIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET 1 .................................................................................................. 3
1. PROJEKSYON CHAZI..................................................................................................... 3
1.1. Yaps ............................................................................................................................ 3
1.2. alma Prensibi ........................................................................................................... 5
1.2.1. LCD Projektrler (Liquid Cristal Display -Likit Kristal Grntleme) ................ 5
1.2.2. DLP Projektrler (Digital Light Processing - Dijital Ik leme) ......................... 7
1.3. zellikleri ..................................................................................................................... 8
1.3.1. Parlaklk................................................................................................................. 8
1.3.2. Kontrast Oran ....................................................................................................... 9
1.3.3. Destekledii Kaynaklar (Giriler ve klar) ..................................................... 10
1.3.4. Fan Grlts ...................................................................................................... 11
1.3.5. Ampul mr........................................................................................................ 12
1.4. Projeksiyon Cihaznn Kurulumunu Yapmak ............................................................. 13
1.4.1. Elektriksel Balantlarn Yapmak....................................................................... 13
1.4.2. Bilgisayar Balantlarn Yapmak ....................................................................... 14
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 16
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 18
RENME FAALYET2 .................................................................................................. 19
2. PROJEKSYON CHAZININ AYARLARINI YAPMAK ............................................... 19
2.1. Men Ayarlarn Yapmak ........................................................................................... 21
2.1.1. Basic Mens ...................................................................................................... 21
2.2. Grnt Ayarlarn Yapmak ....................................................................................... 34
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 36
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 38
RENME FAALYET3 .................................................................................................. 39
3. PROJEKSYON CHAZININ AMPUL VE ARIZALARI............................................. 39
3.1. Projeksiyon Cihaz Ampul ........................................................................................ 39
3.1.1. Yaps................................................................................................................... 39
3.1.2. eitleri................................................................................................................ 41
3.1.3. Ampul Deitirmek ........................................................................................... 41
3.2. Projeksiyon Cihaz Besleme Arzalar ........................................................................ 42
3.2.1. Arzann Tespiti ................................................................................................... 42
3.2.2. Arzann Giderilmesi ........................................................................................... 43
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 47
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 48
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 49
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 51
KAYNAKA ......................................................................................................................... 53

AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD
ALAN
DAL/MESLEK
MODLN ADI
MODLN TANIMI

SRE
N KOUL
YETERLK

MODLN AMACI

ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI

LME VE
DEERLENDRME

523EO0114
Elektrik-Elektronik Teknolojisi
Grnt ve Ses Sistemleri
Projeksiyon Cihaz
Projeksiyon cihaznn kurulumu, ayarlar, onarm, ampulnn
deiimi ve arzalarnn giderilmesi ile ilgili bilgi ve
becerilerin kazanld renme materyalidir.
40 / 32
Projeksiyon cihaznn yapsn tanmak, arzalarn tespit
etmek ve onarmak
Genel Ama
Gerekli ortam salandnda projeksiyon cihaznn yapsn
renerek kurulumunu yapp ampuln deitirebileceksiniz.
Amalar
1. Projeksiyon
cihaznn
elektriki
balantlarn
yapabileceksiniz.
2. Projeksiyon cihaznn ayarlarn yapabileceksiniz.
3. Projeksiyon cihaznn lambasn deitirebileceksiniz.
Ortam: Elektronik atlyesi, projeksiyon cihaz onarm yapan
yetkili servisler
Donanm: l aletleri, Sinyal jeneratr, Osiloskop, el
aletleri, analog devre elemanlar, lehimleme ekipmanlar, g
kayna, elektronik malzeme kataloglar, projeksiyon cihaz,
bilgisayar
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra verilen
lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.
retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli test,
doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.) kullanarak
modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri
lerek sizi deerlendirecektir.

ii

GR
GR
Sevgili renci,
Bu modl sonunda edineceiniz bilgi ve beceriler ile projeksiyon cihazlarnn kurulum
ve kullanm konusunda bilgi sahibi olacaksnz.
Teknolojinin her geen gn hzla ilerledii gnmzde, projeksiyon cihazlar artk her
sektrde (eitim, sinema, fuar, seminer, konferans, tantm vb.) kullanlmaktadr.
Projeksiyon cihaznn yaygn olarak kullanlmaya balanmasnn nedeni, kaliteli grsel
sunum imkn vermesidir. Aktarlacak olan bilgi, projeksiyon cihaz ile desteklendiinde
mesaj alcya daha abuk ve daha salkl iletilmektedir.
Her alanda projeksiyon cihazlarnn yaygnlamas ile birlikte bu cihazlarn teknik
servisine duyulan ihtiya da artacaktr.
Bu modl sonunda alm olacanz bilgi ile projeksiyon cihazn kullanabilecek,
arzalar tespit edip bakmn yapabileceksiniz. Tabii ki bu konudaki kazanmlarnz sizin ilgi
ve istekli olmanza bal olacaktr.

RENME FAALYET1
RENME FAALYET 1
AMA
Projeksiyon cihaznn yapsn, almasn ve zelliklerini renebilecek, cihaznn
elektrik ve bilgisayar balantlarn yapabileceksiniz.

ARATIRMA

Bu renme faaliyeti ncesinde gideceiniz projeksiyon cihaz satan yerlerden

projeksiyon cihaznn kullanm yerleri, zellikleri, cihazn balant kablolar ve
balant noktalar hakknda bilgi alnz.

1. PROJEKSYON CHAZI
1.1. Yaps
Projeksiyon cihazlar bir kaynaktan (bilgisayar, video vb.) ald sinyali byterek
perdeye yanstan cihazlardr. Projeksiyon cihazlar yap bakmndan temelde ikiye ayrlr.
Bunlar LCD (Liquid Cristal Display- likit kristal grntleme) yapl projeksiyon cihazlar
ve DLP (Digital Light Processing - dijital k ileme) yapl projeksiyon cihazlardr.
Bunlarn temel yaplar ayn olmakla birlikte grnty oluturma biimleri bakmndan
farkllk gsterir. Bir projeksiyon cihaznn temel yaps aadaki blmlerden oluur:

Besleme kat
Anakart
Ik kayna (Ampul)
Grnt oluturucu birim
Objektif

Resim 1.1: Projeksiyon cihaznn yaps

Resim 1.2de LCD projeksiyon cihaznn ampul, grnt oluturucu birimi ve objektif
grlmektedir.

