T.C.

MLL ETM BAKANLII

NAAT TEKNOLOJS

DUVARA DOAL VE YAPAY TA

KAPLAMA

Ankara, 2012
 Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve
retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak
rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme
materyalidir.
Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.
PARA LE SATILMAZ.
 NDEKLER

AIKLAMALAR ................................................................................................................... iii

GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET - 1 ................................................................................................... 3
1. DOAL-YAPAY TA KAPLAMA VE YZEY LEMLER ......................................... 3
1.1. Doal ve Yapay Ta Yzey lemleri ........................................................................... 3
1.1.1. Tanm .................................................................................................................... 3
1.1.2. nemi .................................................................................................................... 4
1.1.3. eitleri.................................................................................................................. 4
1.2. Yzey lemlerini Yapma Aralar ............................................................................... 5
1.2.1. Tanm .................................................................................................................... 5
1.2.2. eitleri.................................................................................................................. 5
1.3. Yzey lemlerini Yapma Kurallar .............................................................................. 9
1.4. Yzey lemlerini Yapmada lem Basamaklar ........................................................... 9
1.5. Yzey lemlerinin Yaplmas .................................................................................... 10
1.5.1. Honlama............................................................................................................... 10
1.5.2. ekileme ............................................................................................................ 10
1.5.3. Eskitme ................................................................................................................ 10
1.5.4. Silim..................................................................................................................... 10
1.5.5. Macunlama .......................................................................................................... 10
1.5.6. Cilalama ............................................................................................................... 11
1.6. naatlarda Kullanlan Doal Talar............................................................................ 12
1.6.1. Tanm ve eitleri .............................................................................................. 12
1.6.2. zellikleri ............................................................................................................ 12
1.7. naatta Kullanlan Yapay Talar ................................................................................ 13
1.7.1. Tanm .................................................................................................................. 14
1.7.2. eitleri................................................................................................................ 14
1.7.3. zellikleri ............................................................................................................ 16
1.7.4. Yapay Talarn Kullanmndaki Kolaylklar........................................................ 18
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 20
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 22
RENME FAALYET - 2 ................................................................................................. 24
2. DUVARA DOAL VE YAPAY TA KAPLAMA.......................................................... 24
2.1. Doal ve Yapay Ta Kaplama .................................................................................... 24
2.2. Duvara Doal ve Yapay Ta Kaplama Kurallar ........................................................ 25
2.2.1. Kaplama Malzemesi Genel Teknik artnamesi ................................................... 25
2.2.2. Duvarlara Mermer Kaplanrken Uyulmas Gereken Kurallar ............................. 26
2.3. Duvara Doal ve Yapay Ta Kaplama Metotlar ........................................................ 26
2.3.1. imento Harc le Yaplan Doal Ta Kaplama .................................................. 26
2.3.2. Yaptrma Harc le Yaplan Doal Ta Kaplama .............................................. 27
2.3.3. Mekanik veya Yaptrma Harc le Yaplan Yapay Ta Kaplama...................... 28
2.4. Duvara Doal ve Yapay Ta Kaplamada Sras ...................................................... 28
2.5. Duvara Doal ve Yapay Ta Kaplanmas ................................................................... 33
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 52
LME VE DERLENDRME ....................................................................................... 56
i
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 62
KAYNAKA ......................................................................................................................... 63

ii
 AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
ALAN naat Teknolojisi
DAL/MESLEK Yap Yzey Kaplama
MODLN ADI Duvara Doal ve Yapay Ta Kaplama
Duvara doal ve yapay ta kaplamalar ile ilgili bilgilerin
MODLN TANIMI
kazandrld bir renme materyalidir.
SRE 40/24 (+40/24 Uygulama tekrar yapmaldr.)
N KOUL
YETERLK Duvara doal ve yapay ta kaplama yapmak
Genel Ama
Gerekli ortam salandnda duvara doal ve yapay ta
kaplamay kuralna uygun olarak yapabileceksiniz.

MODLN AMACI Amalar

1. Doal ve yapay ta kaplama yzey ilemlerini
kuralna uygun olarak yapabileceksiniz.
2. Duvara doal ve yapay ta kaplama ilemini
kuralna uygun yapabileceksiniz.
Ortam:
Yap teknolojisi atlyesi, resim salonu, iletmeler,
ETM RETM ktphane, ev, bilgi teknolojileri ortam
ORTAMLARI VE Donanm:
DONANIMLARI Doal ve yapay ta, yaptrc harc, metre, mala, akul,
ip, i eldiveni, bilgisayar, televizyon, DVD, VCD,
tepegz, projeksiyon vb.
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra
verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.
LME VE retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli
DEERLENDRME test, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.)
kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve
becerileri lerek sizi deerlendirecektir.

iii
iv
 GR
GR
Sevgili renci,

Ta, tm dnemlerde ve tm uygarlklarda ana yap malzemesi olarak kullanlmtr.

Anadoluda eski uygarlklarda ina edilen mimari yaplarda ta ana yap malzemesi olarak
kullanlm, alar boyu da nemini yitirmemitir. Tan nitelikleri, onun yapda ok deiik
yerlerde kullanlmasna olanak salamtr.

Yaplarda ana tayc olarak kullanlan talar, ssleme elemanlar olarak da

kullanlmtr. Tan hikyesi doada bulunmasndan bir yap eleman hline gelmesine
kadar geen srelerin tmn kapsar.

Ta, geleneksel yap malzemesi olmasnn yan sra ada yap sanatnda da nemli
bir yere sahiptir. retim teknolojilerindeki gelimeler, tan ada yaplarda kullanlmas
srelerine yeni boyutlar getirmitir.

Ta ve yapdaki yeri ile ilgili edineceiniz bilgi ve beceri modl renmeye

gstereceiniz ilgi ile doru orantldr. Modl baar ile tamamladnzda gnmzde ok
aranan ve az bulunan bir ta kaplama meslek eleman olabilirsiniz.

1
2
 RENME FAALYET1
RENME FAALYET - 1
AMA
Doal ve yapay ta kaplama yzey ilemlerini kuralna uygun olarak yapabileceksiniz.

ARATIRMA

evrenizdeki deiik renk ve dokudaki doal ve yapay talar dokunarak

inceleyiniz.
Hangi zellikteki doal ve yapay talarn nerelerde kullanldn gzlemleyiniz.
eitli doal ve yapay ta iletmelerine internet adreslerinden ulaarak rn
eitlerini inceleyiniz. Aratrma sonunda gzlemlerinizi ve incelemelerinizi
rapor hline getirerek snfta arkadalarnza sununuz.

1. DOAL-YAPAY TA KAPLAMA VE
YZEY LEMLER
1.1. Doal ve Yapay Ta Yzey lemleri
Birok inaat malzemesinin grnm yllar iinde bozulurken gzelliini muhafaza
eden doal tan grnm asla bozulmaz. Kolaylkla ve dk maliyetle temizlenebilir
oluu da doal tan sunmakta olduu avantajlarndan biridir. Uzun mrl bir malzeme olan
doal ta, doru planlama ve inaat ile yllarca dayanabildii gibi orijinal hline gelecek
ekilde restore de edilebilmektedir.

1.1.1. Tanm

Doal ve yapay ta yzeyinin el veya makinelerle ekillendirilmesi, dzeltilmesi,

parlatlmas gibi ilemlere yzey ilemleri denir.

3
 Resim 1.1: Doal ta plakalarla kaplanm balkon, pencere ve bahe duvar
1.1.2. nemi

Doal ve yapay ta yzeyi, kusurlarn kapatlmas, grntnn gzelletirilmesi veya

sala daha uygun olmas iin ileme tabi tutulur. Bu ilemlerde malzemenin cinsi,
kullanlaca yer ve estetik grn etkili faktrlerdir.

1.1.3. eitleri

Doal ta yzeyleri iki farkl ekilde ilenir: Biri klasik olan elle ileme, dieri ise
makineler ile yaplan ilemedir.

Elle yaplan yzey ilemleri gnmzde pek kullanlmamaktadr. Daha ok

sanatkrlar tarafndan yaplan ilemelerde ve ekillendirmelerde kullanlr.

Makine ile yaplan yzey ilemleri de aslnda kendi arasnda ikiye ayrlmtr.
Birincisi el makineleri ile ileme, ikincisi ise iletme tipi makinelerle ilemedir.

Katraklardan kesilen bloklar, levha hline getirilir. Blok doal tatan kesilen levhalar
yzey ilemlerine alnr. Yzey ilemleri lmleme, dolgu ve silme sralamasyla yaplr.
Dolgu travertenlerde uygulanr. Daha sonra ebatlama ve pahlandrma ilemlerine geilir.
Resim 1.2de doal ta plakalar grlmektedir.

4
 Resim 1.2 (a): Doal ta plakalar Resim 1.2 (b): Doal ta plakalar

Resim 1.2 (c): Doal ta plakalar

1.2. Yzey lemlerini Yapma Aralar

1.2.1. Tanm

Doal ta kaplamalarnda kullanlacak talarn yzeylerinin ilenmesinde kullanlan

aralara yzey ileme aralar denir.

1.2.2. eitleri

Doal ta ileme aralar ikiye ayrlr. Bunlar, elle ileme aralar ve ileme
makineleridir.

5
1.2.2.1. Elle leme Aralar

Bu aralar klasik ince yonu ta ilemesinde kullanlan el aletleri ve elde kullanlan

makinelerdir. Resim 1.3 ve 1.4te elle ileme grlmektedir.

Resim 1.3: Elle ileme Resim 1.4: Elle ileme

eki: Yzey ilemleri yaplrken markalama aletleri ile birlikte veya tek
balarna kullanlr. Arlklar 3 kga kadardr. 3 kgdan sonras balyoz olarak
adlandrlr. Genellikle ahap sapldr.

Markalama aletleri: Doal ta yzeyine verilecek desen ve ekillerin

iaretlemesinde ve yaplandrlmasnda kullanlan el aletleridir.

