Tytu oryginau

THE SHADOW WIFE

Copyright 2002 by Diane Chamberlain

All rights reserved

Projekt serii
Olga Reszelska

Opracowanie graficzne okadki

Agencja Interaktywna Studio Kreacji
www.studio-kreacji.pl

Zdjcie na okadce
Masterfile/East News

Redaktor prowadzcy
Katarzyna Rudzka

Redakcja
Lucyna uczyska

Korekta
Sylwia Kozak-miech

ISBN 978-83-8097-723-5

Warszawa 2016
Wydawca
Prszyski Media Sp. z o.o.
02-697 Warszawa, ul. Rzymowskiego 28
www.proszynski.pl
Mojemu kochanemu rodzestwu,
Tomowi, Joann i Robowi.
Co za rok, nie?
 Dokument chroniony elektronicznym znakiem wodnym

Prolog

Big Sur, Kalifornia, 1967

Mga, gsta i biaa jak wata, otulaa wybrzee, falujc leniwie na wietrze. Kto, kto nie wiedzia
o tutejszej komunie, nie domyliby si istnienia dwunastu nieduych domkw na klifach ponad
oceanem. Mga nie bya tu niczym szczeglnym, lecz od siedmiu dni ani razu si nie przejanio.
Jakbymy mieszkali w chmurach, mwiy dzieci. Dwadziecioro dorosych i dwanacioro dzieci po
omacku przemieszczao si z domu do domu; nie wiedzieli, czy trafili do siebie, pki nie znaleli si
w rodku. Rodzice przestrzegali swoje pociechy przed zabaw zbyt blisko urwiska, rano za, kiedy
mga bya najgstsza, bardziej nerwowe matki nie pozwalay malcom wychodzi na zewntrz.
Pracujcy w ogrodzie musieli si nisko pochyla, aby wyrywa chwasty zamiast modych pdw
brukselki bd saaty, i niejeden mczyzna trafi pod pretekstem mgy do cudzego ka cho
w komunie Cabrial, gdzie panowaa zasada wolnej mioci, nikt nie potrzebowa do tego wymwki.
Tak, w trzecim tygodniu lata wszyscy mieszkacy komuny mieli po trosze okazj zakosztowa lepoty.
Mga tumia rwnie odgosy. Nadal sycha byo syreny mgowe, ale brzmiay jak ciszone
zawodzenie nie wiadomo skd. Pooenie oceanu wzbudzao podobne wtpliwoci.
Tylko jeden dwik przeszywa mg na wskro. Urywane krzyki dobiegay z jednego z domw,
a wtedy dzieci, w wikszoci nagie, przeryway zabaw w chowanego i kieroway wzrok w tamt
stron. Kilkoro z nich, te z natury wraliwsze lub bardziej bojaliwe, dygotao. Wiedziay, co si
dzieje. Tutejsze dzieci byy wietnie poinformowane. Wiedziay, e w domu numer cztery, Tczy,
Ellen Liszt rodzi.
Na maej polanie z boku domu dziewitnastoletni Johnny Angel rba drewno na opa. Na przekr
mgle byo ciepo, tote zdj bluz i przewiesi j przez balustrad rozchwianego ganku. Felicia,
akuszerka, siedziaa w rodku z Ellen i gotowaa sznurek oraz noyczki na piecu, Johnny uzna wic,
e przyda si podpaka, cho narba ju na cay tydzie. Mimo to raz po raz unosi i opuszcza
siekier, stukot go uspokaja. Mniej wicej co minuta przystawa i zaciga si papierosem
odoonym na balustrad, czujc, jak serce tucze mu w nagiej piersi. Do z papierosem draa
z wysiku, przekonywa sam siebie, ale wiedzia, e chyba niekoniecznie. Wzdryga si na dwik
kolejnego krzyku i czym prdzej siga znw po siekier w nadziei, e go zaguszy.
Kiedy to si skoczy? Zgodnie z ich przewidywaniami, ble zaczy si na dobre w rodku nocy,
wic pobieg potykajc si we mgle i ciemnoci do chaty Ksiycowej obudzi Felici. Zapaa
torb z przyborami i wrcia z nim do Tczy, po czym ujwszy do Ellen, przemwia do niej
kojcym gosem. Johnny by wstrznity widokiem Ellen w wietle latarni: wygldaa jak dziecko,
a nie na swoje osiemnacie lat. Przypominaa wystraszon dziewczynk, a on ba si do niej podej,
nie wiedzia, co powiedzie i czy jej dotkn. Jak pomc. Miaa spocon twarz, z trudem ykaa
powietrze. Ba si, e zwymiotuje. Nie cierpia tego widoku, bo te robio mu si niedobrze.
Zostawi obie kobiety i wyszed rba drewno. Nie przypuszcza, e to si tak przecignie. Ile
godzin mino? Wiedzia tylko, e zacz drug paczk i od mentolu rozbolao go gardo.
Felicia spytaa, czy chce by przy Ellen, ale wytrzeszczy na ni oczy, zdumiony pytaniem. Cholera,
w yciu. Dlatego wyszed. Teraz czu si jak ostatni tchrz. Wiedzia, e niektrzy mczyni
zabiegaj o prawo przebywania na sali porodowej, dwch z ich komuny te byo w tamtej chwili
przy swoich kobietach. Ale nie on. Nie znisby bliskoci strachu i cierpienia Ellen. Zreszt nie
znajdowaa si na sali porodowej, tylko leaa na starym podwjnym materacu na goej pododze
w malekiej sypialni, gdzie spali od p roku, i miaa pod tykiem gazety, sterylne, zdaniem Felicii.
Felicia nie bya poon. Ani nawet prawdziw akuszerk, a jedynie matk czwrki dzieci, ktre
wanie bawiy si we mgle w chowanego.
Gdy po raz pierwszy rozmawiali o tym z Ellen, myl o Felicii odbierajcej pord nie wzbudzia ich
wtpliwoci, wrcz przeciwnie: bd co bd, od zarania dziejw kobiety pomagay rodzcym
kobietom. Ale gdy przyszo co do czego, i wos mu si jey od krzykw Ellen, wiele kuszcych
niegdy aspektw komuny wydao mu si idiotyczne. Jego zrezygnowani rodzice z niesmakiem
przewracali oczami na wie, e wraz z Ellen przenosi si do Big Sur. Opowiedzia im o duym
kamiennym domu ze wspln kuchni i ogromn jadalni, gdzie mieszkacy na zmian gotowali,
sprztali i wykonywali wszystkie czynnoci niezbdne do ycia we wsplnocie, na co matka spytaa,
dlaczego w domu nigdy nie kiwn palcem. Nazwy domw Tcza, Soneczny Blask i Gwiezdny Py
te nie wzbudziy zachwytu, a informacja o braku telefonu bardzo ich zaniepokoia. Potem mu
zagrozili: jeli rzuci studia na Berkeley i wyjedzie, nie dadz mu centa, ani teraz, ani w przyszoci.
No i dobrze, odpar. Po co im pienidze w komunie? Bd y z plonw. I mie siebie nawzajem.
Teraz oddaby wszystko, by mie przy sobie matk. W gowie jej nie postao, e zostanie babci.
Czy nie byaby przeraona, e jej pierwszy wnuk czy wnuczka przychodzi na wiat w taki sposb,
z dala od cywilizacji, w dodatku bez lubu rodzicw? Johnny mg sobie tylko wyobrazi, co
powiedziaaby na rytua po narodzinach, gdy Felicia wemie oysko i zakopie je gdzie na terenie
komuny, po czym zasadzi na nim drzewo, cyprys wielkoszyszkowy, na zawsze czcy dusz dziecka
z tym piknym miejscem. Johnny uwielbia t tradycj, bez wzgldu na fakt, e przed przeprowadzk
nie wiedzia, co to jest oysko.
Trzynaste dziecko. Wanie zanosi porbane drewno na stert przy ganku, gdy nagle uwiadomi
sobie, e jego syn lub crka bdzie trzynastym dzieckiem komuny, i chocia nie by przesdny, strach
go oblecia. Nie chcia, eby dzieciak z gry by naznaczony. Zapali kolejnego papierosa, zachodzc
w gow, czy przypadkiem nie podeszli wraz z Ellen zbyt lekko do rodzicielstwa. Rozmawiali o tym,
jak dziecko bdzie wyglda. e nigdy nie zetn mu wosw i pozwol hasa na golasa, jeli tylko
zechce, eby nigdy nie wstydzio si wasnego ciaa. Bdzie dorastao w komunie, wolne od
ogranicze i sztywnych zasad zewntrznego wiata, nauczane przez innych dorosych, ktrzy wyznaj
te same wartoci, jak jego rodzice. Wybrali imiona: Shanti Joy dla dziewczynki i Sky Blue dla
chopca. Wyobraa sobie, jak jego crka lub syn ktrego dnia idzie do szkoy, mieszczcej si
w budynku najbardziej wysunitym na pnoc, gdzie dwie kobiety i jeden z mczyzn przez
wikszo dni powszednich nauczaj tutejsze dzieci. Przyszo jawia mu si sielankowo. Obecnie
mia jednak poczucie, e oboje igraj z ogniem.
 Znowu zapali i z obolaymi ramionami usiad na schodkach, w chwili gdy Ellen zacza zawodzi.
Zacisn powieki. Czy j kocha? Kiedy przyprowadzi Felici, prawie jej nie pozna. Taka moda,
byszczca od potu, z ciemnymi wosami w strkach, zajmowaa wikszo materaca. Boe, ale
przytya. Kiedy upodobni si do Felicii, bogini urodzaju z szop dugich, siwiejcych wosw.
Wszystko na to wskazuje. Zgani siebie w duchu. A c to ma za znaczenie? Wygld nie powinien si
liczy. Zapewne te, znajdujc si teraz na jej miejscu, przedstawiaby aosny widok. wistwo, e
w ogle o tym pomyla.
Zgnit niedopaek sandaem i wsta. Przejecha rk po ciemnym, rzadkim zarocie, brodzie
chopca, a nie mczyzny, i wbi oczy w mg. Gdyby nie ona, widziaby std ocean, za innymi
domami, za klifami, ktre szyboway w d a ku wodzie. Ale dzi napotka wzrokiem tylko dryfujce
opary.
Cisza natychmiast przykua jego uwag. Nasuchiwa przed drzwiami. Ju po wszystkim?
Zawodzenie i jki ustay. Dziecko powinno chyba paka?
Usysza szybkie kroki na surowej drewnianej pododze i Felicia stana w progu. Poczerwieniaa
na twarzy i wygldaa jak obkana.
Biegnij po pomoc, Johnny! zawoaa. Dziecko nie oddycha. Le po kobiet, ktra wczoraj
przyjechaa. Koleank Penny. Carlynn. Jest lekarzem.
Odwrciwszy si, pogna w stron Bawatka, domu Penny; mia nadziej, e go szybko znajdzie.
Kilkakrotnie w cigu ostatnich miesicy zbdzi tam w rodku nocy za namow Ellen, ktra pchna
go w ramiona starszej kobiety, bo sama nie miaa siy i ochoty na seks. Teraz te trafi.
Przypomnia sobie, i zeszego wieczoru widzia w jadalni obc kobiet, ale mu jej wwczas nie
przedstawiono. Kto powiedzia, e to dawna przyjacika Penny, przyjechaa w odwiedziny.
Przycigaa jego wzrok. Bya drobn, smuk kobiet o niebieskich oczach i sigajcych ramion
jasnych wosach, ktre w ujmujcy sposb zmierzwione okalay jej twarz. Pewnie miaa okoo
trzydziestu piciu lat, prawie tyle, ile jego matka. Ale nie wygldaa na niczyj matk. Ani na lekarza.
Wpad do rodka, obie kobiety siedziay po przeciwnych kocach starej kanapy, pochonite
szyciem. Zaskoczone poderway gowy, rce z nawleczonymi nimi zawisy w powietrzu.
Dziecko nie oddycha! krzykn.
Carlynn rzucia robtk i pobiega do wyjcia, a oni za ni.
Ktrdy? zawoaa, wkraczajc w mg.
Johnny chwyci j za rk i pocign w stron Tczy, ale tu przy schodach przystan.
Tam. Wskaza drzwi.
Carlynn spojrzaa mu prosto w oczy.
Ona ciebie potrzebuje. Zacisna mu palce na nadgarstku i niemal powloka za sob.
Wewntrz ar bucha od pieca, i gdy znaleli si w sypialni, rozgrzane powietrze uderzyo go
w twarz. Ellen pakaa i dygotaa jak w febrze, na widok Johnnyego wycigna rk. Od dziwnego
zapachu, jakby mieszaniny metalu i wody morskiej, zakrcio mu si w gowie, ale przysiad na ku
obok niej. Wzi j za rk, a kiedy si nachyli, eby pocaowa j w wilgotne czoo, od czuoci,
jaka go ogarna, a cisno go w piersi i zapieko pod powiekami. Ucaowa jej palce, pogaska
po plecach. Ale ze mnie saby gupiec, e kazaem jej to znosi w samotnoci, pomyla, otaczajc
j ramieniem. Powinienem by przy niej cay czas.
Felicia klczaa na materacu midzy jej nogami, w rkach trzymaa sine dziecko. Carlynn uklka
przy niej.
 Ppowina owina si wok szyi powiedziaa Felicia, podajc jej dziecko.
Carlynn kiwna gow. Nachylia si nad noworodkiem i dmuchna mu do nosa i ust. Johnny
czeka na krzyk, lecz w pokoju rozlegao si tylko kanie Ellen.
Carlynn znowu dmuchna, a Felicia przysiada na pitach ze zami w oczach.
Ju po niej. Dotkna ramienia Carlynn. Odesza.
Nie! krzykna Ellen, a Johnny przycisn mokry policzek do jej policzka. Nie, prosz.
Cii szepn.
Carlynn uniosa dziecko i po raz pierwszy je zobaczy, z rczkami wiszcymi bezwadnie i skr
blad, o sinawym odcieniu. Carlynn trzymaa malestwo w dziwnym ucisku, jedn do podoya
pod plecki, drug przycisna do klatki piersiowej, a wargi do sinej skroni. Trwaa tak z zamknitymi
oczami, rzsy drgay jej na policzku, a w pokoju byo sycha tylko jej gboki, miarowy oddech,
wszystko inne ucicho. Ellen przestaa paka. Podpara si na okciu, eby lepiej widzie,
a Johnnyemu zawitao, e Carlynn ma nie po kolei w gowie. Co ona wyprawia?
Gboko nabraa powietrza i owiaa ciepym oddechem skro noworodka. Po upywie kilku sekund
rozlego si stumione kwilenie. Johnny nadstawi ucha, bagajc o kolejne. Carlynn ponownie
dmuchna na skro dziecka i nagle pokj wypeni krzyk. Potem nastpny. Dziecko porowiao na
rkach kobiety, ktra owina je starym flanelowym kocykiem i podaa matce.
Johnny pochyli si nad Ellen i dzieckiem, ze wzruszenia i wdzicznoci a cisno go w piersi.
Na zewntrz mga uniosa si do nieba i po raz pierwszy od tygodnia Big Sur zatono w blasku
sonecznym.
 1

Pwysep Monterey, Kalifornia, 2001

Bywao, e Joelle niemale wyczuwaa mg, jaka przetaczaa si za oknem i odcinaa j od reszty
wiata. Nie moga zmruy oka w takie noce, a zdarzay si one czsto w letnich miesicach. Budzia
si wtedy w pmroku swojego mieszkania przy oknach zasnutych biel. Przed dwoma laty, w wieku
trzydziestu dwch lat i wieo po rozwodzie, przeniosa si z Carmel Valley do nadmorskiej wioski
Carmel, i cho uwielbiaa czar bajkowego miasteczka, zdawao jej si, e nigdy nie przywyknie do
klaustrofobicznych porankw.
Lecz tamtej nocy na pocztku czerwca nie tylko mga nie pozwalaa jej zasn. Joelle rzucaa si
z boku na bok i ugniataa poduszk, po raz kolejny w cigu ostatnich tygodni zachodzc w gow, czy
skurcz w dole brzucha to zapowied zbliajcego si okresu.
Nigdy nie miesiczkowaa regularnie. Czasem miesicami nie miaa okresu, a czasem dostawaa go
w odstpie jednego lub dwch tygodni od poprzedniego. W cigu omiu lat maestwa z Rustym
kapryny cykl uniemoliwi jej zajcie w ci. Brak krwawienia dawa im zudn nadziej,
rozwiewan negatywnym wynikiem testu ciowego, co ostatecznie przekrelio ich wi. Dwa lata
temu, kiedy lekarze nie potrafili jednoznacznie stwierdzi, co jest przyczyn niepowodze, Rusty
oznajmi, i kogo pozna, i zada rozwodu. Joelle przypuszczaa, e powinna by za, ale
waciwie odetchna z ulg. Ich maestwo od dawna sprowadzao si do jednego i miaa ju
dosy cigego mierzenia temperatury, sikania na testy i obmacywania przez bezosobowych lekarzy.
Rytm, ktremu podporzdkowali swj zwizek, zabi czc ich mio.
Odpowied na pytanie, po czyjej stronie leaa wina, przysza wraz z ci jego drugiej ony.
Obecnie by dumnym tat maego chopca, a Joelle utwierdzia si w przekonaniu, e sama nigdy nie
zazna macierzystwa.
Usyszaa miech, dochodzi z ulicy. ko Joelle stao porodku wieyczki, z oknami ze
wszystkich stron, tote miech i pogaduszki zabrzmiay jak na wycignicie rki. Wprawdzie
mieszkaa w znacznym oddaleniu od Ocean Avenue, gwnej ulicy w Carmel, jednak turyci musieli
czasami parkowa z dala od centrum, i zrozumiaa, e wanie ich syszy: ludzi na wakacjach, ktrzy
nie musz zrywa si skoro wit i pdzi do pracy, i ktrzy maj za sob wieczorn rundk po
sklepach, galeriach i restauracjach. Przykrya gow poduszk i zacisna powieki.
Jej mieszkanie byo jednym z dwch w uroczej, starej willi, niegdy jednorodzinnej. Od oceanu
i biaych piaskw play dzieliy j zaledwie trzy przecznice, a z okna i salonu na drugim pitrze
moga wieczorami oglda zachd soca nad Pacyfikiem, jeeli mga na to pozwalaa. Ssiedzi,
Tony i Gary, zajmowali mieszkanie na dole. czyy ich przyjazne stosunki, czasem jada z nimi
kolacj lub ogldali razem film na ich telewizorze plazmowym, lecz oni mieli po dwadziecia par
lat i siebie nawzajem. Niekiedy syszaa z dou ich miech i jeszcze bardziej odczuwaa swoj
samotno.
Turyci wsiadali do samochodw i szczk zatrzaskiwanych drzwiczek wdar si przez okna pod
poduszk, ktr przyciskaa do gowy.
To na nic. Ju nie zanie.
Odrzucia kodr, wstaa i posza do azienki. Z szafki pod umywalk wyja przykurzon
reklamwk, zaniosa j do pokoju i wysypaa zawarto na t pociel. By tam termometr, test
owulacji oraz domowe testy ciowe, a wic rzeczy, na ktre nawet nie spojrzaa od czasu
wyprowadzki z maeskiego domu. Nie wiedziaa nawet, dlaczego je ze sob zabraa. Chwil
wpatrywaa si w test ciowy, a nastpnie powoli i z rozmysem otworzya kartonik. Wyrzucia
instrukcj, znaa j na pami. Po drodze do azienki rozpakowaa test, usiada na sedesie,
podstawia pytk testow pod strumie moczu i odliczaa do dziesiciu. Z udawan obojtnoci
odoya test na blat. Przygadzia przed lustrem dugie, ciemne wosy i po trzech minutach spojrzaa
na test. Dwie rowe kreski, po jednej w kadym okienku. Nie wierzya wasnym oczom. Osiem lat
na prno wyczekiwaa tej drugiej kreski, ktra dzi zdawaa si niemal fosforyzowa. Rycho
w czas.
Silc si na spokj, sprawdzia dat wanoci na opakowaniu. Zosta jeszcze dobry rok do jej
upywu. Otworzya jedno z pozostaych opakowa, innej firmy, jak dawniej, na wypadek gdyby
wyniki si od siebie rniy. Jeszcze si udzia. Przeczytaa instrukcj i zastosowaa si do niej
sumiennie. Wynik by ten sam, za to kreska niebieska dla odmiany.
Starannie zawina obydwa testy w papier toaletowy i wyrzuciwszy je do mietnika, umya rce.
Na razie dopucia ci do wiadomoci, a nie do serca, i postanowia na tym poprzesta.
Tylko spokojnie szepna do siebie, wychodzc z azienki. Bez nerww.
zy zapieky j pod powiekami, ale panowaa nad sob, pki nie wrcia do sypialni. Pooya si
na ku i z domi na paskim brzuchu utkwia wzrok w ciemnym suficie.
To niemoliwe, pomylaa. Kiepski art. Akurat teraz. Wanie z nim.
Byo jeszcze do wczenie. W kadym razie do wczenie na aborcj. Doskonale znaa moment
poczcia: osiem tygodni temu. Pospiesznie wypara wspomnienie tamtej nocy, ale i tak wci
wracao. Nikt i nic nie musiao jej przypomina, co zrobia.
Przewracajc si na bok, pomylaa o wyjedzie do jakiej odlegej kliniki w celu usunicia ciy.
Z racji swojego zawodu znaa wielu miejscowych ginekologw na gruncie zawodowym bya
pracownikiem socjalnym na oddziale pooniczym szpitala Silas Memorial w Monterey ale nie
odwayaby si zwrci do nikogo znajomego. Dopiero smy tydzie. atwizna. Szast-prast
i gotowe. Ale jak mogaby przerwa ci? Rozsta si z upragnionym dzieckiem?
Wstaa, a nastpnie podesza do okna i wyjrzaa w porann szarzyzn, rozwaajc swoje
moliwoci. Kada bya najeona trudnociami, a niektre mogy zrani innych jeszcze bardziej ni j
sam. smy tydzie. Opara czoo o chodn szyb. Ju dzisiaj nie zanie, tylko bdzie spoglda
w mg, rzuca si na ku i rozwaa opcje.
Lecz pomimo lku i zwtpienia poczua ma, ale kuszc iskierk radoci.

Kiedy nastpnego dnia wesza do szpitala Silas Memorial, oddzia pooniczy wyda jej si
odmieniony.
Jak co rano udaa si do dyurki, mijajc po drodze otwarte drzwi sal. Tym razem jednak jako
inaczej patrzya na kobiety, ktre spaceroway z wolna po korytarzu, inny te ni zazwyczaj wydawa
jej si pacz noworodkw. Za kilka miesicy tutaj doczy, a jedno z paczcych, godnych, piknych
dzieci by moe bdzie jej dzieckiem.
W dyurce zastaa oddziaow Seren Marquez i wycigna do niej rce.
Wrcia! Joelle przytulia j na powitanie. Przyniosa zdjcia?
Czy przyniosa zdjcia wtrcia z umieszkiem jedna z pozostaych pielgniarek. Zdaje si, e
przez cay urlop macierzyski nie rozstawaa si z aparatem. Lepiej zarezerwuj sobie cay ranek na
ogldanie.
Joelle opara si o blat i wysuna rce.
Pokazuj rzucia do Sereny.
Powinnymy najpierw omwi skierowania. Serena promieniaa, dna pokazania zdj
chtnemu audytorium, ale wskazaa na formularze.
Joelle usiada na krzele, po czym odczytaa na gos nazwiska na formularzach, a Serena wyja
z segregatora na biurku plastikow teczk kadej pacjentki. Joelle przejrzaa skierowania: dwie
proby o pomoc dla samotnych matek, jedna budzca wtpliwo wi midzy matk a noworodkiem,
jedno dziecko narkomanki, ojciec wypierajcy si ojcostwa, jeden martwy noworodek. Na oddziale
pooniczym to codzienno, cznie z tym ostatnim przypadkiem. Z powodu swego zawodu czsto
bya zmuszona do ogldania takich wanie problemw, rzadko byy powody do radoci, tote
kontakt z rodzin zmarego dziecka nie stanowi dla niej nic nowego. Nigdy jednak nie radzia sobie
z tym atwo, zwaszcza dzi, majc wieo w pamici dwie kreski na tecie ciowym. Wzdrygna
si podczas przegldania kartoteki kobiety, ktra przeywaa to po raz drugi.
Jak ona si czuje? spytaa.
Niezbyt dobrze odpowiedziaa Serena. Mia dziewczyna. Trzydzieci pi lat. Stracili
pierwsze dziecko i pono bardzo starali si o drugie.
Czym to moe by spowodowane?
Serena pokrcia gow.
Nie wiadomo.
Biedactwo. Joelle westchna. Pomyle, e dwa razy przesza to samo, z nieznanych
przyczyn Wypytaa o kobiet oraz jej rodzin i signa po zdjcia oddziaowej. Przegldajc je,
zerkaa na Seren, ktra miaa zarowione policzki i chocia nie zgubia jeszcze nadwagi po ciy,
emanowaa blaskiem godnym pozazdroszczenia. Miaa dwadziecia osiem lat, po raz pierwszy
zostaa mam. Joelle bya ciekawa, czy w czasie ciy te inaczej odbieraa oddzia. Zabrako jej
odwagi, eby o to zapyta.
W pierwszej kolejnoci udaa si do matki, ktra urodzia martwe dziecko, i od razu zauwaya, e
kobieta troch j przypomina. Miaa dugie ciemne wosy z gst grzywk i bya bardziej ujmujca
ni adna. Wygldaa raczej na trzydzieci lat, nie trzydzieci pi. M siedzia przy ku i trzyma
j za rk, a matka przycupna na krzele obok i opara do na nodze crki pod kodr.
W pomieszczeniu panowaa atmosfera mioci, niemal namacalnej wizi midzy maonkami.
Przyszo jej do gowy, e wanie na tym polega rnica midzy ni a t pacjentk. Kobieta bya
matk, a on wiata poza ni nie widzia.
Jak to si mogo znowu sta? odezwaa si jej matka, jakby Joelle moga to wiedzie. Rzadko
znajdowaa odpowiedzi w takich sytuacjach. Miaa do dyspozycji tylko przygotowanie, dziki
ktremu potrafia przewidzie uczucia czonkw rodziny, i wpraw, aby suy im pociech oraz tak
potrzebnym wsparciem. Porozmawiaa z nimi dusz chwil, eby mogli si wyali, po czym
zapytaa, czy chc zobaczy dziecko.
Nie odpara z naciskiem kobieta. Widzielimy nasz pierwsz creczk. Wzilimy j na rce
i Zacza paka. Drugi raz tego nie znios. Nie chc widzie.
Joelle kiwna gow. Zdarzao si, e prbowaa przekona rodzicw, lecz w tym przypadku nie
oponowaa. Wiedzieli, z czego rezygnuj, a ona nie wzia im tego za ze, ale jeszcze do nich zajrzy,
gdyby zmienili zdanie.
P godziny pniej wysza stamtd ze wiadomoci, e nie uwolni si od tej kobiety, ktra
wygldaa jak ona i tak bardzo staraa si o dziecko. Dwa malestwa, kochane i utracone. Pomylaa
o wasnym dziecku i przyznaa wreszcie sama przed sob to, co wiedziaa od chwili, kiedy zobaczya
w rodku nocy drug row kresk: e nigdy, przenigdy nie usunie ciy.

Szpitalny bufet wyremontowano w zeszym roku, ciany przemalowano na pastelowy fiolet

i wstawiono wielkie okna, ktre wychodziy na parkowy podjazd. Joelle stana z tac na progu
jadalni i usiowaa sobie wmwi, e zapach wtrbki z cebul na talerzu jest bardziej pontny ni
odpychajcy. Zdecydowaa si na wtrbk ze szpinakiem i szklank mleka. Bdzie jada dla
dziecka, ktre ma urodzi, choby miao j to wiele kosztowa. Rozejrzaa si za
wsppracownikami i dostrzega ich przy stoliku pod oknem.
Cze, chopaki. Postawia tac na stole i usiada obok Paula, naprzeciwko Liama. Jadali razem
prawie codziennie, ilekro pozwala na to ich grafik.
Wtrbka? Paul z grymasem wskaza na jej talerz.
No odpowiedziaa. Miaam ochot na odmian.
Paul Garland dyurowa na pediatrii i oddziale chorych na AIDS. Pracowa w Silas Memorial
dopiero od roku, ale mia dowiadczenie i szybko si odnalaz. Do chwili jego przybycia ten oddzia
wchodzi w zakres obowizkw Liama, ale Paul tak arliwie baga o zamian, e Liam ustpi.
Podejrzewali z Joelle, e Paul jest gejem. By zabjczo przystojnym mczyzn, zawsze eleganckim,
o przystrzyonych modnie ciemnych, krtkich wosach, zielonych oczach i rozbrajajcym krzywym
umiechu; wszyscy wiedzieli, e kiedy pracowa jako model dla sieci domw towarowych. Wkrtce
przekonali si jednak, zwaszcza gdy poznali jego narzeczon, e jest stuprocentowym hetero, a jego
zainteresowanie chorymi na AIDS pynie z czystego wspczucia, bez adnych podtekstw.
Liam, ktry pracowa na ostrym dyurze oraz na oddziaach onkologicznym i kardiologicznym,
stanowi przeciwiestwo Paula, przynajmniej pod wzgldem fizycznym. Mia dusze, jasnobrzowe
wosy, lekko falowane, ktre opaday mu na kark i uszy, co zdaniem Joelle dodawao mu uroku. Jego
oczy nosiy odcie przejrzystego bkitu. Kilkakrotnie widziaa go w garniturze i wyglda gupio:
by wrcz stworzony do noszenia T-shirtw, ewentualnie hawajskich albo kraciastych flanelowych
koszul w niskich temperaturach. Mia ciepy, szeroki umiech, ale od roku rzadko go pokazywa.
Joelle tsknia za jego widokiem.
Odkd podja tutaj prac dziesi lat temu, zajmowaa si oddziaem pooniczym i chirurgi
ogln, ale wraz z Paulem i Liamem zastpowali si w razie potrzeby. Gdy ktre z nich miao za
duo na gowie, pozostaa dwjka ruszaa mu z pomoc, dlatego zawsze informowali si na bieco
o wszystkich sprawach.
Jak ci mija dzie? zapyta Liam, kiedy wzia pierwszy ks wtrbki. Z cebul nie byo tak le,
maskowaa smak.
 W porzdku, nie liczc dziecka zmarego w czasie porodu. To ich drugie.
Drugie dziecko czy drugie zmare przy porodzie? spyta Paul.
Zmare przy porodzie. Bez konkretnego powodu. Pogmeraa widelcem w niezachcajcym
szpinaku, na pewno z puszki. Bardzo mnie to poruszyo. Jzyk j wierzbi, ale wiedziaa, e
minie dugi czas, zanim wspomni komu o ciy. Bdzie ukrywaa przed wiatem swoj
lekkomylno, dopki si da.
Jak mylisz, dlaczego? zapyta Paul.
Wzruszya ramionami i odkroia kolejny kawaek wtrbki.
Bo sama staraa si o dziecko wtrci Liam. Jasne, e ci poruszyo.
Moliwe ucia, nie wdajc si w dyskusj. A wy co dzisiaj porabiacie?
Kolejno omwili swoje sprawy, a Joelle suchaa uwanie, wmuszajc w siebie wtrbk.
Dawniej artowali, lecz stracili ochot do miechu nieco ponad rok temu, kiedy Marze, onie Liama,
pk ttniak przy narodzinach ich pierwszego dziecka. Przez wiele dni pniej miejscowi lekarze
i pielgniarki, technicy, a nawet pracownicy administracji defilowali do stolika Liama w porze
lunchu z pytaniem o jej stan. Koniec kocw wypytywanie stracio na sile, a wreszcie ustao, gdy
rozesza si wie, e Mara nigdy nie wyzdrowieje. Jedynie ludzie z najbliszego otoczenia Liama
jeszcze poruszali ten temat. Mar przeniesiono ze szpitala do orodka rehabilitacji, a nastpnie, kiedy
terapia zawioda, do domu opieki. Bya to wietna placwka; Liam, Joelle i Paul znali si na rzeczy.
Ale ona zastanawiaa si czasem, czy ma to jakiekolwiek znaczenie. Wprawdzie Mara sprawiaa
wraenie dziwnie zadowolonej, wrcz wesoej, co lekarze okrelali stanem euforii wywoanej
uszkodzeniem mzgu, lecz w chopcu, ktry odwiedza j z Liamem, nie rozpoznawaa wasnego
syna. Joelle te zagldaa do niej co najmniej raz w tygodniu, i cho Mara rozpywaa si
w umiechach, chyba nie rozumiaa, e kiedy si przyjaniy. Nie poznawaa te swojej matki.
Witaa tak samo serdecznie kadego, kto si u niej zjawia, poczwszy od rodzonego syna, na
elektryku skoczywszy.
Poznawaa jednak Liama, na jego widok rozjaniaa si i popiskiwaa jak piesek, ktrego pan
wrci po dugiej nieobecnoci. Joelle nie moga si zdecydowa, czy zadziwiajca pogoda ducha
Mary uatwia ycie jej bliskim, czy moe wrcz przeciwnie. Mara nigdy nie naleaa do osb, ktre
tryskaj wiecznie dobrym humorem, wic teraz swoim zachowaniem wywoywaa wraenie obcoci.
Jeszcze kilka miesicy temu Joelle wychodzia od niej kompletnie roztrzsiona i pakaa w drodze
powrotnej.
Mara od lat bya jej najlepsz przyjacik. Miaa prywatny gabinet psychiatryczny, specjalizowaa
si w problemach psychologicznych zwizanych z ci i narodzinami dziecka. Z miejsca wzbudzia
sympati Joelle. Dwa lata od niej starsza, nosia proste, ciemne wosy do ramion, a jej prawie czarne
oczy odcinay si na tle jasnej skry. Stanowia niezwyk mieszank cech i zainteresowa: moda
lekarka, pasjonatka muzyki folkowej, praktykujca katoliczka, instruktorka jogi i zapalona biegaczka,
ktra przebiega trzy maratony i wadaa kilkoma jzykami. W pracy profesjonalna w kadym calu,
po godzinach przeistaczaa si w serdeczn przyjacik i bez koca snuy rozmowy, ktre umacniay
czc je wi. To Joelle poznaa Mar z Liamem, gdy podj prac w Silas Memorial, i bya
przeszczliwa, kiedy dwoje bliskich jej osb si pokochao.
Boe, jak bardzo tsknia za Mar! Nie miaa komu si zwierzy ani opowiedzie o dylemacie,
przed ktrym stana. Zwaszcza ojcu jej nienarodzonego dziecka, mimo e siedzia przy stole
naprzeciwko niej.
 2

O pitej Liam poegna si ze wsppracownikami z ostrego dyuru i wyszed ze szpitala. Mia za

sob dugi dzie, co chwila wzywano go na ostry dyur, w zwizku z czym zostao mu niewiele czasu
na onkologi i kardiologi, bdzie musia jutro nadrobi. Jakby tego byo mao, w tym tygodniu
przypada jego dyur i w drodze do samochodu nie mg wyczy pagera. Noc i w weekendy
dyurowali na zmian z Paulem i Joelle. Niele pacono za nadgodziny, ale ten co trzeci tydzie da
mu si we znaki w tym roku. Usiowa namwi dyrekcj na zatrudnienie dodatkowego pracownika
socjalnego, tylko na wieczory i w weekendy, ale brakowao na to funduszy. Joelle zaproponowaa, e
co miesic wemie dodatkowy tydzie, ale le si z tym czu, chocia w przeciwiestwie do niej mia
na gowie opiek nad maym dzieckiem.
Kilka razy do niej zadzwoni z prob o zastpstwo w rodku nocy lub opiek nad Samem, ale
z tym ju koniec. Od dwch miesicy nie czu si na siach prosi jej o przysug, spotyka si z ni
poza prac czy Boe uchowaj na osobnoci. Z Paulem jak najbardziej, lecz kiedy byli sam na
sam, nie mg jej spojrze w oczy, jakby czu wstyd albo zakopotanie. Gwoli cisoci, odczuwa
jedno i drugie.
I dlatego teraz znienawidzone nocne wezwania znaczyy, e musia budzi Sheil, matk Mary,
i prosi j o przyjazd oraz opiek nad synkiem pod jego nieobecno. Ale Sheila bya w porzdku.
Mieszkaa mniej wicej kilometr od Liama w dwupitrowym domu, ktry Mara zawsze nazywaa
rowym, z powodu cukierkowego odcienia fasady. Dom znajdowa si zaledwie przecznic od
play Monterey State, gdzie Sheila czsto zabieraa opatulonego wnuka i pokazywaa mu latawce
migajce po niebie. Bya wdow i emerytowan nauczycielk rosyjskiego w miejscowym Instytucie
Studiw Midzynarodowych; codziennie opiekowaa si Samem, kiedy Liam by w pracy, i bez
sowa skargi zjawiaa si na jego prob o pierwszej lub drugiej nad ranem. Niestety, musiaa te
pomaga Liamowi w spacaniu kredytu. Ceny nieruchomoci w Monterey horrendalnie wzrosy i bez
wysokich dochodw z praktyki psychiatrycznej Mary Liam nie mgby utrzyma domu z trzema
sypialniami. Dla niego uzalenienie od Sheili pod wieloma wzgldami byo darem, a zarazem
przeklestwem. Jego wasna rodzina rodzice i starsza siostra mieszkaa blisko pi tysicy
kilometrw std, w Marylandzie. Wprawdzie czsto si kontaktowali, lecz nie mogli go wesprze
finansowo.
Prosto ze szpitala pojecha do domu opieki w Pacific Grove, dziesi minut jazdy bez korkw.
Na parkingu zauway Sheil i Sama, siedzcych razem na betonowej awce przed wejciem.
Pomacha do nich z umiechem, czujc, jak sztywniej mu minie twarzy; odzwyczaiy si od tego
grymasu.
O teren wok orodka bardzo dbano, ywa ziele cieszya oko. Stanowio to jeden z powodw,
ktre przesdziy o wyborze tego miejsca. Ponadto byo czyste i pene wiata, a posiek, ktry Liam
zjad tam z Joelle i Sheil, okaza si smaczny i adnie podany. Przypomnia sobie poszukiwania,
porwnywanie zalet rnych orodkw, i pomyla, jacy wszyscy troje byli naiwni. To nie miao
adnego znaczenia dla Mary. Prawie nic ju si dla niej nie liczyo.
Ruszy ciek z parkingu w stron budynku, a Sam podrepta mu na spotkanie. Najadniejszy malec
na wiecie, pomyla Liam, zreszt nie po raz pierwszy. Sam by drobnym jak na swj wiek,
podobnym do lalki czternastomiesicznym chopczykiem o jasnych loczkach (na pewno ciemniej
z czasem) i ciemnych oczach Mary oraz jej bladej cerze, ktra bdzie wymaga staej ochrony przed
socem. Umiech nie schodzi mu z buzi; y w niewiadomoci, e jego narodziny cigny
tragedi. Liam mia nadziej, e jak najduej uchroni syna przed tym skojarzeniem, przynajmniej
dopki nie bdzie starszy.
Kiedy drepta tak szybko, podniecony na widok taty, sprawia wraenie, jakby zaraz mia si
przewrci. I czasem si przewraca, ale tym razem bez przeszkd dotar do Liama, ktry porwa go
w objcia i ucaowa na powitanie, wcigajc w nozdrza jego zapach, ju nie dzidziusia, tylko
maego chopca. Wiedzia, e Sam nie wytrzyma dugo na rkach: niedawno nauczy si chodzi
i mia z tego ogromn frajd, a Liamowi brakowao tych chwil bliskoci. Z czasem, w miar rozwoju
synka, bdzie jeszcze gorzej. Byway dni, kiedy Sam zdawa si ojcu jedynym, co mu zostao.
Spdzilimy taki cudowny dzie oznajmia Sheila. Podniosa si z awki i odgarna pasno
jasnych wosw. Wiatr zdmuchn je z powrotem, razem z innymi kosmykami. W blasku soca Liam
dostrzeg delikatne kurze apki w zewntrznych kcikach jej oczu i przypomnia sobie, e przed
tygodniem skoczya szedziesit lat. Pi lat temu zrobia sobie lifting i cho nadal bya
olniewajc kobiet o idealnej cerze prawie bez zmarszczek, co w jej twarzy zdradzao wiek.
Zauway to dopiero w cigu ostatniego roku. Postarzay si wszystkie osoby zaangaowane
w opiek nad Mar: Sheila, Joelle i on sam. Miniony rok skrad co kademu z nich.
Tak? Liam usiad na awce. Co dzi porabiae, Sam? zapyta, na co chopiec oswobodzi
si z jego ucisku i bez sowa ruszy naprzd. Nie by jeszcze zbyt wygadany i komunikowa si
jedno- lub dwuwyrazowymi zdaniami, lecz odkd odkry istnienie wasnych ng, robi z nich uytek.
Liam nie mg poj, jak Sheila nada za nim przez cay dzie.
Patrzy na syna zajtego badaniem jednej z lamp wystajcych z ziemi wzdu cieki. Postuka klosz
rozwart doni, jakby chcia go do czego skoni. Liam przenis wzrok na teciow.
A co u ciebie, Sheilo? spyta, a teciowa si umiechna.
On jest dla mnie caym wiatem, Liamie mwia, wskazujc na wnuka. Radoci, ktra
pomaga mi odpdzi smutek. Nie wiem, co bym bez niego zrobia.
Liam kiwn gow. Cakowicie to rozumia. Wsta i wycign rk do syna.
Idziemy do mamusi powiedzia, na co chopiec podbieg do niego i wsun rczk w jego do.
W holu panowaa jasno dziki dwm wielkim oknom w dachu, a wok pachniao czystoci
pozbawion sterylnych wyzieww szpitala. W sumie to Joelle pierwsza polecia mu to miejsce.
Pamita, jak siedziaa przy biurku w swoim malekim gabinecie i z paczem wydzwaniaa
w poszukiwaniu najlepszej placwki dla Mary. To by straszny dzie, dzie, gdy musieli da za
wygran. Po czterech miesicach na intensywnej terapii w szpitalu, krtkotrwaej piczce, dwch
operacjach i bezowocnym epizodzie na rehabilitacji, lekarze Mary stwierdzili, e czas szuka dla
niej orodka. W pierwszej chwili poczu si jak sparaliowany, Joelle przeja inicjatyw. Rzadko
kiedy przestpowa prg tego budynku, nie mylc o tym, ile jej zawdzicza.
Mar ulokowano w pokoju na kocu korytarza, na wyran prob Liama, gdy znajdoway si tam
dwa due okna, z ktrych jedno wychodzio na pikny zielony podjazd i bia altan. Odkd
przenieli tutaj Mar przed dziewicioma miesicami, przychodzi codziennie, nie liczc dnia po
tym, gdy przespa si z Joelle. Nie czu si na siach spojrze onie w oczy, nie znisby jej radoci
na swj widok. Zerao go poczucie winy. Brzydzi si sob, e do tego dopuci, e serce i ciao
wziy gr nad rozsdkiem.
Gdy tylko w trjk weszli do pokoju, Mara zacza wydawa odgosy zadowolenia, jak Joelle
nazywaa te popiskiwania, a Liam natychmiast przemwi dziarskim gosem, wywiczonym na uytek
tych wizyt.
Cze, Maro! zawoa, podchodzc do ka. Pocaowa j w usta, a nastpnie posadzi Sama
na krawdzi.
Przeniemy j na krzeso zaproponowaa Sheila, ale pielgniarka, ktra wanie przechodzia,
musiaa to usysze, bo zajrzaa do rodka.
Ju dzisiaj siedziaa oznajmia. Lepiej niech zostanie w ku.
Liam po cichu odetchn. Przenoszenie ony na krzeso byo istn katorg, mia pewno, e Mara
nie lubi zwizanej z tym szarpaniny, bo przestawaa si umiecha. Moga rusza tylko gow i praw
rk. Stracia mow, a wraz z ni byskotliwy umys, przynajmniej w znacznej czci.
Dobrze odpowiedzia. Nie bdziemy jej rusza.
Mara umiechna si jeszcze szerzej, jakby dotar do niej sens tych sw. Nadal czu, e go kocha.
Wyraaa to jedynie umiechem, popiskiwaniem i blaskiem w oczach, kiedy wchodzi do pokoju, ale
nie mia wtpliwoci, e tak jest, i wiadomo tego z jednej strony go cieszya, z drugiej nie dawaa
spokoju. Nawet Sheila, jej rodzona matka, nie wzbudzaa takiej reakcji. Ani Joelle, ktr Mara
uwielbiaa i znaa duej ni Liama. I na pewno nie Sam. Owszem, odnotowywaa jego obecno
i niekiedy nawet sprawiaa jej ona przyjemno, chocia nigdy nie przepadaa za dziemi, lecz nie
miaa bladego pojcia, e to jej syn. Czasem byo to dla Liama nie do zniesienia. Pragn dzieli si
z Mar Samem, jego wybrykami i postpami. Z Mar z przeszoci. Jego wspania, kochajc Mar,
ktra rozumie, co si do niej mwi.
Posiedzieli z ni p godziny, opowiadajc o tym, jak im min dzie, jak Sheila zabraa Sama na
pla i pozwolia mu zdj buty, by lodowate fale lizny mu stopy, o trudnym przypadku na ostrym
dyurze. Nigdy nie mwi z wyszoci, mia nadziej, e znajome tematy uruchomi upione rejony
mzgu i wezm gr nad otpieniem. Nastpnie przenieli uwag na Sama, ktry szybko traci
cierpliwo w czasie rozmowy. Lubi, kiedy co si dziao. Zagrali w ciepo, zimno, chowajc
w rnych miejscach doniczk jedwabnych stokrotek, ustawion zwykle na stoliku nocnym. Zawsze
stawiali j na widoku, lecz za kadym razem mijao kilka minut, nim Sam j zlokalizowa. Wydawa
wtedy zwyciski okrzyk gco!, co niezmiennie ich rozmieszao. Mara umiechaa si jeszcze
szerzej, chocia Liam mia wtpliwoci, czy w ogle rozumie, o co chodzi. Za czwartym razem
zauway, e klej jej si powieki, miaa dosy na dzisiaj goci.
Idziemy zakomenderowa, biorc synka na rce.
Sam wyda jk rozpaczy i wskaza na stokrotki, ktre Sheila odstawia z powrotem na stolik.
Gco! powtrzy z bezbrzenym rozczarowaniem.
Liam z umieszkiem cmokn go w skro.
Wybacz, misiaczku. Pobawimy si w domu.
Moe kiedy razem z mamusi dorzucia Sheila, a Liam zacisn zby. Nie cierpia, kiedy
mwia takie rzeczy. Nie cierpia tego, e nie przyjmowaa do wiadomoci stanu Mary, mimo e
troch te si udzi. Gdy Sam podronie i zacznie wicej rozumie, trzeba bdzie ukrci te
komentarze.
Nachyli si i cmokn on w policzek. Miaa przymknite oczy, wiedzia, e przesta ju dla niej
istnie.
Ruszyli korytarzem w stron gwnego holu, rozmawiajc po drodze z pielgniark o terapii Mary,
a kiedy wychodzili z budynku, wpadli na Joelle, ktra wanie si zjawia. Czwartkowy wieczr.
Zawsze odwiedzaa Mar w czwartkowy wieczr. Wyleciao mu to z gowy i nie by przygotowany
na jej widok, ktry nieoczekiwanie wzbudzi w nim przypyw mioci, wdzicznoci, a take
adrenaliny, jaka towarzyszy podaniu. Potem zalao go poczucie winy i najchtniej uciekby gdzie
pieprz ronie, zamiast wyj jej na spotkanie.
Witaj, Joelle odezwaa si Sheila chodnym tonem, jaki zauwaa ostatnio, kiedy mwia do
lub o Joelle. Troch go to niepokoio, Sheila wiedziaa, e on i Joelle bardzo si do siebie
zbliyli. Za bardzo.
Sam natychmiast wycign do niej rce i Liam poda jej chopca, niechccy muskajc przy tym
doni jej pier. Poczu si niezrcznie, ale Joelle zachowaa si jakby nigdy nic. Zatopia nos
w karczku chopca.
Cze, sodziaku powiedziaa. Co sycha u mojego maluszka?
Umiechna si do Liama i czym prdzej utkwia spojrzenie w Sheili, co go nie zdziwio. Te
unikaa jego wzroku.
Jak tam dzisiaj Mara?
Gupie pytanie, pomyla. Przecie znaa odpowied. Bez zmian, od miesicy. Ale z uporem toczyli
t gierk.
Pogodna jak zawsze oznajmia Sheila.
Ale chyba j zmczylimy doda Liam. Przepraszam. Zapomniaem, e dzisiaj czwartek.
Nic nie szkodzi. Joelle oddaa ojcu wierccego si chopca. Chocia z ni posiedz.
Potrzymam za rk.
To mio rzucia na odchodne Sheila, mijajc j w przejciu.
Do jutra. Liam pody za teciow.
Na zewntrz postawi syna, ktry natychmiast wznowi ogldziny otoczenia.
O co chodzi z tob i Joelle? zapytaa Sheila, kiedy skierowali si w stron parkingu.
To znaczy?
Ostatnio midzy wami jakby wiao chodem.
Wydaje ci si uci Liam, ale odnis wraenie, e syszy w gosie teciowej nut satysfakcji.
Przypomnia sobie jedn z jej ostatnich uwag, czynion na temat Joelle: Odwiedza Mar tylko raz na
tydzie, a tak si przyjaniy!. Albo: Nie podobaa mi si jej bluzka. Strasznie j pogrubia.
Liam zapi Sama w foteliku, wyprostowa si i ucisn j na poegnanie.
Dziki powiedzia.
Nie ma za co.
Mam nadziej, e nie bd ci ju dzisiaj niepokoi. Otworzy drzwiczki po stronie kierowcy.
W razie czego jestem do dyspozycji zapewnia, ponownie yczliwym tonem. Pomachaa
wnukowi i skierowaa si do swojego samochodu.
Liam wyjecha na szos i ruszy w stron domu z myl, e po przyjedzie musi co ugotowa.
Przytaczaa go perspektywa wykonania tej prostej czynnoci. Nie znosi uczucia przygnbienia, ktre
ostatnio go dopadao. Cay rok radzi sobie bez Mary, bez kobiety, ktr zna i uwielbia; owszem,
by przybity, ale przy tym silny i nie traci ducha. Jednake rocznica rzucia go na kolana. Dwa
miesice temu przypaday pierwsze urodziny Sama, ktre miay ju zawsze przypomina o dniu,
kiedy Mara utracia swoje ciao i umys. Dniu, ktry zmieni wszystko. Na zawsze, jak twierdzili
lekarze. Ju nigdy nie bdzie taka sama. Nigdy nie bdzie kobiet, w ktrej si zakocha.
witowa urodziny Sama wraz z Sheil i Joelle, i adne z nich nawet nie zajkno si na temat
drugiego wydarzenia, ktre upamitnia ten dzie. w rok jak gdyby co przypiecztowa. Odebra
Marze szans rozwoju, rwnie zawodowego, pocztki bycia rodzicem. Stracia to bezpowrotnie. On
tak samo.
Lecz mimo niechci do yczeniowej postawy Sheili nie traci nadziei, i zajecha pod dom
z przypywem nowej determinacji w sercu. Gdy tylko ugotuje kolacj, pozmywa naczynia i pooy
Sama, zrobi to, co robi dzie w dzie od chwili jego narodzin: w internecie zajrzy na strony
prowadzone przez ludzi, ktrych bliscy mieli wylew. Tam odnajdzie nadziej. I odzyska wiar
w cuda. Uwierzy, choby tylko na chwil, e kobieta, ktr nadal kocha, wemie kiedy ich syna na
rce i go do siebie przytuli.
 3

Po drodze do Berkeley i domu rodzicw Joelle suchaa audiobooka. Cigle musiaa go przewija
z powrotem, bo myli jej odpyway, wic wyczya odtwarzacz. Powie przegraa z proz ycia.
Ojciec mia urodziny i obiecaa pokona dwugodzinn tras do Berkeley, eby to obla. Obla to
moe za due sowo, po prostu zje z rodzicami kolacj. Nie obchodzili urodzin. Prezenty, na
przykad, nie wchodziy w rachub: przez cae trzydzieci cztery lata swego ycia nie dostaa od
rodzicw ani jednego prezentu na urodziny, cho obsypywali j podarunkami przy innych okazjach.
Wychodzili z zaoenia, e obdarowywanie prezentami musi wynika z potrzeby serca, a nie z tego,
e takie s oczekiwania. Nie obchodzili te wit, Boego Narodzenia ani Chanuki. Uczszczali do
maego kocioa w Berkeley (nazwy nie pamitaa), ktry czci bosko caej przyrody, i Joelle nie
dziwi widok doniczki z suszonymi limi bd miseczki penej muszelek albo owocw na
otarzyku w ich pokoju do medytacji. Nikt nie mia tam wstpu, chyba e chcia pomedytowa.
Jak na ludzi, ktrzy odrzucili spoeczne normy oraz tradycje, Ellen Liszt i Johnny Angel stworzyli bez
liku wasnych.
I wanie tak j wychowano. Pierwsze dziesi lat ycia spdzia jako Shanti Joy Angel w komunie
w Big Sur. Tamten okres na zawsze zapad jej w pami: cisa dieta wegetariaska, czczenie natury,
unikanie zabawy w pobliu urwiska, tak jak inne dzieci unikay zabaw na ulicy. Dorastajc tam, braa
magi Big Sur za rzecz oczywist, ale dzi mylaa czasem o niej z nostalgi. Brakowao jej widoku
ska zanurzonych w turkusow wod, mrocznego lasu z jego miym chodem oraz wszdobylskiej
mgy, ktra nachodzia rankiem i pnym popoudniem, dodajc smaczku zabawie w chowanego.
Nigdy nie byo wiadomo, kto lub co znajduje si na wycignicie rki. Niektrzy rodzice, take jej
matka, uczyli dzieci w jednym z domw, miejscowej szkole z jedn, jedyn sal, i gdy Joelle
rozpocza prawdziw nauk, znacznie wyprzedzaa kolegw z klasy.
Wtedy si cieszya z tych dziesiciu lat w komunie. Tamtejsze ycie nauczyo j rzeczy, ktre jak
zaobserwowaa nie byy udziaem pozostaych dzieci. Swobodnie rozmawiaa ze wszystkimi,
niezalenie od wieku, na wszelkie moliwe tematy. Komuna daa jej bezkrytyczn akceptacj
otoczenia oraz mnstwo paliwa dla wyobrani. Nauczya troski o blinich, co z pewnoci
stanowio jeden z powodw, ktre przesdziy o wyborze zawodu.
Ale przez minione dwadziecia cztery lata podapaa sporo obowizujcych w wiecie zwyczajw
oraz konwencji i przeniosa na grunt swojego ycia. By moe wpyna na ni rozmowa, ktr
odbya z rodzicami w wieku trzynastu lat, trzy lata po opuszczeniu komuny. Z jakiego powodu
zaczli jej si wwczas zwierza, najwidoczniej uznajc, e trzynacie lat to odpowiedni wiek do
poruszania takich tematw. Oznajmili wwczas, i wierzyli niegdy w woln mio, w dzielenie si
partnerami na rwni z poywieniem i odzie, co nie budzio ich sprzeciwu. Jednak z czasem
dopado ich prastare uczucie, ktre usiowali tumi przez dekad: zazdro. Tak im doskwierao, e
postanowili odej, powrci do wiata. Moe jednak rzeczywisto komuny nie bya im pisana na
cae ycie. Chocia zadomowili si w Berkeley, z jego kontrkultur i wolnomylicielami, Joelle
miaa wtpliwoci, e gdzie indziej poszoby im tak samo. Pod wieloma wzgldami jej rodzice,
ktrzy nigdy nie wzili lubu, pozostali ludmi z czasw komuny.
Ellen i Johnny pogodzili si z jej decyzj o zmianie imienia, mimo e sami nigdy nie nazywali jej
Joelle. Poczya imiona rodzicw i wskrzesia nazwisko ojca, DAngelo. To, e on sam nadal
podawa si za Johnnyego Angela, wydawao jej si cakowicie naturalne, przestaa si nad tym
zastanawia. Rozczulaa j myl o nastolatku, ktry przeprowadza w swoim yciu tak rewolucj.
Ojciec, obecnie pidziesiciotrzyletni, prowadzi kawiarni w pobliu uniwersytetu, a mama
tkaa, robia biuteri z koralikw, masowaa i czytaa z kart tarota, a do tego pracowaa na p etatu
jako mechanik na stacji benzynowej nieopodal ich domu. I co ciekawe, jej zrnicowane talenty
przynosiy wicej dochodw ni ojcowska kawiarnia.
Przez ostatnie dwa dni sporo mylaa o rodzicach. Uznaa to za naturalne: na wie, e sam
zostaniesz rodzicem, zaczynasz postrzega wasnych w zupenie nowym wietle. Ale nie by to
jedyny powd. W jej gowie zakiekowaa pewna myl, rozwizanie, ktre pozwolioby jej urodzi
dziecko i nikogo przy tym nie rani z wyjtkiem moe samej siebie. Wyjechaaby z Pwyspu
Monterey. Zostawiaby Silas Memorial, mieszkanie w Carmel, wszystko. Zamknaby ten rozdzia
ycia, przeniosa si gdzie indziej, urodzia dziecko i wychowaa je w nowym domu, i nikt
w Monterey nie wpadby na to, e zasza w ci, ani z kim. Co wicej, Liam nie stanie przed
dylematem. Najwyszy czas zrobi taki ruch, stwierdzia, nie tylko z powodu dziecka. Stracia dwoje
najbliszych przyjaci, pozostae znajomoci bledy na ich tle. Dlatego mogaby przenie si
w nowe miejsce, gdzie zacznie od pocztku i nawie kolejne przyjanie.
Byoby najlepiej, rozmylaa, wyprowadzi si gdzie, gdzie kogo zna, tote Berkeley, z rodzicami
w pobliu, wydawao si logicznym rozwizaniem. Moe nawet z nimi pomieszka jaki czas.
Zastanowi si nad tym, ma czas na podjcie decyzji. Musi najpierw oswoi si z myl o wyjedzie
z Monterey, tak jak musi zatai ci przed caym wiatem.
Dotara do rodzicw tu przed szst. Spdzia wiek dojrzewania w tym domu na pogrzu
Berkeley, lecz jako dorosa ujrzaa go w nowym wietle. By tyci i absolutnie uroczy. Ze swoim
spadzistym daszkiem przypomina meksykask chatk z cegy suszonej na socu. Tynk nosi odcie
bkitnawej bieli, a drzwi wejciowe oraz due ukowe okno salonu okolono jaskrawoniebieskimi
kafelkami.
Joelle zaparkowaa samochd na podjedzie i ruszya przez pokrgy trawnik ku frontowym
drzwiom, ktrych jak zwykle nie zamknito na klucz.
Halo! zawoaa, wchodzc do niewielkiego holu.
Jestemy tutaj, Shanti! odkrzykna z kuchni matka.
Kuchnia miecia si na tyach domu i Joelle zastaa tam rodzicw: ojciec, w fartuchu, robi
szaszyki z warzyw, matka, w dinsach i podkoszulku, mieszaa lemoniad w dzbanku. Oboje byli
szczupli, mieli siwe wosy i ostre rysy twarzy i jak zwykle wygldali na tak zadowolonych z ycia, e
musiaa umiechn si na ich widok.
Cze, kochanie. Tata odoy patyczki, wytar rce w cierk zawieszon na drzwiach lodwki
i swoim zwyczajem zamkn crk w niedwiedzim ucisku.
Wszystkiego najlepszego, tato powiedziaa, kadc mu gow na ramieniu.
Dziki, e przyjechaa, skarbie wykrztusi ze wzruszeniem. Nie by typowym samcem, ktry
skrztnie ukrywa uczucia, i uwielbiaa go za to.
 Chc ci co pokaza, Shanti. Matka zapaa Joelle za rk, gdy tylko wypuci j z obj.
Musisz zobaczy, co zrobiam.
Pocigna j w stron kuchennych drzwi, a potem dalej, na mae podwrko za domem.
Zobacz pokazaa. Tam.
Joelle zadara gow i ujrzaa karmnik na supie porodku podwrka. Podesza, eby si lepiej
przyjrze. Ku swemu rozbawieniu stwierdzia, e to miniaturowa kopia domku rodzicw.
Jak to zrobia? spytaa. Przeliczne.
Ach, odrobina farby, gipsu i pomysowoci. Mam nadziej, e zwabi piewajce okazy. Matka
otoczya j ramieniem i Joelle poczua nagle zy pod powiekami. Czy kiedykolwiek da swemu
dziecku bezwarunkow mio i oddanie, tak jak jej dali to rodzice? Obja matk w pasie
i z westchnieniem opara gow na jej ramieniu. Co si stao, kochanie? spytaa matka.
Och to by dugi tydzie odpowiedziaa. Po prostu ciesz si, e jestem tutaj z wami.
To wystarczy. Matka cisna jej rk.
Zostaa jeszcze chwil w ogrodzie, ukradkiem ocierajc zy z oczu, kiedy matka oprowadzaa j po
ogrodzie, wyliczaa kwiaty i warzywa zasadzone w tym roku. Po raz pierwszy przyszo jej do gowy,
e byoby mio mie wasne podwrko, gdzie mogaby obserwowa, jak rolinno budzi si do
ycia. Nigdy o to nie dbaa, lecz nagle poczua ch na kopanie w ziemi, brudzenie rk.
Kolacja gotowa! zawoa ojciec z tarasu, gdzie grillowa warzywa.
Wegetariaskie kebaby, pomylaa Joelle z umiechem, kiedy ruszyy w tamt stron. Ciekawe, co
powiedzieliby, dowiedziawszy si, e w tym tygodniu zjada wtrbk.
Usiedli przy rozchwianym piknikowym stole i gawdzili o dawnych znajomych Joelle z Berkeley,
kto gdzie mieszka i czym si zajmowa. W toku rozmowy Joelle odpyna mylami; aowaa, e nie
moe powiedzie im o ciy, nawet jeli nie bya gotowa wspomnie o ewentualnej przeprowadzce.
Wiedziaa, e nie ocenialiby jej ani nie robili wyrzutw, i e poparliby kad podjt przez ni
decyzj. Suyli jej wsparciem w czasie rozwodu z Rustym, chocia nigdy nie mogli poj, po co
w ogle za niego wysza. Twierdzili, e jest zbyt konserwatywny, zbyt skostniay, i koniec kocw
si nie mylili.
Ich dobre rady byy jednak czasami z kosmosu. Matka wcisnaby jej pewnie stos zi oraz
herbatek i nauczya podstaw akupresury, a moe nawet namwia na sesj tarota. Joelle nie czua si
na to gotowa, wic tajemnica musiaa w niej dojrze. Zamiast tego, opowiedziaa rodzicom
o pacjentce, ktra urodzia martwe dziecko.
Tak strasznie mi jej al. Pokiwaa ze smutkiem gow. Znowu poczua zy pod powiekami
i wiedziaa, e nie uszo to uwadze rodzicw.
Masz z takimi przypadkami do czynienia na co dzie, skarbie stwierdzi ojciec agodnym tonem,
odkadajc na talerz pusty patyczek po szaszyku. Czy jej si zdawao, czy zerkn na ni
podejrzliwie? Nie moesz a tak si nimi przejmowa.
Wiem przyznaa. Nie mam pojcia, co mnie naszo. Bardzo starali si o dziecko, chyba to nas
czy.
Z jakiego powodu umaro? spytaa matka i dolaa jej lemoniady.
Nie wiadomo odpowiedziaa.
Zastanawiam si, czy nie przez ppowin. No wiesz, jak w twoim przypadku.
Joelle si umiechna. Caa mama; doszukuje si metafizycznych zwizkw midzy strat obcej
kobiety a jej problematycznymi narodzinami. Czekaa na cig dalszy. Stawiaa, e pierwszy odezwie
si tata.
Powinna zadzwoni do znachorki oznajmi.
Bingo.
Liczyam, e to powiesz, tato odpara na poy z irytacj, na poy z czuoci.
No to czemu nigdy do niej nie dzwonisz? chcia wiedzie.
Dobrze wiesz czemu. Nie miaa dzisiaj ochoty w to brn. Stawiaa znachorw na rwni z UFO
i magikami. Trudno, ebym jako pracownik socjalny namawiaa ludzi na korzystanie z usug
znachorw dodaa. I tyle.
Matka nachylia si ku niej z powag i arliwoci w niebieskich oczach.
Gdyby bya przy swoich narodzinach, miaaby inne zdanie stwierdzia. No, waciwie bya
dorzucia. Ale wiesz, o co mi chodzi.
Mamo, zaczam oddycha, bo mi si poszczcio owiadczya Joelle. Albo Carlynn Shire
trzymaa mnie w pozycji, ktra umoliwia nabranie powietrza. Nie byo w tym nic niezwykego.
A inni ludzie, ktrych uzdrowia? wtrci ojciec.
Pamitasz Penny, prawda? zapytaa matka. Te mieszkaa w komunie.
Wyprowadzia si, zanim Joelle zdya j pozna przypomnia ojciec.
Fakt. Matka si zamiaa. Zabawia tam tylko rok. Moe nawet niecay. W kadym razie
stracia gos, a Carlynn pomoga jej go odzyska. Byo wiele takich przypadkw. Na przykad
chopiec, o ktrym pisano w Life.
Joelle miaa obawy, e rzuc si na poszukiwanie starego egzemplarza Life, ktry wyszperali
w jakim antykwariacie i przechowywali w koszulce foliowej. Co jej witao, e widziaa kiedy
poky artyku. Na dugo przed jej narodzinami Carlynn Shire uleczya pono chopczyka, ktry
okaza si synem kogo z redakcji. Ten kto napisa pean na jej cze, dziki ktremu zyskaa
pienidze i saw.
Zsuwajc warzywa z patyczka, suchaa, jak rodzice opowiadaj o Carlynn Shire, i nieoczekiwanie
stana jej przed oczami twarz Liama. Ujrzaa go z Mar w domu opieki, gdzie dotyka ony
z czuoci i pomimo rozpaczy sili si na wesoo. Serce pkao jej na ten widok. W obecnoci
Mary zawsze mia oczy pene mioci, nawet dzi, gdy w odpowiedzi wydawaa tylko
nieartykuowane odgosy. Do tego dochodzi Sam i jego naiwna akceptacja zaistniaego stanu rzeczy.
Niedugo zrozumie, co straci. Niedugo bdzie tym zaenowany.
Zgubia wtek i o mao nie podskoczya, czujc na ramieniu do matki.
Halo, ziemia do Shanti. Wygldasz, jakby si zamylia. Co ci trapi?
Wzia gboki oddech.
Mylaam o Marze odpowiedziaa. Nikt nie potrzebuje cudu bardziej ni ona.
Mara byaby wietnym materiaem dla Carlynn Shire zapewni ojciec.
Joelle miaa ochot krzycze z czystej frustracji wobec tak jednotorowej mentalnoci, ale nadaa
gosowi spokojny ton.
Nie widzielicie Mary po wylewie zauwaya. Rodzice dobrze znali Mar, kilkakrotnie byy
razem w Berkeley. Lekarze twierdz, e ju taka zostanie.
Ojciec nachyli si w jej stron.
Co ci szkodzi pogada z Carlynn Shire?
Czuabym si jak idiotka.
Moe warto poczu si jak idiotka, jeli istnieje choby cie szansy, eby pomc Marze
skwitowa.
No tak, ale Pokrcia gow. Wtpi, czy mona do niej tak po prostu zadzwoni i poprosi
o pomoc.
Gdyby jej powiedziaa, kim jeste wtrcia matka. Gdyby przedstawia si jako dziecko,
ktre uratowaa trzydzieci cztery lata temu w Big Sur, wtedy na pewno
Chocia ojciec wpad jej w sowo moe nie lubi, eby jej przypomina o tamtym okresie.
Dlaczego? zdziwia si.
Z powodu wypadku.
Joelle kilkakrotnie syszaa t opowie, lecz zawsze puszczaa j mimo uszu. Wiedziaa, czym to
grozi, jeli poprosi, by j przypomnieli. Bd nadawa w nieskoczono. Lecz teraz chciaa si
dowiedzie wicej.
A co si waciwie stao?
Carlynn i jej m
Alan Shire. Joelle syszaa o nim.
Wanie. Oboje byli lekarzami. A Carlynn miaa dar uzdrawiania. W przeciwiestwie do Alana,
ktry te interesowa si takimi zjawiskami. Dlatego zaoyli Orodek Leczenia Ducha i Ciaa, eby
zgbia mechanizmy uzdrawiania.
Joelle wiedziaa, e orodek nadal istnieje i znajduje si w okolicach Asilomar State Beach.
Autorytety medyczne traktoway go z przymrueniem oka, ale cieszy si uznaniem wrd
kalifornijskich przedstawicieli medycyny alternatywnej.
Tak dorzucia matka. Tylko e wtedy inaczej si nazywa. Pamitasz moe?
Ojciec na chwil utkwi wzrok w nowym karmniku.
Orodek Medyczny Carlynn Shire powiedzia.
No wanie potwierdzia matka. Dopiero si wwczas rozkrca. Penny Everett przyjechaa
do komuny bez gosu. Chciaa uciec od stresu, bdcego rzekomo przyczyn chrypki.
Zagraa w Hair uzupeni ojciec.
Kto? pogubia si Joelle. Carlynn?
Nie, Penny ucilia matka. Wiedziaa, e bez gosu nie dostanie tej roli. Dawniej przyjania
si z Carlynn, wic zadzwonia do niej z prob o przyjazd. Carlynn rzucia wszystko i przyjechaa
do komuny.
Oczywicie zawsze uwaalimy, e cigna j jaka sia wysza, bo zjawia si dzie przed
twoimi narodzinami owiadczy ojciec. Gdyby nie ona, nie byoby ci dzisiaj z nami.
Zadraa na t myl, pomimo swego sceptycyzmu.
No wic kilka dni po jej przyjedzie podj ojciec.
Min cay tydzie poprawia matka. Dlatego Alan Shire i jej siostra tak spanikowali.
Mniejsza z tym skwitowa ojciec. Troch si zasiedziaa, a nie mielimy telefonw, wic nie
moga powiadomi rodziny. M z siostr martwili si o ni i przyjechali do Big Sur na
poszukiwania. Popatrzy na on. Jak miaa na imi ta siostra? zapyta.
Lisbeth.
Racja. Alan Shire i Lisbeth wynajli domek w pobliu tawerny Deetjena Pamitasz to miejsce?
Joelle niecierpliwie kiwna gow, nie moga si doczeka dalszego cigu.
Wynajli domek cign ojciec po czym zaczli si rozglda za komun. Jak zapewne
pamitasz, nie bylimy jedyn komun w Big Sur, wic chyba nie wiedzieli, od czego zacz. Dotarli
na miejsce ju po ciemku.
Waciwie to Alan dotar ucilia matka. Siostra zostaa w wynajtym domku.
Tak. A Carlynn bya wtedy u Penny. Dopiero zdya wrci od nas. Z Tczy. Umiechn si.
Pamitasz Tcz?
No ba. Te umiechna si na wspomnienie maej, ciemnej chatki. Umiaa bezbdnie
przywoa jej zapach, popiou zmieszanego z ziemistym, pimowym aromatem drewnianych cian
domu wrd drzew oraz mgy. Jak niezwyk egzystencj prowadzia przez pierwsze dziesi lat
ycia!
Na nasz prob przychodzia codziennie przez kilka dni po twoich narodzinach, bo mylelimy,
e masz gorczk.
Ty mylae, e ma gorczk zauwaya matka.
Nadal uwaam, e miaa zaznaczy. Moim zdaniem opada za spraw dotyku Carlynn.
Nawet matka pokrcia na to gow, ale Joelle poczua wzruszenie. Ojciec zawsze troszczy si
o innych; lubia wyobraa sobie modziutkiego Johnnyego Angela, chorego z niepokoju o ma
creczk.
Tak czy inaczej podj wrcia do Penny po tym, gdy ciebie uzdrowia. Mrugn do crki.
Potem przyjecha Alan Shire i zaraz j zgarn, nie zdya si nawet poegna.
Nastpnego dnia Carlynn jechaa z siostr Jedynk, szukajc telefonu, sklepu czy czego tam, nie
znay drogi i we mgle zjechay w przepa. Lisbeth zgina na miejscu, a Carlynn cudem przeya.
Bylimy przeraeni, bo to mogo spotka kadego z nas uzupeni ojciec. Przynajmniej tych,
ktrzy mieli samochd. Czulimy si strasznie. Carlynn pomoga Penny i uratowaa ci ycie, ale
stracia siostr i nic nie moglimy na to poradzi.
Wiem, e Penny nie moga sobie tego darowa dodaa matka. Gdyby Carlynn nie zostaa u niej
tak dugo, siostra nie musiaaby przyjeda do Big Sur na poszukiwania.
Ale to byo dawno temu skwitowa ojciec. Wtpi, czy kto no wiecie, formatu Carlynn,
rozpamitywaby strat sprzed tylu lat.
W jakim jest teraz wieku? zapytaa Joelle.
Hm, wtedy musiaa by po trzydziestce powiedziaa matka. Teraz musi mie okoo
siedemdziesitki.
Naprawd chciabym, eby do niej pojechaa. Ojciec wytar usta serwetk i odoy j na st.
Bez wzgldu na to, czy poprosisz j o pomoc w sprawie Mary, na pewno ucieszy si na twj
widok. Ucieszy j wiadomo, e yjesz, e pobyt w komunie nie poszed na darmo, mimo e
pochon ycie jej siostry. e dziki niej jeste wspaniaym czowiekiem.
Znowu zapieky j oczy. Co si dzieje? Bdzie si teraz maza z byle powodu, tylko dlatego e jest
w ciy?
Te odoya serwetk.
Zastanowi si, tato. Ku swojemu zdziwieniu mwia szczerze.
 4

Dzia socjalny nie dosta wiele miejsca w szpitalu. Pooony na drugim pitrze, skada si
z duego pomieszczenia podzielonego na cztery mae biura, krlicze nory, jak nazywa je personel.
Najwiksze biuro penio funkcj kwatery gwnej, gdzie stay: ekspres do kawy, maa lodwka,
zbiornik z wod, skrytki na korespondencj oraz biurko recepcjonistki. Pozostae trzy biura
rozmieszczono w jednym rzdzie i rozdzielono cianami z dykty, przez ktre dochodzi szept, jeli
kto dobrze nadstawi ucha.
Z tego powodu Joelle odczekaa z telefonem do Carlynn Shire do czasu, a zostaa sama. Syszaa,
jak Maggie, bdca recepcjonistk, sekretark i szefow administracji, rozmawia w gwnym biurze
przez telefon ze swoim chopakiem, ale Paul i Liam przebywali w innych czciach szpitala, wic
postanowia skorzysta z chwili spokoju. Wykrcajc numer Orodka Leczenia Ducha i Ciaa,
zastanawiaa si, czy Carlynn Shire przypomni sobie noworodka, ktrego uratowaa ponad
trzydzieci cztery lata temu.
Orodek Leczenia Ducha i Ciaa Shire. Gos w suchawce nalea do bardzo modej kobiety.
Dzie dobry, nazywam si Joelle DAngelo. Koczc zdanie, usyszaa, jak Liam wchodzi do
ssiedniego pomieszczenia. A niech to jasna cholera. Odwrciwszy si twarz do ciany, zniya
gos. Czy mogabym rozmawia z Carlynn Shire? spytaa.
Po drugiej stronie linii nastpia chwila wahania.
Carlynn Shire w zasadzie tu nie pracuje odpowiedziaa moda kobieta.
Ach tak odrzeka Joelle. Mylaam
Przesza na emerytur. Zjawia si, jeli zachodz jakie wyjtkowe okolicznoci, zwykle jej tutaj
nie ma.
Rozumiem. Joelle zastanawiaa si, czy brn dalej. Czua coraz silniejsze parcie na pcherz.
W cigu zaledwie minionego tygodnia poznaa umiejscowienie toalet dla pacjentw i personelu
w caym szpitalu. Do tego nkay j mdoci, a na sam myl o wtrbce dostawaa odruchw
wymiotnych. Zanim si dowiedziaa, e jest w ciy, czua si wymienicie, co skaniao j do
refleksji, ile spord objaww miao psychologiczne podoe.
Chciaabym z ni porozmawia drya. Czy mogaby mi pani powiedzie, gdzie jej szuka?
Nie udzielamy takich informacji.
A czy mog przekaza dla niej wiadomo?
Znowu wahanie.
Chwileczk powiedziaa moda kobieta.
Byle niezbyt dug, pomylaa Joelle, zaciskajc kolana. Liam rozmawia u siebie przez telefon,
i usyszawszy jego gos, o mao si nie rozpakaa. Ostatnio wszystko doprowadzao j do ez. Ku jej
wielkiej uldze zakoczy rozmow i niebawem na korytarzu byo sycha oddalajce si kroki.
W dawnych, dobrych czasach przed noc, ktra przekrelia ich przyja niezawodnie zajrzaby
do niej po drodze i si przywita. Przy wielu okazjach pyta, czy nie pjdzie z nim w weekend na
piesz wycieczk, czasem z Samem w nosideku na plecach Liama, czasem bez niego.
Ostatnim razem, tu przed urodzinami Sama, byli w Point Lobos. Pniej dosza do wniosku, e ta
wycieczka stanowia dla nich obojga punkt zwrotny, ostrzeenie, ktre zignorowali. Wielokrotnie
chodzili razem na piesze wycieczki; pomagay im rozadowa stres i podsuway okazj do rozmowy.
Lecz tamta rnia si od pozostaych. Byli tylko we dwoje, a kiedy Liam podawa jej rk, by
wspia si na kamie lub przeskoczya wyschnite koryto strumienia, wyczuwaa w jego dotyku co
zupenie nowego.
Tamtego ranka podarowaa mu ksik z medytacjami po stracie ukochanej osoby, i wzi j ze
sob na wycieczk. Usiedli na kamieniu, oparci o siebie plecami, a on czyta na gos. Znajdowali si
wysoko nad Pacyfikiem, kormorany fruway w dole ze skay na ska, a lwy morskie unosiy si na
wodzie. Jakie targay ni wwczas sprzeczne emocje! Otoczona zewszd przez przyrod, suchaa
o uczuciach, jakie wzbudzia w nich choroba Mary. Te sowa, wraz z ciepem, ktre od niego bio,
wycisny jej zy z oczu na myl, co traci Mara, i napeniy radoci, e ona sama jest caa i zdrowa.
Potem Liam zerwa ty kwiatek i wsun go we wosy Joelle, muskajc przy tym jej ucho, a
dostaa gsiej skrki.
Pewnie chroniony powiedziaa, ale zerwaa drugi i te wsuna mu za ucho. Trzymajc si za
rce, ruszyli po mniej wyboistej czci szlaku, i adne z nich nie nawizao sowem do faktu, e ich
przyja wkroczya w now faz, bez zwizku z dotychczasow.
Stwierdzia, e bez azienki duej nie wytrzyma. Ju miaa si rozczy, kiedy w suchawce
zabrzmia gos nieco starszej kobiety.
Podobno chce pan rozmawia z Carlynn Shire? spytaa.
Owszem.
W jakiej sprawie?
Joelle si zawahaa. Chc, aby uzdrowia moj przyjacik zabrzmiaoby idiotycznie, jeli nie
na wskro bezczelnie.
Chciaabym porozmawia z ni o przyjacice, ktra jest bardzo chora i
Ona ju nie przyjmuje zlece ucia tamta. Od dawna. Bardzo mi przykro.
Chwileczk! zawoaa Joelle w obawie, e kobieta rzuci suchawk. Ja uhm, Car Doktor
Shire uratowaa mi ycie przed wielu laty, kiedy si urodziam, i bardzo chciaabym j pozna
odnowi znajomo.
Prosz mi przypomnie pani nazwisko.
Tym razem Joelle przedstawia si jako Shanti Joy Angel i miaa nadziej, e kobieta nie mrugna
okiem, zanotowujc to na kartce. W swojej pracy syszaa pewnie najdziwniejsze imiona.
Kiedy uratowaa pani ycie?
Trzydzieci cztery lata temu. Urodziam si w komunie Cabrial w Big Sur; tak si zoyo, e
wanie gocia u przyjaciki. Nie oddychaam po urodzeniu. Rodzice twierdz, e mnie ocalia.
Na drugim kocu linii zapada duga cisza. Joelle udzia si, e tamta wszystko zapisuje.
Prosz mi poda swj numer usyszaa wreszcie. Przeka wiadomo doktor Shire. Sama
zadecyduje, czy do pani zadzwoni.
Oczywicie, rozumiem. Podaa domowy oraz subowy numer i si poegnaa, czujc wrcz
niesamowite pragnienie rozmowy z Carlynn Shire. W gowie zadwiczay jej sowa ojca: Moe
warto poczu si jak idiotka, jeli istnieje choby cie szansy, eby pomc Marze.
 5

