08.05.

2016

BasincliEmprenyeSistemleri

BasnlEmprenyeSistemleri
AAMALZEMENNKORUNMASINDA
BASINLIEMPRENYESSTEMLER
Y.Do.Dr.SelimEN,Dzceniversitesi,
OrmanEndstriMhendisliiBlm
zet
Odunyenilenebilirveekonomikbiryapmalzemesiolarakmantar,bcekvedieretkenlerdenzarargrebilenbir
yapmalzemesidir.Odununuzunsredayanmnsalamakiindoalzararllarnakarkorunmasgerekmektedir.
Odun fiziksel, mekaniksel ve kimyasal etkilerden korunmak zere eitli odun koruyucu maddeler ile muamele
edilmektedir. Kimyasal koruyucular ile muamele edilmi odunun mantar ve bcek tahribat bata olmak zere
rutubet, yamur, deniz zararllar ve termitlere kar dayanma kabiliyeti arttrlmaktadr. Bu ekilde demiryolu
traversleri,telefonveelektrikdirekleri,madendirekleri,inaatyapmalzemesi,suiiinaatlarda,itmalzemesive
babahesrklarolarakuzunyllarhizmetverebilmektedir.Tmdnyadadaldrma,fraveyaspreyileuygulama
yntemleri yannda yksek ve alak basn uygulayan eitli emprenye yntemleri bulunmaktadr. Odunun
korunmasnda ama en uygun yntem ve koruyucu madde ile kullanm yerine gre uygun aa malzemenin
muameleedilmesidir.Basnvevakumuygulanabilenbirkazanierisindegerekletirilenbasnlyntemleraa
malzemeyeenksayoldan,ekonomikolarakistenildiikadarkoruyucumaddeemdirilebilenavantajlyntemlerdir.
Giri
Aamalzeme,beton,demir,alminyum,PVCvediereitliyapmalzemelerinegrehafifoluu,kolayilenebilir
olmas, retiminin devaml olmas, eitli kullanm yerlerinde stn fiziksel ve mekaniksel zelliklere sahip olmas
nedeniyle, yap tekniinde, kat ve selloz, levha, mobilya ve bunlar gibi bir ok endstri kolunda geni apta
kendine zg kullanm yerleri bulunmaktadr. Kullanm yerlerinin ounda aa malzemenin biyolojik, kimyasal ve
mekanik d etkilere kar korunmas gerekmektedir. Bu nedenle aa malzeme biyolojik, fiziksel ve kimyasal
faktrlere kar dayankl hale getirilerek kullanm mrn uzatmak iin kullan amacna gre uygun kimyasal ve
yntemler ile muamele edilmekte ve eitli st yzey ilemlerinden geirilmektedir. En ok uygulanan koruyucu
yntemeitlikimyasalmaddelervebasnlemprenyesistemleriarasndankullanmyerinegreenuygunolanile
odununmuameleedilmesidir.
Aa malzemenin korunmas gelimi lkelerde yaygn bir endstri kolu olarak nemini korumaktadr. Avrupa
lkelerinde1500denfazla,ABDde,800denfazla,GneyAfrika'da220adet,YeniZelandada300,Avustralya'da
250 adet, Japonya'da 174 adet emprenye tesisi bulunmaktadr (Bozkurt ve ark, 1993). Bu tesislerde basnl
emprenye sistemleri nin maddeleri olarak balca kreozot, suda znen tuzlar ve organik solvent emprenye
maddeleriileemprenyeyaplmaktadr.Gnmzekadar2500eitemprenyemaddesibulunmutur.

