GETARAN DAN GELOMBANG

Gelombang dihasilkan oleh suatu ayunan

Ayunan ialah suatu gerakan pergi dan balik dalam satu lintasan pada
satu titik pusat yang tetap
Titik pusat

Lintasan
Author : Khairi

GETARAN DAN GELOMBANG

Gelombang dihasilkan oleh suatu ayunan
Ayunan ialah suatu gerakan pergi dan balik dalam satu lintasan pada
satu titik pusat yang tetap
Contoh-contoh sistem ayunan

1. Pendulum
2. Spring berbeban
3. Getaran tali gitar

Author : Khairi

GETARAN DAN GELOMBANG

MUKA GELOMBANG

Garis atau satah yang

mewakili
semua titik-titik pada gelombang
yang sefasa

Author : Khairi

MUKA GELOMBANG
MUKA GELOMBANG SATAH

Titik sefasa

Author : Khairi

MUKA GELOMBANG
MUKA GELOMBANG SATAH

Arah perambatan
gelombang

Author : Khairi

MUKA GELOMBANG
MUKA GELOMBANG SATAH

Arah perambatan
gelombang

Muka gelombang berserenjang dengan arah perambatan

Author : Khairi

MUKA GELOMBANG
MUKA GELOMBANG SATAH

Arah perambatan
gelombang

Muka gelombang berserenjang dengan arah perambatan

Author : Khairi

MUKA GELOMBANG
MUKA GELOMBANG MEMBULAT

Muka gelombang berserenjang dengan arah perambatan

Author : Khairi

JENIS GELOMBANG
GELOMBANG MELINTANG
Pergerakan zarah-zarah medium berserenjang
dengan arah perambatan gelombang

Gerakan
zarah

Arah perambatan

Contoh-contoh gelombang melintang :

1. Gelombang air
2. Gelombang cahaya
3. Gelombang elektromagnet
Author : Khairi

JENIS GELOMBANG
GELOMBANG MEMBUJUR
Pergerakan zarah-zarah medium selari
dengan arah perambatan gelombang

Gerakan
zarah

Arah perambatan

Contoh-contoh gelombang membujur :

1. Gelombang bunyi

Author : Khairi

AMPLITUD,TEMPOH DAN FREKUENSI

Satu ayunan lengkap

P

O ialah titik keseimbangan sistem ayunan

Author : Khairi

AMPLITUD,TEMPOH DAN FREKUENSI

P
O

Amplitud,A
Sesaran maksima dari titik keseimbangan
Amplitud,A = PO atau QO

Author : Khairi

AMPLITUD,TEMPOH DAN FREKUENSI

P
O

Tempoh,T
Masa yang diambil bagi membuat satu ayunan lengkap
Masa bagi Q ---- O ---- P ---- O ---- Q

Author : Khairi

AMPLITUD,TEMPOH DAN FREKUENSI

O
Frekuensi.f

Bilangan ayunan lengkap dalam satu saat

f= 1

tempoh

1
T
Author : Khairi

AMPLITUD,TEMPOH DAN FREKUENSI

P
O
Q

Amplitud,A OP atau OQ

Author : Khairi

GRAF SESARAN-JARAK
JARAK GELOMBANG,

Sesaran/m

Jarak/m

Jarak gelombang, ialah jarak diantara titik sefasa

yang berturutan

Author : Khairi

GRAF SESARAN-JARAK
JARAK GELOMBANG,
Sesaran/m

Jarak/m

Jarak gelombang ialah jarak diantara dua puncak yang berturutan

Author : Khairi

GRAF SESARAN-JARAK
JARAK GELOMBANG,
Sesaran/m

Jarak/m

Jarak gelombang, ialah jarak diantara dua lembangan

yang berturutan

Author : Khairi

GRAF SESARAN-JARAK
AMPLITUD,A
Sesaran/m

A
Jarak/m

Author : Khairi

GRAF SESARAN-JARAK
AMPLITUD,A
Sesaran/m

Jarak/m

Author : Khairi

GRAF SESARAN-JARAK
JARAK GELOMBANG, DAN AMPLITUD,A
Sesaran/m

Jarak/m

Author : Khairi

GRAF SESARAN-MASA
Sesaran/m

A
T

Masa/s

Tempoh,T
Frekuensi,f = 1
T
Author : Khairi

LATIHAN
Tentukan ;
1. Amplitud
2. Jarak gelombang
3. 2 titik sefasa

Sesaran/m

10

20

30

Jarak/cm

- 20

A = 20 m
= 20 cm
Author : Khairi

LATIHAN
Tentukan ;
1. Amplitud
2. Tempoh,T
3. Frekuensi,f

Sesaran/m

10

20

30

Masa/s

- 20
f=
A = 20 m

T = 20 s

1
T

=1
20
= 0.05 Hz
Author : Khairi

HUBUNGAN ANTARA v , f DAN

v ialah halaju gelombang

v=f
Satu gelombang bunyi bergetar pada frekuensi 100 Hz dan
berjarak gelombang 3.3 m.Hitungkan halaju gelombang bunyi.

