KLASA I

IV III tysiclecie p.n.e.- rozwj cywilizacji Mezopotamii i Egiptu

w. p.n.e. kodeks Hammurabiego
X w.p.n.e. krlestwo Dawida i Salomona ( Izrael)
4000r pne- wynalezienie pisma

776 r.p.n.e.- pierwsze igrzyska olimpijskie w Grecji

753 r.p.n.e.- zaoenie Rzymu
509 r.p.n.e. Rzym republik
V w. p.n.e.- demokracja ateska za Peryklesa: krlestwo w Sparcie
490 r.p.n.e. bitwa pod Maratonem
480 r.p.n.e. bitwa w wwozie Termopile i pod Salamin
31 r.p.n.e. bitwa pod Akcjum, Rzym cesarstwem
1 r. narodziny Pana Jezusa, pocztek chrzecijanstwa
313 r.- Edykt Mediolaski ( tolerancja religijna, Konstantyn Wielki,
Rzym)
395 r. podzia cesarstwa rzymskiego na zachodnie i wschodnie
( bizantyjskie)
476 r. upadek cesarstwa zachodniorzymskiego
496r. chrzest Chlodwiga, wadcy Frankw
622 r.- ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny, pocztek Islamu
756 r.- powstanie Pastwa Kocielnego ( po pokonaniu Longobardw)
800 r. koronacja Karola Wielkiego na cesarza
843 r. traktat w Verdun , podzia monarchii Karola wielkiego na 3 czci
962r. koronacja cesarska Ottona I z dynastii saskiej
Dynastia Piastw (960 - 1370)

966 r. Chrzest Polski

972r. zwycistwo Mieszka I w bitwie pod Cedyni
997 r. mier w. Wojciecha
1000 r. zjazd w Gnienie( Bolesaw Chrobry i cesarz Otton III),
powstanie arcybiskupstwa w Gnienie i biskupstw w Koobrzegu,
Wrocawiu i Krakowie
1018r. pokj w Budziszynie, wyprawa na Rus i przyczenie Grodw
Czerwieskich
1025 r. koronacja Bolesawa Chrobrego na krla
1039r. najazd ks. czeskiego Brzetysawa na Polsk i kradzie relikwii w.
Wojciecha
1054 r. schizma wschodnia (podzia Kocioa na katolicyzm i
prawosawie)
1076 r. koronacja Bolesawa miaego
1077 Canossa ( spr miedzy cesarzem Henrykiem IV a papieem
Grzegorzem VII o inwestytur)
XII- XIII w. wyprawy krzyowe
1124 misja chrystianizacyjna Ottona z Bambergu na Pomorzu Zachodnim
1138 testament Bolesawa Krzywoustego ( podzia polski na dzielnice,

pocztek rozbicia dzielnicowego)

1180r zjazd w czycy
1215r Wielka Karta Swobd w Anglii

KLASAII
1226 sprowadzenie Krzyakw do Polski przez Konrada Mazowieckiego
1241 bitwa z Tatarami pod Legnica
1309 utrata Pomorza Gdaskiego
1320 koronacja Wadysawa okietka ( koniec rozbicia dzielnicowego)
1331r bitwa pod Powcami
1337- pocztek wojny stuletniej

1343 pokj z Krzyakami w Kaliszu, za Kazimierza Wielkiego

1364 fundacja Akademii Krakowskiej
1370 mier Kazimierza Wielkiego , koniec dynastii Piastw
1374 przywilej koszycki wydany przez Ludwika Wgierskiego
1385 unia Polski z Litw w Krewie
1410 bitwa pod Grunwaldem
1411 I pokj toruski
1414- 1418 sobr w Konstancji
1444 bitwa pod Warn
1445 wynalezienie druku przez Jana Gutenberga
1453 zdobycie Konstantynopola przez Turkw ( koniec Cesarstwa
bizantyjskiego)
1454 1466- wojna 13-letnia, na mocy II pokoju toruskiego odzyskanie
Pomorza Gdaskiego
1492 odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba
1498 Vasco da Gama odkrywa drog morsk do Indii
1519- 1522 wyprawa pod dowdztwem Ferdynanda Magellana opyna
kul ziemsk
1493 uksztatowanie si sejmu walnego ( krl, izba poselska, izba
senatorska, Jan Olbracht)
1505r. Konstytucja Nihil Novi ( nic nowego o nas bez nas bez szlachty)
1517 r. wystpienie Marcina Lutra ( pocztek reformacji)
1525 r. Hod pruski, sekularyzacja zakonu krzyackiego
1545- 1563 r. sobr trydencki
1555 r. pokj w Augsburgu, koniec wojen religijnych w Niemczech ( zasada
czyj kraj, tego religia)
1569r. unia lubelska ( unia realna Polski z Litw, powstaje
Rzeczpospolita Obojga Narodw)
1572r. noc w. Bartomieja( rze hugenotw we Francji)
1573Konfederacja warszawska ( akt tolerancji religijnej),
1573 I wolna elekcja ( Henryk Walezy)
1648r. Powstanie Chmielnickiego na Ukrainie, krlem Jan Kazimierz
1654 r. umowa kozacko- rosyjska w Perejasawiu, wybuch wojny polsko-

