Professional Documents
Culture Documents
http://nhantu.net/
Nhn T Nguyn Vn Th
kho lun & bnh dch
MC LC
Kho Lun
1
Phi l
1. Tiu s Lo t
a. Tiu s Lo t theo T M Thin:
* Lo t truyn kho
* Lo t c tch
b. Tiu s Lo t theo Lo t minh
c. Tiu s Lo t theo Lo t bin ho
kinh
2. i cng o c kinh
a. Lo t - mt con ngui hiu c
b. Lo t l mt nh huyn hc
c. Tot lc o c kinh
3. Tng lun
Bnh dch
THNG KINH: O KINH
H KINH: C KINH
Chng 1 - Th o
Chng 38 - Lun c
Chng 39 - Php bn
Chng 3 - An dn
Chng 40 - Kh dng
Chng 4 - V nguyn
Chng 41 - ng d
Chng 5 - H dng
Chng 42 - o ho
Chng 44 - Tri ch
Chng 8 - D tnh
Chng 45 - Hng c
Chng 9 - Vn di
Chng 46 - Kim dc
Chng 10 - Nng vi
Chng 11 - V dng
Chng 12 - Kim dc
Chng 49 - Nhim
Chng 13 - Ym s
c
Chng 50 - Qu sinh
2
Chng 14 - Tn huyn
Chng 51 - Dng
Chng 15 - Hin c
Chng 16 - Qui cn
Chng 52 - Qui
nguyn
Chng 18 - Tc bc
Chng 53 - ch chng
Chng 54 - Tu quan
Chng 20 - D tc
Chng 55 - Huyn
Chng 21 - H tm
Chng 22 - ch khim
Chng 23 - H v
Chng 24 - Kh n
ph
Chng 56 - Huyn
c
Chng 57 - Thun
phong
ho
Chng 59 - Th o
Chng 60 - C v
Chng 61 - Khim
c
Chng 62 - Vi o
Chng 32 - Thnh c
(Qu o)
Chng 33 - Bin c
Chng 63 - Tu thy
Chng 64 - Th vi
Chng 35 - Nhn c
Chng 65 - Thun
Chng 36 - Vi minh
Chng 37 - Vi chnh
Chng 66 - Hu k
Chng 67 - Tam bo
Chng 68 - Phi thin
Chng 69 - Huyn
dng
Chng 70 - Tri nan
3
O C KINH
Nhn T Nguyn Vn Th
kho lun & bnh dch
mc lc kho lun
1
10
19
28
37
46
55
64
73
2
11
20
29
38
47
56
65
74
3
12
21
30
39
48
57
66
75
4
13
22
31
40
49
58
67
76
5
14
23
32
41
50
59
68
77
6
15
24
33
42
51
60
69
78
7
16
25
34
43
52
61
70
79
8
17
26
35
44
53
62
71
80
9
18
27
36
45
54
63
72
81
Thng Kinh
O KINH
CHNG I
TH O [1]
Hn vn:
. . ; .
; , . . . . .
Phin m:
1. o kh o phi thng o. Danh kh danh phi thng danh.
2. V danh thin a chi thy; Hu danh vn vt chi mu.
3. C thng v dc d quan k diu; Thng hu dc d quan k kiu.
4. Th lng gi ng xut nhi d danh. ng v chi huyn. Huyn chi hu huyn. Chng diu chi mn.
Dch xui:
1. o (m) c th gi c, khng phi l o thng (hng cu). Tn m c th gi c, khng
(cn) phi l tn thng (hng cu).
2. Khng tn l gc ca tri t, c tn l m ca mun vt.
3. Cho nn thng khng c dc nhn thy ch vi diu ca mnh. Thng c dc, nhn thy ch
gii hn (cng dng) [2] ca mnh.
4. Hai ci cng mt ngun gc, nhng tn khc nhau, u gi l Huyn nhim. (Ci) ti huyn
nhim y chnh l ca pht sinh ra mi iu huyn diu.
Dch th:
1. Ha cng h d t tn,
Khun thing h d m em lun bn.
2. Khng tn sng to th gian,
C tn, l m mun vn th sinh.
5
10
CHNG 2
DNG THN
Hn vn:
, ; , . , ,
, , , . , .
, , , . , .
Phin m:
1. Thin h giai tri m chi vi m, t c d; giai tri thin chi vi thin, t bt thin d. C hu v tng sinh, nan
d tng thnh, trng on tng hnh,[1] cao h tng khuynh, m thanh tng ha, tin hu tng ty.
2. Th d thnh nhn x v vi chi s, hnh bt ngn chi gio. [2]
3. Vn vt tc yn nhi bt t, sinh nhi bt hu, vi nhi bt th,[3] cng thnh nhi pht c.
4. Ph duy pht c, th d bt kh. [4]
Dch xui:
1. Thin h u bit p l p, th l xu vy; u bit tt l tt th l khng tt vy, bi v c khng sinh
ra nhau d kh thnh tu ln nhau, ngn di to thnh ln nhau, trn di ln lo ra nhau, thanh m ha hp
vi nhau, sau trc theo nhau.
2. Cho nn thnh nhn dng V vi m x s, dng v ngn m dy d.
3. Vn vt hot ng m vn im lm; sng ng m khng (i quyn) s hu; lao tc m khng cy cng;
cng thnh m khng lu luyn.
4. Khng lu luyn nn mi khng mt.
Dch th:
S gia Henry Steele Commager vit: Lch s cho chng ta thy rng cc tiu chun, cc gi tr, cc
nguyn tc bin i theo thi gian v x hi. trong mt x hi, chng bin i theo mi th h. Cc gio
hong xa c la chn v hc vn v nhn c tin rng lun l bt buc cc ngi phi tiu tr lon
gio (hrsies) bng st bng la, bng bo tn bng tra tn. Cc ngi u chu th k XVI khng ngn
ngi, git ngi da , v cho rng h khng c linh hn. Nhng ngi thanh gio (puritains) gii giang v
ngay thng khng ngn ngi kt n t hnh nhng m ph thy, v th k XIX, cc ngi Cng gio
min Nam nc M cho rng ch n l l mt n sng ca Tri. [8]
Trang t cng vit i khi rng: Trn phng din o th th mt cng c hay mt x nh, nng L hay
Ty Thi, vui hay bun, khn hay di, tt c u l mt. Thnh suy thnh bi ch l nhng trng thi tng tc
lun phin. Tt c u l mt nhng ch c nhng bc i tr mi thy c. Cho nn thnh nhn vt ln
trn cc quan nim th phi yn ngh trong Ha Cng, mc cho s vt chuyn vn xui ngc. [9]
Th tc l trong th gii bin dch, ta phi chp nhn mi trng thi, mi kha cnh, v phi bit vn mnh
ln trn nhng cp mu thun tng i y sng trong o th i ng. V th tip theo Lo t mi
khuyn chng ta: X v vi chi s, hnh bt ngn chi gio. , .
