Professional Documents
Culture Documents
Ασκητική Αγάπης....
Ασκητική Αγάπης....
Ταγαράκης Χρήστος
Εισαγωγή.
Ασκητική της αγάπης (άγγελοι, μηνύματα, υπακοή στον πνευματικό πατέρα).
Γνήσια και νόθα πνευματικά φαινόμενα: διάκριση, πνευματική καθοδήγηση.
Επίλογος.
Επώνυμα σχόλια στην Ασκητική της αγάπης.
Σχετικές πηγές (Ασκητική της αγάπης).
Κείμενα του ιδίου (Ταγαράκης Χρήστος).
Εισαγωγή.
α) χωρίς να διακρίνουν την ουσιαστική διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στο βιβλίο και
τη Γερόντισσα Γαβριηλία, και
β) αντιμετωπίζουν όποιον εκφράσει κάποια απορία, επιφύλαξη ή αμφισβήτιση
ορισμένων σημείων του βιβλίου ως κατήγορο της Γερόντισσας, ενώ οι ίδιοι
αυτοανακηρύσονται ως οι υπερασπιστές τόσο του βιβλίου όσο και της Γερόντισσας
(υπάρχουν αρκετές αναφορές αυτού του είδους στο διαδίκτυο),
τονίζεται, ότι το παρόν κείμενο, συνεγράφει με όλο τον απαιτούμενο σεβασμό προς
τη Γερόντισσα. Όταν γράφεται ένα κείμενο ή βιβλίο, δεν μπορεί να εκλειφθεί ως ένα
αδιαμφησβήτητο Ορθόδοξο δόγμα. Θα κριθεί για τη συμφωνία του με την Ορθόδοξη
Πίστη, την Ιερή Παράδοση, το γράμμα και το πνεύμα των Αγίων Πατέρων. Αν
υπάρχουν σημεία του, τα οποία χρειάζεται να διευκρινισθούν, να συζητηθούν ή
ακόμη και να απορριφθούν, αυτό μπορεί να γίνει κατόπιν ενός διαλόγου, εν
ελευθερία και με εν Χριστώ αγάπη. Εκφράζεται η ευχή, ότι ο κάθε αντικειμενικός και
καλοπροαίρετος αναγνώστης, θα μπορέσει να αντιληφθεί το όλο θέμα, αλλά και να
προβληματισθεί, σχετικά με ορισμένα σημεία του σχολιαζόμενου βιβλίου, προς
ώφελος ψυχής.
Και τα δύο ανωτέρω θέματα είναι πολύ λεπτά. Η αναζήτηση απαντήσεων στο
δεύτερο κυρίως ερώτημα, νομίζω ότι, ιδιαιτέρως μετά την κοίμηση της Γερόντισσας,
είναι υπόθεση του Θεού. Ίσως κάποια σημεία του βιβλίου Ασκητική της αγάπης να
δίνουν μερικές λιγότερο ή περισσότερο πειστικές απαντήσεις για το πρώτο ερώτημα˙
αυτό μπορεί να γίνει αντικείμενο μελέτης και έρευνας. Σκοπός μιας τέτοιας μελέτης,
δεν μπορεί να είναι η καταδίκη ή η αθώωση της Γερόντισσας˙ μόνο ο Θεός κρίνει
τους ανθρώπους. Στόχος μιας μελλοντικής, κατά το δυνατόν αντικειμενικής
διερεύνησης του θέματος (άγγελοι – πνευματικά μηνύματα - εσωτερική φωνή –
υπακοή στον πνευματικό πατέρα, όπως παρουσιάζονται στο βιβλίο Ασκητική της
αγάπης), μπορεί να είναι η άντληση χρήσιμων συμπερασμάτων, με στόχο το ώφελος
ψυχής των πιστών.
Εάν κάποιος θεωρεί, ότι δεν ικανοποιείται από το περιεχόμενο ή τον τρόπο γραφής
τους, μπορεί εάν θέλει, να χρησιμοποιήσει στοιχεία του παρόντος κειμένου ή
οποιαδήποτε άλλα κρίνει ο ίδιος, για να κάνει μια νέα μελέτη του θέματος.
