Shoqata e kontabilistve t ertifikuar dhe auditorve t

Kosovs
Society of Certified Accountants and Auditors of Kosovo

Auditim
Zgjidhjet
Data

P6

21/06/2015

1.
Hyrje dhe historiku i klientit
Ju jeni senior i auditimit n Hyra &Co dhe jeni duke filluar fazn e planifikimit t auditimit t
Boboja Shpk pr vitin q prfundon me 31 dhjetor 2014. Boboja sht prodhues i ngjyrs dhe
sht n kt biznes q 50 vite, operon nga nj lokacion i centralizuar i cili prfshin fabrikn e
prodhimit, depon dhe zyrat administrative. Boboja i shet t gjitha mallrat n dyqanet e mdha q
shesin mallra pr renovime t shtpive, prej t cilave 60% kompanis Shtpiaku. Kompania ka
nj kontrat njvjeare q t jt furnitori ekskluziv i ngjyrave pr Shtpiaku.
Kompania ka siguruar kt kontrat duke ulur mimet e mallrave n mnyr domethnse dhe
duke i ofruar Shtpiakut afat pagese prej 4 muajsh, periudha normale pr shitje me kredi e
Boboja sht nj muaj.
Blerja e mallit
N vitet e fundit, Boboja ka reduktuar nivelin e prodhimit direkt t ngjyrave dhe n vend t ksaj
tani importon ngjyra t gatshme nga Azia Jugore. Prafrsisht 60% importohet dhe 40%
prodhohet. Brenda impianteve t prodhimit ka makineri dhe fabrika q tani jan mjaft t
vjetruara dhe ka nj vler minimale t skrapit (mbeturins). Urdhrblerjet pr ngjyrn e
importuar bhen gjasht muaj m prpara dhe mallrat mund t qndrojn n transit pr deri dy
muaj. Boboja i regjistron stoqet n momentin e pranimit t mallrave.
Pr t shmangur pengesat lidhur me numrimin e stoqeve n fund t vitit, Boboja kt vit ka
filluar me sistemin e numrimit t vazhdueshm t stoqeve. Depoja sht ndar n 12 zona t
cilat duhet t numrohen s paku nga njher n vit. Ekipi numrues prfshin nj antar t
auditimit t brendshm dhe nj personel nga depoja. Jan adoptuar procedurat e mposhtme:
1. Ekipi i shtyp sasit dhe prshkrimet e stoqeve nga sistemi dhe pastaj kto t dhna krahasohen
me stoqet fizike n depo.
2. fardo mosprputhje n sasi paraqitet n fletn e stoqeve prfshir fardo artikulli i cili nuk
gjendet n list por ekziston n depo.
3. fardo artikulli i dmtuar ose i vjetruar shnohet dhe pastaj hiqet nga lista e stoqeve.
4. Listat pastaj dorzohen n departamentin e financave pr t kryer korrigjimet n sistem.
5. Gjat numrimit do t ket lvizje t stoqeve q do t thot hyrje dhe dalje t stoqeve nga depo.
N fund t vitit sht propozuar q stoqet t bazohen nga kto t dhna. Zakonisht Boboja ka
mbajtur nj provision prej 1% t vlers s stoqeve mirpo menaxhmenti beson se pasi q stoqet
jan duke u rishikuar m shpesh, nuk do t ket nevoj pr provizion t till.
Drejtori financiar
N gusht t vitit 2014 Boboja kishte pasur nj konflikt me drejtorin financiar (DF) i cili ishte
larguar nga kompania menjher. Kompania kishte krkuar nga shefi i kontabilitetit t mer
prsipr rolin e DF deri sa ta punsojn nj tjetr person. DF i kaluar e ka lajmruar Boboja se do
ta padis pr largim t padrejt nga puna. Menaxhmenti beson se DF nuk ka gjas t fitoj n
gjyq.
Krkohet
(a) Identifikoni dhe shpjegoni rreziqet e auditimit n fazn e planifikimit t auditimit t Boboja
Shpk.
(10 pik)
(b) Diskutoni rndsin e vlersimit t rrezikut n fazn e planifikimit t auditimit. (5 pik)
(c) Listoni dhe shpjegoni kontrollet e prshtatshme q duhet t vendosen mbi sistemin e
numrimit t vazhdueshm t stoqeve, pr t siguruar plotsin dhe saktsin e stoqeve
ekzistuese n Boboja Shpk.
(10 pik)
(Total = 25 pik)

Zgjidhja
1 (a) Identifikimi i rrezikut
Shpjegimi i rrezikut
Boboja furnizon 60% t mallrave kompanis Sipas SNK 2 Stoqet, stoqet duhet t mbahen sipas
Shtpiaku m nj zbritje domethnse,
kostos ose vlers neto t realizueshme, cilado q
prandaj stoqet mund t jen t
sht m e ulta. Prandaj, pasi q mimi shits
mbivlersuara.
sht shum m i ult pr mallrat q i shiten
Shtpiakut, ka rrezik se VNR e disa stoqeve mund
t jet m e ult se kosto e tyre.
Mbledhshmria e llogarive t arktueshme Boboja ka zgjatur kushtet e pagess s llgoarive t
sht e zgjatur.
arktueshme pr Shtpiakun nga nj muaj deri n
katr muaj. Prandaj ka rrezik t shtuar q gjendjet
e llogarive t arktueshme t jen t mbivlersuara.
Vlersimi i fabriks dhe pajisjeve.

Fabrika ka nj pjes t madhe t pajisjeve t

pashfrytzuara. Sipas SNK 16 dhe SNK 36, kjo
fabrik dhe pasjisjet dhuhet t paraqiten sipas
vlers bartse ose vlers s rikuperueshme, cilado
q sht me e ult. Kjo vler mund t jet vlera e
mbeturinave n fund.

Prerja e blerjeve dhe stoqeve mund t mos Boboja importon mallra nga Azia Jugore dhe kto
jet e sakt.
mallra mund t jen n transit deri n dy muaj.
Kompania regjistron mallrat kur ato pranohen.
Prandaj n fund t vitit vetm mallrat q jan
pranuar n depo duhet t jen prfshir n stoqe
dhe n t pagueshme.
Sistemi i ri numrimit t stoqeve sht duke Kto t dhna do t prdoren pr t regjistruar
u implementuar kt vit. Kjo mund t
stoqet n fund t vitit. Nse t dhnat dhe sistemi i
rezultoj me stoqe q nuk jan t sakta.
ri nuk jan vendosur si duhet ka rrezik q saldot
n fund t vitit nuk jan t sakta.
Stoqet mudn t jen t mbivlersuara pasi
q kompania nuk provizionon stoqet q
shiten ngadal dhe q jan t dmtuar.

