Vt liu si thy tinh c pht trin mnh sau th chin th 2 v c sn xut

vi s lng ln. Thy tinh thch anh v thy tinh c hm lng SiO2 cao c
ko thnh si, c ng knh 3 30 m lm vt liu cch in, cch nhit.
Si thy tinh kt hp vi vt liu nha nn sn xut vt liu composite, c
ng dng nhiu trong cc sn phm dn dng v cng nghip.
Sau khi t nng v lm ngui, tnh nng ca si thy tinh thay i khc nhau. Ty
theo nhit t nng, bn ko gim xung khng ngng. S gim bn
khng lin quan nhiu n thnh phn v tc lm ngui m ph thuc ch yu
vo thi gian t nng.
Phn loi:
- Theo thnh phn si: si thy tinh c kim, si thy tinh c t kim, si thy
tinh khng kim khng bor, si thy tinh c bit.
- Theo ng knh si: si th (d > 30m), si s cp (d > 20m), si trung
cp (10-20m), si cao cp (3 9m), bng thy tinh (d < 3m).
- Theo phng php ch to: si di lin tc, si ngn (bng).

Do c cu trc polymer, thy tinh d ko thnh si hoc to bng. Thnh phn c

s ca nhiu loi thy tinh si trong h SiO 2 Al2O3 CaO MgO vi hm lng
cc oxit kim rt thp (<2%). Trn c s h thy tinh ny, khi thay mt phn CaO
bng B2O3 , thy tinh si chuyn sang h borosilicate.
Thy tinh si c nu trong l b lin tc t nhng nguyn liu khc nhau
(ch yu l cc silicate magie hay borosilicate) nhit tng i cao (1500
17000C), ri ko lin tc thnh si di. Bng thy tinh l loi si ngn, sn xut
bng cch phun kh nn p lc cao vo dng thy tinh nng chy, khi thy
tinh s vng ra thnh si ngn. C hai phng php to si t thy tinh nng chy:
- Phng php trc tip: Thy tinh nng chy t l trc tip i vo khun
ko thnh si di lin tc;
- Phng php gin tip: Thy tinh nng chy c to thnh nhng vin
hnh cu, ng knh 18 21 mm. Nhng vin bi ny s c nu li
bng in trong l Pt-Rh chuyn dng ri ko thnh si.

Si thy tinh c th dng si di lin tc cun thnh ng hoc dt thnh

tm (nh tm vi). Si thy tinh c ng knh nh vi chc m s khng c
nhng nhc im ca thy tinh khi nh gin, d nt gy m tr nn c nhiu
u im c hc hn nh bn ko (thm ch cn cao hn si thp cng kch thc).
Ty mc ch s dng, ta c th thay i thnh phn ca thy tinh nh thm ZrO 2,
TiO2, BaO, bt hoc khng dng Na 2O to ra cc loi si thy tinh c tnh cht
ph hp. Cc hng sn xut si thy tinh ni ting l Pikington (USA), Ahlstrom
(Phn Lan), Ventrolex (EU).

1. Cc loi si thy tinh

d ko si, trnh b kt tinh thnh phn thy tinh ban u tng ng vi
im eutectic ca h SiO2 Al2O3 CaO MgO, l thy tinh E vi thnh phn:
59,5% SiO2, 14,2% Al2O3, 23,8% CaO, 2,5% MgO, hm lng kim Na2O khng
qu 2%. Hm lng cc oxit kim th RO tng s lm gim bn axit; hm
lng oxit kim (Na2O) tng lm tng dn in v kh ko thnh si di. Trn
c s thy tinh E ban u, khi thay th mt phn CaO bng B 2O3 s ci thin rt
nhiu tnh cht cng ngh nh d nu, d ko si, bn nhit, bn ha do B 2O3 l
oxit to mch thy tinh. Tuy nhin, B2O3 khng ci thin bn kim cho thy
tinh. Hm lng oxyt bin tnh Fe2O3 qu cao cng lm thy tinh kh ko si
nhng c th to bng (bng khong).
Cng ngh to si, bng c th phn thnh ba cng on chnh nh sau:
1. Chun b nguyn liu;
2. Nu v ng nht ha;
3. Ko si (hoc to bng);
Cc loi sn phm si thy tinh thng mi thng c k hiu ring, c
phn loi theo thnh phn ha hc hoc cng dng chnh. Trn bng 1 l mt s
loi si thy tinh thng mi phn loi theo thnh phn ha v tnh cht chnh:
1. Si thy tinh E: Trong thnh phn chnh c Al2O3, MgO, CaO v B2O3,
hm lng kim ti a 2%. y l loi si cch in tt, ph bin nht

2.
3.