Resim 1.2: LCD projeksiyon cihaznn i yaps

Resim 1.3te DLP projeksiyon cihazlarnn grnt oluturucu birimi ve objektif

grlmektedir.

Resim 1.3: DLP projeksiyon cihaznn i yaps

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

mercek
DMD cihaz
Ayna
Grnt toplayc
DMD ilemci
D mercek
Objektif

1.2. alma Prensibi

Projeksiyon cihazlarnn yap bakmndan LCD projeksiyon cihaz ve DLP
projektsiyon cihaz olmak zere iki grupta toplanmtr.

1.2.1. LCD Projektrler (Liquid Cristal Display -Likit Kristal Grntleme)

adet LCD'den oluan bu sistemde, tam renkli bir grnt meydana getirmek iin
projeksiyon lambasndan gelen k, dichroic ayna sistemi ile krmz, yeil ve mavi olmak
zere ana renge ayrlr. Her bir LCD'den yalnzca bir renk k geer.

ekil 1.1: LCDnin alma prensibi

ekil 1.1de k kaynandan kan beyaz k ncelikle krmz dichroic (dalga boyu
seici) aynaya gelir. Krmz dichroic ayna sadece krmz geirir ve dier klar
yanstr. Krmz dichroic aynadan geen k kendisine ait LCDden geerek dichroic
birletirici kpe gelir.
Yeil ve mavi renkler de krmz n getii aamalardan geerek dichroic
birletirici kpe gelir. ayr tek renk (monokrom) grnt bir prizma lens vastas ile tam
renge dntrlr ve objektif ile perdeye yanstlr.

ekil 1.2: LCD de grntnn olumas

Resim 1.4te ampulden kan n objektiften kana kadar getii aamalar gerek
resim zerinde gsterilmitir.
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Ampulden (k kayna) gelen beyaz k

Ayna, mercek ve LCD blm (mavi renk)
Mavi rengi ayrlm k
Ayna, mercek ve LCD blm (yeil renk)
Ayna, mercek ve LCD blm (krmz renk)
Grnt birletirici ve objektif

Resim 1.4: LCD projeksiyon cihaznda n yansmas

1.2.2. DLP Projektrler (Digital Light Processing - Dijital Ik leme)

DLP Projeksiyon cihaz, grntnn binlerce kk ayna tarafndan yanstld ve
renk arklarnn kullanld projeksiyon teknolojisidir.

ekil 1.3: DLP projeksiyon cihaznn almas

ekil 1.4: DLP projeksiyon cihaznn almas

ekil 1.4te grld gibi DLP teknolojisi ile retilen projeksiyon cihazlarnda lamba
, younlatrc lense gelir. Daha sonra zerinde krmz, yeil ve mavi renk bulunan
dnen bir ark iinden geerek DMD chip'te (Digital Micromirror Device - Dijiltal mikro
ayna cihaz) oluan renkli grnt objektiften perdeye yansr.
DMD chip'te 500.000den fazla ok kk ve ince mikro aynalar bulunmaktadr.
DMD chip'in tamam bir insan trna kadardr. DMD chip ile retilmi projeksiyon
cihazlar, DMD retiminin riskli ve pahal olmas nedeniyle LCD teknolojiyle retilmi
projeksiyon cihazlarna oranla daha pahaldr.

1.3. zellikleri
1.3.1. Parlaklk

Resim 1.5: Dnen renk ark

Resim 1.6: DMDnin yaps

Parlaklk (k gc) ANSI Lmen (American National Standard Institute - Amerika

Milli Standartlar Enstits) birimiyle ifade edilir ve 700 ANSI Lmenden balayp
profesyonel modeller iin 10.000 ANSInin de zerine kabilmektedir.
Parlaklk ne kadar fazla olursa renkler de o denli aydnlk ve canl olacaktr. Pek ok
dizayn farkllnn parlakl etkiledii unutulmamaldr. Kk meknlar iin yksek k
gc seilmesi durumunda, ar k yansmas ve parlaklk nedeniyle izleyenlerin gzlerinin
rahatsz olacana dikkat etmek gerekir. Parlakliin lm karanlk bir odada ve belirlenmi
sabit koullarda tamamen beyaz bir test grnts ile lm yaplr. Grnt ekil 1.5teki
gibi 9 eit alana blnr ve her bir alann tam merkezindeki deer alnr. Bu 9 deerin
ortalamas grnt boyutuyla (m2) arplr ve ANSI Lmen deeri bulunur

ekil 1.5: Parlaklk lm biimi

Parlaklk dalm, merkezden kenar ulara doru oluan parlaklk farknn lmdr.
Deer % olarak alnr ve ykseldike dalm daha iyi demektir. %75 den byk deerler iyi
olarak kabul edilir.

ekil 1.6: Parlaklk dalm

1.3.2. Kontrast Oran

Kontrast (ztlk) oran, en koyu (siyah) grnt ile en ak (beyaz) grntnn
orandr. Yksek kontrast deeri renklerin daha keskin olarak alglanmasna yardmc olur.

yi projeksiyon cihazlar, ekran zerinde en az 100/1 orannda kontrasta sahiptir.

Odann iine giren k, kontrast orannn dmesine neden olur. Bu nedenle cihaz
kullanrken odann klandrmasn mmkn olan en dk seviyede tutmak, projeksiyon
perdesi zerine den grntnn kontrast oranna birebir katkda bulunur.

ekil 1.7: Kontrast oran lm

1.3.3. Destekledii Kaynaklar (Giriler ve klar)

Projeksiyon cihazna bilgisayar, video, DVD, fotoraf makinesi, kamera, uydu
receiver, ses sistemi vb. cihazlar balanabilir. Bu cihazlardaki istenen grntler perdeye
bytlm olarak yanstlr.
lgili cihazlar kullanlrken bu cihazlara ait kablo ve yardmc malzemelerin mutlaka
bulundurulmas gerekir. Balantlar yaplrken dikkat edilmeli ve balant sonrasnda
projeksiyon cihaznn ilgili kayna alglamas salanmaldr. Alglama ilemi ounlukla
otomatik olur ama bazen ilgili cihazn kullanm klavuzundan yararlanmak gerekir.
Gnmzde projeksiyon cihazlar, bilgi kayna olarak sklkla bilgisayarlar
kullanmaktadr. Cihazn masast bilgisayarn alglamas otomatik olarak gerekleirken
dizst bilgisayar balantlarnda klavyeden Fn + F8 tularna basarak projeksiyon cihaznn
bilgisayar grmesi salanmaldr.

