Bi 3 BO

V XC

I. Tnh cht chung ca bo v xc:

Bo v xc l hai phng php gia cng kim loi c cc chuyn ng
gn ging nhau trong qu trnh ct.
i vi bo, chuyn ng chnh l chuyn ng thng, tnh tin kh hi
gm mt hnh trnh c ti v mt hnh trnh khng ti. Chuyn ng ny c
th do dao hoc bn my mang chi tit thc hin. Chuyn ng ny thng
c phng nm ngang.
Xc l trng hp c bit ca bo c chuyn chnh do dao thc hin
theo phng thng ng cn chuyn ng chy dao do chi tit thc hin.
Do chuyn ng ct thc hin theo hai phng khc nhau nn tnh nng
v kh nng cng ngh cng khc nhau. Nhn
chung nng sut ca c hai phng php ny u thp v cc l do sau:
-S dng dao ch c mt li ct.
-Tn thi gian cho hnh trnh chy khng ti.
-Tc ct b hn ch do qu trnh chuyn ng kh hi. Khi thay i
chiu quay i hi mmen qun tnh ln.

s
2 .L .z
m / ph
1000

Vt

Vo

L . z . 360
. 1000

bin chuyn ng quay ca m t thnh chuyn ng thng ca u

dao bo cn thng qua mt h c cu cult. Tc chuyn ng thng kh
hi c xc nh nh sau:

Vc

L . z . 360
. 1000

/ ph

/ ph

Trong :
Vt tc trung bnh ca hnh trnh kp
Vc tc trung bnh ca hnh trnh ct.
V0 tc trung bnh ca hnh trnh chy khng.
L di chuyn ng thng ca c cu Cult(mm).
Z tng s hnh trnh kp sau mt pht.
- gc gii hn v tr ca c cu cult, c tnh:
= 360-.
y c xc nh nh sau:

cos

2 2.R

R chiu di cnh tay n ca c cu cult.

II. Kh nng cng ngh ca bo v xc.

Bo ch yu gia cng cc mt phng, ngoi ra cn c th gia cng
cc b mt nh hnh c ng sinh thng.
Bo c th t chnh xc ti a l cp 8 n cp 7 v bng t l
Ra = 2,5m.
Xc ch yu gia cng cc b mt trong, cc rnh then trn ng, trn
bnh rng.v.v.

III. Dao bo v dao xc:

Cc thng s hnh hc ca dao bo v dao xc nhn chung rt ging
dao tin.Tu theo v tr ca li ct, dao bo cng c chia thnh dao bo
phi, dao bo tri. Dao xc c khc hn cht t v dao xc uc g song song
vi trc chnh theo phng thng ng.
Cc loi dao bo xc gm mt s loi dao ph thuc vo bin php
cng ngh v tnh cht cng vic nh dao bo li ct cong; dao gia cng b

mt thng ng dao gia cng b mt nghing; dao gia cng rnh; dao gia
cng tinh; dao xc.

Nhn chung v kt cu, cc loi dao bo v xc n gin, ch to d

dng, gi thng khng cao.

IV. My bo v my xc:
Tu theo nhng c trng v cng ngh v kch thc ca my, my
bo c chia thnh nhm my bo ngang, nhm my bo ging, my bo
ng (my xc) v nhm my bo chuyn dng. Trong mi nhm trn li c
nhiu kiu my vi kch thc v cc thng s k thut khc nhau.
My bo ngang c chuyn ng chnh l chuyn ng ca u bo.
Loi my ny thng c chiu di hnh trnh ln nht ca u bo l 600
mm, nn ch yu gia cng cc chi tit nh v trung bnh. My bo ngang
thng s dng c cu cu lt bin chuyn ng quay ca ng c thnh
chuyn ng thng ca u bo. Chuyn ng chy dao do bn my thc
hin v chuyn ng gin on nh c cu cc trong my.
My bo ging dng gia cng cc chi tit ln, c th ln n 12
mt. Chuyn ng chnh do bn my thc hin. Chuyn ng chy dao do
u dao thc hin gin on. My bo ging c th c t 2 n 4 g dao.

