Ai Giết HCM (tg: Minh Võ)

Minh Vo
AI GIET HO CH
MINH
Tu Sach Tieng Que

Hng
20-02-2002
I
Muc Luc
Li nha xuat ban

Minh nh y ngha mot so t ng va
ch viet tat
Li gii thieu cua nha th Nguyen Ch
Thien
1 . Xem ngi lai ngh en ta (Be Elian

Gonzalez va van e i tm t do) Trang 13
2. Y Ngha cua mot tng ai 21
3. Noi niem chua xot khi oc mot cuon
sach nho 45
4. Cuoc chien van tiep tuc vi oan quan
phan tnh phan khang. 55
4. Chat cay truyen qua giay ien thoai 103
5. Orchestration (Nhan ky niem thang t en
nam 2001) 115
6. Agit-Prop 145
7. Chong cong hay khong chong cong? 163
8. Khong Giao va Ho Giao 175
9. Vatican khong noi ma lam 189
10. Huyen thoai va huyen thoai 207
11. Ai giet Ho Ch Minh? 217
12. Cay biet i va mat tri xoay quanh trai
at 241
13. Biet roi kho lam, noi mai 255
II Ai Giet Ho Ch Minh
Chu thch ve mot so t ng

viet tat
T ngay toan quoc at di s thong tr
cua cong san, ngi dan trong nc a
quen vi mot so t Viet cong dung ma
trc kia mien Nam khong co. Vi du: may bay
len thang (thay v trc thang), may vi tnh
(thay v may ien toan), xng e (thay v
nha ho sinh), hoi ch thap o (thay v hoi
hong thap t), thanh pho Ho Ch Minh (thay v
Saigon) v.v. Trong so nhng t mi nay co
mot so ngi mien Nam khong chap nhan
va c dung nhng t cu. Riet roi nhng
ngi t Bac vao cung bo nhng t nghe
kho coi e bat chc dung theo ngi mien
Nam.
ay chung toi ch xin noi ve may t
ng chuyen mon thuoc pham vi chnh tr va
chien tranh, c dung trong tap sach nay
ma thoi.
1. Sach lc: ngi cong san dung e
dch ch tactics cua My. Ngi quoc gia
t trc luon dch ch tactics la chien
thuat. Nhng, theo quan niem ve chien
tranh cua cong san, ho phan biet ro:
Sach lc la khi dung cho cuoc chien
noi chung, hoac nang ve chnh tr,
tuyen truyen, ngha la cuoc chien y
thc he, chien tranh toan bo, toan
dien. Va chien thuat la ch e noi
ve chien tranh thuan tuy quan s. Con
chien lc th ho dung giong het nh
chung ta, e dch t strategy. Trong sach
Chu thch ve mot so t ng viet tat III
nay, v oc gia cha quen vi cach

phan biet nay, nen thay co cho
chung toi dung chien thuat, co cho
lai dung sach lc lan lon, th xin thong
cam.
2. Chuyen chnh (trong nhom t (cong san
goi la cum t) chuyen chnh vo san)
c cong san dung e dch ch
dictature cua Phap hay dictatorship cua
My. Ta th dch hai t ngoai quoc nay la
oc tai, toan tr. Cong san khong
dam dung oc tai, v t nay t lau
van co ngha qua ro rang la phi dan
chu, phan dan chu. Ma cong san th
lai bao nen chuyen chnh vo san cua
ho la mot che o trieu lan dan chu
hn cac che o dan chu Tay phng.
Nh vay ho lap l anh lan con en e
bien trang thanh en, en thanh trang:
oc tai thanh dan chu va ngc lai.
3. Dan chu tap trung: ay la mot quai
thai cua ng hoc cong san. Theo
Nguyen Van Tran trong Viet cho me va
quoc hoi, ong Ho a giai thch cho
can bo cua ong nh sau: Nh cac co,
cac chu co o ac, tai san g o th
cac co cac chu la chu, o la dan
chu. Cac co cac chu khong biet gi,
toi gi gium cho. Toi tap trung bo vao
rng. Toi khoa lai, va bo cha khoa
vao tui toi ay. o la tap trung. Nh
co cach giai thch nh vay ma cong
san c ap dung oc tai va c khoe
la trieu lan dan chu hn cac nc t
ban.
IV Ai Giet Ho Ch Minh
4. Cach mang, theo cong san phai hieu

la cach mang vo san, bang bao lc.
ng hieu theo ngha thong thng cua
ta nh cach mang xa hoi, cach mang
dan toc, cach mang t san.
5. Cai cach ruong at cua cong san
khac vi cai cach ien a cua ta. V
no nham cp at cua nhng ngi
ma cong san nghi la chong lai ho. No
c thc hien trong mau la va nc
mat cua hang chuc van nan nhan.
6. Orchestration ho dch la phoi kh. Ta
thng dch la hoa am. Ca hai cach
dch eu thieu sot, neu ta hieu rang
orchestration bao gom ca hai phan: phoi
kh (sap xep nhac kh) va hoa am.
7. Syncope ho dch la nhan lech. Ta dch la
ao phach.
8. Comintern ho dch la Quoc Te 3. Ta dch
la e Tam Quoc Te, hay Quoc Te Cong
San.
9. Computer ho dch la may vi tnh. Ta dch
la may ien toan. v.v
V muon cho oc gia trong gii tre trong

nc thng ch quen vi nhng t ng
c dung bi chnh quyen cong san khong
gap tr ngai khi oc cuon sach nay, nen
chung toi a dung ca hai cach: luc dung
t cua cong san luc dung t cua mien
Nam xa. Nh vay xin dng trach chung toi
sao khong dung ch cua mnh ma lai dung
ca ch cong san.
Chu thch ve mot so t ng viet tat V
Sau ay la mot so ch viet tat c dung

trong tap sach:
QT3 hay TQT = Quoc Te 3 hay e Tam
Quoc Te.
XHCN hay xhcn = Xa Hoi Chu Ngha (viet
hoa, noi chung, theo ngha chung ta thng
hieu) hay xa hoi chu ngha, (viet trn theo
kieu cong san dung e khoi phai noi chu
ngha cong san). XHCN la che o an sinh xa
hoi thc hien trong cac nc dan chu tien
tien nh Anh My Phap Canada v.v.. bao am
cho ngi dan c san soc ni an cho ,
khi benh co bao hiem y te, khi gap tai nan
c cu tr v.v Con xhcn la giai oan
chuyen tiep t che o t ban len che o
cong san. Trong che o xhcn hay che o
cong san th chu yeu la chuyen chnh vo
san, ngha la oc tai, moi th eu do nha
nc quan ly, ma nha nc th do ang
lanh ao, bao sao lam vay cho nen ch
nhng ke nam quyen hanh c bao am
ve an sinh xa hoi; con thng dan hay ang
vien cap di thi nheo nhoc lam than.
VNCH = Viet Nam Cong Hoa (e II Cong
Hoa)
CHVN = Cong Hoa Viet Nam (e I Cong
Hoa)
QLVNCH = Quan Lc Viet Nam Cong Hoa.
THQD = Trung Hoa quoc dan ang
VNQD = Viet Nam quoc dan ang = cung
c goi tat la Viet Quoc
VNCMMH = Viet Nam Cach Menh ong
Minh Hoi = goi tat la Viet Cach
VQD = ai Viet Quoc Dan ang
DCS = ong Dng Cong San ang
VI Ai Giet Ho Ch Minh
DCSL = ong Dng Cong San Lien

oan
CSVN = ang cong san Viet Nam
TC = Trung Cong
Mt VM = mat tran Viet Minh, viet tat cua
Viet Nam oc Lap ong Minh, do Ho Ch Minh
tiem quyen chu tch.
VM = Viet Minh, viet tat cua Viet Nam
oc Lap ong Minh Hoi do ong Ho Hoc Lam
lam chu nhiem
MTDTGPMN = Mat tran dan toc giai
phong mien Nam
CPLTCHMNVN = chnh phu lam thi cong
hoa mien nam Viet Nam
PTPK hay ptpk = phan tnh phan khang
PTPKTHH = Sach Phan Tnh Phan Khang
Thc Hay H cua Minh vo
VII
Li Gii Thieu
cua nha th Nguyen Ch Thien
Toi a c oc nhng tac pham chu
yeu nh Ngo nh Diem Li Khan Tieng
Che, Phan Tnh, Phan Khang, Thc Hay H
cua bac Minh Vo, nha bnh luan, phan tch
lch s, chnh tr noi tieng. Nhieu ban be toi
cung a oc nhng quyen sach gia tr o.
Tuy co mot vai chi tiet nho cha ong thuan
vi tac gia, nhng tat ca eu cong nhan
bac la mot cay viet sau sac, nhay ben,
uyen bac, vo t, khach quan, noi co sach,
mach co chng, ay sc thuyet phuc. Vi
mot van phong gian d, sang sua, iem am
ma cuon cuon nhiet tam, ngoi but cua
bac chnh xac nh mui dao cua nha phau
thuat, mo xe thi cuoc mot cach rach roi,
chi ly, khien nhng oc gia bnh thng cung
co the nhn ro nhng mat an, mat hien
cua lch s Viet Nam can ai va hien ai,
mot lch s b tram luan di bao thien
kien, bao xuyen tac, bao vo tron, bop meo
ti mc bien dang cua bao s gia, ky gia
Au-My ay uy tn nhng cung ay ngu toi,
gian xao, nhng tr thc thien ta c song
trong nhng xa hoi dan chu t do, c cac
che o oc tai o be, hoan toan vo tri vo
giac trc tham hoa cong san a c bao
nan nhan thong thiet canh bao. Le-Nin, trong
mot luc cao hng, a rieu ct goi nhng v
tr thc me ngu, ui iec nay la nhng ke
ngoc xuan hu ch (idiots utiles) cho cong
cuoc banh trng chu ngha cong san!
VIII Ai Giet Ho Ch Minh
Thiet tng khong con li anh gia nao

chan xac hn!
Gan ay, bac Minh Vo co gi cho toi
ban thao tap khao luan co nhan e Suy t
vun vat ve may van e thi s sap c
xuat ban. Toi a oc ky tat ca mi hai
e muc cua tap sach. Moi e muc ban ti
mot van e khac nhau. Nhng tat ca eu
nham vao mot muc ch toi thng, toi
khan: gop phan giai the che o oc tai
ang tr, Dan chu hoa Viet Nam.
Co the noi mot cach khang nh ay la
mot quyen sach ang oc, can oc, phai
oc. La mot ke a song gan na the ky
gia buong tim che o phi nhan, phi ly, quai
g ti mc vt qua ly tr, vt qua sc
tng tng con ngi, toi vo cung ngac
nhien va hao hng trc s hieu biet can
ke, sau xa ti coi nguon cua tac gia ve
ban chat nhng ngi cong san, c cau to
chc, tuyen truyen cua ho, moi chien lc,
sach lc, moi ng i nc bc cua ho
trong suot hn na the ky qua. Nhng nhan
nh xac ang, oc ao ay ray trong tng
trang sach, chang khac g nhng tia sang
thnh lnh soi to moi ngoc ngach tam toi, b
an cua lch s. Tac gia a giup toi thau
triet hn nhng nguyen nhan thanh bai,
nhng mat manh yeu cua ca hai phe Quoc-
Cong. Nhng ai muon rut ta bai hoc lch
s, nh ro ng hng au tranh trong
hien tai va tng lai, khong the bo qua cuon
sach nay, cung nh nhng cuon sach khac
cua bac Minh Vo. Toi hoan toan ong y
vi tac gia ve s cap thiet phai tra lai s
Li Gii Thieu IX
that cho lch s, ngha la phai pha sap

huyen thoai HCM, huyen thoai cong lao cua
cong ang giai phong dan toc, thong nhat
at nc. Chng nao nhan dan, ac biet
la gii tre va chnh nhng ang vien, con
m ho, lan can trong cai vong kim co nay,
cong cuoc dan chu hoa V.N. cha the thanh
at. a bc sang the ky 21, Que hng
cach mang, Thanh tr phe XHCN a tan
bien, moi toi ac cong san a phi tran, ma
bao cuon t ien ln cua Au My van ghi
nhan HCM la nha ai quoc, nha van hoa, la
ngi giai phong dan toc thi qua la mot
ieu s nhuc vi lng tri con ngi! Nhng
ngo nhan nay con mang nguy c lam hong
tim h oc con em chung ta hai ngoai. S
mu tt cua nhng tng lanh, nhng s gia
Au My khien ke hieu biet s thc phai ngao
ngan lac au. Th du nh ban dan thien ha
mien Bac ai ma chang biet vai tro cua
tng Giap t au thap nien sau mi a
la con so khong. Gan ay Le c Anh tham
vien bao tang Cach Mang a noi: S
nghiep ong Giap a cham dt t sau hiep
nh Geneve nam 1954. Trong chien tranh
chong My, ngi mien Bac van goi Vo
Nguyen Giap la tng khong quan, ngha
la khong co quan! Ngay trong khang chien
chong Phap, co hai tran anh ln la tran
bien gii nam 1950 va tran ien-Bien nam
1954, ca hai eu do hai tng Trung Quoc
Tran-Canh, Vi Quoc Thanh ch ao. Tng
Giap con noi tieng bac nhc, khong biet
s nhuc, khi chap nhan lam ca nhng viec
nh phu trach sinh e co ke hoach. Phong
X Ai Giet Ho Ch Minh
vien ai V.O.A Paris co ke lai chuyen ong

c gap v ong Giap trong mot ba an to
chc bi nhom Viet kieu yeu nc
Phap. Khi ong hoi ba Giap sao ai tng
khong len tieng ung ho dan chu hoa VN,
ba Giap a noi nguyen van nh sau: Ong
nha toi nhat nh cay ay, len tieng cai g!.
The ma sach bao Au-My van het li tang
boc!
Tap sach cua bac Minh Vo cha ng
nhieu suy t ac sac, xac ang ve nhieu
van e ln nho. Chang han viec dng tng
ai ky niem quan lc Viet Nam Cong Hoa.
Bac cho rang o la viec rat tot. Nhng bac
lai ngh rang viec lam cho con chau chung ta,
cho nhan dan the gii sang to ve s hy sinh
cao ca, ve tnh chat chnh ngha cua cuoc
chien au chong s xam lc cua cong san
con quan trong, can thiet, c ban hn nhieu.
Tom lai phai dng mot tng ai trong tam
kham cua nhng the he tre hien tai va
mai sau!
c nguyen tha thiet cua tac gia la
nhng tr thc co kha nang viet bang Anh
ng hay tan tam, tan sc viet ra nhng
quyen sach khach quan, xac thc ve lch s
hai cuoc chien tranh Viet Nam, ve vai tro tay
sai e tam quoc te cua HCM cua ang CSVN.
Toi ngh o cung la c nguyen cua chung
ta, o cung la mot cuoc chien then chot,
lau dai ma chung ta phai thang, nhat nh
thang, v s that, le phai, ao ly tat ca
eu pha chung ta!
Tran trong gii thieu vi oc gia quyen
sach sang ngi chnh ngha, c viet ra
Li Gii Thieu XI
bang ca tam long son sat cua tac gia oi

vi que hng, dan toc Viet.
Nguyen Ch Thien
XII
Li noi au
Tap sach nho nay gom mot so bai
bao chung toi viet trong hn mot nam qua
lien quan en mot so van e thi s. Tr
co chng cuoi cung, tat ca eu a c
ang tren mot vai nhat bao, tuan bao,
ban nguyet san, hay nguyet san tai Hoa Ky.
Tuy viet ve nhieu e tai khac nhau, phan
nhieu theo nhng s viec co tnh cach thi
s trong hien tai, nhng trong tam tr ngi
viet luc nao cung co mot moi quan tam
chung vi a so oc gia ve nhng chuyen
at nc trong qua kh.
V vay chung toi ngh nen tap trung lai
thanh mot tai lieu tong hp e giup oc
gia mat thi gi tm lai bao cu, khi
muon nhn lai nhng s viec xay ra trong thi
gian qua.
V khong co kha nang va phng tien
hoat ong xa hoi, nen phan nhieu nhng y
kien cua chung toi a ra cung ch la
nhng suy t co tnh ly thuyet, con thieu
kiem chng bang kinh nghiem thc hanh. V
vay mong ban oc xem xet vi tinh than ci
m va san long ch giao cho nhng khuyet
iem.
Chung toi xin c mien gii thieu noi
dung cuon sach v no a co san trong phan
muc luc. Tuy nhien cung xin c phep nhan
manh chng cuoi cung cha ang bao
nao, la chng ban ve mot cong trnh tap
the nham anh o huyen thoai Ho Ch Minh,
ang la mot van e gay nhieu tranh cai.
Mien Nam Cali trung tuan thang 7 nam
2001
14
Xem ngi lai ngh en ta

(Be Elian Gonzalez va
van e i tm T Do)
Cach nay 5 thang, vao dp Le Ta n

mot ng phu vnh Caribean a vt c
mot be trai 6 tuoi song sot trong oan ngi
i tm t do phat xuat t Cuba, ch cach b
bien Florida cua My khoang 300 cay so.
oan ngi mao hiem gom 12 ngi trong
o co 2 me con Elian, a chet het ch tr
be Elian song sot nh mot phep la. T o
cau be nay tr thanh cai inh cua thi s
suot trong 5 thang tri. Tai Cuba lanh tu o
Fidel Castro a ch than len tieng yeu cau
chnh phu My phai tra be Elian tr ve Cuba
cho cha cau be. a nhieu lan ong con ch
than ho hao dan chung Cuba mang quoc ky
va bieu ng i bieu tnh lam ap lc quoc
te. Vi chnh sach ngoai giao kho hieu chnh
quyen Clinton a muon thoa man oi hoi
cua nha oc tai Cuba. Chieu khan a c
cap cho ba noi, ba ngoai cua be Elian sang
My e mong gap chau va thng lng ve
viec trao tra be ve vi to quoc, nhng
khong thanh. Nhng cuoc bieu tnh do Fidel
Castro ieu khien lai bung len d doi, mot
mc nang nac oi be Elian cho bang c.
Hai chnh phu sau o a xep at e cha cua
be Elian cung vi v sau va a con sau
Xem Ngi Lai Ngh en Ta 15
thang cua hai ngi sang thu o My e

on Elian tr ve Cuba! Bo t phap My a
tm cach thng lng vi than nhan cua be
Elian Miami e ho bang long trao be cho
cha no, nhng khong thanh cong. Nhng
than nhan nay muon gi be lai lau chng
nao hay chng ay, va neu co the th lai
luon, neu can th van ong e em be co
the xin t nan chnh tr nh mot ngi ln.
V mot chu ch chnh tr nao o, tong thong

Clinton a bat en xanh cho ba bo trng t
phap Reno ap dung bien phap manh. Canh
sat vu trang a c huy ong e ot nhap
nha ong chu cua be Elian (chu ruot cha
cau be, Juan Gonzalez) la Lazaro Gonzalez e
cp giat cau be vao luc 5 gi sang
ngay th bay 22 thang 4 va qua. Ngi ta
a chup c hnh nhan vien cong lc cha
sung vao ngi bong Elian va con quay c
nhieu oan phim ay nhoc lnh xam nhap
can nha va ho tong ngi bat coc be
Elian a ra xe. Tren may bay chnh bac s tam
than i theo e giam sat tnh trang sc khoe
va tinh than cua nan nhan t hon, cung xac
nhan vi khan thnh gia truyen hnh rang be
Elian a khoc suot na tieng ong ho tren
may bay, cho en khi met qua th ngu c
45 phut. Va ch sau o mi co ve sinh hoat
bnh thng. Ai cung thay ro rang nha cam
quyen a x dung vu lc. Nhng ba Reno
chong che bang cach chi chu: o khong
phai dung vu lc ma ch la pho trng lc
lng (not a use of force, but just a show of force).
Sau o thay dng nh khong on, ba lai
16 Ai Giet Ho Ch Minh
giai thch ly do phai bat ac d dung vu lc,

ch v c biet pha than nhan cua be Elian
a gi sung trong nha e quyet gi be.
Co hai viec khien ngi dan cac nc

cong san phai suy ngh. o la chnh quyen
My rat quan tam en ca nhan em be Elian
Gonzalez. Co nhng bac s tam than ben
san soc cha u. Con cap chieu khan cho 4
be ngi Cuba thng chi ua vi Elian
trc c sang My e be Elian co ban cho
buon! D nhien i kem vi 4 be nay con
co mot ngi ln i theo moi a, ngoai ra
con co mot bac s rieng cho Elian ngi Cuba
cung c i theo. Ong Fidel Castro chang
nhng khong t then ve thai o nhan
nhng va ay tnh nhan ao nay, la ieu
khong the nao co trong che o cong san,
ma lai con trach chnh quyen My: sao khong
cho them nhieu ngi na cung i ma lai
ch co 9 ngi o thoi! ieu ang noi la
hanh ong cua bo t phap va s di tru a
xay ra trong khi co lenh cua toa an cam a
be Elian ra khoi Hoa Ky cho en khi toa phan
quyet vao phien 11 thang 5 nay. Va mot
ieu khac con ang chu y hn la lanh tu
phe a so cua thng vien My la Trent Lott
thuoc ang Cong Hoa a tuyen bo se m
cuoc ieu tran e cho than nhan cua be
Elian Miami co dp trnh bay t s.
Qua may viec tren, co the thay ang
sau cau chuyen nay co ca mot cuoc au
tranh chnh tr va ngoai giao: mot mat gia
chnh quyen My vi chnh quyen Cuba, va
mat khac gia ang Dan Chu nam hanh

phap vi ang Cong Hoa nam Lap Phap.
Nhng thai o va phan ng khac nhau

Nhng cuoc au a o chung toi xin
mien ban, ma ch muon neu len nhng
phan ng tng phan ve pha dan chung My
va cong ong ngi Cuba t nan Miami.
Theo cac cuoc tham do d luan th ai a so
ngi dan My tan thanh viec cho be Elian
oan tu vi ngi cha. o la xet theo tnh
ngi. Tnh mau mu ai ma cha co. Ban
nang na la khac. Mot a be con khi me
no chet th ngi than con lai gan gui nhat
d nhien la ngi cha, cho du o la ngi
cha a tng ruong ray me no, co the la
hat hui no, khong nuoi dng no. Nhat la
neu lai la a be tuoi len sau, co the
noi la cha biet dung tr khon. Bi vay
khong lay lam la la sau khi khoc chan che
tren may bay, khi gap c cha be la Juan
Gonzalez, thang be lien ci ti nh trong hnh
cho thay. No con vui ve ay xe cho a em
cung cha khac me mi cha ay na nam.
Ba bo trng t phap Reno xem ra rat hai
long ve nhng tam hnh nay, va coi o la
thanh cong cua ba. Nhng tam hnh o a
chng minh quyet nh cua ba dung sc
manh e cng bat be Elian giao cho cha be
la chnh ang.
Phe a so trong thng vien, tuy khong chap

nhan bien phap dung vu lc, nhng cung
phai nhn nhan con nen c oan tu vi cha
la hp tnh hp ly. Vay th tai sao nhng than
nhan cua be Elian Miami, trong o ngi

ng au la ong chu cua be la cu Nazaro
Gonzalez, lai nhat nh khong chu giao be cho
nha cam quyen e a no ve vi cha no?
Hn the na, tai sao, sau khi be b cng
chiem, tap the cong ong ngi Cuba t nan
lai co nhng thai o chong oi kch liet?
nh cong, bai khoa, bai th? Tai sao lai co
nhng gng mat thieu nao, gian d, gao
thet khoc than tham thiet tren TV? T nhat
bao San Diego Union Tribune so ra ngay th
bay 29-4-00 con d oan cong ong ngi
My goc Cuba se huy ong mot so ong
khoang 80.000 ngi i bieu tnh chong oi
viec chnh quyen dung vu lc cng chiem
be Elian. Ho a mat nhan tnh ? Ho khong
con biet en tnh phu t chang? Hay ho co
mot y o g en toi? Co mu o chnh tr, li
dung be Elian cho tham vong, quyen li rieng
t? Vay la Child Abuse? Chnh o la ieu
luat s bien ho cho cha cua Elian a tng co
luc cao buoc ho. Va xem ra bo t phap
cung co xu hng o. Ta a biet cong ong
ngi My goc Cuba Miami, cung giong nh
cong ong ngi My goc Viet Quan Cam
hau het eu la nhng nan nhan cua che
o cong san. Ho biet ro cai gia phai tra
e i tm t do. Ho au kho nhat, buon tui
nhat cho thay 11 mang ngi a phai hy
sinh e oi lay s t do cho mot be trai ten
Elian. V vay ho thng be. Ho thng me be,
va nhng nan nhan ong hanh khac trong
chuyen i gian nguy nay. Ho thng chnh ho khi
thay a so ngi My khac khong hieu c
noi kho, noi that vong cua ho. Cung co tin
la cong ong nay a ong gop mot so

tien ln ca trieu MK e tang cha cua be
Elian, neu ong ta sau khi so sanh hai che o
cua hai nc, quyet nh i tm t do, li dung
dp hiem co nay e tuyen bo t bo che
o cong san, e cho gia nh c oan tu,
khong phai Cuba, ma la tai Hoa Ky, la ni
be Elian a c song trong an vui thc s
trong 5 thang va qua. Nhng cho en nay th
khong co dau hieu nao cho thay la Juan
Gonzalez a muon chon t do. Cai khac nhau
gia ong ta va ngi v xau so la cho
o. That la bat hanh cho be Elian, neu no
phai tr ve e song vi ngi cha a tng
ruong ray me no trong mot che o ma neu
cot en biet i cung lng lng tien ra bien.
Cong ong ngi Viet hai ngoai

ngh g, lam g?
ong bao ta, ngi Viet t nan, nhat la
thuoc nhng gia nh lieu chet vt bien i
tm t do, hoac a tng b sang loc trong cac
cuoc thanh loc tai cac trai t nan tren cac
ao vung ong Nam A nhng nam gia
thap ky trc, co le hieu ro hoan canh
va thong cam vi nhng phan ng cuong
nhiet cua than nhan be Elian hn. Nhn hnh
anh cua nhng than nhan cua be Elian than
khoc tham thiet tren man anh nho, sau khi
nhan vien cong lc a dung sc manh
cp mat be Elian va a ra khoi nha ong
chu cua be, chung ta khong khoi mui long
va cam thay nh chnh chung ta b xuc
pham, b hanh ha. V vay khi nhng cuoc
bieu tnh phan oi cua cong ong ngi

Cuba xay ra phong vien My a chng kien
va ghi lai trong ong knh nhng oan ngi
Viet co mang quoc ky VNCH co mat trong
o.
Nhng ngi dan My thng, cha bao
gi nem mui thien ng cong san, kho
ma thong cam vi ho c. Vay th co nen
cau nguyen e nc My nay lot vao tay
Trung Cong mot thi gian, e cong dan Hoa
Ky nem mui cong xa nhan dan, nem mui
cai cach ruong at, cai tao t san, cai tao
lao ong, nhat la mui kiem iem quanh
nam suot thang, khong ngay nao ngi ngh?
Co nen cau nguyen e nc My b thon
tnh bi Cuba? Hay phai lam g khac? Pho
bien nhng tac pham cua Koestler, Boris
Pasternak, Solzenitsyn, Gerard Tongas, Suzane
Labin, George Orwell va Hoang Van Ch,
Nguyen Van Canh, Pham Kim Vinh, Duyen Anh,
Mai Nguyen? Hay phai dch ra ngoai ng
nhng tac pham d dan nh Chuyen Ke
Nam 2000 cua Bui Ngoc Tan va mi phat
hanh? la nhng tac gia va tac pham noi
ve thien ng ang kinh s cua cong
san. Thc ra bao nhieu o tuy co tac dung
tot, nhng cha u, cha tham vao au vi
nhng tac pham la bp cua pha ben kia
c s ho tr cua lp phong vien va s
gia thien cong. Nhng ngi cha tng biet
mui cong san, mui xa hoi chu ngha
cung khong the nao hieu c tai sao oc
lap thong nhat roi, ma ngi dan mien
Nam Viet Nam trc ay lai un un keo nhau
i t nan chnh tr, lai lieu chet vt bien tren
nhng con tau op ep e roi lam moi cho ca

ai dng. Ho cung khong the nao hieu c
thai o tuyet vong cua nhng thuyen nhan
khi b cac chnh phu nc ban khong cho
hng quyen t nan, cung khong cho tam tru,
ma con uoi tr ve nguyen quan, a
tuyet thc, t t. Nhng ngi cha co kinh
nghiem vi cong san ly luan rang ngi
dan bnh thng phai biet yeu que hng
mnh, coi o nh mot th tnh bam sinh. V vay
e ho tr ve nguyen quan la hp vi long
ngi, hp vi le Tri. Nhng ngi o
chang nhng khong tan thanh cac cuoc
bieu tnh, mittinh chong oi nha cam quyen
cong san trong nc, ma con len an na.
Nhng dau sao th nhng cuoc bieu tnh cua
hang chuc ngan ngi trong vu Tran Trng
trc ay, hay nhng cuoc nh cong bai th
bai khoa cua kieu dan Cuba trong vu be
Elian cung anh ong c s to mo cua
mot so ngi My, bat buoc ho phai t hoi:
cong san no tan ac da man en the ? Ho
se co t at mnh vao hoan canh cua cac
nan nhan cong san. Cho du cha co kinh
nghiem ban than, nhng nh co long v tha
ho se hieu c l m rang chac la i
song cua ngi dan trong che o cong san
no kinh khung lam cho nen dan chung mi
tm moi cach thoat ra ngoai. Cho en nay a
co tren na trieu trong so hn 10 trieu dan
Cuba a vt 300 cay so ng bien sang
sinh song Florida. Tai Miami thuoc tieu bang
nay a co mot tieu Havana. Cung nh
Quan Cam thuoc California cung co mot Tieu
Saigon.
Nhng ngi dan My biet ngh ti ngi

thuoc cac sac dan khac bang long v tha
va biet t at mnh vao hoan canh cua
ngi ngoai o se co the t hoi: Tai sao
nhng vu ban giet nh trng trung hoc
Columbine nam ngoai, hay vu rt may bay
cua con co tong thong Kennedy a gay xuc
ong khap nc, trong nhieu thang lien tiep
bao ch truyen hnh a khong ngt loan tin va
bnh luan, phong van u moi loai ngi e
to moi quan tam cua ai chung. Con vu 11
thuyen nhan cung vt bien i tm t do roi
bo thay ngoai bien th hau nh chang co
tieng vang g, neu khong co vu mot em be 6
tuoi duy nhat c cu song mot cach la
lung. Va d luan My cung ch chu y ti em
be nay v no la mot van e thi s va la
van e chnh tr gia hai ang, gia hai
nc, ch khong phai v 11 ngi a lieu
chet i tm t do. Chnh v khong ngh g en 11
mang ngi a chet e oi lay t do cho
mot em be, cho nen a so ngi dan My
mi tan thanh mot cach rat vo t va hon
nhien rang con phai tra ve cho bo la ieu
hp ly. Sao ho khong ly luan luon rang con
phai tra ve cho me mi hp ly hn, ngha la
em gm em be xuong bien cho chet luon?
Noi vay khong co ngha la chung toi ket
toi nhan dan My (a so ch khong phai
tat ca) khong co tnh co ly. Chung toi ch
ngh rang s d ho ngh vay la v chung ta,
nhng nan nhan cua cong san cha lam u,
noi u, viet u e cho ho thay nhng ieu
bat thng, la lung, khong ai co the tng
tng noi a xay ra trong che o cong san.
ung ra ta a noi nhieu, nhieu lam, viet

nhieu, nhieu lam, hang tram pho hoi ky va
hang ngan bai bao. Nhng hau het ch noi
ch viet e cho chung ta nghe. Ma chung ta
th a biet u roi. Biet roi kho lam noi
mai. Nhieu ngi a phai keu len nh vay.
Nhng tiec thay chung ta ch viet bang tieng
Viet. Nhng sach to cao toi ac cong san
bang ngoai ng con rat hiem. Ma chnh
ngi ngoai quoc mi can biet nhng au
kho: oi khat tu ay, chet choc cua
nhan dan di gong cum cong san. V vay
nhng ai cha viet c ngoai ng hay gii
thieu nhng sach a c viet bang ngoai
ng ve e tai nay cho nhan dan My biet
ma oc, va phai giup cac tac gia hiem hoi
nay co phng tien pho bien rong rai en
oc gia My va the gii.
San Diego ngay 2-5-2000
24
Y Ngha Cua Mot Tng

ai
Cach ay gan mot nam theo sang kien
va di s ch ao cua ong Frank Fry th
trng Westminster, mot to chc a c
thanh lap e xay dng mot tng ai chien
s ghi n cac chien s Viet My a cung sat
canh ben nhau bao ve Viet Nam Cong Hoa
va ly tng t do dan chu. ieu khac gia
Nguyen Tuan a c chon e thc hien
cong trnh nay. Tng ai ban au d tnh se
khanh thanh vao cuoi thang t hay au
thang nam nam 2000, e anh dau mot
phan t the ky sau khi VNCH mat vao tay
cong san. Nhng v van e a iem va
ngan quy gap kho khan nen ngay khanh
thanh phai ri lai vao au thang 7 hay tre
hn.
Nhan dp ky niem 30 thang t en, tuy
tng ai cha xong, chung toi cung xin co
mot vai suy t ve y ngha cua bc tng
ma ong Frank Fry a quyet tam thc hien,
bat chap s phan oi cua tong lanh s
Viet cong San Francisco.
Trong ba tiec gay quy nha hang
Lucky Star, San Diego, ong th trng (co phu
nhan va ieu khac gia Nguyen Tuan ngoi
ben) a lam hn 500 thc khach (nha hang
khong con mot cho trong) xuc ong khi
ong noi, ai y, ong tng la quan nhan
chien au chong c Quoc Xa trong the
25
Y ngha Cua Mot Tng ai
chien II, khi ve nc a c hoan ho nhiet
liet nh anh hung. Nhng khi chien tranh Viet
Nam cham dt, do anh hng bat li cua
gii truyen thong, nhng chien binh Hoa Ky
hoi hng b on tiep mot cach rat lanh
nhat, neu khong noi la b hat hui. Ong
thay the la bat cong. Cho nen ong muon
nhan dp nay lam mot cai g e ghi n
nhng chien s Hoa Ky cung nh Viet Nam a
tng anh dung chien au bao ve t do.
Tuy lien quan Viet My a khong gi
c mien Nam Viet Nam cuoi cung khoi ri
vao tay cong san, nhng nh co nhng co
gang va hy sinh vo b ben cua ho Viet Nam
Cong Hoa a ng vng tren hai thap ky
e em lai cho nhan dan trong nc mot
cuoc song am no trong t do dan chu, hanh
phuc.
Dng ai tng niem e nh n cac
chien s Viet Nam va ong Minh la mot viec
lam chnh ang. Nhng thai o cua bao ch
va mot so ngi dan My phan anh qua li
noi cua ong th trng Fry noi tren khien ta
phai suy ngh.
Nhng thai o khac nhau co the co

trong cong ong.
Trc het th xet xem cong ong ngi
Viet hai ngoai co the phan ng ra sao ve
viec nay. Theo thien y cong ong ngi
Viet hai ngoai hien nay co the gom 4 thanh
phan chnh sau ay:
- Nhng ngi co mat trc 1975, nhat
la trc na, t nhng thap nien 40, 50, v
ly do lam an buon ban hay du hoc; phan
ong trong so nay khong gan bo vi cac

nen Cong Hoa trc ay, va cung khong
am hieu lam ve cuoc chien tranh Quoc-Cong
trong nc. Thai o dng dng, khong hoi
nhap, khong dan than cua ho de hieu. Ho
khong quan tam en viec co bc tng hay
khong.
- Nhng ngi von ng trong hang ngu
oi phng, nam vung tai mien Nam, hay
xuat phat t mien Bac, tra tron vao vi
lp ngi di c t nan, hoac c cong san
bo tr cho ra ngoai quoc e lam gian iep,
cong tac van hoa van. Ho gia v theo
VNCH, nhng tch cc phuc vu cho cong san v
ho ngh cong san co chnh ngha. Trong tham
tam ho chong viec xay dng tng ai,
hoac xuyen tac y ngha cua tng ai.
- Nhng ngi trc kia tng song di
che o Cong Hoa, hng quyen t do lam
an sinh song, c s che ch bao ve cua
cac chien s VNCH, co khi con ng chung
mot chien tuyen vi chung ta. Nhng sau khi
sang My theo dien t nan, thay VNCH a thua,
a mat, ho ben t tach ra khoi tap the
cac ngi quoc gia. Ho cung khong theo
cong san, co khi cung ghet cong san, nhng
lai muon lam ra ve ta ay ngoai, tren
vong tranh chap quoc cong, ch lo lam giau,
hoac trau doi van hoa, lam cong tac
thuan tuy van hoc nghe thuat khong dnh
dang g en chnh tr. Ho cho nh the la i
nc c cao v ngh che o nao cung phai
ne trong ho v ho co tien, co a v, hoc v,
ten tuoi van van. Thc ra ho la nhng
ngi xu thi khong co lap trng, thieu
27
tinh than tap the, vo n oi vi nhng
chien s a hy sinh chien au e bao ve gia
nh ho trong qua kh, vo n oi vi the
gii t do a cho ho hng quyen t nan, cho
ho cong an viec lam hay tien tr cap. Ho
a s set tron chay cong san. Neu ho ng
chay ra nc ngoai, lai trong nc chu cc
vi ong bao th con ang trong hn. Nhng
ngi nay khong sot sang g vi viec ghi n
hay chang ghi n cac chien s. Co tng ai
hay khong oi vi ho chang an nham g.
- Sau het la nhng dan, quan, can, chnh
a tng tch cc chong cong trong cac nen
Cong Hoa trc 1975, nay song lu vong, t
nan cong san nc ngoai. Thanh phan
nay, may thay con chiem so ong va khong
ngng chong cong bang nhieu phng cach
khac nhau, oi giai the che o cong san,
hoac t nhat cung tranh au oi dan quyen,
nhan quyen cho nhng nan nhan cong san
va nhan dan trong nc. Nhng ngi a
co tuoi hoac trnh o van hoa thap th nung
nau long cam thu cong san, san sang i
bieu tnh, mit-tinh chong cong, khong ngan
ngai gop sc, gop tien e ung ho nhng
oan the chong cong, san sang cam la
quoc ky VNCH ng hang gi di nang
chang chang hay trong ma tuyet e noi len
long cam phan oi vi cong san. Cac nha
tr thc, thi van nghe s, sau gi lam viec
hang ngay e kiem song, a dung van
tai, s nang kien thc cua mnh viet sach,
lam th, lam bao noi len lap trng chong
cong cua mnh. (Nguyen tai My c lng co
ti vai tram t bao, tap hop hang nghn
cay viet. Hau het eu la bao chong cong,

ch tr mot so t chuyen lam thng mai,
ban quang cao lay tien, hoac ch chu
trong ti van hoc nghe thuat phi chnh tr.
Chung ta lay lam tiec rang cac t bao,
cac nhom au tranh khong tap trung c
nhan lc tai lc vao mot to chc rong ln
quy mo va thong nhat. Nhng phai nhn nhan
la tinh than chong cong noi chung con rat
cao va a dang.)
Trong so ngi tch cc bieu lo tinh than
chong cong cua mnh bang hanh ong ang
ke nhat la nhng to chc cu quan nhan:
thien than mu o, chien s biet ong
quan, thuy quan luc chien, khong quan, hai
quan. Ngay t nhng thang nam au sau khi
mat nc a thay xuat hien nhng chien
s can cng mu toan ai s, mac du that
bai nhng ang c tran trong, nh nhng
Hoang C Minh, c noi got bi nhng Vo
ai Ton, Tran Hong, nhng Ly Tong, Nguyen
th Ngoc Hanh va biet bao ngi vo danh
khac.
Phan ng thuan
ay chung toi ch xin noi rieng ve
lp ngi th 4 ong ao nay, trong o co
chung ta. Chung ta hieu ro chnh ngha cua
Viet Nam Cong Hoa, hieu ro do au ma co
cai che o ma chung ta phuc vu o, cai
che o a tng mang danh xng Cong Hoa
Viet Nam, Viet Nam Cong Hoa o. Ta hieu ro
va xac tn rang s hien hu cua no co c
s phap ly, co c s dan toc, ngi sang
29
lap ra no la ngi yeu nc dam hy sinh
quyen li, mang song mnh e bao ve chu
quyen cua Viet Nam.
Hay tng tng mot ngay kia khoang
cuoi nam 2000, mot ban nao o trong chung
ta ti ngoi di chan tng ai mi khanh
thanh, ngc nhn len ngi chien s VN
ng ben canh ngi GI My. Ban co cam
ngh g? Hnh anh nhng chien binh VN lan
lt hien len trong tam tr ban: Ho thuoc u
moi quan binh chung, khong quan, hai quan,
luc quan: nhay du, thiet giap, thuy quan
luc chien, biet ong quan, bo binh, canh sat
da chien, a phng quan, ngha quan, nhan
dan t ve. Ho la nhng ngi lnh tuan tra
bien phong, lnh gac cac ngon hai ang,
gac cong dinh oc lap, gac cac toa an. Ho
la nhng toan lnh danh d bong sung chao
moi khi thng quoc ky, trong cac ai le. Va
ho thuoc u thanh phan, lam u moi
nhiem vu, cong tac trong chien au va bao
ve an ninh, t ngi tai xe xe van tai GMC
cho en ngi tong th van trong cac van
phong t lenh, trong cac toa bao, ai phat
thanh quan oi.
Tuy tng ai mang hnh chien binh mac
quan phuc, nhng ngi chien binh o con la
bieu tng cua nhng nhan vien dan chnh,
nhng vien chc chnh quyen, tham ch ca
nhng ngi dan thng song o th hay
thon que, hang ngay vat lon vi cuoc
song va phan au chong s pha hoai,
khung bo, e doa cua cong quan. Nhng
bac s, y ta trong cac benh vien, nhng nha
van, nha bao a tng ong gop nhng
tac pham ca ngi t do dan chu, au tranh

cho cong bang xa hoi, canh giac ngi oc,
ngi nghe trc nhng am mu tham oc
cua cong san.
Ho la nhng cong dan VN gop mo hoi
nc mat va mau cua chnh mnh, cua
chong con, cua em ut mnh e xay dng nen
Cong Hoa, bao lan a oi khan tang, a
khoc nc n ben quan tai cua ngi than
nam xuong e bao ve nen Cong Hoa.
Ho co the khong phai la quan nhan
nhng la nhng cong dan kien cng bat
khuat quyet t chong quan cong san xam
lang ngay 30 thang t. Ho a chien au
en vien an cuoi cung nh ong Thay
Tng trong cau chuyen Vien an Cuoi
Cung cua Hoang Ngoc Lien. Ho la nhng
Thu Dung cua nha van n Mai Nguyen, tac
gia cuon God's Will, em than nhi n chong
choi vi bon cong san khat mau. Ho la
nhng Tran Van Ba trong chuyen cua Duyen
Anh, ho la nhng tang l Phat Giao, Cong
Giao nh nhng thng toa Thch Thien Minh,
nhng linh muc Tran Hoc Hieu, ke chet trong
tu, ngi b ket an t hnh v dam to chc
khang chien chong cong sau 30 thang t. Ke
lam sao het nhng chien s van tiep tuc
chong cong sau 30 thang t, phan ln eu b
bat, b x t .
Ho ch la thieu uy, trung uy nh trung uy
Phong trong Chan Dung Mot Ten Khung Bo
cua Nguyen at Thnh, nhng do long yeu
nc cao o, do long cam thu cong quan,
a em tai tr cua ngi s quan tre quyet
tm ra nhng phng phap chong phao ch
31
e bao ve ong oi, bao ve n v, khong
ne ha lay than xac mnh lam thuan chan
an cho ong oi. Ho la nhng sy quan cao
cap, nhng tng lanh tha ket lieu i
mnh, ch khong chu hang phuc cong quan
nh nhng ang Xuan Thoai, Ho Ngoc Can,
Nguyen Khoa Nam, Le Nguyen Vy, Pham Van
Phu, Tran Van Hai v.v
Ho la nhng s quan, ha s quan co ky
luat, lai chien au en gi phut chot e
roi lot vao tay cong quan, b bat i tu ke th
mot lenh, ngi th nam ba lenh, moi lenh
tnh tng ba nam. Nhieu ngi trong so nay
a chet trong tu, v con khong c biet,
xac b vui s qua tren nhng bai tha ma lng
chng oi, sau nay co muon nhan xac
cung chang ai biet au ma tm. Trong so
nhng ngi tu cai tao nay khong ch
nhng Nguyen Van Hng, Phan Huy Quat
tng la chu tch A Chau Chong Cong, hay
nhng Pham Van Sn, trung ta, s gia,
Nguyen Manh Con, ngi t cho mnh i guoc
trong bung cong san, tha tuyet thc en
chet ch khong anh e b cong san tiep
tuc hanh ha. Ke sao cho het nhng ten tuoi
a chet trong tu cong san, sau 1975?
Va ac biet bc tng con nhac ban ti
nhng nan nhan trong nhng cuoc vt bien
tm t do, nhng ngi cong dan a bo
phieu bang chan, e roi phai em than
lam moi cho ca di ai dng, cho muong
thu tren rng tham. Ho thuoc u moi thanh
phan trong xa hoi, thuoc u moi la tuoi
t tre s sinh hay con nam trong bung me cho
en nhng bac trng lao gan at xa
tri. Ho la nhng Kim Long, nhng ong Hai

tc linh muc inh Tien trong chuyen Y Tri
cua Mai Nguyen, tren ng vt bien tron
cong san, b nan tren ao hoang, khi hap
hoi a khe noi san sang e cho cac ban
ong hanh an tht mnh hau thoat chet ma
ti ben b t do.
Nhng nan nhan tren ng vt bien
o chnh la nhng chien s au tranh cho t
do. Bi v t khi co na trieu ngi nh the
a chet khi i tm t do, th con so ong ao
o va cac hnh thc oi kho, cc hnh ho
phai chu cho en cai chet ma ho la chon
(tha chet ch khong chu song di che o
ha khac cua cong san) a lam cho d luan
the gii bng tnh. Chnh s bng tnh o
la mot yeu to tam ly-chnh tr khien nhan
loai xet lai toan bo giac m cong san. Cong
san ong Au sup o, cong san Lien Xo tan
tanh mot phan cung do yeu to tam ly-
chnh tr o. Patrick Henry (1739-1799), ngi
noi cau noi bat hu Hay cho toi t do hay
cho toi chet a c lch s Hoa Ky vinh
danh. Ten tuoi ong song mai vi dan toc
My. Muon tr thanh cong dan My moi
ngi eu phai hoc thuoc cau nay va phai
biet tac gia no la ai. Vay con hanh ong,
ch khong phai ch li noi, cua na trieu
ngi lieu chet e i tm t do, hanh ong
o co ang ghi nh muon i hay khong?
Mong rang bc tng nay se ng vng vi
thi gian va se mai mai la chng tch cua
nhng ngi quoc gia vinh danh nhng anh
hung a tuyen bo bang chnh hanh ong
cua mnh: t do hay la chet.
33
Bc tng a nhac ban nh ti nhieu
ngi, nhieu ieu, nhieu s viec khien ban
va ngam ngui chua xot, buon rau, va
hanh dien t hao va tin tng. V vay ban
nhn len bc tng vi s tran knh vo van
biet n va thng men. Bc tng gi nh
trong long ban ve mot Viet Nam Cong Hoa,
ve nen Cong Hoa Viet Nam sau hiep nh
Geneve, ve mot quoc gia Viet Nam thi cu
hoang Bao ai, vi t cach mot ngi a
tng ng au mot dan toc nho be nhng
anh hung a ket hp cac ang phai quoc
gia lai di mot la c vang ba soc o, e
chien au chong cong san. Va di la c
o suot ba chuc nam tri biet bao chien s
a hy sinh mang song mnh e bao ve phan
at t do. Nay phan at o, quoc gia o,
Cong Hoa Viet Nam, Viet Nam Cong hoa a
mat vao tay cong san. Cong san a bien
no thanh mot nc ngheo trong so 6 nc
ngheo nhat the gii. V vay cang thay canh
tang thng hien nay trong nc, ban cang
thng men, cang quy trong, cang biet n
nhng chien s a hy sinh tnh mang cho nen
Cong Hoa Viet Nam. oi vi ban bc tng
se mai mai noi len cho ngi My, cho the
gii, cho the he con chau ban rang a co
mot thi cha ong ho c song trong t do no
am di nen Cong Hoa Viet Nam, ma nay
khong con na.
Phan ng nghch va nhng meo mo

lech lac can uon nan.
Nhng hay gia s khong phai la mua thu
nam 2000, ma la mot mua he nao o sau
ay vai thap ky, luc ay ngi ngoi di

chan tng khong phai la ban, ma la mot
ngi chau nao o cua ban, sinh ra sau bien
co 30 thang t 75, khong c cac bac cha
anh giai thch cho biet y ngha cua bc
tng. Neu luc ay cong san van con thong
tr nhan dan ta trong che o toan tr goi la
xa hoi chu ngha; va neu cac sach day
s trong the gii va VN, cac cuon t ien
ln quoc te nh Bach Khoa T ien
Americana, Britannica, cac tac pham ln ve
chnh tr, lch s trong cac th vien Anh My,
Phap, Nga va cac phim anh cua My do
nhng tac gia hay ao dien thien cong,
hoac khong am hieu ve cong san, [nh
nhng phim Heaven and Earth (Tri va at )
lay t tieu thuyet Khi Tri at oi Ngoi
cua Le Ly Hayslip, do ao dien Oliver Stone;
Vietnam a television history cua Stanley Karnow,
phim Interviews with My Lai veterans cua Joseph
Strick, Miles Stones cua John Douglas, nhng
phim Winter Soldier, Platoon... va hang ta
phim tai lieu chien tranh phan chien khac],
hay con ca tung Ho Ch Minh, Vo Nguyen
Giap, goi ho la anh hung yeu nc, la cha
gia dan toc, va len an nhng nha lanh
ao VNCH la tay sai My, Phap, va trnh bay
cuoc chien chong cong VN nh la mot cuoc
chien tranh ban thu cua chnh quyen My
hiep ap mot dan toc nho be la dan toc
VN; trong cac ieu kien o, tnh hnh chnh tr
o, boi canh lch s c trnh bay nh the
o, th cai g se nay sinh trong au ngi
chau cua ban, khi anh ta nhn len bc tng
35
ngi chien binh VN ng sanh vai vi ngi
GI My?
Va khong can noi xa xoi vai chuc nam
na lam chi. Hay gia du ngay sau khi tng
ai hoan thanh, mot ngi My nao o,
thuoc loai ngi khong am tng ve nguon
goc cuoc chien VN, khong co nhng thong
tin chnh xac ay u ve cong san, ch hieu
thuyet cong san theo nhng g Karl Marx a
to ve len nh mot triet thuyet nhan ban,
mot phat kien mi me ve xa hoi loai
ngi, ch hieu chien tranh VN qua nhng
cay viet phan chien, thien cong. Ho se
ngh g khi nhn len bc tng?
Co le ngi chau cua ban se ngh: ay
la bc tng cua ngi My ghi n mot so
ngi Viet mat goc phan boi to quoc cam
tam i lam lnh anh thue cho My e bao
ve quyen li cua e quoc My. Neu anh ta
biet rang chung ta, nhng bac cha chu cua
anh ta a tng la nhng ngi o, th anh ta
co khoi len an, ket toi, ph nho chung ta
khong? Va ngi My kia se chang lay lam
cam ong hay biet n cac chien s Viet Nam
Cong Hoa, trai lai ho se ma mai rang:
Chung toi a tao nen che o Cong Hoa
cua anh, dng nen Quan Lc Cong Hoa cua
anh, vu trang cho anh bang u th vo kh toi
tan, lai em quan sang giup anh. Ma anh bat
lc, thoi nat, hen nhat e that tran th con
ng ay lam g, khong bc xuong i?
(Toi xin m mot dau ngoac e giai thch
tai sao lai viet chung toi (tc ngi My) a
dng nen Quan lc Viet Nam Cong Hoa. o
la li cua nhng tac gia cuon t ien co
trong lng cua My mi c nha xuat ban

Websters, chuyen ve t ien phat hanh gan
ay. Ch khong phai do chung toi bay at
ra. Va cau noi toi at vao mieng ngi My
nao o la do cach ay khoang 5 nam toi
a oc tren t San Diego Union Tribune mot
oc gia viet trong muc y kien oc gia ai
y nh vay.)
Co the ban se sng sot va phan no, v
ngi viet dam xuc pham nang ne tap the
ngi quoc gia, xuc pham Viet Nam Cong
Hoa. Nhng xin ban hay bnh tnh. Hay vao
cac th vien My, cac rap hat My ma xem.
Hay m TV ma xem. Nhng t ien ln,
nhng tac pham ln, nhng phim chieu
bong an khach, nhng phim tai lieu vi hnh
anh song ong, vi li thuyet minh ay
xac tn noi nhieu en thanh tch anh hung
cua cong quan, en cac lanh tu cong san
VN hn han phe Quoc Gia. Tai sao vay? Co
phai tai cong san co chnh ngha con chung
ta phi ngha?
D nhien khong phai vay. Nhng ly do
chnh la v ta khong lam cho the gii, cho cac
thnh gia, oc gia, khan gia quoc te, nhat
la My thay c chnh ngha cua chung ta. V
the khong la g ho ch ngh Ho Ch Minh, Vo
Nguyen Giap mi thc s la anh hung yeu
nc va ang cong san la ngi to chc
moi thang li cua mot dan toc nho be
anh thang sieu cng My. Chung ta a
thua nhuc nha v yeu kem trong mat tran
tuyen truyen, mat tran van hoa. Neu tiep
tuc trong ng hng cu, khong tang cng
mat tran nay, th sau khi a thua ve quan
37
s va chnh tr, chung ta cung se thua mat
tran van hoa, co the noi la mat tran cuoi
cung trong cuoc chien y thc he (Quoc
Cong). Va nh vay, co the phe quoc gia se
vnh vien la ke thua oi vi lch s.
Muon con chau chung ta hai ngoai sau
nay va ngi My cung nh nhan dan the
gii thay c rang chung ta co chnh ngha,
cong san la phi ngha, khong ch c bao
lch s se chng minh. Ma chnh chung ta co
trach nghiem ong gop vao s thc lch s
bang nhng no lc tap the trong viec chng
minh c chnh ngha cua mnh.
Ho Ch Minh vi VNDCCH va Ngo nh

Diem vi CHVN.
Luan ieu cua phe ch cung nh cac tac
gia the gii thien cong hay khong am tng
ve mu mo manh li cua cong san thng
nhan manh cac iem sau ay:
Ho Ch Minh la anh hung yeu nc, tai ba
loi lac, sang suot lanh ao cuoc khang
chien danh oc lap va thong nhat VN.
ang cong san VN la Ngi to chc moi
thang li trong chien au cung nh trong xay
dng. Ngi lnh cong san chien au anh
dung, co ky luat hn. o la nhng huyen
thoai can anh o. Can co nhng tac
pham chng minh HCM la can bo cao cap
cua e tam Quoc Te nhan danh to chc
nay thanh lap ong Dng Cong San ang,
tien than cua ang cong san VN. Chnh e
Tam Quoc Te a co van th bang tieng
Phap chnh thc ch th cho 3 ang cu phai
thong nhat lai lam mot. Nhng s viec nay
chng to ang cong san VN do Ho Ch Minh

lanh ao cho en khi chet ch la cong cu
cua Lien Xo, au tranh v quyen li TQT,
tc Lien Xo ch khong v quyen li dan toc
Viet Nam. Do o khong the bao HCM va cac
ong ch cua ong ta nh Vo Nguyen Giap,
Trng Chinh, Pham Van ong v.v mi la
ngi yeu nc, ngi quoc gia. Cung ng
bao neu hoi 1945 tong thong My Truman
khong ruong ray ho Ho, ma lai ung ho
ong ta th ong ta a khong theo cong san,
nga han ve pha Lien Xo. C quan tnh bao
My a nghien cu ky s lien he, co ket
cua ong ta vi TQT, vi Lien Xo, en o
khong the nao tach ri ra c, cho nen
mi khong ung ho. Gia s b lam ma ung
ho ong ta luc ay th ong ta se khon kheo
ong kch qua mat My e am tham lam
viec cho Lien Xo. Bi v neu phan boi Lien
Xo th khong the nao thoat b x ly theo
ky luat thep cua mot ang sat mau nh
cac ang cong san luc ay. Tuy nhien cung
can khach quan va cong bnh nhn nhan ho
Ho, do c ren luyen trong lo luyen tnh
bao quoc te va ang cong san ln nhat
the gii cua Lien Xo nen ong ta co nhng
u iem ve to chc, ve chien lc, sach
lc hay chien thuat au tranh hn cac nha
lanh ao VNCH. ang tiec la ong ta a
dung s trng o e ham hai cac ngi
quoc gia, e danh oc quyen thong tr nhan
dan VN. Can chng minh ieu nay. ong
thi neu len nhng tham hoa ma ong ta
va ang cong san a em en cho dan toc
qua cac cuoc cai cach ruong at, chnh
39
huan, chnh ang, cai tao t tng, cai tao
lao ong, cai tao t san, giet khong biet bao
ngi va ay toan dan vao canh oi
ngheo.
Ngay nay s d tnh hnh kinh te trong nc
co ve kha quan hn chut nh la v biet kp
thi cho ngng chnh sach hp tac hoa, quay
sang kinh te th trng, nh tien ty cua
ngi Viet hai ngoai gi ve moi nam, lai
c cac nc trong the gii t do vien tr,
nh Hoa Ky xoa bo han thu, m au bang
cach bai bo cam van va tai lap bang giao.
S bai bo cam van va tai lap bang giao
trc ay, cung nh viec cho cong san VN
c hng quy che toi hue quoc di
danh ngha hiep c mau dch ang tien
trien, mot phan phai noi la do My khong
con hy vong g nhng ngi quoc gia bai
tran. Ho a hanh ong theo e ngh cua
nhng nha nghien cu chnh sach, da tren
nhng s lieu cua cong san, va nhng t
ien ln tren the gii. Nhng t ien nay
th lai da vao nhng tac pham tng oi
ln va ang tin cua nhng cay viet ten
tuoi, thng benh phe Ho Ch Minh, v thieu
hieu biet.
S thieu hieu biet nay la do chung ta,
vang chung ta, toi co y noi cac nha tr
thc, cac nha van, cac tien s cua chung
ta, nhan nhan trong cong ong, khong lam
c cho ho hieu ung hn. V nhng sach
gia tr ve chien tranh Viet Nam do ngi
Quoc Gia viet bang ngoai ng hau nh
khong co, tr mot so bai bao thng
khong c dung e tham khao. Khi con sinh
thi giao s Pham Kim Vinh a co nhng co

gang ang kham phuc ve mat nay, nhng
khong c to chc nao tiep tay va may
cuon sach mong cua ong viet bang Anh
ng khong vao c th trng sach bao
My v cac nha xuat ban va phat hanh My
khong chu pho bien. That lay lam buon
e biet rang khi Van But VNHN i d hoi
ngh Van But The Gii nam 1996 ch co
vai cuon cua Pham Kim Vinh va Mai Nguyen
c mang theo e gii thieu vi van hu
nam chau. V tac pham chong cong viet
bang ngoai ng hiem nh vay nen khong la
g cac tac gia t ien ln thng khong
tham khao Vu Ng Chieu, Hoang Ngoc Thanh,
Nguyen The Anh, Pham Cao Dng, Cao The
Dung, Nguyen Van Chc... ma ch tham khao
Neil Sheehan, David Halterstam, John M. Newman,
Stanley Karnow, Lacouture, Bernard Fall va Tran
Dan Tien (mot but hieu cua chnh HCM),
Pham Van ong, Vo Nguyen Giap, Van Tien
Dung, Trng Chinh...!
(Mi ay luat s Lam Le Trinh, cu bo
trng T Phap thi e nhat Cong Hoa VN
co viet mot bai bao nhan e: Truyen
Thong My van bop meo chien tranh VN.
Noi van v no a b bop meo ngay thi e
nhat Cong Hoa, va ngay nay s d no con
meo mo la v cha co u ngi cao tay an
nan no lai cho tron. Chung ta rat mong
nhng v thong thao ngoai ng nh luat s
Trinh, nhat la nhng v con tre hn, tap trung
no lc tap the viet nen nhng tac pham
ln u tam c, bang ngoai ng e nan no
lai cho tron tra hn.)
41
Ve phe quoc gia, cac tai lieu lch s
cong san va cac cay viet thien cong hay
thieu hieu biet thng viet g? Trc het
hay nghe ho noi ve ong Ngo nh Diem:
Ngo nh Diem (ngi khai sang Cong
Hoa Viet Nam, coi nh ng au va ai dien
cao nhat cua phe quoc gia) la ngi cua My
(co ke con dam noi la tay sai Phap), la
ngi cua Vatican dung e tieu diet Phat
Giao la khoi ai a so dan toc. Cong san
luon luon gan lien hai t My Diem vi nhau
e dung luat phan ng ieu kien tao nen
cai nghi ng roi dan dan ti cho na tin
na ng va sau cung la tin xac tn rang phe
Diem la tay sai cua My, phan dan toc.
Cung chnh v b anh hng luan ieu nay
ma gan ay mot cuon t ien noi tieng
cua Websters a dam viet rang Luc Quan
Viet Nam Cong Hoa do My tao dng (ho dung
t created). Co le ho suy luan rang ong
Diem a la ngi cua My th VNCH do Diem
sang lap cung la cua My, va nh mot he
luan tat yeu cai goi la Quan Lc Cong Hoa
Viet Nam do ong Diem thong nhat va cai
to cung ch la san pham cua My. San
pham cua My phai phuc vu quyen li cua
e quoc My. Cai lo gch o rat chat che
khong choi cai c.
Nhng chung ta co ay day bang chng
e noi rang Ong Diem la ngi yeu nc
va cung la ngi rat ao c, tin s
mang cua mnh en o khong biet s chet,
do o cung la ngi vo cung can am, bao
lan ng trc cai chet ma van than
nhien bnh tnh la lung. Ve long yeu nc
cua ong Diem en cu hoang Bao ai

thng c coi nh b ong Diem lat, va
ca Ho Ch Minh cung phai cong nhan. Khong
noi en mot so nha bao s gia ke ca
nhng ngi thien cong va thng ch trch
ong ve le loi cai tr cung viet ro tren giay
trang mc en nh vay. (muon kiem iem
nhng iem tren vi tai lieu chnh xac, xin
xem Ngo nh Diem Li Khen Tieng Che cua
Minh Vo tai ban thang 10 nam 1998).
Trc khi ve nc chap chanh theo li
khan khoan cua cu hoang Bao ai ong
Diem a song My mot thi gian, trong khi
o ong a tiep xuc vi mot so chnh
khach va nhan vat My co uy tn nh thng
ngh s Fulbright, tham phan toi cao phap
vien William O. Douglas va tong thong JFK, luc
ay con la thng ngh s van van Nhng
nhng ke ac cam vi ong Diem thng
ch chu y ti hong y giao chu Cong Giao
Francis Joseph Spellman. Ta biet nc My von
phan biet rat ky giao quyen vi chnh
quyen, nha th tach han khoi nha nc. V
vay du cho uy tn cua Spellman ln lao en
au cung ch co anh hng c ti mot
so ca nhan cac nhan vat trong chnh quyen.
Cho nen khong the noi Spellman muon la
nc My muon. Hn na c oc Le Dragon
d'Annam cua Bao ai th thay ro do au ma
ong ta a chon ong Diem e thay the thu
tng Bu Loc, va trao toan quyen dan s,
quan s cho ong Diem e leo lai con
thuyen quoc gia trong luc song to gio ln
tram be nguy hiem sau chien thang ien
Bien Phu cua Vo Nguyen Giap.
43
S d Viet Cong va nhng nha bao
thien cong a co tnh boi nho ong Diem la
e cho con ngi va vai tro cua lanh tu
cong san Ho Ch Minh c noi bat len.
Y ch chong cong cua ong Diem cung
ro rang, mac du co d luan lan tran ve
nhng cuoc lien lac gia anh em ong vi Ho
Ch Minh va ang cong san. Lien lac hay
ieu nh vi cong san khong co ngha la
thoi khong chong cong. Lam chnh tr th tat
hieu phai co luc tien luc thoai, co luc oi
thoai thay v oi au, dung mu tr thay cho vu
kh. C nhn vao hoi am Paris, 8 nam sau
ong Diem chet, phe quoc gia muon ngoi
ngang e noi chuyen vi Ha Noi hoa
am ma au co c. Cai the cua My
trong hoa am Paris co the con thua the
cua VNCH vao nam 1962-1963, neu nh luc
ay My ng co tnh triet ha ong va neu
mot so chnh khach mien Nam ng mac
mu nhom tai phiet My va cong san lam
suy yeu cai the o i.
Luan ieu noi ong Diem an ap Phat
Giao la on hiem oc nhat cua oi phng.
Chung khong ch noi, ma tm moi cach ay
ong va e nhat Cong Hoa vao cai the
hiem oc e can c vao o ket luan rang
ong a co hanh ong an ap. Ma an
ap Phat Giao tc la phan dan toc v ngi
ta van cho rang Phat Giao chiem ti 70%
dan so. Nhng cho en nay, sau gan bon chuc
nam, biet bao tai lieu mat cua bo quoc
phong va bo ngoai giao My a cho thay luc
ay chnh quyen Dan Chu My v ly do rieng t
va v quyen li cua ang a co tnh tao moi
ieu kien e co the a en cuoc ao

chnh hong loai tr ong Diem, ch v ong
khong ong y e My em quan tac chien
o at vao VN. Vu tai tieng goi la vu Phat
Giao ch la mot hanh ong chnh tr tham
oc cua nhom ngi khong a ong Diem
nguy tao ra e ham hai ong, tuyet nhien
khong phai mot van e ton giao thuan
tuy. C nhn vao s phat trien cc thnh cua
Phat Giao di thi ong Diem u thay ro
ieu o. Ngay nay phan ong Phat t cung
a nhan ra ieu o, nhat la nhng Phat t
a tng trong chnh quyen hay trong quan
oi va co u sang suot e nhan ra am
mu tham oc cua cong san va cua mot
nhom vai gii chc cao cap trong phu tong
thong va bo ngoai giao cua chnh quyen Dan
Chu My luc ay nh Forestall, Roger Hilsman,
Averell Harriman
Hanh ong cua thu tng Nguyen Cao
Ky trong nam 1966 a dep phong trao chong
oi cua nhom Phat Giao Tr Quang (cung co
nhieu cuoc t thieu va con co ca em ban
th Phat xuong ng ) mot cach de dang
mau chong bang cach bat ngay v thng toa
chu chot nay tai a Nang em ve nhot
Saigon a chng minh hung hon rang: Neu
ha tuan thang 8 nam 1963 lc lng an ninh
cua e I Cong Hoa a bat c v thng
toa nay trong cuoc kiem soat mot so chua
tai Saigon, neu ai s My Cabot Lodge khong
bao che tiep tay cho ong ta bang cach cho
ong ay tron trong toa ai s, th vu goi la
bien co Phat Giao cung a c giai
quyet mot cach thuan li, khong en noi
45
dan en s sup o cua e nhat Cong Hoa,
va ong Diem khong b mang tieng oan la
an ap Phat Giao. V ong Ky la Phat t
nen khong mac cam va a dam manh tay
hn ong Diem, va thanh cong de dang. Hn
na, khi Cabot Lodge a giet c ong Diem
roi th ong ta khong con can va muon dung
dng Thch Tr Quang na cho nen ngi My
a khong can thiep lam kho cho ong Ky.
(Xin xem Twenty Years and Twenty Days cua
Nguyen Cao Ky a c Minh Vo trch lai chi
tiet trong Ngo nh Diem Li Khen Tieng
Che TV tai ban thang 10-1998 cac trang 154,
156, 157, 158.)
Ve iem ket an e nhat Cong Hoa oc
tai khong phai la iem quan trong. V che
o e I CH ro rang theo hien phap la che
o dan chu theo kieu tong thong che.
Cung gan giong nh cua My. Tong thong co
toan quyen chon cac bo trng va ieu
hanh viec nc theo s uy nhiem cua quoc
dan qua hien phap. Tong thong cung la
tong t lenh Quan Lc VN. Quoc hoi luc ay
tuyet ai a so ng ve pha chnh phu.
iem nay la c e mot so nha bao My
luc ay phe bnh che o thieu dan chu.
Nhng ngay tai My cung co nhng giai oan
ma mot ang va nam hanh phap va
nam lap phap (tc chiem a so trong quoc
hoi). Con viec chnh phu co mot so bien
phap han che quyen t do bao ch, t do cua
dan chung la do tnh trang chien tranh ma ra.
Thc s luc ay ang dien ra mot cuoc chien,
tuy be ngoai khong khoc liet, nhng ngam
ben trong vo cung ac liet, theo chien thuat
du kch chien, vi cac chien dch khung bo,

am sat, tuyen truyen khuay ong... theo
chu trng toan bo toan dien chien. Ngay
nc My trong thi noi chien, tong thong
Abraham Lincoln cung phai ap dung mot so
bien phap han che quyen t do hien nh
nh vay. Huong ho VN, mot nc cham
tien. Nhat la neu ta nhn ra mien Bac, tai o
HCM va ang cong san cua ong ta a ap
at mot nen oc tai chuyen chnh sat mau
nh the nao, moi ca ngo eu b ong kn,
khong co g lot ra ngoai. Do o, neu khong
nhn c vao mien Bac, ch nhn vao mien
Nam roi so sanh mot nc cham tien ang
co chien tranh vi mot nc t do nhat the
gii nh Hoa Ky e phe bnh la VNCH oc
tai, va oi dep bo cai che o oc tai
o ngo hau lay dan chu anh thang oc
tai cong san, th chang nhng khong thc
te ma con bat cong. Thiet ngh muon phe
bnh VNCH oc tai th phai so sanh no vi
nen oc tai cua Bac Viet luc ay va ca
CHXHCNVN ngay nay.
V VNCH hay CHVN a gan lien vi than
the s nghiep cua ong Diem nh tac pham
vi tac gia, cho nen khi ke thu anh vao
ong Diem la gian tiep anh vao tap the
phe quoc gia a gan hai thap ky song trong
che o Cong Hoa mien Nam. Cung nh che
o cong san ngay nay a c gan lien
vi con ngi Ho Ch Minh vay. Muon anh
o che o c.s. khong the nao khong anh
o huyen thoai ve con ngi anh hung Ho
Ch Minh. Th cung tng t nh the, muon
chng minh VNCH co chnh ngha, muon tai
47
tao cai the chnh ngha cho VNCH, cho tap the
ngi quoc gia a tng song va chien au
e bao ve VNCH trc ay, khong the nao
khong khoi phuc uy tn cho Ngo nh Diem.
Khong the c e con ngi ham oan o
nam mai ni tha ma heo lanh, trong khi thi hai
Ho Ch Minh c sung bai trung tam
Hanoi.
Nhng s viec va con ngi b bop
meo (xin dung lai ch cua luat s Lam Le
Trinh) khong phai ch co HCM va ND ma
con nhieu. Ch ke ra ay mot so t:
Ch co ang c.s. khang chien chong
Phap danh oc lap. Phe quoc gia t Bao ai
en Nguyen Van Thieu eu cung vi thc
dan Phap va e quoc My ban giet nhan
dan Viet Nam.
Chnh quyen Ngo nh Diem chu trng
chia cat at nc, khien quan dan men
Bac phai anh chiem mien Nam thong nhat
at nc. Cong danh oc lap va thong
nhat at nc do o la cong ch cua mot
mnh ang cong san.
Nen kinh te phon thnh mien Nam la
th phon vinh gia tao do dollar My o vao
ch co tieu thu ma khong co san xuat,
ch co nhap cang ma khong xuat cang,
hoac can can mau dch tham thung qua
ln v xuat cang t ma nhap cang nhieu
v.v
Quan oi VNCH, v la lnh anh thue cho
Phap va My nen hen nhat, yeu kem, a so
binh lnh khong thch chem giet ong bao, a
so s quan tan ac da man chem giet ngi
dan vo toi V vay thua la le ng nhien.
Con nhieu na. Nhng bang ay cung u

e lam au e cho hang chuc cuon sach
day roi. Nhieu cau trong so tren co the
gian tiep giai ap khi ta chng minh bang
s lieu ng an, xac thc rang HCM la
gian iep cao cap cua quoc te 3, cua Lien
Xo. ang c.s. do chnh Lien Xo uy nhiem
bang giay trang mc en cho HCM cai to
thong nhat. ang cong san a tieu diet,
ham hai, anh la, ban ng cac lanh tu
quoc gia, a giet, thu tieu hang ngan chien
s quoc gia thuoc cac ang phai khong
ong chnh kien vi chung.
Hiep nh Geneve chia cat at nc la do
c.s. ky ch chnh phu mien Nam khong ky.
CHVN gi mien Nam e no khoi ri not vao
tay nhng ke tng la gian iep cho quoc te
3, cho e quoc o Lien Xo.
Nguon goc, s mang va chien cong cua

