Nj zone drejtkndshe me siperfaqen 800 dhe 200 m, e destinuar pr kamping veror,

parashikon ngritjen e shrbimeve n vijim:

- Ndrtimin n qendr t zons te objekteve perkatese:
1. restorant me kapacitet t instaluar 25 kW
2. zyra lokale, me fuqi t instaluar 35 kW
3. fusha tenisi, me kapacitet t instaluar 45kW
4. pishin, me kapacitet t instaluar 25kW
-

Katr grupet e shrbimeve, te vendosur n t katr qoshet e zons, me fuqi t

instaluar prej 35 kW ;
Katrqind sheshpushimet pr rulote, fuqi maksimale prej 1200 kW ;
Katr rrugt e hyrjes n ndrtesn kryesore, rregulluar sipas nje mesatare ne katr
ant e zons kufitare, q krkon pr ndriim, nj fuqi prej 10 kW.

Duke konsideruar faktorin e karakteristikes se ngarkeses se fuqis t barabart me 0,9 dhe

nj ngarkese me tension 380/220 V - 50 Hz, kandidati:
1. kryen projektin paraprak t kabins elektrike t prshtatshm pr shrbimet e
nevojshme, q ndodhet n qendr t gravitetit n krahasim me pozicionin e
shprndarjes se ngarkeses. Kabina sht mundsuar nga nj linj trefazore
kabllore me nj tension 15 kV.
2. marrdhniet, duke u fokusuar n arsye teknike dhe teorike t marra, nga kriteret
e t cilave kan udhhequr n zgjedhjen e makinerive dhe vlerat e pajisjeve
elektrike, nga karakteristikat e tyre dhe nga llogaritjet numerike.
Kandidati gjithashtu pergjigjet, sipas deshires, ne nj nga pyetjet e mposhtme:
a. pr sistemin e ndriimit emergjent, i cili prthith 50 A t tensioni 220 V, duke
prdorur nj gjenerator me ngacmim te pavarur, me shtytes karboni, me
karakteristikat e mposhtme: numri i poleve 4; numri i linjave te mberdeshme 4,
numri i peruesve 400, fluksi mesatar pr pole 0035 Wb, rezistenca e induktit 12
om. Te llogaritet vlera e tensionit ne vakum dhe shpejtsia e gjeneratorit per te
pasur tension 220 V me ngarkes.
b. duke dashur t mbaj temperaturn konstante t pishins me uj, perdoret nj
shkmbyes nxehtesie q prmban nj lng t nxeht permes nje rezistece
elektrike. Te paraqitet nga nj bllokskem, nj sistem rregullimi, duke vepruar n
rezistenc, e cila mban konstante temperaturen e lengut. Ky rregullim mund t
kryhet sipas deshires se kandidatit ose nga nj sistem krejtsisht toksor ose
nprmjet prdorimit t nj sistemi te programueshem. N kt rast duhet bere
programimi i programeve.

ZGJIDHJA : Prcaktimi i GK elektrike

Shprndarja gjeometrike e ngarkesave sht paraqitur n Fig, ku simbolet kan kto
kuptime:
EC ------------------Ndertesat qendrore
S1, S2, S3, S4 -----Shrbimet e vendosur n t katr qoshet
V1, V2, V3, V4 ---Rrugt hyrese
P1, P2, P3, P4 -----Fushat pr rulote, te ndare n grupe 100.

M.q.s rulote jane te shperndare ne menyre te njejte ne 4 zonat e destinuar dhe ngarkesat e
tjera simetrike per sa i perket qendres se kampit, tregojne, duke mos bere llogari te tjera,
qe barazqendra elektrike e impiantit perputhet me qendren gjeometrike te zones prandaj
kabina do te instalohet prapa nderteses qendrore,ne nje ndertese parafabrikate
Prcaktimi i energjis s instaluar
Kjo sht nj nga pjest m t rndsishme t problemit dhe prcakton pjes me te madhe
te karakteristikave teknike dhe ekonomike t impiantit. N prgjithsi duhen marr
parasysh faktort prdorues n t njjtn koh, por ky sht nj rast mjaft i veant dhe
tabelat n manual nuk e shpjegojne.
Pr t arritur nj zgjidhje t arsyeshme mund t merren ne konsiderate:
- shrbime t vendosura n ndrtesat qendrore, ne rrjedhjen turistike gjat
periudhave me fluks te madh, do te funksionojne me ngarkese te plote, ne te
njejten kohe dhe perdorim si pasoj fuqia relative do te jete e barabarte me shumen
e atyre te instaluar;
- ajo qe thame mesiper vlen edhe per 4 grupet e sherbimit;
- per impiantin ndriues te rrugicave fuqia qe duhet konsideruar do te jete e
barabarte me 10 kW treguar nga testi, duke vene re se funksionimi duhet te jete i
njekohshem per te gjitha llambat:
- per piazzolet, m.q.s eshte treguar fuqia maksimale dhe numeri i tyre i madhe,
eshte e arsyeshme te supozojme qe nuk do te funksionojne gjithmone ne menyre
bashkekohore dhe me fuqi maksimale, prandaj mund te nderhyje nje koeficient i
reduktimit global e cila ka vlere te barabarte me 0.7.

