Si̇gorta Acenteleri̇ Ders Notlari 2013

SGORTA ACENTELER
TEKNK PERSONEL ETM PROGRAMI

DERS NOTLARI
2013
HerhakkSigortaclkEitimMerkezineaittir.1
BRNC GN
BLM 1: SGORTAYA GR ...................................................................................................8
1.1. Risk Ynetimi ve Sigorta Kavramlar ........................................................................................ 8
1.2. Sigortann Tarihi ..........................................................................................................................9
1.2.1. Dnyada Sigortacln Tarihsel Geliimi ...................................................................9
1.2.2. lkemizde Sigortacln Tarihsel Geliimi...............................................................11
BLM 2: SGORTANIN LEVLER .....................................................................................12
BLM 3: SGORTA SZLEMES VE SGORTANIN TARAFLARI ............................. 15
3.1. Sigorta Szlemesi.....................................................................................................................15
3.1.1. Sigorta Szlemesinin Kuruluu.........16
3.1.2. Sigorta Szlemesinin Sona Ermesi........17
3.2. Sigortann Taraflar.....................................................................................................................17

BLM 4: SGORTALANABLRLK KAVRAMI ................................................................18
BLM 5: SGORTANIN TEMEL PRENSPLER ................................................................ 19
5.1. Azami yi Niyet Prensibi ........................................................................................................... 19
5.2. Sigortalanabilir Menfaat Prensibi ...............................................................................................20
5.3. Tazminat Prensibi .......................................................................................................................21
5.4. Halefiyet Prensibi ......................................................................................................................22
5.5. Yakn Sebep Prensibi..................................................................................................................22
5.6. Hasara Katlm Prensibi ..............................................................................................................23
BLM 6: SGORTA FYATLAMASI..........23
BLM 7: TEMEL REASRANS BLGS ..............................................................................25
7.1. Reasrans ve Trleri................................................................................................................25
7.2. Reasransn Faydalar.................................................................................................................26
BLM 8: TRKYEDE SGORTA UYGULAMALARI .................................................... .27
8.1. Sigorta Trleri.............................................................................................................................27
8.1.1. Mal Sigortalar .............................................................................................................27
8.1.2. Can Sigortalar .............................................................................................................28

8.1.3. Sorumluluk Sigortalar ................................................................................................29
8.2. lkemizde Uygulanan Sigorta Branlar .....................................................................................29
8.3. Sigorta Genel artlar ..................................................................................................................33
8.4. Sigorta Sektrnn Prim Bykl ve Datm Kanallar........................................................33
8.4.1. Trkiye Sigorta Sektrnn Prim Bykl ve Datm Kanallar...33
8.4.2. Dnyada ve Avrupada Sigorta Sektrnn Prim Bykl ve Datm Kanallar...34
8.5. Sigorta Sektrnde Yer Alan Kurum ve Kurulular ...................................................................37
8.5.1. Dzenleyici ve Denetleyici Kurum ...............................................................................37
8.5.2. Sektr Kurumlar ...........................................................................................................38
8.5.3. Mesleki Kurulular ........................................................................................................39
8.5.3.1. Trkiye Sigorta Birlii (TSB).........................................................................39
8.5.3.2. TOBB Sigorta Acenteleri cra Komitesi ........................................................39
8.5.3.3. TOBB Sigorta Eksperleri cra Komitesi.........................................................39
8.5.4. zellikli Kurumlar ........................................................................................................39
8.5.4.1. Doal Afet Sigortalar Kurumu..........................................................40
8.5.4.2. Sigorta Tahkim Komisyonu....40
8.5.4.3. Gvence Hesab..............................................................................................41
8.5.4.4. Sigorta Bilgi ve Gzetim Merkezi .....42
8.5.4.5. Sigortaclk Eitim Merkezi............................................................42
8.5.4.6. Emeklilik Gzetim Merkezi ...43
8.5.4.7. Trkiye Motorlu Tat Brosu .......................................................................44
8.5.4.8. Tarm Sigortalar Havuzu...45
8.5.5. Dier lgili Kurulular...45
BLM 9: SGORTAYA LKN BAZI TEKNK TERMLER.......................................... 45
KNC GN
BLM 1: 5684 SAYILI SGORTACILIK KANUNUNDA ACENTELER ......................... 62
1.1. Giri ............................................................................................................................................62
1.2. 5684 Sayl Sigortaclk Kanunu Hkmlerine Genel Bak ...................................................... 63
1.2.1. Kanunun Yaps ............................................................................................................63
1.2.2. Kanunun Kapsam ....................................................................................................... 63
1.2.3. Kanun le Getirilen Yenilikler .....................................................................................63
1.2.3.1. Sigorta ve Reasrans irketlerinin Kuruluuna likin Yenilikler ...............63
1.2.3.2. Sigorta ve Reasrans irketlerinin Faaliyetine likin Yenilikler ................64
1.2.3.3. Dier Konulara likin Yenilikler..................................................................64
1.2.3.4. zellik Arz Eden Baz Hususlar....................................................................64
1.2.3.4.1. Acente ve Eksperlere likin Yeni rgtlenmeler..........................64
1.2.3.4.2. Kanunun AB Dzenlemeleri ile Uyumu ........................................65
1.3. Kanunun Getirdikleri ...................................................................................................................65
1.3.1. Genel............................................................................................................................ 65
1.3.2. Acentelere likin Hkmler ....................................................................................... 66
1.3.2.1. Acente Tanm .............................................................................................. 66
1.3.2.2.Faaliyet Alan Snrl/ Snrsz Acente........................................................... 66
1.3.2.3.Sigorta Acenteleri Ynetmelii ..................................................................... 66
1.3.2.4.Levha Kayd .................................................................................................. 66
1.3.2.5.Acentelere likin Dier zel Hkmler........................................................67
1.3.2.6.Cezai Hkmler .............................................................................................68
BLM 2: ACENTELERE LKN YNETMELKLER, LGL GENELGE VE

SEKTR DUYURULARI.............................................................................................................69
2.1. Sigorta Acenteleri Ynetmelii ..................................................................................................69
2.1.1. Ama.............................................................................................................................69
2.1.2. Sigorta Acenteleri in Getirilen Dzenlemeler ...........................................................69
2.1.3. Acentelik Yapmak steyenlere likin Nitelikler .........................................................70
2.1.3.1. Gerek Kii Acenteler Asndan ..................................................................71
2.1.3.2. Tzel Kii Acenteler Asndan..................................................................... 71
2.1.4. Teknik Personel ............................................................................................................72
2.1.5. Mesleki Sorumluluk Sigortas Gerei ..........................................................................74
2.1.6. Asgari Sermaye Gerei..................................................................................................74
2.1.7. Dier Dzenlemeler........................................................................................................75
2.2. Acentelik Szlemesinin Feshi ....................................................................................................75
2.3. Sigorta Acenteleri Sektr Meclisi ile Sigorta Acenteleri cra Komitesinin Kurulu ve
alma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik................................................................................76
2.4. Yanl Sigorta Uygulamalarnn Tespiti, Bildirimi, Kayd ve Bu Uygulamalarla Mcadele Usul
ve Esaslar Hakknda Ynetmelik...77
2.5. lgili Genelge ve Sektr Duyurular ............................................................................................78
2.6. Sigorta Szlemelerinde Bilgilendirmeye likin Ynetmelik.....80
.
BLM 3: ACENTELERN HAK VE YKMLLKLER .................................................86
3.1. Sigortal Karsndaki Hak ve Ykmllkleri ............................................................................87
3.2. Sigorta irketi Karsndaki Hak ve Ykmllkleri ...................................................................87
BLM 4: SGORTA ACENTELERNN SGORTACILIK SSTEMNDEK YER.........88
4.1. Sigortaclk Sisteminde Acentelerin Rol/levi ......................................................................... 89
4.1.1. Sigorta Pazarlamas ve Acenteler ..................................................................................89
4.1.2. Acenteler ve Sigorta Sat Teknikleri ............................................................................90
4.1.3. Acentelerin Bilgi Kayna Olarak levi .......................................................................90
4.1.4. Nihai Tketicilerin Bilgilendirilmesi ............................................................................90
4.1.5. Hizmet Pazarlamas Konusunda Deneyimlerin Artmas ............................................ .90

4.1.6. Kalc Bir Rekabet Ortamnn Olumasna Katk ....................................................... .91
4.1.7. Sigortaclarn Mevcut Risklerinin Datlmas.............................................................91
4.1.8. Tasarrufun Salanmas ve Bte Kontrolne Katk .................................................... 91
4.1.9. Sigortal/Sigorta Ettirenlerle Dorudan liki Kurulmas.............................................91
BLM 5: HASAR..................................................................................................................... 91
5.1. Risk Kabul Sreci .......................................................................................................................91
5.2. Hasar Sreci................................................................................................................................92
5.3. Hasar Srecinde Acentenin Rol................................................................................................94
BRNC GN
BLM 1: SGORTAYA GR
1.1. Risk Ynetimi ve Sigorta Kavramlar
Risk, szlklerde, zarara yol aan ya da zarar verme kapasitesi olan kii ya da nesne olarak
tanmlanmaktadr. Riskin bir dier tanm "herhangi bir tehdidin bir kymette zarar oluturma
olasl"dr. Sigorta literatrnde ortaya kmas muhtemel bir tehlike veya zarar verici olaylarn
gereklemesi ihtimalini anlatmak iin riziko kelimesi kullanlmaktadr.
Risk farkl bak alar itibaryla deiik ekillerde yorumlanabildiinden, risklerin ynetiminde de
bu farkllklarn gz nnde bulundurulmas gerekmektedir. Bu bakmdan, risklerin iyi bir ekilde
tanmlanmas ve analiz edilmesi risk ynetiminin balangcn oluturmaktadr.
Risk analizi, sigortaclk tekniinde sigortal ve/veya sigorta ettirenler nezdinde tehlike oluturan
risklerin ortaya konmas ve yorumlanmasdr. Risk analizi uzun ve ayrntl bir sretir. Risk
analizinde sigortal kymetlerde tehlike oluturacak ve bu kymetleri etkileyebilecek tm tehditler
ortaya konulur.
Risk ynetimi, risk analizi sonucunda ortaya konan ve yorumlanan risklerin nne gemek ve/veya
azaltmak amacyla uygun, maliyet etkin kar nlemlerin alnmas ilemidir. Risk analizi,
deerlendirilmesi ve ynetimi srekli birbirini takip eden srelerdir. Dolaysyla, risk ynetimini;
riskin tanmlanmasna, analiz edilmesine, deerlendirilmesine, mcadele edilmesine ve izlenmesine
ilikin ynetim politikalarnn, srelerinin ve uygulamalarnn sistematik bir btn eklinde
tanmlamak mmkndr.
Bu sre ierisinde, riskin deerlendirilmesinden sonra riskin ynetilmesinde kullanlacak araca karar
verilmesi gelmektedir. Bu amala, riskten kanmak, riski kabullenerek zerinde tutmak, riski
azaltmak veya riski transfer etmek gibi farkl yntemlere bavurmak mmkndr.
Risk transferinde, bir riskin gereklemesi sonucunda ortaya kacak maddi kayplar baka bir kii
veya kurumla paylalmaktadr. Sigorta uygulamasnda, riskin gereklemesi nedeniyle uranlacak
zarar bu alanda uzmanlam bir kurum olan sigortacya belli bir prim karlnda bir szleme
vastasyla devredilmektedir.
Bu kapsamda daha geni bir ifadeyle sigortay, birbirine benzeyen veya birbirinin ayn olan muhtelif
rizikolara urayacak olan kiilerin bu ii meslek edinen ve ticari bir faaliyet olarak stlenen oluum
ve organizasyonlara (sigorta irketleri) belirli bir karlk (prim) demek suretiyle taraflar arasnda
kararlatrlan sre zarfnda (vade ierisinde) teminat altna alnan risklerin (rizikonun) gereklemesi
halinde ortaya kan zararn giderilmesi iin bir talep hakkna sahip olunmas eklinde tanmlamak
mmkndr.
Nitekim, 6102 Sayl Trk Ticaret Kanununun 1401 inci maddesinin birinci fkrasnda tanmland
zere, sigorta szlemesi, sigortacnn bir prim karlnda, kiinin para ile llebilir bir menfaatini
zarara uratan tehlikenin, rizikonun, meydana gelmesi hlinde bunu tazmin etmeyi ya da bir veya
birka kiinin hayat sreleri sebebiyle ya da hayatlarnda gerekleen baz olaylar dolaysyla bir para
demeyi veya dier edimlerde bulunmay ykmlendii szlemedir.
1.2. Sigortann Tarihi

1.2.1. Dnyada Sigortacln Tarihsel Geliimi
Dnyada sigortacla benzer ilk uygulamalara gnmzden yaklak 4000 yl nce Babillerde
rastlanmaktadr. Zamann ticaret merkezi durumundaki Babilde, kervan tccarlarna bor veren
sermayedarlar, kervanlarn soyulmas veya fidye deme durumuyla karlamalar halinde tccarlarn
borlarn silmekte, buna karlk borcu tccarlardan geri aldklar zaman, tadklar riskin karl
olarak ana bor miktar zerinden bir miktar para almaktayd. Bu olay daha sonra Kral Hammurabi
tarafndan yasallatrld. Hammurabi Kanunlarnn en byk zellii haydutlarn saldrsna urayan
kervanlarn zararlarnn btn dier kervanlar arasnda paylalmasn ngrmesiydi. Bu, tehlike
paylamnn kara tamaclndaki ilk rneidir.
M.. 600 yllarnda Hindular sigorta zellii tayan kredi anlamalar yapmaya baladlar. Basit
ierikli bu anlamalar, toplumlardaki sigorta dncesini gelitirerek sigortaclkta ilk admlar ortaya
koymas bakmndan nem tamaktadr. Bu tr kredi anlamalar, Ortaada da gelierek deniz
dnc ve nakliyat sigortalarnn temelini oluturmutur.
Sigortaya daha yakn uygulamalar, zellikle deniz ticaretinin gelitii yerlerde grlmektedir. lk
denizci uluslardan Kartacallar, Romallar ve Yunanllar arasnda geminin tad yk zerine bor
verip geminin limana varamamas riskini stlenen ve gemi salimen limana dndnde hem verdii
bor miktarn, hem de tad riziko karl faiz niteliinde pay alanlar bulunmaktayd. Alnan bu
faizler, yksek olmas nedeniyle bir sre sonra yasakland. Byk olaslkla bu yasak, olabilecek
tehlikelere kar nceden bir prim alma biimine, dolaysyla da sigorta fikrinin domasna yol at.
Prim esasl sigorta, M.S. 1250 yllarnda Venedik, Floransa ve Cenova ehirlerinde grld. Bununla
birlikte, bugnk sigortaclk anlaynn balangc saylan sigorta ilemlerine, 14 nc yzylda
rastland. Ekonomik koullarn deimesi ile ticaret, 14 nc yzyldan balayarak ok nemli
gelimeler gsterdi. O devirde deniz ticaretinde en ileride bulunan talyada sigortaya gereksinim
duyuldu ve deniz sigortas kavram da ilk defa burada ortaya kt. lk sigorta poliesi olarak kabul
edilen mukavele 23 Ekim 1347 tarihini tamaktayd ve talyann Cenova Limanndan Mayorkaya
Santa Clara adl geminin ykn temin etmek amacyla dzenlendi. lk sigorta irketi de 1424
ylnda, yine Cenova ehrinde kuruldu. Sigorta konusunda ilk mevzuat ise, 1435 ylnda yaynlanan
Barselona Fermandr.
Denizde balayp gelien sigortaclk, daha sonralar hayat sigortas fikrinin domasna neden oldu.
Gemi ve yknn sigorta edilebilmesi, kaptan, yolcular ve tayfalarn da sigorta edilebilmesi fikrini
gndeme getirdi. 17 inci yzylda bir talyan bankeri olan Tontinin getirdii Tontines denilen
sistemde, belirli kiiler bir araya gelerek, belirlenen bir sre iin ortaya belirli bir para koymakta, sre
sonunda hayatta kalanlar paray aralarnda paylamaktayd. nsanlarn ou, kendilerinin
bakalarndan daha ok yaayacaklarna inandklarndan epey rabet gren bu sistemde lenlerin
maddi kayba uradklar dnlerek, ngrlen sreden nce lenler iin de lm rizikosu karl
prim denmesi ngrld ve hayat sigortalarna gei de bu ekilde balad.
17 inci yzyln ikinci yars, sigortacln gelimesine yol aan iki nemli olaya sahne olmutur.
Bunlardan ilki sigortaclkta istatistiksel yntemler uygulanmaya balamas (Olaslk Hesaplar),
ikincisi ise 1666 ylnda Londrada meydana gelen ve drt gn srerek 13.000 evle 100 kilisenin kl
olmasna yol aan byk yangndr.
Kara sigortalarnn domasna neden olan bu olay, halk zerinde byk etki yaratp byle felaketlerin
sonularna kar nlem alnmas fikrini dourdu. Gelien bu fikirden hareketle 1667 ylnda Fire
Office (Yangn Brosu) kurulmasndan sonra 1684 ylnda buna rakip bir ortaklk eklinde ortaya
kan ilk yangn sigorta irketi Friendly Society faaliyete geti.
1688 ylnda, ngilterede Lloydsun temellerinin atlmasyla sigortaclkta yeni bir dnem balad.
Londrada bulunan ve Edward Lloyd adnda bir kiinin ilettii kahvehane, gemi sahipleri, i
adamlar ve tccarlarn deniz ticaretine ilikin bilgi alveriinde bulunduklar bir mekn olmutur.
Burada sefere kan bir gemi veya geminin yk zerine teminat veren kiiler, Underwriter
sfatyla belgeler dzenleyerek faaliyette bulunmaya balam ve yine bu kiiler Edward Lloydun
lmnden sonra kendi aralarnda Lloyds adnda bir topluluk kurmutur. Lloyds 1871 ylnda
ngiltere Parlamentosunun kard bir kanunla birlik haline getirilmitir. Lloyds ilk yllarnda
sadece deniz sigortalar sahasnda faaliyet gsterirken, sonralar kara sigortalar sahasna da gemi
olup, gnmzde her trl sigortann yaplabildii bir kurulu haline gelmitir. Lloyds, dnya da
baka benzeri olmayan, tamamen kendine mahsus bir sigorta kuruluudur. Lloyds bir sigorta irketi
olmayp, sigorta teminat veren ahslarn oluturduu bir topluluk, bir birlik ve ayn zamanda dnya
gemicilik istihbarat konusunda bir merkezdir.
Lloydsun en belirgin zellii, Lloyds yelerinin btn varlklaryla sorumluluk tamalar ve hi
bir zaman sigortal ile dorudan temas etmemeleri, ilikinin Broker denilen arac kii veya
firmalarla temin edilmesidir. Brokerler Lloyds ile alabilmek iin buraya kaydolmakta ve
mterinin gerek sigorta gerekse tazminat alma ilerini takip etmektedir.
19. yzylda yangn sigortalar, ngiltereden Avrupaya ve Birleik Amerikaya yaylmtr. Amerika
Birleik Devletlerinde 1752 tarihinde, Londra sisteminden hareketle sigortaclk etkinlii
balamtr. lk ciddi sigorta kuruluu, Insurance Company of North Americadr.
1786da Fransada ilk yangn sigorta irketi Lincendie kurulmutur. 1794 ylnda sigorta Prusya
Kanununda gemitir. Sigorta ayrca Fransada Napolyon Kanununda gemitir. Sigortay
kumardan ayran kurallar getirilmi ve sigorta irketlerinin denetimi ile ilgili kanunlar grlmtr.
19 uncu yzyln balarnda Alman, Avusturya, ngiliz Kanunlarn dier lkeler de takip etmitir.
Hatta 1864 tarihli Ticareti Bahriye Kanunumuz baz dzenlemeler iermitir. Bu yzyldan itibaren
reasrans irketleri de ortaya kmaya balamtr. Rizikolarn reasrans yolu ile yaylarak
paylalmas, Byk Adetler Kanunundan gerei gibi faydalanma imknn yaratmtr.
20 inci yzylda sigorta daha da gelimitir. statistiksel veriler daha salkldr. Mesuliyetler
arttndan kusur esasndan risk esasna doru gidilmektedir. Sosyal sigortalar da bu yzylda
gelimitir.
HerhakkSigortaclkEitimMerkezineaittir.
10
1.2.2. lkemizde Sigortacn Tarihsel Geliimi

1850lerde Avrupada faaliyet gstermeye balayan sigortaclar Osmanl Devleti topraklarnda da
ayn giriimlerde bulunmulardr. Bu acentelikler tamamen aznlklar tarafndan ynetiliyor, polieler
genellikle Franszca yazlyor, prim hibir tarife veya sisteme bal olmuyordu. Sigortay satn alanlar
da ounlukla aznlklar ve burada oturan yabanc uyruklu kiilerdi. O tarihlerde geni lde ahap
ev kullanlmas ve meydana gelen yangnlar bu sigortaclarn saysn ve itahn arttrm, hibir
kontrole ve izne tabi olmakszn faaliyete geen ve bir ara saylar 150ye varan acentelerin arasna
sahteleri bile katlmtr.
Osmanl Devletinin yabanc lkelere olan borlarnn idaresi ve tasfiyesi iin kurulan Dyun-u
Umumiye ve Kapitlasyonlar, yabanc acentelerin almasna daha da kolaylk salamtr. Ancak,
bu faaliyetlerin yan sra ikyetlerin artmas Osmanl Devletini harekete geirmi ve 1883 ylnda
acentelere almak iin ruhsat alma zorunluluu getirilmitir.
lkemizde sigortaya kar ilgi esasen 1870 yaznda stanbulun Beyolu semtinin byk bir ksmn
tahrip eden yangndan sonra duyulmaya balam ve 1872 ylnda 3 ngiliz sigorta irketi acente
olarak faaliyete gemi, 1878 ylnda bir Fransz sigorta irketi bunu izlemitir.
Osmanl mparatorluu dneminde, hemen hemen tamamyla yabanclarn elinde olan sigortaclk
sektrnde, tmyle yerli sermaye ve igcyle alan bir sigorta irketi bulunmamaktayd. Kurulan
ilk irket; Osmanl Bankas, Ttn Rejisi ve Dyunu Umumiye daresinden bir sermaye grubunun
ortaklndaki 1893 tarihli Osmanl Umum Sigortadr. Bunlar, 1923 tarihinde ark Sigorta (
Riunione Adriatica Katlm) ve dierleri takip eder. Cumhuriyetin ilanyla birlikte, ekonominin her
alannda, ncelikli olarak da finans sektrnde yerel sermayenin faaliyet gstermesi ve glenmesi
hedeflendi. Gen cumhuriyetin gelimeye balayan ekonomisi iin sigorta sektrnn varl nem
tayordu. Gerek Trk bankalar, gerekse tccar ve sanayiciler, yerel sermayeye dayal, gvenilir bir
sigorta irketine ihtiya duyuyorlard. Kamu kesimi de yeni domakta olan sanayi tesislerini yabanc
sermayeli sigorta irketlerine emanet etmek istemiyordu.
Mustafa Kemal Atatrk, bu ihtiyalar karlamak zere, tamamen milli sermayeli bir sigorta irketi
kurulmas talimat verdi. Anadolu Anonim Trk Sigorta irketi, bu talimat zerine Trkiye
Bankas ve ttihad- Milli Sigorta irketi ortakl tarafndan drtte biri denmi 500.000 TL sermaye
ile 1925 ylnda kuruldu. Ayn dnemde yurtd meneli sigorta irketleri de unvanlarn Trkeye
evirmilerdir. Bu erevede 14 Mart 1925te Gne Sigorta A.. (Soleil) tesis edilmi (Gnmzde
faaliyetini srdren Gne Sigorta ile kartrlmamaldr) ve bunu 19 Eyll 1926da Bozkurt Trkiye
Umum Sigorta irketinin (Assurence Gles de Paris) kuruluu izlemitir.
1927 ylnda Sigortacln ve Sigorta irketlerinin Tefti ve Murakabesi Hakkndaki Kanun
yrrle girdi. Yerli ve yabanc sigorta irketlerinin denetlenmesi, dviz knn nlenmesi
amacn tayan bu kanunla birlikte sigortaclk gelimeye, yerli sermaye ile kurulan irketlerin says
artmaya balad. 1929da Milli Reasrans T.A.. kuruldu.
Milli Reasrans T.A.. irketi, sigortacln milliletirilmesine zemin ve imkan hazrlamak,
reasrans primlerinin imkan nispetinde memlekette kalmasn salamak suretiyle dviz tasarrufunda
bulunmak ve hazineye gelir temin etmek amalarna hizmet etti. Ayrca, devlete gelir yaratmak,
11
yabanc irketlerin egemenliini krmak ve hkmetin toplumsal ve ekonomik politikalarnn aralar

olarak kullanlmak zere tekeller oluturmak amac da gdld.
Devletin planl sanayileme politikalarn yrtmek zere 1933de kurulan Smerbank tamamen yerli
sermayeyle 1935 ylnda Gven Sigortay kurdu. 1936da ise bir dier yerli sermayeye dayanan
sigorta irketi olarak Anadolu Sigorta tarafndan Ankara Trk Sigorta irketi kuruldu. 1942 ylnda
ilk zel sermayeli sigorta irketi (Doan Sigorta) kurulmutur. Bu irketleri, ilerleyen yllarda dier
irketler takip etmitir.
Nihayet 1959 ylnda 7397 sayl Sigorta Murakabe Kanunu yrrle girmitir.
19681984 arasnda sigorta irketi kurulmasna izin verilmemitir. 1980li yllardan itibaren sigorta
sektrnde liberalleme almalar balam, piyasaya giri-klar daha serbest hale gelmi, mali
bnyeyi glendirici nlemler alnmasna allmtr. Yine bu dnemde yeni sigorta irketlerinin
kurulmas iin verilen izni takiben irket says hzla artmtr.
zellikle 1994 sonras dnemde, sektrde faaliyet gsteren sigorta irketleri saysndaki artn
kaynanda, mevcut irketlerin hayat branndan ayr olarak irketlemeye gitmesi olgusuna da dikkat
ekmek gerekmektedir.
7397 sayl Kanun ve ilgili dier mevzuatn sigorta hizmetleri hususunda Sanayi ve Ticaret
Bakanlna vermi olduu grev ve yetkiler, 18/12/1987 tarihli ve 303 sayl Kanun Hkmnde
Kararname ile Babakanla ve mteakiben Hazine ve D Ticaret Mstearlna devredilmitir.
01/051990 tarihinden itibaren kaza sigortalar (zorunlu sigortalar hari), mhendislik sigortalar ile
tarm sigortalarnda; 01/10/1990 tarihinden itibaren de yangn ve nakliyat sigortalarnda da serbest
tarife sistemine geilmitir.
09/12/1994 tarihli ve 4059 sayl Hazine Mstearl Tekilat Kanunu ile Sigortaclk Genel
Mdrl kurulmutur. Ayn Kanunla ayrca Sigorta Murakabe Kurulu, Sigorta Denetleme Kurulu
ad altnda Hazine Mstearl merkez denetim birimleri arasna dhil edilmitir. Sigortaclk sektr
Hazine Mstearl bnyesindeki sz konusu iki birim tarafndan dzenlenmekte ve
denetlenmektedir.
2001 ylnda Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatrm Sistemi Kanunu kabul edilmitir.
Son olarak, 2007 ylnda artk gnn ihtiyalarna cevap vermeyen 7397 sayl Kanun yrrlkten
kaldrlarak 5684 sayl Sigortaclk Kanunu yasalatrlmtr. Bu dnemde Avrupa tek sigorta
piyasasna uyum almalar hzlanm ve sektr daha liberal hale gelmitir.
BLM 2: SGORTANIN LEVLER

Sigorta, karlalmas muhtemel tehlikelerin ekonomik sonularn bertaraf eden herhangi bir
olaydan nce alnan tedbirlerle ilgili bir risk ynetim trdr. Sigorta ile risk ynetiminde az saydaki
insann bana gelen zarar, ayn riske maruz bulunan insanlarn tm tarafndan birlikte gslenip
daha kolaylkla karlanabilir duruma gelmektedir.
12
Sigortallar belirlenmi olaylarn risklerine kar koruma satn alrken, sigorta irketleri de riskler
karlnda talep edilecek bu miktarlar yatrma ynlendirirler. Bu nedenle, sigorta sektrn,
riskten korunmak isteyen sigortallardan toplanan tm kaynaklar, riskle karlaan sigortallara
aktaran basit bir mekanizma olarak grmek yanltr. Sigorta sektr, stlendii ilevleri sayesinde
ayn zamanda lke ekonomisine nemli katklarda bulunmaktadr. Gnmzde ekonomik byme
modellerine, bankaclk ve sigorta sektrleri de eklenmi ve yaplan birok ampirik alma,
bankalarn ve sigorta irketlerinin ekonomik bymeye katk saladn tespit etmitir.
Sigorta sistemi, deiik nemlere sahip birok ekonomik ve sosyal ilevi yerine getirmektedir.
Bunlar yle zetlemek mmkndr:
Fertlere ve kurumlara ekonomik ve sosyal hayatta ngrlebilirlik ve emniyet salar.

Sigorta, gelecein getirecei risklerden korkmadan yaama, alma ve yeni teebbslere girebilme
olana salar. Rizikolarn tamamen nne geme olana olmasa da sigorta irketleri, sigortallarna
koruma tekniklerini nererek, bilgi ve uzmanlk danmanl yaparak, rizikolar nleme ve
gerekleen rizikolardan en az zarar ile kurtulmalar konusunda onlara yardmc olur.
Kredi teminine yardm eder. Gnmzde kredisiz ne ticaret, ne sanayi ne de tamaclk

dnlemez. Kredi karl ipotek edilecek bir deerin sigortal olmas alacaklnn haklarn
kuvvetlendirerek kredi almas ilemini kolaylatrr. Kredi demek risk demektir, kredi veren bu riski
de devretmek zorundadr.
Tasarrufu gelitirir, sermaye oluumuna katk salar. Hayat sigortalar ve benzeri

sigortalar uzun vadeli nitelikleri itibaryla fon birikiminde byk nem tar. ok kk bir tasarrufla
denebilen primlere karlk belirlenen tarihte belirli bir mebla elde edilebilmektedir.
Ayrca, tahsil edilen primin oluturduu sermaye, yatrmlarda kullanlarak iktisadi hayatta rol
oynamaktadr.
Toplumda huzur ve gven tesis eder, dayanmay salar. Sigortann zellikle yatrmlar
artrc etkisiyle lke ekonomisine katkda bulunmas, ayr bir sektr oluturup yeni i alanlar
yaratmas ve nemli felaketlerin alma yaamnda asgari kesintiyle atlatlmasn salamas
istihdam da arttrr. Ayrca, lm, yangn, hrszlk, doal afetler, sakatlk gibi risklerin
gereklemesinden doacak sosyo-ekonomik sorunlarn ve kayplarn nne getiinden, sosyal
huzursuzluklarn oalmasn engeller. Bylece, huzurlu ve gvenli bir ortamn olumasna katkda
bulunur.
Dier taraftan, sigorta ayn tehlikeyi grebilecek taraflar arasnda olas tehlike maliyetini
paylatran bir dayanma unsurudur. Paylam kitlesinin reasrans yolu ile genilemesi bu
dayanmay uluslararas klar.
Uluslararas ilikileri gelitirir. Sigortaclk teknii bakmndan sigortann baarya

ulamas, mmkn olabildiince geni bir alana yaylmasna baldr. Bu nedenle, sigorta irketleri
yabanc lkelerde ube aarak veya yabanc lkelerdeki irketlerle reasrans anlamalar yaparak
rizikoya daha geni bir topluluun katlmn salayabilir.
Finansal istikrar artrr. Sigorta, kiilerin ve kurulularn yaamlar, salklar, mallar ve

finansal varlklar iin gvence salayarak finansal adan istikrarl bir ortam yaratlmasna yardmc
13
olur. Sigorta olmasayd, kiiler finansal olarak ailelerinden, yaknlarndan veya devletten yardm
almak zorunda kalabilecekti. Firmalar da sigorta kapsamnda olmadklar iin, kayplar ve zararlarla
karlaacak ve bu durum iflasa ya da finansal kaynaklarnda azalmaya yol aacakt. Bunun
sonucunda firmalarn ekonomik bymeye olan katklar azalacak, iiler ilerini kaybedecek,
giriimciler ilerini kaybedecek ve hkmetlerin vergi gelirleri azalacakt. Oysa sigorta sayesinde,
kar karya kaldklar olas riskler iin byk fonlar ayrmak zorunda kalmayan irketler, daha likit
hale gelerek yeni yatrmlar yapmakta, retimlerini artrmakta, teknolojilerini gelitirmekte ve
aratrma-gelitirme faaliyetlerinde bulunabilmektedir.
Giriimcileri ve ticareti destekler, i sreklilii salar. Sigorta ticaret ve sanayinin

gelimesine katkda bulunur. Sigortaclarn saladklar gvence ada ekonomik yaamn
srdrlebilmesi iin, byk neme sahiptir. Sigorta kurumunun toplumsal ilevleri olarak yeni i
olanaklar yaratmas, istihdama katkda bulunmas toplumda genel bir gvence duygusunun
yerlemesine yardmc olmas saylabilir.
retim, nakliye ve salk gibi birok sektr nemli lde sigorta sektrnden destek almaktadr.
Birok rn ve hizmet ancak uygun sigortas olduunda retilebilir veya satlabilir. Ayrca, sigorta i
ve d ticaretin byk bir ksmn etkilemektedir. Modern ekonomiler, ticaret miktarn artrabilmek
iin, uzmanlam finansal rnler ve esneklie ihtiya duymaktadr. Bu da ancak sigorta sektrnn
salayaca geni rn yelpazesi ile mmkndr.
Sigortaclarn zaman iinde elde ettikleri geni bilgi birikimi ve deneyim, hasarlarn azaltlmas iin
hasar ncesinde alnmas gereken nlemler konusunda karar almada etkili olur. Sigorta, szleme
aamasnda rizikolarn gereklemesini nleyici yollar gsterip aldrtmakla i srekliliini salar.
Hasardan sonra da, sigortalnn, olay mmkn mertebe en az zararla atlatmasna yardmc olur.
Sosyal gvenlik programlarnn zerindeki basky hafifletir. zellikle hayat sigortalar

ve bireysel emeklilik sistemi, devletin byk harcamalar gerektiren sosyal gvenlik programlar iin
tamamlayc bir rol stlenmektedir. rnein, bireysel emeklilik sistemi sosyal gvenlik sistemine ek
emeklilik demeleri ile katkda bulunur. Bylece sosyal gvenlik sistemi zerindeki yk azaltarak,
devlet btesi zerindeki basky hafifletir. Hkmetler de kaynaklarn baka yerlere ve yatrmlara
aktarabilirler.
Risklerin daha etkin ynetilmesini salar. Sigorta sektr, ekonominin karlaaca

toplam riskleri lerek, yneterek ve transfer edilmesini salayarak azaltr. Sigortaclar, riskin
gereklemesi durumunda olas hasar seviyesini ngrr ve buna gre prim belirler. Bu nedenle
sigortallar daha az prim deyebilmek ve risk gerekletiinde bunu en az hasarla atlatmak iin
gereken tedbirleri alr. Bylece, kaynaklarn da daha dzgn ve verimli kullanlmas salanr.
Finansal sistemin etkinliini artrr. Sigorta sektr finansal sistemin etkinliini ekilde
artrmaktadr: ilem maliyetlerinin drlmesi, likidite salanmas ve lek ekonomisi yaratlmas.
Sigortaclar ok sayda kiinin kk miktarlarda dedikleri primleri toplayarak, retimde
kullanlmak zere bor olarak verir. Sigortaclar bu araclk grevini stlenirken, polie sahiplerinden
dorudan dn alp yatrm yaptklar iin, maliyetleri dk olmaktadr. Bu ilem sayesinde,
birikimler harekete gemekte ve birikime ynelen lkeler daha hzl bymektedir. kinci olarak,
sigortaclar likidite yaratr. Sigortaclar topladklar fonlar uzun vadeli olarak dn verirken,
14
sigortallarn zararlarn ksa vadede demektedir. Bylece sigortallar likit kalabilmekte ve yeni
yatrmlara ynelebilmektedir. Dier bir deyile; Sigortaclar, sigortallara fonlar uzun vadeli olarak
salarken ve sigortallarn hasarlarn ksa vadede derken sigortal nakit skntsna dmeden
demelerini uzun vadede ve miktar olarak dk miktarlarda derken, hasarlarnn erken denmesi
de hasardan bir gn nceki durumuna dnesini abuklatrmaktadr. Bu anlamda sigortal likit
kalabilmekte ve yeni yatrmlara ynlenebilmektedir. Sigorta irketlerinin rezervlerinde, hasar
deme amacyla ok byk birikimler oluur. Hasarlar deninceye kadar bu birikimler yatrmlara
ynlendirilir. Dolaysyla sigorta irketlerinin sigorta tasarruflar lkede para arzn artrrlar. Birok
gelimi lkede sigorta tasarruflar, hem hane halk tasarruflarnn hem de toplam tasarruflarn byk
bir blmn tekil eder. Bu tasarruflarn bykl sermaye maliyetinin yani kredi faizlerinin
dmesine, yatrmcnn daha ucuza yatrm sermayesi bulmasna olanak salar. Bylece lkede
yatrm ve likit kalabilen yatrmc says, baka bir deyile giriim ve giriimci says artar. nc
olarak, sigortaclar yatrmlarda lek ekonomisi etkisi yaratr. Primlerini biriktirerek oluturduklar
fonlarla, byk ve masrafl projelerin finansman ihtiyalarn karlarlar. zellikle gelimekte olan
lkelerde yatrm projelerinin hayata gemesinde sigortaclarn fon yaratma kapasitesinin byk pay
vardr.
BLM 3: SGORTA SZLEMES VE SGORTANIN TARAFLARI