rosyjskiej
1655r. 1660 Potop szwedzki , zakoczony pokojem w Oliwie
1673r.- zwycistwo Jana Sobieskiego w bitwie pod Chocimiem
1683 r. zwycistwo krla Jana III Sobieskiego pod Wiedniem (nad
Turkami)
1732 traktat Trzech czarnych orw
1740 r. powstanie szkoy Collegium Nobilium
KLASA III
1768- 1772 Konfederacja barska
1772 r. Rosja, Austria i Prusy dokonay I rozbioru Polski
1773r. powstanie Komisji Edukacji Narodowej
1776r. - ogoszenie Deklaracji Niepodlegoci Stanw Zjednoczonych
1789r. - wybuch rewolucji francuskiej
1788- 1782r. Sejm Wielki
3 maja 1791r. uchwalenie Konstytucji 3 Maja
1792- konfederacja targowicka
1793r. II rozbir Polski
1794r. - Powstanie kociuszkowskie
1795r. III rozbir Polski
1797 r. powstanie Legionw polskich we Woszech i Mazurka
Dbrowskiego
. 1804 r. Napoleon cesarzem Francuzw, Kodeks Napoleona
1807 pokj w Tyly ( Francja -Napoleon- Rosja Aleksander I ),
powstanie Ksistwa Warszawskiego
1814- 1815r. -obrady Kongresu wiedeskiego, powstanie Krlestwa
Polskiego ( krlem car rosyjski)
1830r. Wybuch Powstania listopadowego
1861-1865 r. wojna secesyjna w Stanach Zjednoczonych
( o zniesienie niewolnictwa)
1863- 64r. Powstanie styczniowe
1914- 1918 r. I wojna wiatowa
1917r. rewolucje w Rosji
11 listopada 1918 r. Polska odzyskuje niepodlego

Dynastia Piastw: (960-1370)

Mieszko I (966-992)
966 - Chrzest Polski.
Bolesaw Chrobry (992 - 1025)
1000 - Zjazd Gnienieski
1025 - koronacja Chrobrego na krla Polski i jego mier.
Bolesaw Krzywousty (1102 - 1138)
1138 - mier Krzywoustego i podzia dzielnicowy Polski.
ROZBICIE DZIELNICOWE 1138-1320
1138 - testament Bolesawa Krzywoustego staje si powodem rozbicia dzielnicowego.
1226 - Konrad Mazowiecki sprowadza do Polski Krzyakw
Wadysaw okietek (1320-1333)
1320 - okietek przyjmuje koron krlewsk, symboliczny koniec rozbicia dzielnicowego.
1331 wojna z Zakonem Krzyackim, wygrana Polakw w bitwie pod Powcami.
Kazimierz Wielki (1333-1370)
1343 - Wieczysty pokj polsko-krzyacki w Kaliszu
1364 - Zjazd monarchw w Krakowie (synna uczta u Wierzynka) Zaoenie Akademii
Krakowskiej.
1370 - mier Kazimierza i kres dynastii Piastw na tronie Polski.