2. X v vi chi s
Hai ch V vi rt l quan trng. Lo t, Lit t, Trang t thng cp n hai ch v vi. Ta thy o c
kinh cp hai ch V vi ni cc chng:
- Chng 2, B
- Chng 3, C
- Chng 10, D
- Chng 37, A
- Chng 38, A
- Chng 43, B
- Chng 48, B
- Chng 57, C
- Chng 63, A
- Chng 64, C
Xung H chn kinh cp V vi ni cc chng:
- Chng 2, J (Lon Wieger, Les Pres du Systme Taoiste, tr. 94)
13
o Pht cng dng ch N Hon phin m ch Nit Bn. Kinh Th Lng Nghim vit:
Phc thnh th tn v chng minh
Ng trc c th th tin nhp.
Nht nht chng sinh v thnh Pht
Chung bt th th N Hon.
Dch:
Ci xin Th Tn hy chng minh,
i c ng trc th vo trc.
Nh mt chng sinh cha thnh Pht
Trt chng v ni cnh Nit Bn. [20]
Nh vy ta c: Nit Bn = V vi = N Hon = No tht ba. Phng trnh ny lm ta lin tng n cu ni
sau y ca mt nh Tm l hc u chu: S khc bit gia kin thc v tn ngng chng qua l s khc
bit gia c no (trung no) v tn no (ngoi no). [21]
Vt ln trn th gii ph sinh, tng i i vo th gii ca chn nht, ca o th, l: X v vi chi
s .
Kho kinh Kim Cng, ta cng thy ni y nh vy. Pht ni: Phm ci g c hnh tng, thy u h
vng.[22] Li ni: Phi la tt c cc chp tng mi gi l ch Pht. [23]
Ngi Co thin s ng c cu La tt c cc vng chp mi l ch pht nn c lm hai bi tng rng:
Thn khu thanh tnh,
Th danh Pht xut th.
Thn khu bt tnh,
Th danh Pht dit .
Tc tm th Pht v d php.
M gi a tm ngoi cu.
Nht nim quch nhin qui bn t
Hon nh ty khc thng thuyn u.
Phng dch:
Thn khu thanh tnh,
15
V th cho nn nhng bc i tr thng mun v ngn. Lit t vit: c gi v ngn, tin tr gi dic v
ngn. , (Ngi c nh thi khng ni. Ngi i tr cng khng ni.)[27]
Khng t cng mun V ngn, v l thi ca Tri. Ngi ni: Tri c ni g u m bn ma vn vn
xoay, vn vt vn sinh ha. [28]
Pht ni:
Thy tng thnh o hu,
Chung ch Bt h.
th nh trung gian,
V thng thuyt nht t.
Dch:
T khi mi thnh o,
Kinh Kim Cng cng vit: V thuyt, v vn, chn Bt Nh. . [30] Mi hay: Ting
ca ngi th hu thanh, hu ngn, ting ca Tri, ca o thi v thanh, v ngn.
3. Sng t nhin v vi, v ngn nh vy chnh l khun theo ng li ca tri t, v v tr vn vt u im
lm sinh hot, tuy sinh m khng cho mnh l c, tuy lm m khng t thi, tuy thnh cng m khng lu luyn
vi thnh qu thu lm c.
4. Thnh nhn cng phi v t, v dc, phi theo c gng ngi xa du c c thin h, lng cng
khng dnh bn.[31] C th mi trng cu cng tri t. [32]
302.)
[15] o thng v vi nhi v bt vi (o c kinh, chng 37, A.)
[16] i chu nhp nh (Thin tin chnh l trc lun, tr. 36a.) Hu vi gi tiu chu thin d; v vi
gi i chu thin d ; (Thin tin chnh l trc lun
, tr. 28a.)
[17] Ci tiu chu thin gi ha kh, i chu thin gi ha thn , (Ib. 35a.)
[18] V vi tc Nit bn, Phn ng c tc vit Ban nit bn. Dch vi tch dit, hoc bt sinh bt dit. La Thp
tu Trung Quc cu danh, dch tc V vi. [...] V vi gi ch t tnh thanh tnh chi tm, nguyn lai c tc, v
to tc tng. Pht kinh thng v tu v chng, tc ch th nhi ngn. Ch yu b sinh dit tm dit liu, th
tch dit tc hin tin. Ch tu hnh h th, tc thng vn phi php phi phi php, lng bin bt th. Tng
phn bit vng tng tr tn phng kh , . ,
. , . [...] , , .
, . , . , ,
. (Giang V Nng c s di trc, Kim cng kinh gii ngha, quyn 2, tr.
129.)
[19] Le terme Niwan (N hon) qui signifie littralement Pilule de Boue est en ralit une transcription du mot
sanscrit Nirvana. (Henry Maspero, Le Taosme, p. 94 (Xem thm p. 19, 20, 92, 117, 141, 143.)
[20] i c Thch Chn Gim dch, Th lng nghim, Linh sn Pht hc Nghin cu hi, tr. 243.
[21] Lopposition entre la connaissance et la foi so remne celle qui existe entre larchipallium et le
nopallium. -- Ernest Aeppli, Psychologie du Conscient et de lInconscient, Payot Paris, 1953, p. 19.
[22] Phm s hu tng giai th h vng (Kinh Kim cng, Thch Thin Hoa dch,
Hng o xut bn, 1967, tr. 101.
[23] Ib., tr. 102.
[24] Kinh Kim Cng, Thch Thin Hoa dch, Hng o xut bn, tr. 10.
[25] Nhc on L Bo Tnh, Cung thnh tng hp, 1963, tr. 70.
[26] Xung H chn kinh, chng 2, J.
[27] Nam hoa kinh, chng 12, B (Wieger, p. 294.)
[28] Xung H chn kinh, chng 4, E (Wieger, p. 120.)
[29] T vit: D dc v ngn. T Cng vit: T nh bt ngn, tc tiu t h thut yn? T vit: Thin h ngn
tai, t thi hnh yn, vn vt sinh yn, thin h ngn tai? : . : ,
19
Hn vn:
, . , . , . , ,
, , . . . , .
Phin m:
1. Bt thng hin, s dn bt tranh. Bt qu nan c chi ha, s dn bt vi o. Bt kin kh dc, s dn tm bt lon.
2. Th d thnh nhn chi tr, h k tm, thc k phc,[1] nhc k ch, cng k ct. Thng s dn v tri v dc. [2] S
ph tr gi bt cm vi d.
3. Vi v vi, tc v bt tr.
Dch xui:
1. Khng sng thng hin ti, khin cho dn khng tranh. Khng qu ca kh c, khin cho dn khng trm cp.
Khng ph trng nhng g kch thch lng ham mun, khin cho lng dn khng lon.
2. V vy php tr nc ca thnh nhn l lm cho dn: Trng lng; No d; Yu ch; Mnh xng. Thng khin cho dn
khng bit, khng ham. Khin cho k tr khng dm lm g c.