Carlynn Shire staa przed ogromn pk z ksikami w domowej bibliotece i z gow lekko
przechylon na bok omiataa wzrokiem tytuy w poszukiwaniu ksiki o fokach. W ostatnich latach
miaa niewiele czasu na rzeczy tak frywolne jak foki baraszkujce w oceanie za domem, lecz dzi,
kiedy zostao jej tak niewiele czasu, akna ich widoku cakiem jak w dziecistwie. Zabawne, e
czowiek docenia na staro proste przyjemnoci z czasw, kiedy dorasta, pomylaa, a bdc
dorosym, traktuje je z doskona obojtnoci. Nagle, kiedy wiesz, e twoje ycie ma si
ku kocowi, prostota bierze gr nad wszystkim innym.
Zadzwoni telefon na duym biurku po drugiej stronie biblioteki i Alan, ktry czyta w fotelu Wall
Street Journal, wczy gonik.
Dom Shirew powiedzia.
Alan? Bya to Therese, ktra tak fachowo prowadzia orodek, e w zasadzie przestaa ju do
nich dzwoni. Carlynn odwrcia si na dwik jej gosu.
Witaj, Therese powiedzia Alan. Jak si masz?
W porzdku, dziki. Mam wiadomo dla Carlynn.
Sysz ci, Terry. Carlynn podesza do biurka i przysiada na porczy kanapy. Jeste na
gonomwicym. O co chodzi?
Wybacz, e zawracam ci gow, ale dzwonia jaka kobieta, ktra chce z tob porozmawia
w sprawie chorej przyjaciki. Powiedziaam, e ju si tym nie zajmujesz, lecz nalegaa. Twierdzia,
e ciebie zna. Znaczy, poniekd. Mwia, e uratowaa jej ycie tu po urodzeniu. W komunie w Big
Sur.
Carlynn i Alan wymienili spojrzenia. Mina dusza chwila, zanim Carlynn znowu si odezwaa.
Jak si nazywa?
Shanti Joy Angel.
Ach tak. Carlynn nie odrywaa oczu od Alana.
Co ci to mwi? zapytaa Therese. Mino sporo czasu.
Nigdy nie zapomn tamtego
Oddzwo do niej, Therese, i powtrz to, co mwia za pierwszym razem rzuci Alan,
nachylajc si do telefonu. Carlynn nikogo ju nie leczy.
Spojrzaa na niego z rozdranieniem.
Zaczekaj, Therese. Signa po suchawk. Przyjm j, jeeli tu przyjedzie. Nie patrzya na
Alana, usyszaa jednak, jak ze zoci wypuszcza powietrze, i wiedziaa, e si zirytowa.
Tak? W gosie Therese zabrzmiao zdziwienie.
Tak. Wzia dugopis, notes i nachylia si nad biurkiem. Podaj mi jej numer, Quinn zadzwoni
i umwi j na spotkanie. Zapisaa numer. Dziki dodaa. Jak sobie radzisz?
wietnie. Na spotkaniu w przyszym tygodniu zdam ci pen relacj. A co u ciebie, Carlynn?
 W porzdku, kochana. Czuj si znacznie lepiej bez tych wszystkich trucizn, ktre mi dawali.
W takim razie do zobaczenia w przyszym tygodniu.
Odoya suchawk i zawiesia wzrok na zdumionej twarzy Alana.
I po co ci to, na lito bosk? zapyta.
Umieram, Alanie. Skrzyowaa rce na piersi. Powiedz mi, co mam do stracenia?
Oboje doskonale wiemy, co masz do stracenia.
Ba si, i nagle wzbudzi jej lito. Strach towarzyszy mu od zawsze. Nachyliwszy si, obja go
delikatnie i cmokna w policzek.
Moe jestem stara i umieram, ale nie zdziecinniaam. Nie zrobi nic, co mogoby nas narazi.
Przecie wiesz.
Wsparta na lasce, ktr kochaa i nienawidzia zarazem, przesza z biblioteki do wielkiego salonu,
a stamtd przez drzwi balkonowe na przestronny taras za domem. W ciepym, niemal balsamicznym
powietrzu unosi si sonawy zapach Pacyfiku pomieszany z cytrusowym aromatem cyprysw
otaczajcych posiado. Opara lask o krzeso ogrodowe i podesza na skraj tarasu, jak najbliej
wody. Jaki cudowny dzie na jej ukochanym Cypress Point! Turkusowe morze pod intensywnie
bkitnym niebem byo w obramowaniu cyprysu, rosncego tak blisko tarasu, e moga wycign
rk i dotkn szorstkich lici. Uniosa ramiona i rozpostara je szeroko, zamykajc wiat
w symbolicznym ucisku.
Powinna zazna spokoju, w tym raju, ktry by jej domem, u kresu dugiego przecie ycia.
Powinna smakowa wiat i obserwowa foki na play Fanshell, pochonita widokiem ich wielkich
oczu oraz migotliwych cia, i niczym wicej. Ale spokj to rzecz ulotna, a ona znaa tego powd.
Trzydzieci cztery lata to dugo, gdy nam co ciy. Rozpacz, poczucie winy i dotkliwej straty nie
daway jej spokoju, spltane w sercu i umyle. Czy umrze pod jarzmem wspomnie z tamtego okresu?
Shanti Joy Angel. Wystarczyy te trzy sowa, i obraz Big Sur stan jej przed oczami jak ywy.
Niewane, co Alan ma na ten temat do powiedzenia, spotka si z t mod kobiet. Nie bardzo
wierzya w opatrzno ani w to, e wszystko dzieje si z jakiego powodu, lecz wzia to za znak, na
ktry nie sposb machn rk. Moe to przypadek, e dziewczynka z Big Sur zadzwonia do niej
wanie teraz, kiedy wiadomo wasnych grzechw mcia jej, Carlynn, kojc blisko koca.
A moe dar od losu.
 6

Cypress Point, 1937

Mieszkamy w Zakltym Krgu, dziewczynki oznajmi Franklin Kling. Sta na tarasie posiadoci
i pali cygaro, zapatrzony w Pacyfik, z siedmioletnimi bliniaczkami Carlynn i Lisbeth u boku.
Co to znaczy, tatusiu? zapytaa Carlynn.
Franklin chwil zwleka z odpowiedzi w obawie, e sowa zburz czar tej chwili. Widok tworzyy
zewszd otaczajce ich ciemn zieleni cyprysy, kurczowo uczepione ska wzdu caego nabrzea.
Szkaratne soce chylio si ku zachodowi i pezo w stron wody, a powietrze byo rzekie i czyste,
cho wiedzieli, e wkrtce nadejdzie mga. Taka czysto popoudnia u schyku lata to prawdziwa
rzadko. Spokj Franklina mcio tylko jedno: nie byo tutaj z nimi Presto, ich wielkiego rudego
psa. Zwykle nie odstpowa dziewczynek na krok, czy znajdoway si na tarasie, czy w swoich
pokojach. Tego wieczoru jednak spa w kuchni. Spa od godziny a moe ca wieczno. Franklin
nie chcia o tym myle. Pniej bdzie musia do tego nawiza, lecz na razie upaja si widokiem,
cygarem oraz bliskoci crek.
Tak nazywaj czasem Seventeen Mile Drive odpowiedzia, zerkajc na Carlynn. Nie
wiedziaa o tym. yjesz tak, jakby mieszkaa w zwyczajnym miejscu. Takim na przykad Iowa City,
na mio bosk. Franklin dorasta w Iowa. Ale tak naprawd mieszkasz w raju. Czasami warto
si nad tym zastanowi. Utkwi wzrok w horyzoncie. Zaklty Krg powtrzy.
Co znaczy zaklty? chciaa wiedzie Carlynn.
To znaczy urzekajcy rzuci, ale zaraz pokrci gow. Nie, to za mao. Zniewalajcy, taki,
ktry ci przyciga jak magnes. Pomyl o wszystkich niezwykych rzeczach, jakie moesz tu
zobaczy. Oczywicie nie macie porwnania, bo mieszkacie tutaj od zawsze. Takie z was
szczciary. Zamia si pod nosem i pykn cygaro. Kiedy dorastaem, otaczay mnie tylko
paskie pola kukurydzy, gdziekolwiek spojrze. Nie byo na czym oka zawiesi. Tu wystarczy
pojecha do sklepu, eby przejecha przez las
Dziewczynki zadray. W lesie byo strasznie.
I zaraz wida ocean. S ludzie, ktrzy nigdy w yciu nie widzieli oceanu, a wy macie go pod
nosem. Jest taki jeden cyprys wystajcy ze skay, sam jak palec, trzyma si pazurami i prbuje
rosn, kolawy i zgarbiony od wiatru. Lecz nie daje za wygran. Wszystko tutaj walczy
o przetrwanie.
Carlynn i Lisbeth czuy si miejsca, w ktrym mieszkay. Rozumiay je lepiej, ni si Franklinowi
zdawao. I bardzo doceniay. Obecnie miay dom za plecami, szara fasada wznosia si nad nimi,
wysoko ponad oceanem i ska, na ktrej sta. Wiedziay, e obok posiadoci, za cyprysem
i pofadowanym lasem, znajdowaa si plaa Fanshell, gdzie czsto oglday z ojcem foki bd
przeczesyway piasek w poszukiwaniu muszelek. Czasem zabiera je na inn pla, gdzie baday
jeziorka utworzone przez przypyw, magiczne wiaty pene morskich stworzonek i podwodnych
ogrodw.
Na niebie za domem czsto zjawiay si niezdarne pelikany, zim za wieloryby przepyway tu
pod samym oknem. Dziewczynki mieway przez nie koszmary, przynajmniej Lisbeth. Carlynn prawie
nic nie ruszao. Z wygldu niemal si od siebie nie rniy, nie wyczajc wicherka na czubku
gowy, wiecznej bolczki ich matki Delory, byy jednak zupenie inne. A Delora nie pozwalaa im
o tym zapomnie. Nie stroia ich w identyczne sukienki, nie posaa do jednej szkoy ani
powiedzmy to sobie wprost nie traktowaa jednakowo. Carlynn nosia dugie wosy, spywajce
platynow kaskad na plecy, za to Lisbeth strzyono na krtko, a loki taczyy wok jej twarzy, kiedy
sza.
Carlynn chodzia do drugiej klasy w Douglass School, prywatnej szkole w Carmel. Budynek
w rdziemnomorskim stylu wznosi si wrd wysokich drzew i oprcz nauki na wysokim poziomie
oferowa tenisa i badmintona, kko teatralne i lekcje jazdy konnej. Policzki Carlynn zawsze byy
zdrowo zarowione.
Lisbeth z kolei uczszczaa do Esley Rhodes School, mniej prestiowej szkoy prywatnej pooonej
nieopodal szkoy siostry, lecz oddalonej od niej o lata wietlne pod wzgldem udogodnie oraz
poziomu kadry. Wychowawczyni Carlynn zabraa swoj klas na majowe otwarcie mostu Golden
Gate, ale nauczycielka Lisbeth nigdy by na to nie wpada. Koniec kocw Franklin sam zabra
Lisbeth, eby jej to nie omino. Dziewczynki nie znay rnicy midzy swoimi szkoami,
przynajmniej w wieku lat siedmiu, jednake wikszo ludzi wiedziaa, e Carlynn jest lepiej
ksztacona. I kady, kto spdzi duej ni pi minut w towarzystwie Delory, zna powd owej
rnicy.
Franklin pooy rk na gwce Lisbeth.
Wy dwie te jestecie cudami Seventeen Mile Drive oznajmi. Bliniaczki. Identyczne jak
dwie krople wody. Szkoda, e mama obcia ci wosy, Lisbeth.
Za to wygldam jak Shirley Temple powiedziaa Lisbeth tak cichutko, e ocean j zaguszy.
Bya cich bliniaczk, a jej niemiao braa si z braku poczucia wasnej wartoci. Ludzie zawsze
zachwycali si anielskimi wosami Carlynn, a na Lisbeth nie zwracali uwagi. Ale Rosa, gosposia,
stwierdzia, e Lisbeth wyglda jak ta sodka Shirley Temple, i dziewczynka wzia sobie jej
sowa gboko do serca.
Franklin Kling prbowa traktowa je sprawiedliwie. Moe troch go ponosio w stosunku do
Lisbeth, gdy chcia jej wynagrodzi matczyn obojtno wobec drugiej crki. Wanie tak Delora
Kling zawsze nazywaa Lisbeth moja druga crka, jakby Lisbeth bya lata modsza od Carlynn,
a nie tylko p godziny. Franklin to odbiera jako gorsza crka i za kadym razem si jey, bo
w jego odczuciu Lisbeth uwaaa tak samo.
Delora nie wiedziaa, e nosi blinita, kiedy zgaszaa si do szpitala przed siedmiu laty. Cieszya
si z ciy i przez cae dziewi miesicy bya weselsza ni zazwyczaj. Normalnie miewaa humory,
ktrych Franklin nie umia przewidzie. Razem urzdzili pokoik dziecicy w jednej z sypialni na
pitrze, kupili liczne meble i pooyli tapet w odcieniach ru i bkitu, na kad ewentualno.
Lecz Delora nie wzia pod uwag dwjki dzieci. Jeszcze przed lubem, gdy rozmawiali o zaoeniu
rodziny, zaznaczya bardzo wyranie, e nie yczy sobie mie wicej ni jedno dziecko.
Nie wiem, czy w ogle nadaj si na matk wyznaa nad wyraz szczerze. Dlatego musisz mi
obieca, e zadowoli ci tylko jedno.
Obieca. Kocha Delor, uwielbia bysk w jej oczach, kiedy bya szczliwa, a kiedy si w niej
zakochiwa, przewanie taka wanie bya. Uwaa jej sporadyczne fochy za nieistotne. Lecz jej
rodzice, z ktrymi zamieszkali w posiadoci, zginli tu po lubie crki, i od tamtej pory coraz
czciej popadaa w przygnbienie.
Carlynn przysza na wiat nadzwyczaj gadko, zwaszcza jak na pierwsze dziecko, i Delora
odmwia nawet przyjcia mieszanki morfiny i skopolaminy1 zaproponowanej przez lekarza.
Wybraa ju z Franklinem imi, jeli urodzi si dziewczynka. Pragna j nazwa na cze zmarych
rodzicw, czc ich imiona: Carl i Lena. Franklin zostawi jej woln rk; by pokojowo
nastawionym czowiekiem i mia nadziej, e dziki dziecku Delora przestanie wreszcie opakiwa
rodzicw. Nie wpad na to, e prbowaa odtworzy wasn rodzin ojca, matk oraz ich oczko
w gowie, zamieszkaych w posiadoci w Zakltym Krgu.
W czasie porodu kry nerwowo w poczekalni i nie posiada si ze szczcia, gdy pielgniarka
obwiecia mu narodziny crki.
Ale jeszcze nie skoczylimy dodaa z umiechem. Bdzie drugie.
Drugie?
Blinita.
Kolana si pod nim ugiy i usiad, szczerzc si pod nosem; z tej radoci zapomnia, e Delora
stanowczo obstawaa przy jednym potomku. Lecz to, co dziao si na sali porodowej, na zawsze
przesdzio o uczuciach ony wzgldem crek. Carlynn gadko wylizna si na wiat, przysparzajc
matce niewiele blu. Ale drugie dziecko stawiao opr. Uoyo si poladkowo, od pocztku
stawaa okoniem, mawiaa pniej matka przy kadej okazji. Delora wia si z blu i bagaa
o rodek przeciwblowy, ktry mia jej przynie ulg. Kiedy si ockna, stwierdzia, e rozcito jej
brzuch, by wydoby drug crk. Najlejszy ruch, kiwnicie palcem czy mrugnicie okiem,
przyprawia j o bl. Maa przez kilka dni nie dostawaa imienia, i podczas gdy Carlynn od razu
miaa smykak do ssania, Lisbeth nijak nie moga zaapa, jakby wyczuwaa matczyn niech.
Franklin obserwowa czasem jej zmagania i odnosi wraenie, e maa do tego stopnia boi si
podpa Delorze, i z nerww nic jej nie wychodzi. Cakowicie to rozumia, gdy sam czsto mia
podobne odczucia.
Podczas tych pierwszych dni w szpitalu, kiedy karmi bezimienne dziecko z butelki, a Delora
karmia piersi Carlynn, postanowi nada crce imi Lisbeth, po swojej matce, ktra wwczas
jeszcze ya. Nie dogadyway si z Delor, wic oczekiwa sprzeciwu, lecz kiedy o tym wspomnia,
ona odpowiedziaa: Nie obchodzi mnie, jak to nazwiemy. A mu skra cierpa.
Jak j nazwiemy poprawi, tulc z czuoci jasnowosego anioka.
Pielgniarki przekonyway, e niech Delory do drugiego dziecka minie z czasem. Pokocha obie
dziewczynki jednakowo, twierdziy. Teraz jeszcze bl odwraca jej uwag. Nie wiedziay, podobnie
jak on w owym czasie, tego, o czym Delora wiedziaa od pocztku: e naprawd ma w sercu miejsce
tylko dla jednej.
Sytuacja Lisbeth nie zmieniaa si. Bya niespokojnym, trudnym niemowlciem i bez przerwy
budzia siostr zawodzeniem. Ale Franklin czsto obwinia siebie za nastawienie Delory. Nie
powinien by nada dziecku imienia Lisbeth, gdy wzbudzio to kolejne negatywne skojarzenie z kim
znienawidzonym przez on: jego matk. Mg zaczeka, a Delora sama wybierze imi. Dziki temu
dziecko staoby si jej wasnym.
 Panie Kling?
Odwrciwszy si, zobaczy Ros w drzwiach balkonowych.
Kolacja powiedziaa. W jej gosie nadal pobrzmiewa meksykaski akcent, cho spdzia
w tym kraju trzy dekady. Idziemy si umy, dziewczynki.
Kolacj podawano w wielkiej jadalni z widokiem na ocean. Rosa im usugiwaa, tak jak
usugiwaa rodzinie Delory, zanim on si wprowadzi. Nie bya wybitn gospodyni, ale jej
serdeczno od pocztku wzbudzia sympati Franklina. Podobao mu si, e nie robi rnic midzy
dziewczynkami, a raz zapytaa nawet z gry przepraszajc za miao z jakiej racji tylko Carlynn
chodzi do Douglass School.
Przy kolacji Delora wypytywaa Carlynn, jak jej min dzie w szkole, a Lisbeth grzebaa
widelcem w talerzu, milczca jak zjawa. Kiedy ona ucicha, aby nabra tchu, Franklin wczy si
do rozmowy.
Kto chce jutro ze mn poeglowa? spyta i zobaczy, e Lisbeth od razu rozbysy oczy. Zada
to pytanie, eby j rozweseli.
Ja! zawoaa.
A ty, Carlynn? zwrci si do drugiej crki.
Pokrcia gow.
Nie, dzikuj odpowiedziaa zgodnie z jego przewidywaniami. Nie znosia wody, odkd ich
d wywrcia si w Zatoce Monterey przed kilku laty. Dziewczynki miay na sobie kapoki, lecz
woda bya lodowata i najady si strachu, zwaszcza Carlynn. Lisbeth wci uwielbiaa eglowa,
ale jej siostra stwierdzia, e to nie dla niej. Franklinowi to nie przeszkadzao. W szkole nie
brakowao jej okazji do przygd, i chcia, eby Lisbeth miaa co swojego. Ulubione zajcie,
w ktrym bdzie moga zabysn.
Pod koniec posiku Delora spojrzaa przez st na Franklina; wiedzia, e pyta, czy maj zosta
w jadalni i powiedzie dziewczynkom o Presto. Biblioteka, rzuci bezgonie, i Delora wstaa.
Chodmy do biblioteki, dziewczynki zakomenderowaa. Tatu i ja chcemy z wami
porozmawia.
Franklin poprowadzi rodzin przez hol do biblioteki. A si wzdraga przed tym, co si wici.
Delora usiada z Carlynn na sofie pod oknem, a Franklin i Lisbeth usadowili si na fotelach.
Dziewczynki miay niepewne miny. Rzadko zapraszano je do rozmw rodzinnych.
Ty im powiedz, Franklinie mrukna Delora.
Franklin przenis wzrok z jednej crki na drug.
Presto jest bardzo chory owiadczy.
Dziewczynki spojrzay odruchowo w stron kuchni, gdzie jak wiedziay pies spa przy piecu.
adna si nie odezwaa.
Franklin odchrzkn i mwi dalej.
Obawiam si, e umrze.
Nie! Carlynn rozpakaa si, a Delora przytulia j do siebie i pogaskaa po wiecznie
rozwichrzonych wosach.
Cii, kochanie, wszystko bdzie dobrze.
Lisbeth siedziaa z domi zacinitymi na podoku, nawet nie drgna. Ale oczy jej byszczay.
Jutro cign Franklin zabierzemy Presto do weterynarza, eby go upi.
Zabi? krzykna Carlynn. Prosz, nie, tatusiu. Mamusiu? Spojrzaa z nadziej na matk.
 On bardzo cierpi, Carlynn tumaczya Delora. Nie moe oddycha i sama wiesz, e ledwo
powczy apami.
Prawie olep dorzuci Franklin. Chcemy skrci mu cierpienia, Carly. Po co ma si mczy,
jeli moemy pozwoli mu odej?
Carlynn przylgna do matczynej piersi, cicho kajc, i Franklin dostrzeg zy w oczach ony. Nie
bya nieczu kobiet, miaa tylko ograniczone zasoby mioci. Lisbeth siedziaa z buzi
w podkwk, jakby usiowaa nad sob zapanowa, ale po policzkach spyny jej zy jak grochy.
Franklin podszed do otomany przy jej fotelu i usiad. Nachyliwszy si, przykry rkami jej splecione
donie.
Dobrze si czujesz, Lizzie? zapyta.
Pokiwaa gow, przygryzajc drc warg. Bya dzielna. Opanowana. Poczu ucisk w gardle.
Nikt nie docenia tego dziecka oprcz niego.
Niezupenie. Carlynn odsuna si od matki i ujrzaa bl na twarzy siostry bliniaczki. Zeskoczya
z sofy, podbiega do siostry i j obja.
Ja im na to nie pozwol, Lizzie oznajmia, jakby zapomniaa, e jest tylko dzieckiem.
Jednake Lisbeth bya wiadoma ogranicze siedmiolatki. Skina gow, jakby dla witego
spokoju, ale Franklin nadal widzia smutek w jej oczach.
Tamtej nocy Carlynn spaa na kuchennej pododze, obejmujc bezwadne ciao Presto. Franklin
i Delora prbowali zagoni j do ka, ale si nie daa.
Zostaw powiedzia wreszcie Franklin do ony. Niech pobdzie przy nim t ostatni noc.
Delora ustpia. Patrzya, jak m przykrywa dziewczynk kodr, cauje j w czubek gowy
i gaszcze Presto. Nastpnie pooyli si spa.
Chrapliwy oddech psa nis si po caym domu. Carlynn szeptaa mu do ucha sowa otuchy,
mioci, a moe bagania, nie wiadomo, ale sier na karku mia mokr od ez.
Rankiem wszystkich obudzio szczekanie Presto. Zeszli na d i ujrzeli go siedzcego obok Carlynn,
jak gdyby nigdy nic. Dziewczynka obja go rk za szyj.
Presto jest godny oznajmia z prostot, a Lisbeth podbiega i przytulia najpierw psa, a potem
siostr.
Weterynarz powie pniej, e by moe postawi bdn diagnoz i stan psa okaza si mniej
powany, ni zakada. Moe i tak.
A moe nie.

1 Twilight sleep mieszanka przeciwblowa stosowana na pocztku XX wieku w czasie porodu zamiast popularnego wczeniej
chloroformu; powodowaa psen i otpienie bez utraty wiadomoci (przyp. tum.).
 7

Telefon zadzwoni w chwili, gdy Joelle wchodzia wieczorem do mieszkania. Rzucia torebk
i terminarz na kuchenny blat, a nastpnie podniosa suchawk.
Halo?
Chciabym rozmawia z Shanti Angel odezwa si gos dojrzaego, moe nawet starszego
mczyzny, gos gboki i dystyngowany.
Przy telefonie odpowiedziaa.
Dzwoni w imieniu Carlynn Shire. Otrzymaa wiadomo, e chce si pani z ni spotka.
Tak. Zgadza si.
czy was co szczeglnego podsun, a ona opowiedziaa mu histori swoich narodzin.
Doktor Shire powiedziaa, e jeli zechce pani do niej przyjecha, chtnie z pani porozmawia.
Pamita mnie?
Mwi, e tak.
Joelle musiaa si umiechn.
Przyjad z wielk chci. Prosz mi tylko powiedzie, gdzie i kiedy.
Moe pani przyj w przyszy wtorek w poudnie.
By to rodek dnia roboczego, ale nie miaa poprosi o inny termin.
Dobrze. Jaki adres?
Czy syszaa pani o Seventeen Mile Drive?
Tak odpara. Wszyscy syszeli o Seventeen Mile Drive. Joelle mieszkaa niedaleko, ale bya
tam tylko kilka razy, gdy obowizywaa opata za przejazd. Zagldali tam gwnie turyci, zaknieni
imponujcego widoku na Pwysep Monterey oraz wybracy, ktrzy mieli szczcie mieszka
wzdu trasy.
Mczyzna poda jej adres, tumaczc, e dom stoi nieopodal Cypress Point. Joelle stwierdzia
w duchu, e z pewnoci nie chodzi o zwyky dom.
Kiedy skrci pani na podjazd cign prosz nacisn guzik w supku po lewej stronie.
Zobaczy pani. Otworz pani bram.
Dzikuj.
Aha, i prosz powiedzie pracownikowi w bramce na Seventeen Mile Drive, e jedzie pani tutaj,
do posiadoci Klingw. Uprzedz go o pani przyjedzie. Nie bdzie pani musiaa paci.
Dzikuj odpowiedziaa. To mio z pana strony.
Odoywszy suchawk, zanotowaa godzin w terminarzu. Chtnie pozna Carlynn Shire i posucha
jej wersji dramatycznej historii swoich narodzin. Opowie o Marze i zobaczy, co Carlynn bdzie
miaa do powiedzenia. Ale nie zwierzy si Liamowi. Postukaby si w gow.
I pewnie miaby racj, pomylaa.
 Nastpnego dnia siedziaa w dyurce na oddziale pooniczym obok ordynatorki Rebekki Reed,
uzupeniay karty pacjentw. Jzyk j wierzbi, aby opowiedzie lekarce o ciy. Zerkna ktem
oka na smuk do lekarki sunc po kartce, na nadzwyczajnie schludne pismo. Nawet przy tej
czynnoci Rebecca emanowaa kompetencj i pewnoci siebie. Bya trzydziestodziewicioletni
atrakcyjn blondynk o dugich wosach spitych klamr na karku.
Pomoga Joelle znale specjalist, kiedy bezskutecznie starali si z Rustym o dziecko, lecz mimo
swojego dowiadczenia i renomy nie uchodzia za szczeglnie ciep osob. Nie bya czuym
lekarzem, ktry potrzyma za rk w razie potrzeby. Joelle kusio, by zwierzy si pani doktor ze
swoich rozterek, jednake co j powstrzymywao. Prawie ze wszystkimi rozmawiaa swobodnie, ale
w towarzystwie Rebekki zawsze czua si troch nieswojo. Przy kilku towarzyskich okazjach
rozmowa sza im jak po grudzie.
Mimo to chciaa, eby wanie Rebecca bya jej lekarzem prowadzcym. Zamierzaa poinformowa
lekark, e jest w dwunastym tygodniu ciy, pod koniec pierwszego trymestru. Sama Joelle
zrugaaby kad kobiet, ktra zwlekaaby tak dugo z pierwsz wizyt, lecz postanowia nie mwi
o ciy, dopki nie bdzie to bezwzgldnie konieczne.
Zadzwoni pager Rebekki, ktra metodycznie zamkna kart pacjenta i zakrciwszy piro, dopiero
spojrzaa na wywietlacz. Sigajc po telefon na biurku, zerkna na Joelle.
To z pogotowia wyjania, i Joelle skina gow.
Pochonita wasnymi notatkami, przysuchiwaa si odpowiedziom Rebekki i zachodzia w gow,
czy Liam bierze w tym udzia. Nie miaa pewnoci, zwaszcza e Rebecca bardziej przysuchiwaa
si, ni mwia.
Po chwili odoya suchawk.
Musz lecie oznajmia i wstaa. Oburcz wygadzia spdnic i signa po notatnik oraz
piro. Prbuj zapa Liama, ale raczej padnie na ciebie, Joelle. Wioz ofiary wypadku. Kobieta
w trzydziestym smym tygodniu ciy i jej m. Jemu nic si nie stao, ale ona chyba nie przeyje.
Sprawdzimy, czy da si uratowa dziecko.
Daj zna, czy je tu przywieziecie poprosia Joelle. Jeli dziecko przeyje, z pewnoci zostanie
przewiezione na oddzia dla noworodkw, wic sprawa trafi w jej rce.
Na razie to naley do obowizkw Liama. Joelle wyobrazia sobie, jak staje on w obliczu sytuacji,
gdy zrozpaczony mczyzna zostaje sam z dzieckiem. Wstaa, zamkna kartotek i odoya j na
obrotowy blat. Draliwa sytuacja. Nie wytrzymaby tego. Z t myl ruszya korytarzem w stron
pogotowia.
 8

Liam kierowa si w stron oddziau kardiologicznego, gdy mina go Rebecca Reed. W przelocie
dotkna jego ramienia.
Jeszcze nie odchod rzucia. Bdziesz potrzebny.
Co si dzieje? Usysza wycie karetki, ale Rebecca nie zawracaa sobie gowy odpowiedzi.
Caa Rebecca.
Jedna z pielgniarek, ktra dosyszaa ich rozmow, przystana na chwil obok Liama po drodze
do drzwi.
Wypadek samochodowy powiedziaa. Mczyzna nie ucierpia, ale kobieta wypada przez
przedni szyb i zmara w drodze do szpitala. Zanim ruszya dalej, dodaa: Bya w ciy.
Liam stan opodal korytarza czcego pogotowie z reszt szpitala i poczu, jak spywa na niego
odrtwienie. Kiedy ju tak si zdarzyo. Nie byo to odrtwienie emocjonalne, cho przypuszcza, e
poniekd by to parali w dosownym tego sowa znaczeniu, ktry zaczyna si od stp i unosi do
piersi, uniemoliwiajc swobodny oddech. Liam stan jak sup, obezwadniony przemon chci
ucieczki. Mgby wyj i udawa, e nie powiadomiono go w por, e nie zdy zaj si
mczyzn, ktry nie ucierpia. Ten mczyzna ju nigdy si nie otrznie.
Patrzy nieprzytomnie, jak wioz kobiet do sali zabiegowej. Nie liczc smugi zaschnitej krwi na
skroni, jej obraenia byy niewidoczne, miaa ogromny brzuch. Mczyzna utyka obok wzka, by
moe dozna niegronego urazu, i ciska bezwadn do ony. Oboje na oko tu po trzydziestce.
Jedna z pielgniarek odczya si od pozostaych i zbliya do Liama.
Zajmij si mem, dobra? powiedziaa. Zastanawia si, czy dostrzega panik w jego oczach.
Fizycznie wyszed bez szwanku, ale emocjonalnie
Ja to zrobi.
Liam odwrci si na dwik czyjego gosu za plecami. Joelle.
Syszaam, co si stao dodaa. Dotkna jego ramienia i pospiesznie cofna rk. Dziecko
prdzej czy pniej trafi na mj oddzia, wic pomylaam, e wezm t spraw. Jeli nie masz nic
przeciwko temu, Liamie.
Wtpi, czy zdoa ukry wdziczno, jaka go ogarna. Joelle wiedziaa. Usyszaa o wypadku
i zrozumiaa, e on nie da rady. I przysza.
Dziki wykrztusi, a przynajmniej sprbowa. Zascho mu w gardle, ale Joelle ju posza.
Nie wypuszczajc rki ony, mczyzna usiowa wej do sali w lad za wzkiem, ale pielgniarki
pokrciy gowami i kazay mu zosta. Liam zobaczy, jak Joelle ujmuje go pod rami i mwi co
ciszonym gosem. Wreszcie puci do ony i stan obok Joelle, a jego zmartwiaa twarz wyraaa
niedowierzanie, ktre Liam doskonale zna. Oboje patrzyli, jak drzwi si zamykaj, i Liam si
odwrci, eby wicej nie widzie.
 Co dzisiaj robimy, Sam? zapyta, kiedy wyjedali z parkingu przy domu opieki, kilka godzin po
zdarzeniu na pogotowiu. Zerkn w lusterko wsteczne na synka przypitego w foteliku. Sam nie
odpowiedzia, bez reszty pochonity klamk w drzwiach, i Liam si umiechn.
Czu si lepiej. Wraz z Sheil i Samem odwiedzi Mar i zdarzenie na pogotowiu wywietrzao mu
z gowy. Ilekro si pojawiao, myla o Samie. Ten wybieg zastpowanie negatywnej myli
pozytywn dziaa za kadym razem. Prawie.
Nastaa jego ulubiona cz dnia, czas spdzony tylko z Samem. Synek by radoci w najczystszej
postaci. Nie wiedzia, co to smutek, nie zna tragicznych okolicznoci swoich narodzin. Liam
ponownie spojrza w lusterko wsteczne, wypatrujc z upodobaniem podobiestwa do Mary. Chopiec
mia jej niewiarygodnie ciemne oczy i porcelanow skr, ale co najwaniejsze, odziedziczy po
matce usposobienie, dajce si dostrzec w optymizmie i podnieceniu, z jakimi rzuca si na kade
nowe wyzwanie.
Liam zaparkowa przed domem i wypi Sama z fotelika. Przypomnia sobie, e dzi przychodzi
sprztaczka. To dobrze. Lubi cytrusowy zapach wieoci i poczucie adu, jakie pozostawiaa.
Sheila pacia jej za sprztanie raz w tygodniu kolejna rzecz, ktr zawdzicza teciowej.
Zjedli z Samem kolacj, a potem wyszli do ogrdka. Liam pieli, a Sam jedzi po trawniku
zabawkow kosiark. Nastpnie, dopki byo jasno, Liam przynis z kuchni zestaw do baniek, ktry
dostali od Joelle. Usiad na tarasie i puszcza baki, a Sam ugania si za nimi na chwiejnych
nkach. Ilekro nowa baka zelizgiwaa si z patyczka, wybucha perlistym miechem, mruy oczy
i pokazywa zbki, Liam najchtniej puszczaby baki bez przerwy, byle tylko widzie rado na
twarzy synka.
Zauway, e si ciemnia, i zakrci soiczek z mydlinami. Chopcu od razu zrzeda mina.
Chod, pobawimy si klockami zaproponowa pospiesznie Liam, na co synek rozchmurzy si
natychmiast i pobieg do drzwi.
Liam wysypa due kolorowe klocki na wykadzin w duym pokoju, a Sam postawi przed sob
jeden i sign po nastpny. Bawili si klockami prawie co wieczr, widzia, e synek robi postpy.
Pierwszego wieczoru tylko patrzy, jak on buduje wie, po czym zburzy j uszczliwiony. Lecz od
kilku wieczorw sam budowa wiee. No, moe nie wiee, ale na pewno stawia jeden klocek na
drugim.
Zobaczymy, ile ustawisz dzisiaj klockw, Sam powiedzia Liam. Wczoraj doszede do
trzech, zanim si przewrciy. Pamitasz? Jeden, dwa, trzy. Pokaza synkowi trzy palce, a nastpnie
trzy klocki, lecz Sam nie okaza zainteresowania liczeniem. Budowa, i po chwili mia trzy klocki
ustawione jeden na drugim, tyle e dosy chwiejnie.
wietnie, Sam pochwali Liam i poda mu czwarty. Postawisz jeszcze jeden? Bd razem
cztery.
Sam niezdarnie postawi czwarty klocek na szczycie budowli, ktra zakoysaa si, po czym runa
ku jego wielkiej radoci.
Bawili si jeszcze chwil, ale wreszcie Sam przeszed nad klockami i caym ciarem zwali si na
kolana taty.
Chcesz si siowa, co? Liam pooy si na wykadzinie. Sam wspina si na niego i stacza
z powrotem, jak na placu zabaw. Liam prawie nie musia nic robi. Pomyla o zabawkach, ktre
Sheila kupowaa wnukowi, pitrzcych si w pokoju Sama i kcie salonu. I po co, przyszo mu do
gowy. Temu dziecku niewiele potrzeba do szczcia, wystarczy tata na pododze.
 Samojot! Sam poklepa go w kolano.
Chcesz by samolotem? spyta Liam. Hm, czy ja wiem. A umiesz lata?
Samojot! Sam zachichota, klepic mocniej. Jego pistka waya tyle co pirko.
No dobra, misiaczku, sam tego chciae. Przyjmij pozycj startow.
May zapar si o jego piszczele, a Liam chwyci go pod pachy i podnis nogi. Warkoczc jak
samolot, wywija synkiem na wszystkie strony, a ten piszcza i si zamiewa, kurczowo uczepiony
rk ojca.
Oho powiedzia Liam. Przed nami turbulencje. Bdzie trzso.
Sam pisn wyczekujco, zanim jeszcze ojciec zdy cokolwiek zrobi. Liam stwierdzi, e
turbulencje wietnie robi na minie brzucha. Dobrze si skadao, zwaszcza e od roku nie by na
siowni.
Opuci nogi i Sam opad na niego caym ciarem.
Liam stkn.
Twarde ldowanie mrukn.
Jecie zada Sam, niezmordowany.
Liam si rozemia.
Starczy turbulencji jak na jeden raz. Pora si wykpa.
Chopczyk wsta.
Tatki! zawoa.
Tak jest. Pobawimy si statkami w wannie. Liam nagle poczu si tak wykoczony, e nie mia
siy wsta z podogi.
Wykpa synka i zanis go do swojego ka na wsplne ogldanie ksiki. Liam lea na
poduszkach opartych o pk z ksikami, suc jako wezgowie, Sam na jego kolanach,
i przewracali kartki. Wreszcie, po dwch ksieczkach obrazkowych, w ktrych Sam musia nazwa
kady jeden przedmiot na wszystkich ilustracjach, przewanie w jzyku zrozumiaym tylko dla Liama,
zaczy mu opada powieki.
Odoywszy ksiki na nocny stolik, Liam zsun si niej na poduszkach i obrci synka tak, e ten
spocz na jego piersi. Ucaowa zociste loczki na czubku gowy, wcigajc w nozdrza kojc wo
dziecicego szamponu. Mia ochot, ale si nie odway przytuli malca w obawie, e go zbudzi.
Kiedy Sam lea tak nieruchomo, Liam czu jego krucho i dojmujc potrzeb, aby go chroni,
zawsze, przed wszystkim, co mogo mu zagrozi.
Kocham ci, Sam wyszepta w pachnce woski syna.
Gdyby tylko mg dzieli Sama z Mar. Pragn tego nade wszystko. Oczywicie dzieli, na ile to
moliwe. Jednak czasem, gdy by ze sob szczery, dopaday go wtpliwoci, czy Mara aby na pewno
okazaaby si dobr matk. Nigdy nie przepadaa za dziemi i mwia o tym wprost. Moe oszukiwa
si, mylc, e byaby tak samo oczarowana synkiem jak on.
Opowiada Marze o pierwszych kroczkach i sowach Sama, na co umiechaa si tylko
prostodusznym umiechem, z jakim zapewne przyjaby wiadomo, e syn zosta potrcony przez
samochd. Kiedy go podkusio, aby zweryfikowa to przypuszczenie.
Twoja matka nie yje oznajmi.
Mara si umiechna.
Miaa wypadek samochodowy.
Umiech.
 Ja tylko artowaem, Maro zapewni pospiesznie, zy na siebie, co te mu strzelio do gowy.
Mama odwiedzi ci jutro jak zwykle.
Nieustajcy umiech Mary sprawi jednak, e Sam do niej lgn, za co Liam dzikowa niebiosom.
Pytanie tylko, ile to potrwa. Jak dugo Sam bdzie j akceptowa z tak atwoci, bezkrytycznie?
Pomyla o przyszoci pierwszym dniu w szkole, dorastaniu Sama, ukoczeniu szkoy, odejciu
z domu, lubie. Kiedy wyobraa sobie siebie w przyszoci, by zupenie sam z synem.
Zawsze bdzie mia on, ktr kocha, ale ktra ju nigdy nie bdzie dla niego on. Pod adnym
wzgldem. Nie bdzie przyjacik, ktrej mgby si zwierzy, ani partnerk, z ktr mgby dzieli
radoci i zmartwienia. Ani kochank, ktra dotknaby go tak, jak pragn by dotykany. Nocami
wci szuka jej obok siebie i natrafia rk na zimne, puste miejsce, gdzie powinna lee.
W pierwszym oszoomieniu zapala wiato, po czym spywao na niego wspomnienie i mia ochot
krzycze i wali pici w cian. Tak wiele straci.
Czasami ludzie niewiadomi, co si stao, na przykad ludzie z muzycznego wiatka, pytali go,
dlaczego Sommers i Steele ju nie wystpuj, i musia im tumaczy. Utworzyli z Mar duet folkowy,
tu po tym, gdy si poznali, i nawet zasynli na lokalnej scenie muzycznej. Oboje niele piewali,
zwaszcza razem, i oboje grali na gitarach akustycznych. Mara siadaa czasem do pianina, jeeli byo
pod rk. Mwiono, e pasuj do siebie jak ula. Joelle wiedziaa o tym, jeszcze zanim si poznali.
Gdyby nie ona, nigdy nie byliby razem. Liam wmawia sobie, e nie auje tego spotkania, e dla tych
kilku lat z Mar warto teraz przez to przechodzi, ale nie mia pewnoci. Przesta piewa, nawet
pod prysznicem. Nie znosi brzmienia swojego gosu w pojedynk. Mara nadawaa mu peni.
Znw wcign w puca zapach wosw Sama. Powinien wsta i zanie go do eczka, ale nie
mia siy si ruszy i przypomnia sobie scen na pogotowiu. Co powiedziaby zrozpaczonemu
mczynie, gdyby Joelle nie wybawia go z opresji? Przynajmniej paska ona umara. Miaby to
na kocu jzyka, i dopady go wyrzuty sumienia. Lecz taka bya prawda. Tamten bdzie chocia mg
zacz od nowa. Mia nadziej na szczcie. Liam wyjaniby mu, e dziecko stanie si dla niego
caym wiatem. Pamitk po onie, rdem radoci i nadziei. Ale wiedzia, e te sowa by nie
pomogy. Mara zwyka mawia, e psychoterapeuci, ktrzy dowiadczyli tych samych problemw, co
ich klienci, jej zdaniem rzadko bywaj tak samo pomocni jak ci bez takich obcie. Sprzeczali si
o to, toczyli byskotliwe dyskusje, do jakich czsto dochodzi midzy dwojgiem mylcych ludzi
o zdecydowanych pogldach. Teraz rozumia, o co jej wwczas chodzio. Podczas dzisiejszej wizyty
wspomnia jej nawet, e miaa racj, lecz pusty umiech go upewni, e te sowa do niej nie dotary.
Powiedzia jej, e nie potrafiby pomc tamtemu mczynie. Ba, mgby wrcz zaszkodzi, jeeli nie
wdowcowi, to samemu sobie, usiujc zaegna kryzys tamtej rodziny.
Dzikuj, Jo.
Joelle mdrze przewidziaa, jak mogo to na niego wpyn, i przezornie zesza do izby przyj,
aby go przed tym uchroni.
Bez niej nie przeyby minionego roku. Przed wylewem Mary czyy ich serdeczne, koleeskie
stosunki, lecz pniej staa si dla niego opok. Poczyli si w blu. Doskonale wiedziaa, co Liam
czuje, bo te kochaa Mar. Rozumiaa rzeczywisto tego, co si stao. Wiedziaa, co niesie
przyszo, zarwno dla Mary, jak i dla niego, i pozwalaa mu si wygada, uwolni t wcieko,
a czasem i zy. W przeciwiestwie do Sheili, ktra ani razu w cigu ostatnich czternastu miesicy nie
przyja do wiadomoci jego dylematu, i ma on, a zarazem jej nie ma.
Bo jest matk Mary, Liamie tumaczya Joelle. Pooenie crki przesania jej inne sprawy.
Nie widzi, jak to wpywa na ciebie. Musisz jej da troch czasu.
Obawia si jednak, e Sheila nigdy tego nie zrozumie, bez wzgldu na upyw czasu. Opiekowaa
si w domu chorym na raka mem przez pi lat, do jego mierci, i podporzdkowaa mu wszystkie
swoje potrzeby. Liam wiedzia, e oczekuje od niego podobnych wyrzecze.
Ani on, ani Joelle nigdy nie odnieli si wprost do tego, co si midzy nimi dziao, lecz stopniowo
pogbiaa si ich zayo. W pracy zagldali do siebie przy kadej okazji, a wieczorami gawdzili
przez telefon. Przewanie on dzwoni, czasami ona. Wieczorne rozmowy tak weszy mu w krew, e
jeli z jakiego powodu nie mogli do siebie zadzwoni, godzinami lea, nie mogc zasn.
Na nowo uczyli si nawzajem umiecha i mia. Dla osoby pogronej w alu nie ma nic bardziej
kuszcego od miechu. Potem nastpio obejmowanie, kojce przytulanki serdecznych przyjaci.
W ktrym momencie jednak stay si dusze, blisze, a ustpiy miejsca pieszczotom innego
rodzaju. Muskaa palcami jego bark albo nadgarstek, on strzepywa jej rzs z policzka.
Tskni za ni. Brakowao mu ich codziennych rozmw. Wieczorami otaczaa go pustka, kiedy Sam
zasypia, a on zostawa sam ze swoimi mylami.
Spojrza na telefon na stoliku nocnym, po czym pokrci gow. Gdyby nie dopuci, aby sprawy
wymkny si spod kontroli, nadal miaby t przyja, t cudown ulg pync ze zwierzania si
komu i bycia wysuchanym. Lecz nie byo odwrotu. Nie mia co do tego zudze. Ju samo wsplne
jedzenie obiadu wzbudzao w nim tsknot podszyt wyrzutami sumienia. Bardzo kocha Mar, ale
jego uczucia do Joelle sigay czasami jeszcze gbiej, i to go przeraao.
Wycign rk za siebie i wymaca na pce ksik z medytacjami, ktr mu daa. Przekartkowa
j, ze picym Samem na piersi, w poszukiwaniu nie konkretnej medytacji, tylko zdjcia wsunitego
midzy kartki. Umiechn si na jego widok. Zabrali Sama na plac zabaw Dennisa Rozrabiaki,
bardziej dla wasnej rozrywki, gdy chopiec by za may, by skorzysta z wikszoci atrakcji. Wiele
fotografii przedstawiao Joelle i jego synka razem, ale na tej jednej Joelle bya sama. Siedziaa po
turecku na ziemi obok wielkiej czarnej lokomotywy i umiechaa si z zawadiacko zadartym
podbrdkiem. Miaa ciemne wosy i oczy, jak Mara, lecz na tym koczyo si podobiestwo.
Wygldaa jak dziewczynka. Tamtego dnia zaplota wosy w warkocze i umiechaa si szeroko, bez
adnych zahamowa. Nie bya jednak dziewczynk, lecz kobiet z krwi i koci, o ciele kobiety
i takim sercu.
Liam ponownie zerkn na telefon. Co mu szkodzi zadzwoni do niej i podzikowa za to, e
przysza na ostry dyur?
Nie, nie, nie.
Podnis Sama i ruszy w stron pokoju dziecicego. Bdzie musia ykn co na sen.
W przeciwnym razie znw gorzko czego poauje.
 9

Cypress Point, 1946

Carlynn Kling miaa dar, nie byo co do tego wtpliwoci. Zanim skoczya pitnacie lat, syszeli
o niej prawie wszyscy na Pwyspie Monterey. Niektrzy wierzyli w jej niezwyke zdolnoci, inni
nie. Tak czy inaczej, wszyscy wiedzieli, e nie jest zwyczajn pitnastolatk. Nie liczc daru
uzdrawiania, bya smuk, zjawiskow blondynk, ktra zwracaa powszechn uwag.
Z kolei Lisbeth Kling bya przecitna do blu. W wieku pitnastu lat sama decydowaa, jak ma si
ubiera i czesa, i czesaa si dokadnie jak Carlynn w stylu Veroniki Lake, z przedziakiem z boku
i dugimi falami, ktre zasaniay jedno oko. W okresie dojrzewania przytya i chocia naladowaa
uczesanie oraz styl siostry, nie miaa jej powabu ani pewnoci siebie. Zazdrocia Carlynn; ta zawi
pewnie zburzyaby ich relacje, gdyby nie czce je przywizanie.
W kady weekend Delora zawozia Carlynn do szpitala Letterman Army w San Francisco na
obchd. Odwiedzay pacjentw, z ktrych cz stracia rk lub nog, cz umieraa, a cz
miaa z czasem zupenie wyzdrowie. Carlynn dotykaa ich i z nimi rozmawiaa, zdumiewajc nawet
matk swoim opanowaniem pord tylu ludzkich tragedii. Czsto umierzaa bl, a niekiedy
sprawiaa, e rany goiy si szybciej. Fascynowa j kady odrbny przypadek i wypytywaa
o onierzy kad pielgniark, ktra bya skora do rozmowy. Chciaa zna skal ich obrae oraz
rodzaj leczenia, jakiemu ich poddano, i suchaa uwanie, zadajc sensowne pytania. Nie mino
wiele czasu, gdy pielgniarki same zaczy pyta j o zdanie w sprawie konkretnych pacjentw.
Naturalnie aden z lekarzy nie traktowa jej powanie, dlatego robia swoje obchody nieoficjalnie,
jako go. onierze wiedzieli jednak, e jej dotyk i sowa kryj w sobie co niezwykego. Mwia
cichym, kojcym gosem, ktry niekiedy rozbrzmiewa miechem. Odwiedziny Carlynn rozpraszay
lk nagromadzony w wyniku wojennych przey. Ale lekarze artowali, e kada dziewczyna o tak
zjawiskowej urodzie miaaby zbawienny wpyw na modych mczyzn, od tak dawna pozbawionych
towarzystwa kobiet.
Lisbeth wiedziaa, najprawdopodobniej lepiej ni ktokolwiek inny, e tajemnica tkwia w dotyku.
Miaa identyczny gos jak siostra i nie liczc tuszy bya do niej do zudzenia podobna, wiedziaa
jednak, e gdyby to ona chodzia po szpitalu i dotykaa onierzy, nie wywieraaby na nich takiego
samego wpywu. Byaby bezuyteczna. I wanie tak si czua. Bezuyteczna. Niewidzialna. Dla
wszystkich z wyjtkiem ojca.
Franklinowi nie podobao si, e Delora robi tyle szumu wok daru Carlynn. Nie wtpi, e taki
ma, byo zbyt wiele dowodw, ktre to potwierdzay. Kiedy wyleczya mu ppasiec na plecach.
Nie pozwoliby jej leczy migreny i przezibienia, gdy jego zdaniem nie wypadao przyjmowa tego
daru od wasnej crki. Ale ppasiec doprowadza go do obdu, nie mg spa ani nawet
wysiedzie na krzele, nie zgrzytajc zbami z blu, i uczyniby wszystko, by pooy kres tym
mczarniom.
Martwi si jednak, e wiat zobaczy w Carlynn wariatk lub szarlatank, i uwaa, e ycie
w cieniu siostry bardzo le wpywa na Lisbeth. Chodziy do szk o rnym poziomie nauczania, co
budzio jego obawy, e wychowanie dziewczynek nosi wszelkie znamiona eksperymentu, majcego
na celu sprawdzenie, jak rne traktowanie wpynie na jednojajowe blinita. Ot wpyno tak, e
Carlynn bya otwarta, pewna siebie i osigaa wietne wyniki w nauce, a Lisbeth dawaa si
rozstawia po ktach i zbieraa trje. W zasadzie nie bya gruba, ale pulchnawa, i wiedzia, e zajada
smutki. Nie dawao mu spokoju, e dopuci, by spotkao to crk, ktrej sam nada imi, ktr
wykarmi z butelki i od dziecka houbi.

Perspektywa przyjcia z okazji szesnastych urodzin budzia w dziewcztach odmienne reakcje.

Carlynn bya przejta, Lisbeth niespokojna. Szesnacie lat i nigdy si nie caoway, droczya si
jedna z pokojwek na kilka dni przed zabaw. Co do Lisbeth, bya to prawda, co do Carlynn
bynajmniej: jej chopak figurowa pierwszy na licie zaproszonych i miaa nadziej zacign go do
cyprysowego zagajnika po kolejn porcj soczystych buziakw.
Lista Carlynn liczya dwadziecia nazwisk, znajomych z jej ekskluzywnej szkoy, ale Lisbeth
zaprosia tylko cztery osoby, cztery szare myszki takie jak ona.
Wieczorem, w dniu przyjcia, salon i jadalni w posiadoci przystrojono kolorow krep
i balonami wypenionymi helem, a z fonografu leciaa skoczna muzyka.
Carlynn przedstawia Lisbeth wszystkim znajomym. Ale rzucao si w oczy, jak Lisbeth tego nie
znosi! Jej twarz staa w umiechu, kiedy zdumiewano si podobiestwem sistr, chocia gocie
szybko dostrzegli rnice w ich osobowoci. Kiedy ochonli z pierwszego zdziwienia, traktowali j
bardzo serdecznie i wypytywali o bycie bliniaczk, jednak gdy pytania ustay, Carlynn widziaa, e
Lisbeth nie ma pojcia, jak przeduy rozmow. Ucicha, skrpowana, i po niedugim czasie zaszya
si wraz z czterema koleankami w kcie salonu, gdzie mogy sucha muzyki i obserwowa zabaw
z bezpiecznej odlegoci.
By tam Charlie, chopak Carlynn, a ta nie moga od niego oderwa oczu. Uwaaa, e z ciemnymi
wosami i gadk, opalon skr przypomina chropowat wersj Gregoryego Pecka, i gdy Nat King
Cole zapiewa I love you for sentimental reasons, zataczyli w salonie mocno przytuleni do siebie.
Ale Carlynn nie mylaa ju tylko o cyprysowym zagajniku. Brak towarzyskiego obycia Lisbeth
drani j i zawstydza, a zarazem wspczua siostrze i aowaa, e nie umie leczy z niemiaoci.
Taczyli do Prisoner of Love Perryego Como, kiedy przez otwarte drzwi balkonowe z tarasu
dobieg krzyk. Wszyscy zamarli i spojrzeli w tamt stron.
Nagle na tarasie zjawi si Jinks Galloway. Mia niedopit, przybrudzon koszul i wilgotne
kosmyki wosw wpaday mu do oczu.
Penny jest ranna! zawoa. Spada.
Wszyscy, z Carlynn na czele, wylegli na taras skpany w ksiycowej powiacie. Penny Everett,
najlepsza przyjacika Carlynn ze szkoy, tkwia jakie cztery metry niej na rozlegej koronie
cyprysu. Bya przytomna, ale krzywia si z blu. Miaa rozpit bluzk i jej stanik niemal wieci
w pmroku, a jasne wosy leay rozrzucone jak macki omiornicy.
Co si dzieje? Franklin, ktry taktownie trzyma si na uboczu, musia usysze krzyk Penny,
i wyszed na taras.
 Carlynn wychylia si poza krawd.
Zapnij bluzk, Penny wyszeptaa, i Penny zdoaa zapi jeden guzik, nim Franklin j zobaczy.
Jak si tam znalaza, Penny? zapyta, po czym zwrci si do Carlynn: Chyba nie pijecie
alkoholu, co?
Stanowio to cz umowy, i Carlynn szybko zaprzeczya, cho wcale nie bya pewna, czy Jinks nie
przemyci za pazuch wasnej butelki.
Penny! zawoa Franklin. Le spokojnie. Pjd naokoo i sprawdz, czy damy rad ci
cign od dou.
Kiwna gow.
Moja noga wykrztusia.
Jej noga tkwia wygita pod nienaturalnym ktem na tle prawie czarnych gazi cyprysu. Pewnie
zamana, pomylaa Carlynn.
Jinks i Charlie poszli z Franklinem pod drzewo, na ktrym utkna Penny. Nie byo wysokie, wic
po kilku minutach cignli dziewczyn na ziemi przy wtrze gonych okrzykw blu. Delikatnie
uoyli j na polance opodal domu. Do tego czasu prawie wszyscy gocie wylegli na podwrko,
a Carlynn pospieszya do przyjaciki i przyklka u jej boku.
Penny uja jej rk czy boli ci co oprcz nogi?
Penny pokrcia gow. Nadal miaa niedopit bluzk i ojciec z pewnoci si domyli, e tu
przed upadkiem obciskiwaa si z Jinksem. Ale Carlynn spostrzega z ulg, e jej noga spoczywa
prosto na ziemi.
Gdzie boli? spytaa, usiujc woln rk dopi jej bluzk. Penny dygotaa i Carlynn daa
Charliemu znak, eby zdj marynark.
Nad kolanem odpowiedziaa Penny. Chyba zamana. Ko wystaje?
Carlynn okrya przyjacik marynark, po czym ostronie zadara jej spdnic kilka centymetrw
ponad kolano. Z ulg stwierdzia, e nie ma ladu krwi ani koci sterczcej pod poczoch.
Przeniosa wzrok na ojca.
Niech tatu zabierze std chopcw poprosia, wskazujc za siebie. eby nie widzieli.
Trzeba przyoy ld. Jinks by blady i wystraszony. Chyba musimy j zawie do szpitala.
Nie teraz odpowiedzia ojciec, i Carlynn poczua wdziczno, e przejrza jej zamiar.
Idziemy, chopcy, dajmy Carlynn troch przestrzeni.
Penny te zrozumiaa. Bya kiedy z Carlynn i Delor w szpitalu i widziaa na wasne oczy cuda
dokonywane przez koleank.
Kiedy chopcy doczyli do pozostaych, Carlynn wsuna donie pod spdnic Penny, po czym
odpia i zsuna poczoch przy wtrze pojkiwa przyjaciki. Kadc rce na skrze ponad
kolanem Penny, spojrzaa jej w oczy.
Tutaj boli?
Tak, ale troch z boku.
Carlynn odrobin przesuna rce i Penny skina gow.
O, tutaj. Co mi tam chrupno, jak spadam. Uch.
Bardzo boli? Carlynn poczua, jak miejsce rozgrzewa si pod jej dotykiem, i wiedziaa, e to
dobry znak.
Okropnie.
A co wy tam z Jinksem robilicie na tarasie? zagadna Carlynn z umieszkiem.
 Mylisz Penny wysilia si na umiech e to kara boska?
Nigdy nie wiadomo stwierdzia Carlynn. Jeste najbardziej niesforn z moich przyjaciek,
wiesz o tym, Pen?
Ale i tak mnie ubstwiasz.
Owszem. Jeszcze jak. Spojrzaa Penny gboko w oczy. Cho przez ciebie pewnie oberw od
taty.
Wybacz. Penny parskna miechem, co w uszach Carlynn zabrzmiao bardzo obiecujco.
Przez kolejny kwadrans Carlynn dalej rozmawiaa z przyjacik, nie odrywajc rk od jej nogi.
Dziwne powiedziaa wreszcie Penny. Nic a nic mnie nie boli. Przynajmniej kiedy le.
Sprbuj poruszy nog, a ja bd dalej trzyma. Powolutku. Zobacz, czy moesz zgi kolano.
Zgia nog.
Boe, Carlynn, nic nie boli. Tylko troch zesztywniaa.
Dasz rad wsta?
Pomoga Penny si podnie i przyjacika obja j z wdzicznoci. Gocie zaczli wiwatowa,
jakby faulowany pikarz o wasnych siach powsta z murawy.
Moesz chodzi? spytaa Carlynn. Penny ruszya chwiejnie w stron domu, przezornie wsparta
o jej rami. A teraz zakomenderowaa Carlynn naprawd trzeba przyoy ld. Tak na wszelki
wypadek.

Po urodzinowej imprezie Carlynn i Lisbeth usiady w paszczach na krawdzi tarasu, spuciy nogi.
Z domu dochodzi brzk szka i szczk naczy, kiedy suba sprztaa ze stou. Mga rozcigaa si
nad Pacyfikiem, ale nadal widziay wiata odzi opodal brzegu.
Nie powinnymy tu siedzie stwierdzia Carlynn. Straszny zib, jeszcze si rozchorujemy.
To nas wyleczysz odpara Lisbeth, a Carlynn rzucia jej zdziwione spojrzenie.
Zabrzmiao uszczypliwie. Chciaa mi dokuczy, Lizzie?
Mina dusza chwila, zanim doczekaa si odpowiedzi.
Przepraszam mrukna Lisbeth. Ja tylko wci nie mog si nadziwi. Jak ty to robisz?
Odwrcia si do siostry. Jak wyleczya nog Penny?
Nie po raz pierwszy spytaa Carlynn o jej zdolnoci, teraz jednak wicej w tym byo zawici ni
ciekawoci.
Wiem tyle, ile ty, Lizzie skwitowaa Carlynn. Moe Penny wcale nie zamaa nogi. Moe tylko
wystraszya si upadkiem.
Sama widziaam. Bya wykrcona.
Carlynn lekko musna stop stop siostry.
Musz dotyka drugiej osoby. Tyle mi wiadomo. Waciwie nie robi nic szczeglnego. Nie
jestem czarodziejk. Po prostu kiedy kogo dotykam, myl tylko o nim. Prbuj przekaza mu ca
swoj mio, wszystko, co mam w sobie dobrego. Jestem bez reszty na tym skupiona.
Niesamowite. Lisbeth nie krya zdumienia.
Pamitasz Presto? spytaa Carlynn. Mieli go upi.
Pewnie. Pokiwaa gow. Presto przey potem jeszcze trzy lata.
Ca noc leaam przytulona do niego i si modliam. yam nadziej, e wyzdrowieje.
Zatem chodzi o modlitw? To wanie robisz?
Nie zawsze. W zasadzie prbuj rnych rzeczy. Czasami si modl. Czasem myl intensywnie
o osobie, ktrej dotykam. Chyba niewane, co robi. Wiem tylko, e potem jestem wykoczona.
Lisbeth miaa tego wiadomo. Widziaa siostr po wizytach w szpitalu. Carlynn padaa na ko
i spaa kilka godzin, nie mona byo jej dobudzi.
Teraz pewnie te tak si czujesz stwierdzia.
Carlynn przytakna i opara gow na ramieniu siostry.
Chciaabym, eby bya bardziej otwarta na ludzi, Lizzie powiedziaa. Oni nie gryz.
Nic na to nie poradz odpara Lisbeth obronnym tonem, a potem westchna. W tym te jeste
lepsza ode mnie.

Nastpnego dnia przypadaa niedziela. Byo sonecznie, i Franklin zaproponowa crkom wsplne
eglowanie. Tylko Lisbeth przyja propozycj, czego si zreszt spodziewa. Liczy na to. Przyglda
si swojej mniej przebojowej crce na urodzinach i chcia spdzi z ni troch czasu na osobnoci.
Wypynli na zatok w jego nieduym jachcie, a gdy si oddalili od brzegu, pozwoli Lisbeth stan
za sterem. Ocean rozciga si niczym bladoturkusowe zwierciado, ale pynli pod wiatr i ona
radzia sobie wymienicie.
Jeste coraz lepsza, Lisbeth zauway Franklin.
Dzisiaj jest atwo odpowiedziaa. Ocean taki spokojny. Ale ucieszy j komplement.
Odchylia si na rkach, z przymknitymi oczami i adn buzi zwrcon ku socu.
Dobrze si bawia na urodzinach? zagadn.
Tak mrukna, nie otwierajc oczu.
A co ci si podobao?
Wzruszya ramionami.
Chyba muzyka.
Franklin zwily jzykiem wargi, obmylajc nastpne zdanie.
Co mi mwi, e wcale si dobrze nie bawia, skarbie stwierdzi, po czym doda szybko:
I nie ma w tym nic zego. Ja w twoim wieku te nie lubiem przyj.
Otworzya oczy i spojrzaa na niego.
Naprawd?
Byem bardzo podobny do ciebie, Lizzie. Umiechn si. Mj brat, twj stryjek Steve, dusza
towarzystwa, zawsze skupia na sobie uwag. Bystrzejszy ode mnie i przystojniejszy, mia wiksze
szanse u dziewczyn. Ja nie potrafiem wyzby si niemiaoci i baem si odezwa, eby czego nie
paln.
Na twarzy Lisbeth odbio si zdumienie.
Przecie tatu jest o wiele mdrzejszy i milszy ni stryjek Steve oznajmia, po czym dodaa:
Bez urazy. Mimo wszystko to tatusia brat.
Parskn miechem.
No wanie, kochanie. Z wiekiem nabraem pewnoci siebie. To, jaki byem w wieku szesnastu
lat, przestao mie znaczenie.
Lisbeth obja wzrokiem Pacyfik, nad ktrym powietrze gstniao od mgy, i zmarszczya brwi.
Rozkwitniesz, Lizzie. Prdzej czy pniej. Tego procesu nie da si przyspieszy, wic musisz
uzbroi si w cierpliwo. Ale czeka ci duo szczcia i z pewnoci docenisz je bardziej ni
Carlynn, bo ona niczego innego nie zaznaa.
Lisbeth przygadzia rozwiane wiatrem wosy.
 Ale ja nie chc, eby Carlynn bya nieszczliwa. Popatrzya na ojca.
Jedno nie wyklucza drugiego, skarbie. Obie moecie zazna szczcia. Nie czerpiecie z jednej
puli: jeli ty zaznasz go wicej, ona wcale nie musi zazna mniej. Nachyli si w stron crki. To
naprawd dobrodziejstwo, e macie siebie nawzajem. Przyjaciele przychodz i odchodz, ale wy
zawsze bdziecie sta za sob murem.
Ona jest taka adna powiedziaa Lisbeth, jakby w nadziei na komplement.
Mogaby nabra troch ciaa, jeli chcesz zna moje zdanie podchwyci Franklin, a ona
spojrzaa na niego z umiechem.
Dziki, tatku. Ponownie wystawia twarz do promieni.