1.EmprenyeSistemleriEndstrisininTarihesi
Aa malzemenin kullanm yelerinde korunmas nemi asrlar ncesinde kabul edilerek, eitli maddeler ve
yntemlerleuygulamalaryapmlardr.Bunlararasndakmrletirmeilknlemolarakyaplanarkeolojikkazlarda
ortaya kmtr. lkemizde Efes'te bulunan Diana Tapna kmrletirilerek hazrlanm aa direkler zerinde
ina edilmitir. in, Msr, Roma ve Yunan gibi eski medeniyetler bitkisel, hayvansal ve mineral yalarla aa
malzemeyi muamele etmilerdir. Bu medeniyetlerde ard, sedir ve am yalarnn zamanla deniz aralarnda da
kullanlmaya balanmtr. Bunun yannda scak ve kuru iklimlerde rnein Msr piramitlerinde ahap malzeme
binlerceylsalamolarakkalabilmitir.
Milattan sonra 1000 li yllara kadar aa malzemenin emprenyesi hakkndaki ok fazla gelime olmamtr. 16
yzyldan sonra eitli ticaret gemilerinin deniz oyucular ve rklk yapan mantarlara kar korunmas iin
kmrletirme, odun katranlarna batrma yntemlerine ilave olarak endstriyel alandaki gelimelerle birlikte
yalar, tutkallar, reineler, kauuk ve tuzlar da bu alanda kullanlmaya balanmtr(Bozkurt ve ark, 1993).
Emprenyeendstrisisanayidekigelimelereparalelolarakzellikleson200yldagelimegstermitir.
Ondokuzuncuyzylnbalarndadnyadaendstriyelalanlardayakacakolarakkullanlankmrndestilasyonuila
aa kan kreozot demiryolu traversleri ve ahap tel direklerinin emprenyesi iin uygun bir koruyucu madde
olarakgenivegnmzekadardevamedenkullanmalanlarbulmutur.
Ahap malzemenin koruyucu kimyasallar ile muamelesinde yntem gelitiren Fransz J.R. Breant 1831 ylnda
patentini ald kazanda basn yntemi ile modern anlamda ilk emprenye sistemlerine adm atlm oldu. Bu
yntemde fazla miktarda emprenye maddesi tketildii iin ilem pahalya mal oluyordu. 1902 ylnda M. Rueping
tarafndanpratikolarakbohcreyntemigelitirilmitir(Berkel,1972).
2.lkemizdeEmprenyeEndstrisininGeliimi
Trkiye'de ilk emprenye tesisi 1915 ylnda yllk 20 000 m3 kapasiteli olarak Denizli'de, 1931 ylnda Almanlar
tarafndan 60 000 m3 kapasiteli ikinci tesis zmit Derince'de kurulmutur. Kreozot ile emprenye yapan bu tesisler
Devlet Demiryollarnn traverslerinin emprenyesi amacyla kurulmutur. nc olarak 1956 ylnda ngilizler
tarafndan Bolu'da kurulan emprenye tesisi 15 000 m3 kapasiteli ve suda znen tuzlar kullanarak PTT nin
emprenyeliteldirekihtiyacnkarlamakzerekurulmutur.zelteebbsndeeitlitesislerkurmasyla2000li
http://emprenyebasinclikaplar.com/basincliemprenyesistemleri.html