3.1. Sigorta Szlemesi
6102 Sayl Trk Ticaret Kanununun 1401 inci maddesinin birinci fkrasnda tanmland zere,
sigorta szlemesi, sigortacnn bir prim karlnda, kiinin para ile llebilir bir menfaatini zarara
uratan tehlikenin, rizikonun, meydana gelmesi hlinde bunu tazmin etmeyi ya da bir veya birka
kiinin hayat sreleri sebebiyle ya da hayatlarnda gerekleen baz olaylar dolaysyla bir para
demeyi veya dier edimlerde bulunmay ykmlendii szlemedir.
Sigortacnn dzenledii szleme dolaysyla sigortalya kar bir tazminat sorumluluundan
bahsedilebilmesi iin ncelikle szlemede ngrlen rizikolarn; szlemede belirtilen sre ve
corafi alan ve/veya yerde, sigorta genel artlarnda dzenlenen ve sigortacnn sorumluluuna
girdii beyan ve kabul olunan hallerden birinin somut bir ekilde ortaya kmas suretiyle ve varsa
sigorta genel artlarna ekli zel artlar dahilinde gereklemesi artlar aranr.
Szlemenin kurulmasndan nceki bir tarihten itibaren sigorta korumas salayacak ekilde sigorta
yaptrlabilir. Ancak, szlemenin yaplmas srasnda, rizikonun gerekletii veya gerekleme
ihtimalinin ortadan kalkm olduu sigortal tarafndan biliniyorsa szleme geersiz saylr.
Sigortac, szlemede ngrlen rizikonun gereklemesinden doan zarardan sorumludur.
Szlemede ngrlen rizikolardan herhangi birinin veya bazlarnn sigorta kapsam dnda
kaldn ispat yk, sigortacya aittir. Bununla birlikte, sigorta ettirenin veya sigortalnn, kanunun
emredici hkmlerine, ahlka, kamu dzenine, kiilik haklarna aykr bir fiilinden doabilecek bir
zararn teminat altna almak amacyla sigorta yaplamayaca 6102 Sayl Trk Ticaret Kanununda
belirtilmitir.
15
Sigorta szlemesinin akd herhangi bir ekle tab olmamakla birlikte, szlemenin ispat iin yazl
delil aranr. Nitekim, 6102 Sayl Trk Ticaret Kanununun 1424 nc maddesinin birinci fkrasna
gre sigortac; sigorta szlemesi kendisi veya acentesi tarafndan yaplmsa, szlemenin
yaplmasndan itibaren yirmidrt saat, dier hllerde onbe gn iinde, yetkililerce imzalanm bir
polieyi sigorta ettirene vermekle ykmldr. Sigortac polienin ge verilmesinden doan zarardan
sorumludur.
Sigortac tarafndan dzenlenecek sigorta poliesine,
sigortacnn, sigorta ettirenin ve varsa sigortadan faydalanacak kimsenin ad ve soyad veya
ticaret unvan ile ikametghlarnn,
sigortann konusunun,
sigorta kapsamndaki rizikolar ile teminatn balayaca ve sona erecei ann,
sigorta bedelinin,
sigorta priminin tutar ile deme zaman ve yerinin,
sigorta teminat kapsamndaki rizikolarn gerek niteliklerini tamamen tayin eden tm
hallerin,
polienin dzenlenme tarihinin yazlmas;
ayrca, Hazine Mstearl tarafndan onaylanm ve zahmetsizce okunabilecek tarzda bastrlm
sigorta genel artlarnn da eklenmesi gerekir.
3.1.1. Sigorta Szlemesinin Kuruluu
6102 Sayl Trk Ticaret Kanununun 1401 inci maddesine gre sigorta szlemesi, herhangi bir ekil
artna tabi klnmamtr. Dier bir ifadeyle, sigorta szlemesi ekle tabi olmayan, birbirine uygun
irade beyan ile oluan szlemelerdendir. Szlemenin yazl bir belgeye balanmas, ancak ispat
asndan nem kazanr..1
Nitekim, 6102 Sayl Trk Ticaret Kanununun 1424 nc maddesine gre sigortac; sigorta
szlemesi kendisi veya acentesi tarafndan yaplmsa, szlemenin yaplmasndan itibaren
yirmidrt saat, dier hllerde onbe gn iinde, yetkililerce imzalanm bir polieyi sigorta ettirene
vermekle ykmldr. Sigortac polienin ge verilmesinden doan zarardan sorumludur.
TTK uyarnca poliede bulunmas gereken bilgiler ise yledir2:
Sigorta irketinin ve sigorta ettirenin ve varsa sigortadan faydalanan kimsenin ad ve soyad veya
ticaret unvan ve ikametghlar,
Sigortann konusu,
Sigortacnn stne ald risklerle bunlarn balayaca ve son bulaca an,
Sigorta bedeli,
Primin tutar ile deme zaman ve yeri,

1
6102 Sayl Trk Ticaret Kanununun 1424. Maddesinde polie verme ykmll dzenlenmi, polienin verilmedii
hallerde szlemenin ispatnn genel hkmlere tabi olduu belirtilmitir.
6102 Sayl Trk Ticaret Kanununun 1425. maddesine gre, sigorta poliesi, taraflarn haklarn, temerrde ilikin
hkmler ile genel ve varsa zel artlar ierir, rahat ve kolay okunacak biimde dzenlenir.
2
16
Sigortacnn stne ald risklerin hakiki mahiyetlerini tamamen tayine yarayacak

btn haller,
Tanzim tarihi.
3.1.2. Sigorta Szlemesinin Sona Ermesi

Sigorta szlemesinin sona ermesi durumunda, szleme sigorta irketi, sigorta ettiren ve dolaysyla
ilgili nc ahslar bakmndan geerliliini yitirir. Genel olarak, bir sigorta szlemesi aadaki
durumlardan birinin varl halinde sona erer:
Sigorta szlemesinde yazl olan sona erme tarihine ulalmasyla, yani sigorta sresinin
bitmesiyle,
Taraflardan birinin szlemede ngrlen baz artlar yerine getirmemesinden doan fesih
haliyle,
Sigorta ettirenin kendi iradesiyle,
Sigorta irketinin, szlemeye konu riskin arlamas nedeniyle szlemeyi tek tarafl
feshetmesiyle,
Kimi sigorta branlarnda ise, riskin gereklemesiyle3.
3.2. Sigortann Taraflar
Sigorta szlemesinde, bir tarafta sigorta teminat vermek zere ilgili kanun ve mevzuata gre
sigortaclk faaliyetinde bulunmaya yasal olarak yetkili bulunan sigortac yer alrken; dier tarafta
da riziko ile kar karya olan sigortal bulunmaktadr.
Sigorta szlemesinin taraflar ksaca aada belirtildii ekilde tanmlanabilir:
Sigortac, sigorta szlemesinde sigorta himayesi salama borcunu zerine alan taraftr. Sigortaclk
mevzuat uyarnca, sigortaclk yapmak zere kurulan anonim irketler ile kooperatif irketler,
ruhsatname alm olmak kaydyla sigortaclk yapabilir. Yabanc sigorta irketleri Trkiyede ube
eklinde faaliyet gsterebilir.
Sigorta ettiren, sigortac ile sigorta szlemesi akdederek sigortalnn menfaatini sigortac nezdinde
prim demek suretiyle teminat altna alan kiiyi ifade eder. Sigorta ettiren kendisi ya da temsilcisi
aracl ile kendi adna ve hesabna sigorta szlemesini akdedebilir. Szlemeden doan prim
deme borcu gerek veya tzel kii olan sigorta ettirene aittir. Sigorta szlemesi ile teminat altna
alnan menfaat eer sigorta ettirene ait ise, kendi hesabna sigorta, sigorta szlemesi ile teminat
altna alnan menfaat sigorta ettirene ait deil ise bakas hesabna sigorta sz konusudur.
Sigortal: Genellikle sigorta ettiren ile sigortal ayn kiidir. Fakat baz durumlarda, sigortal ile
sigorta ettiren ayr kiiler olabilir. Sigortal, zarar sigortalarnda menfaati teminat altna alnan, can
sigortalarnda ise zerinde riziko gerekleme ihtimali olan kiiyi ifade etmek iin kullanlr. Ayn
zamanda hayat sigortalarnda hayat sigorta edilen ahsn belirli bir tarihte hayatta olmas ya da

3
Hayat sigortalarnda sigortalnn lmesi ya da dier kimi sigorta branlarda tam zya durumu gibi.
17
lm rizikoyu oluturduundan, sigortalya riziko ahs da denilir. Zarar sigortalarnda ise

sigortal, sigortadan yararlanan ahstr. Sigorta ettiren tarafndan akdedilen sigorta szlemesinden
doan haklar sigortalya aittir. Dier bir ifadeyle, teminat kapsamndaki tehlikelerden herhangi
birinin gereklemesi durumunda, sigortal meydana gelen hasarn tazmini talebinde bulunmaya yasal
olarak yetkili olan kiidir.
Lehtar: Can sigortalarnda, sigorta szlemesine taraf olmamakla birlikte, lehine sigorta szlemesi
akdedilen ve rizikonun gereklemesi hlinde kural olarak sigorta tazminatn sigortacdan isteme
hakkna sahip olan kiiyi ifade eder. Lehtar, sigorta ettiren tarafndan balangta veya szlemenin
devam srasnda atanabilir.
potekli alacakl: Sigortal kymet zerinde kanunen tannm ncelikli bir hakka sahip olan taraf ve
gerek hak sahibidir. Poliede tanmlanan riziko gereklemeden nce tesis edilmi olmas artyla,
sigorta tazminatn talep hakk bu ncelikli alacaklya ait olur; sigortac onay almak artyla sigorta
tazminatn deyebilir.
Zarar gren nc ahs: Sorumluluk sigortalarnda zarar gren nc ahsa kanun ya da sigorta
szlemesi ile dorudan sigortacya bavurma hakk tannabilir. Bu halde zarar gren, dorudan
sigortacya bavurup sigorta tazminatnn kendisine denmesini talep edebilir (rnein, trafik ve
ihtiyari mali mesuliyet sigortasnda olduu gibi).
BLM 4: SGORTALANABLRLK KAVRAMI

Risk ynetimi ve sigorta kavramnn anlatld ilk blmden hatrlanaca zere, sigorta riskin
sigorta irketlerine bir szleme araclyla transfer edilmesine dayanan bir risk ynetim tekniidir.
Sigorta uygulamasnda sigortac tarafndan belirli rizikolara kar koruma salanmas esas olmakla
birlikte, ticari olarak sigortalanabilir durumlarn belirli kriterler gz nnde bulundurularak
deerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu erevede, ncelikle sigorta konusu kapsamnda yer alacak rizikonun homojen bir biimde
gruplandrlabilecek nitelikte olmas gerekmektedir. Homojenlik, benzer yapdaki rizikolarn bir
araya getirilerek ynetilebilmesine imkn salar. ok sayda homojen rizikonun toplanmas ve
sigortalanmasnda, istatistik ve olaslk hesaplarna dayal beklenen hasar deeri gerekleecek hasar
deerine yaklaacandan, rizikolarn gerekleme ihtimaline ilikin daha salkl tahminler
yaplabilmesi neticesinde daha doru fiyatlandrma yaplabilmesi mmkndr. Byk Saylar
Kanunu eklinde ifade edilen bu teoriye gre, sigorta irketleri tarafndan teminat verilen rizikolarn
says arttka gerekleecek sonularn beklenen deere yaklamas ihtimalinin artmas
beklenmektedir.
Sigorta rnnn fiyatlandrlmasnda nem tayan bir dier unsur da, sigorta szlemesiyle teminat
altna alnan rizikonun istatistiksel olarak llebilir olmasdr.
Bu kriterlere sahip rizikonun, denebilir bir prim karlnda sigortalanmas gerekmektedir. rnein,
istatistiksel olarak gerekleme ihtimali ok yksek olan bir rizikonun veya ok yksek parasal
kayplara yol aabilecek nitelikte bir rizikonun sigortalanmasnda esas alnacak teminat da ok
18
yksek bir tutar olacandan primi de yksek belirlenecektir. Bu durumda, sigortay satn
alnabilmesi pek mmkn olmayacaktr.
Dier taraftan, meydana gelecek hasarn parasal olarak ok kk bir tutara tekabl etmesi
bekleniyorsa, bu tr hasarlara ilikin rizikolar sigortalanmaz.
Sigortalanabilir riskin frekansnn ve hasar olaslnn dengeli olmas gerekir. Frekans yani
tekrarlama says ok sk olan bir risk tesadfi olmaktan km, ynetilemez hale gelmitir. rnein
koruma duvarlar olmad iin durmadan taan ve etrafna sel zarar veren bir rman kenarndaki
evler sel riskine kar sigortalanamaz. nk frekans o kadar sktr ki risk tesadfi olmaktan
karmtr.
Ayn zamanda hasar olasl %100e yaklaan bir risk de nerdeyse gereklemek zere demektir.
rnein salgn hastalklarn sz konusu olduu srada lm riski ok yksektir. Bu koullarda
sigortac iin hayat ya da salk sigortas ile ilgili gvence vermek mmkn deildir.
Riskin frekansnn ve hasar olaslnn yok denecek kadar az olmas da kiilerin sigorta gvencesine
gerek duymamas sonucunu dourur.
Rizikonun gereklemesi teminat altna alnan sigortalnn kontrol dnda olmaldr.
Son olarak, rizikonun gereklemesi neticesinde oluacak zararn maddi olarak hesaplanabilir olmas
gerekmektedir. Buradaki ama, parayla llebilir bir menfaatin sigorta teminat altna alnmasdr.
Sigorta szlemesi ile teminat altna alnan bir riziko sonucunda oluacak hasarn zaman, yer ve
hasara neden olan olay bakmndan tanmlanabilir nitelikte olmas gerekir.
BLM 5: SGORTANIN TEMEL PRENSPLER
Sigortann temel prensiplerini 6 ana balk altnda toplamak mmkndr.
5.1. Azami yi Niyet Prensibi
Bu prensip taraflarn birbirlerine
koymaktadr. Sigorta szlemesinde
Eer beyan doru deilse, geree
saylr. Sigortalnn bir kast varsa,
bulunmaktadr.
kar mutlak iyi niyetle davranmak zorunluluunu ortaya

sigortalnn beyannn doru olmas, bu prensip gerei esastr.
aykr veya eksik ise, sigortal bu prensibe aykr davranm
sigortacnn polieyi iptal etme ya da hasar dememe hakk
Bu prensibin dier bir sonucu ise, sigortalnn hasarn meydana gelmesinden sonra sigortal
deilmiesine hareket ederek zararn azaltlmasnda yardmc olmas ve hasarn tespitinde sigorta
irketine her trl kolayl gstermesidir.
Sigorta irketi ynnde de, hasarn gereklemesi halinde sigortalnn maddi ve manevi kayplara
uramasn nlemek balamnda, saptanan hasar ksa srede demek bu prensibin bir gereidir.
Sigorta irketi, sigorta edilecek olan mal, hayat veya sorumluluk konusu olan ey ile ilgili hibir
bilgiye sahip deildir ve kar tarafn vermi olduu bilgiye gvenmek durumundadr. Dier taraftan,
menfaatini sigorta ettirmek zere teklif formunu doldurmakta olan kii de, kendi ihtiyalarna ynelik
rn belirlemede sigortacnn vermi olduu teknik bilgiye gvenmek durumundadr. Dolaysyla,
19
sigorta szlemesinin oluturulmas aamasnda her iki taraf iin de sz konusu olan ortak nokta,
tamamen kar tarafn vermi olduu bilgiye gvenmek durumunda olmalardr. Taraflardan birinin
iyi niyetli olmamas nedeniyle kar tarafa gerek olmayan bilgi vermesi, kar taraf yanltmak ve
istemedii bir szlemeye girmesini salamaktr ve iyi niyet prensibinin ihlali kar tarafa
szlemenin feshi hakkn vermektedir.
Bu kapsamda, teklifname zel bir nem tamaktadr. Teklifname, sigortalnn doldurarak sigortacya
verdii, sigorta konusu ve polie artlar ile ilgili gerekli tm bilgileri tayan bir formdur.
Teklifnamelerin ileride ortaya kacak uyumazlklarn nlenmesini teminen taraflarn imzasn
tamas gerekir. Teklifnameler genelde, sigortalnn adn, adresini, sigortann konusunu, istenen
rizikolarn ayr ayr ismini, sigorta bedelini ve de sigorta sresi ile tanzim tarihini ihtiva eder. Azami
iyi niyet prensibine gre, sigortalnn esasla ilgili tm bilgileri eksiksiz beyan etmek suretiyle
sigortacnn prim tespitine yardmc olmas gerekmektedir. Sigortacnn sigortalanmas talep olunan
rizikoyu kabulne esas tekil edecek bilgilerin, teklifnamede yer almas gerekir. Sigortac
teklifnamede yer alan bilgileri kullanarak primi saptar.
TTKda sigorta teminat verilecek rizikonun tayin ve takdiri asndan nem tamas sebebiyle,
sigortacnn szleme yapp yapmayaca, yapacaksa hangi koullarla yapaca konusundaki kararna
etkili olabilecek tm hususlar sigorta ettirenin sigortacya bildirmekle ykml olduu
ngrlmtr.
zet olarak, sigortac, drstlk ilkeleri erevesinde; szlemenin mzakeresi, kurulmas ve devam
srasnda sigorta ettirene, sigortayla ilgili teknik konularda yardmc olmak, yaplacak veya yaplm
sigortaclk ileminin zellikleri ve szlemeye konu sigorta teminat ile sigortann ileyii hakknda
gerekli her trl bilgiyi szl ve yazl olarak salamak ve sigorta ettireni yanltc her trl hl ve
davrantan kanmak zorundadr.
5.2. Sigortalanabilir Menfaat Prensibi
Sigorta menfaati, sigorta hukukunda, bir kimse ile bir ey arasnda bulunan iktisadi ilikiyi
tanmlamak iin kullanlr. Sigorta konusu deerin korunmasnda sigortalnn yasal bir menfaatinin
olmas gerekir. 6102 Sayl Trk Ticaret Kanununun 1453 nc maddesinin birinci fkrasnda
belirtildii zere, rizikonun gereklememesinde menfaati bulunanlar, bu menfaatlerini mal sigortas
ile teminat altna alabilirler.
Sigorta szlemesi sigortal mal zerindeki parasal menfaat ilikisini teminat altna aldndan,
sigortalanabilir menfaatten sz edilebilmesi iin sigortalnn, sigortal kymetin hasara uramasndan
tr yasal olarak geerli parasal bir kaybnn olmas gerekir. Bu menfaat ilikisinin sigorta
szlemesinin yapld anda, szlemenin devam srasnda ve rizikonun gerekletii anda var
olmas gerekir.
Can sigortalarnda ise, bir kimsenin kendi hayat zerinde snrsz bir mali menfaati olduu kabul
edilir. Bu nedenle kii, hayatn istedii meblaa kadar sigorta ettirebilir. Mal sigortalarnda ise malik
(sahip) olmakla sigortalanabilir bir menfaate sahip olunmaktadr. Ancak malik olmakszn da
sigortalanabilir menfaatten sz edilebilir durumlar vardr. Bunlar yle sralanabilir:
a) Emaneti ve yediemin
b) ntifa hakk sahibi
c) potek ve rehin hakk sahibi
20
d) Kirac
5.3. Tazminat Prensibi
Tazminat prensibi, sigortal mal hasardan nceki deerine getirecek meblan hesaplanarak
denmesini gerektirir. Dier bir deyile, sigorta szlemesinin amac, zarar grenin ekonomik
durumunu zarardan nceki dzeyine getirmektir.
Bu ilkenin, hem sigortac hem de toplumun btn asndan nemi vardr. Sigortal, zararnda
haksz bir kazan salyorsa (TTKnn sebepsiz zenginleme ile ilgili maddesi) sigorta irketlerinin
kaynaklarn tkettii gibi, dier sigortallarn dedikleri primleri de kt niyetle elde ediyor
demektir. Sigorta irketleri bu tr talepleri dikkatli izlemeli, ancak zarar grenlerin zararlarn da ksa
srede tespit ederek demelidir. Tazmin edilecek mebla, hibir zaman polienin azami limitinin
zerinde olamaz. (Mahkeme kararlar ile denmesi kararlatrlan ve deme rakamnn ierisinde faiz,
avukatlk masraflar ve mahkeme giderlerinin bulunduu tazminatlar bundan haritir)
Can sigortalarnda ise, bir zararn tazmininden ziyade sigortalya belirli bir olayn olmas halinde
nceden saptanm bir meblan denmesi sz konusudur. Bir hayat sigortalsnn lehtar, herhangi
bir zarar kantlamak zorunda deildir. Bu nedenle, tazminat bir zararla snrl deildir.
Tazminat prensibi uygulamasnda, akn ve eksik sigorta kavramlarna dikkat ekilmesinde fayda
bulunmaktadr.
Akn sigorta terimi, tazminat polielerinde sz konusu olan bir kavramdr. Poliedeki sigorta
bedelinin, sigorta konusunun gerek ve makul deerinin zerinde olmas halidir. Tazminat
prensibiyle amalanan sigorta bedelinin sigorta deerine eitlii olmakla birlikte, uygulamada ska
grlen, bu eitliin her zaman salanamaddr. eitli nedenlerle sigorta bedeli sigortal maln
gerek ve makul deerin zerinde olabilmektedir. Akn sigorta durumunda, sigorta bedelinin sigorta
deerini aan ksm geersizdir. Sigorta deerini aan ksma isabet eden primin sigorta ettirene iadesi
gerekir. Rizikonun gereklemesi annda da sz konusu eitsizlik mevcut ise sigortacnn azami
sorumluluu sigorta deeri ile snrldr. Dolaysyla, sigorta irketi, bir tam hasar durumunda, o
maln gerek deerini demek veya ikame etmek durumundadr.
Eksik sigorta, poliede yazl sigorta bedelinin, sigortaya konu olan maln gerek ve makul deerinin
altnda olmas durumudur. Sigortal, bilmeyerek veya daha az prim demek amacyla maln gerek
deerinin altnda bir beyanda bulunabilmektedir. Eksik sigorta halinde sigortal, uranlan maddi
kayplarn btnyle giderilmesinden yeterince yararlanamamaktadr. rnein, tam hasar halinde,
sigorta irketinin deyecei en fazla miktar, poliede beyan edilmi sigorta bedeli kadar olacaktr.
Ksmi hasarlarda ise sigorta irketinin deyecei tazminat; gerekleen zarar tutar sigorta bedelinin
sigorta deerine oran kadar indirilecektir.
6102 Sayl Trk Ticaret Kanununun 1462 inci maddesine gre, sigorta bedeli, sigorta deerinden az
olduu takdirde, sigorta edilmi menfaatin bir ksmnn zarara uramas hlinde sigortac, aksine
szleme yoksa, sigorta bedelinin sigorta deerine olan oranna gre tazminat der.
5.4. Halefiyet Prensibi
21
Sigortac halefiyet ilkesi gereince, dedii tazminat kadar bir mebla iin sigortalnn yerine geer.
Bylelikle sigortac, dedii tazminat kadar mebla hasara sebep olanlara rcu ederek geri ister. Mal
ve sorumluluk sigortalarnda, sigortalnn hem sigorta irketinden, hem de hasara sebep olan (zel ya
da tzel) kiilerden ifte tazminat almas da bu ekilde nlenmi olur.
Sigorta ettiren kimse sigortacya devir olunan haklarn ihlal edici bir hal ve harekette bulunursa
sigortacya kar sorumlu olur. Sigortac zarar ksmen tazmin etmi ise, sigorta ettiren kimse tazmin
edilen miktarn dnda kalan ksmdan dolay nc ahslara kar haiz olduu haklarn sakl tutar.
5.5. Yakn Sebep Prensibi
Yakn sebep prensibi, prim hangi teminatn karlnda alnm ise tazminatn da o rizikonun
gereklemesi halinde deneceini ifade eder. rnein, ferdi kaza poliesi yaptrm bir kiinin
merdivenden inerken aya taklr ve der lrse tazminat denir; ancak kalp krizi nedeniyle
ldkten sonra derse veya kriz sebebiyle dme veya lm olursa ferdi kaza poliesi kapsamnda
tazminat denmez.
Benzer ekilde, yangn poliesine deprem teminat almam bir sigortalnn iyerinde deprem
sonucunda yangn kmsa, oluan zarar tazmin edilemez. nk yangnn yakn sebebi olan deprem
teminat poliede mevcut deildir. Maruz kalnan zarar nedeniyle sigortalnn sigortacsndan bir
talepte bulunabilmesi iin, meydana gelen hasarn poliede teminat altna alnm olan bir tehlikeden
ileri geldiinin saptanmas gerekmektedir.
Sigortaclk uygulamasnda yakn sebep, bir hasarn meydana gelmesine neden olan en etkili ve
hkim sebeptir. Yakn sebebi dier sebeplerden ayran en nemli zellik, hasarn oluumuna etki ya
da katkda bulunmasnn tesinde tek bana belirleyici olmasdr. Baz hasarlarn meydana gelmesine
tek bir olay neden olabilmektedir ve bu olay doal olarak hasarn yakn sebebidir. Ancak, baz
durumlarda hasarlar, zincirleme olaylarn sonucunda meydana gelebildii gibi birden fazla olayn
katksyla da oluabilmektedir. Byle bir durumda, hasarn yakn sebebinin tespit edilmesinde
zorluklarla karlalabilir.
Zincirleme olaylar sonucunda meydana gelen bir hasarn yakn sebebinin aklanmasna yle bir
rnek verilebilir:
frtna, ahap binann at duvarn ykmakta,

ken duvar, binann elektrik kablolarn koparmakta,
kopan elektrik kablolar, ksa devre nedeniyle kvlcm karmakta,
kvlcmlar, ahap binada yangna neden olmakta,
itfaiyenin yangn sndrmek ve komu binalarn yanmasn nlemek amacyla skt su,
evdeki yanm eya ve komu binalarda zarara neden olmaktadr.
Bu zincirleme olaylar sonucunda yanm eya ve komu binalarda meydana gelen su hasarnn yakn
sebebi (hakim ve belirleyici sebep) frtnadr.
5.6. Hasara Katlm Prensibi
22
Tazminat prensibinde, sigortalnn gerek zararndan fazlasn sigorta yoluyla elde etmemesi ve
sigortay bir kr arac olarak kullanmamasnn esas olduu belirtilmiti. Bu erevede, sigorta
konusunun birden ok sigortacya sigorta ettirilmi olmas halinde zarar, bu sigortaclar tarafndan
belli esaslar erevesinde karlanacaktr.
Hasara katlm prensibi ise, polie koullarna gre hasar demi olan bir sigortacnn, ayn hasardan
dolay herhangi bir ekilde sorumlu olan dier sigortaclar hasar paylamaya davet hakkdr. Hasara
katlmn sz konusu olabilmesi iin aadaki koullarn varl gereklidir:
ki ya da daha ok sayda tazminat sigortas poliesi bulunmaldr.
Btn polieler, ayn sigorta konusu ile ilgili olmaldr.
Sz konusu polielerin hepsi, hasara yol aan tehlikeyi temin etmi olmaldr.
Hasar annda btn polieler yrrlkte olmaldr.
Polieler, ayn sigortalnn ayn menfaat ilikisini temin etmi olmaldr.
Sz konusu polieler, hasara katlmdan alkoyacak bir hkm iermemelidir.
Hasara katlmda genel kural, sigortalnn tazminat sigortaclarn herhangi birinden talep etmesi, bu
sigortacnn da demeyi yaptktan sonra, dier sigortaclara rcu etmesi ynndedir.
BLM 6: SGORTA FYATLAMASI

Sigortada fiyatlandrma; homojen birbirine benzeyen riziko gruplarnda, ortak zellikler gsteren
segmentlerde, Byk Saylar Prensibine gre yaplmaktadr. Bilimsel yntemler, istatistiki modeller
kullanlmak suretiyle, risk primi belirlenmekte ve bu baz fiyata baz ek primler ile indirimler
uygulanmaktadr. Bu gruba rnek olarak, oto sigortalarn, konut sigortalarn, bireysel salk
sigortalarn, ferdi kaza sigortalarn, zorunlu deprem sigortalarn verebiliriz.
Oto sigortalarnda, arala ilgili olan parametrelere rnek olarak, marka, kullanm tarz, model, ara
deer aral, yakt tipi, motor gc, motor hacmi, plaka, tescil tarihi, renk verilebilir.
Sigortal ile ilgili parametrelere ise, stat (zel /tzel), cinsiyet, ya, ikametgh ili/ilesi, medeni
durum, nceki polie bilgisindeki hasar tutar, nceki polie bilgisindeki hasar frekans, nceki
poliesindeki hasarszlk kademesi, mteri skoru, meslei, tek kullanc /snrl kullanc, grup
indirimleri (Ordu mensubu/emekli sandklar, irket alanlar vb.) sylenebilir. Ehliyet ceza puan
ve ehliyet verili tarihi ile ilgili ve aracn km. bilgisine eriimin merkezi olarak salanmas halinde,
bu bilgiler de fiyata baz olacak parametreler olarak kullanlabilecektir.
Homojen olmayan ve farkl zellikler gsteren rizikolarda ise, polie ve i bazl fiyatlandrma
yaplmaldr. Buna rnek olarak, nakliyat, mhendislik, kurumsal yangn sigortalarn verebiliriz.
Burada riziko teftii, risk analizinin yaplmas ve azami olabilecek hasar oranlarnn belirlenmesi
arttr. Buna uygun gerekiyorsa reasrans kapasitesinin salanmas ve farkl piyasalarn da desteinin
23
alnmas gerekmektedir. Burada uzmanlk ve irketin deneyimli ekibinin desteinin alnmas mteri
ihtiyalarnn belirlenmesinde ve memnuniyetinde n plana kan konulardr.
Fiyata etki eden en nemli unsur, risk primidir. Risk primi, ele alnan sigorta dalndaki hasar orann
ifade etmektedir. Doru ve bilimsel yntemlerle hesaplanacak olan risk primine, irketin
hata/yanlma pay, genel gider pay, katastrof pay, arac komisyonu pay, kr beklentisi de dahil
edildiinde o branta uygulanmas gereken net prim bulunmaktadr:
Hata/Yanlma Pay: Risk priminin hesaplanmasnda kullanlan istatistik modellemelerde baz alnan
sapma, hata/yanlma pay olarak fiyata yanstlr.
Genel Gider Pay: Sigorta irketinin faaliyetlerini yrtrken katlanmak zorunda olduu kira,
alanlarn cretleri, reklam giderleri gibi genel giderlerine karlk olarak konulan paydr. Genel
ynetim giderleri, tm bu giderlerin iindedir.
Katastrof Pay: Deprem gibi doal afet risklerinin oluturaca katastrofik hasarlarn reasrans
korunma maliyetidir. Sigorta fiyatlamasna, riskin branta yarataca hasar ykne gre bir pay
fiyatlamada dikkate alnr.
Arac Komisyonu Pay: Sigorta dalndaki arac komisyonunun prim gelirlerine orandr.
Kr Beklentisi: Sigorta irketlerinin hissedarlarna kar belli bir kr salama ykmll
bulunduundan, primin beklenen bir kra olanak tanyacak ekilde oluturulmas gerekmektedir.
Bunun zerine vergileri de ilave ettiimizde (BSMV, YSV) sigortalnn deyecei brt prime
ulalmaktadr.
Sigorta priminin hesaplanmasnda enflasyon, faiz oranlar, dviz kurlar ve rekabet gibi baz ticari
nitelikteki etkenleri de gz nnde bulundurmak gerekir:
Enflasyon: Enflasyonun yksek olduu dnemlerde, hasarlarda fiyat artna bal olarak ortaya
kabilecek olas bymelerin dikkate alnmas nem tamaktadr.
Faiz oranlar: Sigortaclar, toplanan primlerle oluacak fonlar yatrm piyasasnda
deerlendirdiinden, faiz oranlar primin belirlenmesinde nemli bir unsurdur. Bu husus, zellikle
hayat sigortalarnda daha da nem kazanmaktadr.
Dviz kurlar: Yurt dndaki riskler iin teminat verilmesi durumunda, dviz kurlarndaki seyir de
dikkate alnmaldr.
Rekabet: Rekabetin youn olduu piyasalarda, sigortaclar, sigorta primini belirlerken rakiplerinin
tutumlarn da dikkate almak zorundadr. Ancak, her irketin kendi portfy yaps, risk priminin en
nemli belirleyicisidir.
Bir portfyn ya da bir irketin yapt sigortaclk faaliyetinden gelir elde edebilmesi iin, birleik
rasyo denilen orann % 100n altnda olmas beklenmelidir. Birleik rasyo, sigorta irketinin
performansnn belirlenmesinde kullanlan en nemli gstergelerden biridir. Bu orann bileenlerine
24
baktmzda gerekleen hasar/kazanlan prim oranna genel gider oran ve araclara denen
komisyonlar ilve ederek ulamaktayz. Bu rakam, ne kadar 100 rakamnn altnda ise, irket o kadar
kr ediyor; zerinde ise irket o kadar zarar ediyor mesajn vermektedir.
BLM 7: TEMEL REASRANS BLGS

7.1. Reasrans ve Trleri
Reasrans, en yaln tanmyla, sigorta edilmi riskin belli bir ksmnn veya tamamnn yeniden
sigorta edilmesidir. Dier bir ifadeyle, reasrans sigortacnn stlendii sorumluluun bir ksmn
veya tamamn dier bir sigortacya devretmesi olarak tanmlanabilir.
Bir reasrans anlamasnn iki taraf vardr: Reasrr ve sigortac. Sigortac, risk devri yapt iin
genellikle devreden (sedan) taraf olarak bilinir.
Reasrans temel olarak ihtiyari reasrans ve zorunlu reasrans olmak zere ikiye ayrlr:
htiyari Reasrans, bireysel risklerin, bamsz olarak deerlendirildii, sigorta irketinin devir,
reasrans irketinin ise kabul zorunluluunun bulunmad, uygulamadaki en eski reasrans yntemi
olup; istee bal olarak yaplmaktadr.
Zorunlu Reasrans, uygulamada genellikle trete reasrans olarak adlandrlan ve sedan irketin
reasrr ile imzalad bir anlama uyarnca, tanmlanm riskleri anlamada belirlenen artlar
erevesinde reasrre devretmek ve reasrrn de bunlar kabul etme zorunluluu bulunan
reasrans yntemidir. Reasrans uygulamalar riskin paylalma yntemine gre, blmeli ve
blmesiz reasrans olarak ikiye ayrlmaktadr:
- Blmeli Reasrans Anlamalarnda, sigorta primi ve hasarlar belli bir oranda sigorta irketi ile
reasrr arasnda paylalr ve sigortac ile reasrrn devredilen risklerden elde edecei kr veya
zararda bu oran etkili olur.
Balca trleri, belirli payl reasrans (Kotpar) ve akn bedel reasranstr (Eksedan).
Belirli Payl (Kotpar) Reasrans Anlamalar, sedan irket ile reasrrn belirli bir bran
itibariyle sigorta edilen her riskin belirli bir orannn otomatik olarak devredildii ve
devredilen her riskin de otomatik olarak kabul edildii; riskin paylalma orannn prim ve
hasarn da paylald oran olarak yer ald blmeli reasrans trdr.
Akn Bedel (Eksedan) Reasrans Anlamalar, sedan irketin konservasyon olarak
belirledii tutara kadar olan hasarlarn kendi sorumluluunda olduu, reasrrn ise, bu tutar
aan ksmdan sorumlu tutulduu ve reasrre devredilen prim orannn polieden polieye
deierek genellikle saklama paynn belli bir katyla ifade edilen bir st snr belirlenip bu
snr aan hasarlarn, anlama kapsamnda karlanmad blmeli reasrans trdr.
- Blmesiz Reasrans Anlamalar, reasrrn, sigortacnn zararnn belli bir tutar gemesi
halinde, sadece aan ksm demekle ykml olduu; sigortacya denen hasarla reasrre
devredilen prim arasnda oransal bir balant bulunmad ve genellikle blmeli anlamalarn
25
ardndan sigortacnn sorumluluuna kalan saklama paynn korunmas amacyla kullanlan reasrans
anlamalardr.
Balca blmesiz reasrans uygulamalar, Hasar Fazlas (Excess of Loss) ve Hasar Oran Fazlas
(Stop Loss) Reasranstr.
Hasar Fazlas (Excess Of Loss) Reasrans Anlamalar, reasrrn sigortacnn yazm
olduu ilerden elde ettii primin belli bir ksm karlnda, o ilere ilikin meydana gelen
hasarlarn, nceden saptanm bir tutar (sedan irketin net saklama pay) geen ksmn
karlamay taahht ettii, primlerin paylalmasnn, her bir polie zerinden nceden
belirlenmi bir orana gre yaplmad, tek bir bran iin olabildii gibi birka branta birlikte
de uygulama bulan ve zellikle kml oluturan hasarlarda ya da katastrofik olaylarda,
sigorta irketinin korunmas asndan olduka etkili olan anlamalardr.
Hasar Oran Fazlas (Stop Loss) Reasrans Anlamalarnda, olay saysna baklmadan, bir
yl iinde saklama payna isabet eden hasarn belli bir tutar gemesi halinde devreye giren ve
bu noktadan sonra meydana gelen hasarlarn saklama paylarnn, anlama limiti doluncaya
kadar reasrrn sorumluluunda olduu, genellikle iklim deiiklikleri nedeniyle yldan yla
hasar miktar nemli lde deien tarm sigortalarnda kullanlan anlamalardr.
7.2. Reasransn Faydalar
Reasransn faydalarn u ekilde zetlemek mmkndr:
Riskin datlmasn salamak: Sigortaclar, bireylere ve kurululara belli risklere kar

koruma salarken, reasrrler bu risklerin belli bir ksmn zerlerine almaktadr. Bylelikle
hasar ve kayp olaslna kar risk datlm olmaktadr.
Sigortacnn i kabul kapasitesini ve esnekliini artrmak: Reasrans, sigortacnn

sigortalama kapasitesini arttrmaktadr. Bylelikle sigortac, normal koullarda teminat
salayamayabilecei byklkteki riskleri sigortalayabilir hale gelmektedir.
Sigorta irketinin mali yapsn desteklemek: Bir reasrrn mali yapsnn kuvvetli olmas,
sedan irketlere sunabilecei gvencenin daha byk olmas anlamna gelmektedir.
Bilgi paylamn arttrmak: Reasrans yoluyla aktarlan teknik bilgiler, sigortaclarn

faaliyetlerinde yol gsterici rol oynamaktadr. Reasrrler sigortaclara karmak risklerin
fiyatlandrlmasnda, polielerin hazrlanmasnda ve iyi uygulama rneklerinin
oaltlmasnda destek salamaktadr.
BLM 8: TRKYEDE SGORTA UYGULAMALARI

