Shoqata e kontabilistve t ertifikuar dhe auditorve t

Kosovs
Society of Certified Accountants and Auditors of Kosovo

Auditim
zgjidhjet

Data

11/10/2014

P6

Detyra 1
(a) Standardi 260 i auditimit Komunikimi me Personat e Ngarkuar me Qeverisjen paraqet
udhzime lidhur me prgjegjsin e auditorit pr t komunikuar me personat e ngarkuar me
qeverisjen n nj organizat lidhur me auditimin e pasqyrave financiare.
Krkohet:
(i)
Prshkruani DY prgjegjsi specifike t personave t ngarkuar me qeverisjen;
(4 pik)
(ii)
Shpjegoni KATR shembuj t shtjeve q mund t komunikohen nga auditori
personave t ngaruar me qeverisjen.
(8 pik)
(iii)
Prkufizoni mostrimin n auditim dhe shpjegoni metodat dhe teknikat e mostrimit.
(8 pik)
Total = 20 pik
Zgjidhja
(a) (i) Personat e ngarkuar me qeverisjen jan prgjegjs pr mbikqyrjen e:
udhheqjen strategjike t entitetit
obligimeve lidhur me llogaridhnjen e entitetit. Kjo prfshin mbikqyrjen e procesit t
raportimit financiar.
promovimit t qeverisjes s mir korporative
themelimit dhe monitorimit t kontrolleve t brendshme
pajtueshmris me ligjet dhe rregulloret e zbatueshme
zbatimit t kontrolleve n parandalimin dhe zbulimin e mashtrimeve dhe gabimeve.
(ii) shtjet e prgjithshme q mund tI komunikohen personave t ngarkuar me qeverisjne sipas
SNA 260:
(1) Prgjegjsit e auditorit lidhur me auditimin e pasqyrave financiare:
Nj deklarat q auditori sht prgjegjs pr dhnien e nj opinioni mbi pasqyrat financiare.
Puna e auditorit sht kryer n pajtueshmri me SNA-t dhe n pajtueshmri me ligjet dhe
rregulloret.
(2) Fushveprimi dhe kohzgjatja e planifikuar e auditimit
Qasja e auditimit n vlersimin e rrezikut t anomalive serioze, qoft si rrjedhoj e mashtrimit
ose gabimit.
Qasjen e auditimit pr sistemin e kontrollit t brendshm dhe nse do t ket mbshtetje n at
sistem.
Kohn e auditimit t ndrmjetm dhe prfundimtar, prfshir afatin e raportimit.
(3) Gjetjet kryesore nga auditimi
Vshtirsit kryesore me t cilat sht ballafaquar auditori, prfshri vonesat n prftimin e
informative nga menaxhmenti.
Dobsit materiale n kontrollet e brendshme dhe rekomandimet pr prmirsime.
Korrigjimet nga auditimi, t regjistruara ose jo nga entiteti q kan ose jo efekt material mbi
pasqyrat financiare t entitetit. Pr shembull, bankrotimi i nj konsumatori menjehere pas
prfundimit t vitit do t rezultonte me korrigjim t pasqyrave financiare.
(4) Nj deklarat mbi shtjet e pavarsis q ndikojn n auditim
Se firma e auditimit ka siguruar se t gjith antart e ekipit t auditimit jan n pajtueshmri
me standardet etike t IFAC.

 Se jan zbatuar masa mbrojtse n rastet e identifikimit t ndonj krcnimi t pavarsis.

(b)
Mostrimi n auditim prfshin zbatimin e procedurave t auditimit n m pak se 100 prqind t
elementve brenda nj teprice llogarie ose t nj kategorie t transaksioneve n mnyr q t
gjitha njsit e popullats prej nga nxirret mostra t ken shanse t njjta pr tu zgjedhur. Nj gj
e till i mundson auditorit t prftoj dhe vlersoj evidenca t auditimit mbi disa karakteristika
t elementve t zgjedhur, me qllim q t formoj ose t ndihmohet n formimin e konkluzionit
pr popullatn prej t cilit sht marr mostra.