M par Boboja ndante nj provision prej 1% pr

stoqet, mirpo kt vit ka verndosur ta heq kt
provision. Prve nse t gjitha stoqet q shiten
ngadal dhe t dmtuar identifikohen dhe vlera e
tyre korrigjohet, ka rrezik q stoqet n fund t vitit
mund t jen t mbivlersuara.

Shpalosjet pr provizionet/detyrimet
kontingjente mund t mos jen t plota.

Drejtori financiar sht larguar dhe ka pr qllim

t padit Boboja pr largim t padrejt.
Mirpo, kompania nuk ka qllim t njoh ndonj
provision ose t shpalos ndonj detyrim
kontingjent.
Sipas SNK 37, nse ka obligim t tanishm, nj
dalje t mundshme t paras pr ta shlyer kt
obligim dhe mund t bhet nj prashikim i
arsyeshm i shums, ather duhet t njihet
provizioni.

Nse oblgimi sht vetm i mundshm, por nse

ka boligim t tanishm por nuk sht njohur pasi
q nuk ka dalje t mundshme t paras ose shum
nuk mund t vlersohet me arsyeshmri, ather
duhet t shpaloset nj detyrim kontingjent.
Rrezikui vetvetishm sht m i lart pr
Shefi i kontabilitetit sht caktuar si drejtor
shkak t ndryshimeve n departamentin e financiar i prkohshm dhe kjo munges e
financave.
prvojs mund t rezultoj n rrezik t rritur pr
gabimet n pasqyrat financiare. Prve ksaj, ishdrejtori financiar nuk sht n dispozicion t
ndihmoj.
Stoqet mund t jen t mbi/nn vlersuara Numrimet e stoqeve duhet t mboujn t gjitha
nse numrimet e stoqeve nuk jan t plota vijat e stoqeve. Nse cilado fush e depos nuk
dhe t sakta.
numrohet ather kjo duhet t bhet n fund t
vitit. Prve ksaj korrigjimet q dalin nga
numrimet duhet t verifikohen dhe t
azhurnohen nga nj antar i prshtatshm i
departamentit t financavepr t siguruar se t
dhnat jan t sakta.

(b) SNA 315 Identifikimi dhe Vlersimi i Rrezikut t Anomalive Materiale prmes Njohjes s
Entitetit dhe Mjedisit t saj, krkon q auditort t identifikojn dhe vlersojn rezikun e
anomalive material qoft pr shkak t gabimit ose mashtrimit n nivel t pasqyrave financiare
dhe t pohimeve.
sht shum me rndsi q auditort t vlersojn rreziqet e angazhimit n fazn e planifikimit,
kjo do t siguroj se shte vendosur focus i veant n fazn e hershme t auditimit pr fushat q
kan gjasa t shkaktojn anomali material.
Duhet t kryhet nj vlersim i detajuar i rrezikut pr ti ndihmuar auditorit t kuptoj n trsi
entitetin. fardo transaksioni i pazakont ose gjendje e llogaris duhet t identifikohet dhe t
adresohet me koh. Prve ksaj, pasi q shumica e auditorve adoptoj qasje n auditim t
bazuar n rrzikun, ather kto rreziqe duhet t vlersohen hert n mnyr q t zhvillohet
strategjia dhe programet e detajuara t auditimit.
Vlersimi i rreziqeve hert, duhet t rezultoj me auditimi efikas. Ekipi i auditimit do t fokuson
kohn e tyre n fushat kye n vend q t kontrolloj t gjitha saldot ose transaksionet q mund
t jon jomateriale.
Prve ksaj vlersimi i rrezikut n fazn e hershme t auditimit do t siguroj q przgjedhet
ekip m i prshtatshm me staf me prvoj t duhur sidomos n fushat e auditimit q
konsiderohen me rrezik t lart.
Analiza e detajuar e rrezikut duhet q prfundimisht t zvogloj rrezikun e dhnies s opinionit
t paprshtatshm. Auditimi do t duhej t fokusohet n fushat me rrezik t lart prandaj
nnkuptohet se anomalit material do t ishin identifikuar.

(c)Kontrollet mbi sistemin e vazhdueshm t stoqeve

Kontrolli
Ekipi i numrimit duhet t jet i pavarur nga
ekipi i depos.

Shpjegimi
Aktualisht ekipi i numrimit prfshin nj antar nga
depo dhe auditorin e brendshm. Duhet t ket
ndarje t roleve n mes t prgjegjsive t
prditshme pr stoqet dhe n mes t funksiont t
kontrollit t stoqeve. Nse ekipi i njejt sht
prgjegjs pr t dy funksionet, ather gabimet dhe
mashtrimet mund t fshehen.

Tabelat kohore t numrimit duhet t rishikohenDepo sht ndar n 12 zona t cilat duhet t
n baza t rregullta pr t siguruar se t gjitha numrohen s paku njher n vit. i gjith stoku
zonat jan numruar.
duhet t numrohet njher n vit pransaj nse
tabela kohore e numrimit nuk monitorohet si
duhet ather disa zona mund t mos numrohen.
Lvizjet e stoqeve duhet t ndalen nga zonat n Mallrat vazhdojn t lvizin gjat numrimit. T
t cilat ka filluar numrimi
dhnat pr stoqet mund t jet m mbi/nn
vlersuara nse ndonj linj e stoqeve nuk
numrohet ose numrohet dy her pr shkak t
lvizjeve t tyre.
Flett e numrimit t stoqeve duhet t paraprintohen me shpjegimin q prmban kodin e
artikullit por jo edhe sasin e tyre.

Flett e numrimit kan sasit e artikujve t stoqeve

q duhet t numrohen, prandaj ka rrezik q ekipi i
numrimit t mos numroj si duhet por vetm t
shnoj sasit si t numruara.

Nj ekip i pavarur do t kontrolloj numrimet e Duke i numruar linjat nga dy her do t ndihmoj
kryera nga ekipi i numrimit.
n plotsin dhe saktsis e numrimeve prandaj,
cilido korrigjim n stoqe do t ishte i prshtatshm.
Duhet t kontrollohen stoqet nga depo n lista

Aktualisht ekipi sht duke krahasuar vetm t

dhnat nga lista n depo dhe kjo siguron vetm
ekzistencn e stoqeve. Pr t siguruar plotsin,
duhet t numrohet nga depo n lista.

Mallrat e dmtuara ose t dala mode duhet t Mallrat e dmtura ose t dala mode do t
vendosen n zona t caktuara ku personi
vlersohen nse kan vler sipas kostos ose VNR q
prgjegjs do ti inspektoj ato dhe jo t largohen do t thot se jo t gjitha stoqet duhet t shlyhen n
nga listat automatikisht.
vler zero. Ky vlersim duhet t bhet nga nj
person i prshtatshm me prvoj nga ekipi i
financave e jo nga personat q numrojn stoqet.

