You are on page 1of 368

melyde miigd zkxa

zixad zxiny z` dyery xtqd


.mrt i`n xzei ,dbydl dlw
.leki cg` lk eiykr
.mler `xeal axwzdl zegeha mikxc
.jicia jiig .lecb ikd miig ceq
.jicia jzglvd .lecb ikd dglvd ceq

,my melira x`ydl sicrd xtqd xagn


.xtqd oc eay `yepd zeyibx z`tn

f"ryzd ziying dxecdn


"
"
"
"

jxevl evitdle xtqd lk z` qitcdl xzen


ok dyerd lke .sqk zxenz elit`e miaxd iekif
z`n ze`p xkyl dkfie ,dkxad eilr `eaz
.`ed jexa yecwd
zkxa" zxzekd zgz hpxhpi`a `vnp xtqd
mbe ,qetc ziaa dqtcdl oken ,"melyde miigd
.lebeba ytg ,d`ixwl
jezn mixn`n df xtqa meqxtl exye`
.'dpai' z`ved ici lr 'ciext zxez' :mixtqd
z`ved ici lr 'e`hd ly dad`d zeceq'
x"enc`d ly 'ycewd zxdh' xtqdne ,'xapir'
wx mqxtl oiiperne dxwna .dh`x oexd`
xeyi` ywal jxev yi ,el` mixn`n
.l"pd ze`veddn
dpey`xe y`xa dpezp xtqd xagn zcez
aeygd xtqd z` aezkl ipkify mler `xeal
zene` inkg lkle ,miaxd mipaxd lkle dfd
in lkle ,xtqa mi`aen mdixacy mlerd
.xe`l xtqd z`veda szzydy
mipiprd okez

7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xac gzt
15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ciext ly dibelekiqtd - 1 wxt
17 . . . . . . . . . . . . . . . . . . dglvde oin lr ;lid oe`letp - 2 wxt
20 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hxetq 3 wxt
22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d`etxe rcn - 4 wxt
28 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . mi`wixn` mixirvn xqn - 5 wxt
30 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . minlqende mixvepd zrc - 6 wxt
32 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zipiqd e`hd zxez - 7 wxt
35 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dbeide micedd - 8 wxt
41 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dibelexhq` 9 wxt
47 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dinikl` 10 wxt
51 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zenyp ileblib - 11 wxt
54 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ziakek dklyd - 12 wxt
60 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ziyilyd oird - 13 wxt
63 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . l`xyi inkgl dncwd - 14 wxt
74 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dlawd ixacl dncwd - 15 wxt
82 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dxezd ly dtehg dxiwq - 16 wxt
87 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . m"anxd - 17 wxt
89 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . `iapd edil` - 18 wxt
92 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . "dnkg ziy`x" - 19 wxt
98 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . alqxan ongp iax - 20 wxt
104 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dh`x oexd` x"enc`d - 21 wxt
128 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . beeifd zyecw ceq - 22 wxt
133 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dpiky ielb ceq - 23 wxt
139 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . oewiz ikxc - 24 wxt
140 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . mipird zxiny
145 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . oegvp cr xvia dngln
150 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dwcvd zeevn
163 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zinvr dfeptid
174 . . . . . . . . . . . . . . . . . . ytpd zbdpd-dwihpxaiwekiqt
177 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . cinzl oeyirn lnbidl dhiy
180 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dlik` zee`zn xhtidl dhiy
199 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . oewizd jxc jynd
200 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ytpd oewizl zgvpn dgqep
202 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ytpd oeayg
203 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zixad mbtl mitqep mipewiz
214 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . myd z`xi
218 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . deepr
224 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dlitz
227 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zxtkn zay zxiny
230 . . . . . . . . . . . . . . alqxan ongp iax ly illkd oewizd
232 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . daehl rixkn ycwzdl oevxd
236 . . . . . . . . . . . . . . . . . . dee`zdn mixhtp dgny ici lr
238 . . . . . . . . . . jildzd z` xvwl dvexy inl oewizd jxc
241 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xzeia lecbd oewizd - 25 wxt
246 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . l`xyil lfn oi`
274 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dpen` yewia - 26 wxt
283 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dpen`d zevn
285 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zihxt dgbyda dpen`
285 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . raha `le miqipa dpen`
288 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d"awda oeghia
292 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dpen` zyikxl mikxc
306 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dpen`l mikef jk
306 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dpen`a zewtq milwzqn jk
307 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zeafek zercl daiq idef
308 . . . . . . . . . . . . . . jizepevxe jizepekz z` epyi jiyrn
318 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . l`xyi zle`b - 27 wxt
340 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zepeye zeaeyze zel`y - 28 wxt
360 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xac seq
ziying dxecdnl dncwd

xtqd ly ziying dxecdn xe`l z`vei aeh lfnae aeh oniqa


ly miwzer 4500-k xe`l e`vi xaky ixg` .'melyde miigd zkxa'
wx `l la` .l"dv iliigl mpig ewleg maexy ,zencewd zexecdnd
xagn ik .dfd aeygd xtqd ly aeygd okeza ekfie ekf l"dv iliig
dpei oe`bd axd ,l`xyil iy`xd axl xtqd ly wzer gly xtqd
zvtda el xefriy epnn ywiae (iy`x axk odikyk) ,`"hily xbvn
z` .xtqd ly xqnd z` uitdl mikqd l`xyil iy`xd axde xtqd
.iy`x axk eciwtz swezn ,uitdl iy`xd axl xeq` envr xtqd
xagnl gly l`xyil iy`xd axdy xfeg azkn ly melvz sxevn
miigd zkxa" extq z` dgnya eplaiw" :azk `ed eae xtqd
lka lczyi (iy`xd axd) x"dxd 'ak .enr xy` wqicde "melyde
jl rc ."dze`pd dxaqdd z` uitdl jzl`yn z` miybdl egek
daehl jiig z` zepyl lekie jxeara ce`n aeyg `ed df xtqy
ea `xw .zipgex dginve dglvd ly jlnd jxc lr jze` zelrdle
.dglvda .yweand iepiyd legiy cr ,cere cer
xac gzt

.mixabl azkp `edy zexnl ,miypl mb mi`zn xtqd :dxrd)


(oavnl mixacd z` mbxzl zekixv miypy wx
in lk ly seqd .mipin`nd egnyie mi`xewd epin`i
.c`n aeh didi ea aezky dnl oin`ie eteq cr dfd xtqa `xwiy
wqer df xtqy xwid `xewd jl rc la` .aeh dnk cr xtqa `aen
`xewd jl l` la` .yiy miyibx ikd ile` .xzeia miyibx mi`yepa
mb md jk miyibx mi`yepdy lkk .jk lya ez`ixwn lecgl
zn`d dn cinzle zg` zrcl `xewd jl i`cke xzeia miaeyg
dxiar s` xearl `l dyexity ,zixad zxinyl xeywd lka
jly ziytpd zegztzdl (hexita xzei jynda xaqei) zipin
mixn`nl y`x caeka qgizz m` .midel-` mr jly xywle
aeh xzei mc`l df zekfa jetdz ,`yepa zepeyd zercle e`aedy
oin`dl jilr .jk zekfa byend geexd lk mr ,dlind oaen `elna
ziqdl rxd xvil mewn daxd yiye rx xvie aeh xvi ze`ivna
`l dxhna jnvrl ozizy mivexiz ipin lka xtqa d`ixwn jze`
miiga jiyndl dvxz cg` cvn .micebip ja exveei ik .xtqa `xwl
z` qtz xaky ja wlg ipy cvne eiykr cr ziigy "milibx"
mixg` miigl jze` jeyni ,xtqd `iany aehde izn`d xqnd
xveizy dnglnd .miizeki` xzeie mipekp xzeie miizn` xzei
qpkidl jl i`cke ,znlzyn rxd xvil aehd xvid oia jkeza
z`vl jl i`ck oaenke ,xtqd ly zn`d mr znrzdle dkezl
.jly iniptd xyeiae jly zn`d zad`a ielz lkd .gvpn dpnn
e`vie rxd xvil aehd xvid oia dnglnl eqpkp miyp` xetq oi`
xtqd zekfa lw xzei daxd eiykre !leki dz` mb .migvpn dpnn
.dfd
zepa" :ililyd beqd .dfd xtqa e`xwiy miyp` ibeq ipy yi
melyde miigd zkxa 8

z` zrcl mivex `le dnc`a my`x oenhl miticrny "dpri


rvn`a xtqd z` eafri dl` .dzi` znrzdl mivex `le zn`d
mdl aeh dfd xtqd ik ,xrhvn ip` mdilre dncwda xak ile`e
dl`k miyp` ly ipy beqe .miciqtn md dn byen mdl oi`e ce`n
mdilre zlrezd axin z` epnn ewitie oe`niva xtqd z` e`xwiy
xzei heyt zeidl miyp`l mexbl zekfd icia dltpy gny ip`
.miaeh xzei eidiy dfn d`vezk byeny geexd lk mr .miaeh
ileg ipyl xtqd z` izzp ip` .lecbd geexd edn xiaqn xtqd
mit`ep `l mdy epiidc .zixad mixney md meide .ea `exwl ytp
dfy d`ln dpadae d`pwa mrxf lr mixneye ,mippe`n `le
leki cg` lk meide ,mlekl mi`zn zn`a xtqdy jk .mzaehl
.zixad xenyl

.cg` oeeika olek la` ,zeax zerc ,cg` `yep

inkge mlerd lk inkgn mixn`ne zerc daxd xtqa mi`aen


ly zexicza miqgi meiw ,mite`pn zerpnid ly .`yepd lr l`xyi
lecbd geexde yexb e` weexl rxf zkityn zerpnide ,reayl zg`
did `l cg` xn`n m`d ,le`yl xyt` .jkn d`vezk byend
(fnxa mkgl ic) ?"`finxa `nikgl ic" dxni`d dreci ixd ?witqn
dna helwl icka xn`na e` fnxa ic oecpd `yepa oi` okae
inkg ly mzrcl dketd `id zeyep`d aex ly zrcd .xaecn
jetdl icka repky zcear dyexc okl .mlerd inkgn wlge l`xyi
elit` e` dfinxa miwtzqn epiid m` .`yepa jzrc z` zepyle
okl .zeneh` miipfe`a rebtl mixacd eid milelr .mly xn`na
zepiprzd inegzn minkg daxd ly mzrc z` `iadl epb`c
zixad zxiny :zg` drca mleke l`xyi inkg zrc z`e mipey
xabd xy`k zniwzn zixad zxiny .miigd zxiny eyexit
rxf jetyl xzen day dcigid jxcd .dlhal rxf jetyl wiqtn
ext zevn miiwn xabd f`e d`eypd dy`d mr cegid zra `id
.zixad zxinyn wlgk miyp lr lkzqdl l"fg exq` ok enk .eaxe
9 xac gzt

exezz `le" :dxeza aezky enk l`xyi idel-`n devn ef mvrae


"mkipir ixg`e mkaal ixg`
,dxiny i`n d`vezk cqtdde dxinydn byeny geexd oiipra
ce`n mlzyny ,oeeik eze`a olek la` zeaxe zepeebn zercd
oaex z` lawl i`cke xenyi `ly inl el iea`e zixad xenyl
.dfky `lt okzi ji` ,jynda `aei xaqde olek z` `l m` ,zegtl
daxd e`aedy ztqep daiq z`fe .zepekp oleke zerc daxd jk lk
`id mixn`n daxd e`aedy ztqep daiq .`lt eze` liaya .zerc
okl .mixacl ygkzdl ytpl diihp yie `yepa lecb xvidy oeeikn
zza ehlwi mixacdy cr minrt xtqn xtqd z` `exwl ulnen
xg` ywaznd z` dyrzy jk ick cr jilr erityie rcen
zglvd z` akrny xvid lceb oaen zeidl jixv .xtqa d`ixwd
lirez minrt xtqn zxfeg d`ixw .d`ixwdn ywazny jildzd
ektdie zxfegd d`ixwd z` epebi miax mixn`n !dglvdl c`n
.dnirp xzeil dze`

.dpen` jnn zyxcp


daxd mre gezt y`x mr zeidl `xewd jnn yxec df xtq
ici lr wx xyt`zz mda dfig`dy mi`yep ea mi`aen ik dpen`
heg wxe ,daygnd-oeibidd dvwa miqtzpy mi`yep .dlecb dpen`
on `vei ila dl`d mi`yepd lk .jpial mdipia xywn oeibd ly wc
,zenyp ileblb ,cg` l-`a dpen`d oebk ,miax zlgpl ektdp llkd
mi`yepd on cg` lkl .eplek zlgpl ektd `l cer la` ,gvp iig
yiy dgkedd llek mzezn`l zegked yi xtqa mi`aend
helwl icka zegizte dpen` `xewd jnn zyxcp la` .midel-`
xaqei zixad zxinyl el`d mi`yepd lk oia xywd .mixacd z`
xtqa d`ixwdn zlrezd `eln z` witdl icka .xtqd jynda
jl oaen `ly dne .eteq cr xtqa `exwl jiyndl ywazn dz`
`l dz`y el`d mi`yepd lk zexnl .dteqa oaei d`ixwd rvn`a
z` wtqi ile`y xaqd `eai xtqd jyndae mda fge` `le oin`n
.jzrc
melyde miigd zkxa 10

z` ja xicgdl leki df xtq .gvp iiga oin`n `l dz` m` mb


oky mc` ipa ly micx`ilin yi meidy rce .el` miiga dpen`d
z` mpiga jilr law .jnzqdl dn lr mdl yie gvp iiga mipin`n
m` ,xefgl lkez xtqa d`ixwd z` xenbzyke gvpd iiga dpen`d
iiga dpen`y rc la` .el`k miig oi`y ,dpyid jzpen`l dvxz
`l` zelth zepen`a oin`n e` ytih jze` dyrz `l gvpd
dpen` ik ,gwetn xzeie xe`p xzei mc` jze` dyrz `id ,jtdd
xzeie daeh xzei jxca bdpzdl mc`d z` dgixkn gvp iiga
,miig iwega aygzdl mc`d z` dgixkn `idy oeeikn .dnkg
oaenk .mda aygzn did `l `ed gvpd iiga dpen`d icrlay
ik ,midel-` ze`ivna dpen`d mr cgia d`a gvp iiga dpen`y
.ely miwegl eziviy dl`l ,gvpd iig z` dpzna ozepd `ed

ik .gvp iiga dpen`d ila mb df xtqn zlrez witdl xyt`


miigd zxiny eyexity zixad zxinyn d`vezk lawzny geexd
miielz miigd lky `ln dta cibdl xyt`y cr lecb dk `ed
ceg` cre lawzny (xeabl gkd) `xab gkn lgd .zixad zxinya
.dil` se`yl jixv mc`dy ,dlrp ikd dxhnd efy midel-` mr
`l dz` m`y jk ,migieexny mixg` mixac ce`n daxd cer yie
m`e .c`n jl lireie jl aeh oiicr dfd xtqd .gvpd iiga oin`n
oial zixad zxiny oia xyw yiy jilr lawz dz` oeap mc` dz`
wgxzn zixad xney `ly in :oekp jtdd mbe .`xead l` daxiw
.ely gvpd iig z` ciqtne midel-`n

geexd lceb one`i `l

axwzdln ce`n miwegx epgp`y `xead mr ceg` eze` caln


z`xwl oey`xd crvd z` eyr `l oiicry epz`n miax yie eteql
zxinyn lecb geex yi . zixad zxiny edfy ,ceg`d ly ezlgzd
mirnypy ,lecb geexd jk ick cr .daeh dybxd caln zixad
epin`i `l ok` mi`xewdn wlgy okzie .mipne`i izlak mixacd
xtqay zercd irian .mipekp mixacd la` .aezky dn lkl
11 xac gzt

dn z` e`vne exwg md .jl xwyl miqpn `l mixn`nd iazeke


lr jze` zelrdle jl xefrl oevx jezn mzrc miriane e`vny
gezt y`xa mze` law .zipgex zegwtzde dginv ly jlnd jxc
rxd xvid oial aehd xvid oia dnglnd z` xekfe dpen`ae
zexnl :d`ixw ick jez zpiprn dcaerl al miye .mcewn dxkfedy
inegzn minkg daxd z`f lka ,mipne`i izla mirnyp mixacdy
epl mixiarn mde .mda mifge` zepey zepicnn ,mipey zepiprzd
md jky mdipia `edy lk mkqd lr enzgy ila dfd rcid z`
byen lecb geexy ,drca envr ipta wifgn mkg lk `l` ,mixacd
.zixad zxinyn d`vezk

.miizc micedil mieb oia mirc zecg`


oebk mipey zepiprzd inegzn miiebd zrc d`aed xen`k
inkg zrc z` jk xg`e dligza 'eke mibei ,mi`hxetq ,mibelekiqt
lwyn zcak xzei daxd hlgda l`xyi inkg zrc ik .l`xyi
oiicr el yiy daeyza xfeg dz` m`y oaen cere .`yepa dxingne
miiebd ixace 'xyb' ila mze` lawz `l ,zc ixacl zecbpzd
xyb oirnk miynyn hlgda xtqd ly oey`xd wlga mi`aeny
mxbp wfp lk oi`y ,"geztd" mlera meid zgeexd drcd oia
l`xyi inkge dxezd oiae se`ipe dlhal rxf zkityn d`vezk
`id dlhal dlina dpeekde .se`ple dlhal rxf jetyl mixqe`y
.zeppe` ici lr
dxezd oial mlerd zene` inkg oia mirc zecg` yi ok enk
dginvl zxfer ,dkenp zexicza miqgi meiwy ,l`xyi inkge
miqgi meiw .jtidl oke miaeh mixac cerle mc`d ly zipgexd
zrbet ,mc`d ly zipgexd dginvl drixtn ddeab zexicza
.minegz cera wfp el znxebe eze`ixaa

.cala daeyza mixfegl `l


yiy el` z`e daeyza mixfegd z` rcil dxhna azkp xtqd
`yepd lr erciy ,mipiprzny miipeligle daeyz ixedxd mdl
melyde miigd zkxa 12

zextqdn .miigd zxiny `idy ,zixad zxiny ly dfd aeygd


i`cky jk ,rxf ixney eidi mlerd lk cizra ik rnzyn zizcd
lecbd geexd lk z` gieexdle mixney xaky el` oia zeidl jl
aezk ycewd ixtqa .giynl zekgl `le eiykr xak dxinydn
meiwn zewgxzde rxfd zxiny ly dfd `yepa wqrzi giyndy
oebk ,d`eyp bef za dppi`y in lk `xwp zeixr .zeixr mr miqgi
'mixry igzt' xtqdn .dxf dy` mzq e` dgtyn zaexw e` dxag
cer iyiyd sl`d seqa cery oaen xag wifii` wgvi oe`bd axd ly
fxcfdl jl i`ck .zixad xenyl mlerd xxerzi giynd `ea iptl
xak eiykr epgp` .jly elek geexd ik ,mcwda zixad xney zeidle
ixac e`vni xtqa mi`xewy miizcd .iyiyd sl`d seqa mi`vnp
ikxc' wlga z`aend (ite`d) zecind oewzl dhiye mzpen`l wefig
.'oewiz

biydl zenirpe zelw mikxc . zeceq ipy xtqa mi`aen ok enk


ynzyidl ce`n jl ulneny zeceq .zinipt zegwtzde inipt xe`
d`xp .jly zipgexd zegztzda dnicw jze` evixi md ik .mda
zeceqd ipy mvrae ,miznd ziigzl mixeyw el` zeceqy il
.cg` ceq zeidl mixagzn

evilndy itk ,mler `xeal axwzdl mikxc xtqa `aen ok enk


caeka lewyl xwid `xewd jl ulneny ,zexecd lkn l`xyi inkg
lib iptln zexrpe mixrpl crein xtqd .mdixac z` y`x
ze`xewd miypy wx ,mi`eyp zebefe miyp ,mixab ,zexbazdd
iabl oekpy dn lke ,odly oavnl aezkd z` mbxzl zekixv xtqa
.dy`d iabl mb dcin dze`a oekp ,xabd

sqei le`y oe`bd axd mizal iy`xd axd z` izl`y ip`


zxiny `yepa miiebd zrc z` `iadl il xzen m` l"vf ohxbpie
`ede ,ycew xtq aygi xtqdy oipern ip`y oeeikn ,ixtqa rxfd
jl xefri hlgday oin`n ip` ."?`l dnl xefri df m`" :il dpr
`ly ,`yepa miccv cer milbn md ik ,miiebd ly mzrc z` zrcl
zxinyy cnlz miiebdn `weec ok enk .epizeax ici lr e`aed
13 xac gzt

xry `idye miizcl wx `le mlera mc` lkl daeyg rxfdzixad


jpi` m` elit`ye ,dglvde zipgex dginve zegztzd lkl dqipkd
oa dz` m` .zixad xenyl jilr daeg .daeyza xefgl oipern
yecwdn gk lawz zixad zxinya dtewz ixg`y i`ceea l`xyi
zixad mbt z` zpwiz `l cer lk ik .daeyza xefgze `ed jexa
daeyza xefgl jl ozi `l `ed jexa yecwd ,xenyl zlgzd `le
enk dl`ya xefgzy lecb iekiq ,zeevn miiwl zlgzd m` mbe
aeygd ceqd z` mircei mpi`y daeyza mixfeg daxdl dxewy
jl didi zixad xenyl ligzzy ixg` .zixad zxiny ly dfd
(oind xa`) mc`a ohw xa`" :l"fg exn` ik zixad xenyl lw xak
xa`d z` airxz m`y zxne` z`f ."ray eairxn arx eriayn
miiwl xzei weygz `le ray yibxz ,dee`zd xg` jynz `le
dee`zd xg` jynz m`y .oekp jtidd mbe .ddeab zexicza miqgi
,cere cer xabzz dee`zd .ddeab zexicza rxf jetyze z`fd
leki dz` ,dlecb dee`z jl yi m` .rxf jetyl cere cer dvxze
zaaxern diizyl dceq zwa` zitk ivg-zitk mei lka relal
xyt` .dpal dpiab e` ,qeneg gxnn oebk .edylk lk`n jeza
diizyl dceq zwa`l yi .zegex` yelyl z`fd zenkd z` wlgl
`ava .dlhal rxf jetyl oevxde lbynd zee`z z` `kcl dlebqd
ixg`e ,z`fd daiqd llba diizyl dceq zwa`a miynzyn
relal wiqtdl lkez dee`zd cbp dpen`a wfgzze xtqa `xwzy
wfgzzy cr mei lka dwa`a ynzydl citwz wx .dwa`d z`
.dpen`a

e`aed ,zipind dibxp`d zxiny `yepa mixn`nd lr sqepa


dhiy mb d`aed .zixad zxiny zbydl zeaeh ikd mikxc
cere epizeax zrc lr mbe mlerd zene` inkg zrc lr zlaewny
micbpzn dl oi` la` mlerd zene` inkg zrc lr zlaewny dhiy
jl i`ck zixad mbt oewiz jildz z` fxfl liaya .dxezd on
.yiy xzeia zeaehd od ik ,zehiy oze`a ynzydl

zipin dibxp`e oin milin-mibyena yeniy xtqa dyrp


melyde miigd zkxa 14

mdl oi`y oeeikn la` .dxeza milaewn mibyen `l el`y zexnl


xikn ipelig lky oeeikne .dxixa il dzid `l dxeza liawn
l`xyi inkg ly wlgae dpada mixacd elv` elawzi el` mibyen
.el`d milina ynzydln izrpnp

cer iz`xw ,xtqa iz`ady miiebd zextq z`y oiivl aiig ip`
xzei `xew ippi` daeyza izxfgy ixg` eiykre ipelig izeida
mixtqa llka `exwl `l xwid `xewd jl mb uilnne miiebd ixtqa
.ycew ixtqa caln mixg`

jnn ywale dglvda xwid `xewd jl lg`l `l` il xzep `l


cr xtqd z` gipz l`e dpen` daxd mr gezt y`xa `xw .aey
!daeyza xefgle zixad mbt z` owzl xenbzy

!dnirp d`ixw
15 ciext ly dibelekiqtd

ciext ly dibelekiqtd - 1 wxt

.1939 zpya xhtpe dixhqe`a 1856a clep ciext cpenbif 'xc


mibg z` bbg ciext .awri eia` mye dnly did ixard eny
aex enk zecdidn wgxzd la` .ezexirva dxez cnl mbe miicedid
ia`l aygp `ed .'dlkydd ztewz'a dtexi`a eigy exec ipa
i`ceeae mibelekiqtd lecbl miax lv` aygp `ede dfilp`ekiqtd
.mqxetn ikd belekiqtd `edy
mc`a yi ik ,mc`d ytpa miaxd eixwgn jezn raw ciext 'xc
xvie miigd xvi mb `edy oind xvi :cala miiqiqa mixvi ipy
,zelirt ,dxivil mc`d z` sgec oind xvi .zend e` ,qxdd
zqixdl dgepnl mc`d z` sgec qxdd xvi eli`e mixyw zxiyw
eileblibe ezegztzd ipind xvid ly elxeb ik wqt ciext 'xc .miiwd
,eizekild eiig ,mc`d ly (ezence ex`ez) epeiaiv z` miraew
gk ,rixkn jxr ipind xvia jexkd mc`d ly iytpd uxnl .eite`e
zellkzydl mc`l mxeb ipind xvid .mc`d iyrn lr gvpnd
,cinz zycgzne zycgn gexl ,dpeae xvei oeinicl ,zwqet izla
oelcigd on .ynyd xe` l` dnc`d on mc`d z` zkyene dnixnd
.zigvpd dieegd l`
eyexity ,ely oind xvi z` ocrl mc`d lr ik xn` ciext 'xc
zexicza miqgi miiwle ,ely lbynd zee`z lr hlzydl `ed
'xc xn` cere dxagle envrl lirend mc`l jetdl icka ,dkenp
lry eixacn oaene ,lecb zeidl dvex lkn xzei mc`d ik ciext
lk .lecb zeidl dxhna ely zipind dibxp`d lr xenyl mc`d
`ly zikekf ilk zxiay ,dt zehilt oebk ,mc`d ly lykd iyrn
'xc lv` mixeyw ,milecb ikd zepelykl cr ,dnecke oieekzna
oekp `l yenyn d`vezk miraepe mc`d ly zeipinl ciext
.zeipina
melyde miigd zkxa 16

miax miknez meid cr mpyie eid ciext 'xc ly ezxezl


ezxezl micbpznd .dglvda mileg mi`txne dxeza miynzyny
cr mipy cr ax onf gwel ciext 'xc ly ietixd zhiya ik mipreh
zeipina icn xzei zwqer ciext 'xc ly ezxezye `txp dlegdy
dfd xtqd .wfg jklk xywa ely zeipinl xeyw eppi` mc`dye
zn` daxd ciext 'xc ly eixaca yiy d`xn zrk ea `xew dz`y
.miigd zibxp` ok` `id zipind dibxp`dye

on eizepeirxn wlg a`y icedid ciext 'xcy oin`n ip`


ixtq eazky mipaxd znkgn `l` ,jpzd on `wec e`l ,dxezd
z`aen xtqd jynda .l`xyi mr ly dixehqidd jldna ycew
mc`dy ezxaqa dreh ciexty il d`xpe .mipax mze` ly mzrc
dvex lkn xzei mc`dy oin`n ip` .lecb zeidl dvex lkn xzei
ytp zegk .zidel-` dnkg lra zeidl epiidc .idel-` zeidl
aeh xzei daxd ybx `ed zedel` ybx .'eke idel-` itei .miidel-`
cer .lecbe idel-` zeidl dvex mc`d oaenk la` .zelcb ybxn
oziy dn dfe ,xyt`y aeh ikd yibxdl mc`d dvex lkn xzei
jynda ,jk lr xzei .d`ltp dybxd :ea mipin`nl mler `xea
xywd lre ciext cpenbif 'xc ,mibelekiqtd lecb lr o`k cr .xtqd
zxez' xtqd jezn hwel dfd wxtd .mc`d ytple miigl oin oia
.mixtq cere 'dpai' z`veda edikxa .n 'xc ici lr azkpy 'ciext
17 dglvde oin lr ;lid oe`letp

dglvde oin lr ;lid oe`letp - 2 wxt

did .mixyrd d`nd zligza lrte igy i`wixn` lid oe`letp


,ibpxw excp` z` oii`xl dniyn envr lr laiw xy`k ,i`pezir
dnl " .dwixn`a xzeia mixiyrd miyp`d cg` ,xpeilin ihlen
l`y "?(llkd on z`veid) zilpineptd jzglvd z` qgin dz`
ceq iabl mixg` lye ely dqitzd z` x`iz ibpxw .ibpxw z` lid
gilvdl dvexy in lk feg`l jixv mday zepexwrd z`e dglvdd
xpeilind ibpxw lihd mdpia zeyibt izy meiqa .xyer xeavle
z` obx`l zepncfdd z` jcia oz` m`" :lid oe`letp lr dniyn
mr jze` yibt`e mlera dpey`xd iyi`d byidd ly diteqelitd
lr z`f lawl mikqzd ,dpebx`a dlert jz` etzyiy miyp`
mr zepei`xl eiign mipy mixyr yicwde xbz`l dprp lid "?jnvr
xzeia mihleade migilvnd on miyi` ze`n yngl aexw
lk zxyl ieyrd dglvdd ceq z` mpeiqipn cenll ick ,dwixn`a
aeyg" zixara `xwpy xtqa lid mkq exwgn zepy 20 z` .mc`
dlrnla meid cr xknpe ine`lpia xkn axl jtdy "xyrzde
xg` xtq lkn xzei dxfr lid ly ezxez .miwzer oeilin 40-n
.dxixwa dglvdl ribdle xyrzdl miyp`l mlera

:el `xwe ipind `yepl extqa wxt yicwd lid oe`letp


dlind yext" :xaqda gzet `ede "oind zxnzd ly oixezqnd"
dxev e` ,xg`l cg` ceqi ztlgd e` iepiy ,dxnd `id ,dxnzd
gend zwzrd" xaecnd `yepae "zxg` dxevl dibxp` ly zg`
."xg` ite` zelra zeaygn l` zipteb ze`hazd lr zeaygnn
dpea zlekil zeiexyt` eaega oneh oindy xiaqn lid oe`letp
zxiny (2 .iyep`d oind ly eneiw jynd (1 minegz dyelya
zepe`bl zeipepia zaqd (3 `txn mxebk oinl dnec oi` ,ze`ixad
xzeia dfrd dweyzd `ed oind xvi" lid azek cer .dxnzd jxc
melyde miigd zkxa 18

ixg`] z`fd dweyzd icilr mitgcp mc`ipa xy`k .mc`a


,oevxgk ,gex fer ,oeinc zetixg migztn md [dze` exinzdy
xwgn" "zexg` zeaiqpa mdl mireci izla izxivi xyeke dcnzd
miyp` md xzeia milecbd mibyidl eribdy miyp` ik dlib ircn
dxnzdd zepn` z` ecnly miyp` :ce`n gzetn oinxvi ilra
exga md .zipin dee`z ilra zeidl mewnay epiidc "oind ly
aipdy xwgnd" .xzei zelrp zexhnl zipind dibxp`a ynzydl
(miig zexew) ditxbeiad itc xwg icilr dyrp elld miielibd z`
zecr `evnl ozipy zni` lk ,dpy miitl`n xzei ly dixehqidde
dxeva driavd `id mibyid iax mixabe miyp ly mdiig iabl
oinybx" "xzeia gzetn oinxvi ilra eid mdy xzeia zrpkyn
.ekxca cenrl leki `l xac meyy eipta cenrl oi`y gk `ed
ipa .eze` exinzdy ixg` dfd ybxd icilr mirpen md xy`k
yetzze ef zn` oad .i`lir dlertxyeka mippegn miyrp mc`
ybx" "daega zptev oind zxnzdy dxdvdd ly zernynd z`
ly miexibd lkn xzeia yaekde frd iexibd hlgda `ed oind
leki ,eze` mixinzne eze` minzex xy`k ipind xvid" "gend
xzei ddeab daiyg znx l` mc`ipa mnexl dfd ripnd gkd
zeipephwd zecxhde db`cd zexewna helyl mdl zxyt`nd
ixg` zipind dibxp`d" "xzei jenpd xeyina mkxc z` minqegd
did `l mlern .mipe`bd lk lv` zxveid dibxp`d `id dxnzedy
gkd z` xqgd on` e` dpea ,bidpn ,lecb mc` didi `l mlerle
zyaekde dwfgd `id ipin iehial dweyzd" "oind ly dfd ripnd
miqiibn xy`k ,dnvr ef daiqne miiyep`d zeybxd lkn xzeia
ze`hazd xy`n zxg` dlertl z`fd dweyz z` mixinzne
"milecb mibyid l` mc` wipfdl dieyr `id zipteb
mdivn`n z` dgpide xiykdy dxen" lid oe`letp azek cer
dnidcnd zilbzd z` dlib zexikniyp` 30,000n xzei ly
dibxp`d z` exinzdy miyp` epiidc .fr oinxvi ilra mixaby
ef dibxp`a eynzyd ,dee`z ilra zeidl mewnae mdly zipind
xtqd xagn ip`e .xzeia miaehd zexiknd iyp` md ,mzcearl
19 dglvde oin lr ;lid oe`letp

dxixw iyp` lr ipelig izeida cer difielha zipkez izi`x dfd


ly zexicza oin iqgi miniwn minrtl mdy migecny migilvn
lky llba mbe dceardn mitiir mdy aexn ,cala dpy ivga mrt
ok` lid oe`iletp ixacy dgkedk .mdly dcearl oezp mvxn
dibxp`d lr xneyd lk :mipt ipyl mirnzyn mpi` eixace mipekp
dkefe ,mler `xean ,epina cgein xewnn dxfrl dkef ely zipind
dxixwa dglvdl oin oia xywd lr o`k cr .dibxp`e miig ztqezl
miyi` 500n dlrnl xwgy in dilr gecny itk xyer zxiave
.egilvde z`fd d`ltend dibxp`a eynzydy ,my ireci
melyde miigd zkxa 20

hxetq - 3 wxt

hxetq ipn`n oia" :aezk "e`hd ly dad`d zeceq" xtqa


iptl dlil "dad` dyer"y i`hxetqy dpen`d dvetp miirevwn
miirevwn mitxb`zn ...ely izexgzd sgcd z` ca`n lecb wgyn
iweg z` xtdl xyt`i`y jkl xzeia zrpkynd `nbecd md
xidvd oehxep ow sxb`znd .cak xign jk lr mlyl ila ,rahd
oey`xd axwd iptl zereay dpeny jynl oin lr xzieey ianeta
z`f dyre ,sexbi`a mlerd sel` didy ,ilr cngen mr ely
,mipey`xd izeaxwn dnkay ayeg ip`" ilr mr mi`ad zeaxwa
ezrcly xn` oehxep ."ia rbt xacd ,oinn izyxt `l xy`k
iptly dtewza oin lr mixzeen mitxb`zn dxyr jezn dryz"
yyg ilr cngena `ed mb dxgzdy xfixt e'b sxb`znd ."axwd
mr wqrzn dz` m`" :oinl yiy zewifnd zertyddn ce`n
,ilr cngeny dreny yi ."dibxp` ila x`yz axwd iptl dxega
iptl dpy hrnk zipin zeyixt lr xny ,lecbd sxb`znd
zeceq" xtqd xagn di'v whpn ixac o`k cr .ely zeaxwd
."e`hd ly dad`d
.diqexn ,ce`n gilvn lqxeck owgy lr ,cicin izrny ip`e
wgyie `eaiy wx ,wzr oed el mlyl zepken lqxeck zeveawy
zekfa `id ely dlecbd dglvddy xidvd `ede .mdly dveawa
.oihelgl oinn xfpzdy
`ed lkn xzei jixv i`hxetqy dne ,oe` mi`xew rxfly reci
mibyidd z` xtyi ,ely oe`d lr xenyiy i`hxetq lk okl ,oe`
lr mkqen `l okle ircn ote`a dl`k mibyid cecnl dyw .ely
.zeaeh xzei ze`vezl `iaz oinn zexfpdy mi`hxetqd lk zrc
.zipteb `le zipgex zelirta jly dibxp`d z` riwydl sicr
.jly ipgexd cvd gezit oeayg lr `a jly iptebd cvd gezit
21 hxetq

oipa `ed sebd oaxege ,gexd oaxeg `ed sebd oipa" epizeax mixne`
.sebd dtilwd z` licbz m` .gexle ytpl dtilw `ed sebd ."gexd
mr wx mix`yp zend ixg` .gexdokezd z` jk ici lr oihwz
jl ztq`y zrcd .xkf epnn x`yp `le oeca`l jled sebd .gexd
gvpl jz` x`yiz xy` `id ,zenc` ilr jiig inia dfd mlera
lr mdly ipgexd cvd gezit lr micaer minkg okl .jzen ixg`
cvd z` lilk gipfdl leki dz` .mdly iptebd cvd gezit oeayg
digz m` oaenk dfe ize`ixa wfp mey jl dxwi `le jly iptebd
dicaer axd .`ixa oefne oekp oepina lek`l citwze miixqen miig
mivilnn mb jke meia dry ivgk ly dkild lr uilnd l"vf sqei
oekp yeniyl drvd cer .hxetq lr mivilnn `l mi`texd .mi`tex
lbxzdl xyt` .dlila zery 6-8 wx oeyil sicr :jly zeibxp`a
.dpiyd onfn zvw onf dnk lk mizigtny ici lr zery hrn oeyil
lvpl xyt`zn jk ici lr .dievxd onfd zenk z` mibiyny cr
ipind xvid jk lr sqepe zeliria xzei jnvr z` mbe onfd z` mb
.hwy

.zeipinl hxetq oia xywd lr o`k cr


melyde miigd zkxa 22

d`etxe rcn - 4 wxt


oia dpen`d la` ,l`xyi zce rcnd oia mely oi` oicr
z` mdilr elawi miprcnd lky ixg` cizray ,`id miwicvd
didi ,ely miwegd z` mdilr elawie mler `xea ze`ivna dpen`d
.dfk mely
lrtie ,`xeade dxezd iweg z` xezqi `l rcndy epiidc
.`xeade dxezd iweg mr aelya
d`ixad lky okzi `ly miceny miprcn xak yi meidl oekp
gk zeidl aiige dnvrn dkk mzq dl d`xap z`fd dlecbd
exfgy miprcn lr qxhpew xe`l `vi .lkd z` `xay epilrn
odk xinf oe`bd axd ly `ltpd xtqd z` `xwe daeyza
zn`d z` dlbn rcnd' :`id ely dpynd zxzeky ,'jtdnd'
dpwqnl ribn rcnd minrt daxdy `ian `ed eay ,'j"pzay
.mipy itl`e ze`n xak epizeaxl dreci dzidy
mc`":mrt xn` .`.p.cd ielib lr laep qxt dkef wixw qiqpxt
`veny reawl lkei ,meid miiwd ircnd rcid lka cievnd xyi
mikixvd mi`pzd miax dk .qpk mieqn oaena d`xp miigd
zircn dgkede o`kn qepn oi` ik cr miig exveiy ick miiwzdl
mlerd z` lirtny zegek lra ipgex `xea icilr `xap mlerdy
."elek
.mlerl `xea yiy dxiwga zelbl icka orcn zeidl jixv `l
e`aeiy iptl .zn`d z` zelbl oevxe xyi lky jk liaya witqn
ze`ivna oin`n l`xyi mry oiivl yi mlerl `xea yiy zei`x dt
itl` iptl ,ipiq xda i`xep cnrna dxez eplawy oeeikn ,`xea
.dl` epinil cr ,oal a`n zxeqna zxaer z`fd dpen`d .mipy
.dpekp `lk dgked oieexc ly divelea`d zxezy oiivl yi cer
,rah xweg did ,1809 zpya clep ,ilbp` didy oieexc qlx'v
23 d`etxe rcn

egztzd miigdy zxne`y ,dixe`z `ivnd , bele`ibe bele`ia


ly miccea mi`z exvep .llka miig eidy iptl ,dligza .dbxcda
,mia mibc exvep jk xg` .miiaihinixt mixevi egztzd mdne ,miig
ektdpe dyail mibcd elr jk xg` .miiaihinixt mixevi mze`n
lr ikledl ze`hl oze` ektd jk xg` .miilbx egnive ze`hll
egztzd mitewdn jk xg`e .mitewd egztzd odn jk xg` .rax`
.mc` ipa
.z`fd dixe`za fge` cg` l-` ze`ivna oin`n epi`y in lk
m`y .oieexc cbp eprh divelea`d zixe`z z` milleyd la`
oia miipia ixevi mi`ven epiidy ixd ,dpekp dzid ely dixe`zd
lr ikledl ze`hl oiae ,mitewl rax` ikled oiae ,mc`l mitew
.ipydn gztzd cg` xevi ok`y eciriy ,ze`hll mibc oiae ,rax`
divelea`d zixe`z lk okl ,raha el`k miipia ixevi oi`y oeeikne
.e`vn `l oiicr mpn`y ,ely dixe`zd lr obdl orh oieexc .dllyp
ly ezen f`n .zeibele`kx` zexitga e`vni onfd jyna la`
,odylk zelbleb e`vn mpn` .e`vni `l mbe ,e`vn `l oiicr ,oieexc
xak la` .sewl mc` oia miipia ixevi ly ody oerhl xyt`y
dze`a zeleki el` zelbleby .dixe`zl micbpznd mixweg egiked
ik egikede .dwixt`a mihayn mc` ipal zekiy zeidl dcin
ik .zinzq digc wx dzid ,miipia ixevi e`vniy oieexc ly ezprh
ux`d xeck lr miig el`k miipia ixevi ze`xl mixen` epiid zn`a
dixe`z wx `id ely dixe`zdy oiexc cbp eprh xake .meid
.zeircn zegked mey lr zqqazn dpi`e ziteqelit
:`xwpy xz`l yelb .hpxhpi`a dyilb zexyt` jl yi m`e
ze`hiqxaipe`n mixeqtexty `aen my .'divelea`l zeiecbpzd'
.divlea`d ziixe`z z` mikxet md eae xtq eazk
oi`y micen mlek dignvay ,oieexc ly dixe`zd lr dyw cere
ecwea` e` .getzn gztzd ebpny oin`n `l cg` s` .divelea`
.dixe`zd z` lelyi xyi lky lra lk okl ,dfl dneck e` ,zifn
`xea yiy zeircn zegked opi`y zei`x jl `ia` eiykre
melyde miigd zkxa 24

:raha miniiwd zeceqid zrax`n :zeipeibd zegked `l` .mlerl


oiadle ze`xl xyt` ,xtrd ceqie mind ceqi ,gexd ceqi ,y`d ceqi
mlerdy epizeax exn` .epixeqgn lkl epl b`ecy mlerl `xea yiy
`idy ynydn ef zn`a oigadl xyt` .mc`d jxevl `xap dfd
ynyd xe` icrlae epl dxi`n ynyd .y` dlek `id ik ,y`d ceqi
icrla .epze` znngn ynyd jk lr sqep .ze`xl mileki epiid `l
,ic oinhie mibiyn epgp` ynydn .xewn mi`tew epiid ynyd meg
mze` zktede mid in z` dc`n ynyd .xzeia epl uegp `edy
jk lr sqep .miwezn min epl yi jke ,minyb micxei sxegae mipprl
lr xe` dpixwn ynyd .xie`a ovng zxivi lr zi`xg` ynyd
:`xwpy jildza ,dniypl ovng miwitn mde miwexi mignv
`l .ux`d xeckn mi`zn wgxna z`vnp ynyd .dfhpiq-ehet
`xa xy`k ,mkg `xea ayg df lk lr .icn dwegx `le icn daexw
dlecb zerh ef .del-` `id ynydy epin`d mcw inia .mlerd z`
oin`dl dlecb xzei cer zerh ef la` .del-` ynyl `xwl
.yny ila mler jl x`z .minya dxwna z`vnp ynydy

xie`a .mc` ipal b`c `xeady oigadl xyt` xie`d ceqin mb


mkgd `xead .ze`xl lkepy ick sewy xie`de dniypl ovng yi
yi xie`a .miqehn ea qihdl lkepy dfk ote`a ,xie`d z` `xa
fbe ,zexbqnl olhiv` fbe ,leyia fb oebk .mc`d z` miynyny mifb
.epz`pdl miaeh zegix `xead `xa ok enk .mipbfnl fbe iixtql
.xie` ila mler jl x`z

min yi .ei`exal `xead zb`ca oigadl ozip mind ceqin mb


miig ilral ,zeyep`d lkl zwtqn zenka diizyl miwezn
,mixg` zepeiwple dqiakl mb mc`d z` miynyn mind .dignvo
.min ila mler jl x`z .d`pdl miae dkixaa dvigxl mbe

z`ixaa daygn drwyedy oigadl xyt` xtrd ceqin mb


mileki epiid `l .epze` ynyn ux`d xeck ly dkiynd gk .mlerd
jk lr sqep .ux`d xeck ly dkiynd gk ila mcwzdle zkll
yi jk zekfae ,mignv ipin lk dginvn `idy dpekz yi dnc`l
25 d`etxe rcn

o`kn `id dxyi dxaqe .dnc` ila mler jl x`z .lek`l dn epl
ok` e`xap ,xtrde mind ,xie`d ,y`d :zeceqid zrax`y xeaql
.lkd lr aygy mkg `xea ici lr ,mc`d z` ynyl

,mnec :mi`exad iavn zrax`n mby o`kl siqedl xyt`


.mc`l b`ecy mkg `xea ze`ivna oigadl xyt` .xacn ,ig ,gnev
oebk mc`d z` miynyny mixneg ce`n daxd epl yi mnec avna
meipinel` ,zeipekne zepekne milkl lfxa :odipinl zekzn
adf .dpixw zripnl zxter ,lnyg ihegl zyegp ,miqehnl
,zikekf ila mler jl x`z .zekzn ila mler jl x`z .mihiykzl
lk ila ,meid yiy iewipd ixneg lk ila ,htp ila ,wihqlt ila
.cere cere ,meid yiy zetexzd

zeiepg .epl aehd `xead zb`c z` ze`xl xyt` gnevdn mb


z` epl oeebl icka zexite zewxi ipin lka ze`iln zewxie zexitd
dcez cibdl jixv .mikyene minirh xzei mze` zeyrle miigd
.zewxie zexit ibeq daxda zrteyn epvx`y l`xyi idel-`l

jl x`z .mlerl `xea yiy ,dpenz dze` zlawzn igdn mb


dcaerl al miy .xnve zexere miviae alg ,xya ila mler
z`f .ziteq oi` zenka oefn epl didiy eznkega b`c `xeady
zexit ivr lezyle zewxi irxf rexfl mikixv wx epgp`y zxne`
.micbal dpzek dzid `ly jl x`z .zexite zewxi epl eidi cinze

epl eidi zeyep` yi cer lk zetere zenda mr xac eze`e


.zexere xnve alg ,mivia,xya

mlerl `xea yiy oigadl xyt` 'xacn' mdy mc` ipan mb


xeaicd zkxrn z` yi mc`l .dxwna dppi` d`ixad lkye
miikipg ,miipiy ,oeyl ,jig ,oexb ,lewd ixzin z` zlleky
jildza d`xap `l lewd zkxrny `id dxyi dxaq .miiztye
jk lr sqep .dze` `xa lkd lr aygy mkg `xea `l` ,ipeivelea`
.zg` dpeknk .mlyn wlg miynyn sebay miiniptd mixai`d lk
miwlgd lky cibdl dyw 'eke ovng wtql ze`ixd ,mc mixfdl ald
melyde miigd zkxa 26

e` ,ald mcew `xap dn .ipeivelea` jildza e`xap el`d miiniptd


in ,cgi e`xap miiniptd mixai`d lk m`e ?ze`ixd e` ,miwxerd
xzeia mkg qcpdnay `id dxyi dpwqn `l` ?dn`zdd lr cwit
.mc`d z` `xa

rahdy okzi m`d .`lten xa` md miipirdy dced oieexc mb


`yepd lkn mb .drinye di`x yeg `xai rney epi`e d`ex epi`y
`xea ze`ivna oigadl xyt` ,zeige iyep`d oind zeaxzd ly
jildza e`xai dawpe xkfy okzi m`d .lkd lr aygy mkg
dn`zdl b`c in ?dawpe xkf exvepy cr ,eaxzd ji` ?ipeivelea`
z`n epl dpzip zipind d`pdd ?iawpd xa`l ,ixkfd xa`d oia
`xead .mlerl micli `iap jk ici lre ,beecfdl dvxpy icka `xead
mb ,mlek lr miaed` mze` dyre miclia dnevr zenka og ozp
lthpe mdl b`cpy icka mbe mlerl micli `iadl dvxpy icka
zad` .mdiclil mixed zad` `ll micxey eid `l miclid .mda
.dze` xvi mkg `xea `l` ,ipeivelea` jildza dxvep `l micli
b`ecy mlerl `xea yiy dpwqnl mc`d z` `iadl jixv df lk
.lkl

zegked cere cer `vni .mlerl `xea yi m` ytgiy xyi mc`


`xea oi`y gikedl dqpiy ine .epl b`ecy mkg `xea ze`ivnl
zekf ozp `xead ik .el riqi envra `xead ik .gilvi ok mb mlerl
oin`dl oia ,xwyl zn` oia ,rxl aeh oia xegal mc`l dxiga
cg` l-` ze`ivna dpen`d z` lhaz l` .el oin`dl `ll `xeal
daxdl zeaeyz zpzep l`xyi zxez .eilr zeiyew jl yiy llba
zeaeyz lawe dxez cnl .miigd lre `xead lr epl yiy zeiyew
.jl yiy zeiyewd lr

dglvd biydl jxck rxfdmiigd zxiny ,eply `yepl xefgpe


:aezk "e`hd ly dad`d zeceq" xtqa zipgex zegztzde miiga
(dyxtdd zehela ietixa wqerd `tex) belepixwecp` oile`ia x"c
:rxfd xevi ly ilpnxedd cewtzd zeaiyg z` yibcn reci
xabd xy`k .zipenxd zegztzdl miaeyg miipind mipenxedd"
27 d`etxe rcn

odizeyxtd ,(daexn dkity ici lr) diaxd cewtz z` drxl lvpn


zilhpn dyleg zxvepe ...ceai`l zekled oind zehela ly
"oexkfa dribte fkxzdl zlekii` ,ziptebe

rbepa miiaxrn miircn mixwgn":aezk xtqa xg` mewna


ote`a df z` df mixzeq ,ze`ixad lr ipind lbynd zrtydl
ly ze`txnd zeieki`d z` meik migayn miax oin ikixcn .oiprn
miqqazne dcin dze`a miizeknq mixg` .zvxnp zipin zelirt
efi` ,oina xzi weqr iptn mixidfn miixh`ikiqt mixwgn lr
zeceq" xtqd ixac o`k cr ?wifnl jted oin izn ?dpekp dlekq`
mely dyer eiykr ea `xew dz`y dfd xtqd "e`hd ly dad`d
mrt wx miqgi miiwl `ed rvend oexztd .el`d zercd izy oia
epizeax epl exedy itk ,xefgnn diwp dy`dy onfa ,reaya
lr o`k cr .llka rxf jetyl `l ieptle ,jzy` mr wxe ,mipencwd
z`f oiany itk ,zipind dibxp`d feafan d`vezk `ay wfpd
.orcn `tex
melyde miigd zkxa 28

mi`wixn` mixirvn xqn - 5 wxt

zevx`a dlgd mixyrd d`nd ly mirayde miyiyd zepya


.mixirv axwa zipin zepxizn ly dnbn dtexi`ae zixad
cry miqgi miiwl mnvrl exizdy epiidc .xzen oeyln zepxizn
zexeyw dtexi`e zixadzevx` el` zevx` .mixeq` eid eiykr
aezky itk ,zeixr ielibe se`ip dxq`y ,zexvpl wecd xywa
se`ipe dxeq` dy` mr miqgi miiwl :eyexit zeixr ielib .jpza
icigid xacde zeppe` zllek ,`idy zipin dxiar lk eyexit
el` mixirvy oeeikn .d`eypd dy`d mr miqgi meiw `ed xzend
zxiay .ler ewxt md ,el` miqgi miiwl xeq`y daiqd idn erci `l
minegza mb zecxnzde minq oeyr mr aelya d`a ef zxbqn
dketdd drepzd z` dizeawra d`iady ,miigd ly mixg`
zixadzevx`a mixirv 'dycgd zexfpidd' :zipind zepxiznl
eyxdy ixg` llk jxcae oinn zexfpid mnvr lr elaiw dtexi`ae
z` mzeinipta eyibxd jkn d`vezke miax oin iqgi miiwl mnvrl
.miixqen `ld miigde zxbqnd zxiay d`iany wfpd

izgky) dl`ixab mya zixadzevx`n dibelekiqtl xehwec


eze` dnkiqe el` mixirv lr xwgn dzyr (dzgtyn my z`
.(zixara xe`l `vi `l xtqd) "dycgdzexfpidd" `xwpy xtqa
lecb xety lr migeecn llkd on `vei ila hrnk mixirvd lk
lr mwlg .daeh xzei dybxd lr mzq egeeic mwlg .dybxda
.ipyd oina zelz xqegdn mivexn e`vi mwlg .inipt oeiwp zybxd
`l exfpzdy mixirvd .zexfpiddn dvexn `l `vi `l cg` s`
lr xtqa `xew dz`y dz`e exfpzid z`f lkae dfd xtqa e`xw
lw xzei jl didiy i`ceea dxinydn d`vezk byeny lecbd geexd
.ipyd oind on zexfpid lr ulnen `l .jly miigd lr xenyl
ezy`a yi` wac ok lr" ,"mze` `xa dawpe xkf" :aezk dxeza
29 mi`wixn` mixirvn xqn

zeigl ytpl aeh xzei ."eaxe ext mdl xn`ie" ,"cg` xyal eide
la` ,jl d`eypd jzy` mr miqgi miiwl aehe cal xy`n miipya
mzrc o`k cr .reaya mrt :mipencwd epizeax epl exedy mi`pza
dibxp`d lr dxinyn byeny geexd lr ,mi`wixn` mixirv ly
.zeipin zexiarn zewgxzde zipind
melyde miigd zkxa 30

minlqende mixvepd zrc - 6 wxt

zicedide zinlqi`d zixvepd zelecbd zezcd zyelyn


f`n .rxf zkity ly `yepl mzyiba miipevw ikd md mixvepd
ektd zixvepd dxitql 400 zpya jxra zixvepd zcd dnwedy
hrnk dcigid daiqdyk mixifpl mixvepd mipin`ndn miax
ly eteqa eyexity "oencwd `hgd" on wgxzdl `id mzexfpzidl
xab eay ,miig avn lr aeygl a`ek .dlhal rxf zkity `ed xac
`xean epl dpzipy eply dxezd itlr .eiig lk bef za ila digi
cer .eaxe ext zevn lr mieevn epgp`e bef za mr zeigl aeh mler
eraw l"fge "cg` xyal eide ezy`a yi` wac ok lr" dxeza aezk
oi`y onfa epiidc .dzpera ezy` mr miqgi miiwl xabd aiigy epl
.diwp `ide xefgn dl
zi`xp zicedid zcd ,minrhd z` rcei epi`y inl uegan
lk zpizpl mrhd z` cnele mipta `vnpy inl `l la` .zipeviw
xenyly ,mixvepd mixifpl mb mixacd mi`xp jky d`xpk .dxifb
.zexfpida exga md okle xg` xac lkn aeyg xzei ytpd lr
lr xenyle oinn xfpzidl mixnkl dvilnn zilezwd diiqpkd
`ln recik jpzde jpza `xwl dipin`nl dvilnn ok enke rxfd
ieliba miwqer jpza mixetiq daxd .zeixr ielib `yepa zexdfda
mixr mixvepdy jk ,beq lkn zeixr ielib mipbn mi`iapde zeixr
dyecw mixzeq se`ipe zeixr ieliby mipiane zipind diral
.midel-`l daxiwe zipgex zegztzde
ely hixqzdy ,'oehiit ihpen zxeag' ly 'miigd mrh' hxqa
hxql dxeyw `l dxe`kl `idy dcefit` yi .ixvep ici lr azkp
d`xd hxqd .zeiehy eleky hxqa ,dnkg ly dpipt hlgda `ide
mrty xaqene micli 30 jxra el mikgn ziaae dziad `a ixvep
daxd `iadlye ,mlerl micli daxd `iadl deevn dzid mixvepl
31 minlqende mixvepd zrc

dlecb dldwne xnfgnl hxqd jted f`e laqp izla xac df micli
z` `pey midel-` ik rxf daxd jetyl xeq`" :dxy mixnf ly
ik eze` jetyz l`e jly rxfd lr xeny ,df

xiyd seqae "mpigl erxf jteyy in z` `pey midel-`


aegxd rvn`a xie`a mici zexnfde mixnfd lk minixn
lk cizray jkl fnx .mlerd zene` lk ilbc mitpen mdixeg`ne
.zixad xenyle zipind dibx`d lr xenyl ,envr lr lawi mlerd
c`n heyt ?dfky xac envr lr lawi mlerd lky mixvepl oipne
ly `yepl mircen mixvepde zexev ipin lka jk lr fnex jpzd
lke zenc` ilr mely didi mday ,minid zixg`e giyn z`ia
exnyie d`xiae dad`a eze` ecarie midel-` yiy erci mlerd
ly `yepl mircen mixvepd dnk cr d`xn dfd xiyd .zixad
midel-`l axwzdl jxck zixa-rxfd zxiny

zixa-rxf ixney ly wpr zedcfd obtn izi`x difielhae


qepkd hlgda df .zixad zevx`a lecb oeichvi`a jxrpy mixvep
.ezenk cer eidie eidy d`xpke ze`xl izikf ip`y ebeqn oey`xd
lcbe myepe ig `yep `ed zixa-rxfd zxiny ly `yepd jk m`
.ixvepd mlera

zxzeq lbyn ze`zy z`fd zn`l mircen minlqend mb


dy`d .`yepa mixingn md mbe midel-`l daxiwe dyecw
xac ly eyexity ,miptd lr dlrx mr zkll zieevn zinlqend
`l xabdy icka .miptd lk z` dqkny zgthn mr zkll `ed
z` mdly miypl mizxeky miaxr yi .dl dee`zie dipt z` d`xi
ef ile`e .lbyn zee`zn zppevn didz dy`dy icka .obcbcd
cr .lbyn zee`zn zewgxzd `yepa yiy xzeia dlecbd dpvwdd
.midel-`a miebd zpen`l oin oiay xywd lr o`k
melyde miigd zkxa 32

zipiqd e`hd zxez - 7 wxt

dglvde zeipgex zexhn biydl jxcd .'jxcd' :eyexit e`h


miigd zibxp`y mipin`n e`hd zxeza mipin`nd mipiqd .miiga
xewn `idy ,zipiqd e`hd zxez .jd epid od zipind dibxp`de
z` gthl cvike rxfd lr xenyl cvik zcnln zipiqd zeaxzl
xy`ky epiad mipiqd minkgd .dze` xinzdle zipind dibxp`d
sebae ytpa minecx zegek xxerl leki `ed ,rxf hlet epi` xabd
ziniptd dyxtdd zehela zkxrn avn z` jk icilr xtyle
jteyy xab eznerl .llka ezeipgex avn z`e miavrd zkxrne
dibxp`dn yily dlkne miigd gzn z` envrn `iven rxf
xac ly eteqa d`ian dtekz rxf zhilt mzrcl .eay zixabd
exry .ely zecinrd xyek z` ca`i lecbd ofafad .zeigd zkircl
cenrl ezlekie rbtz zizxivid ezleki .epnf mxh owcfi `ede xeypi
oey`x oexwr `ed zipind dibxp`d xeniy .ylgz zelgn ipta
lr - zivphet rxfl .xabd ly zeipgexd getiha ,e`hd lv`
zeyxl cnerd xzeia lecbd ilivphetd gkd dyrnle zipgex
.xabd

dibxp`d z`lrde rxfd zxiny i'ry ,oiq inkg e`vn cer


.oeincde daygnd zxfra ,cewcewd xarl abd dlrna zipind
zelgn `txl gkd enk ,otec i`vei zegek biydl xabd leki
dibxp`d z`lrd .ziyeglr dqitze miipgex zegek ze`vn`a
lbynd onfa oeincde daygnd zxfra dxcyd cenr jxc cewcewl
mipenxedd z`e oze` `iany xac ,dyxtdd zehela z` zxxern
eynzyd mihqi`e`hd miyecwd .otec i`vei zelebq gztl
leki da ynzyiy iny mipin`ne miqip zeyrl z`fd dwipkha
.eiaie` z` qiadl egeka didie jln e` ,mgel e` ,bidpnl jtddl
mznkga la` .xfpzdl mda mipin`nl exed mipiqd mixhqnd
33 zipiqd e`hd zxez

jetyl ila ezy` mr miqgi miiwl xabd lkei oday zehiy e`vn
miievx `l miyp`y cgtd llba ,ceqa dxnyp z`fd dxezd .rxf
e`hd ly mixend mipin`n meid la` .zilily jxca da eynzyi
z`vnp zeyep`d .el`d zeceqd z` lkl zelbl onfd ribdy
milekid milibxz ceqa xenyl xq`p oiqay cere ipgex xayna
.mc`ipal zlrez `iadl

miqgi ipiprl dgnen ,xbply mgpn axd z` izl`y ip`


`ede rxf jetyl ila miqgi miiwl l`xyi ipal xzen m` ,miipin
.xeq`y il xn`

mibeqn zeibxp`a `ln mlerdy mipin`n mipiqd mixhqnd


,lke` :oebk xac lka hrnk `vnp i'vd .i'v mi`xew md odle mipey
dly ,zipin dibxp` zivnza mc`a fkxzn i'vd .yny ,min ,xie`
gexd z` bpi'vd getih zxfra biydl mc`d lre bpi'v mi`xew md
z` liaei bpi'vdzipind dibxp`d getih .oy mi`xew md dly
mixhqnd ly mzrcl .idel-`l izign eze` jetdie dx`dl mc`d
ceqia z`vnpy ziaeigzixab dibxp`l zwlgzn dibxp`d mipiqd
,zilily ziyp dibxp`le bp`i mi`xew md dle xie`d ceqiae y`d
zervn`a .oii mi`xew md dle dnc`d ceqie mind ceqia z`vnpy
xabd .el`d zeibxp`d z` dy`de xabd mipf`n ipind cegid
mpi` mixhqnd .bp`i zibxp` zlawn dy`de oii zibxp` lawn
bpi'vd ly ilily getihl `iaz `idy miprehe zeppe` lr mivilnn
oial ,zixabd dibxp`dbp`id oia oekp oefi` .zipind dibxp`d
digy ,zpfe`ne dgny zeiyi` xvei ,ziypd dibxp`doiid
xaev e`hd ly oiihvn cinlz .mlerd mre dnvr mr dipenxda
xney `ly in z`f znerl .dibxp` ly zenevr zeienk eiig jyna
epizeax mi`xewy dn) milrxa `lnzn ely zipind dibxp`d lr
oia xywa ax onf iptl epigad mipiqd mi`texd .(d`nehe rxd xvi
mipiqd mixhqnd .qpe`e gvx ,zenil` iyrnl rxf zkity
znx lr drtyd yi zipind dibxp`d getihly mipin`n
ztxey seba zxnyp m` ,zipind dibxp`dye mc`d ly zeixqend
melyde miigd zkxa 34

xeyw ipind cewtzdy e`vn minecwd mixhqnd .elld milrxd z`


`id zipind dibxp`dye zifite zilhpn ze`ixal wecd ote`a
.ddeab zipgex zleki zgnev eilry qiqa

lr dxiny icilr biyn mc`dy e`hd zxez zcnln cer


,"zenl`d seb" :`xwpy "wven" ipgex seb ely zipind dibxp`d
ixg` x`yp mc`d ezi`y ."lhqixwd seb" e` ,"ynyd seb" e`
ef drcae gvpd iigl rxfd zxiny icilr ok m` dkefe ezen
wxtd .mipey zepiprzd inegzn mipin`ne mignen cer miwifgn
dibxp`d getih" ,"e`hd ly dad`d zeceq xtqd jezn gwlp dfd
`viy ,oiee lwiine di'v whpn ici lr azkpy ,"zixabd zipind
minkg zrc o`k cr .'ixtk gex` -xapr' :z`veda zixara xe`l
.mnvr miigl rxfd ly xywd lre rxfd ly axd jxrd lr ,mipiq
35 dbeide micedd

dbeide micedd - 8 wxt

oiae oine zen ,miig oia xyw yiy mipin`n miced mb


ytpa yiy e`vn micedd mibeid .rxfd zxinyl zipgex zegztzd
.ytpd ly mipey micewtz lr mi`xg`y ,miipgex dibxp` ifkxn
zexw'v daxd yi .zexw'v micedd mi`xew el` dibxp` ifkxnl
.sebd jxe`l ze`vnp zeixwir ray la` ,ytpa
y`xd ly oeilrd wlga z`vnp xzeia dpeilrd dxw'vd
zx`ezn ef dxw'v .dxxqdq ziceda e` ,xzkd zxw'v z`xwpe
.zipgex di`x lra mc`l zi`xp `id jk ik ,milrd sl` zxw'vk
`id lecbd qenqewl e` ,midel-`l mc`d z` zxywn ef dxw'v
dxw'vd ly zexxerzd .miizc miyp`e mibidpn lv` zcwtzn
zekiiy zybxde dgnye zenly zybxd yibxdl mc`l znxeb efd
mr melya `vnp `edy oin`ne yibxn mc`d .midel-`le mlerl
gztidl dpexg`d `id z`fd dxw'vd .midel-` mr e` ,mlerd
z` mieeg dze` migzet xy`ke zexw'vd lkn d`ln dgizt
mc`d ik mi`b `le `weec mieepr miyibxne miigvpd miigd zieeg
eb`d f`e midel-`l dripk avna e` ,mlerd mr oefi`a f` `vnp
miwicve milecb mibidpn lv` ziwlg dgezt z`fd dxw'vd .mlrp
zexywzd icilr z`fd dxw'vd zgztp miizcd lv` .milecb
meiw xne` dfy midel-` ly ezekln ler zlawe midel-`l
dilry ,deeprd zcin icilre zekxad zxin`e zeltz ,zeevnd
.dxezd dvilnn
izy oia s`d ly rwya z`vnp dlrnln dipyd dxw'vd
dp'b` ziceda e` ziyilyd oird zxw'v z`xwp `ide mipird
`id .dnkgle d`eapl ,ziyeg lr di`x ,oeincl dxeyw ef dxw'v
.ohyd oir dl mi`xewy mipwihqin yi la` ,dnkgd oir mb z`xwp
z`fd dxw'vd .`ehgl lkn xzei mc`d z` jyend `ed oeincd ik
melyde miigd zkxa 36

fkxn jxc .miizxivi miyp`e mixiiv ,miizc ,mixen lv` zcwtzn


ekeza miniiwd zegekd oia dipenxd deeg mc`d df ipgex dibxp`
zidel-`d divpblihpi`d ayen ziyilyd oira o`k .inipt oefi`e
zedeab zeilhpn zeielirt lr gwtn mb dfd fkxnd divi`ehpi`de
mibfnzn drcezd zze drcezd ,dgezt z`fd dxw'vd xy`ke
ziyrp dze` lirtdle drcezd zzl zcxl zlekide ,zg` dcigil
idel-` wcv iweg meiw icilr dze` migzet miizcd .xzei dlw
icilre l-`d icilr epzpy dxezd zeevn meiw icilr epiidc
.dxezd zeceq cenl icilre mirx ze`xn lr zelkzqdn zerpnd

zxw'v z`xwpe oexba znwenn dlrnln ziyilyd dxw'vd


ef dxw'v .xedh ziceda eyexity dcedqie ziceda e` ,oexbd
z`fd dxw'vd xy`k .drinyle lewl ,mc`ay ilhpnd sebl dxeyw
miipgex miinipt zenlerl rcen zeidl ligzn mc`d ,dgezt
izy .daygnd zexida zbyen df fkxn jxc .mzezin`le
.daygnl zexeyw dlrnln ziyilyde dlrnln dipyd zexw'vd
zxw've daygnay oeincd cvl dxeyw ziyilyd oird zxw'v
ly dzexxerzd .zibel daygnle dnvr daygnd cvl oexbd
ilia qil` .cgt lr zexabzd zxyt`n z`fd dxw'vd
ezegztzd alya rvennd mc`dy zpreh drecid zipwihqind
zexw'vd izyy cera ,ef dxw'v ly zexxerzdl dkef igkepd
oekp `l df .zenecx oicr ,ziyilyd oird zxw've xzkd zxw'v
.idylk dgizt el`d zexw'vd izy zegezt ok mlv`y miizc iabl
gezt lr micaery miyp` lv` dgezt ziyilyd dxw'vd jk m`
`xnb cenl icilr ef dxw'v migzet miizcd .mdly zercend
.lewa cenl icilre oeira zeklde

oian zirvn`d dxw'vd `ide ald zxw'v `id d`ad dxw'vd


rvn`a ,ald gztna znwenn `ide zelecbd zexw'vd zray
llka dad`l dxeyw ef dxw'v dh`dp` dl mi`xew micedd dfgd
`xwpy (ilxhq`d) iakekd sebl xry `ide ipgex ietixle dlngl
zeybxd z` zzqenk da ze`xl xyt` efkke mie`nd seb mb
37 dbeide micedd

dilr ,z`fd dxw'vd jxc zeiytega enxfi zeybxdy icka .mc`a


lv` dgezt z`f dxw'v zexg` zexw'v mr zpfe`ne dgezt zeidl
.mixg` miyp` ade`y in lk lv`e ldw iptl riteny in lk
lre "jenk jrxl zad`e" zevn meiw icilr dze` migzet miizcd
.mpig z`pyn zewgxzd icilre llka l`xyi zad` ici

zxw'v z`xwp dhnln ziyilyde dlrnln ziyingd dxw'vd


zicedae xeahde ald gztn oia znwenn `ide ynyd zrlwn
lekr lr zi`xg` `id .zeiyi`d ayen `vnp ef dxw'va .dxetipn
xeywl mc`d ly zlekid lre mc`d ly gkd zl`y lre oefnd
miivx`d miigl rcen zeidl zlekid lre geh ikex` miiyi` mixyw
miade`y dy`e lra lk lv` dgezt `id .epl miaexwd z` aed`le
dze` migzet miizcd .mipiwz dgtyn iig lr mixneye df z` df
zlik` icilr ,dgtynd zxdhl zexeywd zekld meiw icilr
oilitz zgpd oebk zeineimei zekld meiw icilre xyk lke`
.zexceqn zelitze

lrn znwenn ,dhnln dipyde dlrnln ziyiyd dxw'vd


dl mi`xew micedd .mc`d ly zipind zelirtl dxeywe oind ixa`
"invrl jiiyd-invr `edy df" eyexit daq .dphqidcaq
,zeybxl dxeyw ef dxw'v "izn`d enewn" eyexit dphqide
mc`d dgezt `id xy`k .zeaxzdd hwpihqpi`l zeizxivil
miniwny mi`eyp zebef lv` dgezt `id .meze zeig ,une` yibxi
.zeipin zexiarn mixnype dpekp zexiczae xicz ote`a miqgi
dxdhe zeiwp ,zixad zxiny icilr dze` migzet miizcd
.dy`d ly xefgnd onfa miqgi meiwn zerpnide zeipin zexiarn
,ceqi zxitqy 'oewizd uw l`' extqa waix iav laewnd azek jke
zeiwp icilr zbyen oind zxw'vl dliawnd dxitqd `idy
.dxdhe

zxw'v z`xwp ,dlrnln ziriayde dhnln dpey`xd dxw'vd


mewna ,dxcyd cenr seqa znwenn `ide yxeyd e` ,qiqad
yegl dxeyw `ide dxdclen dl mi`xew micedd apfd mvr `xwpy
melyde miigd zkxa 38

.mikenpd miivx`d miiga ze`vnzdd yegle mc`d ly zecxyidd


ayen mb z`xwpe ifitd eteble dnc`l mc`d z` zxyew `id
mpi` eiigy jkl rcen mc`d ,ie`xk zcwtzn `id xy`k .miigd
micaer miyp` lv` dgezt `id .xnegdne dnc`dn micxtp
dxeyw ef dxw'v miivx`e mixceqn miyp` lv`e mzceara miaivie
qwh lke mii`av miqwh zezcd ly dyecw iqwh oebk ,miqwhl
,zelitz oebk dyecw iqwh icilr dze` migzet miizcd .xg`
"eke alel zlihp ,dlcad ,oiid lr yeciw
,icilr dbei zegepz icilr zexw'vd z` migzet micedd
dibxp`d z`lrd icilre zeivhicn icilr ,zecgein zeniyp
dibxp`d lr dxiny ici lre lbynd onfa abd dlrna zipind
dibxp`d z` dlrny iny ,izcnl dbeil dxen ly xtqn .zipind
ik ,zexw'vd zgiztl dbei ilibxzl wewf eppi` abd dlrna zipind
z`lnne zexw'vd z` zgzet abd dlrna dlerd zipind dibxp`
.oeincde daygnd icilr ziyrp dibxp`d z`lrd .dibxp`a oze`
eyexity 'ipilecpw' abd dlrna dlerd dibxp`l mi`xew micedd
mnvr micedd ixd ik .iaeig xacl ilily my .'ygpd zibxp`'
dfye z`fd dibxp`a ynzydl ce`n lecb xac dfy mipin`n
dybxdd z` dlrny xab .oznbeck oi`y zeiaeig ze`vezl `ian
ici lr ecal e` el dxeq` dy` mr ,xa`a zxahvny daehd
zibxp`a ynzyn `edy eilr fixkdl mi`zn hlgda .zeppe`
i`cke xzen jl d`eypd dy` mr la` .jk lr ypri `ede ,ygpd
dybxd lk zelrdl yexb e` ,weex mc`l mb xyt` ,ok enk .ce`n
`aen xtqd jynda .dhnl zxahvn e` ,zxxerzny daeh
micedd .milaewnd epizeaxl reci dfd aeygde lecbd ceqdy
seba z`vnpy dwfg ikd dibxp`d `id 'ipilecpw'dy mipin`n
myl apfd mvra qiqad zxw'va `vnp 'ipilecpw'd ayen .mc`d
e` ,lbynd onfa zbyeny zipind dibxp`d z` micedd minixfn
dxw'vdne xa`a dhnl zipin dybxd ccea lv` zxxerzny
abd dlrna ,oeincde daygnd zxfra dze` milrn md z`fd
cwcwdne y`xl x`eevdne x`eevl cr ,dxcyd cenrl cenv
39 dbeide micedd

oirl dze` micixen md y`xdny e`,minyd xarl dvegd dlrnl


jl dyw m` .oawxewd xarl miptln dhnl dxfga myne ziyilyd
.oawxewl cr zifga dhnl y`xdn xe`-dibxp`d z` xiardl
dtd mipta dpeilrd zqla jpeyla rb :`ad xacd z` dyr
oze dxeg` zvw xhpqd mr y`xd z` dhde deab ikd mewna
dlrna dler dibxp`dy onfa .dhnl dnicwn zcxl xe`-dibxp`l
xe`-dibxp`a zexw'vd z` z`lnn `id ,cewcewd xarl abd
cenr' mb dlerd dibxp`l `exwl xyt` .miptan oze` zgzete
.seba y` ly cenr ynn miyibxn ik ,'y`d

,ip` .dibxp`a oielinl zexw"vd zgizt oia oigadl xyt`


cer zecgein zeniyp icilr ily zexw'vd z` izgzt xtqd xagn
zexw'vd llek zegezt ily zexw'vd lke daeyza izxfgy iptl
z`e zexw'vd z` yibxn ynn ip`e milbxde micid zetka
qiqad zxw'v lr dvigl icilr meide okxc zxaery dibxp`d
`l .y`xl cr dxcyd cenr dvwn dxw dibxp` ly mxf il dler
dklydl lw reiq ile` caln jkn iaeig edyn il `viy il d`xp
ly zeybx yibxdl zleki zvwe (df dn jynda xaqei) ziakek
ici lr zexw'vd z` geztl `l uilnn ip` .icil mi`vnpy mixg`
zexw'vd zipind dibxp`d znxfd icilr z`f znerl .zeniyp
cxeed .jkn d`vezk dlcb zercende aeh ybxa ze`lnzn
mcwzn gezt' extqa azek recid i`wixn`d owihqind oehbpixw
'ipilecpw'd-zipind dibxp`d z` dlrny mc`y 'zercend ly
.eixac o`k cr .mlyen xzei mc`l jtdpe inipt oefi`l envrl ,mxeb

z`lrdy ,`aen d`iv whp`n ly 'iznfbxe` axd xabd' xtqa


rtyae daeh dibxp`a `lne ig xzei yibxdl xabl znxeb xe`d
.zeipeig

itk ,dyer mc`dy zelerta xeyw zexw'vd ly ocewtz


oial dyer mc`dy zelert oia oilneb iqgi yi .dlrnl hxety
xzei zexw'vd jk ,lirt xzei mc`dy lkk .zexw'vd ly zelirtd
mc`l xzei xyt`zn jk ,zelirt xzei zexw'vdy lkke zelirt
melyde miigd zkxa 40

,dbei ilibxz ,zeivhicna jxev oi`y jk .lirt xzei cer zeidl


.zeniype

zxiny dnk cr xiaqny xac cer miyer mipiqd enk micedd


md dy`d mr miqgi miniwn mdy iptl .mdipira daeyg rxfd
rxf ektyi `l mdy mnvr z` miriayne mihptdne fekxl miqpkp
rxf zhilt ila miqgi miiwl migilvn md mbe .miqgid meiw zra
.dnfbxe`d rbxa ,dhnl `edd xef`d lk ueeik ici lr

jynda `aeiy itk rxfl dlecb zeaiyg miqgin epizeax mb


zrya mc`d on jynpd rxfd ik :aezk 'xdfd ipewz' xtqa .xtqd
ly ahinay ahind on od epnn zekynpy dl`d zethd ,beeifd
'xdfd ipewz' oeyl o`k cr lkd on xgaen ,gend

wgvi oe`bd axd ly 'mixry -igzt' aeygd dlaw xtqdn


dlawa mb lecb oe`b `edy oeikn 'dxezd xy' dpekny ,xag wifi`
rxf .dkity ila miqgi miiwl aeh `l icedily rnzyn .hyta mbe
`id dy`l ozep xabdy rxfd zekfa .xfr dlind ly zeize` mze`
.ecbp `le 'ecbpk xfr'

.dwizrd micedd znkg lr o`k cr

'ipilecpw' xtqd mdipia .mixtq dnkn hwel dfd wxtd


.zixara xe`l e`vi `ly ,'dycgd zexfpdd'e
41 dibelexhq`

dibelexhq` - 9 wxt

`l m`e jka dvxp m` ,epilr mirityn zelfnde miakekd


izcnl .oin`p `l m`e drtydd zezin`a oin`p m` ,jka dvxp
belexhq` zeidl izivx elit`e ipelig iziidyk dibelexhq`
iz`vn .miyp` dnkl cizrd ziifga wiicl il `vi mbe irevwn
rci lawle daxd oiadl ozip mbe zelfnae miakeka zn` daxd
miakeka yiy `ltend xcqdn xac lk lr hrnk (inipt) ixhef`
mipzep mdy z`fk dxeva mixceqn zelfnde miakekd .zelfnde
oiadle ze`xle siwne inipt hana mlerd lr hiadl zexyt` epl
mze`xl zxg` jxc mey oi`y ote`a .xwira miipgex mixac
.mpiadle
jixv ,zipind dibxp`d lr `ad xaqdd z` xiaqdl icka
la` ,dibelexhq`d zxez ly rcid jez l` dnipt jze` qipkdl
.oiai cg` lke dxvwa lkd
`xwpy dna mitzzyny miakek 8-e gxie ynye zelfn 12 yi
dibelexhq`d rcna ztzzyn `id wxe `idy ,ynyd zkxrn
mpi` minya mi`exy miakekd xzi .zeibelexhq`d zeifgzae
miakekd .dibelexhq`a miaygp mpi`e zifgza mitzzyn
z`vnp ynyde mipey milcba milebra ynyl aiaqn miaaezqn
`ede ehelt `xwp ynydn wegx ikd akekd .el`d milebird fkxna
lebira oehtp akek jkxg` .lecb ikd lebirae h`l ikd aaezqn
df xcq itl jkxg` .zihi` ikd dipyd zexidnae lecb ikd ipyd
dngakek seqale dbep ,mic`n ,wcv ,i`zay ,qepxe` miakekd
fkxna z`vnpy ynyd .ohw ikd lebirae dlecb ikd zexidna
dkiyn gke dpixw yi miakekd lkl .dnvr aiaq zaaezqn
elyn cgein ite` akek lkl .ux`d xeck lre epilr mirityny
hley mic`n akek `nbecl .ux`d xeck xarl oixwn `ed eze`y
melyde miigd zkxa 42

akek .oine zeiexgz ,micg milk ,dcear ,un`n ,dngln ,mixab lr


lre dpial epia dad` ,zeibef ,zeietzey ,miyp lr hley dbp
mipey miite` miakekd xzil jke miigd ly zephwd ze`pdd
miakekd ly lebrd lelqnd .ohxtl mewnd o`k `ly mdlyn
mirp miakekd .lfn `ed wlg lkyk ,mieey miwlg 12 -l wlegn
ite` mb lfn lkl .zelfnd 12 jxc mixaer ynyd aiaq mlelqna
miiwpr mixhlit md zelfnd ,miakekd enk `ly la` ,elyn
lre epilr ,mdly dpixwd z` miakekd mipixwn mkxcy ,minya
"rav" lawn `ed mieqn lfna zkl akek xaer xy`k .ux`d xeck
mirtyen eplek .epilr eze` oixwne xaer `ed ea lfndn ite` e`
lkne miakekd lkn ite` yi eplekle miakekd lkne zelfnd lkn
`ed ,dpey miakek mewina clep epnn cg` lky oeeikn la` zelfnd
cg` mipey jklk epze` dyery dn dfe ,ite`a dpey ybc lawn
miakekd mewin itl mieqn mc` ly ite` oga`l ozip jke ,ipyd on
dpad lawl xyt` dibelexhq` cenil ici lr .cizr zefgle zelfna
mler dfi`a aeh xzei oiadl xyt` dkxce (zinipt) zixhef`
lr hley `ed ji` ,`xead zbdpd z` oiadl ok enke miig epgp`
lk lr hrnk rcin zelcl xyt` .zillke zihxt dgbyda ,mlerd
.zia ,yekx ,sqk oebk miinyb mixac lr mb minrtle ipgex xac
epgp` ,zipind dibxp`d lr rcin zelcl mivex epgp` xy`k
dibxp`e oin ly zelfnd mdy axwre dix` ,dlh zelfnd l` dptp
ynye mic`n ,ehelt miakekle .miwfg ikd zelfnd mb mde ,zipin
jieyn xzei axwr lfn zipin dibxp` lye oin ly miakekd mdy
lfny jk lr sqep .diiaxd ixa` lr hley `ed ik ipind `yepl
yiy oiai oiande zene miig ly lfn mb `ed ,oin ly lfn `ed axwr
,ely zipind dibxp`d lr xneyy iny zene miigl oin oia xyw
`l oaenke zenl ,xney `ly ine miigl dkef ,miigd zibxp` `idy
mc`dy mrt lkay iwlg zen lr mb `l` ,llek zen lr wx xaecn
.miig mewna iwlg zenl "dkef"e eiign wlg ca`n `ed rxf jtey
lfne zeybx ly zelfn mdy mind ceqin zelfnl jiiy axwr lfn
lfnl aygp ,mibc axwr ,ohxq ,mind zelfn ziiyily jezn axwr
43 dibelexhq`

zeybx mifkxzn beeifd zrya dxewy dn df ok`e zeybx fkxny


ehvel miig dyn iax laewnd xiaqn jk .xa`a ytpd iwlg lkn
.xzeia ipeviw ybxl `ian ,ybx fekx eze` ."lgnx ixry" xtqa
ybx edfe dnfbxe`d rbxa lawzny ybxdn ipeviw xzei ybx oi`
ikd lfnd `ed axwr lfn ok`e mipfe`n zeybx oeayg lr byeny
`ld lfnd icili .xyp mb dpekn axwr lfn .zelfnd lkn ipeviw
dpigan migzetnd lfnd icili eli`e miaxwr mi`xwp migzetn
eyxty miyp` el` .mixyp mi`xwp zexbae dpad ilra ,zipgex
miwit`l mdly zipind dibxp`d z` eazipe zipind dee`zdn
ikd miipgex mibyidl ribny lfnd `ed axwr lfn .miiaeig xzei
,zeipgexa deab `ixndl mikef axwr lfn icili wx `le ,mideab
zeipgexd zebxcna zelrl dkfi erxf -eiig lr xenyiy in lk `l`
.`weec ipgex `ed zipind dibxp`d zxinyn byend geexd xwir ik
ok`e zelfnd 12 oian(hily) ihppinecd lfnd `ed axwr lfn
lr xneyy iny oaen dtne epiiga ihppinec xac `id zeipin
epidc ,ihppinec xzei ite` lra zeidl dkef ely zipind dibxp`d
lkn illk ikd lfnl aygp axwr lfn .hlyp xy`n hily xzei
lebra ynyd z` siwny ehelt akek icilr hlyp `ede zelfnd
xtqae zillk dibxp` `id zipind dibxp`dy o`kn .lecb ikd
:yexit ,"lk" zipind dibxp`d ly dxitql mi`xew xdfd
el wewf mc`dy dn lk z` dkeza dlikn zipind dibxp`dy
dpiy icilr mb dibxp` biydl xyt` .zinyb mbe zipgex dpigan
.odn zillk xzei dibxp` `id zipind dibxp`d la` .dlik`e
lfnd ly ezedn z` zyxtn `idy 'cew -zln' yi lfn lkl
xey lfne "il yi" `id xey lfn ly cewd zln `nbecl .eite` z`e
ip`" `id mine`z lfn ly cewd zln .sqke yekx ly lfn `ed
d`ixw oebk ,dizexev lkl daiyga wqrzn mine`z lfne "ayeg
ip`" `id axwr lfn ly cewd zln .dxiy ,daygn iwgyn ,mixtqa
oevx lk ilehp mdy e` wfg oevx gka epgip axwr lfn icili ."dvex
,erxf xneyy in lky o`kn .zrcl mnvr ca`l milelr md f`e
in oekp jtidd mbe eizepevx lr helyl lekie wfg oevx gkl dkef
melyde miigd zkxa 44

.gilvdle zeigl sgcd z`e ely oevxd z` ca`n erxf jteyy


.zrcl cea`l envr z` `iadl lelre

.miigd ly uwerd `vnp axwr lfnay micnln mibelexhq`d


cr ?miigd ly uwerd df dn .onf daxd invr z` izl`y ip`
.iy`x zexikn okeq ly cxynl ize` `iad `ed jexa yecwdy
ip` .'xignd `ed uwerd' :lecb hly did ely icxyn ogleyd lry
dpwqnl izrbde ?miigd ly uwerd mb df m`d ,invr z` izl`y
oken dz` m`d .mdly xignd `ed miigd ly uwerd ok` .oky
?mixye`n gvp iig zxenz jnn j`xea yxecy xignd z` mlyl
,`xeadn cgtl epiidc .miny z`xi xzid oia llek xignd
zcner dxedh 'd z`xi" :milidz'a aezky enk .ely miyperdne
yxcn' lr 'sqei ur' yexita .gvpl midel-`n cgtl jxhvp "crl
xenyz m` .zixad zxiny dyexit miny z`xiy `aen 'dax
,miny `xi dz`y jl aygi zipin dxiar s` xearz `le ,zixad
xzei yexc ,gvpl xye`n zeidl liaya la` .gvpl zeigl dkfze
yxec l-`dy xignd ote` lka .jynda jk lre ,zixad zxinyn
eze` mlyl i`cke ,xzeia mlzyn mixye`n gvp iig zxenz
cgt' axwr lfnl e`xw mipencwd mibelexhq`d .gvpl zeigle
.'midel-`

lr hleyd lfnd `ede miige oin ly lfn mb `ed dlh lfn


eizeaygnae egena mbet erxf jteyy iny l"fg enkiqe y`xd
dkefe egen ycgl dkef rxf jqege zixad xneyy in z`f znerl
lkn iyi` ikd lfnd `ed dlh lfn .zeaehe zexida xzei zeaygnl
xzeq `l dfe xac ly eteqa iyi` xac `id zeipin ok`e zelfnd
ikd `id .zillk ikd `id zipind dibxp`dy mcew azkpy dn z`
`ed xeav yi` lk .okziy oiai oiande cgia ziyi` ikde zillk
lfnd `ed dlh lfn .xeavd x`yn iyi` xzeie eite`a illk xzei
,iytegl ,zexgl d`ivil gztd ,dglvdl gztd epiidc "gztd" ly
.dfd ycga mixvnn e`vi l`xyi ipa .dycg dlgzd ligzdl
ipin lkn zexgl mc`d `vei rxfd zxiny zxfray o`kn
45 dibelexhq`

zelfnd 12 lkn mfei ikd lfnd `ed dlh lfn .odipinl miceary
.oekp jtdd mbe dnfeid gk z` ca`n erxf jteyy iny o`kn
.zeycg zelgzd ligzdle mefil zekfd yi rxf -zixad ixneyl
yibxn eze`y ipgex 'xe` ybx' seb biydl lw ikd dlh lfn icilil
mipy ixg` lkei erxf xenyiy in lk mvrae ,'xe`-ybx' sebd lra
icilre xe` ybx `id dnfbxe`d .seba xe` ybxl zekfl dxiny ly
zlin .sebd lka xnyp xe`dy mikef dfky ipeviw ybxn mirpnpy
zeipin ly lfn `ed dlh lfny oeeikne "ip`" `id dlh lfn ly cewd
`idy ytpl dkef ely zeipind lr xneyy iny jkn rnzyn
,xtqd jynda l"fg mb enkiq jke ip`d zybxd z` mc`l zpzep
lfn lr hley ehelt akek .ytpa mikef zixad zxiny ici lry
zn `xwp erxf xney `ly ine miznd ly akekd `ede dlhe axwr
oi` ik zn `xwp `ed caere ig `edy elit` ,l"fg eze` mipkn jk
..rxfd-zixad zxiny icilr byend xacd dfy zinipt zeig el
`idy xzk zxitql dlawa jieynd akekd `ed ehelt akek
erxf xneyy iny o`kn `xeal daexw ikde ddeab ikd dxitqd
,`xead mr cegi`d z` ligzdl mvra dkefe `xeal axwzdl dkef
dlh lfn lr hley mb mic`n akek .dlrp ikd mc`d zxhn idefy
mibeqd lkn zenglne zevn`zd ,zelczyd ly akek `ede axwre
gvpl dkef okle ely oe`d lr xney mvra erxf xneyy ine
akek mb xen`k .xzei lczydle un`zdl lbeqn `ede eizenglna
.eplek lr mipixwn mic`n akek mbe ehelt

icilr hlyp `ede miige oin ly lfnl aygp mb dix` lfn


mc`d oia zixa .zixad akek ynyl `xew `iapd edil`e ynyd
zxne` z`f .'yny' ite`l mikef zixad ixneyy o`kn ,eidel-`l
'xdfd' xtqa .jxcd z` mixg`le mdl xi`iy inipt xe`l mikefy
.yny xi`z etebay mc`d z` dkfn zixad zxinyy oievn
xneyy l"fg mixne`e ynyd zkxrn ly jlnd `id ynyd
mlera `weec e`l mipekzn mde ,zeklnl dkef rxfd epiidc zixad
.zeklne mikln ly lfnd `ed dix` lfn .`ad mlera `l` dfd
melyde miigd zkxa 46

migieexn zelfnd lk mvray xidadl daeg ,dfd wxtd mekiql


`ide envr lfnd mvra `id zipind dibxp`dye rxfd zxinyn
xney mvra ely zipind dibxp`d lr xneyy ine miigd zibxp`
xaqei) 'ceqi zxitq' z` mipkn 'xdfd' xtqae ely lfnd lr
ici lr .'lfn' mya rxfd zxiny ly dxitqd `idy ,(jynda
ly iaeigd cvd z` lretd l` gkd on mi`iven zixad zxiny
.lfnd ly ililyd cvd on xhtidl migilvne ,lfnd
47 dinikl`

dinikl` - 10 wxt

lfxa zkzn zkitda dwqry zg` .dinikl` zexez izy yi


zwqer diipyde zixwiye zytehn dxezk dzlbzd efe adfl
ite`' .dnkg da yiy dxez efe 'adf ite`'l '''lfxa ite`' zkitda
zipgex zelyal ribd `ly qtqegne qb xab ly ite` `ed 'lfxa
mic`n akek bvin df ite` .eay ipgexd cvd gezt lr car `le
lr ,zipgex dpigan migzetn `l mixab lr hleyy akekd `edy
zipgex dpigan gzetn xab ly ite` `ed 'adf ite`' .lfxa lre oin
`edy wcv akek mr xywzn `ede zeidel-` zepekz ea yiy
akekd mb `ede xyeie zn` zad` xqene wcv zad` ly akekd
.zipgex dpigan migzetn miyp` ea mikefy ,adf rava xe` ly
,dpy miitl` za zegtl ,dwizr dxez `id dinikl`d
d`na .axrnl mb dxar jk xg`e oiqa cgeina ,gxfna dgtzdy
xen`k dwqr `id f`e dtexi`a dtepz dqtz `id 1617d
eciwtz .dnypd ly (avnl avnn xarn) divnxetqpxh ikildza
mb drecid 'miteqelitd -oa`' z` xevil did i`nikl`d ly
zenlyd z` dbvi 'miteqelitd -oa`' .gvpd iewiy -'xiqwl`'k
z`e dqixdl ozip izlad (ipgexd) sebd z`e zenl`d z`e zigvpd
gexd z` z`yepy .dnypd -ipgexd 'litk'l ytpd ly xeagd
zkitd ly jildzd lk z` .wcv akekl dxeyw `idy zidel-`d
eyr zidel-`d eznypl xyewny xabl qtqegnde qbd xabd
.rxfd zxiny zxfra mi`nikl`d
'ipey`xd -xnegd' zipind dibxp`l mi`xew mi`nikl`d
.'ileid' `xwpy ceqi lrk mb mipwihqinl reci 'ipey`xd -xneg'd
xie`d ceqi ,gnev cbpk mind ceqi ,mnec cbpk `ed dnc`d ceqi
idel-`d cbpk ileidd ceqi lrde xacn cbpk y`d ceqi ,ig cbpk
dfd ceqi lrd `l` ,ceqi lrd mr ecar mi`nikl`y aeygz l`e
melyde miigd zkxa 48

iceniln izpad itle mixg`d zeceqid zrax`l seba wxtzn


dtiwny dlid yi mc`l ily dwihqinde dlawd dibelexhq`d
z` .ileidd `vnp mye siwn xe` dlawd it lr z`xwp `ide eze`
`ed seba `vnp dfd xe`dyke ekezl sebd jyen dfd siwn xe`d
wcv ade`e mkg mc`d m` f`e mixg`d zeceqid zrax`l wxtzn
zeixad mr cqg mb dyere xqen ,zn` ,xyei ,oeiwp ,zeixad ade`
mxez mc`l daiaqdn gwel wxy mc`n eite` iepiy lr caere
zrax` ly oefi`l mxebe envr z` owzl dkef `ed dxagl lirene
dxen` f`e ileidd - ceqi lrl envr zeeydl dkefe etebay zeceqid
z`f .idel-` ybx ynn `vei dnypdne dnypd ea yalzdl
mi`xew l`xyi inkge ileidd -ceqi lrdn dieyr enk `idy zxne`
`ide midel-`l dxeyw dnypd ik ."lrnn del-` wlg" dnypl
`id dnypd f` ,mil leyn midel-` m`y midel-` ly jynd enk
.uxtn

ewlg zidel-`d dnypl zexywzd ly jildzd z`


enk my ozip wlg lkl miwlg 7 -le miwlg 12-l mi`nikl`d
alyn exar mi`nikl`d .'yeaib' 'wewf' ,'dtixy' :oebk inik jildzl
.zidel-`d mznyp mr zecg`zd ziteqd mzxhn xarl alyl
dnypd zeyalzd ly jildzd seqly xaqd `al aiig o`k
zpen`e eribd `l mlek `l m` ,mi`nikl`d aex ,mkeza zidel-`d
epkeza zidel-`d dnypd zeyalzd ly jildzdy `id l`xyi
sewrzy mlera dxez oi`y oin`n ip`e miznd ziigz onfa didz
z` qipkdl egilviy zeytp eidi `le dfd xaca l`xyi zxez z`
zexywzdy rce miznd ziigz iptl mkeza zidel-`d mznyp
midel-` mr me`za ziyrp dnr zexagzde zidel-`d dnypl
z` qipkn ecal midel-` wxe dfd jildzd lr hley mc`d oi`e
mdl yiy mipin`n miyp`y zexnly cer rce ,mc`d seba dnypd
xe` .gexe ytp wx epa yi mvrae ,dlawd itlr oekp df oi` dnyp
icinlze milecb miwicv wx ea mikefe c`n deab xe` `ed dnyp
.ea zyalzn `le sebd lr ztteg dnypd dxwn lkae .minkg
49 dinikl`

gex ,ytpay ytp mi`xwpy ,miinipt miwlg dyly yi ytpl


miinipt miwlg dyly yi gexl mbe ytpay dnype ytpay
epl yiy jk .gexay dnype gexay gex ,gexay ytp mi`xwpy
xen`k `idy ,dnvr dnypd `l la` gexd e` ytpd cvn dnyp
dlyn mii`nvr miig dnypl .miznd ziigza wx epa yalzz
ipta mc` `ide midel-`l zxaegn ocr -oba eiykr z`vnp `ide
.oae a` enk md dnypde ivx`d mc`d .ayeg ,xacn ,ig ,envr
oad wlg `ed ivx`d mc`de mc`ay `a`d wlg `id dnypd
.mc`ay

dil` lhazdl mc`d jixv ,zidel-`d dnypl xagzdl icka


mb zllek `ide depr z`xwp z`f zelhazd .dnypd iweg l`e
zeidle yibxdl dvex lkn xzei mc`d .midel-`d iwegl zelhazd
.midel-` mr cg`zdl eilr idel-` zeidl ickae idel-`
dnypd mr zecg`zd icilr ziyrp midel-` mr zecg`zd
dee`zd leqige rxfd zxiny icilr dyrp jildzd lk zidel-`d
.midel-`d iwegl dripke .zexg` zee`z leqig mb oaenke zipind

mr cegi`l ribdl icka l`xyil midel-`d ozpy jxcd


,miig ur z`xwp dxezd .zeevnd meiwe dxez cenil `ed midel-`
oial inikl`d jildzd oia lcadd .gvpd iigl dkef da cneld lky
dinikl`d eli`e `xead icilr dpzip dxezdy `ed dxezd
dxezl zieezyn dpi` dinikl`d okl .mc`ipa icilr d`vned
dxez lk lre dinikl` lr lecb oexzi dxezle ,ziteqd d`veza
.mlera zxg`

qehqexte`z mya i`nikl` dilhi`a ig 16d d`na


ztexz z` dlib `ede i`etx orcn mb didy .qelqx`t qehqanea
dibxp`d zxnzdy dpwqnl ribde (oin zlgn) 'qiltiq'l zitqkd
eqgizda .revia zxa j` ,(mqw oirnk) zibn zi`xp zipind
zkxrna mixai`d lk" :azek `ed xnegd z` miaikxnd zeceqil
zxivil deey ote`a minxez mdly zelertde zegekd lke mc`d
melyde miigd zkxa 50

eixai` lk z` dliknd mc`d seb zivnz `ed rxfd .rxfd


zlid' oial rxfd lfep oia oigad qelqx`t "znlyend mzxeva
.rxfd zxinyn d`vezk zxvepd mc`d z` dtiwnd dlid ,'rxfd

lr micaer epipiay minkgd .epgxek lra mi`nikl` epleky rc


minkg `ld el`e miipgex mibyidl miribne mdly zeipgexd gezit
mdly zeybxl mipzepe drxl ite`d z` mnvrl mipyn epipiay
milily miinikl` mikildzl minxeb jk ici lre mdilr helyl
gthe jay aeh ikd ybxd lr xeny 'mkg i`nikl`' did .mytpa
epnny oaenk ,ipind ybxd `ed mc`a aeh ikd ybxd .eze`
.zeybxd xzi lk mignev

dpade ibelexhq` rci lr zknzqn dahina dinikl`d zxez


zxez .mc`d ytpl zelfnde miakekd oiay xywd ly dwenr
lkl xewn `ed ipind ybxdy mi`nikl`d z` dcnil dibelexhq`d
biydl lkei `ed ekxc ,df ybx lr mc`d xenyi m`y zeybxd xzi
mr zwqrzn dinikl`d zxez .xzei mideabd zeybxd xzi lk z`
dinikl`d inkg .dnc` ,min ,xie` ,y` ,ileid zeceqid zyng
deab ybx lke el`d zeceqid ebyei rxfd zxiny ici lry mipian
lr epiidc .xzei mikenp mipzi` zeceqi lr ayein zeidl aiig
dginvd mleqa dlrnl miqthn epnny jenpd ipind ybxd
idel-` ybxl ribdl liaya xnelk .sewrl zexyt` oi`e zipgexd
dfd wxtdn miwlg .ipind ybxd -zizgzd lr xenyl mc`d aiig
oa`' zxaegd jezne 'e`hd ly dad`d zeceq ' xtqd jezn ehwel
zegztzdl oin oiay xywd lr o`k cr meiea dlib ly 'jxcl
.dinikl`d (zinipt) zixhef` jxca zipgex
51 zenyp ileblib

zenyp ileblib - 11 wxt

`l axwa mbe miizc axwa mb zniw zenyp ileblba dpen`d


miyiyy xazqd `yepa eyry xwgna .milblbzn mlek ik ,miizc
,leblb edne .zenyp ileblba mipin`n mlerd ziiqelke`n feg`
zniwe dig egex zx`yp dfd mlerdn xhtp mc`dy ixg` okae
,mi`zn ipgex avnl ribd `l oicr mc` eze`y miinya rawp m`e
mi`zn onf `xead el `ven f`e envr owzle aey zeigl eilr
rbxae xg` lfne ycg mye ycg seb lawn `ede mini`zn mixede
jixv `ed f`e rci `edy dn lk z` j`ln epnn gikyn clep `edy
epiidc ,eyxeyl dxfga xagzdl dfd mlerd ly ipgexd jyega
`ly rce .rxn xqe aeh dyer zeidl ,midel-`l dxfga xagzdl
miwlgd wx `l` .milblbzn mc`d ly dnypd ly miwlgd lk
eleblbn mc`d ly mixg`d miwlgd lke milblbzn oewiz mikixvy
dnypl miwlg dying yi .minya mix`yp xak epwezy mcewd
el` miwlg dyingn cg` lkl .dcigi ,dig ,dnyp ,gex ,ytp :mde
zxne` z`f zeny mze`a mi`xwpy miihxt miwlg dying yi
mb jke 'eke ytpay dnyp ,ytpay gex ,ytpay ytp ,ytpl yiy
yng ,dnyp iwlg ynge mixyr yi lkd jqa .dnypd iwlg xzil
lekie mipey mc` ipaa milblbzn minrtl el`d miwlgd .yng letk
md mrlae epax dyn :`nbecl .xec eze`a elblbziy zeidl elit`
eze`a elblbzd mdipye oey`xd mc`d ly epa lad ly mileblb
jl riced edyin m`y zxne` z`f .zenypd aexl dxew jk .xec
`ly wlgd wxy el xiaqdl leki dz` ,lecb mc` ly leblb `edy
eze`e dfd mlerl dxfga cxi leblb eze`n envr z` owzl gilvd
oba xak `vnp i`ceea ely leblb `edy jl xtqn `edy lecb mc`
.lecb `edy aeygi `ly jk .aey lblbzd `le ocr

ly dnyp iyxy mi`xwp ,cg` mc`a eidy dnypd iwlg lk


melyde miigd zkxa 52

,mipy 3000n dlrnl iptl dt igy epax dyna :`nbecl .mc` eze`
dyna didy dfk dnyp wlg lke ,zenyp iwlg dnk xen`k eid
dyn ly leblb `ed jlnd dnly .epax dyn yxyn `xwp ,epax
leblb zeidl leki dz` mb .epax dyn yxyn okl aygp `ede ,epax
eze` ly yxeyn dz`y `xwp dz`e ,xara dt igy wicv dfi` ly
elblbzdy dnypd iwlg lk ecg`zi miznd zigza cizra .wicv
.eileblb lkn zeybx ly zeipebax yibxny cg` mc` zeidl exfgie

epgp` zn`a ik zenyp ileblba oin`dl i`ck `xewd jl mb


ileblb lr zegkedd zeaxzn meid .dltz dpen` ef oi`e milblbzn
lr rcei xtqd xagn ip` .miyp` itn jk lr mixetqe zenyp
minyn il ericedy el izxtiqe laewn axl izklde ily mileblibd
ok`y axdn wefig lawl zpn lr z`f iziyre ily mileblbd lr
`l dfye ily mileblbd lr minyn il ericed ok`ye xacd oekp
`l llka `edy il xn` daeyza `ede .dnec edyn e` zeifd
mileblbd lr el extqe icaln miyp` cer eil` e`a ike `ltzn
miyp` mze` .izn`e ig dfd `yepd dnk cr jl xidan dfe mdly
m`e jk lr minyn drced elaw mdly mileblbd lr axl extqy
oi`e zenyp ileblb oi`y oin`z l` z`fk drced zlaw `l dz`
jpnf ribd `l cery `l` ,miny zegeke mc` ipa oia xyw lk
efky driztn drced lawz cizray okzi hlgdae .el`ky mielibl
lr izrny miipelig ipyn mb .eplaw miyp` cere ip`y enk
belexhq` mcewd eleblba didy il xtiq belexhq` .mdly mileblbd
mixvna dzigy izrny dwiqenl dxenn .iwxeh xiyr ly xvga
.dtexi`a dzig xg` leblbae cg` leblba dwizrd

jl i`ck .eply zenyp ileblibd lr rcp eplek xac ly eteqa


gixkz zenyp ileblba dpen`dy llba mb zenyp ilebliba oin`dl
daeyg dnypd zeigvpa dpen`d .aeh xzei mc` zeidl jze`
dnypd zeigvpa dpen` mr mc` ipa .jly zipgexd zegztzdl
oeeikn ernynk eheyt ,miaeh xzei mbe mixe`p xzei llk jxca
zexvd lk .zenyp ileblb ici lr yiprn `xeady mipin`n mdy
53 zenyp ileblib

mincew mileblba epiyry mixac lr miyper od epilr zexaery


.epze` owzl `id mzxhne

zxiny ly `yepd lkl c`n zipeig zenyp ileblba dpen`d


dieb dxidvn ,'oin lr zrcl zivxy dn lk' `xwpy xtqa .rxfd
.zeipin zexiar llba milblbzn miyp` xyr jezn ryzy ,dnkg
,iaxrnd dwihqind mlera daeyg zeiyi` `idy iwvala mcn
`l `edy avnl ribdl lelr ,icn xzei rxf jteyy mc`y dazk
iig z` ciqtd dfk mc`y dixacn oaene ,xzei lblbzdl dkfi
ik ,rxfd lr dxinyl mrh zpzep gvpd iiga dpen`d .ely gvpd
gvp iig `ed dxinydn byeny lecb ikd geexdy zxne` dpen`d
.mixye`n

mipey`xd mileblbd zyelya `iad `ly mc`y mixne` l"fg


iny xne` 'xdfd' xtqa i"ayx .gvpd iiga dkfi `l ,micli ely
lblbzdl jxhvi d`xpke] `ad mlerl qpki `l micli ciled `ly
ligzdy iny mileblbd xry' xtqa azek l`hie miig iax [aey
epi` leblby rc la` .aey lblbzdl i`ceea dkfi ,envr z` owzl
dnyp -gex ytpd z` owzl dkfzy icka ozip `l` dpzn xcba
.jly

oa` lblbl yper lawy ,qetifiq lr ibelezind xetqd reci


dzid `id ,xdd y`xl dribd oa`dy rbxae xdd dlrna
.xdd y`xl dze` mixdl jixv did aeye dhnl dxfga zlblbzn
rxfd- zixad zxiny ly ceqd z` rcei `ly inl dxew jk
edixd .envr z` owzl jixv `edy dpad ila mzq lblbzne
dn rciy ila mipeyne mipey miypern laeqe lblbzne lblbzn
.rxf -zixad xneye zeipin zexiarn wgxzny mc`.jkl daiqd
ligzne zipgex dginve zegztzd ly jlnd jxc lr dler
mr ceg`a ligzne eznype-egex-eytp z` owzl dyrnl
jixv `l xzeie mc`d ly xzeia dlrpd dxhnd `id efy midel-`
.zenyp ileblbe zixad zxiny oiay xywd lr o`k cr .lblbzdl
melyde miigd zkxa 54