8.1. Sigorta Trleri
26
Sigorta, farkl bak alar ile eitli alardan snflandrlabilmektedir. Bu kapsamda, zel sigorta ve
sosyal sigorta en temel ayrmlardandr. Sosyal sigorta, toplumun karlat birtakm temel risklere
kar gvence salanabilmesi amacyla devlet destei ile uygulamaya konulan sigorta trdr. Dier
taraftan, zel sigorta gerek ya da tzel kiilerin sahip olduu riskleri transfer etmek iin ihtiyari ya
da zorunlu olarak alnan sigortadr.
zel sigortalar eitli ekilde snflandrmak mmkndr. Bu konuda kullanlan bir snflandrma,
ihtiyacn karlanmas kstas asndan Bedel (Mebla) Sigortas ve Tazminat Sigortas eklinde
yaplmaktadr.
Tazminat sigortalarnda ama, uranlan gerek ekonomik kaybn karlanmasdr. Poliede yazl
sigorta bedeli, sigortacnn sorumluluunu snrlar. Tazminat prensibinin doal bir sonucu olarak,
tazminat sigortas gerek deerin zerinde yaptrlamaz, yaptrlrsa aan ksm geerli olmaz.
Yangn, hrszlk, sorumluluk, tarm sigortalar vb. bu gruba girer.
Bedel sigortalarnda, poliede yazl sigorta bedeli tazminata esas tekil eder. rnein, bedel
sigortalarndan olan hayat sigortalarnda, insan hayatnn deeri para ile ifade edilmekle beraber
snrlandrlamamaktadr. Bu nedenle, fertler istedii sigorta bedeli zerinden sigorta yaptrabilir ve
tazminata bu bedel esas tekil eder.
Sigorta trlerini rizikonun nitelii asndan deniz sigortalar, kara sigortalar olarak; primin tespiti ve
denmesi asndan sabit primli sigorta ve deiir primli sigorta olarak; rizikoyla kar karya olan
deer asndan malvarl sigortalar, ahs sigortalar olarak snflandrmak mmkndr.
Dier yandan sigorta konusu ilevsel bir blmlendirme yapldnda;
Polie sahibinin mal ile ilgili sigortalar,
Polie sahibinin sorumluluu ile ilgili sigortalar,
Polie sahibinin ahs ile ilgili sigortalar,
Polie sahibinin haklar ve mali menfaati ile ilgili sigortalar,
eklinde gruplandrlabilir.
Sigortann snflandrlmasnda yaygn olarak kullanlan bir dier ayrm ise, aadaki l
snflandrmadr:
Mal sigortalar (rnein yangn, hrszlk, deprem vb)
Can sigortalar (rnein hayat, ferdi kaza)
Sorumluluk sigortalar (rnein nc kiiler mali sorumluluk, mesleki sorumluluk)
8.1.1. Mal Sigortalar
Mal varl deerlerinin oluturduu sigortalardr. Bir kii veya kuruluun mal varln tehdit eden
rizikolarn sonularna kar yaplr. Bu sigortann amac, sigorta ettirenin urad zarar tazmin
etmektir. Bu nedenle, mal sigortalarna tazminat sigortalar da denmektedir. Mal sigortasnn konusu,
deeri para ile llebilen ve nceden belirlenebilen her trl mal, hak ve alacaklardr. Mal
sigortalarnda temel kural, sigortaya konu olan maln deerinin sigorta deerine eit olmasdr.
Aksine durumda akn ve eksik sigorta hkmleri uygulanr. Mal sigortalarnda sigortac tazminat
dedikten sonra, sigorta ettirenin nc kiilere kar sahip olduu dava haklarn elde eder. Baka
27
bir ifade ile sigortac, sigorta ettirenin halefi olur. Mal sigortalarna rnek olarak yangn, deprem, su
baskn, yer kaymas, terr, kara nakliyesi, kaza, hrszlk ve benzeri sigortalar gsterilebilir.
Mal sigortalar; yangn, kaza, nakliyat, mhendislik ve tarm sigortalar gibi muhtelif alt branlarda
gruplandrlabilir.
Yangn Sigortalar: Tanr ya da tanmaz mallarda dorudan kan veya evreden sirayet eden
yangnn, yangna sebebiyet vermi olsun olmasn yldrmn veya infilakn, dorudan doruya
verecei zararlar sigorta teminat altna almaktadr. Yangn ana teminatna ek olarak Deprem, GrevLokavt-Kargaalk-Halk Hareketleri-Kt Niyetli Hareketler-Terr, Frtna, Kar Arl, Sel ve Su
Baskn, Yer Kaymas Dhili Su, Kara Tatlar, Hava Tatlar, Deniz Tatlar, Duman ek
teminatlar polielerde gvence altna alnabilmektedir. Ayrca, DASK tarafndan sunulan zorunlu
deprem sigortalar da sigorta irketleri iinde yangn sigortalar iinde incelenmektedir.
Kaza Sigortalar: lkemizde sigorta irketlerinin toplam portfylerinde nemli bir pay olan
Kaza Sigortalar, uygulamada Oto ve Oto D Sigortalar olmak zere iki blme ayrlmaktadr. Oto
Sigortalar kapsamnda Trafik, Yeil Kart, Kasko ve htiyari Mali Sorumluluk Sigortalar yer
almaktadr. Oto D Sigortalar kapsamnda ise Hrszlk, Cam Krlmas ve Sorumluluk Sigortalar
(veren, nc ahs Sorumluluk gibi) yer almaktadr.
Nakliyat Sigortalar: En eski sigortaclk dal olan Nakliyat Sigortalar, emtia ve kymet nakliyat
sigortalar, tekne sigortalar ve sorumluluk sigortalar (Tayc Mali Sorumluluk Sigortalar gibi)
olmak zere ana blme ayrlmaktadr.
Mhendislik Sigortalar: Sigortaclk sektrnde Makine-Montaj Sigortalar olarak da ifade
edilen Mhendislik Sigortalar; naat Btn Riskler (All Risks) Sigortas, Montaj Btn Riskler
Sigortas, Makine Krlmas Sigortas ve Elektronik Cihaz Sigortas olmak zere drt alt brana
ayrlmaktadr.
Tarm Sigortalar: Tarmsal retimi ve hayvanlar beklenmeyen risklere kar sigorta gvencesi
altna alan Tarm Sigortalar; Dolu Sigortalar, Sera Sigortalar ve Hayvan Hayat Sigortalar gibi alt
branlara ayrlmaktadr. Ayrca, 5363 sayl Tarm Sigortalar Kanunu ile oluturulan Tarm
Sigortalar Havuzu tarafndan kapsama alnacak bitkiler, bitkisel rnler ve seralar, tarmsal yaplar,
tarm alet ve makineleri ile iftlik hayvanlar iin, Devlet destekli sigorta teminat sunulmaktadr.
8.1.2. Can Sigortalar (Hayat, Ferdi Kaza, Hastalk)
nsan hayatna ynelik rizikolar teminat altna alan sigortalara can sigortalar denir. Can sigortalar,
insanlar, lm, sakatlk, hastalanma, yalanma, kaza geirme gibi tehlikelere kar teminat altna alr.
Can sigortalar, ferdi kaza sigortas, salk sigortas ve hayat sigortalarndan oluur.
rnein, can sigortalar kapsamnda yer alan hayat sigortalar, sigorta konusu insan hayat olan,
genellikle uzun vadeli sigortalardr. Hayat sigortalar, mebla sigortalarndandr. Balangta, hayat
sigorta konusu olan kiinin sigorta sresi ierisinde lmesi halinde, polieden yararlanan kii veya
kiilere ya da sigortalnn yasal varislerine toplu para denmesi amacyla dzenlenen hayat polieleri,
zaman iinde kiilerin emeklilik programlarna bir destek niteliinde ve yatrm amal kullanlr
olmutur. Bu nedenle hayat sigortalar, kendi iinde risk arlkl ve birikimli olarak gruplanabilir.
28
Ferdi kaza sigortalar, sigortalnn iradesi dnda meydana gelen ani ve harici olaylar neticesinde
(kaza) bedensel bir sakatla maruz kalmasna veya lmesi durumlarna kar teminat sunmaktadr.
Can sigortalar kapsamndaki bir dier sigorta olan salk sigortalar, sigortallarn sigorta sresi
iinde hastalanmalar ve/veya herhangi bir kaza sonucu yaralanmalar halinde tedavileri iin gerekli
masraflar ve varsa gndelik tazminatlarn karlar.
8.1.3. Sorumluluk Sigortalar
Sigorta ettirenin sorumluluu dhilindeki eylem ve fiillerden veya kazalardan dolay, nc
ahslarn mallarnda ve canlarnda meydana gelen zararlar tazmin eden sigortalardr.
Sorumluluk sigortalar ile sigortal sorumluluunu kabul etmekte, ancak sorumluluun neticesi olan
zarar karlama veya tazminat deme borcundan kurtulmaktadr. Hukuki sorumluluk sigortalar,
motorlu tat nc ahs mali sorumluluk sigortas ve tehlikeli maddeler sorumluluk sigortas bu tr
sigortalara rnek olarak verilebilir.
8.2. lkemizde Uygulanan Sigorta Branlar
lkemizde uygulanmakta olan sigorta branlar 11/07/2007 tarihli ve 26579 Sayl Resmi Gazetede
yaymlanan 2007/1 Sayl Sigorta Branlarna likin Tebli ile belirlenmitir.
Bu teblie gre, sigorta branlar aada yer ald ekilde Hayat D Grubu ve Hayat Grubu olmak
zere alt ayrmlara tabi tutulmutur. 5684 Sayl Sigortaclk Kanunu gerei, sigorta irketleri hayat
ve hayat d sigorta gruplarndan sadece birinde faaliyet gsterecek olmakla birlikte, Hastalk/Salk
ve Kaza branlar her iki grup altnda yer aldndan, sz konusu branta gerek hayat gerekse hayat
d grubunda faaliyette bulunan sigorta irketleri teminat verebilir. Daha nce hayat d sigorta
irketleri tarafndan yaplan Karayolu Yolcu Tamacl Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortas, Kaza
Brannda (II/6) ruhsat olan hayat sigorta irketleri tarafndan da yaplabilir. Sigortaclk
Kanununun yrrle girmesinden nce meri mevzuatta yer alan ve Mlga Sigorta Murakabe
Kanununa gre dzenlenmi bran ayrmlarna yaplan atflar, genel hukuk kurallar erevesinde
bunlarn yeni bran ve bran alt ayrmlarna yaplm saylmaktadr.
2007/1 SAYILI SGORTA BRANLARINA LKN TEBL

I - Hayat D Grubu
A. Sigorta Branlar ve Bu Branlar Altnda Yaplabilecek Tazminat demeleri
1. Kaza (meslek hastalklar dahil)
a) lme veya yaralanma sonucu toplu veya irat eklinde tazminat demesi,
b) zararn tazmini,
c) (a) ve (b)nin kombinasyonuna bal demeler
2. Hastalk/ Salk
a) hastalk sonucu toplu veya irat eklinde tazminat demesi (hastalk),
b) tedavi masraflarnn tazmini (salk)
c) (a) ve (b)nin kombinasyonu (hastalk ve salk)
29
3. Kara aralar
a) motorlu kara aralarna gelen zararlar nedeniyle tazminat demesi,
b) motorlu aralar dndaki kara aralarna gelen zararlar nedeniyle tazminat demesi
4. Rayl aralar
Rayl aralara gelen zararlar nedeniyle tazminat demesi
5. Hava aralar
Hava aralarna gelen zararlar nedeniyle tazminat demesi
6. Su aralar (deniz, gl ve nehir aralar)
a) nehir aralarna gelen zararlar nedeniyle tazminat demesi,
b) gl aralarna gelen zararlar nedeniyle tazminat demesi,
c) deniz aralarna gelen zararlar nedeniyle tazminat demesi
7. Nakliyat (ticari mal, bagaj ve tm dier mallar)
Ulamn ekline bal olmakszn nakliyat konusu mal ve bagaja gelen zararlar nedeniyle
tazminat demesi.
8. Yangn ve Doal Afetler
a) yangn,
b) patlama,
c) deprem,
) sel,
d) deprem ve sel dndaki doal afetler,
e) nkleer enerji,
f) toprak kaymas
nedeniyle doan tazminat demeleri (3, 4, 5, 6 ve 7 kapsamndaki mallar iin uygulanmaz).
9. Genel Zararlar
a) Dolu veya dondan kaynaklanan zararlar nedeniyle tazminat demeleri (3, 4, 5, 6 ve 7
kapsamndaki mallar iin uygulanmaz)
b) 8de saylan haller dnda hrszlk ve dier tm olaylardan kaynaklanan zararlar nedeniyle
tazminat demeleri
10. Kara Aralar Sorumluluk
Kara aralarndan kaynaklanan sorumluluklar (tayc sorumluluu dahil) nedeniyle tazminat
demeleri.
11. Hava Aralar Sorumluluk
Hava aralarndan kaynaklanan sorumluluklar (tayc sorumluluu dahil) nedeniyle tazminat
demeleri.
12. Su Aralar Sorumluluk (deniz, gl ve nehir aralar)
Su aralarndan kaynaklanan sorumluluklar (tayc sorumluluu dahil) nedeniyle tazminat
demeleri.
13. Genel Sorumluluk
10, 11 ve 12 kapsamnda saylanlar dndaki tm sorumluluklar nedeniyle tazminat demeleri.
14. Kredi
a) borcun denmemesine veya borlunun aczine bal tazminat demeleri,
b) ihracat kredisine bal tazminat demeleri,
c) taksitle verilen kredilere bal tazminat demeleri,
) uzun vadeli konut kredisine bal tazminat demeleri,
30
d) tarm kredisine bal tazminat demeleri

15. Emniyeti Suistimal
16. Finansal Kayplar
a) istihdam risklerinden kaynaklanan tazminat demeleri,
b) gelir yetersizliinden kaynaklanan tazminat demeleri,
c) hava artlarnn neden olduu zararlardan kaynaklanan tazminat demeleri,
) gelir kayb nedeniyle tazminat demeleri,
d) genel giderlerin devam ettirilebilmesine ynelik tazminat demeleri,
e) beklenmeyen ticari giderler nedeniyle yaplan tazminat demeleri,
f) piyasa deerindeki kayp nedeniyle yaplan tazminat demeleri,
g) kira veya gelir kaybna bal tazminat demeleri,
h) ticari olan ya da olmayan dier finansal kayplardan kaynaklanan tazminat demeleri.
17. Hukuksal Koruma
Hukuksal karlarn korunmas iin yaplmas gereken giderlere bal demeler.
18. Destek
Seyahat ederken ya da evinden uzaktayken zarurete den sigortalya yaplan demeler.
B. Birden Fazla Bran in Verilen Ruhsat Tanmlar
I. Kaza ve Hastalk/Salk Sigortas
1. Kaza (meslek hastalklar dahil),
2. Hastalk/Salk
II. Kara Tamacl Sigortas
1. Kara aralar,
2. Nakliyat (ticari mal, bagaj ve tm dier mallar),
3. Kara aralar sorumluluk
III. Nakliyat ve Ulam Sigortas
1. Rayl aralar,
2. Su aralar (deniz, gl ve nehir aralar),
4. Su aralar sorumluluk (deniz, gl ve nehir aralar),
IV. Havaclk Sigortas
1. Hava aralar,
3. Hava aralar sorumluluk
V. Yangn Sigortas ve Dier Zararlar
1. Yangn ve doal afetler,
2. Genel zararlar
VI. Sorumluluk Sigortalar
1. Kara aralar sorumluluk,
2. Hava aralar sorumluluk,
3. Su aralar sorumluluk (deniz, gl ve nehir aralar),
4. Genel sorumluluk
VII. Kredi ve Emniyeti Suiistimal Sigortalar
1. Kredi
2. Emniyeti suiistimal
31
II - Hayat Grubu
A. Sigorta Branlar ve Bu Branlar Altnda Yaplabilecek demeler

1. Hayat
a) sre sonunda hayatta kalma halinde yaplacak deme (yaama),
b) lm halinde yaplacak deme (lm),
c) (a) ve (b)nin kombinasyonuna bal deme (karma),
) geri prim iadesi,
d) irat demesi,
e) hayat sigortasna tamamlayc olarak akdedilen (a,b,c,d) profesyonel alma yoksunluu
dahil cismani zararlar nedeniyle yaplan deme.
2. Evlilik Sigortas, Doum Sigortas
3. Yatrm Fonlu Sigortalar
Yatrm fonlar ile balantl olarak verilen yaama, lm, karma veya geri prim iadesi ile irat
demeli hayat sigortalarna bal deme.
4. Sermaye tfa Sigortas
Pein ya da taksitli prim demeleri karlnda, sresi ve miktar asndan belirli olan
taahhtleri kapsayan akteryal teknie dayanan birikim ilemlerine bal deme.
5. Fonlarn Ynetimi lemi
Emeklilik fonlarnn ynetim ilemleri; ilgili messese asndan yatrmlarn (plasmanlarn)
ynetimine ve zellikle lm, hayatta kalma ya da faaliyetlerin durmas ya da azalmas
hallerinde tazminat demeyi stlenen kurumlarn rezervlerini temsil edici aktiflerin ynetimine
dayanan ilemler,
Sermayenin korunmas ya da asgari faiz demesine ilikin sigorta ile birlikte yaplan yukardaki
ilemler,
6. Kaza (meslek hastalklar dahil)
a) lme veya yaralanma sonucu toplu veya irat eklinde tazminat demesi,
b) zararn tazmini,
c) (a) ve (b)nin kombinasyonuna bal demeler
7. Hastalk/Salk
a) hastalk sonucu toplu veya irat eklinde tazminat demesi (hastalk),
b) tedavi masraflarnn tazmini (salk),
c) (a) ve (b)nin kombinasyonu (hastalk ve salk)
8.Tontin Sigortas
8.3. Sigorta Genel artlar

Sigorta genel artlar, benzer rizikolara maruz kiilere mmkn olduunca eit kapsam ve koullarla
teminat salanmasn ve sigortac asndan her bir sigorta dalnda stlenilen risklerin daha kolay
belirlenip ynetilmesini mmkn klmak amacyla oluturulmu, genel ve soyut szleme dzenini
belirleyen szleme hkmleridir.
32
Sigorta genel artlar, szlemenin kurulmasndan nce pek ok szleme ilikisinde kullanlmak
zere oluturulmutur. Sigortac tarafnda, sigorta ettirene deitirilmeden kabul edilmesi niyetiyle
sunulur. Ayn trde birden fazla szlemenin akdinde kullanlmak zere nceden hazrlanm olan ve
szleen taraflardan birinin dier tarafa deitirilmeden kabul edilmesi niyetiyle sunduu szleme
koullarna genel ilem art denir. Buna gre, sigorta genel artlar, genel ilem artlar
niteliindedir. Sigorta szlemelerinin ana muhtevas, Hazine Mstearlnca onaylanan ve sigorta
irketlerince ayn ekilde uygulanacak olan genel artlara uygun olarak dzenlenir. 6102 Sayl Trk
Ticaret Kanununun 1425. maddesinin birinci fkras gereince sigorta poliesi, taraflarn haklarn,
temerrde ilikin hkmler ile genel ve varsa zel artlar ierir, rahat ve kolay okunacak biimde
dzenlenir.
Ancak, sigorta szlemelerinde iin zelliine uygun olarak zel artlar konulabilir. zel artlar,
sigortac ve sigortalnn zerinde anlat ve sigortalnn karlar dikkate alnarak genel artlara
eklenen koullardr. zel artlarn sigorta szlemesi zerinde ve zel artlar bal altnda herhangi
bir yanlgya neden olmayacak ekilde ak olarak belirtilmesi gerekir. zel artlarn, 6102 Sayl
Trk Ticaret Kanununun emredici hkmlerine ve sigortalnn aleyhine olmamas gerekmektedir.
zel artlardaki ama, sigortalnn veya sigorta edilen menfaatin durumuna ve risklere gre
ihtiyalara cevap verebilmektir.
8.4. Sigorta Sektrnn Prim Bykl ve Datm Kanallar
8.4.1.Trkiye Sigorta Sektrnn Prim Bykl ve Datm Kanallar
Sigortaclk ve bireysel emeklilik sektrnn 31 Aralk 2011 itibariyle aktif toplam, 40,8 Milyar TL
olup; aktif bykln 31,2 Milyar TL olan ksmn cari varlklar (% 76); 9,6 Milyar TL olan ksmn
ise uzun vadeli alacaklar oluturmaktadr (% 24).
Ayn dnem itibariyle konsolide kar zarar tablolar incelendiinde, z sermaye toplam 8.2 Milyar TL
olan sigortaclk sektrnn (reasrans irketleri hari) dnem net kar 328.940.169 olmutur.4
Trk Sigorta Sektrnde 58 sigorta irketi ve 1 reasrans irketi faaliyet gstermektedir. 58 irketin
35i hayat d, 7si hayat, 16s hayat ve emeklilik alannda faaliyet gstermektedir.5
Tm irketlerin yazlan primlerinin sat kanal baznda paylar incelendiinde, acentelerin % 60 ile
birinci srada geldii grlmekte; bunu % 23 ile bankalar takip etmektedir. Brokerlerin ve merkezin
sat kanal baznda prim retim oranlar incelendiinde bu oranlarn srasyla, % 10 ve % 7 olduu
grlmektedir. 6
ekil 1
Sat Kanal Baznda Prim retim Oranlar ( Kasm 2012)

4
Ayrntl bilgi iin bkz. http:// www.sigortacilik.gov.tr/Sigortaclk statistikleri/Trk Sigortaclk Sektrne Ynelik
statistikler (31.12.2011), Eriim Tarihi: 14.08.2012
5
Ayrntl bilgi iin bkz. http:// www.sigortacilik.gov.tr/Sigortaclk statistikleri/Trk Sigortaclk Sektrne Ynelik
statistikler (31.12.2011), Eriim Tarihi: 14.08.2012
6
Ayrntl bilgi iin bkz. http:// www. tsrsb.org.tr/ Trkiye Sigorta Verileri,2012 Yl statistikleri, Kasm Ay Sat Kanal
Baznda Primler, Eriim Tarihi: 16.01.2013
33
8.4.2. Dnyada ve Avrupada Sigorta Sektrnn Prim Bykl ve Datm Kanallar

Ekonomik koullar ve finansal piyasalar 2012 ylnda sigortaclar asndan glkleri beraberinde
getirmitir. Pek ok gelimi piyasada ve Bat Avrupa'da ekonomik byme yavalarken baz
lkelerde resesyonist etkiler grlmtr. Gelimekte olan ekonomilerde gstergeler daha olumlu
seyrederken bu lkelerde de gelimi piyasalara ynelik ihra bamll nedeniyle byme
yavalamtr. Zayf ekonomik byme pek ok gelimi piyasada isizlik oranlarnn artmasna ve
hayat sigortalarna ynelik talebin dmesine sebep olurken dk faiz oranlar karllk zerindeki
olumsuz etkilerini srdrmtr.
2012 ylnda dnya genelinde hayat sigortalarnda toplam reel prim retimi art % 2.3 olurken, bu
oran hayat d sigortalarda % 2.6, toplamda ise % 2.4 olmutur.
2012 ylnda dnya genelinde hayat sigortalarnda grlen % 2.3 oranndaki reel prim retim art,
2011 ylnda grlen % 3'lk dn ardndan olumlu bir gelime olarak kaydedilmitir. Buna
karn, byme hz kriz ncesi dnemin byme hzna gre geride kalmaktadr. Gelimekte olan
lkelerin hayat sigortas piyasalarnn tmnde byme gzlenmi ve primler % 4.9 orannda
artmtr. Bu tablo, 2011 ylna gre olduka olumludur. Hatrlanaca gibi, 2011 ylnda zellikle
in ve Hindistan piyasalarnda dzenleyici deiiklikler nedeniyle hayat sigortas piyasalarnda
byme hz dmt. Gelimi piyasalarda ise hayat sigortalarnda byme oran % 1.8 olarak
kaydedilmitir.
Dnya genelinde hayat-d sigortalarda prim retimi art 2011 ylnda % 1.9 iken 2012 ylnda %
2.6'ya ykselmitir. Gelimekte olan piyasalarda hayat-d sigortalarda grlen prim retim art
istikrarl bir tablo izlemi; 2011 ylnda % 8.2 iken 2012 ylnda % 8.6 olarak kaydedilmitir.
34
Gelimi piyasalarda ise 2011 ylnda hayat-d sigortalarda grlen prim retim art % 0.9 iken
2012 ylnda % 1.5'e ykselmitir.
Tablo 1
Toplam Reel Prim retim Artlar (2012)
Hayat Sigortalar
Hayat-D Sigortalar
TOPLAM
Gelimi lkeler
% 1.8
% 1.5
% 1.7
Gelimekte Olan
lkeler
% 4.9
% 8.6
% 6.8
TOPLAM
% 2.3
% 2.6
% 2.4
Kaynak: Swiss Re, Sigma No.3/2013, World Insurance in 2012, Eriim Tarihi: 14.07.2013.
lkeler asndan incelendiinde dnya genelinde en yksek prim retimi 1.27 Trilyon USD ile
ABDde grlmektedir. ABD, bu prim retimiyle dnya sigorta piyasasnn % 27.55'ini
oluturmaktadr. ABDyi, 654 Milyar USD prim retimi ile Japonya ve 311 Milyar USD prim
retimi ile ngiltere takip etmekte; bu lkelerin dnya sigorta piyasasndaki paylar srasyla, yaklak
% 14 ve % 7 olarak kaydedilmektedir.
2012 ylnda dnya genelinde kii bana den prim retimi, yaklak 656 USD'dir. Kii bana
den prim retimi gelimi lkelerde 3677 USD seviyelerindeyken, gelimekte olan lkelerde
yalnzca 120 USD seviyelerindedir. 2012 ylnda kii bana den prim retiminin en yksek olduu
lke 7522 USD retimle svire olmutur. svireyi, 5985 USD kii ba retimle Hollanda, 5304
USD retimle Danimarka ve 5168 USD retimle Japonya izlemektedir.
Sigorta sektrnn ekonomiye olan katksn gsteren primlerin gayri safi yurtii haslaya oran 2012
ylnda dnya ortalamasnda % 6.5 iken; gelimi lkelerde bu oran % 8.59; gelimekte olan
lkelerde ise % 2.65 olarak kaydedilmitir. Primlerin GSYHye orannn en yksek olduu lke %
18 ile Tayvan olup, bu lkeyi % 14 ile Gney Afrika ve % 13 ile Hollanda izlemektedir.
Tablo 2
35
Dnya Sigorta Sektr (2012)
Kta
Prim retimi
(Milyon $)
Dnyadaki Pay
(%)
Primlerin
GSYHye
Oran (%)
Kii Ba Prim
retimi ($)
Amerika
1 562 153
33.87
6.80
1 649.2
Avrupa
1 535 176
33.28
6.73
1 724.4
Asya
1 346 223
29.19
5.73
321.7
Afrika
71 891
1.56
3.65
67.3
Okyanusya
97 071
2.10
5.60
2 660.2
DNYA
4 612 514
100
6.50
655.7
2012 ylnda 27 yeli Avrupa Birliinde sigorta sektrnn prim bykl ise yaklak 1.4 Trilyon
USD olmutur. AB yesi lkelerde salanan toplam prim retimi, dnya prim retiminin yaklak %
30.4ne denk gelmektedir. Avrupa Birliinde 2012 ylnda prim retimi kii bana 2533.4 USD
olmutur. Toplam prim retiminin, gayri safi yurtii hasla (GSYH) iindeki pay % 7.7'dir.
Tablo 3
36
Avrupa Sigorta Sektr (2012)
lke
Prim retimi
(Milyon $)
Dnyadaki Pay
(%)
Primlerin
GSYHye Oran
(%)
Kii Ba Prim
retimi ($)
ngiltere
311 418
6.75
11.27
4 350.2
Fransa
242 459
5.26
8.92
3543.5
Almanya
231 908
5.03
6.74
2 804.6
Hollanda
100 342
2.18
12.99
5 984.9
Polonya
19 038
0.41
3.82
493.8
Macaristan
3 298
0.07
2.44
331.5
Trkiye
10 882
0.24
1.37
145.9
8.5. Sigorta Sektrnde Yer Alan Kurum ve Kurulular

8.5.1. Dzenleyici ve Denetleyici Kurum
Sigortaclk sektrnn dzenlenmesi ve denetlenmesi grevi, 30/12/1959 tarihli ve 7397 sayl
Sigorta Murakabe Kanunu ile Sanayi ve Ticaret Bakanlna verilmitir. Daha sonra, 7397 sayl
Kanun ve ilgili dier mevzuatn sigorta hizmetleri hususunda Sanayi ve Ticaret Bakanlna vermi
olduu grev ve yetkiler, 18/12/1987 tarihli ve 303 sayl K.H.K. ile Babakanla ve mteakiben
Hazine ve D Ticaret Mstearlna devredilmitir.
Sz konusu devir sonrasnda 09/12/1994 tarihli ve 4059 sayl Hazine Mstearl Tekilat Kanunu
ile Hazine Mstearl bnyesinde ana hizmet birimlerinden birisi olarak Sigortaclk Genel
Mdrl kurulmu, ayrca Sigorta Denetleme Kurulu Hazine Mstearl merkez denetim
birimleri arasna dahil edilmitir.
Sektrn dzenlenmesi ve denetlenmesi grevi Hazine Mstearlnn iki birimi tarafndan
yrtlmektedir.
8.5.2. Sektr Kurumlar
37
Sektrde faaliyette bulunan sigorta irketleri, reasrans irketleri ve emeklilik irketleri dndaki
aktrleri genel olarak araclar (brokerler ve acenteler), sigorta hasar eksperleri, akterler ve bamsz
denetim kurulular olarak sayabiliriz. Sektrde yer alan sz konusu aktrlere ilikin aada baz
ksa bilgiler yer almaktadr:
Broker, sigorta veya reasrans szlemesi yaptrmak isteyenleri temsil ederek, bu szlemelerin
yaptrlaca irketlerin seiminde tamamen tarafsz ve bamsz davranarak ve teminat almak isteyen
kiilerin hak ve menfaatlerini gzeterek szlemelerin akdinden nceki hazrlk almalarn
yrtmeyi ve gerektiinde szlemelerin uygulanmasnda veya tazminatn tahsilinde yardmc olmay
meslek edinen kiidir.
Brokerlik, Mstearlktan alnan brokerlik ruhsat ile yaplr. Mstearlk, ruhsat ile ilgili ilemlerin
incelemeye ve onaya hazr hale getirilmesi hususunda ilgili sivil toplum ve meslek kurulularna
grev verebilir. Brokerlerin grev ve yetkilerine ilikin usul ve esaslar ynetmelikle belirlenir.
Sigorta acentesi, ticar mmessil, ticar vekil, sat memuru veya mstahdem gibi tbi bir sfat
olmakszn bir szlemeye dayanarak muayyen bir yer veya blge iinde daim bir surette sigorta
irketlerinin nam ve hesabna sigorta szlemelerine araclk etmeyi veya bunlar sigorta irketleri
adna yapmay meslek edinen, szlemenin akdinden nce hazrlk almalarn yrten ve
szlemenin uygulanmas ile tazminatn denmesinde yardmc olan kiidir.
Sigorta acentelii gerek veya tzel kiilerce yaplr. Sigorta acentelii yapmak isteyenlerin Trkiye
Odalar ve Borsalar Birliince tutulan Levhaya yazl olmas gerekir.
Sigorta eksperi, sigorta konusu risklerin gereklemesi sonucunda ortaya kan kayp ve hasarlarn
miktarn, nedenlerini ve niteliklerini belirleyen ve mutabakatl kymet tespiti, n ekspertiz ve hasar
gzetimi gibi ileri mutat meslek olarak yapan tarafsz ve bamsz kiidir.
Sigorta eksperlii gerek veya tzel kiilerce yaplr. Sigorta eksperi unvan, sigorta eksperlii
ruhsatnamesinin alnmasndan sonra kazanlr. Sigorta eksperlii yapacaklar, ruhsatnamelerini
aldktan sonra Levhaya kayt olmak iin Trkiye Odalar ve Borsalar Birliine bavurur.
Akter, sigortaclk teknii ile buna ilikin yatrm, finansman ve demografi konularnda olaslk ve
istatistik teorilerini uygulayarak, yasal dzenlemelere uygun prim, karlk ve kr paylarn
hesaplayan, tarife ve teknik esaslar hazrlayan kiidir.
Sigorta irketleri ile reasrans irketleri, yeterli sayda akterle almak zorundadr. Mstearlk
tarafndan akterlerin kaydedildii bir Akterler Sicili tutulur. Sicile kaydolunmadan akterlik
yaplamaz. Akterlik unvannn kazanlmas ile akterlerin grev ve yetkilerine ilikin usul ve esaslar
ynetmelikle belirlenir.
Sigorta irketleri ile reasrans irketleri bilanolarnn, kr ve zarar cetvellerinin ve Mstearlka
uygun grlecek dier mal tablolarnn bamsz denetim kurulularna denetlettirilmesi ve ilan
ettirilmesi zorunludur.
38
8.5.3. Mesleki Kurulular

8.5.3.1. Trkiye Sigorta Birlii
Sigorta, reasrans ve emeklilik irketleri, merkezi stanbulda bulunan ve kamu kurumu niteliinde
bir meslek kuruluu olan, Trkiye Sigorta Birliine, ruhsat almalarndan itibaren bir ay iinde ye
olmak zorundadr. Ancak, Bakanlar Kurulu, ye olma zorunluluunu kaldrmaya yetkilidir.
Birliin amac;
a) Sigortaclk mesleinin gelimesini temin etmek,
b) yelerinin dayanma, birlik ve sigortaclk mesleinin gerektirdii vakar ve disiplin iinde
ekonominin ihtiyalarna uygun olarak almalarn salamak,
c) Haksz rekabeti nlemek zere gerekli kararlar almak ve uygulamaktr.
8.5.3.2. TOBB Sigorta Acenteleri cra Komitesi

5684 sayl Sigortaclk Kanunu erevesinde, TOBB nezdinde Sigorta Acenteleri Sektr Meclisi
oluturulmutur. Krk kiiden oluan Meclis yeleri, mesleinde itibar ve tecrbe sahibi ticaret odas
veya ticaret ve sanayi odas mensubu sigorta acenteleri arasndan, TOBB ve Hazine Mstearl
tarafndan ortaklaa belirlenen usul ve esaslara gre seilir.
Sigorta Acenteleri Sektr Meclisi yeleri, drt yl sre ile grev yapmak zere dokuz kiiden oluan
Sigorta Acenteleri cra Komitesinde grev alacak yedi asl ve yedi yedek ye seer. Bu Komiteye
TOBB Ynetim Kurulundan bir ye ile TOBB Genel Sekreteri veya grevlendirecei yardmcs
daim ye olarak atanr. Sigorta Acenteleri Sektr Meclisine ve Komiteye seilebilmek iin en az on
yl bilfiil sigorta acentelii yapm olmak gerekir.
8.5.3.3. TOBB Sigorta Eksperleri cra Komitesi

5684 sayl Sigortaclk Kanununa gre, drt yl iin seilen ve dokuz kiiden oluan Sigorta
Eksperleri cra Komitesinin yedi asl ve yedi yedek yesi, Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii
(TOBB) tarafndan tutulan Levhaya kaytl, mesleinde itibar ve tecrbe sahibi sigorta eksperleri
arasndan, Mstearlka belirlenen usul ve esaslara gre seilir. Ayrca bu Komiteye Trkiye Odalar
ve Borsalar Birlii Ynetim Kurulundan bir ye ile Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Genel
Sekreteri veya grevlendirecei yardmcs daim ye olarak atanr. Sigorta Eksperleri cra
Komitesine seilebilmek iin en az on yl bilfiil sigorta eksperlii yapm olmak gerekir.
8.5.4. zellikli Kurumlar

lkemiz sigortaclk sektr dzenleyici ve denetleyici otorite tarafndan baz zel amalarla
kurulmu kurumlar bulundurmas bakmndan zellik arz etmektedir. Bu kurumlara ilikin aada
ksa bilgiler yer almaktadr.
39
8.5.4.1. Doal Afet Sigortalar Kurumu