Kalemler: Dz, sivri ve dili kalem gibi eitleri vardr. Dz kalemler 0,5 cm
ile 10 cmye kadar eitli geniliklerde imal edilir. Genellikle yaz yazma ve
motif ileme gibi ilerde kullanlr. Az ksmlar elmas u (sert elik)
eklindedir. Dili kalemler doal talarn kaba olarak dzeltilmesinde kullanlr.
Resim 1.5te eitli kalemler grlmektedir.

Resim 1.5: eitli kalemler

Mucarta: U ksmlarna diler alm madrgaya (bir tr eki) benzer.
Yzeylerin dzgn ve gzel grnml almalarnda kullanlr.
6
 Spiral: Ularna eitli diskler taklarak doal ve yapay ta plaklarn
kesilmesinde ve parlatlmasnda kullanlan elektrikle alan aralardr. Resim
1.6da spiral grlmektedir.

Zmpara talar: eitli sertliklerde disk eklinde zmpara talar spiral

makinesine taklarak kullanlr. Bu talar, genelde parlatma ilerinde kullanlr.
Deiik malzemelerden yaplm zmpara talar Resim 1.7de grlmektedir.

Resim 1.6: Spiral Resim 1.7: Zmpara talar

1.2.2.2. leme Makineleri

Eskitme makinesi: Bu makine, doal talara eskimi bir grnm salar. lem
sonunda elde edilen doal talar, bu ekilde grnmesi istenen yerlerde
kullanlmaktadr., Resim 1.8de eskitme makinesinin bir rnei grlmektedir.

Ebatlama makinesi: Bu makine, 2-5 cm kalnla kadar doal talar istenen

llere getirmektedir. Resim 1.9da ebatlama makinesinin bir rnei
grlmektedir.

Resim 1.8: Eskitme makinesi Resim 1.9: Ebatlama makinesi

Honlama makinesi: Bu makine, doal talara tam cilal ile eski arasnda bir
grnm kazandrmak iin kullanlr. Bir nevi mat cila yapar. Resim 1.10da
honlama makinesine ait bir rnek grlmektedir.

7
 Kenar parlatma makinesi: sminden de anlalaca gibi ebatlanm doal
talarn kenarlarn parlatma ileminde kullanlr., Resim 1.11de Kenar
parlatma makinesinin bir rnei grlmektedir.

Resim 1.10: Honlama makinesi Resim 1.11: Kenar parlatma makinesi

Doal ve yapay ta kesme makinesi: Ebatlanm ve yerine denecek
mermerleri istenen lye getirmede kullanlan kk bir makinedir.

Resim 1.12: Ta kesme makinesi Resim 1.13: Ta kesme makinesi

Doal ve yapay ta delme makinesi: Bu makine, doal ve yapay ta, levha
yerine denirken zel durum oluup bir delik almas gerektiinde kullanlr.
Resim 1.14te mermer delme makinelerine taklan delici ucun bir rnei
grlmektedir.

Resim 1.14: Ta delici u

8
1.3. Yzey lemlerini Yapma Kurallar
Doal ta kaplamalarnda yzey ilemleri yaplrken aada belirtilen kurallara
uyulmaldr.

Mutlaka koruyucu gzlk taklmaldr.

eldiveni kullanlmaldr.
Kullanlacak makinelerin kullanm ile ilgili prosedre ve makine kartlarna
uyulmaldr.
Kalemler ve kesiciler kullanlrken malzemeye gre kalem seilmelidir.
Silim yaparken maske taklmaldr.
Mucarta, ilenen yzeye dik tutularak vurulmaldr.
Mucarta, desene ve malzeme kalnlna gre ayarlanmaldr.
Mucarta ular andnda yeni u almaldr.
Kalemler 45 derecelik ayla tutularak ilem yaplmaldr.
Spiral makinesi ile uygun hzda dairesel hareketlerle yzey silimi yaplmaldr.
Zmpara disk yzeyi ile doal ve yapay ta yzeyi tam temas etmelidir. Aksi
takdirde yzeyde dalgalanma ve izikler oluur.
Yzeyde tesisat vb. iler iin delik almas gerektiinde delme makinesi ile
uygun bir basn uygulanarak doal ve yapay talar delinmelidir. Basncn ok
olmas durumunda doal ve yapay talarda krlmalar meydana gelebilir.
Doal ta yzeylerin kenarlar silinirken kenar boyunca hareket ettirilmeli ve
hareket yarda braklmamaldr.

1.4. Yzey lemlerini Yapmada lem Basamaklar

Doal ve yapay ta kaplamas yaplacak yzeydeki yaptrma harc kalntlar
vb. inaat artklar varsa spatula veya tel fra ile temizlenir.
Doal ve yapay ta yzeyi toz, ya vb. kirlerden arndrlr.
Macunlanacak doal ve yapay ta yzeyi slatlr.
Doal ta kaplama yzeyinin kusurlu yerleri macunlanr.
Macunun kurumas iin yeteri kadar beklenir.
Spiral makinesine uygun talama ucu taklr.
Koruma gzl taklr.
Az maskesi taklr.
Dairesel hareketlerle doal ta yzeyi homojen olarak talanr.
Talanan doal ta yzeyi nemli bezle temizlenir.
Cilalama gerekiyorsa doal ta yzeyi uygun cila ile cilalanr.
yeri temizlenip malzemeler toplanr.

9
1.5. Yzey lemlerinin Yaplmas
1.5.1. Honlama

Bantl silim makinelerinde yaplan silime honlama denir. Honlama makinelerinde

genellikle 2 ya da 3 kafadan oluan 30 ve 90 numaral andrclarn kullanld kaba silime
honlama denir. Honlama, doal ta yzeylerinde cilann istenmedii, mat bir grnmn
arzu edildii durumlarda sklkla uygulanan bir yntemdir.

1.5.2. ekileme

Doal ta iletmeciliinde talarn sadece eki kullanlarak ilenmesidir. Doal ta

yzeyi mucarta ile ekilenir. Genellikle ince dili mucarta tercih edilir.

1.5.3. Eskitme

Eskitme makinelerinde doal ta yzeyinin andrlmas sonucu eskitme elde edilir.

Bu ilem iin eitli numaralarda andrclar kullanlr. Genellikle kk boyutlu doal ta
plaklara uygulanr.

1.5.4. Silim

Silme ilemi, iletmelerde silim bantlarnda yaplr. Bu ileme cilalama da denir. Silim
bantlarnda dnen andrc kafalar bulunur. Andrc kafalar kabadan inceye doru bant
zerinde sralanr. lk olarak silim bandna girdiinde doal ve yapay ta plakalarn lm
yaplr. Hareketli bant zerinde doal ve yapay ta plaka hareket ettike andrclar
sayesinde incelir ve bant sonunda cilalanm olarak kar. Gnmzde doal ve yapay ta
levhalar uygulaycya hizmet edecek ekilde yani hazr mamul olarak iletmeden kar.
Uygulama yerinde yzey ilemi pek yaplmaz. Baz doal ve yapay ta kusurlarn kapatmak
iin ve zel durumlarda spiraller ile silim yaplabilir.

1.5.5. Macunlama

Doal ve yapay ta iletmeciliinde tataki kusurlarn kendi tozu, boya ve hususi

yaptrcdan yaplan macunla tan desenine uygun ekilde dzeltilmesidir. Macunlar,
piyasada genellikle hazr hlde bulunur. Doal ve yapay ta yzeylere uygulanabilir. Macun
spatula ile bozuk yzeye tatbik edilir. Bozuk yzey macunlanmadan nce temizlenmeli ve
hafife slatlmaldr. Macunlama sonrasnda el ile veya spiral ile talama yaplr.

10
1.5.6. Cilalama
Cilalama ilemi kimyasal maddeler kullanlarak da yaplabilir. Bu ilem genellikle
kk yerlerde uygulanr. Cila yzeye uygulanrken zel silim keeleri kullanlr. Piyasada
eitli firmalarn rettii farkl zelliklerde cila bulunmaktadr.

Ta cilas:

Tek bileenlidir.
Yzeylere derinlemesine nfuz eder.
Ta yzeylerde parlaklk ve koruma salar.
effaf malzemedir.
Yzeydeki estetik grnty bozmaz. Doal gzellii korur.
Su, asit ve alkalilerden etkilenmez.
Szdrmazlk zelliine sahiptir.
Elektrii iletmez.

Kullanm yerleri:

Ta duvar kaplamalarnda ta yzeyinde koruma ve parlaklk salar.

Derz dolgularda rutubete ve suya kar mkemmel koruma salar.
Tarihi eser koruma ve yenileme ilerinde kullanlr.
Anma ve tozlanmaya kar kullanlr.
Bordr, ta merdiven ve korkuluklarda kullanlr.
D cephe ve bahe duvarlarnda haere yuvalarna engel olmak iin
kullanlr.
Ta oymaclnda korumay ve parlakl salamak iin kullanlr.
mine ve barbeklerde kullanlr.

Uygulama esaslar:

Cila yaplacak tan yzeyi, su, toz, ya vb. maddelerden arndrlmaldr.

Nemli yzeylere tatbik edilmemelidir.
Yzeylere derinlemesine nfuz ettiinden yzey emmeye mani olacak
boya vb. maddelerden arndrlmaldr.
Bir kattan fazla tatbik edilecekse 10 dakika ile 30 dakika arasndaki
kuruma sresinden sonra 2. veya 3. katlar srlmelidir (istenen parlaklk
derecesine gre).
Tatbikat kl fra veya rulo fra ile yaplmaldr.
Solvent esasldr.
Gerektiinde uygun inceltici ile inceltilebilir.
Hava ile temas etmedii takdirde bozulmadan bekleme sresi snrszdr.
Kullanma hazrdr.
Srme esnasnda ate ile yaklalmamaldr.
Serin yerlerde muhafaza edilmelidir.
11
1.6. naatlarda Kullanlan Doal Talar
Doal talar, doadan ktktan sonra ticari olarak iletilebilen en eski inaat
malzemeleridir. Tarih boyunca insanolu tarafndan yaplarda ve antlarda gzellii ve
dayankll sebebiyle kullanlmtr. Zamanla kullanm artan doal talar gnmzde
zellikle inaat, kaplama, deme, heykelcilik, yol yapm, porselen ve cam sanayi (kuvars),
optik sanayi ve ss eyalarnn yapmnda kullanlmaktadr.