4.
5.

6.
7.
8.
9.

trong cc loi si thy tinh hin nay (chim ti hn 95% sn lng si

thy tinh c sn xut).
Si thy tinh ECR: Trong thnh phn c Al2O3, CaO v SiO2, hm lng
kim ti a 2%. Loi si thy tinh c bn cao, bn axit, in tr cao.
Si thy tinh AR: y l loi si thy tinh bn kim c th dng lm pha
phn tn gia cng cc vt liu composite trn nn xi mng Pooc lng
v cc cht kt dnh kim tnh khc. Trong thnh phn si thy tinh ny
c SiO2, ZrO2 v Na2O. Oxit zircon ZrO2 l thnh phn quan trng nht
lm tng bn kim ca thy tinh AR.
Si thy tinh R: C thnh phn chnh l Al 2O3, CaO v SiO2. y l loi
si tng cng bn c, bn axit so vi thy tinh E.
Thy tinh S2: c thnh phn chnh l Al 2O3, MgO v SiO2; dng nhiu
dng vi, bn c cao, duy tr c bn c, chu n mn, bn ha
nhit cao.
Si thy tinh D: loi si c hm lng SiO 2 cao, kim v Fe2O3 thp , v
vy c tnh cch in rt tt.
Si thy tinh A: l thy tinh bn kim, trong thnh phn khng c B2O3.
Si thy tinh C: l loi thy tinh c bn ha cao, c hm lng B 2O3
kh cao.
Si thy tinh S: l loi c bn c hc cao, trong thnh phn c Al 2O3,
MgO, B2O3 v hm lng SiO2 cao.

Bng 1. Thnh phn ha mt s loi si thy tinh

Thy tinh

ECR

AR

S-2

Oxyt

SiO2

63 72

64 68

72 75

52 56

54 62

55 75

55 60

64 66

Al2O3

06

35

01

12 16

9 15

05

23 28

24 25

B2O3

6 10

46

5 10

08

0 0,35

CaO

04

11 15

16 25

27 25

1 10

8 15

0 0,2

MgO

24

05

04

47

9,5 10

ZnO

25

BaO

01

Li2O

0 1,5

Na2O + K2O

14 16

7 10

04

02

0 -2

11 21

01

0 0,2

TiO2

0 0,6

0 1,5

04

0 12

ZrO2

1 18

Fe2O3

0 0,5

0 0,8

0 0,3

0 0,8

0 0,8

05

0 0,5

0 0,1

F2

0 0,4

0-1

0-5

0 0,3

T cc s liu bng 1, khi so snh cc tnh cht c ca thy tinh E vi mt

s vt liu dng si khc nh si cacbon, si thp, si Kevlar ta thy si E c
bn ko cao hn, khng km si Kevlar (si lm o gip chng n), cao hn si
cacbon v si thp.

Bng 2 So snh tnh cht si thy tinh vi mt s loi si khc

Mt

Modul
n hi
(kN/mm2)

Bn ko
(N/mm2)

Modul n hi ring
(kN/mm2)

Bn ko
ring
(N/mm2)

Bin
dng
khi
gy
(%)

C modul cao

1,9

420

2100

221

1105

0,5

C modul thp

1,9

240

2400

126

1260

Thp (t C)

7,8

200

1100

26

141

Amiang

2,6

160

200 2000

62

385

Kevlar

1,45

130

3000

90

2069

23

Thy tinh E

2,55

70

3000

27

1176

Polyester

1,38

14

1100

10,1

797

15

Polypropylen
e

0.9

400

8,9

444

(Crysotile)