10

ekil 1.8: Projeksiyon cihaz balantlar

1.3.4. Fan Grlts

Projeksiyon cihazlar alrken snr. Isnan cihaz fanlar yardmyla soutulur.
Srekli alan bu fanlarn ortaya kard ses rahatsz edici olmamaldr. yi bir projeksiyon
cihaz, dk fan grlts ile almak zorundadr. Bu deer 30 dB (desibell) ve alt
olmasna karn baz projeksiyon makinalarnda 40 dB seviyelerindedir.
Maksimum fan grlts aadaki ltlere gre hesaplanr:

Ortam sessizlii, kullanlan ses dzeni

Projeksiyon cihaznn seyredenlere yaknl

Fanlarn normal dnmesi iin srtnmenin az olmas gerekir. Pis hava, toz vb.
nedenlerden dolay fan tozlanr ve srtnme artarak fan grlts fazlalar. Srtnen fan
grevini tam olarak yerine getiremedii iin ar snan cihazn kendini kapatmasna yol
aar. Bu nedenle filtrelerin belli kullanm srelerinden sonra temizlenmesi gerekir. Normalin
dnda ses yapan fanlar cihazn ait olduu firmann teknik servisinde gerekli bakm
ilemlerine tabi tutulmaldr.
11

Resim 1.7: Filtrenin temizlenmesi

1.3.5. Ampul mr
Projektrlerin lamba mrleri genellikle 1000 - 3000 saat civarlarndadr. Pojeksiyon
cihazlar kullanldka lambalar zaman iinde zayflar ve kullanlamaz duruma gelir. Bu
durumda lambann deitirilmesi gerekir.
Projeksiyon cihaznn mrn uzatan en temel bakm ilemlerinin banda hava
filtresinin temizlenmesi gelir. Her 200-300 ilem saatinde hava filtresi temizlenmelidir. Bu
ilem ampuln soutulmas iin cihazn iine girmesi gereken hava miktarn arttrr ve
ampuln salkl bir biimde soumasn salayarak cihazn ve ampuln mrn uzatr.

Resim 1.8: Ampul

Ampul filtresinin temizliini yapmadan nce dikkat edilmesi gereken hususlar:

Filtre temizlii yapmadan nce cihaznzn elektrik kablosu mutlaka pirizden

ekilmelidir.
Cihaznzn ve dolaysyla ampulnn soumas iin en az 40-50 dakika
beklenmesi gerekir. Bu sre gemeden ampul yuvasndan karlmamaldr, aksi
takdirde snm/scak ampul zarar grecektir.
Soumu ampul, yuvasndan karlr ve ampuln zerindeki filtreler vakumlu
hava ile temizlenmelidir.
Temizlenmi ampul tekrar yuvasna taklr.
12

Lamba mrn uzun tutabilmek iin dikkat edilmesi gerekli hususlar:

Projeksiyon cihaz ekonomik modda (daha dk k gc ile) kullanldnda

lamba mrn bir miktar arttrmak mmkn olabilir ama bu durumda parlaklk
azalr.
Projeksiyon cihaz aralksz ok uzun saatler kullanlmamaldr.
Projeksiyon cihaz, direkt gc keserek kapatlmamaldr. Aksi takdirde cihaz
otomatik soutma fonksiyonunu gerekletiremez.
Projeksiyon cihaz kapatldktan sonraki souma esnasnda yerinden
oynatlmamaldr.
Projeksiyon cihaznn ortalama 200-300 saatte bir filtreleri temizlenmelidir.
Filtreler kirlendiinde cihaz uyar mesaj verir. Bu mesaj dikkate alnmaldr.
Projeksiyon
cihaz
ok
tozlu
ve
sigara
dumanl
ortamlarda
bulundurulmamaldr. zellikle sigara, filtrelerin abuk tkanp eskimesine
neden olur. Cihazn mutlaka dumanl ortamlarda kullanlmas gerekiyorsa filtre
temizlii daha sk yaplmaldr.

1.4. Projeksiyon Cihaznn Kurulumunu Yapmak

1.4.1. Elektriksel Balantlarn Yapmak
Projeksiyon cihaznn elektrik balantsn yapmak iin g (power) kablosunun dii
ucunu cihazn arka ksmnda bulunan 220V giriine, erkek ucunu da topraklamas yaplm
elektrik prizine balanr. Baz projeksiyon cihazlarnda 1/0 ama kapama anahtar da
bulunabilmektedir. Bu anahtar cihaz alaca zaman 1 konumuna getirilmelidir. Bu
balantdan sonra cihaz kullanma hazr hale gelir. Power on/off anahtarna baslarak cihaz
alabilir.
Cihaz kapatlaca zaman, mutlaka bekleme (standby) konumuna alnp gerekli
soutma ilemi bittikten sonra (soutma fan durunca) elektrik anahtarndan kapatlmaldr.

ekil 1.9: Elektrik balants

13

Resim 1.9: Elektrik balants

1.4.2. Bilgisayar Balantlarn Yapmak

Projeksiyon cihazn bilgisayara balayarak grnt perdeye yanstlabilir. Bunun iin
projeksiyon cihaznn VGA kablosununun bir ucu, bilgisayarn VGA-OUT kna, dier
ucu da projeksiyon cihaznn VGA-IN giriine balanr. Perdedeki grnty bilgisayar
ekrannda da grmek iin monitrn VGA kablosu projeksiyon cihaznn VGA-OUT
kna balanr.

ekil 1.10: Projeksiyon cihaznnz bilgisayar balanmas

Power dmesine baslp cihaz alnca ilgili data (veri) sinyalini arar ve annda video
ve bilgisayar sinyallerini kabul etme zellii ile bulduu grnty perdeye yanstr. Sinyal
istenilen kalitede deilse cihazn grnt ayarlar mensnden ayarlamalar yaplr.

14

Resim 1.10: Projeksiyon cihaz balant noktalar

15

UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Projeksiyon cihaznn elektriki balantlarn yapnz.

lem Basamaklar

neriler

Cihazn elektrik kablosununun dii ucunu

arka ksmdaki uygun yuvaya taknz.
Elektrik kablosunun erkek ucunu prize
taknz.
Data (VGA) ara kablosu ile projeksiyon
cihaznn sinyal giri (VGA IN) ucunu,
bilgisayar kasasnn arkasndaki monitr
k ucuna (VGA) taknz.
Grnty bilgisayardan grmek iin
monitr data kablosunu projeksiyon
cihaznn monitr k (VGA OUT)
ucuna taknz.
Kontrol panelinden Power on/off tuuna
basarak ilk nce projeksiyon cihazn
anz.
Daha sonra bilgisayar altrnz.