Pas numrimit, flett e numrimit duhet t

krahasohen me t dhnat nga sistemi, fardo
ndryhimi duhet t hetohet dhe t bhet
korrigjimi me koh.

N fund t vitit stoqet e kompanis do t bazohen

n t dhnat q mbahen. Prandaj t dhnat duhet t
jen t plota t sakta dhe valide. sht e
rndsishme q vetm personat q jan t
autorizuar mund t bjn ndryshime n kto t
dhna.
Antart senior t ekipit t financave duhet q n
baza t rregullta t rishikojn llojet dhe nivelet e
korrigjimeve pasi q korrigjimet e shpeshta t t
dhnave mund t jen tregues t mashtrimit t
mundshm.

2.
Violina ShA sht n biznesin e sigurimeve q 15 vite dhe tani s voni sht listuar n burs. N
pajtueshmri me parimet e qeverisjes s korporats Violina e ka nj departament t vogl t
auditimit t brendshm. Drejtort mendojn se ekipi i auditimit t brendshm duhet t rritet dhe
krkohen aftsi t specializuara por nuk jan t sigurt nse duhet t punsojn m shum
auditor t brendshm apo t kontraktojn tr funksionin e auditimit t brendshm te firma e
auditorve t tyre t jashtm, AudAcc. Nga Violina krkohet q t jet n pajtueshmri me
parimet e qeverisjes s korporats n mnyr q t mbetet e listuar n burs, prandaj drejtori
financiar e ka ndrmarr nj rishikim pr t vrtetuar nse kompani sht ose jo n pajtueshmri
me kto parime. Rexh Gunga sht kryesues i bordit t Violina, deri n vitin e kaluar ai ishte
drejtor ekzekutiv i kompanis. Rexha nuk sht i sigurt nve Violina ka nevoj pr m shum
drejtor joekzekutiv pasi q momentalisht jan tre drejtor joekzekutiv nga gjithsej tet antar t
bordit. Ai sht duke konsideruar t caktoj nj mik t tij t ngusht si drejtor joekzekutiv, ai
sht nj drejtor n pension i nj kompanie prodhuese. Drejtori financiar i kompanis vendos pr
nivelin e kompenzimit pr secilin drejtor. Momentalishti t gjitha kompenzimet bhen n form
t bonusit vjetor, bazuar n fitime. Drejtori financiar sht duke konsideruar themelimin e
komitetit t auditimit por ende nuk e ka ndrmarr kt detyr pasi q sht shum i zn.
Drejtori i ri i shitjes sht caktuar para nnt muajsh. Ai ende nuk e ka filluar trajnimin e njohjes
me bordin pasi q zakonisht ky trajnim kryhet nga drejtori ekzekutiv dhe ky rol aktualisht sht
i zbrazt.
Ka nj numr t madh t aksionarve prandaj drejtort besojn se nuk sht praktike dhe sht
shum e kushtueshme t mbajn takim vjetor t prgjithshm t aksionarve. N vend t ksaj,
bordi ka sugjeruar q t drgoj me email pasqyrat financiare dhe votat elektronike; n kt
mnyr aksionart mund t votojn me email.
Krkohet:
(a) Shpjegoni prparsit dhe pengesat pr kompanin Violina dhe pr firmn e auditimit
AudAcc lidhur me kontraktimin e funksionit t auditimit t brendshm. Shnim: Pikt e
prgjithshme do t ndahen si vijon: Violina (8 pik), Aud Acc (2 pik)
(10 pik)
(b) Lidhur me qeverisjen e korporats s Violina ShA:
(i) Identifikoni dhe shpjegoni PES dobsi n qeveirsjen e korporats; dhe
(ii) Ofroni rekomandime pr t adresuar seciln dobsi.

(10 pik)

(Total = 20 pik)

Zgjidhja
(a) Prparsit dhe pengesat e kontraktimit t departamentit t auditimit t brendshm - Violina
Personeli: Violina dshiroj t zgjeroj departamentin e auditimit t bredshm me madhsi dhe
me ekspertiz. Nse e kontraktojn auditimin e brendshm, nuk do t ket nevoj pr shpenzime
lidhur me rekrutimin e stafit pasi q kompania e auditimit do ta ofroj stafin e tyre.
Zgjidhje e menjhershme: pasi q aktualisht departamenti i auditimit t brendshm sht i vogl,
ather kontraktimi do t ofroj numrin e nevojitur t stafit menjher.
Aftsit dhe prvoja: Firma e auditimit ka gjas t ket nj numr t konsiderueshm t stafit n
dispozicion. Prve ksaj, firma e auditimit ka mundsi t ket stad me ekspertiz t duhur.
Kursimi i kostove: Kontraktimi mund t jet mnyr efikase pr t kontrolluar kostot e auditimit
t brendshm pasi q kostot e tilla si trajnimi do t eliminohen. Prve ksaj, kosto e shrbimeve
t auditimit t brendshm do t pajtohen n fillim t kontrats. Kjo do t siguroj se Violina do t
buxhetoj koston me koh.
Fleksibiliteti: nse kontraktohet auditimi i brendshm, Violina do t ket fleksibilitet t plot n
shrbimet e auditimit t brendshm. Kjo do t siguroj se kur krkohet mund t angazhohet staf
shtes pr periudhat e caktuara.
Pengesat
Departamenti ekzistues i auditimit t brendshm: Violina ka nj department t auditimit t
brendshm; nse personeli i tanishm nuk mund t rilokohet n ndonj pozit tjetr, ather
kompania mund t ballafaqohet me kosto shtes t prfundimit t kontratave t ktij personeli.
Kosto e rritur: kosto e kontraktimit mund t jet m e lart se kosto e departamentit t tanishm.
Njohuria pr kompanin: firma e auditimit do t alokoj personel n pr tu angazhuar n
Violina; kjo do t thot q n seciln vizit personeli mund t jet i ndryshm dhe kjo shihet si
penges n njohjen me sistemin e Violina. Kjo do t zvogloj cilsin e shrbimeve t ofruara
dhe do t rris kohn e angazhimit.
Humbja e aftsise t prftuara n kompani: nse personeli actual i auditimit t brendshm nuk
alokohet diku tjetr n kompani, ata do ta humbasin aftsin q kan prfituar n kt kompani.
Nse Violina m von do t vendoste t krijonte prsri departamentin e auditimit t brendshm,
kjo do t ishte shum e vshtir.
Konfidencialiteti: Njohuria pr sistemet e kompanis dhe t dhnat konfidenciale do t jen n
dizpozicion t firms s auditimit. Edhe pse letra e angazhimit do t paraqes nj paragraf pr
ruajtjen e konfidencialitetit, kjo mund t mos jet e mjaftueshme q t parandaloj shkeljen e
konfidencialitetit.
Kontrolli: Violia ka m shum kontroll mbi aktivitetet e departamentit t auditimit t
brendshm; mirpo pasi q t kontraktohet ky funksion, kompania duhet t diskutoj pr fushat
e auditimit dhe kohn e kryerjes s procedurave shum m hert me firmn e auditimit.
Prparsit e firms s auditimit
Tarifa shtes pr firmn: firma e auditimit do t prfitoj nga shrbimet e auditimit t
brendshm. Mirpo, firma duhet t monitoroj tarifat pr t siguruar se tatoli i tarifave t
pranuara nga Violina nuk e tejkalon 15%.
Pengesat
Pavarsia: Nse firma e auditimit ofron edhe auditim t jashtm edhe auditim t brendshm,
mund t ket krcnim t vet-rishikimit. Firma duhet t ndmerr hapa pr t siguruar se
angazhohen ekipe t ndara dhe t vendos masa mbrojtse shtes.