SNK / ISA parashtron q auditort 'duhet t zgjedhin element pr mostra duke pritur q t
gjitha njsive t mostrimit n popullat tiu jepet nj shans i njjt pr zgjedhje'. Nj gj e till
krkon q t gjith elementt n popullat t ken nj shans t njjt pr tu zgjedhur.
Ekzistojn disa metoda ose teknika t ndryshme t zgjedhjes.
Zgjedhja e rastsishme e cila bn t sigurt se t gjith elementt e nj popullate kan nj shans t
barabart pr tu zgjedhur, p. sh. nprmjet prdorimit t tabelave me numra t rastsishm ose
zgjedhjes s mostrave me an t programeve kompjuterike.
Zgjedhja sistematike ka t bj me zgjedhjen e elementve duke prdorur nj interval konstant
midis zgjedhjeve, ku intervali i par zgjidhet n mnyr t rastsishme. N rastet kur prdoret
zgjedhja sistematike auditort duhet t bjn t sigurt se popullata nuk sht strukturuar n
mnyr t till q intervali i mostrimit t korrespondoj me nj karakteristik specifike t
popullats.
Zgjedhja n mnyr t rregullt mund t jen nj alternativ ndaj tekniks s zgjedhjes s
rastsishme por vetm n rastet kur auditort jan t knaqur se mostra e prfaqson t gjith
popullatn. Kjo metod krkon ushtrimin e kujdesit t duhur pr t marr masa kundr
mundsis pr t br zgjedhje t anshme, pr shembull kundr zgjedhjes s elementve t cilt
mund t lokalizohen leht, meqense ata mund t mos e prfaqsojn popullatn. Kjo teknik
nuk duhet t prdoret n rastet kur auditort jan duke kryer mostrim statistikor .
Zgjedhja nj pas nj ose zgjedhja n bllok. Mostrimi nj pas nj mund t prdoret pr t
kontrolluar faktin nse element t caktuar kan karakteristika t veanta. Pr shembull nj
auditor mund t prdor si mostr 50 eqe q vijn njri pas tjetrit pr t kontrolluar faktin nse
eqet jan nnshkruar apo jo nga nnshkrues t autorizuar, n vend q t nxjerr 50 eqe t
vetm t shprndar gjat gjith vitit. Mostrimi nj pas nj megjithat mund t nxjerr n pah
mostra t cilat nuk jan prfaqsuese t popullats si nj e tr, sidomos n rastet kur gabimet
kan ndodhur vetm pr nj pjes t caktuar t periudhs, dhe pr kt arsye gabimet e gjetura
nuk mund t quhen se i takojn t gjith pjess s mbetur t popullats.
Mostrimi sipas njsis monetare (MNjM). Kjo sht nj metod zgjedhjeje e cila bn t sigurt se
do euro e cila sht pjes e nj popullate ka nj shans t barabart pr tu zgjedhur dhe testuar.
Mnyra se si punon MNjM ja tregohet n shembullin e mposhtm. Avantazhet e ksaj metode
zgjedhjeje jan q kjo sht e leht pr tu prdorur n rastet kur auditimi ndihmohet nga
kompjutert, dhe q do element material i popullats do t jet automatikisht nj mostr.
Disavantazhet prfshijn faktin q, n rast se nuk prdoren kompjutert, zgjedhja e mostrave
shpenzon shum koh dhe q MNjM ja nuk i trajton mir gabimet e nnvlersimeve t
tepricave negative.

Detyra 2
Gjat kryerjes s auditimit pr pasurit joqarkulluese t kompanis AHA sh.p.k. n 31 dhjetor
2013, kan dal n pah dy probleme.
(a) Llogaritjet e kostos s puns direkte t br n fillim t vitit pr ndrtimin e disa pasurive prej
punonjsve t kompanis kan humbur aksidentalisht. Kostot e puns direkte jan 15,000.
(b) Kompania ka pasur shpenzime t zhvillimit me vler 37,500 t cilat jan shpenzuar pr
zhvillimin e nj produkti t ri i cili sht i realizueshm dhe prodhimi i t cilit pritet t filloj vitin
tjetr pr t zgjatur pr t paktn dhjet vjet. Kostot e puns direkte pr kt qllim jan 15,000.
(c) Informacionet e tjera prkatse financiare jan si vijon.