(oiyw'bext lxhq`) ziakek dklyd - 12 wxt

icilr mb `xwpy ipgex mler xcege siwn dfd mlerd z`


,'miakekd -mler' :mya miiebd mipwihqind icilr mbe milaewnd
ea mvra z`vnp zelfnde miakekd zrtyd ik jk `xwp `ed
ipebax xzei daxd miakekd mler .dfd mlerl zxaer `id epnne
,mivr ea yi .xzeia izn` `ed ipgex `edy zexnle ,dfd mlerdn
ilk e` xiykn mey ea oi` .miza mbe min iltn ,minb` ,migxt
`kcn d`xn ilra mitepn mirp eay mitepd .`edy lk dcear
ob itepk mi`xpy oir iaidxn mitepl cr ixacin d`xn oebk ,icnl
daxd zeidl mileki migxtd .mirav llya migxet mivr mr ,ocr
yi mivrly zenewn my yie dfd mlerd ly migxtdn milecb xzei
jklk mitepd .zeiyi`e ite` el zpzepe urd z` dtiwny dlid
ob la` .ocrob z` d`ex `edy oin`i mze` d`xiy iny cr ,miti
dz`y mitepde ocroba z`vnp dpikyde miyp`a qlke`n ocr
xhtp mc`dyk .mc`n minney maex miakekd mlera yebtl lelr
mlerl miqpkp egexe eytp la` .xawl jled eteb dfd mlerdn
ly wgxn ,sebdn zwgxzn ytpd oyi mc`dy onfa .miakekd
mlern dibxp` za`ey ytpd f`e xhnihpq dyely cr ,xhnihpq
l` dxfg zcnvp eytp ,ezpyn xxerzn mc`dy onfae ,miakekd
z`vnp eytp mleg mc`dy drya .zercend eil` zxfeg f`e eteb
dnn e` ,eal ixedxdn d`ex `ed f`e ifitd sebl uegn zvw
ytpd ,ixnbl ietx ifitd sebdy avna minrtl .j`ln el d`xny
mc`d f`e lecb xzei wgxn wgxzdle sebdn xxgzydl dleki
melg' melgl leki `ed f`e dfd mlera e` ,miakekd mlera e` `vnp
eay dieegd mvr mbe libx melgn ize`ivn xzei d`xpy melg .'ig
.zizn` xzei

jezn z`vle ifitd mtebn mytp z` xxgyl ecnly miyp` yi


55 ziakek dklyd

dfk avnl .miakekd mlera e` ,dfd mlera e` ,xxerzdle sebd


zilbp`ae 'ziakek -dklyd' e` ,'ziteb -ueg -dieeg' mi`xew
eytp z` jilyn mc`dy meyn jk `xwp dfe 'oiyw'bext- lxhq`'
zafer eytpy onfa zn `l mc`dy daiqd .miakekd mler jezl
yinb laka ifitd sebl zxaegn ytpdy meyn `id ,eteb z`
sebdne (iakekd sebd) ytpl ifitd sebdn miig minxef ekxcy
,ifitd sebl daexw xzei ytpdy lkk .ifitd sebl (ytpd) iakekd
xzei lakd ifitd sebdn dwegx xzei ytpdy lkke dar xzei lakd
rava `ede xhnihpq ivg oial xhnihpq dyely oia rp eiaer .wc
heg z` xikfd jlnd dnly .zeni mc`d wzpi lakd m` .sqk
lag wzxi `l xy` cr" 'e weqt a"i wxt 'zldw'a dfd sqkd
ziteb ueg dieeg ly drtezd lr mixwgn eyrp xak "..sqkd
zevx` `avy izrnye zniiwe zizn` `idy dpwqnl eribde
.lebx zeniynl ziakek dklyd miyery miyp`a ynzyn zixad
-zixad ixney miyp` epiidc miwicv lr mixetq yi dxeza mb
z` lawl ipiq xd lr didyk epax dyn .mteb z` eyhpy rxf
mrt did jlnd cec .mixic` mik`lna ybte dninyd dlr dxezd
xenfn z` azk xfgyke eznyp dgxte mini dyely lk` `le xria
iel oa reyedi iax ly epa lr xteqn migqt zkqna .milidza b"k
:el xn` ?zi`x dn eia` eze` l`y xfgyke eznyp dgxte dlgy
eia` el xn` "dlrnl mipezgze dhnl mipeilr ,izi`x jetd mler"
,q"cxtl eqpkpy drax` lr xetqd reci ."zi`x xexa mler"
.diea` oa ryil`e i`fr oa ,`nef oa ,`aiwr 'x ceqd icenill epiidc
xy oexhhn z` xwal eklde mteb z` eyhp `nef oae `aiwr 'x
jldzie":'d wxt ziy`xa xtqa riteny jepg `ed oexhhn .miptd
`ed jepg "midel-`d eze` gwl ik eppi`e midel-`d z` jepg
j`lnl jtd jkxg`e mdiiga ocr obl qpkdl ekfy miccea mze`n
xteqn "lhrty" xtqa .c`n aeyg j`ln `ede miptd xy oexhhn
.zrd dze`a oyiy exagl ceq xtql icka eteb z` yhpy wicv lr
eywae ezial mixhey e`ay ipy sqei mya ax lr il xtiq ily oky
myp `qxekd lr ayizd axd .dca`y dcli mdl `vniy epnn
melyde miigd zkxa 56

eteb lk z` dtxde mipir mvr jkxg`e zexidn zeniyp dnk


ok`e .dcba dxrna z`vnp dclidy xtiq xfgyk .eteb z` yhpe
icediy ,axd il xn` ipy sqei axd mr dgiya .my dze` e`vn
(midel-` mr cgia) myd mr cgia ziakek dklyd zeyrl jixv
jixv myd mr cgia ziakek dklyd zeyrl liaya .eixac o`k cr
`ian df lk ik .zeevn miiwl jixve rxfa jeqgle zixad xenyl
sebl uegn xxerzdle sebdn z`vl jl `vi m` .`xead mr ceg`l
dz`y onf lk ,d-i mya e` ala d"edi mya xdxdl ce`n jl i`ck
.`xeal xaegn xzei didz jk ici lre sebl uegn

dtexi`a ige ce`n lecb wicv didy in ,aeh my lrad l`xyi


ribde (ziakek dklyd) dnyp ziilr mrt dyr ,mipy 300k iptl
eaxziy onfay el xn` giynde ,giynd mr xaice giyn lkidl
ziilr zeyrle mtebn mznyp z` `ivedl milbeqny miyp`d
ribdle jnvr z` ycwl ce`n jl i`ck .giyn `eai f` ,dnyp
.gexd zenlera liihle ifitd jteb z` yehpl lbeqn dz` ea avnl

xxerzdle ziakek dklyd zeyrl izikf xtqd xagn ip` mb


mrta il dxwy dn dfe miakekd mlera mbe dfd mlera mb
icilr iteb lk z` micxd `ede mipiy `texl izkld :dpey`xd
mxeb mifbd ipy ly dfd aelyd .ovng mr aaxern 'wegv-fb'
izxnbyk .sebd lk ly d`ln ditxdle ,zhlgen miavr zrbxdl
xcql ipzegl izxfr mye ,izy` ixed zial izkld letihd z`
ip`e agexl daky mipa` zg` .ziad zifgay dpiba mipa`
izy` ly dia` .mipa`d x`y enk ,jxe`l akyzy dze` izxcq
dgepz efi`a epipia gekie gztzd .agexl akyz oa`dy ywrzd
z` xcql epxnby ixg` .el izxzie seqae zeidl dkixv oa`d
z` `ven ip` inelga .mei cer didy zexnl .oeyl izkld mipa`d
excg ily micid ik ,gilvn `le oa`d dze` z` mixdl dqpn invr
uegn xr ip`ye mleg ip`y rbx eze`a izpad dn meyn .oa`d z`
"melga xr ip`" zeybxzd aexn wervl izlgzde izcnrp .sebl
`id .ize` d`xze dvegd `vzy ziaa dzidy izy`l iz`xwe
57 ziakek dklyd

ilen eidy mivrd xarl han izhqd f`e ize` drny `l oaenk
.min lr lr mirav silgn htpy enk mirav silgdl eligzd mde
izxxerzde ifitd sebl izxfge izybxzd dti did dfy aexn
jxra mipy ylyk ixg` .rxe`nd lkn ybxzdl jiynn ip`yk
(ziakek dklyd) oiyw'bext lxhq` lr dibelexhq` xtqa iz`xw
dxyr jxra iz`xw .`yepd lr mixtql izpted dfd xtqd jxce
z` xxgyl cvik zeax zewipkh mdae oiyw'bext lxhq` lr mixtq
dn jxra dzid zehiyd zg` .sebl uegn xxerzdl cvike sebd
ytpdy xac xarl z`vle xzeiy dnk sebd z` zetxdl :il `xwy
il `xwy dn jxra dfe .mv dz`y onfa lke` oebk xzeia zwyeg
sebd lk z` ribxd ovng mr aaxern 'wegv-fb'd .dpey`xd mrta
oeikne ,ifitd sebd on ily ytpd ly zelw ilwa d`ivi xyt`e ily
myl d`vi ily ytpd ,mipa`d x`y enk oa`d z` xcql izivxy
.ixnbl izxxerzd mye
mby ziakek dklyd zeyrl ziqgi dlw ic dhiy izgzit ip`
ip` .zeplaq daxde dpen` jl yi m` da ynzydl leki dz`
cere xie`a zegyl e` serl dvex ip`y invr z` izhptid
uegn ip`e mleg ip`y oniq df sr ip` m`y invr z` izhptid
iptl d`ln ditxd sebd z` zetxdl jixv mb .xxrezdl ilre sebl
ziakek dklyd iziyry dipy mrtae gilvd dfd libxzd .dpiyd
zegyl ligzne zi`yndn `veie zi`yna rqep ip`y iznlg
,sebl uegne xr xak ip` m` ,invrl izxn`e izxxerzd f`e xie`a
dlrn oeeikl xie`a zegyl izlgzd .midel-` z` xwal jlp f`
did `ed la` ,eze` segcl iziqip .ilrn yxtp bb izi`x rztle
,miakekd mlera "miwven" mixac xecgl xyt` llk jxca .dyw
z` iz`vne dhnl izlkzqd .cgeina dyw did dfd bbd la`
.ezizgza `vnp ely icigid gztdy lelg lcbn jeza invr
cgt ize` qtz dn meyn .dxfga zcxl il fnex midel-`y izpad
f` iziid .seba izxxerzde izcxi f` ,ize` yipri midel-` ile`y
dklyd iziyry zexg` minrta .dfd dxwnd dxwyk ipelig
iz`xwy itke miyp` my yiy mewnl minrt yely izrbd ziakek
melyde miigd zkxa 58

`ad leblbl mikgny miyp` el` d`xpk ,oiyw'fext lxhq` ixtqa


zipgex dpigan micexi eid miyp`d dpey`xd mrta .mdly
yiy rpkeyn iziid la` ,cg` mc` wx izi`x dipyd mrtae
cg`a .miyp` daxd eid ziyilyd mrta .miyp` cer daiaqa
dklyd dyry mc` lr xteq iz`xwy oiyw'bext lxhq`d ixtqn
mdly `ad leblbl mikgny miyp` ly fekix mewnl ribde ziakek
dfn jenp xzei cer cnrna ybt `edy d`xpk .ixnbl minexr eide
mepdibe ocrobn xzei yiy dcaerd ize` driztd .izybt ip`y
izy wx yiy mifge` mlera mipin`nd aex .`edd mlera
yiy ze`xl izikf ipir ena ip`e mepdib e` ,ocrob e` ,zeiexyt`
.dfn xzei daxd

dyer ip`y iznlg mday ,zenelg ly mixwn mb il did


cixtny dn dfe ,mda izxxerzd `l mvra la` ziakek dklyd
xr mc`d ziakek dklyday ,ziakek dklydl mzq melg oia
`vnp ipgexd eteb jk lr sqepe zexrd zerya enk oihelgl hrnk
.ifitd etebl uegn

xzei daxd sebdn z`vl mikef rxfd-zixad ixneyy jl rc


z` mieeyn l`xyi inkg .mixney mpi`y miyp` xy`n zelwa
in ,wicv ly dxcbdd z`f ik ezixa xneyd epiidc ,wicvd z`ivi
,ryxd z`f znerl .alg qekn dxry z`vedl ezixa xneyy
.lfxa zezeara etebl xeyw ezixa xney `ly meyn jk `xwpy
ytpl dkef ezixa xneyy iny milaewnd icilr mkeq jklr sqep
sebd `id miig ytpde miig da oi`y mzq ytpn licadl .miig
reci dfd 'xe` seb'd .sebdn zixad xney `vei ezi`y 'xe` -ybx'
.eilr mircei micedd .(zinipt) zixhef` dnkga wqery in lkl
.e"ke eilr mircei mixvepd .eilr mircei mipiqd

zeyrl xzeia dlecb d`pd efy ahid zpady deewn ip`


dnk mi`aen eiykr ea `xew dz`y dfd xtqa .ziakek dklyd
zepn`d" xtqdn oey`xd tihd .ziakek dklyda dglvdl mitih
.xwia q`lbec x'c ici lr azkpy ,"ziakek dklyd ly oeni`e
59 ziakek dklyd

zipind dee`zdn xhtdl jixv ziakek dklyda gilvdl liayay


lr xzeel daxwd ef mpn`y azek xwia x'c .rxfa jeqgle ixnbl
dklyd liaya m`y xne` ip`e dglvdl zigxkd `id la` oin
i`ceea zipind d`pdd lr xzeel mipkeny miyp` yi cala ziakek
lk mircei eid m` rxf- zixad xenyl mnvr lr elawi miyp`y
sebd z` ribxdl jixvy :ipyd tihd .dfd xtqa aezky dn
cvik xtqd jynda dfeptid wxta `aen .xzeia dwenr drbxd
zee`zn xhtidl jixvy ,iyilyd tihd .dwenr drbxdl ribdl
.dlik`e dpiy

,'oin`nd gnyi' xtqd zaizk z` mily` ,myd dvxi m`


.dnyp ziilr miyer ji` aezk` mye ,ezaizka izlgzd xaky
ytg 'oin`nd gnyi' :xz`a hpxhpi`a myd zxfra didi xtqd
in lkl .qetc ziaa dqtcdl oken mb xtqd didi mye .lebeba
lxhq`' oiay xywd o`k cr .exkenle xtqd z` qitcdl dvxiy
.rxfd zxiny oial ziakek dklyd oiyw'bext
melyde miigd zkxa 60

ziyilyd oird - 13 wxt

jxc .ytpd oirl mipwihqin epzpy iepk `id ziyilyd oird


jxce mipincn epgp` z`fd oird jxc minleg epgp` z`fd oird
yie ,epl oncfi m` ,miipgex mixac ze`xl mixen` epgp` z`fd oir
d`xd mi`iapl .oiincl oial miipgex mixac ze`xl oia lcad
xd lr dlr epax dynyk lynl .z`fd oird jxc zepeifg midel-`
lk z` d"awd el d`xd .ezen iptl l`xyi ux` z` ze`xl eap
l`wfgi mb .zeifitd mipird jxc ze`xl ozipy dn wx `le l`xyi
jxc mze` d`x ycwd zeige mitxye miaexk d`xy xtiqy `iapd
d`xy ze`xnd z` d`x ,l`xyin `iap lk mvrae z`fd oird
jxc izi`x ip`y dn `ian ip` xtqd jynda .z`fd oird jxc
.z`fd oird
,`xwpy xtq azk rcepd i`wixn`d owihqind xwia q`lbec
oird zgiztl zewipkh `ian `ed eae "ziyilyd oird zgizt"
d`xpke ipind `yepd z` xikfn `l `ed izrztdl la` ziyilyd
dklyd ly oen`e zepn`" extq z` `xwpy jk lr jneq `edy
gilvdl icka oinn zexfpd dyexcy azek `ed eay "ziakek
oial ziakek dklyd oia xyw yiy azek `ed eae ziakek dklyda
iny 'xe`ybx'd iteb `ed xywd izrcle .ziyilyd oird zgizt
`ixa ely oeincde zgwtp ely ziyilyd oird ,xe` iteb el yiy
mr cgi dfd xe`d seb z` jilydl lbeqn xzei `ed mbe wfge
.ifitd etebl uegn ely zercend
-zixad zxiny icilry xaecn f` ,wnerl xzei cxp m`e
eytpay miipgexd zeceqid zrax` z` owzne biyn mc`d rxfd
la` ,miizn` md el` zeceqi zrax` .y`e xie` ,min ,dnc` mdy
mihep mdy miyp` yi .aeygl ozipy itk miiteqelit `le miipgex
xzei ehpie mixg`n miiyrn xzei el` miyp` ,dnc`d ceqil xzei
61 ziyilyd oird

.yekxe sqk biydl miqpne dyw micaer md miixneg mixac z`xwl


zeybxl mib`ece miyibx md ybxd oeeikl mihep mind ceqi iyp`
xarl xzei mihep xie`d ceqi iyp` .xg` xac lkn xzei mdly
.ihpblihpi` qgi miyxecy mixac xarle zlefd mr zeiexywzd
xarle dnfei xarl ,miig zeieg xarl mihep y`d ceqi iyp`
zrax`n yi eplekl .dbdpdle zeadlzda ziyrpy zelirt
mixg`dn (hily) ihppinec xzei cg` ceqi epaex lv` la` zeceqid
z` of`l mixen` epgp` .dfn df mipey epze` dyery dn dfe
y`d ceqi z` biydl mit`ey epgp` lkn xzeie elld zeceqid
dfe mipir xe`le mipirl jieyn dfd ceqid .xe`de miigd ceqi `edy
xe`ybx iteb ly ceqid dfe ziyilyd oird zgiztl mxeby ceqid
dfd ceqid z` .ziakek dklyd onfa ,sebl uegn mi`vei mzxfray
,mixg` mixac icilr mb la` rxfa oekqg icilr xwira mibiyn
dlaw cenile eil` zexywzde midel-`a zizn` dpen` oebk
dxez cneld lke ,xe`e y`l dleyn dxezd ik ,llka dxez cenile
ceqi z` yekxl jxc cer `aen jynda dfd xtqa .y`e xe`a dkef
.dpiky ielib ceq wxta y`d

dpebn xac `id dee`bde dee`bd ly ceqid `ed y`d ceqi


ixtq lk .mc`d ly ipgexd cvd gezta wqery in lk icilr xzeia
znxeb dee`bdy miraewe dee`bd z` mipbn l`xyi zc ly xqend
mb dee`bd .zipgex gztzdln mc`d z` znqege ytpd zzgydl
ceqi ly ilily cv `id dee`bd .rxfd -zixad xenyl drixtn
z` biydl icka sek`l jixv mze`y y`d ceqi ly miwegd .y`d
ixtqa miaezk mde dtik`l xzeia miywd miwegd md y`d ceqi
.elld mixtqa oiirl jl i`ck ,dlawae l`xyi zc ly xqend

`id daiqd ?ziyilyd oird z` geztl aeyg jk lk dnl


ine eply daiygd jeza oeinc mialyn epgp` miayeg epgp`yky
oia el yiy aelyd mvra ,ie`xk zcwtzn ely ziyilyd oirdy
zekf xzei zeaygn biyn `ed f`e ,ievx aely `ed daygnl oeinc
.zei`eape zeiaihi`ehpi` zeaygn mb zelleky zewiecne zeizn`
melyde miigd zkxa 62

yeniyd icilry oeeikn .'ycewd gex' ,dxezd ztya `xwpy dn


dn ik .lecb jxc xevw dyer mc`d daiygd zrya oeinca
oekp aely elv` yiy in okle milin daxd jqeg d`xn oeincdy
daygnd ik ddeab xzei dnyp el yi mvra ,oeince daygn ly
wxta izazky dn z` xzeq `l dfe ,ely dnypd `id mc`d ly
cvn dnyp epl yiy my izxaqd ik .dnyp xe` epl oi`y dinikl`
ziyilyd oird .miznd ziigza wx biyp dnyp xe`e ,gex e` ytp
wlgd z` oi` mc`d ipa aexl 'dig' `xwpy dnypd wlgl dxeyw
cece epax dyn enk miyp` dfd dnypd wlga ekf .dfd dnyp
eaxwziy el` epiidc .eplek ea dkfp cizra .epia` mdxa`e jlnd
.zixad exnyie mler `xeal

,ziyilyd oird zgztp ,rxfdzixad zxiny ici lr okae


o`k cr .xe` iteb biydl mc`d leki rxfd zxiny ici lry oeeikn
.oine ziyilyd oird epiidc ,oeincd oiay xywd lr
63 l`xyi inkg ixacl dncwd

l`xyi inkg ixacl dncwd - 14 wxt

zpen`e midel-` lr milin dnk dt `iadle micwdl ie`x


eze` lr jynda xacpy icka ,xzeia dxvwa lkde ,l`xyi
miizcd l`xyi mry midel-`d .dpen` dze` lre midel-`
ig xzei midel-`y opyl jixve ig midel-` `ed ea mipin`n
e` rcenzz eppi` midel-` .zerhl ozipy itk `le mc`ipan
llek `xa xy` xevi lkn ig xzei `ed "dlke` y`" `l` mecx
okle epze` zeqpl icka epnn xzzqn `ed eiykry `l` .mik`ln
dt `vnpe ,eplekn xzei gwetne ipxir `ed la` .znk qtzp `ed
b`ec midel-` .xicz epilr siwyn `edy cinz xekfl yie ,eiykre
icedi .miiwe ig `edy oniq mdl ozep `ed mrt icne ea mipin`nl
myd dlind ly xeviw 'd) jxazi 'd ze`ivn z` d`ex oin`n
`ed ea mipin`n miizcdy midel-`d .xac lkae mei lka ((d"edi)
yexit dfe miiw didi cinze miiw did cinzy zxne` z`f .igvp
mb `xwpy ely ixwird myd edfe didie ded did :d"edi myd
.yxetnd myd

ixg` la` zeigvp lr oeirxd z` lkrl dy` celil dyw


zipeibdk zlawzn `id igvp midel-`y dricid z` miniptny
lceb zpigan iteq oi` mb `ed igvp midel-`y jk lr sqep .xzeia
uegny dpwqnl xak eribd miprcn .zeleab el oi`y zxne` z`f
xzei `vnp midel-` dlawd it lr .seq oi` iagxn yi mewil
.epzpigan wx df la` .mewia `vnp `edy dnn ,seq oi` iagxna
`ed `xead ly miepikd cg` .deeya mewn lka `vnp `ed mvra ik
.'seq oi`'

:aezk ('` xry '` lkid) l`hie miig iax ly miig ur xtqa
oeilr xe` did .mi`xapd e`xape milv`pd elv`py mxh ik rc"
melyde miigd zkxa 64

xie` zpigaa iept mewn mey did `le ,ze`ivnd lk `lnn heyt
,`edd heyt seq oi` xe`d on `lenn did lkd `l` .llge ipwix
cg` xe` did lkd `l` .seq zpiga `le ,y`x zpiga el did `le
dlr xy`ke .seq oi` xe` `xwpd `ede zg` d`eeyda deey .heyt
.milv`pd liv`dle zenlerd `exal (midel-` ly) heytd epevxa
dzid z`f xy` .eiiepke eizenye eizelert zenily xe`l `ivedl
oi` (xe`d z`) envr z` mvnv f` dpde ...zenlerd z`ixa zaiq
xe`d mvnve ynn exe` rvn`a ea xy` zirvn`d dcewpa seq
iept mewn x`yp f`e zirvn`d dcewpd iccv l` wgxzpe `edd
rvn`ay zxne` z`f) zirvn`d dcewpdn ipwix llge xie`e
,jyeg ly llg `xead dyr seq oi` xe`a mi`lnd seq oi`d iagxn
mewn x`yp f` xy` ,l"pd mevnvd xg` dpde ...(xeck zxeva lebr
xak dpd .l"pk ynn seq oi` xe` rvn`a ipwixe iept xie`e llgd
mixevie mi`xapde milv`pd my zeidl elkeiy mewn did
.l`hie miig iax ixac o`k cr "...miyrpde

eznvery lecb xe`a xi`n seq oi` xe`y `aen 'xdfd' xtqae
dfd xe`dy zxne` z`f .minrt 60,075 it ynyd xe`n dwfg
jk lk `ed jexa yecwd .eznver aexn epilr laqp izla `ed
dlbzn dfd xe`dy jl rc .lecb dfk xe` epnn `veiy ,yecw
,ezy` mr beeifd onfae ,gny `edy onfa mc`a zeixrfn zeienka
sivi d"awd cizra .rxfd zkity rbxa xzeia dlecbd dnverae
.eznbeck oi`y i`lir xye` yibxp f`e dfd xe`a d`ixad lk z`

dn mipexg`e mipey`x minkg el`y" :miig ur xtqa aezk cer


?epze`e zenlerd z` `xa (`ed jexa yecwdy) d"awdy daiqd
`ed dpdy itl ,`ed xacd zaiq ik ,xne` exfbe exnbe epnpe
eizeny lkae eizegeke eizelert lka mly didiy gxken ,jxazi
icil eizegeke eizelert `iven did `l m`e ceake dlrne dlecb ly
`le eizelerta `l mly `xwp lekiak did `l .dyrne lret
,miepik midel-`l yiy o`kn oaene eixac o`k cr "eiepike eizenya
`ed lretl e`vi el`d miiepikdy ickae ciqge ongxe oec`e jln enk
65 l`xyi inkg ixacl dncwd

mgxie odl oec` didie odilr jelniy zenyp `exal aiig did
epgp` dxeza miaezkd miiepikdn .micqg mz` dyrie mdilr
lk ,`xep ,xeab ,ciqg ,lecb oebk miax miepik el yie ,`ed in micnl
.aeh ,wicv ,mifxd mkg ,mit`jx` ,`pwl` ,leki

daeyzde ?dnypd z` midel-` `xa dnl minkg el`y


`ed aeh `xeady jezn ik .d`ixadn dpdzy icka `id elawy
df ji` dl`yd zl`ype aeh dl didiy dnypl aihidl dvex
,xtqd seqa zekix`a xaqd yi okae ?epl aeh jklk `l meidy
oezgz ikd mlera mi`vnp epgp`y didz daeyzd dxvwa la`
wx xyt` dfd mlerdne miipgex zenler xetq oi` hrnk jezn
mepdibl zcxln ueg ,miaeh xzeie mideab xzei zenlerl zelrl
xe`de d`ixadn dnypd zbbenzn mideab xzeid zenlera mye
z`n zepeiqipa dt dqpzi mc`dy ixg`e dze` `lnn d"awdy
mipeilr xzei zenlerl zelrl dkef `ed mda cenrie midel-`d
xzei zelrl icka mi`pza cenrl jxhvi `ed my mbe dfd mlerdn
oi` okl .xkyd mler `le dceard mler `ed dfd mlerd .deab
.dfd mlera zeizn` zeipgex ze`pd

d"awdy l"fg exn`y `aen zepeaz zrc l"gnxd ly extqa


`xa d"awdy dfd mlerd iabl mb oekp dfe maixgne zenler `xea
dpy mitl` zyy didi eneiiwy dzr ea miig epgp`y mlerd z`
dliawnd dpyd efy .miiebd zxitql 2240 zpyay zxne` z`f
,axgi ux`d xecky dpeekd oi`e mlerd axgi .iyiyd sl`d seql
la` .dnk cr l"fgl reci `le ,axgz mlerd ly zeiniptd wx `l`
zenkqendy lyxbiep axd icilr dpzipy d`vxda izrny
oekp dfd xacde xzei eqtzi `l odit lr miig epgp`y zepen`de
l-`a epin`dy dl` lk .mler `xeaa epin`d `ly dl` iabl wx
xtqd jynda `aei l`xyi zle`b lr xn`nd jynd .ecxyi cg`
-zixad zxiny xtqd `yep oia xyw yi .l`xyi zle`b wxta
mra x`yidl dkfi zixad xenyiy iny l`xyi zle`b oial rxfd
.l`bidle l`xyi
melyde miigd zkxa 66

oewza weqrl l`xyi ipa mikixv ,mler zepy itl` zyya


`ed cg` l-`a dpen`d ixg` oewzl aeyg ikd `yepde mnvr
xeqi` ly `yepd lkl l"fg mi`xew jk .zixad zxiny `yep
xefgnd onfa miqgi meiw xeqi`e zeixr xeqi` dlhal rxf zkity
zeig lre miyp lr lkzqdl mb xeq` dl` ipy lr sqep .iycegd
ixg`e mkaal ixg` exezz `le" dxeza xn`py jezn .zebeecfny
mc`d ribi `ly icka `id zelkzqdn dxinyd xwire ."mkipir
dee`zd lcbz `ly ickae zexg` miypl dee`zi `l ,ixw icil
.z`fd

iptl d"awd ozp ,mipyd mitl` zyy jxriy oewizd jldna


e`iap dyn icilr ,l`xyi mrl dxez dpy mitl` zyelyn dlrnl
mr mieevn z`fd dxezd z`e ipiq xda xzeia cgein cnrna
j`lny aezk xdfd xtqae ,dizevn lk z` miiwle xenyl l`xyi
(giyn z`ia cr) zexifb daxd l`xyi lr ecxiy rayp miptd xy
epgp`y llba epilr zecxei ody `ed el`d zexifbl ozipy xaqdde
zexifb yi miizpia ok`e ,ie`xk zeevnde dxezd z` miniwn `l
law l`xyi mry onfn xak zekynp dl`d zexifbde l`xyi mr lr
zicedi dixehqid cnly ine jpza aezky itk .ipiq xda dxez
zelbd onfa mbe ipy zia ztewza mby xkef oekiz xtqziaa
ewqt `l l`xyi zpicn ly dznwd f`ne zexifbd ekynp
.epa bxdde zenglnd

df mixeyw zixad zxinye zeevnd meiwy l`xyi inkg e`vn


z` ca`ne zeevnd z` miiwl leki `l ezixa xney `ly ine ,dfa
zixad zxinyy xdfd xtqa enkiq okl .midel-`a ely dpen`d
.zeevnd lk cbpk dlewy

oaene htyne dwcv ade` jln `ed d"awd ly miiepikd cg`


ypere miaeh miyrn lr aeh xky epl ozepe epze` htey d"awdy
df ji` dl`yd zl`ype ,dcin cbpk dcin mirx miyrn lr
mc`oa eznerle miigdn dpdpy ryx z`f lka mi`ex epgp`y
dlrnl iptl epax dyn l`y z`fd dl`yd z` ?laeqy xyi
67 l`xyi inkg ixacl dncwd

xeyw xacdy dzid laiw `edy daeyzde ,dpy mitl` zyelyn


hrn mb dyre zexiar daxd dyry ryx .zenyp ilebliba
miaeh miyrnd hrn lr xkyl dkfie aey lblbzi ,miaeh miyrn
eipt l` ei`peyl mlyne" 'i 'f mixac xtqa aezky enk .dyry
mlerl `le ocrobl dkfi `l ryx eze`y zxne` z`f "ecia`dl
,zexiar hrne miaeh miyrn daxd dyry wicvd eznerl .`ad
icka dyry zexiard hrn lr miyper lawl dfd mlerl cxei
obl qpkdl dkef `ed jkxg`e ,dyry zexiard on ezewple ekkfl
xweg 'd ip`" 'i 'fi dinxi xtqa aezk oke ,`ad mlerl dkfie ocr
dpenzd okl ."eillrn ixtk ekxck yi`l zzle zeilk ogeae al
miaxern epgp` meid .day xzqpd wlg zrici ila dnly dppi`
.mipdp mbe milaeq mb epaex okle rxe aehn
`ed epl zzl el yiy xkyd mbe c`n lecb jln `ed d"awd
d"awd mr ceg` `ed epl zzl d"awl yiy aeh ikd xacd .lecb
ly eyexit okl ,xe`d jxc `ed d"awd mr eply xywdy oeikne
.xzeia zelecb zeienka xe`a epze` `lni d"awdy `ed ceg` eze`
ly daeh dybxda `hazn xe`a ielinde dfd mlera ox`zl oi`y
xe` .dnypd ly xzeia lecbd dxky didi dfe ,zeige dgnye xye`
ze` mitilgny eyexit `ixhnib) lecb ikd bper :deey `ixhniba
'eke 20='k 10='i ze` ,'eke 3='b ze` .2='a ze` .1='` ze` ,xtqna
.207=lecb ikd bper oke 207=xe` dlindy jk .'eke 200='x 100='w
zefnex xtqn eze` ilra miline ,`ixhnib ce`n miaiygn dlawa
cera `xead mr cegi` lr sqepa dkfz dnypd (.odipia xyw lr
wicve wicv lky `xnbd mya `aen dle`bd zxez xtqa .mixac
`l oir" xn`p `ad mlerd lr .mikln ly ceakl cizra dkfi
`ad mlerl eribiy el` wxy zxne` z`f "jzlef midel` dz`x
.d`xp `ed ji` erci
xtqe 'xdfd' xtq milecb miyperd jk ,lecb xkydy enk
mepdiba yiy xtql mirceie mepdib z` mix`zn 'dnkg ziy`x'
xecndn miyiy it deab mgd mdn cg` lkay ,mixecn dray
miyperl mzeeydl oi`y miypera my zyprp dnypde mcewd
melyde miigd zkxa 68

dpy ,ryx ly epic xfb ,l"fg mixne`e ,dfd mlera miyp` mixaery
e` ,efn dxvw xzei daxd dtewzl micxeiy e` ,miwicv .mepdiba
.miler skize micxeiy
sk .rlwd ska yprdl zekixv mepdibl ozcx iptly zenyp yi
yie edae edz ly zenler el` dxenzd zenler mb `xwp rlwd
oi` dnyple xcqi`e d`nehe lreb ly ze`xn el`d zenlera
`idy ze`xndn zlaeqe my ztgxn `id `l` my cwtzl zleki
mipzepy iptl rlwd ska zeax mipy zeyprpy zenyp yi .d`ex
od miaeh miyrne zeevn eyr m` k"g` wxe ,mepdibl qpkidl odl
dxez ecnl `le zeevn eniiw `ly miyp` .ocrobl qpkidl zekef
.ocr obl qpkidl mi`yx mpi`
mileblibe ,rlwd sk ,mepdib ly miyper daxdn xhtidl xyt`
ileblib zeevn meiwe dxez cenile daeyza dxfg ici lr ,miyw
miznd ziigz didz f`e iyiyd sl`d seq cr ekyni zenyp
,mler oe`xcl miryxde ,mixye`n gvp iigl enewi miwicvde
`ai giyn .giyn `al jixv ok iptle .rx mdl didiy eyexity
minya mewn yiy i"yx xiaqne "sebay zenypd lk elki xy`k"
`xwpe ea ze`vnp zenypdy mewn epiidc zenypd xve` myy
zelblebn eidi zenypd lke ixnbl owexzi dfd xve`dy rbxae 'seb'
mc` ipa ly lecb ikd xtqnd didi f`e giyn `eai f` ,dfd mlera
.ux`d xeck lr
dpey`xd deevndy "dxez dpyn" extqa m"anxd xiaqn
oec`e midel-` yiy zrcl epiidc .l-`d zrici `id dxezay
devn lre eniwn l-`d `l` .envrn miiwzn mlerd oi`ye mlerl
ygkzny ine d"awd z`n xky milawn l-`d zrici ly ef
l` 'd xn` dk" :dinxi xtqa aezke miny icia yprp ef dricil
lldzi l`e ezxeaba xeaibd lldzi l`e eznkga mkgd lldzi
ik ize` rceie lkyd lldznd lldzi z`fa m` ik exyra xiyrd
."'d me`p izvtg dl`a ik ux`a dwcve htyne cqg dyer ,'d ip`
zxne` z`f ,midel-`d z`xi `id dlecb ikd diipyd devnd
69 l`xyi inkg ixacl dncwd

'ai 'i mixac xtqa aezky enk .eiyperne epnn cgtl devny
'd z` d`xil m` ik jnrn l`ey jidel-` 'd dn l`xyi dzre"
jidel-` 'd z` cearle eze` dad`le eikxc lka zkll jidel-`
lr mixaqda mi`ln xqend ixtq lk ."jytp lkae jaal lka
ly hegl dleyn d`xid .midel-`d z`xi ly z`fd deevnd
hegde dyer mc`dy miaehd miyrnd md mifexgdy zfexgn
hegd rxwi m`y .cea`l ekli `ly cgi mze` wifgn d`xid `edy
dkeza dwifgny dtewl dleyn d`xid ok enk .mifexgd lk eca`i
'd z`xil aeh .xve`d ca`i xeg da didi e` ,uxtiz m`y xve`
yiprn midel-`y oin`n mc`d m` ik zenyp ilebliba oin`dl
lr dcin cbpk dcin lawle jk lr lblbzdl lelr `edy rceie mwepe
:jlnd cec xn` d`xid lr .rx zeyrln wgxzi `ed eiyrn
ziy`x 'd z`xi":xn` jlnd dnlye "'d z`xi dnkg ziy`x"
mc` ipa yi ."exve` `id 'd z`xi" ,d`xid lr xn`p cere "zrc
yiy mc` ipa yi .midel-` icilr eyprpy jezn d`xil mikefy
dpekp ikd jxcde ,miyprp mdl miaexw e`xy jezn d`xi mdl
jpze xqen ixtq cenl xwirae ,dxezd cenl icilr `id d`xi lawl
'd z`xi wxtae ,"xzeia lecbd oewzd" wxta xeacd agxei df lre

.meiwl dpexg`d deevnd `idy l"fg mixne` l-`d zad` lr


ly exe` ila jeygd dfd mlera meiwl dyw jk lk `idy oeeikn
f` wx .zeevnd lk z` zeyrl milyd mc`dy ixg` wx .d"awd
in lr ycewd ixtqa aezke z`fd daeygd deevna aiigzn `ed
ine zebbyl el miktdp zepecfy dkef ,d`xin daeyza xfegy
cenlz' xtqa .zeiekfl el miktdp zepecf ,dad`n daeyza xfegy
giyn z`ia ixg`y `aen bly` ield dcedi axd ly 'zexitq xyr
ektdi eply zepeerd lk f`e dad`n daeyz eyri l`xyi mr lk
cenil ici lr d"awd z` aed`l daeyza xfegl mb xyt` .zeiekfl
xaqei .ycew zeny lr micegi ici lre zeycwzde dlawe dxez
.jynda

jk lr sqepe .dbydl dlw didz `l ea dpen`dy d"awd dvx


melyde miigd zkxa 70

rpen mey ila zelwa lkei oin`dl `le ygkzdl dvexy in


lka zeyep`d lk l` xacn d"awd did m` .oin`dl `le wngzdl
`idy enk ,ux`l dxfg dpikyd z` cixen did d"awd m` e` ,mei
.ea oin`n did l`xyi mr lky i`ceea ,xacnd xec onfa dzid
epz`n xizqd `ed xky epl zeaxdl ickae epze` zeqpl icka la`
jxce zxzqp jxca wx ea oin`dl epl xyt`ne eneiwl zegked
zelbzdl dkf mixvn z`ivi ly xecd `edy xacnd xec .dxezd
epiidc ."drc xec" `xwp dfd xecd okle ,miielb miqiple zidel-`
.dlit`a yybl did jixv `le ,heyt ote`a d"awa wacy xec
'd ikp` "xn`e xacnd xec lk l` xaic d"awdy xtqn yxcnd
zeybxzdd llba ile` e` wfg did elewy aexne "jidel-`
mkl didi `l" :exne`a d"awd mze` digd k"g`e mlek ezn,cgtde
xn`y micigid mihtynd ipy dl`e ,"ipt lr mixg` midel-`
dz` xac" :dynl l`xyi mr exn` f`e l`xyi mr lkl d"awd
('fh 'k zeny) "zenp ot midel-` epnr xaci l`e drnype epnr
dpen`d hlgdae mi`iap jxc wx l`xyi mrl midel-` xacn f`n
epxec ly mipaxde mi`iap elit` oi` meid .jk lya xzei dyw ea
didz cizra d"awa dpen`d xen`ke .mezi xec eply xecl mi`xew
ly xe`d `id dpikyd .ux`l dpikyd z` xifgi `ed ik ,xzei dlw
eil`n oaene ,elrpi daeyz ixry cizray l"fg epl ericed .d"awd
zekf ozp midel-` .jk lr exrhvi daeyza xefgl evx `ly dl`y
xgaz m` .ea oin`dl `l e` ,ea oin`dl xegal .mc` ipal dxiga
.zikf ,ea oin`dl

m`y d"awd d`xy `id dfd mlerd z` d"awd `xay daiqd


`idy dyea yibxz `id mpiga d`ixadn zepdl dnypl ozi `ed
zeqpzdl dfd mlerl dnypd zcxei okl .mpiga ze`pd zlawn
lk z` dnypd dyrz m`e .dxez cenlle zeevn miiwl .zepeiqipa
gvpd zenlerl dxfg dnypd dlrzyke xkyl xacd dl aygi ,df
.dyea yibxz `le dtq`y xkydn dpdz

d"awdy l"gnxd xiaqn ,"zepeaz zrc" l"gnxd ly extqa


71 l`xyi inkg ixacl dncwd

`ide htynd zbdpd `id zg`d ,zebdpd izya mlerd z` bidpn


micqg iyerle eizeevn iniwnl xky ozep d"awd day dbdpd
el yi la` .wcwecn htyn itl lkde eizeevn lr mixaera mwepe
z` bidpn `ed day ,illk cqg ly zillk dbdpd `ide dbdpd cer
mc` ipae zenc` ilr mely didi eay ,iteqd epewiz z`xwl mlerd
.meid enk minebt `le mznype mgex ,mytpa mipwezn eidi
`idy oeeikn htynd zbdpd z` zxzeq mvra z`fd dbdpdd
mr mpig cqg dyer z`f dbdpda d"awde ,htyn ilae htyn lrn
.iteqd epewiz z`xwl laei mlerde mlerl meiw didiy icka zeixad
mlerl oi` mb z`f znerl .axg mlerd did zillkd dbdpdd ila
wcv ila miiwzdl leki `l mlerd ik .htynd zbdpd ila meiw
.idel-`
,zihxt mbe zillk dgbyda mlerd lr gibyn d"awdy rce
cre min`x ipxwn" gibyn d"awdy l"fg exn`e .mc`e mc` lk lr
mipikd iviay b`ec mler ly epeaixy zxne` z`f ."mipik ivia
lk lr gibyn `edy dnke dnk zg` lre mipikd mdn e`vie erwai
mik`ln ipy icedi lk lrn yi dlawd it lre .icedie icedi
miinyb epgp`y `id mzi` xyw epl oi`y daiqd .eilr migibyny
it lr .eply miyegd zynga miqtzp mpi` mde ,miipgex mde
mik`ln ly micecb xetq oi` d"awl yi 'dbibg' zkqn cenlzd
mik`lnd .zeielirt ly agx oeebna miwqere epevx miyery
wlgn m"anxd .dfd mlerl jenq mler `edy dxivi mlera mi`vnp
miwegxl cre d"awl miaexwdn mzepeilr xcq itl mik`lnd z`
,d`ixad mlera `vnp ceakd `qk) ceakd `qkl miaexw ikd .epnn
ipt ,mc` ipt mdy ,ycwd zeig md (dxivi mler lrn mler `edy
k"g` .mipte` mi`vnp mdl zgzn .xey ipt ,xyp ipt ,dix`
k"g` ,y`n miieyr mik`ln mdy mitxy ,milnyg ,mil`x`
dfd mlerdn mi`veid mc` ipae mihtey mdy midel-` ,mik`ln
enk mipt mdl yiy miaexk ,midel-` ipa k"g` ,mdici lr mihtyp
mixywzny mik`lnd beq md el`y ,miyi` seqale miphw miclil
jpza mpyiy mik`ln mr mc` ipa ly miybtnd lk .mc` ipa mr
melyde miigd zkxa 72

dyery zelertdn daxd .miyi` beqn mik`ln mr miybtn md


`weec e`le mik`ln ici lr mvra zeyrp dfd mlera mler `xea
.miyi` beqn

feg`y dpen` ixwir dxyr dyely l`xyil raw m"anxd


lka fge` `ly in mvrae mlek `l m` ,mda fge` miizcd on lecb
xqg epiidc ,qexewit` `xwp dl`d mixwird dxyr dyelyd
:od el`e ,dnebt ezpen`y el aygpy e` dpen`

`xea `ed ,eny jxazi `xeady ,dnly dpen`a oin`n ip` (`


lkl dyrie dyere dyr ecal `edye mi`exad lkl bidpne
.miyrnd

oi`e cigi `ed ,eny jxazi `xeady ,dnly dpen`a oin`n ip` (a
deed ,did ,epidel` ecal `edye mipt meya edenk zecigi
.didie

`le seb epi` ,eny jxazi `xeady ,dnly dpen`a oin`n ip` (b
.llk oeinc mey el oi`e sebd ibiyn edebiyi

oey`x `ed ,eny jxazi `xeady ,dnly dpen`a oin`n ip` (c


.oexg` `ede

ie`x ecal el ,eny jxazi `xeady ,dnly dpen`a oin`n ip` (d


.ezlefl lltzdl ie`x oi`e lltzdl

.zn` mi`iap ixac lky ,dnly dpen`a oin`n ip` (e

,melyd eilr epiax dyn z`eapy ,dnly dpen`a oin`n ip` (f


mi`ale eiptl mincewl .mi`iapd lkl a` `edye zizn` dzid
.eixg`

,epicia dzr dievnd dxezd lky ,dnly dpen`a oin`n ip` (g


.melyd eilr epiax dynl dpezpd `id

ztlgen `dz `l dxezd z`fy ,dnly dpen`a oin`n ip` (h


.eny jxazi `xead z`n zxg` dxez `dz `le
73 l`xyi inkg ixacl dncwd

lk rcei ,eny jxazi `xeady ,dnly dpen`a oin`n ip` (i


mail cgi xveid" :xn`py .mzeaygn lke mc` ipa iyrn
."mdiyrn lk l` oiand

aeh lneb ,eny jxazi `xeady ,dnly dpen`a oin`n ip` (`i
.eizeevn ixaerl yiprne eizeevn ixneyl

it lr s`e giynd z`iaa ,dnly dpen`a oin`n ip` (ai


.`aiy mei lka el dkg` df lk mr .dndnziy

zra .miznd ziigz didzy ,dnly dpen`a oin`n ip` (bi


gvple crl exkf dlrzie eny jxazi `xead z`n oevx dlriy
.migvp

in lky ,dpen` zeceqi dnk cera mifge` miizcd l`xyi mr


lr lawl aiig ,mixye`n gvp iig zeigle daeyza xefgl dvexy
dyery dn lky (` :odn dnk dpd .elld zeceqid z` envr
d"awdy (b .gvpl eigi ea mipin`ndy (a .daehl lkd ,d"awd
:milidza aezky enk .dcin cbpk dcin ly dbdpda epze` bidpn
d"awd jk ,m`zda ff lvde dff cidy enk ."jpini ci lr jliv 'd"
lr exary el` lk miyprp myy mepdib yiy(c .epizelertl aibn
zenler xetq oi` yiy (d .midel-`d oevx cbp eyre dxezd zeevn
wicv lky (e .gvpl digp myy ,dfd mlerdn dlrnl ,miipgex
mry (f .miipgex zenler 310 legpl dkfi d"awd z` ad`iy
.rx ila aeh wx didi cizray (g .miiebd lk lr oeilr mr l`xyi
d"awdy (`"i .leki lk d"awdy (i .eprnl lkd dyer d"awdy (h
.lawle oiadl milbeqn epgp`y dnn xzei .ce`n ce`n aeh
d"awd ly enzegy (b"i .miryx zaeyza dvex d"awdy (a"i
mb ,iteq oi` d"awdy (e"h .mc`l dxiga zekf yiy (c"i .zn`
cnl .dpen` zeceqi daxd cer yi .onf zpigan mbe ,lceb zpigan
mzelbl dkfze dxez
melyde miigd zkxa 74

dlawd ixacl dncwd - 15 wxt

oeeikn .d"awd zad`l ribdl xyt` dlawd cenl ici lr


oziy lecbd xkyd mdy miipgex zexe`a dlek zwqer dlawdy
dkefe ,mda wacp ,el`d zexe`a wqerd lke .ea mipin`nl d"awd
.dlaw cenll ce`n ulnen okl .oekp cnli m` ,eil` mze` jeynl
x"enc`d ixac z` oiadl icka yxcp dlaw lr dt ozipd xaqdd
mi`aend 'dnkg ziy`x' ixace ,21 wxta mi`aend dh`dx oexd`
aexe mze` `exwl jl i`cke ce`n mivegp mdixac .19 wxta
md jynda mi`aend dxezd ixac xzi .dpadl miheyt mdixac
`l m` mbe,oiadl leki cg` lk o`k ozipd xaqdd z` .hyt ixac
oiadl jxev oi` .oiaz i`ceea xwird z` ik ,`xwl jynd ,zpad
xg` oiadl icka witqz zighy dpad `l` ,wnerl mixacd z`
.'dnkg ziy`x' ixace dhd`x oexd` x"enc`d ixac z` jk

lk `xea dvxyky l`xyi inkgl dncwda `aed xak


xeck zxeva jyeg ly llg dyr `ed ,mewid z` `exal zenlerd
xetq oi`d lk z` `xa `ed dfd llgd jezae seq oi` xe` jeza
`lnn didy dfd xe`d .inybd epnler z` mbe miipgex zenler
ozip .fepb xe` mb `xwpe seq oi` xe` `xwp ze`ivnd lk z`
xie`de dlila xi`ny qpt ly `nbec ici lr fepb xe` edn xiaqdl
f`e iwp xie`dy llba ,d`xz `l qptd ly xe`d znel` .iwp
len oyr xftp m` la` .fepb xe` z`xwpe dfepb xe`d znel`
eze` .ielb xe` `xwp xe`d f`e xe`d dlbzi qptd ly xe`d znel`
,xegy mi`ex ,minyd lr dlila milkzqn xy`k .gxid iabl xacd
gxid `vnpyk ote` lka .minya xe` oi` lekiaky zxne` z`f
zxne` z`f .ynyd xe`n xi`n gxidy recie ,xi`n `ed minya
eze` jtede eze` dlbn gxide fepb xe`dy wx ,minya xe` yiy
.ielbl fepbn
75 dlawd ixacl dncwd

dfd xe`de zzl oevx ea yie aeh `ed seq oi` xe` ly ite`d
mileki epgp` oi`e c`n deab `ede `xead ly ezenvrn `vei
epipia ,ce`n lecb ipgex wgxn yi ik .ipgexd edaeb aexn ebiydl
epevxe aeh `ed xe`dy ,ite` iepiy eyexit ipgex wgxn .xe`d oial
oial ,zzl dvex oia wgxnde aeh lawl eppevx epgp`e aeh zzl
10 `xead `xa okl .miipgex mibyena ce`n lecb `ed lawl dvex
zxne` z`f xetql oeyln zexitq .zexitq mi`xwpy miipgex milk
10 .c`n zeipgex od zexitqdy zexnl milk 10 xetql xyt`y
zeliawn ode epipial seq oi` xe` oia rvenn zeedn elld zexitqd
z` epl zelbn zexitqd cg` cvn .qptd mr `nbeca `aedy oyrl
od ipy cvn la` .ielb xe`l fepb xe`n eze` zektede xe`d
zeyer od la` .qptd xe`n hrnn oyrdy enk ,ekxrn zehrnn
.epici lr iygene qtzp xzei xe`d z`

lecb mler z`xwp d`ixad .mc`a mbe d`ixaa mb zexitq yi


d`ixaay zexitqd oia oilneb iqgi yi .ohw mler `xwp mc`de
lawzn ite`d .dlyn ite` dxitq lkl .mc`ay zexitqd oial
xzei dxitqdy lkk .zexitq 10d oia dxitqd mewinn d`vezk
ipy cvne lecb xzei day xe`de dkfe zipgex xzei `id jk ddeab
epici lr zqtzp xzei `id dkenp xzei dxitqdy lkk .fepb xzei
zektey zepeilrd zexitqd .hrnzn la` .ielb xzei day xe`de
.gka ozgzn `vnpy dn lk z` zelikne zepezgzd zexitql xe`

seq oi` xe`l daexw ikd `ide xzk mi`xew dpey`xd dxitql
zaygp `ide zexitqd zxyr oian xzeia dpeilrd dxitqd `ide
oial ,seq oi` xe` oia ,lv`pl liv`n oia ,`xapl `xea oia rvenn
ea zewace midel-` zad`l dxeyw z`fd dxitqd .zexitqd xzi
xzk enk ey`x lrn z`vnp `id mc`a .dbydl dpexg` `ide
`idy ,dnkg zxitq z` yi xzk zxitq ixg` .y`xd lr minyy
dxeyw `ide ,dpia zxitq dixg` .mc`d znkgle mipirl dxeyw
dpiae dnkg ,xzk :el` zexitq zyely .mc`d zpiale ,miipf`l
mb ze`xwpy ,sebd zexitq ray ze`a odixg` .y`xa ze`vnp
melyde miigd zkxa 76

zxitq ,odpian dpey`x .oipad zexitq ray e` ,zepezgz ray


zx`tz dixg` .l`ny cia dxeab zxitq dixg` .oini cia cqg
.oini lbxa gvp zxitq dixg` .milbxe zerexf ila ,sebd `idy
.oind xa`a ceqi zxitq dixg` .l`ny lbxa ced zxitq dixg`
.diaxd xa` mb `xwpd

in mb la` .ceqd ztya 'xdfd' xtqa aezk ceqi zxitq lr


sqei" :mi`ad mixacd z` oiadl leki ceqd zty z` cnl `ly
dxitqd `idy ,ceqi zxitq z` dlawd it lr lnqn `edy) wicvd
,lkd gwel `ed ,lkd zenly `ed (dl jieyn sqeie ,diaxd xa` ly
`edy wicvd sqeiy drya d`xe `ea ...eci lr owzzp lkdy meyn
f` ,elkida xagznyke lkd gwel `ed f` lkd z` owzl cner ceqi
md lkde mipezgzde mipeilrd oevxe wyg zgwl mlek mixxerzn
cg` oevxa mipezgzde mipeilrd gnyl zg` zenlye cg` oevxa
wicve" :aezk ok lre eci lr mneiw lr micner mipezgzd lke ie`xk
xyt`e 'xdfd' c"kr ."mlerd cner df ceqi lr ik ."mler ceqi
`idy z`fd dxitqd zeaiyg lceb z` dfd xn`nd on cenll
zxitql eze` dxiarne zepeilrd zexitqdn rtyd lk z` ztqe`
epl zpzep minyay zeklne dpezgz ikd dxitqd `idy ,zekln
,ceqid zxhr `id ,mixabd eplv` zeklnd .dfd mlerd iyp`
mb la` .xa`ay getzd wlgd epiidc .xa`d lry "raek"d `idy
axd ly oewizd uw l`' xtqae .zekln z`xwp mc`d ly dy`d
lye (ohyd `ed zend j`ln) n"qd ivig lk" :aezk waix iav
,ceqil mipeekn (d`nehd cve rxd xvid z` zlnqnd digd) ygpd
md zixad zxiny ly milkd ... ,zixad xa` mb `xwp `edy
'oewizd uw l`' c"kr "dxdhe zeiwp

z`fd dxitqd l` mdivig z` mipekn ygpde n"qdy daiqde


,zepeilrd zexitqdn `ad rtyd lk fkxzn z`fd dxitqa ik `id
.cegid zrya ,zixad xa`a sebd lkn rtyd lk fkxzn seba mbe
z` biydl mivex md okl dyecwd cvn oefip d`nehd cvy oeeikne
.zeklnl rtyene fkxzn `ed eay mewnd on weica mdly rtyd
77 dlawd ixacl dncwd

ceqi zxitq aiaq fkxzn rxd xvid xwir :zeheyt xzei milinae
xekfl i`ck cer .zixad xa`-diiaxd xa` ly `yepd aiaq xnelk
`l dicrlae miiniptd zenlerl dqipke gztd `id ceqi zxitqy
zenlerl qpkidl jytp dwyg m`y jk .zeinipt mey okziz
wegl rpkidl jilr xzei miizeki`e miinipt miig biydle miiniptd
!jxcd `id zixad zxiny .dfd xtq jiptl `iany

oi` z`fd dxitql .zekln z`xwp xzeia dpezgzd dxitqd


mc`d .ceqi zxitqn dly xe`d z` zlawn `ide dnvrn xe`
dlrnl dlere zekln zxitqn ligzn zipgexd ezegztzda
z` biydl liaya .lcbe gnev `edy lkk zepeilrd zexitql
ozp `edy dxezle midel-`l oin`dl mc`d jixv z`fd dxitqd
.epnn cgtle l`xyil

ztqe` ceqi zxitq .onvrn xe` yi zepeilrd zexitqd ryzl


.zekln zxitql eze` dxiarne zexitqd lkn dfd xe`d z`
dilrny zexitqd xzi znerl ynn ilkl zaygp zekln zxitq
zeklnl zgzn mi`vnp mc`d ipa epgp` .xe`d mr zebfnzn ody
ielz lkde zeklndn dkxad -lfnd -rtyd z` milawne miny
zpzepe zekln zxitq mr zbeecfn z`vnp `id m` ceqi zxitqa
`idy e` ,zepeilrd zexitqdn zlawn `idy dkxa -xe`dn dl
zxitqy ickae .dlrnln `ad rtyd hrnzn f`e cexita z`vnp
erxf lr xenyl jixv mc`d ,zekln zxitq mr beecfz ceqi
mc`d ,zeiwpde oekqgd zxfra f`e zipin dxiar lkn wgxzdle
e` weexl xzei oekp dfd xaqdd .miinipt miige inipt xe` sqe`
xnega jeqgl ulnen la` ,miqgi miiwl lekiy oaenk ieyp bef .yexb
diiwp dy`dy onfa wxe reaya mrt wx miqgi miiwle dfd xwid
.dxezd dxeny itk ,xefgnn

mc`a miyalzny zexe` ibeq yng yi zexitql liawna


,gex ,ytp :od dlrnl dhnln zexe`d zeny .xe`a eze` mi`lnne
da mikefe ,xzeia jenpd xe`d beq `id ytp .dcigi dig ,dnyp
,dyecwd cvn ytpa xaecn .ezixa xneyy ine daeyza mixfeg
melyde miigd zkxa 78

miyp`d aexl yi dze`y ,dyecwd cvn dppi` `idy ytp yi ik


dxitqd xen`k `idy zekln zxitql liawn ytpd xe` .mlera
gex llk jxca yi miipgex mixaca wqrzny inl .xzeia dpezgzd
zyyl liawn gexd xe` .dyecwd cvn gexl dkef dxez cnely ine
dnyp xe` .'oitp`-xirf' ze`xwp cgiay ceqi cr cqgn zexitqd
e` mipaxl wx eze` yi dyecwd cva .milecb miyp`l wx yi
ekfi .cg` s`l meid oi` dcigie dig xe` .zn`a minkg icinlzl
,zixad exnyy miwicvd lk ,giyn z`ia ixg` wx eze` lawl
.dxez ecnle zeevn eniiw

.zenler mb yi mc`a miyalzny zexe`le zexitql liawna


zxitql liawnd diyr mler :dlrnl dhnln zenlerd zeny
oezgzd wlga ,diyr mlera mi`vnp epgp` .ytpd xe`le zekln
mi`vnp epgp`y zxne` z`f .zekln ly zekln `xwpy ely
diyr mler lrn .mewia yiy jenp ikd mewna ipgex mewin zpigan
zx`tz zxitqle gexd xe`l liawn `edy dxivi mler `vnp
,gvp ,zx`tz ,dxeab ,cqg zexitqd zyy z` xen`k dlikny
ly htynd jxrp mye mik`lnd mi`vnp dxivi mlera .ceqi ,ced
d`ixa mler `vnp dxivi mlern dlrnl .mzen ixg` mc` ipa
mler `ed d`ixa mler .dpia zxitqle dnyp xe`l liawn `edy
mye micedid zxitql iyiyd sl`d ixg` miwicvd eribi eil` `ad
liawny zeliv` mler `vnp d`ixa mler lrn .oeilr ocr ob `vnp
.xenb idel-` mler `ed zeliv` mler .dnkg zxitqle dig xe`l
zxne` z`f micxtpd zenler md diyr ,dxivi ,d`ixa zenler
,midel-` mr cge`n lkd zeliv` mlera midel-`n micxtp mdy
.cexit lrn

xe`l liawn `ede 'oencw mc`' mler `vnp zeliv` mler lrn
jldna miwicvd eribi oencw mc` mlerl .xzk zxitqle dcigi
lr lecb ikd xkyd z` elawi md mye .zipgexd mzegztzd
mlern miwicvd eqthi oencw mc` mler l` .midel-`a mzpen`
zebxca dilr eyexit dfd qetihde zeliv` mler jxc ,d`ixad
79 dlawd ixacl dncwd

,xe` ly zenler xetq oi`n akxen oencw mc` mler .zeipgexd


,dxivi ,d`ixa ,zeliv` :zenlerd xzi .xkyd zenler mi`xwpy
,dceard zenler md zenler daxdn miakxen md mby diyr
:iteqd cril ribdl icka `xead z` cearl mc`d xen` mday
.`xead mr-seq oi` xe` mr zecg`zd
zlawl milk zegte xe` xzei yi zenlerzexitqa milery lkk
.xe` zegte milk xzei yi zenler-zexitqa micxeiy lkk .xe`d
.xe` hrn ikde milk daxd ikd ea yiy mlera mi`vnp epgp`
dnewin .ceqi zxitq ly zeaiygd lceb z` oiadl o`kn xyt`
.miiniptd zenlerl dqipk gztd `idy d`xn z`fd dxitqd ly
milk `l` xe` ila mler `edy ,dfd mlerd lrn z`vnp `id ik
idel-` xe` oda yi dfd mlerd caln zenlerd xzi .cala
daxd xe` iteb my mibiyne midel-` ze`ivna mda mipigane
xe` iteb mibiyny lkky oaenke ,dfd mlera xy`n zelwa xzei
z` .deab xzei miniptd zenlera miler jk ,mixi`n-miaeh xzei
ickay zxne` z`f .xe`d zxfra mc`d dyer zipgexd diilrd
jetdle ea yiy xe`a ynzydl mc`d jixv ,xe` cer biydl
zxiny .aeh ozep elek `edy xe`d zbxcn efy ozepl lawnn
biydl mc`d ynzyn eay xe`d zxiny eyexit rxfd -zixad
.xe` cer
enk zzl oevxd lcbe lawl oevxd ohw zexitqa milery lkk
rx eaex dfd mlerd milaewnd exn` .rxd ohwe aehd lcb ok
lcbe rxd zget zenlerae zexitqa miler xy`k jke ,aeh eherine
elek `edy oencw mc` ,xzeia oeilrd mlerl miribny cr .aehd
mlerd ly aeha fg`l milbeqn mc` ipa epgp` oi` la` .ce`n aeh
ribdl ickae ,fepb eay aehde xzeia wce ipgex `edy oeeikn ,`edd
zpn lr dlawd ilk z` jetdl .dhnln ligzdl mikixv eil`
.ep`xeal gex zgp zeyrle drtyd ilkl ,lawl
iaxl wgvi iax xn`" :aezk zen ixg` zyxta xdfd xtqa
epcnly df aeh (oec`d `ed oerny iax) ipec` iptl m`" oerny
melyde miigd zkxa 80

micenr dray lry xne`y in yi "mler ceqi wicve" :aezky


,zx`tz ,dxeab .cqg zexitqd zray lr xnelk) cner mlerd
mb ze`xwpd zepezgz zexitq rayd ody .zekln ,ceqi ,ced ,gvp
mlerd cg` cenr lry xne`y in yie (oiipad zexitq ray mbe seb
miayizn ji` "mler ceqi wicve" xn`p eilry ceqi `edy cner
md dray ik `ed cg` xac lkd" :oerny iax el xn` ?mixacd
ceqi `edy wicv `xwpy cg` cenr yi mdae ('eke dxeab ,cqg)
mlerd miiwzpyke ,eci lr miiwzn mlerde eilr micner drayde
rayd lk envra llek ceqi ik ,drayd lk lr miiwzn eli`k eci lr
.xdfd c"kr ."mler ceqi wicve" aezk ok lre zepezgzd zexitq

xneyy in :`id epzpy daeyzde ?wicv `ed in xdf'a el`y


.ceqid zxitq zxdh lr xney epiidc .ezixa

,ceqi zxitq ly dzeaiyg lr micnel epgp` dfd xn`ndn


.da oc dfd xtqdy dxitqd `idy

x`yp `l` .dlawa dpzyn eppi` ceqi dlnd ly yexitd


mzekfae mdilry zeceqi epidc .hyta epl oaend yexitd
ceqi zxitqy oaen ,zeipgexa xaecny oeeikne .mixacd miniiwzn
`id ok enke ipgex zeidl xyt` i` dicrlae ,zeipgexl ceqi `id
xyr yi dxitq lkl .gvp iiga zekfl xyt` i` dicrlae miigl ceqi
.zexitqd enk zeny mze`a ze`xwpy ,dlyn zeihxt zexitq
dpia ,xzkay dnkg ,xzkay xzk yi xzk zxitql xnelk
dnkg ,dnkgay xzk yi dnkg zxitql mb jke 'eke xzkay
ik zexitq d`n yiy zxne` z`f 'eke dnkgay dpia ,dnkgay
zg` lkl yiy `vei dfne 'zeklnay zekln cr ,xzkay xzkn yi
xyr yiy o`kn .zihxt ceqi zxitq zeillkd zexitqd zxyrn
'eke dpiaay ceqi ,dnkgay ceqi ,xzkay ceqi yi ik ceqi zexitq
xyrd lk z` mibiyn zixad zxiny ici lr .zeklnay ceqi cr
miptan gztzn mc`dy i`pza df la` zeihxtd zexitq
jixv ytp biydl ickay zxne` z`f .dxitql mixeywd minegza
ickae dxez cenll jixv gex lawl ickae zeiyrn zeevn miiwl
81 dlawd ixacl dncwd

xyt` i` la` dpeeka zeevnd z` zeyrl jixv dnyp biydl


f`y .zixad zxiny ici lr `l` ,el`d zexe`d lk z` biydl
lry oiipad ceqi `id ok dnyky dxitq lk ly ceqid z` mibiyn
.seba xe`d fg`p eci

ly dxdhe zeiwp ici lry :zexg` milina dfd xaqdd lk


zexicza miqgi meiwe ,diiaxd xa` ly dxitqd `idy ,ceqi zxitq
ici lr mb byei ,byeiy xe` lke xe` mibiyn ,reaya mrt ly
.didiy xe`d ly edaeb didie zixad zxiny

ixyt`e xzen didi eay zegztzd znxl ribdl c`n ulnen


zeevnd meiw lk mcew :`ed mipaxd micinrny i`pz .dlaw cenll
q"ya eqixk `lny in `ed ipy i`pze meik zebedpd
mixizny mipax yi meik .(zekld cenl) miwqete (`xnb-cenlz)
`xeal icedid z` axwl lbeqn dlawd cenl .20 libn dlaw cenll
dielz l`xyi ly dle`bdy mipaxd enkiqe eala dad` xicgdle
xfge s`py iny fnx dfe .s`ep ,`ixhniba dlaw .dlawd cenla
oewiz `ed dlawd cenil ik .dlaw cenll ce`n el ulnen ,daeyza
!ulnen .z`fd dxiarl lecb
melyde miigd zkxa 82

dxezd ly dtehg dxiwq - 16 wxt

,eze` `xa midel-` mlva ,enlva mc`d z` midel-` `xaie"


(f"k '` ziy`xa) .mze` `xa dawpe xkf
zeigl mikixv epgp`y oaen ,mze` `xa dawpe xkf milindn
dfe cal `le cgia zeigl midel-`n epcrep .ipyd oind ipa mr
lk .miqgin ixnbl xfpzdle cal zeigl exgay miyp` mze` cbpk
zipgex dginv ciqtne rahd cbp jled cal zeigl xgaiy mc` oa
"aeh `vn dy` `vn" :l"fg exn` .mipekp zeceqi lr zzzyend
xyal eide ezy`a wace en` z`e eia` z` yi` aefri ok lr"
miiwle ozgzdl mikixv epgp`y o`kn (c"k 'a ziy`xa) "cg`
.miqgi
minz wicv yi` gp ,gp zeclez dl`" ,'d ipira og `vn gpe
('h'g 'e ziy`xa) ."gp jldzd midel-`d z` ,eizexeca did
z` xya lk zigyd ik dzgyp dpde ux`d z` midel-` `xie"
(a"i 'e ziy`xa) "ux`d lr ekxc
xecy l"fg mixne` .mixac dnk micnel el`d miweqtdn
zeige zeig mr ebeecfd mbe dlhal rxf iktey ly xec did leand
z` mdilr midel-` `iad okl .zeig ly xg` beq mr ebeecfd
`nih `le dlhal rxf jty `l `ed ik 'd ipira og `vn gpe leand
lceb o`kn .zixad xnye zeiga e` zexg` miyp mr envr
mler aixgd midel-` .midel-`d iptl dfd `yepd ly zeaiygd
gpy dcaerdn l"fg ecnl .z`f epcnll cg` mc` oa xi`yde mly
dxez xney zeidl jixv `ly zeevn miiw `ly zexnl wicv `xwp
lekie .zixad xney zeidl witqn `l` ,wicv `xwidl icka zeevne
icka zeevne dxez miiwl jixv oke epzyd zexcbdd meidy zeidl
.wicv `xwidl
83 dxezd ly dtehg dxiwq

`ed awri (f"k d"k ziy`xa) ."mild` ayei mz yi` awrie"


mr beecfdy cr ezixa z` eiig lk xny 'xdfd' itly epia` l`xyi
mrtdy zxne` z`f .mrt s` ixw el did `le 84 liba d`l
mb .xzida did f`e 84 liba did rxf jty awriy dpey`xd
zxiny ly ceqd z` erci wgvie mdxa` ,awril encwy zea`d
.milecb zeidl ekf dfd ceqd zekfae zixad
it lr "el `ed mipewf oa ik ,eipa lkn sqei z` ad` l`xyie"
zxiny zniiwzn z`fd dxitqae ceqi zxitql xyewn sqei dlawd
`ide diiaxd xa`l dxeyw z`fd dxitqd xaqedy itke zixad
jty `le ezixa xnyy zekfa wicv `xwp mb sqeie 'wicv' z`xwp
ezixa xneydy aezk xdfae mixvna jln zeidl dkf okle rxf
zeidl dkfi wicve wicv lky aezk 'dle`bd xtq'ae zeklnl dkef
mb jixv l`xyi oa .crl jlni ,`ixhniba wicv .`ad mlera jln
.dfd ceaka zekfl icka zeevne dxez miiwl
g"l ziy`xa) ."'d edzinie 'd ipira rx dcedi xeka xr idie"
xexae ,zned okle dlhal rxf jty xry aezk 'xdfd' xtqa('f
xzei did ely idel-`d wcvde ielb xzei did midel-` ,mpnfay
d`epy rxf zkity dnk cr epl d`xn midel-` mrt cer .ielb
cre daiq dze`n ,midel-` bxd ,ope` ,xr ly eig` z` mb .eilr
.dcedi oa ope` my lr .ope`l :cia rxf zkityl mi`xew epgp` meid
.zixad xnyy wicvd sqei cg` cvn mibven 'ayie' zyxta
`xie "...gilvn yi` idie sqei z` 'd idie" :dyxta aezk eilry
sqei `vnie .ecia gilvn 'd dyer `ed xy` lke ez` 'd ik eipec`
xn`ie" :aezk ,uwn zyxt ,ef ixg` dyxta mbe ."...eipira og
df lk ."ea midl-` gex xy` yi` dfk `vnpd ,eicar l` drxt
,ope`e xr mibven 'ayie' zyxta ,eznerl .zixad zxiny zekfa
zixad zxiny zeaiyg lceb lr epcnll df lk .'d bxd mze`y
.`ed jexa yecwd ipira
mr epf l`xyi ipa xy`k 'wla' zyxta z`aen d`ad dyxtd
zipicn mr dpf ,`elq oa ixnf oerny hayl `iyp mbe a`en zepa
melyde miigd zkxa 84

ebxdpe l`xyi ipa lr dtbn `iad midel-`de xev za iafk mya


oa ,xfrl` oa qgpit `xie" :aezk mye yi` 24,000 z`fd dtbna
yi` xg` `aie .ecia gnex gwie dcrd jezn mwie odkd oexd`
dy`d z`e l`xyi yi` z` ,mdipy z` xwcie dawd l` ,l`xyi
xacie" :aezk jk xg`e ."l`xyi ipa lrn dtbnd xvrze dzaw l`
z` aiyd ,odkd oexd` oa ,xfrl` oa qgpit .xn`l dyn l` 'd
ipa z` izilk `le mkeza iz`pw z` e`pwa ,l`xyi ipa lrn izng
dzide .mely izixa z` el ozep ippd :xen` okl .iz`pwa l`xyi
eidel-`l `pw xy` zgz ,mler zpedk zixa eixg` erxfle el
zeaiyg z` mi`ex aey (b"i-'f d"k xacna)."l`xyi ipa lr xtkie
ezixa z` ozp 'dy jk ick cr .'d ipira zixad zxiny ly `yepd
`iapd edil`a jk xg` lblbzd qgpite zixal `pwy qgpitl mely
lblbzi `ede jlnd cieca dlblbzd eytpe zixad j`ln `xwpy
xtqae 'l"fix`d yexit mr ynegd' xtqa `aeny itk giyna
zeidl lblbzi qgpity aeyg `yepd jk ick cr .'mihewild xry'
.giyn

`nhe exya lk z` mina ugxe rxf zaky epnn `vz ik yi`e"


(g"i e"h `xwie) "axrd cr

d`nehe eytp z` `nhn rxf jteyy iny epl dxen dxezd


ik .libx jelkln xeng xzei daxd `edy ,ipgex jelkl eyexit
mipta zrbet d`neh la` .zipevig dpigan wx rixtn libx jelkl
zegt zeaygnae daeh zegt dybxda `hazn xacde ytpa
zx`yp ytpa dnibtd .ytpd lr daeh zegt dhilyae zeaeh
dkef `ed ,rxf jetyl wiqtn mc`dy ixg` wxe ,cg` mein xzei
jelkly ,d`nehl jelkl oia lcad cer .dnebtd eytp z` owzl
jixv d`neh xiqdl icka la` .oeaqe min ici lr xiqdl xyt`
wxe miigd lk ytpdn exqei `ly ze`neh yie ce`n daxd lenrl
la` ,ze`neh daxdn xdhn deewn .oze` xiqdl xyt` mepdiba
.olek `l

mb ezne (d`eyp) lra zlera dy` mr akey yi` `vni ik"


85 dxezd ly dtehg dxiwq

ik .jaxwn rxd zxrae dy`de dy`d mr akeyd yi`d mdipy


.dnr akye xira yi` d`vne yi`l dyxe`n dleza dxrp didi
mipa`a mze` mzlwqe `idd xird xry l` mdipy z` mz`vede
xac lr yi`d z`e ,xira dwrv `l xy` xac lr dxrpd z` ,ezne
`vni dcya m`e .jaxwn rxd zxriae edrx zy` z` dpir xy`
zne dnr akye yi`d da wifgde dyxe`nd dxrpd z` yi`d
dxrpl oi` ,xac dyrz `l dxrple .ecal dnr aky xy` yi`d
."dfd xacd ok ,ytp egvxe edrx lr yi` mewi xy`k ik ,zen `hg
xeng dnk cr el`d miweqtdn mi`ex aey (e"k-a"k a"k mixac)
.zen oic xfb mit`epd lr xfbpy jk ick cr 'd ipira dfd `yepd

mr ,oeira jpzd z` `xwl jl ulnen ik ,xvew dfd wxtd


dn zrcl ,jnvrl aiig dz` .mixg` miyxtn e` ,i"yx yexit
`l jpzd .jnn yxec midel-` zn`a dne midel-` lr zn`d
mixeywd mi`yep daxd ekeza likn `ed .mixtqd xtq `xwp mzq
ipy cvn la` mpnf xary mi`yepa mb wqer jpzd mpn` .dpen`l
dginvl s`eyy icedi lk .onfd lrn mdy mixaca wqer `ed
`xwl dyw .ely zn`d zad` ornl jpza `xwl aiig ,zipgex
wiqdl leki yexit ila ea `xwiy ine edylk yexit ila jpza
.xenb qexewit` z`vl lekie oekpdn zeketd zepwqn

xak eazkpe minyn miipgex mikixcn ly `yepd uetp meid


ze`vnpy ,mlerdn exhtpy zenypa xaecn .`yepa mixtq daxd
ode mc` ipa mr xyw zexvei ode ,dfd mlerl jenqd mlera
zxcq .miipgex xwira mi`yep ipin lka mc`d z` zekixcn
.ipgex jixcn mr xyw xviy mc` ici lr dazkp ,'oeixw' mixtqd
ly "xeywz" xtqd z` iz`xw ipelig izeida cer xtqd xagn ip`
ze`vnpy zenypl xywzdl cvik jixcny ,"lcix oixzw x"c
epgp`e miigd mlera ze`vnp zenyp oze` dyrnl) miznd mlera
mikixcn mr xeywiz qxew izxar mbe (miznd mlera mi`vnp dt
z` `xwl il evilnd mde miipgex mikixcn mr xyw izxvi .miipgex
izn` icedi lky oin`n ip` .daeyza izxfg df zeawrae jpzd
melyde miigd zkxa 86

jpzd ly zn`d .qpe`n `le oevxn daeyza xefgi jpza `xwiy


edylk yexit mr jpza `xwz m` .icedi lk all xecgl dxen`
zxiny ly `yepd aiaq miaaezqn mixetiqdn daxdy dlbz
jpzdy recie mlerd oewizl aeyg dfd `yepdy o`kn .zixad
xegy ly mirava jpza oecip dfd `yepd .mlerd oewiza wqer
m`e `ly e` dxiar dxarpy e` miipia irav ila hrnk oale
ji` micnel jpza ep`xewa epgp`e .yiprn midel-` ,dxarp
.dfd `yepl qgiizn midel-`

l`xyi lky .l`xyi ly zekldd xtq `edy 'jexr-ogley'a


:b"k oniq 'xfrd oa`' :wlga aezk .ea aezkd itk bedpl mikixv
zexar lkn xeng df oeere .dlhal rxf zaky `ivedl xeq`
miiwn) uegan dxefe miptan yc mc` didi `l jkitl .dxezay
mi`ivene cia mit`pny el` ...(uega rxf jteye dy`d mr miqgi
iecipa df dyerdy `l` ,`ed lecb xeqi`y mdl ic `l ,rxf zaky
eli`ke ('eh '` diryi) "e`ln minc mkici" :xn`p mdilre ,ayei `ed
,(xa`d zeywdl) zrcl envr dywiy mc`l xeq`...ytpd z` bxd
ixacn eal riqi xedxd el `eai m` `l` ,xedxd icil envr `iai e`
...dxez ixacl i`ad
87 m"anxd

m"anxd - 17 wxt

.70 liba xhtpe 1135 zpya cxtqa clep ,oenin oa dyn iax
l`xyia xawpe mixvnl xar k"g` ,cxtqa eiig aex z` ig
xn`p eilre dxeza lecb didy llba ,lecbd xypd `xwp .dixaha
zxne` z`f .miwqetd lecbl aygp .dynk mw `l dyn cre dynn
bedpl cvike zeevnd z` miiwl cvik l`xyi mrl aizkd m"anxdy
it lr zekld wqt m"anxd .izcd icedid ly miigd ikxc lka
zekld od meik zebedpd zekld daxd .dpynde cenlzd ynegd
,meid cr cnlp 'dxez dpyn' extqe ,m"anxd it lr ewqtpy
m"anxd .dpya dpy icn eze` miiql mnvr lr elaw cag zlidwe
ezrce ,lecb `tex mb did ,dxeza dnevrd eze`iwa lr sqepa
didy lecb ikd zekldd wqet ly mb drc `id o`k z`aend
dpyn' xtqd jezn dgwlp `ide ,lecb `tex ly ezrc mbe l`xyil
:'c wxt zerc zekld rcn wlg 'dxez

,xzeia `vzy lke eipir xe`ne eiige sebd gk `id rxf zaky"
l`" eznkga dnly xn`y `ed ,micae` eiige dlk egke dlk sebd
egke eilr zvtew dpwf dliraa sehyd lk ."jlig miypl oziz
zeabe ey`x xriye eigyne eitn scep rx gixe zedk eipire yyz
eipiy ,dax eilbx xriye epwf xriye zexyep eipir iqixe eipir
mi`texd inkg exn` .eilr mi`a dl`n ueg mia`k daxde zeltep
jixv jkitl .yinyz aexn sl`de zelgn x`ya zn sl`n cg`
`l` lrai `le daeha zeigl dvx m` df xaca xdfidl mc`d
`ly xzeia dywzn (xa`d) `ede xzeia wfge `ixa eteb `vniyk
caek `vnie didyk ea ieyiwde xg` xacl envr giqne ezrcl
jixv df .mg exyae mikynp miviad iheg eli`ke dhnle eipzenn
.m"anxd ixac o`k cr ."lreay el d`etxe leral
lr xzei lawzny yexit m"anxd ixac z` yxtl oekpe
melyde miigd zkxa 88

ixac lr wleg `l m"anxdy oeeikn mixacd hyt itl `le miizcd


myexity "rxbi `l dzpere dzeqk dx`y" miyxetn dxez
okl .dlahe diwp `idy onfa ezy` mr miqgi miiwl aiig lrady
onfa ezy` mr miqgi miiwn xabdy `ed m"anxd ixac yexit
wxe ,dvex `edy mrhn ezy` mr miqgi miwi `l la` ,dvex `idy
f` wx ,m"anxd xiaqdy enk ,megi ly avna `vnp `ed xy`k
eixac jynda m"anxd .ely epevx mrhn miqgi miiwl i`yx `ed
eze` uilnn 'xdfd' xtq mb .cala reaya mrt miqgi miiwl uilnn
xtqd xagn et`t xfril` iax mb .alqxan ongp iax mb .xac
miig iax lecbd laewnd mbe 'dnkg ziy`x' mbe 'urei `lt' aeygd
ly zekldd xtq 'jexr ogley'd xagn ex`w sqei iaxe l`hie
ip`e .reaya mrt miqgi miwl dxez cnely inl uilnn .l`xyi
zexiczd lr mivilnny l`xyia milecb mipax cer yiy rpkeyn
o`kn `veie .zay mei `ed miqgi meiwl xzeia ulnend meid .z`fd
ycega yely miinrt miqgi miiwie z`fd drvdl rnyiy befy
miniiwn `l i`ceea eay xefgnd ly reay-mini dyng yiy oeikn
,deewna leahle 'miiwp (mini) dray' zekgl jixv jk xg`e miqgi
zexiczl lbxzdl hlgda xyt` .miqgi miiwl xyt` jk xg` wxe
z` mipiany dl`kl dpekpd zexiczd `id z`fd zexiczde z`fd
.z`fky zexicza miqgi meiwn d`vezk byeny geexd lceb
dlek z`fk zexicza miqgi meiwn d`vezk didzy dxenzd
dybxdd la` .seba daeh xzei dybxd mb zlawzne zipgex
xyw xeywl jixv .dtewz ixg` `l` cin zlawzn `l daehd
iqgi lr wx dzi` miqgid z` qqal `le ,dy`d mr aeh ipgex
.zeyi`
89 `iapd edil`

`iapd edil` - 18 wxt

ik dfd ciwtza dkf `ede zixad j`ln `xwp `iapd edil`


`vnp edil` .exikfdl ila dfky xtq aezkl xyt` i`e zixal `piw
zezixa izy yi m`e mlera mewn lka zkxrpy dlin zixa lka
m`e zezixad izya ritene miteb ipyl wlgzn edil` onf eze`a
.zezixad lka ritene jixvy dnkl wlgzn `ed mizyn xzei yi
icinlz miizc miyp` ipirl dlbzn `iapd edil` jk lr sqep
minrtl .'d ze`ivna mipin`ny mzq miyp` ipirl mbe minkg
dxicp jk lk `l z`fd drtezd .`l minrtle mdil` xacn `ed
-ielib' mdl didy ceqa mixneyy miizc daxd yiy oin`n ip`e
xecqa iz`xw :dxwy dn dfe .'edil` -ielb'l izikf ip` mb .'edil`
miyelye d`n dlcad ixg` zay i`ven lka mixne` m`y dlitz
ivg ip` .'edil`-ielb'l mikef ."aehl xekf `iapd edil`" mrt
dray ixg`e dfd weqtd z` izxn` ,oin`n `l ivg ,oin`n
xg` rax`a xfril` wync aegxa wxa ipaa iziid jxra miyceg
oaenk minyn il` `a `iapd edil` z` izi`x rztl mixdvd
`le gex il` `a edil`y oaenke ily gexd ipir jxc eze` izi`xy
`ed .ifit seba miyp` d`ex ip`y enk eze` izi`x la` .ifit seba
edil`l yiy eil` al iznyy oey`xd xacde iab ixeg`n mwnzd
ip` mvrae xzeia xicp ybx .`a` ly ybx epnn `veiy xe` seb
edil`l `xew l"gnxde .dfky ybx epnn `veiy mc` s` xikn `l
dn jxra dfe 'ig' ok mb z`xwpy ceqi zxitqn `ed ik 'ig'
xe` seb oi` epl .mc` ipan xzei daxd ig `edy edil`n izybxdy
mizn miexw mdiiga miryxy l"fg exn`y dne el yiy enk
.edil` iabl xzeia mipekp miig miexw mzzina elit` miwicve

`ed mdn cg`ae miteb ipy yi edil`ly aezk xdfd xtqa


lltzdl ikxca iziid .minya `vnp `ed ipyae mc` ipal dlbzn
melyde miigd zkxa 90

izkynd iab ixeg`n mwnzd `edy ixg`e edil`a izybt xy`k


itzk lr spk il my `ed zqpk ziaa .zqpk zial ikxca
zqpk ziaa cg` s` .hrnk ifit ote`a dze` izybxde zil`nyd
leblib il dlib `ed .my z`vnp edil` ly egexy jkl rcen did `l
oekp ok`y il xyi` wx `ede ok iptln eilr izrciy ily aeyg
iznlg rxe`n eze` ly dlila .mc` oa eze` ly leblib ip`e ,xacd
mdy ick jeze mcia xtq mr ,mik`ln dyely il` mi`ay
dkf` ,edil` ipt z` ze`xl dkf` m`y il exn` md miwwgvn
mixtqd cg`a .aeh xzei daxd ily dxezd icenil z` oiadl
`l ixrvl .mely el ozpy in ixy` eipt d`xy in ixy`" iz`xw
mwnzd `ed ik ,epnn mely lawl izikf `le eipt ze`xl izikf
,miyp` daxdl `iapd edil` dlbzi giynd `ea iptl .iab ixeg`n
ixg`e ,'edil` ielib' z`xwpy z`fd drteza epin`i mlek f`e
.giynd `eai mini dyely
`pz" `xwpy xtq el aizkde opr axl mb dlbzd `iapd edil`
mr el eidy miybtn lr xzid oia xtqn edil` ,xtqa ,"edil` iac
`ed mixetqd oiae 'edil` -ielib' did el`d miyp`l xnelk .miyp`
dlebd jeza jldn iziid zg` mrt" :`ad xetqd z` xtqn
miakek icaer my oi`e l`xyi ly dlecb xirl izqpkpe laaay
,mixrp miiz`n eiptl eayie cg` zewepiz cnln my iz`vne .llk
zxg`d dpyle .dpy mixyr ipae dpy dxyr dpeny ipa oaexy
cg` `l` ,mdipia maex oi`e micinlzd z` iz`vne myl izxfg
ly milwlewnd mdiyrn liayay .epa oa oa did `edy ,cala
lk ezne epa oa zne epa zne ezy` dzne oax zn mixrp oze`
`l` ex`yp `le mixyr ipae dxyr dpeny ipa oaexy ,mixrpd
on j`ln il` `ay cr .mdilr gp`zne dkea iziide miphwd
`l ike el izxn` ?gp`zne dkea dz` dn iptn :il xn`e minyd
mdl ekld eiykre dpyne `xwn icil e`ay el` lr gp`z`e dka`
la`zne dkea dz`y ziyr dti `l il xn`e !?eid `lk eide
oiyer eid ody il xn`e ?dn iptn el izxn` .mdilr gp`zne
eide ,mnvra milwlwne miie`x opi`y mixace mixrekn mixac
91 `iapd edil`

dzindy mnvra oircei `l mde mpg rxf zaky mi`iven


aiig rxf jteyy mc`y eixacn rnzyne .eixac o`k cr ."mzbiyn
.ynegd on xak epl reciy xac .miny icia dzin

epy jke :xg` edyin mya `iapd edil` xne` e"h wxtae
jk elit` epnn dvw mc` ly eytpy mcd m` dn :dpyna minkg
mc` ly eytpy zeixre lfb .xky lawn(elke` `le) epnn yxetd
el dkfiy dnke dnk zg` lr ,odn yxetd ozcngne odl dee`zn
ricedy aeyg xac cer .zexecd lk seq cr ,zexec ixecle eizexecle
yinyz oi`e dizy oi` dlik` oi` `ad mleray `ed edil` epl
jkl opekzz `ad mlerl ribdl oipern dz` m` f` .(lbyn) dhin
dpikydn didz eay d`pdd xwire cala ipgex `ed `ad mlerdy
d"awd ly xe`dn dpdpy epiidc ,epkezae epiy`x lr didzy
`id ik ,xzeia daeyg `id z`fd dricide .d"awa zewacdne
dvexy iny aezk 'urei `lt' xtqa .zecren epipt o`l oeeik zpzep
ly beprzd .dfd mlerd zebeprzn rpniy `ad mlera zekfl
'llek' cinlzne .`ad mlerl jxca lecb awrn `ed dhn yinyz
ze`hazdd z` izrny ily ,(micenill xag) `zexag didy
yng liaya `ad mler miciqtn mc` ipa ji` d`xz" :d`ad
."d`pd ly zewc

'ig yi` oa' dpeknd miig sqei iax ly 'dnyl dxez' xtqa
mibeeif yiy azek `ed 'mixyi ceqa' `xwpy xtqd seqay qxhpewa
eidi `ad mlerd zlgzday d`xpke micli zcled mbe `ad mlera
.zixad j`ln edil` lr o`k cr .`l jyndae mibeeif oiicr
melyde miigd zkxa 92

"dnkg ziy`x" - 19 wxt

dyn x"xden oa edil` i"r azkp "dnkg ziy`x" xtqd


dnkg ixac milikny miar mikxk dyly mvra `ed xtqd .y`cie
zenye xry `xwp wlg lke miwlg dyingl wlegn `ede zizn`
xry' ,'daeyzd xry' ,'dad`d xry' ,'d`xid xry' :md mixryd
cery inl elit` ,icedi lkl ulnen xtqd .'deeprd xry' ,'dyecwd
xtqd z` xnby x`tzd alqxan ongp iax .dxez cnl `l
miaehd xqend ixtqn cg`l aygp xtqd .minrt daxd d`ixwa
zyecw `yepl ycwedy wxt jezn mirhw mi`aen o`k .xzeia
:xne` xfril` iax :'dcp' zkqna `aen :'dyecwd xry'a zixad
exn` "mlerl lean `ian eli`k oizyne (xa`d) dn`a fge`d lk"
dkty zexkk d`xpe eilbx lr mifzp zevevip ixde :xfril` iaxl el
:mdl xn` .mixfnn mdy eipa lr frl `iven `vnpe (xa` zexk)
ryx envr dyri l`e mixfnn mdy eipa lr frl `iveiy ahen"
:opgei iax xn` ...(midel-`l iepik ,mewn) .mewnd iptl zg` dry
epa ope` lr) :xn`py dzin aiig dlhal rxf zaky `ivend lk"
mb znie dyr xy` 'd ipira rxie" (dlhal rxf jtyy dcedi ly
jtey el`k" :exn` in` iaxe wgvi iax ('i 'gl ziy`xa) "eze`
miclid ihgey ,oprx ur lk zgz mil`a mingpd" :xn`py minc
`l` ihgey `xwz l` "mirlqd itrq zgz ,milgpa
eid ely rxfdne dlhal dvegd eteb jezn rxfd hgeqy)...ihgeq
didi zrcl envr dywnd" " :ax xn` (ely miclid cleeidl mixen`
:xn` in` iaxe rxd exvi z` xxerny meyn ?xeq` dnle ,iecipa
jke jk dyr :xne` meid ,rxd xvid ly ekxc jky xnen `xwp
mixne` yi .caere jlede milil` zcear cear jl el xne` xgnle
eze` miqipkn oi` xedxd icil envr `iand lk :in` iax xn`y
aezky edn :xfrl` iax xn` .`ed jexa yecwd ly ezvigna
93 "dnkg ziy`x"

iax ly eyxcn ziaa .cia mit`pnd el` ?e`ln minc mkici


.lbxa oia cia oia se`ip ja `dz `l "s`pz `l" :epy l`rnyi

(`iypd dcedi iax `ed iax) :xne` iax :exn` dlk zkqna
,dlhal rxf zaky `ivedl envr mngnd lk-"mil`a mingipd"
wlg dl oi`e dhigyl `l` zctwn dpi` dnda dn ,dndak aeyg
dnly xn` eilre `ad mlerl wlg el oi` `ed s` ,`ad mlerl
ly oznyp ef "dlrnl `id dlerd mc`d ipa gex rcei in" eznkga
dlhal rxf zaky mi`iven oi`e mnvr minngn oi`y miwicv
miryx ly oznyp `id ef ."ux`l dhnl `id zcxeid dndad gexe"
envr mngnd lke .dlhal rxf zaky mi`ivene mnvr minngny
rxie" :xn`py xnen df ixd envr z` dywnd lke dzin aiig
.dlk zkqn oeyl o`k cr .dyr xy` 'd ipira

xn`p `l mlerd iryx x`ya :d`xe `ea :'xdfd' xtqa aezk


rxf ektyy ope`e xr lr xacn 'xdfd') o`ke "'d ipira rxie"
xn`py meyn ?mrhd dn "dyr xy` 'd ipira rxie" xn` (dlhal
el oi`y mlera `hg jl oi` :dcedi iax xn` "dvx` zgiye"
ueg dpikyd ipt mi`ex mpi`y miryx jl oi`e dfn ueg daeyz
miwicvd mdixy` :wgvi iax xn` "rx jxebi `l" xn`py ,dfn
mlerl miwicv mlek jnre" xn`p mdilr `ad mlerae dfd mlera
xn`nay zeid mr :"dnkg ziy`x" axd azek df lr ."ux` eyxi
ixdy ,df oipr uxzl ep` mikixv .daeyz el oi`y mzq xn` dfd
dypn) dypn elit` ixdy ,daeyz el oi`y xac oi`y llk epl yi
dpzyi dn ok m` ,d"awd elaw (daeyz dyre ryx didy jlnd
ielz xacd oi`y `id dpeekdy uxzl il d`xpe ?x`ydn df oeer
ecvn xfeg mc`dy eyexit dpezgz daeyz) dpezgz daeyza
liayay axd dt xiaqne 'd z` qiitl un`n lk dyere daeyza
epiidc .dpeilr daeyz jixv dlhal rxf zkity lr daeyza xefgl
ila daeyza xefgi icedi lky dvex d"awdy oeikne minyn reiq
jl ghaen yxcpd un`nd z` dyer dz` m` okl ,llkd on `vei
maeya mzligzy minbetd x`yk (xn`nl xefgp eiykre ,gilvzy
melyde miigd zkxa 94

oke milaewn md cin "rxn xeq"a epiidc dpezgz daeyza `ed


ipt mi`ex mpi`y miryx jl oi`e" :'xdfd' ly epeyla wcwecn
`ed dfd `hgdy iptn mrhde "[zixaa mbetd] dfn ueg dpikyd
`idy ,ceqid zxitqzcina yxtl xyt` e` wicvd zcna) wicva
dpikydy oeeik okle cg`k dpikyae (.zixad zxiny ly dxitqd
'd ipt" :milidzn weqtd oaei dfa ik .daeyza elawn epi` ,exebhw
md rx iyer ik "rny 'de ewrv mxkf ux`n zixkdl rx iyera
iptn miigd ux`n mizxkp mde dlhal rxf mi`ivend ,mi`xwp
rny 'de" daeyza exfge (elltzd) ewrv la` .mda mbtd zeid
"mlivd mzexv lkne

zrxewy (dlitz) dwrv dlecb" :dcedi iax xn` xdfa eyxty


zlyeny dwrv dlecb" :xne` wgvi iax ."eini lkn mc` ly oic xfb
zlyeny dwrv dlecb" :xne` iqei iax ."dlrn ly oicd zcn lr
mlerde dfd mlerd lgep dwrf liaya `ad mlerae dfd mlera
,"mlivi mdizewevnn mdl xva 'd l` ewrvie" aezky enk .`ad
daeyzdn dlrnl dwrvd zeid `vnp .'xdfd' oeyl o`k cr
ezaeyzy `id dpeekde "rny 'de" jkle miyexitd lkl dpezgz
dcedi axd ceak mkgd azk oke dpeilr daeyzl ribiy cr dyw
el oi`y' exn`a dpeekdy ,'gprt zptv' xtqa melyd eilr d`eblg
zeyrl ecia miwitqn oi`e c`n cr dyw ezaeyzy yext 'daeyz
daeyzd lra (siirzi) d`lie daxd mitebiq jixvy iptn daeyz
jxc lr `ede 'daeyz el oi`y' edf zeyrl ie`xy dn dyri `le
,zeqexewit` el yiy in lr "oeaeyi `l di`a lk" l"f exn`y dn
i"ayx ixacn ef dxaq riiql yie .aeyi `le ekxc gipdl el dywy
seqa xn`e zixa ze` mbetd xnega my xingdy melyd eilr
dfd mler znwp epnn minwep ik !dyea dze`l dl ie`" :eixac
.`edd mbtd znwpe

die`xd dnly daeyz dyr `l xy`k mixen` el` mixace


lr zetgl dnly daeyzl jxhviy mrhde .eiyrn lr zetgl
lky 'lk' z`xwp (ceqi zxitq ef) wicvd zcny iptn eiyrn
95 "dnkg ziy`x"

myd zeize` lka mbt `ed zixaa mbetd oke ea zellkp zecind
mc`ay `ed heytd yexitde dlaw ixac el`) d"edi yxetnd
`ed dfd myd ici lre d"edi myd `edy yxetnd my yi oweznd
wgxzne dfd mya mbet ei`hg ici lr mc`de midel-`l axwzn
"dninyd epl dlri in" mipewizd xtqa eyxity enk .(mydn
mbetd :`vnp d"edi zeaiz iteq dlin zeaiz iy`x ('ai 'l mixac)
myd zeize`ae wicv zcina zelelkd zecind lka mbt zixaa
`idy ,dnly daeyz jxhvi dfle dnew xeriyd lk mbt eli`ke
dyriy jixv ,eixa` lk mbt elit`y ,eiyrn lk lr zetgl die`x
daeyz lk ik xg` ote`a uxezi dzre ,x`apy enk eixa` lk owzl
ielz epi` zixaa `hgd la` .`hg eay xai`a daeyzd jixv
dtiwz daeyz jixv la` dy` `yil enk dcal zixad zaeyza
.jynda xzei jix`p cere epyxity enk eixa` lk mbt el`k

xec ixdy daeyz mdl yi dlhal rxf i`iven mby di`xe


gp akrzpy l"f epizeax eyxte dlhal mrxf mi`iven eid leand
exn` .daeyz eyrie exfgiy mdl fixkdl ick dazd ziyra
d`n" :iqei iax mya `ped iax xn` :gp zyxta `negpz yxcna
eyri `ny leand xeca `ed jexa yecwd dxzn did dpy mixyre
cnr ."xtb ivr zaz jl dyr" :gpl xn` ,eyr `ly oeeik ,daeyz
.(daizl zexewl) mifx` rhpe gp

xtq `ed dnkg ziy`x" xtq ik ,llek y`x axn izrny xake)
`ly mbtd z` owzl okae ?epipipra xingn `ed dnae .xingny
oeiqip daxd yi meidy oeeikn .xaran meid lw xzei jetyz
dlw zixad zxiny z` dyer dfd xtqde `yepa xahvdy
xtqa `xwl `ed zeyrl jilry lk .mrt i`n xzei daxd dbydl
xtqn d`ixwa xtqd z` xenbl lczydle micenr dnk mei lka
ulgidl jl exfriy dpen` ihtyn mei lka cibdl mb sicre minrt
jkezn lczydl oaenke .'oewiz ikxc' wxta xaqd `aen .javnn
leki dz` ,dlecb dee`z jl yi m`e dlhal rxf zekityl uw miyl
diizyl dceq zwa` zitk ivg -zitka mei lka ynzydl
melyde miigd zkxa 96

dpekzd diizyl dceq zwa`l .edylk lk`n jeza zaaxern


dz`y yibxzy dtewz ixg` .rxf zkity ly dee`zd z` lhal
`xwe .dwa`a ynzydl wiqtdl lkez ,dee`zd cbp wfg witqn
.zeyrl jl i`cky mixac cer 'oewizd jxc'a jynda

xefgl jixv dz`y `ede oewizd ly ipyd wlgd x`yp eiykre


enkiq dfd oiprae eze` zevxle minlerd oeaix iptl daeyza
okle zeprzdle mevl icka icn ylg xecdy eppnf ly mipaxd
d"awd z` qiitl liayae dxez cenil `ed xzepy oekp ikd oewizd
dxez cenll i`yx mc`dy l"fg exn`e .mei lka dxez cenll jixv
cenlz cenll onf yicwdl c`n i`ck la` utg `edy xtq lka
gend z` owzl dlebqd z`e zlekid z` yi `xnb cenll ik (`xnb)
ulnen okl .cai` `edy zlekid z` genl xifgdle eze` ccgle
micnel day zxbqn ytgl oiicr daeyza zxfg `l m` elit`
e` lleka eze` `vnz .`xnb cnely izc xag jl `evnl e` .`xnb
jz` cenll llek icinlzn ywaz m`y rpkeyn ip` .daiyia
inl dlecb d`pd `ed `xnb cenil .mikqiy edyin didi ,`xnb
.zel`yd z` xeztle zeiyewd z` uxzle dnipt qpkidl gilvny
meid ,xak `aedy enke `xep jk lk eppi` zixad mbtl oewizd okae
('dnkg ziy`x' ixacl xefgpe .cinzn lw `ed

df oeer zaeyz oipra ,"dnil`" xtqa azk melyd eilr ixene


rxde rx `xwpy (rxf jteydy) epivny "df `ed eixac llk izllke
xe` jiyndl mxeby ,aeh `xwp wicvd ik oiprde aehd jtdd `ed
`idy ,zekln zxitqa yexit dawpa) dawpa (xkf `edy) ceqid
oeilrd xe` ,rxfd ilgp cy` my ik .(ezi` zbecfne ceqil zgzn
drx gex `id zilil) my zilil dpncfp dlhal erityd dfy oeeike
dyer `ide rxf jetyl mixabl mexbl `id dzceary dige zizn`
eiptl zpncfn `idy xabd ly oeinca yeniy ici lr dzlert z`
(micy daxd yi dcewit zgze mgizdl el znxebe dti dy`k
carzyi oeilrd zixady mxebe dlhae wix z`xwp (zilil) `idy
mciwtzy mirx miipgex zegek md miipevigd) miipevigl ritydl
97 "dnkg ziy`x"

okle rx `xwp okle (ezkxa z` epnn zgwle mc`d z` liykdl


mbty oeik .dl rtypd oetvd aehd epiidc ,dpiky ipt d`ex epi`
x`yl ok oi`y dn .mepdibl qpkpy xg` mrhd eze`l dkfi `l ,da
mpeer zcn xery dnlypy xg` ,mi`hegd x`y ik .mi`hegd
mbty in ok oi`y dn ,mxky lawl ocr obl miqpkp ,mepdiba
xzei eznyp mc`d `nhiy oeer jl oi`e .dlhal rxf z`veda
dyr m` mpn` .daeyz dyr `l m` dfe .dlhal rxf z`vedan
xdfa eyxty dne .daeyzd ipta cnery xac jl oi` ,daeyz
dlrnl mdy mixac zeyrl jixv ik `ed daeyzay ielz epi`y
myn ik .gena mbet zixaa mbetd ik mrhde daeyzd mewnn
dlrnl daeyz zeyrl jixv okle dnkga mbt `ede rxfd rtyp
oewiz zeyrl jixvy zxne` z`f) .dpiad `idy daeyzd mewnn
`id dnkge ,dpian dlrnly dxitqd `idy dnkg zxitqa
dlaw cenil mbe `xnb cenil `ed izazky itk oewizde daygn
xyt` dlaw la` .ycewd ixtqn xg` cenil lk mbe jkl xfer
xenyl zlgzde dlhal rxf jetyl zwqtdy ixg` wx cenll
(.zeriawa dxez cenlle zeevn miiwle zixad

ziad lrad jl xn`iy dn lk "dnkg ziy`x"d azk cere


dyr jl xn`iy dn lk d"awd epiid ziad lra .`vn ueg dyr
l` qpkz l`e izian `v jl xn`i m`y `vn ueg ,dyr zeevndn
`l` ziad lra ly ewyg df ik daeyza qpk `l` el rnyz
'dnkg ziy`x' ixacn ldaidl jl l`e .jze` (dqpn mbe) drhny
ik ,eil` xefgl jzleki lka lczydl `ed zeyrl jilry lk `l`
oin`dl jixv dz` .d"awd dyri xak x`yde ,izn`d aehd `ed
ziy`x"d ixac o`k cr.daeyza xefgl minyn dxfr lawzy
."dnkg
melyde miigd zkxa 98

alqxan ongp iax - 20 wxt

zpya diqexa clepy ,lecb wicv did alqxan ongp iax


.ceqid mbt lr daxd xaice a"lwz
hwl `edy ,"zevr ihewil" oextiqd jezn mihewil mi`aen dt
:mixg`d eixtq jezn
ici lry zxne` z`f) dlitzl mikef zixad zxiny i"r
zelitzdy dkfz dlhal rxf jetyl wiqtze zeixrn xnyzy
rxd xvid xwir (jzlitz lr minyn dprze minya elawzi jly
lr .d`nehd xwir epnne (jl ze`eyp `ly miyp) zeixr lr `ed
`ed mlerd dfa mc` lk ly oeiqipd xwiry rcil mikixv ok
zn` iwicvd zevr .dnglnd gvpl dkefd ixy` .z`fd dee`za
miwlegd zvr jtidle zixad oewiz zpiga md mdicinlze
md zn`d zcewpn gicdle ziqdl ,zewlwlg mixacnd mirpende
itih zpiga md ,mc`dn milawny zevrd ik .zixad mbt zpiga
zevrdn c`n envr xenyl jixv ,ezixaa mbty in ok lr .lkyd
.melye qg enler ca`i `ly ick ,zn`d lr miwlegd ly zeketdd
dkfi (zixad oewiz) df ici lr .zixad oewiza ielz dqpxtd xwir
ze`b .jexr ogleyk zenkgd lk el elbzie cnliy mewn lka oiadl
xe`l dkefe ze`bn levipe zixad xneyyke dfa df miielz se`ipe
i"r `ed ezribie dqpxtd zecxh zexixn xwir .daeyzl el xi`nd
zek`ln dyery it lr s` ezixa z` xneyy in ik .zixad mbt
(39) h"l zpigaa mde okynd zk`ln zpiga md ,ozne `yne
envr lr jiynne eixg` ztcex zeipr ezixaa mbetd la` .zexe`
zxiny .zewln h"l zpigaa lecb zexixnae dribia ,dqpxtd ler
`xwp df mbe legd inia ebeeify in yi ,zepiga izy ea yi zixad
calae dxezd it lr ,xzida ebeeify xg`n ,zixad zxiny
eplivi d"awd eyexity olvil `pngx) l"x dxiarn envr xenyiy
99 alqxan ongp iax

lre (dlaw ixac el` ,oezgz cegi) d`zz dcegi zpiga edfe (jkn
yi la` .(zeceq) oifx zpiga ,dxezay dkld biydl mikef df ici
(oeilr cegi) d`lr `cegi zpiga `ede zayl zayn wx ebeeify in
in mb la` .(zeceq iceq) oifxc oifxe dlaw mb biyn df ici lre
ebeeif didiy ,dlecb dxiny jixv `ed mb .zayl zayn wx ebeeify
mbeeify miphwd oky lkn .zixad ixney llka llkp didie dyecwa
`ly ,xzeia dxizi dxiny mikixv md i`ceeay ,legd inia mb
qg dxezd lr exari `l mipt lk lre melye qg mzixaa enbti
ceak df ici lr ,el` zepiga ipya zixad zxiny ici lre melye
mikefy cr ,l"pd zepiga lkl mikefe zenilya jxazi myd
hxta zee`zd lk zxiaye zrpkd xwir .dwnerl dxezd zepeazl
ici lr `ed xwird .xayl jixvy xwird dfy ,se`ipd zee`z
yicii xaice diqexa xen`k ig ongp iax) ycewd oeyl zenily
jixvy zxne`d dkld yie zixar xaic dxez cnlyke leg ixeaicl
ieaix ici lr epiidc .(dtdn mixacd `ivedl epiidc lewa cenll
s`e .epew oial epia dgiye dlitze dxez mdy miyecw mixeaicd
(yicii) fpky` oeyla epew oial epia xacne giyny it lr
`axc` ik .ycewd oeyl llka ok mb `ed epzpicna ea mixacny
xwird wx .ea mixacny oeyla xacl `weec jixv epew oiae epia
zpiga dfy ,miyecw mixeaica eze` ycwl .oeyld z` xenyiy
mirx mixeaic xacl `ly oeyld z` xenyle .ycewd oeyl zenily
,lirl xkfpk ,xeaicd zyecw ici lre ycewd oeyl z` minbet mdy
md ,ycewd oeyl zenilye zixad oewiz .llekd rxd z` miripkn
mdy ,miyecw mixeaic xacl miaxny dn itk ,dfa df miielz
zixad oewiz itke zixad oewizl mikef ok enk ,ycewd oeyl zpiga
.ycewd oeyl zenlyl mikef
degl dzity ygp zpiga `ed .llekd rxd `edy se`ip ze`z
`ede .zeliqk zy` ,zehy gex ,dxrq gex `idy ,dndef da lihde
zpiga `edy ycewd oeyl `idy ycewd gex z` dztne jled
."uaex z`hg gztl" zpiga dfe dndef da lihne zixad zxiny
xwir ik .zixad mbt ici lr ,epnn wpil uaex dfd z`hgd ygpdy
melyde miigd zkxa 100

zetxgd lk .z`fd dee`za `ed ,mc`d z` `ihgdl rxd xvid


ici lr jtidle zixad mbt ici lr md ,mc`d lr mi`ad zeyeae
axg zpigaa ,d`a axg zixad mbt lr .ceakl mikef zixad oewiz
zelbzdl dkefe zixad oewiz `id lewa dwrv .zixad mwp znwep
liaya .mebt zrcd did ,mebt zixad didyk dligzn ik .zrcd
zixad oewiz `id dcbdd ik .mx lewa gqta dcbdd z` mixne` df
,zixad mbt lr dzid mixvn zelb ik .dle`bd dzid df ici lre
oewiz `ed (gqt xcq lil ly) zeqek rax` ly oiid mb .`aenk
.zixad oewiz `edy ,zrcd

cvd) `xg` `xhiq ly miptn levip ,ycew zixad oewiz ici lr


.oenn zee`z `idy ,(dyecwd cv cbpk `edy d`nehd cv ,xg`d
mipt ,jyeg ,dxegy dxn ,zeavr `idy ,dxf dcear `edy
ipt z` "zegny raey"l dkefe zedel-`a xywzpe dzin ,zekeyg
zixad oewiz ici lr mb .miig jln ipt xe` eilr xi`ne gxef ik 'd
,dyxeya myy oennde zertydd lk ly yxeyd lr lkzqdl dkef
zee`z `linn lhazp df ici lry gvgevne gv xe` elek rtyd
epiidc ,mipt zxcdl ,mipt zx`dl dkef ,zixad oewiz ici lr .oenn
zecn (13) b"ia dti dyxcle dx`al rcie dxezda eznkg jkcfiy
mi`aend ,deey dxifbe xnege lw oebk) mda zyxcp dxezdy
ici lre mipt zxcd zpiga edfy ,(zixgy zlitza ,dlitz xecqa
xeaic `la ezpix lew ici lry cr .ezpix lew jkcfiy dkef df
jiyndl lekie melyl dkef df ici lre ezxv zra eriyen d"awd
.melye qg mixaery dyrz `ld itl .jxazi ezcearl mlerd lk
d"awd oia dcxtdl minxebe dpikydl dcip mc zpiga mixxern ok
zexiard lk owzle (d"awd ly xe`d oial epipia) dpikyde
ik .mze` owzl xyt` i`e mc`d lr cake c`n miax md zeihxta
oewiz owzl jixv ok lr .e`le e`l lka miax mihxte miwecwc yi
miee`ld lk `linn mipwzzp df ici lre zixad oewiz `ede illk
mey myl `al xyt` i`y ,miwcde mixvd zenewnl elit`e xary
.myl mb mipewiz wxef illkd oewiz ici lr ,oewiz
101 alqxan ongp iax

ik ,oigend mnexzp ,zixad oewiz `edy ,illkd oewiz ici lr


l`xyi zeaxwzd xwire zixad oewiz itk `ed zrcd oewiz xwir
zixad oewiz ici lr .zixad zxiny ici lr `ed ,minyay mdia`l
oewiz owiz `ly onf lk .'on' zpigaa ,gxeh ila dqpxt el yi
f` xyt` i`e xeq` xeaicd if` ,(zixad zxiny `edy) illkd
likx jlz `l lr xaer `ed f` xacn `edy ine dxez zelble xacl
,illkd oewizd ici lr la` .ceq dlbn likx jled `ede jnra
.dxezda mixi`nd mixeaica dt geztl milekie xzen xeaicd
ici lr ik .oii ziizyn wigxdl jixv ,zenilya illkd oewiz oi`yk
mb .melye qg zexiard lk mi`a mdny .mincd ea mixabzn df
daxc` if` ,illkd oewizl dkefy in la` .yx dyrpe dqpxtl wifn
.xzeia illkd oewiz owzne eziizy ici lr oigend z` mixn
zebdpd lk .zixad zxiny ici lr wx `ed dpen`d meiw xwir
zekxad lke mlerd zbdpd lke (zelfne miakekd ly) milblbd
mc`l yiy mixeqid lk .zixad zxinya ielz lkd zertydde
ici lre zixad mbt liaya md mlek ,(mikxc zepe`z oebk) mikxca
dkef zixad zxiny ici lr .jxca xrv el didi `l zixad zxiny
zixad zxiny `id zg` dpiga .zixa zepiga izy yi .zexigl
.xzide xeqi` zxiny `id dipy dpigae dpeilr dpiga `ide ycew
dpigal mb dkfiy ick ,xzide xeqi` ipic cnliy jixv ok lr
dnec `ed if` ,el` zepiga ipya ,zixad zxinyl dkefyke diipyd
zekxad lk jiynne dnily dpen`l dkefe ze`av 'd j`lnl
mydl miaeh miteqike zewwezyde dad`l dkefe l"pk ,zertydde
zeize` if`e aehl dxezd zeize` xiivn `ed df ici lry ,jxazi
daehl mxiiviy ick ,eita mxaciy epnn zeywan onvra dxezd
'miptd mgl' zpigaa ,eizecerqe eizelik` lk eidiy dkef df ici lre
miiebd lke zelfnde miakekd lk if`e gafnk xtkn epgley if`e
`ay ,zepf ixedxd ly oewiz .ezqpxt liaya migxeh md mlek
ygla xn`i k"g`e "cg` 'd epidel` 'd l`xyi rny" xn`iy mc`l
xyr mipya eznyp llek f`e "cre mlerl ezekln ceak my jexa"
dy`n mi`ad ,ax axr znypn eznyp z` yixtne di ihay
melyde miigd zkxa 102

lk zlleky z`fd dee`zd d`a myny ,drx dgty `idy ,dpef


.zerxd zecind

lkeie zenilya ely oigend if` ,ycew zixa ze` owznyk


lk ly oewizd itk .(miaezk mixac llek) wicvd ly exeac oiadl
biydl mc` meyl xyt` i`y ,lecb llk edfy ,ezbyd jk ,cg`
ycew zixa ze` dligz owizy `l m` ,wicvd ly exeaica qetzle
qtez epi`y cr egene ezrc mbtp zixad mbt ici lr la` .ie`xk
zeninwr ixg` jli m` .mda lykidl lkeie wicvd ixac llk biyne
ici lr .eilr ezrca miltepy zehy ly zeiyewd ixg`e eailay
eazk ok lre .ynn rbeyn zeidl oerbiyl `al leki se`ip zee`z
in .rbeynl d`etx qexiqdy (ongp iax ly epnfa) mi`texd inkg
lre zee`zd lk xayl lkei lwa ,if` se`ip ly z`f dee`z xayny
ok z`fd dee`zdn ewegix itl cg`e cg` lke illkd oewiz `ed ok
dkfiy mcew ok lr .melye qg jtidl oke dxezd zelbzdl aexw `ed
jeza sexiva oeiqipa `al jixv `ed ,dxezd zelbzdl mc`
oeiqipa cenriyke l"pk sexivde oeiqipd xwir `edy l"pd dee`zd
dxezd zelbzdl epiidc ixtl dkfi ,ixtl dncwy dtilwd xayie
.lirl xkfpke

ytp epiid jly dee`znd ytp xayze dyecwa jbeeif didiyk


exn` el`d mixacd z`) cy j`tk eli`k jl dncp didie zindad
eidi df ici lr (mipekzn md dnl aeygle rbxl xevrl jixve l"fg
.zindad ytp zngn `ed melye qg mipad zzin ik .`niiw ipa jl
.miniiwe miig mipa jl eidiy ick zay lila jbeeif didiy jixv mb
eixeaic ik .zrc xa `edy ,ryx ly mixeaic renyln xdfidl jixv
se`ip ly miiqx` mixeaic md eixeaic ik .rneyda se`ip micilen
xwir `idy ,dniypd zwqtp se`ip ici lr .rneyd seba miqpkpe
lk ok lre sebay mipnye zegil miyaiizn df ici lre mc`d zeig
(dlhal rxf zkity llek dfy) se`ip ici lr miyrp mirbeynd
oexqg mda yi la` ynn mirbeyn mpi`y mc` ipa x`y oke recik
103 alqxan ongp iax

mipnye zegil yainy se`ip ici lr `a lkd daxd zrcd lealiae


.l"pk lkyd lwlwzp df ici lry sebay

df ici lr ,miyp itein xnyp epi`y epiidc ,iteid lad ici lr


mc` ipa miyery xwy ly og ipin dnk yi ik xwy ly ogl mi`a
xg` og yi xac lk lre 'eke miyp` mr exeaicae dlik`ae dcinra
.miyp itein xdfp `ly ici lr mi`a xwy ly og ipin el` lke cgein
zg` `id lbynd zee`z .zeipr icil mi`a itei ly lad ici lr
.alay d`xid zenbete zeciqtn ody zee`z yelyn

m` elit`e ebeeif z` `evnl mc`l dyw zixad mbt ici lr


lr .epevx xg` dhep didz `le el zcbpzn didz ,ebeeif z` `vni
.eplivi ongxd zixad mbt ,llekd rx ici lr hxtae zepeerd ici
l`xyi zenyp miwgxzn df ici lr .xzeia lecbd iyep`d leyknd
f`e .dyecwd dxezdne jxazi mydn miwgxzny epiid myxyn
ici lre eplivi ongxd ,zetilwdl zelba miyecwd zevevipd micxei
ly zeinybd lr wx milkzqn miyp`de mlera xwyd hytzp df
lka `vnpy dyecwde zeigd lr llk mzrc mipzep mpi`e mlerd
,zelfne miakek icaerd oia dyecw ly zekln `xwp df .xac
.alqxan ongp iax ixac o`k cr .zelba dpiky
melyde miigd zkxa 104

ceqid zxinye dh`x oexd` x"enc`d - 21 wxt

z` mipbne zixad zxiny z` migaynd zniyxa oexg`d


oexd` (epiaxe ,epxen ,eppec`) x"enc`d `ed mzixaa minbetd
mixyrd d`nd ly miyingd zepya jxra xhtp xenc`d .dh`x
`edy ick jez xhtp `edy izrny ,eze` xikdy mc`n .milyexia
,gqtl zevn zpkdy `aen 'jexr ogley xevw'ae .gqtl zevn oikn
miwqer mixenc` elit`y ixd .dlhal rxf zkityl oewiz `id
jka yiazdl dn oi` miphwd epl jk m`e ceqid zcin oewiza
.ceqid zcin ly mipewiza miwqer epgp`y

