TEMA 10 A VARIACIN E A DIVERSIDADE LINGSTICA

Lingsti Refrese s diferentes linguas que se falan no mundo e s variedades internas das linguas.
ca
Lingua a unidade ideal identificada como tal polos seus falantes e os falantes doutras linguas.
histrica
Diacrnica Constituda polas diferenzas que presentan as linguas longo da historia.
Diatpica ou Est formada polo conxunto das diferenzas lingsticas propias de cada zona ocupado por unha lingua histrica.
xeogrfica
Est formada polas diferenzas lingsticas propias dos estratos sociais, econmicos, etc.
Nivel mximo de correccin lingstica, propia de falantes con formacin culta, elevada.
Diccin clara.
Culto Correccin gramatical.
Caractersticas Predominio da entoacin enunciativa.
Riqueza lxica con uso de cultismos
Vocabulario preciso, sen palabras comodn nin retrousos.
Sintaxe clara, correcta e con variedade de nexos.
Nivel estndar da lingua de persoas de cultura media.
Caractersticas Frases inacabadas. Se eu che contase.
Diastrtica Nivel de Abundancia de diminutivos, aumentativos e despectivos ( afecto,
Variacins ou lingua desprezo, irona).Pouquio, baixio, vidorra.
sociocultural Maior uso das funcin apelativa, expresiva e ftica.
Apelacins ao onte.
Interxeccins e locucins interxectivas
Interrogacins retricas ( Xa tes vacacins, eh?
Coloquial
Uso reducido de oracins subordinadas.
ou comn Frases feitas ,refrns e modismos.
Abundancia de retrousos iso , que
Lxico impreciso con palabras comodn: cousa, iso, facer.
Apcopes: bici, profe, cole, depre, tranqui
Palabras que salientan a continuidade da conversa: Pois non sei que
dicirche.
Nivel baixo propio das persoas con pouco coecemento da lingua.
Vulgar Pronuncia descoidada: alteracin nas vogais:
Supresins dalgns sons e tendencia a fundir palabras :Ven pac.
Caractersticas Vulneracin das regras gramaticais: incorreccins fonticas,
morfosintcticas e lxicas.
Uso incorrecto de preposicins e conxuncins: Contra (por cuanto) mis o
miro, mis me gusta.
Alcumes e nomes apocopados: O Trampas.
Pobreza de vocabulario.
Uso de palabras malsoantes.
Est relacionada con situacins nas que se usa a lingua ou co tipo de comunicacin que establece o falante.
Formal Modalidade propia de situacins formais cun alto nivel de planificacin. Son propias do rexistro formal
Diafsica Rexistro e a linguaxe cientfica e tcnica.
s Coloquial Modalidade espontnea propia de situacin comunicativas informais. Incle as xergas esotricas, de
oficios tradicionaIs (barallete, verbo das arxinas, xergas dos cesteiros de Mondariz,etc), estudantes,
internautas
Familias de linguas Linguas que estn historicamente emparentadas, dicir, que derivan dunha mesma lingua.
Indoeuropeo Conxunto de idiomas que se estenderon entre a India e o oeste de Europa, e que teen unha orixe comn e semellanzas
lingsticas.
 Linguas romnicas Son aquelas que derivan do latn: romans, dlmata ( costas de Dalmacia e parte de Albania, hoxe extinta), sardo, italiano,
romanche ( mis de 20 dialectos falados en Suza) , galego, portugus, casteln, cataln, francs, provenzal.
Linguas do mundo Linguas con estado e linguas sen estado: as linguas con estado representan a un pas de forma oficial e legal ( italiano / Italia); as
linguas sen estado flanse en territorios sen independencia poltica ( bretn / noroeste de Francia).
Linguas oficiais en mis dun estado: portugus, espaol
Estados unilinges: nos que se fala una soa lingua. Son moi escasos. Islandia, O Vaticano, San Marino e Liechtenstein.
Estados plurilinges: nos que se falan varias linguas: China, Espaa
Diversidade lingstica

Galego Pose dous millns de falantes en Galicia e zonas limtrofes de Asturias, Len e Zamora. Tendo en conta os tramos de idade, os de mis idade
falan galego e entre os mis novos aumentan os falantes monolinges en casteln, descendendo o nmero de falantes monolinges en galego. A
Realidade plrilinge da

nivel escrito hai un aumento da competencia lingstica dos falantes mis novos pola incorporacin do galego aos plans de ensino.
Cataln falado por 7 millns de persoas en Catalua ( ags no ValdArn), na Comunidade Autnoma de Baleares, na cidade sarda de Allguer, no
departamento francs dos Pireneos orientais, en Andorra la Vella, na Comunidade Autnoma de Valencia ( valenciano) e no norte de
Pennsula

Murcia. lingua oficial nas Comunidades Autnomas de Catalua, Baleares e Valencia.

Escaro nica lingua non romance ( anterior indoeuropeo) da Europa occidental. falada por mis de 850.000 falantes ( todos bilinges) no Pas
Vasco, norte de Navarra e suroeste de Francia.
Asturiano Flase principalmente no Principado de Asturias. Conta cuns 100.000 falantes e ten dicionario, gramtica e normas ortogrficas.
Aragons S se fala nalgns vales da provincia de Huesca e est sufrindo un proceso de abandono.
Arans Na actualidade mis da metade da poboacin do Val dArn ( Lleida) fala arans e imprtese nas aulas.
Linguas Son aquelas que teen gran prestixio social, debido a que son potenciadas polo poder poltico-econmico ( ingls).
hexemnicas
 Linguas Son as que teen restrinxidas as sas funcins ( familiar, local, laboral, cultural, institucional) desenvolvidas por outras linguas. Non

Conceptos de sociolingstica
minorizadas depende do nmero de falantes. Mantense no mbito rural (perda de prestixio) e a dominante, no urbano (promocin).
Linguas Son as que teen un escaso nmero de falantes.
minoritarias
Bilingismo Refrese capacidade que ten unha persoa para expresarse en das linguas (bilingismo individula) ou comunidade na que se
empregan das linguas ( bilingismo social).
Prodcese cando linguas diferentes cumpren unha funcin distinta na mesma sociedade, usndose en situacin e contextos diferentes.
Diglosia En Galicia o uso do galego ou do casteln depende de varios factores: Os mbitos sociais de uso ( galego: funcin de menor prestixio
social, relacin familiares, de amizade, etc. Casteln: usos formais, contratos comerciais, medios de comunicacin,etc.) , os espazos
xeogrficos ( galego:rural, casteln: zonas urbanas) e interlocutores (dependendo da confianza, nivel social, etc.)
Conceptos

O conflito lingstico nunha sociedade dse cando as linguas en contacto compiten por desempear todas as funcin posible.
Proceso de expansin e unificacin poltica (caso do galego).
Causas Presin cultural e econmica.
Movementos migratorios.
Consecuencias A principal consecuencia a identificacin do grupo dominante como grupo de cultura, adquirindo un sentimento de inferioridade
con respecto propia lingua ( falta de autoestima, menosprezo). Isto pode levar ao abandono da propia lingua.
Uniformismo Uso dun nico idioma comn por crer que a diversidade lingstica un obstculo para o progreso social.
lingstico
 Alternativas do Ecolingsmo Cada comunidade debe manter, conservar e promover a sa propia lingua, establecendo unha segunda lingua
confito lingstico exclusivamente para relacionarse con outras comunidades lingsticas diferentes.

O confito lingstico. O ecolingismo