Francusko vino se proizvodi u nekoliko regija u Francuskoj u koliinama od 50 do 60 miliona

hektolitara godinje, to je oko 7-8 milijardi boca. Francuska ima najveu proizvodnju vina na
svijetu (ispred Italije), a druga je po ukupnoj povrini vinograda (nakon panije). Izvoz
francuskih vina ini 34.01 posto od ukupnog svjetskog trita vina.
Porijeklo i historija francuskog vina
Veina francuskih vinskih regija proizvode vino jo iz vremena Rimskog carstva. Dananja
francuska vina variraju od vrhunskih skupih vina, pa do pristupanih koja se veinom mogu
nabaviti jedino u Francuskoj. Dva najvanija obiljeja vrhunskih fancuskih vina su terroir
koji podrazumijeva vezu stila vina sa specifinim lokacijama vinograda i proizvodnjom, te
Appellation dOrigine Contrle (AOC) sistem. Pravila apelacije precizno definiraju koje se
varijacije groa i naini proizvodnje doputaju u svakoj od nekoliko stotina geografski
definiranih apelacija, a to mogu biti cijele regije, pojedinana sela ili vrlo konkretni vinogradi.
Francuska je domovina mnogih varijacija groa kao to su Cabernet Sauvignon,
Chardonnay, Pinot Noir, Sauvignon Blanc i Syrah koji se sada uzgajaju irom svijeta, kao i
mnogih metoda proizvodnje i stilova vina koji se kopiraju i imitiraju u drugim zemljama.
Francuska se u vremenima krize ili kad im opadne prodaja slui za nas udnom taktikom poveava cijenu svojih luksuznih vina i time zapravo poboljava prodaju, jer veliki bogatai
vole kupovati skupe stvari. Meutim, injenica je da im je openito vinska industrija zadnjih
godina na udaru zbog manje konzumacije unutar same Francuske te otre konkurencije od
strane vina iz Novog svijeta i drugih evropskih zemalja.
Francusko vino je nastalo jo u 6. stoljeu p.n.e., kada su Grci kolonizirali i nastanili juni
Gaul. Uzgoj vinove loze posebno je napredovao s osnivanjem grke kolonije Marseille.
Rimsko carstvo licenciralo je regije na jugu da proizvode vino. St. Martin od Toura (316.397.) bio je zaduen i za irenje kranstva i za sadnju vinograda. U Srednjem vijeku, monasi
su odravali vinograde te se bavili ouvanjem znanja i vjetina o pravljenju vina u tom
poesto vrlo turbulentnom periodu. Manastiri su imali resurse, sigurnost i motivaciju da
proizvode stalne koliine vina kako za misne proslave tako i za zaradu. U to vrijeme najbolji
su vinogradi bili u vlasnitvu manastira a njihovo se vino smatralo vrhunskim. S vremenom je
i plemstvo razvilo svoje velike vinograde. Meutim, Francuska revolucija je dovela do
konfiskacije veine vinograda u posjedu Crkve i drugih.
Napredovanje francuskog vinarstva nakratko je stalo kada su se pojavile bolesti loze poput
plijesni i filoksere (trsna u) u cijeloj zemlji, pa ak i u cijeloj Evropi, koje su poharale
vinograde. Nakon toga uslijedio je ekonomski krah u Evropi, a potom i dva svjetska rata, pa
se francuska vinska industrija oporavljala od tete decenijama. U meuvremenu je dola i
konkurencija koja je postala direktna prijetnja dragocjenim francuskim brandovima kao to su
Champagne i Bordeaux. Zbog toga je ustanovljen Appellation dOrigine Contrle sistem
1935. godine kojim se tite francuski vinski interesi. Francusko vinarstvo vratilo se u formu
nakon velikih investicija, ekonomskog oporavka poslije Drugog svjetskog rata i uz nove
generacije vigneronsa (vinara) poluilo je prve dobre rezultate 1970-ih godina, a potom i u
decenijama koje su uslijedile. Tako su nastala moderna francuska vina, onakva kakve ih danas
poznajemo.

