CON LC N

I. Mc tiu
- Nm c cc i lng c trng ca con lc n
- Tnh c nng lng ca con lc n
- Tnh c vn tc v lc cng dy
- Vit c PTD
II. Cc dng Bi tp
A. L THUYT.
* Tn s gc - chu k - tn s:
=
T=

1
1

T 2

f=

= 2

* Vn tc: li gc bt k: v2 = 2g(cos - cosm)

Lu : nu m 100 th c th dng l - cosm = 2sin2(
vmax = m

m
2

)=

m2
2

g = sm v = s' = -smsin(t + )

* Sc cng dy: T = mg(3cos - 2cosm)

Ti VTCB: Tvtcb = mg(3 2gcosm) = Tmax
Ti v tr bin: Tbin = Tmin = mgcosm
* Nng lng dao ng:
ng nng:

W =

1 2
mv = mg(cos - cosm)
2

Th nng:
Wt = mgh = mg( l - cos)
C nng:
W = mgl( l - cosm) = Wmax = Wtmax
Lu : khi m 100 th c th dng l - cosm = 2sin2(

m
2

)=

m2
2

W=

mg 2
mg 2
m=
s m = const.
2
2

Dng 1. Xc nh chu k, tn s ca con lc n.

* Phng php.
* Da vo iu kin bi ra thit lp cc h thc:
T=
f=

= 2

1
1

T 2

* Thc hin cc thao tc bin i ton hc tnh chu k, tn s ca con lc.

Bi tp p dng:
1. Hai con lc n c chu k dao ng nh l 2s v 2,5s. Tnh chu k ca con lc n c chiu di bng hiu
chiu di 2 con lc trn.
2. Trong cng mt khong thi gian con lc c chiu di 1 thc hin 8 dao ng, con lc c chiu di l2 thc
hin 10 dao ng, bit hiu chiu di hai con lc bng 9cm. Tm chiu di mi con lc.
3. Mt con lc n c di 1 dao ng vi chu k T1 = 0,8s. Mt con lc n khc c di 2 dao ng vi
chu k T2 = 0,6s. Tnh chu k ca con lc n c di 1 + 2.
4. Mt con lc n c di , trong khong thi gian t thc hin c 6 dao ng. Ngi ta gim bt di
ca n i 16cm, cng trong khong thi gian t nh trc n thc hin c 10 dao ng. Tnh chiu di ban u ca con
lc.

5. Ti mt ni c hai con lc n ang dao ng vi cc bin nh. Trong cng mt khong thi gian, ngi ta
thy con lc th nht thc hin c 4 dao ng, con lc th hai thc hin c 5 dao ng. Tng chiu di ca hai con
lc l 164cm. Tnh chiu di ca mi con lc.
6. Trong khong thi gian t con lc n c chiu di thc hin c 120 dao ng. Khi di tng thm 74,7
cm, cng trong khong thi gian t con lc ny thc hin c 60 dao ng. Tnh chiu di ban u ca con lc.
7. Trong 2 pht con lc n c chiu di thc hin c 120 dao ng. Nu chiu di ca con lc ch cn bng

1
chiu di ban u th chu k ca con lc by gi l bao nhiu?
4
Dng 2. Xc nh nng lng dao ng ca con lc n. Xc nh vn tc ca vt, lc cng ca dy treo khi vt i
qua v tr c li gc .
* Phng php.
1. Xc nh nng lng ca con lc n.
* Chn mc th nng ti VTCB.
* ng nng:

W =

1 2
mv .
2

* Th nng hp dn li gc : Wt = mg(1- cos ).

* C nng: W = W + Wt.
* Khi con lc dao ng vi bin gc max nh: Wt = mg(1- cos ) =

1
mg 2 .
2

1
2
.
mg max
2
2. Tm vn tc ca vt khi i qua li gc .
* C nng ca con lc n: W =

* p dng nh lut bo ton c nng ta c: C nng ti v tr bin = c nng ti v tr ta xt.

mg(1- cos ) +

1 2
mv mg(1- cos max) v 2 g (cos cos max ) .
2

* Ta c:
* Khi vt i qua VTCB vn tc c ln cc i: vmax 2 g (1 cos max )
* Khi vt cc v tr bin vn tc bng khng.
2
* Vi bin gc nh: v g ( max
2 ) vmax

2
.
g max

3. Xc nh lc cng dy treo khi con lc i qua v tr c li gc .

* p dng nh lut II Newton: P T ma .

* Chiu ln phng bn knh ta c:

v2
T mgcos = maht = m
T mg (3cos 2 cos max ) .

* Ti VTCB: T = Tmax = mg(3 - 2cos max).

