4-05 Tehnicar Kulinarstva

OBRAZOVNI PROGRAM
TEHNIAR KULINARSTVA
SADRAJ:
OPTI DIO .................................................................................................. 3
1. NAZIV PROGRAMA: TEHNIAR KULINARSTVA .................................................... 3
2. NASTAVNI PLAN ....................................................................................... 3
POSEBNI DIO ............................................................................................... 5
1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................... 5
1. 1. OPTEOBRAZOVNI PREDMETI .................................................................... 5
1. 2. STRUNO - TEORIJSKI PREDMETI ............................................................... 6
1. 2. 1. KUVARSTVO ..................................................................................... 6
1. 2. 2. POZNAVANJE ROBE .......................................................................... 33
1. 2. 3. HIGIJENA ....................................................................................... 50
1. 2. 4. OSNOVE TURIZMA ............................................................................ 55
1. 2. 5. PREDUZETNITVO ............................................................................ 60
1. 2. 6. OSNOVE RESTORATERSTVA ................................................................ 66
1. 2. 7. NAUKA O ISHRANI ............................................................................ 72
1. 2. 8. PRAKTINA NASTAVA ........................................................................ 80
1. 3. IZBORNA NASTAVA ............................................................................ 102
1. 3. 1. FRANCUSKI JEZIK ........................................................................... 102
1. 3. 2. OSNOVE PEKARSTVA ....................................................................... 119
1. 3. 3. POSLOVNA KOMUNIKACIJA ............................................................... 131
1. 3. 4. OSNOVE SOMELIJERSTVA ................................................................. 138
1. 3. 5. TURISTIKA GEOGRAFIJA ................................................................. 144
1. 3. 7. OSNOVE POSLASTIARSTVA .............................................................. 169
1. 3. 8. EKOLOGIJA I ZATITA IVOTNE SREDINE .............................................. 183
1. 3. 9. POSLOVNA EKONOMIJA ................................................................... 188
1. 3. 10. INFORMATIKA U RESTORATERSTVU ................................................... 193
2. STRUNI ISPIT ...................................................................................... 197
2. 1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUNO - TEORIJSKI DIO ISPITA ............................... 197
2. 1. 1. KUVARSTVO ................................................................................. 197
2. 2. STRUNI RAD ................................................................................... 203
2. 2. 1. STRUNI RAD SA ODBRANOM............................................................. 203
3. OBAVEZNI NAINI PROVJERAVANJA ZNANJA ................................................ 223
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA................... 223
5. NAIN PRILAGOAVANJA UENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA ....................... 223
6. NAIN PRILAGOAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH: ...................... 224
7. PROFIL STRUNE SPREME NASTAVNIKA I STRUNIH SARADNIKA ........................ 224
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA: .......................... 225
8. 1. BROJ ASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE ................. 226
9. PROFESIONALNA PRAKSA ........................................................................ 227
10. SLOBODNE AKTIVNOSTI ........................................................................ 229
OPTI DIO
1. Naziv programa: TEHNIAR KULINARSTVA
2. Nastavni plan
I
Nastavni predmetigrupe predmeta
sed. god.
Opteobrazovni predmeti
Maternji jezik i knjievnost
3
108
Matematika
2
72
Strani jezik
3
108
Informatika
2
72
Fiziko vaspitanje
2
72
Drutvena grupa predmeta
1.
Istorija
2
72
2.
Geografija
2
72
3.
Sociologija
Prirodna grupa predmeta
1.
Hemija
2
72
2.
Biologija
UKUPNO A
18
648
B
Struno - teorijski predmeti
1.
Kuvarstvo
3
108
2.
Poznavanje robe
2
72
3.
Higijena
2
72
4.
Osnove turizma
2
72
5.
Preduzetnitvo
6.
Osnove restoraterstva
7.
Nauka o ishrani
C
Praktina nastava
2
72
UKUPNO B+C
11
396
D
Izborna nastava
2
72
1.
Francuski jezik
2
72
2.
Osnove pekarstva
2
72
3.
Poslovna komunikacija
2
72
4.
Osnove somelijerstva
5.
Turistika geografija
6.
Marketing u turizmu
7.
Osnove poslastiarstva
Ekologija i zatita ivotne
8.
sredine
9.
Poslovna ekonomija
Informatika u
10.
restoraterstvu
E
Slobodne aktivnosti
1
36
F
Profesionalna praksa
30 dana
G
Sedmini broj asova
32
H
Broj radnih sedmica
36
Ukupno (A+B+C+D+E) = 4512
II
Redni
broj
A
1.
2.
3.
4.
5.
III
god.
sed.
god.
sed.
god.
3
2
3
108
72
108
3
2
3
108
72
108
3
2
3
99
66
99
72
72
66
Ukupno
423
282
423
72
282
72
72
72
72
2
14
72
504
10
360
10
330
72
72
1842
7
2
252
72
7
2
252
72
231
72
66
66
198
561
132
66
66
66
6
15
2
2
2
216
540
72
72
72
2
2
72
72
1
36
30 dana
32
36
IV
sed.
6
17
4
2
216
612
144
72
2
2
6
17
4
2
2
2
2
72
72
72
2
2
72
1
36
30 dana
32
36
843
216
72
72
72
66
66
702
2109
420
282
144
72
72
144
138
138
72
2
66
66
66
66
33
141
90 dana
32
33
3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa

- Svestran razvoj pojedinca i njegova socijalna integracija.
- Produbljivanje i proirenje opteg obrazovanja u funkciji struke i usvajanje
struno - teorijskog i praktinog znanja za samostalno obavljanje zanimanja.
- Priprema za permanentno obrazovanje i doivotno uenje.
- Razvijanje sposobnosti socijalne komunikacije i spremnost za razvijanje
meuljudskih odnosa.
- Osposobljavanje za planiranje, pripremu, izvoenje, kontrolu i vrednovanje rada
u zanimanju.
- Osposobljavanje za samostalno i kvalitetno pripremanje i spremanje jela.
- Obezbjeivanje znanja i osposobljenosti za pripremu i spremanje jela na osnovu
poznavanja bioloke i energetske vrijednosti hrane, njenih karakteristika i naina
upotrebe.
- Razvijanje ekoloke svijesti i savijesti o potovanju mjera zatite na radu i
njihovu dosljednu primjenu.
4. Uslovi za upis, odnosno ukljuivanje u program za obrazovanje odraslih
- U kolu za sticanje srednjeg strunog obrazovanja moe se upisati lice koje je
zavrilo osnovnu kolu i nije starije od 17 godina ivota, izuzetno, u kolu se
mogu upisati lica do 18 godina ivota, uz odobrenje Nastavnikog vijea kole.
- U etvorogodinju strunu kolu moe se upisati lice koje je zavrilo osnovnu
kolu, izuzetno, u prvi, odnosno etvrti razred etvorogodinje strune kole
moe se upisati lice koje je zavrilo, dvogodinju strunu kolu, odnosno
trogodinju strunu kolu i poloilo dopunske i diferencijalne ispite.
- Lice koje je napunilo 18 godina ukljuuje se u program za obrazovanje odraslih.
5. Trajanje obrazovanja
- etiri godine.
6. Prohodnost
- U redovnom obrazovanju uenici napreduju u vii razred ako su iz svih predmeta
tekue godine postigli prelaznu ocjenu i obavili profesionalnu praksu.
- Lica koja su zavrila dvogodinju strunu kolu mogu se ukljuiti u drugi ili trei
razred, sa obzirom na vrstu programa prethodnog obrazovanja, uz polaganje
dopunskih i diferencijalnih ispita.
- Odrasli napreduju po programu u skladu sa nacrtom za izvoenje obrazovnog
programa za odrasle koji donosi kola (kursni sistemi i izvoenje predmeta po
predmetnim blokovima).
7. Obrazovanje koje se stie
- Srednje struno obrazovanje u trajanju od etiri godine: TEHNIAR
KULINARSTVA.
POSEBNI DIO
1. PREDMETNI PROGRAMI
1.1. OPTEOBRAZOVNI PREDMETI
1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIEVNOST
1.1.2. MATEMATIKA
1.1.3. STRANI JEZIK
1.1.4. INFORMATIKA
1.1.5. FIZIKO VASPITANJE
1.1.6. ISTORIJA
1.1.7. GEOGRAFIJA
1.1.8. SOCIOLOGIJA
1.1.9. BIOLOGIJA
1.1.10. HEMIJA
Napomena:
Katalozi znanja opteobrazovnih predmeta su u nadleosti Zavoda za kolstvo.
1.2. STRUNO - TEORIJSKI PREDMETI

1.2.1. KUVARSTVO
1. Naziv predmeta: KUVARSTVO
2. Broj asova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
72
36
108
144
108
144
99
132
387
456
Ukupno
108
252
252
231
843
Vjebe: odeljenje se dijeli na grupe do 17 uenika.

3. Opti ciljevi nastave
- Upoznavanje sa tehnolokim fazama rada u restoranima - kuhinji.
- Usvajanje teorijskih znanja za pripremu, serviranje i dekorisanje jela.
- Usvajanje znanja o primjeni savremenih sredstava i opreme u kulinarstvu.
- Upoznavanje sa znaajem higijene u ugostiteljstvu i razvijanje odgovornog
odnosa prema obezbjeivanju higijenskih standarda u radu.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema sredstvima za rad i inventaru, te racionalno
korienje sredstava, materijala i energije.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema saradnicima i korisnicima usluga.
- Razvijanje intelektualnih sposobnosti za samostalan rad - planiranje, izvoenje i
kontrolu rada.
- Stvaranje uslova za socijalnu integraciju i formiranje sopstvene linosti.
4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Razvoj i znaaj savremenog kuvarstva
- Razvija pozitivnu
- Na razliitim
- Opisuje istorijski
orijentaciju prema
primjerima
razvoj
zanimanju.
pojanjava razlike u
ugostiteljstva.
strukturi i
- Pojanjava znaaj
organizaciji
kuvarstva u
ugostiteljske
savremenom
djelatnosti kroz
ugostiteljstvu.
istoriju razvoja
kuvarstva.
- Na primjerima
pojanjava znaaj
kuvarstva u razvoju
savremenog
ugostiteljstva.
Struna terminologija u kuvarstvu
- Razumije znaenja - Razvija
- Upoznaje se sa
komunikativne
strunih termina i
strunom
sposobnosti.
izraza i koristi ih u
terminologijom.
komunikaciji sa
saradnicima i
gostima.
Kuhinjski blok
- Opisuje odeljenja
kuhinjskog bloka,
funkcionalnu
povezanost sa
ostalim prostorom i
njihovu namjenu.
- Razlikuje odeljenja
kuhinjskog bloka i
uoava nedostake u
funkcionalnosti
prostora.
- Razvija logino
razmiljanje.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Prikazivanje slika ili

video zapisa
ugostiteljskih
objekata iz razliith
perioda razvoja.
Vjebe
- Simulacija situacija
razgovora sa
saradnicima i
gostima u funkciji
usvajanja strune
terminologije
(metode - igranje
uloga, simulacija
situacije).
- Prikazivanje slika i
video zapisa sa
razliitim
prostornim
rjeenjima
kuhinjskog bloka
(negativni i pozitivni
primjeri).
Oprema u kuhinjskom bloku

- Prepoznaje razliite - Razvija odgovornost - Prikazivanje slika
- Nabraja i opisuje
vrste ureaja, alata, prema sredstvima za razliitih kuhinjskih
namjenu opreme,
ureaja, inventara,
rad.
inventara i posua,
ureaja, alata,
alata i posua i
nain njihove
inventara i posua u
naina njihove
upotrebe i
kuhinji.
namjene i
odravanja.
odravanja.
Organizaciona struktura rada u kuhinjskom bloku (radno osoblje)
- Definie
- U skladu sa vrstom - Razvija osjeaj za
- Izrada
oganizacionu
zadatka i obimom
timski rad,
organizacionih ema
sadraji
uenik
strukturu kuhinjskog
bloka i vrste poslova
po zanimanjima.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
odgovornost,
tolerantnost i
organizacijske
sposobnosti.
Formativni ciljevi
uenik
poslova vri podjelu
rada u kuhinjskom
bloku.
Preporuke za
izvoenje nastave
rada u kuhinjskom
bloku na osnovu
brigadnog i ekipnog
rada.
Higijensko - tehnika zatita

- Razvija odgovornost - Prikazivanje slika ili
- Na razliitim
- Obrazlae potrebe
prema sebi i
video zapisa sa
primjerima ukazuje
higijensko drugima.
posljedicama
na potrebe
tehnike zatite na
nepravilne
potovanja mjera
radu.
higijensko higijensko tehnike zatite.
tehnike zatite i
zatite na radu.
Radna odjea
- Nabraja i opisuje
- Pravilno koristi
- Razvija osjeaj
Vjebe
djelove radne
radnu odjeu.
znaaja line i
- Lina priprema za
odjee.
radne higijene.
rad.
Rizik (Hazard). Analiza (Analizis), Kritinost (Critical), Kontrola (Control), Take rizinosti
(Point) HACCP.
- Uoava nepravilnosti - Razvija odgovornost - Diskusija na temu
- Nabraja i opisuje
prema drugima.
u radu sa
najznaajnije
(ne)opravdanosti
- Razvija disciplinu i
namirnicama u
elemente HACCP
HACCP sitema u
odgovornost u radu.
odnosu na pravila
sistema higijenske
cilju higijenske
HACCP sistema.
zatite u cilju
zatite svih oblika u
pravilnog rukovanja
kuhinjskom bloku.
namirnicama
prilikom transporta,
skladitenja i
upotrebe.
Trebovanje namirnica
Vjebe
- Opisuje postupak
- Kreira emu
- Formira pozitivan
stav prema
- Simulacija nabavke i
nabavke i
aktivnosti na
trebovanja
trebovanja
nabavci i trebovanju ekonominosti.
namirnica.
namirnica.
namirnica.
Termika obrada namirnica
- Stie samostalnost u - Prikazivanje slika,
- Razlikuje metode
- Opisuje metode
radu.
video zapisa i
termike obrade
termike obrade
slajdova sa
namirnica i njihov
ivotnih namirnica
primjenom razliitih
uticaj na nutritivnu
putem kuvanja,
metoda pri
vrijednost.
prenja, dinstanja,
termikoj obradi.
peenja, sotiranja,
gratiniranje i dr.
Dnevni obroci
Vjebe
- Razlikuje vrijeme za - Razvija
- Nabraja i opisuje
- Ispisivanje raznih
samostalnost,
posluivanje
dnevne obroke i
jela za dnevne
kreativnost i
dnevnih obroka i
meuobroke.
obroke i
snalaljivost.
meuobroka.
meuobroke.
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Jelovik
- Razlikuje naine
- Opisuje postupak
planiranja i pisanja
dnevog i
standardnog i
standardnog
dnevnog jelovnika.
jelovnika.
Meni
- Razlikuje naine
- Opisuje postupak
jednostavnih i
jednostavnih i
sveanih menija po
sveanih menija po
gangovima.
gangovima.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija kreativnost i Vjebe

snalaljivost.
- Planiranje i pisanje
dnevnog i
standardnog
jelovnika.
snalaljivost.
jednostavnih i
- Razvija odgovornost
sveanih menija po
za zdravlje ljudi
gangovima.
kroz pripremu
menija u skladu sa
principima zdrave
ishrane.
Karta doruka
- Razlikuje naine
- Opisuje postupak
snalaljivost.
karte doruka u
karte doruka u
karte doruka u
odnosu na vrstu
odnosu na vrstu
odnosu na vrstu
doruka.
doruka.
doruka
(jednostavni,
francuski, beki,
vajcarski, vedski
sto, engleski
doruak).
Zaini
- Razvija odgovornost - Posmatranje slika i
- Na osnovu izgleda
- Nabraja i opisuje
i tanost.
slajdova sa
ukusa, mirisa i boje
osnovne
razliitim vrstama
raspoznaje razliite
karakteristike
zaina i miroija.
vrste zaina i
zaina i miroija.
- Pojanjava upotrebu miroija.
zaina u kuvarstvu.
Namirice ivotinjskog
- Nabraja i opisuje
vrste ivotinjskog
mesa koje se koristi
u kulinarstvu
(junee, telee,
svinjsko, ovje i
ivinsko).
Divlja
- Opisuje osnovne
karakteristike
dlakave i pernate
divljai (zec, srna,
porijekla- meso
- Razvija preciznost.
- Razlikuje razliite
vrste ivotinjskog
mesa na osnovu
oblika, mirisa, ukusa
i boje.
- Razlikuje dlakavu i
pernatu divlja.
- Na osnovu oblika i
strukture djelova
- Posmatranje video
zapisa i slajdova,
kataloga mesa i slika
sa razliitim
vrstama i djelovima
mesa po
kategorijama.
- Posmatranje video
zapisa i slajdova,
dlakave i pernate
divljai sa razliitim
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
mesa vri njihovu
divlja svinja,
kategorizaciju.
divokoza, fazan,
prepelica, tetrijeb,
ljuka).
- Opisuje podjelu
mesa po vrstama i
djelovima, nain
obrade i uvanje.
Ribe
- Razlikuje vrste
- Definie podjelu
morskih i
riba po mjestu
slatkovodnih riba i
ivljenja.
riba selica.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
djelovima mesa, po
kategorijama.
- Posmatranje video
zapisa i slajdova,
morskih,
slatkovodnih riba i
riba selica.
Rakovi, koljke i mekuci

- Razlikuje vrste
- Nabraja vrste i
rakova, koljki i
podjelu rakova
mekuaca.
(jastog, kampi,
gambori, kozice...),
koljki (kamenice,
prstaci, muule...) i
mekuaca
(hobotnica, lignja,
sipa...).
Namirnice biljnog porijekla
- Razlikuje namirnice
- Nabraja i opisuje
biljnog porijekla na
namirnice biljnog
osnovu izgleda,
porijekla (povre i
boje, ukusa i mirisa,
voe), njihovo
nain njihovog
skladitenje,
ienja, pranja,
uvanje, ienje,
sjeenja,
pranje sjeenje i
oblikovanja i
oblikovanje za
uvanja, u
primjenu.
zavisnosti od vrste
jela.
Sredstva za povezivanje (zaprke)
- Razlikuje sredstva
- Nabraja i opisuje
za povezivanje na
sredstva za
osnovu izgleda,
povezivanje
boje, ukusa i mirisa,
(svijetla i tamna
nain njihovog
zaprka, klajster,
pripremanja i
majcena itd.) i
korienja.
mjeavine maslaca
(buter metrdotel,
marseljez, krojter,
krepsni buter od
rakova i buter mel
- Posmatranje video
zapisa i slajdova sa
rakovima, koljkama
i mekucima.
- Posmatranje video
zapisa i slajdova,
namirnica biljnog
porijekla sa nainom
njihovog
skladitenja i
uvanje, ienja,
pranja, sjeenja i
oblikovanja za
primjenu za
razliite vrste jela.
Vjebe
- Priprema razliitih
sredstava za
povezivanje.
10
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
itd.).
Jela od povra
- Razlikuje tehnoloke
- Nabraja vrste jela
postupke pri
od povra (variva,
pripremi jela od
prilozi i garniture) i
povra.
opisuje tehnoloki
postupak njihove
obrade, pripreme,
seviranja i
dekorisanja.
Salate
- Razlikuje vrste
- Navodi podjelu i
salata po sastavu,
vrste salata po
nainu pripremanja,
znaaju.
serviranja i
- Opisuje nain
pripreme, serviranja dekorisanja.
i dekorisanja salata
(jednostavnih salata
od svjeeg i kuvanog
povra, mijeanih i
peenih salata).
Zimnica
- Razlikuje tehnoloke
- Nabraja vrste
postupke u pripremi
zimnice pripremane
zimnice od voa i
od povra i voa.
povra u zavisnosti
- Opisuje tehnologiju
pripreme zimnice od od vrste i namjene.
povra i voa
(kiseljenje, barenje
i upravanje).
11
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Analiza razliitih
receptura za salate i
diskusija.
- Analiza razliitih
receptura i
diskusija.
Razred: DRUGI
sadraji
uenik
Fondovi
- Definie pojam
fondovi njihov
znaaj, podjelu i
pripremu.
- Fondovi za nalivanje
jela: mesni, riblji i
od divljai.
- Fondovi temeljci:
mrki ili braon,
espanjol,
demiglas, glas
devijand i fond od
divljai.
- Svijetli fondovi:
beamel i
velute.
- Crveni ruiasti
fondovi: paradajz i
paprika.
- Specijalni - pjenasti
fondovi: holandez
i bernez.
- Fondovi hladne
kuhinje: uljni majonez, siretni vinigrt, specijalni
aspik i o froa.
Supe
- Nabraja supe njihov
sastav i opisuje
tehnologiju
pripreme:
- bistrih supa
(govee, kokoije i
riblje);
- uloaka za bistre
supe kuvane od
tijesta (domae
rezance, flekice,
tarne, knedle od
griza i digerice,
prene celestino i
fridato od palainki
i preni graak).
Konsomei
- Opisuje znaaj
konsomea, nain
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Analiza razliitih
- Prepoznaje razliite - Razvija ljubav i
receptura i
tolerantnost prema
vrste fondova i
diskusija.
drugim narodima,
sosova.
njihovim obiajima i Vjebe
- Razlikuje naine
- Izrada fondova za
kulturi ishrane.
pripreme, termike
nalivanje jela od
obrade, primjene i
mesa, ribe i divljai.
uvanja do dalje
upotrebe.
- Uoava razliku u
recepturama izmeu
razliitih vrsta supa.
- Po sastavu, nainu
pripreme, boji,
ukusu i mirisu
prepoznaje razliite
vrste supa i uloaka.
- Uoava razlike u
tehnolokom
- Posmatranje video
obradom namirnica,
pripremom supa i
njihovim
serviranjem uz
odgovarajui uloak.
Vjebe
Izrada:
- bistrih supa;
- uloaka za bistre
supe kuvane od
tijesta.
- Razvija
inovativnost.
12
- Posmatranje video
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
postupku pripreme
njihove pripreme i
jednostavnih i dubl
serviranja (govei,
konsomea od raznih
pilei i riblji).
vrsta mesa i
- Opisuje uloke,
prateih uloaka.
nain pripremanja i
serviranja.
- Peeni: tanglice,
profiteroli i biskvit
sa unkom.
- Kuvani kombinovani:
kolber,
madrlem i
rojal, mali marmit
i bujon sa jajetom.
Velutei - potai
- Uoava razlike u
- Opisuje nain
tehnolokom
pripremanja i
postupku pripreme
serviranja: potaa
potaa (pasiranih i
(pasiranih i
nepasiranih od
nepasiranih) od
raznih vrsta
povra, peuraka i
namirnica) i
mozga. velutea od
velutea.
pileeg i ribljeg
mesa, karfiola,
celera i pargli.
ORBE
Ragu orbe
- Opisuje sastav ragu - Komparativnom
analizom pripreme
orbe i tehnologiju
ragu orbi od
pripreme od
teleeg, jagnjeeg i
teleeg, jagnjeeg i
pileeg mesa,
pileeg mesa.
definie razlike u
tehnolokom
postupku pripreme,
uvanja, serviranja i
dekorisanja.
Nacionalne obe
- Razvija ljubav i
- Komparativnom
- Nabraja vrste i
tolerantnost prema
analizom, pripreme
sastav nacionalnih
drugim narodima,
nacionalnih orbi od
orbi (telee,
njihovim obiajima i
teleeg, jagnjeeg i
jagnjee, pilee,
kulturi ishrane.
pileeg mesa
riblje, srpske orbe,
definie razlike u
maarske gula
tehnolokom
orbe, italijanskog
postupku njihove
minestrona, ruskog
pripreme, uvanja,
bora i crnogorske
serviranja i
orbe).
13
Preporuke za
izvoenje nastave
obradom namirnica,
pripremom
konsomea i njihovim
serviranjem uz
odgovarajui uloak.
- Analiza razliitih
receptura i
diskusija.
Vjebe
- Izrada potaa i
velutea.
- Analiza razliitih
receptura i
diskusija.
Vjebe
- Izrada ragu orbi.
Analiza razliitih
receptura i
diskusija.
Vjebe
- Izrada nacionalnih
orbi.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
dekorisanja.
pripreme navedenih
orbi, njihovo
serviranje i
dekoraciju.
HLADNA PREDJELA
Dekoracije za hladna jela i predjela
- Razvija kreativnost.
- Razlikuje vrste
- Nabraja i opisuje
dekoracija i priloga
razliite vrste
u zavisnoti od
dekoracija i priloga
strukture, sastava i
za hladna jela i
namjene za hladna
predjela od povra,
jela i predjela.
voa, jaja, peurki
itd.
- Opisuje sastav i
postupak izrade
dekoracija za hladna
jela i predjela od
povra, voa, jaja,
peurki itd.
emiziranje i ofrodiranje hladnih jela i predjela
- U zavisnosti od vrste - Razvija osjeaj za
- Nabraja vrste
lijepo.
hladnog jela i
podloga i formi za
predjela vri izbor
emiziranje i
podloga i formi za
ofrodiranje hladnih
emiziranje,
jela i predjela.
ofrodiranje i
dekorisanje hladnih
jela i predjela.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Prikazivanje slika sa
dekoracijama.
Vjebe
- Izrada dekoracija i
priloga za hladna
jela i predjela.
video zapisa sa
razliitim
podlogama i
formama u
zavisnosti od vrste
hladnog jela i
predjela - diskusija.
Vjebe
- Izrada podloga,
emiziranje,
ofrodiranje i
dekorisanje formi sa
spoljnjim i
unutranjim
dekoracijama.
Vezane salate
- Razvija kreativnost. - Analiza razliitih
- Komparativnom
- Nabraja podjelu i
analizom pripreme
opisuje nain
receptura i
pripreme, serviranja raznih vrsta vezanih
diskusija.
salata od povra,
i dekorisanja
- Posmatranje video
mesa, ribe i jaja,
vezanih salata od:
definie razlike u
- povra (francuska,
obradom namirnica,
njihovom sastavu i
ruska, italijanska,
pripremom vezanih
tehnolokom
celer, vindzor,
salata, uvanjem,
postupku pripreme,
valdorf );
serviranjem i
uvanja, serviranja i
- mesa (govea,
dekorisanjem.
dekorisanja.
pilea i od jezika);
14
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
- ribe (riblja salata,
salata od rakova i
salata od morskih
plodova, salata od
mekuaca i koljki);
- jaja (jaje u
majonezu, punjena
jaja kasino, jaja
na ruski nain i jaja
na kladovski nain).
Naresci
- Razlikuje vrste
- Nabraja podjelu i
narezaka od
opisuje nain
pripreme, serviranja suhomesnatih
proizvoda
i dekorisanja
(jednostavnih i
narezaka od
kombinovanih).
suhomesnatih
proizvoda.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
- Izrada vezanih
salata od: povra
mesa, ribe i jaja.
- Posmatranje video
obradom namirnica,
pripremom narezaka
od suhomesnatih
proizvoda.
Vjebe
- Izrada narezaka od
suhomesnatih
proizvoda.
Zakuske
- Razlikuje vrste
- Nabraja podjelu i
zakuski u zavisnosti
opisuje nain
pripreme, serviranja od sastava i vrste
i dekorisanja zakuski namirnica.
(crnogorska, srpska,
uika, dalmatinska
itd.).
- Razvija
meunacionalnu
tolerantnost.
Ordever
- Vri pripremu
- Opisuje nain
pripreme, serviranja namirnica i posude
za serviranje, kao i
i dekorisanja
izbor jela u
francuskog
francuskom
ordevera.
ordeveru.
Hladna predjela od mlijenih proizvoda
- Vri odabir mlijenih
- Nabraja podjelu i
proizvoda za izradu
opisuje nain
pripreme, serviranja hladnih predjela,
njihovo serviranje i
i dekorisanja
dekorisanje.
hladnih predjela od
mlijenih proizvoda
15
- Posmatranje video
obradom namirnica,
pripremom zakuski,
serviranja i
dekorisanja.
Vjebe
- Obrada i priprema
namirnica za izradu
zakuski.
- Serviranje i
dekorisanje.
Vjebe
- Izrada francuskog
ordevera.
Vjebe
- Odabir mlijenih
proizvoda za izradu
hladnih predjela,
njihovo serviranje i
dekorisanje.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
(sireva, kajmaka,
skorupa...).
Hladna predjela od punjenog i plemenitog povra
- Razvija osjeaj za
- Vri odabir
- Nabraja vrste i
zdravom ishranom.
namirnica,
opisuje nain
pripremu, serviranje
pripreme serviranja
i dekorisanje
i dekorisanja
hladnih predjela od
hladnih predjela od
punjenog i
punjenog (plavi
plemenitog povra.
patlidan, paprike,
krastavac, paradajz,
poriluk...) i
plemenitog (pargle,
artioke,
peurke...) povra.
Hladna predjela od ribe i ribljih konzervi
- Vri odabir
- Nabraja vrste i
namirnica,
opisuje nain
pripreme serviranja
i dekorisanje
i dekorisanja
hladnih predjela od
hladnih predjela od
ribe i ribljih
ribe i ribljih
konzervi.
konzervi (dimljeni
aran, losos,
marinirana riba...).
Vegeterijanska i dijetalna hladna predjela
- Razvija osjeaj za
- Vri odabir
- Nabraja vrste i
namirnica, pripremu zdravu ishranu.
opisuje nain
serviranje i
pripreme serviranja
dekorisanje
i dekorisanja
vegeterijanskih i
vegeterijanskih i
dijetalnih hladnih
dijetalnih hladnih
predjela.
predjela.
TOPLA PREDJELA
Topla predjela od jaja
- Vri odabir
- Nabraja vrste i
namirnica u
opisuje nain
zavisnosti od vrste
pripreme serviranja
toplog predjela od
i dekorisanja toplih
jaja, njihovu
predjela od jaja:
- kajgane (od
mlijenih proizvoda, i dekorisanje u
skladu sa
povra i dr.);
recepturom.
- omleti (natur, od
suhomesnatih
proizvoda, mlijenih
proizvoda, povra,
digarice i dr.);
16
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
- Odabir namirnica,
priprema, serviranje
i dekorisanje
hladnih predjela od
punjenog i
plemenitog povra.
Vjebe
- Odabir namirnica,
priprema, serviranje
i dekorisanje
hladnih predjela od
ribe i ribljih
konzervi.
Vjebe
- Odabir namirnica,
priprema serviranje
i dekorisanje
vegeterijanskih i
dijetalnih hladnih
predjela.
Vjebe
- Odabir namirnica u
zavisnosti od vrste
toplog predjela od
jaja, priprema,
serviranje i
dekorisanje u skladu
sa recepturom.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- hemendeks;
- bekendeks;
- poirana jaja (na
puteru, paradajz,
holandez, bernez,
velute...);
- fritirana jaja
(ameriken,
holandez, bernez,
oron...).
Topla predjela od tijesta i masa
- Nabraja vrste toplih - Vri odabir
namirnica u
predjela od
zavisnosti od vrste
tvornike i domae
toplog predjela od
tjestenine i masa:
tijesta ili mase za
- gibanica;
palainke, njihovu
- zeljanica;
pripremu, izradu,
- pita lisnaa;
serviranje i
- pita savijaa;
- gratinirane
sa recepturom.
makarone;
- pohovane i
gratinirane
palainke sa
razliitim
nadjevima.
Topla predjela od pageta
- Razvija pozitivnu
- Nabraja vrste toplih - Priprema toplog
orijentaciju prema
predjela od pageta: predjela od pageta
drugim kulturama u
u skladu sa
- na italijanski nain;
ishrani.
recepturom i
- napuljski nain;
tehnologijom
- milanski nain i
pripreme.
bolonjski nain;
- karbonare...
- Opisuje sastav i
nain pripreme,
serviranja i
dekorisanja.
Topla predjela od pirina - rizoto
- Nabraja vrste toplih - Vri pripremu
namirnica, izradu
predjela od pirina
serviranje i
- rizota: rizoto od
dekorisanje toplih
povra, mesa,
predjela od prina
ivine i ribe...
- rizota: rizoto od
- Opisuje sastav i
povra, mesa, ivine
nain pripreme,
i ribe u skladu sa
serviranja i
recepturom i
dekorisanja.
tehnologijom izrade.
17
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
- Odabir namirnica u
zavisnosti od vrste
toplog predjela od
tijesta ili mase za
palainke, njihova
priprema, izrada,
serviranje i
sa recepturom.
Vjebe
- Priprema namirnica
i izrada toplih
predjela od pageta.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija jela.
- Diskusija.
Vjebe
- Priprema namirnica,
izrada toplih
predjela od prina rizota: rizoto od
povra, mesa, ivine
i ribe u skladu sa
recepturom i
tehnologijom
izrade.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija jela.
- Diskusija.
Topla predjela od peurki

predjela od peurki: namirnica, u
zavisnosti od
rizoto od peurki,
recepture, za topla
pohovane peurke
predjela od peurki,
(na beki, pariski i
peurke na aru,
orli nain) i peurke
serviranje i
na aru, opisuje
dekorisanje jela.
njihov sastav, nain
pripreme, serviranja
i dekorisanja.
Vjebe
u zavisnosti od
recepture, za topla
predjela od peurki
i peurke na aru.
- Izrada jela po
recepturi.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija jela.
- Diskusija.
Topla predjela od povra - orli

- Razvija preciznost i
kreativnost.
namirnica, u
predjela od povra
zavisnosti od
na nain orli: od
recepture, za izradu
tikvica, patlidana,
toplih predjela od
pargli... , opisuje
od povra na nain
njihov sastav, nain
pripreme, serviranja orli, izradu jela,
serviranje i
i dekorisanja.
dekorisanje.
Topla predjela od mesa i ribe - orli

- Razvija preciznost,
ekonominost i
namirnica, u
predjela od mesa i
kreativnost.
zavisnosti od
ribe na nain orli,
opisuje njihov
toplih predjela od
sastav, nain
pripreme, serviranja mesa i ribe na nain
orli, izradu jela,
i dekorisanja.
serviranje i
dekorisanje.
Topla predjela od povra - kroketi, nicle i medaljoni

- Navodi sastav toplih - Vri pripremu
predjela od povra
namirnica i masa za
ekonominost i
(kroketi, medaljoni i povezivanje, u
kreativnost.
nicle), u zavisnosti
zavisnosti od
18
Vjebe
u zavisnosti od
recepture, za topla
predjela povra na
nain orli.
- Izrada jela po
recepturi.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija jela.
- Diskusija.
Vjebe
u zavisnosti od
recepture, za topla
predjela od mesa i
ribe na nain orli.
- Izrada jela po
recepturi.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija jela.
- Diskusija.
Vjebe
i masa za
povezivanje, u
sadraji
uenik
od recepture i
opisuje nain
njihove izrade u
skladu sa
recepturom, nain
njihovog
oblikovanja,
serviranja i
dekorisanja.
Kroketi od mesa i ribe
- Navodi sastav mase za krokete od mesa i
ribe, opisuje nain
njihove izrade,
oblikovanja,
serviranja i
dekorisanja.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
toplih predjela od
povra.
Priprema jela u
skladu sa
recepturom,
oblikuje, servira i
dekorie.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vri pripremu
ekonominost i
namirnica i mase za
kreativnost.
izradu kroketa od
mesa i ribe.
Priprema jela u
skladu sa
recepturom,
oblikuje, servira i
dekorie.
Punjeno povre na vegeterijanski nain

- Vri pripremu
- Nabraja jela od
ekonominost
namirnica za izradu
punjenog povra
kreativnost.
jela od punjenog
(tikvica, plavog
- Razvija pravilan
povra na
patlidana,
odnos prema
vegeterijanki nain
poriluka, paprika,
zdravoj ishrani.
putem gratiniranja,
paradajza,
grilovanja, sotiranja
peurki...) na
itd.
vegetarijanski nain
putem gratiniranja, - Priprema jela u
skladu sa
recepturom, servira
itd.
i dekorie.
- Opisuje postupak
izrade jela u skladu
sa recepturom,
nain njihovog
serviranja i
dekorisanja.
19
zavisnosti od
recepture.
Izrada jela po
recepturi.
Oblikovanje,
serviranje i
dekorisanje.
Degustacija jela.
Diskusija.
Vjebe
i mase za
povezivanje.
- Izrada jela po
recepturi.
- Oblikovanje,
serviranje i
dekorisanje.
- Degustacija jela.
- Diskusija.
Vjebe
- Priprema namirnica.
- Izrada jela po
recepturi.
- Oblikovanje,
serviranje i
dekorisanje.
- Degustacija jela.
- Diskusija.
Razred: TREI
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
JELA OD RIBE, MEKUACA, RAKOVA I KOLJKI
Ribe
- Vri pripremu
- Nabraja jela od
namirnica i jela od
ribe, njihove
ribe u skladu sa
sastave u skladu sa
recepturama i
recepturama i
postupkom njihove
opisuje postupak
izrade putem:
njihove izrade,
kuvanja, poiranja,
serviranja i
prenja, peenja,
dekorisanja putem:
pohavanja na pariski
- kuvanja (kuvana
i beki nain,
riba, kuvana na
punjenja na pivski i
plavo, kuvana u
kolainski nain i
bijelom vinu i
zapijecanja.
kuvana na puteru,
gotova jela od ribe - - Servira i dekorie.
paprika, prkelt
uve i brodeto);
- poiranja (u bijelom
vinu, u sosu
holandez,
velute...);
- prenja i peenja
(prena riba u ulju i
na rotilju, riba na
dalmatinski nain,
riba triestino,
menier i jegulja
na aru);
- pohavanja na pariski
i beki nain;
- punjenja na pivski i
kolainski nain;
- zapijecanja (jegulja
na oriz, krap na
skadarski nain i
hobotnica ispod
saa).
Mekuci, rakovi i koljke
- Priprema namirnice - Nabraja jela od
i jela od mekuaca,
mekuaca, rakova i
rakova i koljki u
koljki, njihove
skladu sa
sastave u skladu sa
recepturama putem:
recepturama i
prenja, punjenja,
opisuje postupak
kuvanja.
njihove izrade,
- Servira i dekorie.
serviranja i
dekorisanja putem:
20
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Razvija odgovoran
odnos prema
zdravoj ishrani.
Vjebe
i jela od ribe u
skladu sa
recepturama i
postupkom njihove
izrade.
- Serviranje.
- Dekorisanje.
- Degustacija.
- Diskusija.
Razvija svijest o
Vjebe
znaaju zdrave
ishrane za
i jela od mekuaca,
poboljanje i
rakova i koljki u
ouvanje
skladu sa
zdravstvenog stanja. recepturama i
tehnolokim
postupkom.
- Serviranje
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
- prenja (lignje na
aru, rakovi na aru,
hobotnice na aru i
koljke na aru);
- punjenja (punjene
lignje);
- kuvanja (koljke na
buzari bijeloj i
crvenoj, rakovi na
buzari crvenoj i
bijeloj).
Gotova jela
- Priprema namirnice
- Nabraja vrste
i izrauje gotova
gotovih jela od
jela od goveeg,
goveeg, teleeg,
teleeg, svinjskog,
svinjskog, pileeg i
pileeg i jagnjeeg
jagnjeeg mesa,
mesa.
njihov sastav i
- servira i dekorie
opisuje postupak
jela.
pripreme i izrade
jela:
- Kuvana jela
govedina, teletina,
jagnjetina:
- gulai (govei gula,
salon gula i bakra
gula);
- paprikai (telei,
jagnjei, pilei i
svinjski);
- perkelti (telei,
jagnjei i pilei);
- ajmokac (telei i
pilei);
- frikase (telei i
pilei);
- sotei (telei i pilei,
marengo pilei i
telei);
- ragui (junei i
jagnjei);
- kupus (sa
jagnjetinom i
junetinom);
- kalja;
- pasulji (orbast,
gust, prebranac sa
mesom);
- uvei sa svinjskim i
teleim mesom;
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- dekorisanje i
degustacija.
- Diskusija.
Vjebe
i izrada gotovih jela
od goveeg,
teleeg, svinjskog,
pileeg i jagnjeeg
mesa u skaldu sa
recepturama.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
21
sadraji
uenik
- pirina - rizoto na
dva naina od
teleeg, pileeg i
jagnjeeg mesa;
- pilavi sa jagnjeim,
pileim i teleim
mesom.
- Dinstana i pikovana
jela:
junetina u pikant
sosu; dinstana
pikovana junetina u
lovakom sosu;
junea nicla u
madera sosu;
rozbratna dobra
domaica bonfam; rozbratna
mahmahon;
dinstana koljenica
milanez i
imperijal; telei
ribi provensal;
telei ribi u
kajmaku.
- Kuvana sloena jela:
jagnjetina na pari;
jagnjetina u varenici
i jagnjei pikljevi na
kajmaku; jagnjea
kapama; bosanski
lonac (banjaluki);
vinogradarska
janija; patrovaka
paticada; bokeke
njoke sa mesom;
katradina sa
ratanom; balia
tava...
- Od mljevenog mesa:
fairana masa
(fairani rolat, rolat
tefani, fairani
stekovi, medaljoni i
nicle); ufte (ufte
u paradjz sosu i
ufte na grki
nain); musake od
krompira, tikvica,
plavog patlidana,
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
22
Preporuke za
izvoenje nastave
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
karfiola...
sarme od slatkog i
kisjelog kupusa,
vinovog lista i zelja japraci; punjeno
povre sa mesom:
punjene paprike,
tikvice, paradjz...
- Od iznutrica:
kembii u saftu;
tripice italien;
sarma u jagnjeoj
maramici; restovano
srce, bubrezi i
digerica.
- Od mozga:
restovan mozak,
pohovan mozak i
mozak menier.
Jela od divljai
od pernate i dlakave i izrauje jela od
pernate i dlakave
divljai, opisuje
divljai sa prilozima
nain pripreme,
i garniturma u
garniture i izrade
skladu sa
jela u skladu sa
recepturom.
recepturom:
- Servira i dekorie
- prilozi za divlja
jela.
(pariske i eke
knegle, dinstani
crveni kupus sa
kisjelim jabukama,
glazirani kesteni,
pire od kestena,
peene i kuvane
jabuke, brusnice,
voe...);
- pikovani srnei i
zeji but u
marsala sosu;
- srnea i zeja lea u
madera sosu i a
la vild;
- zeji i srnei
paprika;
- pikovani but od
divlje svinje na
lovaki nain;
- punjena patka,
fazan i jarebica.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
i izrada jela od
pernate i dlakave
divljai sa prilozima
i garniturma u
skladu sa
recepturom.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
23
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Peenja
- Vri pripremu
- Opisuje postupak
namirnica i izradu
pripreme namirnica
jela od peenog
i izrade jela od
teleeg, svinjskog,
peenog - teleeg,
praseeg,
svinjskog, praseeg,
jagnjeeg, jareeg i
jagnjeeg, jareeg i
ivinskog mesa u
ivinskog mesa,
skladu sa
nain serviranja i
dekorisanja u skladu recepturom.
sa recepturom:
- Servira i dekorie
- peenje u penici
jela.
(telee, jagnjee,
prasee i ivinsko);
- peenje ispod saa;
- punjena peenja punjene telee
grudi na praki
nain, rolovana
telea pleka
tefani, punjeno
pilee i uree
peenje;
- peenja sa ranja;
- peenje u tijestu ovji i kozji koet.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
i izrada jela od
peenog teleeg,
svinjskog, praseeg,
jagnjeeg, jareeg i
ivinskog mesa u
skladu sa
recepturom.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
24
Razred: ETVRTI
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Hladna jela od riba, rakova i koljki
- Opisuje postupak
pripreme namirnica
i vri izradu hladnih
i izrade hladnih jela
jela od riba, rakova
od riba, rakova i
i koljki u skladu sa
koljki, nain
recepturom.
serviranja i
- Servira i dekorie
dekorisanja u skladu jela.
sa recepturom:
- ribe u majonezu,
aspiku i o-fro-a
sosevima;
- od rakova: langust
lijep izgled,
medaljoni od
langusta, turban od
kampi;
- od koljki: kamenice
na ledu, muule u
aspiku, punjene
muule kamenice.
Hladna jela od mesa
- Opisuje postupak
pripreme namirnica
i izrauje hladna
i izrade hladnih jela
jela od mesa u
od mesa nain
skladu sa
njihovog serviranja i recepturom.
dekorisanja, u
- Servira i dekorie
skladu sa
jela.
recepturom:
- musevi:
mus od unke;
mus od pilee i
guje digerice;
od ivine - pilee i
uree bijelo
bellevue, pilei
galantin;
od goveeg mesa
ramstek, hladan
rozbrif i turban od
rozbrifa;
od teleeg mesa
hladni frikando;
od jezika - hladan
jezik i turban od
jezika.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
i izrada hladnih jela
od riba, rakova i
koljki u skladu sa
recepturom.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
Vjebe
i izrada hladnih jela
od mesa u skladu sa
recepturom.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
25
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Suflei i pudinzi
- Vri pripremu
- Opisuje postupak
namirnica i izrauje
pripreme namirnica
suflee i pudinge u
i izrade suflea i
skladu sa
pudinga, nain
njihovog serviranja i recepturama.
dekorisanja u skladu - Servira i dekorie
jela.
sa recepturama:
- sufle od sira,
mozga, spanaa... ;
- puding od sira,
mozga spanaa...
Jela od tijesta
- Opisuje postupak
i izrauje jela od
pripreme namirnica
tijesta u skladu sa
i izrade jela od
recepturama.
tijesta, nain
njihovog serviranja i - Servira i dekorie
sa recepturama:
- od lisnatog tijesta
(volovani i buei);
- krofne sa sirom;
- ravioli i punjeni
kaneloni sa sirom i
mesom.
Jela od goveeg mesa
- Opisuje postupak
pripreme namirnica
i izrauje jela od
i izrade jela od
goveeg mesa, u
goveeg mesa,
skladu sa
nain njihovog
recepturama.
serviranja i
- Servira i dekorie
sa recepturama:
- govei file kolbert i
veligto;
- govei ramstek;
- rozbrif na engleski
nain.
Jela po porudbini od divljai, mesa i iznutrica
- Opisuje postupak
i izrauje jela po
pripreme namirnica
porudbi od divljai,
i izrade jela po
mesa i iznutrica u
porudbi od:
skladu sa
divljai, mesa i
recepturama.
iznutrica, nain
njihovog serviranja i - Servira i dekorie
26
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
i izrada suflea i
pudinga u skladu sa
recepturama.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
Vjebe
i izrada jela od
tijesta u skladu sa
recepturama.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
Vjebe
i izrada jela od
goveeg mesa, u
skladu sa
recepturama.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
Vjebe
i izrada jela po
porudbi od divljai,
mesa i iznutrica, u
skladu sa
recepturama.
sadraji
uenik
dekorisanja u skladu
sa recepturama:
- Od divljai:
srnei medaljoni i
stekovi na lovaki
nain; srnei file u
marsala sosu;
paje grudi sa
susamom; govei
file atobrijan.
- Bifteci:
biftek na aru;
biftek monte
carlo; biftek sa
jajetom; turnedo na
aru i turnedo
rosini; fileminjoni
na aru sa
peurkama i sosu od
peuraka; sote
stroganov i
tatar biftek.
- Od goveeg
ramsteka:
ramstek na aru;
ramstek mirabo;
ramstek
mareljez;
ramstek
metrdotel.
- Od rozbratne:
rozbratna na aru;
rozbratna lionez i
argetinski urasko.
- Od teleeg mesa:
natur nicla; beka i
pariska nicla;
nicla kordon
ble i imperijal.
- Stekovi od teleeg
mesa:
stek natur; stek
sa jajetom i
holtajn stek.
- Medaljoni:
medaljoni na puteru
i sa peurkama;
buketijer i sos
peurke.
- Telei kotleti:
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
jela.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
27
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
telei kotlet na
puteru, dibari,
orlov, parma,
milanez,
imperijal i sos
peurke.
- Od svinjskog mesa:
natur nicla; praka
nicla; beka nicla;
pariska nicla i
karaoreva nicla.
- Stekovi od svinjkog
mesa: natur i
monsinjor;
kremenadla na
aru; kremenadla
lionez;
kremenadla na
srpski i cignaski
nain; kremenadla
na uiki i
zlatiborski nain.
- Od jagnjeeg mesa:
jagnjei aljik;
jagnjei op na
aru; jagnjetina u
maramici.
- Od pileeg mesa:
kijevski kotlet; pile
na aru; pile
ameriken;
medaljoni na aru i
punjena pilea
prsa.
- evapi:
hajduki; obanski i
svinjski evap u
dunstu...
- Od iznutrica:
digerica na aru;
srce na aru;
bubrezi na aru i
kembii na aru.
Jela sa rotilja
- Priprema i oblikuje
- Opisuje postupak
namirnice i masu za
pripreme namirnica
i mase za izradu jela izradu jela sa
rotilja, u skladu sa
sa rotilja, nain
recepturama.
njihovog
- Servira i dekorie
oblikovanja,
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
- Pripreme i
oblikovanje
namirnica i mase za
izradu jela sa
rotilja, u skladu sa
28
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
jela.
serviranja i
sa recepturama:
- evapii na rotilju
i kajmaku;
- pljeskavice na
rotilju, kajmaku i
punjene
pljeskavice;
- utipci;
- telei, svinjski,
jagnjei i pilei
ranjii;
- vjealice: dimljena
bijela i punjena;
- ulbastije: svinjska i
jagnjea,
- mukalica:
leskovaka
mukalica na dva
naina.
Nacionalna jela po porudbini
- Priprema i oblikuje
- Opisuje postupak
namirnice za izradu
pripreme namirnica
crnogorskih
i za izradu
nacionalnih jela u
crnogorskih
skladu sa
nacionalnih jela,
recepturama.
nain njihovog
- Servira i dekorie
oblikovanja,
jela.
serviranja i
sa recepturama:
- stekovi: njeguki i
durmnitorski;
- popeci na podgoriki
nain;
- pletenica
Crnogorke;
- crnogorske plainke;
- ribe: pastrmka na
podgoriki nain,
dimljeni krap (topao
i hladan);
- kaamak: kaamak,
smoani kaamak,
krtolovi kaamak od
kukuruznog,
peninog brana i
heljde;
- pite: pita od sira,
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
recepturama.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
Vjebe
i oblikovanje za
izradu crnogorskih
nacionalnih jela u
skladu sa
recepturama.
- Serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
29
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
pita od krompira,
pita od mesa, pita
od koprive, zelja,
uanice...
Hladan i topli bife
- Razlikuje jela
- Nabraja i definie,
jela za toplo hladnog i toplog
hladni bife, vri
bifea.
njihov odabir u
- Vri pravilan odabir
skladu sa potrebama u zavisnosti od
i zahtjevima gosta,
potrebe gostiju.
servira i dekorie za - Servira dekorie i
topli i hladni bife.
izlae jela u skladu
sa pravilima.
Koktel partije
- Razlikuje nain
- Opisuje nain
pripreme i
pripreme i
organizacije koktel
organizacije koktel
partija, vri odabir
partija
jela u zavisnosti od
(jednostavnih,
vrste koktel partije i
srednjih i punih),
strukture gostiju.
postupak i razloge
za odabir jela:
apetisana, kanapea,
hladnih jela, jela od
mesa, rotiljskih
jela, minjona i voa
u zavisnosti od vrste
koktel partije i
strukture gostiju.
Flambirana jela
- Priprema namirnice,
- Opisuje postupak
pripreme namirnica, opremu i pribor za
pripremanje
opreme i pribora za
flambiranih jela i
pripremanje
poslastica u skladu
flambiranih jela i
sa recepturama.
poslastica, nain
- flambira.
njihovog
- prezentuje, servira i
pripremanja,
dekorie jela.
prezentiranja,
serviranja i
sa recepturama:
- mesna jela: telei
medaljoni,
turnedo i uree
bijelo;
- rakovi: flambirani
rakovi, flabirani
30
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe
- Definisanje hladnog
i toplog bifea na
razliitim
primjerima.
- Serviranje,
dekorisanje i
izlaganje.
Vjebe
- Priprema i
organizacija koktel
partije, odabir jela
koktel partije i
strukture gostiju.
- Serviranje,
dekorisanje i
izlaganje.
Vjebe
opreme i pribora za
pripremanje
flambiranih jela i
poslastica u skladu
sa recepturama.
- Prezentovanje jela,
serviranje,
dekorisanje i
degustacija
pripremljenih jela.
- Diskusija.
sadraji
uenik
kampi u sosu
ameriken;
- poslastice:
crnogorske
palainke, banane u
vrhnju, breskve u
vinja sosu,
flambirani
sladoled...
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