1.6.1. Tanm ve eitleri

Ta ocaklarndan karlan, homojen yapya sahip, atmosfer etkilerine dayankl,

teknolojik zellikleri bakmndan yap ilerinde kullanmaya elverili talara "doal yap
talar" denilmektedir. Doal yap talarnn kullanm yerleri genellikle yma bina
temellerinde, ta duvarlarda, kemer ve pencere kornilerinde, zemin, duvar ve at
kaplamalarnda, agrega yapmnda kullanlr. Doal ta snf ve eitleri aadaki gibidir.

DOAL TALAR

TORTUL TALAR PSKRK TALAR BAKALAMI TALAR

(Sedimanter Kayalar) (Magmatik - Volkanik) (Metamorfik Kayalar)

Dolomit Granitler Mermerler

Alta Siyenit Gnays
Arduvaz Diorit Mikaist
Killi ist Gabro Serpantin
Kuvarsit Volkanitler
Traverten Porpirler
Konglomeralar o Andezit
Kalkerler o Lavlar
o Olitik Kalker o Bazalt
o Tebeir
o Kalker Tf
o Killi Kalker
ema 1.1: Doal ta snf ve eitleri
1.6.2. zellikleri

Kgir yaplarda kullanlan talar homojen, sert, damarsz, youn hava etkilerine
ve dona dayankl, ocak nemini kaybetmi, darbelere dayankl ve harca iyi
yapacak nitelikli olmaldr.

Kalker trnde talar fazla ate altnda olan yerlerde kullanlmaz. Su emmeleri
% 1,8den bykse dona dayankszdr. Harc kurutur ve harcn suyunu emer.
zgl arlklar = 2,5 g/cm3
Su emmeleri % 1,8den kk olmaldr.

12
 Yontma ilerde kullanlacak talar ince taneli kolay ilenebilir olmaldr.

Kalker traverten 350 kg/cm2 minimum basn mukavemetine sahiptir. Darbe

dayanm 6 kg/cm2den kk olmamaldr. ekme mukavemeti minimum 30-60
kg/cm2 olmaldr.

Ta duvarn kalnl tan nitelii, harcn nitelii, ileme ekline ve ta duvarn

yksekliine bal olarak tan yk tama ortam dnlmektedir.

Granit; 1200 kg/cm2 ye kadar basn mukavemetine dayanabilir.

1.6.2.1. Kaplama Yaplacak Doal Talarn Seiminde Dikkat Edilecek Hususlar

Kaplama yaplacak doal talarn seiminde dikkat edilecek hususlar unlardr:

Kullanlacak talarda krk ve atlaklarn olmamas
Renk ve desenlerin uygunluu ve sreklilii
Rezervin yeterlii
Doa artlarna dayankll
Ypranma ve anma sertlii

1.6.2.2. Kaplama Yaplacak Doal Talarn lenmesi Sorunlar

Kaplama yaplacak doal talarn ilenme sorunlar unlardr:

Damar sertlii farkllklar
Desen asimetrii
Ayn plakada farkl younluk
lem srasnda fire orannn fazla olmas

1.7. naatta Kullanlan Yapay Talar

Doal tan sahip olmad birok avantaj (hzl ve kolay montaj, her yzeye
uygulanabilmesi, montaj srasnda kirlilik oluturmamas, yzeylere ok daha az yk binmesi
vb.) beraberinde getiren yapay ta kaplama rnleri doal ta kaplamann verdii gerek
doall aynen kapland yzeylere vermektedir.

Resim 1.15: Yapay ta kaplama yaplm bina

13
1.7.1. Tanm

Kalplara dklmek zere hazrlanan; balayc, agrega ve dier baz katklardan

yaplan (hafif agrega, yksek mukavemetli portland imento, inorganik demir oksit boya
pigmentleri vb.) karmn zel kopyalama ve retim teknikleri ile birebir, doal ta dokusu
ve grnts kazandrlmas ile oluan bir kaplama eididir.

1.7.2. eitleri

Yapay ta kaplama rnleri; retildii malzeme eidi, boyutu ve kalnl bakmndan

farkllklar gstermektedir.

Panel tr yapay ta kaplama rnleri olduka byk boyutlarda (rnein 335

cm-135 cm), 3-4 mm et kalnlnda ve ortalama 6-8 kg/m2 arlnda
olabilmektedir. Fiberglas, polyester ve doal ta tozundan retilmektedir. Esnek
yaps sayesinde oval ve yuvarlak yzeylere uygulanabilmektedir. Her trl
yzey ve tavanlara dorudan dbel, vida yardmyla ya da karkasla alt yapnn
hazrlanmas ile kolaylkla monte edilebilir.

Resim 1.16 (a): Panel tr yapay ta kaplama rnleri

14
 Resim 1.16 (b): Panel tr yapay ta kaplama rnleri
Yapay ta kaplama plakalar modele bal olarak; 15-70 mm et kalnlnda,
ortalama 15-40 kg/m2 arlnda ve farkl ebatlarda retimi yaplmaktadr.
Yapay ta kaplama rnleri yapmnda kullanlan malzemeler firmadan firmaya
deiiklik gstermekle beraber hafif agrega, yksek mukavemetli portlant
imento ve inorganik demir oksit boya pigmentlerinden olumaktadr.

Resim 1.17: Doal grnml tekil yapay ta kaplama plakalar

15
 Resim 1.18: Yapay ta kaplama plakalar
1.7.3. zellikleri

Panel tr yapay ta kaplama rnleri ile yapay ta kaplama plakalar arasnda baz
farkllklar vardr.
Panel tr yapay ta kaplama rnleri
Kaba inaattan, herhangi bir uygulama yaplm hle kadar her aamada
her yzeye uygulanabilir.
Svasz beton zerine montaj yaplabildiinden sva, boya ya da ek bir
kaplama maliyetini ortadan kaldrr.
Kendi kendine ayakta durabilen herhangi salam bir yzeye ek bir destek
sistemi gerektirmeden uygulanabilir.
Montaj srasnda hibir inaat at ya da kirlilii yaratmaz.
Dbel ve vida yardm ile her trl yzeye monte edilebilir.
Dekupaj testere ya da elmas testere ile kolayca kesilip istenilen lye
getirilebildiinden her ebat ve ekildeki alanlar rahatlkla kaplanabilir.
Hafif yaps sayesinde rahata tanp montaj yaplabildii gibi montaj
sonrasnda da yaplarnza ek bir yk getirmeyerek deprem vb. gibi kritik
durumlarda yapnzn davrann olumsuz etkilemez.

16
 Resim 1.19: Panel tr yapay ta kaplama rnleri
Maaza, stant gibi yerlerde dekor amal tasarmlarla ve portatif
uygulamalarda rahata kullanlabilir.
Esnek yapsyla oval, yuvarlak yzeylere monte edilebilmesinin yan sra
doal ta uygulamasnn mmkn olmad tavan, kiri, kemer gibi
ksmlarda da kullanlabilir.
ve d meknlarda kullanlabilir.
Hzl ve kolay montaj sayesinde dekorasyon deiikliklerinde rahata
kullanlr, zamandan ve maliyetten byk tasarruf salar.
Yeni bir dekorasyon deiikliinde doal ta ya da benzeri uygulamalara
gre ok daha dk maliyetlere, ok daha ksa zamanda, sorunsuzca,
uyguland yzeye zarar vermeden sklebilir.
Dekor deiikliinde sklm paneller, baka yzeylerde yeni bir
llendirme yaplarak kullanlabilir.
nce yaps sayesinde yaam alanlarnzn daralmasn engeller.

Yapay ta kaplama plakalar

Bnyesindeki hafif agrega sayesinde 1 m2 de yaklak 15-40 kg arla
sahiptir. Bu zellii ile hem tama ve depolamada, hem de uygulamada
byk rahatlk salamaktadr. Ayn zamanda uygulanan yzeylere ok
daha az yk bindirmektedir.
Yapay ta kaplama rnleri hafif olmasnn yannda, tasarm aamasnda
birbirine uyumlu olarak dizayn edildiinden istenildiinde kolayca uygun
lye getirilebilmektedir. Uygulanmas doal taa gre ok daha hzl ve
az maliyetle yaplr. Ayrca yapsndaki boluklu hafif agregalar,
yaplarnzda ses ve s yaltm salanmasna katkda bulunmaktadr.
zel olarak tasarlanm ke talar, duvar kelerinde blok ta grnm
vereceinden, dz yzeylerde yakalanan doallk ve estetik kelerde de
srdrebilecektir.

17
 Resim 1.20 (a): Yapay ta kaplama plakalar (ke ta)

Resim 1.20 (b): Yapay ta kaplama plakalar (ke ta)

Kalnlklar fazla olmad iin uygulama yaplan meknlarda gereksiz

yer kayplaryla karlalmaz. Duvarlara yapan ksm dz olduu iin
tm uygulamada dzenli ve estetik bir grnm, fazladan herhangi bir
ilem yapmadan salanr.
Darbelere kar dayankl olup i ve d meknlarda rahatlkla
kullanlabilmektedir.

1.7.4. Yapay Talarn Kullanmndaki Kolaylklar

Panel tr yapay ta kaplama rnleri

Her aamada her yzeye uygulanabilir. Svasz beton zerine montaj
yaplabilir.
Montaj srasnda hibir inaat at ya da kirlilii yaratmaz.
18
 Dbel ve vida yardm ile her trl yzeye monte edilebilir.
Esnek yapsndan dolay oval ve yuvarlak yzeylere monte edilebilir.
Hzl ve kolay montaj vardr.
ve d meknlarda rahatlkla kullanlabilmektedir
Dekor deiikliinde sklm paneller, baka yzeylerde yeni bir
llendirme yaplarak kullanlabilir.