Fitimi para tatimit

Blerjet e pasurive jo qarkulluese
Pasurit e ndrtuara nga kompania
Pasuri jo - qarkulluese me vlern neto t librit

150,000
199,500
51,000
1,000,000

Krkohet
(a) Renditni format e prgjithshme t rezervave q mund t prfshijn auditort n raportin e
tyre dhe tregoni rrethanat n t cilat do t kishte qen e prshtatshme secila form.
(10 pik)
(b) Tregoni nse mendoni se pr t dy rrethanat e shpjeguara m sipr do t ishte i prshtatshm
nj raport i auditimit me rezerv, duke dhn arsye pr secilin rast. (12 pik)
(c) Nse supozojm se sht e nevojshme t jepni nj raport t auditimit q shpreh nj opinion
me rezerv pr sa i takon rivlersimit, hartoni seksionin e raporti prshkruan shtjet n fjal
(nuk iu krkohet i gjith raporti).
(8 pik)

Total = 30 pik
Zgjidhja
(a) SNA / ISA 701 Modifikimet e raportit t auditorit t pavarur sugjeron q auditort mund t
shprehin rezerva n opinionin e tyre t auditimit n dy rrethanat e mposhtme:
(i) Kufizimi i objektit gjat ekzaminimeve t bra prej auditorit; dhe
(ii) Mosmarrveshje pr sa i takon trajtimit ose dhnies s shpjegimeve rreth nj shtjeje n
pasqyrat financiare (e cila prfshin pasiguri t vetvetishme).
Pr t dyja rrethanat mund t shtohen 'doza' t caktuara t rezervs n opinionin me rezerv:
(i) Material por jo i prhapur, n rastet kur rrethanat rrjedhoj e t cilave sht pasiguria ose
mosmarrveshja jan materiale por t kufizuara vetm me nj aspekt t veant t pasqyrave
financiare, t till q nuk ka ndikim mbi vlerat e prgjithshme t pasqyrave financiare pr t
gjith prdoruesit e mundshm. Nj gj e till do t rezultoj n shtimin e rezervs me
prjashtim t pr sa i takon shtjes q shkakton kufizimin e objektit ose mosmarrveshjes.
(ii) Rezervat m serioze n t cilat shtrirja e pasiguris ose mosmarrveshjes sht e till q efekti
i saj mund t jet i prhapur pr t gjitha vlerat q prmbajn pasqyrat financiare, pra pasqyrat
financiare jan ose mund t jen orientuese.
Nj gj e till do t rezultojn n nj refuzim pr t dhn opinionin (Kufizimi i objektit) ose
opinion kundr (Mosmarrveshje).