Projeksiyon cihazn dz ve salam bir

zemine yerletiriniz.
Balantlarn cihazlar kapal
durumdayken yapnz.
Elektrik kablosunu toprakl prize taknz
ve dikkatli olunuz
Cihazlar alr durumdayken elektrik
kablosunu skp takmaktan kannz.
Data kablolarn takarken pinlere zarar
vermemeye dikkat ediniz.
Balantlarn doru yapldndan emin
olunuz.

16

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak rendiklerinizi
kontrol ediniz.

Deerlendirme ltleri

Evet

Hayr

1. Projeksiyon cihazn dz ve salam bir zemine yerletirdiniz mi?

2. Balantlarn cihazlar kapal durumdayken yaptnz m?
3. Elektrik kablosunu toprakl prize taktnz m?
4. Cihazlar alr durumdayken elektrik kablosunu skp takmaktan
kandnz m?
5. Data kablolarn takarken pinlere zarar vermemeye dikkat ettiniz
mi?
6. Balantlar doru yapp yapmadnz kontrol ettiniz mi?

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.

17

LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler
doru ise D, yanl ise Y yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.

( ) LCD projeksiyon cihaznda k krmz, mavi ve yeil renklere ayrtrlr.

( ) LCD projeksiyon cihazlarnn yapsnda dnen ark mevcuttur.
( ) DLP projeksiyon cihazlarnda lamba perdeye dijital mikro ayna chip
vastasyla yansr.
( ) DMD teknolojisi ok ucuz olduu iin yaygn olarak kullanlmaktadr.
( ) Parlaklk dalm, keden keye parlaklk farknn lmdr.
( ) Parlaklk l birimi ANSI lmendir.
( ) LCD projeksiyon cihazlarnda yaygn olarak DMD teknolojisi kullanlr.
( ) Kontrast oran, siyah ve beyaz grntnn orandr.
( ) Projeksiyon cihazna dijital fotoraf makinesi balanabilir.
( ) Fann salkl almas ampuln mrn uzatr.
( ) Projeksiyon cihazlar toprakl prize taklmaldr.
( ) Projeksiyon cihazlarnn VGA IN giriine, monitrn data kablosu balanmaldr.
( ) Projeksiyon cihazlar balandklar masast bilgisayarn otomatik olarak alglar.
( ) Cihaz kapatlaca zaman, nce standby konumuna alnarak soumas
beklenmelidir.
( ) Perdedeki grnty monitrde de grmek iin monitrn data kablosu cihazn
VGA OUT k balanr.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

18

RENME FAALYET2
AMA

RENME FAALYET2

Gerekli artlar salandnda projeksiyon cihaznn menu ve grnt ayarlarn

yapabileceksiniz.

ARATIRMA

Bu renme faaliyeti ncesinde bir projeksiyon cihaznda ne gibi men ve

grnt ayarlarnn olduunu aratrnz. Bunlar bilgisayar mnitrnn men
ve grnt ayarlaryla karlatrnz.

2. PROJEKSYON CHAZININ
AYARLARINI YAPMAK
Projeksiyon cihaznn men ve grnt ayarlar kontrol panelindeki tular yardmyla
ya da uzaktan kumanda kullanlarak yaplabilir. Men tuuna basarak ayar ekran mens
grntlenir ve yn tular kullanlarak menler arasnda gezinti yaplabilir.
Projeksiyon cihaz kontrol paneli ve zerinde bulunan tular aada aklanmtr.
Elektrik/ Bekleme Gstergesi: Projeksiyon cihaz aldnda yeil renkte yanp
sner ve hazr olduunda ise srekli olarak yeil renkte yanar.
Uyar Gstergesi: Projeksiyon cihaz ar sndnda krmz renge dnr, cihazda
bir lamba sorunu veya dhil bir sorun varsa krmz renkte yanp sner, yksek hzl souma
srasnda turuncu renkte yanp sner.
Power: Projektr aar ve kapatr.

19

ekil 2.1: Kontrol paneli

Source: Video kaynak tipini seer.

Enter: Mende grntlenen seenekleri onaylar.
Yn seim tular: Mende grntlenen seenekleri seer veya seenekleri ayarlar.
Keystone: Projeksiyon cihaznn eilmesi sonucu grntde meydana gelen
bozulmay dzeltir.
Men: Ekran zeri grntleme (OSD) menlerini aar.
Uzaktan kumanda zerinde bulunan tular aada aklanmtr.
letim Gsterge I:
sinyali gsterir.

Projektr cihazn tarafndan iletilen veya alna kzltesi

PiP: Ekran zeri grntleme (OSD) zerinde PiP (grnt iinde grnt ayar)
mensn grntler.
Source: Video kaynak tipini seer.
Power: Projektr aar ve kapatr.
Hide: Grnty gizler / gsterir.
20

Freeze: O an gsterilen grnty ekran zerinde dondurur.

Zoom In / Zoom Out: Grnty yaknlatrr veya uzaklatrr.
Yn seim tular: Mende grntlenen seenekleri seer veya seenekleri ayarlar.
Menu: Ekran zeri grntleme (OSD) menlerini aar.
Keystone: Projeksiyon cihaznn eilmesi sonucu grntde meydana gelen
bozulmay dzeltir.

ekil 2.2: Kumanda tu takm

2.1. Men Ayarlarn Yapmak

2.1.1. Basic Mens
Projeksiyon ayarlarnn yapld ana mendr ve dier menler bu blmn iinde
yer alr. Men seeneklerinin sanda yer alan ok tular o menye ait alt menler olduunu
21

gsterir. Men seenekleri kullanlan projeksiyon cihazlarna gre farkllklar gstermekle

birlikte en fazla kullanlan seenekler ve aklamalar aada verilmitir.
Contrast: Konstrat (ztlk) ayarn yapar(0 - 100 arasnda).

Resim 2.1: Konstrat ayar

Brightness: Parlaklk ayarn yapar(0 - 100 arasnda).

Resim 2.2: Parlaklk ayar

Color: Renk younluunu ayarlar(0 - 100 arasnda).