V. Cc thng s ct v tit din lp kim loi b ct:

Trn hnh biu din hng chuyn ng ca phi v dao cng nh

hnh dng hnh hc ca lp kim loi b ct khi bo.
Hnh dng lp kim loi b ct khi bo cng ging nh tin, ph thuc
vo hnh dng li ct chnh. Do vic xc nh cc thnh phn ca tit
din ct cng nh tin.
Quan h gia chiu dy ct v lng chy dao, chiu rng ct v
chiu su ct, cng nh din tch tit din ngang ca lp kim loi b ct,
c biu din bng cc cng thc:
a = S. sin mm; b

t
sin

(mm)

f = a.b = S.t
(mm2)
Trong : a chiu dy ct
b chiu rng ct
S lng chy dao
t chiu su ct
f din tch ct
S ct khi xc rng ging bo,ch khc l dao xc thng c =
90 nn:
a = S (mm) ;
b=t
(mm)
2
f = a.b = S.t
(mm )
0

i vi bo, khi tc hnh trnh lm vic thay i th tc ct

trung bnh vtb c th tnh theo cng thc:

vtb =

L. k
(1 m )
1000

m/ph

Trong :
L chiu di hnh trnh dao theo hng chuyn ng chnh (chiu di
ny bng chiu di b mt gia cng, cng thm vi lng n ti v lng
vt qu ca dao mm).
K- s hnh trnh kp cu u my bo hoc bn trt ca my xc
trong mt pht.
M- t s vn tc ca hnh trnh lm vic chy khng, trung bnh m =
0,75.
Khi xc th tr s m = 1 v do tc ct trung bnh c th tnh theo cng
thc:
2 L. k
V=
m/ph
1000
Thng s hnh hc ca dao xc v bo, v c bn ging dao tin v
ph thuc iu kin ct.
Gc trc thng nh hn gc trc ca dao tin,v trong qu trnh
ct c va p (nhm tng gc ). Ty tng trng hp c th, gc trc c
th c tr s t -15 + 200.
Mt s gc ch yu khc ca dao c th chn nh sau :
= 6 160 ; = 20 700 ; 1 = 0 150 ;
= 6 200
Trong qu trnh ct, do tc dng ca lc Px , thn dao thng c th b
bin dng v b un quanh im O, khi mi dao s chuyn ng theo qu
o trn bn knh R. Kt qu l b mt chi tit b ct lm lm ht kch thc
chi tit gia cng.
trnh hin tng trn, thng ngi ta dng dao bo u cong.
c im ca dao ny l mi dao v mt ta ca thn dao cng nm trong
mt mt phng. Do bn knh R bng chiu di on nh ra ca u dao.
Vi dao c kt cu thn cong nh vy th khi b un cong s khng sinh ra
hin tng ct lm vo chi tit gia cng.

VI- Lc ct v tc ct khi bo v xc:

Thc cht cu qu trnh ct khi bo v xc cng ging nh gia cng
trn my tin, ch khc l khi bo v xc dao lm vic trong iu kin c va
p. Do tuy rng dao chy khng (trong chuyn ng tr li), khng ct
nhng iu kin lm vic ca bo v xc kh khn hn tin.