Pomagajc ojcu przy cumowaniu odzi, czua na twarzy lekkie pieczenie od soca. Niechtnie
wracaa do domu, powrt kad kres wsplnym chwilom z chyba jedyn osob, ktra cenia j
bardziej ni siostr, ale mga nacieraa i oboje wiedzieli, jak szybko moe osaczy jacht w zatoce.
Gdy skierowali si przez wydmy do samochodu, ruszya przodem. Na wydmach bawili si dwaj
chopcy, haaliwie biegali i skakali po piasku, wic gdy usyszaa za plecami guchy odgos, nie
odwrcia si nawet, przekonana, e to oni.
Hej, ty! krzykn ktry z chopcw.
Nadal nie reagowaa; mylaa, e si z ni drocz.
Ty, twj ojciec!
Odwrciwszy si, ujrzaa ojca lecego na wznak na piasku kilkanacie metrw za ni.
Tatusiu! krzykna i podbiega do niego. Pada na kolana i pooya mu rk na sercu, ale nie
wyczua bicia. Twarz mia w odcieniu wystygego popiou. Odwrcia si do chopcw, ktrzy stali
jak skamieniali na wydmach.
Biegnijcie po pomoc! zawoaa. Szybko!
Pooya obie donie na piersi ojca, modlc si ze wszystkich si o jego ocalenie. Zacisna
powieki i prbowaa tchn w niego ca swoj mio, wyrzucaa sobie w panice, e powinna bya
wypyta Carlynn o wicej szczegw. O co chodzio z tym wszystkim, co ma w sobie dobrego,
ktre przekazywaa drugiej osobie? Jak to si robi? Jak?!
Trwaa w takiej pozycji, skulona nad ojcem, i powtarzaa mu na gos, e go kocha, a jego twarz
z szarej stawaa si biaa. Usyszaa wycie syren w oddali, lecz nim karetka zajechaa na may
parking, Lisbeth wiedziaa ju, e to na nic. Jej ojciec, jej mentor, odszed. Czua, e poniekd sam
jest sobie winien. Wypyn w rejs z niewaciw bliniaczk.
 10

Joelle zjechaa z autostrady i stana za czterema innymi samochodami, ktre czekay na wjazd na
Seventeen Mile Drive. Kiedy nadesza jej kolej, umiechna si do modego mczyzny w bramce.
Nazywam si Joelle DAngelo powiedziaa. Przyjechaam do doktor Carlynn Shire.
Sprawdzi na licie i podnis wzrok.
Prosz jecha.
Spojrzaa przed siebie niepewna, czy ma skrci w lewo, czy w prawo.
Ktrdy? spytaa, a on wskaza na lewo.
Posiado Klingw ley tu za Cypress Point.
Dziki. Mina dojazd do play, zakorkowany samochodami i wzkami golfowymi, i po kilku
minutach dotara do odcinka nierwnego terenu tworzcego pnocny kraniec Zatoki Carmel. Gdyby
miaa lornetk i czas do dyspozycji mogaby sprbowa wypatrzy swj dom po przeciwnej
stronie zatoki. Do licha. Jak mogaby opuci Monterey?
Moe daaby rad ukry ci do czwartego, pitego miesica. Widywaa kobiety, ktre ukryway
j do samego koca, eby nikt z rodziny si nie domyli, wic nie byo to niewykonalne, wystarczy
luniejsza odzie i odrobina dyskrecji. Chciaa pracowa jak najduej, gdy kobieta
w zaawansowanej ciy raczej nie ma co liczy na posad, a po przeprowadzce kady cent bdzie na
wag zota.
Bya przekonana, e nie wytrzyma z rodzicami duej ni tydzie. Bardzo ich kochaa, ale
doprowadziliby j do szau na dugo przed pojawieniem si dziecka. Moe znajdzie mieszkanie w ich
okolicy, byoby to najlepsze rozwizanie. Pomylaa o przyjacioach rozsianych po caym kraju,
a moe by tak osi blisko ktrego z nich. Jej wsplokatorka ze studiw mieszkaa w Chicago
i miaa dwjk maych dzieci, wic na pewno suyaby rad. Ale Chicago? Po Monterey? Musi
wyrzec si potrzeby mieszkania w idealnym miejscu. To nie moe by dla niej najwaniejsze.
Ale zapomniaa o tej obietnicy, gdy tylko mina samotny cyprys wyrastajcy ze skalistego
nabrzea. W cigu paru minut z otwartej drogi z widokiem na wod wjechaa w mroczny, gsty
zagajnik. Wreszcie zobaczya zjazd na punkt widokowy. Zjechaa na pobocze wskiej szosy
i sprawdzia swoje pooenie. Dom powinien znajdowa si na wprost i nieco na lewo, i gdy uniosa
wzrok, ujrzaa szar posiado w otoczeniu cyprysw. Joelle z zapartym tchem wpatrywaa si
w pokryty czerwon dachwk wielki budynek w stylu rdziemnomorskim, przycupnity jakby na
skraju urwiska. Co za widok! Mijajcy j samochd zatrbi, wic wcisna gaz i przejechawszy
kawaek, skrcia w stron bramy u wjazdu do rezydencji Klingw.
W kamiennym supie, do ktrego przymocowano bram, znajdowa si domofon. Wcisna guzik,
tak jak jej kazano, i brama otworzya si z cichym zgrzytniciem metalu. Joelle wjechaa
w szmaragdow ziele ogrodu i zaparkowaa w pobliu domu, a nastpnie ruszya kamienn ciek
w stron podwjnych drzwi wejciowych. cian zdobi wprawdzie przycisk dzwonka z masy
perowej, ale Joelle uja cik koatk w ksztacie delfina i zastukaa. Nie moga sobie odmwi
tej przyjemnoci.
Po chwili na progu stana kobieta w lawendowej sukience, z siwymi wosami upitymi w kok na
karku. Umiechna si do Joelle, a oczy zmarszczyy jej si za okularami w stylowych, cienkich
oprawkach.
Joelle wycigna rk.
Doktor Shire? spytaa.
Nie, kochana. Kobieta serdecznie cisna jej do. Jestem pani McGowan, gospodyni.
Shanti, jak mniemam? W jej gosie pobrzmiewao echo irlandzkiego akcentu.
Ach, tak. Jestem umwiona z doktor Shire.
Niech pani wejdzie. Usuna si z przejcia, a nastpnie poprowadzia j przez pikny hol
wyoony terakot do salonu z kominkiem tak ogromnym, e Joelle poczua si jak na planie filmu
Obywatel Kane. Po jednej stronie wielkie ukowe okna i drzwi balkonowe wychodziy na taras
z widokiem na Pacyfik w obramowaniu wysmaganych wiatrem cyprysw wielkoszyszkowych.
Co wspaniaego powiedziaa Joelle, zapadajc si stopami w czerwony, orientalny dywan.
Przeka doktor Shire, e pani przysza oznajmia gospodyni. Prosz si rozgoci.
Wysza, a Joelle stwierdzia, e powinna chyba usi na jednym z szezlongw albo kanapie, lecz
widok z okien przyciga j jak magnes. Wygldajc, zauwaya, e jedna krawd tarasu jest
nieregularna, uformowana pod nierwnymi ktami na podobiestwo poszarpanej linii brzegowej.
Pomylaa, e powinny istnie inne sowa na okrelenie spachetka oceanu, ktry widziaa z balkonu
swojego mieszkania, i rozlegej poaci wody i zieleni, widocznych z okien posiadoci. Samo pojcie
widok nie mogo dotyczy dwch takich skrajnoci.
Z boku tarasu dostrzega mczyzn odwrconego do niej plecami. By to najprawdopodobniej
ogrodnik, ciemnoskry i siwiejcy, z sekatorem w doni, chyba przycina krzew. Inny mczyzna
oporzdza co poniej poziomu tarasu, widziaa tylko czubek jego gowy. Pracowa w takim
miejscu! Ale widok suby wzbudzi jej niepokj. Carlynn Shire, jak wida, opywaa w luksusy,
i Joelle mimowolnie zobaczya w niej nacigaczk erujc na desperacji chorych.
Witam! Gos zabrzmia za jej plecami; odwrciwszy si, ujrzaa drobn kobiet o lasce.
Joelle umiechna si niepewnie.
Dzie dobry odpowiedziaa. Doktor Shire?
Tak. Kobieta podaa jej rk. Prosz, mw mi Carlynn.
Joelle ucisna jej do.
Mio mi pani pozna. Zdziwi j widok laski oraz mizernej twarzy kobiety. I to ma by
uzdrowicielka?
Usid. Carlynn wskazaa na kanap przy oknie.
Joelle usiada na kanapie, a Carlynn zaja skrzany fotel, po czym z zaskakujc lekkoci uniosa
nogi na podnek i opara lask o porcz. Warstwa jej kruchoci skrywaa zwinno, jakby ciao
kobiety nie byo jeszcze gotowe podda si temu, co natura i upyw czasu kryy dla niego w zanadrzu.
W jej gosie pobrzmiewaa liryczna nuta, a siwe wosy nosia przystrzyone na modzieczego pazia
z grzywk. Miaa ywe spojrzenie niebieskich oczu i ubrana bya w granatow bluzk z krtkim
rkawem oraz rowo-niebieski szal narzucony na ramiona. Na nogawkach bkitnych spodni
widniay gdzieniegdzie ciemne smugi, co nasuno Joelle myl, e pomagaa ogrodnikom. Wygldao,
e nie boi si ubrudzi paznokci, ale czy miaa zdrowie do pracy w ogrodzie? Tak czy siak, Carlynn
Shire odbiegaa od oczekiwa Joelle, ktra wyobraaa sobie znachork z opowieci rodzicw jako
wysok, smuk i tajemnicz. Drobna pani po siedemdziesitce, siedzca naprzeciwko niej, nie miaa
w sobie nic tajemniczego.
No wic Carlynn nachylia si w jej stron na fotelu to ty jeste maa Shanti Joy.
Tak. Joelle si umiechna. Ale teraz nazywam si Joelle DAngelo.
Wydao jej si, e dostrzega w umiechu tamtej bysk zrozumienia.
Kiedy zmienia imi?
Miaam dziesi lat. Opucilimy wwczas komun i cho mieszkalimy w Berkeley, imi
Shanti troch mi przeszkadzao. Umiechna si znaczco. Dlatego wybraam poczenie imion
rodzicw, Johna i Ellen.
No tak. Carlynn pokiwaa gow. Ze mn byo tak samo, tyle e ja dostaam imi na cze
dziadkw, Carla i Elleny.
Joelle spojrzaa na ni z ukosa.
Pamita pani moje narodziny?
Oczywicie.
I uwaa pani, e naprawd mnie uzdrowia, czy po prostu zaczam oddycha sama z siebie?
Prosz mi wybaczy sceptycyzm.
Trudno powiedzie, Joelle. Carlynn z atwoci przesza na przybrane imi. Pooyam na
tobie rce. I zacza oddycha, by moe za spraw zbiegu okolicznoci. Nigdy si tego nie
dowiemy. Ale siedzisz tutaj ze mn, wyrosa na pikn kobiet, i tylko to si liczy.
Pewnie tak stwierdzia Joelle. Ale gdyby to jednak bya prawda z tym uzdrowieniem, ciesz
si, e bya pani w pobliu.
Ja rwnie. Carlynn utkwia w niej baczne spojrzenie. Ale co ci tutaj sprowadza?
Mam przyjacik zacza Joelle. Mar. Wskutek wylewu doznaa powanego uszkodzenia
mzgu. Obecnie przebywa w orodku i lekarze nie daj jej szans na wyleczenie. Uwaam to za strza
w ciemno, zwaszcza e jestem, czego nie ukrywam, sceptyczna umiechna si uznaam jednak,
e warto chocia z pani porozmawia, bo nie ma innej nadziei. Myli pani, e mogaby co dla niej
zrobi?
Spodziewaa si, e Carlynn umiechnie si ze wspczuciem i powie to samo, co kobieta przez
telefon, e nie przyjmuje prb o wyleczenie. Dlatego ze zdziwieniem spostrzega, e starsza pani
rozsiada si w fotelu, jakby w oczekiwaniu na dug rozmow.
Opowiedz mi co wicej o swojej przyjacice poprosia.
Joelle nie wiedziaa, co powiedzie. Jakiego rodzaju informacje miayby pomc uzdrowicielce?
Hm, bya psychiatr i
Nie przerwaa jej Carlynn, lecz jej gos brzmia cicho i agodnie. Wstaa i bez laski przesza
przez pokj, po czym usiada na kanapie twarz do Joelle. Opowiedz mi o Marze, tak jak ty j
widzisz, Joelle. Opowiedz mi o waszej przyjani.
Przed oczami Joelle natychmiast przepyna seria obrazw. Zobaczya Mar rozemian na
grskim szlaku, dyskutujc z ni na korytarzu oddziau pooniczego, ciskajc rk Liama w czasie
porodu i pogron we nie w orodku, ze zwiotcza brod i gow zwieszon na piersi.
Mara.
Zachciao jej si paka. To uczucie przyszo tak nagle, e zapieko j pod powiekami i zakrcio
w nosie. Przycisna rk do policzka.
 Przepraszam mrukna, czujc z pod palcami.
Nie ma za co. Carlynn ponownie wstaa i podesza do stolika przy skrzanym fotelu po paczk
chusteczek. Wrcia z ni na kanap i postawia midzy nimi. Widz, e jest ci bardzo bliska.
Joelle tylko kiwna gow, po czym wyja chusteczk i przycisna j do oczu.
Bya moj najlepsz przyjacik wykrztusia, a Carlynn skina gow.
Nie ma popiechu powiedziaa.
Mina dusza chwila, zanim Joelle odzyskaa gos.
Dziesi lat temu, zaraz po szkole, kiedy miaam dwadziecia cztery lata, podjam prac jako
pracownik socjalny w Silas Memorial. Byam kompletnie zielona. Mieli wolne miejsce na oddziale
pooniczym, wic tam trafiam. Nastpnego dnia dostaam trudn spraw. Umiechna si do
swoich wspomnie. Przynajmniej wtedy wydawaa mi si trudna. Chodzio o kobiet, ktra stracia
dziecko i popada w powan depresj poporodow. Musiaam zasign rady psychiatry. Kto
poleci Mar Steele, wic zadzwoniam do niej i przyjechaa do szpitala. Kiedy j zobaczyam, nie
wierzyam wasnym oczom. To znaczy, nie wierzyam, e mam przed sob lekark. Miaa dopiero
dwadziecia sze lat, lecz naleaa do osb, ktre bez najmniejszych problemw kocz liceum
i college, po czym zdobywaj szturmem akademi medyczn.
Carlynn przytakna.
Ju wyglda mi na niezwyk osob powiedziaa.
Owszem potwierdzia Joelle. Specjalizowaa si w sprawach zwizanych z macierzystwem:
poronienie, bezpodno, intensywna terapia noworodkw i tym podobne. Interesoway j takie
przypadki, chocia sama nigdy nie chciaa mie dzieci. Tak czy siak, byo ju dosy pno
i zaproponowaa, ebymy poszy co zje i omwiy spraw przy kolacji. Ktra trwaa cztery
godziny. Joelle umiechna si. Tak, rozmawiay o pacjentce, ale potem zeszy na wszelkie
moliwe tematy. Joelle opowiedziaa Marze o Rustym, za ktrego wysza przed kilkoma tygodniami.
O tym, jak poznaa go na studiach, ktre rzuci dla kariery informatycznej. Zarabia wicej, ni ona
kiedykolwiek bdzie zarabia, i wiedziaa, e postpi susznie: nie nadawa si do pracy z ludmi.
Z komputerem tworzy lepszy duet. Pociga j jego intelekt oraz jak przyznaa pniej sama przed
sob to, e zdaniem jej rodzicw zupenie do siebie nie pasowali. Powinna bya ich posucha.
Mara wspomniaa o swoim braku ycia towarzyskiego. Poprzednie lata powicia nauce
i rozkrcaniu prywatnej praktyki lekarskiej, w zwizku z czym miaa niewiele czasu na facetw.
Joelle wiedziaa, e Marze ciko bdzie znale mczyzn, ktry nie poczuje si zagroony jej
urod, inteligencj i wyksztaceniem. Mara miaa wwczas lnice, ciemne wosy do ramion, wielkie
ciemnobrzowe oczy, porcelanow cer i niezwykle miy sposb bycia. Siedzc naprzeciwko niej
w restauracji, Joelle czua, e znika w oczach, cho Mara nie robia nic, aby celowo podsyci w niej
to uczucie. Traktowaa Joelle jak rwn sobie i zanim si poegnay, umwiy si na piesz
wycieczk w weekend.
W sobot wdrowaymy godzinami i staa mi si bliska jak nikt inny opowiadaa Joelle.
Wiedziaam, e wszystko mog jej powiedzie. Bardzo j podziwiaam i stawiaam na piedestale, ale
z biegiem czasu to si wyrwnao. Bya dla mnie jak siostra, ktrej nigdy nie miaam, i nawet kim
wicej. Joelle miaa nadziej, e ta wzmianka nie przywoa zych wspomnie Carlynn, ale taka bya
prawda. To, co czyo j z Mar, do zudzenia przypominao siostrzan wi.
Spostrzega z zakopotaniem, e zwina chusteczk w poduny rulon, i odoya j na kolana. Czy
Carlynn naprawd miaa ochot tego sucha?
 Tyle wystarczy? zwrcia si do starszej kobiety, ktra pokrcia gow.
Dopiero zaczynasz odpowiedziaa.
Joelle odetchna w duchu, gdy ta opowie sprawia jej niespodziewan ulg.
Poznaam j z przyszym mem podja. Zaczlimy razem pracowa kilka lat po tym, gdy
zostaymy przyjacikami. Ma na imi Liam. Jest mdry, przystojny i bardzo miy Poczua, e
si czerwieni, wic czym prdzej mwia dalej. Wystpowa w miejscowych klubach, gra muzyk
folkow. Mara te interesowaa si folkiem. Graa na gitarze i piewaa, ale tylko dla rozrywki.
Wiedziaam, e Liam jest samotny i chciaby kogo pozna, ale nie godzi si na swaty. Dlatego
zorganizowaam imprez i zaprosiam ich oboje. Poprosiam, eby kady przynis jaki instrument,
choby grzebie owinity papierem toaletowym, jak w moim przypadku. Rusty nie by zachwycony,
z trudem wysiedzia do koca. Ciarki przechodziy j na myl, jak bardzo nie pasowa do krgu jej
znajomych. Wszyscy przyszli cigna i wietnie si bawilimy. Zanim wybia dziesita, Liam
i Mara grali i piewali razem, tak jak przewidywaam, a przed pnoc przenieli si do drugiego
pokoju, wiczyli rne piosenki i uczyli si nawzajem swoich ulubionych utworw. O pierwszej
odoyli gitary i pogryli si w rozmowie. Gocie wyszli, a oni jeszcze gawdzili, wic zamknam
drzwi do ich pokoju, posprztalimy z Rustym i poszlimy spa. Rano ich nie zastaam, ale by to
pocztek ich zwizku.
Liam i Mara przecigali si w podzikowaniach, kiedy zrozumieli, ile jej zawdziczaj. Nigdy nie
przestali jej dzikowa.
Chyba si rozgadaam powiedziaa Joelle.
Ale skd, bynajmniej. Carlynn przysuna si bliej, uja jej rce i pooya sobie na
kolanach. Miaa kruche, kociste donie z tawym nalotem na suchej, ciepej skrze. Opowiedz
mi o ich lubie poprosia.
Hm. Joelle nie poczua si szczeglnie skrpowana t bliskoci. Pobrali si dwa lata
pniej, na play w Asilomar. Byam druhn honorow. Przypomniaa sobie swoj rado,
zmcon odrobin zawici pyncej ze wiadomoci, e ona i Rusty nigdy nie dowiadcz wizi, jaka
poczya jej przyjaci. Wtedy zaczli te razem grywa w klubach. Wystpowali jako Sommers
i Steele i mieli spore grono wielbicieli.
Zdarzao si, e zasiadaa na widowni, a oni grali utwr, ktry dla niej napisali zabawn,
wzruszajc piosenk, pen artobliwej wdzicznoci za to, e ich skojarzya Joelle rumienia si,
a publiczno pkaa ze miechu.
Tak jak wspomniaam, Mara nie chciaa mie dzieci. Bya to jedyna rzecz, co do ktrej miaymy
inne zdanie, bo ja marzyam o macierzystwie, niestety, nie mogam zaj w ci. Co poaskotao
j w brzuchu, ale prbowaa nie zwraca na to uwagi. Mara si baa. Bardzo si baa. Miewaa
sny, e jeli zajdzie w ci, stanie si co niedobrego, albo niechccy skrzywdzi dziecko, bo nie
bdzie potrafia si nim zaj. W pracy miaa do czynienia ze wszelkimi moliwymi powikaniami
w tej dziedzinie, dzie w dzie, wic to musiao na ni wpyn. Poza tym Joelle wyjrzaa przez
okno na cyprysy nigdy specjalnie nie przepadaa za dziemi. Podczas kiedy ja zachwycaam si
kadym napotkanym malestwem, Mara tylko wzruszaa ramionami. Mylaa o przyszoci jedynie
w kontekcie wasnej kariery. Ale Liam chcia mie dzieci i wiem, e byo to rdem napi midzy
nimi, bo czasem stawaam si ich mimowolnym wiadkiem. Zerkna ze skruch na Carlynn.
Gadam od rzeczy.
To dobrze. Carlynn ucisna jej rce. Gadaj, gadaj.
 Joelle przyszo do gowy, e Carlynn moe nikogo nie uzdrowi, ale cierpliwo ma wit.
Nadal si spotykaymy podja. Nawet po jej lubie. Kilka razy w tygodniu. Chodziymy
razem na aerobik, a potem na jog. Jadaymy na miecie i syszaam jej zdanie w kwestii
macierzystwa, jej wtpliwoci i obawy. A potem w pracy Liam opowiada mi, jak bardzo pragnie
mie dziecko. Musz przyzna, e bardziej przemawiao do mnie jego stanowisko anieli obawy
Mary, ktre przecie rozumiaam, zwaszcza w wietle jej pracy.
Joelle urwaa na chwil, ponownie kierujc wzrok za okno, gdzie stary ogrodnik zamiata taras.
Zdaje mi si powiedziaa e za bardzo j naciskaam. Spojrzaa na Carlynn. To ja Mar
namwiam. Na ci.
Od mwienia nie zachodzi si w ci zauwaya z umiechem Carlynn.
Ale wci powtarzaam jej, e wszystko bdzie dobrze. e pjdzie do Rebekki Reed, najlepszej
ginekoloki w miecie, i e pokocha wasne dziecko, nawet jeli nigdy nie lubia cudzych. Oboje
z Liamem j naciskalimy. Ona tak go kochaa Gos jej si zaama, ale szybko si opanowaa.
Zrobiaby dla niego wszystko. I zasza w ci, wszystko przebiegao bez problemu i perspektywa
macierzystwa chyba naprawd zacza j cieszy. I po czci dlatego, e pracuj na oddziale
pooniczym, a po czci przez wzgld na nasz przyja, zaprosili mnie na sal porodow. To mia
by pord rodzinny, bardzo intymne przeycie.
Carlynn przytakna.
Pocztkowo wszystko byo w porzdku. Ale po jakim czasie Mara nagle zacza krzycze, e bl
rozsadza jej czaszk. Zapaa si za gow. zy ponownie napyny jej do oczu na to okropne
wspomnienie i uwolnia jedn rk z ucisku Carlynn, eby wyj z pudeka drug chusteczk. To
byo straszne podja, nawet nie podnoszc jej do oczu. Dostaa konwulsji, a potem stracia
przytomno. Nie wiedzielimy z Liamem, co si dzieje. Zawieli j na sal operacyjn i zrobili
cesark, a potem zabrali j na gr na tomografi albo przewietlenie, ju nie pamitam. Mielimy
nadziej, e zemdlaa z blu, ale w gbi serca wiedzielimy, e to co wicej. Co o wiele gorszego.
Chyba oboje zdawalimy sobie spraw, e sprawdziy si jej najgorsze obawy.
Potworne. Carlynn cisna jej do; ju si nie umiechaa.
Mam poczucie winy cigna Joelle. A Liam czuje si jeszcze gorzej. Straci on, a jego
synek mam. Ja straciam najdrosz przyjacik, a jej pacjentki lekark. Jedna z nich popenia
samobjstwo na wie, e Mara nie wrci do wykonywania zawodu.
Czy ty kiedykolwiek zasza w ci? zapytaa Carlynn. Masz dzieci?
Nie, i to przesdzio o moim rozwodzie. Rozstalimy si z mem przed dwoma laty.
Bardzo mi przykro powiedziaa Carlynn.
Joelle zbya to machniciem rki.
Nigdy do siebie nie pasowalimy. Po prostu bezpodno przyspieszya nieunikniony koniec, ale
nie wydaje mi si, aby dzieci mogy temu zapobiec.
Masz teraz chopaka?
Pytanie wydawao si bezzasadne, ale Joelle pokrcia gow.
Nie. Umiechna si blado. yj z dnia na dzie.
A Mara w jakim jest teraz stanie? spytaa Carlynn.
Przebywa w domu opieki, gdy nie widziano sensu dalszej rehabilitacji, nie ma nadziei na
popraw. W zasadzie nie jest w stanie nic robi. Moe rusza tylko jedn rk i gow. I wci si
umiecha. O wiele czciej, ni kiedy Kiedy ya, miaa na kocu jzyka, ale si
powstrzymaa. Ni kiedy. Uszkodzenie mzgu powoduje czasem, e czowiek czuje przypyw
nienaturalnej
Euforii. Carlynn pokiwaa gow, i Joelle przypomniaa sobie, e rozmawia z lekarzem.
Wanie. I tak si stao w jej przypadku, co z jednej strony jest ulg, a z drugiej nie do zniesienia.
Przynajmniej nie cierpi. Ale chcemy j odzyska. Liam i ja. I jej may synek Sam, taki kochany.
Przycisna chusteczk do nosa w obawie, e znw si rozklei.
Odwiedz j oznajmia Carlynn.
Naprawd? Joelle nie posiadaa si ze zdumienia. Dzikuj!
Carlynn ponownie ucisna jej do i wstaa.
Jeszcze nie znam grafiku na najblisze tygodnie, ale jeli zadzwonisz za kilka dni, powinnam ju
mc wyznaczy dat. Oczywicie pojedziesz ze mn, prawda?
Tak, to byoby
Obie odwrciy si na odgos krokw. W drzwiach sta wysoki, starszy mczyzna z rozwian
czupryn siwych wosw.
Cze, kochanie powiedziaa Carlynn. Joelle, poznaj mojego ma, Alana. Podesza do
fotela, wzia lask i ruszya w stron mczyzny.
Joelle wstaa z kanapy i posza si przywita. Patrzy na ni bez umiechu, z nieskrywanym
zaciekawieniem. Wyglda na czowieka po osiemdziesitce, co najmniej dziesi lat starszego od
Carlynn.
Dzie dobry powiedziaa. Wanie wychodziam. Przyjechaam prosi Carlynn o zbadanie
mojej przyjaciki.
Alan unis brwi i zerkn na on.
I co ty na to?
To wyjtkowa sytuacja odpara. Zwaszcza e Joelle jest dzieckiem urodzonym wtedy
w komunie w Big Sur. Pamitasz?
Popatrzy bezmylnie na on, jakby nie zrozumia jej sw, usta mia wygite w podkwk.
Nastpnie przenis widrujce spojrzenie na Joelle, ktra z zakopotaniem odwrcia gow.
Dziwny, pomylaa. Moe ma alzheimera. Bez wzgldu na jego problem, pozostawaa jedynie
nadzieja, e Carlynn okae si skuteczniejsza w przypadku Mary.
Carlynn odprowadzia Joelle do samochodu i oburcz ucisna jej do.
Zadzwo za par dni, kochana przypomniaa.
Zadzwoni. Usiada za kierownic i wykrcajc na szerokim podjedzie, dostrzega
w przelocie pospn twarz Alana Shirea w jednym z okien. Pomachaa mu, ale nie zareagowa.
Demencja, jak nic. Lecz gdy znalaza si na Seventeen Mile Drive, natychmiast o nim zapomniaa.
Wci czua ciepo rk Carlynn.
 11

Trzy dni po wizycie w rezydencji Klingw siedziaa w swoim biurze i pisaa raport, dotkliwie
wiadoma obecnoci Liama za cienk ciank. Rozmawia przez telefon, i cho nie syszaa
dokadnie, co mwi, z pojedynczych sw wynikao, e ustala szczegy opieki domowej nad jednym
z pacjentw. Gos mia serdeczny i opanowany, ani zbyt niski, ani zbyt wysoki, i uwiadomia sobie,
jak tskni za jego piewem. Zdaje si, e od narodzin Sama nie mia w rku gitary.
Zamierzaa zadzwoni dzi do Carlynn Shire i umwi si na wizyt u Mary. Trzymaa si swojej
decyzji, by nie wtajemnicza w to Liama. Wymiaby jej gupot albo zwyczajnie zabroni naraa
Mar na niepotrzebny stres. Joelle nie umiaa przewidzie jego reakcji, lecz jedno byo pewne:
wezwanie uzdrowicielki byoby wedug niego kiepskim pomysem. Sama wiedziaa, e to do niej nie
pasuje.
Carlynn Shire bya charyzmatyczna, ale si nie afiszowaa. Gdyby powiedziano Joelle, e bdzie
zwierza si obcej osobie, trzymajc j za rk, wzdrygnaby si na sam myl o tym. Ale dotyk
Carlynn doda jej otuchy. Joelle bya wyszkolon doradczyni: znaa si na aktywnym suchaniu
i wiedziaa, e uwaga Carlynn znacznie wykraczaa ponad norm, nawet w wietle gadulstwa
rozmwcy. Jak dobrze byo opowiedzie komu o Marze oraz swoim udziale w tej sprawie!
Oczywicie nie wspomniaa o rzeczy najwaniejszej. Nie wspomniaa i nigdy nie wspomni, nie
moga.
Mara byaby jedyn osob, ktrej wyznaaby to, co zrobia. Powiedziaaby jej, e jest zakochana
w mu najlepszej przyjaciki i rozdarta poczuciem winy, e przespaa si z nim, kiedy ta
znajdowaa si w domu opieki, zdana na innych. Gdyby Mara bya zdrowa i raz jeszcze moga sta
si jej powiernic a rzeczony m nie by jej mem, rzecz jasna jak przyjaby tak wiadomo?
Jak brzmiaaby jej odpowied? Jakiej udzieliaby rady? Przywizywaa wielk wag do etyki
i moralnoci, ale przecie Joelle tak samo. Nigdy w yciu nie zrobia nic tak zego, i wspomnienie
tego czynu byo nadal ywe w jej umyle i sercu. Jak miaa aowa tamtej nocy, skoro dodawali
sobie otuchy w najbardziej intymny z moliwych sposobw? A jednak, jeli cen bya ich przyja
a wszystko na to wskazywao na zawsze bdzie tego aowa.
Oderwaa rce od klawiatury i opara je na brzuchu niepewna, czy lekkie zaokrglenie to efekt
braku wicze, czy rosncy pd. Dziesi i p tygodnia. Zeszego wieczoru, przegldajc si
w duym lustrze, zauwaya, e niebiesko-zielonkawe yki na piersiach i brzuchu wyranie rysuj si
pod skr, a talia lekko si poszerzya. Jak dugo jeszcze, zanim ludzie zaczn gada za jej plecami?
Wyobrazia sobie, jak recepcjonistka Maggie szepcze do Liama: Raju, Joelle si przytyo, nie?.
Zabrzcza interkom na biurku i Joelle podniosa suchawk do ucha.
Przyszed lekarz do ciebie oznajmia Maggie.
Lekarz? W pierwszej chwili pomylaa, e Rebecca Reed domylia si ciy i wpada na
pogawdk.
 Kto? zapytaa Joelle.
Poprosz o powtrzenie nazwiska zabrzmia nieco stumiony gos Maggie i Joelle nie
dosyszaa odpowiedzi. Po chwili w suchawce ponownie rozleg si gos recepcjonistki. Doktor
Alan Shire.
Co tutaj robi ten dziwny staruszek, m Carlynn? Przypomniaa sobie, jak taksowa j spojrzeniem
z konsternacj i niejasn dezaprobat, ktre wzia za oznaki demencji. W adnym wypadku nie moe
go tu przyj, jeszcze Liam usyszy ich rozmow.
Zaraz przyjd. Odoya suchawk i wstaa.
Mimo swojego wieku, Alan Shire zdawa si wrcz rozpiera swoj obecnoci ma recepcj
dziau socjalnego. Sprawia wraenie wyszego ni w wysokim salonie posiadoci, jego wosy
wyglday na bardziej siwe, ale mniej rozczochrane, a na twarzy nie malowaa si konsternacja,
a nieskrywane zaniepokojenie. Podaa mu rk.
Mio znw pana widzie, doktorze Shire powiedziaa. Mocno odwzajemni ucisk. Bdziemy
w sali konferencyjnej zwrcia si do Maggie. Poprowadzia gocia wskim korytarzem do
przestronnej sali na kocu, jedynego naprawd dwikoszczelnego pomieszczenia w caym dziale.
Prosz, niech pan siada. Wskazaa mu jedno z drewnianych krzese z tweedow tapicerk
i usiada obok. Czym mog suy?
Wychyli si w stron stou i opar na blacie dugie rce, zczone czubkami palcw.
Przyszedem odwoa si do pani dowiadczenia i zdrowego rozsdku oznajmi.
Wolaaby, eby si umiechn albo nie by tak oficjalny. Musia by kiedy przystojny, cho teraz
wyraz jego twarzy wiadczy o znueniu i zatroskaniu. W adnym razie nie wyglda jednak na
skoowanego czy cierpicego na alzheimera.
To znaczy? spytaa.
Moja ona Carlynn jest na emeryturze podj, widrujc j niebieskimi oczami.
Od prawie dziesiciu lat nie bierze czynnego udziau w yciu naszego orodka. A mio patrze, jaka
jest wolna i zrelaksowana. Na jego twarzy zamajaczy blady umiech. Pracuje w ogrodzie.
Zajmuje si domem cign. Ma niewiele powodw do zmartwie. Dopki zajmowaa si
pacjentami, nie moga uwolni si od ich spraw, bez przerwy szukaa sposobw, aby im pomc. Nie
chciabym, eby znowu to przeywaa.
To zrozumiae odpara Joelle. Ale, doktorze Shire, ja do niczego pana ony nie zmuszaam. Po
prostu opowiedziaam o mojej przyjacice, a ona stwierdzia, e chciaaby j pozna. Usiowaa
sobie przypomnie dokadny przebieg rozmowy i czy faktycznie nie wywieraa presji na Carlynn.
Jeli nie liczy ez, raczej nie wywieraa.
No tak, wcale mnie nie dziwi, e zaoferowaa pomoc. Carlynn jest niezwykle wraliw osob.
Przychyliaby ludziom nieba, jeeli myli, e moe im pomc. Ale nie ma pani pojcia, ile kosztuje j
uzdrawianie. A strach pomyle. Jest potem wyczerpana, czasem przez wiele dni. Martwi si o ni.
Z niejasnych powodw mu nie wierzya. Nic w jego zachowaniu nie wskazywao, e kama
wydawa si absolutnie szczery mimo to jego sowa zabrzmiay faszywie. By moe czu, e sam
pjdzie w odstawk, jeli Carlynn na powrt zaangauje si w leczenie. Moe mia do dzielenia
si ni z innymi.
Ale potem przypomniaa sobie lask. I niezdrowy wygld Carlynn.
Jest chora? spytaa.
Chwil waha si z odpowiedzi.
 Tak, nawet bardzo. Musi odpoczywa. Naprawd wolabym nie naraa jej na wyczerpanie idce
w parze z uzdrawianiem.
Rozumiem. Joelle chciaa go wypyta, co dolega Carlynn, ale si powstrzymaa. Nagle
przypomniaa sobie obiekcje rodzicw, ich obawy, e widok Shanti Joy moe przywoa smutne
wspomnienia zwizane ze mierci siostry. Miaam przed przyjazdem pewne obawy dodaa.
Baam si, e skojarzy mnie ze mierci siostry. Zgina w Big Sur, krtko po moich narodzinach.
Ku jej zdziwieniu Alan wrcz si oywi.
Tak. Pokiwa gow. Mylaem o tym samym. Nie wiedziaem, czy syszaa pani o siostrze,
gdy bya pani wwczas, no c pokaza w umiechu wci rwne i biae, z ca pewnoci
wasne zby bardzo maa. By moe nie zdaje pani sobie sprawy, jaki to by cios dla Carlynn,
fizyczny i emocjonalny. Obliza wyschnite wargi. Boj si tylko, e
Joelle uniosa rce ze wiadomoci, e nie pozostaje jej nic innego, jak da za wygran. Musi
porzuci marzenie o uzdrowieniu Mary dla witego spokoju starszych ludzi i eby nie naraa
zdrowia Carlynn. Nie powinno jej to wiele kosztowa: sama wymiaaby ten pomys jeszcze przed
dwoma tygodniami. Mimo to ogarna j rozpacz na myl o utracie nadziei, choby tak nikej.
Oczywicie powiedziaa. Nie bd jej niepokoi. Ale czy zechce pan przekaza Carlynn, e
zmieniam zdanie? Nie zdenerwuje si pana wizyt tutaj? Uwiadomia sobie, e si wtrca w ich
relacje.
Ale skd, bynajmniej odpar, wstajc. Poinformuj j, e rozmawialimy i e odstpia pani
od swojej decyzji. Na pewno zrozumie. Chyba wie, e jednak przeliczya swoje siy.
Te sowa nasuny jej podejrzenie, czy Carlynn sama nie przysaa tu ma, aby si wykrci.
Alan Shire ponownie ucisn jej rk i lekko si skoni.
Jestem pani bardzo wdziczny za zrozumienie.
Nie ma sprawy odpowiedziaa. Dzikuj za rozmow.
Odprowadzia go do recepcji, gdzie Liam wyciga swoj poczt z drewnianych przegrdek na
cianie. Wskazaa doktorowi Shireowi wind, po czym zajrzaa do swojej przegrdki, cho zrobia
to wczeniej.
Jak ci mija dzie? zapytaa Liama.
Dobrze. Prawie nie patrzy w jej stron. Ukada koperty. A tobie?
W porzdku.
To wietnie. Odwrciwszy si, wyszed na korytarz.
W drodze powrotnej do biura przekna zy, dotknita jego zachowaniem. Nawet si nie
umiechn. Nie zaproponowa wsplnej kawy. Nic. Naprawd go stracia.
Zostao jej po nim tylko to, co w sobie nosia.
 12

San Francisco, 1956

Lisbeth wyczya dyktafon i wyja z maszyny do pisania dwie kartki wraz z kalk. Otworzywszy
kart pacjenta, starannie doczya raport do segregatora, wyrzucia zuyt kalk, po czym umiecia
segregator w metalowej szafce z czterema szufladami, ustawionej w drugim kocu pokoju.
Na dwik dzwonka u drzwi wejciowych przeniosa wzrok w stron biurka oddzielajcego
sekretariat od poczekalni i zobaczya mod matk z szecio- lub siedmioletnim synkiem.
Zerkna pospiesznie w grafik.
Dzie dobry, pani Hesky powiedziaa. Dzie dobry, Richardzie. Jak si dzisiaj macie?
Dobrze odpowiedziaa kobieta. Przyszlimy na szczepienie.
No tak. Lisbeth poznaa po niewyranej minie Richarda, e chopiec nie jest tym zachwycony.
By to jedyny mankament pracy u pediatry: widok przestraszonych malcw. Lloyd Peterson mia
opini jednego z najmilszych pediatrw w caym San Francisco, lecz dzieciom byo wszystko jedno,
kiedy stawa nad nimi ze strzykawk. Usidcie poprosia. Doktor Peterson zaraz do was
przyjdzie.
Przeniosa kart Richarda Heskyego ze swojego biurka na st, gdzie zwyka zostawia papiery
dla Lloyda, i zacza porzdkowa karty pozostawione przez niego dzie wczeniej.
To biuro byo jej krlestwem. Pracowaa u Lloyda Petersona od szeciu lat, od skoczenia szkoy
dla sekretarek, a kiedy si zjawia, panowa tu kompletny chaos. Poprzednia sekretarka miaa
osiemdziesit lat w momencie przejcia na emerytur, i chyba wzrok jej szwankowa, gdy kartoteki
byy pomieszane, a sekretariat prowadzono bez adu i skadu. Lisbeth postawia sobie za cel
przywrcenie porzdku i doktor Peterson powtarza jej przy kadej sposobnoci, e nie wie, co by
bez niej zrobi.
Uwielbiaa prac w gabinecie lekarskim. Nie baa si krwi, poamanych koczyn ani zarazkw,
a cuda wspczesnej medycyny budziy jej podziw i fascynacj. Na przykad nowa szczepionka
przeciwko polio. Owszem, zastrzyki bolay i doprowadzay dzieci do paczu, ale czy nie byy istnym
darem od losu? Maglowaa doktora Petersona o stan jego pacjentw, ten temat bardzo j interesowa.
Spojrzaa w stron poczekalni, gdzie pani Hesky oddaa si bez reszty lekturze czasopisma.
Richard nie zwraca uwagi na zabawki, tylko siedzia na krzele obok matki i rytmicznie macha
nogami. Jego strach by wrcz namacalny.
Richardzie odezwaa si Lisbeth i chopiec popatrzy w jej stron. Podejd tu, prosz.
Zerkn na matk i zbliy si wolnym krokiem. Lisbeth nachylia si ku niemu, jakby przekazywaa
wielk tajemnic.
Jest pewien sposb, eby szczepienie nie bolao oznajmia. Chcesz go pozna?
 Pokiwa gow, brzowe oczy mia wielkie jak spodki.
Musisz rusza palcami u stp.
Palcami u stp? Umiechn si lekko.
Wanie. Kiwna gow. Trudno rusza palcami, kiedy ma si buty na nogach, dlatego spytaj
doktora Petersona, czy moesz je zdj, dobrze?
To naprawd dziaa? Patrzy na ni z tak nadziej, e Lisbeth miaa ochot uj jego
twarzyczk i pocaowa go w czoo.
Masz na to moje sowo. Ale musisz rusza naprawd mocno.
Dobrze mrukn konspiracyjnie i podrepta z powrotem do mamy.
Wiedziaa, e ruszanie palcami u stp dziaa naprawd. Dzieci byy tak skupione na tej czynnoci,
e szczepienie przebiegao prawie niezauwaone. Ona wpada na ten pomys, a doktor Peterson
uwaa go za przebysk geniuszu.
Prawdziwym geniuszem medycznym w rodzinie bya jednak Carlynn. Studiowaa na czwartym roku
akademii medycznej Uniwersytetu Kalifornia i spdzaa wikszo czasu w San Francisco General
Hospital, oddalonym o kilka przecznic od gabinetu doktora Petersona. Lisbeth te chciaa i na
medycyn a przynajmniej do szkoy dla pielgniarek ale spanikowaa na myl
o collegeu przekonana, e si nie dostanie, a jeli nawet, to nie podoa nauce. Wyrzucaa sobie, e
nie przykadaa si bardziej w szkole, i nie moga darowa rodzicom, e nie zadbali o jej
wyksztacenie tak jak o wyksztacenie siostry bliniaczki. Czasem zocia si rwnie na Carlynn,
cho wiedziaa, e nie ma w tym jej winy.
Szko dla sekretarek wybraa w nadziei na prac w rodowisku medycznym. Nie aowaa
decyzji: nikt nie potrafi zadba o porzdek w papierach na rwni z ni, i po raz pierwszy w yciu
czua si doceniana. Sypaa nowatorskimi pomysami na ulepszenie pracy gabinetu, a inni lekarze
czsto prosili j o przyuczanie swoich recepcjonistek i sekretarek.
Przyjechaa do San Francisco za Carlynn, ktra sama j do tego zachcaa. Siostra moe i bya
mdrzejsza, adniejsza, lepiej wyksztacona, lecz ich mio, cho skaona czasem uraz czy irytacj,
bya nierozerwalna. Spotykay si przynajmniej raz w tygodniu na lunchu, a czasami w weekendy,
chocia Carlynn miaa w tym roku niewiele czasu wolnego.
Zapowiedziaa jednak, e wyrwie si tego dnia; byy umwione na dwunast w lokalu w poowie
drogi midzy gabinetem doktora Petersona a szpitalem. Wanie dochodzia jedenasta, i cho Lisbeth
cieszya si na spotkanie z siostr, miaa nadziej, e Gabriel pospieszy si z telefonem. A jeli
zadzwoni za dziesi dwunasta? Zostanie jej zaledwie chwilka na rozmow i bdzie musiaa
zawoa doktora.
Gabriel Johnson by partnerem tenisowym Lloyda. Przewanie dzwoni we wtorki i czwartki
w celu ustalenia, czy bd mogli spotka si po pracy na prywatnym korcie doktora. Naturalnie to
Lisbeth zawsze odbieraa, i Gabriel ostatnio zwyk zagadywa j przez jaki czas. Raz nawet
rozmowa trwaa p godziny! Zadawa przerne pytania na jej temat i sprawia wraenie szczerze
zainteresowanego odpowiedziami. Pono sysza, jak jest wyborn administratork, i to
okrelenie podobao jej si bardziej ni sekretarka. Bya kim waniejszym, a on zdawa si by
tego wiadomy. Wprawdzie nigdy go nie poznaa, ale w cigu ostatnich kilku miesicy zacza go
sobie wyobraa i bya ciekawa, jak wyglda. Moe tak jak Rock Hudson, przy czym mia niszy
gos. A moe przypomina Jamesa Deana, by blondynem z pojedynczymi kosmykami wosw
rozjanionymi od soca.
 W czasie ostatniej rozmowy zapyta, czy gra w tenisa.
Spucia wzrok na swoje mikkie uda obcignite biaym fartuchem.
Nie odpowiedziaa. W dziecistwie owszem, ale nie graam od lat.
Kiedy musz ci wycign oznajmi. Bya to jedyna wzmianka na temat ewentualnego
spotkania, co ucieszyo j, a zarazem zatrwoyo. Jak miaaby mu si pokaza?
Moe skwitowaa.
Co lubisz robi dla zabawy? zapyta.
Je. Tak brzmiaaby szczera odpowied.
Och, lubi wod wybrna. Kiedy lubiam eglowa. Nie eglowaa od pamitnego dnia
z ojcem, ale bardzo jej tego brakowao.
Aha! zawoa Gabriel. Czy Lloyd wspomnia, e mam jacht?
Wprawi j w zakopotanie. Faktycznie, doktor Peterson mg o tym wspomnie, moe przed
rokiem. Gabriel odebra to jako aluzj, e co ich czy? Nie miaa okazji tego sprawdzi, bo
przyszed doktor i musiaa mu odda suchawk, pozostawiajc odpowied na jego pytanie do
nastpnego razu.
Teraz te zjawi si doktor i sign po kart Richarda.
Prosz pozwoli mu zdj buty szepna do niego Lisbeth, a on umiechn si domylnie. Gra
pan dzisiaj w tenisa? spytaa niby obojtnie, nie chcc da po sobie pozna, e czeka na telefon
Gabriela.
Nie. Lekarz nie odrywa wzroku od kartoteki. Gabe jest na spotkaniu. Zajrza do poczekalni.
Richardzie? Zapraszam.
A niech to. Nie porozmawia dzi z Gabrielem. Zreszt co ona sobie wyobraa, nie dorasta mu do
pit. By gwnym ksigowym w San Francisco General, na pewno starszym od niej, moe o wiele
lat. I odmwiaby, gdyby zaproponowa spotkanie. Z gry wiedziaa, e pooyoby ono kres
rozmowom telefonicznym.
W wieku dwudziestu szeciu lat Lisbeth waya dziewidziesit kilo. Wprawdzie miaa
przyjaciki, ktre pracoway dla innych miejscowych lekarzy, ale nadal czerpaa najwiksz
pociech z jedzenia. Przestaa naladowa styl Carlynn i nosia krtkie loczki, ktre co wieczr
spinaa wsuwkami przed spaniem.
Z kolei Carlynn nadal waya pidziesit dwa kilo, jak w chwili ukoczenia liceum, a nie dalej jak
w zeszym tygodniu zacza upina swoje dugie jasne wosy w banan, czyli kok francuski, dziki
czemu nie przeszkadzay jej w czasie pracy. Zdaniem siostry wygldaa bardzo szykownie, i Lisbeth
nierzadko czua ukucie zazdroci.

Za kwadrans dwunasta Lisbeth wysza z przychodni i pokonaa kilka przecznic do baru mlecznego,
gdzie miay si spotka. Jak zwykle przybya pierwsza i niosc do stolika pod oknem dwie kanapki
z serem i szynk, miaa nadziej, e siostra si zjawi. Szpitalny grafik Carlynn bywa
nieprzewidywalny, i Lisbeth kilkakrotnie obserwowaa przesuwajce si wskazwki zegara,
zmuszona je w samotnoci.
Tego dnia jednake Carlynn zjawia si dziesi po dwunastej. Brakowao jej tchu, jakby
przebiega ca drog ze szpitala.
Cmokna siostr w policzek i usiada naprzeciw niej.
Rozmawiaam wczoraj z mam oznajmia, przysuwajc sobie jedn kanapk.
 Wzrok jej si poprawi? spytaa Lisbeth.
Mwi, e wci widzi jak przez mg. Daam jej nazwisko lekarza w Monterey, do ktrego moe
si zwrci. Szkoda, e nie mog z ni pj, ale naprawd nie dam rady si wyrwa.
Delora narzekaa na problemy z oczami i prosia Carlynn, eby przyjechaa do domu i j
uleczya. Carlynn nie miaa czasu na odpoczynek, a co dopiero na wypraw do Cypress Point, lecz
Lisbeth podejrzewaa, e siostra niedugo pojedzie, a wtedy ona bdzie musiaa zdecydowa, czy jej
towarzyszy.
Zawsze miaa mieszane uczucia, gdy czeka j powrt do domu, i rzadko odwaaa si jecha sama;
zwykle uywaa Carlynn jako bufora midzy sob a matk. Ilekro przestpowaa prg, Delora
krcia gow z niesmakiem i wiecznie docinaa crce z powodu nadwagi, obraajc j przy subie
i gociach. Lisbeth na og przyjedaa z wasnym prowiantem, bo wstydzia si najada do syta
przy stole, pod czujnym okiem matki, ktra wypominaa jej kady ks.
Mimo to adne inne miejsce na ziemi nie poruszao Lisbeth tak, jak rodzinne strony. Na przekr
ostrej woni kiszonych ogrkw i surwki z kapusty bez trudu przywoaa zapach oceanu oraz
cyprysw i atmosfer, ktra spywaa na dom zasnuty mg. Znaa Cypress Point jak wasn kiesze
i kochaa z caego serca. Wiedziaa, e pojedzie z Carlynn. Kilka dni w domu byo wartych kadego
upokorzenia ze strony matki.
I co? Carlynn przekna ks kanapki i umiechna si do siostry. Jak tam? adna fryzura.
Dziki. Lisbeth dotkna swoich fal, zastanawiajc si, czy wygldaj jako inaczej, ale uznaa,
e Carlynn chciaa po prostu by mia. W porzdku. Czytam Peyton Place. Znasz?
Carlynn pokrcia gow.
Chciaabym mie czas na czytanie czego oprcz pism medycznych. Jestem uziemiona. Penny
Everett bya niedawno w miecie i nawet nie miaam czasu si z ni spotka.
Co porabia? Lisbeth pamitaa Penny gwnie sprzed dziesiciu lat, kiedy to spada z tarasu
w Cypress Point w czasie amorw ze swoim chopakiem. Za to Carlynn pozostawaa z ni w staym
kontakcie.
Mieszka w Chicago, wystpuje w chrze, preferuje muzyk klasyczn. Czekaj! Tknita nag
myl odoya kanapk i signa po torebk. Dopki pamitam dodaa, wycigajc portfel.
Oddam ci za kanapk. Dostaam czek od mamy, wic mog ci da troch pienidzy.
Delora stale wysyaa Carlynn czeki, a Lisbeth nie dostawaa nic: zdaniem matki bya zdana na
siebie, poniewa zrezygnowaa z collegeu. Delora pacia za szko dla sekretarek, lecz po jej
ukoczeniu pomoc ustaa. Carlynn za to wci dostawaa z nawizk na swoje potrzeby i upieraa si
dzieli z siostr. Lisbeth dawno porzucia skrupuy. Potrzebowaa pienidzy i dosza do wniosku, i
zasuguje na nie tak samo jak siostra.
Dzikuj. Wzia banknoty i wsuna je do torebki.
I co, dzwoni dzisiaj? spytaa Carlynn. Partner tenisowy doktora Petersona?
Lisbeth zaprzeczya i porowiaa. Opowiadaa siostrze o telefonach Gabriela, powtarzajc je
niemal sowo w sowo. Ale nie wymienia go z nazwiska i nie wspomniaa, e pracuje w szpitalu:
Carlynn z ciekawoci mogaby na niego zerkn, i Lisbeth nie chciaa si dowiedzie, e obgryza
paznokcie przy biurku albo ma metr pidziesit wzrostu. Wolaa swoje fantazje ni rzeczywisto.
Nie dzwoni odpara ze smutkiem. Dzisiaj nie graj, wic pewnie porozmawiam z nim
dopiero we wtorek.
Hm, wielka szkoda stwierdzia Carlynn. Pomimo swojej urody nie umawiaa si czciej ni
Lisbeth i nie miaa nawet czasu na mrzonki. Bya polubiona akademii medycznej.
Lisbeth pogawdziaby jeszcze o Gabrielu, ale Carlynn niespodziewanie odoya kanapk
i z gbokim westchnieniem wyjrzaa przez okno.
Chyba wicej nie przekn oznajmia.
Co si stao? zapytaa Lisbeth.
Spojrzaa na siostr i zy bysny w jej oczach.
Martwi si t dziewczynk w szpitalu.
Lisbeth moga si domyli. Carlynn bya zbyt wraliwa.
Carly, skarbie, nie wytrzymasz presji, przejmujc si tak kadym pacjentem upomniaa.
Wiem, wiem. Jest coraz gorzej. Nachylia si nad blatem, jakby kto mg j usysze. Im
wicej mam do czynienia z pacjentami, tym trudniej wiesz nie pomaga im na mj wasny
sposb.
Lisbeth wiedziaa, e siostra ukrywa swj dar. Nie chciaa si wyrnia na tle pozostaych
studentw, a ju na pewno nie chciaa, eby j brano za wariatk.
Co dolega tej maej? zapytaa Lisbeth.
To ciki przypadek zapalenia puc, najprawdopodobniej miertelny, bo wrodzona deformacja
puc utrudnia leczenie. Carlynn ze zmarszczonym nosem utkwia wzrok w swojej kanapce. Ma
osiem lat i jej dni s policzone. Odwiedzamy j codziennie w czasie obchodu, badamy, obojtnie
rozmawiajc nad jej gow, i patrzymy z zaoonymi rkami, jak powolutku umiera. Na jej twarzy
odmalowa si bl, a Lisbeth po raz kolejny przyszo do gowy, czy zawd lekarza nie okae si aby
zbyt wielkim wyzwaniem dla siostry.
Uwaasz, e mogaby jej pomc?
Uwaam, e powinnam chocia sprbowa. Ale nie mam odwagi. Mylaam o tym, eby zakra
si noc do jej sali, ale gdyby mnie przyapano, musiaabym si gsto tumaczy. Nadal jest
przytomna i moe rozmawia. Powiedziaaby komu, e u niej byam.
Lisbeth wiedziaa, e Carlynn kilkakrotnie spdzia z pacjentem do czasu, aby go dotkn, czy te
jak to okrelaa tchn swoj energi w jego ciao, ale robia to po cichu, ukradkiem i tylko
jeli pacjent by nieprzytomny. Wiedziaa, e uchodzi za dziwaczk wrd kolegw z roku, i nie
chciaa podsyca tego wraenia.
Znajdziesz jaki sposb stwierdzia Lisbeth. Miaa wiadomo, e siostra nie spocznie, dopki
to nie nastpi.
Tylko jak? Carlynn zawijaa kanapk, pewnie chciaa j zostawi na pniej. Po kanapce
Lisbeth nie zosta ju nawet okruszek.
A obchody, o ktrych wspomniaa? Nie mogaby podej bliej?
Tylko jeli zostan wyznaczona przez wykadowc do jej osuchania. Ktre trwa jedynie kilka
sekund.
Mogaby uda, e nie dosyszysz. e masz zepsuty stetoskop albo z jakiego powodu chcesz
posucha duej i uwaniej ni pozostali.
Carlynn przewrcia oczami.
Wyrzuc mnie z akademii skwitowaa. Ju myl, e mam nie po kolei w gowie.
Czyli tak. Lisbeth uniosa rce. Z jednej strony wezm ci za wariatk, ale dziewczynka moe
przeyje. Z drugiej bdziesz postrzegana jako dobra, zwyczajna lekarka, ale maa
najprawdopodobniej umrze.
 Uch. Carlynn znw zmarszczya nos. Nie mw tak.
Wybacz. Lisbeth poczua skruch, ale tylko do pewnego stopnia. Nie chc ci naciska,
kochana dodaa ale posza na medycyn, bo chciaa zrobi uytek ze swojego daru. Studia to
dla ciebie pestka, chemi, biologi i ca reszt masz w maym palcu. Najtrudniej bdzie poczy
ca t wiedz z tym, co dla ciebie naturalne. Czego nigdy nie uczya si w szkole.
Carlynn wpatrywaa si w ni chwil, po czym odetchna.
Masz racj powiedziaa. Lizzie, jeste jedyn osob, ktra mnie naprawd rozumie, wiesz
o tym?

Carlynn i jej koledzy z roku, sami mczyni, tego popoudnia robili obchd z doktorem Alanem
Shireem, wykadowc z oddziau pediatrycznego. Mimo e na roku byo oprcz niej jeszcze kilka
dziewczt, w tym obchodzie uczestniczya jako jedyna, co samo w sobie czynio j pitym koem
u wozu.
Grupka studentw krya od pacjenta do pacjenta i w miar jak podchodzili do sali Betsy, Carlynn
stawaa si coraz bardziej niespokojna. Wprawdzie nadal nie bya pewna, jak to rozegra, jednak
przyznawaa racj siostrze: musi przynajmniej sprbowa pomc dziewczynce w sposb niemoliwy
dla innych lekarzy.
Nie uwaaa si za mdrzejsz od swojej siostry bliniaczki, ale inteligencja Lisbeth miaa bardziej
rzeczowy, zdroworozsdkowy charakter anieli jej wasna, i Carlynn czasami jej tego zazdrocia.
Umiaa rozwizywa skomplikowane matematyczne rwnania, jednake w najprostszych yciowych
kwestiach nie zawsze sobie radzia. Bya ciekawa, czy siostra zdaje sobie spraw, jak bardzo polega
na jej osdzie, mdroci, ktrej Lisbeth sobie nie uwiadamiaa.
Praca u Lloyda Petersona miaa na ni zbawienny wpyw i Carlynn z radoci patrzya, jak przez
ostatnie kilka lat Lisbeth nabiera pewnoci siebie. Gdyby tylko nie nabieraa te ciaa. Jej otyo
naleao nazwa rzecz po imieniu otoczya j jak zbroja, chronic przed No wanie, przed
czym? Odrzuceniem? Mioci? Nawet pewna wiedza z zakresu psychiatrii nie podsuna Carlynn
odpowiedzi na to pytanie. Gdziekolwiek tkwi problem, nigdy o tym nie rozmawiay: Lisbeth miaa
wystarczajco docinkw od matki oraz reszty wiata. Carlynn pragna by dla niej bezpieczn
przystani i miaa szczer nadziej, e nie wyrzdza siostrze niedwiedziej przysugi, przemilczajc
ten problem.
Wreszcie dotarli do sali Betsy, ale nie od razu tam weszli. Przed drzwiami doktor Shire zwrci si
do swoich podopiecznych.
Od czasu porannego obchodu stan omiolatki bardzo si pogorszy poinformowa. Omwi
symptomy i wyniki bada laboratoryjnych, ktre nie daway nadziei na popraw. Carlynn zwykle nie
uwaaa go za bezdusznego, sprawia jednak wraenie zadowolonego z faktu, e ma im do pokazania
tak ciki przypadek. Na szczcie omwi stan dziecka przed drzwiami, a nie wewntrz sali: wielu
lekarzy robio to w obecnoci pacjentw, jakby uwaali ich nie tylko za chorych, ale i guchych.
Jakby nie mieli do czynienia z czujcymi ludmi. Podobao jej si, e doktor Shire traktuje pacjentw
z szacunkiem, a j na rwni z innymi studentami, a nie osob mniej kompetentn z racji pci. Prawd
powiedziawszy, podobao jej si wszystko, co wiedziaa o doktorze Shirze, i liczya, e poprosi on
ktrego z praktykantw o osuchanie Betsy. Zamierzaa pierwsza zgosi si na ochotnika.
Stanli pokrgiem przy ku dziewczynki, a doktor Shire j zbada. Carlynn bya gotowa
podnie rk z chwil, kiedy padnie pytanie o ochotnikw, lecz poczua, e si poci. Czy odway si
zrobi co przy Alanie Shirze oraz innych studentach? Wiedziaa, e koledzy z roku sdz, e jest
dziwna, nie tylko z powodu bycia kobiet w mskim zawodzie. Rozmawiali midzy sob
o konkretnym pacjencie, dzielili si wtpliwociami a w niektrych przypadkach arogancj ale
Carlynn zawsze staa z boku, dosownie i w przenoni, obmylajc, jak by go uleczy. Czy pomoe,
jeeli po prostu przekae mu uzdrowiecze myli, stojc w tym samym pomieszczeniu? Czsto
eksperymentowaa ze swoim darem i nie omieszkaa zrobi tego teraz, przy ku Betsy.
Jak si czujesz, Betsy? spyta doktor Shire, ale dziewczynka nie odpowiedziaa ani nie
spojrzaa w jego stron. Leaa ze wzrokiem utkwionym przed siebie, blada jak ciany wok niej.
Bya w gorszym stanie ni rano.
Doktor Shire zbada jej cinienie i przekaza wyniki grupie. Nastpnie wyprostowa si na ca
dugo swojej chudej postaci i wskaza na drzwi.
No dobrze. Idziemy dalej. Mamy opnienie.
Carlynn zastyga. Jeszcze nie mog wyj. Tylko nie to.
Doktorze Shire? powiedziaa, kiedy pozostali ruszyli ku wyjciu. Czy mog j osucha?
Przystan z wahaniem, a studenci czekali, a odmwi pod pretekstem braku czasu, ale rzuci jej
dziwne, pytajce spojrzenie, a ona nie odwrcia wzroku.
Tak, panno Kling, moe pani.
Kilka osb jkno, ale doktor Shire ponownie przysun si do maej pacjentki, a Carlynn zrobia
to samo. Nie dbaa o to, co o niej pomyl. Teraz liczyo si tylko ycie Betsy.
Carlynn umiechna si do dziewczynki, a rce a j wierzbiy. Przysiada na brzegu ka
i zamiast po stetoskop, signa po rczk Betsy.
Cze, Betsy powiedziaa. Osucham ci serduszko i puca, ale najpierw chciaabym z tob
porozmawia.
Ach, ciko byo przekaza energi ze wiadomoci, e jest tyle osb za plecami! Kady spord
tamtych modych mczyzn przysunby si bezceremonialnie, nie patrzc nawet na Betsy, bez reszty
skupiony na chrobotach i szmerach w gbi dziecicej piersi. Gdyby miaa to zrobi po swojemu,
dokadnie tak jak zaplanowaa, najpierw dugo rozmawiaaby z pacjentk, a potem dugo jej
dotykaa. Lecz w asycie doktora Shirea i studentw nie miaa na to czasu. Dlatego staraa si
jednoczenie rozmawia i leczy.
Najwaniejsze, e miaa przy sobie Betsy. Pozostali si nie liczyli, ale Betsy bya tu obok.
Do niedawna puste spojrzenie spoczo na Carlynn, a spocona rczka zwiotczaa w delikatnym
ucisku modej lekarki.
O czym chce pani rozmawia? zapytaa Betsy cichym, zachrypnitym gosem.
O tym, jaka jeste silna. Carlynn czua, e doktor Shire moe przerwa jej w kadej chwili, ale
nie przerywaa, umiechajc si do dziewczynki. Bardzo silna. Mimo choroby masz si mnie
zapyta, o czym chciaabym rozmawia. Jeste niesamowit i bardzo dzieln dziewczynk. Nie
odrywaa wzroku od Betsy, zadowolona, e doktor Shire i studenci nie widz intensywnoci tego
spojrzenia. Za nic w wiecie nie chciaa wypuci z ucisku wilgotnych doni. Lada chwila usyszy,
e marnuje czas, ale prbowaa odsun t myl.
Masz ciepe i liczne rczki powiedziaa. Studenci ju przestpowali z nogi na nog: pewnie
mieli nadziej, e doktor Shire jej przerwie i bd mogli pj dalej. Teraz osucham twoje puca
oznajmia Carlynn. Nie masz nic przeciwko temu?
Betsy pokrcia gow i z wysikiem przewrcia si na bok, przyzwyczajona do procedury.
Carlynn przyoya krek stetoskopu do jej plecw, ale tylko na pokaz. Przyciskaa go delikatnie
rozpostart doni, a drug trzymaa na ebrach dziecka, tu nad odkiem. Przymknwszy oczy,
oddychaa gboko i wyobraaa sobie, e kada molekua oddechu pynie przez jej rce w gb
dziecka. Wytrwaa w tej pozycji tak dugo, aby nie wzbudza wikszych podejrze, ni musiaa.
Kolana ugiy si pod ni, kiedy wstaa, a musiaa si umiechn. Sabo bya znakiem: jej
wysiki przyniosy podany rezultat.
Szybkiego powrotu do zdrowia, kochanie powiedziaa i pooya lekko do na gowie Betsy.
Nastpnie si odwrcia, ignorujc wymowne spojrzenia kolegw.
Doktor Shire odchrzkn.
No dobrze. W takim razie idziemy.
Carlynn wysza ostatnia. Obejrzaa si na Betsy, ktra nadal si w ni wpatrywaa, i posaa jej
porozumiewawczy umiech, jakby zczya je wsplna tajemnica. W pewnym sensie tak si wanie
stao.
Pniej tego samego popoudnia doktor Shire wezwa j przez szpitalny interkom. Zdarzyo si to
po raz pierwszy i mina dusza chwila, zanim do niej dotaro, e syszy swoje nazwisko z gonika.
Panno Kling powiedzia, kiedy zadzwonia do niego w odpowiedzi na wezwanie. Czy
znalazaby pani chwil, aby spotka si ze mn na kaw w naszym barze?
Byo to dziwne zaproszenie i Carlynn niepewnie przekna w obawie przed reprymend, ktr
dostanie za zachowanie u Betsy.
Czeka na ni w rogu szpitalnego baru, dwie filianki z kaw ju stay na stole.
Cukier czy mietank? zapyta, podnoszc si na powitanie. By zadziwiajco uprzejmy jak na
kogo, kto mia j ywcem pore.
Czarn poprosz odpowiedziaa, cho nie przepadaa za kaw. Wiedziaa zreszt, e nie chodzi
o kaw.
Doktor Shire si umiechn i napicie Carlynn nieco osabo.
Wyglda na to, e Betsy, nasza maa pacjenta, ma si lepiej oznajmi.
To wspaniale odpara.
Tak przyzna, mieszajc kaw. Wspaniale i dziwnie. Sam j osuchiwaem w czasie
obchodu, jak pani wiadomo, i rzzio jej w pucach. Mia min, jakby nic z tego nie rozumia.
Jakby umieraa. Tymczasem byem u niej kilka minut temu i puca ma zasadniczo czyste.
Niesamowite skwitowaa. Antybiotyk musia
Jest na antybiotykach od samego pocztku uci doktor Shire. Spuci wzrok na swoj filiank.
Panno Kling Carlynn dorzuci. Obserwuj pani. Wiem, e nie jest pani zwyk studentk
medycyny, nie tylko z powodu swojej pci. Jest pani niebywale pojtna i rozumna, to pewne,
podobnie jak wikszo pani kolegw z roku. Ale traktuje pani pacjentw w sposb o wiele bardziej
osobisty ni wikszo z nich. Ni wikszo lekarzy, prawda?
Myl, e naley traktowa pacjenta jako istot ludzk, a nie przypadek. Tak jak chcielibymy,
aby nas traktowano.
Tak, tak, oczywicie. Przeci rk powietrze. Ale tu chodzi o co wicej, prawda?
Spojrza na ni z ukosa w oczekiwaniu na odpowied.
Co pan ma na myli?
Posiada pani co w rodzaju z braku lepszego sowa powiem daru. Nie mam racji?
Tym razem to Carlynn utkwia wzrok w filiance.
 Wci nie wiem, o czym pan
A ja myl, e owszem owiadczy. Nie tylko osuchiwaa pani Betsy, prawda? W zasadzie
mam wtpliwoci, czy w ogle pani to robia.
Poczua, e si czerwieni.
Naturalnie, e osuchiwaam zapewnia, nie wiedzc, czy j beszta.
Carlynn prosz, bd ze mn szczera. Pochyli si nad stoem. Mia ujmujce niebieskie oczy
i pocig, przystojn twarz. Jeli nie robisz nic szczeglnego, a przynajmniej nic, o czym by
wiedziaa, wystarczy jedno sowo, a zostawi ten temat. Ale prawda jest taka, e bardzo mnie
interesuj inne metody leczenia pacjentw. Inne od konwencjonalnych. Czytaem o Edgarze Caycem
i pozostaych rzekomych uzdrowicielach, i doszedem do wniosku, e co w tym jest. Ale jeli myl
si co do ciebie, prosz o wybaczenie i
Nie myli si pan przerwaa. Rce jej zadray; odstawia filiank i splota je na kolanach. Po
raz pierwszy wyznaa wiatu swj sekret od czasu, kiedy matka cigaa j od onierza do onierza
w Letterman Hospital.
Doktor Shire wyranie si oywi.
Zatem Betsy i pan nie pamitam jego nazwiska mczyzna z zapaleniem nerek, i kobieta,
u ktrej podejrzewalimy guz mzgu Wyzdrowieli niespodziewanie. Miaa w tym swj udzia?
Niewykluczone. Tak naprawd nie wiem. Czasami mog co wskra, czasami nie mog.
Opowiadaj poprosi, niecierpliwie odsuwajc filiank. Zdrad mi, jak to robisz. Co czujesz.
Ma to jaki zwizek z religi? Odmawiasz modlitw?
Jego nagy entuzjazm rozwiza jej jzyk i role si odwrciy: ona wykadaa, a on sucha.
Nie wiem, jak to robi, i nie, to nie ma zwizku z religi, przynajmniej w powszechnym jej
rozumieniu.
Czujesz, jak to si dzieje?
Nie mam pewnoci, jak to nazwa, ale owszem, co czuj. Jakby przypyw. I czuj nie umiaa
wytumaczy czuj, jakby co zostao mi odebrane i przekazane im.
Po zbadaniu Betsy mao nie zemdlaa, prawda?
Poczuam si sabo. Ale omdlenie chyba mi nie grozio. Nigdy nie zemdlaam. Przesza do
objanienia, jak uzdrawia chorego, co zdradzia dotd tylko garstce osb. Przy doktorze Shirze czua
si nie tylko bezpiecznie: zelektryzowaa j myl, e mgby umoliwi jej leczenie pacjentw na
wasn rk.
Za oknem robio si ciemno, a ona opowiadaa mu o swoim dziecistwie i tym, jak po raz pierwszy
uwiadomia sobie istnienie daru, i o gorcym postanowieniu, by nie zdradza si z nim na akademii.
Susznie postpia, Carlynn stwierdzi rzeczowo. Nie zdradzam si z moimi
zainteresowaniami i musz przyzna, e niezmiernie cieszy mnie poznanie osoby, z ktr mgbym
o nich porozmawia.
Doktorze Shire
Alan. Mw mi Alan.
Umiechna si do niego.
Alan. Czy byaby moliwo Chodzi o to, czy jeli zobacz pacjenta, ktremu by moe
mogabym pomc czy mgby zapewni mi z nim chwil na osobnoci? Dotd musiaam to robi
ukradkiem.
Tak. Co wymylimy. Ale musimy zachowa ostrono. Powinna wiedzie, e inni studenci
i cz personelu rozmawiaj o tobie za plecami. Wyczuwaj twoj odmienno, po prostu jeszcze
nie wiedz, na czym ona polega.
Jestem tego wiadoma.
Na razie twoj inno przypisuj temu, e jeste kobiet, dla ktrej pogawdki z pacjentem s
naturalnym odruchem. Pokaza w umiechu rwne, biae zby. Nie bdziemy wyprowadza ich
z bdu.
I jeszcze jedno To, co robi Pokrcia gow. Naprawd tego nie rozumiem. Dlaczego
czasami dziaa, a czasami nie?
Nie znam odpowiedzi na to pytanie, ale chtnie poycz ci ksiki, ktre czytam. Mam cae
mnstwo ksiek z tej dziedziny.
Z chci bym je przejrzaa!
I tak si stanie. Ale trzymam je u siebie w domu. Czy miaaby co przeciwko temu, aby przyj
i
Ale skd.
To rwnie musimy zachowa w tajemnicy, sama rozumiesz. Studentka medycyny i lekarz To
dopiero rozwizaoby ludziom jzyki.
Nagle tkna j pewna myl.
Czy pan te ma ten ten dar, doktorze Shire? Alanie?
Nie. Nie mam i bardzo nad tym ubolewam. Zastanawiaem si, czy mona go u siebie
wyksztaci, ale doszedem do wniosku, e nie. Przeczesa palcami jasnobrzowe wosy
i potrzsn gow. Jestem gboko przekonany o istnieniu luki w medycynie, Carlynn. Popatrzy
jej prosto w oczy. Pragnbym z caego serca, abymy sprbowali j wypeni.
 13

Sam wpad w objcia Liama na chodniku przed domem opieki, a Liam wzi go na rce i cmokn
w czoo. May odchyli si w ty, kadc obie apki na policzkach ojca.
Kocham tat oznajmi dwicznie. Ostatnio nauczy si to mwi i powtarza przy kadej
okazji, lecz zawsze stosownie do sytuacji. Zachwycony Liam mocniej go przytuli. Jego
pitnastomiesiczny syn przybra na wadze albo on traci siy, bo mu rce mdlay: dawniej Sam
way tyle, co puchowa poduszka, ale te czasy miny.
Ja ciebie te kocham odpowiedzia Liam, ale nim zdy w peni nacieszy si chwil, Sam
zacz wierzga nogami. Liam postawi go z ociganiem i usiad na awce obok Sheili. Co sycha?
zapyta, nie odrywajc oczu od syna.
Ten zacz biega wok sadzawki na trawniku nieopodal cieki. Biega jeszcze chwiejnie, ale
nadzwyczaj szybko, i Liam obserwowa z umiechem, jak goni niewidzialn ofiar.
Och, wszystko w porzdku. W gosie Sheili dao si sysze zmczenie. Potara kark i poruszya
gow na wszystkie strony. Mielimy z Samem mae spicie dodaa. Dosta pierwszego klapsa.
Przynajmniej pierwszego ode mnie.
e co? Liam odwrci si do niej wstrznity, lecz chyba niczego nie zauwaya.
Urzdzi scen w supermarkecie. Patrzya ze znueniem, jak Sam niezdarnie staje na palcach,
prbujc zajrze do sadzawki. Zdaje si, e jest rozwinity jak na swj wiek. Zamiaa si cicho.
Zachowuje si jak nieznony dwulatek, a ma pitnacie miesicy.
Liam usiowa zachowa spokj w obawie, e jeli zdradzi si z gniewem, ktry w nim kipia, nie
dowie si prawdy o tym, co zaszo.
Jak to: scen? zapyta.
No wiesz. Zwyczajn. Zerkna na niego. Cho moe nie wiesz, to twoje pierwsze dziecko.
ciga rzeczy z pek i wrzeszcza, kiedy mu je zabieraam. Usiad na pododze i dar si jak
optany.
Pewnie by zmczony. Patrzy na Sama, ktry usiad i zacz klepa w obramowanie sadzawki.
Sprbowa sobie wyobrazi, jak Sheila bije chopczyka na rodku supermarketu. Bije.
Za zachowanie typowe dla dziecka w tym wieku. Liam zacisn pici na kolanach.
Przecie spa zaznaczya. By niegrzeczny i tyle. Zapowiedziaam mu, e jeli si nie uspokoi,
to dostanie w skr. A on wci si dar, wic po powrocie do domu przeoyam go przez kolano.
Liam zerwa si na rwne nogi i stan naprzeciw teciowej z wycignitymi rkami, jakby chcia
j udusi.
Tak nie mona! Nic innego nie zdoa wykrztusi. Tak nie mona, Sheilo! Nikt nie bdzie bi
mojego syna. Nigdy w yciu.
Ale Liamie, przecie ja go nie uderzyam. ladu nie zostao. Spojrzaa na niego, osaniajc
oczy rk, bo j soce razio. Dosta tylko klapsa. Rodzice daj dzieciom klapsy od zarania
dziejw. Ty nigdy nie dostae w skr?
Nie. Nie dostaem. Mwi coraz goniej, a zerkna na niego przechodzca kobieta. Byo mu
wszystko jedno. Nigdy doda. To barbarzystwo, uczy dzieci, e przemoc jest rozwizaniem.
Jak moga mu to zrobi? Jak moga go skrzywdzi? Ty, ktra kazaa mi zabezpieczy w domu
wszystkie kontakty i naroniki? On...
Naprawd przesadzasz, Liamie. Na twarzy Sheili pojawi si protekcjonalny umieszek, ktry
Liam mia ochot zetrze. Przeoyam go przez kolano i dosta kilka delikatnych klapsw
w siedzenie. Jak inaczej nauczy moresu pitnastomiesiczne dziecko? Mylisz, e zrozumie, jak mu
zaczniesz tumaczy?
Naprawd uwaasz, e wiedzia, za co go karzesz? zapyta Liam. Zacz spacerowa tam
i z powrotem, uderzajc pici we wntrze drugiej doni. Z jakiego powodu le si zachowa
w sklepie. Jako doroli pewnie nigdy tego nie zrozumiemy, lecz jego zachowanie na pewno miao
uzasadnienie. Ostrzega go, e dostanie klapsa, chocia nie wiedzia nawet, co to znaczy. A po
powrocie do domu daa mu w skr. Jak miaby to powiza, nawet gdyby taki rodzaj kary by do
przyjcia?
No c, teraz ju wie, co to znaczy. Sheila zasznurowaa usta. Kiedy tylko usyszy to sowo,
zrozumie, co si wici.
Nie bdzie nastpnego razu, Sheilo. Liam przystan i popatrzy na teciow. Mwi
powanie. Ja si nie zgadzam. Nikt nie bdzie bi Sama.
Kiedy dzieci s za mae, by rozumie, co si do nich mwi, nie ma innego sposobu, aby...
Ja wyrosem na normalnego czowieka przerwa jej. Moi rodzice nauczyli mnie odrnia
dobro od za, nie uciekajc si do... do upokarzania... i rkoczynw. Mara przyznaaby mi racj.
Och, na mio bosk. Sheila nie wytrzymaa. Robisz z igy widy. Nie uciekam si do
adnych rkoczynw, dobrze o tym wiesz. A co do Mary, nieraz dostaa klapsa.
Nic o tym nie wiedzia. Nie zdyli porozmawia o wychowywaniu dziecka, jak uczy dyscypliny.
Niewane odpar. Na pewno nie byaby tym zachwycona.
Sam nagle podbieg do niego i z caej siy obj za nog, wiadomy napicia midzy ojcem
a babci. Liam pooy mu rk na gwce.
Posuchaj zwrci si do teciowej. Doceniam, ile dla niego robisz. Ale obiecaj, prosz, e
wicej go nie uderzysz.
Nie mog ci tego obieca, Liamie. Nie wiem, co ci napado.
Nie chc, eby go bia!
Sam pisn i mocniej przywar do jego nogi.
W takim razie nie bd si nim wicej zajmowa oznajmia Sheila i podniosa si z awki.
Znajd sobie kogo innego do opieki. I zapa za to z wasnej kieszeni.
Liam w bezsilnej zoci przymkn oczy.
Przecie nie o to mi chodzio powiedzia. Ponownie wzi Sama na rce i chopczyk ukry
twarz w jego szyi.
W takim razie dostanie klapsa, jeli na to zasuy. Sheila stana z zaoonymi rkami.
Liamowi zabrako sw. Czu si cakowicie bezradny; gos zawidby go, gdyby sprbowa co
doda. Przycisn policzek do gwki Sama.
Kiedy Mara wyzdrowieje dorzucia Sheila na pewno si ze mn zgodzi. Moesz by tego...
Ona nigdy nie wyzdrowieje, Sheilo! warkn, wyrywajc kolejny okrzyk z ust syna, ale nie mg
si powstrzyma. Czy to do ciebie nie dociera? Nigdy. Spdzi w orodku reszt ycia. Nigdy nie
zrozumie, e Sam jest jej synem. Nie wie nawet, kim ty dla niej jeste.
Sheila poczerwieniaa i wyda policzki, jakby miaa zaraz pkn. Odwrcia si na picie
i pomaszerowaa do samochodu.
Liam usiad roztrzsiony na awce i odprowadzi teciow wzrokiem.
Ju dobrze, Samie wyszepta i poczu, e chopiec rozlunia si w jego objciach. Ju dobrze,
misiaczku.
Wprawdzie nie widzia parkingu, bo krzaki go zasaniay, ale usysza, jak Sheila zatrzaskuje
drzwiczki i odjeda. Odetchn z ulg. Bdzie musia znale sposb, by naprawi ich nadwerone
stosunki, ale dzisiaj wola i do Mary tylko z Samem.
Przykro mi, e miae niemiy dzie, Sam powiedzia, koyszc chopca na kolanach. Bardzo
mi przykro.
Cholera, jakie to trudne! Byo tyle spraw do obgadania z Mar, tak bardzo tego potrzebowa.
Chcia jej powiedzie, co zrobia Sheila, zapyta j o zdanie. A jeli rzeczywicie nie przyznaaby
mu racji? Moe przypisywa jej wasne pogldy, bo nie moga sama si wypowiedzie.
Chciaby powiedzie Marze, i jej matka nie dopuszcza do siebie prawdy. On czasem tak samo. To
wygodna postawa, tkwi w miejscu, gdzie czowiek nie traci nadziei. Wiedzia, e nadzieja to
przyjaciel i wrg zarazem: zapewniaa mu si napdow do ycia, a przy tym wykluczaa realne
plany na przyszo. W chwilach rozpaczy by szczerze przekonany, e Mara nie wyjdzie z domu
opieki. Nie wiedzia, jak planowa swoje ycie wok tego niezbitego faktu.

Po powrocie do domu bawili si klockami i czytali ksiki. Jedna myl koataa si Liamowi
w gowie: chcia porozmawia z Joelle. Wmawia sobie, e to zy pomys, ale nie mg si od niego
uwolni.
Powstrzymywa si cay wieczr, a gdy si wreszcie pooy, przed oczami stana mu wizja
skoowanego malca przeoonego przez kolano. Bez namysu sign po telefon i wystuka numer
Joelle.
Halo? Miaa zachrypnity gos, musiaa ju spa.
Przepraszam, e ci budz powiedzia. Mam pytanie.
Co si stao? Natychmiast oprzytomniaa. Wyobrazi sobie, jak siada na ku, ma rozczochrane
od snu ciemne wosy i jego gos w suchawce powoduje szybsze bicie serca Joelle.
Czy wiesz, co Mara sdzia o klapsach? zapyta.
Po drugiej stronie linii nastaa chwila ciszy.
Wa... waciwie nie przyznaa Joelle. Ale wydaje mi si, e byaby przeciwna takiemu
wymierzaniu kary. Problemy z Samem?
Zamia si i dwik ten zabrzmia obco w jego wasnych uszach. Mino sporo czasu, odkd razem
si miali, ale zaraz przywoa si do porzdku.
Nie. Z Sheil. Daa dzi Samowi klapsa.
Za co?
Wrzeszcza w sklepie. Niewane, za co. On jest may. Nie moe zrobi nic takiego, co
zasugiwaoby na klapsa.
Jeste zdenerwowany. Czuo w jej gosie przyprawia go o ucisk w piersi.
Owszem. Ale zrozumiaem, e nie mam pojcia, co powiedziaaby na to Mara. Na klapsy.
 Kolejna chwila milczenia.
Skarbie, niewane, co powiedziaaby Mara. Pytanie, co ty czujesz.
Nie mog znie myli, e kto mgby go skrzywdzi.
Wic na to nie pozwl skwitowaa. Sam jest twoim synem. Ty ustalasz zasady.
Ja... Jeszcze jedno sowo, a zamie si w swoim postanowieniu. Dziki dorzuci
pospiesznie. Musz koczy. Widzimy si w pracy. I si rozczy. Wyobrazi sobie, jak osupiaa
Joelle wpatruje si w suchawk, zachodzc w gow, czy go nie urazia. Pragn zada jej wicej
pyta. Na przykad jak ma powstrzyma Sheil przed biciem Sama, jeli jest od niej zaleny na tylu
frontach? Lecz obawia si, e dusza rozmowa na ten temat i krzepice odpowiedzi Joelle
zburzyyby mur, ktrym si obwarowa. Ju do tego doszo i mogo doj ponownie, gdy pragn,
aby leaa tu obok niego, ciasno przytulona, z nog pomidzy jego kolanami, przez ca noc.
 14

Nastpnego dnia Joelle nie miaa wtpliwoci, e Liam jej unika. Nie byo go w biurze, kiedy
przysza, i wymkn si przed czasem z cotygodniowego spotkania w sali konferencyjnej. Ale miaa
wiksze zmartwienia ni wczorajszy telefon Liama.
Bya dokadnie w dwunastym tygodniu ciy i wreszcie miaa komu o tym powiedzie. Rano nie
moga skupi si na pacjentkach z oddziau pooniczego, bo wypatrywaa Rebekki Reed i jak na
zo nie moga na ni natrafi. Po poudniu Rebecca bdzie przyjmowa pacjentki w swoim
gabinecie, ktry wprawdzie znajdowa si na tym samym oddziale, ale bdzie zbyt zajta, by
porozmawia.
Nadal moga z atwoci zatuszowa ci. Miaa zaokrglony brzuszek, wic kupia sobie kilka
luniejszych sukienek i bluzek gdy naprawd przyjdzie czas na lun odzie, zmiana stylu nie bdzie
rzuca si w oczy. Nie musiaa ju co chwila biega do toalety, ale zaczo j pobolewa
w podbrzuszu, tote cieszya si na myl o wizycie u ginekologa. Musi si upewni, czy z dzieckiem
wszystko w porzdku.
Zobaczya Rebecc dopiero w poudnie. Lekarka rozmawiaa w dyurce z Seren Marquez,
w rkach trzymaa stert kart pacjenta. Joelle przywitaa si z nimi krtko, eby nie przeszkadza.
Usiada w nadziei, e Serena pierwsza wyjdzie z dyurki, i szczcie jej dopisao. Jedna
z pielgniarek zawoaa Seren do pacjentki, wic Rebecca i Joelle zostay same.
Rebecca usiada i otworzywszy jedn z kart, przystpia do pisania. Joelle niemal natychmiast
przysiada si do niej, i Rebecca zerkna na ni z przelotnym umiechem, po czym wrcia do
przerwanej czynnoci.
Przepraszam, e przeszkadzam, Rebecco zagaia Joelle ale czy znalazaby dzisiaj czas, aby
ze mn porozmawia? Na przykad po dyurze?
Problem z pacjentk? zapytaa Rebecca, nie przerywajc pisania.
Tak odpowiedziaa Joelle. Ze mn.
Do Rebekki zawisa nad kartk. Lekarka spojrzaa na Joelle z uniesionymi brwiami i szczerym
zaciekawieniem na twarzy.
Jasne odrzeka. Kocz okoo pitej. Zajrzysz wtedy do mnie?
Dzikuj powiedziaa Joelle. Bd. Wstaa i ruszya w stron baru z myl, e pjdzie po
pitej, moe wikszoci lekarzy ju nie bdzie. Im mniej osb j zobaczy, tym lepiej.
Zauwaya Liama, siedzcego samotnie przy ich stoliku pod oknem, i usiada naprzeciw niego
ucieszona, e nie zrezygnowa z lunchu, eby jej nie spotka.
Gdzie Paul? spytaa, rozkadajc serwetk na kolanach.
Uziemiony odpar. Troch si spni.
Przez telefon by taki zdesperowany, taki rozalony. Musia naprawd by w doku, e do niej
zadzwoni. Pomimo niezrcznej sytuacji bya przeszczliwa, e zwrci si do niej tak jak kiedy.
 Jak si czujesz? spytaa, unoszc szklank z mlekiem do ust.
W porzdku. Spojrza prosto na ni. Wybacz, e wczoraj zawracaem ci gow doda.
Nie zawracae zaoponowaa. Wiesz ju, jak zaatwisz spraw z Sheil?
Mam to pod kontrol, dziki. Otworzy torebeczk z cukrem i wsypa zawarto do kawy, do
lekko mu zadraa.
Pod kontrol, jasne, pomylaa.
Hm. Nachylia si w jego stron, aujc, e nie moe dotkn tej rozdygotanej doni. Daj
sobie pomc. Nie musisz przecie...
Cze, Paul. Liam wpad jej w sowo i podnis wzrok. W tej samej chwili Paul postawi
swoj tac na stole.
Czy ten dzie si kiedy skoczy? rzuci, opadajc na krzeso.
Co si dzieje? zapyta Liam z nagym oywieniem, jakby nic innego go nie interesowao.
Trzech nowych chorych na AIDS, w tym czternastoletnia dziewczynka zacz wylicza. Dwie
mae ofiary przemocy domowej. Chopczyk bliski mierci. To co zwykle.
Pniej mog ci pomc zaoferowaa si Joelle. Miaa dzi nieco mniej napity grafik.
Liam zacz wypytywa Paula o szczegy; wykazywa przy tym niezmordowane zainteresowanie,
ktre pyno z potrzeby unikania rozmowy o wasnych problemach, i Joelle przestaa si odzywa.
Zaraz po posiku przeprosia chopakw i udaa si na blok operacyjny sprawdzi, czy jej tam nie
potrzebuj. Towarzystwo Liama, kiedy tak j gasi, byo nie do zniesienia, jakby odcina j od
przyjani, ktr nadal miaa mu do zaoferowania.
W cigu caego popoudnia odhaczya wszystkie swoje sprawy do zaatwienia i pomoga Paulowi,
nie dajc sobie ani chwili wytchnienia. Byle o niczym nie myle. O pitej kto wreszcie dowie si
prawdy o tym, co dzieje si z jej ciaem. Ale to, co chowaa w umyle i sercu, musiao pozosta
ukryte.