Resim 2.3: Renk younluu ayar

Keystone: Keystone asn ayarlar(-63den +64e).

22

Resim 2.4: Keystone ayar

Setup: Ayar - dzen mens (Aada aklanmtr.)

Resim 2.5: Setup mens

Reset: Ayarlar aktif kaynaa uygun hle getirir.

Resim 2.6: Reset ayar

About: Seilen kaynak bilgilerini gsterir.

23

Resim 2.7: About mens

2.1.1.1. Picture Mens

Grnt ayarlarnn yapld mendr. Setup mensnn iinde yer alr.

Resim 2.8: Picture mens

Screen Aspect: Grnt formatn seer (16:9 veya 4:3).

Resim 2.9: Grnt format seme

Color Temp: Renk scaklk dengesini dzenler.

24

Resim 2.10: Renk scaklk dengesi ayar

Sharpness: Video grntsndeki keskinlik ayarn yapar.

Resim 2.11: Sharpness ayar

Tune: Yatay fazda bilgisayar grntsnn hassas (ince) ayarn yapar.

Resim 2.12: Tune ayar

Width: Genilii bilgisayarn analog grnt byklne ayarlar.

25

Resim 2.13: Width ayar

Position: Grntnn pozisyonunu ayarlar.

Resim 2.14: Position ayar

Tint: Video NTSC grntlerindeki renkler aras uyumu dzenler (0 - 100 arasnda).

Resim 2.15: Tint ayar

2.1.1.2. System Mens

Sistem (cihaz) ayarlarnn yapld mendr.

26

Resim 2.16: Sistem mens

Ceiling: Tavan ask projeksiyonunu seer. Cihaz tavana ters asldnda grntnn
dz kmasn salar(Grnty dikey olarak ters evirir.).

Resim 2.17: Ceiling mens

Rear: Perdenin arkasndan projeksiyon yaplmasn salar.

Resim 2.18: Rear mens

SourceSearch: Otomatik veri kayna arama fonksiyonunu aktif / pasif hle getirir.

27

Resim 2.19: SourceSearch mens

Hide OSD: Perde zerinde komut yaz grntsn (On Screen Display) gsterir,
gizler.

Resim 2.20: Hide OSD mens

DMPS enable: DMPS aktif / pasif hale getirir. (Projektre bal cihazdan sinyal
gelmemesi durumunda projektr standby moduna almak iin DMPS modunun seilmesi
gerekir. Bu durumda 3 dakika iinde projektr kendiliinden standby moduna geer.

Resim 2.21: DMPS enable mens

PNP enable: Tak ve kullan fonksiyonunu aktif hale getirir.

28

Resim 2.21: PNP enable mens

2.1.1.3. Language Mens

Kullanlan dil (Almanca, ngilizce, spanyolca vb.) seiminin yapld mendr.

Resim 2.22: Language mens

2.1.1.4. Effect Mens

Uzaktan kumanda zerindeki effect tuuna aadaki seeneklerden bir tanesinin
atanmasn salar. rnein, menden Freezein seilmesi durumunda kumanda zerindeki
effect tuu freze komutu gibi alr.

Resim 2.23: Language mens

29

Magnify: Kumanda zerindeki effect tuuna baslnca grnty bytme (zoom)

yapar.

Resim 2.24: Magnify mens

Freze: Kumanda zerindeki effect tuuna baslnca grnty dondurur.

Resim 2.25: Freze mens

Black: Kumanda zerindeki effect tuuna baslnca grnty karartr.

Resim 2.26: Black mens

Mute: Kumanda zerindeki effect tuuna baslnca sesi kapatr.

30

Resim 2.27: Mute mens

16:9: Kumanda zerindeki effect tuuna baslnca grnt formatn 16:9 oranna
ayarlar.

Resim 2.28: 16:9 mens

2.1.1.5. Service Mens

Fabrika seeneklerine geri dn ayarlarnn yapld mendr.

Resim 2.29: Service mens

Factory Reset: Fabrika ayarlarna geri dner.

31

Resim 2.30: Fabrika ayarlar mens

Info: Bilgi grnt ekrann aar.

Resim 2.31: nfo mens

Reset Lamptimer: Lamba kullanm zamann sfrlar(Lamba deitirildikten sonra

seilir.).

Resim 2.32: Fabrika ayarlar mens

Service Code: Servis personeline ait kod girii yaplr.

Resim 2.32: Service code mens

32

2.1.1.6. Userlogo Mens

Projeksiyon cihazna bal kaynak olmad zaman perdeye yanstlacak grntnn
ayarland mendr.

Resim 2.33: Userlogo mens

Default: Varsaylan kullanc logosu

Resim 2.34: Default mens

Blue: Mavi ekran grnts

Resim 2.35: Blue mens

Black: Siyah ekran grnts

33

Resim 2.35: Blue mens

2.2. Grnt Ayarlarn Yapmak

Grnt ayarlar, men ayarlar bal altnda aklanmtr. Yalnz perdede net bir
grnt oluturmak projeksiyon cihaz ile perde arasndaki mesafeye de baldr. Ekranda
net bir grnt oluturmak iin aada verilen ayar fonksiyonlarndan yararlanlr.

ekil 2.3: Projeksiyon cihaz n grn

Zoom halkas: Grnty yaknlatrmak veya uzaklatrmak iin kullanlr.

Ykseltici dmesi: Projektr ykselten veya alaltan ykseltici ayan
serbest brakmak iin kullanlr.
Zoom lensi: Zoom halkas yakn/uzak olarak ayarlandnda uzar veya ksalr.
Uzaktan kumanda alc: Uzaktan kumandadan sinyaller alan kzltesi alclar
projektr her iki pozisyondan da kontrol edebilmek iin n ve arkada yer alr.
Alclarn nnn kapatlmamas gerekir.
Odaklama halkas: Grnty odaklamak iin kullanlr.
34

Grnt boyunun ayarlanmas iyi bir sunum iin gerekli elerden birisidir. Ekran
mesafesine gre en iyi grnt boyutu referans deerleri aada verilmitir.

ekil 2.4: Mesafe-grnt boyu ayar

35

UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Projeksiyon cihaz ayarlarn yapnz.

lem Basamaklar

neriler

Projeksiyon perdesini uygun konuma

yerletiriniz.
Projeksiyon cihazn perdeye uygun
konumda yerletiriniz.
altrdnz projeksiyon cihaznn lens
kapan karnz.
Projeksiyon cihaz video kaynak cihazna
(bilgisayar, notebook, DVD oynatc,
video oynatc vb.) balaynz.
Uzaktan kumanda ya da projeksiyon
cihaznn kontrol panelindeki tulardan
men ayarlarn yapnz ve ayarlar
kaydediniz.
Grnt ayarlarn yapnz ve kaydediniz.