(b) Fakti nse sht e duhur dhnia e rezervave n opinionin e auditimit pr dy rrethanat e
prshkruara n pyetje, do t varet prej faktit nse auditort i konsiderojn rrethanat t jen
materiale. Nj element ka gjasa t konsiderohet material nga perspektiva e pasqyrave financiare
t nj kompanie n qoft se mungesa, anomalia ose mos shpjegimi i elementit n fjal nuk do t
mundsonte t kuptuarin e duhur t ktyre pasqyrave nga ana e nj prdoruesi t mundshm.
Ndrsa pr disa shtje t auditimit materialiteti do t duhet t konsiderohet si nj kushte
absolut, zakonisht konsiderohet nj kusht relativ.
(i) Humbja e llogaritjeve t kostove t puns direkte gjat ndrtimit t pasurive Humbja e regjistrave ku
jan llogaritur shumat e shpenzuara pr pasurit e paraqitura n bilancin e gjendjes do t
shkaktonte nj kufizim t objektit t puns s auditorit. 15,000, e cila sht vlera q kan
regjistrat e humbur, prfaqson
29.4% t shpenzimeve t bra gjat vitit pr ndrtimin e pasurive por vetm 6% e totalit t
pasurive jo - qarkullueses t blera rishtazi gjat vitit dhe 1.5% e vlers neto n libra t pasurive jo
- qarkulluese. Shuma totale prej 15,000 prfaqson 10% t fitimit para tatimit megjithat, e par
si prqindje e vlers s pasurive, dhe ajo q duhet t mbajn parasysh me t vrtet auditort
duhet t jet materialiteti i t gjitha nn - ose mbi vlersimeve t pasurive q ojn n gabimin e
15,000 dhe jo vet shuma totale.
Meqense nuk ka rrethana t dyshimta t humbjes s ktyre regjistrave dhe meqense shifra e
humbur duket arsyeshmrisht jo materiale pr totalin pasurive t ndrtuara e par gjithmon
nga perspektiva e evidencave t tjera t prftuara t auditimit, ather nuk ka gjasa q kjo shtje
t jet aq materiale sa t
meritoj nj rezerv n opinionin e auditimit. Megjithat n qoft se kan humbur edhe regjistra
t tjer, auditort do t mund t komentojn mbi paaftsin e drejtorve pr t mbajtur librat dhe
regjistrat e duhur.
(ii) Kostot e zhvillimit i jan debituar pasqyrs s t ardhurave
N kt rast kemi t bjm me nj mosmarrveshje, meqense praktikat e mira t kontabilitetit
ashtu si parashtrohen prej SNK / IAS 38 krkojn q kostot e zhvillimit duhet t ngarkohen n
pasqyrn e t ardhurave gjat gjith jets s dobishme t produktit t cilit i takojn.
Mos veprimi n prputhje me SNK / IAS 38 nuk duket i justifikueshm dhe mund t jet
material nse krahasohet me shifrn e raportuar t fitimit para tatimit pr vitin, pr arsye se
sht 22.5% e ksaj shifre.
Megjithse, ky nn - vlersim i fitimit (dhe prkatsisht mbi - vlersim i rezervave t pa shprndashme) sht material pr pasqyrat financiare, me sa duket nuk ka gjasa t jet i
prhapur dhe pr kt arsye shtimi i nj 'me prjashtim t ' ndaj opinionit pa rezerv duket se
sht gjja e prshtatshme pr tu br.
(c) Fragmente te raportit t auditimit me rezerv
'Si edhe shpjegohet n shnimin shpjegues . . . kostot e zhvillimit q i takojn nj produkti t ri i
jan ngarkuar krejtsisht fitimit n vend q t shprndaheshin gjat gjith jets s dobishme t
produktit si edhe krkohet nga SNK / IAS 38; t vepruarit n kt mnyr zvoglon tatimin
para dhe pas fitimit pr vitin e kontabilitetit pr 37,500.
Me prjashtim t . . . '

Detyra 3
(a) Si pjes e puns tuaj si auditor i jashtm, gjat rishikimit t programit t auditimit pr pasurit
joqarkulluese q kishte prpiluar auditori i brendshm i entitetit q auditoni, ju keni vrejtur se
baza e testimit q prdorin ata sht nj mostr e faturave t blerjes. Ata e prdorin kt mostr
pr t testuar regjistrimet n listn (regjistrin) e pasurive dhe pr t azhurnuar lvizjet n
buxhetin vjetor.
Krkohet:
(i) Shpjegoni pse ky nuk sht test i mir pr t testuar plotsin;
(3 pik)
(ii) Prshkruani nj test m t prshtatshm t auditimit pr t testuar plotsin e pasurive
joqarkulluese, prfshir regjistrin e pasurive joqarkulluese.
(5 pik)