Quan Lc VNCH.
Nhng ieu quan trong nhat ma chung toi
muon e cap trong bai nay la e cho bc
tng co mot y ngha tot ep oi vi bat
c ai chiem ngng no, phai co nhieu pho
sach bang ngoai ng chng minh chnh ngha
cua VNCH, va nhat la Quan oi VNCH khong
phai do My tao dng nen. No con la mot
quan oi hung manh co nhieu chien cong
hien hach. Cac tng lanh, cac s quan cao
cap a tng ch huy va tham gia cac tran
anh ln vi nhieu thang li (nh cac tran
An Loc, Hau Ngha, Quang Tr, Long Khanh
v.v) hay len tieng gop vao s lieu e
49
chng minh ieu nay. Nhng v a tng
trach nhiem cac tran Ap Bac, Bnh Gia.
(Ma oi phng cung nh cac cay viet thien
cong eu cho la that bai nhuc nha cua
Quan Lc VNCH, nhng lai co nhng y kien
cua nhieu tng lanh My noi khac, trong
o co o oc Felt, tng Harkins, hoac cua
can bo ai oi pho trong tieu oan cong
quan tham d tran o noi rang chnh Viet
Cong mi la ke chien bai (hoi ky cua
Xuan Vu)) hay len tieng va a ra nhng
tai lieu va s viec cung nh nhan chng
e lam sang to iem nay, ngo hau bac
bo nhng luan ieu xuyen tac hay sai lam
cua ky gia va s gia My.
Ngoai viec cac v trach nhiem len tieng,
cac tac gia nhng cuon sach bang ngoai
ng lien quan en mot so e tai noi tren
se phai vat va i tm tai lieu tai quoc noi,
tai cac nc cong san nhat la Lien Xo cu
va c Quoc va nhieu ni khac tren the
gii. Nhng th vien quoc gia Phap Paris,
th vien Quoc Hoi My Washington, va
nhieu trng ai hoc My, ac biet la Trung
tam nghien cu chien tranh Viet My
Lubbock thuoc tieu bang Texas la ni a gan
chuc nam nay tap trung hau het cac tai lieu
quan trong ve cuoc chien Viet Nam. D nhien
mot so tac pham cua nhieu s gia Viet
Nam cung nh ngoai quoc tren khap the gii
co the tm trong cac th vien My.
Mot ca nhan du co nhieu phng tien
va y ch en may cung ch co the hoan
thanh c mot, hai tac pham thc gia tr,
tng ng vi nhng luan an tien s quan
trong cua cac hoc gia va ai khoa bang,

trong o tac gia phai nam vng van e
hoan toan e co the tra li chnh xac moi
van nan ma cac v giam khao tng tng
co the neu len. Nhng neu la mot to chc
gom nhieu v khoa bang thong thao ngoai
ng lai a quen vi cac luan an ln th
cong viec de dang hn. Con so tr thc
(tam hieu la nhng ngi tot nghiep ai
hoc) hai ngoai theo Viet Cong c tnh len
ti 300.000. Ch can mot phan nghn trong so
nay co long gan bo vi VNCH cu, con tha
thiet vi ngon c vang ba soc o, con co
tam long vi dan toc, co gang bang moi
cach gop phan vao viec giai the che o
cong san phi dan toc, phi nhan trong
nc. hp tac trong mot no lc chung nh
chung toi a trnh bay, th chang bao lau
nhng g meo mo trong d luan the gii ve
cuoc chien tranh quoc cong va ve Quan Lc
VNCH se co the c uon nan lai.
Noi vay khong phai chung toi qua at
nang van e tieng tam va hoc v, mac du
cung ung la nhng t ien ln va cac
tac gia ln thng at nang van e tieng
tam, ten tuoi va hoc v trong khi ho tham
khao. Chung toi ch muon keu goi tinh than
trach nhiem va yeu nc cua cac v o
trc het, v ho ai dien cho hang ngu s
phu. Thc ra tat ca chung ta eu phai tuy
tai sc gop cong vao viec nay, theo kha
nang cua moi ngi. Neu chung ta khong
u kha nang ngoai ng, th chung ta se cung
cap tai lieu, hoac bien khao bang Viet
51
ng roi cac bac khoa bang thong thao ngoai
ng se tham khao hoac dch thuat.
Chung toi mao muoi e ngh quy v con
co chut u t va tam long vi nen Cong
Hoa Viet Nam, vi la quoc ky mau vang ba
soc o hay dep bo nhng bat ong co
ngoi lai vi nhau mot thi gian e viet lai
lch s cuoc chien tranh, lch s Quan Lc
Viet Nam Cong Hoa cho no het meo mo
nh t trc ti nay. Khi cac nha s hoc ten
tuoi tren the gii, cac cuon t ien ln
trong cac th vien e mat en nhng tac
pham mi cua quy v, ho se khong the
lam ng trc tieng noi trung thc va ay
tnh thuyet phuc cua quy v. Ho se bo buoc
phai sa cha lai nhng g ho a bop meo
v thieu tai lieu chnh xac, trung thc. Va khi
nhng nha nghien cu cua cac bo ngoai
giao, bo quoc phong My khi e ngh vi
chnh phu cua ho cac chnh sach ve Viet
Nam a co nhng soi sang mi, th hy vong
ho se e ngh nhng ieu thuan li cho
cong cuoc tranh au v t do dan chu cua
chung ta hn. Cac nha lap phap Hoa Ky
cung se co nhng tai lieu ung an hn
e xem xet van e va bieu quyet nhng
ao luat thuan li cho cuoc au tranh cua
chung ta, va khong the khong em xa en
nhng nguyen vong va e xuat cua tap
the ngi Viet Quoc Gia Hai Ngoai. Cac nha
bao cac van nghe s cung se co yeu to
xac thc e xem xet lai lap trng thien
cong cua ho, va do o se khong con
nhng cuoc bao tr cho nhng cuoc trien
lam, hoi thao nham e cao HCM, truyen ba
van hoa pham cua cong san nh nhng

cuoc trien lam Quan Cam hay Oakland
va qua na.
Lam c viec o la chung ta a dng

mot tng ai tinh than song song vi tng
ai vat chat Westminster, e vinh danh va
ghi n cac chien s Viet Nam va ong Minh
a hy sinh e bao ve VNCH va the gii t
do. Va khi ai tinh than nay c dng len,
th ai vat chat cua nha ieu khac Nguyen
Tuan mi mang ay u y ngha tron ven
cua no.
Trung tuan thang 4 nam 2000.

53
Noi Niem Chua Xot

khi oc mot cuon sach nho.
Toi viet bai nay trong luc thay ang
ang trong hong va cay cay trong mat. Va
long toi cam thay chua xot cho nhng chien
s Viet Nam Cong Hoa trc ay a tng
chien au anh dung, gia nh ho hy sinh gian
kho ca i, e bao ve mien Nam t do
trc 1975. Nh co ho ma thng dan c
yen on lam an va gii tr thc thanh th
c t do phat bieu, t do au tranh v cong
bang xa hoi, t do xuong ng bieu tnh
chong oi chnh quyen, va tham ch co
ngi li dung ca t do e benh vc cong
san. Noi chua xot o tham sau qua 130 trang
sach cua cuon After The War Was Over (Sau
khi chien tranh cham dt) cua Neil Sheehan
ma toi va oc xong.
Nha bao c giai Pulitzer nay a tot
nghiep ai hoc Harvard ve mon s va a
co mot tac pham o so thuoc loai s ky
la cuon A Bright Shining Lie (ieu doi tra rc
r san lan, day 800 trang) ma toi a phan
tch qua trong chng 20 cuon Ngo nh Diem
Li Khen Tieng Che. Co the noi ong la
mot ky gia muon (hay ang) tr thanh s
gia cua My, theo chan bac an anh cua ong
la Stanley Karnow. Sach cua 2 ong cung vi
nhng cuon cua David Halberstam thng
c nhng s gia uy tn khac cua My (trong

so o co John M. Newman) tham khao, ke ca
nhng t ien danh tieng tren the gii ma
sinh vien khap ni thng tra cu khi phai
phan tch mot van e quoc te.
Nha bao noi tieng Neil Sheehan suot trong
thi gian chien tranh cha he co dp tham
mien Bac Viet Nam. Ong ch biet Ho Ch
Minh va phe cong Viet Nam cung nh
nhng g xay ra tren mien Bac qua tuyen
truyen cua phe cong, hay qua mot so rat t
nhng nha bao thien cong c nha cam
quyen Ha Noi cho phep ti mien Bac e
quan sat nhng g ho co tnh cho biet, ngo
hau co tai lieu ma tao nen nhng tac
pham van hoc, hay nhng cuon sach tuyen
truyen, co li cho pha cong.
Trong thi chien ong a cong khai benh
vc phe cong va trach chnh phu My ung ho
mien Nam. Cho nen khi het chien tranh ong t
coi mnh la ngi thang cuoc. Nhng ngi
nh ong va Jane Fonda hay t la nh tong
thong Clinton a tng phan chien bang
mot cach nao o, d nhien c VC biet n
va on tiep chu ao.
Nhng cuoc gap g va tham quan

Qua nhng g ke lai trong cuon sach th
mua he nam 1989, lan au tien c at
chan len thu o Ha Noi va lan au tien
tr lai Sai Gon va mien Nam VN sau gan ba
chuc nam, ong a c gap nhng nhan
vat lanh ao cong san cao cap nhat nh
tong b th Nguyen Van Linh, ai tng Vo
Nguyen Giap. Hnh ong Giap ng gia hai
55
Noi Niem Chua Xot
v chong Neil Sheehan con c in tren trang
ba sau cua cuon sach.
Nguyen Van Linh th c tac gia noi en
nhieu trang sach va khen la ngi co tinh
than oi mi a i trc ca Gorbachev va
cac nc ong Au. Nh co NVL ma lam
phat ang t 600% en 700% moi nam a
ha xuong con 25% vao nam 1989.
Tai mien Bac ong a c dan i tham
nha thng Bach Mai va khu pho Kham Thien
e ong co dp lai mot lan na len an
nhng cuoc doi bom B52 tan pha gay ra cai
chet cua hang chuc ngi tai ay. Mot so
c s san xuat cung c tham quan e cho
VC quang ba ve nhng thanh tch kinh te
trong thi ky oi Mi.
Benh vc, bao cha cho VC
Ngi oc chu y nhieu en nhng trang
tac gia chu tam benh vc VC ve nhng
ieu ma nhng ngi khach quan co the
ket toi tan sat nhan dan, pha hoai kinh te,
vi pham nhan quyen hay xam lang nc
ngoai:
Ni trang 77 ong a trng dan Nguyen Van
Linh ket toi e I Cong Hoa a tieu diet
tren 75% con so 10,000 can binh ho e lai
vao nam 1954. ung la NVL a co y noi
en chien dch to cong roi luat 10/59 cua
e nhat CH ang s hn ca bom trai tham
cua B52. Nhng d nhien NVL cung nh Neil
Sheehan khong dam nhac en thanh qua
cua chien dch chieu hoi. Khi a ra con so
10,000 can binh e lai mien Nam, NVL a thu
nhan am mu pha hoai hoa bnh cua VC ngay
khi va ky hiep nh Gi Ne V. Tng cung
nen m mot dau ngoac n e ghi nhan

rang li va thu nhan va len an cua NVL
a cho thay cong cuoc chong cong bang to
giac, bang luat phap (luat 10/59) va bang
chnh sach chieu hoi cua e nhat cong hoa
a hu hieu hn cong cuoc diet cong bang
vu kh toi tan va bom B52 cua My vi hn
na trieu quan.
(Neu Sheehan c oc cuon sach cua
Van Tien Dung Ve Cuoc Khang Chien
Chong My Cu Nc th anh ta se thay
rang ong Nguyen Van Linh hay con cha noi
het s that. Trong cuon sach noi tren, tng
Dung a viet (di phan cc chu trang 16)
rang ch trong 3 nam t 1955 en 1958, chnh
quyen Ngo Dnh Diem a diet cua Cong
san tren 90 phan tram can bo ang vien.
Con so chnh xac tng Dung viet la t 60
ngan ch con 5 ngan.)
Lien sau o Neil Sheehan nhac s qua en
chien dch Cai Cach Ruong at tai mien
Bac ma ong ta bao ch co hang ngan a
chu hay b ghep toi a chu a b x t
hay e cho chet oi. Trong khi cho en nay a
nhieu ngi nh Hoang Van Ch, Hoang Hu
Quynh, nhng ngi a tng la ang vien
hay cam tnh vien VC phan tnh, hay nh
Gerard Tongas , nha bao tng song lau nam
tai vung VC ngoai Bac, a noi en con so
na trieu, hay hang tram ngan.
Trang 105 ong ta a bao cha cho viec
VC bat giam hang chuc van nguy quan, nguy
quyen ca chuc nam ma khong co xet x,
an lenh, khi viet rang cho en luc o VC
ch con giam 120 ngi thuoc che o cu,
57
Noi Niem Chua Xot
la nhng ke ma neu a ra xet x th hau
het se b t hnh v ho a tng phuc vu trong
cac c quan an ninh, tnh bao va pham nhng
trong toi ghe gm.
Ni trang 108 ong a benh VC ve toi oc
tai khi bao rang oc tai von la che o
thong thng A Chau, roi dan chng
nhng nc lang rieng nh Thai Lan, Tan Gia
Ba va Phi Luat Tan. Lai con noi o la th
oc tai thng thay phat xuat t che o
quan lai theo Nho Giao! Nhng neu a oc A
Bright Shining Lie th lai thay ong ta a lay
mo hnh che o dan chu tan tien nhat the
gii cua Hoa Ky lam mau mc e cc lc
ch trch va len an e Nhat Cong Hoa la
oc tai, gia nh tr.
Ni trang 100-101 ong a benh VC en o
viet rang so gai iem va hanh khat ngay
nay tuy co nhieu, nhng so vi che o Saigon
cu th chang tham vao au va tham nhung
cung the.
Ni trang 84-85 ong a trang trn benh VC
ve vu xam lang Cam Bot hoi nam 1978, khi
viet theo luan ieu cua ho rang Ha Noi ch
bat ac d xua quan vao tieu diet bon Polpot
v chung a tan sat dan Khmer va lai quay
nhieu cac tnh bien gii cua VN va giet hai
nhieu ngi Viet.
Lai chuyen tran Ap Bac

Trong chuyen i nay Neil Sheehan cung co
tm gap lai ngi ban ma ong a lam quen
t khi lam thong tn vien cho t N.Y.Times
trong nhng nam au thap ky 60. o la
chuan tng Ly Tong Ba. Ong cung e
nhieu trang e noi ve ong nay. Ong trach

tong thong Thieu la a khong thang
thng cho ong Ba len thieu tng theo
cong trang cua ong Ba.
Khi tr lai tham Ap Bac la ni xay ra
tran anh ln nhat trong thi e nhat Cong
Hoa, vao nam cuoi cung la nam 1963, ong
cung co nhac en tng Ba luc ay mi
la ai uy. Cung nh trong cuon A Bright
Shining Lie ong lai khen VC a anh dung chien
au trong tran nay. Nhng ong khong con
nhac en s hen nhat va s b cap
tren cua cac tng Huynh Van Cao va Bui
nh am na. Co le v ong cung muon cho
ngi oc thay rang ai uy Ly Tong Ba luc
ay la thuoc cap cua 2 tng tren cung a
chng to la s quan co kha nang va trach
nhiem trong khi ieu ong oan chien xa e
ay lui cong quan.
Tai Ap Bac ong a c can bo cong
san ch cho xem 3 ngoi mo cua can binh
cong san a anh dung chien au va t
thng tai cho ma ong bon khong loi xac i
c. Ong a gian tiep ca ngi s anh dung
cua nhng VC nay khi nhac lai rang ch vi
quan so 1 tieu oan ma ho a anh bai
quan oi VNCH ong gap bon lan, Nh
chung ta a biet th tran nay s d a gay
tieng vang ln hoi ay la v o la tran tng
oi ln au tien tren lanh tho VN trong 9
nam cua e nhat Cong Hoa. Nhat la v
trong tran nay a co 3 may bay trc thang
My b ha va 5 ngi My b giet. Va s ton
that au tien cua MY nay a c tng
trnh lai cho nhan dan My mot cach ay xuc
59
Noi Niem Chua Xot
ong va phong ai bi nhng nha bao san
thanh kien vi che o VNCH va vi xu
hng thien v ro ret nh Neil Sheehan va
David Halberstam.
Can nhan manh la chnh Neil Sheehan trong
dp nay a vo tnh ghi nhan la suot thi
tong thong Ngo nh Diem (9 nam) ch co
200 ngi My chet tai VN. (Trong 10 nam ke
tiep so t vong cua chien binh My a len
en 58,000.)
Theo Neil Sheehan th VNCH a thua Ap
Bac. Nhng lay cong tam ma xet th phai
bao VNCH, mac dau b ton that nang, nhng
a thang v cuoi cung VC a ao tau het
va con e lai nhieu xac chet. Hn na
nhng tng lanh My co tham quyen luc
ay nh tng Harkins va o oc Felt eu
nhan xet la VC a thua v con so t vong a
ln hn rat nhieu so vi pha ta. Nha van
Xuan Vu, mot can bo cong san phan tnh
va hoi chanh vao nam 1967, trong cuon
hoi ky ong Bang Gai Goc (trang 89) a
thuat lai li mot ai oi pho VC tham d
tran nay, ten Bnh, ho Le, a thu thc vi
tac gia: Tieu oan em chet gan het. Ban
ch huy tieu oan khong con ai. Cac ban ch
huy ai oi hy sinh hoan toan. Em ang la
tieu oi pho c len lam ai oi pho.
Nhng ai oi em ch c 2 tieu oi. Ca
tieu oan quan so tren 200 con lai o
50.
Niem chua xot cua ngi oc

Khi i tham chien khu tng la bo ch huy
cua trung ng cuc mien Nam cua VC ngay
bien gii Cam Bot, v chong Neil Sheehan a

knh can thap nhang trc ban th Pham
Hung trong mot tup leu tng la tong hanh
dinh cua ong ta. Neil Sheehan viet rang thu
tng Pham Hung a chet v cn au tim. Va
theo nha bao Thanh Tn, tc ai ta VC Bui
Tn tac gia cuon May Mu The Ky th Pham
Hung chet v thng ma phong. Ni trang 285
Bui Tn a viet: Co mot bc th lu truyen
trong quan oi (VC) rang thu tng Pham
Hung a ot t tren bung ba Tran Th
Trung Chien hien la bo trng, uy vien
trung ng ang.
V chong Neil Sheehan cung c dan ti
tham ngha ia Mac nh Chi cu. Ong ghi
rang tai ay a tng co 2 ngoi mo cua hai
ong Diem, Nhu. Va v khong co than nhan
ng ra nhan lanh khi VC cho lenh pha bo
ngha trang nay nen hai cot cua hai ngi
a b thieu roi e vao mot cai lang chung
cho nhng thi hai vo tha nhan khac! ieu
ma can bo cong san cho Neil Sheehan biet
nay trai vi nhng g chung ta c nghe.
Nhieu kieu bao khi ve nc sang a cho biet
hai ong Diem Nhu eu co mo tai mot ngha
trang Lai Thieu, gia Saigon va Bnh Dng.
Bia mo tong thong Diem mang hang ch
Gio-An-Bao-Ti-Xi-Ta Huynh. Bia mo ong Ngo
nh Nhu mang hang ch Gia-Co-Be e.
ac biet hn na tac gia a ghi nhan la
khi c dan ti xem ngha trang Quan oi
VNCH gia Bien Hoa va Saigon, hai v chong
ong khong thay co bong ngi nao lui ti
vieng tham ni ma hang chuc ngan chien s
cua ta a an ngh ngan thu. Ch co mot
61
Noi Niem Chua Xot
ong gia chan bo va may tre chan trau,
chan de o e coi suc vat.
So sanh hai canh trai ngc va hai thai
o khac nhau cua nha bao mot mat oi
vi Pham Hung va nhng can binh cong
san, mat khac oi vi cac nha lanh ao
e I Cong Hoa va cac chien s an ngh ni
Ngha Trang Quan oi, ai oc ma con co
chut long vi at nc, con chut cam tnh
vi co tong thong Ngo nh Diem va cac
chien s quan oi VNCH khong ngam ngui
chua xot? Nhat la neu t o ta lai ngh en
cai lang Ho Chnh Minh thng c cac
quoc khach the gii en chiem ngng va
to long thanh knh. Ngay trong cuoc vieng
tham va qua cua tong thong Bill Clinton, tuy
ong khong phai ti vieng lang Ho, v luc
ay ang thi ky tu bo chnh trang, nhng ai
oc bao va xem TV My eu thay ang sau
Clinton la mot bc tng ban than khong lo
cua ong Ho ma nhng ngi quoc gia VNCH
va nhng nan nhan vo so cua ong ta eu
cho la ten toi o, nhng ma rat ong ky
gia tren the gii hay con coi la hien than
cua long yeu nc va tai ba xuat chung v
ho van con ngh rang nh co tai lanh ao
cua HCM va ang cong san nen Viet Nam
mi anh thang thc dan Phap va e quoc
My e em lai oc lap thong nhat cho to
quoc VN.
Con chua xot hn na

Thai o, cung cach va ch viet cua Neil
Sheehan, mot nha bao cua My, cua the
gii t do trong viec benh vc bao cha, ca
tung tan dng VC, knh can thap nhang trc

di anh ke oc tai sat nhan nh Pham Hung
ong thi ma mai, ch trch len an cac nha
lanh ao VNCH va cac chien s cua t do
dan chu khien chung ta lay lam chua xot.
a anh. Nhng thai o, cung cach va ch
viet cua mot so ngi quoc gia hai ngoai
nhng nam qua co khi con lam cho nhng ai
con mong co ngay mai ti sang cho dan toc
phai ngam ngui chua xot hn na. Nhng
ngi o, tuy la so t, cung hua theo nhng
nha bao thien cong ca tung HCM, ch trch
a kch cac nha lanh aoVNCH trc ay,
va voi quen n cac chien s VNCH, sm
quen nhng au kho v ngheo oi cum kep
ap bc cua a so nhan dan trong nc.
Chung ta van biet s d VC ngay nay tuy
a l la vi Mac, Le, nhng van con co
bam lay t tng HCM e ton tai la v
chung a khon kheo anh la c d luan
the gii e than thanh hoa mot con ngi
gian xao quy quyet, oc ac, nhng rat kheo
ong kch, gia nhan gia ngha.
Chung toi mong co nhng cuon sach
khach quan hn, nh cuon Shadows and Wind
(Bong va Gio) cua Robert Templer, (tuy rang
van cha anh gia ung han ve con ngi
HCM luon luon at chuyen chnh vo san cua
Mac Le va ch th cua e tam quoc te
ben tren t do hanh phuc cua dan Viet), e
cho the gii co mot cai nhn khac ve cuoc
chien tranh VN trc ay, ngo hau tao ieu
kien thuan li cho cuoc tranh au danh t do
dan chu cho que hng.
63
Noi Niem Chua Xot
Trc khi ket thuc, chung toi cung mong
rang hang tng lanh, cac nha bao ten
tuoi, cac nha ai tr thc tng hang say
tranh au oi dan chu t do, oi VC ton
trong nhan quyen va cac s gia, nhat la
nhieu v tien s s hoc tot nghiep tai cac
ai hoc My co nhieu tai lieu, gioi ngoai
ng, a quen vi loi viet ay thuyet phuc
cua ngi My hay co chung sc vi nhau
e sm hoan thanh nhng tac pham lch
s chnh thong, chnh trc bang ngoai ng e
benh vc cong ly, le phai va tra lai s
cong bang cho hang van ngi a hy sinh tnh
mang e bao ve t do, bao ve chu quyen
VN.
Bang khong th nhng hanh ong dung
cam oc ao cua nhng Hoang C Minh, Vo
ai Ton, Ly Tong, Tran Hong, Nguyen th
Ngoc Hanh v.vhay nhng hanh ong au
tranh kien cng bat khuat cua cac tn o
Phat Giao Hoa Hao, nhng cuoc tuyet thc
keu gao t do ton giao cua nhng Linh Muc
Nguyen Van Ly ch la nhng tieng keu cu
khong co am vang trong nc hay tren the
gii ngoai nhng cong ong ngi Viet hai
ngoai. Va nhng tuyen bo oi nhan quyen
oi dan chu t do, oi huy bo ieu 4 hien
phap VC nam 1992, hay ca oi dep han cai
hien phap cong san o, do nhng khuon
mat khoa bang giong len, se ch la nhng
tieng keu yeu t, ta ho tieng than van,
nan n, cau xin c bo th cua nhng hanh
khat co oc. V hien nay d luan the gii va
hau het cac chnh quyen cac nc dan chu
van con ngh Ho Ch Minh va ong ang
mi ch thc la nhng anh hung cu quoc,

em lai t do oc lap, thong nhat cho nhan
dan Viet Nam.
Tat mot li, theo thien y, neu khong
anh o c huyen thoai Ho Ch Minh va
huyen thoai cong ang danh oc lap thong
nhat cho to quoc, th tat ca co gang cua
ngi Viet quoc gia hai ngoai ch la nhng
co gang vo vong.
Mien Nam Cali au nam 2001

65
Cuoc chien van

tiep tuc
vi oan quan
Phan Tnh Phan
Khang xung tran
Theo cac s gia va theo quan niem thong

thng th chien tranh VN a ket thuc vao
ngay 30 thang t nam 1975 va chien tranh
lanh ma cung co ngi goi la the chien
th 3 gia khoi cong san va the gii t do
a cham dt sau khi khoi hiep c Vac so
vi sup o va Lien xo tan ra vao nam 1991.
Nhng theo kinh ien Mac-xt, theo quan niem
chien tranh toan bo cua Clausewitz c cong
san phuc sinh va ap dung, th cuoc chien
van tiep tuc.
Chung toi se da vao quan niem Mac-xt
ve chien tranh e phan tch nhng g a va
ang xay ra trong nc gia nha cam quyen
cong san va cac tang lp nhan dan phan
khang e chng minh ieu o. ong thi
cung se noi qua ve phong trao phan tnh
phan khang trong hang ngu can bo ang
vien cong san, e tm hieu xem v au no
cha bung len e tao ra nhng bien chuyen
ln nh ong Au vao cuoi thap nien 80
the ky XX.
Cach nay 63 nam, trong bai dien van oc

tai trng ai hoc quan chnh Dien An, Mao
Trach ong a nhac lai cau noi bat hu cua

Ton T (the ky V trc Thien Chua): tri b
tri ky bach chien bach thang. Roi che phe
the gii t do luc ay la khong tri b; do o
van ap dung nhng chien phap cu ky loi
thi.
Trc 75 mot so nha bao My thng
phe bnh cac chnh khach va tng lanh cua
ho khong biet u ve cong san Viet Nam.
Ho nhan xet: Nao ngi VN co truyen thong
au tranh bat khuat, a nhieu phen chien
thang Trung Quoc mot cach oanh liet. Nao
HCM va ong ang la nhng nha yeu nc
kien cng. Nao chien trng VN hiem tr.
Nao chien tranh VN la th chien tranh khuynh
ao, du kch chien, au phai th chien tranh
tran a. Ho khong giau s ngng mo oi
vi HCM va ong ang.
Nhan xet nh the nghe qua co ve xac
ang. Mot vai s quan VNCH sau nay cung
lap lai phan th hai cua nhan xet tren:
Chien tranh VN la th chien tranh khuynh
ao, ap dung chien tranh co ien e chong
lai nen thua.
Nhieu ngi con phe bnh tnh bao phe
ta qua yeu kem, khong biet ch ang lam
g, nh lam g, nen mi co chuyen tong
thong ve My Tho an tet vi gia nh trong khi
VC tong cong kch hoi Tet Mau Than; nhieu
tran anh quan trong nh Ap Bac, Bnh Gia
mi b trung xuat ky bat y; nhng Pham
Xuan An, Huynh Van Trong mi len c vao
phu tong thong; va nhng cuoc doi bom
cua B52 phan nhieu eu b ch biet trc
v.v..
Cuoc Chien Van Tiep Tuc 67
Nhng o mi ch la mot na s thc.

Qua thc luc o phe ta khong biet ro
ch, nhng theo mot khai niem hoan toan
khac va tam mc bao quat hn.
Cac nha quan s phe ta, khi oc Tr Cu
Chien Luan cua Mao Trach ong hay Trng
ky khang chien nhat nh thang li cua
Trng Chinh thng ch hieu hai ch trng
ky theo y ngha thuan tuy quan s. Trong khi
ang ly phai hieu theo kinh ien Mac-xt th
mi ay u.
Duy vat bien chng cua Mac day rang
cuoc song la mot cuoc tranh au khong
ngng do mau thuan noi tai hang hu trong
moi s vat. Duy vat s quan day rang lch
s loai ngi la lch s au tranh giai cap.
Cuoc xung ot nay khong phai ch dien ra
gia cac dan toc, gia cac quoc gia. Ma
chu yeu la no khong ngng dien ra gia
hai giai cap boc lot va b boc lot khap
moi ni tren hoan cau.
Theo chien lc toan cau cua c.s. a c
Staline minh nh ro trong Nhng nguyen ly
cua chu ngha Lenin, th nhng cuoc chien
tranh goi la giai phong dan toc ma cong
san chu trng ch co tnh sach lc, hay
chien lc giai oan van han. Chung se c
thay the giai oan sau khi ho a thang
giai oan trc. Cung giong nh cai goi la
mat tran DTGPMN a c dng len mot
giai oan roi en khi cp c mien Nam, VC
a khong thng tiec cho giai tan lien sau
chien thang 1975.
Tom lai theo kinh ien Mac Xt th cuoc
xung ot gia nhng ngi cong san va
nhng ai chong lai ho ch cham dt khi nao

tren the gii khong con giai cap t ban boc
lot na va the gii se hoan toan do ho
nam quyen oc ton, vi danh ngha ai dien
cho giai cap vo san!
Nam c iem then chot nay se de
hieu tai sao cuoc chien cua c.s. c goi la
toan bo chien, Va tai sao hai ben oi khang
khong co hanh ong ban pha, chem giet
lan nhau ma lai goi la chien tranh (chien
tranh lanh, chien tranh can nao). Co ngi
nh cac giao s Robert Strauss Hupe, William
Robert Kintner, hay Max Eastman (1959) va sau
nay Alexander I. Solzhenitsyn (1975) goi cuoc
xung ot y thc he gia hai khoi (ong
Tay) luc ay la the chien III
Toan bo chien
Trong cuoc chien trc 1975 phe quoc gia
va ong minh a thua v mot ly do n gian
la khong biet ch (theo khai niem rong rai
noi tren). Khong biet ch v tnh bao kem.
(Khong phai kem v nhan lc thieu, ngan
khoan eo hep, ky thuat tho s, ma v quan
niem tnh bao co ien khong thch ng vi
mot ke thu mi luc ay la cong san).
Cung v khong biet ch nen khong hieu
c rang ch rat chu trong hai van e tnh
bao va tuyen truyen en mc o nao. V
khong hieu ro the nao la toan bo chien
nen khong the hieu c tam quan trong
cua van e ch van, tr van, van e thong
tin quoc ngoai. Va nhat la v khong biet ch
nen khong nam vng le loi t duy cua ch
trong chien tranh la duy vat bien chng, theo
o nhng quy luat ve thong nhat mau

thuan, ve lng bien chat bien, ve tnh bien
chuyen khong ngng cua s vat v.v a la
kim ch nam, la ong lc, la on bay cho
nhng t duy quan s ma khong trng ai
hoc quan s nao cua the gii t do luc ay
day ay u.
Ap dung nhng quy luat bien chng duy
vat vao muc tieu toi hau la tieu diet hoan
toan giai cap boc lot tren khap the gii e
a giai cap vo san len nam quyen chuyen
chnh, cuoc chien ma c.s. chu trng tr
thanh cuoc chien toan bo theo quan niem
cua Clausewitz the ky 19. Tng cung nen
nhac lai rang Frederick Engels la hoc tro cua
Clausewitz va Lenin a co lan tran trong khai
trien nh ngha chien tranh va hoa bnh cua
Clausewitz (chien tranh = tiep tuc chnh sach
bang nhng phng tien khac. Hoa bnh =
tiep tuc chien tranh bang nhng phng tien
khac.)
No cung la cuoc chien toan dien, toan
cau. D nhien trong mot cuoc chien vi tam
c rong ln nh vay, van e chien lc,
sach lc, chien thuat, ky thuat tac chien
cung phc tap, a dang va mang mot y
ngha hoan toan khac vi quan niem co
ien. Cac nha nghien cu ch tnh neu
khong at cac d kien thu thap c vao
trong boi canh rong ln o th anh gia
chung sai het. Ket qua cac cuoc su tam
se co luc trai ngc han. Chnh v vay ma
di con mat cua mot so ong ky gia My
mot ngi phan quoc nh Ho Ch Minh tr
thanh anh hung yeu nc. Cuoc chien v
quyen li Lien xo va Trung Cong, tan sat

ngi quoc gia, giet hang trieu ong bao lai
hoa ra cuoc chien co chnh ngha, v c coi
la chien au e bao ve to quoc, chong
thc dan, e quoc.
Thc chat cua cuoc chien y thc he

trong toan bo chien va vai tro cua
tuyen truyen, chien tranh tam ly.
Chung toi thien ngh cuoc chien tiep
dien hien nay chu yeu la cuoc chien y
thc he. Chien tranh y thc he (VC thng
noi y he), la cuoc chien dung y tng,
(hay y niem, idee) qua LI, e bao ve mot
he thong y tng (hay mot y he,
ideologie), chong mot he thong y tng (y
he) oi ch; (hay ch e tuyen truyen, bao
ve he y tng cua mnh chong nhng ke
khong tan thanh no, ch chang phai mot
y he oi ch nao. )
Y niem la khi au cua hanh ong. Y
niem dan ti hanh ong. nh luat tam ly
nay c ap dung tuyet oi vao quang
cao, giao duc va tuyen truyen chnh tr. Vu
kh cua chien tranh y he chu yeu la y
niem (the hien qua li). Ngha la bang cach
chuyen y cua mnh sang oi phng, bat oi
phng phai lam theo y mnh. o chnh la
muc ch cua chien tranh theo Clausewitz la
thay cua Anghen, va la nguon cam hng
cua t duy quan s cua Lenin. Chnh v vay
ma chnh quyen c.s. nao cung het sc coi
trong khau tuyen truyen.
t ngi e y rang lc lng vu trang au

tien cua VC c thanh lap ngay 22 thang
12 nam 1944 do Vo Nguyen Giap ch huy a
co ten la oi Viet Nam tuyen truyen giai
phong quan. Ngha la anh hung ien Bien
a bat au binh nghiep cua mnh bang oi
quan tuyen truyen nho be nhng vo cung
quan trong theo chien lc chien tranh y thc
he.
Ai cung biet chien thang ien Bien co
tac dung tam ly cc ky quan trong dan en
hoi am Geneve. Nhng t ngi e y rang
chien bai cua VC trong tran tong cong kch
Mau Than cung dan ti mot cuoc hoi am
khac lam mat mien Nam, hoi am Paris.
ay tac dung tam ly cung y het nh kia.
Chung toi xin mien giai thch v se qua dai
dong. VC trong ca hai trng hp eu at
c muc ch cua chien tranh: bat buoc oi
phng phai lam theo y ho. Va nh vay (theo
nh ngha chien tranh cua Clausewitz) ho
thang.
Tuyen truyen cua cong san luon luon i
oi vi van ong hay khuay ong quan
chung thanh Tuyen truyen khuay ong
(Agit-Prop, viet tat cua Agitation & Propaganda).
Hn han c Quoc Xa (vi bo trng tuyen
truyen Goebbels tieng tam lng lay) trong e
nh the chien, Cong san quoc te a nang
nganh tuyen truyen len thanh mot khoa hoc
ve chien tranh, thanh mot ky thuat, mot
nghe thuat. Trong o ngi ieu khien tuyen
truyen chnh la ngi ieu khien toan bo
cuoc chien, khong phai nh mot thong che
hay mot tong t lenh ma nh mot nhac
trng cua ban nhac ai hoa tau. e giai

thch viec nay chung toi ch xin van gon
bang mot danh t cua am nhac hoc:
orchestration.
Co y thc c tam quan trong cua cong
tac tuyen truyen trong chien tranh nh vay
mi hieu thau y ngha cua cau noi thi
danh: Moi ngoi but la mot s oan, thay
ro c tai sao Vo Nguyen Giap lai noi ky
gia My a giup ong ta mot tay ac lc. Va
mi hieu vai tro cua nhng Pham Xuan An
quan trong en chng nao trong viec VNCH
va My that tran. Va mi thay the yeu
cua phe quoc gia hien nay khi ma sach bao
ngoai ng ay day nhng li ca tung HCM
va vinh danh cuoc chien thang cua cong
quan nam 1975, th lai rat t bai bao, cang t
sach hn na bang ngoai ng to cao toi ac
cua HCM va ang c.s. VN.
Nhng vu phan oi Tran Trng Quan
Cam, Thomas Oakland, bieu tnh chong hoi
ngh WTO Seatle bung len roi xep xuong
ngay. Nhng co gang cua mot so tr thc
va ban lanh ao cong ong ngi Viet
Massachusett nham phan oi vien trng ai
hoc MA Boston va William Joiner Center ve viec
nhng to chc nay mi 2 nha tr thc VC la
Hoang Ngoc Hien va Nguyen Hue Chi en
My e nghien cu ve cong ong ngi
Viet hai ngoai vao thang 9 nay, neu thanh
cong cung ch ngan chan c mot hanh
ong trong so hang ngan hanh ong tng
t cua VC se c thc hien trong tng lai.
a tng co va se con co rat nhieu ca
nhan va phai oan chuyen vien, sinh vien,
thanh nien do VC phai sang My. Neu c moi

khi co mot ngi hay mot phai oan ti lai
tm cach oi pho thu ong the thu, th
chang i en au ma cung khong the lam
xue. Trai lai neu ta co mot chu trng au
ly, au tr va chieu hoi ro ret th ay lai
chnh la c hoi tot e ta tan cong ch, bien
nhng oi tng o thanh can bo phan
tnh, phan khang, ngha la bien thu thanh
ban. V thc ra theo bien chng trong ke thu
nao cung tiem an mot ngi ban. Y het nh
trong moi ngi cong san VN eu co san
mot ngi quoc gia tiem an. Thiet tng
nen tin vao truyen thong yeu nc cua dan
toc va ng t nh cao cua tr tue va
long yeu nc thng dan e nhn van e
cho ro.
Tr lai nhng vu Tran Trng va
Thomas. Ta thay chung mau bung len, th
cung mau xep xuong. Chang bao lau la b
quen i. Nhng cuon Vietnam A History, nhat la
cuon phim VN A Television History, cua Stanley
Karnow (ch xin ke mot ngi) th mai mai
van nam trong th vien, sau khi a c ca
trieu ngi oc (cuon trc a c tai ban
3 lan va c quang cao la co ca trieu
ngi oc) va nhieu trieu ngi xem. Va
khong phai ch mot mnh Karnow ma la ca
mot ao binh ky gia phan chien.
Pha ngi quoc gia a san xuat c
phim nao to cao HCM va cong ang gay
chien xam lang mien Nam xo hang trieu
ngi vao lo thieu chien tranh cha. Nhng
nhng phim len an VNCH va ong minh gay
tang thng chet choc cho nhan dan VN th
khong thieu. Nha san xuat phim Chung toi

muon song noi tieng thi e nhat Cong
Hoa trc ay, ong Vnh Noan, ngay nay
khong c ai ung ho, t c ai biet en.
Nhng nhng Oliver Stone th hot bac dai
dai Nhng tac pham van chng chong
cong cua Duyen Anh, Xuan Vu, Mai Nguyen
khong c to chc chong cong hai ngoai
nao ngh en viec dng thanh phim chieu
cho khan gia ngoai quoc. Trong khi cuon
chuyen phan chien Khi Tri at oi Ngoi
(When Heaven and Earth change places) noi dung
chang ra g a c dng thanh phim at
khach Tri va at (Heaven and Earth). Phim
Ba Mua cua nha ao dien rat tre Viet Nam
la mot thanh cong ve mat nghe thuat
thuan tuy, nhng chang co li g ve phng
dien chnh tr.
o la cha ke en nhieu phim tai lieu
chien tranh van thnh thoang lai thay em
chieu tren TV My trong o hnh anh ngi
chien binh VNCH b lu m hoan toan trc
nhng hnh anh chien au anh dung cua bo
oi cu Ho. Va nghe nhng li bnh luan
thuyet minh mi thay ro y o en toi cua
ngi lam phim. Hoac la ho a b mua
chuoc, hoac la ho chang hieu g ve cuoc
chien VN va cac nha lanh ao phe quoc gia.
Mot con en khong lam nen mua xuan.
Mot vai ca nhan, hay nhng to chc chong
cong nho cam thay mnh bat lc trc cac
s viec tren. Nhng neu cong ong rong ln
cua ngi viet quoc gia hai ngoai khap nam
chau oan ket tap hp c chat xam cua
cong ong, th nhng kho khan thua thiet ke

tren se c giai quyet de dang.
Hien nay phai nhn nhan tinh than chong
cong cua phan ong ngi Viet hai ngoai
rat cao. au au cung cung co nhng oan
the to chc hang say chong cong. La c
vang ba soc o tung bay khap nam chau.
Bao ch chong cong nguyen My cung co
hang tram. Nhng phai thu that, chung ta
chong cong moi oan the, moi ngi theo
mot loi rieng, nhieu khi trong anh xuoi
ken thoi ngc, chong oi lan nhau nhieu
hn chong cong. Theo chung toi ly do la v
chung ta khong co cung mot quan niem ve
chien tranh y thc he cua cong san, va
chung ta qua s cong san, thanh ra au
luc nao cung nhn thay cong san, khong
phan biet c ban vi thu th lam sao ma
diet thu?
The cong va the thu

Cong va thu la hai mat cua chien tranh
dnh lien nhau, khong cai nao hn cai nao.
Co thu vng th cong mi co hieu qua.
oi khi phai dung cong e ma thu. Ngha
la trong cong co thu, trong thu co cong.
Cong mat nay e thu mat kia. Cong
ve chien thuat e thu ve chien lc va
ngc lai. Khi thu khong noi th phai lui. Lui
la e roi tien. Neu c lui mai th la thua.
Hien thi t 1975 phe quoc gia VN chung
ta a lui ma cha tien len c bc nao
ang ke ve phng dien chien tranh y thc
he. Nhng bien co ong Au cuoi thap ky
80 au thap ky 90 a cho ta c hoi phan
cong chuyen thu thanh cong. Nhng chung

ta a bo l v thieu chuan b, v van bam
lay nhng phng phap au tranh cu.
Trong khi o VC a suyt na sup o, suyt
na that bai vnh vien. Nhng ho a biet lui
theo chien thuat e roi tien len theo chien
lc: Co chan trong LHQ, trong Asean, c My
bo cam van, tai lap bang giao, roi cho
hng toi hue quoc
Nhng oi vi nhng ai nam vng quy
luat tuan hoan cua van vat, quy luat bien
chng va quy luat chien tranh y thc he
cua c.s., th trong that bai a co san mam
thanh cong. That bai la me thanh cong.
Vi ieu kien biet dung t duy chien tranh y
thc he chuyen bai thanh thang.
Theo thien y chnh viec My bo cam van,
thiet lap bang giao, va ky hiep c thng
mai song phng vi VC la c hoi, tao moi
trng thuan li cho phe quoc gia phan
cong. Co le bac s Nguyen an Que cung
nhn thay nh vay nen cach ay mot nam
ong mi keu goi: Hay e nhan dan ta (t
do) mau dch e khuyen cao My va khch
cho VC sm ky ket thng c ngay 13 thang
7 va qua.
Tai sao co the qua quyet nh the? Bi v
nhng s viec ke tren thuoc loai s viec a
roi. Co muon phan oi cung chang c,
ch ton cong vo ch. Hn na chnh nhng
bien co chnh tr va kinh te o cho ngi
Viet Quoc Gia c hoi e trc dien vi thc
te trong nc. Nh co giao thng ve chnh tr
(ngoai giao) va thng mai nhng t tng (y
niem) ve dan chu t do tran vao trong nc
qua cac phai bo ngoai giao, thng mai, qua

cac ky gia cua the gii t do, qua cac c
quan t thien quoc te, qua cac phai oan
nhan quyen, an xa quoc te v.v va qua
viec lam an buon ban cua nhng ca nhan
va to chc t nhan cua cong ong ngi
Viet hai ngoaiVa ac biet la qua internet,
nh cac may ien toan c nhap vao
nc cang ngay cang nhieu cung vi
chuyen vien va cac hang hoa khac. o la
cha ke mot to chc chong cong co quy cu
co phng tien co the de dang tra tron
phai ngi ve hoat ong b mat ngay trong
long ch.
ieu quan trong la ta co ke hoach e
chuyen nhng t tng (y niem) t do dan
chu o vao trong nc hay khong. Va co
biet phai chuyen bang cach g qua trung gian
va nh s tr giup cua nhng ai, nhng
oan the nao hay khong?
Va ieu quan trong khac la co biet
nhng oi tng nao trong nc can va co
the c cung cap nhng t tng t do dan
chu khong? Muon biet cho ch xac cac d
kien ve ngi va viec trong nc th tnh
bao la quan trong. Ai se cung cap nhng tin
tc tnh bao o e cho cong tac tuyen
truyen cua ta co hieu qua toi a?
Noi en ay chung toi lai ngh ti ao
quan ptpk.
Ve tuyen truyen, co mot ieu khong
the phu nhan la nhng bai bao va tac
pham cua nhng can bo cong san phan
tnh c bao gii va chnh khach ngoai
quoc chu y nhieu hn nhng bai bao hay
tac pham cua ngi Viet quoc gia hai

ngoai, du la tng lanh hay chnh khach ten
tuoi, cung khong bang mot vien ai ta hay
mot nha van nho phan tnh t trong nc.
Ve phng dien tnh bao, cac cu can bo
cong san co c hoi va moi trng thch hp
va thuan li hn ngi quoc gia, e biet ro
ve nhng nhan vat trong yeu trong ang va
nha nc, biet ro nhng dien bien trong t
tng cua nhng tng lanh, van nghe s
tng la can bo nong cot cua ang v.v... Va
vi s quen biet cung nh kinh nghiem nghe
nghiep ho de co cach tiep can vi nhng
nguon tnh bao co gia tr.
V vay can phai co mot cay cau gia
cac to chc quoc gia chong cong vi lp
ang vien va van nghe s phan tnh
trong nc va/hoac qua nhng thanh phan
phan tnh a thoat ra ngoai quoc.
Nhng ngi cc oan hay a nghi, hep hoi
co the khong ong y. Nhng ai lien lac,
tiep xuc vi cu can bo c.s. con co the b
chup mu la than cong, b VC mua chuoc hay
b mac mu cua VC v.v Nhng khong dam
vao hang cop th lam sao bat c cop con?
Co ke hoach chu ao th khong s b ch li
dung ma chnh ta lai li dung c ch. Ke
hoach ra lam sao th o la viec cua cac to
chc chnh tr. To chc nao cang quy tu
c nhieu chat xam va c nhng ngi
co kinh nghiem ve cong san tiep tay th
cang co c thanh cong. Nhng tot nhat la
lam sao tap hp c nhieu to chc co xu
hng khac nhau thanh mot mat tran ln
th cang tot. Luc o vi s tiep vien cua
ong minh ptpk trong va ngoai nc ta se

van dung c sc manh cua toan dan, hay
t ra cung a c t tng (y niem) t do
dan chu va niem khao khat t do dan chu
vao tang lp ong ao tr thc va van
nghe s , ky gia trong nc e cho lp than
hong xu hng quoc gia tc long yeu nc
trong moi ngi dan khong phan biet giai
cap co c hoi pht chay hau cham ngoi cho
mot tran hoa cong thieu huy chiec thuyen
nan xhcn.
Chien tranh nhan dan

Cung trong khuon kho chien tranh toan
bo, toan dien, cuoc chien ma c.s. chu trng
VN va Trung Cong thng c menh danh
la chien tranh nhan dan (lai mot thuat ng
na cua Clausewitz). Ngha la mot cuoc
chien trong o moi ngi dan eu la chien
binh; bat c cai g cung co the tr thanh
vu kh; lanh vc nao cung co the la mot
mat tran. Va khi ma moi ngi dan la mot
chien binh th ngi chien binh o phai khep
mnh trong ky luat nha binh; toan quoc tr
thanh trai lnh. Do o khi nh tuyen truyen
kheo leo c.s. a thuyet phuc c ngi dan
chap nhan tien e moi ngi dan la mot
chien s bao ve to quoc, th ho cung de
buoc ngi dan chap nhan, nh mot ket
luan logic, cai ky luat sat nha binh, ma ta
goi la che o oc tai toan tr, va ho goi la
chuyen chnh vo san.
Bon tac gia Cuoc Xung ot Trng Ky
(Protracted Conflict) a cung vi Eastman,
ngi gii thieu tac pham nay, noi len
moi nguy cua the gii t do vao cuoi thap

ky 50 nh sau:
ung luc nay ay (1959) chung ta ang
vao gia cuoc the chien th ba. Cong san ang
thang, v ho biet ho ang trong cuoc chien o.
Con chung ta th ang thua v chung ta khong biet
chac mnh ang lam chien hay ang hng hoa
bnh.
Co nhn lai tnh hnh the gii vao thi gian

o vi tren mot phan ba nhan loai song
trong che o cong san, ngi ta mi thay
c s chnh xac va tam quan trong cua li
noi tren, cua nhng chuyen gia ve cong
san.
Vao nam 1975, khi c.s. toan thang
ong Dng, chiem tron VN, nha van Nga
Solzhenitsyn (Nobel 1970) a buon rau viet
tren t Le Monde ngay 1-5-75: The chien III
a ket thuc.. Ong co y noi: c.s. a ai
thang roi. V co le ong cung tin thuyet
Domino. Nhng may thay, o cha phai la tran
cuoi cung.
Cai goi la chien thang mua xuan o a
e lo bo mat trai va la mat that cua
Viet Cong. ang Lao ong c oi ten,
hien nguyen hnh la ang cong san VN
Ten nc VNDCCH c oi thanh Cong
Hoa XHCNVN, giong het nh mot so nc
c.s. ong Au. Mat tran DTGPMN va chnh phu
LTCHMNVN b cng bc giai tan. Cac nha t
san, nha van, nha bao, nghe s, quan can
chnh che o cu b em i cai tao lao ong
khong biet ngay ve. ieu o chng minh
hung hon la cong ang a em toan dan
vao lo la chien tranh khong phai v to

quoc, v nhan dan, ma la v chu ngha quoc
te vo san.
Sau o viec hang trieu ngi VN bo
phieu bang chan, lieu chet vt bien i t
nan khap 5 chau, bat chap moi hiem nguy,
khien na trieu ngi bo thay tren rng
hoang hay trong long bien a lam cho nhng
ngi con ky vong che o cong san
bng tnh giac m thien ang c.s.. Bien co
o a la mot trong nhng nhan to lam thay
oi tam ly the gii, tac ong manh en
tnh hnh chnh tr toan cau, dan en s sup
o cua khoi hiep c Vac Xo Vi, va cuoi
cung tong hanh dinh Lien Xo cua phe cong
cung tan ra.
en ay xem ra the chien III a cham
dt.
Chien tranh van tiep tuc