Nivoi kvaliteta i sistem apelacije

Pored AOC sistema kojim upravlja moni nadzorni odbor (Institut National des Appellations
dOrigine - INAO), Francuska ima i jedan od najstarijih sistema na svijetu za zatieno
odreivanje porijekla vina i vrlo stroge zakone o proizvodnji vina. Mnogi drugi evropski
sistemi su nastali po njihovom uzoru. Sama rije appellation preuzeta je i u mnogim drugim
zemljama, premda esto sa ne tako strogim znaenjem kao kod Francuza. I zakoni EU o
vinarstvu takoer su raeni prema francuskom modelu. Prema francuskom zakonu, vino se
dijeli u etiri kategorije, od kojih dvije potpadaju pod EU kategoriju stolnih vina, a dvije pod
EU kvalitetnih vina koja su proizvedena u specifinoj regiji (QWPSR).
Stolna vina su oznaena kao:
Vin de Table - uz oznaku proizvoaa i Francuske kao zemlje porijekla;
Vin de Pays - uz oznaku specifine regije u Francuskoj (npr. Vin de Pays dOc iz LanguedocRoussillon ili Vin de Pays de Ctes de Gascogne iz Gasconyja), te ne podlijeu tako striktnim
regulativama kao AOC vina. Recimo, proizvoaima ovakvih vina je dozvoljeno da oznae
vina koja su raena od sorti groa ili procedurama mimo onih koje propisuju AOC pravila, a
da pri tom ne spadaju u nekomercijalna obina stolna vina. Kako bi se pak razlikovala od
obinih stolnih vina, proizvoai moraju predati uzorke vina na analizu i degustaciju, a vina
se moraju proizvoditi od odreenih sorti i mjeavina.
QWPSR ili kvalitetna vina su oznaena kao:
Vin Dlimit de Qualit Superieure (VDQS) - neto su manje striktan od AOC-ovih, a obino
se ovako oznaavaju vina iz manjih oblasti ili ona koja ekaju da potencijalno postanu AOC
vina.
Appellation dOrigine Contrle (AOC) - ovime se oznaavaju vina iz specifine oblasti uz
mnoge druge restrikcije, ukljuujui sortu groa i metode proizvodnje. 2005. godine
postojalo je ak 427 razliitih AOC vina u Francuskoj.
U godinama kada uvjeti za berbu nisu najpovoljniji, na tritu bude neto manji postotak AOC
vina. Ukupno govorei, udio stolnih vina na svjetskom tritu je prilino opao zadnjih
decenija, dok je udio AOC vina malo porastao, a udio Vin de Pays je porastao znatno.
Stilovi vina i sorte groa
U Francuskoj se proizvode svi uobiajeni stilovi vina: crveno, ros, bijelo (suho, polu-suho,
polu-slatko i slatko), te pjenuavo. U svim ovim stilovima, francuska vina se rade u spektru
od jeftinih i jednostavnih verzija do nekih od najuvenijih i najskupljih primjeraka na svijetu.
U Francuskoj rade i tzv. pojaana (fortified) vina, ali ona su uglavnom nepoznata izvan
Francuske.
Kultiviraju se brojne sorte groa, i one koje su dobro poznate meunarodno kao i one
opskurne, lokalne varijacije. Veina sorti danas poznatih kao meunarodne zapravo su

francuske ili su postale poznate zato jer su kultivirane u Francuskoj. Zbog raznih regulacija
koje se odnose na striktnu lokaciju, ne moe se rei da se pojedina sorta uzgaja irom zemlje svaka ima svoju. Sorta Cabernet Sauvignon vee se prvenstveno za regiju Bordeaux, sorta
Syrah za regiju Rhne, premda se neke varijacije mogu nai u dvije ili vie regija, npr.
Chardonnay u Bourgogni (ukljuujui i Chablis) i u regiji Champagne, a Sauvignon Blanc u
Loiri i Bordeauxu. Kao primjer pravila na djelu i bez obzira na povoljne klimatske uvjete,
Cabernet Sauvignon vina se ne proizvode u Rhni, Riesling vina nema u Loiri, kao ni
Chardonnay vina u Bordeauxu. (Sve i kad bi proizveli takva vina, ona bi potpala u niu
kategoriju Vin de Pays ili stolnih vina.)
Prema tradiciji, mnoga francuska vina su kupaa nekoliko sorti groa. ee su kupae
bijelih vina nego crvenih. Francuska vina takoer vie nose identitet regije u kojoj su nastala
nego nacionalni identitet. Nivoi kvaliteta i cijene znaajno variraju, neka su vina napravljena
za neposrednu konzumaciju, dok su druga predviena da lee u podrumima dugi niz godina.
Ono to je pak zajedniko veini francuskih vina jest da su osmiljavana tako da se
kombiniraju s hranom. Budui da je u Francuskoj obiaj da se vino posluuje uz hranu, ona su
sva tako i napravljena da budu kompatibilna s odreenom hranom.
Francuske vinske regije
I regije podlijeu strogim pravilima od strane institua INAO. Svaka regija ima svoju
definiciju i karakter vina. Ako vino ne bude uraeno po tim pravilima, ono biva degradirano u
niu kategoriju.
Vinskih regija u Francuskoj je zbilja mnogo, pa emo pobrojati samo neke najbitnije:
Alsace
Prvenstveno regija bijelih vina, premda imaju i nekih crvenih, ros, pjenuavih i slatkih vina.
Nalazi se u istonoj Francuskoj na rijeci Rhine i granii sa Njemakom.
Bordeaux
Bordeaux je velika regija na obali Atlantika, s dugom tradicijom izvoza vina u druge zemlje.
Ovo je prvenstveno regija crvenih vina, uvena po vinima Chateau Lafite-Rothschild, Chateau
Latour, Chateau Mouton-Rothschild, Chateau Margaux i Chateau Haut-Brion iz pod-regije
Medoc; Chateau Cheval Blanc i Chateau Ausone u mjestu St Emilion; te Petrus i Chateau Le
Pin u Pomerolu. Ova su crvena vina uglavnom kupaa sorti Cabernet Sauvignon, Merlot i
katkad Cabernet Franc. Bordeaux takoer proizvodi suha i slatka bijela vina, kao npr. poznato
slatko vino iz apelacije Sauternes, Chateau dYquem.
Burgundy
Burgundy ili Bourgogne u istonoj Francuskoj je regija u kojoj su podjednako vana bijela i
crvena vina. Ovo je i regija koja je najvie podijeljena u smislu terroira, pa se dijeli na najvei