(b) Dobsit dhe rekomandimet pr qeverisjen e korporats

Dobsia
Bujari tani sht kryesues; mirpo deri n vitin
e kalua rai ishte drejtor ekzekutiv. Kryesuesi
duhet t jet drejtor jo-ekzekutiv prandaj nuk
mund t jet nj ish drejtor ekzekutiv.
Rolet e kryesuesit dhe drejtorit ekzekutiv jan
shum t rndsishme dhe mbajn prgjegjsi
domethnse; prandaj kjo do t parandalonte
fuqin e teprt n duart e nj personi.
Bordi prbhet nga 5 drejtor ekzekutiv dhe
vetm 3 drejtor jo-ekzekutiv.
Duhet t ket nj balans t prshtatshme t
drejtorve ekzekutiv dhe joekzekutiv pr t
siguruar se bordi merr vendime t duhura dhe
objektive, t cilat jan n interesin m t mir t
akisonarve dhe palve tjera dhe kshtu asnj
individ ose grup i individve nuk e dominon
bordin.
Kryesuesi sht duke konsiderur t angazhoj
nj mik t ngusht si drejtor joekzekutiv; miku
ka prvoj n kompani prodhuese.
Drejtort joekzekutiv sjellin prvoj t
vlefshme n kompani por ata gjithashtu duhet
t ushrojn gjykim t pavarur mbi tr bordin.
Nse drejtori sht mik i ngusht i kryesuesit,
ather ka mundsi q ai t mos jet i pavarur.
Prve q ai ishte ish drejor ekzekutiv, ai nuk
ka prvoj relevante n industrine e
sigurimeve prandaj sht e konstestueshme
far vlere sjell n kompani.
Niveli i kompenzimit vendoset nga drejtori
financiar. Mirpo, asnj drejtor nuk duhet t
prfshihet n prcaktimin e kompenzimit t
tij/saj pasi q kjo mund t rezultoj me
kompenzime t teprta.

I gjith kompenzimi pr drejtort sht n

form t bonuseve vjetore. Mirpo, pagesa
duhet t motivoj drejtort t fokusohen n
objektiva afatgjata si sht rritja e biznesit.
Caqet vjetore mund t inkurajojn strategji
afatshkurta n vend q t rrisin pasurin e
aksionarve.
Prve ksaj, pagesat pr drejtort joekzekutiv
nuk duhet t bazohen n prmbushjen e
caqeve t kompanis pasi q ata duhet t jen
t pavarur nga mnyra e performancs s
kompanis.
Violina aktualisht nuk ka komitet t auditimit.
Komitetet e auditimit marrin nj rol t

Rekomandimi
Bujari duhet t kthehet n rolin e mparshm si
drejtor ekzekutiv pasi q kjo do t prmbushte
vendin e lir t puns dhe pastaj duhet t
punsohet nj drejtor jo-ekzekutiv pr rolin e
kryesuesit.

S paku gjysma e bordit duhet t prbeht nga

drejtor joekzekutiv. Prandaj bordi i
kompanis duhet t konsideroj punsimin
dhe caktimin e nj ose dy drejtorve
joekzekutiv.

Vetm drejtort joezkekutiv t pavarur me

prvoj relevante duhet t caktohen n bordin
e kompanis. Miku i ngusht i kryesuesit ka
pak mundsi t plotson kt kriter pasi q ai
nuk ka prvoj n industri.

Duhet t ket politika t drejta dhe

transparente pr caktimin e nivelit t
kompenzimeve pr drejtort. Drejtort
joekzekutiv duhet t vendosin pr nivelet e
kompenzimeve pr drejtort ekzekutiv.
Drejtori financiar ose kryesuesi duhet t
vendosin pr pagesn e drejtorve joekzekutiv.
Kompenzimi i drejtorve ekzekutiv duhet t
strukturohet n at mnyr q t prfshij nj
pjes domethnse t kompenzimit prmes
performancs s kompanis. Ndoshta atyre
mund t ju jepen opsione t aksioneve pasi q
kjo ndihmon n fokusimin afatgjat t
drejtorve.
Drejtort joekzekutiv duhet t paguhen me
pag vjetore pr shrbimet e tyre, q nuk sht
e lidhur me performancn e Violins.
Kompania duhet t themeloj komitetin e
auditimit sa m shpejt t jet e mundur. Ky

rndsishm pr ti ndihmuar drejtorve n

prmbushjen e prgjegjsive t tyre lidhur me
llogaridhnin n ruajtjen e nj marrdhnie t
prshtatshme me auditort e kompanis.
Drejtori i ri i shitjes sht caktaur para nnt
muajsh, mirpo nuk ka kaluar n trajnimin q
secili antar i bordit kalon. T gjith drejtort e
bordit duhet t kalojn npr trajnimin e
njohjes n momentin e par kur i bashkohen
bordit pr t qen n dijeni pr prgjegjsit e
tyre
Violina nuk sht duke planifikuar t mbaj
takimin vjetor pasi q numri i aksionarve
hst shum i madh dhe kjo konsiderohet jo
praktike dhe shum e kushtueshme. Mirpo,
takimi vjetor i aksionarve sht takim i
rndsishm dhe i ofron aksionarve mundsi
t ngrisin shtje dhe krkojn prgjigje dhe t
votojn pr vendme t rndsishme. Propozimi
pr t drguar PF me email nuk sht i
prshtatshm pasi q nuk i oofrn mundsin
aksionarve t ngrisin pyetje relevante.

komitet duhet t prbhet nga s paku tre

drejtor joekzekutiv, njri prej t cilve duhet
t ket prvoj relevante financiare. Tre
drejtort joekzekutiv actual mund t caktohen
n komitetin e auditimit nse i prmbushin
krkesat pr pavarsi.
Drejtori ii ri shitjes duhet q menjher t
ndrmerr trajnimin pr tu siguruar se e kupton
prgjegsin e plot dhe rolin e tij.