Kwadrans po pitej usiada na krzele naprzeciwko Rebekki i umiechna si blado.

Dziki, e znalaza dla mnie czas powiedziaa.
Rebecca odsuna papiery i utkwia w niej wzrok.
Co tam? spytaa. Mimo pnej pory wci miaa nieskaziteln fryzur, jasne wosy upite
gadko nad karkiem, i wietlist cer.
Joelle rozmawiaa ju z ni o swoich problemach, dawno temu, kiedy nie moga zaj w ci.
Rebecca zachowaa wwczas zimn krew i profesjonalny dystans, podaa jej nazwiska kilku
specjalistw od leczenia niepodnoci i wyrazia swoj opini o nich, ale nie roztkliwiaa si nad
Joelle i nie okazaa jej wspczucia, zreszt Joelle wcale tego nie oczekiwaa. To nie byo w stylu
Rebekki. Teraz te nie czekaa na wspczucie. Liczya jedynie na fachowo kobiety, ktra nie
bdzie si wtrca ani strzpi sobie na niej jzyka.
Musz ci poprosi o cakowit dyskrecj zacza Joelle, a Rebecca si umiechna.
A istnieje jaka inna? spytaa.
Joelle nie czua si na siach odwzajemni umiechu.
Racja. Chyba nie odpowiedziaa. Spojrzaa prosto na lekark i wzia gboki oddech. Jestem
w ciy oznajmia.
Rebecca uniosa brwi i na chwil chyba zabrako jej sw.
O rany. Odchylia si na krzele. Rany.
 Rycho w czas, nie? rzucia Joelle.
Rebecca usiada z zaoonymi rkami i pokrcia gow, chyba ze zdziwieniem.
No c, kiedy pogratulowaabym ci i wychylia z tob szklaneczk mineralnej, ale teraz nie
bardzo wiem, co powiedzie. Czy to dla ciebie dobra wiadomo, czy wolisz o tym nie rozmawia?
Sama nie wiem, prawd powiedziawszy. Joelle przesuna palcami po gadkiej krawdzi
biurka. Nie planowaam tego. Oczywicie nie jestem matk i nic nie wskazuje, e ni zostan.
Mimo to... Spojrzaa na lekark. Sama wiesz, jak bardzo marzyam o dziecku.
Pierwszy dzie ostatniej miesiczki? zapytaa Rebecca.
Miesiczkuj nieregularnie, szkoda gada. Ale wiem, e dzisiaj upywa dokadnie dwunasty
tydzie.
A wic znasz dat poczcia? Rebecca si umiechna, prawie przyjanie.
Tak.
Rebecca opara okcie o blat.
Jeeli faktycznie do poczcia doszo dwanacie tygodni temu, w takim razie jeste mniej wicej
w czternastym tygodniu.
Czternastym? Jak to?
Liczymy od pierwszego dnia ostatniego okresu. Ktry zwykle wypada dwa tygodnie przed
zapodnieniem.
Nie wiedziaam. Joelle ze zdziwieniem przyja wiadomo, e jest w bardziej zaawansowanej
ciy, ni mylaa. Od tylu lat pracuj na oddziale pooniczym, a nie miaam o tym pojcia.
USG da nam peen obraz sytuacji. Rebecca zerkna na ni spod oka. Wiedz tylko, e
w czternastym tygodniu jeszcze mona usun.
Joelle pokrcia gow.
Jak mogabym to zrobi, po tylu staraniach?
Jasne. Mwi ci jedynie, e masz wybr.
Wiem o tym. Joelle przeniosa wzrok na cian oprawionych dyplomw przy oknie. Chciaam
spyta, czy zostaniesz moim lekarzem prowadzcym dodaa.
Rebecca potwierdzia.
Oczywicie. Spojrzaa na zegarek i wstaa. Nie ma na co czeka. Masz czas na pierwsze
badanie?
Joelle odetchna z ulg. Czekaa na te sowa. Musiaa si dowiedzie, czy dziecku, ktre
zaniedbywaa, przynajmniej z punktu widzenia prenatalnej opieki, nic nie dolega.
Nie czuj adnych ruchw powiedziaa, wstajc z krzesa. Czy nie powinnam, jeli jestem
w czternastym tygodniu?
Jeszcze nie, ale niedugo poczujesz. Rebecca poprowadzia j w stron jednego z mniejszych
gabinetw zabiegowych. Zobaczymy, co nam pokae sonogram.
Nastpnie wysza, a Joelle przebraa si w niebieski fartuch i pooya na kozetce.
Po chwili wrcia Rebecca i po delikatnych badaniach przystpia do wyciskania ciepego elu na
jej brzuch.
Tu mnie troch pobolewa. Joelle wskazaa miejsca po obu stronach podbrzusza. Jakby
cignie.
Rebecca kiwna gow.
Wizada powiedziaa. To normalne. Przejechaa gowic tam i z powrotem po brzuchu
Joelle i na monitorze pojawi si obraz.
Joelle nie umiaa si w tym poapa, ale Rebecca nie miaa najmniejszego problemu.
Tu jest gwka. Wskazaa na zarys porodku. Z tych pczkw wyrosn rce i nogi. Popatrz,
wida jedn z rk. I co najwaniejsze, serduszko.
Och! Joelle uniosa gow, eby lepiej si przyjrze pulsujcej drobince ycia na monitorze.
Jakie liczne! Jakiej jest wielkoci? Dziecko? Pd?
Ma niecae dziewi centymetrw. Jeste w czternastym tygodniu, Joelle.
O matko. Joelle przymkna oczy i z powrotem opucia gow na ma, pask poduszk.
Mam wyrzuty sumienia, e tak dugo zwlekaam z wizyt. Czternasty tydzie!
Chciaaby zna dat porodu? Lekarka pucia jej ale mimo uszu i wcisna co na pulpicie.
Pewnie jako w poowie stycznia rzucia Joelle.
A co powiesz na pierwszy stycznia? spytaa Rebecca. Noworoczny dzidziu.
Noworoczny dzidziu. Z jej szczciem trafi do gazet jako matka pierwszego dziecka w nowym
roku.
Niedugo bdziesz zmuszona przesta si z tym ukrywa stwierdzia Rebecca.
Joelle spojrzaa na ni.
Chc si wyprowadzi, zanim cia zacznie rzuca si w oczy odpara, po czym dodaa
pospiesznie: Niech to zostanie midzy nami, Rebecco. Jeszcze nie zoyam wypowiedzenia
i nikomu o tym nie wspominaam.
Rebecca ze zmarszczonymi brwiami odoya gowic.
Co ty opowiadasz? Nie moesz odej. Jeste niezastpiona.
Dziki. Joelle utkwia wzrok w suficie. Ale chc wyjecha.
Lekarka wytara jej brzuch papierowym rcznikiem.
Nie musisz wymienia z nazwiska powiedziaa ale powiedz mi, czy ojciec bdzie
zaangaowany w ci? Moesz liczy na jego wsparcie? A moe mieszka gdzie indziej i chcesz si
przenie, aby by bliej niego?
Joelle pokrcia gow.
Nie. Nie bdzie zaangaowany.
Jest onaty, miaa na kocu jzyka. Ma dosy rzeczy na gowie, nie bd go obcia kolejn. Unika
mojego wzroku, wic jak miaby mi pomaga?
Dokd chcesz wyjecha? zapytaa Rebecca i pomoga Joelle usi.
Jeszcze nie wiem. Opucia nogi na podog. Gdzie, gdzie bd moga zacz od nowa
z dzieckiem.
Uciekasz przed czym? badaa Rebecca.
Nie wiem. Joelle wzruszya ramionami. Nie. Tak. Moliwe. Umiechna si ze skruch.
Liczy si to, czy bdziesz moim lekarzem prowadzcym, dopki nie wyjad, Rebecco. I nikomu nie
powiesz? Nie chc ci stawia w niezrcznej sytuacji.
Bed twoim lekarzem odpowiedziaa Rebecca. Ale wszyscy ci tutaj kochaj, Joelle.
Sowo kochaj nie pasowao do zwykle chodnych, beznamitnych ust. Mam nadziej, e masz
dobry powd do wyjazdu.
Tak powiedziaa. Mam.

Gdy wieczorem wchodzia do domu, z mieszkania na dole wyjrza Tony.

 Joelle! zawoa. Wpadnij do nas na kolacj. Zrobilimy cae mnstwo grzybw
faszerowanych. Sami nie damy rady.
Dziki, Tony. Z umiechem pokrcia gow. Nie dzisiaj, niestety.
W takim razie zostawimy ci troch odkrzykn Tony i drzwi si za nim zamkny.
Wesza po schodach do swojego mieszkania, wspominajc ostatni kolacj w towarzystwie
ssiadw. Ugotowaa wielki gar gulaszu rybnego i zaprosia Tonyego z Garym, eby pomogli jej go
zje. Siedzieli potem p nocy, wypili troch za duo i piewali stare przeboje, straszliwie
faszujc. Lubia tych chopakw. Nie byli jej najbliszymi przyjacimi, ale na pewno si nadawali.
Gdyby tu zostaa, moe zechcieliby peni funkcj honorowych tatusiw.
Ogldasz za duo seriali, upomniaa si w duchu i wcisna guzik automatycznej sekretarki. Miaa
tylko jedn wiadomo.
Witaj Joelle vel Shanti Joy odezwa si gos kobiety.
Zmarszczya brwi. Carlynn Shire?
Mwi Carlynn Shire cigna kobieta, jakby w odpowiedzi na jej pytanie. Mylaam o tobie
i zastanawiam si, dlaczego nie dzwonisz. Jak tam twoja przyjacika? Nadal chcesz, ebym j
zobaczya? Jeli tak, prosz o kontakt. Zostawia numer, a Joelle zapisaa go na okadce katalogu
lecego na kuchennym blacie.
Dziwne, pomylaa z lekk irytacj. Widocznie Alan Shire zapomnia wspomnie onie o swojej
probie. Ale wiadomo j ucieszya.
Odoywszy torebk i notes, wykrcia numer.
Dom pastwa Shirew zabrzmia mski gos w suchawce. Przestraszya si, e to Alan, ale
przypomniaa sobie mczyzn, ktry umawia j za pierwszym razem. By to z ca pewnoci jego
gos.
Mwi Joelle DAngelo powiedziaa. Czy mogabym rozmawia z Carlynn Shire?
Chwileczk.
Po chwili w suchawce zabrzmia gos Carlynn.
Witaj, Joelle! Jak si masz?
W porzdku, Carlynn, ale musz przyzna, e zdziwia mnie twoja wiadomo.
Jak to?
Joelle usiada na taborecie.
Moe nic ci o tym nie wiadomo zacza ostronie ale twj m kontaktowa si ze mn.
Powiedzia, e przesza na emerytur, masz problemy zdrowotne i wolaaby nie zawraca sobie
gowy. Dlatego nie zadzwoniam. Nie chciaam ci zadrcza.
W suchawce zapada cisza.
Alan do ciebie dzwoni? upewnia si Carlynn.
Nie, przyjecha do mnie do szpitala.
I powiedzia...?
e jeste chora i ju nie przyjmujesz pacjentw, e uzdrawianie zbyt wiele ci kosztuje i...
Och, diabli nadali. Carlynn nie krya irytacji. Maruda z niego, co? To prawda, e jestem
chora, nie przyjmuj pacjentw i nie chc, aby mi zawracano gow, ale twoja opowie bardzo
mnie poruszya. Chtnie spotkam si z Mar, Joelle.
Dzikuj. Ujo j, e Carlynn zapamitaa imi przyjaciki. Ale... Zawahaa si, czy
poruszy t kwesti. Twj m wspomnia o jeszcze jednej rzeczy. Mwi, e kontakt ze mn
przywoa wspomnienia... Wiem, e stracia siostr, kiedy si urodziam.
To byo bardzo dawno temu, Joelle odpara bez emocji. Twj widok budzi we mnie rado,
na przekr temu, co straciam. W ogle o tym nie myl.
Dobrze, nie bd. Joelle odnotowaa przy okazji, e Carlynn sprawia wraenie zdolnej do
podejmowania samodzielnych decyzji, wbrew obawom ma.
W porzdku skwitowaa Carlynn. To kiedy si widzimy, kochana?
 15

Carlynn zastaa Alana przy stoliku na tarasie, z nogami na krzele i ksik na kolanach, cho nie
czyta. Obserwowa ogrodnika.
Usiada naprzeciw niego, a on wskaza mczyzn na drzewie.
Stary wariat wymamrota.
Sucham? Kto?
Quinn.
Podya za jego wzrokiem w stron jednego z wyszych cyprysw i zobaczya, e ogrodnik stoi na
drabinie pomidzy gaziami. Widziaa sekator w jego ciemnych, spracowanych doniach. Pokrcia
gow.
Nie usiedzi w jednym miejscu, co? zauwaya z umiechem. Quinn! zawoaa. Za
stamtd. Zabijesz si.
Nie zareagowa; wiedziaa, e nie syszy albo udaje, e nie dosysza. Wolaby umrze, spadajc
z tego drzewa, anieli obra powoln, aosn drog, ktra staa si jej udziaem.
Musimy porozmawia, Alanie powiedziaa.
Czy nie powinna schowa si w cieniu? Odwrci si w jej stron, oczy mia niewidoczne za
okularami przeciwsonecznymi.
Ju id odpowiedziaa. Chciaabym tylko zrozumie, dlaczego rozmawiae z Joelle
DAngelo za moimi plecami.
Z kim?
Wiesz, o kim mwi. Pracownica socjalna przyjechaa do mnie w sprawie przyjaciki. Dlaczego
wtrcasz si w moje sprawy?
To rwnie moja sprawa, nie uwaasz? odpar. W blasku soca jego siwe wosy wydaway si
jeszcze bielsze.
Nie, nie uwaam skwitowaa.
Hm. Zamkn ksik i odoy j na st. Pojechaem do niej, gdy po pierwsze, jeste chora,
a po drugie, nie mylisz racjonalnie.
Wiem, e jestem chora przyznaa. Ale moja gowa nie szwankuje.
Nie bybym taki pewien, jeeli chcesz znowu uzdrawia zaznaczy. Przez ostatnie dziesi lat
nie musiaem si o ciebie martwi. Nie chciaa tego zaczyna.
Strach przez ciebie przemawia, Alanie. Zawsze tak byo. Wiem, e masz dobre chci i prbujesz
chroni mnie oraz to, co razem stworzylimy. Ale ta dziewczyna... Joelle... Ona mnie potrzebuje.
Bo co, wiat jej si zawali? Wybuchnie? Umrze? No co? Nie wyleczysz jej przyjaciki. Nie ma
takiej siy na wiecie, ktra wyleczyaby osob z urazem mzgu. Mamisz tylko Joelle zudn
nadziej.
Nie chodzi o przyjacik. Spojrzaa na swoje donie. Nie byy dzi takie te, a moe po
prostu w socu mniej przypominay rce kobiety konajcej na marsko wtroby. Ostatnio duo
rozmylam o siostrze dodaa. Moe niedugo j zobacz. Umiechna si ze wiadomoci, e
drani Alana takim gadaniem. Zawsze lubia otwart natur kwestii duchowych, w przeciwiestwie
do Alana, lekarza z krwi i koci.
Uhm mrukn. Pamitaj, eby j ode mnie pozdrowi.
Carlynn nachylia si do niego przez st.
Nie jestem zbyt dumna ze swojego ycia, Alanie oznajmia. Chciaabym to jako naprawi.
W ten sposb? Pomagajc przyjacice pracownicy socjalnej?
Owszem. Wstaa, po czym opara mu rk na ramieniu i musna ustami jego skro. Nic si
nie martw dorzucia. Bd bardzo ostrona. Sowo.
 16

Joelle przyhamowaa, by wymin wzek golfowy na poboczu. Jechay Seventeen Mile Drive
w stron Pacific Grove i domu opieki.
Alan denerwuje si twoim wyjazdem? spytaa, kiedy przejeday obok piknego, drogiego
motelu w Zatoce Hiszpaskiej.
Musisz mu wybaczy odrzeka Carlynn wymijajco. Jest nadopiekuczy.
Zawsze by taki? Joelle oderwaa oczy od szosy i spojrzaa na starsz kobiet.
Moe nie od samego pocztku. Lecz z chwil gdy ludzie zaczli zabiega o spotkania ze mn
w nadziei, e ich uzdrowi, naszy go obawy, e si przeforsuj albo jaki wariat mnie porwie, czy
co w tym stylu.
Joelle umiechna si pod nosem. Ciekawe, e kto, kto podaje si za uzdrowiciela, nazywa kogo
innego wariatem.
Czy ty... wybacz, e si wtrcam. Jeste powanie chora?
Carlynn potwierdzia.
Mam zapalenie wtroby. Podobno zaraziam si trzydzieci cztery lata temu, gdy musieli
przetoczy mi krew po wypadku. Ale dao o sobie zna dopiero przed kilku laty.
Joelle wiedziaa, e to powana sprawa, ale nie znaa szczegw.
A leczenie? spytaa.
Daam sobie spokj. Braam najlepsze leki, jakie medycyna ma do zaoferowania, natomiast skutki
uboczne byy koszmarne i leczenie nie przynioso rezultatw. Mogabym sprbowa ponownie, ale
prawd mwic, wol spokojne p roku ni rok albo dwa w mczarniach.
Tak mi przykro powiedziaa Joelle. Pewnie sporo wycierpiaa.
Ostatnio czuj si wzgldnie skwitowaa Carlynn. O wiele lepiej, ni kiedy braam tamte leki.
Nie mogam zwlec si z ka.
Spotkanie z Mar pewnie ci zmczy. Joelle nagle przyszo do gowy, e powinna bardziej
wzi sobie do serca ostrzeenia Alana.
Chc przed mierci zrobi co dobrego odpowiedziaa Carlynn.
Sporo zrobia zauwaya Joelle.
Carlynn z umiechem utkwia w niej wzrok.
Chc zobaczy Mar, Joelle oznajmia stanowczo, ale agodnie. To moje ostatnie sowo.
Nie yczya sobie wspczucia, tote Joelle zmienia temat.
Od jak dawna jestecie maestwem? zapytaa. Zbliay si do bramki i Carlynn pomachaa
w przelocie poborcy opat.
Czterdzieci trzy lata. Poznalimy si, kiedy studiowaam medycyn. Nie zdradzaam si z moimi
zdolnociami, ale wyczu, e jestem inna.
Joelle zerkna na ni i dostrzega umiech na jej twarzy. Tego dnia Carlynn miaa na sobie t
koszulk, dinsowe ogrodniczki, szal w te i niebieskie pasy, teniswki oraz mae okrge okulary
przeciwsoneczne. Owszem, bya wychudzona i miaa nienaturalnie zacon skr, ale nie
wygldaa na miertelnie chor.
I po tylu latach wci si o ciebie troszczy. To godne pozazdroszczenia owiadczya, skrcajc
w stron orodka.
Ponownie figlarny umieszek.
O tak, szczcie mi dopisao. Przykro mi z powodu twojego rozwodu. Musia ci duo
kosztowa.
Owszem. Chyba ci wspomniaam, e nie moglimy mie dzieci. Mj m znalaz sobie kogo,
z kim mg.
Och, tak mi przykro. My z Alanem te nie moglimy mie dzieci, dlatego wiem, co przeywaa.
Alan nie odszed. Joelle wjechaa na parking.
Zgadza si. Moim zdaniem nasze pokolenie rnio si od waszego. A mnie i Alana tyle czyo...
tyle czyo. Wygldaa na zatopion w mylach, ale zaraz si otrzsna. Jestemy na miejscu?
Musz si nastroi dodaa, zdejmujc okulary i skadajc je na kolanach. Posiedz chwil
w ciszy. Przygotuj si na spotkanie z Mar.
Joelle zaparkowaa samochd i zgasia silnik.
Zostawi ci sam? spytaa.
Na chwil odpowiedziaa Carlynn. Uchyl drzwi, eby si nie udusi. Zachichotaa jak
maa dziewczynka i otworzya drzwi.
Przy wejciu do budynku stoi awka poinformowaa Joelle. Zaczekam tam na ciebie, dobrze?
Jasne. Carlynn opara gow o zagwek, splota rce na okularach i przymkna oczy.
Joelle podesza z wolna do awki. Nagle to wszystko wydao jej si szyte grubymi nimi. Tak
zwane nastrojenie, siedzenie w ciszy, aby przygotowa si na spotkanie z Mar. Uzdrowicielka
chora na marsko wtroby. Moe Alan Shire chcia jedynie j przestrzec, eby nie daa si nabi
w butelk. Niewane. Za pno na zmian decyzji. Miaa nadziej, e dobrze zaplanowaa t wizyt.
Dochodzia pita. Joelle wiedziaa, e Liam przyjdzie dzisiaj sam, bez Sheili i Sama, i nawet gdyby
spdziy tutaj ca godzin, zd wyj przed jego przyjazdem. Wszystko bdzie dobrze, jeli tylko
Liam nie zjawi si przed czasem.
Nie miaa pojcia, o co chodzi, ale ostatnio bardzo ochodziy si jej stosunki z Sheil. Po wylewie
Mary stali si we troje zgran druyn i wsplnie zabiegali o zapewnienie jej jak najlepszej opieki.
Sheila czsto zasigaa rady Joelle w kwestii proponowanego leczenia lub poziomu danej placwki,
a czasami po prostu szukaa jej wsparcia lub okazji do rozmowy. Joelle czua si jak prawdziwy
czonek rodziny. Wprawdzie nie umiaaby wskaza chwili, kiedy to si skoczyo, ale telefony od
Sheili ustay. Ba, ledwo raczya si do niej odzywa, gdy na siebie wpaday, nawet si nie
umiechaa. Joelle zadzwonia do niej przed dwoma miesicami z pytaniem, czy przypadkiem czym
jej nie urazia, ale Sheila udaa, e nie wie, o co chodzi. Nie dawao to wikszych nadziei na
wyjanienie sytuacji, i Joelle odpucia.
Carlynn podesza do niej o lasce, utykajc prawie niezauwaalnie. Joelle wzia geboki oddech.
Przepraszam, jeli popeniam bd, Maro. Wstaa i wprowadzia starsz kobiet do rodka.
Mara spaa w pozycji siedzcej i przedstawiaa sob widok, ktrego Joelle wrcz nie znosia.
Broda jej opada, co postarzao j o pietnacie lat. Z rozchylonych ust wypywaa struka liny,
a krtkie wosy, ktre Joelle sama przycinaa co miesic, byy zmierzwione od poduszki.
 Joelle uja Carlynn pod rk.
Umiechnie si po przebudzeniu wyszeptaa. Bdzie miaa min, jakby mnie poznaa, ale nie
daj si zwie.
Carlynn pokiwaa gow.
Joelle usiada na skraju ka, a Carlynn stana z boku.
Maro. Joelle dotkna bladej doni spoczywajcej na kodrze. Maro? To ja, Joelle, kochanie.
Mara zatrzepotaa dugimi ciemnymi rzsami i umiechna si na jej widok.
Joelle wyja chusteczk z pudeka na nocnym stoliku i wytara jej brod.
Maro powiedziaa. Poznaj moj przyjacik, Carlynn Shire.
Mara nie odrywaa oczu od Joelle, dopki Carlynn nie przysuna si bliej i nie znalaza
w zasigu jej wzroku. Spojrzaa na ni z bezmylnym umiechem. Carlynn musi by olniona jej
urod, pomylaa Joelle, niezwyk zmian, jaka zasza w jej twarzy po przebudzeniu i odzyskaniu
przytomnego wyrazu, jeli okrelenie przytomny w ogle tu pasowao. Miaa cudowne czarne oczy,
nawet rozczochrana fryzura jej suya.
Witaj, Maro. Carlynn delikatnie signa po jej do.
Lepiej, eby usiada na wzku? zapytaa Joelle, podnoszc si z ka.
Nie. Carlynn nadal zwracaa si do Mary. Sied sobie na ku, tutaj ci pewnie wygodniej.
Joelle przycupna na krzele przy nocnym stoliku, a Carlynn odstawia lask i zaja jej miejsce na
brzegu ka.
Raju, ale jeste pikna podja Carlynn. Rozmawiaam z Joelle i wszystko mi o tobie
opowiedziaa. Wiem, e bardzo si przyjanicie. Wspaniae jest by kochan.
Mara tylko mrugaa powiekami. Joelle daaby gow, e nie rozumiaa, co Carlynn do niej mwi.
Chcesz, ebym ci pomasowaa rce? zapytaa Carlynn, ale wyraz twarzy Mary nie uleg
zmianie.
Pewnie by chciaa wtrcia Joelle. Czasem j masuj. W tej samej chwili uwiadomia
sobie, e dawno tego nie robia. Dawniej smarowaa j balsamem nawilajcym z poczuciem, e
chocia co dla niej robi. Ale w cigu minionego roku daa sobie spokj. Czy Liam nadal to robi, czy
masuje Mar, koi j czuym dotykiem? Miaa tak nadziej.
Carlynn signa do swojej duej torby i wyja tubk kremu. Joelle wycigna szyj, aby dojrze
etykiet; spodziewaa si balsamu o zioowym, a ju na pewno niezwykym skadzie, ale zobaczya
tylko zwyczajny kremik dla dzieci w rowym opakowaniu.
Uzdrowicielka wylaa sobie odrobin balsamu na rk, po czym delikatnie uniosa bezwadn do
Mary i przystpia do powolnego, agodnego masau. Joelle milczaa, nawet nie patrzya na tamte
kobiety, suchaa tylko, jak Carlynn przemawia do Mary jednostajnym, niemal hipnotyzujcym
gosem.
Przyjemnie, prawda? Tak, podoba ci si. Chyba lubisz, jak kto ciebie delikatnie dotyka. Umiesz
pozna, czy to robi z czuoci. Wiesz od razu.
Po jakim czasie Carlynn ucicha i Joelle zobaczya, e Mara siedzi ze wzrokiem utkwionym
w starsz kobiet. W pokoju panowaa cisza, Joelle spojrzaa na ich donie. Jedna rka Mary
spoczywaa bezwadnie w doni Carlynn, lecz palcami prawej, tak zwanej zdrowej rki, pocieraa
wntrze doni uzdrowicielki. Masowaa! Czy to moliwe? Joelle nie odwaya si wsta i zobaczy,
ale midzy tamtymi dwiema co si dziao. Co, z czego ona sama bya wyczona.
Oczy Mary przymkny si powoli i zacza miarowo oddycha, ale Joelle bya pewna, e twarz
przyjaciki pozbawiona jest obwisego wyrazu, jaki przybieraa w czasie snu; skra bya
wygadzona, a nie zwiotczaa.
Carlynn umiechna si do Joelle, po czym bezszelestnie zakrcia tubk z kremem. Wanie
wstawaa z ka, kiedy zjawi si Liam.
Joelle! Stan jak wryty. Spojrza na Carlynn, a potem znowu na ni. Nie wiedziaem, e tu
bdziesz.
No jasne. Powiedziaa mu, e wychodzi wczeniej, bo ma wizyt u lekarza.
Liamie, to jest Carlynn Shire. Wskazaa na starsz kobiet w nadziei, e nie skojarzy nazwiska.
Dzie dobry. Poda jej rk na powitanie, ale zaraz zmarszczy brwi. Carlynn Shire z orodka
terapeutycznego? zapyta.
Zgadza si. Carlynn posaa mu ciepy umiech i signa po lask. Ale jestem ju na
emeryturze.
Joelle spostrzega, e Liam zaciska zby. By wcieky. Opanowa si jednak.
Jak tam dzisiaj? zapyta, ale w spojrzeniu kryo si znacznie wicej pyta.
Chyba dobrze odpowiedziaa Joelle; palia si do wyjcia. Carlynn pomasowaa jej rce,
wanie wychodziymy.
Mara ponownie otworzya oczy i na widok ma wydaa pisk dziecinnej radoci rezerwowany
wycznie na jego uytek. Lekko poruszya zdrow rk, a on podszed i ucaowa jej nieruchome
wargi. Nastpnie unis jej nakremowan do i przyciskajc j sobie do boku, zwrci si do Joelle.
Moemy zamieni swko, zanim wyjdziesz, Joelle?
Cholera.
Pewnie odpowiedziaa. Carlynn, poczekasz na mnie na korytarzu?
Liam odczeka, a Carlynn wyjdzie.
Co tu si, do licha, wyprawia? zapyta, powoli cedzc sowa, eby zapanowa nad gosem.
Wiedziaa, e nie podnisby go przy onie.
Czy... czy nie moglibymy pniej o tym porozmawia? spytaa.
Masz to jak w banku odpar. Zadzwoni wieczorem.
Jasne. Wzia torebk i wysza. Od trzech miesicy czekaa na te sowa. Zadzwoni. Ale t
rozmow wolaaby sobie darowa.
W drodze powrotnej milczay przez pierwszy kilometr, Joelle prawie zapomniaa o obecnoci
Carlynn. Liam by na ni wcieky i mia racj. Nie powinna przywozi nikogo do Mary bez jego
zgody. Zamaa zasady etyki; chyba czua to podwiadomie, inaczej nie zataiaby przed nim tej
wizyty.
Przed wylewem Mary nigdy nie widziaa Liama rozgniewanego. Owszem, denerwowa si rnymi
przypadkami w pracy, zwaszcza w przypywie bezradnoci albo w obliczu biurokracji. Bra sobie
gboko do serca los pacjentw, pod tym wzgldem byli podobni. Latami uczyli si nie przekracza
granicy w relacjach z pacjentami, zachowywa obiektywizm, aby pomaga, nie tracc przy tym
wraliwoci. Czsto poruszali ten temat, rozlege filozoficzne aspekty swojej pracy. Uwielbiaa te
rozmowy, a ich przyja trwaa na przekr niejednokrotnej rnicy zda. Ale to ju przeszo.
Dotary do bramki na Seventeen Mile Drive. Mczyzna w budce machn rk, eby jechay, a gdy
znalazy si na szosie, Carlynn wreszcie si odezwaa.
Chyba mog pomc Marze powiedziaa. Zachowaa cae pokady energii i wdziku. Sprbuj
si do nich dokopa, ale to moe troch potrwa.
 Joelle wrcia mylami do sceny w orodku.
Masowaa ci do, prawda? spytaa.
Tak mi si zdawao.
Sdzc po reakcji Liama, Joelle wiedziaa, e nie bdzie moga wicej jej tam zawie. Niemniej
jednak na razie wolaa o tym nie rozmawia.
Naprawd uwaam, e wygldaa lepiej, kiedy wychodziymy dodaa.
Hm, jasne, e obie chciaybymy w to wierzy. Czas pokae, czy si oszukujemy. Musisz
wiedzie, e nie zawsze to dziaa.
Joelle si rozemiaa.
Trudniej mi uwierzy, e w ogle. Zerkna na uzdrowicielk. Rozliczamy si po kadej
wizycie czy...?
Wcale si nie rozliczamy ucia Carlynn. Jestem na emeryturze. Pracuj tylko wtedy, gdy
naprawd chc. A z tego, co mi mwia, Mara jest warta mojego czasu i energii.
Dzikuj odpowiedziaa Joelle.
Zamilky, mijajc wjazd na pole golfowe Spyglass Hill. Po chwili Joelle zajechaa pod bram
domu Klingw i chciaa nacisn domofon.
Trzy-dwa-siedem-trzy powiedziaa Carlynn.
Sucham?
Kod do bramy. Wcinij trzy-dwa-siedem-trzy.
Joelle wystukaa cyfry i brama si otworzya. Wjechay prawie pod sam dom.
Carlynn nie ruszya si z miejsca, tylko spojrzaa na Joelle. Zdja okulary soneczne i jej wzrok
by badawczy, prawie krpujcy.
Sporo przede mn zataia, prawda? zapytaa.
Nie rozumiem. Joelle zacigna rczny hamulec.
Mam na myli Liama. Albo ciebie i Liama.
Joelle raz jeszcze przypomniaa sobie scen u Mary, zachodzc w gow, jakie wnioski wycigna
z niej Carlynn. Ju chciaa j zby, ale ku swojemu zdziwieniu pokiwaa gow.
Tak przyznaa.
Zapraszam. Carlynn wskazaa na dom. Wycz silnik, wejdmy do rodka i porozmawiajmy.
Joelle posusznie zgasia silnik, wysza z samochodu i ruszya za Carlynn w stron wejcia do
domu.
Pani McGowan, gospodyni z irlandzkim akcentem, powitaa je w drzwiach i wzia od Carlynn
torebk.
Poznaycie si? Carlynn spojrzaa najpierw na jedn, a potem na drug.
Owszem. Gospodyni si umiechna. W pierwszej chwili wzia mnie za pani.
Joelle poczerwieniaa, a Carlynn si rozemiaa.
Idziemy do biblioteki na ma pogawdk poinformowaa pani McGowan. Prosz przekaza
Alanowi, aby nam nie przeszkadzano.
Przynie wam co na zb? spytaa gospodyni.
Tak, bardzo prosz. Carlynn uja Joelle za okie i powoli ruszya z ni przez salon w stron
biblioteki. Byo to przestronne pomieszczenie, cho nie tak wielkie jak salon, ze cian okien
wychodzcych na ocean i cyprysy oraz trzema cianami penymi ksiek.
Joelle usiada na jednym kocu skrzanej kanapy, a Carlynn na drugim, twarz do niej. Joelle
widziaa za jej gow pierwsz wieczorn mg, zarowion od zachodzcego soca.
Powiedz mi zacza Carlynn, skadajc rce na podoku. Powiedz mi, dlaczego zastyga,
kiedy Liam wszed do rodka.
Zastygam?
Nie inaczej. Carlynn miaa lekki mars na czole.
Skontaktowaam si z tob bez jego wiedzy. Jest jeszcze bardziej sceptyczny wobec uzdrowicieli
ni ja, dlatego wolaam mu nic nie mwi.
Carlynn przekrzywia gow na bok.
Co jeszcze?
Co jeszcze... Jestem w nim zakochana. Wypalia jak z armaty, lecz Carlynn nie wygldaa na
zaskoczon.

Tak powiedziaa agodnym tonem. Wiem.

Skd?
Bo miaa to wypisane na twarzy, kiedy wszed do rodka i pocaowa on. Nie potrzebowaam
do tego adnych szczeglnych zdolnoci.
Joelle przymkna oczy i przycisna rk do policzka. Czua si jak na widelcu.
To skomplikowane.
Chtnie posucham.
Opuciwszy rk, Joelle ponownie opara si o chodn kanap i westchna.
No wic zacza powoli. Wspomniaam ci, e to ja ich skojarzyam, tak?
Carlynn potwierdzia.
Wtedy po prostu bardzo lubiam Liama i ubstwiaam Mar.
Tak, bya twoj najblisz przyjacik. Twoj powiernic. Siostr, ktrej nigdy nie miaa.
Mino kilka tygodni, odkd rozmawiay na ten temat, ale wszystko zapamitaa.
Wanie. Joelle pokiwaa gow. A oni wspaniale do siebie pasowali. Tworzyli idealn par.
Wcale mi to nie przeszkadzao, nie liczc... nie liczc ukucia zazdroci, bo zdawaam sobie spraw,
e moje maestwo wypada przy nich do blado. Czasem spotykalimy si we czwrk, ale mj
eks, Rusty, po prostu nie pasowa. By bardzo cichy. Wola komputery, prac z urzdzeniami raczej
ni z ludmi, i tym si od nas rni. Po moim rozwodzie Mara i Liam okazali mi wiele serca. Zawsze
zapraszali mnie na swoje przyjcia i wychodzilimy we trjk, mimo e nie miaam pary. Pozostae
znajome pary si wykruszyy, ale nie Mara i Liam. Nadal chodziymy z Mar na lunch raz
w tygodniu i na piesze wycieczki. Jej maestwo nigdy nie wpyno na nasze relacje. Joelle
pokiwaa gow. Bardzo mi jej brakuje dodaa.
Na pewno stwierdzia Carlynn, a Joelle olnio, e przecie ona miaa siostr bliniaczk.
Z pewnoci doskonale rozumiaa, czym stao si ycie Joelle bez czynnego udziau Mary.
Kto zapuka do drzwi biblioteki.
Prosz zawoaa Carlynn.
Starszy mczyzna, ktrego Joelle widziaa wczeniej w ogrodzie, wszed z tac pen kanapek
i mroonej herbaty. Postawi j na stoliku przed nimi.
Dzikuj, Quinn powiedziaa Carlynn. propos, to jest Joelle, moja nowa znajoma.
Wskazaa na Joelle. Joelle, poznaj Quinna.
Witaj, Quinn. Skina mu gow.
 Mio mi ciebie pozna odpowiedzia, po czym zwrci si do Carlynn. Co jeszcze?
Nie, dzikuj. Kochany jeste.
Odwrci si i ruszy do drzwi, umiechajc si po drodze do Joelle. Wydao jej si, cho nie bya
pewna, e puci do niej oko.
Boe, przecie on jest za stary, eby pracowa! A pani McGowan chyba dobija do
siedemdziesitki. Rzadko kto zatrudnia emerytw. Mio ze strony Carlynn, e ich zatrzymaa.
Carlynn signa po jeden z maych talerzykw z kanapk pozbawion skrki i podaa go Joelle,
ktra wzia talerz, cho nie czua godu. Kanapka bya z saatk z kurczaka. Joelle poczua jej
zapach, kadc talerzyk na kolana.
Opowiadaa mi o swoich relacjach z Liamem i Mar podpowiedziaa Carlynn, podajc jej
szklank z mroon herbat.
Joelle odstawia szklank na drewnian podkadk na stole i wyjrzaa przez okno.
Po narodzinach Sama podja i wylewie Mary przesiadywalimy z Liamem u niej w szpitalu.
Dwa tygodnie leaa w piczce i jej piewalimy. Przynajmniej Liam piewa. Przypomniaa
sobie, jak przychodzi z gitar i piewa piosenki, ktre czsto wykonywali razem z Mar, a Joelle
gaskaa j po ramieniu albo rozczesywaa jej wosy. Czytaam jej albo do niej mwiam.
Siedzielimy przy niej na zmian razem z Sheil, matk Mary. Liam i ja zaczlimy bardzo na sobie
polega. Pyta mnie o zdanie przed podjciem kadej decyzji na temat leczenia, orodka, w jakim j
umieci. Czuam si jak czonek rodziny.
Bya czonkiem rodziny. Carlynn przekna ks kanapki.
Pomagaam mu przy dziecku. Umiechna si na myl o chopczyku. On jest cudowny.
W yciu nie widziaa sodszego dziecka. Przepadam za nim i nie wiem, co Liam by bez niego zrobi.
Odgryza roek kanapki i przekna. Usiowaam pomc Liamowi w radzeniu sobie ze
sprzecznymi uczuciami, ktrych dowiadcza. Krtko rzecz ujmujc, straci on i zyska syna. Ale to
przede wszystkim on zabiega o dziecko, nie Mara, wic oczywicie mia straszne poczucie winy.
Ponownie podniosa kanapk do ust, ale od razu j odoya. Co wieczr rozmawialimy przez
telefon. Dzie w dzie.
Uya czasu przeszego.
Joelle z westchnieniem kiwna gow.
Kilka miesicy temu Sam mia pierwsze urodziny. Oczywicie to przy okazji pierwsza rocznica
wylewu Mary. Pomogam Sheili i Liamowi urzdzi przyjcie, a potem zostaam sama z Liamem,
Sam ju spa, a my bylimy rozdygotani. Zbliylimy si przez ten rok. Wywizaa si midzy nami
zayo. Nie miaa co do tego wtpliwoci. Ani do tego, e bya tak samo bliska Liamowi, jak on
jej. I tamtego wieczoru... sprawy wymkny si spod kontroli.
Kochalicie si uzupenia Carlynn, a Joelle przytakna. Wstaa, osaczona wspomnieniem
tamtej nocy, nie czua si na siach spojrze na Carlynn. Podesza do okna, mga zasonia ocean
i muskaa gazie cyprysw za domem.
Potem wrciam do domu cigna, wci twarz do okna. Bez przerwy mylaam o Marze.
Znam jej zdanie na temat wiernoci, rozmawiaymy o tym setki razy. Miaymy takie samo podejcie
do witoci maestwa i przysigi. Nie miecio mi si w gowie, co zrobiam. Byam jak
nastolatka bez kropli oleju w gowie, niewiadoma konsekwencji swoich czynw.
Usiada ponownie na kanapie, patrzc pustym wzrokiem na czasopisma uoone rwno na awie.
Nastpnego dnia wznowia swoj opowie zadzwoni i oznajmi, e czuje si podle, e nie
powinnimy, e auje, musimy przesta tak czsto si widywa, bo ma on, ktr nadal kocha. I tak
dalej.
Bardzo mi przykro, Joelle. To musiao by dla ciebie bolesne.
Wiedziaam, e ma racj. Ale... tak po prostu zerwa nasz znajomo? Nic prcz niej mi nie
zostao.
Jemu rwnie.
On ma Sama. Rozpakaa si. Odci mnie od nich obu.
Ale razem pracujecie, zgadza si?
Przytakna.
Codziennie. Mamy razem spotkania, pomagamy sobie nawzajem i jemy lunch z Paulem, trzecim
pracownikiem socjalnym. Unikamy swojego wzroku. To istna mczarnia.
Nie wtpi.
Ale to jeszcze nie wszystko.
Tak. Carlynn umiechna si agodnie.
Jestem w ciy.
Carlyn skina gow.
Wiem.
Skd mogaby to wiedzie? Odruchowo uniosa rce do brzucha. Sdzia, e dobrze ukrywaa
ci.
Jestem domylna.
Joelle przyszo do gowy, e w gr musiao wchodzi co wicej ni zwyka przenikliwo, ale
mwia dalej.
W pitnastym tygodniu. Mylaam o aborcji, lecz tak dugo marzyam o dziecku...
I Liam nie wie?
Nie ma bladego pojcia.
Kiedy zamierzasz mu powiedzie?
Nie zamierzam ucia. Wyjad, zanim cia stanie si widoczna. Wyprowadz si, jeszcze nie
wiem dokd. Moe do Berkeley, gdzie mieszkaj moi rodzice.
Czy nie uwaasz, e postpujesz niesprawiedliwie, zatajajc to przed nim? Carlynn nachylia
si w jej stron.
Joelle zaprzeczya.
Nic nie poradzi na ci, moe tylko zapa wikszego doa, Carlynn skwitowaa. Przecie
si ze mn nie oeni.
Naprawd chcesz wyjecha z Monterey?
Zwlekaa chwil z odpowiedzi.
Waciwie to nie. Kocham to miejsce. Moe kiedy wrc. Odetchna, wbijajc wzrok w sufit.
To nie musi by na zawsze.
Czy Liam nadal wystpuje? spytaa Carlynn, pozornie bez zwizku z tematem.
Joelle pokrcia gow.
Nie. Nie wydaje mi si, eby wzi do rki gitar, odkd Mara jest w domu opieki.
No c. Carlynn odstawia talerzyk na st. Jedno jest pewne, Joelle. Przysuna si bliej
i ze zami w oczach pooya chud do na doni Joelle. Jeste niebywale szlachetn osob.
Dlaczego tak mwisz?
 Spjrz na to, co robisz, skarbie. Tak bardzo go kochasz, e szukasz sposobw na wyleczenie
Mary, aby mu j zwrci, bo wiesz, e tylko to naprawd go uszczliwi. Mimo e sama go kochasz.
Mimo e nosisz jego dziecko. Stawiasz jego szczcie nad wasnym. Niewielu ludzi byoby do tego
skonnych.
Joelle z zakopotaniem utkwia wzrok w napocztej kanapce.
To mie tak kogo kocha wyszeptaa. Jedyna dobra rzecz w caej tej sytuacji.
Podczas nastpnych odwiedzin u Mary podja Carlynn chciaabym, aby Liam te przyszed.
Mogaby to zaatwi?
Joelle si skrzywia.
Nie wiem nawet, co powie na twoj dzisiejsz wizyt, mog si tylko domyla. Ale zapytam.
wietnie. Carlynn poklepaa j po nodze i wstaa. A teraz zmykaj, zanim mga odetnie ci
drog.
Joelle kiwna gow, cho nie miaaby nic przeciwko temu, eby utkn w tym domu z jego
wacicielk.
Przy drzwiach pocaowaa Carlynn w policzek.
Bardzo ci dzikuj. Otworzya drzwi i wysza na zewntrz. wiat by do cna wypeniony
przejrzystym szarym powietrzem, ale Joelle mylaa tylko o swojej nowej powiernicy. Jake
niespodziewanej.
Wprawdzie znajdowaa si w pobliu Carmel, ale mga zasonia cz drogi, wic musiaa jecha
powoli. W aucie czua si jak w puapce, sam na sam ze wspomnieniem tamtej nocy z Liamem.
Siedzieli z Samem na ku Liama, ogldali wraz z nim ksik z obrazkami i piewali gupkowate
piosenki, jak Entliczek Pentliczek albo Siaa baba mak, i chopcu wcale nie przeszkadzao, e Joelle
straszliwie faszuje. Chichota uszczliwiony, kiedy udawaa, e mu odgryza paluszki, i tuli si do
niej i taty. Kiedy si zmczy, Liam pooy go spa w dziecicym pokoju, ale ona zostaa na ku
Liama. Chciaa porozmawia z nim o tym dniu, a jeli przyszo jej do gowy, e kanapa w salonie
bardziej nadawaaby si do tego celu, wcale si nad tym nie zastanawiaa.
Liam wrci do pokoju i pad przodem na ko, splatajc rce pod brod. Lea twarz do Joelle,
ale na ni nie patrzy, tylko bdzi gdzie wzrokiem. Lampka na stoliku nocnym podkrelaa bkit
jego oczu i Joelle miaa ochot dotkn jego policzka w miejscu, gdzie tworzy si poduny doek
w umiechu, ale trzymaa rce przy sobie.
O czym tak dumasz? spytaa.
Obliza wargi.
W zasadzie o tobie odpowiedzia. O tym, jaka bya wspaniaa w cigu tego roku. e bez
ciebie nie dabym sobie rady. e jeste taka dobra dla Sama. e potrzebuj tych naszych wieczornych
rozmw i e bardzo mi pomoga przy wszystkich formalnociach zwizanych z Mar: opieka,
leczenie, caa ta otoczka. Dajesz mi wielkie wsparcie sam swoj obecnoci.
Bardzo mnie to cieszy. Bya wzruszona.
Liam z westchnieniem przewrci si na plecy i wbi wzrok w sufit.
Walczymy z tym od roku podj. Od dugiego cholernego roku. Moja pikna ona jest...
Waciwie jej nie ma. Nie wiem, kto siedzi w tym pknitym ciele, ale na pewno nie ona. Zacisn
powieki. Czemu jej nie posuchaem, Jo? Odwrci gow w jej stron. Czemu namwiem j
na dziecko? Gdybym posucha... dopuci do wiadomoci... jak ona si boi. Jak nie chce mie
dziecka. Czua, e to nie dla niej.
 Dokonaa wyboru, Liamie. I...
To bya moja decyzja zaznaczy. Ty to wiesz i ja to wiem. Zrobia to dla mnie. Wiem, e
bywaa samolubna, ale zrobiaby dla mnie wszystko. Ubagaem j o co, czemu bya przeciwna.
Miaa ze przeczucia, Jo.
Wiem przyznaa. Ale...
Zniszczyem j. Rozpaka si jak dziecko, a mu si ramiona trzsy, i Joelle obja go mocno,
eby si nie rozsypa na kawaki. Zabiem j, Jo wykrztusi.
Nie, Liamie. Jej zy mieszay si z jego zami, bo wiedziaa, e on naprawd w to wierzy.
Otworzy oczy i na ni spojrza. Naprawd spojrza. Czua na sobie jego wzrok, kiedy zdj dugi
kosmyk z jej piersi i przeoy go przez rami.
Dzikuj, e jeste przy mnie powiedzia. Kocham ci.
A ja ciebie. Chwil patrzya mu w oczy, nastpnie pochylia si i go pocaowaa, bez
zdziwienia przyjmujc fakt, e spotkali si w p drogi. Pocaunek by dugi, gboki i obudzi w niej
gd, jakiego nie czua od lat. Liam odsun si na chwil, ale wrci po drugi pocaunek, a gdy
wsuna mu jzyk do ust, jkn.
Miaa na sobie dug, lun spdnic; gdy pooy si midzy jej nogami, poczua, jak bardzo jej
pragnie.
Powoli uklk i przycisn jej do do wybrzuszenia w spodniach, jeszcze zapitych. I spojrza na
ni oczami mczyzny, ktry od roku nie zazna fizycznej mioci.
Prosz powiedzia.
Nie moga mu odmwi. Byoby tak, jakby sobie odmawiaa.

Kiedy potem leaa obok niego, zzibnita i wyczerpana, przywara ustami do jego barku.
Kocham ci szepna, ale nie odpowiedzia.
Sama jeszcze tego nie poczua, ale wiedziaa, z czym ma do czynienia. Poczucie winy. Obawiaa
si, e dopado Liama. Bez sowa wylizn si z ka i chd owia j w miejscu, gdzie si stykali.
Sign po koc rzucony w nogach i j przykry, jakby naprawd chcia okaza jej czuo. Nachyli
si i poczua, jak odgarnia jej wosy z czoa i delikatnie muska ustami skro. Usyszaa, jak wychodzi
do azienki, a potem do pokoju gocinnego, i zamyka za sob drzwi. I zrozumiaa, e znalaza co
i stracia w tej samej chwili.
 17

Liam zastanawia si, czy Joelle ignoruje jego telefony. Prbowa si do niej dodzwoni od
sidmej, kiedy wrci od Mary. Zostawi jej kolejn wiadomo, z telefonu w sypialni.
Zadzwo do mnie, kiedy wrcisz, bez wzgldu na por.
Nie byo sensu si ka: wiedzia, e i tak nie zanie, pki z ni nie porozmawia, wic poszed do
duego pokoju i usiad przy komputerze. Otworzy stron z relacjami czasem krzepicymi, czasem
rozdzierajcymi na temat ludzi po wylewie. Szczka go rozbolaa od zaciskania zbw przez cay
wieczr i sprbowa si odpry, lecz po chwili zapa si na tym, e znw je zaciska.
Na stronie nie pojawiy si adne nowe wpisy, cho nie zaglda tu od kilku dni. Prbowa skupi
si na starszych, ale nie mg znale adnego, ktry by go zainteresowa. Wczeniej czerpa z nich
tyle nadziei. Pisali nie tylko krewni chorych, lecz rwnie oni sami, gdy ju doszli do siebie.
Dawniej wyobraa sobie, e ktrego dnia Mara doczy do nich wasn opowie, ale to marzenie
wyparowao wraz z nadziej na ich wspln przyszo.
Zna te opowieci na pami, dokadnie je przeanalizowa. Dzieliy si na dwie obszerne
kategorie: albo pacjent umiera w cigu kilku dni, albo rozpoczyna powrt do zdrowia. Nikt nie
opisywa stanu zawieszenia, w jaki przerodzia si egzystencja Mary. Szuka podobnej historii,
o modej kobiecie, ywej, ale nie do koca, ktra zostawia ma z maym dzieckiem, bez obietnicy
przyszoci. Gdyby j znalaz, napisaby do tego ma z pytaniem, jak to znosi. Jak wstaje rano
i dzie w dzie zmusza si do tego, aby y? Jak patrzy w przyszo? Jak czuje si w rodku nocy,
kiedy si budzi i szuka ony, swojej kochanki, i przypomina sobie, e przecie ona jest w domu
opieki i ma dla niego tylko pusty umiech?
Jak sobie radz inni mczyni w jego sytuacji? Czy w wieku trzydziestu piciu lat pozostay mu
jedynie fantazje i wasna do w ciemnoci w roli ony i kochanki, a do koca? Czy mczyzna,
ktrego bezskutecznie poszukiwa, ulegby pokusie, tak jak on z Joelle?
W takich chwilach, gdy nie rozpamitywa blu i poczucia straty, zadawa sobie pytanie, czy to
spotkao jego rodzin nie bez przyczyny. Jak mia wycign z tego nauk? Nie widzia adnej.
Tylko okrutny art okrutnego Boga.
Kilka lat temu pracowa z mem pacjentki chorej na alzheimera. By to mczyzna po
szedziesitce, raz przespa si ze znajom. Chciaem si tylko upewni, e nadal jestem
mczyzn, powiedzia.
Liam zachowa wwczas profesjonalny dystans i nie osdza, wsplnie przeanalizowali gnbice
tamtego uczucie alu. Osobicie jednak zmierziy go tamte sowa. Chciaem si tylko upewni, e
nadal jestem mczyzn. Samolubny gnojek, stwierdzi w duchu. Gdzie si podziao twoje
w zdrowiu i w chorobie, ajdaku?
Kiedy dzisiaj o nim rozmyla, czu, e niewiele mu pomg. Nie rozumia, co znaczy utraci
czstk siebie. Nie tylko w sensie seksu, ale i bliskoci, jaka mu towarzyszya, wsplnego budzenia
si z brudnymi wosami i niewieym oddechem i mioci na przekr temu wszystkiemu.
Mia mtlik w gowie, a go rozbolaa. Gdyby nie nalega na dziecko, Mara byaby zdrowa. I nadal
byaby zdoln, pen energii byskotliw kobiet, w ktrej si zakocha. Ale potem spoglda na
Sama i nie mg si nadziwi, jak mg y bez tego dziecka. Sam by cudem z krwi i koci; nie
dopuszcza do siebie myli, e on i Mara mogliby go nigdy nie stworzy. A jednak, gdyby nie istnia,
Marze nic by nie dolegao. Bdne koo. Gubi si w tych rozmylaniach.
Wieczorem odebra syna od Sheili po wizycie u Mary. Raz, dwa razy w tygodniu chcia odwiedza
on sam, tote chopiec zostawa duej u babci. Cae szczcie, e udao mu si udobrucha
teciow. Po incydencie z klapsem spotkali si nastpnego dnia, gdy opady emocje, i wsplnie
doszli do kompromisu: Sheila nigdy, pod adnym pozorem nie uderzy wnuka. W razie problemw
wychowawczych zadzwoni do Liama i razem pomyl nad rozwizaniem. Poprosi Sheil, aby
nagradzaa chopca za dobre zachowanie i nie skupiaa si tak bardzo na zym. Wprawdzie wydawaa
si poirytowana, e j poucza, jednake system si sprawdza, na razie. Od czasu ich rozmowy
miny dwa tygodnie i nie doszo midzy nimi do spi.
Zadzwoni telefon, wic pospiesznie rozczy internet i odebra.
Sucham?
Cze. Na dwik gosu Joelle ponownie dosta biaej gorczki.
Co ty wyprawiasz? zapyta.
Rozmawiaam z Carlynn Shire o Marze i...
Po co? Nigdy nie wypowiadaa si pochlebnie na temat Carlynn Shire przerwa, szczerze
wstrznity jej zachowaniem. Twoi rodzice...
Nie umiem tego wytumaczy wpada mu w sowo. Chciaam tylko porozmawia z ni o tej
sytuacji, a ona uznaa, e moe bdzie w stanie pomc. Doszam do wniosku, e to nic zego, jeli
zobaczy Mar.
Uszom nie wierz. Zawsze mwia, e to pewnie szarlatanka, e wcale nie uratowaa ci ycia.
Wiem. A jeli si myliam? Mara tak usilnie wierzya w moc umysu w leczeniu ciaa. Przecie
sam wiesz. Na pewno chciaaby, ebymy sprbowali wszystkiego, nie sdzisz?
Mara nie ma umysu powiedzia Liam i si wzdrygn. To nie bya prawda. A przynajmniej nie
chcia, eby bya. To drczenie dorzuci. Naraasz Mar na co, o co nie prosia. Nie podoba
mi si, e jaka obca...
Mara nie prosia o adn form terapii, jakiej j poddano argumentowaa Joelle. Bliskie
osoby podejmuj decyzje za ni.
Oczywicie miaa wit racj, ale to go nie powstrzymao.
Nie ycz sobie, eby przyprowadzaa tam kogo bez mojej zgody owiadczy.
Nie zauwaye, e Mara bya bardziej oywiona w twojej obecnoci?
Skrzywi si do suchawki.
Nie, nie zauwayem. A skoro ju o tym mowa, wygldaa na wykoczon po waszych
odwiedzinach. Ta kobieta jej nie dotykaa, prawda?
Nasmarowaa jej rce kremem.
Sam nie wiedzia, dlaczego wydao mu si to naduyciem. Poczu si tak jak na wie o tym, e
Sheila daa klapsa jego synowi. Mara bya ufna i bezbronna jak mae dziecko, niewiadoma
wszystkiego, co si wok niej dziao, i z umiechem przyjaby kad napa.
Ona uwaa, e moe pomc, Liamie.
 W yciu nie syszaem wikszej bzdury.
Niewykluczone, e masz racj, ale to mia kobieta, by moe zdolna do czego, co wykracza poza
nasz wyobrani. Co nam szkodzi sprbowa? Chciaaby znowu zobaczy Mar. I prosia, eby
przy tym by.
Moja odpowied brzmi nie, Joelle. Nie, nie bd przy tym, i nie, nie pozwalam, eby
przychodzia do Mary. Nie wracajmy do tego tematu, mam dosy zmartwie. Rozczy si bez
poegnania.
Kipic gniewem, przeszed z salonu do sypialni z poczuciem, e wybrn z niebezpiecznej sytuacji.
Jeli nakrzycza na Joelle, nic mu nie grozio. Dotkliwa tsknota, mio oraz podziw rozmyway si
w wietle tego, jak na ni naskoczy. I przyszo mu do gowy, e dzisiaj bdzie spa spokojnie.
Jednak okoo trzeciej nad ranem nagle si przebudzi i czu si tak jak tej nocy, kiedy si kochali,
kiedy j odtrci z chci ratowania wasnej skry.
 18

San Francisco, 1956

Lisbeth bya przeraona. Dzie wczeniej doktor Peterson poyczy od Gabriela Johnsona rakiet
i teraz miaa mu j odnie do szpitala. To dlatego tkwia w tamtejszej damskiej toalecie w czasie
przerwy obiadowej. Rakieta staa oparta o wykafelkowan cian, a Lisbeth sterczaa przed lustrem,
prbujc zapanowa nad oddechem.
Co mu powie? Przez telefon nie miaa takich problemw, ostatnio ich rozmowy stay si jeszcze
dusze. Jednake przez telefon jej gos nie zdradza tuszy.
Czsto rozmylaa o Gabrielu wieczorami, kiedy leaa w ku, a w samotnoci snua z nim
nieustanne rozmowy. Opowiedziaa mu wszystko o sobie, przez co czasem zapominaa, e jednak nie
zna jej a tak dobrze, jak mylaa.
Zaproponowa kilka tygodni temu, eby zwracaa si do niego po imieniu.
Czuabym si troch niezrcznie odpara.
Ale bardzo prosz skwitowa gbokim gosem, za ktrym przepadaa. Umia sprawi, e nie
czua midzy nimi rnicy, jakby bardzo mu na tym zaleao. Jakby gwny ksigowy wielkiego
szpitala i sekretarka z maej przychodni byli sobie rwni.
Dobrze, Gabrielu. Umiechna si z ulg, bo wanie tak mwia do niego w mylach i ya
w strachu, e kiedy jej si wymknie przez telefon.
Fantazje o Gabrielu stay si yw, wspania czci jej cichej egzystencji, i miaa powane
obawy, e zakocz si z chwil, kiedy j zobaczy. Poprawia makija: przypudrowaa nosek i czoo,
a nastpnie wtara odrobin ru w policzki. Nie chciaa wyglda, jakby umalowaa si specjalnie
na t okazj, wic darowaa sobie pomadk. Przyklepaa loczki. Uczesanie byo stylowe, ale c
z tego, jeli okalao twarz okrg niczym ksiyc w peni? W swoich marzeniach spotykaa Gabriela
Johnsona lejsza o okoo trzydzieci kilogramw. Czyli nie wiadomo kiedy. Przez ostatnie p roku
dorzucia kolejne cztery i p kilo do swoich dziewidziesiciu i kady fartuch j cisn.
Przyszo jej do gowy, by zostawi rakiet w recepcji, lecz cho sama nie chciaa by ogldana,
pragna zobaczy czowieka, ktry od ptora roku okupowa jej sny i marzenia.
Przy biurku informacji dyurowaa ochotniczka w starszym wieku, Madge, jak wynikao z plakietki.
Lisbeth posaa jej umiech.
Szukam gabinetu Gabriela Johnsona powiedziaa.
Ksigowego? zapytaa kobieta.
Tak, jest gwnym ksigowym.
W biurze administracji. Wskazaa krzywym palcem rzd wind w korytarzu. Drugie pitro.
Prosz pojecha wind i skrci w prawo, jego gabinet znajduje si tu za rogiem.
 W windzie Lisbeth dostaa mdoci i krople potu wystpiy jej na nos oraz czoo. Drc rk
nacisna klamk dziau administracji.
W recepcji nikogo nie zastaa. Odczekaa niezrczn chwil z rakiet u boku, po czym jej wzrok
pad na uchylone drzwi w wskim korytarzu.
Halo? zawoaa w nadziei, e zostanie usyszana, ale nie doczekaa si odpowiedzi.
Ruszya w tamt stron i zastukaa w otwarte drzwi, zagldajc do rodka. Przy biurku siedzia
ciemnoskry mczyzna, podnis gow na dwik pukania.
Przepraszam zagadna. Szukam Gabriela Johnsona.
Odoy piro.
To ja odpowiedzia.
Nie... Urwaa. Chciaa mu powiedzie, e to niemoliwe, e si myli, zapyta, czy j nabiera.
Ale ten gos. Od razu go rozpoznaa, jego agodno i niskie tony. I a zaniemwia. Gabriel jej
Gabriel jest kolorowy?
O, moja rakieta. Wsta. Lisbeth, jak mniemam?
Tak. Podaa mu rakiet z wymuszonym umiechem. Jej marzenie pryso w jednej chwili,
pozostawiajc rozleg pustk w piersi. Nie uwaaa si za konserwatywn, ale romans z kolorowym
mczyzn nie wchodzi w rachub. Kolana miaa jak z waty, wic kiedy wskaza jej krzeso, z ulg
na nie opada.
Nagle zrozumiaa, dlaczego gra w tenisa na prywatnym korcie doktora Petersona. Na wikszoci
innych nie byby mile widziany.
Ponownie zasiad za biurkiem, rakiet pooy na blacie. Umiechn si do Lisbeth, a jego umiech
tak wiele w sobie zawiera. Dostrzega w nim skruch i zrozumienie, a take bezmiar melancholii.
Powinienem by wspomnie przez telefon, e jestem Murzynem.
No c. A ja mogam napomkn, e jestem gruba. Sowa pady bez jej udziau i gono si
rozemiaa.
Gabriel te si zamia. Ba, rykn miechem, a nastpnie potrzsn gow i zdj okulary
w rogowej oprawie, by przetrze oczy.
Rzekbym, e jeste tak samo urocza jak barwa twojego gosu zauway.
C mg innego powiedzie? Usiowa zatrze niemie wraenie. Ogarno j przewiadczenie, e
poczu takie samo ukucie rozczarowania, jak ona na jego widok.
Hej rzuci nagle. Chciaem ci to pokaza. Poda jej oprawione zdjcie, ktre stao na
biurku. Przedstawiao aglwk, bardzo podobn do odzi nalecej niegdy do jej rodziny.
Ponownie spojrzaa na Gabriela.
Twoja? spytaa. Czy to d, o ktrej mi opowiadae?
Przytakn.
I co mylisz?
Jest pikna. Przypomina aglwk, ktr pywaam z ojcem.
To moja mio. Wzi od niej zdjcie i z powrotem postawi na biurku. Na wodzie czuj si
naprawd wolny.
Doskonale pamitaa to uczucie, chocia dawno go nie zaznaa.
Gdzie nauczye si eglowa?
Ojciec mnie nauczy. Na dorzeczu w Oakland.
Rzeczywicie wspomnia, e pochodzi z Oakland, lecz teraz wyobrazia sobie jego dom rodzinny
w dzielnicy kolorowych.
Dlatego wybrae marynark wojenn? spytaa. Opowiada jej, e walczy na wojnie.
Tak. Masz dobr pami. A ty dorastaa przy Seventeen Mile Drive. I masz siostr bliniaczk.
Zgadza si.
I jestecie do siebie podobne?
Jak dwie krople wody zapewnia, cho czua, e mija si z prawd, gdy bya dwa razy taka jak
Carlynn.
Niesamowite. Gabriel si umiechn. Czy pod innymi wzgldami te jestecie podobne?
Lisbeth przygryza warg. Nie chciaa rozmawia o Carlynn. Nie chciaa kierowa uwagi na
bliniaczk (zawsze miaa jej a nadto), ale te chciaa si zwierzy mczynie zainteresowanemu
jej osob. Nabraa tchu.
Jestemy zupenie inne powiedziaa. Carlynn jest lekarzem. W czerwcu skoczya akademi
medyczn i teraz jest na stau w tym szpitalu.
Zatem obie interesujecie si medycyn.
Dziwne, e porwnywa bycie lekarzem do bycia sekretark w przychodni, ale waciwie mia
racj. Uwielbiaa rozmawia z doktorem Petersonem o pacjentach, zwaszcza kiedy opowiada jej
o tych, ktrych nie potrafi wyleczy; czsto wypytywaa go o szczegy. Czasami chciaa poprosi
Carlynn, eby przysza, posiedziaa z nimi w poczekalni i lekko dotykaa ich rk, eby sprawdzi, czy
i na ile moe im pomc.
Owszem odpowiedziaa. Ale ja nie mogabym by lekarzem.
Dlaczego? zapyta Gabriel.
Bo nie jestem... taka mdra jak Carlynn. Wiem, e podobno mamy taki sam mzg, ale... ona jest
mdrzejsza ode mnie i tyle. Chodziymy do rnych szk. Nie chciaa wyj na maostkow
i zgorzknia. Zreszt, prawd mwic, rnica midzy nimi nie polegaa na wyksztaceniu. Ona
jest taka... zdolna. Powoli dobieraa sowa, niepewna, ile moe zdradzi. Carlynn nie obnosia si
ze swoim darem. Bdzie wybitnym lekarzem uzupenia.
Moim zdaniem przydaoby ci si wicej wiary we wasne siy stwierdzi Gabriel. Ilekro
rozmawiamy o pacjentach Lloyda, zawsze uderza mnie twoje zaangaowanie oraz znajomo rzeczy.
Dzikuj wyjkaa, ujta jego yczliwoci. Nagle potrzsna gow.
Nachyli si w jej stron.
Dlaczego potrzsasz gow?
Nie rycz, przykazaa sobie w duchu. Ani mi si wa rozpaka w jego obecnoci.
Ja tylko... Nie dokoczya. Czy moga mu to powiedzie? Niewiele miaa do stracenia. Jeste
taki miy. A ja... kiedy rozmawialimy przez telefon... ubzduraam sobie... no, mamy wsplne
zainteresowania, wic pomylaam w swojej gupocie, e moglibymy...
Ja tak samo. Mia taki ciepy umiech, zby zalniy na tle czekoladowej skry i nagle wyda jej
si pikny. Chyba przeczuwaem, e to si skoczy z chwil, kiedy mnie zobaczysz. Zacznijmy od
tego, e jestem Murzynem, do tego... Ile? Dziesi lat od ciebie starszym?
Mam dwadziecia siedem odpowiedziaa.
Jkn.
No to jedenacie.
A ja jestem gruba, miaa na kocu jzyka, ale si powstrzymaa.
Czy to niemoliwe? zapyta.
 Szybko podniosa na niego wzrok.
To znaczy...?

Czy to niemoliwe, ebymy si umwili? Po raz pierwszy wyglda na zakopotanego. Ledwie

si powstrzymaa, by go nie uciska. Co o tym sdzisz? Wolaaby si ze mn nie pokazywa?
Zaprzeczya.
Ale skd. Miaa nadziej, e jest szczera. Nie. Nic mnie to nie obchodzi.
A twoja rodzina?
O Boe.
Moja siostra te nie przejmuje si takimi sprawami powiedziaa, rwnie z nadziej, e si nie
myli. Ale matka... Nie dokoczya.
Matka? ponagli.
Ona uwaa... postrzega... Chciaa powiedzie kolorowych, ale on sam nazwa si Murzynem,
wic postanowia uy tego okrelenia. Postrzega Murzynw jako sucych i robotnikw
fizycznych.
Pokiwa gow.
Typowe. W jego gosie Lisbeth wyczua nutk rozdranienia.
No ale... Ze miechem wzruszya ramionami. I tak wzbudzam jej obrzydzenie, wic raczej nie
musz si o to martwi.
Obrzydzenie? Jak to?
Och... dugo by opowiada.
Nieoczekiwanie chwyci za telefon i poczy si z sekretark.
Nancy? Prosibym, eby nam nie przeszkadzano.
Odoywszy suchawk, wsta i przymkn drzwi gabinetu, pozostawiajc niewielk szpar, za
ktr Lisbeth bya mu wdziczna w duchu. Zasiad przy biurku.
O ktrej masz wrci? zapyta.
Spojrzaa na zegarek.
Okoo pierwszej.
Kiedy ponownie uj suchawk, Lisbeth spostrzega, e Gabriel nie ma dwch palcw u lewej
rki, maego i serdecznego. Zostay ucite u samej nasady; bya ciekawa, w jakich okolicznociach.
Straci je w dziecistwie czy jako dorosy?
Wybra numer.
Lloyd? Mwi Gabe. Jest u mnie Lisbeth Kling i chwil si spni. Tak, to moja wina. Musz j
duej zatrzyma. Mamy kilka spraw do omwienia. Umiechn si do niej nad biurkiem. Jasne,
dzikuj. Rozczy si i usiad wygodniej. No to opowiadaj poprosi.
Opowiedziaa mu wszystko, wylewajc tajemnice oraz smutki dziecistwa. O mioci do siostry na
przekr urazie i rozgoryczeniu, emocjach noszonych zwykle gboko w sercu. Rozpakaa si, ale
tylko troch, wspominajc o gehennie, jak sta si powrt do domu. akna Cypress Point jak
powietrza, ale zoliwo matki skutecznie psua jej te wizyty i nie potrafia temu zaradzi.
Jeszcze nigdy nie wylaa tak przed nikim swoich krzywd. Zawsze trzymaa je w tajemnicy. Twarz
Gabriela wezbraa wspczuciem i zrozumieniem; Lisbeth podejrzewaa, e napotka w yciu
podobne przejawy niechci. Moe nie ze strony matki, ale wiata w oglnym ujciu. Przezwyciy je
i moe mgby nauczy j tego samego. Jego agodno, niepodzielna uwaga byy swojskie
i pocigajce, i zanim jej opowie dobiega koca, Lisbeth bya zakochana w Gabrielu
mczynie, a nie Gabrielu fantazji.
Nie odpowiadaj od razu poprosi, kiedy odprowadza j do drzwi po dugiej rozmowie. Ale
chciabym si z tob umwi. Na agle, na kolacj albo gdziekolwiek. Masz telefon?
W nagych wypadkach mog korzysta z telefonu gospodarza odpowiedziaa, podekscytowana
jego propozycj, ale ju nie zaskoczona. Ale mog dzwoni z przychodni.
Gabriel zawrci do biurka, zapisa numer na kartce i poda j Lisbeth.
Moja propozycja jest otwarta oznajmi. Jeli zechcesz si ze mn umwi, prosz, zadzwo.
Decyzj pozostawiam tobie.