Odann karartmasn uygun bir ekilde

yapnz.
Ik szmalarn nleyiniz.
Meafeyi iyi ayarlaynz.
Projeksiyon cihazn perdenin tam
karsna kurunuz.
Mmknse kullanma klavuzunu
kullanarak belirtilen talimatlara uyunuz.
Perdeye grnt yansdna emin
olunuz. Ekranda sinyal yok (no signal)
mesaj grntlenirse kablolar kontrol
ediniz.
Birden fazla kayna ayn anda
baladysanz aralarnda gei yapmak
iin uzaktan kumanda veya kontrol
paneli zerindeki kaynak (source)
tuuna basnz.
Kullanm ilemi bittikten sonra kontrol
panelindeki power tuundan kapatnz.
Fakat elektrik fiini ekmeyiniz.
Fan bir sre lambay soutmak iin
alacaktr. Fan durana kadar
bekleyiniz.

36

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak rendiklerinizi
kontrol ediniz.

Deerlendirme ltleri

Evet

Hayr

1. Projeksiyon perdesini uygun konuma yerletirdiniz mi?

2. Projeksiyon cihazn perdeye uygun konumda yerletirdiniz mi?
3. altrdnz projeksiyon cihaznn lens kapan kardnz m?
4. Projeksiyon cihazn video kaynak cihazna baladnz m?
5. Uzaktan kumanda ya da projeksiyon cihaznn kontrol panelindeki
tulardan men ayarlarn yaptnz m?
6. Grnt ayarlarn yapp kaydettiniz mi?

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.

37

LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler
doru ise D, yanl ise Y yaznz.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

( ) Projeksiyon cihaznn men ve grnt ayarlar kontrol panelindeki tular

yardmyla ya da uzaktan kumanda kullanlarak yaplabilir.
( ) Uyar gstergesi projeksiyon cihaz ar sndnda sar renge dnr.
( ) Projeksiyon cihaznn eilmesi sonucu grntde meydana gelen bozulmay freze
komutu dzeltir.
( ) Grntdeki renk younluunu brightness komutu ayarlar.
( ) Grnt ayarlar picture menden yaplr.
( ) Ekrandaki grnt effect komutu ile dondurur.
( ) Projeksiyon cihaz, lamba kullanm sresini srekli olarak saklar.
( ) Grnty yaknlatrmak veya uzaklatrmak iin zoom halkas kullanlr.
( ) Grnty odaklamak iin zoom lensi kullanlr.
( ) yi bir sunum iin grnt boyunun ayarlanmas nemlidir.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

38

RENME FAALYET3
RENME FAALYET3
AMA
Projeksiyon cihaznn ampulnn yapsn, eitlerini renerek ampul
deitirebilecek, projeksiyon cihaznn besleme arzalarn tespit edip onarabileceksiniz.

ARATIRMA

Bu renme faaliyeti ncesinde internet ortamnda veya bir teknik servise

giderek projeksiyon cihaz ampulleri ve eitlerini aratrnz.

Bir teknik servise giderek projeksiyon cihazlarnda oluabilecek mehtemel

arzalar konusunda bilgi alnz.

3. PROJEKSYON CHAZININ AMPUL VE

ARIZALARI
3.1. Projeksiyon Cihaz Ampul
3.1.1. Yaps
Projeksiyon cihaznn ampulleri yap bakmndan birbirlerine yakndr. Projeksiyon
cihaznn ampul temelde yanan bir element ve bunu yanstan elemanlarndan oluur. Yanan
elementten gelen k yanstcya arpar ve optik sistemler zerinden toplayc panellere
gelir. Standart lambadaki yanstc, optik sisteme en uygun ada yanstmay salayabilmek
iin parabolik ekildedir. Ancak bu ekilde bir miktar k optik sisteme gnderilemez ve
sya dnr. Ia dnmesi istenilen enerjinin sya dnmesi verimlilik asndan bir
kayptr.

39

ekil 3.1: Standart ampuln yaps

ekil 3.2: Yeni teknolijik lamba

Parlak bir grnt elde etmek iin gl bir ampul kullanlmaldr. Ancak gl ampul
kullanmann pek ok dezavantaj vardr (enerji, snma, maliyet vb.). Bu dezavantajlar
azaltmak iin gnmzde, daha parlak k gc elde edilen, daha az snan, verimli sistemler
gelitirilmitir. Dolaysyla projeksiyon cihazlar, daha az soutmaya ihtiya duyar. Fann
oluturduu grlt seviyesi der ve cihaz daha az enerji harcar.
Yeni teknolojik sistemlerde parabolik yanstc yerine cihazn daha verimli kullanmn
salayan eliptik yapda ana yanstc ve bir alt yanstc kullanlr. rnein, ayn giri gcne
sahip iki sistemden standart sistem, 136 W k gc salarken verimli ampul ile kullanlan
sistem 170 W k g salar. Bylece k toplamada % 20 verimlilik art salanr.

40

3.1.2. eitleri
Gnmzde retilen projektrlerin ou yksek gl metal buharl (metal hli)
ampul kullanmaktadr. Bu ampul tipi, halojen ampullere gre daha uzun mrl ve renkleri
daha gereki gsteren bir k salar.
Ufak tip projektrlerde 40 saat alan halojen ampuller kullanlr. Yeni retilen
projektrlerde ise 3000 saat alan civa buharl lambalar kullanlmaktadr. letme giderleri
dnldnde halojen lambalarn aslnda hi de ekonomik olmad grlmektedir. Ayrca
halojen lamba kullanlan projektrlerin grntlerinin sar tonlarda olduu da gz nnde
bulundurulmaldr.
DLP projektr lambalar da halojen lambalardan farkl deildir. DLP projektrlerde
kullanlan pek ok metal buharl lambann en fazla 250-400 saat arasnda alt
bilinmektedir.