Ne baze te vezhgimeve te meparshme, fuqit qe merren ne konsiderate do te jene:

P1=25+35+45+25= 130 Kw
per ndertesen qendrore
P2=4 grupe * 8.75 Kw =35 kW per sherbimet
P3=1200Kw * 0.7=840 kW
per rulote
P4=10 kW
per ndriimin rrugor
Keshtu qe fuqia totale do te jete:
Pt=130 + 35 + 840 + 10 =1015 kW
e cila, me faktorin e fuqis 0.9 e treguar nga testi, korrespondon me nje fuqi te plote:

St= Pt / cos = 1015/0.9 =1128 kVA

Duke konsideruar vleren e fuqive nominale te transformatoreve te disponueshem ne treg,

mund te instalohet fuqia nominale:
Sn = 1260 Kva
e ndare mes 2 transformatoreve te njejt me 630 kVA secili.
Struktura e kabines
Zgjidhja e meparshme per te ndare fuqin, e cila gjate kryerjes tregoi nje zgjidhje me te
kushtueshme krahasuar me ate te nje transformatori, eshte justifikuar nga nevoja per te
siguruar vazhdueshmerin e sherbimit ne rast demtimi te nje njesie, duke konsideruar edhe
faktin qe impianti mund te ndodhet ne nje vend jo te arriteshem per nje kohe te shkurter
ne rast mirembajtje dhe qe karakteristikat e sherbimit te kerkuar nuk lejojne nje
nderprerje totale te furnizimit me energji elektrike.
Me zgjidhjen e pershtatshme 2 transformatoret do te jene karikuar normalisht rreth 90 %
te fuqis se tyre nominale dhe mund te furnizoj rreth 56 % te 731 kVA te llogaritur vetem
gjate funksionimt te njerit transformator.
Karakteristikat e tjera te kabines do te jene si meposhte:
1. Tipi i transformatoreve: eshte me leverdi te pershtatim transformator te thate, me
perzirje rreshire e cila, ndryshe nga transformatori me vaj, kane me pak
domosdoshmeri riparimi dhe jane me te sigurte ne rast zjarri. Gjithashtu duhet
marre parasysh fakti qe ky impiant, per numer te madh personash, eshte ne nje
vend me rrezikshmeri te madhe zjarri.

2. Kabina furnizohet nga nje kavo tokesor e cila nuk vazhdon me larg se pika e
instalimit. Kjo nenkupton mungesen e pajisjes hyrje-dalje ne hyrje te shkarkuesve
te mbitensionit.
3. Mbrojtja nga mbitensionet ne krahun MT do te kryhet me nje eles MT ne
mbrendesi te hexafluoride squfuri, e pershtatur me siguresa te rrymes maksimale
me 2 porta nderhyrese, per te realizuar seleksionimin te nderhyrjes ne krahasim
me mbrojtjen ne krahun BT.
4. Ne hyrjet MT te transformatoreve do te instalohen nderpreres te manovrueshem
me ngarkese me sigurese MT per mbrojtjen nga mbitensionet, per shkak te kostos
me te ulet ne krahasim me grupin nderpreres-eles, duke ditur fuqin jo te madhe
te secilit transformator.
5. Edhe nderpreresit e tjere do te jene te tipit te manovrueshem me ngarkese, per te
evituar manovra te gabuara nga personel i paspecializuar.
6. Transformatoret do te jene te mbyllur ne paralel edhe ne ate dytesore, ne menyre
qe impianti BT te furnizohet nga te dy sebashku.