Nhng thc ra chien tranh cha ket thuc. V
hn mot ty ngi Hoa Luc, Bac Trieu Tien,
Cuba va nhat la VN van cha thoat ach c.s..
ay chung toi xin ch noi en VN.
C theo tnh hnh thc tien cung nh theo
quan niem chien tranh kieu toan bo chien,
trng ky khang chien, chien tranh giai cap,
chien tranh y thc he cua ngi c.s. nh a
trnh bay tren, th du sau 1975, hay sau 1991
th cuoc chien gia hai phe quoc cong van
con tiep tuc.
Sau 1975:
Ve pha Viet Cong: Ho an mng chien
thang, be ngoai huyenh hoang la a em lai
hoa bnh cho toan dan. Nhng thc ra trong
tham tam ho van e phong than trong

chang nhng oi vi cac phong trao chong
cong con sot lai, cha chu buong sung, hay
nhng toan tnh lat lai the c cua mot so
lanh tu quoc gia cha that ch, ma nhat la
s cai goi la dien bien hoa bnh. La bi v
ho van biet bao lau cha giai phong c
toan the nhan loai khoi s boc lot cua giai
cap t ban, th bay lau cuoc chien cua ho
cha ket thuc.
V vay ho bat bo tu hang chuc van dan,
quan, can chnh thuoc che o cu, a hang
van gia nh i vung kinh te mi, lua hang
trieu thanh nien xung phong vao cac nong
trng, cong trng xhcn, phong tay tieu diet
t san. Ho cung khong ngan ngai thanh trng
noi bo bang cach giai tan cai goi la mat
tran dan toc giai phong mien Nam va ca
cai chnh phu tay sai goi la CPLTCHMNVN. Phan
ng cua nhng thanh phan tren du yeu
t, c coi nh on anh tra, chng to
cuoc chien van tiep tuc.
May nam au VC rat lo ngai lan song
vt bien. Ho tm het cach ngan chan.
Khong biet bao nhieu ngi b bat bo tu.
Nhng en nam 1979 th ho lai cho to chc ra
i ban chnh thc. Mot ang e lay tien, thu
vang bac cua ngi ra i. Mot ang cho can
bo, iep vien tra tron vao e sau nay lung
oan hang ngu ngi Viet quoc gia hai
ngoai. Ho chuan b cho mat tran tnh bao
gian iep va tuyen truyen, ch van, van
hoa van trong tng lai.
Ve pha nhan dan: oi vi ai a so
dan chung mien Nam: Cai goi la hoa bnh
sau chien tranh ch la th hoa bnh cua tha

ma ngha a. Che o xa hoi chu ngha ma
ke chien thang em t Bac vao oi vi ho
ch la mot th nha tu khong lo. Hang
trieu ngi a tm cach chay tron. Chay tron
chnh la mot hanh ong chong oi, co tac
dung lam ao lon nhng nhan nh cua the
gii ve thien ang cong san.
Cha ke ti nhng phong trao chong oi
lan rong trong hang ngu cu quan nhan che
o cu, cac nha bao, van nghe s va mot
so tr thc, nha tu nh bac s Nguyen an
Que, hoa thng Thch Quang o, thng toa
Thch Tr Sieu, Thng Toa Thch Khong Tanh,
va nhieu ao hu Phat Giao Hoa Hao va
Cao ai, Cong giao va gan ay la cac
cuoc noi day cua nong dan Thai Bnh, Nam
nh, ong bao Ho Nai v.v
Trong cac cuoc chong oi o phan nhieu
khong co vo trang, va nhng cuoc an ap
phan ln khong am mau. Nhng khong
phai khong vu trang, khong co mau ma
khong phai la cuoc chien.
Ve pha ang vien: Chnh mot so can bo
ang vien c.s. khi vao tiep thu mien Nam bat
au tnh ngo. Xu hng quoc gia trong con
ngi ho bat au thc tnh, choi day, vung
day. Dng Thu Hng a nhn thay ro: So vi
mien Nam tru phu trc mat th mien Bac
xhcn cua ho ch la mot che o man r
(ch cua DTH) va ho cha thay con chim bo
cau vi nganh oliu cua Picasso xuat hien,
ma ch nghe tieng vo canh cua an qua
en tren cac ngha a noi dai t Bac vao
Nam va t Nam ra Bac. Va Bui Tn a viet
trong Hoa Xuyen Tuyet: T sau 1975 a bao

lan toi tham thot len: ...cach mang hy sinh
chien au e lam g? e sau toan thang
cuoc song cua dan ta con lam than bi at
hn ca thi chien tranh Va d nhien DTH
hay BT ch la mot vai trng hp trong hang
ngan hang van trng hp khong c noi
ra, viet ra.
Nhng lien sau thang t 1975, s thc tnh,
phan tnh trong ho con am tham, am y
cha dam boc lo ra ngoai. Cho en 10 nam
sau, khi tong b th Nguyen Van Linh theo gng
Gorbachev a ra chnh sach oi mi, ci troi
van nghe s th s phan tnh mi c
boc lo ra. Khong ch Bui Tn, DTH, ma con
mot lo can bo ang vien khac. Dam ba
ngi, roi mot vai chuc ngi a nghe
ngong, ch i, tham do nhau roi lan lt
noi len y ngh cua mnh, phe bnh ang,
phe bnh che o, manh dan em ra nhng e
xuat ni rong s kiem soat cua ang, sm
ban hanh t do bao ch, sm cho bau c t
do, thiet lap mot che o dan chu a
nguyen v.v
Nguyen Ho, Ta Ba Tong, Nguyen Phong
Ho Hieu, Nguyen Van Tran, Tran o, Ha Sy
Phu, Nguyen Thanh Giang, Phan nh Dieu, Mai
Thai Lnh, Tieu Dao Bao C, Bui Minh Quoc,
Nguyen Ngoc Lan, l.m. Chan Tn v.v.. la mot
so trong nhng ngi o a manh dan hn
dam noi len mot vai y kien cua mnh ma
ho cho rang khong en noi a ho vao tu,
nhng thc te a cho thay chang may ngi
thoat canh tu toi hay giam long. Ho ch on
ton e xuat t do bao ch, t do ton giao,
ton trong nhan quyen. Hau het ho khong

dam ong en Mac Lenin. Nhat la ho con
knh trong Ho Ch Minh, da vao uy tn cua ong
nay e ho tr cho nhng e xuat cua ho.
Sau 1991:
Khi che o c.s. ong Au sup o cung
vi bc tng o nhuc Ba Linh va Lien Xo
tan ra, th xu hng quoc gia trong con ngi
c.s. trong nc co luc a bung len au o.
Va hai ngoai cac to chc chong cong
cung ong loat choi day t v tr nam ch.
Ngi ta tng che o cong san VN cung
o theo cac nc ong Au. Nhng ngi
cong san phan tnh th co tm ra mot ngi
e ong vai Yeltsin VN. Nhng to chc
chong cong hai ngoai th ua nhau hoi hop,
ban thao a ra nhng ng hng giup
ngi quoc gia co the tr ve danh phan
lanh ao at nc. Nhng tiec rang Viet Nam
khong phai la Ba Lan hay Tiep Khac. V VN co
huyen thoai nha ai quoc Ho Ch Minh, co
huyen thoai ve thanh tch chong ngoai xam
cua ong Ho va cong ang anh bai ca
Phap lan My.
Theo toi o la mot trong nhng ly do
chnh khien c.s. VN con thong tr nhan dan ta
cho en ngay hom nay.
Nh a noi tren, v khong nam c tinh
ngha cua cuoc chien goi la toan bo chien
cua c.s., (va v the khong hieu c chien
lc sach lc cong san tai VN) nen truyen
thong cua the gii, nhat la cua My a ca
tung Ho Ch Minh, a vinh danh cuoc chien
cua Bac Viet, chong VNCH va ong minh,
lam noi len lan song phan chien d doi

trong nhan dan My, dan en viec mat mien
Nam.
Nhng nha bao thien cong, phan chien
thi ay nay a thanh s gia hoac la tac
gia cua nhng pho sach ln ca ngan trang
c d luan the gii lu y, tham khao, ke
ca nhng t ien bach khoa nh Americana
hay Anglicana.
V vay d luan the gii van knh trong Ho
Ch Minh. Khi xu hng quoc gia trong nhng
can bo c.s. lt thang xu hng xhcn, tc c.s.
th van con b lan can cho nha ai quoc
HCM, cho hao quang chien thang sieu
cng My.
Lanh ao ang c.s.VN a nam c yeu
iem o. Mot mat ho tam rut lui theo thoai
trao cach mang cua Staline bang cach
tuyen bo ap dung Kinh te th trng e
lam hai long t ban My. Mot mat ho them
vao cai uoi theo nh hng xhcn va cng
quyet gi t tng HCM. Ho muon lay t
tng HCM e thay cho t tng Mac Lenin
ma ho tam thi khong nhac en na. V tai
Au chau no a chng to loi thi roi. T
tng Mac Ang-ghen a b nhieu triet gia,
kinh te gia, va cac nha xa hoi hoc tay
phng phan bac en ni en chon roi. Duy
ch co t tng HCM la cha b ai nghiem
chnh phi bac, cho en luc nay.
(That ra th lam g co bao gi co cai goi
la t tng HCM e ma phi bac au. Hoi
con song HCM a noi mnh khong co t
tng rieng khi cho rang Mao trach ong a
ngh het cho ong roi. Vay ma nay an em
ong lai tao nen cai t tng HCM e anh

la nhan dan trong nc va ca the gii.)
Huyen thoai HCM cung cha b nhan vat
quoc te noi danh nao lat tay. Nhng hanh
ong (li dung, phan boi, ban ng, ham
hai hay lam ng cho an em tan sat cac can
bo quoc gia) cua HCM trong qua kh cha co
nha van My, nha van Phap nao phi bay
vi chng c ro rang ay u, ch co mot
so s gia va chnh khach VN viet bang tieng
Viet, khong u sc lam xoay chieu d luan
the gii ve con ngi b an nay.
Cung chnh v vay ma ngay nhng Bui Tn,
Vu Th Hien hay Nguyen Ngoc Lan, Chan Tn
v..v.., ca Dng Thu Hng na cung khong
dam ong en HCM, mac du ho co phe bnh
theo kieu khach quan ai ma cha co khuyet
iem
Khi ma cac nha lanh ao c.s.VN con co
cho ta e bau vu. Khi ma nhan dan trong
nc a so con ngh HCM la ngi yeu nc
va ang cong san co cong thc trong viec
danh oc lap thong nhat cho to quoc, th xu
hng quoc gia trong nhng ang vien c.s.
con nam im nh lp than hong yeu t b lp
tro day phu len, cha boc thanh ngon la
hong thieu huy cai che o hien nay, du
no a chng to la thoi nat, oc tai, tan
ac.
Lp than hong nam im o can co mot
moi la va mot luong go thoi manh vao
th no mi bng chay len c.
Moi la la nhng ang vien cot can,
nam nhieu quyen lc thc tnh dam can
am giong len li keu goi manh liet. Ngon
gio la cao trao au tranh t hai ngoai yem

tr cho s thc tnh, phan tnh trong nc.
Phong trao phan tnh phan khang

Nhn qua s sup o cua cac nc ong
Au va s tan ra cua Lien Xo, ta thay ngay
vai tro quan trong, co the noi la chu chot,
cua cac cu can bo cong san. S phan
tnh phan khang cua nhng Andre Gide,
Louis Fisher, Ignatio Silone v.v, va nhat la
Arthur Koestler vi nhng tac pham co tnh
canh tnh nhan loai t kinh nghiem ban
than vi cong san, cong vi nhng tac
pham chong cong gia tr khac nh Toi chon
t do, Toi chon cong ly, T so khong
en vo cc v.v a chuan b xa cho bien
co nam 1989. Roi nhng Gorbachev, Yeltsin,
Savanarde va nhieu can bo cao cap trong cac
ang cong san Hungary, Bulgary, ong c
a anh hng quyet nh en s lot xac
hoan toan t mot che o oc tai sat mau
tr thanh mot chnh the t do dan chu a
nguyen. Nay du cho cac ang cong san cu
van con ton tai va cac can bo cong san
van con co c hoi tr lai nam chnh quyen,
nhng the che dan chu t do a ben re
sau vao tam tng ngi dan cho nen du
cho cong san co len cam quyen, th chnh
phu cua ho cung khong con co the xoay
chieu tien hoa cua lch s tai ong Au
c na.
Rieng oi vi VN
ay chung toi xin ch noi ve phong trao

phan tnh phan khang tai Viet Nam.
Trc het muon hieu ro tai sao co phong
trao nay va tai sao no cha bung len thanh
cao trao lat o che o c.s. giong nh trng
hp ong Au, khong the nao khong tm
hieu nguon goc cuoc chien VN, va ly do gia
nhap ang cua a so ang vien cs.
Cuoc chien VN la mot cuoc chien co
nhieu b an. i sau vao chi tiet can co ca
mot pho sach day. Chung toi ch xin tom
tat vai net het sc ai cng: Theo chien
lc toan bo chien, Lien Xo (hoan toan chi
phoi quoc te 3) cho phat ong cai goi la
phong trao giai phong cac nc nhc tieu,
nhat la cac nc b thc dan e quoc cai
tr. Ho tuyen dung, huan luyen mot so can
bo a phng e phuc vu quoc te 3 (noi
trang ra la Lien Xo), nhng be ngoai noi la
e ve to chc tranh au gianh oc lap cho
que hng (cua nhng can bo c tuyen
dung o). Ho Ch Minh, Tran Phu, Le Hong
Phong, Nguyen Van C, Nguyen Khanh Toan,
Tran Van Giau la nhng can bo c.s. VN
au tien c tuyen dung e lam viec o.
V HCM a tng la sang lap vien cua ang
c.s. Phap (ang Xa Hoi cai danh), nen ong
ta ong vai tro chu chot. Lien Xo a c
ong ai dien tai A Chau. Chc vu luc ay
con cao hn ca Mao Trach ong. Phai a
c ao luyen ky lng en mc o nao
ong Ho mi co the nam chc vu o. Ve
sau cung chnh HCM ai dien LX giai tan 3
ang cong san ong Dng sat nhap vao
lam mot la ang Cong San VN.
Theo s ch huy va hng dan cua Lien

Xo, HCM a tm moi cach loai cac phong trao
yeu nc VN ra e nam gi vai tro oc
quyen yeu nc hau a ang cong san
len nam chnh quyen. Nhng tro hp tac
vi Phan boi Chau (nhng lai ngam ban ng
ong nay cho Phap), lap chnh phu Lien Hiep
vi Viet Quoc, Viet Cach, mi cong dan
Vnh Thuy (cu hoang Bao ai) va giam muc
Le Hu T lam co van toi cao chnh phu
nay, lan lt lap nen nhng mat tran Dan
Chu, mt Thong Nhat, mt Viet Minh, mt Lien
Viet, mt To Quoc, mt DTGPMN vv eu ch
la chien thuat giai oan cua c.s. quoc te.
Ngay ca tro he giai tan ang c.s., chon
ngay le cac thanh t ao VN lam ngay oc
tuyen ngon oc lap va ngay quoc khanh,
trch mot oan trong tuyen ngon oc lap cua
My at vao trong tuyen ngon oc lap VN
v.v eu la tro ai bp cua mot tay gian
iep gian hung. Nhng no a qua mat c
khong biet bao ngi trong cung nh ngoai
nc, ke ca nhng ai tr thc. Ch v ngi
ta khong am tng ve toan bo chien va
khong biet ve chien lc sach lc cua
Staline, theo cao trao va thoai trao (mem
nan ran buong), va khong hieu het y
ngha cua cai goi la trng ky khang
chien cua cong san. Cung bi v khong
nam c ban chat cua chu thuyet Mac,
ve mat chnh tr toan cau. Khong tm hieu
en ni en chon ve muc ch cuoi cung
cua c.s. la tieu diet giai cap t ban (tc
bat c ai chong lai c.s.) e em giai cap vo
san (ung ra la nhng ke mao nhan giai
cap nay e nam quyen chuyen chnh, an

ap boc lot ca chnh giai cap nay) len nam
chnh quyen trong mot che o oc tai toan
tr, menh danh la chnh the chuyen chnh vo
san (c nguy trang bang my t xhcn).
(Neu bao rang VC lanh ao khang chien
e danh oc lap cho to quoc, th tai sao, khi
Phap a trao tra oc lap cho VN qua cac
cuoc thng thuyet vnh Ha Long nam 1948,
va hiep c Elysee ky ket gia quoc
trng Bao ai va tong thong Phap Vincent
Auriol nam 1949, ho lai van tiep tuc ho hao
khang chien chong Phap va goi phe quoc gia
la Viet gian? Chang qua ch v muon tm moi
cach diet phe quoc gia e nam oc quyen
lanh ao khang chien, hau sau nay chiem
tron quyen bnh trong tay.)
V khong nhn ro toan bo cuoc chien, ch
thay mot phan, mot giai oan cho nen nhieu
ngi lam cuoc chien do HCM va ong ang
lanh ao la cuoc chien co chnh ngha v
nham danh oc lap cho to quoc VN.
Khi chieu mo ai vao ang, can bo c.s.
thng noi: hay vao ang e cu quoc,
hay vao ang e co phng tien cu quoc
ac lc hn.
Tuy nhien noi vay khong co ngha la ai
vao ang cung v long yeu nc. Co nhng
ke vao ang la e yen than, tien than
hoac v quyen li ca nhan, quyen li giai
cap. Cung co ke nh Tran Quoc Hoan c
tng ang Kim Giang (theo Vu Th Hien) goi
la ten lu manh, chac chan phai co nhng
ly do khac khi vao ang.
Nhng dau sao th cung co mot so nao

o vao ang v hieu lam ang lanh ao
khang chien danh oc lap. Va con so nay
co le cung phai en 10% la t. (Bui Tn th
c lng co khoang 10% ang vien lng
thien).
Tro ai bp cua HCM va ong ang a
anh la c ca nhng ai tr thc. Cu the
la nhng Pham Huy Thong (thi s, thac s)
Tran c Thao (thac s), Nguyen Manh Tng
(2 bang tien s) v.v.. mien Bac va nhng
Trng Nh Tang, Trnh nh Thao, Lam Van
Tet, Dng Quynh Hoa v.v.. mien Nam. V
vay ma phan ong nhng ngi i theo mat
tran Viet Minh do cong san thao tung, lanh
ao la e cu quoc, vao ang c.s. la e
co phng tien cu quoc ac lc hn. Nhng
en khi thay ang qua da man trong cai
cach ruong at, thay chien thang roi, hoa
bnh roi ma ang con khong ni long s
kiem toa oi vi nhan dan, con tra thu
e tien; va nhat la khi vao mien Nam thay
c s tru phu s t do khac han, hn han
mien Bac; ngi dan va mot so ong can
bo ang vien a tng i theo ang ch v
lam a tnh ngo.
Cuoc cai cach ruong at tai mien bac
gia thap nien 50 a m mat cho rat nhieu
ngi. Nhng chang ai dam he moi, v s. Cho
en khi co chnh sach sa sai mi co mot
so ngi dam len tieng. Nhng mac dau
con de dat, can nhac, an o cha dam
noi het y, nhng van nghe s trong nhom
Nhan Van Giai Pham a b tru dap, thanh
trng khong ngoc au len c. Trong so
nhng ngi nay phai ke en Phan Khoi,

Nguyen Hu ang, Tran Dan, Tran Duy,
Phung Cung, Phung Quan, Hoang Cam, Hu
Loan, Nguyen Bnh, Van Cao. Cung phai ke
luon hai nha ai tr thc la Tran c Thao
va Nguyen Manh Tng. Ho la nhng ngi
co au oc lai co phng tien co ngoi but
sac ben linh hoat biet viet va lach. Nhng
con biet bao ngi khac, ke ca nhng ang
vien cao cap, nhng s quan cap tng cap
ta, nhng ke nam gi binh quyen du co
bng tnh cung ch anh im lang, lang nghe
ngi khac noi thay cho mnh.
La bi v cai che o trong o ho song
no kinh khung nh Mafia, (ch cua Nguyen
Manh Tng.)
Trong so nhng tr thc va van nghe s
phan tnh sau 1975 ta nhan thay co Dng
Thu Hng, Bui Tn, Vu Th Hien, Nguyen Minh
Can, Bui Minh Quoc, Tieu Dao Bao C, Mai
Thai Lnh, Ha S Phu, Nguyen Thanh Giang,
Phan nh Dieu, L Phng, Nguyen Van Tran,
Ta Ba Tong, Nguyen Ho, Nguyen Phong Ho
Hieu va con nhieu na.
Mot trong nhng ly do phan tnh a c
Dng Thu Hng cho biet ai y nh sau: Toi
la ang vien c.s., mot ngi trong phe chien
thang, vao mien Nam ang ly toi phai vui
ci ch. Vay ma toi lai khoc. V khi so sanh
canh sinh song hai mien toi thay ngay rang
che xhcn mien Bac cua chung toi ch la
mot che o man r. Va nam ngoai ba lai
viet: Chien tranh a cham dt nhng cha
thay con chim bo cau vi nganh oliu cua
Picasso xuat hien, ma ch nghe tieng vo
canh cua an qua en tren cac ngha a

noi dai t Bac vao Nam va t Nam ra Bac.
Bui Tn cung viet tng t trong Hoa
Xuyen Tuyet: t sau 1975 a bao lan toi
tham thot len:cach mang hy sinh chien
au e lam g? e sau toan thang cuoc
song cua dan ta con lam than hn ca thi
chien tranh
D nhien khong ch co DTH va BT ngh
the. Hang van can bo cung co y ngh o,
ch khong dam noi ra, viet ra v s. Neu oc
PTPKTHH quy v se thay hau het nhng
ngi c neu ten trong cuon sach eu
noi en cai s. T Nguyen Tuan, Nguyen
Manh Tng, Tran c Thao, Xuan Vu en
Nguyen Thanh Giang, Vu Th Hien, Chan Tn...
Cai s khung khiep v co the b thu tieu, b
co lap, b tru dap. Hay t ra cung b quan
che hanh chanh do cai ngh nh vi hien
31CP.
Tom lai phan tnh v v mong. Noi
en v mong th ngoai nhng ten tuoi va
ke tren con phai ke them Dng Quynh Hoa,
Pham Xuan An, va co the la ca Tran Bach
ang na. Ba ngi nay cha dam a kien
ngh hay viet bao trong nc phe bnh ch
trch che o. Nhng a khong ngan ngai tho
lo niem bat man va noi that vong (v
mong) vi nhng ky gia ngoai quoc, trong
o co nha bao lao thanh thien cong a
tr thanh s gia noi tieng cua My la
Stanley Karnow.
Phong trao ptpk t 1985-1086

Khi tai Lien Xo Gorbachev e xng chnh

sach Glasnost va Perestroika (oi mi ci
m va tai cau truc), th tai Viet Nam tong
b th Nguyen Van Linh cung bat chc oi
mi a ra khau hieu van nghe s hay t
ci troi. Chnh sach oi mi nay cung
giong nh chnh sach sa sai nam 1956 a la
cai bay cho nhng ai manh mieng hay ngay
th chui vao. Va mac du a co kinh nghiem
ba chuc nam trc, van co nhieu ngi mac
bay. Lan trc la nh co Khrutshchev xet
lai, va lan nay la nh co Gorbachev oi
mi cho nen van nghe s mi co oi chut
t do phat bieu. Nhng cung nh lan trc TC
a ngan chan khong cho VN i theo con ng
cua Lien Xo cho en cung. Cho nen rut cuc
sa sai hay oi mi a tr thanh nhng cai
bay.
Nhng tr thc va van nghe s noi tren
a li dung thi ky oi mi, ci troi nay
e de dat, than trong a ra mot so kien
ngh, e xuat, len tieng phe bnh khuyen
cao no kia. Viet cho me va quoc hoi cua
Nguyen Van Tran; Ba bai giang sam hoi
cua linh muc Chan Tn; Kien ngh cua cong
dan Bui tn; Nhng bc th ngo cua Tran
o; Chia tay y thc he va oi ieu suy ngh
cua cong dan Nguyen xuan Tu (Ha s Phu);
Kien ngh ve mot chng trnh cap bach
cua Phan nh Dieu; Nhan quyen khat vong
ngan i cua Nguyen Thanh Giang lan lt
ra mat oc gia, tuy cung co tac pham b
thu voi ngay ve, nh Viet gi me va quoc
hoi cua Nguyen van tran. Nhng nha van
nha th th van ve hn, te nh hn. Ho luon
lach t tng chong oi trong tac pham cua

ho. Con Bo Thai, Cai em Hom Ay em G
cua Phung Gia Loc, Tng Ve Hu cua
Nguyen Huy Thiep, Nhng Thien ng Mu
cua Dng Thu Hng, Noi Buon Chien Tranh
cua Bao Ninh thay nhau ra mat oc gia. Con
Ly Than cua Tran Manh Hao, Noi Loan cua
ao Hieu, th va in ra la b thu ve.
Toi xin nhan manh en mot tac pham
nang ky nhat, va day va cha chat u
moi thong tin ve nhieu van e lien quan
en tham cung b s cua trieu nh Ho Ch
Minh, ra mat oc gia hai ngoai nam 1997:
Vu Th Hien a e 2 chuc nam thai nghen
va viet cuon em Gia Ban Ngay. Khong
nh Darkness at Noon cua Arthur Koestler, mot
cuon tieu thuyet hoan toan da vao s
thc, em Gia Ban Ngay cua VTH la mot
cuon hoi ky.
Va mi ay mot cuon tieu thuyet hien
thc ta chan c xuat ban trong nc
lam chan ong d luan. Cuon Chuyen Ke
Nam 2000 cua Bui Ngoc Tan c nha xuat
ban thanh nien, mot c s xuat ban cua
ang, in. Nhng va in ra th co lenh tch thu
va ngi ng au nha xuat ban b x ly.
Theo y toi ay la cuon tieu thuyet, neu
c dch ra ngoai ng se co tac dung hn
ca cuon Darkness At Noon cua Koestler vao
au thap nien 40, mac dau than the s
nghiep cua tac gia cha the sanh vi
Koestler. Cuon tieu thuyet cua BNT a chng
minh xa hoi xhcn VN trong thap nien 70 la
mot nha tu khong lo, va con ang ghe s
hn ca nha tu, v nhieu tu nhan khi c tha
ra t lau lai co van ong e tha tr vao tu

con hn song ngoai xa hoi, va mot so
khac khi nghe tin mnh c tha th treo co t
t.
Nhng chng ngai can tr s phan

tnh
T trong tham tam:
Nh tren a noi moi ngi vao ang hay
i theo Viet Minh khang chien v mot ly do
khac nhau. Trong so o co mot so do long
yeu nc. Trong tham tam nhng ngi nay
luon tiem an mot xu hng quoc gia. Do o
co nhng luc s au tranh gia hai xu hng
quoc gia va quoc te (c.s.) dien ra. Cng o
cua cuoc chien trong noi tam nay thay oi
tuy tam trang va tuy theo nhng yeu to
tam ly chnh tr t ben ngoai. oi vi mot
so ngi xu hng quoc gia luon chiem u
the. V long yeu nc thng dan cua ho
manh hn s cam thu giai cap va nhng
giao ieu Mac Xt ma nhng lp chnh huan
va nhng tai lieu tuyen truyen a nhoi
nhet vao tam tr ho. Nhng ngi nay sm
tnh ngo hn va cung co nhieu dung kh hn
e noi len s thc tnh cua mnh. Nhng ta
a biet la v cuoc chien co nhieu b an va
tuyen truyen cua c.s. qua tinh vi cho nen ngay
trong cuoc chien noi tam cua nhng ngi
o nhieu khi ban thu khong ro ret. Co
nhng luc ho thay c.s. cung yeu nc, hay t
ra m ho ngh rang nh co c.s. ma ho co
the cu nc hu hieu hn. Va ho thanh
thc ngh yeu nc la yeu xhcn. Ngay Ha
S Phu la ngi dam ap thang vao cot loi

cua chu ngha Mac Le ma van con biet
n chiec thuyen nan a a ta qua song (oc
Lap). Huong chi nhng ngi khac. Tran o
th con ngh ch nen hoc tap HCM vi tai tr
va long nhan ai cua Ngi.
(Chung toi xin phep m mot dau
ngoac n e noi ro hn ve hai li cua HSP
va T va trch dan: Chung toi neu hai cau
nay e co y noi ve ai a so ang vien
cha phan tnh hay phan tnh nhng cha
manh u e dam noi len ung tam t cua
mnh. Ch khong phai chung toi anh gia
thap s phan tnh va dung kh cua HSP va
Tran o. V oi vi HSP nguyen hai tieng
thuyen nan a cho ta thay la ong chang coi
xhcn cua Mac ra g, ma ch coi no nhu mot
th ai nguy bien a i vao nc ta khong
qua vong gac cua tr tue, nh ong a viet.
Con chuyen noi biet n cua ong hay
chuyen noi nen hoc tap HCM cua Tran o
cung ch la mot cach eo bua ho menh
e tranh s ham hai cua ang ma thoi.)
Lay mot hnh anh vat chat: Long yeu
nc v nh lp than hong nam di ay
tiem thc b lp tro day che phu. Lp tro
nay la thanh kien do tuyen truyen c.s., la
nhng giao ieu Mac xt do cac lp chnh
huan nhoi nhet vao qua mot thi gian dai,
la nhng ngo nhan ve chnh ngha cua cuoc
chien ben ngoai.
e s thc tnh choi len t tiem thc,
can co mot sc bat, mot on bay. Can co
mot ban tay vo hnh gat c lp tro day che
phu ben tren. Bao tap cach mang dan chu
ong Au t 1989 en 1991 a mot phen

thoi tung lp tro nguoi (la s s hai, s ngo
nhan ve cuoc chien, ve ao tng cach
mang vo san v.v) che phu lp than hong.
Nhng nhng ban tay tuyen truyen phan dan
chu t Trung quoc, t am can bo lanh
ao VC ngoan co u me a nhanh chong, kp
thi phu len tren nhng lp tro mi day
ac khac. Lp than hong lai chm sau
xuong tiem thc, ch mot cn gio mi.
o la noi chung cho ai a so lp
ang vien. Nhng oi vi mot thieu so th
lp than hong con nong nan va lp tro che
ben tren khong u day e co nhng luc
than hong pht chay len cho nay hay cho
khac. V the mi co phong trao phan tnh
phan khang trong thap ky trc, vi nhng
ten tuoi neu tren.
Nhng chng ngai t ben ngoai:

Trc het phai ke ti guong may thong
tr oc tai sat mau cua VC trong nc.
Chung luon luon dung u moi bien phap
t nhu en cng e ngan chan, cam oan,
canh cao, boi nho, trng phat, giam long,
quan che hanh chanh, co lap, bo tu oi
vi bat c ai co luan ieu chong oi ang.
Nh am cong an mat vu von c u ai
bang nhng ac quyen ac li va mot so
n v bo oi do nhng tay chan than tn cua
bo chnh tr ch huy, bo may km kep hay
con hu hieu va rat ang s.
Tuy nhien cung phai nhn nhan la t khi
My bo cam van, tai lap bang giao vi VC
va cac nc t do dan chu bat au lam
an vi VC, nhng phng tien truyen thong

tan tien c du nhap vao nc cang ngay
cang tang, nhat la may ien toan cung
bat au pho bien trong nc, th nha cam
quyen c.s. a khong con dam ngang nhien
an ap nh trc na. Hn na ky gia ngoai
quoc va cac phai oan t thien cac to
chc nhan quyen to chc An Xa quoc te
cung co the en quan sat, ieu tra tai cho
mot cach de dang, khien VC khong con co
the t tung t tac nh trc. (Nhng d nhien
la ho phai tm cach an ap di hnh thc
khac te nh hn, kn ao hn.)
Viec tong thanh trng bao ch vao ngay

30 thang 6 va qua (bat tat ca cac bao
phai ang ky lai va ky gia phai c cap
the mi e c hanh nghe), va viec tong
thanh trng van nghe s trc o t thang
(bat van nghe s khong c trnh dien neu
khong co bang hay chng ch) cho thay la vi
khuan t do (phan tnh?) a bat au tan
cong manh vao gii van nghe s va ky gia
t trc van do ang hoan toan chi phoi. D
nhien hai bien phap va ke a la mot can
tr oi vi phong trao phan tnh va cung
chnh la cach on cua VC trc sc
cong pha cua phong trao phan tnh. Phai
nhn nhan tnh bao VC rat ben nhay va
chung luon luon ap dung bien phap ngan
chan, e phong kp thi.
ieu nay cho thay: nhng luan ieu
cua mot so ngi quoc gia hai ngoai a nghi,
cho rang phong trao phan tnh ch la cuoi,
co moi, khong sat thc te. Nhng ngi
nay thng ly luan rang vi che o oc

tai sat mau cua VC khong the nao chung
e cho co nhng bai bao hay sach v cong
khai chong che o. Cho nen ch nhng ke
c chung cho phep hay bo tr cho noi cho
viet mi dam len tieng ma thoi. Do o
nhng ke o ch la cai loa cua VC e
chng to cho the gii thay la chung cung
co t do dan chu, hong c the gii tiep
tuc ung ho ma thoi.
Chnh s de dat, a nghi tham ch khinh
miet xua uoi nay la mot tr ngai khac
khien phong trao phan tnh cha bung len
thanh cao trao. Phai noi thc rang phan
ong nhng can bo phan tnh trong tham
tam ho t biet mnh sai va cho rang phe quoc
gia ung. Ho muon tm ng tien en gan
vi ngi quoc gia e tm s tan thanh, ung
ho. Nhng khi thay ngi quoc gia thieu o
lng th tat nhien ho se chun bc. Trong
nc ho biet trong cay vao ai? Hau het moi
ngi eu cam chu so phan trc s an
ap quyet liet cua ke cam quyen v s, v
bat lc
Trong khi o ho lai oc c nhng sach
bao, tai lieu ngoai quoc hay con ca tung
HCM, ca tung cuoc chien thang vinh quang cua
ang c.s. VN. Va ngay ca mot so ngi quoc
gia trc ay, ke ca mot so tng lanh va
tr thc hay con viet sach viet bao phe
bnh, che trach, nhuc ma cac nha lanh ao
quoc gia, ke ca ong Ngo nh Diem la
ngi thng c coi nh lanh tu quoc gia
tng oi xng ang nhat. Nhng ngi c.s.
phan tnh se ngh: Mnh t bo mot cho
ng e i tm mot cho ng khac, ma

ngi ta khong cho mnh ng chung con xua
uoi mnh, miet th mnh; hn na hang ngu
nhng ngi o lai khong c the gii
trong ne; trai lai chnh hang ngu mnh muon
ri bo lai c the gii ca tung. Th phai xet
lai xem thai o phan tnh cua mnh co sai
khong?
Chnh v the ma s phan tnh cua ho co
luc vat v, chao ao, lp than hong xu
hng quoc gia trong long ho con khi to khi
m, cha bng len c thanh am chay
ln.
S th lanh am cua dan chung

Mot tr ngai ln cho phong trao ptpk noi
rieng va cho cuoc au tranh cho t do dan
chu trong nc la s th lanh am cua
dan chung hien nay. T thon que en
thanh th ngi dan au tat mat toi ch
biet lo kiem song, khong co th gi cung
khong co hi sc au e y en chnh tr,
thi cuoc. Tai mot so thanh pho ln nh
co than nhan ngoai quoc tiep te eu
eu va co c hoi tiep xuc vi ngi ngoai
quoc trong cac x nghiep va c quan ngoai
quoc, th phan ong lai ch biet cam au
kiem cho them nhieu tien, ngoai ra chang
mang en chnh tr. V the ma trong nc
ngi ta biet en Dng Thu Hng, Ha S Phu
v.v... con t hn hai ngoai. Thc te nay
khong khuyen khch chut nao. Chnh Dng Thu
Hng gan ay cung xac nhan la gii tre
VN ngay nay ch biet lo kiem tien, bat ke
bang cach nao.
D nhien khong phai v vay ma thnh

thoang khong co nhng s chong oi le te
xay ra cho no cho kia. Nhng nhng chong
oi nay ch xay ra mot cach bot phat, do
qua kho, do b bc hiep mot cach qua tho
bao, b don vao the lieu chet e ton tai.
Ch khong phai v mot ly tng cao ca hay
do mot to chc chnh tr nao ieu khien.
Lien he gia moi va rang:

oi tng chnh cua bai nay la Viet Nam.
Nhng trong the chien lc toan cau, toan
dien cua toan bo chien, chung ta khong
the noi VN ma khong quan tam en tnh hnh
3 nc cong san con lai. Va khong the
khong on lai kinh nghiem cua cac nc
ong Au va Lien Xo.
T khi Trung Cong chiem c Hoa Luc
nam 1949 en nay, lien he gia VC va TC a
nhieu phen thay oi, thang tram theo thi
cuoc. Nhng tu trung van c coi nh lien
he gia rang va moi, cho du oi khi rang
a can moi. Nhat la ngay nay Trung Cong
la nc xhcn ln nhat ang la moi e doa
cua the gii t do. Cac nha lanh ao nc
nay a biet lui theo thoai trao cach mang,
ap dung kinh te th trng t lau va hien
ang cang ngay cang ln manh ve kinh te.
Ngi ta d tnh chang bao lau, sau khi ky
thng c song phng vi My e hng
vnh vien quy che toi hue quoc, Trung
Cong se co the tr thanh mot thanh vien
cua G9 tng lai, khi ma Lien bang Nga a la
mot trong G8. Ve mat quan s, T.C. van li
dung luc the gii tam yen sau khi Lien Xo
tan ra, e xay dng mot lc lng vu trang

cang ngay cang them ln manh. Kinh ph
quoc phong hang nam cua TC luon tang
mot cach ang lo ngai (t 23-25%). Nhng vu
anh cap tai lieu b mat nguyen t, nhng
vu mua ban nhng trang thiet b toi tan vi
cac nc A Rap hay Do Thai cang khien
nhieu ngi lo ngai. Hn na ho van cng
quyet duy tr che o chuyen chnh, han che
moi t do trong nc. V tr va anh hng
cua T.C so vi VN khien chung ta khong the
khong em xa en nhng hanh ong va
toan tnh cua T.C.
Viec Kim Chnh Nhat hop thng nh vi
tong thong Nam Han Kim ai Trong va roi
ay, sau khi a kn ao sang Bac Kinh tham
khao y kien cac nha lanh ao nc nay
cho thay anh hng cua TC oi vi tnh hnh
A Chau rat quan trong.
Ngi ta co ly e suy dien rang viec
VC van chan ch roi rang cha chu ky
thng c tay oi vi My cung do anh
hng cua TC chi phoi. Cua ang toi an em
Ha Noi khong dam qua mat an anh TC. Cho
nen mai en 13 thang 7 nay Ha Noi mi
chu ky. ang khac quy che toi hue quoc
ma thng c nay danh cho Ha Noi cung
la con dao hai li. VC ch s b ho, b vao
bay, e roi quyen lc lot khoi tay.
V the co the noi nhan to TC cung la
nhan to ang quan tam co anh hng en
phong trao phan tnh, phan khang cua can
bo ang vien. Cung nh thai o cng
quyet cua TC trong vu an ap am mau
phong trao oi dan chu t do cua thanh
nien, sinh vien, tai cong trng Thien An

Mon 11 nam trc ay cung a anh hng
kha quan trong en viec khong xuat hien
c mot Yeltsin hay Gorbachev VN va do o
che o cong san tai VN van ton tai cho en
ngay nay.
Gat bo nhng chng ngai can tr s

phan tnh:
Trc het phai lam sao gat c lp tro
day con che phu lp than hong.
Muon lam c viec nay, can phai tm
hieu, phan tach ky lp tro nay. Nguyen
nhan tai au no thanh hnh, ly do tai sao no
con ton tai?
Nh chung toi a noi t au, v khong
hieu ro oi phng, khong nam vng thc
chat cuoc chien, khong am tng chien lc
sach lc trng ky khang chien cua c.s.
nen trc ay phe quoc gia chung ta a
khong chu trong u ve mat thong tin quoc
ngoai, tuyen truyen, tam ly chien v.v Ngay
t au chung ta a khong trnh bay cho the
gii biet thc chat cuoc chien va mat that
cua con ngi HCM, cua ang cong san VN.
Do o d luan the gii nhat la d luan My
a b lam do mot so ong nha bao ngoai
quoc au oc. Nhng nha bao nay co the
la khong co ac y, ma ch v ngo nhan, do
thieu s giai thch tng tan va co tnh
thuyet phuc cua chung ta. D nhien chung
toi khong loai bo kha nang co mot so ky
gia ngoai quoc b oi phng mua chuoc, hay
a c gai san vao cac c quan truyen
thong noi tieng cua My. Pham Xuan An la

mot v du ien hnh: Mot ky gia duy nhat
mien Nam co chan trong toa soan mot t
tap ch noi tieng nhat cua My (t Time) lai
la iep vien cong san!
Nhng nhan nh sai lac cua d luan the
gii ve con ngi HCM va ve thc chat cuoc
chien a lam cho ta cho gii lanh ao
trong nc. Ho ngh de g trong mot thi gian
van ma d luan the gii co the thay oi
c. Bi v no a vao s sach, a e lai
nhng dau an kho long tay xoa. V vay ho
them tin tng.
Con nhng ang vien nao a giac ngo,
phan tnh th b giao ong moi khi c oc
sach bao ngoai quoc ca tung HCM va s
chien thang cua cong ang. Xu hng quoc
gia trong ho b chao ao, vat v, khong co
kh the u e lt thang xu hng cong
san.
Noi mot cach cu the, ve mat t duy, ve
mat y thc he, cuoc xung ot gia hai xu
hng quoc cong trong ngi cong san van
con dien ra bat phan thang bai.
D luan the gii co dau hieu oi

hng thuan li.
Tuy nhien nhn vao d luan My va the
gii ta thay a co nhng dau hieu lac quan.
Xet ve the manh the yeu cua hai ben oi
khang trong cuoc chien y thc he tai VN
thiet ngh khong the khong ghi nhan la t
25 nam qua ke t ngay mat mien Nam, mot
so chnh khach, nha bao va s gia a nhn
ra mat trai cua cai goi la chien thang cua

cong quan, va a thay oi thai o, tuy cha
nhieu. Ngh quyet 322 cua ha vien My ngay
10-7 va qua nham vinh danh Quan Lc VNCH
chang han, a chng to cac nha lap phap
Hoa Ky ngay nay a ng ve pha cac chien
s quoc gia, khong giong nh hoi 1974-1975
na.
D luan My va the gii cung a co
nhng dau hieu lac quan, khi ma nhng Jean
Lacouture, Jean Larteguy, Oliver Todd, Jane Fonda
hay Eddie Adams (ky gia noi tieng v tam hnh
chup tng Nguyen Ngoc Loan ban ten VC tai
cho) va nhieu ke khac tng ca tung HCM va
ph bang quan lc VNCH trc ay nay bat
au xoay chieu, hoi han. Nhieu nha van
nha bao trc ay im hi lang tieng nay thi
nhau len tieng benh vc chnh ngha cua
VNCH. Nhng nhng bai bao va mot vai tac
pham mong cua ho cha u can lng e
anh o huyen thai ve HCM. V thc ra ho
khong biet nhieu ve nguon goc b an cua
con ngi nay cung nh s phc tap kho
hieu cua cuoc chien.
Nhng phng thc au tranh khac

biet cua ngi Viet quoc gia hai ngoai:
Con pha ngi Viet quoc gia hai ngoai, d
nhien biet ro ve HCM, cho nen cam ghet
ong ta, biet ro ve nguon goc cuoc chien,
nen van t hao la mnh mi co chnh ngha.
Nhng nhieu ngi trong chung ta van cha
khac phuc c nhng nhc iem trong d
vang. Va xem ra nhieu to chc chong cong
hai ngoai van con ap dung nhng phng

thc au tranh cu, van con bat chc cong
san hoi thap nien 40, dung nhng loi a
kch han hoc thieu van minh, nh lam hnh
nom HCM roi cho ngi qua khch nem ca
chua, trng thoi vao o, dam chan len o,
la loi, chi rua bang nhng li le kem van
hoa. Chung toi khong phu nhan rang, mot
oi khi nhng phng phap au tranh tho s
cu ky o a gay c long cam phan cua
ong bao, khien cho nhng lan song au
tranh ao at dang len trong mot thi gian nao
o. Va nh vay a keo chu y c d luan
the gii. Nhng nhng cao trao o mau
chong bung len, th cung mau chong xep
xuong. Va neu co ngi ngoai quoc chu y
va suy ngh th cung nhieu ngi hn to dau
ac cam.
Mot so ngi khac khong ap dung
nhng loi au tranh kem van minh o. Nhng
lai a nghi oi vi can bo cong san phan
tnh phan khang. Ai ho cung bao: hay coi
chng, co moi ay, phan khang cuoi ay;
ng e cao, ng trch dan, ng tiep xuc
vi chung. Ngay tac gia Bui Ngoc Tan va
nha xuat ban Thanh Nien cho in cuon
Truyen ke nam 2000, mot kiet tac chong
cong co the sanh vi Darkness At Noon cua
Koestler cung b nghi ng la cuoi, la do VC
dan dng!
Co ai gap g, tiep xuc vi nhng cu
can bo phan tnh ang song hai ngoai th
lien b chup mu la than cong, cau canh
cong san ban cho viec lam v.v
oi vi nhng can bo cong san phan

tnh a co nhng tac pham phe bnh len
an cong ang ma ho con gi thai o nh
vay, th d nhien oi vi nhng can bo cha
phan tnh, c VC phai ra hoat ong
ngoai quoc, hay nhng sinh vien, thng
trong am con ong chau cha, c cho i du
hoc ngoai quoc ho cang tranh xa nh tranh
hui. Neu co gap th ch nham x va lang
nhuc.
Trong khi ang ly ra la phai tiep xuc,
gay cam tnh e dan dan cam hoa, chinh
phuc, chieu hoi ho. D nhien khi ta muon
chinh phuc, chieu hoi ho, ta phai co u trnh
o, kien thc ve chnh tr va lch s e
thuyet phuc, hay t nhat cung phai co cai g
kha d thu hut ho.
Mot so ngi khac khong tan thanh
nhng phng phap chong cong au tr noi
tren a chu trong vao viec tm bang chng
e len an VC vi pham nhan quyen va oi
VC ban bo nhng quyen c ban cua ngi
dan. T thang 12 nam 1998, e ky niem 50
nam ngay Nhan Quyen The Gii, nhieu
oan the, to chc a phat ong nhng
phong trao ket an VC vi pham nhan quyen
va oi hoi nhan quyen cho ngi dan trong
nc. a co ca mot to chc goi la mang
li nhan quyen e phoi tr.
Cung tng t nh mang li nhan quyen,
mi ay a thanh hnh Tap Hp Dan Chu
a Nguyen. oi dan chu a nguyen cung
chang khac g oi VC phai huy bo ieu 4
trong hien phap 1992, la ieu danh oc
quyen cai tr cho mot ang c.s. oi dan chu
a nguyen chnh la oi VC phai giai the che

o hien nay e thanh lap mot che o dan
chu theo mo hnh cac nc dan chu tien
tien tren the gii. ay la mot the chien
lc don VC vao con ng cung. Chung toi
hy vong ay khong ch la mot oi hoi
suong ma la ca mot phong trao au tranh
quy cu rong ln e co the co nhng hanh
ong cu the hu hieu nham thay the cai
che o oc tai toan tr nay bang mot che
o dan chu t do that s.
Cach on cua VC:

Nhng VC luon luon gian ngoan, co chap
quyet bang moi cach bau vu lay quyen lc.
V ban chat cua che o la oc tai chuyen
chnh. e ng au vi the tran hiem
ngheo nay, VC a dung nguy bien duy vat
e chong che rang: Quan niem ve nhan
quyen cua ngi A ong khong giong quan
niem nhan quyen cua Tay Phng, do o, khi
Hoa Ky hay LHQ ket an VC vi pham nhan
quyen la a chang hieu g thc trang VN va
a trang trn vi pham chu quyen cua VN. Va
ho con noi nhan quyen phai di chu
quyen. Chu quyen quoc gia la tren het.
Con ve dan chu th ho van nhac lai nh vet
rang che o xhcn la che o dan chu tap
trung, mot che o trieu lan dan chu hn
cac che o Tay Phng.
D nhien ta thay lap luan nh vay la
mot loi nguy bien, cai chay cai coi. Nhng
xem ra phan ng cua the gii t do, cua LHQ
a to ra yeu t, khien ngi ta nghi ng
cac to chc quoc te nay a b VC la bp

bang loi nguy bien gian xao.
Khi co to chc quoc te len an VC vi
pham t do ton giao va muon en ieu tra
tai cho, th VC tm cach mua chuoc cac phai
oan quoc te, hoac tm cach anh la
bang nhng cuoc bo tr tinh vi. Cac phai
oan quoc te se thay cac nha th chat
nch giao dan, chua chien tap nap thien
nam tn n, ch biet nhn nhan la khong co
vi pham t do tn ngng. Co biet au rang
ieu quan trong la viec ao tao linh muc va
s sai, viec bo nhiem hang giao s, tang l
eu b han che bi nhng ngh nh, thong
t vi hien nh N 26/1999/NCP, thong t so
1/1999/TT/TGCP Hn na, at ai tai san cua
cac giao hoi b tc oat, cac c s an
loat b ong ca, b tch thu, t do bao ch
hoan toan b bop chet th cang t ngi
biet.
Co ai to cao VC vi pham t do bao ch, th
ho se neu len con so gan mot nghn t
bao tren toan quoc e chong che: T do
en the con muon noi g? Ngi ngoai
quoc, khong nghien cu ky, kho long thay
c rang tat ca cac bao o eu do ang
vien ieu khien va ky gia phai co the do
ang cap mi c hanh nghe?
ay chung toi xin khong ban rong
en nhng thanh phan au tranh khac trong
cong ong, cung khong noi nhieu ve
nhng cuoc van ong au tranh khac
trong nc. Ch xin at trong tam vao nhng
phan t phan tnh, phan khang con trong
nc hay a ra nc ngoai trong hai thap ky

qua.
Nguyen do s phan tnh phan khang:

Nh chung toi a trnh bay tren, phong
trao phan tnh phan khang hien nay phat
xuat t s thc tnh cua xu hng quoc gia,
noi nom la la long yeu nc tiem an trong
ai a so nhan dan VN. Chnh nh co truyen
thong yeu nc nay ma to tien ta a
nhieu phen chien thang oanh liet giac phng
Bac. Cai xu hng quoc gia o tiem an
trong moi ngi dan, ke nhieu ngi t. No
gan nh mot xu hng t nhien. Khi mot
ngi dan c to chc vao ang, theo
chien thuat giai oan, nhng can bo nong
cot, lanh ao thng van dung long yeu
nc cua ho. Anh hay gia nhap ang e
cu nc. Ch co ang cong san mi c
trang b ay u e chong thc dan. Vao
ang anh se la thanh phan tien phong trong
phong trao cu quoc v.v Ngha la rat t
ngi c cho biet ly do thc s vao ang
e phuc vu cach mang vo san the gii do
quoc te 3 lanh ao, (ma ban lanh ao quoc
te 3 nay th hoan thoan do Lien Xo chi phoi).
Cai muc tieu cuoi cung o, nhieu khi nhng
can bo cao ap cung khong hieu c. Cung
ch t ngi c huan luyen ay u ve ly
thuyet Mac Xt. Va cang t hn, so ngi c
ch cho biet ng i nc bc e xch hoa
toan the nhan loai.
Tom lai, nhieu ngi vao ang c.s. v ngh
co the cu quoc ac lc hn. Ch sau nay
vi thi gian va sau khi a trai qua nhng
lp huan luyen ac biet ngi can bo mi

hieu ro hn ve au tranh giai cap ve muc
ch cuoi cung cua cach mang vo san la
giai phong toan the giai cap vo san tren
toan the gii.
Va sau chien thang, nhn vao thc trang
mien Nam, nhn lai cach cai tr oc oan, nhn
vao cach cap lanh ao cua ho x ly cac
van e chnh tr va chien tranh, ho mi v
le ra rang chu ngha cong san la sai, hay no
ch co the giup chien thang, nhng khong
giup g cho hoa bnh. Nhat la khi thay ong
Au xup o va Lien Xo tan ra th nhng nghi
ng cua ho bien thanh xac tn. Ho muon
noi len niem an han. Ho phan tnh phan
khang e chng to xu hng quoc gia trong
ho a thang nhng nhoi nhet ly thuyet
giao ieu Mac Xt.
Tuy nhien ta thay nhng ngi phan tnh
quyet liet nhat nh Ha S Phu van con ghi n
chiec thuyen nan Mac Xt a em dan toc
VN qua song oc lap. Va hau het eu con
knh ne HCM. (Song t do hai ngoai, chung
ta cung phai thong cam cho nhng ngi nh
Ha Sy Phu hay Nguyen Ngoc Lan khong dam
noi len het cam ngh ch thc cua mnh, v
phai co lam sao ng b bat, ng b thu
tieu, e con co dp se noi manh hn, ro
hn)
Mot cach gian lc, ta co the nhan xet
nh vay. Nhng qua trnh hnh thanh mot can
bo cong san d nhien phc tap hn nhieu,
va moi ngi a tr thanh cong san theo
mot cach khac nhau, khong phai ai cung gia
nhap ang ch v long yeu nc. V du cu
the nhng ke nh Tran Quoc Hoan xuat

than t ten lu manh (ch cua ang Kim
Giang do Vu Th Hien thuat lai) phai co
nhng ly do khac khi gia nhap ang.
a co mot nhan xet nh vay roi ta se
bang cach i ngc lai qua trnh hnh thanh
o e phan tach va tm hieu e thong
cam cho ho. Trong suot thi gian phuc vu
ang cai xu hng quoc gia van ton tai,
tiem an trong ho co the noi la no nam im
lm di ay tiem thc, ch cho en luc
thuan tien la choi day bc vao y thc.
Thong tin, tuyen truyen cua phe QG

yeu kem
Tng cung can noi them mot ly do
na khien nhng ngi cong san trc ay
van inh ninh: ch phe ho mi thc s tranh
au cho oc lap to quoc, va chien au ch
v muc ch cao ca o ch khong phai v
quyen li giai cap hay phe ang. o la phe
quoc gia chung ta a khong tuyen truyen
u e lam sang to chnh ngha quoc gia. Cu
the la ngay hiep c Elysee ky ket gia
tong thong Phap Vincent Auriol va quoc
trng Bao ai nam 1949 theo o Phap trao
tra oc lap cho Viet Nam a khong c
pho bien rong rai. Chnh ngi dan ben
phan at t do cung t ngi biet th lam sao
en tai ngi cong san ngoai Bac b bng bt
hoan toan. Do o can bo cong san van
ngh cuoc khang chien chong Phap thc
dan va Bao ai ban nc la chnh ang
va can thiet.
ieu o giai thch phan nao ly do, ong

lc va qua trnh hnh thanh nhng cuoc phan
tnh gan ay. Hy vong rang s thc tnh
nay se con tiep tuc xay ra va se en luc
co mot luong gio t ngoai thoi vao, lp
than hong quoc gia nam sau di tiem thc,
va b lp tro day cua qua kh va giao
ieu Mac Xt phu kn se pht chay va lan
rong thanh mot am chay cach mang hau
lat o va thieu huy cai che o oc tai
chuyen chnh c goi mot cach sai lac gia
doi la xhcn nay.
Khong chong cong: mot chien thuat

chong cong mi?
Co ngi cho rang cuoc chien hien nay
gia hai phe quoc cong nen chuyen hng
thanh cuoc chien gia hai phe dan chu a
nguyen va oc tai ang tr. Ly do la v
muon cho co them nhieu ong minh trong so
nhng can bo phan tnh. Du cho xu hng
quoc gia trong ho co lt thang hoan toan
e ho quyet liet chong lai tap oan cong
san ang thong tr nc ta th phan ong
can bo c.s. van cha quen c, cha xoa
sach c cai qua kh la ang vien cong
san cua ho. Va dng nh ho van con phan
nao hanh dien ve nhng g ho ong gop
cho cuoc chien thang, v van con m ho ngh
rang cuoc chien la can thiet e danh oc
lap.
Muon cho nhng can bo cao cap nam
gi nhng chc v quan trong trong ang va
nha nc c.s. gia nhap oan quan ptpk e
tham d vao cuoc chien nay, khong nen bat

ho phai cong khai tuyen bo ng di la
c vang ba soc o tng trng cho chnh ngha
quoc gia cua VNCH cu. Hay c e cho ho
chong oc tai cua ban lanh ao hien thi,
bang cach oi huy bo ieu 4 hien phap 92.
Nh vay ho thay thoai mai hn va do o se
ket nap them c nhieu ngi hn.
V vay ma gan ay ta thay mot vai
cu can bo nh Vu Th Hien tuyen bo
khong chong cong, ch chong oc tai. Hay
nh Bui Tn cho rang trong chien tranh ca hai
phe eu (mu quang, ngu xuan) chem giet
nhau v nhng chu ngha ngoai lai. Hoac mot
so tr thc VN hai ngoai gan ay a khuyen
nen cho nhng danh t quoc cong lui vao d
vang, ng khi day nhng o k, han thu
trong qua kh na.
Chung toi thien ngh thai o tren ch
co the c chap nhan khi chung ta coi no
nh mot chien thuat au tranh giai oan. Con
chung cuoc th van la cuoc chien gia hai xu
hng quoc cong ro ret. Va nhng ngi
tranh au cho t do dan chu chong oc tai
ng nhien la ngi chien au v quyen li
quoc gia, dan toc, quyen li cua nhan dan
VN, chong lai che o chuyen chnh vo san
quoc te.
Theo ly thuyet va theo cng lnh cong
ang the gii th ban chat cua no la
chuyen chnh vo san. Khi ta tranh au chong
chuyen chnh vo san, (noi ro la chong oc
tai toan tr), la ta a chong cong roi. oi
dan chu a nguyen, oi nhan quyen, oi t
do bao ch, oi huy bo ieu 4 hien phap
tat ca eu la chong cong v quyen li quoc

gia, v quyen li nhan dan.
Chnh v vay ma nhieu to chc, nhieu
oan the a e ra nhng ng loi chien
thuat au tranh co hi khac nhau. Nhng chung
quy eu cung mot muc ch nh nhau.
Khi a hieu ro nguon goc va ly do cua
s phan tnh phan khang th cung de thong
cam cho nhng khac biet ve phng thc
au tranh va chien thuat tac chien. Va se
khong con hoai nghi o k a kch. Trai lai
nen khuyen khch thong cam va dan dan
thuyet phuc e cuoi cung ho se chap nhan
lap trng thong nhat va nhng phng
phap au tranh ong nhat.
Cho en nay so can bo cong khai len
tieng phe bnh va chong oi VC con qua t,
mot phan do lp tro day con phu kn tiem
thc, nh a noi tren. ang khac cung v ho
thay cac cong ong ngi Viet quoc gia hai
ngoai con de dat, nghi k. Neu c khuyen
khch, yem tr co the ho se manh dan hn
va so ngi tham gia se tang mau.
Kinh nghiem ong Au:

Ve kinh nghiem cac nc ong Au va
Lien Xo cu, tng cung nen nhac lai la tai
hau het cac nc nay eu co s tham d
hoac tiep tay cua cac cu can bo cong
san, ung nh li Ignazio Silone a noi vi
lanh tu Y Cong Togliatti: Tran chien cuoi
cung se la tran chien gia nhng ngi
cong san va cac ngi cu cong san.
Chang nhng the tai nhieu nc cu can
bo cong san con ong vai tro chu chot, vai

tro lanh ao na. Gorbachev, Yeltsin, Sevanarde,
Alexander Kwasniewski, va mi ay Putin la
mot vai ty du. Rieng ve Putin ta thay chang
nhng ong la cu can bo cong san, ma
con la cu giam oc mat vu KGB. Viec ong
thang c trong cuoc bau tong thong Lien
Bang Nga va qua cho thay mot ieu ang
chu y. Ong a thang lanh tu ang cong
san cu la Zygunor vi ty so 53% so vi 28%
phieu bau, hn han lan bau c tong thong
trc, Boris Yeltsin ch thang bang mot ty so
nghieng nga. ieu o chng to y thc
dan chu t do cua c tri Nga a cang ngay
cang len cao. No cung chng to ngi dan
hieu ro va thong cam vi cac ngi cong
san cu khi thay ho a lot xac, t bo
nhng giao ieu Mac Xt loi thi.
Trai lai trong cuoc bau c quoc hoi
Mong Co thang nay ket qua lai co mot y
ngha khac. ang cong san cu a thang
ang dan chu vi 76 chong 59 ghe. ieu
nay nhac ta nh lai tnh hnh Hungary va Ba
Lan trc ay. Nhng dau sao th the che dan
chu a c cung co cho nen viec cac
ang vien cong san cu thang c khong
lam ao lon tnh the khien che o c.s. oc
tai co the tai sinh c na, v ngi dan
ke ca cac ang vien cong san a co y
thc dan chu nh giac ngo cao ve chnh tr.
Nhn vao kinh nghiem ong Au, ngi ta
co the noi khong ngoa la trong tng lai neu
che o cong san VN b lat o, hay b thay
the th nhng ngi ng len thiet lap mot
the che dan chu a nguyen cung se la a
so cu can bo cong san. D nhien trng

hp VN co hi khac v trc 75 tai VN a tng
co mot nen Cong Hoa Dan Chu T Do. Va
nhan dan mien Nam a co kinh nghiem ve
nen dan chu o. Hn na ho lai a hieu
biet kha ro ve nhng cai sai trai, xao tra,
gian ac cua cong san. Nhng tiec rang phan
ln nhng lanh tu quoc gia trc ay eu
a b cong san thu tieu, hoac hanh ha cho
tan ta, mat het ngh lc, y ch chong oi.
Ch con mot so t nh chay tron kp thi ra
hai ngoai, nay phan ln a luong tuoi.
Nhng ngi quoc gia tai quoc noi con y
ch chien au, con co uy tn e tap hp c
quan chung khong phai khong co, nhng a
b VC khung bo tinh than, canh chng nghiem
nhat, kho co c hoi e lam c viec g. V
ke chien thang nay nam quyen chuyen chnh
co u moi lc lng, va quyen the, phng
tien e e bep nhng toan tnh phan khang.
Ho khong ngng ban phat bong loc, quyen
li cho an em e bon nay trung thanh vi
ang.
V vay cong ong ngi Viet quoc gia
hai ngoai muon thanh cong khong the nao
khong khai thac s thc tnh cua nhng
ngi cu cong san. Nen cam thong vi ho,
tm hieu them ve ho, e khuyen khch, yem
tr, tiep xuc vi ho e ban thao ve nhng
phng thc hp tac trong viec anh o
hoac thay the che o oc tai hien nay.
ong minh quan trong

Ni trang chot cuon Phan tnh Phan
Khang Thc Hay H? chung toi co viet:
Trong mat tran van hoa nay chung ta co

them mot ong minh. o la phong trao
phan tnh phan khang trong nc. Hom
nay toi xin them rang ay la mot ong minh
quan trong. Nhng toi hy vong tap the ngi
Viet Quoc Gia se lanh trach nhiem cua
mnh, se khong e cho mot ong minh, du
quan trong en may lan lt vai tro chu
chot cua chung ta, gat chung ta ra ngoai le
e ho thu vai chnh nh ong minh Hoa Ky a
x s oi vi e nh cong hoa trc ay.
V nh vay, th chung ta lai thua mot keo na,
va co the se chang bao gi danh lai c
phan thang.
o la mot trach nhiem nang ne va
kho khan, neu khong tap hp c tr tue
cua cong ong, c moi ngi lam mot
cach, moi nhom ap dung mot phng thc
rieng, th khong the chu toan. ang khac
chung ta phai co mot cai nhn bao quat
rong lng t nh cao cua tr tue va tam
long yeu nc, thng dan th mi thay ro
van e va nhn ra nhng phng thc au
tranh thch hp nhat.
Ket luan
e ket luan chung toi xin nhac lai hnh
anh lp tro day con che phu lp than hong,
cha cho no bung len thanh ngon la au
tranh, phan khang toan bo. Thiet ngh, muon
gat lp tro day o ra ngi quoc gia can
khac phuc va bu ap nhng khuyet iem
trong d vang. Va mot trong nhng iem quan
trong ma chung toi muon nhan manh
day la phai anh o huyen thoai ve con
ngi yeu nc, anh hung dan toc HCM va

huyen thoai ve cong lao cua ang c.s.VN
trong viec danh oc lap va thong nhat at
nc.
Thi trc phe quoc gia a khong van
ong c bao ch the gii, e cho qua
nhieu nha bao ng ve phe vi VC. Ngay
nay nhng nha bao o a tr thanh nhng
s gia ten tuoi hay nhng tac gia ln vi
nhng pho sach ca ngan trang. Cho nen neu
ngay nay chung ta cung ch viet bao, nhat
la lai ch la bao bang Viet ng, th chung
ta ch leo eo ang sau khong the theo
kp thi cuoc. Can phai co nhieu pho sach
ln bang ngoai ng trnh bay en ni en
chon ve nguon goc cuoc chien VN, chng
minh no khong can thiet, va VC a lua
toan dan vao mot cuoc chem giet ch e
phung s ao tng giai phong giai cap vo
san tren toan cau, ma ung ra la e phuc
vu nen thong tr cua e quoc Lien Xo, va
quyen li cua TC. oi vi nhan vat HCM
cung phai co nhieu pho sach tng t, e
cho the gii va trong nc biet c s thc
ve con ngi thong minh nhng xao quyet
tng la iep vien cao cap cua Quoc Te 3
nay.
Neu e cho mot vai ngi thieu phng
tien lam, th cong viec nay oi thi gian
hang chuc nam. Nh vay se qua tre. Nhng
neu co mot to chc ln manh (trong o co
nhieu nha tr thc ten tuoi lai thong thao
ngoai ng va quen vi cach trnh bay van
e mot cach khoa hoc, nh nhng luan an
tien s tai cac trng ai hoc) phan cong th
ch trong vai nam co the hoan tat. en

luc o d luan the gii se thay oi, nhng
t ien ln the gii se phai tham khao
nhng bo sach gia tr cua chung ta e ghi
lai cho ung s thc. Can bo cong san
muon noi len li phan tnh khong con b
lan can trong tam t ve huyen thoai HCM va
huyen thoai chien thang danh oc lap
thong nhat cho dan toc na. Lp tro day
a b gat ra. Vi mot moi la, lp than
hong se boc chay. Luong gio cach mang t
ben ngoai se thoi vao. Va tran hoa cong
se thieu huy hoan toan chiec thuyen nan
xhcn.
Mien Nam Cali 30-7-2000