Resim 3.1: eitli tipte ampuller

3.1.3. Ampul Deitirmek

Projeksiyon cihazlarnn eitlerine gre ampul mrleri de deiir. Ampul mr
ortalama 1000 ile 3000 saat arasndadr. Projeksiyon cihazlar bu sreyi otomatik olarak
takip eder. rnein, 1500 saatlik lamba mr olan bir cihaz, bu sre bittiinde ampul
mrnn bittiini belirten aadaki gibi rnek bir ngilizce uyar mesaj verir.
The Lamp has been in use for over 1500 hours. You should purchase a spare bulb.
(Lamba 1500 saatten fazladr kullanmda. Yedek bir ampul almalsnz.)
Bu mesaj alndktan sonra en ksa srede yeni ampuln taklmas gerekir.
41

Projeksiyon cihaznn ampuln deitirmek iin yldz tornavida, pense vb. el

aletlerini bulundurmak yeterlidir. Projeksiyon cihaznn ampulnn deitirilmesi iin
aadaki admlar izlenir.
1. Uzaktan kumanda yardmyla ya da Power tuuna baslarak cihaz kapatlr.
2. Elektrik balants kesilir.
3. Cihaz ters evirip tornavida yardmyla kapaktaki vidalar sklr.
4. Kapak kartlr.
5. Ampul tutan vidalar sklr.
6. Kapa kaldrp ampul modl dar kartlr.
7. Ampul tutan vida sklp lamba kartlr.
8. Yeni ampul yerine yerletirilerek admlar tersine uygulanr.

Resim 3.2: Ampuln deitirilmesi

3.2. Projeksiyon Cihaz Besleme Arzalar

3.2.1. Arzann Tespiti
Projeksiyon cihazlar, toplumdaki genel kanaatin aksine, sk arzalanan cihazlar
deildir. Arzal olduu dnlen birok cihaz yanl kullanm ve bakmszlktan dolay
kullancya sorun yaatmaktadr. En sk karlalan problemler, lamba kullanm sresinin
dolmas ve filtrelerin kirli havadan dolay kapanmas sonucunda, lambann ar snmas ve
42

cihazn kapanarak sunumun yarda kalmasdr. Bunun iin ampul mr dolduunda ampul
deitirilmeli ve hava filtreleri dzenli aralklarla temizlenmelidir.
Bunun haricinde genel arzalar besleme katnda meydana gelir. Bu arzalar:

Besleme kablosu arzas

Besleme sigorta arzas
Kpr diyot arzas
Src transistr arzas
Osilatr devre arzas
Besleme kondansatr arzas
Switch Mode transformatr arzas

Arza tespitinde osilaskop, avometre gibi lm cihazlarndan faydalanlr. Arza

aramaya, devrenin giriinden balanr. llen deerler, cihazn varsaylan deerleri ile
karlatrlarak arza tespiti yaplr.

Resim 3.3: Arza tespiti

Ani elektrik kesilmeleri ve dier elektrik problemleri, projeksiyon cihazlarnda, para

deiimine neden olan arzalara yol amaktadr. Bu nedenle projeksiyon cihaznn
balanaca elektrik hatt toprakl ve kesintisiz g kayna ile desteklenmi bir hat
olmaldr.

3.2.2. Arzann Giderilmesi

Besleme nitesi zerinde iaretlenmi blmlerdeki arzalarn giderilme yollar
aada aklanmtr.

43

Resim 3.4: Besleme nitesi

Besleme kablosu arzas

Besleme devresine balanan kablo kopuk veya ksa devre olabilir, soket yuvalar
genilemi ve soket iyi temas etmiyor olabilir. Gerekli kontroller yaplmal ve yenisi ile
deitirilmelidir.

Besleme sigorta arzas

Besleme sigortas atk ise yenisi ile deitirilir.

Kpr diyot arzas

Kpr diyotun k llr. kta DC gerilim yoksa kpr diyot bozuktur ve yenisi
ile deitirilir (Kpr diyot arzasnda src transistr ve/veya sigorta bozulur.).

Src transistr arzas

Src transistr bacaklar llr. Sonu ksa devre veya ak devre ise src
transistor arzaldr ve yenisi ile deitirilir (Src transistr bozulduunda genelde sigorta
atar.).

Osilatr devre arzas

Devre k osilaskop ile gzlenir. Devre osilayon (salnm) yapmyorsa elemanlar

kontrol edilir. Arzal olanlar deitirilir.

44

Besleme kondansatr arzas

Besleme kondansatr llr. Kondansatr analog veya dijital l aleti ile arj
dearj olmuyorsa bozuktur ve yenisi ile deitirilir.

Switch mode transformatr arzas

Besleme katnda, transformatrden nceki katlarda arza yoksa ve Switch Mode

transformatrnn klarnda gerilim grlmyorsa ya da ksmen grlyorsa bu
transformatr arzaldr. Yenisi ile deitirilir.
Transformatr arzasnda transformatr girii arzal ise (ksa devre) genelde kpr
diyot veya src transistorn bozar (sigorta da atm olabilir). k ak devre ise kpr
diyot veya src transistr bozulmaz ve sadece kta gerilim alnmaz.
Switch Mode besleme arzas aratrlrken klarna mutlaka bir yk
balanmaldr.

Bir projeksiyon cihaznda sk karlalan problemler ve zm yollar

Elektrik yok.
o
Elektrik kablosu kontrol edilmelidir.
o
Ampul kapann gevek olup olmad kontrol edilmelidir.

Ekranda grnt yok.

o
Tm kablo balantlar kontrol edilip gevek taklm kablo varsa
sklmaldr.
o
Kablo fileri zerindeki pinler bklm veya krlm olabilir.
Kontrol edilmelidir.
o
Projeksiyon ampulnn tam olarak yerletiinden emin
olunmaldr.
o
Elektrik kablosunun takl olduundan ve Power dmesine
basldndan emin olunmaldr.
o
Lens kapann karlm olduundan emin olunmaldr.
o
Parlaklk ayar kontrol edilmelidir.
o
Balanm cihazlarn dzgn alp almad kontrol
edilmelidir.

Kullanm srasnda makine otomatik olarak kapanyor.

o
Ortam hava scakl kontrol edilmelidir.
o
Hava giri k ile filtreler kontrol edilmelidir.

Grnt yanl grnteleniyor, kayyor veya ksmi olarak grntleniyor.