1/8

08.05.2016

BasincliEmprenyeSistemleri

yllarakadarbusay30aulamtr(Bozkurt,1993).
3.EmprenyeYntemleri
Kullanm yerinde daha uzun sre dayanmn salamak iin ahap malzemeye uygulanan yntemler basn
iermeyen ve basnl yntemler olarak ikiye ayrlmaktadr. Basn iermeyen yntemler fra ile srme, kazanda
daldrmagibibasityntemleriierirken,basnlyntemlerkurulubirekipmangerektirmektedir.Aamalzemenin
korunmasndabaaryaulaabilmesiiinkullanmyerineenuygunetkiliyntemlerinseilmesinemtamaktadr.
3.1.BasnUygulanmayanYntemler
Bumetotlararasndafraveyapskrtmeileaamalzemeninyzeyinekimyasalmaddeninuygulanmaspratik
olarak yaplmaktadr. Ancak kimyasal maddenin aa malzemenin iine daha fazla nfuzu iin kazan ierisinde
daldrma yntemleri de uygulanmaktadr. Emprenye maddesinin iine batrma sresi aa malzemenin tr,
kullanlaca yer ve emprenye maddesine deiiklik gstermekle birlikte scak ve souk olarak uygulanan eitli
yntemlerimevcuttur.
3.2.BasnlEmprenyeYntemleri
Gnmzde aa malzemenin emprenyesinde endstriyel metotlar arasnda vakum ve basn uygulayan metotlar
nem kazanmtr. Bu yntemlerde aa malzeme ierisine ksa srede ekonomik yoldan yeterli miktarda ve
derinlikte emprenye maddesi nfuz ettirmek mmkn olmaktadr. Arzulanan dzeyde emprenye ilemini
gerekletirmek iin aa malzemenin yerletirildii elik bir kazan ile istenildii kadar vakum ve basn
uygulanabilenzelbirtesiskullanlmaktadr(lhan,1983).
Bu tesislerde byk hacimde ve her boyuttaki aa malzemeler emprenye edilebilmekte ve emprenye maddesi
miktar ayarlanabilmektedir. Emprenye maddesinin aa malzemenin ierisine yeknesak bir ekilde gemesini
salayp daha etkili ve gvenli bir koruma yapmak mmkn olmaktadr. Bu tesisler sabit olarak kurulabildii gibi
kamyonlar zerine monte edilerek seyyar olarak da hizmet verebilmektedirler. Basnl emprenye yntemleri dolu
vebohcreyntemleriolmakzereikiyeayrlmaktadr.
3.2.1.DoluHcreYntemleri
Basn uygulayan yntemlerde temel prensip aa malzemenin ierisine mmkn olduunca en yksek miktarda
emprenye maddesinin nfuz ettirilmesidir. Emprenye kazannn ierisine doldurulan aa malzemeye nce vakum
uygulanarak hcre boluk ve eperlerinde bulunan hava bir n vakum ile (alak basn) darya alnmaktadr.
Emprenye maddesinin silindire sevk edilmesinden sonra basn uygulamak suretiyle aa malzemenin tm
boluklarnanfuzetmesisalanmaktadr(Hafzolu,1987).
Dolu hcre yntemlerinin ilklerinden olan Breant yntemi ilk uygulanan yntemlerdendir. Balangta kreozot
uygulanan bu yntemlerde zamanla tuzlar da kullanlmaya balanmtr. 1847 ylnda gelitirilen ve inko klorr
kullanlan Burnett ynteminde aa malzeme balangta 1,5 A basnta 30 dak sreyle buhar ile muamele
edilmektedir.Ancakgnmzdebuemprenyemaddesipekkullanlmamaktadr.
lk defa 1836 ylnda maden kmrnden elde edilen kreozotun emprenye endstrisinde kullanlmas fikriyle yola
klarak, gerek anlamda patentini alan J. Bethell olmutur. Bethell ynteminde %1214 rutubetindeki (hava
kurusu hal) aa malzeme bir n buharlama ilemine tabi tutulmadan kreozot ile emprenye edilmekteydi.
Gnmzde bu yntem dnyada en yaygn metotlardan olup suda znen tuzlarn yaygn olarak kullanld bir
yntemdir (Bozkurt ve ark, 1993). Aa malzemenin dolu hcre metodu ile Bethell yntemine gre emprenye
edilmesinedairemaekil1degrlmektedir.

ekil1.Basnlemprenyesistemindedoluhcremetodunagreilem.(BethellYntemi)
http://emprenyebasinclikaplar.com/basincliemprenyesistemleri.html

2/8

08.05.2016

BasincliEmprenyeSistemleri

BethellYntemi
1Vakum periyodu: Basn silindiri ierisine 60 cmHg (0,8 bar) vakum uygulanmaktadr. Bu vakum ile aa
malzemeierisindekihavadaryakarlmaktadr.Vakumunsresiaatrlerinegredeimektedir.amda30
dak,Kayn,MeeveMelezde60dak.,Ladinde120dakuygulanmaktadr.
2 Doldurma periyodu:Vakum ileminden sonra emprenye maddesi kazana sevk edilmektedir. Doldurma ilemi
vakumaltnda(50cmHg)gerekletirilmektedir.
3 Basn periyodu:Yksek basn uygulamas genellikle 814 Atmosfer arasnda gerekletirilmektedir. Aa
trlerine gre basn sresi amda 60 dak, Kayn, Mee ve Melezde 120 dak, Ladinde 240 dakikaya kadar
kabilmektedir.
4Kazannboaltlmasvesonvakumperiyodu:Yksekbasnkaldrlarakemprenyemaddesikazandangeri
alnr. Emprenye maddesinin odundan darya akmasn engellemek iin 5 dakika sreyle 40 cm Hg lk ksa bir
vakumuygulanarakfazlaemprenyemaddesigerialnr.Vakumkaldrlr.
ekil2dedoluhcremetodunagreilemyaplanbiremprenyekazangrlmektedir.