Yapay ta kaplama plakalar

Hafif olmasndan dolay hem tama ve depolamada hem de uygulamada
byk rahatlk salamaktadr.
Kolayca uygun lye getirilebilmektedir.
Uygulanmas doal taa gre ok daha hzl ve az maliyetle yaplr.
Ses ve s yaltm salanmasna katkda bulunmaktadr.
Kalnlklar fazla olmad iin gereksiz yer kayplaryla karlalmaz.
ve d meknlarda rahatlkla kullanlabilmektedir.

19
 UYGULAMA FAALYET

UYGULAMA FAALYET
Doal ta kaplama yaplacak 300 x 200 cm boyutlarndaki yzeyi temizleyiniz, yzeyi
slatnz ve doal ta yzeyinin kusurlu yerlerini macunlayarak talaynz.

lem Basamaklar neriler

Yzeyde yaptrma harc kalntlar ve
inaat artklar varsa spatula veya tel fra
ile temizleyiniz.
Yzeyi toz, ya vb. kirlerden arndrnz.
Macunlanacak doal ta yzeyini slatnz.
Doal ta yzeyin kusurlu yerlerini
macunlaynz.
Gerekli i gvenliinizi salaynz.
Macunun kurumas iin yeteri kadar
nlnz giyiniz.
bekleyiniz.
Koruma gzln taknz.
Spiral makinesine uygun talama ucunu
Az maskesini taknz.
taknz.
eldiveni kullannz.
Dairesel hareketlerle kaplama yzeyini
homojen bir ekilde talaynz.
Taladnz yzeyi nemli bezle
temizleyiniz.
Yzeyi cilalama gerekiyorsa uygun cila
ile cilalaynz.
alma alannz temizleyiniz.

20
KONTROL LSTES

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin

Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

1. Doal ve yapay ta yzeyde yaptrma harc kalntlar ve
inaat artklar varsa spatula veya tel fra ile temizlediniz mi?
2. Doal ve yapay ta yzeyini toz, ya vb. kirlerden arndrdnz
m?
3. Macunlanacak doal ta yzeyini slattnz m?
4. Doal ta yzeyin kusurlu yerlerini macunladnz m?
5. Macunun kurumas iin yeteri kadar beklediniz mi?
6. Spiral makinesine uygun talama ucunu taktnz m?
7. Koruma gzln taktnz m?
8. Az maskesini taktnz m?
9. Dairesel hareketlerle doal ta yzeyini homojen taladnz m?
10. Taladnz doal ta yzeyini nemli bezle temizlediniz mi?
11. Doal ta yzeyinde cilalama gerekiyorsa uygun cila ile
cilaladnz m?
12. yerinizi temizleyip malzemelerinizi topladnz m?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.

Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

21
 LME VE DEERLENDRME

LME VE DEERLENDRME
Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Aadakilerden hangisi doal ta yzeyleri ilemede unutulmamas gereken noktadr?

A) Elle yaplan yzey ilemleri gnmzde pek kullanlmamaktadr.
B) Tm yzey ilemleri ta iletmecileri tarafndan yaplmaktadr.
C) Talar i yerine ilenmi ve yzey ilemleri yaplm olarak gelmektedir
(cilalama hari).
D) Hepsi

2. Aadakilerden hangisi doal ta yzey ilemlerinin amalarndan deildir?

A) Yzeydeki kusurlar kapatmak
B) Grnty gzelletirmek
C) Sala uygun hle getirmek
D) Tan maliyetini drmek

3. Aadakilerden hangisi doal ta elle ileme aletlerinden deildir?

A) Mala
B) Spiral
C) Markalama aletleri
D) eki

4. Aadakilerden hangisi doal ta ilenirken yaplmamaldr?

A) Ak havada almak
B) Silim yaparken mutlaka gzlk ve maske takmamak
C) Bir saat dinlenip bir saat almak
D) Oturarak almak

5. Aadakilerden hangisi macunlama ve cilalama yapmadan nce yaplmas gereken ilk

davrantr?
A) Spiralle silim yapmak
B) Nemli bezle yzeyi temizlemek
C) Yzeydeki yaptrc harc vb. kalntlar iyice temizlemek
D) lk nce cila yapmak

6. 2-5 cm kalnla kadar doal talar istenen llere makine aadakilerden

hangisidir?
A) Honlama makinesi
B) Ta kesme makinesi
C) Ebatlama makinesi
D) Kenar parlatma makinesi

22
7. Bantl silim makinelerinde yaplan silime ... denir. Honlama makinelerinde
genellikle 2 ya da 3 kafadan oluan numaral andrclarn kullanld
kaba silime honlama denir.
A) Honlama / 30 ve 90
B) ekileme / 30 ve 90
C) Macunlama / 30 ve 90
D) Cilalama / 30 ve 90

8. Granitler ka kg/cm2 ye kadar basn mukavemetine dayanabilir?

A) 800
B) 1000
C) 1200
D) 2000

9. Aadaki doal talardan hangisi pskrk (magmatik-volkanik ) ta eididir?

A) Traverten
B) Kuvarsit
C) Dolomit
D) Granit

10. Aadaki doal talardan hangisi tortul ta eididir?

A) Andezit
B) Killi kalker
C) Bazalt
D) Diorit

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap

verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

23
 RENME FAALYET2

AMA RENME FAALYET - 2

Duvara doal ve yapay ta kaplama ilemini kuralna uygun olarak yapabileceksiniz.

ARATIRMA

evrenizde grdnz binalarn duvar kaplamalarn inceleyiniz.

Yaadnz evrede duvara doal ta ve yapay ta kaplama elemanlarn
hazrlama ve tespitinin yaplmas ilerini izleyiniz.
Doal ve yapay ta duvar kaplama harc kvam ve eitleri ile har yapma
aralar hakknda aratrma ve gzlem yapnz.
Doal ve yapay ta duvar kaplamalarnn hangi yaplarda ve nerelerde
kullanldn aratrnz.
Aratrma ve gzlemlerinizi rapor hline getiriniz ve hazrladnz raporu
snfta arkadalarnza sununuz.

2. DUVARA DOAL VE YAPAY TA

KAPLAMA
2.1. Doal ve Yapay Ta Kaplama
Gnmzde hem estetik hem ekonomik ynden hem de s yaltm olarak dnlen
doal ve yapay ta kaplamalar, gelien inaat sektrnde hzla yerini almaktadr.

Resim 2.1: D duvarda cam ve ta kaplama

24
2.2. Duvara Doal ve Yapay Ta Kaplama Kurallar
Doal ve yapay ta kaplama yaplrken uyulmas gereken kurallar aada
belirtilmitir.

2.2.1. Kaplama Malzemesi Genel Teknik artnamesi

Plak hlinde mermer, traverten ve doal talarla duvar kaplamas:

Duvar yzleri iyice temizlendikten ve slatldktan sonra 350 kg imento

dozlu ince arpma tabaka yaplacak, bunun zerine 400 kg imento dozlu
harla mermer plaklar 2-3 cm, traverten ve doal talar 2-4 cm kalnlkta,
aralklar en fazla 1 mm olacak ekilde kaplanacaktr.

Atlyede projesine uygun kesilmi ve cilalanm plaklar, kaplama

yaplmadan nce gzden geirilecek, estetik ve salamlk bakmndan
uygun olmayanlar kabul edilmeyecektir.

Lzum grldnde plaklar, tafsilat kesimlerine gre demir kenetlerle

duvara tespit edilecek, icabnda yiv ve di alacaktr.

Kenet demirleri projesinde gsterilen yerlere daha evvelden tespit edilmi

olacak, beton sathlarda ise beton dklmeden kalp tahtalar projesine
gre delinmek sureti ile lzumlu yerler konmu olacaktr.

Her sra yapldktan sonra plaklar arkasna, uygun irilikte kumlu imento
erbeti aktlarak boluklarn ve derzlerin dolmas temin edilecek, erbetin
akmamas iin derzler daha evvelden al ile kapatlm olacaktr. Bir sra
plak kaplandktan sonra arkasndaki har ve erbetin prizini yapmas
beklenecek, ondan sonra ikinci sra plak kaplanacaktr. Arkas bo kalm
plaklar varsa bunlar sklp yeniden yerletirilecektir (ses kontrol ile).
Plak kaplamann st ksmnda projesinde herhangi bir detayn
gsterilmemesi hlinde ve burada sva yaplm veya yaplacaksa plak st
ksmnda, plak cinsinden bir terminozun yaplacaktr. Krk atlak ve
para plak kullanlmayacak, plak kemer ve yzleri gayet dzgn olacak
ve akulnde denecektir. Projesinde gsterilmedii takdirde seviye
fark olmayacak, gerek kaplanan yzde ve gerekse plaklarda vesarilik
olmayacaktr. Duvar kaplamasna balamadan nce kaplama altnda
kalacak ankastre tesis ve imalat daha nceden hazrlanm, ikmal edilmi
ve tecrbeleri yaplm olacaktr.

Bu ilemlerden sonra yzeylerdeki lekeler, allar ve taan imento

hamuru vb. kirler testere tozu, tala veya bez ile slatlmadan iyice
temizlenecektir. Kaplama yzleri gerektiinde ta ile silinerek
cilalanacaktr. Temizleme iinde bilhassa tuz ruhu veya benzeri asit veya
alkaliler kullanlmayacaktr.
25
2.2.2. Duvarlara Mermer Kaplanrken Uyulmas Gereken Kurallar

Duvarlara mermer kaplanrken uyulmas gereken kurallar unlardr:

Amaca ve mekna uygun renkte ve boyutta doal ve yapay ta plaklar
seilmelidir.
Plakalarn deylii su dzeci yardmyla kontrol edilmelidir.
Plaka yzeyinin duvar yzeyine paralel olmas salanmaldr.
Duvar yzeyinde ar yzey bozukluklar (3-5 cm) varsa dzeltme amacyla
sva yaplmaldr.

2.3. Duvara Doal ve Yapay Ta Kaplama Metotlar

Doal ve yapay ta plaklar, duvara mekanik ve harl montaj olmak zere iki ekilde
monte edilir.