3. Lm theo php V vi, thi khng g l khng tr.
Dch th:
1. Khng sng thng hin ti trn th,
Cho dn gian b l tranh ua,
20
21
Gn y Ernest Aeppli, mt nh tm l hc u chu m t trng thi ban s y ca nhn loi nh sau: Ngi ban s t
ng chp, sng hn nhin, thun theo thin l. V ng chp cn t oi, nn h sng hu nh ha mnh vi on th, v
chnh v th, trch nhim h cng c gim thiu n mc ti a. Lc y, i sng tri thc h rt th s, nhng sc mnh
v thc h li hot ng rt mnh. Ngi thi bui vn minh ngy nay thng c m trng thi y. H mun trt b
trch nhim v mun thot n suy t. H mun tr li tnh trng thin nhin, v h tng tng ra mt i sng tin cnh,
khi m con ngi cha n phi tri tri thc ng t. [6]
Lo t c m cho dn con sng li nhng ngy hong kim y. o c kinh chng 80, Lo t vit:
Nc ta b nh dn tha,
Vi mi ti gii, ta cha h dng.
Dy dn s cht lm lng,
Cho nn dn chng vy vng phiu lu.
Xe kia thuyn n u hiu,
No ai mun ci, mun cho m chi.
Binh kia gip n ,
Chng ai d di ngh khoe, ngh by.
Dy dn tr li tht dy,
22
23
o tan c nt ch,
Mi by ra c nhng b ngha nhn.
Lon nm sc, mi vn mi v,
Ri thanh m, by v n ca.
Ai lm o c xc x,
Lp ra nhn ngha vn v hi i.
Lp nghi l, hnh hi tri buc,
Lp ngha nhn, by chc i an.
Lng ngi v th ly tan,
Khn ngoan cng lm, gian ngoan cng nhiu. [7]
Trong thin Bin Mu , Trang t li vit i khi rng:
Vy ng c suy b v s,
ng chia phi qun t tiu nhn.
cng nh mt thin chn,
D phn bit ho, cng ngn y thi.
em thin tnh lm ti nhn ngha,
Gii S, Tng ta k nh khng.
V n m tn tc lng,
Du nhi c gii, ch hng ta khen.
em nh nhc o in tnh kh,
S Khong kia, no qu chi u.
Tnh Tri l thuc nm mu,
Ly Chu ta cng trc sau coi hn.
Ta sau trc ch khen o c,
24
V th cho nn theo Lo t, lm chnh tr l phi c phc hi trng thi hn nhin nguyn thy y cho dn. Mun c vy
i khi s:
1. Khng sng thng hin ti, dn ht tranh dnh.
2. Khng tham vt qu kh mua, kh chuc, dn ht trm cp.
3. Khng ng ngng n nhng v p bn ngoi, cho dn khi lon.
4. Lo cho dn n ung no , sng mt i sng khe mnh. (Thc k phc, cng k ct.)
5. Khng em kin vn kin thc dy dn. (Thng x dn v tr.)
6. Khng kch thch th hiu ca dn, cho lng dn khng bn ham mun t dc, thanh thn hn nhin. (H k tm...,
thng s dn v tri v dc.)
7. Gi khng cho nhng ngi khn ngoan, tinh qui lng on tinh thn dn, i sng dn.
8. Nh vy, dn s sng hn nhin, hnh phc, th lm khng lm m vn lm c ht mi s, vn tr c ht mi s.
(Vi v vi tc v bt vi.)
Trong thin Kh Khip , Trang T cng theo ch trng ca Lo t, nhng trnh by ch trng y vi mt lun
iu quyt lit hn nhiu. ng vit i khi nh sau:
... Nn dt tnh, dt tnh vi tr,
25
26
27
Bnh chng ny, Duvendak cho rng v phng din chnh tr, o Lo phn vn ha.[19] Wieger cho rng Lo t mun
cho dn chng tr thnh nhng con vt sing nng cn c, d bo.[20] Nhng li ph bnh nh vy hi qu ng, v thc
ra Lo t mun iu hay cho dn, ch khng mun iu d cho dn; mun cho dn sng yn vui ch khng mun li dng
dn.
Tr v li sng hn nhin nguyn thy, Lo Trang khng cho l phc c, m l phc hi li sng thin nhin ca con
ngi.
Phc c theo Lo trang c ngha l em p dng nhng chnh sch, nhng l nghi, nhng php ca cc vua cha xa
vo i sng dn ngy nay. iu Lo cng nh Trang v nht l Trang khng h c sy. Trang th cho rng l nghi
php bin thin theo thi gian nn ngi nay khng th theo php ngi xa.[21]
Chng ta ch c th nhn xt rng t khi Lo t ch xng nhng quan im trn v chnh tr n nay, cha c mt triu
i vua cha no Trung Hoa dm em ra m p dng.
Chng nhng vua cha khng theo ni Lo t, m chnh ngay khi o Lo cc thnh vo u i Tam Quc vi nhng nh
lnh o ni ting nh Trng L , Trng Gic , Trng Bo , Trng Lng , Trng Tu ,
vi nhng vng t ln lao c t di tm nh hng nh vng Hn Trung, vi mt s gio dn ln lao, ta thy cc
nh lnh o tinh thn o Lo lc y cng hon ton i vo hu vi, hu tng vi mt gio hi c h thng t chc, c
nhiu loi cn b, c binh lc, c l nghi, c kinh k, c ba ch, c ng gp, hi h, v.v. [22]
Xem th bit, mun em nhn loi ra khi tro lu lch s thc l mt iu khng th lm c.
[1] Cu: H k tm, thc k phc nhiu ngi thng tch ra, hng v pha tu dng. Sch ng
du bt tin vit: Php sng lu chng c l g, lng phi trng m bng phi c. Chung Ly nguyn soi hi:
Xin ng ct ngha cho rnh. ng y ni: Trong lng ng lo vic g c, cho th thi nh khng, y l trng lng. Cn
ng theo vic sc dc, dng tinh thn, nguyn kh chng hao, gi l c bng. (tr. 27)
[2] Hoi Nam t (quyn 1, chng 11b) c mt on tng t: Th c ch nhn chi tr d ym k thng minh,
Lu Nht Minh trong Chu Dch Xin Chn , chng Vn Vng Hu Thin Bt Qui
, cng gii nh vy.
[4] Thi Ho = Phc Hi . Hong = B Hong . Trung = Trung ng . i nh , Lt
Lc , Chc Dung , Hin Vin , Ly Sc , Thn Nng , Phc Hi , Hch T , B
Hong , Trung ng , Dung Thnh .
[5] Nam hoa kinh, chng 10, Kh khip , on C.