ekil2.Doluhcremetodunagreemprenyeyapanbirbasnsilindiri.IKazanaaamalzemedoldurulmas.II
Emprenyelimalzemeninkarlmas(Anon2007)
Dolu hcre metoduna gre emprenye maddesi olarak kreozot kullanldnda tketim ok yksek miktarda
olmaktadr. Aa malzemenin korunmas iin bu kadar fazla tketimin gerekli olmad saptanmtr. Gnmzde
sudaznentuzlariinbuyntemuygulanmaktadr.
Dolu hcre yntemleri arasnda zellikle kreozot tketimini azaltmak ve zor emprenye edilen trleri emprenye
etmek iin birok yntemler gelitirilmitir. Bunlar arasnda Julius Rutgers in gelitirdii kreozota inko klorr
ilavesi ile fazla miktarda kreozot tketimini azaltmay amalamtr. Ya haldeki aa malzemenin kurutulmas ve
emprenyesi iin 105 0C de kreozot zeltisi ile bir n kurutmadan sonra klasik dolu hcre yntemi
uygulanmaktadr. Kolay ykanan tuzlarn derine nfuzunu salamak ve kreozot tketimini azaltmak iin ift
emprenye yntemi gelitirilmitir. 1952 ylnda GilwaldJonat zor emprenye edilen trler iin basamakl basn
ynteminigelitirmitir(ekil3).LadinveGknargibitrlerhari,amvekaynmalzemedeiyisonularverenbu
yntemdesudaznentuzlarkullanlmtr.

http://emprenyebasinclikaplar.com/basincliemprenyesistemleri.html

3/8

08.05.2016

BasincliEmprenyeSistemleri

ekil3.Basamaklbasnyntemininuygulamaekli.
sve'ten Sten Henrikson 1946 da deiken basn uygulayan salnml emprenye yntemini gelitirmitir. Kuzey
AvrupalkelerindenemlitrlerolupenerjivetelefonnakilhatlarndagenikullanmyeriolanLadinveGknar'n
tazevekuruhaldeemprenyeedilebilmesineolanaksalayanbuyntembaarlolmutur.Ynteminesasprensibi
ok ksa faslalarla basn ve vakum periyotlar uygulamak suretiyle (ekil 4)g emprenye edilen aa trlerinde
nfuzderinliiniarttrmaktr.

ekil4.Deikenbasnuygulayansalnmlemprenyeyntemiemas.
3.2.2.BoHcreYntemleri
Emprenyeli aa malzemenin demiryolu, enerji nakil hatlar, ve haberleme hizmetlerindeki tketiminin
yaygnlamasylayksekmiktardaemprenyemaddesitketendoluhcreyntemlerininyerinedahaekonomikolan
bo hcre metotlar gelitirilmitir. Bo hcre metotlarnn fark aa malzemeye balangta bir vakum ilemi
uygulanmamasdr.BumetotlarnyaygnvenemliolanRupingmetoduolup,balangtakivakumiermeyipdier
ilemleridoluhcremetodundaolduugibiyaplmaktadr(Hafzolu,1987).
RupingMetodu
Max Rping tarafndan 1902 ylnda gelitirilen bu yntemle aa malzemenin hcre eperlerinin alaca kreozot
miktarnn koruma iin yeterli olaca belirtilmitir. Hcre boluklarna alnacak kreozotun gereksiz olduu ileri
srlm bu gr laboratuvar almalar ile de desteklenmitir. Aa malzemenin emprenyesinde hcre
http://emprenyebasinclikaplar.com/basincliemprenyesistemleri.html

