Phn I: Cc s c h hng trong lao ng v ngn nga cc hnh ng sai lm

trong qu trnh lao ng

1. Cc s c, h hng v hnh ng sai lm trong qu trnh lao ng.
a.
Trong qu trnh lao ng, con ngi tc ng vo i tng lao ng thng
qua cng c lao ng. Do cc s c, tai nn xy ra thng xut hin da
cc mi quan h: con ngi, cng c lao ng v i tng lao ng. Trong
lao ng ca cc thao tc vin c th c s c, hng hc, sai lm v tai nn.
V vy chng ta cn i tm nguyn nhn gy ra cc s c ngn nga
chng thng qua hot ng t duy k thut sng to.

Con ngi

Cng c lao
ng
-

i tng lao
ng

S c s xy ra s gy tr ngi i vi cc iu kin hot ng lao ng lm

cho ta khng tip tc thc hin c cng vic nh nh, gy nguy c tai
nn, trc trc, hng hc cho ngi, cng c v cng vic.

b. Tnh hung c s c
- Tnh hung c s c biu hin cc kha cnh sau:
+ i vi cng c lao ng, i tng lao ng: my hng, hin tng chm
mt, mt li khi s dng xe hoc my trong lao ng. T s c dn n hng
hc, gy ra tai nn lao ng.

+ Mi trng lao ng: n o, cng thng, khng thoi mi, thiu nh sng,
nhit
+ Ngi lao ng: thiu thc, mt mi, thiu c gng, trnh chuyn mn
cha cao Nhng tm l dn n nhng sai lm tai hi trong lao ng.

c. phng s c
phng cc s c trn xy ra, chng ta cng tm hiu 3 phng php sau:
Phn tch: Nghin cu cc s c c th.
Thng k: Tm hiu s lp li ca cc s c tng t.
Thc nghim: M hnh ha cc tnh hung c s c trong t nhin hoc
mi trng th nghim.

2. Cc ch s nh gi cht lng vn hnh h thng

+ Ch s trc tip: Hu qu trc tip ca mt hnh ng hay s tc ng qua li
+ Ch s gin tip: Cc hu qu ph
Tiu ch xc nh cc ch s ny rt khc nhau: k thut, cng ngh, kinh
t, con ngi..
3. Cht lng vn hnh h thng:
Da vo cc ch s va nu trn, c th xc nh c h thng ang vn hnh
bnh thng hay khng bnh thng (lnh lc nhiu hay t so vi cc tiu chun
nh sn)
H thng bnh thng: Cc ch s trn lch lc trong khong cho php
H thng trc trc: L mt hin tng khng mong mun, c tnh cht v
ngun gc phc tp. Bt c s trc trc no cng c nhng nguyn nhn v
hu qu nht nh. Tuy nhin khi nim trc trc ch l tng i
Tuy nhin xt di gc cc nguyn nhn hay ngun gc ca n, s trc
trc c th l hu qu ca mt s trc trc khc, m n lt n li do nhng
nguyn nhn khc gy ra.
Cn c vo hu qu t nhiu nghim trng ca s vic trong h thng m c
th c s c v tai nn:
+ Tai nn: l mt u ra khng mong mun ca h thng, l mt ch s hoc
mt du hiu ca s trc trc trong h thng, do l mt hin tng c ngun
gc phc tp, do nhiu yu t v nguyn nhn gy ra. Tai nn c th l hu qu
trc tip ca s trc trc nhng cng c th l hu qu gin tip hn (c tch
ra t mt s lng t hoc nhiu cc ri lon hoc s vn ng khng bnh
thng).

+ S c: l mt ch s khc ca s trc trc v khc vi tai nn ch c th

quy nh mt hot ng n b (b sung). Nu hot ng ny khng ph hp
c th gy ra mt s c khc hay thm ch l tan nn. Khi phn tch nguyn
nhn gy ra cc s c, gy h hng hay chn thng cho cng nhn hoc gy
ra nhng iu bt hnh, nhn chung c th quy v 2 loi nhn t: con ngi
v my mc.

4. nh gi nhn t gy ra cc s c
My mc:
+ Do nhng khim khuyt khng thy c ca my mc
+ S khng hon thin ca qu trnh thng tin
(VD: Ngi cng nhn vi phm cc nguyn tc s dng cc thit b, cng c
k thut, coi thng cc nguyn tc an ton lao ng. Nu v th m gy ra
cc tnh hung, s c hay bt hnh th r rng iu l li ca h. Nhng
mt khc, c th c nhng s c xut hin do nhng khim khip khng thy
c ca my mc, do s khng hon thin ca qu trnh thng tin, c ngha
l do nhng nguyn nhn khng ph thuc vo bn thn ngi cng nhn.
Nhng nu xp nguyn nhn vo loi nhng nhn t my mc th cng
khng hon ton ng. Bi v chnh vic ch to my mc, xy dng cc quy
trnh sn xut, cng nh bt k i tng no ca mi trng vt cht xung
quanh ngi cng nhn v vic chm sc cc thit b, lp rp v sa cha u
do con ngi tin hnh. ) => phn ny bn thuyt trnh nn ni gii
thch r hn!
Con ngi
_ Nhng s khc bit c nhn: Nhng trng hp bt hnh khng phi xy ra
vi tt c mi cng nhn. Trong thc t, n v cng nghip no cng c cng
nhn khng phm sai lm trong qu trnh lao ng, ng thi cng c nhng
cng nhn mc phi nhng s c nhng mc khc nhau.
_ Gii tnh: Gia nam v n cng nhn. C nhiu ti liu chng t rng c s
phn phi khng ng u cc trng hp gia nam v n cng nhn. Cc nh
tm l hc Hungary I. Balinto v M. Murani tin hnh thng k trong sn
xut v thy rng nm 1960, c trn 1000 cng nhn nam th 71,9 trng hp