[6] Lhomme trs peu conscient de lui-mme qui ne se dirige pas dans la vie par ses propres initiatives conscientes, le
primitif, enfant de la nature, vit en harmonie inconsciente avec les archtypes. Son moi est cependant trs rduit, de telle
sorte que toute son individualit nest pas diffrencie de la collectivit. Sa responsabilit en est diminue pour autant.
Cest vers cet tat, alors que les forces du moi sont trs rduites alors que celles de linconscient sont trs importantes, que
tend souvant la nostalgie de lhomme civilis. Il voudrait se librer de ses responsabilits et-dit-il, ne plus tre oblig de
penser. Il voudrait retourner la nature et il imagine une existence paradisiaque dans laquelle il na pas mordu encore au
fruit amer de la connaissance. Ernest Aeppli, Psychologie du Conscient et de lInconscient, Payot Paris, 1953, p. 60.
[7] Xem Nam hoa kinh, chng IX, C, D.
[8] o Chch: Tn mt ngi n trm ni ting.
[9] Tn mt ngi hin cui i n. B Di v em l Thc T khng thn phc nh Chu, nhn i cho n cht ni
Th Dng.
[10] Nam hoa kinh, chng VIII, Bin mu , C, v D.
[11] Ly Chu : tn ngi th v ngh ra vn v, trang hong.
[12] Cng Thy : tn ca mt ngi gii v l nhc.
[13] S , Tng : S Thu v Tng Sm , tn hai ngi gii v l, nhc.
[14] Dng: Dng Chu , trit gia thi Xun thu.
[15] Mc: Mc ch , trit gia thi Xun thu.
[16] Nam hoa kinh, chng X, Kh khip, B.
[17] Xem thm Nam hoa kinh, chng XI, Ti hu, B.
30
[18] C chi thin vi o gi, phi d minh dn, tng d ngu chi .
[19] Dans son application politique, le Taosme est donc anti-culturel. Duvendak, Tao To King, Adrien Maisonneuse,
1953, p. 9.
[20] Faites des hommes, des btes de travail productives et dociles, veillez ce que, bien repus, ils ne pensent pas, ne
sachant rien, les hommes nauront pas denvies, ne coteront pas de surveillance, et rapporteront ltat. -- Lon
Wieger, Les Pres du Systme Taoste, Cathasia, 1950, p. 20, commentaires.
[21] Cf. Nam hoa kinh, chng XIV, Thin vn , D.
[22] Xem Henri Maspero, Le Taosme, Civilisation du Sud S. A. E. P. Paris, 1950, p. 149-184.
CHNG 4
V NGUYN
Hn vn:
. . , , ,
. . . .
Phin m:
1. o xung [1] nhi dng chi hoc [2] bt doanh. [3]
2. Uyn [4] h t vn vt chi tng. [5]
3. Ta [6] k nhu,[7] gii k phn,[8] ha k quang, ng k trn.
4. Trm h [9] t hoc tn. [10]
5. Ng bt tri thy chi t. Tng [11] chi tin. [12]
Dch xui:
1. o rng khng m dng khng ht.
2. o su xa man mc ta h nh l t tng vn vt.
3. Lm nht bn nhn, tho g ri rm, pha trn nh sng, ha mnh cng bi rm.
4. Trong tro thay, ta h trng tn.
5. Ta khng bit o con ai; hnh nh c trc Thin .
Dch th:
31
lBn th v tr.[15]
Lo t ch trng o c trc mi hin tng; ni chng 25, o c kinh, ta thy
vit:
C mt vt an nhin t hu,
Thm thm xa m vn gn k,
o to, to ln mun b...
Cu Tng chi tin ny lm in u cc nh bnh gii chu u, v
i vi chu u Thng l tuyt i, l rt ro ri, th sao li c th ni c rng o
c trc Thng . Thc ra vn ny cng d bnh gii, nu chng ta nhn nh rng
cc nh huyn hc trong c Lo t, u chp nhn rng: Tuyt i c hai phng din:
V : Tuyt i cha hin dng; Hu : Tuyt i hin dng.
Tuyt i cha hin dng, Lo t gi l V hay l o . Tuyt i hin dng,
Lo t gi l Hu hay l . Nh vy ni rng o c trc Thng thc ra cng
khng sai quy g. Chu u thc ra cng c quan nim ny t lu i.
Xa Hsiode (th k 8 trc cng nguyn) c ln nhc ti. i vi Hsiode Hng
mng khng phi l h v tuyt i m l mt ci g v nh v bt kh t ngh c
trc tri t v thn minh. [16]
V li, t ng chu u cng c nhng ch: Godhead v God; Deit v Dieu. Cng
nh B la mn c ch: Brahma v Brahman.
Ramakrishna cng ni: Khi ta ngh n thc th ti cao di hnh thc thi
tnh (Nishkriya) ta gi Ngi l Thng siu vit tuyt i (Shuddha Brahman), cn khi ta
ngh n Ngi di hnh thc hot ng, to dng, gn gi hay hy hoi, ta gi Ngi l
.
[13] Cf. Trang T Nam hoa kinh , chng 6, i tng s , D.
[14] Cf. Hoi Nam t , tr. 11b. T b b yu : K ton d thun h
nhc phc, k tn d hn h nhc trc. Trc nhi t thanh, sung nhi t doanh, m h
k nhc thm uyn, tn h k nhc ph vn. Nhc v nh hu, nhc vong nhi tn.
Vn vt chi tng giai duyt nht khng, bch s chi cn giai xut nht mn.
, . , , ,
. , . , .
[15] Ne demandez pas si le Principe est dans ceci ou dans cela. Il est dans tous les
tres. Cest pour cela quon lui donne les pithtes de Grand, de suprme, dentier,
duniversel, de total. Tous ces termes diffrents, sappliquent une seule et mme
ralit, lunit cosmique. Cf. Wieger, Les pres du systme Taoste, Tchouang Tzeu,
chap. 22, F, p. 395.
Cu Ta k nhu, gii k phn, ha k quang, ng k trn s cn c thy ni
chng 56, v Duyvendak em on ny xung ni chng 56, theo li M T Lun v
Trn T. Nhng lm nh vy, mc nhin b i mt mt nhn xt ti quan trng v
o, l nhn xt: o chng xa la vn hu.
[16] Le mythe la fois thogonique et cosmogonique t repris, on le sait, par Hsiode.
Le Chaos, rptons-le, nest pas exactement le nant absolu, cest quelque chose
36
CHNG 7
THAO QUANG [1]
Hn vn:
. , , .
, . ? .
Phin m:
1. Thin trng, a cu. Thin a s d nng trng th cu gi, d k bt t sinh, c
nng trng sinh.
2. Th d thnh nhn, hu k thn nhi thn tin, ngoi k thn nhi thn tn.
3. Phi d k v t da? C nng thnh k t.
Dch xui:
Tri di, t lu. Tri t s d di lu chnh v khng sng cho mnh, v th nn trng
sinh.