`ian ceqid zxinyl eaex ycwend ,'ycewd zxdh' extqa


iac `pz' xtqdn 'xdfd ipewiz'n ,'xdfd'n mixn`n xenc`d
oda mikefy zelrnl mixn`nd z` wlig `ede mixtq cere 'edil`
`ede mzixa mixney `ly el`l minxbpy minbtle zixad ixney
mixtqae 'xdfd' xtqa ze`aeny zelecbd zelrnd lky my azek
enk ylg xecl zepekp opi` .zixad ixney mikef odly ,mixg`d
x`y mr ocr oba zayl dkfiy ,xenyiy inl ghaen la` .eply
d"awd oi` ik ,elld zelrnd lkl ekfy ,zixad ixney miwicvd
dfd mlera dkfp `l mpn`y rnzyn eixacne dixa s` xky gtwn
d"awd cizrl la` .'xdfd' xtqa ze`aend zeaxd zelrnd lkl
zeplaqd zcin dvegp jk m`e el`d zelrnd lka epze` dkfi ok
d`xpe ,wegxd cizra wx ,xzei aeh cizrl diitive zixad ixneyn
la` ,dkfp `l zelecbd zelrnl wxy oeekzn x"enc`dy eixacn
dyw .odl mikefy i`ceea zelecb jk lk opi`y zelrnd xzil
mi`aen dt .`l dfi`ae mikef ok zelrnd on dfi`a dwelg zeyrl
lage miaeyg x"enc`d ly eixac minbtde zelrndn wlg wx
.oiaz i`ceea xwird z`e dpadl miheyt eixac aexe mze` ciqtdl
105 ceqid zxinye dh`x oexd` x"enc`d

m` .uxnp xevwa minbtde zelrnd lk mi`aen dfd wxtd seqa


.myl xear ,eixac z` oiadl jl dyw
.e`aed `ly zelrnd xzi lk oke ,xeviwa `aez dpey`x dlrn
oexd` xenc`d dazke 'xdfd' xtqa z`aend dipy dlrn
ipay onf lka" :xfrl` iax xn` :'ycewd zxdh' extqa dh`x
mileki oeyle dne` oi` z`fd zixa z` exnyie ecg`zi l`xyi
ezigydy liaya dzid leand zxifb ik ,my `aene "mdl rxdl
mina epecip okle "xya lk zigyd ik" aezkdn .rcepk mrxf
`vn ,zixad xnyy wicvd gpe migzex eid leand in ik .migzex
,mxeb zixad xney mc` m` ixd .mlerd lkn elivde 'd ipira og
milevip xery ila zeytp dnky ,l`xyi zeytpl dlvd dfa
mgeka oi` zene`d zexifb lke eiyrn itle egek itl lkde ezekfa
zexifbd zecxei zixad mbt liaya wxe lretd l` gkn z`vl
miipeviw miyrn ipy i"r mlerl xiaqd 'dy `id ily ztqeze .elld
eay leand `ed cg`d .zixad zxiny `yepa ezrc z` ,dyry
,wicvd gp z` wxe mzixaa enbty llba mlerd lk z` cinyd
`iapd edil` z` dlrdy `ed ipyd dxwnde livd zixad xnyy
ly leblib `ed edil`y recie ,y` zakxn lr dninyd dxrqa
cenll cg` lkl i`ck el` mixwin ipyne .zixal i`pw didy qgpit
.d"awd ipira `yepd zeaiyg lr
`id dpikyd) dpikydy `ide xdfa z`aend ziyiy dlrn
dybxd zpzep `ide dze` el yiy in ici lr zybxen `ide xe`
eceak zpikyl okyn zeidl dkefe epnn zyxtp `l (cgeina daeh
ynn mkkeza ." mkkeza ipkyn z` izzpe" :aezky enk .jxazi
`l` mc`d lr dpikyd z`xyd ly z`fd dlrnl zekfl xyt` i`e
.zixad zxiny ici lr
,zixad zxiny zekfay 'xdfd' xtqa z`aend zixiyr dlrn
zilkz dfe ie`xk (d"awa epiidc) yecwd jlna wacidl mc`d dkef
mipexg`e mipey`x ixtq lka `aene l"f m"anxa `aenk ,d`ixad
.eny jxazi ea wacpy ,d`ixad zilkz dfy ,xery ila zenewna
melyde miigd zkxa 106

xneyd lky ,jl dreci xaky dlrn `ide dxyr ray dlrn
:ziy`xa zyxt 'xdfd' xtqa aezky dn dfe .wicv `xwp ezixa
wlg mdl yi ,zixad zxiny z` mdilr elawy l`xyi df lre
o`kn .miwicv mi`xwp jk zekfay `l` cer `le `ad mlerl
`xwpe ezekfa miiwzn mlerd .ycew zixa xneyd lk ik micnel
zixa mb z`xwpy ,z`fd zixa xnyy sqein ?epl oiipn wicv
mlerl ,miwicv mlek jnre" :aezk jk lre wicv `xwdl dkf .mler
xneyy in lk :aezk '`x`e' zyxtae 'xdfd' c"kr "ux` eyxi
`xwp `l eini lky ,sqei on d`xe `ea .wicv `xwp z`fd zixad
dlciyy xtihet zy` ly dyrna) z`fd zixad xnyy cr wicv
sqei ,wicv `xwp xnyy oeeikne (dpnn gxa `ede dnr akyl eze`
xtqae 'xdf'a zenewn dnka `aen dfe .'xdfd' c"kr wicvd
mizqn xacd oi`y oaenke) wicv `xwp zixa xneydy mipewizd
miwicvl ghaend aehd lkl dkef `ed `l` wicv `xwp `edy dfa
ipt d`ex `l ,`ad mlerl dilr ,ezen ixg` ocr obl dqipk oebk
(cere zenler 310 lr jelnl dkfi ,cala xvw onfl oecp e` ,mepdib
azk oke 'zexe` ivevip'a my yxite xg` `le ezixa xneyd `weece
`l epiidc ,zexiar lr xary it lr s`y l"f ihp`lbd ly eyexita
mc`y zexiara qtzpy ,mlerd bdpnk wx .ytp h`ya melye qg
zxiny liaya .wicv `xwp df lk mr .xery ila eiawra yc
miiw mlerdy zixa xneyy in lk ,xdfd oeyln wiice .cal zixad
`xwidl `ed i`ck ,eilr miiw mlerdy ezlrn lceb liaya ,eilr
mbd miaxy ,yxity eyexit itl mbe ,zixad zxiny liaya wicv
mi`xwp zixad zxiny liaya df lk mr ,mci lr oeiqip ribd `ly
sqei oirk ,zeixr ly oeiqip ecil ribd m`a `weec cigie miwicv
eyxity ,miyxtnd xzi zrc jk oi`e wicv `xwp f` dnecke
itl mbe wicv `xwp ecil oeiqipl ribd `ly mbd zixa xneydy
`xwp ezixa xneye dyecwa eipir xney l`xyi oa m`a ,eyexit
,miwicv `xwidl ekfy zenypd mze` ik rcze .eicil dyrn ribdy
ly zenypd lkn xzei dlrne micgein zelkid ocr oba mdl yi
wicvd sqei ipt lawl mikefe ,ytp zexiqna mbd mi`xie 'd icaer
107 ceqid zxinye dh`x oexd` x"enc`d

cizrl miwicv ly mwlga cg`zdl mdl okeny dn mdl ixy`e


.dxyr ray dlrn ixd .iriayd sl`le digzd mlerle

eny jxazi ezceara bprzdl dkefy mizye mixyr dlrn


oeilr xe`a fpbzi cizrle (dxez cenlae zeevnd ziiyra xnelk)
ewlg ixy` ."jzlef midel` dz`x `l oir" ,dqekne fepb xe`a
.elxebe

exyy mid zxiya aezk :xdfa z`aend ynge mixyr dlrn


zyxt) seq mi zrixw ly qpd mdl dyrpy ixg` ,l`xyi ipa
'd jpini" .dfd mlera epnfa ,"gka ixc`p 'd jpini" :('glya'
,"jinw qexdz jpe`b aexae" .giynd ly epnfa ,"gka ixc`p
.(giyn z`ia ixg` jxrz bebne beb zngln) bebne beb z`ial
l`ipc) aezky enk .miznd ziigzl ,"ywk enlk`i jpexg glyz"
zetxgl dl`e mler iigl dl` eviwi xtr znc` ipyin miaxe (a"i
ziigz ly `edd onfa" :i`gei xa oerny iax xn` .mler oe`xcle
`l .minkg icinlz el` ine mlera ex`yiy dl` md mi`kf ,miznd
ze` zxiny z` mdilr elawy el` `l` mlerd ipan ex`yi
el` .(xeq` mewnl) jixv `ly mewnl dze` eqipkd `le zixad
:'c diryi xtqa aezkd on ?epl oipn .mler iigl eazkie ex`yi
xenyi m`e "...el xn`i yecw milyexia xzepde oeiva x`ypd dide"
xzepde oeiva x`ypd" :aezk eilr da xdfie ie`xk zixad
mda ycgl `ed jexa yecwd cizr ex`yiy mze` lk "milyexia
ceak idi" :milidza aezk dfd onfd lr .mda genyle mlerd z`
ig` `p d`xze :x"enc`d siqene "eiyrna 'd gnyi mlerl 'd
didiy ,diigzd xg`l ik .mi`xep mixac d`xze dfd 'xdfd' ixaca
.lidan oeirx dfe zixad ixney `l` ex`yi `l .lecbd oicd mei
ly oeirxd zvtda wqrle giyn `al jixv df iptly ily ztqeze)
giynd wqrzi dfay aezk alqxa ly mixtqae .zixad zxiny
xak rci mlerd lk miznd ziigz cry jk .xg` xac lkn xzei
`ly jk .zixad xenyl mnvr lr elawi maexe dfd `yepd lr
melyde miigd zkxa 108

xg`l x`yzy zixad ixney ly dphw dveaw wxy xaecn


(.mlerd aex lr xaecn `l` diigzd

dkef ezixa xneyy in :xdfd ipewiza z`aend miyely dlrn


aezky itk .eiptl migztp miwicv ixry lke miwicvd ly xrydy
mdl yi miwicvd ik ."ea e`ai miwicv 'dl xryd df" :milidza
,mxby cegid lceb zekfa ezixa xneyde dlrnl zelrl cgein xry
miwicv ixrya qpkidl zeyx el yie miwicvd ly xrya qpkpe dkef
mixrydy oekzn x"enc`de) ecia dgniy in oi`e ,cizrl mlek
ixy`e el ixy` (dxihtd ixg` ocr obae `ad mlera egzti dl`d
'd .ziniptd 'd z`xil dkefy d`xid xryd dfy xnel yie .ewlg
ixry miying yi dlawd it lry ily ztqeze) .mdnr epwlg miyi
zexitqd it lr mixceqn mixryde d`neh ixry miying mbe dpia
daeyza xfegy iny daeyzd xry `ed dpia ly oey`xd xryde
miigd ly zeinipt oiadle eytp jkfl dkefe zidel-` dpadl dkef
migztpy wicvd dkef zixad zxiny ici lry 'xdfd' xiaqn dte
mirax`l ribdl xyt` dxez cenil ici lry recie mixryd lk el
xag wifi` wgvi axd ly mixry igzt xtqae dpia ixry ryze
dfe ,zizn`d mbef za mr ozgzdl miwicvd ekfi cizray aezk
zccea zg` dawp dnyp wx yi xkf dnyp lkly dpen`e dpada
miipyd oiay dad`d zekfa f`e ely bef za zeidl dni`zny
(.miyingd xryd miwicvl gzti

ik :x"enc`d dyxite mipewiza z`aend rax`e miyiy dlrn


ila df xyt` i`y zaye zixad xney lr xacn mipewizd xtq
lr el milgen dzkldk zay xneyd lk" :l"fg exn` zay lr) df
xenyl dyw jk lk `ly ,dzkldk lr `ed ybcde "eizepeer lk
cer yie .bperl zktdp zayd f`e .lbxzdl xyt` ,dzkldk zay
xeviwa la` oze` `iadl mewnd o`k `ly zay zxinya zekxa
("dkxad xewn `id ik dklpe ekl zay z`xwl" :cer dilr xn`p
:yexit .dlrnle dhnl meyx ely oweicd zixad xney `edy ine
ceakd `qkl zgzn ynn ely oweic wewg zixa xneydy
109 ceqid zxinye dh`x oexd` x"enc`d

xney `xwidl dkfy dyecwd dnypd zxev my mi`ex mik`lnde


milere migny md f`e ely mzegd mi`exe dhnl micxeie ,zixad
ixney ici lr wx mik`lnd ziilr lke .epnn micgtzne ea micxeie
df ik .yi`d df gka wx mlerd xenyl dhnl mzcixi lke zixad
dnk dlrnl iz`ad xy`k yecig oi` ik .ea micxeie miler `ed
zixad ixney liaya wx `id d`ixad lk xy` ,'xdfd'n minrt
lky ,yecig oi` ok m` .zixa ixneyd gka wx miiw mlerd lke
.mwlgn epniyi 'd ea miielz mik`lnd zecixie zeilr
dfe miyecw zyxt yxcna z`aend ynge miyiy dlrn
zeixr zyxt dknqp dn iptn" :ift oa dcedi iax xn`" :epeyl
xcb ea `ven dz`y mewn lky jcnll `l` ,"miyecw zyxtl
in lky ,epcnll ift oa dcedi iax `ae dyecw `ven dz` ,deexr
xcebd ixd .yxcnd c"kr "yecw `xwp deexrd on envr xceb `edy
x`eza `xwp zellka zixad zxiny `edy ,deexrd en envr
xecn c`n miyecwe mipeilr zelkida minya yiy recie yecw
dad`a eytp xeqnl dkefy in wx yecw `xwp `le miyecwl
dfy dyecwd zixa xenyl dkefy ine 'd zyecwa 'dl dpen`ae
.mdiig inia mnvr eycwe mxvia engly iptn .z`y xzia ezlrn
.ewlg ixy`e ceqid ixneyn zeidl dlecb ytp zexiqn dfl jixvy
dkefy ,"el xn`i yecw milyexia xzepde oeiva x`ypd" ceqd dfe
melye qg dgcp `le x`ype dlrn ly milyexiae oeiva qpkidl
dkefy `id ynge miyiy dlrn okae .elxebe ewlg ixy`e el ixy`e
lrete dyer mc`dy dn lk ik ce`n daxd dfa yie yecw `xwidl
m` dyrnl zieelznd daehd dybxdd liaya `ed eiig lk jyna
ila xac lk e` leih e` dyteg df m` .cqg dyrn e` dxixw df
zeidl miytgnd miwicvde dybxdd liaya `ed llkd on `vei
d`ltp ikd dybxdd `id dyecw ly dybxddy mircei miyecw
`idy ycewd gexl milgiin milecbd miwicvde ,zeidl dlekiy
zenlera cizra miwicvd zilr lke d`ltp dybxd zpzep
`id dyecw zybxdy ef dpad zeawra wx didz mideabd
dybxdd dfd mlerae ,zeidl dlekiy daeh ikd dybxdd
melyde miigd zkxa 110

dxez cenil mbe mibg mb oke dzkldk zay zxinyn zlawznd


reayd lk milgiin miizcde `ltp ybx `edy dyecw ybxl d`ian
x"enc`d xiaqn o`ke .dxzi dnypl mikef eay zay meil
.zixad zxiny ici lr zbyen df lkl dlgzddy

xy` ,'xdfd' ixaca dlrnl x"enc`d x`ia xy` miray dlrn


zixad mbt ici lr dpde dlek dxezd miiw eli`k zixa xneyd
`aenk ,gkey cnely mbde mc`dn dxezd zepirn lk enzqp
ezen ixg` xnelk ,dlrnl `ayk oke l"f jlnil` epiax zebdpda
cnl m` `ed eze` mil`eyy oey`xd xacd f`e dninyd dler
dxezd lk lr xefgl jixv `ede cnl dn df ixg`y dl`yde dxez
,zixad mbt lr obedk daeyz dyerd la` .dze` hxtle cnly
cenila od .ezbxc itl cg` lk ,dnkg zepirn el gzet d"awd
x`eank .melye qg mbetd ok oi`y dn .xzqpd cenila od dlbpd
lk lr eizeaeg el dricen dxezde 'd zxfra `ad xn`na oldl
ezi` zcg`zn dyecwd dxezde ,'dl aeyl skiz wce wc xac
eny jxazi ezad`ae 'd z`xia ybxzdl el znxebe xenb cegia
miray dlrn ok m` .epevx iyere eicaern zeidl epkfi myd .on`
xn`p dxezd lre ,cnely dxezd z` xekfle helwl dkefy ,`id
dxezd zayizny iny jkn `veie ,md cg` xac d"awde `idy
lk ly zilkzd `id efe d"awd mr cg`zdl mvra dkef eaxwa
.icedid ly 'd zcear

xziae 'dnkg ziy`x' xtqa zx`eand mizye miray dlrn


ipewiz ilecbn cg`y ,zixad oewiz ipipra mixacnd ycewd ixtq
zlrn lceb 'dnexz' zyxt 'xdf'a oiire ,mixg` zekfl `ed zixad
xn`pe "oeern aiyd miaxe" odkd oexd`a xn`p df lry yi`d df
zixad zxiny ici lr ik ."melyde miigd ezi` dzid izixa" ea
xneyd okle oeern aiyd miaxy dkf yecwd odkd oexd` ly
xyt` i` ik .aezkd df ok mb eilr xn`p ,mixg` dkfnde zixad
oewiz zekf ici lr `l m` ,miniiw eixac eidiy zn`a mixg` zekfl
dlawzpe ceqid mbt lr daeyza aeyl dkefy ine ceqid zxiny
111 ceqid zxinye dh`x oexd` x"enc`d

zn`a mixg` zekfl mipipr el `ivnn eingx aexa d"awd ezaeyz


,miaeh miyrne dxez ici lr e` 'd icaer micinlz ici lr e` ,'dl
mixg` dkfnde ....d"awl mikxc daxd ik 'dl zn`a laewn didiy
eze` oecl mileki `l (mibxhwnd) mipicd ilra lk ik dkef zn`a
xyr mipya qpkpe dler `ede `ad mlera `le dfd mlera `l
cere epewiza mlerd lk miiwl mxebe ecia dgniy in oi`e ,mixry
`ed ongxd .'dnexz' zyxt 'xdf'a my ayeg xy` zeabyp zelrn
dkef m`y `id mizye miray dlrn ok m` .on` mwlgn epniyi
mixg` zekfl mikxc el `ivni d"awdy mb dkef `ed ,ie`xk owzl
zevrdn zg` mb `id z`fd dlrnde dpikyd itpk zgz maxwle
reiqe aexiw ici lr ,xvepy mbtd owzl cvik xzeia zeaehd
wewfy inl dpzna dfd xtqd zpizp mb .mzixa z` owzl mixg`l
mbt oewiz z` jtd dfd xtqd ik .zixad zxinyl oewiz aygp el
dfd xtqd .mrt i`n lw xzei .zeidl lekiy lw ikdl zixad
jl aygi mixg`l eze` oziz m` okl .ipelig icedi lkl mi`zn
leki dz`e .d"awd l` jze` axwi dfk dyrne jnvr z` zpwizy
df ici lr .evitdle xtqd qitcdl `ede dfn lecb xzei xac zeyrl
zgz ,hpxhpi`a `vnp xtqd .zigvp daeh jnvrl dyrz
.qetc ziaa dqtcdl oken ."melyde miigd zkxa" zxzekd
zyxta ,zenewn dnka 'xdf'a z`aend yye miray dlrn
`wec e`l) ? ld`d gzt edn" :epeyl dfe my dxez ixzqa '`xie'
ceq .zixa `xwpy mewn df (zia ly gzt enk gzt lk `l` ld`
d"awd iptl d`pw oi`" :epeyl dfe zeny zyxta oke "dpen`d
ceqe yecwd myd meiw edfy dyecwd zixal d`pwdn xzei
miielz zixae dpen` ik" :x"enc`d xiaqne .'xdfd' c"kr "dpen`d
.gena ahid hexgl i`ck dze`e xzeia jl daeyg drici efe dfa df
yie dfa df wecd xyw mixeyw zixae dpen` ,ceqd it lr mb
dpen` oi` mit`epe dlhal rxf ikteyle oilneb iqgi mdipia
i`e dpen`d ceqa wacp zixa xneyd ik .midel-`a oiicr zizn`
zixad zxiny ici lr `l` dxexae dnily dpen`l zekfl xyt`
dkefde df zngn `a lkd ,dpen`e oeghad zephwe zeyilg lke
melyde miigd zkxa 112

dielz dxezd lk xy` ,dnily dpen`l dkef ceqid mbtn 'dl aeyl
mixg` midel-` jl didi `l"e "jidel-` 'd ikp`" zxinya dfa
min"e xac meyn envr ipira ltep epi` dpen`l dkefyke "ipt lr
ewlg ixy` d"awdl elv` yiy "dad`d z` zeakl elkei `l miax
ahid oiadl dkfz m`y ,z`fd dlrnl xaqd ztqeze) .elxebe
f` ,cgia mikled dyecw dpen`e zixad zxiny ok`y oin`dle
'dl daeyza xefgz i`ceeae ceqid oewiz zlgzd z` ziyr xak
`ad mlerae ocr oba zekfl mb lbeqn dz` z`fd dpadd zekfae
`l m` .dfd xtqa ze`aend zelrnd aexae mepdib ipicn xhtdle
mc`d lky .llka yiy dlecb ikd dcind `id dpen`y jl rce .olek
xn` .`edy dn df ,oin`n `edy dn .ely dpen`a llkp elek
(.ely dpen`d lceb itl ,mc`d lceb rawi cizray ,'miig utg'd
ceqe epeyl dfe mipewiza z`aend dpenye miray dlrn
zxiny ici lr byeny zixad mzeg epiidc) mzegd dfa ,dle`bd
c"kr ,"oeleaz melyae e`vz dgnya ik" :xn`p eilry (zixad
dgnya ik ,miwicvd exn`y enk :x"enc`d siqene .mipewizd
ly zeavr lkne zexvd lkn dgny ici lr e`vzy epiidc e`vz
mipey`x xqend ixtqa `aenk .zelitp lkne inybe ipgex
zeavr enk melye qg zixad mebtl `iany xac oi`y ,mipexg`e
qg `xg` `xhq ly mipa ,"mipa iclz avra ik" :fnx exn`e
e`vz dgnya ik" :xn`e dgp`e oebi avr mxewn xy` ,melye
xn`e dnkgd ixtq lka `aenk ceqi `xwp mely ,"oeleaz melyae
mely ici lr ?dgnyd `az okidn la` "e`vz dgnya ik" :zn`a
zebyde zebxcnd lky l"f i"x`d epiax xn`y enk .ceqid dfy
dlecb dgnya dltze dxeza zeevnd ziiyr ici lr lkd dkfy
lrad icinlz miwicvd zbixcn dzid z`fe .'d zceara uw ila
,ekfy dnl ekf dyecw ly dgny ici lr maex xy` ,r"if aeh my
ik .melye qg avra `edy in zixad xney zeidl xyt` i`e
mbt lr aeyl dkfy inl okl .mgek lka eixg` mitcex miipevigd
dxez cenil onfa ,'da genyl dkefy ,dgny eala mipzep ceqid
iptl mireyry eizeevn lkn miyrp f`e zeevnd meiw zrae dltze
113 ceqid zxinye dh`x oexd` x"enc`d

zpikye mipeilr miyecw mixehira eze` mixhrne d"awd


.jix`dl dfa jxev oi`e dline dlin lk zwyep lekiak epizx`tz
.mda micnel xy` ycew ixtq lka df x`ean ik

.l"vf dh`x oexd` x"enc`d xciqy zelrndn wlg o`k cr

hwily mzixaa minbetl miribnd minbtdn hwll o`kne


ja exicgi md ik .mze` rczy ce`n i`cke mixtqdn x"enc`d
:zixad xenyl ce`n jl exfrie zizn` miny z`xi

eze` mikyen melye qg zixad mbety in xyr dryz mbt


dfe ziy`xa zyxt yecwd 'xdf'a `aenk mepdibl dlag ik`ln
jit z` ozz l`" ('d zldw) :jk xn` `aq `pepnd ax" :epeyl
rx xedxd icil `iadl eit mc` ozi `ly ,"jxya z` `ihgdl
m`y dyecwd zixa ea mezgy ,ycew xya z` `ihgdl mxeb didie
'dnec' mepdib lr dpenn `edde ,mepdibl eze` mikyen ok dyer
gzt lr cnere ezi` mi`vnp dlag ik`ln ly zeaax dnke eny
zeyx el oi` dfd mlera dyecwd mzixa exnyy el` lke mepdib
yecwd 'xdfd' ixaca ig` `p hade .'xdfd' c"kr "mdil` axwzdl
`al `ly ,[rxd oeyle dt ileaipa] eit `nhi `ly xidfnd dfd
dyw dxe`kle ,mepdibl qpkidl jxhvi `le ,melye qg mixedxidl
zexiard xzi liaya ike ?mepdibl eze` mikyeny yecigd dn ike
xne`d lk" :l"f epizeax exn` `ld ?mepdib leaql jixv epi`
mya 'dngd xe`' xtqa `aenk wx ."eiig exzeei `ed oxzee d"awd
el yi ,zixad xney m`a ik ,'xdfd' df lr l"f w"nxd yecwd
dfd dywd xexial jxhvi `ly eze` xdhl zexg` mikxc d"awdl
mixg` mipte`a ei`hgn eze` mixdhne ,mepdibd y` ly xexnde
cxei egxek lra ,melye qg zixaa mbety in la` .xzeia milwd
mbt ok m` .mepdiba zexiar xzi lr ok mb df ab` oecpe mepdibl
.eplivi ongxd .ok mb zexiard xzi iyper ciakdl mxeb zixad
ax miiqy enk mepdibl cxil xyt` i` zixad xneyy in la`
zyxt 'xdf'a `aen oke ,dlrnl `aend yecwd 'xdf'a `aq `pepnd
melyde miigd zkxa 114

mepdibl cxei `l zixad ze` ea yiy in lky" :epeyl dfe 'jl -jl'
.'xdfd' c"kr .ie`xk zixad xney `ed m`
:x"enc`d yxtne 'xdfd' xtqa `aend dpenye mixyr mbt
mlye [dlind ly aehd oaena] minz `xwp zixad xneyy enk"
epiidc (zeipgexa) dlrnl oia (zeinyba) dhnl oia miccvd lka
d"qye eixa` (248) g"nxae eteba oke eznyp yxey zellk lka
zellk lka mebt dyrp ,zixaa melye qg mbetd ok ,eicib (365)
`ed ik .etebay eznype eteb zellkae lrnn minya .eznyp yxey
.zeinyba dhnl oia zeipgexa dlrnl oia ,miccvd lka mbet
dlaw ixac mi`aen mye 'mipewiz'a `aend ynge miyely mbt
ycew ixtq dnka `aen ik ,x"enc`d mdilr siqene dpadl miyw
zepeiqpd lke mc`l zexvd lk ze`a zixad mbt oeera xy`
azky 'mipewiz'd ixaca fnexn dfe ,eplivi ongxd eilr mixaery
miqgi miiwn e` dlhal rxf jteyy onfa epiidc `edd onfae my
laeqe el carzyn `ede xg` l-` `edy cy eilr hley zeixr mr
miwegxe mixfen mixacd mi`xpy zexnle) miiepr ipin lk epnn
mdl yiy zerx zegex md micy ik .zn` md ,mipekp zeidln
iyrn cegia mleray ryxd iyrn lke mc` ipaa qpkidl zlekid
dfd xacde micy mda eqpkpy miyp` ici lr miyrp qpe`e dlag
(.ghyd ipt lr d`xpy dnn giky xzei
oi`e" :mipewiza `aenk l`xyi llkn `viy raye mirax` mbt
"l`xyi llka `ed
"ia micxende miryetd z` mkn izexae" xn`p eilre)
((mi`iap)
epi`e dxezd znkg zepiirn epnn minzqpy cg`e miray mbt
.lecb ocnl `edy elit` zn`d jxc lr zexedle zn`d ze`xl dkef
dee`bd oeer hxta .zerx zecn lk ea miwacpy mipye miray
ea zxreae d`nehd y` xxern dtiha envr gizxnd ik .qrkde
mi`nhnd ,qrke dxdei zecind izy el` eze` mitcexe ,xzeia
'dl aeyiy cr ,uegane zian eytpe eteb lk ez`neh lr mitiqene
115 ceqid zxinye dh`x oexd` x"enc`d

aeyl eingx aexa epkfi myde gelql daxnd oepg `ed ik .edngxie
eingxa myd .on` dagxde dgny jezn ,mly alae zn`a eiptl
,elkid llkyie dxdna epigcp uawie zxdnpd dxnd zelbn ep`ivei
zpiky zgnya genyl ok mb epgp` dkfpe .on` ceak xne` elek
hwl o`k cr .on` milyexie oeiv zengp epipira ze`xle efer
zxdh' extqa dhd`x oexd` x"enc`d `iady minbtde zelrndn
'ycewd
:xtqa e`aedy itk dxvwa zelrnd lk dpde
.eilr miiw mlerde d`ixad zilkz `ed ezixa xneyd .` dlrn
el` zekfa l`xyia helyl mileki oeyle dne` lk oi` .a dlrn
.mzixa mixneyy
.dlek dxezd lk miiw eli`k .b dlrn
oi`y bper edfy `eal cizrl d"awd z` ze`xl dkef .c dlrn
.edenk
xe` `edy) 'dnyp' `xwpd wlg eaxwa dxyzy dkef .d dlrn
(dxez cnliy i`pza dfe ,eze` oi` mc` ipa aexle c`n ddeab
.epnn yextz `l dpikydy dkef .e dlrn
.xi`n eteb mby dkef .f dlrn
.xeaib `xwp .g dlrn
dfe xe` iyeala xnelk) .eyeala eze` yialn d"awd .h dlrn
(`ad mlerae ocr oba dxwi
.'da wacdl dkef .i dlrn
`xwi dfe] eiae`kne ei`elgz lkn eze` `txn d"awd .`i dlrn
.[cizra
.ezia ipa lk lre eilr zertyd ipin lk jiynn .ai dlrn
.ewifdl leki xac mey oi`e exney d"awd .bi dlrn
.mei lka ea x`tzn d"awd .ci dlrn
.cinz eze` xkef d"awd .eh dlrn
melyde miigd zkxa 116

.(dlind ly iaeigd oaena) minz `xwp .fh dlrn


(jkn rnzynd lk mr) .wicv `xwp .fi dlrn
.mlerd lkl jk xg`e eil` mcew ze`a zertydd lk .gi dlrn
.miwicv mipal dkef .hi dlrn
ik`ln lke (mepdib lr i`xg` `edy) dnec j`lnd .k dlrn
.eil` axwzdl zeyx mdl oi` dlag
.dyecwd dpikyl drtyd jiynn .`k dlrn
cenlle zeevn miiwle) 'd zceara bprzdl dkef .ak dlrn
.(dgnya dxez
.lkdn xzei ecakn d"awd .bk dlrn
dkfie zezin ipin lkne giyn ilagn lvpdl dkef .ck dlrn
.dle`bl
lecbd oicd meia (miznd ziigz) diigzd xg`l .dk dlrn
.miiga x`yi
.enler ea ycgi d"awd .ek dlrn
lkn elivdl ea dcirn `ide dpikya xywzp .fk dlrn
.ezenae eiiga mibxhwnd
.zeklnl dkef .gk dlrn
.ezpikye d"awd cg`n .hk dlrn
mlerae ocr oba) miwicv xrya qpkidl zeyx el yi .l dlrn
.(`ad
.ig zcina xyewne 'ig' `xwp .`l dlrn
zn epi`e elv` axwzdl zeyx el oi` zeend j`ln .al dlrn
.eci lr
.zay zyecw yibxdl dkef .bl dlrn
jixve) `ed jexa (d-e-d-i) yxetnd my eilr dxey .cl dlrn
117 ceqid zxinye dh`x oexd` x"enc`d

`aen .zexyl xefgi yecwd mydy icka ,jk lr micegi zeyrl


.(xtqd jynda
.zenyp daxd mepdibn `iven .dl dlrn
.d"awl szey dyrp .el dlrn
.midel-` mlvl dkef .fl dlrn
ze`vnpy) ze`nh zetilw rax`d ripkdl dkef .gl dlrn
.(ytpl xe`d zqipk z` zenqege ytpa
.dlrnl wewge meyx eneyix .hl dlrn
.mipezgze mipeilr epnn mirfrcfn .n dlrn
jk lr xetiq `aen) eiptn migp eizexrqe mid ilb .`n dlrn
.(xtqa
.rxd oirne ei`peyn eze` xizqn d"awd .an dlrn
.eznypa zrbl leki bxhwn mey oi` .bn dlrn
.zelecb zebxcnl ribdl dkef .cn dlrn
.d`ixad zilkz efy d"awd ly eici iyrn `xwp .dn dlrn
.jlnd lkid ipan `xwp .en dlrn
.eze` mixney ipc`e icy myd .fn dlrn
.mipicd zwznd mxeb .gn dlrn
.mly mc` `xwp .hn dlrn
.zertyd ipin lka ze`lnzn zeyecwd zecind lk .p dlrn
.wqtd ila dfd rtydn lawn ok mb `ed .`p dlrn
.dpikya dneyx epewic zenc .ap dlrn
z` lhal zea`d enr mitzzyn mlera xrv yiyk .bp dlrn
.dxifbd
(`nhd cvd) `xg` `xhiqde miipevigd lk .cp dlrn
.epnn miwgxzn
.dfa ielz dle`bd xwir .dp dlrn
melyde miigd zkxa 118

.dfa ielz milyexi oipae cec zia zekln .ep dlrn


.oex`a [exaewle] eqipkdl ie`x ezxiht xg`l .fp dlrn
.(dlaw ixac el`) oezgz oice oeilr oicn levip .gp dlrn
(ocrn `veid) xdpd ly driapd zxfeg eci lr .hp dlrn
.(.ceqd it lr ,dlaw ixac el`) zelecb zertyd zetqeezpe
.minz wicv yi` `xwp .q dlrn
.xtrl xfeg epi` eteb .`q dlrn
.[mixfeg mileblibn xhtpe] xawd heaign levip .aq dlrn
it lr ,dlaw ixac el`) dpeilrd miigd ux` yxei .bq dlrn
.(ceqd
.eci lr wx mik`lnd zecixie zeilr lk .cq dlrn
.yecw `xwp .dq dlrn
.zixad mbtn l`xyin daxd milevip ezekfa .eq dlrn
.lecb odkk gafnd iab lr dler zelrdl ie`x .fq dlrn
.zekkcfn eizeaygne zgztp ezrc .gq dlrn
lr ,dlaw ixac el`) oeilr ceqil dakxn zeidl dkef .hq dlrn
.(ceqd it
.dnkg zepirn el gzet d"awd .r dlrn
ixtqa `aend itk ,dlrn dfy) xayp all dkef .`r dlrn
.zeaehd zecind lkle (xqend
.milaewn eixace mixg` zekfl dkef .ar dlrn
.ie`xk dwcv zeyrl dkef .br dlrn
.ie`xk lltzdl dkef .cr dlrn
.el xzena envr ycwl dkef .dr dlrn
.dnily dpen`l dkef .er dlrn
.'d z`xi yibxdl dkef .fr dlrn
119 ceqid zxinye dh`x oexd` x"enc`d

.'da genyl dkef .gr dlrn


.mlerd lkn xzei zihxt dgbyda gbyen .hr dlrn
.mi`iap mr cgia aygp .t dlrn

:od el`e zelrn dnk cer eilr siqedl xyt`e


oa opgei oax) mdl xn`" :zea` zkqna aezk dpey`x dlrn
,mc`d da waciy daeh jxc `id efi` e`xe e`v (eicinlzl i`kf
iax "aeh xag" :xne` ryedi iax "daeh oir" :xne` xfril` iax
iax ."clepd z` d`exd" :xne` oerny iax ."aeh oky" :xne` iqei
(eicinlzl i`kf oa opgei oax) :mdl xn` ."aeh al" :xne` xfrl`
eixac llkay mkixacn jxr oa xfrl` ixac z` ip` d`ex"
okae .zeycwzdae miiga lecb xwir `ed aeh aly o`kn ."mkixac
oia wecd xyw yie aeh xzei al mibiyn zixad zxiny ici lr
zecin lk z` ekeza fkxn ald ik aeh al oial zixad zxiny
zecinde zecind lr drityn zixad zxinyy mkeq xake mc`d
zecind lr rityn dxfga alde ald lr zerityn zeaehd
xenyl izlgzdy iptl oiay lcada yibxn ynn ip`e .opwzne
hwy xzei daxd eiykr ily alay ybxd .xney ip`y eiykr oial
.aehe

l"vf ixeck wgvi axd enk ,mini jix`dl dkef .dipy dlrn
xfrl` oe`bd axde mipy 112 ige mipy daxd `l iptl xhtpy
mbt `l mrt s`y xidvde mipy 106 igy l"vf jy on mgpn
.zixaa

miyiy mbta `iad dh`dx oexd` x"enc`d ziyily dlrn


xneydy recie dpia ixry o"epa mbet ezixaa mbetdy dpenye
xryl ribdl leki zeevn meiwe dxez cenil ztqeza ezixa
azek xag wifii` wgvi oe`bd axde dpia ly ryze mirax`d
bef zad mr epze` beefi d"awd cizray 'mixry igzt' extqa
f`e eply dnilynd dnypd ivg `idy z`f eply zizn`d
melyde miigd zkxa 120

.oexg`d xryd `edy dpia ly miyingd xryl dkfp jk zeawra


xenypy zekfa zizn`d epbef za z` yebtl dkfpy i`ceeae
dyw ,ezixa xney `ly inly alqxan ongp iax azke .epzixa
rnzyne el zcbpzn didz `vn m` mbe ely beeifd z` `evnl
el daexwd dy`d z` `evnl cizra lkei zixad xneyy eixacn
za mry "zad` xy` dy`d mr miig d`x" :xn`p dilry ,xzeia
xryd l` epze` `iazy miig ztqezl dkfp zizn`d epbef
.dpia ly miyingd

miryx .mhtey aeh xvi miwicv" :l"fg exn` .ziriax dlrn


ald mr xywzn dfe ."mhtey dfe df miipepia .mhtey rx xvi
aeh xvi aeh al el yiy iny ,zixad zxiny zxfra byeny aehd
.ehtey

miznd zigz ixg` ,cizray aezk iz`vn :ziying dlrn


ur zlik` ly `hgd iptl oey`xd mc`d enk ,miti zeidl dkfp
d`xn dtie x`ez dti zeidl dkfi ezixa xenyi in okae .zrcd
dfe .oaenk jk lr lltzdl jixve d"awd mr envr z` aed`le
.`ad mlera oaenk dxwi

xtqa xkfend oey`xd xe`d lr l"fg exn` :ziyiy dlrn


midel` `xie" :aezk jk xg`e "xe` idi" midel` xn`ie" :ziy`xa
`ed 'xdf'a c`n xwie `ltp xe` `ed dfd xe`d "aeh ik xe`d z`
.eteq cre mlerd dvwn ze`xl xyt` dfd xe`ae oeilr xe` dpekn
miwicvl eze` fpb okl ,rx yeniy ea eyri miryxdy d"awd d`x
ax dn" :milidz xtqa jlnd cec azk dfd xe`d lr .`al cizrl
lr bprzdl ekfi zixad ixney okae "j`xil zptv xy` jaeh
dyw m`e .eteq cre mlerd dvwn ezxfra ze`xl elkeie dfd xe`d
lr ynegd seqa aezk dn `xw f` dfd xe`d ze`ivna oin`dl jl
`le ux`d lk z` d"awd el d`xd mye eap xdl dlry epax dyn
xe`d zxfra d`x `ede zeifitd mipira ze`xl xyt`y dn wx
.dfd
121 ceqid zxinye dh`x oexd` x"enc`d

oievn mye 'dnkg ziy`x' xtqa z`aen `ide :ziriay dlrn


wicvd zcn" :xtqdn hehiv .miqp ly dxitqd `id ceqi zxitq ik
`id 'lk'y recie "'lk' zcnn md miqpd" :hehiv cere "qp `xwp
diaxd xa` ly dxitqd `idy .ceqi zxitql zkieynd dlin
mewnl axwzn ezixa xneydy epl `vei jk m` .zixad zxinye
d`ln dxezd ok`e .ceqi zxitq `edy miqp ea miyrpy ipgexd
.miqp mdl eyrpy miwicv lr mixetqa

'd `peyl jtddl leki dlhal erxf jteyd :zipiny dlrn


z`e d"awd z` aed`l xfeg zixad zxiny ici lre ,envr `peyle
.dad`d lr xney ik .mixg` mc` ipae envr
azkpy dixeqn wicv ly xtqa aezk iz`vn :ziriyz dlrn
.milrnyid z` gvpp zixad zxiny zekfay i"xzd zpya jxra

mya iax miig axd ly 'daeh oir' xtqa aezk :zixiyr dlrn
mtebn `viy mzixa exnyy miwicvd ekfi cizray miig sqei iax
.aeh gix
oe`bd axd ly 'mixry igzt' xtqa aezk :xyr cg` dlrn
.zixad zxiny ici lr mipwzzn zenlerd lky xag wifi` wgvi
.zn` xaec `edy oiadl icka dlaw cenll jixv .d`nfeb `l z`f
enk ,eziaa miaeafe miyezi d`xi `ly :xyr mipy dlrn
zinpeyd dy`de yecw yi` didy `iapd ryil` lr `aedy
yecw yi` `edy dzlib `idy dxidvd dziaa eze` dgxi`y
f`n xtqd xagn ip` mbe .epgley lr miaeaf oi`y zekfa
mipy daxd xak dfe .iziaa miyezi oi` zixad xenyl izlgzdy
hrnky cr ,ce`n hrn yi miaeaf .miyezi ici lr izvwrp `ly
.oi`y cibdl xyt`
,`ilihw'b sqei laewnd axdn rnyn :dxyr yely dlrn
yi ok`e .zixad ixney lv` xzei dlecb mixac xekfl zlekidy
dicaer axd .libxd xcbn z`vei dxikf zleki ilra miwicv daxd
.ecnly dn lk hrnk exkf ,`plien oe`bde yhiee`aeiln iaxde sqei
melyde miigd zkxa 122

lr yexitd xagn yixt l`ipc axd azk :xyr rax` dlrn


jxc milbzn dlawd zeceq lk ik .'yacn wezn' `xwpy ,'xdf'd
mvra `id z`fd dricide .diaxd xa` `ed ceqid recik .ceqid
zeceq ipy mi`aen xtqd jynda .dlawe miig zeceq ielibl gztn
ynzyidl ce`n jl i`cky ,ceqid jxc milbzny ce`n miaeyg
.mda
miwxta e`aedy zelrnd lk z` xekfl jilr :xyr yng dlrn
.xetq oi` cr ,zelrn cer yiy oin`z el` lr sqepe mincewd
reyryd didi dfye gvpl lecbl ekfi l`xyi ipay l"fg epl mixne`
zxinyl zeaeh zelrn xetq oi` yi zn`a okl .`ad mlerd ly
.zixad

:'ycewd zxdh' xtqa mi`aend minbtd dxvwa dpde


.mlerl lean `ian eli`k .` mbt
.dzin aiig .a mbt
.minc jtey eli`k .b mbt
,dxf dcear caer eli`k .c mbt
.dlek dxeza xwyn eli`k .d mbt
(minyn eze` micpn) .iecipa `ed .e mbt
.xnen `xwp .f mbt
(ezen xg`l) .d"awd ly ezvigna eze` miqipkn oi` .g mbt
.s`pz `l lr xaer .h mbt
.`ad mlerl wlg el oi` .i mbt
lre "ipt lr mixg` midel-` jl didi `l" lr xaer .`i mbt
"xkp l-`l deegzyz `l"
.d"awd ly enya xwyn eli`k .ai mbt
.(dfn rnzynd lk mr) l`xyi idel-`a wlg el oi` .bi mbt
.eznyp oipa ceqi jiygne xrxrn .ci mbt
123 ceqid zxinye dh`x oexd` x"enc`d

.d"awa ezexywzdn wzpzn .eh mbt


."dkqne lqt jl dyrz `l" lr xaer .fh mbt
.ze`neh ipin lka eze` mi`nhn .fi mbt
el`) `xg` `xhiql carzyz dpeilr zixay mxeb .gi mbt
.(dlaw ixac
xzi lr mb df mbt llba mepdibl eze` mikyen .hi mbt
.eizepeer
.rx `xwp .k mbt
.dpiky ipt ze`xl dkef epi` .`k mbt
.jlnd oenx`a qpkidl dkef epi` .ak mbt
.aeh melga cwtzdl dkef epi` .bk mbt
.l`xyin yxtzi d"awdy mxeb .ck mbt
.minyb zxivr mxeb .dk mbt
.zexiar lkn xzei zixad mbt lr mwep d"awd .ek mbt
.zixa mwp znwep axga epnn minwep .fk mbt
.eznype eteb zellk lka mebt dyrp .gk mbt
.zepeyn zezinl ie`x .hk mbt
(mi`iapa ixtqa `aend itk) .dlrxz qek eze` oiwyn .l mbt
.zexiar lkn xzei d"awd q`en dfa .`l mbt
.ux`e minyl meiw oi` df mbt ici lr .al mbt
.mlerd on zekxa ipin lk wlqn .bl mbt
.l`xyia zene`d ehlyiy mxeb .cl mbt
.df liaya ze`a zexvd lk .dl mbt
(zelb `xwp ievx `l dxic xarn mb) .zelb envrl mxeb .el mbt
cv) `xg` `xhiqdl dyecwd zeyxn eznyp xwer .fl mbt
. (d`nehd
melyde miigd zkxa 124

.dpikyd zelb mxeb .gl mbt


egex z` ca`l mb lekie] dyecwd eznyp epnn zca`p .hl mbt
.[eytpe
.mc` llkn `ven .n mbt
`xwpy mepdiba mewn yi) mlerl mepdibn `vei epi` .`n mbt
.(cnyen myl cxeiy iny .oeca`
.zexiard lkn xzei d"awd iptl dyw dfd mbtd .an mbt
.zeaeyz lkn xzei dyw ezaeyz .bn mbt
.midel-` mlv epnn ca`p .cn mbt
oi`) .ze`nh zeige zenda zenca ztlgzn ezxev .dn mbt
(mixacd hyt o`k oiadl
eilr dxeye icy myde d"edi myd epnn wlzqn .en mbt
.ohy [z`neh]
.l`xyi llkn `vei .fn mbt
mbt oeern dpen`d zewitqe zeaygn ileala lk .gn mbt
.zixad
.miny `xen epnn wlqn .hn mbt
.dpikyl dyw dyrp .p mbt
ecegi oi`e 'xg`' dyrpe gxet 'cg`' on 'c ze` ly uew .`p mbt
.(ceqd it lr ,dlaw ixac el`) cegi
xe`d zenqegy) eilr zehley ze`nh zetilw rax`d .ap mbt
.(ytpl qpkidl
.(ceqd it lr ,dlaw ixac el`) miixeg` zpigaa gbyen .bp mbt
.miryx mipa cilen .cp mbt
yper `ed xawd heaig) .df liaya xawd heaig xwir .dp mbt
(dzind xg` xyi milaeqy ,lecb
125 ceqid zxinye dh`x oexd` x"enc`d

xwir dfy) .zeyecwd zevevipd xxal el xyt` i` .ep mbt


('da mipin`nd zcear
.iriayd sl`le miznd ziigzle dle`bl dkfi `l .fp mbt
lflfy in lk mr cgia) .mpdiba zgzex d`eva oecip .gp mbt
(minkg ixaca
.mler ceqi aixgne xwer eli`k .hp mbt
.mlera helyl egek xxerne ipencwd ygpd cvn dyrp .q mbt
.zenlerdn zeigd wlqn .`q mbt
dxi`yne dpikyd ly driap dze`a cexit mxeb .aq mbt
.dyai lekiak
.d`nehd cv ly driap zeaxdl mxeb .bq mbt
.zlawzn dpi` ezlitz .cq mbt
.ie`xk lltzdl leki epi` zixad mbt llba .dq mbt
.xifg zetilwe alk zetilw mi`xap zetihd mze`n .eq mbt
(xifge alka lblbzn ezen ixg`e)
miipgex milkl dpekd) milkd zxiay ycgn mxeb .fq mbt
(zexitqd epiidc xe` miwifgnd
.dxezd znkg zepirn epnn minzqp .gq mbt
.zerx zecin lk ea zewacp .hq mbt
.zx`tz ly ceqie dpia ly ceqi ,dnkg ly ceqia mbet .r mbt
(eznyp ,egex ,eytpay xie` ,min ,y`d zeceqia)

:minbt dnk cer eilr siqedl yie


llkd on `vei ila hrnk ytpd zelgn lky :oey`x mbt
ytpd zlgny el` mbe zeipina oekp `l yeniy ici lr zenxbp
mdly ytpd zlgnn mixhtp eid md mb mipbn d`vezk `id mdly
.mcewd mlebliba e` mzexrpa mdly zeipind lr mixney eid m`
zeipina oekp `l yeniyn d`vezk d`a mdly ytpd zlgn
melyde miigd zkxa 126

ezixaa mbetd .zexg` zexiar llba mbe mincew milebliba


,ytpd ileg l`e mytpa minebtd l` xzei mbety mrt lka axwzn
jixv eppi` oiicr `edy `ed ytpd ileg oial epia cixtny dne
letihl wwcfi mby i`ceea drxd ekxca cinzi m` la` .fety`
.ixh`ikiqt

el d`a dqpxtdy alqxan .p .x xn`y dn caln :ipy mbt


wwfpy eteq ,ezixaa mbety iny l"fg exn` .gxehae iyewa
.[ine`l gehiale] mixg`l

zexew mikxcd zepe`z aexy xac ircei enkiq :iyily mbt


zegwit ,zepxir xqeg llba zxne` z`f .iyep`d mxebd llba
zeinipt xqege mc`a inipt xe` xqeg llba zenxbp el`e zexidfe
.zixad mbte daexn rxf zkityn d`vezk `a mc`a
zxeywzdy .xrepd axwa zeaxd zeieca`zdd lk :iriax mbt
.daexn rxf zkitye zeppe`n d`vezk zenxbp .jkn oir dnilrn
jkn d`vezke ,ziniptd zeigde miigd gzn z` mica`n mixirvd
cnli zixad zxiny ly `yepdy ce`n ievx .zeigl oevxd z`
.xtq izaa

miwxta e`aedy minbtd lk z` xekfl jilr :iiying mbt


`ed zixad mbty ,yex` mely axd azky dn xekfle .mincewd
ryte ryxd iyrn lky rnyn .mleray rxd lkl ug y`x
dlilge qgy ,jnvr lr qegl jilre zixad mbtn d`vezk minxbp
.midel-` lv` oica aiigzze mirx miyrn zeyrl letiz `l
my lr ,xyk `l mc` mipkn miiebde miipeligd :iyiy mbt
`l mdy llba dfe .dpebn xa` `ed zixad xa` mlv` .xa`d
.'yecwd xa`d' :dfd xa`d `xwp miizcd eplv` .mzixa mixney
,ezixa xney `ly in ok m`e .'wicv' dlawa `xwp dfd xa`d mb
.wicve yecw zeidl dkef ezixa xneyy ine .dpebn `ed
zxiny lr cner miigd lye dpen`d ly uwerd :mekiql
127 ceqid zxinye dh`x oexd` x"enc`d

dnn xzei .ixyt`d aehd lkl dkfz ,jzixa xenyz m`y .zixad
jnvr lr `iaz ,jzixa xenyz `l m`e .oin`dl lbeqn dz`y
gvpd iig z` ciqtze cnyezy zeidl lekie .mixeqie zerxe zexv
`l d"awd .zixad xenye ,ahid z`fd zn`d z` oiaz .jly
iig digze .zixad xenyzy dvex `ed .xdn jk lk jze` cinyi
ly xigndn wlg df zixad xenyly oin`z .xzeia mixye`n gvp
mlyl i`cke ce`n mlzyn xignd .d"awd iptl rpkze gvp iig
.eze`
melyde miigd zkxa 128

beeifd zyecw ceq - 22 wxt

wxt dyecwd xrya 'dnkg ziy`x' xtqa `aen `ad xn`nd


z` zpad `l m` mb .l`xyia mc` lkl liren `ede xyr dyy
wqpr'filn jlnil` iax .oaei xwird ote` lka ,eay dlawd ixac
mixacd .jzy` mr cegi lk iptl dfd wxtd z` `xwl uilnn l"vf
.zelczyde dpad jnn miyxec o`k mi`aend
"miyecw mziide mzycwzde" epl dzeiv dyecwd epzxez
aezke ...yinyzd zyecw lr dxn`p ef dyecw l"f epizeax eyxte
oeekzne cg` beeifa `vnp mc`dy onfa d`xe `eae" :xdfa
jixv jkitl .dnibt `la cg` `xwpe mly `ed f` ,ze`ik ycwzdl
,enr cg` oevxa dze` oikdl ,dry dze`a ezy` z` gnyl mc`d
dnl jynda xiaqn `ed) `edd xacl cg`k mdipy epeekzie
.sebae ytpa cg` lkd f` cg`k mdipy mi`vnp xy`ke .(dpeekd
`ly mc`y epcnly enk sebae cg` oevxa dfa df wacdl -ytpa
f` ,dawpe xkf mixagzn xy`ke .wlgpy ink `ed dy` `yp
yi` mi`xwpe cg` sebe zg` ytp mdy `vnp .cg` seb miyrp
.cg` eze`a dyecw ly gex `ivene ,cg`a okey d"awd f` .cg`
ik eidz miyecw" :jkitle .xen`k d"awd ly eipa mi`xwp el`e
`l` xg` mewna df xac cinrd `ly l`xyi mdixy` "ip` yecw
.xg`a `le ea wacdl liaya "'d ip` yecw ik" :xn`py ynn ea
ixac o`k cr "mkidel-` 'd ip` yecw ik eidz miyecw" ok lre
zyecw lr `ed ,"eidz miyecw" ik x`ean xn`nd seqn ixd .xdfd
itk ik rce .jynda cer x`ap beefd zyecw oiprn x`ay dne beefd
.dyecw dnyp epal jyen jk `idd drya mc`d ycwziy

beeifd onfa envr heyti cvik zrcl oirnd jixvy dne


`edd xai`d zpigay aeygiy `ed ,lke lkn rxd xvid zpigan
mdn miielb mdn mc`d ixai` (248) g"nx x`yk xai` `ed
129 beeifd zyecw ceq

mdipy eidie" xn`p oey`xd mc`d `hg mcew ixde .mixzqp


`xwiea) l"f epizeax exn`e "eyyeazi `le ezy`e mc`d minexr
mc` ly eawr getz" :`iqpn oa oerny iax mya iel iax (dax
jk lk oey`xd mc`d did xnelk) dng lblb ddkn did oey`xd
lr eipt xzqlw .(eznerl ddk dz`xp ynydy cr xe`a `ln
mc`l did dpey`xa mipewizd xtqa xg` oke .dnke dnk zg`
x`y ik i`ceeae 'eke dng lblb ddkn eawr did mday xe` zpzek
rxd xvi mda hley did `le xzei mixi`n eid df jxra eixai`
`edy deexrd cvn ?zyead mdl mxb ine "eyyeazi `le" jkle
xg` ,lbxe cik dfd xai`d did mcew la` .enbty rxd xvid
zgpdk `ed ixd dfd xai`d ici lr ezy`e yi` cegi ly deevny
xvi mda oi` el`y enke ,gena y`x ly oilitze l`ny cia oilitz
mc` deehvpy diaxe dixt zeevn ea miiwnd ,`edd xai`a ok rxd
ine rxd xvi ea didiy ie`x oi`e cg` lkd ,`hgd mcw oey`xd
oeerd ?deexr eilr xn`iye ieqk jxhviye rxd xvi ea zeid mxb
xai`a hlye mybzipe ezlxra jyende rx `edy ,mbtd did eay
.dfd
mc` mbt owzl `ed dfd mlera miwicvd zcear xwire
oey`xd mc`ay xnelk) zenypd lk llk oey`xd mc` ik .oey`xd
mlek (epnn egxt `hgd ixg`e l`xyi mr zenyp lk zelelk eid
d"awda miwacznd miwicvd dpde .epweziy jixv mleke e`hg
mc` mbt day dpeilrd daygnd ceq mipwzn ,mzaygn ceqa
dege daygna ag mc`y 'xdfd ipewiz' xtqa eyxty itk .oey`xd
cei gxkda owzn cei `edy daygnd oewiz ici lre ...dyrna
owzp daygnd oewiz ici lry zxne` z`f) zixaay dpezgz
.(zeripva ezy` mr cgizny ici lr dyrp dfe .zenlya zixad
zepfa mlerd ipipra ezaygn mc`d zeida ik :`ed dfl mrhde
didz cin ik .znbtp zixaay cei ixd xnegd ipipr xg` eale
eyexit zxrpp ezywy miig sqei iax laewnd yxit) zxrpp ezyw
zywd `idy zixad xa` `xwp xa`d ik rxf jtey `edy `ed
yexitdne .ug enk rxfd z` dxei xa`de mivig mi`xwp mirxfde
melyde miigd zkxa 130

l` eptz l`" :aezky enk (oeekzn `ed dnl jynda oiaz dfd
lkzqndy miyecw zyxta eyxty itk "ma mznhpe" "milil`d
ici lr ez`nehe .dlila eze` mi`nhn ,meia da xdxdne dy`a
mbt oeer did dfe sebd ixai` lk da zllekd cei `idy zixa ze`
dyecwd zeipgexn envr xwre rxd xvi eteb lk lr hilydy mc`d
eizegeke mlerd xnga yalzpe ,rxd xvin dheytd ,dpeilrd
,lkd zllekd `id zepfd ztilwy .zetilw x`yn `veike zepfae
lkn xzei zepfa `pwzn `ed jexa yecwdy l"f epizeax exn` jkle
eytpe eixai`e envr xwery iptn :df `ed mrhde zexiar x`y
.zexiar x`yl ok oi`y dn .rxd xvia elek yalzne ,dyecw lkn
,ytpd z` d`nhnd ok mb zllek dxiar `idy dlik`d oiprn ueg
da xn`py ,dl deezyn zepfde etebn wlg d`nehd ziyrpy iptn
"dit dzgne dlk`" :xn`py ,dlik` my ok mb
ipipra ayeg epi`e mlerl ,d"awa waczin mc`d zeidae
miigd xwira waczidl m` ik .dee`zn epi`e cqtpde deedd xnegd
my) dad`d xrya epyxty dad`d ceq `edy ,lkl dignd
mde ,zeevn ixneyl wx mini`zn mdy .mi`ad mixacd miaezk
ceqa ynzydle ,daeyza xefgle xdnl jl i`cky ce`n lecb ceq
dx`dl dkfze ,zeipgexd zelrna jze` uitwi `ed ik .dfd lecbd
zewacd yexc l` qgiznde...:`ed dpde ,ce`n dlecb zipgex
,miwicvd zlrna xn`y xn`na x`azp ,ea ep`y dad`de
mzaygn miwiacn mde ,zeinybdn mzaygn hiytdl mirceiy
mdy `vnz 'ycg xdf ipewz'ae) .miklnd ikln jlna mpevxe
,cegid onf lk ,dy`d mr cegid onfa d-e-d-i mya mixdxdn
(xtqd jynda xaqd `aei .seba yecwd myd z` yibxdl jixve
oiprn xikfdy ziy`xa' zyxta xn`y dna dl` eixac epaeie
lr milbzn zepevxd lke ,oeilrd beeifd zra milbznd zepevxd
ikd jnvr d`xzy epiidc ,zixad xa` `ed wicvd) .wicvd ici
lw ikd f` ik .cegid onfa yecw ikde idel-` ikde dti ikde aeh
xwir mye ,beefnd (wicvd) `edy (.el`d zepevxd lk z` biydl
epi`y lkd oevx eze` f`e:xn`y enk ,oezgzd wicvd zewaczd
131 beeifd zyecw ceq

,gxeh mey ila ,rpen mey ila) dnzqa miptle iptl mqan qtzp
dze`a epeaxa wacznd ly ewlg ixy` f`e ,(.gezt xryd
gnyi" :xne` aezkd eilr .dhnl edixy` ,dlrnl edixy` .dry
ote`k epeaixa waczdl dkefd lk ."jizclei lbze ,jn`e jia`
xefgp eiykre (.dhnl aed` ,dlrnl aed` .zenelerd lk yxei-dfd
zhilt) d`neh icil `eai `le zxrpp ezyw oi` f` i`cee (xn`nl
xvid cva jynp didi `le yecw didi ebeeif f`e mipt meya (rxf
,e`hg mcew oey`xd mc`d didy enk epipr didi `l` ,llk rxd
yxty .(d"awd) epewl dnczn deevnay .deevn meiwl cala didy
`edy enky miyecw zyxtn epwzrdy xn`na melyd eilr i"ayx
mi`kf xn`nd seqa xn`y enk .miyecw didpy epeeiv jk ,yecw
yecw ik" aezky ,ynn ea `l` df xac miniwn `ly l`xyi md
yecw `xwp "'d ip`" epiidc ,beeifd ze`ivny myky :dvxi ,"'d ip`
xwiry iptn eil` dncpy jixv ok ,rxd xvin hyten `edy
qg m`e .jxazi epnn zelv`pd zeipgexd epizenypl rbep dyecwd
eznyp yialn `vnp ,ladd beprzl dfd dyrna aygi melye
.zidel-`d dpeekdn jtdd rxd xvia zipgexd

oi` cxtk qeqk eidz l`" :melyd eilr jlnd cec epxidfd dfle
df beeifd oipr lr df weqt miyecw zyxta xdfa eyxte "oiad
d"awd ikxc mirceie dxeza miwqery miwicvd mi`kf" :epeyl
ok llbae lka miyecw mi`vnpe ,jlnd zyecwa mnvr miycwne
zn` iwicv mlek mdipae ,dlrnln dyecw ly gex mikyen
mitevg mleky miryxl mdl ie` .miyecw mipa ,jlnd ipa mi`xwpe
d`nehd cvn dtevg ytp mdipa miyxei jkitl .mitevg mdiyrne
,`nhidl `a "ma mznhpe mda e`nhz `le" :aezky enke
'dnkg ziy`x' ixace 'xdfd' ixac o`k cr .eze` mi`nhn

od ik yinyzd zra zepf zeaygn aeygl xeq`y o`kn oaene


ixacl .ecleeiy zad e` oad z` mb ze`nhne ytpd z` ze`nhn
epizeax zrck eilr siqedl yie .my `xw jynd yi 'dnkg ziy`x'
xabd ipt epiidc ,xeg`a mipt dy`d mr cgizdl xeq`y miyecwd
melyde miigd zkxa 132

ipa ly diaxd ixa` wwlle uevnl xeq` ok enk .dy`d ixeg`a


`l mikxc mde , epilr mixeq`d miryxd ikxcn df lk ik .befd
epgp`e miryxdn yxten l`xyi mr ik .l`xyi mrl zerepv
mixa`a zrbl `l sicr ok enk .'d iptl miyecw zeidl mixen`
.xtqd jynda `aen ,dt `aend ceql xaqd .el`d

miiwl jixvy `ide ,cegid onfa zeripvl dxeywd dkld cer


ecleeiy miclid f`e .dkinyl zgzne ,xcga xe` ila ,jyega miqgi
iyw micli daxd zepexg`d mipya yiy daiqd .miaeh xzei eidi
mixeddy llba xzid oia `id .xtq izaa zeira daxde jepig
aex z` oi` miizcd ly xtq izaa .repv `l ote`a miqgi miniwn
.el`d zeirad

yie ,ce`n yecw xac `ed mi`eyp dy`e xab ly beeifdy jl rc


yiy yecw ikd dyrnd `ed mvrae ,dlaw zeceq daxd eilr
zenka xe` dlbzn cegid zryay `id jkl dgkedde ,dfd mlera
z` ycwl mircei `l mc` ipay wx .dfd mlera yiy dlecb ikd
lkk ik .ce`n ifapl ce`n yecw xac miktede ,cegid zrya mnvr
ielibl zexyt` yi jk .dyecw ly lecb xzei ielibl zexyt` yiy
"midel-`d dyr df znerl df" ik .d`nehe rxd xvi ly lecb xzei
.dyecw znerl d`nehe rxd xvi epiidc .(`"i 'qt 'f wxt 'zldw')
miiwl citwz okl .cegid zrya zeycwzdd zcina ielz lkde
cleed zlrezle jzlrezl .miiaxind zeripve dyecwa miqgi
cleeiy
133 dpikyd xe` ielb ceq - 23 wxt

dpikyd xe` ielb ceq - 23 wxt


cr xtqd lk z` `xwl i`ck ,wnerl oaei dfd wxtdy icka
.o`k
ip`e dlaw cnely in lkl reci ceq `ed dpikyd xe` ielb ceq
.dlaw ecnl `ly dl`l wx .ycg xac mey o`k ycgn `l
zexitqd ly mibeeif yi zepeilrd zexitqa dlrnly `ed reci
zexitqd .zeiawp zexitq yie zeixkf zexitq yi .xe` ielb jxevl
xe`d z` zecixene odly beeifd ici lr seq oi`d on xe` zekyen
ipa ,eply zenypd z`ixa .zepezgz xzeid zexitql dhnl
zcixi lk ok enke minya zexitq ly beeif ici lr ziyrp ,mc`d
yi zexitql .zexitqd ly beeif ici lr ziyrp dfd mlerl rty
ly zeihxtd ceqid zexitq mi`xwpy odlyn "diax ixa`"
.mibeeif ici lr dyrp minya xe` ielb ok m` .zexitqd

dligza xe`d .dlrnl dhnn xe` zelrn zexitqd ok enk


dkenpd dxitql xzeia ddeabd dxitqdn ,dhnl dlrnln cxei
`l` dkezl xe`d z` zlawn dppi` dkenpd dxitqd .xzeia
`xwp dhnl dlrnln cxeid xe`d .dlrnl dxfga xe`d z` dlrn
`xwpy dxitqd ly 'diaxd xa`'l ribn xe`d xy`k .'xyi-xe`'
.xfeg xe` `xwpe dlrnl dler xe`d f`e dlbzn `ed ceqi zxitq
lecbd xwirde xfeg xe` zelrn zexitqd dnl zeaiq dnk yi
.xe` ielib myl `ed

ly lecbd bperd .mibeecfn md xy`k xe` milbn mc` ipa mb


gnv' x"enc`d azky itk .seba xe` ielib mvra `ed ,miqgi meiw
xaba mipicd weznl mxeb beeifd dlawd it lr .c"ag ly 'wcv
mitlgzne minlrp mirx zeybxy jka `hazn xacd .dy`ae
.miaeh zeybxa
melyde miigd zkxa 134

z` epiidc xe` ybxd z` zelrdl befd ipa mileki ok enk


oeincd zxfra diiaxd xa`a zxahvny daehd dybxdd
sebd z` sehyl jk ici lre .y`xl myne abl dlrnl ,daygnde
ifkxne y`xae seba inipt xe` lawzn dfn d`vezk .aeh ybxa
jk ici lr .dycg zeig milawne migwtp miipgexd dibxp`d
zegek lawl xyt` .zipgex zegwtzd mibiyne iybx oefi` mibiyn
lka mignen ici lr xzeia ulnen xacd .jk ici lr miirah lr
laewnd ly eixacn rnyn .axrna mbe gxfna mb mlerd iagx
dybxdd z`lrdn d`vezk zipgex milcby ,l`hie miig iax
,bly` ield dcedi iax lecbd laewndn rnyn .y`xle abl daehd
minxeb mvra jk ici lre] .miipgexd zegekd ly oefi`l mikefy
[eply ipgexd cvd oewizl

zxaer xa`a dhnl zxahvny daehd dybxddy oiincl yi


dxcyd cenrl cenv dler myne xeg`n dxcyd cenr zizgzl
dler y` cenr ly `id zlawzny dybxdd .y`xd xarl dlrnl
dvegd cewcewd jxc `vei dfd xe`d z` oiincl yi .abd dlrna
,dfd y`d cenr z` mittekny dl`k yi .y`xd lrn dlrnl
myne dfgl miptln dhnl eze` micixene y`xl ribdy ixg`
z` mi`iveny ici lr .y`xl wx zelrdl xy`n sicr dfe xeahl
mittekny ici lr .`xead mr cegi`l minxeb ,cwcwd jxc xe`d
,xeahl dxfga eze` micixene dnicw y`xl dlry xe`d z`
xyw zxivi ick cr .dy`d mr aeh xzei xyw zxivil minxeb
.dzi` ihtlh

`l` ,oey`x lbyna zg` zaa zbyen `l xfeg xe` z`lrd


yibxz ,y`d cenr z` dlrzy mrt lka .minrt daxda dbxcda
.xzeie xzei miptan gwtzn dz`y

wezn xaqd `aen 'yacn wezn' yexit mr 'xdfd ipewz' xtqa


ceqi zxitq dnl xiaqn ,yexitd xagn ,yixt l`ipc axd .yacn
yi ceqi zxitq cr ik .'ig' z`xwp diiaxd xa` ly dxitqd `idy
,ced ,gvp ,zx`tz ,dxeab ,cqg ,dpia ,dnkg ,xzk :ode zexitq 9
135 dpikyd xe` ielb ceq

zexitq 9 yi cere .dhnl dlrnln xyi xe`a ody 9 cgia .ceqi


xe`a xzk cr ,e"ke gvp ,ced ,ceqi :dlrnl dhnln xzk cr ceqin
xfeg xe` ly zexitq 9 -e xyi xe` ly zexitq 9 cgiae .xfeg
ig zeidl dvexy iny o`kn `vei .'ig' `ixhniba dfy 18 cgiae
.'ig' zeidl dkfi f`e cegid onfa xfeg xe` zelrdl jixv ,zn`a
dkfiy iny i`ceeae miznd ziigzl xeywy ceq dfy il d`xp
mewl ely miiekiqd z` licbn cegid onfa xfeg xe` zelrdl
miznd ziigza dnewzd xwiry jl rc la` .miznd ziigza
`ly icediy mipin`ny mipax yi .zcnly dxezd zekfa didz
.miznd ziigza mewl dkfi `l dxez cnl

'l`xyi okyn' xtqd xagn xbply .t .x axd z` izl`y ip`


il xyi` `ede dkldd it lr dy`l xab oia cegid `yepa wqery
mbe .xzenye dkldd zpigan xe` ybx z`lrd mr dira lk oi`y
xe` zelrdl jixvy `aen 'yacn wezn' yexit mr 'xdfd' xtqa
dy`d mr cegid onfa dligza) .dxcyd cenr jxc y`xl ceqidn
(cegid onfa `ly dhnl dibxp` zxahvny onfa mb df ixg`e

dkixv mday zexepiv oirnk mixarn mc`d ytpa yi


lczyz .ce`n miwc el`d zexepivd xearl xe`d daehd dybxdd
cenrl cenv epiidc .mkeza xe`ybxd z` zelrdle mze` zelbl
.dxcyd

ybx ly zexahvd e` megi jze` qteze cal dz`yk onf lka


oiincl `ed zeyrl jilry lk .`idy daiq lkn xa`a dhnl xe`
abd dlrna dler ,daehd dybxdd z` epiidc xe` ybxd z`
dxeg` xe`-ybxd z` xiardl jixv lk mcewe .y`xd xarl
m` .dxcyd cenrl cenv dlrnl myne dxcyd cenr zizgzl
jilry lk dxcyd cenr dlrna xe`-ybxd z` zelrdl jl dyw
miky`de xa`d z` ,dhnl `edd xef`d lk z` ueekl zeyrl
dybxddy oiincl dtxn dz`y onfae zetxdle wfg apfd mvre
jk dyr .dxcyd cenr jxc dlrnl dler dhnl dlawzdy daehd
dz`y mrt lkae ,dtxde wfg ueek ,dtxde wfg ueek :oibexiql
melyde miigd zkxa 136

jyndae .dlrnl abd dlrna dler daehd dybxddy oiinc dtxn


.xfeg xe` z`lrd zekfa ,dpikyd ja dlbzz onfd
liba mixrpl xzeia aeyg xe` ybx z`lrd ly dfd rcind
rxf jetyle ope`l wiqtdl df rcin zekfa milekiy zexbazdd
zwqtp abd dlrna xe`-ybxd z`lrdn d`vezk ik .dlhal
dee`zl znxeby z`f `idy xa`a xe`-ybx ly zexahvdd
.rxf jetyl oevxle
lkl qiqa `ed xa`a fkxzny aehd ybxdy cenll mixrpd lr
el`d miaehd zeybxd lr xenyl mdilr okle xg` aeh ybx
`id sebl dlrnl xe`-ybxd znxfd .mze` fafal `le mkeza
.milrp xzei zeybxa iqiqad iceqid ybxd zxnzd
libl miribn mdy iptl cer ,jly miclid mr xacl i`ck
.rxd xvia zexbazdd lib ly dnglnl mze` oikdle zexbazdd
.dyecw uevip lk lr engliy i`ck
dnke xtq izaa zixad zxiny ly dfd `yepd cnli cizra
.mlerd lkl sicr jk mcwen xzeiy
lkae ux`d lka utei dfd xtqa `aend rcidy ce`n i`ck
xkyl dkfze dfd rcid z` uitdl jzlekiay lk dyr .elek mlerd
.`xead z`n
,dhnl xahvny xe`-ybx lk zelrdl cnlzyk onfd jyna
jl mexbiy xe`-ybx seb jkeza xvepy oigaz .y`xl dlrnl
.daexn d`pd

dee`zd z` dzigtn xe`-ybxd z`lrd izazk xaky itk


dlecb d`pd z`f ote` lkay oeeikn la` .zixad xenyl zxfere
onf z` jix`dl evxiy dl`k eidi .seba y`d cenr z` yibxdl
`l xacd .dlecb xzei zexicza miqgi miiwl ok enke lbynd
yi cg` cvn .miccv ipy yi cegid ly dfd `yepd lkl ik .ulnen
`ed oiny rcep mbe xe`d ielibe cegid mvrn dlecbd d`pdd z`
ipy cvn la` .mincewd miwxta mignend epiivy enk ,`txn mxeb
137 dpikyd xe` ielb ceq

eyexity "`gwt `gixe `xng" :l"fg exn` .oii zizyl dnec xacd
mxeb ok` oii hrny reci .ytpd z` migwtn aeh gixe oii zixara
.zxwean zenka oii zezyl mivilnny dl`k yi okl zegwtzdl
mehnihl znxebe zxkyn oii ly dlecb zenky eplekl reci la`
jxe` .o`k ok enk .zegwtzd ly jtidd z` weica dyere miyeg
ly zeaeh ze`vezl `iai milbyn ly zxwean zexicze xwean onf
ly xwean `l onf jxe` e` ddeab zexicz la` .zinipt zegwtzd
miyeg mehnih ,zelvr ,zepp`y :zeilily ze`vezl mexbi milbyn
.cere

,rvenn onfl miqgi miiwl jl dyw m` ,ipy cvn ,ote` lka


xa`d zvigla ynzyid .jzhily ila rxf jl hltpy oeeikn
ici lre ,z`vl cner rxfdy rbxa wfg `edd xefi`d lke miky`de
mr cegid onf z` jix`dle rxfd zhilt lr helyl lkez jk
.dy`d

reaya zg` mrt lr mivilnn l`xyi ilecbn daxdy daiqd


sqepe dlrnl `aedy mrhdn xzid oia `id ,bg iniae zay meia
zexitqd zay meia (` zay meia `weec dnl zeaiq cer yi jk lr
.beecfdl mc` ipal mb mi`znd onfd df okle zebeecfn zeyecwd
reayd lk .mipyi dlilae mixr epgp` meiay dfl dnec xacd
milina .mixvew aia`ae mirxef eizqa .migp zayae micaer
cvn xzeia oekpd onfd `ed zay mei .ezra xac lk ,zexg`
lrn l` xagzdl xzeia mi`znd onfd weic xzil e` ,rahd
ly ze`pdd lk (a .rahd lrn od zeyecwd zexitqd ik .rahl
zay iniy oeeikn .z`fd d`pdd llek oeayg itl md dfd mlerd
xzi lke jkl mini`znd minid md okl bperl xzid oia epzip bge
miclepy micli (b .jkl mini`zn mpi` bperl epzip `ly minid
mewnn mi`a md ik miaeh xzei micli md mibge zay mei ly beeifn
.sebd ly zeigd `ed rxfdy dfd xtqa xak mkeq (c .yecw xzei
cearl mewna ,ycg rxf xvil caer gend .rxf jtey xabdy ixg`
ixg` weqr gend :zexg` milina .envr xabl miig zxivi lr
melyde miigd zkxa 138

okl .rxfd liaya `l` xabd liaya `l miig zxivia ,dkity


xaky zexnl .dkitydn d`vezk xabd ly ezegztzd zh`en
xab ote` lka .miycg mirxf xevil gend witqn cala mei ixg`
un`n ici lr mibyeny mibyidl ribdle zeipgexa mcwzdl dvexy
`id l`xyi ilecb evilndy zexiczde dkitya hrnl aiig ,edylk
ipyl db`c l`xyi ilecb ellk z`fd zexicza .reaya mrt
xywe zia mely lr xenyl xabd z` aiigny cvl mb .miccvd
ly cvl mbe dzi` miqgi meiwn d`vezk xvepy ,ezy` mr iybix
`aen .milbyin aexa cea`l jli `ly ,xabd ly oe`d lr dxiny
ly ahinay ahindn `ed jtey mc`dy rxfdy 'xdfd ipewz'a
ce`n i`ck .'dyecw ivevip' dfl mi`xewe xzeia xgaend ,gend
.el` dyecw ivevip lr xenyl

zay inia wx recn minrh cer yi l`xyi inkgly d`xpke


.mibge

ly dzpera aiig xabd minyn epl dpzipy dxezd it lr


ly dpevx :dzper dlind zernyn z` l"fg epl eyxit .ezy`
zni` lk ezy` mr miqgi miiwl aiig xabdy zxne` z`f .dy`d
dxdh zekld lr xenyl zaiig dy`dy oaenk .dvxz `idy
zexicza miqgi miiwl dl aeh `ly oiaz dy`dy i`cky oaenke
.ddeab

wx `l` .ezy` mr cegi mefil `l xabl m"anxd uilnn ok enk


.znfeid didz `id

izn wx ezy` mr miqgi miiwie z`fd dkldl ziiviy xab


zelrzdl dkfie ely dee`zd z` jk ici lr oihwi ,dvex `idy
.dee`zd oeayg lr `eazy zipgex
139 oewiz ikxc - 24 wxt

oewiz ikxc - 24 wxt

lbyn zee`zn xhtidl zeaeh ikd mikxc e`aei df wxta


`ed zeyrl jilry lk .zixad xenyle ,dlhal rxf jetyl oevxde
,jl ze`xp ikdy mikxcd z` el`d mikxcd lkn jl xegal
.daeg xcba md mikxcdn wlg .oda ynzydle

dz` jl d`eyp `l dy` mr miqgi miiwn e` ope`n dz` m`


jnvra mbet dz` ,zwqtd `l cer lk .mcwda df mr wiqtdl aiig
mibelekiqtl oin`z l` .midel-` ici lr jk lr yprz mbe
`pey midel-`y mipin`n `l mibelekiqtd .ope`l aehy mixne`y
.jk lr yiprne zeipin zexiare dnif

jtdzy cr .zixad zxiny ly `yepl onf yicwdl jixv dz`


xneyl ,rxe ryx ,dxeza `xwpy ,dlhal rxf jteye s`epn
mei lka jpnfn yicwdl ievx .aehe wicv ,dxeza `xwpy ,zixad
ze`aend el`d mikxca ynzyiy inl .dfd ce`n aeygd `yepl
.gkeeide dqp .leki cg` lk eiykr .dglvd zghaen ,o`k

dceq zwa`a ynzyde lvrzz l` ,dlecb dee`z jl yi m`


oebk ,`edy lk lk`n jeza dwa`d z` aaxrl xyt` .diizyl
.dwa` zitk ivg -zitk mei lka relale .dpal dpiab e` qeneg
dpekz yi dwa`l .zegex` yelyl z`fd zenkd z` wlgl xyt`
dwa`d .rxf jetyl oevxdne lbynd zee`zn dzigtn `idy
rxf jteyn xarn ly mipey`xd mialyd z` xearl jl xefrz
diizyl dceq zwa` zzl ulnen .zixad xneyl ,s`epe dlhal
zxiny ly `yepd lr mzi` xacl mbe zexbazdd liba mixrpl
.zixad

aexl la` .cin epwzi mihrn .dfky mbt mipwzn dxdna `l


jxc z` zepyl mipy ile` e` miyceg ,zereay gwi miieptd
melyde miigd zkxa 140

z` zepyl eiykr xak lgzd dndnzz l` .ybxde daiygd


.zixad zxiny `yepl jly dyibd
aey dfd xtqa `exwl `id mbtd z` owzl dlwe dgeha jxc
dlw zixad zxiny z` jted dfd xtqd .owzl xenbzy cr aeye
xtqa zxfeg d`ixw ici lr ik .mrt i` didyn xzei ,dbydl
z` jl ozi dfe zixad zxiny ly zevigpd z` jzrcl xicgz
.dee`zd z` gvpi wfgd oevxd .jxvi lr xeabl gkde oevxd
xwd oeibdd .jliaya aeh dn jl aizkdl jly xvil ozz l`
.dee`zd z` gvple xeabl jixv
dee`zd oial xwd oeibdd oia wa`n jezl qpkidl aiig dz`
.dee`zd z` dz` mb gvpl ,egvpy mixg` mixab enk leki dz`e
.rpkp `ed ,ely lr ywrzn mc`d m`y dpekz yi rxd xvil

miipird zxiny
,zexaeg ,mixtq oebk dee`zd z` xxerny xac lk jnn wgxd
ly mipaxd .llka difielha dtvz l` .dnif mda yiy mipezr
yelbz l` .difielh mipbne difielha diitv mixqe` epxec
miievx `l mixz`l hpxhpi`a
lr lkzqdl xeq`y `ed miizcd lv` zixad zxinyn wlg
.dfd xaca c`n micitwn micxgd miizcde jzy`n ueg ,dy`
xacd xeng dnk cr mixiaqny dfd `yepa mixtq xak e`vi
miyecw didpy epteqy oiane ycwzdl dvexy in .miypa lkzqdl
miwicvdy laiw xake yiy `ltp ikd ybxd `ed dyecw ybxye
eipir z` xenyl aiig .dyecw ybx biydl mdiig lk micaer
mi`nhne wfp minxeby mi`nhe mixeq` mixaca lkzqdl wiqtdle
okl .dlek ytpd lr zerityne all zexeyw mipird .ytpd z`
dnecke mipezire difielh ,miyp lr zelkzqd 'mihxqa ditv
owzl zlbeqn `idy dxez cenll i`ck df mewna .hlgda dxeq`
.`ad mlerl e`iadle zixaa mbty in ly dnypgexytpd z`
.eze` `xwl c`n i`cky cgein wxt ycwed dfd `yepl
141 oewiz ikxc

lkzqdl xeqi`d mvry ,'daeh oir' xtqa iax miig axd azk
mvr `l` .dxiarl letizy yygd meyn wx eppi` miyp lr
aeigd zxhny azk cer .[jk lr miyprpe] dxiar `id zelkzqdd
,ezy` lr wx lkzqi xabdy icka `ed miyp lr lkzqdl `l ly
cere ,mdpia dad`d daxze .ezy`l wx dee`zi `ed jk ici lre
zeripvd zxiny lr cner l`xyi mr ly zeceqid meiwy azk
xeng `ed di`xd mbt .xzeia `yepa xingdl yi okle ,dyecwe
on deevn ef ixd .xeqi`d lceb z` mipian `l miyp`e xzeia
ixg`e mkaal ixg` exezz `le" :miklnd ikln jlnn .dxezd
,sleg han epidc mzq dii`xa mb xingdl yiy ,azk cer ."mkpir
o`k cr .zerepv `l miyp lr cgeina ,zkyenn dhada eppi`y
.iax miig axd ly eixac
:'l`pain wicvd' ,y"`xden ly 'mipir xedh' qxhpewa `aed
ly zexabzdd xwir elld mizira xy` !ipa iaed` rczy jixv
`edy] n"qdy mipird mbt ici lr wx df mc`d lr rxd xvid
`ede [zexiara mc` ipa liykdl eciwtzy .ohyde zend j`ln
zeiipgex wx lkzqiy mewnae ,zexeq` zei`xa mc` ipa liykn
mewna .dlek d`ixad lk miwne deedne dignd ,jxazi ezdel-`
zkqn) exn` epinkge .zexeq` zei`xa mc` ipa liykn `ed df
eipiry dna `l` hley rxd xvid oi`" :('` 'nr d"n sc 'oixcdpq'
zend j`ln `edy ,ohyd z`y ,eixac lr ztqez] ."ze`ex
cgtze ,`xeadn cgtzy epidc .deepre miny z`xi ici lr migvpn
lr .jly zekxad z` ciqtz `le .jly `ad mler z` ciqtz `ly
eipir of mc`dyk :azk cer [.eze` gvpze ohydn xhtz jk ici
efer zpiky z` wlqne ,dpiky ipt lr lkzqdl dkef epi` ,deexrdn
zei`xa lykpy enk ,dpikyd z` wlqny xac cer oi`e...jxazi
.dpiky ilbx wgec `ed df ici lr xy` .miyp lr lkzqny .zexeq`
eli`k xzqa dxiar xaerd lk" :('` f"h 'dbibg' 'qn) l"f mxn`nk
oi` xy` ,envra xicgn mc`yk zn`a ik "dpiky ilbx wgec
lkde ,`vnp eicrla oi`e ,`vnp jxazi `ede ,llk jxazi eicrla
oi`y zngn j` ,`heg did `l if` ,lkd df zedel-`e zedel-` df
melyde miigd zkxa 142

,zepeere mi`hgl `a `ed df ici lr ,df lka opeazdl dkef mc`


rxd exvi eilr xabzny in hxtae ,dpikyd z` wlqn `ed okle
zeaegxa eiykr zeaaezqnd zevext miyp lr zeielkzqda
zeigk ,ynn zenexrk zekledy cr ,mitewye miteyg micbaa
dxbn ,miyp lr lkzqny in ik !?`hgi `ly oad dyri dne ,dcyd
lykpy cr ,zixad mbt ly zepeere mi`hg icil `ay cr ,exvi z`
zngn envr z` mngny meng ici lr ,dlhal rxf z`veda
mc`y efn dxeng xzei dxiar oi` ok lre .zerx zeielkzqd
zkqn) miyecwd epinkg epl elib yexta ik .miyp lr lkzqn
eli`k ,dy` ly dphw rav`a lkzqnd lk" :('a 'nr c"w 'zay'
mey lr lkzqdl xeq` ik .(deexrd mewn) sxezd mewna lkzqn
lk .dly dphw rav`a elit`e ,mewn meyae (jzy` caln) dy`
zkqn) miyecwd epinkg exn`e .zerx zeielkzqd zexeng jk
lke .dxiar icil `a eteq miypa dtevd lk ('` 'nr 'k 'mixcp'
okle ...mipbedn mpi`y mipa el eidi ,dy` ly dawra lkzqnd
dfd dpebnd `hga xak z`hgy elit` !jiptl dn ipa iaed` d`x
lr mipye mini zlkzqde .dlhal rxf z`ved -zixad mbt ly
zeidl dkfzy ,,jxazi eil` dnly daeyza aeyl d`x ,miyp
mzaeyza dvexe ,cqg utg `ed jexa yecwd zn`ae 'mipir xedh'
iac `pz') miyecwd epinkg exn`e .ozzina utg epi`e ,miryx ly
dxar xaer mc` m` :`ed jexa yecwd xn` :('c wxt dax edil`
lawn ip`e ,mingxa enir ip` ixd ,daeyz dyere xfeg m` ,iptl
xaky xg`n okle .eizepeer zvwn elit` el xkef ip` oi`e ,ezaeyz
eiptl eil` dnly daeyza xefgl d`x !ipa iaed` jipira znbt
lkzqdl `l jipir lr ce`n xenyl d`lde meidn jnvr lr lawze
jilr xabzn jxviy s`e ,darez zepenz lre zevext miyp lr
z`f lk mr .ote`e mipt meya eilr xabzdl jl xyt` i`e ,ce`n
gtdn jze` `iveiy ,el opgzze wrvze ,jxazi eil` `al d`x
jze` lawi dlitz ieaix ici lr f`e ,zltp eil`y (zcekln) yewi
wicvd' ,y"xden lecbd axd ixac o`k cr .`ed jexa yecwd
.'l`pain
143 oewiz ikxc

,'dxeaba ig' oextqa iq`bel l`xyi awri lecbd axd azk


zxdh z` mca`ne md mixengy ,elld mixacd m`e :dncwda
,`xep xec -eppnfa dnke dnk zg` lr ,cinz exn`p ,mc`d znyp
zegily zeaaezqn -llk dyea `ll ,mipt zefre zevixt xec
eidpe ,zefrepe se`ipd qx` mda yixyde mldpn `ed xy` ohyd
`ed ,rxd xvid `ed -ohy eze`l mpig zexiky zevext oze`
ozcear" lr ozenae odiiga "oxky" odl ozil cizry ,zend j`ln
leyknd lcebl uw oi`y ,miaxd z`hgda mcwtnl "dpn`pd
epl ie` !?`hgi `le oad dyri dne .miaxd z` liykdl zenxeby
dzr wfgzdl epilr dnke ,giyn ly eawr xec -epxeca dzlr jky
zxinye zyecwa dzlgzd xy` ,dxdhae dyecwa wefg dpyna
lkl mc`d z` `iadl ,"uaex z`hg gzt"d o`kn xy` ,mipird
dyrnd ixa`e cneg alde d`ex oird" ixdy ,mleray zerxd
"mixneb

xega hxtae ,mc` meid aygp ,cngpe aed` ,xedhe yecw dnke
lal dxdhae dyecwa eipir xneye dhnl zecxen mipira jledy
.["mkipir ixg`e mkaal ixg`] exezz `l" ly `xepd `hga lyki
df lig xeaba ,ely dilnt lka `ed jexa yecwd ea gazyn dnk
b"w migqt) `xnba `aen .wicvd sqei znbec ,exvi z` yaekd
lka ea gazyn `ed jexa yecwd-`heg epi`e jxka xcd weex(`"r
,zepeiqpd ea miaxy jxka xce dy` `ll iept xega xnelk ,mei
.exvi z` yaekd xeaibk mei lka ea x`tzn d"awd `heg epi`e
zilkza did mrt ly jxk `ld ,xn`e milecbd cg` xi`d xake
miitl` iptl mrt ly jxka dzid zevixt dnk ike oky ,zeripvd
wtq `ll ok m`e ,epini ly jxk d`xp j`id z`f znerle ,dpy
lyn xzei daxd `ed mixbeande mi`eyp ly s` zepeiqpd meidy
mb ,df lr gayl miie`x mrt ly miweexd m`e , mrt ly miweexd
dz`x `l oir"...meid ly miweexd el`e .meid ly miweexde mi`eypd
o`k cr .mxky lceb x`zle xryl oi`y i`ceea "...jzlef midel-`
.iq`bel l`xyi awri lecb axd ixac
melyde miigd zkxa 144

`xwp dfle :'ycewd zxdh' xtqa dh`x oexd` x"enc`d azk


xney `xwp cinz zixad xneyy in wx) cinz zixad xney
lr mipir daeba jli `ly dlecb zeninz dfl jixvy iptn (zixad
mr xacl oeiqp icil `ayke eipir zii`x xenyie (aegxa) weyd
,xeaicd zrya dipta lkzqi `le dnr mixeac daxi `ly dy`
lr xeari `le ziadn gxaiy cegi xeqi` oeiqp icil `ayk oke
ziadyk, xcga e`, ziaa dy` mr cal zeidl xeq`) cegi xeqi`
dy` d`ayk oke ,(xzen milerp `l m` la` .milerp xcgd e`
mi`ztl xy` dlecb zeninz jixv df lkl ,miccvyl jynzi ecbpl
.z`f dyery inl oerbyl mdipira aygpe ,df lk zeenk mdl dyw
lk `ld ,oikefy dne zxad ixney zlrn dn iaed` ipa rc la`
zegcl ,zeidl miaeyge i`ck mpi` dilr mixcd lke d`elne ux`d
wxta e`aedy) dpd cr epaygy zephw zelrnn cg` elit`
ixneyn zeidln xeg` beqz mliayay (dh`x oexd` x"enc`d
envr libxnde ,mkxrk oi`y zeabype zenx zelrnl zekfle zxad
miriiqn xdhl `ad ik .el riiqne exfer `ed jexa yecwd dyecwa
.dh`x oexd` x"enc`d ixac o`k cr .el

zyxta 'miigd xe`' extqa xhr oa miig iax yecwd axd azk
md eycew mrl 'd deeiv xy` zeevn lk ik reci dpd :'miyecw'
.mzeyrl oevxd l` envr dhie mda cenrl mc`d lekiy zeevn
ezcngn mc` ly eytpy xac `edy zeixrd zyixt zeevn zlef
zlef [azeke axd jiynn la`] .mzeyrl mdilr ezqpe`e
ybxd wgxn (` "mde mc`dn mixac ipy zwgxd zenvrzda
,dy` dzi`x m`e .miyp lr lkzqdl `ly epidc ] oird ze`x
z`fd di`xl ozz l`e ,ixyt`d mcwda di`xd xkf z` dgnz
`ly epidc ] .ayegd zpiga wgxne (a [jytp lr myex zeyrl
ixyt`d mcwda xear ,daygn jl d`a m`e ,dy` lr aeygl
.xhr oa miig yecwd axd ixac o`k cr [ xg` xac lr aeygl

'c wxt daeyz zeklda [miwqetd lecb aygpy] m"anxd azk


miakrnd mixac rax`e mixyrn cg` `ed zeixr lr lkzqdly
145 oewiz ikxc

oi`y ezrc lr dlrne zeixra lkzqnd :epeyl dfe ,daeyzd z`


eppi` `ede !?dlv` izaxw e` ,izlra ike ,xne` `edy .melk jka
cr .zeixr ly otebl znxeb `idy ,lecb oeer mipir zii`xy rcei
.m"anxd ixac o`k
zekixal `le .miype mixab miaxern dvgx itegl jlz l`
.zecxtp zekixae micxtp mitegl wx `l` .zeaxern digy
miptd mr ay .zixa e` dpezg oebk ,edylk rex`l jled dz`yk
lr lkzqdl jxhvz `ly icka ,micewxd zagxl jetd oeeka jly
yiy mirex`l zkll `l sicr .dy` mr cewxz l` oaenke .micwexd
.mdixacl yegl i`cke mixqe`y mipax yi .miaxern micewix mda

.oegvp cr xvia dngln


xa`" :l"fg ixac z` ahid oiany ici lr dyrp oewizd xwir
jly xa`d z` arxd ."ray eairxn ,arx eriayn mc`a ohw
daxd .ixnbl dee`zd mlrz f`e z`fd d`pdd z` epnn rpne
.z`fd dee`zd z` lqgl egilvd dixehqidd jldna miyp` c`n
.leki dz` mb
mixneby xg`l zlawzny daehd dybxdl lgil jixv dz`
dvex dz` dnl minrhd z` opyl liawnae z`fd dee`zd mr
c`n daeh `id zlawzny dybxdd xak `aedy itk .wiqtdl
jl exfriy zeiaeig zerc ly sqe` ekeza likn dfd xtqde
cer dfd xtqa `xwl `ed zeyrl jilry lk .xvid cbp dnglna
ila jl aeh zn`ay jly rcen-zzd z` rpkyzy cr ,cere
dfd xtqd z` `xwiy in lkl gihan xtqd xagn .z`fd dee`zd
xhtdl gilvie ceqid mbt z` owzl xenbiy minrt xtqn
jtidl `l` ,llk jl a`ki `le .jenql dn lr il yie ely dee`zdn
jl zpzipy dghaddy aeygz l` wx .xe` ybx ztqezl dkfz
aey lykiz ot ce`n jnvr lr xenyl jilr ik .gehia `id o`k
.z`fd dxiara
daygn lk wlq .jly daygna gena ziyrp dnglnd xwir
mi`yep lr zeaygnl gxa .zeifde zepeinic wlq .se`ip e` beeif lr
melyde miigd zkxa 146

`weec mc`d z` qtez xvid .midel-` lr zeaygnl gxa .miipgex


dfd onfa .mcxp `edy iptl rbx xkd lr y`xd z` gipn `edyk
el`d zeaygnd z` etilgiy mi`yep jl `vn .ea mglidl jixv
.oze` gvpl gilvz ,zeaygna mglz m` .oeyl akey dz`y onfa
.oegvp cr wa`na cinzz wx
da yiazne dxiar xac dyerd lk" :a"i zekxa zkqna aezk
"eizepeer lk lr el milgen
daeyza xfegy in ik .mc`l d"awd dyery dlecb daeh idefe
yiaznd la` .epnn xfgy `hg eze` lr wx el milgen ei`hg lr
eze` lr wx `le eizepeer lk lr el milgen dyry zg` dxiar lr
ihxt `hg
qpkp dz` jly mi`hgde zexiara yiazn dz` m`y rce
xdn xzei daxd dyecwd ixrya
.xdn xzei daxd zenc` ilr jly oewizd z` milydl dkfze
e` dxiar dfi` lr jze` sivny dyea ybxn wngzz l`y jk
jk ici lre jze` sivdl dfd ybxl oz `axc` `l` ziyry `hg
l"fg exn`y dn recie xdn xzei daxd dyecwl axwzdl dkfz
.mipyia md l`xyi ipay
extqa bly` mely jexa axd azk z`fd dyeal xywda
`edy epiid ,xcqa `l `edy yibxn mc`dy df" :'mleqd ialy'
xar" :llk yiy zeid .mirx miyrn mrhn el `a `l df ,`heg
mc`l minxeb mpi` mi`hg daxd okl ."xzidk el dyrp dpye
dnk ,mc`d zybxd itl ccnp `hgd lceb `l` .epexqga yibxiy
yibxn mc`dy xery itk xnelk .'dn wgexn `edy yibxn `edy
"lecb jlnn wgexn `edy ji` yibxn mc`d df xeriya 'da oin`ne
yiy ,zexg` milina eixac z` xiaqdl xyt`e 'mleqd ialy' c"kr
el`d dyecwd zevevipe dyecw zevevipe zinda ytp mc`a
ytpd oiay lcadd .exewnn wegx `ed dnk cr mc`l mixtqn
wegx ly dybxdd z` `iany `ed dyecwd zevevip oial zindad
daxd ja oi`y oniq df 'dn wegx yibxn `l dz` m` .'dn
147 oewiz ikxc

xenyl `ed oze` biydl icka zeyrl jilry lke dyecw zevevip
jxcd efe da zeaezkd zeevnd z` miiwle dxez cenll ,zixad
seq`l l`xyi oal zxg` jxc mey oi`e miwicvd da mifge`y
.ef `l` ,dyecw zevevip
dlil ixw mbe dee`zd zzget jk xzei mixneye mixdfpy lkk
xake xzeia zewegx mizirl dxew `ed dlil dxwn dxew m`e mlrp
.dxinyl rixtn `l
l`xyi zle`by `aen waix iav axd ly 'oewizd uw l`' xtqa
zeiwpa dxeyw zixad zxinyye zixad zxiny zekfa didz
miribn zixad zxiny ici lr ik xzeia mirnyp eixace .dxdhe
.zixad zxinyl miribn zeiwpe dxdh ici lre zeiwpe dxdhl
.daygne xeaic ,dyrn ly illk oeiwpa weqrl daeh dvr o`kn
.'eke ziae micba ,seb oeiwp
ici lry `aen oncixt oexd` axd ly 'leki dz` mb' xtqa
ici lr xnelk .zinipt zexabzd mibiyn zipevig zexabzd
`ede .zyweand d`vezl ribz zixad oewiza weqrl ligzzy
ecnry zeybxd z`e mitgcd z` xiabn dyrn lk" :llk my azek
zkll dvex mc`y jxca" :l"fg exn` ,zexg` milinae "eixeg`n
xegal dxigad zekf z` jl yiy zxne` z`f ."eze` mikilen da
.dpekpd jxcl jly oevxd z` zehdl `ed zeyrl jilry lke aeha
wa`nl qpkidl aiig dz` .gvpl xyt` i` zinipt dngln ila
.rxd xvid z` gvpl dkfzy cr ,wa`na cinzdle inipt
miyecwd milaewna `aen dpd" :'ycwd zxdh' xtqa `aen
zcina mb df ici lr mbet .mbet mc`y zecinde zexiar lkay
zxiny lr mizzyen mdy ,miigd ly zeceqia epiidc) ceqid
ceqi zxitq okle ,zeevnd lk zellk `ed ceqidy iptn .(zixad
zenlerd lkl riayne ritynd `ede ,ekeza zexe`d lk ueaiw `ed
z` lnqn `edy sqei lv` xn`pke (sebd lkle ,zexitqd lkle)
epiidc) "xiaynd `ed 'eke sqeie" (a"n ziy`xa)ceqi zxitq
mi`xi ixtqa aezke milaewnd eazk okle .(rtyd wlgn ceqidy
melyde miigd zkxa 148