(Phat bieu tai buoi hoi thao chnh tr do Tap
Hp dan Chu a Nguyen to chc tai San Jose
ngay 30-7-2000)
123
Chat cay truyen qua

ng giay ien thoai
Ban oc nao ngh ong Ho Ch Minh va

ang cong san cua ong ta co cong cu
nc dng nc xin ng oc bai nay. V
ngi viet ch co y tha chuyen vi nhng
v a co kinh nghiem au n ve cong san,
biet ro ong Ho va cai ang cua ong ta.
Chung toi cung xin pha le la khong dung
ien co va dan chng noi co sach mach
co chng nh thng lam trong khi viet. Xin
hay coi nh ay la nhng dong tam s phat
ra t ay long, khong khach sao, cau ne
Mot chieu chu nhat au thang 2 nam
2001 toi nhan c mot cu ien thoai cua
mot ong ban gia Seatle, Wa. Ong chia se
vi toi ve nhng gian tra va xuyen tac cua
tac gia mot cuon hoi ky mi ram ro ra
mat cach ay hn thang, ma ong noi ong
va oc tren ban nguyet san Van Nghe Tien
Phong so tan nien Tan T.
Roi ong em chuyen gia nh ra tam s.
Ong noi ong co ngi chau ngoai nam nay
a 27 tuoi tot nghiep ai hoc My, ang
lam viec San Jose. Khi at chan len at
My anh ta mi la mot hai nhi mot tuoi.
Chau ngoai toi thng to ve than phuc va
ca tung Ho Ch Minh ong noi, toi va me no
th lai la nan nhan cua Ho Ch Minh va ang
cong san. The roi ong ke chuyen hai ong
chau khi co dp gap nhau thng tranh luan

ve cong va toi cua HCM. Mot hom ong a
cho a chau xem mot bai bao cua mot
tac gia My ang hoang viet rang ong Ho
a co phen ban ng nha cach mang Phan
Boi Chau cho Phap. a chau lien bao: Con
cha thay tai lieu (My) hay giao s (cung
My) nao noi ve viec nay. Chac la do ngi
ghet ong Ho ba ra ay ong ngoai a. Ngi
chau nay biet rat t tieng Viet, thng ch
nghien cu sach bao bang tieng My. Anh ta
co oc Bui Diem, Tran Van on, Trng Nh
Tang, oan Van Toai, Le Ly (nhng tac gia
nay viet bang tieng My) hay khong th
khong biet. Nhng nhng t ien ln nh
Bach Khoa t ien Americana va Anglicana th
chac co. V trng ai hoc nao, th vien nao
ma chang co. Va sinh vien hay giao s khi
can nghien cu th cung thng lay o lam
chuan. Va nhng t ien nay th d nhien
khong tham khao tac pham viet bang Viet
ng cua nhng Cao The Dung, Hoang Ngoc
Thanh, Vnh Phuc, Huynh Van Lang, hay
Nguyen Van Chc ma ch tham khao La
Couture, Bernard Fall, Buttinger, Halberstam,
Newman, Sheehan, Karnow
at ong nghe xuong toi mien man nh
lai a co lan cach ay 4, 5 nam chnh tai toi
c nghe ngi My ca tung HCM trc mat
toi. Mot lan tren xe ien mot ngi My
trung nien khi biet toi la ngi Viet Nam ben
khong ngan ngai noi: Ngi Viet Nam ang
ne. Ngi My chung toi a gap rac roi
vi cac ong. Cac ong co Ho Ch Minh v
ai. Toi noi: Chung toi khong hanh dien
Chat Cay Truyen Qua ng Day ien125
Thoai
ve HCM au. Ong ay lam at nc chung
toi ieu tan, tang hoang, dan chung lam
than, c cc. Cai goi la cuoc chien thang ch
la mot lo sat sinh ma ong ay ay ca dan
toc chung toi vao v chu ngha Mac xt
khong tng. Ngi My nhun vai: Mac xt th
a sao. Nh co chu ngha o ma cac ong
a thang Phap va My va em lai oc lap,
thong nhat cho VN. Toi lay lam la nghe ong
ket toi ong Ho Ch Minh, trong khi sach nao
toi oc cung ca ngi long yeu nc va tai
lanh ao cua ong ta. Toi tra li: Ong mi
ch nghe mot tieng chuong ay thoi.
May ma a en tram chia tay. Toi khong
phai tranh luan vi ong ta na. V toi biet
khi ngi ta a co thanh kien nh vay roi,
th mot cau chuyen trong may phut lam sao
xoa nhoa i c. Nhng toi c bt rt hoai
ve nhng li ngi My con vang vang ben
tai mai cho en khi ve en nha. V thanh
thc ma noi toi thay tieng chuong th hai
sao ma yeu qua. Hau nh khong nghe c.
Cho nen chang trach c ngi ngoai quoc
ca tung HCM. Va ngay ca con chau chung ta,
mac du cha ong chung ghet cay ghet ang
HCM, ma chung lai van ngng mo HCM. V
thieu sach bao bang ngoai ng viet mot
cach ng an u tieu chuan quoc te noi
len s tan ac da man, va s le thuoc vao
Lien Xo va Trung Cong cua Ho Ch Minh va
ong ang. Nhng sach bang ngoai ng
viet ve lch s mien Nam t do trong thi 2
nen Cong Hoa cung khong co e noi len
cho the gii thay s tru phu thnh vng, t
do dan chu cua mien Nam trc 1975, nhat
la t 1955 en 1963 tng oi vt xa han

mien Bac.
Lai nh mot lan khac cung cach ay
khoang 3, 4 nam toi c oc tren t nhat
bao Anh ng San Diego Union Tribune, muc
ban oc viet, hay y kien cua oc gia g
o, nhng li nhuc ma quan lc VNCH ai y:
Hoa Ky a ton khong biet bao tien cua va
sinh mang e giup dan Mien Nam chong
cong san mien Bac, ma ho a khong chu
chien au e en noi thua tran. Trc khi
rut i quan oi My a e lai khong biet
bao nhieu vo kh ke ca mot oan may bay
chien au toi tan vao hang th ba the
gii, ma ho a hen nhat bo chay sang ay
an bam xa hoi My, lam ganh nang cho
nhng ngi ong thue v.v. oc gia My
nay cung nh nhieu ngi ngoai quoc khac
a khong hieu ro s phc tap cua cuoc
chien, va cung khong hieu c ly do tai sao
ta thua tran. Ta ay khong phai ch co VNCH
ma co ca My va ong minh trong o. Loi
la v phe quoc gia a khong giai thch (bang
ngoai ng) cho ho thay c ly do that tran.
Cho nen mi phai oc nhng dong ch tren
ma cui gam mat xuong.
Va mot lan na gan ay hn. Trong mot
buoi ra mat sach cua mot nha cach mang
lao thanh thuoc VNQD tai nha cong ong
San Diego chnh tai toi a c nghe mot ban
tre khoang 30 tuoi a len phat bieu y
kien neu cau hoi: Bay gi nc nha a
c oc lap, thong nhat, chau ngh chung
ta con at van e chong cong lam g, sao
khong cung vi nha cam quyen trong nc
Thoai
lo viec xay dng at nc? Toi thiet tng
nhng ban tre nh the co le t khi nao c
oc bao ch bang Viet ng, hay nghe cha anh
noi ve thc chat cua che o cong san, va
nhng b an cua cuoc chien.
Co le rat nhieu v cung a tng ch
than gap nhng trng hp tng t nh toi
va neu.
Trong bai viet ve Y ngha ai tng
niem chien s Viet My Quan Cam nhan
ngay ky niem thang t en nam ngoai,
chung toi co a ra y kien rang neu chung
ta khong xoa c huyen thoai HCM yeu
nc va huyen thoai cong ang danh oc
lap, thong nhat cho to quoc, khong chng
minh rang trong cuoc chien tranh quoc cong
trc ay chung ta co chnh ngha con VC th
khong, th tng ai se mang mot y ngha
ma mai trai ngc. Trong tng lai, ngi My
khi nhn thay tng ai se ch coi ngi lnh
VN ng ben canh ngi lnh My e bao ve
quyen li cua e quoc My, va nh vay la
phan quoc nh VC thng ket toi. Va con
chau chung ta se thac mac sao cha ong
chung lai ng chung vi ngi My e anh
lai ngi dan Viet?
Hom nay nghe chuyen trong ien thoai toi

lai nh ti bai bao va nhng cau chuyen
tren ma chua xot. V van cha thay co co
gang g cua lp tr thc tre hay tng oi
tre trong viec chu tam nghien cu va viet
lai lch s cho cong bnh hn bang ngoai ng
e anh hng ti oc gia va d luan the
gii va soi sang cho con chau chung ta hieu

ro ve cuoc chien tranh VN.
D nhien cong viec nay khong phai la
tat ca. Con vo van viec khac cung can
lam trong the chien y thc he toan cau va
toan dien nham em lai t do dan chu ch
thc cho to quoc. Nhng viec nay la viec
can lam trc va phai c coi nh co tnh
chien lc dai han. Con nhng viec khac
ch co tnh sach lc, van han. Nh gi ien
th ve trong nc cho nhan dan, nhat la gii
tr thc tre co c cai nhn trung thc cua
the gii t do va cam nghiem c noi au
kho va mat t do cua nhan dan trong nc.
Hay viec ung ho tiep tay vi cac phong trao
chong oi trong hang ngu tr thc va can
binh cu cua ang, hay phong trao oi t do
ton giao cua mot so thng toa Phat giao,
linh muc cong giao, hay chc sac Cao ai ,
Hoa Hao v.v... Hay viec to cao toi ac cua
VC trong d vang va trong hien tai que nha
trc d luan quoc te; van ong cac to
chc nhan quyen oc lap hay Lien Hiep
Quoc, hay cua cac chnh phu dan chu t do,
nhat la Hoa Ky e quoc te lam ap lc vi
nha cam quyen cong san ngo hau ho
phong thch nhng tu nhan lng tam, bai
bo nhng bien phap km kep, quan thuc
nhng thanh phan bat ong chnh kien v..v
Va con bao viec khac phai lam hai ngoai
e chong lai nhng am mu tuyen truyen
gay chia re, am mu xuyen tac lch s i tm
t do cua hang trieu thuyen nhan Viet Nam.
Cu the va gan ay nhat la viec trng ai
hoc Massachusett Boston va to chc Joiner
Thoai
Center do tien s Kevin ng au mi 2 can
bo van hoa cong san VN sang My e cung
cap phng tien cho ho nghien cu va viet
ve tap the ngi quoc gia lu vong! o la
khong muon nhac lai nhng vu Tran Trng,
phong trien lam Quan Cam hay phong
trng bay tranh anh Ho Ch Minh Oakland
v.v.
Khi ma nhan dan the gii va cac chnh
phu cac nc dan chu t do con ngh ong
Ho la ngi cha gia dan toc, la anh hung
dan toc, con knh ne chnh quyen cua ang
cong san hien nay, th d nhien can bo VC
van con venh vao t cao t ai thang tay
an ap cac tieng noi phan khang va
khong can gi lch s, nghi le ngoai giao oi
vi ca chnh tong thong Clinton, khi ong nay
ha mnh en tham Viet Nam. Va chnh tong
thong Hoa Ky cung khong dam a ra nhng
li phe bnh hay yeu sach nha cam quyen
cong san ve nhng vi pham nhan quyen.
Trong trng hp o nhan dan trong nc,
gii tr thc cang ngh cong ang co cong,
mi c the gii knh ne cho nen ho co
quyen toan tr e gi cho xa hoi c on
nh hau dan dan khac phuc kho khan
nhat thi ma tien len. Do o nhng ngi
chong oi se khong dam chong manh, v s
se b an ap, v dau sao chnh quyen cs (
trong Lien Hiep Quoc) van c luat phap
quoc te bao ve. Quoc te khong the v chnh
quyen cs co nhng bien phap manh e dep
loan ma ra tay trc tiep can thiep bang quan
s vao noi bo VN. VC lai vo cung xao tra
e anh la d luan the gii, nguy bien
rang ho khong vi pham nhan quyen, v ho

cai, quan niem nhan quyen cua ngi A
chau khac han quan niem nhan quyen cua
ngi Tay phng, hay nhan quyen phai
di chu quyen v.v Va ho khong t mot
bien phap hiem oc, da man nao e oi
pho vi nhng thanh phan bat man, phan
tnh phan khang ma ho liet vao loai gay
roi, lam loan.
Chung toi thien ngh: Du cho Lien Xo a
tan ra va cac nc ong Au a sup o
nhng bao lau the gii con tren mot ty
ngi chu s thong tr oc oan ha khac
cua cac chnh quyen cong san nh hien nay,
th cuoc chien van con tiep tuc. Va trong tnh
hnh o, muon tranh au e thiet lap mot
chnh the mi t do dan chu a nguyen a
ang g g o trong nc, th phai nam
vng ban chat cua cuoc chien e e ra
nhng chien lc, sach lc thch ang.
Bang khong th khong the thang c, v
cong san luon luon ap dung cac chien lc,
sach lc au tranh ac biet tuy theo cac
giai oan tien trao cach mang hay thoai trao
cach mang cua ho. Ngha la ho biet ho van
ang trong cuoc chien v s nghiep giai
phong giai cap vo san tren khap the gii.
(Ngay trong ban d thao bao cao chnh tr
cua tong b th d tru se oc trong ai hoi
ang ky 9 vao thang 3 nay, Le Kha Phieu
cung nhac en thoai trao cach mang,
khien cong ang VN phai co nhng hanh
ong thch ng.)
Noi mot cach cu the, chung ta va ho
ang gia cuoc chien. Vay theo quan niem
Thoai
thong thng ve chien tranh, muon thanh
cong can phai xac lap c ban chat cuoc
chien, e e ra chien lc, sach lc thch
nghi. Bang khong th o ch la nhng van
ong, e xuat, thnh cau, xin xo, cau canh
chang i en au ma con nhuc nha.
Nhng o la mot van e rong ln ma
cac to chc chnh tr phai lo, khong thuoc
pham vi cua mot bai bao.
Tuy nhien chung toi thiet ngh viec anh
o huyen thoai HCM va huyen thoai ve cong
lao danh oc lap thong nhat to quoc cua
ang cong san la mot viec lam quan trong
co tnh chien lc.
V vay chung toi a nhieu lan keu gao
hay anh o huyen thoai HCM. Co ngi
noi khong can. Co ngi noi can nhng
khong lam c. Cung nhieu ngi bao lam
c. Chung toi hy vong se co dp mo xe
them e th tm ra mot phng cach thch
ang trong mot dp khac.
ay chung toi ch xin noi mot cach
tom tat va n gian. Muon anh o huyen
thoai HCM va cong lao thong nhat to quoc
cua VC, can phai van ong cho gii tre
tham gia, va cac bac phu huynh co kinh
nghiem va kien thc ve cong san can tao
c hoi va giup phng tien tai chnh, tm
tai lieu cho con em mnh nghien cu tm hieu
cho that sau sac e viet nhng tac pham
ln tng ng vi cac luan an tien s hau
sau nay a vao cac th vien My va cac
trng ai hoc ln cua MY.
iem th hai la muon anh o huyen
thoai ve cuoc chien thang cua cong quan
vao nam 1954 va 1975, thiet ngh can

hng dan gii tre tr lai vi d vang, i
tm nhng tai lieu chnh xac e chng minh
ve ban chat cuoc chien la cuoc chien tranh
cach mang giai cap. No co tnh cach toan
cau va toan dien. Do o muc tieu chien
lc dai han cua no a c cac tay to
cong san e ra la anh o moi giai cap
ch con lai giai cap vo san va giai cap nay
co danh chnh ngon thuan e nam quyen
oc ton oc tai vo san. Theo chien lc
dai han cua chien tranh trng ky toan cau
o th giai phong dan toc ch la giai oan
au cua chien lc. Sau o chng minh bang
cac s kien lch s ve s tan bao, oc ac
cua HCM va cong ang nham vo san hoa
ngi dan hong de be ieu khien, sai
khien. Ke en la ay toan dan vao the
chien goi la chien tranh nhan dan e bien
moi ngi dan thanh ngi lnh b khep
chat trong ky luat thep kieu nha binh. Nh
the ma VC co the toan quyen ap dung
nhng chien thuat tan ac, vo nhan nhat
nh tieu tho khang chien, chien thuat bien
ngi v.v hong i en thang li cho giai oan
au. Giai oan nay ho goi la giai phong dan
toc. Nhng thc ra la giai oan a dan toc
chuan b bc vao giai oan sau quan trong
hn la thiet lap che o xa hoi chu ngha
theo thuyet Mac Xt. e chng minh ch can
nhn vao s tan bao, au to long tri l at
trong cai cach ruong at tai mien Bac sau
khi ho chiem c mot na nc. Va viec
ho giai tan ngay mat tran giai phong mien
nam, va cai chnh phu lam thi cua no e
Thoai
lap nen nha nc xa hoi chu ngha theo
ung nh cac nc cong san ong Au.
Va nhat la viec ho oi danh xng cua ang
thanh ang cong san nh cu. V nay ho a
toan thang trong mot nc, khong can che
giau, khong can eo mat na dan toc, quoc
gia na.
Tat ca nhng s viec va ke noi qua th
co ve de va n gian. Nhat la oi vi
nhng ngi a hieu biet ve cong san, a
tng la nan nhan, co kinh nghiem xng
mau vi cong ang, th nh vay cung u
roi. Nhng chung ta can at mnh vao a v
con em chung ta khong co chut kinh nghiem
nao ve cs lai thng c oc nhng sach
bao va nghe giao s giang ve s va chnh
tr ca tung Ho Ch Minh va noi ve cuoc chien
theo quan niem cua cong san, th ay la
van e kho khan, phc tap vo cung. Can
phai on lai ly thuyet, on lai chien lc,
sach lc, on lai lch s chien tranh trong 3
thap ky e tm ra nhng ly le, chng c,
tai lieu, van kien xac thc do chnh cong
san ghi lai, du a b bop meo mi co
the co c nhng ket luan gia tr khong
the choi cai c hong cai chnh nhng
thong tin sai lac a co th lau Xin ng
bao. Thuyet Mac Xt a pha san; Lien xo
a tan ra; ong Au a tan tanh. Nhac lai
chuyen cu lam g; can co nhng kham pha
mi, t duy mi hp vi tnh hnh mi. Bi v
cong san VN cha dup o; va bi v co on
lai chuyen cu, th mi chng minh c rang
HCM va ang VC khong tranh au cho s
nghiep giai phong dan toc, ma la tranh
au cho cai goi la the gii ai ong,

chuyen chnh vo san noi trang ra la cho
quyen li cua Lien Xo, Trung Cong.
Theo thien y, anh o huyen thoai HCM
la viec lam co tnh chien lc. Co the v
nh cai goc cay can bng i. Con nhng
viec bieu tnh, viet bai, gi th phan oi
trc cac vu Tran Trng, cac cuoc trien
lam tranh anh Ho Ch Minh, hay viec cac ai
hoc hay c quan van hoa phi chnh phu My
mi can bo cong san sang nghien cu viet
sach ve cong ong ngi Viet hai ngoai
v.v ch la nhng viec co tnh sach lc, v
nh nhng canh cay ma chung ta muon on
xuong. oi khi on nhng canh cay nho
trc roi mi an goc cay sau cung co cai
li la no lam cho cai cay nhe bt i cho
nen, khi b bng goc, no o xuong th no
se bt gay thiet hai cho nhng vat chung
quanh. Nhng khi cai goc va than cay van
con o th chat mot cai nhanh, cai canh
co the lam cho nhieu canh, nhieu nhanh
khac moc ra.
V suy luan kieu o nen mac du ch co
mot con dao ban nho be lai cun nhut, toi
van co th chat goc cay, trong khi ch i
va cau mong se c tiep sc bi nhng
ngi co dao phay, dao mo ln, mo trau, va
bua ru sac ben va ca ca may na.
Khi ma goc cay huyen thoai HCM va
huyen thoai ve cuoc chien thang cua cong
ang a b bng i roi th nha cam quyen
cong san trong nc se het cho bau vu e
ton tai. Se khong con co bac Ho, hay t
tng HCM khien nhng ngi bat ong
Thoai
chnh kien, nhng thanh phan phan khang
t Tran o, Phan nh Dieu, Le Gian,
Nguyen Thanh Giang, en Pham Que Dng,
Vu Huy Cng (mi mat) van van moi lan
muon e xuat hay yeu sach ieu g c con
phai da vao uy tn cua bac, vien dan li
bac, t tng HCM, lam cho ta. V cung se
het cho ta roi. Ch con co the ta vao
cong ly, le phai, s cong bnh va nhan
dan.
Ch khi nao cuoc tranh au cho t do dan
chu ta vao cong ly, le phai, s cong bnh
va nhan dan th no mi thang li va co li
cho nhan dan.
Mien Nam Cali au xuan Tan T.

136
Orchestration
(Nhan ky niem thang
T en lam ban ve
hoa am.)
Toi a tuoi co lai hy roi. Cac nha

tam ly hoc day rang cang ve gia oc
tng tng cua con ngi cang kem i. Vay
ma khi viet bai nay tam tr toi khong sao
ri khoi mot hnh anh quai d c nh sng
sng trc mat. Toi cha nhn thay no bao
gi. Ch nghe co ngi noi rang tai mot ni
nao o thu o ngan nam van vat co
trng bay mot bc tranh ln ve ong Ho Ch
Minh ang say sa gi tay anh nhp ieu khien
mot ban nhac ai hoa tau (hay gian nhac giao
hng). Toi cung cha tng nghe ai noi ong
Ho la nhac s, nhac trng. Cho nen toi coi
bc tranh nay phai mang y ngha tng trng.
Hoa s nao ve bc tranh o, hay ngi nao
at ong ta ve no, a muon ngi thng
lam phai nhn nhan ong Ho, la ngi ieu
khien va trach nhiem ve cuoc chien tranh
am mau trong 3 thap ky tai VN, a tai tnh,
kheo leo nh mot nhac s hoa am, kiem
nhac trng trong khi phoi hp moi hoat ong
chien tranh cach mang nham i en ket
cuc ngay 30 thang 4 nam 1975.
Nhan dp ky niem 26 nam thua tran,
mat nc cua ngi quoc gia chung ta, toi
xin gop mot vai y kien man ban ve bc
hoa noi tren.
Orchestration 137
Trc khi vao e, xin co vai hang ve

may tieng mat nc va thua tran.
Nhieu ngi co the noi: nc au co

mat. Dai at hnh ch S van con o trong
vung ong Nam A. Ch mat i cai che o
goi la Cong Hoa VN hay VN Cong Hoa. Nhng
t thang t en cung rat nhieu ngi trong
chung ta van quen mom: Ke t ngay mat
nc v nhng ngi nay quan niem nc
ay khong ch gom at ai, song nui giang
sn theo ngha en ma quan trong hn la tap
the nhan dan song tren vung at o, vi
truyen thong, phong tuc tap quan rieng, va
nhat la chu quyen va hanh phuc cua ngi
dan. Khi tuyet ai a so nhan dan mat
quyen lam chu, khong co t do, hanh phuc,
va hang trieu ngi phai bo nc ra i, khi
nhng gia tr thieng lieng trong truyen thong
dan toc ngan i b cha ap bi nhng ke
thong tr theo mot che o phi dan toc, phi
nhan ngoai lai, th ke nh nc a mat.
Chung ta mat nc v chung ta thua tran.
Nhieu ngi cho rang chung ta thua tran v
cac nha lanh ao cua chung ta bat tai lai
oc tai tham nhung. (iem nay can anh
gia lai cho cong bnh hn). Cung co ngi cho
rang v chung ta b ong minh phan boi. Hay
mot cach nhe nhang hn, b ong minh bo
ri, khi ho thay khong can ti chung ta na,
khi ho a hoa giai c Trung Cong va Lien
Xo roi. Ngha la My au co thua ma thc
te My cung au co mat manh at nao.
Noi My khong thua VN la noi lay c,
do oc tng tng b anh hng bi thanh
kien cho rang he co bom nguyen t la vo

ch roi. oc hoi ky hay khao luan cua cac
chnh khach va s gia My, nh Nixon, Kissinger,
McNamara, Johnson, Cabot Lodge, Maxwell Taylor,
Karnow, Sheehan, Halberstam. th thay khong
co ai trong so o dam viet rang My khong
thua, trai lai tat ca eu khang nh la thua.
Ma nhieu ngi nh Kissinger, hay cu tong
thong Bush con nhac i nhac lai khong biet
bao lan may tieng hoi chngViet Nam e
noi ve cai nhuc thua tran o.
Ch co tng 3 sao Phillip B. Davidson a
viet trong chng ket cua cuon sach tren 830
trang cua ong rang Hoa Ky a thang moi
tran anh tai VN nhng a that tran,
(nguyen van: the most powerful nation in the
world won every battle in VN but lost the war.(VN at
war, trang 795). Thang moi tran anh ma lai
that tran. o la mot nghch ly. Nhng o
cung la s thc. Mot b an can tm hieu.
Ngha en va ngha bong

Trc het, toi khong phai nhac s, kien
thc tong quat ve am nhac cung rat tho
thien. Vay xin ban oc coi ay ch la nhng
so sanh co tnh tng trng bong bay vui vui,
cot noi len phan nao tnh chat phc tap
cua cuoc chien ma thoi.
Trong buoi noi chuyen tai San Jose cuoi
thang 7 nam ngoai khi noi en nghe thuat
tuyen truyen trong chien tranh toan bo,
chung toi co dung nguyen van ch mot
danh t duy nhat Orchestration (phoi kh) e
thay cho nhng li giai thch dai dong ve ca
mot ky thuat tuyen truyen tinh vi cua cong
Orchestration 139
san. Hom o chung toi a khong dam lam

mat th gi cua mot c toa chon loc e dai
dong ve t ng nay. Nhng hom nay trc
ai chung oc gia th ay la dp e xin c
khai trien them.
Orchestration, mot danh t am nhac hoc,
t ch orchestra, co ngha (en) la cong viec
hoa am cua nhac s sang tac khi viet nhac
cho mot ban ai hoa tau (gian nhac giao
hng), trong o co nhieu nhac cong vi
nhieu loai nhac kh. V du thi trc ban nhac
cua Mozart hay Beethoven th gom 35 nhac
cong, con ban nhac cua Strauss sau nay th
gom 100 nhac cong. Nhng nhac kh th gom
co an giay nh cac loai v cam t violin,
viola en violoncelli, contre-basse; an gio
(phong cam) nh cac loai tenor xac xo, bariton,
alto, soprano sac xo, cac loai clarinet, cac loai
sao; roi cac loai trong, chuong, thanh la,
nao bat, castanet van van
Theo ngha bong, no thng c cac
chuyen gia ve tuyen truyen chnh tr dung
e ch cong viec kheo leo s dung va
phoi hp cac hnh thc tuyen truyen t
truyen n, bm bm, khau hieu, bieu
ng, bch chng, bch bao, tin on, noi khch,
cham biem cho en th van, kch nghe van
van e lam cho oi tng tin ieu mnh noi
va lam theo y mnh. Noi rong ra trong chien
tranh y thc he cua cong san la nghe
thuat phoi hp cac nganh sinh hoat chnh tr,
ngoai giao, kinh te, xa hoi, van hoa van
van, e at muc tieu chien tranh la bat
oi phng phai lam theo y cua mnh (muc
ch toi hau cua chien tranh theo quan niem

cua V.B.Clausewitz.)
Ho Ch Minh hay Vo Nguyen Giap?

Phan ong cac nha bao, s gia hay
tng lanh Phap, My viet ve chien tranh
Viet Nam (nhieu ngi goi la chien tranh
ong Dng I va II), thng khong tiec li ca
tung tng Vo Nguyen Giap. Ngi th goi la
anh hung dan toc, ngi th thien tai quan
s, ngi th tng lanh v ai cua the
gii. (Xin xem chu thch cuoi bai nay).
Tng Davidson, trong tac pham noi tren
cung a coi Vo Nguyen Giap la con ngi
ch co kinh nghiem cua mot trung uy vao
nam 1945, ma lai a chu toan trach nhiem
cua mot ai tng 4 sao ke t 1946. Trong
cuon sach ong noi rat t en Ho Ch Minh
ma ch tap trung vao ngoi sao Vo Nguyen
Giap. Mac dau oi khi cung nhac qua en
vai tro cua Le Duan, Trng Chinh hay
Nguyen Ch Thanh, Van Tien Dung, nhng ho
ch c nhac ti e lam noi bat vai tro
cua ho Vo. Co the noi oi vi Davidson Vo
Nguyen Giap la ngi soan hoa am va
cung la nhac trng cua ban ai hoa tau
(toan bo cuoc chien).
D nhien mot ong tng 3 sao trong hang
tng lanh cua nc thua tran khi a t y
gan cho VNG cua phe chien thang hn mnh
mot sao, th ong a cong nhan tai ba cua
vien tng nay roi.
Nhng theo toi th cho du VNG (oi vi tac
gia Davidson la ngi khong biet ro con
Orchestration 141
ngi thc cua vien tng nay) co la mot

nang Kieu tai sinh tai sac ven toan, ( Lan
thu thuy net xuan sn, Hoa ghen thua tham
lieu hn kem xanh ) cam trong tay cay an
muon ieu, th cay an o cung ch co hai
giay (so dan giay vu giay van). Davidson co
nhac nhieu en chuyen tng Giap rat chu
trong en van e chnh tr trong quan oi.
Nao vai tro cua chnh uy, nao trong cac n
v t tieu oi en ai oan eu co nhng
to tam tam che hong sinh hoat vi nhau, kiem
soat lan nhau, phe bnh nhau e lam tot
cong tac quan s va nhat la cong tac t
tng. Nh vay th ung la oi vi Davidson
cay an cua nang Kieu cung ch co giay
vu (quan s) va giay van (chnh tr), khong
hn khong kem. Tai sao? La bi v tac gia
VN At War van ch nhn chien tranh VN theo
quan niem chien tranh co ien. Mac du ong
cung a cung vi mot so s gia quan s
khac co cho rang cuoc chien nay la mot
cuoc chien tranh cach mang. Nhng hai ch
cach mang cua cac ong cung ch co y
ngha chung chung, thong thng, nh cach
mang quoc gia, cach mang tieu t san ch
khong phai theo y ngha cua t cach mang
cong san, ngha la mot cuoc au tranh
trng ky (1), toan cau (2), toan dien (3)
bang bao lc (4) cach mang (5) e diet het
moi giai cap (tr phu a hao, ao tan goc
troc tan re nh khau hieu cua Xo Viet
Nghe Tnh hoi thap nien 30 a neu ro) cho
en khi ch con giai cap vo san (sic).
Co nhn vao cach to chc va le loi sinh
hoat cua cac ang cong san va tra cu ve
nguon goc va ban chat cua cuoc chien

tranh Viet Nam th mi thay c vai tro cua
tap the, cua ang cong san do Ho Ch Minh
thay mat quoc te III (co van kien bang
Phap van uy nhiem ng hoang) khai sinh
roi lanh ao cho en chet. Va co thau hieu
nguyen ly va le thoi hanh ong tap the
ch huy ca nhan phu trach cua cac ang
cong san th mi thay vai tro cua Vo
Nguyen Giap khong quan trong nh phan
ong cac tac gia a viet. Co lan tng
Salan cua Phap hoi ong Ho ve nhng ngi
than can ong nh Trng Chnh, Pham Van
ong, Vo Nguyen Giap ngu y rang lieu ong
Ho co s ho lat ong trong khi ong i vang
(sang Phap thng thuyet Fontainebleau)
khong, th ong Ho a khong up m: May
anh o la do toi tac thanh. Bon ho lam c
cai g?
Nh vay u ro Ho Ch Minh mi thc s
la nhac s hoa am va nhac trng. Con Vo
Nguyen Giap ch la mot trong nhng nhac
cong ieu luyen xuat sac, co the la e
nhat v cam hay nhac s dng cam trong dan
nhac ai hoa tau. Chnh VNG a nhn nhan
Ho Chu tch la nha chien lc thien
tainh nhan e cuon sach ong ta viet nam
1975.
T duy am nhac va t duy chien tranh.

Nhac s sang tac theo mot tong the
thong nhat cac y nhac e a vao nhac
ban cua mnh, qua nhng tiet tau, nhp ieu
theo mot ky thuat rieng biet vi nhieu sac
thai khac nhau, nhng hnh anh, cam suc
Orchestration 143
cua giac quan, rung ong cua tam hon, e

chuyen nhng hnh anh, cam suc, rung ong
ay sang cho thnh gia. Cung tng t nh the
ke gay chien tranh VN a theo mot quan
niem thong nhat ve chien tranh e e ra
nhng chien lc sach lc va ky thuat au
tranh hau i en muc tieu bat oi phng
phai lam theo y mnh.
Ong Ho a t duy nh the nao khi sang
tac ban nhac giao hng chien tranh VN?
Nam nam nghien cu hoc tap, t trau doi,
trao oi vi nhng bac thay ve chien tranh
cach mang Lien Xo (t 1933-1938) a cho
ong ta mot cai von kien thc ve hoa am
hiem co, va cung ren luyen ong thanh
mot nhac trng co tai nam vng het
nhng quy luat ve am nhac hoc va tnh
chat cua tng nhac cu. Ngi ta a cho
ong xem qua tat ca cac nhac kh: tuyen
truyen chnh tr, tnh bao gian iep, chien
tranh tam ly, dan van, binh van, ich van,
hoi thao, chnh huan, phe bnh va t phe
bnh, tay nao, cac chnh sach tam cung (bo
oi cung an cung cung lam vi dan), ba
san sang cua thanh nien, ba am ang cua
phu n, roi au tranh tai ngh trng, chien
tranh khuynh ao, chien tranh du kch, chien
tranh ac biet, chien tranh quy c, chien
thuat lui hai bc e ch tien len mot
bc, chien thuat mem nan ran buong,
chien thuat noi mot ang lam mot neo,
chien thuat ging ong kch tay, chien thuat
ieu ho ly sn, tham ch ca chien thuat bien
ngi.
Ngi ta con bat ong chuyen chu ren

luyen en nhuan nhuyen cach s dung
nhng nhac cu chnh: dng cam tuyen truyen
va chien tranh tam ly, v cam chien tranh
nhan dan, va nhat la ai ho cam chien
tranh tnh bao gian iep.
Nhng quan trong hn ca la ngi ta a
day cho ong hieu het tinh ngha cua chien
tranh cach mang vo san trong khuon kho
au tranh giai cap. o la cuoc chien tranh
phat xuat t chu ngha Mac- Lenin, theo
ung chien lc va sach lc Lenin - Stalin.
Cuoc chien tranh a c thay cua Ang-
ghen la V.B.Clausewitz nh ngha la ke tuc
cua chnh tr bang nhng phng tien khac
e oi lai vi hoa bnh la tiep tuc chien
tranh bang nhng phng tien khac
Theo tat ca nhng g ong hoc c, ong
a chon la nhac cong, mua sam nhac cu,
sap xep loai nao ra loai o theo hang ngu
chnh te. Va ong se chon ung thi gi
(thi c) thuan tien e ra mat thnh gia.
Trc khi len ng va trc mat cac bac
thay cua ong, ong at ten ban hoa tau
cua ong theo ung kinh ien Mac xt: Chien
tranh cach mang nhan dan trng ky v chu
ngha cong san, v nhan dan lao ong the
gii. Cac bac thay quoc te cua ong ben
bao: Nh the c roi. Nhng trc rap hat
va trong thnh ng phai treo bang that ln
e: Buoi hoa nhac Chien tranh giai phong
dan toc. Khi nao thanh cong hay ha cai
bang o xuong treo bang khac neu len theo
ung danh xng cua no.
Orchestration 145
V the trong danh xng ban nhac c trnh

lang khong co chien tranh nhan dan. Ong
giau ky lam. Nhng ong ho hao toan dan
khang chien. Ong bat neu cao khau hieu
a thanh cham ngon tuc ng: Giac en
nha an ba phai anh, ong cho thanh lap
cac oan the cu quoc. Bo lao cu quoc,
phu n cu quoc, nhi ong cu quoc, hoc
sinh cu quoc ca hoi van hoa cu quoc.
Ong cho dan khap ni nhng bieu ng, khau
hieu: moi ngi dan la mot chien s. Moi
ngi dan la mot can bo tuyen truyen,
moi ngi dan la mot can bo tnh bao.
Ong cho to chc cac to tnh bao nhan dan.
Bien moi nong dan thanh iep vien. V to
chong, con to cha. Ai nay eu rnh rap nhau
nh ke thu..
Ong khong neu danh xng chien tranh
trng ky (mac du ong e Trng Chnh
phong tac Trng Ky Khang Chien Nhat
nh Thang Li, theo Tr Cu Chien Luan
cua Mao Trach ong). Nhng ong tuyen bo
chien au 5 nam, 10 nam 20 mi nam hay
lau hn na.
Ong khong neu chien tranh giai cap, v
chu ngha Mac. Nhng va lay c na
nc ong a cho tien hanh cai cach ruong
at, au to giet hai gan na trieu dan.
au to tieu diet a chu cha la chien tranh
giai cap la g? Sau nay khi ong a chet roi,
ang cua ong a tien hanh diet t san
mien Nam sau chien thang 30 thang t. Tieu
diet t san, cha la chien tranh giai cap la g?
Hn the na bang hieu chien tranh giai
phong dan toc a b an em ong ha ngay
xuong e trng cao bang hieu xa hoi chu

ngha, ngay trong danh xng nha nc Cong
hoa xa hoi chu ngha VN, ong thi giai
tan mat tran giai phong, oi ten ang
thanh ang cong san lai nh t au Bang
ay hanh ong khong phai la chien tranh v
giai cap, v chu ngha Mac Lenin, v chu ngha
xa hoi khong tng cua Mac th la g?
Vai net nhac cua mot so nhac cong

Muon phan tch ban hoa tau dai le the
suot 30 nam trng, trong o khong phai 35
hay 100 ma co en ca ngan nhac cong s
dung khong phai hang chuc ma la hang
tram loai nhac kh khac nhau oi phai co
nhieu pho sach. ay chung toi ch xin
nhac lai mot vai net ang ghi.
Trong ban nhac cua ong Ho co mot nhac
kh quan trong ma ong a hoc tap nghien
cu va thao dt nhuan nhuyen. o la
tuyen truyen chnh tr. Nha bao noi tieng
cua Phap Jean Lacouture, ngi a viet ve
Ho Ch Minh ay u nhat, a ghi rang thi
gian Phap khi mi gia nhap ang xa hoi,
tien than cua ang cong san Phap sau
nay, ong Ho a c mot ong ch de
thng, lch lam la Georges Pioch day cho biet
khoa an noi, tham ch sa tng tat noi
lap va noi nhu cua ong Ho.
Sau khi ve nc chnh Ho Ch Minh a khai
sinh ra oi vu trang tuyen truyen giai phong
quan va giao cho Vo Nguyen Giap ch huy,
m au binh nghiep cho v tng nay.
Nguyen cai ten cua oi quan nho be nay
(mot trung oi) a noi len ban chat cua
Orchestration 147
chien tranh cach mang cua cong san. Ro

rang no nang ve chnh tr hn quan s.
Cung v the nen bat c n v nao t
trung oi en s oan, quan oanbao gi
cung co mot vien chnh uy, phu trach ve
chnh tr. Quyen lc cua y vt ca n v
trng.
Roi, lan au tien va co le cung la lan
duy nhat tai Viet Nam co bo tuyen truyen.
o la trong chnh phu Ho Ch Minh nam 1945.
Ong Ho a at Tran Huy Lieu lam bo
trng bo nay. Co the coi tuyen truyen nh
chiec dng cam muon ieu ma chnh ong
Ho ch than tao ra, t thao rt roi truyen
nghe lai cho an em.
T khi co bo tuyen truyen th tai mien
Bac Viet Nam luc ay xuat hien mot cau so
sanh tr thanh tuc ng: Noi doi nh Vem.
Vem la am noi cua V.M., viet tat cua Viet
Minh (luc ay a hoan toan do cong san
lanh ao). Ngi ta bao chnh ong Ho a
mo phong theo Voltaire e noi trang ra vi
can bo tuyen truyen rang: Noi lao, c noi
lao roi se thanh s that ang tin.
Thc ra noi vay th qua tnh hi n gian
hoa nghe thuat tuyen truyen cua ong Ho.
Ong a nam vng cac nh luat ve tam
ly quan chung va thuyet phan ng ieu
kien cua Pavlov vi th nghiem con cho va
tieng chuong Ong cung a kheo leo s
dung ca tuyen truyen xam, tuyen truyen
en, lan vi tuyen truyen trang. Nh the
co the noi trang thanh en. Nguy bien tr
thanh s trng ly luan. Cu nhay, cai
chay cai coi khong ai bang.
Nhac s x dung cay an dng cam

tuyen truyen chnh tr nay khong phai ch
co mot nh trong cac ban ai hoa tau ma la
hang ngan. Va moi cay an cung co hang
ngan phm. o la cai khac la trong ban nhac
cua ong Ho.
Cay Nh trong tay e nhat v cam.

Mot ieu khac la na trong ban nhac cua
ong Ho la e nhat v cam a x dung
mot cay an ac biet. No khong co 4 giay
nh cac violin thong thng ma ch co 2
giay, nh chiec an muon ieu cua nang
Kieu ('so dan giay vu giay van') hay nh
chiec nh cua co nhac.
Co the coi Vo Nguyen Giap la cay e
nhat v cam x dung cay an tan-ky-co-
lo o. Noi tan ky v rat mi la, oi vi
nhng ngi ch biet nhn chien tranh di
nhan quan quan s thuan tuy. Noi co lo v
no tng t nh chiec an muon ieu 2 giay
cua nang Kieu do ai thi hao Nguyen Du tac
tao nen. Ch vi 2 giay ma no cung khong
ch lam cho thnh gia co cam tng nh
tieng khoan nh gio thoang ngoai, Tieng mau
sam sap nh tri o ma, ma con nh tri
long at l, nh sam set, nh nui la phun,
nh ong at.
(La v no la cay an so mot cua ban
ai hoa tau theo kieu Nga nh ban nhac cua
Tchaikovsky (co ca ai phao) vay. Trong ban
nhac nay ong Ho cung co rat nhieu trong
nhieu thanh la nao bat hay chum choe, va
ac biet la co ca ai phao. ai phao cua
ong Ho khong phai la ien Bien. Khong
Orchestration 149
phai la An Loc. Khong phai la tet Mau

Than. Nhng tran o cung ch la sam
sap nh tri o ma cua chiec nh trong tay
nang Kieu (Vo Nguyen Giap, theo s anh
gia cua Davidson). ai phao cua ong Ho la
hoi ngh Geneve danh giat c na nc
e lam cai cach ruong at, em toan nong
thon vao hp tac xa, theo nhng Kolkhoze
cua Nga, na na nhng cong xa Paris, cong
xa nhan dan cua Tau cong. ai phao cua
ong Ho la hoi am Paris chiem tron mien
Nam e anh t san, e em gan trieu
ngi vao tu va ay hn trieu ngi ra
bien, e neu len bang nhan ln: Cong
Hoa Xa Hoi Chu Ngha VN.)
Nhng tieng an nh tri long at l, nh
ong at, nh nui la phun cua nang Kieu
VNG o la nhng chien dch tan sat cac
ang phai quoc gia thi 1946, khi ong Ho i
thng thuyet Fontainebleau ben Phap,
chien dch tieu tho khang chien hoi 1947.
o la cuoc tan sat hang ngan nong dan
Quynh Lu, Nghe An trong cuoc khi ngha
hoi nam 1956. (em toan bo s oan 325 tan
cong tan sat hang ngan nong dan tai ay).
o la nhng tran anh th quan tan
bao, da man bang chien thuat bien ngi.
Nh cac tran Hoa Bnh, ong Khe, Lao Cai,
VnhYen. Tai Hoa Bnh ngay 9-12-1951 VNG a
xua 2 trung oan cua s 312 anh chiem on
binh Tu Vu do 2 ai oi lnh Maroc gi. Nhng
tran xung phong theo chien thuat bien ngi
a ay c quan chiem ong ra mot hon
ao tren song Hac Giang, roi pha huy on
bot. Nhng nguyen nhng xac chet cua VM
e lai khong kp em i a em c 400,

ngha la gan na quan so b tieu diet.
Tai ong Khe Vo Nguyen Giap a lay 8
choi 1 e chiem cho bang c mot on binh
Phap ch co may tram quan. Tai Lao Cai ho
Vo a huy ong 9 tieu oan khoang 5000
quan cua s oan thep 308 dung chien
thuat bien ngi e chiem cho bang c
mot on binh Phap ven ven co 150 binh s.
Tai Vnh Yen VNG a nng khi khi 9000 lnh,
khong ke 500 b bat song va khoang 6000
b thng. e thang tran ien Bien VNG a
lay 50,000 quan (khong ke tren 10,000 phu
tho va phu khuan vac) vay anh non van
quan Phap.Vi chien thuat bien ngi cung
nng vao ay 6,000 quan, khong ke 2500
b bat va khoang 8000 trong thng, (lai
khong c san soc khong co thuoc men, v
ca chien dch ch co 1 bac s giai phau va
5 phu ta, cho nen cung coi nh chet gan
het). Hay nh tran Khe Sanh em 3 s oan 304,
320, 325c va mot trung oan cua s 324 vay
anh mot trung oan Thuy Quan Luc Chien
My va cung nng vao ay hang ngan
quan. Nguyen tran au vao ngay 24-4-
1967, khi on nay con do mot ai oi tran
gi a b tan cong bi 2 trung oan cua
Bac Viet. Tai tran au nay VC a b chet
900 ngi. Nh vay hau nh toan bo lc
lng tan cong gom 2 trung oan a b tieu
diet.
Ton that nang nhat cua VC la tran Tet
Mau Than. Vo Nguyen Giap a tung ra 84,000
quan va 45,000 trong so o a b tieu diet.
Nhieu ngi bao Ha Noi co tnh mn ban
Orchestration 151
tay My kh i mot so quan cua mat tran

giai phong mien Nam. Du sao chang na
o cung la mot hanh ong nng quan vo
cung tan nhan, e at muc tieu chnh tr, tai
hoa am Paris va tai quoc hoi My. Nh vay,
hoa vi tran ma sam sap co sam set cua
nang Kieu VNG, HCM (mac du a nam xuoi
tay trong lang Ba nh) a phat tay cho ai
phao bung no nham ket thuc ban hoa
am kieu Tchaikovsky.
Nhn vao chien thuat bien ngi va hanh
ong nng quan khong nng tay cua VNG,
hau het cac nha phe bnh quan s eu
nhan xet la VNG la con ngi rat tan nhan.
Tuy nhien tat ca eu cong nhan la VNG la
can bo cong san tng oi co hoc lai c
hap thu nen van hoa nhan ban cua Tay
phng t nho. Va nh vay so sanh vi cac
can bo khac th ang ly ho Vo phai than
trong hn ch sao lai ang tay sat quan nh
vay? Ch co mot cau tra li: Khong phai
Vo Ngguyen Giap (va sau nay la Van Tien
Dung) toan quyen quyet nh trong cac tran
anh, mac du ong ta la tong t lenh quan
oi nhan dan, vi t cach la chu tch
trung ng Quan Uy. Quyet nh la do tap
the ma ng au va co quyen quyet nh
toi hau phai la Ho Ch Minh.
Tieng Sao Trng Lng

Lai mot ieu ac biet na trong ban ai
hoa tau cua HCM. Ong ta a dung ta ma
yeu thuat goi hon Trng Lng chet a gan
22 the ky ve, e xin mn chiec sao than
a thanh tinh. Chang nhng no co the hoa
than thanh nhieu loai sao u c bang truc,

bang ong, ma ac biet la no co the hoa
kiep thanh nhng con sao co long co canh
biet noi tieng ngi e bay ti tan London
au tren ca so hang tin Reuters va en
tan Washington hot cho nhng Karnow toa
soan tuan bao Time nghe, e roi nhng con
nay hot lai cho nhan dan My va nhat la
chnh phu va quoc hoi My nghe. Nhng ke
c nghe se na tin na ng, ke benh ke
chong lam suy yeu hay tan ra cac chien
lc, chien thuat, ke hoach hanh quan ln
(nh ke hoach toi mat Vulture, thi tong
thong Eisenhower, dung bom nguyen t giai
vay cho quan Phap ket ien Bien Phu
nam 1954, chien lc Lung va Diet cua
tng Westmoreland van van hay nhng d
tnh dung bom nguyen t chien thuat tieu
diet gan 4 s oan bao vay can c Khe
Sanh)
an sao o bay vu mot cai en cac
toa bao Saigon va ngay chnh ai phat
thanh ng Phan nh Phung hot ru ra ru
rt. Noi vay u e mot so ban oc co the
hnh dung ra nhng con sao Pham Xuan An,
Vu Hanh, Nguyen Ngoc Lng o la nhng
khuon mat tieu bieu de nhan dien. Nhng
con ca mot an chm sao sau vo hnh
khong ai nhan dien c, a tung hoanh
khap ni trong moi thi suot cuoc chien
trng ky giai giang ke t khi co mat ang
cong san tai Viet Nam. Va co le luc nay
hay con mot so au au o My,
Phap, ngay trong cong ong ngi Viet
Quoc Gia hai ngoai.
Orchestration 153
a noi tuyen truyen va tnh bao la hai

s trng cua ong Ho. Cho nen ong ta
dung nhng con sao nay e lam ch van
khong ai bang. Nhng con sao nay va la
iep vien, va la can bo tuyen truyen,
chuyen trach cong tac ch van. Mot mat
tran ngay trong long oi phng. Nhng con
sao o phan nhieu la nhng s oan-ngoi
but. Chung anh ngay vao tong hanh dinh
cua oi phng ma oi phng khong he hay
biet v mot ang no qua kn ao nh mot
am kh vo hnh, mot ang v cai chien tranh
trong o no phuc vu la th chien tranh rong
ln bao gom toan the gii, phu khap moi
mat sinh hoat bnh thng hang ngay. Cho
nen hau nh khong ai ( cac nc khong
co sung no an bay va bom rt) ngh rang
ang co chien tranh. Mot so t tinh y lam th
noi chien tranh lanh. Ch co mot so rat t
ngi nh Eastman, nh Robert Strauss Hupe va
3 ong nghiep, hay nh Alexander Solzhenitsyn
dam ngang nhien tuyen bo The Chien III a
khai mao. Nhng cung chang may ai tin hoac
quan tam, mac dau Henry Kissinger, luc ay
(1959) con la giao s trng ai hoc Havard,
a canh cao va khuyen cac nha chnh tr
My hay tm oc cuon sach cua giao s
Hupe noi tren (cuon Protracted Conflict, ban
ve cuoc chien trng ky do cac ngi cong
san chu trng).
Thi e nhat cong hoa, nhat la trc
60, mien Nam co the noi cung khong co
chien tranh theo ngha co ien. Ngi ta bao
sung no con t qua, cha co bom ri, ch co
am sat le te, th lam sao goi la a co
chien tranh. Cho nen trong hoa bnh ma chnh

quyen ap dung nhng bien phap han che
mot so quyen t do cua ngi dan th la
oc tai hang nang roi. V vay co nhng
phe bnh, ch trch, to cao, len an gat gao;
nhng vu bo bom dinh oc lap, nhng vu
ao chnh hut va ao chnh lat o va sat
hai tong thong Diem.
Nhng neu quan niem chien tranh theo
ngha the chien III, tc chien tranh theo
kieu cong san, toan cau, toan dien, trng
ky, e i en thang li cuoi cung la at
nen chuyen chnh vo san (cua mot thieu so
tiem quyen ai dien nhan dan vo san), th
ro rang tai mien Nam ngay t 1954, khi cha
co e nhat Cong Hoa, a co chien tranh
roi. Khong phai ch co am sat, bat coc,
tong tien, thu thue ban em, e doa, pha
hoai, tuyen truyen b mat v.v mi la chien
tranh. Ma nhng mau thuan gia chnh
quyen va mot so tr thc khong giai quyet
tot ep, nhng bat man cua mot so tng
lanh, s nghi k, o k, bat man, ghen t cua
mot so oan the; hay thai o ke ca cua
nhng ngi My t ton nh Harriman, nh
Cabot Lodge, s bat ong en xung khac gia
tong thong Diem va phu ta Ngoai Trng
My Harriman tham ch ca s ne nang, dung
tung, bao che cua mot vai nhan vat quan
trong trong chnh quyen cung co the la
nhng phm an muon ieu trong ban nhac
(chien tranh toan bo) cua ho Ho. Co the la
vao mot luc nao ay chnh ong Ho cung
chang y thc c ieu o khi ong ng
anh nhip cho ban nhac trnh dien. Nhng thc
Orchestration 155
ra do t ban chat toan bo chien, nhng not

nhac a c in san trong ban nhac roi. C
the no trien khai (qua nhng ngon nghe
ieu luyen cua nhac cong) thanh am thanh,
nhp ieu, tiet tau mong muon.
V cuoc chien la cuoc chien toan cau,
cho nen cong tac tuyen truyen cung nh tnh
bao gian iep eu co phoi hp tren bnh
dien quoc te. Cac ang cong san toan the
gii tng tr lan nhau, chi vien giup nhau.
o la ngha vu quoc te nh ho thng noi.
V vay ma nhng tin tc that thiet hay
phong ai cua Ha Noi eu c cac hang
thong tan cua cac nc cong san pho
bien nhanh chong rong rai. o la cha ke,
nh co nhng con sao o nam vung, nhieu
hang thong tan trong the gii t do cung
giup ang tai.
Cung v vay ma nhng cuoc doi bom trai
tham bang B52 cua khong lc My thng
c cac tau anh ca cua Nga theo roi va
bao cho Ha Noi biet ngay khi may bay cat
canh t ao Guam. Sau nay B52 xuat phat
t can c Udon Thai Lan, th hn, v co
bao trc cung kho tranh kp.
Noi ve tnh bao cung nen e y rang
tnh bao chien lc rat de thu thap, nhat la
trong cac nc dan chu t do. Chnh phu
muon co quyet nh g quan trong, ke ca
mot so ke hoach quan s, oi khi cung
phai a ra thao luan, khong quoc hoi, th
cung trong bo tham mu thu hep nao o. Neu
Lien Xo hay Trung Cong a at c mot
gian iep cao cap trong nhng c quan au
nao cua My th Ha Noi cung c hng li
(cho en nay a co ti 4 trng hp gian

iep cao cap cua Nga nam ngay trong FBI va
CIA cua My. Cha ke cac c quan khac. Co
ngi con noi Marilyn Monroe cung la iep
vien Nga c dung lam my nhan ke oi
vi tong thong Kennedy!).
Neu nhng iep vien o lai nhan c
s mang tuyen truyen ch van, th hau qua
se khong the lng c.
Phai chang v vay ma phong trao phan
chien, chien dch boi nho cac chnh phu
VNCH a dan en nhng quyet nh cua
chnh quyen My rat tai hai cho chung ta trc
ay.
iep khuc pianissimo that bai ma lai

thanh cong
Trong ban hoa tau chien tranh VN co
nhng oan ch co mot nhac cong chi 6
not nhac pianissimo nhac i nhac lai sau
nhng oan dai fortissimo. No pianissimo en
o thnh gia thng khong nghe c, ch co
nhng cap tai cc thnh thuoc hang cao cap
mi thng thc noi. C lau lau ong Ho
lai vay chiec gay nhac trng ve pha
Trng Chinh cam mot chiec v cam ng
sau lng nang Kieu VNG. Lap tc toan ban
nhac dng lai ch con tieng v cam rat
tram, rat nhe vi vu 6 not nhac ma nghe nh
am thanh cua cau cach ngon That bai la
me thanh cong ma ong Ho a day can
bo cua ong e tap cho ho chu ng, kien
nhan trong chien tranh. Nhng no cung co
am hng cua cau na na: that bai ma lai
Orchestration 157
thanh cong. o la khi nhng Ho Viet

Thang, Vo Nguyen Giap a tau xong khuc
nhac Cai Cach Ruong at, hay khuc nhac
Tong Cong Kch, Tong Noi Day Tet Mau
Than.
Ngi ta thay nhac trng ci ti vi hai
nhac cong o va hnh nh ho lam bam cau:
That bai ma lai thanh cong. Th ra cai
cach ruong at be ngoai xem ra that bai.
Va v co that bai cho nen mi co sa sai.
Nhng nh co chem giet nhieu trong CCR
cho nen a tieu diet c mot bo phan ln
cua ke thu giai cap. Nh co that bai trong
chnh sach hp tac xa sau o (cha chung
khong ai khoc, bo chung khong ai cho an,
Con Bo Thai cua Phung Gia Loc) ma nong
dan phai bam chat vao ang e ton tai, v
bung a oi, au goi phai bo; hau bao b
that chat roi. Cho nen that bai ma lai
thanh cong
Sa sai cung the. CCR co that bai mi
co sa sai. Co sa sai mi tung li bat
c tron o nhng tay tr thc, van nghe s
trong vu Nhan Van Giai Pham, diet c mot
bo phan na cua ke thu giai cap. Cho nen
That bai ma lai thanh cong.
Nhac trng c mm ci vi nhac cong
chi pianissimo hoai. Th ra TCKTND (tong cong
kch, tong noi day) Tet Mau Than tuy that
bai ve quan s, nhng lai ai thang ve chnh
tr, nh nhng tay phong vien chu bai, phan
chien, khong hieu tnh chat cuoc chien, tung
tin My a ai bai va oi chnh phu My rut
quan ve. Co ke nh Walter Cronkite, sau khi
c muc kch tan ni mo chon tap the
hang ngan thng dan Hue a ve My

co vo cho viec rut quan, thay v ang ly ra
phai co vo nhan dan My quyet chien e
tieu diet ke tan ac da man! Cho nen That
bai ma lai thanh cong.
Nhac trng mm ci (ung ra la ci
ruoi) nhieu nhat khi ngh rang e nhat v
cam cua ong a mn ban tay My Thieu
phan-tau khuc TCKTND Tet Mau Than, e
tieu diet phan ln nhng ke nam trong tay
ong ma con dam chien au v chu ngha
dan toc, trong cai goi la Mat Tran Dan Toc
Giai Phong Mien Nam. Nu ci nham hiem
ay cua ong Ho ham cha s ac ch that
bai ma lai thanh cong.
C en iep khuc o la thnh gia bnh
thng c ngan to te cha hieu mo te g
ca. Ch co ke nam vng quy luat va ban
chat cuoc chien ai hoa tau cua ong Ho
la con co the hieu l m...
Chiec an Trng Vo K tau khuc Can

Khon ai Na Di
Thi e nh Cong Hoa ngi ta noi thieu
tng Nguyen Cao Ky khi oc Co Gai o
Long rat thch nhan vat Trieu Minh, quan
chua Mong Co. Nen ong muon tr thanh
mot th Trng Vo K nam het moi b quyet
cua vo lam. Nao Cu Dng Than Cong,
nao That Thng Quyen..va nhat la Can
Khon ai Na Di cua tong Minh Giao Ba T.
Chang ro ong co tan dung c mon vo
nay e chia re hang ngu cong san khong.
Nhng nhieu ngi lai thay Ho Ch Minh va
Orchestration 159
ong ang len vao ham cam cua Minh

Giao e an cap c b quyet quan s
nay. Ong ta a em no vao trong ban nhac
hoa tau chien tranh VN e chuyen mon chia
re hang ngu oi phng, bang cach lay
gay ba ap lng ba. Dung quai chieu
CKND e lay vu kh cua oi phng anh
oi phng. Ke thu cua ong nhieu khi khong
hieu c tai sao ban ong ngu lai quay ra ha
oc thu mnh.
V du th nhieu lam. Chnh quyen VNCH
anh bat VC nhng trong hang ngu VC lai co
thanh phan mot ang phai quoc gia nao
o. Thanh ra khi bat ten VC theo chng c
ranh ranh, ma lai b ang phai no len an
la an ap, la oc tai, la vi pham nhan
quyen. Do ch iem sai v co noi gian cua
VC trong oi quan trinh sat cua mnh nen
chnh quyen quoc gia co the cho lenh tha
bom hay ban ai phao vao nhng vung que
giet hai ngi dan vo toi, chang nhng
khong theo cong san ma con trung thanh
vi quoc gia.Va nhieu lam lam ke khong
xiet.
Sau khi ong Ho vao nam trong lang c
hn mot thang chiec ua nhac trng cua
ong van con ch vao mat nhac s chi
chum choe Pham Van ong bat ong nay
gi mot bc th ma (c tng tng nh
the) ong Ho a soan san khi cha hap hoi
cho nhom phan chien My ngay 14-10-1969,
ca ngi ho va thuc ay ho lam manh hn
na trong cuoc bieu tnh mot ngay sau o,
tc ngay 15-10-69. Nen nh la trong cuoc
bieu tnh nay a co ti 250,000 ngi tham
d chong chnh sach dieu hau cua tan

tong thong My (con so 250,000 la do toa
bach oc a ra. Con bao ch th co t noi
tren 800,000). Trong trng hp nay nhac s
chum choe lai cung chi not nhac Can Khon
ai Nao Di cua Trng Vo K.
Not nhac Ca Cuong hay Syncope?