Kompania duhet t vazhdoj t mbaj takimet

vjetore. Drgimi i informative me email mund
t jet praktike dhe t kursej kosto, mirpo, kjo
nuk duhet t shihet si zvendsim i takimit
vjetor.

10

3.
Renklo sht prodhues i automjeteve dhe viti financiar i saj sht 31 dhjetor 2014. Ju jeni
mbikqyrsi i auditimit i firms KontGuru dhe jeni duke i prgatitur programet e auditimit. Ju
keni pasur nj takim me menaxherin e auditimitdhe ai ju ka informuar pr nj numr t shtjeve
t identifikuara gjat fazs s vlersimit t rrezikut t auditimit.
Toka dhe ndrtesat
Renklo ka nj politik t rivlersimit t toks dhe ndrtesave, kjo ndrmerret nj her n pes
vite. Gjat vitit, Renklo ka krkuar nga vlersuesi i jashtm t rivlersoj nj numr t pronave,
prfshir depon e bler n Qershor t vitit 2013. Zhvlersimi ngarkohet proporcionalisht.
Puna n proces
Renklo ka prodhim t vazhdueshm, 24 or n dit, shtat dit n jav. Duhet t bhet numrimi
fizik i stoqeve n fund t vitit dhe firma e auditimit KontGuru do t marr pjes. Ju jeni prgjegjs
pr punn n proces dhe do t jeni pjes e ekipit q do t merr pjes n numrim. Puna n proces
prbhet nga autojmete t paprfunduara n fund t vitit dhe kjo vler ka gjas t jet materiale.
Renklo e vlerson punn n proces bazuar n prqindjen e kompletimit dhe pastaj kostot
standarde zbatohen n ato prqindje.
Krkohet:
(a) Shpjegoni faktort q auditort duhet t konsiderojn kur vendosin t mbshteten n punn e
nj vlersuesi t pavarur.
(5 pik)
(b) Prshkruani testet thelbsore q duhet t kryej auditori pr t prftuar dshmi t
mjaftueshme dhe t prshtatshme t auditimit lidhur me:
(i) Rivlersimin e toks dhe ndrtesave dhe depos s bler; dhe
(6 pik)
(ii) Vlersimin e puns s proces.
(4 pik)
(c) Gjat auditimit, ekipi juaj ka identifikuar nj gabim n vlersimin e puns n proces, pasi q
nj numr i supozimeve prmbajn informata t vjetruara. Drejtorte kompanis kan treguar
se nuk do t dshironin ti korrigjonin pasqyrat financiare.
Krkohet: Shpjegoni hapat q firma e auditimit duhet ti ndrmerr dhe ndikimin n raportin e
auditimit lidhur me refuzimin e drejtorve pr t korrigjuar pasqyrat financiare. (5 pik)
(Total = 20 pik)

11

Zgjidhja
(a)
Mbshtetja n punn e vlersuesit t pavarur
SNA 500 Dshimit e auditimit krkon q auditort t vlersojn kompetenc, aftsin prshir
ekspertizn dhe objektivitetin e ekspertit t menaxhmentit. Kjo do t prfshinte konsiderimin e
kualifikimit t vlersuesit dhe vlersimin nse ai/ajo sht antar i ndonj organizate
profesionale ose asociacioni t industris. Pavarsia e ekspertit duhet t vrtetohet ndaj
krcnimeve t mundshme si sht mbshtetja e paprshtatshme n kompani ose interesin
vetiak si mund t jet pronsia mbi aksione n kompani. Prve ksaj firma e auditimit duhet t
takoj ekspertin dhe t diskutoj me at ekspertizn relevante, veanrisht nse ata kan
vlersuar tok dhe ndrtesa t ngjashme. Auditort po ashtu duhet t konsiderojn nse
vlersuesi kupton krkesat e SNK 16 lidhur me vlersimin. Gjithashtu duhet t rishikohen
supozimet e bra n vlersimin e toks dhe ndrtesave pr t krahasuar me vlersimet e viteve t
kaluara. Kto supozime duhet t diskutohen me menaxhmentin dhe vlersuesin pr ta kuptuar
bazn e vlersimit.
(b) (i) Procedurat thelbsore pr tokn dhe ndrtesat
Prftoni nj list t toks dhe ndrtesave t vlersuara kt vit dhe kryeni veprimet
matematikore pr t konfirmuar plotsine dhe saktsin e korrigjimeve pr rivlersim.
N baz t mostrs prputhni shumat e rivlersuara me raportin e vlersimit t ofruar nga
vlersuesi.
Prputhni shumat e rivlersuara me shumat e prfshira n listn e pasurive joqarkulluese.
Rillogaritni korrigjimet totale t rivlersimit dhe prputhni me tepricn e rivlersimit.
Prputhni koston fillestare me shtesat gjat vitit si jan faturat e blerjes.
Konfirmoni prmes rishikimit t dokumenteve pronsore se depo sht n pronsi t
kompanis.
Rillogaritni shpenzimin e zhvlersimit pr vitin pr tu siguruar se pasurit q jan rivlersuar
gajt vitit, kan t llogaritur zhvlersimin n vlern e duhur.
Rishikoni shpalosjet pr rivlersimin pr tu siguruar se jan n pajtueshmri me SNK 16.
(ii) Procedurat thelbsore pr punn n proces
Para pjesmarrjes n numrimin e stoqeve, diskutoni me menaxhmentin se si i atribuohet
prqindja e kompletimit puns n process, pr shembull, a bazohet kjo n n automjetet q
kalojn n pik t caktuar n procesin prodhues.
Gjat numrimit, vzhgoni procedurat e ndjekura nga personeli i kompanis n vlersimin e
nivelit t puns n process dhe konsideroni arsyeshmrin e vlersimeve t bra.
Pajtoni nj mostr se prqindja e kompletimit gjat numrimit sht n prputhje me politikat e
komunikuara t kompanis para numrimit.
Diskutoni me menaxhmentin bazn e aplikuar t kostos standarde pr prqindjen e
kompletimit t PP dhe sa shpesh rishikohet dhe azhurnohet kjo baz.
Rishikoni nivelin e variancave n mes kostos standarde dhe kostos aktuale dhe diskutoni me
menaxhmentin si jan trajtuar kto.
Merrni nj tabel t kostove standarde dhe prputhni nj mostr t ktyre kostove me faturat
aktuale ose listn e pagave pr t vlersuar arsyeshmrin.
Prputhni totalin e PP me bilancin vrtetues dhe PF.
Prputhni nj mostr t PP t vlersuar gjat numrimit me listn e PP, prputhni prqindjen e
kompletimit nse sht llogaritur sakt dhe rillogaritni vlern e stoqeve.
(c) Raporti i auditimit
Diskutoni me menaxhmentin e kompanis pse ata refuzojn t bjn korrigjime t puns n
proces.
Vlersoni materialitetin e gabimit; nse nuk sht material, duhet t shtohet n tabel e