.mixai`d lka mbet df ici lry iptn mbtd df owzl dyw xy`
`aen oke .ok mb ceqid zcina egxek lra mbet dxiar lka mbetde
"mixai`d lke zexitqd lke zeevnd lk miielz zixaay mipewiza
jgk lka xxerzd xwid ig` okl .'ycwd zxdh' ixac o`k cr
il yie .c`n zeax zexvn jnvr lvde dfd mbtd cbp wfgzdl
dnk mei lka dfd xtqa `xw :xtqd jxe` lkl rivn ip`y drvd
d`ixwa eiykry dpekpd zrcd ja qpkze xvid letiy cr .mitc
`l ok`y oin`dle oiadl xenbzy rbxae dbiydl dyw dpey`x
mr ,wicvl jetdze rxd xvid z` gvpz f` zixad lr xearl aeh
.dfn rnzynd lk

:l`xyil d"awd xn`y mixiyd xiy lr 'dax yxcn'a `aen


ly egztk gzt mkl gzt` ip`e hgn ly ecegk gzt il egzt"
elit` .minyn dxfrl dkfz owzl ligzz m`y zxne` z`f ."mle`
'miig ze`vez' xtqa .`eaz `id ,z`fd dxfra oin`n `l dz`y
axd azk ."jl `vni epyxcz m` ,dyecw xac lka llkde" :aezk
epiidc .oevxd wx yxcp jnny ,'ycg xe`' xtqa yex` mely
ribz zixad xenyl oevxd zxfra .zixad xenyl dvxzy
.zixad zxinyl

mb ,dngln lka" :`aen 'dxeza elnry in ixy`' xtqa `aen


gvepn ,ciqtn `ed mday axw zenewn el yi xzeia lecbd xeabl
zxev `id jk .daxd df m`e hrn df m` eiliig oia mirbtp el yie
ik .`adle o`kn lxend z` ca`l `l `ed xwird la` .dnglnd
.ghy minrtl yaek aie`de micqtd yi oelyik yi dngln lka
ixy`' c"kr "une`d oevxd ,lxend ceai` `ed xzeia rexbd la`
'dxeza elnry in

dlrz lyend gex m`" (ilyn) :xn`p" :l"vf miig utgd xne`
lk] mc` lr lyeny rxd xvid `ed lyend !"gpz l` jnewn ,jilr
lkn j`ihgdl egta zcklp m`e [ea mgldl xxerzd `l mc`d cer
dn lka ecbpk wfgzde xabzd epiid ."gpz l` jnewn" mewn
."eze` miriiqn xdhl `ad" ik ,jze` 'd xefri i`ceeae ,lkezy
149 oewiz ikxc

mi`hg gipi `txn ik" (ilyna aezk) :miig utgd xne` cer
dxi `peyde dnglnd zekxrna cnerd liig yi` enk ,"milecb
zywd jilydl el dlilg ,mc zzey ligzd ,erav`a dkde ug eilr
`l m` ik !dipyd ecia eaie` lr zexil wfgzdl eilr wxe ecin
letiy cr eilr zexil jiynie eilr mgxi `l `peyd `ld ,ok dyri
j`ihgdl xvid cia dlr m` :mc` lka xacd `ed ok !..eiptl cecy
dlawe xard lr zizn` daeyz dyre wfgzd `l` dtxzz l`
.miig utgd c"kr ."cer `ehgl `ly `adl lr
dfd mlerd ibeprz lawnd lk" :'ozp iaxc zea`'a aezk
drca miwifgn miwicvd lke "`ad mlerd ibeprz epnn mirpen
gw .'ozp iaxc zea`' xtqd ixagn ly d`vnd dppi` `ide z`fd
oiae jpia oeayg zeyrl `a dz` xy`k oeayga z`fd dricid z`
.jnvr
mc`l `ay oeik :xn` `liy iax iac" :f"l `nei zkqna aezk
`heg epi` aey ,`hg `le dipye dpey`x mrt ecil dxiar xac
ligzzy rbxdny zxne` z`f ."xenyi eiciqg ilbx" :xn`py
azeke .dyw dlgzdd wxe lw xzei daxd didi jk xg` xnyidl
zexiard on envr xenyiyke" :'daeyzd ceqi' xtqa dpei epiax
!cer `xi `l ,mdn xdfpe ecil e`ay minrt dnke oda libx didy
oixcdpq zkqn inlyexi cenlza aezk jke "ederiiqi minyd on ik
mc` xney" :wgvi ax xa l`eny ax mya dinxi iax :'wlg' wxt
jlide o`kn ,ziyilye dipye dpey`x mrt dxiard on envr z`
!exnyn d"awd
mze` wlq ,z`fd dee`zd ly mixedxde zeaygn jl ze`a m`
jze` eafri dtewz ixg` seqale mrt cere mrt cere mrt cer
f`e dl`k mixedxd jl e`eai dtewz icin wx f`e dl`d mixedxdd
.mze` wlql lw jl didi
jxca dligza mikled mixyid" :(`plien oe`bd) `"xbd xne`
jk xg`y "dxvwe dkex`" `id la` mytp dxvwe xrvae ,dwegc
"dlelq mkxc didz
melyde miigd zkxa 150

`al miriqn ,oekp" :'dxeza elnry in ixy`' xtqa aezk


xqeg mr miiyw mr ,zepeiqip mr ,dyw `id dlgzdd la` ,xdhl
rixtnd xwir ,dpzyi avndy f` opyl jixvy xwird .'eke mrh
la` .eavna x`yi `ed jky df avna ezeida dncn mc`dy `ed
zewiznd `eaz jk xg`e sleg dfy ahid ahid rcei `ed m`
."ixnbl zxg` mixacd ipt f` ig mc`d jk m` ,dglvdde dgnyde
oekp dxez cenl iabl oekpy dne 'dxeza elnry in ixy`' c"kr
.oekp xzei elit` ile`e zixad zxiny iabl dcin dze`a

dwcvd zeevn
rcz " :dh`dx oexd` axd ly "xedhd ogley" xtqa aezk
oewiz `ed giyn z`ial jenq hxta epizeytp oewiz xwir ik ig`
(zeneva) zeprzdl gk epl oi`y zrk ceqid oewiz xwire ceqid
ceqia mbetd ik .mbtd dfl lecb oewiz dfy dwcv zevn ici lr `ed
xifgdl mxeb dwcv zpizp i"re wicvdn micqgd ewlzqiy mxeb
xn`e "zenn livz dwcv" jlnd dnly xn` .mcewnk micqgd
z` zlvny dwcv dlecb" :edil` iac `pz extqa `iapd edil`
.mc` ly eizepye eini zkx`ny dwcv dlecb .dzind jxcn mc`d
dwcv dlecb .`ad mlerd iigl mc`d z` d`iany dwcv dlecb
dwcv dlecb .epizle`b zenie (giynd) cec oa mei zxdnn `idy
cr "ceakd `qk zgz dpzepe daiyene dnypd z` dlrn `idy
dwcv eyre htyn exny 'd xn` dk ":aezk ediryiae .eixac o`k
oeiv" :mi`iapa aezk cere "zelbdl izwcve `al izreyi daexw ik
mr cqg dyerd lk dlawd it lr "dwcva diaye dctz htyna
zexitq zrayn ddeab ikd dxitqd `idy cqg xe`l dkef zeixad
zexv al rex lr d`xne xzeia drexb dcn `id zepvnwd .oipad
ozzy dwcv ici lr .ef dcinn xhtdl jl i`ck .dpen` xqege oir
dzeaiyge dwcvd oipr lr daxd aezk dxeza .dpen`d jl lcbz
zxinyl aeyg oewiz `id okle zeevnd lk cbpk dlewy `ide
daxd oi` .dlek dxezd lk cbpk dlewy zixad zxiny mbe zixad
,zixad zxiny lkd jqa .dlek dxezd lk cbpk milewyy mixac
151 oewiz ikxc

miizn`d miwicvd .dxez cenle dzkldk zay zxiny ,dwcv


zg` s` lr xzeel mipken `le el` zrax` lk z` miiwl milczyn
jly oeghiad zcina dxeyw dwcv zpizpy rc .rax`dn
geexl dkfiy xexaa rciy ila dwcv ozi `l cg` s` ik midel-`a
xe`l dkfi d"awdny oian midel-`a oin`nde dpizpdn `edy lk
jilr gibyn d"awdy oin`dl jixv oaenke zixad oewizle cqgd
alqxan ongp iax mb .mdilr aibne jiyrn lk z` d`exe xicz
(dlil ixw) "dlil dxwnl oewiz `ed xzqa ozn" :azk
zelrn 72 dh`x oexd` x"enc`d `ian ycewd zxdh' xtqa
:jiptl od dpde dwcvl
`aa zkqn) .dle`bd z` zaxwny dwcv dlecb :l"fx exn` (`
(.i `xza
`aa zkqn) .epiax dynn xzei xzqa dwcv dyerd lecb (a
.h `xza
(h"n dkeq) .zepaxewd lkn xzei ,dwcv dyerd lecb (b
('h a"a) .zeevnd lk cbpk dlewyy ,dwcv dlecb (c
zkqn) .mepdib ly dpicn mc`d z` zlvny ,dwcv dlecb (d
('f oihib
dwcv yalie" :aezky oeixyk el ziyrpy ,dwcv dlecb (e
ztxhvn dtilwe dtilw lk df oeixy dn jl xnel "oeixyk
oeaygl ztxhvn dhexte dhext lk ,dwcv s` .lecb oeixyl
xe` yeala yalzdl dkef dwcv ici lry o`kn rnyne .lecb
zexv lkne miipevigd lkn elivdl `ad mlera `xepe yecw
.zerxe
xyer miig `vni dwcvd xg` dticxd ici lry dwcv daeyg (f
dwcv miig `vni cqge dwcv scex" (`"k ilyn) :aezky .ceake
dwcv ,`ad mlera miig `vni (my i"yx .n oiyeciw) "ceake
.dfd mlera ceake
zekxa yya jxazn iprl dwcv ozepdy dwcv zevn daeyg (g
melyde miigd zkxa 152

el`d zekxade .zekxa 11a eal lr zengpe zeaeh xacnde


.'h `xza `aa `xnbae g"p diryia zeaezk
el `ivnn d"awd ,dwcvd xg` scexdy dwcvd zevn daeyg (h
qg arxe iper eilr xfbpy mbd ,dwcv ozil lkeiy zern cinz
lenbl ekf milce miipr daxd ik yega mi`ex xy`k .melye
dfl ekf `l xecd ixiyr daxd xy` ,miarx lik`dle micqg
miipr el `ivnn d"awdy `l` cer `le .ozil evxy mby
('h a"a) .dlecb zekf jixv dfl ik dwcv mdl ozil mipbedn
zleblbd on lvip mc` dzekfay dwcv zevn daeyg (i
`"t d`t inlyexi) l"fx exn`y enk (miqin ipin) zeipepx`de
jqikn zzp m`" :`a` iax xn` (`"t ziy`xa dax yxcn
'zleblb'd one 'zienf'd one 'oiqit'd on jxnyn d"awd .dwcv
d`xp ile x"enc`d siqene .miqin ipin mdy 'zeipepx`'d one
on cere zexzen ywaz `ly .ieaix oeyl .xa zqit oeyl `ed
oeyln hytzdl lkeze jiqkpa rxd oir helyi `ly miqitd
.dnif ly zeaygn zienifd one ,miyxtna `aenk dytz dyt
xvidy d`exyk dwcvl xecpiy .'`wxtc `xb`'a `aenk
.dnecke zeaygna eilr xabzn
dxez cnely in lk) mkg cinlzl dwcv ozepdy dwcv daeyg (`i
ux`d mr `edy mbd (mkg cinlz `xwp ezepne` z`fe
lva" ('f zldw) :aezky mkg cinlz lv` eze` mipiln .(ozepd)
cizr" :xn` `ped ax (zldw yxcn) "sqkd lva dnkgd
dn dxez ilra lv` zeevn ilral dtege lv zeyrl d"awd
(:c"l zekxa) l"fx exn`e "sqkd lva dnkgd lva" ik mrhd
`iynl `l` e`apzp `l mlek mi`iapd lk" :opgei iax xn`
mkg cinlzl (dxegq) `ihnwxt dyerle mkg cinlzl eza
"eiqkpn mkg cinlz dpdnle
minexn `ed" (b"l diryi) dilr aezky dwcv zevn daeyg (ai
eyxce "mipn`p einin ozp engl eabyn mirlq zecevn oekyi
"eabyn mirlq zecevn oekyi minexn" mrh dn (:i a"a) :l"fg
153 oewiz ikxc

oekyl mikefy my d`xpe "mipn`p einine ozp engl"y meyn


.(ocr oba) mipeilr miwicv oia
dpikyd ipt zlawn xzei migxe` zqpkde dwcv zevn daeyg (bi
.(f"kw zay)
.miwegxd zaxwny migxe` zqpkde dwcv zevn daeyg (ci
dyecwdn ewgxzp xaky el` elit` epiidc (b"w oixcdpq)
.aey maxwl dwcv gka yi ,melye qg ixnbl
.xzei cere yxcnd zia znkydk migxe` zqpkd daeyg (eh
zekf mivilnne miwrev mid ilb elit`y dwcv zevn daeyg (fh
(xacd zn`l jk lr xetiq xtqa my `aene) .eilr
inlyexi) .ycwnd zia oipan xzei ,miiprl dwcv zevn daeyg (fi
(c"d d"t milwy ,h"d g"t d`t
milecb miqip el dyrpe dkef dwcv ici lry dwcv daeyg (gi
(my) miielb miqipe
eilr dxfbp elit`e miigd ura waczn dzekfay dwcv daeyg (hi
melye qg (zrcd ur) zeend ura myxpe azkp xake dzin
dxfga myn eze` gwele zeend ur lr miigd ur xxerzn
(e"pw zay) l"fxa `aenke .(my) dwcvd zekfa eze` livne
meia (zecizr dfeg) i`clk dl xn`y `aiwr iax ly ezaa
dwcv dpzpy liayae 'eke ygp zkiypa zenz dtegl qpkzy
wicvd oinipaa (`"i a"a) epivn oke .dlvip mei eze`a iprl
zraye dy` digdy liayae ,minyd on dzin eilr dxfbpy
yi dkke ,eizepy lr dpy 22 el etiqede epic xfb rxwp dipa
d`x okl .dxifbd dlhazp dwcv ici lry xery ila zeiyrn
xzei dwcvl oenn xfti ,d`etxl jixv melye qg m` mc`d
`le ,dry lka dfl envr micwnl ixy`e mipebd miiprl egkn
.eileg zry cr oizndl jxhvi
mlvd milydle dzekfa mlzydl mc`d dkefy dwcv daeyg (k
,daeyzde d`ixad zilkz dfy oey`xd mc` oweic zence
melyde miigd zkxa 154

jxr itl oey`xd mc` oweicl epweic z`e envr milydl zekfl
iprd gnyl dpeekae ald oevxa dwcv ici lre .eytp yxey
(b"i xdfd zncwd) dfl mikef
lra ly dzinn elit` lvip dwcv ici lry dwcv daeyg (`k
,lecb qp jixve dxiga lran lvpdl c`n dyw `edy dxiga
zetxeh zeign oky lke dxiga lran mb milevip dwcv ici lre
('xda' zyxtn ycwd 'xdf' ly ztqez)
d"edi myd zenilya milydl mikef dci lry dwcv daeyg (ak
(b"iw 'izewega' zyxt 'xdf') `ed jexa
d`ex d"awd m`a zeieprxetl dreyi micwny dwcv daeyg (bk
zepeer ici lr melye qg mlerl mitiwz mipic `al jxhviy
dpzn epiidc ,oexec el gley mc`l ade` d"awdyk f` .xecd
ly heg eilr jynp df ici lre micqg zelinb ly devn dfi`
cv l`nye cqgd cv `ed oini cv dlawd it lr) oini cvn cqg
f`e .mc` ly ey`x lr meyxe dxey cqg ly hegd dfe (oicd
df mi`exyk ,mlerd aegl melye qg mipennd milagnd lk
'xdf') .mcin levip `ede mc`d dfn migxea cqg ly hegd
(c"w '`xwie'
dlrnl dwcvd zexxerzdl minxeb dci lry dwcv daeyg (ck
`qk cr dler dwcv zevny yecwd 'xdf'a yxite dhnle
dakxnd ly ixwir lbx `edy epia` awri mewna ceakd
cr zenlerd lk xewnn ax rty jynpe ,dpeilrd dyecwd
zeax zekxae zeyecw rty ekynp myne awri ly enewn
edfe dhnle dlrnl mexn ilig lke mexn `av lr zexi`ne
ici lr dyery epiidc ."zr lka dwcv dyer" (e"w milidz)
zyxt yecwd 'xdf') zr mi`xwpd mexn `av lkl ezwcv
.(b"pw '`vie'
lkl dlrnln jynp iprl oefn ozepd zekfay dwcv daeyg (dk
.oefnl ie`x epi`y inl mbd ,ezekfa mipefip mleky elek mlerd
.('`vie' zyxt yecwd 'xdf')
155 oewiz ikxc

('uwn' zyxt 'xdf') mely `xwp dwcv ici lry dwcv daeyg (ek
iferna wifgi e`" aezkd lr ('diryi hewli') l"fg zyxc recik
oial d"awd oia mely dyer dwcv ozepdy "el dyri mely
ozepy ine ,eqpxtn epi` dnl lekiak myd mr hhewzny iprd
ici lre ,iprd oiae d"awd oia mely dyer eze` digne dwcv el
.el ixy`e mely eny `xwpy dkef df

'xdf') xepic xdp ly dpicn elit` zlvny dwcv daeyg (fk


ly ozrifn xvepy y` ly xdp `ed xepic xdp) ('uwn' zyxt
lke oeilr ocr ob oial oezgz ocr ob oia cixtnd ycewd zeig
my `aene (ea leahl jixv oeilr ocr obl zelrl dvexd
daxd eilr mixaer mc`d on z`vei ytpdy dryay ('xdf'a)
`edy oexg`d oice .eznyp milydle owzl dkefy cr ,mipic
xdpa ugxzdl dnypd dkxvpy `ed .mi`xepe milecb mixeqi
eiptl xaer ,dwcva eytp milyny ine .oexg` oic dfe xepic
ila my xaere "cer jpr` `l jizipre" ('` 'megp') fixkny fexk
.'xdf'a aezky enk llk cgt ilae mixeqi

'xdf') "cre mlerl ezwcv" miiw dwcv ozepdy dwcv daeyg (gk
miiwn mc`y zeevnny l"f i"x`d epiaxn reci ik ('ybie' 'xt
deevnd ly dniyxn .meid lk egvn lr (myex) eniyx x`yp
dfe .deevn ly eniyxd df rlap k"g`e zay cr reayd lk e`
dn (`"k dheq) l"fx exn`y 'eke da wqery onfa deevn llka
ezwcv" edfe mlerl zlhazn dpi` dwcv ly eniyxd ok oi`y
.(a"iw milidz) "crl zcner

xky lawn oenn uawl gxehy dwcv i`abdy dwcv daeyg (hk
lidan dfe wicv `xwpe dkefy `l` cer `le mipzepd lk cbpk
('ybie' 'xt 'xdf') .dwcv uawnd zekfl leki dn oeirxd

eipale el miig mxeby arxe wgec zrya oky lke dwcv daeyg (l
lkn mcra obdl ok mb eipal zekfd el x`ypy epiidc ,eixg`
('ybie' 'xdf') ..rx
melyde miigd zkxa 156

eiptl zklede zncwn ozepd zxiht xg`ly dwcv daeyg (`l


,ceak `xwpy `xepe yecw oeilr mewnl eze` zkyene dwcvd
(g"p diryi) `xwna yxetn dfe .miigd xexva my xxvzdl
'glya' 'xdf') .el ixy`e "jtq`i 'd ceake jwcv jiptl jlde"
(c"it ilyn yxcn
dwcv cizrl `xwiz ycewd xir milyexiy dwcv daeyg (al
dfe" (b"k dinxi) :aezke "ippekz dwcva" (c"p diryi) :aezky
dpazy oevx idi ('ybie' 'xdf') ."epwcv 'd e`xwi xy` eny
.epinia dxdna
ala iprd z` digne dwcv ozepd lky dwcv zevn daeyg (bl
okle .iprd z` `xa eli`k 'd iptl aygp daeh oirae aeh
eyr xy` ytpd z`e" (a"i ziy`xa) epia` mdxa`a xn`p
aygpe dzynae lk`na digdy zeytpd el` lk epiidc ,"oxga
('ldwie' 'xdf') .m`yr el`k
d"awdl deeln eli`k dwcv ozepd lky dwcv zevn daeyg (cl
d"awde "lc opeg 'd deeln" (h"i ilyn) :aezky ('i `xza `aa)
iefad carl el ixy`e ('icewt' 'xdf') miiltk iltk el mlyn
lra el dyrpe zern epnn deeli `xepde lecbd jlndy dkefy
.aeg
onyy ze`xepe ze`nh zetilw izy yiy dwcv zevn daeyg (dl
mdn cg` .mdn eplivi ongxd (zinx`a arx) `ptke cey
cg`e .gxe` icceye miplfbe miqnege miapb migvexd lr dpenn
!eplivi ongxd ,dfn mivvepznd zexv ipin lke arx lr dpenn
milneb zene`dyke micqg ilnebd mihrnzn melye qgyke
ly zelig yi dtilw lkl) zeliigd el` mixabzn ,micqg
dpevx z` `ivedl mciwtzy dilr mipenny miwifn mik`ln
zegcl mlera xac mey ly gka oi`e .melye qg mlera (lretl
m` ok mb dfe .micqg ilnebe dwcv ipzep wx ,miipevigd el`
epxnyi 'd .zegekd el` dlkne epnn dgec cqg lneb cg` yi`
('icewt' 'xdf') .mdn
157 oewiz ikxc

ozepe mlera dkxa siqen dwcv ozepdy dwcv zevn daeyg (el
zeklne ceqil zekxa wixedl l`nyne oinin gke dgny
.('xda' 'xdf') dyecwd
dpen`a waczdl dkef dwcv ozepdy dwcv zevn daeyg (fl
dn dyer dyecwd dpikyde dpen`d ipa on `xwpe dnily
(e"gxdn zedbde 'xda' 'xt yecwd 'xdf') .mixfeb mdy
`l` ,gk el siqen miigd ury cal `ly dwcv zevn daeyg (gl
ecra mivilnn `xg` `xhqd zeliig dndy zeend ury mb
,cqg) zeyecwd zexitq dyye mlera meiwe miig el mitiqene
lk z` secdl eiptl zekled (ceqi ,ced ,gvp ,zx`tz ,dxeab
'jzelrda' 'xdf') .l`xyi iptl ceakd ippr ekldy enk eiaie`
(my n"gde`
miiw xwire dfd mlera mdizexit lke`y dwcv zevn daeyg (hl
azk yecwd 'xdf'ae (mixac el` `ziixa jezn) `ad mlerl el
mii`lir miigl dkef k"g`e dfd mlera zexit zvw wx lke`y
eze` qipkne eznyp lawn ceqidy myn rnyne .dlrnl
dwcv ici lr xyt` ceqia mbty mbd .oeilr c`n mewnl
'xdf') .zenypd lk ly xeaird ceq myy ceqid zcina llkidl
(miyxtnae 'jzelrda' ycewd
xdpd eze` ziiwydl dkef dzekfay dwcv zevn daeyg (n
hrnzp (zixad mbt xwira) zepeer ici lr ik .yaie axgy
rty jyend oeilrd xdpe ,zenlerd lkne dpikydn rtyd
ozepde ycwnd zia oaxeg xg` hxta .eizerty ehrnzp lkl
.yaie axgy dfd xdpd ziiwydl mxeb gny al jezn dwcv
xe` cizrl mdilr gxfi 'd i`xil mby dwcv zevn daeyg (`n
dgxfe" ('b ik`ln) aezky (miyer mdy dwcvd zekfa) dwcvd
('glya' ycewd 'xdf') "ditpka dwcv yny iny i`xi mkl
`aenk ,dpikyd ipt zlawk migxe` zqpkde dwcv daeyg (an
oexd` `aie" :l`rnyi iax dpy" (`"d d"t oiaexir) inlyexia
midel`d iptl dyn ozeg mr mgl lek`l l`xyi ipwf lke
melyde miigd zkxa 158

ipt lawndy o`kn `l` ?elk` midel`d iptl ike (g"i 'zeny')
.dpiky ipt lawn eli`k exiag
migxe`d z` lawn mc`y jxcky dwcv zevn daeyg (bn
milawny ,ynn dcn cbpk dcn el minlyn dkk ,dgnya
('xdfd ipewiz') dgnya mik`lne zenypd `ad mlera eznyp
.dgnya dwcv iyerl d`xepe dlecb dghad dfe
dwcv my lr e`xwp ocr ob ixry elit`y dwcv zevn daeyg (cn
'xt ycg 'xdf') "wcv ixry il egzt" (g"iw milidz) :aezky
('gp'
iac `pz'a `aenk dwcvd liaya wx dzid zea`d zlrn (dn
ekf dn iptn mipey`xd epizea` :epeyl dfe (`"t `hef) 'edil`
mnvr z` ebdpy iptn ?`ad mlerle cec oa zenile dfd mlerl
`l epa dnlye cec ,oexd` ,dyn ,awrie wgvi ,mdxa` .dwcva
.'eke dwcva `l` egazyp
lr cner mlerd ,eiykr cr mlerd `xapy meiny dwcv dlecb (en
(my) .dwcvd
(my) .mc` ly eizepye eini zkx`ny dwcv dlecb (fn
(my) .`ad mlerd iigl mc`d z` d`ian `idy dwcv dlecb (gn
(my) .(dxezd zeevn meiwl) dxezl dzeeyy dwcv dlecb (hn
hxt da yi ok m` (my) .dl dzeey dxezdy dwcv dlecb (p
.dil` zeeydl dkxvp dxezdy dxezd on dlecb `idy
zgz dpzepe daiyene dnypd z` dlrn `idy dwcv dlecb (`p
(my) .ceakd `qk
.mlerd zeixa lk lr hley dwcv zevn zekfay dwcv daeyg (ap
yiy oeik ,epnn micgtzne mirf zeixa lke xri zeig lke (my)
cr mc`a zhley dig lk oi` ik ,eilr stegd yecwd mlv el
zay) l"fx xn`nk dndak el dncpe mlvd epnn xqedy
.midel-` mlv yeala yalzn dwcv ici lre (`"pw
159 oewiz ikxc

xxerzn dwcv zekfae ,aeh `xwp dwcv zekfay dwcv daeyg (bp
zx`tzd da drityn dpikydy `ede ,l`xyi zqpkl aeh
`xwpy ceqid ici lr (rtyd `vnp day zixkifd dxitqd)
('xda' 'xt 'xdf') .aeh

drx ly mizr 14-d wizndl dkef dci lry dwcv daeyg (cp
daehl 14 mizr 28 yi ik reci xy` (zldw xtqa miritend)
lke mc` lke `xap lk lv` jiiy dfe .melye qg drxl 14-e
epiidc llka od drx ly mizr 14-d exxerzpyke .mlerd
jixv f` (ezixa mbetd) yi`d df lr hxta ode ,mlerd zellkl
ly mizr 14-d mb miktdn dwcv ici lre .c`n milecb mingx
.yi`d df zehxtn ode mlerd zellkn od ,daehl drx

my dyere ocr oba ezwcv rxef d"awdy dwcv zevn daeyg (dp
oli` gnev dfne dnc`a oirxb mirxefy enk zexit cinz
"dwcvl mkl erxf" ('i ryed) :aezky zexit cer mirxef oli`ne
'iq 'miciqg xtq') .hrnk devn mey lr xn`p `l dfe .'eke
(`"ky

dwcv zevn ici lr eytp owzl dkefy dwcv zevn daeyg (ep
."ippekz dwcva" (c"p diryi) :aezky

zcina waczidl dkef dwcvd zekfay dwcv zevn daeyg (fp


epiidc ,"zn` xky dwcv rxefe" (`"i ilyn) :aezky zn`
(b"i my) :aezke ,zn`d zcnl dkefy dwcv dyerd ly exkyy
zcn zn` zcnl fnex ok mb dfy "jxc mz xevz dwcv"
.epia` awri ly ezcn zeninz

dwcv my lr ze`xwp zeevnd lky dwcv zevn daeyg (gp


."wcv jizeevn lk ik" (h"iw milidz) :aezky

[mik`lnd] dndy oeilr ipdk elit`y dwcv zevn daeyg (hp


,l`xyi lr uilndl dwcv yeala miyalzn l`ixabe l`kin
."wcv eyali jipdk" (a"lw milidz) :aezky
melyde miigd zkxa 160

milwey f` dxegqn dwcv ozep m`y dwcv zevn daeyg (q


ixtqa `aenk dwcvd dpnn ozpy dxegqd lk mb minya
.miciqg

:aezky dwcvd zcn dpzp mdxa`ly dwcv zevn daeyg (`q


zyxt) :yxcnd oeyl dfe ."dwcv el daygie" (e"h 'ziy`xa')
dkln odl" zinx`a(xvpckeapl l`ipc) el xn`" ('mihtyn'
el xn` ."wext dwcva ji`hge" .(jl ahei) jlr xtyi ikln
ik xn`py mdxa`l dwcvd z` izxqn ip`" (l`ipcl) :d"awd
jxc exnye eixg` ezia z`e eipa z` deevi xy` ornl eizrci
xy` z` mdxa` lr 'd `iad ornl htyne dwcv zeyrl 'd
lecb iebl jyr`e" ok iptl el xn` d"awdy) "eilr xaic
jllwne jikxan dkxa`e .dkxa dide jny dlcb`e jkxa`e
dz`e ((a"i 'ziy`xa') "dnc`d zegtyn lk ja ekxape x``
."dwcva wext ji`hge" (xvpckeap) ryxl xne` (l`ipc)

(288) g"tx on zelrdl xyt` i`y dwcv zevn daeyg (aq


yi xevwa la` miwenr dlaw ixac `ed dfd xaqdd) zevevip
on `ivedle zelrdl jixv mc`dy dyecw zevevip 288
xiaqn df z`e dyecwd l` dxfg oxagle ze`nhd zetilwd
ila xenb wicv elit` (dwcv zevn ici lr miyer x"enc`d
zelrdl leki `l xenb wicv elit`y zxne` z`f) dwcv zevn
hewli'a `aenk .(dwcv oziy ila dyecw zevevip g"txd z`
(milidz) "mipeia`l ozp xft" :epeyl dfe l"f i"x`dn 'milidz
lk mr ,mipeia`l ozp jk xg`e ekxevl xfit xaky it lr s`
gk lecb dnk ixd .crl zcner ezwcv ik ,c`n daxd exky df
g"tx dixhniba llekd mr xft "mipeia`l ozp xft" .dwcvd
( 288 cgiae zg` dey ,dnvr dlind cere 287 dey xft)

`l` ,eil` eltpyn zevevip g"tx on zelrdl gk oi`y zexedl


efe mipeia`l ozp" xn`y edfe ,jxazi eiptl ipr envr dyery in
(d"awd) `ed mb ,ef dcn ea oi` m`y ,dwcv zcin ea `diy i`pza
dxiary oeik ,zexg` zeevn lk el `diy s` ,dwcv enr dyri `l
161 oewiz ikxc

dakn dxiar oi`y enk dwcv dakn dxiar oi` la` devn dakn
m` la` ,g"txd on zelrdl eznyp cxz dwcv ozep m` ik .dxez
`ly xyt` ,zexg` zeevn lk ea didiy s` ,dwcv ea didi `l
oia) my `ed s` x`yie (zetilwd ea) efg`zi `l` g"txd on dlri
ezwcv" (dwcv zpizp ly) ef dcn ea yiy inl la` ,(zetilwd
"ceaka mexz epxw" okle (xenfnd jynd ,milidz) "crl zcner
s` `l` dlrnl dlrzy cal `l ik (xenfnd jynd ,milidz)
i"x`d c"kr 'eke ceaka epiide g"txd on dnr dlrz
:aezky ezltzn mibxhwn lk dgecy dwcv zevn daeyg (bq
did xfril` iax okle ,"jipt dfg` wcva ip`e" (f"i milidz)
meid miax mibdep jke) ('i a"a) lltzne xfege iprl dhext ozep
dltzd mcew dwcv ozepyke (dwcvl sqk dlitz lk iptl zzl
oke zexb`a '`ipz' xtqa oiire) dlitz ixry el migzet
dkf" :iel iax mya dcedi iax ('` wxt 'zldw dax yxcn'a
xne` yxcnd .ea dprpe lltzd ,deevn epenn dyre mc`
"eizwcv ia dzpre" ('l 'ziy`xa')
ilra ,dnkg ilra mipal dliaya mikefy dwcv zevn daeyg (cq
`aene .epl extq epizeaxe epizea` xy`k dcb` ilrae xyer
eclep xecd ilecbe mler iwicv aex hrnky miyecwd mixtqa
inr dnke .mdizea` eyry micqg zelinbe dwcv zekfa
recike .mlerd lk z` exe`iy mipal dwcv liaya ekf zevx`d
dfd mlerl eznyp dcxi yecwd aeh my lrad epiax mby
miyecw mig` ipy mze` oke .micqg lenbl daxdy eia` zekfa
oi` miyecwe milecb daxd cere ,r"if `yif iaxe jlnil` epiax
.xeriy
zceara cinz ycg zeidl dkef dci lry dwcv zevn daeyg (dq
ly zxb`d oiire "epiig jzwcva" (h"iw milidz) :aezky 'd
.l"f '`ipz'd
el`k aygp dliaya zepeifa lawnyk ik dwcv zevn daeyg (eq
dwcv ivawne i`abd lr xn`p dfe .'d yeciw lr bxdp
melyde miigd zkxa 162

`aenk .mdl ixy`e mze` miyiane mze` micyeg miiztdy


"meid lk epbxed jilr ik" :epeyl dfe ('n oniq) miciqg xtqa
lr mipt zpalde zyea milawny mc` ipa el` (c"n milidz)
oialnd lre ,eilr bxdp eli`k aezkd eilr dlrn .'eke zeevnd
xn`y dfe ,devn zeyrln erpene ,ebxd eli`k eilr dlrn eipt
"'eke xaca mc` i`ihgn" :aezkd
epziy mixg`l xne`e deevnd mbdy dwcv zevn daeyg (fq
(`"ixz oniq miciqg xtq) .envra deevnd dyer eli`k
dwcv ly xef`a yalzi epwcv giyny dwcv zevn daeyg (gq
.'eke "eipzn xef` wcv dide" :aezky enk
zeyrl eilr jxcy xtrd mb milweyy dwcv zevn daeyg (hq
dxnind ef (x"enc`d ly epa) xagnd oa xn`) dwcv uawle
onfay zeide oencw wicv dfi` mya oyi azkn wzrd `id
my oiivl izleki `l ici zgz l"pd ci azkd did `l dqtcdd
('f 'zldw yxcn') dfl di`x iz`vne .dxnind ef ly dxne`
xky mlyn `edy minlerd ig df "eal l` ozi igde" :epeyl dfe
yxcnd c"kr micqg zelinba driqte driqt lk lr mc`l
(oad ixace
l"f jlnil` iax 'wd epiaxn laewn ik dwcv zevn daeyg (r
oeer lr el xtkzn ,xird zepit rax`a dwcv uawl jleddy
(siiqa bxde dliwq ,dtixy ,wpg) oic zia zezin rax`
,ozp `l oiicy mbd dwcvl eci gzetdy dwcv zevn daeyg (`r
df ici lr el migztpe ,dxezdn devn miiwn cal eci zgizta
ici lry recie 1382 dixhniba) gztz gezt xtqnk zenler
xg`y zenler `xea d"awd wicvd ly dxez cenilde zeevnd
ly xtqa oiire 'eke (dpzna wicvl mipzip minya jk
dwcvd xn`n 'xedhd ogley' x"enc`d
cakzn envra lekiak d"awd mbdy dwcv zevn daeyg (ar
ycwp yecwd l`de" ('d diryi) :aezky dwcva ycwpe
`pz'e l"fg ixaca cer oiire .dwcv ade` jln `xwpe "dwcva
163 oewiz ikxc

dyri d"awde dwcvd zlrn lceb yecwd 'xdf'ae 'edil` iac


oexd` x"enc`d ixac o`k cr .on` cqge dwcv wx cinz epnr
.'ycewd zxdh' xtqa mi`aend dh`dx
izaa yi llk jxca .zial dtew byd c`n daeh dvr law
dnk mei lka dkezl lylye yxec lkl zetew zeaiyiae zqpk
e` llek icinlzl e` miiprl sqkd z` oz d`ln `idyke zerahn
zg` mrta mxezy in dnec oi`y epze` ecnl epizeax .daiyi
dlecb .mekq eze` z` minrt daxda mxezy inl sqk daxd
okl .zg` mrta mxezd lr minrt daxda mxezd ly ezlrn
zizernyn zeidl dwcvl mexbz `id ik daeyg dnixza dcnzd
.mexzzy mekqd zpigan
mc`y dcina" :xne` xi`n iax (.w) oixcdpq zkqna aezk
oa .ok xnel xyt` ike" :dcedi iax xn` "(xky) el oiccen ,ccen
el ozep d"awd ,dfd mlera iprl (eipteg) eqner `eln ozep mc`
minye" (aezk ixde) aizkde ?`ad mlerl (d"awd ly) eqner `eln
ozeprxet lawl miryxa gk ozep d"awdy myk `l` ?"okiz zxfa
xlqc xfril` edil` axd xiaqn .ozaeh lawl miwicva gk ozep jk
xn` ald l` oiprd axwl ick" :'c wlg 'edil`l azkn' extqa l"vf
.ixnegd mlern xeiv l"vf (iaxe ixen ipec` ia` z"x) x"en``
gnw d`ln zg` lk zei`yn ly dkex` dxiy zcner uega
ly dxiy k"g` .dyaid seq cr mixhneliw itl` dkex` dxiyde
xeck lk zetiwny cr zei`yn aeye qepiwe`d seq cr `yn zepitq
iprl gnw eqner `eln ozpy ipeltl eprie ?inl dl` el`yie .ux`d
odn `ln ux`d xeck lky cr d`ld oke dxiy cer ef dxiyl jenqe
epi` df lke llgd lk e`liny cr minyl cr zexey aey odiab lre
azkn' c"kr ."lawi `edy xkyd lkl qgia dphw zxf xeriy `l`
.dwcv ipipire .'edil`n

zinvr dfeptid
epnn cg` lky mb recie oevxd ipta cnerd xac oi` ik reci
ze`ivna dfig` el oi` dfd htynd dnk cr zelbl mnezyd
melyde miigd zkxa 164

cnerd xac yi okae miptd lr epltp epivxy zexnl zeax minrte


df mixzeqd zepevx ipy ly dfk dxwna .xg` oevx :oevxd ipta
miaehd mixacd lka zekfl oevx yiy eply dxwna enk df z`
e` ,mixeq` miqgin zepdl oevx yi ipy cvne `ian dfd xtqdy
m` .gthz eze`y cvd didi gvpiy cvd .dlhal rxf zkity
oirhdl `ed zeyrl jilry lk jay wicvd cv z` gthl jpevx
m` ax xfrl jl zeidl leki dfd xtqd .mipekpd mipezpa jgen z`
ly cvd wfgzi ea d`ixwd ici lr .mitc dnk mei lka ea `xwz
.jay wicvd
zinvr dfeptid ici lr .dpen`a wfgzdl jxc cer yi
.('ytpd zbdpd') dwihpxaiwekiqte
xeqi` lk oi` la` miiebdn zegewl mpn` el`d zehiyd izy
ynzyny milyexia ax lr izrnye oda ynzydl dxezdn
eynzyd l`xyi inkg mby jynda jnvra d`xze dfeptida
.jk dl e`xw `ly wx (ytpd zbdpd) dwihpxaiw ekiqta
jze` mixkyny miiledkl` ze`wyn zezyl ade` dz` m`
dnglna ligzn dz`y iptl mdn xhtidl jilr minq gwel e`
dee`zd z` mixiabn mixkyn ze`wyny oeeikn .lbyind zee`za
.xzei cer lecb minq ly wfpde c`n lecb ipgex wfp jl minxeb mbe
zbdpd) dwihpxaiwekiqte dfeptid i"r mdn xhtdl leki dz`
.(ytpd
z` zn`ez `l z`fd dlind la` zipeia dpiy dyexit dfeptd
dfeptidd onfa mipyiy eayg mrt .hptednd `vnp eay avnd
wx ,dfn zegt elit` ile`e minpnpn wxy mircei epgp` meid
.mirbxp wx ,dfn zegt cer elit` ile`e dwenr dribx mirbxp
xtqa xikfn i"ayx .mcw inia xak dyrp dfeptida yeniyd
zeieaxza .zeira xeztl dhiyk milina eynzyd miiebdy 'xdfd'
mihtyn zxin` alyl ebdp dwizrd mixvna enk zewizr xzei
zz .mdly miipglet miqwha .rcen zzd lr drtyd mdl yiy
lgd zipxcend dfeptida yeniyd .rcenl zgzn eyexit rcen
165 oewiz ikxc

.ztxva lrty ixhqe` `tex ,xnqn oehp` upxt i"r ,18-d d`na
miakekd on hltpd d`xp izla ihpbn lfep yiy oin`d xnqn
mxef dfd lfepd m`e mc` ipa ly ize`ixad mavn lr rityne
lfepd znixf oewize .zelgnl mxeb `ed ofe`n `l ote`a mc`a
eiletiha gilvd xnqn .dlegd seb seytiye mihpbn i"r dyrp
`txn zekeyg zelgn `tixe elykp mixg` mi`texy mewna ce`n
ixg`e ,fixtl ztxv jln xyryyd i`el i"r onfede ixletetl jtde
z` xewgl gk ieti jlnd wiprd ,eiletiha gilvd my mby
x`iz xnqny itk ihpbn lfep lk oi`y elib mixwegd .drtezd
xnqn jxry miipgletd miqwhd zrtyd llba e`txp milegde
d`xp .miqwhd onfa mpeinc z` elirtdy llbae ietixd onfa
mdl ozp zr dze`ae iheptid avnl eqpkp xnqn ly milegdy
d`yd .ietixd zk`ln z` eyry zeiheptid ze`yd xnqn
avna didyd onfa lawn rcen zzdy genl drvd dyexit
z` ahid xkef ip`" e` "dxdna selgi y`x a`kd" oebk iheptid
"xzeie xzei meil mein jrcz dlik`d zee`z" e` "cnlpd xnegd
zyxetn dpynn giked ixiy edil` axd .ditl lret rcenzzde
xzei lxebd lr mirityn xne` mc`y mixacy ,'oikxr' zkqna
.miyrnn

z` mixwegl miaeyg mihxt dnk ercep xnqn ly eztewz f`n


gena yiy `ed f`n xkedy xzeia aeygd xacd .dfeptidd zrtez
xyt` la` zg` ytp mc`l yi mpn` .rcenzz wlge rcen wlg
ytpe ytpay rcend wlgd dfy ziaihwiae` ytpl dwlgl
`exwl xyt` ok enk .ytpay rcenzzd wlgd dfy ziaihwiaeq
`ld wlgde ipevxd wlgd e` dxkdzz rcenzzle dxkd rcenl
rcend `idy zixkifd ytpd e` oyid wlgde xrd wlgd e` ,ipevx
lr zexacn el`d zexcbdd lk .rcenzzd `idy ziawipd ytpde
.dfeptidd zrtez z` mixwegl dlbzdy oipr eze`

zwqde gezpa ,zipeibd daygna wqer ytpay rcend wlgd


lr cewitae dpitq ly heepk edenke ytpd lr cewita ,zepwqn
melyde miigd zkxa 166

wqer rcenzzdy cera .oevxd lr dhilyae miipevxd sebd ixai`


,oefnd lekir oebk .sebay zeipevx `ld zelertd lr dhilya
zhlea dpekz ..rcend wlgdn zerici zhilwe zrcen `l dniyp
eppi`e zepwqn wiqn eppi`e gkeezn `l `edy `id rcenzzd ly
xac miptny ohw cli enk lret rcenzzd .xwyl zn` oia oigan
xyt` .oekp `l e` oekp xacd m` oegal zexyt` lk el oi`ye ycg
on zericie zecewt lawny oziv carl rcenzzd z` zeeydl mb
mirxefy dnc`l e` gkeezdl ilan odit lr lrete oec`d-rcend
zlcbn dnc`de envrl `iyn mc`dy ze`ydd el` ,mirxf da
.mze`

milb lr lrete rcend on h`l xzei daxd lret rcenzzd


.onfd lk slgzne ipxir ,yinb rcend .miihi`e mikex` xzei daxd
iepiy ly dtewz ixg` wx lertl ligzne ipepyie aivi rcenzzd
.rcend ly dyiba

lr i`xg`y wlg ."xryd xney" z` yi rcenl rcenzzd oia


`id "xryd xney" ly ezxhn .rcenzzl rcendn zerici zniqg
zzl xecgl zeilily zericin repnle rcenzz ly lealia repnl
avna `vnp mc`d xy`k lhazn "xryd xney" la` .rcen
avna `vnp rcenzzd f`e jk lk lret eppi` rcend f` ik .dribx
xy`k mb lhazn "xryd xney" .oze` miptdle zerici helwl oekp
.dkex` dtewz jyna minrt daxd znieqn drici lr xfeg mc`d
avnl miribn mb :cgi mb mixacd ipy z` miyer iheptid avna
iheptid htynd`yd lk lr mixfeg mbe xyt`d lkk wenr dribx
iheptidd jildzd lr mixfeg mbe .mrt mixyr cr yng jxra
.dtewz jyna

,heptid ly zg` mrt dwitqn mday dfeptida miyeniy yi


daiyg iqetce zebdpzd iqetc zepyl icka la` .y`x ia`ka oebk
e` ,inei mei ick cr .minrt daxd yeniy yexc ytpa eyxzydy
.ze`vez mi`exy cr .dtewzl yeniy yexce `l mei ok mei zegtl
`ed iepiyd eay eply dxwna cgeina xzeia mlzyn xacd la`
167 oewiz ikxc

miepiya oipern dz` m` .xzeia lecb geex enr `yepe iceqi


(ytpd zbdpd) dwihpxaiwekiqte dfeptid enk oi` jiiga miizedn
ze`yd jgena rexfl lgzd .jl ievxd oeeikl jytp z` heepl
ly ezyib z` epyiy zeaeh (miiheptid mirpkyn mihtyn)
l`e jly rcenzzd lr cwetd dz` did .miigl jly rcenzzd
`ed jly rcenzzd .epevxk jze` jiledl jly rcenzzl ozz
milecbd miyi`d lk ly dglvdd ceq seli`l zpzipy dig enk
lirtdle mdly rcenzz mr xywzdl erci mdy `ed dixehqida
.mpevxk eze`

dpekp `l dyib llba mb zraep iyep`d oind ly zellne`d


oekp `l miynzyn mc`d ipa aex .mdly mytpl mc` ipa ly
miibelekiqt mizeeire zelgn icil `iany xac .mdly rcenzza
zxiny lr sqepa ecnli mc` ipa m` .mc`a zeievx `l zecinle
zeyep`d mdly rcenzzd z` sl`le mytpa lthl zixad
.miiytpd di`elgz lkn `txzz

mixac envrl xne` mc`dyky mipreh dfeptidl mignend


zzl mxebe envrl wfp dyer `ed mzezn`a rpkeyne miilily
"leki `l ip`" oebk mihtyny jk ilily ote`a lertl ely rcen
ze`yd mvra md "ip` ytih dfi`" "gilv` `l mlerl ip`"
z` hty xak mc`dy ixg` mixn`p llk jxca mdy oekp .zeilily
xne` mc`dy rbxa .iepiya oin`dl jixv mc`d la` .envr
iekiq mey ozep `le egena mze` rawn `ed df beqn mihtyn
dhityde lbeqn `ed dnl rcei `l mc`d mvra .avnd iepiyl
lrety mc`y ,dlecb zn` ly zeeire zerh mb da yi zinvrd
.ce`n daxdl lbeqn ely rcenzzd mr seziya

oewizl ,invr xetiyl ea ynzydl `ltp xiykn `id dfeptid


meik .zei`etx zeira zxiztl mbe zipgex zegztzdle ite`d
zelgn ly agx oeebna rpen letihk dfeptida miynzyn
yeniydy oin`n ip` .zepey zeibelekiqt zeirae zeihneqekiqt
`idy dnn zixletet xzei cerl jtdz `ide lcbie jli wx dfeptida
melyde miigd zkxa 168

mnvr z` gztl mipipern miyp` .llkd zlgpl jtdze meik


yeniy dxwne dxwn lka .mdixeyike mzleki `ln z` zevnle
jezn ,rcenzzl rcend oia xyw xeywl eyexit edylk oexyika
izy ik ,ytpd zbdpde dfeptida weqrl epti miyp` z`f dpad
helyl rcenzzd mr xywzdl zepekp ikd zehiyd od el` zehiy
miqip llegl dleki `idy dlitz mb yiy oaenk .eze` lirtdle eilr
.zeievxd ze`vezl eply dxwna e`iai dfeptide dlitz cgiae
lr xabzdl jkae zepeinice zeaygn wlql dfeptid zxfra xyt`
.mler `xeal dlitz jynda ztxevn .yxyd on dlqgle dee`zd
z` zepyl dltze ytpd zbdpde dfeptid zxfra ok m` xyt`
jk ick cr .zixad zxinyl xeywd lka dvwd l` dvwd on ite`d
z`fd dee`zdn lrtzny mc` `l xak dz`y llk jl rixti `ly
xzei ,aeh xzei daxd yibxny mc`l jtdp dz`y gnyz `axc`e
.rcen xzeie xxgeyn xzei ,ybxa iwp

l`xyi mr cgeinae dlek zeyep`d ,aeyg xac xekfl jl i`ck


jnvrl `iyn dz` xy`k .mc`d oewiz z`xwl micrev
xhtdl jl xefriy midel-`l lltzne miiheptid mihtyn-ze`yd
mc`d jixv eay izn` avnd l` axwzn mvra dz` dee`zdn
ezy` mr miqgi miiwn `ed `l` .zee`z mc`l oi` ea avn .zeidl
dee`zd znlrpy eyexit weex ly dxwnae dvex `idy izn wx
zeaxwzd ly avn `ed erxfa jqeg mc`d eay avn .ixnbl
mc`d eay avn `ed oeayg ila erxf jtey mc`d ea avn .`xeal
md jly rcenzzl `iyzy ze`yddy o`kn `vei .xwya ig
odn rtyen zeidl xen` jly rcenzzd okle zn` ihtyn mvra
.milily miqetc ila owezn zeidl dvex rcenzzd .xzeia

okl .miigd zaehl `id ezihpe mewid iwegl ziivn rcenzzd


dvexy rxf jly rcenzza yi xak d`ixwa o`k cr zrbd m`
dvex ziid dz`y ze`ceea cibdl xyt` dyrnl .lecble heapl
ipiand mdilr exacy miaehd mixacd lka zekfle rxf xenyl
zzd rbxk .jze` zakrn dee`zd la` .dfd xtqa eritedy xac
169 oewiz ikxc

.rxf zkityn zepdl zlbxzd ik jliaya hilgny `ed rcen

`id milily zebdpzd iqetce ,zerx zeaygnn xhtidl jxcd


dn dfe miiaeig zebdpzd iqetce zeaeh zeaygna mtilgdl
xe`d .ytpd zbdpde dfeptid i"r zeyrl xen` dz`y
.jyegd z` wlqi jly rcenzzl ozzy miiaeigd mihtynay
miyp` .jly rcenzzl ixnbl dycg zipkz zzl jzlekia
zbdpde dfeptid i"r mdly zee`zdn exhtp dixehqidd jldna
dfeptida miwqrzn mdy zrcl ilan z`f eyr m` mb ,ytpd
.dilr cervl jixv wx dlelq jxcd .leki dz` mb .ytpd zbdpde
zzde oeghae dpen` jezn jly rcenzzl jzywa z` dptd
jal jeza xidvz l` z`f dyer dz`y onfae .m`zda aibi rcen
`l ip` la`" e` "rityi `l df ilr" oebk zeilily zexdvd liawna
el`d mihtynd z` wlq .el`l minec mihtyn e` "dvex jk lk
mixg` lr rityn dfy enk rityn ok df ilr" jtidd xdvde
dnglnd ."dee`zd on xhtdle gilvdl dvex ok ip`" "egilvdy
xzei ,wfg xzei wx dpnn `vze xzeia znlzyn z`fd zilhpnd
dvex dz` eil` avnl eiykrn xak jnvr oeek .mly xzeie lyegn
cry dcaera xkd ipy cvn .eil` ribz ze`ydd ici lre ribdl
zerha la` zeyep`d lk mr cgi mpn` zerha ziig eiykr
mc` dz` eay avnl ribdle z`fd zerhdn z`vl dvex dz`ye
zzle rcenl oz .miig ly ycg qltn lr crev ,rcene xxgeyn
zzl `iyzy icilr mdipia mely ly avnl ribdl jly rcen
.miiaeig miiheptid mihtyn jly rcen

jilr ditxdl ribdl icka :dfeptid zeyrl cvik jxcd dpde


gpen y`xe miccvl zeheyt mici mr abd lr akyl sicr e` zayl
.cvd lr akyl xyt` abd lr akyl jl gp `le dxwna .xkd lr
:jnvrl xen`e milbxd zetka jzaygn fkxe .miipir mevr eiykr
xne` dz`y onfae el` mixac lr xefge "zeietx milbx zetk"
miiweyl xear jk xg` .xzei xyt`d lkk milbx zetk dtxd ,oze`
,"zeietx miiwey" :jnvrl xen` .mda mb jildz eze` z` dyre
melyde miigd zkxa 170

z` dyr jk xg` .miiwey dtxde aeye aey el` milin lr xefg


aba jk xg`e ohaa jk xg`e oayia jk xg`e miikxia jildz eze`
jly miqixde miipirdy oiinc .y`xa jk xg`e x`eeva jk xg`e
lk .zeietx miiztyd ,zeietx miigld ,dietx oeyld ,zeietx
meyp jk xg` .xzei `l ,zewc 4-5 jxra jynp dfd jildzd
dtxde xie`a dfgd z` `ln .s`d jxc zeihi`e zekex` zeniyp
dtxd dvegd z`vl xie`l ozepe ze`ixd z` dtxn dz`y onfae
xie`dy oiinc xie` gwel dz`y onfae miitb llek sebd lk z` mb
sebd lk z` jl dtxn gwel dz`y
h`l zegepa meypl jiynn dz`e sebd lk z` ztxidy ixg`
iheptid avnl qpkp ip`" izeknq lewa ala jnvrl xen` ,wenre
lke iheptid avna did` qt`a did` xy`k .qt`l xyrn dxitqa
"daehl lrtze ahid rcenzza hlwiz invrl cib`y d`yd
xnel jixv `l dz` ,iheptid avnl qpkp ip` xyr" :xetql lgzd
jildzl xefrzy ievx la` .dt `aend itk weica mihtyn jnvrl
lr xefgl ievx .dt azkpy dn znbeck iheptidd avnl dqipkd
.icn xdn iheptid avnl qpkidl `l icka aey zxn`y htynd
xefg ."wenr xzei cer iheptid avnl qpkp ip` ryz" xetql jynd
.zipy xefg .ietx ok` sebd lky `ce "ietx sebd lk dpeny " zipy
avnl qpkp ip` ,yy" zipy xefg "miietx miavrd lk ,ray"
"aehe gepip yibxn ip` ,yng" zipy xefg ".wenr xzei cer iheptid
`l dz` m`e aehe gepip zn`a yibxn dz` ok`y `cee zipy xefg
zexidna zewenr zeniyp myep `l dz`y d`xpk jk yibxn
z` `iadle rbxl xetql wiqtdl leki dz` .dgep la` zihi`
xetql jynd eiykre .aehe gepip yibxn ok dz` eay avnl jnvr
.htynd lr zipy xefg ."iheptid avn jezl rwey ip` ,rax`"
sebd lk mizy" zipy xefg "wenre h`l meypl jiyndl ,yely"
"dniype dniyp lka sebd z` dtxn ip` ,zg`" zipy xefg "ietx
invrl cib`y ze`ydd lk .iheptid avna ip` ,qt` " zipy xefg
zeyrl jilry dn lk eiykr ."daehl elrtie ily rcenzzl excgi
lr xefgle y`xn zpkdy invr repky ihtyn z` ala cibdl `ed
171 oewiz ikxc

dybxd lk oi`y rc .jxra mrt mixyr-yngk repky htyn lk


zeihi`a zxtq m`e iheptid avna `vnp dz`y onfa zcgein
sebd lk z` ztxide miinrt dxitq lk lr zxfge qt` cr xyrn
dz` dny be`cl dn jl oi`e iheptid avna `vnp i`ceea dz`
avndn `vz `ly be`cl jl oi` mb .iheptid avna `vnp `l
avnn exxerzd `ly miyp` .dfeptidd jildz seqa iheptidd
zexwl leki xg` hptdn ici lr dfeptida wx .miccea md iheptid
envr z` hptdn mc`d xy`k .xxerzi `l hptednd eay avn
.dfk yyg lk oi`

xiykn lr dfeptidd ly jildzd lk z` hilwdl xyt`


zhlwdy dn z` rinydl xyt`y xiykn sicr .edylk dhlwd
jxe`a onf invr repky htyn lk ixg` xi`ydle ,zeipfe` ici lr
htyn cibi dhlwd xiykndy jk ,ala cibz eze`y htyn ly
xzei daxd dhlwd xiykn mr .ala htynd lr xfeg dz` eixg`e
.lw xzei dyrp jildzd lke iheptid avnl qpkdle rbxdl lw

leki ,dfn xzei cere dfeptiddn zexidn ze`vezl dtvz l`


jnvr z` `vnz dz`e dlgzda cxnzi jly rcenzzdy zeidl
.rvennd on xzei zipin zelirta wqer epiidc jetdd oeeka weica
xaqedy itk .xearie cala ipnf df jkn ybxzz l` jl dxew df m`
zyxecy ztle`n `l dig enk minrtl aibn rcen zzd ,xak
zexnl jnvr z` hptdl jiyndl `ed zeyrl jilry lk .seli`
qwhd z` minrt xtqn dyrzy ixg` .ze`vez d`ex `l dz`y
lawzz dfeptidde xacl lbxzz ,iheptid avnl zeqpkid ly
.daehl jilr rityze ala jlv`

.onf zlabd ila zeaeh ze`vez d`xzy cr dfeptida weqr


.iplaq did ,e`ai ze`vezd

jxra zgwl jixvy dfeptidd ly jildzd z` zniqy rbxa


ip`":htynd zxin`a iheptidd avndn `v ,zewc mixyr-xyr
zeihi`a xetq "yng cr cg`n dxitqa iheptidd avndn `v`
melyde miigd zkxa 172

z` rprpzy ici lr iheptidd avndn `ve yng cr cg`n


.mitbd z` k"g`e dligz zerav`d

zelert mb dyr dfeptid lr wx oryz l` mcewn xen`k


cr ycgn mrt lka mgld heyt ope`n dz` m` .zeipevig
z` wzp oi`eypl uegn miqgi miwn dz` m` .oihelgl wiqtzy
jpevxae ddeab zexicza miqgi miwne ieyp dz` m` .xywd
jl mbe dfd xtqd okez lr jzy` mr xac .zenkdn zigtdl
.xefrl dleki dfeptid

jl xefrl milbeqny invr repkye dpen` ihtyn dnk dpd


mein zzgete zkrec lbynd zee`z" :rxd xvia jznglna c`n
rxf jetyl mewna aeh xzei yibxdl sicrn ip`" ."xzeie xzei meil
zee`z lr zeaygnl cbpz`e cbpzn ip` ."invr iexibn rpn` okle
beeif lr mixedxd silg` ip`" ."y`xdn oze` wlq`e lbynd
leki ip` dee`zd lr xabzdl dvex ip`" ." zeaeh zeaygna
xabzdl icka yxcpd un`nd z` dyr` ip` dee`zd lr xabzdl
dvex ip`" ."dze` gvp`y cr dee`za mgl` ip`" ."dee`zd lr
."jk zekfa gvpd iiga zekfle rxf jetyl wiqtdle irxf lr xenyl
."jk lr ize` yipri midel-` dlhal rxf jety` m`y rcei ip`"
ip`" ."y`xl abd dlrna xa`a xahvny ybx lk dlr` ip`"
ip` dxebn ip`yk mb" "dze` gvpl gilv`e lbynd zee`za mgl`
lka xa`a zrbln rpn` ip`" "rxf jety` `le invr lr xeny`
dlhal rxf jetyl xy`n miviad jl ea`kiy sicrn ip`" "zr
."cia

jl mini`zny invr repkye dpen` ihtyn jnvra `vnd


jl znxebe jze` dxbny znieqn dy` dpyi m` oebk .iyi` ote`a
ip`" :mi`ad mihtynd z` cibdl leki dz` ,dlhal rxf jetyl
lk dgc` ip` ."(dny z` o`k cibdl) zipelt lr mixedxd wlq`
aeyg` df mewnae (dny z` o`k cibdl) zipelt lr zeaygn
zewpzdl dvex ip` ."(`nbecl midel-` lr) zexg` zeaygn
."(dny z` o`k cibdl) zipelt lr zeaygnn
173 oewiz ikxc

lkzqz l`" :oebk mihtyn okl .c`n lirei jnvr lr cewtl mb


z` eyri ."z`fd daygnd z` wlq "."(xa`a) ea rbiz l`" ."dilr
jxca jnvr z` bidpdle jnvr lr hlzydl jl exfrie ,mdly
lawzzy cr zecewtd zxin`a cinzdl jixv wx .dpekpd
.dievxd d`vezd

oeeikn miiheptid repky ihtynd zxin` oipr jl dyw m`


`xw .jzrc lr milawzn mpi` okle mixwy enk jl mirnyp mdy
axd ly 'mler xe`' mixtqd zxcq jezn `ad xn`nd z`
mcw inia cer zniw dzid z`fd dirady oade .xlin xecbia`
inia .zn`d zaehl `le dpen`d zaehl `yepa erixkd minkge
oial lld zia oia dfd `yepa zwelgn dzid ipyd ycwnd zia
xacd z` cibdl sicr e` zn`d z` cibdl jixv m` ,i`ny zia
dlk lr cibdl xzeny lld ziak rxkede zn`d didiy mivexy
xecbia` axd azek .efk dppi` `idy zexnl "dceqge d`p dlk"
mrt dziid ik ipxekf" :'d wlg 'mler xe`' mixtqd zxcqa xlin
dfi` lr zevr dnk erivde ,dibidpne xqend zxez inkg ly dcire
(dtewz dze`a) cwnzdl mdilr (ite`a wlg dfi` epiidc) dcin
zcin lr cearl rivd owf icedi ,mdn cg` .dzenlyl ribdl
'x dwcealq zaiyi ly dldpn mle` .zenlyl da ribdle zn`d
lr cearl ik `hazde ,zevxnp df oeirxd lr dgn ,l"f mdxa`
ef zn`y oexwirk reawly oeeik ,zehy ly dcear ef zn`d
ze`ivnk ,zn`k mixn`p mixacd xy`k .xwy df ixd ,ze`ivn
ly dcear `id efk dcin lr dcear ,cqg ziiyr ly dxhna `le
oevx elek `edy megz `evnl yi ,zecin lr cearl ick ik .zehy
zecind z` owzl ickay eixacn epl `veie mler xe`' c"kr ."'d
mdy mihtyna mb ynzydl sicr .epite` z` xnelk mc`d ly
zcina weacl i`ck `le ,cizra zn` eidi la` dzr zn` mpi`
ellegi aeye aey cibzy mihtyndy dpen`a dl` ,zn`d zad`
.zn`l ektdie jiiga izn` iepiy

,xne` dz`y mihtynd mr cgi didiy jail z` oeekl jilr


melyde miigd zkxa 174

dz` miiheptidd mihtynd z` xne` dz`y onfay zxne` z`f


wx .eze` dgci `le htynl mi`ziy jly ybxd z` zehdl jixv
f` wx xne` dz`y htynde ybxald oia dn`zd yiy ixg`
.rcenzza d`ydd dhlwp

.ytpd zbdpd-dwihpxaiwekiqt
hipxaw enk dbdpd eyexit dwihpxaiwe ytp eyexit ekiqt
dfeptid meik .'ytpd -zbdpd' cgiae epevxk dpitqd z` bidpnd
zbdpda mb miwqer dfeptidae cgia eaaxrzd ytpd zbdpde
milcadd la` .dfeptida mb miwqer ,ytpd zbdpdae ytpd
mihtyn zxin`e ytpd zrbxda miwqer dfeptiday md mixwird
.xwira oeinca miynzyn ,ytpd zbdpday cera .ala miiheptid
z` minyexy ici lr zexrd onfa miyrnd lr zxwean dhilyae
.mze` mipincn jk xg`e zeyrl mivexy zeilirtd
miexy oeincde oevxdyk" xn` iztxv belekiqt ew liv`
liv` "gvpi cinz oeincd .df z` df mixzeq epidc ,inipt wa`na
ly onfd jxe` z` xvwl epl xfery xzeia aeyg xac epl dlib ew
oial xtqa d`ixwn d`vezk xvepy ycgd oevxd oia wa`nd
.lirt oiicry oeincd
wqer jnvr z` oiincl wiqtdl `ed zeyrl jilry lk
cr aeye aeye aey el` zepeinc wlql jilre zipin zelirta
.enlriy
f`e ,aehd xvid zaehl mezx e` `edy `id ezpekz oeincd
epa zelble zeira xeztl epl xfere dpn`p epze` ynyn `ed
,mler ilecb ea miynzyny xiykn `ed mvrae ,zepexyk
`ed f`e rxd xvid ly egily `edy e` ,mipn`e ,miprcn ,mi`ivnn
,llk reawl xyt` .lbyind zee`z `yepa cgeina `ehgl epl mxeb
jiled mpeinicy jezn eyry dn z` eyr mlera miryetd lky
.jiledy o`l mze`
zbdpda miynzyn ytpd lr wfg lret oeincdy ef drici mr
175 oewiz ikxc

zbdpda ,ze`yd mixne` dfeptiday enke zexhn zbydl ytpd


biydl mivex eze`y rxe`nd z` mipincn aeye mipincn ytpd
zeglven zexikn oincl jixv zexikn okeq `nbecl .dglvd cr
cibdl oeyld dvw lr mipken mihtyn mr oaenk zealeyn
lr envr d`exe ytpd zbdpda ynzyn dna on` .eizegewll
.cibdle zeyrl jixv `edy dn lr aeye aey xaer dnad
onfa mb dpen` ihtyn zxin`a miynzyn ytpd zbdpda
dfeptida .mrt mixyrl yng oia htyn lk cibdl jixve zexird
zcnln ytpd zbdpd .mipnpny onfa ala mihtynd z` mixne`
oexzi yi .mpnpl jixv `le lewa mihtynd z` cibdl mb xyt`y
onfa ybxd z`e ald z` oeekl xyt` ik .lewa mihtynd zxin`l
jita" :l`xyil epax dyn xn`y enk .mihtynd zxin`
zyxecy dcear z`f .dtd mr cge`n didi aldy epiidc ."jaalae
dz`y dn ybxd ,c`n heyt .mc` lk ici lr zixyt` la` ,dpad
htynd okez z` xicgz jk ici lr .dzin`l zn` efy xne`
onfa ala mihtynd zxin`l oexzi yi .rcen zzle rcenl
.rcend wlgdn zervdl gezt xzei rcen zzd f` ik .mipnpny
htynl rxd xvid cvn zecbpzd yibxn dz` m` ,ote` lka
zxin`a cinzdl `ed zeyrl jilry lk .xne` dz`y dpen`
.gvpi aehd xvidy cr .htynd
:jk `id ytpd zbdpda ynzydl xzeia daehd jxcd
zbydl minrh miazek k"g` dbydl dxhn sc lr miazek
dn lk z` mei lka mixne` .miiheptid mihtyn k"g`e dxhnd
mipincn k"g`e dt lra mihtynd z` cibdl sicre scdn aezky
.zbyen dxhnd z`
`ealy `aen ,y"`xden axd ly 'dpen`d xve`' xtqa
axd ly 'ilbxl xp' xtqa .dpen` ixeac xacl jixv zillk dpen`l
,lkl dxexa `id dpen`d mle`":`aen iq`bel awri l`xyi lecbd
`ed jxvp wxe ,mc`d ly ekez jeza `ide ,dnir clep mc`de
dze` opyiy lkke epnn gkzyz izlal ,mrt lka envrl dxikfdl
melyde miigd zkxa 176

,'miig utg'd ixac epxkfd xake"..."da lecb didi ok ealae eita


o`k cr ."dpen`a lecby in `ed ,`ad mlera lecbl ccend xwiry
ixac xen`e jit gzt ce`n heyt .lecb zeidl leki dz` .eixac
ly dtd .ze`vez d`xzy cr .cere cer mdilr xefge ,dpen`
dqp .ze`ltpe miqp miyer dpen` ixeac .i`lt xai` `ed mc`d
.gkeeide

izynzyd `le 'ytpd zbdpd' zxfra oyrl izwqtd ip`


ytpd zbdpda mbe dfeptida mb ynzyiy ine llka dfeptida
.dglvd el zghaen ,lltzi mbe ,oyrl wiqtdl icka

mite`pn zerpnde dlhal rxf zkityn zerpnd eply `yepae


cbp lertl jixv la` .dxhn zbydk oiincl dn oi`y dirad yi
mixedxid ly zeaiygd lceb jl dreciy eiykre miipin zepeinc
mcbp dnglna geztl jilr .ytpd lr wfg milret mdy miipin
ytpd zbdpd dte zeipgex xzei zexg` zeaygna mze` silgdle
zxin` mb .dirad z` xeztl mixfere cgi miaaxrzn dfeptide
wfg zlret ziteqd dxhnd z` biydl dvex dz` dnl minrhd
oepy zxfrae ytpd zbdpdn wlgk zaygp mb `ide ytpd lr c`n
.dee`zd z` xbnl dglvd cr lertl gk ztqez ytpl yi minrhd
rxf jetyl wiqtdl jl i`ck dnl zeaiqe minrha `ln dfd xtqd
.reaya mrt wx miqgi miiwl i`ck dnle se`pl i`ck `l dnle
oepy ly dceard z` dyrz hlgda xtqa d`ixwa dxfg
.minrhd

z` iz`xw .zeixbiq oeyr lr xabzdl icka iziyry dn df


oyrl izwqtd ycegk ixg`e lewa mei lka dhnl dt aezky dn
z` opyl dfd dyrnd .ixg` dpy mixyrn dlrnl meid cr
dwihpxaiwekiqta yeniyk aygp lewa ze`ydd zxin`e minrhd
,oyrl wiqtdl ycegn xzei gwi jly zeidl leki .ytpd zbdpd
zwqtdy ixg` mb dt `exwl jiyndl sicr ,zeplaqa xf`zz f`
.oeyird cbpk wfg witqn dz`y yibxzy cr .dtewz jynl ,oyrl
177 oewiz ikxc

cinzl oeyirn lnbidl dhiy


cinzl oyrl wiqtdl :dxhn .lewa `exwl
xzei yibx` (2 aeh xzei yibx` oyrl wiqt` xy`k (1 minrh
lke`e oihewipn il ewpzi ze`ixd (4 `ixa xzei did` (3 `ixa
ytpdy recie oihewipn il dwpzi mcd (5 zelwa xzei meypl
ig xzei yibx` (6 xtzyi ily iytpd avnd okl ,mca zyalzn
xzei yibx` (9 oexkfa rbet oeyrd (8 `xab gka rbet oeyrd (7
(11 invr oeghaa wfgz` (10 oeyrd lr oegvpdn d`vezk wfg
jeqg`(13 zeixbiqa ielz zeidl wiqt` (12 zeixbiq xxepyl wiqt`
`l ip`y il gihan ine ,ohxql mxeb oeyirdy reci (14 sqk invrl
(17 .dtdn rxd gixd wqti (16 .lke`dn xzei dpd` (15 .dlg`
sxv ,minrh cer yi "ce`n mkizeytpl mzxnype" zeevn miiw`
.jly minrh
cibdl oeekzn dz` m` ,ipy seba cibdl jixv ze`ydd z`
yie .dyecwd epzxez itl xecpl xeq`y oeeikn .lewa mze`
.mixcp oirnk el`d ze`yda
:(mrt mixyr-yngk cibdl yi d`yd lk) ze`yd
"cinzl oyrl wiqtz dz`" "oyrl wiqtdl lekie dvex dz`"}5-20
jly oevxd" "rx yibxz dz` oyrl wyg jl `eaiy mrt lka"
jixvy zr lka jnvrl xn`z wiqtzy ixg`" "zgete jled oyrl
mlrpe ohwe jled oyrl jly oevxd" "xzei oyrz `l dz`"
oyrl wiqtze mrt enk zeixbiq oeyrn dpdz `l dz`" "oihelgl
mkizeytpl mzxnype" zeevn z` miiwl dvex dz`" ."cinzl
xzei xge`n onfl oeyird z` dgcz dz`" .oyrl wiqtdle "ce`n
."oyrl wiqtdl myd zxfra gilvz dz`" ."xzei xyt`d lkk
."aeh xzei yibxze gnyz dz` oyrl wiqtzy ixg`"
aeh l-` ,ciqg l-` ,izea` idel-`e idel-` 'd `p` :dlitz
,cinzle zg` oeyrdn lnbidl il `p xefr ,jneze xfer l-` ,aihne
zxin` zxfray jiptln oevx idi .aexwd onfa oyrl wiqt`ye
melyde miigd zkxa 178

zxfrae ,ze`ydd zxfrae ,oyrl wiqtdl dvex ip` dnl minrhd


miiwl lke`e ,aexw onfa cinzl oyrl wiqt`y mei lka dlitzd
ial oeibde it ixn` oevxl idi ."ce`n mkizeytpl mzxnype" zeevn
.il`ebe ixev 'd jiptl
mday reaya minrt dnk e` miinei miqwh jexrl jl i`ck
dnglnd z` xi`yz l` .xvia dnglnl onf yicwne ayei dz`
.jliaya dceard z` dyri `l `ed jly rcenzzl
`l cg` s` myy ziaa dpit qetzl `ed oekpdy il d`xp
jezn mze` `xwl xyt` .minrhd lr xefgz mye jze` cixhi
oexd` x"enc`d ly wxtd seqa xeviwa miriten mde dfd xtqd
jnvrl cibze daiyia elit` iheptid avnl qpkd k"g`e dhd`x
e` .dhlwd xiyknd z` lirtzy e` y`xn zpkdy ze`ydd z`
dpen` ihtynd z` cibdle zvw jnvr z` ribxdl leki dz`y
xdn xzei daxd dirad z` xbnl ezexyt`a yi dfk qwh .lewa
.mixexa `l mipnfl dirad z` xi`yz xy`n
zegtl rcen zza rcen zngln `id xvia dnglnd
dee`za mglidl jly dxkdd lk z` fkxl jilr okl .dzligza
,oeincae daygna zfkxzn dnglndy rcei dz`y eiykre z`fd
repky ihtynd z` cibdle meid lk ipt lr qxtzdl leki dz`
zipekna driqpa `nbecl .jxer dz`y qwhd onfl uegn mb invr
ze`ydd .izxaqdy itk ze`ydd lr xefgl leki dz` zglwna e`
la` iheptid avna didy onfa wx `le zexir avna mb zerityn
.dl wewf dz`y yibxn dz` m` dfeptid lr xzeez l`
zvw ile`e zeizecli ze`xp ytpd zbdpde dfeptid zehiyd
wfg zlret zehiyd izy ote` lka .minieqn miyp`l zeizek`ln
,jnvr lr helyl odn zeaeh zehiy oi` mvrae ytpd lr c`n
jixv jke izecli zvw `ed mb eply rcenzzd .ytpd z` owzle
lk lr clil enk xefgl heyt .ea ynzydl icka eil` qgizdl
jay xbeandy gkyz l` helwi `edy cr minrt daxd htyn
dee`zd cbp jxer dz`y zilhpnd dnglnd z` bidpny df `ed
179 oewiz ikxc

lbxzz ytpd zbdpde dfeptida weqrzy onfd jynae ,clid `le


.oiprl

bdep did .epnfa xecd lecb didy in .l"vf sqei dicaer axd
in .oicxn xi`n l`xyi axd mb .envra xerble ,envr l` xacl
bdep did .epnfa xecd lecb did `ed mby .'miig utgd' `xwpy
!ulnen .envra xerble envr l` xacle ytpd oeayg zeyrl

wicv `eai hrn cer il exn` micinlzde daiyia izxwia mrt


rbxa la` mle`l qpkp wicv ze`xl izikg .dyxc zzl aeyg
ely s`dy llba dfe wicv eppi` `edy cin izpgad qpkp `edy
xkzyn `edy wdaen oniq dfe lecb dcy zez enk mec`e getp did
dyxcd rvn`a ok` .wicv `xwidl el d`p `l xkzyny ine daxd
xne` cinz `ede dwcee zezyl ade`y xag il yi" :xtiq `ed ely
la` dwcee zezyl wiqtdl jixv ip` dnl minrh d`n il yi" :il
iznkiq oaenk ip` ."elld minrhd lk lr dler dwceed ly mrhd
ikilda oian `l `edy mb iznkiq la` wicv `l `edy izwcvy
dyr `edy dn ik ytpd zbdpde dfeptida oian `l i`ceeae ytpd
envr z` hptid `ed ,ytpd zbdpd ly ilily jildz did envrl
lk lr dler dwceed ly mrhdy envrl xikfde xfgy ici lr
z` zn`a envrl opyne jtidd dyer did `ed m` .minrhd
xne` mzi` cgiae dwcee zezyl wiqtdl i`ck dnl minrh d`nd
`yep did mbe ,zezyl oevxd z` ezigtiy zeaeh ze`yd dnk mb
zezyl oevxd lr xabzdl leki hlgda did `ed .d"awl dlitz
.dizyd zee`z z` egvp mixg`y enk

lecb xzei rxf zkity ly mrhdy oin`n z` m` epipipira mb


`ed zeyrl jilry lk xtqa e`aedy minrh( 150) o"wn xzeidn
ze`yd cibdle ,mei lka dfd xtqa mi`aend minrhd z` opyl
gkdy ze`xl gkeeiz f`e ,mler `xeal lltzdl mbe ,ytpl zeaeh
jetyl oevxd z` gvpn wiqtdl oevxde lcb xvia mglidl jly
zerpnid ly zeipevig zelertl liawna `al jixv dfy oaenke
.dee`zd lr oegvp `eai f`e mdipinl miexibe miezitn
melyde miigd zkxa 180

dfeptid zxfra zepeince mixedxdn lnbidl izglvd ip`


il oi` .dfk avnl ribdl leki cg` lky oin`n ip`e ytpd zbdpde
wlqn ip` ,dtewza mrt ze`a odyke lbyin zee`z ly zeaygn
hwy xvide dlil ixw il oi`e hrnk jkn d`vezke mewna ea oze`
.ixnbl

jynda 199 cenra `exwl jynd ,dlik` zee`z jl oi` m`


.o`k `xw dlik` zee`z jl yi m` .'oewizd jxc'

.dlik` zee`zn xhtidl dhiy

yiy zxne` z`f) dlik` zee`z lra lkl gihan xtqd xagn
minrt yng mei lka dfd wxta dt `xwi m`y (mixzi mipney eilr
cg` wlg .jxev oi` zay i`vene zay meia ,'d cr '` .reaya
dfx x`yie dfxi .jynda z`aend dlitzd z` lltzi mbe ,meia
itk ,ce`n mlzyn `ed la` .mipy dnk gwel dfd jildzd .cinzl
dfi`a dt `xwl jl `vi `l idylk daiqn m` elit`e .dt `aeny
dxbiy ly oiprk ,aeye aey dt `xwe xefg .mini dnk elit` e` ,mei
dxwiy dn .zinei mei axr zgex` e` zinei mei oilitz zgpd enk
.dlrz k"g`e cxz k"g`e dlrz k"g`e lwyna cxz dz`y `ed
jiynz ,dfd onfd lka .dlrz `l xzeie cxzy cr minrt dnk jk
.mdiig lk ze`yd cibdl mikixvy el`k yi .dfd wxta dt `xwl

35 .ilwynn minxbeliw 35n xzei izcxed xtqd xagn ip`


zn`a dzgt ily dlik`d zee`z ik .xzei exfgi `ly minxbeliw
cibdl xfeg ip` minrtle .dt mi`aend miweqtd zxin`n d`vezk
zvw dee`zdy yibxn ip`y mipnfa .dt mi`aend miweqtd z`
zexrpl zpkeqn `idy cr ,dwfg jk lk z`fd dhiyd .zxabzn
`idy diqwxep`d zlgna zelgl zeleki od ik zexbazdd liba
zeleki dlrne 23 liba miyp la` .zinvr darxd ly dlgn
.dhiya ynzydl

35n xzei izcxed dzxfray aey dhiyd dze` jiptl dpd


181 oewiz ikxc

dwihpxaiwekiqt ly dhiyl zaygp dlrnl xen`ky minxbeliwd


(ytpd zbdpd)

x`yidle ily scerd lwynd lk z` zigtdle zefxdl :dxhn


:(mit`ey eil`y lwynd edn oiivl ievx)ievxd lwyna

cakd zira (a .xtzyz zillk ze`ixa (` :difxdl minrh


xzei yibx` (b .(ipney cak zira yi mipnyd lkl) xztz ipney
z` il wfgi (e .ixab xzei yibx` (d .zelwa xzei meyp` (c .aeh
.ipgex xzei yibxdl lke` (g .dxaga laewn xzei did` (f .dpen`d
(i .ycg qltnl zelrle zelwa xzei zeipgexa mcwzdl lke` (h
.invr oeghal il xefri (ai .gvpn did` (`i .xzei invr z` ade`
did` (eh .aeh xzei did` (ci .ipxire gwetn xzei did`e yibx` (bi
(gi .iwp xzei yibx` (fi .zegt oeyil lke` (fh .d"awl aexw xzei
drixtn dlik`d zee`z mipax itl (hi .zepeer zxtk iepird
aeh (`k .zindad ytpd z` gvpz zidel`d ytpd (k .cenill
did` (bk .izen ixg` zegt ypr` (ak .(ite`d) zecnd oewizl
jezn `l` (d"awa) cxen mc` oi` :mixtqa aezk (ck .yibx xzei
ici lr (ek .eipr xzei did`e dee`bd il zgtz (dk ."dizye dlik`
dee`z" :ilynae (zecnd xtq) ceakl dkef dlik`d zee`z zxiay
.dxaypy eyexit didpy `"xbd jk lr azke "ytpl axrz didp
:'xedhd ogley' xtqdn (hk .ytpl axrz dxaypy dee`z xnelk
.zeaeh zecin lrae ytp oicr `ed aex it lr ozarx epi`y mc`
oecir jezn micnely el`a miniiwzn dxez ixac oi` :m"anxdn (l
envr ycwn m` :'xedhd ogley'n (`l .dizye dlik` jezne
zecak xiqdl zkkcfn eytp mbe lwe fixf eteb dyrp el xzena
zxdh'n (al .dyecway mixacl gezt eal didiye ald zenizqe
aeyg xzei `ed dlik` zee`zn envr opvnd :'oexd` zia'e 'ycewd
xzei daxd `ed dyecwa lek`ly miwicvd eazk .bly ileblbn
zexvn xney epeyle eit xney" :ilyna aezk (bl .ziprz oewzn
dlik`d zee`z mde zexiar izy yi ik `"xbd yxite "eytp
cra mepdib .rlwd ske mepdib ,mipic ipy mcbpe xeaicde diizyde
melyde miigd zkxa 182

mixacd lk) .xeaicd cra rlwd ske diizyde dlik`d zee`z


inl mipekp dlecb ikd `id dlik`d zee`zy mipivny dt miaezkd
dlik`l edztny rxd xvid `xwp lie` (cl (ezixa owiz xaky
lek'`" :zeaiz iy`x lie` .'dnkg ziy`x' xtqa `aenk dizye
zepizna ezlik` `di wx" :'xedhd ogley'n (dl "j'l xn`'i ezy'e
:l"pd xtqdn (el "ce`nl cr mc`d ytp xdhne ycwn envra dfe
dlik`d zee`za hrnl `ed zewiacde dxdhde dyecwd yxy
dixa lk oi`y 'urei `lt' xtqd jezn (fl "xyt`y dn lka dizye
xtqd jezn (gl .daexn dizye dlik` jezn `l` xrv icil d`a
eraey ick lr xzei lega siqeny dn lky milaewnd eazk :l"pd
(hl .eilr xabziy rxd exvi z` wifgne `xg` `xhqa gk siqen
mzxnype" zeevn miiwn lwynd lr dxinye dh`ic icilr
lk ez`pd hirnie :yxid iav x"xden oe`bdn (n "c`n mkizeytpl
xzide zeig ick lke`y dn wx dyecwd l` `a oi` ik lkeiy dn
:'ynye xe`n' xtqd jezn (`n .cinz df xekfie miipevigd l` jled
:'xedhd ogley'n (an .oigen zelcbl dkef eizee`z xayny ici lr
xvi daxdn xhtz (bn minrh cer xwy ly lade ogn xhtdl dkef
invr repky ly miweqtd z`) .ig xzei didze yibxz (cn .rxd
mi`aen invr repky iweqt .weqt lk mrt 20 -5 zegtl cibdl yi
miweqtd .dxezd on mixeq`y mixcp ly dira repnl ipy seba
zee`z lr xabzdl dvex dz`"("...") zeletk ze`kxna mi`aen
zee`z lr xabzdl leki dz`" ."dze` xbnle diizyde dlik`d
dlik`d zee`z lr xabzz dz` ."dze` xbnle diizyde dlik`d
dna `l` hley rxd xvid oi`:l"fg ."dze` xbnze diizyde
oken dz` .xyt`d lkk lke` lr lkzqdl `l lczyd .d`ex oirdy
xzei xyt`d lkk diizye dlik`n rpndle wt`zdle lczydl
zelrnd lkl dkfze diizye dlik` zee`zn xhtizy xwirde
ik ohyd ze`xa :'xqen-hay' .dfd wxta ze`aend zeabypd
.zexiar lka eliykdl eiptl cwxn diizye dlik` siqen mc`d
lkd `xwp ,dizye dlik` ibeprzn envr sbqnd :'mipen` xney'
dlik`n rayz dz`" .rxn xeq 'd z`xiae :aezky enk 'd z`xi
183 oewiz ikxc

diizye dlik`a hrnz dz`" ."zxzein dlik` dgcze zhren


miztny miyp` cbp ozi`e wfg didz dz`" ."xzei xyt`d lkk
dz`" ."swezae qenipa mze` dgcze mixizi diizye dlik`l jze`
dlik` lk dgcze miyxcpd zelczydde un`nd z` dyrz
mei lka lltzzy ievx .cg` meil `xwl o`k cr ."mixzein dizye
:d`ad dlitzd z` d`ixwd xnba
,aihne aeh l-` ,ciqg l-` ,oepge megx l-` ,idel-` 'd `p`
dizye dlik` zee`z lr xabzdl il `p xefr .daeyza utgd
itl qipk` `lye ,iig lk dh`ica cinzdl dkf`ye .dze` xbnle
,dlik` ly miqenlea ize` eqtzi `lye ,xzein lk`ne wezn dwyn
,daehl ilr erityi ,invrl xne` ip`y ze`ydde ze`xeddye
xht`e ,cinzl dfx x`y`e dfx`ye ,dh`ica cinzdl il exfri
.il`ebe ixev 'd jiptl iail oeibde it ixn` oevxl eidi .lwyn scern
ycwn envra dfe zepizna ezlik` `diy wx :'xedhd-ogley'
qipkz l`e oefnd z` ahid qrlz .ce`n cr mc`d ytp xdhne
xabzdl leki dz`y jnvrl d`xz dz`" .dtl icn milecb miqia
leki dz`" ."xzei xyt`d lkk diizye dlik`a hrnze jxvi lr
micxeiy xekfz dz`" ."ybeny dnn hrn wx lek`le wt`zdl
yxy :'xedhd-ogley' ."mixzein diizye dlik` lr mepidbl
lka diizye dlik` zee`za hrnl `ed zewiace dxdhe dyecwd
jezn `l` xrv icil d`a dixa oi`y:'urei-`lt' .xyt`y dn
,ytpe seb oenn lr zigyz la meyn xaere daexn diizye dlik`
dn lky milaewnd eazk :'urei-`lt' .laeg `ed ytpe seb oenn ik
xabziy `xg`-`xhqa gk siqen eraey ick lr lega siqeny
zeevn miiwn lwynd lr dxinye dh`ic ici lr :xagndn .eilr
cibnd j`lnd xn`y dn xekf ."ce`n mkizeytpl mzxnype"
z`f .icn xzei zay meia dlik`a daxn `edy :ex`w sqei oxnl
z` jetdz l` .icn xzei zay meia lek`l dfk xac yiy zxne`
:'miig-utg' .yecw ikd mei zeidl xen` `ed .inda meil zayd mei
ef dfbxde rxd xvi lr aeh xvi mc` fibxi mlerl :epizeax exn`
xhtidl dkef :'xedhd-ogley' .mlerl dngln ezi` dyriy epiid
melyde miigd zkxa 184

zyya bprznd ik :'dnkg-ziy`x' .xwy ly lade xwy ly ogn


`ed eytpe eteb miiwl ie`xd on xzei diizye dlik`a legd ini
lr (d`ev) yxt (izxfit) izixfe" : ('ik`ln'a) xn`p mdilre ,yprp
dta dybxdl xac ly eteqa lbxzz dz`" ."mkibg yxt mkipt
dz`" ."daeh dybxda slgzz z`fd dybxdde ohaae oexba
xekf ."dfd wxta aezkd lka xkfize lke` dz`y iptl rbx xevrz
mitq`p reayd jyna jnvrn jqeg dz`y zeniblde miqiad lky
mly mxbeliw elit` zigtdl leki dz`e lecb oeaygl reayd seqa
ibeprzn envr wgxzny dn lk :'oihib' zkqn .reayd jyna
.mibeprza dad` ,`ad mler beprz el mipzep ,dfd mlerd
itle oeiqipd jxr itl ocr oba xky zlaw xwir lk :'xedhd-ogley'
"diizye lke` lr zeaygn wlqz dz`" .dee`zd zxiay
jxan `ly iny l"fix`d epiax ixacn x`ean :'xedhd-ogley'
zexizi zelik` melye qg el jynpe eteb mybzip df ici lr ,dpeeka
dcaerl lbxzz dz`" .dlin lk lr oeeke h`l jxa .zexeq`e
zecerqe miaeh minie zezaya mbe hrn wx lek`l jixv dz`y
ornl jly dlik`d z`pd lr xzeez" ."dlik`a hrnz dz` deevn
eytp zlrn rceid mkgd ik :'dnkg ziy`x' ."jly zidel`d ytpd
epizxez ixacn :'dnkg-ziy`x' .dryd z`pda dpxkni `l
ici lr `ed mc`d lr rxd xvid ly ezhily xwiry dyecwd
ozep `ed ef dee`zle xvid ly epe` ziy`x `ide diizyde dlik`d
hley rxd xvid oi` .ezlynn zgz d`iadl dxekad htyn z`
y`x `id z`fd dee`zdy enke diizye dlik` jezn `l` mc`a
zerxd zecn lkl dprle dxet yxey `id ok mirx miyrn lkl
dvex `ed jexa yecwdy cinz xekf :xagndn .mc`a zexxerznd
`ed okle l`xyi oa cgeinae dee`zd z` gvpi mlera mc` oa lky
lkk dwezn diizye dlik` dgc" .ohyd mr xy`n jzi` xzei
."xzei xyt`d lkk dwezn diizye dlik`n rpnz" ."xzei xyt`d
didiy liaya mb diizyde dlik`d zee`zn xhtdl dvex dz`"
mixeqid z` lawz" ."rx zegt jl didiy liaya mbe aeh xzei jl
"zigyz la" ."mixzi dlik`e dwezn diizyn rpnze dad`a
185 oewiz ikxc

.lke`d ly zigyz lan sicr sebd ly (dxezd on deevn `idy)


xzei jl miyibn m` .lek`l xy`n xxwna xenyl e` wexfl sicr
z` xaeyy mc` :'xqen-zegxe`' .wexfzy e` xifgz lke` icn
un`zp wx m` epgp` mb .rahd jxck `ly dglvdl dkef eirah
ze`ltpe miqip jxazi myd zxfra d`xp epirah z` xeayl
.cg` meil `xwl yi o`k cr .rahd jxck `ly zelecb zeglvda
.183 cenra z`aend dlitzd z` mei lka lltzzy ievx
lkke diizyde dlik`d zee`zn xhtdl ick mb mlerl z`a
rx zegte aeh xzei jl jl didi jk ,ywrzze wa`na cinzzy
daeh dybxda slgzne jrece zget lek`l jly oevxd" .jynda
.qxk mr zeidl dpebn df ony zeidl dpebn df "dfxz dz`e
xeara exvie eizee`z z` afery d`xid yxey :'dnkg-ziy`x'
:l"fg .eiptn e`xiy ick `l` `xap dfd mlerd oi` :l"fg .'d z`xi
dz` .exve` `id 'd z`xi :l"fg .miny z`xin ueg miny icia lkd
.jiig lk mixzein diizye dlik`n rpndl citwze dh`ica jiynz
mlerdn bprznd mc`d lry opeazi cere :'`giync-`zawr'
xy`n dfd mlera eiykr zeprzdl sicr .cizrl epgleyn el xqgp
ik miyw mileblibae mepdibae `ad mlera jk-xg` zeprzdl
xayn zerye zelitp ly minia .milw xzei dfd mlera miyperd
mixzein diizye dlik` lr miyprpy xekfz jnvr z` oqxz dz`
.diizyde dlik`d zee`zn xhtidle zefxdl ce`n dvex dz`ye
lkdy xekfze leaqze wt`zz" "zxzein dlik` zegcle wt`zdl"
diizye lke`a q`nz" ."dzyz l`e lk`z l`e zepeer zxtk
ylgze jrcze zgtiz dlik`d zee`z" ."xzei xyt`d lkk dwezn
zaya mb xekf ."dfxze dlik`a hrnz dz`e xzeie xzei ohwze
onf dnk ixg`y ,xvid lr xabzze wt`zz m`y deevn zecerqe
dz` .dlik`a hrnz okl .iepir xzei yibxz `le selgz dee`zd
lr zizn` dngln ,jnvr lr izn` axwl oken dcerql `al jixv
aezky dn lk xekf .gvpze dee`zd z` yeakze wt`zz .jytp
onfa .lek`l ayei dz`y onfa dlik`d zee`z lr dfd wxta
lr lkzqdl `l lczyz ,aeh lka `ln ogley cil ayei dz`y
melyde miigd zkxa 186

lk`nn d`pd yi dn ike :'xqen-hay' .xabzdl gilvze ,lke`d


."dnix daxn xya daxn" :'zea` iwxt' .mi`lg icil `ian `edy
ezeida znd ly xyad z` zlke`y zrlez ly beq ef dnix)
dnixd cer lke znd seb jeza x`yp ytpdn wlgy recie .xawa
mixne` .sebdn zxxgzyn `l ytpd ,xyad z` lkrl dniiq `l
xyaa hgn enk sebd jeza z`vnpd ytpl dai`kn dnixdy l"fg
zee`z cbp jly dnglna zxavy oeiqipd lka ynzyd .(igd
minrt daxd zglvd .dnglna gvpl dkfze mikgze dlik`d
jixv dz`" .gvple xabzdl jiynz f` ,dee`zd lr xabzdl
zelig ."xzei leaql jnvr lr lawle gka xzei dee`za mglidl
meia znvy xekfz .dxizi dlik`l jze` zeztl miqpn rxd xvid
wt`zdle xabzdl leki cinz dz`y oniq jl dfe ,mly mei xetik
xayiy `id daeyzd ik recie :'mixry-igzt' .dee`zd z` gvple
deevnd aeign xzei xac lkl mibiqe mixcb dyrie zerxd eizecin
cenrl elkeiy eiyrne eizecin owzie `hgd on wgxzi dfae eilr
:'mixry-igzt' .mdilr deevne aiegn `ed xy` revind ew lr
zilkz df ik elawzi eizelitzy dkef el xzena envr ycwnd
ot" :'l`xyi giy' .dfd mlerd ly eize`pd qe`nl mc`d z`ixa
xrv leaql jixve "'d z` zgky jaal mxe e"ke zraye lk`z
mi`a xhtp mc`dy ixg` :eyexit 'xawd heaig') 'xawd heaig'
ly dnypd iwlg lk z` miqipkne xhtpd ly exawl mik`ln ipy
zexiardn wlg lr eze` miyiprne ea mihaege eteb jezl xhtpd
laiwy dnirhe dnirh lk lr (ce`n lecb `ed yperde ,xary
eteb lk jkcfie dad`n daeyz dyriy `l m` lk`nd z`pdn
(dad`n daeyz zeyrl ji` `aen xtqd jynda) .dfd mlerdn
dfa ik z`fd dee`zd ixg` mixxbp zee`zd lke :'l`xyi-giy'
minrt dnk m`e ald mehnih mxebe mc`d seb mybzpe darzp
yxeye xwir la` .jk xg` el dywi `l ,e`xea ceakl ezee`z xaey
(ilyn) ,"dplek lr zilr z`" xn` dfle dlik` zrya `ed xexad
zevevip zelrdl :dplek lr zilr ,el xzena envr ycwny
ik zrc lral recik dfl di`xe ,mlek lr miler dnd jzcearn
187 oewiz ikxc

mrt lek`ln ynn ytp zexiqna lltzdl e` zeprzdl lwpa xzei


jk lke`y dn itk ik mipyi mixtqa `aen .miny myl zg`
okid cr yibxdl leki mc`de ...lke` jk lltzny dn itke lltzn
oefnd zkxaa oeekl leki m` ,jxazi 'd iptl ezlik` dlawzp
epi` mbe .ezlik` dlawzpy rci f` ,drpkdae dgnyae dpeeka
...midel`l cin lltzdle cenll wyg el yi wx ald mehnih yibxn
ick ezlik`a oeekiy epiidc df jxc lr lke`yk mc` lk cnli dfne
cenll e` ,gkae dlecb dpeeka oefnd zkxaa jxal k"g` lkeiy
dta dybxdl lbxzz dz`" .ytp zexiqna lltzdl e` ,dxez
o`k cr ."daeh dybxda slgzz z`fd dybxdde ohaae oexba
.183 cenra dlitzd lltzdl ievx .cg` meil `xwl
ji` l`ye rlqa xeg d`xy ,`aiwr iax lr xetiqd z` xekf
dtewz jyna rlqd lr ethtih miny el exn`e dfd xegd dyrp
m` dn :envr lr xnege lw cnl `aiwr iaxe .xeg ea eyre dkex`
dnke dnk zg` lr .dyw `edy rlqa xeg eyr mikx mdy min
jlde ,ily jxd gena xeg eyriy lfxak miyw mdy dxez ixacy
ote`a dfd wxtd ixac z` cibdl cinzz m` dz` mb .dxez cenll
zee`zn xhtize dfxze jytp lr myex eyri mdy i`ce .izxbiy
xg` zenypd ekxvei dnl mrha :exacxew dyn iax .dlik`
y` ly xdp `ed xepic xdp) xepic xdpa leahl mepdiba exdhpy
ocr obl qpkidl liayae oeilr ocr obl oezgz ocr ob oia cixtny
ik (dfn lecb xrv zlaeq `ide .ekxc xearl dnypd dkixv ,oeilr
xvid y`a zenngzda mepdiba cg`d dnypl dxdh ipin ipy yi
dnvr dyciw `ly dn lr dxdhl ipyde zeevnd lr xearl
oiprk ,"jl xzena jnvr ycw" :xn`py dn oiprk dl xzena
dizye dlik` :alqxan ongp iax .mixac x`ye daexn dlik`
zindad ytpd oial zidel`d ytpd oia dngln yi .dee`bl `ian
.gvpz zidel` ytpdy oaenk jixve ,'`ipzd' xtqa `aend itk
.gvpze jzleki lka wfgzze cinz z`fd dnglnd z` xekf
mvr lke dlik` zrya dyrp xexad xnb xwir :'ytp zaiyn'
xexad zilkz xxal mikixv eiykry xabzny zelbd zexixn
melyde miigd zkxa 188

xexade ,zelb dixg` oi`y dnily dle`b didzy cr zenilya


zexabzd xwir f`y dnvr dlik` zryay xexad zpiga `ed dfd
dlik`d zee`z xayny in :alqxan ongp iax .mi`evd micbad
`ly zg` dlik` ik :dh`dx oxd` x"enc`d .d`p dxicl dkef
onf bdp xy` dyecw ipipr dnkn eze` litdl dleki miny myl
:dh`dx oxd` x"enc`d .dzin dfl mi`xew ezbxcn cxiy ine ,ax
`aenk ,dlik`d zrya mixxerzn dnd mibxhwnd lk xwir ik
dler dlik`d zyecw lr dceard :'miig min x`a' .mipyi mixtqa
diizye dlik`n rpnze wt`zz dz`" .zenxd zeceard lk lr
oxd` x"enc`d ."cala hrn zezyle lek`l lbxzze mixzein
wxt zea` zkqna mi`aend) dxezd ipipw 48n cg` :dhd`x
lr zilr" el xzena envr ycwny in .beprz herina (iyiy
lkid' .mda zipwp dxezdy mixac 48d wlgl xzei dkef "dplek
zxrae" ly dyr zeevn miiwn rxd xvid zxiay ici lr :'dxezd
oxd` x"enc`d .minrt 7 'mixac' xtqa zxkfend "jaxwn rxd
rvn`a gipne exvi gaef `ede eaxwa zxrea ezee`zy :dhd`x
dfn el `a aex it lr .mibeprzn envr rpeny dfl dnecke dee`zd
la` ,yibxdl dkef epi` m` s`e dfl dkef m` .myd zad`e dx`d
dz`" .dlrnl lecb myex dfn dyrp i`ceea ik oin`dl jixv
dz`" ."min zizy caln xzei xyt`d lkk diizye dlik`n rpnz
."min zizy caln xzei xyt`d lkk dizye dlik`a hrnz
`xwp `l m`e wicv `xwp el xzena envr ycwny in :'xdefd'
envr ycwny mc`" :l"fg exn` :dhd`x oxd` x"enc`d .ipepia
zeevn miiwny dn cal ."dlrnln daxd eze` miycwn dhnln
mc`ay dn lk :dhd`x oxd` x"enc`d .mzyicwzde ly dyr
oebk .`xg` `xhqd z` sek`l oeekzne zg` dry elit` exvi gaef
yecwd ly eceak dler .dxeza wqere ezcerq xg`ne lek`l utgy
didz dh`icd z` dgcz l` .daxd dlrnl ezyecwe `ed jexa
iax ."dze` gvpze dee`za gka mglz dz`" .eiykr dh`ica
xeav zeiprza mevl aeh) .dprziy dee`bl oewiz :alqxan ongp
jnn elhazi zepngx ici lr :alqxan ongp iax .(eppnfa zebedpd
189 oewiz ikxc

lke`y ie`xk zexyka dlik` ici lr :alqxan ongp iax .zee`zd


rpkpe lkyd owzzip df ici lr .dhrld jxca lke` epi`e zepizna
lr zeliqkd xabzn df ici lr `aeqe llefk lke`yk la` .zeliqkd
epnn lawl leki epi`e wicvd xe` elv` jygp df ici lre lkyd
lk seq:i"yx ."oefnd z` ahid qrlze h`l lk`z" .d`xie dad`
zecerqn bprznd lk :'dnkg ziy`x' .zeipr icil `al zee`z lra
dtilwde ,dtilwdn bprzn `ed miaeh minie zezayn opi`y
lltzdl ievx .cg` meil `xwl o`k cr .ezzina eilr zhley
.183 cenra dlitzd
xg` `l` mc`a dxezd dxyz `ly mrhde :'dnkg ziy`x'
:xn`py dyecw z`xwp dxezdy iptn mibeprzd epnn wigxiy
dyecw yiy mewna `l` dxyz `l jkle "`vnz midel` zrce"
eibeprze eizee`z lhande :'yacn wezn' .sebd ibeprzn zeyixte
mibxhwnd oke (mirx mik`ln) oicd ilra ,`xead oevx iptn
lhaiy ick epevx iptn jpevx lha :xn`p df lre eilrn milhazn
.dfd mlerd ze`pd zxqe` dyecwd .jpevx iptn mixg` oevx
:'miwicv zegxe`' ."cala hrn zezyle lek`l lbxzz jly ytpd"
lr xfk`zi j` ,eail zexixya jlile eze` ocrl eteb lr mgxi `le
miiwle dxeza weqrle xrv iig zeigl rxd exvi z` sekl envr
ik :'dlawe divhicn' .ce`n eilr cak xacd m` s` ,zeevnd
jizzp oehw ceqa zephw `xwp eail zexixye zee`z xg` jledyk
`ed zelcbe (ryxd eyr lr xn`py) ce`n dz` iefa mieba
ipipra minlrpe milecb mixaca wqere dfd mlerd ipipr q`enyk
lcbz dlik`d zee`z lr xabzdl jly zlekid" .`ad mlerd
mlerl daeyz lra lk jixv ik llkd :'dnkg ziy`x' ."wfgzze
`xead z` eizepeera qirkd dnk gkyi `le oicdn `xie cxg zeidl
iptl cg` mei aey ,miaeh minie zezaya elit` miiwl jixve
did dnk ,zeni aeh mei e` zay meiay rcei did m`y .jzzin
did miaeh miyrn dnke dxeza zexwl mikyn dide cxge `xi
eiig ini lk dyriy jixv ok,eibeprz xg` jynp did `le dyer
dgnyd inia hxtae miaeh minie zezaya zeeir xy` owzl
melyde miigd zkxa 190

ick dlecb zexidf jixv ,edzti exvie eibeprz xg` jynil jixvy
"ezleei`a dpey liqk e`w l` ay alk"k didie exeql xefgi `ly
oe`bd .dizye dlik` zngn mxeql exfgy dnkl rx`y enk
eit oqxa m` ik mitebiqe zeiprza `l envr xqil jixvy :`plien
cvn d`a arx ly ala dybxddy xekf .daeyzd edfe eizee`zae
zegcle xabzdl gilvz m`e ,izn` arx dppi`e rxd xvid
dee`zde rxd xvid z` jk ici lr zinz diizyd e` dlik`d
ziy`x' ."mixzein diizye dlik` dgcze wt`zz dz`" .selgz
dtilwd zrpkdl lecb xzeid `ed dlik` oipra hxta :'dnkg
dfd mlerd ibeprz lk :'dnkg ziy`x' .`ad mlerae dfd mlera
ytpl xecgl dyecwd z` zenqegd od zetilwd) zetilwdn ekynp
lr drx dybxd zexyn ode d`nehd l` mc`d zexywnd ode
`l` dfd mlera mibprzn mpi`y miwicvd zeteb :'xdfd' .(mc`d
d`nehd gex ,mipnfe mibge zezay zecerqe devn ly mibeprzn
sicr .melk elyn ebprzd `l ixdy ,mdilr helyl leki epi` `idd
dgce zxabzn dee`zdy yibxn dz`y rbxa d"awl lltzdl
dyrz dkke zewc dnk cera jk xg`e dee`zd z` zewc dnka
lk`z epiidc ,deevn zecerqa dlik`d z` ddyz .xabzzy cr
dlik`d zee`z" .zegt lek`l dkfz jk ici lre ,ahid qrlze h`l
xyt`d lkk dlik`a hrnz dz`e ohwze jrcze ylgze zgtz
jynpy in lk llka `ed oke :'dpen`de cegid ixry' ."dfxze xzei
,jxazi egek `ed lkdy mbd ,dfd mlerd zee`z zeipevig xg`
mdiyrn ici lr dlbp `ly ic `le ezpeeke epevx jetid `ed la`
ongp iax .jxazi egekl micbpn dnd daxc` `l` ,jxazi egek
.mizten eci lr dyer d"awd dlik`d zee`z xayny in :alqxan
aiig dz`" ."dee`za mglidl ixyt` un`n lk dyrz dz`"
jl dxen dxezd ."rxd xvid-dee`zd z` gvpl icka zvw leaql
mb dfe diizye dlik` zee`zn xhtdle diizye dlik`a hrnl
xhtdl zeciqg `l df .m`zda lrtz f` `ed jexa yecwd oevx
it lr mepdiba yprz lykz m`e ,daeg ef ,diizye dlik` zee`zn
it lr xawd heaigae 'dnkg ziy`x' it lr xepic xdpa ,`"xbd
191 oewiz ikxc

lkl dkfz ,gvple xabzdl gilvz m`e .'`ipz'd xtqe 'xdfd'


lr oigen zelcbl dkfz :dfd xtqa ze`aend zeabypd zelrnd
iax it lr miztene miqip jci lr eyriy dkfz ,'ynye xe`n'd it
it lr dxezd icenila dglvdle 'xqen zegxe`'e alqxan ongp
xhtdle mixzein diizye dlik` zegcl sicrn dz`" .m"anxd
jci lr eyriye ,oigen zelcba zekfle diizye dlik` zee`zn
iypern jk ici lr xhtz mbe .dxezd icenila gilvdle mizten
ly eteqa dpwqnl ribz dz` ."xepic xdpe xawd heaig ,mepdib
dyw df ixg`y ,jnvrl zavwdy dnn xzei lke` dz`yky xac
iptl d`xpy dnn jtidd weica .ocxn dyrp sebde cenll jl
oekp df oi` ,cenll jl xefri lke`dy d`xp lekiaky ,lke` dz`y
lltzdl ievx .cg` meil `xwl o`k cr .miyw mirbxa df xekfe
.183 cenra dlitzd
lk`i `ly ycwzdl dvex `edy inl ie`x oke :'dnkg ziy`x'
dlik` dgcze diizye dlik`a q`nz dz`" .d`etxl `l` ezlik`
cnli xy`ke:'dnkg ziy`x' ."d`etxl wx dzyze lk`ze diizye
`eai `le dxeza ycwzie eytpl rebxn `vni hrena wtzqdl
yextie df oipr eail l` ozi likynde cnel ezeida gitdl
yaekd ?xeaib edfi` ik .dndak ezee`ze epha `lni `le eizee`zn
edyakie (xvid ly) egek xayi lk`iy edztn exvi m`e exvi z`
'd z` e`xi" :aezky enk dyecwe d`xi eilr dxey f`e ,ezee`zn
jxcde dlernde xenyde lecbd xcbd d`ex ip`e :c"a`xd ."eiyecw
dibeprze dizee`z hernn ytpd oearx `ed xvid zrpkdl aehd
dlik` zee`za rweyny in :alqxan ongp iax .dzynae lk`na
oniq df mbe eilr mixey mipicy reciae zn`n wegx `edy recia
zleki gztz dz`" .zeyeae zepeifia icil `eai mbe zelc lr
zhren dlik`n rayz dz`" ."mixzein diizye dlik`l zecbpzd
lk dlcb mixzein diizye dlik`l cbpzdl jly zlekid" ."dfxze
:'`ipz'd xtq ."mixzein diizye dlik` zegcl gilvz dz`e ,onfd
.`ed jexa seq oi` zelcb ly oigend zewlzqda dlitzd xg` la`
zee`zl dee`z dee`zne il`nyd llga xeripe xfeg rxd ixd
melyde miigd zkxa 192

dkelnd htyn ecal (rxd xvil) el `ly iptn wx .eibeprze mlerd


dn ok mb yi genay zidel`d ytp ly aehl ik ,xira dlynnde
ixa`a yalzdl ,lretd l` gkn ezee`z `ivedl leki epi` ,xnel
ibeprza ezaygn winrdl ,ynn daygne xeaic dyrna sebd
daygn ly zernynd idef ,eail zee`z ze`lnl ji` dfd mler
epeirxa zeltepd zeaygn eli`e ,jka ezaygn winrdl ynn
el` oi` ,xac eze`l dee`z eaila dpyiy llba ,`linn jxca
oiicry mc`d zlekia oi` el` zetleg zeaygn .ynn daygn
ezlekia ,ynn daygn lr mxa .repnl eaila dee`z zniw
leki mc` lky mc`d xvep jky .ald lr hily gend ik .hlzydl
`ly eailay ezee`z gexa leynle wt`zdl egenay epevxa
ixnbl ezrc giqdle daygne xeaic dyrna eail zee`z ze`lnl
diizye lke` lr zeaygn wlq" .xenbd jtidd l` eail zee`zn
."zxzein dlik` dgcze zhren dlik`n rayz dz`" ."cinz
dnec diizyde dlik`d zee`zy 'zecind zelrn' xtqdn xazqn
jnvr z` arxd .ray-eairxn ,arx-eriayn" :lbyin zee`zl
cibze zxabzn dee`zdy onfa jnvr l` xac .ray yibxze zvw
dxvw dlitz lltzdl mb ievx .gvpl dkfze ala zeaeh ze`yd
xabzdl il xefr mler ly epeax" :oebk ,zxabzn dee`zdy onfa
idel` 'd jiptln oevx idi" e` ."diizyde dlik`d zee`z lr
zee`z z` yeakl zlekia eiykr ize` oepgzy izea` idel`e
dlik`a hrnl eiykr dkf`y il xefrze diizyde dlik`d
lk`ze xzei xyt`d lkk diizye dlik`a q`nz dz`" ."diizye
rpndle dee`zd ybx lr xabzdl leki dz`" ."d`etxl wx dzyze
lke` ila mly mei xetik meia ziid ixd ik) "cinz diizye dlik`n
oiwyze :`xie zyxt 'xdfd' xtqa `aen :'icedid ziad' .(diizye
dlik`a rxd xvil xxerzdl zeztzn yexit .oii mdia` z`
enk mi`hg icil mi`ian daexn diizye dlik` ici lr ik ,diizye
qxkd ieln :mc` ipa exn`y edf :zyy ax xn` :l"fg exn`y
mirxd mi`hg ipinn `ed qxkd ieln :i"yx yxit .mirx mipina
mirx mi`hg ipin lkl `ian qxkd ieliny xnel dviln jxca `ede
193 oewiz ikxc

epizeax .edepgky ok lr mal mxie erayie mzirxnk :xn`py


dlik` .mixg` midel` l` dpte oyce raye lk`e (yneg) :mixne`
aexe mi`legd lk xwir `id .zen mq enk mc`d sebl dwifn dqb
iptn e` ,mirx milk`n iptn `l` mpi` mc`d lr mi`ay mi`legd
eal aihii .miaeh milk`nn dqb dlik` lke`e ephia `lnny
aehd lk`ie dgnya ezit lk`ie daxd m`e hrn m` ezcerqa
dlik` ieaixn xdfie dry itl el axry dn `le d`etxl el lirende
onefn `diy eteb zexadle cinrdl wx dzyie lk`i `l` .diizye
lr xabzdl dvex dz`" .devn eizecerq lk dfae ytpd zcearl
zee`z lr xabzdl leki dz`" ."dze` xbnle dlik`d zee`z
xbnze dlik`d zee`z lr xabzz dz`" ."dze` xbnle dlik`d
.183 cenra dlitzd lltzdl ievx .cg` meil `xwl o`k cr ."dze`
dvex rxd xvi lr aeh xvi mc` fibxi mlerl :'yacn wezn'
ici lre ecara xrebd oec`k e`ihgdl `ad rxd xvia xrbiy xnel
.eilr helyze bxhwnd ohya dyecwd xrbz dlrnl mby xexbi df
xeayl xac jl oi`y dxeza weqri e`l m`e ahen epnn jled m`
iypere) dzind mei el xikfi e`l m`e dxez cenl `l` ,rxd xvid
dzyze lk`ze dwezn diizye dlik`a hrnz dz`" .(`ad mlerd
oeiqipa cnerd lke :'otevd' xtqa odk xinf axd ."d`etxl wx
.dlecbl dkef (rxd oeyl) oeylde (dlik` zee`z) dtd zxiny
mc`d jixv "`pw l` `ed dlke` y` jidel` 'd ik" :'yacn wezn'
axd .ea mifeg` miipevigdy dfd mlerd ibeprzn envr yextl
dvrd miwicvn laewnke :'dpen`d y`' xtqa iq`bel awri l`xyi
okl .dta dpen`d zeceqi lr cinz xefgl `id miig mqk zvxnpd
zefxdl dkfze cere cer df wxta mi`aend mixacd lr xefg
dyrp epiidc) ?envr z` yixen in :`iapd edil` .dfx x`yidle
dpiyae diizyae dlik`a daxn `edy in (ipr eyexity yx
.dnepz yialz mirxwe yxeei llefe `aeq ik (ilyn) :xn`py
zbyd xwir :'ycewd gex xry' xtqa l`hie miig iax laewnd
zekxa lka zexidfe mc`d zpeek ici lr dielz ycewd gex mc`d
itl .odn mipdpy miaeh zegixe diizye milk`n lr oebk ,mipdpd
melyde miigd zkxa 194

miixnegd milk`na zefg`pd zetilwd mze` gk lhazn mci lry


zexn`pd mdilry zekxad ici lre mze` lke`d mc`a miwacpe
dyrpe ely xnegd jkfne mdd zetilwd mdn xiqn `ed ,dpeeka
zkqn i"yx .dfa ce`n i"x`d epxidfde dyecw lawl jkefne jf
`ed dvx m`y mc`d ly ecar rxd xvi ,ecar :a 'nr a"p dkeq
zee`za dnkga mglz .ea leynz dz`e :xn`py ecia xeqn
ji` ahid aeyg zxabzn dee`zdy yibxn dz` xy`k dlik`d
lk xekf !gvpl leki dz` ,fift didz l`e xevr .dee`zdn lvpidl
zee`z lr xabzdl leki dz`" .myie dfd xtqa aezky dn
zaiyn' xtqd jezn ."mixzein diizye dlik`n rpnidle dlik`d
ilal jxazi mya cinz envr wfgl jixv :alqxa iciqg ly 'ytp
ux`d lk `eln ik cinz rcil wx .ote` meya envr z` y`iil
zrya wfgzdl dkfiy cr .e"ke elv`e enir myd oiicre eceak
eilr ribi dlik`d zra `weecy oevxd zx`dl ribiy cr ,dlik`
ynn jtidd edfe jxazi myl ce`n uxnpe wfg zewwezyde oevx
epiid .dlik` ici lr md zelitpd aexy ,mlerd aex ly zelitpdn
dyecwa dpi`y mdly dlik`d zngn ce`n mzrca miltepy
ycwl l`xyin cg` lk jixv i`ceeay it lr s` zn`ae .ie`xk
wx ,xac meyn ezrca letil el xeq` ok it lr s` zenlya ezlik`
dlik` zrya hxtae mrt lka envr z` wfgl mikixv `axc`
ic `l ik epid ,lig yi` zeidl wx lvr yi` f` zeidl xeq`y
oin`dle rcil mikixv daxc` ,ezlik` ici lr ezrca letiy xeq`y
dxezd it lr ezlik`y xg`n ce`n dxwi il`xyid yi` zlik`y
it lr lkd wx .melye qg xeqi`d xac lke` epi`y mipt lk lr
cg` lk df ici lre seqe dlgz xac lk lr jxan mbe .dxezd
dgnya lek`l el yie ezlik`a daxd mixexia xxan l`xyin
eceak ux`d lk `eln ik rcile jxazi mya dlecb zewfgzdae
`weec ezlik` zrya dkfiy cr .l"pk e"ke enir jxazi myde
,ce`n blten oevxa jxazi myl `weec f` wwezyiy ,oevxd zx`dl
zenily zilkz `ed df ici lr ik ,l`xyi zlik` zyecw xwir dfy
oeilrd myxeyl df ici lr miler lk`nay zevevipd lk ly xexad
195 oewiz ikxc