4/8

08.05.2016

BasincliEmprenyeSistemleri

boluklarna dolan emprenye maddesinin geri kazanlmas amacyla balangta havay sktrmak iin bir basn
uygulanmaktadr(ekil5).
1 n hava basnc: Silindire yerletirilmi aa malzemeye 0,5 4 Atmosferlik bir n basn uygulanarak
kazandaki, dolaysyla aa malzeme ierisindeki hava sktrlmaktadr. Baarl sonular alnmas iin aa
malzemeninhavakurusuhaldeolmasgerekmektedir.Odunungeirgenliivealnmasistenenemprenyemaddesi
miktarna gre basn miktar ayarlanabilmektedir. Skan hava empenye maddesini darya kard iin n
basnmiktararttrldkaabsorbeedilenemprenyemaddesimiktardaazalmaktadr.
2 Emprenye Maddesi Sevki: Kazandaki n basn korunurken emprenye maddesi kazana sevk edilmektedir.
Kazandakreozotscakl651100Cakadarkarlmaktadr.
3 Basn Periyodunun Uygulanmas: Kazan doldurulup istenen scakla ulaldktan sonra aa trleri ve
boyutlarnagredeienbasn1014Atmosferseviyelerinekadarykseltilmektedir.
4Emprenye Maddesinin Dar alnmas: Basn kaldrldktan sonra silindir ierisinde bulunan emprenye
maddesidepolamatanklarnagerialnmaktadr.
5 Son vakum uygulamas: Emprenye silindiri ierisine 60 cm Hg dan az olmamak artyla 10 dak sreyle bir
vakum uygulanarak fazla miktardaki emprenye maddesi geri kazanlmaktadr. lem sonras aa malzemeden
daryaemprenyemaddesiakmamaktaveyzeyitemizbirgrnmkazanmaktadr.

ekil5.Bohcreynteminegre(Rupingmetodu)ileminuygulamaemas
G emprenye edilen aa trleri iin ekonomik emprenye programlar da gelitirilmitir. rnein aa
malzemenin 2 saat sreyle 100105 0C de kreozot ierisinde bekletilmesinden sonra normal emprenye ileminin
gerekletirilmesi yaplmaktadr. ekil 6 da bo hcre metoduna gre emprenye yapan bir tesis
grlmektedir(Anon,2007).

http://emprenyebasinclikaplar.com/basincliemprenyesistemleri.html

5/8

08.05.2016

BasincliEmprenyeSistemleri

ekil6.Bohcremetodunagreemprenyeyaplanbirtesisteemprenyekazan(Temasan)
Birok Avrupa lkesi ve Trkiye'de demir yolu traverslerinin kreozot ile emprenyesinde ift Rping metodu
uygulanmaktadr. ift Ruping metodunda ayn emprenye ilemi arka arkaya iki defa uygulanmaktadr. amda
absorpsiyonmiktar90kg/m3,Kaynda145kg/m3,Ladinde75kg/m3,Meede45kg/m3eulamaktadr.
Gemprenyeedilentrleriinvakumvebasnsrelerideitirilmektedir.
Tazehaldekikayntraverslerininemprenyesiiin1962ylndagelitirilendrtaamalemprenyemetodundaaa
malzeme1201300Cdekreozotlaemprenyeedilmektedir.Bumetottanhavabasncyaplmadankreozotkazana
doldurulmakta, 8 A lik basn, ardndan 50 cm Hg vakum uygulanmakta, bu ilemler arka arkaya drt defa
uygulanmaktadr(lhan,1983).
Tablo1.BasnlEmprenyeYntemlerindeKreozotEmprenyeMaddesiTketimi

Metodu

AaTr

Bethell
am
Metodu
(Dolu
HcreMetodu) Kayn

Tketim
(kg/m3)
270300
325350

Mee

85100

Kavak

290500

Ruping

Metodu
(Bo
HcreMetotlar) am

6090

Kayn

145150

Mee

4550

LowryYntemi
Ruping ynteminden farkl olarak emprenye ilemi balangcnda bir n yksek hava basnc uygulanmamasdr.
Kreozot 851000 0C a kadar stldktan sonra aa malzeme ierisine sevk edilmektedir. Basn uygulamas ile
birlikte hava i tabakalara doru sktrlmaktadr. Basncn kaldrlmas ile genleen hava bir ksm emprenye
maddesinidaryaiterekgerikazanlmasnsalamaktadr.