2.3.1. imento Harc le Yaplan Doal Ta Kaplama

Ykseklii 20 mye kadar olan kaplamalarda tercih edilir. Yapm srasnda plaklarn
yapmas ve yerekimine kar koyabilmesi iin belirli aralklarla yaplmaldr. imento
harc veya seramik yaptrcs kullanlr.

Resim 2.1: imento harc

Harl montajda doal ve yapay ta kalnl 2 cmnin zerinde ise kenet demiri
kullanlr. Kenet demirinin bir ucu duvara alan bolua dier ucu doal ve yapay ta
zerinde alan bolua yerletirilir.

26
 Resim 2.2: Kenet demirleri
2.3.2. Yaptrma Harc le Yaplan Doal Ta Kaplama

Doal ve yapay ta plaklarnn byk olmas ve kaplanacak duvar yzey yksekliinin

20 m yi gemesi durumunda bu yntem tercih edilir. Yapm sresi ksa olduundan byk
ilerde tercih edilir. Plaklarn duvara tutturulmasnda deiik boyutlarda ve trlerde metal
birleim aparatlar kullanlr (Resim 2.3). Doal ve yapay plakalar bu aparatlarla duvarlara
aslr. Seramik yaptrcs kullanlr (Resim 2.4).

Resim 2.3: Metal birleim aparatlar

27
 Resim 2.4: Seramik harc
2.3.3. Mekanik veya Yaptrma Harc le Yaplan Yapay Ta Kaplama

Yapay ta kaplamalar duvar yzeyine genellikle iki ekilde monte edilmektedir:

Kimyasal yaptrma harlar
Mekanik deme

Bu iki yntem beraber kullanld gibi sadece bir yntem de kullanlabilir fakat her
iki yntemin beraber kullanlmas daha salkl sonu vermektedir.

2.4. Duvara Doal ve Yapay Ta Kaplamada Sras

Doal ta kaplamalarnda harl veya yaptrcl montaj

Kaba sva zerine derzler alarak yzey fra ile temizlenir.

Uygun miktarda 400 dozlu imento harc hazrlanr.
Kaba sva zerine ince arpma sva yaplr.
Kenet demirlerinin doal ta plaklar ve duvarda gelecei yerler
iaretlenir.
Kenet demirlerinin doal ta plaka zerinde girecei yerler matkapla
alr.
Kenet demirlerinin duvar yzeyinde gelecei yerler mur ve dz kalem
ile alr.
arpma sva yzeyi slatlr.
1 numaral doal ta plakasnn arkasna yaklak 4 cm kadar kalnlkta
har koyularak plaka duvara yaptrlr.
Doal ta plakas, lastik tokmak yardmyla yava yava vurarak uygun
konuma getirilir.
Doal ta plaka kenarnn yer eksenine paralellii, yzeyinin ise diklii su
terazisi ile kontrol edilir.
2 numaral doal ta plakas dorultu belirlemek iin 1 numaral doal ve
yapay ta plakasnn yerletirildii gibi yerletirilir.
1 ve 2 numaral paralar zerinden duvarc ipi gerilerek sabitlenir.
Ara plaklar ipe uyularak yerletirilir.

28
 Yzeylerin dzgnl mastarla kontrol edilir.
2 numaral plan yeri net olmadnda ara plaklarn durumuna gre saa
ya da sola kaydrlarak ilk sra tamamlanr.
Tula paras slatlarak geici destek olmas iin al yardmyla doal
ve yapay ta plakann zeminle birletii yere yerletirilir.
Tahta paras slatlarak geici destek olmas iin al yardmyla doal
ta plakann st kenarna yakn yere dey derzi ortalayacak ekilde
yaptrlr.
Demir kancann bir ucu tahta parasna dier ucu duvara, doal ta
plaklar oynatmadan aklr.
Kenet demirleri doal ta ve duvardaki yerlerine yerletirilir.
Yeteri kadar kumlu imento erbeti hazrlanr.
Kumlu imento erbeti doal ta plaklarn arkasna yava yava dklr.
Dklen imento erbeti prizini (katlama) aldktan sonra demir
kancalar, tahta paralar ve tula paralar sklerek temizlenir.
Dier plaka sralar ayn yntemle yerletirilir.
Kaplama ilemi bittikten sonra yzey temizlenir.
Yaptnz iin dzgnl ve kurallara uygunluu kontrol edilir.

Doal ta kaplamalarnda mekanik montaj

lem yaplacak yzey s yaltm yaplmadan nce sva ilemi, tamir ve

bakm ilemi yaplr.
Kaplama yaplacak yzey iin uygun ta seimi yaplr.
Kaplama yaplacak tan yzeye monte ilemleri detaylarla izilir ve
rneklerde uygulanr.
Yzeyde desen yaplacaksa izimde gsterilir.
Kaplama yaplacak yzey iin iskele kurma ilemi yaplr.
Kot alma ilemi yaplarak bina yzeyine profiller yerletirilir.
Yzey kaplama ilemi istenen desenler uygulanarak balatlr.
Kaplama esnasnda profille talarn esnemesi ve dier hareketleri
hesaplanmaldr.
Kaplanan malzeme aralarnda derz aralklar uygun aparatlarla braklr.
Talar profillere uygun ekilde monte edilir.
Derz dolgusu yaplacaksa dolgu ilemi iin dolgu malzemesi hazrlanr.
Dolgu malzemesi uygulanr, dolgu esnasnda artklar temizlenir.
Yzey temizleme ilemleri uygun fralar kullanlarak yaplr.
Ta yzeyi cilalanacaksa uygun cila kullanlr.
Gerekli temizlik ilemleri yaplarak kaplama ilemi tamamlanm olur.

29
 Yaptrma harc ile yaplan yapay ta kaplama

El arabas, krek, mala, lastik tokmak, su terazisi, jet ta, elektrikli

kesme makinesi, metre, sva malas, fra, kerpeten, mastar, derz torbas
ve tahta ubuk yaptrma harc ile yaplacak kaplama iin gerekli olan
malzemelerdir.
Uygulama yzeyinin hazrlanmas:
o Tula, beton ve sval yzeylere direk; przsz beton, boyal ve
kirli yzeylerin zerine ise eki vb. aletler ile entikler
oluturularak uygulama yaplr (Amacnz yaptrcnn iyi
tutunmasn salayacak yzeyi oluturmak olmaldr.).
o Metal, ahap, al panel, polistren levhalar ve betopan yzeylere,
yapay ta kaplama rnlerini yaptrmadan nce rabis teli veya
duvar filesi gergin ve yzeye paralel biimde monte edildikten
sonra uygun yaptrc ile svanr. Hava artlarna gre svanan
yzeyin bir gn kurumas beklenir. Artk duvar yzeyi talarn
montaj iin hazr hle gelmitir.

Yaptrc malzemenin hazrlanmas:

o Portland imento ve ince sva kumu (mil kum) karm ile
yaptrlabilir. Yaptrc malzemeye yeterli miktarda su ilave
edilir. Mala, krek yardm ile kartrarak uygun kvama getirilir.
Hazrlanacak har, koyu krem hlini alana kadar bu ilem
yaplmaldr. ok kvaml harlar gerekli balayclk zelliini
salayamaz. ok sulu harlar ise gsz ve dzensiz olur.
o Bir dier seenek de seramik yaptrcsdr.

Uygulama yaplacak yzeye 1 1,5 cm kalnlnda har srlmelidir.

(sva yapar gibi) Scak ve kuru havalarda, harc srmeden nce duvar
slatlmaldr. Har srlen alan 1 m2yi gememelidir. Aksi hlde har
kurumaya balar ve gerekli balayclk elde edilemez.

Yapay ta kaplama rnlerinin arka yzeyine de duvara uygulanan harca

ek olarak bir miktar daha yaptrc srlmelidir. Scak ve kuru havalarda
yapay ta kaplama rnlerinin arka taraf da har srlmeden nce
slatlmaldr.

Kaplama yaplacak duvara ke talar uygulanmas da gerekiyorsa

kaplamaya ilk nce ke talarndan balanmaldr.

Dzgnln salayabilmek amacyla her ta teraziye alnmaldr.

30
 Ke talar yerletirildikten sonra kaplamaya dz talarla devam
edilmelidir. Kaplamaya alttan balanmas daha dzenli bir uygulamay
salar. Uygulama boyunca su terazisi kullanlarak derzlerin dzgn
olmas salanmaldr.

Yapay ta kaplama rnleri duvara yaptrlmadan nce prova

niteliinde duvardaki yerine oturtulmaldr. Uygunsa, tan arkas slatlp
har ile kaplanmal, etrafndan biraz har taacak ekilde duvara
yaptrlmaldr. Tan zerine basarak ve saa sola hareket ettirerek arka
yzeyinin duvara iyice oturmas salanmaldr. Lastik tokmak ile ta
yerine iyice yerletirilir. Dz talarn uygulamasnda ilk srann bitmesi
ardndan ikinci sraya geilmesi gerekmektedir.

Yapay ta kaplama rnleri, dzenli uygulamalar iin gerektii yerden

kesilebilir. Bu ilem iin kk jet ta ya da geni azl bir kerpeten
kullanlabilir. Paralarn kesilmi taraflarna derz harc uygulamak
grntde oluabilecek olumsuzluklar ortadan kaldrr. Ayrca gz
seviyesinin altnda kalan blmlerde kesilmi taraf alta, gz seviyesinin
stnde kalan blmlerde de st tarafa getirmek, grntye olumlu
katkda bulunur.

Tm uygulama ilemleri srasnda talarn yzeyine har gelmemesine

dikkat edilmelidir. Talarn yzeyine har gelme durumunda, harcn biraz
kurumas beklenmeli, har ufalanr duruma geldiinde kuru bir fra ile
temizlenmelidir. Bu temizlik ilemi iin asla slak snger/fra/bez veya
sert tel fra kullanlmamaldr.