V vy thnh nhn thn ra sau m thn trc; thn ra ngoi m thn cn.
Phi chng v khng ring ty, nn vn thnh c ci ring ty?
Dch th:
Tri t bn, khng v mnh sng,
R tm thn, hin thnh vinh danh.
37
39
CHNG 8
D TNH [1]
Hn vn:
. , , . ,
, , , , , . , .
Phin m:
Thng thin nhc thy.
Thy thin li vn vt nhi bt tranh, x chng nhn chi s , c c [2] o.
C thin [3] a, tm thin uyn, d [4] thin nhn, ngn thin tn, chnh thin tr, s
thin nng, ng thin thi.
Ph duy bt tranh, c v vu. [5]
40
Dch xui:
Bc trn lnh ging nh nc.
Nc kho lm ch cho mun loi m khng tranh ginh, ch mi ngi u ght, cho
nn gn o.
th la ni chn; tm hn thi thm trm su sc; giao tip vi ngi mt mc nhn
i; ni nng thnh tn; lm chnh thi tr bnh; lm vic thi c kh nng; hot ng c x
hp thi.
Chnh v khng tranh, nn khng ai ch trch on thn.
Dch th:
ni nhn th r khinh,
Nn cng o c mc tnh thnh thi.
3. Ngi trn ho, chn ni n ,
Lng trong veo, c gi c nhn.
Nhng l thnh tn ni nng,
Ra ti bnh tr chng dn trong ngoi.
Mi cng vic an bi kho lo,
Li hnh vi mm do hp thi.
4. V khng tranh chp vi ai,
Mt i thanh thn, ai ngi trch ta.
BNH GING
C nhiu cch bnh ging chng ny:
a. Vng Bt, H Thng cng, Tng Long Uyn ton cp cc c tnh ca nc.
b. James Legge v Duyvendak cho rng chng ny ni v s trn ho.
41
[3] Thin : (a) a thch, chu. (b) nn, tt,... mi tt. (V d: Tm phi su xa mi tt. Li
ni phi tn thnh mi tt.)
Duyvendak theo James Legge, dch cu ny nh sau:
On considre:
- bon pour la demeure, le lieu (favorable)
- bonne pour le cur, la profondeur,
- bonne pour les rapports sociaux, lhumanit
- bonne pour la parole, la bonne foi
- bon pour le gouvernement, lordre
- bonne pour le service, la capacit
- bon pour laction, de saisir le moment favorable
Duyvendak, Tao Te King, p. 19.
[4] D : s giao tip.
[5] Vu : li lm on trch.
[6] Thnh nhn d khim thoi t x, d ti h t an, ninh khc k d ton nhn, bt hiu cao
nhi t i. , , , . Tng
Long Uyn, o c kinh ging ngha, tr. 11.
[7] Chn nhn tim thm uyn, ph du th qui trung... Ty chn tc chi vng lai, nhim
chn tc chi thng ging, t triu ch m, nguyn thn thng th n hon
, ... , , ,
... Phc mnh thin vn: Hi hng ng gia vin l, ti bi nht mu thin
in. : , . Thin in l thin tm
, thin cc , n hon ) Chu dch tham ng kh pht huy
,quyn trung, tr. 18b.
[8] Xem Lon Wieger, Les Pres du Sytme Taoste, p. 25.
CHNG 9
VN DI [1]
Hn vn:
43
, . , . , .
, . , , .
Phin m:
1. Tr [2] nhi doanh [3] chi bt nh k d.[4]
2. Sy [5] nhi nhu [6] chi bt kh trng bo.
3. Kim ngc mn ng, mc chi nng th.
4. Ph qu nhi kiu, t di [7] k cu.[8]
5. Cng thnh, danh toi, thn thoi,[9] thin chi o.
Dch xui:
1. Gi m lm cho y mi, khng bng dng li.
2. Mi cho nhn, cho sc khng gi c lu.
3. Vng ngc y nh, chng th gi c.
4. Giu sang m kiu cng, s t vi tai ha.
5. Thnh cng, thnh danh ri thi nn lui thn, y l o Tri.
Dch th:
1. Bnh nc y gi sao khi ,
3. y vng ngc nh no bn b,
4. Qu giu sang chc s kiu sa,
tng trc sau s b cp bc, b tch thu. Mt tri ln n nh s x; trng m trn thi
s khuyt. Mt bnh xe quay ti im cao nht s ln xung. Ai m hiu nh lut ph
qut v bt bin ny ca tri t l ht doanh s n h, khi thy cng danh ca mnh
ln ti cc im ri, th phi liu b rt lui. Lm vy khng phi v s nhc sau ny, m
chnh l bo thn, theo ng ng li ca s mnh. Mt nh bnh gii cho rng:
khi gi im, thnh nhn s tho ci, s lng, sng ngoi vng cng ta. Nh kinh
Dch ni, lc y thnh nhn khng cn phc v vua cha na, v tm tr ngi trn
mt bnh din cao hn. [10] Nhiu o gia xa nay theo ng li ny v qui n lc
ang thi thnh mn. [11]
Con ngi cn phi bit nh lut doanh h, tiu trng ca tri t, mi bo tn c
tm thn. chnh cng l ch trng ca Dch, v ca Khng gio.
Kinh Dch ni Thon truyn qu Phong vit:
Vng dng cao s x ngang,
Di khim ai k hn ta c no?
Khim cung gi vn trc sau,
Ri ra qun t gt u hanh thng. [14]
Rt lui ng lc ng thi, kinh Dch gi th l:
- Hiu n (rt lui m vui thch);[15]
- Gia n (rt lui mt cch p );[16]
- Ph n (rt lui m lng khoan khoi).[17]
Ta c th tm tt t tng ca Lo, ca kinh Dch v s cn phi rt lui khi thnh
cng nh sau:
- Bn rn m chi lc rt lui,
[2] Tr : cm.
[3] Doanh : y.
[4] D : thi.
[5] Sy : mi nhn.
[6] Nhu : lm cho sc bn.
[7] Di : li.
[8] Cu : li.
[9] Cng thnh, doanh toi, thn thoi: C nhiu sch ch chp c cng toi, thn thoi.
[10] Xem qu C , ho thng cu: Bt s vng hu, cao thng k s.
.
[11] Xem Wieger, Les Pres du Sytme Taoste, tr. 25 - 26.
[12] Xem Dch kinh, qu Phong , Thon truyn: Nht trung tc trc, nguyt doanh tc
thc; thin a doanh h, d thi tiu tc, nhi hung nhn h? Hung qu thn
h? ; ? Xem
Nguyn Vn Th, Chn dung Khng T, tr. 209.
[13] Xem Khng t thnh tch , tr. 62 - 63. -- Xem Nguyn Vn Th, Chn dung Khng
t, tr. 210.