Tuc ng ta co cau: Ca cuong chet en
t hay con cay Theo cac s gia quan s th
trung tuan thang 7 nam 1969 tong thong
Nixon a a ra cho Ha noi mot e ngh het
sc hoa hoan. ap lai thai o hoa hoan
nay, ngay 12 thang 8 ong Ho a phat tay
cho cay an nh cua VNG tan cong cung
mot luc vao 100 thanh pho ln nho cua
VNCH. en ngay 25 thang 8, mot tuan trc
khi tat th, ong ta gi cho tong thong Nixon
la th phuc ap chnh thc co tnh cach
lang nhuc khong theo mot le loi ngoai giao
nao. Tng Davidson a dung hnh anh nh
sau e noi ve thai o o: Nixon a tau
thuoc hoa bnh mi HCM a b ong nay cam
lay tau thuoc ap vao mat, con o coi
thuoc ang nong hoi vao tay! ung la ca
cuong chet en t hay con cay. Ban nhac
cua ong Ho cha ket thuc. Nhng hanh
ong o la mot not nhac ao phach (nhan
lech, syncope; syncope cung co ngha la ngat
xu).
Trong cuoc vieng tham cua tong thong
Clinton gia thang 11 nam 2000, an em va
la ke noi ngoi ong Ho cung chi ong
Clinton mot vo tng t. ap lai thai o lch
s cua ong nay, Le Kha Phieu a ch th
Orchestration 161
cho mot an em cac ke ra san bay on

Clinton, ch chang co mot ma nao trong ban
lanh ao ang hay nha nc co mat. (Nen
nh hoi tong thong Ngo nh Diem tham
My quoc nam 1957, chnh tong thong
Eisenhower a ra tan phi c on va a ong
Diem i tren tham o vao phong khach
danh d. Va thang 6 nam 2000, khi tong
thong Kim ai Trong cua ai Han len Bnh
Nhng th chu tch Bac Han Kim Chnh Nht
cung ch than ra on tan phi c). Chang
nhng the trong khi tiep Clinton, Phieu con
nhac lai d vang cuoc chien, e nhac kheo
Clinton nh mnh ch la ke bai tran. Khong
biet Le Kha Phieu sap en ngay tan so
cha ma cung chi not ao phach (nhan
lech) giong HCM nh vay.
Co ngi bao bon cam quyen VC ngu
dot, bat lch s khong biet t lng sc
mnh, nh loai ca cuong, chet en t hay
con cay. Nhng theo chien lc sach lc cua
cong san th nhng hanh ong hon xc,
ngu ngoc o lai la nhng not nhac nhan
lech (syncope) trong ban ai hoa tau a c
soan san, vi chu y ro rang theo t duy
am nhac rieng cua cac to s hoa am
cong san quoc te: Day mot bai hoc ch
ang cho oi phng (trong trng hp nay la
tay phan chien tron lnh Clinton) e t nang
uy tn va nang cao hay t nhat cung gi vng
tinh than thuoc cap.
Tr lai van e thua tran

Mac du mi ch nghe tau th vai nhac
cu cua ban ai hoa tau, en ay thnh gia
co le a thay c phan nao ly do that

tran cua VNCH, cua the gii t do trong
chien tranh VN. Ly do khong phai v nhac s,
nhac trng cong san dai hi, giai sc hn
trong ban nhac dai ba thap nien. Cung
khong phai v cac nhac s cua chung ta
chien au kem anh dung. Cang khong phai
v chung ta khong co chnh ngha. Ma la v
chung ta khong xac lap c ban chat
buoi hoa nhac, cho nen a khong neu len
c chnh ngha cua chung ta trc thnh
gia toan cau. Cho nen moi ngi van
tng bang hieu chien tranh giai phong
dan toc ma Ho Ch Minh treo trc rap hat
va trong thnh ng la that.
Trong so cac tng lanh Viet Nam Cong
Hoa, tng lanh ong minh nh Phap va Hoa
Ky ai ma chang biet li day cua nha ly
thuyet chnh tr va quan s tieng tam cua
Pho la Carl Von Clausewitz trong On War, ai
y: Can phai xac nh c ung ban chat
cua cuoc chien th mi e ra c chien lc
va chien thuat thch ng e i en thang
li. V cac trng tham mu ch huy cao cap
cua cac nc eu phai day nhng nguyen
ly c ban ve chien lc chien thuat co kim
t Ton t, Julius Cesar, Alexandre ai e.en
Napoleon, Clausewitz, Lawrence
Nhng co le v thi Clausewitz cha co th
chien tranh kieu chien tranh cach mang giai
cap co tnh cach toan cau, toan dien va
trng ky theo kieu chien tranh cua cong
san, ma chien tranh VN ch la mot bo phan
trong iem nong cua mot giai oan s khi.
Cho nen chung toi a viet nghieng ch
Orchestration 163
chien thuat e dch ch tactics, ch khong

dch la sach lc nh cac tac gia cong san
Trung Hoa va VN thng dch. V cac ngi
cong san thng dung 2 tieng chien thuat
e dch t tactics khi no ch co ngha thuan
tuy quan s. Con 2 ch sach lc th c
dung e dch cung ch tactics khi no nam
trong boi canh chien tranh toan bo, toan
dien, hay chien tranh chnh tr.
Va mac du Clausewitz la ngi chu trng
toan bo chien, nhng luc ay ong cung cha
hnh dung ra noi mot cuoc chien tranh toan
bo theo kieu hoc tro Ang-Ghen va ke
ngng mo ong c Lenin sau nay quan niem
va chu trng mot cach am tham nhng
quyet liet. No la s ke tuc, trien khai va
hoan chnh cua toan bo chien kieu
Clausewitz (con cha ro ret va cha am
net).
V vay ma cac nha quan s trong the
gii t do van thng ch quan niem chien
tranh Viet Nam theo quan niem quan s thong
thng co ien. C phai co sung no bom
ri mau o cho that nhieu mi goi la chien
tranh.
Cung v cha nam vng ban chat cua
cuoc chien, cho nen nhieu s gia quan s
a lay lam kho hieu tai sao nhng De Lattre
De Tassigny, ngang c Rommel cua c, khong
thua g Montgomery cua Anh, hay Patton cua My
trong the chien II, vi he thong 1200 on
bot, kieu chien luy Maginot, chung quanh
ong bang song Nh; hay nhng McNamara
vi mot bo oc ien t va hang rao ien
t doc v tuyen 17, cung vi mot
Westmoreland vi chien lc Lung va Diet va

chien lc chien tranh Tieu Haoeu a
that bai trc cay an nh cua nang Kieu
VNG.
Co ngi con bao phai chi tong thong
Eisenhower cho thi hanh ke hoach Vulture tha
mot vai qua bom nguyen t xuong ao
quan cua VNG ang bao vay va tan cong
ien Bien Phu, hong giai vay cho quan
Phap cua tng De Castries, th a lat lai the
c vao au nam 1954. Ngi khac lai bao
neu chnh quyen Johnson cung theo e ngh
cua Westmoreland tha vai qua bom nguyen
t xuong gan 4 s oan cua ho Vo vay
ham Khe Sanh vao nam 68 th a tieu diet
c phan ln chu lc cua ch quan. Ngi
ta cung an o can nhac ca viec tha bom
pha huy he thong e ieu ben b song
Hong. Va lay lam tiec khong li dung the
manh o e lam ap lc oi phng phai
au hang. Van van va van van
Nhng ngi ta quen rang Ho Ch Minh
khong phai la Nhat hoang Hirohito, ma la
o e cua Mac Le. Cho nen neu can hy
sinh may trieu ngi dan Viet, ong bao
cua ong, e cho cuoc au tranh giai cap
toan cau thang li th ong cung au co
sn long. V cuoc chien tranh cua ong nam
trong cuoc chien tranh toan cau, toan dien,
va nhat la trng ky (ngha la bao lau cha
diet het moi giai cap thu nghch, th con
phai tiep tuc) cho nen ong dung moi phng
tien bao ong, tan bao, tan nhan e co
bat toan dan Viet phai quyet chien, t
chien. Nhng tran th quan, nhng chien
Orchestration 165
dch bien ngi nh a noi tren chng minh

ieu o. Bang bo may tuyen truyen tinh vi
va ky luat thep cua nha binh, ong a huy
ong c toan dan hy sinh khang chien,
ong noi doi la e giai phong dan toc, e
bao ve giang sn Chang may li noi doi
o lai bui tai nhieu ngi ke ca nhng ai
tr thc cua chung ta.
Trong cuon May Mu The Ky, khi tra li
cau hoi lieu Ha Noi co au hang khi e
Yen Phu b pha lam lut loi gay chet choc
kinh khung va pha hoai mua mang khong,
tac gia Bui Tn a dt khoat tra li: khong
khi nao ho au hang du co ca trieu ngi
chet, v nh vay Ha Noi cang co ly do e
to cao Hoa Ky va cang co c e xin vien
tr cua phe cong. Va o con la dp tot e
ho ho hao toan dan vung len quyet t
chien e tra thu Qua tnh a tng nam
trong chan cong san nen cu can bo cong
san Bui Tn a biet ung tim en cua ong
Ho, i guoc trong bung cong san.
Cung co nha quan s cho rang neu em
mot ai n v ong cua ngo ng mon
Ho Ch Minh, e chan s tiep vien ngi va
lng thc, vu kh vao Nam th cuoc chien a
co mot ket thuc khac. Hoac gia cho mot
so n v xam nhap vao Cam Bot va Ai Lao
lung va diet nhng toan cong quan mn
lanh tho 2 nc nay lam khu an toan va
ng chuyen quan. Tat ca nhng ieu nay
eu a c tng Westmoreland ngh ti va
e ngh vi cap tren. Nhng v nhng ly do
ngoai giao, va v phong trao phan chien ang
len manh, nen tong thong Johnson khong
dam vi pham hiep c trung lap ve Ai Lao

ma chnh quyen Kennedy, vi s t phu va tin
tng mu quang cua Averell Harriman a tao
ra mot cach bat li.
en thi tong thong Nixon th a co
cuoc hanh quan vao Cam Bot thang li e
cu chnh quyen chong cong Lol Nol, nhng a
khong anh trung tong hanh doanh cua Viet
Cong. Con cuoc hanh quan Lam sn 719 vao
Ai Lao th hoan toan that bai . Cho nen lai
cang b phe phan chien nhat la bao ch
dung lam c tan cong d doi.
Cung lai co ngi noi gia luc ay khong
cho cong quan mua thi gian, keo dai chien
tranh lam nan long chien s ong minh, ma
anh thang, anh nhanh, anh manh, ti tap
nh chien tranh vung Vnh nam 1991 th a
chien thang roi. Nhng thc ra Saddam Hussein
khong phai Ho Ch Minh. Koweit va Iraq khong
phai Viet Nam. Va en thi chien tranh vung
Vnh vu kh cua My a tien bo hn nhieu
roi, chnh xac vo cung. Vay ma cung au
co giet c tay au so la Saddam.
Khong nhn cuoc chien di anh sang
cua chu ngha Mac Le, lay au tranh giai
cap lam le song, khong nhn cuoc chien
trong khuon kho cuoc chien toan bo kieu
Lenin (ch khong phai ch kieu Clausewitz)
th khong the hieu noi nhng ly do that
tran cua phe quoc gia va phe the gii t do
mat tran Viet Nam, ma phe cong coi nh
ch la mot iem nong cuc bo cua cuoc
chien tranh giai cap toan cau toan bo.
e trien khai cau noi cua Clausewitz ve
viec xac lap cuoc chien. Chung toi xin a
Orchestration 167
ra mot v du bang hnh anh vat chat cu the

(c n gian hoa toi a) e minh hoa phan
nao: Hay gia du cuoc chien c cu the
hoa bang mot trong 4 hnh anh: 1) qua nui
pha Bac; 2) cai ho pha Nam; 3) cao oc
pha ong; 4) thanh pho pha Tay. Neu
khong xac lap c no la thanh pho pha
Tay ma c ram ro xe co, ngi nga tien
ve pha ong hay pha Nam, pha Bac th du
ngi co ong nga co la than ma, va xe
co nh nc cung ch vo ch. Co tm ung
muc tieu chien tranh th mi nh ra c
hng chien lc chnh, va nhng hng
chien lc phu, va cac hng i chien thuat
chi tiet e gianh c phan thang.
Cac danh tng ong minh a thua la v
t tren xuong di van cho rang trong chien
tranh VN van e quan s la chu yeu. Cho
nen khong at nang cac van e khac nh
tuyen truyen, tnh bao gian iep, ngoai giao,
van hoa, bao ch Ch rieng ve bao ch,
oi phng co v du 600 t bao th 600 t
eu la cua ang, moi th eu la b mat
quan s (v la chien tranh toan bo, chien
tranh nhan dan). Xa hoi la xa hoi khep kn.
Trong khi tai mien Nam va nhat la tai Hoa Ky
xa hoi la xa hoi ci m (nhng trong chien
tranh th nen goi la bo ngo). T do bao ch
la cot t cua nen dan chu tay phng.
Khong ai ra lenh c cho bao ch. Cung
khong co nhng lp nhng trng ac biet
e huan luyen va day cho ky gia ve thc
chat cuoc chien. Cho nen trong khi la chien
tranh chong cong san, th ky gia lai quan
niem la chien tranh chong nhan dan VN,
chang khac g chien tranh xam lc! a

nhieu lan cac nha quan s My muon e
ngh mot hnh thc kiem duyet nao o
nhng khong ai dam ap dung. Cung ch v
khong ai xac lap c ung thc chat cuoc
chien, nen khong u ly do ap at nhng
hnh thc han che t do ngon luan. Hn na
t ban chat, che o t do My la c ban,
bo t do bao ch, Hoa Ky khong con la Hoa
Ky na. o la cai the lng nan cua Hoa
Ky.
V hieu ro ban chat cua che o dan
chu t do cua Tay Phng cung nh le loi
sinh hoat dan chu trong cac quoc gia o, nh
viec g quan trong co anh hng en i
song cua ngi dan eu phai a ra thao
luan trc quoc hoi, nhng chnh sach, ke
hoach ln phai c quoc hoi thong qua, va
bao ch co anh hng quyet nh en d
luan quan chung, lai cung biet rang Tay
phng cha nghien cu ay u ve chien
lc chien thuat va le loi sinh hoat cua cac
ang cong san tren the gii, cho nen Mao
Trach ong ngay trc the chien II, ngha la
vao nam 1937 a tuyen bo trang trn tai
mot hoi ngh cao cap cua ang cong san
Trung Quoc (sau nay a c ang tai trong
MT Toan Tap) rang ho chang biet g ve
cong san, nen a ap dung nhng chien
lc, sach lc cu ky, loi thi. Tiec rang li
phe bnh o mai en 20 nam sau mi c
gii tnh bao cua My do Allen Dulles ng
au chu y, sau khi Lien Xo a dan au
trong viec che tao va phong thanh cong ve
tinh nhan tao au tien cua nhan loai mang
Orchestration 169
ten Sputnik vao nam 1957, va phai 2 nam

sau o mi thay xuat hien mot cuon sach
mong nhng rat quan trong do 4 nha chuyen
mon bien soan, ng au la giao s Robert
Strauss Hupe. Nhng xem ra gii quan s My
khong quan tam en tac pham nay. Khong
ai tin la chien tranh the gii th III a bat
au, e ma xac lap ung thc chat cua
cuoc chien o. Hn na sau khi tong thong
Eisenhower cua ang Cong Hoa man hai
nhiem ky trao quyen lai cho tong thong
Kennedy thuoc ang dan chu, th nhng
chuyen vien ve Lien Xo cua ang nay nh
Averell Harriman, va chuyen vien ve cong
san A Chau la Roger Hillsman a khong
em xa g en li canh cao cua Mao Trach
ong.
Cung may la tran Viet Nam khong phai
la tran chien cuoi cung. Cho nen nh rut
kinh nghiem nay, ang Cong Hoa My a tm
nhng chien lc sau xa rong ln hn e
tan cong thang vao Trung Quoc bang nhng
chien thuat bong ban, vao Ba Lan bang
cai ma tuan bao Time goi la lien minh than
thanh gia Vatican va chnh quyen Reagan
roi vao Lien Xo bang nhng cuoc am
phan ve han che vu kh hach tam v.v roi
nhng cuoc chay ua ve phong thu hoa
tien, chien tranh gia cac v sao, va bang
cac bien phap bao vay kinh te lam cho nen
kinh te xa hoi chu ngha cua cac nc nay
suy sup, ma khong can phai dung ti vo
kh... Nh the ma mi co nhng thang li
bat ng nh t tren tri rt xuong vao
cuoi thap ky 80 va au thap ky 90.
e ket luan chung toi xin tom tat rang,

trong ban ai hoa tau tng trng cho cuoc
chien am mau 30 nam, chiec an hai giay
(so dan giay vu giay van) cua nang Kieu
tai hoa (Vo Nguyen Giap) du cho co luc
tieng khoan nh gio toang ngoai co khi lai
tieng mau sam sap nh tri o ma i
chang na, th no cung ch la mot trong so
hang tram loai nhac kh khac trong ban ai
hoa tau. Va nang Kieu (ho Vo hay ho Van)
du cho la hong nhan e nhat thien ha
(thien tai quan s ho Vo, nh cac nha phe
bnh quan s thng ca tung Vo Nguyen
Giap) th cung ch la mot nhac cong (e
nhat v cam), trong so hang ngan nhac cong
cua ban ai hoa tau do Ho Ch Minh ch huy.
Cong bnh ma noi phai cong nhan HCM
co tai, co ch va ang ma ong ta lap nen
a c ren luyen en ni en chon thanh
nhng nhac cong co hang, e tao nen
nhng thanh tch lay lng trong chien tranh,
khien cac nha quan s Phap My tai ba nh
Leclerc, Carpentier, Navare, De Lattre De Tassigny,
hay Maxwell Taylor, Westmoreland, Abrams,
Davidson... phai kham phuc. Nhng phan ong
ch don s chu y va kham phuc sai lam
vao ca nhan Vo Nguyen Giap, v theo thoi
thng ngi ta ch quan niem chien tranh
theo loi cu, at qua nang mat quan s. Hn
na lai quen i qui tac tap the ch huy ca
nhan phu trach, va nhat la khong ly ti
vai tro ai dien toi cao Quoc Te 3, thc te
la Lien Xo, cua Ho Ch Minh, cung la ngi
c ao tao ky nhat ve nhieu mat, khac
Orchestration 171
nao mot nhac s sang tac tai ba lai a c

x dung va thao dt nhuan nhuyen nhieu
nhac kh.
V vay ma ong Ho va cong ang a
thang. Nhng dan toc Viet Nam c g trong
cai goi la chien thang do cong quan em
lai? Tren 3 trieu ngi chet v mot cuoc
chien hoan toan khong can thiet, neu ch
nham muc ch danh oc lap; gan mot trieu
ngi chet v tu toi, bo oi, co lap, quan
thuc, na trieu ngi chet v cai cach
ruong at. Roi khi c giai phong th tai
san cung b giai phong luon. Khi c
oc lap th cung b co lap va mat t do
va khong thay bong hanh phuc au ca.
Cho nen tai va tr cua HCM a la nguon
tai hai khon kho cho nhan dan Viet Nam. V
tai tr o a c toi luyen trong lo gian
iep Quoc Te 3 ma thanh, vi muc ch phuc
vu mot chu ngha xa hoi khong tng
ma lai tan nhan. o la ieu ta can noi ro
cho the gii biet, cho nhng nha bao, nha
quan s tren the gii biet.
Chu thch ve Vo Nguyen Giap: Theo hau

het cac tac gia ngoai quoc th VNG la anh
hung, va chien lc gia ai tai. Nhng thc ra
ong ch la anh hung rm. Neu oc PTPKTHH
cua Minh vo (trang 115) va em Gia Ban
Ngay cua Vu Th Hien (cac trang 334, 358-
359) th thay ong khong xng ang vi vai
tro e nhat v cam, ch ng noi nhac
trng cua ban ai Hoa Tau. Chnh Le
Duan a nhieu lan che ong s ch, nhat
nh cay. Va Bui Tn tng co luc ky vong
ong cung am that vong, con muon hoi toi

ong a th quan trong chien tranh.
Nhan ky niem thang T en nam 2001

173
AGIT-PROP
(Tuyen Truyen Va
Khuay ong Quan
Chung)
Trc het toi phai xin loi oc gia lai

dung ngoai ng e lam tieu e cho bai
nay, sau khi a lam oc gia khong hai long
ve cai ta bai Orchestration. Ch Orchestration
dung trong trng hp noi ve chien tranh,
tieng Viet khong co t tng ng. Dch la
Phoi Kh, hay Hoa Am th lai ch co ngha en
ve am nhac, khong ap dung vao chien tranh
hay tuyen truyen c. Cho nen anh e
nguyen mot t a tr thanh quoc te. Lan
nay danh t kep Agit-Prop cung vay. No la
viet tat cua Agitatsya - Propaganda (Agitation-
Propaganda) tieng Viet co ngi dch la
Tuyen Van (viet tat cua tuyen truyen va
van ong quan chung), ke ra cung tam
c. Nhng nghe no co ve hien lanh, theo
tinh than cong tac cua cac chnh quyen
quoc gia, dan chu. Khong lot c het y
ngha cua nguyen ng a c co ong
trong 2 t Agit-Prop ung ngha phai la Khuay
ong-Tuyen Truyen. Ma noi dung ay u la
khuay ong quan chung va tuyen truyen
chnh tr.
No con la danh xng mot c quan quan
trong cua chnh quyen Lien Xo la bo Agit-
Prop. Cung nh bo phan tuyen truyen cua
trung ng ang cong san Trung Quoc khoang

cuoi tap nien 20 va au thap nien 30 do Ly
Lap Tam kiem nhiem vi chc uy vien
thng vu bo chnh tr di quyen cua
Hng Trung Phat cung rap khuon theo mau
mc Agit-Prop cua Lien Xo. Bo Tuyen Truyen
cua chnh phu au tien cua Ho Ch Minh do
Tran Huy Lieu lam bo trng cung the.
Nhng ve sau e anh la d luan, Ho Ch
Minh a bo bo nay, va ong thi cung giai
tan ang cong san, bien no thanh hoi
nghien cu Mac xt (nong cot) va ang Lao
ong (ngoai vi). Nhng oi vu trang tuyen
truyen cua Vo Nguyen Giap th van c
duy tr roi phat trien thanh lc lng vo
trang nhan dan sau nay, giong het nh chu
trng tuyen truyen bang bao lc, vu trang
cua Ly Lap Tam Trung Quoc. Trong bai nay,
chung toi xin mien ban ve to chc, ieu
hanh cua cai bo ac biet nay. Ma ch noi
en noi dung cong tac tuyen truyen chnh tr
va khuay ong quan chung cua no ma
thoi.
Sau bai Orchestration, co oc gia phe
bnh: noi bong bay cao sieu qua, lam cho
khong biet ngi viet muon noi g. Thc ra
orchestration la tot nh cua tuyen truyen v
no phoi hp s dung tat ca moi hnh thc
tuyen truyen va khuay ong quan chung
mot cach cao va ay u nhat, khac nao
nhac s sang tac hoa am a s dung en
tat ca cac nhac kh, nhac cu e dan dng
nen mot tuyet tac nhac giao hng. V the
bai nay co muc ch tr lai nhng kien thc
c ban ve tuyen truyen cua cong san, e
Agit-Prop 175
giup mot so oc gia hieu them ve

orchestration hn. D nhien ay ch la tom
tat ai cng may iem c ban thong
thng, ma neu ban ky ra can phai co ca
mot pho sach ln.
Ngay nay ta a qua quen vi t

Propaganda, cho nen khi noi tuyen truyen la
hieu ngay o la tuyen truyen chnh tr. Nhng
vao the ky 19 no hay con c hieu mot
cach n s la truyen ba, loan truyen. Toa
thanh Vatican co mot bo goi la thanh bo
truyen giao (Propaganda Fide), khong ai dch la
bo tuyen truyen c tin ca.
Ch agitation la do ong t agitate (goc
t ong t latinh agito) co ngha la lac, lay
ong, lay chuyen, khuay ong ay hieu
ngam la khuay ong quan chung. Ngi
cong san e hai cong tac tuyen truyen va
khuay ong quan chung vao lam mot bo
phan duy nhat. V trong thc te hai cong tac
o nh bong vi hnh, thng ho tr lan
nhau, chong cheo len nhau, quyen vao nhau,
xoan lay nhau, rat kho phan biet. Nhng
muon hieu en ni en chon ve ly thuyet
th can tach no ra lam hai e de phan tch.
1. Tuyen truyen co muc ch em en cho

mot oi tng (hay mot nhom oi tng co
lap trng khuynh hng giong nhau) nhieu
hay rat nhieu y, nham loi cuon ho i theo
chieu hng cua mnh, chap nhan lap
trng cua mnh, hanh ong theo y mnh.
ieu nay rat kho neu nhng tin tng, suy
ngh, sinh hoat cua oi tng trai ngc vi

ta.
Can bo tuyen truyen co the dung
nhieu hnh thc khac nhau e at muc ch
tuyen truyen: khau thuyet, dung li le trong
cac cau chuyen rieng t, hay trong cac buoi
toa am, hoac dung nhng tai lieu, sach
bao, tranh anh, truyen n v.v
Nhng c ch, thai o, hanh ong cua
mot ngi, mot lanh tu, hay chien thang
cua mot n v, hoac nho, hoac ln t tieu
oi en ai oan eu co the co mot tac
dung tuyen truyen nao o.
Tuyen truyen chnh tr cung nh giao duc
va quang cao thng mai thng da vao
nhng nh luat tam sinh ly giong nhau. Hai
nha tam ly hoc thc nghiem Phap la hai anh
em Pierre Janet va Paul Janet a da vao nhng
cuoc th nghiem tren nhng benh nhan than
kinh u uat e chng minh rang hanh ong la
ket qua cua y niem. Khi ch co mot y duy
nhat trong au benh nhan, th lap tc y o
bien thanh hanh ong. Khi co nhieu y th y
nao chiem u the, y o se co kha nang
bien thanh hanh ong nhat. Cac nha duy
vat co the bao o la theo chu ngha duy
tam, lac hau. Nhng khong the phan bac
nhng ket qua cu the cua cong cuoc th
nghiem theo ung tieu chuan khoa hoc thc
nghiem cua hai nha bac hoc nay. (Cung nh
mi cach nay 6 nam, tai My, nhng cuoc th
nghiem trong gan 20 nam cua bac s Dorsey
cung i en ket luan rang li cau nguyen
co anh hng en cach cha benh, nhat
Agit-Prop 177
la benh tim, a lam d luan trong gii khoa

hoc gia My xon xao.)
D nhien nhng nha tuyen truyen cong
san, theo thuyet duy vat, khong thch loi giai
thch duy tam o. Ho tm ti Ivan Petrovich
Pavlov (Nobel 1904), mot khoa hoc gia ngi
Nga, vi thuyet phan ng ieu kien, bat
nguon t nhng cuoc th nghiem tren con
cho vi tieng chuong, e i en ket luan
rang moi hanh ong cua con ngi eu do
s ieu kien hoa mot cach may moc.
V the ong Ho (co le bat chc Voltaire)
a tng co lan noi vi can bo tuyen
truyen rang, noi lao, c noi lao, ban au
ngi ta khong tin, roi noi mai ngi ta cung
ban tn ban nghi, roi th cuoi cung tin nh
that. Chnh v chu trng nh vay cho nen khi
tai Viet Nam xuat hien lan au tien cai bo
tuyen truyen va oi vu trang tuyen truyen,
trong dan gian a co thanh ng noi doi
nh Vem (VEM la viet tat cua 2 ch Viet
Minh, do cong san hoan toan chi phoi. Viet
Minh, ch mat tran Viet Minh, la viet tat
cua 7 tieng Viet Nam oc Lap ong Minh
Hoi ban au do ong Ho Hoc Lam lam chu
nhiem, gom co nhieu ang phai quoc gia
va ca mot so ang vien cong san, trong
o co HCM hoat ong Hoa Nam trong thap
nien 20 va 30; ve sau Ho Ch Minh a dung
manh li va tuyen truyen doi tra dan dan
thao tung Hoi nay, tr kh nhng thanh
phan quoc gia chong cong, e cuoi cung
hoan toan ieu khien no, bien no thanh
cai goi la mat tran Viet Minh. )
Muon thu lm ket qua, cac nha tuyen

truyen, ngoai viec nam vng quy luat ve
tam sinh ly noi tren, con phai ieu
nghien (ch cs thng dung: ieu tra,
nghien cu) ve oi tng, khac nao nha
trong trot muon gieo trong mot giong rau,
giong lua phai nghien cu at xem no
can ao xi theo phng phap nao, can
them phan bon g, o am bao nhieu v.v Sau
o mi la cach thch hp vi tng oi
tng e tiep can va truyen at y tng
cua mnh: nhng triet thuyet, chu ngha, chu
trng, lap trng chnh tr la nhng ieu
phc tap cao sieu, hay ch la mot li khen,
li mi goi, mot gi y nho, n s.
Vi mot can bo tuyen truyen cap thap
cong viec co khi that la kho khan, oi
nhieu thi gian, e thuyet phuc oi tng.
Nhng vi nhng ngi co thien khieu ve
ac nhan tam, nhat la lai co cai ma ngoai
ng goi la charisma, tc sc thu hut la
lung cua lanh tu, th co khi ch can mot
lan tiep xuc, mot vai li noi, mot c ch ,
mot cai nhn cung co the loi cuon oi
tng. Ngi ta thng nghe on ve viec
ong Ho a thu phuc Ta nh e, Thuy An,
Tran ai Ngha theo cach o. Va trong hoi ky
cua Trng Nh Tang, ong nay a thuat lai
ong b ong Ho thuyet phuc ra sao, trong cuoc
tiep xuc cua ong ta, va mot n sinh cung
lp, vi ong Ho thu o Paris cua Phap.
Ch nguyen li ong Ho noi vi hai sinh vien
tre nay rang ng goi ong la chu tch ma
hay goi ong mot cach than mat la bac
cung a khien ho cam men va muon i
Agit-Prop 179
theo roi. Trong cuon tieu s cua giam muc

Le Hu T nhan e: Giam muc Le Hu T
va Phat Diem, tac gia cung thuat lai rang
ong Ho a dung ti tuyet chieu cua ong
e co chinh phuc niem tin cua nha tu hanh
nay: Trong luc ch co hai ngi trong mot
bau khong kh than mat ci m, ong Ho,
theo li cua v giam muc noi lai vi tac
gia, a ngo li xin giam muc ra toi cho
mnh! Co ieu v giam muc khong b la bi
con ngi khon kheo nhng gia doi nay.
Nhng Phan Ke Toai, Bui Bang oan a
b ong Ho chieu du de dang. Tham ch ca
Vu Hong Khanh, Nguyen Hai Than, Nguyen
Tng Tam cung b la khi nghe li ng
mat cua ong Ho, va li khuyen, gan nh
cng ep, cua cac tng Tau L Han, Tieu
Van e nga tay nhan lay 70 ghe khong
c bau trong quoc hoi (hoan toan bieu
khong nh mot mon qua hoi lo ch con g!)
va may chc pho chu tch, bo trng
cung a mac mu ong Ho, neu khong noi
la b quai chieu tuyen truyen cua ong ta
chnh phuc. Ch co ong Ngo nh Diem a
khong b la, a khong nghe ong ta ma
nhan chc bo trng noi vu va a may
man thoat chet trong ng t ke toc. Co
ngi cho rang ong Ho khong e an em
tht ong Diem la nham muc ch, bang
hanh ong o, tuyen truyen lay long cong
ong cong giao luc ay, hoac t nhat ong
Ho cung nhan thc c rang giet ong
Diem luc ay th se gay ac cam vi cong
ong giao dan la mot tap the ma ong Ho
cho rang khong the thieu trong cai mat tran
Viet Minh cu quoc gia doi cua mnh.

Nhng ngi von co thien cam vi ong Ho
th cho rang ong Ho knh ne than phu ong
Diem la Ngo nh Kha (ngi a sang lap
trng Quoc Hoc Hue ma Ho Ch Minh, Pham
Van ong, Vo Nguyen Giap.eu la hoc
sinh sau nay). Ong Ngo nh Kha la ngi
duy nhat trong trieu luc ay a can am
chong lai viec thc dan Phap x biet x v
vua yeu nc Thanh Thai, roi sau noi tieng
vi cau ay vua khong Kha, ao ma
khong Bai, truyen tung ni co o, ma ong
Ho cung biet, va ong Ho vien dan cau o
e giai thch vi an em ve viec ong ta cho
lenh phong thch ong Diem. (Xem em Gia
Ban Ngay cua Vu Th Hien, Paris, 1988, trang
226-227).
Ap dung 5 ch W (Who, What, When, Where,
Why) cua My vao tuyen truyen, can bo
tuyen van phai la li ma noi, tuy luc,
tuy ni, tuy ngi ma noi th mi at c
ket qua mong muon. Ve iem nay c xet
ly do thay oi chnh sach va oi tng tuyen
truyen tuy theo tnh hnh the gii va tnh hnh
trong nc, tuy theo s thanh bai cua phong
trao van ong quan chung trong nc, th
biet tuyen truyen ma khong ung luc th
cung rat tai hai. V du khi mi thanh lap va
thong nhat (1930) can bo con non nt, hang
say nghe theo ng loi cua QT3 theo ngh
quyet ai hoi ky 6, muon sm a cach
mang cong san, cach mang giai cap en
thang li, ho ben keu goi cong nhan, nong
dan noi day lap nhng to chc giong nh
Nga, goi la Xo Viet, ma manh nhat la
Agit-Prop 181
vung Nghe Tnh, nen mi co cai goi la

phong trao Xo Viet Nghe Tnh vi khau hieu
sat mau: Tr Phu a Hao, ao tan goc,
troc tan re. o la khau hieu rat keu rat
hap dan oi vi gii vo san, thanh phan
ma cong san cho la nong cot cua cach
mang giai cap. Nhng chang may t ra quan
au tien nay a chuoc lay tham bai. Nhieu
can bo b bat b giet, to chc tan tanh v
phat ong khong ung luc, cha en luc.
Ly do that bai la v khong ieu nghien ky
ve oi tng. Dan chung Viet Nam luc ay
ch muon oc lap, khong muon cach mang
cong san, cach mang au tranh giai cap. Ho
ch Minh a rut kinh nghiem. Ngay lap tc
ong ta tm cach len loi vao cac to chc
cach mang dan toc Hoa Nam, the trc
cac can bo Trung Hoa Quoc Dan ang, rang
mnh khong phai cong san. Trong nc cac
nhom e tam lien ket vi e t, vi cac
oan thanh nien khong cong san. Cong san
a ra mot li keu goi mi; mat tran chong
e quoc ra i. Roi mat tran thong nhat
dan toc, mat tran Viet Nam oc Lap ong
Minh (goi tat la Viet Minh). Toan la nhng to
chc co cai ten nhuom mau sac dan toc.
Nhng dau sao th mat tran cung ch la cai
vo be ngoai, cai cot loi van la cac ang
vien cong san, hoat ong theo ng loi
cua QT3, thay oi tuy theo s thay oi cua
tnh hnh the gii c phan anh qua cac
ngh quyet cua cac ai hoi.
Chnh s thch nghi vi hoan canh, chieu
theo xu hng va nguyen vong cua nhan
dan luc ay ma thay oi e tai tuyen
truyen a anh la c nhieu ngi c

nhn cai vo xanh be ngoai (chu ngha dan
toc nguy trang) ma khong biet en cai long
o ben trong (chu ngha quoc te vo san,
tc cong san)
e gi cho cai vo xanh ben ngoai khoi
tray da troc vay ma e lo cai long o
ben trong, bo may tuyen truyen cong san
a van dung moi phng tien, huy ong moi
thanh phan to chc, nam phu lao au, tap
trung ho vao nhng oan the goi la cu
quoc nhoi nhet vao trong au ho rang Viet
Minh la mot phong trao, mot mat tran yeu
nc. Sach bao, tranh anh, bch chng,
truyen n, bm mm, khau hieu, bieu
ng, va nhng tac pham hoi hoa, am nhac,
ieu khac.c s dung toi a e lam cho
nhan dan tin vao ng loi cua mat tran.
Nhng mat tran ch la cai vo. Cai cot loi
la ang cong san. Co mot oi khi, mot
ni nao o, trong mot lanh vc nao o cai
vo xanh b v, long o ben trong loi ra, th
lap tc sa sai, giai tan, t phechung quy
tat ca eu e bao ve cai vo hau che
giau cai cot loi la cuoc cach mang vo san
khong suy suyen.
2. Khuay ong quan chung co muc ch

em en cho ai chung, quan chung hay
nhieu tang lp nhan dan trong cung mot
luc ch mot hai y n s nhng manh liet,
khien ca mot am ong o at i theo chieu
hng, lam theo y muon cua ngi chu
xng.
Agit-Prop 183
Nhng dien van ngan, nhng bai thuyet

trnh co ong, t dung ly luan, nhng cha
nhieu li ho hao, keu goi lam phan chan
long dan, nhng khau hieu ung ho, a
ao, van tue, muon nam.thng co
tac dung khuay ong quan chung. Neu a
ra vao mot luc thch hp, thi c thuan li,
tnh hnh a chn mui, chung co the bien
mot am ong u ly tr thanh nang ong,
loi cuon ho dan than vao nhng hanh
ong nguy hiem, nh mot dong thac, nh
mot bay thieu than.
Khuay ong (hay van ong) quan chung
thng c thc hien, da vao nhng nh
luat ve tam ly quan chung, co phan khac
vi tam ly ca nhan thong thng. Mot vai
v du sau ay co the cho thay s khac biet
o.
Trong mot rap hat hay hoi trng, khi co
mot, hai ngi vo tay that ln, th hau nh
moi ngi trong o lien vo tay theo, du phan
ong chang hieu ho tan thng cai g. Cac
nha tam ly a lam mot cuoc th nghiem
nh sau: trc mot c toa ong ao, nha
tam ly m nut mot chiec lo rong khong,
trong o chang co bat c chat ac, chat
long hay chat hi nao ca. ong thi ong
bao c toa rang trong lo co cha mot chat
hi vi mui toi nong nac, roi hoi co ai ngi
thay mui toi khong. Ket qua co nhieu cai
au gat, gat, va nhng ban tay gi len.
Nhng v du tren chng minh thanh ng
Phap van Mouton de Panurge, khong phai
ch co ngha en ve nhng con cu, ma con
ung ca ve ngha bong oi vi mot so
ngi, nhat la khi ho tap hop thanh mot

am ong (quan chung), t con, hay khong
con, song vi tri thc thong thng cua ca
nhan mnh, ma song bang mot tam ly tap
the, tam ly quan chung.
Cac nha tuyen truyen chnh tr, noi chung
cac nha chnh tr, thch chi tren nhng
phm an tam ly nay. Khi ong Ho hay ngat
quang trong nhng bai dien van van, n s,
bnh d cua ong bang nhng cau hoi ong
bao co nghe toi ro khong? hay gi tay the
trc am ong :Toi the khong ban ng
to quoc, ong bao hay tin toi, la luc
ong ta to ra kha ieu luyen ve phm an
tam ly quan chung. Va can bo cua ong ta
a c ren luyen ve khoa tuyen truyen-
khuay ong ng trong am ong se la
nhng ke ap lai cau hoi cua ong ta trc
tien, hay cat tieng hoan ho trc tien, khi
ong cho ca ngan tieng vang len Ro (e
tra li cau hoi), Ho chu tch muon nam
(e ap lai cau ong bao hay tin toi).
Trong cai cach ruong at tai mien Bac
nhng nam 55-56, nhng khau hieu ho ln
cua am ong a ao a chu gian ac,
hay cac iep khuc ngan do nhi ong, thieu
nhi hat trong lang va hat va anh trong
cm (Xem Nhng Thien ng Mu cua
Dng Thu Hng) Cat t la cat t, Dt
khoat la dt khoat, Khong vng van giai
cap a chu a co tac dung lam khiep
am nhng nong dan co mau mat, va
khi len trong toan bo nong thon mot lan
song au tranh ngut tri vi long han thu
giai cap ngun ngut. Hnh anh nhng nong
Agit-Prop 185
dan co dam ba mau ta ruong b quy a chu

quy goi trc toa an nhan dan gom
nhng ban co nong vo hoc ch biet lam
theo lenh cua oi trng cai cach, hay b
ng nh tri trong di ho sau hang gi
e nghe x va lang nhuc trong bau khong kh
cuong loan cua au tranh giai cap cho ta thay
tac dung xuat quy nhap than cua khuay
ong quan chung cua cong san.
Tai sao tr len chung toi toan trng dan

nhng hanh ong cua cong san e minh
hoa cho lap luan ve tuyen truyen va khuay
ong quan chung? La bi v nh a trnh
bay ngay au, ay la ngon s trng
cua phe cong noi chung va cua Viet Cong
noi rieng. Va phai thu thc, chung ta a
thua v kem ch thu ve tuyen truyen. Tuyen
truyen cua cong san a bien t thanh
nhieu, bai thanh thang, trang thanh en,
nguy ngha thanh chnh ngha. Nhng ngi
quoc gia, nhng nan nhan cua cong san
thng nguyen rua ong Ho Ch Minh. Ca
nhng cu can bo cong san hay nhng
ngi a v lam tng i theo mat tran Viet
Minh trong mot thi gian dai cung noi ong
Ho la xau. Tham ch co ngi goi ong ta la
Ma au (Hoang Quoc Ky), la Quy Chua
(Nguyen Ch Thien), Quy Vng ( Vu Th Hien,
gian tiep qua li mot ngi ban cua ong la
tieu oan trng ch). The ma nh tuyen
truyen, ngay nay HCM van con c ton
sung. Khong phai ch co Vo Nguyen Giap
viet (Tap Ch Cong San so 24, thang 12, 1999)
Lam theo li HCM th thang li, lam sai t
tng HCM th that bai; the gii oi thay,

nhng t tng HCM song mai.. Nhng nha
van, nha bao, s gia ten tuoi tren the
gii, ke ca nhng t ien bach khoa cua
My, cua Anhmai en tan nam 2000 van
con ca tung HCM het li. (xin xem dan chng
trong bai Biet Roi, Kho Lam, Noi Mai )
3. Phan tuyen truyen cua phe quoc

gia
Chung toi con nh (tuy a qua lau va
khong co sach trong tay e dan chng)
cach ay gan 40 nam e nhat Cong Hoa
co cho mi n s Suzane Labin t Paris sang
Saigon e thuyet trnh cho cac nha lanh ao
cac c quan chnh quyen thi o ve hiem
hoa cong san. Ba Suzane Labin noi tieng v
cuon Il Est Moins Cinq (Ngha en la ch con
5 phut na, Nguyen Manh Con dch la
Nc a en Tron). Trong tac pham nay
tac gia a trng dan rat nhieu tai lieu
thong ke co c s chnh xac e chng minh
rang toan khoi cong a van dung tuyen
truyen mot cach quy mo rong ln nh the
nao e tan cong vao nhng nhc iem
cua the gii t do va co vo cho nhng
cuoc chien tranh khuynh ao tren khap the
gii. oi tng ma c.s. nham ti nam trong
cac nc kem m mang thuoc khoi A Phi.
Sach bao va tai lieu tuyen truyen ma
cong san tung vao cac nc nay len ti
so lng khong the tng tng. Ngan sach
ma ho chi cho cong tac tuyen truyen len
en nhieu y my kim mot nam. Trong khi o
Agit-Prop 187
ve pha the gii t do phan nhieu ch chu

trong ti ngan sach quoc phong va phat
minh vu kh.Va ba len tieng bao nguy la
neu khong co cach phan tuyen truyen oi
phng hu hieu th the gii se b nhuom
o trong mot ngay khong xa.
Trong thi e nhat cong hoa mot so tac
pham chong cong a c dch ra tieng Viet
va pho bien (tuy khong c rong rai lam)
nh B Danh cua Lam Ng ng, 1984 va
Trai Suc Vat cua George Orwell, Toi Chon T
Do, Toi Chon Cong Ly cua Kravchenco, va
mot so khac, khong c dch ra nhng cung
thay pho bien trong cac c quan chien tranh
tam ly, bo thong tinnh Tram Hoa ua N
Tren at Bac cua Mac nh Hoang Van Ch
J'ai vecu dans l'enfer Communist, et j'ai choisi la
Liberte (Toi a song trong hoa nguc cong
san, va a chon t do) cua Gerard de Tongas,
De Zero A L'Infini (t so khong en vo cc)
va Darkness at Noon (em Toi Gia Tra)
cua Arthur Koestler v.vieu nay chng to
bo thong tin di s ieu khien cua mot
cu can bo Viet Minh (ong Tran Chanh
Thanh) cung a chu trong en cong tac
tuyen truyen. Nhng v cha co u can bo
c huan luyen nhuan nhuyen ve tuyen
truyen chnh tr, hn na v ngan khoan eo
hep va hoan canh kho khan noi chung trong
luc au, nen so vi tuyen truyen cua pha
cong th khong tham vao au.
Ve nhng tac pham van hoa tng oi
ln co tac dung tuyen truyen ro ret, ngi
ta con nh co cuon phim chung toi muon
song do nha ao dien ien anh Vnh Noan
luc ay la giam oc trung tam ien anh

cua chnh quyen thc hien, (va theo cuon
hoi ky In The Jaws of History cua cu ai s
Bui Diem th o la tac pham ien anh cua
ong, hay nhom cua ong.) Cuon phim a c
xay dng cong phu, va a c thc hien
vi cac phng tien cua chnh quyen (e
Nhat Cong Hoa) va vi s gop sc cua
quan oi. Cuon phim a gay c s chu y
cua nhieu ngi nhat la c tan thng
bi dan di c t mien bac a tng chng
kien nhng canh au to rung rn trong cac
cuoc giam to va cai cach ruong at
t au mien Bac. Nhng ieu khong may
la nhan dan mien Nam cha nem mui cai
cach cua cong san lai to ve th . Co
ngi con bao: Lam g co nhng chuyen
tan ac da man en the! Tuyen truyen, ba
at! La v trong phim co canh a chu b au
to a b chon song, con b li cay cay
cho tht nat xng tan mau me tung toe. Theo
li tac gia th o la chuyen co that. Nhng
s that rung rn qua sc tng tng cua
con ngi cho nen no khong co ve that (vrai
mais invraisemblable). Hn na trc o dan
chung a c cong san tuyen truyen rang
ho chu trng cai cach ruong at e lay
ruong cua nha giau chia cho dan ngheo, ch
co the, cho nen a so dan que va dan
ngheo thanh th mien Nam a san co cam
tnh vi cong san roi. Cong viec phan
tuyen truyen cua ngi quoc gia chong
cong du cho co co gang en may cung
van la ke en sau. Nhng an tng au
Agit-Prop 189
tien bao gi cung chiem u the trong tam tr

con ngi.
Trong thi e Nhat Cong Hoa, ngay t
nhng nam 1955-1956 a co nhieu phai
oan Viet Nam a c c i sang cac nc
co kinh nghiem chong cong nh Trung Hoa
Dan Quoc, Phi Luat Tan, Ma Lai A e hoc
hoi ve tuyen truyen va chien tranh tam ly.
Nhieu khoa huan luyen cung c m cho s
quan viet Nam tai cac trng ve chien tranh
chnh tr tai Hoa Ky nh Fort Slocum, Fort
Bragg. Nhng phai nhn nhan la noi dung
chng trnh huan luyen cua cac trng nay
phan ln khong ap ng ung nhng oi
hoi ve tuyen truyen chong cong. V vay ma
e bu ap lai nhng thieu sot ve mat ly
thuyet, chnh quyen Ngo nh Diem a cho
mi nhng co van va chuyen gia ve chong
cong ngoai quoc ti nh phai oan cua
tng Vng Thang t ai Loan, Sir Robert
Thompson t Ma Lai A, hay ba Suzanne Labin
ke tren va ac biet la ca to chc NTS
cua nhng ngi Nga chong cong lanh nan
Tay c, e trao oi nhng kinh nghiem
va giup cho can bo VNCH nam vng van
e tuyen truyen chong cong va chien tranh
tam ly.
Nhng cai kho cua chnh quyen la lam
cach nao th tuyen truyen cua mnh cung
khong the theo kp oi thu. Trc het v ban
chat cua che o la t do dan chu phai oi
choi vi mot che oc tai chuyen chnh toan
tr, trong o moi phng tien truyen thong,
van hoa, nghe thuat .eu c huy ong
toan dien e phuc vu muc tieu chnh tr.
Cac ngi cong san co the bat cac

nha bao, van nghe s phuc vu cuoc chien
y thc he vo ieu kien. Toan dan oi vi
ho ch la lnh trong mat tran y thc he. a
la lnh th phai nham mat theo ky luat nha
binh. Con tai mien Nam, van nghe s se cho
la mot s nhuc neu thay mnh b chnh
quyen hng dan theo mot ng loi co
nh nao o. Cac nha tr thc cung thch
chong cong theo y rieng mnh hn la khep
mnh vao mot ng loi chnh sach chung.
o la cai gia cua t do. Cha ke la ngan
khoan danh cho thong tin tuyen truyen tai
mien Nam qua t.
V vay ma ta a thua oi phng ve
tuyen truyen. Ma tuyen truyen lai la chu
soai trong cuoc chien tranh y thc he, chien
tranh giai cap toan bo, toan dien, toan cau.
Cho nen nhieu ngi ke ca nhng ai tr
thc nh Nguyen Manh Tng, Tran c
Thaoa b lam. Ma oi vi cong san, a
lam th ph ca mot i ngi, nh nha th
Nguyen Ch Thien a ngam: Cuoc i toi
co nhieu lan lam lan, Lam ni, lam luc,
lam ngi. Nhng cai lam to uong ph ca i
La a nghe va tin cong san.
a noi tuyen truyen la mot nghe thuat
va can co s phoi hp tai kheo co the v
nh mot cuoc hoa nhac giao hng. Cho nen
nhng tiet tau, nhp ieu va thi gian va
tam trang cua ngi thng thc la
nhng yeu to can ac biet quan tam.
Mot tac pham phe bnh ong Ho mot
cach xac ang ay nhng s kien cu the
mi la vi phan ong oc gia, nh cuon
Agit-Prop 191
Ma au Ho Ch Minh cua Hoang Quoc Ky,

(a c mat tran Quoc Dan cua co ngh
s Pham Nam sach chon cho xuat ban), neu
a ra trong luc con chien tranh co the la
mot tac pham phan tuyen truyen hu hieu.
Nhng sau khi cong san a thang va chiem
tron mien Nam roi, va la c o sao vang
a bay phap phi trc tru s Lien Hiep
quoc, lang Ho Ch Minh thng c cac
quoc khach en vieng trong cac cuoc cong
duth oi vi mot so ngi cuon sach ch
la nhng li lang ma cua ke chien bai,
that ch. Thoi i phu thnh ch may ke
phu suy?
Khi thay cuon Phan Tnh Phan Khang
Thc Hay H cua Minh Vo co trch ang mot
oan cua cuon Ma au HCM, mot ngi
ban ong nghiep cu cua tac gia lien phe
bnh: Trch HQK lam tac pham cua anh mat
gia tr i. V HQK dung qua nhieu li van
han hoc khiem nha oi vi mot ngi ma
nhng tac gia cua cu thu My quoc hay
con phai ca tung la mot nha chnh tr ai tai
(?). oc gia biet, Minh Vo a de dat ch
a HQK vao phan phu luc, e nhng oc
gia thu ghet HCM xem cho ha gian.
Cuon Chan Dung Bac Ho cua Kieu
Phong (nha van Le Tat ieu) cung the. ay
la mot hnh thc ha nhuc HCM bang the van
cham biem rat thanh cong trong cong ong
ngi Viet hai ngoai. No a ra nhng chng
ly khong the choi cai ve tro la bp, gia
doi, ve cai tai ong kch va ve te nan
sung bai ca nhan, t ton vinh chnh mnh
cua mot tay cao gia thng gia v khiem
ton, v dan v nc. Tac gia a dung chnh

nhng li le cua HCM (nup di but hieu
Tran Dan Tien) e chng minh lap luan cua
mnh, nen khong the nao phan bac c.
Neu no c viet ra bang ngoai ng va pho
bien trong luc con chien tranh th hay biet
may! Tiec rang trong boi canh chnh tr hien
nay, va trong khong kh van hoc b van uc v
vo so tac pham ca tung chien thang cua
cong quan, nh cuon Ho Ch Minh tren 700
trang kho ln cua William Duiker (mi ra nam
2000) chang han, th cuon sach nho be 163
trang kho nho cua Kieu Phong ch la mot
not nhac ao phach (Viet cong goi la nhan
lech) c c len khong ung luc, hi trai
nhp trong mot ban oc tau le loi oi vi
thnh gia (oc gia) ngoai quoc. o la gia
du no c ch ra ngoai ng.
Ket qua se khac, neu hai tac pham va
ke c a vao khuon kho cua mot ke
hoach tuyen truyen rong ln dai han, (bang
ngoai ng) co phoi hp vi nhieu tac pham
khac cung tam c, va c ke tung ngi
hng, phan cong vi nhau ma ho tr cho
nhau, xum vao ma a pha nhng luan ieu
cu rch va thien lech cua nhng pho sach
be ngoai th v ai thc ay nhng ben trong
cha chat khong biet bao nhieu sai lam, ch
v tac gia thien v hoac v khong am tng
ve nhng mu mo sau oc cua HCM va
ong ang.
Th, van (truyen ngan truyen dai, but ky
tuy but, hoi ky phong s v.v..), nhac, kch,
hoa, vu, ieu khac van vantom lai moi
hnh thc van hoc nghe thuat eu co tac
Agit-Prop 193
dung tuyen truyen rat ln, nhng khong g

bang ien anh, truyen hnh. Gan ay hang
Asia a tao c thanh tch ang ke khi cho ra
Hanh trnh tm T Do. ay la mot thanh
cong ca ve mat nghe thuat lan tuyen
truyen chong cong. ang le tac pham nay
phai c co vo quang ba manh me hn,
va nen c dch ra nhieu th tieng.
V d luan the gii a b au oc trong
mot thi gian qua dai, cho nen khi noi ngc
lai, phai het sc can trong. Ch co li van
nha nhan, thai o khach quan, chng mc,
de dat mi khien oc gia ngoai quoc chu
y theo roi. Co the la ban au hay ch
nham lam cho d luan chu y ti mot vai
phat kien mi me, roi sau o mi neu len
nghi van. Va ch khi nao d luan a co
chieu thay oi theo chieu hng thuan li,
mi tung ra nhng bang chng cu the hn,
a ra nhng ket luan manh me hn, thay oi
toan dien d luan. Ngha la can co mot
cuoc phoi kh quy mo (orchestration).
Ket luan
Chnh v b tuyen truyen cong san me
hoac, la phnh cho nen, sau mot cuoc
chien dai ang ang khien hang trieu
ngi hy sinh, ma ngay nay a so ngi dan
trong nc ang con phai song mot i oi
kho, khong co t do.
Va cung v Viet Nam Cong Hoa a that
tran. Nguyen nhan s that tran th co
nhieu. Nhng neu coi o nh mot cuoc chien
tranh y thc he, lay tuyen truyen lam vu
kh chnh, th co the noi khong ngoa rang ta
thua v kem oi phng ve tuyen truyen.. Tuy

nhien, mac du tuyen truyen cua Viet Cong
co u iem cua no, nhng nhc iem ln
nhat cua no la cho no khong ton trong
s thc. Ngi ta co the anh la mot
ngi mai mai. Ngi ta co the anh la
nhieu ngi trong mot thi gian. Nhng khong
the anh la moi ngi mai mai. a noi
doi th du chuyen nghiep en au cung se
co luc loi uoi cao. Neu ta tm cach vach
cho ngi bang quan sm thay cai uoi cao
th o chnh la ta anh bai tuyen truyen cua
cong san.
Vi bc tng Ba Linh sup o va thanh
tr cach mang Lien xo tan tanh, nhng tai
lieu mat cang ngay cang dc phi bay
chng minh cho nhng s thc tng b che
ay mot cach kheo leo. Va khi ma cach
mang xa hoi chu ngha theo chuyen chnh vo
san, theo au tranh giai cap a b chng minh
la ao tng, la gia doi, bp bm, th cang
ngay cang co nhieu can bo cong san,
nhieu nha tr thc trc a b lam se tnh
ngo. V vay, ngi quoc gia nen li dung thi
c thuan tien nay e chung sc tm bang
chng noi len nhng s thc hau lot mat
na yeu nc, mat na v giai cap vo san
v.v.. cua Ho Ch Minh va ong ang. Ch khi
nao nhan dan trong nc va d luan the
gii a nhn ro mat that cua ong Ho va
cua chnh quyen hien nay th cac phong trao
va to chc chong cong mi co c thanh
cong.
Nam Cali thang 8, 2001.

195
Chong cong hay khong

chong cong?
Tai Houston, mot phong vien truyen thanh

chat van phu au mot nha van phan tnh
t Phap ti va at chan len at My:
Ong co chong cong khong? Nha van
ap: Khong. May hom sau, tai San Diego
ieu hp vien Mang Li Nhan Quyen hoi
tac gia Phan Tnh Phan Khang Thc Hay
H: Vu Th Hien noi vay la the nao? Xin
cho biet ay la phan tnh phan khang h
hay thc? Tac gia tra li: Thc. Ngay hom
sau va cung tai San Diego nha van a b
chat van ti bi bi mot so thc khach
trong buoi tiep tan than mat xoay quanh van
e chong cong hay khong chong cong.
Ngi viet a khong en d buoi hop mat
nay lay c khong c khoe, ch khong
phai v khong muon mat oi mat vi nha
van e phai nghe ong giai thch: khong ma
la co, con ngi viet rat co the se phai
chong che: h ay ma la thc. Nha van a
co dp trnh bay lap trng cua mnh tren
Ngay Nay so tat nien va so tan nien mi
ay. Nay chung toi cung xin gop mot vai y
kien xung quanh van e chong cong hay

khong chong cong.
Chong hay khong chong? Co ai lai i
chong loi song cua cac tu s khan c
kho khan, khong gi cai g lam cua rieng
cua mnh, tat ca eu la cua chung cua nha
dong. Ai can g a co quan ly lo cho theo
lenh cua be tren? Mot hnh thc cong
san o. No rat gan loi song cong san
nguyen thuy. Mac a m ti mot the gii
cong san trong o khong con giai cap,
khong can chnh phu hay nha nc, khong
con au tranh, moi ngi lam tuy sc
hng theo nhu cau. Mot giac m nh vay ai
chong lam g? ep na ay ch.
Nhng khi giac m ep o mac lay thc
te, nhap vao con ngi th lai khac. Chnh
Mac a chong cong. V Mac chong thay tro
Bakunin, Proudhon, nhng ngi cong san nh
Mac. Va d nhien Bakunin cung chong cong
v chong Mac. Stalin, Ho Ch Minh chong cong,
v chong Trotsky, con ngi cong san t cho
mnh trung kien nhat. Mao Trach ong khi
chong Khrutshchev va ong nay khi chong Mao
Trach ong eu a chong cong, mac dau
ca hai eu t cho mnh trung thanh vi Mac
hn.
Mot so nha duy vat vo than chong chu
ngha c.s. cua Mac, mac du Mac chu trng
duy vat vo than. So khac trong cac chnh
phu Tay phng trai lai khong chong cong,
ho ch chong Lien Xo, la mot sieu cng
co ve tinh Sputnik (1), co bom nguyen t, lai
co tham vong ba chu hoan cau, e doa a
v oc ton cua ho. Nhng ngi duy vat o
Chong Cong Hay Khong Chong Cong 197
d nhien khong chong cong san cua Mac. V

ho ngh d nhien mot cach rat sai lam
rang ly thuyet Mac Xt, chu ngha cong san
khong tng chang e doa c ho, co khi
no con vuot ve oc tng tng cua ho.
Mot so ngi khac khi noi chung toi
khong chong cong, ho hnh dung ra nhng
ngi cong san hien lanh, lng thien, vo
hai, hay co lien he mau huyet, tnh cam vi
ho, nh cha, anh ho, ban be ho cung a tng
la ang vien cong san, vao ang e tien
than, e bao ve noi cm, hay ch v cai
mot ng thi.
Le Duan, Le c Tho, khi dam chong lai
ng loi cua lanh tu ien Cam Linh nhng
nam 56-64, chac chan khong ngh ho chong
cong. Trong khi o Viet Nam Cong Hoa, Hoa
Ky va cac ong minh luc ay cung chong
ien Cam Linh th lai cho rang mnh chong
cong. Khrutshchev hay Hoang Minh Chnh t la
luc au chac chan a khong bao gi ngh
mnh chong cong. Ho ch ngh mnh hieu chu
ngha cong san cua Mac ung hn, ap dung
hp tnh hp canh, hp vi tnh hnh chnh tr
the gii hn thoi.
Nhng nha chong cong tren the gii,
nhng ngi chu trng mot chnh sach nhan
ban, co vo cho mot nen dan chu a
nguyen ton trong nhan v va nhan quyen,
va ac biet nhng ngi Viet Nam quoc gia
a tng chien au chong cong trong cac
nen e nhat va e nh Cong Hoa trc
1975, ang song lu vong, t nan tai nhieu
nc tren the gii hien nay co con chong
cong khong? Mot vai ngi trong so o

bao: cong san tieu tan roi, con g na au
ma chong? am vao khoang khong o a?
Mot so khac yem the hn lai noi: Trc kia
co ca trieu quan con chong khong lai, nay
ra am roi lay g ma chong. Nh vay nhieu
ngi chong cong trc ay nay khong
chong cong na. a so hn trai lai chu
trng trng ky chong cong. V ho cho rang
tuy no a tan ni khac, nhng no con tac
quai trong nc, th v long yeu nc,
thng ong bao, phai kien tr tiep tuc
chong e thay the no bang mot chnh the
dan chu chan chnh. Nhng phng thc
chong cong ra sao th rat a dang.
Mot so ngi thc ra khong chong cong
v chu ngha cong san tan bao phi nhan, ma
ho chong cong v nhng ngi cong san
ng quyen a chiem mat a v cua ho,
hoac v hy vong khi nhng ngi cong san
o xuong, ho se c ngoi lai vao nhng
a v beo b trong nc e vinh than ph gia.
Mot so ngi khac tng la nan nhan
cua cong san, a tng co a v cao trong
cac nen Cong Hoa trc ay, nhng lai
muon an than ni at khach que ngi e
vui hng tuoi gia, nen ch thu khau nh
bnh. Ho chang mang en chuyen con chau
ho mai sau co ph bang cha ong a tng e
mat nc ve tay cong san hay tai hai hn
ph bang ho la a tiep tay vi thc dan
e quoc chong lai nhng anh hung yeu
nc c Ho Ch Minh hay khong. Nhng cung
khong hiem nhng v xap x bat tuan van
con hang say viet bao, hoi thao... giang
giai cho lp tre hieu ro hn ve lch s va

hien trang at nc, nhat la ve nan cong
san van con e nang tren que hng. Tuy
nhien, nhng v nay rat thieu so, tiec
thay! biet hn ai het rang, du co gang en
au, vi sc tan cua tuoi gia ho khong
the nao co the bang nhng cong trnh
trc tac hiem hoi cua mnh cai chnh nhng
g ma hang ngan cuon sach cua Viet Cong
va nhat la hang tram tac pham cua
nhng tay viet quoc te ten tuoi a to ve
cho con ngi Ho Ch Minh, cho cuoc khang
chien than thanh cua cong ang Viet Nam!
Ho cung biet hn ai het rang nhng tac gia
t ien Bach Khoa Americana, hay Britannica
hay con ch tham khao nhng tac gia Viet
Cong hay than cong quoc te o, v trong
hang ngu nhng nha tr thc Viet Nam quoc
gia hai ngoai cha co ai viet c nhng pho
sach gia tr bang ngoai ng keo c s
chu y cua nhng tac gia cac bo Bach
Khoa T ien nay. Ho ch con biet trong
cay vao lp tre, nhng tr thc co kha
nang trc tac, bien soan bang ngoai ng
e thuyet phuc c oc gia quoc te ve
thc trang cai goi la cong cuoc chien thang
cua cong quan danh oc lap thong nhat
cho VN, va ve huyen thoai cua anh hung
dan toc HCM.
Vai tro cua tuoi tre.

V vay thai o cua gii tre trong van e
chong cong hay khong chong cong la vo
cung he trong. Phan ong ho sinh ra sau
chien tranh, lai song ngoai quoc. Ho c

oc sach bao ngoai quoc, xem phim anh
ngoai quoc, ghe li cac giao s ngoai quoc
thng co cai nhn thien lech oi vi cuoc
chien tranh. Nhng sach bao phim anh va
cac giao s nay thng e cao HCM, ca tung
cuoc chien au anh dung cua can binh
cong san. V vay mot so cac ban tre, trong
o khong hiem con chau chung ta, se thac
mac tai sao cha chu ho lai i chong anh hung
dan toc, chong nhng ngi co cong trong
viec danh lai oc lap, thong nhat cho giang
sn? V khong hieu cong san la g, v khong
hieu ro ly do chong cong cua tien nhan,
co the ho se ket an cha chu ho. Nhng
ban tre nay chang nhng khong chong
cong ma rat co the se chong nhng ngi
chong cong? Thc te ang buon nay khien
nhng ai con co tam long vi at nc va
tuoi tre khong the khong ngh en cach
lam sang to nhng van e khuc mac trong
cuoc chien quoc cong va viet lai cho ung
mot so trang lch s the gii, lch s VN do
nhng nha bao nha s hoc ngoai quoc
thien cong, hoac do chnh nhng can bo c.s.
bien soan, theo ch th cua cong ang.
Nh a noi tren, ta khong chong che o
c.s. theo mong tng cua Mac. V bo ngoai
tnh cach ao tng, khong tng cua no,
no rat ep. Ta khong chong chu ngha duy
vat. V la nhng ngi yeu chuong t do,
dan chu, chung ta ton trong t do t tng,
t do phat bieu cua Mac. Ta khong chong
oc tai, ch v no oc tai. V cung co
nhng che o oc tai co li hay can thiet

trong mot giai oan chien tranh nao o
Nhng ta khong the lam ng khi mot ngi
co t tng duy vat, vo than nh Mac khong
ch t duy n oc ma con truyen ba mot
cach cuong tn loi ngh duy vat o bang
mot he t tng, gan lien no vi chu
trng au tranh giai cap bang bao lc, lap
nen mot ang gom nhng ngi khong tin
g Tri Phat, t hoc (v thuoc giai cap vo
san, thng c hoc t). Nhat la lai chu
trng phai a cai ang cua nhng ngi
vo than vo ao t hoc o len nam quyen
chuyen chnh.
Khi tap hp tat ca cac yeu to o lai, ta
co mot nen oc tai sat mau cua nhng
ke t hoc, khong tin Tri Phat, lay cu canh
bien minh cho phng tien, e tieu diet moi
lc oi khang hau nam tron quyen sinh sat
trong tay. Chnh cai tong the o la tai hoa
cua nhan loai, can phai chong. Bang chng
la no con la tham hoa hn han c quoc
xa di thi Hitler, v a giet tren tram
trieu ngi, ch khong phai ch 6, 7 trieu
ngi nh trong the chien II.
Nhn nhng ngi cong san My, hay
Anh Phap c Nhat hien nay, th thay xem ra
ho chang co g nguy hiem, chang lam hai
c ai, co khi con de thng na. Ho chang
khac g con ho tren rng, hay b nhot trong
chuong cop s thu cho tre con xem vui.
Khong can chong. Nhng neu ho nhay vao
nha ta e doa mang song con cai ta, nh cong
san ang tung hoanh tac quai trong que
hng ta th co can chong khong? D nhien.
Nhng khi chong ho trong nha, ta phai co

nhng hanh ong, tnh toan, mu meo lam
sao tranh giet lam ngi nha v s y an lac
v.v
Cong san chu ngha hay xa hoi chu

ngha?
Nhng ban tre co the se thac mac:
Nghe noi c.s. chu trng tam vo, tc vo gia
nh, vo to quoc, vo ton giao. Nhng che
o hien nay trong nc van duy tr hon nhan,
ton trong gia nh, cho t do ton giao: ao
Phat, ao Ki To v.v..van phat trien, va to
quoc th chnh ho chien au cho oc lap to
quoc kia ma? Hn na hien phap cua ho
khong noi en c.s. ch co xhcn nh danh xng
ten goi cua nha nc: Cong Hoa Xa Hoi
Chu Ngha VN. Cac ban tre nay con noi
ngay nay che o hp tac hoa a c thay
the bang kinh te th trng theo nh hng
xa hoi chu ngha. Va nh vay a tng
oi co t do, i song nhan dan a tng
bc c cai thien. Nh vay co g la c.s.
au ma chong? Trc het can phan biet
xa hoi chu ngha (chung toi viet tat:xhcn)
theo quan niem Mac Xt va xa hoi chu ngha
noi chung (viet tat:XHCN), thng c dung
trong che o dan chu t do. Theo duy vat s
quan cua Mac th lch s loai ngi c
thau tom va chia lam nhng giai oan chnh:
t che o cong san nguyen thuy, qua cac
che o no le, phong kien, roi t ban khi
Mac con sinh thi th che o t ban a
ang giay chet e chuyen sang che o
cong san tr lai. Trong che o cong san

nay se thc hien tam vo (vo ton giao,
vo gia nh, vo to quoc), va nh cac (cac
tan s nang, cac thu s nhu = lam theo
kha nang, hng theo nhu cau). V coi t hu
la o an cap, nh Proudhon a tham xng,
nen trong che o c.s. tng lai moi s se la
cua chung, v con cung la mot th t hu,
cung dep bo. Se khong co gia nh. Cong
ong nhan loai trong che o ai ong se
khong can nha nc, chnh phu na. To
quoc coi nh cung dep bo. Con Thng e,
ton giao, theo thuyet duy vat bien chng
cua Mac ch la san pham cua tr oc con
ngi, c cac chnh phu li dung e ru ngu
nhan dan vo san. Vay tren ly thuyet cung
khong con ton giao na. o la khi a
hoan toan bc vao che o cong san roi
mi thc hien cac ieu o.
Nhng, cung van theo Mac, th gia hai
che o t ban va cong san phai co mot
giai oan chuyen tiep tc xhcn. Khi a nam
c chnh quyen tai mot nc, ang cong
san se thiet lap xhcn, trong o che o hp
tac hoa c ap dung dan dan, t cap
thap en cap cao hau chuan b cho viec
quan tr chung cua toan bo tai san nhan
loai trong che o cong san tng lai. Che o
xa hoi nay se dng len nhng nong trng
tap the, agrovilles, Kolkhoze, cong xa
nhan dan tap trung hang chuc van ngi
song tap the theo loi trai lnh, lam viec theo
hieu lenh, gi giac c quy nh bi mot
ban quan tr hp tac xa.
Trong xhcn o nen kinh te hoan toan do

uy ban ke hoach nha nc hoach nh.
Khong co t do kinh doanh theo kieu kinh te
th trng. Nhng s d t t nam nay tai Viet
Nam nay ra nhom t kinh te th trng theo
nh hng xhcn la c.s.VN muon ve van cac
nc t ban, nhat la My e kiem tien hau
cu van nen kinh te suy sup. Chuyen han
sang kinh te th trng theo ng loi t do
kinh doanh cua che o t ban, th khong
dam, ma c co bam lay xhcn th co c b
tieu vong. Chi bang dung hoa, nhap nhang
vi loi i hang hai, au ngo mnh s, ngo
khong ra ngo, khoai khong ra khoai. The ma
cai tieu xao nay cung co tac dung oi vi
ca mot so chnh khach va doanh gia trong
the gii t do. Nh vay ma cong san Viet
Nam van ton tai. Nhng ay la mot chnh
sach ai bp ch co the dan en ngo cut.
Sm muon g cung se b phi tran.
Cong san sai hay b ap dung sai?