`a rxd xvi oi` ik :'ilyn' lr eyexita `plien oe`bd .zenlya


`xid yi`d ok lre :xy` oa iiga epiax .dgnye dlik` jezn `l`
xg` jynidl `le cala eteb meiwl ezlik` didzy el ie`x
ytpde sebd ocae` zaiq mibeprzd xg` jynid ik ,mibeprz
eail dabi diizyde dlik`d jezn ik ,xwird z` gkyiy zaiqe
`l xy` miyrn zeyrle milecb mi`hge zeleykin icil `eaie
,cala sebd miiwl `l` lk`iy mc`l el ie`x oi` ok m`e .eyri
z` `ixadl dyr ok m` `l` ,beprz mey xg` jyndl el xeq`e
jynpe wfge `ixa eteb didiy cala elky ipir z` gwtle eteb
lkeiy xeriy gk ilra mibefn eixai` eidi ,e`xea oevxle epevxl
cnlle zexedl `a:xy` oa iiga epax .dizeevne dxez ler leaql
,cala mpearx xeayl `l` lek`l mdl ie`x oi`y mc`d z` zrc
`id dtxg ik q`npde dfapd mrhd xg` jyndl mqixk `lnl `l
.cg` meil `xwl o`k cr .ea xwir mey oi`y xace xenb lade epl
.183 cenra dlitzd lltzdl ievx
in ogai epgley lr mc`d ik zn`a rcze :xikn oa dyn iax
didie y`x caeka elk`n lk`ie...eizecin enqxtzie elbzi mye `ed
dpeeka `le dlrzie jxazi epidel` zcearl eteb zexadl ezpeek
lk`iy oeeki :'mc` iig' .epexb ze`lnle dry dze`a bprzdl
:'jexr ogley' xeviw .e`xea z` ceare ezeigl yexcd itk dzyie
ewifdl `lye elwlwl `lye eca`l `ly eteba xdfidl mc`d jixvy
dlik` dgcz dz`" .ce`n jytp xenye jl xnyid xn`py enk
hrnz dz`" ."d`etxl wx lk`ze xzei xyt`d lkk diizye
xeviw' ."d`etxl wx lk`ze xzei xyt`d lkk diizye dlik`a
lw didiye ax eppi` lk`nd m` `ed aehd lekird :'jexr ogley
dleki dpi` (daiwd) `knehvi`de daxd mc`d lk` m`y lkrzdl
enke ie`xk lk`nd z` oeghle eraha ie`xk uekzdle hytzdl f`
lk`n ok enk .dti xrea epi` icn xzei mivr eilr eaxi m`y y`d
ze`ixa z` xenyl dvex xy` mc`d okle ,(daiw) `knehvi`a
eteb bfn itl ,ipepia xeriya wx `l` lek`l `ly xdfidl jixv ,eteb
`l` mpi` mc`d lr mi`ad mi`legd aexe ,eraey lk `le hrn `l
melyde miigd zkxa 196

dlik` lke`e epha `lnn `edy iptn e` ,mirx milk`n iptn e`


eit xney":eznkga xn` dnlyy `ed .miaeh milk`nn elit` ,dqb
e` rx lk`n lek`ln eit xney :xnelk ,"eytp zexvn xney epeyle
zigti `l` .eqixk `lnzzy cr mc` lk`i `l:m"anx .reayln
l` .menixgz xzeide eigzy ick elki` .ezriayn riax enk
wyk lkyd daxie sebd licbi dzynde lk`n aexy epin`z
gk yi hrn lek`a ,jtidd ik ,ekezl myend on `lnznd
ezrce `ixaie lcbi f` ,elkrl irahd megae elawl `knehvi`a
irahd megde eplawi `l `knehvi`d icn xzei lk`i m`e ,ayizz
(lawzi `l) dvxi `l `ed (leqt oaxw) lebit ,`vi egkep ,eplkri `l
dlik`n rpnz dz`" .owexzi eqike dfazi elkye oinyi eteb
xyt`d lkk dlik`a hrnz dz`" ."xzein qia lk dgcze zxzein
xdfidl jixv okle :'dnkg ziy`x' ."raeyl wx lk`ze xzei
icil mc`l d`iand `id zxzeind dlik`d ik zexzend secxln
onyie" :epeyl df 'ixtq'a xn`y enk eilr d`bzn exvi cine `hg
`ven z` oke micxen od rayd itl ('al mixac) "hraie oexeyi
jezne lk`n jezn `l` ,mewnd iptl ecxn `ly leand xeca
miqpkp mz`yk l`xyil odl xen` dynl d"awd el xn` .dwyn
diizye dlik` jezn `l` ,ia cexnl micizr mz` oi` ux`l
izrayp xy` dnc`d l` ep`ia` ik":('`l mixac) xn`py
midel` l` dpte oyce raye lk`e yace alg zaf ux` .eizea`l
mz` oi` ux`l miqpkp mz`yk l`xyil dyn mdl xn` "mixg`
('g '`l mixac) xn`py diizye dlik` jezn `l` cexnl micizr
jp`ve jxwae zayie dpaz miaeh mizae zraye lk`z ot"
"jidel` 'd z` zgkye jaal mxe" (my) mda xn`p dn ."oeiaxi
oipr lr yibxdl `ly jytpa riahdl lkez xy` lk :'dphwd ci'
xzei d`etxl dlik`a jzpeek miy .dyr exqil ick dzyne lk`nd
e` jteb zlrezl m` ,dwyn `le min didi diizyd oke oefnln
ziizya) da biltdne zeaxdn xdfide ,jailn db`c xiardl
dxezl lecbd deecnd `id ik dilr mc` ipa zxagne (ledkl`
dlik`d ibeprz xgan xy` ,xzei cere :'dphwd ci' .mlerle
197 oewiz ikxc

mipin zakxd ieaixn miyrpd miwyne minrhna wx `ed diizyde


wifn `ed diizyde dlik`a mipind ieaix dzzn`l zn`ae cgi
dlik`n md mc`d lr mi`ad mi`legd lke ,bfnd z` lalane sebl
lr envra yibxn eppi` dlik`a bprznd xy` xzeiae ,diizye
zn`ae .exxeb beprzd ik ,sebd ze`ixal ie`xd ezlik` xeriy
ze`legd lkl y`x `ed epearx zxiay xeriyn xzei lke`d
lk mreh did `l elnbid mei onl mc`d m` xyt`e .sebd zca`e
dcina lkde mine mgln xzei diizye dlik` oipr mey eiig ini
.miwyn ziizye minrhn zlik` on miiltk ig xyt` ,dxeynae
iptl lek`l) epazky jxc lr ezlik`a bdpznde :'dnkg ziy`x'
`eai `le d"awd iptl cnerk `edy `vnp (mler ly ekln ,jln
`eai `le oeilrd jlnd iptl cner `edy ,orla epgleya zeidl
`lnl ezlik` oi` f`e d`xie deepr eilr jiynie ey`x lwdl
`xead epnn wlqn `ed ezee`z ze`lnl lke`d ik ,ezee`z
rxd xvid cv ezlik` f`e zipevigd dee`z eilr jyene zyeade
oi`ye d"awd iptl lke`y ayegd ok oi`y dn ,e`ihgdl eaidldl
jexa :jxane cner `ed ixdy ,d"awd oial epia zwqtn dvign
gibydl ie`xe exag gkepl xacnk ,mlerd jln epidel` 'd dz`
ig l`l zekxad oeek .`xead epnn wlqi l`e eitn `iveny dna
jilr gibyne mipeeikd lkn jze` siwne deeda `vnpy miiwe
dz`" ."oefnd z` ahid qrlze zepizna lk`z dz`" .dlrnln
mkaal dzti ot mkl exnyid" :weqtd lr ."miiwe ig l` iptl lk`z
.(f"h `"i mixac) mdl mziegzyde mixg` midel` mzcare mzxqe
ehraz `ly mkl exnyid ,miraye milke` eidzy oeeik:i"yx azek
lk`z ot" xn`py ,driay jezn `l` d"awda cxen mc` oi`y
jaal mxe" :eixg` xne` `ed dn ."oeiaxi jp`ve jxwae zraye
xvid ik :'xdfd' "raeyl wx lk`ze dlik`a hrnz dz`" ."zgkye
enk ,dizye dlik` jezn `l` mc`a xxerzn epi`e `vnp epi`
dzyne lk`n jezny 'd in izxn`e izygike ray` ot :aezky
mixzidd lkl dztzz l`" .mc`d ala xabzne daxzn xvid
xtqa aezkd lk xekf ,rxd xvid ik`lne rxd xvid jl `iany
melyde miigd zkxa 198

dqipk oi`:'dnkg ziy`x' ."zxzeind diizyd e` dlik`d dgce


swzdl ribdl xyt` :xhky axd .lk`nd cvn `l` mc`a ipevigl
epi`y oeiqipa mc`d z` dqpn d"awd oi` :l"fg .dxzi dlik`n al
cr .dlik`d zee`z z` gvpl leki dz`y rnyn .ea cenrl leki
.183 cenra dlitzd lltzdl ievx .cg` meil `exwl o`k

,meil wlg zxin` caln ,mixg` mipnfa ze`yd cibdl mb i`ck


.zglwn e` mizexiya ala e` .jxca dkild ick jez oebk

.zexzenn mixhtpy ici lr `id dh`ica ligzdl dpekp jxc


ipine zexit oebk ,jl xzein `edy gehay lke` zigtdl epiidc
cixedle jiyndl dtewz ixg` jk xg` .zegex`d oia dwizn
cer .d`ld mcwzdl jke ,eilr xzeel xyt`y lk`n lk hixtzdn
.zepizna bdp `l` ,dlik`d zee`za jgk lka mglz l` :dvr
jly ytpd jk .reayl mxbeliw ivg wx elit` e` mxbeliw wx zgtd
.zg` zaa zigtdl dqpz m` .dlert szyze iepiyl cbpzz `l
dlrze dlik`d zee`za mglidl gk jl oi` dtewz ixg`y dlbz
gztp lek`l miayeiky `id izliby daeyg zilbz .lwyna dxfga
milke` m` la` .jixvdn xzei lek`l minrtl mivexe oea`izd
zybxde zegep i` zvw miyibxn ,oea`iz eze` z` mitwere zegt
zegt e` ,zewc mixyrk ixg`y `id zgnynd dricid la` .arx
cr cnrn wifgdl xyt`e zegep i`de arxd zybxd ztleg
dkixv z`fd dricid .dgep `l dyegz mey ila d`ad dgex`d
dpekp dh`ic ly dglvdd zeceqn cg`y dpadd mr cgia `eal
milke` m`y .dgex` lka milke`y lke` ly dpekpd zenkd `id
la` .miarx miyibxn icn zegt milke` m`e mipinyn icn xzei
dybxdde cerl dee`z zvw miyibxne milke`y lke` ly zenk yi
mb mipy dnk ixg`e .jxra zewc mixyrk ixg` ztleg z`fd
.znlrp arx ly dyegzd

oi`y caln .oefnd z` ahid qerlle zepizna lek`l yi ok enk


xaery `ede sqep mrh yi ,dhrld jxca xdn lek`l ux` jxc ef
.oefnl xzei wewf `le ray dz`y genl miricen miirndy cr onf
199 oewiz ikxc

drcedd z` ricedl miirnl onf witqn yi h`l milke` xy`k


.arx yibxdl ila zegt lek`l xyt` f`e jnvrl z`fd

.oewizd jxc jynd


el`d dpen` ihtynd zxin`a dlecb dglvd izi`xy oeikn
daxd `l` ,el`d mihtynd zxin`a dglvd d`ex ip` wx `le
okl .dglvd mi`exe z`fd dhiya miynzyn mlerd iagxa miyp`
ihtyn xne` reayd zenin mei lka hrnk ip`y onf daxd xak
minegz ipin lka gilvdl il mixfery mipey mi`yepa dpen`
ly extqa .invr xtyle izecin z` owzl lczyne iig ly mipey
dta xacl jixv :aezk `"l wxt oxden ihewil alqxan ongp iax
iytp" :aezky enk ,wwezyne sqkp `edy zewwezyde miteqkd
lr ik .lretd l` gkn ytpd z`vei xeacd ici lry ,"exaca d`vi
xacn `edy xeacd ici lre ,gka ytpd deedzp zewwezydd ici
o`k cr .lretd l` gkn d`veie ytpd xnbp zewwezydd eita
.eixac
zpen`e jxazi eny zpen` hxtie :aezk 'l`xyi zpen`' xtqa
ala wwgp df ici lre "`weec dt"a ei`iap zpen`e dyecwd ezxez
iabl mb oekp mi`iapae dxezae midel`a dpen`d iabl oekpy dne
enk ,eply `yepl mb mini`zn axd ixace jytp oewza dpen`d
ik "jaal lr meid jeevn ikp` xy` dl`d mixacd eide" :aezky
'zeaald zaeg' xtqa aezky enk .ald zewfgzdl `ian xeacd
:melyd eilr epia` mdxa` xn`y enk :weqtd df lr cegid xry
exn` df xenfny (h"t milidz) ita jzpen` rice` xece xecl"
dpen`d xn`y ici lry zxne` z`f ,melyd eilr epia` mdxa`
dinxi `iapd opelzd df lre dze` licbde dze` miiw `ed ,dta
dca`" dn ici lr ."mditn dzxkpe dpen`d dca`" :('f wxt)
dpen`d mixfeg eid m`y ."mditn dzxkpe" ici lr ?"dpen`d
zpen`' ixac o`k cr .dpen`d ok mb maila rawp did mdita
:aezk alqxan ongp iax ly 'zevr ihewil' xtqae .'l`xyi
enk dta dpen`d xacl mikixvy mc`d ly dta dielz dpen`d"
melyde miigd zkxa 200

qg dpen`n ltep mc`yk ok lre "ita jzpen` rice`" :aezky


ip`" :`ln dta xn`iy eita dpen`d xaciy dfl dvr melye
gvpl leki ip`y oin`n ip`" :xnel xyt` eply dxwnae "oin`n
ixeac eita xacny envra df ik ."dze` `kcle dee`zd z`
dpen`l dkef df ici lr mb .dpen` zpiga `ed envra df .dpen`
ongp iax c"kr "mc`d ly dta dielz dpen`d ik .dnily
ici lr jpevxk ytpd z` jiledl xyt`y zxne` z`f .alqxan
.dpen` ixeaic
iekiqd z` milicbn dpen` ihtyn zxin` ici lry ixd
.dglvdd dizeawrae dlcb dpen`d .dglvdl
ef `l` .yecig dppi` dlrnl xen`k dpen` ihtyn zxin`
mlerd iagx lkn mieb mbe miizc mb da miynzyny dwizr dnkg
z` xtyl dvexy in lkl ulnen .`yepa mixtq daxd xak eazkpe
ihtyn zxfra egilvd daxd .zinvr zlekia dpen` yekxle envr
.leki dz` mb .dpen`
zee`zdn zexhtid :encwy miwxtdn oaede xn`py dn xekf
dee`zd ik .zexg` zee`zn zexhtid lk iptl `al dkixv lbynd
,dpnn xhtizy rbxa .zee`zd lk ly zllekd dee`zd `id z`fd
dginvl zerixtny zee`zd xzin xhtdl lw xzei daxd jl didi
.zipgex

ytpd oewizl zgvpn dgqep


epiidc .drx dcin lkne zilily daygn lkn xhtidl xyt`
jixv .lewa mixne` mze`y ,dpen` ihtyn ici lr ievx `l ite` ew
lkle zilily daygn lkl mipekpd mihtynd z` `ivndl wx
mbe mihtynd z` mixne` eay miipia aly yiy oaenk .drx dcin
micinzn m` la` ,zilily daygn dze` z` aeygl mikiynn
mixhtp xac ly eteqa invr repky dpen` ihtynd zxin`a
.drx dcin dze`n e` zilily daygn dze`n
oniq df .zerx zecine zeilily zeaygn jl oi`y jl d`xp m`
201 oewiz ikxc

ixtq .jytp oewiz lr cearl zlgzd `l cerye xqen zcnl `ly


zenlyl ribdl icka owezn ite`a jxevd lr micnln xqend
dpiy zee`z ,zepctw ,zepvil ,spgd ,qrkd ,dee`bd zcin .dievxd
olek ,xqend ixtqa zeaezk oleky zerx zecin ipin lk cere
zixad zxiny ici lr .mc`d ly zipgexd dginvl zerixtn
zeilily zeaygnn mbe zerxd zecind xzin .odn wlgn mixhtp
cearl c`n ulnen .dpen` ihtyn ici lr xhtidl xyt` zexfeg
oewiz lr ecar milecbd miwicvd aex .daygnde zecind oewiz lr
.mipwezn eclepy miwicvd mihrn .mdly daygnde zecind

lka xen` (` :jytp oewiza dglvdl zgvpn dgqep jl dpd


biydl e` ,drx dcnn xhtdl dvex dz` dnl minrhd z` mei
wiga qrk" :mei lka xen` ,qrkn xhtdl oebk .idylk daeh dcn
."ea mihley mepdib ipin lk qrekd lk :l"fg .(ilyn) "gepi miliqk
oexd` x"enc`d azky minrhd z` xen` ,zixad zxinyl
dcin lkl e` .dh`x oexd` xenc`d wxtd seqa mi`aend .dh`x
jnvrl d`xed xen` jk xg` (a .ycewd ixtqa minrh `vn `idy
rebx didz" :jnvrl d`xed xen` qrkl `nbecl .bedpl cvik
eipr didz" ."zinvr dhilya didze ,jly zeybxd lr helyze
aiygz l`e cg` s` lr d`bzz l`" ."mc` ipa iptle d"awd iptl
20- 5jxra d`xed lk lr xefgl ievx ."zlefdn xzei jnvr z`
dppi` zg` mrt .d`xeddn ytpa rwyn x`yiy icka ,minrt
d"awl lltzz jk xg` (b .minrt 20 enk ytpd lr myex dyer
cearl zxgay dcn lr e` .qrkd zcn lr xabzdl jze` dkfiy
dlitz `evnl e` ,jlyn dlitz gqep gqpl leki dz` .dilr
.ozp iax ly 'zelitz ihewil' xtqa oebk ,zelitz ixtqa zpwezn
,ciqg l-` ,oepge megx l-` ,idel-` 'd `p` :qrkl dlitz jl dpd
zcn lr xabzdl il `p xefr .daeyza utgd ,aihne aeh l-`
lr helyle yxeydn dze` xbnle ixnbl dze` yeakle qrkd
oiga`ye .cinz ozeepr zeidl il xefrzy jiptln oevx idi .izeybx
jzi`n lkdy mly ala oin``e ,ja gha`ye .zlefd ly zelrna
melyde miigd zkxa 202

eidi .zlefd z` miy`dl wiqt`e ,dxewy dna my` zlefd oi`e


cibz jk xg`e (c .il`ebe ixev 'd jiptl iail oeibde it ixn` oevxl
ok`y dpen`e oegha jl ewiprie jze` ewfgiy zeni`zn ze`yd
didze jly zeybxd lr hlzyz dz`" :qrkl `nbecl .gilvz
dz` xy`k gepipe rebx didz dz`" ."jnvr lr d`ln dhilya
minrt xtqn ze`ydd lr xefgl yi o`k mb ."mc` ipa mr xacn
:`id zgvpnd dgqepd ok m` .rcen zza ahid ehlwiy ick
.ieev e` dcewt oirnk ytpl d`xed zxin` (a .minrh zxin` (`
.ze`yd zxin` (c .xac mey ff `l eicrla ik ,d"awl dlitz (b
d`vezd zlaw cr mei lka z`fd dgqepa cinzdl jixv
did .oze` mipwzny cr onf daxd gwely zecin yi .zyweand
ici lr oze` owzl xyt`y ytpa zecin yi .dglvdl dkfze iplaeq
dcin dze`a bdpzn jnvr z` oiincze rebx ayzy epiidc .oeinc
xac jl xne` edyiny oiinc :qrkl `nbecl ,yekxl dvex dz`y
lr hleye deelya xacd lawne elen `vnp dz`e ce`n qirkn
dkfze ,jnvr oewizl eze` yicwzy meid jyna onf dpt .jizeybx
ytpa zelwlewn zecin ik .dlrn dlrn zelrle zeipgexa mcwzdl
cg` lka jix`dl ievx .ce`n zipgexd dginvd z` zeakrn
xzeiy dnk `iadl :minrhl oebk .zgvpnd dgqepd ly mialydn
dlitza jix`dl oke .ze`xed xzeiy dnk `iadl ze`xedl .minrh
ikd dcnd leqigl meia dry ivg-raxk jxra yicwdle .ze`ydae
.jay drx

.ytpd oeayg
zeyrl `ed oekpe ce`n aeh bdpny epl exed miyecwd epizeax
.miizry cr dwck zgwl leki ytpd oeayg .mei lka ytpd oeayg
ytpd oeayg dyer did oic`xn xi`n l`xyi iax ,miig utgd
dne .miizy dwc lr uilnn xlin xecbia` axd .miizry jxra
,xary meid lk z` miwxeqe miayei ?ytpd oeayga miyer
.z`fk dxwi `l xzeiy jnvrl mixirne ,oewiz yxec dn mi`vene
zxinyl ytpd oeayg z` yicwz jiig ly dfd alyay i`ck
203 oewiz ikxc

,jiiga mcwzn xzei alyl xi`yz jay minbtd xzi z`e zixad
.zixad mbt z` owzzy ixg`
dwixq jexr zixad xney `l oiicr dz`y ,jiiga df alya
xeywd lka mebt did dn jnvrl riceze xary meid lk ly
e` ,dy` lr zelkzqd e` ,xa`a dribp ef m` .zixad zxinyl
:jnvr lr cewt heyte ,jnvrl xirz jk xg` .se`ip ly daygn
dnif zeaygn dgc" ."dy` lr lkzqz l`" ."xzei xa`a rbz l`"
daxd zixad mbt z` xbnz efd jxca ."miiaeig mixac lr aeyge
.zexv daxd jnvrl jeqgze xdn xzei

zixad mbtl mitqep mipewiz


mze` zeyrl ickay mipewiz dnke dnk dwtiq l`xyi zc
mipewiz md ik mdn dnk dt mi`aen mler `xeaa dpen` jixv
.mipianl zn`a miaeh
lk z` mina ugxe rxf zaky epnn `vz ik yi`e" .deewn
(f"h e"h `xwie) "axrd cr `nhe exya
owiz l`xyi ux`l laan l`xyi mr z` dlrdy xteqd `xfr
.ixw ilral deewna dliah
mkixy` :`aiwr iax xn`" :"mely izixa" qxhpewa aezk
minyay mkia` ,mkz` xdhn ine mixdhn mz` in iptl ,l`xyi
deewn" xne`e "mzxdhe mixedh min mkilr izwxfe" :xn`pk
z` xdhn d"awd s` ,mi`nhd z` xdhn deewn dn "'d l`xyi
.(:dt `nei) l`xyi
oi` ik cr l`xyi mra dxdh deewn ly dzeaiyg dlecb dk
leki epi`ye dxdh deewna oitiwra e` oixyina xeywd xac
.mnec s` df didi ele dci lr xdhidl
deewna dliah i"r `l` ,dlral xdhidl dleki dpi` dy`
.dxdh
`le ln" xn`py ,melk dyr `l dliah `la xiibzdl `ad xb
"ln `l eli`k lah
melyde miigd zkxa 204

.dliah i"r `l` yeniyl miie`x mpi` m`yr ieby milk


xac jl oi`y miig ur extql dncwda l`hie miig iax azk
my lrad xn` oke dliahde dxdhd enk mc`d zbydl lirend
lka zeriawa epiidc ,zewaca deewna dliah ici lr eicinlzl aeh
,mitebiq i"r xy`n xzei daxd zelecb zebxcn biydl mileki ,mei
xwiry eicinlzl aeh my lrad dlib oke zeneve bly ileblib
.deewnd zxdh i"r biyd eizebxcn
`ly l`xyi ilecbl epivn dxdh deewn ly ezeaiyg lceb iptne
miywd mi`pza df `die dxdh deewna leahl ila mei s` lr exzie
."xzeia
z` yibxn ynne legd ini lka leahl bdep xtqd xagn ip`e
daxd yibxn ip` eiykry ,eiykrl izlahy iptl oiay lcadd
dliah ik .zrcd il dgztpe ,xkip lcada ,iytpe iteba xedh xzei
.zrcd z` zxdhn deewna
mixg` zenewn daxd cerae 'mely izixa' qxhpewa aezk cer
`hg lk lr ik epax dyn zxeza mipin`nd axwa lawzd xacde
daygna od dyrna od xeaica od melye qg mc`d dyery `hge
m`e melye qge ewifdl dvexe ea wacd zigyne rx j`ln `xap
mxeb z`fay ixd hxta ceqid mbtae llka `ehgl mc`d daxd
dlag ik`lne miipevig ly zezk mitl`e ze`n eidi eaiaqny `ed
mivex miipevigd mze`e "oekldzi miryx aiaq" zpigan mpide
ici lre ezen xg`l epnn mwpidle mlerd dfn eyxble ewifdl
mizigynd mze` lky `ed mxeb ,dxdh deewna mc`d zliah
ixnbl mcinydl liayae epnn ewzpzi eze` miaaeqd zetilwde
lka (dlitz xecqa `aen) dhind lr rny z`ixw `xwl jixv
.oeyil jledy iptl dlil
`id dlaw zxeqn ik rce" epeyl dfe mdxa`l cqg xtqa azke
lr zexey d`nehd zezk ze`n rax`y zn`d inkgn epicia
d`q 40 jixv d`nehd gex ly zegekd oze` xiardl icke `nhd
dx`yp m` elit`y deewnd ina eteb lk qpkidl jixv okle min
205 oewiz ikxc

lr dxeye d`nehd zfg`p myny xdhp `l minl ueg zg` dxry


zezk ze`n rax`d lk eilrn exeqi d`q 40 zexagzdae sebd
.d`nehd
ezliah zedydl `le ixwa `nhpyk leahl mc`d jixv cegiae
(d`nehd cvxg`d cvd) `xg` `xhql mxeb f`y xg` onfl
iarxy ikcxn 'x idel`d laewnd z`fa xidfd xake ea wacizy
jlede laeh `le dper zeevn miiwy e` ixwa mc`d `nhp m`y r"if
ezlitza ixd d`nehd gex eilr dxey oiicryk lltzdl ok ixg`
zelrln ezlitz zeakrzdl minxebd mipevigd mifg`pe miwacp
dxedhe dkf ezlitz ixd lltzn k"g`e mc`d laehyke dlrnl
.da mipevigl gk oi` ik .xzei
z` zppvn mixw min ly zglwn :`"hily ipy sqei axdn
min ly deewna dliah :l"vf miig sqei axdn .lbynd dee`zd
d`xpky eixacl ily ztqeze dieb mr akyn oeer lr zxtkn mixw
.dlhal rxf zkity oeer lr mb zxtkn
lr d"awd iptl zeceezdl `ed daeyza dxfgdn aeyg wlg
,odilr hxgzdl ,meid cr jzcled mein ziyry zexiard lk
oze` z` xearl `ly jnvr lr lawle dligne dgilq ywal
idel`e idel` ipc` `p`" :cibdl jixvy dn dpd .aey zexiar
zexiard lk z` hxtz dt) mbe izryte izieer iz`hg izea`
(cibz jk xg`e zelw jipira ze`xpy zephw zexiar mb ,zxary
invr lr lawne dl`d zexiard lk z` izxary lr hxgzn ippde
ozzye .odilr il lgnze glqzy jnn ywane aey oze` xearl `l
`l xzeiye `hg `xie miny `xi zeidl ize` dkfze jz`xi z` ia
oeibde it ixn` oevxl eidi .odl dnecke el`d zexiard z` xear`
.il`ebe ixev ipc` jiptl iail
drx daygn melye qg el `eaiyk" :aezk jlnil` mrep xtqa
epeeiv jk) "rx xac lkn mzxnype" :minrt dnk xn`i se`pn
xdxdi `ly ,eilr eyxcy l"fg zyxca f` xdxdie (ynega epidel`
zedyl melye qg gipi `le dlila ixw icil `eaie meia mc`
melyde miigd zkxa 206

mbe .melye qg oeilrd lkyd ze`nhl `ly egena drxd daygnd


."s`pz `l" cibdl xfer
exag mr xacl:"zevr ihewil" extqa azek alqxan ongp iax
rcid z` uitdl ok enk .ixw oewiz `ed miny z`xie xqena
jzexyt`a yi m`e .zixad mbtl lecb oewiz `ed df xtqa `aeny
daeh jnvrl mexbl dkfz ,jl zi`xpd jxc lka df xtq uitdl
.zigvp
dxne zeavr ici lr `ed zixad mbt xwir" :azek `ed cer
drecie .dgny ici lr `ed zixad zxiny xwir jtidl oke dxegy
"cinz dgnya zeidl dlecb devn" :ongp iax ly ezxni`
df ici lr ie`xk zereay bg milawny ici lr" :azk cer
d`xil mikef df ici lre z`f dee`z owzl zrc mikiynn
dlitzle d`eapd zertydle
xayn `ede zepf ixedxd ezaygna mi`ayk :azk cer
zixad mbt lr epewize ezaeyz xwir edf odn ezrc giqne ezee`z
lwynd zaeyz zpiga edf ik .epipir itl cg` lk mcewn mbty
.zixad mbt ici lr eltpy dyecwd ivevip `iven `ed dfae .ynn
dnkgd jkcfdl dkef df ici lre zixad oewizl dkef df ici lre
ezcearl mlerd lk jeynl mileki df ici lry ,melyl dkefe lewde
.jxazi
miwicv dnk eid xak ik oeiqipa cenrl xzei lwpa eiykr ok lr
eiykr cr z`fd dee`za miaxe milecb zepeiqipa ecnry mixyke
eiig lr qegl dvxi m` heyt yi` elit` oeiqipa cenrl mileki lwa
alqxan ongp iax ixac o`k cr .gvpl `ad mlerae dfd mlera
:xyt`y dlw ikd oewizd zk`ln z` dyer dfd xtqdy il d`xpe
dwihpxaiwekiqte dfeptid dyr minrt dnk xtqd z` `xw
on lvpidl dkfze j`xeal dlitze jixv m` ,(ytpd zbdpd)
.z`fd dee`zd
iecipa didi xa`d ieyw icil envr `iand lk epzxeza aezk
z` xard xzeia lwd elit` .megi jze` qtezy mrt lka .minyl
207 oewiz ikxc

apfd mvrl oeincde daygnd zxfra ,z`fd daehd dybxdd


z`fd dybxdd z` dlrd myne oayid lrn abd zizgzl xnelk
deab ikd wlgl y`xl cr dxcyd cenrl cenv abd dlrna
helyle dee`zdn zigtdl jl xefri hlgda dfd xacd .y`xay
dtxzi dywd xa`d .avn lka dkityn rpndl lkez jke jnvra
xiardl zglvd wx m` elit`e .z`fd dwipkha yeniydn d`vezk
elit` ,abd dlrna dlrnl ezelrdl ilan ,xeg`l bperd zybxd
z`lrd .xa`d z` zetxdle dee`zdn zigtdl icka witqi df
x`yzy seba daeh dybxdl znxeb y`xle sebl daehd dybxdd
yibxn dz` m` .jly zipgexd dginvl xefrze ,onf jxe`l
,wfg miky`de xa`d ixixy z` ueek .rxf zetih jl mi`veiy
daehd dybxddy oiinc dtxn dz`yke ,rxfd zhilt z` xevre
.apfd mvrl ,xeg`l zxaer

xenyl el dyw dpiya daxny iny alqxan ongp iax azk


xenyl lw xzei oekpd onfd z` mipyiyk .jtidl oke ,zixad
ulnen .zery yyl dpeny oia oeyil mivilnn epizeax .zixad
zee`zn mb zixad zxinyl liawna xhtidle ,zegty dnk oeyil
`aen myy .yex` mely axd ly 'ycg xe`' xtqd z` `xw .dpiy
.zenl oevxk edenk oeyil oevxdy

12 `"hily xeext cec axd `ian 'mely izixa' qxhpewa


xnyidl jnvr lr lawz m` zixaa mi`heg mc` ipa dnl zeaiq
.dfd oeerd on lvpz i`ceea 12d lkn

mipird zxiny `id mlekn daeygde zixwird daiqd dpde (`


zivivl mkl dide" mei lka miylyne milltzn ep` z`f lre
`le mze` mziyre 'd zeevn lk z` mzxkfe eze` mzi`xe
"mdixg` mipef mz` xy` mkipir ixg`e mkaal ixg` exezz
sebl milbxn md mipirde ald i"yx yxite (mixac xtq)
alde d`ex oird .zexiard z` el (xeqxq oeyln) mixqxqne
mbt xwiry zrcl mc`d lr .dxard z` dyer sebde cneg
xvi oi`" :xn`py enk miypa zeielkzqd zngn `a zixad
melyde miigd zkxa 208

dne mc`d xn`i `nye "ze`ex eipiry dna `l` hley rxd
gka m`d iweqir lbxl aegxa jled ip`yk m`d !?jka
mbt icil ribdl ip` lelr oeekzna `ly d`ay izelkzqd
lr exn` xake !jkn izrc giqn ip` okn xg`l ixd ?zixad
"dxiar icil `eal eteq miypa dtevd lk" :egihade l"fg z`f
.mipbedn mpi`y mipa el eidi dy` ly dawra lkzqnd lke
ze`xn d`exe aegxa jled m`y zrcl mc`d lr jkitl
hlni `l ezelkzqd ici lr ik dghaa zrcl eilr ,mixeq`
aehe" mixneb dyrnd ilke cneg alde d`ex oird ik df oeern
lkn zxnype" dncwda epazk xake "ytp jldn mipir d`xn
xedxdd dpde dlila ixw icil `eaie meia xdxdi `ly "rx xac
?dlila xdxdi ji` ok m` meia d`x `ly ine di`x ici lr `a

eizen` 4l ueg lkzqn did `ly zyy ax zpeek dzid z`fe


dtewza laaa igy lecb mkg did zyy ax (xhn ivg deey dn`)
ze`xna lkzqdl `l icka ,envr z` xeeire ipy zia ixg`y
xake dlhal rxf `ivenk ,eizen` 4l ueg lkzqnd ik .mixeq`
yiy enk ik ."dleza lr opeaz` dne ipirl izxk zixa" xn`p
oebk mixeq` mixeac xacl `l dyexit oeyld zixa) oeyld zixa
`id xernd zixa) xernd zixae (cere zelikx ,zellw ,rxd oeyl
xeq`e dlhal rxf jetyl `ly epiidc da oc dfd xtqdy zixad
xney epi` mipird xney `ly ine mipir zixa yi jk (dcpe zeixr
.xernd lr mb

iaxra zevega miaaezqnd miyp`d el` mze` i`ceeae


zixa zezixad zyelya `ehgl micizr miype miyp` zezay
.xernd zixae oeyld zixa ,mipird

mpidy d`nhd zepezirae difielha lkzqnd z`f llkae


mbta lykidl cizr .mdipinl zepin ixtqae qe`in zngn dvwen
oke dfl df miwwfpy drya miig ilraa lkzqnd oke zixad
icil `eal eteq exiag zixa oky lke (epin xa`a) ezixaa lkzqnd
xeeir" mxne`a l"fg epeekzd z`f lr d`xpke dlhal rxf zkity
209 oewiz ikxc

ik miiw epi`e znl aygp eay rxd xvidy xen`l "znk aeyg
dee`zl dvivg oi`" :minkg exn` df lre mipira xvid xwir
."oird znivrk

miiwi m` epiidc "rxn xeq" zpigaa `ed lirl xen`d lk dpde


z`fa ic oi` j` .dlhal rxf zkity icil ribi `le lvpi l"pd lk
dvrd ok lre el cenrl lkei `le e`ihgie exvi jli minrtl ik .mc`l
aegxa jledyk ok lre "aeh dyre" `id epnn lvpdl xzeia daehd
ixd ,da hian oi`e eiptl zxaery dy` lk lry eaila aeygi
"mkipir ixg`e mkaal ixg` exezz `le" ly devn z`fa miiwn
execiql od ecenill od minrt xtqn jledy meid jyna dpde
zg` devn dyr"e zeevn ze`n eztewa xeavl leki ixd eiwqre
jkl dkfy ewlg ixy`e eixy`e "zekf skl elek mlerd lk rixkd
eipir lr xenyi `l aegxa ezkla melye qg m`e eipir lr xnye
zelkzqd lkay ixd ,eze` oxwqnd xar lkle eiccvl hiaie
qg cg` meiae "exezz `le" ly dxezd on e`l lr xaer zelkzqde
ie`e el ie`e mixeqi` mitl`e ze`n lr xearl leki ixd melye
rixkd z`fa mb ixd eznype eipir z` `nihy calny eznypl
lal xdfie `ehgn eipir xenyiy i`ceea .daeg skl mlerd z`
lr wx jipir eidi aegxa jled dz`yk) .eizen` 4l ueg lkzqi
(dkxcnd

mixtqa `aenke recik oeyld zixa `ide diipyd daiqd (a


iax azk jk ,oeyld zixa cbp oeekn xernd zixay miyecwd
zixad zxinyl oewiz md ycew ixeacy alqxan ongp
"oyid `iapd" x`eza recid iqiw xbc` i`wixn`d owihqinde
i`ceeae dfa df mixeyw xeaice rxfd zxinyy eiazka xikfd
`aq `pepnd ax" .xn`pk xerna mebtl cizr oeyla mbetd
m`y xen`l ."jxya z` `ihgdl jit z` ozz l`" :xn`
zixaa xdfp `l m`e eil`n xernd zixa xnyp oeyld xney
ede`nhie ecia dlri `l xernd zixaa xdfpy s` ,oeyld
rxf zaky icil `eaz `ly "rxn jpeyl xevp" :xn`pk
melyde miigd zkxa 210

`l ,ixwn lvpidl dvexd :`"cigd azk oke rx `xwpd ,dlhal


ik .rxd oeyle dt zelapn xdfi hxtae oeyld zixa `nhi
.xerna `hgi i`ce ,oeyla mbty ine mipeekn xernde oeyld
"ipeyla `ehgn xab jxc ikxc dxn` izxn`" xn`pk
xnyp eil`n ,oeyld xney m`y "dnkg ziy`x"a azk oke
elit` zixad zxinya xdfpe oeyld zxinya xdfp `l m`e zixad
xdfidl dnn zrcl mc`d jixv ok lr .el dzlr `l zixad zxiny
:miwlg 6l miwlegn dnde dtl mirbepd mipipra mebtl `ly
miyecwd mixtqa azkpk mixwird xwir mlekn xengd `ede (1
cia miige zen" l"fg exn` z`fae rxd oeyle dt leaip `ede
mbetd lke ezixaa mebti oeyla `hegd lk epiid "oeyld
mepdib el miwinrn eit lapnd lk exn` oke dzin aiig ezixaa
drxl eilr mikted ,daehl oic xfb eilr minzeg elit`e
did `ed ,dcin cbpk dcin ,ixw icil `a rxd oeyl xacnde
`eai ok lr ,xaic eilry ine rneyd ,`ed :zeytp 3 bxed
.zeytp zindle dlhal rxf `ivedl
zipr lr m`e dwyn lr m` lk`n lr m` dlhal dkxa jxand (2
`ly xeaiv gily hxta dfa xdfidl jixv ok lre dlitza on`
dryz oi` m` (ygl zlitz) dxyr dpeny zlitz xefgi
mipdpd zkxa lr citwdl jixv cegiae .i`ceea on` epriy
dligz (aeh gix migixn e` milke`y iptl mixne`y dkxa)
`ivedl `eai dlhal jxa m`e mrd oend milykp z`fay seqe
jpeyl xevp" xn`p jkle dcin cbpk dcin `ede dlhal rxf
.rx `xwp didz `ly ick "rxn
mr dgiy daxz l`e" :xn`pk dy`d mr dgiy daxnd (3
lk exn` o`kn .exag zy`a xnege lw exn` ezy`a ,dy`d
ixacnn lheae envrl drx mxeb dy`d mr dgiy daxnd
zilil jyeny `ed envrl drx mxeb ."mepdib yxei eteqe dxez
rxf jetyl mixab zeztl `id dzceary drx gex `id zilil)
milrety micy ly micecb dl yie xzeia zizn` `ide dlhal
211 oewiz ikxc

`idy zxne` z`f oeincd jxc zlret `ide dgewit zgz


xabdy xwirae eze` dztn jke mc`d ly oeincl zaaxzyn
d`nhne drx z`xwpd (dpiyd iptl xkd lr y`xd z` my
`eal jteqy dy`d mr dgiy daxz l`" exn` oke ixwa eze`
"se`ip icil
zelwe wegy xn`pk .ixw icil `eai zepvile wegv ixac xacnd (4
.dxiar icil mc`d z` mi`ian y`x
rxf (zkity) icil `eaie eze` mi`nhn xwy ixac xacnd (5
.dlhal
:xn`pk dlhal rxf z`ved icil `a excp miiwn epi`e xcepd (6
icil `a seq excp ddyne xcepd lk ipngp xa l`eny 'x xn`"
"jxya z` `ihgdl jit z` ozz l`" xn`p oke zeixr ielib
cbpk oeekn `edy oeyld zxinyl xeyw lirl xen`d lk dpde
.ipya `nhp cg`a `nhpde xernd
`l zexit oke mixeq` milk`n lke`d :dtd zxiny `ede (b
dlik` daxnde ixw icil `ae etebe eytp `nhn mixyern
icil `eai oeyil jled dl jenqe dlild zecerqa hxta dizye
rxf miaxne eteb z` minngnd mixac lke` m` cegiae ixw
icil `a dnecke oyi oiie mivia ,dpiab ,xya ,zleq ,mey :oebk
.ixw
mincd zgizxn `a zixad mbt xwir ik meyn z`f lke
lvpidl dvexy in ok lre milk`nay xgandn mieedzn mincde
z`fa xdfp epi`y ine .milk`nd zexyk lr xenyl jixv z`fn
icil `ae ixnbl mixkrzn einc ,mixyk izla milk`n lke`e
.dlhal rxf zkity icil `a dfne mincd zgizx
:xn`pk ixw icil `a dy` lew rneyd mipfe`d zxiny `ide (c
xg` xdxdl ligzne rneyy llba `ede "deexr dy`a lew"
`ai dyecw ly epi`y xiy lew rneyd oke ixw icil `ae lewd
zrinya citwdl mikixv mpi` epaex :xtqd xagnn) .ixw icil
melyde miigd zkxa 212

megi icil `a dz`y jnvr lr rcei dz` m` la` .dy` lew


wgxzdl citwdl jilry ixd .dy` lew zrinyn d`vezk
(.xyt`d lkk miypn

lry minya gix gixnd ,s`d zxiny `ide ziyingd daiqd (d


.dilr lkzqn `ly s` ixw icil `a dy`

m` cgeinae ixw icil `a epha lr oyid `ide ziyiyd daiqd (e


dlhal rxfa ezliykne zilil ea zwacin f`y ziaa icigi oyi
oyid lky icigi ziaa oeyil xeq` `pipg iax xn`" :xn`pk
yi meia s`y yecwd xdefa aezke .zilil ezfge` icigi ziaa
.xaca dpkq

lry ezixaa rbepd `ede micid zxiny `ide ziriayd daiqd (f


epiax dpde dlhal rxf icil ribdl lelre menig icil `a jk ici
xn`e yecw `xwp recn edel`y (`iypd dcedi iax) yecwd
.ehpa` zgz eci qipkd `l mlerny meyn

mpi`y zenewnl jledd milbxd zxiny `ide zipinyd daiqd (g


e` zexeq` zei`xa my lykidl lekiy zenewnl e` mirepv
milbxa u`e" xn`p eilre ixw icil `eai mixedxd icil `eal
"`heg

`l` zxabzn zeixr zaygn oi`" xn`pk ziriyzd daiqd (h


dlha :zeaezka dpyna epipy xake "dnkgd on iept ala
ixd dlhal eail dptnd ok lre dnif icile menriy icil d`ian
weqrl `id xzeia daehd dvrd ok lre eytpa aiigzn df
lre xzeia daehd dvrd z`f mipaxd lk zrc itl mb) dxeza
ecia oi`e aegxa jled m`e ("xzeia lecbd oewizd" wxta jk
iax xn`" xdfd xtqa xn`pk ezaygna zeipyn opye xtq
wqrzi ,eil` e`a mirx mixedxdy mc`d d`ex xy`k :iqei
`a rxd cvd xy`k :xfril` iax xn`e eze` eafri f`e dxeza
oke "epnn yexti f`e dxezl eze` jeyni ,mc`d z` zeztl
: xne` mipdkd obq `pipg iax" "ozp 'xc zea`"a l"fg exn`
213 oewiz ikxc

,axg ixedxd epnn milhan ,eail lr dxez ixac ozepd lk"


,rxd xvi ixedxd ,zepf ixedxd ,zehy ixedxd ,arx ixedxd
oipzep eail lr dxez ixac ozep epi`y lke yi` zy` ixedxd
.z`f lk eilr

micqg zelinbae dxeza miwqery onfa l"fg z`fa exn`e


mc`d lr zxabzn dee`zd oi` m"anxd wqt oke .mcia xeqn mxvi
dxezd zyecwa rewy didi m` i`ceeae dxezd on iept ala `l`
edkyn df leepn ja rbt m` "xn`pk el jlie exvi epnn lhazi
azk oke "uvetzn `ed lfxa m`e genip `ed oa` m` yxcnd zial
aeh ... ixw d`xi `ly icke" :epeyl dfe "dnkg ziy`x"a z`fk
"akyiy cr dxeza weqriy

aevr epidy mc` dgnyd zxiny `ide zixiyrd daiqd (i


ik .ixw icil `eaiy el ghaen .dxegy dxna `vnpe `kecne
md ye`ie zeavry recike aevr mc`a zwacip `xg` `xhqd
.zixad mbt ,d`nehd zea` ia`l mikileny d`nehd zea`

.ixw icil `a d`bznd ,dee`bd `id dxyr zg`d daiqd (`i

aiaqy e` mi`ev milk eidi ezhin aiaq m` dpexg` daiq `ide (ai
zegztn eilr eidiy e` miqpkn e` milrp eidi eizey`xnl
ozep edixd ,eizey`xnn dlrnl yiakr ixew eidiy e` ,lfxa
.dlhal rxf icil `ae eilr xabzdl `xg` `xhql mewn

z`f lk iptl weexd la` ieypl xaecn lirl xen`d lk mxa


"ycwn yi`d" wxtl ribd m` eilr lhene jixv dpey`xe y`xae
`le ( dxdna ozgzdl jixv epiidc) dyrnl dkld z`f miiwl
zepeiqipd meik ik zelyae dqpxt ly zeyyg meyn z`f zegcl
didi ei`eyipa xg`i m`e "xdxdn alde d`ex oire" miaxe milecb
`le (mpnfa xaecn) mixyr lib cr" xn`pk dxiar xedxda eini lk
."dxiar xedxda eini lk dy` `yp
melyde miigd zkxa 214

myd z`xi
lk dzi`e zixad zxinyl xzeia jxvp xac `id miny z`xi
ycwen okl xenyl iekiq oi` dicrlae zixad xenyl leki icedi
:`yepl wxt
'd z` d`xil m` ik jnrn l`ey 'd dn dzre" :dxeza aezk
"..`xiz jidel` 'd z`" :aezk cere ('ai 'i mixac) "...jidel`
lecb d"r epax dyn ici lr exn`p el` mixace ('k 'i mixac)
ly eitn el xn`p l`xyil epax dyn xn`y dn lke mi`iapd
yexit "exve` `id 'd z`xi" :xn` `iapd ediryi .midel-`
oetvd aehd lkl dkfp mirx miyrn dyrp `le cgtpy jezny
mbe ."dnkg ziy`x 'd z`xi" :milidza azk jlnd cece .miwicvl
"zrc ziy`x 'd z`xi" :siqed cere jk azk dnly
dpey`xd deevndy 'dxez dpyn' extqa azk manxd
lre gibyne ievn del-` my yiy rcpy `id da aiig icedidy
dipyd deevnde d"awd z`n xky icedid lawn z`fd deevnd
`xeadn cgtl epiidc d`xid zevn `id miiwl icedid lry
`ay xac `ed cgt .cgt oial d`xi oia lcad yi .eiyperne
cg`e weya ekldy micedi ipy lr xteqn .mi`hegy dfn d`vezk
ecgt" aezky jezn il oipne dz` `heg ipyd el xn` .cgt mdn
dyexit d`xi .cgtl dnn el oi` `heg `ly in ."mi`hg oeiva
:epipipirae .midel-` i"r ypriy drici jezn `hgd iptly cgtd
`ed okle mit`epe dlhal rxf iktey `pey 'd ik dfd xtqa aezk
df z` oiane cgtny ine mixeng ikd miypera jk lr yiprn mb
.'d z` `xil aeyg jk lk okl se`ple rxf jetyl wygd el `vi
zeevn meiw dxez cenla icedid ly dglvdd lk ik eraw l"fg
da ielz lkdy czi `ide miny z`xia dxeyw zeipgexa dilre
:azk d"r jlnd cec oke minler inlerl mc`l zcner dcal `ide
:azk d"r jlnd dnly oke "crl zcner dxedh 'd z`xi"
"eiptln e`xiy dyr midel-`de"
215 oewiz ikxc

miyp`d ecibi dn iptn d`xi `id dpey`xd ,d`xi ibeq 3 yi


d`xi `id z`fk d`xi xzqa mirxd eiyrn dyer dfk mc` okle
.`ad mlerl wlg el oi`e oetvn xqgl aygp dfk mc`e drexb

cgtd `ide miizcd aexl yiy dn `ed d`xi ly ipyd beqd


d`xi `ide `ad mlerd iypere mileblib iypere mepdib iyper iptn
ly eznnex lceb iptn d`xi `ide dpnn daeh d`xi yi la` dpekp
,d"awd ly eceaka rebtl `xi `ede leki lk `edy dricide ,'d
ikd d`xid `id ik .dil` se`yl jixvy d`xi `id z`fd d`xide
mc`d diipyay ziyilyde diipyd d`xid oia lcadd .dpekp
eceak lr mb cgtn mc`d ziyilya z`f znerl .envr lr cgtn
.l`xyi lkl oiicr oi` iyilyd beqdn d`xid .d"awd ly

ikd diipyd zaygp `ide c`n ddeab dlrn `id d`xid zlrn
manxd ote` lka .dilr dler 'd zad` wx mc`d zecina daeyg
l"fge l`d zrici ixg` zeaiyga dipy didz d`xid zevn ik raw
olekn dywd `id ik meiwl dpexg` didz 'd zad` zevn ik eraw
xzei d"awd z` micaer l`xyi ipay mb zpad df z` zpad m`e
ad`i l`xyi mre dpzyi df cizra la` .dad`n xy`n d`xin
,oekp df oi` ik l`xyia 'd iade` llka oi`y aeygz `lye .'d z`
cizrae ,d"awd l` dlecb dad`l oiicr dkf `l xeavd aexy `l`
.d"awd z` aed`l jxc z`aen xtqd jynda .efk dad` didz ok
."miny z`xin ueg miny icia lkd" l"fg i"r xn`p d`xid lr
ly eicia md mc`d lr mixaery zerxe`nd lk zxne` z`f
xi`yde mc`d ipal ozp d`xid z` la` .mdilr hley `ede d"awd
z`xiy lk" zea` zkqna l"fg exn`e ,`l e` epnn cgtl gzt mdl
e`hg z`xi oi`y lke zniiwzn eznkg ,eznkgl zncew e`hg
oi` m`" :my xn`p cere."zniiwzn eznkg oi` ,eznkgl zncew
didy jlnd dnly ."dnkg oi` d`xi oi` m` d`xi oi` dnkg
seq" :mzg zldw xtq z`e d`xid lr daxd azk mc`a mkgd
lk df ik .xeny eizeevn z`e `xi midel`d z` rnyp ,lkd xac
melyde miigd zkxa 216

`id 'd z`xi dy` iteid lade ogd xwy" azk ilyn xtqae "mc`d
."lldzz

zlrn dlecb dnk e`xe e`a ipa" :aezk zecnd zelrn xtqa
z`xi liaya `l` `xap `l elek mlerd lk ixdy miny z`xi
didi `ed midel-`d dyri xy` lk ik izrci" :xn`py oiprk miny
e`xiy dyr midel-`de" ."rexbl oi` epnne siqedl oi` eilr mlerl
mipeilrdy d`xid `id dlecb" :l"fg exn`e (zldw) "eiptln
midel-`de xn`py d`xid liaya `l` e`xap `l mipezgzde
z`xi `l` enlera d"awl el oi`" :l"fg exn`e "eiptln e`xiy dyr
`id 'd z`xi od mc`l xn`ie" :aei` xtqa xn`py cala miny
e`xeal cearl ick `l` mc`d `xap `le "dpia rxn xeqe dnkg
cbpk lewy miny z`xi ea yiy in lk" :l"fg exn`e eiptn `xile
lewy yi`d df ik xnelk "mc`d lk df ik" xn`py elek mlerd lk
.'zecind zelrn' xtqd ixac o`k cr ."mc` ipa lk cbpk

zeevn meiwl mc`d z` axwl dlebqd z` yi zizn` d`xil


lre miwicvl oetvd aehd lkl miny `xid dkfi dzekfae dxezd
miqegl zlrt ji`xil zptv xy` jaeh ax dn" :azk jlnd cec df
d`xi jezn midel-`a epegha myy in lk ."mc` ipa cbp ja
jln cec ici lr milidza xn`py itk el xfere obn d"awd zizn`
dfd mlera mxfr ."`ed mpibne mxfr 'da egha 'd i`xi" :l`xyi
dnly azky itk mini jix`ny `l` cer `le `ad mlera mpibne
,rx `pey miny `xi ."mini siqez 'd z`xi" :mc`a mkgd jlnd
ite rx jxce oe`be d`b ,rx z`py 'd z`xi" :ilyna aezky itk
jxca dpey`xd .d`xi biydl mikxc izy yi ."iz`py zeketdz
xxerzn f`e mc`d z` yiprn midel-`dy ici lr `ide dywd
d`xi lawl efn dpekp xzei jxc yi la` daeyza xefgl mc`d
ixtq cenle jpzd cenl ici lr xwira .'d zxez cenl ici lr `ide
jixv dnn mc`d z` zcnln dxezd .dpen`d wefig ixtqe xqen
zelwa dleki d`xi .xzei `le 'dn wx `xiy cnell znxebe cgtl
cbp dverid dvrde oekp `l dze` miyxtn m` d`pyl jetdl
217 oewiz ikxc

zxinyae dxez cenila zeevnd meiwa wfgzdl `id ef drtez


miny z`xil d`pyd zktdp jk ici lre ycwzdle dzklidk zay
ici lr miribn 'd zad`l .'d zad`l ribdl xyt` mb f`e dpekp
ici lr mbe .dxenz mey zlaw ila mc`l wiprn 'dy aehd zxkd
miribn jk ici lre ezlekiae 'd ly elceba d`ixaa zeppeazd
.xtqd jynda z`aen jxc cere .d zad`l jk jezne 'd zvxrdl
z`ia ixg` dyri l`xyi mry aezk zexitq xyr cenlz xtqa
dfk rxe`n did `ly d`xpke ,dad`n daeyza dxfg giyn
jixv m` jnvr z` l`ey dz` m` .l`xyi mr ly dixehqida
dz` zilily `id daeyzd .daeyza xefgl icka 'd z` ad`l
zetiwp mey ila mbe dad` mey ila zeevn miiwle dxez cenll leki
mey oi` d`xi ila la` .jynda `eaz dad`d .jkn oetvn
lawl icka .zvw elit`e dpnn jixv .daeyza xefgl zexyt`
mixfegy daiqd .miklnd ikln jln ly ezekln ler z` jilr
gvpl zeigl i`cky dpen`d llba wx elit` zeidl dleki daeyza
ocr obl qpkidl jl ozi midel`y ickae ,`ad mlerd iiga zekfle
zewitqn hlgda zeaiq el` .mepdibl jze` cixei `le jzen ixg`
mizpia .zelrp xzei zeaiq zetqezn jynda k"g` .ozi` ligzdl
oipra xdxdl jl i`ck daeyza xefgl i`ck m` zhlgdy cr
leki hlgda dz` .miny z`xi il dnle dyexit dn miny z`xi
epnvr lr lawpy icka `xap dfd mlerdy xekfe .jkn mikgdl
mc`d z` zeqpl icka mb `xap dfd mlerdy rce .miny z`xi
dricid z` .minya exky rawp ,zepeiqipa mc`d zcinr itle
rbxe rbx lkay cinz dze` xekfle miptdl c`n i`ck z`fd
daebz `eaz xge`n xzeie miigd inegz lka jze` dqpn d"awd
z`fd daiyg jxcl mi`xew micedd .dyer dz`y dyrn lk lr
ziyry dny dpadd `id 'dnxw' dlind ly dyexit .'dnxw'
lr rityn deeda dyer dz`y dne deeda javn lr rityn xara
jixv .lxeb e` 'ytpd-oeayg' dfl mi`xew zixara .cizra javn
rityi deeda dyer dz`y dn lky epiidc .ilxeb lkdy oin`dl
lxebd z` ,jly 'dnxw'd z` owzl ickae drxl e` daehl e` jilr
melyde miigd zkxa 218

dvexy inl `xead ozpy daeyzd ody zeevne dxez yi jly


.eznypegexeytp z` owzl

deepr lr
.deepr icil d`ian miny z`xie miny z`xi icil d`ian deepr
icil d`ian zixad zxinye zixad zxiny icil d`ian deepr
zrpkdae zeltiya bdpzdl dyexit deepr ?deepr idne .deepr
lr ze`bzdl `l epiidc .dee`b mey ila ,oi`k jnvr aeygle ytpd
xzei rcei dz`y aeygz `ly epiidc .midel-` lr `le mc` ipa
jqg xak deeprd zcn z` ea yiy in .jl aeh dn midel-`n
zegxe`' xtqa .zeax zerxn eytp aiyde zeax zexv envrl
deevn dyer zcakipd z`f dlrn l` ribdy in :aezk 'miwicv
dyrne 'd zcear yxy deeprd ik ezepzeepr lceb itl xky lawne
dyrnn xzei zeci sl` `ed jexa 'd iptl lawzn deepr ly ohw
ik `ed jexa 'd iptl lawzn epi` dee`b ly dyrn .dee`b ly lecb
ixac o`k cr "al dab lk 'd zarez" :xn`py eytp zarez `ed
og mdl yie mc` lk ici lr milawzn mieeprd .'miwicv zegxe`'
mdl yiy oeike ."og ozi mieeprle" :jlnd dnly azky enk epipira
oiadl dyw mipeligl .zelawzn mdizelitz mler `xea lv` og
qgy in la` dee`b cere cerl mit`ey miipeligd ik ,deepr epl dnl
xehtl dvexe `ad mlerd iigae gvpd iiga zekfl dvexe eytp lr
xegal el i`ck 'd lr aed` zeidl dvex mbe mepdib ipicn envr
lkez dzxfrae zeaehd zecind lkl yxy `idy deeprd zcina
d"awd oi`k envr miyny in .dyecwd cvn dnyp gex ytp biydl
zelawzn eizelitze dlecbae ceaka dkefe elcbne ennexn
e` eipr dz` m` jnvr wecal jpevxa m` .zeievx ely zeevnde
z` xy`n xzei jnvr z` aiygn dz` m` jnvr z` l`y ,`l
dz`y dee`b jl yiy oniq ziaeig daeyzd m` .jil` miaexwd
on cg` el`yy `aen miwicv zegxe` xtqa .dpnn xhtdl jixv
mc` lky iptn aiyde ?jxec ipal oec` zeidl zikf dna miciqgd
izxn` ipnn xzei mkg did m` .ipnn aeh xzei eizwfgd izi`xy
219 oewiz ikxc

ohw did m`e eznkg aex iptn ipnn xzei midel-` `xi `ed mb
did m`e izepeern mihren eizepeer izxn` ipnn dnkga ipnn
itl iailn xzei midel-`l aeh eal izxn` miniae dnkga ipenk
m`e `ed dyry zexiard rcei ipi`e iziyry zexiard rcei ip`y
el`ne ipnn xzei zewcv dyer `edy izxn` ipnn xiyr did
zegxe`' c"kr .mdiptl rpkp iziide mc` ipa cakn iziid minrh
dyn did zeyep`d ly dixehqida lecb ikd yi`d dpd 'miwicv
dxezde miixyt` mixry 50 jezn dpia ixry 49l dkfy epax
ik "dnc`d ipt lr xy` mc` lkn epr dyn yi`de" :eilr dcirn
dnka zxkip deeprd .melk envrn dyere envr jinpn did
eiprd .deepr ea oi`e ozee`b `edy recia oqrk mc`d m` .mipte`
iefiad z` lawne wzey dz` jze` mifany drya m` .qrek eppi`
mewnae jze` fibxd edyin m` e` ozeepr dz`y oniq df dltyda
.eipr dz`y oniq df jgexa zhlye eitlk zeplaeq z`xd fbxzdl
dpada miny zxifb z` jnvr lr zlaiwe dgtyna oeq` dxw m`
zxiny `yepa wqery 'mely izixa' qxhpewa .eipr dz`y oniq df
'dlebq llka mpide dxtkl milirend mixac' zxzekd zgz zixad
(mc` lkl lgene gleq xnelk) eizecin lr xiarnd lk" :aezk
inl "ryt lr xare oeer `yep" xn`py .eiryt lk lr el mixiarn
miyp`d mze`n didi ok lre ,ryt lr xaery inl ?oeer `yep
mztxg mirney ,mialer mpi`e mialrpd" :l"fg exn` mdilry
aezkd mdilr ,mixeqia mignye dad`n miyer ,miaiyn mpi`e
zxdh xtqa azke ."ezxeaba ynyd z`vk eiade`e" :xne`
zg` mrte zepealr zliaqn mitebiqa lecb jl oi`y ycewd
itl` dnkl deey dwizyd ixd ,eze` mifane ea mirbetyk wzeyy
eid eli`y l"f i"x`d df lr azke .xg` dyery zeneve mitebiq
sxgiy mc` yebtl weya mitcex eid oiprd zaeh lceb mircei
mi`vnp mde miig yi mieeprl .'mely izixa' qxhpewd c"kr "mze`
mipzee`b yi .dee`bl dgny oia aaxrl oi`e dgnya onfd aex
znerl ,miqreke mifbxzn md mixg` mipnfa la` migny mb mdy
mi`pwn `ly dcin `id deeprd .aivi ote`a migny mieeprd z`f
melyde miigd zkxa 220

.mieepr eidi rbna mzi` `a `edy miyp`dy dvex cg` lke da


.epnfn geexd `eln z` witne uexg ozeeprd .mqwe og yi mieeprl
mdiig z` ctxl miade`y mipzee`bd ly mwlg zpn `id zelvrd
.mely scexe mely ade` eiprd .dptc ilr lr geple oegvip ixfa
ely zn`d zad` z` aixwdl okene zepegvip ade` ozee`bd
recia oegvip ade`y in lk xne` alqxan ongp iax .jk liaya
z`f rxd xvid lr zepegvip ytgn eiprd .zn` `pey `edy
`ed eipta eiprd z` migayn xy`k .envr lr zepegvip zxne`
md iyrn lke jk bedpl izaeg ef mvra ayeg `l` d`bzn `l
z` gayl ade` ozee`bd .zeyrl aiig ip`y dnn mia dtihk
mr ytp oeayg dyer eiprd .mixg` ipfe`ae envr ipfe`a envr
miaiig mc` ipay oin`n ozee`bd .lcbe xtzyn jk ici lre envr
bedpl ezaegny oin`n eiprd .mixg` lr xzi zeiekf el yiye el
.mixg` ipira og `evnl eilrye mixg` itlk zeciqgd zcina
jxci" :milidza xn`py d"awd ikxcl ea zelrl mleq `id deeprd
'd z`xil miribn deeprdne "ekxc mieepr cnlie htyna mieepr
mieepr lr dxey dpikyd ."d`xi deepr awr" aezky enk zizn`d
deepr okae zixad ixney lr dxey dpikydy epl reci xake
alqxan ongp iaxe mipei bef enk cgia mikled zixad zxinye
ipa lr d`bzn ozee`bdy recie dee`bn d`a se`ipd zee`zy azk
rxf zkityl znxeb ipy oind ipa lr dee`by recie ipyd oind
milecb dnk" :iel oa reyedi iax xn` :aezk dheq zkqna .dlhal
aixwn mc` ,miiw ycwnd ziay onfay d"awd iptl gex ikenp
ezrcy in la` .ecia dgpn xky ,dgpn ,ecia dler xky ,dler
:xn`py mlek zepaxewd lk aixwd eli`k aezkd eilr dlrn dlty
zq`np ezlitz oi`y cer `le "dxayp gex midel-` igaf"
eipry azk i"yx ."dfaz `l midel-` dkcpe xayp al" :xn`py
dkfze jilr `ian midel-`y mixeqid z` leaq .olaq eyexit
.minkg iptl jinpn `edy oeeikn mikgdl dkef eiprd .eipr `xwidl
lkay l`xyi inkg iptl jnvr jnpd mikgdl dvex dz` m`
enk oi` .minrd lkn mkg ikd mrd ly oa zeidl zikf .zexecd
221 oewiz ikxc

gvpd iigl da mifge`d z` `iaz z`fd dxezd .dxezd znkg


i`ck zexecd lkn minkg daxd yi l`xyi mrl `ad mlerd iige
zeix`l apf ieed" :l"fg exn` l`xyi inkg ly mznkgn ae`yl jl
xfrei oa iqei .zeix`d md l`xyi inkg ."milreyl y`x idz l`e
xtra wa`zn ieede minkgl cre zia jzia idi" :xne` dcxv yi`
ixtqa mi`vnp el` minkg "mdixac z` `nva dzeye mdilbx
zlaw ici lr caln deepr yekxl jxcd .meik yiy miaxd dxezd
lr `ed dxez cenle zeevn ler zlaw dyexity miny zekln ler
xaca xdxdzy ici lr epiidc deepr ly `yepd lr daiyg ici
zipeig jk lk `id dnl deeprd ly miccvd lk z` oiadl dqpze
lk dee`bd dnle epnn dze` yxec midel-` dnle zipgex dginvl
idn oiadl dkfz eipr zeidl lczyzy ici lre mlek lr dqe`n jk
oke deepr cerl dkfz df lk ici lr ytpl daeh `idy oiaze deepr
.d`ld

xwiry 'ilbxl xp' xtqa ,iq`bel awri l`xyi lecbd axd azk
xevw `id deeprd .eixac o`k cr dee`bn mi`a dpen`a zewtqd
lr cearl jpevxa m`y jk zeaehd zecind xzi lk oewizl jxc
ilra epizeax ik ,icedik ea aiig dz`y xac ,jly zecind oewiz
z` owzl dpey`xe y`xa jilr .zecind owzl epze` eeiv xqend
zeikep`n d`a dee`bd .dee`bd zcinn xhtdle deeprd zcin
zcn zgtz jk dlecb xzei zrc yekxzy lkk zrc xqegne
lr .dyecwd dxezd l` zeliaen mikxcd lk .deeprl ribze jzee`b
dkfz dci lr .deeprl dkfz dci lr ,dyecw ly zrcl dkfz dci
`ed dxez cenl .zixad oewizl dkfz dci lr .zecind lk owzl
icedidy dlecb ikd deevnd ok enke icedil yiy lecb ikd oewizd
lre .dz` ine midel-` `ed in zrcl cnlz dkezn dilr deevn
.'xzeia lecbd oewizd' wxta xzei jk

mdly micinlzl mixen zeipgexd geztl miieb mixen mb


.zipgex zegztzd cbepy leqt xac `id dee`bye dee`bn wgxzdl
zeipgexd gezit `yepa mixtq dnk xagn ,dcphqw qelxw
melyde miigd zkxa 222

epiidc) mingel" : 'miptany y`d' extqa azek zercend zlcbde


zeidl mnvr mipikn (mdly zeipgexd gezit lr micaery miyp`
lk mda xzep `l xy`k wx d`ln zercenl miribn md j` mircen
"zinvr zeaiyg ly cixy
dn abpd inkg z` oecwen xcpqkl` l`y" aezk cinz zkqna
envr d`xiy envr zini xnelk ,zeni" el exn` ?digie mc` dyri
."melk epi`e zn eli`k envr aygie zeltiy ly dpezgzd dbxcna
mc` digi xnelk digi" el exn` ?zenie mc` dyri dn mdl xn`
zeipteb ze`pde mibeprzae dzyne lk`na dfd mlera envr z`
:l`xyil d"awd mdl xn`" :aezk oileg zkqna ."eytp zenz f`e
mz` oi` dlecb mkl rityn ip`y t"r`y mka ip` wyeg"
.iptl mknvr mihirnn mz` `l` elld zene`k iptl miaxaxzn
dynl dlecb izzp .xt`e xtr ikp`e xn` ,mdxa`l dlecb izzp
ztxg yi` `le zrlez ikp`e xn` cec .dn epgpe exn` ,oexd`e
dfd mlera mka wyg ?mka xgaie mka wyg edne .mr iefa mc`
dlecb izzp .ok opi` mlerd zene` la` .`ad mlerl mka xgaie
in" :xn` ,drxtl .'ebe(laa lcbn) xir epl dpap dad xn` ,cexnpl
.'"ebe zevx`d idel` lka in" :xn` aixgpq ."elewa rny` xy` 'd
:xn` xvpckeap ."izayi midel-` ayen ip` l`" :xn` mxig
lcadd lr .oileg zkqn c"kr "oeilrl dnc` ar izna lr dlr`"
zkqna cer aezk dee`be deepr oiipra l`xyi mr oial miiebd oia
ly eicinlzn `ed elld mixac dyely ea yiy in lk" :zea`
.ryxd mrla ly eicinlzn mixg` mixac dyelye epia` mdxa`
.dlty ytpe dkenp gexe daeh oir :epia` mdxa` ly eicinlz
dn .dagx ytpe ddeab gexe drx oir :ryxd mrla ly eicinlz
,ryxd mrla ly eicinlz oial epia` mdxa` ly eicinlz oia
`ad mlerd milgepe dfd mlera milke` epia` mdxa` ly eicinlz
ly eicinlz la` ."`ln` mdizexve`e yi iade` ligpdl" :xn`py
xn`py zgy x`al micxeie mepdib miyxei ryxd mrla
dnxne minc iyp` zgy x`al mcixez midel` dz`e" :(milidza)
:aezk 'zecind zelrn' xtqa ."ja gha` ip`e mdini evgi `l
223 oewiz ikxc

el lgen d"awd deeprd zcn ea yiy in lky deeprd `id dlecb


lr xaere oeer `yep" :xn`py eiryt lk lr xaere eizpeer lk lr
gleq) eizecin lr xiarnd lk l"fg exn`e ('gi 'f dkin) "ryt
xaere oeer `yep" :xn`py eiryt lk lr el mixiarn (mlekl lgene
`l` cer `le miixiyk envr miyny inl .ezlgp zix`yl ryt lr
iigl ,miznd ziigza eniwne dfd mlera eze` dign d"awdy
jxazi d"awde li`ed :'zecind zelrn'a aezk cere .`ad mlerd
,mewn lkae oipr lka deeprd z` ade`e deepra eizeixa mr bdpzn
`diy ick ,eirah lk lr deeprd zcn xiabdl mc`l el jixv ok m`
ikln jln `edy d"awdy dne .xnege lw mixacd ixdy ltye eipr
dlecbde gvpd ele epevxk epnn zeyrl enlera hilye miklnd
ceakde xyrde mi`yip lk lr `ypzne mi`b lk lr d`be cedde
mce xyal xnege lw .eizeixa mr deepra bdpzn ok it lr s`e ely
xgne o`k meidy scip dlr laep uiv drleze dnx wixe lad `edy
dnke dnk zg` lr .oicd meine dzind on be`cl el yie xawa
zilkza exvi ripkdle zeltyd zilkza envr litydl jixvy
(midel-`l iepk) mewnd iptl egexe eal xeayle deeprde zeripkd
'zecind zelrn' c"kr .zeltyae deepra zeixad mr bdpzdle
zeidl migilvn miphw miyp` `weecy el`d mixacd on rnype
`weecy jtidd z` dgiken ze`ivnd ik zerh ef la` mieepr
dlrnl `aedy enk mieepr zeidl xzei migilvn milecb miyp`
mb eid mler iwpr eidy owfd lld ,epia` mdxa` ,epax dyny
.dlecb el ozepe eiprd z` mnexn d"awd .eplekn xzei mieepr
gxeay ine epnn gxea ceakd ceakd ixg` scexy in" :l"fg exn`e
ongp iax .meid mb mipekp mixacde "eixg` scex ceakd ceakd on
dkefe se`ipn levip deepr ici lr" :'o"xden ihewil'a azk alqxan
rxd xvid eilr xabzn zelcbe dee`b ici lr la` .zixad zxinyl
.z`fd dee`za
melyde miigd zkxa 224

dlitz
jetyl oevxde lbyn zee`z lr xabzdl mikef dlitz ici lr
on `ed dlitzd oipr :'d jxc xtqa l"gnxd azk .dlhal rxf
milawn mi`xapd zeidly ,dpeilrd dnkgd dxciqy mixcqd
eywaie el eaxwzie eil` md exxerziy jixv ,jxazi epnn rty
,exxerzi `l m`e ,rty mdil` jyni jk el mzexxerzd itke ,eipt
.l"gnxd ixac o`k cr .mdl jyni `l
leki dlitz ici lr (` :'zecnd xtq'a alqxan ongp iax azk
un`nd lk (b .dxvl dlitz mc` micwi mlerl (a .lfnd z` zepyl
lkn dhnl `edy ,dfd mlera epiidc) dhnl(dlitza) envr
in (c dlrnln (eilr bxhwl) epihqdl mileki mixv oi` ,(zenlerd
ipira og `yep df ici lr ,jxazi myd iptl opgzdl egex dlery
dlecb (e .lltzz ohw od lecb od ,mixac lk lr (d .jxazi myd
ywan `ed jexa yecwd (f zepaxewd one miaeh miyrnn dlitz
ongp iax ixac o`k cr .eiptl lltziy (dvexy epiidc) mc`d z`
cia fer dhn `id dlitzd" :xn` fal` oae`x axd .alqxan
lbeqn `ed ,dpy miraya biydl leki eppi` mc`dy dn .mc`d
.eixac o`k cr ."dlitz ici lr biydl
,mpig zad` jze` ade`y minya `a` jl yi xwi `xew
eil` dptd .eil` lltzzy dvexe jl xefrl dvexe jzlitzl aiywn
didz l` .zixad mbt z` owzl minyn dxfrl dkfze jzywa z`
`ed ,jl xefri `l `edy jl d`xpy zexnl .jly `xead mr fbexa
jlnd ciec azk .mely ezi` zeyrl onfd ribd .jl xefri ok
eyxite ."mc` ipal zelef mexk" :'h weqt a"i xenfn milidza
mc` ipae mler ly enexa micner mixac :eixac z` epizeax
enexa zcnery dlitz idefe .milef mze` miaiygne mda milflfn
lkez dci lr ik .dlitza lflfz l` .da milflfn mc` ipae mler ly
.zixad xenyle jly lxebd z` zepyl
zyely caln .dlitz ici lr mb d"awl miaxwzn miwicvd aex
225 oewiz ikxc

ce`n i`ck .ziaxre dgpn ,zixgy :meik zebedpd zelitzd


jly zepevxd lk z` hxtz day ziyi` dlitzl onf yicwdl
lky xn`e ,'zecceazd' dfl `xew alqxan ongp iax .d"awl
.zecceazd zekfa mdly dlecbd dglvdl eribd milecbd miwicvd
z` gzt .milecb ikde ,miqenk ikd jly zepevxd lk z` hxt
,oepge megx l-` ,izea` idel-`e idel-` 'd `p` :milina dlitzd
...y jiptln oevx idi .aihne aeh l-` ,wicv l-` ,ciqg l-`
il glyzy .zrce dpia dnkga ize` oepgzy :lkd ywa eiykre
'eke micenila dglvd ,oebd beeif ,dqpxt il ozzy .dnily d`etx
aezk .zixa xenyl jl xefriy ywaz mbe xyt`d lkk hxt 'eke
oi` ,ezlitza jix`nd lk" :`pipg iax xn` :'zekxa' zkqna
xefgi ,dprp `le lltzdy mc` d`x m` .mwix zxfeg ezlitz
"lltzie

:ze`vez d`xzy cr .mei lka dxne`l i`cky dlitz jl dpd

megx jln ,ic-y l-` ,izea` idel-`e idel-` 'd `p`


lr xabzdl il xefre jingx aexk ilr mgx .daeyza utgd.oepge
lk enk ,zixad xenyl il xefre ,dpnn xhtidle ,lbyn zee`z
zegcl il xefrze ,miyp lr lkzq` `lye ,zexecd lkay miwicvd
ize` oepge zixaa mebtl xzei dztz` `lye ,dnif zeaygn
ial gzte ,dnily daeyza jil` xefgl lke`y zrce dpia dnkga
d`viy (rxf ly) dtihe dtih lky jiptln oevx idie .jzxeza
,bbeya oia ,oevxa oia ,qpe`a oia deevn mewna `ly dlhal ipnn
,dyrna oia ,xedxda oia ,mixg` ici lr oia ,ici lr oia ,cifna oia
dtilwd `iwzy ,zetilwa drlape ,xg` leblba oia ,df leblba oia
iy`xn `veid lecbd jny zekfa .da erlapy dyecwd zevevip
mewnl mxifgze (e"ag) "epi`wi'e rl'a li'g" :weqtd ly zeaiz
jiptl ial oeibde it ixn` oevxl eidi .dyr jipira aehde ,dyecwd
.il`ebe ixevd

mipepgz hrn aeh" :'c '` 'miig gxe`' 'jexr-ogley'a aezk


xefrl zlbeqn z`fd dlitzdy jk ."dpeeka `ly zeaxdn dpeeka
melyde miigd zkxa 226

l` .dkex` xzei dlitzl wewf dz`y yibxn dz` m` la` .jl


.dkex` xzei dlitz lltzze lvrzz
'zelitz ihewil' xtqd jezn dkex` xzei dlitz jiptl dpd
:alqxan ongp iax ly cinlzd ozp iax ly
bdep" mler ly epeax ,epizea` idel-`e epidel-` ipc-` `p`
xe` miaxd jingxa epilr "drited miaexkd ayei sqei o`vk
xayle sekl lkepy ote`a ,dxdhe dyecw epilr jyniy ,jzyecw
eplek didpy milecbd jicqge miaxd jingxa dkfpe ,rxd epxvi z`
epze` livze cinz epl xefrze ,ycew zixad z` mixney eprxfe
qg ,zixad mbt ipin lkn milecbd jicqge ,minevrd jingxa
,cifna oia bbeya oia .dyrna od ,xeaica od, daygna od ,melye
od ,drinyd yega od ,ze`xd yega od ,oevxa oia qpe`a oia
ila ,zixad zyecwa mixedhe miyecw didp mleka .miyegd x`ya
,zene`d lkn epa zxga miaxd jingxa ik ,llk xedxde mbt mey
lkne mdize`neh lkn epze` zlcade ,zepeyld lkn epznnexe
minrd on mkze` lca`e" :jzxeza epl zazk xy`k ,mdizearez
(l`xyi) jnre" :xn`py enk ,miwicv mya epze` z`xwe ,"il zeidl
"miwicv mlek
ik ,melye qg ,xzqlt jzxez dyrz l` miaxd jingxa `p`
didpy epl xefre jcqga epnr dyr ok lr .crl miiwe zn` jxac
xy` ,zixad ixneyn zeidl epkfzy ici lr .miwicv llka zn`a
enk .miwicv mya mi`xwp zeidl epl ze`i cal df ici lr
m` ik wicv mya `xwp oi`y ,miyecwd jinkg ici lr epzrcedy
.ezixa xneyy in
oeiqp icil `ay drya wicvd sqei z` zxfry myk okae
jirn `p endi ok exvi lr xabzdl gk el zzpe eze` zlvde
dnkg lky epl ozze,wicvd sqei gke zekfa epkfze epilr jingxe
ipin lkn lvpidl lkepy ote`a ,dyecw ly dxeabe gke zrce dpiae
epzaygn didzy dkfpe ,epxvi lr xabzdl lkepe zixad mbt
gk epl didi ornl .rbx wqtd ila cinz jzyecwa dweace dxeyw
227 oewiz ikxc

aekire rpen mey ila ie`xk jiptl epzelitz xcql df ici lr


epilr jingx exnkie jiptl epzlitz lawzzy ote`a .lealae
giyn z` epl `iaze epl`bl yigze xdnze ,epil` jipt aiyze
zxceqn epzlitz didzy epxfre ,epl `le dyr jprnle ,epwcv
`le htyna epixac lklkl lkepy zrce lky epa ozze ,ie`xk
jxcd on l`nyle oinil epzlitza dhp `le epit ixn`a lykp
zn`de xyid
epilr mgxe ,ycew zixad z` xenyl miaxd jingxa epxfre
,se`ip ly mbt ipin lkn l`xyi zia jnr lk z`e epze` eplivde
dyngd lkae ,dyrnae xeaca daygna od di`xa od ,melye qg
epxfrz wx .zixad mbt ipin lkn eplivze epxnyz mleka ,miyeg
,zn`a zixad zyecwl dkfpe mleka mixedhe miyecw zeidl
.epxizqz jitpk lvae ,aehd jpevxk
gztze jiyrn lr leng ,mingx `ln ,zn`d ongx ipc-` `p`
miizin`d jingx xxerl dkf`e jiptl izgiy yxtl lke`y iale it
invr xdhle ycwl dkf`y il xefrze dzrn ilr mgxzy ,ilr
.mleray zixad mbt ipin lkn dzrn lvp`e zixad zyecwa
."ipig jikxca `ey ze`xn ipir xard"
,ipir xg`e iaal xg` xez` `le ,mipird mbt owzl ipxfrze
xac meya lkzq` `le ,ze`xd mbt ipin lkn ipir z` xenyze
jiptl ial oeibde it ixn` oevxl eidi .melye qg xedxd icil `iand
.il`ebe ixev ipc-`

alqxan ongp iax ly illkd oewizd


`xwe milidz ixenfn dxyr xnel owiz alqxan ongp iax
lewlwd `edy zixad mbt cbp `ede 'illkd oewzd' dfd oewizl
dfd mlerl eznyp zcixi xwiry alqxan ongp iax xn`e .illkd
.dlhal rxf z`ved ly `hg mbtn mlerd z` xdhl wxe j` dzid
dlina fnexn `ede 'illkd oewizd' epl owize xaigy ici lr z`fe
.mixenf'n ce'i xne'l zixa'd oewi'z :zeaiz iy`x mildz
melyde miigd zkxa 228

,d"w ,'v ,f"r ,h"p ,a"n ,`"n ,a"l ,f"h :md mixenfnd zxyr
ok iptl ievxe dkityd ly mei eze`a `xwl yi mze` .o"w ,f"lw
ievxe .mze` xnel jk xg` wxe ixyt`d mcwda deewna leahl
jk xg`e d`ixwl micgeind milidz ixtqa daezky dlitzd xnel
.mixenfnd z` jk xg` wxe my miritend milidzn miweqtd z`
xak .dglvdl dlebq `ed ik .mei lka illkd oewizd mixne`y yi
exn`y miyp`l eyrpy miqp ixetq mi`aen eay ,rny wqic `vi
.mei lka illkd oewizd
.'dpibp ipin' z`veda 'illkd oewizd' zxaegdn mihewil)
.ztva oic zia a` ,l"vf xld l`eny iax oe`bd wicvd axd
mixenfn dxyrd xne`dy eizeaxn ecia dlaw yiy xnel libx did
miiqe xn` eli`k minya aygp .alqxan ongp iax dliby elld
.milidz xtq lk z` `exwl dlebq efy recie] .milidzd xtq lk z`
on jepri d`ixwd xg` ywazy mixac daxd ok dyrz m`y
('d wxt 'l`eny ini' xtq) [minyd
my lrad ckp-l"vf `ilw`qn qgpit jexa iax yecwd axd
ongp iax dliby milidz iwxt dxyrd z` l`xyi `p xn`i:aeh
lkn elvpie daehl mail zel`yn lka oeryeei ghae ...alqxan
('dnkgl ze`xtxt') .l`xyi llk jeza wtq ila dxv
:"urei-`lt"d ckp -l"vf et`t xfril` iax wicvd oe`bd
cgt el oi` ,alqxan ongp iax dliby mixenfn dxyrd el` xne`d
('xfril` wync') .epeer owzp xenbd i`ceea ik ,oeerd lr
i'b`lt miig iax axd epxen iwel`d laewnd lecbd oe`bd
ongp iax hwily mixenfnd xnel ixwd mbt oewizl :l"wevf
mixkfpd mixenfn zxyr xne`de .ce`n lecb oewiz `ede...alqxan
zxin` ici lr owzp i`cea ik ,`xepd mbtdn cer cgtl el oi`
(`"n oniq 'miig zxhr' ,a"i wxt seq 'miige d`etx') .l"pd milidz
did xnhrqn x"enc`d l"vf miealhiih l`ei iax yecwd oe`bd
mipicd lk eilrn wiznn el` mixenfn dxyrd xne`y in:xne`
('wicv ly egay') miywd
229 oewiz ikxc

dkefy icedi :l"vf bxeafielw fp`vn x"enc`d zyecw ceak


.lfxa ly zevign xeayl mgeka ie`xk mixenfnd el` z` xnel
(m"yz 'zeny' ,'ziyily dcerq' eicinlz qetc)
ixy`e -ixwl mipewiz :l"vf dh`x oexd` iax yecwd axd
ihewil' lra wicvd deeivy mixenfn dxyrd -mzeyrl dkefd
minyd on el eliby xn`y ,xnel (alqxan ongp iax) 'o"xden
('ycewd zxdh') .`hg eze`l oewiz edfy
zea` zkqn dt lra xnel ,zixaa mbty inl oievn oewiz cer
jxe` .zqpk zial e` ,dcearl jxca cibdl xyt` .cg` wxt mei lk
.zewc 5-10 jxra wxt
.dpiyd iptl xnel yi eze`y mixtqa ritend oewiz cer
zrax` z` xnel .dlil ixw jl `viy yyeg dz`e dxwna
mday 'c 'b 'a '` mixenfn milidz xtq ly mipey`xd mixenfnd
.dixhniba ixw oipnk zeaiz 310 yi
mifge` miwicvd lky xac `ede rxd xvidn xhtdl jxc cer
oin`dl `ede mzq miwicv elit` `l` milecb miwicv wx `le ea
lk d`exe cinz jze` d`ex d"awdy jlkye jgex ipira ze`xle
`ed dfd xacde ,jk lr jze` htey mbe dyer dz`y dyrn
xhtp ,wicvd xnelk 'da oin`nd ezxfrae dpen`d ixwirn
:aezk xdfa .'da zewacl mb `ian dfd xacde miyper daxdn
me`p ,ep`x` `l ip`e mixzqna yi` xzqi m`" :gzt `iig iax"
migibyn mpi`y ,mipir inezqe al ineh` md mc` ipa dnk ."'d
z`e minyd z` `ld" :ea aezky ,mpeax ceaka mircei mpi`e
mixne`e mdi`hgn xzzqdl md miywan ji` ."`ln ip` ux`d
exzqi dp` ."mdiyrn jygna dide" :aezke "eprcei ine ep`ex in"
.ze`eagn ux`l zgzn dyre oenx` dpay jlnl lyn ?eiptn
dn .eizeqiba jlnd mze` siwd ,jlna oenx`d ipa ecxn minil
ip`" :jlnd xn` .ze`eagnd iawpa mnvr e`iagde eqpkp eyr
m`" :aezky edf ?xzzqdl miywan mz` iptlne mze` iziyr
iziyry `ed ip` "'d me`p ep`x` `l ip`e mixzqna yi` xzqi
melyde miigd zkxa 230

?iptn xzqdl elkez ji` mz`e xe`e jyg iziyre ze`eagnd iawp
epeax iptl `heg mc` xy`k d`xe `ea" xdfa my jyndae
xdhn mc` xy`ke ielba oic ea dyer d"awd zeqkzdl jiynne
meia) "'d s` mei"a d`xi `ly eze` xizqdl ywan d"awd envr
.(oicd
lk ,ef drca fge` `ed wx `le dh`x oexd` x"enc`d zrcl
zxagn deevn lk ik zixad mbtl oewz `id dyer icedidy deevn
xwirae eizepeer llba wzip epnny eyxey l` dxfga icedid z`
icedid ly dpen`d lceb lr dcirn deevn lk .zixad mbt lr
ilra ,miizn`d miwicvdy jl rc .minya ce`n lecb iepiy dyere
lky mipian md ik ax lly mi`venk zeevnd xg` mitcex dpen`d
micgtzn mb mde .gvpl xkya mze` dkfz miyer mdy deevn
.ifitd sebd ly zeend ixg` miny iypern
jyen `ed dfd mlera `nhpy ine" :xacna zyxt xdfa `aen
oia execne .dl mi`nhn epnn z`vei eznyp xy`ke `nh gex eilr
envr jiynn mc`y enk .mlerd iwifn md dl`e .mi`nhd mze`
oze`e .`edd mlera jynzp `ed jke execn `ed jk ,dfd mlera
in d`xe `ea .mepdibl eze` miqipkne el mi`nhn mi`nhd zegex
`edd mlera execn .`nhi `ly dfd mlera eteb xneye ycwzny
xdfd c"kr .mipeilrd miyecw mze` oia

zxtkn zay zxiny


dxez cenl ode zixad oeer lr zextkn ikdy zeevn izy yi
azk zay lre envr ipta wxt ycwen dxez cenll zay zxinye
xidfd lky exn`" :'ycewd zxdh' extqa dh`x oexd` x"enc`d
dcear car elit` eiwecwc lkae ei`pz lka zay zxinya fixfe
'd lr `epy xacde mlyen dpen` xqeg lr riavn dfy) dxf
l` ,"ellgn zay xney" :xn`py ,el milgen yep` xeck (xzeia
lk" :l"fg exn`e 'ycewd zxdh' c"kr .el legn `l` ellgn xn`z
ixfekd xtqae "eizepeer lk lr el milgen dzkldk zay xneyd
lr xenyl ickae zenev daxd enk zxtkn zaya dlik`y `aen
231 oewiz ikxc

xtqd ulnen micxtql .zay zeklid cenll jixv dzkldk zay


.'dzkldk zay zxiny' xtqd ulnen mifpky`le 'sqei hewli'
ixtqa aezky itk zayd zyecw lr xenyl `ed zaya xwirde
dyrna `id dpey`x dziaye .daygne xeac ,dyrna zekldd
dipy dziay .zek`ln (39) h"l xeq` lr xearl `l xdfidl
dziay .dxez ixac wx `l` zaya leg ixac xacl `l ,xeaca
izy yiy dh`x oexd` x"enc`d azke daygna dziay ziyily
zeavre db`c lk xiqdl `idy ,ala `id zg` .daygna zepiga
zeaygnd zziaye .rxn xeq zpigaa jaln leg ipipre zecxh lke
.zaya genyl `ede aeh dyr zpiga yie leg ixaca xdxdl `l
zxg` deevn lkn xzei dyecwl mikef zay zxiny ici lry rce
mibgn xzei elit` zxg` dyecw lk lr dler zayd zyecwe
da mixdfp miwicvdy xeng xac `id zayd zyecw ,jky oeeikne
miizcd lke zeipgexa mcwzne dlrzn icedid zayd ici lr .c`n
legd ini lk mikgne c`n zayd z` miade` llkd on `vei ila
epiidc ,dxzi dnypl zay xneyd dkef zaya ik ,d`ad zayl
:l"fg exn` .dxzid dnypd zwlzqn zay i`venae .xe` ztqezl
."mixvin ila dlgpl (`ad mlera) dkef zayd z` bprnd lk"
lke` `edy dnn xzei zay xneyd lke` dxzid dnypd llba
'xdf'a i"ayx azke df z` zyxec dxzid dnypd ik leg meia
dzkldk zay xneyd lk .jk lr yprp zayd z` bprn `ly iny
zay lke zay s` lr xzel dvxi `l dxez cnele zixad xneye
miyiy iwlg zg` `id zayy l"fg mixne` .exear cgein bper `id
onlw qenipelw axd azek 'ynye xe`n xtqa'e `ad mlerd ly
ipal lecb beprz `ide `ad mler oirn `id zayy oiihytr ield
zkqna `xnbd xn`nk l`xyil dpzna dpzp d"awde l`xyi
zaye ifpb ziaa il yi daeh dpzn" dynl d"awd xn`y zay
elbiqy mcew xky l`xyil d"awd ozpy `vnp ."mricede jl ,dny
zpzn xky ozep d"awdy zay ici lr dlbzpe ,miaeh miyrn md
'ynye xe`n' c"kr .mpig
lecb oewiz `ed zay ikxv oikdl rifny dny l"f i"x`d xn`
melyde miigd zkxa 232

`id zeprzdl ilan zepeer lr xtkl daeh jxc .zixad mbtl


dpen`l mikef zayd zxfra !ulnen .dzkldk zay zxiny
xewn `id ik dklpe ekl zay z`xwl" :xn`py enk dkxae
!"dkxad

.daehl rixkn ycwzdl oevxd


wenrd ,mc` lka opwn cg` gk" :`aen 'xey ilr' xtqa
`ed jxcd z` mbe ,`ian `ed miyrnl ,`ed xiak gke zegekay
zn` zrcl epilre !oevxd :xxern `ed minyn reiq ik ,xi`n
,eiiga biyn `ed df z` dvex zn`a mc`dy dn :z`f d`xep
epevx didy dn lr ielibd edf ,eiiga biyn mc`dy dn :jtidle
zeidl oevxd z` cinz wfgl :epzcear lk `id z`f 'eke dligza
,l"fg ixn`nae xqende d`xid ixtqa micnel xy` lk ,"xdhl `a"
oeayg lke !xdhl `a zeidl oevxd z` wfgl dpeeka ecnell yi
`a zeidl epevx wfg dnk cre m` reawl fkexn didi mc` ly eytp
`nhl `a zeidl diihp yxy ea yi ot wx mc`d cgtie `xii !xdhl
.'xey ilr' c"kr ."melye qg
dz`y drya ea rbiz l` .miikxia xa`d z` jkgz l`
lr akyz l` ,akey dz`yke zglwna eze` oaqz l` .oizyn
.oexfndn mngzdl leki `edy efk dxeva ohad
l`xyi ipa zcr lk l` xac" :h"i wxt '`xwie' xtqa weqtd z`
:i"yx yxtn "mkiwel` 'd ip` yecw ik eidz miyecw mdil` zxn`e
mewn lky dxiard one zeixrd on miyext ied eidz miyecw"
oeeikne i"yx c"kr "dyecw `ven dz` deexr xcb `ven dz`y
drvd o`k jl yiy ixd .yiy aeh ikd ybxd `ed dyecw ybxy
xace xac lka zipind dee`zd on jnvr z` xecbl xzeia zcakp
.zabyip dxhn zbyd ornl
mixikfne mixfege mdly dzind mei z` mixkef miwicvd
ici lre .mnvr z` cigtdl icka aeye aey dzind mei z` mnvrl
mei z` xekfl jl mb i`cke .xvid lr xabzdl migilvn md jk
233 oewiz ikxc

uilnn xlqc edil` axde dzind ixg` `ay htynde dzind


xikfdl icka dl`d miienca ynzydle a`ke miyper oiincl
miyper zxcq xaer wicvd elit`e mc`d ,zeend ixg`y jnvrl
.dfd mlera xary zexiard lr el xtkl icka
zxdh' xtqd jezn) dlil ixwn xnydl cvik zevr jl dpd
l"fg exn`y dn `id mlekn daeygde dpey`xd l"fg zvr ('ycwd
ole dxez ixacn envr riaynd lk" :(c"i sc) zekxa zkqna
zexeya eze` mixyan oi` (oeyil jledy iptl dxez cnel xnelk)
`aenk ,l"pd zetihd lr dpeekd" :x"enc`d siqene "zerx
"miyxtna
(dlil lka) ezhin lr rny z`ixw `xewd lk" :l"fg exn` cer
gex `idy zilil ly digily el` miwifnd ."epnid milca miwifn
mde .miny z`xie dpen`a miyelg cbp zlrete digy ,zizn` drx
rxf jetyl el minxebe zeipin zeaygnl mc`d z` mixxernd
.dlil ixwa e` ,dlhal
dlery dn ik .dlecb dpkq md dpiyd mcew dfn db`cde cgtd
mipende zezikd el` ea mixabzn f` ,dpiyd mcew cgt eala
izcgt cgt ik" ('b aei`) :aezkd xn`nk eplivi ongxd ,xzeia
zewfgzdae dgnya akyi okl (ilr `a izcgty dn) "ipz`ie
oiicr m`e .rx lkn edxnyi 'de ald zrpkd jezn wx dpen`ae
milidz ixenfn zrax` z` `xw .ixw jl `viy cgtn dz`
.lirei i`cea dfe 'c 'b 'a '` xenfn mipey`xd
cg` z` cibdl aeh dlila zeipin zexf zeaygn mi`ayk
epl abyn epnir ze`av ipc`" ."s`pz `l" :mi`ad miweqtdn
l`xyi rny" "ja ghea mc` ixy` ze`av ipc`" "dlq awri idl`
"dakz `l gafnd lr cwez cinz y`" "cg` ipc` epidel` ipc`
.mixedxdd exari mze` cibzy ici lr
lr rny z`ixw jeza dlitz xeciqa mi`aend mipewiz yi)
mipewizd z` mb `xew dhind lr rny z`ixw `xewd lke dhind
(o`k e`aed `l okl elld
melyde miigd zkxa 234