Author : Khairi

HUBUNGAN ANTARA v , f DAN

v ialah halaju gelombang

v=f
Satu gelombang bunyi bergetar pada frekuensi 100 Hz dan
berjarak gelombang 3.3 m.Hitungkan halaju gelombang bunyi.

v=f
= 100 x 3.3
= 330 ms-1
Author : Khairi

HUBUNGAN ANTARA v , f DAN

LATIHAN

Halaju/ms-1
1000

500

Frekuensi/Hz

Apakah hubungan antara halaju dan frekuensi gelombang ?

Halaju berkadar terus dengan frekuensi

Author : Khairi

HUBUNGAN ANTARA v , f DAN

LATIHAN

Halaju/ms-1
1000

500

Frekuensi/Hz

Apakah kuantiti fizik yang diwakili oleh kecerunan graf ?

Jarak gelombang,

Author : Khairi

HUBUNGAN ANTARA v , f DAN

LATIHAN

Halaju/ms-1
1000

500

Frekuensi/Hz

Hitungkan jarak gelombang ?

v=f
1000 = 500 x
= 2 m
Author : Khairi

PELEMBAPAN
Pengurangan amplitud dalam sistem ayunan
Amplitud/cm

Masa/s

Tempoh ayunan tidak berubah

Author : Khairi

PELEMBAPAN
Pengurangan amplitud dalam sistem ayunan
Amplitud/cm

Masa/s

Pelembapan berlaku disebabkan oleh kehilangan tenaga

Tenaga hilang disebabkan oleh daya geseran
dari rintangan udara
Pelembapan tidak berlaku kepada ayunan dalam vakum
Author : Khairi

RESONANS
Resonans berlaku apabila sistem dipaksa berayun
pada frekuensi jatinya oleh suatu daya luar

B
A

C
D

Bandul Barton

Author : Khairi

RESONANS

B
A

C
D

Bandul Barton
Apabila bandul X dipaksa berayun,didapati :
1. Bandul B berayun dengan amplitud yang lebih besar
berbanding dengan bandul lain
Bandul B berayun dengan amplitud yang lebih besar kerana
frekuensi jatinya sama dengan bandul X
*Panjang yang sama menunjukkan frekuensi yang sama
Author : Khairi

RESONANS
CONTOH RESONANS

Suara penyanyi suprano boleh memecahkan gelas kaca

Author : Khairi

GELOMBANG AIR

Penggetar sfera

Author : Khairi

GELOMBANG AIR

Penggetar satah

Author : Khairi

GELOMBANG AIR

Penggetar sfera

Author : Khairi

GELOMBANG AIR

Penggetar satah

Author : Khairi

GELOMBANG AIR
TANGKI RIAK
Frekuensi gelombang yang
dihasilkan SAMA dengan
frekuensi penggetar

Author : Khairi

GELOMBANG AIR

Gelombang air

cerah

gelap

cerah

gelap cerah

Author : Khairi

PANTULAN GELOMBANG SATAH

PEMANTUL SATAH

tuju = pantulan
f tuju = f pantulan
v tuju = v pantulan
Sudut tuju,i = sudut pantulan,r
Author : Khairi

PANTULAN GELOMBANG SATAH

PEMANTUL SATAH
Sudut pantulan,r

Sudut tuju,i

Sudut tuju,i = sudut pantulan,r

Author : Khairi

PANTULAN GELOMBANG SATAH

LATIHAN

Lukiskan gelombang pantulan bagi gelombang satah yang

menghentam pemantul pada sudut 45o
Tandakan sudut tuju dan sudut pantulan

skip
Author : Khairi

PANTULAN GELOMBANG SATAH

LATIHAN
Sudut tuju

Sudut pantulan
Lukiskan gelombang pantulan bagi gelombang satah yang
menghentam pemantul pada sudut 45o
Tandakan sudut tuju dan sudut pantulan

Author : Khairi

PENYELESAIAN MASALAH
20 cm

Rajah menunjukkkan gelombang air yang kelihatan pegun apabila

dilihat melalui stroboskop 5 celah berfrekuensi 10 Hz.
Hitungkan,
1. Jarak gelombang
2. Frekuensi gelombang
3. Halaju gelombang

Author : Khairi

PENYELESAIAN MASALAH
20 cm

Rajah menunjukkkan gelombang air yang kelihatan pegun apabila

dilihat melalui stroboskop 5 celah berfrekuensi 10 Hz.
Hitungkan,
1. Jarak gelombang