Co the cac ban tre lai bao: Che o xhcn
VN cung nh trc ay mot vai nc
cong san khac s d xau la v a theo
chan Lien Xo thi hanh chnh sach tan bao
cua Stalin. Ma Stalin vi Lenin th ap dung sai
chu thuyet cua Mac ch Mac au co sai.
Ngay nay cac nha kinh te va xa hoi hoc
trong the gii t do van tran trong nhng
phat kien cua Mac ve hai lanh vc nay.
Vay th co chong th ch nen chong s ap
dung sai va qua trn cua cac chnh quyen
oc tai ch khong nen chong xhcn cua
Mac. ong y la Mac co mot v tr nao o
trong lanh vc kinh te hoc va xa hoi hoc,

neu ong ch dng lai hai lanh vc nay.
Nhng ong a i qua xa khi em duy vat bien
chng va duy vat s quan gan lien vi mot
he thong chnh tr chuyen che, dung au
tranh giai cap va bao lc cach mang a len
cam quyen nhng ngi vo san t hoc (do
ngheo tung khong c i hoc en ni en
chon) lai b nhoi nhet chu ngha vo than,
khong tin nhng nguyen ly ao c co
truyen cua nhan loai. Do o nh a noi
tren, chnh cai tong the he thong Mac Xt
o la ieu can chong.
Neu bao Mac chu trng ung ch co
ngi ap dung sai, th tai sao tat ca cac
nc cong san tren toan the gii, cac
nc c menh danh la xhcn eu ap dung
sai nh nhau, a ti kinh te pha san, nhan
dan oi kho, ao c suy oi, con to cha, v
to chong, nan chem giet xay ra tran lan,
khong phai ch co hang trieu ngi chet
ma la hang tram trieu? Chang le mot he
thong t tng kinh te, xa hoi, chnh tr, triet
hoc ung, hay, ma khi em ap dung nhieu
ni bi nhieu ngi khac nhau, cho nao
cung toi te? Vay th phai ket luan toan bo
hoc thuyet cua Mac, theo nh no c kiem
nghiem qua thc te, la mot tai hoa can phai
chong. oi vi chung ta, ngi Viet Nam,
con can phai chong manh hn, v no ang km
ham sc song cua nhan dan ta, a van
menh to quoc vao mot ngo cut khong loi
thoat. Bao lau cha co t do ngon luan, t do
tn ngng, bao lau ieu 4 hien phap con
danh quyen toi thng cho xhcn cua Mac, th
con phai chong. No chnh la con ho d ang

tung hoanh trong nha cua chung ta. Tuy co
luc no b au yeu tam ngoi ngh dng
sc, nhng phai li dung chnh luc nay ha no
cho nhanh keo khi no khoe lai se gay tai hoa
nhieu hn na. Hay ngan chan ng e cho
nhng ngi nhe da b lam bi mu than
chc quy cua no, ha hi tiep sc cho no
e no co the tr lai vung vay nh xa.
Ve phng thc chong cong,

Co ngi cho rang khong g bang lay
gay ba ap lng ba: dung manh li c.s.
thng dung, dung ngay nhng ngi c
c.s. tin dung. Mot trong nhng manh li o
la noi mot ang lam mot neo, theo tieu
xao nem a giau tay. V du mot to chc
nao o van tuyen bo chung toi khong
chong cong, nhng trong viec lam th lai linh
ong thao vat quyet liet nham lat o cai
che o hien thi, che o xhcn nh no hien
co. Co the v cau noi chung toi khong
chong cong ma mot so ang vien c.s. hay
mot so ngi ngoai hay con m ho ngh
tot ve chu ngha xhcn cua Mac, ve t
tng Ho Ch Minh se tch cc hng ng
trong viec lat o bo may cam quyen hien
nay, e roi sau o ban bo mot hien phap
mi trong o t do bau c, t do ngon luan,
t do tn ngng se c bao am. Va nh
vay c.s. se khong con tac oai tac quai c
na, mac du chung ta, v la chien s cua t
do dan chu, se khong tra thu, khong cam
nhng ngi cong san cu tham chnh, cung
vi toan dan xay dng lai que hng. Nhng
khi phe quoc gia a toan thang th tat

nhien xhcn cua Mac, t tng Ho Ch Minh
se b nem vao sot rac. ieu quan trong la
lam sao tranh noi loan, tranh tra thu, tranh
tranh gianh quyen hanh bang bao ong, sau
khi mot che o dan chu mi c lap len.
Chnh quyen mi hay chnh quyen chuyen
tiep phai co uy tn, u manh e duy tr trat
t va ong thi giai quyet nhng van e
phap ly cung nh ao ly khuc mac nan giai,
nh boi thng thiet hai cho nhng ngi
che o cu b sat hai, b tch thu tai san,
nhng lai tai san cua mnh cho nha nc
cong san trc ay, va biet bao nhieu ieu
kien cao, khieu nai chang nhng cua che
o Sai gon trc ma ca cua che o Ha Noi
t nhieu thap nien ve trc, rat co the
c mot so ngi tng la nan nhan a
ra o la cha ke con khong biet bao nhieu
van e chnh tr, kinh te, giao duc, van hoa,
ngoai giao e nang tren vai chnh phu mi.
Ai, tap the nao se u can am u sang
suot ng ra am nhiem nhng van e o,
vi bao nhieu ap lc t moi pha? Nhng
ngi co cong tam co long bao dung, co s
cong bang se can am ng ra, hay lai
nhng chnh khach hoat au xung phong v
quyen li phe nhom?
Tom lai van e chong cong hay khong
chong cong khong the tach ri vi nhng
nhiem vu giai quyet moi kho khan trong khi
va sau khi lat o mot che o hau thiet lap
mot che o mi tot ep hn. Chnh v ngh
ti trach nhiem o ma nhng nha chnh tr
co kinh nghiem va cong tam, nhng chien
s trong mat tran dan chu t do luon can

nhac, an o, e lam sao chon c mot
phng thc chong cong thch hp nhat.
Chung toi hy vong lp tre, con minh
man, con nhiet huyet, se tm hieu van e,
e dan than nhap cuoc, tiep tay roi thay
the lp cha chu trong cong cuoc chong cong
hien nay hau sm em lai t do dan chu cho
at nc. V tng lai at nc nam trong tay
tuoi tre.
Chu thch :
(1) Sputnik 1 la ve tinh nhan tao au tien cua
nhan loai c cac nha khoa hoc Nga phong
len khong gian vao nam 1957 khien cac
cng quoc Tay Phng giat mnh canh giac.
209
Khong Giao va Ho
Giao
(Nhan oc bai cua giao
s Ton That Thien ve
cuon To Quoc An Nan
cua ky s Nguyen Gia
Kieng)
Neu toi khong lam th tac gia To Quoc

An Nan ch i ni oc gia nhng tranh
cai nhieu hn la tan thng. Nhng phan
ong nhng bai viet ve cuon sach gan
ay a lam viec khen ngi, co vo nhieu hn
la tranh luan. **
Rieng toi co c tac gia TQAN cho mot
cuon, nen cung muon ap lai niem mong
i cua tac gia. Nhng lc bat tong tam.
Tac gia e cap en qua nhieu van e
trong nhieu lanh vc ma kha nang cua toi
th khong u e ap le.
The roi hom nay, toi c oc bai cua
giao s Ton That Thien gii thieu cuon sach
vi oc gia mot cach rat nong nhiet.
Nhng ieu tinh tuy trong cuon sach tren 600
trang a c chat loc ra trong vai trang bao
khien nhng ai cha oc cuon sach cung

nam c ai y. Co mot vai iem trong
nhng ieu tinh tuy cua To Quoc An Nan
ma giao s Thien neu len a lam toi suy
ngh ung nh ong muon rang 30 thang t
hang nam la dp e suy ngh ve tnh trang
at nc. Va toi cam thay co bon phan
giai bay oi ieu suy ngh o ra ay e
khoi phu long giao s cung nh tac gia.
Cam tng chung chung ve tac pham.

oc qua tac pham toi thay tac gia
muon lam mot cuoc cach mang t tng,
tham ch ca muon bien no thanh hien thc
bang ng loi sach lc han hoi. Ong co
tham vong va lam mot hoc gia, nha nghien
cu, va lam nha hoat ong chnh tr va
au tranh cach mang, nhng trc tien, va
tren het, mot nha t tng. Nhng g ong
a ra lam ao lon suy ngh cua ngi
thng. Ong che ca Nguyen Du, coi thng
ca Nguyen Hue. Va con nhieu na. Theo
toi, nhieu oc gia se cam phuc tac gia ve
nhng kien thc cua ong, tuy khong nhieu
ngi de b thuyet phuc bi nhng nhan
nh tao bao o. Dau sao th cuon sach rat
ang oc, can oc ky e anh gia nhng
phat kien mi me cua mot ngi thch khai
pha hn la i theo ng mon.
Thac mac ve vai chi tiet nho

Tac pham co qua nhieu d kien, nhieu
luan c, nhieu nhan nh oc ao, khien
ngi oc se nay ra khong biet c man nao
Khong Giao Hay Ho Giao 211
la suy t. ay toi ch xin neu ra 2 chi tiet

gay thac mac. e danh phan ln cho e
tai chnh Khong Giao va Ho Giao.
1. Theo y toi che Nguyen Du cop nhat
truyen Tau th hi khat khe. Racine va Corneille,
hai ngoi sao sang trong nen van chng Phap
the ky 17, chang han, a noi tieng va tr
thanh bat diet nh nhng kiet tac nh Le
Cid, Horace (Corneille), hay Andromaque, Phedre,
Esther, Judith... (Racine). Ma ta a biet Le Cid la
chuyen Tay Ban Nha, Horace, Andromaque,
Phedre la chuyen Co Hy Lap; con Esther,
Judith th la chuyen Do Thai (Thanh Kinh). Trong
van chng Viet Nam, tac pham au tay cua
Khai Hng, Hon Bm M Tien cung lay
hng t mot chuyen cua Phap.
2. Noi Khong Giao ch biet co vua ma
khong biet en nc, roi trach nen van
hoa VN no le van hoa Khong Giao, nen
cung cung mot duoc th lieu co bat cong
khong? Manh T, e t so mot cua Khong
Khau a viet : Dan Vi Quy Xa Tac Th Chi,
Quan Vi Khinh th a ro ong at dan va
nc tren vua. Hn na Khong giao khong
ch e ra nhien vu cua dan oi vi vua,
ma cung e ra nhiem vu cua vua oi vi
dan na. Quan ta chien thang quan Tau
au co phai v vua? Trong Hch Tng S cua
Tran Hng ao, Bnh Ngo ai Cao cua
Nguyen Trai, Ngh Quyet cua Hoi Ngh
Dien Hong, hay nhng cau noi bat hu cua
Tran Thu o, cua Mac nh Chi vua co
c coi trong hn nc khong? Chnh long
yeu nc a hun uc ch phuc thu e chien
thang quan xam lc, neu dan nghe li vua
ma chien au la v ong vua o thng dan,

lam tron nhiem vu cua mnh oi vi than
dan. (Trng hp Ho Ch Minh la ngoai le, do
hien tng quai an cua lch s la chu
ngha cong san tao nen). Neu bao rang
Khong t khong co cai c ln co the so
sanh vi c Giesu, hay c Phat Thch Ca,
th ung. Nhng cung co ngi bao cai c
ma Khong T day ky s bat duc, vat thi
nhan th thc te hn, nhan ban hn la li
day cua c Giesu: Hay lam cho ngi
khac ieu ban muon ngi khac lam cho
ban, hay neu co ke tat ma phai cua ban,
th hay gi ma trai cho ho tat them cai
na. V nhng ieu nay cao sieu qua sc
con ngi. Mot xa hoi ma ai cung khong
lam ieu g mnh khong muon ngi khac
lam cho mnh, thiet ngh cung a yen on
lam.
Va bay gi xin vao van e chnh Khong

Giao va HO Giao.
Trong phan II cua bai bao, giao s Ton That
Thien viet (theo tom y cua tac gia cuon
sach): Che o cong san la mot che o
Khong giao hien ai hoa.
Rat nhieu nha phe bnh a bao chu
ngha cong san la mot ton giao vo than,
hay mot ton giao ma than tng chnh la
Mac, Le. Ngay nay than tng Mac Le a
sup o. Than tng Mao cung khong con.
Nhng ngi cong san VN a l i hoac ch
con noi en mot cach tha tht ve nhng
than tng o. Thay vao o ho a to iem
them cho than tng Ho Ch Minh e ngay
ngay ra ra t tng Ho Ch Minh chang khac

g trc ay ho luon tung niem cac giao
ieu Mac-xt Le-ni-nt. Cung giong nh ngay
xa ngi Tau va ngi Viet chung ta
thng c he m mieng ra la Khong T
Viet.
V vay phong theo tac gia bai bao va
tac gia cuon sach, toi noi trai i mot chut:
che o xa hoi chu ngha (xhcn) Viet Nam
hien nay la mot che o Ho Giao. V na
the ky qua cong san Tau va cong san Viet
a co gang pha v Khong giao t nen
tang, hong thay vao o bang ton giao Mac
Le. Va ngay nay th Trung Cong van con
bam h vao cai xac chet Mac Le. Ho
khong con co than tng rieng cho dan toc
mnh, v Mao Trach ong a het thieng t lau
roi. Trai lai cong san Viet Nam co than
tng Ho Ch Minh. Nhieu ngi quoc gia a
co gang anh o than tng nay, nhng
cha thanh cong. Va neu c that bai mai th
biet au Ho giao se chang thong tr nhan
dan ta hang ngan nam, nh tac gia a bao
van hoa Khong giao ng tr hang ngan
nam tai Trung Quoc va Viet Nam?
Noi vay la chuoc lay hoa vao than ay.
V chung quanh toi toan nhng ngi thu
ghet, lang ma che o xhcn cua HCM, muon
no bien i trong choc lat. Nhieu ngi con
noi rang ngay t nhng nam cuoi thap
nien 40 ngi dan a chi HCM bang nhng
cau tuc tu nhat. i ve sinh ngi dan bao i
cu Ho. Cua quy cua con trai cung c goi
la cu Ho. Roi ngay nay th Viet Nam nhan
nhan nhng chuyen tieu lam che dieu Bac
va ang. Con g na ma than vi tng?

Tham ch co nhieu v tr thc cung khang
nh HCM khong con gia tr g na, can g
phai noi en lot mat na vi anh o
huyen thoai HCM, gian tiep e cao ten vo
lai.
Tuy vay tren bao ch hai ngoai, t
nhieu nam nay, vai va thang lai thay co
bai co lot mat na, va anh o huyen
thoai, HCM. La bi v than tng HCM van
con lng lng o.
Nam 1994, tai tnh Phu Tho a co 200
ngi theo ao Ho Ch Minh, lam n len chnh
quyen Hanoi e xin hp thc hoa ton giao
cua ho. Nhng nha cam quyen cong san a
khong chap thuan, co le v cho rang cung
bai, dang hng va hoa qua trc ban th
than HCM la me tn trai vi giao ieu Mac
Le.
Tuy khong cho lap ao Ho, nhng cong
san trong nc van khong ngng than
thanh hoa ong Ho. Anh tng Ho c xay
dng, trng bay khap ni, tai cong vien, cong
s cung nh tai t that. Lang Ho c hang
ngan binh s va chuyen gia ngay em canh
gac duy tr, tu bo. Quoc khach en Viet Nam
tham chnh thc eu c dan en nghieng
mnh trc xac p cua ong Ho. Trong ky
ai hoi IX cua cong ang cuoi thang t va
qua Le Kha Phieu va o Mi a dan au
hn ngan ai bieu hang ngu chnh te en
thi le trc thi hai Bac.
ac biet la tren bao ch, tren ai
thng xuyen nghe thay nhng li vang
ngoc cua Bac. Ngi ta ho hao lam theo
li bac, hp tau nhng khuc nhac ton vinh

bac.
Tieu s cua Ho chang nhng c cac
e t ruot nh Pham Van ong, Trng
Chinh, Vo Nguyen Giap van van.ua nhau
to iem ma chnh ong cung nhieu phen t
trau chuot them, cha ke la hang chuc ng
s cua che o ngay em bo tuc cho
them ay u.
ac biet hn na la cac nha phan
khang co muon e xuat ieu g, hay phe
bnh ng loi, chnh sach hien nay cua ang
cam quyen, cung thng trng dan li
bac, cho rang neu lam theo li bac th at
nc au en noi vao ngo cut nh ngay
nay. Nhng ngi chong cong, ghet ong Ho
muon ung ho thai o phan tnh phan
khang cua nhng ngi nh Tran o, Le
Gian, Vu Huy Cng v.v cung am ra lung
tung khong biet x tr ra sao, khi thay nhng
ngi nay cung c vien dan li Bac e
chong ang. (Trong khi o nhng ke cam
quyen cung da vao uy tn bac ma bien
minh cho s ton tai va hanh vi phan dan hai
nc cua mnh.) Va mot so ngi khac,
nhng Nguyen Ngoc Lan, Chan Tn, Ha Sy Phu
v.v tuy khong vien dan li bac, khong ca
tung bac, nhng cung anh im lang khong
dam ong en v than a tr thanh
thieng lieng trong long ang, v co le cac v
nay cung a tng co phen ngh ong Ho
yeu nc that, va co cong, co c hn
nhng nha lanh ao phe quoc Gia trc
ay.ch khong phai v cac v nay khiep
s nhng ke cam quyen hien nay.
Co ngi con ngh, s d nhng vu an

ap cac nha phan tnh phan khang, va
nhng v lanh ao tinh than nh hoa thng
Thch Quang o, linh muc Nguyen Van Ly, cu
Le Quang Liem v.v a khong lam cho quan
chung hay tap the tang chung, Phat t, hoi
ong giam muc bay to lap trng het
long ung ho, cung la do hao quang cua
than tng Ho Ch Minh con chieu sang. Ch
khong phai nhng v o va quan chung
qua nhu nhc. V d luan the gii con trong
ne HCM, v phan ong nhan dan trong nc
con ton th than tng HCM, cho nen can
bo ang vien con da vao uy tn HCM ma ly
luan rang: HCM la nha ai quoc co cong
danh oc lap, thong nhat cho to quoc. HCM
la lanh tu ang cong san, la ngi khai sinh
ra ang, a lanh ao ang chien au thang
li. ang nay, che o nay la san pham
cua HCM. Cho nen can duy tr che o nay.
Can bao ve s lanh ao cua ang. Can
tiep tuc i theo con ng xhcn, con ng
chuyen chnh vo san. Can tiep tuc theo
ng bac i, i theo s dan dat cua bac,
cua t tng HCM.
ieu nay khong phai khong co ly khi
ma t gan na the ky tai mien Bac va
tren phan t the ky tren toan quoc vi
chnh sach sung bai ca nhan va vi phng
tien truyen thong oc quyen va mot nen
giao duc nhoi so cc ky tinh xao, ang cam
quyen a khong ngng a hnh anh va t
tng Ho Ch Minh vao moi cuoc hop, moi
cuoc sinh hoat, moi lp moi trng, bat moi
ngi t tre con tieu hoc mau giao cho
en sinh vien va giao s ai hoc, cac hoi

nha van, hoi tr thc, mat tran To Quoc
van van.phai chap nhan rang HCM la
bac, la cha gia dan toc, la anh hung cua
the ky, la v nhan cua nhan loai, la than
tng phai sung knh.
o la ieu de thay, ai cung co the
nhan ra c.
Nhng con co mot ieu t ngi nhan ra,
v khong phai ai cung oc c ngoai ng, la
hau het cac tac gia ngoai quoc viet ve
cuoc chien VN va ve Ho Ch Minh eu viet
rang HCM la ngi yeu nc thc s, hoac
la ngi quoc gia hn la ngi cong san,
va neu My va cac nc t do kheo leo
mot chut th HCM a la mot th Tito cua VN.
Nguyen tai mot th vien a phng nho be
My cung a thay hang chuc tac pham
nh vay. Ch trch dan nhng tac pham nay,
va cac t ien bach khoa, t ien chien
tranh VN cung phai hang tram trang.
Nhieu ngi cho rang phan ong s gia
va ky gia ngoai quoc a thay oi thai o
sau khi Lien Xo va khoi cong san ong Au
sup o. Nhng cuon Ho Ch Minh cua William
J. Duiker (ra nam 2000) day gan 700 trang kho
ln a chng to rang nhng nha s hoc
My van con b cac tai lieu cua cong san
anh hng manh cho nen nhng nhan nh
ve con ngi HCM van cha thay oi. o la
cha ke Neil Sheehan cach ay 8 nam sau khi
tr lai tham Viet Nam xhcn ve van con cho
rang che o hien tai hn han VNCH trc kia
ve moi mat. (Trong khi Bui Tn th v thay mien
Nam hn mien Bac cho nen mi phan tnh,
va Dng Thu Hng th khi vao Nam a nhan

ngay ra rang che o mien Bac la mot che
o man r)
V vay, muon anh o Khong giao hien
ai hoa, hay Ho giao, can anh o sm
ngay nao hay ngay ay than tng Ho Ch
Minh.
Phan ln ngi ngoai quoc viet ve ong
Ho eu cho rang ong ta la con ngi b
hiem, ky b. Phan ong ngi quoc gia th
nguyen rua ong, coi ong la toi nhan. Trai
lai nhng ngi khac, ke ca mot so ln ky
gia, s gia ngoai quoc th lai ca tung ong,
tham ch con co y nh tuyen dng ong nh
mot nha ai van hoa, mot anh hung. (Xin
nh lai vu UNESCO d tnh ky niem 100 nam
ngay sinh cua ong nam 1990) Tai sao lai co
ieu trai ngc nh vay?
Theo toi th la v ong Ho eo mat na, mot
th mat na qua tinh vi. Hay la v ong kheo
ong kch qua. Mot dien vien kiet xuat. Ma
ang cong san th au cung la ang b
mat tuyet oi vi ky luat sat, khong bao
gi e lo b mat nha nghe ve ong kch
cua lanh tu. Nhng ngi c trang b ac
biet, hay trong hau trng san khau th
thay ro mat that cua ong. Con nhng
ngi ch c ngoi trc man nhung th d
nhien khong biet. Do o muon anh o
than tng HCM, ch co mot cach la lot
mat na, ch ro cho moi ngi thay mat that
cua ong ta. Trc kia, khi Lien Xo cha sup
o, che o cong san VN con vng manh, th
viec nay rat kho. Nhng ngay nay a co
nhieu nha bao s gia Nga c D. Volkogonov
v ton trong s that khach quan a bat au

viet ra nhng tac pham gia tr neu len
nhng s that a tng b che giau. Pha VN
th co nhng cu can bo cong san nh
Nguyen Minh Can a t nan chnh tr tai Nga t
1964 hien co c hoi tm luc ho s mat cua
Quoc Te 3 ton tr tai cac van kho cua
Lien Xo cu. Va trong nc vi phong trao
phan tnh phan khang, khong thieu nhng
b mat hau trng san khau a bat au
c tiet lo kheo leo gian tiep, an hien
au o trong nc qua loi viet va lach cua
cac nha van phan khang va c phi bay
trc thanh thien bach nhat trong cac tac
pham ngoai quoc. Co ieu phan nhieu
ch viet bang tieng Viet, cho nen cha thay
oi c d luan the gii. Can co nhieu
tac pham bang ngoai ng. Va dch nhng
tac pham Viet ng gia tr co tnh thuyet
phuc ln. Cuon Ho Ch Minh tai Trung Quoc
cua Tng Vnh Knh mi xuat ban gan ay
cung tiet lo nhieu ieu b mat ve HCM, a
c dch ra tieng Viet can phai c dch ra
nhieu th tieng khac.
Lot mat na lanh tu mi ch la giai oan
au cua cong viec thay oi ca mot nen
van hoa. V van hoa khong de g thay oi,
khi no tiem nhiem hang na the ky. Tai sao
nhng Tuan T, Mac T hay Han Phi a
khong cu c nc Tau khoi anh hng
cua Khong Giao? La v ban au ngi Tau
a chap nhan Khong Khau roi. Hoac cac
vua chua Tau a bat dan ho mien cng
chap nhan. Ngay nay neu c e cho bon vua
o ap at cai ton giao nay, cai van hoa
Ho giao nay th so phan dan Viet se c

ham hiu hoai. Nam mi nam nh tac gia
viet, hay mot tram nam, nam tram nam,
mot ngan nam?
Theo nhng g c trnh bay trong phan

bon cua tac pham, th tac gia khong ch
la mot nha t tng, nha cach mang van
hoa, ma con la mot nha hoat ong chnh
tr co chu trng, ng loi ro ret. Ong
con a ra trc nhng mo hnh quoc gia Viet
Nam trong tng lai phai nh the nao. Va do
o phai hieu ong cung muon sm anh
o cai che o nay e lap nen roi ieu
khien mot che o mi theo mo hnh ong a
phac hoa. Do o, han nhien ong a d tru
san nhng bien phap chnh tr manh liet,
noi cach khac mot cuoc cach mang chnh
tr, ch khong phai ch ngoi viet sach va
ho hao oan ket hay keu gao t do dan
chu, xin bo th nhan quyen.
Ong noi mot ngan ngi tam u e
thanh cong. D nhien lam van hoa khong
can ti con so o. Mot nhom ngi giong
nhom Bach Khoa cua Phap, vai ngi c
Diderot, Montesqieu, J.J.Rousseau, Votaire, hoac
Karl Marx, Frederick Engels cung u. Con neu
lam cach mang chnh tr e sm lat o hay
thay the hoan toan cai che o cc quyen
a an re sau vao moi tang lp nhan dan,
vao moi c cau xa hoi nay th mot ngan la
t. Tuy nhien, neu tat ca ngan ngi o eu
co quyet tam, san sang hy sinh, tnh nguyen
ve nc xong vao ni la an nh nhng Ly
Tong, Tran Hong, Nguyen Th Ngoc Hanh hay
Hoang C Minh, (ch ke mot vai ten tuoi

a gay tranh cai soi noi trong cong ong
ngi Viet Quoc gia gan ay) va c trang
b bang nhng kien thc chuyen mon can
thiet cho mot chien s cach mang, lai c
ren luyen ve ky thuat au tranh cach mang,
nhat la nam vng phng phap van ong
quan chung, th qua tnh cung tam u. Vi
ieu kien la c lanh ao bi mot to
chc uy tn, vng manh vi nhng bo oc
nam vng tnh hnh trong nc va tren the
gii, theo sat thi cuoc va bat mach cho
ung tam ly, nguyen vong quan chung trong
nc, (xin nhan manh trong nc ch khong
phai hai ngoai) e phat tay ra lenh ung
thi c thuan li nhat.
Hoi 1945 Viet Minh, do mot nhum can bo
cong san ieu khien, a chp c thi c
va phong tay tren cua chnh phu Tran
Trong Kim, khien ca nc lam vao ai hoa,
la v no a co c nhng can bo nam
vng ky thuat van ong quan chung. Con
chnh phu Tran Trong Kim, tuy gom nhng nha
yeu nc tr thc nhng khong co can bo
biet khuay ong quan chung. Va cung
khong co kinh nghiem ve manh li xao
quyet va tai khuay ong quan chung cua
Ho Ch Minh, cho nen khi can bo cong san
bong au nhay ra cp micro, cang bieu
ng va c x len th khong kp tr tay..
Khi tac gia TQAN at nang van e van

hoa th ta thay ngay la ong cung khong lac
quan lam ve van e thi gian. Co le ong
cung suy tnh ky, khi nh lai quang thi gian
t 1747 (l'esprit des lois) hay 1761 (Le contrat

social) en 1789, 28 nam-42 nam, hay t 1848
(Le manifeste du Communisme) en 1917, gan 60
nam; cho nen mi phong nh la phai na
the ky mi hy vong thanh cong, neu ong
ch lam cach mang bang t tng, nh Marx
hay Rousseau. Cho nen can phai co cung mot
luc trong mot ngi (hay mot nhom?) ca
Rousseau lan Robespierre, va Marx, va Lenin.
o la mot tham vong rat ln. Tuy nhien
cung xin lu y la Trieu nh Louis XVI va trieu
nh Nicolas II, khong phai la cai che o cc
quyen xhcn Viet Nam ngay nay, vi tram
phng nghn ke e ngan nga ao chnh va
cach mang, u kinh nghiem va manh li e
bop chet moi mu toan ngay t trong trng.
Va cai bua ho menh cua che o lai la
chnh than tng HCM!
Chung ta cau cho nhng ngi co ai ch
sm thanh cong. Ch co ieu, du thanh
(thanh cong) hay bai (thanh nhan), th mot
ngi hay mot to chc cach mang can khi
s t ch c (benh vc s thc, s cong
bang, le phai, va long thng ngi nh the
thng than). Bang khong th bon hoat au
chnh tr (hay noi theo giao s Ton That Thien,
mot tay anh ch nao o, nh tao bao va
khon lanh hay c hau thuan cua ngoai
bang) se co the xen vao pha am lam
hong moi viec, khien dan lanh lai chet nh
ra trong noi chien thoi.
Cai che o toan tr ma Tap Hp Dan
Chu a Nguyen chong la mot che o gia
doi do HCM, con ngi ai gia doi lap ra va
ieu khien. eo mat na la gia doi. ong
kch la gia doi. Noi mot ang lam mot

neo la gia doi. Noi yeu nc ma lai giet
cac nha ai quoc, la gia doi. Noi chien
au v quyen li quoc gia ma nhat nhat moi
viec eu v quyen li Quoc Te 3 (tc Lien
Xo), theo lenh Quoc Te 3, la gia doi. Neu
khau hieu oc lap t do hanh phuc ma le
thuoc vao Nga, Tau, bop chet moi t do ca
nhan, lam cho dan ban cung khon kho, la
gia doi.
Muon chong cai gia doi ay th phai tranh
au cho S Thc, v S Thc. Phai noi ro s
thc. Co chong HCM va ang cong san
khong? a chong Ho Ch Minh, th khong the
lai da vao uy tn HCM e oi ang cua ong
ta ban cho nhan quyen, t do dan chu nho
giot. Ke cam quyen, da vao HCM e tiep
tuc ap bc, an ap. Ke chong oc tai lai
da vao HCM e oi xoa bo ap bc th
ngha g? Nhng ngi trong nc nh
Nguyen Thanh Giang, Le Gian, Hoang Hu
Nhan, Tran o, Vu Huy Cng, Pham Que
Dng v.vmn the HCM e oi t do, e
chong ang, th con the hieu c (Tuy cung
rat ang tiec). V trong ro, phai da vao
cai la bua HCM (nh cac nha bao va s
gia thien cong cua My ma hay con thieng
o) e tranh b giet, b bo tu, b tru dap,
b bo oi ca nha, th con co ly.
Nhng nhng ngi chong cong ngoai,
hoan toan t do, an toan khi phat bieu va
hanh ong ma lai cung con s uy tn cua
HCM th thc la mau thuan. Neu thc s con
tin vao long yeu nc cua HCM, con tin rang
chien thang 30 thang 4 cua cong quan la
cong lao cua HCM ma ngay nay lai ho hao

oi loai bo hay thay the cai che o do HCM
dng nen nay th la mnh t anh chnh mnh.
Khong bao gi gay c thanh the e co
the loi keo toan dan vao cuoc tranh au.
Ma neu toan dan khong ung ho, hng
ng th cuoc tranh au se chang i en au.
Chnh v vay ma toi thien ngh cuoc cach
mang t tng, cach mang van hoa, cach
mang chnh tr, xa hoi ma ong Nguyen Gia
Kieng chu trng ch co the thanh cong khi
nao anh o c than tng HCM, no a
bien cai che o xhcn VN ngay nay thanh
mot th Khong Giao hien ai hoa, hay mot
th Ho Giao.
24-5-2001
**(V ly do rieng, toi khong ke bai cua ong

Nhat Tien la ngi a neu mot van e tranh
luan rat quan trong, khi ong viet Cuoc Cach
Mang thang 8-1945 a at ngi phu n vao
can can Nam N Bnh Quyen va: Van nc co
luc thang tram, nhng co mot dan toc nao a
dai dot em danh nhan lch s cua mnh ra lat
nhao ch v nhu cau phat trien (MV nhan manh, v
ay la muc tieu cua tac gia TQAN), khien
ngi oc t hoi: Khong biet ong Nhat Tien co
y muon bao ve danh nhan Ho Ch Minh, khi
benh vc ch danh Nguyen Hue ma N.G.K. trng
bang chng e ket toi la mot con ngi hung
bao (TQAN, trang 161) khong? ) **
225
Vatican khong noi ma

lam
Trong cuoc tiep xuc than mat vi giao

hu Viet Nam thuoc giao phan Orange County
tai trung tam cong giao ngay 15 thang 3
nam nay, tan hong y F.X. Nguyen Van Thuan
a b mot con chien chat van: tai sao toa
thanh khong len tieng ung ho hanh ong
dung cam cua linh muc Nguyen Van Ly o
Nguyet Bieu nham phan oi nha cam
quyen cong san VN? Va trong nhng li le
giai thch cua hong y ve chnh sach cua
Vatican, co mot cau khien c toa tan
thng vo tay khong ngt: Vatican khong
noi ma lam. Lam ra sao th c nh lai bien
co ong Au th ro.
Viec linh muc Nguyen Van Ly giang khau
hieu T Do Ton Giao Hay La Chet e oi
t do hanh ao cho tat ca cac ton giao tai
Viet Nam, suot nam qua a c bao ch hai
ngoai lien tuc nhac i nhac lai va tng
thuat rat ky ve hanh ong anh dung cua
nha tu nay. Tng khoi can phai nhac lai. V
nhng nha tr thc cong giao ten tuoi
hai ngoai nh cu tham phan Nguyen Can,
luat s cu ngh s Nguyen Van Chc,

nguyen tong th ky Lien oan cong giao VN
hai ngoai, va giao s tien s o Manh Tri
v.va co nhieu bai dai phan tch ky ve
van e nay. ac biet giao s Tri con cho ra
mat mot tac pham nhan e Hien Tng
Nguyet Bieu vi ay u tin tc va t lieu
lien quan en nhng li tuyen bo va hanh
ong cua linh muc Ly cung nh cua con
chien cua linh muc, va thai o khong ro
ret, hoac im lang kho hieu cua cac giam
muc VN. Tac pham 250 trang cua ong la mot
tai lieu lch s quan trong ve xa hoi xa
hoi chu ngha VN hien ai. oc tac pham
nay ta se khong sao cam c nc mat,
va cam phuc, va thng men v linh muc
va hang tram giao dan Nguyet Bieu va An
Truyen a can trng bat chap moi hiem
nguy, kien tr tranh au cho t do ton giao.
Nhat la khi thay nhng hanh ong dung
cam o, tuy c ong bao hai ngoai nhiet
liet ung ho va hng ng, nhng lai hau
nh chang co cong ong nao trong nc
dam len tieng ung ho hay co hanh ong
hng ng. ac biet la hang giam muc
trong nc va ca toa thanh Vatican cung gi
mot s im lang en kho hieu. ieu o
khien linh muc Ly va con chien cua ong
cam thay vo cung n oc le loi hau nh
tuyet vong.
ay, nhan cau noi cua hong y
Nguyen Van Thuan, chung toi xin mi oc
gia cung nhn lai tnh hnh ong Au trong
thap nien 80 cua the ky trc, e xem
Vatican a lam g khien mot gii chc cao
Vaticant Khong Noi Ma Lam 227
cap cua Vatican co the da vao o ma bao

Vatican khong noi ma lam. Nhng xin ng
hieu lam rang chung toi muon em tnh hnh
Ba Lan thi o so sanh vi tnh hnh VN hien
nay. V o la hai thi iem khac nhau hai
quoc gia co nhng ieu kien chnh tr van
hoa hoan toan khac nhau. Nhat la Ba Lan la
mot quoc gai ma tn o cong giao chiem
ti tren 80%. Lai la que hng cua ng kim
giao hoang.
T Nixon, Gorbachev en Reagan va

giao hoang John Paull II
Sau khi ong Au sup o va Lien Xo tan
tanh, nhng ngi t quan tam en thi
cuoc cung phai ngh Vatican, va cu the la
giao hoang John Paul II chac phai gi mot vai
tro nao o. V chnh lanh tu Lien Xo
Gorbachev a phai thu nhan, khong co giao
hoang th s the a chang xay ra nh the
c. Nhng neu khong theo doi thi cuoc
that sat th khong the biet v giao hoang
nay a lam g e tch cc lam cho ong Au
sup o. Mac du cac phng tien truyen
thong a thuat lai ay u dien tien s
viec t A en Z: T quyet nh dt khoat
cua chnh quyen Nixon (cua ang Cong Hoa)
ngay t khi mi ac c a, bang hiep nh
Ba Le, co rut chan ra khoi vung lay (giai
phap quan s that sach cua ang Dan
Chu) Viet Nam, e don no lc vao nhng
giai phap chnh tr, ngoai giao, kinh te. Ngoai
giao bong ban vi Bac Kinh. Hiep c
chong phi an vi Lien Xo. Roi chien dch
bao vay nc nay bang kinh teen thi

Reagan th Lien Xo a b du vao cuoc chay
ua vo trang en t hi vi ke hoach
phong thu, chien tranh gia cac v sao (Star
war). Roi nhng cuoc tiep xuc cua R. Reagan,
va G. Bush, vi M. Gorbachev van van
Phng tien truyen thong cung khong
giau c cuoc gap g rat than mat cua
v giao hoang vi lanh tu cong san the
gii Gorbachev, en o ba v ong nay (lieu
co cung a c ra toi nh cac ong Yeltsin
va Putin Khong?) a c v giao hoang trao
tan tay vat ky niem co tnh thuan linh la co
trang hat cua c Ba Maria.
Va con biet bao ieu nam trong nhng
ke hoach toi mat th cang t ngi biet. Cho
en khi moi chuyen a xong xuoi, vao au
nam 1992, tuan san thien ta Thi ai (Time)
mi tiet lo rang trong thap ky 80 gia chnh
quyen Reagan cua ang Cong Hoa va toa
thanh Vatican vi ng kim giao hoang a
co mot Lien Minh B Mat Than Thanh vi
muc ch chung la anh sap che o cong
san ong Au, khi s t Balan, la nc
ln nhat (120,725 dam vuong) va cung
ong dan nhat (khoang 35 trieu), vi tren
80% la tn o cong giao.
Tai sao lai chon Ba Lan lam khi iem? Bi
v Ba Lan la nc ln nhat nam ngay gia
va la tong hanh dinh cua hiep c Vac Xo
Vi, co bien gii chung vi Lien Xo, Tiep
Khac va ong c. V giao hoang luc ay
lai la ngi Ba Lan a tng la nan nhan cua
cong san, roi khi lam giao hoang con b cs
thue ngi am sat ma khong chet, cung
nh chnh tong thong Reagan cung chet hut

trong mot cuoc am sat cach o ch co
sau tuan. Ch nguyen viec nay cung u
lam cho Reagan tin rang moi s a c an
bai theo s Quan Phong cua Thng e. Noi
theo ngon ng A ong th ay la cai c
duyen (hay duyen tri) khien hai v nhan cua
thi ai gan nhau, hp tac vi nhau e cung
chung sc ng au vi s ac.
Hai oan phu ta cung mot quyet tam

tai Hoa Thnh on va Vatican
Mot c duyen khac cap thap hn la
chung quanh Reagan luc ay co rat nhieu phu
ta tai ba la ngi cong giao rat mo ao
cung cung mot quyet tam pha tan che o
cong san vo ao. Trong so nay, co nhng
khuon mat noi bat nh giam oc Trung ng
Tnh Bao William Casey, cac co van an ninh
William Clark, Richard Allen, cac ai s William
Wilson (canh Vatican) va Vernon Walters (.s. Lu
ong) va ngay ca ngoai trng Alexander Haig.
Ve pha giao quyen, tai My luc ay con co
hong y John Kroll ma than phu sinh trng
Balan, la v hong y co nhng moi lien he
gan bo nhat vi giao hoang Vatican, va
cung la v hong y san sang on tiep nhng
con chien nhieu quyen lc trong chnh quyen
Reagan luc ay nh Casey va Walters e mu
tnh nhng ke hoach mat nham cu nhan
loai khoi hoa cong san.
S tiep xuc gia cac nhan vat quan
trong trong chnh quyen Reagan vi giao hoi
cong giao khong qua he thong giao quyen
thong thng ma qua ca nhan cac yeu

nhan nh giam muc phu ta cho hong y Glemp
( Ba Lan) la Bronislav Dabrowski, hay hong y
John Krol o Philadelphia. Giam oc CIA Casey va
co van an ninh Clark a thng tiep xuc va
xin y kien cua tong giam muc Pio Laghi vao
nhng buoi sang sm, ban thao vi ong
ve nhieu van e the gii, nhng phan ln
at u tien cho tnh hnh Ba Lan.
Lien sau khi lanh tu cong san Ba Lan,
tng Wojciech Jaruzelski tuyen bo thiet quan
luat vao ngay 13 thang 12 nam 1981, ha
lenh bat giam khoang 6,000 lanh tu Cong
oan oan Ket (CK), x t chn ngi va
cam Cong oan nay hoat ong, tong thong
Reagan lien goi giao hoang e xin co van.
Ngoai trng Haig cung lap tc phai ai s
lu ong Walters len ng sang Vatican xin
yet kien giao hoang va hong y Agostino
Casaroli bo trng ngoai giao cua toa thanh.
Walters a ong vai tro con thoi gia Hoa
Thnh on va Vatican, ch than gap giao
hoang tong cong en 12 lan. Con giam oc
CIA Casey th he co dp sang au Chau hay
Trung ong la lai ghe xin yet kien giao
hoang trc tien.
Tai Hoa Thnh on th tong giam muc Pio
Laghi cung ti gap ch than tong thong
Reagan t la 6 lan. Va thng ong khong vao
cong chnh e tranh s soi moi cua phong
vien bao ch. Giam oc CIA Casey va co van
anh ninh Clark cung thng len en tham TGM
Laghi vao buoi sang sm e ban cach oi
pho vi tnh hnh Ba Lan, nhat la e ban
thao ve nhng ieu can phai nh en

giao hoang.
Lien Minh khong hiep c

Ve phan tong thong cua sieu cng My
th ngay 7 thang 6 nam 1982, a ch than
lanh ao mot phai oan en trieu yet v
lanh tu tinh than cua gan mot ty ngi
cong giao tren the gii. Trong khi ong cung
vi c John Paul II am ao tai th vien
Vatican (gan mot tieng ong ho), th mot
van phong ben canh ngoai trng Haig va
co van an ninh tham phan William Clark cung
mat am vi c hong y Agostino Casaroli,
bo trng ngoai giao Vatican va phu ta ngoai
trng la tong giam muc Achille Silvestrini e
ban ve nhng ke hoach chi tiet.
Nguyen co van an ninh au tien cua
Reagan la Richard Allen a noi ve ket qua
cua gap g nay nh sau: ay la mot lien
minh b mat v ai nhat cua moi thi
Tuy goi la lien minh b mat, nhng thc ra
a chang co mot mat c thanh van nao
gia Vatican va Hoa Thnh on. Va cho en
nay mac du c quan truyen thong My a
tiet lo mot so s viec do cac yeu nhan
Vatican va Hoa Thnh on thc hien e a
ti viec sup o cua Ba Lan, roi ong Au
Nhng toa thanh th van khong he he moi
xac nhan, phu nhan hay bnh luan g ve
nhng tiet lo cua bao ch Hoa Ky. (Mot s
im lang kho hieu?)
Nhng ke hoach chien lc phi quan

s
Theo tiet lo cua t Time th trc khi i
gap giao hoang tong thong My a co san
ke hoach tan cong toan khoi Xo Viet bang
nhng bien phap sau:
1) sang kien phong thu chien lc
thng c goi la chien tranh gia
cac v sao nham loi Lien Xo vao mot
cuoc chay ua viet da ma Hoa Ky a
nhn thay trc la oi thu se phai bo
cuoc v tai nguyen a hau can kiet.
2) Hoat ong b mat nham khuyen khch
nhng phong trao cai cach tai 3 nc
Hung, Tiep va nhat la Ba Lan.
3) Vien tr tai chnh cho nhng quoc gia
nao trong khoi hiep c Vac Xo Vi
san long bao ve nhan quyen, cai
cach ve chnh tr, kinh te theo che o
th trng t do.
4) Bao vay kinh te Lien Xo bang cach
van ong cho Nhat Ban va cac cng
quoc Tay Phng khong cung cap cho
nc nay nhng ky thuat cao. Tap
trung no lc vao viec pha hong ke
hoach thau ngoai te cua Lien xo bang
he thong ong dan dau dai 3,600 dam
chay suot t Tay Ba Li A en tan
nc Phap.
5) Tang cng x dung cac he thong
phat thanh cua cac ai T Do, ai
Tieng Noi Hoa Ky va ai Au Chau T
Do nham vao nhan dan cac nc
ong Au, hau cho ho thay ro va so
sanh tnh chat that s cua che o

ma ho ang song vi che o t do
ben ngoai.
Sach lc cu the cua lien minh vi

CK
o la chien lc chung co tnh bao quat.
Cuoc mat am vi toa thanh ngay 7 thang
6 nam 1982 la nham e ra sach lc giai
oan cu the xoay vao mot khau chien lc
chu yeu la lam the nao cu van Cong
oan oan Ket Ba Lan khoi tan ra trc sc
tan cong cua Jaruzelski. Neu trc sc tan
cong tan bao cua chnh quyen cong san,
ma to chc nay ton tai c va tiep tuc
hoat ong th tnh hnh co the ao ngc.
CK la mot to chc chnh tr co cai vo
boc kien co v ong thi no cung la mot
to chc nghiep oan co tnh xa hoi chu
ngha nh moi to chc cua cong san, ngha
la gom nhng cong nhan ma Mac coi la
oi tien phong trong cuoc au tranh cach
mang, au tranh giai cap. No co ti
10,000,000 oan vien, ai a so la cong
nhan cong giao, thng cau nguyen khi gap
kho khan, hay trc khi hanh s. Lanh tu
cua no la mot cong nhan cong giao qua
cam, anh th ien Lech Walesa.
Ch can CK ton tai no se co the bien
che o Ba Lan cong san thanh mot che o
dan chu t do gia long khoi cong san
Vac Xo Vi. Co the coi ay nh mot la bai
o Mi No cua Eisenhower ngay nao.
Vi niem tin tng o toa Bach Oc a

cung vi Vatican va qua mang li thong tin
lien lac bnh thng va b mat cua Vatican
gia toa thanh va hang giao s trong noi
a Ba Lan e chuyen ti CK s vien tr
tai chnh va tiep te doi dao ve ky thuat
e CK co the van ton tai va tiep tuc
hoat ong b mat, ch mot c hoi thuan
tien se quat khi.
Chnh giao hoang John Paul II ch than lien
lac bang vo tuyen ien vi hong y Jozef
Glemp tai thu o Vac Xo Vi. Ngai cung phai
ve que hng cua ngai nhng ac s b
mat e thu lm tai cho nhng thong tin
can thiet e nam vng tnh hnh ve pha
chnh phu cung nh ve pha Cong oan; ong
thi cung e truyen at nhng huan th
khon ngoan sang suot theo o oan vien
Cong oan co the sinh hoat ma khong b
kham pha va tieu diet, va biet cach tranh
au mot mc o tng oi on hoa vi
s khon kheo nhng dung cam can thiet,
e khong gay c cho chnh quyen an ap
da man gay s bung no khong can thiet
vao luc moi s cha chn mui.
Cac nha lanh ao chnh quyen My a
phai cong nhan la nhng tin tc ma giao
hoang nhan c t hang giao s va giao
dan trong nc cua Ngi ve tnh hnh chnh
tr noi a Ba Lan, chnh xac va mau le hn
nhng tin tc ma My nhan trc tiep t cac
nguon tin tnh bao My rat nhieu. D nhien la
khong ke nhng tin tnh bao quan s th lam
sao ma toa thanh hn c CIA. Ngi ta tiet
lo rang luc ay lam viec cho CIA co ca mot
th trng Quoc Phong Ba Lan va mot vien

ai ta trong bo tong tham mu Quan Lc Ba
Lan, ai ta Ryszard Kuklinski.
ap lai nhng tin tc ve tnh hnh Ba Lan,
pha Hoa Ky a chuyen vao nc nay nhng
o tiep te d dat ve moi mat tai chnh, kinh
te, ky thuat giup cho CK co the chang
nhng ton tai ma con tch cc hoat ong b
mat gay sc ep cc manh oi vi chnh
quyen cong san.
CK co mot van phong lien lac b mat
at tai thu o Brussells cua B, qua o
nhng nhan vien cua toa thanh cung nh
cua CIA My co the lien lac mot cach an
toan vi CK trong nc. Nhng toa thanh
con co ca mot he thong giao quyen
trong nc gom hang tram giam muc va
hang van linh muc. Nhng v nay eu co
the la thong tn vien, lien lac vien, la
nhng hop th song. Nhng can ham ben
di nen mot so nha th cung co the la
nhng tram giao lien, nhng ni tiep thu hay
tam lu gi cac may moc va tai lieu tuyen
truyen t ben ngoai gi ti. Ngoai ra con
mot so ong cac chuyen vien ve phong
trao lao ong, ve to chc cong oan ngi
ngoai quoc ang hoat ong chnh thc cong
khai tai Ba Lan cung co the ong vai trung gian
chuyen at nhng thong iep t Vatican hay
chuyen giao nhng o tiep lieu ky thuat t
Hoa Thnh on.
Vai tro cua giao hoang va tnh bat

bao ong cua s can thiep
V ay la mot lien minh thanh thien vi

toa thanh, cho nen ngi ta khong ngac
nhien khi nhan thay rang, trong so hang
vien tr, chang bao gi co sung ong, an
dc, thuoc no. Cung khong co nhng co
van quan s hay tnh bao gian iepnh a
tng xay ra trong vu Iran Contrad, Vnh con Heo,
hay trong chien tranh Viet Nam trc ay.
Vien tr quan trong nhat, co the noi la
co tnh quyet nh, chnh la nhng huan th
khon ngoan, de dat cua toa thanh, at
quyen li cua nc Chua, quyen li cua Con
Ngi tren het. Nhng huan th cua giao
hoang cho oan chien ong hng cua ngi,
cung nh nhng li co van danh cho cac
gii chc cao cap cua Hoa Ky, khi tiep xuc
vi ngi c coi nh nhng tinh hoa ve van
minh Thien Chua Giao rut ra t 2000 nam
kinh nghiem cua giao hoi.
Nha bao Carl Bernstein (giai Pulitzer ve
bao ch) a thuat lai li tong giam muc Pio
Laghi noi vi ong ve nhng cuoc gap g
gia ong va ai s lu ong Walters nh sau:
Vai tro cua toi chu yeu la giup cho Vernon
(Walters) c de dang gap c thanh cha.
c thanh cha biet ro dan toc cua Ngi.
o la mot hoan canh rat la phc tap
nghieu khe lam sao e nhan manh ve
nhan quyen, ve t do ton giao va co lam
sao gi cho CK khoi chet ma khong khieu
khch them chnh quyen cong san. Nhng toi
a bao Vernon: Hay lang nghe c Thanh
Cha. Toa Thanh co 2000 nam kinh nghiem ve
van e nay.
V chnh quyen My biet lang nghe giao

hoang, va v con chien ong hng cua giao
hoang chu lang nghe va lam theo huan th
cua Ngi nen ket qua cu the la:
CK a nhan c mot cach doi dao
va kn ao, an toan nhng mon tien ln,
nhng may moc toi tan ve thong tin va
truyen tin, ve vo tuyen truyen thanh va vo
tuyen truyen hnh, nhng may in, mc in, giay
in, nhng tai lieu hng dan viec s dung
va ieu khien, ieu hanh cac may moc
tan ky phc tap o.
Nh o ma chang bao lau sau ngay ai
khung bo, Cong oan tai Ba Lan a co
khoang 400 tap san co t co ti 30,000 an
ban. Nhng cuon sach ln va tap tai lieu
mong thach o chnh quyen cong san c
in ra va pho bien co hang ngan. Nhng tac
pham hai hc cham biem danh cho con nt
vi nhng du ngon, da s vi hnh Jaruzelski
xau x kinh tm, chu ngha cong san nh con
rong o, con Walesa th uy nghi lam liet nh
mot hiep s anh hung Di ham sau cua
cac giao ng hay cua t that cac giao
hu, hang trieu ngi xem nhng cuon bang
video chong cong c san xuat ngoai
quoc nhap lau vao Ba Lan.
Vi nhng may moc tinh vi ve truyen
thanh truyen hnh do CIA My cung cap, cac
chuyen vien cua CK co the xen vao gia
cac chng trnh truyen thanh truyen hnh cua
chnh phu cong san nhng khau hieu nh:
Cong oan oan Ket bat diet!
Hay: Hay khang chien! Cung vi cac may
phat song toi tan c cung cap t ben
ngoai qua cac tram b mat noi tren, cac

chuyen vien cua C...K. co the lam cho
cac chng trnh truyen hnh cua nha nc
phai gian oan trong choc lat e xen vao
gia nhng li keu goi nh cong, xuong
ng, mt tinh, bieu tnh v.vNgi ta thay
nhng ieu o xay ra vao luc ngh giai lao
gia hai hiep au the thao, la luc khan thnh
gia khong cam thay b quay roi mot cach
bc mnh. Nhng luc o cung la luc thng
thay thnh lnh xuat hien mot vai bieu ng
that ln keu goi khang chien chong cong.
ieu nay thng hay xay ra gia nhng tran
tuc cau tranh giai vo ch co rat ong
khan gia.
Nhng ket qua thu lm c

Khi ma nhng s viec tren ay xay ra
thng xuyen va ong loat mot cach rat
mau chong va rat bat ng tai nhieu ni
cung mot luc, th canh sat anh bo tay.
Hanh ong quyet liet o at nhng kien tr
khon ngoan nhan nhuc cua chuc trieu oan
vien c s chuc lanh cua toa thanh a
thay oi tam trang cua hn ba chuc trieu
nhan dan Ba Lan khien chnh quyen cong san
a phai dan dan tng bc, do d, de dat
nhng bo trc sc ep manh liet ve kinh
te, chnh tr cua Vatican va Hoa Thnh on.
Cac nha tu c m ra va vu an d nh
danh cho Lech Walesa c bai bo. Cac ang
vien cong san quay ra au tranh vi nhau,
nen kinh te suy sup v nhng cuoc nh cong
bai th, bieu tnh trong nc va s bao vay
kinh te cam van t ben ngoai.
Ngay 19 thang 2 nam 1987, sau khi chnh

quyen cong ha m oi thoai vi giao hoi,
Hoa Thnh on a bai bo cam van. Bon
thang sau giao hoang c hang trieu con
chien hoan ho chao on khi ngai i khap
nc Ba Lan rao giang ve nhan quyen va ca
tung CK. Nam thang sau en lt lanh tu
Lien Xo Gorbachev vieng tham Ba Lan va, nh
cung ong loa vi Vatican va Hoa Thnh
on, a ra hieu cho Jaruzelski hieu rang Mac
T Khoa a nhn nhan chnh phu Ba Lan khong
the cam quyen ma khong co s hp tac
cua Cong oan oan Ket.
Ngay 5 thang 4 nam 1989, hai ben ky
thoa hiep hp phap hoa CK va cung keu
goi to chc bau c quoc hoi vao thang 6.
Va cuoi cung vao thang 12, 1990, sau 9 nam
b bat gi anh th ien Lech Walesa a c
bau lam tong thong Ba Lan.
Co mot ieu ang lu y: trong suot bai
bao dai 8 trang, ky gia Bernstein a khong
ghi c mot li tuyen bo nao du van gon
cua giao hoang. Nhng lai ghi rang v phu ta
than can cua ngai khuyen cac gii chc
Hoa Thnh on hay lang nghe (va lam theo?)
li ngai. Va nhn vao nhng g chnh quyen
My cung nh CK a lam theo nh Berstein
tng thuat th thay ro: My a khong vien
tr quan s, khong cho sung an, khong gi
co van quan s ti, cung khong doa tha
bom tinh khonTrai lai ch co cac ky thuat
may moc tan ky danh cho cac phng tien
truyen thong va tien. Ve pha CK cung
vay, khong thay co bao ong. Khong co
nhng vu no bom quyet t tren xe hi.
Khong co am sat. Ch co nhieu, rat nhieu

truyen n, nhieu tranh h hoa, nhieu khau
hieu tren truyen thanh truyen hnh, nhieu
bieu ng gia san bong a v.v.. tom lai
cuoc chien thang hoan toan bang chnh tr,
ngoai giao, ap lc kinh te va tuyen truyen.
Phai chang o la ng loi au tranh
khong noi ma lam cua Vatican? Va lieu
trong hoan canh hien thi cua Viet Nam, khi
ma Hoa Ky a bo cam van, thiet lap bang
giao, sap thong qua hiep c thng mai song
phng, va cac nc Tay Phng thi ua giao
thng vi Viet Nam cong san, v.v.Vatican
co dieu ke g e giup VN sm thoat nan
oc tai cong san hay khong?
Nhng thanh to a ti thang li

Ngay trong phan m au chung toi a
can nhac ma viet Vatican: ong mot vai tro
nao o, ham y rang trong vu Ba Lan va
ong Au noi chung, ngoai vai tro cua Vatican
ra con co nhieu vai tro khac cung rat quan
trong, nh tong thong Nixon la ngi a
chuan b xa, don ng cho Reagan va Bush
sau nay. Va Gorbachev la ngi a m ra con
ng mi cho cac nc trong khoi cong
san, va ac biet la a trc tiep cho nha
cam quyen Ba Lan hieu rang ong muon ho
phai hp tac vi CK.
Ma s d co chnh sach ci m (Glasnost)
cua Gorbachev la v trc o 30 nam a co
cuoc ha be Stalin do Khrutshchev tien hanh
cho nen co the noi ong nay cung co mot
vai tro nao o, xet ve nguyen nhan xa. Va
s d co s xuat hien cua Khrutshchev, la v
trc o a co nhng George Orwell, Andre

Gide, Arthur Kroestler, Ignazio Silone, Louis fischer
don ng bang nhng tac pham chong
cong tr danh cua ho khien cho chung quanh
K, va sau nay chung quanh Gorbachev va Eduard
Sevanadze at phai co hang ngan ngi dam
ngh va san sang ung ho ng loi cua
nhng nha cai cach nay, th ho mi co can
am dam nhan lanh s mang ng mui
chu sao nh a thay.
Ngha la bien co lch s nao cung co
nhng nguyen nhan gan va nguyen nhan
xa, nguyen nhan noi tai va nguyen nhan
ngoai tai, nguyen nhan khach quan va
nguyen nhan chu quan. Va nhng ngi tao
nen bien co bao gi cung phai co nhng
chuan b xa, roi chuan b gan that chu ao.
Cung nh trong ban kch nao cung co nhieu
vai tro. Va trong trng hp nay Vatican cung
ch ong mot vai tro, tuy rang o la mot
vai tro quan trong ma lai b mat, ch en khi
moi s a xong xuoi, nhng ngi am hieu
thi cuoc mi bat m cho biet.
tren chung toi a nhan manh en vai
tro co the noi chu chot cua bien co Ba
Lan la CK vi 10,000,000 oan vien. Xin
nh 10 trieu la hn mot phan t dan so Ba
Lan luc ay. Lieu tai VN ta se co c mot
oan the ln manh nh the dam kien cng
ng len chong lai nha cam quyen, hay t
nhat dam thach o nha cam quyen bang
mot ng loi sinh hoat trai ngc vi chu
trng ng loi cua ang khong?
a noi trong v kch nao cung co nhieu
vai. Ngoai nhng vai ke tren, tng cung
nen noi them rang chnh tng Jaruzelski

cung ong mot vai tro nao o trong bien
co Ba Lan. V khi khong chu noi ap lc t
ben ngoai, ong a chuyen sang quoc hoi
e xin thong qua d luat hp thc hoa CK.
Nhng quoc hoi th lai gom a so ang vien
c.s. cng ran, va thieu hieu biet, khong
muon nhng bo. Cung may la con co may
v bo trng khac tng oi thc thi san
sang ung ho ong. Ho ban vi nhau se
cung vi chu tch Jaruzelski ong loat t
chc e lam ap lc vi quoc hoi. Trong so
nay co bo trng noi vu Kiszczak va bo
trng quoc phong Siwiki.V vay co the noi
nhng ngi nay cung sam mot vai nho be
nao oTrong khuon kho bai bao, chung
toi ch co the noi ve vai tro cua Vatican.
Khong the nao ban chi tiet ve nhng vai
tro cua ngi khac. Chung toi khong he
ngh Vatican ong vai tro oc nhat hay chu
chot. Nh a noi tren, vai tro chu chot phai
la CK.
Ve nguyen nhan noi tai cua s sup o
cua ong Au th co ngi cho rang cac che
o oc tai v ban chat oc tai thoi nat
nen no a mang san trong mnh mam mong
diet vong, vai tro cua Vatican hay Hoa Thnh
on ch la phu. Nhng thc te cho thay cho
en nay a tren na the ky roi ma cong
san VN, cong san Bac Han van cha sup
o, mac dau chung con te hai hn che o
Ba Lan cuoi the ky trc nhieu. Tai sao? La v
thieu nhng nguyen nhan ngoai tai, thieu
nhng vai tro phu(?). Va thieu nhng c
duyen khong biet en bao gi mi xuat

hien.
Bai hoc cho Viet Nam

Qua bien co Ba Lan co the rut ra may
nhan xet va bai hoc nh sau:
1. Trc het la vai tro chu chot co tnh
quyet nh la to chc Cong oan oan Ket
vi so ong 10 trieu cong nhan gom nhng
tn hu cong giao thng cau nguyen khi
gap nguy hiem hay trc khi hanh ong.
Khong co to chc nay, th co en 10 giao
hoang hay reagan cung khong the gay nen
c bien co Ba Lan vao thap nien 80 the
ky trc.Viet Nam ke t ngay cong san
cam quyen mien Bac t 1954 va tren
toan quoc t 1975, cha he bao gi co c
mot to chc chnh tr, ton giao, xa hoi, hay
nghiep oan nao oc lap co tam voc nh
vay. Noi cho ung du ch nho bang mot
phan tram (100,000 ngi) hay mot phan
ngan (10,000 ngi) cung khong co. Ma ta
a biet muon tao nen mot bien co chnh tr
ln thay oi c mot the che chnh tr
chuyen quyen oc oan xao quyet, lai co
kinh nghiem thong tr, an ap na the ky
nh Cong san VN, th khong the nao khong
co s tham gia cua cac to chc quan chung
co ky luat, co tinh than cao, c huan
luyen ve cac phng phap au tranh chnh tr
va tuyen truyen chnh tr. Khong co to chc
quan chung o th du co ti ca tram Ha
Sy Phu, Dng Thu Hng, Nguyen an Que .
cung chang lam nen tro trong g.
Noi vay khong co ngha la vai tro chuan

b t tng, tuyen truyen, chuan b xa bang
cac tac pham va tham luan gia tr khong
co vai tro cua no. C xem anh hng cua
nhng tac pham cua nhng tac gia neu
tren, t George Orwell en Louis fischer, th ro.
Nhng ho ch ong vai chuan b xa ve tinh
than va t tng.
2. Bai hoc th hai la chien lc, sach lc
va phng phap au tranh cua CK hoan
toan co tnh cach chnh tr, bat bao ong,
dung ky thuat toi tan ve tuyen truyen,
van ong quan chung la chnh ch khong
co bao luc, vu lc, khung bo, am sat
Noi rong ra, ngay trong chien lc sach
lc rong ln cua sieu cng My, t sau khi
Nixon rut quan My ra khoi vung lay chien
tranh Viet Nam (giai phap quan s, bao lc)
cung thuan tuy chnh tr, ngoai giao, kinh te
tuyen truyen (cac dai phat thanh) nh 5
iem ke hoach a neu.
3. Bai hoc th ba la tam ly dan chung
Ba Lan noi rieng cung nh tam ly dan ong
Au noi chung thi ay khac xa tam ly dan
Viet Nam ngay nay. Ho ci m hn, t s set
hn v dau sao cai ang cong san cua
Jaruzelski cung khong giong cai ang cong
san cua HCM, va tan bao, va xao tra, lai
bien c HCM thanh than tng che ng moi
t duy oc lap t do cua con ngi.
V vay cuoc au tranh cua VN se phai
cam go hn, can ti nhieu sang kien va s
kien tr hn.
4. Bai hoc th bon la cai c duyen gia
giao trieu Vatican vi bo tham mu cua toa
bach oc thi o. o la mot s tnh c

hoan toan. Khong phai thi chnh quyen
nao, chung quanh tong thong Hoa Ky cung co
en na ta gii chc cao cap eu la
nhng con chien ngoan ao cua Vatican. Va lai
con nhng gii chc cao cap cua cong giao
Hoa Thnh on cung lai co lien he chat
che vi Vac Xo Vi, Vatican va toa Bach Oc.
Tai Viet Nam lieu roi se co mot c duyen
nao tng t khong? a goi la c duyen hay
duyen tri th ch co tri biet.
e thay li ket, chung toi cau mong cac

v lanh ao ton giao trong nc nhat la
Phat Giao la ton giao chiem ai a so, se
co the ong mot vai tro nao o trong viec
lam sup o cai che o gian xao, oc ac,
(ch khong ch oc tai, chuyen chnh) hien
nay.
Thang 6 nam 2001