http://emprenyebasinclikaplar.com/basincliemprenyesistemleri.html

6/8

08.05.2016

BasincliEmprenyeSistemleri

3.2.3.BasnUygulayanBaznemlizelYntemler
Bu yntemlerin uygulanmas srasnda emprenye edilecek aa malzeme emprenye silindiri yerine baz zel tesis
vearalardailemetabitutulmaktadr.
1 Besi Suyunu karma Yntemi (Boucherie Yntemi): Kesimden hemen sonra ok ya halde kabuklu bulunan
aadireklerinkalnkesityzeyinetaklanemprenyebalklarndangvdeyeveuksmadoruemprenyemaddesi
verilerek bunun aata bulunan besi suyu yerine yerlemesi salanmaktadr. Bu ekilde zellikle g emprenye
edilenLadinveGknargibitrlerinemprenyesindebaarlsonularalnabilmektedir.Butesislergenellikleorman
ilerindekuruluvetanrzelliktedirler(lhan,1983).
2BasnlKapslYntemi:Boucherieyntemindeki1215gnsrenemprenyesresininksaltlmasamacyla3,4
4Alikbasnlaemprenyebalklarndanemprenyemaddesininaamalzemeyenfuzusalanmaktadr.Buekilde
emprenyesresi23gnekadarindirilebilmektedir.
3 Cellon Yntemi: Likit gazlarla eritilen emprenye tuzu aa malzemeye emdirildikten sonra gaz ksm
buharlaarakgerialnmaktadr.Buyntembovedoluhcreyntemlerindeuygulanabilmektedir.BuamalaLPG,
izopropil eter ve PCP karmndan bir emprenye maddesi yaplmaktayd. Ancak PCP nin yasaklanmas, patlama
tehlikesigibinedenlerdendolayyntemsonzamanlardaterkedilmitir.
4 Yksek Basn Yntemleri: G emprenye edilen aa trlerinin emprenyesinde 5060 Atmosfer gibi yksek
basnlar uygulanarak yeterli absorpsiyon ve nfuz derinlii salanmaktadr. ok dayankl sistemlerde yaplabilen
buemprenyeilemindebirokaatrnnyaplarbozulmakta,kmelermeydanagelmektedir.
5 Alak Basn Yntemleri: lk defa 1940 ylnda Amerika'da uygulamaya konulan bu yntemle dk basn
uygulayarak aa malzemenin emprenyesi yaplmaktadr. Dolu hcre metoduna gre yaplan ilem iki kez vakum
ierdiinden VacVac adyla bilinmektedir. Sadece ngiltere'de 250 tesis bulunmaktadr(Bozkurt ve ark, 1993) .
lkemizdesaylarartmayabalamtr.
6 Vakum Yntemleri: Boucherie yntemine benzer uygulamalardr. Taze halde emprenye edilen aa direklerin
ince u ksmlarna vakum uygulanmasiyle emprenye maddesinin absorpsiyonunun hzlandrlmas
amalanmaktadr.Bunlarzamanalcveekonomikolmayanyntemlerdir.
7Hidrojet:Empreyezeltisi18003500Atmosferbasnuygulayabilenjetsistemleriyardmylaaamalzemeye
arptrlarak derine gemesi salanmaktadr. Aa malzemede mekanik zellikleri bozmayacak ekilde ve
kklktedelikleralanbuyntemdeemprenyesresiokksalmaktadr.Ancakimdiyekadargelimegstermi
biryntemdeildir.
4.EmprenyeMaddeleri
Emprenye endstrisinde kullanlan koruyucu kimyasal maddeler farkl bir endstri dal olarak genilemitir. Etki
ekilleri, etkili olduklar alanlar ve ekonomik ynden olmak zere eitli snflara ayrlmaktadrlar. Gnmzde
emprenye maddelerinin eitlilii ile birlikte sahip olduklar zehirlilik dereceleri de retim ve kullanmlarn
kstlamaktadr. Son yllarda gelien evresel grler bu konuda da etkili olarak bir takm kimyasal koruyucularn
baz alanlarda kullanmlar kstlanmakta hatta yasaklanmaktadr. Emprenye maddeleri genel olarak 4 snfta
toplanmaktadr.
1 Yal ve Ya karakterinde Emprenye Maddeleri: Maden kmr ve trevlerinden elde edilen maddeler ve
baz petrol rnleridir. Bunlarn en nemlileri olan kreozot, uzun sreler iin ak hava koullarnda ve deniz
ierisinde kullanlacak aa malzemenin emprenyesinde nemini devam ettirmektedir. Karbolineum, Maden
kmr katran, linyit kmr katran ve odun katranlar bu snfta yer almaktadr. Ayrca PCP (pentaklorfenol),
bakr,arsenik,inkotakviyelikreozotlardakullanlmaktadr.Kreozotlaemprenyeedilendemiryolutraversleri35
40yldayanabilmektedirler.
2 Organik Solvent Emprenye Maddeleri: Petrolun destilasyonuyla elde edilen uucu karakterdeki organik
zclerde aktif kimyasallarn znmesiyle elde edelirler. Pentaklorofenol, bakr naftenat, bakr8kinolinat,
organik kalay bileikleri, organik civa bileikleri, inko naftenat, klorlu hidrokarbonlar ve likit gaz bunlar arasnda
yeralmaktadr.
3 Suda znen Metalik Bileimli Emprenye Tuzlar:Bu emprenye maddeleri ok sayda olup arsenik, inko,
bakr, krom, civa, borlu bileikler, klorr ve florrler bu gruba girerler. Ekonomik bakmdan pahal olanlar
kullanlmazlar.zcolarakeskidenberisadecesukullanlmaktadr.
4zel Amalar iin Kullanlan Emprenye Maddeleri: Bunlar mavi renk mantarlar, kf mantarlar gibi mantar
tasallutu, ayrca ardaklanma ve bceklere kar kullanlan emprenye maddeleridir. Odunun fiziksel ve kimyasal
degradasyona kar korunmas amacyla kullanlan emprenye maddeleri de ayrca bir snf oluturmaktadr. Atee
karkoruyucuveyanmaygeciktiricimaddelerolarakoksaydakimyasalmaddelermevcuttur.
5.Sonular
Emprenye metotlar ierisinde elverili, etkili ve ayn zamanda ticari olarak geni uygulama imkan bulunan
yntemler kazanda basn metotlardr. Kazanda basn metotlar pahal ve komplike emprenye tesislerinde
yaplmaklabirlikteemprenyeedilecekaamalzemeninkapalkazandabulunmasennemlistnldr.Kapal
kazanierisindeemprenyeedilecekaamalzemetrnegregereksinimduyulankimyasalmaddemiktar,basn
vevakumsreleri,kazanndoldurulupboaltlmasgibiilemlerinkontrolnnkolaylsistemlerinstnldr.
Aa malzemenin suda znen emprenye tuzlar ile emprenyesinde genel olarak dolu hcre metotlar
kullanlmakta ve basn yardmyla ierisine alabilecei en yksek miktarda emprenye maddesi zeltisi nfuz
ettirilmektedir. Emprenye srasnda snrl miktarda nfuz istendii vakit bo hcre metotlar kullanlmaktadr.
Kazanda basn metotlar fazla miktarda hacim tekil eden aa malzemenin emprenyesinde kullanlmaktadr.
Bunlar bata demiryolu traversleri, telefon, telgraf ve elektrik direkleri olmak zere ayrca maden direkleri, aa
yapmalzemesi,suinaatdirekleri,itmalzemesivebabahesrklarolaraksralanabilir.
Kaynaklar
http://emprenyebasinclikaplar.com/basincliemprenyesistemleri.html