Doktor Kling proszona o telefon do izby przyj. Gos pyn z gonika i Carlynn podniosa
wzrok znad karty pacjenta. Na stau przywyka do nagych wezwa. Oczywicie czsto wzywa j
Alan, ktry ogranicza si jednak do spraw subowych, nie obnosi si z ich zwizkiem w szpitalu.
Spotykali si od p roku, a po ich pierwszej rozmowie o darze Alan wynajdywa sposoby, aby
ciga j do pacjentw. Kilkakrotnie przemyci j nawet do sali w rodku nocy, aby moga
posiedzie z pacjentami, gdy spali, potrzyma rce na ich ciaach. Odkrya jednak, e samo dotykanie
nie przynosi takich rezultatw jak kontakt wzrokowy i rozmowa. Oboje z Alanem byli zafascynowani
odkrywaniem nowych sposobw na uycie jej daru. Co decydowao o jego skutecznoci? Nie
wiedziaa.
W obecnoci osb postronnych zwracali si do siebie per doktor Shire i doktor Kling, ale czsto
nie mogli si doczeka wieczoru, eby mc otwarcie rozmawia o poszczeglnych przypadkach,
lcze nad ksikami Alana o uzdrawianiu, ignorujc powane podrczniki medyczne, i razem si
mia. Alan by przystojny, lecz wyglda bardziej na naukowca anieli ksicia z bajki, ona za
w niczym nie przypominaa pustogowej ksiniczki. Oboje mieli byskotliwe umysy, wspln pasj,
i to tak umocnio ich wi, e kiedy wreszcie poszli ze sob do ka, stao si to prawie
mimochodem. czya ich mio, lecz nie byo to romantyczne uczucie, co jak sobie Carlynn
wmawiaa wcale jej nie przeszkadzao. W Alanie miaa najlepszego przyjaciela, zaraz po Lisbeth,
przed nim nie musiaa ukrywa daru. Jeli si pobior, do czego nawizali raz czy dwa, bdzie
wspaniaym ojcem, a ona marzya o dzieciach. Nie potrzebowaa wicej do szczcia.
Pospiesznie dokoczya uzupenianie karty i wykrcia numer do operatorki.
Tu doktor Kling powiedziaa. Spodziewaa si informacji, e doktor Shire czeka na linii, ale
spotkaa j niespodzianka.
Lisbeth Kling na drugiej linii oznajmia operatorka.
Dobrze. Carlynn zmarszczya brwi. Lisbeth rzadko odrywaa j od pracy. Prosz poczy.
Carly? Wybacz, e przeszkadzam ci w pracy.
Nie ma sprawy. O co chodzi? Wszystko w porzdku?
Jestem tutaj, w szpitalu. Ale nic si nie stao dodaa pospiesznie. Przyszam zaatwi co dla
doktora Petersona i potrzebuj twojej rady. Znajdziesz dla mnie chwil?
Carlynn zerkna na zegarek.
Przyjd za pi minut powiedziaa i odoya suchawk.
Przestronna izba przyj pilnie wymagaa remontu i bya bardzo zatoczona, lecz Carlynn szybko
dostrzega siostr przy wejciu i usiada wraz z ni na awce.
Co si dzieje? spytaa.
 Poznaam go. Lisbeth miaa twarz zarumienion z przejcia. Partnera tenisowego doktora
Petersona.
Naprawd?
Tak. Ale musz o nim z tob porozmawia.
Carlynn ponownie spojrzaa na zegarek. Niebawem pora kolejnego obchodu, bdzie spniona.
Przysuna si bliej do siostry.
Mw.
Och, Carlynn. Lisbeth zapaa j za rk. On jest cudowny.
Na przekr zniecierpliwieniu Carlynn musiaa si umiechn, rzadko widywaa rado na twarzy
siostry.
Zamieniam si w such.
Musiaam mu odnie rakiet, ktr poyczy doktorowi. Tak si denerwowaam!
I co si stao?
By absolutnie wspaniay, Carlynn. Tak samo miy jak przez telefon. Rozmawialimy godzin
w jego gabinecie i zaprosi mnie na randk.
Hura! Carlynn klasna w donie, ale rado mieszaa si z obaw. Kimkolwiek by, lepiej,
eby nie skrzywdzi jej siostry. Lisbeth miaa gow na karku, lecz bywaa bardzo naiwna,
marzycielka o wielu potrzebach emocjonalnych. Jak si nazywa?
Gabriel Johnson. Lisbeth spojrzaa na ni wyczekujco. Syszaa o nim?
Carlynn zmarszczya brwi.
Nie. A powinnam?
Jest tutaj gwnym ksigowym.
Tutaj? upewnia si Carlynn. Pracuje w szpitalu? Od ponad roku rozmawiasz z nim przez
telefon i dopiero teraz mi mwisz?
Nie chciaam, eby go podgldaa i zburzya moje... ciszya gos. Moje wyobraenia o nim.
Nie moga powstrzyma si od miechu.
Co ci tak bawi?
Lisbeth potrzsna gow, ale nadal si umiechaa.
Och, Carlynn. Westchna. Tu pojawia si problem.
Mianowicie?
Zobaczysz, kiedy pjdziesz do administracji.
Gadaj!
On jest kolorowy.
Carlynn stracia dech. Chciaa odruchowo rzuci artujesz!, lecz siostra nie czekaa na tak
odpowied. Sama nie wiedziaa, co jej powiedzie. Nie kojarzya adnych kolorowych z wyszego
szczebla, ale raz czy dwa widziaa w korytarzu przystojnego Murzyna z teczk, ktry nie wyglda na
pacjenta. Brakowao mu palcw u lewej rki.
Carlynn? W gosie Lisbeth zabrzmia niepokj.
Siostra si rozemiaa.
Tego si nie spodziewaam przyznaa. Chyba wiem, o kogo chodzi. Wysoki i przystojny? I nie
ma dwch...
To on! wykrzykna Lisbeth.
Nigdy z nim nie rozmawiaam, ale robi mie wraenie mwia Carlynn. Zdaje si jednak, e
jest duo starszy od ciebie, przy czym Alan jest dziesi lat starszy ode mnie, tote nie powinnam
wypowiada si na ten temat.
Alan jest biay.
Wiedziaa, e Lisbeth chce usysze jej zdanie o randce z Murzynem.
Kolor skry ma dla ciebie znaczenie?
Ja naprawd go lubi, Carly.
No to si z nim umw. Nie bya pewna, czy to aby na pewno dobra rada, ale jeszcze nigdy nie
syszaa takiej radoci w gosie siostry.
A mama? spytaa Lisbeth.
Co: mama? Mama zawsze znajdzie sobie powd do niezadowolenia. Nie lubi nawet Alana. Nikt
nie jest mnie godny, jej zdaniem.
Moe w takim razie uzna, e kolorowy bdzie dla mnie w sam raz stwierdzia Lisbeth.
Carlynn zamiaa si bez przekonania.
Posuchaj powiedziaa. Niewane, co myli sobie mama czy ktokolwiek inny. Nawet ja. To
naprawd nie ma znaczenia, Lisbeth, jeli on ci si rzeczywicie podoba. Nie moesz przey ycia,
usiujc wszystkich uszczliwi. Matka, pomylaa, nie powinna si dowiedzie. Niewykluczone,
e ten mczyzna wyznaczy jedynie pocztek towarzyskiego ycia Lisbeth. Moe mama nie zdy
odkry prawdy. To co, umwia si z nim?
Mam oddzwoni. Decyzja naley do mnie. Rozumie, e mog czu si... niezrcznie.
A czujesz?
Myl, e on jest wspaniay. egluje, ma wasn aglwk.
Bardzo nietypowy Murzyn, pomylaa Carlynn. Znaa mio siostry do agli.
No to zadzwo do niego skwitowaa. Moe najpierw umwimy si we czwrk?
Na podwjn randk. Byle nie na pokadzie.
Och, naprawd zrobiaby to dla mnie?
Naturalnie. Dziwne. Od p roku ya z Alanem, a nie znaa jego stanowiska w kwestii
spotykania si biaej kobiety z ciemnoskrym mczyzn.
A jak tam wasze sprawy? zapytaa Lisbeth, jakby poczua si winna, e skupia rozmow na
sobie.
Cudownie odpowiedziaa Carlynn zgodnie z prawd. Ale marzya jej si czstka namitnoci,
jak musiaa odczuwa Lisbeth. Pragna mie przy sobie mczyzn zakochanego w niej, a nie w jej
darze.
 19

Nic tak nie wiadczy o braku przyjaci, jak samotne spdzanie urodzin, pomylaa Joelle. By
wczesny sobotni ranek, czternasty lipca, a ona siedziaa przy komputerze i sprawdzaa ceny
nieruchomoci. Przejrzaa ju oferty w Berkeley i Chicago, a teraz przegldaa stron agencji
z trzeciego miasta ze swojej listy, San Diego, gdy mieszkaa tam jej znajoma z Silas Memorial.
Najlepiej byoby zosta w Kalifornii, stwierdzia, eby nie martwi si o licencj na wykonywanie
zawodu w innym stanie.
Postanowia, e najpierw co wynajmie, a swoje mieszkanie wystawi, i bdzie ya z oszczdnoci,
dopki go nie sprzeda. Wtedy podejmie decyzj, czy kupi co w nowej lokalizacji. Prawd mwic,
nie wyobraaa sobie tak radykalnego posunicia. Nie widziaa siebie w innym miecie.
Bya w szesnastym tygodniu ciy i wci ukrywaa brzuch, co z kadym dniem kosztowao j coraz
wicej trudu. Jeeli kogo zastanawiaa jej luna garderoba, nie dawano tego po sobie pozna.
Przynajmniej prosto w oczy. Ale chcc zachowa pozory, bdzie zmuszona wyprowadzi si w cigu
miesica; baa si, e tak dugim pobytem moe kusi los.
Sto lat, sto lat.
Ualamy si nad sob, co? powiedziaa na gos, klikajc dzia do wynajcia na stronie
agencji. Oficjalnie skoczya trzydzieci pi lat. Oczywicie rodzice zadzwoni, ale na pewno nie
dostanie od nich kartki, o prezencie nie wspominajc. Z Mar zapraszay jedna drug na urodzinow
kolacj, by to jeden z ich rytuaw. W pracy nikt nie wspomnia wczoraj sowem o jej urodzinach,
no ale i nikomu nie przypominaa, ma si rozumie. Jedynie Tony i Gary wykorzystali ten dzie do
witowania i zaprosili j na kolacj; przyja zaproszenie, wiedzc, e w przeciwnym razie spdzi
smutny wieczr w samotnoci. Upiek tort i bd si nad ni rozczula, a ona zachowa dla nich
dozgonn wdziczno za dobro.
Po poudniu chciaa jecha do Carlynn, moe jej wspomni, e ma dzisiaj urodziny. Moliwe nawet,
e Carlynn sama pamita, przecie bya przy jej narodzinach. Na t myl gono si rozemiaa, ale
zaraz sobie przypomniaa, e w tym tygodniu przypada rwnie trzydziesta pita rocznica mierci
siostry Carlynn, wic moe lepiej trzyma buzi na kdk.
Po rozmowie z Liamem zadzwonia do Carlynn z informacj, e krtko mwic dostaa zakaz
ponownych odwiedzin u Mary z uzdrowicielk. Chciaa jej zaproponowa, aby nadal si widyway
i moe zostay przyjacikami, ale nie miaa odwagi. Zaproponowaa to sama Carlynn, ktra jakby
czytaa jej w mylach.
W takim razie ty mnie odwiedzaj oznajmia z niezachwian pewnoci siebie. Nigdy nic nie
wiadomo. Moe Mara poczuje si lepiej, jeeli czasem do mnie wpadniesz.
Ta myl wydawaa si jeszcze bardziej absurdalna ni leczenie dotykiem, ale Joelle nie
dyskutowaa. Pojechaa do Carlynn nastpnego dnia i spaceroway na terenie posiadoci. Carlynn
sprawiaa wraenie rzekiej i w dobrym humorze, cz spaceru odbya bez laski. Quinn,
ciemnoskry starzec, pomaga modym mczyznom w ogrodzie, a Alana nie byo w domu, co
bynajmniej Joelle nie zmartwio. Chocia moe byby dla niej milszy, skoro przestaa prosi Carlynn
o uzdrowienie Mary.
Pani McGowan przygotowaa im kosz piknikowy, gdy wybray si na pla Fanshell, lec niemal
tu obok domu. Usiady na skaach w cieniu cyprysu, patrzyy na foki wygrzewajce si w socu,
jady kanapeczki bez skrki i rozmawiay bez koca. Carlynn opisywaa dziecistwo w posiadoci.
Opowiadaa o yciu bliniaczki i bliskiej wizi z siostr, a take o poczuciu winy wobec niej, bo to
ona, Carlynn, bya ukochan crk, a Lisbeth zaniedbywano. Opowiedziaa Joelle, jak
w dziecistwie wyleczya psa, niewiadoma tego, co robi.
Chciaa wiedzie dokadnie, co Liam powiedzia przez telefon po wizycie u Mary, i Joelle jej
powtrzya.
Wci jest na mnie zy dodaa na wspomnienie chodu, z jakim traktuje j w pracy.
Przeistoczy si z czowieka, ktry mnie kocha... a wiem, e tak byo... w kogo, kto mn gardzi.
Wtpi skwitowaa Carlynn.
Nie syszaa, jak mwi do mnie przez telefon.

Dochodzio poudnie, kiedy skoczya przeszukiwanie ofert, i wanie miaa si przebra przed
wizyt u Carlynn, kiedy zadzwoni telefon. Rozpoznaa numer Liama. Odebraa po krtkiej chwili
wahania.
Liam?
Wybacz, e przeszkadzam w sobot powiedzia. Mam dyur i wanie dostaem wiadomo
z kardiologii. Jednemu z moich pacjentw si pogorszyo, powinienem posiedzie z jego rodzin.
Sheila musiaa wyjecha do Santa Cruz. Jej siostra zachorowaa i nie mam z kim zostawi Sama.
Popilnowaaby go?
Musia czu si nieswojo, proszc j o przysug po tym, jak si do niej odnosi, ale postanowia
mu tego nie wypomina. Ostatecznie dzwoni jako kolega z pracy i chocia bdzie zmuszona
w ostatniej chwili odwoa spotkanie z Carlynn, nie miaaby serca mu odmwi. Poza tym myl
o spdzeniu z chopcem popoudnia bardzo j ucieszya.
Zaraz przyjad powiedziaa.
Po drodze zadzwonia z komrki do Carlynn.
Ach. Carlynn westchna, jakby z zadowoleniem. Rozumiem. Nie ma za co przeprasza.
Spotkamy si kiedy indziej. Joelle?
Tak?
Wszystkiego najlepszego, kochana.

Liam czeka na ganku z Samem na rkach, a kiedy poda jej chopca, zdziwia si jego ciarem.
Dziki powiedzia Liam. Zadzwoni, powiem ci, kiedy wrc.
W razie czego bd miaa przy sobie komrk odpara.
Zostaa z Samem na ganku, dopki Liam nie odjecha; ku jej uldze chopiec nie wyglda na
zmartwionego. Dawno nie spdzali razem czasu, i nie bya pewna jego reakcji, gdy zostanie z ni sam
na sam.
Weszli do domu. W pierwszej kolejnoci chciaa si nacieszy bliskoci Sama, wic usiada z nim
na kanapie i zatopia nos w jego karczku.
 Sammy, Sammy, Sammy! zamruczaa, a on zachichota, kiedy go poaskotaa. I co dzisiaj
porobimy, misiaczku?
Soce wiecio za oknem, a bezchmurne niebo przybrao lazurowy odcie.
Szkoda czasu na siedzenie w domu oznajmia. Kto idzie ze mn owi ostrygi?
Ja! Wyrwa si z obj Joelle i stan na pododze z rczkami na jej kolanach. Ja, ja, ja!
Czy ty w ogle wiesz, co to s ostrygi? spytaa.
Kiwn gwk.
Lygi oznajmi z moc.
Nie lygi, guptasku. Ostrygi.
Oslygi.
No dobra! Jedziemy. Wstaa i posza do suszarni, gdzie znalaza zapasowy fotelik oraz krem
przeciwsoneczny w szafce nad umywalk. Sam drepczc tu za ni, prbowa zapa j za nog.
Oslygi! powtarza.
Pojechali na parking pooony wzdu play. Odpia Sama z fotelika i patrzya z dreniem serca,
jak pdzi po kamieniach. Moe jednak to nie by dobry pomys. Nie miaa pojcia, e zrobi si a tak
ruchliwy.
Chodzili godzin po play i zbierali muszelki. Sam bawi si chyba tak samo dobrze jak ona, cho
na pewno musia mie do cigego nie dotykaj.
W drodze powrotnej zadzwoni Liam.
Jeszcze godzin oznajmi. Wszystko w porzdku?
Cakowitym. Wracamy z play i na pewno wiesz, kto jest gotowy do spania.
To dobrze odpowiedzia. Zazwyczaj daj mu do ka ksieczki. Oglda je, dopki nie
zanie.
Okej. Dziki za podpowied.
Po powrocie do domu zmienia Samowi pieluszk, wsadzia go do eczka i daa mu ksiki. Jej
zdaniem nie byo to jednak konieczne, gdy chopcu kleiy si oczy. Postaa chwil nad eczkiem,
gadzc go po jasnych kdziorkach. Och, Maro, pomylaa i oczy jej zwilgotniay. e te nie moesz
go teraz zobaczy.
W kuchni nalaa sobie col, po czym jej wzrok pad na t kopert z jej imieniem, opart
o telefon na blacie. Rozdara kopert i zajrzaa do rodka: wewntrz znajdowaa si kartka, jak dla
dziecka, z wielkookim szczeniaczkiem i kocitkiem. Pod obrazkiem widniao: Dla zuch
dziewczyny. Otworzya kartk i przeczytaa wierszyk: Piesek i kotek mwi mi, e nie ma
dziewczynki milszej ni ty! Wszystkiego najlepszego!. I podpis Ucaowania, Liam & Sam. Mimo
e byo to proste i gupiutkie, musiaa si umiechn. Wyobrazia sobie Liama i Sama razem
wybierajcych kartk.
Chwil bdzia bez celu, popijajc col: obejrzaa rozsiane tu i wdzie oprawione zdjcia Mary,
zwrcia uwag na zakurzony futera do gitary i rosnc stert zabawek Sama w duym pokoju.
Wreszcie stana w progu sypialni Liama. Popatrzya na ko, przywoujc, a zarazem odsuwajc
wspomnienie spdzonej tu nocy. Liam niedbale pocieli ko, rzuci na nie byle jak narzut w biae
i zielone pasy. Niebieski koc, ktry do niczego nie pasowa i ktrym Liam j otuli przed wyjciem
do gocinnego pokoju, wisia na ramie ka.
Na pce zauwaya ksik z medytacjami, t, ktr mu kiedy podarowaa. Leaa pasko,
w pewnym oddaleniu od pozostaych, jakby czsto po ni siga. Joelle wesza do pokoju, usiada na
ku i wzia ksik z pki, wspominajc wycieczk na Point Lobos oraz to, jak poczua z nim
wi, kiedy jej czyta na gos.
Gdy otworzya ksik, wypado z niej zdjcie, i Joelle, wstrznita, zobaczya siebie. Wiedziaa,
kiedy zostao zrobione w dniu, gdy zrozumieli, e Sam jest za may na plac zabaw Dennisa
Rozrabiaki. Byo to pi czy sze miesicy temu, ale fotografia wygldaa na wywiechtan, jakby
czesto jej dotykano. Przygryza warg, nie moga pozby si wraenia, e zaglda w gb duszy
Liama, gdzie nie miaa wstpu.
Och, Liamie.
Zamkna ksik, odoya j z powrotem na pk i wstaa. Wtedy to poczua. Nie trzepot, czego
si spodziewaa, ale jakby bak. Opara rk na brzuchu, kiedy baka znowu si poruszya,
i umiechna si do siebie.
A jednak nie bya sama.
 20

San Francisco, 1956

Na przystani wiao, ale kiedy Carlynn sza z Alanem w stron restauracji, gdzie mieli spotka si
z Lisbeth i jej par, z eliwnych kotw bucha ar przesycony zapachem krabw. Wprawdzie bya
jesie i szybko zapada zmierzch, ale na owietlonym nabrzeu nie brakowao amatorw rybki
i krewetek na wynos.
Carlynn spostrzega Lisbeth przed wejciem do Tarantino i wzia Alana pod rk.
Przysza pierwsza zauwaya z umiechem. Mylisz, e ma trem?
Trudno si dziwi. Chyba dawno nie bya na randce, nie?
Raczej nigdy mrukna Carlynn, bardziej do siebie. Moja biedna, kochana siostrzyczka.
Przygryza warg, gdy podeszli bliej do Lisbeth, ktra wygldaa piknie w niebieskim paszczu pod
kolor jej oczu. Owszem, bya pulchna, ale miaa zgrabne nogi, a na stopach przeliczne pantofle
z paseczkami. Starannie uoone loki i fale tak doskonale okalay jej twarz, e Carlynn przyszo na
myl, aby te tak si ostrzyc. Ale zaraz porzucia ten pomys. Niech urocza fryzura bdzie znakiem
rozpoznawczym jej siostry.
Lisbeth pomachaa na ich widok.
Umiera ze strachu szepna Carlynn do Alana, unoszc rk na powitanie. Spjrz na ni.
Umiech Lisbeth by powierzchowny; z trudem skrywaa lk, ktry czai si tu pod spodem.
Boe, tak si ciesz, e przyszlicie! wykrzykna na ich widok, chwytajc do siostry
w rkawiczce.
Piknie wygldasz. Alan cmokn Lisbeth w policzek, a Carlynn podzikowaa mu w duchu za
dobro.
Dzikuj odpowiedziaa Lisbeth. Ktra to w ogle godzina? Jeszcze go nie ma. Prbowaa
wyjrze ponad gowami ludzi.
Dopiero sidma, kochanie mitygowaa Carlynn. Spokojnie.
Ale te krewetki adnie pachn. Alan obejrza si za kobiet, ktra odchodzia z krewetkami na
tacce. A linka cieknie.
Znasz go, Alanie? zapytaa Lisbeth. Gabriela? Ze szpitala?
Widziaem go, ale nie, nie znamy si osobicie. Natomiast zasignem jzyka, zrobiem may
wywiad i...
Nie! oburzya si Carlynn.
Ale tak odpar.
Jak to uzasadnie? Lisbeth miaa zmartwion min. Gabriel si nie dowie?
Byem dyskretny zaznaczy. Chciaem jedynie ustali, co to za czowiek. Czy nie jest
kobieciarzem i tak dalej.
Carlynn wiedziaa, e Alan martwi si nie tyle o to ostatnie, ile o prawdopodobiestwo, e Gabriel
chce podnie swj status umawianiem si z bia kobiet. Lisbeth mogaby zrujnowa sobie ycie,
zauway. Biali mczyni mogliby j skreli, gdyby si dowiedzieli. Carlynn musiaa przyzna,
e podziela jego obawy.
I czego si dowiedziae? zapytaa Lisbeth.
e by kiedy onaty.
Jest rozwiedziony? Lisbeth wygldaa na zaaman.
Nie, to wdowiec. Mia on Murzynk, jeli chcesz wiedzie ktra umara pi lat temu na
raka piersi.
Och! Lisbeth przycisna rk do ust. Jakie to smutne. Biedny Gabriel.
Podobno bardzo si o ni troszczy i usiowa wszystko robi sam. I nie spotyka si z nikim od
tamtej pory. Przynajmniej wedug mojego rda.
Czyli kogo? zainteresowaa si Carlynn.
Nie twoja sprawa odpowiedzia, ale puci do niej oko i chyba si domylia. Alan przyjani
si z Lloydem Petersonem, szefem Lisbeth i przyjacielem oraz partnerem tenisowym Gabriela.
Biedny Gabriel powtrzya ze wspczuciem Lisbeth.
Carlynn przygldaa si turystom, rozemianym i zatopionym w rozmowach, i dopiero po chwili do
niej dotaro, e kada co do jednej! spord otaczajcych j twarzy jest biaa. Gabriel Johnson
bdzie si tutaj czu nieswojo, pomylaa. Ale jako radzi sobie w szpitalu, gdzie rwnie nie
pasowa. Z pewnoci przywyk do tego rodzaju sytuacji.
Lisbeth pierwsza go zauwaya.
Idzie szepna, z przejcia apic siostr za rk.
Carlynn wytya wzrok i ujrzaa idcego ku nim Gabriela, ktrego ciemna twarz odcinaa si na tle
tylu bladych. Na widok Lisbeth umiechn si szeroko i pomacha, a jej policzki porowiay
jeszcze bardziej i oczy zalniy. Nigdy nie wygldaa tak adnie.
Gabriel uj do Lisbeth i ucisn j delikatnie.
Tak dobrze znowu ci widzie powiedzia.
Ciebie rwnie. Spojrzaa na niego z umiechem. Wygldali, jakby zapomnieli o boym
wiecie.
Halo odezwaa si Carlynn. Jestemy tutaj.
Lisbeth si rozemiaa.
Gabrielu, to moja siostra Carlynn i jej chopak, Alan Shire.
Doktorze Shire, doktor Kling. Gabriel przywita si z Alanem i kiwn gow do Carlynn.
Czasem mijamy si w szpitalu. Mio was wreszcie pozna.
Prosz powiedzia Alan. Mwmy sobie po imieniu.
Carlynn przyjrzaa si jego twarzy. Nigdy si nie zastanawiaa, czy ciemnoskrzy mczyni bywaj
szpetni, czy przystojni, nie oceniaa ich w takich kategoriach. Lecz patrzc na Gabriela oczami
Lisbeth, musiaa przyzna, e jest atrakcyjny. Mia bardzo krtko przystrzyone wosy oraz szczup
i pocig twarz, a do tego nosi okulary w rogowej oprawie, ktre nadaway mu powany wygld,
ale nie maskoway bysku w ciemnych oczach.
Chodmy co zje zakomenderowa Alan, wskazujc na wejcie do restauracji.
Zaprowadzono ich na pitro lokalu i wskazano stolik w najciemniejszym kcie, z dala od okien
i pozostaych stow. Carlynn nabraa podejrze, e spowodowaa to obecno Gabriela.
Wolelibymy stolik przy oknie. Alan sta niewzruszony.
Naturalnie odpowiedziaa kelnerka, jakby zdziwiona, e sama na to nie wpada. Zaprowadzia
ich do wolnego stolika obok okna. Alan podzikowa i wszyscy czworo usiedli.
Carlynn czua narastajce obawy, gdy pozostali gocie zaczli zerka w ich stron, jednake
Lisbeth chyba miaa to w nosie. Gawdzia w najlepsze z Gabrielem; siedzieli nachyleni ku sobie,
zamiewajc si z czego, co tylko oni sami rozumieli. Carlynn pomylaa, e ona i Alan s
w zasadzie zbdni.
Z okna roztacza si widok na port. Na zewntrz panowa mrok, ale wiata latar odbijay si
w burtach przycumowanych odzi.
Dziki za zaatwienie stolika, Alanie. Lisbeth wyprostowaa si na krzele, jak gdyby zdaa
sobie spraw, e postpia niegrzecznie, ignorujc jego i Carlynn. Zachichotaa pod nosem, wci
rozbawiona rozmow z Gabrielem, a Carlynn przyszo do gowy, e nigdy nie syszaa u niej takiego
odgosu, nawet kiedy byy dziemi.
Zamwili cioppino2 i rozmowa zesza na szpital. Alan i Gabriel mieli tam podobny sta i wielu
wsplnych znajomych, tote dziewczta tylko suchay, kiedy przerzucali si wspomnieniami. Czasem
wczali je do rozmowy, bo tak byo w dobrym tonie, po czym znw zaczynali swoje. Dziewcztom
to nie przeszkadzao i umiechay si do siebie, podczas gdy Alan z Gabrielem pkali ze miechu
i sypali anegdotami. Carlynn dosza do wniosku, e nie dogadaliby si tak szybko nawet zamknici
w jednej celi.
Kiedy przyniesiono wielkie michy cioppino, mczyni skupili si na jedzeniu. Gabriel
posmarowa kromk chleba na zakwasie, przytrzymujc j praw rk, i sprawnie manewrowa
lew, pomimo braku dwch palcw.
Obaj jestecie leworczni zauwaya Carlynn.
No c. Gabriel si umiechn. Byem leworczny, zanim to si stao. Wskaza na
okaleczon rk. Nadal z niej korzystam, jeli mog. Mog ni pisa, ale nie utrzymam rakiety.
Musiaem nauczy si gra praw rk; nadal sprawia mi to trudno, co Lloyd Peterson moe
potwierdzi.
Co ci si stao? Lisbeth wyskoczya z pytaniem, ktrego Carlynn i Alan nie odwayli si zada.
Byem w Port Chicago odpowiedzia.
O Boe. Alan zastyg z yk w poowie drogi do ust.
Dziewczta tylko wymieniy spojrzenia. Carlynn wiedziaa, e w Port Chicago, miecie oddalonym
okoo stu kilometrw na pnoc, wydarzyo si w czasie wojny co zego, lecz one dwie byy
wwczas nastolatkami pod kloszem rodzicw.
Jak tam byo? zapyta Alan.
Gabriel wyuska maa ze skorupki.
To nie najlepszy temat do rozmowy przy stole odpar ze skruch.
Chc posucha upieraa si Lisbeth. Chyba e... oczywicie, jeli nie chcesz o tym mwi...
Czy wiesz, co wydarzyo si w Port Chicago? zapyta.
Co zego, odpowiedziaaby Carlynn, ale siostra j zaskoczya.
Jaki wybuch? spytaa Lisbeth. adowano materiay wybuchowe na statek i co poszo nie
tak?
Gabriel przytakn.
 Mona tak to uj. Pocign yk z filianki i mwi dalej. W tysic dziewiset czterdziestym
trzecim roku wstpiem do marynarki. Dopiero rok wczeniej zaczli przyjmowa Murzynw, ale
czuem, e to mj obowizek. Miaem ju dyplom Uniwersytetu w Berkeley i byem onaty.
Spojrza na Lisbeth i musn wierzch jej doni czubkami palcw. O czym ci pniej opowiem.
Kiwna gow.
Kochaem morze i chciaem by marynarzem cign Gabriel. Przeszedem wszystkie
szkolenia i pojechaem do Port Chicago, skd mielimy wypyn. Lecz na miejscu okazao si, e
marynarka nie posya Murzynw na front. Umiecili nas w dokach i zaprzgli do adowania amunicji,
bez adnego przygotowania. Wiedzielimy, e to niebezpieczne, ale chyba aden z nas nie mia
pojcia, jak bardzo.
Wszyscy adowacze byli czarni uzupeni Alan, sigajc po nastpn kromk. A biali
nadzorowali ich prac, jeli mnie pami nie myli.
Zgadza si potwierdzi Gabriel. I biali oficerowie urzdzali sobie zawody, czyja dywizja
zaaduje wicej w jak najkrtszym czasie. A wycigi, jak moecie sobie wyobrazi, odbyway si
kosztem zasad bezpieczestwa.
Bye w porcie, kiedy to si stao? spyta Alan.
Nie. Pokrci gow. Nie siedziabym tutaj z wami. Od miesicy pracowaem na nocnej
zmianie i nie pamitam czemu, ale kilka tygodni wczeniej przeniesiono mnie na dzienn. Kto nade
mn czuwa, cho naprawd nie wiem, dlaczego zostaem oszczdzony, a trzystu innych chopakw
nie. Odoy yk. Byem w koszarach, jakie ptora kilometra od portu, kiedy naraz
usyszelimy potny wybuch i ujrzelimy przez okna biae wiato. Chcielimy wybiec na zewntrz,
lecz nastpia druga eksplozja, jeszcze potniejsza, i ani si spostrzegem, jak lecielimy na eb na
szyj, a ciany waliy si nam na gowy. Huczao, jakby kto odpali setki fajerwerkw, cae niebo
poko. To ostatnia rzecz, jak pamitam: te niebo. Obudziem si w szpitalu w tym stanie.
Pokaza rk. Miaem niebywae szczcie.
Nie bye jednym z sdzonych za niesubordynacj, prawda? upewni si Alan.
Jak niesubordynacj? chciaa wiedzie Carlynn, wydubujc maa ze skorupki.
Nie, nie, ze wzgldw zdrowotnych zostaem zwolniony ze suby, wic to rwnie zostao mi
oszczdzone. Zwrci si do Carlynn. Ciemnoskrych marynarzy posano z powrotem do tej
samej pracy, bez przygotowania czy wsparcia po tym, co si stao, i cz z nich odmwia. Biali
oficerowie zeznawali przeciwko nim, to doprowadzio do ich skazania za bunt.
Czy nie znajdowaby si wrd nich, gdyby nie zosta zwolniony? spytaa Lisbeth. Nie tkna
zawartoci swojej miski, by moe z nerww.
Nie umiem odpowiedzie na to pytanie, Lisbeth. Rozpieraa mnie wcieko. Miaem dyplom
z Berkeley i byem jednym z tych ludzi, ktrzy usiowali co osign, a zostali potraktowani bardziej
jak zwierzta ni ludzie. Gdyby kazali mi tam wrci, tak, pewnie walczybym o swoje.
A przynajmniej mam nadziej, e starczyoby mi jaj, aby si postawi.
Carlynn nie umiaa sobie wyobrazi ycia z jego perspektywy. Znaa wojskowych: mieli wolny
wybr i na og mogli si swobodnie rozwija w wybranej przez siebie dziedzinie. Jakie to musiao
by upokarzajce dla wyksztaconego czowieka, e nie ma prawa walczy za ojczyzn, bo jest
niewaciwego koloru. Chciaa okaza mu wspczucie, lecz jak wida byo to zbyteczne. Omal nie
urwao mu lewej rki, wic nauczy si posugiwa praw. Straci on, ale si otrzsn i y dalej.
Ogarna j rado, e siostra znalaza sobie tak wspaniaego czowieka.
 Gabriel wydawa si zakopotany tym, e skupi na sobie uwag.
Przejdmy do milszych tematw. Spojrza na Carlynn. Naprawd wygldacie jak dwie krople
wody dorzuci, sigajc po przegrzebka. Trudno powiedzie, ktra pikniejsza. Czy ty te lubisz
eglowa, Carlynn?
O nie. Wzdrygna si. To domena Lisbeth.
Kiedy tata wzi nas na agle wtrcia Lisbeth i dka przewrcia si do gry dnem,
przykrywajc na chwil Carlynn. Od tamtego czasu ma uraz.
Gabriel si skrzywi.
Trudno si dziwi.
Lisbeth umiaa lepiej pywa dodaa Carlynn.
To samo przytrafio si mojej siostrze i mnie, kiedy bylimy mali powiedzia Gabriel.
Pywalimy po wspomnianym dorzeczu w Oakland, kiedy dka wywrcia si do gry dnem. Moja
siostra utkna pod spodem na kilka minut. Zanurkowaem i wycignem j, ale nie oddychaa, kiedy
dopynem do brzegu.
I co? zapytaa Lisbeth.
No, zasadniczo nie ya. Ale bya tam moja prababcia. Dziao si to w czasie pikniku, zebraa si
caa rodzina. Prababcia dorastaa na Poudniu, w Alabamie, i bya znachork.
Lisbeth i Carlynn wymieniy przelotne spojrzenia.
Jedna z ciotek zastosowaa sztuczne oddychanie, ale nie pomogo. Wtedy podesza prababcia,
pooya rk na ramieniu siostry i zawoaa: W imi Boe, dziecko, oddychaj!.
Mimowolnie podnis gos, a kiedy spostrzeg, e kilka osb patrzy na niego, zrobi gupi min.
Wybaczcie powiedzia ze miechem do wspbiesiadnikw. Troch mnie ponioso. Tak czy
inaczej podj ciszonym tonem siostra zacza oddycha i po chwili zupenie dosza do siebie.
Wszyscy troje wpatrywali si w niego bez sowa.
Gabriel zerkn na Lisbeth.
Co ja takiego powiedziaem? Przepraszam, e krzyknem.
Dotkna jego rki.
Nie o to chodzi zapewnia. Nie powiedziae nic zego.
Carlynn ju miaa zasypa go pytaniami, lecz Alan j ubieg. Pochyli si nad stoem.
Opowiedz nam o swojej prababci poprosi.
Gabriel milcza, patrzc na nich podejrzliwie. Ciekawe, co takiego mamy wypisane na twarzach,
pomylaa Carlynn.
Co tu jest grane? zapyta.
Prosz odezwaa si Carlynn. Opowiedz nam o prababci.
No c, bya dosy sawna odrzek z wolna, odchylajc si na krzele, wci zakopotany
apczywoci, z jak wbili w niego wzrok. Zawsze mnie leczya, kiedy byem may.
Chcesz powiedzie, e polewaa ci jodyn i przyklejaa plastry? zapyta Alan.
A moe stosowaa zioa lub specjalne wywary? dorzucia Carlynn.
Pokrci gow.
Nie. Jeli si skaleczyem albo nabiem guza, przytrzymywaa mnie albo kada rk na bolcym
miejscu, zapadaa w trans i mwia o Bogu i Jezusie. Przechodzio jak rk odj. Wszyscy
w rodzinie chodzili do niej ze swoimi przypadociami. Nawet ssiedzi. Nawet biali ssiedzi.
Bardzo aowaem, e nie yje, kiedy straciem palce, cho niewiele by pewnie wskraa.
Umiechn si pod nosem.
Mgby przytoczy jej najbardziej niezwyke dokonania? zainteresowaa si Lisbeth.
Myl, e wskrzeszenie mojej siostry byo dosy niezwyke zaartowa. Ale wyleczya te
synka ssiadki z choroby Heinego-Medina.
Choroba zostaa zdiagnozowana przez lekarza? spyta Alan.
Owszem. I rzucaa si w oczy. Bywao, e musia korzysta z elaznego puca. Ale prababcia
wprowadzia si do jego domu, zamieszkaa w jego pokoju i modlia si z nim... Nie wiem, jakie
czary odprawiaa, ale po miesicu dzieciak by zdrowy.
Alan odwrci si do Carlynn wyczytaa z jego oczu pytanie. Czy moemy mu powiedzie? Nie
mogli przecie drczy Gabriela pytaniami bez podania mu przyczyny. Polubia Gabriela, ale znaa
go dopiero od godziny. Pracowa w tym samym szpitalu co ona i duo gada. Przy kim mgby co
chlapn?
Lisbeth podchwycia jej wzrok i delikatnie skina gow.
No dobra, zaczynam czu si jak intruz. Gabriel odoy yk, ale w jego gosie da si sysze
figlarny ton. Porozumiewacie si bez sw, wic moe mnie wtajemniczycie?
Carlynn nabraa powietrza.
Czy mgby zachowa to dla siebie? spytaa.
Jasne.
Wyglda na to, e czasami uzdrawiam ludzi oznajmia. Nie wiem dokadnie, jak to si dzieje,
ale dlatego wypytywalimy ci o prababci. Bardzo ciekawi nas to zjawisko.
O rany. Gabriel osupia. Tego si nie spodziewaem. Powiedz co wicej. Jak to robisz?
Kogo uzdrowia?
Wszyscy troje zaczli mwi jednoczenie i rozmowa przecigna si a do deseru. Rozwaali
wszystko. Czy prababcia wyleczyaby syna ssiadki, nie mieszkajc z nim w jednym pokoju?
Dlaczego imi Jezusa stanowio nieodczny element tego procesu?
Myl, e na jedno wychodzi stwierdzi wreszcie Alan. Dziaania Carlynn maj zwizek
z tym, co robia twoja prababcia. Nie chodzi o samo wyznanie, ile by moe o wiar. Sam ju nie
wiem.
Gabriel popatrzy na Lisbeth.
Musisz mie to samo oznajmi. Macie wsplny kod genetyczny. Prbowaa?
Lisbeth poczerwieniaa.
Nie mam owiadczya z niezbit pewnoci. Tu chodzi o co wicej ni geny.
Nakry rk jej do.
Jeden uzdrowiciel w rodzinie wystarczy powiedzia.
Kiedy wychodzili z restauracji, Carlynn miaa poczucie, e zna Gabriela od lat, a nie zaledwie
kilku godzin. Pasowa do ich trjki, a jego uwielbienie i podziw dla Lisbeth rzucay si w oczy.
Podrzuci ci do domu, Lisbeth? spytaa.
Mylaem, e sam bd mia zaszczyt j odwie wtrci Gabriel, uprzedzajc odpowied
Lisbeth.
Bardzo prosz. Lisbeth wsuna mu rk pod rami i ruszyli wzdu przystani. Tym razem
Carlynn nawet nie zauwaya, e twarz Gabriela rni si od pozostaych.

2 Cioppino gulasz rybny, lokalna potrawa San Francisco (przyp. tum.).

 21

Przed poudniem na oddziale pooniczym panowao zamieszanie. Nie do, e porodw byo
dwukrotnie wicej ni zwykle, to jeszcze dwie kobiety urodziy trojaczki, w tym ona znanego
miejscowego komentatora sportowego. Dziennikarze toczyli si na korytarzu, gdzie ochroniarz dwoi
si i troi, eby nie przeszkadzali pacjentkom. Pielgniarki nie wiedziay, za co si zapa, i trzeba
byo cign dodatkowy personel. Wprawdzie zblia si koniec lipca, ale upa wci panowa
nieznony jak na Monterey, a klimatyzacja na porodwce nie dziaaa jak trzeba. Monterzy jedynie
wzmagali chaos. W niektrych salach panowa taki zib, e matki i noworodki leay owinite
w koce, po drugiej stronie korytarza za kobiety ociekay potem, karmic prawie nagie malestwa.
Joelle le si czua. Rano odebraa z dyurki dwanacie kart, lecz na razie odhaczya tylko jedn
pacjentk z listy. Przy okazji musiaa wykona kilkanacie telefonw i przejrzawszy pozostae karty,
wyrazia w duchu nadziej, e nie bd tak mczce. Najchtniej wrciaby do swego biura, opara
gow na biurku i ucia sobie drzemk.
Od kilku dni bolao j w dole brzucha. Pocztkowo nieznacznie, i wspomniaa o tym lekarce, kiedy
si mijay na korytarzu. Rebecca stwierdzia, e to najprawdopodobniej ten sam bl cigien, ktry
dokucza jej od miesica. Dopki si nie nasili, nie ma powodw do obaw, stwierdzia.
No c, wanie si nasila, chocia Joelle po trosze przypisywaa go dzisiejszemu zamieszaniu na
oddziale, ktre skutecznie zatruwao wszystkim ycie. Jednake miaa pewno, e rano bl by
ostrzejszy: czua wyrane kucie po prawej stronie. Na dodatek nie czua si na siach zje
niadania. Zrobia owsiank z truskawkami, jak zwykle, ale gdy usiada przy kuchennym blacie
i zajrzaa do miski, mdoci wziy gr nad godem. Umwia si na obiad z Carlynn i znw bdzie
musiaa odwoa, jeli si lepiej nie poczuje.
Opara si o cian w korytarzu, usiujc zej z drogi kamerzycie, i przejrzaa kart z wierzchu.
Bya to karta dwudziestoczteroletniej pacjentki, ktra nie chciaa widzie swojego dziecka; jej pokj
znajdowa si niestety w przegrzanej czci oddziau. Joelle ruszya w tamt stron, usiujc nie
kule i nie wzdryga si z blu, ale nie moga znale pozycji, ktra nie nasilaaby blu. Rebecca
pewnie ma racj. Przecie kady krok naciga cigna, prawda? Postanowia jednak, e jeli bl nie
osabnie, zaraz po wizycie u pacjentki znajdzie Rebecc i dyskretnie przedstawi jej sytuacj.
Przed sal numer 23 ponownie musiaa zajrze do karty, bo wszystko jej si mylio. Mzg miaa jak
z waty i zapomniaa ju, po co tu przysza.
Kobieta bya sama, leaa na ku przy oknie. Miaa przymknite oczy i gow zwrcon do szyby,
wic Joelle przystana najpierw w nogach.
Witaj, Ann powiedziaa. Nie pisz?
Kobieta powoli rozwara powieki i zwrcia si w jej stron. Bya przeliczn mod Azjatk
o dugich, czarnych wosach, lecz twarz miaa kompletnie zmartwia, a biaka oczu tak rowe, e
zdaway si wieci. Joelle rozpoznaa ten widok. Znaa go z dowiadczenia, mg znaczy jedno
z dwojga. Ponownie zerkna do karty i zobaczya, e Ann urodzia dziewczynk. I pewnie samo to
wpdzio j w otcha depresji.
Joelle usiada na krzele midzy kiem a oknem, wzdrygajc si przy tym od skurczu w brzuchu.
Czy cigna powoduj skurcze? Po raz pierwszy zawitao jej w gowie, e co moe by nie tak
z dzieckiem.
Witaj powtrzya, usiujc skupi uwag na kobiecie. Nazywam si Joelle DAngelo. Jestem
pracownic socjaln na oddziale pooniczym. Pielgniarka przysaa mnie do ciebie, bo martwi si,
e jeste smutna.
Kobieta ponownie odwrcia gow i Joelle zobaczya jej doskonay profil na tle poduszki.
Nie moe pani mi pomc odpowiedziaa z cieniem chiskiego akcentu.
Ale chciaabym zrozumie, w czym jest problem. Bywa, e mode matki czuj si okropnie
z powodu zmian hormonalnych w poogu, wic...
Nie o to chodzi wymamrotaa Ann.
Joelle poczua kolejny przypyw mdoci, gdzie z gbi brzucha, jak wwczas, kiedy patrzya na
owsiank. W sali panowa straszny zaduch. Nie bya pewna, czy dotrwa do koca rozmowy.
Oblizaa wargi i sprbowaa ponownie.
Pielgniarka mwia, e w nocy urodzia zdrow dziewczynk podsuna i od razu wiedziaa,
e trafia w sedno. Kobieta odwrcia si do niej, zy spyway jej po policzkach.
Teciowa nigdy mi nie wybaczy wykrztusia. To druga dziewczynka. Mj m jest wcieky.
Nie przyjdzie nawet mnie odwiedzi.
Ostatnie sowa ledwo dotary do Joelle. Czua, e zaraz zwymiotuje. Zerwaa si z krzesa.
Bardzo przepraszam zdoaa rzuci i wypada z sali.
Chciaa tylko zdy do azienki w dyurce, w poowie korytarza, lecz od kolorw, zapachw
i wrzawy zakrcio jej si w gowie. Zboczya do jednej z sal i stwierdziwszy z ulg, e azienka jest
wolna, czym prdzej zamkna si od rodka i zwymiotowaa do sedesu.
Spucia wod i opara si o cian. Nie moga wybra sobie gorszej chwili! Zachowaa si
strasznie wobec tej biednej kobiety. Ale zaraz wrcia mylami do wasnego blu, ktry wci dawa
o sobie zna: wykrca jej wntrznoci, a w azience byo jak w saunie. Moliwe, e to wyrostek?
Nie, chyba za wysoko.
Zmoczya papierowy rcznik i przycisna go do czoa. Ma gorczk czy ten brak klimatyzacji j
wykacza? Tak czy siak, co j na pewno dopado. Moe jelitwka? W takim razie nie moe wrci
do Ann. Pogada z ktr z pielgniarek, moe kto j zastpi. Teraz musi jak najszybciej znale
Rebecc.
Przepukaa usta chodn wod i spojrzaa na zegarek. Rebecca musiaa ju skoczy obchd
i wrci do gabinetu.
Wysza z sali i skierowaa si korytarzem w stron gabinetu Rebekki, bl brzucha nasila si przy
kadym kroku. Kto j zawoa, ale si nie odwrcia. Chwilowo musz sobie bez niej poradzi.
Kiedy dotara na miejsce, bya ju bliska paczu, i dwie pacjentki w poczekalni obrzuciy j
zdziwionymi spojrzeniami, gdy dokutykaa do rejestracji.
LuAnn, musz si zobaczy z Rebecc powiedziaa do recepcjonistki, ktra wypeniaa
formularz.
Ta zerkna na ni przelotnie i ponownie utkwia wzrok w formularzu.
Ma pacjentk, Joelle odpowiedziaa, po czym znw poderwaa gow, jakby widok zlanej
potem twarzy Joelle dopiero do niej dotar. Wygldasz okropnie! Odoya dugopis. Co si
dzieje?
Sama nie wiem. le si czuj. Pjd do zabiegowego, dobrze? Przeka, prosz, Rebecce, e
czekam.
LuAnn wytrzeszczya oczy.
Jeste w ciy? zapytaa szeptem.
Cii. Joelle przycisna palec do ust, ale wiedziaa, e to na nic. Nici z ucieczki z Monterey,
zanim kto co zauway. Miaa przeczucie, e cokolwiek dzieje si z jej ciaem, oto nadszed dzie,
gdy wszyscy si dowiedz, e niezamna singielka Joelle DAngelo jest w pitym miesicu ciy.
Nie wyczajc Liama.
Id do jedynki polecia LuAnn. Powiem Reb, e przysza i wygldasz strasznie.
W ciasnym pomieszczeniu Joelle nie wiedziaa, czy usi, sta, czy moe si pooy. adna
pozycja nie sprawiaa jej ulgi, a kady ruch rozrywa wntrznoci. Przyszo jej do gowy, eby si
rozebra przed badaniem. Moga zosta w sukience, ale chocia zdejmie rajstopy.
Kiedy Rebecca stana w progu, Joelle staa oparta o kozetk z jedn go nog, a wiat wirowa
jej przed oczami.
Co si dzieje? Rebecca uja j pod rami, eby nie upada.
Skurcze si nasiliy wykrztusia Joelle. I wymiotuj. Krci mi si w gowie. I mam uderzenia
gorca. Chyba co niedobrego si dzieje.
Dasz rad usi? Lekarka poklepaa fotel woln rk.
Joelle kiwna gow i wesza na stopie, po czym odwrcia si i przysiada ostronie na skraju.
W porzdku? zapytaa Rebecca, nie puszczajc rki Joelle. Z jej twarzy bi niepokj. Poda
ci misk?
Na razie nie. Ale bardzo boli, Rebecco. To chyba nie cigna.
Te mi si tak wydaje. Pomoga jej si pooy. Zdja rajstopy z drugiej nogi i odoywszy je
na krzeso, podniosa suchawk telefonu na cianie.
Potrzebna morfologia powiedziaa. Nastpnie wrcia do Joelle i zacza uciska jej brzuch
palcami. Joelle odruchowo napia minie. Wyprostuj nog polecia lekarka. Wanie tak,
cakowicie.
Boli jkna Joelle. O Jezu, Rebecco! Prbowaa usi. Wanie sobie uwiadomiam,
e od rana nie czuam ruchw!
Dziecku nic nie jest, moim zdaniem. Pewnie daje ci chwil wytchnienia, bo masz inne sprawy na
gowie. Zmierzya jej temperatur, ale Joelle sama wiedziaa, e ma gorczk.
Robimy sonogram oznajmia Rebecca, kiedy do gabinetu wesza pielgniarka Gale Firestone,
ktr Joelle dobrze znaa. Osupiaa na widok zaokrglonego brzucha, jednak zaraz si otrzsna.
Co si dzieje, Joelle? spytaa, kadc przybory na blacie.
Zdaje si, e mamy wyrostek powiedziaa Rebecca. Wczya ultrasonograf. Ale chciaabym
dla pewnoci wykluczy torbiel i par innych rzeczy.
Gdy Gale pobieraa krew, Joelle przymkna oczy, lecz ponownie otworzya je i wbia wzrok
w monitor, kiedy Rebecca przejechaa gowic po jej brzuchu.
Torbieli nie widz oznajmia lekarka. Za to widz zdrowego dzidziusia. Ale nie jestem pewna
co do pci.
Nic mu nie jest? zapytaa Joelle. Rusza si i...
 Wida serduszko. Rebecca odchylia si, eby Joelle moga lepiej dojrze krzepicy trzepot
ycia pod wasnym sercem.
Chwaa Bogu. Westchna i pooya si z powrotem.
Zadzwoni z wynikami rzucia na odchodne Gale.
Byle szybko odpowiedziaa z naciskiem Rebecca.
Delikatnie stara jej el z brzucha, a nastpnie opucia sukienk z powrotem na uda.
Chcesz usi czy wolisz tak zosta? spytaa.
W miar moliwoci wol si nie rusza odpowiedziaa Joelle. Spojrzaa na Rebecc. I co
teraz?
Lekarka utkwia wzrok w mlecznej szybie nieduego okna i Joelle wyczytaa z jej twarzy, e
rozwaa opcje.
Najchtniej zrobiabym rezonans oznajmia. Ale nie chc traci czasu. Jestem na
dziewidziesit pi procent pewna, e to wyrostek, nie chcemy, eby pk. Wolaabym tego unikn
ze wzgldu na twoj ci.
Czy to powane?
Moe takie by. Zobaczymy, co powiedz nam twoje biae krwinki. Skierowaa si do drzwi.
Da ci koc? spytaa, z jedn rk na klamce. W tym skrzydle bywa chodnawo.
Nie trzeba odpara Joelle. Tylko si pospiesz, bardzo ci prosz.
Chyba przysna, bo ani si spostrzega, jak Rebecca kazaa jej usi.
Co si stao? Podniosa si z pomoc lekarki i a krzykna, czujc ponowne szarpnicie blu.
S ju wyniki?
Tak, moje podejrzenia si potwierdziy. Jedziesz na gr na laparotomi. Doktor Glazer
przeprowadzi zabieg. Znasz go, prawda?
Joelle pokiwaa gow, ostronie spuszczajc nogi.
A dziecko? spytaa. Co z narkoz? Czy to nie...
Nic ci nie grozi zapewnia Rebecca. Nie zostawi ci ani na chwil, bd trzymaa rk na
pulsie.
Joelle nagle spostrzega Gale z wzkiem inwalidzkim. Usiada z pomoc Rebekki i z blu prawie
zgia si wp.
Ja j zawioz powiedziaa Rebecca do pielgniarki, ktra przytrzymaa drzwi. Kiedy znalazy
si w pobliu wejcia do oddziau pooniczego, przez ktry prowadzia droga do wind, lekarka
nachylia si nad Joelle. Wiesz, e to oznacza koniec twojej tajemnicy, prawda? szepna jej do
ucha.
Joelle przytakna.
Niewane powiedziaa zgodnie z prawd. Chciaa pokona ten kryzys bez szkody dla siebie
i dziecka.
Przejechay przez oddzia pooniczy, ktry widziaa jak przez mg. Sowa w ciy szy za ni
echem, pene zdziwienia i niedowierzania, i wiedziaa, e tego dnia znajdzie si na ustach caego
szpitala.
Dopiero na stole operacyjnym, podczona do kroplwki i na wp przytomna, nagle sobie
przypomniaa, e wybiega od pacjentki. Sprbowaa usi.
Musz...
Po si, Joelle poleci czyj gos.
 Ale moja pacjentka. Kto musi do niej pj. Wybiegam...
Zajmiemy si tym zapewni kto inny.
Nie bd wiedzieli, o co chodzi. Musi im powiedzie. Ale czua, e tonie, zapada si w niebyt.
Dziewczynka wydusia ostatkiem si. Urodzia dziewczynk.
 22

Liam wszed do dziau socjalnego i zasta Maggie siedzc na biurku. Prowadzia oywion
dyskusj z Paulem, ktry sta przy zbiorniku z wod.
Syszae? zapyta Paul na jego widok.
O czym? Sign do przepenionej przegrdki z korespondencj.
Joelle ma operacj odezwaa si Maggie.
Liam zamar z rk w powietrzu i serce podskoczyo mu do garda.
Co si stao? zapyta, opuszczajc rk.
Podobno wyrostek zakomunikowa Paul. A do tego jest... tylko posuchaj... w ciy. Dasz
wiar?
W ciy? powtrzy jak kretyn. Przecie ona nie ma nikogo.
No wanie wtrcia Maggie. Pomyle, e miaa takie problemy. Ale moe znalaza dawc.
Pamitacie, jak chciaa mie dziecko, ma znajomoci wrd lekarzy.
Pokrci gow.
Chciaa mie dziecko, kiedy bya matk zaznaczy. Ale nie teraz. Czy Maggie moga mie
racj? Czy Joelle posunaby si do skrajnoci, aby urodzi dziecko? Z jego perspektywy byo to do
niej niepodobne, lecz ich relacje ostatnio si rozluniy. Mimo to uczepi si tej nadziei, gdy
o drugiej ewentualnoci wola nie myle. Ktry miesic? zapyta.
Nie jestem pewien odpowiedzia Paul.
Podobno czwarty oznajmia Maggie. Tak mi si zdawao, e przytya.
Czwarty? Liam mia mtlik w gowie. Sam mia szesnacie miesicy, zatem jego urodziny
przypaday...
Przepraszam? Wszyscy troje zwrcili si w stron drobnej, chudej kobietki, ktra stana
o lasce w drzwiach. Kogo Liamowi przypominaa; pewnie ona jednego z pacjentw z kardiologii.
Czym mog suy? Maggie zeskoczya z biurka, wygadzia spdniczk i sprbowaa przybra
urzdow min.
Szukam Joelle DAngelo powiedziaa kobieta. Jestemy umwione na obiad.
Carlynn Shire. Teraz rozpozna w niej kobiet widzian z Joelle u Mary przed kilkoma tygodniami.
Doktor Shire? Wycign rk. Poznalimy si u mojej ony. Liam Sommers.
Tak, panie Sommers. Z umiechem przytrzymaa jego do. Nie wyglda pan na ucieszonego
moim widokiem.
Liam zerkn na Paula i Maggie, ktrzy wpatrywali si w niego z nieskrywanym zaciekawieniem.
Paul zapewne rozpozna nazwisko Shire, ale Maggie nie miaa pojcia, z kim ma do czynienia.
Prosz posucha zwrci si do uzdrowicielki, ujmujc j za okie. Moe przejdziemy na
chwil do sali konferencyjnej? Powiem pani, jak wyglda sytuacja z Joelle. Poprowadzi j
krtkim, wskim korytarzykiem do sali konferencyjnej i zamkn za sob drzwi.
 Usiada przy dugim stole i spojrzaa na niego z niepokojem.
Czy u Joelle wszystko w porzdku? zapytaa.
Ma wycinany wyrostek odpar, siadajc kilka krzese dalej.
O matko. Poderwaa rk do ust. Ale nie pk? Mogoby to by bardzo niebezpieczne w jej...
Urwaa.
W jej stanie dokoczy Liam. Wiedziaa pani, e jest w ciy?
Owszem. Tak widrowaa go wzrokiem, e ba si zada nastpne pytanie.
A wie pani, czy... czy dziecko...
Jest paskie odrzeka prosto z mostu.
Odwrci wzrok, potrzsajc gow.
Boe jedyny wydusi i potar palcami czoo. Dlaczego mi nie powiedziaa?
Myl, e miaa ku temu kilka dobrych powodw stwierdzia Carlynn. Przynajmniej sama je
za takie uwaaa. Po pierwsze, wiedziaa, e jest pan przytoczony wasn sytuacj. A po drugie...
swoj postaw nie zachca jej pan do zwierze ostatnimi czasy, prawda?
Nie wiem, o czym pani mwi. Spojrza na kruch, siwowos kobiet, usiujc wytrzyma jej
wzrok.
Odtrca j pan.
Nie odtrcaem podkreli, ale wiedzia, e uzdrowicielka ma racj. Zapad gbiej w krzeso.
Moe i odtrcaem. Jestem zy na nas oboje za to, co si stao. Nie moemy ponownie do tego
dopuci.
Co si stao, to si stao. Poczucie winy nie przynosi nikomu poytku.
Spoglda na ni chwil.
Czy Joelle zwariowaa? zapyta. Co pani moe zrobi dla mojej ony, jej zdaniem?
Joelle ma do niej takie samo prawo jak ty, Liamie owiadczya Carlynn. Bardzo si
przyjaniy i tak samo bolenie odczua strat. Cierpi na swj sposb. Jeeli mj udzia ma jej
pomc, nie bardzo rozumiem, dlaczego miaby jej tego zabrania.
Bo nie uwaam, e jest pani w stanie cokolwiek wskra wypali. Myl, e to... czym si
pani zajmuje... to stek bzdur. Bardzo przepraszam, ale takie jest moje zdanie.
Nie wygldaa na uraon.
Nie jestem oszustk, Liamie. Ani nacigaczk. Prawda jest taka, e czasem potrafi pomc, innym
razem nie. Pomoc czsto przychodzi w innej formie, ni si spodziewamy.
Jak to?
Tak to, e wyzdrowienie, w fizycznym sensie tego sowa, nie stanowi czasem prawdziwego celu
leczenia.
Wic jaki w tym sens?
Wstaa i opara rce na blacie, nachylajc si w stron Liama.
Kochasz Joelle, Liamie?
Zacisn zby na tak poufao.
Nie pani sprawa.
Nie odpowiedziaa, ale wci czu na sobie jej widrujcy wzrok.
Niewane, czy j kocham dorzuci.
Zrb co dla mnie, Liamie. Ponownie usiada na krzele. Opisz Joelle.
Przecie pani j zna burkn.
 Chciaabym usysze twoj wersj jej osoby naciskaa. Chc zobaczy j twoimi oczami.
Westchn. Czemu na tyle tej kobiecie pozwala?
Jest bardzo kompetentna zacz. Wspczujca. Troskliwa. Prawa.
Ma zasady?
Zdecydowanie. Ja tak samo zaznaczy. Nie planowalimy tego, pani... doktor... Shire. Nie
chcielimy do tego doprowadzi. Boe, jakie to wywiechtane.
Wiem. Prosz mwi dalej.
Znw westchn, dajc za wygran.
Czua. Przed oczami stana mu Joelle z czasw, kiedy midzy nimi jeszcze si ukadao,
siedzca naprzeciwko niego w szpitalnym bufecie. Wygldaa dziewczco, z dugimi, ciemnymi
wosami i cik grzywk nad brzowymi oczami. Bardzo adna dorzuci. I otwarta.
Niesamowicie otwarta, zwaszcza przy mnie. Pokrci gow. Nie mog poj, e to przede mn
ukrywaa. Ona mi wszystko mwi.
Raczej mwia ucilia Carlynn Shire. Nie chciaa, eby si dowiedzia o dziecku.
Zamierzaa si przenie.
Przenie? Zmarszczy brwi. Zmieni prac?
Nie, miejsce zamieszkania. Wyrzec si swojego ycia w Monterey. Urodzi dziecko gdzie indziej,
eby ciebie tym nie obarcza.
Znw si zaspi.
Nie sdz, e wyjechaaby, nie mwic mi o...
A ja sdz agodnie wpada mu w sowo e potraktowae j jak zaraz. Jak co, czego
powiniene unika.
Chcia zaoponowa, ale przecie miaa racj. Unikajc Joelle, unika pokusy, a nie czu si na
siach stawi czoo wasnej saboci.
Czy masz pojcie, jak ona ci kocha? zapytaa Carlynn.
Utkwi w niej wzrok, zakopotany pytaniami oraz tym, ile wiedziaa o jego relacjach z Joelle.
Tak ci kocha, e zwrcia si do mnie w nadziei, e przywrc ci on. Na przekr temu, jak
pragnaby ci dla siebie. Mimo tego, e jest z tob w ciy.
cisno go w gardle i wsta, eby si otrzsn. Stan z zaoonymi rkami i opar si o cian.
Co mam robi? Tak, kocham j. Ale mam on, ktr te kocham i ktra nigdy nie odwzajemni
mojej mioci, ale mnie potrzebuje. Ktra umiecha si na mj widok. Ktra gdyby bya... sob...
liczyaby na moj wierno i e zawsze bd si o ni troszczy. Wyrzuca mi pani, e odepchnem
Joelle? e unikaem jedynej osoby, przy ktrej zamieniam si w kogo, kogo nie szanuj?
yjesz, mj drogi. Carlynn wstaa i w jej oczach zalnio wspczucie. yjesz, i Joelle tak
samo.
Mara te yje. I mj syn!
Ile blu nosisz. Potrzsna ze smutkiem gow i skierowaa si w stron wyjcia z sali
konferencyjnej. Tylko pomyl, Liamie uzupenia przed wyjciem na korytarz. Pomyl, o ile
trudniej dwiga go samemu anieli wwczas, kiedy dzielie go z Joelle.
 23

Joelle otworzya oczy i znw zamkna. Powieki jej ciyy, wiata olepiay. Operacja dobiega
koca i znajdowaa si w sali pozabiegowej, tyle pamitaa. Dowiedziaa si od Rebekki przed
kilkoma minutami. Lub godzinami. Nie bya pewna. Lekarka mwia, e dziecko jest bezpieczne i e
rozcili j z prawej strony, ale Joelle nie czua blu. Tylko obezwadniajce zmczenie i mdoci,
ktre kazay jej trwa w niezmienionej pozycji.
Rebecca wspomniaa co o monitorowaniu akcji serca dziecka USG Dopplera, aby w por wykry
ewentualne skurcze wywoane zabiegiem. Joelle pamitaa, e lekarka staa przy jej ku, mwic
o tym wszystkim. Ale teraz co ulego zmianie i dopiero po chwili zrozumiaa, e zacignito zasony
wok ka i e nie jest sama. Powoli odwrcia gow i jej wzrok pad na Liama, ktry siedzia
obok z powan min.
Jak si czujesz? zapyta ciszonym gosem. Trzyma rce na ramie ka i opiera o nie gow.
Przekna lin.
Dobrze. Nie miaa siy rozewrze powiek, by mu si przyjrze, ale zobaczya, jak zaciska usta.
Odwrci wzrok, po czym znw na ni spojrza.
Kiedy zamierzaa mi powiedzie?
Nigdy szepna. Bya zachrypnita, miaa wyschnite gardo.
Jo. Wycign rk, eby odgarn jej wosy z czoa, a ona przymkna oczy, rozkoszujc si
jego dotykiem. Przepraszam powiedzia. To musiao by dla ciebie okropne.
Odwrcia gow, czujc zy pod powiekami.
Przepraszam, jeli byem chodny. Star z, ktra wymkna si na policzek. Jeli mylaa,
e ci odpycham.
Nikt nie wie? Odwrcia si do niego przeraona, e prawda moga ju wyj na jaw.
Tylko ty, ja i Carlynn Shire.
Skd si dowiedzia, e zwierzya si Carlynn? Rzucia mu pytajce spojrzenie.
Przysza tu dzisiaj, szukaa ciebie.
Ach, przecie byymy umwione.
Powiedziaem jej, e masz operacj, ucilimy sobie ma pogawdk.
Pokojow?
Zaley, co przez to rozumiesz mrukn oschle. Wspomniaa o twojej planowanej
przeprowadzce.
Przytakna, a on popatrzy na ni z niedowierzaniem.
Jak moga w ogle bra to pod uwag? Kochasz to miejsce. Tu jest twj dom.
Chciaam unikn tego, co musiaoby si sta, gdybym zostaa. Tego, co si wanie stao: przyby
ci kolejny do gry twoich problemw.
Jestem duym chopcem skwitowa. Dam sobie rad.
 Wiem, e dasz. Po prostu nie chciaam, eby musia. Jeeli mogam temu zapobiec.
Rozwaaa usunicie ciy? zapyta, po czym szybko pokrci gow i pooy palce na jej
ustach, zanim zdya odpowiedzie. Przepraszam. Oczywicie, e nie rozwaaa. Doskonale to
rozumiem, Jo. Naprawd. Wybacz.
By taki skruszony, e poczua lito.
Nie przepraszaj powiedziaa.
Suchaj, nie chc, eby si wyprowadzaa z mojego powodu, jasne? Prosz. Nigdzie nie
pojedziesz. Pomog ci, jak bd mg, poza...
Poza przyznaniem, e jeste ojcem? uzupenia.
Musz si nad tym zastanowi. Nie chciabym teraz podejmowa decyzji.
W porzdku rzucia. Ja te nie zamierzaam nikomu mwi. Oboje zawinilimy w rwnym
stopniu i nie chc, eby kto nas wytyka palcami i ocenia.
Obawiam si, e ciebie ju oceniaj zauway.
Ale wiedz, e chciaam mie dziecko zaznaczya. I e mogam uciec si w tym celu do
rnych sposobw.
Przytakn.
Pniej wrcimy do tej rozmowy, kiedy oprzytomniejesz po narkozie. A ja wyjd z szoku.
Dobrze? Wzi j za rk. Gdy si lepiej poczujesz i wci bdziesz miaa tak ochot cign
moesz przywie do Mary Carlynn Shire. Nie wierz, e to co da, ale nie mam prawa ci
powstrzymywa. Byycie przyjacikami.
Dzikuj. Te przyjdziesz?
Skoro nalegasz. Umiechn si, ale w oczach mia smutek. Podnis jej rk do ust
i pocaowa. Zaley mi na tobie, Jo doda. Wiesz o tym. Ale jestem onaty, i dopki yje Mara,
jestem jej mem. Kocham j.
Ja te.
Bd ci wspiera. Ale... nie moemy wicej si tak zbliy.
Wiem. Kiwna gow.
Oczywicie bd oy na dziecko.
Masz dosy problemw finansowych ucia. Nie spodziewam si, e Sheila bdzie paci za
ciebie alimenty.
Milcza; zrozumiaa, e wesza mu na ambicj.
Wybacz mrukna, lecz sowo zabrzmiao jak szept i nie bya pewna, czy dosysza.
Twoi rodzice wiedz? zapyta.
Zaprzeczya.
Nie. I nie wiedz, e miaam operacj.
Mam do nich zadzwoni?
A mgby? Tylko nie wspominaj o ciy, dobrze? Sama to zrobi. Przeka im, e wszystko
w porzdku, eby nie przyjedali ani si nie martwili, ani...
Zajm si tym odpowiedzia.
Nachyli si i pocaowa j w czoo. Przypomniaa sobie, jak wielokrotnie caowa Mar
w orodku. Z t rnic, e nie w czoo, a w usta.

Zadzwoni do jej rodzicw ze swojego biura. Zna Johna i Ellen, czsto ich widywa, kiedy
przyjedali w odwiedziny do crki. Zjawili si nawet na jego lubie, jako jedyni biorcy sobie do
serca jego i Mary prob o niekupowanie prezentw.
John odebra i Liam opowiedzia mu o wyrostku, czujc si jak kamca z powodu tego, co musi
przemilcze.
Jedziemy oznajmi ojciec Joelle.
Nie, nie przyjedajcie zaoponowa Liam. Joelle wyranie o to prosia. Jest pod dobr
opiek. Wszyscy j tu znaj i maj na ni oko. Przypomnia sobie sowa jednej z pielgniarek, e
Joelle moe by wyczona z pracy przez sze tygodni. Ale nie jestem pewny co do
rekonwalescencji doda. Po powrocie do domu pewnie przydaaby si Joelle pomoc. Zakadam,
e to byby lepszy czas na odwiedziny.
Poinformujesz nas? upewni si John.
Tak, poza tym bdzie miaa telefon w pokoju odpowiedzia Liam. Dam zna, kiedy dostan
numer.
To uspokoio Johna. Liam zakoczy rozmow i utkwi wzrok w wygasym monitorze komputera.
Dlaczego nie uyli prezerwatywy? Dwoje pracownikw socjalnych, inteligentnych ludzi po
trzydziestce. Dwoje idiotw. No tak, ale przecie ona bya bezpodna i oboje wiedzieli, e nie
zapi od siebie adnego paskudztwa. Gumka, gdyby w ogle o niej pomyleli, byaby zbdna. Ale
gdyby pomyleli, do niczego by nie doszo. Oboje za wiedzieli, e nie pomyleli, i to celowo.
Tak bardzo jej wtedy potrzebowa. Musia si upewni, e wci jest mczyzn, jak
szedziesicioletni m chorej na alzheimera.
Po poudniu pjdzie do Mary, ktra zacznie popiskiwa na jego widok, a on zrozumie doskonale,
co bdzie chciaa przez to wyrazi. Pamitam ci, powie. Ty mnie kochasz. Tobie mog ufa, choby
nie wiem co. Jeste moim mem, w zdrowiu i w chorobie.
 24

San Francisco, 1957

Lisbeth siedziaa w kabinie aglwki Gabriela i chrupaa gruszk. Po raz pierwszy w yciu nie
miaa ochoty na cukierki, lody i ciastka. Mimo grubej warstwy odziey, ogrodniczek, tego kapoka
i kaloszy, czua wrcz rnic w swoim ciele. Oczywicie nadal miaa obfitsze ksztaty, ni sobie
tego yczya, lecz pojawi si u niej zarys talii i cho uda i biodra nie zasugiway na miano
smukych, zmiecia si w ogrodniczki, nie wygldajc przy tym na soniow wersj wspomnianej
gruszki. Ju zapomniaa, jaka to udrka, dwiga bez przerwy taki nadbaga.
Spotykaa si z Gabrielem od p roku, ale eglowali dopiero od miesica, kiedy zimowy zib
nieco odpuci i mogli wypyn bez ryzyka, e zamarzn lub d fiknie kozioka. Lecz niepogoda
nie wpyna na ich stosunki. Razem odkrywali San Francisco na podobiestwo turystw i czsto
spotykali si w restauracjach po pracy. Mieli kilka ulubionych, zwaszcza w przewaajco woskiej
okolicy North Beach, gdzie mieszka Gabriel, a bitnicy czytali poezj w kawiarniach i nikogo nie
dziwi widok biaej kobiety, gdy spaceruje czy taczy z Murzynem. Lisbeth nauczya si gra w wista
i bryda w mrocznych, zadymionych lokalach i zakochaa si w jazzie oraz rhythm and bluesie.
Mogli rozmawia dzie i noc i zawsze mieli temat. Opowiada jej o dorastaniu w English Village
w Oakland, gdzie biay porednik w handlu nieruchomociami kupi dom upatrzony przez jego
rodzin i przenis tytu wasnoci na ojca Gabriela, gdy jedynie w ten sposb murzyska rodzina
moga zamieszka w tej okolicy. Jego matka bya gosposi, a ojciec tragarzem linii kolejowych
Southern Pacific, gdzie pracowaa wikszo znanych Gabrielowi mczyzn. Kiedy mia jedenacie
lat, jego ojciec zgin w pocigu, zamordowany przez wsppracownika podczas gry w koci.
Potem im si nie przelewao, Gabriel jednoczenie uczy si i pracowa. W Berkeley pozna swoj
on Cookie, a po omiu latach maestwa odkrya guz w piersi. Mwi o niej z mioci, lecz
Lisbeth nigdy nie czua si porwnywana do Cookie. Gabriel umia skupi si na przyszoci tak, aby
przeszo nie wchodzia w parad, i uczy jej tego swoim przykadem. Na pewno zbliyy ich trudne
dziecistwo i wczesne lata dorosoci, lecz oboplne pragnienie stworzenia spokojnej, harmonijnej
przyszoci przypiecztowao to uczucie.
Zwizek z Gabrielem stwarza jednak pewne problemy. Lisbeth musiaa poszuka nowej stancji, bo
gospodarz kaza jej si wynosi, gdy przyprowadzia Gabriela do swojego pokoju. Chciaa tylko, aby
przeczeka deszcz, zanim ona przygotuje si do wyjcia, ale gospodarz si wciek, yy na jego szyi
wyglday, jakby miay zaraz pkn. Ma nastoletnie dzieci, wrzeszcza, jakby o tym nie wiedziaa,
jakby nie syszaa, jak puszczaj Elvisa na cay regulator, bez wzgldu na por. Nie pozwoli, eby
patrzyy na takie bezecestwo, i nie yczy sobie w domu kolorowego. Wyprowadzia si wic
i znalaza mieszkanie w North Beach, cztery przecznice od mieszkania Gabriela, z telefonem do
swojej dyspozycji. Jej gospodyni bya haaliwa Woszka, ktra nie dbaa o kolor skry znajomych
Lisbeth i ktrej dom wiecznie pachnia pomidorami, oliw i oregano.
Odkd Lisbeth przestaa spdza cay wolny czas na podjadaniu, waga spada niepostrzeenie. Jak
si okazao, nie potrzebowaa diety, a jedynie bezwarunkowej mioci, ktr odnalaza w Gabrielu.
Uwielbiaa z nim eglowa, bardziej ni chodzi po lokalach, sucha muzyki lub taczy, gdy tu
naprawd byli sami. Nikt si na nich nie gapi ani nie gromi spojrzeniem, jak zawsze, ilekro
wypuszczali si poza North Beach. Bywao, e kto rzuca pod ich adresem obraliwe komentarze
rodem z rynsztoka, ale wtedy Gabriel tylko mocniej ciska jej rk. Czasami przeprasza, jakby bra
na siebie odpowiedzialno za chamstwo innych ludzi, co bardzo j denerwowao. Nie mia za co
przeprasza.
Co najmniej raz na dwa tygodnie spotykali si z Carlynn i Alanem. Tworzyli zgran paczk,
umawiali si na bryda u Alana, chodzili do kina albo do Tarantino na cioppino. Rozmowa zwykle
schodzia na temat uzdrawiania. Gabriel zabra ich nawet do Oakland do matki, bo lepiej pamitaa
prababk i uraczya ich opowieciami, ktrym nie daliby wiary, gdyby nie Carlynn.
No wic, Liz zagadn Gabriel, gdy sunli z wiatrem. Kiedy Alan owiadczy si twojej
siostrze?
W ten weekend odpowiedziaa Lisbeth, zlizujc z palcw sok z gruszki. Jad do Santa
Barbara.
Alan pokaza jej piercionek, duy brylant w biaym zocie, i opowiedzia o swoich planach.
Lisbeth nie krya zdziwienia, e j wtajemniczy, lecz on wrcz si do tego pali. By wybitnym
lekarzem, ale powcigliwym, zamknitym w sobie czowiekiem, wic jego przejcie i romantyczne
zaangaowanie bardzo j ujy.
Czy jest ryzyko, e da mu kosza?
Rozemiaa si.
A jak ci si zdaje? Kocha go do szalestwa i marzy o dzieciach. Carlynn trafia na waciwego
czowieka, Lisbeth bya tego pewna. Oboje mieli byskotliwe umysy, pasj do nauki i medycyny,
czyo ich te zainteresowanie darem Carlynn. Sama Lisbeth nie byaby szczliwa z mczyzn
pokroju Alana tak jak on nie byby z ni szczliwy. Potrzebowaa kogo takiego jak Gabriel,
z radoci ycia wypisan na twarzy.
Lisbeth jak ognia unikaa przy nim tematu maestwa, cho skrywaa w sercu nadziej, e ku temu
wanie zmierza ich zwizek. Nie chciaa, aby pomyla, e go naciska. Upominaa si w duchu, e
spotykaj si dopiero od p roku. Alan i Carlynn znali si trzy razy duej.
Carlynn nie jest dziewic wypalia niespodziewanie, co zdumiao j bardziej ni Gabriela.
Przycisna rk do ust. Co ja wygaduj?
Spojrza na ni spod uniesionych brwi.
A niby skd to wiesz?
Powiedziaa mi dwa tygodnie temu, kiedy jechaymy do matki. Odbyymy w samochodzie
dug, siostrzan rozmow. Na przekr tradycyjnej uszczypliwoci matki, pobyt w Cypress Point
by cudowny. Powrt do domu doda jej si, nasycia si woni cyprysw i oceanu. Pragna mc
pojecha tam kiedy z Gabrielem, wiedziaa jednak, e to niemoliwe.
Bya w szoku? zapyta Gabriel.
Lisbeth spojrzaa w stron Wyspy Angel. Od dawna jestemy kochankami, wyznaa jej Carlynn,
a Lisbeth poczua, e siostra wyprzedza j o cae wieki. Caa wiedza Carlynn, jej wyksztacenie oraz
wszystko, co w przeciwiestwie do Lisbeth osigna, blado w porwnaniu z tym. Carlynn poznaa
seks. Lisbeth pomylaa o pocaunkach Gabriela, o tym, jak dotyka jej wosw i ramion, nigdy nie
posuwajc si dalej, ni powinien w swoim mniemaniu. Przeniosa wzrok z wyspy na niego.
Nie, nie byam w szoku. Tylko... zazdrosna przyznaa, czujc, e si czerwieni.
O Alana? droczy si z ni, a rzucia w niego ogryzkiem.
Nie utrudniaj mi tego, Gabe poprosia.
Wybacz. Umiechn si do niej. Czy tego wanie chcesz, maleka? zapyta.
Uwielbiaa, gdy j tak nazywa.
A ty nie? Przygryza warg w oczekiwaniu na odpowied. Chciaa si z nim kocha, kiedy by
dla niej tylko gosem przez telefon.
Gabriel wyda przecigy jk i popatrzy w niebo.
O tak. Ale usiuj by dentelmenem.
Masz natychmiast przesta. Zachichotaa.
Skoro nalegasz. Zerkn na brzeg i popatrzy na ni z umiechem. Wracamy? Masz dosy na
dzisiaj?
Parskna miechem.
Dopiero wypynlimy zauwaya. Poza tym jeszcze nie moemy dodaa. Najpierw musz
kupi krek. Carlynn mwia, do jakiego lekarza mam pj.
Mgbym uy prezerwatywy zaproponowa, a ona znw nie moga powstrzyma si od
miechu wobec takiego nagego entuzjazmu.
Nie sdziam, e w ogle mylisz o seksie stwierdzia. Powiedziaam to Carlynn.
Znw jkn.
Musiaa jej to mwi, Liz? Teraz pomyli sobie, e nie lubi kobiet.
Nie na dugo. Umiechna si do niego, rozbawiona t wymian zda, ale miaa nadziej, i nie
stwarza wraenia, e zaley jej na tym dla samego seksu. Nie zrobiabym tego z kim, kogo nie
kocham, Gabe zapewnia, powaniejc. Tylko z tob.
Wiem, maleka odpowiedzia w podobnym tonie. A gdybym nie czu tego samego, nie
zwlekabym tak dugo.