broj apelacija od svih francuskih regija. Vrhunska vina iz srca regije Burgundy iz oblasti Cte
dOr jako su visoko cijenjena i skupa. Burgundy regija se dijeli na etiri osnovna dijela:
- Cote de Nuits (od Marsannay-La-Cote do Nuits-Saint-Georges)
- Cote de Beaune (od sjevera oblasti Beaune do Santenay)
- Cote Chalonnaise
- Maconnais
Dva dijela Burgundyja koji se ponekad smatraju odvojenim regijama su:
- Beaujolais na jugu, blizu regije doline Rhne, gdje su uglavnom rade crvena vina sa vonim
aromama koja se obino piju mlada. Vino Beaujolais Nouveau je jedino vino koje se
zakonski moe konzumirati u istoj godini kada je i proizvedeno (trea sedmica u novembru)
- Chablis, koji je na pola puta izmeu Cte dOr i Pariza, a proizvode se bijela vina na tlu
punom krede koji im daje otriji i vie metalni stil nego u ostatku regije Burgundy.
U Burgundyju se najvie koriste dvije sorte groa - Chardonnay za bijela vina i Pinot Noir za
crvena. Bijela vina se jo rade i od Aligot sorte, te nekih drugih sorti povremeno.
Champagne
Champagne je smjeten u istonoj Francuskoj, blizu Belgije i Luksemburga, i najhladnija je
vinska regija te domovina vodeih pjenuavih vina. Champagne vina mogu biti i bijela i ros.
Vrlo malo se proizvode obina bijela vina u Champagneu (npr. AOC vino Coteaux
Champenois), a neka mogu biti i crvena.
Corsica
Corsica je otok na Sredozemnom moru, a njihova se vina prvenstveno piju tamo. Imaju devet
AOC regija te mnogo vin de pays kategorija vina.
Jura
Jura je mala regija u planinama blizu vicarske gdje se proizvode neki unikatni stilovi vina,
npr. Vin Jaune i Vin de Paille. Povezani su s regijom Burgundy s obzirom da naveliko
koriste njihove sorte Chardonnay i Pinot Noir, a i klima im je slina.
Languedoc - Roussillon
Languedoc - Roussillon je najvea regija po povrini vinograda, a tu se proizvodi gro
francuskih jeftinijih vina. Poznata je i po nazivu vinsko jezero, a njihova vina se uglavnom
prodaju pod etiketom Vin de Pays dOc.
Loire

Loire dolina je uglavnom regija bijelih vina koja se protee du rijeke Loire River u centralnoj
i zapadnoj Francuskoj, a sorte groa i stilovi variraju na tom potezu. Uz rijeku su smjetene i
etiri podregije: Gornja Loire, poznata i kao zemlja Sauvignon Blanc, s vinima poput
Sancerre AOC,
Touraine oblast sa bijelim vinima iz hladnije klime (suha, slatka i pjenuava), Anjou-Saumur
oblast koja je slina Tourainu u smislu sorti, ali njihova vina kao to su suhi Savennires AOC
i slatki Coteaux du Layon AOC su jaa od onih kod susjeda, a od crvenih imaju Saumur AOC
i Saumur-Champigny AOC, te oblast Pays Nantais koja je najblia Atlantiku i radi vino
Muscadet AOC od groa Melon de Bourgogne .
Provence
Provence na jugoistoku, blizu Mediterana, moda je i najtoplija vinska regija u Francuskoj.
Proizvode veinom ros i crvena vina. Najvanija njihova oblast je Bandol.
Rhne
Rhone dolina je prvenstveno regija crvenih vina na jugoistoku Francuske, uz rijeku Rhne. U
stalnoj su konkurenciji sa Bordeaux vinarima.
U ostale regije spadaju i Savoy (veinom bijelo vino, blizu vicarske) te Jugozapadna
Francuska (Sud-Ouest, crvena vina nalik onima iz Bordeauxa, a imaju i suhih i slatkih bijelih
vina), koja se dijeli na Bergerac i druge oblasti uzvodno uz rijeku Dordogne; oblast uzvodne
Garonne; Gascony u kojoj se takoer proizvode Armagnac, Madiran, Ctes de Gascogne,
Ctes de Saint-Mont, Pacherenc du Vic-Bilh i Tursan; Bearn, s oblasti Juranon; i oblast
Basque zemlje, kao to je Iroulguy.