[14] Xem kinh Dch, qu Khim , Thon truyn: Thin o khuy doanh nhi ch khim, a
o bin doanh nhi lu khim, qu thn hi doanh nhi phc khim, nhn o doanh
nhi ho khim. Khim tn nhi quang, ti nhi bt kh du: Qun t chi chung d.
, , , .
, : . Xem Chn dung Khng t, tr. 210-211.
[15] Xem Kinh Dch qu n , ho cu t: Hiu n, qun t ct, tiu nhn ph.
.
[16] Xem Kinh Dch qu n , ho cu ng: Gia n, trinh ct. .
[17] Xem Kinh Dch, qu n , ho thng cu: Ph n, v bt li. .
[18] Xem Kinh Dch, dch th v bnh ging ca Nguyn Vn Th, ni qu n .
CHNG 10
NNG VI
47
Hn vn:
? , ? ,
? , ? , ? ,
? , , , , .
Phin m:
1. Ti doanh phch[1] bo nht[2] nng v ly h?
2. Chuyn kh tr nhu,[3] nng anh nhi[4] h?
3. Dch [5] tr [6] huyn lm,[7] nng v t h? [8]
4. i dn tr quc nng v vi h? [9]
5. Thin mn khai hp, nng v th h? [10]
6. Minh bch t t nng v tri h? [11]
7. Sinh nhi sc chi, sinh nhi bt hu, vi nhi bt th, trng chi bt t, th v huyn
c.[12]
Dch xui:
Nng vi (Lm c khng?)
1. C th em hn phch m p ly o, khng la xa chng?
2. C th gi cho nguyn kh khng tn lon, gi vn thin chn, hon ton theo c
o Tri, (nh lut tri t) nh anh nhi chng?
3. C th ty tr c (trn cu), gi c cho gng lng trong sng khng t vt
chng?
4. C th yu dn tr nc, m vn v vi chng?
5. C tri m ng, c th thun ng nh con mi chng?
6. C th sng sut m nh ngi v tri chng?
7. Sinh dng vn vt; sng m vn nh khng c; lm m khng cy cng; khin cho
ln m khng i lm ch, th l c su xa vy.
Dch th:
1. Lm sao em ht xc hn,
Ha mnh vi o chng cn la xa.
48
49
Ngi tu c Mt mi l linh,
Mt y gng tm gia mnh.
Lng l tch ngi, gom t t,
Im lm ngng ng, hip tam tinh.
51
Thng phm an php cho rng: Anh nhi tc l Thin chn ngng kt, ch khng cn
phi l phm tinh, phm kh, phm thn, n hin ty tm, c th xuyn qua vng, qua st,
m khng h li vt tch g.[18]
Th tc l Tin thin chn th hin l,[19] phm tm sch, chn tnh
c pht huy.[20]
Lc y con ngi s sng hon ton t nhin, t ti, sng khoi, thn tin. Th gi l
sng ch thnh bt chc t nhin. [21]
Nhp dc knh ca Thi Hi Phm c th rng:
i o h v php t nhin
52
Tm dch:
H v, o phng t nhin,
Ngoi ra, no c php huyn no u?
Sng i thanh thn, tiu dao,
Tm nh minh knh i
Mc s nh trn ai
Thn nh cy b ,
53
Tm nh i gng t,
Thng khi lo phi chi,
ng ng bi nh.
Nhiu nh bnh gii cho rng chng ny dy v php v sinh, ct sao cho linh, nhc
iu ha. [26]
Thit tng gii nh vy, mc nhin h Lo t xung mt trnh rt thp.
Ring ti, ti cho rng chng ny cho ta nhng tn ch, nhng phng php t
ti Thi cc, ti Tuyt i, thc hin c Thin chn, Thin th.
Mun vy phi gi cho tm thn c nguyn tuyn, thanh sng, thn thanh, tr nh,
tm bnh, kh ha, phi ht lng ht sc ao c kt hp vi Thin l, Thin chn... [27]
2. Lm sao tr dn tr nc m vn v vi
Lo t ch trng khng dng li hu vi, hu dc m lng on i sng t nhin ca
dn. Thng dn chnh l cho dn thun sinh, thun ha.
Cai tr bng li v vi, thng dn m dn khng bit, tr dn m dn khng hay, nh vy
mi cao siu.
3. Lm sao sng thun mnh Tri
Mun sng thun mnh tri, phi bit theo ng li nhu thun, khng bao gi c
gng qui s bin ha ca tri t. l theo ng li m nhu, thun ng, m Dch
cp trong qu Khn.
Mun vy phi sng theo thin thi, a li, nhn ha v nht l phi bit sng thun
theo tui tc mnh.
Khi cn tr, phi thun theo l tri m hng ngoi gp phn xy dng gia nh,
quc gia, x hi.
Khi ng tui, phi bit hng ni, tu tm, tu tnh, mong c ngy qui nguyn, phn
bn.
Gm o l c sau, c trc,
L m dng c ngc, c xui.
Ngc l gi cun bi i,
y a vo chn trn ai, ct lm.
C th thch mi phn vng ,
54
C lm than mi r chuyn i.
Khi xui, sm chp ti bi,
Tng su by gii cn tri ni tm.
Trng t c ch nhn, ch chnh,
Bit mc phiu s nh, s an,
Ri ra suy xt ngun cn,
Thnh nhn sut i lm n ch cho mun loi, m chng bao gi khoe cng, nh vy
mi gi l Huyn c.
Huyn c l c hnh huyn vi, cao diu.
[1] Doanh phch : Hn phch (doanh : hn). Wieger li gii doanh l xc.
[2] Bo nht : m p o.
[3] Chuyn kh tr nhu : gi vn sinh kh, cho n ch hon ton nhu
thun.
[4] Anh nhi : a) tr th; b) ha nhi, chn nhn.
[5] Dch : ra.
[6] Tr : b i.
[7] Huyn lm : gng siu hnh (Trng Mc); s hiu bit su xa huyn
diu (H Thng Cng); xem nhiu, bit nhiu (kin thc) (Tng Long Uyn)
[8] T : t vt.
[9] V vi : c sch vit l v tri.
[10] V th : th : con mi. Tng Long Uyn vit l vi th .
[11] V tri : c sch vit l v vi .
[12] Huyn c : c su xa nhim mu.
[13] There is a root or depth in thee, says Law, from whence all these
faculties come forth as lines from a centre, or as branches from the body of a
tree.
This depth is called the centre, the fund, or bottom, of the soul. This depth is
the Unity, the Eternity, I had almost said the infinity of the soul, for it is so
infinite that nothing can satisfy it, or give it any rest, but the infinity of God. -Evelyn Underhill, Mysticism, p. 61.
[14] Tng Long Uyn, o c kinh ging ngha, tr. 14.
[15] Tng Long Uyn, o c kinh ging ngha, tr. 14b.
56
57
Hn vn:
. , . . ,
. . , . , .