Struktura e kuadrit te pergjithshem me tension te ulet

Per te vendosur mbi strukturen e kuadrit te pergjithshem BT, e instaluar ne afersi te
kabines, duhet percaktuar se sa linja te nxirren dhe nese duhet te jene te tipit trefazor 380
V ose monofaze 220V.
Duke marre konfirmimin e impiantit nje zgjidhje eshte si ajo e meposhtme:
- nje linje trefazore me nul per furnizimin e restorantit, per ta ndare me pas ne
menyre te ekulibruar mes perdoruesve te ndryshem ne kuadrin dytesore;
- nje linje monofaze per zyrat;
- nje linje trefazore me nul per fushat e tenisit ;
- nje linje trefazore me nul per pishinen, e cila furnizon kuadrin pasardhes te
perdoruesve te veante;
- 4 linja monofaze per sherbime, te vendosura ne 4 cepat e zones;
- 4 linja trefazore me nul per furnizimin e piazzoleve, secila do te furnizoj nje zone
per 100 piazzole, me fuqi 200 kW; me pas ne kete zone do te behet nje ulje e
shperndarjes se tensionit 220 V ne menyre te ekuilibruar per 3 fazat;
- 4 linja monofaze per furnizimin e llambave te 4 rrugicave ne drejtim te nderteses
se centralit, me fuqi proporcionale me gjatesin e tyre.
Per mbrojtjen e te gjithave drejtimeve do te perdoren elesa automatik magnetotermik te
pajisur edhe me siguresa deferenciale me ndjeshmeri te ulet per mbrojtjen nga kontaktet
indirekte, ne menyre qe te ndjekim lehtesisht koordinimin me impiantin tokesor, e cila
duhet te jete prezent ne te gjithe zonen, me tubacione mbrojtse shperndare perdoruesve te
ndryshem. Mbrojtje te tjera diferencilae me ndjeshmeri te larte per kontaktet direkte do te
instalohen ne qarqet perfundimtare te perdoruesve te ndryshem.
Perve grupit llogarites te energjise aktive dhe reaktive ne MT, kompetence kjo e
kompanise elektrofurnizuese, ne kuadrin BT do te instalohen ampermetra ne drejtime te
ndryshme, te furnizuar nga TA, dhe nje voltmeter me eles per matjen e tensionit te fazes

dhe concatenate, me furnizim direkt per sa i perket vleres se tensionit qe duhet matur jane
te pershtatshem me drejtimin e mjetit, per te cilen zgjidhet vlera 500 V.
Ne baze te konsiderimeve te bera, te behet skema finale e impiantit, e paraqitur ne figuren
A2.2.

Permasat e elementeve
Per percaktimin e karakteristikave te aparaturave duhen llogaritur rrymat me ngarkese
dhe ato te lidhjes se shkurter te marra ne pika te ndryshme te impiantit.

=1260*1000/1.732*20*1000=37.4 A
eshte rryma qe i nevojitet sigureses Q1 dhe elesit Q2, korrespondente me te gjithe fuqin e
instaluar.

= = =18.7A
jane rrymat ne pjeset perberese te MT te transformatoreve, llogaritur per gjysme nga
fuqia nominale.

= =

=630*1000/1.732*400=909A

jane rrymat ne transformatoret dytesore, duke supozuar nje tension dytesore pa ngarkese
400 V.
Per drejtimet, duke qene e barabarte me 0.9 faktori i fuqise dhe duke konsideruar fuqit e
perdoruesve te ndryshem, merret:

=
=

=40A per linjen (restorant)

= 176A per linjen (zyra)

=

=72A

per linjen (fushe tenisi)

=40A per linjen (pishina)

=44A

per secilen nga 4 linjat (sherbime)

P12
200 x103
I12

338 A
3V cos
3 x 380 x 0.9

per secilen nga 4 linjat (vendpushime)

