BLMLERN SORUNLARI

BLG FELSEFES
- Bilgi Kuramnn temel problemi doru bilginin imkn (mmkn olup
olmad) problemidir. lka filozoflar bilginin kaynan sorgulamadan
nce, bilginin deeri yani kesin doru bilginin olup olmad zerinde
durmulardr.
- ' Epistemolojinin temel problemi bilen znenin kim olduunu, varolu
alanna ait olup olmadn belirlemektir; epistemolojinin ii bilginin
insani bir aktivite olduu yolundaki kanlmaz nkabule yeni ve daha
derin bir anlam bulmaktr. Kant ve idealistler insann bilen zne
olmadn savunurlar; nk yle olsayd bilgi greceli olurdu.
(Berdyaev)
Temel bilgi sorunu tranzandantal bilin yada epistemolojik zne ile
somut ve yaayan kiilik olarak insan arasndaki iliki sorunudur. (age)
nsan st alanda deil, birey insanda ifa olan bilgi ne kadar kalc ve
geerlidir? Temel soru budur. (age 15)
VARLIK FELSEFES

BLM FELSEFES
TARH FELSEFES
Philosophy of history asks at least three basic questions:
What is the proper unit for the study of the human past the
individual subject? The family, polis ("city") or sovereign territory? The
civilization or culture? Or the whole of the human species?
Are there any broad patterns that we can discern through the study of
the human past? Are there, for example, patterns of progress? Or
cycles? Is history deterministic? Or are there no patterns or cycles, and
is human history regulated by irregularity? Related to this is the study
of individual agency and its impact in history, functioning within, or

opposed to, larger trends and patterns.

If history can indeed be said to progress, what is its ultimate direction?
What (if any) is the driving force of that progress?

MANTIK VE DL FELSEFES
- Nominalizmin Ortaadaki zellikle dine vs.. kar byk etkisi?
Tmeller gerekten var mdr? Yoksa sadece birer iaretten ibaret
midir? Tikel-Tmel sorunu nasl zmlenmi ve tmelleri yok sayma
nasl etkilemitir? Bugn bu tartma nerededir? Bkz. REALZM VE
NOMNALZM ekimesi..Bu nasl uzlatrlabilir?
MATEMATK FELSEFES
FZK FELSEFES
BYOLOJ FELSEFES
KMYA FELSEFES

DOA FELSEFES

SOSYOLOJ
EKONOM
HUKUK
SYASET

AHLAK
Filozoflarn ahlk prensiplerini anlamak ve aklamak amacyla
sorduklar belli bal sorular unlardr. (Dranaz, 1972, 103-104)
1- Toplum otoritesinin kayna nedir? Toplum otoritesi apriori
(deneyden nce) bir zorunluluk mudur; yoksa sonradan baz
toplumsal gruplarn ya da kiilerin karlar iin teekkl etmi suni
bir teekkl mdr? Toplumun belirledii iyi ve kt yarglar insann
daha zgr klnmasn m, yoksa zgrlnn elinden alnmasn m
sonu verir?
2- Btn insanlarn ittifak edip, onaylayabilecekleri ortak davran
tarzlar var mdr? Yoksa kiiden kiiye, toplumdan topluma deien
relatif bir durumdan m szedilebilir?
3- nsann her zaman ve mekanda deimeden kalan insani bir z
var mdr? Yani ortak bir insan tabiatndan sz edilebilir mi? Eer
byle ise, insann bu tabiat ahlakl bir varlk olmasna elverili midir?
Ya da insann tabiat bencil mi, yoksa toplumsal mdr?
4- nsan davranlarnda hr mdr, yani insann hr bir iradesi var
mdr? Yoksa insan belli duygu ve tabiat ilkeleri tarafndan
snrlandrlm mdr?
5- Davranlarmz belirleyen ahlk prensipleri ile dnce ile bilgi
arasnda bir iliki var mdr? Varsa bu ilikide hangisi nce gelir.
Davranlarmz ve eylemlerimiz bilgi ile temellendirilebilir mi?
- Berdyaev: Etik'in temel problemi iyiliin ve ktln kriteri,
ahlakn geliimi, ahlaki ayrmlarn ve deerlendirmelerin kayna
problemidir. yi ile kt ayrm nereden geliyor?
Etik, insann yazgs ve megalesi hakknda bir teori olmal ve
ncelikle insann doasn, kaynan ve amacn incelemelidir.
D problemi ahlak felsefesinin temel problemidir ve bu probleme
atfta bulunulmadnda etik diye birey olamayabilir. Ahlaki
ayrmlar D'n rndr.
Etiin temel problemlerinden biri amalar ile aralar arasndaki
dalizmi amak ve aralar amalara giderek daha uyumlu hale
getirmektir.

- nsann din kendisine bildirmeden nce iyiyi ve kty tespit edip

edemeyecei meselesi, klasik kelamn en tartmal konularndan
biridir. (zdemir, Ktlk Problemi, s.311)
Kelamclar arasnda insann estetik alandan bir temyiz gcnn
olduu konusunda ihtilaf yoktur. Ahlaki alana gelince, iki farkl
bakas ortaya kar. Mu'tezileye ve Maturidilere gre insan, ahlaki
alanda da temyiz gcne sahip olan bir varlktr. E'arilere gre ise
insann ahlaki alanda byle bir gc yoktur. Bu alanda iyi ve kty
sadece din belirleyebilir.

SANAT
DN
ETM