246
Huyen Thoai va
Huyen Thoai
Gan ay toi c oc bai Huyen Thoai

Ho Ch Minh tren mot t bao Quan Cam
do mot ngi ban gi en. Tac gia bai bao
la L Phng, mot giao s Saigon bo ra
bng theo Viet Cong hoi cuoi thap nien 60,
roi lam th trng van hoa cua cai goi la
chnh phu lam thi Cong Hoa Mien Nam Viet
Nam, thoi than cua mat tran dan toc giai
phong mien Nam, con e cua ang cong
san mien Bac giau mat trong cai goi la
ang Lao ong Viet Nam. c biet sau khi
ong Au sup o, L Phng a ra khoi
ang cong san, roi thnh thoang co mot
vai bai phe phan chu ngha cong san va
thuyet Mac Le gi ra ngoai quoc. Nhng cha
bao gi ong dam ong ti nhan vat Ho Ch
Minh.
Co le v thay lan au L Phng noi
en huyen thoai HCM, nen v chu nhiem cua
t bao, cung la tong giam oc mot ai
phat thanh ay mi trnh trong em len
mat bao e gii thieu vi oc gia. Nhng
ch can oc lt qua, oc gia a thay ngay
tac gia ch dam s soang vuot ve nhng
cai rau ria ben ngoai con cai cot loi cua
Huyen Thoai Va Huyen Thoai 247
huyen thoai th chang nhng khong dam

a ong ma con cung co them la ang
khac..
Chung toi noi rau ria, cot loi la e
khoi dung ch nh ai the vi tieu tiet,
chnh yeu vi th yeu v.v Cai chnh yeu
ma L Phng khong dam ung ti la
huyen thoai ve con ngi yeu nc HCM,
huyen thoai ve cong lao cua HCM va ang
cong san VN danh oc lap va thong nhat
cho to quoc. Chang nhng the, ong con
trnh trong m au bai bao bang cach xac
nhan va nhan manh HCM la mot nhan vat
quan trong trong phong traogiai phong dan
toc thuoc the ky 20.a chien au ben
b chong lai cac the lc thc dan hien ai
(co le khi dung hai ch hien ai la ong
muon noi e quoc My ma Viet Cong
thng goi la bon thc dan mi), a hoan
thanh oc lap, thong nhat..
Tat ca nhng cai khac ma ong noi sau
o eu la tieu tiet khong co g quan trong.
Nh ve rong thay au khong thay uoi,
chuyen ve oi dep rau, chuyen la giong
goi banh chng cua dan Ha Noi. Hay
chuyen bien ong Ho t mot anh hung dan
toc tr thanh ong tien; chuyen dan lap
ban th ong ngay gia bung binh Saigon v.v
Ngay ca chuyen ong co nhieu ba v h,
ma nhieu ngi hai ngoai thng cho la
quan trong, thc ra cung ch la cai rau ria
tieu tiet, khong ang ban, neu so vi
huyen thoai anh hung dan toc.
o la cha ke khi tac gia dan chng Vu
Ky bao rang cong lao cua HCM trong vu tong
cong kch tet Mau Than ch ven ven co

bai th Xuan nay hn han may xuan qua.
Thang li tin vui khap ca nha, th ong a
benh vc HCM, cho rang ong nay khong
nhung tay nhieu trong vu vi pham cuoc hu
chien nhan ngay tet thieng lieng cua dan
toc, ma hai ben a thoa thuan. V ta a
biet la trong vu tong cong kch nay cong
ang a pham khong biet bao nhieu toi ac:
Nao chon song hang ngan ngi vo toi,
ke ca ngi ngoai quoc lam cong tac xa
hoi thuan tuy Hue, nao phao kch ba
bai vao cac khu ong dan Saigon va cac
tnh, va ca trng hoc Cai Lay, My Tho,
va nhat la dung manh li xao quyet ay
an em trong cai mat tran dan toc giai
phong mien Nam vao lo thieu tong noi
day, nng i hang chuc ngan quan.
Tac gia cung e ra ca trang bao e
gian tiep bao cha cho HCM la ngi ma
ong cho la chang hieu biet g nhieu ve chu
ngha Mac Le, ch thch Lenin cho chu
trong en van e thuoc a va thc dan.
oc nhng hang o ai cung phai hieu HCM
la ngi quoc gia hn ngi cong san, yeu
nc ch khong yeu chu ngha cong san, v
theo L Phng th ong Ho co biet mo te g
ve chu ngha c.s. au ma yeu?
Sau ay chung toi xin trch nguyen van
mot vai oan na e oc gia thay ro tac
gia chang nhng khong chong HCM ma con
bao cha tham ch ca tung na:
Ong (HCM) chon la i theo Lenin hoan
toan ch v, qua e Tam Quoc Te, Lenin ha
giup cac dan toc b ap bc gianh lai

t do va oc lap. Va:
HCM la ngi rat thc te. oi vi ong
chu ngha Lenin thc te luc bay gi ong
ngha vi giai phong dan toc la van e
quan trong nhat cua VN
Va:
Tren nhieu mat, ang c.s.VN hn han
nhng lc lng chnh tr yeu nc khac.
Trong thi ky b le thuoc, ngi dan co nhn
vao ong (Ho) nh ke cu o th cung
khong co g ang ngac nhien.
tren cung co cho L Phng con cho
rang o khong phai ch la thu oan, hay
tuyen truyen! Mac dau ngay oan m
au ong a noi en 2 trong 3 nguon goc
cua huyen thoai nh sau: hien tng nay
(huyen thoai HCM) co 3 nguon goc: 1) t ong
(Ho) co y tao ra.2) do ang (c.s.) day cong
lam nen.
Tao ra bang cach nao? Lam nen
bang phng tien g? Neu khong phai bang
tuyen truyen va thu oan?
Con cai nguon goc th ba th ta phai hoi
lai toan dan xem ong L Phng co noi lao
khong? Ong viet rang: 3) Ngi Viet Nam hy
vong vao ong nh mot ngi cu o, giup
ho thc hien c nhng mong moi nghn i
cua at nc va ban than.
oi vi mot so tr thc trc kia v lam
nghe theo cong san, ta co the cho rang ho
khong dam ung en HCM v s, hoac bo
buoc phai da vao uy tn HCM e thu the
ma chong ang. Nhng oi vi L Phng
vi nhng li khang nh va neu ve HCM
th khong the suy dien kieu o c, v ong

ta a nhac i nhac lai nhieu lan to ra rat
xac tn. Chang nhng the trc khi ket luan
bai bao ong con nhac lai nh inh ong cot
nh sau:
Nhn tong the ve the ky 20, toi cho
rang HCM la mot anh hung ln cua Viet
Nam, trong thi ky chong cac the lc thc
dan. Thiet tng du chnh kien va cam
tnh co khac nhau nh the nao i na ngi
ta cung khong the phu nhan c tnh chat
hien nhien cua cac s kien ay.
Qua tnh khi oc nhng oan tren ay toi

khong hieu tai sao mot c quan truyen thong
gia thu o t nan lai co the cho ang
nguyen van bai bao cua L Phng ma
khong co mot li bnh luan nao, ngoai oan
m au ch co tnh cach gii thieu tac gia
mot cach kha tran trong.
Dau sao th bai bao t trong nc gi ra

nay cung cho thay mot ieu la trong so
nhng tr thc a het me ngu sau khi ong
Au sup o hien con trong nc hay con
khong t ngi thc s b lan can vi huyen
thoai Ho Ch Minh anh hung dan toc. Chnh
ieu nay khien cho phong trao au tranh cho
dan chu t do trong nc cha bung len
c. V ang cong san, khi thay nhng
ngi goi la tr thc bat ong chnh kien
cung con phai cong nhan la HCM va ang
cua ong ta a co cong danh oc lap va
thong nhat, va la ai anh hung c the
gii knh ne, la ang cu o (ch cua L
Phng) cua nhan dan, th nhng ke ke

nghiep ong Ho xng ang e tiep tuc lanh
ao toan dan vi chu ngha va c che hien
hanh ma khong s mang tieng la lam
quyen, la phi dan toc, phi dan chu, vi pham
nhan quyen v.v Ly do la v ho a cung vi
ong Ho triet e phung s to quoc, phuc vu
nhan dan cho nen mi c dan ung ho
va cung vi ang au tranh chong ngoai
xam danh oc lap thong nhat thanh cong
v.vY vao cai cong lao to ln ma chnh L
Phng cung phai cong nhan o, ngay nay
cong ang co quyen ngh rang dan cung
con ung ho ang, tin ang nh xa; va
e khoi phu long dan, ang phai cng
quyet lanh ao toan dan theo le loi
chuyen chnh nh xa. V s lanh ao nay a
rat co hieu qua trong chien au, cung se
co hieu qua trong xay dng. Con may chuc
ngi len tieng phan oi, oi dan chu a
nguyen co ang g ma phai nghe theo?
V vay nhng c quan truyen thong hai
ngoai can tm tai lieu, tap trung lai e trnh
bay cho ngi dan bnh thng, nhat la
nhng thanh thieu nien mi ln len khong
am tng ve manh li thu oan cua c.s.
thay ro nhng sai trai, oc ac, nham hiem
cua ong Ho va ang cua ong ta, cung nh
s tan ac da man cua cac che o cong
san tren khap the gii.
Ta hay dung chnh tai lieu cua ang
cong san Lien Xo nay phan nhieu a c
giai mat, bach hoa, nhng tai lieu chnh
thc cua ang cong san Viet Nam, nhng
hoi ky cua chnh Ho Ch Minh (qua cac but
hieu Tran Dan Tien, T. Lan) ngay ca bo

HCM toan tap va cac tai lieu ve lch s
ang, cac sach tieu s cua HCM do cac tay
an em nh Vo Nguyen Giap, Pham Van
ong, Trng Chinh, Hong Ha v.v.ke ca va
co le nhat la nhng hoi ky cua mot so
can bo cao cap bat man nh Hoang Van
Hoan v.v e chng minh rang ong Ho
khong phai la ngi yeu nc ma ch la
mot can bo trung kien cua e tam Quoc
Te.
Viec nay a co nhieu ngi lam, a co

nhieu bai bao e cap. Nhng neu so vi
nhng tac pham ln thien cong bang Viet
ng trong nc va nhng tac pham o
so bang ngoai ng nc ngoai th, ve so
lng va tam voc, hay con qua khiem
nhng cha keo c s chu y cua ngi
oc von a b nhng luan ieu trai ngc
au oc hang chuc nam. Cho nen o se la
mot viec lam kho khan lau dai.
Tuy nhien co mot ieu trc mat ma
cac c quan truyen thong thuoc hang ngu
ngi quoc gia co the lam ngay, bat c luc
nao la hay de dat can than, ng mac
mu tiep tay cho cong san bang cach a
nhng bai bao nh bai cua L Phng ang
tai ma khong co mot li bnh luan, y nh
the mnh la cai loa cua Viet cong vay.
Con neu nh quy v chu nhiem co chu
trng dan chu a nguyen, thong tin hai
chieu (giao lu, hp lu) khach quan, trung thc
giong nh nhng nha bao My ngay th, hay
phan chien trc ay, th o la quyen cua
quy v. Ch mong rang trong nc, cong

san cung trung thc va khach quan nh quy
v, san sang mi quy v ve nc e muon
viet g th viet, ang g th ang..
Trc khi ket thuc, toi muon nhan dp

nay nhan vi cac nha tr thc trong nc
ac biet la ong L Phng hay con ngh
ong Ho la anh hung dan toc, la cu o
cua nhan dan VN vai ieu.
1)Trc het, neu khong co ong Ho va
ang cong san cua ong ta th VN a tranh
c mot cuoc chien am mau hy sinh tren
3 trieu con dan ma van co the danh c
oc lap. V tren ba chuc nc A Phi a danh
oc lap trong khoang cung thi gian ma
khong phai o mau, hay ch phai chien
au trong mot thi gian ngan.
2) Khi Phap a ky thoa c Vnh Ha Long
va hiep nh Elysee trao tra oc lap cho Viet
Nam qua quoc trng Bao ai, neu ong Ho
thc s v dan v nc, th a phai ung ho
chnh phu quoc gia va chap nhan thanh tch
o. ang nay ong Ho van ngoan co chong
oi, chem giet ngi quoc gia e chiem cho
bang c chnh quyen.
3) Khi mien Nam a co mot chnh quyen
hp hien, hp phap do nha ai quoc Ngo
nh Diem lanh ao, ang le ong Ho va
ang cong san phai tm cach hoa hoan, thi
ua xay dng at nc e ch thi gian
thuan tien se thong nhat trong hoa bnh.
Trai lai ch v ao tng xa hoi chu ngha
theo kieu Stalint va Maot, ma co em quan
xam nhap roi anh pha mien Nam, gay
khong biet bao nhieu vu am sat khung bo

giet hai dan lanh.
4) Neu ong Ho Ch Minh va ang cong
san v dan v nc th tai sao a dung nhng
thu oan da man, tan ac e lua quan dan
vao cho chet bang nhng chien thuat bien
ngi cuong loan th quan mot cach vo
nhan ao trong hai cuoc chien? Khong co
nha quan s nao tren the gii a tan ac
th quan en o o. Quy v hay oc lai lch
s cac tran anh trong cai goi la 2 cuoc
chien ong Dng th thay ro.
5) Neu Ho Ch Minh va ang cong san v
dan v nc, ch v muc ch danh oc lap
cho to quoc, th tai sao lai phai thi hanh
nhng ng loi chnh sach theo ung nhng
giai oan chien lc, chien thuat do ang
cong san Lien Xo e ra, khong dam lam
trai y? Tai sao en viec thong nhat ang,
viec thanh lap ang, viec ghi vao s sach
ngay thanh lap ang cung phai tuan theo
ch th cua Quoc Te 3 cua Stalin ma sa
oi?
6) Neu v dan v nc th tai sao sau khi
chiem c na nc ong Ho a voi nghe
theo lenh cua Mao Trach ong va cac co
van Tau lam cai cach ruong at mot cach
man dai bang nhng cuoc au to long tri
l at khien hang tram ngan ngi chet
oan. Ngay ang vien cua ong b oan ong
cung chang dam can thiep cho?
7) Neu thanh thc chien au v dan toc
ch khong phai chu ngha quoc te khong
tng, tan ac, th tai sao lai phai gia v
giai tan ang cong san, trong khi gap kho
khan chong oi, e roi khi toan thang th

hien nguyen hnh ang cong san, at ten
nc theo cac nc cong san khac roi ap
dung cac chnh sach cai tao t san, cai tao
t tng, cai tao lao ong ban cung hoa
nhan dan, bien Viet Nam thanh mot trong 6
nc co li tc au ngi thap nhat the
gii?
8) Neu chien au v oc lap va hanh
phuc, t do cua nhan dan th tai sao lai gi
oc quyen cai tr cho mot thieu so 3% dan
so? The con 97% th khong phai nhan dan
Viet Nam sao? Tai sao cac a v quan trong
trong chnh quyen tat ca 4 nganh lap phap
hanh phap t phap va bao ch eu do ngi
cua ang nam gi hoac t nhat cung phai
co s chap thuan cua ang?
Nhng toi loi tan ac da man do Ho Ch

Minh va ang cua ong ta gay ra cho dan toc
Viet Nam en nay ke khong xiet. Nh vay th
anh hung dan toc cho nao?
S d co mot so nha van nha bao va
s gia nc ngoai ca ngi Ho Ch Minh v hoac
la ho b lam bi tuyen truyen cua cong
san (quoc te cung nh Viet Nam), hoac chnh
ho la nhng ngi thien ta, von co ao
vong ve mot chu ngha xa hoi khong tng
theo kieu Mac Ang-ghen, cho nen khi thay
ong Ho muon em ap dung cai chu ngha
o Viet Nam th ho khuyen khch ung ho,
va khi ong thang th ho tang boc len.
Nhng ngi o, neu biet phuc thien, th
ngay nay, sau khi a chng kien nhng g a
xay ra cho dan toc VN khi cong san thang,
at phai len tieng nhan sai lam, bang khong

th hay im lang nghe lch s phan xet.
Mong rang cac nha tr thc bat ong
chnh kien (hay phan tnh, phan khang) hay
tm oc them nhng tac pham gan ay cua
nhng tac gia phuc thien a nhn ra s thc,
khong con anh gia ong Ho nh trc na.
Va cung mong rang cac c quan truyen
thong cua ngi Viet hai ngoai se tm oc
va gii thieu vi oc gia, khan thnh gia
nhng tac pham o, thay v pho bien nhng
bai ca tung ong Ho la ai anh hung dan
toc nh bai cua L Phng.
5-11-01
257
AI GIET HO CH
MINH ?
Sang ngay 2-9-1969, tri mien Bac Viet

Nam u am, nhieu may, co ma nhe lac ac
nhieu ni. Ngi dan non nao on ch
thong iep Quoc Khanh cua Ho Ch Minh.
Khong kh chnh tr ngot ngat do s leo thang
chien tranh cua tan tong thong My Nixon
cang lam cho can bo ang vien va thng
dan mien Bac hoang mang khi nghe bai dien
van van tat, tam thng neu khong
muon noi la nang mui t kh cua Pham
Van ong bao hieu mot bien co bat
thng a xay ra. Ngi ta xam x: Ho Ch
Minh a b giet?
Sau o t lau, nha cam quyen mi thong
bao Ho Chu Tch a mat ngay mong 3
thang 9. Mai hang chuc nam sau ngi ta
mi dam noi thc la ong Ho a chet vao
ung ngay Quoc Khanh 1969.
Hai nam cuoi i ong Ho thng au

yeu luon va hay sang Trung Quoc e cho cac
danh y cua Cong ang x nay cha tr. Ong
ta cung mng sinh nhat cuoi cung (19-5-1969)
ay luon, co ngi cho rang ong ta muon
qua nhng thang ngay cuoi i tai mien at
ma ong a co nhng ky niem tnh cam
ay tnh con ngi vao nhng nam 20 va 30

khi ong hoat ong gian iep cho quoc te
cong san va cho viec thanh lap va ao tao
ang cong san VN sau nay. Noi trang ra la
ong muon song lai nhng gi phut ai an
vi nhng ngi ep trong d vang. S gia
My William Duiker thuat lai rang nhan chuyen
i cha benh nay, ong Ho con ngo li vi
mot can bo cao cap a phng muon ong
nay tm cho mot phu n Trung Hoa that tre
va ep, co le e ong dung lam thuoc tr
hoan s lao hoa va ay lui than chet.
ong ch nc ban va cung la cho tam giao
cua ong hoi sao ong ch khong lay mot
co Viet Nam co phai de dang khong th
ong bao: thieu n Viet eu coi ong la Bac
ca, kho lam. The la ban ong em trnh s
viec vi thu tng Chu An Lai. Ong nay
phan rang viec hon nhan cua lanh tu V.N.
phai hoi y kien bo chnh tr Viet Nam. Co
le nhom Le Duan khong tan thanh, nen
chuyen o cha i en au th ong Ho a
chet trong s ng vc cua ngi dan mien
Bac. Nhng roi chien cuoc vi hang tram
bien co khac a lam cho nhng chuyen o
ri vao quen lang. Cho en nay khong ai con
at lai cau hoi ai giet ong Ho na.
Tuy nhien ke viet bai nay co the khang
nh: ong Ho, nh mot so ngi thng
mo ta la mot nha ai quoc, mot anh
hung dan toc, tham ch mot nha van hoa
ln (1) a b giet roi. Va ngi thu tieu
ho Ho khong ai khac hn la nha van hoa
Tran Dan Tien, tac gia Nhng mau chuyen
Ai Giet Ho Ch Minh 259
ve i hoat ong cua Ho Chu tch, hoan

tat vao mua xuan nam 1948 (2).
Hn hai chuc nam khong ai biet tac gia
Tran Dan Tien la ai. Cho en khi chien tranh
ket thuc ang ta mi xac nhan o la
Bac.
ay la mot chuyen hy hu trong lch s
van hoc va chnh tr the gii: Mot lanh tu
chnh tr, chu tch mot nc viet hoi ky e
t ca tung chnh mnh. Vu Th Hien, trong cuon
em Gia Ban Ngay cho rang ay la mot
viec tha va ng ngan.
Rieng ngi viet khong ngh the. at s
viec vao boi canh chnh tr nc nha trong
thi gian ong Ho cam cui nan not cho ra i
cuon sach vo tien khoang hau nay th se
thay ong ta co ly do e lam viec o. Ong
biet ro an em cua ong va nhng tay van
no du co kha nang en may cung khong
the lam viec nay thay ong c. La bi v
trong so cac can bo cong san Viet nam luc
ay ch co ong la ngi a c hoc en
ni en chon va co kinh nghiem thc hanh
nhuan nhuyen nghe thuat tuyen truyen va
khuay ong quan chung. Ong muon em
ngon nghe chuyen mon cua mnh ra lam
nhng cong viec sau ay trong kiet tac
tuyen truyen nay.
1. Tao cho quan chung Viet Nam mot
than tng e ong co the nhan danh
than tng nay ay toan dan vao
cho an la hong ong at c muc
tieu cuoi cung la nam tron quyen bnh
trong tay.
2. Loai tr tan goc re nhng phan t

oi nghch dam chong lai ong va
ang cua ong nh cac ang ai Viet,
Viet Cach, Viet Quoc.
3. Che giau bo mat that cua ong la
mot gian iep quoc te, tay sai cua
Quoc Te Cong San, tc Lien Xo va
Trung Cong.
Nhng ong khon ma khong ngoan. Gian

xao quy quyet qua thanh ra e loi uoi
cao, khien cho tieng tam ve long ai quoc
gia doi cua ong b tieu ma t ay.
Chung ta th xem ve chi tiet tng

iem va neu.
A. Trong mot nc A ong ma dan tr
con thap nh Viet Nam, vai tro cua lanh tu,
cua minh chu rat quan trong. Nhat la trong
chien tranh th no cang quan trong hn na.
Ong Ho biet ro nhu cau o. Trung Quoc
ong a thay than tng Mao Trach ong lam
nen ai s. Ngay Lien Xo, mot nc tham
nhuan van minh phng Tay t lau ma vai
tro cua than tng Lenin roi Stalin cung con
quyet nh s thanh bai cua cuoc cach
mang xa hoi chu ngha. Huong chi Viet
Nam.
Ong cung hieu hn ai het rang lch s
a chng minh moi lan co bien, dan nc
phai oi au vi cuoc xam lang t phng
Bac, luon co mot anh hung tr thanh than
tng cho quan s va nhan dan ton th
hong tuan lenh xong vao la an e cu
nc. inh Bo Lnh, Trng Trac, Trng Nh, Tran

Hng ao, Le Li, Quang Trung v.v. Ong cung
biet ong khong co c nhng c tnh cua
nhng anh hung dan toc ch thc nh cac v
tren, v ong ch la mot can bo cua quoc
te cong san, co s mang truyen ba chu
ngha cong san, tranh au cho mot cuoc
cach mang vo san tren khap the gii, ch
khong phai cho nen oc lap quoc gia thc
s. Lenin a day ong, Stalin cung luon nhac
lai cho ong rang cach mang vo san the gii
mi la cu canh, khang chien chong thc
dan, danh oc lap quoc gia ch la sach
lc giai oan, do nhu cau cua thoai trao hay
tien trao cach mang. Va cung nh a tiep
xuc vi nhng nha ai quoc nh Phan Boi
Chau, Phan Chu Trinh, Phan Van Trng ong
a biet cach tuyen truyen the nao e kch
ong long yeu nc cua toan dan hong
chien thang.
Khi gap s chong oi cua quoc te (the
gii t do) va cac phan t, ang phai quoc
gia, v ong trot e lo tung tch lam gian iep
cho quoc te 3 (cong san), ngay 5-11-1945
ong a cho lenh giai tan ang cong san
ma ong a theo lenh Lien xo thanh lap va
thong nhat vao ngay 3-2-1930. Ong bien no
thanh hoi nghien cu Mac Xt. ong thi
ong cung thay oi han thai o, co tao cho
mnh mot bo mat quoc gia.
Mac dau vay, cac ang phai quoc gia,
c s ung ho cua Phap va the gii t do,
van vien dan ly do ong la cong san e
chong oi.
Muc ch chnh cua tap sach ong viet

di but hieu Tran Dan Tien la lam cho ai
chung, quan chung, nhan dan Viet Nam
thay c long yeu nc, thng dan phi
pham cua ong, thay c nhng c ch
thai o bnh dan, gian d, thay c nhng
c tnh ang yeu cua mot nha cach mang,
biet song nh thng dan, biet chia se
nhng noi kho cc cua dan ngheo, e roi
men yeu ong, ton th ong, san sang nghe
theo li ong V ang, v Bac tien len
xong vao cho chet, het lp nay en lp
khac. Luc ay ong bat an em khong c
ho V ang, ma phai ho v to quoc, e
anh la mot so ngi.
Qua trnh au tranh gian kho cua ong,
vao tu ra kham nhieu lan, thoat chet nhieu
lan, co lan a b loan bao chet ma khong
chet, cang lam cho nhng li le ong viet ra
trong sach co tnh thuyet phuc. May ngi
biet c rang nhng cc kho hy sinh o la
v mot ly tng khac, cach mang vo san
the gii, theo lenh quoc te 3 (cong san),
ch khong phai v ly tng quoc gia dan
toc thuan tuy.
Nhng v du ay ray trong cuon sach 167
trang nay. ay chung toi ch xin trch mot
vai oan nho e thay ro tac gia a kheo
leo to iem cho hnh anh mot lanh tu, mot
than tng Ho Ch Minh nh the nao:
(Trang 129):
Ngay 2-9-1945. Ngay chnh phu Ho Ch Minh ra
mat nhan dan. Ho chu tch sa soan i d le.
Cu Ho cht thay mnh khong co quan ao.
Ve viec quan ao co hai viec ang ke: (ch

ke 1. MV)
Va mi rng ve en Ha Noi, mot vo
quan ngoai quoc en chao Ho Chu tch, vo quan
nay ban quan ka-ki va ao bang vai du. Vo
quan thu that la khong co ao nao khac. Lap
tc chu tch ci ao khoac ngoai va bieu ngi
vo quan ay (.) Va ngi vo quan i ra vi bo
quan ao ay u, con chu tch th suot ngay
mac ao s mi. (.)
Trong rng, Ho chu tch cung nh cac chien
s du kch, ai cung quen ban quan ui va tran.
Ve Ha Noi Ho chu tch cung gi nguyen bo
quan ao khi trong rng. (2 cau nay khien
ngi oc hieu rang ong Ho ve Ha Noi van
mac quan ui va tran!)
Ngi ta en cac hang tm kiem. Cuoi cung
ngi ta tm thay mot bo quan ao ka-ki va oi
dep cao su cho Ho chu tch. An mac nh the,
chu tch ra mat ong bao. () mot v chu tch
khac thng.
(Trang 131):
Nhng cam ong hn ca, la khi nhan dan
thay Chu tch Ho Ch Minh en, ngi ma nhan
dan hang men yeu, kham phuc va knh trong,
va lan au tien nhan dan mi c thay.
(Thc ra luc ay chang may ngi biet Ho Ch
Minh la ai, ch ng noi hang men yeu, kham
phuc va knh trong MV)
(Trang 132):
Trong thay Chu tch en, nhan dan nhan
thay Ho chu tch gian d than mat nh mot
ngi cha hien ve vi am con. ()
Chu tch tr thanh Cha Ho cua dan toc
Viet Nam.
(Trang 143):
99% c tri Ha Noi a i bo phieu. Toan
the bo phieu cho danh sach ng c do Ho chu
tch ng au. Va gom co: mot ky s thuoc

ang Dan Chu, mot v hoc gia, mot bac s va
mot ba, eu khong co ang phai.
Cau cuoi cho thay ong Ho co het sc

mnh chng minh ong la ngi v chu ngha
dan toc, nen c ang Dan Chu (phi cong
san) cac nha tr thc, hoc gia uyen tham,
va n gii, toan nhng ngi khong ang
phai ung ho ng chung danh sach vi ong.
Nhng se thay ngay o ch la li noi xao,
neu biet c rang ang Dan Chu (cua
Dng c Hien, c nhan luat mi ra
trng, Nghiem Xuan Yem, ky s), cung nh
ang Xa Hoi (cua Nguyen Xien, ky s kh
tng) luc ay ch la bnh phong cua ang
cong san. Nhng ngi ng au ang nh
cac ong Dng c Hien, Tran ang Khoa,
hay Nghiem Xuan Yem, eu ch biet tuan
lenh cua nhng can bo cong san nong
cot, tuy be ngoai ch nam vai phu, nhng
ben trong lai gi vai chu ong, nh Pham
Hong roi Nguyen Viet Nam, Pham Tuan
Khanh Nhng li tuyen bo hay bai noi bai
viet cua ho eu b nhng ten nay duyet
trc.
(Trang 162):
Nhan dan VN muon ngi nh mot nghe
theo li Ho chu tch, v ho hoan toan tin
tng Ho chu tch. Khong co g so sanh
c vi long dan VN knh men tin tng
lanh tu Ho Ch Minh
(Trang 164):
Chu tch khong bao gi ngh en mnh.

Ngi ch ngh ti ngi khac, ngh en
nhan dan.
Tat ca 2 trang 163 va 164 ong ch danh

e viet nhng li t ca tung tng t nh
the, roi en cuoi trang 166 la trang ap chot
ong ha mot cau xanh rn:
Nhan dan goi chu tch la Cha gia cua
dan toc,
Neu e y thi iem ma cuon sach

c viet xong la mua xuan nam 1948, th
thay luc o cha co nhng tac pham ca
tung ho Ho, nh nhng cuon cua Trng
Chinh (3), Pham Van ong (4), Vo Nguyen
Giap (5), Van tien Dung (6), Hong Ha (7), e
ch neu may ten tuoi quan trong trong so
an em cua ong Ho. Ve cac tac gia ngoai
quoc, cung cha co nhng cuon hoi ky hay
tieu s do cac nha bao hay s gia ten tuoi
viet, chang han Jean Lacouture, Jean Sainteny,
Devillers, Shaplen, Stanley Karnow, David
Halberstam, Neil Sheehan, W. Duiker v.v.
ieu o cho thay g? No chng to Tran
Dan Tien tc Ho Ch Minh la ngi m au
cho viec sung bai ca nhan ong, va nhng
ke viet sau ve e tai nay a lay hng va
theo tai lieu cua ong ma viet. Ke ca
nhng tac gia ngoai quoc noi tieng sau nay.
B.
Ve cac oan the to chc va ang phai
chong Viet Minh luc au (1945-46) tac gia
co noi qua en chnh phu Tran Trong Kim ma
ong bao c Nhat sai to chc chnh phu

va quan oi bu nhn e i vi quan oi
Nhat anh Viet Minh. (trang 116) va cung
vi phat xt Nhat tuyen truyen kch liet
chong Viet Minh (tr. 117).
Rieng oi vi cac to chc Viet Cach
cua Nguyen Hai Than va ai Viet hay Viet
Nam Quoc Dan ang cua Nguyen Tng Tam
th Tran Dan Tien a dung nhng li le
nang ne tho b nhat. Co le v cac to chc
chnh tr nay a len an Viet Minh la cong
san va a co nhng hanh ong chong oi
quyet liet nhat. Va cung v ho to cao mot
cach hu hieu nhat tnh chat le thuoc cua
Viet Minh vao he thong quoc te 3 (cong
san). V vay ong ta co ha uy tn va lam nhuc
ch danh hai lanh tu Nguyen Hai Than va
Nguyen Tng Tam vi nhng li le nh sau:
(trang 116):
Luc o bon Nguyen Tng Tam theo Nhat,
ngc ai ngi Phap (8) sat hai Viet Minh va
bat coc, i tong tien
(Trang 160):
Bo-la-e tm nhng ten than Nhat: Nguyen
Hai Than, Nguyen Tng Tam va Nguyen Van
Sam, giup bon nay to chc mat tran quoc gia
e chong chnh phu Ho Ch Minh. Nhng am mu
cua Bo-la-e a that bai v ba ngai nay a noi
tieng la thanh tch bat hao
( hai oan va neu xin lu y may tieng
tong tien va thanh tch bat hao. Co cho
tac gia con to cao Nguyen Tng Tam bo
tron mang theo quy cua bo (ngoai giao). MV)
(Trang 141, ac biet chu y trang nay):
Ho chu tch a tm ra mot giai phap:
nhng cho Nguyen Hai Than va Nguyen Tng
Tam bay mi (70) ghe ma chung se chia nhau

hoac ban cho ngi nao xuat tien mua. (xin lu y
may ch ban va mua va tien. MV)
oi vi bon nay, nhan dan rat khinh b.
Ngi ta hoi tai sao lai e cho nhng hang ngi
nay trong quoc hoi au tien cua nc Viet
Nam? ay la mot s nhuc nha cho che o dan
chu mi v.v Ho chu tch rat hieu long tc toi
cua nhan dan oi vi cac ngh vien nay.
Ho chu tch giai thch cho nhan dan mot
cach rat gian n. Chu tch noi: Muon giong
khoai, giong lua, ngi ta phai dung phan. Muon
i en dan chu ma tat ca chung ta eu muon,
oi khi chung ta phai lam nhng viec chung ta
khong vui long lam.
Noi nh vay chang khac g HCM bao

Nguyen Hai Than va Nguyen Tng Tam va
ong bon ch la nhng cuc phan!
That khong con li le nao e ha nhuc
oi phng hn. Ca nhan ke viet bai nay
von men van tai cua Nhat Linh, nhat la
trong nhng tac pham ong viet chung vi
Khai Hng, va kham phuc long yeu nc
cua lanh tu Nguyen Tng Tam. Nhng toi
bat buoc phai man phep vong linh ong e
noi len ieu sau ay.
Khi chnh quyen e nhat Cong Hoa co y
nh em ong ra toa ve toi am mu lat o
chnh quyen, ong a tuyen bo mot cau i
vao lch s: Ch co lch s xet x c
toi., roi t t. Bac s Tran Kim Tuyen va
giao s Cao The Dung, trong tac pham Lam
the nao e giet mot tong thong a viet
rang khi nghe tin ong Nguyen Tng Tam t
t, tong thong Ngo nh Diem a het sc
buon rau suy t nen a phai len a Lat

ngh nhieu ngay cho khuay khoa. V noi cho
cung tong thong ch muon s viec c a
ra anh sang cong ly ch khong muon ham
hai Nhat Linh. Trong nhng nha tr thc b tnh
nghi la mu phan sau nay co ai b x t hay
b an nang au. Ngay ke mu sat tong
thong tai hoi ch Ban Me Thuot b bat qua
tang ma ong con tha ma. Ten nay sau khi
Saigon that thu a nghiem nhien tr lai vi
cng v mot can bo cong san trong hang
lanh ao tnh Tay Ninh nh nhieu ngi biet.
Neu than tng Ho Ch Minh con o e
cho cac nha viet s cua ke chien thang c
tiep tuc nh hien nay, vi nhng hang ch
nhuc ma cac lanh tu quoc gia nh ten Tran
Dan Tien, tc Ho Ch Minh nay a lam oi
vi Nguyen Tng Tam, th roi con chau ta ve
sau se ngh g ve Nguyen Tng Tam va cac
lanh tu quoc gia khac? Neu than tng HCM
c ton tai, va che o hien nay khong b
thay the th lieu lch s co xet x Nguyen
Tng Tam mot cach cong minh khong? V
vay thiet ngh nhng ong ch cua Nguyen
Tng Tam trong cac ang ai Viet va Viet
Nam Quoc Dan ang (va noi chung ca
nhng ai t ngh mnh la ngi quoc gia,
chong cong) hay tap trung no lc vao viec
lot mat na ai quoc cua Ho Ch Minh, thay v
c cac nha lanh ao quoc gia khong ong
chnh kien vi mnh ma vach la tm sau, bi
long tm vet, boi nho lan nhau.
Cua ang toi, cong bnh ma noi, trong
viec thanh lap chnh phu lien hiep au
tien, mot so ang phai quoc gia a mac
mu cua ong Ho, nga tay nhan lay 70 ghe

ngoi trong quoc hoi ma khong c bau,
trong khi cac ai bieu cua Viet Minh th lai
c bau (du cho cuoc bau c a b can
bo cong san sap xep va gian lan). Nh
the ong Ho mi co c x nhuc ma oi
phng anh im lang. Nhng ghe trong chnh
phu cung c chia cho cac ang phai
quoc gia trong am mu o.
Va cung phai cong nhan ngi a dam
cng quyet t choi khong chu nhan chc
bo trng noi vu trong cai chnh phu o la
ong Ngo nh Diem c coi nh khon ngoan,
sang suot, v sm hieu ro ban chat va mu
mo xao quyet cua cong san ngay t au.
Tiec rang con ngi hiem hoi am hieu cong
san o a phai hy sinh oan uong, khien cho
hang ngu quoc gia suy yeu roi that bai.
Trc khi sang oan 3, chung toi e ngh
nhng ai con ngng mo nha van Nhat Linh
va cu Nguyen Hai Than hay ngh ti nhng
dong ch tren cua Tran Dan Tien, tc Ho
Ch Minh ma ng vo tnh hay hu y gian
tiep tiep tay cho luan ieu tuyen truyen cua
cong san rang Ho Ch Minh la ai anh hung
dan toc, nh mot so c quan truyen thong
Quan Cam va Houston va lam khi cho
ang nguyen van (ma khong bnh luan) bai
Huyen Thoai Ho Ch Minh cua L Phng
(thang 10- va 11-2001).
C.
iem 3, ma cung la iem chnh, chung
toi co y ban ay la HCM a co gang
nup di mot but hieu vo danh tieu tot e
co lam cho quan chung ngh rang ong ch

mot long v to quoc, v dan, v nc, ch
khong phai v quyen li ca nhan, hay chu s
chi phoi cua Lien Xo, tranh au cho ly tng
quoc te vo san nao khac. Va ong co at
c muc ch nay khong?
Trc het phai cong nhan bc au ong
a thanh cong, khi cha ai kham pha ra Tran
Dan Tien chnh la ong. oc Tran Dan Tien,
ngi dan chat phac lien tin HCM la ngi
yeu nc. TDT khong noi g en lien he
mat thiet gia Nguyen Ai Quoc vi quoc
te 3, tc sau nay la Lien Xo. TDT co noi
en viec Nguyen Ai Quoc ca tung Lien Xo,
tuy cha phai la thien ang cho moi ngi,
nhng qua thc la thien ng cho thieu nhi
(trang 68). Nguyen Ai Quoc khong ca tung
nhieu ma ch noi pht qua may hang ve
che o xa hoi cua nc Nga roi viet: ay
la mot che o rat hay. (tr. 64). Nhng ch
co the. Ong khong ban ky ve che o
cong san hay chu thuyet Mac. Trai lai con
co cho ong thu nhan mnh chang hieu biet
nhieu ve chu ngha nay. (tr.49), tham ch ni
trang 35 TDT con mn li mot ngi quen
cua ong Nguyen e xac quyet: Luc ay
ong Nguyen la mot ngi yeu nc quyet
tam hy sinh tat ca v to quoc; nhng ong
Nguyen luc o rat t hieu ve chnh tr,
khong biet the nao la Cong hoi, the nao
la bai cong va the nao la chnh ang.
TDT a benh vc HCM nhieu nhat, khi viet
rang ong Nguyen bo phieu cho Quoc Te 3
ma khong bo phieu cho Quoc Te 2 ch v
QT3 co noi en van e thuoc a (trang 52).
Ngha la Nguyen Ai Quoc, tc HCM vao

ang cong san ch v thay ang o tranh
au cho quyen li cac dan toc song di
ach thc dan. Con luan c nao hung hon
hn e chng minh Nguyen Ai Quoc la
ngi yeu nc? Nhat la khi tac gia co tnh
bo qua khong nhac ti nhng lien he khac
cua NAQ vi ang cong san LX va ang c.s.
Trung Quoc.
Khi ma cong san xua quan vao chiem
Saigon at ca nc di s thong tr cua
ho, th ta mi hieu HCM a thanh cong en
mc nao trong am mu che giau ly lch va
bo mat that cua ong.
Nhng khi a biet TDT la chnh HCM th

nhng am mu tham kn nhat cua ong dan
dan b phi bay. D nhien vi ieu kien
chung ta phai da vao nhng li cua ong
trong tap sach nay va oi chieu no vi
nhng tai lieu chnh thong khac, gom nhng
li phat bieu cua ong, nhng s sach ghi
lai hanh ong cua ong, nhat la cua chnh
nhng can bo trung thanh vi ong vo tnh
tiet lo trong cac tac pham cua ho, nh
Hong Ha, Hoang Van Hoan van van. Trong
khuon kho mot bai bao, chung toi se ch
xin dan chng cua hai nhan vat nay mot
cach tng trng.
Co mot ieu rat buon ci khi oc Tran
Dan Tien, la rat nhieu cho ong ta noi en
b mat va mat tch, mat au moi.
Nhng neu suy ngh th thay khong buon ci
c ma phai t hoi: Co am mu g ay?
v nhng cho mat tch va b mat o thng
trung hp vao thi gian hanh tung cua HCM

le thuoc vao Lien Xo can c giau nhem.
Neu TDT la ngi khac HCM th co the
chap nhan la chuyen o anh ta khong biet
thc. Nhng a la HCM viet tieu s cua mnh
th khong the khong biet. oi vi chnh mnh
th sao lai b mat, sao lai mat au moi c,
neu khong phai la luc o tac gia (HCM)
muon giau mot cai g khong tot ep cho
viec than thanh hoa ban than?
Hay ch neu vai v du:

TDT viet Quac en Matxcva lan au e
c gap Lenin va sng sot khi biet tin
Lenin a chet, khong con gap c. Nhng
Hong Ha, mot tay viet s chnh thc cua
ang ta th viet ro NAQ en o la e d
ai hoi Nong Dan, luc ay Lenin hay con
song. Trang 24, HH viet: Anh (Quac) ra ga xe
la, ap tau i Mat-xc-va, va nhiem vu
mi ang ch anh: chuan b d hoi ngh
Quoc Te nong dan c trieu tap theo sang
kien cua Lenin.
Khi Lenin chet, NAQ a ang co mat LX,
trong khach san Luych (Luxe): Trang 80 Hong
Ha viet: Nh moi ong ch khac, anh
(Nguyen) bo d ba an. Cac tang gac
trong khach san tram lang han i.
Va con khong biet bao nhieu viec khac
tai LX va Trung Quoc, TDT a l han i khong
he nhac ti ch v no co len he en cong
tac mat cua mot can bo Quoc Te c.s.. V
du TDT khong noi g en viec Quoc la can
bo cua bo Phng ong, thuoc Quoc Te
Cong san. Nhng trong sach cua Hong Ha
(Bac Ho tren at nc Lenin), trang 107

co phong anh cua giay chng nhan do Pe-
t-rop, b th cua bo nay ky xac nhan rang
ong Ch Nguyen Ai Quoc la can bo cua
bo Phng ong, ban chap hanh Quoc Te
Cong San.
Trang 128 va 129 SD con co anh NAQ vi
li ghi : ong ch Nguyen Ai Quoc tai ai
hoi 5 Quoc Te c.s. va anh giay mi /c NAQ
d hoi ngh lan th t Ban chap hanh QT c.s.
m rong 1924.
Ve viec ong lam viec cho phai bo
Borodin cua Lien Xo canh Quoc Dan ang
Trung Quoc, TDT a noi doi nh sau: (trang 69
va 71)
Bay gi ong Nguyen Trung Quoc, ong
bat au i ban thuoc la va ban bao e
song(.)
oc quang cao tren t Quang Chau
nhat bao, ong tm en lam phien dch cho
ong Borodin, co van chnh tr cua bac s Ton
Dat Tien va cua chnh phu Quang Chau.
Nhng Hong Ha th lai viet (trang 148 SD):

Cng v cua anh trong Quoc Te c.s. va
nhiem vu cong tac cua anh Quang Chau
ch co Borodin va v la /c Pha Nh A Xe Me
No Vo Na Borodina biet. Ve cong khai (ngha
la co mat b mat. MV), anh la co van rieng
va ngi phien dch cua /c Borodin, ong
thi la phong vien cua hang Roxta. Trong c
quan cua Borodin, phu ai soai LX hoac lanh
s quan LX, lam viec gia tap the cac
ong ch chuyen gia Xo Viet, anh Nguyen
mang them mot ten Nga la Ni-lop-xky. Nhng
cac ban quen goi anh la ong ch Ly (tat

cua Ly Thuy. MV).
Viec thanh lap va thong nhat ang
cong san ong Dng het sc quan trong
oi vi moi ang vien. Nhng trong cuon
sach cua ong di but hieu TDT ong Ho
a ch noi pht qua vai hang va nhac lai
nh chnh ong la ngi ho hao thong nhat,
ch khong phai do ch th cua Quoc Te c.s.
(trang 86). Ong con can than nhac lai chnh
cng cua ang la Dan toc oc lap, Nhan
dan t do, Dan chung hanh phuc na na nh
chu ngha tam dan cua bac s Ton Dat Tien
ngi sang lap Trung Hoa Quoc Dan ang
na. Nhng ta hay xem Hong Ha thuat lai
viec thong nhat ang ra sao va ong Ho a
noi g trong dp nay (tr.237):
Anh xuc ong m au li keu goi nhan
dp thanh lap ang: Nhan ch th cua
Quoc Te c.s. giai quyet van e cach mang
nc ta, toi a hoan thanh nhiem vu va
thay co nhiem vu phai gi ti anh ch em
va cac ong ch li keu goi nay. ang
c.s.VN a c thanh lap. o la ang cua
giai cap vo san. ang se du dat giai cap
vo san lanh ao cach mang VN au tranh
nham giai phong cho toan the anh chi em b
ap bc, boc lot. (ang chu y la ong Ho
khong noi g en dan toc ang b ach o
ho cua thuc dan .MV)
Trong dp nay (18 nam trc khi ong viet
hoi ky vi but hieu TDT) ong a xac nhan
ong theo ch th cua QT c.s., tc e Tam
Quoc Te, luc ay a do Lien Xo di thi
Stalin hoan toan chi phoi. Trong cuon Bc
Ngoat V ai cua lch s ang c.s. VN cua

Lu Quy Ky xuat ban cuoi thap nien 50, hay
au thap nien 60, con co in ca phong anh
bc th viet bang tieng Phap cua QTCS.
Neu c tin TDT th ong Ho ch muon lap
mot ang cach mang quoc gia, co the lay
ten g cung c chang han Hoi VN thanh
nien cach mang ong ch nh trc hoac
ang c.s. nh ngay nay(nguyen van)
Trong Nhng mau chuyen ve i hoat
ong cua Ho chu tch, ong Ho di but
hieu TDT a mo ta ong nh ngi yeu nc
muon oan ket moi thanh phan quoc gia
dan toc chong thc dan. Nhng Hong Ha
trong Bac Ho tren at nc Lenin a trng
lai nguyen van li le cua ong nhan Nguyen
Th Minh Khai va Tu Hu phai tieu diet bon
T-rot-kt:
Hai la, khap ni va ca VN, bon T Rot
Kt a boc lo chan tng phan ong cua
chung. ang ta phai dung moi cach e lot
mat na chung lam tay sai cho chu ngha Phat
Xt, phai tieu diet chung ve chnh tr. Khong
c co thoa hiep nao, nhng bo nao vi
chung. (SD trang 314)
Chnh v cai chu trng o ma ve sau
nhng Phan Van Hum, Tran Van Thach, Ta Thu
Thau va roi ca Dng Bach Mai la nhng
ngi co xu hng e t (tc thuoc nhom
T Rot Kt) eu b chet tham.
Ai cung biet Trot-sky la mot trong nhng
lanh tu cong san ln nhat thi Lenin. Sau
khi Lenin chet th ong tr thanh oi thu
cua Stalin va a b Stalin truc xuat roi cho
ngi am sat. Khi Nguyen Ai Quoc chu
trng tieu diet (ve chnh tr?) nhng ngi

thuoc nhom nay, chnh la v ong ta a le
thuoc hoan toan vao chnh sach an ap da
man cua Stalin. Khong co cach g chay toi
c.
Tuy ve ang cong san VN tran Dan Tien
ch noi pht qua va khong cho biet ong Ho
nam chc vu g quan trong trong o. Nhng ve
mat tran Viet Minh (la mot to chc ngoai vi
cua ang cong san, phat xuat t to chc
yeu nc cua ong Ho Hoc Lam vi danh
xng Viet Nam oc Lap ong Minh hoi, va
chnh ong HHL a goi tat la Viet Minh, nh se
noi ky sau ay) th c TDT noi en nhieu
hn va con xac nh ong Ho la lanh tu
Viet Minh (trang 103)
Chu trng cua Viet Minh c TDT ghi ro:
Nhan Dan VN hay ng ve pha ong
Minh! anh uoi Nhat-Phap, tieu tr Viet
gian! au tranh cho oc lap cua to quoc!
Ngi VN chung ta hay oan ket lai.
V thay ro trien vong chien thang cua
ong Minh nen ong Ho a ng han ve
phe ong Minh, luc ay co ca Lien Xo. Ong
cung co lay long My bang cach ch than
i bo sang Trung Quoc, e trao cho nha chc
trach quan s My tai ay mot phi cong My
ten Shaw ma du kch quan, (hay ong bao?)
cu c (hay bat c?).
Li ho hao cua ong c nhan dan
hng ng v nhng ly do sau ay:
Th nhat ai cung thay ro chu trng
ng ve pha ong Minh la thng sach. Th
hai ngi Viet con ang thu Nhat va muon
thoat ach o ho cua thc dan Phap. Th ba
cai ten Viet Minh, viet tat cua Viet Nam

oc Lap ong Minh hoi la bat nguon t
mot to chc cua nhng ngi yeu nc
ang lanh nan, hoat ong Hoa Nam, ng
au la nha cach mang khong cong san Ho
Hoc Lam. Uy tn cua ong nay luc ay rat ln
trong cong ong ngi Viet ay. Co ngi
con noi chnh cai ten Ho Ch Minh cung la b
danh cua ong Ho Hoc Lam. Nh vay ong Ho
a mn khe uy danh va b danh cua nha
cach mang khong cong san nay. Ve viec
nay Hoang Van Hoan mot can bo cao cap
trong bo chnh tr cua ang cong san Viet
Nam, b nhom Le Duan ngc ai a bo
tron sang Trung Quoc nhan dp i cong can,
a viet ro trong cuon hoi ky Giot Nc
Trong Bien Ca (Tap I, trang 133) nh sau:
Vao khoang thang 10 nam 1940, khi
chung toi en Que Lam th Bac a o.
Ong Ho Hoc Lam cung a c xep at
en cha benh benh vien Que Lam roi.
Chung toi thng b mat gap Bac bien s
x Bat Lo Quan e bao cao va xin ch th
ve hoat ong.
Van e au tien la van e lay danh
ngha g e hoat ong? Bac chu trng lay
danh ngha Viet Nam oc Lap ong Minh Hoi,
va mi ong Ho Hoc Lam ng ra chu tr e
chung ta da vao o ma hoat ong. Chu
trng o xuat phat t cho Viet Minh la mot
to chc ma trc kia a cung vi ong Ho
Hoc Lam lap ra va ang ky Nam Kinh;
xuat phat t cho ong Ho Hoc Lam khong
phai la cong san ma lai that long ung ho
chung ta, neu ong ng ra lam, th s hoat
ong cua chung ta c nhieu ieu thuan li.
Rat ong y vi y kien nay, ong Ho

Hoc Lam nhan ng ten lam chu nhiem
Viet Minh, gii thieu chung toi i gap (toan
nhng ngi cua Trung Hoa Quoc Dan ang,
chong cong san., nhat la Ly Te Tham va
Dng Ke Vinh. MV)
Trc o (t trang 88 en 105), Hoang

Van Hoan a noi ky ve ong Ho Hoc Lam
la ngi cung lang vi Hoan, thuoc dong
giong cach mang yeu nc co tieng (tr. 88),
luc nay ang gi trong trach trong quan oi
Trung Hoa Quoc Dan ang, c cac cap ch
huy THQD tin dung. Hoan cung noi la chnh
ong Ho Hoc Lam a lap nen Viet Nam oc
Lap ong Minh hoi, ch than lanh ao to
chc nay cung vi ong Nguyen Hai Than
va mot so ngi thuoc nhom Hoang Van
Hoan lam phu ta. Hoan cung noi chnh ong
HHL bao goi tat la Viet Minh (tr. 103). Roi
cung chnh ong HHL xuat tien tui ra lap t
bao bang ch Trung Quoc lay ten la Viet
Thanh (tr. 105).
Trang 107 Hoang Van Hoan viet:
Ong (Ho Hoc Lam) khong phai cong
san. Ong la ngi Nho hoc, nhng a thc
hanh mat tch cc cua mot so giao ieu
cua ao Nho, va ong a giup ang ta va
mot so ong ch cua ta rat nhieu.
Ong khong phai la cong san. ieu nay
Quoc Dan ang Trung Quoc biet ro tram
phan tram. Ong ng ra lap Viet Minh trong
luc nay oi vi chung ta ma noi la mot s
che ch rat co hieu lc.
Nhng trang sach cua Hoang Van Hoan

cho thay ro Ho Ch Minh a li dung long tot
cua cac nha cach mang quoc gia (phi cong
san) e phat trien va cung co to chc
cong san, e roi sau o mn danh ngha
cua cac nha cach mang nay va nup sau
lng to chc cua ho e hoat ong b mat
cho Quoc Te cong san, va sau cung cp
luon danh ngha cua to chc Viet Minh roi
trong hoi ky Nhng Mau Chuyen a noi
doi rang mnh la lanh tu Viet Minh.
Tiec rang luc ay, tr thc cung nh dan
que Viet Nam a b lam nghe ong Ho ng
vao mot Viet Minh a bien chat, a b
nhuom o, e khang chien khong cong cho
cong san. Luc ay Ho Ch Minh a lap l
anh lan con en, dung danh xng cu Viet
Minh, them vao hai ch mat tran trc
e bao cha rang ay khong phai la an
cap danh xng cua VNLM hoi cua nhom
ong Ho Hoc Lam. o la ve mat hnh thc
va danh xng. Con ve noi dung th ong Ho
a co gang a vao mat tran nay nhng
nha tr thc tre tuoi cha co kinh nghiem
chnh tr thuoc hai ang Dan Chu va Xa Hoi
(nh noi tren), va mot vai ten tuoi khac
khong thuoc ang cong san, nhng san co
cam tnh vi ang nay, do khong am hieu
muc ch va manh li, am mu cua no. Vi
cai ve be ngoai phi cong san o, ong ta
bien mat tran Viet Minh thanh mot cao trao
cach mang quoc gia m mau sac dan toc
nhieu hn mau sac au tranh giai cap, hong
co the loi keo toan dan ung ho ong.
Tom lai, Nguyen Ai Quoc a li dung

long yeu nc va s ng ngoai ang
cong san cua nha cach mang Ho Hoc Lam
e lam li kh tuyen truyen cho to chc cua
rieng mnh va dan dan bien to chc cua
ong Ho Hoc Lam thanh to chc cua ang
cong san.
Ve thi gian ong Ho mat tch rat lau (t

1933 en 1938) trong sach cua TDT, co ngi
cho rang ong ta b that sung va b goi ve
Lien xo e chnh huan. Cung co ngi cho
rang ong b nghi ng lam gian iep cho Anh,
nen b LX trng phat. Nhng co mot ieu ai
cung thay la trong thi gian 4 nam nay, ong
Ho a c hoc tap ky va tien bo rat
nhieu ve cac phng dien tuyen truyen va
tnh bao chien tranh gian iep, en noi chnh
Vo Nguyen Giap ma phan ln cac s gia
quoc te eu cong nhan la ngi lam nen
nhng chien thang cua cong san Viet
Nam cung phai cong nhan Ho chu tch la
nha chien lc thien tai, nh nhan e cuon
sach ma Giap viet nam 1975.
Ch oc s qua ngi oc cung thay trong
cuon sach cua TDT, co ti 5 lan tac gia
noi en viec Nguyen Ai Quoc ot nhien
mat tch va tac gia mat moi, mat ng
giay. o chnh la nhng luc TDT tc HCM
khong muon tiet lo nhng viec lam can
phai giau e bao ve cai vo boc dan toc,
ng cho cai ruot o can bo quoc te c.s.
b loi ra.
Nhng nay, sau khi ch oi chieu s qua
nhng g TDT viet vi nhng g HCM noi va
lam trong thi gian o nh s chnh thong

cua cong san a ghi th phai ket luan TDT
a giet Ho Ch Minh vay.
Tr len chung toi a oi chieu nhng g

Tran Dan Tien viet vi nhng tai lieu
khac, cung do can bo cong san trung thanh
vi Ho Ch Minh viet, e phi bay nhng
ieu gian doi trong tap sach cua ong ta. Sau
ay chung toi xin trnh vi ban oc s ao
c gia lo lieu cua Ho Ch Minh khi ong ta
dung but hieu Tran Dan Tien e tang boc
bac Ho la con ngi khiem ton dng ay.
TDT noi bac Ho khong co th gi e noi
ve mnh, v viec nc tram cong nghn viec,
qua be bon. Vay ma chnh bac lai e th
gi nan not viet nen cuon chuyen nay e
t than thanh hoa chnh mnh. Sau ay la
nhng li tr tren o:
Trang 6:
Sau khi toi noi xong, Ngi (chu y
ch Ngi viet hoa) ci va ap:
Tieu s. ay la mot y kien hay.
Nhng hien nay con nhieu viec can thiet
hn. Rat nhieu ong bao ang oi kho.
Sau 80 nam no le, nc ta b tan pha,
bay gi chung ta phai xay dng lai.
Chung ta nen lam nhng cong viec het
sc can kp i a! Con tieu s cua toi
thong tha se noi en sau!
Va ch may hang sau:

Mot ngi nh Ho Chu tch cua
chung ta, vi c khiem ton nhng ay
va ng luc be bon bao nhieu cong
viec, lam sao co the ke lai cho toi nghe

bnh sinh cua Ngi c?
Ngay nay khi ma ang a xac nhan tac
pham vo tien khoang hau nay la cua chnh
lanh tu ang viet ra, nhieu ngi mi noi:
ro giau au h uoi! Co g ma chang
biet. Ch oc trang au la biet ngay chnh
ong Ho viet ch con ai? ay nhe:
Ngay th hai toi viet th xin phep c gap
Ho Chu tch. Ngay chieu hom ay (xin nh Ngay
chieu hom ay), toi rat sung sng nhan c th
tra li cua HCT viet nh the nay: Ngay mai 7
gi 30 mi chu en ky ten HCM.
Ngi ta bao ch co ong ta viet cho ong

ta va t tra li mi nhanh nh the ch bu
ien My cung phai mot ngay la sm nhat.
Vay ma may chuc nam chang ai nhn ra
ieu o, mi chng to dan ta sao ma cham
hieu that. Cho nen ngay nay mi kho nh
the nay. Tri i! Hi cac nha ai tr thc VN
i xin th giai thch xem, tai sao lai vay nh?
Toi xin ket luan bai nay bang mot cau
cua cu hoang Bao ai noi vi s gia Tran
Trong Kim Hng Cang nam 1948: Chung
mnh gia tre mac la bon du con (10) Va
mong am hau due cua Le Than va
Nguyen Vnh Thuy cung nh cac ong ch tre
cua Nguyen Hai Than, Nguyen Tng Tam
va Vu Hong Khanh se khong b la nh cha
chu va cac bac tien boi cua ho.
Mien Nam Cali 21-12-2001
Chu Thch:
(1) en noi UNESCO a muon to chc vinh

danh ong vi t cach o vao nam 1990,
nhng khong lam c v nhieu nha tr
thc Phap (trong o co Michel Tauriac,
Olivier Todd, Jean-Francois Revel) a em ra
bang chng e phan bac e ngh nong
noi cua to chc van hoa giao duc cua
Lien Hiep Quoc nay
(2) Khi xuat ban lan th t, nam 1986 cuon
sach co ghi la c viet xong vao mua
xuan 1948.
(3) Trng Chinh co cac cuon Chu tch
HCM, s nghiep v ai, gng sang i
i, Ha Noi, S That, 1980, va Chu tch
HCM v ai song mai trong s nghiep cach
mang cua chung ta, Ha Noi, s That,
1985
(4) Pham Van ong co 4 cuon ve HCM: Ho
chu tch, tinh hoa cua dan toc, lng tam
cua thi ai, S That 1976; HCM, mot con
ngi, mot dan toc, mot thi ai, mot s
nghiep, S That, 1990; HCM, qua kh,
hien tai va tng lai, S That, 1991; va
HCM va con ngi VN tren con ng dan
giau, nc manh, Ha noi, nha XB Chnh Tr
Quoc Gia, 1993.
(5) Vo Nguyen Giap co 5 cuon ve HCM:
Ho chu tch, nha chien lc thien tai,
HN, s That, 1975; Bac Ho ve Tan Trao
Tuyen Quang, 1970; The gii con oi thay,
nhng t tng HCM song mai, Tp. HCM,
1991; T tng HCM, qua trnh hnh thanh
va phat trien, S That, 1993; T tng
HCM va con ng cach mang VN Ha Noi,
nha XB Chnh Tr Quoc Gia, 1997.
(6) Van Tien Dung co cuon i theo con
ng cua bac, HN, nha XB CTQG 1993,
(7) Hong Ha co cac cuon i nien thieu

cua Ho chu tch va Bac Ho tren at
nc Lenin v.v,
(8) Thc ra ang cua ong nay chong Phap
va chong VM v chang nhng VM la cong
san, ma con v VM do HCM cam au lai i
ky hiep nh s bo 6-3-46 danh cho Phap
qua nhieu quyen li, phan lai quyen li
quoc gia. MV),
(9) Xin xem Mot Cn Gio Bui cua Le Than
Tran Trong Kim, oan cuoi.
285
Cay Biet i Va Mat