(b) SNA / ISA 610 Mbajtja parasysh e puns s auditimit t brendshm parashtron q si pjes e
procedurave t tyre t planifikimit, auditort duhet t 'mbajn parasysh aktivitetet e auditimit t
brendshm dhe efektet e tyre, n rast se ka t tilla, mbi procedurat e auditimit t jashtm'.
Krkohet:
Numroni dhe shpjegoni shtjet q duhet t vlersohen nga auditori i jashtm para se t
mbshtetet n punn e auditorit t brendshm.
(8 pik)

(c)
(i) Prkufizoni nj test t kontrollit dhe nj test thelbsor;
(2 pik)
(ii) Prshkruani nj test t kontrollit dhe nj procedur thelbsore lidhur me faturimet e shitjes.
(2 pik)
Total = 20 pik
Zgjidhja
a)
(i) Kujdes i theksuar duhet t kemi n przgjedhjen e piks fillestare pr testim n auditim. Testi
t cilin auditort e brendshm e kan kryer duke e przgjedhur nj mostr t faturave t blerjes
pr t testuar regjistrin e pasurive joqarkulluese dhe pr t testuar azhurnimin e lvizjeve n
buxhetin vjetor, ofron dshmi t pakta se buxheti dhe regjistri prputhen me faturat e lshuara.
Prandaj nuk sht test i mir pr t dshmuar plotsin e faturave t blerjes dhe kshtu t
regjistrimeve n buxhet. Prve ksaj, faturat e blerjes jan lshuar nga furnitor t ndryshm
dhe nuk ka ndonj numr serik t prbashkt pr t mundsuar kompanin t siguroj se t
gjitha blerjet jan regjistruar n kontabilitet.
(ii) Nj test m i prshtatshm do t ishte przgjedhja e mostrs nga fletpranimet e mallit, pasi
q ky document sht momenti kur entiteti e njeh detyrimin dhe n fardo rasti ky document
prdoret pe t azhurnuar buxhetin e pasurive joqarkulluese. Me fjal tjera, sht me rndsi t
identifikohet objektivi juaj i auditimit dhe pastaj t vendoset n far mostre do t ishte m e
prshtatshme t kryhen testet pr t prmbushur objektivn. Fletpranimet do t mund t
gjurmoheshin deri tek faturat e regjistrura pr t siguruar se faturat jan t plota dhe se
regjistrimet n regjistrin e pasurive joqarkulluese jan t plota.

Nj test tjetr i prshtatshm do t ishte przgjedhja e nj mostre t pasurive joqarkulluese t cilat