Derz harcnn hazrlan ve uygulan:

o Talarn yaptrlmasnda kullanlan har (seramik yaptrcs

veya portland imento-mil kumu karm) derz harc olarak da
kullanlabilir. Ayrca tercih edilen rengi verecek demir oksit
boyalar eklenerek derz harc renklendirilebilir (Piyasadaki hazr
derz dolgu rnleri de kullanlabilir.).

o Derzleri doldurmak iin derz torbas (huni biiminde, k az

derz kalnlndan daha ince, dier taraf ak, bzlebilir ekilde
torba) veya derz doldurma tabancalar kullanlabilir. Derz harc,
talarn arasndaki derz boluklarna derz derinliini tamamen
doldurmadan ve talar kirletmeden uygulanmaldr. Fazla
doldurulmu har veya dzensiz grnt bir ubuk vastasyla
dzgn hle getirilmelidir.
31
 o Derz harc kurumaya baladktan sonra yumuak bir fra ile derz
harcnn zerindeki paracklar temizlenmelidir. Talar
kirletmemek iin frann kuru olmasna dikkat edilmelidir.

o Uygulama ilemleri tamamen bittikten ve harlar kuruduktan sonra

ta yzeylerini ve derzleri kaplayacak ekilde su itici bir malzeme
uygulanmas tavsiye edilmektedir. Yzeyde film tabakas
oluturarak parlaklk vermeyecek rnler ve uygulamalar tercih
edilmelidir.

Not: Yaptrc harc srmeden nce talarn arkasn ve duvar mutlaka slatnz.
Talarn arkasn ve duvar slatmadan yaplan yaptrmalar yeteri kadar salam
olmayacaktr.

Mekanik deme ile yaplan yapay ta kaplama

l almak iin metre, kesim yerlerinin iaretlenmesinde kullanlmak

zere yaklak 2 metre uzunluunda bir profil, kurun kalem, eldiven,
pense, eki maket ba, tornavida (tercihen arjl), elektrikli kesme
makinesi, koruyucu gzlk, matkap ve dbeller mekanik deme iin
gerekli olan malzemelerdir.

l alndktan sonra kesilmesi gereken yerler cetvel ve kalem yardm

ile iaretlenir. Elektrikli kesici ile panel iaretlenen yerden kesilir.

Uygulamann yaplaca yzeyde ke mevcut ise ncelikle ke panel

yerletirilir. Sabitleme iin zerindeki derz aralklarna matkap ile delik
alr. Dbel delie yerletirilir ve tornavida ile sklarak sabitleme ilemi
yaplr. Bir panelin yerletirilmesi iin yeterinde dbel kullanlmaldr.

Dz paneller de ke parasna ek yerleri karlk gelecek ekilde

yerletirilerek ayn ekilde sabitlenir.

Panellerin sabitlenmesinden sonra derz dolgu ilemleri yaplmaldr.

htiya kadar derz dolgu malzemesinin (Derz malzemesi, panellerin
reticisi olan firmadan kaplama eidinin zelliine gre alnmaldr.)
iine yaklak % 2 orannda sertletirici katarak iyice kartrlmaldr.

Derz dolgu malzemesi, ince ulu bir spatula ve ya uygun aletler yardm
ile vidalarn balarna ve birleim boluklarna doldurulur.

32
 Fra, spatula, ince tornavida gibi aletler kullanarak doku takibini
salayacak ekilde derz dolgu malzemesi zerinde gerekli dzenlemeleri
yaparak panellerin desen devamll salanmaldr.

Derz dolgu malzemesinin kurumasyla panel iin zel retilmi orijinal

boya, derz uygulanan alanlara ince ulu bir fra ile bir kat srlmelidir.

2.5. Duvara Doal ve Yapay Ta Kaplanmas

Harl veya yaptrcl montaj:

Kaba sva zerine derzler alarak yzey fra ile temizlenir.

Uygun miktarda 400 dozlu imento harc hazrlanr.

Resim 2.5: 400 dozlu imento harc

Kaba sva zerine ince arpma sva yaplr.
Kenet demirlerinin doal ta plaklar ve duvarda gelecei yerler
iaretlenir.
Kenet demirlerinin doal ta plaka zerinde girecei yerler matkapla
alr.

33
 Resim 2.6: Kenet demirlerinin yerleri

Resim 2.7: Kenet demirleri yerlerinin ta plaka zerine almas

Kenet demirlerinin duvar yzeyinde gelecei yer mur ve dz kalem ile
alr.
arpma sva yzeyi slatlr.
1 numaral doal ta plakasnn arkasna yaklak 4 cm kadar kalnlkta
har konularak plaka duvara yaptrlr.
Doal ta plakas lastik tokmakla yava yava vurularak uygun konuma
getirilir.
Doal ta plaka kenarnn yer eksenine paralellii, yzeyinin ise diklii su
terazisi ile kontrol edilir.

34
 Resim 2.8: Yere paralellik ve diklik kontrol
2 numaral doal ta plakas dorultu belirlemek iin 1 numaral doal ta
plakasnn yerletirildii gibi yerletirilir.
1 ve 2 numaral paralar zerinden duvarc ipi gerilerek sabitlenir.

Resim 2.9: p ekilmesi ve ara plakalarn doldurulmas

Ara plaklar ipe uyarak yerletirilir.
Yzeylerin dzgnl mastarla kontrol edilir.

35
 Resim 2.10: Yzeyin dzgnlnn mastar ile kontrol edilmesi
2 numaral plakann yeri net olmadnda ara plaklarn durumuna gre
saa ya da sola kaydrarak ilk sra tamamlanr.
Tula paras slatlarak geici destek olmas iin al yardmyla doal
ta plakann zeminle birletii yere yerletirilir.
Tahta paras slatlarak geici destek olmas iin al yardmyla doal ve
yapay ta plakann st kenarna yakn yere dey derzi ortalayacak
ekilde yaptrlr.
Demir kancann bir ucu tahta parasna dier ucu duvara doal ta
plaklar oynatmadan aklr.
Kenet demirleri doal ta ve duvardaki yerlerine yerletirilir.

Resim 2.11: Kenet demirlerinin yerletirilmesi

Yeteri kadar kumlu imento erbeti hazrlanr.
Kumlu imento erbeti doal ta plaklarn arkasna yava yava dklr.
Dklen imento erbeti prizini (katlama) aldktan sonra demir
kancalar, tahta paralar ve tula paralar sklerek temizlenir.
Dier plaka sralar ayn yntemle yerletirilir.

36
 Resim 2.12: Tm plakalarn yerletirilmi hli
Kaplama ilemi bittikten sonra yzey temizlenir.
Yaplan iin dzgnl ve kurallara uygunluu kontrol edilir.

Mekanik montaj:

lem yaplacak yzey s yaltm yaplmadan nce sva ilemi ve tamir

bakm ilemleri yaplr. Is yaltm ve tesisat ilemlerinin bitmi
olduundan emin olunmaldr.

Resim 2.13: Tesisat ve yaltm ileri

37
 Resim 2.14: Tesisat ve yaltm ileri
Kaplama yaplacak yzey iin uygun doal ta seme ilemi yaplr.
Kaplama yaplacak tan yzeye monte ilemleri detaylarla izilir ve
rneklerde uygulanr.
Yzeyde desen yaplacaksa farkl renk ve desenler izimde gsterilir.
Kaplama yaplacak yzey iin iskele kurma ilemi yaplr.

Resim 2.15: Kurulmu iskeleler Resim 2.16: Kurulmu iskeleler

Kot alma ilemi yaplarak bina yzeyine profiller yerletirilir (Resim
2.17, 2.18, 2.19, 2.20, 2.21, 2.22).

38
 Resim 2.17: Profillerin montaj

Resim 2.18: Profillerin yerletirilmesi

39
 Resim 2.19: Profillerin montaj

Resim 2.20: Profillerin montaj (zemin detay)

40
 Resim 2.21: Profillerin duvara montaj

Resim 2.22: Profillerin montaj

Yzey kaplama ilemine istenen desenler uygulanarak balanr.
Kaplama esnasnda profil ve talarn esneme pay ve hareketleri
hesaplanr.
Kaplanan malzeme aralarnda derz aralklarna uygun aparatlar braklr
(Resim 2.23 ve 2.24).

41
 Resim 2.23: Derz aralklar (yakn plan)

Resim 2.24 :Derz aralklar

Talar, profillere uygun ekilde monte edilir (Resim 2.25, 2.26, 2.27,
2.28).

42
Resim 2.25: Ta plakalarn monte edilmesi

Resim 2.26: Ta plakalarn monte edilmesi

43
 Resim 2.27: Ta plakalarn monte edilmesi

Resim 2.28: Ta plakalarn monte edilmesi

Derz dolgusu yaplacaksa dolgu ilemi iin dolgu malzemesi hazrlanr.
Dolgu malzemesini kurallarna gre uygulanr, dolgu esnasndaki artklar
temizlenir.
Uygun fralar kullanlarak yzey temizleme ilemleri yaplr (Resim
2.29).
44
 Resim 2.29: Yzey temizleme aletleri
Ta yzeyi cilalanacaksa uygun cila kullanlr.
Biten ilerin kontrol yaplr (Resim 2.30 ve 2.31).

Resim 2.30: Ta kaplanm yzey Resim 2.31: Ta kaplanm yzey

Temizlikleri yaplarak kaplama ilemi tamamlanr.

Mekanik deme ile yaplan yapay ta kaplama

l alndktan sonra kesilmesi gereken yerler cetvel ve kalem yardm

ile iaretlenir. Elektrikli kesici ile panel iaretlenen yerden kesilir.

45
 Resim 2.32: lm ve kesim ilemi

Resim 2.33: 1. Panelin montaj

Resim 2.34 (a): Panellerin vida ile sabitlenmesi

46
 Resim 2.34 (b): Panellerin vida ile sabitlenmesi

Resim 2.35: 2. Panelin montaj

Resim 2.36: Derz aralklarndan ya da yzeye temas eden ksmlardan vidalanarak panellerin
monte edilmesi

47
 Resim 2.37: 3. Panelin montaj

Resim 2.38: Derz aralklarndan ya da yzeye temas eden ksmlardan vidalanarak panellerin
monte edilmesi

Resim 2.39: Derz dolgu malzemesinin hazrlanmas

48
Resim 2.40: Derz dolgu malzemesinin ince spatula ile vidalar zerine uygulanmas

Resim 2.41: Derz dolgu malzemesinin ince spatula ile dikey derze uygulanmas

Resim 2.42: Derz dolgu malzemesinin ince spatula ile yatay derze uygulanmas

49
Resim 2.43: Derz dolgu malzemesi zerinde desen devamll iin gerekli dzenlemelerin
yaplmas
Derz dolgu malzemelerinde yapsnda ta tozu ihtiva eden zel ithal
mastik dolgusu kullanlrsa panellerde desen btnl salanm olur.