12

ndryshimeve t pakorrigjuara. Auditori duhet t vlersoj nse ky gabim ndikon n gabimin e

prgjigthshm q t jet material; nse po, kjo duhet t dsikutohet m menaxhmentin; nse jo, kjo
nuk do t ket ndikim n raporton e auditorit. Nse gabimi sht material dhe menaxhmenti
refuzon t korrigjoj pasqyrat financiare, ather raporti i auditorit duhet t modifikohet. Nuk ka
mundsi q gabimit t jet prhaps edhe pse PP sht materiale n PF. Pasi q menaxhmenti
nuk sht n pajtueshmri me SNK 2, dhe gabimi sht material por jo prhaps, ather auditori
do t jep nj opinion me rezerv dhe paragrafi do t ket nj prve pr.

13

4.
(a) SNA 510 Angazhimet Fillestare t Auditimit Gjendjet Fillestare krkon nga auditort t
kryejn procedura shtes t auditimit pr t konfirmuar gjendjet fillestare pr nj angazhim t ri
t auditimit. Prve ksaj, SNA ofron udhzime pr ndikimin q kan kto n raportin e
auditorit nse auditort nuk jan n gjendje t konfirmojn gjendjet fillestare ose nse ato gjendje
prmbajn anomali.
Krkohet:
(i) Prshkruani procedurat t cilat duhet t kryhen nga auditori pr t konfirmuar gjendjet
fillestare pr nj angazhim t ri t auditimit; dhe
(ii) Shpjegoni ndikimin n raportin e auditorit nse auditort nuk jan n gjendje t konfirmojn
gjendjet fillestare ose nse ato gjendje prmbajn anomali.
(5 pik)
Ju jeni menaxher i auditimit n auditimin e kompanis Speci Shpk. Senori i auditimit ka
prgatitur disa ekstrakte t raportit draft t auditimit.
Prgjegjsia e auditorit
(1) Prgjegjsia jon sht t shprehim nj opinion mbi t gjitha faqet e pasqyrave financiare
bazur n auditimin ton. Ne kemi kryer auditimin n pajtueshmri me shumicn e
Standardeve Ndrkombtare t Auditimit
(2) Kto standarde krkojn q ne t jemi n pajtueshmri me krkesat etike dhe t
planifikojm dhe kryejm auditimin pr t prftuar siguri maksimale nse pasqyrat
financiare jan t pastra nga t gjitha anomalit qoft pr shkak t mashtrimit ose
gabimit.
(3) Ne kemi prgjegjsi t parandalojm dhe zbulojm mashtrimin dhe gabimin dhe t
prgatisim pasqyrat financiare n pajstueshmri me Standardet Ndrkombtare t
Raportimit Financiar.
(4) Auditimi prfshin kryerjen e procedurave pr t prftuar dshmi pr shumat dhe
shpalosjet n pasqyrat financiare. Procedurat e przgjedhura varen nga disponueshmria
dhe prvoja e antarve t ekipit t auditimit. Ne kemi konsideruar kontrollet e
brendshme relevante pr entitetin dhe shprehim opinion mbi efektivitetin e ktyre
kontrolleve.
(5) Ne nuk e kemi vlersuar paraqitjen e prgjithshme t pasqyrave financiare pasi q kjo
sht prgjegjsi e menaxhmentit. Ne kemi konsideruar arsyeshmrin e vlersimeve t
reja kontabl t bra nga menaxhmenti. Ne nuk kemi konsideruar prshtatshmrin e
politikave t kontabilitetit pasi q ato jan t njjtat sikur vitin e kaluar. N mnyr q t
konfirmojm sasit e stoqeve t lnds s par, ne jemi mbshtetur n punn e nj
eksperti t pavarur.
Ekstraktet jan me numra pr t ju ndihmuar ti referoheni n prgjigjen tuaj.
Krkohet:
(b) Pr ekstraktet e msiprme t raportit t auditimit, identifikoni dhe shpjegoni PES elemente
t ktij raportin t cilat duhet t ndryshohen. Nuk krkohet ti rishkruani ekstraktet e sakta. (10
pik)
(Total = 15 pik)

14

Zgjidhja
(a)
Gjendjet fillestare
Nga auditori krkohe t prftoj dshmi t mjaftueshme dhe t prshtatshme nse gjendjet
fillestare (t eljes) prmbajn anomali t cilat mund t ndikojn n pasqyrat financiare dhe nse
politikat e kontabilitetit jan zbatuar n mnyr konsistente nga viti n vit.
(i) Auditori duhet t kryej procedurat n vijim:
Rishikimi i pasqyrave m t fundit financiare dhe raportin e auditimit t vitit t kaluar pr
informata relevante pr gjendjet fillestare, prfshir shpalosjet.
Auditori do t prputh gjendjet fillestare me gjendjet prfundimtare t vitit t kaluar pr t
konfirmuar se jan bartur si duhet.
Ata duhet t prcaktojn nse gjendje fillestare reflektojn aplikimin e duhur t politikave t
kontabilitetit.
Ata duhet t konsiderojn rishikimin e letrave t puns s auditorit t vitit t kaluar pr t
prftuar dshmi lidhur me gjendjet fillestare.
Nse kjo nuk sht e mundur, ata duhet t konsiderojn nse procedurat e kryera kt vit
ofrojn dshmi lidhur me gjendjet fillestare.
N raste t veanta auditori duhet t kryej procedura specifike t auditimit pr t prftuar
dshimi lidhur me gjendjet fillestare.
(ii) Ndikimi n raportin e auditimit
Nse auditori nuk sht n gjendje t konfirmoj gjendjet fillestare, nga ata krkohe t japin nj
opinion me rezerv ose mohim t opinionit pr shkak t pamundsis s grumbullimit t
dshmive t mjaftueshme dhe t prshtatshme. Nse gjendjet fillestare prmbajn anomali
material, auditori duhet t jap opinion me rezerv ose kundr.
(b) Elementet e raportit t auditorit
Ekstrakti 1
Prgjegjsia jon sht t shprehim nj opinion mbi t gjitha faqet e pasqyrave financiare. Kjo
nuk sht plot pasi q nga auditori krkohet t listoj t gjith prbrsit e pasqyrave financiare
q jan audituar, e q jan; pasqyra e pozicionit financiar, pasqyra e t ardhurave, pasqyra e
ndryshimeve n ekuitet, pasqyra e rrjedhs s paras, pasqyra e politikave kontabl dhe
informatat shpjeguese. Ne kemi kryer auditimin n pajtueshmri me shumicn e SNA. Nga
auditori krkohet t kryej auditimin me t gjitha SNA dhe nuk mund t zgjedhin vetm disa
standarde pr t zbatuar.
Ekstrakti 2
Prftojm siguri maksimale nse pasqyrat financiare jan t lira nga t gjitha anomalit.
Auditori nuk sht n gjendje t prftoj siguri maksimale dhe ata nuk mund t konfirmojn se
pasqyrat financiare nuk prmbajn anomali. Kjo pr faktin se ata nuk i testojn t gjitha
transaksionet pasi q jan t fokusuar n saldo material. Prandaj autditort japin vetm siguri t
arsyeshme.
Ekstrakti 3
Ne kemi prgjegjsi t parandalojm mashtrimin dhe gabimin. Kjo nuk sht e sakt pasi q
sht prgjegjsi e menaxhmentit e jo e auditorit t prandaoj dhe zbuloj mashtrimin dhe
gabimin. Auditori ka vetm prgjegjsi t zbuloj anomalit material q mund t shkaktohen nga
mashtrimet ose gabimet. Ne prgatisim pasqyrat financiare. Edhe kjo sht prgjegjsi e
menaxhmentit pasi q ata i prgatisin pasqyrat financiare. Auditori jap nj opinion me paraqitjen
e drejt t pasqyrave financiare.