do t mund t inspektoheshin n fabrik dhe pastaj t gjurmohen deri te regjistri i pasurive
joqarkulluese pr t identifikuar nse ato:
Jan prfshir n regjistr
Jan shnuar n buxhet
Jan paguar duke i ndjekur nga fatura e blerjes deri te pagesa.
b)
Trajnimi dhe aftsit - A kan pasur auditor t brendshm trajnime teknologjike t
mjaftueshme dhe t prshtatshme pr t kryer punn?
A jan t aft auditort e brendshm?
Mbikqyrja - A mbikqyret, rishikohet dhe dokumentohet si duhet puna e asistentve?
Evidencat - A jan evidencat e prftuara t auditimit t mjaftueshme dhe t prshtatshme pr t
ofruar kshtu nj baz t arsyeshme pr prfundimet e arritura?
Prfundimet - A jan t prshtatshme prfundimet e arritura, duke pasur parasysh rrethanat?
Raportet - A jan raportet e prgatitura nga auditimi i brendshm konsistente me rezultatet e
puns s kryer?
shtjet e pazakonshme - A jan zgjidhur si duhet prej auditimit t brendshm shtjet e
pazakonshme ose prjashtimet q kan dal n pah?
Planifikimi - A duhet t bhen ndryshime n planin e auditimit t jashtm si rezultat i shtjeve
t identifikuara nga auditimi i brendshm?
Testimi - A sht testuar mjaftueshm prej auditorit t jashtm puna e auditimit t brendshm
pr t konfirmuar kshtu prshtatshmrin e puns n fjal?
c)
(i) Testet e kontrollit testojn efektivitetin e operimit t kontrolleve n prandalimin, zbulimin dhe
korrigjimin e anomalive material.
Procedurat thelbsore kan synim t zbulojn anomalit materiale n nivel t pohimeve. Ato
prfshijn testet e detajeve t transaksioneve, gjendjeve t llogarive dhe shpalosjeve dhe
procedurat analitike.
(ii) Shembulli i testeve t kontrollit mbi faturimet e shitjeve:
- Inspektimi i sekuencs numerike t faturave t shitjes, nse ka ndrprerje, bisedoni me
menaxhmentin lidhur me faturat q mungojn.
Rishikoni nj mostr t faturave t shitjes pr dshmi t auditorizimit nga personi prgjegjs
nse sht lejuar ndonj zbritje nga shitjet.
Inspektoni nj ekstrakt t konsumatorve pr dshmi t prgatitjes s rregullt.
Shembull i procedurave thelbsore mbi faturimin e shitjeve:
Przgjedhni nj mostr nga fletdrgesat para dhe pas vitit dhe ndjekni n faturat para dhe pas
vitit pr t siguruar se prerja sht aplikuar n mnyr t duhur.
Kryeni nj procedur analitike t shitjeve mujore, krahasoni trended dhe diksutoni luhatjet
domethnse me menaxhmentin.
Rishikoni notat (deftesat) e kreditit pas fundit t vitit pr t identifikuar nse duhet t
eliminohet ndonj shitje para fundit t vitit.

Detyra 4
Jeni angazhuar n auditimin e pasqyrave financiare sipas SNRF pr vitin q prfundon me 31
dhjetort 2013 t kompanis Panini shpk, nj prodhues i lodrave. Asistentt tuaj ju kan ofruar
informata n vijim:
I.

Kompania nuk i trajton n kontabilitet stoqet e dala jasht prdorimit dhe vonesat n
llogarit e arktueshme; menaxhmenti kmbngul se t gjitha materialet dikur prdoren,
t gjitha stoqet dikur shiten dhe t gjitha llogarit dikur do t mbledhen.
Pasqyra e poizicionit financiar prfshin kosto t kapitalizuara t zhvillimit n vler prej
EUR 350,000. Kto jan kosto t ndodhura pr t zhvilluar nj linj t re t lodrave.
Lodrat do t prodhihen n vitin e ardhshm financiar, duke supozuar n prfundimin e
suksesshm t studimit t fizibilitetit.

II.

Krkohet:
(a) Analizoni shtjet e msiprme dhe shpjegoni nse trajtimi sht i duhur ose nuk sht i
duhur.
(5 pik)
(b) Shpjegoni ndryshimin n mes t auditimit t ndrmjetm dhe prfundimtar. (5 pik)
Total = 10 pik
Zgjidhja
I.

II.