17 Austos 1999 tarihinde meydana gelen ve ok byk can ve mal kaybna neden olan Kocaeli
depreminden sonra, kamu otoritesince deprem zararlarnn en aza indirilmesi amacyla birok tedbir
alnmtr. Bu tedbirlerin en nemlilerinden birisi de Zorunlu Deprem Sigortas'na ilikin
dzenlemedir.
27.08.1999 tarihli ve 4452 sayl Doal Afetlere Kar Alnacak nlemler ve Doal Afetler
Nedeniyle Doan Zararlarn Giderilmesi in Yaplacak Dzenlemeler Hakknda Yetki Kanununun
verdii yetkiye dayanlarak hazrlanan 587 sayl "Zorunlu Deprem Sigortasna Dair Kanun
Hkmnde Kararname" 27.12.1999 tarihli ve 23919 (mkerrer) sayl Resmi Gazetede yaymlanarak
yrrle girmitir.
Sz konusu KHK ile 27 Eyll 2000 tarihinden itibaren kapsamdaki meskenler iin deprem sigortas
yaptrmak zorunlu hale getirilmi olup; bu sigortay sunmak zere kamu tzel kiiliini haiz Doal
Afet Sigortalar Kurumu (DASK) kurulmutur. 9 aylk bir kurulu srecinin ardndan DASK,
ngrld ekilde 27 Eyll 2000 tarihinden itibaren teminat sunmaya balamtr.
Kurumun teknik ve operasyonel ilerinin yrtlmesi, d kaynak kullanm yoluyla salanmaktadr.
Mevzuatta, Kurum darecisi ile szlemenin beer yllk srelerle yenilenmesi ngrlmektedir.
587 sayl Kanun Hkmnde Kararname, 18 Mays 2012 tarihinde yrrle giren 6305 sayl Afet
Sigortalar Kanunu ile kaldrlmtr. Bu tarihten itibaren DASK, Afet Sigortalar Kanunu ile
dzenlemektedir. Doal afetler nedeniyle devlet tarafndan yaptrlan ya da salanan kredi ile yaplan
meskenler de 6305 sayl kanunla birlikte zorunlu deprem sigortas kapsamna alnmtr.
Zorunlu Deprem Sigortasnn yaygnln arttrmak maksadyla baz ek tedbirler de yrrlle
girmitir. Bu kapsamda Zorunlu Deprem Sigortasna tbi yerlerin su ve elektrik abonelik
ilemlerinde, zorunlu deprem sigortasnn varl, ilgili kurulua kontrol edilir. Ayrca Tapu
mdrlkleri tapu ktnde tescil ve terkin ilemlerini zorunlu deprem sigortasnn yaptrld ve
ilem tarihi itibaryla geerli olduu belgelenmedike yapamaz.
8.5.4.2. Sigorta Tahkim Komisyonu

Bilindii zere, sigorta ettirenler veya sigorta szlemesinden menfaat salayan kiiler ile riski
stlenen taraf arasndaki uyumazlklar adli yarg yoluyla zmlenmektedir. Ancak sigortaclk
alannda ihtisas mahkemelerinin olmamas, yarg srecinin uzun srmesi ve masrafl olmas,
sigortallarn maduriyetine neden olmakta ve zararn telafisi uzun zaman aldndan sigortann var
olma amacna aykrlk tekil etmektedir.
Bu durum, sigortaclk sektrne olan gveni sarsan bir unsur olarak karmza kmaktadr.
Kanunun getirdii tahkim sistemi ile sigorta ettiren veya sigorta szlemesinde menfaat salayan
kiiler ile riski stlenen taraf arasnda sigorta szlemesinden doan uyumazlklarn zm
amalanmaktadr.
Bu balamda, uluslararas uygulamalarda var olan Ombudsman Sisteminin ileyii esas alnm,
lkemizdeki hukuk sistemi ile paralellik salanmasn teminen Hukuk Usul Muhakemeleri
40
Kanununda yer alan tahkim sisteminin temel esas ve usulleri erevesinde sistem ekillendirilmitir.
ncelikle, uluslararas uygulamalar ile riski stlenen taraf asndan kararlarn belirli bir miktara
kadar balayc olmas hususu dikkate alnarak, Tahkim Komisyonu, Trkiye Sigorta Birlii (TSB)
ats altnda tekilatlandrlmtr.
Tahkim sisteminin ileyie kavumas ve uygulama alan bulmas, sigortallarn sistemin
tarafszlna olan gveninin salanmas ile mmkn olabilecektir. Bu amala, sigorta hakemlii
messesesi tasarlanm ve belirli niteliklere sahip kiilerin, Komisyona bavurarak listeye
kaydolmalar temin edilmitir.
Uyumazln zmne ilikin Komisyona yaplacak bavuruda, belirli usul ve esaslar erevesinde,
Komisyonca listeden bir hakem atanacak ve uyumazlk tamamen tarafsz olan hakem tarafndan
zlecektir. Tahkim Komisyonunun ilevinin gerek anlamda uyumazlklarn zm olmasndan
hareketle, Tahkim Komisyonuna bavuru iin ncelikle ilgili sigorta irketine ya da riski stlenen
tarafa bavurulmas ve kiinin talebinin ksmen ya da tamamen olumsuz sonulandnn belgelenmi
olmas art aranmaktadr.
Sistemin gereksiz kullanmndan kanlmas amacyla, bavuruda bulunacak sigorta ettirenler veya
sigorta szlemesinden menfaat salayan kiilerden czi bir cret alnmas tasarlanmtr.
Riski stlenen tarafla uyumazla den kiinin Tahkim Komisyonuna bavurusu, ncelikle
raportrler tarafndan incelenecek, uyumazlk konusu eksik bilgilendirme, evraklarn eksiklii, v.b.
gibi konulardan kaynaklanyorsa raportrlerin riski stlenen tarafla iletiimi ile sonulandrlacaktr.
Ancak raportrler tarafndan sonulandrlamayan bavurular Sigorta Hakemine iletilecektir.
Uyumazlklarn zm iin hakemlerin karar verme sresi drt ay ile snrlandrlmtr. Riski
stlenen taraflar asndan sisteme katlm tamamen gnlllk esasna dayanmaktadr. Uluslararas
uygulamalar ve mahkemelerin i yk dikkate alnarak, hakemin verdii kararn belirli bir miktara
kadar her iki taraf iin de kesin olmas, bu miktarn st iin Hukuk Usul Muhakemeleri Kanunu
erevesinde temyiz yoluna bavurulabilmesi ilkesi benimsenmitir.
8.5.4.3. Gvence Hesab

5684 sayl Sigortaclk Kanununun 14 nc Maddesine istinaden Trkiye Sigorta Birlii nezdinde
oluturulan Gvence Hesabna, Karayollar Motorlu Aralar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortas
(Trafik Sigortas) da dahil olmak zere muhtelif kanunlarla ihdas edilmi olan zorunlu sigortalarla
ilgili zararlarn karlanmas amacyla bavurulabilmektedir. Gvence Hesab kapsamnda yaplacak
demeler bahse konu sigortalarla saptanan geerli teminat miktarlaryla snrldr.
Hesaba;
a) Sigortalnn tespit edilememesi durumunda kiiye gelen bedensel zararlar iin,
b)Rizikonun meydana geldii tarihte geerli olan teminat tutarlar dhilinde sigortasn yaptrmam
olanlarn neden olduu bedensel zararlar iin,
c) Sigorta irketinin mal bnye zafiyeti nedeniyle srekli olarak btn branlarda ruhsatlarnn iptal
edilmesi ya da iflas halinde demekle ykml olduu madd ve bedensel zararlar iin,
41
) alnm veya gasp edilmi bir aracn kart kazada, Karayollar Trafik Kanunu uyarnca
iletenin sorumlu tutulmad hallerde, kiiye gelen bedensel zararlar iin,
d) Yeil Kart Sigortas uygulamalar iin faaliyet gsteren Trkiye Motorlu Tat Brosunca
yaplacak demeler iin,
bavurulabilir. Bakanlar Kurulu, gerekli grlen hallerde, eyaya gelecek zararlarn ksmen veya
tamamen Hesaptan karlanmasna karar vermeye yetkilidir.
Hesabn gelirleri; zorunlu sigortalar ve yeil kart sigortalar iin tahsil edilen toplam primlerin yzde
biri orannda sigorta irketlerince denecek katlma paylar ile sigorta ettirenlerden saf primlerin
yzde ikisi orannda tahsil edilecek katlma paylarndan oluur. Bakan, bu oranlar binde bee kadar
indirmeye veya tekrar kanun snrlarna kadar ykseltmeye yetkilidir.
8.5.4.4. Sigorta Bilgi ve Gzetim Merkezi
Sigorta Bilgi ve Gzetim Merkezi (SBGM), sigorta uygulamalarna ilikin gvenilir veri temin
edilebilmesi amacyla kurulmutur. Merkez, Trafik Sigortalar Bilgi ve Gzetim Merkezi
(TRAMER), Hayat Sigortas Bilgi ve Gzetim Merkezi (HAYMER), Salk Sigortas Bilgi ve
Gzetim Merkezi (SAGMER) ve Sigorta Hasar Takip ve GzetimMerkezi (HATMER) olmak zere
4 alt bilgi merkezinden olumaktadr.
Sigorta Bilgi ve Gzetim Merkezinin bileenlerinden olan TRAMERin amac, trafik sigortalarna
ilikin gvenilir istatistiklerin temini, uygulama birlii salanmas, sigorta sahtekrlklarnn
nlenmesi, sigorta sistemine olan gvenin artrlmas, tazminat demelerinin dzenli ve doru
biimde gerekletirilmesi, zorunlu sigortalarn yaptrmam motorlu ara iletenlerinin tespiti ve
sigortallk oranlarnn artrlmasn salamaktr.
Hayat Sigortas Bilgi ve Gzetim Merkezi (HAYMER), hayat ve kaza branlar ile ilgili olarak
sunulan sigorta rnlerine ait istatistiklerin en doru ve gvenilir biimde oluturulmas, kamu
gzetim ve denetiminin etkinliinin artrlmas amacyla kurulmutur.
Salk Sigortas Bilgi ve Gzetim Merkezi (SAGMER), salk ve hastalk branlarna ilikin olarak
sunulan sigorta rnlerine ait istatistiklerin en doru ve gvenilir biimde oluturulmas, kamu
gzetim ve denetiminin etkinliinin artrlmas amacyla kurulmutur.
Sigorta Hasar Takip ve Gzetim Merkezi (HATMER), sigorta branlar ile ilgili hasar faaliyetlerine
ilikin verilerin tek bir merkezde toplanarak etkin hasar ynetiminin salanmasn amalamaktadr.
8.5.4.5. Sigortaclk Eitim Merkezi
Sigortaclk Eitim Merkezi, sigorta sektrne ynelik mesleki nitelik tayan eitim ve snav
organizasyonlarnn tek bir at altnda yrtlmesi amacyla kurulmutur.
Trk Sigortaclk Sektrnn eitim ve snav ihtiyalarnn egdmnn salanmas grevini
stlenen Sigortaclk Eitim Merkezi, lkemiz sigortaclk sektr insan kaynaklarnn kalitesini
42
ykseltmek ve sigortaclkla ilgili nemli gelimelerin eitim faaliyetlerine yansmasn salayarak

Trk Sigortaclk Sektrnn hizmet ve eitim kalitesini st dzeye tamay hedeflemektedir.
Sigortaclk Eitim Merkezi (SEGEM), 2008 ylnda Hazine Mstearlnn bal bulunduu
Bakanlk tarafndan, Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii (TOBB) ile Trkiye Sigorta Birliinin
(TSB) finansal destei ile Trkiye Sigorta Birlii bnyesinde tzel kiilii haiz bir meslek kuruluu
olarak kurulmutur. SEGEMin temel amac, sigortaclk sektrne ynelik mesleki eitim ve snav
organizasyonlarnn tek bir at altnda egdm halinde yrtlmesidir.
Merkezin yaps, kurulu ve faaliyetleri 01/06/2008 tarihli ve 26893 sayl Resmi Gazetede
yaymlanan Sigortaclk Eitim Merkezi Ynetmelii ile dzenlenmitir.
Avrupa Birliine uyum yasalar ile birlikte nemli bir deiim srecine giren Trk sigorta sektr,
bu srete, yeni mevzuatn uygulanmasna ve sektrde istihdam edileceklerin standardizasyonuna
ynelik ciddi bir eitime ihtiya duymutur. almalarn bu ihtiya dorultusunda yrten
SEGEMin temel grevleri unlardr:
-
Sigortaclk alanndaki eitim ihtiyalarnn belirlenmesine ynelik aratrmalar yaplmas,

Sigortaclk alannda mevcut eitim programlarnn gelitirilmesine ve etkinliine katk
salanmas,
Yurt ii ve dndan gelen eitim talepleri ile uluslararas anlamalar erevesindeki eitim
taleplerinin egdmnn salanmas,
Sigortaclkla ilgili mesleki nitelik tayan snavlarn tarafsz olarak uygulanmas ve
deerlendirilmesine ilikin tedbirlerin alnmas,
Snavlarn, ilgili mevzuatlarda belirlenmi olan snav dzenleme kurullarnca alnacak
kararlar uyarnca yaplmasna ynelik gerekli hazrlklarn yaplmas, snav uygulamalarnda
birlikteliin salanmas ve snavlara ilikin Mstearlka yetki verilen dier i ve ilemlerin
yrtlmesi,
Sigortaclk sektrne nitelikli eleman istihdamna katkda bulunulmas,
Sigortaclk alanndaki eitim faaliyetlerine ilikin olarak konferans, seminer, eitim
programlar dzenlenmesi; kitap, dergi ve brorler yaynlanmas,
Yurt iindeki ve dndaki ilgili kurulularla sigortaclk alanndaki eitim faaliyetlerine
ilikin olarak ibirlii yaplmas,
Sigorta ve risk bilincinin toplum geneline yaylmas ve sigortacln ayr bir uzmanlk alan
olarak benimsenmesinin salanmas.
8.5.4.6. Emeklilik Gzetim Merkezi

Emeklilik Gzetim Merkezi A.. (EGM), Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatrm Sistemi Kanunu ve
ilgili mevzuat uyarnca merkezi stanbul'da olmak zere 10 Temmuz 2003 tarihinde kurulmutur.
Bireysel emeklilik sisteminin gvenli ve etkin bir ekilde iletilmesini salamak, katlmclarn hak
ve menfaatlerini korumak amacyla hem denetleyici kamu otoritelerinin (Hazine Mstearl ve
SPK) karar almasna yardmc olacak verileri hazrlamak hem de kamuoyuna salkl bilgi aktarm
iin gerekli verileri salamak iin grevlendirilen EGM' nin kurucu hissedarlar, A grubu hisse ile
Hazine Mstearl ve B grubu hisseler ile sistemde faaliyet gsteren 10 adet emeklilik irketidir.
43
Bireysel emeklilik sisteminde faaliyetlerin gven ierisinde devamn salamak, katlmclarn hak ve
menfaatlerini azami dzeyde korumak, sorunlarn ivedi olarak belirlenmesine ve mdahalede
bulunulmasna olanak salamak, gerekli verilerin ve bilgilerin oluturulmas ve saklanmas
faaliyetlerinde bulunmak ile grevli EGM; bireysel emeklilik sisteminin baarl bir ekilde ilemesi
ve kamunun gzetim ve denetim sorumluluunu etkin bir ekilde yerine getirmesi asndan ok
nemli bir ilevi yerine getirmektedir.
8.5.4.7. Trkiye Motorlu Tat Brosu
Yurt dnda geerli sigorta belgeleri dzenlemek ve bu kapsamda sebep olunan hasarlar karlamak,
lkemizde geerli bulunan sigorta szlemeleri kapsamnda Yeil Kart sigortas bulunan yabanc
plakal aralarn sebep olduu hasarlarn zmlenip giderimini salamak amacyla, 28.06.2008 gn
ve 26920 sayl Resmi Gazete'de yaymlanan Trkiye Motorlu Tat Brosu'nun alma Usul ve
Esaslar Hakknda Ynetmelik erevesinde ve Sigortaclk Kanununun 24 nc Maddesine
dayanlarak kurulmutur.
Trkiye Motorlu Tatlar Brosunun Grevleri;