20 cm = 5
= 4 cm
Author : Khairi

PENYELESAIAN MASALAH
20 cm

Rajah menunjukkkan gelombang air yang kelihatan pegun apabila

dilihat melalui stroboskop 5 celah berfrekuensi 10 Hz.
Hitungkan,
Frekuensi gelombang,f = bilangan celah x frekuensi stroboskop
= 5 x 10
= 50 Hz
Author : Khairi

PENYELESAIAN MASALAH
20 cm

Rajah menunjukkkan gelombang air yang kelihatan pegun apabila

dilihat melalui stroboskop 5 celah berfrekuensi 10 Hz.
Hitungkan,
3. Halaju gelombang
v=f
= 50 x 0.04
= 2 ms-1
Author : Khairi

LATIHAN PENGAYAAN

Gelombang A

Gelombang B

a. Bandingkan gelombang A dan B.

1. Kedua-dua gelombang satah

2. Panjang gelombang A lebih besar daripada B

Author : Khairi

LATIHAN PENGAYAAN

Gelombang R

Gelombang S

a. Bandingkan gelombang R dan S.

1. Kedua-dua gelombang membulat

2. Panjang gelombang R lebih besar daripada S

Author : Khairi

LATIHAN PENGAYAAN

Gelombang X

Gelombang Y

a. Bandingkan panjang gelombang X dan Y.

Panjang gelombang X lebih besar daripada Y

Author : Khairi

LATIHAN PENGAYAAN
Sesaran/cm

Sesaran/cm

4
6

Masa/s

Gelombang S

Masa/s

Gelombang T

a. Bandingkan amplitud gelombang S dan T.

Amplitud gelombang T lebih besar daripada S

b. Bandingkan tempoh gelombang S dan T.

Tempoh gelombang S lebih besar daripada T

c. Bandingkan frekuensi gelombang S dan T.

Frekuensi gelombang T lebih besar daripada S

Author : Khairi

LATIHAN PENGAYAAN
Sesaran/cm

Sesaran/cm

4
5

Jarak/cm

Gelombang J

Jarak/cm

Gelombang K

a. Bandingkan panjang gelombang J dan K.

Panjang gelombang K lebih besar daripada J

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Manakah antara sifat-sifat gelombang berikut
yang berubah apabila gelombang dipantulkan ?

A.

Arah perambatan

B.

Panjang gelombang

C.

Frekuensi

D.

Laju

Semua sifat gelombang kekal tidak berubah KECUALI

arah perambatan yang berubah apabila gelombang
mengalami pantulan

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Manakah antara graf sesaran-masa yang mewakili
ayunan dari P dan kembali ke O ?
1. Mula di P ---- 5 cm
2. Ke O ------------ 0 cm
3. Ke Q ------------ - 5 cm
4. Ke O ------------ 0 cm

D
Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Suatu sistem berayun pada frekuensi jatinya tanpa mengalami
pelembapan.Apakah yang berlaku kepada tenaga sistem ayunan ?

A.

Malar

B.

Berkurang

C.

Bertambah

Pelembapan berlaku kerana sistem kehilangan tenaga.

Tenaga hilang disebabkan oleh rintangan udara.
Maka,jika pelembapan tidak berlaku,tenaga sistem akan kekal dan
amplitud juga adalah malar.

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Graf manakah yang menunjukkan amplitud gelombang 4.0 cm
dan tempoh ialah 0.05 s ?

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Rajah manakah menunjukkan corak pantulan gelombang air yang betul ?

Jarak gelombang
tidak berubah

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Pernyataan manakah betul bagi gelombang terpantul dan

gelombang tuju ?

A.
B.
C.
D.

Laju gelombang terpantul dan gelombang tuju

adalah sama
Jarak gelombang terpantul lebih pendek
daripada gelombang tuju
Frekuensi gelombang terpantul lebih kecil
daripada gelombang tuju
Arah perambatan gelombang terpantul sentiasa
bersudut tegak dengan gelombang tuju
Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Gelombang manakah mempunyai tenaga paling tinggi ?

Lebih besar amplitud,lebih besar tenaga gelombang.

Tenaga gelombang yang besar mampu menghasilkan
kemusnahan yang besar seperti tsunami

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Berapakah halaju gelombang yang bfrekuensi 5.0 Hz ?

A.

5 cms-1

B.

7 cms-1

C.

10 cms

D.

15 cms-1

V=f
= 5 x 20
-1

= 10 cms-1

Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Apakah yang berlaku kepada jarak gelombang dan halaju
gelombang air apabila ia dipantulkan ?

Pantulan hanya mengubah

arah perambatan gelombang
Author : Khairi

SOALAN TAHUN LEPAS

Apakah jenis gelombang yang ditunjukkan ?

Gelombang melintang
Apakah yang dipindahkan oleh gelombang ?

Tenaga
Tandakan puncak gelombang dengan X.

Author : Khairi