- M. Stojanovi: Kulinarstvo, Via kola za obrazovanje ugostiteljskih radnika,
Beograd, 1977.
- R. Stojanovi, M. Stojanovi, P. Petkovi: Tehnologija zanimanja za I, II, III i IV
razred SUO, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1984.
- D. Mikovi, J. Kemar: Savremeni kuvar, Prosveta, Beograd, 1967.
- M. akota: Prirunik za kuvarstvo, IP Svjetlost, Zavod za udbenike, Sarajevo,
1981.
- Pelaprat, Veliki Pelaprat, Prosveta, Beograd, 1971.
- Narodni kuvar, Prosveta, Beograd, 2002.
6. Materijalni uslovi za izvoenje nastave
- Opremljen kabinet za kuvarske vjebe sa najmanje tri radna mjesta (oprema,
ureaji, posue, alat, inventar), namirnice biljnog i ivotinjskog porijekla
potrebne za realizaciju programa, kompjuter, tampa i grafoskop.
7. Obavezni naini provjeravanja i ocjenjivanja znanja uenika
- Provjera znanja vri se usmeno, pismeno i na vjebama:
- Usmeno, u svakom klasifikacionom periodu najmanje jednom.
- Vjebe, u svakom klasifikacionom periodu najmanje jednom.
- Pismeno, u svakom klasifikacionom periodu najmanje jednom (pismena provjera
vri se pomou testa koji se sastavlja od grupe pitanja na koja se odgovara
zaokruivanjem tanog odgovora, dopunom teksta ili opisnim putem).
- Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionom periodu.
- Zakljuna ocjena na kraju kolske godine izvodi se na osnovu svih ocjena
dobijenih u klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju kolske godine.
9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika
- Visoka struna sprema 3 + 1 iz kuvarstva.
31
10. Povezanost predmeta

Znanja
- Namirnice
- Pripremanje jela
- Higijena tijela, odjee i
obue
- Tehnologija pripeme
hrane (uvanje, obrada i
kvarenje)
- Teorijska osnova za
praktinu nastavu
- Jelovnik
- Dnevni obroci
- Specijalna jela
- Zajedniki obroci
- HACCP
- Organizacija rada u
kuhinjskom bloku uz
adekvatnu upotrebu
strune terminologije na
francuskom jeziku
- Pekarski proizvodi
- Hrana i vino
Povezanost sa drugim predmetima

Predmet
Znanja
- Poznavanje robe
- Namirnice
- Poznavanje robe
- Znaaj ishrane
- Higijena
- Standardi line i radne
higijene
- Higijena
- Ishrana i zdravlje ljudi
- Praktina nastava
-
Nauka o ishrani
Francuski jezik
- Osnove pekarstva
- Osnove somelijerstva
32
- Praktina primjena teorijskih

zanja u praksi
- Jelovnik
- Dnevni obroci
- Specijalna jela
- Zajedniki obroci
- HACCP
- Struna terminologija
- Vino
1.2.2. POZNAVANJE ROBE

1. Naziv predmeta: POZNAVANJE ROBE
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
57
15
57
15
62
10
176
40
Ukupno
72
72
72
216

- Upoznavanje sa osnovnim pojmovima o robi i o uslovima u prometu robe.
- Upoznavanje sa karakteristikama hranljivih materija, njihovom praktinom
iskoriavanju u kuvarstvu i znaaju za organizam ovjeka.
- Upoznavanje sa znaajem ishrane ovjeka.
- Upoznavanje pojedinih namirnica, njihovih biolokih i energetskih vrijednosti,
njihovih osobina, dobijanje, prerada, nain koritenja i obrada.
- Osposobljavanje da se pomou tabela vri odabir namirnica i sastavi obrok za
razliite kategorije ljudi.
- Razvijanje svijesti o pravilnoj ishrani i upotrebi namirnica.
- uvanje i unapreenje ivotne sredine.
33

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Zakonodavstvo u prehrambenoj struci
- Analizira zakonsku
- Razvija lojalnost.
- Upoznaje se sa
regulativu.
zakonodavstvom u
prehrambenoj
struci,
tehnologijom i
podjelom robe.
- Tumai vrstu i
- Upoznaje se sa
osobine robe na
deklaracijom i
osnovu deklaracije,
opisuje razliite
razlikuje razliite
materijale za
materijale za
izradu ambalae.
izradu ambalae.
- Razvija sistem
- Primjenjuje
- Nabraja i opisuje
vrijednosti.
razliite kritrijume
kriterijume za
za ocjenu kvaliteta
ocjenu kvaliteta
robe.
robe.
Hranljiva vrijednost namirnica
- Razvija kulturu
- Klasifikuje
- Nabraja hranljive
ishrane.
namirnice na
materije, opisuje
osnovu energetske
njihovu funkciju i
vrijednosti.
energetsku
- Analizira tabele sa
vrijednost.
energetskim
vrijednostima
namirnica.
- Izraunava
energetske
vrijednosti pomou
tabela.
- Razlikuje vrste
- Opisuje i nabraja
bjelanevina.
sastav i vrste
bjelanevina.
- Opisuje osobine i
- Vri pravilan odabir - Razvija pozitivan
znaaj
namirnica
odnos prema
bjelanevina u
razliitog porijekla.
zdravlju.
ishrani.
- Opisuje i nabraja
- Razlikuje vrste
sastav i vrste
ugljenih hidrata.
ugljenih hidrata.
- Opisuje osobine i
znaaj ugljenih
namirnica
hidrata u ishrani.
- Opisuje i nabraja
vrste masti.
sastav i vrste
masti.
- Opisuje osobine i
znaaj masti u
namirnica
34
Preporuke za
izvoenje nastave
- Diskusija.
- itanje deklaracije
na razliitoj
ambalai.
- Diskusija o
kriterijumima i
njihovoj primjeni.
- Rad u grupi.
- Koagulacija
bjelanevina.
- Karamelizacija
mlijenog eera.
sadraji
uenik
ishrani.
- Nabraja vitamine
rastvorljive u vodi i
objanjava njihov
znaaj za ouvanje
zdravlja.
- Nabraja vitamine
rastvorljive u
mastima i
objanjava njihov
znaaj za ouvanje
zdravlja.
- Definie mineralne
materije i opisuje
njihov znaaj.
- Pojanjava
postupak
izraunavanje
energetske
vrijednosti obroka.
- Navodi i opisuje
razliite
energetske potrebe
ljudi.
- Nabraja principe
pravilne ishrane.
Mikrobiologija
- Imenuje i opisuje
vrste i znaaj
mikroorganizama.
- Navodi i opisuje
fiziologiju
mikroorganizama.
- Opisuje ekoloke
uslove za razvoj
mikroorganizama.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Izraunava
energetsku
vrijednost
namirnica.
- Razlikuje
hidrosolubilne i
liposolubilne
vitamine.
- Vri odabir
namirnica za
pravilnu ishranu i u
sluaju
poremeenog
zdravlja.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Vri odabir
namirnica za
sluaju
poremeenog
zdravlja.
- Izraunava
energetsku i
bioloku vrijednost
obroka.
- Vri odabir
namirnica za
sluaju
poremeenog
zdravlja.
- Primjenjuje
principe za
pravilnu ishranu.
- Razvija sposobnost
biranja i
kombinovanja.
- Prepoznaje vrste
mikroorganizama i
njihov uticaj u
ishrani.
- Razvija
odgovornost i
dosljednost u
rukovanju i
pripremanju
namirnica.
- Piramida zdrave
ishrane.
- Analizira razliite
vrste
mikroorganizama.
- Predlae mjere
potrebne za
uvanje namirnica
od djelovanja
- Posmatranje
mikroorganizama.
- Prikazivanje
slajdova
mikroorganizama.
35
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
mikroorganizama.
- Analizira uslove za
djelovanje
mikroorganizama.
- Navodi i opisuje
korisno i tetno
djelovanje
mikroorganizama.
- Prepoznaje
- Definie i imenuje
razliite faze
fermente i navodi
tokom
fermentativne
fermentacije.
reakcije.
Konzervisanje namirnica
- Predlae mjere
- Navodi i opisuje
potrebne za
naine
uvanje namirnica.
konzervisanja
namirnica i ukazuje
na znaaj
konzervisanja.
- Imenuje i opisuje
- Predlae razliite
fizike metode
fizike metode
konzervisanja.
konzervisanja.
- Imenuje i opisuje
hemijske i bioloke
metode
konzervisanja.
- Opisuje promjene
na namirnicama
tokom skladitenja
i pravilan postupak
skladitenja u
zavisnosti od vrste
namirnice.
Namirnice
- Nabraja najvanije
hemijske sastojke
povra i opisuje
bioloku vrijednost.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Mlijena
fermentacija.
- Razvija marljivost i
preciznost u
nabavci, upotrebi i
uvanju namirnica.
- Konzervisanje
putem smrzavanja,
ukuvavanja i
suenja.
- Kozervisanje putem
mariniranja,
soljenja i hemijskih
konzervansa.
- Predlae i razlikuje
hemijske i bioloke
metode.
- Predlae potrebne
mjere za pravilno
uvanje tokom
skladitenja.
- Navodi i opisuje
evropske standarde
o kvalitetu povra.
- Vri odabir u
pravilnoj ishrani i u
sluaju
poremeenog
zdravlja.
- Izraunava
energetsku
vrijednost povra.
- Primjenjuje
standarde o
kvalitetu povra.
- Opisuje uvanje i
promjene na
povru tokom
skladitenja.
- Navodi i opisuje
zeljasto - lisnato
- Predlae potrebne
mjere za pravilno
uvanje povra
tokom skladitenja.
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
biranja,
kombinovanja i
pripremanja
povra.
- Komparativna
analiza standrada u
Crnoj Gori i EU o
kvalitetu povra.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
36
sadraji
uenik
povre.
uenik
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine primjenu
kod pripreme jela.
- Navodi i opisuje
korijenasto krtolasto povre.
- Navodi i opisuje
stabljiasto
povre.
- Navodi i opisuje
mahunasto povre.
- Navodi i opisuje
povre sa
plodovima:
paprika, paradajz i
dr.
- Navodi i opisuje
ostale vrste povra
sa plodovima.
- Opisuje i navodi
gljive u
kulinarstvu.
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
- Opisuje suenje i
mariniranje gljiva.
- Razlikuje suene i
marinirane gljive i
njihovu primjenu
kod pripremanja
jela.
- Razlikuje sokove i
koncetrate od
povra.
- Navodi i opisuje
sokove i
koncentrate od
povra.
- Nabraja i opisuje
fizike metode
konzervisanja
povra.
- Nabraja i opisuje
hemijske i bioloke
metode
konzervisanja
povra.
- Navodi znaaj i
nabraja zaine u
kulinarstvu.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
Preporuke za
izvoenje nastave
zeljasto lisnatog
povra.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
korijenasto krtolastog povra.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
stabljiastog
povra.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mahunastog
povra.
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
- Povre organoleptika
ocjena kvaliteta
povra sa
plodovima.
- Prikazivanje
slajdova i
prepoznavanje
razliitih vrsta
gljiva.
- Priprema gljiva za
suenje.
- Predlae razliite
fizike metode
konzervisanja.
- Konzervisanje
povra
smrzavanjem.
- Predlae razliite
hemijske i bioloke
metode
konzervisanja.
- Mariniranje povra.
- Predlae razliite
vrste zaina.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
zaina.
37
sadraji
uenik
- Navodi i opisuje
zaine za jela.
- Navodi i opisuje
zaine za
poslastice i ostale
namjene.
- Navodi podjelu i
opisuje aditive.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i vri
odabir zaina u
zavisnosti od
eljenog ukusa i
recepture.
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i vri
odabir zaina u
zavisnosti od
eljenog ukusa i
recepture.
- Predlae razliite
vrste aditiva.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Upoznavanje sa
razliitim zainima
za jela.
38
Razred: DRUGI
sadraji
uenik
Meso
- Navodi i opisuje
sastav i vrijednost
mesa kao
namirnice.
- Opisuje zrenje
mesa.
- Navodi i opisuje
uvanje mesa do
upotrebe.
- Opisuje naine
smrzavanja mesa.
- Navodi i opisuje
uskladitenje,
promjene na
smrznutom mesu i
odmrzavanje.
- Navodi i opisuje
razliite vrste
kvarenja i
promjene kod
kvarenja mesa.
- Nabraja i opisuje
vrste i kategorije
goveeg mesa.
- Nabraja i opisuje
vrste i kategorije
svinjskog mesa.
- Nabraja i opisuje
vrste i kategorije
mesa ovaca i koza.
- Navodi i opisuje
kulinarsku obradu
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija
odgovornost u
rukovanju i
pripremanju
namirnica.

u pravilnoj ishrani i
u sluaju
poremeenog
zdravlja prema
recepturi.
- Izraunava
energetsku
vrijednost mesa.
- Procjenjuje
kvalitet pojedinih
vrsta mesa.
- Odreuje uvanje
mesa do upotrebe.
- Razvija
odgovornost.
- Predlae
kriterijume o
nainu smrzavanja
mesa.
- Uoava promjene
na smrznutom
mesu i primjenjuje
naine
odmrzavanja.
vrste kvarenja.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mesa.
- Prikazivanje video
razliitim
primjerima uvanja
mesa do upotrebe.
- Zamrzavanje mesa
(brzo i sporo).
- Posmatranje
promjena.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mesa prilikom
odmrzavanja.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mesa prilikom
kvarenja.
- Razlikuje pojedine
vrste mesa i
njihovu primjenu u
zavisnosti od
recepture.
vrste mesa i
njihovu primjenu u
zavisnosti od
recepture.
vrste mesa i
njihovu primjenu u
zavisnosti od
recepture.
- Predlae i razlikuje
metode kulinarske
- Prikazivanje slika
sa djelovima
goveeg mesa po
kategorijama.
sa djelovima
svinjskog mesa po
kategorijama.
- Posjeta mesnici.
- Razvija
odgovornost i
39
sadraji
uenik
mesa.
- Navodi vrste i
opisuje osobine i
ocjenjuje kvalitet
mesa peradi.
- Definie podjelu
ribe.
- Opisuje osnovne
karakteristike u
zavisnosti od vrste
riba i naina
njihovog uvanja.
- Definie
kriterijume
procjene kvaliteta
mesa riba.
- Opisuje proizvode
od riba i njihovo
uvanje.
- Navodi vrste,
opisuje osobine i
kvalitet mesa
koljki.
- Navodi vrste i
opisuje osobine i
kvalitet mesa
rakova.
- Navodi vrste i
opisuje osobine
glavonoaca, aba,
kornjaa, pueva i
algi.
- Navodi vrste,
opisuje sastav,
osobine i uvanje
mesa divljai.
i navodi vrste
suhomesnatih
proizvoda.
- Opisuje kvalitet,
uvanje i kvarenje
suhomesnatih
proizvoda.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
marljivost u
pripremanju i
rukovanju
namirnicama.
Formativni ciljevi
uenik
obrade mesa.
- Razlikuje vrste,
procjenjuje
kvalitet i vri
odabir u zavisnosti
od recepture.
- Razlikuje ribe po
vrstama i procentu
masti.
Preporuke za
izvoenje nastave
obradom mesa.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mesa peradi.
- Prikazivanje
slajdova sa vrstama
riba.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mesa ribe.
vrste proizvoda od
riba.
- Procjenjuje
kvalitet mesa
koljki.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
koljki.

u zavisnosti od
recepture.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
rakova.
- Procjenjuje
kvalitet mesa
glavonoaca i vri
pravilan odabir u
zavisnosti od
recepture.
u zavisnosti od
recepture.
biranja
kombinovanja i
odgovornosti prema
potroau.
vrste suhomesnatih
proizvoda.
- Ocjenjuje kvalitet
suhomesnatih
proizvoda.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
suhomesnati
proizvoda.
40
sadraji
uenik
izrade
kobasiarskih
proizvoda i navodi
njihove vrste.
- Opisuje kvalitet,
uvanje i kvarenje
kobasiarskih
proizvoda.
- Navodi podjelu i
vrste mesnih
konzervi.
- Opisuje uvanje,
odrivost i
kvarenje mesnih
konzervi.
Mlijeko
- Navodi hemijske
sastojke i
vrijednost mlijeka
kao namirnice.
- Opisuje osobine
mlijeka.
- Navodi i opisuje
metode
konzervisanja
mlijeka.
- Navodi i opisuje
tehnologiju, vrste,
uvanje i kvalitet
fermentisanih i
nefermentisanih
mlijenih napitaka.
- Opisuje
tehnologiju,
uvanje i kvalitet
mlijeka u prahu,
pavlake i maslaca.
- Opisuje
tehnologiju,
uvanje i kvalitet
masla, kajmaka i
sladoleda.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
vrste kobasiarskih
proizvoda.
- Procjenjuje
kvalitet
kobasiarskih
proizvoda.
vrste konzervi od
mesa.
- Procjenjuje
kvalitet mesnih
konzervi.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
kobasiarskih
proizvoda.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mesnih konzervi.
- Vri odabir u
sluaju
poremeenog
zdravlja prema
recepturi.
- Izraunava
energetsku
vrijednost mlijeka.
- Procjenjuje
kvalitet mlijeka.
biranja,
ekonominost i
snalaljivost.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
mlijeka.
- Razlikuje i
primjenjuje
razliite metode
konzervisanja
mlijeka.
vrste fermentisanih
i nefermentisanih
mlijenih napitaka.
vrste pavlake i
maslaca.
- itanje deklaracija
za pavlaku i
maslac.
- Prepoznaje
razliite vrste
kajmaka.
41
sadraji
uenik
izrade sira.
- Navodi podjelu
sireva.
- Navodi vrste i
opisuje meke
sireve.
- Navodi vrste i
opisuje tvrde
sireve.
- Navodi vrste i
opisuje topljene
sireve.
- Navodi i opisuje
mane i uvanje
sira.
Jaja
- Opisuje grau,
sastav i
abnormalne pojave
kod jaja.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Prepoznaje
razliite faze
tokom
fermentacije.
Razlikuje razliite
vrste sireva.
Procjenjuje
kvalitet mekih
sireva i vri
pravilan odabir u
zavisnosti od
recepture.
Procjenjuje
kvalitet tvrdih
sireva i vri
pravilan odabir u
zavisnosti od
recepture.
Prepoznaje
razliite vrste
tvrdih sireva.
Preduzima
potrebne mjere za
uvanje sira od
kvarenja.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Posjeta mljekari.
kombinovanja i
odgovornosti.
- Vri odabir u
sluaju
poremeenog
zdravlja prema
recepturi.
- Izraunava
energetsku
vrijednost jaja.
- Vri ocjenu
kvaliteta jaja i
klasifikaciju po
krupnoi.
- Predlae potrebne
mjere za uvanje
jaja.
- Navodi podjelu i
opisuje kriterijume
za ocjenu kvaliteta
jaja.
- Navodi proizvode
od jaja.
- Opisuje nain
uvanja jaja tokom
skladitenja i
naine pakovanja.
Sredstva za uivanje
- Opisuje tehnologiju - Procjenjuje i
pripreme kafe.
razlikuje razliite
- Nabraja vrste kafe
vrste kafe.
i opisuje osnovne
biranja i marljivost
u pripremanju
rukovanju
42
- Organoleptika
ocjena kvaliteta i
priprema kafe.
sadraji
uenik
karakteristike.
- Pojanjava uticaj
kafe na organizam
ovjeka.
pripreme aja.
- Pojanjava znaaj
aja u ljudskoj
ishrani.
pripreme kakaoa.
- Pojanjava znaaj
kakaoa u ljudskoj
ishrani.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
namirnicama.
Formativni ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Procjenjuje i
razlikuje razliite
vrste aja.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta i
priprema aja.
- Procjenjuje i
razlikuje razliite
vrste kakaoa.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
kakaoa.
43
Razred: TREI
sadraji
uenik
itarice
- Nabraja i opisuje
vrste i znaaj
itarica u ishrani
ljudi.
- Opisuje mehaniki
sastav zrna ita i
nabraja hemijske
sastojke.
dobijanja brana i
navodi osobine
brana usljed
primjesa.
- Nabraja razliite
tipove brana i
ocjenjuje kvalitet.
- Opisuje
uskladitenje
brana, navodi
tipove raanog
brana i kukuruzne
preraevine.
- Nabraja i opisuje
osnovne i dodatne
sirovine za
proizvodnju hljeba.
izrade hljeba.
- Navodi i opisuje
vrste, kvalitet i
bolesti hljeba.
- Nabraja i opisuje
proizvode od
skroba.
izrade tjestenina.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
biranja,
kombinovanja i
pripremanja.
- Vri odabir u
sluaju
poremeenog
zdravlja.
- Vri odabir u
sluaju
poremeenog
zdravlja.
- Izraunava
energetsku
vrijednost itarica.
- Prepoznaje
razliite vrste
kvarenja brana.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
brana.
- Razlikuje tipove
brana,
procjenjuje
kvalitet i vri
odabir u zavisnosti
od recepture.
- Predlae potrebne
mjere za uvanje
brana.
- Razlikuje raano i
kukuruzno brano.
- Ocjena kvaliteta
brana.
- Prikazivanje
slajdova sa
primjerima
uskladitenja
brana (pozitivni i
negativni primjeri).
- Diskusija.

sirovina u
zavisnosti od
recepture.
- Prepoznaje
razliite faze
tokom pripreme
hljeba.
- Razlikuje vrste
hleba i preduzima
potrebne mjere za
uvanje.
- Razlikuje proizvode
od skroba.
biranja,
kombinovanja i
pripremanja.
- Posjeta pekari.
- Razlikuje
tjestenine,
44
sadraji
uenik
- Definie osnovne
karakteristike
kvaliteta.
- Nabraja vrste
tjestenine, nain
uvanja i znaaj u
ishrani.
Ulja i masti
dobijanja, osobine
i kvalitet svinjske
masti.
- Navodi i opisuje
tehnologiju,
osobine, kvalitet
guije i paije
masti, kvarenje.
i nabraja
najvanije vrste
biljnih ulja.
- Nabraja i opisuje
tehnologiju
dobijanja, osobine
i primjenu biljnih
masti.
- Navodi sirovine,
osobine,
tehnologiju izrade i
uvanje margarina.
Voe i proizvodi
- Nabraja najvanije
hemijske sastojke
voa i opisuje
bioloku vrijednost.
- Navodi i opisuje
evropske standarde
o kvalitetu voa.
- Opisuje uvanje i
promjene na vou
tokom skladitenja.
- Navodi i opisuje
jabuasto voe.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
procjenjuje
kvalitet i vri
odabir u zavisnosti
od recepture.
- Procjenjuje
kvalitet svinjske
masti.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Preduzima
potrebne mjere za
uvanje masti.
- Procjenjuje
kvalitet i vri
pravilan odabir u
zavisnosti od
recepture.
- Razlikuje vrste i
preduzima
potrebne mjere za
uvanje.
- Razlikuje vrste i
preduzima
potrebne mjere za
uvanje.
- Razvija kulturu
ishrane, biranja i
kombinovanja.
- Vri odabir u
sluaju
poremeenog
zdravlja.
- Izraunava
energetsku
vrijednost voa.
- Primjenjuje
standarde o
kvalitetu voa.
- Komparativna
analiza standarda u
Crnoj Gori i EU.
- Diskusija.
- Predlae potrebne
mjere za pravilno
uvanje tokom
skladitenja.
- Razlikuje vrste,
njihove specifine
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
45
sadraji
uenik
- Navodi i opisuje
kotiavo voe.
- Navodi i opisuje
jagodasto i
bobiasto voe.
- Navodi i opisuje
jezgrasto voe.
- Navodi i opisuje
juno voe.
i metode
konzervisanja voa.
- Opisuje
tehnologiju, vrste,
uvanje i kvalitet
vonih sokova.
Pia
- Navodi i opisuje
pojam, podjelu i
znaaj alkoholnih
pia.
- Definie i opisuje
alkoholnu
fermentaciju i
destilaciju.
- Opisuje i navodi
tehnologiju,
hemijski sastav,
uvanje i kvalitet
crnih vina.
- Opisuje i navodi
tehnologiju, nain
uvanja bijelih i
ruiastih vina.
- Definie
kriterijume za
ocjenu kvaliteta
uvanja bijelih i
ruiastih vina.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
Primjenjuje
razliite metode
konzervisanja voa.
Razlikuje vrste,
njihove specifine
osobine i primjenu
kod pripreme jela.
Preporuke za
izvoenje nastave
jabuastog voa.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
kotiavog voa.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
jagodastog i
bobiastog voa.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
jezgrastog voa.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
junog voa.
- Smrzavanje voa.
- Degustacija ocjena kvaliteta.
- Razvrstava pia po
procentu etil
alkohola.
- Razvija
odgovornost i
snalaljivost.
- Razlikuje
fermentaciju i
destilaciju i
njihovu praktinu
primjenu.
- Razlikuje vrste,
procjenjuje
kvalitet i
primjenjuje mjere
za pravilno uvanje
crnih vina.
- Razlikuje vrste,
procjenjuje
kvalitet i
primjenjuje mjere
za pravilno uvanje
bijelih i ruiastih
vina.
- itanje deklaracija
za razliite vrste
alkoholnih pia.
- Posmatranje video
zapisa feremtacije
i destilacije.
- Primjena
pravilnika.
46
sadraji
uenik
- Opisuje i navodi
tehnologiju, nain
uvanja desertnih i
aperitivnih vina.
- Definie
kriterijume za
ocjenu kvaliteta
uvanja desertnih i
aperitivnih vina.
- Opisuje i navodi
tehnologiju, nain
uvanja pjenuavih
vina.
- Definie
kriterijume za
ocjenu kvaliteta
uvanja pjenuavih
vina.
- Navodi i opisuje
sirovine,
tehnologiju,
hemijski sastav,
manipulaciju i
kvalitet piva.
- Navodi i opisuje
vrste, sirovne,
tehnologiju,
hemijski sastav,
uvanje i kvalitet
prirodnih rakija.
- Navodi i opisuje
vrste, sirovine,
tehnologiju,
hemijski sastav,
uvanje i kvalitet
estokih pia.
- Navodi i opisuje
vrste, sirovine,
tehnologiju,
hemijski sastav i
kvalitet likera.
- Navodi i opisuje
vrste, sirovine,
tehnlogiju,
hemijski sastav i
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Razlikuje vrste,
procjenjuje
kvalitet i
primjenjuje mjere
za pravilno uvanje
desertnih i
aperativnih vina.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razlikuje vrste,
procjenjuje
kvalitet i
primjenjuje mjere
za pravilno uvanje
pjenuavih vina.
- Posjeta vinskom
podrumu.
- Razlikuje vrste,
procjenjuje
kvalitet i
primjenjuje mjere
za pravilno uvanje
piva.
- Razlikuje vrste na
osnovu
karakteristinih
organoleptikih
osobina.
- Procjenjuje
kvalitet prirodnih
rakija.
osnovu
karakteristinih
organoleptikih
osobina,
procjenjuje
kvalitet estokih
pia.
osnovu
karakteristinih
organoleptikih
osobina,
procjenjuje
kvalitet likera.
- Razlikuje vrste,
procjenjuje
kvalitet.
- Primjena
pravilnika.
- Primjena
pravilnika.
- Primjena
pravilnika.
- Primjena
pravilnika.
- Organoleptika
ocjena kvaliteta
bezalkoholnih pia.
47
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
kvalitet
bezalkoholnih pia.
Sredstva za zaslaivanje
- Razlikuje vrste i
- Opisuje i navodi
vri odabir u
vrste, hranljivu
vrijednost, kvalitet
sluaju
i uvanje eera.
poremeenog
zdravlja.
- Razlikuje vrste i
- Opisuje i navodi
vri odabir u
vrste, hranjivu
vrijednost,
sluaju
kvalitet, pakovanje
poremeenog
i uvanje meda.
zdravlja.
- Razlikuje vrste i
- Navodi i opisuje
vri odabir u
vrste, osobine i
sluaju
primjenu
poremeenog
materijala za
zdravlja.
zaslaivanje u
dijetalnoj ishrani.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija kulturu
ishrane i biranja.

- Z. Milanovi: Mleko - proizvodnja i koritenje, Drutvo agrarnih ekonomista
Jugoslavije, Beograd, 2000.
- B. urii: Tehnologija ivotnih namirnica, Nauka i drutvo, Beograd, 1991.
- J. Danon: Zaini u svakodnevnoj upotrebi, Pronalazatvo, Beograd, 1985.
- M. Jovanovi, S. Kalini: Poznavanje robe, Zavod za udbenike i nastavna
sredstva, Beograd, 2000.
- G. Niketi-Aleksi: Tehnologija voa i povra, Nauna knjiga, Poljoprivredni
fakultet, Beograd, 1988.
- LJ. Trajkovi-Pavlovi: Preporueni dnevni unos hranljivih materija, Savezni
zavod za zdravstvenu zatitu, Beograd, 1993.
- M. Vere: Osnovi konzervisanja namirnica, Nauna knjiga, Poljoprivredni fakultet,
Beograd, 1991.
- . R. Leki: Tehnologija proizvodnje hljeba, Beograd, 2004.
- S. Kalini, M. Jovanovi: Poznavanje robe, Zavod za udbenike i nastavna
- V. Kuki, S. Kalini: Poznavanje robe, Zavod za kolstvo, Podgorica,1992.
- M. Ljubisavljevi: Prehrambeni proizvodi i pia, Velarta, Beograd,1996.
- Kabinet sa potrebnom opremom, grafoskop i namirnice.
- Provjera znanja vri se usmenim putem, najmanje jednom u svakom
48

- Diplomirani inenjer tehnologije, smjer prehrambeno - tehnoloko inenjerstvo;
- diplomirani inenjer prehrambene tehnologije biljnih proizvoda;
- diplomirani inenjer prehrambene tehnologije animalnih proizvoda;
- diplomirani inenjer tehnologije, smjer ugljeno - hidratna hrana;
- diplomirani inenjer tehnologije, smjer mikrobiloki procesi;
- diplomirani inenjer poljoprivredne prerade i kontrole poljoprivrednih proizvoda.
Znanja
- Znaaj ishrane
- Pravilna upotreba namirnica
- Ishrana i njega ljudi za
zdravlje ljudi
- Znaaj ishrane
- Namirnice
- Hranjive materije i njihova
uloga u organizmu
- Namirnice
- Faktori koji utiu na kvalitet
sirovina i naina ispitivanja
- Principi pravilne ishrane i
nain izraunavanja
energetske vrijednosti
pojedinih namirnica
uloga za organizam
- Faktori koji utiu na kvalitet
sirovina i naina ispitivanja
- Vina

Predmeti
Znanja
- Higijena
- Ishrana i njena uloga za
zdravlje ljudi
- Higijena
- Higijena
- Nauka o ishrani
- Znaaj ishrane
- Kuvarstvo
- Praktina nastava
- Osnove pekarstva
- Osnove pekarstva
- Osnove pekarstva
- Pripremanje jela
- Namirnice
- Energetska vrijednost
namirnica
- Namirnice u pekarstvu
- Procjena kvaliteta sirovina
- Osnove pekarstva
- Osnove poslastiarstva
namirnica
- Osnove Somelijerstva
- Vina
49
1.2.3. HIGIJENA
1. Naziv predmeta: HIGIJENA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
72
72
Ukupno
72
72

- Upoznavanje uenika sa znaajem higijene, sa posebnom razradom line higijene
i higijene radne sredine.
- Razvijanje navika primjene higijene u uslunim djelatnostima.
- Sticanje osnovnih saznanja o higijeni ishrane i njenoj primjeni u uslunim
djelatnostima.
- Usvajanje osnovnih pojmova mentalne higijene i komunalne higijene.
- Razvijanje zdravstvenog vaspitanja.
50

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Uloga i zadaci higijene
- Analizira i detaljno - Podstie
- Upoznaje se sa
odgovornost o
objanjava pravilno
zadacima higijene.
zatiti svog
odravanje
- Upoznaje se sa
zdravlja i zdravlja
higijene tijela.
savremenim
drugih.
shvatanjem
zdravlja i faktora
koji utiu na
zdravlje.
- Razumije znaaj
- Na razliitim
- Definie elemente
higijene za
primjerima navodi
higijene tijela,
zdravlje.
znaaj potrebe
zuba, odjee i
preventivnog
obue.
odravanja higijene
- Navodi i opisuje
tijela, zuba,
uzroke, koje
odjee i obue.
izazivaju oboljenje
zuba i desni.
Uloga zdrave ishrane
- Definie elemente i - Razvija osjeaj
- Opisuje ulogu
naela zdrave
ishrane za zdravlje
odgovornosti za
ishrane.
ljudi.
zdravlje potroaa.
- Analizira i vrednuje
posledice
pomanjkanja
hranljivih materija.
ivotni i radni prostor
- Razumije znaaj
- Opisuje uticaj
- Analizira inioce
higijene radnog
radnog i ivotnog
okoline, koji utiu
prostora za
prostora na
na zdravlje
zdravlje.
zdravlje.
ovjeka.
- Primjenjuje
postupke, koji
uvaju ivotni i
radni prostor.
Mikroorganizmi
- Razvija
- Razlikuje
- Navodi vrste
odgovornost.
dezinfekciju,
mikroorganizama.
dezinsekciju i
- Nabraja i opisuje
deratizaciju.
naine unitenja
mikroorganizama.
Znakovi oboljenja
- Razvija
- Opisuje poetne
- Prepoznaje, na
odgovornost i
znake bolesti.
konkretnim
savjest o zatiti
primjerima,
zdravlja drugih.
najee znakove,
koji upozoravaju na
bolest.
- Analzira postupke
51
Preporuke za
izvoenje nastave
- Demonstracija na
modelu zuba
ovjeka.
- Prikazivanje
slajdova sa
fotografijama
karijesa i
paradentoze.
- Diskusija.
- Prikazivanje
pozitivnih i
negativnih primjera
iz okruenja.
- Diskusija.
- Posmatranje
bakterija pomou
mikroskopa.
- TV i video
projekcija sa
razliitim
primjerima.
sadraji
uenik
Zarazne bolesti
- Opisuje najee
vrste zaraznih
bolesti (crijevne,
kone, polne,
zoonoze).
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
pravilnog
reagovanja na
pojavu znakova
odreene bolesti.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Identifikuje uzroke
i razumije uslove
za nastanak
bolesti.
- Analizira preporuke
i predvia mjere za
sprijeavanje
zaraznih bolesti.
- Razvija
odgovornost prema
saradnicima.
- TV i video
projekcija sa
razliitim
primjerima.
- Razlikuje najee
vrste nezgoda.
- Vrednuje i
predvia izvore
opasnosti na
radnom mjestu
(plin, struja...).
- Ocjenjuje kako
treba postupiti u
sluaju nezgode.
Bolesti lokomotornog aparta
- Pojanjava faktore
- Opisuje bolesti
koji utiu na
lokomotornog
pojavu ovih
aparata.
bolesti.
- Pojanjava faktore,
koji mogu pomoi u
sprijeavanju
bolesti
lokomotornog
aparata.
Bolesti toksikomanije
- Ocjenjuje uzroke,
- Opisuje bolesti
razvoj i posljedice
toksikomanije.
toksikolokih
- Razumije ovisnost
bolesti.
kao drutveni
fenomen i
procjenjuje
tetnost po
zdravlje.
za odgovorno i brzo
rjeavanje
problema.
- Demonstracija
ukazivanja prve
pomoi kod
povreda:
- trovanje plinom;
- udar struje;
- zaustavljanje
krvarenja;
- besvjesno stanje.
- Razumije znaaj
sprijeavanja
bolesti
lokomotornog
aparata, koji su
posledica rada u
zanimanju
konobara.
- TV i video
projekcija sa
razliitim
primjerima.
- Razvija svijest o
toksikomaniji i
njenom uticaju na
drutvo.
- Organizovanje
predavanja ljekara
specijaliste za
bolesti zavisnosti.
Povrede na radu
- Navodi vrste
nezgoda.