Tri Xoay Quanh Trai
at
a be con ngoi trong xe hi, khi xe khi

ong lan banh, nhn ra ngoai bao me no:
Me i, cay biet i ka No chay na.
Loai ngi khi mi chap chng tren
ng thien van hoc, nhn len tri cao bao
nhau: Mat tri xoay quanh trai at.
Dan Viet co mot bo phan cha tien ve
nhan thc chnh tr nhn ong Ho Ch Minh khen:
ai anh hung dan toc! (hay bang mot hnh
anh, ong Ho xoay quanh chu ngha dan toc
)
ang buon la mot so nha tr thc, khoa
bang danh tieng tren the gii cung noi theo
nh nhng a tre!
Co ai dam noi ngc lai th so phan
chang khac g Gallilee!
Nao la Viet gian, tay sai My nguy, thc
dan Phap. Nao la phan ong, phan
quoc!
Hay a a be ty ra khoi xe. No se

thay cay au co chay; xe chay ay ch.
Hay co thuyet phuc cac nha khoa hoc
ng thi vi Gallile cam lay vien vong knh
cua ong va tnh toan theo cac phng trnh
cua ong (e mng tng nh mnh bay vt
ra khoi thai dng he), th se thay trai at

xoay quanh mat tri ch mat tri au co
xoay quanh trai at.
Cung tng t nh vay, hay bao cac nha
tr thc oc ky lai Mac-Ang-ghen, Le- nin,
Stalin, Mao Trach ong, Ho Ch Minh toan tap,
roi at cuoc chien tranh Viet Nam vao trong
boi canh cuoc au tranh giai cap theo thuyet
Mac Xt, va nhat la theo chien lc, sach
lc au tranh trng ky va c chia lam
nhieu giai oan khac nhau, tuy theo tien trao,
hay thoai trao cach mang (ung theo nhng
nguyen ly cua chu ngha Lenin, do Stalin
bien soan) th se thay:
Ong Ho khong xoay quanh chu ngha dan
toc.
Ma la bat chu ngha dan toc xoay chung
quanh ong va chu ngha cong san.
Hay noi cach khac, hay ng ben ngoai,
ben tren cuoc chien Viet Nam va nhn no
chung vi cuoc chien toan bo, toan dien
cua quoc te cong san, ng au la Lien
Xo, th se thay ong Ho ch la mot chien s
hien than cho mot muc tieu chnh tr khong
tng va tan ac hoan toan phi dan toc,
phan dan toc.
a mot a be con ra khoi xe e cho no

thay cay khong i ma xe chay th rat de.
Nhng a cac nha khoa hoc thi Gallile ra
khoi chiec xe thanh kien va nhng tnh toan
sai lam cua ho luc ay khong phai de.
Cang khong phai de e a cac nha tr
thc, nha van, nha bao va s gia thien
cong hay trot a co thanh kien ve cuoc
Cay Biet i Va Mat Tri Xoay Quanh 287
Trai at 287
chien Viet Nam nhat la nhng ke a lau
ngay ngup lan trong bau khong kh tuyen
truyen mot chieu nham than thanh hoa
than tng Ho Ch Minh ra khoi chiec xe bt
bung lch s trong the ky va qua.
La bi v khoa hoc xa hoi va chnh tr no
khong de chng minh ranh mach nh khoa
hoc chnh xac, toan hoc va thien van.
Cho nen muon chng minh mot cach chnh
xac, khong the phan bac, can phai phan
tch nhieu d kien lch s cu the di nhieu
lang knh khac nhau, tranh luan ve nhieu
phng dien. Va nh vay can co ca mot pho
sach ln.
Cung may la t khi cac che o cong
san ong Au va Lien Xo sup o th ta
a co them c nhng bang chng thc
te cu the khong the choi cai rang:
Mac sai. (Nh ca hai triet gia mot Phap,
mot Viet Nam thng tranh luan gay gat
vi nhau ve chu ngha Mac la Jean Paul
Sartre va Tran c Thao cuoi cung
eu nhn nhan)
Chang nhng the, chu ngha cong san
ma Mac va Ang-ghen e xng la
mot ao tng hoan toan.
Va chang nhng la ao tng no con
oc hai vo cung. V tat ca cac
nc ma no c ap dung eu xay ra
nhng s tan sat da man; dan chung
cung cc oi kho, khong co t do.
Nh vay, ta khong con can phai nhac lai

cac lap luan phe phan bai bac chu ngha
Mac ma hang chuc tac gia tr danh tren

the gii a a ra ke t khi no xuat hien.
Ta ch con can phai da vao kinh s
Mac Xt va cac van kien ve chien lc sach
lc cong san e chng minh:
1) Cuoc chien ma cac lanh tu cong san
the gii chu trng la mot cuoc chien
trng ky ve thi gian, va toan cau
ve khong gian, toan dien ve phng
tien, phng thc va hnh thc, tom lai
no la mot cuoc chien toan bo. Trong
o iem chu yeu (oi vi e tai thu
hep ay) la tnh cach trng ky cua
no.
2) Cac cuoc chien tranh goi la giai phong
dan toc ma quoc te cong san, tc
Lien Xo, co vo cho cac chi bo cong
san a phng tren cac luc a thc
hien tai moi quoc gia ch la mot
phng thc chien tranh trong cuoc chien
toan dien, va mot giai oan sach lc
chien tranh trong cuoc chien trng ky.
3) Ho Ch Minh va ang cua ong ta a
theo ung cac giai oan sach lc au
tranh cua quoc te cong san trong cuoc
chien Viet Nam.
4) Sau khi toan thang , lan th nhat
mien Bac, vi chien dch ien Bien
Phu, va lan th hai tren toan quoc,
vi chien dch Ho Ch Minh trong mua
xuan 1975, Ho Ch Minh va sau nay
an em cua ong trong cai ang do ong
lap nen va lanh ao t au a theo
ung sach v quoc te cong san cho
ap dung mot che o giong nh Lien
Trai at 289
Xo va Trung Cong la cai cach ruong
at, thiet lap cac hp tac xa cap
thap roi cap cao v.v theo ung mo
hnh xa hoi chu ngha. Nhat la sau khi
toan thang tren toan quoc, ang cong
san, t 1951 a bien dang thanh
ang Lao ong e che giau tung tch va
anh la dan chung va the gii, lai
hien nguyen hnh ang cong san nh
trc khi giai tan ngay 11-11-1945.
5) V theo ung ng i nc bc cua
cac tay to quoc te cong san cho nen
ong Ho a a toan dan en cho
mat t do, ngheo oi va hang trieu
ngi chet trong cac cuoc tan sat
nhng nan nhan ma ho gan cho cac
toi t san, a chu, Viet gian va cac
ngi quoc gia bat ong chnh kien,
cha ke tren 3 trieu ngi chet v mot
cuoc chien khong can thiet, (neu ch
e danh oc lap).
Cho en nay, a co qua nhieu d kien

va s kien lch s e chng minh cac iem
tren. Ch can chon la nhng s viec cu the
xac thc va co tnh thuyet phuc cao nhat
cung u tai lieu cho mot tac pham ln.
Trong pham vi mot bai bao, chung toi ch
xin noi mot cach het sc ai cng ve iem
2) neu tren.
Tr lai nhan e cay biet i va mat tri
quay quanh trai at, xin mi ban oc cung toi
tach ra khoi e tai chien tranh Viet Nam,
ng ra ngoai khong gian mang hnh ch S,
vung vay thoat ra khoi moi trng tuyen
truyen nhoi so, day ti na the ky cua

Viet Cong. T ben ngoai o ta th nhn vao
trong va tr lai qua trnh cuoc chien trong d
vang, e co the nhn no trong boi canh
cuoc chien toan bo cua cong san. Th ta se
thay cai hnh anh ong Ho quay xung quanh
chu ngha dan toc se bien thanh hnh chu
ngha dan toc cua ong ta ang quay xung
quanh mot iep vien Nguyen Ai Quoc, va
iep vien nay ang quay chung quanh chu
ngha quoc te vo san, hay cong san. Ong
Ho khong phuc vu dan toc, ma bat dan
toc phuc vu mnh va quoc te cong san.
Trc het, toi xin c mien chng minh
rang cuoc au tranh cua quoc te cong san
la mot cuoc chien tranh trng ky, v se
can trng dan qua nhieu tai lieu nay a coi
nh loi thi ve chu ngha cong san. Ma ch
xin trnh bay tom gon rang cong san chu
trng au tranh giai cap. Ma cuoc au tranh
giai cap th khong co bien gii quoc gia, v
nc nao cung co giai cap (theo quan niem
cua cong san). Va giai cap quan trong nhat
ma cong san muon noi ay la giai cap
boc lot va giai cap b boc lot. Boc lot la
giai cap t ban. B boc lot la giai cap vo
san. Cuoc chien tranh o se rat lau dai
(trng ky), v no ch cham dt khi nao giai
cap boc lot la t ban b tieu diet hoan
toan tren khap the gii, e a giai cap vo
san len nam quyen chuyen chnh, goi la
chuyen chnh vo san. (Can minh xac: chuyen
chnh la ch cong san Tau va Viet dung
e dch ch dictature hay dictatorship ma ta
thng dch la oc tai, toan tr.)
Trai at 291
Khi Lenin a ra cng lnh ve chu ngha
dan toc va chu ngha thc dan, la ong ta
at van e o trong khuon kho cuoc au
tranh giai cap, trong khuon kho cuoc chien
tranh trng ky gia t ban boc lot va vo
san b boc lot. Cu the trong au ong ta luc
o la t ban cac nc co nen cong
nghiep phat trien nh Anh, My, Phap, Hoa
Lan ma ong ta goi la e quoc, va chu
trng phai anh e quoc trc khi diet t
ban,
Tai cac nc nay, nh tien bo ve cong
nghiep nen hang ngu cong nhan rat ong
ao. Ho co the de dang ket ang vi nhau
e tranh au lat o che o t ban, tieu
diet giai cap t ban.
Nhng, theo Le-nin, giai cap t ban con co
nhng cai voi vn sang cac nc kem
m mang thuoc a cua no. Nh nhng cai
voi nay giai cap t ban hut mau cua dan
thuoc a e ton tai va cang ngay cang
phat at
Vay, van theo Lenin, muon anh thang t
ban boc lot ( giai oan cuoi), th ( giai
oan au) phai anh chung cac thuoc
a la nhng cai vu sa cho chung bu. Ma
muon anh chung cac thuoc a o th
phai lap nen nhng to, nhng chi bo cong
san a phng, huan luyen cho chung biet
tuyen truyen, to chc, phat trien ang
cong san, e chung nhan danh giai phong
dan toc anh uoi bon e quoc, gianh
oc lap. Khi t ban e quoc thc dan b
anh uoi khoi cac thuoc a, th chung se
b suy yeu i, khien cho cuoc tranh au cua
giai cap cong nhan tai cac mau quoc de

dang hn.
V the ma, nh co ngi bao chnh ong
Ho a noi rang muon tien ti chu ngha
cong san phai qua cai cau quoc gia (dan
toc).
Noi tom lai, oi vi cong san, chien
tranh giai phong dan toc ch la sach lc
giai oan trong cuoc chien trng ky au
tranh giai cap, diet tr giai cap t ban.
V vay nhng ai vin vao s viec ong Ho
bo phieu cho quoc te 3 ch khong b
phieu cho quoc te 2, nh ong ta noi trong
hoi ky mang but hieu Tran Dan Tien, ch
v quoc te 3 co neu van e giai phong
dan toc, e roi cho rang ong Ho i theo
cong san v yeu nc, hoac ong Ho la
ngi quoc gia hn la cong san, a to ra
khong am tng ve chien lc sach lc au
tranh giai cap cua cong san.
Mot so ngi khac cung a ra nhng s
viec sau ay e bien minh cho cung lap
luan o. Ho bao:
I. Ong Ho a giai tan ang cong san
roi lap chnh phu khang chien gom
u moi thanh phan yeu nc;
II. Sau khi tuyen bo oc lap, VNDCCH a
khong c Lien Xo cong nhan.
III. Hai ban hien phap (1946 va 1959) ban
hanh trong thi gian ong Ho con song
(theo o quoc hieu la Viet Nam Dan
Chu Cong Hoa) eu la nhng ban
hien phap co tnh dan toc, dan chu.
Ch khi ong a chet roi an em cua
ong mi tu sa hien phap hai lan
Trai at 293
(1980 va 1992) theo mo hnh quoc te
cong san, vi ieu 4, giong ieu 6
cua hien phap Lien Xo, gianh oc
quyen chuyen chnh cua ang cong
san. Nh vay neu ong Ho con song
cho en ngay ong chiem tron ca nc
th Viet Nam van la mot nc dan
chu cong hoa, ch khong theo mo
hnh xa hoi chu ngha, nh ngay nay.
IV. Va con rat nhieu luan c tng t.
Chung toi ch neu them mot luan
c chot: Ong Ho a to thien ch
muon tach ra khoi anh hng va ap
lc cua Lien Xo va Trung Cong khi
ong ngo y vi chnh quyen Ngo nh
Diem muon lap mot lien bang Nam
Bac Viet Nam.
Tat ca 4 van nan tren eu c giai

ap de dang neu ta biet ong Ho la can
bo cao cap cua Quoc Te cong san va at
cuoc chien ma ong Ho chu trng vao trong
khuon kho chien tranh giai cap cua cong
san nh a noi tren.
Mac du nhieu lan ong Ho choi mnh
khong phai cong san (khi con Hoa Nam,
tra tron trong cac to chc cua ngi Viet
quoc gia), va ngay 2-9-45, khi ra mat tai Ha
Noi chnh phu au tien thanh lap Tan
Trao, bao oc Lap 4-9-45 co ghi ro Ho Ch
Minh: chu tch, thuoc ang Quoc Gia, ngay
nay ai cung biet ong Ho la can bo cao cap
cua quoc te 3 trc khi ong nhan nhiem
vu thanh lap va thong nhat ang cong san
ong Dng. Trong bai Ai giet Ho Ch Minh

chung toi cung a noi qua roi.
I. S d ong ta phai mien cng giai tan
ang cong san vao ngay 11-11-1945, ch hn
hai thang sau khi cp chnh quyen (ba t
cp chnh quyen nay la do cac bao cua
Viet Minh dung nhng ngay o) la v tnh
the bat buoc. Va ay hoan toan la gia
v, ch khong co that. Hoi nghien cu
Mac xt luc ay chnh la ang cong san. Va
sau nay, 1951, cho ra i ang Lao ong, th
ang nay chnh la thoi than cua ang cong
san va hoi nghien cu Mac xt.
Tai sao lai noi v tnh the bat buoc? V cai
chnh phu au tien cua ong co en hai
phan ba la ang vien cong san khong c
d luan hoan nghenh. Hn na a b cac
ang phai quoc gia nh Viet Cach (Viet Nam
Cach Menh ong Minh Hoi) Viet Quoc (Viet
Nam Quoc Dan ang) mi theo oan quan
cua Trung Hoa Quoc Dan ang ve nc kch
liet chong oi. V ho a tng sinh hoat vi
Ho Ch Minh Hoa Nam va biet ro tung tch
cua nhom Ho Ch Minh, hn na con tng b
nhom Ho phan boi ban ng anh em cua
ho. Mot ly do na la v My ng au ong
Minh ma trc kia a tng co lien he vi
du kch quan cua ong Ho ve viec cu phi
cong My b Nhat ban ri cung bat au nghi
ng ve ly lch va hanh tung cua ong Ho,
nen khong tch cc ung ho. Ong Ho rat
nhay cam trong van e nay, nen ong bo
buoc phai tuyen bo giai tan ang cua ong
e lam du s bat man cua cac ang quoc
gia va mua chuoc cam tnh cua ong Minh.
Trai at 295
Hn na nh a noi, o ch la giai tan gia
v ma thoi. Noi cach khac o ch la mot
bc lui: lui vao b mat theo thoai trao
cach mang (chien lc, sach lc cua Stalin).
II. S d Lien Xo cha voi nhn nhan Viet

Nam Dan Chu Cong Hoa di quyen chu
tch Ho Ch Minh ngay t 1945-46, cung ch v
luc ay ong Ho con ang rat yeu the phai
khoac ao dan toc gia hieu, cha co the lo
lieu ta ay nam trong khoi xa hoi chu ngha
c. Tom lai VN ang trong giai oan sach
lc giai phong dan toc. Cho en khi Cong
San toan thang trung Hoa roi, ong mi
sang Lien Xo e xin cong nhan. V luc o
a manh nh co ngi ban khong lo
ben. en luc o th ong a dam an thua
u, v hy vong c vien tr doi dao t ca
hai an anh v ai.
III. Cung v ang con trong giai oan

sach lc giai phong dan toc nen hien
phap cha the rap theo khuon mau cac
nc cong san c. Phai mang nhan hieu
dan chu.
Nam 1946 trong quoc hoi lap hien con
co mot so tr thc yeu nc cung co anh
hng phan nao en viec soan thao hien
phap. Cho nen no noi nhieu va ro hn ve
cac quyen cong dan. V du ieu mot co ghi:
Tat ca quyen bnh trong nc la cua toan
the nhan dan Viet Nam, khong phan biet
noi giong, trai gai, giau ngheo, giai cap, ton
giao.
en nam 1959, khi ong Ho a chiem

c na nc roi. Quoc hoi toan nhng
ang vien cong san, hoac do ang cong
san chon qua mat tran To Quoc, cho nen
ngi ta a thay xuat hien nhng t ma
ch co hien phap cac nc cong san mi
co. Tuy nhien (van ban) no van con dan
chu, ci m hn hai ban hien phap 80 va
92, mac du a xuat hien may tieng tap
trung dan chu, nh trong cau: Quoc hoi, hoi
ong nhan dan cac cap va cac c quan
nha nc khac eu thc hanh nguyen tac
tap trung dan chu. ay la mot loi chi
ch e khoi phai noi en chuyen chnh hay
phi dan chu. Hay nghe ong Ho giai thch 4
ch nay, theo li tng thuat cua Nguyen
Van Tran, mot can bo cao cap cong san
mien Nam phan tnh vi cuon Viet gi me
va quoc hoi:
Nh cac co, cac chu co o ac, tai
san g o th cac co cac chu la chu, o
la dan chu. Cac co cac chu khong biet
gi, toi gi gium cho. Toi tap trung bo vao
rng. Toi khoa lai, va bo cha khoa vao tui
toi ay. o la tap trung.(Xin xem Phan
Tnh Phan Khang Thc Hay H cua Minh Vo
trang 369-370)
Co the can bo i-t hoi o hai long
ve loi giai thch o. Nhng ngay nay oc lai ta
thay ngay s lo bch va trang trn cua ong
Ho. Th ung dan chu kieu o cho nen
ngi dan chang con chut chu quyen nao.
V ang va lanh tu ang a bo vao rng,
khoa lai, va gi luon cha khoa roi. ung la
ly luan cua ke cp. Khong biet ngoai
Trai at 297
Nguyen Van Tran co con ai c nghe li
giai thch nay con song khong? S co ngi
se bao ong Tran ba ra e choc que bac
Ho cua ong ta.
tren chung toi noi hien phap dan
chu, hay quoc hieu Dan Chu Cong Hoa ch
la nhan hieu la v thc s no ch la cai
nhan ben ngoai. Hien phap oi vi cong
san chang hn g m giay lon. V ten nc
la dan chu, hien phap ghi u moi quyen
dan chu t do. Nhng tren thc te dan co
c lam chu khong? Co quyen t do nao
ghi trong hien phap c thc thi cho ngi
dan khong? Khong phai bay gi, ma ca
trong thi Ho Ch Minh con song cung vay.
Neu trong thi Ho Ch Minh co dan chu th
a khong co au to. Khong co sa sai e
giang bay bat bo tu cac nha van, nha tr
thc.
Nhng dau sao th cai vo, cai nhan cung
anh la c nhieu ngi. Nh co no ma
cong san co the ho to V ang v bac tien
len, lan vi nhng tieng ho v to quoc
tien len, e ay hang trieu dan Viet vao
cuoc chien tranh 30 nam ang ang. e
cuoi cung c cai g? Mot cai banh ve.
Con moi quyen li, quyen hanh eu tap
trung vao trong mot so can bo cong san,
khong ay mot phan tram dan so.
IV. Toi cha c oc tai lieu nao chnh

thc cua chnh quyen e nhat Cong Hoa hay
cua nha cam quyen cong san Viet Nam ve
viec hai chnh quyen Nam Bac co mat c
hay nhng cuoc tiep xuc kn ao vi nhau.
Tuy nhien co rat nhieu sach bao Viet ng

va ngoai ng noi ve canh ao cua ong Ho
Ch Minh kem theo danh thiep e tang tong
thong Ngo nh Diem gi t Hong Kong
en Saigon trng bay trong phong khanh tiet
dinh oc Lap vao dp tet Tan Mao (1963).
Hay nhng cuoc tiep xuc mat cua ac phai
vien cua ong Ho la Pham Hung vi ong
co van Ngo nh Nhu. Hay cuoc tiep xuc
cong khai gia ong Ngo nh Nhu vi nha
ngoai giao Ba Lan Mieczyslaw Maneli trong buoi
tiep tan cua ngoai trng trng Cong Cu,
co s hien dien cua ai s Cabot Lodge, van
van
Toi a phan tach s kien tren trong
cuon Ngo nh Diem Li Khen Tieng Che
(thang 5 va thang 10 nam 1998). ay xin
them vai y lien quan en van e sach
lc.
Co ngi cho rang chnh v hai ong Diem
Nhu muon bat tay vi cong san, ban ng
mien Nam, cho nen mi chet tham.
Lai co ngi cho rang phai chi hai ong
khong b giet, th co le Viet Nam a co hoa
bnh, hay t ra cung tranh c mot cuoc
chien tan khoc t 1965 en 1975, va My
cung khong phai mat 58,000 sinh mang.
V thieu van kien chnh thc, nen chung
toi khong dam phe phan hay bnh luan
them ve s viec tren. Ch xin tra li thac
mac cua mot so ngi cho rang v ong Ho
Ch Minh a to thien ch muon tranh chien
tranh, cho nen co the coi ong la ngi co
tinh than dan toc hn la cong san.
Trai at 299
Trc het, co the ay ch la cai bay
ong Ho giang ra cho anh em ong Diem mac
vao e cho My lay c o tr kh i, Ong
Ho khoi mat cong oi pho vi mot ch
thu ang gm. Neu o la s thc, th ong
Ho a thanh cong. Nhng no cung chng
to ong ta xao quyet va oc ac. Ch khong
chng to c la ong ta co tinh than dan
toc.
Nhng cung rat co the la ong Ho luc
ay ang b ap lc manh t ca Lien Xo lan
Trung Cong, khien nay ra y kien muon thng
lng vi chnh quyen mien Nam, e me nheo
vi cac an anh.
Neu ong Ho thc bung va neu Ong
Diem khong b hai va cuoc thng lng i
en ket qua th anh hng cua khoi cong
tren Bac Viet se nhe i, va ong Ho con
nhan c gao va nhieu nong pham khac
cua mien Nam oi than a va mot so kim
loai e cho dan mien Bac bt oi va che
o vng manh hn len.
Tuy nhien khong the v the ma bao ong
Ho thoi khong con la cong san na, va
cung khong the thoat khoi s ieu khien,
chi phoi cua cac an anh. V ong cung vi
cac ong ch cua ong va ca cai guong
may chnh quyen mien Bac a lot vao quy
ao cong san t cuoi thap nien 20 roi.
Va lai, muon thng lng thanh cong vi
mien Nam, ong cung phai c s tan thanh
hay chap thuan co ieu kien cua Lien Xo,
ch khong de dang nh ta tng.
Dau sao khi a nam trong quy ao cong
san th khong the khong lam tron nhiem vu
au tranh v chu ngha cong san. Anh co the

tam ngng ngh hay thut lui trong mot thi
gian, do tnh the oi hoi, nhng roi cung phai
tiep tuc con ng a vach san. Neu khong
anh a khong phai la cong san.
Tr len la 4 thac mac ien hnh ma

chung toi a giai ap bang cach mi ban
oc at chung vao trong boi canh chien
tranh giai cap trng ky cua chu ngha cong
san. Nhng nhng thac mac loai o thc ra
con rat nhieu. Chung toi hy vong se co the
tr lai van e nay trong nhng dp khac.
Mien Nam Cali au nam 2002

301
Biet Roi Kho Lam

Noi Mai
Co mot oc gia va cung la ban, sau khi

theo roi cac bai viet cua toi trong hn mot
nam tri, a bieu lo s chan ngay bao
toi: oc anh, sach cung nh bao, quanh i
quan lai cung ch thay co mot e tai: lat
o huyen thoai Ho Ch Minh, phat ngay. Biet
roi kho lam noi mai! Ngng i thoi nhe.
Nghe anh ban noi toi mi giat mnh nhn lai,
th ra ung that.
1. Cuoi cuon Phan Tnh Phan Khang,
thc hay H (trang 595) toi a viet: Trong khi
ch i, theo thien kien, mot viec khan
thiet can lam ngay la tap trung tr lc vao
viec pha v huyen thoai ve ngi yeu
nc Ho Ch Minh.
2. Gan cuoi bai Y ngha mot tng ai
ang tren nhat bao Ngi Viet dp thang t
en nam 2000 cung co cau: Muon anh o
che o cong san, khong the nao khong
anh o huyen thoai ve con ngi anh
hung HCM.
3. Trong buoi noi chuyen tai San Jose ngay
30 thang 7 nam 2000, en phan ket luan toi
cung a noi: Va iem quan trong nhat
can nhan manh la anh o huyen thoai ve
con ngi yeu nc, anh hung dan toc Ho

Ch Minh
4. Ni cuoi bai bao Noi niem chua xot
khi oc mot cuon sach nho ang tren Viet
Bao au nam 2001, toi lai nhai nhai nhac
lai: Tat mot li, theo thien y, neu khong
anh o c huyen thoai HCM , th tat ca
co gang cua ngi Viet quoc gia hai ngoai
ch la nhng co gang vo vong.
5. Sau o mot thang vao au xuan Tan
T, toi lai viet trong bai Chat Cay Truyen Qua
ng Giay ien Thoai: Theo thien y, anh
o huyen thoai HCM la viec lam co tnh
chien lc, co the v nh cai goc cay can
bng i.
6. Trong bai Khong Giao va Ho Giao lien
quan en cuon To Quoc An Nan cua
Nguyen Gia Kieng, toi cung ket luan: Chnh
v vay ma toi thien ngh, cuoc cach mang t
tng, cach mang van hoa, cach mang chnh
tr, xa hoi ma ong Nguyen Gia Kieng chu
trng ch co the thanh cong khi nao anh
o c than tng HCM, no a bien cai
che o xhcn VN ngay nay thanh mot th
Khong Giao hien ai hoa ch cua ong
Kieng hay mot th Ho Giao.
Khong biet toi con quen lan nao na
khong, nhng 6 lan trong mot nam ke cung
la nhieu qua roi. Hen chi ma anh ban chang
thot len: Biet roi kho lam, noi mai.
Nay ngoi ngh lai va t kiem iem th
thay rang: Cai iep khuc choi tai lam
nham o phat xuat t noi t ty mac cam.
a gia (co lai hy roi), tr khon a bat au
mu mam, quen trc quen sau, phng tien
Biet Roi Kho Lam Noi Mai 303
th lai khong co, toi cam thay mnh bat lc

khong the lam c viec mnh thay can
lam, cho nen keu toang len e hy vong co
ai lam thay.
Nhng chang le lai vo trach nhiem en
nh vay? Cho nen du a sc tan hi kiet,
toi cung co neu ra ay mot vai y kien e
may ra co v thc gia nao tuoi tre tai cao,
do mot c duyen huyen b nao o chang
may e mat ti ma suy ngh va thay la
co ch th em bien no thanh hien thc. Neu
mot v lam khong noi th hai v, ba v chac
se thanh cong. Nh vay la toi man nguyen.
Con neu quy v co dp e mat ti ma
lai thay y kien cua toi lam cam, cu rch,
loi thi, xa ri thc te th cung anh cam
chu, va xin hay tha cho toi cai toi lam mat
th gi cua quy v.
Toi ngh lam cam nh the nay: Ngoai
nhng ngi a biet ro ong Ho, co kinh
nghiem nc mat va xng mau vi ong ta
va cai ang cua ong ta, toi khong dam
noi. Con ai a so nhng ngi VN cung
nh ngoai quoc, nhat la ngoai quoc a tng
ton vinh ong Ho, coi ong ta nh mot ngi
yeu nc, mot anh hung dan toc, mot v
nhan la v ho khong biet ro ve ong, khong
biet ro ve nhng b an ang sau cuoc chien
VN. Va s d ho khong biet ro c hai van
e o la v ho khong em chung vao boi
canh au tranh giai cap cua chu ngha Mac
Xt, lay bao lc cach mang lam phng tien,
lay chuyen chnh vo san tren toan the
gii lam cu canh. ang khac ho cung
khong theo roi trong thc te nhng chien
phap, chien lc sach lc au tranh cach

mang do nhng chien lc gia au so la
Lenin, Stalin va Mao Trach ong chieu theo
nhng giao ieu Mac xt ma e ra. Nhng
chien lc chien thuat quan s, chien lc
sach lc chnh tr nay no thien bien van
hoa la nh cac tac gia cua no a van
dung le loi suy luan cua duy vat bien chng
la mot loi suy luan linh hoat khong ngng
bien oi.
V suy luan nh the nen toi a t e ra
cho mnh mot dan bai tong quat het sc
tom lc e nghien cu cach anh o
huyen thoai HCM nh sau:
Tac pham se gom co 5 phan: Ly thuyet,
Chien lc sach lc, lch s chien tranh VN,
lch s ang c.s.VN va tieu s cua ong Ho
Ch Minh.
1. Ve phan ly thuyet, on lai mot cach
het sc tom tat nhng net ai cng ve duy
vat bien chng va duy vat lch s cua
Mac.
a) Ve thuyet duy vat bien chng: Tom
tat 4 nh luat ve tnh tng oi cua s vat,
mam mau thuan trong cac s vat, tnh bien
oi khong ngng cua s vat va nh luat
lng bien chat bien e nam c cach
suy luan cua cac can bo cao cap cong san
la nhng ngi a c hoc ky ve thuyet
Mac xt va duy vat bien chng phap. Bien
chng phap co cai u iem la rat linh ong
bien hoa. Nhng khi Mac a xa ri ong thay
cua mnh la Hegel e them vao ve duy
vat th no lai tr thanh tai hai. Trc het v
no khong chap nhan cai tuyet oi. Cho nen
chnh no phu nhan no: a khong co g

tuyet oi th ngay cai nh luat khong co g
tuyet oi cung khong tuyet oi ung. Hn
na nh luat moi s eu thay oi, i kem
vi nh luat tren, lam cho nhng ngi
Mac xt tr thanh tien hau bat nhat, la
mat la trai; ban ay roi thu cung ay; noi
mot ang lam mot neo; khong ton trong
nhng ieu ky ket, ha hen Tom lai cu
canh bien minh cho phng tien. V loi suy
ngh, bien luan cua ho thay oi bat thng
nh vay cho nen sach lc cua cong san
rat kho do. Chnh v HCM cung nh cac can
bo cao cap c.s. mot khi a tham nhuan t
tng duy vat bien chng eu suy luan va
hanh ong nh vay cho nen ho mi co tai
ong kch, khong ban khoan thac mac g ve
cac nguyen tac ao ly, khien ngi ngoai,
vi le loi suy luan thong thng khong the
nao hieu biet tng tan c, do o thng
thu ong tieu cc, b cong san anh trong
bat ng.
b) Ve duy vat s quan: On lai nhng net
ai cng ve thuyet tien hoa theo vu tru
quan Mac Xt va lch s loai ngi theo 5 thi
ky, vi 5 che o: cong san nguyen thuy,
no le, phong kien, t ban roi cuoi cung
cong san e hieu ro ban chat cua cuoc
au tranh giai cap: muc tieu toi hau cua no
la tieu diet moi giai cap, nhat la giai cap t
san, e cuoi cung em giai cap vo san len
nam quyen chuyen chnh tren toan the gii.
Khi giai cap vo san a lam chu the gii th
o se la thien ang tran gian. Ngay nay ai
cung thay o ch la ao tng, phat xuat
t nhng phan tch hi ht thieu khoa hoc.

Nhng trc khi ong Au va Lien Xo sup o
th nhieu ngi con hy vong nhng tien
oan cua Mac co the se thanh s thc.
Trng dan nhng van ban chnh thc, nhng
li tuyen bo cua cac nha ly thuyet va
cac lanh tu cong san lien quan en quyet
tam thc hien cho bang c quyen chuyen
chnh vo san.
c) Nghien cu nhng bien co chnh tr,
nhng hanh ong cua cac ang cong san
tren the gii, ac biet la tai VN e ho tr
cho nhng lap luan ve ly thuyet noi tren
e chng minh rang chnh quyen la muc tieu
chnh va toi hau cua cong san, ch khong
phai oc lap cho to quoc hay t do cho nhan
dan. Chng minh rang cong san luon luon
dung moi phng tien, bat c no phat xuat
t au, phan ln la bao lc, e at muc
tieu. V ban chat cua cai goi la cach mang
vo san la cach mang bao lc. Cong san coi
ban chat cua cach mang la bao lc. Va
chnh quyen ma ho can at c bo buoc
phai phat xuat t hong sung. Nhng cuoc
thng thuyet, hoa am. ch la ke hoan
binh hoac tra hang. Phan ln cung vi
thng thuyet la chuan b chien tranh, va
hoa am trong khi tung ra nhng tran anh
ln; va am va anh. Trng dan s kien
lch s e chng minh.
2. Ve phan chien lc, sach lc au

tranh: Sau khi a chng minh bang ly thuyet
duy vat bien chng va duy vat lch s rang
muc tieu toi hau va toi cao cua cong san
la ba chu the gii, nam quyen chuyen

chnh, ta se de dang dung chnh nhng tac
pham ve chien tranh, ve cach mang, ve cac
phng phap au tranh. cua cac lanh tu
cong san ac biet la cuon nhng nguyen
ly cua chu ngha Lenin do Stalin bien soan,
va cng lnh ve chu ngha dan toc va
chu ngha thuoc a cua Lenin, e chng
minh rang cai goi la chu ngha quoc gia,
dan toc, long yeu nc cua cac ngi
cong san ch la sach lc giai oan, ch
khong phai la muc tieu toi hau va toi cao
cua cong san. Nhng s kien lch s tai VN
va cac nc cong san, nhat la Trung Cong
se la nhng bang chng cu the them vao
cac chng ly ve ly thuyet chien tranh,
chien lc cua nhng Lenin, Stalin, Mao Trach
ong.
Dan chng t lch s ang csVN va
chien tranh VN e thay ro hnh thc to chc
quan chung vi vo boc mat tran (t mat
tran dan chu, mat tran thong nhat dan
toc, en mat tran Viet Minh, Lien Viet roi
mat tran To Quoc v.v... nhat la Mat tran
Dan Toc Giai Phong Mien Nam) ch la mot
hnh thc sach lc au tranh e loai bo moi
thanh phan chong oi, hay co hanh ong
oc lap, hau danh oc quyen lanh ao, roi
toan quyen thong tr nhan dan.
3. Ve lch s cuoc chien tranh VN: i t

nhng to chc quoc gia chong Phap trc
khi ang cong san ra i t Phan nh Phung,
Hoang Hoa Tham, Phan Boi Chau, en
Nguyen Thai Hoc nhat la nhng to chc
chong Phap lanh nan' hoat ong tai mien

Nam Trung Quoc, trong thi gian Ho Ch Minh
cung hoat ong va b bat roi c tha
ay Nhng ac biet chu trong vao thi
gian sau the chien II cho en 30 thang t nam
1975. Cuoc chien tranh gia VM va cac ang
phai quoc gia, ke ca vi nhom T Rot Kt,
cac giao phai mien Nam. S kien Viet Minh
do c.s. lanh ao a cung vi Phap tieu diet
cac ang VNQD, VNCMM Hoi, ai Viet e
bao ve cai goi la thoa c mong 6 thang
3. Cuoc chien gia VM va quan oi Phap,
gia VM va chnh phu Bao ai. Tran ien
Bien Phu. Cuoc chien tranh khuynh ao,
gianh dan cp at, am sat, bat coc, du
kch van van thi e I C.H. Va sau cung la
cuoc chien am mau gia cong quan Bac
Viet va e II CH va ong Minh. Phan tach
nhng tran anh ln va phng phap tac
chien trong moi thi ky e i en ket luan
la cs chien au v muc tieu toi hau la nam
lay quyen bnh tai mot quoc gia e giup
Lien Xo (cam au Quoc Te 3) anh bai phe
t ban tren toan the gii Phan tch cac
hiep c, hiep nh, thoa c trong cac thi
ky nay e thay da tam cs tiep tuc ay
toan dan vao cuoc tan sat mot cach
khong can thiet, neu noi la e danh oc
lap, v trong cac thi gian nay nhieu lan VN
a co t chu, oc lap, mac du nen oc
lap cha hoan toan va c cu the hoa, do
vc pha hoai.
Chung ta thng nghe noi cong san cp
cong khang chien. Chang nhng pha cong
hoan toan bac bo ma cac s gia quoc te
cung cho o la vu khong. V vay phai chng

minh. Nhieu sach bao a tng noi HCM
cung vi Lam c Thu ban ng Phan Boi
Chau. Nhng cung nhieu tac gia My cho la
khong co bang chng. Phai tm ra bang
chng. Va biet bao chuyen khac lien quan
en viec HCM va ong ang tan sat cac
ngi quoc gia, ke ca nhng lanh tu ten
tuoi nh Ly ong A, Trng T Anh, Huynh
Phu So, va mot lo ong ch cua ho, khong
ke phe e T T Rot Kt. Hay tm tai lieu,
nhan chng e chng minh nhng viec o
e i en ket luan rang muc ch cua HCM
va ong ang la chnh quyen, oc quyen cai
tr, ch khong phai v chu ngha dan toc, v
long yeu nc.
Cuoc chien a vo cung tan bao, theo
ung chu trng bao ong cach mang. Nhac
lai mot so tran ln trong o chien thuat
bien ngi c x dung khong de dat.
Nhac lai nhng hiep c Vinh Ha Long 1948
va hiep c Elysee 1949 e chng minh HCM
va ong ang ch nham cam quyen oc
quyen, cho nen khi a co oc lap tren
phap ly c the gii cong nhan roi, ho
van quyet chien vi phe quoc gia e cuoi
cung danh chnh quyen tren toan quoc, lai
c tieng la co cong thong nhat to quoc.
Can phan tach ky va so sanh gia cac
hiep c noi tren vi thoa c ma cs ky
vi Phap ngay 6-3-46. Nhieu nha s hoc cho
rang hiep c Elysee 49 ch co tren giay
t, quyen hanh van nam trong tay Phap.
Can tm bang chng lch s va phap ly e
anh o lap luan nay.
Hay chng minh rang trong rat nhieu tran

ln nho, cs Bac Viet a ay an em la
MTDTGPMN ra an, e gian tiep tieu diet
nhng ngi con nang long vi chu ngha
dan toc, cha dt khoat i theo chu ngha
quoc te vo san. Cung nh trong thi gian
au khi cuoc chien bat au ke t thang 12
nam 1946 en 1950, Cong quan a tranh
ne ung o vi oi phng, ma thng ay
nhan T Ve ra lam bia an.
Nhieu ngi a noi trong nhng tran kch
chien cs a xch binh lnh cua ho vao xe tang
e khong the bo chay khi b tan cong
nang, chng to con ngi oi vi cong san
ch la nhng banh xe, con oc. Can co nhan
chng va tai lieu xac thc, th mi co tnh
thuyet phuc.
at cuoc chien tranh VN vao khuon kho
va boi canh cuoc au tranh giai cap cua
thuyet Macxt, va muc tieu chuyen chnh vo
san, ngha la muc ch cuoi cung cua cuoc
chien tranh, th thay ngay tnh chat tan bao,
khong khoan nhng, bat chap moi thu oan
gian xao, gia doi, la bp cua cs. Nhieu nha
s hoc Tay phng cung co noi en chien
tranh cach mang cua VC. Nhng ho khong
hieu rang cach mang cua c.s. la cach mang
giai cap bang bao lc, ch khong phai cach
mang dan toc, hay cach mang xa hoi co
the khong can ti bao lc. Co at vao
khuon kho va boi canh o th mi giai
thch c tai sao VC lai tan sat ngi quoc
gia, tai sao khi ngi quoc gia a tranh au
on hoa e c oc lap (vi hiep c
Elysee) ma ho van tiep tuc chien au va
goi phe quoc gia la Viet gian, e ho hao

quan chung chong lai, neu chnh ho khong
cong khai ra tay tan sat. Va cung mi hieu
c tai sao hay xay ra nhng tran am mau
vi chien thuat bien ngi, va nhat la tai
sao ngay sau khi toan thang ho ben thc hien
nhng cuoc cai cach ruong at am mau,
cai tao t san theo ung chnh sach au tranh
giai cap, ma khong can che giau bo mat
that cua ho.
Mot so s gia thng so sanh HCM vi
Vo Nguyen Giap roi bao VNG ng nganh,
hieu chien, hieu sat, con HCM th on hoa,
mem deo, nhun nhan, de thng lng, v
nhng s gia o khong nam c hai mat
khac nhau cua mot chien lc au tranh
thong nhat. Joseph Buttinger trong tac pham
VN A Dragon Embattled 660 trang (trang 387) a
viet: Nhieu nha quan sat tin rang chien
tranh bung no la v HCM vao luc quyet nh,
a khong ieu khien c nhng phan t
cc oan ng ang sau VNG. Nhng ngi
tng co kinh nghiem vi cong san, tng la
nan nhan cs th thay khac: Hai thai o khac
nhau o phat xuat t mot tap the, mot
ng loi thong nhat: ke anh ngi xoa,
ban tay sat boc nhung, cap tren o loi cho
cap di. Cap tren ra lenh cho cap di
lam, nhng co ai khieu nai th bao toi khong
biet, viec o do cap di lam trong hoan
canh chien tranh, kho tranh. V du trong vu
c.s. giet Pham Quynh va cha con Ngo nh
Khoi, o cung la cau tra li cua HCM cho
Ngo nh Diem khi b ong nay cat van: Tai
sao cac ong giet anh toi va chau toi? e
khc t li HCM mi ong lam bo trng

noi vu trong Chnh Phu Khang Chien hoi
1945. Hay a ra nhng v du khac tng t,
rat nhieu. Vo Nguyen Giap khong bao gi
dam qua mat Ho Ch Minh. Chnh ong nay a
noi vi tng Salan (theo Jean Lacouture) rang
nhng tay nh ong, Chinh, Giap la do ong ta
tac tao. Bon ho lam c quai g? Ve sau,
sau khi e I C.H. b lat o, Bac Viet o at em
quan vao nham anh chiem mien Nam khan
cap (Ngh Quyet 9 thang 12, 1964) nhieu
ngi cung bao luc ay HCM chu trng on
hoa khong muon, nhng b Le c Tho va
Le Duan khong che. ieu nay cung do oc
tng tng, hoac b lam v tai ong kch
cua HCM. Le Duan la ngi c HCM chon
a t mot a v tam thng len lam tong
b th. Chnh v vay ma khi Ho chet roi, bon
Le Duan, Le c Tho mi chu trng xay
lang e ton th va nh n Bac.
4. oc lch s ang cong san VN do chnh

ho viet e tm ra nhng bang chng ma ho
vo tnh cung cap e chng minh s le thuoc
cua ho vao Quoc Te 3 (hoan toan do Lien
xo chi phoi, ieu khien). V du 1: hnh sao chup
bc th cua Quoc Te 3 bang Phap ng gi
cho 3 ang cong san (ong Dng Cong San
ang, An Nam Cong San ang va ong
Dng Cong San Lien oan ) e thong nhat
lai lam mot. (Bc hnh nay co ang tren
cuon Bc Ngoat V ai Cua ang CSVN
cua Lu Quy Ky xuat ban cuoi thap nien
50. Nhng sau nay khong tm au ra. Co le
a b thu hoi? V du th hai: Ch t lau sau
Lien Xo lai ch th phai oi lai la ong

Dng Cong San ang, khong c e
VNCS. V du th 3: Cung Lien Xo ch th
phai lay ngay 3-2-30 lam ngay ang ra i,
khong c lay ngay 6-1-30. Mot v du na,
trc khi hop ai hoi au tien Thng Hai
ngay 20 thang 10 nam 1930, Tran Phu va
Ho Ch Minh a phai lien lac trc vi Hilaire
Noulens e nhan ch th. Trong hoi ngh nay
HCM a ai dien cho Quoc Te 3 chu toa, va
trong hoi ngh Tran Phu a c bau lam
tong b th au tien.
Va khong biet bao nhieu ch th, huan
th khac.
Rat nhieu nha bat ong chnh kien hay
cu can bo cong san phan tnh co the
cung cap nhng tai lieu ve lch s ang
cong san trai ngc vi chnh s cua chnh
can bo c.s. viet.
Ngoai ra co the tm van kho cua Lien
Bang Nga, con ton tr nhieu tai lieu mat
cua Lien Xo cu a c giai mat e trng
ra nhng bang chng ve viec ang c.s.VN
ch la mot chi bo cua c.s.quoc te phuc vu
quyen li Lien Xo.
5. Chu kho oc lai tieu s cua ong Ho.

Ngoai nhng cuon do cac s gia cong san,
do an em nh Trng Chinh, Pham Van ong,
Vo Nguyen Giap, va chnh ong ta viet ve
mnh, di nhieu but hieu khac nhau, nh
Tran Dan Tien, T.Lan... con co rat nhieu tac
gia Phap, My, Anh va nhieu nc khac.
Phai nhn nhan, nh co ca mot ke hoach
tuyen truyen sau rong, chang nhng trong
noi bo, trong nhan dan toan quoc, ma con

tren ca the gii nh bo may tuyen truyen
v ai cua ca khoi cong, nen ngi ngoai,
khong am tng ve nhng manh li tieu
xao cua cs khong thay c nhng cai ba
at, them that nham than thanh hoa ong
Ho. Ve pha cac ang phai quoc gia, va
nhan dan trong nc, rat nhieu ngi thay
ro nhng cai ba at, to iem them that
o, nhng lai thng ch noi khong ma
khong bien soan thanh nhng tac pham
ng an co dan chng, nhan chng han
hoi, nen ngi ngoai khong biet, hoac khong
tin.
a tng co nhieu ngi noi en s ba
at rang ong Ho ra i nam 1911 la e tm
ng cu nc va trng bang chng la la
th ong ta gi nha cam quyen Phap xin c
theo hoc tai trng thuoc a co ghi ro la
e phuc vu chnh phu. Nhng neu ch viet
van tat nh vay th khong thuyet phuc. Can
co ban sao chup cua la th o, va phai
giai thch kha dai dong, a ra nhieu luan
c thuan va nghch th mi co the thuyet
phuc c nhng hoc gia quoc te. Bi v c.s.
co the noi: Ong Ho viet th nh the e at
muc ch, ch thc tnh ong khong ngh the.
Ngha la ong muon hoc e cu nc, nhng
neu noi the th lam sao nha cam quyen
Phap cho ong theo hoc. cho nen ong phai
noi doi la e phuc vu chnh phu. Ta van
thng bao ong la to s noi doi ma. Noi
doi e at muc ch cu quoc va nuoi ch
ln th au co toi.
Cung nhieu ngi noi en viec than phu

ong Ho b cach chc v ly do nghien ru
anh ngi trong thng, roi chet ch vai
ngay sau o, ch khong phai ong ta t
chc e chong thc dan, cung khong phai
ong ta co hoat ong cach mang cho nen
Phap sa thai ong V vay muon thuyet phuc
ngi oc co trnh o, can trng bang chng
tren giay trang muc en. Van kho Phap co
the cung cap tai lieu.
Co nhieu ngi noi ong Ho a tng la
iep vien cua quoc te 3 co lanh lng
thang va khi i cong tac co c cap cong
tac ph ang hoang. Neu co the tiep can
nhng tai lieu mat trong van kho Lien xo
cu, th trng bang chng khong kho. Truyen
ong Ho co theo hoc trng Lao ong ong
Phng, thng c goi la trng Stalin la
co that. Trng nay day nhng g? Co day
tnh bao gian iep khong? Co day chien
thuat khuynh ao khong? Co day quan s
khong? Chac la co. Nhng can trng bang
chng t ra la ve mat noi bang nhng
chng trnh chac chan con e lai trong van
kho Lien Bang Nga. Ve mat chm th co the
rat kho tm, neu khong noi la khong the
tm c, v sau mot bien co nao o, chung
thng b thu tieu e gi b mat. Khi a
chng minh ong Ho la gian iep Lien Xo,
c Lien Xo tuyen dung, huan luyen va
cap hoc bong, roi khi i cong tac cung c
Lien Xo cap cong tac ph, th se de chng
minh ong ta chien au chong Phap, chong
My, nhat la chong VNCH, tan sat cac nha
lanh ao cach mang VN, ch v muc ch do
Lien xo e ra, ch khong phai v long yeu

nc. Ong ch noi yeu nc, e anh la
nhan dan, dung o nh mot manh li ay
nhan dan vao cho chet hang trieu ngi
khong thng xot.
o ch la mot vai v du trong so khong
biet bao nhieu s viec co the neu len va
chng minh.
Ngoai ra con co nhieu s viec, tuy khong
the trng c bang chng tren giay trang
mc en, nhng neu co nhieu chng nhan
quan trong co uy tn va li le kha tn th cung
co gia tr thuyet phuc. V du chung ta thng
nghe noi thi ong Ho vang mat 5 thang
ben Phap e d hoi am Fontainebleau, an
em cua ong a giet khong biet bao nhieu
ngi thuoc cac ang quoc gia khac nh
VNQD, ai Viet, VNCMMH. Neu nhng ang
vien cao cap cua cac ang nay, nh cu ai
s Bui Diem, thuoc ang ai Viet chang
han, (trong cuon In The Jaws Of History,) thay v
ch noi chung chung, a chu kho noi chi tiet
hn mot chut, neu len c mot so ten
tuoi b giet trong trng hp nao, hoan canh
nao, tai au, ngay nao van, van th se
co tnh thuyet phuc hn. Vu VM nh thc dan
Phap thanh toan cac ang oi lap, lay c
cac ang nay pha hoai thoa c mong 6
thang 3 nam 1946, la chuyen co that. Nhng
cac nha lanh ao con song sot cua cac
ang nan nhan can viet ra nhng chi tiet ro
ret th se la nhng tai lieu gia tr e ket
toi cs va ch danh HCM khong yeu nc ma
ch yeu quyen lc Chnh nha bao noi
tieng Joseph Buttinger, thng c coi nh
thien cong, coi thng phe quoc gia, cung a

tng thuat kha chi tiet ve viec tren trong
cuon VN: A Dragon Embattled cua ong. Trng
dan nha bao thien cong nay cung la viec
hay, neu lai trng dan them c mot vai
nguon tin khac na tng t, th cung co the
thay the cho nhng chng lieu hay chng
nhan ma ta khong tm c.
a tng co nhieu ngi viet ve viec
ong Ho co nhieu (t nhat na ta, tam ke s
qua may ten: Tang Tuyet Minh, Nguyen Th
Xuan, Nguyen Th Minh Khai, o th Lac, ang
Dnh Sieu, Marie Biere, Vera Vasilieva, Nguyen
Th Phng Mai. Rieng ba nay a c hoi y
nhng v ieu kien ba a ra khong the chap
nhan, nen khong thanh.) v h va tnh
nhan e ha uy tn ong. Thc ra oi vi d
luan Tay Phng, nhng chuyen nay khong
quan trong. C nhn vao trng hp tong
thong Mitterand cua Phap, hay cac tong
thong Kennedy, Clinton cua My th ro. Cho nen
ieu quan trong la phai noi chi tiet hn e
neu len hai iem quan trong oi vi nhan
dan VN la s gia doi, co tnh bng bt e
anh la nhan dan, la nhng ngi quen
vi truyen thong A ong, va s oc ac
bat nhan cua ong Ho trong cach c x vi
nhng ngi tnh hay v h cua ong. (Xin m
mot dau ngoac e ke mot cau chuyen
khoi hai ma co that. Chnh William J. Duiker
ngi viet ve HCM dai nhat (660 trang kho
ln) trong tac pham tieu s Ho Ch Minh ra
cach ay cha en mot nam a thuat lai
la khi a gan xuong lo ong Ho hay con
khan khoan yeu cau mot lanh tu cong san
ten Tao Zhu cung cap cho mnh mot ngi

ban gai that tre ngi Quang ong. Tao Zhu
a phai trnh lai Chu An Lai, va Chu An Lai
bao can ban lai vi bo chnh tr ang csVN
Roi cha kp giai quyet ra sao th ong Ho a
chet.)
Mot iem quan trong ve tieu s cua ong
Ho can nhan manh la nen bnh tnh noi s
thc va cong bnh. Co mot so nha bao va
nha van phe quoc gia khi noi ve ong Ho
thng khong tiec li mat sat nguyen rua.
La v ho qua phan no, mat bnh tnh. V vay
ngi oc bnh tnh thng khong tin, cho la
ba at, vu khong. Muon khach quan va cong
bnh th phai nhn nhan ong Ho la ngi co
ch, co tai ve chnh tr, nh c ao tao rat
ky ve to chc cach mang va phng phap
au tranh chnh tr cua cong san quoc te, la
to chc cho en luc ay cha co nc nao
tren the gii t do co the so sanh c.
Nhng ben canh cai tai o la s tan ac,
bat nhan, va gian xao (do anh hng ly
luan va thc hanh cua chu ngha cong san,
duy vat, vo than) a ong ta va ang cong
san ti nhng toi ac khong the tha th la
lanh lung, vo cam trc nhng cai chet
cua hang trieu dan, ke ca nhng lanh tu
cac ang phai quoc gia ten tuoi, ch v muc
tieu cuoi cung la chiem c chnh quyen
trong tay, hau thc thi nhng chnh sach hoan
toan theo mau mc cua cong san quoc te,
va nham phuc vu quyen li cua Lien Xo va
Trung Cong.
oi vi can bo cong san, ng che ho

ngu, dot, rang en ma tau, ma phai nhn ho
vi con mat o lng, thng cam. Ngi
quoc gia dau sao cung a thua tran, du co
tai tr, co hy sinh chien au anh dung Cho
nen ng ci che nhao bang nhng can
bo i dep rau, oi non coi, ngoi th cho ca
hai ban chan len ghe, co ke con vo gao,
ra rau trong bon cau x v thay nc trong
v.v Ho the ay, nhng ho a thang. V ho
n s chat phac, cong san bao g cung
nghe. Va cong san thang v co mot so
ong ngi ngu e sai khien nh cai may
Cai ma ta can chng minh la HCM gia doi,
bat nhan, tan ac. Ch khong phai chng
minh ong ta ngu dot. oi vi can bo cua
ong ta cung vay. Va ieu quan trong hn ca
la chng minh ong Ho va ang cs VN a
hang trieu ong bao vao cho chet khong
phai e em lai t do hanh phuc cho nhan
dan, ma ch v chu ngha Mac Le khong
tng. Va chng minh rang cai goi la cuoc
cach mang ma cac nha bao thien cong
hay cac s gia thieu sau sac gan cho ong
Ho va ong ang, no hoan toan khac
cuoc cach mang ma ngi khong cong
san quan niem. No khong phai la cach
mang dan toc, cung khong phai la cach
mang xa hoi thong thng, ma la cach
mang bao lc theo chu trng au tranh giai
cap, co the goi no la cach mang vo san.
Nhng tr treu la trong cuoc cach mang vo
san o, ch co ngi vo san nai lng ra
chien au, xa than cho mot so t lanh tu (a
so thuoc thanh phan t san, hay tieu t san)
hng thu, ch sau khi cach mang vo san

thanh cong, so phan ngi vo san lai ham
hiu nhat.
Cai kho cua chung ta la phai tm ra
nhng tai lieu mi, bang chng mi co tnh
thuyet phuc cao, e cai chnh nhng sai lam,
thien v cua nhieu, rat nhieu tac gia ln
ngay trong phe the gii t do a viet ve HCM
va ang cong san Viet Nam, ve cuoc chien
tranh Viet Nam. Nhng tac gia nay a b
lam v nhieu ly do, trong o co may iem
sau ay:
1. Che o cong san Viet Nam la mot
che o ong kn, moi s eu b bng bt mot
cach kheo leo, kho co g co the lot ra
ngoai ma khong b kiem soat va bop meo.
2. Tam ly can bo cong san VN khong
giong nhng can bo cong san cac nc
Tay Phng, nhat la Phap. No thng tham
hiem hn, kho lng.
3. Cung giong nh tat ca cac nc cong
san khac tren the gii, cac can bo lanh
ao cong ang VN eu a c huan luyen
nhuan nhuyen ve tuyen truyen tai Lien Xo.
Lai c toan khoi cong yem tr het mnh,
vo ieu kien, (v thang li cua cong san VN
cung la thang li cua cong san the gii,
va ngc lai). Vi phng phap tuyen truyen
nay kem theo nhng ke hoach quy mo co
tam voc quoc te cong san co the noi
trang thanh en, en thanh trang, ma oi
phng rat kho phan bac.
4. Ngay t au phe quoc gia a thua kem
phe cong san iem tuyen truyen nay, cho
nen khong noi cho the gii ben ngoai thay
c nhng s thc can noi, v thng b

khoi lng tuyen truyen vt troi cua cong
san thang the lan at i. Cho nen sau khi
cong ang VN, c he thong tuyen truyen
v ai cua toan khoi cong san ho tr a
e vao trong au nhan dan the gii nhng
an tng sai lam ve con ngi HCM, ve cuoc
chien VN, th chung ta rat kho xoa nhoa
nhng an tng a in sau vao tam tr nhan
dan the gii.
Tuy cong viec la kho, nhng khong phai
khong the lam, mien sao nhan ra khuyet
iem trong d vang e sa cha va bu ap
lai trong tng lai.
Trc khi cham dt chung toi xin neu ra

ay vai cau cua cac t ien ln va
nhng nha van, nha bao ten tuoi tren the
gii a ca ngi HCM, e chng to rang can
bac bo nhng nhan nh o th mi anh
o c huyen thoai HCM, va chng to rang
ay la mot viec phc tap, kho khan ch
khong n gian, can co mot no lc tap
the. ong thi cung e bac bo luan iem
cua mot so ngi chu quan cho rang than
tng Ho Ch Minh a sup o roi, can g phai
neu van e anh o than tng HCM.
Trc het la 2 cuon t ien Bach Khoa
ln nhat the gii.
1. T ien cua My (tome 14, trang 253-254)
ghi: Ho Ch Minh c knh trong rong rai nh
mot nha ai quoc va mot nha giai phong
dan toc.
2. Cuon cua Anh (tome 5, trang 953-955)
viet ve HCM ky va dai gap 3 lan cuon cua
My, luon cho rang HCM lanh ao phong trao

quoc gia, chu ngha yeu nc. Ch neu ra
mot cau ang chu y:
Nh mot nha lanh ao phong trao quoc
gia VN trong 3 thap ky, Ho Ch Minh la mot
trong nhng ngi khi xng hang au
cua phong trao chong thc dan cua A Chau
sau the chien II va la mot trong nhng lanh
tu cong san co anh hng nhat cua the
ky 20.
Nhn vao nhng tac pham c cac t
ien ln nay tham khao e viet ra nhng
li tren th thay, ngoai cac cay viet ten
tuoi cua Phap va My nh Jean Lacouture,
David Halberstam, Sainteny, Charles Fenn, ch
thay co tai lieu cua ang cong san Viet
Nam la 2 cuon; Our President HCM (1970) va
Uncle Ho (1980), ch khong thay co cuon
nao cua cac ang Viet Cach, Viet Quoc,
ai Viet, Can Lao, hay Dan Chu !
May ma con co mot cuon cua mot
nhan vat cu cong san ly khai la tien s
Nguyen Khac Huyen. Nhng tac pham cua
ong nay, v la luan an tien s tai My, nen
lai cung phai tham khao nhng tac gia tng
t nh 2 cuon t ien noi tren. Tuy tac gia
co mot so kinh nghiem song cua ban than,
nhng v van cha at c cuoc chien Viet
Nam vao trong boi canh cuoc au tranh giai
cap cua cong san the gii, thanh ra van
cha ve nen c chan dung ch thc cua
HCM.
3. Cuon th 3 ma chung toi trng dan
ay la T ien Chien Tranh Viet Nam do James
S. Olson chu bien, trang 204 co ghi: HCM was
the Father of his country (Y noi Ong Ho la

Quoc Phu Viet Nam, ung nh can bo cong
san thng goi ong ta la cha gia dan toc)
Va sau ay la may tac gia khac:
4. Joseph Buttinger, trong Vietnam a Dragon
Embattled (volume I, trang 379) viet: Ho Ch
Minh was the leader of a national revolution, and as
such a national hero( HCM la lanh tu Cach
Mang Quoc gia, va do o la anh hung quoc
gia Trong cuon VN, The Unforgettable Tragedy
(trang 19) Buttinger lai bao HCM la mot thien
tai ve chnh tr (the political genius), va (trang
26) a better Titoist than Tito himself (y noi:
ngi cs dan toc kieu Tito hn ca chnh Tito).
5. Lucien Bodard trong cuon Quicksank war-
Prelude to Vietnam (trang 15): Ho Ch Minh la
Than Thanh, la v than cua cac thanh vien
khang chien, la nha ai quoc, la ANH HUNG
(viet hoa).
6. Jean Lacouture trong cuon HCM A Political
Biography la cuon noi ve Ho Ch Minh hay
nhat, theo thien kien, va cung c nhieu
ngi trng dan nhat, va cung la cuon ay
u nhat bang ngoai ng, cho en khi cuon
Ho Ch Minh (660 trang) cua Duiker mi ra, a
ca tung HCM la thien tai ve sach lc, co
kha nang vo song ve noi trc quan chung
bang li le thang thang, bnh d n s. (tr.
281):
7. David Halberstam a viet trong cuon
sach mong, ta e ven ven mot ch HO
nh sau: HCM la khuon mat phi thng cua
vung nay mot phan la Gandhi, mot phan
la Lenin, tat ca la Viet Nam (tr.12) Va:
Tito, Stalin, Khrutshchev, Mao Trach ong, tat
ca eu co tat sung bai ca nhan. Nhng

Ho Ch Minh th khong (tr. 16)
8. ai tng 3 sao My Phillip B. Davidson,
trong cuon Vietnam At War (1988), trang 795,
a het li ca tung cong san VN. Ong khang
nh rang ho thang My la nh ho co mot
ai chien lc cao sieu (They had a superior
grand Strategy). Sau o ong noi ve ai chien
lc o nh sau: T au ti cuoi cuoc
chien cong quan a co mot muc tieu quoc
gia duy nhat la nen oc lap va thong nhat
cua VN.
9. William J. Duiker, cung nh Davidson, a
tng lam viec Saigon trc 75, a viet
trong cuon Ho Chi Minh, mot tac pham v ai
nhat ve HCM t trc ti nay, gan 700 trang,
a viet nhng hang cuoi cung trong phan
ket luan ve HCM nh sau: Ong Ho a
chiem c a v cao quy trong en th v
nhan danh cho nhng anh hung cach mang
a tranh au manh liet cho gii cung kho
tren the gii c co tieng noi cua mnh.
Xin lu y oc gia la 2 ngi My va neu
eu a tng la nhng gii chc cao cap
cua ong minh Hoa Ky phuc vu tai Viet Nam
trc 75. Cuon cua Davidson viet trc khi
ong Au sup o mot nam. Con cuon cua
Duiker mi va ra cach ay cha ay mot
nam. Noi vay u hieu luan ieu cua
nhng ngi khang nh rang, sau vu ong
Au, d luan the gii oi vi cong ang VN
a thay oi hoan toan, khong ng vng.
D luan o co se thay oi that hay khong
con tuy thai o ung an, khiem ton,
than trong cua phe quoc gia, biet nhn ra
nguyen do that tran e bu ap, e tap

trung kha nang tr tue vao viec bac bo
nhng nhan nh neu tren, ch khong phai
t nhien ma thanh.
Chung toi co the ghi them hang chuc
cau tng t cua nhng tac gia ma chung
toi c oc, trong so hang tram ngi
khac. Nhng bay nhieu cung tam u e
chung ta suy ngam ma than trong trong khi
phe bnh ch trch e lat o mot than tng
a do truyen thong the gii gop phan tao
dng nen theo s xep at xao quyet cua
ca mot bo may tuyen truyen v ai cua
toan khoi cong san the gii. Ngay t thap
nien 50, bo may tuyen truyen nay a chi
hang chuc ty My Kim hang nam, trong khi
the gii t do rat ha tien oi vi cong tac
tuyen truyen, ma ch gia tang ngan sach
quoc phong.
Chung toi hy vong rang nhng y kien
con thieu sot trnh bay tren, neu c
cac bac thc gia e mat ti ma bo
khuyet cho, se co the lam c s e tao
nen mot tac pham u tam c hau phan
bac nhng nhan xet cua nhng s gia
thien cong ve con ngi yeu nc, anh
hung dan toc Ho Ch Minh va ve cong lao
cua cong ang trong viec danh lai oc lap
va thong nhat to quoc Viet Nam.
Thang 7 nam 2001.


Ai Giết HCM (tg: Minh Võ)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ai Giết HCM (tg: Minh Võ)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Minh Vo

Tu Sach Tieng Que

Li nha xuat ban

1 . Xem ngi lai ngh en ta (Be Elian

Chu thch ve mot so t ng

nay, v oc gia cha quen vi cach

4. Cach mang, theo cong san phai hieu

V muon cho oc gia trong gii tre trong

Sau ay la mot so ch viet tat c dung

DCSL = ong Dng Cong San Lien

Thiet tng khong con li anh gia nao

that cho lch s, ngha la phai pha sap

vien ai V.O.A Paris co ke lai chuyen ong

bang ca tam long son sat cua tac gia oi

Xem ngi lai ngh en ta

Cach nay 5 thang, vao dp Le Ta n

thang cua hai ngi sang thu o My e

V mot chu ch chnh tr nao o, tong thong

giai thch ly do phai bat ac d dung vu lc,

Co hai viec khien ngi dan cac nc

mat khac gia ang Dan Chu nam hanh

Nhng thai o va phan ng khac nhau

Phe a so trong thng vien, tuy khong chap

nhan cua be Elian Miami, trong o ngi

la cong ong nay a ong gop mot so

Cong ong ngi Viet hai ngoai

bieu tnh phan oi cua cong ong ngi

nhng con tau op ep e roi lam moi cho ca

Nhng ngi dan My biet ngh ti ngi

ung ra ta a noi nhieu, nhieu lam, viet

Y Ngha Cua Mot Tng

Nhng thai o khac nhau co the co

ong trong so nay khong gan bo vi cac

cay viet. Hau het eu la bao chong cong,

tac pham ca ngi t do dan chu, au tranh

tri. Ho la nhng Kim Long, nhng ong Hai

Phan ng nghch va nhng meo mo

ay vai thap ky, luc ay ngi ngoi di

trong lng cua My mi c nha xuat ban

Ho Ch Minh vi VNDCCH va Ngo nh

chng to ang cong san VN do Ho Ch Minh

thi giao s Pham Kim Vinh a co nhng co

cua ong Diem en cu hoang Bao ai

ieu kien e co the a en cuoc ao

du kch chien, vi cac chien dch khung bo,

Con nhieu na. Nhng bang ay cung u

Nguon goc, s mang va chien cong cua

trong cua cac hoc gia va ai khoa bang,

van hoa pham cua cong san nh nhng

Lam c viec o la chung ta a dng

Trung tuan thang 4 nam 2000.

Noi Niem Chua Xot

c nhng s gia uy tn khac cua My (trong

Nhng cuoc gap g va tham quan

nen m mot dau ngoac n e ghi nhan

Lai chuyen tran Ap Bac

nhieu trang e noi ve ong nay. Ong trach

Niem chua xot cua ngi oc

bien gii Cam Bot, v chong Neil Sheehan a

Con chua xot hn na

tung tan dng VC, knh can thap nhang trc

mi ch thc la nhng anh hung cu quoc,

Mien Nam Cali au nam 2001

Cuoc chien van