yelerinin katlm ile sigorta veya reasrans havuzlar tesis etmek ve bu havuzlar ynetmek,
yelerince dzenlenen yeil kart belgeleri erevesinde yelerine garantr olmak,
yeleri tarafndan uygulanmak zere sigorta tarifeleri hazrlamaktr.
TMTB, geerli bir Yeil Kartn bulunmas koulu ile yabanc plakal motorlu aralarn iletenleri
bakmndan, nc ahs sorumluluk sigortacs grevini stlenmektedir. Bu nedenle, yabanc
plakal aralarn Trkiyede kartklar trafik kazalarndan doan tazminat istemleri, TMTBye
bildirilir ve meydana gelen zarar Trkiyede geerli olan zorunlu sorumluluk sigortas kapsamnda
deerlendirilerek giderilir.
Trkiye Yeil Kart Reasrans Havuzu ise, oluumu daha nceki yllara uzanan ancak bir
organizasyon olarak 1 Ocak 1953 tarihinde almaya balayan Uluslararas Motorlu Tat Mali
Sorumluluk Sigortas (bilinen adyla, Yeil Kart) Sistemi; lkeleri dna kan srclerle, bu
srclerin yabanc memleketlerde tatlaryla zarar verdikleri nc ahslara ift ynl bir
kolaylk salamak amacyla dnlm ve meydana getirilmitir.
Trkiye Motorlu Tat Brosu, yurt dnda vuku bulan kazalarda Trkiye Yeil Kart Havuzu nam ve
hesabna hareket ettiinden; yabanc Tedvir Brolarnca tedvir olunan hasarlara ilikin tazminatlar
yurt dna denmek zere Pool adna, Pooln ve ayn zamanda Bronun yeleri olan Sigorta
irketlerinden talep etmektedir.
8.5.4.8. Tarm Sigortalar Havuzu
lkemizde de tarm sektrn tehdit eden risklerin teminat altna alnabilmesi amacyla bir sigorta
mekanizmasnn devreye sokulmas dnlm ve bu amala 14/06/2005 tarihli 5363 sayl "Tarm
Sigortalar Kanunu" karlmtr. Sz konusu kanuna gre, kanun kapsamna alnan riskler ile ilgili
olarak yaplacak sigorta szlemelerinde standardn salanmas, riskin en iyi koullarda transferi iin
44
uygun ortam oluturulmas, oluacak hasarlarda tazminatn tek merkezden denmesi ve tarm
sigortalarnn gelitirilmesi, yaygnlatrlmas amacna ynelik olmak zere bir sigorta havuzu
kurulmutur.
Bu havuza ilikin tm i ve ilemler, bu havuza katlan sigorta irketlerinin eit hisselerle ortak
olduklar Tarm Sigortalar Havuz letmesi A.. (TARSM A..) tarafndan yrtlmektedir.
Sigorta irketleri polieleri kendi adlarna dzenlemekte, ancak riskin ve primin tamamn Havuza
devretmekte, ihtiyari olarak da Havuzda oluan riskten pay alabilmektedir.
Devlet, bu Kanun kapsamnda yaplacak sigorta szlemelerine mnhasr olarak ifti adna sigorta
primine destek salamaktadr. Devlet prim desteinin miktar her yl iin rn, risk, blge ve iletme
lekleri itibariyle, Bakanlar Kurulu kararyla belirlenmektedir. Prim desteinin yan sra Devlet
ayrca hasar fazlas destei de salamaktadr.
8.5.5. Dier lgili Kurulular
Sektrde, ayrca faaliyette bulunan dernekler ve vakflar da (Trk Sigorta Enstits Vakf, Trk
Loydu Vakf, Sigorta Tatbikatlar Dernei, Sigorta Acenteleri Dernekleri, Sigorta Brokerleri
Dernei, Gen Sigortaclar Dernei, Sigorta Eksperleri Dernei, Sigorta Hukuku Trk Dernei)
bulunmaktadr.
BLM 9. SGORTAYA LKN BAZI TEKNK TERMLER7
ABONMAN POLE: Emtiann deer ve miktarnn yl iinde dnemsel deiiklikler gsterdii
durumlarda uygulanan polielerdir. Bylece sigortalya tam korunma ve prim tasarrufu imkan salar.
ACENTE: Sigorta irketine bal olarak mesleki faaliyette bulunan, yetki ve sorumluluklar, yasa,
ynetmelikler ve szleme ile belirlenmi sigorta aracsdr.
AKTER: Yatrmlar, sigorta primi, karlklar gibi sigortaclkla ilgili teknik ve finansal konularda,
olaslk hesaplar ve istatistik alannda uzman olan yetkili kiidir.
ALTERNATF RSK TRANSFER SSTEM: Gerekleebilecek risklerin klasik sigorta
sisteminden farkl bir yolla temin edilmesidir. Bu yntem, bal bir sigorta irketi kurmak olabildii
gibi, eitli mali aralar kullanlarak da yaplabilmektedir.
ARACI: Sigorta ve reasrans ilemlerinde, sigorta veya reasrans irketi adna, ilgili mevzuata gre
belirlenmi ileri yapmaya yasal olarak yetkili nc kiiyi ifade etmektedir. Sigortal ile sigorta
irketi arsnda sigorta acentesi veya sigorta aracs; sedan irket ile reasrr arasnda ise reasrans
aracs olan kiiler bu tanma girerler.
Kaynak: SEGEM Ders Notlar ve Milli Reasrans T.A.. Aklamal Sigorta ve Reasrans Terimleri Szl.
45
AKIN SGORTA: Polie sigorta bedelinin sigorta konusunun gerek deerinin zerinde olmas
durumudur. Sigorta bedeli, eitli sebepler dolaysyla gerek deerinin zerinde beyan
edilebilmektedir ancak sigortac sigorta konusunun gerek deerini demek durumunda olduundan,
sigortal olmas gerekenden fazla prim demi olmaktadr.
BALI SGORTA RKET: Byk lekli irketlerin, kendi sigorta ihtiyalarn, kendilerine ait
sigorta irketi kanalyla teminat altna alma dncesinden domu sigorta irketidir. Baz
durumlarda birden fazla byk ticari grup tarafndan da kurulabilmektedir.
BANKASRANS: Bankalarn ve benzer finansal kurulularn sigortaclk faaliyetlerinde bulunmas
durumudur. Bankalar ve dier finans kurulular kurmu veya alm olduklar sigorta irketlerinin
faaliyetleri kapsamnda dorudan sat yaparak sigorta piyasasndaki rekabete farkl bir boyut
getirmilerdir.
BRAN: Bu terim, Yangn, Kaza, Nakliyat, Hayat gibi sigorta dallarnn yan sra bir sigorta veya
reasrans irketinin belirli bir blgede yada lkede faaliyet gsteren brosunu ifade etmekte
kullanlmaktadr.
BROKER: Mterilerinin sigorta ihtiyalarna ynelik olarak onlara tavsiyede bulunmak, onlar
adna sigorta irketiyle grmeler yapmak, hasarn belirlenmesinde sigortal adna hareket etmek ve
yetkili olduu branlarda sigorta irketi adna polie dzenlemek, prim toplamak gibi hizmetler
salayan, yetki ve sorumluluklar yasa ile belirlenmi sigorta aracsdr.
BTN TEHLKELER: Birok branta uygulanan ve sigortalnn alabilecei en geni teminat
biimidir. Teminatn ad Btn Tehlikeler olmasna ramen, karlalabilecek btn tehlikelere
kar koruma salayan bir teminat deildir. Bu tip polieler, kiilerin artan sigorta ihtiyalarna cevap
vermek zere oluturulmu, nispeten yeni rnlerdir. Polienin, istisnalar blmnde, hangi
tehlikelere kar koruma salamad tek tek saylr ve bu istisnalarn dnda kalan tm tehlikelerin
teminat altnda olduu belirtilir. Bu zelliinden dolay bu polieler, Btn Tehlikeler (All Risks)
poliesi olarak adlandrlmaktadr.
BYK SAYILAR KANUNU: Homojen yapda bir risk grubunda risk says arttka genel olaslk
yzdelerine ya da beklenen sonuca daha fazla yaklalacan ifade eden ve zellikle hasarlarda nem
tayan bir matematik prensibidir.
CORAF SINIRLAR: Sigorta poliesinin yrrlkte olduu corafi alandr. rnein, bir tekne
poliesindeki "Sefer Sahas" veya "Faaliyet Alan" gibi terimler, o tekne poliesinin ancak o
alanlarda meydana gelebilecek hasarlar iin yrrlkte olduu anlamna gelmektedir.
FTE SGORTA: Birden fazla sigorta irketinin, her birinin bir dierinden bamsz olarak ayn
dnemlerde ayn nite riski sigortalamas durumudur.
DAVA VE SAY MASFARLARI: Nakliyat Sigortalarnda teminat kapsamndaki tehlikelerden
herhangi biri nedeniyle sigorta konusuna gelebilecek zya ve hasar nlemek ya da azaltmak amacyla
sigortal veya onun adna yetkili kiiler tarafndan makul llerde yaplan harcamalardr ve sigorta
teminat kapsamndadr.
46
DORUDAN HASAR: Yangn, frtna, trafik kazas, geminin karaya oturmas gibi tehlikelerin
dorudan doruya neden olduu maddi, fiziki hasar ifade etmek iin kullanlmaktadr. Bu tr
hasarlar Mal Sigortalar polieleriyle temin edilebilmektedir.
DOLAYLI HASAR: Sigorta kapsamnda olan herhangi bir tehlikenin neden olduu fiziki hasara
bal olarak ortaya kan mali nitelikte hasardr. rnein, bir iyerinin sahibine getiri salayan ticari
faaliyetin kan bir yangn nedeniyle durmasna bal olarak ortaya kan mali kayplar dolayl
hasardr.
EK PRM: Teminatn genilemesi, riskin nitelik veya nicelik olarak artmas, sigorta dneminin
uzamas veya polie priminin ayarlanabilir olmas durumunda sigortac tarafndan yaplan ilave prim
yklemesidir.
EKSK SGORTA: Sigorta bedelinin sigorta konusunun gerek deerinin altnda olmasdr. Eksik
Sigorta durumunda sigortal Tazminat Prensibinden yeterince faydalanamamaktadr.
EKSPER: Sigorta kapsamnda olan rizikonun gereklemesi halinde, hasarn nedeni, nitelii ve
boyutlarn tespit eden gerek ya da tzel kiidir.
EKSPERTZ: Sigorta konusunun ya da sigorta edilecek olan riskin yeterli bilgi birikimine sahip
uzman kiiler tarafndan her ynden aratrlp incelenmesi ilemidir. Bu ilem, sz konusu riskin
sigorta edilebilirlii ve edildii takdirde teminat artlarnn ve priminin ne olaca konusunda da bir
bilgi kaynadr. Ayn zamanda, bir hasar meydana gelmesi durumunda hasarn nedenlerinin ve
hasarl sigorta konusunun aratrlp incelenerek, hasarn denmesi veya reddi konusunda ya da hasar
miktar konusunda da bilgi edinilmesidir.
EMEKLLK PLANI: Herhangi bir sosyal gvencesi olan ya da olmayan, herhangi bir ite alan
yada almayan herkesin yaralanabilecei ve emekli olmasn belirli artlara bal olarak salayan
zel bir plandr.
ENTEGRAL MUAFYET: Sigorta dnemi ierisinde meydana gelen ve belli bir miktarn altnda
kalan hasarn, sigortal tarafndan; hasarn bu miktar amas durumunda ise, tamamnn sigorta
irketi tarafndan denmesini ngren muafiyet uygulamasdr. Sigorta bedelinin belli bir yzdesi
veya maktu olarak belirlenebilir.
FERD KAZA SGORTASI: Kiinin polie kapsamnda tanmlanan bir kaza sebebiyle lm,
srekli ya da geici olarak i grme yeteneini kaybetmesi durumunda toplu bir para ya da
belirlenmi azami bir sre boyunca dzenli olarak gelir eklinde tazmin edilmesini salayan ve
genellikle yllk olarak dzenlenen polielerdir. Bu polieler kazaya bal olarak sigortalnn yapmak
durumunda olduu tedavi harcamalarn da temin ederler.
FNANSAL REASRANS: Geleneksel reasrans kapasitesi ve tekniklerinin, eitli nedenlere bal
olarak yetersiz kalmas sebebiyle ortaya kan Finansal Reasrans, reasrrn kendisine sedan irket
tarafndan denmi olan prim ve elde etmi olduu yatrm gelirleriyle birlikte, belli artlara bal
olarak, Sedan irket tarafndan denecek hasar finanse etmesidir.
FYAT: Sigorta veya reasrans teminatna karlk olarak denecek primin hesaplanmasnda esas
alnan ve oran olarak ifade edilen bir terimdir. Fiyatn sigorta bedeline veya teminata uygulanmasyla
prim miktar bulunmaktadr.
47
FZK TEHLKE: Sigorta konusu eye ait, hasar meydana getirmeye veya hasarn iddetini
arttrmas ihtimalini etkileyen yapsal ya da ilevsel zelliklerdir. rnein, Yangn Sigortalarnda
ahap bir binann betonarme bir binaya gre fiziki tehlikesi daha yksektir.
FLOTAN POLE: Yangn, Mhendislik, Hrszlk gibi mal sigortalarnda, balangta belirlenen
bir global bedelden hareketle, bu tutar sona erene kadar tamalara gvence salayan bir polie
trdr.
GELR KORUMA SGORTASI: Ferdi Kaza, Daimi Salk ve Hayat Sigortalarnda sz konusu
olan ve sigortalnn, lm, iini geici veya srekli yapamayacak ekilde sakatlanmas veya
hastalanmas halinde ailenin uram olduu gelir kaybn belli oranda telafi eden poliedir.
GELR SGORTASI: Kiiye tek bir seferde veya taksitler halinde demi olduu prim karlnda
belli bir sre ya da hayat boyunca belirli periyotlarla gelir salayan bir sigortadr. Klasik anlamda bir
hayat sigortas olarak kabul edilmez.
GENEL GDERLER: Herhangi bir brana zg olmayan, sigorta irketinin gnlk faaliyetlerini
yrtmesi srasnda katlanmak zorunda olduu personel giderleri ya da iyeri kiras gibi masraflardr.
GEREK TAM HASAR: Sigorta konusu olan eyin, sigorta teminat kapsamndaki tehlikelerden
birinin gereklemesi sonucu tamamen kullanlamaz ve onarlamaz hale gelmesi durumudur. Bu
durumda, sigorta irketinin azami sorumluluu, sigorta poliesi zerinde yazan miktar kadardr. Bir
binann tamamnn veya kullanlamayacak derecede tamamna yakn ksmnn yanmas veya
depremde yklmas, bir geminin batmas gerek tam hasar rnekleridir.
GEREKLEEN HASAR: Belli bir hesap yl ierisinde denen hasar ile devre sonu ayrlan
muallk hasar karl toplamndan, bir nceki hesap ylndan devreden muallk hasar karl
rakamnn dlmesiyle elde edilen rakam ifade eder.
GRUP SGORTASI: Genellikle Hayat, Salk ve Ferdi Kaza Sigortalarnda kullanlan bir
sigortalama yntemidir. Hayat ve sal sigorta konusu olan birden fazla kiinin, bir ana szleme
ya da her biri iin mstakil olarak dzenlenmi szlemeler kapsamnda temin edilmesi durumunu
ifade etmektedir.
HALEFYET: Sigortann genel prensiplerinden olup, sigortacnn, sigorta konusunun urad
zarardan tr sigortalya demede bulunmasn takiben, yapt deme orannda sigortalnn yerine
gemesini ve onun btn haklarn devralmasn ngrr.
HASAR: Herhangi bir mala, eyaya verilen fiziki zarar veya kiinin gerek bedeni, gerekse manevi
zararn ifade etmek iin kullanlr.
HASAR DOSYASI: Hasarn sigortac tarafndan deerlendirilmesi ve kabul edildii takdirde tasfiye
edilmesi srecinde hazrlanmas gerekli olan, hasara ilikin tm ayrntlar ieren dokmanlarn ve
ilgili taraflar arasnda yaplan tm yazmalarn bulunduu dosyadr.
HASAR KARILII: Sigorta veya reasrans irketlerinin henz denmemi hasarlar ile meydana
gelmi ancak henz sigorta veya reasrans irketinin bilgisi dahilinde olmayan hasarlar iin ayrm
olduklar karlklardr.
48
HASAR MASRAFLARI: Hasar meydana geldikten sonra hasarn aratrlmas, tasfiyesi, taraflar
arasnda anlamazlk kt takdirde hakem ya da mahkeme iin yaplan harcamalarn btndr.
HASARI NLEME: Meydana gelmesi muhtemel hasarn nedenlerini aratrarak, bu nedenleri
ortadan kaldrmak zere sigortalya tavsiyelerde bulunmak, bilgi ve donanm salamak ve sigorta
poliesine, tedbir ngren baz artlar ilave etmek gibi sigortac tarafndan alnan tedbirlerin tm
hasar nleme faaliyetleridir.
HASAR/PRM ORANI: denmi ve muallk hasarlar toplamnn kazanlm prime olan orandr.
Ancak, hasar prim oran hesaplanrken, bir nceki ylda ayrlm prim rezervi ve bir nceki yl
muallk hasarlar da hesaba katlmaktadr.
HASARSIZLIK NDRM: Tamamlanm bir yllk sigorta dnemi iinde hasar meydana
gelmemesi halinde, yeni yl priminden yaplan indirimi ifade eden ve zellikle Kasko Sigortalarnda
kullanlan terimdir.
HAYAT SGORTASI: Sigortann yrrle giri tarihinden itibaren kiiyi polie trne gre vefat,
hayatta kalma, maluliyet veya kritik hastalklar gibi byk risklere kar gvence altna alan; birikim
priminin alnd durumlarda primleri yatrma ynlendirerek, sigorta sresi sonunda toplu para ya da
emeklilik hakk tanyan sigortadr.
HESAP/MUHASEBE YILI: Sigorta poliesinin yrrle girdii tarih gz nne alnmakszn, o
polieye ilikin tahakkuk eden primin hesaba kaydedildii takvim yldr. Bir hesap yl ierisinde,
balang tarihleri farkl olan polielere ait primler olabilmektedir. rnein, bir yldan uzun sren
sigortalarda, risk devam ettii srece prim tahakkuk etmekte; bu primler, balang tarihleri eski olan
polielere ait olmakla birlikte, iinde bulunan hesap yl kapsamnda deerlendirilmektedir.
HUKUKSAL KORUMA SGORTASI: Sigortalnn nc ahslara kar veya nc ahslarn
sigortalya kar am olduklar hukuk davalarnda, sigortalnn ilgili dava ile ilgili yapmak
mecburiyetinde olduu tm masraflarn temin edildii sigortadr.
HKM TAM HASAR: Sigorta teminat kapsamndaki tehlikelerden birinin gereklemesi sonucu,
hasar nlemek iin yaplacak masrafn, kurtarlacak deeri amas veya sigorta konusu olan eyin
tahmini tamir masrafnn, ekonomik maliyet snrn gemesi hallerinde hkmi tam hasar durumu sz
konusu olmaktadr. Genellikle nakliyat sigortalarnda sz konusudur.
BRANAME: Hasar sonucunda sigortacnn sigorta szlemesinden doan borcunu yerine
getirdikten sonra sigortaldan ald ve sigortacnn sigortalya baka borcunun olmadn belirten
belgedir.
LK ATE POLES: Maln veya tesisin toplam deeri yerine sigortal ve sigortacnn aralarnda
belirledikleri bir deer zerinden sigortalanmasdr. Bu durumda, sigortacnn azami sorumluluu
poliede belirtilen deer kadar olup, bu deerin zerindeki hasarlar sigortacnn sorumluluuna
girmez.
49
KABUL: Bir riskin sigorta edilmek zere sigortac tarafndan kabul edilmesidir. Sigortac,
kendisine teklif edilen riski kabul veya reddetme konusunda tamamen serbesttir.
YILI: Polienin dzenlendii yldr. Sigorta muhasebesi bakmndan nem tamaktadr. Bu
polieye ilikin primlerin takip eden yl iinde de (bir yldan uzun vadeli inaat polielerinde prim
demesi, inaat devam ettii srece rnein 10 yl srebilmektedir) sigortacya denmi olmas, i
yl hesab asndan bir fark oluturmaz ve polienin dzenlenmi olduu yla gre hesaba alnrlar.
Ayn ekilde, bu polieye ilikin yaplan hasar demeleri de, aradan geen sre ne kadar uzun olursa
olsun, polienin dzenlenmi olduu yla gre muhasebeletirilir.
VEREN SORUMLULUK SGORTASI: verenlerin, i yerindeki faaliyetleri kapsamnda
meydana gelebilecek lm, yaralanma, meslek hastal ve benzer olaylar nedeniyle, kendilerine bir
szleme ile bal olarak alan kiilere kar, sigorta sresi iinde doabilecek yasal
sorumluluklarn teminat altna alana sigortadr.
Y NYET: Bir sigorta szlemesinin taraflar, sigortac ile sigortaldr. Sigorta irketi, sigorta
edilecek olan mal, hayat veya sorumluluk konusu olan ey ile ilgili hibir bilgiye sahip deildir ve
kar tarafn vermi olduu bilgiye gvenmek durumundadr. Dier taraftan, menfaatini sigorta
ettirmek zere teklif formunu doldurmakta olan kii de, kendi ihtiyalarna ynelik rn belirlemede
sigortacnn vermi olduu teknik bilgiye gvenmek durumundadr. Sigorta szlemesinin
oluturulmas aamasnda her iki taraf iin de sz konusu olan ortak nokta, tamamen kar tarafn
vermi olduu bilgiye gvenmek durumunda olmalardr. Taraflardan birinin iyi niyetli olmamas
nedeniyle kar tarafa gerek olmayan bilgi vermesi, kar taraf yanltmak ve istemedii bir
szlemeye girmesine neden olmaktr ve iyi niyet prensibinin ihlali, kar tarafa szlemenin feshi
hakkn vermektedir.
KAR KAYBI SGORTASI: Bir iletmenin gerekleen bir riziko sonucu yoksun kald kar ve
yapt baz ek masraflar teminat altna alan sigorta trdr.
KARA PARA AKLAMA: eitli faaliyetlerle yasa d yollardan kazanlm parann nereden ve
nasl kazanldnn gizlenerek yasal sisteme aktarlmas srecini ifade eden terimdir.
KATASTROFK TAHVL: Sermaye piyasalar tarafndan gelitirilmi ve katastrofik nitelikteki
risklerin yatrmclar tarafndan teminat altna alnmas esasna dayanan alternatif bir risk transfer
yntemidir.
KISM HASAR: Sigorta konusu olan varln ekonomik deerini tamamen kaybetmeyecek derecede
hasarlanmas durumudur. Sigorta konusu olan varln ksmen hasarlamas durumunda dahi, tamir
ve dier masraflar toplamnn sigorta bedeline gre yksek bir oran tutmas, dier bir deyile tamirin
ekonomik olmamas halinde hkmi tam hasar zmne gidilebilir. Buna gre, bir hasarn ksmi
nitelikte olup olmadn belirleyen faktr, tamir bedelinin sigorta irketi asndan ekonomik
olmasdr.
KISM SGORTA: Sigorta edilen menfaatin toplam deerine kadar muhtelif tarihlerde birden ok
sigorta irketine sigorta edilmesidir. irketler mukavele tarihlerine gre sorumludurlar.
50
KIYMET SGORTASI: Sigortalnn kendine ait ya da tanmas veya saklanmas iin kendine
emanet edilen para, ek, tahvil hisse senedi ve her trl deerli kadn, hrszlk ve poliede
belirtilen dier tehlikelere kar temin edildii sigortadr.
KLOZ: Polienin bir blm veya polieye ekli zel arttr ve taraflar arasndaki szlemenin gerek
snrlarn belirlemek amacyla kullanlmaktadr.
KOMSYON: Sigorta irketlerinin prim retimi bata olmak zere, sigortaclk ile ilgili
faaliyetlerinde irket adna i yapan sigorta araclarna dedii belli orandaki para miktardr. Bu
oran, sigorta aracsnn dzenledii veya dzenlenmesine araclk ettii polie toplam priminin belli
bir yzdesidir. Her bir sigorta bran iin ayr olmak zere, farkl kademelerdeki sigorta araclarna
deiik yzdelerde komisyonlar denmektedir. Sigorta irketi ile reasrans irketi arasndaki ilikide
araclk eden reasrans aracs kii ve kurululara da bir komisyon denmektedir ve buna reasrans
komisyonu denilmektedir.
KRED SGORTALARI: Satcnn, mterilerinin iflas ya da deme gl iine dmeleri
sonucu borlarn deyememeleri nedeniyle urayabilecei mali kayplar temin eden sigorta trdr.
LEHTAR: Sigortadan faydalanan kiidir. Sigorta szlemesine dorudan taraf olabildii gibi, sigorta
ettiren konumundaki dier bir kimsenin yapm olduu szleme ile de sigortadan dorudan veya
dolayl olarak yararlanma konumunu elde edebilir.
LTUF DEMES (EX GRATIA): Sigorta irketinin teminata girmeyen ya da teminat
kapsamnda olup olmad tartmal hasarlarda yapt demedir. Ltuf demesi hasarn tamam
veya bir ksm iin yaplabilir. Sigorta irketinin, kendi sigortallar ile iinde bulunduu iyi
ilikilerini veya ticari itibarn koruma dncesi, ltuf demesinin nedenleri arasnda gsterilebilir.
Bu tr demelerin nemli bir sonucu, rcu imknn ortadan kaldrmasdr.
MAL SGORTASI: Bir kiinin mlkiyetinde veya sorumluluundaki, fiziki nitelie sahip olan her
trl tanr ve tanmazn, ilgili sigorta brannda temin edilmi risklere bal olarak, sz konusu
olan fiziki hasarna kar teminat veren ve balca zellii sigorta konusunun maddi hasara urama
olasl olan sigortalardr.
MESLEK SORUMLULUK SGORTASI: eitli meslek sahiplerinin mesleklerini icra ederken
verebilecekleri zarardan doabilecek sorumluluu temin eden nc ahs Sorumluluk Sigortas
trdr.
MEYDANA GELM ANCAK BLDRLMEM HASAR (IBNR): Sigorta muhasebesi
asndan olduka nemli bir kavramdr. Belli bir dnem, genellikle hesap dneminin sonunda,
sigorta irketinin portfynde bulunan branlar itibariyle meydana gelmi bir takm hasarlar sz
konusu olmakta, ancak bu hasarlarn varl ve maliyeti konusunda sigorta irketinin herhangi bir
bilgisi bulunmamaktadr. Bu tr hasarlar, "meydana gelmi ancak bildirilmemi" hasarlar olarak
adlandrlr ve sigorta irketi tarafndan, bu hasarlar iin belli bir rezerv ayrlr.
MORAL TEHLKE: Sigortalnn tutum ve alkanlklar ile ilgili risk kavramdr. Sigorta konusu
olan ey zerinde, sigorta edilebilir menfaate sahip kii veya nc ahslarla balantl olarak, ilgili
51
riskin hasar meydana getirme veya hasarn iddetini arttrma ihtimalini etkileyen bir durum veya
davran biimidir. Hasarn meydana gelmesini nleme veya hasarn maliyetini azaltma konusunda
gsterilen ihtimam eksiklii veya nceki devrelerdeki hasar taleplerinin adet ve miktar olarak
fazlal, moral tehlikenin yksekliine rnek olarak verilebilir.
MORBDTE: Belirli bir nfustaki hasta saysnn, toplam nfusa orandr.
MORTALTE TABLOLARI: Belirli bir nfus topluluunun gzlem altnda tutulmas sonucunda
oluturulan, yaama ve lm istatistiklerine gre elde edilen sonulardan, her bir yata bir yl
ierisinde hayatta kalacak ve lecek kiilerin saysnn ngrld tablolara denir.
MOTORLU ARA NC AHIS SORUMULULUK SGORTASI: Motorlu ara
sigortalarnda sigortalnn sadece nc ahslara kar bedeni yaralanma ve lm riskleri itibariyle
doabilecek sorumluluklarn temin eden dar kapsaml polielerdir.
MUALLK HASAR: Meydana gelmi ve sigorta irketi tarafndan bilinen bir hasara ilikin olarak,
ileride denmesi muhtemel hasar demesidir ve bu muhtemel deme iin ayrlan miktara da muallk
hasar rezervi denir.
MUTABAKATLI DEER: Sigorta szlemesinin taraflar olan sigortal ile sigortac tarafndan
zerinde mutabk kalnm ve tam hasar halinde sigortalya denecek olan bedeldir. Mutabakatl
deer, sigorta poliesi dzenlendii srada belirlenmekte, polie sresi ierisinde meydana
gelebilecek piyasa dalgalanmalarndan etkilenmemektedir. Tam hasar halinde sigortalya denecek
olan bedelin balangta belirlenmi olmas, olas baz sigorta sahtekrlklarnn da nne
gemektedir. Mutabakatl polie, tekne ve nakliyat sigortalarnda sk olarak kullanlmaktadr.
MCBR SEBEP: nsan iradesi, gc ve mdahalesiyle nne geilemeyen, deprem, yldrm,
kasrga gibi doal afetler mcbir sebep olarak adlandrlmaktadr ve sorumluluk hukuku asndan
nem tamaktadr.
MHENDSLK SGORTASI: eitli makine ve tesisler iin vin, asansr, elektrik donanm,
bilgisayar gibi aralarn sigorta gvencesi altna alnmasn salayan sigorta trdr.
MTEREK AVARYA: Gemi ve yk birlikte tehdit eden bir tehlikeden onlar korumak amacyla,
makul bir hareket tarznda olmak kaydyla, bilerek bir fedakrlk yaplmas veya bir masrafa
katlanlmas durumunda Mterek Avarya hareketi sz konusudur ve bu nitelikte bir hareketin
dorudan doruya sonucu olan zarar veya masraflar Mterek Avarya'dr. Mterek Avarya
kapsamna giren zarar ve masraflar, gemi, yk ve navlun sahipleri arasnda paylatrlr ve bu ileme
dispe (adjustment) denir.
MTEREK SEBEP: Birbirlerinden bamsz olarak ortaya kan ve hasarn oluumuna ayr ayr
katkda bulunan sebeplerdir. Devam etmekte olan bir frtna ve bu frtna srasnda tamamen baka bir
nedenle balayan yangn, bir hasarn mterek sebebi olabilirler.
MTEREK SGORTA (KOASRANS): Bir menfaatin birden ok sigortac tarafndan ayn
zamanda ve ayn rizikolara kar sigortalanmasdr. Ancak yaplan tm sigorta szlemelerinin
52
sigorta bedellerinin toplam, sigorta deerini aamaz, aan ksm ise geersizdir. Bu durumda,
sigortaclardan her biri sigorta bedellerinin toplamna nazaran sigorta ettii bedel nispetinde sorumlu
olur.
NAKLYAT SGORTALARI: Yk ve Tekne Sigortalar, Navlun Sigortalar, Kymet Sigortalar
gibi birok sigorta teminatn kapsayan sigortalardr.
NAVLUN: Deniz yoluyla tama cretidir.
DENEN HASAR: Sigorta irketi tarafndan kabul edilmi hasar talebine ilikin olarak, sigorta
irketi tarafndan yaplan hasar demesini ifade etmektedir. denen hasar, hasarn tamamen tasfiye
edildii anlamna gelmemektedir. Ayn hasar ile ilgili olarak, sigorta irketi tarafndan muallk hasar
karl da ayrlabilmektedir. Bunun yan sra, bu terim belli bir dnem itibariyle tasfiyesi yaplm
hasarlar ifade etmek iin de kullanlmaktadr
ZEL RSKLER: Snrl sayda bireyi etkileyen mnferit olaylar biiminde ortaya kan risklerdir.
ZEL ARTLAR: zel artlar, sigortac ve sigortalnn zerinde anlat ve sigortalnn karlar
dikkate alnarak genel artlara eklenen koullardr. zel artlarn 6102 Sayl Trk Ticaret
Kanununun emredici hkmlerine ve sigortalnn aleyhine olmamas gerekmektedir. zel artlardaki
ama, sigortalnn veya sigorta edilen menfaatin durumuna ve risklere gre ihtiyalara cevap
verebilmektir.
PAKET POLE: Deiik branlara ilikin tehlikeleri, tek bir sigorta teminat kapsamna alana
polie trdr. rnein, Konut Poliesi, yeri Poliesi, vb.
PERT: Sigortaclkta pert, per totalin ksaltlm halidir ve tam hasar anlamna gelmektedir.
Sigortal tanr ve/veya tanmaz mallarn tamiri (veya dzelmesi) mmkn olamayacak lde zarar
grmesi veya tamamen zarara uramas sonucu sigorta bedelinin tamamnn veya varsa enkaz
deerinin tenzili ile kalan zararn tamamnn denmesi hali olarak da ifade edilir. rnein, Kara
Tatlar Kasko Sigortas Genel artlarnda onarm masraflarnn sigortal tatn rizikonun
gerekletii tarihteki deerini amas ve ayn zamanda eksper raporu ile tatn onarm kabul etmez
bir hale geldiinin tespit edilmesi halinde ara tam hasara uram saylr.
PLEN: Genel olarak, sigorta veya reasre edilmi riskin, sigorta irketi ya da reasrr tarafndan
kabul edilmi bir blmn ifade eder. Byk lekli risklerin sigortasnda grlen, riskin sigorta
irketleri arasnda dilimler halinde paylalmas uygulamasdr.
POLE: Genellikle yazl sigorta szlemesi anlamnda kullanlmaktadr. Sigortac ile sigortal
arasndaki sigorta szlemesinin yazl, yasal delilidir. Sigortac ile teklif sahibinin teminat artlar ve
sigorta primi zerinde anlamalarndan sonra, sigortac tarafndan dzenlenmektedir. Sigorta poliesi,
her iki tarafn hak ve borlarn gsteren, sigorta bedeli, sigorta primi, primin denme zaman ve yeri,
sigorta konusu, risk yeri ve teminatn sresinin belirtildii, sigortac tarafndan imzalanarak sigorta
ettirene verilen, sigorta szlemesini temsil eden bir belgedir. Polielerde, sigorta brannn
zelliklerine gre, sigorta irketi ile sigorta ettirenin mutabk kaldklar, rnein taraflarn bor ve
ykmllkleri, hasar durumunda izlenecek prosedr gibi bilgiler de bulunmaktadr.
53
POLE DEVR: Polie zerindeki yasal haklarn devridir. Bir kiinin sigorta yaptrabilmesi iin,
sigortann konusu zerinde sigorta edilebilir menfaatinin olmas nemli bir arttr. Bu menfaatin
varl zerine dzenlenen polie zerindeki her trl yasal hak, sigorta ettiren kiiye aittir. Sigorta
ettiren kiinin sigorta konusu zerindeki menfaatinin sona ermesi, polienin geerlilii zerinde
branlara gre deiik etkilerde bulunmaktadr. Baz branlarda polie kendiliinden hkmn
yitirmekte, baz branlarda ise polie, sigortann konusunu takip ettii iin sigortal deiikliinden
etkilenmeyerek hkmn srdrmektedir. Bu nedenle, polienin bir baka kiiye ya da sigorta
konusu zerinde menfaati ele geiren kiiye devri, branlara gre deimektedir.
PORTFY TRANSFER: Mevcut polielere ilikin kazanlmam primlerin ve muallak hasarlarn,
bir sigorta irketinden dier sigorta irketine veya bir reasrrden baka bir reasrre devredilmesi
ilemidir.
PRM: Herhangi bir riske ilikin olarak, sigortacnn vermi olduu teminata karlk olmak zere,
sigortal veya sigorta ettiren tarafndan para olarak denen bedeldir (brt prim). Sigorta
szlemesinin en nemli unsurlarndan birisidir ve szlemenin dier btn artlar yerine getirilmi
olsa dahi, primin denmemesi, birok durumda sigorta szlemesinin yrrle girmesini engelleyen
bir durumdur. Prim, risk primine ek olarak genel giderler, komisyonlar, sigorta irketinin bu i
dolaysyla katlanmak zorunda olduu tm maliyetler ve faaliyet kr ile yasal ykmllkleri
iermektedir. Yukarda ad geen risk primi ise, eldeki istatistiklere dayanlarak hesaplanm
muhtemel hasar miktar ve hasar masraflarn karlamak zere hesaplanm net prim miktardr.
Tehlike primi olarak da adlandrlabilir.
REASRANS: Sigorta irketinin stlendii risklerin bir ksmn lke iindeki veya dndaki baka
sigorta irketlerine devretmesidir. Bir baka deyile; sigorta edilmi riskin belli bir ksm veya
tamamnn yeniden sigorta edilmesidir. Sigorta irketlerine, tek balarna yklenmeleri mali adan
mmkn olmayan riskleri, sigortalama imkan vermektedir ve bu ynyle, sigortac ile reasrrn
dayanmasn temsil etmektedir.
REASRANS KR KOMSYONU: Sigorta irketi ile sigorta aracs veya sigorta irketi ile
reasrans irketi arasnda, yazlan veya devredilen ilerin krllna gre tespit edilen ilave bir
komisyondur.
REASRANS KOMSYONU: Sedan irketin istihsal giderleriyle bir ksm genel masraflarnn
karlanmas amacyla, reasrre devrettii prim tutar zerinden ald komisyondur.
REASRR: Polieden doan sorumluluun bir ksmn, sedandan reasrans yoluyla devralan
irkettir.
REJSTRO: Dzenlenen polie, tecditname ve zeyilnamelerin tmnn kaydedildii yasal
defterlerdir.
RETROSEDAN: Reasrans yoluyla devrald riski tekrar devreden irketi ifade eden terimdir.
RETROSESYON: Reasrans yoluyla kabul edilen ilerin, tekrar reasre edilmesidir.
54
RSK: Zararn veya hasarn ortaya kmasnn muhtemel olduu durumdur. Sigorta terminolojisinde
birok anlamda kullanlmaktadr. Belirsizlik, zarara neden olan olaylarn meydana gelme ihtimali,
sigorta edilen ey gibi anlamlarda da kullanlmakla birlikte asl anlam, sigorta teminat altna alnm
olan sigortal eyin kar karya bulunduu tehlikelerdir. Sigortac; riski, sigortalnn bildirimine
dayanarak bu riske tekabl eden bir cret karlnda temin eder. artlarn deimesi sigortalya,
sigortacnn isteyecei ek creti deme zorunluluu ykler ve bu cret denmedii takdirde ise
sigortacya szlemeyi bozma hakkn verir.
RSK MODELLEMES: Bir portfyde bulunan risklerin eitli senaryolar ve olaslk hesaplar
kullanlarak analizinin yaplmas ve buradan elde edilen sonularla, sz konusu portfy iin ne tr bir
reasrans programnn uygun olacann belirlenmesi amacyla yaplan almay ifade eden terimdir.
RSK YNETM: Bir iletmenin mal varln veya kazan salama yeteneini tehdit eden
tehlikelerin tanmlanmas, deerlendirilmesi ve ekonomik olarak kontrol edilmesi ve denetim altna
alnmas srecidir.
RCU: Sigorta konusu olan eyin, sigortalnn herhangi bir kusuru, ihmali veya polie artlarn
ihlali gibi bir fiili olmakszn, tamamen nc bir ahsn eylemi ve teminat kapsamndaki
tehlikelerden herhangi biri nedeniyle hasar olumas durumunda, sigortacnn, hasar sigortalya
dedikten sonra, sigortalnn yerine gemesi ve sigortalnn, bu hasara ilikin nc ahs
nezdindeki tm yasal alacaklarnn yeni sahibi olmasdr.
SALIK SGORTASI: Tbbi yardm, tedavi ve ila harcamalarna kar teminat veren sigorta
trdr. Bal bana bir polie olabildii gibi ilave bir teminat eklinde de
alnabilmektedir.Sigortalnn ameliyat, uzun veya ksa sreli tedaviler, bunlara bal ila giderleri
gibi tm harcamalar azami limitlerle veya muafiyetli olarak karlanr.
SAHTE HASAR: Kt niyetli sigortallarn, haksz kazan elde etmek amacyla, kastl olarak hasar
meydana getirmesi veya kaza sonucu meydana gelmi olan hasarn neden olduu zarar, olduundan
daha fazla gstermesidir.
SAKLAMA PAYI (KONSERVASYON): Sigorta irketinin, sigorta etmi olduu riske ilikin
olarak, reasrre devretmeyip zerinde tutmu olduu ksmdr.
SEDAN: Sigortalya kar stlendii sigortann bir ksmn veya tamamn reasrans yoluyla
devreden irkettir.
SESYON: Sedan irketin kendi zerinde tutmayp reasrre devrettii ksmdr.
SGORTA BALANGI TARH: Sigorta teminatnn balad tarihtir.
SGORTA BEDEL: Teminat kapsamndaki bir tehlikenin gereklemesi veya sigortalnn nc
ahslara kar sorumlu duruma dmesi halinde, sigortacnn demekle ykml olduu, poliede
belirtilen ve tazminata esas oluturan azami bedeldir. Tazminat szlemelerinde sigorta bedeli,
sigortalnn urayabilecei en byk mali kayptr. Mebla esasl sigorta szlemelerinde ise (Hayat
55
Sigortalar gibi), sigorta bedeli teorik olarak, istenilen herhangi bir miktarda tespit edilebilir ve risk
gerekletii anda polie zerinde yazan sigorta bedeli denir.
SGORTA EDLEBLR RSK: Bir riskin sigortac tarafndan sigortalanabilmesi iin
sigortalanabilir risk olmas gerekir. Bir riskin sigortalanabilir olmas iin, hem sigorta tekniinin hem
de yasalarn koyduu snrlar vardr. Bunlara sigortalanabilirlik normlar ya da sigortalanabilir riskin
zellikleri denir. Bir riskin sigortalanabilir olmas iin, llebilir, para birimi ile deerlendirilebilir,
rastlantsal olarak yani tesadfen gerekleen, yasalara, rf ve adetlere ters dmeyen, optimal
frekansa ve hasar olaslna sahip, Byk Saylar Kanununun ilerliine olanak salayan bir risk
olmas gerekir.
SGORTA KONUSU: Kaybedilmesi veya hasara uramas halinde, zerinde menfaat sahibi
kii/kiiler iin mali kayplara neden olan tanr veya tanmaz bir mal, meydana gelmesi durumunda
yasal bir hakkn kaybedilmesine veya yasal bir sorumluluk olumasna neden olan herhangi bir olay,
lm veya yaralanma halinde kiinin kendisi veya menfaat ba ile bal olduu kiiler iin parasal
kayplara neden olabilecek bir hayat sigorta konusu olabilmektedir. Yangn poliesi iin bina veya
iindeki eyalar, nakliyat poliesi iin gemi veya tanmakta olan yk, sorumluluk poliesi iin ilgili
kiinin bakalarna verebilecei zararlar bakmndan sz konusu olan yasal sorumluluu, hayat
poliesi iin sigortal kiinin yaam sigortann konusu zerine birer rnektir.
SGORTA POLES: Sigortac ile sigortal arasndaki sigorta szlemesinin yazl, yasal delilidir.
Bir sigorta poliesinde genel olarak, sigortacy ve sigortaly tanmlayc bilgiler, sigorta konusuna
ilikin aklamalar, teminatn kapsam, sigorta bedeli, szlemenin sresi, prim miktar, polienin
dzenlenme tarihi, taraflarn bor ve ykmllkleri gibi bilgiler bulunmaktadr.
SGORTA SAHTEKRLII: Kt niyetli kiilerin haksz kazan elde etmek amacyla sigorta
irketini bilerek, kastl olarak aldatmasdr. Polie dzenlenmeden nce veya sonra
yaplabilmektedir. Tedbirli bir sigortacnn normalde girmeyecei szlemeye girmesini salamak
amacyla sigortacya bilerek yanl bilgi vermek veya nemli bir hususu gizlemek polie
dzenlenmeden nce yaplan sahtekarla rnek olarak verilebilir. Polie dzenlendikten sonra
yaplan sahtekarla ise, kastl olarak hasar meydana getirmek (rnein, kundaklama) gsterilebilir.
SGORTA SERTFKASI: Sigorta irketi tarafndan dzenlenerek sigortalya verilen ve sigorta
szlemesinin varlna kant olarak kullanlabilen bir belgedir. Belge, sigortalnn kimliine ilikin
bilgiler, sigorta teminatnn kapsam ve polie artlar hakknda genel bilgiler iermektedir. Sigorta
sertifikas, sigortann bir art olarak ne srld bor alacak ilikilerinde ve hukuki ilemlerde
kullanlmaktadr ve gerekli olduu takdirde her sigorta bran iin dzenlenebilir. zellikle bir ana
polie ile birden fazla kii veya sigorta konusu iin grup teminat veren branlarda sklkla
kullanlmaktadr.
SGORTA SZLEMES: Sigorta ettirenin belli bir miktar prim demesi karlnda sigortacnn
szleme kapsamnda meydana gelen olaylara bal olarak, sigorta ettiren veya sigortalnn uram
olduu para ile llebilen kayplarn telafi etmeyi taahht ettii, her iki tarafn da azami iyi niyetine
dayanan szlemedir
56
SGORTA SRES: Sigortacnn teminat kapsamndaki tehlikeler nedeniyle meydana gelmesi

muhtemel hasarlara ilikin sorumluluklarnn devam ettii sredir.
SGORTA RKET: lgili kanun ve mevzuata gre sigortaclk faaliyetinde bulunmaya yasal
olarak yetkili kurululardr. Sigorta irketleri, sermaye yaplar, rgtlenme biimleri ve faaliyet
alanlarna gre farkllklar gstermektedirler.
SGORTACI: Sigorta ettiren tarafndan denen prim karlnda, sigortalya ya da tazminattan
yararlanaca belirtilmi kiiye, rizikonun gereklemesi halinde tazminat demeyi stlenen
kurumdur. Sigortaclk faaliyetinde bulunmaya yasal olarak yetkili klnm ve sigorta szlemesinin
taraflarndan biri olarak, hasar meydana geldii takdirde, sigortalya, salam olduu teminat
erevesinde hasar deme taahhdnde bulunan kii veya kuruluu ifade etmek iin kullanlan
terimdir.
SGORTANIN SONA ERMES: Sigorta szlemesinin taraflar ve nc ahslar bakmndan
artk geerli olmamas halidir. Szlemenin sona ermesi eitli durumlarda sz konusu olabilir.
Poliede yazl olan sona erme tarihine ulalmasyla, taraflardan birinin szlemede ngrlen baz
artlar yerine getirmemesinden kaynaklanan fesih hali nedeniyle, sigortalnn kendi iradesiyle,
sigortacnn riskin arlamas nedeniyle szlemeyi tek tarafl feshiyle, baz branlarda rizikonun
gereklemesiyle, (hayat sigortalarnda sigortalnn lm, dier baz branlarda tam zya durumu
gibi.)
SLP: Riske ait tm detaylarn yer ald, sigorta veya reasrans plasmannda, broker tarafndan
kullanlan geici belgedir. Lider Underwritern belirlemi olduu fiyatlar ve artlar, dier
Underwriterlarn o iten ne kadar hisse alm olduklar slip zerinde belirtilir. Plasman
tamamlannca broker teminat belgesi ya da polieyi dzenler.
SORUMLULUK SGORTASI: Kii ya da kurulularn, nc ahslara kar yasalardan ve baz
durumlarda szlemelerden doan sorumluluklar nedeniyle, sz konusu olabilecek tazminat
taleplerini ve bunlara ilikin yasal harcamalarn teminat altna alan sigortalardr.
SOVTAJ: Ksaca hasarl maln piyasada elde ettii deerdir. Hasar tespiti srasnda
deerlendirilebilecek hasarl mallarn veya paralarn veya enkazn deerlendirilerek denecek zarar
miktarndan dlebilen ksm olarak ifade edilir.
TAHKM: Uyumazlk konusunun taraflarca seilen hakemler eliyle zlmesidir. Sigorta irketi ile
sigortal arasnda, hasarn miktarna ilikin anlamalklarn zm amacyla bavurulan bir
yntemdir. Taraflarn bu yola bavurabilmeleri iin poliede bu konuda bir art bulunmas
gerekmektedir. Sorunlarn mahkeme yoluyla olduundan daha hzl bir ekilde zlmesi ve daha az
masrafl olmas nedeniyle tercih edilebilir bir yntemdir.
TAM ZIYA: Sigorta konusu olan eyin, sigorta teminat kapsamndaki tehlikelerden birinin
gereklemesi sonucu, tamamen kullanlamaz ve onarlamaz hale gelmesi veya temel niteliklerini
kaybedecek lde hasar olumas durumudur. Bu durumda, sigorta irketinin azami sorumluluu,
sigorta poliesi zerinde yazan miktar kadardr. Bir binann yangn nedeniyle kullanlamayacak hale
gelmesi veya depremde yklmas, bir geminin batmas tam zya rnekleridir.
57
TARIM SGORTASI: Tarm Sigortalar, ekinler, canl hayvan, deniz ve su rnleri, deerli
hayvanlar, seraclk, yetitirilen canl hayvanlardan elde edilen rnler gibi ok geni bir alan
kapsamakta ve gerek bu saylan eylere ynelik maddi hasar ve can kayb, gerekse tarm
iletmelerinin bu faaliyetlerine ilikin olarak karlaabilecekleri maddi kayplar ve sorumluluklar,
ilgili polieler tarafndan temin edilirler.
TAZMNAT: Polie trne gre, salk giderleri, maluliyet ve kritik hastalk durumunda sigortalya,
sigortalnn vefat durumunda ise menfaattara denmesi gereken toplu tutardr. Ayrca, kiinin
bakalarna vermi olduu zarar veya bakalarna kar domu olan sorumluluklar nedeniyle,
demek durumunda olduu, genelde mahkeme tarafndan takdir edilmi paray ifade eden hukuki
terimdir. Bir baka deyile; polieyle teminat altna alnan rizikolarn gereklemesi halinde
lehdarlara denecek olan tutardr.
TAZMNAT TALEB: Sigorta poliesi kapsamnda olan bir riskin neden olduu hasarn tazmin
edilmesi amacyla, sigortal, lehtar veya nc ahslarn sigorta irketinden yapm olduu tazminat
talebidir. Talep edilen miktar, ilke olarak sigorta bedelini amamaldr.
TEHLKE: Hasar meydana getirebilecek herhangi bir nedeni ifade eden terimdir.
TEKLF FORMU: Sigorta edilecek riskin her ynyle belirlenmesi amacyla, sigortac tarafndan
hazrlanm ve kiinin sigorta talebini ieren bir belgedir.
TEKNK KARILIKLAR: Sigorta irketlerinin sattklar polielere istinaden devam eden
ykmllkleri iin ayrdklar karlklardr (Yedek ake, ihtiyat..gibi). lgili yasal otorite tarafndan
ayrlmas zorunlu tutulmutur. eitli isimlerle adlandrlan teknik karlklar vardr. Cari Riziko
Karl, Muallak Hasar Karl, Hayat Akteryal Matematik Karl, Hayat Kar Pay Karl,
Deprem Hasar Karl vb. Sigorta ve reasrans irketlerinin, sigortallarna veya sedan irketlere
kar ykmllklerini yerine getirmeleri asndan bir gvence olmakla birlikte; ilgili irket
bilanosu zerinde denmi hasar veya komisyon gibi etkide bulunduklar iin, irketin deyecei
vergi miktarn ve hissedarlara datlacak kar payn azaltmaktadrlar.
TEMNAT: Sigorta konusu olan eyin ksmen veya tamamen hasarlanmas durumunda, hasarn,
sigortalnn genel prensipler ve polie artlar erevesinde tazmin edilecei konusunda, sigortacnn,
sigortalya veya sigortadan yararlanan kiiye vermi olduu garantidir.
TENZL- MUAFYET: Hasarn belli bir miktarnn sigortal tarafndan yklenilmesini ifade eder.
Bu miktar sigorta bedelinin veya hasarn belli bir yzdesi veya maktu bir bedel olabilir. Sigorta
dnemi ierisinde meydana gelen her bir hasar iin olabildii gibi, toplam hasar miktar iin de sz
konusu olabilmektedir. Tenzil-i muafiyet oran veya miktarnn yksek olmas, sigortalnn deyecei
prim miktarn azaltan bir etkendir.
UZAK SEBEP: Uzak sebebi yakn sebepten ayran tek fark zaman faktrdr. Hakim ve belirleyici
olan yakn sebep, zaman ierisinde ortadan kaldrlabilecek iken, byle bir tedbir alnmamakta ve
hasara yol amaktadr. Bir yangnda direnci azalan duvarn bir hafta sonra rzgar ve frtna nedeniyle
kmesiyle meydana gelen hasarn uzak sebebi, duvarn direncini azaltan yangndr. Yakn sebebin,
58
eldeki yeterli zaman ierisinde ortadan kaldrlmamas ve hasara neden olmas durumunda uzak
sebep sz konusu olmaktadr.
VEFAT TABLOSU: Bir lkenin toplam nfusunun gzlemlenmesi sonucu elde edilen sonularn,
Hayat Sigortalarna uygulanmas amacyla hazrlanm tablolardr. Herhangi bir yata, bir yl
ierisinde ka kiinin hayatta kalaca veya ka kiinin lecei bu tablolardan hareketle tahmin
edilebilmektedir.
YAKIN SEBEP: Bir hasarn meydana gelmesine neden olan en etkili ve hakim sebeptir. lk veya
son sebep olabildii gibi ikisi de olmayabilir. Yakn sebebi dier sebeplerden ayran en nemli
zellik, hasarn oluumuna etki ya da katkda bulunmasnn tesinde tek bana belirleyici olmasdr.
Baz hasarlarn meydana gelmesine tek bir olay neden olabilmektedir ve bu olay, doal olarak,
hasarn yakn sebebidir.
YAZILAN PRM: Bir sigorta irketinin, kazanlm ve kazanlmam, belli bir sre iinde yazm
olduu tm polielere ilikin toplam primini ifade eder. Reasrans yoluyla yazlan primler de bu
toplam prim ierisinde deerlendirilir.
YENLEME: Sigorta poliesinin (veya reasrans anlamasnn) yrrlkte olduu srenin
dolmasyla birlikte, sigorta szlemesinde bulunan her iki tarafn iradesiyle, yrrlkteki polienin
devam etmesini salayan bir sretir. Yllk polienin bitim tarihinde ayn irket nezdinde yeni
poliesi yapldnda, tecdit name ismini alr.
YKMLLK: Bir sigorta veya reasrans irketinin borlar, teknik ve serbest karlklar ile z
kaynaklar sz konusu irketin ykmlln veya pasif hesaplarn, dier bir deyile duran
varlklarn oluturur.
YKMLLK KARILAMA YETERLL: Bir sigorta veya reasrans irketinin varlk
deerinin ykmllklerini karlayabilecek yeterlilikte olduunu gsteren bir orandr. irketin
sorumluluklarn karlayabilecek lde gl bir mali yapya sahip olduunun belirlenmesi
bakmndan nemlidir. Ksa ve uzun vadeli iler iin ayr ayr hesaplanmakta olan Ykmllk
Karlama Yeterlilii, genel branlar itibariyle prim ve hasar esasna gre, uzun vadeli ilerde ise
irketin varlk ve sorumluluklarnn yllk akteryal deerlemesine gre belirlenmektedir.
ZARAR, ZIYA: Bir sigorta teminat kapsamnda, ekonomik kayp meydana getiren bir olayn
gerekleerek, sigortalya yasal olarak hasar talebinde bulunma hakkn veren olay olarak
tanmlanabilir. Bu kapsamda, daha geni bir ifadeyle bir portfy iinde, hasar, retim masraflar, idari
masraflar, hasar masraflar, komisyon ve dier giderler toplamnn, prim ve benzerlerinden oluan
gelir miktarn amas durumu olarak da ifade edilebilir.
ZEYLNAME: Polienin dzenlenmesinden sonra ortaya kan ve sigortacnn stlendii riskin,
nitelik veya bykln deitiren herhangi bir durum nedeniyle polieye ek olarak dzenlenmi ve
ayn yasal yetkiye sahip yazl belgedir.
59
ZORUNLU SGORTA: Kiinin, yasa dolaysyla yaptrmak zorunda olduu sigortadr. Kiinin
nc ahslara kar sorumlu olmas durumunda, nc ahslarn tazminatsz kalmasn nlemek
zere, sigorta sistemi kullanlarak oluturulmu bir tedbir olarak dnlmelidir.
60
KNC GN
61
BLM 1: 5684 SAYILI SGORTACILIK KANUNUNDA ACENTELER

1.1. Giri
03/06/2007 tarihinde kabul edilen 5684 Sayl Sigortaclk Kanunu, 14/06/2007 tarihli Resmi
Gazetede yaymlanarak yrrle girmitir. 5684 Sayl Sigortaclk Kanunundan nce
uygulanmakta olan 7397 sayl Sigorta Murakabe Kanunu, 539 sayl KHK ile 1994 ylnda temel
deiikliklere uramtr. Ancak, sz konusu KHKnn dayanan tekil eden 3991 sayl Yetki
Yasasnn Anayasa Mahkemesinin 29/11/1994 gn, 1994/68-80 esas-karar sayl kararyla iptal
edilmesi nedeniyle, KHK hkmlerinin itiraz yoluyla iptali de mmkn hale gelmitir.
Dier taraftan, KHK ile deitirilmi dier maddelerin de her zaman iin itiraz yoluyla iptali
mmkn hale gelmitir. Bu noktada, eski kanundaki maddelerin byk ounluunun KHK ile
deitii gz nne alndnda yeni kanunun ivedilikle karlmas zorunluluk arz etmitir.
Trkiye ekonomisindeki gelimeler ve dnya ekonomisi ile entegrasyon politikalar erevesinde son
yllarda mali sektrde yaanan gelimelere paralel olarak sigortaclk alannda byk atlmlar
gereklemitir. Gnmzde, klasik sigorta anlay dna klm ve sigortaclk finansal kesimde
byk nem arz eden bir hizmet haline gelmitir. Bu noktada, sigorta iletmeleri de finansal kurum
kimlii kazanarak finansal kesim iinde nemli bir paya sahip olmutur. Ayrca, Avrupa Birliine
uyum srecimiz de dikkate alnarak, yaygnlaan sigortacla bal olarak sektrn artan
ihtiyalarna cevap verici nitelikte ve rekabet gcn arttrc ynde gerekli dzenlemelerin yaplarak
sektrde baz nlemler alnmas ihtiyac ortaya kmtr.
Sigorta, toplumlarn hemen hemen tm kesimlerini ilgilendiren teknik ve yaygn bir faaliyetin konusu
olduu gibi teminat vermesi sebebiyle gven unsurunun n plana kt bir hizmet sektrdr. Bu
bakmdan sigortaclk faaliyetlerinin gven ve aklk iinde srdrlebilmesi ve kamunun doru
biimde bilgilendirilmesi gerekmektedir.
Dolaysyla, sigortaclk sektrnde denetim byk nem arz etmektedir. Bu noktada, 5684 sayl
Sigortaclk Kanunu ile getirilmi olan sigorta ve reasrans irketlerinin faaliyetlerinin, varlklarnn,
itiraklerinin, alacaklarnn, z kaynaklarnn, borlarnn, mali bnye ve idari yaplarn etkileyen
tm unsurlarnn tespit ve tahliline ynelik yeni dzenlemeler daha etkin bir denetimi salayacaktr.
Dier taraftan, sigortaclktaki denetim dier anonim irketlerden farkl olarak sadece normatif
denetimi iermediinden getirilen hkmlerle ok daha geni, esasa inen ve idareye takdir hakk
tanyan bir denetim sistemi ngrlmtr.
Yukarda bahsedilen hususlarn yan sra, sigortaclk yaps itibaryla hizmet sunumunu gerektiren
bir faaliyet konusu olduundan, sigorta ve reasrans araclar, sigorta endstrisinde olduka nemli
bir rol oynamaktadr. lgilileri arayp bularak mteri kitlesi yaratmak esasna dayanan modern piyasa
dzeninde sigorta ve reasrans araclarnn tad deer artmtr. Dolaysyla, sigorta araclarnn
kulland yetkilerin daha ak bir biimde tanmlanmas, erevesinin izilmesi ve ilkelerinin ortaya
konulmas, adil bir sigortaclk piyasasnn olumasnda nemli katk salayacak bir husustur.
62
1.2. 5684 Sayl Sigortaclk Kanunu Hkmlerine Genel Bak