- M. Nikoli: Higijena sa zdravstevnim vaspitanjem, Zavod za udbenike, Beograd,
2006.
- R. Kocijani, M. Nikoli: Opta i kolska higijena, Zavod za udbenike, Beograd,
1998.
52
- P. Zekovi, R. Mihajlova-Zekovi, Zdravstvena nega i rehabilitacija, Zavod za

udbenike, Beograd, 2004.
- Mikroskopi, slajdovi, model ovjeka, TV i video plejer i video kasete.
- Diplomirani biolog;
- doktor medicine.
- Lina i radna higijena

- Radna odjea i obua

Predmeti
Znanja
- Kuvarstvo
- Standardi line i radne
higijene
- Kuvarstvo
- Tehnologija pripreme hrane
(obrada, uvanje, kvarenje)
- Kuvarstvo
- Osnove restoraterstva
- HACCP
- Higijena
- Nauka o ishrani
- Poznavanje robe
- Uloga ishrane za zdravlje

ljudi
- Osnove pekarstva
- Struktura savremenog
pekarskog pogona ili
radionice
- Zadaci higijene
- Elementi higijene
- Vrste nezgoda na radu
- Osnove pekarstva

ljudi
radionice
- Zadaci higijene
- Elementi higijene
Znanja
- Higijena tijela, odjee i
obue
- Ishrana i zdravlje ljudi
- Osnove pekarstva
53
- HACCP
- Pravilna upotreba
namirnica
- Znaaj hljeba, peciva i
drugih pekarskih proizvoda
u zdravoj ishrani
- Radni i ivotni prostor
- Sredstva i oprema u cilju
higijensko - tehnike
zatite u pekarskoj
proizvodnji
- Znaaj hljeba, peciva i
drugih pekarskih proizvoda
u zdravoj ishrani
higijensko - tehnike
zatite u pekarskoj
proizvodnji
Znanja
- HACCP

Predmeti
Znanja
- Praktina nastava
- Praktina nastava
- HACCP
54
1.2.4. OSNOVE TURIZMA

1. Naziv predmeta: OSNOVE TURIZMA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
72
72
Ukupno
72
72

- Sticanje i razumijevanje osnovnih znanja iz oblasti turizma, kao osnove za dalje
uspjeno obrazovanje.
- Razvijanje ljubavi prema sopstvenoj zemlji kao turistikoj destiniciji.
- Pozitivna orijentacija prema zanimanju, sa eljom daljeg obrazovanja, a sa
ciljem doprinosa razvoju turizma Crne Gore kao njene strateke orijentacije.
- Razvijanje ekoloke svijesti, i potpuno razumijevnje znaaja odrivog razvoja
turizma za Crnu Goru.
- Razvijanje sposobnosti za timski rad, ali i za sopstveno preuzimanje odgovornosti.
- Razvijanje komunikativnosti, tolerantnosti i sposobnosti postizanja kompromisa,
ime e i sebi i drugima aktivan ivot u graanskom demokratskom drutvu uiniti
lakim i ljepim.
55
4. Sadraj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
uenik
uenik
Uvod u turizam
- Opisuje i pojanjava - Razlikuje turistike - Razvija usmjerenost - ematski prikaz
potrebe.
uslove za nastanak i
razvojnog puta
na razvoj.
- Razumije uslove
razvoj turizma.
turizma.
nastanka turizma.
- Izrauje ematski
prikaz razvojnog
puta turizma.
- Uporeuje i razlikuje - Razvija odgovornost - Video zapisi sa
- Definie pojam
razliitim
prema sopstvenom
rekreacije i
pojmove turizam i
rekreativnim
zdravlju.
obrazlae zato
rekreacija.
aktivnostima.
svaka rekreacija nije - Na razliitim
turizam.
primjerima pokazuje
potrebu za
rekreativnim
aktivnostima.
- Imenuje i definie
- Odreuje osobine
- Identifikuje se sa
potroae u turizmu. turiste.
turistom.
- Imenuje i definie
faktore turistike
ponude(atraktivne,
receprivne i
komunikativne).
- Ocjenjuje kvalitet
faktora turistike
ponude Crne Gore.
- Razvija proces
- Video prezentacija
kompleksnog
turistike ponude
razmiljanja i
Crne Gore.
slobode izraavanja. - Diskusija.
- Prikuplja i uporeuje - Stie snalaljivost i

sposobnost
pokazatelje
turistikog prometa i prikupljanja i analize
potronje, i donosi
podataka.
zakljuke o kretanju
turista i razvoju
turizma.
Turizam kao privredna djelatnost
- Razvija
- Analizira
- Pojanjava pojam
inicijativnost,
specifinosti
turistikog trita.
sposobnost
- Upoznaje i obrazlae turistikog trita,
sopstvenog
identifikuje
sve specifinosti
rasuivanja i
probleme i daje
turizma kao
donoenja
privredne djelatnosti rjeenja za njihovo
zakljuaka.
prevazilaenje.
(heterogenost,
sezonski karakter
poslovanja,
karakteristike
turistike tranje i
turistike ponude i
definie karakter
rada).
- Razlikuje i definie
pojmove turistiki
promet i turistika
potronja.
56
- Korienje interneta.
- ematski prikaz
specifinosti
turizma.
- Uenje po
stanicama, npr. kod
sezonskog poslovanja
turizma.
- Diskusija.
- Korienje interneta.
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
- Pojanjava i
- Vrednuje turizam
povezuje uticaj
kao generatora
turizma na privredu i razvoja privrede.
drutvo (ekonomski
- Uoava znaaj
uticaji - direktni,
stranog turiste za
indirektni,
privredu zemlje.
multiplikovani i
ostali, i neekonomski
uticaji).
Turistiki motivi
Socijalizacijski
Preporuke za
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
- Razvija spremnost za - ematski prikaz
sopstveni doprinos
ekonomskih i
razvoju turzma.
neekonomskih
funkcija turizma.
- Razvija tolerantnost, - Korienje interneta.
komunikativnost i
spremnost na
kompromis prilikom
rjeavanja problema.
- Prepoznaje turistike - Razvija kreativnost. - Definie pojam

motiva i atraktivnih
motive u cilju
atributa motiva.
prilagoavanja
- Navodi vrste motiva
turistike ponude
i naine njihove
turistikoj tranji.
valorizacije.
Vrste i oblici savremenog turizma
Prepoznavanje
motiva i njihovih
atraktivnih atributa
u mjestu ivljenja.
Diskusija.
- Odreuje elemente - Razvija inicijativu, - Rad u grupama:

kreativnost i
turistikog
svaka grupa bi
sposobnost za timski kreirala turistiki
proizvoda koji
rad.
kvalitetno
proizvod za jedan
zadovoljavaju
segment turistike
potrebe pojedinih
tranje.
segmenata turistike
- Diskusija.
tranje.
- Pozitivna
- Primjeri iz prakse.
- Pojanjava pojmove - Vrednuje znaaj
prilagoavanja
identifikacija sa
time sharinga,
- Diskusija.
korisnicima usluga.
incentive turizma, turistie ponude
turistikoj tranji.
senior citizens i
ostale posebne grupe
potroaa.
Osnove odrivog razvoja turizma
- Podstie usmjerenost - Prikazivanje filmova
- Pojanjava pojmove - Opaa i kritikuje
razne oblike
sa pozitivnim i
troiti i
na razvoj ekoloke
devastacije prirodne svijesti.
negativnim
prodirati prostor.
sredine.
primjerima uticaja
- Definie pojam
- Na primjerima
razvoja turizma na
odrivog razvoja
odreuje raspoloive
prostor.
turizma, njegova
potencijale za
- Diskusija.
naela i
odrivi razvoj
pretpostavke.
turizma u svom
mjestu (profil jakih i
slabih strana).
Organizacija turizma
- Definie pojam
segmentacije i
odreuje
kriterijume za
segmentiranje
turistike tranje.
- Pozitivna
- Objanjava pojam
- Zna organizacije
orijentacija prema
destinacije,
koje koje doprinose
zanimanju.
organizacione oblike, razvoju turizma, a
57
sadraji
uenik
preduzetnitvo i
kadrove u turizmu.
Formativni ciljevi
uenik
naroito kada se radi
o malim i srednjim
preduzeima.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Turistika propaganda
- Definie pojam i
- Umije napraviti
- Razvija kreativnost. - Kreiranje
navodi vrste i
propagandnu poruku.
propagandnih poruka
sredstva turistike
sa istaknutim
propagande.
komparativnim
prednostima Crne
Gore.
- Diskusija.
Zakonska regulativa i planiranje turizma
- Upoznaje se sa
- Potuje propise
- Razvija
- Analiza zakonskih
zakonskim aktima iz
osnovnih zakonskih
prilagodljivost i
akata iz oblasti
oblasti turizma.
akata na polju
samokontrolu.
turizma.
turizma.
- Diskusija.
- Upoznaje se sa
osnovnim
postavkama
planiranja i
perspektivama
razvoja turizma.
- Zna ta je Master
plan.
- Analiza Master plana

razvoja turizma u
Crnoj Gori.
- Diskusija.

- I. P. upanovi: Osnove turizma i ugostiteljstva, Centar za struno obrazovanje,
Podgorica, 2008.
- O. Baki, M. Nikoli: Osnove turizma i ugostiteljstva, Zavod za udbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 2007.
- Dr K. ai: Ekonomika turizma, Zavod za udbenike, Beograd, 2007.
- Master plan.
- Internet.
- LCD projektor, projektno platno i raunar.
- Provjera znanja vri se usmeno i pismeno:
- usmeno, najmanje jednom u klasifikacionom periodu,
- pismeno, test - po jedan u polugoditu.
58

- Diplomirani turizmolog;
- diplomirani ekonomista - turistiki smjer;
- diplomirani ekonomista.
Predmet
Znanja
Turistiko trite (pojam i
- Marketing u turizmu
- Ponuda i tranja na
specifinosti)
turistikom tritu
Turistiki motivi
- Motivi putovanja i trendovi
Turistika propaganda
prema potronji
- Promocija kao instrument
marketinga
Turizam kao privredna djelatnost - Marketing u turizmu
- Znaaj turizma za
crnogorsko drutvo i privredu
Osnove odrivog razvoja turizma - Marketing u turizmu
- Odrivi razvoj turizma
Znanja
- Predstavljanje turistike ponude - Francuski jezik
59
- Turizam - pojam i elementi

1.2.5. PREDUZETNITVO
1. Naziv predmeta: PREDUZETNITVO
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
Ukupno
20
52
72
20
52
72

- Razvijanje preduzetnike sposobnosti.
- Sticanje znanja o razvoju biznis ideje.
- Sticanje znanja o izradi biznis plana.
- Sticanje znanja i vjetina za osnivanje privrednog drutva.
- Sticanje znanja i vjetina za upravljanje malim privrednim drutvom.
- Osposobljavanje za rad u timu.
- Osposobljavanje za primjenu moderne vrste komunikacije.
- Osposobljavanje za prezentovanje rezultata rada uz pomo savremenih
tehnologija.
60

Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Biznis ideja i biznis plan
- Suoavajui
- Upoznaje pojam
- Razvija osjeaj za
argumente kritiki
biznis ideja.
kreativnost.
procjenjuje
- Opisuje nastanak
kvalitet poslovne
biznis ideje.
postizanja
ideje u skladu sa
- Nabraja i
kompromisa.
postulatima
opredjeljuje se za
trinog
poslovnu ideju.
poslovanja.
- Nabraja mogue
- Uvia vanost
vrste djelatnosti.
- Razvija analitiko
izrade biznis plana
- Opisuje pojam
miljenje.
u kontekstu
biznis plan.
obezbjeivanja
podrke, kako
- Upoznaje pojmove:
unutar samog
vizija, misija,
privrednog drutva - Razvija
strategija, ciljevi.
tako i od strane
odgovornost u
eksternih partnera
- Upoznaje postupak
radu.
(investitora,
istraivanja trita.
kreditora).
- Upoznaje pojmove:
- Razlikuje pojmove:
marketing plan i
vizija, misija,
- Razvija strunost.
plan prodaje.
strategija.
- Kroz primjere
- Opisuje elemente
obrazlae ciljeve
finansijskog plana
privrednog drutva. - Uoava vanost
privrednog drutva.
ouvanja zdrave
- Kroz primjere
ivotne sredine.
- Objanjava
obrazlae postupak
neophodnost
istraivanja trita
ouvanja ivotne
na novom
sredine.
primjeru.
- Razvija osjeaj za
- Izvodi zakljuke o
marljivost i
- Rezimira biznis
potencijalnoj
preciznost.
plan.
konkurenciji.
- Prezentuje biznis
- Izvodi zakljuak o
plan.
potencijalnim
kupcima /
korisnicima usluga.
- Vri opis
proizvoda/usluga.
- Uvia znaaj
sprovoenja
kontrole kvaliteta
proizvoda/usluga.
- Kroz primjere
obrazlae
elemente
finansijskog plana
privrednog drutva.
61
Preporuke za
izvoenje nastave
- Poeljno je
uenicima ukazati
na primjere.
- Organizovati
prisustvo
predstavnika
realnog privrednog
drutva.
- Primjena tehnika
za unapreenje
razmiljanja (npr.
Eksperiment est
eira).
- Kao model moe da
poslui biznis plan
realnog privrednog
drutva.
- Pripremiti
integralnu cjelinu
od elemenata
biznis plana.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Sarauje kod
izrade plana
ouvanja ivotne
sredine za
konkretno
privredno drutvo.
- Oblikuje dinamiku
realizacije biznis
plana.
- Kritiki procjenjuje
slabosti sainjenog
biznis plana.
Osnivanje privrednog drutva
Ime privrednog drutva
- Nabraja mogua
- Opredjeljuje se za
rjeenja za ime
ime privrednog
privrednog drutva.
drutva u skladu sa
propisima i
potujui principe
jednostavnosti i
jedinstvenosti.
Vizuelni identitet privrednog drutva
- Upoznaje elemente - Oblikuje vizuelni
i znaaj
identitet
oblikovanja
privrednog drutva.
vizuelnog
identiteta
privrednog drutva.
Registracija privrednog drutva
- Upoznaje postupak - Popunjava
registracije
formulare za
privrednog drutva.
registraciju
privrednog drutva.
- Opisuje mogue
- Sprovodi aktivnosti
oblike
na pribavljanju
organizovanja
peata i tambilja.
privrednog drutva.
Otvaranje rauna kod poslovne banke
- Popunjava
- Opisuje postupak
formulare za
otvaranja rauna
otvaranje rauna
kod poslovne
kod poslovne
banke.
banke.
- Obavlja postupak
otvaranja rauna
kod poslovne
banke.
Poslovni kodeks preduzea
- Upoznaje pojam
- Popunjava
poslovni kodeks
formulare za
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija logiko
miljenje i
sposobnost za
pravilno
rasuivanje i
zakljuivanje.
- Rad u grupama:
uenici predlau
mogua rjeenja a
nakon toga, kroz
diskusiju, donose
odluku.
- Stie radne navike.
- Rad na raunaru:
uenici koriste
programe za
obradu teksta i
slika.
- Identifikacija sa
preduzeem.
- Izrada organograma
privrednog drutva.
62
sadraji
uenik
privrednog drutva.
- Nabraja elemente
poslovnog kodeksa.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
otvaranje rauna
kod poslovne
banke.
- Obavlja postupak
otvaranja rauna
kod poslovne
banke.
Organizaciona struktura privrednog drutva
- Upoznaje tipove
- Pronalazi slinosti i
organizacione
razlike izmeu
strukture
razliitih tipova
privrednog drutva.
organizacionih
struktura
privrednog drutva.
Rad u sektorima i poslovanje privrednog drutva
- Pronalazi slinosti i - Razvija sposobnost
- Upoznaje razliite
snalaenja u
razlike u nivoima
nivoe upravljanja
hijerarhiji
upravljanja
privrednim
socijalnih odnosa.
privrednim
drutvom.
drutvom.
- Upoznaje postupak
- Popunjava prijavu
zasnivanja radnog
o slobodnom
odnosa u
radnom mjestu.
privrednom
- Uestvuje u izradi
drutvu.
jednostavnog
- Upoznaje postupak
godinjeg
izrade godinjeg
izvjetaja o radu.
izvjetaja o radu.
Sluba optih poslova
- Obavlja usmenu i
- Razvija spremnost i
- Nabraja i opisuje
pisanu
sposobnost za
aktivnosti u okviru
komunikaciju
saradnju.
slube optih
unutar privrednog
poslova.
drutva i sa
eksternim
- Razvija
partnerima.
odgovornost u
- Tehniki odrava
radu.
internet sajt
privrednog drutva.
- alje i prima potu
I druge slubene
materijale.
Sektor marketing
- Kroz primjere
- Razvija
- Upoznaje pojam
obrazlae strukturu
komunikativnost,
marketinga.
asortimana
efikasnost u radu,
- Opisuje postupak
proizvoda / usluga.
marljivost i
istraivanja trita.
preciznost.
- Upoznaje pojam i
- Sprovodi postupak
elemente
formiranja cijene
marketing miksa:
proizvoda / usluga.
proizvod, cijena,
- Kroz primjere
promocija i
obrazlae vanost i
63
Preporuke za
izvoenje nastave
- Kao model moe da

poslui konkurs za
prijem u radni
odnos objavljen u
dnevnoj tampi.
- Rad u grupama od
tri do pet uenika.
- Upotrebljava
kancelarijsku
opremu (telefon,
faks, fotokopir
aparat, skener,
tampa).
- Rad na raunaru:
uenici koriste
programe za
obradu teksta i
slika, kao i
programe za
elektronsku
komunikaciju.
sadraji
uenik
distribucija.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
naine promocije.
Uporeuje mogua
rjeenja za
reklamni slogan i
reklamnu poruku
privrednog drutva.
Uporeuje mogue
forme i sadraje
reklamnog
materijala.
Planira nain
reklamiranja
privrednog drutva,
odnosno proizvoda
/ usluge.
Kroz primjere
obrazlae mogue
naine distribucije.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Izrada reklamnog
materijala.
Sektor komercijala
- Upoznaje vrste i
elemente
dokumentacije
koja prati poslove
nabavke i prodaje.
- Razvija analitiko
miljenje.
- Izrauje ponudu,
porudbenicu,
predraun, upit,
raun i ostala
dokumenta iz
oblasti poslova
nabavke i prodaje.
Sektor finansija i raunovodstvo
- Kroz primjere
- Opisuje postupak
obrazlae nain
obrauna zarada.
obrauna zarada,
- Opisuje nain
poreza i doprinosa.
obrauna poreza i
doprinosa.
- Obavlja
- Upoznaje
blagajnike
blagajnike
poslove.
poslove.
- Obavlja poslove
- Upoznaje postupak
plaanja dospjelih
plaanja dospjelih
obaveza i naplate
obaveza i naplate
dospjelih
dospjelih
potraivanja.
potraivanja.
- Podstie razvoj
tanosti,
preciznosti i
urednosti.
- Formira pozitivan
stav o dunostima i
profesionalnoj
odgovornosti.

- V. Vukoti: Preduzetnitvo i biznis, Ekonomski fakultet, Podgorica, 1996.
- J. Manojlovi, S. Ignjatovi: Poslovna i slubena korespondencija za I razred,
Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2005.
- D. Bogdanovi, G. Ivanievi: Osnovi ekonomije za I razred, Zavod za udbenike i
- D. Dragii, B. Ili, B. Medojevi, M. Pavlovi: Osnovi ekonomije za II razred,
Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004.
- R. Rajovi: Osnovi prava za I razred, Zavod za udbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2004.
64
- Publikacija Moj Biznis, Montenegro Biznis Alijansa, Podgorica,

- H. Potit: Kako zapoeti sopstveni biznis, CID, Podgorica,
- Uionica sa najmanje pet raunara snabdjevenih adekvatnom programskom
opremom, fax, telefon, skener, tampa i fotokopir aparat.
- Provjera znanja vri se usmeno, pismeno i na vjebama:
- usmeno najmanje jednom u klasifikacionom periodu;
- pisani radovi uenika (testovi, eseji, domai zadaci);
- rad na vjebama (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu).
- Ocjenjuje se razumijevanje i zainteresovanost uenika za rad, urednost,
preciznost, tanost, kreativnost i sl.
- Pozitivna ocjena na kraju godine.
- Diplomirani ekonomista.
Znanja
-
Sluba optih poslova

Pojam i znaaj marketinga
Promocija
Organizaciona struktura
privrednog drutvas

Predmet
Znanja
- Poslovna korespodencija
Marketing u turizmu
- Marketing odeljenje
Marketing u turizmu
- Marketing odeljenje
Poslovna ekonomija
- Organizaciona struktura
privrednog drutva
65
1.2.6. OSNOVE RESTORATERSTVA

1. Naziv predmeta: OSNOVE RESTORATERSTVA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
66
66
Ukupno
66
66

- Upoznavanje sa ugostiteljskim objektima za smjetaj ishranu i toenje pia.
- Usvajanje osnovnih znanja o pripremi, serviranju i usluivanju jela, pia i
napitaka.
- Upoznavanje sa znaajem, vrstama i primjenama savremenih sredstava i opreme
u ugostiteljstvu.
66

Razred: ETVRTI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Organizacija rada u ugostiteljskim objektima
- Pozitivna
- Na osnovu vrste
- Nabraja i opisuje
orijentacija prema
usluga razlikuje
razlike u
zanimanju.
objekte za ishranu i
organizaciji rada
smjetaj.
ugostiteljskih
objekata za
smejtaj i ishranu.
- Razvija kulturu
- Na razliitim
- Pojanjava znaaj
lijepog ophoenja.
lijepog ponaanja za primjerima ukazuje
na znaaj lijepog
kvalitet usluga u
ponaanja za
ugostiteljstvu.
kvalitet
ugostiteljskih
usluga.
Radno osoblje
- Razvija osjeaj za
- Razlikuje vrste
- Nabraja, u
timski rad.
radnih mjesta i
zavosnosti od tipa
poslova u restoranu,
ugostiteljskog
u zavisnosti od tipa
objekta, strukturu
retorana i vrste
radnog osoblja u
usluga.
restoranu i njihove
poslove.
Radna odjea i obua

- Razlikuje djelove
- Nabraja i opisuje
radne odjee i
namjenu djelova
obue i nain
radne odjee i njen
korienja.
znaaj u
ugostieljskoj
djelatnosti.
Oprema i namjetaj u restoranu
- Razlikuje vrste
- Nabraja i opisuje
opreme i
osnovnu opremu i
namjetaja u
namjetaj u
restoranu.
restoranu.
Inventar
- Razlikuje vrste
- Nabraja i opisuje
inventara, nain
vrste inventara u
odravanja i
restoranu, nain
primjene.
njihovog odravanja
i primjene.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Prikazivanje
slajdova sa
razliitim tipovima
ugostiteljskih
objekata za
smjetaj i ishranu.
sa razliitim
primjerima.
- Igranje uloga.
- Prikazivanje
oragnizaconih
struktura u
restoranima, na
razliitim
primjerima.
- Izrada
organizacionih ema
u skladu sa
definisanim vrstama
usluga i obimom
posla u restoranu.
- Razvija osjeaj za
estetiku.
- Prikazivanje
slajdova sa
razliitim dizajnima
radne odjee i
obue u
ugostiteljskoj
djelatnosti.
- Razvija pravilan
odnos prema
sredstvima za rad.
- Posjeta restoranu.
- Prikazivanje
slajdova.
- Diskusija.
- Razvija pravilan
odnos prema
sredstvima za rad.
- Prikazivanje
slajdova.
- Rad u kabinetu - rad
sa inventarom.
67
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Pripremni radovi
- Razumije podjelu
- Opisuje postupak
pripremnih radova u priremnih radova u
restoranu.
restoranu i njihovu
vanost.
Dnevni obroci
- Nabraja vrste
dnevnih obroka,
vrijeme njihovog
sluenja i opisuje
postupak
kuvertiranja i
usluivanja.
- Razlikuje vrste
dnevnih obroka u
zvisnosti od
vremena sluenja.
- Razlikuje nain
kuvertiranja i
usluivanja u
zavisnosti od vrste
obroka.
Sistemi rada u restoranu
- Prepoznaje sisteme
- Nabraja vrste
rada u razliitim
sistema rada u
vrstama restorana.
restoranu, u
zavisnosti od
veliine restorana,
vrste usluga i
kategorije
restorana.
- Razlikuje naine
- Nabraja i opisuje
usluivanja u
naine usluivanja u
zavisnosti od broja
restoranima u
gostiju i vrste
zavisnosti od broja
restorana.
gostiju i vrste
restorana.
Toionica pia
- Razlikuje vrste pia
- Opisuje rad u
i napitaka i nain
toionici pia,
njihovog sluenja.
nabraja vrste pia
napitaka i opisuje
nain njihovog
sluenja.
Kafana
- Razlikuje vrste
- Nabraja vrste
kafana.
kafana i opisuje
- U zavisnosti od vrste
naine rada u
kafane razlikuje
kafanama.
naine rada.
Restoransko poslovanje
- Opisuje nain
- Razlikuje ispravan
restoranskog
odnos prema gostu
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija osjeaj za
preciznost.
- Razvija osjeaj za
preuzimanje
odgovornosti.
- Rad u kabinetu.
- Posmatranje video
zapisa.
- Razvija osjeaj
razumijevanja
odnosa u skladu sa
ulovima rada.
- Rad u kabinetu.
- Posjeta restoranu.
- Posmatranje video
zapisa.
- Razvija pozitivnu
identifikaciju sa
preduzeem.
- Simulacija situacija.
zapisa i slajdova.
- Diskusija.
- Razvija
snalaljivost.
- Razvija
prilagodljivost.
- Rad u kabinetu.
- Posmatranje video
zapisa.
- Diskusija.
- Razvija
ekonominost.
- Rad u kabinetu.
- Posmatranje video
zapisa.
- Diskusija.
- Razvija osjeaj za
razumijevanje
odnosa u skladu sa
uslovima rada.
- Rad u kabinetu.
- Posmatranje video
zapisa.
- Diskusija.
- Razvija
inicijativnost,
- Rad u kabinetu.
- Posmatranje video
68
sadraji
uenik
poslovanja vezan za
doek, smjetaj,
razgovor, primanje
porudbine,
usluivanje, naplate
i ispraaja gosta.
Formativni ciljevi
uenik
od pogrenog.
Socijalizacijski
Preporuke za
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
zapisa.
snalaljivost,
prilagodljivost,
efikasnost i
- Diskusija.
samokontrolu.
- Razvija spremnost
za pomo drugima.
- Razvija
komunikativne
sposobnosti.
- Razvija tolerantnost
i spremnost na
kompromis.
Jelovnik
- Prepoznaje vrste
- Razvija kreativnost. - Analiza razliitih
- Nabraja vrste
jelovnika u
jelovnika i opisuje
vrsta jelovnika po
zavisnosti od
nain sastavljanja
grupama.
strukture.
po grupama u
- Diskusija.
zavisnosti od vrste i
tipa restorana.
Room servis
- Opisuje postupak
- Razlikuje nain
- Rad u kabinetu.
usluivanja u
usluivanja u
- Posmatranje video
sobama - room
sobama u odnosu na
zapisa.
servis.
restoran.
- Diskusija.
Usluivanje u prevoznim sredstvima
- Nabraja prevozna
- U zavisnosti od
- Razvija snalaljivost - Posmatranje video
sredstva u kojima se naina pruanja
i prilagodljivost.
vre ugostiteljske
ugostiteljskih
nainima usluivanja
usluge i opisuje
usluga, prepoznaje
u razliitim
naine sluenja u
prevozna sredstva u
prevoznim
zavisnosti od
kojima se pruaju
sredstvima.
prevoznog sredstva.
ugostiteljske usluge.
- Diskusija.
Pansionsko poslovanje
- Posjeta pansionu.
- Razvija
- Opisuje naine rada - Razlikuje vrste
trolerantnost,
pansiona i nain
u pansionskom
- Rad u kabinetu spretnost i
usluivanja u
poslovanju.
kuvertiranje i
sposobnost za
zavisnosti od vrste.
usluivanje.
saradnju.
Priprema jela pred gostom
- Rad u kabinetu.
- Razlikuje vrste jela - Razvija
ekonominost,
koja se pripremaju
koja se pripremaju
- Posmatranje video
komunikativnost,
pred gostom
pred gostom u
zapisa.
spretnost i
salate, jela od
zavisnosti od
- Diskusija.
odgovornost.
mesa, poslastice i
sastava i naina
voe.
pripreme.
69
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Specijalna jela
- Razlikuje vrste
- Nabraja vrste
specijalnih jela koja specijalnih jela i
naine njihovog
se slue u restoranu
sluenja.
i opisuje postupak
njihovog sluenja.
Zajedniki obroci
- Nabraja zajednike - Razlikuje vrste
zajednikih obroka
obroke u
po nainu ponude,
ugostiteljstvu i
organizacije i
opisuje postupak
naina usluivanja.
ponude,
organizacije i naina
rada - usluivanja.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija spretnost,
- Rad u kabinetu.
odgovornost,
- Posmatranje video
preciznost i tanost.
zapisa.
- Diskusija.
- Rad u kabinetu.
- Razvija
organizacione
- Posmatranje video
sposobnosti i osjeaj zapisa i slajdova.
za timski rad.
- Diskusija.

- J. Kermar: Tehnika poslovanja u ugostiteljstvu, Opatija, 1995.
- R. Milievi: Ugostiteljstvo tehnika organizacija poslovanje, IMS Oktoih,
Podgorica, 2003.
- J. Joki, P. Pravda: Kuvarstvo i poslastiarstvo sa praktinom obukom, Zavod za
udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1996.
- S. Divanovi, S. Mietin, M. Krastavi: Usluivanje sa praktinom nastavom,
Zavod za izdavanje udbenika, Beograd, 2004. god.
- TV sa DVD plejerom, LCD projektor sa projekcionim platnom, propagandni
materijali, slajdovi, grafikoni i filmovi.
- Diplomirani menader restoraterstva.
70

Znanja
-
Radna odjea i obua

Jelovnik
Dnevni obroci
Specijalna jela
Zajedniki obroci
Vina
Jelovnik, meni, karta
doruka

Predmet
Znanja
Higijena
Kuvarstvo
- Jelovnik
Kuvarstvo
- Dnevni obroci
Kuvarstvo
- Specijalna jela
Kuvarstvo
- Zajedniki obroci
- Toionica pia
Praktina nastava
- Jelovnik, meni, karta
doruka
71
1.2.7. NAUKA O ISHRANI

1. Naziv predmeta: NAUKA O ISHRANI
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
66
66
Ukupno
66
66

- Upoznavanje sa znaajem hrane za zdravlje ljudi i njenom zatitom od
zagaenja.
- Upoznavanje sa kontrolom kvaliteta hrane.
- Upoznavanje sa uslovima koje treba da ispunjavaju objekti za preradu hrane.
- Upoznavanje sa bolestima koje nastaju zagaenom hranom.
- Upoznavanje sa ishranom zdravih i bolesnih ljudi, i u elementarnim nepogodama.
- Osposobljavanje da se pomou tabela vri odabir namirnica i sastavi obrok za
razliite kategorije ljudi.
- Razvijanje svijesti o pravilnoj ishrani i upotrebi namirnica.
- uvanje i unapreenje ivotne sredine.
72

Razred: ETVRTI
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
uenik
uenik
Uloga hrane za zdravlje ljudi
- Razvija odgovornost,
- Prepoznaje znaaj
- Upoznaje se sa
lojalnost,
energije iz hrane za
znaajem i
snalaljivost i
zdravlje ljudi i
fiziolokom ulogom
marljivost.
opisuje stanja koja
hrane.
podstiu unos hrane
u organizam.
- Primjenjuje propise
- Navodi principe
- Komparativna
FAO (Organizacija za
pravilne ishrane i
analiza FAO propisa
ishranu i
objanjava bilans
u Crnoj Gori i EU.
poljoprivredu UN)
ishrane.
i tumai bilans
ishrane.
- Prepoznaje faze
- Opisuje i nabraja
- Prikazivanje slajdova
posljedice
gladovanja, rahitis,
i video zapisa sa
nepravilne ishrane.
skorbut, karijes.
posljedicama
nepravilne ishrane.
- Analizira ulogu
- Nabraja i opisuje
- Prikazivanje i analiza
esencijalnih
ulogu esencijalnih
tabela sa
aminokiselina i
aminokiselina za
esencijalnim
njihov znaaj za
zdravlje ljudi i
aminokiselinama.
zdravlje ljudi.
imenuje bioloku
vrijednost nekih
bjelanevina.
- Navodi i pojanjava - Analizira meusobni
- Rad u grupi odnos pojedinih
odnose hranljivih
sastavljanje dnevnih
hranljivih materija.
materija pri
obroka na osnovu
sastavljanju dnevnog
priramide zdrave
obroka.
ishrane.
- Analiza piramide
zdrave ishrane.
- Analizira fizioloke,
- Upoznaje se sa
- Rad u grupi specifine i ekoloke
uslovima koji
sastavljanje obroka u
faktore koji
odreuju dnevne
zavisnosti od uslova.
odreuju dnevni
potrebe hrane.
unos hrane.
Ambalaa i kontrola kvaliteta namirnica
- Razlikuje i predlae - Razvija odgovornost, - Posmatranje i
- Upoznaje se sa
analiza razliitih
lojalnost,
uslovima i funkcijom razliite vrste
ambalaa.
snalaljivost i
koje treba da ima
ambalae za
- Diskusija.
marljivost.
ambalaa za
pakovanje
pakovanje
prehrambenih
prehrambenih
proizvoda.
proizvoda.
- Opisuje i navodi
- Primjenjuje
- itanje i tumaenje
kontrolu kvaliteta
zakonsku regulativu.
zakona.
73
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
uenik
uenik
- Diskusija.
hrane i
prehrambenih
proizvoda.
Objekti od znaaja za preradu hrane i znaaj zatite hrane od zagaenja
- Primjenjuje
- itanje i tumaenje
- Upoznaje se sa
- Razvija lojalnost,
zakonsku regulativu. preciznost i
zakonom o
zakona.
zdravstvenoj
odgovornost.
- Diskusija.
ispravnosti ivotnih
namirnica i
predmeta opte
upotrebe.
- Nabraja i pojanjava - Na primjerima
uslove koje treba da ukazuje na pozitivne
sa pozitivnim i
i negativne primjene
ispunjava klanica.
negativnim tehnikoprostorno - tehikih
prostornim
uslova klanice.
rjeenjima klanica.
- Posjeta klanici.
sa pozitivnim i
ispunjavaju objekti
negativnim tehnikoprostorno - tehikih
za preradu mlijeka.
prostornim
uslova prostora za
rjeenjima mljekare.
preradu mlijeka.
- Posjeta mljekari.
- Izrada funkcionalne
eme kuhinjskog
ispunjava kuhinjski
bloka.
prostorno - tehikih
blok.
- Posjeta kuhinjskom
uslova kuhinjskog
bloku.
bloka.
- Upoznaje se sa
- Predlae zatitu
- Tabelarni prikaz
znaajem zatite
hrane od zagaenja
smanjenja hranjive
hrane od zagaenja. u zavisnosti od vrste
vrijednosti usled
hrane i uslova za
nepravilnog uvanja
uvanje.
hrane.
Bolesti koje nastaju zagaenom hranom
- Razvija odgovornost,
- Navodi i imenuje
- Raspoznaje
uzronike zagaenja uzronike zagaenja marljivost,
dosljednost i
hrane i njihovu
hrane.
preciznost.
podjelu.
- Nabraja, imenuje i - Prepoznaje opasnosti
objanjava
izazvane zagaenjem
i video zapisa
zagaenja hrane
zagaene hrane
pesticidima,
izazvanih organskim i aditivima,
organskim i
neorganskim
konzervansima,
neorganskim
materijama.
metalima,
materijama.
- Diskusija.
antibioticima i
hormonima i njihove
posljedice.
74
sardaji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Prepoznaje
posljedice i
simptome trovanja
otrovnim biljkama,
gljivama, ribama,
rakovima
i koljkama.
- Prapoznaje
- Kazuje, imenuje i
posljedice i
opisuje trovanja
izazvana primjesama simptome trovanja
razliitim vrstama
itarica i insekata.
gljiva na penici,
kukuruzu
i insektima.
- Nabraja, imenuje i - Prepoznaje opasnosti
objanjava
izazvane
zagaenja hrane
mikroorganizmima.
izazvana
mikroorganizmima.
- Upoznaje se sa
- Prepoznaje i
prevencijom usljed
primjenjuje razliite
trovanja hrane
metode zatite.
mikroorganizmima.
Ishrana zdravih ljudi
- Pravi razliku u
- Navodi i razlikuje
ishrani zdravih osoba
specifinosti u
ishrani zdravih ljudi i i osoba sa
zdravstvenim
njen znaaj.
poremeajima.
- Pojanjava ishranu - Vri pravilan odabir namirnica u
djece i omladine i
zavisnosti od
njihove energetske
uzrasta.
potrebe.
- Navodi i opisuje
namirnica u
ishranu radnika u
zavisnosti od
zavisnosti od
zanimanja.
zanimanja.
- Opisuje specifinosti - Odreuje namirnice
koje imaju prednost
u ishrani starijih
u njihovoj ishrani.
osoba.
- Opisuje specifinosti - Odreuje namirnice
u ishrani za vrijeme
koje imaju prednost
trudnoe i dojenja i
u njihovoj ishrani.
energetske potrebe.
- Opisuje i navodi
- Vri pravilan odabir u
zavisnosti od
namirnice
- Kazuje, imenuje i
opisuje trovanja
izazvana otrovnim
biljkama i
ivotinjama.
75
Preporuke za
izvoenje nastave
za simptomima
razliitih trovanja.
sa simptomima
razliitih trovanja.
sa simptomima
razliitih trovanja
razliitim vrstama
mikroorganizama.
Razvija odgovornost
dosljednost i
preciznost.
Razvija sposobnost
biranja,
kombinovanja i
odgovornosti.
- Predavanje efa
kuhinje akog ili
studentskog doma.
- Seminarski rad na
temu ishrane
radnika, starijih
osoba, trudnica i
dojilja sa predlogom
dnevnog jelovnika.
- Predavanje
nutricioniste.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
vegeterijanaca.
recepture.
Dijetalna ishrana kod odreenih kategorija bolesnih ljudi
- Vri odabir namirnica - Razvija sposobnost
- Upoznaje se sa
osnovnim principima i njihovu koliinu u
biranja,
dijetalne ishrane.
kombinovanja,
zavisnosti od dijete.
odgovornosti i
snalaljivosti.
- Opisuje i objanjava - Vri odabir namirnica
hipertenziju,
i njihovu koliinu u
arteriosklerozu i
zavisnosti od bolesti.
infarkt i imenuje
namirnice u njihovoj
ishrani.
- Opisuje i navodi
- Vri odabir namirnica
i njihovu koliinu u
namirnice kod ira i
oboljenja crijeva.
- Opisuje i navodi
namirnice kod
oboljenja jetre i
unih puteva.
- Vri odabir namirnica

i njihovu koliinu u
Ishrana u nepogodama
- Prepoznaje i
- Pojanjava nain
primjenjuje razliite biranja,
ishrane za vrijeme
kombinovanja,
vrste biljaka, divlje
elementarnih
odgovornosti i
faune
nepogoda i u
snalaljivosti.
i plodova mora.
posebnim uslovima.
Namirnice biljnog i ivotinjskog porijekla

- Obrazlae bioloku - Vri organoleptiku
ocjenu kvaliteta
vrijednost mesa.
mesa.
- Opisuje ouvanje
- Vrednuje znaaj
higijenskih i
mesa u pravilnoj
hranjivih osobina
Preporuke za
izvoenje nastave
- Korienje interneta
u prikupljanju
podataka.
- Sastavljanje dnevih
obroka i
izraunavanje
energetske
vrijednosti u
zavisnosti od vrste
bolesti.
obroka i
izraunavanje
energetske
vrijednosti u
zavisnosti od vrste
bolesti.
u prikupljanju
podataka.
obroka i
izraunavanje
energetske
vrijednosti u
zavisnosti od vrste
bolesti.
u prikupljanju
podataka.
zapisa sa ishranom u
elementarnim
nepogodama.
u prikupljanju
podataka.
- Razvija marljivost u - Tabelarno

prikazivanje
rukovanju i
energetske
pripremanju i
vrijednosti razliitih
odgovornost prema
vrsta mesa.
potroau.
76
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
ishrani.
mesa.
- Pojanjava promjenu
boje mesa usljed
kvarenja i opasnost
po zdravlje.
- Obrazlae bioloku - Vrednuje znaaj
mlijeka u ishrani i
vrijednost mlijeka.
primjenjuje pri
- Opisuje ouvanje
higijenskih i
obroka.
hranjivih osobina
mlijeka i opasnost po
zdravlje u sluaju
kvarenja.
- Obrazlae bioloku - Vrednuje znaaj jaja
vrijednost jaja.
u ishrani i predlae
- Navodi uticaj
njihovu
lecitina i opisuje
zastupljenost u
kvarenje i oboljenja
ishrani pri
nastala trovanjem od sastavljanju dnevnog
obroka.
jaja.
- Vrednuje znaaj
- Upoznaje se sa
itarica i proizvoda u
znaajem itarica u
makrobiotikoj
ishrani i predlae
ishrani, pojanjava
njihovu
musli i navodi
zastupljenost u
hranjivu vrijednost
ishrani pri
klice i ljuske
sastavljanju dnevnih
penice.
obroka.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Tabelarno
prikazivanje
energetske
vrsta mlijeka.
- Analiza tabela
energetske
vrsta itarica.
- Analiza razliitih
vrsta muslija
i nain njihovog
konzumiranja u cilju
pravilne ishrane.
- Navodi i opisuje
iskorienje razliitih
vrsta brana i
proizvoda u ishrani.
- Opisuje znaaj i
iskorienje
pojedinih sastojaka
voa i povra u
ishrani.
HASSAP
- Upoznaje se sa
HACCP standardima
u higijeni.
Vrednuje znaaj
proizvoda od brana
u ishrani i
primjenjuje pri
obroka.
- Vrednuje znaaj
povra u ishrani i
primjenjuje pri
obroka.
- Potuje zakonsku
regulativu.
- Analiza tabela
energetske
vrsta voa i povra i
njihova primjena u
pravilnoj ishrani.
- Sastavljanje dnevnog
obroka.
77
- itanje i tumaenja
HACCP standrada.
- Analiza primjene
HACCP standarda u
Crnoj Gori na
sardaji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
primjerima.
- Diskusija.

- M. Nikoli, S. Bankovi-Paunovi: Nauka o ishrani, Zavod za udbenike i nastavna
- LJ. Trajkovi-Pavlovi: Preporueni dnevni unos hranljivih materija, Savezni
zavod za zdravstvenu zatitu, Beograd, 1993.
- J. Baras, B. Trbovi: Poznavanje robe za III i IV razred ugostiteljsko turistike
struke, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2000.
- V. Kuki, S. Kalini: Poznavanje robe za ugostiteljsko - turistiku kolu, Zavod za
kolstvo, Podgorica, 1992.
- Kabinet i grafoskop.
- diplomirani inenjer prehrambene tehnologije animalnih proizvoda;
- diplomirani inenjer poljoprivredne prerade i kontrole poljoprivrednih proizvoda.
- HACCP

Predmet
Znanja
- Poznavanje robe
zdravlje ljudi
- Higijena
zdravlje ljudi
- Higijena
- HACCP
- HACCP
- Kuvarstvo
- HACCP
- HACCP
- Praktina nastava
- HACCP
- Znaaj ishrane
- Kuvarstvo
- Pripremanje jela
Znanja
- Znaaj hrane
- Znaaj ishrane
78
Znanja
- Uloga hrane za zdravlje
ljudi
- Kontrola kvaliteta
namirnica
- Bolesti koje nastaju
zagaenom hranom
- Ishrana zdravih ljudi
- Dijetalna ishrana kod
odreenih kategorija
bolesnih ljudi
- Namirnice biljnog i
ivotinjskog porijekla
- Hrana i vino

Predmet
Znanja
- Praktina nastava
- Uloga hrane za zdravlje ljudi
- Praktina nastava
- Kontrola kvaliteta namirnica
- Praktina nastava

zagaenom hranom
- Praktina nastava
- Praktina nastava
- Praktina nastava
- Osnove somelijerstva
79

odreenih kategorija
bolesnih ljudi
- Vino
1.2.8. PRAKTINA NASTAVA

1. Naziv predmeta: PRAKTINA NASTAVA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
72
216
216
198
702
Ukupno
72
216
216
198
702
Praktina nastava: odeljenje se dijeli na grupe do 17 uenika.