"dxeza lecb llk edf" :`aiwr iax xn` "jenk jrxl zad`e"
biyze drx dee`bn xhtdl dkfz z`fd deevnd meiw ici lry rce
.deepr
mc` lky zxne` z`f .zlefd lr jay aehd ybxd z` jlyd
ea mb `vnp jay aehd lk eli`k ybxd rbna enr `a dz`y
lkez df ici lre ja yiy dnn xe` xzei ea yiy oiinc `axc`e
.zlefd z` aed`l
exen itn rnyy 'ycwd zxdha' dh`x oexd` xenc`d azk
el jtye z`f mc`l dyrp oewizd zevn`zd ici lr minrtly"
gxea dheyde oeziw dyrp oewiz zeize`n .eipt lr (mewnew) oeziw
izrcie .df ici lr xzei mebt` m` aeyl il dnl ayegy oewizd on
dcearne dyecwn df ici lr eltpe egcp zeytp daxde daxd ik
e`ay cr mnvr ipira eltpe ,c`n df oiipra xvid mdilr xabzda
c"kr.(eplivi ongxd) "l"gx dyecwdn df ici lr egcpe ye`il
zzd minrtly dfeptid lr wxta izxkfd xake 'ycwd zxdh'
dz` xy`k dlgzday sel` jixvy i`xt qeq enk bdpzn rcen
jilr xy` lk .jtidd `weec dyere rxtzn `ed eze` sl`l `a
f` zwqtd m`e .wiqtz l`e xvia mglidl jiyndl `ed zeyrl
cr ,cere cer dfd xtqa `xw .oegvip cr aey jynde gk seq`
.oegvip
mc`d z` d"awd dqpn o`k ,zepeiqipd mler `ed dfd mlerd
exky rawp ,zepeiqipa mc`d zcinr itle ,dpen`d zepeiqipa
`xea ze`ivna dpen`d `ed oey`xd oeiqipde .minya ecnrne
,'dn d`xin d`vezk `ay zixad zxiny `yepa jk xg`e mlerl
.zixad xenyl okle midel`n cgtl jixvy oin`dl jixv mc`dy
eicgt :mbxiz i"yxe "ebexyi eicgt icib" :weqt `aen aei` xtqa
.zixad zxinya dligzn d`xidy zxne` z`f .eivia eyexit
javn oial lke` dz`y milk`nd oia wecd xyw yiy rc
oia dcxtde mixyk milk`n zlik` lr citwn `l dz` m` .iytpd
d`neha jytp z` `nhn dz`y jl ghaen .alge xya ilk`n
235 oewiz ikxc

aeh zegt ybxa z`hazn d`nehd .jnvrl wfp mxebe dxeng


,ziwlg zleki xqeg zegtl e` zeaygnd lr helyl zleki xqegae
ycewd ixtq .dlecb xzei zeipinde zerxd zeaygnd zexicz mbe
mi`ian mixyk mpi`y milk`ny mipaxd enkiqe dfd xaca mi`ln
xvepd mbtd ik dlik`l xeywd lka ce`n mixidf miwicv .ixw icil
xtqa .cin zxkip drtydde xzeia xiyi `ed `nh lke` zlik`n
milk`n el`n lke`y in lk d`xe `ea" :aezk ipiny zyxt 'xdfd'
etebe eytp arzne (d`nehd cv) xg`d cva waczin ,mixeq`d
oeilrd l-`a wlg el oi`y envr d`xne eilr dxey d`nehd gexe
dfd mlerdn jk `vei m`e .ea weac epi`e ely cvdn `a epi`e
mipce eze` mi`nhne d`nehd cva mifeg`d el` lk ea mifg`p
arezne dfd mlera arezn ,epec`n arezn `edy mc`k eze`
yi xteq ,zlekn zepg lka meid .'xdfd' c"kr ."`ad mlera
zipw lr citwdl jl i`ck .mzexyk lr cirnd bz mr milk`n
ok enke .alge xya ilk`n oia dcxtd lre cala mixyk milk`n
yi .miwxge mirlezn mze` zewple zewxid z` ahid wecal
geha hrnky weyihx` oebk ,mdilr xzeel jixvy milk`n
ezewpl jxc mey oi`y hrnke miwxg x`ye milelay ea e`vniy
zxiny zaehl mbe .jytp zaehl `id `yepa jzelczydy oaenke
enk jkezl qpkpy dn lr citwdl ligzzy rbxa ik rxfzixad
zexvn xney epeyle eit xney " :mc`a mkgd jlnd dnly xn`y
`ly ,jnn `veiy dn lr citwdl lw xzei daxd jl didi "eytp
.seba `vnpy xwi ikd xnegd `edy rxf jnn `vi
xn` .mc`d lk `id mvrae zeipgexa lecb xwir `id daygnd
m` mc`d `vnp my daygnd z`vnpy okidy aeh my lrad
zxdh lr micaer miwicvd .d`nehd cva m`e dyecwd cva
dlriy dn dfy dricia daygnd zyecw lr dxinye daygnd
zyecwe" :aezk dnkg ziy`x xtqa .zeipgexd zebxca mze`
zee`zn envr mc`d yxtiy ici lr `l` xyt` i` daygnd
c"kr "daygnd z` zlqetd `idy lbyndn hxta ,mlerd
,zg` zaa zeipgexd zebxca qthl xyt` i` .'dnkg ziy`x'
melyde miigd zkxa 236

:zeipgexd gezita lecb llk jl dpd .miqthn o`l zrcl i`ck la`
qthl lw xzei jl didi jk dfd mlerd ly ze`pddn rpnzy lkk
ik deab xzeil se`yl jixv cinz .zedeab zeipgex zebxcl ribdle
,dxhn mr `xap dfd mlerd .dfd mlera miigl mrh yi jk wx
`a `edy el`n zedeab xzei zeipgex zebxc biyie s`yi mc`dy
.dfd mlerl mzi`
`ed jexa yecwl zeaxwzdl jly miigd z` yicwdl jl i`ck
daeh xzei dxhn dfd mlera oi` ik jly ipgexd cvd geztle
ilan mc`d ly ipgexd cvd z` gztl xyt` i` .z`fn dlrpe
zeiwp `ed midel`l daxiwl oey`xd crvd .midel`l xywzdl
hrnke diaxd xa` epiidc ceqid zxitql xeywd lka dxdhe
.c`n aeyg `ed mby dxez cenl liawna
mixfeg daxd ."ax jl dyr" zea` zkqna miinrt aezk
mr exywzd `ly llba wx dl`ya exfge mzpen`n eltp daeyza
zegeka zeevnde dxezd mr ccenzdl elkei mdy epin`de ax
jze` eqpiy ax jl zeyrl zb`c `l m`y jl ghaen .mnvr
renyl zkll ce`n i`ck .mipeyne mipey zepeiqip ipin lka minyn
lke izklid `yep lka dkxcde dvr ywal mbe mipax itn mixery
`le daeyza xfeg lkl daeg xcba `id "ax jl dyr" .`idy dira
.icedi lkl `l` daeyza mixfegl wx
zixad mbt z` owzl leki `l dz`y jnvr z` dnxz l`
oi`y liawna jnvr z` dnxz l`e dfd oewizl wewf `l dz`ye
z`fd dee`zd lr xabzdl gilviy inl mighaen gvp iig .gvp iig
z`fd dee`zd z` xbnl leki cg` lk .zexg` zepzn daxd cere
.dee`zdn xhtizy cr cere cer ea `xw .dfd xtqd zxfra

dee`zdn mixhtp dgny ici lr


oke ,lbynd zee`z z` mixiabn oe`kice zeavry xak xkfed
in"y ,xn` alqxan ongp iax .zixad xenyl zxfer dgny jtidl
iny dfa dpeekde ."zixad el xney envra d"awd ,gny `edy
237 oewiz ikxc

.dil`n xnyz zixad ik ,jk lk yeygl jixv `l ,gny `edy


dwiacdle eytp livdl dvexy in :'dgnyd xewn' xtqa aezk
elit`e eytp gnyl mleray zelert ipin lk dyri oeilrd dyxya
eytp xeqni zeinybae zeipgexa 'eke xary dn eilr xar xaky
ixwne irbtn letil envr z` gipi l`e...dgnyd zeevn l` ribdl
,dgnyd zeevna wx dielz zeihxtae zeillka dle`bd lke ,onfd
dinxi ) aezky enk .ce`n cr dgnyd lcbz dle`bd zra f` ik
aezke "mpebin mizgnye mizngpe oeyyl mla` izktde" :(`"l
:(d"l diryi) aezke .'da mail lbi ,egnye e`xi mdipae" :('i dixkf)
cr ."dgp`e oebi eqpe ,ebiyi dgnye oeyy ,my`x lr mler zgnye"
xtq'a aqlxan ongp iax azk 'dgnyd xewn' xtqd ixac o`k
gk wfgzp dgnyd zeaxa (a ald gztp dgny zngn (` :'zecnd
wigxdle ald zgnyl dlecb daiq md dzyne lk`nde ,ilkyd
ici lr (b .(micli zad`e ,dgny dwiqen mb) .zeb`cde zeavrd
fern `id deevn ly dgnyd (c .dgny icil `a mly ala dwcv
ici lr (e .dgnyl dkfz ozzy zeaeh zevr ici lr (d .mc`l
ici lr (f .dgny jl xxerzp ,seba dyer dz`y zerepzde micewx
(g .dgny d`a ['da] oegha ici lr (g .zeadlzd d`a d`xi
in (h .dreyie cqg el `eaiy recia ,me`zt mc`l d`a dgnydyk
ongp iax ixac o`k cr .gilvn `ed df ici lr ,cinz gny `edy
.alqxan
,dnevr dgnyl ribdl leki dz` ,micli zad` ici lry jl rc
mb dkfz mzad`a wacz m`e ,mixye`ne ce`n migny miclid ik
,ogl al miy ,ohw cli d`ex dz` xy`k .xye`ne gny zeidl dz`
ly dgnyd .ezgnya gnyze , ely miig zgnyle zeninzl ,aehl
.mixg`a mb dgny xxerl zlbeqny ,dxedh dgny `id miclid
ze`xl `ed zeyrl jilry lk .gny zeidl dvexe cal dz` xy`k
zad` .jze` gnyi dfe gnye aehe minz ohw cli jgex ipira
ji` d`xze cinzz wx .gztzdle lecbl lekiy xac df micli
zeninzd lr xenyl dkfz jk ici lre .gny mc`l jtdp dz`y
jixv `l dz` .miznd ziigza ,cizra ce`n dl wwcfzy jly
melyde miigd zkxa 238

aed`l leki dz` .miphwd z` aed`l liaya ohw clil jtddl


miizcd .mlek ly `a` e` ,miclid lk ly lecb g` enk mze`
ade` mvra dz` ,micli ade` dz` xy`k .miwicv ,miclil mi`xew
.jnvra wicv zeidl lw xzei jl didi df ici lre ,miwicv
,`"xbd yexit mr 'ilyn' xtqdne ,micli `py xlhidy izrny
yecw yi` did oe`bd .micli ce`n ad` `plieen oe`bdy rnzyn
ivg `l` .zetivxa `l df mbe ,dlila miizry wx oyiy ,ce`n
cg` dide ,cnil e` ,cnl onfd xzi lke ,my dry ivg ,dt dry
z` oiaz .zexecd lka l`xyi mra eidy milecb ikd miwicvd
xlhid .micli ce`n ad` .zewicvde dyecwd `iy oe`bd :lcadd
.micli `py ,ryxde d`nehd `iy
eppi` mvra ,micli ade` `ly ine micli miade` mc`d ipa aex
f`e ,zixad xenyl ligzdl segc wewf `ede al el oi` ik .mc` oa
obay `aen 'xdfd' xtqa .micli zad`e daehd zeninzd el xefgz
i`ce .miitpk mr zewepiz zenca mik`ln mdy .miaexk yi ocr
.ocr oba mi`vnpy miyp`d z` gnyl `ed miaexkd ly mciwtzy
zad` ici lr ,migny zeidl d"awd epl xyt`n dfd mlera mb
.micli

.jildzd z` xvwl dvexy inl oewizd jxc


zee`z z` lqgl mei lka dry ivg-zewc xyr jxra yicwdl
oeayga dfd onfd z` lgzd .dlhal rxf jetyl oevxde se`ip
mday ,meid jyna miavn `vne xary meid z` wexq .ytpd
jnvrl dxed jk xg` .dxeq` di`xa e` ,zixad zxinya zlykp
.jnvr lr cewtzy ici lr .`adl d`iby dze` z` zeyrl `ly
wlql lczyz `adl" e` ."xzei ea rbz l`" :jnvrl cibzy oebk
dxvwa mi`aend minrhd on zvw `xw jk xg` "el`k zeaygn
lk lr xefgzy i`ck 115 'nr dh`x oexd` x"enc`d ly wxta
.ce`n oevxd gk z` jnvrl wfgz jk ici lr reay lka minrhd
ipta cnerd xac oi`" :dxni`d dreci .lkd gvpn wfg oevx gk
lr xabzdl jl exfriy ze`yd dnk xn`z jk xg` ."oevxd
239 oewiz ikxc

lqgl jl xefriy d"awl lltzz jk xg` .172 'nra `vnz .dee`zd


onf yicwz jk xg` 226,225 'nra dlitz `vnz .zixad mbt z`
zrcd jl ewfgzi jk ici lr .mei lka zvw .dfd xtqa `exwl
l` .mcwda dee`zd lr xeabl gilvzy i`ceeae .oevxde dpen`de
didz wx .`eaz dglvdd .iciin dglvd xqege zelitpn y`izz
.wa`na cinzze ,iplaeq

zxiny lr meia dry ivgk lltzdl uilnn yex` mely axd


lkk hxt ,ok m` .dni`zn xzei ely jxcd jl ile` .zixad
d`ixwd mdl witqzy miyp` yi .d"awl jzywa z` xzei xyt`d
l` ,xzeil wewf dz`y yibxn dz` m` .dfd xtqa zxfegd
z` yeakl jzlekiay lk dyre rxd xvid lr xabzd ,lvrzz
zxga m` ."dyr jgka xy` lk" :azk jlnd dnly .gvple xvid
dlrnln xxerziy d"awdn ywan dz`y ixd .d"awl lltzdl
d"awdy ytpd zegeka jnvr z` owzl zxga m` .jze` owzl
dyer dz`y ixd .dfd xtqa ze`aend oewzl mikxcae ,jl ozp
aeliy zeyrl i`ck .d"awl ce`n dxwi `idy .dhnln zexxerzd
dvex d"awd .jnvr z` owzl jnvrn zexxerzde dlitz ly
jcivn zelczydd .eilr wx jenqz `le jcivn zelczyd dyrzy
i`ck ,zixad xenyl jnvrn yxec dz`y jka z`hazn
`l lewa jnvr lr cewtzy epiidc ,lewa dyrz jnvrn dyixcdy
z` ripkdl jixv dz` .dnecke miyp lr lkzqdl `le xa`a zrbl
dxew df lk .dee`zd `le ,jay lyend didi xwd lkydye ,jnvr
xqeg llba ,onf daxd jynidl leki `ed epnn wlgly jildza
xenyl jzelczyd lceb itl rawi jly dpen`d lceb .dpen`
dtih lk lr lag .mei lka ievx ,dfd xtqa `xwe lczyd .zixad
.ceai`l zkledy rxf ly

ceak lecbd wicvdn zexedh zexn` dnk dfd wxtd mekiql


lr xabzdl jl exfriy l"vf ield yeait mleyn iax zyecw
ick ,dtilwd xayl mcew jixv ,aehd lawl ick :jly zee`zd
ie`xd on dide lrnn del-` wlg `ed mc`d - .ixta zekfl
melyde miigd zkxa 240

ala dpen`d miwfgny ici lr .'d `peyy dn lk `pyi erahny


lk milhan (dpen` ihtyn oepiye zxfeg d`ixw ici lr) ytpae
envr xxan mc`dy dn itk -.`xg` `xhqd cvn zeripnd
z`ivia mipeilr zenlera ewlg xexa dyrp jk ,zerxd zecinn
merhl dkfy inl lad md dfd mler zee`z lk .zetilwdn dyecw
dxez ici lr m` ik d`xie dad` biyn mc` oi` 'da zewacd z`
mkg mc`yk .[jynda xaqei ,micegi ici lr mbe] zewaca dltze
xwir .lecb beprz 'dl yi f` ,jxcdn egicdl xvil ozep oi`e
iptl .dgnyl mi`a ytpd zxdh ici lr .dhxg daeyzd
ce`n jixv .zeen z`py rxd z` `epyl jixv aehd z` ad`iy
d`pyd zcin hxtae ealn zerxd zecind xiardl xvid sekl
miripknyk .zenn xn dzixg` ik (mc` ipa `epyl `l epiidc)
oevx .mixaeb mingxe oicd yxy rpkp ,zerxd zee`zd lk z`
'dy dpdpe ,aeh xky mc`l didiy ick el ezivi `ly rxd xvid
eznyp dqpkpy oniq 'dn cgt eala ltepy in .eci lr ycwzn
miq`np `linn 'd z`xia envr libxny in .zeklnd xrya
lka da aiegny devn `id d`xid .zerx zecne zee`zd lk eipira
.'d zceara lecb beprz mrhl dkef eizee`z xaynd .rbx
.zerx zee`ze zerx zecinn xdhp `ly oniq ,d`xi mc`l oi`yk
.(dnkgl epiidc) dxezl zekfl mi`pzdn cg` ,beprz hern
ebeprze 'd oevx .dee`z lkn envr xcbl zeaeh zecn zipw yxy
dyw dcear 'dl dweyz lcebn dfd mlerd ibeprza q`ni icediy
zekfl ick egex zelty lr xenyle zee`zn eal xxwl zicinze
zini miigd zn` yibxdl dvexd .cqgae dpeilr dgbyda
zee`zn zeyixte gexd zelty ici lr .zeltya digie eizeee`z
zegke gexd zltyde zrpkd ici lr .deeprl `eai miigd ze`pde
oeayge oic dyerd .seba `xg` `xhqd zegek z` ripkn sebd
.oicd eilrn lhan envrl
241 xzeia lecbd oewizd - 25 wxt

xzeia lecbd oewizd - 25 wxt

lr mivilnn "midel`l mc` oia" ipiprl mignend mdy mipaxd


oi`e se`ipe dlhal rxf zkityl xzeia lecbd oewzk dxez cenl
yiy ycew ixtq oeilinn xzeil `l` ,cala yneg dxezl dpeekd
xzeia lecbd oewizd dfy lawzn mipaxd ly mdixacne .meik
s`epe dlhal rxf jteyy in lk .llka icedid ly dnypgex ytpl
zlekid z` yi dxezl .ezrca mbete ely inipt xe`dn ca`n
owzle mlern ea did `ly xe` el siqedl cere df xe` xifgdl
.ezrc z` licbdle

wicvd ea dkfiy lecb ikd xkydy mipaxd lk zrc lr mkeqn


`ad mlera lecb ikd yperd mbe dxez cenl lr didi `ad mlera
.dxez cenln lehia lr didi

dxez el iz`xa ,rxd xvi iz`xa" :l`xyil d"awd xn`


`edy rxd xvi mr mc`d z` `xa d"awdy `ed yexitde "oilaz
dze`y dxezd `id ecbp yiy dcigid dtexzde zende qxdd xvi
aezk "ycewd zxdh" xtqa .dpzna l`xyil mler `xea ozp
xvid miktdn m`e dyecwl ektdl `id rxd xvid z`ixa zilkzy
.lecb xe`a xi`n ok mb `ed f` dyecwl rxd

mrt lawy oiihypiel l`wfgi axd wicvd oe`bd lr xteqn


ze`xed sc ezi`e (eilr milyane y` ea miwilcny xiykn) qenixt
dfk xiykn mr" xn`e gp`py .qenixta ynzydl cvik oxvidn
e`xwi i`ceea mleke elirtdl cvik oxvidn ze`xed sc ribn heyt
ikln jln dpd .qenixta ynzydl eligziy iptl ze`xed scd z`
ze`xed" `idy dxez ozp ,mlerde mc`d `xea d"awd miklnd
dnke dnk zg` lr mlerae envra mc`d ynzyi cvik "oxvid
.odit lr bedple ze`xedd z` `xwl jixvy
melyde miigd zkxa 242

leflif yi ,zeipgexd gezta miwqery iz`xwy miiebd ixtqa


ig l-` yiy rbxl migkey m` okae zicedid zcd lr zevnyde
zelth zepen` ly sqe` zn`a `id zicedid zcd f` .l`xyil
z`fd zcd z`y mixkef m` la` .oilitz zgpd ,zelitz ,mibg oebk
dpekpd jxcd `id z`fd zcd f` .eceakae envra l-`d aizkd
zezcd lke ig l-`l daxwe zipgex zegztzdl icedil xzeia
mb oke dl zeezyn opi` zipgex zegztzdl zehiyde zexg`d
lecbd `ed ig l-`a mipin`nl zicedid zcd dgihany xkyd
enk mc` ipa ici lr `le envr l-`d ici lr rawp xkyd .xzeia
lw `l dligza .icedid on dpen` zyxcpy oaenk .zexg` zezca
xkyae gvpd iiga jze` ekfi dxez cenile zeevn meiwy oin`dl
dkfi mler `xeal zeaxwzd ea yiy crv lk la` .`ad mlera
zeneg dnk xeayl dlgzda jixv .dlecb xzei dpen`a jze`
k"g` wxe ,mler `xean jze` zelicany zetilw dnk slwle
.zicedid zcd ly zednle iniptd okezl miribn

.dyecw ly zrc yi izcly `ed ipeligd on izcd z` licand


zhren dpad dyexity ,dyecw ly zrc ixaiy yi ipeligl
`l la` ,dyecw ly zrc biydl ligzdl xyt` dzi`y dyecwa
zeevnd mbe icedil dyecw ly zrc zpzepy `id dxezd .dfn xzei
ly iniptd okezd z` jl zelble dnipt jze` qipkdl zelbeqn
.zcd

daeh jk lk dxezdy xacd jk m`y df ji` dl`yd zl`yp


dze` micnel `l jk m` dnl .mler `xea l` icedid z` zaxwne
`xeaa dpen` ipeligl oi`y reci `ed uwerd okae ?l`xyi mr lk
`ed m`e `xea ze`ivna llka oin`n ipeligd oi` lkl mcew .mler
izcd .eil` axwzdl jixvy oin`n `ed oi` ,`xea ze`ivna oin`n
.dfd mlera biydl i`ck ikdy xacd `id l-`l daxiwy rcei
jk lr sqep .miinipt miig ztqez `id z`f zeaxwzd ly dyexit
oin`n izcd eznerl .xzei `le miig zepy miraya oin`n ipeligd
`ide minyn l`xyi mr l` dcxi gvp iig lr dricid .gvpd iiga
243 xzeia lecbd oewizd

cvik icedid z` dkixcn dxezd .mc` ipa ly d`vnd dppi`


yekxl cvik epze` jixciy xg` ilk mey oi`e gvp iig z` yekxl
lr aeygl mfben d`xp df ipeligl .dxezd caln gvpd iig z`
mei z`fd dricid mr ig izcd .gvpd iig enk dlecb z`fk dpzn
dricid lr zqqazn zineimeid ely midel-`d zcear lke mei
,`id dxez cnel eppi` ipeligd dnl ztqep daiq .gvpl digi `edy
mi`iapd lk ici lr dghaedy l`xyi zle`ba oin`n `l `edy
mre zexveid ektdzi giynd z`ia ixg`y aezk my dxvwae
miwicvd .miiebd lk lr oeilr mrle miiebl xe`l jetdi l`xyi
oe`xce zetxg didi miryxle dely iig eigi zeevne dxez eniiwy
l`xyi mr lk giyn z`ia iptly azk alqxan ongp iax .mler
mr ly daeyza zipend dxfg didzy d`xpk okl .miwicv eidi
eligzie zeipevig ytgl ewiqti miyp`y ixg` `xwi dfe l`xyi
`edy `id dxezd z` cnel `l ipeligdy daiq cer .zeinipt ytgl
el xzeei midel-`y oin`n `edy e` ,miny iypera oin`n eppi`
oi`y rc "eiig exzeei oxze d"awdy xne`y in lk" l"fg exn`e
f` ,daeyza icedid xfeg m` `l` dxiar mey lr xzeen d"awd
.eiypern midel-` el zigtn

lk hrnk zcner eilry l`xyi zca aeyg yxey `id 'd z`xi
jidel-` 'd dn l`xyi dzre" :ynega aezky enk l`xyi zpen`
dad`le eikxca zkll jidel-` 'd z` d`xil m` ik jnrn l`ey
d`xi ici lr ."jytp lkae jaal lka jidel-` 'd z` cearle eze`
.dxez cenll uegpy dpwqnl miribn

xkyl rcen epi` `ed ik dxez cnel `l ipeligdy ztqep daiq


`lni cizra .zeevn meiwe dxez cenl lr ea dkfiy ce`n lecbd
riayde" :mi`iapa aezky enk lecb xe`a wicve wicv lk d"awd
zxitq lrn xzeia xwi xe` ly beq `ed zegvgv "jytp zegvgva
dfd xe`d yalzi cizrae xzeia ddeabd dxitqd `idy xzk
wicv lke zenler ( 310) i"yl dkfi wicv lk jk lr sqep .miwicva
.eze` mizxyn mik`lne `qk lr ayei jln zeidl dkfi wicve
melyde miigd zkxa 244

lr xkyk mler `xea i"r e`xap eze` ezxyiy dl`d mik`lnd


in jk lr sqep .j`ln `xap devn lkn .miiw wicvdy zeevnd
edigi `al cizrl didzy miznd ziigzay dkfi dxez cnely
lh dxez lha wqerd lk" :l"fg exn`y enk dxez lha d"awd
.mheytk el`d mixacd z` oiadl xyt` i`e "edign dxez

dpn` `l mze`y ,dxez cnel `l ipeligd dnl zeaiq cer yi


dee`ba wifgn ipeligdy `id ztqep dlecb daiqy rc la` o`k
jtdd weica epze` zcnln dxezde dliaya zeigl daeh daiqk
.mixac biydl dpekpd jxcd `id deepry

.dyecw ly zexitq 10 mibiyn dxez cenl ici lr

xyr yie wgxzdl jixv mdny d`neh ly zexitq 10 yi


.biydl jixv mze`y dyecw ly zexitq

dyecw ly zexitqd z` biydl cvik epze` zcnln dxezd wx


.d`nehd zexitqn xhtdl cvike

wicvd lawi dyecw ly zexitq 10 zbyd lr xkyd aex z`


`ide dfd mlera xky mb yi la` .xkyd mler `edy `ad mlera
z` yibxdl dkfy ine d`ltp dybxd `idy dyecw zybxd
z`fd dybxdd z` .dilr xzeel dvxi `ly i`ceea z`fd dybxdd
mdilr mixneyy i`pza dfe mibge zezay inia xwira miyibxn
itlk zi`xp dppi`e oaenk zinipt `id dybxdd .dkldd it lr
.ueg

meiw i"re ynega d"awd deeivy zeiyrnd zeevnd meiw i"r


l`xyi ly zekldd xtq `edy jexr ogleya zeaezkd zekldd
.dyecwd cvn zekln zxitq z` mibiyn

zeixr mr miqgi meiwn zerpnid i"re zixad zxiny i"r


zxitq z` mibiyn dy`d ly xefgnd onfa miqgi meiwn zerpnide
dy`d ly xefgnl qgia bedpl cvik zekldd .dyecwd cvn ceqi
.jexr ogleya zeaezk
245 xzeia lecbd oewizd

cvn cede gvp zexitq z` biydl mikef dxez cenl i"r


.dyecwd
dpen` ici lr mbe xwydn zn`d xexae dxez cenl i"r
cvn zx`tz zxitq z` biydl mikef epze` htey d"awdy
on zn`d z` xxal cvik epze` zcnlny `id dxezd .dyecwd
.zn` zxez z`xwp dxezde .xwyd
jezn illk ote`a zeevnd meiw ici lre xvid lr zexabzd i"r
dxeab zxitq z` mibiyn ,d`xi jezne 'd deeiv jk ik daeg ybx
miiwl mc`d aiig zeevn dfi` dlbny `id dxezde dyecwd cvn
ze`a dyrz `l zeevn .xabzdl mc`d jixv mixvi dfi` lre
.dxeab zxitqn
z` mibiyn dxezd dxeny itk zlefd mr micqg ziyr i"r
dyecwd cvn cqg zxitq
zrayl mikef ite`d oewiz epiidc ,zecind oewiz i"r mb
.cqg cr zeklnn ,zepezgzd zexitqd
z` mibiyne daygnd gk z` migztn oeira `xnb cenl i"r
dyecwd cvn dpia zxitq
z`xi i"re dlawd cenil `edy dxezd ly ceqd cv cenl i"r
dqipkny `id dxezde dyecwd cvn dnkg zxitq z` mibiyn 'd
mi`hge zexiarn xnyidl el xefrzy d`xi ,wicva dpekp d`xi
.xedhe iwp x`yidl el xefrze
ezlekia ezlecba xikdle 'd z` aed`l mikef dxez cenl i"r
ly dxitqd `id xzkd .epevx l`e eil` milhazn dci lre eaehae
dyecwd cvn xzk zxitq z` mibiyn jk ici lre oevxd
jxcd `ide ,xeq` dne xzen dn zcnlny `id dxezd :mekql
itk ik .exe` mre `xead mr zecg`zd eply dxhnl ribdl dcigid
xe`d mr cg`zdl dvexy ine elyn miweg yi xe`l ,xak xaqedy
dxez l`xyi mrl ozp xe`d `xeae ely miwegl rpkidl aiig
.d"awd mre xe`d mr cg`zdl cvik eze` dkixcny
melyde miigd zkxa 246

l`xyil lfn oi`


wx biydl ozip mze`y ycewd zexitq 10 lr epcnly ixg`
dz` dibelexhq` zvw epcnly ixg`e ycewd zxez cenl ici lr
:mi`ad mixacd z` oiadl oken
cgiay gxie ynye miakek 8 riwxa miny inxb xyr yi
gk llba mbe mipixwn mdy dpixw llba mc`d lr xicz mirityn
dlind zeize`y milaewnd mixiaqn .mda yiy ipgex dkiyn
xyr zeize` jted ryxde 'ryx' enk zeize` mze` md 'xyr'
minz eizgeka cge`n clep mc`dy `ed mixacd yexit .ryxl
ila elit` odn wlg .zexiar ipin lk xaer `ed eiig jynae aehe
zeidl mewnae ceai`l zkled ea dzidy zecg`d jk llbae ,ezrici
ef zecxteny zegekzexitq xyr zeidl jted `ed cge`ne cg`
`l zegek 10l aehe minz cg` gkn jted `edy zxne` z`f .efn
miakekd 10 mi`a eiykre miaeh jk lk `le mininz jk lk
akek lk ,mc`d z` mikilene mc`ay elld zegekd 10 lr mipixwne
mi`ivene ea dzidy zecg`dn mc`d z` mi`ivene xg` mewnl
zrtyd zgzn mc`d ltep dkke zeipevigl zeiniptn dvegd eze`
,eze` l`bi sqkdy oin`ne xnegd inqwa daype zelfnde miakekd
cg`zi ok m` `l` ,eiig lk ef drtydn xhtdl jxc mey mc`l oi`e
minz cg` gkl zegek xyrn aey jetdie zelfnde miakekd cbp
i"r wx xyt` ,wicvl ryxn ,cg`l xyrn jetdl .cge`ne
xywzny ine cg` `edy ,mler ly epeaxl epiidc .cg`l zexywzd
cg` gk zeidl xfege zelfnde miakekd zrtyd lrn dler cg`l
dxfgae mlerd ly zeiniptl dnipt dxfga xfege ,zegek 10 mewna
xyt` mlerd ly zeiniptd l`e midel-` l` xefgl .miyxyd l`
miklnd ikln jln ozp dze`y ycewd zxez cenl ici lr wx
miakekd zrtyd lrn zelrl ozip dzi` wxe l`xyil dpzna
zeevne dxez miniwnd l`xyi mry mipaxd mixne`e zelfnde
.miakekde zelfnd lrn mi`vnp
gezt lr mixacnd miebd ly zenkgd ixtqn daxda
247 xzeia lecbd oewizd

hiwydl ozxhny zepey zeivhicn ze`aen zeipgexde zeiyi`d


mixend .daiygn dgepne dribx ly avnl ribdle gend z`
jixv gendy jkn minlrzn dl`d zeivhicnd z` micnlny
,daiygd zleki gezte daygnl iexb :xenbd jtidd z` `weec
dl` lk z` .cere zepwqn zwqd zleki ,wnerl daiyg zleki
dlgzda didiy aiig cenld .`xnb cenl cegiae dxezd zwtqn
dlaw cenle oeira zekld cenl mb .sqep cinlz cer mr e` ,ax mr
zeivhicnd lk lr aeyg oexzi jk m` dxezl .daiygd z` gztn
dl`d
oigaiy zeipgexd gezitl s`ey mc`d m`y `ed xacd aiegn
.d`neh ly zeipgex oial dyecw ly zeipgex oia dpey`xe y`xa
zeipgex `ide mler `xea mr zxywzn dyecwd cvn zeipgex
z`f znerl .da miwqerl aeh xkye aeh ybx dil` deelny
d`vnedy zeipgex `id ,mler `xea mr zxywzn dppi`y zeipgex
dlelr `ide ytpl daeh `l zeidl dleki `ide miyp` ici lr
mr zxezn ueg zexezd lk .aehl mexbl mewna ytpl wfp zeyrl
mpi`e ,dpenzd on wlg wx mi`exy mc` ipa ici lr epzip l`xyi
daeh dzid dpen` e` dxez dze` m` .dpenzd lk z` mi`ex
`idy oeeikne 'd mrl epl zpzipe dxeza zazkp dzid `id zn`a
dn icedil oi` okl .ycew mrl daeh `l `idy oniq df ,dazkp `l
zeyrl jilry lk .dxeza `vnp aeh ikdd .mixf zecya ytgl
jlnd dnly xn` .cenll ligzdle mixtqd z` geztl `ed
ieed,:yxg oa `izn iax xn`e " mkgi minkg z` jled" eznkga
lkay l`xyi inkg ."milreyl y`x idz l`e zeix`l apf (did)
zeipevigd zenkgd .zkll yi mdixg`y zeix`d md zexecd
ip` .wgxzdl yi mdny milrey iyrn od miiebd ici lr eazkpy
ip` meike daeyza izxfgy iptl el`d zenkgdn daxd izcnl
rbrbzn `le dxeza inipt xe` daxd d`exe dxez wx cnel
ixtq zxagn ,cltpfex ilil dnkiq jk jxra .miiebd zenkgl
z` zazek `ide zeevne dxez miiwl aeh ikd icedily ,dwihqin
.miiebd zenkgn dcnly jezn el`d mixacd
melyde miigd zkxa 248

dxez 'oni`'a dwqry daeyza zxfega izybt onfn `l


(ilbp` eze`l) il xefr" zxne` z`fd dxezd .ilbp` gzity dycg
dpenyk ixg` "jl xefrl midel-`l xefrl jl xefrl lke`y icka
daeyza dxfg dyi` dze` 'oni`' ly ze`vxdl dkldy mipy
d`neh zegek lr zqqean 'oni`' zxez aexy dzndczl dzlibe
.dwizrd mixvnn
lr zeqqean ody oeikn mixqe` mipaxy zeivhicn mb yi
zexezd lka rx dne aeh dn zrcl zexyt` oi` .d`neh zegek
dxez cenla miwqere l`xyi zc jezl dnipt miqpkpy cr elld
.oday rxa mipigan miycwzny ixg` wx f`e zeevn meiwe
mifg`p miciba dlawd itl .micedil dxeq` dbei :`nbecl
ly zipgexd ezegztzdl ce`n zeaeyg ody mc`d ly zexeabd
micibd z` mitxne migzen micedd mibeid .eneiw mvrle mc`d
izcd icedid .mdly zexeaba minbet jkae ditxdl ribdl icka
cenl llek zeevn xzeiy dnk seq`l egek lka eiig jyna lret
weica dfy ditxdle dribxl ribdl lret icedd ibeid el`e dxez
.oin`nd icedid iyrnl jetdd xacd
zevevip xxal `id eidel-`a oin`nd icedid ly dceard lk
zexyt` mey oi`e rxn aeh xxal eyexity ,d`nehd jezn dyecw
xzen dne xeq` dn rx dne aeh dn zrcl ilan rxn aeh xxal
`id mixtqa `aeny itk ,dxezde `nh `xwp dne yecw `xwp dn
zrcd urn oey`xd mc`d lk` xy`k .rxe aeh zrcd url dtexz
gilvd `le lalazd k"g` la` .eipir egwtp dligza rxe aeh
jyega zexecd ekld f`ne ,zn`a rx dne zn`a aeh dn oigadl
jledd lk f`ne .ipiq xda i`xep cnrna dxezd dpzipy cr ,ipgex
jlnd dnly xn`e zrcd ur ly dllwd on lvip dxez ly dxe`l
ila l`xyi inkg lk ici lr mkeqe "da miwifgnl `id miig ur"
iigl epze` `iaz `ide zxg` oi`e dtexzd z`fy llkd on `vei
.`ad mlerd iigle gvpd

el ricede ,za el dzidy jlnd dnly lr zxtqn dcb`d


249 xzeia lecbd oewizd

c`n jk lr xrhvd jlnd dnlye ipr mr ozgzz `idy d"awd


ezal dpa okle ,iprd mr ozgz ezay ote`e mipt meya dvx `le
eza z` mye mineqgne zexcbe dcevnd lr mixney mye dcevn
xyp lr eze` aikxde ipr eze` z` gwl ,d"awd dyr dn .dcevna
dnly ly ezay oaenke dcevnd jezl iprd z` `iade sr xypde
ezae midel-` `ed dnly lynpae ,epzgzd mde ipra dad`zd
,mixneyd ,dcevnd ,mc` ipal zzl midel-`l yiy aehd `id
midel-` cinrny zepeiqipde miaekird md mineqgnde zexcbd
icedid `ed iprd ,epl zzl el yiy aehl ribdl mc` ipa ipta
dvitwny dxezd `ed xypde midel-` ly aehd zlawn wegxy
l` eze` d`iane mileyknd lk lrn eze` dxiarne mc`d z`
mlerd iigle gvpd iigl ribpy .dvex midel-` dkk .sqkpd aehd
z`fd dricil rpkidl jixv heyt .ezxez cenl jezn `weec `ad
aezk jkl xywdae .sewrl e` wngzdl zeqpl `le ditl zeigle
l`e eznkga mkg lldzi l` 'd xn` dk (b"ka"k 'h) dinxia
z`fa m` ik .exyra xiyr lldzi l` ezxeaba xeabd lldzi
htyn cqg dyer 'd ip` ik ize` recie lkyd lldznd lldzi
" "d m`p izvtg dl`a ik ux`a dwcve

lecb xkya wicvd dkfi `ad mlerae xe` dxezl mi`xew l"fg
xe` zeienka `hazi xkyde dfd mlera cnly dxez cenl lr
.gnye xye`n yibxi jkn d`vezke wicvd ly dnypa eyalziy
zeipgex zexitq xyr yiy milaewnd ixacl dncwd wxta epcnl
zeliawnd zexitq xyr yi mc`a mbe `xead xe` yalzn mday
zxitql zkieyn rxfd zxinyy xaqed xake mleray zexitql
dxitqa `vnp dxezd cenil dpd .dhnln diipyd dxitqd ,ceqi
`idy zx`tz zxitqa `vnp `ed ik ceqi zxitqn ddeab xzei
lbeqn dxez cenly jk m` lawzn .dhnln ziyingd dxitqd
xe`de zixad zxinyn deab xzei mewnl cneld z` `iadl
zxinyn lawzny xe`dn lecb xzei dcnell dxezd d`iany
zixad
melyde miigd zkxa 250

`id okl zixad zxiny z` dkeza dlikn dxezdy oeeikne


.zixad zxinyn daeyg xzei

`l jlnd cece "xwg oi` ezlecbl" d"awd lr jlnd cec xn`


d"awd ly ezlekil epiidc .ezlecbl `l` d"awd ly elcebl oeekzd
miwicvl d"awd oziy aehd dxezd it lr ok`e mc`l aeh zeyrl
epl dywy zxne` z`f .epzpen`n elit` lecb ,ce`n lecb `ed
d"awd oziy aehd la` .epnr dyri 'dy daehd lceb z` helwl
ly epevx eyre mnvr z` eripkdy dl`l d"awd iade`l wx ozpi
d"awd z` aed`l cvik wicvd z` zcnlny `id dxezde ,d"awd
dad` lk ila dxez cenll ligzn mc`dy elit`e rpkidl cvike
mc` cnli mlerl" :l"fg exn` .ef dad` ea dqipkn dxezd d"awl
."dnyl `eai dnyl `ly jezny dnyl `ly elit` dxez

:d"llf wqprfln jlnil` 'x ly "jlnil` mrep" xtqa aezk


('c 'c mixac) ."meid mklk miig mkidel-` 'da miwacd mz`e"
didi `ed jexa `xeada mknvr ewaczy zewacd ici lr yexit
dxez" weqtd yext mb dfe ,dfd mlera meid mb miigvp miig mkl
."awri zldw dyxen dyn epl deeiv

'x zpeek oi`y eil`n oaene eixac o`k cr ('c b"l mixac)
xyt` i` mze`y ,miinipt miigl dl` miipevig miigl jlnil`
.dxezd ici lr `l` zxg` jxc meya biydl

ik `ed llk" :uiaeail mgexi 'x (wicvd oe`bd) v"dbd xn`


mc`dy dn ,xacd z` jixrny itkn xzei lnre mlyn epi` mc`d
epi` aiygn epi`y dne "zetrez oed" mlyn `ed df xear ,aiygn
miaiygny dnk cr wx mikef zeipgexa zekfle .exear mlyn
irceil zrce minkgl dnkg ozep `edy d"awd lr aezk .minlyne
mixne` l"fg (xak el yiy inl oziy xacd denz dxe`kle) dpia
izaa da mibede miayei eid miytihl dnkg d"awd ozp eli`
oi` zekln xzk .ze`vgxn izaae ze`xh`iz izaae ze`qk
aygp `edy `ed oniq ,myl `ian `edy dne ,`qkd zial mi`ian
251 xzeia lecbd oewizd

`l ycewd zxez ly dkxr mc`d xikd eli`e mihehxnqk elv`


("dxez zrc") "el xy` lk dcra zzl eiptl dyw did

mrt" :`nqiw oa iqei xn` (iyiy wxt) zea` zkqna aezke


mely il ozpe cg` mc` oa ia (ybt) rbte jxca jldn iziid zg`
xirn el izxn` dz` mewn dfi`n iax il xn` ,mely el izxfgde
epnir xeczy jpevx iax" :il xn` .ip` minkge mixteq ly dlecb
zeaeh mipa`e adf ixpic mitl` sl` jl oz` ip`e epnewna
mipa`e adfe sqk lk il ozep dz` m` ipa" :el izxn` ."zeilbxne
lr aezk oke "dxez mewna dl` xc ipi` mleray zeilbxne zeaeh
cer `le ."sqke adf itl`n jit zxez il aeh" :l`xyi jln cec ici
`le sqk `l ,mc`l el oieeln oi` ,mc` ly ezxiht zryay `l`
,cala miaeh miyrne dxez `l` .zeilbxne zeaeh mipa` `le adf
jilr xenyz jakya ,jze` dgpz (dxezd) ,jkldzda" :xn`py
jakya .dfd mlera ,jze` dgpz jkdlzda .jgiyz `id zeviwde
o`k cr ."`ad mlera ,jgiyz `id zeviwde .xawa ,jilr xenyz
uiaeail mgexi 'x ixace zea` zkqn ixac

dzre" :ynegdn weqtd lr" :aezk "oexd` 'x zpyn" xtqa


mkl axri ,mkilr elawz m` i"yx yxtn "ilewa ernyz reny m`
`ly ricedl `id xn`nd zpeek .zeyw zelgzdd lky jli`e o`kn
zlaw m` exn`i `le zeevnde dxezd lnr xacay iyewl eyegi
dnk okm` dyw cnely hrnd m` oke `id dyw zg` deevn ler
"ax cenil lnr" caki dnke "dxezd lk" zeevn zlaw ler caki
oi` !`l ,dnk it xabie iyewd jliy xzei zedeab zebxca oky lke
dbdpdne dxez lern miwegxy dnk lk ik !jtidl `l` ok xacd
xzei rnyie xzei lawiy dn lke ..xzei caki hrnd jk dyecw ly
`zlikna mix`eany mixacd mde .xzei eze` erinyie eilrn lwi
zg` deevn mc` rny ,"ernyz reny m`" :oeyld dfa my
eze` migikyn zg` deevn gky 'eke daxd zeevn eze` mirinyn
eze` mirinyn" `ed l"fg ixaca oeyld dpd 'eke daxd zeevn
eli`k ,mirinyn `l` "daxd rnyi" exn` `l "daxd zeevn
melyde miigd zkxa 252

axri" `l` lwiy wx `le dxez ler eilr lwie ,dlrnln mirinyn
wfgziy dn lke .mitev ztepe yacn (dxezd) `id dwezn ik ."mkl
.dxezd zewizn zybxde dxezl ezkynd lcbz dpeirae dxeza
ipipra ep` mi`exy enke dxezd lnra xrvd eilr dywi `le
ixde ,xrvd z` zlhan zlrezd zriciy miinyb mipipira mlerd
"dpikyd eifn mipdpy" edfe dxezd zebyda `ed igvpd xkyd
ly zg` dry dti" ik (`ad mlerl eribiy miwicvl ghaeny)
zcina ielz xacd j` ."dfd mlerd iig lkn `ad mlera gex zxew
cr ik .zepevxd ielne xnegd ipipr zticx zripne ald zxdh
zpyn ixac o`k cr .ef dybxdl llk jiiy epi` ,ixneg epidy dnk
.oexd` 'x
l`" :aezk oiihypiel l`wfgi i"r azkpy "l`wfgi xe`" xtqae
xkyd lk ixdy zipgexd epzceara dribide dgxihdn yeygl epl
.zigvpd dglvdl dkfp dxearay dgxihd aex itl ielze oenh
ziy`xa wx `vnp iyewde gxehd lky :zrcl epilr xzeiae
gxeha llk yegp `le dceard epl axri k"g` la` dceard
lawp ok mb dceard ziy`xa dgxih epl ozep d"awde .dribid
lk l"fg exn` okle .gxehe dribia dzid dceard lk eli`k xky
dceard aiygdl ick jxazi myd icqgn `ede zeyw zelgzdd
el` mixac lre ."dribia ziyrp eli`k dlw xak `idyk mb k"g`
ozligz miryx ,deely oteqe mixeqi mzligz miwicv" :l"fg exn`
."mixeqi mteqe deely
'l`wfgi xe`' c"kr
yecw ik eidz miyecw" :('miyecw' zyxt) 'xdfd' xtqa aezk
ixaca `l` mlerl mc` xdhp `l d`xe `ea xn` `iig 'xe "'d ip`
zniiw `idy itl .d`neh milawn mpi` dxez ixac jkitl .dxez
:(ilyna) aezky .dxeza z`vnp d`etx .mi`nhd oze` xdhl
"jizenvrl iewy jxyl idz ze`tx"
dxedh 'd z`xi" :milidza aezky dxeza z`vnp dxdhe
l`e `idd dxdha cinz zcnery ?crl zcner edn "crl zcner
253 xzeia lecbd oewizd

ip` yecw ik" :aezky dyecw z`xwp dxezde ..mlerl dpnn xeqz
my `id dxezdy epiidc) oeilrd yecwd my `idy dxezd ef "'d
:aezky .ycwzp jk xg`e xdhp da wqerd lk ok lre .(d"edi
enk .i`ce eidz .eidz `l` aezk `l eid miyecw ."eidz miyecw"
:eixg` aezke "yecw iebe mipdk zklnn il eidz mz`e" :aezky
lk lr dlerd dyecw `id dxezd zyecwy epcnle ."mixacd dl`"
dler (dlawl dpeekd) dpeilrd zxzqpd dnkgd zyecwe dyecw
"miyecw mziide mzycwzde" :aezky edf iqei 'x xn` .lkd lr
:aezky edf .dlrnln eze` miycwn dhnln envr ycwnd mc`
.xdfd ixac o`k cr "'d ip` yecw ik eidz miyecw"

zkqna aezk" :l`hie miig 'x ly "dyecw ixry" xtqa aezk


dpealrn zeixal mdl ie` zxne`e z`vei lew za mei lka" :zea`
xnel epevx ,sefp `xwp dxeza wqer epi`y in lky ,dxez ly
zxkz zxkd" ,dfia 'd xac ik l"f epizeax exn`e minyl dcepn
in lk df" :xne` dingp iax (`"l e"h xacna) ."`idd ytpd
oi` l"f epizeax exn`e "wqer epi`e dxeza weqrl el xyt`y
lr `l` (ezen ixg` minya jxrpy htyna) mc` ly epic zligz
dleyn dxezd) min xhet" (c"i ,f"i ilyna) :xn`py dxez ixac
ixacn envr xhetdy dfd weqtd yexite) "oecn ziy`x (minl
leki `l` mixg` mr aix `weec e`le aix envr lr `ian dxez
ea zibde" :aezke (midel-` mr aix i`ceeae,envr mr aix zeidl
dl`d mixacd z` )"likyz f`e jikxc z` gilvz f` ik dlile mnei
meie dry ,rbx lke ('g ,'` reyedi) oep oa reyedil d"awd xn`
"zepnidl lkei `l oexqge" :xn`p eilr dxez ixacn lha mc`y
mze` dyer mc`y mixac el`" :l"f epizeax exn`e (e"h ,'` zldw)
'eke `ad mlerl el zniw oxwde dfd mlera mdizexitn lke`
dxez cenlza wqerdy `l` cer `le "mlek cbpk dxez cenlze
'x ixac o`k cr ."zeevnd lkk dlewy `idy zeevnd lkn xeht
.l`hie miig

meid mkiptl ozep ikp` d`x" : 'd`x' zyxt 'xdf'a aezk


melyde miigd zkxa 254

miwicv 'd ikxc mixyi ik" :xn`e gzt dcedi iax "dllwe dkxa
eikxce mixyi mlek d"awd ikxc lk ."ma elyki miryete ma ekli
lre .miniiw md dn lr migibyn oi`e mircei oi` mlerd ipae .zn`
miwqere d"awd ly eikxc mircei mdy itl .ma ekli miwicv ok
dhep epi`e dikxca jlede rcei `ed dxeza wqery in lky ,dxeza
miwqer oi`y miryxd md el` .ma elyki miryete l`nyle oinil
mikxc dfi`l mircei oi`e d"awd ikxca milkzqn oi`e dxeza
md ,dxeza miwqer oi`e lkzqdl mircei oi`y iptne mikled
lk d`xe `ea .`ad mlerae dfd mlera mikxcd oze`a milykp
oze`a dlrz eznyp dfd mlern `vei xy`k .dxeza wqerd mc`
dxezd ly mileryne mikxcd oze`e dxezd ly mileryine mikxc
mda ekli dfd mlera dxezd ikxc mirceid mze`e md mireci
dxeza miwqer oi` m`e .dfd mlerdn e`vi xy`k `edd mlera
e`vi xy`k dxezd ly milerynde mikxcd mircei oi`e dfd mlera
milykpe milerynde mikxcd oze`a zkll erci `l dfd mlern
eze` exxerie dxezd ikxc md oi`y mixg` mikxca ekli f`e mda
jakya " :aezk dn dxeza wqery ine .mda yprie mipic dnka
jxnyiz dxezd xawa jakya "jgiyz `id zeviwde jilr xnyz
zegexd xxeri d"awd xy`k ,zeviwde .`edd mlerd ly oicd on
lr aeh uiln didz `id .jgiyz `id f` mizn zeigdl zenypde
md el`e ,ie`xk dxeza ewqry mitebd mze` enewiy liaya .sebd
:aezky enk .mler iigl (miznd ziigza) dpey`xa enewi xy`
"mler oe`xcl dl`e mler iigl dl` eviwi xtr znc` ipyin miaxe"
.dxezd `idy mler iiga ewqry itl mler iigl el`e (a"i l`ipc)
oibz dxezde miiwzi sebd eze` dxeza ewqry mze` lk d`xe `eae
.eilr

:miavip zyxt xdfa aezk cere

daeyzd ipta cner mlera xac oi`y epcnl owfd `aii 'x xn`
ecbpl oncfp daeyza xfeg m`e .i`ceea d"awd lawn mlek z`e
owzzn lkd mewn lkn mbty dn mbty it lr s`e .miigd jxc
255 xzeia lecbd oewizd

d"awd ,dreay ea yiy dna elit` ixdy .epewiz lr xfgei lkde


.xdfd ixac o`k cr .dnly daeyz miyer xy`k lhan
lr exn`py mi`ad mixacd z` xwea lka mixne` miwicvd
:l"fg ici
d`td (xky ly dcin xnelk) xery mdl oi`y mixac el`"
mixac el` .dxez cenlze micqg zelinbe oei`xde mixekiade
el`e `ad mlerl zniwd oxwde dfd mlera mdizexit lke` mc`y
zixgy yxcnd zia znkyde micqg zelinbe m`e a` ceak :od
znd zieelde dlk zqpkde mileg xewae migxe` zqpkde ziaxre
ezy`l yi` oiae exiagl mc` oia mely z`ade dlitz oeire
.mlekn lecb dxez cenlzy o`kn ."mlek cbpk dxez cenlze
oe`bd i"r xn`py `ad xn`nd riten "opax ogleyn" xtqa
:iwqpnxbet ikcxn iax
.ezad`le `xead zxkdl dcigid jxcd `id dxezd
'd z` d`xil ik jnrn l`ey jidel` 'd dn l`xyi dzre"
(ai 'i mixac) "eze` dad`le eikxc lka zkll jidel`
drya" manxd azk .ez`xie 'd zad`l jxcd `id cvike
odn d`xie milecbd mi`ltpd ei`exae eiyrna mc`d opeaziy
x`tne gayne ade` `ed cin uw `le jxr dl oi`y eznkg
dxezd iceqin 'a wxt) "'eke lecbd 'd rcil dlecb dee`z dee`zne
('` dkld
aeygpy dlrzi ezad`a epeeivy `id" :azk xg` mewna mle`
ezbyda dpdpe edbiypy cr eizelerte eixn`ne eizeevna opeazpe
('b zeevnd xtqa) zaiegnd dad`d `id z`fe ,d`pdd zilkza
`id 'd zad`l jxcdy azk dpey`xay ,xe`ia miperh mixacde
jezn `id jxcdy azk diipya eli`e d`ixaa zeppeazd jezn
.dxezd zewnr
mi`ltp mixeiva hiand mc`l :dnec xacd dnl lyn `l`
cere ci xg`lk mlhane jled `ed eieeln oednizle on` ici iyrn
melyde miigd zkxa 256

gwit my did "mindefn minzk `l` el` oi` ixd" mdilr dnz `ed
xn`e mda hiad eipir lrn mitwynd z` lhp ,eil` ybipy cg`
minzkend jitwyna d`ex jpd ik mindefn minzk lkdy i`ce"
"mindefne

cvik la` "dl` `xa in e`xe mkipir mexn e`y" xne` aezkd
ep` mivex m` .mindefn minzk wx epipir cbpl xy`k ze`xl lkep
aikxdl epilr ,d`ixad jezn `xead z` ze`xl minzae zn`a
xn`y edf ."dl` `xa in" ze`xl lkep f`e dxez ly mitwyn
la` .'d zad`l ribdl xyt` d`ixad lr dhad jezny m"anxd
dkf epizi`x didz f` e`e da zebdle dxeza opeazdl epilr mcew
jzxezn ze`ltp dhia`e ipr lb,:aezkd xn`y edf .dxexae
xnel dvx "jzxezn" `l` jzxeza xn` `l (g"i h"iw milidz)
mipird eidi f` dxezd ly zeiwpd miitwynd jxc hiap m`y
ikcxn iax oe`bd ixac o`k cr .d`ixad ze`ltp z` ze`xl zeielb
.iwqpnxbet

znkg m`" :aezk xn`e xfrl` iax gzt :'xdfd' xtqa aezk
mze`l iee d`xe `ea ('g 'h ilyn) ."`yz jcal zvle jl znkg
md xy`ke dxez xaca migibyn oi`e mircei oi`y mler iryx
dxez ixac mdipira dncp ,dpad mdl oi` ik ori ,da migibyn
mdy iptn lkde zlrez mda oi`y miwix mixac mlek eli`k
mipiptn `id dxwi ,da aezk xace xac lke mixwie mipeilr mipipir
mi`ex xy`k ,al ineh` miliqkd mze` lke ,da eeyi `l mivtg lke
ixacy mixne` mdy `l` ,mipian oi`y mdl ic `l ,dxez ixac
raziyk mdl iee .zlrez mda oi`y md minebt mipipr dxez
dn .mpeaixa micxend ypera myiprie dxezd oealr mdn d"awd
.`ed mkn ,wix `ed m`e "mkn `ed wx xac `l ik" dxeza aezk
lkn zexwi zeilbxne zeaeh mipa` lkn d`ln dlek dxezd ixdy
`edy exn`i ji`e "da eeyi `l mivtg lke" aezky enk mlerd aeh
mkgi xy`ky "jl znkg znkg m`" xn` jlnd dnlye wix xac
siqedl zlekia oi` dxeza ixdy ,`id ely zlrez dxeza mc`d
257 xzeia lecbd oewizd

rxbz `l dxezd ixdy ,"`yz jcal zvle" zg` ze` elit`


mlern ecia`dl ea dx`ype `id ely zepvilde dne`n digayn
eixac lr siqedl yie xfrl` iax ixac o`k cr .`ad mlerne dfd
mpi`y miyp`l mipaen eidi `l dxez ixacy dyr d"awdy
mb dpadl miyw ynegd ixacy rc .midel-` ze`ivna mipin`n
iptl mikinpn f` la` .midel-` ze`ivna mipin`ny ixg`
oekpd ote`a xac ly eteqa miqpkp dxezd ixac okle midel-`
z` yxtl ji` mipian `l mipin`n mpi`y el` z`f znerl .all
gztnd `idy ,midel-`a dpen` :uwerd z` mdl oi` ik mixacd
.all miqpkp dxezd ixac ezxfray
zxzekd zgz `ad xn`nd `aen 'miigd zyecw' xtqa
"og zlrie miad` zli`dxezd"
:epeyl dfe m"anxd ixaca dlelk "aeh dyr" ly dpigad
oi`y ,dnkga ezrc aigxie dxez ixacl ezaygne envr dpti"
iept ala `l` zxabzn(zeipin zeaygn epiidc) zeixr zaygn
jeexi dicc og zlrie miad` zli`" ,xne` `ed dnkgae dnkgd on
o`k cr .(abyp oeyln dbyz) "cinz dbyz dzad`a zr lka
.xnel
lr llk xacn `ed oi`y d`xp m"anxd ixaca opeazp xy`k
dbyz dzad`a"y `l` ,`hgd on elivz xy` dxezd zyecw
."cinz
l"vf mlwn `aqd ixac z` micwdl epilr eixac x`al ick
mc`l lyna ,zipgex d`pdl zinyb d`pd oia qgid z` xicbdy
xe`de ,mlern eil` xcg `l ynyd xe` xy` ,jeyg xcga clepy
`ly mc` eze`y oaen ,ohw xp ly exe` `ed xcga ievnd cigid
ezeida oed lk lrk gelcd exp lr gny ynyd xe` z` einin d`x
.xpd xe`n xzei lecb xe` oi`y geha
dpde ,qixzd el gztp miyn `la xy`k ezrztd dlcb dn j`
,oiadle ze`xl eipir egwtp f`e ,jeygd excg z` ynyd xe` sivd
.ynyd xe` znerl ohwd exp ly exe` `ed aelre jgebn dnk
melyde miigd zkxa 258

dxewny zinyb d`pd oia qgid dfn xzei daxde mb jk


epizxeza dxewn xy` zipgex d`pdl dfd mlerd zebeprza
melyd eilr jlnd cec xn` mdilr xy` dxezd ixac ik ,dyecwd
`ed "mitev ztepe yacn miwezne ax ftne adfn micngpd"
azky itke yibxdl lbeqne leki mc`y xzeia i`lird beprzd
miyibxn mc` ipa eid m`" :oeyld dfa yecwd "miig xe`"d
dixg` mihdlzne mirbzyn eid dxezd xe` zeaxre zewizna
lk zllek dxezd ik dne`nl adfe sqk mler `eln aygi `le
.epeyl o`k cr "mleray zeaehd
,mitben ytpd iqixze ald zlxra meh` mc`d ale zeid j`
,eal l` xceg epi` dxezd xe` ik ,dlit`e jyega `ed iexy jkl i`
,dfd mlerd zebeprz ly wtwetne gelc xe`a mc` wtzqn jkl
xe`d lr zrcl ilan ,ax lly `venk mdilr bprzn `ed xy`
.ytpd iqixz z` geztl likyi wx m` ,eilr gxfi xy` lecbd
daxd zepiga yi" :eizexb`a l"vf 'yi` oefg'd oxn azek jke
mc`d seb z` miybxn miaxr mixac ik .eizee`ze mc`d iwyga
.eytp z` znieqn dcina mignyne ,dnecn d`pdl eixa` `ave
lnr ly liv`d bperd mr zexgzdl dgeka oi` ef d`pd la`
iny cr ,mlerd zind lrn znnexzn mc`d znyp xy` ,dnkgd
dxizide dlecbd daehd efe dpeilrd dnkgd eifn mipdpe minyd
.'yi` oefg'd ixac o`k cr "ynyd zgz mc`l dpzipy
mixcp zkqnl yexita xfril` iax ly eixac md mi`ltp dnke
`ed ieeivd xwir ,cenil zeevn" :epeyl dfe ,mixtq ,ligznd xeaica
enk ,elkye eal gnyl rcna zepdile bprzdle zn`d xiivl ick
zeevna xn`l jiiy `l jkld .al ignyn mixyi 'd icewt" :aezky
cr "beprzde d`pdd `id ezeevn xwiry ,zepdil ozip `ly cenlz
.epeyl o`k
dweyzd `id mc`d ly zeweyzd xewny mdixacn epcnl
mc`d iexy cer lk j` .dznverl jexr oi` xy` dxezd bperl
mlerd ibeprz dnd xy` ,siefne lef silgza bprzn edixd ,jyega
259 xzeia lecbd oewizd

jyeg iayei z` wtql milbeqn xy` mitlegde mitiefnd dfd


,eal l` gxfi dxezd xe`e mc`d dkfiy lkk j` .cala zenlve
siefnde lefd etilgz oial i`lire izn` beprz oia oigadl dkfi
.ekezn
ji` rcei epi` xy`k ixwird leyknd mc`d iptl cner o`k j`
miax ,dizeevn iniiwne dxez icnel mbe .ald iqixz z` geztl
meh`d mail cer lk ,dxezd sev mrepa yibxdl mikef mpi` mdn
.mail jez l` xi`dl dxezd xe` z` rpen
`zlikna l"fg ixaca ep`vn ald zlxer z` xiqdl jxcd z`
ernyz reny m` dzre" weqtd lr exzi zyxta i"yxa mi`aend
o`kn mkl axri mkilr elawz dzr m`" :epeyl dfe 'ebe "ilewa
epeyl o`k cr "zeyw zelgzdd lky jli`e
dpey`xa yi ,ald zenih` z` riwadl ick ,mixacd xe`ia
xzeie mrepe mrh mey miyibxn oi` xy`k mb !dax dribia lenrl
zyxcpe lfxan miywk epl mi`xp dxez ixac xy`k mb ,jkn
lk ly dpigad idefe likydle oiadl ick dnevr dribi epzi`n
yibxdl ilan ,lenrie rbizi mc`dy lkk j` .zeyw zelgzdd
dxezd lnr mvr ik .eilr axri jlide o`kny dkfi zenirp
,ald ikxg gztidl eligzi xy`ke ,ald zlxr z` riwai dzribie
l` gixfdl lgi xy` dxezd xe` zenirp mver z` mc`d yibxi
lnrd xg` mpn`e" :eizexb`a 'yi` oefg'd oxn xn`y enke .eal
.epeyl o`k cr "uw `ll bprzn lkyd xy` ,ycg dxe` xry gztp
`id ef" :my epeyl dfe "edil`n azkn"a ep`vn mixacd oirne
ipgex beprz icil `ian dxezd cenily c`n dwenre zcgein dvr
dlilg xfege beprzd ztqedl oeirde ,oeird zwnrd icil beprzde
`edy dfd mlera dxez ly dxky epd df beprze ,zilkz oi` cr
.epeyl o`k cr "`ad mler oirn
weqtd z` `iady m"anxd ixac xneg oink mix`ean dzrn
obzy dxezd zyecw lr llk xaic `ly "og zlrie miad` zli`"
eala zxabznd zeixrd zaygny epl xicbn m"anxd `l` ,eilr
melyde miigd zkxa 260

cer lk j` ,zenirpe bperl mc`d zewwezyda dxewn ,mc` ly


ztiefn ze`pda wtzqn edixd ,dxezd sev mrepn mrh `l ealy
oe`niv aexne ax wgeca el wtql lbeqn dfd mlerd xy` zetlege
lnrl eal dpti wx xy`k j` ,miyeg oexkiya mdixg` scex `ed
ly `ln mler dlbi ,jeygd eal l` gxfi dxezd xe`e dxezd
j` wwezyie .mitiefnd zebeprzd lka uewi cine uw oi` zebeprz
.denk xtr ilr oi` xy` ,dxezd zeaxre zewizn l` wxe

zenirp zybxdl `iand `ed dxezd lnry ok m` epcnl


lka jeexi dicc og zlrie miad` zli`" ea miewie dkfiy cr dxezd
xi`n awri iax oe`bd ixac o`k cr "cinz dbyz dzad`a zr
.cltppef

zxzekd zgz "mixry ixe`n" xtqa riten `ad xn`nd


ritend weqtd lr yexit `ede "`xeal xyewn dxeza lnrd"
liih`" i"yx yxite "mkkeza izkldzde" :('ai 'ek) '`xwie' xtqa
"mkn cg`k ocr oba mknr

xey" m` dibeq dfi` dpyn `le dxeza zelnrdy df xac


ma wqerd lk "aeh meia dclepy dvia" e` "dxtd z` gbpy
,weg `edy mbd ,"mkkeza izkldzde"l dkef dpen`ae zn`a
iax oe`bd xn` jk ,lret `ed cvik oiadl ozip ea mippeazn xy`k
lkn rtyen `edy mc`d ly eaih recik" :xiaqd mbe uiaxeb ail
azky enk ,enr ozepe `yep `edy mc` lkne ea wqer `edy xac
eiyrnae eizerca jynp zeidl mc` ly eziixa jxc" :m"anxd
."ezpicn iyp` bdpnk bdepe eixage eirx xg`

llegziy inipt iepiya yibxdl leki dxez cnely in zn`ae


md mdixy`" :jk lr aezk 'xdfd' xtqae .dtewz ixg` ea
d"awda feg` eli`k `ed dxeza wqery in lky dxeza miwqerd
"meid mklek miig mkidel-` 'da miwacd mz`e" :xn`py df
mitqeezny miinipt miigl dpeekde 'xdfd' ixac o`k cr ('c mixac)
.dxeza cneld ytpl
261 xzeia lecbd oewizd

:`ad xn`nd `aen milidz lr 'xdfd' xtqa

dkef dfd mlera dxeza rbizny in lk dcedi iax xn`


weqrl dkef epi`y yi`d df d`xe `eae .`ad mlera da rbiizdl
dfd mlerdn `vei xy`k .jyga jled `ede dfd mlera dxeza
mgxn oi`e oezgzd mewn mepdiba eze` miqipkne eze` migwel
iplrie" milidza aezky enk .oeid hih oe`y xea `xwpy .eilr
in jkitle ."ixey` opek ilbx rlq lr mwie oeeid hihn oe`y xean
:aezk dn mlerd itepha sphzpe dfd mlera dxeza wqer epi`y
mdl mipcy mewn mepdib `ed df ."dxead eze` ekilyie edgwie"
did `edy enk (wix xeade) "wx xeade" .dxeza ewqr `ly oze`l
yper `ed dnk d`xe `eae min ea did `ly itl mrhd dn .wx
iptn `l` ,dyecwd ux`d on l`xyi elb `l ixdy ,dxezd oeafr
mkgd yi`d in" ('h dinxi) aezky df dpnn exqye dxez lehia
mafr lr 'd xn`ie" 'ebe "ux`d dca` dn lr" 'ebe "z`f z` oaie
.dcedi iax ixac o`k cr 'ebe "izxez z`

`le epz`a z`f lk" :milidzn weqtd lr 'xdf'a `aen cer


"jzixaa epxwy `le jepgky

did epilr e`a el` lk "epz`a z`f lk" :xn`e `a` iax gzt
`l .jepgky `le epilr e`a dlrnly mipicd lk `l` xnel jixv
dxez ixac gkyny in lky cenll yi o`kn .jzxez ixac epgky
dxezd lk ixdy .d"awdl gkey eli`k da rbiizdl dvex epi`e
ze` dfa xwyl oi`y jzixaa epxwy `le .`id d"awd ly eny
mya xwyn eli`k ea xwyny in lky .ea myxpy yecwd zixad
dxen eixg`ly `xwnde .mc`a ea myxp jlnd myy itl .jlnd
aezky enk ."epidel` my epgky m`" :aezky .eiptly `xwnd lr
.d"awd ly eny `idy dxezd `id efe ."jepgky `le" :mcew
"jzixaa epxwiy `le" :mcew aezky enk ."xf l`l epitk yextpe"
xwyne xg` zeyxl eici yxety ?o`k xwyd df dn .cg` oipr lkde
in lky .zixa xhepd yi`d dfa zxywp dxezd jkle .zixad dfa
dfa xwyny ine .dlek dxezd xhep eli`k ,zixad df xhepy
melyde miigd zkxa 262

el xhpy liaya sqei d`xe `ea ..dxezd lka xwyn eli`k zixad
mlera ceakle dfd mlera ceakl dkf ea xwyl dvx `le dfd zixal
zecr" :aezky eilr ezpiky dxyn d"awdy `l` cer `le `ad
.`ad mlera zekxale dfd mlerd ly zekxal dkfe "eny sqedia
.'xdfd'n `a` iax ixac o`k cr
ici lr zepeer lr mixtkn l`xyi mr eid ycwnd zia onfa
dxez cenil ik l"fg e`vn .ycwnd zial zepaxew mi`ian eidy
z`hgd zxez z`f" weqtdn .xzeia miywd mi`hgl daeyzd `ed
wqerd lky l"fg ecnl (f"l 'f `xwie) "z`hgle dgpnl dlerl
`l dgpn oaxew `l dler oaxew `l aixwdl jixv epi` dxeza
.my` oaxew `le z`hg oaxew
mbtd xwir lk" :ekxcl z`f yxtn oi'feleen miig iax oe`bd
.mipeilrd zenlera ,mc`d ly oeilrd eyxya epid ,`hgdn xvepd
,my mirxd eineyix z` owzl mi`a daeyzd mr oaxewd eli`e
la` .epeera lwlwe zeeiry hxt eze`a wx owzl milbeqn mzeida
xewnn deab dxewne zeevnd lkn dlecb dzyecw xy` dxezd
dgeka dpnid zertyene da zeielz onvr od s`e zeevnd x`y
,dad`n daeyzd xwir lk ef s` ef `le .olek zepeerd lk lr xtkl
ote`a dxezd wqr ici lr wx `l` dpi` zizn`d daeyzd `idy
.ie`xd
lr `id dler ,oeilr xzei xewnn dzeida dxezdy meyn z`f
mc`d mxby zeqixdd lk z` zepale minbtd lk owzl ,dplek
heyt jkl .lkd lr dx`de dyecw ly rty rityne ,ei`hga
`le dgpn `le dler `l jixv epi` dxeza wqerd lky" `eti`
xtqd jezn oi'fleen miig iax oe`bd ixac o`k cr "my` `le z`hg
"miigd ytp"
:`ad xn`nd riten "opax ogleyn" xtqae
`id dxwi" dyecwd dxezd zlrn lr xn`p zeixed zkqna
df oipr dn ,denz xacde "miptle iptl qpkpy lecb odkn mipiptn
?lecb odkn `weec dxezd z` aiygdl e`x recne .df lv`
263 xzeia lecbd oewizd

yecw xzeid mc`d ok ik dpd" :hplqn l`xyi iax oe`bd uxiz


lkn xzeia yecwd meid .lecbd odkd df did ,l`xyi mr llkn
xzeia yecwd mewnd eli`e mixetikd mei `ed ixd ,dpyd zeni
dnk `et` x`zl lwp .ycwnd ziaay miycewd ycew `ed ,laza
,eicgi zg` dryl elld zeyecw yely ecg`zi m` `vnz dyecw
.efd dyecwd `id dabype d`xep dn

qpkpy lecb odkn mipiptn `id dxwi" l"fg exn` ok it lr s`


dabype dlecb xzei cer dxezd zyecw xne` ieed ,miptle iptl
it lr s`e ,miycewd ycewl xzeia ycewnd meia qpkpy lecb odkn
jcnll .l`xyil xzeia ze`xepd zeyecwd yely z` dfa cg`ny
dyecw lk ipt lr dxezd zyecw `id dlecbe dlern dnk cr
mrh' xtqae .hplqn l`xyi iax oe`bd ixac o`k cr ."zxg`
lzekd" :uial`eny miig iax oe`bd itn ef gexa `aen 'zrce
ycewa iexy `ed ik sicr dxeza wqerd la` ycew `ed iaxrnd
."ezyecwk dyecw oi` xy` miycewd

md dnk" :xfrl` iax xn` .milidz lr xdfd xtqa `aen


itl .dxeza weqrl migibyn oi`e mircei oi`y mihey miyp`
.`ad mlerae dfd mlera `id aeh lke zexig lke miig lk dxezdy
:aezky enk dfd mlera minly minil mikefy dfd mlera md miig
miig mdy itl `ad mlera mikex` minie ."`ln` jini xtqn z`"
zexig .miig mdy miig ,zeavr ila dgny ly miig md .minly
eilr helyl mileki oi` dxeza elnry in .lkdn iyteg dfd mlera
.mleray minrd lk

dlrnln dzid ef dxfb la` .cny ly xec did `ld l`yz m`e
.daygna dzlr jke ('d yecw lr ebxdpy) eixage `aiwr iax oebk
,i`ceea `ed jke ,eilr helyl leki epi`y zeend j`lnn zexig
,dxezd `idy ,miigd ura waczin did oey`xd mc` m` ixdy
z` d"awd ozp xy`k jkitle ,mlerd lkle el dzin mxeb did `l
l` :x`azp dfe zegeld lr zexg ?da aezk dn ,l`xyil dxezd
z` l"fg eyxit jk) zeend j`lnn zexig ,zexig `l` zexg `xwz
melyde miigd zkxa 264

eid `l ,miigd ur eafre e`hg `l l`xyi `lnl`e (dfd weqtd


:xaecn dna xaqd `al aiig dt ) mcewnk mlerl dzin minxeb
dkkcfd ipiq xda `xep cnrna dxezd z` l`xyi mr elawyk
gvpl zeigl jiyndl mileki mdy avnl eribde ixnbl mznyp
lbr ly `hga e`hg k"g` la` zeend j`lnn zexig mdl dide
(miig ztewz ixg` mizny milibx mc` ipa zeidl exfg aeye adfd
oeilr ipae mz` midel` izxn` ip`"(a"t milidz) :xn` d"awde
ok lre 'ebe "oezenz mc`d cg`k ok`" .mknvr mzzgyd ."mklek
lnq ygpd) rxd ygp eilr helyl leki oi` dxeza elnry in lk
dyn ok m`" `qii iax xn` .mlerd z` jiygdy `edd (rxd xvil
ip` (zeend j`ln) ea hly `l la` zn i`cee el xn` ?zn dnl
i`ceea zn `l .ea `nhp `le zeend j`ln ici lr zn `l xne`
epx`ay enk `xwp ig dfe mler iigl jlde dpikya waczid `l`
rbizny in lk ok lre 'ebe "ig yi` oa rciedi oa edipae " aezky
minr x`y ly cearyn dfd mlera ,lkdn el yi zexig ,dxeza
oic epnn erazi `ly ,`ad mlera zexig ,zelfne miakek icaer
mipeilr zeceq dnk d`xe `ea :xfrl` iax xn` .`edd mlera llk
dnk 'ebe "mipiptn `id dxwi" aezk jkitl .dxeza da mifepb
dnkgd gexa cec lkzqp xy`k ok lre .da yi mixzqp zexve`
dhia`e ipir lb" xn`e gzt ,dxezd on mi`vei ze`ltp dnk oiade
."jzxezn ze`ltp
z`fy xne`y `edd yi`l el ie` xn` :i`gei xa oerny iax
ok m`y miheyt mixace mlera mixetiq ze`xdl d`a dxezd
cere miheyt mixaca dxez zeyrl mileki ep` dfd onfa elit`
itq`n oze` elit` .mlerd ipipr ze`xdl m`e .mdn xzei gaya
mdixg` jlp ok m` .xzei mideab mipipr mda yi mleray zeycg
mipeilr mipipr dxezd ixac lk la` .df oeinck dxez mdn dyrpe
lwyna oezgzd mlere oeilrd mler d`xe `ea .mipeilr zeceqe md
mik`ln .dlrnl mipeilrd mik`ln ,dhnl l`xyi .milwyp cg`
micxeiy dryae ."zegex eik`ln dyer" mda aezk mipeilrd
miyalzn mpi` m`e .dfd mler oeinck yeala miyalzn dhnl
265 xzeia lecbd oewizd

mlerd oi`e dfd mlera cenrl mileki oi` ,dfd mler oeinck yeala
l"fg exn`) mze` d`xay dxezd jk mik`lna m`e mze` laeq
dligzay zxne` z`f ,mlerd z` `xae dxeza d"awd lkzqd
mi`zn didiy mlerd z` `xa k"g`e dxezd z` mler `xea azk
dnk zg` lr dliaya miniiwzne zenlerd lk d`xae (dxezl
ly miyeald el`a dyalzipy ilel mlerd dfl dcxiy oeiky dnke
dxezd ixetiq el` ok lre .dlaql leki mlerd did `l ,mlerd df
ynn dxezd md miyeald dl`y ayegy in .md dxezd iyeal
liayae .`ad mlerl wlg el didi `le egex gtiz xg` oipr mpi`e
yeald zgzy dn ."jzxezn ze`ltp dhia`e ipir lb" cec xn` df
mze`e .lkl d`xpd xac `ed yeald ik d`xe `ea .dxezd ly
xzei milkzqn oi` dti mdl d`xpd yeala mc` mi`exyk miheyd
`id sebd zeaiyg la` .mc`d seb `ed yeald dfy miayege
mi`xwpy dxezd zeevn mde seb dl yi ,dxezd df oeinck .dnypd
.dfd mler ly mixetiq mdy miyeala yalzp sebd df .dxez iteb
ixetiq `edy yeald dfa `l` milkzqn oi` mleray miheyd
eze` zgz `edy dna milkzqn oi`e ,xzei mircei oi`e dxezd
oi` ipiq xda ecnry oze` ,oeilrd jln icar minkgd .yeald
.ynn dxezd `ide ,lkd xwir `idy dnypa `l` milkzqn
`ea .dxezd znyp ly dnypda lkzqdl micizr `eal cizrle
.dnypl dnype dnype sebe yeal yi ,dlrnl `ed jky d`xe
lawny sebd df l`xyi zqpke .yeald md el` m`ave minyd
.ynn dxezd `idy l`xyi zx`tz ef epxn`y dnype dnypdl
ie` .dfa df fg`p lkde yecwd oencwd `ed df dnypl dnype
mde mlerd ixetiq `l` dpi` dxezdy mixne`y miryxd mze`l
milkzqny miwicvd md mi`kf .xzei `le dfd yeala wx milkzqn
.'xdfd' xtq ixac o`k cr .ie`xk dxezda
epiidc dxezd znyp z` yxtl ligzd 'xdfd' xtqy rc
z` cenll liayae dxezd iyeall zgzn `vnp dn yxtl ligzd
ly zeny dpd dlaw zvw cenll ok iptl aeh ie`xk 'xdfd' xtq
"xzqpd zxez xtq" (` :dlawd znkga miligznl mixtq dyely
melyde miigd zkxa 266

cici" (b jexa ipa ly "ligznl dlaw" (a oxhy lkin l`igi ly


ixry" (c .alxa mdxa` l`igi ly dlawd zxezl `ean " ytp
miaeh l"gnxd ixtq lk .`iilhwib sqei laewnd ly "dxe`
yekxl ozip mixtqd z` 'mexna xic`' xtqd caln ,miligznl
.ycew ixtql zeiepga
mr 'xdfd' xtq z` cenll lkez elld mixtqdn cnlzy ixg`
ixac z` oiadle 'yacn wezn' yexit mr 'xdfd' xtqe 'ycewd oeyl
cer lk dlaw cenll ulnen `l la` !ulnen .ea mi`aend dlawd
zeklde ilaa cenlz lleky hyt zcnle daeyza zxfg `l
.mixg` miwqete jexr ogleyn
:ynega aezk .rxd xvid z` yilgdl ozip dxezd gka wx
izrci ik erxf itn gkyz `l ik ,crl eiptl z`fd dxiyd dzpre"
dghad ef ixd" :jk lr i"yx azk (`"k `"l mixac) 'eke " exvi z`
"ixnbl mrxfn zgkzyn dxez oi`y l`xyil
dxezd dpzp aezkd hyta :"le`y ixac" xtqa jk lr aezk
z` izrci ik" dxne`a "erxf itn gkyz `l ik" dzghadl mrh
.mrhd edn xe`a jixve "exvi
(:'l oiyeciw zkqn) l"fg xn`n it lr `ed xe`iad ik d`xp
:l`xyil d"awd xne` "oilaz dxez el iz`xa rxd xvi iz`xa"
"rxd xvid cia mixqnp mz` oi` dxeza miwqer mz` m`"
ly exviy llba "exvi z` izrci ik" :dxezd zxne` jkitl
wewf ixdy "erxf itn gkyz `l ik" `ed ghaen ok lr lecb mc`
o`k cr .mc`d xvi z` ripkdl dgeka wxe ,dxezl-oilazl `ed
yalzn rxd xvid xak `aedy itke "le`y ixac" xtqd ixac
iax oe`bd azeke el dpekpd dtexzd `id dxezde lbyn zee`za
minzkd wegnl dcigid dvrd" :"edil` al" extqa o`it`l dil`
enke .dnyl dxeza weqrl :`id eid `l eli`k dnypay minbtde
mdl daxd jkitl l`xyi z` zekfl d"awd dvx" :l"fg exn`y
mbt lkn miwpe mikf eidiy epiidc jf oeyln zekfl ."zeevne dxez
la` .oeer lkn iwp `ed ik dxez cnl `ly inl d`xpe ".`hg jelkle
267 xzeia lecbd oewizd

avndy el xxazi ,xqen ixtq xwira dxez cenll ligziy ixg`


dlhal rxf zkity lr ik dfd xtqa xxazp dpd .oihelgl dpey
mbe .dzind ixg` mbe dfd mlera mb mixeng miyper miyprp
mixeqi` mb yiy xqend ixtq jl exidai jkl sqep .`ad mlera
oeyl xeqi`e xwy xeqi`e dfa `veike d`pe` ,lfb xeqi` oebk mitqep
elld mixeqi`dn cg` lke dtepge zepvil mb dfa `veike rxd
jnvrn repnl liaya okl .mixeqi` cer yie miax mitirql srzqn
weacl jilr `ad mlerd iiga jze` zekfl liayae zeax zexv
jxcd z` jl xi`ze el`d zexiard lkn jze` dwpzy 'd zxeza
.gvpd iig l` ribdl dpekpd
zzin ixg`) oicl mi`a ryxe xiyre ipr" :opax (epy) epz"
mi`a `xwp dfe mlera mc` lkl minya htyn jxrp ifitd sebd
ipr :xne` m` ?dxeza zwqr `l dn iptn :el mixne` iprl (oicl
!?lldn xzei ziid ipr melk :el mixne` .izepefna cexhe iziid
xkzyne dyer did meie mei lkay owfd lld lr eilr exn`
yxcnd zia xneyl ozep did eivg ,(rahn ly beq)'witrxh'a
eivge (yxcnd ziaa cenll liaya sqk mlyl jixv did mpnfa)
.ezia iyp` zqpxtle ezqpxtl
xiyr xne` m` ?dxeza zwqr `l dn iptn :el mixne` xiyr
iaxn xzei ziid xiyr melk el mixne` .iqkpa iziid cexhe iziid
el gipdy meqxg oa xfrl` iax lr eilr exn` !?meqxg oa xfrl`
meie mei lkae mia zepitq sl` ocbpke dyaia zexiir sl` eia`
dpicne dpicnne xirl xirn jldne etizk lr gnw ly c`p lhep
.dxez cenll
d`p xne` m` ?dxeza zwqr `l dn iptn :el mixne` ryx
!?'eke sqein xzei ziid d`p melk el mixne` .ixvia cexhe iziid
z` aiign meqxg oa xfrl` iax miiprd z` aiign lld `vnp
.(d"l `nei zkqn) "miryxd z` aiign sqei ,mixiyrd
:ilyn xtqa xn`py sefp `xwp dxeza wqer epi`y in lky"e
('e wxt zea` zkqn) "mrh zxqe dti dy` xifg s`a adf mfp"
melyde miigd zkxa 268

`idy dy`d enk" :l"vf xag wifii` wgvi iax oe`bd xiaqne
lk draha dlkqe liig zy` dppi` j` d`xn ztie x`ez zti
ztphne ie`xk zhywzn dpi`y ,dlv` xcdl epi` day itei
ebfna aeh `edy in `ed ok enk .xrekn xac lkae dty`a dnvr
zecind lk .dxeza wqer epi` la` 'd `xi mbe zeaeh zecin lrae
j`id llk rcei epi`y ,zenilyle zx`tzl el mpi` eay zeaehd
i` dfe lwynae dcina lkd zeyrle exvei zcearl mda ynzydl
dxyi jxca zkll eze` dkixcn `idy dxezd ici lr m` ik xyt`
epicia xeqnd dxezd ikxc it lr ,xyeide wcvd ipf`na lkd qltle
oeifae oealr dl mxeb `ed dxeza wqer epi`y iny `vnpe
zcin oebk ,ze`p epi`y dna day zeaehd zecina ynzyny
lr bdpzn epi`y iny dfl dnecke miryxa mewpl d`xap qrkd
s`ay mfpd enk .eizecin lwlwn `ed daxc` dxezd ikxc it
iax oe`bd ixac o`k cr "dty`a eklklne etphn `edy xifgd
.xag wifii` wgvi
rxn mc`d ly eite` z` jetdl dlebq yi dxezly l"fg exn`
lr xiaqn "ahenl exifgn dxezay xe`nd" :mdly milinae aehl
:"miigd ytp" extqa oi'feleen miig iax oe`bd jk
ytx daxda zgype ytxp minrtly s` ,raepd oiirnd enk"
cr .hrnhrn jlede xabzne rweae raep `ed df lk mr hihe
wqerd ok f`nk hytzie ixnbl dlbzie xabzi minid zeaxay
minevr mi`hge zepera dligz jlklzp m` s` ,dnyl dxeza
ici lr df lk mr ,dlilge qg ,rxd zelevn hihe ytxa c`n rahpe
aehde ahenl exifgi day xe`nd i`ceey gehae eail oekp `di df
gxkda seqaly cr .hrnhrn eay rxd lr jlede jlede xabzn
dgxte ez`nehn ycwzn `ede ixnbl eleka hytzie aehd xabzi
oi'feleen miig iax oe`bd ixac o`k cr ."eleka dxdh
"edil`n azkn" extqa l"vf xlqc edil` iax oe`bd azek
:('b jxk)
ici lr d`a dbixcn xg` dbixcn zinipt dpen`a zelrzd
269 xzeia lecbd oewizd

.zhytend lkyd zxiwg ici lr `le dnvr dxeza zewnrzd


ici lr zhlgend dpen`d z` biydl milekiy aeygl `id zerh
ipin lk ici lr cgeyn lkyd ixd ,diteqelite zeilky zexiwg
jxca el yi ,invra dfig` el yiy xac eyexit zeribp) ,zeribp
`ven dz` eay cve mewn lka xnelk ,zn`d on diihq mb llk
zeikep`d ik .xwy ly cv mb `vni d`xpk my .xzeia jil` daxiw
mc`yk ,utg `edy o`l lkyd z` dhn oevxd (zn`d jxcn dhn
zlaw lr ezpen` z` qqiae dxeza wnrzd mxha elky l` dpet
ipipr lr icrlad hteyd didi elkyy dvexe minkg zpen`e zea`
cgeyn htey l` dpet okle oin`dl dvex epi`y `ed oniq ,dpen`
mixexia lr zcqein daygnd ik laben mb lkyd .epevxk el dxeiy
.milaben mdy miinyb
dpen`d zeceqi z` mixxern dipetv seyg dxeza zewnrzd
zrcl gkep ecenila ('llek' e` daiyi cinlz `xwp jk) dxez oa .epa
envrn df `ltp oeifg iptl cneryke miabyp zexe` dxeza yiy
okzi ji` ike `id jxazi myd zxez ef dxez ik dxkd icil `a
jezne ,dzyecwe dzewnr z` dxezd el dlbny jezne !zxg`
icil `linn `a minkg zpen` ziipwe dxezd inkg ilecb zxkd
.l"vf xlqc edil` iax oe`bd ixac o`k cr ."zizn` zinipt dpen`
ilbx ecnry iny rcze likyz j`" :aezk 'xkyyi ipa' xtqa
el oi` .evtg 'd zxezae (dxez ozn cnrna) ipiq xd lr eizea`
zn`zp dxezd ici lr ik jxazi 'd ze`ivna zexiwga wqrl jxev
eipiry uari i"xdn ciqgd azky dfe .wtq ilan dibed ala xacd
dpen` lr ecnr xy` mixwegd mze` cny zexfb zrya e`x
dwitqd xy` mze`e .mrf meia lirei `la mceak exind xwgna
cakpd myd eycw zrcd ilwe miypd elit` .dxezd zpen` mdl
ok oi`y dn .seq el yi lkyd it lr byedy xacd ik .`xepde
seq ef dpen`l oi` (midel-`l iepik) `ed jexa seq oi`a dpen`d
cnrn) cakpd cnrnne epizea` zyexin epl d`a z`fd dpen`de
dxe` ivevip xizqd jxazi myd xy` ,(ipiq xd lr dxez ozn
dxeza opeaznd lkyde epnn zlv`p `id xy` ,dyecwd dxeza
melyde miigd zkxa 270

xzzqn (d"awd) jlnd (dxeza) my dpd ceakd jln `ed my dpd


(eiyeal `id dxezde yeal ila 'd z` biydl xyt` i` ik) eiyeala
cr .cre mlerl henz la czik il`xyid yi` ala dpen`d rawie
.'xkyyi ipa' ixac o`k
`weec ozep jxazi 'd ik xdfa `aen" :'edil`n azkn'a aezk
`ed 'd zceare dxeza elnr ici lry mc`d gkeei oke ,gk sril
ik ,mc`d zegek z` zpprxn dpiydy `ed `lt dxe`kl .wfgzn
xzei siirzdl jixv did mc`de ,dzinn miyiyn cg` `id dpiyd
ixa` rahn `qib jci`n .jxazi 'd xfb jky `l` .dpiyd ici lr
,zeipgexa zegekd yecigl jxc lr yiwdle cenll mileki ep` sebd
,df ici lr ylgiy mewna ,sebd ixa`n cg`a ynzydl miaxnyk
mc` .zipgexd dceara `id oky lkn .wfgzne jled `ed dpd
ode eteb ylgei 'd zceare dxeza elnr ieaix ici lry ayege dreh
ler zlaw `weecy mi`ven ep` zn`a oky ,`ed jetdp mle` .elky
epeira egena lenriyk sird oke .miycg zegek mc`l dtiqen sqep
lawne minyn dxfr ly miycg mixry el migztpy yibxi
.'edil`n azkn' c"kr "miycg gk zexve`
.dt lra zea` zkqn opyl :zixaa mbty inl oievn oewiz
zenin mei lka jk xg`e ,dt lra dze` cenlle onf yicwdl jixv
yi .dcearl e` ,zqpk-zial jxca .dt lra cg` wxt opyl legd
miwxtd lk .zewc 5-10 jxra wxt lk ly ekxe` .zkqna miwxt 6
ikd zkqnd ef .xzeia miwfge miizn` dpen`e dnkg ixac milikn
zkqnd ixac lr dxfge oepiy .dxezd lka daed` ikde dnkg
oevxde wygd z` ja exiabie dpen`d z` elicbie dnkg etiqei
wicvl zn`a jtdz xac ly eteqa jk ici lre .izn` wicv zeidl
.zea` zkqna waciy ciqg zeidl dvexd lk epizeax exn` .izn`
iptl l`xyia eigy mi`pzd .dt lra dxez ixac opyl oipr yi
mb .dxez ixac oepiy zekfa mdly dlecbd lkl ekf dpy miitl`
`plien oe`bd .dxez ixac opyl mivilnn zexecd lka mipax
,mly xtq xe`l `vi xak .oe`b zeidl dkf oepiyd zekfay xidvd
mbtl oewiz `ed zeipyn oepiyy xiaqny ,'zn`a jcaerl' `xwpy
271 xzeia lecbd oewizd

cnely in oial opyne dxez cnely in ly xkya lcad yi .zixad


xfegy iny `aen 'a 'nr 'h sc dbibg zkqna .opyn `le dxez
caer `xwp mrt cg`e d`nn xzei cnly dxezd ixac z` opyne
yie midel-` caer `xwp `l mrt d`n wx opiyy ine midel-`
`ed dt lra wxt mei lk zea` zkqn oepiy .mdly xkya lcad
lra dxez ixac zxin` .rxd oeyll oewiz mbe ceqid mbtl oewiz
ska `ed mdilr yperdy rxd oeyl ly zexiard lr zxtkn dt
.'`ipz'd xtqa `aend itk .rlwd
didi `edy jlnd cec ci lr azkpy milidzn '` xenfn meiqle
jxcae miryx zvra jld `l xy` yi`d ixy` :cizra giynd
.ayi `l mivl ayenae cnr `l mi`hg
.dlile mnei dbdi ezxezae evtg 'd zxeza m` ik
`l edlre ezra ozi eixt xy` min iblt lr lezy urk dide
.gilvi dyri xy` lke leai
.gexd eptcz xy` uenk m` ik miryxd ok `l
.miwicv zcra mi`hge htyna miryx enewi `l ok lr
.ca`z miryx jxce miwicv jxc 'd rcei ik
mileki daeyza xfeg `l dz` m` mby mixtq zniyx jl dpd
l` dnipt xzei jze` qipkdle midel-` l` jze` axwle jl liredl
:ziniptd dpen`d
'mixyi zliqn' ,'zecind zelrn' ,'miwicv zegxe`' :xqen ixtq
'ilyn' .'xqen hay' 'urei `lt' 'dnkg ziy`x' ,'zeaald zeaeg'
."sxz l`e xqena wfgd" :jlnd dnly xn` .dpei epax yexit mr
daeg .xqen cenil gipfz l` ,dxez cenll onf daxd jl oi` m`
daeyza xfegl sicre ,meia lka xqen dry ivgk zegtl cenll
.dry ivgn xzei cenll
'zepeaz zrc' ,l"gnxd ly ''d jxc' :dpen`e dtwyd ixtq
oexd` x"enc`d ly 'mipen` xney' .l"gnxd ly('ae '` wlg)
xe`' 'eriai jaeh' ,'mc` ipal eize`ltp' ,'opax ogleyn' dhd`x
melyde miigd zkxa 272

l`xyi axd ly 'zepen`' (mikxk 10) xlin xecbia` axd ly 'mler


i`yepa mipey miyi` ly mixn`n lleky xtq 'zexewnd l`' qd
xinf axd ly 'jtdnd' 'edil`n azkn' dpen`d wefige dtwyd
mely axd lye iq`bel awri l`xyi axd ly mixtqd lk .odk
.zipgex dginva miligznl miaeh yex`

z`f .utg ealy mewna cenll i`yx mc`dy zxne` dkldd


yekxl ulnen .mi`zn didi jipira og `veny xtq lky zxne`
xnelk .onf ztewz dze`a mdn dnk `xwle mixtq ly zenk
jke `ad xtql xearz epnn zrayy rbxae cg` xtq `xwzy
.xzei miwitqn z`fk dxeva .iept rbx lkae mei lka d`ld
dtexi`a igy ce`n lecb wicv didy aeh my lrad l`xyi
l`ye giyn lkidl dlre (ziakek dklyd) dnyp zilr mrt dyr
jizepirn eveti" xy`k el dpr giynde `ai `ed izn giynd z`
utez minl dleyny dxezd xy`ky `id dpeekde (ilyn) "dveg
`eaze giyn `eai f` .l"ega miiebl elit`e ux`a gxf` lkl ribze
dveg jizepirn eveti" :`ed ilynn weqtd jynd .dle`bd
mixn`ne dxezd gexa dpen` iweqt uitdl oipr yi "zeaegxa
,zercen zegel ,zeveg ihly lr elit` daeyza xifgdl milbeqnd
dle`bd z` axwn df ik ,zeipekn lre ,zepga ,wqra ,zezlc lr
reci .d"awd z`n ze`p xkyl dkfi dxezd zvtda szzynd lke
dvx" :xne` diywr oa dippg iax :zea` zkqnn mqxetnd weqtd
:xn`py zeevne dxez daxd jkitl l`xyi z` zekfl d"awd
z` licbdl xefr ."xic`ie dxez licbi ewciv ornl utg ipc`"
z` `iadl xefr .dxdna `eal giynl xefr .dxic`dle dxezd
jl dpd .zixyt` jxc lka dxezd zvtda szzyd .dle`bd
,miza ly zezlc ,miakx lr uitdl xyt`y miweqtl `nbec
jledd 'd `xi lk ixy`" :ixyt` mewn lkae ,wqrae zeiepga
og" .(d"w milidz) "'d iywan al gnyi" . (g"kw milidz) "eikxca
enrh" .(c"t milidz) "minza mikledl aeh rpni `l ,'d ozi ceake
ei`xil 'd ceq" .(c"l milidz) "ea dqgi xabd ixy` 'd aeh ik e`xe
273 xzeia lecbd oewizd

il` ,'d me`p ,l`xyi aeyz m`" .(d"k milidz) "mricedl ezixae
'd dide 'da ghai xy` xabd jexa" .('` 'c edinxi) "aeyz
c"i ryed) "jiwel` 'd cr l`xyi daey" .('f f"i edinxi) "eghan
.(g"i 'e mixac) "jl ahii ornl 'd ipira aehde xyid ziyre" .('a
oi`" :l"fg (b"i 'i mixac) "cearz eze`e `xiz jiwel` 'd z`"
z`xi dnkg ziy`x" ."eiptn e`xiy liaya `l` `xap dfd mlerd
mz` mipa" (a"v milidz) "'dl zecedl aeh" .(`"iw milidz) "'d
"ux`d lka mihheyn dnd 'd ipir" .('` c"i mixac) "mkiwel` 'dl
ot jl xnyd" .('g 'b ilyn) "jail lka 'd l` gha" .('i 'c dixkf)
z` d`x 'd hiad minyn" .(`"i 'g mixac) "jiwel` 'd z` gkyz
e"h zeny) "cre mlerl jelni 'd" .(b"i b"l milidz) "mc` ipa lk
.(zay ly zixgy zlitz) "minler igl ceakde xzkd" (g"i
icedi" .(zay ly zixgy zlitz) "minler igl dlynnde dkelnd"
,miznd ziigze giyn z`ial oekd" ."cinz jze` d`ex 'd !xwi
icedi" ."daeyza mixfegl ,ocr obl dqipk zeyx" ."daeyza xefg
aehd lk xewn d"awd" ."eil` xefg ,jze` ade` minyay `a` !xwi
!xwi icedi" ."xge`n didi ot ,xgn cibz l` xwi icedi" ."zekxade
iwel`a xgea l`xyi mr" "aeh lka dkfz d"awa dpen` zekfa
.uitdl i`cky miweqtl ze`nbec o`k cr ."l`xyi

milrd lr lltzdl mikixv miapr zeleky`dy ,`xnba `aen


.milrd zekfa mb zeleky` zeidl mikef zeleky`d ik .egnviy
miizcd ik .daeyza exfgi miipeligdy lltzdl mikixv miizcd
mr xacl jixv .miipeligd ly daeyza dxfgd zekfa dle`bl ekfi
lkk dxezd zvtda weqrl mb jixve ,daeyza dxfg lr miipeligd
ip` .zewacn 18,000n dlrnl izvtd invra ip` .xzei xyt`d
el`d zewacnd .zewacn 100,000n dlrnl uitdy edyin xikn
ce`n i`ck .daeyza xifgdl zexfere odly z` zeyer hlgda
.ixyt` mewn lka e` zeiqpk izaa uitdle qitcdle gexhl

'opaxc ogley' xtqd jezn ehwel dfd wxtdn micakp miwlg


.epizeax ogley zixara eyexity
melyde miigd zkxa 274

dpen` yewia - 26 wxt

dnl xidadl i`cke eplekl zpaen dppi` dpen` dlind


lkn xzei mc`d dvexy xacd .dpen` dxne`a dxezd zpeekzn
zeticrd jk dlecb xzei `id d`pddy lkky oaenke ,zepdl `ed
elhazi zephw xzeid ze`pdd xzie ,dlecb xzei `id dly
.`xead mr cegi`n d`vezk zlawzn dlecb ikd d`pdd .dznerl
.xye`ne yecwe x`ene idel-` yibxdl mc`l mxeb df cegi`y
eizepevx z` dyrpy ici lr `id `xead mr cegi` biydl jxcd
`xead ly eizepevx .ezi` cg`zpy oipern `ed mby .`xead ly
z` miiwle dxez cenll `ed zeyrl jilry lk .dxeza mi`aen
icedid ly dpen`d okae .dxeza miaezkd `xead ly eizepevx
weac icedidy lkk .ezi` zecg`zde 'da zewacl ribdl jxcd `id
,ef zecg`e zewac biydl caer `edy lkke ,ezi` cge`ne 'da xzei
l"fg exn` ?z`fd zecg`de zewacd idne .dlecb xzei ezpen` jk
dz` s` did ,megx `ed dn .d"awd enk zeidl dyexit zewacy
s` did ,xeab `ed dn ,ciqg dz` s` did ,ciqg `ed dn ,megx
,'eke mixg`l aeh ozep dz` s` did ,aeh ozep `ed dn ,xeab dz`
eidi cizra .idel-` dz` s` did ,idel-` `ed dn zexg` milinae
epy`x lr dxhr didi d"awd f`e 'da ynn miweac l`xyi mr
.`ad mlera dxwi dfe ,epkeza 'd xe` z` yibxpe

z`xi da oi`y dpen` lke cgia miaely 'd z`xie dpen`


dpen`d dlcb ok miny z`xi dlcby lkk .dpen` dppi` miny
dxizq o`k yi ixde .miny z`xi dlcb ok dpen`d dlcby lkke
'd zad` ici lr byen dfy 'da weacl miywazn epgp` .dlecb
lelr dfe eiptn `xil miywazn epgp` ipy cvne eil` zenczde
zepigad ipyn miakxen dpen`de miigd okae .'d z`pyl `iadl
dyrn lka .dipyd z` zg` zecbep ody d`xie dad` ,el`d
275 dpen` yewia

ilka obpn mc` :`nbecl .d`xi e` cgte dad` ea yi dyer mc`y


e`vi dny cgtzn mb la` rinyn `edy dwiqend z` ade` dpibp
cbp gwetne ipxir xnynd lr cner `ed okle ,miteife zeierh el
`nbec .dpibpdn d`pdd z` el `ivedl milelry miteife zeierh
ipy cvn meldid z` ade` `ed cg` cvn meldi laiw mc` :ztqep
`ly jkl b`ec `ed okl meldid z` el eapbi dny cgtzn `ed
ipy micgtzn cer lk .dy`l xab oia dad`a xacd eze`e .apbi
cg`y rbxa .miiwzdl jiyni xywd ,mdipia dcixtn befd ipa
`iadl liaya elit` .wzepi xywd .dcixtn cgtl wiqti befd ipan
lka jk .dzd jtyi `ly ,d`xi dyexc oelql gahndn dz qek
zbyen mdipy ici lre dad`d cve d`xid cv yi xace xac
azek 'ycewd zxdh' extqa dh`x oexd` x"enc`d .zenlyd
xyt` d"awd z` la` mdn cgtl mbe mc` ipa aed`l mb dywy
cgeina ,mdn cgtl mbe aed`l mb xyt` `n`e `a` mby d`xpe
.axd z` mbe xirv liba

.'d xe`a ,`xeaa zewac `id mc`d ly zilkzd xaqedy itk


byeny ,zewacd lr xenyl `edy ,d`xid cv ,ipyd cvd x`ype
icedid lr .dyrz `l zeevn lr dxinye miyrna oeiwp ici lr
f`e ,daygn -xeac dyrn :el` zyelya zeevnd z` miiwl
lr ?'da miwacp ji` ,li'bxa` mxei axd azk .'d xe` ea yalzi
.xeaige `zeev oeyln zeevn .zeevnd meiw ici

ipan cg` meid ipl`y" :l"vf oihypiel l`wfgi axd azek


dpen` ike ,dpen` ipipra xacl ep` miaxn recn daiyid
llke ,dpen` dxen elek mlerd lk `lde ,wefg mikixvd mixacdn
ep` mirehy zn`d j` !?mipin`n ipa mipin`n mipekn l`xyi
ici lr dykxpy dpen`a dxkddy mixaeqe dpen`d zpad zedna
dnk epxkfd xake ,dpen` z`xwp `id mb xtq ziaa zewepiz
zewac `idy) dpen`d cgi miaely miny z`xie dpen`y minrt
,dpen`d zxkdl miribn d`xid jxce miny z`xil d`ian (`xeaa
dzrne ,dpen` dppi` miny z`xi icil d`ian dppi`y dpen` lke
melyde miigd zkxa 276

,miny z`xi icil epz`iad `l epzpen`e d`xin ep` miwegxy oeik


.oihypiel 'i axd c"kr "dpen` z`xwp `l epzpen` s`y jgxk lr
ik ,lecbl dkixv d`xid ,'dl miaxwzny lkky `id daiqde
mb 'dn meid miwegx epgp`y oeeikne dlecb xzei zexidf zyxcp
i`ceea lecb xve` el yiy inl dnec xacde m`zda eply d`xid
.ohw xve` el yiy inn xzei eilr cgtzie eilr xenyiy

miny z`xi" :'l`xyi zpen`' extqa iq`bel l`xyi axd azek


oian i`cee cg` lky enke ,mc`ay dpen`d zbxcn lr zecr `id
miny z`xiy `ed heyt ixdy zeey opi` miny z`xi zebxcny
oke mipexg`l dnec dpi` (mincew zexecn miyp`) mipey`x ly
,mrd iheyt ly mz`xil deey dpi` zexecd ilecb ly miny z`xi
wfege `xeaa dxkdd zcn ?el`l el` oia d`xid lcadl xewnd dne
'l`xyi zpen`' c"kr ."dpen`d

dzid mipencwd ly mzpen`y iq`bel l`xyi axd jl xiaqn


z` miyega eyibxd mincewd zexecd .eply dpen`dn dlecb xzei
epiad e`hgyk mbe dlecb dzid mzpen` okle `xead ze`ivn
dcaerl llka mircen mpi`e mi`hegy miipelig yi meid .e`hgy
eid minecw zexec jk lr sqep .mnvrl wfp miyere mi`heg mdy
d`xpe .inipt xe`a mix`en xzei ,mipexg`d zexecn miipgex xzei
ryt ,ryx iyrna `ln jpzd ik ,ixac z` xzeq jpzdy dxe`kl
epiyy miyrn lr wx xtqn jpzd ik .jk eppi` xacd la` ,leere
mzyecw lre ,igkepd eavnl l`xyi mr z` e`iade dixehqidd z`
ycewd ixtq la` ,xacn jpzd oi` mipey`x ly mzeipgex lcebe
jpzd z`y 'mler xe`' extqa xiaqn xlin xecbia` axd .ok
mc` ly i`etxd eavn wx aezk eay `tex ly oneil zeeydl xyt`
mbe eiiga miaeh mixac daxd dyr dfd mc`dy i`ceea .mieqn
jk .`texd ly epneia eazkp `l el` la` mdy lk mibyidl ribd
.dfd mrd zlecb lr c`n hrne l`xyi iryta eaex oc jpzd mb