SNK 2-Stoqet: Kosto e stoqeve mund t mos jet e rikuperueshme nse ato stoqe
jan t dmtuara, nse pjeserisht ose plotsisht bhen t paprdorshme ose nse
mimi i tyre i shitjes bie. Kosto e stoqeve po ashtu mund t mos rikuperohet nse
kosto e vlersuar e prfundimit t tyre sht rritur. Praktika e shlyerjes s stoqeve ose
sjelljes n nn kosto pra n vlern neto t realizueshme sht praktik konsistente me
kndvshtrimin se pasurit nuk duhet t barten n vler m t lart se vlera q pritet
t realizohet.
SNK 2 krkon q,Shuma e fardo shlyerje t stoqeve n vlern e tyre t
realizueshme dhe t gjitha huumbjet nga stoqet duhet t njihen si shpenzim n
periudhn n t ciln kga ndodhur shyerja ose humbja. Prandaj argumenti i
menaxhmentit nuk sht i vlefshm.
T arktueshmet sipas SNK 39, maten sipas kostos s tyre t amortizuar prandaj
llogarit e arktueshme i nnshtrohen dmtimit duke prdrorur rregullat e SNK 39.
Entiteti n fund t secils periudh duhet t vlersoj nse ka ndonj dshmi objective
se nj pasuri financiare e matur sipas kostos s amortizuar do t jet dmtuar. Ne
ekziston nj dshmi e till, entiteti duhet t prcaktoj humbjen nga ky dmtim. Nse
ka dshmi objective se ka pasur nj humbje nga dmtimi, shuma bartse e nj pasurie
financiare duhet t zvoglohet ose direkt ose prmes prdorimit t nj llogarie t
lejimit. Prandaj argumenti i menaxhmentit mund t mos jet i vrtet. Duhet t
kryhet pun shtes.
Kosto e zhvillimit pasi q studimi i fizibilitetit nuk ka prfunsuar, ata nuk mund ta
kapitalizojn kt kosto. SNK 38, Pasurit e patrupzuara thekson se nj pasuri e
patrupzuar q rezulton nga zhvillimi (ose nga faza e zhvillimit t nj projekti t
brendshm) duhet t njihet nse dhe vetm nse entiteti mund t demonstroj t
gjitha t mposhtment: (a) sht kryer fizibiltieti pr prfundimin e nj pasurie t
patrupzuar n mnyr q ai t jet i gatshm pr shitje.etj

(b)
Ndryshimi n mes t auditimit t ndrmjetm dhe prfundimtar
Auditimi i ndrmjetm
sht ajo pjes e auditimit q ndodh para fundit t vitit. Auditori prdor auditimin e
ndrmjetm pr t kryer procedura t cilat do t ishte vshtir t kryeheshin n fund t vitit pr
shkak t presionit t kohs. Nuk ka krkesa pr t kryer auditim t ndrmjetm; faktort q
duhet t konsiderohen nse t ndrmerret nj auditim i ndrmjetm varen nga madhsia dhe
kompleksiteti i kompanis s bashku me efektivitetin e kontrolleve t brendshme.
Procedurat tipike q ndrmerren gjat nj auditimi t ndrmjetm prfshijn dokumentimin dhe
testimin e kontrolleve t brendshme, testimin e transaksioneve t t hyrava dhe shpenzimeve,
identifikimin e problemeve t mundshme t cilat mund t ndikojn n punn e auditimit
prfundimtar.
Auditimi prfundimtar
Do t ndodh pas fundit t vitit dhe prfundon me dhnien e opinionit nga auditori mbi
pasqyrat financiare pr tr vitin q i nnshtrohet auditimit. sht me rndsi t theksohet se
opinioni prfundimtar merr parasysh konkludimet e formuar n t dy fazat edhe t ndrmjetme
edhe prfundimtare.
Puna tipike q kryeht n auditimin prfundimtar prfshin ndjekjen e punve pas numrimit t
stoqeve, prftimi i konfirmimeve nga palt e treta, rishikimi analitik t shifrave n pasqyrat
financiare, procedurat thelbsore n gjendjet e llogarive dhe transaksione, rishikimi i ngjarjeve
pas dats s raportimit dhe rishikimi i supozimit t vijimsis.

Detyra 5
Firma juaj sht angazhuar t auditoj pasqyrat financiare t Aurora SHA, nj kompani e madhe
e shitjes me pakic. Ju jeni menaxher i auditimit dhe jeni n proces t vlersimi t rrezikut t
kontrollit. Mirpo para ktij vlersim ju duhet t prftoni njohuri pr mjedisin e kontrollit t
kompanis.
Krkohet:
a)

Identifikoni faktort e mjedisit t kontrollit t cilt ndikojn n efektivitetin e

procedurave dhe politikave specifike.
(15 pik)

b)