15

Ekstrakti 4
Procedurat e przgjedhura varen nga disponueshmria e personelit dhe prvoja e tyre. Nga
auditori krkohet t prftoj dshmi t mjaftueshme dhe t prshtatshme prandaj ata duhet t
kryejn procedurat e nevojshme. Disponueshmria dhe prvoja e antarve t ekipit nuk duhet
t diktoj nivelin e testeve t kryera.
Ne japim nj opinion mbi efektivitetin e ktyre kontrolleve t brendshme. Raporti i auditimit
prgatitet pr aksionart e kompanis dhe auditori ofron nj opinion pr paraqitjen e drejt dhe t
sinqert t pasqyrave financiare. Firma e auditimit duhet t rishikoj efektivitein e kontrolleve t
brendshme dhe do t raportojn pr mangsit kye t identifikuara gjat auditimit.
Ekstrakti 5
Ne nuk kemi vlersuar paraqitjen e prgjithshme t pasqyrave financiare pasi q kjo sht
prgjegjsi e menaxhmentit. Menaxhmenti sht prgjegjs pr prgatitjen e pasqyrave
financiare dhe prandaj ata do t rishikojn nse paraqitja e prgjithshme sht e sakt. Mirpo
auditori sht prgjegjs q t rishikoj paraqitjen e prgjithshme t pasqyrave financiare pr t
verifikuar nse jan n pajtueshmri me standardet e kontabilitetit dhe me punn e kryer nga
auditori.
Ne kemi konsideruar arsyeshmrin e vlersimeve t reja t kontabilitetit. Nga auditori
krkohett t konsideroj t gjitha vlersimet kontabl t bra nga menaxhmenti, nse jan bartur
nga vitet e mparshme apo jan t reja. Vlersimet nga vitet e mparshme, si jan provizionet,
duhet t konsiderohen do vit pasi q ato mund t krkohet t ndryshohen ose mund t mos
krkohen fare kt vit.
Ne nuk kemi rishikuar prshtatshmrin e politikave t kontabilitetit pasi q jan t njjtat nga
viti i kaluar. Politikat e kontabilitetit duhet t rishikohen do vit pasi q ato mund t
ndryshohen n rrethana t kompanis. e did not revie the appropriateness of accounting
policies as these are the same as last year.
Ne jemi mbshtetur n punn e kryer nga eksperti i pavarur. Nga auditort nuk pritet t ken
njohuri n t gjitha elementet e kompanis prandaj sht e pranueshme t mbshteten n punn
e ekpertve t jashtm. Mirpo, nuk sht e pranueshme nga firma e auditimit tI referohet kti
fakti n raportin e auditorit pasi q kjo nnkupton se jan duke e bartur prgjegjsin pr kt
gjendje t llogaris tek nj pal e tret. Auditori ka prgjegjsin prfundimtare pr opinionin e
kshuar prandaj nuk mund ti referohet mbshtetjes tek nj pal e tret n raportin e auditorit.

16

Zgjidhja

17

5.
Lidhur me zbulimin e mashtrimit, auditori duhet t mbshtetet n udhzimet e SNA 240
Prgjegjsia e auditorit lidhur me mashtrimin n auditimin e pasqyrave financiare.
Krkohet:
(a) Si prkufizohet mashtrimi? (2 pik)
(b) Prshkruani objektivat e auditorit lidhur me mashtrimin. (3 pik)
(c) Prshkruani elementet kye t vlersimit t rrezikut nga auditori. (10 pik)
(d) Listoni prgjigjet e auditorit n rreziqet e identifikuara t mashtrimit. (2 pik)
(e) Listoni shembuj t procedurave specifike t auditimit pr t zbuluar mashtrimin. (3 pik)
(Total = 25 pik)