- Upoznavanje sa tehnolokim fazama rada u restoranima - kuhinji.
- Usvajanje osnovnih znanja teorije i praktinog pripremanja, serviranja i
dekorisanja jela.
- Razvijanje vjetina i sposobnosti rada u prostorima za pripremu hrane.
- Upoznavanje sa primjenom savremenih sredstava i opreme u kulinarstvu.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema sredstvima za rad i inventaru, te
racionalno korienje sredstava, materijala i energije.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema saradnicima i korisnicima usluga.
- Razvijanje intelektualnih sposobnosti za samostalan rad - planiranje, izvoenje i
kontrolu rada.
- Stvaranje uslova za socijalnu integraciju i formiranje sopstvene linosti.
80

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Struna terminologija u kuvarstvu
- Razumije znaenja - Razvija
- Upoznaje se sa
komunikativne
strunih termina i
strunom
sposobnosti.
izraza i koristi ih u
terminologijom.
komunikaciji sa
saradnicima i
gostima.
Kuhinjski blok
- Razlikuje odeljenja - Razvija logino
- Opisuje odeljenja
razmiljanje.
kuhinjskog bloka i
kuhinjskog bloka,
uoava nedostake u
funkcionalnu
funkcionalnosti
povezanost sa
prostora.
ostalim prostorom i
njihovu namjenu.
Oprema u kuhinjskom bloku
- Demonstrira rad i
- Nabraja i opisuje
prema sredstvima za
nain upotrebe i
namjenu opreme,
rad.
odravanja ureaja,
ureaja, alata,
alata, inventara i
inventara i posua u
posua.
kuhinji.
Organizaciona struktura rada u kuhinjskom bloku (radno osoblje)
- U skladu sa vrstom - Razvija osjeaj za
- Definie
timski rad,
zadatka i obimom
oganizacionu
odgovornost,
strukturu kuhinjskog poslova vri podjelu
tolerantnost i
bloka i vrste poslova rada u kuhinjskom
organizacijske
bloku.
po zanimanjima.
sposobnosti.
Higijensko - tehnika zatita
- Primjenjuje
- Obrazlae potrebe
prema sebi i
higijensko higijensko drugima.
tehnike zatite na
tehnike mjere
radu.
zatite u kuhinjskom
bloku.
Radna odjea
- Pravilno koristi
- Razvija osjeaj
- Nabraja i opisuje
radnu odjeu.
znaaja line i
djelove radne
radne higijene.
odjee.
- Formira pozitav stav
- Opisuje postupak
- Pravi specifikaciju
prema
nabavke i
namirnica i vri
ekonominosti.
trebovanja
trebovanje.
namirnica.
81
Preporuke za
izvoenje nastave
razgovora sa
saradnicima i
gostima u funkciji
usvajanja strune
terminologije
(metode - igranje
uloga, simulacija
situacije).
- Obilazak kuhinjskog
bloka.
- Rad u kuhinjskom
bloku.
- Lina priprema za
rad.
- Rad u kolskoj
radionici ili kabinetu
kuvarstva.
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Termika obrada namirnica
- Vri termiku
- Opisuje metode
obradu namirnica
termike obrade
putem kuvanja,
ivotnih namirnica
prenja, dinstanja,
putem kuvanja,
peenja, sotiranja,
prenja, dinstanja,
gratiniranja i dr.
peenja, sotiranja,
gratiniranja i dr.
Jelovnik
- Planira i pie dnevni
- Opisuje postupak
i standardni
standardnog i
jelovnik.
dnevnog jelovnika
Meni
- Planira i pie
- Opisuje postupak
jednostavne i
sveane menije po
jednostavnih i
gangovima.
sveanih menija po
gangovima.
Karta doruka
- Opisuje postupak
karte doruka u
odnosu na vrstu
doruka
(jednostavni,
francuski, beki,
vajcarski, vedski
sto i engleski
doruak).
Zaini
- Nabraja i opisuje
osnovne
karakteristike
zaina i miroija.
- Pojanjava upotrebu
zaina u kuvarstvu.
Namirice ivotinjskog
- Nabraja i opisuje
vrste ivotinjskog
mesa koje se koristi
u kulinarstvu
(junee, telee,
svinjsko, ovje i
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Stie samostalnost u - Rad u kolskoj

radu.
kuvarstva.
- Razvija kreativnost i
snalaljivost.
snalaljivost.
za zdravlje ljudi
kroz pripremu
menija u skladu sa
principima zdrave
ishrane.
- Planira i pie karte - Razvija kreativnost i

doruka u odnosu na snalaljivost.
vrstu doruka.
- Na osnovu izgleda
i tanost.
ukusa, mirisa i boje
raspoznaje razliite
vrste zaina i
miroija.
porijekla - meso
vrste ivotinjskog
mesa na osnovu
oblika, mirisa, ukusa
i boje.
82
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
ivinsko).
Divlja
- Razlikuje dlakavu i - Razvija preciznost.
- Opisuje osnovne
pernatu divlja.
karakteristike
- Na osnovu oblika i
dlakave i pernate
strukture djelova
divljai (zec, srna,
mesa vri njihovu
divlja svinja,
kategorizaciju.
divokoza, fazan,
prepelica, tetrijeb,
ljuka).
- Opisuje podjelu
mesa po vrstama i
djelovima, nain
obrade i uvanje.
Ribe
- Razlikuje vrste
- Definie podjelu
morskih i
riba po mjestu
slatkovodnih riba i
ivljenja.
riba selica.
- Razlikuje vrste
- Nabraja vrste i
rakova, koljki i
podjelu rakova
mekuaca.
(jastog, kampi,
gambori, kozice...),
koljki (kamenice,
prstaci, muule...) i
mekuaca
(hobotnica, lignja,
sipa...).
Namirnice biljnog porijekla
- Razlikuje namirnice
- Nabraja i opisuje
biljnog porijekla na
namirnice biljnog
osnovu izgleda,
porijekla (povre i
boje, ukusa i mirisa.
voe), njihovo
skladitenje,
- Vri ienja,
uvanje, ienje,
pranja, sjeenja,
pranje sjeenje i
oblikovanja i
oblikovanje za
uvanja namirnica
primjenu.
biljnog porijekla, u
zavisnosti od vrste
jela.
Jela od povra
- Izrauje jela od
kuvanog,
od povra (variva,
oblikovanog,
prilozi i garniture) i
peenog,
opisuje tehnoloki
gratiniranog,
postupak njihove
prenog,
obrade, pripreme,
83
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
sadraji
uenik
seviranja i
dekorisanja.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
restovanog,
grilovanog, vezanog
povra i pirea.
Salate
- Izrauje
- Navodi podjelu i
jednostavne salate
vrste salata po
od svjeeg,
znaaju.
kuvanog, peenog i
- Opisuje nain
pripreme, serviranja mijeanog povra.
i dekorisanja salata
(jednostavnih salata
od svjeeg i kuvanog
povra, mijeanih i
peenih salata).
Zimnica
- Pravi turiju, barene
- Nabraja vrste
paprike, ajvar i dr.
zimnice pripremane
od povra i voa.
pripreme zimnice od
povra i voa
(kiseljenje, barenje
i upravanje).
84
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
- Rad u kolskoj
kuvarstva.
Razred: DRUGI
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
uenik
uenik
Fondovi
- Rad u kolskoj
- Razvija ljubav i
- Nabraja fondove po Priprema fondove:
radionici ili
vrstama i opisuje
- fondove za nalivanje tolerantnost prema
ugostiteljskom
drugim narodima i
postupak izrade.
jela: mesni, riblji i
njihovim obiajima i objektu.
od divljai;
kulturi ishrane.
- fondove temeljce:
mrki ili braon,
espanjol, demiglas,
glas-devijand i fond
od divljai;
- svijetle fondove:
beamel i velute;
- crvene - ruiaste
fondove: paradjz i
paprika;
- specijalne pjenaste fondove:
holandez i bernez;
- fondove hladne
kuhinje: uljni majonez, siretni vinigrt, specijalni
aspik i o-froa.
Supe
- Priprema, servira i
- Nabraja supe po
- Rad u kolskoj
dekorie:
vrstama i opisuje
radionici ili
- bistre supa (govee,
postupak njihovog
ugostiteljskom
kokoije i riblje);
spremanja.
objektu.
- uloke za bistre
supe kuvane od
tijesta (domae
rezance, flekice,
tarne, knedle od
griza i digerice,
prene celestino i
fridato od palainki
i preni graak).
Konsomei
- Nabraja konsomee i - Priprema i servira
- Rad u kolskoj
konsomee i uloke:
opisuje postupak
radionici ili
- peene: tanglice,
njihove pripreme i
ugostiteljskom
profiteroli i biskvit
serviranja.
objektu.
sa unkom;
- kuvano kombinovane:
kolber, madrlem i
rojal, mali marmit i
bujon sa jajetom.
85
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Velutei - potai
- Nabraja potae i
dekorie velutee velutee i opisuje
potae:
postupak njihove
- potae (pasirani i
pripreme,
nepasirani) od:
serviranja i
povra, peuraka i
dekorisanja.
mozga. ;
- velutee od pileeg i
ribljeg mesa,
karfiola, celera i
pargli.
orbe
- Nabraja ragu orbe - Priprema, dekorie i
od teleeg,
servira ragu orbe
jagnjeeg i pileeg
od teleeg,
mesa.
jagnjeeg i pileeg
mesa.
- Nabraja nacionalne - Priprema, servira i
dekorie nacionalne
orbe i opisuje
orbe: telee,
postupak njihove
pripreme, serviranja jagnjee, pilee,
riblje, srpsku orbu,
i dekorisanja.
maarsku gula
orbu, italijanski
minestron, ruski
bor i crnogorske
orbe.
Hladna predjela
- Nabraja hladna jela - Priprema i dekorie
i predjela od
hladna jela i
povra, voa, jaja,
predjela od povra,
peurki i dr.
voa, jaja, peurki i
i opisuje postupak
dr.
njihovog serviranja i
dekorisanja.
- Opisuje postupak
- emizira i ofroadira
emiziranja i
hladna jela i
ofrodiranje hladnih
predjela.
jela i predjela.
- Nabraja vezane
dekorie vezane
salate i opisuje
salate od:
postupak njihovog
- povra (fransuska,
serviranja i
ruska, talijanska,
dekorisanja.
celer, vindzor,
valdorf );
- mesa (govea,
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
- Razvija ljubav i
radionici ili
tolerantnost prema
ugostiteljskom
drugim narodima i
njihovim obiajima i objektu.
kulturi ishrane.
- Razvija kreativnost. - Rad u kolskoj

radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Razvija osjeaj za
- Rad u kolskoj
lijepo.
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
86
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
pilea i od jezika);
- ribe (riblja salata,
salata od rakova i
salata od morskih
plodova, salata od
mekuaca i koljki);
- jaja (jaje u
majonezu, punjena
jaja kasino, jaja
na ruski nain i jaja
na kladovski nain).
- Narezuje, servira i
dekorie nareske od
suhomesnatih
proizvoda.
- Nabraja nareske od
suhomesnatih
proizvoda i opisuje
postupak njihovog
serviranja i
dekorisanja.
- Nabraja zakuske i
dekorie zakuske:
opisuje postupak
njihovog serviranja i - crnogorske;
- srpske;
dekorisanja.
- uike;
- dalmatinske i dr.
- Opisuje postupak
dekorie francuski
izrade francuskog
ordever.
ordevera.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Sjee, oblikuje,
- Nabraja hladna
servira i dekorie
predjela od
hladna predjela od
mlijenih proizvoda
mlijenih proizvoda.
i opisuje postupak
njihovog serviranja i
dekorisanja.
- Nabraja hladna
dekorie hladna
predjela od
predjela od
punjenog i
punjenog i
plemenitog povra i
plemenitog povra:
opisuje postupak
njihovog serviranja i - od punjenog (plavi
patlidan, paprike,
dekorisanja.
krastavac, paradajz,
poriluk...);
- od plemenitog
(pargle, artioke,
peurke...).
- Nabraja hladna
- Priprema, termiki
predjela od ribe i
obrauje, servira i
ribljih konzervi
dekorie hladna
(dimljeni aran,
predjela od ribe i
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
87
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
ribljih konzervi.
losos, marinirana
riba...) i opisuje
postupak njihovog
serviranja i
dekorisanja.
- Priprema, servira,
- Nabraja
emizira i dekorie
vegeterijanska i
vegeterijanska i
dijetalna hladna
dijetalna hladna
predjela i opisuje
predjela.
postupak njihovog
serviranja,
emiziranja i
dekorisanja.
Topla predjela
- Nabraja topla
dekorie topla
predjela od jaja i
predjela od jaja:
opisuje postupak
njihovog serviranja i - kajgane (od
mlijenih proizvoda,
dekorisanja.
povra i dr.);
- omlete (natur, od
suhomesnatih
proizvoda, mlijenih
proizvoda, povra,
digarice i dr.);
- hemendeks;
- bekendeks;
- poirana jaja (na
puteru, paradajz,
holandez, bernez,
velute...);
- fritirana jaja
(ameriken,
holandez, bernez,
oron...).
- Nabraja topla
dekorie topla
predjela od tijesta i
predjela od tijesta i
masa (od tvronike i
masa:
domae tjestenine i
- gibanice, zeljanice,
masa) i opisuje
pite lisnae, pite
postupak njihove
pripreme, serviranja savijae, gratinirane
makarone,
i dekorisanja.
pohovane i
gratinirane
palainke sa
razliitim nadjevima
i dr.
- Nabraja topla
- Razvija pozitivnu
88
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
dekorie topla
predjela od pageta
predjela od pageta:
i opisuje postupak
njihove pripreme,
- na italijanski nain,
serviranja i
napuljski nain,
dekorisanja.
milanski nain i
bolonjski nain,
karbonare i dr.
- Nabraja topla
predjela od pirina - dekorie topla
predjela od pirina rizoto i opisuje
rizota: rizoto od
postupak njihove
pripreme, serviranja povra, mesa, ivine
i ribe...
i dekorisanja.
- Nabraja topla
dekorie topla
predjela od peurki
predjela od peurki:
i opisuje postupak
njihovog serviranja i rizoto od peurki,
pohovane peurke
dekorisanja.
(na beki, pariski i
orli nain) i peurke
na aru.
- Nabraja topla
dekorie topla
predjela od povra i
predjela od povra opisuje postupak
njihovog serviranja i orli: orli od tikvica,
patlidana, pargli i
dekorisanja.
dr.
- Nabraja topla
dekorie topla
predjela od mesa i
predjela od mesa i
ribe - orli i opisuje
ribe - orli.
postupak njihovog
serviranja i
dekorisanja.
- Nabraja topla
dekorie topla
predjela od povra i
predjela od povra opisuje postupak
njihovog serviranja i kroketi, nicle i
medaljoni.
dekorisanja.
- Opisuje postupak
dekorie krokete od
izrade kroketi od
mesa i ribe.
mesa i ribe.
- Opisuje postupak
dekoroie punjeno
pripreme punjenog
povre na
povra na
vegeterijanski nain
vegeterijanski nain
putem gratiniranja,
putem gratiniranja,
itd.
itd.
89
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
orijentaciju prema
drugim kulturama u
ishrani.
Preporuke za
izvoenje nastave
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
Razred: TREI
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Jela od ribe, mekuaca, rakova i koljki
- Nabraja jela od ribe - Priprema na razliite
naine jela od ribe,
u zavisnosti od
servira ih i dekorie:
naina pripreme i
opisuje postupak
- kuvanja (kuvana
pripreme, serviranja riba, kuvana na
i dekorisanja.
plavo, kuvana u
bijelom vinu i
kuvana na puteru,
gotova jela od ribe paprika, prkelt,
uve i brodeto);
- poiranja (u bijelom
vinu, u sosu
holandez, velute...);
- prenja i peenja
(prena riba u ulju i
na rotilju, riba na
dalmatinski nain,
riba triestino,
menier i jegulja na
aru);
- pohavanja na pariski
i beki nain;
- punjenja na pivski i
kolainski nain;
- zapijecanja (jegulja
na oriz, krap na
skadarski nain i
hobotnica ispod
saa).
- Priprema jela od
- Nabraja jela od
mekuaca rakova i
mekuaca, rakova i
koljki putem:
koljki i opisuje
- prenja (lignje na
postupak njihovog
aru, rakovi na aru,
serviranja i
hobotnice na aru i
dekorisanja.
koljke na aru);
- punjenja (punjene
lignje);
- kuvanja (koljke na
buzari bijeloj i
crvenoj, rakovi na
buzari crvenoj i
bijeloj, servira ih i
dekorie.
Gotova jela
- Nabraja gotova jela - Priprema, servira i
90
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
od goveeg, teleeg, dekorie gotova jela
od goveeg,
svinjskog, pileeg i
svinjskog, pileeg i
jagnjeeg mesa i
jagnjeeg mesa:
opisuje postupak
- Kuvana jela:
njihove pripreme,
govedina, teletina,
serviranja i
jagnjetina;
dekorisanja.
- gulai (govei gula,
salon gula i bakra
gula);
- paprikai (telei,
jagnjei, pilei i
svinjski);
- perkelti (telei,
jagnjei i pilei);
- ajmokac (telei i
pilei);
- frikase (telei i
pilei);
- sotei (telei i pilei,
marengo pilei i
telei);
- ragui (junei i
jagnjei);
- kupus (sa
jagnjetinom i
junetinom);
- kalja;
- pasulji (orbast,
gust, prebranac sa
mesom);
- uvei sa svinjskim i
teleim mesom;
- pirina - rizoto na
dva naina od
teleeg, pileeg i
jagnjeeg mesa.
- pilavi sa jagnjeim,
pileim i teleim
mesom;
- Dinstana i pikovana
jela: junetina u
pikant sosu, dinstana
pikovana junetina u
lovakom sosu,
junea nicla u
madera sosu,
rozbratna dobra
domaica - bonfam, rozbratna
91
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
sadraji
uenik
Formativni ciljevi
uenik
mahmahon,
dinstana koljenica
milanez i
imperijal, telei
ribi provensal i
telei ribi u
kajmaku;
- Kuvana sloena jela:
jagnjetina na pari,
jagnjetina u varenici
i jagnjei pikljevi na
kajmaku, jagnjea
kapama, bosanski
lonac (banjaluki),
vinogradasrka janija,
patrovaka
paticada, bokeke
njoke sa mesom,
katradina sa
ratanom, balia
tava;
- Od mljevenog mesa:
- fairana masa
(fairani rolat, rolat
tefani, fairani
stekovi, medaljoni i
nicle).
- ufte (ufte u
paradjz sosu i ufte
na grki nain);
- musake od krompira,
tikvica, plavog
patlidana, karfiola i
dr.;
- sarme od slatkog i
kiselog kupusa,
vinovog lista i zelja japraci;
- punjeno povre sa
mesom:
punjene parike,
tikvice, paradjz i dr;
- Od iznutrica:
kebii u saftu,
tripice italien,
sarma u jagnjeoj
maramici, restovano
srce, bubrezi i
digerica.
- Od mozga:
92
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
sadraji
uenik
Jela od divljai
- Nabraja jela od
divljai i priloge i
opisuje postupak
njihove pripreme,
serviranja i
dekorisanja. .
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
restovan mozak,
pohovan mozak i
mozak menier.
- Priprema jela od
divljai i priloge:
- prilozi za divlja
(pariske i eke
knegle, dinstani
crveni kupus sa
kisjelim jabukama,
glazirani kesetni,
pire od kestena,
peene i kuvane
jabuke, brusnice,
voe...);
- pikovani srnei i
zeji but u
marsala sosu;
- srnea i zeja lea u
madera sosu i a-lavild;
- zeji i srnei
paprika;
- pikovani but od
divlje svinje na
lovai nain;
- punjena patka, fazan
i jarebica.
Peenja
- Nabraja vrste
dekorie peenja od
peenja i opisuje
teleeg, svinjskog,
postupak njihove
pripreme, serviranja praseeg, jagnjeeg,
jareeg i ivinskog
i dekorisanja.
mesa u penici, na
ranju i ispod saa:
- peenja od: teleeg,
svinjskog, praseeg,
jagnjeeg, jareeg i
ivinskog mesa,
peenje u penici
(telee, jagnjee,
prasee i ivinsko);
- peenje ispod saa;
- punjena peenja:
punjene telee grudi
na praki nain,
rolovana telea
93
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
pleka tefani,
punjeno pilee i
uree peenje;
- peenja sa ranja;
- peenje u tijestu ovji i kozji koet.
94
Preporuke za
izvoenje nastave
Razred: ETVRTI
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Hladna jela od riba, rakova i koljki
Nabraja hladna jela od - Priprema, servira i
dekorie hladna jela
riba, rakova i koljki i
od riba:
opisuje postupak
- ribe u majonezu,
njihove pripreme,
aspiku i o-froa
serviranja i
sosovima;
dekorisanja.
- od rakova: langust
lijep izgled,
medaljoni od
langusta, turban od
kampi;
- od koljki: kamenice
na ledu, muule u
aspiku, punjene
muule kamenice.
Hladna jela od mesa
- Nabraja hladna jela - Priprema, servira i
dekorie hladna jela
od mesa i opisuje
od mesa:
postupak njihove
pripreme, serviranja - musevi: mus od
unke, mus od pilee
i dekorisanja.
i guje digerice;
- od ivine: pilee i
uree bijelo
bellevue, pilei
galantin;
- od goveeg mesa:
ramstek, hladan
rozbrif i turban od
rozbrifa;
- od teleeg mesa ladni frikando.
- od jezika: hladan
jezik i turban od
jezika.
Suflei i pudinzi
- Nabraja suflee i
pudinge po vrstama i dekorie suflee i
pudinge od sira,
opisuje postupak
mozga i spanaa.
njihove pripreme,
serviranja i
dekorisanja.
Jela od tijesta
- Nabraja jela od
tijesta i opisuje
dekorie jela od
postupak njihove
tijesta i lisnatog
pripreme, serviranja tijesta:
95
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
sadraji
uenik
i dekorisanja.
-
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
volovani i buei;
krofne sa sirom;
ravioli i punjeni
kaneloni sa sirom i
mesom.
Jela od goveeg mesa

- Nabraja jela od
dekorie jela od
goveeg mesa i
goveeg filea: govei
opisuje postupak
njihove pripreme,
file kolbert i veligto;
serviranja i
- govei ramstek;
dekorisanja.
- rozbrif na engleski
nain.
Jela po porudbini od divljai, mesa i iznutrica
- Nabraja jela po
i izrauje jela po
porudbini od
porudbi od divljai,
divljai, mesa i
mesa i iznutrica u
iznutrica i opisuje
skladu sa
postupak njihove
pripreme, serviranja recepturama:
- Od divljai:
i dekorisanja.
srnei medaljoni i
stekovi na lovaki
nain; srnei file u
marsala sosu;
paje grudi sa
susamom; govei
file atobrijan.
- Bifteci:
biftek na aru;
biftek monte
carlo; biftek sa
jajetom; turnedo na
aru i turnedo
rosini; fileminjoni
na aru sa
peurkama i sosu od
peuraka; sote
stroganov i
tatar biftek.
- Od goveeg
ramsteka:
ramstek na aru;
ramstek mirabo;
ramstek
mareljez;
ramstek
metrdotel.
- Od rozbratne:
96
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
rozbratna na aru;
rozbratna lionez i
argetinski urasko.
- Od teleeg mesa:
natur nicla; beka i
pariska nicla;
nicla kordon
ble i imperijal.
- Stekovi od teleeg
mesa:
stek natur; stek
sa jajetom i
holtajn stek.
- Medaljoni:
medaljoni na puteru
i sa peurkama;
buketijer i sos
peurke.
- Telei kotleti:
telei kotlet na
puteru, dibari,
orlov, parma,
milanez,
imperijal i sos
peurke.
- Od svinjskog mesa:
natur nicla; praka
nicla; beka nicla;
pariska nicla i
karaoreva nicla.
- Stekovi od svinjkog
mesa: natur i
monsinjor;
kremenadla na
aru; kremenadla
lionez;
kremenadla na
srpski i cignaski
nain; kremenadla
na uiki i
zlatiborski nain.
- Od jagnjeeg mesa:
jagnjei aljik;
jagnjei op na
aru; jagnjetina u
maramici.
- Od pileeg mesa:
kijevski kotlet; pile
na aru; pile
ameriken;
97
Preporuke za
izvoenje nastave
sadraji
uenik
Formativni ciljevi
uenik
medaljoni na aru i
punjena pilea
prsa.
- evapi:
hajduki; obanski i
svinjski evap u
dunstu...
- Od iznutrica:
digerica na aru;
srce na aru; bubrezi
na aru i kembii na
aru.
Jela sa rotilja
- Priprema mase i
- Nabraja jela sa
meso za jela na
rotilja i opisuje
rotilju, oblikuje ih,
postupak njihove
pripreme, serviranja pee, servira i
dekorie:
i dekorisanja.
- evapii na rotilju
i kajmaku;
- pljeskavice na
rotilju, kajmaku i
punjene pljeskavice;
- utipci;
- telei, svinjski,
jagnjei i pilei
ranjii;
- vjealice: dimljena
bijela i punjena;
- ulbastije: svinjska i
jagnjea;
- mukalice:
leksovaka
mukalica na dva
naina.
Nacionalna jela po porudbini
- Nabraja nacionalna - Priprema, servira i
dekorie nacionalna
jela po porudbini i
jela po porudbini:
opisuje postupak
- stekovi: njeguki i
njihove pripreme,
durmnitorski;
serviranja i
- popeci na podgoriki
dekorisanja.
nain;
- pletenica Crnogorke;
- crnogorske plainke;
- ribe: pastrmka na
podgoriki nain,
dimljeni krap (topao
i hladan);
98
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
sadraji
uenik
- Opisuje hladan i
topli bife.
Formativni ciljevi
uenik
- kaamak: smoani
kaamak, krtolovi
kaamak od
kukuruznog,
peninog brana i
heljde;
- pite: pita od sira,
pita od krompira,
pita od mesa, pita od
koprive, zelja,
uanice...
- Vri odabir jela za
toplo - hladni bife,
priprema ih, servira i
dekorie.
Koktel partije
- Nabraja kriterijume - Vri odabir jela za
koktel partije,
za odabir jela za
priprema ih, servira,
kokltel partije.
dekorie i posluuje:
- jednostavne;
- srednje;
- pune;
- Odabir jela:
apetisana, kanapea,
hladnih jela, jela od
mesa, rotiljskih
jela, minjona i voa
koktel partije i
strukture gostiju.
Flambirana jela i poslastice
- Nabraja flambirana - Priprema, servira i
dekorie flambirana
jela i poslastice i
jela i poslastice:
opisuje postupak
- mesna jela: telei
njihove pripreme,
medaljoni, turnedo i
serviranja i
uree bijelo.
dekorisanja.
- rakovi: flambirani
rakovi, flabirani
kampi u sosu
ameriken.
- poslastice:
crnogorske
palainke, banane u
vrhnju, breskve u
vinja sosu,
flambrani sladoled...
99
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu
- Rad u kolskoj
radionici ili
ugostiteljskom
objektu.

- M. Stojanovi: Kulinarstvo, Via kola za obrazovanje ugostiteljskih radnika,
Beograd, 1977.
- R. Stojanovi, M. Stojanovi, P. Petkovi: Tehnologija zanimanja za I, II, III i IV
razred SUO, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1984.
- D. Mikovi, J. Kemar: Savremeni kuvar, Prosveta, Beograd, 1967.
- M. akota: Prirunik za kuvarstvo, IP Svjetlost, Zavod za udbenike, Sarajevo,
1981.
- Pelaprat, Veliki Pelaprat, Prosveta, Beograd, 1971.
- Narodni kuvar, Prosveta, Beograd, 2002.
- kolska radionica opremljena za izvoenje praktine nastave ili obezbijeena
praktina nastava kod poslodavaca koji ispunjavaju uslove za implementaciju
praktine nastave u skladu sa predmetnim programom.
- Provjera znanja vri se za vrijeme praktinog rada.
- Uenika se ocjenjuje, najmanje jednom, u svakom klasifikacionom periodu.
- Uenik je obavezan da vodi dnevnik praktinog rada.
- Visoka ili via struna sprema s podruja gastronomije, sa najmanje pet godina
radnog iskustva u kuhinji;
- lice koje ima V stepen kolske spreme, najmanje 5 godina radnog iskustva u
kuhinji.
Znanja
-
Praktina primjena teorijskih

znanja iz kuvarstva
Namirnice
Radna i lina higijena
Struna terminologija
Jelovnik, meni, karte doruka
- Uloga hrane za zdravlje ljudi

- Kotrola kvaliteta namirnica
- Bolesti koje nastaju zagaenom
hranom

Predmet
Znanja
- Kuvarstvo
- Teorijska osnova za
praktinu nastavu
- Poznavanje robe
- Namirnice
- Higijena
- Radna i lina higijena
- Francuski jezik
- Osnove restoraterstva
- Jelovnik, meni, karte
doruka
- Nauka o ishrani
- Uloga hrane za zdravlje
ljudi
- Nauka o ishrani
- Kotrola kvaliteta
namirnica
- Nauka o ishrani
zagaenom hranom
- Nauka o ishrani
100
Znanja
- Dijetalna ishrana kod odreenih
kategorija bolesnih ljudi
- Namirnice biljnog i ivotinjskog
porijekla
- HASSAP
- HASSAP
- Dezerti
- Primjena softvera u kuvarstvu

Predmet
Znanja
- Nauka o ishrani
odreenih kategorija
bolesnih ljudi
- Nauka o ishrani
- Nauka o ishrani
- HASSAP
- Higijena
- HASSAP
- Osnove pekarstva
- Poslastiarski proizvodi
- Informatika u
- Softver za restoransko
restoraterstvu
poslovanje
101
1.3. IZBORNA NASTAVA

1.3.1. FRANCUSKI JEZIK
1. Naziv predmeta: FRANCUSKI JEZIK
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
72
72
72
66
282
Ukupno
72
72
72
66
282

- Razvijanje komunikativnih sposobnosti uenika.
- Razvijanje pozitivnih vrijednosti i ovladavanje vjetinama u kontekstu
multikulturolokog i multikonfesionalnog drutvenog miljea.
- Ostvarivanje vee autonomije uenika i savlaivanje tehnika samostalnog uenja.
- Stvaranje harmonine linosti uenika i svijesti o sopstvenom identitetu kroz
graenje humanistikog i tolerantnog odnosa prema drutvu i razliitim jezicima i
kulturama.
- Razvijanje radoznalosti, optekomunikativne sposobnosti, duhovitosti, tolerantnih
oblika ponaanja i kulture dijaloga.
- Razvijanje samopouzdanja, samostalnosti i kreativnosti.
- Sticanje radnih navika, marljivost, odgovornost i motivisanost.
- Razvijanje kulture lijepog ponaanja u koli, porodici i na javnom mjestu, kao i
sposobnost sluanja i uvaavanja miljenja drugog.
- Razvijanje ekoloke svijesti.
- Razvijanje humanog odnosa meu polovima.
- Razvijanje fer-pleja i timskog rada.
- Stvaranje pozitivnog odnosa prema prostoru i kulturi stanovanja.
102

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Razvija
- Prepoznaje i
- Upoznaje se sa
komunikativnost i
pravilno izgovara
fonolokim
sposobnost
glasove i skupove
sistemom jezika i
stvaranja pozitivne
glasova, akcentuje
pravopisom.
drutvene klime.
rijei i potuje
reeninu
intonaciju.
- Pozdravlja i
odgovara na
pozdrav, zahvaljuje,
izvinjava se.
- Pozitivno je
- Razlikuje vlastite i
- Upoznaje se sa
zajednike imenice,
stranom
orijentisan prema
rod i broj imenica.
(francuskom)
zanimanju.
terminologijom
u kuvarstvu.
- Imenuje kuvarsku
radnu odjeu.
- Pokazuje
- Navodi prezent
- Predstavlja sebe i
inicijativnost i
glagola TRE.
druge (ime,
spremnost na
- Koristi nenaglaene
nacionalnost,
saradnju,
line zamjenice.
profesija).
sposobnost
- Nabraja
- Postavlja
postizanja
nacionalnosti,
jednostavna pitanja
kompromisa.
profesije.
i odgovara na njih.
- Uoava razliku
- Izraava
izmeu: Cest/Il est. slaganje /
neslaganje.
- Upoznaje se i
predstavlja
proizvodna i
pomona odeljenja
kuhinjskog bloka.
- Razvija pozitivnu
- Govori o dnevnim
- Upoznaje se sa
orijentaciju prema
aktivnostima.
sadanjim
zanimanju,
- Govori o
vremenom glagola
motivisanost i
aktivnostima u
na ER.
samopouzdanje.
kuhinjskom bloku.
- Upoznaje se sa
- Izraava dopadanje
sadanjim
(nedopadanje).
vremenom glagola
- Poziva i odgovara na
FAIRE (faire la
pozivnicu.
cuisine, faire la
- Daje jednostavne
vaisselle...).
informacije o
vremenu (meteo).
- Upoznaje se sa
- Opisuje svakodnevne - Uoava znaaj
oblicima sadanjeg
radnje i dogaaje.
kvaliteta rada i
103
Preporuke za
izvoenje nastave
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
vremena pravilnih
- Daje informacije o
glagola.
poslovima koje
obavlja.
- Upotrebljava lan uz
- Razlikuje
neodreeni i
nazive obroka i
odreeni lan.
meuobroka.
- Imenuje vrste
doruka.
- Nabraja vrste
namirnica (voe,
povre, zaini,
mlijeni proizvodi).
- Navodi glagol AVOIR - Pita i daje
(avoir faim, soif,
informacije o
mal , besoin de,
nekome (identitet,
raison...) i
godine, adresu, broj
uvjebava njegovu
telefona).
upotrebu u
- Popunjava formular
izrazima.
linim podacima.
- Razlikuje il y a/il a. - Izraava osjeanja.
- Izraava slaganje ili
neslaganje.
- Uvjebava upotrebu - Pita i kae koliko je
sati, koji je dan i
osnovnih brojeva i
datum.
mjernih jedinica za
- Pita i kazuje broj
teinu i visinu.
telefona i datum
roenja.
- Govori o kuhinjskom
- Upoznaje se sa
osoblju i raspituje
upitnim oblicima
se o njihovim
(est-ce que, qu'estaktivnostima.
ce que) i upitnim
rijeima.
- Imenuje alat,
- Upoznaje se sa
inventar i posue
upitnim oblikom
kulinarskog bloka.
glagola (inverzija).
- Raspituje se o
namjeni alata,
posua, inventara i
sl.
- Uzima podatke od
- Upoznaje se sa
gosta prilikom
oblicima upitnog
rezervisanja stola.
pridjeva QUEL.
- Trai i daje
informacije o broju
telefona, adresi,
elektronskoj adresi,
godinama,
nacionalnosti i sl.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
ispunjavanja radnih
obaveza.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Pokazuje jasnost,
odreenost i
usmjerenost na
razvoj.
spremnost za
saradnju i
toleranciju.
efikasnost.
radoznalost i
komunikativnost.
- Izraava ljubaznost,
radoznalost,
- Frontalni,
predusretljivost i
individualni, rad u
efikasnost u radu.
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
- Empatija.
metoda u nastavi.
104
sadraji
uenik
- Uoava razlike
izmeu de i .
- Upoznaje se sa
sadanjim
vremenom glagola
ALLER (aller , au,
aux, en), VENIR
(venir de, du, des).
- Uvjebava upotrebu
bezlinog oblika
nekih glagola : Il
faut, il y a, il reste,
il manque.
- Uvjebava upotrebu
partitivnog lana i
partitivnog DE.
- Upoznaje se sa
nepravilnim
glagolom PRENDRE.
- Upoznaje se sa
nepravilnim
glagolima POUVOIR,
VOULOIR, DEVOIR +
infinitif.
- Upoznaje se sa
kondicionalom
utivosti glagola
VOULOIR.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Popunjava
formulare.
- Postavlja pitanja o
radnom vremenu
restorana.
- Izraava trajanje.
Pravilno koristi
predloge , de u
nazivima jela.
- Daje informaciju o
radnom vremenu, o
vremenu sluenja
obroka.
- Upotrebljava
odgovarajue
prijedloge uz imena
gradova i zemalja.
- Izraava potrebu /
obavezu da se neto
uradi.
- Imenuje vrste
namirnica (vrste
voa, povra,
mlijenih proizvoda,
zaina).
- Zna rei kojih
namirnica ima, koje
nedostaju i koliko je
od kojih ostalo.
- Sastavlja spisak i
navodi koliinu
namirnica za
trebovanje.
- Navodi vrijeme
potrebno za
pripremanje nekog
jela.
- Izraava sposobnost
da neto odradi.
- Predlae aktivnosti.
- Govori ta neko eli
uraditi.
- Utivo izraava
elju.
- Trai, daje ili odbija
dozvolu.
- Izraava obavezu.
- Navodi vrste menija:
(jednostavni, sloen,
sveani) i sastavne
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija empatiju.
efikasnost i
samopouzdanje.
- Preuzima
odgovornost i
pokazuje pozitivnu
orjentaciju prema
zanimanju.
- Pokazuje spremnost
na pomo i
saradnju, efikasnost
i identifikaciju sa
prirodom budueg
posla.
105
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
elemente menija
(predjelo, glavno
jelo, salata,
desert).
- Planira i oblikuje
meni.
- Pomae gostu pri
izboru jela.
- Izraava
Uvjebava odrini
- Izraava
prilagodljivost i
oblik glagola.
nedopadanje,
sposobnost
zabranjuje, odbija
postizanja
ponudu.
sporazuma.
- Razumije negativan
stav.
- Govori o
Upoznaje se sa
svakodnevnim
sadanjim
vremenom povratnih aktivnostima na
odravanju line
glagola.
higijene.
Upoznaje se sa
- Navodi djelove
upotrebom
tijela.
neodreene
zamjenice ON.
Uvjebava upotrebu - Trai i daje uputstva - Razvija
za snalaenje u
snalaljivost,
saetog lana.
prostoru.
preciznost i
Navodi i uvjebava
- Izraava osnovne
komunikativnost.
upotrebu osnovnih
priloga za mjesto (, prostorne odnose.
dans, sur,
sous,devant,
derrire, cot de,
prs de, loin de).
- Razvija pozitivnu
- Na jednostavan
Nabraja pridjeve,
nain opisuje fiziki
njihove oblike i
orijentaciju prema
izgled i karakter
mjesto u reenici.
zanimanju.
neke osobe.
- Opisuje sastav
raznih vrsta
doruka.
- Navodi vrste mesa i
naine njihove
termike obrade.
- Navodi osnovnu
kategorizaciju
mesa.
- Opisuje jela (ukus,
nain termike
obrade, nain
serviranja).
- Umije poeljeti
106
Preporuke za
izvoenje nastave
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
- Upoznaje se i
uvjebava upotrebu
prisvojnih pridjeva.
- Uvjebava upotrebu linih zamjenica za
direktan objekat.
- Uvjebava upotrebu priloga za koliinu.
- Uvjebava upotrebu IMPERATIV-a.

- Uoava razliku
izmeu
Pour + pronom
personnel tonique i
pour + infinitif.
-
uenik
gostu dobar apetit,
prijatan dan,
prijatan boravak i
srean put.
Daje jednostavne
informacije o
prijateljima i
porodici.
Izraava pripadanje.
Daje savjete za
pripremu i obradu
povra za kulinarsku
upotrebu (ienje,
sjeenje,
oblikovanje,
uvanje).
Navodi vrste jela od
povra i njihovu
primjenu u
kulinarstvu.
Precizno navodi
koliinu namirnica
potrebnih za
pripremu nekog
jela.
Razumije recept
gdje je koliina
navedena na razne
naine.
Razumije uputstva,
kratka obavjetenja,
upozorenja i
natpise.
Razumije i ostavlja
poruku na
telefonskoj
sekretarici.
Daje uputstva za
pripremu
jednostavnijih jela.
Navodi naine
termike obrade
povra.
Navodi osnovnu
podjelu riba i
njihovu primjenu u
kulinarstvu.
Izraava cilj neke
aktivnost kuhinjskog
Preporuke za
izvoenje nastave
- Pokazuje
tolerantnost i
samopouzdanje.
- Razvija spremnost
na pomo i osjeaj
za timski rad.
spremnost na
kompromis i
saradnju.
spremnost na
kompromis i
saradnju, osjeaj za
timski rad kao i
svijest o
neophodnosti
kvaliteta rada.
107
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
bloka.
- Navodi vrste salata i - Pokazuje pozitivnu - Frontalni,

individualni, rad u
orijentaciju prema
zna navesti
parovima i grupama
zanimanju.
sastojke.
uz kombinovano
- Daje uputstva za
korienje aktivnih i
pripremu neke
tradicionalnih
jednostavne salate.
metoda u nastavi.
- Nabraja naine
- Pomae gostu pri
- Izraava ljubaznost,
poreenja pridjeva.
izboru menija.
komunikativnost,
- Predstavlja vrste
predusretljivost i
divljai i naine za
efikasnost u radu.
njihovo mariniranje.
- Upoznaje se sa
- Govori o poslovnim - Ispoljava
komunikativnost,
upotrebom bliskog
planovima za taj
snalaljivost i
budueg vremena.
dan i za naredni
osjeaj za timski
period.
rad.
- Vri raspodjelu
zadataka osoblju
kuhinjskog bloka.
- Upoznaje se sa
pokaznim
pridjevima i
nazivima boja.
108
Razred: DRUGI
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
- Razlikuje rod i broj - Upoznaje se sa
imenica i pridjeva.
stranom
(francuskom)
terminologijom u
kuvarstvu.
- Nabraja vrste
fondova i postavlja
pitanja o sastojcima
i nainu pripreme.
- Uvjebava perfekt
- Prepriava dogaaje
sa glagolom AVOIR.
od prethodnog dana.
- Govori o prethodnim
aktivnostima iz
linog i
profesionalnog
ivota.
- Koristi priloge za
vrijeme prilikom
prepriavanja.
- Pie izvjetaj o
aktivnostima i / ili
dogaajima od
prethodnog dana /
perioda.
- Uvjebava upotrebu - Razumije pojedinosti
linih zamjenica za
iz kraeg izlaganja o
indirektan objekat.
poznatim temama na
standardnom jeziku.
- Razlikuje upotrebu - Odgovara na pitanja
osnovnih i rednih
o datumu, satu,
brojeva.
adresi, broju
- Uoava razlike u
telefona.
upotrebi u naem i - Daje informacije o
francuskom jeziku.
radnom vremenu,
redu vonje.
- Uvjebava upotrebu - Koristi potrebne
rijei za povezivanje rijei da izrazi slijed
dogaaja iz
ideja: dabord,
prolosti.
ensuite, puis, alors,
- Pie svoju radnu
finalement.
biografiju.
- Daje recept
potujui redoslijed
postupaka.
- Uvjebava perfekt
- Prepriava dogaaje
sa gl. TRE.
od prethodnog dana.
- Pie izvjetaj o
aktivnostima i / ili
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Izraava pozitivnu
identifikaciju i
razvija sposobnost
stvaranja pogodne
drutvene klime kao
i svijest o obavezi
ispunjavanja radnih
- Frontalni,
obaveza.
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
- Pokazuje
snalaljivost i
usmjerenost na
razvoj.
za pomo i
efikasnost u radu.
- Radi na njegovanju
prijateljskih
osjeanja.
- Pokazuje
samopouzdanje,
zalaganje i
efikasnost.
- Izraava pozitivnu
identifikaciju i
razvija sposobnost
stvaranja pogodne
109
sadraji
uenik
Formativni ciljevi
- Nabraja sluajeve
upotrebe prilokih
zamjenica Y, EN.
- Upotrebljava priloge za nain.

-
- Nabraja sluajeve
nepravilne
komparacije priloga
i pridjeva.
- Uoava formiranje
perfekta povratnih
glagola.
- Uvjebava
imperfekt.
- Uoava upotrebu
vremena u
kondicionalnim
reenicama (Si +
uenik
dogaajima od
prethodnog dana /
perioda.
Na jednostavan
nain povezuje
dogaaje prilikom
pripovijedanja.
Govori o prethodnim
aktivnostima osoblja
kuhinjskog bloka.
Govori o koliini i
potrebnim
sastojcima za
pripremanje nekog
sosa.
Pita za put i
objanjava kako
stii do odredita.
Navodi vrste supa
kao i vrste uloaka
za supe i konsomee.
Nabraja vrste orbi i
zna navesti
namirnice potrebne
za njihovu
pripremu.
Uporeuje
kategorije hotela,
restorana, ribe.
Nabraja potae i
velutee koji se
spremaju u nekom
restoranu.
Govori o prethodnim
aktivnostima iz
linog i
profesionalnog
ivota.
Opisuje okolnosti
deavanja neke
radnje.
Govori o prethodnim
navikama.
Govori o ranijem
izgledu mjesta.
Iznosi pretpostavku.
Izraava mogunost
deavanja neke
radnje.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
drutvene klime.
- Razvija svijest o
obavezi
ispunjavanja radnih
obaveza.
- Praktikuje
empatiju.
- Razvija svijest o
svojim
sposobnostima.
- Pokazuje
profesionalnost u
radu.
- Njeguje svijest o
vanosti kvalitetnog
predstavljanja
ugostiteljske ponude
i pozitivan odnos
prema lokalnoj
zajednici.
- Pokazuje sposobnost
razvijanja
prijateljskih odnosa.
- Razvija svijesti o
zaviaju u okvirima
istorijskih perioda.
- Pokazuje
tolerantnost i
samopouzdanje.
110
Preporuke za
izvoenje nastave
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
prsent + prsent,
- Preporuuje jela
impratif).
uvaavajui ukus
klijenta.
- Umije napraviti
- Upoznaje se sa
rezervacije za
jednostavnim
individualne i
uzronim (parce
que) i finalnim (pour grupne obroke u
restoranu.
+ infinitif) zavisnim
- U kraem izlaganju
reenicama.
na odreenu temu
navodi cilj, uzrok i
posljedicu
deavanja neke
radnje, naglaava
vane elemente.
- Nabraja osnovna
- Koristi formulu za
hladna predjela i
isticanje i
osnovne sastojke za
naglaavanje.
njihovu pripremu.
- Navodi dekoracije
za hladna jela i
predjela.
- Navodi osobe
zaduene za
obavljanje nekog
zadatka u kuhinji.
- Koristi razne naine
- Uoava sluajeve
za izraavanje
duple negacije
negodovanja.
(plus, rien, jamais,
- Nabraja osnovna
personne).
topla predjela i
osnovne sastojke za
njihovu pripremu.
- Koristi izjavne i
- Iznosi svoje
uzvine reenice u
miljenje o bliskim
neupravnom govoru. temama.
- Prenosi neije
izjave, naredbe,
savjete i preporuke.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
svojim
sposobnostima, o
vanosti
preuzimanja
odgovornosti,
razvija osjeaj za
timski rad u skladu
sa hijerarhijom na
radnom mjestu.
svojim
sposobnostima, o
vanosti
preuzimanja
odgovornosti,
razvija osjeaj za
timski rad u skladu
sa hijerarhijom na
radnom mjestu.
- Pokazuje
inicijativnost i
spremnost na
kompromis.
- Ispoljava
samopouzdanje,
efikasnost i
komunikativnost.
111
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
Razred: TREI
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
- Razlikuje proste i
- Upoznaje se sa
sloene imenice.
stranom
(francuskom)
terminologijom u
kuvarstvu.
- Koristi imperfekt i
- Evocira uspomene.
- Opisuje linost,
perfekt.
predmet, mjesto,
situaciju, dogaaj.
- Govori o obavljenim
aktivnostima u
pripremi namirnica
za spremanje nekog
specijaliteta.
- Govori o sopstvenom
- Koristi relativne
iskustvu i stvarima
zamjenice: que,
koje poznaje.
qui, dont.
- Navodi vrste morskih
plodova i
slatkovodnih riba i
nazive nekih jela od
morskih i
slatkovodnih riba.
- Govori o nainima
pripreme riba i daje
recept.
- Pojanjava rije koju
sagovornik ne
razumije.
- Koristi gerund i
- Izraava
particip prezenta.
istovremenost
deavanja vie
aktivnosti.
- Utivo odgovora na
reklamaciju gosta.
- Uvjebava upotrebu - Govori o planovima
budueg vremena za aktivnosti
FUTUR SIMPLE.
kuhinjskog bloka za
naredni period.
- Navodi osnovne
vrste gotovih jela i
mesa potrebnog za
njihovu pripremu.
- Daje uputstva za
pripremu nekog
gotovog jela od
mesa.
- Govori o planovima
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Ispoljava pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju.
- Izraava pozitivnu
identifikaciju i
razvija sposobnost
stvaranja pogodne
drutvene klime.
- Razvija svijest o
obavezi
ispunjavanja radnih
obaveza.
- Razvija svijest o
svojim
sposobnostima, o
vanosti
preuzimanja
odgovornosti.
- Razvija osjeaj za
timski rad u skladu
sa hijerarhijom na
radnom mjestu.
- Njeguje pozitivan
odnos prema
zanimanju kao i
kritinost prema
sebi i drugima.
- Pokazuje
samopouzdanje,
inicijativnost,
marljivost i
spremnost za timski
rad.
112
Preporuke za
izvoenje nastave
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
sadraji
uenik
- Uoava upotrebu
vremena u
kondicionalnim
reenicama (Si +
prsent + futur
simple).
- Uoava oblike
pasivne konstrukcije
glagola.
- Uoava naine za
izraavanje vremena
deavanja radnje (il
y a, dans, depuis,
jusqu'...).
- Uvjebava upotrebu
SUBJONCTIF-a.
- Uvjebava upotrebu
CONDITIONNEL
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
za lini i
profesionalni ivot.
- Iznosi pretpostavku
zapone, odrava
razgovor i mijenja
temu.
- Izraava
(ne) mogunost
deavanja neke
radnje.
i planiranim
aktivnostima u
pripremi namirnica
za spremanje nekog
specijaliteta.
i planiranim
aktivnostima u
kuhinjskom bloku.
- Koristi potreban
vokabular da bi
smjestio radnju u
vremenu.
- Navodi osnovne
vrste gotovih jela od
mljevenog mesa.
- Daje uputstva za
pripremu nekog
gotovog jela od
mljevenog mesa i na
razne naine navodi
koliinu potrebnih
sastojaka.
- Izraava svoja
osjeanja i
oekivanja.
- Izraava emocije
razliitog
intenziteta,
vjerovatnou,
(ne) mogunost,
aljenje.
- Preporuuje
nacionalne
specijalitete
crnogorske kuhinje.
- Utivo izraava
elju, prijedlog,
Preporuke za
izvoenje nastave
na pomo,
ljubaznost i
prilagodljivost.
- Razvija svijest o
obavezi
ispunjavanja radnih
obaveza.
- Njeguje pozitivan
odnos prema
zanimanju,
efikasnost i
preciznost.
- Pokazuje pozitivnu
orjientaciju prema
zanimanju,
ljubaznost i
komunikativnost.
- Pokazuje
ljubaznost,
113
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
sadraji
uenik
PRSENT-a.
Formativni ciljevi
- Upotrebljava priloge za koliinu.
- Navodi oblike
prostih pokaznih
zamjenica.
- Uoava razliku u
upotrebi
neodreenih
zamjenica i
neodreenih
pridjeva.
- Uoava upotrebu
vremena u
kondicionalnim
reenicama (Si +i
mparfait +
conditionnel
prsent).
- Koristi neupravni
govor pri
postavljanju
pitanja.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
snalaljivost i
prilagodljivost.
- Razvija toleranciju
prema stranoj
kulturi.
Preporuke za
izvoenje nastave
uenik
savjet, pitanje.
Prihvata prijedlog.
Govori o nainu
ishrane,
namirnicama i
napicima koje treba
forsirati ili
izbjegavati u
svakodnevnoj
ishrani.
Iznosi razlike
izmeu francuskih i
naih obroka.
Analizira prospekt
- Razvija toleranciju
nekog francuskog i
prema stranoj
nekog crnogorskog
kulturi.
turistikog mjesta.
Navodi vrste divljai - Razvija pozitivan
stav o unapreenju - Frontalni,
i daje savjete za
kvaliteta rada.
njihovu pripemu za
individualni, rad u
termiku obradu.
parovima i grupama
Nabraja naine
uz kombinovano
termike obrade
korienje aktivnih i
pojedine divljai.
tradicionalnih
U kraem izlaganju - Pokazuje sposobnost metoda u nastavi.
stvaranja pozitivne
na odreenu temu
drutvene klime,
nabraja, naglaava
razumijevanje
vane elemente,
odnosa u skladu sa
daje definicije,
uslovima rada i
rezimira, iznosi
pretpostavku, donosi sposobnost za
saradnju i timski
zakljuke.
rad.
- Preuzima
Prenosi neija
odgovornost,
pitanja i
pokazuje preciznost
interesovanja.
i usmjerenost na
Koristi odgovarajui
razvoj.
jeziki izraz u
pisanju razliitih
vrsta tekstova
(formalno i
neformalno pismo,
CV, izvjetaj).
114
Razred: ETVRTI
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
- Uvjebava neupravni - Prenosi neije
govor.
izjave, naredbe,
savjete, preporuke i
pitanja.
- Razumije tekstove o
savremenim
problemima drutva
u kojima se iznose
miljenja, argumenti
i kritike.
- Predstavlja Crnu
Goru kao dravu.
- Uvjebava upotrebu - Razumije opti
pluskvamperfekta
smisao autentinih
(PLUS QUE tekstova (novinske
PARFAIT).
lanke, pisma,
kritike, reklame,
recepte, intervju-e).
- Govori o prethodnim
aktivnostima.
- Daje informacije,
npr. kod vedskog
stola, o sastojcima
nekog jela.
- Uoava razliku u
- Prigovara, kritikuje,
upotrebi
savjetuje, izraava
kondicionala
elju na utiv nain.
sadanjeg i prolog - Nabraja vrste
(CONDITIONNEL
hladnih i toplih
PRSENT OU PASS). predjela.
- Daje informacije o
sastojcima nekog
predjela.
- Govori o kulturno - Upotrebljava
pogodbene reenice
istorijskoj ponudi
Si + prsent + futur
grada.
simple.
- Informie gosta o
- Si + imparfait +
manifestacijama u
conditionnel
gradu i programu
prsent.
njihovog
odravanja.
- Predstavlja Crnu
Goru kao turistiku
destinaciju.
- Govori o uticaju
turizma na okolinu i
neophodnosti zatite
ivotne sredine.
- Umije napisati
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Razvija
samopouzdanje i
osjeaj nacionalne
pripadnosti.
- Pokazuje pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju,
usmjerenost na
razvoj, ljubaznost i
komunikativnost.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
- Pokazuje kritiko
razumijevanje
odnosa tehnike,
prirode i drutva i
svijest o
preuzimanju
odgovornosti.
- Razvija ekoloku
svijest i kritiki
odnos prema
tehnolokom
razvoju.
- Prati savremene
tokove i konstantno
radi na linom
usavravanju.
115
- Frontalni,
individualni, rad u
parovima i grupama
uz kombinovano
korienje aktivnih i
tradicionalnih
metoda u nastavi.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
Preporuke za
izvoenje nastave
uenik
e - mail i shvata
bitne elemente
slubene prepiske.
- Razumije pisanu
reklamaciju.
- Frontalni,
- Upoznaje se i
- U kraem izlaganju - Razvija svijest o
individualni, rad u
neophodnosti
upotrebljava finalne
predstavlja neku
parovima i grupama
kvalitetnog
reenice.
temu.
uz kombinovano
obavljanja radnih
- Govori o svom
korienje aktivnih i
zadataka.
daljem kolovanju.
tradicionalnih
- Govori o jelima koja
metoda u nastavi.
se pripremaju za
topli / hladni bife, o
koktel partijama i
povodima za njihovo
organizovanje, o
nainu usluivanja
jela i nainu
serviranja koktela.
- Navodi zavrne
radnje u pripremi
nekih jela koje se
izvode pred gostom
(traniranje,
flambiranje).
- Navodi nazive jela
koja se najee
dovravaju pred
gostom i daje
uputstva za njihovu
pripremu i
serviranje.
- Frontalni,
- U kraem izlaganju - Pokazuje
- Upotrebljava
individualni, rad u
samopouzdanje i
na odreenu temu
uzrone i
parovima i grupama
sposobnost pri
navodi uzroke i
posljedine
uz kombinovano
posljedice deavanja obavljanju
reenice.
korienje aktivnih i
profesionalnih
neke radnje,
zadataka, preciznost tradicionalnih
naglaava vane
metoda u nastavi.
i pozitivnu
elemente, daje
identifikaciju u
definicije, rezimira,
skladu sa
donosi zakljuke.
zanimanjem.
- Umije napraviti
rezervacije za
individualne i
grupne obroke u
restoranu.
- Ispoljava kritiki
- Uporeuje
- Upoznaje se sa
odnos prema
poslovanje malog
dopusnim
produktivnosti i
restorana i velikih
reenicama.
kvalitetu rada.
poslovnih lanaca.
116