Trn thc t, sau khi to si (hoc bng), ngi ta cn phi dng cc cht
bi trn, cht lin kt phun ph ln sn phm trc khi ng gi, s dng. Nhng
cht phun ph ny c tc dng kt dnh cc ht bi, x thy tinh, nhng li nh khi
ch to, lin kt bng thnh tm. Nh vy, bng si thy tinh khng pht tn bi
khi bo qun, vn chuyn v s dng. Cc cht bi trn ny cn gip b mt si
thy tinh trn, d phn tn, d ko khi cun trong cc ng dng v sau.
2. Mt s ng dng ca si thy tinh:
T si thy tinh c th to rt nhiu sn phm k thut hoc dn dng vi
nhng tnh cht khc bit vi sn phm thy tinh truyn thng. Trc ht thy tinh
dng si c th dng dt thnh tm nh cc tm vi, lm thnh lt sn nh
Vi t si thy tinh khng chy, c th bn ha v bn c cao, c th dng ch to
vi lc trong cng ngh ha hc, mi trng

Mt s ng dng ph bin d thy na l to composite vi cc polimer.

Trong si thy tinh nh pha phn tn gia cng cho nn polimer ca composite.
Ba loi nha kt dnh chnh thng dng nht l Polyester, Epoxy v Vinyl. Trong
, ph bin nht l Polyester. C th dng MEKP (Methyl Etyl Ketone Peroxide)
lm xc tc thm vo Polyester. Thn v my bay, tu thuyn nh, tm nha lm
mi che ma nng, tng ngn l nhng sn phm ph bin ca loi vt liu
composite ny.
ng dng lm Composite lm nn ximng Pooc lng, phi dng cc si
bn kim ECR hoc si A. Cc loi si khc khng bn kim, s b Ca(OH) 2 sinh
ra trong qu trnh thy ha cc khong xi mng Pooc lng n mn, gim dn ti
mt cng . Trong k thut xy dng hin nay , ang pht trin k thut dng
si thy tinh bn si thnh cp, ct c ph epoxy, m km hoc thp chng n
mn.
Thanh ct liu thy tinh dng thay th thp kim loi trong cc ng dng chu
ti trng cao, lm b tng ct si thy tinh bn kim trong nn xi mng, dt thnh
vi Dng thanh ct liu si thy tinh thay si thp lm gim trng lng kt cu
b tng do si thy tinh bn ko gp hai ln so vi si thp c cng kch thc,
bn trong mi trng n mn clo (nc bin, nc l), khng b nhim in, cch
nhit tt.
3. Bng thy tinh
- Mt dng na ca si thy tinh l bng thy tinh. Bng thy tinh c
to ra bng cch lm nng chy knh, dng lung kh nng nhit cao
thi thnh si va nh, va ngn gi l bng thy tinh. C mt loi bng
thy tinh chng m v cng nh, 200 si nh ghp li mi to bng si
tc. Bng thy tinh c tnh gi nhit rt mnh. Kh nng gi nhit ca
bng si thy tinh dy 3cm tng ng vi tng gch dy 1m. Tnh
ht m thanh ca bng thy tinh cng rt tt, do vy n c dng lm
cc nguyn liu gi nhit, cch nhit, cch m, chng chn ng v lc
trong nhiu ngnh cng nghip.
- Bng c th coi nh loi si ngn. K thut ch to bng thy tinh, v
vy, n gin hn k thut ko si. Thnh phn ha phi liu to bng t
kn chn, khng cn thy tinh cht lng qu cao, nhit nu v k
thut ng nht ha cng khng i hi qu phc tp. C th dng mnh

thy tinh nu li, thm ch c th dng cc loi bazan hm lng oxyt

st (Fe2O3) cao, nu nhit tng i thp (1300 1350 0C). K thut
ch to gm hai cng on chnh l nu chy ri to bng (thi kh p lc
cao, quay ly tm).
-

ng dng chnh ca cc loi bng thy tinh l dng lm vt liu cch

nhit, chng mc no c tc dng cch m, nhit lm vic tng
i thp (Ts dng < 3000C). Bng c th dng dng si di hoc dng
cht lin kt hu c to thnh tm.