FMEA- Failure Modes

and Effects Analysis

Hata Modu ve Etkileri
Analizi (HMEA)

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

1
Risk Seviyeleri

Kabul edilemez risk blgesi

Riskin ortadan kald)r)lmas)n)n

mmkn olmad)+) veya ok
maliyetli oldu+u tolare edilebilir risk
blgesi

Kabul edilebilir risk blgesi

nemsiz risk blgesi

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

2
Hatalar n nlenmesine Dnk
Yakla mlar
Eski d nce Yeni d nce

Iskarta(hurda)lar n gzlenmesi Iskarta(hurda)lar n nne geilmesi

Gvenilirli in ortaya konulmas Gvenilir olmaman n azalt lmas

Problemlere zm retilmesi Problemlerin nlenmesi

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

3
HMEA (Hata Modu ve Etkileri Analizi)
HMEA- FMEA (Failure Mode and Effects Analysis)
Olas) hata trlerinin belirlenmesi ve etki /iddetlerinin
derecelendirilmesi
Kritik ve nemli zelliklerin belirlenmesi
Ortaya )kabilecek tasar)m ve sre yetersizliklerinin
nem derecesine gre s)ralanmas)
rn ve srete ortaya )kabilecek problemlerin
nlenmesine yard)mc) olunmas)
Kritik noktalar)n hata risklerinin ortadan kald)r)lmas) ile
rn geli/tirecek de+i/ikliklerin, prosedrlerin ve
testlerin belirlenmesi
iin kullan)lan bir arat)r.
Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako
4
HMEAden Beklenen Faydalar
rn ve sreteki hata trlerinin sistematik
olarak gzden geirmesi
Hatalar) ve etkilerini tan)mlamas)
Hata oranlar)n) ve trlerini tan)mlamas); gerekli
muayene programlar)n)n kurulmas)n) sa+lamas)
Yap)lan de+i/ikliklerin olabilecek etkilerini
tan)mlamas)
Yksek riskli bile/enlerin nas)l gvenilir hale
getirilebilece+ini tan)mlamas)
Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako
5
 FMEANIN DRT T,P, VE ARALARINDAK,
,L,0K,
S,STEM TASARIM SRE SERV,S
Bile enler Bile enler "nsan gc "nsan gc/
Alt sistemler Alt sistemler Metot "nsan kaynaklar
Ana sistemler Ana sistemler Makine Makine
Malzeme Metot
lm Malzeme
evre lm
evre

Odak: Sistemdeki hata Odak: Tasar mdaki hata Makineler "nsan kaynaklar
etkilerini azaltmak. etkilerini azaltmak. Aralar Grev
Hedef: Sistem kalitesini, Hedef: Tasar m kalitesini, " istasyonlar " istasyonlar
gvenirlili ini ve gvenirli ini ve retim hatlar Servis hatlar
korunabilirli ini art rmak korunabilirli ini art rmak Prosesler Servisler
lmler Performans
Operatr e itimi Operatr e itimi

Odak: Btn prosesteki Odak: Organizasyondaki hata

(sistem) hata etkilerini
azaltmak.
Hedef: Proses (sistem)
kalitesini, gvenirli ini,
korunabilirli ini ve
verimlili ini art rmak
etkilerini azaltmak.
Hedef: Kalite, gvenirlilik ve
serviste m teri tatminini
art rmak

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

6
 Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako
7
FMEA ile ilgili standartlar
MIL-STD 1629A havac)l)k ve savunma
/irketleri
SAE J 1739 Otomotiv sektr
IEC 60812 Di+er

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

8
HMEA Ekibi
HMEA bireysel olarak de+il ekip halinde
geli/tirilmelidir.
Ekip elemanlar)n)n say)s) 3 7 ki/i olmal)d)r.
Ekibe kat)lanlar incelenmekte olan tasar)m,
imalat, montaj ve kontrol i/lemlerinde tecrbeli
ve uzman ki/iler olmal)d)rlar.