Didaktika literatura
- H. Auger: Jeux pour parler, jeux pour crer, Cl International, Pariz, 1991.
- G. Calbris: Gestes et communication, Cl International, Pariz, 1991.
- C. Cornaire: La comprhension orale, Cl International, Pariz, 1998.
- P. Cyr, C. Germain: Les stratgies dapprentissage, Cl International, Pariz,
1996.
- M. de Carlo: Interculturel, Cl International, Pariz, 1998.
- Z. Genevive: Enseigner une culture trangre, Cl International, Pariz, 1991.
- Jacquet, J. : Oral/Ecrit, Lecture/criture, Cl International. Pariz, 1991.
- E. Papo: Littrature et communication en classe de langue, Cl International,
Pariz, 1991.
- J. Patrice: Activits ludiques, Cl International, Pariz, 1998.
- C. Tagliante: Classe de langue, Evaluation, Cl International, Pariz, 1991.
- G. Vigner: Enseigner le franais comme langue seconde, Cl International, Pariz,
2001.
Rjenici i gramatike
- V. Drakovi: Gramatika za osnovnu kolu
- M. Papi: Gramatika francuskog jezika
- Cl International: Grammaire progressive pour les adolescents
- Grevisse, Bon usage
- R. Markovi: Francusko - srpski rjenik
- V. Putanec: Francusko - hrvatski rjenik
- Cl International, Dictionnaire du franais
- Le Petit Robert, Dictionnaire de la langue franaise
Struna literatura
- M. Dany, R. J. Laloy: Htellerie et le tourisme, Hachette, Pariz, 1993.
- C. Descotes-Genon, E. Szilagyi: Service compris - pratique du franais de
lhtellerie, de la restauration et de la cuisine, Pug - Flem, Grenoble, 1995.
- H. Renner, U. Renner, G. Tempesta, Le franais de lhtellerie et de la
restauration, Cl International, 1992.
- Kabinet za strane jezike upotpunjen sa knjigama, rjenicima, gramatikama,
stripovima, posterima, geografskim kartama, asopisima, audio i video
materijalima, grafoskop, kasetofon, CD plejer, televizor, video rikorder,
kompjuter (sa stalnim prikljukom na Internet).
- itanje i sluanje - nain provjeravanja i ocjenjivanja sposobnosti razumijevanja
pisanog teksta (itanje) i usmenog razumijevanja (sluanje) sprovodi se usmeno
(odgovori na pitanja o tekstu, razgovor, kratki rezime, utvrivanje redoslijeda
paragrafa ili slika itd.) ili pismeno (odgovori na pitanja o tekstu, da / ne odgovori
ili krai odgovori, popunjavanje praznina, objanjenje kljunih rijei opisno ili
putem sinonima itd.).
- Govor - vjetina usmenog izraavanja (govor) se provjerava i ocjenjuje kroz vie
elemenata: tenost i jasnoa izraavanja, izgovor (akcenat), koherentnost i
povezanost izraavanja (logiki slijed), poznavanje teme, prilagoenost jezikog
izraza situaciji (govorniku), bogatstvo i pravilna upotreba leksike, gramatika
pravilnost, graenje reenice itd.
- Pisanje - provjeravanje i ocjenjivanje pismenog izraavanja (pisanje) se bazira
na ispunjenju odgovarajuih zahtjeva u pogledu forme (poruka, krae pismo,
117
formalno pismo, esej, rezime itd.), stilskih karakteristika (prilagoenost jezikog

izraza temi, preglednost i jasnoa izraavanja, red rijei, jeziki registar,
koherentnost i povezanost misli i ideja itd.) i jezikih i gramatikih sadraja
(gramatika pravilnost u upotrebi vremena, zamjenica, mjesta pridjeva... ,
bogastvo leksike, pravopis itd.).
Pismeni zadaci - rade se dva pismena zadatka, po jedan na kraju polugodita.
Pismeni zadaci se rade dva kolska asa (blok asovi ili dva uzastopna asa).
Ocjena na pismenom zadatku ne treba da bude i presudno mjerilo prilikom
zakljuivanja zavrne ocjene, ve jedan od kljunih faktora za njeno konano
formiranje.
Zakljuna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
Zakljuna ocjena na kraju kolske godine izvodi se na osnovu svih ocjena

- Profesor francuskog jezika.
Znanja

Predmet
Znanja
- Kuvarstvo
- Organizacija rada u
kuhinjskom bloku uz
adekvatnu upotrebu strune
terminologije na francuskom
jeziku
- Osnovi turizma i
- Predstavljanje turistike
ugostiteljstva
ponude Crne Gore
- Turistiko poslovanje
- Poslovna komunikacija
- Turizam pojam i elementi

Struna terminologija
- Agencijsko i hotelijersko
poslovanje
- Prirodne i antropogene
- Turistika geografija
vrijednosti
- Propaganda turisticki
prospekti i katalozi, hotelski
prospekti
- Praktina nastava
118
- Predstavljanje prirodnih
ljepota
- Predstaviti grad kao mjesto
odravanja manifestacija
1.3.2. OSNOVE PEKARSTVA

1. Naziv predmeta: OSNOVE PEKARSTVA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
36
36
36
36
72
72
Ukupno
72
72
144
Vjebe: odeljenje se dijeli na grupe do 17 uenika.

- Upoznavanje sa tehnolokim fazama rada u pekarstvu.
- Usvajanje osnovnih znanja i vjetina neophodnih za izradu hljeba, peciva i drugih
pekarskih proizvoda i finih pekarskih proizvoda.
- Razvijanje vjetina i sposobnosti rada u proizvodnji pekarskih proizvoda.
- Upoznavanje sa vrstama, nainom primjene i osposobaljavanjem za samostalno
rukovanje savremenom opremom, priborom i alatom u pekarstvu.
- Upoznavanje sa znaajem higijene u pekarstvu i razvijanje odgovornog odnosa
prema obezbjeivanju higijenskih standarda u radu.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema sredstvima za rad i inventaru.
- Razvijanje sposobnosti za racionalno korienje sredstava za rad, materijala,
energije i vremena.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema saradnicima i korisnicima pekarskih usluga.
- Razvijanje intelektualnih sposobnosti za samostalan rad, planiranje, izvoenje i
kontrolu rada.
119

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
uenik
uenik
Pekarski pogon
- Savremena pekarska - Vri komparativnu
- Razvija pozitivnu
proizvodnja (opti
analizu
orijentaciju prema
pojmovi, znaaj i
tradicionalne i
zanimanju.
uloga).
savremene pekarske
proizvidnje.
- Opisuje strukturu
- Pojanjava
- Razvija orijentaciju
savremenog
funkcionalnu
u prostoru.
pekarskog pogona i
povezanost
radionice.
prostorija u sastavu
radionice.
- Obavlja higijensko - - Razvija odgovornost Vjeba:
- Nabraja sredstva i
- Primjena
opremu za
tehniku pripremu
prema sebi i
higijensko za rad u skladu sa
drugima.
higijensko
tehniku zatitu i
propisima u
tehnikih sredstava
opisuje nain
pekarskoj
zatite.
njihove primjenu u
proizvodnji.
u pekarskoj
proizvodnji.
- Razlikuje upotrebu - Razvija pravilan
- Nabraja opremu,
Vjeba:
- Upoznavanja sa
pribor, alat, posue
opreme, alata,
odnos prema
opremom,
i forme i pojanjava
pribora, posua i
sredstvima za rad i
priborom, alatom,
njihovu primjenu u
formi, zavisno od
odgovornost.
posuem i formama
pekarskoj
faze u procesu
i njihovom
proizvodnji.
proizvodnje.
primjenom u
procesu pekarske
proizvodnje.
- Razlikuje osnovne
- Nabraja i opisuje
Vjeba:
osnovne vrste
vrste sirovina za
- Upoznavanje sa
sirovina u
proizvodnju
vrstama i primjenom
pekarstvu, nain
pekarskih proizvoda
sirovina u
prijema,
i definie njihovu
pekarstvu, nainom
skladitenja i
primjenu u
uvanja i
uvanja.
pekarstvu kao i
skladitenja uz
nain njihovog
pojanjenje teorije.
skladitenja i
uvanja.
Tehnoloke faze u pekarskoj proizvodnji
- Posmatranje
- Nabraja i opisuje
- Prepoznaje razliite - Razvija pravilan
osnovne tehnoloke
tehnoloke faze u
odnos prema
slajdova ili video
faze u pekarskoj
procesu pekarske
timskom radu.
zapisa razliitih
proizvodnji
proizvodnje.
tehnolokih faza u
(priprema sirovina,
pekarskoj
mijeenje tijesta,
proizvodnji.
dijeljenje i
120
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
oblikovanje tijesta,
intermedijalna
fermentacija,
zavrno oblikovanje,
zavrna
femetancija,
peenje, hlaenje,
skladitenje,
uvanje i pakovanje
gotovih proizvoda i
distribucija).
Proizvodnja hljeba i peciva
- Proizvodnja hljeba - Vri pripremu
(bijeli penini, crni
sirovina za
samokontrolu,te
penini, kukuruzni,
proizvodnju hljeba i
odgovornosti na
raani, dijabet,
peciva.
radnom mjestu.
mijeani,
francuski...) i peciva
(punjena peciva,
pereci, evreci,
pogaice, kifle,
lepinje, zemike...).
- Nabraja i opisuje
postupak pripreme
sirovina za
proizvodnju hljeba i
peciva.
- Opisuje postupak
- Vri mijeenje
mijeenja raznih
raznih vrsta tijesta i
vrsta tijesta i
odreuje dijagram
pojanjava
mijeenja tijesta.
parametre koji utiu
na dijagram i
kvalitet mijeenja
tijesta.
- Nabraja naine i
- Vri dijeljenje,
opisuje znaaj i
oblikovanje i
postupak dijeljenja,
punjenje tijesta i
oblikovanja i
kontrolie tok
punjenja tijesta.
intermedijalne
(meufazne)
- Pojanjava znaaj
fermentacije.
intermedijalne
(meufazne)
fermentacije za
kvalitet gotovog
proizvoda.
- Opisuje postupak i
- Kontrolie tok
znaaj zavrne
zavrne
fermentacije za
fermentacije i
121
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Priprema sirovina.
- Mijeenje tijesta.
- odreivanje
dijagrama
mijeenja,
- Dijeljenje, mjerenje
i oblikovanje
tijesta.
- Nadgledanje
inermedijalne i
zavrne
fermentacije.
- Pripema pei i
peenje.
- Kontrola dijagrama
peenja.
- Hlaenje i
skladitenje.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
kvalitet gotovog
odreuje stepen
proizvoda.
zrelosti tijesta.
- Opisuje postupak
- Vri pripremu pei i
pripreme pei za
kontrolie
peenje, nain
parametare peenja
kontrole parametara po fazama.
peenja i nain
utvrivanja
optimalnog
dijagrama peenja.
- Opisuje postupak
- Kontrolie proces
hlaenja i
hlaenja i
skladitenja gotovih
skladitenja.
proizvoda.
- Nabraja i pojanjava - Odreuje kvalitet
- Potovanje normi i
pekarskih proizvoda
osnovne elemente
propisa u cilju
na osnovu rezultata
koji determiniu
ouvanja zdravlja i
analize fiziko kvalitet pekarskih
zdrave ishrane.
hemijskih i
proizvoda (fiziko mikrobilokih
hemijska,
osobina i samostalne
organoleptika i
organoleptike
mikrobioloka
ocjene.
svojstva).
- Nabraja i opisuje
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Odreivanje
kvaliteta pekarskog
proizvoda na osnovu
analize fiziko
hemijskih osobina,
mikrobilokih
osobina i na osnovu
samostalne
organoleptike
ocjene.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama.
Vjebe:
- Simulacija greaka
tokom proizvodnje,
uoavanje i
otklanjanje.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama.
- Razvija osjeaj
- Uoava greke na
osnovne greke u
proizvodu po fazama estetike i
proizvodnim
i vri njihovu
tolerantnosti.
fazama, uzroke koje sanaciju.
dovode do greaka,
postupak njihove
sanacije i uticaj na
kvalitet gotovog
proizvoda.
- Uoava razliite
- Razvija odgovornost - Prikazivanje
- Nabraja i opisuje
osnovne tipove
tipove bolesti hljeba prema zdravlju
slajdova oboljelih
bolesti hljeba i
i peciva (nitavost,
drugih osoba.
proizvoda i
peciva.
plesnivost i sl.).
pokazivanje
uzoraka.
122
Razred: DRUGI
sardaji
uenik
ajna peciva
- ajna peciva
(punjena, prelivena,
djelimino prelivena
i ukraena).
- Nabraja i opisuje
postupak pripreme
sirovina za
proizvodnju ajnih
peciva.
- Opisuje postupak
mijeenja raznih
vrsta tijesta (slano,
slatko, formovano,
rezano i pricano) i
pojanjava
parametre koji utiu
na dijagram i
kvalitet mijeenja
tijesta.
- Nabraja naine i
opisuje znaaj i
postupak dijeljenja i
oblikovanja tijesta
(formovanjem,
sjeenjem ili
pricanjem).
- Opisuje postupak
pripreme pei za
peenje, nain
kontrole parametara
peenja i nain
utvrivanja
optimalnog
dijagrama peenja.
- Opisuje postupak
hlaenja, punjenja,
prelivanja i
ukraavanja
proizvoda te nain
njegovog
skladitenja.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Vri pripremu
- Razvijanje
sirovina za
proizvodnju ajnih
peciva (slatkih i
slanih).
kreativnosti,
samopouzdanja i
samostalnosti.
- Vri mijeenje
raznih vrsta tijesta
(slano, slatko,
formovano, rezano i
pricano) i odreuje
dijagram mijeenja
tijesta.
Vjebe:
- Mijeenje tijesta.
- Odreivanje
dijagrama
mijeenja.
i oblikovanje
tijesta.
- Pripema pei i
peenje.
peenja.
- Hlaenje i
skladitenje.
- Pakovanje i
deklarisanje.
- Rad u kabinetu u
- Vri dijeljenje i
oblikovanje tijesta
(formovanjem,
sjeenjem ili
pricanjem).
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.

kontrolie
parametare peenja
po fazama.
- Kontrolie proces
hlaenja proizvoda,
- Vri punjenje,
prelivanje ili
ukraavanje i
skladitenje gotovog
proizvoda.
- Nabraja i pojanjava - Vri odabir
izbor ambalae za
pakovanje gotovih
proizvoda i nain
deklarisanja
Preporuke za
izvoenje nastave
adekvatne ambalae
za gotov proizvod,
- Priprema
deklaraciju i vri
123
sardaji
uenik
proizvoda.
Medenjaci
- Medenjaci (punjeni,
preliveni,
djelimino
preliveni i
ukraeni).
- Nabraja i opisuje
postupak pripreme
sirovina za
proizvodnju
medenjaka.
- Opisuje postupak
mijeenja tijesta i
pojanjava
parametre koji utiu
na dijagram i
kvalitet mijeenja
tijesta.
- Nabraja naine i
opisuje znaaj i
oblikovanja tijesta.
- Opisuje postupak i
znaaj fermentacije
za kvalitet gotovog
proizvoda.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
deklarisanje
proizvoda u skladu
sa propisima.
- Vri pripremu
- Razvijanje
sirovina za
proizvodnju
medenjaka.
kreativnosti,
samopouzdanja i
samostalnosti.
- Vri mijeenje
tijesta za
medenjake.
- Vri dijeljenje i
oblikovanje tijesta.
- Prati tok
fermentacije i
uoava razlike u
odreenim fazama.
Vjebe:
- Mijeenje tijesta.
- Odreivanje
dijagrama
mijeenja.
i oblikovanje
tijesta.
- Pripema pei i
peenje.
peenja.
- Hlaenje,
prelivanje,
ukraavanje i
skladitenje gotovog
proizvoda.
- Pakovanje i
deklarisanje.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
- Opisuje postupak

pripreme pei za
kontrolie
peenje, nain
parametare peenja
kontrole parametara po fazama.
peenja i nain
utvrivanja
optimalnog
dijagrama peenja.
- Kontrolie proces
- Opisuje postupak
hlaenja proizvoda.
hlaenja, punjenja,
prelivanja i
- Vri punjenje,
ukraavanja
prelivanje ili
proizvoda, te nain
ukraavanje i
njegovog
skladitenje gotovog
skladitenja.
proizvoda.
- Nabraja i pojanjava - Priprema
izbor ambalae za
Preporuke za
izvoenje nastave
deklaraciju i vri
124
sardaji
uenik
pakovanje gotovih
proizvoda i nain
deklarisanja
proizvoda.
Trajni slatki kolai
- Trajni slatki kolai
punjeni, preliveni,
djelimino preliveni
i ukraeni).
- Nabraja i opisuje
postupak pripreme
sirovina za izradu
trajnih kolaa.
- Opisuje postupak
mijeenja tijesta i
pojanjava
parametre koji utiu
na dijagram i
kvalitet mijeenja
tijesta.
- Nabraja naine i
opisuje znaaj i
oblikovanja tijesta
za izradu trajnih
kolaa.
- Opisuje postupak
pripreme pei za
peenje, nain
kontrole parametara
peenja i nain
utvrivanja
optimalnog
dijagrama peenja.
- Opisuje proces i
nain narastanja
tijesta u toku
peenja.
- Opisuje postupak
hlaenja, punjenja,
prelivanja i
ukraavanja
proizvoda, te nain
njegovog
skladitenja.
- Nabraja i pojanjava
izbor ambalae za
pakovanje gotovih
proizvoda i nain
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
deklarisanje
proizvoda u skladu
sa propisima.
- Vri pripremu
- Razvijanje
kreativnosti,
samopouzdanja i
samostalnosti.
sirovina za
proizvodnju trajnih
kolaa.
- Vri mijeenje
tijesta za izradu
trajnih kolaa.
- Vri dijeljenje i
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Mijeenje tijesta.
- Odreivanje
dijagrama
mijeenja.
i oblikovanje
tijesta.
- Pripema pei i
peenje.
peenja.
- Hlaenje i
skladitenje.
- Pakovanje i
deklarisanje.
- Rad u kabinetu u

kontrolie
parametare peenja
po fazama.
- Prati proces
narastanja tijesta u
toku peenja i
uoava promjene u
odreenim fazama.
- Kontrolie proces
hlaenja proizvoda.
- Vri punjenje,
prelivanje ili
ukraavanje i
skladitenje gotovog
proizvoda.
- Priprema
deklaraciju i vri
deklarisanje
proizvoda u skladu
125
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
sardaji
uenik
deklarisanja
proizvoda.
Slana peciva i krekeri
- Slana peciva i
krekeri (punjeni,
preliveni, djelimino
preliveni i ukraeni).
- Nabraja i opisuje
postupak pripreme
sirovina za izradu
slanih peciva i
krekera.
- Opisuje postupak
mijeenja tijesta i
pojanjava
parametre koji utiu
na dijagram i
kvalitet mijeenja
tijesta.
- Nabraja naine i
opisuje znaaj i
oblikovanja tijesta
za izradu slanih
peciva i krekera.
- Opisuje postupak
pripreme pei za
peenje, nain
kontrole parametara
peenja i nain
utvrivanja
optimalnog
dijagrama peenja.
- Opisuje proces i
nain narastanja
tijesta u toku
peenja.
- Opisuje postupak
hlaenja, prelivanja
i ukraavanja
proizvoda, te nain
njegovog
skladitenja.
izbor ambalae za
pakovanje gotovih
proizvoda i nain
deklarisanja
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
sa propisima.
- Razvija pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju.
- Vri pripremu
sirovina za
proizvodnju slanih
peciva i krekera.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Mijeenje tijesta.
- Odreivanje
dijagrama
mijeenja.
i oblikovanje
tijesta.
- Pripema pei i
peenje.
- Razvija kreativnost,
preciznost,
peenja.
odgovornost u radu.
- Hlaenje i
skladitenje.
- Pakovanje i
deklarisanje.
- Vri mijeenje
tijesta za izradu
slanih peciva i
krekera.
- Vri dijeljenje i
- Rad u kabinetu u

kontrolie
parametare peenja
po fazama.
- Prati proces
narastanja tijesta u
toku peenja.
- Kontrolie proces
hlaenja proizvoda.
- Vri prelivanje ili
ukraavanje i
skladitenja gotovog
proizvoda.
- Priprema
deklaraciju i vri
deklarisanje
proizvoda u skladu
sa propisima.
126
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
sardaji
uenik
proizvoda.
Vafli
- Vafli (preliveni,
djelimino preliveni
i ukraeni).
- Nabraja i opisuje
postupak pripreme
sirovina za izradu
slanih i slatkih vafli
(vafel list i vafel
proizvodi).
- Opisuje postupak
mijeenja tenog
tijesta za
proizvodnju vafel
listova.
- Opisuje postupak
doziranja tijesta i
oblikovanja u
razliitim kalupima
za formiranje i
peenje vafl listova
i slinih proizvoda
(kornet, aice,
korpice itd.).
- Opisuje postupak
pripreme kalupa za
formiranje i
termiku obradu
tijesta, nain
kontrole parametara
termike obrade i
nain utvrivanja
optimalnog
dijagrama termike
obrade.
- Nabraja vrste vafel
proizvoda i opisuje
nain pripreme
gotovog proizvoda
(punjenje,
filovanje, rezanje,
prelivanje i
dekorisanje).
izbor ambalae za
pakovanje gotovih
proizvoda i nain
deklarisanja
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Vri pripremu
- Razvijanje
sirovina za
proizvodnju vafli.
kreativnosti,
samopouzdanja i
samostalnosti.
- Vri mijeenje
tenog tijesta za
izradu vafel listova.
- Vri doziranje i
punjenje kalupa za
formiranje i peenje
vafl listova i slinih
proizvoda (kornet,
aice, korpice
itd.).
- Vri pripremu kalupa
za formiranje i
termiku obradu
tijesta i kontrolie
parametare
peenja.
- Izrauje gotove
vafel proizvode
(punjenjem,
filovanjem,
rezanjem,
prelivanjem i
dekorisanjem).
- Priprema
deklaraciju i vri
deklarisanje
proizvoda u skladu
sa propisima.
127
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
Priprema sirovina.
Mijeenje tijesta.
Doziranje tijesta.
Pripema kalupa i
termika obrada.
peenja.
- Punjenje, filovanje,
rezanje, prelivanje i
dekorisanje.
- Pakovanje i
deklarisanje.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
sardaji
uenik
proizvoda.
Bureci - pite
- Bureci pite.
- Nabraja i opisuje
postupak pripreme
sirovina za
proizvodnju bureka pita: tijesta i
nadjeva (meso, sir,
povre, voe,
peurke itd.).
- Opisuje postupak
mijeenja tijesta za
izradu bureka - pita
i pojanjava
parametre koji utiu
na dijagram i
kvalitet mijeenja
tijesta.
- Opisuje naine i
oblikovanja tijesta.
- Opisuje sastav
nadjeva i tehnoloki
postupak pripreme
(homogenizacijom,
termikom obradom
i hlaenjem) za
u skladu sa vaeim
normativima.
- Opisuje naine i
postupak
razvlaenja tijesta u
jufke i listove,
filovanje nadjevima
i finalno oblikovanje
bureka - pita za
peenje.
- Opisuje postupak
pripreme pei za
peenje, nain
kontrole parametara
peenja i nain
utvrivanja
optimalnog
dijagrama peenja.
- Opisuje postupak
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Razvija pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju.
- Vri pripremu
sirovina za izradu
bureka - pita:
tijesta i nadjeva.
- Vri mijeenje
tijesta i odreuje
dijagram mijeenja.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Mijeenje tijesta.
- Priprema nadjeva.
- Dijeljenje,
razvlaenje,
nadjevanje,
oblikovanje i
peenje.
peenja.
- Odravanje,
rezanje,
porcionisanje i
usluivanje gotovog
proizvoda.
- Rad u kabinetu u
- Vri dijeljenje i
- Razvijanje
- Priprema nadjeve za

u skladu sa
recepturom,
normativima i
tehnolokim
postupkom.
- Razvlai tijesto u
jufke i listove, filuje

- nadjeva i oblikuje
bureke - pite za
peenje.

kontrolie
parametare peenja
po fazama.
- Odrava gotov
128
kreativnosti,
samopouzdanja i
samostalnosti.
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
pripreme bureka proizvod u skladu sa
pite za
tehnolokim
konzumiranje
zahtjevima, ree,
(rezanje porcionie i usluuje
porcionisanje i
gotov proizvod.
usluivanje) i
odravanje gotovog
proizvoda u skladu
sa tehnolokim
zahtjevima.
- Opisati ulogu i
- Vri pravilan izbor
- Razvijanje svijesti u
znaaj hljeba,
proizvoda u skladu
prevenciji i zatiti
peciva, drugih vrsta
sa potrebama
zdravlja pravilnom
pekarskih proizvoda
zdrave ishrane.
ishranom.
i finih pekarskih
proizvoda u zdravoj
ishrani.
Preporuke za
izvoenje nastave

- L. J. Auerman: Tehnologija pekarske proizvodnje, Univerzitet Novi Sad
Tehnoloki fakultet, Novi Sad, 1988.
- G. Kaluerski, N. Filipovi: Metode ispitivanja kvaliteta pekarskih i
tjesteniarskih proizvoda, Cvetnik, Novi Sad, 1990.
- M. Kovaevi: Pekarstvo i poslastiarstvo, Progres, Novi Sad, 1996.
- Veliki narodni kuvar, Narodna knjiga, Beograd, 1956.
- M. ivkovi: Poslastiarstvo, Beograd, 2002.
- Opremljen kabinet za pekarske vjebe (oprema, ureaji, posue, alat, inventar plehovi, mjealice za mijeenje tijesta, djelilica za tijesto, univerzalna maina
za tijesto, separator, vaga, daske, noevi, oklagije, erpe, lonci, vangle, plehovi,
tepsije razliitih veliina i dr.), potrebne namirnice za realizaciju programa i
kompjuter sa opremom za video reprodukciju.
- U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju praktini radovi koji se
izvode na vjebama i usmeni odgovori uenika.
- Uenik mora biti ocijenjen na kraju svakog klasifikacionog perioda.
129

- diplomirani inenjer poljoprivredne prerade i kontrole poljoprivrednih proizvoda;
- struni saradnik (za asove vjebi) moe biti lice koje ima najmanje srednju
kolu pekarskog smjera i najmanje 3 godine rada u struci.
Znanja

Predmet
Znanja
- Higijena
ljudi
- Znaaj hljeba, peciva,

drugih vrsta pekarskih
proizvoda i finih pekarskih
proizvoda u zdravoj ishrani
- Higijena
radionice
- Higijena
higijensko - tehnike zatite
u pekarskoj proizvodnji
- Higijena
namirnica
- Poznavanje robe
- Poznavanje robe
- Namirnice u pekarstvu
- Poznavanje robe
- Kuvarstvo
- Praktina nastava
- Poznavanje robe
130
Zadaci higijene
Elementi higijene
Vrste nezgoda na radu
Lina i radna higijena
- Hranljive materije i njihova

uloga u organizmu
- Faktori koji utiu na
kvalitet sirovina i nain
ispitivanja kvaliteta
- Principi pravilne ishrane i
nain izraunavanja
energetske vrijednost
pojedinih namirnica
- Namirnice
1.3.3. POSLOVNA KOMUNIKACIJA

1. Naziv predmeta: POSLOVNA KOMUNIKACIJA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
60
12
60
12
Ukupno
72
72

- Shvatanje pojma komunikacije u irem smislu rijei.
- Upoznavanje razliitih kultura, obiaja i tradicija koje opredjeljuju razlike u
poslovnom ponaanju.
- Usvajanje osnovnih pravila poslovnog ponaanja i pravila poslovnog bontona.
- Shvatanje znaaja razliitih vrsta i oblika poslovne komunikacije.
- Usvajanje pozitivnih stavova pri voenju i uestvovanju u poslovnoj komunikaciji.
- Shvatanje znaaja profesionalnog ponaanja.
131

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Pojam i definicija komunikacije
- Stie sposobnost za
- Zna pojam i
saradnju.
definiciju
komunikacije
uopte i upoznaje
se sa sadrajem
predmeta poslovna
komunikacija.
Funkcija i vrste komunikacije
- Razvija linu
- Upoznaje istorijske - Navodi istorijske
izvore i obrazlae
kulturu koja
izvore i shvata
funkciju
olakava poslovnu
funkciju
komunikacije za
komunikaciju.
komunikacije za
ovjeka.
ovjeka.
- Demonstrira
- Upoznaje razliite
razliite vrste
vrste neverbalne
neverbalne
- Razvija linu
komunikacije.
komunikacije.
odgovornost u
- Opisuje tipove
- Razlikuje tipove
komunikaciji sa
komunikacije sa
komunikacije sa
drugim ljudima.
obzirom na daljinu
obzirom na daljinu
meu uesnicima
meu uesnicima
(intrapersonalna,
(intrapersonalna,
komunikacija u
interpersonalna,
grupama, javna
komunikacija u
- Razvija spontanost
komunikacija,
grupama, javna
i oputenost u
masovna
komunikacija,
komunikaciji.
komunikacija).
masovna
- Navodi
komunikacija).
karakteristike
drutvene, privatne - Uoava vanost
poslovne
i poslovne
komunikacije.
komunikacije.
- Obrazlae na novim
- Opisuje nain
primjerima razliku
- Rrazvija vjetinu
pozdravljanja,
izmeu drutvene,
pregovaranja.
predstavljanja,
privatne i poslovne
upoznavanja i
komunikacije.
kulturnog voenja
- Demonstrira nain
razgovora.
pozdravljanja,
- Upoznaje se sa
predstavljanja,
vrstama poslovnih
upoznavanja i
sastanaka.
- Razumije ulogu i
kulturnog vodjenja
znaaj osoba sa
razgovora.
razliitim
- Simulira poslovni
poslovnim
sastanak sa
zadacima u toku
razliitim ulogama
poslovnog
i zadacima na
sastanka.
poslovnom
- Razumije tok
sastanku.
132
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Rad u grupama:
jedna grupa
demonstrira
razliite oblike
neverbalne
komunikacije, a
druga komentarie
poruke i znaenje
razliitih oblika
neverbalne
komunikacije
(uloge grupa se
mijenjaju).
Vjeba:
- Komunikacija sa
nastavnikom,
komunikacija sa
pojedincima u
radnoj grupi i
komunikacija sa
cijelim razredom.
Vjeba:
- Poslovno
predstavljanje,
pozdravljanje,
upoznavanje i
kulturno voenje
razgovora.
Vjeba:
- Poslovni sastanak
sa razliitim
ulogama i
poslovnim
zadacima.
sadraji
uenik
poslovnog
razgovora.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Simulira voenje
poslovnog
razgovora.
Konfliktne situacije u komunikaciji
- Obrazlae na novim
- Opisuje konfliktne
primjerima
situacije u
konfliktne situacije
komunikaciji i
u komunikaciji,
osnovne pristupe
koristei osnovne
za rjeavanje
pristupe za
konfliktnih
rjeavanje istih.
situacija.
Interpersonalna komunikacija
- Definie i razumije - Razlikuje elemente
komunikacionog
pojam
procesa (poiljalac
komunikacije i
poruke, primalac
znaka, elemente
poruke, poruka,
komunikacionog
sadraj).
procesa, pojam
- Adekvatno reaguje
socijalne
na znake
percepcije.
komunikacije,
- Nabraja podatke za
tumai ih i koristi u
ocjenjivanje drugih
stvaranju to
osoba (izraz lica,
pozitivnije klime
pokreti tijela, crte
na radnom mjestu i
oko usta i oiju,
u kontaktu sa
gestovi, rukopis).
klijentima.
- Navodi po znaaju
- Povezuje podatke
inioce koji
za ocjenjivanje
odreuju tanost
drugih osoba (izraz
opaanja osoba.
lica, pokreti tijela,
- Shvata znaaj i
crte oko usta i
simbole neverbalne
oiju, gestovi,
i verbalne
rukopis).
komunikacije.
- Odreuje po
- Objanjava
znaaju inioce
osnovne principe
koji odreuju
verbalne
tanost opaanja
komunikacije.
osoba.
- Opisuje izvore
- Prepoznaje razna
nesporazuma.
osjeanja na
- definie denotatno
osnovu facijalne
i konotatno
ekspresije i tako na
znaenje jezika.
osnovu dobijene
- Definie pojam
informacije
grupe i navodi
adekvatno reaguje.
osobine izmeu
formalnih i
- Identifikujui ove
neformalnih grupa.
podatke osnauje
svoju kreativnu
- Opisuje strukturu
percepciju i tako
grupe.
ostvaruje
- Opisuje
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Poslovni razgovor.
- Razvija strpljenje i
tolerantni pristup
za rjeavanje
potekoa u
poslovnoj
komunikaciji.
- Jaa
samopouzdanje i
osjeaj sigurnosti u
kontaktu sa
saradnicima.
- Uvia vanost i
ljepotu timskog
rada.
- Razvija smisao za
grupni rad.
- Formira pravilan
odnos prema
pretpostavljenom.
133
Vjeba:
- Demonstracija u
okviru psiholoke
radionice
komunikacionog
procesa gdje
uenici na licu
mjesta uoavaju i
vjebaju tok
procesa u
komunikaciji kroz
imitaciju i sline
tehnike.
Vjeba:
- Psiholoka
radionica sa
temom "kako nas
drugi vide".
- Demonstrirati na
primjeru razliite
vidove verbalne
komunikacije.
Vjeba:
- Psiholoka
radionica sa
insceniranim
nesporazumom.
sadraji
uenik
rukovoenje grupe.
- Definie
autokratsko i
demokratsko
rukovoenje kroz
davanje
individualnih
sloboda.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
kvalitetniji odnos
sa kolegama i
svojim
saradnicima.
- Stie vjetinu
reagovanja u
zavisnosti od
situacije i linosti
klijenta pratei
njegove neverbalne
pokrete i
shvatajui ih.
- Pravi razliku i
navodi na primjeru
kinetikih i
proksemikih
znakova.
- Koristi osnovne
principe i
zakonitosti
verbalne
komunikacije.
- Pravi razliku
izmeu denotatnog
i konotatnog
znaaja jezika.
- Prepoznaje izvore
moguih
nesporazuma i
izbjegava ih ili
rjeava na
kostruktivan nain.
- Razlikuje
karakteristike
formalnih i
neformalnih grupa.
- Analizira strukturu
grupe.
- Razlikuje
karakteristike
autokratskog i
demokratskog
rukovoenja.
Poslovna korespondencija
- Obrazlae faze
- Opisuje faze
poslovne
poslovne
korespondencije.
korespondencije.
- Primjenjuje na
- Zamilja pismeno
pismenim
protokolarno
primjerima
obraanje.
poslovno
- Opisuje razliite
- Razvija svijest o
znaaju poslovnog
komuniciranja.
134
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Rad na pismenim
primjerima.
sadraji
uenik
oblike poslovne
korespondencije.
- Opisuje pravila za
uspjeno voenje
poslovnog
razgovora.
- Shvata pravila
poslovnog
komuniciranja i
razlikuje privatni
od poslovog
razgovora.
- Pojanjava
aktivnosti koje
podstinu poslovnu
komunikaciju.
- Navodi oblike i
znaaj telefonske
korespondencije i
opisuje naine
voenja
elektronske
korespondencije
(telefaks, e - mail,
internet).
Formativni ciljevi
uenik
protokolarno
obraanje.
Primjenjuje
razliite oblike
poslovne
korespondencije.
Demonstrira
poslovni razgovor i
uporedo
komentarie pravila
za pravilno voenje
razgovora.
Obrazlae razliku
izmeu privatnog i
poslovnog
telefonskog
razgovora.
Na novim
primjerima
obrazlae
aktivnosti koje
podstiu poslovnu
komunikaciju.
Obrazlae oblike
elektronske
korespondencije.
Na primjerima
primjenjuje oblike
elektronske
korespondencije.
Poslovno predstavljanje
- Vlada naelima
- Opisuje naela
ponaanja i
ponaanja
organizacije na
organizacije koja
javnim nastupima i
vae na javnim
javnim
nastupima i
predstavljanjima.
predstavljanjima,
- Razlikuje dobru od
izlobama,
loe uraene
sajamskim
reklame.
priredbama,
- Vlada naelima
konferencijama za
ponaanja i
tampu i kulturnim
organizacije koja
priredbama.
vae na radnom
- Opisuje znaaj
mjestu.
reklame kao jednog
od naina poslovne - Obrazlae i pravi
paralelu izmeu
komunikacije.
dobre i loe
- Razumije naela
discipline na
ponaanja i
radnom mjestu i u
organizacije koja
vezi sa njim.
vae na radnom
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Izgrauje pozitivan
stav u poslovnoj
komunikaciji.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjeba:
- Poslovni telefonski
razgovor.
Vjeba:
- Rad na primjerima.
- Razvija
odgovornost o
znaaju pravilnog
javnog nastupa i
javnog
predstavljanja.
- Vjeba na primjeru
Vjeba:
- Reklama
(samostalni radovi
uenika).
- Razvija svijest o
znaaju
profesionalnog
ponaanja u odnosu
prema saradnicima
i korisnicima
usluga.
135
Vjeba:
- Poslovni ruak u
ugostiteljskom
objektu.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
- Navodi primjere iz
mjestu.
sopstvenog ili
- Usvaja pravila
tueg iskustva
discipline na
istiui znaaj
radnom mjestu.
spoljnih efekata
- Opisuje znaaj
(izgled i pojava).
spoljnih efekata
- Demonstrira
(izgled i pojava) u
organizaciju
poslovnoj
poslovnog ruka i
komunikaciji.
ponaanje za
- Usvaja pravila
vrijeme poslovnog
organizacije i
ruka.
ponaanja za
vrijeme poslovnog
ruka (mjesto
sjedjenja,
korienje pribora,
izbor jela i pia,
zapoinjanje
poslovnog
razgovora).
Svjetske kulture i obiaji u poslovnoj komunikaciji
- Razvija svijest o
- Obrazlae razliku
- Upoznaje se sa
potovanju
meu
razliitim svjetskim
razliitih kultura i
najznaajnijim
kulturama i
naroda.
svjetskim
obiajima koji
kulturama i
vladaju u poslovnoj
obiajima koji
komunikaciji.
vladaju u poslovnoj
komunikaciji.
Preporuke za
izvoenje nastave

- B. Suboti, S. Rajkovi: Kancelarijsko poslovanje, Zavod za udbenike i nastavna
- D. Romanovi: Sekretarsko poslovanje, Zavod za udbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2005.
- J. Manojlovi, S. Ignjatovi: Poslovna i slubena korespondencija, Zavod za
- D. Spasi, J. Rakini: Korespondencija sa sekretarskim poslovanjem, Zavod za
- Lj. Mirosavljevi, S. Ignjatovi: Birotehnika, Zavod za udbenike i nastavna
- Zakon o arhivskoj djelatnosti, Sl. list RCG, br. 25/92, 6/94, 27/94.
- Uredba o kancelarijskom poslovanju organa dravne uprave, Sl. list RCG br.
61/92.
- Zakon o peatu RCG i peatima dravnih organa, Sl. list RCG, br. 56/93 i 27/94.
- Zakon o ovjeravanju potpisa, rukopisa i prepisa, Sl. list br. 8/72.
- Kompjuter povezan sa internetom, telefon i telefaks.
136

- Provjera znanja vri se usmenim putem, u svakom klasifikacionom periodu
najmanje jednom.
- Diplomirani psiholog;
- diplomirani pedagog;
- diplomirani sociolog.
Znanja
- Naela ponaanja na
radnom mjestu
- Disciplina na radnom
mjestu
- Poslovna korespondencija
- Poslovna korespondencija

Predmet
Znanja
- Turistiko poslovanje
- Primjena naela ponaanja
i pravila discipline na
radnom mjestu
- Preduzetnitvo
137
- Promotivne aktivnosti
- Sluba optih poslova
1.3.4. OSNOVE SOMELIJERSTVA

1. Naziv predmeta: OSNOVE SOMELIJERSTVA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
Ukupno
72
72
72
72

- Upoznavanje uenika sa istorijskim razvojem vinogradarstva u svijetu i u Crnoj
Gori.
- Upoznavanje sa osnovnim karakteristikama i uzgojnim oblicima.
- Upoznavanje sa razliitim vinskim sortama groa, vinogradarskim regionima u
svijetu i u Crnoj Gori.
- Sticanje znanja o vinskim podrumima, nainu uvanja vina, dozrijevanja,
flairanja i posluivanja.
- Sticanje zanja o povezanosti hrane i vina.
138