Phin m:
1. Tam thp phc,[1] cng nht cc.[2] ng k v, hu xa chi dng.
2. Duyn [3] thc [4] d vi kh. ng k v, hu kh chi dng.
3. Tc h [5] d [6] d vi tht. ng k v, hu tht chi dng.
4. C hu chi d vi li, v chi d vi dng.[7]
Dch xui:
1. Ba chc cm, hp li mt bu. Nh ch trng khng, mi c ci dng ca xe.
2. Nho t lm chn bt. Nh ch trng khng, mi c ci dng ca chn bt.
3. c ca ln, ca s lm nh; nh c ch trng khng, mi c ci dng ca nh.
4. Cho nn ly ci c lm ci li, ly ci khng lm ci dng.
Dch th:
59
Cc xoang cc trong ngi u khng thng vi nhau bng nhng kinh lc v hnh v
nht l qua ng ng gia ty xng sng (canal pendymaire).
3. Tu o l i tm khng, thc hin khng
Ngi tu o chnh l i tm Khng. Nhng ci c, nhn tin, ai chng thy. Xc tht
trn trn, ai chng thy. Cho nn ngi cao siu, tu o, tc l i tm ci v hnh, v tng
m mi ngi khng tm thy; ch cho nhau ci khng, m ngi thng khng thy.
Tnh mnh khu ch c th rng:
i o cn kinh thc gi hi
Tm dch:
60
Cn kinh i o t ai hay,
Thng nhn dng mi, bit no ai?
V ngi, xin ch thn tin ng,
Mt khiu cong cong ta nt ngi... [15]
Tu l em tm thn v Khng ng.
Trng V Mng ni: Tm ti linh quan, thn hu ch. Kh qui nguyn hi th v
cng. .
Tm linh quan thn c ch,
Kh v nguyn hi th v cng... [16]
Nhp dc knh ni: N hon l bn cung ca Thn, Thn v N hon thi vn thn
triu hi. V th ni: Ngi mun bt t, thi tu Cn Ln.[17]
Mc ch ca s tu tr l: Thnh thn tr v vi V cc. (Luyn thn hon h. Phc qui
v cc. , )
Cc o s Yoga xa tu luyn khng phi i tm Thin ng m ct l kt hp vi
bn nguyn ca v tr. [18]
Nh vy con ngi mt na l Hu mt na l V. Tm ra c na V trong ngi,
lm cho cc nng lc cn tim tng trong V c thi trin, mi l con ngi ton
din. [19]
L tng i sng theo o Lo u xoay quanh ch V . Ta thy o Lo ton ch
trng V:
- V k
- V cng
- V danh
- V vi
- V dc
C hon ton V, mi ha mnh c vi Bn th v tr v bin t.
Thiu Khang Tit ni: V ng, nhin hu vn vt giai ng. Th th ch ngn, dic th
chn quyt. [20]
61
Tng Long Uyn bnh chng ny i khi nh sau: Tri t c trng gia th m
dng mi c diu dng. Thnh nhn c h tm s vn dng mi vi diu. Nu t tri
khng trng gia, th bn ma s khng vn xoay, qu thn s khng bin ha, cho nn
ngi bit th no l H Trung, s bit cn bn ca To ha. Nu thnh nhn khng
h tm, s khng hiu c thin l vi diu, khng lm cho nhn tm tr nn chnh
nh, khng th sa i phong tc, treo gng cho nhn qun. Cho nn ngi bit th no
l h tm s bit cn bn ca o c. [21]
(Thin cc l g? u ngi
KIM DC
Hn vn:
. . .
. , . . .
65
Phin m:
1. Ng sc lnh [1] nhn mc manh.[2] Ng m lnh nhn nh lung.[3] Ng v lnh nhn
khu sng.[4] Tr snh [5] in lip [6] lnh nhn tm pht cung. Nan c chi ha, lnh
nhn hnh phng.[7]
2. Th d thnh nhn v phc bt v mc. C kh b th th.
Dch xui:
1. Nm mu khin ngi m mt. Nm ging khin ngi ic tai. Nm mi khin ngi
t li. Rui rong sn bn, khin lng ngi ha cung. Ca ci kh c, khin ngi b
tai hi.
2. Bi vy, thnh nhn v bng khng v mt. Nn b ci kia, ly ci ny.
Dch th:
1. Sc nm mu lm ta chong mt,
Hn vn:
. () . . (, ) .
, . () . , .
, ? , . ,
.
Phin m:
1. Sng nhc nhc [1] kinh. (Qu) [2] i hon nhc* thn.
2. H v sng nhc nhc* kinh. Sng vi (thng, nhc vi) h. [3] c chi nhc* kinh,
Tht chi nhc*kinh.
3. H v (qu) [4] i hon nhc* thn. Ng s d hu i hon gi, vi ng hu thn.
Cp ng v thn, ng hu h hon?
4. C qu d thn vi thin h, nhc [5] kh k thin h. i d thn vi thin
h, nhc* kh thc thin h.
Dch xui:
1. Vinh, nhc cng lm lo u. S d hon nn l v c thn.
69
tin ln n bnh din v bin t ca i Ng, bnh din ca t do v hnh phc trng
tn. [10]
Nh vy Lo t ch cho ta thy ngun gc lo u su kh chnh l ci phm thn ca
ta, l ci tiu ng ca ta. Th tc l ngi dy ta: mun thot kh phi i n ch v k, v
ng.
Khng t t ti v ng. [11]
Pht gio ch trng dit ng.
Nh vy Pht, Lo, Khng u ch trng rng ci phm thn l gi tng, ci chn
tm, chn ng mi l con ngi ch thc, l Chn nhn.
Huyn hc u Chu cng cp hai con ngi:
- Mt con ngi ph phim, phm tc m cc nh huyn hc u lo r b. [12]
- Mt con ngi siu vit, m cc nh huyn hc u mun thc hin. [13]
3. Khng cu danh tranh li
Lo t kt lun rng ch nhng ngi khng cu danh, tranh li, ch nhng ngi thot
c ra ngoi vng phm thn, phm tm, mi l nhng ngi xng ng cm u thin
h.
[1] Su ch nhc trn u c ngha nh ch gi .
[2] Bn ca Lu T b ch qu , cho l tha, Cao Hanh cng ngh vy.
[3] Nhiu sch ch vit: Sng vi h . Nhng Trn Danh Nguyn v L o Thun
sa li nh trn l:Sng vi thng, nhc vi h .
[4] Ch qu y cng nn b i. (Cao Hanh).
[5] Hai ch nhc sau ngha nh ch tc (: th).
[6] celui qui est uniquement soucieux de la grandeur de lempire (et non de la sienne),
celui qui ne dsire que le bien de lempire (et non le sien propre), qu celui-l on confie
lempire (et il sera en bonnes mains). -- Lon Wieger, Les Pres du Systme Taoste.