Resim 2.44: Derz dolgu malzemesi zerinde desen devamll iin gerekli dzenlemelerin
yaplmas

Resim 2.45: Derz dolgu malzemesinin panellerin orijinal boyas ile boyama ilemi

50
Resim 2.46: Derz dolgu malzemesine orijinal panel renginin kazandrlmas

Resim 2.47: Yapay ta kaplama yaplm bir mekn

Resim 2.48: Doal ta kaplama yaplm bina, eme ve kemerli bahe girii

51
 UYGULAMA FAALYET

UYGULAMA FAALYET
Doal veya yapay ta kaplama yaplacak 300x200 cm boyutlarndaki yzeyi,
yaptrma montaj teknikleri kullanarak kaplaynz.

lem Basamaklar neriler

Kaba sva zerine derzleri aarak yzeyi
fra ile temizleyiniz.
Uygun miktarda 400 dozlu imento
harc hazrlaynz.
Kaba sva zerine ince arpma sva
yapnz.
Kenet demirlerinin doal ta ve yapay
ta plaklar ve duvarda gelecei yerleri
iaretleyiniz.
Kenet demirlerinin doal ve yapay ta
plaka zerinde girecei yerleri matkapla
anz.
Kenet demirlerinin duvar yzeyinde
gelecei yeri mur ve dz kalem ile
atnz m?
arpma sva yzeyini slatnz.
Gerekli i gvenliinizi salaynz.
1 numaral doal ve yapay ta plakasnn
nlnz giyiniz.
arkasna yaklak 4 cm kadar kalnlkta
Koruma gzln taknz.
har koyarak plakay duvara yaptrnz.
Az maskesini taknz.
Doal ve yapay ta plakasn lastik
eldiveni kullannz.
tokmakla yava yava vurarak uygun
Matkap ile alrken dikkatli olunuz.
konuma getiriniz.
Kumlu imento erbetini homojen ve
Doal ve yapay ta plaka kenarnn yer
istenilen kvamda ayarlaynz.
eksenine paralelliini, yzeyinin ise
alma alannz temiz tutunuz.
dikliini su terazisi ile kontrol ediniz.
2 numaral doal ve yapay ta plakasn
dorultu belirlemek iin 1 numaral
doal ve yapay ta plakasnn
yerletirildii gibi yerletiriniz.
1 ve 2 numaral paralar zerinden
duvarc ipini gererek sabitleyiniz.
Ara plaklar ipe uyarak yerletiriniz.
Yzeylerin dzgnln mastarla
kontrol ediniz.
Tula parasn slatarak geici destek
olmas iin al yardmyla doal ve
yapay ta plakann zeminle birletii
yere yerletiririniz.
Tahta parasn slatarak geici destek
olmas iin al yardmyla doal ve

52
 yapay ta plakann st kenarna yakn
yere dey derzi ortalayacak ekilde
yaptrnz.
Demir kancann bir ucunu tahta
parasna dier ucunu duvara doal ve
yapay ta plaklar oynatmadan aknz.
Kenet demirlerini doal ve yapay ta ve
duvardaki yerlerine yerletiriniz.
Uygun miktarda kumlu imento
erbetini hazrlaynz.
Kumlu imento erbetini doal ve yapay
ta plaklarn arkasna yava yava
dknz.
Dklen imento erbeti prizini
(katlama) aldktan sonra demir
kancalar, tahta paralarn ve tula
paralarn skerek temizleyiniz.
Dier plaka sralarn ayn yntemle
yerletiriniz.
Kaplama ilemi bittikten sonra yzeyi
temizleyiniz.
Yaptnz iin dzgnln ve
kurallara uygunluunu kontrol ediniz.

53
KONTROL LSTES

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin

Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

Harl veya Yaptrcl Montaj
1. Kaba sva zerine derzleri aarak yzeyi fra ile temizlediniz mi?
2. Uygun miktarda 400 dozlu imento harc hazrladnz m?
3. Kaba sva zerine ince arpma sva yaptnz m?
4. Kenet demirlerinin doal ta ve yapay ta plaklar ve duvarda
gelecei yerleri iaretlediniz mi?
5. Kenet demirlerinin doal ve yapay ta plaka zerinde girecei
yerleri matkapla atnz m?
6. Kenet demirlerinin duvar yzeyinde gelecei yeri mur ve dz
kalem ile atnz m?
7. arpma sva yzeyini slattnz m?
8. 1 numaral doal ve yapay ta plakasnn arkasna yaklak 4 cm
kadar kalnlkta har koyarak plakay duvara yaptrdnz m?
9. Doal ve yapay ta plakasn lastik tokmakla yava yava vurarak
uygun konuma getirdiniz mi?
10. Doal ve yapay ta plaka kenarnn yer eksenine paralelliini,
yzeyinin ise dikliini su terazisi ile kontrol ettiniz mi?
11. 2 numaral doal ve yapay ta plakasn dorultu belirlemek iin 1
numaral doal ve yapay ta plakasnn yerletirildii gibi
yerletirdiniz mi?
12. 1 ve 2 numaral paralar zerinden duvarc ipini gererek
sabitlediniz mi?
13. Ara plaklar ipe uyarak yerletirdiniz mi?
14. Yzeylerin dzgnln mastarla kontrol ettiniz mi?
15. 2 numaral plakann yeri net olmadndan ara plaklarn durumuna
gre saa ya da sola kaydrlarak ilk sray tamamladnz m?
16. Tula parasn slatarak geici destek olmas iin al yardmyla
doal ve yapay ta plakann zeminle birletii yere yerletirdiniz
mi?
17. Tahta parasn slatarak geici destek olmas iin al yardmyla
doal ve yapay ta plakann st kenarna yakn yere dey derzi
ortalayacak ekilde yaptrdnz m?
18. Demir kancann bir ucunu tahta parasna dier ucunu duvara doal
ve yapay ta plaklar oynatmadan aktnz m?
19. Kenet demirlerini doal ve yapay ta ve duvardaki yerlerine
yerletirdiniz mi?
20. Uygun miktarda kumlu imento erbetini hazrladnz m?
21. Kumlu imento erbetini doal ve yapay ta plaklarn arkasna
54
 yava yava dktnz m?
22. Dklen imento erbeti prizini (katlama) aldktan sonra demir
kancalar, tahta paralarn ve tula paralarn skerek temizlediniz
mi?
23. Dier plaka sralarn ayn yntemle yerletirdiniz mi?
24. Kaplama ilemi bittikten sonra yzeyi temizlediniz mi?
25. Yaptnz iin dzgnln ve kurallara uygunluunu kontrol
ettiniz mi?
26. lem yaplacak yzeye s yaltm yaplmadan nce sva ilemi,
tamir ve bakm ilemlerini yaptnz m?
27. Kaplama yaplacak yzey iin uygun yapay veya doal ta seme
ilemini yaptnz m?
28. Kaplama yaplacak tan yzeye monte ilemlerini detaylaryla
izip rneklerde uyguladnz m?
29. Yzeyde desen yaplacaksa farkl renk ve desenleri izimde
gsterdiniz mi?
30. Kaplama yaplacak yzey iin iskele kurma ilemini yaptnz m?
31. Kot alma ilemini yaparak bina yzeyine profiller yerletirdiniz mi?
32. Yzey kaplama ilemine istenilen desenleri uygulayarak baladnz
m?
33. Kaplama esnasnda profil ve talarn esneme paylarn ve
hareketlerini hesapladnz m?
34. Kaplanan malzeme aralarnda derz aralklarn uygun aparatlarla
braktnz m?
35. Talar profillere uygun ekilde monte ettiniz mi?
36. Derz dolgusu yaplacaksa dolgu ilemi iin dolgu malzemesi
hazrladnz m?
37. Dolgu malzemesini kurallarna gre uygulayp dolgu esnasndaki
artklar temizlediniz mi?
38. Uygun fralar kullanarak yzey temizleme ilemlerini yaptnz m?
39. Ta yzey cilalanacaksa uygun cila kullandnz m?
40. Gerekli temizlik ilemlerini yaparak kaplama ilemini
tamamladnz m?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.

Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

55
 LME VE DEERLENDRME

LME VE DERLENDRME
Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Aadakilerden hangisi duvar doal ve yapay ta ile kaplama amalarndandr?

A) Binay gne nlarndan korumak
B) Bina yzeyini, gzel grnml ve dayankl hle getirmek
C) Bina maliyetini azaltmak
D) Bina ykn azaltmak

2. Aadakilerden hangisi duvara doal ve yapay ta kaplama yntemlerinden deildir?

A) Harl montaj
B) Yaptrcl montaj
C) Mekanik montaj
D) akma yntemi

3. Aadakilerden hangisi harl ve yaptrc malzemeler ile doal ve yapay ta

kaplama yapmnda maksimum kaplama yksekliidir?
A) 10 metre
B) 15 metre
C) 20 metre
D) 30 metre

4. Aadakilerden hangisi duvara doal ve yapay ta kaplama iine balamadan nce

yaplmaldr?
A) Gerekli onarmlarn yaplmas
B) Tesisat ilerinin yaplmas
C) Yaltm ilerinin yaplmas
D) Hepsi doru

5. Aadakilerden hangisi duvara doal ve yapay ta kaplama ilerinde derz aralklar

brakmada kullanlr?
A) Uygun derz aparatlar
B) Dbeller
C) 6lk ivi
D) aret parma

6. Aadakilerden hangisi plak hlinde mermer, traverten ve doal talarla duvar

kaplamas yaplrken dikkat edilmesi gereken hususlardan deildir?