Razred: DRUGI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Istorijat
- Razvija optu
- Nabraja i opisuje
kulturu o razliitim
epohe proizvodnje
osnovne
nainima u
groa i vina u
karakteristike
proizvodnji groa
svijetu.
najvanijih
i vina u svijetu.
- Prepoznaje znaaj
vinogradarskih
pojedinih zamalja
zemalja svijeta,
komunikacije i
u istorijskom
posebno Evrope.
predstavljanja
razvoju
- Upoznaje istorijski
pojedinih vinskih
vinogradarstva.
razvoj gajenja
proizvoda.
- Razumije razliite
vinove loze i
uticaje (religija,
proizvodnje groa
mitologija,
i vina, religijske,
politika, ratovi) na
mitoloke i druge
razvoj
aspekte korienja
vinogradarstva.
groa i vina.
U vinogradu
- Razvija
- Prepoznaje ili
- Nabraja i opisuje
komunikativne
razlikuje uzgojne
osnovne
sposobnosti i koristi
oblike, faze
karakteristike
ih sa saradnicima i
ivotnog ciklusa
vinograda.
gostima.
vinove loze,
- Nabraja osnovne
osnovne tetoine i
uzgojne oblike,
bolesti na vinovoj
zemljita gdje se
lozi, sisteme
mogu zasnivati.
navodnjavanja.
- Nabraja osnovne
tetoine i bolesti,
idealne prinose.
Sorte
- Nabraja i opisuje
kosmopolitske
vinske sorte i
njihove osnovne
karakteristike.
- Navodi
zastupljenost
vinskih sorti u
pojedinim
vinogradarskim
regionima ili
njihovo porijeklo.
- Razlikuje ili
prepoznaje
najvanije
karakteristike
svjetskih i lokalnih
vinskih sorti,
njihovu
zastupljenost u
razliitim
regionima i njihov
uticaj na kvalitet
vina.
Vinogradarski regioni
- Prepoznaje
- Nabraja i opisuje
vinogradarske
vinogradarske
regione u razliitim
regione kod nas i u
Preporuke za
izvoenje nastave
- Prikazivanje
slajdova, diskusija,
posjete muzejima,
gostovanje
razliitih
predavaa i
korienje razliite
istorijske
literature.
- Prikazivanje
slajdova i
fotografija
vinograda.
- Posjete lokalnim i
regionalnim
vinogradima.
- Prisustvovanje
znaajnijim
operacijama u
vinogradu
(zasnivanje,
zatita, berba).
- Razvija
meunacioalnu
toleranciju.
- Prikazivanje
slajdova, diskusija.
Vjebe:
- Prepoznavanje na
osnovu izgleda
(fotografije) ili
prepoznavanje u
vinogradu tokom
berbe.
- Razvija optu
kulturu o drugim
vinogradarskim
- Prikazivanje
slajdova,
korienje
139
sadraji
uenik
svijetu (posebno
Evropi).
U podrumu
- Nabraja najvanije
karakteristike
idealnog podruma.
Spravljanje vina
- Nabraja i opisuje
najvanije
karakteristike u
procesu spravljanja
vina.
- Razlikuje osnovne
naine spravljanja
razliitih vrsta
vina.
Dozrijevanje vina i
- Nabraja i opisuje
najvanije faze u
procesu
dozrijevanja i
flairanja vina.
- Razlikuje naine
razlivanja vina u
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
regionima.
Formativni ciljevi
uenik
dravama.
- Prepoznaje regione
prema njihovim
proizvodima.
- Razlikuje osnovne
karakteristike
najznaajnijih
svjetskih i lokalnih
vinogradarskih
regiona.
- Razlikuje uticaj
temperature,
vlanosti, istoe
na kvalitet vina u
podrumu.
- Razlikuje uticaje
razliitih
parametara kod
dobrog i loeg
podruma na
kvalitet vina.
- Prepoznaje razliku
velikih industrijskih
i malih
individualnih
podruma.
naine spravljanja
vina.
- Prepoznaje
najvanije
operacije u
spravljanju vina
(crnih, bijelih,
roze, pjenuavih,
likerskih,
specijalnih)i
razlikuje osnovne
karakteristike u
spravljanju
razliitih vina.
flairanje
- Razlikuje naine
dozrijevanja i
flairanja vina i
njihov uticaj na
krajnji kvalitet
vina.
- Prepoznaje
Preporuke za
izvoenje nastave
interneta.
Vjebe:
- Prepoznavanje na
osnovu fotografija
ili mapa.
- Posjete razliitim
vinogradarskim
regionima kod nas i
u okruenju.
- Razvija osjeaj za
timski rad,
odgovornost,
tolerantnost i
organizacijske
sposobnosti.
video zapisa sa
razliitim
prstornim
rjeenjima
podruma (negativni
i pozitivni
primjeri).
- Posjete podrumima
u okruenju.
- Razvija
odgovornost prema
sebi i drugima.
ili video zapisa sa
posljedicama
nepravilne
higijensko tehnike zatite.
- Razvija osjeaj
znaaja line i
radne higijene.
- Razvija optu
kulturu o razliitim
nainima i
pristupima u
dozrijevanju vina u
drugim
vinogradarskim
140
- Prikazivanje
prisustvovanje
pojedinim
znaajnijm
operacijama u
podrumu tokom
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
najvanije
flae.
operacije i
- Opisuje razliite
postupke u
uticaje procesa
dozrijevanju vina
dozrijevanja na
(standardni, barik).
kvalitet vina.
- Nabraja i opisuje
neophodnu
opremu.
Pjenuava i likerska vina
- Prepoznaje ili
- Nabraja i opisuje
razlikuje osnovne
najvanija
karakteristike
pjenuava i likerska
najvanijih
vina kod nas i u
pjenuavih i
svijetu.
likerskih vina.
- Nabraja osnovnu
klasifikaciju
pjenuavih i
likerskih vina,
naine njihove
proizvodnje i
karakteristike.
Degustacija vina
- Nabraja i opisuje
najvanije
postupke pri
degustaciji vina.
- Nabraja i opisuje
osnovne naine i
metode
ocjenjivanja vina.
- Nabraja i opisuje
najvanija mane i
kvarenja vina.
- Uoznaje se sa
strunom
terminologijom.
Posluivanje vina
- Nabraja i opisuje
najvanije
postupke pri
serviranju vina.
- Nabraja i opisuje
osnovne naine
posluivanja
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
regionima.
- Razvija nain
ponaanja u
podrumu.
Preporuke za
izvoenje nastave
dozrijevanja i
flairanja vina
(punjenje sudova,
pretakanje,
punjenje azotom).
- Razvija
odgovornost i
tanost.
- Prikazivanje
slajdova,
korienje
interneta,
diskusija.
- Prisustvovanje
proizvodnji
pjenuavih ili
likerskih vina u
podrumu.
- Prepoznavanje
pjenuavih i
likerskih vina na
osnovu boje, mirisa
i okusa.
- Prepoznaje ili
razlikuje osnovne
postupke pri
degustaciji vina.
- Prepoznaje ili
razlikuje naine
opisivanja kvaliteta
vina, kao i
postupke pri
ocjenjivanju vina.
- Prepoznaje ili
razlikuje
najvanija mane i
kvarenja vina.
- Na osnovu izgleda
mirisa i ukusa
raspoznaje razliita
vina.
- Razvija
samostalnost i
tanost.
- Prikazivanje
- Samostalne vjebe
u uionici ili
restoranima.
- Prisustvovanje
zvaninim
degustacijama i
kursevima.
- Prepoznaje ili
razlikuje osnovne
postupke pri
uvanju i
serviranju vina.
- Prepoznaje ili
razlikuje osnovne
- Upoznaje i razvija
optu kulturu o
razliitim nainima
posluivanja vina,
- Razvija
komunikativne
sposobnosti.
- Prikazivanje
- Samostalne vjebe
u uionici ili
restoranima.
- Odraivanje prakse
ili prisustvovanje
141
sadraji
uenik
razliitih vina.
Vino i hrana
- Nabraja i opisuje
najvanije vrste
vina i hrane,
naine
uparivanja vina i
hrane.
- Nabraja i opisuje
soseve i priloge
koji idu uz jelo i
vino.
- Nabraja i opisuje
vrste hrane koje su
u kontrastu sa
vinom.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
parametre na
etiketi i naine
predstavljanja vina
gostu.
- Prepoznaje kada i
zato gost odbija
vino.
Preporuke za
izvoenje nastave
zvaninim
kursevima o
posluivanju vina.
- Prepoznaje vina na
osnovu boje, mirisa
i okusa.
- Prepoznaje i
razlikuje sastav
hrane.
- Preporuuje
osnovne vrste
hrane i vina.
- Prepoznaje ili
razlikuje osnovna
pravila kontrasta i
komplementarnosti
vina i hrane.
- Prepoznaje sastav
groa i vina kao
hrane.
- Razlikuje pisanje
vinske karte.
- Razvija
samostalnost,
kreativnost i
snalaljivost.
- Prikazivanje
fotografija.
- Vjebe u uionici ili
restoranima.
- Odraivanje prakse
ili prisustvovanje
zvaninim
kursevima o
pripremanju hrane.
- Obilasci
nacionalnih i
specijalizovanih
restorana.

- S. Savi: Vinogradarstvo, Centar za struno obrazovanje, Podgorica, 2008.
- R. Milievi: Ugostiteljstvo tehnika, organizacija, poslovanje, IMS Oktoih,
Podgorica, 2003.
- S. Savi: Vranac do groa i vina, Centar za struno obrazovanje, Podgorica
2006.
- Fotografije, slajdovi, TV, video plejer i video kasete.
- Zakljuna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim
periodima.
- Poljoprivredni fakultet - visoka struna sprema 3 + 1, smjer vinogradarstvo i
voarstvo, sa zavrenom obukom za somelijere.
142

Znanja
-
Vino
Vino
Vino
Toionica pia

Predmeti
Znanja
Poznavanje robe
- Vina
Nauka o ishrani
- Hrana i vino
Kuvarstvo
- Hrana i vino
- Vina
143
1.3.5. TURISTIKA GEOGRAFIJA

1. Naziv predmeta: TURISTIKA GEOGRAFIJA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
Ukupno
72
72
72
72
144
144

- Upoznavanje sa turistikim vrijednostima i njihovim uticajem na uspjenost
turistike privrede.
- Sistematsko upoznavanje turistiki afirmisanih regija i prenos stranih iskustava na
promociju i organizaciju nacionalnog turizma.
- Usvajanje znanja i razvoj sposobnosti za kvalitetan rad na recepciji i u agenciji.
- Osposobljenost za promociju nacionalnog turizma.
- Razvoj sposobnosti za komunikaciju sa gostima.
144

Razred: DRUGI
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
uenik
uenik
Uvod
- Upoznaje vezu
turistike geografije
sa drugim naukama.
Turistika kretanja
- Stie pozitivnu
- Razumije elemente i - Samostalno
orijentaciju prema
razrauju
faktore turistikog
zanimanju.
rekreativne i
kretanja.
kulturne, prostorne i
funkcionalne
elemente.
Turistike vrijednosti
- Upoznaje turistike - Ocjenjuju vrijednost - Razvija sposobnosti - Prikazivanje filmova
i slajdova o raznim
realnog
vrijednosti:
i atraktivnost
lokalitetima i
procjenjivanja veze
morfoloke,
turistikih
njihovim turistikim
izmeu prirodnih i
vrijednosti mora i
destinacija s
vrjednostima.
antropogenih
voda na kopnu,
obzirom na prirodne
vrijednosti i stepena
biogeografske,
i antropogene
njihove stvarne
pejzae, ambijente
turistike
valorizacije.
(prirodni i
vrijednosti.
antropogeni),
manifestacije
umjetnike i etno socijalne.
Saobraaj u turizmu
- Razumije znaaj
- Na primjerima
saobraaja u
uoava razlike u
turizmu.
nainu putovanja
turista, nekada i
sada.
- Razvija kreativnost. - Projektni i
- Upoznaje uticaj
kulturnog nivoa
seminarski rad.
stanovnitva na
turizam.
Oblici turistikih kretanja
- Razvija pozitivan
- Navodi i pojanjava - Sintetizira faktore
stav prema drugim
razvoja turizma.
oblike turistikih
narodima i njihovim
kretanja s obzirom - Samostalno
kulturama i etno obrauje
na potrebe turista.
socijalnim
specifinosti
specifinostima.
zdravstvenog,
kulturnog, sportskog
turizma i dr.
145
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Turistiki pravci
- Analizira
- Upoznaje pravce
tradicionalne i
turistikih kretanja
savremene pravce
u Evropi.
kretanja u Evropi.
Turistike regije svijeta
- Samostalno trai i
- Opisuje prirodne i
dopunjava
antropogene
informacije o svim
vrijednosti
vidovima turizma u
turistikih regija:
pojedinoj regiji
- pansko
(rekreativni,
sredozemlje;
sportski, kulturni,
- Azurna obala;
gradski).
- Italijansko
- Izrauje prospekte
sredozemlje i
ponude i potranje.
Jadranska obala;
- Primorje Crnog
mora;
- Francusko i
Portugalsko
Atlantsko primorje;
- Metropole evropskog
turizma;
- Metropole
mediteranskog
turizma;
- Kontinentalne
metropole turizma;
- Kalifornija i Florida;
- Turistiki afirmisane
ostrvske grupe;
- Planinski turizam i
alpinizam (Alpe,
Himalaje);
- Turistike
metropole izvan
Evrope (Njujork,
Rio, Peking);
- Turistiki afirmisana
jezera (Velika
amerika jezera i
Bajkalsko jezero);
- Regije banjskog
turizma u Evropi.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Upotreba strune
literature i drugih
pisanih izvora,
interneta i drugih
elektronskih medija,
prospekata.
- Projektni rad i
seminarski rad.
146
Razred: TREI
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Turistiko - geografski poloaj Crne Gore
- Opisuje turistiko - - Pokazuje na mapi
geografski poloaj
poloaj CG u
Crne Gore.
okviru
- Geografski
koordinatnog
poloaj
sistema.
koordinatni
- Nabraja granine
sistem.
prelaze sa
- Karakteristike
susjednim
granica i graninih
zemljama, opisuje
prelaza.
strukturu graninih
- Turistiki poloaj
prelaza.
(prema glavnim
- Uoava i obrazlae
turistikim
prednosti i
pravcima,
nedostatke
disperzivnnim
otvorenosti
centrima i
granica za protok
konkurentskim
robe i ljudi u
zemljama).
funkciji turistike
- Funkcionalni
ponude CG.
polaaj
- Definie poloaj
(polivalentnost
CG u odnosu na
polozaja,
glavne turistike
kontaktnost,
pravce uoavajui
tranzitnost).
prednosti i
nedostatke u
odnosu na
konkurentske
zemlje prema
disperzivnim
centrima.
- Vri komparativnu
analizu sa
konkuretnim
zemljama po
osnovu
polivalnetnosti,
kontaktnosti i
tranzitnosti i
definie prednosti
i nedostake u
odnosu na njih.
Prirodne turistike vrijednosti
Jadransko more
- Sagledavajui
- Opisuje
morfoloke
karakteristike
karakteristike
Jadranskog mora:
obale i podmorja,
- geomorfoloke
fiziko - hemijske i
karakteristike;
bioloke osobine
- hidrografske
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija osjeaj
dravne
pripadnosti i
svijesti o znaaju
meunarodnog
povezivanja i
saradnje.
- Iscrtati mapu Crne

Gore sa
naglaenim
akcentom u
odnosu na glavne
turistike pravce i
graninim
prelazima (nijema
karta).
- Razvija pravilan
odnos prema
okruenju ivotnoj sredini.
- Razvija ekoloku
svijest.
zapisa i slika.
- Diskusija.
147
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
vode, definie
karakteristike;
stepen valorizacije
- temperatura vode;
u turistike svrhe.
- salanitet;
- boja i providnost;
- kretanje vode;
- klimatske
karakteristike;
- temperatura
vazduha;
- relativna vlanost
vazduha;
- oblanost i
insolacija;
- padavine i vjetar;
- florfa i fauna.
Planine kao prirodne turistike vrijednosti
- Navodi kriterijume - Procjenjuje
prirodne turistike
turistike
potencijale
valorizacije
planina na osnovu
planina.
kriterijuma o
- Ocjena
turistikoj
morfolokih
valorizaciji i vri
karakteristika
njihovu
planina u funkciji
funkcionalnu
turizma.
podjelu.
- Visokoplaninski
pojas, povri.
- Rijene doline.
- Podzemni kraki
oblici.
- Klimatske
karakteristike
planina u funkciji
turistikih
kretanja
(temperatura
vazduha, relativna
vlanost vazduha,
oblanost i
insolacija,
padavine i vjetar).
- Funkcionalna
podjela planina
(izletniko rekreativne,
sportsko manifestacione,
kulturno manifestacione,
planine nacionalni
parkovi,
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Stvara pravilan
odnos prema
- Razvija ekoloku
svijest.
zapisa i slika.
- Diskusija.
148
sadraji
uenik
zdravstveno lijeiline planine,
planine lovita,
planine
sekundarna
boravita itd.).
- Planine samostalne
turistike
vrijednosti:
- Durmitor;
- Bjelasica;
- Prokletije;
- Loven.
- Planine
komplementarne
turistike
vrijednosti:
- Orjen;
- Rumija;
- Komovi;
- Sinjajevina;
- Ljubinja;
- Volujak;
- Visitor.
Jezera
- Jezera samostalne
turistike
vrijednosti
(Skadarsko jezero,
Pivsko jezero,
Plavsko jezero,
Biogradsko jezero,
Crno jezero)
- Jezera
komplementarne
turistike
vrijednosti (jezera
na Durmitoru,
Volujaku,
Sinjajevini,
Bjelasici, Lukavici,
Visitoru i
Prokletijama itd.).
Rijeke
- Rijeke samostalne
turistike
vrijednosti (Tara,
Piva, Moraa, Lim
itd.).
- Rijeke
komplementarne
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Procjenjuje
prirodne turistike
potencijale jezera
na osnovu
kriterijuma o
turistikoj
valorizaciji i vri
njihovu
funkcionalnu
podjelu.
- Stvara pravilan
odnos prema
- Razvija ekoloku
svijest.
zapisa i slika.
- Diskusija.
- Procjenjuje
prirodne turistike
potencijale rijeka
na osnovu
kriterijuma o
turistikoj
valorizaciji i vri
- Stvara pravilan
odnos prema
- Razvija ekoloku
svijest.
zapisa i slika.
- Diskusija.
Formativni ciljevi
uenik
149
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
njihovu
turistike
funkcionalnu
vrijednosti (Zeta,
podjelu.
ehotina, Ibar,
Bojana, Cijevna i
jo neke
vodotoke).
Termomineralni i drugi izvori
- Analizira strukturu
- Nabraja vrste
termomineralnih
termomineralnih
izvora u Crnoj Gori
izvora i pojanjava
i vrednuje
mogunosti
moguosti njihove
njihove
valorizacije.
valorizacije u
turistike svrhe.
Nacionalni parkovi u Crnoj Gori
- Komparativnom
- Biogradska gora.
analizom definie
- Loven.
pogodnosti za
- Skadarsko jezero.
razvoj razliitih
- Durmitor.
oblika turizma u
odreenim
nacionalnim
parkovima u CG.
Antropogene turistike vrijednosti
Arheoloke turistike vrijednosti
- Uoava razliku
- Vrijednosti iz
arheolokih
starog kamenog
vrijednosti iz
doba.
razliitih perioda.
- Vrijednosti iz
- Vri komparativnu
srednjeg kamenog
analizu turistikih
doba.
regija u Crnoj Gori
- Vrijednosti iz
na osnovu
mlaeg kamenog
arheolokih
doba.
nalazita.
- Vrijednosti iz
bronzanog doba.
- Vrijednosti iz
gvozdenog doba.
Spomenike vrijednosti
- Uoava razliku
- Antiki i
spomenikih
ranovinzatijski
vrijednosti iz
spomenici.
razliitih perioda.
- Srednjevjekovni
- Vri komparativnu
spomenici.
analizu turistikih
- Srednjevjekovni
regija u Crnoj Gori
gradovi.
na osnovu broja i
- Spomenici iz 18. i
znaaja
19. vijeka.
spomenikih
- Spomenici
vrijednosti.
oslobodilakih
ratova.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija ekoloku
svijest i potrebu za
ouvanjem
visokokvalitetnih
prirodnih
vrijednosti.
- Obilazak
nacionalnih
parkova.
- Predavanja
predstavnika
nacionalnih
parkova.
- Razvijanje
osjeaja
nacionalne
pripadnosti,
meuljudske,
vjerske i kulturne
tolerancije.
- Gledanje video
zapisa o
arheolokim
lokalitetima u
Crnoj Gori i
spomenikim
vrijednostima.
150
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Umjetnike i
etnografske
turistike
vrijednosti.
- Razlikuje
umjetnike i
etnografske
vrijednosti.
- Vrednuje zanaj
umjetnikih i
etnografskih
vrijednosti za
turistiku ponudu.
Gradska naselja kao turistike vrijednosti
- Komparativnom
- Glavni grad i
analizom definie
prijestonica.
razliite uslove za
- Gradovi - turistiki
razvoj turistike
centri.
ponude gradova u
- Gradovi na
Crnoj Gori.
vanijim
saobraajnicama.
- Posjeta muzejima.
- Prikazivanje
slajdova.
Objekti svjetske batine

- Kotor sa okolinom. - Definie razliite
periode bitne za
- Durmitor sa
razvoj Kotora sa
kanjonom rijeke
osvrtom na
Tare.
mogunost
turistike
valorizacije.
- Na loim
primjerima istie
potrebu za
ouvanjem
prirodnih resursa
od svjetskog
znaaja (Perast).
Materijalna osnova turizma
- Predlae prioritete
- Saobraajnice i
u razvoju
saobraajna
materijalne osnove
sredstva.
za razvoj turizma u
- Receptivni
Crnoj Gori.
kapaciteti.
- Ostali kapaciteti.
Promet turista
- Promet domaih
turista.
- Promet stranih
turista.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Uoava trendove
kretanja turista u
odreenom periodu
na osnovu analize
- Razvija
organizacione
sposobnosti i
potrebu za timskim
radom.
- Predavanja
slubenika iz
lokalnih
samopurava ili
turistikih
organizacija na
temu potencijala i
mogunosti razvoja
turistike ponude u
crnogorskim
gradovima.
- Obilazak Cetinja.
- Usvaja pravilan
odnos prema
istorijskim
vrijednostima.
- Posjeta Kotoru starom gradu.

- Obilazak dijela
Nacionalnog parka
Durmitor i rijeke
Tare uz
angaovanje
vodikih slubi.
- Razvija
konstruktivan
pristup
problematici.
- Unapreuje
stvaralaki duh.
- Seminarski rad na
temu
Unapreenje
materijalne osnove
za razvoj turizma u
Crnoj Gori.
- Podstie turistiki
duh.
- Analiza podataka iz
Statistikog
godinjaka CG
vezanih za turizam.
151
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
statistikih
podataka.
Vaniji oblici turizma

Regionali aspekt turizma Crne Gore
- Sagledava
- Pojam turistiko mogunost
geografske regije i
ujednaenog
podjela
regionalnog razvoja
(crnogorsko
Crne Gore u odnosu
primorje, sredinja
na turistike
Crna Gora i
potencijale i
sjeverna Crna
mogunosti
Gora).
unapreenja
- Unutranja
regionalne
struktura regija
saradnje u oblasti
(turistiki
turizma.
lokaliteti, turistiki
centri i mjesta,
turistiko geografske zone,
turistiko geografska
podruja i
turistiko geografske regije
itd.).
- Perspektive razvoja - Sagledavajui
ograniavajue
turizma u Crnoj
(prostor,
Gori.
infrastruktura,
finasije i sl.) i
razvojne faktore
(prirodni i
antropogeni)
definie
mogunosti razvoja
turizma u Crnoj
Gori.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Predavanje
slubenika iz
Turistike
organizacije Crne
Gore ili
Ministarstva
turizma.
- Analiza Master
plana za razvoj
turizma do 2020.
godine u CG.

- Z. Bei: Karstni kanjoni na teritoriji Crne Gore i njihove prirodne ljepote,
Glasnik Republikog zavoda za zatitu prirode Prirodnjakog muzeja, br. 4,
Titograd, 1971.
- M. Brajovi: Durmitor i Tara svjetska prirodna batina, Struna knjiga, Beograd,
1987.
- M. Vasovi: Geografske odlike Crne Gore, monografija Crna Gora, Knjievne
novine, Beograd 1976.
- Grupa autora: Geografija Crne Gore faktori prerazmjetaja stanovnitva,
Univerzitetska rije, Niki, 1991.
- Z. Ivanovi: Prirodni resursi kao znaajan faktor ekonomske stabilizacije u Crnoj
Gori, Godinjak Ekonomskog fakulteta (povodom 25 godina), br. 8, Titograd,
1985.
152
- . Jovii: Turistika geografija, Nauna knjiga, Beograd 1989.

- S. Kasalica: Klima Durmitora i njen znaaj za turizam, Zbornik radova profesora i
saradnika Pedagoke akademije u Nikiu, br. 5 6, Niki, 1975.
- S. Kasalica: Sjeverna Crna Gora, turistiko geografska studija, NIO,
Univerzitetska rije, Niki, 1988.
- B. Milojevi: Doline Tare, Pive i Morae, geografska promatranja, Nauno.
- S. Nikoli: Priroda i turizam Crne Gore, ekoloka pitanja zatite i razvoja,
Republiki zavod za zatitu prirode, Podgorica 2000.
- B. Radojii: Geografija Crne Gore, prirodna osnova, Unireks, Niki, 1996.
- S. Stankovi: Planinska jezera Crne Gore, Limnoloka monografija, Srpsko
geografsko drutvo, Beograd, 1998.
- B. Stanii, M. Vujoevi: Turistika geografija, Zavod za udbenike i nastavna
sredstva Beograd i Zavod za izdavanje udbenika Novi Sad, Beograd - Novi Sad,
1989.
- Turistiki prospekti i karte, video sredstva (dijaprojektor), raunar za upotrebu
interneta i video kamera.
- Provjera znanja vri se usmenim putem i kroz seminarske radove.
- Usmeno, najmanje jednom u svakom klasifikacionom periodu.
- Seminarski radovi, u skladu sa programom.
- Diplomirani geograf;
- diplomirani geograf turizmolog;
- profesor geografije.
Predmet
Znanja
- Ekologija i zatita ivotne
- Ekosistem
Elementi turistike
sredine
- Zagaenje vazduha, vode,
valorizacije prirodnih
zemljita
vrijednosti
Oblici turistikih kretanja
- Marketing za razna turistika
sub - trzista
Nacionalni parkovi u Crnoj
- EKO - turizam (turizam u
Gori
nacionalnim parkovima)
Termomineralni i drugi izvori - Marketing u turizmu
- Zdravstveni turizam
Gradska naselja kao
- Gradski turizam
turistike vrijednosti
Objekti svjetske batine
Znanja
153
1.3.6. MARKETING U TURIZMU

1. Naziv predmeta: MARKETING U TURIZMU
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
72
66
138
Ukupno
72
66
138

- Upoznavanje sa marketingom kao savremenom koncepcijom i filozofijom
poslovanja na razvijenim turistikim tritima.
- Shvatanje znaaja istraivanja turistikog trita i razvoja marketinga
informacionog sistema kao nune pretpostavke za donoenje brzih, racionalnih
odluka.
- Sticanje saznanja o ponaanju turistikih privrednih drutava u razliitim trinim
uslovima, sa naglaskom na misaoni proces kod donoenja upravljakih odluka.
- Razvijanje spremnosti i sposobnosti za saradnju, fair-play, tolerantnosti i sposobnosti postizanja kompromisa, kao i potpuno razumijevnje odnosa u skadu sa
uslovima rada, kao osnove za budue uspjeno poslovnje u djelatnostima
turistike privrede.
- Upoznavanje sa marketingom u Crnoj Gori.
- Upoznavanje sa marketinkim aktivnostima u zavisnosti od oblika turistike
ponude.
154

Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Pojam i znaaj marketinga
- Razumije pojam
- Ne vezuje marketing - Identifikuje se sa
marketinga.
iskljuivo za reklamu privrednim
drutvom.
i prodaju.
- Upoznaje
- Nabraja i analizira
instrumente
- Razvija svijest o
instrumente
marketinga i pojam
znaaju marketinga.
marketinga i uoava
marketing miksa.
neophodnost njihove - Usmjerava se na
povezanosti.
razvoj.
- Shvata znaaj
- Uvia koliko je teko
marketinga za
prodati proizvode i - Identifikuje se sa
poslovanje
usluge u uslovima
privrednim
privrednog drutva.
dananje
drutvom.
konkurencije na
- Razvija
- Upoznaje osnove
tritu.
sistematinost u
poslovne filozofije
- Pravi razliku izmeu
radu.
marketinga: ciljno
proizvodne,
trite, potrebe
prodajne i marketing - Identifikuje se sa
potroaa, integralni orijentacije
potroaima.
marketing i profit.
poslovanja
privrednog drutva.
- Upoznaje se sa
- Definie pojam ciljno
karakteristikama
trite i uzima za
marketinga u sektoru primjer turizam u
- Usmjerava se na
razvoj.
Crnoj Gori.
usluga.
- Obrazlae na
- Kroz specifinosti
primjerima znaaj
turizma kao
privredne djelatnosti poznavanja potreba
potroaa.
objanjava
- Razumije nivoe
karakteristike
integralnosti
marketinga u
marketinga.
turizmu.
- Shvata neophodnost
- Nabraja i opisuje
marketinga u
faze marketinga u
uslunim
turizmu.
djelatnostima.
- Definie potroae u
- Analizira primjenu
turizmu i nabraja
faktore koji utiu na marketinga u
turizmu.
njihovo ponaanje.
- Kroz primjere
- Upoznaje pojam i
ilustruje faze
vrste marketing
strategija u turizmu. marketinga u
turizmu.
- Analizira unutranje
i spoljanje faktore
koji utiu na
ponaanje potroaa.
155
Preporuke za
izvoenje nastave
- Kombinacija
predavanja sa
razmiljanjem i
traenjem novih
odgovora.
- Uenici definiu
ciljna trita za
crnogorski turizam.
- Izrada seminarskog
rada "Kojim
sadrajima produiti
turistiku sezonu u
Crnoj Gori i na koje
ciljno trite
usmjeriti marketing
aktivnosti.
- Istraivanje
ponaanja pojedinih
grupa potroaa, rad
u grupama.
- Podjela turista na
segmente prema
zadatim
kriterijumima, rad
po grupama.
sadraji
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Opisuje ponaanje
pojedinih grupa
potroaa.
- Ilustruje na
primjerima pojedine
strategije u turizmu.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Turizam u Crnoj Gori

- Obrazlae sistem,
- Upoznaje se sa
- Razvija motivisanost. - Video - projekcija
turizam i marketing
turizmom u Crnoj
turistike ponude
u Crnoj Gori.
Gori (sistemom,
Crne Gore (uz
- Obrazlae pojam
turizmom i
analizu).
trine orijentacije.
marketingom).
Znaaj turizma za crnogorsko drutvo i privredu
- Navodi znaaj
- Na primjerima,
turizma za
pojanjava znaaj
crnogorsko drutvo i
turizma za
privredu.
crnogorsko drutvo i
privredu.
Odrivi razvoj turizma
- Razvija analitinost
- Analizira razvoj
- Upoznaje se sa
u radu.
turizma Crne Gore u
konceptom odrivog
odnosu na
razvoja turizma.
karakteristike
- Navodi i objanjava
odrivog razvoja.
glavne dokumente u
Crnoj Gori koji su
vezani za odrivi
razvoj.
Faktori okoline i uslovi za turistiku ponudu
- Obrazlae uslove za - Razvija marljivost, - Video projekcija
- Nabraja i opisuje
najznaajnijih
preciznost.
turistiku ponudu
faktore okoline
- Razvija odnos prema atraktivnih,
Ctrne Gore
znaanje za
komunikativnih i
ispunjavanju radnih
(atraktivni,
turistiku ponudu
receptivnih faktora u
obaveza.
konunikativni i
Crne Gore.
receptivni faktori).
- Navodi uslove za
Crnoj Gori.
- Obrazlae zato se
turistiku ponudu
- Grupni rad
oblikuje takva
Crne Gore.
(prikupljanje
turistika ponuda.
informacije o
turistikoj ponudi u
svojoj optini).
Razvoj turizma u Crnoj Gori - statistika
- Analizira i obrazlae - Razvija analitinost i - Analiza statistikih
- Definie znaaj
postupnost u radu.
podataka
statistike za turizam. na osnovu
(MONSTAT).
statistikih podataka
- Informie se o
- Prikuplja podatke
razvoj turizma u
razvoju turizma u
vezane za turistiki
Crnoj Gori.
Crnoj Gori (pomou
promet u svojoj
- Nalazi primjenu
statistikih
optini.
osnovnh pokazatelja
podataka) i rezimira
turistikog prometa
iste.
156
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
u Crnoj Gori (npr. za
prethodnu godinu
broj gostiju, broj
ostvarenih noenja,
prihodi).
Privredna drutva i organizacije turistike privrede i dokolice
- Navodi i pojanjava - Obrazlae udio
uesnike turistike
pojedinih uesnika u osjeaj za timski
rad.
ponude u Crnoj Gori. turistikoj ponudiugostiteljska
privredna drutva,
turistike agencije,
saobraajna
privredna drutva i
ostali.
Turistike organizacije u Crnoj Gori
- Upoznaje se sa TO-a - Razlikuje TO-e Crne - Razvija pozitivnu
identifikaciju sa
Gore na raznim
u Crnoj Gori i
zanimanjem.
nivoima.
nabraja ih.
- Razvija marljivost.
- Navodi cilj TO-a kao - Crta marketing
i najvanije podruje piramidu.
- Vrednuje TO-e.
njihove aktivnosti.
- Obrazlae najvanije
- Navodi poslove
podruje aktivnosti
NTO-e Crne Gore.
TO-a.
- Navodi poslove
- Razlikuje poslove
RTO-e Crne Gore.
NTO-e, RTO-e i
- Navodi poslove
LTO-a Crne Gore.
LTO-a Crne Gore.
Turistika politika
- Stvara pozitivnu
- Interpretira
- Definie turistiku
orijentaciju prema
definiciju turistike
politiku.
zanimanju.
politike.
- Navodi cilj i zadatak - Na primjerima,
obrazlae cilj i
turistike politike.
zadatak turistike
politike.
- Shvata znaaj
turistike politike za - Na primjerima,
obrazlae znaaj
razvoj turizma.
turistike politike za
razvoj turizma.
- Navodi ciljeve
- Na primjerima,
turistike politike
obrazlae ciljeve
Crne Gore.
turistike politike
Crne Gore.
Pravne osnove poslovanja u turizmu
- Upoznaje se sa
- Na primejrima,
zakonskim propisima obrazlae znaaj
koji reguliu
zakonskih propisa na
157
Preporuke za
izvoenje nastave
- Grupni rad (prikuplja

podatke svih
uesnika turistike
ponude u svojoj
optini i prezentuje
ih).
- Rad u grupi
(prikuplja
propagandni
materijal LTO-e u
svojoj optini, RTO-e
NTO-e i prezentuje
isti).
- Analiza Master
plana razvoja
turizma.
- Diskusija.
- Analiza zakona u
turizmu.
- Diskusija.
sadraji
uenik
djelatnost turizma u
Crnoj Gori.
- Nabraja osnovne
zakonske akte na
polju turizma u
Crnoj Gori (akcenat
na Zakon o turizmu).
Turistiko trite
- Upoznaje pojam i
podjelu trita.
- Upoznaje elemente i
specifinosti
turistikog trita.
- Razumije pojam
turistike ponude i
njene specifinosti.
- Razumije pojam
turistike tranje i
njene specifinosti.
- Upoznaje motive
putovanja i nove
trendove turistike
tranje.
- Upoznaje
specifinosti
marketing aktivnosti
hotela i restorana.
- Upoznaje
specifinosti
turistikih agencija.
- Upoznaje
specifinosti
saobraajnih
privrednih drutava.
Formativni ciljevi
uenik
polju turizma.
- Na primjerima,
obrazlae i vrednuje
osnovne zakonske
akte na polju
turizma u
Crnoj Gori.
- Definie trite i kroz primjere ilustruje
vrste trita.
- Nabraja nosioce
turistike ponude i
uporeuje je sa
ponudom na drugim
tritima, kroz
primjere.
- Objanjava, kroz
primjere,
karakteristike
turistike tranje.
- Ilustruje motive
putovanja i nove
trendove u svijetu.
- Vri odabir
odgovarajuih
instrumenata
marketinga za
privrednih drutava u
turizmu.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Definisanje turistike
Razvija svijest o
znaaju trita.
ponude grada ili
Razvija usmjerenost
regije u kojoj uenici
na razvoj.
ive, rad u grupama.
- Istraivanjem
odrediti destinacije
u Crnoj Gori za
razvoj odrivih vrsta
turizma (kulturni,
seoski, eko-turizam,
speleoloki, itd.).
- Samostalnim radom,
korienjem izvora
informacija,
predstaviti
hotela u okruenju.
- Radom u paru
predstaviti po jednu
turistiku agenciju i
njenu ponudu.
- Korienjem
interneta upoznati
uenike sa
najvanijim
saobraajnim
privrednim
drutvima u Crnoj
Gori i njihovim
ponudama za
turistika putovanja.
Istraivanje trita u turizmu

- Istraivanje ponude
- Vri izbor predmeta - Razvija
- Definie pojam i
ugostiteljskih
samoinicijativnost,
istraivanja.
nosioce istraivanja
kapaciteta u mjestu
urednost i tanost u
- Pravi plan
trita.
boravka, rad u grupi.
radu.
istraivanja trita.
- Definie predmet
istraivanja trita u - Razlikuje i koristi
- Sastavljanje ankete i
- Razvija svijest o
kvalitativne i
turizmu.
anketiranje uenika
vanosti informacija
kvantitativne
- Razumije svrhu
IV razreda u vezi
sa trita.
istraivanja trita u metode istraivanja
maturske eskurzije.
trita.
turizmu.
158
sadraji
uenik
- Upoznaje metode
koje se najee
koriste u istraivanju
turistikog trita.
- Razlikuje primarne
od sekundarnih
izvora podataka.
- Upoznaje MIS marketing
informacioni sistem i
njegov znaaj i
sadraj.
Politika ponude
- Upoznaje se sa
ponudom kao
instrumentom
marketinga.
- Nabraja faze kroz
koje prolazi turista
prilikom
osmiljavanja
proizvoda.
- Definie oblasti u
kojima se vri
pozicioniranje
turistike ponude.
- Nabraja faze
ivotnog ciklusa
proizvoda.
- Opisuje kako se
razvija marka
proizvoda.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Koristi primarne i
sekundarne podatke.
- Prikuplja razliite
vrste informacija iz
svih segmenata
turistike ponude
Crne Gore.
- Prepoznaje i nabraja
elemente ponude u
svom okruenju.
- Pravi razliku izmeu
industrijskog
proizvoda i
turistikog
proizvoda.
- Obrazlae na
primjeru kako turista
bira elemente
ponude.
- Obrazlae SWOT
analizu i portfolio
koncept.
- Analizira strategije
za pozicioniranje
turistike ponude.
- Analizira i uporeuje
asortiman
pojedinanog
nosioca ponude sa
asortimanom ponude
destinacije.
- Obrazlae na
primjeru iz svoje
okoline znaaj
kvaliteta ponude.
- Obrazlae i
uporeuje tri nivoa
inovacija.
- Analizira faze
ivotnog ciklusa
proizvoda.
- Uporeuje razvijanje
marke kod fizikog
proizvoda i kod
Preporuke za
izvoenje nastave
- Kreiranje ponude
restorana na osnovu
prikupljenih
informacija, rad u
grupi.
- Prezentacija ponude
- Razvija pozitivan
odnos prema okolini. svog mjesta.
- Seminarski rad na
temu ouvanja i
- Razvija snalaljivost
zatite atraktivnih
i prilagodljivost.
faktora.
- Rad u kabinetu uz
- Razvija osjeaj za
znaaj timskog rada. korienje interneta.
- Rad u grupama u
kabinetu(SWOT
osjeaj za timski
analiza, npr.
rad.
kolskog restorana ili
nekog turistikog
- Usvaja kritiko
objekta u gradu).
razumijevanje
pojedinih perioda u
- rad po grupama.
razvoju drutva.
- Razvija sposobnost - Predstaviti asortiman
za saradnju.
kolskog restorana,
posjetiti lokalnu TOu radi predstavljanja
ponude destinacije.
159
- Rad po grupama u
kabinetu.
- Predstaviti
uenicima nove
sadraje u turistikoj
ponudi Crne Gore
koji su predvieni
Master planom do
2020. god.
- Predstavljanje
poznatih marki u
svijetu i domaih
marki, putem
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
turistikog
proizvoda.
Preporuke za
izvoenje nastave
fotografija ili video
prezentacija.
160
Razred: ETVRTI
sadraji
uenik
Politika cijena
- Nabraja i definie
instrumente
marketinga.
- Definie i odreuje
unutranje faktore
politike cijena.
- Definie i odreuje
spoljanje faktore
politike cijena.
- Obrazlae znaaj
konkurencije.
Preporuke za
izvoenje nastave
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Razumije vanost
cijene kao
instrumenta
marketinga i
neophodnost veze
izmeu
instrumenata.
- Na primjerima,
obrazlae zato
cijene moraju biti
trokovno
orijentisane.
- Vrednuje tranju kao
orijentir za
utvrivanje gornje
granice cijena.
- Razumije uticaj
psihologije na
formiranje cijena.
- Vrednuje odnos
cijena jednako
kvalitetu usluga.
kompleksnog
razmiljanja i
prezentovanja
argumenata.
- Razvija pregovarake
sposobnosti.
- Razvija
inicijativnost,
kreativnost i
sposobnost za timski
rad.
- Stie sposobnost
rjeavanja problema
i odabira alternativa.
- Grupni rad,
izraunavanje mrtve
take rentabilnosti.
Formativni ciljevi
- Video prezentacija
objekata turistike
ponude razliitih
kagorija.
- Diskusija.
- Simulacija situacije
cijena ne odgovara
kvalitetu usluga.
- Diskusija.
- Timski rad,
grupe rade primjere
cjenovno politikog
prilagoavanja.
- Internet.
- Diskusija.
- Bukiranje.
- Analizira prednosti i
nedostatke
cjenovnih i
necjenovnih
instrumenata trine
utakmice.
- Razlikuje strateko - Uoava faktore koji

formiranje cijena od utiu na strateko
odreivanje cijena.
cjenovno
- Na primjerima,
prilagoavajuih
objanjava politiku
strategija
diferencirnja cijena,
(diferenciranje
upravljanje zaradom
cijena, yield manai paualnu cijenu.
gement i paualna
cijena).
Distribuciona politika
- Definie
- Procjenjuje i
distribucionu politiku odreuje vanost
privrednim
161
- ematski prikaz
kanala prodaje.
sadraji
uenik
kao instrument
marketinga.
- Nabraja funkcije
kanala prodaje.
- Navodi distribucione
puteve i metode:
- direktne,
- indirektne.
- Raspoznaje znaaj
distribucije
informacija,
rezervacija i naine
organizacije prodaje u turizmu.
- Upoznaje se sa
znaajem interneta
za turizam.
- E - Business.
Promocija
- Definie promociju
kao instrument
marketinga.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
drutvom.
Formativni ciljevi
Preporuke za
izvoenje nastave
uenik
distribucione politike
za poslovanje
privrednih drutava. - Razvija
samopouzdanje,
Analizira elemente
potrebne za uspjeno sposobnost
sopstvenog
funkcionisanje
rasuivanja i
kanala prodaje.
donoenja
Analizira znaaj
zakljuaka.
odabira kanala
distribucije i
marketing logistike
za turistika
privredna drutva.
Uporeuje i, na
primjerima,
obrazlae prednosti i
nedostake direktnih i
indirektnih kanala
prodaje u turizmu.
Zna puteve
- Razvija tolerantnost, distribucije
komunikativnost i
informacija i
nalaenje
rezervacija.
kompromisa prilikom
Prosuuje znaaj i
rjeavanja problema. funkcionisanje raznih
instrumenata
prodaje (sajmovi,
agencije itd.).
Vrednuje znaaj
- Bolje razumije odnos interneta za razvoj
tehnike i drutva.
turizma.
GDS AMADEUS.
Video prezentacija
meunarodnih
turistikih sajmova.
Simulacija situacija,
u turistikoj agenciji
i na sajmovima.
Diskusija o prednosti
interneta u turizmu
u odnosu na ranije
periode.
- Razvija motivisnost, - Simulacija poslovne
- Definie i analizira
saradnje(B2B, B2C,
internet poslovanje i inicijativnost,
B2G...).
razumijevanje
poslovne modele sa
- Diskusija.
odnosa u skladu sa
aspekta saradnje
uslovima rada.
meu uesnicima
(B2B, B2C, B2G...). - Stie pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju.
- Osposobljava se za
timski rad, ali i za
preuzmanje
sopstvene
odgovornosti.
-
- Razvija
- Obrazlae ulogu
promocije u procesu samopouzdanje i
usmjerenost na
donoenja odluke o
162
- Prikazivanje
propagandnih
filmova.
sadraji
uenik
- Nabraja oblike i
vrste promotivnih
aktivnosti.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
razvoj.
Formativni ciljevi
uenik
kupovini turistikog
proizvoda.
- Pravi komparativnu
analizu izmeu
pojedinih oblika
promotivne
aktivnosti.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija snalaljivost, - Uenici pojedinano,

marljivost,
u paru ili grupi
motivisanost i
izrauju plakat,
kreativost.
oglas (inserat),
prospekt ili na
kompjuteru uz
- Definie turistiku
- Obrazlae osnovne
pomo interneta
propagandu kao
principe propagande.
prave propagandni
podinstrument
spot, piu reportau,
promocionog miksa.
prave emisiju sa
- Kreira propagandnu
- Navodi osnovne
propagandnim
poruku.
karakterisitke
sadrajem, po
propagandne poruke. - Na primjerima,
mogunosti prave
ukazuje na uticaj
internet stranicu
propagandne poruke
nekog objekta i sl.
na turiste.
- Navodi sredstva
turistike
propagande.
- Obrazlae i
uporeuje pojedina
grafika sredstva
propagande (plakat,
prospekt, katalog
itd.).
- Navodi ostala
sredstva turistike
propagande
(projekciona,
propaganda
na mjestu prodaje,
direct mailing).
- Opisuje odnose sa
strankama.
- Obrazlae i
uporeuje oglasna
sredstva propagande
(homepage, tampa,
radio, TV itd.).
- Definie prodajnu
promociju
(unapreenje
prodaje).
- Definie linu
prodaju kao
- Analizira
stvaranja povoljne
organizaciju odnosa
drutvene klime.
sa strankama i
njihovo vezanje.
- Na primjerima,
- Spremnost i
definie oblike
sposobnost za
prodajne promocije. saradnju.
- Obrazlae, na
primjeru, kako se
- Simulacija situacije.
- Uz predavanje
komentarisati i neka
lina iskustva kod
pojedinih oblika
prodajne promocije,
po mogunosti
posjetiti turistiku
berzu u Budvi
(METUBES) ili
prikazati slajdove sa
neke turistike
berze.
- Razvija snalaljivost, - Simulacija situacije.
samopouzdanje.
163
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
podinstrument
sprovodi lina
promocije.
prodaja.
Odnosi sa javnou
- Navodi karakteristike - Definie pojam i
metode odnosa sa
odnosa sa javnou u
javnou.
odnosu na druge
vidove komunikacije. - Define imid.
- Obrazlae na
primjeru i pie izjavu
za javnost.
- Planira press
konferenciju.
- Analizira vijest u
novinama (o nekoj
inovaciji u ponudi ili
nekoj pogodnosti za
klijente i sl.).
- Navodi ostala
sredstva odnosa sa
javnou
(sponzorstvo,
kontakti sa poznatim
linostima, studijska
putovanja i sl.) i
definie njihove
razlike.
- Na primjerima,
obrazlae naine
graenja imida.
- Razumije primjenu - Definie globalne
rezervacione sisteme
informacione
tehnologije u
i sisteme i pravi
promotivnim
nalaz njihove
aktivnostima.
zastupljenosti u
- Razumije naine
Crnoj Gori.
finansiranja
- Razlikuje metode
promotivnih
finansiranja na mikro
aktivnosti.
i makro nivou.
- Definie organizaciju - Obrazlae ulogu NTO
promotivnih
u organizaciji
aktivnosti od strane
promotivnih
NTO.
aktivnosti na mikro i
makro planu.
- Definie optimalnu - Obrazlae, na
kombinaciju
primjeru, kako se
instrumenata
pravi optimalna
marketing - miksa.
kombinacija
instrumenata
marketing miksa.
164
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Razvija
preduzetniki duh.
Preporuke za
izvoenje nastave
Razvija pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju.
Razvija
komunikativnost,
motivisanost i sl.
- Rad u kabinetu uz
korienje interneta,
dnevne i nedjeljne
tampe.
- Primjeri iz svijeta.
Formira kritiko
razumijevanje
odnosa tehnike i
prirode i drutva.
- Rad u kabinetu.
Stie socijalnu
sigurnost.
Stvara pozitivnu
identifikaciju sa
zanimanjem.
- Rad po grupama u
kabinetu.
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
uenik
uenik
Marketing za razna turistika sub-trita (eko - turizam, zdravstveni, gradski...)
Sub-trita
- Razlikuje subtrita
- Upoznaje se sa
subtritima i navodi znaajna za Crnu
Goru.
vrste subtrita koja
su znaajna za Crnu
Goru.
Eko-turizam
- Upoznaje se sa
- Odreuje osobine
- Razvija ekoloku
eko-turizmom.
eko-turizma.
svijest.
- Navodi i pojanjava - Razlikuje vrste
- Razvija pravilan
vrste eko-turizma.
odnos prema prirodi.
eko-turizma.
- Opisuje specifinosti - Obrazlae, na
seoskog turizma.
primjerima iz Crne
Gore i drugih
turistikih
destinacija, osobine
seoskog turizma.
- Motivisanost.
- Analizira nosioce
- Korienjem
- Navodi nosioce
ponude seoskog
interneta uenici
ponude seoskog
- Zalaganje.
pronalaze primjere
turizma i pojanjava turizma u Crnoj Gori - Pozitivna
i obrazlae, na
iz drugih turistikih
njihov marketing.
orijentacija.
primjerima,
destinacija i
markentike
obrazlau ih
aktivnosti.
(npr. za eko
turizam
eko-turistiko
naselje Lepene
Trenta, Slovenija
npr. nacionalni park
Triglav).
- Opisuje specifinosti - Obrazlae, na
primjerima iz Crne
turizma u
Gore i drugih
nacionalnim
turistikih
parkovima.
destinacija, osobine
turizma u
nacionalnim
parkovima.
- Analizira nosioce
- Navodi nosioce
- Razvija marketinke
ponude turizma u
ponude turizma u
sposobosti.
nacionalnim
nacionalnim
parkovima Crne Gore
parkovima i
pojanjava
i obrazlae
marketing.
marketing aktivnosti.
Zdravstveni turizam
- Upoznaje se i opisuje - Obrazlae na
- Seminarski rad - na
165
sadraji
uenik
specifinosti
zdravstvenog
turizma.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
primjerima osobine
zdravstvenog
turizma.
Preporuke za
izvoenje nastave
osnovu prikupljenih
podataka uenici
obrauju neko
subtrite iz poznate
turistike
destinacije.
- Analizira nosioce
- Navodi nosioce
ponude zdravstvenog ponude zdravstvenog
turizma u Crnoj Gori turizma u Crnoj Gori
i pojanjava njihov
i obrazlae, na
marketing.
primjerima,
marketinke
aktivnosti.
Gradski turizam
- Upoznaje se i opisuje - Obrazlae na
specifinosti
primjerima osobine
gradskog turizma.
gradskog turizma.
- Analizira nosioce
- Navodi nosioce
ponude gradskog
ponude gradskog
turizma u Crnoj Gori turizma u Crnoj Gori
i obrazlae na
i pojanjava njihov
primjerima
marketing.
markentike
aktivnosti.
Izletniki (dnevni) turizam
- Upoznaje se opisuje - Obrazlae osobine
izletnikog turizma.
izletniki /dnevni /
turizam.
- Analizira glavne
- Navodi glavne
nosioce ponude
nosioce izletnikog
turizma u Crnoj Gori izletnikog turizma u
i pojanjava njihov
Crnoj Gori i
marketing.
obrazlae na
primjerima
marketinke
aktivnosti.
Poslovna putovanja i MICE - turizam
- Upoznaje se sa
- Obrazlae osobine
poslovnim
MICE turizma.
putovanjima i MICE
turizmom.
- Navodi i pojajnjava - Analizira glavne
nosioce ponude MICE nosioce ponude MICE
turizma u Crnoj Gori
turizma i njihov
i obrazlae na
marketing.
primjerima
marketinke
aktivnosti.
166
- Pravi komparativnu
analizu markentikih
aktivnosti u
zavisnosti od oblika
turistike ponude.
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Sportski turizam
- Upoznaje se sa
- Obrazlae osobine
sportskim turizmom. sportskog turizma.
- Navodi i pojanjava - Analizira nosioce
ponude sportskog
nosioce ponude
turizma u Crnoj Gori
sportskog turizma u
i obrazlae na
Crnoj Gori i njihov
primjerima
marketing.
marketinke
aktivnosti.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Praktini primjeri iz
Crne Gore i drugih
vanijih turistikih
destinacija.