Bilgisayar ekrannzn grnt znrl yksek olabilir.
45

Yeniden ayarlanmaldr.
Projeksiyon cihaz giri sinyalini destekleyip desteklemedii
aratrlmaldr.
Notebook bilgisayarn ekran sunumu gstermiyor.
o
Baz notebook bilgisayarlar ikinci bir cihaz eklendiinde kendi
ekranlarn devre d brakr. Kendi ekrann yeniden
etkinletirmek iin kullanm klavuzuna baklmaldr.
o
o

Grnt titreimli veya sabit deil.

o
Projeksiyon cihaz mensnden izleme seenei deitirilmelidir.
o
Bilgisayar monitrndeki renk ayar deitirilmelidir.

Grnt ters evrilmi.

o
Projeksiyon cihaz
deitirilmelidir.

mensnn

projeksiyon

yn

seenei

Ampul czrt sesi kartyor.

o
Ampul mr biterken yksek bir czrt sesi kartr. Ampul
deitirilmelidir.

46

UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Projeksiyon cihaz lambasn deitiriniz.

lem Basamaklar

neriler

Projeksiyon cihaznn btn balantlarn

skerek ters eviriniz.
Tornavida yardm ile lamba
kapanndaki vidalar sknz.
Kapa karnz.
Lamba modln karnz.
Lambay tutan vidalar sknz.
Lambay modlden ayrnz.
Yeni lambay taknz.
lem basamaklarn sondan baa doru
tekrar ediniz.

Dz ve yldz tornavida temin ediniz.

Bal kablo bulunmadndan emin
olunuz.
Vida kanallarna zarar vermemek iin
vidalar uygun tornavida ile sknz.
Yani lambay takarken dikkatli olunuz.

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak rendiklerinizi
kontrol ediniz.

Deerlendirme ltleri
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Evet

Hayr

Cihazn enerjisini kestiniz mi?

Lamba kapan atnz m?
Lamba scak ise soumasn beklediniz mi?
Vidalar skerken uygun tornavida kullandnz m?
Tm vidalar doru ekilde taktnz m?
Cihaza enerji verdiinizde cihaz alt m?

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirme ye geiniz.

47

LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler
doru ise D, yanl ise Y yaznz.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.

( ) Projeksiyon cihaznn ampul temelde yanan bir element ve bunu yanstan

elemanlarndan oluur.
( ) Standart lambadaki yanstc, optik sisteme en uygun ada yanstmay
salayabilmek iin parabolik ekildedir.
( ) Parabolik yanstc kullanlan ampullerde kayp k olmaz.
( ) Parlak bir grnt elde etmek iin gl bir ampul kullanlmaldr.
( ) Eliptik yanstc kullanlan sistemlerde alt yanstc sayesinde kayp k sisteme
kazandrlr.
( ) Gnmzde retilen projektrlerin ou yksek gl halojen ampul
kullanmaktadr.
( ) Metal buharl (metal halide) ampuller kullanm mr ksa olduu iin pek
kullanlmaz.
( ) Projeksiyon cihaz ampul mrn otomatik olarak hesaplayp ampul mr
dolunca kullancya bildirir.
( ) G kablosunun arzal olmas durumunda besleme devresi giriinde 0 V gerilim
llmesi gerekir.
( ) Cam sigorta ohmmetrenin diren kademesinde sonsuz diren gsteriyorsa sigorta
salam demektir.
( ) Kpr diyot k osilaskop ile gzlendiinde kare dalga sinyal grlr.
( ) Kpr diyot giriinde ve knda AC gerilim varsa kpr diyot bozuktur.
( ) Regle devresi k bota iken ve ykl iken llr. Deerler birbirinden farkl
ise regle katnda arza vardr.
( ) Kullanm srasnda makine otomatik olarak kapanyorsa hava giri-k filtreleri
tkanm olabilir.
( ) Yeni ampuller yksek bir czrt sesi kartr.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.

48

MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
KONTROL LSTES
Bu modl kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak rendiklerinizi
kontrol ediniz.

Deerlendirme ltleri
Projeksiyon Cihaznn Elektriki Balantlarn Yapmak
1. Cihazn elektrik kablosununun dii ucunu arka ksmdaki uygun
yuvaya takabildiniz mi?
2. Data (VGA) ara kablosu ile projeksiyon cihaznn sinyal giri
(VGA IN) ucunu, bilgisayar kasasnn arkasndaki monitr k
ucuna (VGA) takabildiniz mi?
3. Grnty bilgisayardan grmek iin monitr data kablosunu
projeksiyon cihaznn monitr k (VGA OUT) ucuna
takabildiniz mi?
4. Kontrol panelinden power on/off tuuna basarak projeksiyon
cihazn aabildiniz mi?
Projeksiyon Cihaz Ayarlarn Yapmak
5. Projeksiyon perdesini uygun konuma yerletirebildiniz mi?
6. Projeksiyon cihazn perdeye uygun konumda yerletirebildiniz
mi?
7. altrdnz projeksiyon cihaznn lens kapan karabilldiniz
mi?
8. Projeksiyon cihaz video kaynak cihazna (bilgisayar, notebook,
DVD oynatc, video oynatc vb.) balayabildiniz mi?
9. Uzaktan kumanda ya da projeksiyon cihaznn kontrol
panelindeki tulardan men ayarlarn yapp ayarlar
kaydedebildiniz mi?
10.Grnt ayarlarn yapp kaydedebildiniz mi?
Projeksiyon Cihaz Lambasn Deitirmek
11.Projeksiyon cihaznn btn balantlarn skerek ters
evirebildiniz mi?
12.Tornavida yardm ile lamba kapanndaki vidalar skebildiniz
mi?
13.Kapa skebildiniz mi?
14.Lamba modln karabildiniz mi?
15.Lambay tutan vidalar skebildiniz mi?
49

Evet

Hayr

16.Lambay modlden ayrabildiniz mi?

17.Yeni lambay takabildiniz mi?

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetlerini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.

50

CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET1N CEVAP ANAHTARI
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15

Doru
Yanl
Doru
Yanl
Yanl
Doru
Yanl
Doru
Doru
Doru
Doru
Yanl
Doru
Doru
Doru

RENME FAALYET-2NN CEVAP ANAHTARI

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Doru
Yanl
Yanl
Yanl
Doru
Yanl
Doru
Doru
Yanl
Doru

51

RENME FAALYET-3N CEVAP ANAHTARI

Doru
Doru
Yanl
Doru
Doru
Yanl
Yanl
Doru
Doru
Yanl
Yanl
Doru
Doru
Doru
Yanl

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15

52

KAYNAKA
KAYNAKA

eitli firmalarn projeksiyon kullanma klavuzu

53