1.2.1. Kanunun Yaps
Kanun, bir ereve kanun niteliindedir. ncelikle ana ilkeler belirlenmi olup ayrntlar ikincil
mevzuata braklmtr. Bu ekilde, yasal dzenlemelerin sektrn dinamik yapsna gecikmeden
ayak uydurmasna imkan salanmtr. Bylelikle, AB mevzuatndaki olas deiikliklerin mevzuata
yanstlabilmesinin de daha kolay olmas ngrlmektedir. Ayrca, Trk hukuk sisteminin yaps
gerei, temel kanun niteliindeki Trk Ticaret Kanunu, Borlar Kanunu, cra-flas Kanunu gibi
kanunlarda yaplan dzenlemeler Kanuna aktarlmamtr.
1.2.2. Kanunun Kapsam
5684 sayl Kanun ile;
Sigorta irketleri
Reasrans irketleri
Araclar (Brokerler ve Acenteler)
Sigorta eksperleri
Akterler
Sigortaclk faaliyeti gsteren dier organizasyonlar (havuz v.b.)
Sigortaclkla ilgili meslek kurulular

kurulular ve faaliyetleri bakmndan dzenlenmektedir.
Dier taraftan, sosyal gvenlik kurumlar, Trkiye hracat Kredi Bankas Anonim irketi ve zel
kanunlarna gre sigortaclk faaliyetinde bulunan dier kurulular (denetimle ilgili hkmleri hari
olmak zere), 5684 sayl Kanun kapsamnda deildir.
1.2.3. Kanun le Getirilen Yenilikler
1.2.3.1. Sigorta ve Reasrans irketlerinin Kuruluuna likin Yenilikler
irket kuruluunda n izin kaldrlmtr.
Asgari sermaye 5 milyon TL olarak ngrlm olup bu tutara ilave olarak, faaliyette
bulunulacak bran baznda sermaye bulundurma art getirilmitir.
irketlerin hayat ve hayat d sigorta gruplarndan yalnzca birinde faaliyet gsterebilecei
hkm altna alnmtr.
Sigorta irketleri ile reasrans irketlerinin kurulu amac ile en az ilk yldaki
faaliyetlerine ilikin tahminlerini ve ykmllklerini srekli olarak yerine
getirebileceini ayrntl bir ekilde ortaya koyan Plan hazrlanmas ilkesi
benimsenmitir.
Ruhsat talebinin Mstearlka reddi ak kurallara balanmtr.
Kurucu, ynetici ve denetiler iin gvenilir kii olma art getirilmitir.
63
1.2.3.2. Sigorta ve Reasrans irketlerinin Faaliyetine likin Yenilikler

Sermaye Yeterlilii Uygulamas ve minimum garanti fonu dzenlemesi yaplmtr.
Teknik karlklar yeniden dzenlenmi ve ilave teknik karlklar getirilmitir.
irketler iin i denetim sistemi kurulmas zorunlu tutulmutur.
Mali bnye zafiyeti saylan haller eski Kanuna kyasla ayrntlandrlmtr.
Mali bnye zafiyeti durumundaki mdahale sistemi daha etkin klnmtr.
Teminat sistemi yeniden dzenlenmitir.
Tarifeler ilke olarak serbest braklmtr.
1.2.3.3. Dier Konulara likin Yenilikler
Sigortal ile sigorta irketi arasndaki ihtilaflarn hzl zm iin Tahkim messesesi
ngrlmtr.
Acente ve eksperler iin Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii (TOBB) bnyesinde mesleki
rgtlenme getirilmitir.
Sigortaclkla ilgili zellik tayan konular iin gerekli snavlarn tarafsz bir ekilde
yaplmas, yurt ii veya yurt d ya da uluslararas anlamalar erevesindeki eitim
taleplerinin karlanmas ve benzeri amalarla Sigortaclk Eitim Merkezi (SEGEM)
kurulmutur.
Sigorta alannda sendikasyon tr yaplanmalara imkan verilmitir.
Sorumluluk sigortalar dndaki sigortalarn da Bakanlar Kurulunca zorunlu hale
getirilebilmesi mmkn klnmtr.
dari ceza/adli ceza ayrmna gidilmi, ekonomik sua ekonomik ceza ilkesi benimsenmi ve
yaplan dzenlemelerde yeni Trk Ceza Kanunu ile Kabahatler Kanunu dikkate
alnmtr.
Eksperlik ve acentelik sistemleri yeniden dzenlenmitir.
1160 Sayl Mkerrer Sigorta Hakknda Kanun yrrlkten kaldrlmtr.
Trkiye Sigorta Birliinin yaplanmas ve Birlie yelik ilemine ilikin uygulama esaslarnda
deiiklik yaplmtr.
Hayat d sigorta irketleri iin de akter altrma zorunluluu getirilmitir.
1.2.3.4. zellik Arz Eden Baz Hususlar
1.2.3.4.1. Acente ve Eksperlere likin Yeni rgtlenmeler
Acenteler ve eksperler, sigortaclk sektrnn vazgeilmez aktrleridir. Sektrdeki nemleri
nedeniyle, bu mesleklerin kurumsallamas, etik deerlerinin belirlenmesi, ruhsatlandrma ve
kayt prosedrlerine ilikin gerekli ilemlerin yrtlmesi son derece nemlidir.
Kanun ile bu ihtiyalar gz nnde bulundurularak acente ve eksperler iin TOBB
bnyesinde bir rgtlenme ngrlmtr. Ancak, bu rgtlenmede, hem acenteler hem de
eksperlerin kendi karar alma mekanizmalarnn korunmas iin gerekli dzenlemeler
yaplmtr. Kanun sonrasnda, sigorta acentelii ve eksperlii yapabilmek iin gerekli olan
levhaya kayt ilemleri ile kayttan silme ilemlerini yrtmek, sigorta acentelii ve
eksperlii hakknda sigortaclk faaliyeti ile ilgili konularda disiplin cezas vermek, meslek
kurallarn oluturmak ve meslek mensuplar arasnda haksz rekabeti nlemek amacyla
TOBB nezdinde Sigorta Acenteleri Sektr Meclisi, Sigorta Acenteleri cra Komitesi ile
64
Sigorta Eksperleri cra Komitesi oluturulmutur.

1.2.3.4.2. Kanunun AB Dzenlemeleri ile Uyumu
Kanun hazrlanrken ilke olarak ABye uyum gzetilmitir. Bu uyum, irket kuruluu iin n izin
prosedrnn kaldrlmas, minimum garanti fonu uygulamas gibi baz hkmler asndan
Kanuna dorudan yanstlm; tarife serbestisi getirilmesi,
yurt
dnda
yaptrlabilecek sigortalarn kapsamnn geniletilmesi gibi baz hkmlerde ise gerektiinde
uyumu salayabilmeye ynelik idareye yetki tannmtr. Ayrca, bir ereve kanun niteliinde
hazrlandndan, uygulamaya ilikin ikincil dzenlemelere braklan bir ok hususun temelini de
AB Direktifleri oluturmaktadr.
1.3. Kanunun Getirdikleri
1.3.1. Genel
Sigorta acentelerinin, lkemiz sigortaclk sektrnde stlendii nemli rol gz nnde
bulundurularak sigorta acentelii yaplabilmesi iin gerekli artlar belirlenmi ve sigorta
acenteliinin gerek veya tzel kiiler eliyle yaplabilecei hkm altna alnmtr. Sigorta
acenteliinin ifa edilebilmesi iin, TOBB nezdindeki levhaya kaytl olma art getirilmitir.
Sektrn en nemli aktrlerinden biri olan acentelerin, belirli nitelikleri tamalar gerekmektedir. Bu nedenle, levhaya kayt iin, acentelere Hazine Mstearlndan bu nitelikleri tadklarn gsteren bir belge alma zorunluluu getirilmitir.
Ancak, bankalar ile zel kanunla kurulmu ve kendilerine sigorta acentelii yapma yetkisi
tannan kurumlar, niteliklerinden dolay, bu hkmlerden muaf tutulmutur.
Yabanc acentelerin Trkiyedeki faaliyetleri ile Trkiyede faaliyet gsteren acentelerin
yabanc sigorta irketleri adna Trkiyedeki araclna ilikin dzenleme yapma yetkisi
Bakanlar Kuruluna verilmitir. Bu yetki devri ile amalanan, Avrupa Birliine uyum
srecinde gerekli deiikliklerin yaplmasnn salanmasdr.
Sigorta hizmetleri ile ilgili olarak, Tketicinin Korunmas Hakknda Kanunun 4/A maddesinin
nc fkrasna istisna getirilmitir. Sigortaclk sektr asndan anlan istisna
deerlendirildiinde, sigorta irketlerinin hizmet salayc olarak, acentelerin ise, salt araclk
faaliyeti dolaysyla sunduklar aypl hizmetten sorumlu tutulmas ilkesi benimsenmitir.
Uygulamada grlen tazminat demelerinde gecikmenin tamamen ortadan kalkmas, primlerin
zamannda tahsil edilerek irket tarafndan en ksa srede verimli alanlara yatrlmas ile
mmkn olacaktr. Acenteler tarafndan toplanan primlerin baka faaliyet alanlarnda
kullanlmasnn nne geebilmek amacyla, kendilerine szleme yapma ve prim tahsil etme
yetkileri verilen sigorta
acentelerinin,
kural olarak, baka ticari faaliyette
bulunamayacaklar esas benimsenmitir. Bu ekildeki bir uygulama ile acentelikte kurumsallama
artacak ve profesyonel sigortacl benimseyen acenteler sektrde yerlerini alacaklardr.
Bylece, sigorta ettiren de teminat altna alnmasn istedii riziko konusunda hizmet alabilecei,
etkin bir sigorta aracs bulabilecektir.
65
1.3.2. Acentelere likin Hkmler

1.3.2.1 Acente Tanm
5684 Sayl Sigortaclk Kanununun 2.Maddesinin (b) bendine gre arac; sigorta acentesi ve brokeri
ifade etmektedir. Ayn maddenin (l) bendinde ise, Sigorta acentesi tanm yaplmtr. Buna gre
acente tanm aada yer ald ekildedir:
l) Sigorta acentesi: Ticar mmessil, ticar vekil, sat memuru veya mstahdem gibi tbi bir sfat
olmakszn bir szlemeye dayanarak muayyen bir yer veya blge iinde daim bir surette sigorta
irketlerinin nam ve hesabna sigorta szlemelerine araclk etmeyi veya bunlar sigorta irketleri
adna yapmay meslek edinen, szlemenin akdinden nce hazrlk almalarn yrten ve
szlemenin uygulanmas ile tazminatn denmesinde yardmc olan kiidir.
1.3.2.2 Faaliyet Alan Snrl/ Snrsz Acente
Mevzuatta esas itibaryla iki tr acentelik mevcuttur. Bunlar;
yalnzca zorunlu sigortalar veya hayat sigortalar faaliyeti yrten acenteler,
zorunlu sigortalar veya hayat sigortalar ile snrl olmakszn faaliyet gsteren acentelerdir.
yalnzca zorunlu sigortalar veya hayat sigortalar faaliyeti yrten acenteler iin baka ile itigal
etme yasa yoktur. Bununla birlikte, bu acentelerin zorunlu sigortalar veya hayat sigortalar dnda
sigorta ilemleri yapmas mmkn deildir.
Ayrca;
Bankalar,
zel kanunla kurulmu ve kendisine sigorta acentelii yapma yetkisi tannan kurumlar,
da bu yasak kapsam dnda braklmtr.
Dier taraftan, zorunlu sigortalar veya hayat sigortalar ile snrl olmakszn faaliyet gsteren
acenteler, bireysel emeklilik ilemleriyle ilgili acentelik faaliyeti haricinde baka bir ticari faaliyette
bulunamaz.
Sigorta acentelii gerek veya tzel kiilerce yaplr. Sigorta acentelii yapmak isteyenlerin TOBB
tarafndan tutulan Levhaya kaytl olmas gerekir.
1.3.2.3 Sigorta Acenteleri Ynetmelii
5684 sayl Kanun sigorta acentelii yapacaklarn niteliklerine ilikin usul ve esaslarn ynetmelik ile
belirleneceini ngrmtr. Nitekim bu konu ile ilgili olarak hazrlanan Sigorta Acenteleri
Ynetmelii 14/04/2008 tarihli ve 26847 sayl Mkerrer Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle
girmitir.
1.3.2.4 Levha Kayd
Sigorta acentesinin Levha kayd aadaki durumlardan birinin tespiti halinde silinir:
Sigorta acentelii yapmas iin gerekli nitelikleri kaybetmise,
Hakknda meslekten karma karar verilmise,
Levhaya yazlmasn mteakip alt ay iinde faaliyete gemezse,
Sigorta acenteliinden ayrlmsa,
Ticaret veya ticaret ve sanayi odasndaki kayd silinmise,
66
Tespit edilen kayt cretini sresi iinde yatrmamsa veya aidatn yl st ste hi
dememise.
Levhadan silinme karar verilmeden nce, sigorta acentesinin yazl savunmasnn istenmesi gerekir.
Levhadan silinme kararnn verilebilmesi iin sigorta acentesinin savunmasnn dinlenmesi veya
savunmas dinlenmek zere kendisine yaplan arya uymam olmas gerekir. Levhadan silinme
kararnn gerekeli olarak verilmesi gerekmektedir. Levhadan silinmeyi gerektiren hallerinin sona
erdiini ispat eden sigorta acentesi, Levhaya yeniden yazlma hakkn kazanr. Ancak, hakknda
meslekten karma karar verilmi olan kiinin bir daha Levhaya yazlmas mmkn deildir.
Levhaya yeniden yazlan sigorta acentesinden kayt creti alnmamaktadr. Levhaya yeniden yazlma
talebinde bulunanlar, Levhaya yazlma artlarnn varlnn devam ettiini ispatla zorunlu tutulabilir.
Levhaya yeniden yazlma talebinin reddine ilikin kararn da gerekeli olarak verilmesi arttr.
Levhadan silinen veya Levhaya yeniden yazlma talebi reddolunan kii, bu kararlara kar 15 i gn
iinde TOBB Ynetim Kuruluna yazl itirazda bulunabilir. Yaplacak itiraz karsnda TOBB
Ynetim Kurulu en ge 15 i gn iinde grn bildirmek zorundadr. Bu karar kesindir.
1.3.2.5 Acentelere likin Dier zel Hkmler
5684 sayl Kanun araclar hakknda baz snrlamalar getirmitir. yle ki, sigorta irketlerinin,
sigorta szlemeleri iin brokerlik yapanlarn ve sigorta eksperlerinin ynetim ve denetiminde
bulunan kiiler ile bunlar adna imza atmaya yetkili olanlar;
sigorta acentelerinin ynetim ve denetim kurullarnda grev alamaz,

imzaya yetkili olarak alamaz,
bu irketlere ortak olamaz ,
bunlardan cret karl herhangi bir i kabul edemez.
Yukarda belirtilen snrlandrmalar, sz konusu kimselerin e ve velayeti altndaki ocuklar iin de

geerlidir. Ancak, bu durumda snrlandrma yalnzca sz konusu kiilerin faaliyette bulunduu
irketin sigorta acentelii iindir. (Madde 23/12)
Kanuna gre yetkili olanlar dnda hibir gerek veya tzel kii, sigorta acentelii faaliyetinde
bulunamayaca gibi ticaret unvanlarnda veya herhangi bir belgede, sigorta acentelii i ve
ilemleriyle urat izlenimini yaratacak kelime ve iaretler kullanamaz. (Madde 23/13)
Sigorta acentelii yapmaktan yasaklananlar, sigorta acenteliiyle ilgili faaliyetlerde
altrlamayacaklar gibi, bu kiilerle her ne ekilde olursa olsun sigorta acentelii mesleinin icras
iin ibirlii yaplamaz. (Madde 23/14)
Sigorta acentesi, acentelik szlemesinin sona ermesi halinde, sigorta ettirenlerle yapt veya ksa bir
sre iinde yapaca ilerle ilgili szleme ilikisi devam etmi olsayd elde edecei komisyona hak
kazanr.
67
Szleme ilikisinin sona ermesinden sonra sigorta irketi sigorta acentesinin portfy sayesinde
nemli menfaatler elde ediyor ve hakkaniyet gerektiriyorsa, sigorta acentesi, sigorta irketinden
tazminat talep edebilir. Ancak, sigorta acentesinin hakl bir nedene dayanmakszn szlemeyi
feshetmesi ya da kendi kusuruyla szlemenin feshine neden olmas halinde tazminat hakk der.
Sigorta acenteleri ile bunlarn yanlarnda alanlar, ileri dolaysyla rendikleri bilgi ve srlar
ilgililerin izni olmakszn aklayamaz. Ancak, su tekil eden hallerin yetkili mercilere duyurulmas
zorunludur.
1.3.2.6. Cezai Hkmler
Sigortaclk Kanununda getirilen dzenlemelere aykr hareket etmenin yaptrmlar dzenlenmi
olup, bu dzenlemeler Cezai Hkmler bal altnda yer almaktadr. Kanunda yazl sulardan
dolay kovuturma yaplmas Hazine Mstearl tarafndan Cumhuriyet Basavclna yazl
bavuruda bulunulmasna baldr. Bu bavuru ile Mstearlk ayn zamanda katlan (mdahil)
sfatn kazanmaktadr.
Bununla birlikte, acentelerin Kanunda su saylan fiilleri hakknda yaplacak kovuturmalar hakknda
bu madde hkmleri uygulanmamaktadr.
5684 sayl Sigortaclk Kanununda yer alan sigorta acentelerine ilikin adli cezalar aada
sralanmtr:
Kanunun 23 nc maddesinin onuncu fkrasna aykr olarak ticar faaliyette bulunanlar
(detayl bilgi iin 1.3.2.2 Yetkili/Snrl Yetkili Acente balkl blme baknz.) hakknda yz
gnden az olmamak zere adl para cezas
Kanunun 23 nc maddesinin 12nci fkrasna aykr davrananlar (detayl bilgi iin 1.3.2.5
Acentelere ilikin dier zel hkmler balkl blme baknz.) hakknda yz gnden az
olmamak zere adl para cezas
Kanunun 23 nc maddesinin 13 nc fkrasna aykr olarak sigorta acentelii yetkilerini
veya unvanlarn baka kiilere kullandranlar ve sz konusu yetki ve unvanlar kullananlar be yz
gnden az olmamak zere adl para cezas ile sigorta acentelii yapt izlenimini uyandranlar
hakknda yz gnden az olmamak zere adl para cezas
Kanunun 23 nc maddesinin 14 nc fkrasna aykr hareket edenler ile bu fkra gereince
sigorta acenteliiyle ilgili faaliyetlerde almamas gerektii halde alanlar hakknda iki yz
gnden az olmamak zere adl para cezas
68
BLM 2: ACENTELERE LKN YNETMELKLER, LGL GENELGE VE SEKTR

DUYURULARI
2.1. Sigorta Acenteleri Ynetmelii
5684 Sayl Sigortaclk Kanununun 23. Maddesinin ikinci fkras sigorta acentelii yapacaklarn
niteliklerine ilikin usul ve esaslarn ynetmelik ile belirleneceini ngrmtr. Bu erevede,
Sigortaclk Kanununa dayanlarak karlan Sigorta Acenteleri Ynetmelii 14.04.2008 tarih ve
26847 sayl Resmi Gazetenin Mkerrer saysnda yaynlanmtr.
2.1.1. Ama
Ynetmeliin amac, sigorta acentelii yapacak gerek ve tzel kiilerin niteliklerine ve faaliyetlerine
dair usul ve esaslar dzenlemektir. Ynetmelikte, acentelerin niteliklerine, kurulularna,
faaliyetlerine, tesis edecekleri teminatlara, tutacaklar defter, belge ve kayt dzeni ile
yapamayacaklar ilere ilikin usul ve esaslar yer almaktadr.
2.1.2. Sigorta Acenteleri in Getirilen Dzenlemeler
Ynetmelik ile sektrde bir standart salanmas, sigortallarn en iyi ekilde bilgilendirilmesi ve
gvenilirliin artrlmas amalanmtr. Bu erevede Ynetmelik ile getirilen balca uygulamalar
aadaki gibidir:
- Tzel kii acentelere, salkl bir firma yapsnda olmalarn salamak amac ile asgari sermaye art
getirilmitir.
- Acentelerin sigortallarna verebilecekleri zararlara kar zorunlu sorumluluk sigortas yaptrma art
getirilmitir.
- Sigortallar korumak amacyla, Avrupa Birliinin Araclar Ynergesi erevesinde, sigortallarca
acentelere yaplan prim demelerinin sigorta irketlerine yaplm saylmas; ancak, sigorta
irketlerince acentelere yaplan hasar demelerinin sigortallarca alnmadka denmi saylmamas
hkm getirilmitir.
- Sigortallara daha kaliteli hizmet verilebilmesini salamak amac ile acente yneticilerine ve gerek
kii acentelere eitim ve mesleki deneyim art getirilmitir.
- Acentelerde, sigortaclk ilemleriyle yetkili klnacak tm kadrolu personel Teknik Personel ad
altnda dzenlenmi ve bunlara da asgari eitim ve mesleki deneyim art getirilmitir.
- Teknik personel iin de, ayrca Trkiye Odalar ve Borsalar Birliinde bir kayt tutulmas ve bunlara
kimlik kart verilmesi uygulamas getirilmitir.
- Acenteler ve ortaklarnda 5684 sayl Kanunda aranlan artlar saladklarn denetlemek asndan,
bunlarn verilerinin kayt altna alnmas uygulamas balatlmtr.
69
- Acentelere uygunluk belgesi verilmesi ve bunlarn Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii nezdinde
Levhaya kayt artn salamak zere, bu ilemlerin takibi iin TOBB ve Acenteler cra Komitesinin
grev ve yetkileri belirlenmitir.
- Tm Acente kaytlarnn, biliim sistemi ile lke apnda girilebilmesini salayacak alt yap
hazrlanmtr.
- Uygunluk belgesinden ve Levhaya kayttan mstesna tutulan bankalar ve dier kurumlarda
alacak personel iin de artlar getirilmitir.
- Acentelerin, ilan reklam ve duyurularna ilikin hususlar dzenlenmitir.
2.1.3. Acentelik Yapmak steyenlere likin Nitelikler
Sigorta acentelii yapacaklarn, Mstearlktan bu nitelikleri tadklarn gsteren bir belge
alarak levhaya kayt olmak iin Trkiye Odalar ve Borsalar Birliine bavurmalar
gerekmektedir. Sigorta Acenteleri Ynetmeliinin Tanmlar ve Ksaltmalar balkl 3.
Maddesinde yer alan () bendi ile Trk Sigorta Hukuku literatrne ilk kez giren Levha;
Sigorta acenteleri iin Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii tarafndan dzenlenecek faal olarak
alanlara ilikin kaytlar gsterir levha olarak tarif edilmitir.
Mstearlk belge alnmasna ilikin ilemlerin incelemeye ve onaya hazr hale getirilmesi iin,
Trkiye Odalar ve Borsalar Birliine grev vermitir. Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii bu
ilemlerin gerekletirilmesi iin, uygun grd ilgili sivil toplum ve meslek kurulular ile
ibirlii yapmaya yetkilidir. Bankalar ile zel kanunla kurulmu ve kendisine sigorta
acentelii yapma yetkisi tannan kurumlar hakknda levhaya kayt zorunluluu ile
Mstearlktan belge almaya ilikin hkmler uygulanmamaktadr.
Mstearlka yaplacak deerlendirmede durumu uygun grlenler levhaya kaydedilmek zere
TOBBa bildirilecek; bu bildirim, bildirime konu acenteler bakmndan uygunluk belgesi
niteliinde olacaktr. Uygunluk belgesi alan ve TOBB internet sitesinde liste halinde duyurulan
acenteler, levhaya kayt olmak iin en ge alt ay iinde TOBBa bavuruda bulunmak
zorundadr. Gerekli tm bilgi ve belgeleri tamamlanarak levhaya kaydedilen acenteler TOBB
internet sitesinde duyurulacaktr.
Acenteler, Ynetmelikte aranlan niteliklerinde ortaya kabilecek deiiklikleri, elektronik
ortamda TOBBa veya uygunluk belgesi bavurusunda bulunduu Odaya; sigorta irketleri ise,
acentelere verecekleri yetkilere ilikin deiiklikleri, deiiklii takiben en ge i gn
iinde, levhaya ilenmek zere TOBBa bildirmek zorundadr.
TOBB nezdinde tutulan levhaya ilikin bilgiler ve belgelere dardan eriim tannacak yetkili
kullanclar ve eriebilecekleri kaytlarn ierii ile eriim ekli, TOBBun gr alnarak
Mstearlka belirlenmektedir. Elektronik ortamda TOBBa veya Odalara bildirim
yaplmasna ilikin usuller, TOBB tarafndan belirlenir. Acentelere Mstearlk talimatlar ile cra
Komitesince gerekli grlen karar ve duyurularn iletilmesi iin, TOBB tarafndan gerekli tedbirler
alnr.
70
Acentelik yetkileri, sigorta polieleri, hesap mutabakat ve bilgi kaytlar ve acentelik

yetkilerinin tescil ve ilan ile ilgili olarak yaplan dzenlemede, acentelere verilecek acentelik
yetkisi ile szleme yapma ve/veya prim tahsil etme yetkilerine ve bu yetkinin verilmeyecei
acentelerin hangi yetkili acentelere bal bulunacaklarna dair hususlarn kapsam ve snr
sigorta irketlerince, usul dairesinde tescil ve ilann mteakip 15 i gn iinde levhaya
ilenmek zere TOBBa bildirilecei eklindedir.
Sigortaclk Kanununun 23. Maddesinin onbirinci fkras Bakanlar Kurulunun, yabanc sigorta
acentelerinin Trkiyedeki faaliyetleri ile Trkiyede faaliyet gsteren sigorta acentelerinin
yabanc sigorta irketleri adna Trkiyedeki araclk hizmetlerine ilikin dzenleme yapmaya
yetkili klnmtr.
2.1.3.1. Gerek Kii Acenteler Asndan
Acentelerin kurulu ve faaliyet esaslar ve gerek ve tzel kii acentelerde aranlan
nitelikler, Sigorta Acenteleri Ynetmeliinin ikinci blm ve 4. Maddesinde dzenlenmitir.
Buna gre, maddenin birinci fkrasnda acentelik faaliyetinde bulunacak gerek kiilerde
aadaki nitelikler belirtilmi olup bu nitelikler;
Trkiyede yerleik olmas,
Medeni haklar kullanma ehliyetine sahip olmas,
Kanunun 3. m addesinin ikinci fkrasnn (a) bendinin drt numaral alt bendinde belirtilen
sulardan hkm giymemi veya ceza almam olmas,
flas etmemi ve konkordato ilan etmemi olmas,
Teknik personel vasflarn tamas,
Asgari malvarl artn yerine getirmi olmas,
Fiziksel, teknik ve idari altyap ile insan kaynaklar bakmndan yeterli olmas,
olarak sralanmtr.
5684 Sayl Sigortaclk Kanununun 3. M addesinin ikinci fkrasnn (a) bendinin drt numaral
alt bendi ise acentelik yapamayacaklara ilikin nitelikler yer almaktadr. Kanunda bu haller,
ayrntl olarak saylmtr:
Taksirli sular hari olmak zere affa uram olsalar dahi sreli hapis veya
sigortaclk mevzuatna aykr hareketlerinden dolay hapis veya birden fazla adl para
cezasna mahkm edilmemi olmak,
Yahut cezas ne olursa olsun basit ve nitelikli zimmet, irtikp, rvet, hrszlk,
dolandrclk, sahtecilik, gveni ktye kullanma, hileli iflas, grevi ktye kullanma gibi
yz kzartc sular ile kaaklk sular, resm ihale ve alm satmlara fesat kartrma,
sutan kaynaklanan malvarl deerlerini aklamam olmak,
Devlet srlarn aa vurma veya vergi kaakl sularndan dolay hkm
giymemi olmak.
2.1.3.2. Tzel Kii Acenteler Asndan
Dier yandan Sigorta Acenteleri Ynetmeliinin 4. Maddesinin ikinci fkras acentelik faaliyetinde
bulunacak tzel kiilerde ise;
71
Merkezlerinin Trkiyede bulunmas,

flas etmemi ve konkordato ilan etmemi olmas,
Asgari sermaye artnn yerine getirilmi olmas,
Fiziksel, teknik ve idari altyap ile insan kaynaklar bakmndan yeterli olmas.
nitelikleri aranmaktadr.
Maddenin nc fkras acentelik faaliyetinde bulunacak tzel kiilerin yetkililerinde, gerek kii
ortaklarnda ve tzel kii ortaklarnn yetkililerinde;
a) Kanunun 3. M addesinin ikinci fkrasnn (a) bendinin drt numaral alt bendinde belirtilen
sulardan hkm giymemi veya ceza almam olmas,
b) flas etmemi ve konkordato ilan etmemi olmas,
niteliklerini aramaktadr.
Maddenin drdnc fkras, acentelik faaliyetinde bulunacak tzel kiilerin, tzel kii
ortaklarnn da iflas etmemi ve konkordato ilan etmemi olmas niteliklerini aramtr.
Sigorta Acenteleri Ynetmeliinin drdnc maddesinin beinci fkras
uyarnca
acentelik
faaliyetinde bulunacak tzel kii yetkililerinden irketi sigorta ilemleri bakmndan temsil ve
ilzama yetkili olanlarn birinci fkrann (e) ve (f) bentlerinde saylanlar hari dier nitelikleri
tamas gerekmektedir.
Maddede bahsedilen ve istisna saylan (e) ve (f) bentleri ise, asgari malvarl artn yerine
getirme ve fiziksel, teknik ve idari altyap ile insan kaynaklar bakmndan yeterli olma
artlardr. Szleme yapma veya prim tahsil etme yetkilerine sahip gerek kii acenteler ile
tzel kiilii haiz acentenin mdrnn veya bu unvan tamasa bile fiilen bu grevi yerine
getiren kiilerin, birinci fkrann (d), (e) ve (f) bentlerinde saylanlar hari dier nitelikleri
tamas, ayrca en az drt yllk yksekretim kurumlarndan veya en az iki yllk akterya,
pazarlama, risk ynetimi ve sigortaclk ile ilgili yksek okullardan mezun olmas ve iki yllk
mesleki deneyimi kazanm olmas gerekmektedir. stisnalar arasnda saylan (d) bendi (e) ve (f)
bentlerinin yan sra Teknik Personel vasflarn tama ile ilgilidir.
2.1.4. Teknik Personel
Sigorta Acenteleri Ynetmelii ile getirilen Teknik Personel kavram, sigorta rnlerinin,
acenteler tarafndan pazarlanmas, bilgilendirme ve sat ilemlerinin yalnzca acentelerin
teknik personeli tarafndan yaplabileceini ifade etmektedir.
Ynetmelikte tanmlanan eitimi sresi ierisinde almam olan teknik personelin faaliyeti, bu
eitimi tamamlanncaya kadar durdurulabilecektir. Teknik personelin kimlikleri, uygunluk
belgesi bavurusunda bulunduu Oda tarafndan verilir. Odalar, bu hizmet iin TOBB
tarafndan belirlenecek bir cret alabilir. Kimliklerin ekli ve ierii, verilmesi ve geri
alnmasna ilikin usul ve esaslar cra Komitesince belirlenir ve Mstearln onay ile
72
uygulamaya konulur. Kimlii olmayanlar ile kimlii

szlemelerine araclk yapamazlar.
olup ibraz edemeyenler, sigorta
Sigorta polielerinin dzenlenmesi ve primlerinin tahsili konusu da Sigorta