- T. ebek, M. Boovi, V. Medigovi, Lj. Lukaevi: Marketing u turizmu.
- Doc. dr D. Lacmanovi: Marketing u turizmu, Bar, 2006.
- Prof. dr O. Baki: Marketing u turizmu, Zavod za udbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2000.
- Prof. dr B. Mihailovi: Marketing u turizmu, CIP Podgorica, Podgorica, 2007.
- Dr J. Popesku: Marketing u turizmu, igoja, Beograd, 2002.
- Internet.
- usmeno najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu,
- pismena provjera znanja test (po jedan u polugoditu).
- Diplomirani turizmolog;
- diplomirani ekonomista;
- diplomirani ekonomista turistiki smjer.
Znanja
- Pojam i specifinosti
turistikog trita
- Motivi putovanja
- Ponaanje potroaa u
turizmu
- Strategija segmentacije

Predmet
Znanja
- Osnove turizma
- Turistiko trite
- Turistiki motivi
- Potroai u turizmu
- Segmentacija turistike
tranje
167
Znanja

Predmet
Znanja
trita
- Primjena informacione
tehnologije u turizmu (MIS
i TIS)
- Znaaj marketinga za
poslovanje privrednog
drutva
- Faktori formiranja cijena
- Znaaj turizma za
crnogorsko drustvo i
privredu
- Odrivi razvoj turizma
- Informatika
- Internet, Misrosoft Office
- Poslovna ekonomija
- Ciljevi i zadaci privrednog

drutva
- Faktori ukupnog prihoda
- Osnove turizma
- Turizam kao privredna

djelatnost
- Osnove turizma
- Osnove odrivog razvoja

turizma
- Oblici turistikih kretanja
- Marketing za razna
turistika subtrista
- EKO-turizam (turizam u
nacionalnim parkovima)
- Zdravstveni turizam
- Gradski turizam
- Marketing odeljenja
- Preduzetnitvo
- Gradska naselja kao turistike

vrijednosti
- Objekti svjetske batine
- Pojam i znaaj marketinga
- Marketing odeljenja
- Preduzetnitvo
- Promocija
168
- Nacionalni parkovi u Crnoj

Gori
- Termomineralni i drugi izvori
1.3.7. OSNOVE POSLASTIARSTVA

1. Naziv predmeta: OSNOVE POSLASTIARSTVA
2. Broj asova po godinama obrazovanja vrstama nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
36
33
69
36
33
69
Ukupno
72
66
138
Vjebe: odeljenje se dijeli u grupe do 17 uenika.

- Upoznavanje sa tehnolokim fazama rada u poslastiarstvu.
- Usvajanje znanja i vjetina potrebnih za samostalnu pripremu, izradu, serviranje
i dekorisanje poslastiarskih proizvoda i sladoleda.
- Razvijanje vjetina i sposobnosti za rad u prostorima za pripremu poslastiarskih
proizvoda i sladoleda.
- Upoznavanje sa vrstama, nainom primjene i osposobljavanje za rukovanje
savremenom opremom, priborom, alatom i formama u poslastiarstvu.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema sredstvima za rad i inventaru.
- Razvijenje sposobnosti za racionalno korienje vremena, sredstava, materijala i
energije.
- Razvijanje odgovornog odnosa prema saradnicima i korisnicima usluga,
osposobljavanje za timski rad.
- Razvijanje sposobnosti za samostalan rad, planiranje, izvoenje i kontrolu rada.
- Stvaranje uslova za socijalnu integraciju i formiranje svestrane linosti.
169

Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Uvod u poslastiarstvo - zadaci i uloga
- Savremena
- Vri komparativnu
- Razvija pozitivnu
poslastiarska
analizu
orijentaciju prema
proizvodnja (opti
poslastiarstva
zanimanju.
pojmovi, znaaj i
nekad i sad.
uloga).
Poslastiarska radionica
- Opisuje strukturu
savremenog
poslastiarskog
pogona i radionice.
- Nabraja sredstva i
- Pojanjava
Preporuke za
izvoenje nastave
- Prikazivanje filmova
sa istorijskim
razvojem
poslastiarstva.
- Posjeta
funkcionalnu
poslastiarskoj
povezanost
radionici ili pogonu.
prostorija u sastavu
poslastiarskog
pogona ili radionice.
- Obavlja higijensko - - Razvija odgovornost Vjeba:
tehniku pripremu
prema sebi i
- Higijensko za rad u skladu sa
drugima.
tehnika zatita uz
propisima u
pojanjenje teorije.
poslastiarskoj
proizvodnji.
opremu za
higijensko tehniku zatitu u
poslastiarstvu i
opisuje nain
njihove primjene (u
skladu sa HACCP
standardima).
- Koristi strunu
- Definie znaaj i
ulogu strune
terminologiju
terminologije u
(nazive, izraze) u
poslastiarstvu i
poslastiarstvu.
tehniku
oznaavanja.
- Razvoj retorikih
sposobnosti.
- Nabraja opremu,
Vjeba:
- Komunikacija uz
upotrebu strune
terminologije uz
vizuelno
prikazivanje i
pojanjenje.
- Rad u grupama i
individualno.
- Rad u kabinetu.
- Razlikuje upotrebu - Razvija smisao za

pribor, alat, posue
opreme, alata,
kombinovanje i
i forme i pojanjava
pribora, posua i
snalaljivost.
njihovu primjenu u
formi zavisno od
poslastiarskoj
faze u procesu
proizvodnji.
proizvodnje.
- Razlikuje razliita
- Nabraja strukturu
- Razvija osjeaj za
- Rad u kabinetu ili
radnog osoblja u
radna mjesta u
timski rad.
poslastiarskoj
poslastiarskom
poslastiarskom
radionici.
pogonu i radionici i
pogonu i radionici i
pojanjava opis
definie njihove
njihovih poslova.
aktivnosti u procesu
prozvodnje.
Sirovine u poslastiarskoj proizvodnji
- Navodi vrste, ulogu i - Razlikuje razliite
- Razvija analitinost. - Prikazivanje
170
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
znaaj sirovina u
vrste namirnica i
poslastiarskoj
njihovu primjenu u
proizvodnji:
poslastiarstvu.
- eeri;
- brano;
- masnoe;
- namirnice sa
sadrajem proteina
(jaja, mlijeko
mlijeni
proizvodi...);
- voe i preraevine
od voa;
- zaini;
- alkohol i alkoholna
pia;
- aditivi (boje,
konzervansi,
regulatori kiselosti,
emulgatori, sredstva
za eliranje,
sredstva za dizanje
tijesta, pojaivai
arome, zaslaivai i
modifikovani
skrobovi...);
- ostali proizvodi.
- Razlikuje osnovne
- Nabraja osnovne
vrste sirovina u
vrste sirovina i
poslastiarstvu i
definie njihovu
opisuje nain
primjenu u
njihovog prijema,
poslastiarstvu, kao
skladitenja,
i nain njihovog
uvanja i
prijema,
trebovanja.
skladitenja,
uvanja i
trebovanja.
Priprema sirovina za poslastiarske proizvode
- Opisuje tehnoloke - Vri pripremu
faze u pripremi
sirovina za
sirovina za
proizvodnju
proizvodnju
poslastiarskih
poslastiarskih
proizvoda u skladu
proizvoda:
sa tehnolokim
- ocjena kvaliteta;
postupkom i
- mjerenja (teina
normativima.
zapremina,
temperatura i dr.);
- doziranje u skladu
sa recepturom i
171
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
slajdova razliitih
vrsta namirnica koje
se koriste u
poslastiarsvu uz
teorijska
pojanjenja.
Razvija pravilan
odnos prema
sredstvima za rad i
odgovornost u
postupanju sa
njima.
Navikava se na
potovanje normi i
propisa u cilju
ouvanja zdravlja i
zdrave ishrane.
Vjeba:
- Upoznavanje sa
vrstama i primjenom
sirovina u
poslastiarstvu, te
nainom prijema,
skladitenja,
uvanja i trebovanja
uz pojanjenje
teorije.
Vjebe:
- Ocjena kvaliteta.
- mjerenja (teina
zapremina,
temperatura i dr.).
- Doziranje u skladu
sa recepturom i
vaeim
normativima.
- Termika obrada.
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
vaeim
normativima;
- termika obrada.
Proizvodi od biskvit masa
- Navodi sastav: kokos - Izrauje proizvode
mase, rigojan
od biskvit masa u
mase, rolata
skladu sa
(maraskino, voni,
recepturom i
okoladni...),
tehnolokim
jednostavnih torti,
postupkom.
(okoladna torta,
torta od ljenika,
rum torta...),
niteva (srnea
lea, pariski nit...)
i opisuje tehnoloki
postupak izrade
proizvoda od biskvit
masa.
- Pojanjava
tehnoloke faze u
izradi proizvoda
biskvit masa:
priprema sirovina,
Izrada biskvit masa,
dijeljenje i
oblikovanje mase,
termika obrada
biskvit masa,
priprema filova,
filovanje,
oblikovanje,
prelivanje,
posipanje, sjeenje,
serviranje i
dekorisanje.
Proizvodi od kiselog tijesta
- Navodi recepturu za - Izrauje proizvode
od kiselog tijesta u
izradu: krofni,
skladu sa
trudli i mlijenog
recepturom i
hljeba, i opisuje
tehnolokim
tehnoloki postupak
postupkom.
izrade proizvoda od
kiselog tijesta.
- Opisuje tehnoloke
faze u izradi
proizvoda od kiselog
tijesta: priprema
sirovina, izrada
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Vjebe:
- Priprema, izrada i
serviranje:
- kokos mase,
rigojan mase,
rolata (maraskino,
voni, okoladni...),
jednostavnih torti,
(okoladna torta,
torta od ljenika,
rum torta), niteva
(srnea lea, pariski
nit...) i opisuje
tehnoloki postupak
izrade proizvoda od
biskvit masa.
preciznost.
- Pozitivna
orijentacija prema
zanimanju.
- Izgrauje pravilan
stav prema zdravoj
ishrani.
172
Vjebe:
serviranje proizvoda
od kiselog tijesta.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
tijesta, dijeljene i
fermentacija,
termika obrada
tijesta, priprema
filova, filovanje,
zavrno oblikovanje,
posipanje, sjeenje,
serviranje i
dekorisanje.
Proizvodi od lisnatog (butertajg) tijesta
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Navodi recepture za - Izrauje proizvode

- Razvija kreativnost i Vjebe:
isradu: trudle sa
od lisnatog
preciznost.
jabukama, pateta
(butertajg) tijesta u
sa sirom i mesom,
skladu sa
od lisnatog
krempita i dr.
recepturom i
(butertajg) tijesta.
tehnolokim
- Pojanjava
- Rad u kabinetu u
postupkom.
tehnoloki postupak
manjim grupama uz
izrade proizvoda od
teorijska
lisnatog tijesta:
pojanjenja.
priprema sirovina,
izrada tijesta,
preklapanje i
odmaranje tijesta,
dijeljene i finalno
termika obrada
lisnatog tijesta,
priprema filova,
filovanje,
oblikovanje,
prelivanje,
posipanje, sjeenje,
serviranje i
dekorisanje.
Proizvodi od vuenog (vodenog) tijesta
- Izrauje proizvode
- Opisuje sastav:
od vuenog
trudle, savijae...
(vodenog) tijesta u
- Pojanjava
skladu sa
tehnoloki postupak
recepturom i
izrade proizvoda od
tehnolokim
vuenog (vodenog)
postupkom.
tijesta: priprema
sirovina, izrada
tijesta, dijeljene i
odmaranje tijesta,
razvlaenje tijesta,
priprema filova,
Vjebe:
od vuenog
- Stie radne navike.
(vodenog) tijesta.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
- Navikava se na red i
pojanjenja.
urednost.
173
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
filovanje, zavrno
oblikovanje,
termika obrada,
prelivanje,
posipanje, sjeenje,
serviranje i
dekorisanje.
Proizvodi od linzer (prhkog - sipkavog) tijesta
- Opisuje sastav: pite - Izrauje proizvode
sa jabukama I vone
od linzer (prhkog tartalete.
sipkavog) tijesta u
- Pojanjava
skladu sa
tehnoloki postupak
recepturom i
izrade proizvoda od
tehnolokim
kiselog tijesta:
postupkom.
priprema sirovina,
izrada tijesta,
dijeljene i
termika obrada
tijesta, priprema
filova, filovanje,
zavrno oblikovanje,
prelivanje,
posipanje, sjeenje,
serviranje i
dekorisanje.
Izrada palainki
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Stie naviku
potovanja radne i
tehnoloke
discipline.
- Nabraja recepture
- Izrauje osnovne
- Navikava se na
za izradu slatkih i
vrste slanih i slatkih
potovanje
slanih palainki
palainki.
propisanih
(palainke sa
postupaka u radu.
orasima, demom,
okoladom,
palainke u vinskom
atou, gratinirane
palainke sa sirom,
makom, orasima...).
- Opisuje tehnoloki
postupak izrade
slatkih i slanih
palainki: priprema
sirovina, izrada
masa - tijesta,
termika obrada,
priprema filova,
filovanje,
oblikovanje,
prelivanje,
174
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
od linzer (prhkog sipkavog) tijesta.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Vjebe:
serviranje slatkih I
slanih palainki.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
posipanje,
serviranje i
dekorisanje.
Proizvodi od tijesta od jezgrastog i kotiavog voa
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
od tijesta od
jezgrastog i
kotiavog voa u
skladu sa
tehnolokim
postupkom.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
- Navodi recapture za - Izrauje proizvode

izradu proizvoda od
od tijesta od
jezgrastog i
jezgrastog i
kotiavog voa:
kotiavog voa u
- pite;
skladu sa
- vone tartalete;
recepturom i
- torte.
tehnolokim
postupkom.
- Opisuje tehnoloki
postupak izrade
proizvoda od tijesta
od jezgrastog i
kotiavog voa:
priprema sirovina,
izrada tijesta,
dijeljene i
termika obrada
tijesta, priprema
filova, filovanje,
zavrno oblikovanje,
prelivanje,
posipanje, sjeenje,
serviranje i
dekorisanje.
Izrada osnovnih kremova
- Stie
samopouzdanje i
sigurnost u radu.
- Navodi recepture za - Izrauje osnovne

izradu osnovnih
vrste kremova za
kremova (puter
izradu
krem, elatin krem,
poslastiarskih
parizer krem,
proizvoda.
bavarski krem,
grilija krem,
okoladni, voni...).
- Nabraja sirovine
poluproizvode
(namirnice) za
izradu osnovnih
kremova i opisuje
tehnoloki postupak:
pripreme sirovina
poluproizvoda
(namirnica), izrade
masa, termike
obrade i uvanja do
upotrebe.
- Razvija kreativnost, Vjebe:

preciznost i
- Priprema osnovnih
odgovornost.
kremova za izradu
poslastiarskih
proizvoda.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
175
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
Glazure
- Navodi sastav
- Izrauje razliite
glazura od:
vrste glazura u
bjelanceta, karamel
skladu sa
galzure, okoladne
tehnolokim
glazure, fondana i
postupkom.
elatina.
- Opisuje tehnoloki
postupak pripreme i
njihove upotrebe u
poslastiarstvu.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Izrada glazura u
skladu sa
tehnolokim
postupkom i
recepturom.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
176
Razred: ETVRTI
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
Sladoledi
- Izrauje razliite
- Nabraja vrste i
sastav:
vrste krem,
- mlijenih sladoleda
mlijenih i vonih
(vanilin, od ljenika, sladoleda u skladu
okolada...);
sa recepturom i
- vonih sladoleda(od
tehnolokim
vinje, kivija,
postupkom.
jagode...).
- Opisuje tehnoloki
postupak njihove
izrade: priprema
sirovina, izrada
mase, termika
obrada,
porcionisanje i
serviranje,
prelivanje i
dekorisanje.
Kupovi
- Izrauje razliite
- Nabraja vrste i
sastav kupova od
vrste kupova u
razliitih vrsta
skladu sa
sladoleda, voa,
recepturom i
kandiranog voa i
tehnolokim
dr. :
postupkom.
- pemelba;
- ak;
- malina;
- jagoda.
- Opisuje tehnoloki
postupak njihove
izrade: priprema
sirovina (vie vrsta
gotovih sladoleda,
kandiranog voa,
svjeeg voa,
kompota i dr.),
priprema kupa
(srebrni i stakleni),
punjenje kupa (sa
formiranim
sladoledom, voem,
kompotom,
kandiranim voem i
dr.), dekorisanje,
pricanje.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju.
- Navikava se na
sistematian rad i
urednost.
Vjebe:
- Priprema, izrada,
serviranje i
dekorisanje
mlijenih sladoleda i
vonih sladoleda.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
- Razvija osjeaj za
Vjebe:
- Priprema, izrada,
serviranje i
dekorisanje kupova.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
pravilan raspored
oblika i boja u
prostoru.
177
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Vone salate
- Navodi sastav vonih - Izrauje razliite
- Razvija osjeaj za
vrste vonih salata u lijepo.
salata:
skladu sa
- bez dodataka;
tehnolokim
- sa lagom;
postupkom i
- sa sladoledom itd.
recepturom.
i opisuje tehnoloki
postupak njihove
pripreme i upotrebe
u poslastiarstvu.
Topli pudinzi
- Nabraja sastav
- Izrauje pudinge u
pudinga od:
skladu sa
- vanile;
recepturom i
- ljenika;
tehnolokim
- badema;
postupkom.
- okolade;
- oraha.
- Opisuje tehnoloki
postupak njihove
izrade: priprema
sirovina, izrada
mase (kuvanje),
hlaenje,
sastavljanje mase,
priprema formi i
punjenje, kuvanje
na pari, vaenje iz
formi, serviranje i
prelivanje.
Koh od griza
- Nabraja sastav
- Izrauje kohove od
kohova od griza sa:
griza sa vinskim
- sa vinskim atoom;
atoom, vanilinim
- sa vanilinim atoom; atoom i sa sokom
od maline u skladu
- sa sokom od maline.
sa recepturom i
- Opisuje tehnoloki
tehnolokim
postupak njihove
postupkom.
izrade: priprema
sirovina, mijeanje i
termika obrada
(kuvanjem i
peenjem),
zalivanje prelivom,
sjeenje,
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Izrada vonih salata:
- bez dodataka;
- sa lagom;
- sa sladoledom... , u
skladu sa
tehnolokim
postupkom i
recepturom.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Vjebe:
- Priprema, izrada, i
serviranje pudinga.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Vjebe:
serviranje kohova od
griza.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
178
Formativni ciljevi
sardaji
uenik
uenik
serviranje,
prelivanje atoom ili
sirupom od maline.
Parfei
- Nabraja vrste i
- Izrauje razliite
sastav parfea od:
parfee u skladu sa
- ljenika;
recepturom i
- badema;
tehnolokim
- kafe;
postupkom.
- okolade;
- ananasa;
- mijeanog voa;
- jagoda;
- malina;
- pomorande;
- grilija itd.
- Opisuje tehnoloki
postupak njihove
izrade: priprema
sirovina, izrada
mase za parfee,
priprema forme,
punjenje forme,
zamrzavanje forme,
sjeenje,
serviranje, pricanje
i dekorisanje.
Omlet iznenaenja
- Nabraja sastav
- Izrauje omlete
omleta iznenaenja
iznenaenja u
i opisuje tehnoloki
skladu sa
postupak njegove
recepturom i
izrade:
tehnolokim
- priprema sirovina;
postupkom.
- oblikovanje biskvita;
- punjenje
sladoledom
biskvitne forme;
- oblaganje
pricanjem, amom
od bjelanaca i
eera;
- zapijecanje
(gratiniranje);
- flambiranje.
Omlet Konfitur
- Nabraja sastav
- Izrauje omlet
omleta konfitur i
konfitur u skladu sa
opisuje tehnoloki
recepturom i
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
- Razvija kreativnost
u radu i preciznost.
Preporuke za
izvoenje nastave
Vjebe:
- Priprema, izrada,
serviranje i
dekorisanje parfea.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Vjebe:
- Priprema, izrada,
serviranje omleta
iznenaenja.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
analitinost.
179
Vjebe:
serviranje omleta
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sardaji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
postupak njegove
tehnolokim
izrade:
postupkom.
- priprema sirovina;
- filovanje biskvita;
- posipanje sa
eerom u prahu;
- karameliziranje
eera usijanom
ipkom.
Crnogorske nacionalne poslastice
- Izrauje crnogorske - Razvija osjeaj
- Nabraja vrste i
recepture
poslastice u skladu
nacionalne
crnogorskih
sa recepturama i
pripadnosti.
poslastica:
tehnolokim
patipanj, priganice, postupkom.
kotorska krempita,
orahnjaa (baklava),
tufahije, savijae od
voa, urmaice...).
- Opisuje tehnoloki
postupak njihove
izrade.
Dekoracije u poslastiarstvu i umjetniko oblikovanje
- Pojanjava znaaj i - Vri dekoraciju
- Razvija kreativnost,
ulogu dekoracije i
gotovih proizvoda na snalaljivost i
oblikovanja u
razliite naine i
ekonominost.
poslastiarstvu.
razliitim
- Nabraja i opisuje
materijalima.
naine dekoracije u
poslastiarstvu sa:
- karamelom;
- vuenim
karamelom;
- marcipanom;
- grilijaem;
- okoladom i
fondanom.
Uloga i znaaj poslastiarskih proizvoda savremenog ovjeka
- Definie osnovne
- Vri procjenu rizika - Razvijanje svijesti u
elemente koji utiu
u distribuciji
prevenciji i zatiti
na kvalitet
proizvoda koji su
zdravlja pravilnom
poslastiarskih
proli laboratorijsku
ishranom.
proizvoda i
analizu i u sluaju
sladoleda, te ulogu
distribucije bez
laboratorijskih
laboratorijske
analiza za kvalitet
kontrole, te nivo
proizvoda.
eventualnih
posljedica.
- Na osnovu vizuelnog
180
Preporuke za
izvoenje nastave
konfitur.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
serviranje
crnogorskih
poslastica.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja.
Vjebe:
- Dekoracije gotovih
proizvoda.
- Rad u kabinetu u
manjim grupama uz
teorijska
pojanjenja i
korienje primjera
iz prakse (asopisi,
slike, slajdovi, video
zapisi itd.).
sardaji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
uoavanja greaka
kod proizvoda
definie elemente u
proizvodu kao
uzronike.
Preporuke za
izvoenje nastave

- Prvi kuvar svijeta, Pellaprat, Prosvjeta, Beograd, 1969.
- K. Duh: Kuvarski leksikon za ugostitelje, Epoha, Zagreb, 1969.
- Dr S. Uroevi, ing. J. Jovi-Stefanovi: Poznavanje prehrambenih proizvoda sa
osnovama tehnologije, Nolit, Beograd, 1975.
- L. J. Auerman: Tehnologija pekarske proizvodnje, Univerzitet Novi Sad
Tehnoloki fakultet, Novi Sad, 1988.
- Dr M. Kovaevi: Pekarstvo i poslastiarstvo, Progres, Novi Sad, 1996.
- Veliki narodni kuvar, Narodna knjiga, Beograd,1956.
- M. ivkovi: Poslastiarstvo, Beograd, 2002. god.
- Pravilnik o kvalitetu i uslovima upotrebe aditiva u namirnicama, Sl. list SCG
56/2003.
- Pravilnik o kvalitetu i drugim zahtjevima za fine pekarske proizvode, Sl. list SCG
2005.
- Kabinet i poslastiarska radionica opremljeni sa: penicom - konvektomat sa
plehovima, elektrinim tednjakom, radnim stolovima, sudoperom, friiderom,
mjealicom za mijeenje tijesta, djelilicom za tijesto, univerzalnom mainom za
tijesto, separatorom, vagom, avanima, kalupima raznih oblika, daskama,
cjediljkama, rendama, sitima, varjaama, kutlaama, kaikama, noevima,
oklagijama, erpama, loncima, vanglama, formama, inijama, plehovima i
tepsijama razliitih veliina.
- U toku klasifikacionog perioda uenik treba da ima najmanje dvije ocjene, od
kojih jedna treba da bude sa usmene i jedna sa provjere znanja u toku vjebi. U
toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju:
- usmeni odgovori i aktivnost uenika na asovima;
- praktine vjetine (razumijevanje poslova i zainteresovanost uenika, urednost,
preciznost i vjetina u izvoenju praktinih zadataka, tanost, odgovoran odnos
prema alatu, materijalima, instrumentima, opremi i potovanju propisa zatite).
- Nastavnik predmeta Osnove poslastiarstva moe biti lice koje ima zavren
odgovarajui fakultet ili viu kolsku spremu s podruja poslastiarstva ili
kuvarstva;
181
- struni saradanik moe biti lice koje ima VKV zvanje u poslastiarstvu sa
najmanje 5 godina rada u struci.
Predmet
Znanja
Znaaj hljeba, peciva, drugih - Higijena
vrsta pekarskih proizvoda i
ljudi
finih pekarskih proizvoda u
zdravoj ishrani
- Higijena
Struktura savremenog
radionice
- Higijena
Sredstva i oprema u cilju
- Zadaci higijene
higijensko - tehnike zatite u
- Elementi higijene
pekarskoj proizvodnji
Lina i radna higijena
- Higijena
Znanja
namirnica
- Poznavanje robe
- Poznavanje robe
- Poslastiarski proizvodi
- Praktina nastava
182

uloga u organizmu
- Faktori koji utiu na
kvalitet sirovina i naina
ispitivanja kvaliteta
- Dezerti
1.3.8. EKOLOGIJA I ZATITA IVOTNE SREDINE

1. Naziv predmeta: EKOLOGIJA I ZATITA IVOTNE SREDINE
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
Ukupno
72
72
72
72

- Upoznavanje sa osnovama ekologije.
- Upoznavanje osnova i znaaja zatite ivotne sredine.
- Uoavanje meusobne povezanosti ive i neive prirode.
- Upoznavanje razliitih izvora zagaivanja ivotne sredine.
- Upoznavanje sa problemom prenaseljenosti planete Zemlje.
- Razumijevanje uloge koju ovjek ima pri zagaivanju ivotne sredine.
- Upoznavanje sa nainima rjeavanja problema zatite ivotne sredine.
183

Razred: TREI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Osnovni pojmovi u ekologiji
- Uvia znaaj
- Definie pojmove:
- Ukazuje na
ekologije u
ekologija, ivotna
meusobnu
svakodnevnom
sredina, ekoloki
zavisnost ive i
ivotu.
faktori.
neive prirode.
- Odreuje elemente
ivotne sredine.
- Objanjava na
konkretnim
primjerima osobine
biotopa i
biocenoze.
Ekologija populacije
- Uvia odnose u
- Uoava osnovne
- Definie pojmove:
okviru odreene
karakteristike
populacija i
populacije
populacije.
ekoloka
pronalazei
- Obrazlae pojam
ravnotea.
analogiju sa
optereenosti
- Poznaje faktore
ljudskom
populacije.
koji odreuju
populacijom.
- Objanjava pojam
strukturu
ekoloke ravnotee
populacije.
i obrazlae na
primjeru
meusobnu
zavisnost inilaca
sredine.
Kruenje materija i transformisanje energije u prirodi
- Shvata stalnost i
- Analizira na
- Definie pojmove:
zakonitost procesa.
primjeru
producent organske
kompleksnost
materije, potroa
odnosa u ishrani.
organske materije,
- ematski prikazuje
reducent organske
kruenje materije i
materije.
proticanje energije
- Definie lanac
u ekosistemu.
ishrane.
- Obrazlae odnose
meu lanovima
lanca ishrane na
primjeru
energetske
piramide.
- Predstavlja
ilustracijom
kruenje materije i
proticanje energije
na odabranom
primjeru lanca
ishrane.
184
Preporuke za
izvoenje nastave
Terenski rad:
- Posmatranje
razliitih stanita i
zajednica.
sadraji
uenik
Ekosistem
- Poznaje kopnene,
vodene i
antropogene
ekosisteme.
- Definie sukcesije u
ekosistemu.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
- Odreuje
zajednike i glavne
razlike izmeu
ekosistema.
- Zakljuuje o
raznovrsnosti
ekosistema kod nas
u odnosu na
geografski poloaj i
klimatske
karakteristike.
- Predvia posljedice
ljudske aktivnosti u
ivotnoj sredini.
Zagaivanje vazduha
- Odreuje uzroke
- Poznaje naine
zagaivanja
zagaivanja
vazduha.
vazduha i otrovne
- Objanjava
materije u
posljedice
vazduhu.
previsokih
- Poznaje uticaj
koncentracija
otrovnih materija
otrovnih materija u
na iva bia (kisele
vazduhu na
kie, ozonske rupe,
ekosistem.
efekat staklene
- Ocjenjuje znaaj
bate).
stalne kontrole
kontaminiranosti
vazduha.
- Predlae naine
ienja otrovnih
materija (ureaji
za preiavanje,
industrijski filteri,
automobilski
katalizatori).
Zagaivanje voda - mora i slatke vode
- Definie izvore i
- Odreuje glavne
oblike zagaivanja
izvore zagaivanja
vode.
vode i objanjava
posljedice.
- Objanjava metode
preiavanja.
- Objanjava na koje
naine
prehrambena
industrija zagauje
okolinu.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Razvija svijest o
znaaju ouvanja
prirodnih
ekosistema.
sagledavanja i
rjeavanja
problema.
- Film o zagaivanju
vazduha.
sagledavanja i
rjeavanja
ekolokih
problema.
zapisa sa
posljedicama
zagaivanja voda.
- Diskusija.
185
Formativni ciljevi
sadraji
uenik
uenik
Zagaivanja zemljita
- Ukazuju na
- Poznaje izvore i
posljedice
oblike zagaivanja
savremene
zemljita.
intenzivne
poljoprivredne
proizvodnje.
- Objanjava
problem
prenaseljenosti
zemlje.
Nuklearna energija
- Objanjava
- Definie izvore i
problem
oblike
radioaktivnog
radioaktivnog
zraenja i njegove
zagaenja.
dalekosene
posljedice.
- Uoava problem
nekontrolisanog
skladitenja
radioaktivnog
otpada i
neodgovornog
korienja
nuklearnog oruja.
Ugroene biljne i ivotinjske vrste
- Odreuje znaaj
- Poznaje glavne
uma i razlog
uzroke izumiranja
njihovog
uma i istrebljenja
izumiranja.
nekih ivotinjskih
- Ukazuje na znaaj
vrsta.
poumljavanja
terena koji su
podloni eroziji.
- Pronalazi
najugroenije
ekosisteme i grupe
u Crnoj Gori i
svijetu.
- Predlae mogue
mjere za zatitu
prirodnog nasljea
za konkretan
primjer.
Mjere za zatitu ivotne sredine
- Odreuje naine
- Poznaje znaaj
planske upotrebe
tednje energije i
prirodnih izvora.
vode u
- Objanjava znaaj
domainstvu i
pravilnog odnosa
industriji.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
sagledavanja i
rjeavanja
ekolokih
problema.
Preporuke za
izvoenje nastave
zapisa sa
posljedicama
zagaivanja
zemljita.
- Diskusija.
- Shvata vanost
uvanja zdrave i
iste ivotne
sredine.
- Podrava aktivnosti
ovjeka kojima se
potpomau procesi
obnavaljanja
ugroenih ili
naruenih
ekosistema.
- Razvija svijest o
znaaju zatite
ivotne sredine za
budue generacije.
186
- Seminarski rad na
temu zatite
ugroenih biljnih i
ivotinjskih vrsta.
- Prezentacije
radova i diskusija.
sadraji
uenik
- Poznaje
alternativne
energetske izvore.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
prema pitkoj vodi.
- Objanjava znaaj
traenja i
korienja novih
ekolokih izvora
energije.
- Ocjenjuje znaaj
globalizacije
nadzora deavanja
u ivotnoj sredini.
- Primjenjuje
propise kojima se
odreuju norme
uvanja zatienih
objekata prirode,
ugroenih,
endemskih biljnih i
ivotinjskih vrsta.
Preporuke za
izvoenje nastave

- M. Jablanovi, D. Roaja: Zatita i zagaivanje ivotne sredine, Zavod za
- I. Savi, V. Terzija: Ekologija i zatita ivotne sredine, Zavod za udbenike i
- Dijaprojektor, slajdovi, grafoskop, TV prijemnik, video rikorder, video kasete.
- U toku klasifikacionog perioda provjeravaju se i ocjenjuju pisani radovi i usmeni
odgovori uenika.
- Pozitivna ocjena na kraju godine.
- Diplomirani biolog.
Znanja
- Ekosistem
- Zagaenje vazduha, vode,
zemljita

Predmet
Znanja
- Elementi turistike
valorizacije prirodnih
vrijednosti
187
1.3.9. POSLOVNA EKONOMIJA

1. Naziv predmeta: POSLOVNA EKONOMIJA
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
66
66
Ukupno
66
66

- Sticanje znanja o osnovnim ekonomskim pojmovima i odnosima sa ciljem
formiranja odnosa prema zdravoj privredi zemlje.
- Razvijanje radoznalosti, samostalnosti i kreativnosti poslovanja vlastitog
privrednog drutva.
- Sticanje radnih navika, marljivosti, odgovornosti i motivisanosti.
- Razvoj fer-pleja i timskog rada.
- Razvijanje elje za osavremenjavanjem uslova i uspjenog poslovanja privrednog
drutva u svojoj zemlji.
- Razvijanje kulture dijaloga sa poslovnim partnerima iz zemlje i inostranstva.
- Pozitivna orijentacija prema odabranom zanimanju, sa ciljem njegovanja elje za
daljim usavravanjem kako bi, sebi i drugima, stvorio bolje uslove za ivot i rad u
svojoj zemlji.
188

Razred: ETVRTI
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
izvoenje nastave
uenik
uenik
uenik
Ekonomika i organizacija privrednog drutva kao nauna disciplina
- Definie i pojanjava - Analizira predmet i - Razvija spremnost za - Pregled disciplina
poslovne ekonomije.
poslovnu ekonomiju. ciljeve izuavanja
saradnju i
poslovne ekonomije. toleranciju.
- Definie pojam i
nosioce
privreivanja.
- Interpretira osnovne - Razvija osjeaj

znaaja odnosa
i sloene nosioce
ovjek - privreda
privreivanja.
drava.
Oblici obavljanja privrednih djelatnosti

- Opisuje i pojanjava - Analizira i uoava
razlike u istorijskim
nastanak i razvoj
uslovima nastanka
privrednog drustva.
privrednog drutva
kao i znaaj
zadovoljavanja
potreba.
- Razumije pojam
- Navodi
privrednog pravnog
karakteristike,
lica.
definie zadatke i
elemente privrednog - Definie elemente
privrednog drutva i
drutva.
njihov uticaj na
privredni rast i
tehnoloki razvoj.
- Opisuje vrste i oblike - Izrauje ematski
privrednog drutva,
prikaz prema
nain njihovog
vrstama i oblicima
osnivanja i prestanka privrednog drutva.
- Razlikuje drutva
rada.
lica i drutva kapital.
- Pojanjava
preduzetnika u
zemlji i inostranstvu.
Sredstva i izvori sredstava
- Odreuje
- Definie pojam i
karakteristike i
navodi pojedine
razlikuje sredstva
vrste sredstava
prema razliitim
(osnovna, obrtna i
kriterijumima.
ostale vrste
- Utvruje
sredstava).
amortizaciju
osnovnih sredstava.
- Prikazuje kruno
kretanje obrtnih
- Uoava odnose
tehnike, prirode i
drutva.
- Ilustracija osnovnih
odnosa izmeu
proizvodnih i
potronih nosilaca
privreivanja.
- Diskusija.
- Pretraivanje
primjera na
internetu.
- Prikaz (ematski)
elemenata i
zadataka privrednog
drutva.
- Stie socijalnu
sigurnost.
- Slubeni list Crne

Gore, 2005. god.
preduzetnikom.
- Zakon o privrednom
drutvu.
- Diskusija.
- Razumije znaaj
tehniko
tehnolokih
dostignua.
189
- Prezentacija
imovine konkretnog
privrednog drutva iz
podruja turizma i
hotelijerstva.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
sredstava.
- Definie i pojanjava - Analizira strukturu
vlastite i tue izvore izvora sredstava,
odnosno uee
sredstava.
pojedinih vrsta
izvora u ukupnim
izvorima.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Prezentacija
propagandnog
materijala za
odobravanje kredita
za mala i srednja
preduzea u Crnoj
Gori.
Ulaganja (utroci, trokovi i angaovana sredstva)

- Uporeuje i razlikuje - Preuzima
- Definie pojam i
odgovornost ulaganja
razlikuje: utroke
pojmove norma i
rada, sredstava za
normativ.
u konkretan posao.
rad i utroke
- Razlikuje pojam
- Stie snalaljivost i
predmeta rada.
ekonomsko troenje
sposobnost
od pojma fiziko
obezbjeivanja
troenje sredstava
potrebnih elemenata
za rad.
procesa rada za
vlastito drutvo.
- Razvija osjeaj za
- Razumije nain
- Definie pojam,
utvrivanja trokova. optimalno i
navodi kriterijume i
racionalno troenje
vrste trokova.
- Razlikuje trokove
inioca procesa rada.
- Prema razliitim
elemenata procesa
kriterijumima
rada, fiksne,
varijabilne, kao i
ostale vrste
trokova.
- Pojanjava i utvruje - Razlikuje elemente
cijene kotanja
cijenu kotanja.
(trokove nabavke,
zarade radnika,
amortizacije,
indirektne trokove).
- Razlikuje obim,
- Definie pojam i
za timski rad.
vrijeme i pojavne
oblike angaovanih
oblike angaovanih
sredstava.
sredstava.
Rezultati poslovanja
- Razlikuje nain
- Razvija poslovnu
- Definie fiziki
izraavanja fizikog
odgovornost.
proizvod, ukupan
obima u proizvodnim
prihod i dobit kao
rezultate poslovanja i uslunim
privrednim
privrednog drutva.
drutvima.
- Razlikuje naturalno i
vrednosno
izraavanje rezultata
poslovanja.
- Razlikuje nain
190
Video prezentacija
ugostiteljskog
privrednog drutava.
Obilazak proizvodnog
i uslunog privrednog
drutva.
Obraunavanje
zarade radnika.
Prezentovanje
fizikog obima
proizvodnje u
proizvodnom i
uslunom
privrednom drutvu.
sadraji
uenik
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
utvrivanja ukupnog
prihoda i dobiti.
- Razvija efikasnost.
- Opisuje specifinosti - Prepoznaje znaaj
rezultata poslovanja sezonskog karaktera
u turizmu i
poslovanja turizma i
ugostiteljstvu.
ugostiteljstva.
Mjerenje poslovnog uspjeha
- Razlikuje eksterne i - Razvija sposobnost
- Opisuje princip
interne faktore
produktivnosti,
da sa manjim
poslovnog uspjeha.
ekonominosti i
ulaganjima ostvari
rentabilnost.
maksimalne
rezultate.
- Obrazlae uticaj
- Prepoznaje faktore
ekonomskih principa koji utiu na
na poslovanje
ekonomske principe
privrednog drutva.
poslovanja.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Diskusija.
- Prezentacija
uspjenog turistikog
ili ugostiteljskog
privrednog drutva.