Tamtej nocy kochali si na podwjnym ku w jego mieszkaniu w North Beach. Pocztkowo si

denerwowaa, ale Gabriel si nie spieszy. Czytaa o seksie, lecz on wiedzia wicej, ni zostao
napisane w ksikach, ktre czytaa dopty, dopki kartki nie zaczy wypada. A moe w tych
ksikach brakowao mioci, a ich bohaterom cierpliwoci, aby uczy si i naucza przyjemnoci,
wasnej i kochanki.
Przypomniaa sobie co, co kiedy usyszaa: seks poprawi lub pogorszy zwizek, lecz nie
pozostawi go w niezmienionej postaci. Bya przekonana, e w ich przypadku stanie si to pierwsze,
lecz gdy skoczyli si kocha, Gabriel przewrci si na plecy i zapali papierosa, a potem
wydmucha dym w stron sufitu i pody za nim wzrokiem. Czua, e co si stao.
O co chodzi? spytaa, kadc rk na jego nagiej piersi.
Wydmucha kko z dymu.
Boj si powiedzia, nie patrzc na ni e bd ciebie za drogo kosztowa. Obrci gow
na poduszce, eby na ni spojrze, i w zadymionym, ciemnym pokoju, bez okularw, wyglda jak
obcy czowiek. wiat to nie North Beach doda. Nawet nie powiedziaa o mnie swojej matce.
 Ale powiedziaam odpara zaniepokojona obrotem sprawy. W kadym razie wie, e
spotykam si z kim o imieniu Gabriel. Reszty si dowie, kiedy bd zmuszona jej powiedzie.
Nie chc by dla ciebie przymusem, Lisbeth. Czubym si jak kula u nogi.
Nie o to mi chodzio.
Wiem. Ale tak jest, prawda? Tak wyglda rzeczywisto.
Niewane, co myli sobie moja matka, Gabe. Od dawna nie jest czci mojego ycia.
Ale wci j odwiedzasz, a Cypress Point to twoja ostoja. Wiem, e kochasz to miejsce. Zgasi
papierosa w popielniczce na parapecie i zmieni pozycj, podpierajc si na okciach. Zabraem
ci do Oakland cign. Przedstawiem wszystkim, mojej rodzinie i ssiadom. Pokazaem ci dom
mojego dziecistwa i miejsca z nim zwizane. Co ty mi pokaesz? Nie mog pozna twojej matki,
a moja noga nie postanie w twoim domu, chyba e podam si za posaca. W przeciwnym razie
wystrasz wszystkich ssiadw.
Nic mnie to nie obchodzi, Gabe zapewnia gorczkowo, przeraona, czy nie okamuje rwnie
siebie. Powiciabym to wszystko dla ciebie.
Nie wiem, czy mog ci na to pozwoli. Usiad, opierajc si plecami o cian.
Lisbeth poczua, e co jej si wymyka.
Chcesz powiedzie, e ze mn zrywasz? Rozpakaa si bezgonie, eby nie zauway.
Nie. Nie zrywam. Ale nie jestem pewien co do naszej wsplnej przyszoci, Liz.
Zanim si kochali, mia dla niej same czue sowa. Teraz mwi, jakby si odsuwa, gotw pooy
kres temu, co pielgnowali wsplnie przez minione p roku. I nagle stwierdzia, e chyba wie
dlaczego.
Nie byam tak dobra jak twoja ona? spytaa, nie mogc duej ukry ez w gosie. To znaczy
w ku. Nie byam tak dobra, jak inne kobiety w twoim yciu?
Sucham? Wyglda na szczerze zdziwionego. Och, Lizzie. O nie, nie, maleka. Przysun
si bliej i otoczy j ramionami. Bya cudowna. Ja tylko myl o przyszoci. O tym, jak... jak
trudne bywa maestwo. I jak ciko byoby naszym dzieciom. Przepraszam, maleka. Opar
gow o zagbienie midzy jej szyj i obojczykiem. Tak mi przykro.
Wtedy poczua jego zy i przycign j jeszcze bliej, tak blisko, e ledwo moga oddycha,
i chciaa tak zosta. Ju na zawsze.

Carlynn cieszya si zarczynami z Alanem, ale znajc matk, przeczuwaa, e bd powane

problemy. Na wie o lubie Delora Kling ju zacza planowa.
Uroczysto odbdzie si na tarasie oznajmia. Pogoda we wrzeniu powinna dopisa.
Ostatnio syszaam harfiark, ktra bdzie si wietnie nadawa. Czy to nie byoby wspaniae? Harfa
na lubie to takie nietypowe. Naturalnie to miejsce ograniczy liczb zaproszonych. Moe w takim
razie wolisz katedr?
Carlynn chciaa wzi lub w Cypress Point, ale chciaa te, aby Lisbeth zostaa jej druhn, wraz
z Penny Everett. Ale Lisbeth i Gabriel byli nierozczni. Carlynn nie widziaa w tym nic zego
przepadaa za Gabrielem lecz Delora dostanie apopleksji, jeli jej druga crka zjawi si
z Murzynem u boku.
W toku przygotowa siostry bardzo si do siebie zbliyy, razem szukay sukni lubnej i strojw dla
druhen. Lisbeth wygldaa zjawiskowo. Obecnie bya tylko dwa rozmiary tsza od Carlynn, ktra
namawiaa j, by mierzya lubne sukienki. Twierdzia, e to uatwia jej wybr sukni dla siebie, ale
tak naprawd chciaa zapewni siostrze frajd, by ta te moga obejrze siebie w lubnej kreacji.
Dopiero pniej przyszo jej do gowy, e postpia troch bezmylnie, skoro Lisbeth nie miaa na
razie widokw na zampjcie.
Lisbeth zakochaa si w jednej z sukien. Bez przerwy dotykaa koronki, ogldaa si na
powczysty tren i dugo staa przed lustrem, zanim j zdja. Prbowaa namwi Carlynn, aby te j
przymierzya, lecz cho Carlynn rwnie bya pod wraeniem, jeszcze nigdy nie widziaa siostry tak
zachwyconej ubraniem.
Nie odpara, wybierajc dla siebie inn. Zostawi j dla ciebie.
Wyszy ze sklepu i ruszyy w stron przystanku autobusowego.
Przypuszczam, e jeli Gabe i ja w ogle si pobierzemy, lub nie odbdzie si w Cypress Point
powiedziaa.
Carlynn wyczua smutek w jej gosie. Nie miaa wtpliwoci, e tych dwoje pozostanie ze sob na
zawsze, s sobie pisani, ale widziaa rwnie, e zawsze bd dwiga ten balast. Nigdy nie
dowiadcz w yciu wolnoci, jaka staa si udziaem jej i Alana.
Kochanie obja siostr ramieniem musimy powanie porozmawia o moim lubie.
Masz na myli obecno Gabriela, tak? zapytaa Lisbeth i Carlynn zrozumiaa, e siostra
spodziewaa si tej rozmowy.
Owszem. Chcemy z Alanem, eby przyjecha. Bdzie twoim gociem. Mam zamiar na to nalega.
Przecie to mj lub.
Lisbeth spojrzaa na ni z czuoci, ale w oczach miaa zwtpienie.
To dom matki. Ona ustala zasady.
Wiesz co, dugo si nad tym zastanawiaam powiedziaa Carlynn. A moe jej nie doceniamy?
Przecie nie jest rasistk, po prostu nie znaa innych ciemnoskrych ni kelnerzy czy suba. Nie
miaa okazji pozna ich w innych okolicznociach. Tak naprawd nie wiemy, jak zareaguje, tylko
snujemy domysy. Moe powinna postawi j przed faktem dokonanym. Co powie, jeeli
zachowamy si jak gdyby nigdy nic?
Lisbeth milczaa chwil.
Wolaabym nie stawia Gabriela w takiej sytuacji.
Carlynn usiada na awce na przystanku. Lisbeth ma racj. Oczekiwanie na decyzj Delory byoby
nie w porzdku wobec Gabriela i kosztowaoby ich mnstwo nerww.
A jeli si dowie i nie bdzie miaa nic przeciwko temu? spytaa Carlynn. Przyjechaby
wtedy, prawda?
Oczywicie, byoby wspaniale zapewnia Lisbeth. Ale musiaby si zdarzy prawdziwy cud.
Przejechaa palcami po jasnych lokach, teraz ju duszych i puszczonych lunio. Carlynn aowaa,
e pierwsza nie wpada na pomys tak twarzowej fryzury.
Porozmawiam z ni o tym owiadczya.
Powodzenia odpara Lisbeth. W jej gosie nie byo optymizmu.

Tego wieczoru Carlynn zadzwonia do matki z telefonu w sypialni i Delora z miejsca przystpia do
wyliczania trudnoci przysporzonych jej przez fotografa oraz firm cateringow. Wysuchaa jej
cierpliwie, a gdy Delora zrobia przerw na oddech, skorzystaa z okazji, aby si wtrci.
Musimy porozmawia, mamo.
Tylko mi nie mw, e lub odwoany. Gos Delory kry w sobie wicej groby ni wspczucia.
 Nie, w adnym razie. Nic podobnego. Chciaam tylko... Zawahaa si. Oczywicie wiesz, e
Lisbeth przyjeda z chopakiem.
Tak, mam go na licie. Gabriel, prawda? Mam posadzi go przy gwnym stole, obok niej?
Byoby wspaniale, mamo. Pomylaam jednak, e powinna co o nim wiedzie przed
uroczystoci. Mwic to, zmarszczya nos. Bya zdegustowana. Kolor skry Gabriela nie
powinien stanowi problemu; czua, e sama go stwarza.
A wic opowiedz mi o nim. Skd pochodzi jego rodzina?
Gabriel jest wspaniaym czowiekiem, mamo zacza ogldnie ale chciaabym ci uprzedzi,
e jest Murzynem, eby nie zdziwia si na jego widok.
Po drugiej stronie linii zapada duga cisza. Carlynn przeszo przez myl, e matka ley zemdlona.
No tak odezwaa si Delora. Lisbeth cae ycie nie ma chopaka, a gdy go wreszcie znajduje,
jest czarny. Wykluczone, Carlynn. Jego noga tutaj nie postanie.
To mj lub, mamo.
Ale mj dom i przyjedzie wielu moich przyjaci. Nie zgadzam si.
Carlynn przejechaa rk po szenilowej narzucie na ku, prbujc z innej beczki.
Mamo, to naprawd cudowny czowiek i...
Choby by samym prezydentem Stanw Zjednoczonych, nie ma wstpu do tego domu.
Carlynn zgrzytna zbami.
Lisbeth go kocha, mamo. A on j. Czy to si nie liczy? Jest urzdnikiem, gwnym ksigowym
w naszym szpitalu.
I dlatego myli, e zasuguje na bia, tak? Bo jest ksigowym? Sprowadzi Lisbeth do swojego
poziomu i tyle. A ona mu na to pozwoli.
Carlynn wypucia powietrze. C moga na to odpowiedzie?
Jeeli mylisz, e wpuszcz kogo takiego na moje przyjcie, zwaszcza u boku rodzonej crki,
te... Ani mi si ni stawia goci w tak niezrcznym pooeniu.
To nie twoje przyjcie, mamo, tylko mj lub. To ty stawiasz w niezrcznej sytuacji Lisbeth. Przez
ciebie czuje si niemile widziana w rodzinnym domu.
Nie twierdz, e jest niemile widziana. Ona moe przyjecha. Byle sama.
Mamo... Carlynn bezsilnie zawiesia gos.
Wiesz co, czasami si zastanawiam, czy to aby na pewno moja crka. Spaam, kiedy j ze mnie
wycinali.
Co ty pleciesz?
Och, wiem, e wyglda jak ty, ale ty jeste prawdziw Kling, masz inteligencj, klas, umiesz si
zachowa...
Carlynn przewrcia oczami.
...za to Lisbeth wyrosa na miecia. Grubego miecia. Nie wierz, e mi to robi. I caej rodzinie.
Matka si rozpakaa, co nie wywaro na Carlynn najmniejszego wraenia.
Chciaa jej wykrzycze, e rnice midzy bliniaczkami to jej wasne dzieo, ale roztropnie
ugryza si w jzyk.
Dobrze wiesz, e schuda powiedziaa. Widziaa j przed kilkoma tygodniami. Wyglda
wietnie, mogaby to przyzna. Tya, bo bya nieszczliwa, ale przy Gabrielu to si zmienio.
Schuda ju trzydzieci kilo, a ty nawet poskpia jej komplementu.
A choby znikna, nic mnie to nie obchodzi burkna gniewnie matka i si rozczya.
 Carlynn dugo wpatrywaa si w suchawk, zanim odoya j na wideki.
W ku dalej snua rozmow z matk. Chciaa jej powiedzie, e zazdroci siostrze tego ukadu
z Gabrielem. czyo ich uwielbienie, mio tak przepeniona czuoci, e na sam myl cisny si
zy. Wiedziaa, e Alan j kocha, lecz to byo co innego. Przypuszczaa, e jako lekarz nie wzbudza
bezwzgldnego oddania, jakim Gabriel darzy Lisbeth. aowaa jednak, e Alan czciej jej nie
dotyka, nie trzyma jej publicznie za rk ani nie zwierza si z uczu i najskrytszych tajemnic, jak
podobno robi Gabriel.
Przewracajc si na bok, poczua wyrzuty sumienia, e chciaaby zmieni Alana w kogo innego.
Bdzie wspaniaym mem i ojcem, tylko to si liczy. I uwielbia j, na swj sposb. Niemniej jednak
nigdy nie miaa pewnoci, co bardziej houbi, j czy dar.

Nastpnego wieczoru spotkali si we czwrk w Tarantino, ktry sta si ich ulubionym lokalem na
randki, pomimo faktu, e otaczali ich w wikszoci turyci. Soce jeszcze nie zaszo i od swego
stolika przy oknie widzieli odzie na przystani oraz mewy ponad zielon wod.
Carlynn powtrzya Alanowi rozmow z matk i wspomniaa o jej zakazie przyjazdu Gabriela.
Wzrok jej si pogorszy? spyta Alan, tylko partem.
Nie a tak odpowiedziaa.
Potem spowanieli, rozwayli rne moliwoci i wybrali jedyn, ktra wydawaa si do
przyjcia.
Teraz, po zamwieniu cioppino, Carlynn spojrzaa na Alana, ktry skin gow, dajc do
zrozumienia, e czas poinformowa Lisbeth i Gabriela o podjtej decyzji.
Nastpia zmiana planw oznajmia Carlynn.
W zwizku z czym? Gabriel zapala papierosa, lecz nie spuszcza z niej wzroku.
Ze lubem uzupeni Alan. Postanowilimy, e jednak nie pobierzemy si w Cypress Point.
Wolimy mniejsz uroczysto tutaj, w kociele episkopalnym nieopodal mojego domu.
Sucham? Lisbeth nie krya zdumienia.
lub odbdzie si w inny weekend, ni planowalimy dodaa Carlynn poniewa w kociele
by zajty termin, ale...
Przestacie rzuci cicho Gabriel i wszyscy na niego spojrzeli.
Co mamy przesta? Lisbeth zmarszczya brwi.
Gabriel strzepn popi, zbierajc myli, po czym spojrza na Carlynn.
Wiem, e to zmiana z mojego powodu. I nie chciabym tego.
O nie. Lisbeth zaczynaa rozumie.
Alan zwily wargi jzykiem.
Suchaj, Gabe zacz, opierajc okcie na stole, eby nachyli si w stron Gabriela. Ty
spowodowae t zmian, jak susznie zauwaye. Ale prosz, zrozum, e twoja przyja i obecno
na naszym lubie s dla nas waniejsze od miejsca, gdzie si pobierzemy.
Carlynn z wdzicznoci ucisna pod stoem kolano Alana. Nie moga wymarzy sobie nikogo
lepszego ni on.
Rozmawiaa z matk? Lisbeth spojrzaa na Carlynn, a ta przytakna.
Zareagowaa tak, jak si spodziewaa odpara. A my z Alanem nie chcemy wyklucza
Gabriela ani sprawia nikomu przykroci w tak szczliwym dniu.
Lisbeth zwrcia si do niego.
 Och, Gabe. Bardzo mi przykro, e matka jest taka nieznona.
Zacign si papierosem, wydmucha dym i spojrza na Lisbeth.
Dzwonia do mnie.
O nie. Carlynn si skrzywia.
Skd wiedziaa, gdzie ciebie szuka? zdziwia si Lisbeth.
Wspomniaam jej, e jest ksigowym w naszym szpitalu wtrcia Carlynn. Bardzo ci
przepraszam, Gabrielu. Nie miaam pojcia, e co takiego moe jej przyj do gowy.
To nie twoja wina zapewni pospiesznie, po czym bez sowa si odchyli, kiedy kelner stawia
przed nimi talerze z saatk. Gdy sobie poszed, Gabriel mwi dalej: Poinformowaa mnie, e nie
jestem mile widziany na lubie. Ale na tym nie poprzestaa.
Skoczona winia powiedziaa zbyt gono Carlynn, a obejrzeli si gocie przy ssiednim
stole.
Co jeszcze mwia? Lisbeth miaa zmartwion min.
Gabriel zdusi niedopaek i przykry jej blad do swoj ciemnobrzow.
Uwiadomia mi, e cena naszego zwizku bdzie wysza, ni si spodziewalimy.
Zapowiedziaa, e jeli nadal bdziesz si ze mn widywa, odetnie ci cakowicie i nie bdziesz
miaa wstpu do Cypress Point, ze mn czy beze mnie.
Lisbeth nachylia si ku niemu.
Przecie ci mwiam, e nie dbam o to. Miaa zy w oczach. Wybr midzy tob a matk jest
oczywisty.
Carlynn bya wcieka na Delor. Jak moga tak rani Lisbeth, ktra kochaa Cypress Point, o czym
matka doskonale wiedziaa.
Powiedziaa te cign Gabriel e jeli si pobierzemy, wykluczy ciebie z testamentu.
Lisbeth zdrtwiaa.
Nie zrobiaby tego stwierdzia. To rwnie pienidze ojca, a on mnie kocha i chciaby,
ebym je dostaa.
Nie wydaje mi si, eby matka wykluczya j z testamentu zgodzia si Carlynn. Mwi tak, bo
chce postawi na swoim. Ona taka jest. Ale nie miaa co do tego pewnoci i zdawaa sobie
spraw, co Lisbeth moe straci dla mioci: miliony dolarw oraz swoj cz ukochanej
posiadoci.
Wiesz co, Liz, jestem tylko facetem z Oakland powiedzia Gabriel. Istnieje wielu lepszych
ode mnie, ktrzy nie bd ci tyle kosztowa. Jeli ci naprawd kocham, a kocham, jak mgbym
dopuci, eby stracia fortun?
Chc tylko ciebie odpara.
Ja ciebie te. Ucisn mocniej jej rk. Musz si tylko upewni, czy wiesz, co kadziesz na
szali.
Wiem zapewnia.
Carlynn poczua pieczenie pod powiekami.
Wasz lub Gabriel spojrza na ni i Alana odbdzie si w Cypress Point. Lisbeth bdzie
cudown druhn i pokaecie mi zdjcia po powrocie do San Francisco. A ja bd bardzo smutny, e
uroczysto mnie omina, ale moemy to obla we czwrk po waszym powrocie. Kolejno
zatrzyma na nich wzrok. W porzdku?
Dzikuj, Gabe. Alan kiwn gow. Uj rk Carlynn pod stoem i ucisn j mocniej ni
kiedykolwiek.
 25

Prosz, kochanie. Matka podaa Joelle szklank wieej lemoniady, po czym usiada obok ojca
przy stoliku na balkonie.
Dziki, mamo. Joelle siedziaa na leaku, na ktrym ulokowaa si przed godzin, po tym, gdy
rodzice przywieli j ze szpitala. Od operacji miny trzy dni i czua si nadspodziewanie dobrze.
Niezbyt j bolao, wci bya jednak rozdygotana i unikaa gwatownych ruchw. W czasie pobytu
w szpitalu dziecko nie dawao o sobie zna, za to dzisiaj kipiao energi i uczucie ruchomej baki
w brzuchu nachodzio Joelle kilkakrotnie w cigu jednej godziny.
Wypia yk chodnej lemoniady, po czym odstawia szklank na porcz leaka.
Musz z wami porozmawia zacza niepewna, czy jest na to gotowa.
Rodzice spojrzeli w jej stron.
Co tam? odezwa si ojciec, sigajc po czipsy kukurydziane do miski na stole. Mia na nosie
okulary soneczne i Joelle wolaaby widzie jego oczy.
Jestem w ciy oznajmia.
Zapada cisza.
Och, skarbie. Matka szurna krzesem po posadzce, przysuwajc je bliej leaka.
Z nieprzeniknion min pooya rk na ramieniu crki i Joelle zrobio si jej troch al. Ellen nie
wiedziaa, czy okaza rado, czekaa na podpowied.
To dobra i za wiadomo powiedziaa Joelle. Jak atwo si domyli.
Ktry tydzie? chcia wiedzie ojciec.
Osiemnasty. Prawie dziewitnasty.
Raju. Matka westchna. Nic nie wida.
Bo tego nie podkrelam skwitowaa Joelle. Nosz zwyczajne, lune ubrania, ale ju niedugo
nie zakryj brzucha. Zreszt i tak wszyscy ju wiedz.
Biedactwo ubolewaa matka. Na dodatek wycili ci wyrostek!
Ale wszystko dobrze si skoczyo stwierdzia Joelle.
Kto jest ojcem? zapyta tata.
Niewae wtrcia pospiesznie matka. Grunt, e bdziesz miaa dziecko. Tak bardzo go
pragna. Mylaa, e si nie doczekasz.
Joelle przyszo do gowy, i mama podziela zdanie jej wsppracownikw e wybraa sztuczne
zapodnienie lub znalaza kogo, kto jej odda jajeczka, co nietypowego, no bo wszyscy wiedzieli
o bezskutecznych staraniach jej i Rustyego.
Chc, ebycie znali prawd. Wrcz palia si, eby im powiedzie. Ale prosz, zachowajcie
to dla siebie. Zreszt komu mieliby powiedzie?
Oczywicie zapewnia matka.
Liam jest ojcem.
 Liam! Matka nie posiadaa si ze zdumienia. Mylaam, e si tylko przyjanicie.
Przyjanimy. Potrzsna z westchnieniem gow. Spdzalimy razem tyle czasu, kiedy Mara
zachorowaa. Bardzo si zbliylimy. I ktrego wieczoru... poszlimy do ka. Tylko raz, ale
dotkna doni brzucha jak wida wystarczy.
Czemu chcesz to ukrywa? spyta ojciec.
Matka zwrcia si w jego stron.
Poniewa jest mem Mary wytumaczya jak dziecku. Jest taki jej oddany. Dziwi si, e
on... Nie dokoczya, nie musiaa.
Ale si nie dziwisz, e ja? dopowiedziaa za ni Joelle i zaraz si na siebie rozzocia. Mama
nie miaa na myli nic zego, a ona o tym wiedziaa. Taka bya prawda. Kady by si zdziwi, e Liam
poszed do ka z inn kobiet.
Nie o to mi chodzio stwierdzia matka.
Wiem. Ja tylko... ale si porobio, mamo. Nie zastosowalimy antykoncepcji, bo ani nam
w gowach nie postao, e mog zaj w ci. I masz racj. Liam jet cakowicie i bezwarunkowo
oddany Marze.
Podobnie jak ty zaznaczy ojciec, spieszc jej na odsiecz.
Co on w ogle ma na ten temat do powiedzenia? spytaa matka.
Niewiele, pomylaa z rozdranieniem Joelle.
Dowiedzia si przy okazji mojej operacji, kiedy wie si rozesza powiedziaa. Nie miaam
zamiaru mu mwi. Umiechna si do rodzicw. W zasadzie to chciaam si std wynie.
Do Berkeley, eby by bliej was, albo do San Diego, gdzie mieszka moja koleanka, zacz od
nowa. Wwczas nikt nie musiaby wiedzie.
Rodzice wpatrywali si w ni bez sowa.
eby oszczdzi wszystkiego Liamowi uzupenia mama. Byo to raczej stwierdzenie faktu
i Joelle przytakna.
On ma przechlapane, mamo skwitowaa.
Ojciec pokrci gow.
Zawsze chciaa wszystkich ratowa, Shanti. Nawet kiedy bya maa, braa na siebie
odpowiedzialno za cudze winy. Pamitasz?
Tylko jeden raz odpowiedziaa Joelle na wspomnienie tego, jak przyznaa si do podpalenia
krzakw w pobliu budynku sucego za szko. Wiedziaa, e rodzice prawdziwego sprawcy
ukaraliby go surowiej ni jej mama i tata.
Ja pamitam co najmniej trzy lub cztery takie przypadki odpar ojciec.
Nadal chcesz si przeprowadzi? zapytaa matka.
Joelle zaprzeczya.
Nie. Szydo wyszo z worka, wic nie miaoby to sensu. Musimy z Liamem doj z tym wszystkim
do adu. Na razie jednak on nie wykazywa wikszej inicjatywy.
Kiedy bya w szpitalu, starannie okazywa jej uwag nalen dugoletniej, lubianej
wsppracownicy, i nic ponadto. Paul traktowa j w podobny sposb. Wtpia, czy ktokolwiek
nabra podejrze. Zastanawiaa si, czy teraz, po jej powrocie do domu, Liam zadzwoni, czy te
wytrwa w swoim postanowieniu zerwania wszelkich kontaktw poza prac. Moe tak byoby
rozsdniej. Z kadym kolejnym telefonem si rzeczy stawaliby si sobie coraz blisi, tak jak
przedtem. Chtnie wrciaby do tej tradycji potrzebowaa wicej wsparcia, ni jej dawa lecz
znw stpaliby po grzskim gruncie.
A czego ty chcesz, skarbie? Matka ponownie dotkna jej ramienia. Na czym ci zaley?
W jej oczach byo tyle mioci, e Joelle odwrcia wzrok.
Przygryza warg.
Chc tego, czego nie mog mie. Gos jej si zaama i zacza paka.
Jest zmczona stwierdzi tata, jakby nie siedziaa metr od niego.
Tata ma racj, skarbie. Matka nachylia si i pogaskaa j po wosach. Moe si przepisz?
Joelle pokiwaa gow i matka pomoga jej wsta. Naprawd bya skonana. Przypomniaa sobie
Sama, kiedy zbyt dugo by na nogach i w jednej chwili traci humor.
Spaa kilka godzin, obudzi j niepowtarzalny zapach zupy jarzynowej mamy. Dotar do jej ka
mimo zamknitych drzwi sypialni i wzbudzi tsknot za dziecistwem, kiedy wszystko wydawao si
takie proste i dobre.
Powoli wstaa, lekko pobolewa j prawy bok. Uczesaa si przy toaletce, mylc o tym, e
powinna wreszcie powiedzie rodzicom o nawizaniu kontaktu z Carlynn Shire. Ucieszyliby si na
wie, e si zaprzyjaniy i e Carlynn przystpi wkrtce do pracy z Mar, cokolwiek z tego
wyniknie.
Woya sanday i podreptaa do kuchni.
adnie pachnie powiedziaa.
Pomylaam, e chtnie zjesz zup, mimo upau odpara matka.
I susznie. Joelle opara si o kontuar. Troch mnie krci w odku.
Ojciec podszed od tyu i obj j w pasie.
Tak sobie mylaem, Shanti zacz. Dobre, dobre i dobre nie moe si rwna zemu.
Nie rozumiem.
Jeste dobr osob wyjani. Liam tak samo, podobnie jak Mara. Cokolwiek robicie, nie
moe z tego wynikn nic zego.
Uja j ta logika i opara mu gow na ramieniu.
Jeste kochany, tato.
Ojciec spojrza na matk.
Hej powiedzia. Pamitasz cyprys Shanti w Big Sur?
Ale tak! zawoaa matka. Na mier o nim zapomniaam. Popatrzya na Joelle.
Kojarzysz? Masz wzi z niego sadzonk na kade swoje dziecko. No wiesz, zasadzi drzewo.
Wiedziaa, o czym mowa: o cyprysie zasadzonym na jej oysku. Ale wzmianki o sadzonce nie
pamitaa.
Ale nie musz zakopywa pod nim oyska, co? Nie chciaa si droczy, lecz chyba nie do
koca jej si to udao. Postanowia odczeka z informacj o uzdrowicielce. Wystarczy fanaberii jak
na jedno spotkanie.
Jasne, e nie uspokoi ojciec. Pojedziemy tam i wemiemy sadzonk.
Sama powinna to zrobi przekonywaa matka.
Niemoliwi jestecie. Joelle si zamiaa. Zupa gotowa?

Lec wieczorem w ku, pomylaa o Big Sur i komunie. Zapach zupy bardziej nasun
wspomnienia ni rozmowa o cyprysie, i poczua nag pokus, aby wrci do miejsca, gdzie spdzia
pierwsze dziesi lat ycia. Tam nie istniay problemy zewntrznego wiata, a ycie w obrbie
komuny skadao si tylko z przyjaci, mgy oraz lasu. Wanie w Big Sur ojciec wraz z akuszerk,
Felici, wykopa dziur i zasadzi cyprys wielkoszyszkowy dla zapewnienia jej szczcia
w przyszoci. Dokadnie pamitaa, gdzie si znajdowa: w pobliu pnocno-zachodniego wga
szkoy. Kade dziecko urodzone w komunie wiedziao, ktry cyprys jest jego, i pomijajc mistyczn
otoczk, by to cakiem sympatyczny zwyczaj.
Na przestrzeni ostatnich dwudziestu czterech lat bywaa w tamtej okolicy, ale nigdy na terenie
samej komuny. Rusty nie wykazywa zainteresowania miejscem, gdzie dorastaa, i ilekro
przejedaa Jedynk, widok polnej drogi budzi w niej niewysowion tsknot.
Moe pojedzie, kiedy dziecko przyjdzie na wiat.
 26

San Francisco, 1959

Jest moj praw rk oznajmi Lloyd Peterson z doni na ramieniu Lisbeth. Nie jestem
pewien, czy tak dugo bez niej wytrzymam.
Patrzy nad biurkiem na Gabriela, ktry przyszed przed zamkniciem do przychodni z prob
o urlop dla Lisbeth. Zapowiedziaa ju Gabrielowi, e na pewno nie dostanie caego tygodnia
w rodku lata, bez adnego zastpstwa, lecz on tak atwo si nie podda.
Potrzebujesz troch wytchnienia owiadczy, kiedy w miniony wieczr wracali po kinie do jego
mieszkania. Za ciko pracujesz. Wanie obejrzeli P artem, p serio, w czasie ktrego
szepta jej do ucha, e sto razy woli j od Marilyn Monroe. Te komplementy wci dwiczay jej
w gowie, kiedy przysuchiwaa si artobliwym utarczkom Gabriela z Lloydem. Chcia pojecha
z ni na tydzie do nadmorskiej miejscowoci Mendocino. Wprawdzie o niczym innym nie marzya,
wiedziaa jednak, e jest niezastpiona w przychodni. Ale postanowia si nie wtrca, niech
mczyni dwaj starzy przyjaciele i partnerzy tenisowi sami to zaatwi.
Pogadajmy o tym przy piwie zaproponowa wreszcie Gabriel, na co Lloyd kiwn gow
i zostawili j sam, eby zamkna przychodni.
Lisbeth si umiechna, kiedy wychodzili. Miaa wtpliwoci, czy Gabriel dopnie swego, ale
mio, e prbowa.
Wczya radio na biurku, jak zawsze, kiedy zostawaa sama. Z ulubionej stacji Lloyda, gdzie
Kingston Trio piewali Tom Dooley, przeczya na murzysk rozgoni, ktr poznaa dziki
Gabrielowi, gdzie bya taka muzyka, e nogi same si rway do taca, i zabraa si do porzdkowania
kartoteki.
Gabriel wrcz dosta bzika na punkcie tych wakacji w Mendocino. Nawizywa do tego, odkd
Carlynn z Alanem pojechali tam na miesic miodowy po swoim lubie prawie dwa lata temu. Nie
mogli si nachwali tamtejszej ciszy i spokoju oraz uroku tego miejsca, wymarzonego, ich zdaniem,
na romantyczny pobyt. Lisbeth wiedziaa jednak, e dla niej i Gabriela bdzie inaczej. Ilekro
mieszkali w hotelu, wynajmowali dwa oddzielne pokoje. Gabriel obiecywa, e kiedy si pobior.
Nosia ju na palcu lewej rki cudny piercionek z brylantem i szafirem, lecz jeszcze nie ustalili daty.
Wierzya w ich zwizek, w gbi i moc czcych ich uczu, wiedziaa te, e Gabriel nie chce, by
ona ponosia ofiary.
Oczywicie zdawaa sobie spraw, jak cen paci za bycie z Gabrielem. Nie bya w Cypress Point
od lubu Carlynn i tsknia za domem oraz widokiem z tarasu, a j serce bolao. Byway noce, gdy
pragna si znale w swojej dawnej sypialni, gdzie przez otwarte okna dociera plusk fal o skay.
Rozmylaa te o skutkach finansowych. Straci majtek, jeli matka wykluczy j z testamentu.
Prbowaa sobie tumaczy, e bd y z Gabrielem jak wikszo maestw, zdani wycznie na
siebie i wasne rda utrzymania. Nigdy nie dorobi si majtku, ale z jej ma pensj i wiksz
pensj Gabriela i tak bd w lepszej sytuacji ni wiele znanych jej osb. Nie powinna wicej
wymaga.
Ale to niesprawiedliwe. Niesprawiedliwe, e Carlynn, od dziecka uprzywilejowana, wci ma nad
ni przewag. Lisbeth musiaa si powstrzymywa, aby nie przenosi na ni zoci wymierzonej
w matk. Kiedy Carlynn wracaa z Cypress Point, Lisbeth z zazdroci prawie nie patrzya jej w oczy.
Wiedziaa, e siostra kci si o ni z Delor, ale bdc z gry na straconej pozycji, nie moga nic
zrobi. Delora rozdawaa karty.
Mimo e Lisbeth nie bya w domu od dwch lat, Carlynn regularnie odwiedzaa matk, ktrej
systematycznie pogarsza si wzrok i dokuczay ble, chocia bya dopiero po pidziesitce.
Wracaa niepocieszona; leczya obce osoby, ale nie umiaa uly matce w jej przypadociach.
Jej siostra wiedziaa, e Carlynn drcz te inne sprawy. Po dwch latach maestwa nadal nie
bya w ciy; Lisbeth syszaa co miesic bezsilno w jej gosie, kiedy dzwonia z informacj, e
znowu dostaa okres.
Ona zdecydowaa, e nie chce mie dzieci, a Gabriel wydawa si zadowolony z takiej decyzji.
Wci zamartwia si niedol p biaych, p czarnych dzieci, lecz powody Lisbeth sigay jeszcze
gbiej. Miaa tak nieszczliwe dziecistwo i tak smutne wspomnienia, e nie zniosaby, gdyby jej
wasne dzieci miay cierpie. Nadal stosowaa krek, ale wiedziaa od Carlynn, e za rok lub dwa
na rynku pojawi si piguki antykoncepcyjne. Lisbeth zachowaa rado dla siebie, przez wzgld na
siostr, ktra zapewne nie bdzie potrzebowa piguki, aby unikn ciy.
Little Richard wanie piewa o Miss Molly, gdy ku jej zdziwieniu Lloyd i Gabriel wrcili do
przychodni. Lloyd wyglda na pokonanego, lecz za dobrze go znaa, by nie dostrzec skrywanego
umiechu.
Twardy negocjator z twojego chopaka powiedzia.
Jedziemy? spytaa ze zdziwieniem.
W najblisz sobot oznajmi Gabriel. Na cay tydzie. Zarezerwowaem ju pokoje w tym
samym hotelu, w ktrym mieszkaa Carlynn z Alanem. Nad sam wod.
Wstaa zza biurka i uciskaa ich obu. Nie moga si doczeka, a powie o tym Carlynn.

Mendocino byo urokliw wiosk na skaach wysoko nad Pacyfikiem i pod pewnymi wzgldami
przypominao jej Cypress Point. Kiedy wjechali tam kabrioletem Gabriela z biaymi oponami,
przyszo jej do gowy, e by moe dlatego j tutaj przywiz. Moe w taki sposb chcia jej zwrci
namiastk tego, co stracia.
Architektura oscylowaa midzy wiktoriask a wczesnokalifornijsk, a czyste zarysy domw
i sklepw przycigay oko w popoudniowym socu. W oddali na lewo grupa ludzi staa na skraju
klifu i wpatrywaa si w ocean.
O co tam chodzi? spytaa, a Gabriel pody za jej spojrzeniem.
Wszyscy s ubrani na czarno. Pewnie pogrzeb. Moe wysypuj czyje prochy do oceanu.
Na widok ciemnych strojw oraz uroczystej wymowy zgromadzenia przyznaa mu racj.
Lepiej nie mogli wybra stwierdzia i dugo wpatrywaa si w tamt stron.
Hotelik okaza si may i uroczy, oddalony nieco od skraju urwiska i otoczony przepysznym
nadmorskim ogrodem w penym rozkwicie. Weszli bocznym wejciem do niewielkiej recepcji, gdzie
ku wielkiej uldze Lisbeth wacicielka powitaa ich szerokim umiechem, jakby codziennie
podejmowaa tu mieszane pary. Lisbeth zastanawiaa si, czy moe zdoaj wynaj dwuosobowy
pokj zamiast dwch jedynek, ale Gabriel nigdy by si na to nie zgodzi. Bardziej strzeg jej honoru
ni ona sama.
Nie ma kluczy oznajmia wacicielka, gdy zapacili i wpisali si do ksigi goci. Macie dwa
pokoje na drugim pitrze. Za schodami od razu w prawo.
Gabriel podzikowa i wrcili do samochodu po baga, po czym weszli do rodka gwnym
wejciem. Na grze skrcili w prawo i otworzyli pierwsze drzwi.
Pokoik by may, przytulny, z biaym podwjnym oem i widokiem na skay. Lisbeth postawia
walizk i podesza do otwartego okna, zasonitego bia firank koysan wietrzykiem. Grupa osb
ubranych na czarno oddalaa si od klifu, niektrzy si obejmowali.
To chyba mj pokj stwierdzi Gabriel.
Spojrzaa na niego ze zdziwieniem.
Moe najpierw obejrzymy oba, zanim zdecydujemy? zaproponowaa.
No dobrze. Postawi na pododze swoj walizk. Rzumy okiem na drugi powiedzia,
wychodzc na korytarz.
Lisbeth pierwsza wesza do rodka i jej wzrok pad na sukni lubn na drzwiach szafy.
Och. Cofna si czym prdzej. Chyba pomylilimy pokoje.
Gabriel zastpi jej drog.
Nie szepn do ucha. To chyba twj pokj.
Ciarki przeszy jej po plecach. Ta suknia. Nagle przypomniaa sobie sukienk mierzon przed
dwoma laty, gdy szukay sukni lubnej dla Carlynn. Poczenie koronki z satyn byo jedyne w swoim
rodzaju.
Ja... ja nic nie rozumiem, Gabe wykrztusia.
Z umiechem odwrci j twarz do siebie.
Wyjdziesz za mnie? spyta. Tutaj? Jutro? Tam? Wskaza gow widok za oknem. Nad
oceanem?
Pomylaa o wymarzonym weselu w otoczeniu rodziny i przyjaci. Ale to si nie liczyo. Grunt, e
bdzie on Gabriela. Jutro wieczorem po raz pierwszy bd mogli zamieszka razem w hotelu.
Zostanie Lisbeth Johnson.
Rzucia mu si w ramiona.
Oczywicie, e wyjd! zawoaa. Skd wiedziae o sukni?
Czy to wane?
Nie... tyle e teraz jestem szczuplejsza, ni kiedy j mierzyam.
Bdzie pasowa obieca. I znajd kogo, kto zrobi zdjcia, eby po powrocie moga
wszystkim pokaza, jak piknie wygldaa.

Pastor mia na nich czeka o jedenastej, o dziesitej za Lisbeth miaa ju na sobie sukni i uoon
fryzur, ktra pewnie zaraz si rozpadnie w wilgotnym powietrzu znad oceanu. Ale niewane.
W pokoju nie byo duego lustra, wiedziaa jednak, e suknia pasuje jak ula, poza tym czua si
w niej wspaniale. Carlynn maczaa w tym palce, rzecz jasna. W przeciwnym razie jak Gabriel
znalazby waciw sukni, w odpowiednim rozmiarze? Nie byo za to kwiatw i nie miaa gdzie
podzia rk. Gabe chyba nie wzi tego pod uwag.
 Za dziesi jedenasta zapuka do drzwi. Otworzya i oczy zalniy mu za okularami na jej widok.
Najpikniejsza panna moda, jak w yciu widziaem oznajmi.
Dzikuj, ty te wygldasz wspaniale. Mia na sobie biay frak, ktrego wczeniej nie widziaa,
z czerwonym godzikiem w klapie.
Opar jej rce na ramionach i spojrza w oczy.
Nie chciaem ci tego mwi zacz. To miaa by niespodzianka, ale wiem, e nieobecno
Carlynn bardzo ci smuci. Dlatego ci powiem, e ona tu jest.
Lisbeth otworzya usta.
Jest? Gdzie?
Spotkamy si z nimi na miejscu, dobrze?
O tak! zawoaa. Dzikuj ci, Gabe.
I ma dla ciebie kwiaty dorzuci.
Ze miechem wsuna mu rk pod rami.
Zejcie po wskich schodach zabrao im kilka minut. Suknia bya doskonale skrojona i opinaa jej
smuke ciao, ale Gabriel musia nie tren, eby oboje nie wywinli kozioka.
Ruszyli w stron urwiska z widokiem na ocean. Lisbeth wypatrywaa trzech osb Carlynn, Alana
i pastora lecz zobaczya tylko kolejne zgromadzenie, podobnie jak dzie wczeniej. Pewnie znw
rozsypuj prochy, pomylaa; dopiero z bliska rozpoznaa twarze. Carlynn. Alan. Lloyd Peterson
z on. Matka i siostra Gabriela, ciotki, wujowie i kuzyni z Oakland. Znajomi od agli. Bya
zdumiona. Wszyscy czekali, patrzc z umiechem na jej rozpromienion twarz.
Gabriel uj jej do.
Niespodzianka, maleka szepn. Planowalimy to od miesicy.
Nogi wrosy jej w ziemi i zacza paka. Carlynn podbiega, eby j uciska, i podaa bukiet
czerwonych r, a ciemnoskry pastor z rodziny Johnsonw z Oakland podszed do nich, bo Lisbeth
nie moga si ruszy.
Uznalimy, e nie bdziesz za, jeli to ja zostan druhn. Carlynn stana obok.
Lisbeth bez sowa potrzsna gow. Obok Gabriela stan Alan jako wiadek. Przebrna przez
uroczysto niewypowiedzianie wzruszona, e Gabriel sam to zaplanowa. Nagle wszystko uoyo
si w jedn cao: udawane niezadowolenie Lloyda z wyjazdu, pytanie Carlynn, czy nosz ten sam
rozmiar, wito Niepodlegoci w domu matki Gabriela, kiedy rozmowa urwaa si jak noem uci,
w momencie gdy Lisbeth wesza do kuchni.
Prawie nie suchaa pastora i tylko cudem powiedziaa chc, kiedy naleao. Wpatrywaa si
w ma w oczekiwaniu na chwil, gdy zarzuci mu rce na szyj ze sowami, e nigdy nie zapomni
daru, ktry jej ofiarowa.
witowali w ogrodzie hotelowym, uroczystym obiadem i trzypitrowym tortem pod wielkim
namiotem, ktry pojawi si jak za dotkniciem czarodziejskiej rdki w czasie ceremonii. Potem
za przeniosa si z Gabrielem do domku dla nowoecw, pooonego w pewnym oddaleniu od
samego hotelu, gdzie wczeniej przeniesiono ich baga.
W nocy Gabriel przytuli j mocno.
Nie masz nic przeciwko temu, e tak to rozegraem? zapyta. Pamitam, ile nerww
kosztowao Carlynn planowanie lubu, i chciaem ci oszczdzi problemw. Ale o niczym sama nie
decydowaa i obawiaem si, e...
Pocaowaa go, eby przesta mwi.
 Byo idealnie zapewnia. Fakt, e zrobie to dla mnie, dla nas... Nie mog sobie wyobrazi
nic cudowniejszego.
Przytulia si do niego. Nie dbaa o planowanie lubu ani nawet o domek dla nowoecw, widok
na ocean i sukni. W tamtej chwili nie dbaa nawet o testament, w ktrym figurowaa ju tylko jako
crka, ktrej Delora nic nie zostawi. Zaleao jej wycznie na mczynie, ktry lea obok.
 27

W dwudziestym pierwszym tygodniu Joelle nie ukryaby ciy, nawet gdyby chciaa. W sobotnie
popoudnie siedziaa na werandzie w oczekiwaniu na Liama, ktry mia j zawie do domu opieki.
Nosia ju oficjalnie odzie ciow. Woya czarne legginsy z rozcigliw wstawk na brzuchu
i czerwon bluzk bez rkaww, a na ramiona narzucia biay sweterek z czarn lamwk, na
wypadek gdyby si nagle ochodzio, co byo czstym zjawiskiem w Monterey. Matka, ktra po
operacji zostaa u niej a do tego ranka, dzie wczeniej zabraa j na zakupy i obleciay chyba
wszystkie lumpeksy w okolicy.
Po co przepaca za ciuchy, ktre ponosisz tylko kilka miesicy, stwierdzia mama.
Ojciec zosta z nimi pierwszy tydzie, ale musia wraca do swojej kawiarni, wic tylko matka
spdzia z ni cae dwa tygodnie. To byy mie odwiedziny. W zasadzie wspaniae. Na pocztku
Joelle nie miaa siy wychodzi z domu, nie liczc wizyt u lekarza, dlatego matka robia dla niej
zakupy i gotowaa. Gray w karty i gry planszowe, tylko we dwie, a kilka razy przyczyli si do nich
Gary z Tonym. Rozmawiay ze sob tak, jak prawd mwic nigdy nie miay okazji. Joelle
dowiedziaa si, e mama nadal jest do szalestwa zakochana w ojcu, mimo upywu lat oraz pewnych
trudnoci pod koniec pobytu w komunie, o ktrych nigdy nie wspomnieli jej ani sowem.
Opowiadaa o swoim strachu, gdy dowiedziaa si, e jest w ciy, i potwornej zgrozie na myl, e
jej dziecko urodzio si martwe.
Pamitam, e chciaam krzycze wniebogosy, dodaa. Ale nie miaam ju siy.
Joelle nie miecio si w gowie, czym to dowiadczenie musiao by dla jej rodzicw. Dziecko,
do ktrego bya bezgranicznie przywizana, poruszao si ju nie jak baka, ale jak motyl, i nie moga
sobie wyobrazi, aby kocha je przez dziewi miesicy i w ostatniej chwili straci. Dlatego
cieszya si, e nie musi od razu wraca do pracy. Jako nie miaa ochoty patrze na cudze
nieszczcia i wiedziaa, e po powrocie pewne sprawy bdzie musiaa przekaza innym, nie tyle dla
wasnego spokoju, ile z szacunku dla niedoszych rodzicw, ktrzy nie powinni otrzymywa wsparcia
ze strony zdrowej, ciarnej kobiety.
Dziecko stao si dla niej bardziej rzeczywiste. Kilka dni temu miaa USG i zobaczya na monitorze
rczki, nki, jedno oko i otwarte usta. Rebecca spytaa, czy chce pozna pe.
Tak! zawoaa Joelle.
Towarzyszca jej matka rozpywaa si nad obrazem na monitorze, a Rebecca pokazaa im zarys
warg sromowych.
Trzy pokolenia kobiet w jednym pokoju! oznajmia matka, co nie wiedzie czemu
doprowadzio Joelle do ez. Wyobrania podsuna jej obraz niemowlcia w sukienusi, dziewczynki
w wieku przedszkolnym z warkoczykami, rozchichotanej nastolatki na balu maturalnym i szczliwej
modej kobiety na lubie. Tylko kto poprowadzi j do otarza? Miaa obawy, e niestety nie Liam.
Pragna mu powiedzie, e urodzi dziewczynk, lecz od rozmowy po operacji ani razu nie
nawiza do ciy, czego nie moga mu darowa. Ale nic nie powiedziaa. Baa si jeszcze bardziej
go zrazi. Jak zareaguje na wiadomo, e bdzie mia crk? Obawiaa si, e w ogle nie
zareaguje, a w takim wypadku wolaaby tego nie wiedzie.
Kiedy bya na chorobowym, dzwoni co kilka dni, wyczuwaa jednak, e robi to bardziej
z obowizku ni chci, rozmawiali krtko, powierzchownie. Nie miaa pojcia, co mu siedzi
w gowie, i wolaa nie pyta; byo oczywiste, e Liam unika zagbiania si w swoje i jej uczucia,
i tego samego oczekuje od Joelle. W czasie pobytu matki uszanowanie jego niepisanych ycze nie
stwarzao wikszych trudnoci, nie potrzebowaa wwczas kontaktu z nikim innym. Teraz jednak, po
wyjedzie mamy i w obliczu kolejnych dwch tygodni na zwolnieniu, martwia si, e czasu na
mylenie zrobi si a nadto.
Dochodzia za dziesi pierwsza, a Liam si spnia. O pierwszej byli umwieni z uzdrowicielk
w domu opieki. Carlynn zapowiedziaa, e Quinn j zawiezie, a potem zaatwi kilka spraw podczas
tej godziny, ktr ona spdzi z nimi dwojgiem i Mar. Wprawdzie Liam dotrzyma sowa, gdy Joelle
przedstawia mu plan, wiedziaa jednak, e uwaa przedsiwzicie za bezcelowe, eby nie
powiedzie, bezsensowne.
Przed kilkoma dniami Joelle z matk umwiy si z Carlynn na lunch w kawiarni w Pacific Grove.
Mama przytulia Carlynn ze zami w oczach, a potem rozmawiay o tym, jak si wszystkie zmieniy
od czasu pamitnego dnia w Tczy przed laty.
Oczywicie Ellen ucieszya si, e Carlynn ma pomaga Marze, a jeszcze bardziej ucieszya j
informacja o udziale Liama.
Obieca oznajmia Joelle chocia mam przeczucie, e robi to z poczucia winy. W ramach
rekompensaty za to, czego nie moe mi da.
Mniejsza o jego pobudki skwitowaa Carlynn. Byle si zjawi. To pomoe Marze.
Na widok jego samochodu Joelle wstaa i podesza do krawnika, wiadoma lekkiego
wybrzuszenia pod czerwon bluzk. Zatrzyma si i wsiada.
Cze powiedziaa, zapinajc pas.
Przepraszam za spnienie. Zerkn w boczne lusterko i ponownie zjecha na ulic. wietnie
wyglda. adne, szare oczy, prosty nos, lekko spiczasty podbrdek. Z trudem oderwaa od niego
wzrok. Czua, jak jej ciao si do niego wyrywa; ledwo moga znie niefortunne podanie, ktre
dopado j w samochodzie.
Jak si czujesz? zapyta.
Dobrze odpowiedziaa, maskujc jednym sowem wybuchow mieszank gniewu i dzy, ktra
w niej wzbieraa. Fajnie wyj z domu.
Kiedy bdziesz moga prowadzi?
Pewnie w przyszym tygodniu. Czuj, e mogabym teraz, ale skoro powiedzieli pi do szeciu
tygodni, niech bd cztery.
Dobry pomys stwierdzi. Te pi, sze tygodni dotycz zwykego pacjenta. Nie kogo w...
twoim stanie. Mwic to, umiechn si, co dao jej nadziej, e cia przestanie by tematem
tabu. Jak byo z mam? zapyta.
Bardzo dobrze. Ju za ni tsknia. Kupia mi pi tysicy rnych witamin oraz kilka rnych
wieczek aromaterapeutycznych i co wieczr masowaa mi stopy.
Mio, e dobrze si bawiycie. Zerkn na ni z umiechem, od ktrego robi mu si doek
w policzku. Do twarzy ci z t ci dorzuci.
 Rozemiaa si.
Dziki. Dawno nie syszaa z jego ust czego tak miego. I dzikuj, e to robisz, Liamie
dodaa. Wiem, e nie chcesz.
Bardzo prosz odpar, lekko kiwajc gow na dowd, e przyznaje jej racj.
Carlynn czekaa na nich w holu orodka. Liam przywita si sztywno, ale uprzejmie, a Joelle j
obja. Starsza pani wydawaa si jeszcze bardziej krucha ni zawsze, jakby koci mogy nie
wytrzyma zbyt mocnego ucisku. Bez sowa ruszyli w stron pokoju Mary.
Mara siedziaa na ku; salowa wycieraa jej twarz po posiku mokr chusteczk. Liam stan przy
ku i nachyli si, eby pocaowa on. Umiechna si i wydaa cichy okrzyk zachwytu. Uniosa
praw rk, jakby chciaa go obj, co nie do koca jej si udao.
Liamie! powiedziaa Joelle. Spjrz na jej rk! Prbuje ci obj.
Cofn si o krok.
Robi tak od kilku tygodni. cignli z powrotem fizjoterapeut, eby popracowa nad tym
ramieniem.
Joelle przypomniaa sobie ostatni wizyt Carlynn, kiedy Mara jakby prbowaa masowa praw
rk do starszej kobiety. Czy wtedy nastpi przeom? Nie miaa odwagi zasugerowa tego
Liamowi, przynajmniej nie od razu. Z gry wiedziaa, e wykluczyby jakikolwiek zwizek z wizyt
Carlynn.
Cze, Maro. Joelle obja przyjacik, jedwabiste wosy musny jej policzek. Wosy ci
urosy, kochana zauwaya. Dawno ich nie podcinaam, ale naprawd adnie wygldaj. Moe tak
je zostawmy. Jak uwaasz, Liamie?
Przytakn.
Podobaj mi si odpowiedzia, po czym zwrci si do Carlynn. No wic co robimy? spyta
z nieskrywanym zniecierpliwieniem.
Opara si o lask porodku niewielkiego pomieszczenia i potoczya wzrokiem, jakby nie moga si
zdecydowa.
No dobrze rzeka po chwili. Moja propozycja jest nastpujca. Czy mgby przynie
jeszcze jedno krzeso, Liamie? Wy usidziecie, a ja znw pomasuj Marze rce.
Wyszed bez sowa, a kobiety wymieniy spojrzenia.
Nic nie szkodzi. Carlynn jakby czytaa Joelle w mylach. Bdzie dobrze.
Przynis twarde krzeso z prostym oparciem z bufetu naprzeciwko i postawi je obok
wygodniejszego, ktre stao przy ku.
Siadaj na tym, Joelle. Podsun jej to drugie. Sam usiad na twardym i wyczekujco popatrzy
na uzdrowicielk.
Carlynn przycupna na skraju ka, wlaa troch balsamu w zagbienie doni i przystpia do
masau, jak poprzednio.
Joelle, Liamie odezwaa si, nie patrzc na nich. Opowiedzcie o swoich wspomnieniach
zwizanych z Mar. O sytuacjach z udziaem caej waszej trjki.
Po co? zapyta Liam, a Joelle miaa ochot go szturchn.
Niech usyszy o rzeczach, ktre pamitaaby, gdyby moga. Chcemy pobudzi jej pami.
Liam przymkn oczy i potar z rezygnacj ty gowy; Joelle miaa wtpliwoci, czy przyoy si do
tego zadania. Wygldao na to, e sama bdzie musiaa zacz. Odchylia gow na oparcie
i ze wzrokiem utkwionym w sufit cofna si mylami do wsplnych wspomnie.
 Pamitam imprez, ktr urzdzilimy z Rustym, kiedy miaam nadziej po cichu spikn ze sob
Mar i Liama zacza. Umiechna si, gdy na ni spojrza. Dokadnie pamitam chwil, kiedy
midzy nimi zaiskrzyo.
Kiedy? Zrobi zaciekawion min.
Siedzielimy w duym pokoju, pamitasz? Kady na czym gra. Ty i Mara mielicie swoje gitary.
Zacze gra t piosenk... Nie pamitam tytuu... Piosenk Joan Baez, ktra leci jako tak: Poka
mi co, poka mi....
There but for Fortune przypomnia Liam.
Wanie. piewae i nagle Mara si wczya. Zgralicie si idealnie i spojrzelicie na siebie
przez pokj, jakby poczya was niewidzialna ni, jakby nikt oprcz was nie istnia. A ja
pomylaam bingo!. Z gry wiedziaam, e tak bdzie.
Liam zacisn usta i kiwn gow.
No przyzna. Niele to wykombinowaa. Ty uderzaa yk o garnek, dobrze pamitam?
Nie, ja miaam grzebie i papier toaletowy ucilia. Rusty gra na garnku. Po linii
najmniejszego oporu.
Rusty to pajac stwierdzi Liam. Dobrze, e go rzucia.
To on mnie rzuci. Ale niewane.
Umilkli i Joelle zerkna na Mar, ktra o dziwo wpatrywaa si w Carlynn, a nie w Liama, majc
go w zasigu wzroku. Nie umiechaa si, ale wydawaa si odprona, jakby masa j uspokaja.
Mam odezwa si Liam. propos Rustyego.
Czy musimy o nim rozmawia?
Pamitasz, jak pojechalimy na kilka dni do San Diego?
Potwierdzia.
Na Boe Narodzenie.
Wanie. Nie wiem, gdzie bylimy, chyba gdzie w San Diego County, a moe nie, w kadym
razie syszaa, e s tam ciekawe formacje skalne i...
O nie. Wybuchna miechem na wspomnienie godzinnej wyprawy, ktra przecigna si do
czterech do przeraajcych godzin.
Zaklinaa si, e wiesz, dokd idziemy, a my szlimy za tob jak w dym cign.
Miaam map. Musielimy pj w z stron.
Tam byy takie dziwne pagrki czy wydmy. Powtarzaa Nasz samochd stoi za t grk, a my
na ni wazilimy, co trwao p godziny, po czym widzielimy na wprost...
Kolejn grk. Rozemiaa si. Ale widzisz? Teraz si z tego miejemy.
Wtedy nie byo nam do miechu zauway. Mylaem, e Rusty od razu si z tob rozwiedzie,
kiedy wreszcie dotarlimy do samochodu.
A pamitasz, jak Mara natrzaskaa w kanionie zdj, a potem spostrzega, e nie ma filmu
w aparacie?
Parskn miechem.
Och, tak mi byo jej al. Nachyli si i ucisn rami ony, rzucajc Carlynn spojrzenie, ktre
mwio: Sprbuj mnie powstrzyma, na co tylko si umiechna.
Pamitasz, co si stao na play? podja Joelle. W czasie tej samej wyprawy. Zdaje si, e
w Coronado. Leelimy na piasku, podleciaa mewa i...
Liam jkn.
 Nawet mi nie przypominaj. Mara przez tydzie nie chciaa mnie pocaowa.
Boe, ale to byo mieszne stwierdzia Joelle.
A pamitasz, jak wezwalimy Mar na ostry dyur na konsultacj? zapyta Liam.
Kiedy?
Do ciarnej z wypadku samochodowego, ktrej omal nie urwao...
Tak! Joelle wybuchna miechem. Jej rka wisiaa na wosku, a ona martwia si o swj
przekuty ppek.
Nadal sysz gos Mary uzupeni Liam. Pamitasz? Wesza do sali z pokerow min, ktr
miaa opanowan do perfekcji, i powiedziaa: Ppek ma pani cay, tylko rka odpada. Spojrza
na Carlynn. Nie umiechaa si. Wygldaa na bez reszty skoncentrowan na twarzy Mary. Wzruszy
ramionami. To chyba trzeba zobaczy na wasne oczy skwitowa, a Joelle zachichotaa.
Pamitam, jak wezwalimy Mar do kobiety, ktra robia sobie z pochwy skarbonk zacza.
I...
Tylko nie to! Liam przerwa jej ze miechem. Zerkn na Mar. Nie martw si, kotku, nie
bdziemy o tym rozmawia.
Milczeli chwil i Joelle poczua do niego wdziczno, e podchwyci zabaw. Liam przymkn
oczy.
O czym mylisz? zapytaa.
Zaczerpn tchu i westchn.
Co mi si przypomniao odpowiedzia, otwierajc oczy. Kiedy bya u nas tu po rozstaniu
z Rustym. Zrobilimy kolacj i pocieszalimy ciebie, a ja dostaem telefon z informacj o mierci
taty.
Jego ojciec mia dopiero pidziesit dziewi lat, ktrego dnia po prostu zasab w pracy. Wci
pamitaa, jaki Liam by zdruzgotany.
Nachyliwszy si, dotkna jego rki, a on ku jej zdziwieniu odwzajemni ucisk. Patrzy na ni,
nieoczekiwanie przybity zabaw. Uznaa, e wystarczy.
Carlynn? zagadna. Czy Liam i ja moemy ju przesta?
Carlynn kiwna gow i jej donie znieruchomiay.
Maro? rzucia ciszonym gosem, a ona si umiechna, jakby nagle przypomniaa sobie o ich
obecnoci. Uniosa praw rk w stron Liama. Gest nie budzi wtpliwoci. Rka jak dotd bya
w miar sprawna, lecz a do dzisiaj Mara jakby nie wiedziaa, co z ni pocz. Carlynn wstaa
i Liam zaj jej miejsce na ku. Chciaby posiedzie z ni duej, Liamie? spytaa. Moemy
z Quinnem podrzuci Joelle po drodze.
Zerkn na Joelle.
Nie miaaby nic przeciwko temu?
Pokrcia gow, wci poruszona tym, co zobaczya.
Prosiabym, aby w przyszym tygodniu przynis gitar powiedziaa Carlynn.
Ju nie gram odpar, nie patrzc na ni.
Wiem, Joelle mi mwia, ale moim zdaniem to wane. Muzyka potrafi porusza serce i umys jak
nic innego. Dlatego przynie j, prosz.
No nie wiem szepna Joelle, kiedy znalazy si na korytarzu.
Mam nadziej, e jednak przyniesie odpowiedziaa Carlynn. Myl, e to moe co da.
Ruszyy w stron wyjcia, a Joelle nadal czua ucisk Liama i rozpamitywaa, jak na ni popatrzy.
Trwao to mgnienie oka, lecz od miesicy nie byli sobie tak bliscy.
 28

Carlynn siedziaa na samym skraju tarasu i patrzya na ocean. Bardzo dawno tak nie siedziaa,
z nogami zwieszonymi po drugiej stronie. Pewnie od dziecka. Czua chd kamiennej posadzki przez
spodnie i nie byo to nieprzyjemne uczucie. Dziki niemu czua, e yje.
Carlynn?
Obejrzawszy si, zobaczya Mary McGowan idc w jej stron.
Witaj, Mary.
Ale mnie przestraszya. Mary podesza bliej. Dobrze si czujesz? Przynie ci co?
Czuj si wietnie. Nie, niczego mi nie przyno, dzikuj. Moe posiedzisz ze mn chwil?
Na kamieniu? Sprawiaa wraenie zdziwionej propozycj.
Owszem. Siadaj. Skina zachcajco rk. Siadaymy tak z siostr bez przerwy, kiedy
byymy dziemi.
Nie wiem, czy jestem w stanie przykucn. Mary si rozemiaa, lecz Carlynn wiedziaa, e da
rad. Nieraz widywaa, jak Mary szoruje na czworakach podog.
Uside wreszcie. Podaa jej rk. Ja ci pomog.
Przytrzymujc si jej rki, Mary niepewnie ugia kolana i usiada, zwieszajc nogi w pbutach po
drugiej stronie.
Pytanie, jak teraz wstaniemy. Zachichotaa.
Pniej bdziemy si martwi skwitowaa Carlynn. Te si nad tym zastanawiaa. Mieszkay
w domu starych ludzi.
Ach. Mary spojrzaa na ocean. Jak tu piknie. Czu blisko wody.
I drzew dodaa Carlynn. Wpatrywaa si w mleczny horyzont, gdzie zachmurzone niebo zlewao
si ze spienionymi falami. Mylaam sobie o bylinach.
Bylinach? zdziwia si Mary.
Przytakna.
Uwiadomiam sobie, e w przyszym roku ich nie zobacz.
Och, Carlynn. Mary dotkna jej ramienia.
Tylko si nie rozczulaj zastrzega Carlynn. Ja si nie rozczulam. Lecz ta myl przyprawia
mnie o wstrzs. auj, e latem nie powicaam im wicej uwagi.
Milczay chwil.
Wiem, e Alan si o ciebie martwi odezwaa si Mary. Uwaa, e nie powinna jedzi do
domu opieki, do tej dziewczyny po wylewie.
I tu si myli owiadczya Carlynn.
Jak ona si miewa? Dziewczyna po wylewie?
Carlynn umiechna si pod nosem.
Osigna spokj. Umiech nie schodzi jej z twarzy. To nie ona potrzebuje pomocy.
 Jak to?
To Joelle i Liama trzeba uzdrowi, chocia jeszcze o tym nie wiedz.
Kto to jest Liam?
Carlynn ledzia lot pelikana na tle oceanu w obramowaniu z cyprysw.
Mczyzna, ktry zapomnia o istnieniu muzyki w swoim yciu. I mczyzna, w ktrym zakochaa
si Joelle. Spojrzaa z ukosa na Mary. A przy okazji m Mary, kobiety po wylewie.
Aha. Mary pokiwaa gow ze zrozumieniem. O zakazanej mioci, mioci, ktr trzeba
ukrywa przed wiatem, wiedziaa wszystko.
Podobnie jak Carlynn.
 29

San Francisco, 1962

Carlynn wesza do sali szpitalnej, gdzie na ku pod oknem lea chopczyk. W pomieszczeniu
panowa mrok, nie liczc sabej lampki na stoliku nocnym, matka siedziaa na krzele przy ku.
Carlynn nie znaa tego dziecka ani jego matki, lecz z samego rana dostaa wiadomo od lekarza
prowadzcego z prob o konsultacj. Syna jako zdolny pediatra. Nikt oprcz Alana nie pojmowa
gbi owego talentu, jednake koledzy po fachu wzywali j regularnie do swoich pacjentw, ktrzy
wymykali si jednoznacznej diagnozie i terapii.
Prowadzili z Alanem wspln przychodni przy Sutter Street, gdzie Carlynn zajmowaa si
dziemi, Alan za przyjmowa dorosych. Oczywicie formalnie. W rzeczywistoci czsto wzywa j
do swoich pacjentw, majc nadziej, e jej intuicja podsunie mu lepsz metod leczenia. Praca
przynosia satysfakcj, Carlynn czua si do niej stworzona. A jednak czego jej brakowao. Dzie
w dzie, od rana do nocy leczya cudze dzieci, ale wci nie miaa wasnego.
Przed rokiem Alan dowiedzia si, e jest bezpodny. Nie doczekaj si wasnego potomstwa,
chyba e adoptuj, a adne z nich nie czuo si na to gotowe. Przyszo jej na myl, czy nie sprbowa
wyleczy Alana, ale nie chciaa robi z niego krlika dowiadczalnego, a on sam nic takiego nie
zaproponowa.
Wiadomo, e nie bd mie dzieci, wpdzia Carlynn w lekk depresj, ktr ukrywaa, eby nie
dobija i tak ju zgnbionego Alana. Tylko niesabnca fascynacja swoim darem dodawaa jej si.
Caymi dniami przelewaa energi na pacjentw, wieczorami jednak padaa z ng i wiedziaa, e
Alan si o ni martwi.
Pani Rozak? odezwaa si agodnie do matki siedmiolatka.
Tak. Kobieta wstaa na powitanie.
Jestem doktor Shire. Przysa mnie doktor Zieman.
Nie spodziewaam si kobiety odpara pani Rozak z nieukrywanym rozczarowaniem.
No tak, czsto zaskakuj ludzi. Carlynn si umiechna.
Jest jeszcze jeden doktor Shire, prawda? Mczyzna?
To mj m. Ale on leczy dorosych. Jestem jedynym pediatr w rodzinie.
Ach tak... Kobieta spojrzaa na syna, ktry lea z otwartymi oczami, lecz odkd Carlynn wesza
do sali, nie dawa znaku ycia. Doktor Zieman wspomnia, e jest pani jedyn osob, ktra moe
pomc mojemu synkowi. Zniya gos prawie do szeptu, jakby nie chciaa, eby usysza. W jej
maych, szarych oczach lniy zy, a twarz miaa czerwon od paczu. Carlynn przysuna si
i dotkna jej rki.
Chciaabym go zbada powiedziaa.
 Kobieta kiwna gow i usuna si na bok.
Carlynn przysiada na krawdzi ka. Przypomniaa sobie, e chopiec ma na imi Brian; nie spa,
tylko w milczeniu wodzi za ni szklistym wzrokiem. Niemale widziaa ponc w nim gorczk.
Dotkna jego czoa i a cofna rk.
Nic nie jest w stanie zbi gorczki odezwaa si matka.
Cze, kochanie powiedziaa cicho Carlynn do chopca. Syszysz mnie?
Prawie niezauwaalnie kiwn gow.
Syszy wtrcia matka.
Boli, nawet kiedy kiwasz gow? zapytaa Carlynn, a on potwierdzi.
Chciaa poprosi matk, eby wysza, ale po namyle daa spokj: niech zostanie, byle siedziaa
cicho. Zwykle nie robia tego w obecnoci czonkw rodziny; bywali zaniepokojeni jej
bezczynnoci. Zachodzili w gow, po co zostaa wezwana, jeeli nie robi nic, eby im pomc. Ta
kobieta bya jednak bardzo niespokojna, wic by moe Carlynn zdoa pomc nie tylko jej synowi.
Z tyu? Dotkna karku Briana. Tutaj boli?
Co szepn i nachylia si, eby usysze.
Wszdzie powiedzia, a ona spojrzaa na niego ze wspczuciem.
Wstaa, umiechna si przelotnie do jego matki, po czym signa po kart pacjenta i j
przejrzaa. Wykluczono gorczk reumatyczn, zapalenie opon mzgowych oraz inne moliwe
przyczyny, rwnie te mniej oczywiste. Gdzie w ciele istnia stan zapalny wyniki badania krwi na
to wskazyway ale przyczyn nie ustalono. Prawd powiedziawszy, wcale jej nie interesoway,
chyba e w gr wchodzio co, co mona usun albo naprawi, jak pknity wyrostek. W razie
wykluczenia powodw typowych w danej sytuacji, ustalanie przyczyn nie leao w gestii Carlynn.
Nikt nie wie, co mu dolega powiedziaa pani Rozak.
Carlynn raz jeszcze zerkna na kart, z ktrej wynikao, e podjto kad moliw prb leczenia.
Metoda, ktrej go teraz podda, miaa niewiele wsplnego z umysem, za to wszystko z sercem.
Ponownie usiada na brzegu ka i spojrzaa na matk Briana.
Teraz poprosz, eby pani si nie odzywaa, dobrze? To bardzo wane, wic gdyby miaa pani
co do powiedzenia, prosz zaczeka na mj znak. Chciaabym skupi ca swoj uwag na Brianie.
Kobieta skina gow, po czym cofna si i przysiada na skraju wolnego ka.
Carlynn przemwia do Briana ciszonym gosem, ujmujc oburcz jego ma rczk.
Nie sprawi ci blu. Bd do ciebie mwi, ale ty nie musisz mi odpowiada. Nie zadam ci
adnych pyta, wic nie martw si odpowiedzi. Po prostu jaki czas bd mwi i mam nadziej, e
ci nie znudz. Umiechna si.
Mwia o pogodzie, o tym, e Jankesi wygrali mistrzostwa, o tym, jak wosy poyskuj mu
w wietle lampki. Mwia o nadchodzcym Halloween i nowym filmie Cudotwrca oraz tym, jaka
silna i twarda bya w dziecistwie Helen Keller. Mwia dopty, dopki na dobre nie utkwi w niej
wzroku. Wwczas delikatnie zsuna mu kodr do pasa.
Teraz ci dotkn, bardzo delikatnie zapowiedziaa. Nic a nic nie bdzie bolao.
Przez szpitaln koszul pooya mu jedn rk na rozgrzanym brzuchu, a drug wsuna pod plecy.
Teraz pomilcz chwil, Brianie. Przymkn oczy, moesz zrobi to samo, jeli chcesz.
Zamkna oczy i zrobia to, co stao si jej drug natur. Wszystko wewntrz niej, wszystkie jej
myli, nadzieje i ciepe uczucia przelaa w niego. Czua, jak energia przenika ciao chopca, od
jednej jej rki do drugiej. Czasem uzdrawianie przychodzio jej atwo, i dzi tak wanie byo.
 Masz w sobie wiato, Brianie mwia cicho, nie odrywajc rk od jego drobnego, rozgrzanego
ciaa. To nie jest gorce wiato, jak arwka, tylko chodne, niczym woda w jeziorze, od ktrego
powierzchni odbija si soce. Czuj, jak wnika w ciebie z moich rk. Nie musiaa nic mwi to
nie bya hipnoza lecz mwienie czasem pomagao i mogo pomc w przypadku tego chopca.
Otworzywszy oczy, ujrzaa, e on ley z zamknitymi, wsuchany w jej sowa, z leciutk zmarszczk
midzy delikatnymi brwiami.
Kochany chopczyk, pomylaa i znw zacisna powieki.
Po chwili cofna rce. Zauwaya, e chopiec pi; twarz mu si wygadzia i Carlynn zrozumiaa,
e wyzdrowieje. Czasem nie miaa pewnoci, a w zasadzie rzadko. Tym razem jednak nie miaa co
do tego wtpliwoci.
Wstaa i przycisna palec do ust, eby pani Rozak nie budzia syna.
Zbliya zegarek do wiata. Spdzia tu ca godzin, ktra mina tak szybko jak kwadrans.
Wyszy na korytarz.
I jak pani uwaa? zapytaa kobieta, kiedy znalazy si w rzsistym blasku. Biedaczka bya
kompletnie skoowana tym, co zobaczya, i Carlynn pomylaa, e moe popenia bd, pozwalajc
jej zosta. Nie zdawaa sobie sprawy, ile czasu spdzi z Brianem.
Myl, e Brian wyzdrowieje oznajmia.
Ale co mu dolega?
Nie jestem pewna przyznaa uczciwie Carlynn. Ale moim zdaniem kryzys zosta zaegnany.
Na jakiej podstawie pani tak twierdzi? Na twarzy kobiety malowa si obd, drc rk
wytara z z policzka. Nawet go pani nie zbadaa.
Fakt. Nie osuchaa mu serca ani puc, nie zajrzaa do uszu ani garda; zapewne powinna bya
odegra ten spektakl, ale odzwyczaia si od udawania. Niepotrzebnie si tym rozpraszaa.
Umiechna si do pani Rozak.
Zbadaam go na swj sposb owiadczya. I mam silne przeczucie, e Brian wyzdrowieje.
Za tydzie bdzie si bawi z kolegami. Moe wczeniej.
Nie chciaa odpowiada na wicej pyta. Nie moga. Dostaa zawrotw gowy i wiedziaa, e
upadnie, jeli stamtd nie ucieknie. Przeprosia oszoomion kobiet i posza do azienki.
Tam umya rce zimn wod, strzepna je po bokach, a nastpnie ochlapaa twarz, prbujc
odzyska cz energii, ktr przed chwil oddaa. Boe, jaka bya senna! Raz czy dwa ulega
pokusie i zdrzemna si na sedesie, z gow opart o cian. Ale dzisiaj nie byo czasu.
Wysza z azienki i udaa si do dyurki, skd zadzwonia do lekarza, Ralpha Ziemana, ktry
skierowa j do chopca.
Byam u Briana Rozaka oznajmia. Nigdy nie wiedziaa, co mwi w takich sytuacjach. Jak
wytumaczy, e nie umie postawi konkretnej diagnozy ani zaproponowa leczenia? Czua, i jest
tematem rozmw kolegw po fachu, ktrzy si zymali, e kobieta ich wyrcza w sytuacjach, gdzie
sami s bezradni. Jednake pewna grupa, do ktrej nalea Ralph Zieman, zaczynaa rozumie
i akceptowa, e Carlynn odbiega od schematu. Spdziam z nim okoo godziny cigna. Ja te
nie jestem pewna, co mu dolega, myl jednak, e do rana nastpi poprawa.
Ralph Zieman zwleka chwil z odpowiedzi.
Jeli to prawda, Carlynn, radzibym ci otworzy wasn szko medyczn. Zapisz si pierwszy.
Carlynn si rozemiaa.
Tylko rano daj mi zna, jak tam Brian poprosia.
 Dwa miesice pniej zrozumiaa, e zgod na pozostanie w sali matki Briana Rozaka odmienia
swoje ycie. Wanie wchodzia do domu, gdy zabrzcza telefon. Dzwonia Lisbeth.
Dlaczego mi nie powiedziaa? krzykna do suchawki.
O czym? Carlynn zmarszczya brwi.
O Life Magazine, konspiratorko.
Carlynn miaa za sob ciki dzie i nie moga si poapa, o co chodzi. Wreszcie si poddaa.
Pojcia nie mam, o czym mwisz.
artujesz sobie.
Carlynn si zirytowaa.
Bynajmniej.
Wanie kupilimy nowy numer Life, ten z kubaskim kryzysem na okadce, a tu prosz!
Obszerny artyku na twj temat, zatytuowany Prawdziwa cudotwrczyni. Calutki o tobie,
siostrzyczko!
Carlynn usiada z rozdziawionymi ustami.
Ja... To bez sensu. Nic nie rozumiem.
Mam ci przeczyta?
Tak, zdecydowanie.
Lisbeth zacza czyta i nagle wszystko uoyo si w logiczn cao. Matka Briana Rozaka bya
dziennikark Life Magazine i uznaa, e cudowne uzdrowienie syna to sprawka czarodziejskich
sztuczek modej lekarki, Carlynn Shire. Pani Rozak zasigna jzyka. Rozmawiaa z lekarzami,
ktrzy ufali zdolnociom Carlynn, i takimi, ktrzy uwaali je za podejrzane, wytropia te kilkoro
pacjentw, ktrym pomoga na przestrzeni lat. Jednym sowem, odmalowaa Carlynn jako wit,
geniusza, wariatk i szarlatank w jednej osobie.
Ale w okolicach Zatoki roio si od ludzi penych nadziei, i nastpnego dnia poczekalnia
przychodni pkaa w szwach. Telefony si uryway, a w rodku dnia musieli wezwa dziewczyn na
pomoc, eby da recepcjonistce chwil wytchnienia. Carlynn pracowaa do dziesitej wieczorem
i do pnocy w dniu kolejnym, a gdy trzeciego ranka od pojawienia si artykuu nie dobudzi jej
nawet budzik, stwierdzia, e tak dalej by nie moe. Nie moga przyjmowa kadego, kto si do niej
zgasza. Praca j wyczerpywaa, psychicznie i fizycznie. Lecz jak miaaby odmawia
potrzebujcym? Jeszcze gorsza bya wiadomo, e nie jest w stanie pomc wszystkim, ktrych
przyja: nie rozumiaa, dlaczego tak si dzieje.
Niektrych, jak na przykad Briana Rozaka, wyleczya bez najmniejszego problemu. W przypadku
innych nie wiedziaa, od czego zacz, jakby intuicja j opuszczaa. Dlaczego jedna metoda raz
skutkowaa, innym razem nie? Czemu sowa czasami pomagay, a czasem wrcz przeciwnie? Carlynn
nie znaa odpowiedzi na wasne pytania, a im wicej ludzi do niej przyjedao, tym bardziej jej
w fakt przeszkadza. Niekiedy czua si bardzo osamotniona. Bya jedyn osob, ktra umiaa to
robi. Bezcenn. Niezastpion. I przeraao j to, zamiast jej schlebia.
Alan wspiera on i jej zazdroci. Baga, eby go nauczya tego, co potrafi, ale bez wzgldu na
czas spdzony z pacjentem, arliw rozmow, spogldanie w oczy i trzymanie za rk, jego starania
okazyway si bezowocne.
Mimo to Carlynn wiedziaa, e jest z niej dumny. Dumny i uszczliwiony rozgosem, przysporzy
im bowiem wicej pacjentw, ni mogli przyj. Prbowa j chroni, kadc kres nieumwionym
wizytom, i zatrudnia pielgniarki, ktrych zadaniem byo wskazanie najbardziej potrzebujcych.
Czasami sama rezygnowaa, wiedzc z gry na podstawie rozmowy telefonicznej lub w cztery oczy,
e nie bdzie moga im pomc. Po prostu wiedziaa i ju. Wnioskowaa to z ich gosw albo sw.
I nie potrafia tego wytumaczy nikomu, nawet mowi.
Jedn z takich osb bya jej matka.
Staraa si odwiedza j co miesic, czasami z Alanem, czasami sama. Delora nigdy nie pytaa
o Lisbeth, a jeli Carlynn co o niej wspominaa, matka udawaa, e prcz narastajcej lepoty
i artretyzmu dokucza jej take guchota. Kiedy dziennikarz zapyta, ile ma dzieci. Jedno,
odpowiedziaa.
Carlynn pocztkowo miaa wyrzuty sumienia, nadal tam jedc, lecz Lisbeth na to nalegaa. Kto
musi dopilnowa, eby Delora o siebie dbaa i chodzia do okulisty, twierdzia. Dlatego
przekonywaa siostr, aby nie zrywaa kontaktu z matk, i Carlynn w duchu odetchna. Niewane,
jak okropni bywaj rodzice, obowizkiem dzieci jest o nich dba.
Matka zyskaa w okolicy pewn saw, chocia nigdy nie bya zupenie nieznana. Teraz jednak, gdy
rozesza si wie o zdolnociach Carlynn, dziennikarze pchali si drzwiami i oknami, zabiegajc
o wywiady. Bywao, e zwracali si do niej z prob o zaatwienie im wizyt, eby Carlynn uzdrowia
ich z wrzodw lub nowotworw. Delora bya niepocieszona, e sama nie stanowi lepszej reklamy:
Carlynn nie potrafia wyleczy jej z artretyzmu ani zatrzyma postpujcej utraty wzroku. Prbowaa,
w czasie kadej wizyty napeniaa matk swoj energi, a sama opadaa z si i potem spaa
godzinami. Lecz nic nie dziaao i Carlynn nie bya tym szczeglnie zdziwiona. Jej matka naleaa do
osb, ktre odesaaby z kwitkiem z przychodni, wiedzc, i bez wzgldu na swoje starania nic nie
wskra. Nie wyleczy jej oczu ani kolan. Ani narcyzmu. A ju na pewno nie okruciestwa wobec
niechcianej drugiej crki.
 30