18

Zgjidhja
1. Mashtrimi nj veprim i qllimshm nga nj ose m shum individ n mesin e menxhmentit,
personave t ngarkuar me qverisjen, punonjsve, palve t treat, prshir prdorimin e
mashtrimit pr t prfituar prparsi t pabarabart ose joligjor.
2. Objektivat e auditorve jan:
(a) Identifikimi dhe vlersimi i rreziqeve t anomalive material n pasqyrat financiare pr shkak
t mashtrimit;
(b) T prftoj dshmi t mjaftueshme dhe t prshtatshme t auditimit lidhur me rreziqet e
vlersuara t anomalis materiale pr shkak t mashtrimit, prmes dizajnimit dhe implementimit
t prgjigjeve t prshtatshme; dhe
(c) Pr tu prgjigjur/reaguar n mnyr t prshtatshme ndaj mashtrimit ose mashtrimit t
dyshuar t identifikuar gjat auditimit.
3. Elementet kyyqe t vlersimit t rrezikut;
a) Skepticizmi profesional
N pajtueshmri me SNA 200, auditori duhet t ruaj skepticizmin profesionale gjat tr
auditimit, duke pranuar mundsin se mund t ekzistoj ndonj anomaly material pr shkak t
mashtrimit, duke mos prjashtuar prvojn e mparshme t auditorit me menaxhmentin e
entitetit dhe personave t ngarkuar me qeverisjen.
Prve nse auditori ka arsye t besoj t kundrtn, auditori mund t pranoj dokumentet si
origjinale. Nse gjat auditimit ka kushte t identifikuara q shkaktojn auditorin t besoj se nj
document nuk sht autentik, ose dokumenti sht modifikuar por nuk i sht shpalosur ky fakt
auditorit, auditori duhet t hetoj m tutje.
Nse prgjigjet e menaxhmentit nuk jan konsistente, auditori duhet t hetoj kto fakte.
b) Diskutimi me ekipin e angazhimit
SNA 315 krkon diskutim n mes t antarve t ekipit t auditimit dhe prcaktimin nga partneri
i angazhimit se cilat shtje duhet t komunikohen tek antart e ekipit q nuk jan t prfshir
n diskutim.
Ky diskutim do t vendos theks t veant n mnyrn se si pasqyrat financiare jan t ndjeshme
ndaj anomalive materiale pr shkak t mashtrimit. Ky diskutim duhet t ndodh gjithsesi duke
ln anash besimin se menaxhmenti dhe personat e ngarkuar me qeverisjen jan t ndershm.
c) Procedurat e vlersimit t rrezikut dhe aktivitetet prkatse
Kur kryhet vlersimi i rrezikut pr t prftuar njohuri pr entitetin dhe mjedisin e tij, prfshir
kontrollet e brendshme sipas SNA 315, auditori duhet t kryej procedurat e caktuara pr t
prftuar kt njohur q do t prdoren n identifikimin e rreziqeve t anomalive material pr
shkak t mashtrimit.
d) Menaxhmenti dhe t tjert n entitet
Auditori duhet t zhvilloj intervista me meanxhmentin lidhur me:
(i) Vlersimin e menaxhmentit pr rrezikun se pasqyrat financiare mund t prmbajn anomaly
material pr shkak t mashtrimit, prfshir natyrn, shtrirjen dhe frekuencn e vlersimeve t
tilla.
(ii) Procesin nga menaxhmenti pr t identifikuar dhe prgjigjur ndaj rreziqeve t mashtrimit n
entitet, prfshir rreziqet specifike t mashtrimit t cilat i ka identifikuar menaxhmenti, ose klast
e transaksioneve, gjendejt e llogarive, ose shpalosjet pr t cilat mund t ekzistoj rreziku i
mashtrimit.
(iii) Komunikimin e menaxhmentit me personat e ngarkuar me qeverisjen lidhur me procesin pr
identifikimin e rrezikut nga mashtrimet
(iv) Komunikimin e menaxhmentit me punonjsit lidhur me kndvshtrimin e tyre mbi praktikat

19

biznesore dhe sjelljen etike.

Auditori do t intervistoj menaxhmentin dhe t tjert pr t prcaktuar nse ata kan njohuri
pr ndonj mashtrim aklual ose t dyshuar q ndikon n entitet.
e) Personat e ngarkuar me qeverisjen (PNQ)
Prve nse t gjith ata q jan t ngarkuar me qeverisjen jan t prfshir n menaxhimin e
entitetit, auditori duhet t prftoj njohuri se si PNQ ushtrojn mbikqyrjen e proceseve t
menaxhmentit n identifikimin dhe prgjigjen ndaj rreziqeve t mashtrimit n entitet dhe
kontrollet e brendshme t cilat jan vendosur nga menaxhmenti pr t shmangur rreziqet.
Prve nse t gjith ata q jan t ngarkuar me qeverisjen jan t prfshir n menaxhimin e
entitetit, auditori duhet t intervistoj ata lidhur m njohurin e tyre pr ekzistencn e ndonj
mashtrimi actual ose t dyshuar n entitet.
f) Marrdhniet e pazakonta ose t papritura jan identifikuar
Auditori duhet t vlersoj nse ka marrdhnie t pazakonta ose t papritura gjat kryerjes s
procedurave analitike, prfshir ato q kan t bjn me llogarit e t hyrave.
g) Vlersimi i faktorve t rrezikut nga mashtrimi
Auditori duhet t vlersoj nse informatat e prftuara nga procedurat e vlersimit t rrezikut dhe
aktivitetet prkatse tregojn nse ka nj ose m shum faktor t rrezikut t mashtrimit. Pr deri
sa faktort e rrezikut t mashtrimit jo domosdoshmrisht tregojn pr ekzistenc e mashtrimit,
kta faktor mund t jen t pranishm pasi q mashtrimi ka ndodhur prandaj ka rrezik t
pranis s anomalive materiale n pasqyra.
h) Identifikimi dhe vlersimi i rreziku t anomalive material pr shkak t mashtrimit
N pajtueshmri me SNA 315, auditori duhet t identifikoj dhe vlersoj rrezikun anomalive
materiale pr shkak t mashtrimit n nivel t pasqyrave financiare, nivel t transaksioneve,
saldo t llogarive dhe shpalosje.
Kur identifikohet dhe vlersohet rreziku i anomalive material pr shkak t mashtrimit, auditori
duhet t bazoj supozimin se ka rreik t mashtrimin n njohjen e t hyrave dhe prandaj t rishikoj
cilat lloje t t hyrave dhe transaksione t t hyrave mund t rrisin kt rrezik.
4. Prgjigja ndaj rrezikut t vlersuar t anomalis materiale nga mashtrimi ose gabimi
Prgjigjet e prgjitshme
N prcaktimin e prgjigjes s prgjithshme auditori duhet t:
(a) Caktoj dhe mbikqyr personelin duke marr parasysh njohurin, aftsit dhe prvojn e
individve;
(b) Vlersoj nse przgjedhja e politikave t kontabilitetit nga entiteti, veanrisht ato q kan t
bjn me matjen subjective t transaksioneve komplekse, mund t jen trgues pr raportim
financiar mashtrues; dhe
(c) Prfshirja e nj elementi t paparashikueshmris n przgjedhjen e natyrs, kohs dhe
shtrirjes s procedurave t auditimit.
5) Shembuj t procdurave t auditimit
(i) Intervistoni personat q jan prfshir n procesin e raportimit financiar lidhur me aktivitetet
t paprshtatshme dhe t pazakonta n procesimin dhe regjistrimin e transaksioneve.
(ii) Przgjedhni regjistrimet nga ditari dhe korrigjimet tjera n fund t vitit dhe testoni aot
prgjat tr vitit.
(iii) Vlersoni nse gjykimet e prdorura nga meanxhmenti jan t njanshme
(iv) Pr transaksione domethnse q jan jasht rrjedhs normale t biznesit, vlersoni qllimin e
hyrjes n ato transaksione

20