Dynastia Andegawenw:
Ludwik Andegaweski (1370 - 1382)
1374 - Na zjedzie w Koszycach Ludwik nadaje szlachcie polskiej przywileje gospodarcze w
zamian za uznanie crki za przysz wadczyni.
Jadwiga (1384 - 1399)
1384 - Jadwiga przybywa do Polski.
1385 - Unia w Krewie unia personalna Krlestwa Polskiego i Wielkiego Ksistwa Litewskiego

Dynastia Jagiellonw:
Wadysaw Jagieo (1386 - 1434)
1386 - chrzest Jagiey i lub z Jadwig
1399 - mier Jadwigi
1409 - 1411 - Wielka wojna z Zakonem Krzyackim i I pokj toruski
1410 - bitwa pod Grunwaldem (15 VII)
Wadysaw Warneczyk (1434 - 1444)
1440 - Warneczyk zostaje krlem Wgier
1444 wyprawa przeciwko Turkom zakoczona klsk w bitwie pod Warn i mierci krla.
Kazimierz Jagielloczyk (1447-1492)
1454 - Zwizek Pruski wypowiada posuszestwo Zakonowi oraz zwraca si do krla Kazimierza o
wczenie Prus do Polski (pocztek wojny trzynastoletniej).

1466 - podpisanie II pokoju w Toruniu.

Jan Olbracht (1492 - 1501)
1493 - pierwsze posiedzenie Sejmu Walnego. Pocztek demokracji szlacheckiej.
Aleksander Jagielloczyk (1501 - 1506)
1505 - Sejm w Radomiu uchwala konstytucj Nihil Novi.
Zygmunt Stary (1506 - 1548)
1525 - Hod Pruski byego mistrza zakonnego Albrechta Hohenzolerna, rozwizanie Zakonu
Krzyackiego.
Zygmunt August (1548-1572)
1561 - sekularyzacja zakonu i przyczenie Inflant do Polski
1569 - Unia lubelska - unia realna Polski i Litwy.
1572 - Zygmunt August umiera. Wygasa dynastia Jagiellonw.

Wadcy elekcyjni:
Henryk Walezy (1573-1574)
1573 - pierwsza wolna elekcja i wybr Henryka na krla.
Zygmunt III Waza (1587-1632) dynastia Wazw
1605 - bitwa pod Kircholmem; byskotliwe zwycistwo wojsk polskich pod dowdztwem Karola
Chodkiewicza nad trzykrotnie wikszymi wojskami szwedzkimi.
1610 - bitwa pod Kuszynem i zajcie Moskwy przez hetmana kiewskiego.
1612 - Wyprawa Zygmunta III do Moskwy. Kapitulacja zaogi polskiej na Kremlu.
1620 - Wybuch wojny polsko-tureckiej i klska wojsk polskich pod Cecor. (wojskami polskimi
dowodzi Stanisaw kiewski)
1621 wojna polsko-turecka, obrona Chocimia i pokj polsko-turecki
Wadysaw IV Waza (1632-1648)
1648 - wybuch buntu Kozakw na Ukrainie pod wodz Bohdana Chmielnickiego
Jan Kazimierz (1648-1668) ostatni z Wazw
1655 - pocztek "potopu szwedzkiego". Jan Kazimierz ucieka z kraju.
Kapitulacja pospolitego ruszenia pod Ujciem. Zdrada Radziwiw. Szwedzi zajmuj Warszaw.
Oblenie Jasnej Gry.
1660 - Pokj polsko-szwedzki w Oliwie
1667 - Rozejm polsko rosyjski w Andruszowie. Do Rosji zostay wcielone ziemie : czernihowska,
smoleska, lewobrzena Ukraina oraz Kijw.
Micha Korybut Winiowiecki (1669 - 1673)
1672 - Turcy zdobywaj Kamieniec Podolski oraz oblegaj Lww. Zawarcie haniebnego dla Polski
traktatu pokojowego w Buczaczu, wedug ktrego wojewdztwa podolskie, bracawskie i
poudniowa cz Kijowszczyzny weszy w skad Turcji, a Polska bya zmuszona do pacenia
ogromnego haraczu.
1673 - Przygotowania do wojny z Turcj. W listopadzie po wymarszu wojsk krl umiera we
Lwowie. Bitwa pod Chocimiem - zwycistwo Polski. (hetman Jan Sobieski)
Jan III Sobieski (1674-1696)
1683 - Odsiecz Wiedeska. Wspaniae zwycistwo wojsk polskich nad Turkami.