[7] Men in great place are thrice servants, servants of the sovereign or state, servants of
fame, and servants of business; so that they have no freedom, neither in their person,
in their actions, nor in their times. It is a strange desire to seek powers over others, and
to lose power over a mans self - (Bacon). The New Dictionary of Thoughts, p. 250.
72
[8] High Stations tumult, not bliss create, - None think the great unhappy, but the great
(Young) ib. 251.
[9] La gloire des grands hommes tient pour un quart leur audace, pour deux quarts au
hasard, pour le dernier quart leurs crimes. Encyclopdie des Citations, p. 432.
[10] The law of this Infinite life, which was in the Incarnation expressing its own nature to a
supreme degree, must then also be the law of the finite life; in so far as that life aspries
to transcend individual limitations, rise to freedom and attain union with Infinity. Evelyn
Underhill, Mysticism, p. 145.
[11] T tuyt t. V , v tt, v c, v ng : , , , (Lun Ng,
T Hn chng 9, cu 4) c Khng c bn khng: (1) Khng c ring (lng t dc);
(2) Khng c lng k tt, nhng bit ty cnh m lm; (3) Khng c chp, tc l bit
bao dung; (4) V ng: tc l khng v k, t k.
[12] Xem Everlyn Underhill, Mysticism, cc trang vit trong du ngoc. Surface
personality (272), surface consciousness (68), superficial consciousness (?), superficial
mind (69), surface mind (262), the finite Life (145), the natural mind (122), the lower
nature (145, surface life (80).
[13] The transcendental consciousness (272), the interior man (272), the mystical
consciousness (273), the subliminal mind (190), the superhuman plane (191), the
supersensual plane (147), subconscious deeps (80), the divine Substance (144), the
absolute (144), The Principle of Life (144), The Principle of Restitution (144), The
Infinite Life (145), The Divine (133), The Archetypal world (186), the deified Life (212).
CHNG 14
TN HUYN
Hn vn:
, . , . , .
. . , , ,
. , . , .
. , . , .
73
Phin m:
1. Th chi bt kin, danh vit Di. Thnh chi bt vn, danh vit Hi. Bc chi bt c,
danh vit Vi. Th tam gi bt kh tr ct. [1] C hn nhi vi nht.
2. K thng bt kiu. [2] K h bt mui. Thng thng [3] bt kh danh, phc qui
v vt. Th v v trng chi trng, v vt chi tng. Th v bt ht hong, nghinh chi
bt kin k th. Ty chi bt kin k hu.
3. Chp c chi o, d ng kim chi hu. Nng tri c thy, Th v o k.[4]
Dch xui:
1. Nhn khng thy, gi l Di. Nghe khng thy, gi l Hi. Nm khng c, gi l
Vi. Ba iu y khng th suy cu n cng. Cho nn hp li lm mt.
2. Trn n khng sng. Di n khng m. Min man dng dc m khng th t
tn. Ri li tr v ch khng c g. l trng thi ca ci khng trng thi. Hnh
tng ca ci khng c vt cht. Ci c hong ht, n trc khng thy u, theo
sau khng thy ui.
3. Gi ci o xa tr chuyn nay; bit ci u mi ca thi xa, y l nm
c ging mi o.
Dch th:
1. Gi l Di v nhn chng ni,
Nghe khng ra nn gi l Hi,
Thot tay nn gi l Vi,
77
O C KINH
Nhn T Nguyn Vn Th
kho lun & bnh dch
mc lc kho lun
1
10
19
28
37
46
55
64
73
2
11
20
29
38
47
56
65
74
3
12
21
30
39
48
57
66
75
4
13
22
31
40
49
58
67
76
5
14
23
32
41
50
59
68
77
6
15
24
33
42
51
60
69
78
7
16
25
34
43
52
61
70
79
8
17
26
35
44
53
62
71
80
9
18
27
36
45
54
63
72
81
CHNG 15
HIN C
Hn vn:
, , . , .
. . . .
. . , . , .
. , . , .
Phin m:
1. C chi thin vi s [1] gi, vi diu huyn thng, thm bt kh thc. Ph duy bt kh
thc, c cng vi chi dung.
2. D [2] yn nhc ng thip xuyn. Do [3] h nhc y t ln. Nghim [4] h k
nhc khch.[5]Hon h nhc bng chi tng thch. n h k nhc
phc.[6] Khong [7] h k nhc cc. Hn h k nhc trc.
3. Thc nng trc d ch, tnh nhi t thanh. Thc d [8] an d cu ng nhi t sinh.[9]
78
[16] Th nh v lai chi cng danh, v lai chi vinh qu, giai th tn thnh chi s
, , . Tng Long Uyn, o c kinh ging ngha, tr.
24.
[17] Celui qui garde cette rgle de ne pas se consumer en dsirs striles dun tat
chimrique, celui l vivra volontiers dans lobscurit, et ne prtendra pas renouveler le
monde. -- Wieger, Les Pres du Systme Taoste, p. 30.
CN TIP T CHNG 16 N 81
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Bch H Thng
9.
14. Couvreur, Li Ki (L k ).
15. Don Chn Nhn, Tnh Mnh Khu Ch
82
17. Dr. I Klug, Les Profondeurs de lme, ditions Salvator Mulhouse (Haut Rhin), 1951.
18. i ng Chn Kinh
19. i Nguyn Trng , Tin Hc T in
20. m Xun Thiu & Trn Trng San, Vit Vn c Bn, nh.
21. on Trung Cn, Pht Hc T in.
22. ng Du Bt Tin
23. Encyclopdie des Citations.
24. Ernest Aeppli, Psychologie du Conscient et de lInconscient, Payot, Paris, 1953.
25. Ernest E. Wood, La Pratique du Yoga.
26. Evelyn Underhill, Mysticism.
27. Giang V Nng c s di trc, Kim Cng Kinh Gii Ngha.
28. Hn Phi T
29. Henri Corbins, Histoire de la Philosophye islamique.
30. Henri Dor, Varits sinologiques, No 66.
31. Henri Maspero, Le Taoisme, Civilisation du Sud S. A. E. P. Paris, 1950.
32. Henri Maspero, Le Taoisme, ditions Gallimard, 1971.
33. Henry Steele Commager, Lhistorien et lhistoire, Nouveaux Horizons 1967.
34. H Thng Cng , Lo T o c Kinh m ch .
35. Zimmer, Mythes et Symboles dans lart et la civilisation de l Inde, Payot Paris.
36. Hoi Nam T
37. Hong Ni Kinh, Thng hi Cm Chng th cc n hnh.
38. Hunh Nguyn Ct , o c Kinh ch thch .
39. Duyvendak, Le Livre de la Voie et de la Vertu, 1953.
40. Duvendak, Tao To King, Adrien Maisonneuse, 1953.
83
Lo T o c Kinh:
The Way and Its Power James Legge Richard Wilhelm (c) Walter Jerven (c)
Charles Muller Lo T o c Kinh ch Trin Lo T trc gin Quch im (1) (2)
86