A) Duvar yzleri iyice temizlendikten ve slatldktan sonra 350 kg imento dozlu

ince arpma tabaka yaplacak, bunun zerine 400 kg imento dozlu harla
mermer plaklar 2-3 cm, traverten ve doal talar 2-4 cm kalnlkta, aralklar en
fazla 1 mm olacak ekilde kaplanacaktr.

56
 B) Atlyede projesine uygun kesilmi ve cilalanm plaklar, kaplama yaplmadan
nce gzden geirilecek, estetik ve salamlk bakmndan uygun olmayanlar
kabul edilecektir.
C) Lzum grldnde plaklar, tafsilat kesimlerine gre demir kenetlerle duvara
tespit edilecek, icabnda yiv ve di alacaktr.
D) Kenet demirleri projesinde gsterilen yerlere daha evvelden tespit edilmi
olacak, beton sathlarda ise beton dklmeden kalp tahtalar projesine gre
delinmek sureti ile lzumlu yerler konmu olacaktr.

7. Doalta kaplamalarnda harl veya yaptrcl montaj yaplrken aadaki ilem

basamaklarndan hangisinde yanl bilgi verilmitir?
A) Kaba sva zerine derzler alarak yzey fra ile temizlenir. Uygun miktarda
400 dozlu imento harc hazrlanr.
B) Kaba sva zerine ince arpma sva yaplr. Kenet demirlerinin doal ta plaklar
ve duvarda gelecei yerler iaretlenir. Kenet demirlerinin doal ta plaka
zerinde girecei yerler matkapla alr. Kenet demirlerinin duvar yzeyinde
gelecei yerler mur ve dz kalem ile alr.
C) arpma sva yzeyi slatlr. Doal ta plakasnn arkasna yaklak 15 cm kadar
kalnlkta har koyularak plaka duvara yaptrlr.
D) Doal ta plakas, lastik tokmak yardmyla yava yava vurarak uygun konuma
getirilir. Doal ta plaka kenarnn yer eksenine paralellii, yzeyinin ise diklii
su terazisi ile kontrol edilir.

8. Harl montajda doal ve yapay ta kalnl 2 cmnin zerinde ise hangi arala
balant yaplr?
A) Kenet demiri
B) Ankraj demiri
C) Metal klips
D) Ankraj klips

57
9. Aada verilen doal ta deme n grn ve yan kesitinde su terazisi ile yaplan
kontrol aadakilerden hangisinde srasyla doru olarak verilmitir?

A) Yere paralellik ve yataylk kontrol

B) Yere paralellik ve diklik kontrol
C) Yere diklik ve yataylk kontrol
D) Yere yataylk ve paralellik kontrol

10. Doal ta kaplamalarnda mekanik montajda aada srasyla verilen ilem

basamaklarndan hangisi yanltr?
A) lem yaplacak yzey s yaltm yaplmadan nce sva ilemi, tamir ve bakm
ilemi yaplr. Kaplama yaplacak yzey iin uygun ta seimi yaplr.
B) Kaplama yaplacak tan yzeye monte ilemleri detaylarla izilir ve rneklerde
uygulanr. Yzeyde desen yaplacaksa izimde gsterilir.
C) Kaplama yaplacak yzey iin iskele kurma ilemi yaplr. Kot alma ilemi
yaplarak bina yzeyine profiller yerletirilir. Yzey kaplama ilemi istenen
desenler uygulanarak balatlr. Kaplama esnasnda profil ve talarn esneme ve
hareketleri hesaplanmaldr.
D) Kaplanan malzeme aralarnda derz aralklar uygun aparatlarla braklr. Talar
profillere deil yzeye direkt olarak monte edilir.

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap

verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.

58
 MODL DEERLENDRME

Bu modl kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin

Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz. DEERLENDRME

retmeniniz tarafndan verilecek projeye ve talimatlara uygun olarak size gsterilen

meknn doal ta kaplamasn veya yapay ta kaplamasn tercih ettiiniz bir metotla
yapnz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

Harl veya Yaptrcl Montaj
1. Kaba sva zerine derzleri aarak yzeyi fra ile temizlediniz mi?
2. Uygun miktarda 400 dozlu imento harc hazrladnz m?
3. Kaba sva zerine ince arpma sva yaptnz m?
4. Kenet demirlerinin doal ta ve yapay ta plaklar ve duvarda
gelecei yerleri iaretlediniz mi?
5. Kenet demirlerinin doal ve yapay ta plaka zerinde girecei yerleri
matkapla atnz m?
6. Kenet demirlerinin duvar yzeyinde gelecei yeri mur ve dz kalem
ile atnz m?
7. arpma sva yzeyini slattnz m?
8. 1 numaral doal ve yapay ta plakasnn arkasna yaklak 4 cm
kalnlkta har koyarak plakay duvara yaptrdnz m?
9. Doal ve yapay ta plakasn lastik tokmakla yava yava vurarak
uygun konuma getirdiniz mi?
10. Doal ve yapay ta plaka kenarnn yer eksenine paralelliini,
yzeyinin ise dikliini su terazisi ile kontrol ettiniz mi?
11. 2 numaral doal ve yapay ta plakasn dorultu belirlemek iin 1
numaral doal ve yapay ta plakasnn yerletirildii gibi
yerletirdiniz mi?
12. 1 ve 2 numaral paralar zerinden duvarc ipini gererek sabitlediniz
mi?
13. Ara plaklar ipe uyarak yerletirdiniz mi?
14. Yzeylerin dzgnln mastarla kontrol ettiniz mi?
15. 2 numaral plakann yeri net olmadndan ara plaklarn durumuna
gre saa ya da sola kaydrlarak ilk sray tamamladnz m?
16. Tula parasn slatarak geici destek olmas iin al yardmyla
doal ve yapay ta plakann zeminle birletii yere yerletirdiniz mi?
17. Tahta parasn slatarak geici destek olmas iin al yardmyla
doal ve yapay ta plakann st kenarna yakn yere dey derzi
ortalayacak ekilde yaptrdnz m?
18. Demir kancann bir ucunu tahta parasna, dier ucunu duvara doal
ve yapay ta plaklar oynatmadan aktnz m?
19. Kenet demirlerini doal ve yapay ta ve duvardaki yerlerine
yerletirdiniz mi?
59
20. Uygun miktarda kumlu imento erbetini hazrladnz m?
21. Kumlu imento erbetini doal ve yapay ta plaklarn arkasna yava
yava dktnz m?
22. Dklen imento erbeti prizini (katlama) aldktan sonra demir
kancalar, tahta paralarn ve tula paralarn skerek temizlediniz
mi?
23. Dier plaka sralarn ayn yntemle yerletirdiniz mi?
24. Kaplama ilemi bittikten sonra yzeyi temizlediniz mi?
25. Yaptnz iin dzgnln ve kurallara uygunluunu kontrol
ettiniz mi?
26. lem yaplacak yzeye s yaltm yaplmadan nce sva ilemi,
tamir ve bakm ilemlerini yaptnz m?
27. Kaplama yaplacak yzey iin uygun yapay veya doal ta seme
ilemini yaptnz m?
28. Kaplama yaplacak tan yzeye monte ilemlerin izimini detaylarla
izip rneklerde uyguladnz m?
29. Yzeyde desen yaplacaksa (farkl renk ve desenler) izimde
gsterdiniz mi?
30. Kaplama yaplacak yzey iin iskele kurma ilemini yaptnz m?
31. Kot alma ilemini yaparak bina yzeyine profiller yerletirdiniz mi?
32. Yzey kaplama ilemine istenilen desenleri uygulayarak baladnz
m?
33. Kaplama esnasnda profil ve talarn esneme paylarn ve
hareketlerini hesapladnz m?
34. Kaplanan malzeme aralarnda derz aralklarn uygun aparatlarla
braktnz m?
35. Talar profillere uygun ekilde monte ettiniz mi?
36. Temizlikleri yaparak kaplama ilemini tamamladnz m?
37. Derz dolgusu yaplacaksa dolgu ilemi iin dolgu malzemesi
hazrladnz m?
38. Dolgu malzemesini kurallarna gre uygulayp dolgu esnasndaki
artklar temizlediniz mi?
39. Uygun fralar kullanarak yzey temizleme ilemlerini yaptnz m?
40. Doal ve yapay ta yzeydeki yaptrma harc kalntlarn ve inaat
artklarn spatula veya tel fra ile temizlediniz mi?
41. Doal ve yapay ta yzeyini toz, ya vb. kirlerden arndnz m?
42. Macunlanacak doal ve yapay ta yzeyini slattnz m?
43. Doal ve yapay ta yzeyin kusurlu yerlerini macunladnz m?
44. Macunun kurumas iin yeteri kadar beklediniz mi?
45. Spiral makinesine uygun talama ucunu taktnz m?
46. Koruma gzln taktnz m?
47. Az maskesini taktnz m?
48. Dairesel hareketlerle doal ve yapay ta yzeyini homojen olarak
taladnz m?

60
49. Taladnz doal ve yapay ta yzeyini nemli bezle temizlediniz
mi?
50. Cilama gerekiyorsa doal ve yapay ta yzeyini uygun cila ile
cilaladnz m?
51. yerinizi temizleyip malzemelerinizi topladnz m?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.

Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.

61
 CEVAP ANAHTARLARI

CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI

1 D
2 D
3 A
4 B
5 C
6 C
7 A
8 C
9 D
10 B

RENME FAALYET-2NN CEVAP ANAHTARI

1 B
2 D
3 C
4 D
5 A
6 B
7 C
8 A
9 B
10 D

62
 KAYNAKA

KAYNAKA
HAYDAR T., Yap bilgisi 3, Oul Matbaaclk, stanbul, 1992.
KSZOLU H., K. ZCAN, N. DNDAR, Yapclk ve lem
Yapraklar 3. Snf, Mill Eitim Bakanl, Film-Radyo-TV le Eitim
Matbaas, Ankara, 1976.

63