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

9
HMEA ile lgili Kavramlar
Hata Modu: Hata modu, bir sistemin fonksiyonlar)n)
yerine getirememe durumudur.
Hata Etkisi: Bir hatan)n neden oldu+u sistem
fonksiyonundaki de+i/ikli+i gsterir.
Hata Nedeni: Hata trnn ortaya )kmas)nda etkili olan
unsurlard)r. Bir hata modunun birden ok nedeni olabilir.
Ke/fedilebilirlik (Saptama): Hata trnn m/teriye
ula/mas)n) nleyen uygulamalar)n varl)+)na
ke/fedilebilirlik denir.
Olas)l)k: Hatan)n ortaya )kma s)kl)+)n) gsterir.
Eiddet: M/teriye yans)yan olas) hata sonular)n)n
dzeyidir.
Risk ncelik Puan)

RP = Olas)l)k x Eiddetlilik x Ke/fedilebilirlik

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako
10
 Bile/en ve Proses bilgilerinin
Toplanmas)

Potansiyel Hata Modlar)n)n HMEAnin A/amalar)

Belirlenmesi

Her Hata Modunun Etkisinin Kontrol

Edilmesi ve Listelenmesi

Her Hata Modunun Nedeninin

Belirlenmesi Olu/um
Say)lar)n)n
Hesaplanmas)
Mevcut Kontrol Prosesinin Listelenmesi
Olu/um
Say)lar)n)n
Hesaplanmas)
Ke/fedilebilirlik Say)lar)n)n
Hesaplanmas)

RPNnin Hesaplanmas)

Dzeltici faaliyet
HAYIR
Gerekli mi?
E
V
E
T faaliyet nerisi
Dzeltici / nleyici

Yrd.Do.Dr.
Modifikasyonpek Deveci KocakoModifikasyon
Verileri FMEA Raporu 11
HMEA UYGULAMA FORMU S STEM/PARA ADI: TAR H: HMEA NO:
___S STEM EK P L DER :
___ALT S STEM EK P YELER :
___PARA
MEVCUT DURUM Y LEET RME AEAMASI Y LEET RME SONRASI

Ke/fedilebilirlik

Ke/fedilebilirlik
Mevcut Mevcut Gerekle/en
Hatan)n Sorumlu ve

Olas)l)k

Olas)l)k
Eiddeti
Eiddet
Potansiyel Potansiyel Hata Srete Srete nerilen nlemler ve R..S

S)n)f)
Potansiyel R..S. Tamamlama
Hata Modu Etkisi
Nedenleri
nleyici Ke/fedici yile/tirmeler
Zaman)
Tamamlanma .
Kontrol Kontrol Zaman)

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

12
 Requirements Failure Mode(s) Effect(s) of Failure Cause(s) of Failure Process Control(s) Recommended Resp & Target

SEV

OCC

DET

RPN

SEV

OCC
DET
RPN
Solution(s) Date
Aesthetics Unacceptable -Customer Dissatisfaction 6 Debris on Tooling 8 -First Piece Inspection 2 96 Air Blowoff 2 2 4 16 -Bill Smith
Appearance -Cycle Counter
Fixturing 3 -First Piece Inspection 2 36 Separate Tooling For Each 1 2 3 6 -Joe Public
-Calibration Frequency Part -Sandra Brown
-Machine Setup
Operator Error 7 -Process Sheets 2 84 Train operators on SPC 2 1 3 6 -Tony Green
-SPC -Joe Public
Clean & Dry Parts Wet Parts -Rust 8 Worn Tooling 3 -Cycle Counter 2 48 Press force monitor 2 1 5 10 -Joe Public
-Customer Dissatisfaction -Calibration Frequency -Sandra Brown
-Poor Performance -Machine Run-off Train operators on SPC 2 1 5 10 -Gene Okra
Wrong gas 2 -Operator Training 6 96 Paint Valves Different 1 3 6 18 -Sandra Brown
Colors -Gene Okra
Damage Free Damaged -Customer Dissatisfaction 10 Operator Error 7 -Process Sheets 6 420 Train operators on SPC 2 1 3 6 -Bill Smith
-Excessive Press Force -Operator Training -Sandra Brown
-Lose Clamp Load Press force monitor 2 1 5 10 -Bill Smith
-Safety (Personal Injury) Mis-Assembly 2 -Operator Training 6 120 Paint floor blue 1 3 6 18 -Tony Green
P Sh t Separate Tooling For Each 1 2 3 6 -Gene Okra
Fixturing 3 -Cycle Counter 2 P t
60 Separate Tooling For Each 1 2 3 6 S d Okra
-Gene B
C lib ti F P t