Acenteleri Ynetmeliinde yer almtr. Sigorta polielerinde yetkili acentenin unvan ve
l evha numaras ile ilemi yapan teknik personelin ad, soyad, kayt numaras ve imzasnn
ak olarak yer almas zorunludur. Acentelerin prim tahsilat yapabilmesi iin, Sigorta
Acenteleri Ynetmelii uyarnca zel bir Yetkilendirme aranmaktadr. Ynetmelikt bu
hkm Sigorta irketlerince yetkilendirilmemi acenteler prim tahsilat
yapamaz
eklinde
belirtilmitir. Sigortal tarafndan yetkili acenteye yaplan deme, sigorta irketine yaplm
saylr. Sigorta irketlerince acenteye yaplan deme hak sahibi tarafndan tahsil edilmedike,
yaplm saylmaz. Sigorta polielerinin dzenlenmesine ve primlerin tahsil edilmesine ilikin usul
ve esaslar sigorta irketi ile acente arasnda akdedilen acentelik szlemesinde aka
belirtilmelidir.
Teknik personel olmak iin aadaki artlar aranr:
4. Maddenin birinci fkrasnn (d), (e) ve (f) bentlerinde saylanlar hari dier niteliklerin
tanmas,
En az lise veya dengi okul mezunu olmas,
Sigortaclkla ilgili kurum veya kurulularn meslekle ilgili blmlerinde en az 2 yl mesleki
deneyim kazanlm olmas.
Ancak, en az 2 yllk akterya, pazarlama, risk ynetimi ve sigortaclk ile ilgili yksek
okullardan veya 4 yllk yksekretim kurumlarndan mezun olanlarda bu art
aranmayacaktr.
Acenteler teknik personeline ilikin bilgileri, kaydedilmek ve bu personelin kayt numaras ve
kimliklerini almak zere elektronik ortamda TOBBa veya uygunluk belgesi bavurusunda
bulunduu Odaya bildireceklerdir.
Gerek kii acenteler ve tzel kii acente yneticileri ile mdrnn veya bu unvan tamasa bile
fiilen bu grevi yerine getirenlerin teknik personel unvann tamas gerekir.
Teknik personelin polie sat srasnda sigortalya hangi acenteye bal olarak altklarn
aka belirtmeleri, yapacaklar tantmlarda ve bilgilendirme notlarnda bal olduklar
acentenin unvann yazmalar gerekmektedir.
Teknik personelin yapt ilemlerden dolay nc kiilere verecekleri zararlardan, bal
bulunduklar acenteler sorumludur. Hayat sigortalarnda grev yapacak teknik personel
hakknda ilgili mevzuat hkmleri uygulanacaktr.
Lise ve dengi okul mezunu olup, teknik personel olmak iin dier gerekli nitelikleri tayan,
ancak deneyim art bulunmayanlar yardmc teknik personel unvan ile ie balatlabilirler.
73
Yardmc teknik personele en az 6 ay almas ve esaslar Mstearlka belirlenecek temel

sigortaclk bilgileri snavn kazanmas kayd ile sigorta ilemleri yapma yetkisi verilebilir.
Yardmc teknik personel, 2 yllk alma sresini doldurduu takdirde teknik personel
unvann kazanr ve acenteler bu personeli srelerinin dolmasn takiben en ge 20 gn iinde
kaydedilmek, kayt numaras ve kimlik almak zere elektronik ortamda TOBBa veya
uygunluk belgesi bavurusunda bulunduu Odaya bildirir.
Ayn zamanda teknik personel olarak sigorta acentelerinde faaliyette bulunacak olanlarn,
tarihi ve program Mstearlka 3 ay nceden duyurulacak ve en az 3 ylda bir 5 i gnn
gememek zere verilecek eitime tabi tutulmalar gerektii hususu da Sigorta
Acenteleri Ynetmeliinin yeni dzenlemesinde yer almaktadr. Eitimler, Sigortaclk Eitim
Merkezi tarafndan dzenlenecektir. Elektronik ortamda eitim verilmesi de mmkndr.
Mstearlk gerek grlen hallerde, bu eitimlerin yaplmas amacyla yurt iindeki veya yurt
dndaki kurum, kurulu, meslek rgtleri veya niversitelerden yararlanabilir.
Bankalar hari Kanunun 23. Maddesinin onuncu fkrasnda belirtilen bankalar, zel kanunla
kurulmu ve kendilerine sigorta acentelii yapma yetkisi tannan kurumlar hakknda Ynetmelik
zel bir dzenleme getirmitir. Bu kurumlarn, sigorta acentelii yaplan blm ve sigorta
ilemlerinden sorumlu bir teknik personeli belirlemesi, ayrca yeter sayda teknik personel
altrmas zorunludur. Bankalar, Genel Merkezlerinde sigortaclk ilemlerinden sorumlu bir
personeli, TOBBa bildirecek ve ayrca sigorta acentelii yapan tm ubelerinde teknik personel
niteliklerini haiz en az bir personeli belirleyecektir.
2.1.5. Mesleki Sorumluluk Sigortas Gerei
Acenteler Ynetmelii ile ilk kez Mesleki Sorumluluk Sigortasna ilikin dzenleme
yaplm olup, buna gre acenteler, mesleki faaliyetlerinden dolay sigortallarna
verebilecekleri zararlara kar mesleki sorumluluk sigortas yaptrmak zorundadr. Mesleki
sorumluluk sigortasnn, beher tazminat talebi iin teminat en az 10.000 TL ve bir yl
boyunca tm tazminat talepleri iin teminat en az 100.000 TL olmak zere yaptrlmas
gerekmektedir. Acenteler, sigorta irketleri ile yaptklar acentelik szlemesini takiben en ge bir
ay ierisinde mesleki sorumluluk sigortasn yaptrarak, bu hususta elektronik ortamda TOBBa
veya uygunluk belgesi bavurusunda bulunduu Odaya bildirimde bulunur. Mesleki sorumluluk
sigortas olmakszn acentelik faaliyetinde bulunulamaz. Mesleki sorumluluk sigortasnn
asgari miktar her yl Trkiye statistik Kurumu tarafndan aklanan Tketici Fiyatlar Endeksi
yllk art orann amamak kaydyla Mstearlka arttrlabilir.
2.1.6. Asgari Sermaye Gerei
Sigorta Acenteleri Ynetmeliinde Asgari Sermayeye ilikin hkmler yer almaktadr. Buna
gre, tzel kii acenteler iin asgari sermaye miktar irket trne gre Sanayi ve Ticaret
Bakanlnca belirlenen tutardan az olmamak kaydyla 25.000 TLdir. Gerek kiilerin beyan
edecekleri mal varlklar bu miktarn altnda olamaz. Bu tutar acentelerce araclk edilen yllk prim
tutarnn % 4nden az olamaz.
74
Araclk edilen yllk prim tutar, yl sonlar itibaryla hesaplanr. Acenteler, araclk ettikleri
yllk prim tutarlarn en ge takip eden yln ubat ay sonuna kadar elektronik ortamda
TOBBa veya uygunluk belgesi bavurusunda bulunduu Odaya bildirirler. lave sermaye
ihtiyacnn ortaya kmas halinde, eksik kalan sermaye en ge yl sonuna kadar tamamlanr.
Sermaye an kapatmayan acenteler, bu a kapatana kadar acentelik faaliyetinde
bulunamazlar.
2.1.7. Dier Dzenlemeler
Dier yandan Teminat ve Acente komisyonlar konusunda yaplan yeni dzenlemeye
gre, sigorta irketlerinin faaliyetleri nedeniyle acentelerinden isteyebilecekleri teminatn
miktar ve koullar taraflar arasnda serbeste belirlenir. Sigorta branlar itibaryla
uygulanacak komisyonlar ise, sigorta irketleri ve acenteleri arasnda serbeste belirlenir.
Ancak, komisyonlara ilikin olarak, ilgili mevzuatnda zel hkmler bulunan sigortalarda
kendi hkmleri geerlidir. Sigorta irketleri ile acenteler arasnda yaplacak acentelik
szlemelerinde, komisyonun genel erevesi belirlenir. Szlemede belirlenmemi bulunan
komisyon ve ek komisyonlar ile ilgili esaslar ise, sigorta irketlerince acentelere duyurulur.
Ynetmeliin Hesap mutabakat ile ilgili dzenlemesi uyarnca, acentelerin hesap ve kayt
dzeninin, irketler ile ilgili hesaplarda er aylk dnemler itibaryla mutabakat salayacak
ekilde oluturulmas gerekir. Acenteler ve sigorta irketleri, kendi aralarndaki ilgili
hesaplarda, er aylk dnemler itibaryla hesap mutabakatlarn salamak zorundadrlar.
Unvan, ilan, reklam, afi ve pano konusunda yaplan dzenleme gerei acenteler,
unvanlarnda sigorta ifadesi ile birlikte acentelik veya araclk ifadelerinden birini kullanmak
zorundadr. Acenteler, sigorta irketlerine ve szleme yaptrmak isteyenlere yanltc bilgi ve
belge veremezler. Acenteler, unvanlarn acentelik fonksiyonlarn gizleyecek ekilde ve
unvanlarnda sigorta irketi olarak faaliyet gsterdikleri anlamn tayacak ifadeler
kullanamazlar. Acenteler, levha kayt numarasn ieren bir plakay iyerlerinin giri
blmnde ve gzle grnr ekilde asmak zorundadr. Bu plakann ekli, Mstearln
uygun gr ile cra Komitesince belirlenir. Acentelerin faaliyet gsterecekleri baka bir
adresteki ubeleri acente ile ayn unvan tamak zorundadr. Acenteler ubelerine ilikin
bilgileri ube tesisinden itibaren en ge 15 i gn iinde levha bilgilerine ilave ettirirler.
ubelerin antet, afi, reklam ve tabelalarnda acente unvanna yer vermeleri zorunludur.
2.2. Acentelik Szlemesinin Feshi

Acentelik szlemesinin feshi halinde veya teknik personelin i akdinin sona ermesi veyahut yetki
kaldrlmas durumlarnda, acenteler keyfiyeti en ge 3 i gn iinde uygunluk belgesi bavurusunda
bulunduklar Odaya bildirirler ve verilen kimlikleri ilgili Odaya iade ederler. ade edilmeyen
kimliklerden, acenteler sorumludur. Acentelerin szleme yapma veya prim tahsil etme yetkilerinin
kaldrlmas hususunun, sigorta irketlerince usul dairesinde tescil ve ilan olunmas gerekmektedir.
75
Sigorta irketlerince, acentelik yetkilerinin kaldrlmas, acentelik szlemelerinin sona ermesi veya
acenteler hakknda dava almas, soruturma ve kovuturma balatlmas hallerinin gerekeleriyle
birlikte, en ge 3 i gn iinde sigorta irketleri tarafndan, levhaya ilenmek zere, TOBBa ve
ilgili acenteye bildirilmesi arttr.
Mahkeme kararyla kesinlemi prim borcu nedeniyle acentelik yetkileri kaldrlanlara, bu borlar
denmedike, sigorta irketlerince prim tahsil etme yetkisi verilemez. Mstearlka yaplan
inceleme veya denetim sonucunda, Kanunun 32. Maddesi hkmlerine uygun hareket etmedii tespit
edilen acentelerin, acentelik faaliyetleri Mstearlka 6 aya kadar geici olarak durdurulabilir.
Geici durdurmay takip eden 2 yl iinde, aykrln tekrar halinde acentenin faaliyetleri
Mstearlka tamamen durdurulur ve kayd levhadan silinir. Bir daha acentelik yapamayacaklarna
karar verilenler, TOBBda ayr bir liste halinde tutulur. Yine maddede sralanan tm hususlar ilgili
acentenin levha kaytlarna ilenir.
2.3. Sigorta Acenteleri Sektr Meclisi le Sigorta Acenteleri cra Komitesinin Kurulu ve
alma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik
Sigortaclk Kanununda dzenlenen TOBB Sigorta Acenteleri cra Komitesi ile ilgili olarak
Sigorta Acenteleri Sektr Meclisi ile Sigorta Acenteleri cra Komitesinin Kurulu ve alma Usul
ve Esaslar Hakknda Ynetmelik 10/09/2008 tarihli Resmi Gazetede yaymlanmtr. Anlan
Ynetmeliin zellikle 5-14. Maddelerinin getirdii dzenlemeler acenteler asndan nem
tamaktadr.
cra Komitesi tarafndan, yerleim birimleri baznda, en kk birim olarak tarada ky,
ehirlerde ise, mahalle muhtarlklar seviyesinde yetkili ve yetkisiz acentelerle ilgili listeler
oluturulabilir. Yeterli sayda yetkili acentenin bulunduu yerleim birimlerinde, cra
Komitesinin nerisi zerine, Mstearlka yetkisiz acentelerin faaliyetleri kstlanabilir veya
kaldrlabilir.
TOBB nezdinde, Oda yesi sigorta acentelerinden oluan krk kiilik Sektr Meclisi
oluturulmu olup, Sektr Meclisinin grev sresi drt yldr ve ylda bir defa toplanr. Sektr
Meclisi, TOBB Genel Sekreterinin gzetiminde gerekletirilen ilk toplantda, kendi yeleri
arasndan bir bakan ve bir bakan yardmcs seer. Sektr Meclisi Bakan ve Bakan
Yardmcs ye tam saysnn ounluuyla seilir. ounluk salanamad takdirde, seim iin
yeni bir toplant gn belirlenir. Sektr Meclisi, yapt almalar rapor hlinde cra
Komitesine sunar. Sektr Meclisinin, cra Komitesi seimi dndaki dier grevleri, istiari
niteliktedir. Sektr Meclisinin grevleri arasnda a) Politika ve stratejiler oluturulmasna
ynelik nerilerde bulunmak, b) Meslee ilikin sorunlar tespit etmek ve zm nerileri
gelitirmek, c) Sigorta Acenteleri cra Komitesini semek saylr.
Sektr Meclisi yesi olabilmek iin sigorta acentesinin; a) Levhaya kaytl bulunmas, b) En az
on yl bilfiil sigorta acentelii yapmas, c) Mesleinde itibar sahibi olmas gerekir. Sektr Meclisi
yelerinde aranacak itibar, vergi borcu bulunmamas ve sosyal gvenlik prim borcu olmamas
hususlar dikkate alnarak deerlendirilir.
Dokuz yeden oluan cra Komitesinin grev sresi ise, drt yldr. Dokuz yenin yedisi,
76
Sektr Meclisince yeleri arasndan seilirken, iki ye TOBB tarafndan atanr. Atanan
yelerden biri, TOBB Ynetim Kurulu yesi; dieri ise, TOBB Genel Sekreteri veya
grevlendirecei yardmcsdr. cra Komitesinin seim usulne ilikin esaslar, Mstearlk ve
TOBB tarafndan belirlenir. Yeni seilen cra Komitesinin yaplacak ilk toplantsna kadar, eski
cra Komitesi grevine devam eder. cra Komitesi, Ynetmelikte belirtilen grevleri yerine
getirir. cra Komitesi, en az iki ayda bir defa toplanr. Toplantnn gndemi, gn, yeri ve saati
cra Komitesi Bakannn gr alnarak, TOBB Genel Sekreteri tarafndan belirlenir. cra
Komitesi yelerinden birinin teklifi ve en az bir yenin bu teklife katlmas ile gndeme ek
gndem maddesi ilave edilebilir. Birlie, maddi ykmllkler getiren hususlara ilikin karar
alnabilmesi ancak cra Komitesi atanm yelerinin olumlu grne baldr. cra Komitesi
toplantlarna ilikin karar tutanaklar, Sigortaclk Mdrlnce tutulur. cra Komitesi
Toplantlar, Ankarada TOBB Merkezinde veya gerekli hallerde TOBB Genel Sekreterinin
onay ile farkl bir yerde yaplr.
Dier taraftan, 5684 Sayl Sigortaclk Kanununun 27. M addesinin birinci fkrasnda,
Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii nezdinde Sigorta Acenteleri Sektr Meclisi oluturulur. Krk
kiiden oluan Meclis yeleri, mesleinde itibar ve tecrbe sahibi ticaret odas veya ticaret ve
sanayi odas mensubu sigorta acenteleri arasndan, Trkiye Odalar ve Borsalar Birliince ve
Mstearlka ortaklaa belirlenen usl ve esaslara gre seilir. hkm yer almaktadr.
Bu kapsamda, Hazine Mstearl ile TOBB tarafndan ortaklaa belirlenmi olan Sigorta
Acenteleri Sektr Meclisi ile Sigorta Acenteleri cra Komitesi Seimlerine Dair Usl ve
Esaslar 06.04.2009 tarihinde TOBB internet sitesinde duyurulmutur.
2.4. Yanl Sigorta Uygulamalarnn Tespiti, Bildirimi, Kayd ve Bu Uygulamalarla Mcadele
Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik
Bu Ynetmelik, 5684 Sayl Sigortaclk Kanununun 32. Maddesi ile 4632 Sayl Bireysel Emeklilik
Tasarruf ve Yatrm Sistemi Kanununun 1 inci Maddesine dayanlarak hazrlanm ve 1/6/2011
tarihinde yrrle girmitir. Ynetmelikle, yanl sigorta uygulamalar ile etkin mcadele iin
yanl sigorta uygulamalarnn tespiti, bildirimi, deerlendirilmesi ve raporlanmas ile ilgili usul ve
esaslar ile bu erevede sigorta ilikisi ile ilgili tm taraflarn ykmllklerine ilikin usul ve
esaslar belirlemek amalanm; sigortallar, sigorta ve reasrans irketleri, sigorta araclar ile
sigorta ilikisi ierisindeki taraflar ve bu ilikide rol oynayan kiiler, ynetmelik kapsamna
alnmtr.
Aada saylan durumlar, yanl sigorta uygulamas kapsamnda deerlendirilir:

irket ii yanl sigorta uygulamalar: irketin her kademedeki personelinin tek bana veya
irket ii ve/veya irket dndan nc ahslarla birlikte irket aleyhine gerekletirdii
uygulamalar,
Sigortal yanl sigorta uygulamalar ve tazminat srecindeki yanl uygulamalar: Sigortalnn,
sigorta ilikisi ierisindeki ilgili taraflarn, tazminat takip araclar, hasar tedvir ve tasfiyesini
yrtenler, sigorta eksperleri gibi bu ilikide rol oynayanlarn sigorta szlemesinin kurulmas
77
ve yrrl ile sigorta tazminatnn tekemml aamalarnda irkete kar gerekletirdikleri

yanl sigorta uygulamalar,
Arac yanl sigorta uygulamalar: Sigorta araclarnn irketlere, sigortallara veya sigorta
ilikisi ierisindeki ilgili kiilere kar gerekletirdikleri yanl sigorta uygulamalar,
lgili dier durumlardr.
Yanl sigorta uygulamalar karsnda taraflarn baz ykmllkleri bulunmaktadr. Bunlar:
-irketler ve araclarn, i drstln yksek standartlara ulatrmak iin gerekli tedbirleri alr.
-irketler ve araclar yanl sigorta uygulamalarnn nlenmesi, tespiti, kayt altna alnmas, ortadan
kaldrlmas ve ilgili mercilere bildirimi iin etkin usuller tesis ederler ve bu amala gerekli kayna
tahsis ederler.
-irketler yanl sigorta uygulamalarna kar potansiyel riskleri tespit etmek, yanl sigorta
uygulamalar yaplabilecek sreleri kontrol altna almak iin gerekli tedbirleri alrlar.
-irketler, ynetim kurulu dahil tm alanlarnn yanl sigorta uygulamalar hakknda ierii
Mstearlk tarafndan belirlenen eitimleri almalarn salarlar.
-irketler; sigortal, lehdar ve hak sahiplerini sigorta tazminatn etkileyecek konularda yanl bilgi
vermelerinin sonular hakknda bilgilendirir.
-Yanl sigorta uygulamalarna dolayl veya dorudan sebebiyet veren araclar hakknda, ilgisine
gre, 14/4/2008 tarihli ve 26847 mkerrer Sayl Resm Gazetede yaymlanan Sigorta Acenteleri
Ynetmeliinin 11. Maddesinin drdnc fkras veya 21/6/2008 tarihli ve 26913 Sayl Resm
Gazetede yaymlanan Sigorta ve Reasrans Brokerleri Ynetmeliinin 21. Maddesi hkmleri
erevesinde ilem tesis edilir.
-Sigorta irketleri yanl sigorta uygulamas phesi nedeniyle tazminat talebini reddettiklerinde
durumu ilgiliye yazl olarak bildirmek ve Sigorta Bilgi Merkezinde bu amala hazrlanan veri
tabanna ilemek zorundadrlar.
2.5. lgili Genelge ve Sektr Duyurular
Sigorta Acenteleri Ynetmeliinin uygulanmasna ilikin olarak, Hazine Mstearl tarafndan
srasyla, aada yer alan Genelgeler yaynlanmtr. Sz konusu Genelge ve Sektr Duyurular,
uygulamada karlalan sorunlara aklk getirilmesi amacyla yaynlanmtr.
Ayrntl nitelikte olduundan, ders notlarnda yalnzca ilgili Genelge veya Sektr Duyurusunun
ksaca konusuna yer verilmekle yetinilmitir.
Genelge (2008/10), Sigorta Acenteleri Ynetmeliinin uygulanmasna ilikindir.
Genelge (2008/15), Sigorta Acenteleri Ynetmelii erevesinde, acentelerin uygunluk
belgesi ve levhaya kayt mracaatlarnda, acenteler, TOBB ve Odalarca izlenecek yola
ilikindir.
Genelge (2008/18), Sigorta Acenteleri Ynetmelii erevesinde, acentelerin uygunluk
belgesi ve levhaya kayt mracaatlarnda, acenteler, TOBB ve Odalarca izlenecek yola
ilikindir.
78
Genelge (2009/9), TOBB nezdinde tutulan acente levha bilgi giriine ilikindir.
Genelgelerin metnine
www.sigortacilik.gov.tr/Sigortaclk Mevzuat/Trk Sigortaclk Mevzuat/Genelgelerden
ulaabilirsiniz.
Sektr Duyurusu (2008/29), 2008/29 Sayl Sektr duyurusu 5684 sayl Sigortaclk Kanununa
gre TOBB nezdindeki sigorta acenteleri ile ilgili levhaya kaytl olmayanlarn acentelik
faaliyetlerine devamnn mmkn bulunmadna ilikindir.
Sektr Duyurusu (2008/38), 2008/38 Sayl Sektr Duyurusu yaynlanan genelgelerde
aklanm olmakla beraber Hazine Mstearlna gelmeye devam eden sorulardan dolay
yaplan ilave aklamalara ilikindir.
Sektr Duyurusu (2009/25), TOBB AEKS sisteminde teknik personel olarak kaytl
olmayan kiiler iin sigorta irketlerince kullanc ad ve ifre ihdas edilmemesine ve
levhaya kaytl olmayan acentelere ilikindir.
Sektr Duyurusu (2009/30), Tzel kii acentelerde acente mdr yerine tedviren mdr
atamas uygulamasna ilikindir.
Sektr Duyurusu (2010/31), Sigorta Acenteleri arasndaki i paylamna ilikindir.
Sektr Duyurusu (2010/34), Sigorta acenteleri arasndaki i paylamna ilikin 2010/31
sayl Sektr Duyurusuna ek niteliindedir.
Sektr Duyurusu (2010/35), Sigorta acenteleri arasndaki ilemlere ilikindir.
Sektr Duyurusu (2010/36), Sigorta Acenteleri arasndaki ilemlere ilikin 2010/35 sayl
Sektr Duyurusuna ek niteliindedir.
Sektr Duyurusu (2010/41), Tescil lemleri iin 2010/36 sayl Sektr Duyurusunda
belirlenen srenin uzatlmasna ilikindir.
Sektr Duyurusu (2011/4), Rejistro ve tahsilat defterlerine ilikindir.
Sektr duyurularnn metnine
www.sigortacilik.gov.tr/SigortaclkMevzuat/Sektr Duyurularndan
ulaabilirsiniz.
79
2.6. Sigorta Szlemelerinde Bilgilendirmeye likin Ynetmelik

Ama- Kapsam
Sigorta ilemlerine taraf olacak kiilerin, sigorta szlemesinin deerlendirilmesi ve/veya kurulmas
esnasnda szlemenin konusu, teminat kapsam ve dier hususlara ilikin oluabilecek bilgi
eksikliklerinin giderilmesi ile szlemenin devam esnasnda, sigorta ettireni, sigortal ya da lehtar
etkileyebilecek deiiklikler ve gelimelerden ilgililer tarafndan haberdar olunmas iin sigortac
tarafndan yerine getirilmesi gereken grev ve sorumluluklara ilikin usul ve esaslarn dzenlenmesi
amacyla oluturulan Sigorta Szlemelerinde Bilgilendirmeye likin Ynetmelik, 6102 Sayl Trk
Ticaret Kanunu ve zel sigortaclk mevzuat kapsamnda risk stlenen tm kurum/kurulu ve
acenteleri kapsamaktadr.
Bilgilendirmeye likin Genel lkeler
Bilgilendirme ykmll, sigortac tarafndan, sigorta ettirene ve sigorta szlemesine taraf olan
kiilere kar szl ve yazl olarak yerine getirilmekle birlikte bilgilendirmenin yazl olarak yerine
getirilmesi esastr. Ancak, iletiim aralar kullanlarak uzaktan pazarlama yntemleri ve benzeri
yntemlerle kurulan sigorta szlemelerinde, taraflarn fiziksel olarak karlamas ve gerekli olan
yazl bilgilendirmenin yaplamad hallerde yazl bilgilendirme art aranmasa da sigortac, asgari
bilgilendirmenin yapldn ispatla ykmldr. lgili konu hakkndaki ilemlerin nitelii ile
bilgilendirmenin ekline ilikin usul ve esaslar Mstearlk tarafndan belirlenir.
Aklamal [EKZ1]: 2012ylndayenitebliyaymland,

deiiklikolabilir.
Sigortac sigorta ettirene kar, sigorta szlemesinin grlmesi, kurulmas ve devam ettii sre
zarfnca, sigorta ile ilgili teknik konularda yardmc olmak, gereklemi olsun olmasn sigortaclk
ilemlerinin zellikleri, sigorta teminat ve sigortann ileyii ile ilgili szl ya da yazl olarak her
trl bilgiyi vermek ve sigorta ettireni yanltc her trl durum ve davrantan kanmakla
ykmldr.
Sigortacnn bilgilendirme ykmll, szlemenin kurulmasndan nce balar ve szlemenin
yrrlkte kald sre boyunca devam eder.
Bilgilendirme le Ykml Olanlar ve Bilgilendirmeyi Talep Edebilecek Dier Kiiler
Sigorta szlemesi ile ilgili bilgi talepleri ve ikyetlerin deerlendirilmesi ve kamuoyunun
bilgilendirilmesi amacyla sigorta rnne ilikin bilgi, belge ve formlar kapsayan kurumsal internet
sitesi kurma zorunluluu haricinde, sigortac iin Sigorta Szlemelerinde Bilgilendirmeye likin
Ynetmelikte ngrlen tm ykmllkler sigortacnn acentelerini de kapsamaktadr.
Sigortac, talep olmas durumunda, sigorta ettirene kar bilgilendirme hususundaki tm
ykmllklerini sigortadan yararlanacak kiilere kar da yerine getirmek zorundadr.
Bilgilendirme Ykmllnn Gerei Gibi Yerine Getirilmemesi
Sigorta szlemesinin grlmesi, szlemenin kurulmas ve devam esnasnda, sigortac tarafndan
bilgilendirme ykmll gerei gibi yerine getirilmemi, sigortac ile ilgili olarak yanltc bilgi
verilmi veya bilgi formu teslim edilmemi ya da formda yer alan bilgiler geree aykr olarak
dzenlenmi ve bahse konu olan durumlardan biri sigorta ettirenin kararn etkilemi ise, sigorta
ettiren, szlemesini feshedebilecei gibi, varsa urad zararn tazminini talep edebilir.
80
Bilgilendirme Formu ve erii

Sigortac, sigorta szlemesi grlme aamasnda iken, ekil ve ierii Mstearlka tespit edilen
bilgilendirme formunun bir suretini sigorta szlemesine taraf olmak isteyen kiilere verir. Ancak,
baz sigorta trleri iin bilgilendirme formunun bulunmad durumlarda, sigortac, asgari olarak
Sigortac ile acenteye ilikin unvan ve iletiim bilgilerini,
Akdedilecek szlemeye ilikin genel uyarlar,
Szleme ile verilen teminatlar,
Sigorta teminatnn istisnalar ile her bir sigorta tr iin teminat kapsam dnda olup da
poliede ayrca belirtilmesi kaydyla ek szleme ile teminat kapsamna alnabilecek
kymetleri, rizikolar veya szlemeye eklenebilecek zel hkmler ve klozlara ilikin
bilgileri,
Tazminata ilikin genel bilgiler ile tazminat deme kurallarn,
ikyet ve bilgi talepleri ile tahkim yeliine ilikin bilgileri ierecek ekilde hazrlanacak
geici Bilgilendirme Formlar kullanlr
Mstearlk, Bilgilendirme Formlarnn kapsam ve ieriini deitirmeye yetkilidir.
Bilgilendirme Formu ve Dier Belgelerin Verilmesi
Sigortac, ilgili ksmlarn geree ve mevzuata uygun olarak doldurmu olduu bilgilendirme
formlarn, en az iki nsha dzenleyerek sigorta szlemesi kurulmadan nce kaeleyip imzaladktan
sonra szlemeye taraf olmak isteyen kiiye imza karlnda iletir. Sigortac, formun bir nshasn
saklamak zorundadr.
Sigortacnn bilgilendirme ykmlln hem mevzuata hem de usulne uygun olarak yerine
getirebilmesi iin, szl ya da yazl olarak salanacak bilgilerin yanltc, yanl ve eksik olmamas
gerekmektedir.
Sigortac, sigorta szlemesinin grlmesi srasnda, szlemeye taraf olmak isteyen kiilere
bilgilendirme formunu iletmekle ykmldr.
Szlemenin gerek grlmesi gerekse devam srasnda, ilgililerden talep gelmesi halinde,
szlemeye konu olan sigortaya ilikin Sigorta Genel artlar ile rizikonun gereklemesi
durumunda, sigorta ettirenin tazminat talebinde bulunabilecei bilgi ve belgelerin listesi, sigortac
tarafndan iletilir.
Sigortac, bilgilendirme formlarnn basmn yapmak ve formlar elektronik ortamda hazrlayarak
bulundurmak zorundadr. Formlarn baslmas halinde, basm ve datma ilikin tm masraflar
sigortacya aittir. Sigortac, formlarn elektronik ortamda yer almas durumunda, acentelerine ilgili
formlar tam ve kesintisiz ulaabilmesi iin gerekli alt yapy oluturarak ilgili konuda her nlemi
almakla ykmldr.
81
Elektronik ortamda oluturulan bilgilendirme formlarnn bilgisayar yazcs vb. ile baslmas halinde,
sigortacnn ykmll yerine getirilmi saylr. Sigortac formlar, acentelerine yeterli sayda ve
zamannda iletmek zorundadr.
Baz sigorta branlarn, szlemelerini veya riziko trlerini bilgilendirme ykmll dnda
tutmak Mstearln yetkisindedir.
2007/18 sayl Szleme ncesi Bilgilendirme Ykmllnn Kapsamna likin Genelge ile
szleme ncesi bilgilendirme ykmll kapsam dnda kalacak sigortalar belirlenmiti.
1 Temmuz 2012 tarihinde yrrle giren Trk Ticaret Kanunu sigortacya aydnlatma ykmll
ad altnda bilgilendirme ykmll benzeri bir yapnn kurulmas ykmlln getirmitir. Bu
ykmlln dzenlendii 1423. Maddeye dayanlarak yaynlanan 2012/8 sayl genelge ile
2007/18 sayl genelge yrrlkten kaldrlmtr.
Buna gre daha nce bilgilendirme ykmll kapsamnda olmayan zorunlu sigortalar ile devlet
destekli sigortalar da ykmllk kapsamna alnmtr. Hazine Mstearl tarafndan yaynlanan
genelge uyarnca, yaplmas taraf iradesine bal olmayan zorunlu sigorta szlemeleri ile devlet
destekli sigorta szlemeleri iin ynetmeliin 8 inci Maddesine uygun bilgilendirme formlarnn
sigorta irketleri tarafndan hazrlanacaktr.
Sigortacnn Genel Bilgilendirme Ykmll

Sigortac, sigorta ettirene ya da sigorta szlemesinden menfaat salayacak kiilere,
Szleme konusu olan sigortaya ilikin, mevzuatta oluabilecek deiiklikleri,
flas ve tasfiyesini,
lgili branlarda gerekletirilen ruhsat iptallerini,
Tm branlarda szleme yapma yetkisinin kaldrldn,
Sigorta szlemesinin devam srasnda ortaya kabilecek, sigorta ettiren ile sigorta
szlemesine taraf olacak kiilerin hak, bor ve ykmllklerini dorudan etkileyecek
nitelikte her trl deiim ve gelimeyi
en ge on ign ierisinde bildirmekle ykmldr.
Bilgilendirmenin ekli
Sigortac, bilgilendirme ykmlln, taahhtl mektup, faks, elektronik posta, telgraf, gvenli
elektronik imza ya da Mstearlk tarafndan uygun grlen benzeri iletiim aralarndan biri ile
yerine getirir. Ancak, bilgilendirme ykmllnn belirtilen biimlerde yerine getirilmesinin
mmkn olmad tespit edilirse, gerekli bilgilendirme, Mstearlka uygun gr alnarak ve uygun
grlen biimde basn ve yayn kurulular yoluyla da gerekletirilebilir.
82
Sigortacnn bilgilendirme ykmlln gerei gibi yerine getirmesi, sigortacnn telefon veya
ar merkezi ile gerekletirecei bilgilendirmenin manyetik veya dijital ortamda kayt altnda
olmas ve bu durumun sigortac tarafndan ispat ile mmkndr.
Bilgi Talepleri ve ikyetlerin Cevaplandrlmas
Sigorta ettiren ya da sigorta szlemesine taraf olan kiilerden elektronik iletiim aralaryla veya
yazl olarak sigortacya iletilen sigortaya ilikin ikyetler, demeler ve szlemeye ilikin her trl
bilgi talepleri, sigortac tarafndan bavurunun ulamasndan itibaren on be i gn ierisinde
cevaplandrlmak zorundadr.
Sigortac tarafndan, ikyet ve bilgi taleplerini deerlendirerek sonulandrmak, sigortacya ulaan
tm ikyetlere ilikin kayt ve istatistikleri tutarak er aylk periyotlar itibariyle Mstearlk
tarafndan tespit edilecek usul ve esaslara uygun olarak raporlamak zere asgari iki kiiden oluan
ikyet birimi kurulur.
nternet Sitesi Kurma Zorunluluu
Sigortac, sigorta ettireni, sigortaly ve lehtarlar sigortaclk ve mevzuat ile ilgili gelimelerden
haberdar etmek amacyla gerekli teknolojik alt yap almalarn yrtmek ve bu kapsamda
Mstearlk tarafndan belirlenecek artlar salamak amacyla gerekli ilemleri yerine getirmekle
ykmldr. Bu amala sigortac, bilgilendirme faaliyetinin etkin olarak yrtlebilmesi iin
kurumsal bir internet sitesi oluturarak aada belirtilecek bilgi/belgelerin okunabilir bir puntoda,
ana sayfadan ve ayr ayr link vererek kurumsal internet sitesinden tm kamuoyuna duyurulmasn
salar.
Bahse konu bilgi/belgeler,
-Sigortacya ilikin genel bilgiler bata olmak zere sigortacnn ortaklk yaps, idari yaps ve
sermayesine ilikin bilgiler,
-Faaliyet gsterilen branlar ile bu erevede sunulan sigortaclk hizmetleri ve rnler ile ilgili
bilgiler,
-Sigorta rnleri erevesinde teminat kapsamnda olmamasna ramen ek szleme ile teminat
kapsamna alnabilecek kymetler, rizikolar veya szlemeye konulabilecek zel hkmlere
ilikin bilgiler,
-Szlemeye konu rizikonun gereklemesi hlinde, sigorta ettirenin, sigortalnn ya da lehtarn
hak ve ykmllkleri ile bunlarn izlemesi gereken prosedre ilikin bilgiler,
-Vergi uygulamalarna ilikin bilgiler,
-Genel Mdrlk ve Blge Mdrlkleri bata olmak zere adres, elektronik posta, telefon ve
faks numaralar
-Acentelere ilikin irtibat adresleri, telefon ve faks numaralar,
-ikyet ve bavurularn yaplma ekli ve usulleri,
83
-Sigorta ettirenlerin, sigortallarn veya sigortadan menfaat salayan kiilerin internet zerinden
bilgi talep edebilmesi ve ikayette bulunabilmesine olanak salanmasn teminen oluturulacak
elektronik formlar,
-statistik veriler ve dier bilgilerdir.
Sigortac yukarda belirtilen bilgi/belgelere ek olarak sigortallarn, sigorta ettirenlerin ya da
sigortadan yararlanacak dier kimselerin,
-Polie bilgileri ile tazminat demelerine ilikin ilemlerin gncel hline,
-Birinci maddeye ek olarak hayat sigortas szlemelerinde; tahakkuk eden ve tahsil edilen
primlere, verilen teminatlara ve her bir teminata ilikin tutarlara, kesintilere (komisyonlar, idari
ve tahsil masraflar ile dier giderler), varsa birikim ve kr pay tutarna, kr pay oranlarna,
itira, ikraz ve tenzil deerlerine, ikraz ve tenzildeki szlemelerin durumuna,
-Mstearlka uygun grlecek dier konulara ve verilere, internet araclyla gnlk olarak
eriimini salamak amacyla gerekli bilgi ilem altyapsn kurar. Oluturulacak sisteme, polie
numaras, hasar dosya numaras veya sigortac tarafndan salanacak kullanc ad, ifre ya da
benzeri kiisel bilgiler ile giri yaplabilir.
Yrrlkten Kaldrlan Ynetmelik
28/11/2006 tarihli ve 26360 sayl Resm Gazetede yaymlanan Sigorta Szlemelerinde
Bilgilendirmeye likin Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr.
Vaka ncelemeleri
Olay
Sigorta ettiren A, 2009 tarihinde bir kredi finansman kurumu aracl ile bir ara satn alm ve
yaplan anlama gerei aracn B Sigorta Araclk Hizmetleri irketi araclyla sigorta ettirmitir.
Bu ara daha sonra araca ait anahtarlarn zor, iddet ve cebir kullanlmadan ele geirilmesi yntemi
ile alnm ve sigortal A zararn tazmini iin Bnin aracs olduu C Sigorta irketine
bavurmutur.
C sigorta irketi, polie zel artnda yer alan zor, iddet ve cebir kullanmakszn, araca ait
anahtarlarn ele geirilmesi suretiyle yaplan hrszlk veya hrszla teebbs sonucu oluan
zararlar teminat ddr ibaresi nedeniyle zarar istemini reddetmitir.
Bunun zerine, sigorta ettiren A, Sigorta Tahkim Komisyonuna C Sigorta irketinin zarar tazmin
etmesi ynnde karar vermesi iin bavuruda bulunmutur.
Sigorta Tahkim Komisyonu tarafndan yaplan n incelemede sigorta ettiren Aya sigorta aracs B
tarafndan Sigorta Szlemelerinde Bilgilendirmeye likin Ynetmelikte anld gibi bir
Bilgilendirme Formu verilmedii tespit edilmitir.
Komisyon ayrca poliede yazan zel artn polie genel artlarnda yer alan nc kiilerin kt
niyet veya muziplikle yaptklar hareketlerin verdii zararlar ibaresindeki baz olaylar teminat
84
dna kardna ve bu sebeple yine genel art uyarnca DAR KAPSAMLI KASKO SGORTA
POLES ibaresi tamas gerektiine karar vermitir. Mevcut poliede DAR KAPSAMLI KASKA
SGORTA POLES ibaresi bulunmad tespit edilmitir.
Hukuki Mesele
Tahkim Komisyonu kararnda 5684 sayl Sigortaclk Kanununun 11inci maddesine gre Sigorta
szlemelerine, genel artlara ilaveten zel artlar tesis edilebilecei, ancak bunlarn sigorta
szlemesi zerinde herhangi bir yanlgya neden olmayacak ekilde ak olarak dzenlenmesi
gerektii hkm altna alnm, kapsam d braklan risklerin aka belirtilmemi olmas halinde
belirtilmemi olanlarn teminat kapsamnda saylaca hkm altna alnmtrdiyerek teminat d
braklan risklerin aka yazlmamas ya da sigorta ettireni yanlgya drme ihtimali olmas
halinde bu risklerden sigortacnn sorumlu olaca belirtilmitir.
Ayn maddenin 3. Fkras uyarnca yaynlanan Sigorta Szlemelerinde Bilgilendirmeye likin
Ynetmelik uyarnca sigorta szlemesinin grlmesi, kurulmas ya da devam srasnda
Bilgilendirme Formu dzenlenmemi ya da geree aykr dzenlenmi ise sigortac ve acentesinin
ykmlln eksik yerine getirdii ve zarar olumusa bu zararn tazmininin sigortal tarafndan
istenebilecei belirlenmitir.
Somut olay incelendiinde dzenlenen poliede DAR KAPSAMLI KASKO SGORTA POLES
ibaresi bulunmas gerekirken bu ibarenin bulunmad grlmtr. Bunun sonucunda, sigorta ettiren
A, polieyi TAM KAPSAMLI BR KASKO POLES olarak alglayarak yanlgya dmtr.
Sigorta aracs B ve sigorta irketi Cnin ynetmelik gerei bilgilendirme ykmll olmasna
ramen sigorta ettiren Aya sunulmak zere usulne uygun bir Bilgilendirme Formu
dzenlemedikleri grlmtr. Ynetmelik uyarnca bu formun dzenlenmedii hallerde, yanlgya
den sigortalnn oluan zarar tazmin ettirme hakk bulunmaktadr.
Sonu
Sigorta poliesinde bulunmas gereken ibarelerin bulunmamas nedeniyle Sigortaclk Kanununun
zel artlarn akl hakknda dzenlemesine aykrlk olumutur. Ayrca Bilgilendirme Formu
dzenlenmedii iin ilgili ynetmelik de ihlal edilmitir.
Tahkim Komisyonu sigorta ettiren Ann talebinin kabulne ve oluan zararn sigorta irketi C
tarafndan polie kurallarna uygun bir ekilde tazmin edilmesine karar vermitir.
(Sigorta Tahkim Komisyonu 2010/9 numaral karar)
Olay
Sigorta ettiren A, aracn B sigorta acentesi aracl ile C sigorta irketine sigorta ettirmitir. Sigorta
sresi ierisinde sigorta ettiren Ann arac, yaanan sel felaketi nedeni ile zarar grm ve tamir iin
servise verilmitir. Kasko poliesinde sel teminat da yer alan A kiisi, C sigorta irketine hasar
olutuuna ilikin bilgi vermitir.
85
Sigorta irketi, eksper aracl ile oluan zarar tespit etmi ve sigortalya demede bulunmutur.
Sigorta ettiren, tespit edilen hasarn tam olarak denmesini beklerken sigorta irketi C poliede yer
alan zel art gereince (kloz 10) bedeli %20 tenzil muafiyetini derek demitir.
Sigorta ettiren A tenzil muafiyeti olduu hususunun sigorta poliesi zerinde yer almadn ve
kendisine byle bir kloz bulunduuna dair herhangi bir belge verilmediini belirterek zararnn tam
olarak karlanmas iin Sigorta Tahkim Komisyonuna bavurmutur.
Sigorta irketi C ise bavuruya istinaden hasarn dendiini ve tenzil muafiyetinin %20 orannda
olduunun Bilgilendirme Formunda belirtildiini ifade ederek istemin reddini talep etmitir.
Yaplan inceleme neticesinde sigorta irketi C ile sigorta ettiren A arasnda tanzim edilen sigorta
szlemesinde sel teminatnn bulunduu anlalmtr. Bununla birlikte bu teminatta muafiyet
olduuna dair herhangi bir hususa rastlanmam sadece teminatn yannda Kloz 10 eklinde bir atf
yapld belirlenmitir. Poliede Kloz 10un ieriine ilikin bir aklama bulunamam olup sz
konusu aklamann Bilgilendirme Formu ile formun yannda verilen aklama kitapnda yer ald
tespit edilmitir.
Hukuki Mesele
Sigorta szlemelerinde bilgilendirmeye ilikin ynetmelik uyarnca, sigortacnn, sigorta ettirene
bilgilendirme formunu ve dier belgeleri iki nsha halinde dzenleyip kaeledikten sonra imza
karl teslim etme zorunluluu vardr. Bu imzal belge sigorta ettirenin sigorta szlemesi ve
ileyii hakknda bilgi sahibi olduunu gsteren aksi ispatlanabilir bir karine oluturmaktadr.
Sigortac Cnin Tahkim Komisyonuna sunmu olduu Bilgilendirme Formu incelendiinde formun
sigorta ettirenin imzasn tamad ve usule uygun dzenlenmedii grlmtr. Bu sebeple
bilgilendirme formunun sigorta ettirenin poliede yer alan muafiyeti bildii ynnde kant
oluturamayaca ortaya kmtr.
Tahkim Komisyonuna sunulan dier belgeler incelendiinde Sigortac Cnin hasarn teminat dnda
kald ve sigorta ettiren Ay bilgilendirdiine dair baka bir kant olmad anlalmtr.
Sonu
Bilgilendirme Formunda muafiyet oran ve durumu aka belirtilmesine ramen formun
ynetmelikte gsterilen usule uygun dzenlenmemesi sebebiyle sigortac Cnin sigorta ettiren Ay
muafiyet konusunda bilgilendirmedii kabul edilmi ve Ann zarar tazmin talebi polie hkmlerine
uygun ekilde Tahkim Komisyonu tarafndan kabul edilmitir.
(Sigorta Tahkim Komisyonu 2010/94 numaral karar)
BLM 3: ACENTELERN HAK VE YKMLLKLER
Sigorta irketinin acentelere verdikleri yetkilere karlk olarak acentelerin yerine getirmek zorunda
olduklar eitli ykmllkleri bulunmaktadr. Sigorta acentelerinin ykmllklerinin banda
yasal dzenlemelere ve sigortacnn verdii ynergelere uygun davranmak, adna altklar sigorta
irketi, acente veya sigortallarn hak ve karlarn korumak ve bunlar tehlikeye drecek
86
hareketlerden kanmak, sigortacln gereklerine uymak ve grevlerini iyi niyet ve drstlkle