* Ti cc v tr bin: T = Tmin = mgcos max.
* Khi bin gc nh.

1
2
mg (2 2 max
3 2 ) .
2
2
* Ti VTCB: Tmax = mg (1 max
).
*T

* Ti cc v tr bin: T = Tmin = mg( 1

2
max

).

Bi tp p dng :
1. Mt con lc n c chu k dao ng T = 2s ti ni c g = 10m/s2. Bin gc ca dao ng l 60. Vn tc ca
con lc ti v tr c li gc 30 c ln l bao nhiu?
2. Mt con lc n c chiu di = 1m dao ng iu ha ni c g = 2 = 10m/s2. Lc t = 0, con lc i qua v
tr cn bng theo chiu dng vi vn tc 0,5m/s. Sau 2,5s vn tc con lc c ln bao nhiu?
3. Mt con lc n c khi lng vt nng m = 0,1kg. Ko con lc lch khi VTCB mt gc 300 ri bung tay.
Ly g =10m/s2. Lc cng dy khi i qua v tr cao nht l bao nhiu?

4. Mt con lc n c khi lng vt nng m = 200g, dy treo c chiu di = 100cm. Ko vt ra khi v tr cn

bng nt gc = 600 ri bung ra khng vn tc u. Ly g = 10m/s2. Nng lng dao ng ca vt l bao nhiu?
5. Mt con lc n dao ng iu ha vi bin gc max = 60. Con lc c th nng bng 3 ln ng nng ti v
tr c li gc bao nhiu?
Dng 3. S thay i chu k dao ng ca con lc n.
* Phng php.
3.1. Xc nh chu k con lc n khi nhit , cao su thay i

dT dl dg dt 0 dR cao dR sau

T 2l 2g
2
R
2R

3.2. Xc nh chu k con lc n khi c thm ngoi lc khng i F tc dng vo qu cu con lc.

* Chu k ca con lc khi cha chu tc dng ca ngoi lc khng i F : T0 = 2

.
g0

.
g

* Khi con lc chu thm tc dng ca ngoi lc F , ta coi hp lc ca hai lc F v P0 mg 0 nh l trng lc hiu

dng (trng lc biu kin) tc dng vo qu cu con lc: P = F + mg 0 = mg .

F
g g0 .
m

F
* Khi F P0 : g g 0
ta c T < T0, chu k dao ng ca con lc gim.
m

F
* Khi F P0 : g g 0
ta c T > T0, chu k dao ng ca con lc tng.
m

F
* Khi F P0 : * g g 02 ( )2 ta c T < T0, chu k dao ng ca con lc gim.
m
F
* Gi 0 l gc hp bi dy treo con lc so vi phng thng ng khi con lc VTCB mi, ta c: tan 0 =
P

F
F
g0

* Tng qut, khi ( F , P0 ) : g g 02 ( ) 2 2 g 0 cos , ta c T = 2

= T0
.
m
m
g
g
* Chu k ca con lc khi chu tc dng ca ngoi lc khng i F : T = 2

* Cc lc thng gp.

F q E

F E nu q > 0; F E nu q < 0; vi
U .
E
d

* Lc y Acsimt: F DV g hng thng ng ln trn, c ln F = DVg.

* Lc qun tnh: F ma , trong m l khi lng ca vt, a l gia tc ca h quy chiu, ln F = ma.
* Lc t: Chiu xc nh theo quy tc bn tay tri; ln F = BIsin hoc F = q Bv sin .

* Lc in trng: F qE

Bi tp p dng :
1. (HA2010). Mt con lc n c chiu di dy treo 50 cm v vt nh c khi lng 0,01 kg mang in tch q =
-6
+ 5.10 C, c coi l in tch im. Con lc dao ng iu ha trong in trng u m vect cng in trng
c ln E = 104V/m v hng thng ng xung di. Ly g = 10 m/s2, = 3,14. Tnh chu k dao ng iu ha ca
con lc.
2. (CA2010). Treo con lc n vo trn mt t ti ni c gia tc trng trng g = 9,8m/s2. Khi t ng yn
th chu k dao ng iu ha ca con lc l 2 s. Nu t chuyn ng thng nhanh dn u trn ng nm ngang vi gia
tc 2m/s2 th chu k dao ng iu ha ca con lc xp x bng bao nhiu?