- Dr G. Bogeti: Ekonomika preduzea, Zavod za udebnike i nastavna sredstva,
Podgorica, 1998.
- Dr B. Stavri, dr B. Punovi, dr P. S. Bojovi: Poslovna ekonomija za I razred
ekonomske kole, Zavod za ubenike, Beograd, 2006.
- Dr Lj. Kosar: Ekonomika i organizacija preduzea za II razred ugostiteljsko
turistike kole, Zavod za udbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1996.
- Slubeni list Crne Gore, II 2002. / Zakon o privrednim drutvima.
- Slubeni list Crne Gore XII 2007.
- usmeno najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu,
- pismena provjera znanja test (po jedan u polugoditu).
9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradni
- Diplomirani ekonomista.
191

Znanja
- Vrste i oblici privrednog
drutva
- Ciljevi i zadaci privrednog
drutva
- Faktori ukupnog prihoda

Predmet
- Preduzetnitvo
192
Znanja
- Organizaciona struktura
privrednog drutva
- Znaaj marketinga za
poslovanje privrednog
drutva
- Faktori formiranja cijena
1.3.10. INFORMATIKA U RESTORATERSTVU

1. Naziv predmeta: INFORMATIKA U RESTORATERSTVU
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Vrste nastave
Praktina
Teorija
Vjebe
nastava
33
33
33
33
Ukupno
66
33

- Upoznavanje sa softverskim rjeenjima za restoransko poslovanje.
- Osposobljavanje za rad na Point Office Sistem softveru.
193

Razred: PRVI
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadraji
ciljevi
uenik
uenik
uenik
Opis softvera
- Razvija pozitivnu
- Na primjerima,
- Opisuje softver i
orijentaciju prema
ukazuje na
njegovu namjenu
informaciono
neophodnost
(namjena).
komunikacionim
primjene
tehnologijama.
namjenskog
softvera (Micros) za
restoransko
poslovanje.
Uslovi za korienje
- Uoava razliku u
- Definie uslove za
strukturi mree,
korienja softvera
odnosno
u smislu hardvera.
indetifikuje razlike
izmeu klijent
raunara i server
raunara.
Funkcionalni elementi softvera
- Razvija pozitivnu
- Prepoznaje vrste
- Nabraja i opisuje
orijentacija prema
zadataka iz
vrste poslova u
zanimanju.
djelokruga poslova
restoranu koje
u restoranu, iju
podrava softver.
obradu podataka i
aktivnosti podrava
softver Micros.
- Razvija
- Vri ukljuivanje
- Pojanjava nain
snalaljivost i
sitema.
ukljuivanja,
kreativnost.
- Vri odabir
funkcionalne
- Razvija pozitivan
funkcioalnih
elemente softvera
odnos prema
elemenata softvera
na startnom ekranu
timskom radu.
sa polaznog ekrana
i iskljuivanje
u zavisnosti od
(softver na
zadatih aktivnosti
engleskom jeziku).
(podataka).
- U zavisnosti od
- Opisuje vrste
vrste zadatka iz
podataka i nain
dijela programa za
njihove obrade u
konobare (POS
dijelu softvera koji
Operacije),
se odnosi na
konobar prolazi
korienje softvera
kroz proceduru
od strane
osnovnog izdavanja
konobara.
rauna.
- Razvija osjeaj
- U zavisnosti od
- Opisuje vrste
preuzimanja
vrste zadatka iz
podataka i nain
odgovronosti.
dijela programa
njihove obrade u
(POS Operacije i
POS Configurator),
se odnosi na
194
Preporuke za
izvoenje nastave
- Startovanje
(paljenje)
terminala.
- Ako za to postoje
uslovi uoavanje
razlike izmeu
jednog terminala i
mree od 2 ili vie
terminala.
- Prikaz svih
funkcionalnosti
softvera na
terminalu.
- Ukljuivanje
softvera i njegovih
modula.
- Rad u softveru sa
ciljem koji je
opisan u
informativnim
ciljevima.
- Rad u softveru sa
ciljem koji je
opisan u u
informativnim
ciljevima.
sadraji
uenik
menadere.
- Opisuje vrste
podataka i nain
njihove obrade u
se odnosi na
fiskalni printer.
- Opisuje vrste
podataka i nain
njihove obrade u
se odnosi na
Izvjtaje
(Autosequences
and Reports).
- Opisuje vrste
podataka i nain
njihove obrade u
se odnosi na POS
Configurator.
- Opisuje vrste
podataka i nain
njihove obrade u
se odnosi na
menaderske
procedure.
- Opisuje vrste
podataka i nain
njihove obrade u
se odnosi na
tampanje
izvjetaja na A4
printerima.
- Opisuje vrste
podataka i nain
njihove obrade u
se odnosi na
tampanje
izvjetaja na POS
printerima.
Socijalizacijski
ciljevi
uenik
Formativni ciljevi
uenik
menader prolazi
kroz osnovne
menaderske
procedure.
- Obrauje podatke.
Preporuke za
izvoenje nastave
- Obrada podataka u
dijelu fiskalnog
printera, tipovi i
funkcionalnosti.
- Obrauje podatke.
- Razvija
samokontrolu.
- Rad u softveru sa
ciljem koji je
opisan u u
informativnim
ciljevima.
- Obradauje
podatke u dijelu
POS Configurator.
pravilan odnos
kvaliteta rada i
ispunjavanja radnih
obaveza.
- Rad u softveru sa
ciljem koji je
opisan u
informativnim
ciljevima.
- Obradauje
podatke u dijelu
softvera koji se
odnosi na
menaderske
procedure.
- Rad u softveru sa
ciljem koji je
opisan u
informativnim
ciljevima.
- tampa izvjetaje.
- Povezivanje
terminala sa A4
printerom i
tampanje
izvjetaja.
- tampa izvjetaje.
- Povezivanje
terminala sa Epson
POS printerom i
tampanje
izvjetaja.
195

- Uputstvo koje se instalira zajedno sa softverom.
- Kabinet informatike sa instaliranim softverorm i internet konekcijom.
- Provjera znanja vri se usmenim putem i u toku vjebi, najmanje jednom u
svakom klasifikacionom periodu.
- Visoka kolska sprema sa podruja turizma ili hotelijerstva (3 + 1) sa znanjem
rada na raunaru i korienja POS softvera.
Znanja
- Primjena raunara u
ugostiteljstvu

Predmeti
Znanja
- Praktina nastava
- Evidencija porudbi,
naplata i izdavanje rauna
196
2. STRUNI ISPIT
2.1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUNO - TEORIJSKI DIO ISPITA
2.1.1. KUVARSTVO
1. Naziv ispitnog kataloga: KUVARSTVO
2. Cilj ispita
- Provjera nivoa postignua standarda znanja iz oblasti Kuvarstva.
3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na strunom ispitu
1. Obrazloiti potrebe higijensko - tehnike zatite na radu.
2. Opisati postupak trebovanja namirnica.
3. Opisati metode termike obrade ivotnih namirnica (kuvanje, prenje,
dinstanje, peenje, sotiranje, gratiniranje i dr.).
4. Nabrojiti i opisati dnevne obroke.
5. Opisati planiranje i oblikovanje jelovnika, menija i karte doruka.
6. Nabrojiti osnovne zaine i miroije i opisati njihove karakteristike.
7. Nabrojiti i opisati vrste ivotinjskog mesa koje se koristi u kulinarstvu.
8. Opisati osnovne karakteristike goveeg i juneeg mesa i njihovu podjelu po
kategorijama.
9. Opisati osnovne karakteristike teleeg, svinjskog, jagnjeeg i ovjeg mesa i
njihovu podjelu po kategorijama.
10. Opisati osnovne karakteristike ivinskog (kokoijeg, gujeg, ureeg i pajeg)
mesa i njihovu podjelu po kategorijama.
11. Opisati osnovne karakteristike dlakave i pernate divljai (zec, srna, divlja
svinja, divokoza, fazan, prepelica, tetrijeb, ljuka).
12. Nabrojiti vrste i podjelu morskih i slatkovodnih riba, riba selica, rakova, koljki
i mekuaca.
13. Nabrojiti vrste jela od povra i opisati (variva, prilozi i garniture) i opisati
tehnoloki postupak njihove obrade, pripreme, seviranja i dekorisanja.
14. Nabrojiti i opisati sredstva za povezivanje (svijetla i tamna zaprka, klajster,
majcena...) i mjeavine maslaca (buter metrdotel, marseljez, krojter, krepsni
buter od rakova i buter mel i...).
15. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja salata (jednostavnih salata od
svjeeg i kuvanog povra, mijeanih i peenih salata).
16. Nabrojiti naine i opisati tehnologiju pripreme zimnice od povra i voa
(kiseljenje, barenje i upravanje).
17. Definisati pojam fondovi njihov znaaj, podjelu i pripremu:
- fondovi za nalivanje jela: mesni, riblji i od divljai;
- fondovi temeljci: mrki ili braon, espanjol, demiglas, glas - devijand i fond od
divljai;
- svijetli fondovi: beamel i velute;
- crveni ruiasti fondovi: paradjz i paprika;
- specijalni - pjenasti fondovi: holandez i bernez;
- fondovi hladne kuhinje: uljni - majonez, siretni - vinigrt, specijalni aspik i
o froa;
18. Opisati tehnologiju pripreme:
- bistrih supa (govee, kokoije i riblje) i
197
- uloaka za bistre supe kuvane od tijesta (domae rezance, flekice, tarne,

knedle od griza i digerice, prene celestino i fridato od palainki i preni
graak).
19. Opisati postupak pripreme, serviranja i znaaja konsomea (goveeg, pileeg ili
ribljeg).
20. Opisati nain pripremanja i serviranja:
- potaa (pasiranih i nepasiranih) od: povra, peuraka i mozga i
- velutea od: pileeg i ribljeg mesa, karfiola, celera i pargli.
21. Navesti sastav ragu orbe i opisati tehnologiju pripreme od teleeg, jagnjeeg
ili pileeg mesa.
22. Opisati tehnologiju pripreme nacionalnih orbi (telee, jagnjee, pilee, riblje,
srpske orbe, maarske gula orbe, italijanski minestron ili ruski bor).
23. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja:
- vezanih salata od:
- povra (fransuska, ruska ili italijanska);
- mesa (govea ili pilea);
- ribe (riblja salata, salata od rakova ili salata od morskih plodova);
- jaja (jaje u majonezu, punjena jaja kasino ili jaja na ruski nain);
- narezaka od suhomesnatih proizvoda (njeguki prut, dalmatinski prut,
uiki prut, praka unka, salama, njeguka peenica i vrat, kraki vrat i
dr.);
- zakuski (crnogorska, srpska, primorska ili francuski ordever);
- mlijenih proizvoda kao hladnih jela i predjela (meki i tvrdi sirevi i kajmak);
- hladnih jela i predjela od povra (marinirane peurke, pargle, artioke,
karfiol);
- ribljih konzervi kao hladnih predjela (sardina, tunjevina, dimljeni aran,
pastrmka i losos).
24. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja:
- toplih predjela od jaja: kajgane (natur, sa mlijenim i suhomesnatim
proizvodima, omleti sa sirom i unkom na lovaki, seljaki i srpski nain);
- specijaliteta od jaja (hemendeks, behendeks, i jaja ameriken);
- poiranih jaja na puteru, holandez, bernez, muslin, oron;
- toplih predjela od tijesta (srpska gibanica i pita zeljanica);
- toplih predjela od pageta (italien, milanez, napoliten, bolonjez i sa morskim
plodovima);
- toplih predjela od palainki (pohovane palainke sa sirom, mozgom i
gratinirane);
- toplih predjela od pirina (rioto od peuraka, digerice, mesa, koljki i
morskih plodova);
- toplih predjela od sira (pohovani sir i krofne od sira);
- toplih predjela od peuraka (peurke na aru, peurke na beki i pariski
nain);
- toplih predjela od povra (kroketi, nicle, medaljoni i gratinirani karfiol);
- suflee i pudinge od mozga, sira, unke, spanaa... ;
- krokete od mesa (pileeg, teleeg i ribljeg);
- toplih predjela na nain orli (peurke, piletina, riba, rakovi i povre).
25. Nabrojiti potrebne namirnice po recepturi i opisati nain pripremanja ribe kao:
- gotovog jela (kuvana i poirana riba, paprika, perklet, uve i brodet);
- jela (prena riba,peena i riba na aru, gradelama);
- prene i peene ribe na: dalmatinski, mlinarski, pariski i beki nain;
- lignje na aru - pohovane i punjenje;
- koljke na buzari.
26. Opisati znaaj i ulogu dijetalne i vegetarijanske kuhinje u zdravoj ishrani.
198
27. Nabrojiti vrste hladnih predjela od riba, rakova, koljki i mekuaca i opisati
njihov sastav i nain pripremanja, serviranja i dekorisanja:
- riba u marinatu od povra i mornarskom marinatu;
- riba u majonezu, aspiku i o - froa sosu;
- salata od hobotnice i morskih plodova;
- kokteli od rakova i koljki - kamenice na ledu;
- vrste kavijara i serviranje.
28. Opisati nain pripremanja:
- hladnog rozbifa;
- teleeg frikandoa;
- pileeg galantina ili
- pilee bijelo u majonezu.
29. Opisati nain pripreme i odravanja gotovih jela do izdavanja, serviranje i
dekorisanje:
- kuvano meso kao gotovo jelo (leo kuvana govedina, teletina i jagnjetina) u
ren sosu, paradjz sosu;
- pile u supi sa domaim rezancima;
- gulai od goveeg mesa (govei gula, salon i bakra gula);
- paprikai i perkelti (od teleeg, svinjskog, jagnjeeg i pileeg mesa);
- sotei od teleeg, jagnjeeg, svinjskog i pileeg mesa;
- ragui od juneeg i goveeg mesa;
- gotova jela od kupusa i mesa: sladak kupus sa jagnjeim, juneim i suvim
mesom;
- gotova jela od pasulja i mesa: orbasti gust pasulj sa suvim rebrima,
kobasicom, unkom i fairanim mesom;
- uvei sa teleim i svinjskim mesom;
- rizota i pilavi od teleeg, jagnjeeg i pileeg mesa;
- dinstana pikovana govedina - junetina na lovaki nain u madera i pikant
sosu;
- junea nicla-rozbratna u sosu pikant, bordolez, madera, dobra domaica,
esterhazi;
- koljenice svinjske i telee kuvane, dinstane, na kajmaku, imperijal,
provensal, dobra domaica;
- jagnjei pikljevi i ribi na kajmaku;
- gotova jela od mljevenog mesa, fairana masa i oblikovana jela od fairane
mase: fairana nicla i stek, ufte u paradjz sosu, fairani rolat i rolat
tefani;
- musake od krompira, tikvica, plavog patlidana, karfiola i kelja;
- sarme od slatkog i kiselog kupusa, zelja i vinovog lista;
- punjeno povre: paprike u paradajz sosu, punjene tikvice u sosu od miroije;
- gotova jela od iznutrica: kembii u saftu i italien, na aru i pohovani,
sarma u jagnjeoj maramici, restovana digerica, srce i bubrezi i mozak
menijer, restovan i pohovan na pariski i beki nain;
30. Opisati postupak termike obrade mesa putem peenja u penici, ispod saa i
na ranju.
31. Opisati nain pripreme saftova za prelivanje peenja prilikom serviranja.
32. Opisati nain sjeenja ispeenog mesa i serviranja u skladu sa normativima,
dekoraciju i priloge za telee, svinjsko, prasee, jagnjee ili ivinsko peenje.
33. Opisati postupak pripreme jela od dlakave i pernate divljai:
- srnei i zeji but pikovan i dinstan u sosovima (marsala, lovaki, vild);
- paprika i ragu od srnetine, divlje svinje i zeca,
- bardiranje u punjenje fazana, prepelice, tetrijeba;
- nicle i medaljoni od srneeg i svinjskog buta.
199
34. Opisati postupak pripreme priloga i garnitura za jela od divljai: pariske i eke
knedle, kisele jabuke (kuvane i peene) sa brunsnicama, dinstan crveni kupus
sa kiselim jabukama, glazirani kesten i drugo voe i povre.
35. Opisati tehnoloki postupak pripreme jela po narudbi:
- jela od goveeg filea:
- biftek na aru;
- turnedoi (na aru, rosini, metrdotel);
- file minjoni (sa peurkama, u sosu od peuraka);
- sote stroganov;
- tartar biftek.
- jela od ramsteka i rozbratne:
- ramstek i rozbratna na aru.
- jela od teleeg i svinjskog mesa:
- nicle (natur, pariska i beka, praka, imperijal);
- stekovi (sa jajetom);
- medaljoni na puteru sa peurkama, u sosu od peuraka;
- telei kotlet (natur, na buteru, parma, beki i pariski);
- krmenadla natur.
- jela od jagnjeeg mesa:
- jagnjei ili ovji op na aru;
- aljik.
- jela od pileeg mesa:
- kijevski kotlet;
- pile ameriken.
- evapi:
- hajduki i obanski.
36. Opisati tehnologiju pripreme i spremanja jela na rotilju:
- jela od mljevenog mesa:
- evapii;
- pljeskavica i utipci na aru;
- pljeskavica i evapii na kajmaku;
- punjena pljeskavica.
- jela na ici:
- ranjii od teleeg, svinjskog, jagnjeeg i pileeg mesa.
- jela od teleeg i svinjskog mesa:
- kotlet;
- krmenadla;
- vjealica;
- ulbastija;
- leskovaka mukalica na dva naina.
- jela od iznutrica.
- crni i bijeli bubrezi;
- srce;
- brizle;
- digerica.
37. Opisati nain pripreme nacionalnih jela:
- banjaluki lonac;
- ufte na grki nain;
- smoani kaamak;
- cicvara (gotovac);
- kuvani i peeni krompir sa sirom i skorupom;
- savijae (pite) sa sirom, krompirom i zeljem;
- pastrmka na podgoriki nain;
200
- aran na skadarski nain;

- dimljeni krap;
- orba od krapa;
- jagnjetina na pari i u varenici;
- jagnjea kapama;
- ratan sa katradinom;
- japraci (sarma od ratana);
- jagnjetina i jaretina ispod saa;
- njeguki stek;
- durmitorski stek;
- popeci na podgoriki nain;
- patrovaka paticada;
- bokeka bonaca.
38. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja hladnih predjela:
- Museva;
- Pateta;
- Salata od mesa;
- Hladnih ordevera;
- Hladnog jezika;
- Tartar bifteka;
- Jaja u aspiku;
- Turbana od kampi;
- Rakova bellevue;
- Koktela od rakova i koljki;
- Riba o-froa;
- Riba u aspiku.
39. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja toplih predjela od tijesta:
- Volovana;
- Buea;
- Raviolia;
- Njoka na razne naine;
- Toplih predjela od plemenitog povra (pargle, artioke, karfiol).
40. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja jela od goveeg filea:
- File velington;
- File pompadur;
- File kolbert;
- File boston.
41. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja jela od divljai:
- Srnei stek, medaljoni, lea, file, nicle;
- Punjena patka, jarebica, ljuka, tetreb.
42. Opisati nain pripreme, serviranja i dekorisanja vegetarijanskih jela:
- Koktel partije;
- ajanke;
- Hladan bife.
201
4. Tip ispita
- Usmeno.
- Nastavnik/aktiv formulie pojedina pitanja i sastavlja detaljan spisak ispitnih
pitanja na osnovu okvirnog spiska pitanja, datih u Ispitnom katalogu.
- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po sloenosti na
odgovarajui nain da budu iz razliitih taksonomskih kategorija i iz razliitih
tematskih oblasti.
- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 20 minuta.
- Usmeni ispit traje najvie 20 minuta.
- Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na predlog ispitivaa.
5. Dozvoljena pomagala
- Nijesu dozvoljena.
6. Literatura i drugi izvori
- Za uenike je preporuena literatura i drugi izvori objavljeni u katalogu znanja i
godinjem planu rada nastavnika.
202
2.2. STRUNI RAD

2.2.1. STRUNI RAD SA ODBRANOM
1. Naziv ispitnog kataloga: STRUNI RAD SA ODBRANOM
2. Cilj ispita
-
Na praktinom dijelu strunog ispita kandidat treba da pokae:

Pravilnu upotrebu strune terminologije.
Stepen povezanosti struno - teoretskih i praktinih znanja.
Samostalnost i sistematinost u radu.
Poznavanje propisa za obezbjeenje zatite na radu i zatite okoline.
Racionalno korienje materijala, vremena, energije.
3. Spisak tema/zadataka
TEMA BR. 1.
MENU
Salata od celera
*
Jagnjea srpska orba
*
Omlet na lovaki nain
*
Govei gula
Mijeana salata
*
Vanilija sladoled
Za Menu koji je dat u temi uraditi sljedee:
- Izvriti trebovanje namirnica posebno za svaki gang u Menu-u.
- Odrediti normative i kalkulacije sa marom od 100% za 10 osoba.
- Objasniti nain pripremanja i serviranja svakog ganga u Menu-u.
- Kod osnovnih namirnica objasniti glavne odlike hemijskog sastava.
TEMA BR. 2.
MENU
Pilea salata
*
Govei konsome biskvit sa unkom
*
Rioto od povra
*
Kuvana jagnjetina u varenici
Mijeana salata
*
Palainke sa orasima
203

TEMA BR. 3.
MENU
Mlijeni proizvodi (sir, kajmak, buter)
*
Govei konsome profiteroli
*
Punjene tikvice sa povrem sos miroija
*
Krap u tavi
Zelena salata
*
Gratinirane palainke sa orasima
TEMA BR. 4.
MENU
Crnogorska zakuska
*
Krem od paradajza
*
Kajgana na seljaki nain
*
Sladak kupus sa katradinom
*
Vona salata
-

Izvriti trebovanje namirnica posebno za svaki gang u Menu-u.
Odrediti normative i kalkulacije sa marom od 70% za 3 osobe.
Objasniti nain pripremanja i serviranja svakog ganga u Menu-u.
Kod osnovnih namirnica objasniti glavne odlike hemijskog sastava.
TEMA BR. 5.
MENU
Pilee bijelo o - froa
*
Bujon sa jajetom
*
204
Smoani kaamak
Kiselo mlijeko
*
Musaka od tikvica
Mijeana salata
*
Vona salata
-

TEMA BR. 6.
MENU
Pasulj prebranac
*
Velute od ribe
*
Preno jaje amerikan
*
ufte na grki nain
Peene paprike
*
Vona salata

TEMA BR. 7.
MENU
Salata od jaja
*
Govea supa preni graak
*
Cicvara
*
Pilav sa jagnjeim mesom
Srpska salata
*
Voni kup

205

TEMA BR. 8.
MENU
Salata od koljki
*
Govea supa griz knedle
*
Kaneloni sa mesom
*
File od oslia menijer
Paradajz salata
*
Breskve u sosu
-

Odrediti normative i kalkulacije sa marom od 100% za 10 osoba.
TEMA BR. 9.
MENU
Smu u aspiku
*
Telea ragu orba
*
Kroketi od povra
*
Pilei paprika
Slani krompir
Srpska salata
*
Palainke sa demom

TEMA BR. 10.
MENU
Riblje konzerve (dimljeni aran sardine, tunjevina)
*
Velute od karfiola
*
Omlet lionez
206
*
Punjene paprike u paradajz sosu
Mijeana salata
*
Vona salata
-

TEMA BR. 11.
MENU
Francuska salata
*
Govei konsome slane tanglice
*
Telei sote sa peurkama
*
Distantna ria
Srpska salata
*
Flambirani sladoled

TEMA BR. 12.
MENU
Vindzor salata
*
Velute od smua
*
Rioto od morskih plodova
*
Njeguki stek
Mijeana garnitura
Zelena salata
*
Palainke sa orasima

207
TEMA BR. 13.

MENU
Srpska zakuska
*
Maarska gula orba
*
Pohovani kakavalj
Sos tartar
*
Dinstana koljenica milanez
Mijeana salata
*
Crnogorske palainke
-

TEMA BR. 14.
MENU
Ruska salata
*
Govea supa celestino
*
Njoki romen
*
Jagnjea kapama
*
Vona salata

TEMA BR. 15.
MENU
Smu u aspiku
*
Konsome kolbert
*
pageti bolonjez
*
Restovana govedina stroganov
Mijeana salata
208
*
Tufahije
-

TEMA BR. 16.
MENU
Jednostavni hladni narazak
*
Pilea ragu orba
*
Kroketi od pileeg mesa
*
Rozbratna na lovaki nain
opska salata
*
Banane u vrhnju

TEMA BR. 17.
MENU
Francuska salata
*
Pilea srpska orba
*
Kroketi od ribe
*
Telea nicla na praki nain
Zelena salata
*
Vona salata

209
TEMA BR. 18.

MENU
Salata od gambora
*
*
Rioto od pilee digerice
*
Hadijski evap
Sezonska salata
*
Voni sladoled
-

TEMA BR. 19.
MENU
Srpska zakuska
*
Talijanski minestron
*
Pohovane palainke sa mozgom
*
Pilei kijevski kotlet
Zelena salata
*
Vona salata

210
TEMA BR. 20.

MENU
Koktel od rakova
*
Jagnjea srpska orba
*
Poirano jaje na buteru
*
Telei kotlet dibari
Paradajz salata
*
Kompot od breskve
-

TEMA BR. 21.
MENU
Jaje u majonezu
*
Maarska gula orba
*
pageti napoliten
*
Hajduki evap
Garnitura variva
opska salata
*
Palainke u vinskom atou

TEMA BR. 22.
MENU
Turban od jezika
*
Velute dibari
*
Srpska gibanica
*
Ramstek mirabo
211
Garnitura variva
Mijeana salata
*
Vinje u sosu (kompot)
-

TEMA BR. 23.
MENU
Mus od unke
*
Pilei velute
*
Musaka od tikvica
*
Telei kotlet orlov
Sezonska salata
*
Palainke sa orasima

TEMA BR. 24.
MENU
*
Govea supa ilijen
*
Pilee bijelo orli
*
obanski evap
Srpska salata
*
Vona salata

212
TEMA BR. 25.

MENU
Salata od hobotnice
*
Konsome madrilijen
*
Krofne od sira
*
Telei kotlet imperijal
Salata mimoza
*
Tufahije
-

TEMA BR. 26.
MENU
Vindzor salata
*
Velute od smua
*
*
Njeguki stek
Mijeana garnitura
Zelena salata
*
Palainke sa orasima

TEMA BR. 27.
MENU
Salata od hobotnice
*
Konsome madrilijen
*
Krofne od sira
*
Telei kotlet imperijal
213
Salata mimoza
*
Tufahije
-

TEMA BR. 28.
MENU
Punjena jaja na kladovski nain
*
Govei konsome biskvit sa unkom
*
Sufle od sira
*
Pile na aru amerikan
opska salata
*
Flambirani sladoled

TEMA BR. 29.
MENU
Kavijar na ledu
*
Krem pota od povra
*
Gratinirane palainke sa sirom
*
Telea nicla cordon blu (plava traka)
*
Voni sladoled

214
TEMA BR. 30.

MENU
Vindzor salata
*
Velute od smua
*
*
Njeguki stek
Mijeana garnitura
Zelena salata
*
Palainke sa orasima
-

TEMA BR. 31.
MENU
Hladan telei frikando
*
Govea supa flekice
*
Rioto od peuraka
*
Turnedo rosini
Garnitura variva
Mijeana salata
*
Voni kup sa lagom

TEMA BR. 32.
MENU
Vindzor salata
*
Velute od smua
*
*
215
Njeguki stek
Mijeana garnitura
Zelena salata
*
Palainke sa orasima
-

TEMA BR. 33.
MENU
Marinirane peurke
Beki vinegret sos
*
Riblja srpska orba
*
Poirano jaje bernez
*
Rozbratna dobra domaica
Mijeana salata
*
Vona salata

TEMA BR. 34.
MENU
Pilei galantin
*
Govea supa - celestino
*
pageti bolonjez
*
Jagnjei pikljevi u kajmaku
Kuvani krompir
Srpska salata
*
Vanila sladoled sa okoladnim prelivom

- Odrediti normative i kalkulacije sa marom od 30% za 5 osobe.
216

TEMA BR. 35.
MENU
Tartar biftek
*
Velute od smua
*
Poirano jaje u holandez
*
Prena riba na dalmatinski nain
Mijeana salata
*
Tufahije
-

TEMA BR. 36.
MENU
Ordever
*
*
Fritirana jaja amerikan (sos tartar)
*
Smederevska vinogradska janija
*
Vona salata

TEMA BR. 37.
MENU
Riblja salata
*
Krem pota od povra
*
Ravioli na buteru
*
File minjoni u sosu od peuraka
217
Garnitura variva
Mijeana salata
*
Voni sladoled
-

TEMA BR. 38.
MENU
Hladan rozbif
*
Jagnjea srpska orba
*
Omlet sa unkom
*
Banjaluki lonac
*
Savijaa od vianja

TEMA BR. 39.
MENU
pargle u bekom vinigretu
*
Mali marmit
*
Hemendegs
*
Govei file velington
Garnitura variva
Sezonska salata
*
Voni sladoled

218
TEMA BR. 40.

MENU
Poirana jaja u aspiku
*
Krem pota od mozga
*
Tikvice orli sos Vert
*
Pilei sote marengo
Paradajz salata
*
Voe
-

TEMA BR. 41.
MENU
Talijanska salata
*
Bujon sa jajetom
*
Pita zeljanica
*
Ramstek mirabo
Garnitura variva
Paradajz salata
*
Tufahije

TEMA BR. 42.
MENU
Punjena jaja kasino
*
Mali marmit
*
Volovani sa unkom
*
Svinjski file kolber (pomfrit, graak, argarepa)
219
Mijeana salata
*
Vona salata
-

TEMA BR. 43.
MENU
Narezak od divljai
*
Lovaka orba
*
Kroketi od prepelice sos tartar
*
pikovan srnei but sos marsala
eke knedle, glaziran kesten, peena jagnjetina sa brusnicama
Salata peene paprike
*
Mijeano voe

TEMA BR. 44.
MENU
Fazan o-fro-a
*
Supa od divljih golubova sa griz knedlama
*
Rioto od jarebice
*
Srnei stek u vild sosu
Pariske knedle
Salata vitaminska
*
Rezanci sa makom

220
TEMA BR. 45.

MENU
Crnogorska zakuska
*
Jagnjea kisjela orba
*
Smoani kaamak sa kisjelim mlijekom
*
Jagnjee peenje ispod saa sa peenom krtolom
Paradajz salata sa sirom
*
Orahnjaa
-

TEMA BR. 46.
MENU
Salata od hobotnice
*
Primorska riblja orba
*
kampi na aru
*
Zubatac menijer
argarepa, krompir slani, karfijol na puteru
Salata zelena
*
Voni kup sa lagom

TEMA BR. 47.
MENU
Vegetarijanska plata
*
Pota od povra
*
Peurke na aru
*
Medaljoni od povra sa pire spanaem
221
Salata cvekla
*
Savijaa od jabuka
-

4. Uputstvo za sprovoenje strunog rada

- Praktian rad sa odbranom
- Nastavnik /aktiv formulie temu za struni rad u skladu sa izvuenim zadatkom na
osnovu okvirnog spiska zadataka, datih u Ispitnom katalogu.
- Na ispitnom listu treba definisati strukturu rada (teme) i nain odbrane.
- Izbor teme i nain polaganja se obavlja u skladu sa Pravilnikom o polaganju,
praktinog, zavrnog i strunog ispita.
- Na ispitnom listu treba da bude jedan praktian rad, odnosno jedan meni.
- Kandidat ima 30 minuta za pripremu za rad.
- Praktian rad se polae u propisanoj uniformi za kuvare.
- Parktini rad traje najvie do 120 minuta.
- Ocjenu na ispitu oblikuje ispitna komisija, na predlog ispitivaa.
5. Dozvoljena pomagala
- Potrebna sredstva i oprema za realizaciju zadatka.
6. Literatura i drugi izvori
- Za uenike je preporuena literatura i drugi izvori objavljeni u katalogu znanja i
godinjem planu rada nastavnika.
222
3. OBAVEZNI NAINI PROVJERAVANJA ZNANJA

Redni
Naziv predmeta
Obavezni naini provjeravanja znanja
broj
- Provjera znanja vri se usmenim putem i na
1.
Kuvarstvo
vjebama
2.
Poznavanje robe
- Provjera znanja vri se usmenim putem
3.
Higijena
4.
Osnove turizma
- Provjera znanja vri se usmeno, pismeno i na
5.
Preduzetnitvo
vjebama
6.
7.
Nauka o ishrani
8.
Praktina nastava
- Provjera znanja vri se za vrijeme praktinog rada
IZBORNA NASTAVA
- Provjera znanja vri se usmenim i pismenim
1.
Francuski jezik
putem
- Provjeravaju se i ocjenjuju praktini radovi koji
2.
Osnove pekarstva
se izvode na vjebama i usmeni odgovori uenika
3.
4.
- Provjera znanja vri se usmenim putem pomou
5.
seminarskih radova
6.
Marketing u turizmu
- Provjera znanja vri se usmeno
7.
- Provjera znanja vri se usmeno i na vjebama
- Provjera znanja vri se usmenim i pismenim
8.
sredine
putem
9.
Poslovna ekonomija
- Provjera znanja vri se usmeno
- Provjera znanja vri se usmenim putem i u toku
10.
Informatika u restoraterstvu
vjebi
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA
- U sljedei razred napreduju uenici koji su na kraju kolske godine pozitivno
ocijenjeni iz svih predmeta tog razreda i ako su obavili profesionalnu praksu,
kako je predvieno nastavnim planom.
- Obrazovanje se zavrava strunim ispitom, koji obuhvata:
- Pismeni ispit iz Maternjeg jezika i knjievnosti,
- Pismeni ispit iz Matematike ili Stranog jezika,
- Usmeni ispit iz Kuvarstva,
- Struni rad sa odbranom
5. NAIN PRILAGOAVANJA UENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA
- U skladu sa Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama (u roku od
mjesec dana) kola bi izradila individualni program (nacrt) uzimajui u obzir
odluku o usmjerenju.
- Individualni program omoguava prilagoeno izvoenje kako bi uenici dostigli
propisani struni standard u svim predmetima.
223
6. NAIN PRILAGOAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH:

- Programi strunog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade izvode se i za
odrasle u skladu sa polaznim osnovama za prilagoavanje izvoenja obrazovnih
programa obrazovanju odraslih tako da:
- iz nastavnog plana se izostavljaju predmeti Fiziko vaspitanje i Slobodne
aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za zavretak obrazovanja. kola je
obavezna da odraslim ponudi sportske aktivnosti kojima se oni mogu dobrovoljno
prikljuiti.
- kola izradi prilagoen program praktinog obrazovanja sa obzirom na poslove i
zadatke koje obavlja uesnik obrazovanja.
- za odrasle ne vrijede uslovi za napredovanje koji su odreeni u programima nego
uslovi koje utvrdi kola u nacrtu izvoenja obrazovnog programa za odrasle.
- se provjeravanje znanja izvodi putem ispita, pri emu se uzimaju u obzir naini
provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vjebe, praktini rad), odreeni
obrazovnim programom.
- odrasli ne polau meuispit iz uspjenosti praktinog obrazovanja.
7. PROFIL STRUNE SPREME NASTAVNIKA I STRUNIH SARADNIKA
Redni
Profil strune spreme nastavnika i strunih
Predmeti
broj
saradnika
1.
Kuvarstvo
- Visoka kolska sprema (3 + 1) iz kuvarstva
- Diplomirani inenjer tehnologije, smjer
prehrambeno - tehnoloko inenjerstvo
- Diplomirani inenjer prehrambene tehnologije
biljnih proizvoda
animalnih proizvoda
2.
Poznavanje robe
- Diplomirani inenjer tehnologije, smjer ugljeno hidratna hrana
- Diplomirani inenjer tehnologije, smjer mikrobiloki
procesi
- Diplomirani inenjer poljoprivredne prerade i
kontrole poljoprivrednih proizvoda
- Diplomirani biolog ili
3.
Higijena
- Doktor medicine.
- Diplomirani turizmolog
4.
Osnove turizma
- Diplomirani ekonomista - turistiki smjer
- Diplomirani ekonomista
5.
Preduzetnitvo
6.
7.
Nauka o ishrani
- Diplomirani menader restoraterstva

biljnih proizvoda
animalnih proizvoda
mikrobioloki procesi
224
Redni
broj
8.
Predmeti
Praktina nastava
IZBORNA NASTAVA
1.
Francuski jezik
2.
Osnove pekarstva
3.
4.
5.
6.
Marketing u turizmu
7.
9.

sredine
Poslovna ekonomija
10.
Informatika u restoraterstvu
8.
Profil strune spreme nastavnika i strunih

saradnika
- Visoka ili via struna sprema sa podruja
gastronomije, sa najmanje pet godina radnog
iskustva u kuhinji
- V stepen kolske spreme, sa najmanje 5 godina rada
u kuhinji i poloen struni ispit
- Profesor francuskog jezika
biljnih proizvoda
- Diplomirani inenjer tehnologije, smjer mikrobiloki
procesi
- Struni saradnik (za asove vjebi) moe biti lice
koje ima najmanje srednju kolu pekarskog smjera i
najmanje 3 godine rada u struci.
- Diplomirani psiholog,
- Diplomirani pedagog ili
- Diplomirani sociolog
- Poljoprivredni fakultet - visoka struna sprema
(3 + 1), smjer vinogradarstvo i voarstvo, sa
zavrenom obukom za somelijere.
- Diplomirani geograf
- Diplomirani geograf turizmolog
- Profesor geografije
- Diplomirani turizmolog
- Diplomirani ekonomista turisiki smjer
- Fakultet ili via kolska sprema sa podruja
poslastiarstva ili kuvarstva
- Struni saradnik - VKV zvanje u poslastiarstvu sa
najmanje 5 godina rada u struci
- Diplomirani biolog
- Visoka kolska sprema s podruja turizma ili
hotelijerstva (3 + 1) sa znanjem rada na raunaru i
korienja POS softevra
8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA:

- Nastava se organizuje i izvodi u kolskom obliku.
225
8. 1. BROJ ASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE

Broj asova kod
Vrsta nastave
kojih se odeljenje
Redni
Ukupno
Naziv predmeta
Razred
dijeli na grupe
broj
asova
T
V
P
T
V
P
108
72
36
36
I
II
252
108
144
144
1.
Kuvarstvo
III
252
108
144
144
IV
231
99
132
132
I
72
57
15
2.
Poznavanje robe
II
72
57
15
III
72
62
10
3.
Higijena
I
72
72
4.
Osnove turizma
I
72
72
5.
Preduzetnitvo
III
72
20
52
Osnove
6.
IV
66
66
restoraterstva
7.
Nauka o ishrani
IV
66
66
72
72
72
I
II
216
216
216
8.
Praktina nastava
III
216
216
216
IV
198
198
198
IZBORNA NASTAVA
72
72
I
II
72
72
1.
Francuski jezik
III
72
72
IV
66
66
I
72
36
36
36
2.
Osnove pekarstva
II
72
36
36
36
Poslovna
3.
I
72
60
12
komunikacija
4.
II
72
72
72
72
II
5.
III
72
72
72
72
III
6.
Marketing u turizmu
IV
66
66
III
72
36
36
36
Osnove
7.
poslastiarstva
IV
66
33
33
33
Ekologija i zatita
8.
III
72
72
ivotne sredine
9.
Poslovna ekonomija
IV
66
66
Informatika u
10.
IV
66
33
33
restoraterstvu
226
9. PROFESIONALNA PRAKSA
- Uenici I, II i III razreda nakon zavretka nastavne godine obavljaju profesionalnu
praksu u trajanju od 30 dana, u skladu sa nastavnim planom. Profesionalna praksa
izvodi se u odgovarajuim ugostiteljskim objektima.
- Za izradu programa profesionalne prakse i njenu realizaciju zaduena je kola.
Program profesionalne prakse mora biti u korelaciji sa programom struno
teorijskih predmeta i praktine nastave. O realizaciji programa profesionalne
prakse uenik je obavezan da vodi dnevnik profesionalne prakse. U dnevniku
uenik po danima upisuje sadraje rada. Dnevnik profesionalne prakse potpisuje
lice zadueno za realizaciju programa. Podatke o profesionalnoj praksi (ime i
prezime uenika, mjesto i vrijeme izvoenja) evidentiraju se u posebnim
rubrikama u odeljenskim knjigama.
- Profesionalna praksa se ne ocjenjuje, ali je uslov za zavretak razreda.
- U cilju oraganizacije profesionalne prakse:
- Poslodavac imenuje kvalifikovano lice koje e voditi evidenciju prisutnosti
uenika, vriti raspored uenika na poslovima u skladu sa planiranim sadrajem i
obavjetavati nastavnika praktine nastave o prisutnosti i postignuima uenika;
- Uvodi se karton profesionalne prakse, sa ciljem lakeg praenja angaovanosti
uenika u toku rada i njihovim uspjehom. Karton bi potpisom ovjeravali
imenovano lice od strane preduzea i nastavnik praktine nastave, a bio bi
sastavni dio dokumentacije uenika uz Uput za profesionalnu praksu.
Uputstvo za popunjavanje kartona profesionalne prakse
- Osnovni podaci se upisuju u prazna polja, kako je navedeno.
Prisutnost uenika
- Za period obavljanja profesionalne prakse upisuje se datum poetka prakse i
datum njenog zavretka.
- U poljima za voenje dnevne evidencije upisuje se vrijeme izraeno u satima
koje je uenik proveo na radu.
Predmetne oblasti po razredima
- Sa lijeve strane naziva teme, u kvadratiu, imenovano lice upisuje znak X (iks) za
one oblasti u okviru kojih je uenik imao aktivnosti.
Ocjena rada
- Imenovano lice, ocjenjuje uenika unoenjem znaka X (iks) u kvadrati s lijeve
strane pored vrijednosti koja odgovara pokazanim znanjima, vjetinama i
angaovanou uenika za vrijeme trajanja profesionalne prakse. Ocjena uneena
u karton profesionalne prakse ne utie na uspjeh uenika.
- Zapaanja - preporuke
- Imenovano lice moe dati svoje primjedbe ili sugestije na rad uenika.
- Imenovanio lice i nastavnik praktine nastave ovjeravaju karton profesioalne
prakse svojim potpisima.
227
KARTON PROFESIONALNE PRAKSE

OBRAZOVNI PROFIL: TEHNIAR KULINARTSVA
Naziv kole
Naziv
preduzea
Ime i prezime
uenika
Imenovano lice
Razred
Nastavnik
praktine
nastave
PRISUTNOST UENIKA
PERIOD OD _______________ DO _____________ (30 dana)

1
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
I RAZRED
Inventar i alat
Kuhinjsko osoblje
Higijensko tehnika
zatita - HAACP
Termika obrada
namirnica
Dnevni obroci
PREDMETNE OBLASTI PO RAZREDIMA

II RAZRED
III RAZRED
Fondovi
Jela od riba
Supe
Gotova jela
Uloci za supe i konsomei
Nacionalna jela (gotova
jela)
Velutei - potai
Jela od divljai
orbe
Peenja
Planiranje dokumenata
(jelovnik i meni)
Zaini
Namirnice ivotinjskog
porijekla - meso
Divlja (dlakava i
pernata)
Ribe
Namirnice biljnog
porijekla
Sredstva za povezivanje
(zaprke)
Jela od povra
Salate
OCJENA RADA
Ne zadovoljava
Dekoracije za hladna jela i

predjela
emiziranje i ofrodiranje
hladnih jela i predjela
Vezane salate
Predjela
ZAPAANJA-PREPORUKE
Zadovoljava
Istie se
Naroito se istie
Imenovano lice
Potpis:
OVJERAVA
Nastavnik praktine nastave
Potpis:
228
10. SLOBODNE AKTIVNOSTI

- Slobodne aktivnosti uenika su sastavni dio nastavnog plana i obrazovnog
programa. Koncepcija slobodnih aktivnosti zasniva se na tome da doprinesu
rastereenju uenika, da pomognu njihovoj socijalizaciji, ali i da upotpune,
proire i prodube znanja i kompetencije uenika.
- Program slobodnih aktivnosti radi kola, polazei od utvrenog broja asova u
nastavnom planu (u I, II, III razredu po 36 asova, a u IV - 33 asa godinje).
- Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio godinjeg plana rada kole.
- Uspjenost uenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su uenici
obavezni da realizuju sadraje slobodnih aktivnosti.
- Okvirni program slobodnih aktivnosti je sastavni dio godinjeg plana rada kole, a
sastoji se iz tri cjeline:
- sadraji vezani za opteobrazovno podruje: dani sporta, ekoloke aktivnosti,
filmske, pozorine, muzike predstave i likovne izlobe, posjeta istorijskim
spomenicima, muzejima, sajmu knjiga i dr.
- obavezni sadraji vezani za struno - teorijsko podruje: posjete institucijama
i preduzeima koja su struno vezana za obrazovni program koji se realizuje,
posjete sajmovima informatike, tehnike i nastavne tehnologije, uee na
strunim predavanjima i takmienjima u poznavanju odreenih oblasti.
- sadraji po izboru uenika: uee u raznim sekcijama (sportska, dramska,
literarna, muzika, likovna, informatika, prva pomo, saobraajni propisi,
Internet klub i dr.), socijalni rad uenika, organizovanje dopunske i dodatne
nastave i dr.
229

4-05 Tehnicar Kulinarstva

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

4-05 Tehnicar Kulinarstva

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

OBRAZOVNI PROGRAM

3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa

1.2. STRUNO - TEORIJSKI PREDMETI

Vjebe: odeljenje se dijeli na grupe do 17 uenika.

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

- Prikazivanje slika ili

Oprema u kuhinjskom bloku

Higijensko - tehnika zatita

- Razvija kreativnost i Vjebe

Rakovi, koljke i mekuci

Topla predjela od peurki

Topla predjela od povra - orli

Topla predjela od mesa i ribe - orli

Topla predjela od povra - kroketi, nicle i medaljoni

Punjeno povre na vegeterijanski nain

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

10. Povezanost predmeta

Povezanost sa drugim predmetima

- Praktina primjena teorijskih

1.2.2. POZNAVANJE ROBE

3. Opti ciljevi nastave

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

- Vri pravilan odabir

- Vri pravilan odabir

- Vri pravilan odabir

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

8. Uslovi za napredovanje i zavretak predmeta

Povezanost sa drugim predmetima

- Procjena kvaliteta sirovina

3. Opti ciljevi nastave

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

- P. Zekovi, R. Mihajlova-Zekovi, Zdravstvena nega i rehabilitacija, Zavod za

- Lina i radna higijena

Povezanost sa drugim predmetima

- Uloga ishrane za zdravlje

- Uloga ishrane za zdravlje

Povezanost sa drugim predmetima

1.2.4. OSNOVE TURIZMA

3. Opti ciljevi nastave

4. Sadraj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

- Prikuplja i uporeuje - Stie snalaljivost i

- Prepoznaje turistike - Razvija kreativnost. - Definie pojam

- Odreuje elemente - Razvija inicijativu, - Rad u grupama:

- Analiza Master plana

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

9. Profil strune spreme nastavnika i strunih saradnika

- Predstavljanje turistike ponude - Francuski jezik

- Turizam - pojam i elementi

3. Opti ciljevi nastave

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

- Stie radne navike.

- Kao model moe da

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

- Publikacija Moj Biznis, Montenegro Biznis Alijansa, Podgorica,

Sluba optih poslova

Povezanost sa drugim predmetima

1.2.6. OSNOVE RESTORATERSTVA

3. Opti ciljevi nastave

4. Sadraji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

Radna odjea i obua

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora

10. Povezanost predmeta

Radna odjea i obua