=20A

per 2 linjat e ndriimit te rrugicave te gjata

=5A

per 2 linjat e ndriimit te rrugicave te shkurtra

Per te llogaritur rrymat e lidhjes se shkurter, duhet te njohim fuqin e lidhjes se shkurter ne
piken e instalimit te kabines dhe karakteristikat e transformatorit.
E dhena e pare nuk eshte marre nga testi prandaj duhet stabilizuar.
Dduke konsideruar qe kabina furnizohet nga nje linje me kavo e cila supozohet qe eshte e
gjate mjaftueshem per te limituar rrymen e lidhjes se shkurter, mund te supozohet nje
vlere jo shume e larte se Scc:
Scc = 300 MVA me coscc = 0.3
M.q.s VM = 24 kV tensioni e ireferuar per izolimin e sistemeve eshte 20 kV, rryma e
lidhjes se shkurter ne krahun MT, per te cilen do te zgjidhet elesi Q 2 dhe siguresat F1 dhe
F2, eshte e barabarte me:
Icc1=Scc/1.732VM=7.2kA
Karakteristikat e transformatoreve me perzirje rreshire T1 dhe T2 merren nga manuali:
- fuqia nominale 630 kVA
- tension nominal primar 20 kV
- tension dytesore pa ngarkese 400 V
- lidhje DY me nul, i njejti grup CEI fillestar
- humbje ne kazanin nominal me 75 C 5600 W
- tension te lidhjes se shkurter 6 %
Merren parametrat e meposhtme te qarkut ekuivalent, e vlefshme per te dyja makinerit :

=630*1000/1.732*400=909A

=2.3 m

=15.36m

=14.8 m

Parametrat e rrjetit, referuar qarkur dytesore, jane te barabarte me :

2

V
3 20
V2
4002
3
ZR
20
0.64m
Scc
Scc 250 x106
RR Z R cos 0.64 x0.25 0.16m
X R Z R sin 0.64 x 0.968 0.62m
Vlera qe, duke qene me e vogel se e transformatoreve, mund te mosperfillen.
Rrymat e lidhjes se shkurter ne zonen e do transformatori eshte dhene si meposhte:

Icc2=V20/1.732*15 m=14.39A
dhe per nje vlere te tille do te maten elsat Q5 dhe Q6.
Per elsat mbi derivimet, duhet konsideruar kushti me i papershtatshem per lidhjen e
shkurter, ne lidhje me funksionimin ne paralel te dy transformatoreve. Ne keto kushte,
duke pasur karakteristika te njejta te dy makinerit, varesia pergjysmohet dhe rryma do te
behet:
Icc2=V20/1.732*15/2 m=29.4A
Duke llogaritur madhesit e ndryshme, kthehen ne forme tabelor karakteristikat e
aparaturave dhe mbrojtjeve, duke treguar: numrin e poleve, tensionin nominal, rrymen
nominale, rryma e lejuar, fuqi nderprerese per elsat dhe siguresat. Per aparatet te
pershtatur me sganciatore diferencial supozohet te merret Idn = 0.3 A.

Tabela A2.1
Karakteristikat e aparaturave te manovrimit dhe mbrojtjes.
Treguesit ne skeme Emerimi
Karakteristikat
Q1-Q3-Q4
Nderpreres
me 3P 20 / 24 kV ngarkese
630A 12.5 kA
Q2
eles SF6
3P 20 / 24 kV
1600 A 25 Ka
F1-F2
Siguresa MT
20/ 24 kV 40 A
25 Ka
Q5-Q6
eles
4P 690 V 1000A
magnetotermik
35 kA

Q7
Q8
Q9
Q10
Q11
Q12
Q13
Q14
Q15
Q16

eles
magnetotermik diff
eles
magnetotermik diff
eles
magnetotermik diff
eles
magnetotermik diff
eles
magnetotermik diff
eles
magnetotermik diff
eles
magnetotermik diff
eles
magnetotermik diff
eles
magnetotermik diff
eles
magnetotermik diff

4P-500V-125A(sgr
200A)-25kA-0.3A
2P 230 V 63 A
25 kA 0.3 A
2P-230V-10A25kA-0.3A
4P-690V-125A(sgr
630A)-25kA-0.3A
2P 230 V 63 A25 kA 0.3 A
4P 690 V 125
A(sgr 630A)-- 25
kA 0.3 A
2P 230 V 20 A25 kA 0.3 A
2P 230 V 80 A25 kA 0.3 A
4P-500V-125A(sgr
40A)-25kA-0.3A
4P-500V-125A(sgr
32A)-25kA-0.3A

Impianti tokesor
Duhet realizohet nje impiant tokesor ashtu si eshte pershkruar nga DPR 547/1955 dhe
nga standartet CEI 11-1, m.q.s behet fjale per nje impiant me kabin transformatori; me
pas, per pjesen ku tensioni nominal arrin jo me shume se 1000 V, vlejne llogaritjet
standarte te CEI 64-8.
Nje zgjidhje e mire merret duke realizuar nje impiant gjate kohes se ndertimit te kampit,
ne menyre qe te instalojme nje hapsire me rrjete nentokesore mbi te gjithe siperfaqen e
kompleksit.