Qu trnh to phoi khi bo v xc cng ging nh tin. Cho nn c th

tnh lc ct khi bo v xc theo cng thc tnh lc ct khi tin.
Chng ta cng em lc bin dng khi ct v lc ma st R chiu xung
3 trc XX, YY, ZZ v chng ta cng c ba phn lc:
Pz Theo phng ca chuyn ng ct chnh.
Py song song vi phng chy dao.
Px Thng gc vi Pz v Py tc dng vo thn dao.
Trong ba phn lc k trn th Pz ln hn c v gi l lc ct chnh.
Nhng khi cn tnh cng sut mt cch chnh xc th ngoi lc ct ra
cn phi tnh thm lc ma st trn sng trt ca my theo cng thc.
F = (Py +Gch + Gb)
Trong : F Lc ma st trn sng trt ca my (N).
H s ma st.
Py Lc hng tm
(N).
Gch Trng lng chi tit gia cng
(N).
Gb Trng lng bn my
(N).
Ti trng dng tnh cng sut :
P = Pz + F
Cng sut ct khi bo v xc c tnh theo cng thc sau :
P. v c
Nc =
kW.
60.1000
Trong : vc Vn tc ct ng vi hnh trnh lm vic, vn tc ny l
vn tc cho php bi tui bn ca dao.
Qui lut mn ca dao khi bo v xc ging nh tin. V d khi bo thp
bng dao thp gi, trc tin dao mn mt sau, ng thi mn c mt
trc, sau trn mt trc cng to ra rnh li lim pha trong li ct
vi mt chiu su nht nh. C tip tc ct n khi mn dao mt sau n
tiu chun mn cho php hs (khong 2mm) th phi em dao i mi li.
Quan h gia tui bn T v tc V cng c dng ging nh tin

V1 T 2

V2 T1

V1 , V2 ... l tc ct cho php ng vi tui bn T1 , T2 ,...

S m m ni ln nh hng ca tui bn n tc ct. Tr s m cn
ph thuc vo chiu di hnh trnh bo. Nu tng chiu di hnh trnh bo
th tr s m s tng v do tc s tng, khi s va p trong mt n
v thi gian gim i v iu kin ct s tt hn.

Khi tui bn ca dao T = 60 pht th cng thc tc ct ca bo v

xc tnh theo cng thc tc ct khi tin ngoi :
v60 =

Cv
l

xv

. s yz

.Kv

m/ph

Cc h s, s m v h s iu chnh tc c th tra trong cc s tay.

V trong qu trnh bo v xc c va p nn tc ct tnh theo cng
thc trn phi gim i khong 20 - 40 % hoc nhn vi mt h s iu chnh
tc m gi tr cu n cho trong cc s tay ct gt.

VII- Ch ct khi bo v xc:

Nh trnh by trn, my bo v my xc v nguyn l kt cu
truyn chuyn ng, nn khng lm vic c tc cao khi ct. Do
phi u tin chn chiu su ct ln, lng chy dao ti a cho php ri mi
chn tc ct. Khi cng sut ca my b hn ch, th phi gim tc ct
v tng lng chy dao
Trnh t xc nh ch ct nh sau:
1- Chn dao :
Cn c vo iu kin k thut ca chi tit gia cng m chn vt
liu lm dao, cc thng s hnh hc, kt cu thn dao.
2- Xc nh chiu su ct:
Khi xc nh chiu su ct phi da vo lng d v chnh xc gia
cng (gia cng tinh hay th).
3- Xc nh lng chy dao cho php :
Khi bo mt phng trn my bo ngang th chn :
S = 0,4 - 4 mm/ hnh trnh kp, khi gia cng th thp v gang.
S = 0,25 - 1,2 mm/ hnh trnh kp, khi gia cng tinh thp v
gang .
Nu bo tinh (dao rng bn) vi 1 = 0 v t 0,1 mm , th ly :
S 20mm/ hnh trnh kp.
4- Tnh tc ct:
Theo cng thc ph thuc vo tui bn ca dao.
5- Tnh tc ct:
Theo tc ct tnh, xc nh hnh trnh kp trong mt pht, t
chn s hnh trnh kp c trn my v tc ct thc t.
Tc ct thc t tnh nh sau :

k . L (1 m )
vc = 1000

m/ph

 my bo, do tc hnh trnh ca u my thay i nn Vc cng l

tc ct trung bnh ( vtb) nh trn.
6- Xc nh thi gian my:
Thi gian cng ngh c bn (thi gian my) khi bo v xc c th tnh
theo cng thc:
T0 =

(ph)

: B - chiu rng ca b mt gia cng mm.

B1- lng n ti ca dao mm.
B1 = t.cotg.
B2 - lng vt qu ca dao mm.
S - lng chy dao mm/hnh trnh kp;
n - s hnh trnh kp trong mt pht.

Trong

B B1 B2
n.S

B1

B2