,'e`hd ly dad`d zeceq' xtqd xagn ,iebd di'v whpn mb


277 dpen` yewia

xecd xy`n miipgex xzei eid miiebd ly minecw zexecy azek


.dfd
lk`y oey`xd mc`d lr epl zxtqn (ynegd) dxezd :`nbecl
dpd .oey`xd mc`d did in epl xtql llka zgxeh `le zrcd urn
.mrt i` didy ipgex ikd mc`d did oey`xd mc`d dlawd itl
mlerd seqn did elceby eilr mixne` l"fge xe`a `ln did `ed
.eteq cre
lr eyexitl dncwda azek bly` ield dcedi laewnd axd
zxne` z`f okekif xcq itl mlerl ecxi zexecd ik 'xdfd' xtq
lad jk xg`e xekad epa oiw eixg`e lecb ikd did oey`xd mc`dy
'mileblibd xry' xtqa l`hie miig iax azek mb jke d`ld jke
.zenypd x`y lk lre lad lr ipgex oexzi oiwly

eyexit zixaray '`giync `zawr' xec `xwp eply xecd


eidy miniptd miyegd z` epcai` epgp` .giynd ly awrd
xe`d zenk z` epa oi` okle ze`neh ipin lka ep`nhpe mipey`xl
livdl zlbeqny dxez epl yi la` .mincew zexecl didy iniptd
.mler `xean epl dpzipy dxez .epze`
mcwy dnl dpd" :'miigd xe`' extqa xhr oa miig epax azek
ixry miyinga ernhpy zevevipd xxal `ed zelbd xwr ik epl
xexiaa weqrl mixen` l`xyi ux`a miayeid epgp` mb) d`neh
'eke minrt dnk df xac oievy enke (d`nehd jezn ycwd zevevip
xryay miig zxez oeilr l` epa rityi `eal cizrl ik epghaede
zelba hxtae zeielbd zervn`a `ed ezbyde dpiad ly miyingd
l`xyi ipa epkzqip `ly mrhe .xacd mibiyn ep` oexg`d
oi`y dn dxez ipa eid `ly cvl ,miyingd xry xexaa mixvna
miyingd xryl qpkl ebiyi mzxez zervn`a mipexg`d zexec ok
xe`' c"kr d`nehd zpiga enz etq f`e eitn erlea `ivedle
.'miigd
xryl ltep dlhal erxf jteyy iny dfd xtqa azkp xake
melyde miigd zkxa 278

xryd `ed ,epnn jenp xzei xry oi`y d`neh ly miyingd


mya 'mipen` xney' xtqa dh`x oexd` x"enc`d azke .oexg`d
`ed dfd xrydy l"vf `pxn`wn w"dbdn 'dti`d zixiyr' xtqd
dfd xryl ltpy in zxne` z`f .zeiqexewit`e zepin ly xry
jixvy milecb mixwy dnk eala fge` i`ceeae ezpen` lk z` cai`
mixwyd z` epnn `ivedl zlekid z` yi dxezl .mdn xhtdl
.dl`d
l`xyi axd `ian dlrnl e`aedy xhr oa miig axd ixac z`
l`xyi eqpzi cizrly :jk lr siqene 'l`xyi zpen`' extqa iqbel
l`xyi z`va elit`y .dpen`d oeiqip `ede xzeia dywd oeiqipa
eqpzip `l ,dlecbd dcixide dywd ceariyd ztewza mixvnn
ryze mirax`l ecxi la`) .ea cenrl mileki eid `l ik .df oeiqipa
mzeida (dyecw ixry ryze mirax`l elr jk xg`e d`neh ixry
mr mzeida (eply xecd llek) elld zexecd eli`e dxez ozn mcew
miwleg yie 'l`xyi zpen`' c"kr .df oeiqipa cnrl elkei dxezd
dkfp zizn`d epbef za mr ozgzpy ixg` wxy mipin`ny eilr
.dpia ly miyingd xryl
yiy ipgex ikd xacd `idy dpen`a zekfl dvexdy jkn `vei
lk xnegn ieyr eppi` `ed .yiy ipgex ikd `ed l-`d ik ,mc`a
xac oi` .`xead ly ezxeza weacl jixve ipgex wx `ed `l` `edy
m`e mler `xea ze`ivna dpen` xy`n ea feg`l ipgex xzei
icedi xeza aiegn dz` mlerl `xea yiy jkl jzpen`a zrbd
`idy ezxez z` jilr lawle jkn ywaznd crvd z` zeyrl
.miwicvl oetvd aehd lk l` jze` `iaz

ea oi` dxeza wqer epi`y in" :aezk 'miyecw' zyxt 'xdf'a


yiy ipgexd jyega jled `edy oeeikn dfe xdfd c"kr "dpen`
.xcben oeeik el oi`e ,dfd mlera
dpd .dfd mlerd ly minrhd z` mixzeqd minrh dxezl yi
ilae xzen xac `id dee`by fge` ipeligd mlerd ly eaex aex
`id dee`bdy jtidd weica zfge` dxezd .zeigl xyt` i` dee`b
279 dpen` yewia

z` zawrne `ehgl mc`d z` d`iane .xzeia ipqxd xac


oa `iawr" :zea` zkqnn dpyn dpd .zipgexd ezegztzd
.dxiar icil `a dz` oi`e mixac dyelya lkzqd" :xne` l`lldn
oic ozil cizr dz` in iptle jled dz` o`le ,z`a oi`n rc
xtr mewnl ,jled dz` o`le dgexq dtihn ,z`a oi`n .oeayge
ikln jln iptl ,oeayge oic ozl cizr dz` in iptle drleze dnix
dpai yi` qhiel iax" :dpyn cer dpd "`ed jexa yecwd miklnd
`id dnix) "dnix yep` zeewzy gex lty ieed c`n c`n" :xne`
(xawa xyad z` zlke`d miig lrad

mlerd ipa :dly minrha dketd dxezdy jkl ztqep `nbec


xzeiy dnk ,"dle`bd z` `iai"y xacd `ed sqkdy mifge` dfd
dpd .jetdd xacd z` hrnk zcnln dxezd .aeh xzei jk sqk
lk`z glna zt dxez ly dkxc `id jk" :zea` zkqnn dpyn
dz` dxezae digz xrv iige oyiz ux`d lr dzyz dxeyna min
aehe dfd mlera jixy` jl aehe jixy` ok dyer dz` m` lnr
:xne` xi`n iax" :zea` zkqnn dpyn cer dpd ."`ad mlera jl
m`e mc` lk ipta gex lty ieede dxeza weqre wqra hrnn ied
dxeza zlnr m`e ,jcbpk daxd milha jl yi dxezd on zlha
la` .sqk dpbn dpi` dxezd "jl ozl daxd xky el yi ,daxd
.zee`zd ieline dee`b oebk .xyera zepenhd zepkqd iptn dxidfn
lk riyedl lekiy mler `xeaa dwfgd dpen`d `id sqkl silgzd
.ecia akrn oi`e ezxvn cg`

zegekae ,milil`a epin`de dxf dcear icaer mc` ipa eid mrt
dcearl silgzd `ed sqkd meid .xye`d z` mdl e`iaiy rahd
`ed sqkd .sqk ixg` dvx zeyep`d milil`l cebql mewna .dxf
lk .`ad mlerd ly mrhd z` yi dxezl .dfd mlerd ly mrhd
midel-`l rpkidl jixv aeh my zeigle `ad mlerl ribdl dvexd
.`ad mlerl ed`iazy dxezd z` cenlle

ipnf `ed dfd mlerd ?`ad mlerl dfd mlerd oia lcadd dne
melyde miigd zkxa 280

lr gvp iig fafaie jli in .igvp `ed `ad mlerd .dpy miray wx
.diewl ely dpen`dy in wx ?rbx ly miig
mye ipgex `ed `ad mlerd .xekr ifit seba miig dfd mlera
`ad mlerd .zipgex dpigan jeyg dfd mlerd .ipgex seba digp
eifn mipdpe my`x lr mdizexhre miayei miwicv" .xe` `ln
yperd `ad mlera mepdibl zcxl xyt` dfd mlerdn "dpikyd
`al cizrl .rxd xvi yi dfd mlera .dyead yper `ed lecb ikd
iax .mlera rxd xvi xzei didi `le rxd xvid z` hgey d"awd
ipta xecfextl dnec dfd mlerd" :(zea` zkqna) xne` awri
`ed "oilwxhl qpkzy icka xecfexta jnvr owzd ,`ad mlerd
dfd mlera miaeh miyrne daeyza zg` dry dti" :xne` did
`ad mlera gex zxew ly zg` dry dtie `ad mlerd iig lkn
."dfd mlerd ig lkn

ipnn wegx `edy `ad mlerle il dn" :mc`d cibi m` dne


aeyig dyrp m` .wegx jk lk `l `ad mlerd okae "xe` zepy
dgpd jezn dfe zeigl cg` mei oial mipy miying oia jl yi heyt
lelr dz`e jxra dpy miray digze jxra mixyr oa dz`y
oecip xak dz` dl`d dpy miyingd ixg`y ixd .mei lka zenl
zeigl jl ribn m` hlgei mb f`e ,dfd mlera jiyrn lk lr minya
dnn xdn xzei daxd exari el`d dpy miyingde .`ad mlera
mikqege zenc` ilr mdiig seql mib`ec mc` ipa .ayeg dz`y
.mzpwf inia migep miig mdl didiy icka mikxc ipin lka sqk
ly zeend xg`l la` .cizrd z`xwl mkg crv `ed dfd dyrnd
dcewpa .b`ec ipeligd oi` gvpd iig miligzn f`y ,ifitd sebd
icedid .geex z`yl izcd icedid ly dpen`d dligzn z`fd
`le gvpd iigl b`c `ed ik mkg xzei xac ly eteqa `vei oin`nd
miwicvd ici lr mi`xwp ea miigdy mlera dpy miray ly miigl
hana mrh zexqg od dfd mlerd ly ze`pddy oeeikn .'lad iig'
zlrez mey dt miiga oi`e `edy lk wfp mb deelzn oaexle ,ipgex
.ezxez cenle .`xead zeevn meiw caln
281 dpen` yewia

oeeikn ,`ad mlerl ribdl oevx lk il oi`" mc`d cibi m` dne


okl ize` miwtqn dfd mlera miigd .`ad mlera oin`n ippi`y
iig ciqtd dfk mc` okae ."zeevn miiw` `le dxez cnl` `l
oic .mepdibl cxei dfk mc` ik cqtdd mizqd `l dfa la` dyecw
leblba dfd mc`d xfeg jk xg`e yceg 12 `ed mepdiba miryx
exn`e .el oikd mler `xeay zepeiqipd z` aey xaere .ycgn clepe
z`f "gcp epnn gci izlal zeaygn ayge" d"awd lr l"fg
.icedi s`l xzeei `l d"awdy zxne`

`ed hleyd `ed jlnd `ed .midel-` z` gvpl zexyt` oi`


cec mb .gexal o`l oi` .ely micia mi`vnp epgp`e epiig lr oec`d
gexal xyt` i`y jk lr h"lw xenfn milidz xtqa azk jlnd
wq` m` .gxa` jiptn dp`e jgexn jl` dp`" :mewn meyl 'dn
.jpd ,le`y (cx`) driv`e ,dz` my miny (dlr`)

aeh d"awd .epzaeha dvexe epze` ade` d"awd lkd zexnl


m` ik ryxd zena uetg` m` 'd me`p ip` ig" .aihidl epevxe
(`"i b"l l`wfgi) "dige ekxcn ryxd aeya

miwicve mizn mi`xwp mdiiga elit` miryx" :mixne` l"fg


zeig ly zebxc yiy mipekzn mde "miig mi`xwp mzena elit`
mda yi iyeway dl`k yie zeig daxd mda yiy dl`k yi .mc`a
lke mc`a yiy zeig zebxcd lr xacl daxn yecwd xdfd .zeig
ea yiy in .mc`a zeig zebxc yiy jk lr miqqean dlawd icenil
yi dnyp el yiy in ,gex mb el yiy inn zeig zegt ea yi ytp
zebxc daxd cer yie ,gexe ytp wx ea yiy inn zeig xzei el
xyw ca`ne ezeign ca`n `hegdy epze` zcnln dxezd .miipia
ca`n `hegd .dyecw ly dybxde zeig el zpzepy dpikyd mr
miqkn mi`hgd 'miigd l-`' `edy `xead mr xyw ei`hg llba
jxc epl oikd d"awd .seba yalzdln xe`d z` minqege ytpd lr
lk .dxeza z`vnp epl ozp `edy jxcd .dpikya ,xe`a wacdl
h`l h`le dpikya dxfga wacdl dkef dxezd zeevn z` miiwnd
onfd on ei`hg ici lr cai` `edy miaehd zeybxd eil` exfgi
melyde miigd zkxa 282

dpen`d z` xifgn zeevnd meiwe dxezd cenl .jyega jlidy


itk zipgex zegwtzde dginvl jlnd jxc lr eze` aivne .mc`l
.mc`de mlerd `xea ly epevx

i`ln epgp` ,dfd arde inyb -ixnegd seba mi`elk epzeida


dfd wewifd icrla .y`a miwwfny sqk enk wewifl mikxvpe zee`z
`idy d"awd zaeh z` lawl lkep `le dyecwe dxdhl ribp `l
.ipgex beprze d`pde xe` ly mevr rty

daezk dfd xekrd seba dfd mlera mi`vnp epzeid zaiq


z`n xky jk lr lawle cearl dfd mlerl ep`a .dlawd ixtqa
m` ?"oeifia mgl" edne "oeifia mgl"n leaqp `ly icka `xead
leaqp mpiga epl wiprdl el yiy aehd lk z` `xeadn lawp
m` la` .xac dfd aehd lk lr epnly `ly lr dyea zybxdn
epikfy ixd ,`xead ly eizeevn meiw zxenz dfd aehd lka dkfp
oia lcadd .wcva `l` ,cqga `l epl wiprdl el yiy aehd lka
oiay lcadd `ed zeevnd meiw zxenz lawl oial mpiga lawl
mc`d ,mpig lawl oken ohwd clid .ohw cli oial xbean mc`
.engl z` gieexdl dvex xbeand

lkd lawny ohw cli enk did` f`" :mc`d xn`i m` dne
jxhv`y ila zzl leki mb `ed .zzl daxd yi d"awl ixd ,mpiga
dninyd dlr epax dynyky yxcna xteqn okae .jk lr lenrl
xyt` .mpig zpzn ly xve` d"awd el d`xd dxez ozn onfa
.melk mdl ribn `ly dl`l ozpi mpig zpzn ly xve`y aeygl
laewnd xiaqn la` .dxez ecnl `le zeevn eniiw `ly dl`l
zenypl `weec ozpi df xve`y bly` ield dcedi axd lecbd
sqepay .mixg`n xzei dfd mlera egxhe elnry cgeina zelecb
sewrl xyt` i`y jk .mpig zpznn epdi mb mdl ribny xkyd lr
.dxezd z`

d"awl gex zgp zeyrl yiy ycewd ixtq epze` micnln meik
miyer d"awl gex zgpd z` .gex zgp epl d"awd dyri dxenzae
283 dpen` yewia

axwzdl mikef gex zgpd ici lr .zeevnd meiwe dxez cenl ici lr
.mixye`n gvp iiga mbe dad`n daeyza mikefe d"awl

z` zeqpl icka `xap dfd mlerdy xaqen ycewd ixtqa


i`ln miigd lk .`l e` 'd jxca jli m` dpen`d oeiqipa mc`d
gilvdl icka .`xead z`n oeiqip yi lrye crv lkae zepeiqip
e`iai el` ipy .midel-`n cgtle dxez cenll icedid jixv oeiqipa
.zepeiqipa dcinrl

dpen`d zevn

(`"d `"t dxezd iceqi zekld) 'dxez dpyn'a azek m"anxd


ievn my yiy rcil zenkgd cenre zeceqid ceqi" :epeyl dfe
dne ux`e minyn mi`vnpd lke `vnp lk `ivnn `ede oey`x
zrcd lr dlri m`e ,e`vnid zzin`n `l` `vnp `l mdipiay
zrcd lr dlri m`e ,ze`vndl leki xg` xac oi` ,ievn epi` `edy
lhai `le ievn didi ecal `ed ,miievn ecaln mi`vnpd lk oi`y
jixv epi` `ed jexa `ede el mikixv mi`vnpd lky .mlehial `ed
.mdn cg` zzin`k ezzin` oi` jkitl ,mdn cg`l `le mdl
oi`e zn` ecal `ed "zn` midel` 'de" :xne` `iapdy `ed
"ecaln cer oi`" :zxne` dxezdy `ede ,ezzin`k zn` xg`l
.ezenk ecaln zn` ievn my oi` xnelke
bidpnd `ede ux`d lk oec` ,mler idel-` `ed dfd `vnpd
aaeq lblbdy ,wqtd el oi`y gka ,zilkze uw el oi`y gka lblbd
aaqnd `ed `ed jexa `ede aaeqn `la aeqiy xyt` i`e cinz
'd ikp`" :xn`py dyr zeevn df xac zricie .sebe ci `la eze`
m"anxd c"kr "jidel`
xky jk lr lawn el`d mixacd z` eilr lawny icediy rce
.`xead z`n

oin`iy jixv l`xyin yi` lk "d jxc' xtqa l"gnxd azek


melyde miigd zkxa 284

lk `ivnne `ivndy `ede ,igvpe oencw ,oey`x ievn my yiy rcie


.del`d `ede ze`ivna `vnpy dn
eze`ivn zzin` oi` ,eny jxazi dfd ievndy rciy jixv cer
zeienly ipin lka mly `edy ea rcep df wxe ,llk ezlef zbyen
.llk oexqg ea `vnp `le
,mi`iapd one zea`d on dlawa meprci dl` mixac mle`e
,xexaa mzzin` lr ecnre ipiq xd cnrna l`xyi lk mebiyde
eilr epax dyn meeiv oky .dfd meike xec xg` xec mdipal mecnle
...jipir e`x xy` mixacd z` gkyz ot" :dxeabd itn melyd
dxiwgd cvn mb mpn` .('c mixac) "jipa ipale jipal mzrcede
gkn ok mzeid gkeie .dl`d mipiprd lk ezn`i micenld miztena
znkg it lr epipira mi`ex epgp` xy` mdibiyne ze`vnpd
zencwd dpgwliz mdny ,zenkg x`ye dpekzd ,dqcpdd ,rahd
c"kr "dl`d miizn`d mipipird xexa odn clei xy` zeizn`
l"gnxd
m` envra xewgie envr mr xyi didiy in lky eixacn oaene
mlerl `xea yiy dpwqn dze`l ribi `xea ze`ivn ila mler okzi
lr mixacn l"gnxde m"anxd ixacy rce .oey`x ievn `edye
ze`ivna dpen`d .envr lr lawl icedid lry dpey`xd deevnd
.d`xid zeevn d`a dixg` .l-`d

d"awd" :'l`xyi zpen`' extqa iqbel l`xyi axd azek


cecya ze`ltpe miqip mdnr dyr ,l`xyi mr gxh lekiak
mala xicgdl ick df lke oira oir dpiky zelbzd ,rahd zekxrn
lra `ed wxe j`y dricid z` mala reawle oeghae dpen`
qt`ke oi`k mleke ,eicrlan mlera gk meyl dhily oi`e zlekid
icr zexic`e zewfg zeklnn ripkne mi`b lityn epevxa .eiptl
dnver dzlynnl dzide dtika dhly mixvn zekln ixdy ,ux`
mixvnl dcnr `l ...day seyikd gkn ode day wfegd zngn od
jxca mihty d"awd mda dyre mzxeab `le mznkg `l
xnelk ('a 'i `a) "mixvna izllrzd xy`" :aezky enk zellrzd
285 dpen` yewia

,mipik ,rcxtv zkn oebk lezide wegy jxca `l` miyper mzq `l
brll eide c`n mixvnd efazd dknd mvr caln oda 'eke oigy
el`d zerxe`ndn 'l`xyi zpen`' c"kr "mdi`ex lk ipira qlwe
mr ea`y xacna k"g` l`xyi mrl exwy zerxe`nd on mbe
a`ey meik icedi .d"awdn cgtl jixvy zexecd lkl dpen` l`xyi
.jpze xqen ixtqa ceniln mbe ze`ivnd on mb d`xi

zihxt dgbyda dpen`


lkd lr jlen 'dy dpen`dn wlg `id zihxt dgbyda dpen`
eilr lkzqn d"awdy oin`dl mc` lk jixv .epevxa dyrp lkde
.`xead on ze`a eizelerte eizerepz lke eze` digne xicz
gehal" :epeyl dfe 'miig zegxe`' xtqa y"`xd jk lr azk
jaala miiwz dfae ,zihxtd ezgbyda ea oin`dle jaal lka 'da
lr eipire ux`d lka zehheyn eipir ik ea oin`da .mlyd cegid
xy`"a oin`n epi`y in ik ,zeilk xwege al ogeae ,yi` ikxc lk
oi`e oin`n epi` "jidel` 'd ikp`"a s` "mixvn ux`n jiz`ved
lk ceqi dfe minrd lk lr l`xyi zlebq `ed df ik mly cegid
'miig zegxe`' c"kr "dlek dxezd
lkzqd ..." :xne` iax" :ipy wxt zea` zkqna `aene
,jnn dlrnl dn rc ,dxiar icil `a dz` oi`e mixac dyelya
"miazkp xtqa jiyrn lke zrney ofe`e d`ex oir

.raha `le miqipa dpen`


lky dpen`d z` envr lr lawl ywazn oin`nd icedid
z` afer `ed oi`e rbxe rbx lka mler `xea ici lr ldepn mlerd
wlg mc`l oi`y" :epeyl dfe o"anxd jk lr azeke .mlerl enler
miqip mlek epixwne epixac lky oin`iy cr d"r epax dyn zxeza
m` `l` .cigia oia miaxa oia ,llk mler ly ebdpne rah mda oi`
c"kr "eyper epzixki rxd dyri m`e ,exky epgilvi aehd dyri
d"awd rbxe rbx lkay oin`dl dlecb dyixc o`k yie o"anxd
icka lkde ea eply dpen`d z` ogeae epze` dqpne epilr jlen
melyde miigd zkxa 286

rahd lr jenqpe ea cebap melye qg m`e .epzixg`a epl aihidl


miribn dpen` ly ddeab z`fk dbxcle .epzixg` didi xne rx
dpen`d .xicz ytp oeayge dxeza lnr ly mipy daxd ixg`
in lr oi`e "ecaln cer oi`"y dpen`d mr aeliya d`a z`fd
ixac el`e .z`fd dpen`l miribn mihrne d"awd lr `l` jenql
dlrn lyen ecal `ed ux`e miny `xay eze`y rcil" :w"nqd
:aezke ('k zeny) "jidel` 'd ikp`" :aezky zegex rax`ae dhne
lrnn minya midel`d `ed 'd ik jaal l` zayde meid zrcie"
elit` minkg eyxce (h"l 'c mixac) "cer oi` zgzn ux`d lre
oin`dl epl yie 'eke exn`y miteqelitd on `ivedl yexit ,xiee`a
,eit gexa elek mlerd z` bidpn d"awd ok` .mixaec md xwy ik
swep mc` oi`"e ,ze`ltpd lk z` epl dyre mixvnn ep`ived `ede
'dn xn`py "dlrnln eilr mixfeb ok m` `l` dhnln erav`
.w"nqd c"kr "eppek xab icrvn

m` iaed` ig` rcze" :epeyl dfe 'mipen` xney' xtqa `aene


,zihxt dgbyda dpen`d ly dceard df zlrn lceb jl reci did
elv d"awdy "jlv 'd" :aezk ik .xryl oi` cr jaal adlzn did
mc`y drepz lke yecwd aeh my lradn recik ,lekiak mc`d ly
lkl aibn d"awdy zxne` z`f) minya dlrnl dkk mxeb dyer
m`e .(drepz lkl liawna rrepzny lv enk dyer icedidy dn
dgbyd zpen` eal l` my epi`e dxwna jled melye qg mc`
ip` s` izklde ixw inr mzklde" :xne` aezkd eilr ,zihxt
`xead zgbyd lceb eal miyn m` la` (e"k `xwie) "ixwa mknr
mc` lkn xzei zihxt dgbyda ok mb minyn gbyen f` xac lka
.'mipen` xney' c"kr

mlera mixqizn mleke) `edy lk laq el yiy iny oaen o`kne


`hgy oeeikn `id xacl daiqde midel-`d z`n lkdy rciy (dfd
`xead z` `epyl mewnae .(`hg `ll mixeqi oi`y l"fg exn`y)
jizepeer lr jl xtkl icka jzaehl dyrp lkdy oin`dl jixv
mixeqid daeyz dyr `l oiicry inl .dny` lkn jze` zewple
287 dpen` yewia

dee`bd z` epnn `ivedle ekinpdl icka mi`a `xead eilr `iany


.daeyza dxfgl gzt el geztle eze` axwl jk ici lre ,ea yiy
(d"awd ly) oinie dgec (d"awd ly) l`ny :l"fg exn`y enk
dcep cizray 'zepeaz zrc' extqa l"gnxd azke .zaxwn
jk lre mixeqi dt eplaqe dfd mlerl epze` `iady lr d"awl
dcep xnelk "ia ztp` ik 'd jce`" 'dl cibp epgp`y `iapd xn`
f"h) oikxr zkqn `xnba `aene .mixeqi epilr `iady lr d"awl
ebx`y lk" :xfrl` iax xn` ?mixeqid zilkz okid cr" ('a 'nr
xa l`eny iax e` `xirf iax ."eilr lawzn oi`e yeall cba el
el ebfne ming befnl oekzp elit`" :exn` efn dlecb xn` ipngp
jtdp elit`" :xn` `piaxc `xa xn "ming el ebfne opev e` opev
:dpyna exn` wgvi iax ile`e `cqig ax ile`e `ax "ewelg el
mizy ecia elre (zerahn) yely lehil eqikl eci hiyed elit`"
exary lk" :l`rnyi iax ly eyxcn ziaa exn`y ?dnl jk lke
z`f `xnbd c"kr "eiiga enler laiw mixeqi `la mei mirax` eilr
`lt' xtqa aezke zepeer zxtkl aygp ohw ikd xrv lky zxne`
eze` zekfl icka hrn hrn xrv mc`d lr `ian d"awdy 'urei
mircei md ik .mdly mixeqia migny miizn` miwicv .`ad mlerl
dfd mlera yprp `ly in ik .`ad mlerl miievx mdy oniq edfy
.`ad mlera ypri
iax ecinlz oial efnb yi` megp oia `xnba zwelgn yi
(d"awd epiidc) ongxd dyery dn lk" :xne` `aiwr iax .`aiwr
zaehl `ed xac ly eteqa rxd mb xnelk "daehl dyer `ed
lkdy" zxne` z`f "daehl ef mb" :xne` efnb yi` megpe mc`d
z`fk dpen`le aeh `ed envr rxd mby zxne` z`f "daehl
dbxcl ribd `l lecbd `aiwr iax elit`e mihrn wx miribn ddeab
miwifgn epinia miizn`d miizcd aex ote` lka .ddeab z`fk
`id wicvd lr d`ay dxve dxv lky `aiwr iax ly ezrca
rxd el .ryxl jk `l la` .`ad mlerd l` e`iadl icka ezaehl
el fenxl icka `l` `ad mlerl e`iadl icka eppi` el dxewy
.eixy` fnxd z` oiad `ed m`e daeyza aeyiy
melyde miigd zkxa 288

d"awa oegha
lr azek d"awa oegha icil d`ian zihxt dgbyda dpen`d
dpen`d" :epeyl dfe 'l`xyi zpen`' extqa iq`bel l`xyi axd jk
i` .miyxtzn mpi`y mirx ipy md oeghade zihxt dgbyda
epax ixacke ,zihxt dgbyda dpen` ila oeghal ribdl xyt`
'd ciae ,miny icia lkd ik eaal rciy `id oeghad zeevn" :dpei
e` axa riyedl xevrn 'dl oi`e ,lfnd silgdle mirahd zepyl
xvai `le leki lkd d"awd ik .`eal daexw dxv ik mbe ,hrna
ik zn`a rcie dkiyge dxv lka jxazi 'da ghaie ,dne`n epnn
ezreyil deewi ok lre oir sxdk ezreyie dxv lkn riyedl ax `ed
iplhwi od" :xn`py oiprk ,mc`d x`eev lr zgpen axgd m` mb
dxvy zra mb zr lka yext "zr lka ea egha" :xn`pe "lgi` el
icr 'da egha" :xn`pe dpnn lvpidl jxc mc`d rci `le daexw
mlere dfd mlerd xvei jxazi `ed ik "minlerd xev 'd dia ik cr
i`y ixd .leki lk `ed ik .ea egha okle ,jxazi ecia lkde ,`ad
epid .miny icia lkd ik eaal rciy ila oeghal ribdl xyt`
lka "'da gehal" :y"`xdl 'miig zegxe`' oeylke zihxt dgbyd
cegid jaala miiwz dfae ,zihxtd ezgbyda oin`dle jaal
iqbel l`xyi axd c"kre y"`xd c"kr "mlyd

.sqk liaya cearl ila ,cala d"awd z` cearl xyt`


cala iel hay `le" :(laeie dhiny zekld seq) m"anxa `aen
mler i`an yi`e yi` lk `l` ('d zceara ewqr `l` ecar `ly)
ezxyl 'd iptl cenrle licbdl ercn epiade eze` egex dacp xy`
lrn wxte midel-`d edyry enk xyi jlde 'd z` drcl ecarle
ycwzp df ixd .mc`ipa eywa xy` miaxd zepeaygd ler ex`eev
el dkfie minler inlerle mlerl ezlgpe ewlg 'd idie miycew ycw
cec ixd .miielde mipdkl dkfy enk el witqnd xac dfd mlera
"ilxeb jinez dz` iqeke iwlg zpn 'd" :xne` melyd eilr jlnd
m"anxd c"kr
289 dpen` yewia

mc` ik micnl lirl xen`dn" :iqbel l`xyi axd jk lr azek


iwqr qe`ina ezxhne ,eytpe eal lka 'd z` cearl hilgdy
`ide ,eala zg` dxhn `l` dnecke zelvr zngn `l .dfd mlerd
eiyrne ,dfd mlerd iwqr zerxtd `ll 'd zceara zenly
eneiw jxevl ekxv lk witqi 'dy el ghaen ,eizepevx lr migiken
eze` miriqn xdhl `ade ,'d zcearl envr zeptl lkeiy zpn lr
la`" :epeyl dfe l`hie miig iaxl 'dyecw ixry' oeylke ,(minyn)
ik "ea iqeg lk ixy`" :aezky enke ezenk dlrn oi` oeghad
xy` xabd jexa" aezke ,gibyne lekiy del` mlerl yiy oin`n
enk eizepefn exqgi `ly `ed ghaene "eghan 'd dide 'da ghai
i`pzae "jlklki `ede (jly `ynd) jadi 'd lr jlyd" :aezky
ghea ezeida ik cere .wetwt mey ila eal lkae zn`a didiy
miig iax c"kr llk xedxd lk ila ,eal lka zeevnae dxeza weqri
.iqbel l`xyi axd c"kre l`hie
mb mdipiae miizc daxd meik yi dpd xzeia miizn` mixacde
mr lk cizrae ,meid lk micnel wxe micaer `ly daeyza mixfeg
dfe .epze` eqpxti miebde 'd zxeza weqrle cenll eayi l`xyi
rcepy xg`n" :m"anxd jk lr azek .giyn `aiy ixg` dxwi
'd jxc epxny m` dl dkfpy daehde zeevn ly oxky ozny
on minwepy dnwpde 'eke `ad mlerd iig `id ,dxeza aezkd
zzixk) zxkd `id dxeza zeaezkd wcv zegxe` eafry miryxd
m` ,dlek dxeza aezky edn ok m` 'eke (minya dyxeyn ytpd
mze` lke ...jk mkz` dxwi ernyz `l m`e jk mkl ribi ernyz
zeklne ,melye dnglne ,arxe raey oebk ?dfd mlera md mixacd
oi` ?eke ecqtde dyrn zglvde ,zelbe ux`d zaiyie zeltye
md zerxd oze` `le zeevn ly oxky ozn seq md zeaehd mze`
rxkd `ed jk `l` ,zeevnd lk lr xaerd on minwepy dnwpd seq
lk dyerd lke ,`id miig ur ef dxez epl ozp d"awd :mixacd lk
.`ad mlerd iigl da dkef ,dpekp dxenb drc erceie da aezkd
m`y dxeza epgihade .dkef `ed eznkg aexe eiyrn lceb itle
xiqiy ,cinz dznkga dbdpe ,ytpd zaehae dgnya dze` dyrp
melyde miigd zkxa 290

dnglne ,ileg oebk ...dzeyrln epze` mirpend mixacd lk epnn


epici z` zewifgnd zeaehd lk epl rityie oda `veike arxe
weqrp `ly ick ,adfe sqk ieaixe melye raey :oebk .dxezd zeyrl
dnkga cenll miiept ayp `l` mdl jixv sebdy mixaca epini lk
'eke `ad mlerd iigl dkfpy ick ,deevnd zeyrle

ilada weqrpe zrcn dxezd aefrp m`y dxeza epriced oke


zeaeh lk miaferd on xiqi (midel-`) zn`d oiicy 'eke onfd
zerxd lk mdilr `iane ,heral mdici ewfg ody 'eke dfd mlerd
`ed !mryxa eca`iy ick ,`ad mler zepwln oze` zerpend
dgnya jidel` 'd z` zcar `l xy` zgz" :dxeza aezky
.ja 'd epglyi xy` jaie` z` zcare

m` ,xnelk :ef jxc lr zellwde zekxad oze` lk yexit `vnp


zekxad mkl rityn -,ekxc mzxnye dgnya 'd z` mzcar
dxeza mkgzdl miiept eidzy cr mkn zellwd wigxne el`d
eleky mlerl ,jl ahiie `ad mlerd iigl ekfzy ick ,da weqrle
ipyl mikef mz`vnpe ,jex` eleky mlerl ,mini zkx`de aeh
m`y ,`ad mlerd iigl mi`iand dfd mlera miaeh miigl !zenler
m`e xn`py .dkfi dna el oi` ,miaeh miyrne dnkg dt dpwi `l
`ian mdl dnece zepfe dzynae lk`na mzibye 'd z` mzafr
mkini elkiy cr ,zekxad lk xiqne el`d zellwd lk mkilr
.zeevnd zeyrl mly seb `le iept al mkl didi `le cgte dldaa
!zenler ipy mzcai`y `vnpe .`ad mlerd iign eca`zy ick
epi` ,oearxe dnglnae ilega dfd mlera cexh mc`y onfay
"`ad mlerd iigl mikef oday zeevna `le dnkga `l wqrzn
d"awdy .m"anxde iqbel l`xyi axd ixacn oaene m"anxd c"kr
ixg`y rce zlaqp 'd zcear z` el dyere envr xdhl `al xfer
'd zceary ,zeevnd meiwae dxezd cenlza zewfgzd ly dtewz
xneyy i`pza oaenk dfe .daferl oevx lk oi`e d`pd ziyrp
lr migeecn mleky daeyza mixfeg daxd xikn ip`e zixad
291 dpen` yewia

dxez ecnl `l ik miafer ,miafery dl`e .daeyza dxfga dgny


daeyza xfegdy oaen o`k cr xen`dne .zixad exny `l e` /e
`l` cearl jixv epi` `ede eze` lklkn d"awdy avnl ribdl leki
.c`n dpdn zeidl dleki daeyza dxfgdye cenll wx

l`wfgi iax oe`bd lr xteqn 'l`wfgi epax ipipt' xtqae


ixacn edfg`e dcrxe lige ,ce`n `xi did cinzy l"vf iwqnxa`
:weqtd xe`iaa azky zekxa zkqn seq dpynd yexita m"anxd
mdn rxtidl zrd `aiyk ik xn`i ."jzxez extd 'dl zeyrl zr"
(daeyza aeyl mivex `le dxezd z` eafry mze`n) mwpidle
yperd mdilr `eaiy ick ...dxezd xtdl mc` ipal zeaiq epncfi
c"kr "'eke ep`vni in wenr wenr ,wegxe jex` oipr dfe htyna
iwqnxa` l`wfgi iax oe`bd

zeevna weqrie dxez cnli mc`y okzi df ji` jl dyw m`e


oevx dfy xekfe jl rc ?mpig lke` ,'hifxt' `ed ixd ,cearl ila
weqrie ezxez z` cnli l`xyi mry miklnd ikln jln d"awd
m`e "mgl lk`z jit` zrifa" zllwa llewiy ilan eizeevna
z` gztpy epgp` in jka dvexe mikqn envrae eceaka d"awd
.dfky oeirx cbp `vpe dtd
zepivxa mda cnl ycew ixtq dpw c`n daeh drvd jl dpd
aygi jk wxe xkyl dkfz jk wx ik lewa milind z` cibze) dxenb
jezn .dxenb zepivxa ok mb ,daeyza xefg (dxez cnel dz`y jl
livz jk wxe ,ocr obl qpkidle `ad mlerl dkfz jk wxy drici
d"awl lltzz daeyza zxfgy ixg`e .mepdibd iypern jytp z`
.daiyi e` lleka meid lk dxez cenll jl oziy
zepivxa dxez cnlze zepivxa daeyza xefgz zn`a m`
jkae cearl ila ,cenll jl xyt`ie jz`xwl `eai d"awd ,dxenb
.mixye`n gvp iig ,`ad mlerd iiga zekfl
yi ieptd mpnfa dxez micnele daeyza mixfegy micaerl mb
`xin xzei eitk rbin dpdpd lecb :l"fg exn` .minya dlecb zekf
melyde miigd zkxa 292

ribi" :xn`p eitk rbin dpdpae eixy` xn`p miny `xiay .miny
mlerl jl aehe dfd mlera jixy` jl aehe jixy` lk`z ik jitk
."`ad

dpen` zyikxl mikxc


dfd `xepde cakpd l-`d :(dxezd iceqi zekld) m"anxd azk
:xn`pe "jidel` 'd z` zad`e" :xn`py eze` d`xile ead`l devn
drya ?ez`xie ezad`l jxcd `id j`ide "`xiz jidel` 'd z`"
mdn d`xie milecbd mi`ltpd ei`exaae eiyrna mc`d opeaziy
x`tne gayne ade` `ed cin uw `le jxr dl oi`y eznkg
:milidza xn`py enk .lecbd 'd z` rcil dlecb dee`z dee`zne
onvr el`d mixaca aygnyke "ig l`l midel-`l iytp d`nv"
dlty dphw diixa `edy rceie ,cgtie eixeg`l rzxp `ed cin
enk ,mirc minz iptl zcner ,dhern dlw zrca zcner ,dlt`
ik yep` dn jizerav` dyrn jiny d`x` ik" jlnd cec xn`y
oeaix dyrnn milecb millk x`an ip` el`d mixacd itle "epxkfz
l"fx exn`y enk 'd z` ad`l oianl gzt eidiy ick ,minlerd
.m"anxd c"kr ."mlerd dide xn`y in z` xikn dz` jk jezny
d`ixaa zeppeazd ici lr `id dpen` yekxl zg`d jxcd okae
`nbecl gw .xac lka z`vnp eznkgy ,`xead ly ezlecb ielibe
dfd sebd z`ixaa drwyed dnkg dfi` xewge mc`d seb z`
ok enk .mc`d seba yi miaeyig xetq oi` .elek mc`d z`ixaae
xac lka `xead znkg z` zelble lecbd mlera opeazdl xyt`
.dtwyde xqen ixtqa oiirl `id dpen` yekxl jxc cer .xace
yekxl ztqep jxc .mcenila dlecb d`pd yie minikgn xqen ixtq
iig' xtqa jk lr aezk dlitz ici lr `id d"awl daxiwe dpen`
ixdy ,dlitzd wefig `ed dpen`d yecigl jxcd xwire" :'mler
eli`k yegie d"awd mr xacie [ayi e`] cenriy dlitzd ceqi
lky xzeiae 'eke dfn lecb dpen` wefig jl oi`e ,ecbpk dpiky
,dpen` ipipira zwqer (xwira zixgy zlitz) dlek dltzd
dlitz dyexc df lkl j` 'eke dpen` wefig md mlek 'dxnifc iweqt'
293 dpen` yewia

,melye qg dhn cxei mc`d z`f icrlane zeppeazd jezn dpeeka


'mler iig' c"kr .daeyzl jxc oi` hrnky cr
.dta dpen`d z` cibzy ici lr `id dpen` yekxl jxc cer
m"anxd ly dpen` ixwird 13 z` xwea lka mixne`y miciqg yi
.dpen`d z` all xicgdl zpn lr dyrp dfe

`ian ikdy xacd xzeia lecbd oewizd wxta izazky itk


ycewd ixtqe jpzd epidc ycewd zxez cenl `ed dpen`d wefgl
xtq'a .l`xyi mr ly dixehqidd jldna mipaxd ici lr eazkpy
lk mixayp cenld ici lr" :aezk alqxan ongp iax ly 'zecind
aefrde ltyd epxeca z`fle" :aezk 'mler iig' xtqa "zexitkd
."dax dciwyae oeira dxezd cenla dpen`d lke zecdid lk ielz
lk" :xn` iayxy aezk 'edil` iac `pz' ,`iapd edil` ly extqa
:miyw mixac dxyr cer epnn oixiarn eal lr dxez ixac ozepd
ixedxd (c zekln ixedxd (b axg ixedxd (a dxiar ixedxd (`
(g drx dy` ixedxd (f zepf ixedxd (e rxd xvi ixedxd (d zehy
mixac ixedxd (i mce xya ler ixedxd (h dxf dcear ixedxd
.i"ayx c"kr milha

`aedy itk dwcv zpizp ici lr `id dpen` yekxl jxc cer
mc`dy zn`a aeh dyrn lk dyrnle oewz ikxc wxta xak
epia` mdxa` rci dfd ceqd z` .dpen`d zlcbdl mxeb dyer
did mbe mlerl dpen`d z` cixedy df `ede ,mipin`nd lecb didy
migxe` qipkn dide ,zeixad lk mr cqg ziyr lr care lecb ciqg
dwfgd dpen`d z` l`xyi mra riahd `ede ,edenk oi`n lecb
.mipin`n ipa mipin`n mi`xwp epgp` ezekfae mler `xeaa

azeke jl xzena zeycwzd ici lr `id dpen` yekxl jxc cer


wefgl ipyd xcbd :'l`xyi zpen`' extqa iqbel l`xyi axd jk lr
zee`zn yextl envr z` libxdle xvid zxiaya weqrl dpen`d
"eidz miyecw" :i"yx yxity enk ,devn mewna `ly dfd mlerd
ly exe` z` d`ex `linn ,ald on rxd weliqa ik ,eidz miyext
melyde miigd zkxa 294

lky jkn dxidfn dxezde 'l`xyi zpen`' c"kr "jxazi 'd


.miaeh minie zay inia caln ,zewifn od dfd mlerd ly ze`pdd
zee`z dixg`e lbynd zee`z `id lqgl jixvy dpey`xd dee`zd
:'xedhd ogley' extqa dh`x oexd` xenc`d jk lr azek dlik`d
dhep eale jf egene gezt eal dyrpy mc` yibxn minrtl"
cere "eizee`z ici lr dnybd dfi` zaiqn df lkn ltepe dyecwl
yi) ezephw inia mc`d mybzpy zenybzdd xy`" :azek `ed
ezlik` zee`za (oigen zephw ly mini yie oigen zelcb ly mini
ald znizq el jynp dfne ,myebn eteb dyrpy mxebd `ed
mpn`" :azek `ed cere "ezepwif zra mb lkyd lealae zeaygne
lkyde zrcd zekyge ald znizq mc`l znxebd zixwir daq
c"kr "el zexzend zeiptebd eizee`za ezenybzd ici lr `ed
mc`d daxn xy`ke" :`aen 'gprt zptv' xtqae .'xedhd ogley'
zegeke mincd ea daxzn dizye dlik` ieaixae sebd ibeprza
gk ylgp df ici lre miiytpd zegek lr mixabzn miixnegd
'gprt zptv' c"kr "...ilkyd

`l ,zn`d zad`e zywa ici lr `id dpen` yekxl jxc cer


,mixg` mre envr mr zn` xacl eaala on`p zeidle xwy xacl
dpen`de xkfd `id zn`dy dy`e lra enk od zn`de dpen`d ik
.dawpd `id

gny zeidl xnelk dgny ici lr `id dpen` yekxl jxc cer
ongp iaxy dn recie .daehl lkd xac ly eteqy oin`dle cinz
xtqa aezke "cinz dgnya zeidl dlecb deevn" :xn` alqxan
lk mr megll dvr oi`e" :dh`x oexd` xenc`d ly 'mipen` xney'
xzeie xzei xabzdl ,mc`d xg` zetcexd zeaygnde zeripnd
dyxeyy dgnya eal wfgn mc`d m` la` ,xrvae avra mc`yk
oin`ny "ja iqeg lk egnyie" :aezky enk oeghiad zcinn jynp
dzr `edy wx jxazi ezedel` ielb ma oenh zeripnd el` lkay
`ed jexa mydy dnly dpen`a z`f oin`n m`e ,dqekne oenh
295 dpen` yewia

`linn f` ,zeaygnde zepeiqipde zeripnd lka xzzqne o`k `ed


.'mipen` xney' c"kr "oe` ilret lk ecxtzi
lr ?dpen`l mc`d dkfi dnae" :aezk 'miwicv zegxe`' xtqae
.dgny ici
lkay l`xyi inkga dpen` ici lr `id dpen` yekxl jxc cer
"jexei xy` lkk ziyre" :my xn`py dxezd on deevn efe zexecd
dxeza dpen`d iceqin z`fle" :aezk mc` iig xtqae (mixac)
dxezdy mixac (48) g"nn `ede minkg zpen` `ed dyecwd
xeq`e xzid z`xeda enky (zea` zkqna miaezkd) ,mda zipwp
eilre eizewtq lr hilgdle zeeydl lbeqn mc` lk `l `veike
oryidl epilr zcde dpen` ipipra ok enk ,zexecd ilecb lr jenql
epizeax zyecw mex xzei xikiy lkke miyecwd epizeax lr
.'mler iig' c"kr "dnly xzei ezpen`
idi" :xne` dcxv yi` xfrei oa iqei" :aezk zea` zkqnae
dzey ieede mdilbx xtra wa`zn ieede minkgl cre zia jzia
y`x idz l`e zeix`l apf ieed" :my aezk cere "mixac z` `nva
mieevn epgp`y ,zexecd lkay l`xyi inkg el` zeix`d "milreyl
jlnd dnlye "..ax jl dyr" :my aezk cere .mdizeawra zkll
"mkgi minkg z` jled" :xn`

zeaygnd leha ici lr `id dpen` zyikxl jxc cer


lk lhan ipixd" envrl xnel envr libxiy epiidc zehheynd
oze` yxb` ip`e il zekiiy opi` ode iailn zexfe zerx zeaygn
."cin
ote`a dpen`a zewqrzd ici lr `id dpen` yekxl jxc cer
didiy .dpen`d ly ixwird oefnd `idy dxez cenl caln xicz
mihtyn-dpen` ihtyn) ze`yd zeneyx eay ohw qwpt jl
dpen` ixac qwpita aezkz mbe mei lka xn`zy (miiheptid
.zg` mrtn xzei mdilr xefgle opyl i`cky jlv` eycgzdy
.lirt ote`a dpen`a zewqrzda dlecb dglvd d`xz dz`
melyde miigd zkxa 296

z` licbdl jpevx la` ze`yda weqrl oevx jl oi` m`e


dh`x oexd` x"enc`d zvrk dyr .zxg` jxca jzpen`
m`a dyrz dk iaed` ig` okl" :'ycwd zxdh' extqa z`aend
xcg e` ,cgein mewn jl cgiz ,dllne`d jytp oewiza dvxz
lr jayei zra e` ,ziaa e` ,zqpkd ziaa jzeida e` ,cgein
zilkz lr opeazze aeygz .xtqde milidzd lr e` ,`xnbd
yecwe lecb avgn mewnn jznyp dlv`p ji`d ,mlerl jz`ia
avgnn inipt xzei `edy ,jxazi eceak `qk zgzn `xepe
dfd mlerl jznyp zcixi zilkze .mi`xepde miyecwd mik`lnd
`l oebk) dyrz `l (zeevn) (365) d"qyd el` dxnyl dcarl
zgpd oebk) dyr (zeevn) (248) g"nxe ('eke s`pz `l ,gvxz
edeza zenypd mlera jlz `l ornl ,('eke ziviv zyial ,oilitz
:xidadl xenc`d siqene .oeifa mgl lk`z `le zekf xqge edeae
dnd ,oeilrd jln ly oewiz owzl mlerd dfl d"awd jglye
meiwe dyrz `l (zeevn) zxiny ici lr ycew ivevip z`lrd
minecwd mileblb dnkn xak zlblebn jytp m` e` .dyr (zeevn)
jxevl dzid jz`ixae .df llka dnd epxec iyp` lk hrnk xy`
dfd mlera xak jzeid zra znbte zxqgy ,jytp oewzl jnvr
`xead `ed `ld ,o`kl jglynd `ed in opeazze .dfl mecwd seba
mipeilr zenler `xae xtqne xwg oi` ezlecbl xy` ,zenler
(c"i sc dncwd) 'xdfd' ipewiza `aen xy`k .xtqn ila mipezgze
`lde xtqn oi` zenler `l` zenlr ixwz l` ."xtqn oi` zenlre"
ila zeaax iaxe zenler mitl` itl` sl` dign `ed jexa `xead
ig` oiire :jynda x"enc`d jk lr siqene ."xtqne xwge xery
jl oi`y yxity 'jlnil` mrep' xtqd lra yecwd xtqd ixaca
el cgin epi`y in epiidc (c"t zea` zkqn) dry el oi`y mc`
cinz xekf ig` okl .mc` mya `xwp oi` ezilkza opeazdl dry
jxhvzy jiptl `aiy `xepde mei`d oicd meie mi`xepd minid z`
,dlw drepz mbde ,dyrne xeaic daygn lk lr oeayge oic ozil
dry jl cgize .jznyp oweic xeiva dlrnl myxpe azkp lkdy
.'ycewd zxdh' c"kr "..jzilkza opeazdl dlila e` meia
297 dpen` yewia

weqrz eay meia onf dfi` cgil `id xwid `xewd jl ily drvd
leqig `ed wxtd lr zeidl jixvy oey`x xace ,dpen`d wefga
mkqdl jzy` mr ribdl ieyp dz` m`e se`ipe dlhal rxf zkity
wx k"g`e dzper onfa dcpn diwp `idyk wx miqgi meiw oipra
'dgtynd zxdh'e 'jexr ogley' xtq yi .zay lila ,reayl zg`
lr jk .oekpd onfa miqgi meiwe xefgnl xywa bedpl cvik xidany
zipgex dginv ly jlnd jxc lr dlrz zipind dee`zd leqig ici
dpen`a zewqrzdl zycwdy dfd onfae .mler `xeal zeaxwzde
e` (dwihpxaiwekiqt) ytpd zbdpd e` dfeptida weqrl leki dz`
itk .dpen`d z` zewfgny ze`yd cibdl e` ytp oeayg zeyrl
mzpen` wefiga ewqr l`xyia mipencw .oewizd jxc wxta `aedy
.dpen`d z` wfgl gk mda yiy mihtyn lewa dxin` zxfra
mcwzdle ite`d z` jnvrl owzl leki dz` dfd mqwd zxfra
`eai zixad xenyl ligzzy ixg`e .zeipgexd zebixcna zelrle
zeaxwzd `ede oekpd oeekl azpzy i`ck eze`y ,lecb gk jl
mitheg miizn`d miwicvdy rce .jytp oewize mler `xeal
dnk zeyrl dxhna zeevnd ixg` mivx mdy zxne` z`f .zeevn
z` cg` mikxan mb okle ,zenka mbe zeki`a mb ,zeevn xzeiy
zeevn minyn lawl dkfzy epiidc "zeevnl dkfzy" ipyd
x"enc`d jk lr azek .`ad mlerl jytp z` dkfz dfae ,zeyrl
e` dphw deevn lkl fa idz l` ,iaed` ig` okl" :dh`x oexd`
xwi didi jl oncfpy aeh dyrne deevn ly oipr xac lke .dlecb
dxez lkezy dn lk onfe onf lka sehgze .jipira aiage aeyge
ik jipira lecb geeix `di didiy dn didi .aeh dyrne dlitze
`gxe`e ililw i`ceef" :(f"q zeaezk) (zinx`a) l"f epizeax exn`
jxcl dcive oefnde dwegx jxcd xnelk l"f i"yx yxite "`zwigx
mieqn mewn dfi`l jlil dvex mc` lynl ik mixacd yexite .hren
ik .mipy dfi` e` yceg e` reay e` mei jldn `ed jxcd dfy rcei
jxcd ok oi`y dn .leab el yi mc` iige uwe leab el yi mlerd df
l"fg eyxc ik ocr obd cr jliy xnel ,leab el oi` `ad mlerd ly
dgepn mdl oi` (dxez icnel epiidc) minkg micinlz (c"q zekxa)
melyde miigd zkxa 298

."lig l` lign ekli" :aezky enk ,`ad mlera `le dfd mlera `l
on ddeabd dbxcl dbixcn zelrl mrt lka dkixv dnypd ik
miaeh miyrn ,miycg miyeal dkixv ddeabd dbxc lkae zncewd
oi` jxc dfe ,dnypl ipgexd oefne dyecw daygn dlitze dxeze
:aezky epinia dxdna `eal cizrl didi dkke .uwe leab el
zelbzd `di mrt lka ."oeiva midel` l` d`xi" (c"t milidz)
mlerd `edy zay axra lnre gxh `ly ine ,xzeie xzeia zedel`
`die .(`ad mlerd `edy) zay eleky meil zaya lk`i dn ,dfd
`l ik" ,dyea -oeifia mgln zepdile ,dnilke dyeaa ayil gxken
m`e .zenypde miwicvd lk cbp mipt zyeaa didie eke oeia` lcgi
epniyi `ed ongxd) ewlg ixy`e el ixy` ,miaeh miyrna dkf
(giynd) oepi z`ia cr mipye mini jxe`a minzae zn`a eicarn
.dh`x oexd` x"enc`d ixac o`k cr (on` epinia dxdna

oiae mkpia milican eid mkizepeer ik" :diryi xtqa aezk


xifgne mc`d on zepeerd z` wlqn midel-`y jxcde .mkidel-`
xn` mdilry l`xyi ipa cgeina .mixeqi ici lr `id dyecwl eze`
miiebd z` yiprn `edy dnn miipy it epze` yiprn `edy d"awd
z` erny" :('` 'b) 'qenr' xtqa aezke eil` miaexw xzei epgp` ik
xy` dgtynd lk lr l`xyi ipa mkilr 'd xaic xy` dfd xacd
zegtyn lkn izrci mkz` wx xen`l mixvn ux`n izilrd
lr xn` .(mi`iap) ."mkizepeer lk z` mkilr cewt` ok lr dnc`d
.ocr obl qpkpe mepdibn levip mixeqi lawiy iny `iapd edil` jk
aygp envr lr lawn mc`dy iepr lky `aen 'ycewd zxdha'e
`xap oeerd ici lry ixd" :'dnkg ziy`x'a aezke .zepeer zxtkl
:xn`py eizepeer wxnl mixeqi eilr lawl jixv okle .cg` bxhwn
mixtkzn jk ici lre "mpeer mirbpae mryt haya izcwte"
xaerdy (zea` zkqna) l"f exn`y mrhn ik il d`xpe .eizepeer
zixarn) qelwpe` mbxzy dn oaei cg` xebhw el dpw zg` dxiar
`ed ,xebhw `ed `hgdy .oediaeg mz`hg ,daeg -`hg (zinx`l
.ely epi`y dn deel `ed oeerd ezeyra ik ,erxtl aiigy mc`l aeg
299 dpen` yewia

ixd ,exvi zvr xg` jynp ezeidae ,dyecwa didiy erah mc`d ik
jixv okle ...mixeqid wexn ici lr epnn dpdpy dn el aiig `ed
weqta `zlikna eyxc oke .mda hrai `le dad`n mixeqid lawl
`l" :xne` `aiwr iax :epeyl df "izi` eyrz `l" (ynega `aend)
mibdep mixg`y jxck (d"awa) ia ebdpz `ly "izi` eyrz
...mdidel-` z` micakn md odilr d`a daehdyk .mdidel-`a
m` la` ...mdidel-` z` millwn md odilr d`a zeprxetyke
epz mixeqid mkilr `ia` m`e d`ced epz daeh mkilr iz`ad
yelyy ,mixeqi oiaiag" :xne` i`gei xa oerny iax ...d`ced
dxez :od el`e mixeqia `l` epzip `le l`xyil d"awd ozp zepzn
xqene dnkg zrcl" :xn`py ?oipn dxez .`ad mlere l`xyi ux`e
(c"v milidz) :aezke (mixeqi oeyln xqen) "dpia ixn` oiadl
l`xyi ux` ."epcnlz jzxezne d"i epxqiz xy` xabd ixy`
jidel-` 'd ik" :xne`e "jxqin jidel-` 'd" :xnel cenlz ?oipn
ilyn) :xnel cenlz ?oipn `ad mlerd ."daehd ux`d l` j`ian
c"kr "xqen zegkez miig jxce "xe` dxeze deevn xp ik (b"k 'e
"q`nz l` ipa 'd xqen" (`"i 'b) :ilyna aezk cere dnkg ziy`x'
xtqa aezk cere (a"i 'b ilyn) "gikei 'd ad`i xy` z` ik" ?dnle
'd epa z` yi` xqii xy`k ik jaal mr zrcie" :('d 'g mixac
eikxca zkll jidel-` 'd zeevn z` zxnye .jxqin jidel-`
dfd mlera yprdl sicr ik epze` micnln epizeax ."eze` d`xile
ik .mepdibl zcxl jk xg`e zenl xy`n aeg lkn zewpzdle
midel-` z` `pyz l` okl .mepdib mewna md dfd mlera mixeqid
,zixad xeny ,`pey dz` m` mbe jzaehl df lk z` dyer `ed ik
gkd z` yi dxezl .`epyl wiqtz f`e dxez cnle daeyza xefg
rce ,`xeal dad` mc`l xifgdle midel-`l d`pyd z` `ivedl
,mixedd llek mc` lkn xzei jil` aexw ikd zeidl xen` `xeady
dcear ixg` miribn jkl la` .jicli lleke jzy` ,miaeh mixag
.zeevn meiwe dxez cenle zecind oewiz lr dlecb
xtkl liaya mevl mivilnn daeyza dxfgde xqend ixtq lk
ylg eply xecdy mixne` dfd xecd ly mipaxd la` zepeer lr
melyde miigd zkxa 300

jk lr miwleg yi la` .xtki dxez cenl `l` mevl oi` okle


la` mevl `l mnvrl zeyxdl mileki e`hg `ly el`y miazeky
`ed oekpdy il d`xp okl .mevl mikixv e`hge daeyza exfgy el`
mevl minrt dnk dqpz m` wx rcz df z`e .mevl gk jl yi m`y
lr cgeina zepeer lr xtkl mev enk oi` ik jiyndl jl i`ck f`
jytpl dyrz mevd ici lre .zeixr ielibe dlhal rxf zkity oeer
zilib m` la` .mepdiba miypern jnvr z` xehtze dlecb daeh
dxez cnlzy sicr .mv dz`y onfa dxez cenll lbeqn jpi`y
xzei mevz l` ote` lka .dxez cnlz `le mevz xy`n mevz `le
mb ixyt` okl xtkn iepr lk izazky itk .ycegl cg` mevn
idl` 'd jiptln oevx idi" :ok iptl cibdle mixw mina glwzdl
il xtki mixw mina zglwna dzr xear`y iepirdy izea` idl`e
"il`ebe ixev ipc` jiptl iail oeibde it ixn` oevxl eidi .izepeer lr

.el migzet `nhl `ad eze` miriqn xdhl `ad l"fg exn`
,zn` xacl wicv envr mc` dyer :'edil` iac `pz'a aezke
dyer .zn` xacne miwicv jxca enr bdpzny j`ln el mixqen
jxca enr bdpzny j`ln el mixqen xwyle ygkl ryx envr mc`
mixqen lkd leaql ciqg envr mc` dyer .xwyne ygkne miryx
`pz' c"kr .lkd z` laeqe miciqg jxca enr bdpznd j`ln el
ciqg mr" :l`xyi jln cec ici lr milidza aezk .edil` iac
"lztzz ywir mre xxazz xap mr mnzz minz xab mr cqgzz
xn`pe ely d`xn enk mc`d mr bdep d"awdy `id dpeekde
z` weica dyer lvdy enk ,jpini ci lr jliv 'd :cer milidza
ote` eze`a aibn d"awd mb jk dyer mc`dy drepz dze`
ly zernynd z` oiazy rbxa ."dcin cbpk dcin" lret mc`dy
zeeevnd z` miiwle daeyza xefgl lw xzei jl didi f` dfd xacd
mewl lbxzzy ixg` .dyw dlgzdd wxy oiadl jl i`cke .wyga
zixad xenyz m` f`e dyw jl didi `l xzei zixgy zlitzl
f`e dxezde zeevnd z` aefrl dvxz `l xzei dxez cnlze
dz`y dricid jezn jala oekyz zgp lye deely ly dybxd
301 dpen` yewia

ocr obl dqipka jze` dkfzy jxc .dpnn dpekp oi`y jxca jled
.`ad mlerde
.mixeqi daxde zexv daxd jnn jeqgze
zexxerzd z`xwp zg`d .daeyza xefgl mikxc izy yi
mc`d z` xifgdl d"awd cvn zexxerzd `id efe dlrnln
d"awd ,ef jxca xfeg mc`dy dtewz ixg` llk jxca .daeyza
miiwle eilbx lr cenrl lbeqn `ed m` wecal icka eze` afer
mb yi .'lh' z`xwp d"awd cvn zexxerzd .ezpen` geka zeevn
daeyza xefgl mc`d cvn zexxerzd `ide ,dhnln zexxerzd
o`kn" :xdfa aezk z`fd zexxerzdd lr .'myb' z`xwp `ide
:`ed jky d`xe `ea .eze` miriqn xdhidl xxerznd lky epcnl
xn`ie" cin "orpk dvx` zkll" (epia` mdxa` lr) aezky oeiky
`l dpey`xa xxerzd `l (mdxa`) `edy cre "jl jl mxa` l` 'd
minyn daebzdy l"fg enkiq mb jke o`kn epcnl ."jl jl" xn`p
dxfg z`xwl crv dyer mc`d m`e .mc`d ly dyrn xg` d`a
dxfra mc`d z`xwl `eal d"awd xxerzn minyay eiyxey l`
.dievxe zlaqp daeyzd z` el dyere zinybe zipgex
z`fk zexxerzd ik dhnln mc`d zexxerzda dvex d"awd
.d"awa weacle ahenl xefgl oevxe dpen` mc`l yi ok`y dcirn
ly zexxerzd mr cgia dhn ly zexxerzd xagl ievxe xyt`
ilan ,daeyza xefgl jl xefriy d"awl dlitz ici lr dlrn
z`fk dlitz .ycgd avnl zelbzqdd ly miiywd on leaqzy
dgpn ,zixgy ,meik zebedpd zelitzae oewizd jxc wxta `vnz
.ziaxre

el dpew zg` devn dyerd" :xne` awri oa xfril` iax


daeyz ,cg` xebhw el dpew zg` dxiar xaerde cg` hilwxt
eyexit dne (zea` zkqn) "zeprxetd ipta qixzk miaeh miyrne
iig eligpdle mepdib ly dpicn livdl xebpq epiidc ?hilwxt ly
z` mzxnye" :`iig iax dpy :`aen 'dnkg ziy`x'a `ad mlerd
ip` onefn mkidel-` 'd ip`" izxnyn exny -xnebe "izxnyn
melyde miigd zkxa 302

ip`y ilr eghae zeevna mkici ehyt" :d"awd xn` ."jxky zzl
"mkxky mlyn

mz` mkl df dn .xen`l il` 'd xac idie :aezk 'l`wfgi' xtqa
xqea elk`i zea` xn`l l`xyi znc` lr dfd lynd z` milyen
cer mkl didi m` midel-` 'd me`p ip` ig .dpidwz mipad ipiye
ytpke a`d ytpk dpd il zeytpd lk od .l`xyia dfd lynd lyn
dyre wicv didi ik yi`e .zenz `id z`hegd ytpd dpd il oad
zia ilelb l` `yp `l eipire lk` `l mixdd l` .dwcve htyn
`l yi`e .axwi `l dcp dy` l`e `nh `l edrx zy` z`e l`xyi
dqki mexire ozi arxl engl lfbi `l dlfb aiyi aeg ezlag dpei
zn` htyn .eci aiyi leern gwi `l ziaxze ozi `l jypa .cba
zn` zeyrl xny ihtyne jldi izewega .yi`l yi` oia dyri
mc jtey uixt oa cilede .midel-` 'd me`p digi dig `ed wicv
mixdd l` mb ik dyr `l dl` lk z` `ede .dl`n cg`n z` dyre
aiyi `l lag lfb zelfb dped oeia`e ipr .`nh edrx zy` z`e lk`
ige gwl ziaxze ozp jypa .dyr darez ,eipir `yp milelbd l`e
.didi ea einc znei zen dyr dl`d zearezd lk z` digi `l
dyri `le `xie dyr xy` eia` z`hg lk z` `xie oa ciled dpde
z` l`xyi zia ilelb l` `yp `l eipire lk` `l mixdd lr .odk
lfb `l dlfbe lag `l lag dped `l yi`e .`nih `l edrx zy`
`l ziaxze jyp eci aiyd iprn .cba dqk mexre ozp arxl engl
.digi dig eia` oeera zeni `l `ed jld izewega dyr ihtyn gwl
dpde einr jeza dyr aeh `l xy`e g` lfb lfb wyr wyr ik eia`
htyn oade a`d oeera oad `yp `l recn mzxn`e .epeera zn
ytpd .digi dig mze` dyrie xny izeweg lk z` dyr dwcve
.oad oeera `yi `l a`e a`d oeera `yi `l oa .zenz `id z`hegd
aeyi ik ryxde .didz eilr ryx zryxe didz eilr wicvd zwcv
dwcve htyn dyre izeweg lk z` xnye dyr xy` ez`hg lkn
xy` ezwcva el exkfi `l dyr xy` eiryt lk .zeni `l digi dig
eaeya `eld .midel-` 'd me`p ryx zen utg` utgd .digi dyr
303 dpen` yewia

xy` zearezd lkk leer dyre ezwcvn wicvd aeyae .dige ekxcn
elrna dpxkfz `l dyr xy` ezwcv lk ige dyri ryxd dyr
'd jxc okzi `l mzxn`e .zeni ma `hg xy` ez`hgae lrn xy`
aeya .epkzi `l mkikxc `ld okzi `l ikxcd l`xyi zia `p erny
.zeni dyr xy` eleera mdilr zne leer dyre ezwcvn wicv
z` `ed dwcve htyn yrie dyr xy` ezeryxn ryx aeyae
.zeni `l digi eig dyr xy` eiryt lkn aeyie d`xie .digi eytp
?l`xyi zia epkzi `l ikxcd .'d jxc okzi `l l`xyi zia exn`e
l`xyi zia mkz` hty` eikxck yi` okl .okzi `l mkikxc `ld
mkl didi `le mkiryt lkn eaiyde eaey .midel-` 'd me`p
ma mzryt xy` mkiryt lk z` mkilrn ekilyd .oeer leyknl
`l ik .l`xyi zia ezenz dnle dycg gexe ycg al mkl eyre
l`wfgi c"kr .eige eaiyde midel-` 'd me`p znd zena utg`
.'d z`n laiwy itk `iapd

ipgex zenl mbe ifit zenl mb `id dpeekdy xidadl jixve


ly dnypd zen lr xacn 'd ik ifit zenn rexb xzei daxd `edy
dne .miznd ziigza enewi `l daeyza exfgi `ly dl`e `hegd
xaecn okae ?zn xak `ed ixd "znd zena utg` `l ik" xn`y
xefgi m`y 'd oeekzn eil`e zn el mi`xew l"fgy ryxd lr
.ipgex zeen zeni `le miipgex miig digi daeyza

enewi ok daeyza exfgi `ly dl`y zxne`d zxg` d`eap yie


dxwn lka .lecb yper eyexity mler oe`xcl la` miznd ziigza
mc`dy icka `xap dfd mlerd .'d oevxn jtidd zeyrl i`ck `l
zeevn meiw dxez cenl ici lr miyer df z`e 'dl gex zgp dyri
.miaeh miyrne

df ik .mebr javn f` ,xedhe wicv jnvr wifgn dz` m`y rce


dz` dil`y dxdhde zewicvd zcinl rcen `l dz`y oniq `weec
zelrnd z` dlbz dxez cenll ligzzy ixg` .ribdl lekie jixv
mr lk enk `nh mvra dz`y dlbze ribdle se`yl yi odil`y
.zexg` ze`neh ipin lkae zn z`neha mi`nh eplek .l`xyi
melyde miigd zkxa 304

zxiny ,deewn ,dxez cenl ici lr xhtdle xdhidl xyt` owlgn


.zecind oewze ozkldk mibge zay zxiny ,zeevnd meiw ,,zixad
`aie ycwnd zia dpaiy ixg` wxe epa ex`yiy ze`neh yi la`
yiy daeh dybxd `id dxdh ly dybxdd .odn xdhp giyn
mit`eyy miwicvd zcear z`fe ,dze` biydl cearle dil` se`yl
znkzqny dxdhe dyecw ly ddeab xzei dbxcnl ribdl cinz
ivevip seq`l dz` mb cear .daeh xzei dybxda xac ly eteqa
jk ici lre ,da miwqer miyecwd l`xyi mry dceard z`f .dyecw
weacl jxazi 'd epl owizy jxcd .miigd urae seq oi` xe`a wacz
,zixad zxiny ,dxez cenil ,zeevnd meiw jxc `id miigd ura
miligzny ixg` la` dyw dlgzdd .ite`d epiidc zecind oewze
.edyn xak owize owzl ligzdy ine myd zceara d`pd mi`ven
zceara lig l` lign dlrie wfgzi wxe yextl dvxi `ly i`ceea
.myd

z`f .lecb yekxa e`vi md mixvnn l`xyi ipa e`vi xy`k


,o`v ,xwa ,zeaeh mipa` ,sqk ,adf daxd mwlga ltpy zxne`
i`yep mixeng ly dxiiy dzid cg` lkly zxtqn dcb`d .cere
axd yekxd did mday mixg` mifbx` ly zegztn mr mifbx`
jk lk yekxa mze` dkif d"awdy daiqd dn ?dnl jk lke .mdly
dyw zifit dcear epiidc xnega ecary oeeikn `id daiqd ?lecb
dkif d"awd okl .xky lk lawl ilan mixvnl micareyn eide
.xky lawl ila ecary mipyd lk lr ax xkya mze`

mdl xn`e zeevn 613 miiwl mze` deeiv d"awd jk xg`


yekxa l`xyi ipa z` dkif d"awdy enk cizrae "il mz` micar"
eniiwe eizgz erpkpy eicar z` dkfi `ed jk xnega dcear lr ax
mcew `ed d"awd ik .zedel-` zybxde miige xe`a eizeevn z`
mb jk ,ax yekxa ekf l`xyi ipay enke .miigde xe`d idel-` lk
.eizeevn z` miiwny in ixy` .ax ipgex xkya ekfi 'd icar

xefgl jixv `hgy in wxy miayegy miipelig daxd yi


305 dpen` yewia

mixfeg `l md ,e`hg `l mdy mipreh mdy oeeikne .daeyza


zi`yn bdpl mze` liynn l"f xlin xecbia` axd .daeyza
xfg xy`k .zwgexn xirl dxegq xiardl eze` gly eciarny
`ll melya dxar driqpd ik eciarnl geeic rqndn zi`yn bdpd
bdp el aiyn ?dxegqd mr dne :eciarn eze` l`ey .zelwz mey
rpnidl wx witqn df oi` .c"kr "dze` zgwl izgky" :zi`ynd
did `l midel-` df liaya .mlerl `al daiq `l z`f .mi`hgn
oebk dyrz `l zeevn cg` zeevn ibeq 2 yi dxeza .epze` `xea
mdilry ,dyr zeevn ipyd beqde .s`pz `l ,gvxz `l ,aepbz `l
,dxez cenil oebk `ad mlera c`n lecb xky zeevnd miiwn lawi
inlyexi cenlza l"fg exn` .e"ke dkeqa daiyi ,oilitz zgpd
zekitye zeixr ielib ,dxf dcear lr d"awd xzie" :('f '` dbibg)
mc`y `id mdixaca dpeekd ."dxez lehia oeer lr xzie `le minc
ezzinl jenq elit` daeyza mdilr xefgl leki zexiar xary
ler ila igy mipy mze` lk lr ypri `ed f` mpn` .eini seqa
lawie el glqi d"awd xac ly eteqa la` .eilr miny zekln
glqi `l dxez lehia oeer lry l"fg epl miricen la` .ezaeyz
rviay miryt lr .`ad mlera jk lr ypri dfd mc`de d"awd
.zehxgzd jiiy `l dxez lehia oeer lr .hxgzdl leki `ed mc`d
,zeipgex yekxl `ide znieqn dxhna dfd mlerl ribd mc`d
dl` lk z` yekxl jxcde ,jxazi 'da zewace miny z`xi
e`ea zxhn z` `ihgd mc`dy oeeikne ,ycwd ixtqa zxaqen
`l zeern" :eilr azek jlnd dnly .el glqi `l 'd okl dfd mlerl
zelrnd ik" :'daeyz ixry' extqa azek dpei epiax "oewzl lkei
ici lr `weecy zxne` z`f ."dyr zeevna epl exqnp zepeilrd
jtidd weica zedeabe zeabyp zelrnl mc`d dkef dyr zeevn
`l zeevn lr wxy mipin`ny mipelig mze` miayegy dnn
.daeyza xefgl jixv dyrz

fbex ly zeaygn ,zeipin ,zerx zeaygn ayeg mc`yk


x"enc`d azek .'dn wgexn `edy oniq df .ze`b zeaygne d`pye
melyde miigd zkxa 306

aeyl skiz `id dfl dvrdy" :'ycwd zxdh' extqa dh`x oexd`
.c"kr ."zerxde zexvd lk yxey dfy zixad mbt lr daeyza
z`xi lr dcirn `id ik dpen`d dligzn zixad zxinyn
dlcb dzxfray dxez cenl zegt `l aeyg jk xg` .miny
.igvpd ,izn`d aeha dpen`d

dpen`l mikef jk
?dpen`l mikef cvik" :zxzekd zgz 'mler iig' xtqa `aen
dxeza weqrl `ed mixwird xwir la` :l"vf xltihqd oxn azek
lvpiy cinz df lr lltzdle dpeeka dlitze miny myl dyecwd
zenilya ycewd zxez zeevn meiwa oke zerx zeaygn lkn
eplivi ongxd .ytpd z` mi`nhnd mi`hgn ce`n xdfidl hxta
one ald z` minhnhne mi`nhnd mixeq` milk`n mdne ...xzeia
onfd jynay eilr xi`z dizeevn meiwe dxezd zyecw xe`e .lfbd
`ede ,miyecwd mixtqa eazky enke ..etelgi lilk mixedxd lk
!xtqn oi` minrt daxd dqepne weca
ce`n ytpd z` xdhn zizn`d deeprd zcina wacd mb
"x`aziy enk mirx mixedxd ipin lkn ezlivne

dpen`a zewitq miwlzqn jk


lky miyecwd mixtqa x`ean dpde :l"vf xltihqd oxn azek
lrad ala `l` mi`vnp mpi` dpen` ipipra milealade zewitqd
exn`y enke ,epnn wlzqn dpikyd xe` d`bznd lk ik ,dee`b
in la` .dnily dpen` el oi` dee`b lrad zn`a ik ,'eke l"fg
melk epi`y xack envr aeygle yibxdl zizn` deeprl dkefy
milealade mixedxdd lke zewitqd lk epnn miwlzqn cine skiz
!xenb xexiaa dqepne weca dfe ,mpi`e minlrp milheane milha
dverid dvrd z`fl" :'mler iig' xagn siqene xltihqd oxn c"kr
wqrzdln gipdl mixedxde zewtqd ilealan milaeqy oze`l
mixtqa cenll ,deeprd zcina lczydl `l` ,mdizewitq ipipra
lehia xyt`d lkk envrl xiivle ,deeprl mixxernd miyecwd
307 dpen` yewia

ixtqa x`eank mieeprd zcna bdpzdle ,ezeltiye ezeaiyg


axwziy lkke df lr zn`a jxazi 'dl lltzdl lkd lre .mi`xi
zecixhnd zewitqde milealad epnn elhazi jk ,deeprd zcnl
.l"pk dqepne weca `ede .eze`

zeafek zercl daiqd idef

jldn ik xacd oekp zn` dpde" :l"vf xltihqd oxn azek


,irah ote`a `ed mipendd axwa zeafek zerc ly zehytzdd
enk ik :df lkl zxzqp daiq cer yi zn`a la` ,epx`iay enke
gex dxey da miwace zenilya dxezd ixney miwicvd lry
...d`nehd dxey dxez ler iwxet lr ok enk .dxezd xe`e dyecw
lalale zerhdl zeyx el ozip xy` ,'rxd xvi' l"fg de`xw xy`
rxd xvidy :l"fg exn`y enke ...xe` jyegl xen`l zrcd z`
`ade !oeiqipd mler `ed dfd mlerd ik .fibxne dler drhne cxei
`nei zkqna `aenk ,el migzet `nhl `ade ,eze` miriqn xdhl
.g"l sc

(dpen` xqg mc` xnelk ,zexwtd oeyln) xwet eze`y d`xze


dpd ,xec xecn eizea` zlawdyecwd dxeza oin`dl o`ni xy`
qeqd ilbx zgzy lfxad wiacdl enke ...'`ey ilad' lka oin`i `ed
`veike ...ely iqwhd lr daea zelzl e` ezia oztn lr (dqxt)
eze` ik `l` (?oin`n `l e` oin`n ef dxizq zayizn ji`e) dfa
zeiehya oin`dl eziqnd `ed ycew lka xetkl eziqnd rxd xvi
('mler iig') xltihqd oxn c"kr milade

`idy 'dyecwd dpen`d' z`xwp dpen`dy o`kn d`xze


m` ik ,miwicvd lk zpen` `ide dlebq mr -l`xyi mr zpen`
jixv ycwzdl dvexy ine dpen` `id oi` dyecw dppi` dpen`d
rxf zkityn dpey`xe y`xae `nhn xac lkn envr yixtdl
jyndde zxzein dlik`ne mixyk `l milk`nn jk xg`e ,dlhal
!mda ytg ,ycewd ixtqa aezk ycwzdl ji`
melyde miigd zkxa 308

jizepevxe jizepekz z` epyi jiyrn

eale ...eizelert itk lrtp mc`d ik rc" :aezk jepigd xtqa


aeh m` mda wqer `edy eiyrn xg` cinz (ekli) eizeaygn lke
.rx m`e
,meid lk rx wx eal zeaygn xvi lke eaala xenb ryx elit`e
,zeevnae dxeza dcnzda ewqre ezelczyd miyie egex dxri m`
`a dnyl `ly jezne .aehd l` dhi cin ,miny myl `ly elit`
mikynp zelertd ixg` ik ,rxd xvid zini eiyrn gkae ,dnyl
.zeaald
dxeza utg ,minze xyi eaale xenb wicv didi m` elit`e
:lyn jxc xn`z eli`k ,itec ly mixaca cinz weqri m` .zeevne
cinz ewqr lk m` ,zn`a drx zepne`a edpine jlnd egixkdy
zeidl eal zwcvn mipnfd on onfl aeyi zepne` dze`a meid lk
! ...xenb ryx
enk eizelert itk lrtp mc`d lky zn`e xacd reci ik
jkitl l`xyi z` zekfl d"awd dvx" :l"fg exn` ok lre .epxn`y
lk (zeevnae dxeza) mda qitzdl ick ."zeevne dxez mdl daxd
jezn ik .epzixg`a epl aihdl epiwqr lk dfa zeidle epizeaygn
dxni` yi .'eke cr iigl mikefe miaeh zeidl milrtp ep` zelertd
.jewgxi jiyrne jeaxwi jiyrn" :dreci
mdixg` ik ,jiwqre jzk`ln dn d`x mb d`x dz` okl
.mkynz `l dz`e ,jynz
zpen`a minze mly iail zeid ixg`" :xnel jxvi jgihai l`e
zayl ...miyp` ibeprza bprz` m` yi cqtd dn midel-`
`veike ...zegv xacle ..mivl mr uvelzdl ...zeaegxae miweeya
ze`hg mdilr mi`ian oi`y (dxiar mpi`y) mixacd el`a
dxtkk ycwnd ziaa mi`iany zepaxew ly zeny el`) zeny`e
recne mdipzenn dar iphwe ,mdenk aal il mb `ld .(mi`hg lr
309 dpen` yewia

,mzyxa cklz ot mdiptn xnyid !ipa l` ?mdixg` md ipekyni


!zlvd jytp z` dz`e ...mzlrxz qek ezy jk jezn miax

lke`n oefip sebdy enk ik ycewd ixtqa miwicvd enkiq


sebl miig `ian jk ici lre ytpde sebd oia cegi`l mxeb lke`de
`id ytpd ly oefnd jk .miiwzdl sebd lkei `l lke`d icrlae
miig d`iane dnypl ytpd oia cegi`l znxeb dxezde dxezd
ur" ik jlnd dnly mkiqe .dyecwd ytpl miig oi` dicrlae ytpl
dxezdn wx `id miwicvd znkg lky rce ."da miwifgnl `id miig
zipgex lecbl dvex dz` m` .mgek z` mia`ey md dpnne
miiga jly iteqd ceril ribdl oiperne mler `xeal axwzdle
ici lre rxd xvin zexhtde aeh xvi zbyd ,`xeaa zewac `edy
lk zrc z` lawl jl i`ck f` .mixye`n gvp iig zbyd jk
dl`d zexhn lk z` biydl jxcd `id dxezd !cg` dt miwicvd
dfig` jl ozz zixad zxiny .el`d mixaca mi`ln ycewd ixtqe
.ievxd cril ribdl jxcd z` jl xi`z dxezde dyecwd dpen`a
mr zeznrzdn gxead lk .silgz dl oi`e dnvr dpen`d `id
rnzynd lk mr ,ociqtn `xwie miigd znglnn gxeak dxezd
dpekp dpen` idn e`vne exwg xak l`xyi inkg -miwicvd .jkn
`id dxezd :dfd `yepa mdn minkg xzei zeidl zexyt` oi`e
zyaeyn ezpen` dxez cnel `ly icedi lke icedil dpen` zpzepd
'd ik .cak xign jk lr mlyie zn` xqege mixwy daxda wifgne
ixneyl aeh xky mlyne `ed xy`a icedi lk htey jxazi
htyndn gexal jxc lk oi`e eizeevn ixaer z` yiprne eizeevn
zeend ixg` (a ,dpyd y`xa dpy lka jxrpy (` midel-` ly
lecbd oicd meia iyiyd sl`d seqae (b ,sebdn dnypd zecxtd
.`xepde

cia mivigk" :f"kw milidzn weqtd lr oilaeln dfegd azk


,ugk dxeiy zixad oeer lr fnex mivig ."mixerpd ipa ok xeaib
rxf zekityd lk z`) mpwzle jxazi 'd l` aeyl xeaib `ed m`e
"jxazi ezcearl zeadlzd y` mivigd dl`n miyrp (dlhal
melyde miigd zkxa 310

(icka) ik "`hgd on zehytzd `id daeyzd" :l"xdnd azk


weqriy `le envr lewlwd seb z` owzl jixv `hgd on hytzdl
`hegd zxfgy `vei .`hgd mvrn hnzyie mixg` mixaca
ici lr wx `ed dzr ycgn clepk el aygiy cr eyxyle ezligzl
dlecby edfe .oeerd rvtl dxiyid dtexzd `idy daeyzd zeevn
,mc`d zieed zligz myn ik ,ceakd `qk cr zrbny daeyz
.llk `hg `l eli`k owezie eziixa zligz ly avnl ribiy dpeekde
`qk cr zrbny daeyz dlecb :jkle ,daeyzd ici lr wx edfe
(d`ixad mlera `vnp ceakd `qk) "ceakd

mc` `hgyk" :'l`xyi daey' extqa iqbel l`xyi axd azk


owf jln'l careyne zelba `ed ixde rxd exvil carzyn `ed ixd
oa epi` ,eizee`zl ,eizepevxl car ,(rxd xvid dpekn jk) 'liqke
:daeyza dle`bd xwire .aiign elkyy itk eiyrna bedpl oixeg
.ytpl zizn`d dle`bd `id ixd `hgd oewze daeyzd ici lr
.zillk dle`b zeidl dcizre l`xyi mrl zillk zelb yiy myke
c"kr .daeyza ezxfgae mc`d i`hga miihxt dle`be zelb yi ok
l`xyi daey'

`xnba l"fg ixac d`xe xetq" :'ycewd zxdh' xtqa aezk


elit` ,eil` ayd mc` d"awd iptl daiag dnk miyxcnae 'xdf'ae
cner xac oi` ,zilkzl cr e`xeal qirkde cxne mbty dn mbt
:'edil` iac `pz'a `aena `axc` `l` ,melye qg daeyzd iptl
xg`e ,efn dlrnl ef zexiar daxd mc` licbd elit` exn` o`kn"
ipixde mingxa enr ipixd d"awd xne` .'eke daeyza xfeg `ed jk
`l" :opgei iax xn`" :'dax yxcn'a `aene .eizepeer lk lr el lgen
m`) "...zeikfl el mze` dpen d"awd xary zexiar lk `l` cer
daeyza xefgi m`e zeiekfl miktdp zepeerd dad`n xefgl gilvi
aezke 'ycewd zxdh' c"kr .(zebbyl miktdp zepeerd d`xin
d"awd zciny zrcl epilr cere" :'`lt urei' xtqa jkl xywda
dzin lawn ,gvx s`p ,zay lligy mc` .mce xya zcink `l
ipica la` ,zezin izy ozl ezexyt`a oi`y itl .xzei `le zg`
311 dpen` yewia

oeayg yi oeer lk lre ,zehxta eilr yprp mc` `hg lk miny


jkle .lw `hgn yper lr dqkn lecb `hgn yper oi`e cxtp
`hg zegty dn ik ,daeyzdn y`izdl xvil dprh oi` mlerly
."xryl oi`y mixeqi zripne dlvd dfa yi ,cg` (`hg) elit`
,melye qg xaer dz`y dxiar lky zxne` z`f 'urei `lt' c"kr
dlivn dyrzy daeyza dxfg lke mepdibl jze` dcixene zaxwn
jze` axwz dyrzy deevn lk oekp jtidd mb oke ,mepdibn jze`
ocr obn jze` zwgxn zvngdy deevn lke `ad mlerle ocr obl
dl`yde daeyza xefgl lw ,dtewy z`fk dpad mr .`ad mlerde
zeaiqdn xefgl dheyt jk lk dpen` jl yi m`d `id zl`ypd
?dl`d zeheytd

lry `ed daeyzd gk zehyta dpd" :l`wfgi xe` xtqa aezk


eppi` df mb ik zrcl jixv j` .did `lk wgnpe `hgd lgnp eci
ze`ivna llk jiiy did `l heyta ik ,`hgd wegnl jk lk lw
m"anxd azky dn d`xe ze`ivn `ed `hgd ik ,`hgd zwign
.`hgd gk edn cenll d`xp dfne daeyzd zlrn zece` exaca
wrev ,l`xyi idel-`n lcaen (`hegd) df did yn`" :epeyl dfe
dyer `hgd ."eipta mze` mitxehe zeevn dyere dprp epi`e
dprp epi` okle ,jxazi 'd oial epia zwqtnd dvign lekiak
oipra x`ay dn ('daeyz ixry') dpei epaxa oiire .dlitza
`ed df lky "dxez (cenil) dakn dxiar oi`e deevn dakn dxar"
`hg) reaw `hga la` .(dxwn jxca dyrpy) dxwn jxca `hga
,dxez elit` dakn (dlhal rxf zkity oebk reaw ote`a dyrpy
dpi` dxez s` jkle dxezd xe` zrtyd z` zrpen dxiard ik
,"aeh dyre rxn xeq" :aezka xn`py dn epide .`hegl zxfer
dyr" jk xg` wxe rxdn xeql zeidl zaiig dceard ziy`x
aehd zlert gk z` rxd rpen rxd on xq epi`y zra ik ."aeh
dakn dxiary x`azpy jxc lr `ede .dne`na exfer epi`e
`yepl epze` xifgn dfd xn`nde l`wfgi xe`' c"kr ."deevn
zipind dee`zdn xhtdl jixv lk mcewy dfd xtqd ly ifkxnd
melyde miigd zkxa 312

xefgl xyt` f` wxe f`e ,se`ple dlhal rxf jetyl wiqtdle


daeyza xfegy inl xfer d"awd oi` llk jxcae .zizn` daeyza
miwlqny ixg`y oekp jtidd mbe .zixad mbt z` owiz `l oiicre
on xhtpl minyn xfer d"awd f` ,jxcd on dfd lecbd rpend z`
,zlaqp daeyzd z` dyere daeyza xefgl ely zipind dee`zd
xdxdn jnvr z` `ven `l oiicr dz` m` okle .dievxe ,zipeibd
`l oiicre zipind dee`za rewy dz` oiicry oniq daeyza
ik dfd mbtd z` owzle xdnl jl i`cke .zixad mbt z` zpwiz
rxf jtey dz`y mrte mrt lk lr minyn jz` mipaygzn
.s`ep e` dlhal

meid jeevn ikp` xy` z`fd deevnd ik" :'l`wfgi xe`a' azk
x`ia o"anxd (`"i 'l mixac) .`id dwegx `le jnn `id z`ltp `l
.mc` ipan dqekn dpi`y daeyzd zeevn lr exn`p el` miweqty
epl dgwie dninyd epl dlri in xen`l `id minya `l"
jaalae jita c`n xacd jil` aexw ik .dpyrpe dze` eprinyie
jaalae jita" :mc`dn yxcp df wxe jxcd `id daexw ."ezeyrl
zeaeg'a izi`x oke :miixbeqa l`wfgi xe`' siqede) "ezeyrl
x`an oke ,daeyzd zeevn lr el` miweqt oiady eteqa zeaald
('xe`nd zxepn' xtqa
lern rpnidl zep`ez `veny lvra dnly xn` mixac dray
lvr xn`" (b"i e"k) 'ilyn'a `aenk (zeevnd zcear) dceare dxez
:dper !xira jax ,cenll jl lvrl mixne`" ...jxca (dix`) lgy
."elv` cenll jl ,jziaa jax ixd" :el exn` ."`xi ip`e jxca ix`"
"zglva eci lvr onh" :seqale ."zeaegxd oia ix`" :dper
dyny yxcnd xne`e .eit jezl lke`d sk ozl elit` lvrzny
daexw wx `l daeyzdy dnlyn xzei lvrd cbp oreh epax
jaalae jita" :xak `l` eit jeza skd ozil wx jixve zglvl
.xzei `le jit jezn xacd `ved ."ezeyrl
dceard ixaca lecb ceqi micnl ep`vnp" :l`wfgi xe`' jiynn
z` `ved .ce`n `ed lw zeyrl ywazp xy` lky daeyzde
313 dpen` yewia

jixv `l (lewa cnl ,dxez cnel dz`y onfa) ,jit jezn mixacd
d`xze ,xacl lgzde jit gzt heyt `l` zexg` zebyd `le ax
'd edxfri aey lvrzi `le xaciy lkk ik .zilkzl ribdl dkfz ik
(minyn dxfr) `inyc `zriq el epzie xzei dlw dceard `dze
.dceara ligzdl ,mc`d zcear lk ef ik ,zn`l eribd cr

`ed ok .eit jezn mixacd `ivedl :c`nl cr dheyt dlgzdde


`l` daeyzd jxc ce`n `id dywy mc`d aeygi `ly :daeyza
`ivedle zeyrl `l` lvrzdl `l ,dlgzdd z` zeyrl eilry rci
`ll (mzq) `nlra milin zxin` dpeekd oi`y i`ceeae .mixacd
dfr dti`ye oevx dpeekd `l` .mixac z`ved df oi`y .oevxe dpek
dceard ipipr lka `ed oke .dceard `eaz oevxd jezne ,gilvdl
daeyzd lr wx `le zeevnd lk lr jledy l"fga rnyn xy`ke)
zelvrd zciny ,mc`d oelyik `id ef dcewpe .(o"anxd azky enke
elit` lvrzn cery jk ick cr zelvre ,eiyrn lk lr eze` ztte`
ligzie zelvrd lr xabzi wx ele eit jezn mixacd `ivedl
xe`' c"kr .zilkzl ribdl dkfi xak eit jezn mixacd z`veda
ihtyne ytpd zbdpde dfeptid oipr lr izazk xake .'l`wfgi
xe`' oeekzn mdl mb ile`e dpen` zlawl c`n mixfery repky
dfeptid zxzekd zgz 'oewiz ikxc' wxta jk lr `xw 'l`wfgi
z` ywaz day mler `xeal dlitz lr xzez l`e .ytpd zbdpde
.mdl wewf dz`y mixacd lk

ik .llk daeyzd iyew lr dprh oi`y" :l`wfgi xe`' azek cer


minyd on ederiqi ligznyke ,dlgzdd lr wx `id driazd
zaygn xdeh lr dlery rbxny 'miigd ytp' ixac `iane .xenbl
oeilrd eyxeya dlrnl eneyix dyrp skiz ,devn zeyrl mc`d
xxerzn `linne ,mipeilr zegeke zenler dnk rehple zepal
eriiqn `ede dpeilrd dyecwdn siwn xe` eilr mb jiynne
e` daygn `idy dlgzdd z` mc`d dyr xy` zray .dxnebl
`ivedl s`y ,z`fn s` milvrzn ,eplivi ongxd ep`e xeaic
."mkge dikxc d`x lvr dlnpd l` jl" .mivex eppi` epitn mixacd
melyde miigd zkxa 314

zelvrd zcn lr xeabl j`id dpnid cnlie dlnpd l` jliy drya


zqxedd `id ef dcny ,zilkzd l` ribi f` mkgie dikxc d`xie
mlerl `eapy drya :opeaznl `ed ze`xepe .mc`d zglvd z`
dzid dn oiadl rcp ,zn`dn epiid miwegx j`id d`xpe gvpd
`l` .epzi`n z`f drpny dxezd iyew `l :epzglvd i`l daiqd
jezn mixacd `ivedl epl drixtdy zelvrd ly ef dcewp heyt
ligzdl oke .ie`xk xqen cnlpe `p ayp .epilr driazd efe .epit
dkfpe jxazi 'd epxfri f`e obedk milind yext oeekl dlitza
daey' xtqa mi`aend 'l`wfgi xe`' c"kr .zelrzdle zelrl
'l`xyi

epinia oewizd xwir' zxzekd zgz 'l`xyi daey'a aezk cer


.'zeripvde dyecwd oewize dpen`d oewiz `ed
xec lka ik ig` rcze" :epeyl dfe 'ycewd zxdh' xtqa azk
'jlnil` mrep' yecwd xtqa `aenk ,owzl oipr xecd zellkl yi
mixtqa `aeny enk dpde .miyecwd mixtqd xziae (gp zyxt)
dcina eilr xabzn xvidy d`xi m`y ,yi` lk iabl miyecwd
egk dfa ozepe znieqn dxiara e` ,melye qg znieqn drx
zilkze clep mbtd df zaqa ik likyie rci dfa ,mc`d z` liykdl
jxcde) .dfa xvid lr egk lka xabzie .z`f owzl mlerl ez`ia
cibz mbe `yepa jnvr l` xaczy ici lr `id xvid lr xabzdl
(d"awl dlitz ici lre mcewn azkpy enk dpen` ihtyn

mbta xabzne ywywn xvidy mi`exyk :xecd zellka jk


zellk oewiz ielz dfa ik likype rcp f` ,mlerd z` `ihgdl cg`
f` ,`hgd dfn xdfidl eytpe eal l` ozep ihxt mc` m`e .xecd
xzei daxd c`n lecb ielira dfa dlrzne mlerd lk cbp xky lhep
.dyery miyrnd x`yn

ozepy xwir (giynd zeawr) `giync `zawra eiykr dpde


mebtle melye qg dpen`dn xxwl mixac ipyd el`a egk lka xvid
mxebd mixwiray xwir ,zevixte zexwtd `ed df llkay ceqid
315 dpen` yewia

xecdn wlg elit` e` xecd zellk owzl i`ceea okl .melye qg dfl
d"awd wx ,edab mifx` daebk didi m` elit` mlera mc` oi`
mcew daeyza mxifgdl l`xyil gihady ,envrae eceaka
...dle`bd

:mixac ipy el`a ezxeabe egk un`nd :rcz iaiag ig` okl
jlnd lkidn zeidl dkfi ,ceqi oewze zxinyae dnily dpen`a
l`xyin d"awd yxec `l" :epeyl dfe yecwd 'xdf'a `aenk giynd
."ycew zixad exnyiy `l`

owzp lkd f` mipwzip dfa df miielzd mixacd ipy el` m`e


zixad z`e ycewd ixtqa cenl ici lr mipwzn dyecwd dpen`)
wewf dz` m`e dfd xtqa zxfeg d`ixw ici lr owzl xyt`
gvpl c`n wfg gk dfeptidl ik da ynzyide lvrzz l` dfeptidl
mdilre (dpen`d ihtyn z` cibz zegtl e` .z`fd dee`zd z`
xzepde oeiva x`ypd dide" ('b 'c diryi) :xn`p (owzy in)
owziy in ."oeiva x`ypd dide" 'eke "el xn`i yecw milyexia
df ."milyexia xzepde" ,yecwd zixad ,ceqi `edy oeiv zpiga
dlyn lka ezeklny oin`dl 'eke dnily dpen`a wfgziy dpen`d
rxdle aihidl leki xac mey oi`y ,mipezgza oiae mipeilra oia
lkl dyrie dyer dyr `ede dtevd `ede gibynd `ede ,eicrla
milawn epgp`y miny zeklne dpen`a ielz df lky ,miyrnd
zekln ik (jl jl zyxt) yecwd 'xdf'a `aene .mei lka epilr
:iqbel l`xyi axd ly dxrd) miielz ycew zixa ze`a milyexie
mxneyde ,(zixad xneya `l` zniiwzn dpi` dpen`d :xnelk
jk yecw `xwp d"awd dn :yxcna `aenk "el xn`i yecw"
o`k oi` .yecw `xwp zixa xneyde ,miyecw mdl e`xwi miwicvd
."eidz miyecw" (h"i `xwie) l"f i"yx yxty enk ,ceqia wx dyecw
."zeixrd on miyext eed

dpen`a :mixac ipyd el`a ielz eiykr mlerd oewz okl


'xdf'a `aenk ,epytp zecte epzle`b ielz miipyd el`ay ,zixaae
melyde miigd zkxa 316

.dpen`a ok mbe zixaa ielz dle`bd xy` zenewn dnka yecwd


'l`xyi daey' c"kr

rbx lk ik mcwda daeyza xefgle fxcfdl jilr ik ig` d`xze


.minya jk lr oecp dz`e dpen` xqegl jl aygp xg`zn dz`y
zeida cifna mc`d `hgiy okzi :'l`xyi daey' xtqa aezk
ozep skz m`y `l` .dee`zd gk ipta cnr `le exvi edtwzy
dxdn daeyza elawl edngxi 'd cqg dfa aye eal l` xacd
.zekf skl minyd on edepecie

zrad `ll meil mein daeyzd z` dgece xg`zn m` mle`


mlyy ezrc dlbn ,aey `ehg ilal cizrd lr dlawe ieciee dhxg
ezrx dfae enzk xdhl xdn jk lk jxev yibxn oi`e edyrna `ed
.dyw ezaeyze dax

ez`hgn aeyl xg`zi xy`k `hegd ik rce :dpei epax azk


o`k cr .eilr svwd `vi ik rcei `ed ik mei lka eyper eilr caki
.dpei 'x ixac

ixd eizenvr lr oeerdy rbxe rbx lkay rcei `ed ixd xnelk
meid xcq lr eipipr mr jled ji` ok m`e ,eilr jxazi 'd svw
zklyd dfa d`xn ixd ,jxazi 'd svw jkyl al ozep `le elbxdk
d`exd jxazi 'dn dxenb zenlrzde eeb ixg` jxazi 'd ceak
ik !oeerd mvrn xzei dxzi dtveg xak z`fe eiyrn lka hiane
dn mle` ,exvi edtwzy zekf skl epecl yi oeerd mvr lry xen`k
mr epetvne envr znlyde daeyza xeg` lr zekf skl epecl yi
.l`xyi daey' c"kr !?daeyza eilr aeyl ilal epeer

xefgle xdnl jixv dnl ztqep daiq 'miig utg'd azke


aeyl xdni jkle envr lr d`nehd gex ddyi `ly ick" :daeyza
lyn "mkiryt lk z` mkilrn ekilyd" :l`wfgi `iapd oeyl dfe
,creind mewnl ribny skz ,mieqn mewnl `yn `yepd laql
317 dpen` yewia

mpga ddyn `le eilrn `ynd jilyn xak qpkpy oey`x crva
oi`e eytp lr cak `yn md zepeerdy mc`d rci ok ,etzk lr
zekxa `xnb) exn` df mrhne .envr lr d`nehd gex zedydl
eixg` xdxdz l` dlila xar xary mkg cinlz zi`x m`" ('h
.'miig utg' c"kr "oyiy mcew daeyz dyr i`ceey ,meia

avna 'ip`' avna :miavn dyelya d"awa oin`dl jixv


enk ely oae d"awdn wlg ip` :'ip`' avna .'`ed' avnae 'dz`'
zeidl ize` aiign dfe "mkidel-` 'dl mz` mipa" :dxeza aezky

iaiaqn o`k `vnp mler ly epeaix dz` :'dz`' avna .idel-`


zad` ize` ade`e onfd lk ihxt ote`a ilr gibyne iy`x lrne
jln :'`ed' avna .jze` ade`e jl rcen ip` mb eiykrne mpig
dcin il mlyi cizrae ize` hteye mexna `vnp miklnd ikln
mb xyt` ."swyp minyn wcv" :milidz'a aezky enk .dcin cbpk
`lnd dfd mlera o`k ,dz` avna d"awd z` ze`xle jetdl
my i` .`ed avna ,cqg axe mingx `ln l-` z`e .mipic
.dad` `ln lkd myy .minexna

.'l`xyi zpen`' xtqd jezn hwel df wxtn cakp wlg


melyde miigd zkxa 318

l`xyi zle`b - 27 wxt

,l`xyi zle`b oial zixad-ceqid zxiny oia xyw yiy oeeikn


dcizrd l`xyi zle`bl ipeligd xeaiva zercen oi`y oeeikne
.dnilyd dle`bl ekfi dle`ba mipin`nd wxy oeeikne ,zeidl
,cere mi`iap ixtqn dle`bd `yep lr mixn`n o`k mi`aen
xzei cizrl zetvle dpen`a wfgzdl ,dpen` ywand z` ecceriy
.aeh
oin`n ip`" :`ed dpen`d ly mixwird dxyr yelyn cg`
"zn` mi`iap ixac lky dnily dpen`a
mi`iap ixaca miizcd ly dlecb jk lkd dpen`l daiqd
zexiyi mdly d`eapd z` elaiw l`xyi i`iapy dcaerdn zraep
.dle`bd oipr lr e`apzd mi`iapd lky jezne .d"awd z`n
.dlecb miizcd axwa l`xyi zle`ba dpen`d
:dle`bd zece` mixacnd diryi xtq jezn miweqt dpd
'd zia xd didi oekp minid zixg`a dide" (ba 'a diryi)
miax minr eklde .mieb lk eil` exdpe zerabn `yipe mixd y`xa
eikxcn epxeie awri idel` zia l` 'd xd l` dlrpe ekl exn`e
."milyexin 'd xace dxez `vz oeivn ik eizegxe`a dklpe
cec zekln ztewz lr zexacn mi`iapd ze`eap lk hrnk
`eaiy ixg` zxacn z`fd d`eapd mbe giynd didiy jlnd
.iyilyd ycwnd zia dpaie giyn
ixte ceakle iavl 'd gnv didi `edd meia" (ba 'c diryi)
xzepde oeiva x`ypd dide .l`xyi zhiltl zx`tzle oe`bl ux`d
"milyexia miigl aezkd lk el xn`i yecw milyexia
mix`ypd miwicvd lr xacn oey`xd weqtdy yxit i"yxe
.giynd `ea ixg` ceak elgpi mdy
319 l`xyi zle`b

xake .f` ex`yiy miwicvd lr xacn ipyd weqtd mby oaenke


zeyrl xxerzi l`xyi mr cizray xtqa xg` mewna `aed
,mipin`n ly ohw unew ex`yiy jk lr xaecn `l okle ,daeyz
.mlek ile`e l`xyi mr aex `l`
elit`y .epnfa xexyiy melyd lr mixacn mi`ad miweqtd
:melya eigi dcyd zeig
xitke lbre uaxi icb mr xnpe yak mr a`f xbe" (i ` diryi)
evaxi eicgi dpirxz ace dxte ma bdep ohw xrpe eicgi `ixne
lre ozt xeg lr wpei reyrye .oaz lk`i xwak dix`e odicli
iycew xd lka ezigyi `le erxi `l .dcd eci lenb ipertv zxe`n
`edd meia dide .miqkn mil mink 'd z` drc ux`d d`ln ik
ezgepn dzide eyxci miieb eil` minr qpl cnr xy` iyi yxy
."ceak
mlek cizray "miqkn mil mink" milind z` l"fg eyxite
la` .cg` xeyina mdy mind iptl deey dfe 'd ze`ivna exiki
enk xnelk .mid wner enk 'd z` zrcl ekfi ewinrde ecnly dl`
dl` oia yxtdd cizra didi jk mid zelevne mind ipt yiy
.ecnl `ly dl` oial 'd lr ecnly
zerxd lk lr d"awl dcep cizray mixiaqn mi`ad miweqtd
:dgny i`ln didpye epl dyry
ayi ia ztp` ik 'd jce` `edd meia zxn`e" (e` a"i diryi)
di zxnfe ifr ik cgt` `le gha` izreyi l` dpd .ipngpze jt`
mzxn`e .dreyid ipirnn oeyya min mza`ye .dreyil il idie 'd
ik exikfd eizelilr minra ericed enya e`xw 'dl eced `edd meia
ildv .ux`d lka z`f zrcen dyr ze`b ik 'd exnf .eny abyp
.l`xyi yecw jaxwa lecb ik oeiv zayei ipexe
miwicvd mda ekfiy gvpd iig lr mixacn mi`ad miweqtd
:didzy dgnyd lre miznd ziigz ixg`e giynd z`ia ixg`
midel-` ipc` dgne gvpl zeend rla" (hg d"k diryi)
melyde miigd zkxa 320

.xaic 'd ik ux`d lk lrn xiqi enr ztxge mipt lk lrn drnc
epieeiw 'd df epriyeie el epieeiw df epidel-` dpd `edd meia xn`e
.ezreyia dgnype dlibp el
xir dcedi ux`a dfd xiyd xyei `edd meia" (c` e"k diryi)
xney wicv ieb `aie mixry egzit .lge zeneg ziyi dreyi epl fr
."minler xev 'd dia ik cr icr 'da egha mipen`
`ed ceq eze` ly hytde ceqd it lr yexit yi `ad weqtl
:c`n dlecb didz dpen`de mlera zen didi `l cizray
didi dngd xe`e dngd xe`k dpald xe` dide" (e"k 'l diryi)
ugne enr xay z` 'd yag meia minid zray xe`k miizray
"`txi ezkn
:l`xyi zle`ba dpen`d z` wfgl mi`a mi`ad miweqtd
gxtze daxr lbze dive xacn meyeyi" (i` d"l diryi)
dl ozip oepald ceak opxe zlib s` lbze gxtz gext .zlvagk
mici ewfg .epidel` xcd 'd ceak e`xi dnd oexyde lnxkd xcd
dpd e`xiz l` ewfg al ixdnpl exni` .evn` zelyek mikxae zetx
f` .mkiryeie `eai `ed midel-` lenb `eai mwp mkidel-`
gqit li`k blci f` .dpgztz miyxg ipf`e mixeer ipir dpgwtz
axyd dide .daxra milgpe min xacna erwap ik mli` oeyl oexze
e`nebe dpwl xivg dvaix mipz depa min ireanl oe`nive mb`l
oeyy my`x lr mler zgnye dpixa oeiv e`ae oeaeyi 'd iiecte
."dgp`e oebi eqpe dgnye
zerxd lk lr epl glqi d"awdy `iapd ricen mi`ad miweqta
xkefy mce xyak `ly ,epiryt z` xzei epl xekfi `le epiyry
:zlefd i`hg
iprnl jiryt dgen `ed ikp` ikp`" (d"k b"n diryi)
"xekf` `l jize`hge
daey jize`hg oprke jiryt ark izign" (a"k c"n diryi)
."jizl`b ik il`
321 l`xyi zle`b