Pr faktort e identifikuar t mjedisit t kontrollit, prshkuani prbrsit t cilt kan

rndsi pr ju.
(5 pik)
Total = 20 pik

Zgjidhja
Mjedisi i kontrollit prfshin elementet n vijim:
Komunikimi dhe zbatimi i integritetit dhe vlerave etike
Efektiviteti i kontrolleve nuk mund t jet mbi integritetin dhe vlerat etike t njerzve q i kan
krijuar ato, administruar dhe monitoruar. Integriteti dhe sjellja profesionale jan product i
standardeve etike t entitetit, si komunikohen ato dhe si fuqizohen. Fuqizimi i integritetit dhe
vlerave etike prfshin, pr shembull, veprimet e menxhmentit pr t eliminuar ose parandaluar
nxitjet ose joshjet q shtyjn personelin t prfshihen n vepra t pandershme, joligjore ose
joetike. Komunikimi i politikave t entitetit pr integritetin dhe vlerat etike mund t prfshij
komunikimin e standardeve t sjelljes pr personelin prmes deklaratave t politikave dhe
kodeve t sjelljes.
Zotimi pr kompetencn
Kompetenca sht njohuria dhe aftsit e nevojshme pr t kryer detyrat q definojn punn e
individit.
Pjesmarrja nga personat e ngarkuar me qeverisjen
Ndrgjegja e entitetit pr kontrollet ndikohet n mas t madhe nga personat e ngarkuar me
qeverisjen. Rndsia e prgjegjsive t personva t ngarkuar me qeverisjen sht e paraqitur n
kodet e praktikave dhe n ligjet dhe rregulloret ose n udhuesit e prpiluar pr personat e
ngarkuar me qeverisjen. Prgjegjsi tjera t ktyre personave prfshijn mbikqyrjen e dizajnit
dhe efektivitetit t operacioneve, t procedurave t kallzimtarve dhe proceset e rishikimit t
efektivitetit t kontrolleve t brenshme t entitetit.
Filozofia e menaxhmentit dhe stili i operimit
Filozofia e menaxhmentit dhe stili i operimit prmban nj gam t gjr t karakteristikave. Pr
shembull, sjelljet e menaxhmentit dhe veprimet e tij ndaj raportimit financiar mund t
manifestohen prmes przgjedhjes s politikave agresive ose conservative t raportimit financiar,
ose prmes ndrgjegjs dhe konservatizmit prmes t cilave jan zhvilluar politikat.
Struktura organizative
Themelimi i nj structure relevante organizative prfshin kosnderimin e fushave kye t
autoritetit dhe prgjegjsis dhe vijave t prshtatshme t raportimit. Prshtatshmria e
strukturs organizative t entitetit varet pjesrisht nga madhsia dhe natyra e saj.
CAktimi i autoritetit dhe prgjegjsis

10

Caktimi i autoritetit dhe prgjegjsis mund t prfshij politika lidhur me praktikat e biznesit,
njohurin dhe parvojn e personelit ky dhe burimet e ofruara pr t kryer kto detyra. Prve
ksaj, mund t prfshij politika dhe komunikime t drejtuara pr t siguruar se i gjith personeli
kupton objektivat e entitetit, t dijn se si bashkveprojn veprimet individuale dhe si
kontribuojn n objektivat e entitetit dhe prcaktojn se pr cilat aktivitete ata jan prgjegjs.
Politikat dhe praktikat e burimeve njerzore
Politikat dhe praktikat e burimeve njerzore shpesh demonstrojn shtje t rndsishme lidhur
me ndrgjegjn e entitetiti pr kontrolle. Pr shembull, standardet pr rekrutimin e personave
m t kualifikuar me theks n shkollimin, prvojn e mparshme t puns, t arrituar n t
kaluarn, dshmi mbi sjelljet etike demonstrojn zotimin e entietit q t punsojn persona t
besueshm dhe kompetent. Politikat e trajnimit pr personelin ilustrojn nivel t performancs
dhe sjelljes. Ngritja n detyr q udhhiqet nga vlersimi i performancs demonstron zotimin e
entitetit pr t avancuar njerzit e kompanis n nivele m t larta t prgjegjsis.

11