3. Ngi ta a mt con lc t mt t ln cao h = 10km. Phi gim di ca n i bao nhiu chu k dao
ng ca n khng thay i. Cho bn knh tri t R = 6400km v b qua s nh hng ca nhit .
/s: Gim 0,3% chiu di ban u ca con lc.
5. Con lc ton mt t, nhit 300C, c chu k T = 2s. a ln cao h = 0,64km, nhit 50C, chu k tng
hay gim bao nhiu? Cho h s n di 2.105 K 1 . /s: Chu k tng 3.10-4s.
6. Con lc n dao ng b mt t c nhit 300C. a ln cao h = 0,64km chu k dao ng b vn khng
thay i. Bit h s n di ca dy treo l 2.105 K 1 . Hy tnh nhit cao ny. Cho bn knh tri t R =
6400km.
/s: 200C.
2
0
7. Con lc n di 1m 20 C dao ng nh ni g = = 10m/s2.
a. Tnh chu k dao ng.
b. Tng nhit ln 400C, chu k ca con lc tng hay gim bao nhiu? Bit h s n di ca dy treo con lc
l 2.105 K 1 .
/s: 1) 2s; 2) Tng 4.10-4s.
8. Mt con lc ng c chu k dao ng T1 = 1s ti ni c gia tc trng trng g = 2 (m/s2), nhit t1 = 200C.
a. Tm chiu di dy treo con lc 200C.
b. Tnh chu k dao ng ca con lc ti ni nhit 300C. Cho h s n di ca dy treo con lc l
4.105 K 1 .
/s: 1) l1 = 0,25m = 25cm; 2) T2 = 1,0002s.
11. Mt con lc n gm mt si dy c chiu di = 1m v qu cu nh c khi lng m = 100g, c treo ti
ni c gia tc trng trng g = 9,8m/s2.
a. Tnh chu k dao ng nh ca qu cu.
b. Cho qu cu mang in q = 2,5.10-4C v to ra in trng u c cng in trng E = 1000V/m. Hy
xc nh phng ca dy treo con lc khi cn bng v chu k ca con lc trong cc trng hp:

* Vc t E hng thng ng xung di.

* Vc t E c phng nm ngang.
/s: 1) T0 = 2s; 2a) T1 = 1,8s; 2b) T2 = 1,97s.
12. Mt con lc n gm mt qu cu nh, khi lng 10g c treo bng mt si dy di 1m ti ni m g =
10m/s2. Cho 2 10 .
a. Tnh chu k dao ng T0 ca con lc.
b. Tch in cho qu cu mt in tch q = 10-5C ri cho n dao ng trong mt in trng u c phng

2
3

thng ng th thy chu k dao ng ca n l T = .T0 . Xc nh chiu v ln ca cng in trng?

/s:

E c phng thng ng, c chiu hng xung, ln 1,25.104V/m.

14. Mt con lc dao ng vi bin nh c chu k T0 ti ni c g = 10m/s2. Treo con lc trn mt chic xe ri
cho xe chuyn ng nhanh dn u trn mt mt ng nm ngang th dy treo hp vi phng thng ng mt gc nh
0 90 .
a. Hy gii thch hin tng v tm gia tc a ca xe.
b. Cho con lc dao ng vi bin nh, tnh chu k T ca con lc theo T0.
/s: a) a = 1,57m/s2; b) T = T0. cos .
15. Mt con lc n c chu k dao ng nh l T = 1,5s ti ni c gia tc trng trng g = 9,80m/s2. Treo con lc
trong mt thang my. Hy tnh chu k ca con lc trong cc trng hp sau:
a. Thang my i ln nhanh dn u vi gia tc a = 1m/s2.
b. Thang my i ln chm dn u vi gia tc a = 1m/s2.
c. Thang my chuyn ng thng u.
/s: a) 1,43s; b) 1,58s; c) 1,5s.
16. Mt con lc ton hc c chiu di 17,32cm thc hin dao ng iu ho trn mt t chuyn ng trn mt
mt phng nghing mt gc 300 . Xc nh VTCB tng i ca con lc. Tm chu k dao ng ca con lc trong hai
trng hp:
a) t chuyn ng xung dc vi gia tc a = 5m/s2.
t chuyn ng ln dc vi gia tc a = 2m/s2. Ly g = 10m/s2, 2 10 .

Mt con lc n c khi lng vt nng l m, dy mnh c chiu di l. T VTCB ko vt sao cho dy treo hp vi phng thng ng
1 gc 0=60 ri th nh. B qua mi lc cn. Trong qu trnh chuyn ng th ln gia tc ca con lc c gi tr nh nht bng
Ta c trong qu trnh chuyn ng ca con lc, n chu hai gia tc:
Gia tc hng tm c ln:

a ht 2g(cos cos 0 )
Gia tc tip tuyn: a tt g sin
Gia tc tng hp

a a 2ht a 2tt g 3cos2 4 cos 2 nh nht khi cos

2
3