August II Mocny (1709 - 1733) Wettin zwany Sasem

1717 - Sejm Niemy
1732 - Traktat Trzech Czarnych Orw
Stanisaw August Poniatowski (1764-1795) ostatni krl Polski
1764 - Elekcja i koronacja Poniatowskiego na krla.
1768 - Zawizanie konfederacji barskiej. Konfederaci rozpoczynaj powstanie.
1772 - I rozbir Polski.
1788 - 1792 - Obrady Sejmu Wielkiego.
1791 - Uchwalenie Konstytucji 3 maja.
1792 - Konfederacja targowicka. Wojna polsko-rosyjska. Bitwa pod Zielecami. Ustanowienie
orderu Virtuti Militari.
1793 - II rozbir Polski.
1794 - Insurekcja kociuszkowska.
1795 - III rozbir Polski. Abdykacja Stanisawa Augusta Poniatowskiego.

Rzeczpospolita w dobie rozbiorw:

1797
*powstaj Legiony Polskie we Woszech pod dowdztwem gen. Jana Henryka Dbrowskiego
*Jzef Wybicki napisa tekst Mazurka Dbrowskiego (obecnego hymnu narodowego).
1807
Francja zawara w Tyly traktaty pokojowe z Prusami i Cesarstwem Rosyjskim. Na ich mocy z
ziem II i III zaboru pruskiego utworzono Ksistwo Warszawskie w unii personalnej z Saksoni
(ksiciem warszawskim zosta Fryderykiem Augustem jako panujcym). Napoleon w Drenie
nadaje Ksistwu konstytucj.
1815
Na Kongresie Wiedeskim podjto decyzj o likwidacji Ksistwa Warszawskiego i powoaniu
Krlestwa Polskiego, ktre miao by w unii personalnej z Rosj (car - krlem polskim). Inne
postanowienia dotyczce ziem polskich :
a. powoano i wcielono do Prus Wielkie Ksistwo Poznaskie.
b. Krakw Wolnym Miastem zarzdzanym przez zaborcw (Rzeczypospolita Krakowska).
1830
29 XI - "noc listopadowa" - wybuch powstania listopadowego pod wodz Piotra Wysockiego.
Polacy szturmuj Belweder i zdobywaj Arsena.
dyktatorem powstania zostaje Jzef Chopicki
Sejm uznaje powstanie za narodowe, a pniej detronizuje cara Mikoaja I (luty 1831)
1831
Chopicki rezygnuje z funkcji dyktatora.
luty - armia rosyjska wkracza do Krlestwa Polskiego.
14 II - bitwa pod Stoczkiem, zwycistwo Polakw.
25 II - bitwa pod Grochowem.
Jan Skrzynecki zostaje naczelnym wodzem.
31 III - bitwa pod Wawrem.
10 IV - bitwa pod Iganiami.
26 V - klska Polakw pod Ostrok.
wrzesie - szturm Rosjan na Warszaw (gen. Jzef Sowiski)i jej kapitulacja - ostateczna klska
powstania.
1846
powstanie krakowskie
prba przycignicia chopw do powstania poprzez procesj religijn zorganizowan przez

Edwarda. Dembowskiego
kapitulacja oddziaw powstaczych
rabacja galicyjska bunt chopw sprowokowany przez Austriakw pod wodz Jakuba Szeli,
wymordowano ok. 10 tys. polskich przedstawicieli szlachty.
1848 - WIOSNA LUDW
- zabr rosyjski - nie byo w ogle adnych wystpie rewolucyjnych
- zabr austriacki - nieudane prby uzyskania autonomii dla Galicji
- zabr pruski powstanie wielkopolskie, dziaalno bojowa Korpusu Polskiego pod
dowdztwem Ludwika Mierosawskiego (bitwy pod Miosawiem i Sokoowem)
1863
wybucha powstanie styczniowe (22 I)
Ludwik Mierosawski ogasza si dyktatorem powstania.
partyzancki charakter walk.
padziernik : Romuald Traugutt zostaje dyktatorem.
1864
pojmano, aresztowano i stracono Traugutta i innych "liderw" powstania. Klska powstania
styczniowego.
Wadze rosyjskie ogaszaj uwaszczenie (nadanie ziemi chopom).
Lata 1864 -1887:
pocztek rusyfikacji ziem polskich nalecych do zaboru rosyjskiego.
pocztek germanizacji ziem zaboru pruskiego po przejciu przez pastwo pruskie nadzoru nad
szkolnictwem.
Kulturkampf na ziemiach polskich
rugi pruskie wysiedlenia ludnoci polskiej.
powstanie Komisji Kolonizacyjnej
ustawa kagacowa