yrtme ykmll gelmektedir.
3.1. Sigortal Karsndaki Hak ve Ykmllkleri
Acenteler drstlk ilkeleri erevesinde; szlemenin mzakeresi, kurulmas ve devam srasnda
sigorta ettirene, sigortayla ilgili teknik konularda yardmc olmak, yaplacak veya yaplm
sigortaclk ileminin zellikleri ve szlemeye konu sigorta teminat ile sigortann ileyii hakknda
gerekli her trl bilgiyi szl ve yazl olarak salamak ve sigorta ettireni yanltc her trl hl ve
davrantan kanmak zorundadr.
Acenteler, mesleki faaliyetlerinden dolay sigortallarna verebilecekleri zararlara kar mesleki
sorumluluk sigortas yaptrmak zorundadr. Sigortaclar ile belli bir sigorta ilikisine girmek isteyen
kiilerin, gerek szlemenin mzakeresi gerekse kurulmas srasnda szlemenin konusu, teminatlar
ve dier zellikleri hakknda oluabilecek bilgi eksikliklerinin giderilmesi ile szlemenin devam
srasnda ortaya kabilecek ve szlemenin ileyii ile ilgili olarak sigorta ettireni, sigortal veya
lehtar etkileyebilecek nitelikteki deiiklik ve gelimelerden ilgililerin haberdar edilebilmesini
teminen bilgilendirme yapmak zorundadr.
Bilgilendirme ykmll szleme kurulmadan nce szlemeye taraf olmak isteyen ve talep
edilmesi halinde sigortadan faydalanacak dier kiilere sigortac tarafndan verilen ve sigortann
kapsam, ileyii ve tazminat deme kurallarna ilikin zet bilgileri ieren Bilgilendirme
Formunun tanzimi suretiyle yerine getirilir.
Sigortacnn bilgilendirme ykmll, sigortac/acente tarafndan sigorta ettirene ve sigorta
szlemesine taraf olmak isteyen kiilere kar szl ve yazl ekilde yerine getirilir.
Sigorta acenteleri ile bunlarn yanlarnda alanlar, ileri dolaysyla rendikleri bilgi ve srlar
ilgililerin izni olmakszn aklayamazlar. Ancak, su tekil eden hallerin yetkili mercilere
duyurulmas zorunludur.
Sigorta acenteleri, sigortal/sigorta ettiren ve/veya ilgili hak sahipleri tarafndan kendilerine araclk
ettikleri sigorta szlemeleri ile ilgili olarak yaplan tebli ve ihbarlar kabul etmek zorundadr.
Sigorta acenteleri ticari ve mesleki srlarn sakl tutmak zorundadrlar. Sigortac ve sigortac adna
hareket edenler sigorta ettirene ve sigortalya ait olarak renecei ticari veya mesleki srlarn sakl
tutulmamasndan doacak zararlardan sorumludurlar. Sigorta Acenteleri sigorta szlemesinden
doan anlamazlklar nedeniyle alan davalarda yaplan tebligatlar almak zorundadrlar.
3.2. Sigorta irketi Karsndaki Hak ve Ykmllkleri
Sigorta acentesi, acentelik szlemesinin sona ermesi halinde, sigorta ettirenlerle yapt veya ksa bir
sre iinde yapaca ilerle ilgili szleme ilikisi devam etmi olsayd elde edecei komisyona hak
kazanacandan, sigorta branlar itibaryla uygulanacak komisyonlar konusunda mutabakat
salamak zorundadr.
Acenteler hesap ve kayt dzenlerini, irketler ile ilgili hesaplarda er aylk dnemler itibaryla
mutabakat salayacak ekilde oluturmak zorundadr. Acente kendisine yaplan hasar ihbarlarn
87
gecikmeksizin sigorta irketi merkezine ulatrmakla ykmldr. Bu ykmllk yerine

getirilmedii takdirde doabilecek maddi kayplar sigorta irketi kanalyla acente sorumlusuna rcu
edilerek tazmin edilir.
Acenteler, sigorta szlemesine konu olan sigortal kymet ile ilgili rizikonun gereklemesi ve
sigortac tarafndan yetkili klnmas halinde sigorta edilmi eyleri muhafaza altna almak ve zarar
azaltmak amacyla makul ve uygun ekillerde, hasara urayan bina ve yerlere girmek zorundadr.
Ayrca, sigortac ile akdedilen sigorta szlemesinde kararlatrld ekilde sigorta
ettiren/sigortaldan tahsil edilen sigorta primlerini sresi iinde sigortacya intikal ettirmek
zorundadr.
Acentelere ilikin dier ykmllkler iin Acentelere likin Ynetmelikler, lgili Genelge ve
Sektr Duyurular balkl ikinci blme baknz.
BLM 4: SGORTA ACENTELERNN SGORTACILIK SSTEMNDEK YER
Sigorta acenteleri, sigortaclk faaliyetlerinin pek ok aamasnda dorudan rol stlenmeleri ve sigorta irketleriyle olan ilikileri dolaysyla sigortaclk sektrnde nemli aktrlerdir. Sigorta acentesinin hukuki ve ekonomik konumu hem sigorta ettiren hem de sigortac asndan hayati nemi haizdir.
ou zaman sigortac ile sigorta ettiren arasndaki iliki acente yoluyla gerekletirilir.
lkemiz sigortaclk sektrnde acenteler vastasyla kurulan bu iliki olduka yaygndr. nk sigorta acenteleri, uzun yllardr sigorta irketlerinin dorudan sat kanal ilevini stlenmitir.
Nitekim irketlerin prim retimlerinin byk ksm acenteler kanalyla gerekletirilmektedir.
Sigorta irketi ve sigorta acentelerinin, Trk Ticaret Kanunu yannda hukuki olarak ayrca dzenlenmesi son derece nemli bir husustur. Bu sayede, sigorta irketi ile acente arasndaki iliki ok daha
belirgin bir ekilde tanmlanabilecek ve hlihazrda uygulamada yaanan birok sorun ortadan
kaldrlm olacaktr.
Acente faaliyetleri sigortaly dorudan ilgilendirerek satn alnan hizmetin kalitesini belirlediinden,
sigortalnn yaam kalitesine nemli lde etkide bulunmaktadr. Acente, adeta sigorta irketinin
halka alan penceresi gibi almaktadr. Sigorta ettirenle zellikle szlemelerin yaplmas aamasnda dorudan temasa geen ve sigorta ettireni yapaca sigorta szlemesi hakknda ynlendiren
acentedir. Ancak, acentenin rol bu noktada sadece szlemenin yaplmas ile snrl deildir. Rizikonun gereklemesi aamasnda da gerek en yakn danman olarak, gerekse de irketle temasa geen
aktr olarak nemli grevler ifa etmektedir.
Yukarda yaplan aklamalar erevesinde, sigorta acentesinin kanunla dzenlenmesi, szleme taraflarnn haklarnn korunmasnda son derece nemlidir. Sigorta acentesinin kulland yetkilerin tanmlanmas, erevesinin izilmesi ve ilkelerinin ortaya konulmas, adil bir sigortaclk piyasasnn
olumasnda nemli katk salayacak bir husustur.
Acenteler, mteri ile dorudan doruya iletiim halinde olan araclardr. yle ki, gerek sat
srecinde gerekse sat ncesi bilgilendirme veya sat sonras hizmetlerde sigorta irketinin
88
temsilcisi sfatyla faaliyet gsteren acenteler, ilgili sigorta irketinin temsilcisi sfatn tamaktadr.
Rekabet dzeyi giderek artan sigortaclk sektrnde mterilerin nemi, her geen gn artmaktadr.
Bu erevede, mterilere daha hzl ve doru bilgiler ile ulama teknikleri nem kazanmaktadr.
Acentelerin doru sat tekniklerini kullanarak mterilere yaklamalar nemli olduu gibi, daha
nceki acente-irket-mteri ilikilerinden yola karak yaanm rnek olaylardan edinilen bilgilerin
ve deneyimlerin kullanlmas da nem tamaktadr.
Ancak, sigorta sektrnn iinde her zaman acenteler yer ald halde modern pazarlama teknikleri
ile tanlmas daha yeni dnemlere tekabl etmektedir. Bunun sonucu olarak, her bir sigorta irketi
gelien zaman iinde pazarlama tekniklerini ve pazarlama anlaylarn zelletirerek acentelik
hizmetlerinden daha fazla yararlanr hale gelmitir. Trk sigorta sektrnde, acenteler yolu ile
pazarlama irketlerin nemli bir sat yntemi olmu ve acenteler aracl ile pazarlama, toplam
pazarlama faaliyeti iinde (rnein dorudan sat, brokerler ya da bireysel araclar ile satn yan
sra) portfyde daha byk bir pay almaya balamtr.
4.1. Sigortaclk Sisteminde Acentelerin Rol/levi
4.1.1. Sigorta Pazarlamas ve Acenteler
Sigorta pazarlamas en genel ekliyle sigortaclk faaliyetleri asndan tatmin edilmemi
mteri arzu ve ihtiyalarnn belirlenmesi olarak ifade edilebilir.
Genel olarak, mteri ve sigortallarn arzu ve ihtiyalar farkllk arz ettiinden bu taleplerin
sigortaclar tarafndan risk politikalar erevesinde llerek deerlendirilmesi ve sigortaclk
tekniine gre belli esaslar dikkate alnarak gzden geirilerek elemeye tabi tutulmas
doaldr. Bu yaplrken sigorta irketi tarafndan hangi taleplere teminat salanabilecei
hususunda karar verilir. Sigorta Pazarlamas terimi sigorta irketlerince hedef piyasalarn
seimi, seilen hedef piyasalara hangi sigorta hizmetlerinin sunulacann belirlenmesi ve
btn bunlara ilikin pazarlama programlarnn gelitirilmesini ifade etmektedir.
Sigortaclk hizmetlerinin pazarlamas dier mal ve hizmetlerin
retim, sat ve
pazarlamasndan farkl zellikler arz etmektedir. Sigortaclk hizmetlerinin sat ve
pazarlamas lkemizde sigortacln geni kitlelere yaylmas, sigorta bilincinin tabana
indirilmesi ve halkn bilinlendirilmesi bakmndan nem tamaktadr. Sigortaclk
faaliyetleri en yaygn olarak acenteler aracl ile pazarlandndan acentelerin pazarladklar hizmeti
iyi tanmalar ve tantmalar gerekmektedir. Sat ve pazarlama fonksiyonu ierisinde acentenin nemi
de bylece ortaya kmaktadr.
Sigorta acentelerinin sigortaclk sisteminde nemli rolleri ve ilevleri bulunmaktadr. Araclarn
sigorta irketleri ile bu i iin kurulmu organizasyonlarn pazarlama faaliyetlerini yrttkleri
varsayldnda, her trl sigorta poliesini satn almak isteyenler ile deiik rnlere olan
talepler ve gereksinimler konusunda bilgi ve birikimleri ile adeta bu konuda piyasalarn nabzn
tuttuklarn sylemek yanl olmayacaktr.
89
4.1.2. Acenteler ve Sigorta Sat Teknikleri

Sat, yaplan bir teklifin kabuln salamak amacyla kar taraf etkileme sanatdr. Baka bir
biimde ifade edilecek olursa sat, insanlarn satn alma kararn vermesine yardmc olmaktr.
Mteriden olumlu cevap alabilmek iin rn bilgilerini tam olarak aktarmak, gereki ve
samimi olarak mteriyi dinlemek, drst davranmak ve olumlu bir tavr sergilemek
gerekir. Bunun iin sat ilemlerini gerekletirecek kiiler, belli bal zelliklere sahip olmaldr.
Sigorta pazarlamasnda acenteler tarafndan izlenecek temel ilkeler arasnda aada yer alanlar
nemlidir. Bunlar, ayn zamanda sigorta pazarlamasn dier pazarlama tekniklerinden ayran
unsurlardr:
Sigortaclk pazarlamasnda ne olursa olsun kr zihniyeti yoktur,

Mteri ihtiyalarnn iyi belirlenmesi nemlidir,
Acenteler bir yandan sigortacnn temsilcisi iken ayn zamanda mteri danmandr.
Sigortann faydalar /klfetler drstlk kurallar erevesinde aktarlr.
Acenteler yeterli bilgi ve teknolojik alt yap ile donatlm olmaldr.
Mteri memnuniyeti sigorta irketi ve acente asndan en byk kazantr.
4.1.3. Acentelerin Bilgi Kayna Olarak levi

Sigorta irketleri gerek mevcut rnleri ile ilgili gerekse dorudan doruya bu rnleri satn
almak isteyen hakiki ihtiya sahiplerinin talep ve gereksinimleri dorultusunda, acentelerin
aktardklar bilgiler ile deneyimlere dayanarak yeniliki almalar yapmaktadr.
4.1.4. Nihai Tketicilerin Bilgilendirilmesi
Sigorta ihtiyacnn belirlenmesine arac olan acenteler bu kapsamda, bizzat mterinin istedii yere
ve onun yaknna, ya da sigortal kymetin olduu yere giderek, ihtiyalarn analiz edilmesi,
doru teminatlar sunulmas, hasar ncesinde ve riziko gerekletii takdirde uyulmas
gereken hususlar konusunda sigortal/sigorta ettirenleri bilgilendirmektedirler. Bu sayede,
sigortann toplumsal alanda doru bilgiler aktarlmak suretiyle yaygnlamasna araclk
etmektedir..
4.1.5. Hizmet Pazarlamas Konusunda Deneyimlerin Artmas
Acenteler ayn zamanda, kazan amacyla ticari bir faaliyet stlendiklerinden mevcut
piyasalara sat ve pazarlama konusunda edindikleri yeni taktik ve ada pazarlama
anlaylarn sunmaktadrlar. Acentelerin ilgili pazarlardan edindikleri deneyimler nda,
sigorta rnlerinin eitlilii, teminatlarn farkllamas ve gerek ihtiyalarn daha yakndan
belirlenip tannmas mmkn olmaktadr. Bu sayede, sektr ivme kazanmakta, talep
yaratlmakta ve piyasalar genileyerek derinlemektedir.
90
4.1.6. Kalc Bir Rekabet Ortamnn Olumasna Katk

Acentelerin pazarlama faaliyetleri sayesinde sigorta satn almak isteyenlerin says artmakta,
tketici davranlar zerinde sigortaclar daha hzl bilgi sahibi olabilmekte ve deien piyasa
koullar ile ilgili etkin kararlar alabilmektedirler. Sigortaclarn ulamak istedii ama
dorultusunda, sahip olduklar ekonomik deerlerle finansal bykle erimeleri yine bu
paylam ve datm a sayesinde gereklemektedir.
4.1.7. Sigortaclarn Mevcut Risklerinin Datlmas
Acenteler, faaliyette bulunduklar yerler itibaryla sigortaclarn her corafyada temsilcisi
olduklarndan nemli bir misyon stlenmektedirler. Sigorta irketleri acenteler sayesinde ve yine
acentelerin araclk ettikleri sigorta szlemelerinin eitlilii orannda var olan risklerini
yaygnlatrmaktadrlar. Bu sayede, gerekleen riskler sigortaclar ynnden kml tekil
etmemekte, salkl portfylere ulalmaktadr.
4.1.8. Tasarrufun Salanmas ve Bte Kontrolne Katk
Sigorta irketleri ynnden AR-GE faaliyeti, sektrn gelien ve deien ihtiyalar
karsnda doru zamanlama ve doru rnler ile piyasada var olma byk nem tamaktadr.
Sigorta piyasas hakknda en doru bilgilere, acentelerden elde edilen bilgiler ile ulalmaktadr.
Bu bilgilerin doru ekilde derlenmesine arac olanlar, acentelerdir. irketler, tm bu bilgilerin
toplanmas ve gzden geirilmesi konusunda katlanacaklar maliyetlerden acenteleri sayesinde
tasarruf etmektedir.
4.1.9. Sigortal/Sigorta Ettirenlerle Dorudan liki Kurulmas
Acenteler pazarlama faaliyetlerini yrtrlerken, dorudan doruya sigortal veya sigorta
ettirenlerle iliki kurmaktadr. Sigorta irketlerinin temsilcisi konumunda olan araclar,
sigortaclarn direkt temsilcileridir.
BLM 5: HASAR
5.1. Risk Kabul Sreci
Gvence altna alnan riskin deerlendirilmesi, primin hesaplanmas ve polienin
dzenlenmesi iin gerekli olan bilgileri uygulamada teklifname ierir. Polienin gereksinimler
dorultusunda dzenlenebilmesi ve hasar meydana geldiinde sorunlarn yaanmamas iin,
teklifnamenin zenle doldurulmas gerekir. Anlan belge, sigorta ettiren kii ile sigorta edilen
nesne arasndaki kar (menfaat) ilikisini ve sigorta gvencesi altna alnan riskin
zelliklerini gsteren belgedir. Bu niteliinden tr teklifnamenin doldurulmu olmas, yasal bir
zorunluluk olarak kabul edilmektedir. Teklifname doldurulurken acente, sigorta ettirene yardmc
olmal, teklifnamede yer alan sorular hakknda aklama yapmal ve bu sorular nasl yantlayaca
konusunda bilgi vermelidir.
91
Szleme yapan acentelerin szlemeyi yaparken dikkat edecekleri bir baka nemli konu,
szlemenin ne zaman kurulmu olduudur. Bir sigorta szlemesinin kurulmu olabilmesi iin,
mutlaka sigorta ettiren ile sigortacnn (veya onu temsilen acentenin) karlkl olarak
szlemenin temel unsurlar zerinde anlamalar ve bu anlama konusunda istemlerini dile
getirmeleri (yani irade beyannda bulunmalar) gerekmektedir. Bu salanmadan, sigorta
szlemesi kurulmu saylamaz.
Acente, sigorta szlemesi yaparken, irketin yazl veya szl olarak verecei her trl
ynergeye, nceden belirlenmi risk seim kurallarna uygun davranmak ve belirtilen limitleri
amamak zorundadr.
Acenteler sigorta edecei tanr veya tanmaz mallar, emtiay, tama aralarn, vb.
sigortalanabilir deerleri bulunduklar yerlerde inceleyerek, sigortalamaya elverili olup
olmadklarn titiz bir biimde saptamaldr. Acenteye yklenen bu grevin, birok nemli yarar
vardr. lki, risklerin belirlenmesine temel oluturur ve sigortalnn gvence altnda olmad bir
riskin gereklemesiyle zarara uramasna engel olur. Dieri, sigorta ettirenin geree uygun
olmayan isteklerini nler. Bir baka yarar ise, riziko teftii yaplmad iin gereki bir biimde
gvence altna alnmayan riskin gereklemesiyle hasarn ortaya kmas durumunda saptanan
nitelik ve nicelik farklarnn sorumluluu acenteye ait olacandan onun byle bir sorumluluk
altnda kalmasna engel olur.
5.2. Hasar Sreci

Hasar, sigorta genel artlarnda yer alan rizikonun gereklemesi (menfaatin zarara uramas)
halinde,
sigortacnn tazminat deme ykmllnn domas durumu olarak
tanmlanabilir. Hasar ayn zamanda, sigorta szlemesi ile teminat altna alnm bir rizikonun
gereklemesi durumunda meydana gelen kayp ve zararn ortak addr.
Sigortal ve/veya sigorta ettirenin, rizikonun gerekletiini haber alr almaz sigortacya
taraflar arasnda geerli olan sigorta szlemesinde belirtildii ekilde ve sre iinde derhal
bildirimde bulunmas (hasar ihbar) yapmas ve bilahare gerekli tm bilgi ve belgeleri sigorta
irketine ibraz etmesi gerekmektedir. Sigorta irketlerinin ilgili internet adreslerinde her bir hasar
bran iin, hangi belgelerin gerekli olduuna ve sigortacya ibraz edilmesi gerektiine ilikin
aklamalar yer almakta, ayn zamana polieler ile birlikte verilen Bilgilendirme Formlarnda
bu konuya ilikin aklamalar bulunmaktadr.
Sigorta irketleri, hasar gren ve sigorta kapsam altnda deerlendirilecek olan hasarlarn
maliyeti hakknda rapor dzenleyen kii ve kurulu olarak tanmlayabileceimiz sigorta
eksperlerini grevlendirmek yoluyla hasar tespitinde bulunur. Eksperin grevi, sigorta irketi
tarafndan incelenmesi istenilen kayp ve hasarn miktarn, nedenlerini ve niteliklerini
belirlemek, mutabakatl kymet ve n ekspertiz raporlarn hazrlamak ve gzetim faaliyetinde
bulunmaktr. Bu grev, kesinlikle tarafsz olarak yaplmaktadr. Eksper tayini ve ekspertiz creti
ile ilgili olarak, Kanunun 22. Maddesinin hkmleri erevesinde hareket edilir. Taraflardan
birinin tayin ettii ekspere itiraz eden dier tarafn, ayrca eksper tayin etmesi mmkndr.
92
Eksperler, dzenledikleri raporun birer nshasn, ekspertiz ileminin tamamland tarihten itibaren
en ge yedi ign iinde imzal olarak kendisini tayin eden tarafa verir.
Sigortal, hasarn gerekletiini rendikten sonra ilgili sigorta genel artlarnda belirtilen sre
iinde, ahsen yapabilecei gibi, telefon, telgraf, faks ve mektup aracl ile sigortacnn genel
mdrlk, blge mdrlkleri veya blge temsilciliklerinden herhangi birine ve/veya polienin
tanzimine araclk eden acentesine ulaarak hasar bildiriminde bulunabilir. Hasar bildirimi
sonrasnda, sigortac tarafndan eksper grevlendirilecekse, sigorta eksperi riziko adresine
ve/veya sigortaya konu kymetin bulunduu yere giderek ihbar olunan riziko ile ilgili olarak
sigortal ile temas kurarak inceleme ve tespitlerde bulunur. Hasar sreci aslnda, sigortalya
verilen nihai hizmettir. Meydana gelmesi muhtemel hasarn nedenlerini aratrarak, bu nedenleri
ortadan kaldrmak zere sigortalya tavsiyelerde bulunmak, bilgi ve donanm salamak ve
sigorta poliesine, tedbir ngren baz artlar ilave etmek gibi sigortac tarafndan alnan
tedbirlerin tm, hasar nleme faaliyetleridir.
Baarl bir hasar ynetimi, sigortaclkta en nemli baar faktrlerinden birisidir. Baarl bir hasar
ynetiminin daha etkin ve hzl hizmet vermek gibi mteri memnuniyetini arttrc temel
fonksiyonunun yan sra, underwriting, fiyatlama, hasar maliyetlerini iyiletirme, sahte hasarlar
nleme gibi alanlarda da olumlu yansmalar vardr. Gelien teknolojinin de salad geni
olanaklar, sigorta irketlerine hasar ynetimine ynelik almalarda destek olur.
Sigorta ettiren, rizikonun gereklemesi halinde sigortal deilmiesine gerekli kurtarma ve
koruma nlemlerini almal ve bu amala sigortac tarafndan verilen talimata elinden geldii kadar
uymaldr. Sigortac veya yetkili kld kimselerin, makul amalarla ve uygun ekillerde
hasara urayan bina ve yerlere girmesine, bunlar teslim almasna, el koymasna, muhafaza altna
almasna ve zarar azaltmaya ynelik giriimlerde bulunmasna yine sigorta ettiren izin vermek
zorundadr. Sigortal zorunlu haller dnda, hasar konusu yer veya eylerde bir deiiklik
yapmamak, sigortacnn istei zerine, rizikonun gereklemesi nedenlerini ayrntl ekilde
belirlemeye, zarar miktaryla delilleri saptamaya, rcu hakknn kullanlmasna yararl olacak ve
salanmas mmkn gerekli bilgi ve belgeleri gecikmeksizin sigortacya vermek, zararn tahmini
miktarn belirtir yazl bir bildirimi makul ve uygun bir sre iinde hazrlamak, tazminat
ykmll ve miktar ile rcu haklarnn saptanmas iin sigortacnn veya yetkili kld
temsilcilerinin sigortal yer veya eylerde ve bunlarla ilgili belgeler zerinde yapacaklar aratrma
ve incelemelere izin vermek, sigortal yer veya eyler zerine bakaca sigorta szlemeleri varsa
bunlar sigortacya bildirmek zorundadr.
Sigorta ettiren, sigorta szlemesi ile temin olunan rizikolarn gereklemesinde zarar
nlemeye, azaltmaya ve hafifletmeye yarayacak nlemleri almakla ykmldr. Alnan
nlemlerden doan masraflar, bu nlemler faydasz kalm olsa bile, sigortac tarafndan denir
(eksik sigorta varsa, sigortac bu masraflar sigorta bedeliyle sigorta deeri arasndaki orana gre
der).
Hasardan sonra sigortac baz hallerde, sigorta edilmi eylerin kendisine teslimini isteyebilir.
Sigortac bu ekilde hareket etmekle herhangi bir ykmllk stlenmi olmaz ve bu polie art
ve hkmlerinden herhangi birine dayanmak yolundaki hakkndan bir ey kaybetmez. Sigorta
93
edilmi eyler, hasarl olsun olmasn, ne ksmen ne tamamen, onay olmadka sigortacya
braklamayaca gibi, bu madde hkmlerine gre sigortacnn, sigorta edilmi bina veya yerlere
girmi, sigortal eyleri teslim alm, bunlara el koymu veya bunlar muhafaza altna alm
olmas, sigorta ettirenin hasarl eyleri brakma hakkndaki isteini kabul ettiine delil tekil
etmez.
Sigortac, hasar miktarna ilikin belgelerin kendisine verilmesinden itibaren taraflar arasnda
geerli olan polie genel ve zel artlarnda kararlatrld ekilde gerekli incelemelerini
tamamlayp hasar ve tazminat miktarn tespit edip sigortalya bildirmek ve yine belirtilen sre
iinde sigortalnn tazminatn demek zorundadr. Sigorta tazminatnn hesabnda, sigortal
eylerin rizikonun gereklemesi anndaki tazmin kymetleri esas tutulur.
5.3. Hasar Srecinde Acentenin Rol
Sigortaclk alannda mterilere doru hizmet sunulmasna arac olan acenteler, hasar durumunda
abuk ve aksaksz hizmet verilmesi konusunda da rol oynar. Polielerin sigortalya en
yakn hizmet noktasnda retildii varsayldnda, gerekleen riziko ile birlikte sigortalya en
abuk ve en kolay surette ulaacak olan yine acentedir. Bu noktada sigortallara verilmesi
gereken ilk moral destek, acente tarafndan ulatrlr.
Acenteler hasar olaslklar ve karlalabilecek muhtemel toplam hasar boyutunun ne
olabileceinin deerlendirilmesi konusunda, sigortacya yardmc olur. Acenteler ile yaplan
deerlendirme sonucunda, mevcut portfy dalmna gre risk haritas ve bu haritaya uygun
analizleri sigortaclar ortaya karr. Deien artlar karsnda belirlenen stratejilerle, gelecek
hakknda ngrlerde bulunulur. Acentelere dorudan yaplan hasar ihbarlar ve ilemleri
kolaylatrlmakta, deme sreci ksalmaktadr.
Sigorta szlemelerinde araclk yapma konusunda sigorta araclarna/acentelerine den bir dier
grev ise, szlemenin uygulanmas ile tazminatn denmesinde yardm salamaktr. Nitekim,
5684 sayl Sigortaclk Kanununda yer alan acente tanmnda da sz konusu grev yer
almaktadr.
Acentelerin szlemenin uygulanmasyla ilgili grevleri, sigorta szlemelerinin kurulmasndan
sonra sigortal/sigorta ettiren ile sigortac arasnda karlkl bilgilendirme ve bilgi verme
ykmllklerini yerine getirmek ya da muhtelif sorunlarn ortaya kmas halinde bunlarn
ihtilaf haline gelmesini nleyecek ekilde sigortaclk uygulamalar konusunda akit
taraflarna yardmc olmaktr.
Acenteye tazminatn denmesi konusunda yklenen misyon ise, polie teminatna giren bir
rizikonun gereklemesi halinde, taraflar arasnda irtibatn salanmasna araclk etmektir.
rnein, dzenlenen prim makbuzlarnn hasar ile ilgili bilgi ve belgelerin zarar grenden temin
edilerek sigortacya iletilmesi, sigortacnn talep ettii dier hususlar konusunda sigortalya
ulalmasnn salanmas ya da sigorta ettirenin polie teminatna girmeyen veya ksmen giren bir
ahvalde tazminatn tam ya da belli bir oranda elde edilmesi iin ExGratia (ltuf) demesi
yaplmas konusunda sigorta irketi ile balant kurulmas, bu grevler arasnda saylabilir.
94

Si̇gorta Acenteleri̇ Ders Notlari 2013

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Si̇gorta Acenteleri̇ Ders Notlari 2013

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SGORTA ACENTELER

TEKNK PERSONEL ETM PROGRAMI

3.2. Sigortann Taraflar.....................................................................................................................17

8.1.2. Can Sigortalar .............................................................................................................28

BLM 2: ACENTELERE LKN YNETMELKLER, LGL GENELGE VE

4.1.5. Hizmet Pazarlamas Konusunda Deneyimlerin Artmas ............................................ .90

1.2. Sigortann Tarihi

1.2.2. lkemizde Sigortacn Tarihsel Geliimi

yabanc irketlerin egemenliini krmak ve hkmetin toplumsal ve ekonomik politikalarnn aralar

BLM 2: SGORTANIN LEVLER

Fertlere ve kurumlara ekonomik ve sosyal hayatta ngrlebilirlik ve emniyet salar.

Kredi teminine yardm eder. Gnmzde kredisiz ne ticaret, ne sanayi ne de tamaclk

Tasarrufu gelitirir, sermaye oluumuna katk salar. Hayat sigortalar ve benzeri

Uluslararas ilikileri gelitirir. Sigortaclk teknii bakmndan sigortann baarya

Finansal istikrar artrr. Sigorta, kiilerin ve kurulularn yaamlar, salklar, mallar ve

Giriimcileri ve ticareti destekler, i sreklilii salar. Sigorta ticaret ve sanayinin

Sosyal gvenlik programlarnn zerindeki basky hafifletir. zellikle hayat sigortalar

Risklerin daha etkin ynetilmesini salar. Sigorta sektr, ekonominin karlaaca

BLM 3: SGORTA SZLEMES VE SGORTANIN TARAFLARI

Sigortacnn stne ald risklerin hakiki mahiyetlerini tamamen tayine yarayacak

3.1.2. Sigorta Szlemesinin Sona Ermesi

lm rizikoyu oluturduundan, sigortalya riziko ahs da denilir. Zarar sigortalarnda ise

BLM 4: SGORTALANABLRLK KAVRAMI

kar mutlak iyi niyetle davranmak zorunluluunu ortaya

frtna, ahap binann at duvarn ykmakta,

ki ya da daha ok sayda tazminat sigortas poliesi bulunmaldr.

Btn polieler, ayn sigorta konusu ile ilgili olmaldr.

Hasar annda btn polieler yrrlkte olmaldr.

Polieler, ayn sigortalnn ayn menfaat ilikisini temin etmi olmaldr.

Sz konusu polieler, hasara katlmdan alkoyacak bir hkm iermemelidir.

BLM 6: SGORTA FYATLAMASI

BLM 7: TEMEL REASRANS BLGS

Riskin datlmasn salamak: Sigortaclar, bireylere ve kurululara belli risklere kar

Sigortacnn i kabul kapasitesini ve esnekliini artrmak: Reasrans, sigortacnn

Bilgi paylamn arttrmak: Reasrans yoluyla aktarlan teknik bilgiler, sigortaclarn

BLM 8: TRKYEDE SGORTA UYGULAMALARI

2007/1 SAYILI SGORTA BRANLARINA LKN TEBL

d) tarm kredisine bal tazminat demeleri

A. Sigorta Branlar ve Bu Branlar Altnda Yaplabilecek demeler

8.3. Sigorta Genel artlar

8.4.2. Dnyada ve Avrupada Sigorta Sektrnn Prim Bykl ve Datm Kanallar

Dnya Sigorta Sektr (2012)

Avrupa Sigorta Sektr (2012)

8.5. Sigorta Sektrnde Yer Alan Kurum ve Kurulular

8.5.2. Sektr Kurumlar

8.5.3. Mesleki Kurulular

8.5.3.2. TOBB Sigorta Acenteleri cra Komitesi

8.5.3.3. TOBB Sigorta Eksperleri cra Komitesi

8.5.4. zellikli Kurumlar

8.5.4.1. Doal Afet Sigortalar Kurumu

8.5.4.2. Sigorta Tahkim Komisyonu

8.5.4.3. Gvence Hesab

ykseltmek ve sigortaclkla ilgili nemli gelimelerin eitim faaliyetlerine yansmasn salayarak

Sigortaclk alanndaki eitim ihtiyalarnn belirlenmesine ynelik aratrmalar yaplmas,

8.5.4.6. Emeklilik Gzetim Merkezi

8.5.4.7. Trkiye Motorlu Tat Brosu

Trkiye Motorlu Tatlar Brosunun Grevleri;

SGORTA SRES: Sigortacnn teminat kapsamndaki tehlikeler nedeniyle meydana gelmesi

BLM 1: 5684 SAYILI SGORTACILIK KANUNUNDA ACENTELER

1.2. 5684 Sayl Sigortaclk Kanunu Hkmlerine Genel Bak

Araclar (Brokerler ve Acenteler)

Sigortaclk faaliyeti gsteren dier organizasyonlar (havuz v.b.)

Sigortaclkla ilgili meslek kurulular

1.2.3.2. Sigorta ve Reasrans irketlerinin Faaliyetine likin Yenilikler