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

13
Olas)l)k De+erinin Verilmesi
Olas)l)k de+eri analiz edilen konuya gre de+i/ir ve analizciler
taraf)ndan konuya gre bir lek olu/turularak belirlenir.
Tasar m HMEA iin rnek olas l k de erleri tablosu:

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

14
Olas)l)k De+erinin Verilmesi (Devam)
Sre HMEA iin rnek olas l k de erleri tablosu:

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

15
Eiddet De+erinin Verilmesi
Eiddet de+eri de analiz edilen konuya gre de+i/ebilir ve analizciler
taraf)ndan konuya gre bir lek olu/turularak belirlenebilir.
HMEA rnek iddet De eri Tablosu

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

16
Ke/fedilirlik De+erinin Verilmesi
Sre HMEA rnek Ke fedilebilirlik De er Tablosu

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

17
Ke/fedilirlik De+erinin Verilmesi (Devam)
Tasar m HMEA Ke fedilebilirlik De er Tablosu

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

18
 OLASILIK KESFEDILEBILIRLIK SIDDET RP
1 1 1 1
Hata olusmasi uzak Hata ve nedenleri kesinlikle Etkinin nemi yok Dzeltici faaliyet gereksiz.
olasilik belirlenir
1 1 10 10
Hata olusmasi uzak Hata ve nedenleri kesinlikle Standartlara ve kanunlara Dzeltici faaliyet gereksiz.
olasilik belirlenir uymama etkisi gvenlik
riski olusur
1 10 1 10
Hata olusmasi uzak Hata ve nedenleri Etkinin nemi yok Dzeltici faaliyet gereksiz.
olasilik belirlenemez riskli
10 1 1 10
Hata olusmasi ok yksek Hata ve nedenleri kesinlikle Etkinin nemi yok Dzeltici faaliyet gereksiz.
olasilik belirlenir
10 1 10 100
Hata olusmasi ok yksek Hata ve nedenleri kesinlikle Standartlara ve kanunlara Dzeltici faaliyet gerekir.
olasilik belirlenir uymama etkisi gvenlik Olusum siralamasinin ve
riski olusur etkinin neminin azalmasi
iin tasarim degisikligi
1 10 10 100
Hata olusmasi uzak Hata ve nedenleri Standartlara ve kanunlara Dzeltici faaliyet gerekir.
olasilik belirlenemez riskli uymama etkisi, gvenlik Etkinin neminin azalmasi
riski olusur iin tasarim degisikligi
veya belirlenme
siralamasini azaltilmasi
iin dogrulama faaliyetleri
gelistirilmelidir.
Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako
19
Risk ncelik Puan)
RP = Olas)l)k x Eiddetlilik x Ke/fedilebilirlik

RS < 40 ise nlem almaya gerek yoktur.

40 <RS < 100 ise nlem al)nmas)nda fayda vard)r.
RS > 100 ise mutlaka nlem al)nmas) gerekir.

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

20
Web sitesi iin FMEA

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

21
 Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako
22
Maden alan) iin FMEA

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

23
Heirloom Elektrikli Ddkl Tencere

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

24
 Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako
25
 Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako
26
Zoolojik FMEA

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

27
Vincin sistem ayr)/)m)

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

28
 Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako
29
 Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako
30
dev
Kendi projeleriniz iin bir FMEA dzenleyiniz.
stedi+iniz FMEA tipini seebilirsiniz.
Dersin sitesinde verilen makaleyi okuyup
hakk)nda bir rapor yaz)n)z. Ltfen herkesin
raporu ayn) olmas)n

Yrd.Do.Dr. pek Deveci Kocako

31