bt hnh, cn trn 1000 cng nhn n th c 41,9 trng hp. Sang nm sau,
tng quan thc t khng b thay i (70,7 v 38,8)
_ Kinh nghim ngh nghip: S xut hin ca cc trng hp bt hnh cn ph
thuc mt mt nht nh vo kinh nghim ngh nghip v thm nin cng
tc theo chuyn mn. Cc tc gi nhn thy rng: nm 1960 c 41,5% trng
hp bt hnh trong sn xut xy ra nhng cng nhn c thm nin ngh
nghip di 1 nm. Nm 1961 cng c cc cng nhn xy ra 37,7% trng
hp bt hnh.
_ La tui ca cng nhn: C nhiu ti liu cn chng t rng c s ph thuc
ca tn s xut hin cc trng hp bt hnh vo la tui ca cng nhn.
Ngi ta thy rng, trong nhng iu kin ngang bng vng chc, th cng
nhn tr thng chu nhng trng hp bt hnh nhiu hn. Theo ti liu hi
ng an ton quc gia M, th nhng ngi li t di 25 tui chu kh nng
gp trng hp bt hnh gp 2 ln so vi nhng ngi trn 25 tui.
_ Nng lc chuyn mn: c ngha quan trng v mt an ton lao ng. Mi
ngi, ty thuc vo mc pht trin nng lc nht nh ca bn thn m c
th chu nhng s c ngay trong hot ng ngh nghip c th no .
_ Nhng nt tnh cch ca cng nhn cng c th quyt nh s an ton lao
ng. C mt s ngh ngip i hi rt nhiu ngi cng nhn tnh cn bng,
s vng chc ca cm xc, k nng hnh ng trong tnh hung cng thng.
5. Hnh ng sai lm:
a. nh ngha:
Hnh ng sai lm l hnh ng khng mang li kt qu theo mc ch con
ngi t ra. Hay ni cch khc l hnh ng ph v nhng mc ch
vch ra t trc. Mi hnh ng sai lm thng c nhiu nguyn nhn a
li
b. Nguyn nhn gy ra hnh ng sai lm:

Hnh ng sai lm do kh khn trong chuyn mn: s nng nhc qu sc

ca cng vic; s phc tp ca cc thao ng tc; s kh khn trong vic
phi hp cc thano ng tc; yu cu ca vic tng tc v chnh xc
hnh ng; thiu kh nng tnh n kt qu ca hnh ng thc hin.

Hnh ng sai lm do c im ca c nhn: Hu qu ca vic o to,

thiu ht nhng tri thc, k nng, k xo cn thit; s khng tng ng gia
phm cht tm l c nhn vi yu cu ca hot ng lao ng; tnh l l, v
k lut; s gim nng lc lm vic tm thi(au m, mt mi, iu kin lao
ng)

 Hnh ng sai lm do quy lut ca vic hnh thnh k xo.

c. Cc dng sai lm:
Sai lm ngu nhin: Xy ra bt ng, kh tnh trc, do nhng cn tr ngu
nhin, cm xc mm yu ny sinh(ting n o, bi bm, mt mi, lo u,..).
Bin php khc phc: gio dc thc trch nhim vi cng vic; gio dc
s ch , hng th vi kt qu hnh ng,..
Sai lm tm thi: Xy ra khi bt u nm bt hnh ng sn xut no , do
biu tng v cng vic cha r rang, cha hiu bit v k thut v quy tc
thc hin hnh ng, thiu nhng kin thc, k nng, k xo cn thit. Bin
php khc phc: gii thch, hnh thnh biu tng r rang v hnh ng s
thc hin; hng dn cch t kim tra cc thao ng tc.
Sai lm theo chu k: Nhng sai lm ging nhau c lp li nhng cng
vic tng t sau nhng khong thi gian nht nh, do s cng thng cao
, s tn thng v mt cm xc, s qu mt mi, tm trng chn nn, sc
khe st km. Bin php khc phc: cng c long t tin v khc phc s
qu t tin, tnh l l. Ngn chn vic ny sinh s cng thng, mt mi.
Sai lm vng chc: Nhng sai lm thng xuyn biu hin di mt hnh
thc ging nhau, km hm vic nm vng cc hnh ng sn xut, do
khng c nng lc thc hin hnh ng, khng pht hin kp thi cc sai
lm, bin php khng hp l, s cng thng ko di v s can thip ca k
xo. Bin php khc phc l theo di k hc sinh khi nm nhng ng tc
mi; hng dn hc sinh t phn tch, tm ra nguyn nhn v bin php
khc phc; sa cha hnh ng khng ng ngay t u; nng cao tinh thn
trch nhim vi cng vic.
Sai lm do thi quen: Biu hin trong s thc hin hng ngy cc hnh
ng no bng cc phng php khc vi phng php cn thit cho
mt vic lm c kt qu tt, do thi quen c khng ph hp, t th khng
ng trong lc lm vic, vic cm nm cc dng c, vn ng tha, sai,
Bin php khc phc: so snh gia thi quen c vi vic lm mi phn
bit s khc nhau gia chng; t khc phc di s kim tra ca gio vin;
c s n lc ch v t kim tra thng xuyn ca hc sinh.