7/8

08.05.2016

BasincliEmprenyeSistemleri

1.Anon,2003WoodProtectionAssociation,IndustrialTimberPreservation,Osmose,UK.
2.Anonim,2007http://emprenyebasinclikaplar.com/,Ostim,Ankara
3.Berkel,A.,1972AaMalzemeTeknolojisiII.Cilt,AaMalzemeninKorunmasveEmprenyeTeknii,
stanbulniversitesiOrmanFakltesi,YaynNo:1745,FakYaynNo:183,stanbul,592s.
4.Bozkurt,Y.,Gker,Y.,Erdin,N.,1993EmprenyeTeknii,stanbulniversitesiOrmanFakltesi,..Yayn
No:3779,O.F.YaynNo:425,ISBN9754043272,stanbul,429s.
5.Hafzolu,H.,1987AaMalzemeEmprenyeTeknii,KaradenizTeknikniversitesi,OrmanFakltesiDers
Notlar,Trabzon.
6.lhan,R.,1983AaMalzemeKorumaveEmprenyeTeknii,KTOrmanFakltesi,FakYaynNo:74,
Trabzon,180s.
7.Nicholas,D.D.,1973WoodDeteriorationandItsPreventionbyPreservativeTreatments,VolumeII,
PreservativesandPreservativesystems,SyracuaseUniversityPress.,NewYork.
8.Morrell,J.J.1996,WoodPoleMaintenanceManual,ForestResearchLaboratory,OregonStateUniversity,
CorvalsResearchConribution15.47p.

http://emprenyebasinclikaplar.com/basincliemprenyesistemleri.html

8/8