Liam wszed do pokoju Mary z gitar w futerale. Joelle siedziaa na ku Mary, a Carlynn na
krzele; ta pierwsza umiechna si do niego, a druga podniosa gow.
wietnie! zawoaa. Jestem z ciebie dumna.
Przed tygodniem na przekr jej probie nie przynis gitary. Nie tkn jej od dnia narodzin Sama.
Wmawia sobie, e trzeba zaoy nowe struny. I palce mu si odzwyczaiy. Mia mnstwo
wymwek. Ale przede wszystkim nie chcia gra na czym, co miao tak cisy zwizek z jego yciem
z Mar. Obawia si tego, co mg wwczas poczu, a nie chcia tak si odsania, zwaszcza
w obecnoci Carlynn i Joelle.
Nie podobao mu si, jak Carlynn wtargna w jego ycie. Musia jednak przyzna, e
wprowadzaa do pokoju Mary dziwn atmosfer, a go ciarki przechodziy. Odkd si pojawia,
w Marze zasza zmiana. Nawet fizjoterapeuta to przyzna. Sprawniej wodzia wzrokiem za pluszow
maskotk. Wyduyy si jej okresy czuwania, a prawa rka nie tylko si wzmocnia, lecz take jej
ruchy stay si bardziej celowe, co byo nie do pomylenia przed pojawieniem si Carlynn.
Fizjoterapeuta utrzymywa jednak, e o cudzie nie ma mowy. Czsto po etapie zastoju osoba, ktra
przebya wylew, wykazuje oznaki poprawy. Jeli chodzi o ten przypadek, nie naley robi sobie
nadziei. Upoledzenie umysowe Mary pozostanie na tym samym poziomie, nawet jeli rozwinie
pewn sprawno miniow.
Wprawdzie nie przynis ostatnio gitary, ale musia przyzna, e byo prawie mio. Przytarga kilka
nagra ich koncertw. Suchali muzyki, Carlynn wyczyniaa jakie cuda z rkami Mary, a piosenki
nasuny wspomnienia rnych sytuacji i znw si z Joelle pomiali. W pierwszym tygodniu, kiedy
posusznie opowiadali o wspomnieniach zwizanych z Mar, miech zdawa si troch wymuszony.
Kiedy si ostatnio razem miali? Ale w zeszym tygodniu byo ju lepiej. Nie postrzega ju Joelle
jako obcej osoby czy te jak wytkna mu Carlynn jakiego potwora, ktrego trzeba unika za
wszelk cen. W zasadzie zdawaa si zupenie nieszkodliwa, a jej towarzystwo sprawiao mu
pewn przyjemno, zwaszcza e miao przynie poytek Marze. Tak byo przez pierwszy rok: tyle
rzeczy robili razem, a wszystkie w imi pomocy Marze. Dopiero gdy zrobili co tylko dla siebie,
sprawy wziy w eb.
Joelle wrcia do pracy tydzie przed zalecanym czasem, ale chyba nic jej nie dolegao. Z ci
byo jej do twarzy. Jej drobna postura, dugie wosy i odzie, ktra podkrelaa coraz wikszy
brzuszek, wzbudzay pochlebne komentarze co do jej wygldu. Ale czy tylko on uwaa, e jest przy
tym bardzo, ale to bardzo pocigajca? Zawsze dostrzega co prowokujcego w jej kruchej sylwetce
oraz tym, jak jej ciemne wosy opaday na piersi. Nadal pamita ich ciar na swoim ciele, pamita
ich dotyk. To wspomnienie nachodzio go w najmniej spodziewanych i stosownych chwilach na
przykad kiedy pracowa z rodzin chorego na raka albo w trakcie spotkania z pracownikami
pogotowia by zy na siebie, e nie potrafi nad nim zapanowa.
 Wszyscy w szpitalu nadal spekulowali co do okolicznoci, w jakich zasza w ci. Bra udzia
w tych rozmowach, udajc Greka. Ludzie myleli, e wie, tylko nie chce nic mwi, nie z uwagi na
swj udzia, lecz przyja z Joelle. Wedug najnowszych pogosek zasza w ci w wyniku
zapodnienia in vitro, a dawc spermy by jeden z jej ssiadw gejw. Liam nie wyprowadza ich
z bdu. Ostatnio tylko y w strachu, e dziecko moe wyglda jak Sam, z charakterystycznymi
jasnymi loczkami.
Denerwowao go, e tamta noc nie pozwala o sobie zapomnie. I nie pozwoli: ju zawsze bdzie
dawa o sobie zna, najpierw pod postaci ciy, a potem dziecka. Nie wiedzia, na czym bd
polegay jego relacje z tym dzieckiem. Na razie wcale ich sobie nie wyobraa.
Powiedzia Sheili, e Joelle spodziewa si dziecka; nie chcia, by dowiedziaa si przypadkiem.
Uda niewiedz co do okolicznoci. Odnis wraenie, e teciowa obrzuca go podejrzliwym
spojrzeniem.
Gdy otwiera futera i wyciga gitar, czu na sobie wzrok Mary. Czy widok instrumentu, na ktrym
kiedy graa tak dobrze, na pewno lepiej od niego, wyprowadzi j z rwnowagi? Lecz umiechaa si
jak zawsze, bez ladu melancholii: ot, czysta rado, ktra staa si nieodcznym aspektem jej osoby.
No dobrze. Carlynn podniosa si z krzesa. Tu ci bdzie wygodnie? Wskazaa na siedzisko
z prostym oparciem i Liam pokiwa gow.
Tak jest odpar, a Joelle posaa mu figlarne spojrzenie. Chcesz ze mn zapiewa, Jo?
zapyta.
Wykluczone odpara. Usiada na krzele, a Carlynn zaja jej miejsce na ku i przystpia do
masowania.
Zacz od There but for Fortune, a potem zagra i zapiewa kilka piosenek pod rzd, czujc si jak
ryba w wodzie. Przestao go obchodzi, jaki maj wpyw na Mar. Znalaz si w swoim wasnym
wiecie i byo mu tam dobrze.
Zagra jedn ze swoich ulubionych piosenek, yw melodi na kreolsk nut.
Och! Joelle westchna, kadc rce na brzuchu. Ona taczy.
Przesta gra i popatrzy na ni.
Ona? spyta, a Joelle pokiwaa gow.
Nie wiedzie czemu, nie bra pod uwag dziewczynki. Prawd mwic, chopca te nie bra, skoro
ju o tym mowa. Nie przypisywa dziecku adnej tosamoci. Lecz teraz, gdy piewa, nie mg si
uwolni od obrazu kdzierzawej blondyneczki.
Zagraj piosenk, ktr napisalicie z Mar dla mnie poprosia Joelle, kiedy skoczy.
Pod warunkiem, e zapiewasz ze mn.
Zwariowae?
Daj spokj rzuci, chocia wiedzia, e faszuje. Dla jaj. Przecie nie musi by adnie.
Joelle poprawia si na krzele i wyprostowaa plecy, czym go rozemieszya.
Tak, tak, tylko si nie garb powiedzia. Moe twj problem ze piewem bierze si z plecw.
ypna na niego spod cikich powiek.
Przesta si nabija, bo nie zapiewam ostrzega.
Masz racj. Przepraszam. Zagra kilka pierwszych taktw i zacz piewa, a Joelle razem
z nim. Boe, brzmiaa strasznie. Gorzej ni pamita, a z trudem zachowywa powag. Zerkn na
Carlynn, ktra wci masowaa sumiennie donie Mary, ale te przygryzaa warg, eby si nie
rozemia. Kiedy skoczyli, Joelle wygldaa na cakiem zadowolon z siebie.
 Na chwil zapada cisza. Wreszcie odezwaa si Carlynn.
Maro, kochanie powiedziaa, nie przerywajc masau. Moesz spa spokojnie, Joelle nigdy
ci nie zastpi.
 31

San Francisco, 1964

Pynli now odzi Gabriela, pikn dwumasztow jolk dugoci trzynastu metrw, i Lisbeth
poczua miy dreszczyk, gdy odbijali od brzegu China Basin. Carlynn i Alan im towarzyszyli;
widziaa nerwowy umiech siostry, kiedy mijali falochron i znaleli si w Zatoce San Francisco.
Lisbeth i Gabrielowi udao si namwi Carlynn, eby do nich doczya: byo dla nich niezmiernie
wane ochrzci d w towarzystwie jej i Alana. Lisbeth wiedziaa, ile kosztowao siostr wejcie
na pokad, tym bardziej wic si cieszya, e wieje delikatny wietrzyk, wieci soce i jest ciepo jak
na sierpniowy ranek.
Carlynn jest zbyt blada, stwierdzia Lisbeth, obserwujc twarz siostry muskan promieniami
soca. Blada, ale pikna, o rysach identycznych jak te, ktre Lisbeth codziennie ogldaa w lustrze.
Bliniaczki nadal wayy tyle samo: pidziesit trzy kilo. Ostatnio chodziy nawet do tego samego
fryzjera, cho Lisbeth krcia wosy pod spd, a Carlynn wywijaa je na zewntrz. Lisbeth miaa
rozstpy na piersiach, udach i brzuchu po schudniciu, lecz nie liczc tych niewielu rnic, wyglday
tak, jak na bliniaczki przystao.
Ale martwia si o Carlynn. Odkd si dowiedziaa, e nie bd mogli mie dzieci, nie bya sob.
Czasem wydawao si, e yje z koniecznoci, a jej umiech, jeeli w ogle si pojawia, wyglda
sztucznie. Alan rwnie si niepokoi. Wyzna Lisbeth, e zasugerowa onie wizyt u psychiatry,
obawiajc si, e napicia w pracy, a do tego dojmujcy smutek mog doprowadzi j do zaamania
nerwowego. Carlynn ucia, e nie ma na to czasu.
Przecie jej nie zmusz, skwitowa Alan. Nie pozostaje mi nic innego, jak si o ni ba. By
przygnbiony, i Lisbeth obja go na pocieszenie. Ale nie umiaa powiedzie nic, co przyniosoby mu
otuch, podzielaa jego niepokj.
Gabe przeszed ostronie po wskim bukszprycie nad powierzchni wody, aby postawi kliwer,
i Lisbeth parskna miechem, gdy siostra skulia si na widok szwagra balansujcego na desce. Nie
odwaya si jej powiedzie, e w marynarskim argonie bukszpryt nosi nazw wdowiego.
Wcign grotagiel, jeli wemiesz kliwer powiedzia Gabriel do ony po powrocie na pokad.
Lisbeth przytrzymaa kliwer, a Gabriel wcign grot, postawi agle i zgasi silnik. Sunli po
wodzie, a jedynym dwikiem, jaki im towarzyszy, by opot wiatru w ptnie.
Tylko chwil popyniemy pod wiatr, Carlynn uspokaja j Gabriel. A potem gadko wrcimy
z wiatrem do brzegu. W porzdku? Jeste gotowa?
Nigdy nie bd stwierdzia Carlynn. Czy nie pynlimy przypadkiem pod wiatr, gdy
wypadam za burt, Lizzie?
Owszem, ale to si nie powtrzy zapewnia siostra.
 Gabriel wskoczy na kokpit.
Caa naprzd! zawoa, obracajc ster, a Lisbeth pucia kliwer. agle zatrzepotay dziko nad
ich gowami i Lisbeth wcigna lewy szot.
d halsowaa z boku na bok, kiedy przepywali pod mostem Bay. eglowanie now dk i tak
byoby frajd, lecz Lisbeth cieszya si tym bardziej, e posiada umiejtno nieosigaln dla
Carlynn. aowaa tylko, e ta nie podziela jej radoci. Kurczowo trzymaa si Alana, z twarz
wykrzywion strachem, cho Gabriel dokada wszelkich stara, aby nie przechylali si zbyt mocno
na adn ze stron.
Spjrzcie na most Golden Gate. Alan wskaza na pomaraczow konstrukcj, ktra pojawia si
w oddali. Wprawdzie niebo nad nimi byo czyste, ale nad mostem unosia si upiorna mgieka, snua
midzy linami i zasaniaa wieyczki.
Byymy z Carly na ceremonii jego otwarcia. Lisbeth prbowaa skoni j do rozmowy.
Siostra spojrzaa na ni z umiechem zatytuowanym sil si na dziarsk min.
Gdy wreszcie odpynli od brzegu, popynli z wiatrem i przestao nimi tak koysa.
Chwaa Bogu. Carlynn westchna gboko.
Moesz si odpry, Carly powiedzia Gabe.
Gdy popynli z wiatrem, powietrze znacznie si ocieplio, i Lisbeth namwia siostr, aby zdja
kurtk i wygrzaa si na socu, podczas gdy mczyni rozmawiali o sporcie.
Patrzya na Gabriela. Mia na sobie koszulk z krtkim rkawem; minie gray mu pod ciemn
skr, wci silne i piknie zarysowane, i nawet poaowaa, e nie s sami, tak aby mogli zej pod
pokad do piknej kabiny i kocha si na koi. Uwaaa, e z wiekiem staje si coraz przystojniejszy.
Przeraao j czasem, e jest midzy nimi jedenacie lat rnicy. Nie moga znie myli, e miaaby
go straci. Na szczcie rok po lubie rzuci palenie.
Po upywie okoo p godziny przyniosa kosz piknikowy z kambuza. Carlynn wygldaa ju na
bardziej rozlunion, a jej umiech wydawa si szczery, wic zjedli chleb na zakwasie z lokalnym
serem i wznieli szampanem toast za now aglwk.
Chciabym, eby odesza od Lloyda i pracowaa dla Carlynn i dla mnie zagai Alan. Ju kiedy
jej to proponowa, ale tym razem mwi z cakowit powag. Nasza przychodnia wymyka si spod
kontroli.
Wymyka? powtrzya Carlynn.
Lisbeth mylaa o tym czasem, ale pracowaa u Lloyda Petersona od ponad dziesiciu lat i bya
wobec niego bardzo lojalna. Lloyd wzi sobie kilku wsplnikw, a ona szkolia nowe sekretarki
i czerpaa z tego ogromn przyjemno. Wiedziaa jednak, e Carlynn i Alan nie daj sobie ze
wszystkim rady i desperacko potrzebuj kogo z dowiadczeniem, kto przyszedby i ogarn baagan.
Jeden prosty artyku w Life przed dwoma laty pocign za sob dziesitki kolejnych i sawa
Carlynn przerosa ich oczekiwania. Ludzie przyjedali do niej a z Europy, Afryki i Japonii, miaa
te pacjentw z pierwszych stron gazet dwie gwiazdy filmowe, kontuzjowanego baseballist oraz
polityka ze rodkowego Zachodu. Nawet Lisbeth nie wiedziaa dokadnie, o kogo chodzi, poniewa
Carlynn uszanowaa ich prob o dyskrecj. Nie chcieli uchodzi za wariatw, jak czsto ona sama.
Chciabym podj Alan, dopijajc drugi kieliszek szampana eby Carlynn uczya ludzi tego,
co robi. Sama wszystkiemu nie podoa.
Nie bd odmawia ludziom, co do ktrych wiem, e mogabym im pomc owiadczya.
Zwaszcza e nie mam ich do kogo skierowa.
 Mylisz, e da si tego nauczy? zapyta Gabriel. A moe czowiek przychodzi z tym na
wiat?
Naprawd nie mam pojcia. Wiem na ten temat niewiele wicej, ni kiedy miaam szesnacie lat.
Prbowaa mnie nauczy wtrci Alan z autoironicznym umieszkiem, ktry tak rozczula
Lisbeth. Ale jak wida jestem oporny.
Wydaje mi si, e moje... metody, z braku lepszego sowa... mona opanowa stwierdzia
Carlynn. Na przekr dowiadczeniom Alana. Gdybym umiaa okreli, co dziaa, a co nie,
gdybymy zdoali usankcjonowa to, co robi, i przedstawi naukowe uzasadnienie... wwczas
mogabym szkoli innych ludzi, a oni przyuczaliby kolejnych, ktrzy te uzdrawialiby chorych. Ale to
wymaga wieloletnich bada, a teraz nie mam czasu na sen, e nie wspomn o dodatkowych
obowizkach.
A gdyby stworzya instytut, gdzie mona by si skupi jedynie na tych badaniach? Gabriel
ukroi plaster sera i poda go onie wraz z kromk chleba.
Carlynn spojrzaa na Alana i on odpowiedzia.
Rozmawialimy o tym. Ale to mrzonka. Nie sta nas na rezygnacj z przychodni, a rozruszanie
takiego projektu wymagaoby mnstwa pienidzy.
Hm. Gabriel si zamyli. Moglibycie robi badania, nie przerywajc leczenia ludzi.
Potrzebowalibycie tylko dofinansowania, aby mc nieco ograniczy liczb pacjentw.
O Boe. Carlynn wzniosa oczy ku niebu. Bardzo bym tego chciaa! Lisbeth dawno nie
syszaa w jej gosie takiego entuzjazmu.
Mgbym wam pomc wystpi o dotacj cign Gabriel. W szpitalu wyprodukowaem tyle
poda o granty, e mam to w maym palcu.
Do kogo mieliby si zwrci? zapytaa Lisbeth. Pozyskanie dotacji przez szpital to jedna
sprawa. Jak zdobyliby pienidze na co, co wikszo wiata uwaa za szachrajstwo?
Przydaaby si jaka sumka na pocztek owiadczy Gabriel. eby rozrusza interes, mie si
czym pochwali. Potem ju z grki. Umiechn si smtnie. A przynajmniej troch atwiej.
Zreszt lubi wyzwania.
Mwisz powanie, Gabe? upewnia si Carlynn.
Oczywicie.
Byoby wspaniale. Alan wyprostowa si i mwi z przejciem: Osignicia Carlynn byyby
naszym punktem wyjcia, a ja obmyl kierunek bada. Mgby by naszym ksigowym, Gabe.
A Lisbeth zajmie si caym kramem.
Jak to nazwiecie? zapytaa wyej wspomniana.
Instytut Leczniczo-Badawczy San Francisco oznajmi Alan i zrozumiaa, e ju si nad tym
zastanawia.
Trzeba umieci w nazwie nazwisko Carlynn zauwaya. eby ludzie wiedzieli, kto za tym
stoi.
Orodek Leczniczy Carlynn Shire zaproponowa Alan.
Nie wtrci Gabriel. Bez leczniczy, to zbyt sugestywne. Orodek Medyczny Carlynn Shire
wystarczy.
Wy tylko tak sobie marzycie, prawda? odezwaa si Carlynn. Chcecie mnie zadrczy.
Wszystko, co jest warte zachodu, zaczyna si od marze stwierdzi Alan i poda jej szampan.
 Carlynn wracaa do ycia; sama nie wiedziaa, jak si od niego oddalia. Usta jej si nie zamykay,
kiedy dzie po rejsie z Lisbeth i Gabrielem jechali w stron Monterey.
Bardzo, bardzo bym tego chciaa oznajmia. Centrum badawcze. Albo instytut. Jak zwa, tak
zwa. Siedziaa odwrcona w stron Alana. Rozmawiali o orodku ca noc, a potem rano, lecz
skupili si na istocie ewentualnych bada, pomijajc kwestie formalne. Mylisz, e damy rad?
Wiem, e stracilibymy cz dochodu, przynajmniej na pocztku, ale to takie wane, Alanie. Tyle
pyta pozostaje bez odpowiedzi.
Alan puci jedn rk kierownic i uj do ony.
Nie dbam o pienidze, Carly. Niewane, jeli nie zamieszkamy nigdy w piknym domu w Pacific
Heights. Dla mnie licz si dwie rzeczy: twoje szczcie oraz pene wykorzystanie twojego daru.
Orodek badawczy wydaje si najlepszym rozwizaniem, aby poczy jedno z drugim. A Gabe
nada wszystkiemu cakiem realny wymiar.
Przecie nie bdzie za darmo pisa dla nas podania. Musimy mu zapaci.
Tak, musimy mu zapaci przytakn, a ona ucieszya si, e te o tym pomyla. Musimy
zatrudni go na peen etat, eby zaj si ksigowoci oraz szukaniem dofinansowania.
Ty mwisz powanie! Carlynn nie krya entuzjazmu.
No jasne. Musimy go zapyta, czy to zrobi. Wwczas mgby rozpisa plan biznesowy oraz nasz
budet i wypaci sobie sut pensyjk. A potem sprbujemy ukra Lisbeth Lloydowi Petersonowi.
To wspaniale! Wyrzucia rce w gr. Caa nasza czwrka pracowaaby razem. Byabym
przeszczliwa. Po chwili jednak spowaniaa i opara gow o zagwek. Pytanie tylko, od
czego zacz. Gabriel wspomnia, e potrzebny nam kapita wyjciowy. Skd si go bierze?
Alan zerkn na ni, zwlekajc z odpowiedzi.
Dziwi si, e jeszcze na to nie wpada powiedzia cicho i zrozumiaa, e nad tym te si
zastanawia. A kobieta, do ktrej jedziemy?
Mama?
Przytakn.
Co o tym sdzisz?
Carlynn wyjrzaa przez szyb, kiedy mijali zjazd na Santa Cruz na Jedynce. Delora Kling bya
niezaprzeczalnie zamon kobiet. Urodzia si w bogatej rodzinie i odziedziczya jeszcze wicej po
mierci ma. Stale wspieraa organizacje charytatywne. Oczywicie tutaj nie chodzioby
o dobroczynno, nigdy jednak nie wzbraniaa si przed naganianiem osigni crki.
O niej nie pomylaam przyznaa Carlynn. Zobaczymy.

W posiadoci przybya nowa suca, gruba, harda Murzynka o imieniu Angela, podrczna Delory,
a zarazem jej oczy. Carlynn zastanawiaa si, czy wzrok matki a tak si pogorszy. Czy nie zdawaa
sobie sprawy, e polega na Murzynce?
Owszem, zdawaa. W czasie lunchu na tarasie opowiadaa, jak to wspaniale mie kogo, kto
znajdzie za ni szczotk do wosw, ktrej nie odoya na miejsce, lub zaprowadzi do krzesa na
tarasie, eby nie wypada poza krawd.
Bardzo mi pomaga chwalia Delora, nurkujc widelcem w saatce mimo e jest czarna.
Naprawd nie wiem, jak daabym sobie bez niej rad.
Jej sowa doday Carlynn otuchy. Moe stosunek do Angeli zmikczy jej nastawienie do Lisbeth
i Gabriela. Zerkna na Alana.
 Mamo, chcielibymy opowiedzie ci o pewnym naszym projekcie.
Tak? Delora podniosa do ust pusty widelec, bo tym razem nie trafia w saatk. Biedna,
starzaa si przed czasem i Carlynn pkao serce na ten widok.
Prosz, mamo. Alan przysun talerz z saatk i poprowadzi rk teciowej. Mamy saatka.
Dzikuj, kochany powiedziaa Delora. Jakim projekcie?
No wic zacza Carlynn pamitasz, i nigdy nie dawao mi spokoju, e ludzie wtpi w mj
dar i e sama nie wiem, czym on tak naprawd jest?
Mnie dawao. Umiechna si z dum. Jeste jedyna w swoim rodzaju, a jeli kto tego nie
widzi, to mu wspczuj.
Dzikuj odpara Carlynn. Widzisz, wpadlimy na bardzo ciekawy pomys. Chcemy zaoy
orodek badawczy. Co w rodzaju instytutu, w ktrym wemiemy pod lup zjawisko uzdrawiania.
Nadal przyjmowaabym pacjentw, ale skupilibymy si bardziej na badaniach.
Chcielibymy sprawdzi, czy daoby si znale naukowe uzasadnienie dla metod Carlynn
dorzuci Alan. A pniej przekaza jej umiejtnoci innym lekarzom.
To nie umiejtnoci, a dar poprawia Delora, lecz na jej twarzy malowa si namys. Bardzo
ciekawe. Zdradcie mi co wicej.
Alan nakreli bardziej szczegowy obraz ewentualnych bada, a Carlynn ze zdumieniem
skonstatowaa, e ju wszystko przemyla. Pali si do tego, zawsze fascynoway go alternatywne
metody leczenia. Orodek badawczy naleaby do nich obojga w rwnym stopniu i pomylaa, jakie
to szczcie mie ma, z ktrym mona dzieli marzenia.
I potrzebujecie pienidzy na rozruch, tak? Delora ponownie si umiechna.
Tak, mamo. I chcielibymy zapyta, czy zgodziaby si wyoy na to pienidze.
Oczywicie mwimy o inwestycji, eby pienidze si zwrciy zaznaczy Alan.
Nie jestemy pewni co do kwoty uzupenia Carlynn. Pomys jest dopiero w zalku. Ale
pomylelimy, e zapytamy, czy byaby zainteresowana.
Bardzo odrzeka Delora. Patrzya na ocean, chocia Carlynn podejrzewaa, e ma przed oczami
rozmazany obraz. Poszukacie przyczyn, dlaczego nie moesz przywrci mi wzroku? Prbowaa
znale na stole rk crki i Carlynn pospiesznie podsuna jej do. le to ujam, kochanie.
Chodzio mi o to, czy sprbujecie ustali, dlaczego jednym moesz pomc, a innym nie?
Tak zapewnia Carlynn. Takie jest zaoenie. Czy to nie wspaniae?
Owszem przyznaa Delora. Chcecie zatrudni innych lekarzy?
Nie od razu odpowiedzia Alan. Zerkn niepewnie na Carlynn, ale dokoczy normalnym
tonem. Pewnie zaczniemy tylko we czworo. Carlynn i ja zajmiemy si leczeniem i badaniami,
Lisbeth administracj, a Gabriel, jej m, ma spore dowiadczenie w zdobywaniu dofinansowania.
Carlynn przygryza warg i spojrzaa z niepokojem na ma w oczekiwaniu na odpowied matki.
Umiech znik z twarzy Delory i mina dusza chwila, nim znowu si odezwaa.
Tak, dam wam pienidze na zaoenie orodka oznajmia. Ale pod jednym warunkiem.
Jakim, mamo?
e twoja siostra i jej m nie bd mie z tym nic wsplnego.
Carlynn zerkna na Alana.
Mamo perswadowa Alan. Lisbeth i Gabriel maj wietne przygotowanie. Doskonale nadaj
si do tej pracy i nie mog si doczeka, a zaczn.
To by w zasadzie pomys Gabriela dodaa Carlynn.
 Oklaski burkna Delora. Napiszmy mu kartk z podzikowaniem. Zrobia ruch, eby
odsun krzeso od stou, ale Carlynn zapaa j za rk.
Mamo, odcinasz si od dwojga bardzo wartociowych ludzi. Lisbeth jest twoj crk. Nadal ci
kocha. Zawsze mnie namawia, ebym tutaj przyjedaa i o ciebie dbaa. Uwielbia Cypress Point.
Tak bardzo j zrania, kiedy...
Pomog wam rozkrci wasz orodek przerwaa jej. Ale tylko jeli uszanujecie mj warunek.
Carlynn pokrcia gow.
Nie moemy odpara ze wiadomoci, jakie to dziwne uczucie sprzeciwia si matce.
W takim razie znasz moj odpowied ucia Delora.

Przez reszt popoudnia nie pado wicej ani jedno sowo na temat orodka i Carlynn z Alanem
pomogli Delorze w uporzdkowaniu ksiek w domowej bibliotece. Zrobi si baagan, stwierdzia
matka, wic trzeba uoy je alfabetycznie, eby byo atwiej szuka. Wprawdzie Carlynn nie
rozumiaa, jak matka przeczyta ksiki, bez wzgldu na to, jak s uoone, ale zrobili, co im kazaa.
Ostatnio matka kipiaa chci wprowadzania zmian w domu, tote Carlynn przynajmniej miaa
poczucie, e moe pomc.
W drodze powrotnej zwrcia si do ma.
Zatrudnimy Lisbeth i Gabriela oznajmia.
Spojrza na ni ktem oka.
Znasz moje zdanie, Carly. Ale twoja matka nie artuje. Nie da nam ani centa, jeli ich zatrudnimy.
Syszaa, co powiedziaa.
W takim razie poszukamy pienidzy gdzie indziej. Nie bdzie duej rzdzi moim yciem, mam
tego dosy. Chc, eby moja siostra i szwagier z nami pracowali.
Ja te. Gabe na pewno znajdzie sposb na znalezienie dofinansowania.
Umiechna si do niego.
Wiesz, jak si czuj? spytaa.
No jak?
Jakbym miaa co urodzi powiedziaa wesoo. Jakbym wreszcie miaa mie dziecko.
Alan wcisn hamulec i zjechali na pobocze wskiej drogi.
Co ty wyprawiasz? spytaa.
Zatrzyma samochd i przekrci kluczyk w stacyjce, po czym wzi j w ramiona.
Nie masz pojcia, jak cudownie to sysze, Carlynn powiedzia i mocno j obejmowa, dopki
kierowca z tyu nie zatrbi.

Pochono to dwa lata planowania, jednake Orodek Medyczny Carlynn Shire rozpocz dziaanie
latem tysic dziewiset szedziesitego szstego roku, kiedy ulicami San Francisco spaceroway
dzieci kwiaty, Wietnam spowodowa fal protestw, a Gabriel zacz mwi o sobie oraz innych
Murzynach czarni.
Carlynn i Alan wynajli cae pierwsze pitro budynku przy Sutter Street i przeksztacili now
przestrze w szereg gabinetw, sal mityngowych i biur dziki pienidzom z niewielkiej dotacji, ktr
udao si zdoby Gabrielowi.
Lisbeth zajmowaa si administracj. W miar jak orodek nabiera rozmachu, miaa nadziej
z czasem przekaza komu bardziej mudne obowizki, na razie jednak z radoci rzucia si w wir
pracy.
Pienidze stanowiy odwieczn bolczk. W rzadkich wolnych chwilach Gabriel podzi
niezliczone podania o dofinansowanie; na razie nie mieli rodkw, aby zatrudni go na stae, wic
dalej pracowa jako ksigowy w szpitalu. Wikszym problemem byy jednak tumy pacjentw
z caego kraju, ktrzy chcieli podda si leczeniu w orodku bd zgaszali si na ochotnika do
bada. Alan ich przesiewa, decydujc, kto zostanie przyjty, gdy leczenie stanowio tylko czstk
obowizkw Carlynn. Lecz pomimo starannej selekcji i perswazji Lisbeth, ktra tumaczya przez
telefon, e najpierw musz porozmawia z Alanem Shireem, czsto przed wejciem do budynku
czeka na nich rano tumek pacjentw. Carlynn nie miaa serca ich odprawia, tote Alan
zaproponowa, eby wchodzia tylnymi drzwiami, a petentw pozostawia jemu.
Byo niezmiernie wane, aby Carlynn przyjmowaa jedynie garstk pacjentw tygodniowo. Musiaa
wykorzysta reszt czasu na rozmowy z pras oraz spotkania z organizacjami zainteresowanymi
wsparciem ich projektu. Alan zwykle przesiadywa z nosem w ksikach i czasopismach
branowych, obmylajc kierunki bada.
Odkd postanowili w czwrk stworzy orodek, czarne myli opuciy Carlynn. Czua, e jej ycie
wreszcie nabrao sensu. Nie moga si speni w macierzystwie, ale z satysfakcj tworzya co, co
te byo jej pragnieniem. Wpywaa na ludzkie ycie, tak jak zawsze o tym marzya, i miaa nadziej,
e dziki orodkowi wpynie na o wiele, wiele wicej.
 32

Sam spa, a Liam siedzia na kanapie w duym pokoju i gra na gitarze. Przejrza stare pyty, ktre
schowa w pokoju gocinnym, kiedy Mara zachorowaa. Kupi nowe struny i nowe nuty, a teraz nie
mg przesta gra. W pracy wci myla o gitarze, pisa piosenki i wymyla do nich melodie.
Wieczorami muzyka zaja miejsce internetu, gdzie zwyk szuka cudu dla Mary, i z tego powodu czu
lekkie wyrzuty sumienia. Ale pociesza si, e ma do pomocy wielk Carlynn Shire we wasnej
osobie. Czeg wicej mg chcie?
Przynis gitar na dwa z dotychczasowych spotka w domu opieki, a ostatnim razem Carlynn
kazaa posadzi Mar na wzku inwalidzkim. Nadal jej dotykaa, oburcz ciskajc do, ale
w czwrk tworzyli jakby krg, i czu si jeszcze dziwniej ni wwczas, gdy Mara leaa w ku.
Wpatrywaa si w jego palce. Co sobie mylaa? Pamitaa, jak sama graa na gitarze? Tsknia za
muzyk? Za nim? Co powiedziaaby, Maro, gdyby moga mwi?
Kto, kto widziaby jego i Joelle w takich chwilach, wziby ich za dwoje starych przyjaci,
ktrzy swobodnie i regularnie ze sob rozmawiaj, ale tak nie byo. Poczucie bezpieczestwa
towarzyszce mu w tym pokoju wyparowywao z chwil, gdy znajdowali si w cztery oczy
lub rozmawiali przez telefon. Wtedy powraca do sztucznych urzdowych rozmw, jakie prowadzili
od kilku miesicy. Jak si masz? Dobrze. Jak ci min dzie? wietnie. Jej brzuch stawa si
coraz wikszy, ale Liam rzadko do tego nawizywa. Uwaaa, e nie dotyczy go ta sytuacja?
Mylaa, e narodziny crki go nie obchodz, i nie wie, co u licha ma z tym wszystkim pocz?
W dwudziestym pitym tygodniu ciy Joelle stanowia ywy dowd jego niewiernoci. I nikt nic
nie wiedzia. Nikt nawet si nie domyla. Nikomu nie przyszoby do gowy czy w par Liama
Sommersa i Joelle DAngelo.
Wyciga star pyt z puda na kanapie, gdy na cianach pokoju dostrzeg bysk wiate. Przed
domem stan samochd. Liam podszed do okna i wyjrza. Byo to auto Sheili; kiedy otworzya
drzwiczki, zapalia si lampa wewntrz. Co tu robia o wp do jedenastej w nocy?
Otworzy drzwi i wyszed na ganek.
Sheila? zawoa cicho, kiedy wysiadaa. Co si stao?
Bez sowa podesza do schodkw, ale zatrzymaa si i zadara gow.
Musimy porozmawia oznajmia. Jej blond wosy zalniy w wietle ganku, wzrok miaa
chodny. Liam zadra.
Prosz. Cofn si do sieni i z lekkim niepokojem przytrzyma jej drzwi. Co z Mar?
zapyta.
To si jeszcze okae. Nie wesza, tylko wpada do pokoju. Wrcz kipiaa ze zoci i serce
podeszo Liamowi do garda.
Jak to? Co si dzieje? Zdj pyty z kanapy. Usid.
Nie burkna. Postoj. Spojrzaa mu prosto w oczy. Wanie wracam od wrki
oznajmia.
Liam si rozemia.
Sucham? Jakby mao byo uzdrowicielki!
Chodz do tej wrki. Jest wietna. Zawsze mwi mi o wydarzeniach z mojego ycia, o ktrych
nikt nie ma pojcia.
Uhm mrukn Liam. I co ci teraz powiedziaa?
e jeste ojcem dziecka Joelle.
Cholera. Zamia si niepewnie.
Mylaem, e wie o rzeczach, ktre dotycz twojej osoby zauway. Skd moe wiedzie
o Joelle, skoro nawet jej nie...
Zamknij si, Liamie!
Nie ma o co si denerwowa, Sheilo powiedzia, kierujc si w stron kanapy. Usidmy
i poro...
Spjrz mi w oczy i powiedz, e nie jeste ojcem jej dziecka zadaa.
Prbowa. Naprawd. Ale nie mg wytrzyma jej wzroku ani wydusi sowa.
Ty winio! Zacza go okada swoj wielk, cik torebk z biaej skry. Podnis rce, eby
si zasoni. winio! winio! Grzmotna go torebk w ebra. Ty szmaciarzu! Gnoju!
Sheilo! Zapa j za nadgarstek i wyrwa torebk, ale dalej tuka go pici. Sheilo, przesta!
wrzasn. Przesta. Przesta, mwi. Obudzisz Sama.
Poskutkowao. Zwiesia rce. Tusz spywa jej po policzkach, jasne wosy opaday rzadkimi
kosmykami wok zaczerwienionej twarzy.
Jak moge to zrobi mojej maej dziewczynce? odezwaa si nagle sabym, amicym si
gosem, a on ku wasnemu zdziwieniu j obj.
Poniewa mrukn jej we wosy. Poniewa jestem czowiekiem i... i bdz, nad czym sam
ubolewam.
Pocigna nosem.
Ja te jestem czowiekiem i te bdz. Ale nie spaam z nikim, kiedy Michael by chory.
Wiem. Bya niesamowicie silna. Ale... przepraszam, e to powiem. Nie miaa trzydziestu
czterech lat i nie opakiwaa go dzie w dzie, w kadej minucie z kim, kto kocha go tak mocno jak
ty.
Odsuna si od niego i usiada na kanapie.
Jak dugo to trwa? Wytara rk mokry policzek.
Wcale nie trwa odpar, przesuwajc gitar, eby usi obok. Zdarzyo si tylko raz. Potem
nasze stosunki si ochodziy. Sama zauwaya.
Przytakna.
Zauwayam te, kiedy si ociepliy.
Sheilo. Pokrci gow. Kocham Mar. Czuj si podle. Czuj si, jakbym j zdradzi.
Zdradzie. Wszyscy wiedz?
Nikt nie wie. Tylko ty, Joelle i ja. I Carlynn Shire.
I co teraz?
Sam nie wiem. Joelle i ja nawet o tym nie rozmawialimy. Jako bd musia jej pomc. Musimy
ustali szczegy.
Zacisna pici.
 Kiedy o was myl...
To nie myl. Ja nie myl.
Opara gow o kanap i zacisna powieki. Mina dusza chwila, zanim si odezwaa.
Mara bardziej rusza rk powiedziaa.
Wiem.
Moe kiedy bdzie moga przytuli Sama.
Pokiwa gow, nie mia serca z ni dyskutowa.
Sheila wstaa i podniosa torebk z podogi. Liam te wsta i odprowadzi j do wyjcia.
Na razie. Do zobaczenia jutro, kiedy podrzucisz Sama.
Dobrze. Otworzy drzwi i patrzy, jak schodzi po schodach. Sheilo? zawoa, gdy sza przez
podwrko w stron samochodu. Wrka naprawd ci to powiedziaa?
Tak odkrzykna. Ale prawd powiedziawszy, sama wiedziaam.
Wrci do pokoju i opad na kanap, ale nie sign po gitar. Opar gow i wbi wzrok w sufit, po
czym przymkn oczy.
Powiedzia Sheili prawd, a zarazem skama. Twierdzi, e nie myli o nocy, kiedy on i Joelle si
kochali. Ostatnio myla o niej bez przerwy. Myla o tym, e wieczorami chciaby j mie blisko
siebie. I wcale nie chodzio o seks. Niezupenie. Chcia j tuli i poczu swoje dziecko przez jej
brzuch. Jtrzyo go to od rodka i czasami aowa, e si nie wyprowadzia, zabierajc ze sob swj
sekret. Byoby mu o wiele atwiej.
 33

Big Sur, 1967

Mga doprowadzaa do szau. Carlynn jechaa Jedynk pitnacie kilometrw na godzin

w obawie, e zjedzie z urwiska prosto do Pacyfiku. Mino duo czasu, odkd tdy przejedaa.
Pamitaa, e szosa jest zdradziecka i krta, a zarazem urzekajca. Jednake teraz, kiedy zbliaa si
do mostu Bixby, nie kontemplowaa jej uroku. Nigdy nie lubia tego mostu. By o wiele za wysoki,
przepa midzy dwoma klifami duya si w nieskoczono. Nim na niego wjechaa, musiaa si
zatrzyma; przeykajc lin, zbieraa si na odwag. To tylko droga, powiedziaa sobie i ruszya
naprzd. Mga wirowaa pod mostem; moe to i dobrze, przynajmniej zasaniaa przepa midzy
Carlynn a Bixby Creek daleko w dole. Przejechawszy na drug stron, odetchna gboko, cho
droga, na ktrej si znajdowaa, opasujca skay wysoko ponad oceanem, bya niewiele lepsza od
mostu.
Na odcinku midzy Pwyspem Monterey i Big Sur Jedynka zawsze stwarzaa problemy. Albo j
zalewao, albo kamienie si osuway, a wok pon las, jeli za na drodze leay gazy bd
powalone drzewo, mga skutecznie utrudniaa widoczno. Samochodw te jedzio zaskakujco
mao, jak na letni dzie, ale moe pogoda odstraszya turystw. Moe mieli dosy oleju w gowie, by
nie siada za kkiem w tak mg. Penny mwia, e zakrt do komuny Cabrial znajduje si zaledwie
pidziesit kilometrw za Monterey. Carlynn nie przypuszczaa, e bdzie to pidziesit
najbardziej wich kilometrw w jej yciu.
Penny Everett zadzwonia na pocztku tygodnia. Carlynn siedziaa w swoim gabinecie w orodku,
przegldajc zarys fantastycznego projektu Alana, kiedy Lisbeth zadzwonia do niej przez interkom.
Telefon do ciebie oznajmia. Dzwoni Penny Everett!
artujesz! Carlynn odoya dugopis i podniosa suchawk. Penny?
Och, Carlynn usyszaa czyj szept. Tak si ciesz, e si do ciebie dodzwoniam.
Gos wcale nie brzmia jak gos Penny i pomylaa nawet, e to moe zdesperowana pacjentka
dotara do niej podstpem. Nie byby to pierwszy raz.
Penny? Co si stao z twoim gosem? Brzmi strasznie.
Wiem. Dlatego dzwoni. Przepraszam, e zawracam ci gow... na pewno jeste bardzo zajta.
Ale chciaabym ci prosi o pomoc.
To naprawd bya Penny, lecz Carlynn a si wzdrygna na dwik jej gosu. Jakby kto przetar
jej gardo papierem ciernym.
Co si stao? Te odruchowo zniya gos do szeptu i Penny si rozemiaa.
Wszyscy tak robi stwierdzia. Kady szepcze, kiedy ze mn rozmawia. To zaraliwe.
Carlynn zachichotaa.
 Tskniam za tob, Penny. Chciaam powiedzie, e mio ci sysze, ale to byoby kamstwo.
Mam tak od czterech miesicy oznajmia Penny. Pakaa? Carlynn nie bya pewna.
Czterech miesicy! Wstaa i podesza do okna wychodzcego na ruchliw Sutter Street. Kiedy
to si zaczo?
Gdy graam w musicalu. Maej, niszowej produkcji. Byam bardzo zestresowana, mj lekarz
stwierdzi, e to dlatego. Uzna, e musz zrobi sobie przerw, a gos na pewno wrci, ale nie
wrci.
Wrzucia na luz?
Tak! owiadczya z naciskiem Penny, na ile gos jej na to pozwala. Wyjechaam z Nowego
Jorku. Wrciam do Kalifornii i mieszkam w komunie, gdzie nikt nie ma na nic parcia, ludzie yj
w spokoju i harmonii. Miny dwa miesice, a ja nadal mwi w ten sposb. Pakaa i Carlynn te
poczua zy pod powiekami.
Kochana, to musi by przeraajce. Usiowaa wyobrazi sobie ycie Penny w komunie.
Wyrastay jak grzyby po deszczu, pene hipisw, ktrzy rzadko si myli i sypiali z kim popadnie. Nie
pociga jej ten styl ycia, lecz jej niekonwencjonalna przyjacika pasowaa do takiego rodowiska
jak ula.
A co najgorsze, w przyszym roku chc zagra w Nowym Jorku w jednej sztuce cigna Penny.
Oddaabym za to wszystko, Carly. Nosi tytu Hair, bdzie fantastyczna i wiem, e chc mnie
zaprosi na przesuchanie, ale ja nie mog. Boj si, e ju nigdy nie bd moga piewa. A moe
nawet mwi.
Daaby rad przyjecha do San Francisco? spytaa Carlynn. Daleko nie masz. Wpadnij do
nas na kilka dni, zobaczymy, co da si zrobi.
Po drugiej stronie linii zapada cisza.
Chciaam zaprosi ci tutaj oznajmia Penny. Wolaabym si std nie rusza. Boj si... no
wiesz, stresu. Mieszkam w maym domku z dwoma kami. A w zasadzie zamiaa si ochryple
mam dwa materace. Na pododze. Zrobiaby sobie krtkie wakacje.
Och, Penny, nie mog. Jestem uziemiona. Ale zacza gwkowa. Kilka dni. Big Sur. Smagane
wiatrem skay wybrzea, ocean i malownicza mga nieporwnywalna z tutejsz. Tydzie wolnego.
Uwielbiaa orodek i swoj prac, ale... Czas spdzony z dawn przyjacik w komunie byby dla
niej przygod. A Penny ewidentnie potrzebowaa pomocy. Dlatego nie daa si dugo prosi.
Jak moga nazwa t mg malownicz? Ona wrcz zalepiaa i Carlynn bya ciekawa, czy wanie
tak czuje si Delora, bdzc po omacku.
Wiedziaa, gdzie skrci, jedynie dziki temu, ile ujechaa. Po pidziesiciu kilometrach zacza
rozglda si za drzewem. Sekwoja, powiedziaa Penny. Nie wiadomo, skd si tam wzia.
Ciko j przeoczy.
Czyby? pomylaa Carlynn. Lecz kiedy ju miaa da za wygran i jecha do najbliszego sklepu
bd restauracji, czegokolwiek, drzewo nieoczekiwanie wyonio si z mgy po lewej stronie. Byo
ogromne i rzeczywicie nie pasowao do otoczenia. Przybito do niego deseczk, na ktrej biay albo
ty napis gosi: Cabrial. Przypomniaa sobie, e to nazwa komuny. Penny wspomniaa, e teren
nalea niegdy do rodziny o tym nazwisku. Obecnie rzdz tutaj stuknici hipisi, pomylaa,
skrcajac w poln drog. Kto chciaby mieszka w takim miejscu?
Koszmar w porwnaniu z autostrad, stwierdzia, kiedy szlak wi si, pi i zakrca zamglonym
lasem. Wolaaby nie jedzi tdy w porze bota i odmwia w duchu modlitw, eby nie rozpadao
si w czasie jej pobytu, gdy droga stanie si cakowicie nieprzejezdna.
Przez ponad sze kilometrw brna przez wyboje i po kamieniach, i dopiero wtedy jej wzrok
pad na wskanik paliwa: jechaa na oparach.
Kretynka powiedziaa na gos. Nigdy si std nie wydostanie.
Zauwaya kolejn drewnian strzak na drzewie, skrcia we wskazanym kierunku i znalaza si
na polanie albo parkingu. Zobaczya zielon ciarwk oraz bia, sponiewieran furgonetk marki
Volkswagen. Nastpnie jej wzrok pad na spory budynek na prawo od pojazdw. Dopiero kiedy
zaparkowaa obok furgonetki, dostrzega kobiet zbiegajc po schodach; mina chwila, zanim j
rozpoznaa. Penny! Miaa dugie, proste wosy w odcieniu ciemnego blondu, z przedziakiem
porodku, ubrana bya w bia bluzk wizan na karku i miaa koraliki na szyi. Brak stanika rzuca
si w oczy nawet pomimo mgy. Wygldaa bardziej na lat dwadziecia ni trzydzieci siedem,
dopiero z bliska Carlynn zauwaya drobne zmarszczki na jej twarzy.
licznie wygldasz! powiedziaa, kiedy si odsuny.
Ty te! wyszeptaa Penny.
Carlynn ponownie j uciskaa, tym razem ze wspczuciem.
Biedna Penny. Zobaczymy, co da si zrobi. Kiedy buzia ci si nie zamykaa.
No wanie wiem. Rodzina mi dokucza, e wyczerpaam swj przydzia. Nikogo z tutejszych nie
znaam, wic wszyscy bior mnie za cich myszk.
Carlynn parskna miechem.
Uwiadomi im, jak sprawy stoj.
Zaniemy twj baga, a potem ci oprowadz. Penny chwycia walizk Carlynn i poprowadzia
przyjacik ciek midzy drzewami. Carly powiedziaa, wsuwajc jej woln rk pod rami.
Musisz wiedzie, e nie oczekuj po tobie cudw. Wiem, e nie zawsze moesz pomc. Czytaam
w gazecie.
Zrobi, co w mojej mocy obiecaa.
Jeste niestosownie ubrana szepna Penny. Wzia jakie rzeczy na przebranie?
Jasne odpowiedziaa Carlynn. Wyjechaa z miasta w poudnie, a wic wci ubrana bya jak do
pracy, w granatowe spodnie, bia bluzk i sweterek w biao-niebiesk kratk. Przywioza ze sob
dinsy i bluz; nie moga si doczeka, a si przebierze.
Jak tam wasz orodek? zapytaa Penny po drodze.
Wspaniale odrzeka Carlynn, ju za nim tsknic. Spenio si moje marzenie. Chcemy
udowodni, e wielu tak zwanych uzdrowicieli naprawd pomaga ludziom.
Ty na pewno. Nigdy nie zapomn, jak wyleczya mi nog, kiedy spadam z twojego tarasu.
Carlynn si rozemiaa.
Nie byo w tym mojej zasugi. Pewnie wcale jej nie zamaa.
Nie bd taka skromna. A skoro mowa o skromnoci, witaj w moich progach. Penny pucia jej
rami i wesza na ganek maego domku. Zapraszam do rodka.
Carlynn ruszya za ni, zauwaajc po drodze napis Bawatek nad drzwiami.
Chatka bya maciupeka. Skadaa si z saloniku, w ktrym mieci si tylko piecyk i stara kanapa,
i jeszcze mniejszej sypialni. Dwa materace z rozrzucon pociel zsunite razem pozostawiay
zaledwie centymetry wolnego miejsca.
O rany powiedziaa Carlynn. Przytulnie.
Penny prychna miechem.
 Nie ma telewizora szepna. Ani radia. Tylko piew ptakw i szum fal w rodku nocy.
Carlynn zwrcia uwag na latarnie na pododze oraz tyci komdk.
Macie tu prd? zapytaa z myl o swojej suszarce. Kanalizacj?
Nie i nie odpara Penny. Jest kilka wsplnych latryn. Musiaa dostrzec niech na twarzy
przyjaciki, gdy znowu si rozemiaa. Przyzwyczaisz si po kilku dniach zapewnia i spojrzaa
na granatowe czenka Carlynn. Wzia buty na zmian? spytaa.
Adidasy odpowiedziaa Carlynn. Zaraz wo.
Przebraa si, po czym wyszy i przespaceroway si po okolicy. Penny znaa tam kady kamie.
Objania przyjacice co i gdzie, a po jakim czasie dotary na polan, okupowan przez dzieci
bujay si na hutawkach z lin zawieszonych wrd gazi wielkich drzew i harcoway we mgle.
Latryna znajdowaa si nieopodal polany, gorsza ni Carlynn si spodziewaa, wszyscy bowiem
zaatwiali si obok siebie. Na widok jedynego prysznica na ca komun wreszcie zrozumiaa,
dlaczego hipisi uchodz za brudasw. Prysznic skada si z wa poczonego z ogromn beczk
wspart na palenisku, w ktrym trzeba by rozpali ogie, gdyby komu zachciao si gorcej kpieli.
Ale wiesz co wychrypiaa Penny w gwnym domu, obok ktrego zaparkowaa, gotujemy
posiki i tam jest kanalizacja, wic nie musisz si martwi o zarazki na talerzu.
Syszc to, Carlynn po cichu odetchna. Zastanawiaa si, jak szybko moe pomc Penny, eby
dugo tu nie zabawi. Czua si jak w redniowieczu. Stwierdzia jednak, e grunt to pozytywne
nastawienie, tote wieczorem chtnie posza z Penny na kolacj.
Usiady na awce przy jednym z trzech dugich, drewnianych stow i Carlynn z przyjemnoci
zajadaa warzywa z ryem i tofu, ktrego nigdy wczeniej nie prbowaa i ktry o dziwo bardzo jej
zasmakowa. Penny przedstawia j kilku osobom, ale potem nachylia si, aby jej opowiedzie
o innych znajomych, rozsianych po caym pomieszczeniu.
Spaam z nim. Wskazaa mczyzn z kdzierzaw szop bardzo dugich, jasnych wosw. Ma
na imi Terence, i Jezu, ale by dobry. Przymkna oczy w rozmarzeniu. Cudowny. I z nim.
Wskazaa na modego Murzyna obok, a nastpnie na przysadzist kobiet. I z ni dorzucia.
Z ni? upewnia si Carlynn, kryjc zgorszenie.
Tutaj to nic takiego zapewnia Penny. Wszyscy pi ze wszystkimi.
Bierzesz piguk, mam nadziej.
No pewnie. Cho pomylaam, e jeli nie odzyskam gosu, zostan tutaj i bd si mnoy. To
jest takie pikne i naturalne. Odkd przyjechaam, urodzio si dwoje dzieci. Ojcowie pomagali przy
porodzie. Niedugo urodzi si kolejne. Nachylia si ponownie, wskazujc w stron bardzo modej
ciemnowosej kobiety z wielkim brzuchem, ktra zamiewaa si z czego, co powiedzia jeden z jej
ssiadw. Ale w tym miechu byo co wymuszonego, Carlynn wyczua to z daleka. Nie wiedziaa,
czy kobieta cierpi fizycznie, czy emocjonalnie, ale co j gnbio.
Jej stary siedzi tam pokazaa Penny. Johnny Angel.
Johnny Angel? Carlynn usiowaa zachowa powag.
Naprawd nazywa si inaczej, ale tak na niego woaj. Z nim te spaam kilka razy. Jest bardzo
mody, ale modzi mog ca noc, kapujesz.
Spaa z facetem, ktrego ona jest w ciy?
Sama zaproponowaa. Tutaj jest inny wiat, Carly.
Wesza dua kobieta z dugimi, siwiejcymi lokami i przysiada obok Penny.
Jak tam twj gos, Penny? zapytaa.
 Bez zmian poinformowaa Penny. Felicio, to moja przyjacika Carlynn. Felicia jest
akuszerk. Bdzie przy narodzinach dziecka Ellen.
Ktry tydzie? spytaa Carlynn.
Carlynn jest lekarzem szepna Penny.
Trzydziesty smy. Felicia mwia dononym, wadczym gosem. Naoya sobie solidn porcj
warzyw i ryu. Ale zdaje si, e urodzi przed terminem. Skarya si dzisiaj na bl plecw.
Carlynn pokiwaa gow. To tumaczyo wymuszony miech.
Felicia zerkna na ni przez st i przystpia do jedzenia.
Masz moe jakie antybiotyki? spytaa. River ma syfa i mu si skoczyy.
Przykro mi, ale nie mam odpowiedziaa Carlynn, cho co tam zabraa, na wypadek gdyby
Penny potrzebowaa. Najwyej zostawi je choremu na rzeczk.
Hej, Pen! zawoa Terence od drugiego stou. Koleanka przyjechaa, wic moe chcesz spa
u mnie? Dasz jej troch prywatnoci.
Nie, dzikuj wychrypiaa Penny ponad gwarem rozmw i gaworzeniem dzieci. Chc by
z ni.
Rozumiem skwitowa z domylnym umiechem, a Carlynn si skrzywia.
To nie tak zapewnia. Jestem matk.
Wszyscy zarechotali, jakby powiedziaa co zabawnego, a ona si umiechna.

Zacznijmy leczenie oznajmia, kiedy wrciy do Bawatka. Bya bardzo ciekawa, czy Penny
okae si podatna na jej dotyk. Byoby wspaniale, gdyby moga wrci do Nowego Jorku i zagra
w tym musicalu o fryzjerach.
O fryzjerach? zdziwia si Penny.
Czy nie wspomniaa, e masz wystpi w...
Och, Hair! przerwaa jej Penny ze miechem. Boe, Carlynn, o fryzjerach! Jeste
niesamowita. Nie moga zapa oddechu i Carlynn jej zawtrowaa, cho nie bardzo wiedziaa,
z czego si miej. Hair to musical o Wietnamie, mioci, rnorodnoci oraz ludziach, ktrzy
troszcz si o siebie nawzajem. Nie ma tam adnych fryzjerw. Uwielbiam ci, Carly.
Tylko bez takich. Carlynn si rozemiaa. Nie pjd z tob do ka. Nie ma mowy.
No tak, jeste matk.
artujesz sobie ze mnie? Spojrzaa na ni z rozbawieniem. Nie czua si w swoim ywiole, lecz
wcale jej nie przeszkadzao, e jest obiektem artw Penny. Chod tutaj. Wskazaa na jeden
z materacw. U si wygodnie.
Penny posusznie wycigna si na materacu, a Carlynn usiada obok i wzia j za rce.
Opowiedz, jak to si zaczo.
Na tym to polega? zapytaa Penny. Gadasz jak psychiatra? Byam ju u psychiatry. Wcale mi
nie pomg.
Nie jestem psychiatr, kochana. A teraz gadaj. Jak to si zaczo.
Opowiedziaa jej z paczem, jak ktrego ranka obudzia si bez gosu. Carlynn wyczya si na
wiat zewntrzny, okrzyki dzieci, sporadyczne miechy dorosych i pobliskie dwiki gitary.
Przymkna oczy i chona sowa Penny. Czua, e si uda. Czua to w doniach Penny, w absolutnym
skupieniu na jej twarzy. Chwaa Bogu. Nie chciaa zawie dawnej przyjaciki. To moe troch
potrwa, ale Penny odzyska gos.
 Nastpnego dnia, gdy wiat ponownie zbiela od mgy, krzyki Ellen Liszt wypeniy komun
i wszyscy zrozumieli, e rodzi.
Czy mog pomc? zapytaa Carlynn, spogldajc przez okno w stron, skd dobiegay krzyki.
Penny pokrcia gow.
Nie. Uwierz mi, oni tu nie chc lekarzy. Niespecjalnie im ufaj.
Chyba e chodzi o antybiotyki na choroby przenoszone drog pciow, pomylaa Carlynn.
Rankiem pracowaa z Penny, suchaa gosu przyjaciki i delikatnie kada jej rce na gardle.
Podczas lunchu Penny powiedziaa co zupenie normalnie i wszyscy na ni spojrzeli. Ale znowu
zacza szepta, lecz mimo to wstaa i odtaczya taniec radoci na drewnianej pododze.
W drodze powrotnej do Bawatka miny Tcz, skd wci dobiegay krzyki, a w zasadzie ju
wrzaski przyszej matki. Johnny Angel rba drewno na opa i nie zauway ich obecnoci.
A mwia, e ojcowie pomagaj przy porodzie przypomniaa Carlynn.
W wikszoci ucilia Penny. Zdaje si, e Johnny traci gow. Biedaczek.
Jeszcze godzin pracoway nad gosem, po czym usiady na kanapie w salonie i zaczy ata
znoszone dinsy Penny. Naraz kto zatupa na ganku i wpad Johnny Angel. Twarz mia poszarza,
w panice macha rkami.
Dziecko nie oddycha! krzykn.
Carlynn rzucia robtk i pobiega do drzwi, a oni za ni.
Ktrdy? spytaa, wkraczajc w mg.
Johnny chwyci j za rk i pocign w stron Tczy, ale tu przy schodach przystan.
Tam. Wskaza drzwi.
Carlynn spojrzaa mu prosto w oczy.
Ona ciebie potrzebuje. Zapaa go za nadgarstek i niemal powloka za sob.
Felicia klczaa na materacu midzy nogami modej matki, w rkach trzymaa sine dziecko. Carlynn
uklka przy niej.
Ppowina owina si wok szyi powiedziaa Felicia, podajc jej dziecko.
Carlynn pooya ma na zakrwawionych gazetach na materacu, po czym zrobia jej sztuczne
oddychanie, delikatnie zasaniajc malutkie usta i nosek wasnymi ustami i naciskajc dwoma
palcami kruchy mostek.
Ju prbowaam oznajmia Felicia, lecz Carlynn dalej dmuchaa i naciskaa. Po chwili poczua
na ramieniu do Felicii.
Ju po niej powiedziaa agodnie akuszerka. Odesza.
Nie! krzykna Ellen, prbujc si podeprze. Nie, prosz!
Carlynn wsuna do pod plecy noworodka, drug przykrya pier i przywara ustami do jego
skroni. Przymkna oczy, usiujc tchn w nie kad czstk swojej siy i energii. Zacza si
koysa, bardzo powoli, w rytm oddechu. Nie wiedziaa, jak dugo tak siedzi, z dzieckiem
w objciach, po pewnym czasie poczua jednak drenie pod praw rk i skurcz malekich mini
pod lew, a kiedy otworzya oczy, dziewczynka zakwilia, a potem zapakaa. Carlynn ockna si jak
ze snu i zanim owina dziecko flanelowym kocykiem od Felicii, malutka bya pikna i zarowiona.
Co j powstrzymywao przed oddaniem noworodka i przytrzymaa go jeszcze chwil, nastpnie
przejechaa palcami po ciemnych woskach i podaa go Ellen. Potem wysza na zewntrz, wci
oszoomiona i lekko skoowana po wysiku; tymczasem mga si rozproszya i soce podyo za ni
do domu Penny.
 Przespaa reszt popoudnia oraz wikszo nastpnego dnia, a kiedy si obudzia, za oknem
szarzao. Penny siedziaa na drugim materacu i oznajmia, e dziecko je jak naley i sprawia
wraenie zdrowego.
Nazwali j Shanti Joy Angel wyszeptaa.
Carlynn zachichotaa.
Wszyscy o tobie gadaj, Carly mwia Penny. Kilkoro syszao o Carlynn Shire, ale dopiero
teraz skojarzyli fakty. Chcieli do ciebie lecie z katarem, wysypkami i kolkami, ale im powiedziaam,
e nie po to tutaj jeste.
Dziki. Ale przepraszam, e straciymy czas, ktry mogam powici tobie.
Niewane. Pewnie umierasz z godu, od wczoraj nie jada. Przyniosam ci co na zb. Czy to
zawsze ci wyczerpuje? Uzdrawianie?
Carlynn przecigna si z umiechem.
Ta maa wyssaa ze mnie wszystkie soki, Penny przyznaa. Ale ju jest dobrze, zjem i znw
zajm si tob. Dugo spaam?
Przyjechaa w sobot. Dziecko urodzio si wczoraj po poudniu, a teraz mamy poniedziakowy
wieczr.
Nie do wiary. Carlynn usiada. Ale ze mnie le patentowany.
Przyniosam ci ry z warzywami oznajmia Penny. Jeszcze ciepy. Gotowa do jedzenia?
Kiwna gow.
Ale potem musz gdzie znale telefon, Penny. Zadzwoni do Alana i mu powiem, e zostan
jeszcze kilka dni.
Najbliszy telefon jest daleko std. Wiesz co? Wszyscy s zdania, e teraz twoja kolej na
prysznic. Woda ju podgrzana, wic moe wstaniesz, umyjesz si i zjesz, a ja wezm twj samochd
i pojad zadzwoni do Alana. Co ty na to?
Najchtniej sama porozmawiaaby z Alanem, jednake myl o prysznicu, posiku i poleniuchowaniu
bya w owej chwili bardziej kuszca.
No dobrze ustpia. Ach! Ale mam pusty bak.
W takim razie poycz furgonetk Terencea. Tylko podaj mi numer.
Zapisaa numery Alana, do domu i do orodka, a take numer do Lisbeth i Gabriela, na wypadek
gdyby Penny nie dodzwonia si do jej ma. Potem zwloka si z ka, wzia latarenk Penny
i wysza na zewntrz, do latryny.
Reszta tygodnia szybko mina i Carlynn zrozumiaa, e potrzebowaa tego czasu dla siebie.
Od kilku lat pracowaa bez chwili wytchnienia. Orodek sta si jej yciem i nigdy nie braa pod
uwag, aby si od niego oderwa, ale tutejszy spokj, brak kontaktu z telewizj i pras oraz reszt
wiata okazay si dla niej zbawienne. Lubia nosi dziecko, ktrego ycie by moe uratowaa,
i myl o pozostawieniu dziewczynki, aby nigdy wicej jej nie zobaczy, trapia j w sposb
cakowicie niezrozumiay. Wszyscy w komunie nazywali to zdarzenie cudem, lecz Carlynn nie bya
tego pewna. Wiedziaa tylko, e maa nie przeyaby zapewne, gdyby nie jej obecno. By moe
dlatego Penny stracia gos, mwiono, aby cign Carlynn wanie w tym momencie, uczyni j
czci kosmicznego planu. Carlynn nie wiedziaa i nie dbaa o to, czy maj racj. Racjonalna cz
jej istoty buntowaa si przeciwko takiemu rozumowaniu.
Penny odzyskaa gos w czwartek rano, a wieczorem witowano przy ognisku na cze Carlynn
Shire, heteroseksualnej lekarki co prawda odmwia marihuany, haszyszu, LSD i taniego wina
ktra podarowaa im Shanti Joy i dziki ktrej po raz pierwszy usyszeli, jak Penny potrafi piewa.

Nastpnego popoudnia Lisbeth przepisywaa na maszynie listy w Orodku Medycznym Carlynn

Shire, kiedy do recepcji wszed Alan.
Kiedy, do licha, wraca Carlynn? zapyta.
Spojrzaa na niego. Rozumiaa jego frustracj. Jeeli ona odczuwaa pustk w orodku, Alan musia
odczuwa j rwnie w domu. Fakt, e nie liczc jednego telefonu od Penny, nie mieli z ni adnego
kontaktu, tylko utrudnia spraw.
Na pewno w ten weekend zapewnia. Musi wrci do poniedziaku, bo ma umwione
spotkania.
Czuj, jakbym ju jej nie zna obwieci ponuro Alan.
Naprawd przesadzasz.
Wiem, ale przez dziesi lat nie byo dnia, ebymy ze sob nie rozmawiali.
Moe pochono j ycie w komunie zaartowaa, lecz Alan zrobi tak przygnbion min, e
tego poaowaa. Moe po ni pojedziemy? zaproponowaa.
By zaskoczony.
Waciwie sam na to wpadem, ale nie wiem dokadnie, gdzie jest.
No, na pewno w komunie w Big Sur. Moemy popyta tu i wdzie. Miejscowi powinni wiedzie.
Spojrza na zegarek.
W porzdku. Jeli mwisz powanie, jedmy.
Zadzwoni do Gabea i spytam, czy jedzie z nami odpowiedziaa, ucieszona myl
o przygodzie.
Dochodzi czwarta doda Alan. Musz co dokoczy. Moe zaczekamy do jutra?
Nie zaoponowaa Lisbeth, gotowa zaraz rusza. Jedmy dzisiaj.
Zgubimy si po ciemku zaprotestowa.
Znam motel, gdzie moemy si zatrzyma powiedziaa. Lloyd Peterson wspomnia jej kiedy
o adnym motelu w Big Sur. W pitkowy wieczr mog nie mie wolnych pokoi, ale sprbujmy.
W ten sposb od samego rana rozpoczniemy poszukiwania.
Alan z umiechem kiwn gow.
Nie mog si doczeka, kiedy j zobacz. Dziki, Liz.

Na niebie ponad oceanem wisia ksiyc w peni, lecz krta droga wci bya za ciemna, co
niepokoio Lisbeth. Zbliali si Jedynk do Big Sur. Mae odblaski wmontowane w pas porodku
drogi tworzyy cig wiate, prcz niej i Alana nie byo nikogo na drodze. Straszno, pomylaa.
Kiedy garbus Lisbeth pokonywa kolejne zakrty, jak okiem sign nie widzieli adnego innego
pojazdu.
W zasadzie lepiej jecha tdy noc ni za dnia pocieszy j. Wida wiata samochodw zza
zakrtu. W dzie nie masz pojcia, co ci czeka.
Przyznaa mu racj, mimo to wchodzia w kady zakrt z sercem w gardle. Gabriel nie mg z nimi
jecha, tote prowadzia, gdy Alan uzna, e bdzie lepszym pilotem. Zielony garbus mczy si na
wzniesieniach i Lisbeth odetchna z ulg, kiedy znaleli drog do motelu. Zaparkowaa przed samym
wejciem do budynku.
Recepcjonista poda im klucz.
 Do domku za gwnym budynkiem poinformowa. Numer cztery. Bardzo adny, w peni
umeblowany.
Ale potrzebne nam dwa ka zaznaczya Lisbeth.
Nie ma sprawy. Tam s dwa. Moecie je zestawi, jak chcecie.
Dzikujemy odpar Alan. propos, szukamy komuny gdzie niedaleko. Sysza pan?
To zaley, ktrej szukacie. Jest ich kilka. Gordo. Sekwoja. Cabrial. Po co tam jedziecie? To tylko
banda brudnych hipisw.
Jedziemy po kogo z rodziny, przebywa tam z wizyt. Lisbeth bya rozczarowana, nie miaa
pojcia, e w okolicy znajduje si kilka komun. Usiowaa sobie przypomnie nazw: adna
z wymienionych przez recepcjonist nie brzmiaa znajomo i przyszo jej do gowy, e moe jednak
nie by to dobry pomys.
Lecz Alan nie da si zbi z tropu.
Id do domku powiedzia. Ja zostan i zapisz trasy do wszystkich komun.
Czua si nieswojo, idc sama do domku. cieka przez las bya owietlona, ale Lisbeth z ulg
dotara na miejsce i wesza do rodka. Wntrze byo bardzo skromne, tylko pokj dzienny, sypialnia,
maa kuchnia oraz azienka z klaustrofobicznym prysznicem, ale byo czysto, a poza tym nie liczyli
przecie na adne luksusy.
Alan zjawi si okoo dziesitej, z kilkoma kartkami w doni.
No wic rzuci si w ubraniu na ko znajdziemy j, jeli jest w ktrym z tych trzech miejsc.
Jeeli nie, to mamy pecha.

Lisbeth szybko zasna, lecz obudzia si niebawem, bo Alan potrzsa j za rami.

Co si stao? Usiowaa po ciemku dojrze tarcz zegarka. Ktra godzina?
Jedenasta oznajmi Alan. A ja nie mog zasn. Wezm samochd i sprawdz podane adresy,
moe j znajd. Jedziesz ze mn?
Nie. Usiada. I nie chc, eby ty jecha. Bdziesz tylko bdzi po omacku na tych wskich
drogach.
Lepiej jecha, ni patrze w sufit. Wzi jej kluczyki z komdki i wyszed.

Carlynn miaa komun prawie na wasny uytek. Wielu dorosych i prawie wszystkie dzieci, ktre
jej zdaniem bezsensownie zerwano z ek, wybrao si na spacer w blasku ksiyca. Lec na
materacu w domku Penny, syszaa czasem pacz dziecka, co utwierdzao j w przekonaniu, e
chocia Shanti Joy Angel i jej rodzice znajduj si w pobliu. Dodawao jej to otuchy. Na zewntrz
panowaa zadziwiajca jasno. Mga si zupenie rozwiaa i penia ksiyca chyba zachcia
mionikw przyrody do wyjcia na zewntrz.
Przed godzin Johnny Angel zajrza do Bawatka z pytaniem, czy Carlynn nie zechciaaby zerkn
na Shanti Joy.
Chyba ma gorczk powiedzia, wic posza z nim do Tczy.
Ujrzaa Shanti przyssan energicznie do matczynej piersi, miaa chodne czoo.
Dlaczego pomylae, e ma gorczk?
Bo pakaa, a ona prawie nigdy nie pacze. I zdawao mi si, e jest rozogniona.
Ellen i Carlynn wymieniy umiechy. Johnny by nadopiekuczym modym tat i nie po raz pierwszy
zwraca si do Carlynn od czasu dramatycznych narodzin crki. Ale nie miaa nic przeciwko temu.
Korzystaa z okazji, eby przytuli dziecko.
Pooya rk na ramieniu Johnnyego.
Shanti jest zdrowa jak rybka. A ty bdziesz wietnym tat.
Zostawia ich i sama wrcia do Bawatka, zachwycona gr ksiycowej powiaty wrd drzew
oraz krzeww i zadowolona, e Penny posza z innymi, dajc jej czas dla siebie. Tsknia za domem.
Spdzia cudowny tydzie, ale miaa dosy ryu z warzywami, goych dzieci, gitarowej muzyki do
pnej nocy i zastanawiania si przy niadaniu, kto z kim spa zeszej nocy. Zrobia, co byo w jej
mocy, jutro wrci do Monterey; bdzie wrd swoich, z Alanem, swoj siostr i szwagrem. Podczas
pobytu tutaj staraa si nie myle za duo o mu w obawie, e to utrudni ich rozk, lecz teraz nie
moga si powstrzyma i zasna bliska ez.

Boe, jak ja za tob tskniem. Mski gos zabrzmia jej prosto do ucha i gdy otworzya oczy,
zobaczya Alana siedzia na ku i odgarnia jej wosy z czoa. W ksiycowej powiacie,
zalewajcej pokj, ujrzaa mio w jego oczach. Usiada z dziewczcym piskiem zachwytu
i zarzucia mu rce na szyj.
Czy to sen? spytaa. Czy naprawd tu jeste?
Czasami si zastanawiaa, czy naprawd kocha Alana, czy te ich zwizek opiera si bardziej na
wsplnej pasji ni uczuciu. Lecz w tamtej chwili uwiadomia sobie prawd. Mio do niego wrcz
j rozpieraa.
Naprawd jestem odpowiedzia. Czy ty zamierzasz wrci do domu?
O tak! Jutro. Wybacz, e mnie tak dugo nie byo, to straszne, e nie mogam do ciebie dzwoni.
Jak tam wszyscy? I co sycha w o...
Jed ze mn teraz poprosi. Przyjechaem z Lisbeth, eby wykurzy ci z tego miejsca
i porwa do domu.
Lisbeth jest tutaj? Spojrzaa ponad jego ramieniem.
Wynajlimy domek niedaleko std, tam jest. I ty te bdziesz, jeeli wstaniesz i si ubierzesz.
Jak mnie znalaze?
Nie byo atwo przyzna. Najpierw trafiem do innej komuny. To miejsce wydawao si
opuszczone, ale usyszaem pacz niemowlcia. Poszedem tam i ojciec dziecka...
Johnny Angel poinformowaa z umiechem.
Jak sobie yczysz. Alan przewrci oczami. Powiedzia mi, gdzie ciebie znale. Mwi, e
ludzie poszli obcowa z natur czy co w tym rodzaju.
Zgadza si. Chyba powinnam na nich poczeka, zanim...
Nie ma na co czeka, Carlynn. Dosy si tob nacieszyli.
No dobrze ustpia. Zapalia latark, eby si ubra i spakowa. Na odwrocie jednej z kartek
przywiezionych przez Alana nagryzmolia licik do Penny, po czym wysza z domku. Ach!
przypomniao jej si, gdy dotarli na parking. Mam prawie pusty bak. Miej na mnie oko w lusterku
wstecznym, na wypadek gdybym stana, dobrze?
Na tych drogach nie byoby to wskazane stwierdzi Alan. Zwaszcza noc.
Wiem odrzeka. Zdaje si, e co nieco zostao. Ale uwaaj, tak na wszelki wypadek.
Ju nigdy oka z ciebie nie spuszcz. Alan ucisn jej rami.