:l`xyil gvp iig


eyeaz `l ,minler zreyz 'da ryep l`xyi" (f"i d"n diryi)
."cr inler cr enlkz `le
miiebd on dlrnl eidi l`xyiy `iapd `apn mi`ad miweqta
:'dl deewpy zekfa dfe
`y` dpd midel-` ipc-` xn` dk" (b"k a"k h"n diryi)
lr jizepae ovega jipa e`iade iqip mix` minr l`e ici miieb l`
ux` mit` jizewipin mdizexye jipne` mikln eide .dp`ypz szk
.ieew eyeai `l xy` 'd ip` ik zrcie ekgli jilbx xtre jl eegzyi
:ocr oba enk dt didie l`xyi z` jxai d"awd
dxacn myie dizeaxeg lk mgip oeiv 'd mgp ik" ('b `"p diryi)
."dxnf lewe dcez da `vni dgnye oeyy 'd obk dzaxre ocrk
lke giynd lr xn`p mi`ad miweqtd jezn oey`xd weqtd
:dle`bd zlgzd lr mixacn miweqtd xzi
rinyn xyan ilbx mixdd lr ee`p dn" (a"if a"p diryi)
lew .jidel-` jln oeivl xn` dreyi rinyn aeh xyan mely
egvt .oeiv 'd aeya e`xi oira oir ik eppxi ecgi lew e`yp jitev
z` 'd syg .milyexi l`b enr 'd mgp ik milyexi zeaxg ecgi eppx
.epidel-` zreyi z` ux` iqt` lk e`xe mieb lk ipirl eycw rexf
ilk i`yep exaid dkezn e`v erbz l` `nh myn e`v exeq exeq
'd mkiptl jled ik oeklz `l dqepnae e`vz oeftga `l ik .'d
"l`xyi idel-` mktq`ne
zy`e 'd j`xw gex zaevre daefr dy`k ik" (ge c"p diryi)
mingxae jizafr ohw rbxa .jidel-` xn` q`nz ik mixerp
mler cqgae jnn rbx ipt izxzqd svw svya .jvaw` milecb
.'d jl`b xn` jizngx
:giynd didi jlnd cec
mkytp igze erny il` ekle mkpf` ehd" (d b d"p diryi)
eizzp mine`l cr od .mipn`pd cec icqg mler zixa mkl dzxk`e
melyde miigd zkxa 322

evexi jil` jerci `l iebe `xwz rcz `l ieb od .mine`l devne cibp
."jx`t ik l`xyi yecwle jidel-` 'd ornl
.mipn`pd cec icqg idef ceqid zxinyy milaewnd exn`)
(.el`d micqga dkef ezixa xneyy in xnelk
exfgiy dl`l wx la` ,eniiwzi eixacy d"awdn dghad
:daeyza
.aexw ezeida ed`xw e`vnda 'd eyxc" (b"i e d"p diryi)
l`e edngxie 'd l` ayie eizeaygn oe` yi`e ekxc ryx afri
`le mkizeaygn izeaygn `l ik .gelql daxi ik epidel-`
mkikxcn ikxc edab ok ux`n miny edab ik .'d m`p ikxc mkikxc
minyd on blyde mybd cxi xy`k ik .mkizeaygnn izeaygne
rxf ozpe dginvde dcilede ux`d l` deexd m` ik aeyi `l dnye
mwix il` aeyi `l itn `vi xy` ixac didi ok .lek`l mgle rxfl
dgnya ik .eizgly xy` gilvde izvtg xy` z` dyr m` ik
ivr lke dpx mkiptl egvti zerabde mixdd oeleaz melyae e`vz
qcd dlri ctxqd zgz yexa dlri uevrpd zgz .sk e`gni dcyd
."zxki `l mler ze`l myl 'dl dide
ik dwcv eyre htyn exny 'd xn` dk" (a` e"p diryi)
oae z`f dyri yep` ixy` .zelbdl izwcve `eal izeryi daexw
."rx lk zeyrn eci xneye ellgn zay xney da wifgi mc`
:miryxd itlk mipeekn mpi` dle`bd lr d`eapd ixac lk
"miryxl idel-` xn` mely oi`" (`"k f"p diryi)
xe`) :xzeia xwi xe`a epze` `lniy d"awd z`n dghad
(seq oi`dn `ay xe` `ed zegvgv
jytp zegvgva riayde cinz 'd jgpe" (`"i g"p diryi)
."einin eafki `l xy` min `venke deex obk ziide uilgi jizenvre
:l`biy zay xneyy inl dghad
meia jvtg zeyr jlbx zayn aiyz m`" (c"ib"i g"p diryi)
jikxc zeyrn ezcaike caekn 'd yecwl bpr zayl z`xwe iycw
323 l`xyi zle`b

awri zlgp jizakxde 'd lr bprzz f` .xac xace jvtg `evnn


."xaic 'd it ik jia`
:miebl xe` didpe miebd lk lrn didp ik dghad
.gxf jilr 'd ceake jxe` `a ik ixe` inew" ('c '` 'q diryi)
jilr eceake 'd gxfi jilre mine`l ltxre ux` dqki jygd dpd ik
i`xe jipir aiaq i`y.jgxf dbpl miklne jxe`l miieb eklde .d`xi
f` .dpn`z cv lr jizepae e`ai wegxn jipa jl e`a evawp mlek
miieb lig mi oend jilr jtdi ik jaal agxe cgte zxdpe i`xz
ote`a daeh lawn mc`yky 'cec zcevn' yxite) ."jl e`ai
l`xyi zqpk cgtzy cgta dpeekd z`fe cgtn `ed ine`zt
((oexg`a weqta)
d"awd ly exe`l jlpye l`xyi z` eqpxti miiebd ik dghad
:miwicv eidi l`xyi mr lkye
jizikid itvwa ik jepzxyi mdiklne jizeneg xkp ipa epae
`iadl exbqi `l dlile mnei cinz jixry egzte .jizngx ipevxae
jecari `l xy` dklnnde iebd ik .mibedp mdiklne miieb lig jil`
xdcz yexa `eai jil` oepald ceak .eaxgi axg miiebde eca`i
jil` eklde .cak` ilbx mewne iycwn mewn x`tl eicgi xey`ze
jl e`xwe jiv`pn lk jilbx zetk lr eegzyde jiprn ipa gegy
xaer oi`e d`epye daefr jzeid zgz .l`xyi yecw oeiv 'd xir
mikln cye miieb alg zwpie .xece xec yeyn mler oe`bl jiznye
zyegpd zgz .awri xia` jl`ebe jriyen 'd ip` ik zrcie iwpiz
zgze zyegp mivrd zgze sqk `ia` lfxad zgze adf `ia`
cer rnyi `l .dwcv jiybepe mely jzcewt iznye lfxa mipa`d
jixrye jizeneg dreyi z`xwe jileaba xaye cy jvx`a qng
jl xi`i `l gxid dbple mnei xe`l ynyd cer jl didi `l .dlidz
jyny cer `eai `l ik .jzx`tzl jidel-`e mler xe`l 'd jl dide
jnre .jla` ini enlye mler xe`l jl didi 'd ik sq`i `l jgxie
.x`tzdl ici dyrn irhn xvp ux` eyxi mlerl miwicv mlek
."dpyig` dzira 'd ip` mevr iebl xirvde sl`l didi oehwd
melyde miigd zkxa 324

z` d"awd yigi dle`bd ly oekpd onfa dpyig` dzira yexit)


diryi xtqn miweqt o`k cr (oir sxdk didz `ide dle`bd
:zihxt dle`bl dkfi 'd zeevn dyerd lky 'd itn dghad
mye mc`a ghai xy` xabd xex` 'd xn` dk" (id f"i dinxi)
`eai ik d`xi `le daxra xrxrk dide .eal xeqi 'd one erxf xya
xy` xabd jexa .ayz `le dgln ux` xacna mixxg okye aeh
glyi laei lre min lr lezy urk dide .eghan 'd dide 'da ghai
`l zxeva zpyae oprx edlr dide meg `ai ik d`xi `le eiyxey
.eprci in `ed yep`e lkn ald awr .ixt zeyrn yini `le b`ci
."eillrn ixtk ekxck yi`l zzle zeilk ogea al xweg 'd ip`
:giynd didi jlnd cec ly leblby dghad
gnv cecl izeniwde 'd me`p mi`a mini dpd" (d b"k dinxi)
."ux`a dwcve htyn dyre likyde jln jlne wicv
xy` mkln cec z`e mdidel-` 'd z` ecare" (h l dinxi)
"mdl miw`
ly dcil ixiv zwfga dxv didzy d`xpk dle`bd iptl
.dle`bd
`id dxv zre edenk oi`n `edd meid lecb ik ied" (f l dinxi)
"ryei dpnne awril
."epnn wfg cin el`be awri z` 'd dct ik" (i `"l dinxi)
zeevndy epericed l"fg .d"awl l`xyi mr oia dycg zixa
:elhazi
zia z` izxke 'd me`p mi`a mini dpd" (b"l `"l dinxi)
z` izxk xy` zixak `l .dycg zixa dcedi zia z`e l`xyi
extd dnd xy` mixvn ux`n m`ivedl mcia iwifgd meia mzea`
zexk` xy` zixad z`f ik .'d me`p ma izlra ikp`e izixa z`
maxwa izxez z` izzp 'd me`p mdd minid ixg` l`xyi zia z`
`le .mrl il eidi dnde midel-`l mdl iziide dpazk` mail lre
mlek ik 'd z` erc xn`l eig` z` yi`e edrx z` yi` cer ecnli
325 l`xyi zle`b

mz`hgle mpeerl glq` ik 'd me`p mlecb cre mphwnl ize` erci
."cer xkf` `l
xy` zevx`d lkn mvawn ippd" (a"nf"l a"l dinxi)
dfd mewnd l` mizayde lecb svwae izngae it`a my mizgcd
izzpe .midel-`l mdl did` ip`e mrl il eide .ghal mizayde
mdipale mdl aehl minid lk ize` d`xil cg` jxce cg` al mdl
iaihidl mdixg`n aey` `l xy` mler zixa mdl izxke .mdixg`
mdilr izyye .ilrn xeq izlal maala oz` iz`xi z`e mze`
ik .iytp lkae ial lka zn`a z`fd ux`a mizrhpe mze` aihdl
dlecbd drxd lk z` dfd mrd l` iz`ad xy`k 'd xn` dk
xaec ikp` xy` daehd lk z` mdilr `ian ikp` ok z`fd
."mdilr
:daeyza exfgiy dl`l glqi d"awdy dghad
oeer z` yweai 'd me`p `idd zrae mdd minia" (k p dinxi)
xy`l glq` ik dpi`vnz `le dcedi z`hg z`e eppi`e l`xyi
.dinxi xtq o`k cr "xi`y`
:illk ote`a dle`bd zghad
izvaiwe midel-` ipc-` xn` dk xen` okl" (f"i `"i l`wfgi)
mda mzvetp xy` zevx`d on mkz` iztq`e minrd on mkz`
divewy lk z` exiqde dny e`ae .l`xyi znc` z` mkl izzpe
oz` dycg gexe cg` al mdl izzpe .dpnn dizearez lk z`e
ornl .xya al mdl izzpe mxyan oa`d al izexiqde mkaxwa
ip`e mrl il eide mze` eyre exnyi ihtyn z`e ekli izewega
"midel-`l mdl did`
:dnilyd dle`bd iptl didiy oicd mei lr d`eap
cia `l m` midel-` ipc-` me`p ip` ig" (c"n b"l k l`wfgi)
mkz` iz`vede .mkilr jeln` dkety dngae diehp rexfae dwfg
dwfg cia ma mzvetp xy` zevx`d on mkz` izvaiwe minrd on
minrd xacn l` mkz` iz`ade .dkety dngae diehp rexfae
melyde miigd zkxa 326

mkizea` z` izhtyp xy`k .mipt l` mipt my mkz` izhtype


.midel-` ipc-` me`p mkz` hety` ok mixvn ux` xacna
.zixad zxeqna mkz` iz`ade hayd zgz mkz` izxarde
mze` `ive` mdixebn ux`n ia miryetde micxend mkn izexae
l`xyi zia mz`e .'d ip` ik mzrcie `eai `l l`xyi znc` l`e
mkpi` m` xg`e ecar ekl eilelib yi` midel-` ipc-` xn` dk
.mkilelibae mkizepzna cer ellgz `l iycw my z`e il` mirney
yexc` mye mvx` my ux`a dlek l`xyi mexn xda iycw xda ik
gegip gixa .mkiycw lka mkize`yn ziy`x z`e mkizenexz z`
on mkz` izvaiwe minrd on mkz` i`iveda mkz` dvx`
ik mzrcie .miiebd ipirl mka izycwpe ma mzvetp xy` zevx`d
z` iz`yp xy` ux`d l` l`xyi znc` l` mkz` i`iada 'd ip`
lk z`e mkikxc z` my mzxkfe .mkizea`l dze` zzl ici
xy` mkizerx lka mkipta mzhwpe ma mz`nhp xy` mkizelilr
mkikxck `l iny ornl mkz` izeyra 'd ip` ik mzrcie .mziyr
."midel-` ipc-` me`p l`xyi zia zezgypd mkizelilrke mirxd
:giynd didi jlnd cec ik dghad
icar cec z` cg` drex mdilr izeniwde" (b"k c"l l`wfgi)
mdl did` 'd ip`e .drexl odl didi `ede mze` drxi `ed
."izxaic 'd ip` mkeza `iyp cec icare midel-`l
:epze` jxaie ze`nehd lkn epze` xdhiy d"awd itn dghad
ipc-` xn` dk l`xyi zial xen` okl" (a"k e"l l`wfgi)
xy` iycw myl m` ik l`xyi zia dyer ip` mkprnl `l midel-`
llegnd lecbd iny z` izycwe .my mz`a xy` miieba mzllig
ipc-` me`p 'd ip` ik miiebd ercie mkeza mzllig xy` miieba
izvaiwe miiebd on mkz` izgwle .mkipirl mka iycwida midel-`
mkilr izwxfe .mkznc` l` mkz` iz`ade zevx`d lkn mkz`
.mkz` xdh` mkilelb lkne mkize`neh lkn mzxdhe mixedh min
al z` izxqde mkaxiwa oz` dycg gexe ycg al mkl izzpe
mkaxwa oz` igex z`e .xya al mkl izzpe mkxyan oa`d
327 l`xyi zle`b

mzayie .mziyre exnyz ihtyne eklz iwega xy` z` iziyre


mkl did` ikp`e mrl il mziide mkizea`l izzp xy` ux`a
obcd l` iz`xwe mkize`neh lkn mkz` izryede .midel-`l
zaepze urd ixt z` iziaxde .arx mkilr oz` `le eze` iziaxde
z` mzxkfe .miieba arx ztxg cer egwiz `l xy` ornl dcyd
lr mkipta mzhwpe miaeh `l xy` mkillrne mirxd mkikxc
ipc-` me`p dyer ip` mkprnl `l .mkizearez lre mkizepeer
."l`xyi zia mkikxcn enlkide eyea mkl rceei midel-`
l`wfgi xtq o`k cr
d"awd ly dy`k zenewn daxda zieeyen l`xyi zqpk
zqpk z` ycgn `yi d"awd ik dghad z`aen mi`ad miweqta
:d"awl l`xyi mr oia yiy xywd z` ycgn digie l`xyi
wcva il jizyx`e mlerl il jizyx`e" (d"k `"k a ryed)
dide .'d z` zrcie dpen`a il jizyx`e .mingxae cqgae htynae
.ux`d z` epri mde minyd z` dpr` 'd me`p dpr` `edd meia
z` epri mde xdvid z`e yexizd z`e obcd z` dprz ux`de
`ll izxn`e dngex `l z` izngxe ux`a il dizrxfe .l`rxfi
."idel-` xn`i `ede dz` inr inr
f`e oekpd giynd z`e d"awd z` ywal l`xyi mrl d`xed
:dle`bd `eaz
mdidel-` 'd z` eywae l`xyi ipa eaeyi xg`" (d b ryed)
."minid zixg`a eaeh l`e 'd l` ecgte mkln ciec z`e
oi`" :`iqpn oa oerny iax xn`" :aezk iperny hewliae
z`e 'ek ozyly eywaie exfgiy cr mlerl dkxa oniq mi`ex l`xyi
"'ek cec zia zekln ef mkln cec
:daeyz `la dle`b oi`
.jpeera zlyk ik jidel-` 'd cr l`xyi daey" (ba c"i ryed)
aeh gwe oeer `yz lk eil` exni` 'd l` eaeye mixac mknr egw
."epizty mixt dnlype
melyde miigd zkxa 328

dxez ixac lr xaecn "mixac mknr egw" ik l"fg eyxit


cr .mxne` z` mikfne daeyza mixifgnd mdy lewa xne` mc`y
.ryed xtq o`k
:minid zixg`a aeh didi ik dghad
'd my z` mzllide reaye lek` mzlk`e" (e"k a l`ei)
.mlerl inr eyeai `le `iltdl mknir dyr xy` mkidel-`
eyeai `le cer oi`e mkidel-` 'd ip`e ip` l`xyi axwa ik mzrcie
.mlerl inr
:mi`iap eidi l`xyi mr lk
e`aipe xya lk lr igex z` jety` ok ixg` dide" (` b l`ei)
cr ."e`xi zepeifg mkixega oenlgi zenelg mkipwf mkizepae mkipa
l`ei xtq o`k
:cec zekln z` ycgi d"awd ik dghad
izxcbe zltepd cec zkeq z` miw` `edd meia" (`"i h qenr)
."mler inik dizipae miw` eizeqixde odivxt z`
:zengln xzei eidi `lye miiebl xe` didi l`xyi mry dghad
y`xa oekp 'd zia xd didi minid zixg`a dide" (b` c dkin)
miax miieb eklde .minr eilr exdpe zerabn `ed `ype mixdd
eikxcn epxeie awri idel-` zia l`e 'd xd l` dlrpe ekl exn`e
htye .milyexin 'd xace dxez `vz oeivn ik eizegxe`a dklpe
mdizeaxg ezzke wegx cr minevr miebl gikede miax minr oia
oecnli `le axg ieb l` ieb e`yi `l zexnfnl mdizezpge miz`l
dkin xtq o`k cr ."dngln cer
:'d z` erci mlek cizra ik dghad
eqki mink 'd ceak z` zrcl ux`d `lnz ik" (c"i a wewag)
wewag xtq o`k cr ."mi lr
:dnilyd dle`bd iptl didiy `xepde lecbd oicd mei lr d`eap
mei lew c`n xdne aexw lecbd 'd mei aexw" (g"ic"i ` diptv)
329 l`xyi zle`b

mei dwevne dxv mei `edd meid dxar mei .xeab my gxev xn 'd
drexze xtey mei .ltxre opr mei dlt`e jyeg mei d`eyne d`ey
eklde mc`l izexvde .zedeabd zepita lre zexevad mixrd lr
mtqk mb .millbk mnegle xtrk mnc jteye e`hg 'dl ik mixeeirk
lk lk`z ez`pw y`ae 'd zxar meia mlivdl lkei `l madf mb
."ux`d iayei lk z` dyri dldap j` dlk ik ux`d
ihtyn ik crl inew meil 'd me`p il ekg okl" (hg b diptv)
ik it` oexg lk inrf mdilr jtyl zeklnn ivawl miieb seq`l
dxexa dty minr l` jetd` f` ik .ux`d lk lk`z iz`piw y`a
."cg` mky ecarl 'd mya mlek `xwl
:miiebd lk lrn mnexn didi l`xyi mr ik dghad
ik mkz` ivaw zrae mkz` `ia` `idd zra" (k b diptv)
mkizeay z` iaeya ux`d inr lka dldzle myl mkz` oz`
diptv xtq o`k cr ."'d xn` mkipirl
:l`xyil aeh didi ik dghad
ux`de dixt ozz otbd melyd rxf ik" (b"k a"i g dixkf)
dfd mrd zix`y z` izlgpde mlh epzi minyde dleai z` ozz
ziae dcedi zia miieba dllw mziid xy`k dide .dl` lk z`
.mkici dpwfgz e`xiz l` .dkxa mziide mkz` riye` ok l`xyi
mkizea` sivwda mkl rxdl iznnf xy`k ze`av 'd xn` dk ik
dl`d minia iznnf izay ok .izngip `le ze`av 'd xn` ize`
xy` mixacd dl` .e`xiz l` dcedi zia z`e milyexi z` aihidl
ehty mely htyne zn` edrx z` yi` zn` exac eyrz
xwy zreaye mkaala eaygz l` edrx zrx z` yi`e .mkixrya
'd xac idie .'d me`p iz`py xy` dl` lk z` ik ead`z l`
(fenza f"i mev) iriaxd mev ze`av 'd xn` dk .xn`l il` ze`av
'ba dilcb mev) iriayd meve (a`a dryz mev) iyingd meve
oeyyl dcedi zial didi (zaha i mev) ixiyrd meve (ixyz
'd xn` dk .ead` melyde zn`de miaeh micrenle dgnyle
zg` iayei eklde .zeax mixr iayeie minr e`ai xy` cr ze`av
melyde miigd zkxa 330

ze`av 'd z` ywale 'd ipt z` zelgl jeld dklp xen`l zg` l`
ze`av 'd z` ywal minevr miebe miax minr e`ae .ip` mb dkl`
dndd minia ze`av 'd xn` dk .'d ipt z` zelgle milyexia
icedi yi` spka ewifgde miiebd zepeyl lkn miyp` dxyr ewifgi
.mknr midel-` eprny ik mknr dklp xn`l
mi`xew epgp` dzry mdn cg`e miyexit dnk yi `ad weqtl
cizra la` ipc-` enewna mixne`e d-e-d-i yxetnd my z`
epin`i mlerd lk cizray sqep yexite ez`ixwk myd z` cibp
:'da
'd didi `edd meia ux`d lk lr jlnl 'd dide" (h c"i dixkf)
dixkf xtq o`k cr ."cg` enye cg`
:cizra ecxyi 'd i`xi wxy dghad
'd aywie edrx l` yi` 'd i`xi exacp f`" (c"kf"h b ik`ln)
xn` il eide .eny iayegle 'd i`xil eiptl oexkf xtq azkie rnyie
lngi xy`k mdilr izlnge dlebq dyer ip` xy` meil ze`av 'd
caer oia ryxl wicv oia mzi`xe mzaye .eze` caerd epa lr yi`
lk eide xepzk xrea `a meid dpd ik .ecar `l xy`l midel-`
ze`av 'd xn` `ad meid mze` hdle yw dryx dyer lke mixf
dwcv yny iny i`xi mkl dgxfe .spre yxy mdl afri `l xy`
ik miryx mzeqre .waxn ilbrk mzyte mz`vie ditpka `txne
.ze`av 'd xn` dyer ip` xy` meia mkilbx zetk zgz xt` eidi
l`xyi lk lr axega eze` izieev xy` icar dyn zxez exkf
`ea iptl `iapd dil` z` mkl gley ikp` dpd .mihtyne miweg
mipa ale mipa lr zea` al aiyde .(oicd mei) `xepde lecbd 'd mei
ik`ln xtq o`k cr ."mxg ux`d z` izikde `ea` ot mzea` lr
o`k ik mdly ze`eapd xzi z` jpza `xwe mi`iap ixac o`k cre
.mdly ze`eapd on hwl wx iz`ad
ditivd .zekld wqet `edy (ohw zeevn xtq) w"nqd zrcl
lk zrcle zeevn (613) b"ixzn dxezd on devn `id dle`bl
z` mil`ey oeilrd mlerae .dlaw ixacn deevn `id miwqetd
331 l`xyi zle`b

xtqae dle`bl dtiv m` ezen xg`l el jxrpy htyna mc`d


cizrl dtvnd dkfi dle`bl diitivd zekfay aezk 'l`xyi daey'
xe` jygi xy` dpikyd eif xe`a xe`le `xepe lecb xe`a" `eal
mlerd xky lky 'xdfd' mya my aezk cere "ezx`tz eifa ynyd
el oi` mei lka dfl dtvn `ly iny dle`bd ziitiva ielz `ad
.melye qg oeilrd mlera wlg

yi .zewelg zercd dle`bd xcqe dle`bd didz ea onfl xywa


okl ,zwtqn dpen` oi` eply `l` dle`bl onfd ribd xaky miqxeb
`eal jixv giyndy aezk 'mixry igzt' xtqa .akrzn giynd
`l df la` .2200 zpya xnelk iyiyd sl`d seq iptl dpy 40
z`ia ik giynd z`ia onfa didp eplek ik cg` s`l zepyl jixv
yiy i"yx yxite "sebay zenypd lk elkiy ixg`" didz giyn
rbxae 'seb' `xwp `ede zenypd lk ze`vnp myy minya lkid
rnyn .giyn `eai f` ,eay zenypd lkn owexzi dfd lkiddy
zpigan giynd jelni izn iabl mb .giynd `eaa didp epleky
iptl jelni giyndy drc yi .zepey zexaq yi dle`bd xcq
giyndy zxaeq mb z`fd drcde iyiyd sl`a miznd ziigz
miznd ziigz onfa jelni giyndy drc yi .rbx lka `eal jixv
gvpd iigl digzl mewiy oey`xd yi`d didi giyndy drc yie
jlnd cecy aezk xdf'a .mlerd lk jk xg`e miwicvd lk eixg`e
ligzn zg` drc itl `ad mlerd .`ad mlera giynd jlnd didi
`ad mlerd zxg` drc itle micedid zxitql iriayd sl`a
yi zerc iwelg yi iriayd sl`d iabl mb .ipinyd sl`a ligzi
dl`k yie ocr ob enk dt didie miwzi mlerdy mixaeqy dl`k
sl`a wx eze` ycgi d"awde elek aexg didi `edy mixaeqy
.ocr ob o`k didi f` wxe ipinyd

ik ,l`xyi zle`ba jzpen`n zigtdl jixv `l zercd ieaix


dkixv .dilr lkd epl reci `ly zexnl didz i`ceea dle`bd
l`xyi lk xac ly eteqaye zenyp ilebliba dwfg dpen` jl zeidl
micrvd z` zeyrl likyz m`e .dz` mbe dle`ba etzzyi
melyde miigd zkxa 332

ixtqa d`ixwne dfd xtqa d`ixwd xg` miywaznd mipekpd


l`xyi zle`ba wlg gwize aeh lxebl i`ceea dkfz f` mixg` ycew
.dnilyd

didi jlnd cecy aezky zenewn yi okae ?giynd didi ine


didi cec oay aezky zenewn yie xak iz`ady itk giynd
z`f .'oa' leblbl dxew l"f i"x`d ik mipyd oia dxizq oi` .giynd
sqep .cec oa yexitd dfe jlnd cec ly leblb didi giyndy zxne`
oa dlindy jk .jlnd cec ly `v`v didi giyndy d`xpk jk lr
.cec ly `v`v mbe cec ly leblb mb dletk zernyn lawz

mikefy miizc yiy ,e"gxdn ly 'dyecw ixry' xtqa aezk


zxkfen 'xdfd' xtqa mb .zn`d mlern miwicv mdil` elbziy
oaenk .miwicv miyelyn dlrnl il` elbzde izikf .z`fd drtezd
izi`xe ixnbl miizn` eid md la` ily gexd ipira mze` izi`xy
mirecie c`n milecb miwicv ,cg` caln mlek .xexa ynn mze`
aeh xzei daxd miyibxne mi`xp mdy mlekl szeynd .eplekl
ynny cr ,ce`n miidel-` mi`xp mwlg .dfd mlera miyp`n
mbe iznyp yxeyn miwicv il` e`a .mkxc zedel-` ze`xl xyt`
,oiw ,oey`xd mc`d yxeyn miwicv il` e`a .iznyp yxeyn `ly
edil` ,jlnd cec ,odkd qgpit ,epax dyn ,epia` wgvi ,lad
e`a jlnd ciec yxeyn .yih`aeiln iaxd ,sqei oa giyn ,`iapd
izl`y ip` .il` `eal mikiynn meid cre .miwicv daxd ikd il`
`ad mlerd .`ad mlera :il dpr `ed ?giyn `ai izn mdn cg`
yxeyn wicv ,dl`y dze` z` izl`y ip` .iriayd sl`a ligzn
iz`vn ."d"awl miltz eidi mlekyk" :il xn` `ede oey`xd mc`d
d"awl lhean eyexit ltzy zexitq xyr cenlz xtqa aezk
mr zg` drca zn`d mlera `vnpy lecb wicv eze` .ea weace
seqa `al jixv giyndy ,miwicv daxde milaewn daxd
mirepke miipzeepr ,daeyza exfg mleky onfa eyexity .mipewizd
qgpit ly leblib `edy ciec yxeyn wicv il` `a .d"awd iptl
333 l`xyi zle`b

il` `a ."qgpit ly leblib ip` mb" :il xn` `edy dn dfe odkd
wicv il` `a .oiw ly g` lad ly leblb `edy ciec yxeyn wicv
yxeyn wicv il` `a .epia` awri ly leblb `edy ciec yxeyn
`ed mby zxne` z`f .jlnd ciec ly leblb `edy sqei oa giyn
mqxtl ipnn ywia jlnd ciec yxeyn sqep wicv .ciec yxeyn
ciec mby eazky milecb mipax dxyr iz`vn xak .giynd ciecy
miig iax ,'xdfd' xtq :mde ,epax dyn mbe giyn didi jlnd
axd ,'yacn wezn' xagn yixt l`ipc axd ,l"gnxd ,l`hie
ield xraec mely axd ,l`pain wicvd y"xden ,oiihypbxen
yhieaeiln iaxd ,xag wifii` wgvi axd ,itven oeiv oa axd .`tlee
.giynd ciecy dcen `ed elit`y

i"x`de yhieaeiln iaxd mr cgia `eai epax dyny il d`xp


oa giyn `ed yhiaaeiln iaxd ik .dyn ly mileblb mdy yecwd
mde .epax dyn cvn sqei oa giyn i"x`de epax dyn cvn cec
f`e .zg` dnyp iwlg md ik ,cg` seba ,dyn mr cgia e`eai
oa giyne cec oa giyn ,migiyn ipy 'xdf'a aezky dn miiwzi
qgpit mr cgia jlnd ciec `eai jk xg` .mdiab lr dyne sqei
miig iax azky itk jlnd ciec cvn ,ciec oa giyn `edy odkd
wgvi ly leblb `ed odkd qgpit .'mihewild xry' xtqa l`hie
jk xg`e jlnd cieca lblbzd qgpita lblbzdy ixg`e epia`
cvn sqei oa giyn mb `eai mzi`e ,jlnd ciec cvn sqei oa giyna
ciec cvn sqei oa giyne ciec oa giyn mb eidi f`e ,jlnd ciec
.giynd jlnd mb `eai mzi`e ,jlnd

.mlerd xy `edy ,miptd xy o"exhhn il` `ay izikf mb


.il` dlbzdy oey`xd `ed dyrnl

ly 'dcigi'd wlg `edy giynd jlnd il` `ay izikf mb


.minrt dnk il` `a `ed yiy deab ikd dnypd wlg dfy giynd
la` .mixg`d miwicvd z` izi`xy enk eze` izi`x ynn `l ip`
xe` epnn `vei .epnn `veid xe`d z` izi`xe ezegkpa izybxd
.oal rava lecb
melyde miigd zkxa 334

dyng yiy 'ei`xil 'd ceq' xtqa bxeafpib wgvi axd azk
dyng yie .dcigie ,dig ,dnyp ,gex ,ytp :mde dnyp iwlg
jlnd ciec :el`d dnypd iwlg dyng cbpk l`xyi ly mibidpn
edil` .zillkd ytpd `ede zeytpd ly bidpnd `ede ,ytp cbpk
.zillkd gexd `ede zegexd ly bidpnd `ede gex cbpk `iapd
dnypd `ede zenypd ly bidpnd `ede dnyp cbpk epax dyn
digd `ede ,zeig ly bidpnd `ede dig cbpk oey`xd mc` .zillkd
`ede ,zecigid ly bidpnd `ede dcigi cbpk giynd jlnd .zillkd
aezkl izxnby ixg` il` e`a el`d yngd lk .zillkd dcigid
aeyg dfd xtqd jk ick cr .dfd xtqd ly dpey`x dxecdn z`
miaeyg ikd miwicvd ly xewaa ize` dkif d"awdy minya
zxinye .ce`n cr jipira aeyg zeidl jixv dfd xtqd .mlera
daeyg zeidle ,onfd lk zercena jlv` zeidl dkixv zixad
.xg` xac lkn xzei jipira
il d`xd d"awdy zxne` z`f .miinyn miielibl izikf mb
ohw cli ly seba miznd ziigza mw ize` il d`xd `ed .zepeifg
ly mipy ixg` .digzl minw mixg` micli daxd izi`e minze aeh
ziigza digzl mewpy 'xdfd' xtqa iz`xw i`eap oeifg eze`
d"awdy dlecb dgny izgnye ,yely ipa micli ly seba miznd
lr xenyl ce`n jixvy dpwqn izwqd f`n .izn` oeifg il d`xd
dnk xkfen ynega .ce`n zeninz aiygn d"awd .zeninzd
oey`xd mc`d ziiyxta dpey`x mrt .zeninzd `yep minrt
mrt .jk lya ocr obn wleqe ezeninz z` cai`e zrcd urn lk`y
mrt ."eizexeca did minz wicv yi` gp":'gp' zyxta dipy
:epia` mdxa`n ywan d"awd .epia` mdxa` ziiyxta ziyily
eidy ycewd oex` ziiyxta zxg` mrt ."minz dide iptl jldzd"
zewepiz zenca miphw mik`ln mdy ,miaexk ly milqt eilr
dyn l` xacl d"awd xga miaexkd ipy oian `weecy ,mininz
minz" :xn`p my 'mixac' xtqa z`aen ztqep diiyxt .epax
xevd" :'mixac'a xn`p envr d"awd lr .jidel` 'd mr didz
mb jixv ,minz zeidl lr sqepa ."htyn eikxc lk ik elrt minz
335 l`xyi zle`b

i"yx .zeninzd zcinl dketd dcin z`fy d`xia mexr zeidl


."e`xea z`xil dnxr ipin lka mixrdl" :z`fd dcind z` yxit
zeaxwzda witqn dyer `l dz`y jnvra ceygl lecbd xwirde
zeninzd zcin oia oekpd oefi`d .dxitk uny ja yi cere 'dl
z` hetyl xne` dfy .htynd zcina feg`l `ed d`xia mexre
.cinz jnvr

cer .gvpl lcbp miznd ziigz ixg` .micli x`yp `l epgp`


.iyilyd ycwnd zia z` siwzy dlidd z` d"awd il d`xd
milaewnd miazek .ycwnd zia z` siwn idel-` xe` ynn izi`x
urn elk` `ly zeycg zenyp epa eyalzi miznd ziigz ixg`y
dnypd .z`fk dycg dnyp ia yiald d"awde izikf .zrcd
,cer .xe` dlek dzide c`n dgnye dninz dzid ia dyalzdy
didi `ed xy`k yhieaeiln iaxd mr dxwi dn d"awd il d`xd
.giyn

dwc jynl ycewd gex z` ilr dxyd d"awde izikf cer


d"awdy ixg` dxw ilr ycewd gex z`xyd ly dxwnd .jxra
izkld f` .lawle oin`dl dyw il didy ,il` xywa edyn il d`xd
d"awd z` izl`ye milidz xtq lk z` iz`xwe iaxrnd lzekl
`qkdn iznw f` .dpr `l `edy oaenk .il d`xdy dn oekp df m`
il oz ,fnx il oz f`" :el izxn`e mitexb` ipya lzekd lr izwtce
,xida aedf rava lecb xe`a `lnzd ily y`xd rbx eze`a ."fnx
daeyz izlaiwe dwc jynl izn` yecw izybxde ynyd ravk
lr izlkzqd ,iy`xa xe`d cera .izl`yy dl`yd lr ziaeig
dnn xzei .c`n mze` izad`e lzeka icil elltzdy miyp`d
d"awdy iznkiq rxe`n eze` ixg` .ely miclid z` ade` `a`y
ycewd gex mr .z`fd dad`d z` izieeg ip` .c`n epze` ade`
.c`n mkze` ade` ip` ilr

.minrt dnk il` xaic d"awd mb .miinyn miielib cer il eid


.minyn xic` lewa il` xaic `ed el`d minrtd lkn zg` mrta
ip` wxy xazqid la` ,rney l`xyi mr lky rpekyn iziid
melyde miigd zkxa 336

lr xfg `ed ."elvpiz izeevn lewa ernyz m`" :xn` `ede izrny
la` .`iap zeidl izywazid `l ip` .minrt dnk dfd htynd
oeyla `le "elvpiz..ernyz m`" :miax oeyla xn` `edy llba
mqxtl invrl daeg d`ex ip` ."lvpiz...rnyz m`" cigi
,xbvn dpei axd xaryl l`xyil iy`xd axl izrced xak.xacd
.dfd rxe`nd lr

"ycew rxf oeict" yexit dn il dlbiy d"awl izlltzd mb


,miyecwd l`xyi mr md el` ycew rxf .dlawd ixtqa xkfend
'xdf'a aezke .awrie wgvi ,mdxa` ,miyecwd zea`d rxf mdy
.dlbi d"awdy aezk xg` mewna ."ycew rxf oeict dlbi" giyndy
yxeyn wicv il` gly d"awd f` .dfd oeictd edn zrcl izivx
iz`vn jk xg` .zixad zxiny dfy il xn` `ede jlnd ciec
zect" :'h weqt `"iw xenfna ,jlnd ciec ici lr 'milidz'a aezk
zectd idn ."eny `xepe yecw ,ezixa mlerl deeiv enrl gly
iny ,weqtd ly eyexit ."ezixa mlerl deeiv"- ?enrl glyy
yecwd 'd deeiv dze`y ,zixad xenyi ,envr z` zectl dvexy
lke zelbdn e`vi l`xyi mr zixad zxiny zekfa .`xepde
gvp iiga ekfie el`bie dxez cenlle zeevn miiwl egilvie ,zexvd
wx .mixye`n gvp iiga ekfi zixad exnyiy miiebd mb .mixye`n
izxtiqy el`d zerxe`nd lk .lecb xzei xky yi l`xyi ipa eply
jl fenxl leki ip` o`k cr .dfd xtqd zaizkl mixeyw mdilr jl
.il xeq` dfn xzei .aeyg dfd xtqd dnk cr

xernd zixa (` .miyecwd mixtqa zect ibeq drax` iz`vn


dxezd zixa(a diaxd xa`l xeywd lk epiidc .da oc dfd xtqdy
zezixad izyly il d`xp .odilr mieevn l`xyi mry zeevn meiwe
zlitza" (b ."ezixa mlerl deeiv" :azky jlnd ciec oiekzd dl`d
xenyl mikef deeprd zekfa ."mieepr dcet" :mixne` epgp` zixgy
cer yie (c .zeevn miiwl mikef zixad zxiny zekfae ,zixad
diaye dctz htyna oeiv" :mi`iapa zxkfend zg` zect
337 l`xyi zle`b

,dwcva zeaxdl jixvy .miizyl zwlgznd zect ."dwcva


.icinz ote`a jnvr z` hetyle .mei lka ytpd oeayg zeyrle

aezkl daxdy (eh`vel miig dyn iax) l"gnxd ixaca miqpe


eil` `ay epl riced l"gnxd .l`xyi ly dnilyd dle`bd lr
xikn `l ip` .azk `edy dn lk z` aezkiy epnn ywiae j`ln
dxezd ixac z` aezkl minyn d`xed laiwy elit` cg` ax cer
:epeyl dfe l"gnxd ly eixtqn cenll aeyg okl .ely

zcearl dpeilrd dnkgd dliabd dpy itl` (yy) `zy dpde"


mrl epzipy zxne` z`f) zenilyd lr mzelczyde mc`d ipa
owzle milydl liaya iyiyd sl`d seq cr zeevna dcear l`xyi
epavne epxky z` rawi dfd aevwd onfa biypy dne epnvr z`
dyriy dnl die`x ,zxg` dxeva mlerd ycgzi jk xg`e (gvpl
zyy elki mxhe .dfl mikefl zigvpd d`pdd epiidc ,ok ixg` ea
davna zxgapd dne`d cenrzy jixv dpd ,dl` (mipyd) mitl`
dn dfe ,zeigvpd l` jk xg` mixacd wizrdl elkeiy ,mlyd
rxfn cg` didi dfl irvn`de ,mipt lk lr didiy eilr epghaedy
jln `ede .ea gilviy edxfrie ,dfl `ed jexa oec`d edxgaiy ,ciec
d`ixad lke lecb oewiz l`xyi epwezi eci lre epnfa dpde ,giynd
dna oia ,ixnbl rxd xeqie miccvd lka aehd daxiy ,mdixg`
,xya al dyri oa`d al epiidc .sebl rbepy dna oiae ytpl rbepy
ekyni `ly ote`ae ,zeaehl diihpd mc`d ipaa xabzy `ede
,da exabzie dxeze dcearl cinz ehpi `l` llk xnegd ixg`
micqtd `le miwfp e`vni `le dgeexde deelyd daxz df cbpke
xd lka ezigyi `le erxi `l" :mi`iapd egihady dn `ede ,llk
eidi zeaald lk `l` mlera zelkq didi `le ('h `"i diryi) "iycw
lkd el ekfiy ote`a xya lk lr jety didi ycwd gexe dnkg i`ln
lk lr igex z` jety`" :`iapd xn`y dn `ede ,llk iyew ila
miwaczn mde daeh aexa evlrie egnyi dpde ('` 'b l`ei) "exya
milrzn eidi df ici lre dnly dcear eiptl micaere jxazi `xeaa
melyde miigd zkxa 338

xearl ,el eribiy jixvy dnl eribiy cr ielir lr ielir miklede


.mlerd yeciga zeigvpd avn l` epnn
xtrl exfgie ezeniy jixv mlek (mc` ipad) miigd mpn`e
mze` eigie eaeyi jk xg`e ,miznd ziigz mcew zg` dry zegtl
.digza mewl miie`xd
`le e`hgy miryxde ,miryxe miwicv enewi digza dpde
ixg` mpn`e ,mdl ie`xk f` eypri ie`xd yperd mda mlyp
hetyie mlek z` jxazi `xead oiciy lecbd oicd mei didi diigzd
ca`dl miie`xd ,ca`dl miie`xde zeigvpl x`yidl miie`xd
x`yidl miie`xde ,ixnbl eca`i seqale ,mdl ie`xy dn itl eypri
.ycegiy mlera htynd itk mdl ribzy dbxcna ex`yi
eze`a e`vniy mze`a lecb xexa dyri mlerd zene`a dpde
axga ecnyei dilkl miie`x eidi oeilrd htynd itky mze` ,onfd
ex`yie elvpi lvpidl miie`x eidiy mze`e miyper ipin lka xacae
mdl didie l`xyil ecarzyie mdilil` eafrie zn`a exikie
dpdy ercie exiki xy`a ,mze` zxyle ,l`xyi z` cear zx`tzl
dpde ,'d xe`e dyecwd on elawiy xyt`y dn odl eribi df ici lr
didz `le jxazi `xead zcear xg` jynp elek mlerd `vni
jetd` f` ik" :l"f `iapd xn`y dn `ede mlera llk dxf dcear
'd didi `edd meia" :aezke ('h 'b diptv) "dxexa dty minr l`
('h c"i dixkf) "cg` enye cg`
ezbxcna cg` lk zeigvpa x`ydl miie`xd epkedy xg` dpde
aeyie ezxev cqtizy epiidc ,edeae edezl xefgi dfd mlerd dpd
oiae jk oiae ,d`ixad zligza enk (mipezgz) mina (mipeilr) min
ik`lnk exn`na mcinri d"awd ,zeigvpl epnefy miwicvd jk
daehd oicr ebiyi `l mpn`e ,dfd mlerl ekxhviy ila zxyd
dxfby onfd edez mlerd cnry xg` `l` mdl ie`xk zizn`d
ie`xy dnl dze`p ,zxg` dxeva ycegie aeyi ,dpeilrd dnkgd
mipdp gvpl ea eniwzie eayie miwicvd eaeyie zeigvpl didiy
.l"gnxd ixac o`k cr ."ezbxcn itk cg` lk zizn`d daeha
339 l`xyi zle`b

didi `l `ad mlerdy mixaeqe l"gnxd ixac lr miwleg yie


.ipgex eleky mlera `l` ux`d xeck lr

ligzi dle`bd onfay ,milaewnd exn`y dn eixac lr siqepe


'zenlerd ziilr' ly jildz

cr seq oi` xe`a zenlerd z` `lnl ligzi d"awdy epiidc


zenlerl ipgexd mdaeb eeyi dfd mlerd enk mikenp zenlery
mb oaenke mlera xe` ly rty didie mzi` ebfnzie mideab xzei
dgnye xye` zybxd epa oziy ,dfd xwid xe`d yalzi mc` ipaa
xe`d zlawl epnvr z` oikdl `ed zeyrl epilry lke ,zeige aehe
.dfd lecbd

.dfd lecbd xe`d zhilwl f` oken didiy in ixy`


melyde miigd zkxa 340

zeaeyze zel`y - 28 wxt

?l`xyi ipa ly mteqa didi dn :dl`y


`lnzi `edy `ed daeyza xefgiy in lk ly seqd :daeyz
riayde" :'diryi' xtqa aezky enk .zenevr zeienka xe`a
seq oi` xe` `ed zegvgvy ,w"nxd yxit ."jytp zegvgva
.mznbeck oi`y dgnye bper ,xye` zybxd epl ozie epze` `lniy
rnyne ,zenler xyre ze`n yelya dkfi wicv lk jk lr sqep
exn` .gvpl lcbp epgp` mbe ,lcbie jli zenlerd xtqny xdfdn
jk lr sqep .gvpl lecbl:`ad mlerd ly reyryd dfy l"fg
miyer epgp`y zeevnd lkn miaeh mik`ln `xea d"awd
dcez xiq` zeidl jixv .cizra epze` ezxyi el`d mik`lnde
.epwlg zpn eidiy zelecb el`k zepzn lr d"awl

z` `xayk lkd lr ayge mkg d"awdy zazk dz` :dl`y


?epl rx dnl f` mlerd
ulnen xtq ,l"gnxd ly 'zepeaz zrc' xtqa :daeyz
:daehl ynyn rxd mday mipte` dying :`aen d`ixwl
z`f) zenilyd xe` xzei hlaen rxde jyegd ici lr (`
`eai seqa aehde ,zn`a aeh epl didiy ixg` jynday zxne`
ea epiidy avnd oia lecbd lcadd f` ,mler `xea gihady itk
aeh xzei daxd yibxpy lecb jk lk didi ea dkfpy aehd oial
oia lcadd zybxde epxary rxd lk ilnl` miyibxn epidy dnn
z`f "ia ztp` ik 'd jce`" d"awl cibp f`e gvpl x`yz rxl aehd
.(rx il ziyry dax dcez zxne`
lehiaa jxazi ecegi zhily xzei xxazz xaeb rxdy lkk (a
.rxd
341 zeaeyze zel`y

xkyl mxeb dyrp df ici lr zepeiqpa mc`d z` cinrn rxd (b


.egvpnd mc`l ozipy
envr z` wx `l owzn rxd z` gvpnd mc`d :ok lr xzi (c
rxd weliqa jxazi `xeal szeyl `ed jtede d`ixad lk z` `l`
d`ixad oewize
wicvde ogana wicvd zpen` z` dcinrn miryxd zglvd (d
xyt`e .zepeaz zrc c"kr "ezpen`a lygzn xy`k dlrzn
ipa cigtne mlerd lr d"awd hley rxd zxfray jk lr siqedl
epiid `l ik mirx xzei daxd epiid miiwd dfd rxd ilnl`e mc`
obq dpipg iax :zea` zkqna aezky enk .rx zeyrl micgtn
d`xen ilnl`y zekln ly dnelyl lltzn ied" :xne` mipdkd
"erla miig edrx z` yi`
.zenlerd lkn jenp ikd mlerd `ed dfd mlerd ztqep daeyz
mday aehe xe` i`ln zenler xetq oi` miniiw dfd mlerd lrn
mler `le dceard mler `ed dfd mlerd .gvpl dnypd bprzz
mlera wxe aeh jk lk didi dfd mlerdy oipr oi` okl .xkyd zlaw
.dfd mlera mzcear lr xkyl miwicvd ekfi `ad
yper i`ceea `ed rxdy `id rx yi dnl xiaqdl zxg` jxc
milke xe`n d`xap d`ixad .zercen xqege zexidf xqeg lr
oikq :oebk .xe` zlawl ilk `ed dfd mlera xac lk .xe`d zlawl
xyt`e ,dgep xzei dlik`d z` dyery ici lr mc`l 'xe`' zpzep
xewcl xyt` .rxl mexbi oikqa oekp `l yeniy .mixac da jezgl
oekp `l yeniy .megle xe`l mc`d z` zynyn y` ok enke oikqa
ipad ep` epzny` ef .dnbecl dieek oebk .rx ze`ivnl mexbi y`a
yiy enk .milka cala oekp yeniy zeyrl mircei `l epgp`y mc`
cvik mc`d z` zcnln dxezd .miipgex milk mb yi miinyb milk
.rxdn wgxzdl jk icilre envrae d`ixaa ynzydl
.rx epl dyere epze` yiprn d"awd dnl xiaqdl jxc cer yie
yibx xzeie xidf xzeil egxek lra jtdp `ed yprp mc`dy ixg`
xywzdl lbeqn `ed z`fd zeyibxde zexidfd zekfa eiykre
melyde miigd zkxa 342

mze` z` likdl icka d`xi xzei miyxecy mideab xzei zexe`l


ipgex xac lkl ,xak xaqedy itk :zexg` milina .ekeza zexe`
zeipgexe xe` biydl liaya .dad`d cv mbe d`xid cv mb yi
icilr wx mibyeny zegwite zexidfe dxdhe zeiwp daxd jixv
ely zlekid jk ,miny `xi xzei didi mc`dy lkk jk m` .d`xi
xzei didz ,deabe oicr xzei xe`e ddeab xzei zeipgex biydl
jk m` .yprp `ly inn xzei `xiy mc` `ed yprpy mc` .dlecb
zeidl epl mxeb mirxd epiyrn lr yper `edy mieeg epgp`y rxd
,rx epl dyer d"awd dnl xiaqdl jxc cer .`adl miaeh xzei
.bly` ield dcedi iax oe`bd ly 'zexitq xyr cenlz' xtqa `aen
mc`d ,oey`x aly .oevx zxivia mialy dyely yiy xiaqn `ed
laiwy aehd z` jixrn eppi` mc`d dfd alya .mpiga aeh lawn
,ipy aly .dfd aehd z` dvex mvra `edy jkl rcen eppi` oiicre
dvexe .dfd aehd ly xqega yibxn `ed f`e mc`dn gwlp aehd
mc`d f`e mc`l xfgen aehd ,iyily aly .eil` xefgi aehdy
avnd `ed iyilyd alyd wx .epevx `lnzne aehd z` jixrn
laiw eay ,oey`xd alyd .`lenn oevxde oevx yi eay .mlyd
iptl ocr oba mc`d did eay avnl liawn ,mpiga aeh mc`d
alyd .aehd z` jixrd `le mpig dpdp f`y .dfd mlerl ezcixi
mixeqi ea yiy .dfd mlera `vnp mc`d eay avnl liawn ipyd
eherine rx eaex dfd mlerdy milaewnd mixne`e aeha xqege
f`e aeh wx didi eay `ad mlerl liawn iyilyd alyd .aeh
.aeh wx yibxpe eply zepevxd lk e`leni

minbete rxf iktey miyp` mi`ex epgp`y df ji` :dl`y


mpi`y zixad ixney mdy miizce dlecbl miribny zixaa
?dlecbl miribn
.miwlg dnkl zwlgzn z`fd dl`yl daeyzd :daeyz
xzei mdly `ad mlerl mib`ec miizcdy `ed :oey`x wlg
`l` dfd mlera dglvd miytgn mpi` md okle dfd mlerl xy`n
iwpr mdy mixzqp miwicv yi mdipia .dxez cenile zeevn meiwa
343 zeaeyze zel`y

miipeligd el` xy`n xzei ddeab zipgex dbxca mi`vnpe gexd


.dfd mlera egilvdy
mdly dglvddy mit`epe rxf iktey miyp` yi :ipy wlg
dglvd mdl `ian d"awdy miryx md el` .zizn` dglvd dppi`
.dfd mlera mxky z` milke` mde mdly `ad mler oeayg lr
daxd miktey mpi`y dfd mlera mipgilvn yi :iyily wlg
iyp` lr difielha zipkez izi`x .lecb xvi mdl oi`e dlhal rxf
zexicza minrtl miqgi miniwn mdy egeeicy migilvn dxiixw
mal zneyz lke dceara miweqr mdy aexn dpy ivga mrt ly
rxfd zxiny ok`y dgked hlgda mde .mdly dxiixwl oezp
ciext exiaqdy enk .dxiixw llek ,llka miiga dglvdl zxfer
migilvny miyp` yi .wenr xzei `ed :iriax wlg .lid oe`iletpe
df yteg .mikxre xqen iweg zpigan yteg ly mi`pza `weec
it lr miig eid el` miyp` m` z`f znerl .lecbl mdl xyt`n
mdy milbn eid md l`xyi zc enk zexivne zeywep xzei zexbqn
mipelig epipia yi okl .`l` mi`pza lecbl milbeqn mpi`
miizc zeidl xy`n xzei dfd mlera milecb zeidl miticrny
igvp mler miciqtn miipelig mze` la` .rwxwl micenvy miphw
.c`n lecb `ed cqtdde slege xaer mler ipt lr
zexg` milina la` izazk xaky dnl dnec `ede :iying wlg
eyexit izc zeidl .xiyr zeidl eyexit dfd mlera ogilvn zeidl
izn` mkg zeidle mc`d ly ipgexd cvl be`cl xac ly eteqa
dfd mlerd mr rbn lk miafery miizc yi okl .gvpl ,xgnl be`cl
.xkyd mler `edy `ad mlerl xky seqi` lr micaere

zxinyl midel-` oia xywd dn lkd ixg` izpad `l :dl`y


?rxfd
mc`a z`vnpy miiniptd miigd zenk oia xyw yi :daeyz
d`nehl mbe .midel-`l ely daxwl ditl ig mc`dy xqend znxe
miig daxd ea yiy mc` .midel-`l daxwd lr drtyd yi dxdhe
melyde miigd zkxa 344

`l ik d`nehn iwp `ede mideab xqen illk it lr ig `ede miinipt


lr xneyd mc`de ,aehe yecw `ed l-`d ik .l-`l aexw `ed ,`hg
ici lre aehde yecwd l-`l envr deeyn ,ycwzne aehde dyecwd
dyecwd lr xenyl dyexit zixad zxiny .eil` axwzn jk
.aehde
zillk dkxaa zeyep`d lk z` jxan l-`d :xg` xaqd
lr wxta izxaqdy enk cgia ,xzeia ziyi` mbe xzeia
mbe xzeia illk xac `ed mixneyy dfd xnegdy dibelexhq`
dkxad lr xneyy in .miipyd oia dxizq oi`e cgia xzeia iyi`
cg`zdle dkxad ozepl axwzdl dkef l-`d z`n zpzipy z`fd
.ezi`

zixad xenyl i`cky minrh o"wa rpkyl dqpn dz` :dl`y


daxd mewna lecb cg` mrha df lk z` xiaqdl xyt` m`d
?miphw minrh
zixad zxiny .miigd zkity eyexit rxf zkity .ok :daeyz
dkxad lr xeny .jly melyde miigd zkxa lr dxiny dyexit
!jly

df `axc`e rxf jetyl aehy mipin`ny miyp` yi :dl`y


?mdl dprz dn .`ixa xzei
xvi jezn mixacn md .jnzqdl dn lr mdl oi` :daeyz
eritedy mi`wixn`d dpd .oeibd jezn `le dkityay d`pdd
daeh xzei daxd dybxd lr egeeic dycgd zexfpdid wxta
oiadl jixv .mdil` sxhvn ip` mbe dxinyd zeawra zlawzny
dfig` mey ila xie`a miielz mpi` dfd xtqa eritedy el` lky
`le miigd ly dwenr dpad jezn egeeicy dn egeeic md ze`ivna
.zepwix jezn
il` `ay ynge miyely oa weex mr il eidy zegiy jezn
izi` zegiy xtqn ixg` .iziitk ope`n `edy izilib dxez cenll
345 zeaeyze zel`y

aeh xzei yibxn `edy il geece xenyl zeqpl lgd `ed `yepa
xera mirvt el yiy il xn` `ed onf ixg` la` .xney `edyk
mivilnn mibelekiqty rny `edye dxinydn d`vezk y`x a`ke
ziqdy df `ed rxd xvidy xac ly eteqa ipta dced `ed .ope`l
dxinydn d`vezk md y`x a`kde mirvtdy oin`dl eze`
inkg lke ciext zrc znerl zaygp dppi` mibelekiqtd zrcye
zeaygn uevl zeleki xwid `xewd jl mb .l`xyi ipaxe miiebd
mbt z` owzl xenbzy cr xtqa `exwl uilnn ip` okl .zenec
mb `l` seba miinik mixneg wx `l `ed rxd xviy rc .ceqid
rce mc`a zeilily zeaygn xicgdl eciwtzy ohy j`ln
zetixg lka ea mglidl jixv okle izn` mkg `ed dfd j`lndy
`xead z`n zepeiqip md dfd mlera miigd lky xekfe jzaygn
.izn` mgel zeidl jilrye

zixad xenyl dxeza deeiv `l midel-`y df ji` :dl`y


?rxfd

xenyl l`xyi mr lr deeiv ok dyrnl midel` :daeyz


exny l`xyi mr lk dxezd zpizp onfa ipiq xd cnrna .zixad
zxaer zixad zxinye midel-` ici lr ok zeyrl eev mde zixad
epia` mdxa` ly epnfn cer .mipy itl` dfn oal a`n zxeqna
.'dl axwzdl jxck zixad xenyl envr lr laiwy oey`xd `edy
zexnl elld mixtqde dfd `yepd lr daxd ycewd ixtqa aezk
izla wlgk miaygp md midel-` ici lr `le mipax ici lr eazkpy
dpzip azkay dxezd mr cgiay reci ik .dxezd on cxtp
oppyl l`xyi mr mixen` dze`y dt lray dxez mb l`xyil
jk lr sqep .dt lray dxezdn wlg `id zixad zxinye xekfle
aezke mdil`n mipaend mixac mb azkay dxezd on micnel
rxf jtyy leand xece 'd ipira og `vne wicv did gpy dxeza
aezk ok enke envr z` `nhn rxf jteyy aezk ok enke cnyed
wicvd sqeie ,ux`d lr mrxf ektyy ope`e xr z` bxd midel-`y
gp oebk ezixa xneyy in z` ade` midel-`y o`kn .dlecbl dkf
melyde miigd zkxa 346

oaene .ope`e xr ,leand xec oebk erxf jteyy in z` `peye sqeie


.ezixa xenyl mc`d lry o`kn eil`n

lke mepdibe `ad mlerd xky xkfen `l jpza dnl :dl`y


?miwicvd ea ekfiy aehd xe`d
mrl dpzip .zncewd daeyza d`aedy daiq dze`n :daeyz
dkef l`xyi zcl axwzny in lke dt lray dxez mb l`xyi
zeelznd zepen`d x`y lk lre mepdib lre `ad mlerd lr zrcl
.'eke gvp iig zenyp ileblb oebk azkay dxezl

lr byeny midel-`l mc`d oia xeaigd `hazn dna :dl`y


?zixad zxiny ici
daeh dybxde xe`e zercen ztqeza `hazn `ed :daeyz
daehd dybxdd oia cixtdl dpeeka jixve oeiwp zybxde
.mipey mixac ipy zn`a el` ik oeiwpd zybxd oial zlawzny
.mkeza midel-` z` ynn yibxdl zixad ixney ekfi cizrae

liawna midel-` ze`ivna oin`dl aeyg jk lk dnl :dl`y


?rxfzixad zxinyl
,minlqen ,mixvep ,micedi mlera rxfd ixney aex :daeyz
mikteyy `pey midel-`y mipin`n mipwihqine ,mihqil`ehxitq
xece ope`e xr lr xetqdn dxezd on oaeny enk ,dlhal rxf
lelr `edy miipgex zegek lawn erxf xneyy iny cere .leande
mc` ipa yiprn midel-`y dpen`de zilily jxca mda ynzydl
.el` zegeka ilily yeny zeyrl epnn rpnz

llka jetyl `le rxf xenyl ipeviw dyrn `l df m`d :dl`y


?dkenp zexicza wx miqgi miiwl e`
ly oekpd rahd `id rxfd zxiny .`ed jetdp :daeyz
jkl dgkedde mc`l oey`x rah `id rxfd zxiny xnelk .mc`d
oey`xd mc`dy iptl .mipfe`ne miaeh xzei zeybxl d`ian `idy
347 zeaeyze zel`y

zrcd ura `hgy ixg` wxe rxf jty `l `ed zrcd urn lk`
jk .'mileblibd xtq'a aezky itk ,dlhal rxf jetyl ligzd `ed
xzei mc`dy lkk .mc`d oewiz oial zixad zxiny oia xyw yiy
ewiqti cizrae .ohwe jled rxf jetyl ely oevxd jk owezn
.gvpl rxf jetyl miyp`d

'da zewac idn :dl`y

z`eyd' dyexit 'da zewac dlawd zxez it lr :daeyz


did megx `ed dn" :l"fg exn`y enk zxne` z`f .'d mr 'dxev
yexit dfe ciqg dz` s` did ciqg `ed dn ,megx dz` s`
oevxde ,`xead ly aeh ritydl oevxd dligza .dxev z`eeyd
lawl oevxd ik ,mdipia dvivg mey ila mieey eid `xapd ly lawl
jk xg` la` `xead ly ritydl oevxd jezn `vi `xapd ly
f`e envrl lawl oevxl mzq lawl oevxn epevx z` `xapd dpiy
jetdl `ed mc`d ly oewizde `xapd oiae `xead oia wzp xvep
zeyrl zpn lr lawl oevxe ,zzl oevxl cala lawl oevxd z`
xveei z`fd dxhnd z` biyi mc`dy rbxae .`xeal gex zgp
.`xead mr ycegn cegi`

miavn drax` yiy `aen jexa ipa ly 'ligznl dlaw' xtqa


:`xead mr cegi` ly

.cg` md f` mieey (`xapde `xead ly zepeek) zepevxd lk m`

ipy enk miwegx md f` miketd (zepeek) zepevxd lk m`


.miahw

cg` (dpeek) oevx wx mdl yi (zepeekd) zepevxd lk oian m`


.dfd szeynd oevxd jxc ipya cg` mirbep md f` ,szeyn

miwegx e` miaexw md f` minec (zepeek) zepevxdn wlg m`


.dxevd iepiy e` dxevd zeezyd lceb itl
melyde miigd zkxa 348

miizcd lr dyecw ly myex mey mi`ex `l dnl :dl`y


oi` mvrae dxez icnele zeeevn ixneye zixad ixney mdy zexnl
?ipevigd d`xna miipeligd oial mpia lcad

:d`ad dl`yd z` 'd jxc extqa l"gnxd l`ey :daeyz


jyn zeevne dxez miiwn mc`dy df xac xyt` ji` `lti c`n
ezeipeviga mc`d lr xkip `l df xace dxdhe dyecwa zeax mipy
z` sxvl m` ik zeevne dxez epzip `l `lde eteb lr epiidc
etebe ezeipevigy ie`x did ok m`e mzeixneg jkfl xnelk .zeixad
zenevrd zekyndd ici lr riwxd xdefk xidfi (izcd) mc`d ly
recike deevne deevn lk ici lr eznyp lr jiynn `edy dyecw ly
eteb z` zkkfn dzid eznyp `linn f`e l"f epizeax iazkn
itlk le`yl yiy izrc zeipr itl d`xp dxe`kl oke ,ezeixnege
ly eizepy seq z`xwl zegtly ie`x did ik eizebyde eznyp
jixv did zeevne dxez miiw zeax mipy xaky ixg` (izcd) mc`d
oi`e xacd ok `ly ze`exd epipire ,zelecb zebyd lra zeidl
cg` m` ik llkd on ze`vei zelecb zebyd ilra mi`ven epgp`
.xacl mrh zzl jixve ile`e df lke xeca

ribi `ly mc`d lr dxfbd dzidy xg` ik dfe :l"gnxd dpere


cvn el (ribn) d`xp xaky it lr s` zeend xg` `l` ezenilyl
onf oi` ixdy ,mlern el ribn did `l df zlef ik ,ig epcer eiyrn
cer .epxkfy enke zeend mxh dfd mlera `l` zenilyd ziipw
dfd mlera seba dzeid onf lk dnypdy z`fd dxifbd on jynp
`id mb didz ,ixnbl epnn cxtiy xyt` i`y ea weac rxdy
mc`dy miaehd miyrnd ici lry it lr s`e dnenre dkeyg
`le zelbdl xacd lkei `l xwie zenily dnvra `id dpew ,dyer
`idy `edd xwid itk xdcfdl dl ie`x didy xdefa xdcfdl lkez
ozpiy onfd cr dzenvra yeak x`yp lkd `l` .zn`a zbyn
enk ,sebd cvn m` ik llk dcvn dakrd oi` mle`e .zelbdl
dnvra dyeak `idy zcqtn ( dnypd) `id mb mpn` .epxkfy
,dl die`xd dlertd zlret dpi`y cere ,dixdf hytl dleki dpi`e
349 zeaeyze zel`y

dfa znlzyn dzid ,dze` zlret dzid eli`e .sebd jekif `idy
zenlyd zlert ixdy ,dnvr dlertd zedn cvn lecb zenily
dze`pd dlertd `id z`fy cere ,ezlef milyne aihin zeid `id
dn lretyk mlzyn `xap lke .dxvep jkly ,dwege drah itl dl
`ly onf lk zenilyn xqge ,lrtiy eny jxazi `xead el wwgy
.edlrti

my dpd zenypd mler l` dzkle sebdn dnypd z`va mpn`


dnae diyrn it lr dl ie`xy dn itk dixdfa zxdcfne zhytzn
seba dylgzpy dnn zwfgzn my dzeid onf lk my zbyn `idy
(miznd ziigz) digzd onfa dyrzy ie`xy dnl xzei zpncfne
epl yiy enk ifit seb eppi`y diigzd seba) seba aeyzy cr
dl dze`pd dlertd (seba) ea lertl lkez ie`xd onfa (eiykr
.l"gnxd ixac o`k cr .epxkfy jekifd epiid

dfd mlerd z` `xa d"awdy ,eixac lr siqedl xyt`e


cinrn `edy zepeiqipa ecnri md m`e mc` ipa ea zeqpl dxhna
xkyd .miyperl `l m`e `ad mlera lecb xkyl ekfi md ,mdipta
xkya mikef eid mc` ipa m` .d"awa mc`d ly dpen`d lr `ed
zeevn miniwn eid mlerd lky ixd oeiqipa ecnry ixg` cin
`l f` la` .mipira xkyd z` mi`ex eidy jezn dxez micnele
lr zevn miniwn m` ik ,d"awa mipin`n mdy mdl aygp did
.dlibx dcear lr enk ,icin xky lawl zpn

`weece jyege xzqd jezn `weec ea oin`py dvex d"awd


d"awa oin`dl `l epl xne`e epze` ziqny rxd xvi epilr yiyk
.eply zeaygnd lr rityne ala okey rxd xvid .ea gehal `le
d"awa mighea m` ,`edy lk xky mi`ex `ly dfd xzqdd jezn
xkyd .ea dpen` lr xkyl mikef f` ,epevx z` lkd zexnl miyere
.zeidl dlekiy dlecb ikd d`pdd efy d"awa zewace xe` `ed
`ly .miipeligl miizc oia ipevig lcad didi `ly dyr d"awd
z` miiwp d"awa dpen`e oegha jezn wxe mipira xky lk d`xp
miniwn epgp` dllbay dcigid daiqdy el gikep jk ici lre .epevx
melyde miigd zkxa 350

ea weacl zn`a mivex epgp`y llba `id dxez micnele zeevn


.ea mipin`ne exe`ae
ezixa xneyy in lky ,l"gnxd ly eixac lr siqedl cer yie
i`ceea dxez cnele meik zebedpd zeevnd z` miiwne zay xneye
d`xi `l ueg itlk wxe lecbe izn` iepiy .ezeinipta iepiy yibxi
.aeh xzei daxd yibxi mipta la` .iepiy

dxez meiw caln d"awl daxwa zekfl xyt` ji` :dl`y


?zecind oewiz ici lr eil` dxev z`eyde zixad zxinye zeevne
mieeg mdy migecny daeyza mixfeg daxd yi :daeyz
zeevne dxez eniiw mdini lky dciln miizc yie .miidel-` zexe`
daeyza xfeg mirney md xy`k mikgbne el`k zexe` mieeg `ly
mdiig ini lk miizcy daiqd .milecb zexe` deeg `edy mdl xtqn
dn mdl oi`e xcqa mdy mipin`n md ik `id el`k zieeg mieeg `l
z` miytgn daeyza mixfegd z`f znerl .d"awl xzei axwzdl
rpen `l ecvn d"awd .epnn miwgexn miyibxn mdy jezn d"awd
xe` mrt icn eilr rityne eze` ytgny daeyza xfegdn
xzei minrtl ,d"awl axwzdl daeyza xfegd dkef jke dlrnln
ilray mewna :l"fg exn`y enk .eiig ini lk izc `edy inn
xfeg ip` mb .cenrl mileki mpi` mixenb miwicv micner daeyz
in lkl oin`n ip`e mrt icn miidel-` zexe` deegy daeyza
.el`k zexe` deeg `edy il xtqiy
dnn xzei seq oi` iagxna `vnp d"awdy iz`xwy ixg` mrt
lecb xe` `edy seq oi` xe` yi myye dfd mlera `vnp `edy
lecbd xe`d lk z` yibxdle midel-` zeidl df ji` izxdxd .c`n
.ize` `lnne ilr rtyen idel-` xe` izybxd rztle .dfd
.onf daxd dx`ypy zipgex zelrzd ly dzid oaenk dybxdd
ely zexe`ae seq oi`ae d"awa xdxdl mrt icin lczyn ip` f`n
ikd dxhnd z`fy ,d"awd mr cge`n did` xy`k yibx` ji`e
icn la` ,xe` ielibl mrt lka dkef `l ip` mpn` .mc`d ly dlrp
idel-` xe` ilr rityn d"awd ,y`xn dpkd mey ila mrt
351 zeaeyze zel`y

axwzdl dkefe zipgex zelrzd ly dybxdl dkef ip`e dlrnln


.xac ly eteqa mlrpe cinzl x`yp `l xe`dy zexnl .d"awl
.xe`d ielibn d`vezk zgztp zrcde ,x`yp xe`d on myex
ongp iax ly ecinlz ozp iaxy iz`vn onf daxd ixg`e
envr z` lelkle meia dry zayl jixv cg` lky azk alqxan
sivn seq oi` xe` z` zeegle zeqpl izrcl eyexity .seq oi`a
.jze`
azek `ed xag wifi` wgvi oe`bd axd ly 'mixry igzt' xtqa
lky oin`n ip` .zexe` ly zeielbzdl mrt icn mikef miwicvy
iielibl dkfi d"awa xdxdie d"awl daxiw ytgiy daeyza xfeg
,cewcewd `ed d"awl aexw ikdy mc`a xa`d .el`ky zexe`
z` yibxdl leki dz` my jxc .y`xa deab ikd mewnd epiidc
al zneyz zzl jl i`ck ,d"awa xdxdn dz`yke ,jilrny xe`d
xa`l mb xe` ielibl zetvl myne cewcewdn dlrnle cewcewl
.ala yalzn xe`d xwire midel-`l zexywzda ciwtz yi diaxd
!zeqpl ulnen
jilr rityn d"awdy mrt lk ixg` d"awl zecedl gkyz l`
d"awd `l` xe`d z` dlbn jnvrn dz` `l zn`a ik .xe`
.jk lr el zecedl yi okl ,xe` jilr ritydl ecvn xxerzn
zexe` yibxdle d"awl axwzdl mikef dlawd cenl ici lr mb
zexe`d zlawl miipgex milkae zexe`a dpc dlawd lky oeeikn
xe` dlbzn minrtl znieqn dxitqa miwqer xy`k mrt icn okl
lk cenll xeq` dlawy wx .zrcd zgiztl mikefe z`fd dxitqdn
iz`vn .hyt zeaeh mipy dnk zcnle daeyza zxfg `l cer
ulnen .dlaw cenll daeyza mixfegl aehy dlawd xtqa aezk
!jkl mipken xy`k
miiwne ezixa xneyy in epiidc ,wicvdy 'xdfd' xtqa aezk
z` eil` jeynl ald zpeek ici lr leki .dxez cnele zeevn
ziy`x' xtqa .seba `ltp ybx ozepy xe` `id dpikyd .dpikyd
aezk miig ur' xtqa .dii`xa `id dpikydy aezk 'dnkg
melyde miigd zkxa 352

zixara eyexity 'oipirc egiwt' ici lr `id hxtd ly dle`bdy


`l` .zeifitd mipird zgiwtl dpeekd oi`y i`ceea .mipird zgiwt
dfle ,ja zyalzn dpikydy oiincl jixv .oeincd ipir zgiwtl
mipir dyr .'miig ur'e 'dnkg ziy`x' ,'xdfd' xtq epeekzd
zexi`n ,zegny wx `l` ,zexfen `l la` .zexi`ne zegny
lkl oeincd ipirn dfd aehd xe`-ybxd z` xarde .zeaehe
.ixyt` rbx lka .miigd lkl dbdpd ef .sebd lkl jk xg`e ,y`xd
elit`e xeriy oi`l jly zeybxd z` xtyl dkfz jka cinzz m`
cer .xe`-ybx seb jl yiy oiincl i`ck mb .ja yalzz dpikydy
oiincle ,mipird z` xi`dl ,wenr meypl `ed ,zeyrl xyt`y xac
.sebd jezle jy`x jezl jy`xn dlrnln xe` jyen dz`y

axd ly 'mler xe`' xtqa z`aen d"awl axwzdl jxc cer


ila lecb mc` zeidl jzexyt`a" :'` wxt '` jxk xlin xecbia`
:mler `xeal xen` hwya hwya ,rneye d`ex edyiny ila ,un`n
ly epeax" cibdl xyt` .eixac o`k cr .myd jze` ade` ip`"
e` "jze` ade` ip` miklnd ikln jln" e` "jze` ade` ip` mler
jze` aed`l dvex ip`e" :siqedl xyt`e ."jze` ade` ip` d"awd"
."jny l`e jil` dlecb dad` ia ozzy jiptln oevx idi .xzei
lcbz d"awl ily dad`d jxazi myd zxfra" :cibdl mb xyt`
mihtyndn cg` z` xne` dz` xy`k dxwn lkae ."wfgzze
.d"awl dad` zn`a yibxdle zeqpl yi dl`d

jnvr z` aed`l mbe eze` aed`le d"awl axwzidl jxc cer


miniiwny l`xyi ipal wx dni`zn `idy .d"awd mr cgia ,xzei
`id .deewna leahl mb ievxe zeriawa dxez micnele zeevn
dz`y eyexit cegi .d"edie d"i :ely zenyd lr micegi zeyrl
,micegi miyer ji` xaqeiy iptl .d"awd mr jnvr z` cg`n
zeevn meiwa wfg jk lk did `ly izc mc` izxkidy jl xtq`
zeyrl el izrvid .zttex dzid ely dpen`d xnelk .dxez cenile
dpr `ed .micegi miyer ji` el izxaqide ycew zeny lr micegi
zexnl ."ycew zeny lr micegi dyr`y heyt icedi ip` in" :il
353 zeaeyze zel`y

el yiy il xn`e zeyrl ligzd `ede .dyriy eilr izvgl ezaebz


`ede eze` izybt miyceg dyely ixg` .jkn zipgex zelrzd
dyer `ed ezi`y d"edi my eilre slw wifgn `edy il d`xd
zeyrl leki ,dxez cnele zeevn xneyy icedi lk meid .micegi
jezn d"edi e` d"i my lr milkzqn ?micegi miyer cvike .micegi
`ed ik d"i mya ligzdl ievxe zelecb zeize`a ievx .slw e` xtq
eze` cibdl xeq` .ala ea mixdxdne .micegi eilr zeyrl lw xzei
xyt`y aeh ikd yibxdl miqpne d"i mi`xew jly mipiincne .lewa
dnk ala cibdl df iptl ievx .yecw ikde idel` ikde dti ikde
z` ihxtd jny z` mewna jk xg`e .ihxtd jny z` minrt
leki .y`xde sebd lka hytzn d"i mydy yibxdle d"i myd
micegia cinzz m` la` iepiy mey yibxz `l dligzay zeidl
.jl izxaqdy dna xzei e` meia zewc 20 zegtl xdxdze ayze
did .jkeza dlbzi yecwd myde aeh xzei yibxz xac ly eteqa
dlbzi cegidy ixg` .dlbzn cegidy cr dtewz gwel ,iplaeq
cgia d"awd z` aed`l dkfze zizn` zipgex zelrzd yibxz
'dnkg ziy`x'xtqa aezk .xzei jze` ad`i d"awd mb .jnvr mr
.ceakd `qk zgz eaiyene eze` ade` d"awd micegi dyery iny
micegidy aezk xtqd lr zedbda 'ycewd gex xry' xtqa
dz` ,oekp micegi dyrz m` .dxez cenln miaeyg xzei miyecwd
lkn xzei d"awl jze` miaxwn micegidy jnvrl ricez jnvra
d"edi yid" :d"awd z` el`y xacna eidyk l`xyi mr .xg` xac
d"edi myd yi zxyd ik`lna ('f f"i zeny) "oi` m` epaxwa
miwicv yi .d"edi myd dxyi mda mby miee`zn miwicvde
.d"ie d"edi myd lr wx micegi miyere meia onf daxd miayeiy
cizra .micegi dyere dry ivg lk weqir lkn wiqtn did l"gnxd
xefgze zixad xenyzy ixg` .d"edi mdl e`xwiy miwicv eidi
ik .ce`n mlzyn xacd ik ,dglvd cr micegi dyrz daeyza
d`pdd mbe ."jidel` 'd z` zad`e" zeevn miiwn dz`y jl aygi
,dfd mlera yiy dlecb ikd zipgexd d`pdd `id cegidn yiy
azk .edylk iepiyl `l` ,lecb iepiyl dtvz l` .zayn xzei
melyde miigd zkxa 354

cnel dz` eli`k jl aygp micegil yicwn dz`y onfdy i"x`d


m`e wiqtdl el xeq` micegi zeyrl ligzdy iny azk cer .dxez
d`xpe .eixac o`k cr .miinyn jk lr ypri micegi zeyrl wiqti
daiq lk oi` cgeina aeh xac dyer `edy oeeikn `id daiqdy il
daxiwa oipern eppi`y envr lr cirn `ed wiqtd m`e wiqtiy
yiy miyecw ikd zenyd md d"edie d"i zenyd .ypri okl .d"awl
dqp .dnver zeax mqw zelin `l` .mzq milin mpi`e ze`ivna
.gkeeize
ipal (d"awd `edy) xzkd xn` :'ycg xdf ipewiz' xtqa aezk
mr cegid onfa] zenyp jiyndl micgizne milret mz`yk:l`xyi
d-e-d-i myd ly zeize`d el`a mknr ize` etzyz [dy`d
milret mz` f` ,mipa ciledl cgi micgizn mz`yk xnel dvexe
epeekz f`e ,zae oa md d-e ,m`e a` md d-i ik d-e-d-i zeize`a
ip` ik .mkiyrn eniiwzi eci lre mkze` riiqi d"awde miny myl
.d-e-d-i zeize` el`a...zenlerd lk z` iz`xay `ed
d-e-d-i z` yibxdl jixv dz` dy`d mr cegid onfa
did .ziciin dglvdl dtvz l` .ea xdxdzy ici lr ,jkeza
mr mbe cal mb d-e-d-ie ,d-i zeny lr micegi dyr .iplaq
.dglvd d`xze ,dy`d

icn rxf zetih il mi`veie dpy xak zixad xney ip` :dl`y
?zeyrl dn .dnif zeaygn aeyg`y ila .mrt
dn `evnle ,mei lka ytpd oeayg zeyrl jixv dz` :daeyz
e`/e ,dfeptid ici lr ,dirad oewiz lr cearle oiicr ja lwlewn ikd
lr zxneye dkxa wifgn ilk `id ytpd .dlitze 'ytpd zbdpd'
zecind cer lk .`xead iwegl m`zda zbdpzn ytpd m` .rxfd
dgixa didzy yyg oiicr yi .dee`b oiicr jl yie zelwlewn jly
.xqend ixtqa deepr lr `xw .illk ote`a deepr lr cear .rxf ly
ybxd z`lrd mb .xztiz dirade .zecind oewiz lr ceare
ueek mb .dirad z` lqgz abd jxc y`xd xarl xa`a xahvnd
.lirez ,rxf z`vl cnery yibxny rbxa ,miky`de xa`d ixixy
355 zeaeyze zel`y

daiyil lawzdl iziqipe daeyza xefgl dqpn ip` :dl`y


xazqd mei ixg`e zeycg oilitz izipw mbe ,daiyidn ize` ewliqe
oi` .y`x a`k izlaiwe dxez cenll izayizd mbe ,zeleqt ody
xefg` ip`y dvex `l `edy il zze`n midel-`y `l` df
?zeyrl dn .daeyza

elit`e ,daeyza exfgi l`xyi mr lky dvex d"awd :daeyz


izlal zeaygn ayge" :jpza aezk .eze` ecari miiebd lky mb
.eil` exfgi mleky b`cie b`c d"awdy eyexity ."gcp epnn gci
xkyd rawi oeiqipa dcinrd itle epze` dqpn `ed miizpia la`
gvpd iig z` epl zeyrl epevxa oi` jky oeeikn .`ad mlera eply
xzei ote`a daeyzd z` zgwl jixv .dbydl jk lk milw
cva cenri xreydy lbxeck wgyna dtvn `l cg` s` .iaihxetq
l` .daeyza dxfga mb xac eze` .leb rewzl aixid owgyl ozie
lenrl jixv .mpiga mixye`n gvp iig jl ozi d"awdy dtvz
xetiq mixtqa `aen .mda zekfl icka izn` xeaib enk mglidle
okecd z` dl jtde ryx yi` `a .weya migetz dxkny dxrp lr
miyp`d lk eligzd .ux`d lr exftzd migetzd lke ,migetzd ly
yi` my xar .zekal dxrpd dligzd .migetz mnvrl seq`l
migetz xzeiy dnk z` mb itqi` ?dkea z` dnl dl xn` ,mkg
xefgl jcvn un`n dyr .epipipra xacd eze` .jly eidi mde
dpen`d lr `ed xkyd .zikf ,zikfy dnae jzleki lkk daeyza
.xg` xac lk lrn xzei

yibxn `edy epiidc .daeyza dxfga zeira el yiy in


meviy ,`ven `ven epi`e .daeyzd xry z` eipta mqeg d"awdy
it mzeq mevd .xefgl gzt el gzti d"awdy i`ceae ,minrt dnk
meia ,micgt lhan ,zexifb lhan ,miyper zigtn ,mibxhwnd
ze`nehe rxd xvi md el`d milrxd .milrx yixtn sebd mevd
wlgk aygp mevd .daeyzl jxcd z` mc`d ipta minqegy
iny xne` alqxan ongp iax .daeg xcba `ed epaexle daeyzdn
.dglvdd ly dibxp`d `id dgnydy recie .dgnyl dkef mvy
melyde miigd zkxa 356

ote` lka !xzeia ulnen ,dlik`d zee`zn xhtidl mixfer zenev


daeyza dxfgl ce`n xfer deewn mb .ycega mrtn xzei mevz l`
.daeyza xefgl jl xefriy mler `xeal dlitz mbe

xefgl il dyw df llbae onfd lk ize` xqin midel-` :dl`y


?zeyrl dn .daeyza
z` xqin midel-` .okqn jnvr z` aiygz l` wx :daeyz
mr ly dixehqidd ixtqae jpza `xw .mipy itl` xak l`xyi mr
micaer `l epgp`y llba `id daiqdy epl dricen dxezd .l`xyi
dxez meiwa wfgzdl ,`axc` `ed oexztdy jk .ie`xk eze`
eiyrna ytyti mixeqi eilr mi`ay mc` d`ex :l"fg exn` .zeevne
.dxez lehiaa dlzi ,xac `vn `l .leqt mda yi ile`

mi`iane zexifbe mixeqi milhany mixac cer mdn :dl`y


?dgnye aeh ybx
dxez cenle zeevn meiw ,zixad zxiny caln :daeyz
ybxl d`iane mixeqi zlhan zeriawa deewna dliah mb .zeneve
,wecwca zekld meiwe zekld cenl .jnvra dfa yibxz dz` .aeh
jxca crev dz`y oegha ybxe aeh ybxl `ian .xtqa aezkd itk
lk lr el milgen dzklidk zay xneyd lk" :l"fg exn` .dpekpd
aeh oi`y dyecw ybxa zay zxiny ici lr dkfz mbe ."eizepeer
cenil .ycew zeny lr micegi ici lr byend ybx caln .epnn
ybxa dkfne ,zexifb lhan ,ytpd z` owzn .mei lka xqen ixtqa
,dlik` zee`z ,lbyn zee`z :zelecbd zee`zd rax` leha .aeh
ytpd zennexzdl mxeb dlaw cenil .oenn zee`z ,dpiy zee`z
ieel zrtez yi cere .dpiky ielble d"awl xagzdl fr oevxle
mlerd ly ze`pda miq`en cenildn d`vezky .dlawd cenill
ybxl d`ian micli zad` .ce`n lecb geeix envrlyk dfy .dfd
oiincl zeqple seq-oi` xe` lr aeygl .dgnye ,zeinihte` ,aeh
,miiaeig mixac ce`n daxdl mxeb ,ja yalzn dfd xe`dy
lertl zlbeqn milidz xtqa d`ixw .d"awl dad` ,mdipiae
357 zeaeyze zel`y

zekfa l`xyi mrl exw miqip daxd .miizn` miqip llegle zereyi
.izcd xeaivd zeaky lka bdpnd hytzd .milidz ixenfn z`ixw
milidz ixenfn mei lka `xwl ,mr iheyt cr milecb miwicvn
ywal jk xg`e milidz ixtqa xceqnd itk meid eze`l mikiiyd
cer yi .ywale cinzdl yi wx .epri i`ceea zeywadn wlg .zeywa
d`xi ,oeghae dpen` iweqt daxd ea yiy .milidz xtql zelrn
ea mixicgne mly ala xefgl daeyza xfegl mixfery ,dad`e
xne`d lk (` :'zecedl aeh' xtqa aezk iz`vn .zizn` dpen`
`qik zgz zeidl dkefe dxezd lk miiw eli`k ,mei lka milidz
mikix`n ,mx lewa dta m`ivene mei lka milidz `xewd (a .ceakd
zeiprxet ipin lk dgec milidz zxin`a libxd(b .eizepye eini el
(c .exec ipa lke ezgtynn ,ezia ipane eilrn mirx mirbt dnke
lk ezgtyne ezia ipa lk lre eilr lblbn ,milidz zxin`a libxd
cer yi !ulnen .micqge mingxe zeglvd ,zeaeh zekxa ,rty ipin
!ycewd ixtqa `xw ,d"awl miaxwnd mixac

zxez it lr miaxd zeyx idne cigid zeyx idn :dl`y


?dlawd
epgp` dil`y d"awd ly ezeyx `id cigid zeyx :daeyz
mlerd meik .mc` ipa ly mzeyx `id miaxd zeyx .xefgl mixen`
dbdpdd didz giyn `eai xy`k .miaxd zeyx ici lr bdpen dfd
.`xead ly ezeyx ,cigid zeyx ici lr

yi eiykr `weece oexg`d onfa daeyz ixedxid il yi :dl`y


iptl il eid `ly zerx zeaygne miwfg dxitk ixedxid mb il
?okzi df ji` .daeyzd lr izaygy
ipy yiyk .xzeia irah jildz dfe eplekl dxew df :daeyz
lertl xxerzn cg`yk .rxd xvide aehd xvid :dfl df miaie`
`id z`fd diral oexztd .ecbpk lertl xxerzn ipyd mb ,ezaehl
lka dxez cenll jnvr z` gixkdl zxne` z`f ,gka dxez cenll
."dxez ,oilaz el iz`xa ,rxd xvi iz`xa" :d"awd xn` .jzleki
melyde miigd zkxa 358

dgikeny dweca dlebq ef .rxd xvid z` lhal dlebq yi dxezl


.mipy itl` xak dnvr z`

oin`n `l ip`e c`n zelecb zexiar iiga izxar ip` :dl`y


?zeyrl xyt` dn .daeyza xefgl ipenk cg`l ozi midel-`y

hrnk cary jlnd dypnn lecb xzei ryx `l dz` :daeyz


mbe .el `pwn ikd midel-`y xacd dfy ,mleray dxf dcear lk
oi` meid .`iapd diryi ely `aqd z` bxd mbe ,miax minc jty
.xar jlnd dypny enk zelecb el`k zexiar xearl zexyt` lk
oba eiykr `vnp `edy 'xdf'a aezke .daeyza xfg `ed ote` lka
,zexiar exary miyp` md epiini ly l`xyi mr lk hrnk .ocr
.daeyza xefgl mdn zrpen z`f dcaer oi`e ,ce`n zelecb mwlg
jk xg` ,lecb xzei ipgex jyegl cxi mc`dy lkk `axc`
enk .deab xzei mewnl zeipgexd zebxca zelrl el xyt`zn
miwicv oi` micner daeyza mixfegy mewna `xnba `aeny
oiw ly leblib `ed .jkl lnq `ed `aiwr iax .cenrl mileki mixenb
z` qp`y xeng oa mkya lblbzd jk xg`e ,eig` lad z` bxdy
mr s`py `elq oa ixnfa lblbzd jk xg`e .epia` awri za dpic
jk xg`e ,l`xyi mra dtbnl mxbe xacna l`xyi ipirl dieb
jk xg`e mirax` lib cr 'ux`d mr' didy `aiwr iaxa lblbzd
dynn lecb xzei mixne` yi .c`n lecb wicvl jtde daeyza xfg
xzei xecna ocr oba `vnp `aiwr iaxy lecb axn izrnye .epiax
lecb ipgex jyegl cxp epleky dvex d"awd .epax dyn lyn deab
ly dfd jildzl mircen miiebd mb .eil` xefgp epnn `weece
.ccea `l dz` .xe`d l`e eil` dxfge `xeadn dnypd zewzpzd
.dfd jildzd z` xaer mlerd lk

?minrtl epze` xqine lityn mler `xea dnl :dl`y

epgp`y llba mbe epizepeer z`evn epze` xdhl icka :daeyz


mixaer epgp` dllbae ,zerxd zecind lk yxey `id dee`bd .mi`b
359 zeaeyze zel`y

dee`bd dlkzy rbxa .dfd mlera miig ly dywd jildzd lk z`


.dnily dle`b didze giyn `ai ,l`xyi mrn

?ade` ikd d"awdy xacd edn :dl`y

edyn aezk did myy xtqa iz`xw mrt ip` :daeyz


dcixhd mini dnke df mr iznkqd `l ip`e ade` ikd d"awdy
iziyr f` .ade` ikd d"awdy xacd zn`a edn daygnd ize`
ikd `edy xacd edn dpiyd iptl d"awd z` izl`ye melg zl`y
zexidna rqep qplean`y iznlg izxxerzdy iptl xweaa .ade`
zeize`de oe`ip zexepn zeieyr zeize` eilre lecb gel rited iptle
ikd d"awdy xacd ile` invrl izxn`e iznw .exi`d .'d.'l.'v.'d
xedxd ixg` la` .ipyd z` cg` milivn mc` ipa xy`k ade`
jixv ile`e d`ln `l daeyz il ozp d"awdy dpwqnl izrbd
dlawzde .'g ze`d z` iztqed .elawzdy zeize`l ze` siqedl
okzi m` izwcae z`fd dlina izxdxd ax onf .'d.g.l.v.d' :dlind
dpwqnl izrbde ,dglvd `id lkn xzei ade` d"awdy xacdy
dz` wecae jnvr mr dpk didz .xacd dfy ce`n okzi ok`y
izilib izrztdl .dglvdn dlecb ziaeig dlin yi m` ,jnvra
icka ik ,dglvdn daeyg zegt `id xe` dlind elit` .oi`y
xac eze`e .eze` `exal gilvdl jixv d"awd did xe`d z` `exal
gilvdl jixv `ed dyecw xevi d"awdy icka .dyecw dlind mr
dlindy jnvr lr law okl .xg` xac lk iabl dkke .dyecw xevil
iptl daeyg ikd dlind d`xpke ce`n dlecb dlin `id dglvd
d"awdy zxne` z`f .mc` ipal xeywd lka miklnd ikln jln
cvn dglvd oaenk yi .migilvn mc` ipay daxd ikd ade`
dly myexdy dglvd yie d`nehd cvn dglvd yie dyecwd
lczyidl `ed xwird .zirbix `idy dglvd yie gvpl x`yp
.dyecwd cvn xzeiy dnk gilvdl
melyde miigd zkxa 360

xac seq

.zpady jixy` ..ahid zpady d`xpk o`k cr z`xw m`


,micicil oz .dfd xtqd ly xqnd z` utd .mixg` dkf ,zikf .zikf
jl mb lirei df .dpzna xtqd z` dgtyn iaexw ,dcearl mixag
exag ipfe`a xacly xne` alqxan ongp iax .jzpen` z` licbie
xagl dfd xtqd zpizpy i`ce .zixad mbtl oewiz df xqen ixac
i`ck .xtqa ritend rcind zvtd mbe zixad mbtl oewiz zaygp
dfd rcind z` uitzy lkke zixad zxiny lr rci mlerd lky
.d"awdn xzei lecb xkyl dkfze xzei dle`bd z` axwz xzei

iz`ad lkd jqa .invra d`bzn ippi`e c`n aeyg dfd xtqd
miizn` minkg md la` ,dfd aeygd `yepa mixg` ly mzrc z`
z` jled" :jlnd dnly xn`e mzrc z` lawl c`n jl i`cke
miliig ,zexbazdd liba mixrp miwewf dfd xtql ."mkgi minkg
izaa epkez z` cnll jixv .ea d`ixwdn egieexi dy`e xab lke
mi`yep yi .zixad zxiny lr epicli ecnli cizray d`xpke xtq
,zenyp ileblib ,ziakek dklyd oebk xtqa dfig`l milw `l
dpen` yiy oin`n ip` la` .cere dlaw ,gvpd iiga dpen`d
yiy cera la` eplekl yiy c`n deab xac `id dpen` .l`xyia
dl`k epipia yi .mideabe milecb mixqn helwl milbeqny dl`k
zzl miticrne cala miyegd zyng mr x`yidl miywrzny
ipgex ikd xacd `id dpen` .oekp `l dne oekp dn hilgdl sebl
leki ip` dlaw ly "zetih" dnk zcnly oeeikn .mc`a yiy
dpen` ly dxitqd dlawd it lr .zexitqd xyrl jze` zeptdl
zxyrn xzeia dkenpd dxitqd `idy zekln zxitq `id
zxitq `id dpen` ly dxitqd il didy melg it lr .zexitqd
oia dxizq oi` .zexitqd zxyr oian ddeab ikd dxitqd ,xzk
zccnp dpen`y oeeikn .dpen` mi`xew dnl ielz .zercd izy
361 xac seq

xac mey dyer `le oin`n mc`d m`y ,miyrna xac ly eteqa
miyrnd ly dxitqdy ixd .oin`n eppi`y mvra el aygp ,`yepa
zxitq `id miyrnd ly dxitqde dpen`d ly dxitql zaygp
lawny ilkk dpen`l qgizp m` la` .dpezgz ikd `idy zekln
zezin` .miyegd zynga helwl dywy zelecb zezin` ekezl
cere ,zinipt divi`ehpi`ae wxe cala oeibdd dvwa zeqtzpy
ikd dxitqdy ixd d"awa zewacd `id dpen`d xwir dfl sqep
.xzk zxitq `idy ddeab ikd dxitqd `id dpen`l dni`zn
d"awa dpen`y ixd ddeab ikd dxitqd `id xzk zxitqy oeeikn
xzei epaei mixacdy liayae zrce dpia dnkg lrn dpen` `id
dxenb dricia dcearl jled mc` :ze`ivndn dnbec `ia` aeh
i`ceea xky el mipzep oi`y d`xi `ed m`e ,jk lr xky lawi `edy
la` .zrcdn dhnl ly dyrn edf .dceard mewn z` aefri `edy
`l oiicre dpy 3400n dlrnl xak d"awd z` caer l`xyi mr
`id miizcd l`xyi mr zcear .`ad mlerd ly edvw z` mi`ex
dpen`a wx zfg`py dcear `id `l` .zrcd on dlrnl dcear
miaehd miyrnde zeevnd lk lr xky mrt mlyi d"awdy
zekln xzk `ed xzk lky milaewnd mixne` ote` lka .epiyry
zn` xaic izi`xy melgd mbe dxizq mey o`k oi` zn`ay jk
mby xtqa aezk iz`vn melg eze` z` iznlgy ixg` mipye
izy zeidl zekixv mc`l .dpen` ly dxitq zaygp xzk zxitq
zelecbe zedeab zezin` hlewy ilk zeidl cg` cvn dpen`d ibeq
cvne d"awa zewacl se`yle ytgl mbe ely divi`ehpi`d zxfra
y`x" mixne`y enk .ezpen` it lr lrete iyrn zeidl eilr ipy
dpen`d `id yiy ddeab ikd dpen`d ."dnc`d lr milbxe minya
oial mler `xea ze`ivna dpen` oia lcad yi .mler `xeaa
inkg ici lr miyxetne dxeza miaezky eixacl ,ea dpen`d
.ycewd ixtqa l`xyi
ipa daxd cere minlqen cx`iline mixvep cx`ilin meik yi
.mlerl `xea ze`ivna mipin`ny idylk zca mifge` mpi`y mc`
dpen`d mr .mlerd z` mzqitz jxc z` dpyn z`f dpen`
melyde miigd zkxa 362

mlere mepdibe ocr obe ypere xkya dpen`d mb d`a midel-`a


mrl .jkn d`vezk mipzyn miigde gvp iige zenyp ileblibe `ad
zllek `ide zn` zxez z`xwp `idy minyn dxez dpzip l`xyi
.dixehqidd jldna mipax ici lr eazkpy ycewd ixtq lk z`
icedid ly dpen`d dicrla .icedid ly dpen`d ly oefnd `ide
`vni dpen` ytgny icediy zxne` z`f .xqga dwele dnebt
zxg` dpen` oi` .mipax ly zeyxcae ycewd ixtqa wx dze`
z` .dpen` zaygp dpi`e dleqt zxg` dpen` lk .l`xyil
.zixad zxiny dyer zpzep dxezdy zn`l dpen`d oia xeaigd
dxezd z` oiaiy el ghaen ezixa xenyi `le dxez cnliy in lk
dpen`d oia xybl `a dfd xtqd .llka oiai `ly e` oekp `l ote`a
.zixa z`xwp mby dyecwd dxezd oial ipeligd ly xqga dweld
`l dxezl dad`d .zixad xtq `xwp azkay dxezd ynegd
migztp f` .dtewz dpnn micnely ixg` `l` cg` meia zbyen
xzeez l` .dxe` z` dnipt dxi`n dxezde dpen`d ly zepelgd
oeayg lr .dxez cenla ieptd jpnf lk z` rwyd .dxez cenil lr
jznyp z` dkfz jk .mielia oeayg lr .mileih oeayg lr .difieelh
dligza xwyk d`xpy dne cenild mr `eaz dpen`d .`ad mlera
d`xpy dn jtidd oke .d`ixw ly dtewz ixg` zn`k lawzi
dxeza mixwy izi`x dfd xtqd azek ip` mb .xwyk d`xi zn`k
ixg` wxe ,ily legd icenil z` dxzq dxezd ly zn`dy oeeikn
ily legd icenil ipt lr dxezd ixac elawzd micenil ly dtewz
dyw dlgzdd wx .dxez cenll `ay ipelig icedi lkl dxew dkke
lk .dxezd z` aefrl mivex `l f`e milbxzn dtewz ixg`e
ila ecnly e` .dxez ecnl `ly meyn exyp l`xyi zcn mixyepd
leflifl liawna d`a dxiypd llk jxcae oekp `l epiade ax
.zixad zxinya
i`pza dfe .llka yiy aeyg ikd dfd xtqd ly `yepd
drvd jl izrvd .yxcpd z` dyrze iniptd jlewl aiywzy
dnk xtqd z` `xw :izxavy rcie oeiqip jezn d`ay daeh
jze` `iaiy .ycg oevx jl yekxz d`ixwd zxfrae .minrt
363 xac seq

d`xz dz` xvia dnglnd z` xenbzyk .dee`zd lr oegvipl


miig ly ycg qltnl dlrze .jiiga lecb ikd oegvipk jly oegvipa
qpkze .jkn rnzynd lk mr izn` wicv jnvrl `exwl lkeze
yibxz jk lr sqep .miyecwd l`xyi ly dpen`d jezl dnipt
ybxn d`vezk mb `eaz z`fd ziniptd deelyd .zinipt deely
zxinyn d`vezk lawzny geexd lky dricidn d`vezk mbe aeh
.jwlg zpn didi dfd xtqa eilr aezky zixad

iz`ad dze`y izrc lr zwlegy drc `iadl gxken ip`


.dfd xtqa

.t.x axd xtqd xagn uilnn 'l`xyi okyn' `xwpd xtqa


mexbl dvex ippi`y oeeikn .reaya miinrt miqgi meiw lr xbply
`ian ip` ,mely mewna mely xqegl `iadle dgtyna zeaixnl
z` dwlig dxezdy zrcl yi la` .ax eze` ly ezrc z` mb o`k
ly `iypd :eznx itl miqgi miiwn wlg lke miwlgl l`xyi mr
miiwn did ,dxeza lecb mkg didy `xnbd ztewza didy mrt
.reaya zg` mrt miqgi eniiw minkg icinlz .ycegl zg` miqgi
`ly el` miplhad seqale reaya miinrt miqgi eniw milret
l`xyi okyn' xtqd xagn axd dcen .mei lka miqgi eniiw micaer
zbxcl ecxi minkg icinlz meide xecd ly dcixi yi meidy
mrt dpira dx`yp zvlnend zexiczdy o`kn `vei .milret
o`kn `vei xefgna dy`dy onfa miqgi miiwl oi`y oeeikne reaya
zexiczd okle ycega miqgi meiwl miireay jxra exzepy
xzeel dvex dz` m`e .ycegl yely miinrt `id zvlnend
didz zexiczd ,'l`xyi okyn' xagn axd zvra bedple jnvrl
xtqd xagn axd ly zexiczdy xekfe ycega minrt yng ,rax`
ik l`xyi ilecb lk ly zvlnend zexiczd dppi` 'l`xyi okyn'
lecbd laewnde 'urei `lt'e 'dnkg ziy`x'e xdfd inkge m"anxd
zg` `id zexiczdy ewqt mixg` minkg cere l`hie miig iax
miiwl xqe` l`hie miig iax lecbd laewnd .zay meia ,reayl
wqet `ed ik .jlv` aygdl mikixv eixac.reayd rvn`a miqgi
melyde miigd zkxa 364

cal hilgdl lkez zercd izy z` jl yiy eiykre .ceqd it lr ok


dzi` miiwl jnn zyxec dy`d m`y zxne` dkldd dxwn lkae
.dl zeprdl zia mely ornle dkld zpigan `ed oekpd on miqgi
rpnidl dvex dz` m`y jk .ulnend on xzei zraez `idy elit`
jzy` mr xacd z` m`zl jilr ddeab zexicza miqgi meiwn
it lr .`yepa zehlgdl dtzey didz `id mbye ,mely ikxca
.miqgi miiwl yi izn zraewy `id dy`d l`xyi zxez

dxiny dyexity ziad zxdh lr citwdl mega ulnen


izivx `l ik dfd xtqa dfd `yepd lr izazk `l .dcp z`nehn
xtqd `yepl xeyw `yepd la` .mi`yep icn xzei lr yxtzdl
`ide xzeia dxeng d`neh `id dcp z`neh .ipgexd javnl xeywe
zqipk z` znqege dkfd daygna zrbete ytpd z` z`nhn
`ly mixedl miclepy micli .mixekr zeybxl d`iane sebl xe`d
zegt md .dciln d`neh mr miclep dcpn dxdh lr mixney
yiy enk zinipt zeig mda oi`e zelilva zegt miayeg ,miipgex
i`ck .dcpl xeywd lka dxdh illk lr mixney mdixedy miclia
d`nehd iptn mknvr lr xenyl ligzdle dfd `yepa xtq biydl
.mkprnl mbe .mkicli ornl mb ,z`fd

ce`n lecb dfd xtqd ly jxrdy oiadl dkfzy jl lg`n ip`


milina .jly rxd xvid z` gvpzy cr ,minrt dnk ea `xwz m`
xtqa elredy miaehd mixacd lka zekfl dvex dz` m` zexg`
`ed ik libx xtq eppi` dfd xtqd .minrt dnk cer ea `xw ,dfd
dnipt oeeikl jiiga miizernyn milecb micrv cervl jnn ywan
z` .oevxd cvn wefig jixv dz` el`d micrvd z` cervl ickae
ziyrp xavnd zpirh .xavn miprehy enk oerhl xyt` oevxd
lk dyw didz `l dyrzy dfefzd f`e xtqa zxfeg d`ixw ici lr
oevx jezn dyer mc`dy xac lke jpevx mr alzyz `id ik jk
.dyrp `l oiicr xacdy el rixtn daxc` .jk lk el rixtn eppi`

dpadd .miiebd elit` miwicv eidi mlerd lk cizray xekf


.ze`ivndn mb zlawzn z`fd
365 xac seq

i`ceae mdiigmrxf xenyl mnvr lr elaiw xak miiebdn wlg


epgp`y cere miiebd axwa cere cer hytzz z`fd dpen`dy
"icy zeklna mler owzl" meia minrt yely milltzn miizcd
zixad zxinyle zixad xai`l jiiyy my `ed icy mydy recie
eidi mlerd lky `ed "icy zeklna mler owzl" ly yexitd okle
giynd ly eiciwtzn cg` .mler `xea ly epevx df .zixad ixney
,elek mlerae l`xyia zixad zxiny ly rcid z` uitdl didi
.mlek lr zixad zxiny z` zetkle

mipekpd micrvd z` wx jiig lk cervl dkfzy jl lg`n ip`


,miyecwd l`xyi mr ly dpen`d l` dnipt qpkidl dkfzye
jytp z` xdhl dkfzye zeipgexd zebxcna zelrl dkfzy
dle`ba miwicvd lk mr cgia szzydl dkfzye ocr obl qpkidle
xtqdy gkyz l`e .`ad mlerl dkfzye l`xyi mr ly dnlyd
.dl` lkl oeekne jixcn dfd

,minrt dnk elit` sicre ,lewa dxne`l i`cky ,meiql dlitz


:`ed jexa yecwdn jk lr xkyl dkfzy i`ceeae ,mei lka elit` cr
l-` ic-y l-` epizea` idl-`e epidel-` 'd jiptln oevx idi
.daeyza utgd ,aihne aeh l-` wicv l-` ciqg l` oepge megx
lka mqxetie utei zixad zxiny ly `yepdy .l`xyi enr l`eb
micli elit` .zixad zxiny lr erci l`xyi mr lkye l`xyi
zixad xenyl exxerzi l`xyi mr lkye zexbazdd libl zgzn
xtqa e`xwi micedi zqpk ixagy jiptln oevx idi .zixad exnyie
zixad zxiny `yepa mitqep mixn`ne 'melyde miigd zkxa'
z` epiaie zixyt` jxc lka zixad zxiny ly `yepl erceezie
ewwegie ,zixad xenyl aeigd lcebe ,zixad zxiny zeaiyg lceb
repv `l yeala aaezqdl miypl xeq`y ,zqpka weg mcwda
mixabl xeq`y zqpka weg ewwegie zeaegxae miixeaiv zenewna
digy zekixaae mid ly dvgx itega miyp mr cgia ugxzdl
miaxern micewix miyp mr cgia cewxl mixabl xeq`y weg ewwegie
lk zxeywzd ilka uitdl e` mqxtl xeq`y ,zqpka weg ewwegie
melyde miigd zkxa 366

z` cbepye se`ipe lbyn zee`z meyn ea yiy meqxte dvtd xneg


cxyna mixika miyp`y ,jiptln oevx idi .zixad zxiny
milegd zetew ly mil"kpnde ,mllka ze`ixad xye ze`ixad
zrpen d`etxa miwqerd miyp`e ,milegd zetewa mixika miyp`e
`yepa mitqep mixn`ne 'melyde miigd zkxa' xtqa e`xwi
jxc lka zixad zxiny ly `yepl erceezie zixad zxiny
ziytpe zipteb ze`ixal znxeb zixad zxinyy epiaie ,zixyt`
erciie zixad zxiny `yepa dxaqd xneg evitie ,zelgn zrpene
idi.zixad zxiny zeaiyg lceb lr ux`a migxf`d xeaiv z`
mllka jepigd xye jepigd cxyna mixika miyp`y ,jiptln oevx
`yepa mitqep mixn`ne 'melyde miigd zkxa' xtqa e`xwi
jxc lka zixad zxiny ly `yepl erceezie zixad zxiny
znxebe miiga dglvdl znxeb zixad zxinyy epiaie ,zixyt`
dglvdl znxebe ddeab dnxa miizeki`e miixqen miig zeigl
epikie icy zeklna mler oewzle jil` daxiwl znxebe micenila
l`xyi icli lkl zixad zxiny `yep lr micenil zeipkez mcwda
,zixad zxiny lr ecnli l`xyi icli lky jiptln oevx idi .
idi .'melyde miigd zkxa' xtqd jezn zixad zxiny lr ecnlie
micinlz oia dcxtd dyri il`xyid jepigd cxyny jiptln oevx
ecnli zecinlze cegl ecnli micinlzye xtq izaa zecinlzl
zeihpcehql mihpcehq oia dcxtd dyri jepigd cxynye ,cegl
zeihpcehqe cegl ecnli mihpcehqye zellknae ze`hiqxaipe`a
lkhnxde ldva mixika mipivwy jiptln oevx idi .cegl ecnli
`yepa mitqep mixn`ne 'melyde miigd zkxa' xtqa e`xwi mllka
jxc lka zixad zxiny ly `yepl erceezie zixad zxiny
zeaxwa zepegvipl znxeb zixad zxinyy epiaie zixyt`
zxiny lr ldv iliig lkl micenil zipkez epikie zenglnae
,zixad zxiny lr ecnli ldv iliig lky jiptln oevx idi .zixad
idi .'melyde miigd zkxa' xtqd jezn zixad zxiny lr ecnlie
daeyza dxfgdae mixiq` mewiya miwqerd miyp`y jiptln oevx
mitqep mixn`ne 'melyde miigd zkxa' xtqa e`xwi mixiq` ly
367 xac seq

lka zixad zxiny ly `yepl erceezie zixad zxiny `yepa


mixiq` mwyl zlbeqn zixad zxinyy epiaie ,zixyt` jxc
idi .zixad zxiny lr mixiq` ecnlie daeyza mze` xifgdle
`aedy) dpiky ielib ceq `edy xfeg xe` ly ceqdy jiptln oevx
dxciyd cenr jxc diiaxd xa`n dlery (dpiky ielib ceq wxta
dfd ceqa eynzyi l`xyi mr lkye l`xyi lka mqxeti y`xl
dfd ceqd z` erci zexbazdd liba micli mbye daehle dglvda
mite`ipe zeippe`e dlhal rxf zkityn rpndl icka ea eynzyie
eveti dxezd zepirny jiptln oevx idi .dpikyd mda dlbzzye
eribie eveti daeyza xifgdl milbeqnd dxez ixacye z`y xzia
ly mail z` jeynzye ea mi`vnp mdy mewn lka l`xyi ipa lkl
ocr obae gvp iigae ja oiprzdl l`xyi mrn jnn miwgexnd lk
l`xyi zle`bae miznd ziigzae giyn z`iaae `ad mlerae
jeynze dyecwd dxezd ly mi`yepd x`y lkae zixad zxinyae
xifgze jz`xie jzad` z` mda ozze ,dxez cenll mal z`
oin`ny in lke miizcd lk ,zqpkl zexigaaye daeyza mze`
zqpk ixag ly aex didiye zeizcd zebltnd cra eriavi jneiwa
dlynn y`x mr dlynn eniwi zeizcd zebltndye zqpka miizc
jiptln oevx idi .l`xyi zpicn lr oehlyd z` eqtzie izc
onfa miizcd ly mdicil xeari l`xyi zpicn ly oehlydy
l`xyi ipa lkye ,ixyt`d mcwda didiy oevx idi .mi`znd
daeyza exfgi l`xyi ipa lke dvx` elri dleba mi`vnpd
oevx idi .epwcv giyn z` `iaze epycwn zia z` dpazye
miiebd lkye mlerd lka utei zixad zxiny ly `yepdy jiptln
zeklny jiptln oevx idi .zixad exnyie zixad zxiny lr erci
ja epin`i mlerd ipa lkye ,dfd mlera dxdna dlbzz i-c-y
elawie ,jzkeln ler z` mnvr lr elawie jnn ecgtie jze` ead`ie
lr elawie ,miiebd lk lr oeilr mr `ed l`xyi mry mnvr lr
oia mely dyrzye .l`xyi mr lye giynd ly zeklnd z` mnvr
epze` jxaze zigvp dle`b epze` l`bze mc` ipae ,minr ,zepicn
`lnzi mlerd lkye ,mlerd z` sivi jxe`ye ,d`ln dkxa
melyde miigd zkxa 368

oevxl eidi .gvpl xzeia mixye`n zeidl eplek z` dkfze ,jceakn


.il`ebe ixev ipc` jiptl iail oeibde it ixn`

xtqd z` aezkl ize` zikify ,mler ly epeax jl dax dcez


.jxazie jny gazyi ,dfd aeygd

.mler `xeal l`l gay mlype mz

You might also like