Carlynn bez problemu dotara na miejsce, chocia wskanik paliwa dawno pokazywa pusty bak.
Rano, zanim gdziekolwiek pojedzie, bd musieli przywie tu peny kanister, lecz teraz nie
zastanawiali si nad tym. Obudzili Lisbeth i gadali w trjk prawie do rana. Carlynn opowiedziaa
im o yciu w komunie, zapewniajc, e nie miaa nic wsplnego z tamtejsz rozwizoci, ktra
wzbudzia w nich niedowierzanie i niesmak. Wspomniaa o narkotykach i wyleczeniu Penny oraz
o tym, e przyjacika ma wystpi w musicalu o hipisach i dugich wosach. I opowiedziaa
o noworodku, Shanti Joy, ktry zacz oddycha w jej ramionach.
Nie chciaam maej wypuci z rk dodaa ze smutkiem. Czuam z ni wi.
Bo uratowaa jej ycie stwierdzia Lisbeth.
Pewnie tak przyznaa. Opowiedziaa o monotonnym jedzeniu i Lisbeth obiecaa
z rozbawieniem, e z samego rana pjdzie po jajka i boczek.
Dochodzia czwarta nad ranem, kiedy zasnli, Carlynn i Alan mocno przytuleni, a Lisbeth sama na
swoim ku. Na zewntrz mga nadchodzia znad oceanu i otulaa wybrzee, bezszelestnie
zasnuwajc Big Sur mlecznobiaym caunem.
 34

Joelle bya w dwudziestym smym tygodniu ciy i uczestniczya w pierwszych zajciach szkoy
rodzenia, ktre odbyway si w jednej z przestronnych, wyoonych wykadzin sal szpitala.
Prowadzia je Gale Firestone, pielgniarka z gabinetu Rebekki, poza ni Joelle nikogo nie znaa,
a do tego bya jedyn ciarn bez partnera. Kilka kobiet przyszo z kobietami zamiast mw, lecz
ona bya sama jak palec.
Matka zamierzaa towarzyszy jej przy porodzie i miaa chodzi do szkoy rodzenia w Berkeley; na
zajcia w Monterey przyjedzie tylko dwa razy. Joelle zapewnia j, e to bez znaczenia, byle zdya
przed porodem, i matka obiecaa, e bdzie na czas.
Dzisiaj ogldali film i wszyscy siedzieli bd leeli na pododze w ciemnej sali, chonc to, co si
dziao na ekranie. Joelle nie moga si skupi. Ogldaa ju filmy z przebiegu porodu, kilkakrotnie te
uczestniczya w samym porodzie ze wzgldu na miejsce pracy. Ale wycignita na pododze,
z poduszk pod gow nie potrafia wczu si w rol kobiety z rozoonymi nogami.
Miewaa koszmary zwizane z porodem. Sny zawsze przebiegay tak samo: na porodwce
dostawaa strasznego blu gowy. Wtedy Liam wybiega z sali, a Rebecca i pielgniarki te j
zostawiay pod pretekstem opieki nad innymi pacjentkami. Zostawaa sama z tym blem gowy,
rodzia i nikt jej nie pomaga. We nie czua si porzucona, zupenie jak na jawie.
Kobieta na ekranie dyszaa i Joelle przymkna oczy, powracajc mylami do wczorajszej wizyty
z Carlynn i Liamem u Mary. Kiedy gra na gitarze, Mara wydaa z siebie odgos, jakby u-u,
i Joelle z Liamem wymienili zdumione spojrzenia.
Czy ten dwik co znaczy? Prbowaa piewa? Co przekaza? Czy kiedy podnosia rk,
wycigaa j do Liama? A moe widzieli tylko to, co chcieli widzie?
Wypuky brzuch Joelle coraz bardziej zaznacza swoj obecno, ale unikali tego tematu i Joelle si
zastanawiaa, czy w ktrym momencie Mara moe co zauway. Czy kiedykolwiek pomyli sobie
Joelle jest w ciy i bdzie zachodzi w gow, kim jest ojciec? Chciaaby wiedzie, jakie pytania
cisny si Marze, pytania, ktrych nie moga wypowiedzie. Moe adne. I dlatego tak atwo si
umiechaa.
Zaczynaa j nachodzi straszna obawa, do ktrej nie przyznawaa si Carlynn; bya ciekawa, czy
Liam podobnie myli. Gdyby stan Mary uleg poprawie, lecz nie na tyle, aby funkcjonowaa poza
domem opieki, czy byoby dobrze? Gdyby zrozumiaa, co traci? Teraz nie cierpiaa, i Joelle
zadawaa sobie pytanie, czy powinni ingerowa w stan bogiej niewiedzy, ktry ewidentnie jej
suy.
Ale bez wzgldu na to, co si dziao z Mar, cud si stawa. Polega na tym, e dopki Joelle
i Liam znajdowali si z Carlynn i Mar, mogli razem rozmawia i si mia. Joelle czua si czasami
tak, jakby Carlynn na nowo j ratowaa.
 35

Big Sur, 1967

Nastpnego ranka gsta, biaa mga otulia domek i Carlynn obudzia si przed siostr i Alanem.
Panowa chd, wic przytulia si do ma, ale dugo nie wytrzymaa w ku. Lekko szturchna
Alana w nadziei, e si obudzi i pjd razem kupi co na niadanie, ale cicho chrapa, jak zawsze,
kiedy by pogrony w gbokim nie.
Ostronie wypltaa si z jego ramion i wstaa z wskiego ka. Otworzya walizk, ktra leaa
na pododze, wyja z niej spodnie, skarpetki oraz gruby sweter i posza do azienki si przebra.
Pomylaa, myjc zby, e powinna wrci do komuny. Poegna si jak naley z Penny oraz innymi
osobami, z ktrymi zaprzyjania si w cigu minionego tygodnia. Zapomniaa zostawi antybiotyki
potrzebujcym. I chciaa raz jeszcze przytuli dziecko. Gdyby bya ze sob szczera, przyznaaby, e
Shanti Joy to gwny powd jej chci powrotu do Cabrial. Odkd zaoyli z Alanem orodek, nie
miaa tyle kontaktu z dziemi co wwczas, kiedy bya pediatr, i bardzo jej tego brakowao.
Wysza z azienki z flanelow koszul nocn pod pach i podesza do walizki, eby j schowa.
Dzie dobry.
Carlynn podniosa si i zobaczya umiechnit siostr. Lisbeth leaa w ku z rkami pod gow.
Wybacz szepna Carlynn. Nie chciaam ci obudzi.
Nie obudzia. Ju nie spaam, kiedy sza do azienki.
Przyszo mi do gowy, e chciaabym wrci do komuny i si ze wszystkimi poegna. Zerkna
na Alana. Mam przeczucie, e popi jeszcze kilka godzin. Nie miaaby ochoty ze mn pojecha?
Pewnie. Lisbeth usiada. Ubior si i moemy rusza.
Carlynn napisaa Alanowi wiadomo i wysza poczeka na ganku. Usiada we mgle na schodach
i cofna si myl do porankw w rodzinnym domu, gdy w dziecistwie wychodziy na taras
i siaday na leakach, udajc, e szybuj w chmurach.
Tu jeste powiedziaa Lisbeth, stajc za jej plecami. Straciam ci z oczu.
Zupenie jak w domu, nie uwaasz? spytaa Carlynn.
Lisbeth stana obok niej i spojrzaa na suncy obok mgy.
Nie lubi myle o domu odpara.
Carlynn wstaa i j obja.
Bardzo ci przepraszam szepna. Wiem, jak bardzo za nim tsknisz.
Kupmy co Alanowi na niadanie zaproponowaa Lisbeth, zmieniajc temat.
Ruszyy zamglon ciek w stron parkingu.
Moemy zapyta w komunie, czy w okolicy jest sklep, gdzie dostaniemy jajka i bekon
powiedziaa Carlynn. Ale nie wydaje mi si, aby by w pobliu.
 W motelu serwuj niadanie podsuna Lisbeth. W ostatecznoci moemy zje na miejscu.
Mga na parkingu bya do transparentna, wic bez trudu znalazy samochody.
Mam zero benzyny oznajmia Carlynn. Pojedziemy twoim, dobra?
Nie ma sprawy.
Ruszyy uklepan ciek w stron garbusa. Carlynn wyjrzaa na szos, gdzie mga gstniaa
w okolicy wybrzea.
Moe poczekamy zaproponowaa. Prawie nic nie wida.
Lisbeth przystana i podya za jej wzrokiem.
Jak sdzisz?
Carlynn przypomniaa sobie tras sprzed tygodnia. Chyba nie mogo by gorzej ni wwczas.
A co tam powiedziaa. Jedziemy.
Wsiady do samochodu, Lisbeth ostronie zawrcia i skierowaa si w stron drogi. Przy
wyjedzie zawahaa si i spojrzaa na lewo.
Kurcz, nic nie widz.
Jeli kto nadjeda, to na pewno bardzo powoli stwierdzia Carlynn. Wczya
przeciwmgielne?
Uhm potwierdzia Lisbeth i samochd potoczy si naprzd, jakby wyczuwa jej wahanie.
Carlynn wyjrzaa przez przedni szyb na skotowan mg. Zarola na poboczu byy cakiem
widoczne, a tu nagle wyonia si droga.
Od razu lepiej. Lisbeth odetchna z ulg i dodaa gazu.
Tylko trzymaj si blisko prawej strony poprosia Carlynn.
Lisbeth zerkna na ni z ukosa.
Wiem, dlaczego tak naprawd chcesz tam wrci oznajmia.
Dlaczego?
Chcesz znowu dorwa w swoje rce t ma. Jak ona ma na imi?
Shanti Joy. Czy to byo takie oczywiste? Kiedy ja naprawd chc poegna si z Penny. Ale
dziecko to dodatkowa przyjemno.
Jasne. Lisbeth umiechna si z niedowierzaniem. Za dobrze j znaa.
Mam takie chore wizje przyznaa Carlynn.
Jakie? Nagle mga znowu zgstniaa; palce Lisbeth zbielay na kierownicy i wysuna gow,
eby lepiej widzie.
No... sama jestem zdegustowana. Wyobraam sobie, e jej rodzice umieraj. Moe nie umieraj.
Moe po prostu nie mog si ni zajmowa i oddaj dziecko pod moj opiek.
Na ustach Lisbeth pojawi si umieszek, ale nie oderwaa wzroku od szosy.
Nadal marzysz o dziecku, prawda?
Mylaam, e mi przeszo. Kocham prac w orodku. I mam trzydzieci siedem lat, na mio
bosk. Ale to malekie ycie w moich rkach... Z umiechem potrzsna gow. Jest taka pikna.
Ma ciemn czuprynk i...
Lisbeth zahamowaa.
Co si stao?
Ja nie mog, Carly.
Czego nie moesz?
Jecha w tej mgle. Wskazaa na niewidzialn drog przed nimi. Przepraszam. Musimy
zawrci. Nogi mi si trzs.
Carlynn wyjrzaa przez tyln szyb, ale otaczaa je tylko mga.
Nie moemy tutaj zawrci, kochana. I nie powinnymy tak si zatrzymywa. Co moe nadjecha
i w nas uderzy.
Poprowadzisz? Lisbeth siedziaa jak skamieniaa.
Jasne. Podobnie byo tydzie temu, mona si przyzwyczai.
Szybko zamieniy si miejscami. Ale Carlynn zrozumiaa lk siostry z chwil, gdy zasiada za
kierownic. Droga si rozpyna. Znikny nawet zarola na poboczu.
O rany jkna. Te mam stracha. Wrzucia bieg i powolutku ruszya z miejsca. Mga bya
gorsza ni przed tygodniem i gdyby dao si zawrci na wskiej, krtej drodze, Carlynn zrobiaby to
bez wahania. Ale utkny.
I co zagaia Lisbeth nie kusio ci?
Co?
eby przespa si z kim w komunie.
Zwariowaa? Zerkna na siostr. Jasne, e nie. Ciebie by kusio?
Nie, ale no wiesz, po tygodniu czowiekowi udziela si atmosfera. Sama mwia, e Penny robi
to ze wszystkimi.
Ale Penny zawsze taka bya. Mam nadziej, e nie zajdzie w ci...
Carlynn! krzykna Lisbeth. Uwaaj!
Reflektory samochodu z naprzeciwka znalazy si tu na wprost, na ich pasie, i Carlynn nie miaa
innego wyjcia jak ostro skrci w lewo, aby unikn zderzenia. Volkswagen wpad w polizg na
liskiej nawierzchni, autem zarzucio i zjechay z asfaltu. Co hukno w podwozie i samochd
zawis na chwil na skraju niewidzialnej przepaci, a potem zaczy spada.
Lisbeth prbowaa wyrwa siostrze kierownic, ale byo ju za pno.
Carlynn zapaa siostr za rami.
Boe, Lizzie! krzykna. Przepraszam. Droga...
Wydawao si, e lec bokiem, ale nie miaa pewnoci, bo za szybami rozcigaa si tylko mga.
Poczua szarpnicie, kiedy uderzyy w co wystajcego ze skay. Usyszaa krzyk Lisbeth, po czym
wiat znieruchomia i zapada ciemno.
 36

Joelle przysza pniej ni zwykle, ale przy stoliku w bufecie zastaa tylko Paula. Postawia tac,
zerkajc przez rami, czy Liam nie stoi gdzie za ni w kolejce, lecz spotkao j rozczarowanie.
Paul wsta i wysun dla niej krzeso.
Mam a taki brzuch? Rozemiaa si.
Prbuj by szarmancki. Przypomnij mi, kiedy masz termin.
Pierwszy stycznia.
No tak. Jak mogem zapomnie?
Dzi mija trzydziesty tydzie dodaa.
wietnie wygldasz powiedzia.
Dziki. Gdzie Liam? Staraa si, by jej gos zdradza tylko umiarkowane zaciekawienie.
Mia ciki ranek na ostrym dyurze. Jak zwykle w sobotni wieczr.
Woya do ust multiwitamin i popia mlekiem.
A jak u ciebie? spytaa.
W sumie niele. A u ciebie?
W tej samej chwili zabrzcza jej pager i wywietli si numer pogotowia.
O wilku mowa.
Ostry dyur? zapyta, kiedy wstawaa.
Potwierdzia.
Zaraz wracam.
Podesza do telefonu obok wyjcia i wykrcia numer pogotowia.
Odebra Liam.
Jeste w bufecie, Jo?
Tak. Co si stao?
Wybacz, e przerywam ci obiad, ale potrzebowabym twojej pomocy. Mam dwie ofiary wypadku
i jedn poturbowan kobiet. Twierdzi, e tylko upada. Czy mogaby do niej podej?
Jasne. Zaraz przyjd.
Super. Dzikuj.
Odoya suchawk i wrcia do stolika, ale nie usiada z powrotem.
Zostaw moj tac, moe uda mi si szybko wrci, dobrze? poprosia Paula.
Prawie skoczyem. Moe pjd za ciebie?
Nie trzeba. Zdaje si, e to ofiara pobicia, sama si ni zajm. Ale dziki za propozycj.
Pomachaa mu rk. Miego popoudnia.

Widziaa z korytarza poczekalni i stwierdzia, e Paul mia racj. Zupenie jak w weekend. Matki
podrzucay zniecierpliwione niemowlta na kolanach, dwjka dzieci przykadaa sobie ld do ng,
a kilku mczyzn kulio si na krzesach i spogldao w stron rejestracji w oczekiwaniu, a zostan
wywoani.
Pielgniarka podesza do Joelle i podaa jej kart.
Jest w czwrce oznajmia. Bart zaoy jej szwy, nastawi zaman rk i prbowa z niej
wydoby, co si stao, ale twierdzi, e spada ze schodw. Wzruszya ramionami. Kto wie? Moe
i spada. Ale jej nie wypucimy, pki kto z was z ni nie pogada. Najchtniej by std zwiaa. Nie
jestem pewna, czy uda si j dugo zatrzyma.
Joelle kiwna gow, szybko przegldajc kart. Dwudziestoczteroletnia biaa kobieta. Katarina
Parsons. Nie zagbiaa si w hieroglify Barta. Zaraz si dowie, co zaszo.
Pchna drzwi gabinetu zabiegowego i zastaa mod kobiet na skraju ka, z rkami zaoonymi
na piersi i wyrazem znudzenia na posiniaczonej twarzy. Joelle nie miaa wtpliwoci, e zblazowana
mina maskuje strach. Widziaa to nie pierwszy raz.
Podaa jej rk.
Cze, Katarino. Nazywam si Joelle DAngelo, jestem pracownic socjaln.
Dziewczyna niemrawo ucisna jej do.
Po co pani tu przysali? zapytaa.
No wic... Joelle opara si o blat ...kiedy zjawia si kto, kto wyglda jak ofiara pobicia,
wolimy si upewni, e po wyjciu ze szpitala nic mu nie zagraa.
Przecie mwiam lekarzowi, e nikt mnie nie pobi. Spadam z betonowym schodw.
Przecigaa goski.
Joelle umiechna si.
Podoba mi si twj akcent. Skd jeste?
Z Wirginii.
Aha. Joelle usiada na krzele. Z okolic Waszyngtonu?
Nie. Z poudniowo-zachodniej Wirginii. Obok Karoliny Pnocnej.
Na pewno tam jest adnie. Co skonio ci do wyjazdu?
Mj chopak.
Aha. Mieszka tutaj, czy...?
Nie, mieszka w Wirginii. Ale jego brat osiedli si w Monterey, wic te postanowi przyjecha.
Myla, e znajdzie prac, ale jeszcze nie znalaz. Wiercia si na ku.
Wolisz usi na krzele? zapytaa Joelle. Dobrze wiem, jakie te ka s niewygodne.
Ostatnio spdzam na nich duo czasu. Z umiechem poklepaa si po brzuchu.
Nie chc nigdzie siada. Chc std wyj.
Joelle wskazaa jej krzeso.
A moe jednak? nie dawaa za wygran. Plecy ci rozbol.
Mamroczc pod nosem, Katarina zsuna si z ka i przycupna na krzele, ponownie krzyujc
rce na piersi w obronnym gecie.
atwo pjdzie, pomylaa Joelle. Taka ulega i przestraszona. Na pewno zaraz puci farb.
Gdzie si tak urzdzia? spytaa.
Ju pani mwiam. Na betonowych schodach u jego brata.
Widz, e masz szwy na policzku, drugi jest spuchnity. Co z rk, zamana?
Ju to przerabiaam z lekarzem burkna.
Joelle nachylia si w jej stron.
 Moliwe, e spada ze schodw, Katarino. Lecz jeli tak nie byo, moesz liczy na pomoc. Jest
miejsce, gdzie bdziesz bezpieczna. Dopiero si wprowadzia i pewnie prawie nikogo tu nie znasz,
ale kto ci na pewno pomoe.
Widok ez w oczach Katariny podpowiedzia jej, e zmierza w dobrym kierunku.
Nie jeste jedyn kobiet, ktr to spotkao cigna Joelle. Ale najwaniejsze, e istniej
sposoby, eby...
Nagle Katarina poderwaa gow i utkwia wzrok w drzwiach, gdy rozlegy si gosy, jeden
spokojny i nalecy do kobiety, drugi podniesiony, rozwcieczony i mski.
To Jess szepna Katarina.
Twj chopak?
Kiwna gow, nie odrywajc wzroku od okienka w drzwiach.
Zabije mnie, e tu przyszam, ale wiedziaam, e mam zaman rk.
Joelle wstaa i podesza do telefonu na cianie.
Zawoam ochron powiedziaa, silc si na spokj, mimo coraz goniejszych wrzaskw na
zewntrz. Pewnie kto ju to zrobi dodaa w oczekiwaniu na sygna w suchawce. Nie musisz
si o nic mar...
Drzwi otworzyy si z hukiem i do rodka wtargn rosy mczyzna, wytrcajc z rk Joelle
suchawk. Odruchowo zasonia rkami brzuch.
Co ty tu, kurwa, robisz? wrzasn na Katarin, ktra dosownie wtopia si w krzeso. Jasne
wosy sterczay mu na wszystkie strony, tworzc bliej nieokrelon fryzur, spojrzenie mia dzikie,
jakby sza go opta, co nasuno Joelle podejrzenie, e facet jest pod wpywem narkotykw.
Powiedziaam im, e spadam ze schodw wyjkaa Katarina.
Jess odezwaa si Joelle moliwie spokojnym tonem. Prawie skoczyymy rozmawia. Bd
tak dobry i poczekaj na zewntrz, zaraz przyj...
A ty co za jedna, z opieki spoecznej? Zwrci si w jej stron. Jezu, Kat, co ty im
naopowiadaa? Niezdarna dupa i tyle powiedzia do Joelle. Kawa zasranej ofermy. Ruszy
w stron Katariny i wycign apy.
Niewiele mylc, Joelle zapaa go za rami.
Zostaw j w spokoju rozkazaa.
Strzsn jej rk, jakby opdza si od muchy, i natar na Katarin.
Za drzwiami rozlegy si kolejne gosy; Joelle miaa nadziej, e to ochrona, ale do gabinetu wpad
Liam. Zostawi za sob otwarte drzwi i Joelle dostrzega szans ucieczki dla dziewczyny.
Uciekaj! krzykna w nadziei, e ta skorzysta z okazji.
Ani kroku! wrzasn Jess do przeraonej kobiety. Odwrci si twarz do Joelle i nagle ujrzaa
przed sob widrujce oczy wariata. A ty si zamknij, suko! Wysoko podnis nog, przycisn
do brzucha Joelle i przypar j do ciany.
Bl przeszy j na wskro, jakby co si w niej rozerwao. Poczua, jak zsuwa si po cianie i kuli
na pododze. Leaa zgita wp, wiat zlewa si jej przed oczami. Zobaczya, e Liam apie Jessa
za rami i wali go pici w twarz, raz za razem, a nie byo wiadomo, ktry z nich wpad w sza.
Krew pyna Jessowi z nosa do ust, kiedy Liam agodny Liam okada go piciami. Joelle
opara si o cian i przymkna oczy w obawie, e zwymiotuje. Kiedy je znw otworzya,
w gabinecie znajdowali si dwaj ochroniarze, a Liam pochyla si nad ni i obejmowa ramionami.
Zapaa go za koszul.
 Dziecko wychrypiaa.
Poczua, jak wsuwa jej rk pod bluzk i kadzie na wypukoci jej brzucha. Opara mu gow na
ramieniu.
Wszystko bdzie dobrze wyszepta jej do ucha. Musi.
 37

San Francisco, 1967

Syszaa gosy. Pocztkowo stanowiy szum, jakby przysuchiwaa si rozmowie za cienk cian.
Ale stopniowo zacza je rozpoznawa. Gos Alana. I Gabriela.
Prbowaa otworzy oczy, ale to byo ponad jej siy. Moga jednak wyda dwik. Ni to jk, ni to
pomruk. Zadwiczao jej w uszach. Gosy ustay.
Syszae? Gos Gabriela. Usiowaa si umiechn, wycign rk, ale wiedziaa, e jej si
nie udao.
Lisbeth? gos Alana brzmia jak szept.
Mmm powtrzya.
Chwaa Bogu odezwa si Gabriel i poczua tak, to by na pewno on e wzi j za rk.
Lizzie powiedzia.
Cii! rzuci ostro Alan.
Uwaajmy, eby nikt nie wszed dorzuci Gabriel.
Stan przy drzwiach odpar Alan. Co otaro si o jej policzek, a potem Alan pocaowa j
w czoo. Witaj, Lisbeth szepn.
Gabe?
Jestem tutaj, maleka.
Pochyli si nad ni, poczua zapach jego wody koloskiej.
Ja... Czua, e marszczy brwi. Gdzie jest? Na pewno nie we wasnym ku. Myli przepyway
jej przez gow, ale nie zdoaa adnej zatrzyma. Boli gowa wymamrotaa.
Tak. Miaa powane wstrznienie mzgu.
Nie pamitam. Znowu sprbowaa otworzy oczy i uchylia jedn powiek, ale zaraz ponownie
zacisna, bo razio j wiato.
Zga wiato, Alanie poprosi Gabriel i na chwil puci jej rk. Usyszaa go przy oknie,
chyba spuszcza rolety. Po chwili znowu by przy niej. Sprbuj jeszcze raz poleci. Otwrz
oczy. Teraz powinno by lepiej.
Sprbowaa. Najpierw lewe oko, ktre otworzyo si jak na sprynie, a potem prawe.
W pomieszczeniu panowa pmrok, lecz widziaa twarz Gabriela tu przy swojej. Dotkna jego
policzka. By mokry.
Tak si ciesz, e ci widz, Liz powiedzia, caujc wntrze jej doni. Napdzia nam
strachu.
Co si stao? zapytaa.
Miaa wypadek samochodowy.
 Nie pamitam. Myli kbiy si w jej gowie. Kiedy? Dokd jechaam?
Prawie miesic temu.
Co? Miesic...?
Tak. Jechaa z Carlynn. Bylicie w Big Sur, pamitasz? Starannie dobiera sowa, jakby
przewiczy to wielokrotnie.
Przemkno jej ulotne wspomnienie jazdy we mgle razem z Carlynn.
Nie miesic zaoponowaa.
Naprawd, skarbie. Od tamtej pory bya nieprzytomna. Tak si ciesz, e wreszcie si ockna.
Czua pulsowanie w gowie i uniosa rk do skroni, gdzie natrafia palcami na materia tkanin
lub gaz zamiast wosw.
Co mam na gowie? zapytaa.
Odniosa powane obraenia. Miaa wstrznienie mzgu. I nog zaman w kilku miejscach.
Krwotok wewntrzny. Kilkakrotnie ci operowali. Stracia mnstwo krwi, robili ci transfuzje.
Dzie w dzie przychodzi fizjoterapeuta i rusza twoimi rkami i nogami, eby minie nie zaniky.
Shanti Joy. Nagle jej si przypomniao.
Sucham? Gabriel nie wiedzia, o co chodzi.
Dziecko w komunie dobieg z daleka gos Alana. Co z nim?
Carlynn chciaa wrci do komuny, eby jeszcze raz zobaczy Penny i dziecko wykrztusia
Lisbeth. Bya mga. Och! Z naprzeciwka nadjecha samochd. Poczua, e si wzdryga, i wyrwaa
rk z ucisku Gabriela.
Tak, ale ju po wszystkim, Liz. Gabe uj jej do. Nic ci nie grozi. Jestem przy tobie.
Jechaycie we mgle wsk drog w Big Sur. Samochd jecha prosto na was niewaciwym pasem,
Carlynn zjechaa na bok i spadycie ze skay. Miaa niebywae szczcie, e wysza z tego cao.
Gdzie podziewa si Carlynn, pomylaa nagle. Alan jest tutaj z ni. I Gabe. Ale nie widziaa
Carlynn, ani nie syszaa jej gosu. Serce zabio jej mocniej w piersi.
A Carlynn? spytaa. Jest caa?
Po chwili wahania Gabriel pokrci gow.
Tak mi przykro, maleka mwi, nie spuszczajc z niej wzroku. Nie ma jej z nami.
Jak to? Ogarna j panika. Chyba nie chcesz powiedzie...
Gabriel skin gow.
Zgina w wypadku szepn. Przykro mi, Liz.
Nie! Pucia jego do i uderzya go piciami w pier. Nie! Nie! Nie! Gabrielu! Usiowaa
obrci gow w stron Alana, lecz bl przeszy j od karku a do skroni i go nie zobaczya. Alan!
krzykna.
Cii! Podszed szybkim krokiem. Oburcz przytrzyma jej zacinite pici.
Ona nie moga umrze wyszlochaa Lisbeth. Nie moga. Powiedz, e nic jej nie jest, Alanie.
Prosz.
Umara bardzo, bardzo szybko powiedzia Alan i wywnioskowaa bardziej z jego ez ni sw,
e siostra nie yje. Kie... Zajkn si i zerkn na Gabriela w poszukiwaniu odpowiednich sw.
Kierownica wbia j w fotel. Policjanci mwili, e nic nie poczua. Nie cier...
Na zewntrz rozlegy si gosy i Alan odwrci gow w stron drzwi. Popatrzy na Gabriela.
Chyba idzie pielgniarka, zajmij jako jej uwag poprosi Gabe, na co Alan puci rce Lisbeth
i ruszy do drzwi. Usyszaa, jak otwieraj si i zamykaj z cichym szczkiem.
 Lisbeth, jeli pielgniarka tu wejdzie, Alan i ja bdziemy mwi do ciebie Carlynn.
Co?
Wszystko ci wytumacz, ale pamitaj, bardzo ci prosz. To wane. Udawaj, e jeste Carlynn.
Nie! Prbowaa si podnie, ale nie miaa siy dwign gowy z poduszki. Dlaczego?
spytaa.
Cii, uspokj si. I nie mw tak gono. Sprbuj ci to wyjani. Wiem, e za duo naraz na ciebie
spado. Ale wysuchaj mnie, maleka. Bardzo ci prosz.
Chc do mojej siostry wydusia, nadal do niej nie docierao, e wicej nie zobaczy Carlynn.
Och, Gabe, co ja bez niej zrobi?
Wiem, e chcesz j odzyska. Wszyscy chcemy. Ale czy moesz mnie wysucha? Prosz.
Zerkn w stron wyjcia. Nadal ledwie kojarzya, ale jeszcze nigdy nie widziaa go w stanie takiego
napicia.
Sucham wyszeptaa.
Jechaycie twoim garbusem, ale to Carlynn prowadzia, tak?
Z namysem przymkna oczy.
Ja prowadziam, ale potem si zamieniymy. Bya mga i... i nogi mi si trzsy... nic nie
widziaam. Stwierdzia, e poradzi sobie lepiej ni ja.
Wanie. I dlatego kiedy wypadycie z drogi i gdy przybyli ju ratownicy, znaleli tylko twoj
torebk z dokumentami, wic uznali, e ty prowadzia. Powiedzieli nam, e zgina, a Carlynn jest
ciko ranna.
Zmarszczya brwi, usiujc za nim nady.
Czy ty... czy wy nie zorientowalicie si na mj widok?
O to chodzi, e nie. Nie widzielimy Carlynn po wypadku. A ty bya zabandaowana, miaa
posiniaczon, pokaleczon twarz...
Uniosa rce do policzkw i ostronie musna je czubkami palcw.
Wygldam inaczej?
Nie, skarbie. Wszystko prawie si zagoio, wygldasz jak zawsze. I oczywicie jak Carlynn.
Nagle zrozumiaa, co do niej mwi.
Mylae, e to ja zginam? spytaa.
Przytakn.
To by najgorszy dzie w moim yciu, Liz. Grdyka mu podskoczya. A dzie, w ktrym
zrozumielimy, e to jednak ty, by najgorszym dniem w yciu Alana.
O mj Boe. Nie moga tego wszystkiego ogarn.
Ile czasu wszyscy brali mnie za Carlynn?
Dwa tygodnie. My... Nie wiem, jak ci to powiedzie.
Mw.
Urzdzilimy ci pogrzeb.
Zaniemwia. Bya tak skoowana, e nie wiedziaa, czy si cieszy, czy smuci, wcieka czy
martwi.
Ale nie pochowalimy Carlynn uzupeni Gabriel.
Teraz pochowamy oznajmia Lisbeth. Gdy tylko wyjd ze...
Nie przerwa jej. Wanie o tym musz z tob porozmawia. Kiedy bya nieprzytomna, co
si stao. Ukazay si artykuy w gazetach i czasopismach. Wszyscy pisali, e znana uzdrowicielka,
Carlynn Shire, stracia siostr w wypadku, ludzie modlili si o twoje... jej wyzdrowienie. Matka
siedziaa przy tobie dzie i noc i...
Bo mylaa, e jestem Carlynn.
Gabriel skin gow i zwily jzykiem wargi.
Nie wiem, jak przyjaby wiadomo, e to jednak ty. Moe by zmika. Naprawd nie wiem. Ale
mylaa, tak jak my wszyscy, e ty to Carlynn. Mwia, e nie moe sobie darowa, jak ciebie
traktowaa... jak traktowaa Lisbeth... i e wpaci ogromn... naprawd ogromn... kwot na orodek
w twoim imieniu.
Jakie to nieprawdopodobne, jakie... Lisbeth lekko potrzsna gow i a zacisna zby z blu.
Chcesz powiedzie... Nie wiedziaa nawet, o co chce zapyta.
Chc powiedzie, e jeli Carlynn wyzdrowieje i na nowo podejmie prac w orodku, twoja
matka go sfinansuje. Opaci pensje i czynsz.
Czyli... Zaczynaa rozumie. Jeli Carlynn umara, a ja yj, matka nie...
Alan bdzie zmuszony zamkn orodek oznajmi Gabriel. Bez Carlynn i jej renomy wszystko
padnie.
Jej marzenie uzupenia Lisbeth, przepeniona tsknot.
Tak jest. Jej marzenie.
Ale... chyba nie mylicie, e mogabym...
To jeszcze nie wszystko podj Gabriel. Jednym z warunkw twojej matki jest przeniesienie
orodka do Monterey. Chce by bliej ciebie i...
Bliej Carlynn.
Zgadza si. Bliej Carlynn. I chce, eby Carlynn z Alanem zamieszkali w posiadoci. Ja jej
unikaem... a raczej ona unikaa mnie. Nawet jeli mnie widziaa, tutaj czy na pogrzebie, raczej mi si
nie przyjrzaa i nie wie, jak wygldam. Dlatego mamy z Alanem plan, ktry pozwoli nam... naszej
trjce... zamieszka razem w Cypress Point.
Sucham?
Matka zajmuje sypialni na dole cign pospiesznie Gabriel. Ju nie wchodzi na gr
z uwagi na swj artretyzm. Dlatego ty z Alanem zamieszkacie na grze. Przedstawicie mnie jako
nowego dyrektora generalnego. Uyjemy mojego drugiego imienia...
Quinn.
Wanie, a ona si nie zorientuje. Powiecie, e jestem tu od niedawna i szukam mieszkania.
Przekonacie j, aby pozwolia mi zamieszka w posiadoci, ebymy mogli we trjk pracowa na
miejscu. Twojej matce to si spodoba. A przy takim wkadzie finansowym z jej strony bd mg
rzuci prac w szpitalu i powici si orodkowi w penym wymiarze godzin.
Lisbeth przymkna oczy.
To szalestwo stwierdzia.
Wiem, e tak ci si zdaje, Liz. Gdybym zbudzi si po miesicu i usysza to wszystko, te bym tak
uwaa. Ale mielimy czas to przemyle i...
Nie dam rady, Gabe wpada mu w sowo. Nie mog by Carlynn.
Pomyl, jaki mamy wybr, maleka. Jeli powiesz wiatu, e naprawd jeste...
Jak wpadlicie na to, e to ja, a nie Carlynn? spytaa.
Gabriel si odsun.
Och, Lizzie. Westchn. To byo straszne.
 Jak?
Policja przywioza twoje piercionki i piercionki Carlynn w plastikowych torebkach. Twoje
oznaczono imieniem Carlynn i na odwrt. Policjanci najpierw dali torebki Alanowi, a on prbowa
im tumaczy, e popenili bd. Potem biedaka olnio. Masz pojcie? Wci nie bylimy pewni,
wic przyszlimy tutaj i... no i sprawdzilimy... kojarzysz to swoje znami w ksztacie serca na
piersi?
Lisbeth zacisna powieki.
W ten sposb odkrye, e yj, a Alan, e straci on. Odwrcia gow i znowu si
rozpakaa. Och, Carly.
Gabriel pogaska j po wosach i wyczua napicie w jego ruchach.
Moesz mie jej ycie, Liz. Ale nie jej ma.
Wyczua w jego gosie cie umiechu i spojrzaa na niego. Umiecha si do niej. Nie podziela jej
uczu. Mia za sob rozpacz, ktra j przytaczaa.
Oczywicie Alan bdzie twoim mem w oczach wiata ucili Gabriel ale na osobnoci
bdziesz moja. Pod kadym innym wzgldem dostaniesz ycie Carlynn. Kiedy odziedziczysz Cypress
Point. Moesz zamieszka tam na zawsze. Ze mn. Pienidze przestan by problemem dla orodka.
Cypress Point, pomylaa. Moga tam zamieszka, razem z Gabeem.
Czego yczyaby sobie Carlynn? spytaa.
A jak ci si zdaje? odpowiedzia pytaniem.
Oddaaby mi wszystko, co miaa stwierdzia zgodnie z prawd. Ale nie tak.
Niewane skwitowa Gabriel. Alan i ja dopracujemy szczegy. Wystarczy przekona wiat...
i twoj matk... e Carlynn Shire wci yje. Zawsze moemy powiedzie, e po wypadku stracia
cz swoich zdolnoci. To bez wikszego znaczenia. Orodek krci si wok bada. Moemy
zmieni ich charakter, przycign innych znanych uzdrowicieli.
Drzwi si otworzyy i wesza pielgniarka, a za ni struchlay Alan, ktry nie zdoa zatrzyma jej
duej na korytarzu. W powietrzu zawiso napicie, kiedy pielgniarka sprawdzia Lisbeth puls
i cinienie, po czym wsuna jej termometr pod jzyk.
Czy pani wie, gdzie jest? spytaa po jego wyjciu.
W szpitalu odpowiedziaa.
Ktry mamy rok?
Lisbeth musiaa chwil si zastanowi.
Tysic dziewiset szedziesity sidmy? spytaa niepewnie.
Bardzo dobrze pochwalia pielgniarka. A zna pani tych panw? Ktry z nich jest pani
mem?
Lisbeth przekna z trudem. Carly, Carly, Carly. Co robi? Zerkna na Gabriela, a nastpnie
przeniosa wzrok na Alana.
Ten powiedziaa.
 38

Liam zostaby z Joelle w trakcie bada, ale sam wymaga pomocy lekarskiej. Zama palec
wskazujcy prawej doni i Bart znieczula mu teraz uchw, eby zaszy rank, a poszkodowany nie
wiedzia, skd si wzia.
W yciu nie uderzy drugiego czowieka. Nawet jako dzieciak. A tak atwo mu to przyszo. Tak
naturalnie. Mia ochot stuc gnoja na kwane jabko. Nigdy nie zapomni, jak tamten przypar Joelle
buciorem do ciany.
Wiedzia, gdzie ona jest. Trzy stanowiska dalej. Przez jaki czas sysza jej pacz. Policja go wtedy
przesuchiwaa; zapyta, czy moe do niej pj, ale odpowiedzieli, e jest pod dobr opiek.
Poza tym krwawi pan jak winia, uzupeni jeden z policjantw.
Jak tam Joelle? zapyta teraz Barta, kiedy lekarz usiad obok niego i przystpi do cerowania mu
podbrdka.
Zabrali j na pooniczy pada odpowied.
To dlatego nie sycha jej paczu, uwiadomi sobie.
Ale wszystko gra?
Zacza rodzi.
O nie jkn. Przecie jest dopiero... czekaj... w trzydziestym tygodniu?
Przesta gada, Liamie poleci Bart. Tak mi si wydaje. Trzydziesty tydzie. Nie bdzie
lekko, jeli teraz urodzi.
No i znowu: kolejny pord, kolejne nieszczcie. A naprawd zaleao mu na tym dziecku. Ale
jeszcze bardziej zaleao mu na Joelle.
Ale nic jej nie jest? powtrzy. Znaczy... oprcz porodu?
Zdaje si, e ma kilka zamanych eber. Bart odchyli si do tyu. Jeli nie przestaniesz gada,
to potrwa cay dzie, Liamie.
Kiedy skoczy szy, Liam zdj zakrwawione ubranie i poyczy niebieski fartuch ze spodniami.
Wyszed z izby przyj i ruszy w stron oddziau pooniczego, ale po drodze wstpi do azienki
i sprawdzi, co z twarz. Wasne odbicie go zszokowao. Rozcicie na brodzie opatrzono, podobnie
jak bolcy palec, ale na twarzy mia siniaki nie wiadomo skd. Zezna policji, e to on bi, lecz jak
wida, byo inaczej; policjanci musieli mie z niego niezy ubaw, kiedy skoczyli go przesuchiwa.
Nagle poczu si okropnie zmczony. Opar si o wykafelkowan cian i przymkn oczy.
Przyszo mu do gowy, e Joelle musi strasznie si ba. Za duo wiedziaa o moliwych
komplikacjach. Podobnie jak Mara.
Idc korytarzem, czu lekkie mdoci. Pjdzie do niej jako wsppracownik, kolega, wspuczestnik
caego zdarzenia. Nie wzbudzi niczyich podejrze.
W dyurce na oddziale pooniczym zasta Seren Marquez.
Jak tam Joelle? zapyta.
 O matko jkna na jego widok. Syszaam, e pobie faceta, ktry kopn Joelle, ale widz,
e byo na odwrt.
Jak tam Joelle? powtrzy. Nie mia ochoty na utarczki sowne.
Rebecca prbuje powstrzyma akcj porodow odpowiedziaa.
Mog do niej zajrze? spyta.
Spojrzaa na zegarek.
Za mniej wicej dwadziecia minut stwierdzia. Rebecca j bada. Podaa betametazon
i antybiotyki.
Beta... co? Na co?
eby zapobiec zespoowi zaburze oddychania u dziecka, w razie gdyby nie udao si zatrzyma
porodu. Ale i tak wczeniak moe mie powane problemy. Signa po kart i skierowaa si do
wyjcia. Jest w dwudziestce rzucia przez rami.
Usiad przy biurku i przysun telefon. Z pki pod blatem wycign ksik telefoniczn
i sprawdzi numer Orodka Leczenia Ducha i Ciaa Shire. Po chwili usysza w suchawce gos
modej kobiety.
Halo powiedzia. Chciabym si skontaktowa z Carlynn Shire, ale nie mam jej numeru
domowego. Czy mogaby mi pani powiedzie, jak j zapa? To pilne.
W jakiej sprawie?
Chodzi o jej przyjacik. Joelle DAngelo. Zacza rodzi i chciabym prosi, eby Carlynn
przyjechaa do niej tutaj, do Silas Memorial.
Przeka wiadomo.
Natychmiast? zapyta.
Zadzwoni i jeli j zastan, otrzyma wiadomo. Jeli nie, trudno mi powiedzie kiedy.
Prosz j znale. I niech do mnie zadzwoni. Poda numer do szpitala. Niech przekae
operatorce, eby zadzwonia na mj pager.
Jego pager zabrzcza dokadnie dwadziecia minut pniej, kiedy zbiera si na odwag, eby
pj do dwudziestki. Podnis suchawk.
Mwi Carlynn, Liamie. Dostaam twoj wiadomo i jestem w szpitalu. Czekam na dole. Jak si
czuje Joelle?
Ju id odpowiedzia. Zaraz porozmawiamy.
Siedziaa w korytarzu przy oknie, wsparta oburcz na lasce. Usiad na krzele obok.
Dzikuj, e pani przyjechaa.
Co si dzieje? spytaa. I co ci si stao, na lito bosk?
Joelle rozmawiaa z pobit kobiet, wtargn chopak ofiary i kopn j w brzuch.
Carlynn przycisna rk do ust.
O nie jkna. Czy wszystko w porzdku?
Pokrci gow.
Ma kilka zamanych eber i zacza rodzi.
Niedobrze. Za wczenie. A twoja twarz? I palec?
Stukem faceta, ktry j kopn. I mam za swoje. Wskaza na obola rk.
wietnie! Carlynn wygldaa na zadowolon. Wiadomo, co bdzie z Joelle?
Prbuj powstrzyma akcj porodow. Pomylaem, e z pani bdzie jej raniej.
A dlaczego nie z tob?
 Nie jestem uzdrowicielem.
Carlynn popatrzya na swoje rce oparte o lask.
Zdaje si, e w tej chwili moesz zrobi dla niej wicej ni ja.
To byo irytujce. Zawsze pchaa ich ku sobie, jakby Mara nie istniaa.
Czy pani rozumie mj dylemat, Carlynn?
Rozumiem, e ty i Joelle jestecie gotowi powici wasne szczcie dla kogo, kto tego nie
potrzebuje oznajmia Carlynn, a Liam zdumia si jej wadczym tonem. I jestem gotowa si
zaoy, e gdyby Mara moga mwi, wnosz z tego, co mi o niej opowiedzielicie, nie wymagaaby
tego od was. Pragnaby, aby Joelle zaja si tob i Samem jak na kochajc kobiet przystao.
Mylaem, e ma pani leczy Mar zauway. A moe tylko bawia si pani Joelle? Bawia
si pani nami obojgiem?
Robiam, co mogam odpara. Ale masz racj. Nie prbowaam leczy Mary. Ona nie
potrzebuje mojej pomocy, Liamie, od razu to wiedziaam. Spjrz na ni. Wci si umiecha.
Naprawd mylisz, e cierpi?
Nie odpowiedzia. Oboje znali odpowied na to pytanie.
Wyjrza przez okno, prbujc zebra myli.
Kiedy ulegam swoim uczuciom do Joelle powiedzia czuj, jakbym zdradza on.
Nie zdradzasz Mary, mj drogi. Gos Carlynn zagodnia. Nie moecie jej zrani swoj
mioci i nie musisz si rozwodzi, aby wzi lub z Joelle w swoim sercu. Jeli bdziesz
szczliwy, wicej siy moesz przekaza Marze. I synkowi. Myl, e jeste to winien swojemu
dziecku... dzieciom... aby przey pene i szczliwe ycie.
Dzieciom powtrzy, bardziej do siebie ni do niej.
W tej chwili cigna Carlynn, wychylajc si naprzd masz wybr. Moesz by z Mar,
ktra czuje bardzo, bardzo niewiele i umiecha si bez wzgldu na twoj obecno. Albo z Joelle,
ktra wci czuje wszystko strach, niepokj, mio wanie w tej chwili, gdy modli si
o bezpieczestwo twojego dziecka. Sam zdecyduj, ktra z nich bardziej ci potrzebuje.
Pjdzie pani do niej? zapyta.
Oczywicie, e pjd. Ale ciebie nie zastpi, Liamie. Ani u jej boku, ani w jej sercu.
Poszed, lecz nie zblia si do porodwki w obawie, e Joelle o niego pytaa. Najpierw musia
uda si gdzie indziej.

Mara spaa, kiedy wszed do jej pokoju w domu opieki. Zamkn drzwi, aby zosta z ni sam na
sam.
Maro?
Otworzya oczy, gdy opuci barierk i przysiad obok. Umiechna si do niego, wydaa swj
pisk, a on si nachyli, eby j pocaowa.
Musimy porozmawia, kochanie zacz. Sign po jej praw rk, ktra poczuje jego
obecno. Maro, ja si zadrczam. Tak bardzo ci kocham. Oddabym wszystko, eby bya taka jak
dawniej. Taka cudowna. Daa mi tyle radoci. Przejecha woln rk po jej przydugich wosach.
I piknego syna doda. Lata, ktre razem spdzilimy, byy najlepszymi w moim yciu. Ale
dobiegy koca i musz zamkn ten rozdzia. Umiechn si ze smutkiem. Ty zrobia to ju na
swj sposb, prawda?
Wpatrywaa si w niego wielkimi, piknymi oczami, ale jej umiech si nie zmieni.
 Zakochaem si w Joelle, Maro. czy nas co wanego, czyli ty. Oboje ci kochamy. Oboje
chcemy si o ciebie troszczy. I musisz wiedzie, e zawsze bd przy tobie. Nigdy nie przestan ci
odwiedza, bez wzgldu na zmiany, ktre zajd w moim yciu.
Musn kciukiem wierzch jej doni.
To dla mnie jest bardzo trudne mwi. Nie chc czu, e ci zdradzam. Tak bardzo ci
kocham. Spojrza jej prosto w oczy. Daj mi jaki znak. Ucinij mi rk. Zamrugaj. Chc
wiedzie, e mog y dalej.
Spoglda na ni, a ona umiechaa si pustym umiechem, ktry by tylko uniesionymi kcikami ust.
Tylko ten znak moga mu da, a on nic wicej nie potrzebowa.
Puci jej do i odgarn kosmyk z twarzy.
Dzikuj, kochanie powiedzia. I pocaowa j na poegnanie.
 39

Z jednego moesz by zadowolona oznajmia Lydia, pielgniarka, zdejmujc z ramienia Joelle

mankiet cinieniomierza. Masz fantastyczne cinienie.
Joelle kiwna gow, ale nie otworzya oczu. Gdyby to zrobia, pokj znw zaczby wirowa.
Carlynn siedziaa przy niej i trzymaa j za rk; jej dotyk mia kojc moc.
Jest sidma wieczorem poinformowaa Lydia. Susznie zakadam, e nie chcesz nic je?
Znw skina gow, ale tym razem z umiechem.
Bardzo susznie odpowiedziaa. Chyba ju nigdy nie wezm nic do ust.
Od siarczanu magnezu miaa mdoci i uderzenia gorca, tak jak si spodziewaa, ale nie
protestowaa, gdy lek dawa dziecku szans na pozostanie duej tam, gdzie si znajdowao. Czujnik
podczony do kardiografu wskazywa, e malestwu nic nie jest; suchaa krzepicych uderze
serduszka oraz szumw, ktre nasuway skojarzenie z podwodnymi odgosami wielorybw
i delfinw z dala od domu.
Nie musisz ze mn siedzie, Carlynn powiedziaa, nie otwierajc oczu. Jestem nudna jak flaki
z olejem.
Nie przyjechaam dla rozrywki odpara Carlynn i Joelle znowu si umiechna.
Silia si na spokj. Przywizywaa do tego wielk wag, jakby spokj mg uchroni j przed
rozwarciem o kolejny centymetr. Trzy lub cztery centymetry i nie bdzie odwrotu w czasie
przedwczesnego porodu, jak wynikao ze sw Rebekki. Urodziaby dziecko dziesi tygodni przed
terminem, nie dopuci do tego za wszelk cen. Dali jej pierwsz dawk betametazonu, na wszelki
wypadek, ale troch potrwa, zanim lek podziaa na puca malestwa.
Powinna zadzwoni do rodzicw, lecz nie chciaa ich martwi ani ciga do Monterey, eby
ogldali j podczon do kardiotokografu. Jeli jednak urodzi, poprosi kogo, eby do nich
zadzwoni, ale nie wczeniej.
Wprawdzie znaa tu kad pielgniark i kada do niej zajrzaa, lecz mimo to czua si samotna.
I nikt ani jej rodzice, ani pielgniarki, ani nawet siedzca obok Carlynn nie mg zastpi osoby,
ktrej najbardziej jej brakowao.
Syszaa, jak Lydia krzta si po sali, pewnie sprawdzaa monitor i kroplwk. Naraz usyszaa
gos przy drzwiach.
Mog wej?
Liam. Otworzya oczy, pokj zawirowa i znw znieruchomia. Liam wsun gow przez uchylone
drzwi, a ona poczua tak rado, e zy zapieky j pod powiekami.
Jasne. Lydia skierowaa si do wyjcia. Zadzwo, gdyby mnie potrzebowaa, Joelle.
Liam wszed do pokoju, a Carlynn pucia jej rk i wstaa.
Zrobi sobie przerw i pjd napi si herbaty, dobrze?
Oczywicie, Carlynn odpara Joelle. Dzikuj, e tu jeste.
 Liam przytrzyma jej drzwi, a nastpnie podszed i usiad na zwolnionym przez ni krzele.
Cze, Joelle.
Cze. Zmruya oczy, eby lepiej mu si przyjrze w zaciemnionym pokoju. O matko, Liamie,
twoja twarz.
Szkoda, e nie widziaa tamtego.
Prbowaa odczyta wyraz jego pokiereszowanej twarzy. Na jego ustach bdzi umieszek, moe
peen czuoci, a moe gupawy. Nie miaa pewnoci.
Bardzo ci boli? spytaa.
Na pewno mniej ni ciebie stwierdzi. Ale ci obwizali.
Syszysz jej serce? zagadna. Tak mao rozmawiali o dziecku, e prawie si obawiaa zwrci
jego uwag na odgos, ktry wypenia pomieszczenie.
Jak dzwon stwierdzi Liam.
Boe, mam nadziej.
Chyba le si czujesz, co? Nie zabrzmiao to jak pytanie i Joelle zrozumiaa, e musi wyglda
strasznie.
Siarczan magnezu skwitowaa. Mdli mnie po nim.
Tak mi przykro powiedzia. Nie wiedziaa, czy wyraa ubolewanie z powodu jej mdoci, czy
czego wicej. Zesztywniaa, jakby baa si poruszy doda.
Mia racj. Bya spita.
Boj si, e zwymiotuj przyznaa.
Miska stoi obok twojej gowy.
Skrzywia si.
Nie chc wymiotowa przy tobie.
Umiechn si pobaliwie.
Od ponad roku sprztam wymiociny dziecka i zmieniam mierdzce pieluchy. Chyba dam rad,
wic jeli musisz, to si nie krpuj.
Dziki. Na te sowa od razu poczua si lepiej i troch opado napicie.
Wytumaczysz mi, co si dzieje? poprosi.
Opowiedziaa mu o dwucentymetrowym rozwarciu, siarczanie magnezu, betametazonie
i delikatnych pucach wczeniaka.
Jeli si teraz urodzi i przeyje, moe mie powany problem dodaa. Mzgowe poraenie
dziecice. Niewydolno puc. Uszkodzenie mzgu. Spodziewaa si, e Liam ucieknie po tych
sowach, ale wytrwa.
Jest szansa, e si teraz urodzi i nic jej nie bdzie? zapyta.
Tak. Ale musi mie duo szczcia i dobr opiek na oddziale dla wczeniakw.
Liam westchn.
Chyba przynosz pecha swoim kobietom, gdy przychodzi do porodu.
Sens tych sw nie wywar na niej wraenia, bardziej zabolao, e zaliczy j do swoich kobiet.
To nie twoja wina, e ten go mnie kopn. Pokrcia gow.
Poprosiem, eby przysza.
Skd moge wiedzie? Ostronie zmienia pozycj na ku, prbujc nie urazi obolaych
eber. Dzwonie do Carlynn?
Potwierdzi.
 Nie masz nic przeciwko temu?
Ale skd. Bardzo ci dzikuj. Nie zaszkodzi mie tu zawodow uzdrowicielk, cho nie jestem
pewna, czy w to wierz.
Ja te. Dotkn opatrunku na brodzie i lekko si wzdrygn. Ale wiesz, w co wierz? spyta.
No?
W ciebie i mnie odpowiedzia. Z dzieckiem lub bez niego. Wskaza na jej brzuch. Jako
damy sobie rad.
Znw zebrao jej si na pacz. Co mu si stao? Jakiego objawienia dozna w ostatnim czasie? Nie
miaa odwagi go zapyta, ale bardzo j to cieszyo.
Byoby wspaniale, Liamie szepna.
Dzwoniem do Sheili i uprzedziem, e pracuj do pna doda, zerkajc na zegarek. Ale
chyba zadzwoni jeszcze raz i zapytam, czy Sam moe u niej spa.
Nie musisz zaoponowaa. Pewnie dzisiaj zasn i zostan tu kilka dni. Moe nawet tygodni.
Posiedz przy tobie, chocia dzi. W ramach rekompensaty za moj nieobecno przez ostatnie
siedem miesicy. Chyba e wolisz, ebym sobie poszed.
Och nie, zosta. Ale pewnie bdziesz tylko patrzy, jak pi.
No i dobrze uci i wsta. Zadzwoni do Sheili.
I co jej powiesz?
Prawd. Sta z rkami na oparciu krzesa. Ju wie, e to ja jestem ojcem.
Joelle zatkao.
Tak? Jak do tego doszo?
Zgada, a ja powiedziaem, e ma racj.
I co?
Pobia mnie torebk.
artujesz? Joelle si rozemiaa.
Chciabym. Umiechn si i wyszed z pokoju.

Obudzi j wasny jk, gdzie z gbi trzewi. Czua tpy bl w dole brzucha.
Co si stao, Jo? spyta Liam.
Otworzya oczy. W pomieszczeniu panowa mrok, wiato sczyo si tylko z korytarza, i Joelle nie
miaa pewnoci, kto siedzi obok.
Carlynn?
Pojechaa do domu, Jo odpowiedzia Liam. Wszystko w porzdku?
Chyba... Zawiesia gos. Chyba skurcz. Ktra godzina?
Druga nad ranem.
W wietle monitora widziaa jego blade oczy.
Lepiej zawoaj pielgniark poprosia.
Po chwili wrci z Lydi, ktra zbadaa Joelle i wstaa.
Masz rozwarcie na cztery, prawie pi centymetrw. Siarczan magnezu nie pomg. Dzwoni po
Rebecc.
Po wyjciu Lydii spojrzaa na Liama.
Obawiam si, e to ju.
Podnis jej rk do ust.
 Bed przy tobie.
Moja mama miaa asystowa przy porodzie.
Mam do niej zadzwoni?
Nie bya na adnych zajciach w szkole rodzenia.
Ja byem na wszystkich, Jo zapewni. Jestem ekspertem.
Przyszed kolejny skurcz i cisna rk Liama. Kiedy bl min, spojrzaa mu w oczy.
Boj si powiedziaa.
Wiem. Ja te.
Ostatnio miewam koszmary. e boli mnie gowa.
Przycisn wargi do jej ust.
Wiesz, e tak nie bdzie.
Co powiedziaa Sheila?
Waciwie nic. Wspomniaem jej, e rodzisz i zostan z tob, jeli przenocuje Sama. Zapada
duga cisza, potem burkna Jasne i rzucia suchawk.
Oho powiedziaa Joelle. To nie wry nic dobrego.
Moga odmwi.
Trudno j wini. To musi by dla niej bardzo trudne.
Wiem. Gono przekn lin i oczy na chwil mu pociemniay. Zmiemy temat, dobrze?
poprosi. Skupmy si na tobie.
W cigu p godziny zostaa przeniesiona na porodwk i jak na komend zaczy si regularne
skurcze. Przyszed obcy anestezjolog i poda jej epidural, od ktrego zdrtwia jej prawy bok, ale
przynajmniej zasna, a kiedy si obudzia, otaczali j ludzie. Nogi miaa w strzemionach, Rebecca
staa midzy nimi, a obok niej neonatolog, lekarz z oddziau dla noworodkw. Liam siedzia przy
Joelle i odgarnia jej wosy z czoa.
Przespaa najgorsz cz pocieszya Rebecca. Teraz pora prze.
e co?
Ktra godzina? zapytaa Joelle. Czua silny ucisk w okolicach podbrzusza. Mylaam, e
dalicie mi epidural.
Mina szsta rano odezwa si Liam.
Dalimy potwierdzia lekarka. Zapewne przesta dziaa, ale pora prze, Joelle.
Jakim cudem przespaa rozwarcie na pi centymetrw. Znowu poczua nacisk i potrzeba parcia
staa si nie do wytrzymania.
Chc prze! wrzasna i kilka osb si zamiao.
Bomba! powiedziaa Rebecca. Prosimy o to od dziesiciu minut.
Czua wszystko, kiedy dziecko przesuwao si naprzd. Parcie w zasadzie sprawio jej ulg, ale
baa si, e to zudne, poniewa dziecko byo bardzo, ale to bardzo mae.
Mam j. Rebecca natychmiast podaa dziecko neonatalogowi.
Wszystko w porzdku? Joelle wytya wzrok, ale neonatolog sta tyem do niej, pochylony nad
ma. Usyszaa kwilenie. Czy to ona?
Mog zobaczy? spyta Liam.
Pokiwaa gow.
Patrzya na jego spuchnit twarz, gdy rozmawia z lekarzem. Zadawa pytania i spoglda na ma.
Min mia nieprzeniknion.
 Po chwili stan obok Joelle.
Jest maleka, Jo, ale dobrze wyglda oznajmi. Way niecae kilo czterysta i lekarz jest mile
zaskoczony. Moe nie pacze, ale wydaje odgosy...
Syszaam odpara, wci usiujc co dojrze.
Dostaa sze i osiem punktw w skali Apgara cign Liam. Czyli niele, biorc pod uwag
okolicznoci.
Neonatolog pchn inkubator w jej stron.
Niech mama rzuci okiem poprosi. Jedziemy na oddzia dla wczeniakw.
Przez plastik trudno byo cokolwiek zobaczy. Dziecko wygldao jak laleczka z rczkami
i nkami cienkimi jak gazki, i nim Joelle zdya si przyjrze, inkubator odjecha.
Chc wsta owiadczya i podcigna si na okciach. Miaa zamiar i za inkubatorem.
Rebecca znowu si rozemiaa.
Za chwil, Joelle, na mio bosk. Niech z tob skocz.

Nieca godzin pniej Liam pcha jej wzek na oddzia dla wczeniakw. Moga sama pj, ale
pielgniarka upara si na wzek, wic nie zamierzaa si kci. Niewane, jak tam dotrze, byle
szybko. Ale zostawia wzek w korytarzu, wolaa wej na sal o wasnych siach.
Znaa tu kady kt i pokazaa Liamowi, jak wyszorowa rce przy umywalce, po czym ubraa ich
oboje w te papierowe fartuchy. Patty, pielgniarka, ktr dobrze znaa, zaprowadzia ich do
inkubatora i Joelle usiada na krzele stojcym z boku.
Jest wiksza, ni mylaam. Umiechna si do malestwa podczonego do respiratora
i niezliczonych rurek.
Wiksza? zdziwi si Liam.
Widywaam tu o wiele mniejsze dzieci wyjania.
Patty przyniosa krzeso dla Liama i postawia je po drugiej stronie inkubatora, nastpnie podesza
do Joelle i pooya jej rk na ramieniu.
Wyglda dobrze, Joelle zapewnia. Jak wiesz, nastpne kilka dni bd krytyczne, ale masz
wszelkie podstawy, aby nie traci nadziei.
Joelle umiechna si do niej, po czym raz jeszcze utkwia wzrok w dziecku i pielgniarka
odesza.
Moemy jej dotkn? zapyta Liam.
Wanie miaam zamiar. Wsuna rk przez jeden z otworw z boku, a Liam zrobi to samo po
swojej stronie. Pogaskaa czubkami palcw cieniutkie rami creczki. Jakby dotykaa pirka.
Patrzya, jak Liam dotyka tyciej doni i malekie, idealne paluszki zaciskaj si na jego palcu.
Wymylia ju imi? zapyta zduszonym gosem.
Zwlekaa z odpowiedzi. Waciwie to wymylia, ale byo udziwnione i odpadao, gdy poczya
swoje imi z imieniem Liama, lecz chocia spdzi przy niej ca noc, nie moga uwierzy w jego
przemian.
Wymylia, prawda? Rzuci jej pytajce spojrzenie i zrozumiaa, e wahanie j zdradzio.
Tak, ale ci si nie spodoba.
Powiedz.
Joli przyznaa, spogldajc na niego przez inkubator.
Chciaem wanie to zaproponowa.
 Serio? Rozemiaa si.
Dobrze sysz, e j nazwaa? Patty krztaa si za plecami Joelle, ale podesza bliej i wyja
z plastikowej przegrdki inkubatora czyst karteczk oraz flamaster z kieszeni.
Joelle wykrzywia si do Liama. Nie przypuszczaa, e pielgniarka co usyszy.
Chcemy j nazwa Joli zakomunikowa stanowczo Liam. J-O-L-I. To poczenie naszych
imion.
Patty zrobia wielkie oczy.
Czy ty...? Nie dokoczya zdania.
Zgadza si potwierdzi z umiechem. Jestem ojcem dziecka.
 40

Carlynn pooya gow na ramieniu Quinna. Leeli w swoim ku w posiadoci, a nocne niebo
byo tak czyste, e widziaa gwiazdy przez okno. Kilka godzin temu wrcia ze szpitala, wyczerpana
dug wizyt u Joelle i dziecka. Rokowania byy dobre. Carlynn dotkna malestwa przez otwr
w inkubatorze, ale tylko pogaskaa cienk rczk. Powiedziaa Joelle, e jej dotyk jest zupenie
zwyczajny. I nie tylko to.
Od pocztku chciaa jej powiedzie, prawda? zapyta teraz Quinn.
Tak, sama nie wiem dlaczego przyznaa Carlynn. Moja siostra czua z ni wi, gdy Joelle
przysza na wiat, a ja poczuam to samo. Postukaa palcami w nag pier Quinna. Martwisz si,
e poznaa prawd? spytaa.
Quinn zachichota; leeli przytuleni i dwik roznis si miym echem wprost do jej ucha.
Jestem stary. Ju dawno przestaem si martwi. Tylko nie mw Alanowi. Urwa na chwil.
A powiedziaa jej o Mary?
Musiaam. Kiedy wyznaam jej prawd o nas, zrobio jej si al Alana, wic musiaam jej
powiedzie, e on od pitnastu lat ma wspania przyjacik i kochank. I chyba to j najbardziej
zszokowao. Carlynn umiechna si na wspomnienie reakcji Joelle.
Wziam j za gosposi, stwierdzia ze zgroz. A Quinna za ogrodnika.
Milczeli chwil. Carlynn patrzya, jak wiateko samolotu z wolna przesuwa si po ciemnym
niebie, a znikno za framug okna. Nigdy nie czua si taka zmczona i wiedziaa, e to
wyczerpanie oznacza zmian w jej ciele. Zostao jej tak niewiele nocy obok ma.
aujesz naszego fortelu? Zaskoczy j tym pytaniem, i podniosa gow, eby na niego spojrze.
Nie spytae mnie o to przez ponad dwadziecia lat zauwaya.
Chyba obawiaem si odpowiedzi. Quinn pogadzi j po ramieniu. Wiedziaem, e na
pocztku zrobia to wbrew swojej woli. Mnie i Alana popychaa rozpacz i desperacja, a ty nie
miaa innego wyjcia, musiaa si dostosowa.
No c, na pewno brakowao mi eglowania powiedziaa ze miechem. Bya to dla niej
prawdziwa ofiara. Wszyscy wiedzieli, e prawdziwa Carlynn nie weszaby na pokad za adne
skarby.
Teraz to bagatelizujesz... Quinn ucisn jej rami. Ale wiem, ile ci to kosztowao.
Z westchnieniem opara mu gow na ramieniu.
Trudno aowa fortelu, kiedy pomyl o orodku.
Zrobilimy tam wiele dobrego przyzna.
Przez lata zdobyli wiele nagrd za badania nad zjawiskiem uzdrawiania.
Lecz Lisbeth umara razem z Carlynn, Quinn dodaa ciszonym tonem i to by dla mnie
koszmar. Nowa Carlynn, osoba, ktr si staam, ktr teraz jestem, tak naprawd nie jest adn
z nich. I dobrze wiesz, e nigdy nie czuam si komfortowo z t mistyfikacj. Raz jeszcze uniosa
gow i mu si przyjrzaa. Nie chciaam umrze w ten sposb owiadczya. Z poczuciem, e
moje ycie byo kamstwem. Pragnam naprawd kogo uzdrowi przed mierci, odmieni jego
ycie. Rozumiesz to? Chciaam dokoczy to, co zacza Carlynn, ratujc ycie tamtemu dziecku.
Doskonale to rozumiem odpar.
Zastanowia si, czego jeszcze auje.
Na pocztku podja bardzo mi przeszkadzao, e nie moemy y jak normalne maestwo.
Mnie rwnie przyzna Quinn. Nie odzywa si chwil. Ale nie byo tak le, co? Wyczua
w jego gosie lekk obaw.
Pewnie, e nie. Chyba dlatego tak bardzo chciaam pomc Liamowi i Joelle. Przypominali mi
nas.
Jak to? zapyta Quinn ze zdziwieniem.
Kochaj si, ale mog by polubieni tylko w sercach. Jak ty i ja. Owszem, jestemy
maestwem, jednak tylko my o tym wiemy. I przez lata zrozumiaam, e nikt nie musi wiedzie o tej
wizi, by naprawd istniaa.
Zadar jej podbrdek i pocaowa w usta.
Kocham ci, maleka powiedzia.
Ja ciebie te.
I mam pomys.
Jaki? spytaa.
Jutro... Umiechn si. Zabior ci na agle.
 Epilog

Joelle nie odrywaa wzroku od pobocza, kiedy Liam jecha powoli Jedynk. Wypatrywaa sekwoi.
Wiedziaa, e tabliczk Cabrial zdjto przed laty, lecz drzewo nadal tam roso, przynajmniej
jeszcze kilka lat temu, kiedy ostatnio wybraa si na poudnie. Nie miaa pojcia, czy komuna jest
jeszcze zamieszkana i przez kogo, liczya tylko, e lena droga okae si przejezdna.
Trafili na wymarzon pogod. By koniec grudnia, ani ladu mgy na wybrzeu. W oddali na prawo
niebo czyo si z oceanem cienk bkitn kresk.
Jest drzewo oznajmia nagle Joelle. Mio, e go nie zniszczyli tamt tabliczk.
Skrcamy? Liam zatrzyma samochd przed zjazdem.
Spojrzaa na drog, ktra wygldaa jak zaronita cieka przez las.
Mylisz, e samochd to zniesie?
Myl, e warto sprbowa. Liam wjecha w tunel zieleni.
Szlak nie nasuwa adnych wspomnie. Znaczyy go koleiny, wic jedono tdy, ale by
zaniedbany. Drzewa rosy jakby gciej, ni zapamitaa z dziecistwa, i ocieray si o samochd,
kiedy podskakiwa na wyobionej przez pojazdy drodze.
Twoim zdaniem kto jeszcze tutaj mieszka? zapyta Liam. Stan drogi na to nie wskazuje.
Wtpi, eby osta si kto z pierwszej komuny. Wiedziaa, e na pocztku lat osiemdziesitych
rnice polityczne podzieliy czonkw i wikszo wyjechaa, jeli nie wszyscy. Jeli w domkach
nadal kto mieszka, oby nie rozgniewa si za najcie. Tdy. Wskazaa na polank obok
kamiennego budynku, ktry niegdy suy za kuchni i jadalni.
Liam zaparkowa obok schodw. Na polanie nie byo innych pojazdw, a gdy wysiedli, powitaa
ich zowrbna cisza. W chodnym powietrzu dryfowa zapach lici i ziemi.
Pusto powiedziaa Joelle bez cienia zawodu. Wesza na przestronny ganek kamiennego domu
i otworzya drzwi. Podune stoy znikny, a midzy szafkami i blatem falowaa gsta pajczyna.
Dawno tu nikogo nie byo.
Poka, gdzie mieszkaa poprosi Liam, co bardzo j ucieszyo.
Zobaczymy, czy trafi. Skierowaa si do wyjcia.
Ruszyli zaronit ciek, a dotarli na polan, gdzie jak przypuszczaa staa Tcza.
W pierwszej chwili prawie jej nie poznaa, a domku, tego obok Tczy, ju nie byo. W futrynie
brakowao drzwi, nad framug uchoway si dwa zardzewiae haczyki.
Tu wisiaa tabliczka z nazw. Joelle wskazaa na nie i wesza do rodka, Liam tu za ni.
Spaam tutaj, w pokoju dziennym, bo w sypialni nie byo miejsca dla naszej trjki. Bite dziesi lat
na materacu. Pokrcia gow. Wierzy si nie chce. Weszli do ciasnej sypialni. Pokj moich
rodzicw, tutaj si urodziam.
Liam nie mg si nadziwi.
Ale musiaa mie dziecistwo.
 Chod. Wzia go za rk. Poszukajmy szkoy. Cyprys musi by w pobliu.
Ponownie ruszyli na pnoc i po chwili ujrzeli budynek, gdzie uczya si przez pi lat.
O raju, tylko zobacz zawoaa ze miechem.
Domek by cakowicie poronity winorol. eby dosta si do rodka, Joelle musiaa wyci
cz sekatorem, ktry ze sob przywieli.
Jak tu ciasno stwierdzia wewntrz. Izba bya o wiele mniejsza, ni zapamitaa, ale wci
unosi si tu zapach wilgoci, ktry j wita kadego dnia, kiedy dorastaa. Jak my si tu
pomiecilimy? zastanawiaa si na gos. Wszystkie awki i krzesa znikny, zostaa tylko pusta
przestrze.
Pisaa na tym? Liam wskaza na wielk tablic wci przytwierdzon do ciany.
No, ba mrukna. Zapisaa tu wiele zda i rozwizaa wiele zada matematycznych. O dziwo,
sporo si tutaj nauczyam, Liamie dodaa. Ale dosy tego. Znajdmy cyprys. Musiaa
sprawdzi, czy drzewo przetrwao, a moe nawet rozroso si na skaach.
Liam wyszed za ni na zewntrz i okryli dom od zachodniej strony.
Cyprys ronie na szczycie pagrka przypomniaa sobie Joelle, przechodzc nad pnczem, ktre
porastao ziemi.
Ujrzaa niewielkie wzniesienie, niegdy uwaaa, e to grka, a na jego szczycie rs pikny,
poskrcany cyprys wielkoszyszkowy.
O raju! wykrzykna. To na pewno on, ale wielki!
No c mrukn Liam. Jestecie rwnolatkami.
Jaki adny zachwycia si Joelle. Cyprys musia mie nie wicej ni cztery i p, pi metrw,
ale jego rozoysta korona te na tyle bya szeroka. Siga gaziami ku szkole, od oceanu, co
bezbdnie wskazywao kierunek wiatru.
Weszli na wzniesienie. Joelle otworzya worek, a Liam odci szczepy wedug wskazwek Quinna,
brunatne gazki razem z limi. Nie robi si tego o tej porze roku, zaznaczy, lecz Joelle
postanowia sprbowa, skoro ju tu s. Quinn obieca dooy stara, eby si ukorzeniy.
Mylisz, e wystarczy? Zajrza do worka, a Joelle potwierdzia.
Wymienili spojrzenia i westchna.
Lepiej zrbmy to, po co przyjechalimy powiedziaa.
W milczeniu wrcili do samochodu, przygnbieni tym, co ich czekao. Joelle bez popiechu
zawina gazki w mokre papierowe rczniki i umiecia je w przenonej lodwce Liama.
Bez sowa raz jeszcze pokonali zaronit drog z komuny, ale gdy skrcili w lewo na Jedynk,
Liam zwrci si w jej stron.
Skd masz wiedzie, gdzie to byo? zapyta.
Nie mam pojcia przyznaa. Carlynn opisaa mi z grubsza to miejsce, moe wystarczy.
Pogrya si w rozmylaniach, gdy jechali krt autostrad. By to jej pierwszy dzie z dala od
Joli. Jeszcze przebywaa w szpitalu i Joelle spdzaa z ni wikszo czasu, karmia j i nosia,
odkd zostaa wyjta z inkubatora. Jeli wszystko dobrze pjdzie, pierwszego stycznia, kiedy
pierwotnie miaa si urodzi, wrc razem do domu: Joelle nie moga si doczeka codziennoci
z crk. Wemie trzy miesice wolnego. Potem Sheila zajmie si Joli i Samem; Joelle bya ogromnie
wdziczna matce Mary za gotowo przywizania si do jej dziecka.
Najczciej chodzili razem do Mary, ale mniej wicej raz na tydzie Joelle zachcaa Liama, by
odwiedza j sam. Wiedziaa, e potrzebuje z on chwil na osobnoci.
 Chyba tutaj. Wskazaa na ostry zakrt w oddali.
Cholera, nie chciabym spa z tej wysokoci. Liam si wzdrygn.
Musimy gdzie zaparkowa i podej zawyrokowaa. Moe na tym prostym odcinku?
Tam? Liam patrzy na drog przed nimi.
Wanie.
I tak zatarasujemy p szosy zauway.
Ale bdzie nas wida zaznaczya. Powinno by dobrze, nie uwaasz?
Sprbujmy. Zwolni, po czym stan jak najbliej barierki. I co? zapyta.
Super.
Wysiedli i Liam sign na tylne siedzenie po metalowy pojemnik. W milczeniu ruszyli w stron
zakrtu.
Byo yczeniem Carlynn, eby zrobia to Joelle. Na swoim ku w posiadoci, z morfin
w kroplwce, staraa si jak najdokadniej wytumaczy, gdzie pod wieloma wzgldami zgina wraz
z siostr.
Alan albo Quinn nie chc? zapytaa j Joelle.
Jeszcze pospadaj ze skay, kochana stwierdzia Carlynn. Na pewno wasz gest przyjm
z wdzicznoci, jeli ich wyrczycie.
Co nie bdzie atwe. Dotarli do zakrtu, Joelle przelaza przez barierk i wycigna rce po
pojemnik.
Cofnij si troch poprosi Liam, podajc jej pojemnik. Ja te wyjd.
Stan obok niej na skalnym wystpie. Joelle przykucna i postawia pojemnik na ziemi. Nie
zajrzaa do rodka. Nie chciaa widzie Carlynn w tej postaci. Powoli wstaa z otwartym
pojemnikiem w rkach.
W porzdku? Liam dostrzeg zy w jej oczach.
Nie mog si doczeka jej uwolnienia odpowiedziaa. Uniosa wysoko pojemnik i go
przechylia. Wiatr porwa prochy na poudnie, cz osiada wrd zieleni pokrywajcej skay, cz
spyna do oceanu.
Poczua na ramionach donie Liama, opara si o niego. Obj j i wtuli policzek w jej wosy.
Co za ycie miaa szepna Joelle.
Istn mieszank smutku i radoci uzupeni. A o dziwo byli z Quinnem tak bardzo szczliwi.
Wanie przyznaa.
Z nami bdzie tak samo, Joelle.
Skd moesz to wiedzie?
Poniewa odpowiedzia Liam, przyciskajc j mocniej do siebie zostalimy uzdrowieni.
 Podzikowania

Jaka to frajda zbiera materiay do ksiki o piknie kalifornijskiego wybrzea, nadziejach

i zmaganiach ludzi z pasj... i czarach. Michael Reynolds pomg mi zrozumie, jak wyglda ycie na
Pwyspie Monterey. Mike Woodbury i Karen (KK) Sears udzielili mi wirtualnych lekcji
eglowania. Suzanne Schmidt, jedna z moich najserdeczniejszych przyjaciek, a zarazem ginekolog
poonik, zatroszczya si o medyczne aspekty opowieci, a koleanka po pirze, Emilie Richards,
udzielia mdrych i wnikliwych rad co do fabuy.
Dzikuj te Richardowi Binglerowi, Liz Gardner, Tomowi Jacksonowi, Craigowi Macbeanowi,
Patricii McLinn oraz Katherine Rutkowski za ich wkad w tworzenie tej historii.
Dzikuj mojej byej agentce, Ginger Barber, za niezachwian wiar we mnie, i redaktor
prowadzcej, Amy Moore-Benson.
 Pytania do dyskusji

1. W jakim sensie dziecistwo w komunie przesdzio o charakterze Joelle? Na czym polega jej
sia i sabo i na ile wynikaj one lub nie wynikaj z jej wychowania?
2. Opowiedz o wychowaniu Carlynn i Lisbeth. Co sprawio, e Delora bya tak, a nie inn matk,
i jak wpyno to na jej crki bliniaczki? Jak twoim zdaniem potoczyyby si ich losy, gdyby
nie mier ojca?
3. Jak rol odgrywa Mara, oprcz tego, e dziki niej splataj si cieki Carlynn i Joelle?
4. Jak okreliby bl, ktry odczuwaj Liam, Joelle i Sheila w zwizku z Mar? Zdrowa,
energiczna kobieta, ktr znali i kochali, odesza, a zarazem nadal yje. Czym rni si to od
opakiwania kogo, kto umar? Jak czuby si na miejscu Liama? Jak te emocje wpynyby na
twoje ycie osobiste i zawodowe?
5. Jak oceniasz fakt, e Liam i Joelle ulegli temu, co do siebie czuli?
6. Carlynn zadrcza si wspomnieniami o wypadku, ktry na zawsze odmieni jej ycie. Czy
domylie si, co ukrywa, a jeli tak, to kiedy? Dlaczego przystaa na plan Alana i Gabriela?
7. Czy uwaasz, e Carlynn naprawd uzdrawiaa chorych? Jakie jest twoje zdanie na temat
uzdrawiania? Kto z bohaterw powieci zosta naprawd wyleczony i dlaczego?
8. Na jakiej zasadzie to Joelle zasuguje na miano prawdziwej uzdrowicielki?
9. Joelle tak bardzo kocha Liama, e poszukuje sposobw, aby odzyska on, chocia sama
straciaby go przez to bezpowrotnie. Czy znasz autentyczne przykady takiej mioci? Jak
postpiby na jej miejscu?
10. Na jakiej zasadzie kady z bohaterw dojrzewa i zmienia si w toku opowieci? Kto twoim
zdaniem przechodzi najwiksz przemian? Jak wyobraasz sobie ich przyszo?
 Spis treci
Prolog
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
Epilog
Podzikowania
Pytania do dyskusji