Σχετικά με τις αναφορές στους αγγέλους (πολλά τέτοια σημεία παρουσιάζονται στο
πρόσφατο άρθρο του Αντιαιρετικού Εγκόλπιου Η ΑΣΚΗΤΙΚΗ των…Αγγέλων!, (πηγή:
http://egolpio.wordpress.com/2010/07/04/askhtikh_aggelwn/), οι οποίες γίνονται στην
Ασκητική της αγάπης, τίθονται μερικές απλές ερώτησεις:
- Μπορεί κάποιος να εγγυηθεί (ακόμη και αν υποτεθεί ότι η συγγραφέας του βιβλίου
έχει αποδώσει με πιστότητα όλες τις σχετικές πληροφορίες), ότι η Γερόντισσα
Γαβριηλία, καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής της (ακόμη και όταν ήταν λαϊκή) διέκρινε
πάντοτε αλάνθαστα τη φωνή των αγγέλων και την πληροφορία του Θεού;
Οι ερωτήσεις αυτές τίθονται με επιφύλαξη και με όλο το σεβασμό στη μνήμη της
Γερόντισσας Γαβριηλίας. Ίσως θα ήταν χρήσιμο, κάποιοι έμπειροι πνευματικοί
Πατέρες να μελετήσουν τις αναφορές, οι οποίες γίνονται στους αγγέλους, στο εν
λόγω βιβλίο, και να προσπαθήσουν να δουν, ποιες από αυτές θα μπορούσαν να
είναι αληθινές και ποιες μπορεί να εμπεριέχουν το ανθρώπινο σφάλμα. Σκοπός μιας
τέτοιας προσπάθειας, θα μπορούσε να είναι η εξακρίβωση της γνησιότητας των
παρουσιαζόμενων, στο εν λόγω βιβλίο, πνευματικών φαινομένων.
Εκτός από τους αγγέλους, γίνεται αρκετά συχνά στην Ασκητική της αγάπης, αναφορά
και σε διάφορα μηνύματα - πληροφορίες, τα οποία λάμβανε η Γερόντισσα Γαβριηλία.
Ο τρόπος παρουσίασής τους είναι αρκετά ασαφής. Ένα απλό παράδειγμα:
"Στην Θεσσαλονίκη όμως πήρε και μια άλλη Πληροφορία. Καθώς ήτανε καθισμένη σ'
ένα μπαλκόνι, πάνω στην ακτή Μιαούλη, κι ενώ κοιτούσε την θάλασσα και τα
καράβια, γύρισε και είπε σαν να μονολογούσε: "Έτσι κι εμένα, μια μέρα ένα καράβι θα
5
με πάρει μακρυά ... σε άλλη μακρυνή Χώρα"... ". Πηγή: Ασκητική της αγάπης,
(πρώην) μοναχής Γαβριηλίας, εκδ. Επτάλοφος, Σειρά Τάλαντο, έκδ. 18η, Αθήνα
2005.
Μπορεί η συχνή αναφορά, στο εν λόγω βιβλιο, σε διάφορα μηνύματα – και στους
αγγέλους – χωρίς να γίνεται εξ ίσου συχνή αναφορά στον πνευματικό πατέρα,
στη διάκριση και στην υπακοή σε αυτόν, να δημιουργήσει εσφαλμένες
εντυπώσεις. Ίσως κάνει τον απλό μέσο αναγνώστη να νομίζει, ότι στην Ορθοδοξία
δίνεται μεγάλη βαρύτητα στα μηνύματα – και στους αγγέλους˙ ο πνευματικός
πατέρας είναι κάπως παραμερισμένος, έχοντας ένα δευτερεύοντα ρόλο ή δεν
χρειάζεται καν να υπάρχει. Για να μην αδικηθεί το σχολιαζόμενο βιβλίο, αναφέρεται
ότι, σύμφωνα με το κείμενο, η Γερόντισσα είχε "για πνευματικό τον πολύ αξιόλογο
Αρχιμανδρίτη (και μετέπειτα Επίσκοπο) Ιάκωβο Βίρβο" (σελ. 31, όπως ανωτέρω).
Ωστόσο, το πρόβλημα που υπάρχει είναι απλό: σε πολλά σημεία του κειμένου
τονίζονται περισσότερο τα διάφορα πνευματικά φαινόμενα (π.χ. μηνύματα,
άγγελοι), χωρίς να δίνεται ταυτοχρόνως αναφορά – έμφαση στην συμβουλή του
πνευματικού πατέρα ή στην ευλογία του. Ως γνωστόν, στην Ορθοδοξία, η υπακοή
στον πνευματικό πατέρα και η αίτηση της ευλογίας του για ό,τι θέλει να κάνει κάποιος
6
στη ζωή του, έχουν πολύ μεγαλύτερη αξία από τα διάφορα πνευματικά φαινόμενα, τα
οποία μπορεί αυτός να ζήσει (ή φαντάζεται ότι ζει). Λόγω της σπαυδαιότητός του, το
θέμα συζητείται και στο επόμενο κεφάλαιο. Υπάρχει πλήθος περιστατικών, από τη
ζωή των μοναχών και των ασκητών, τα οποία επιβεβαιώνουν τη σπουδαιότητα τόσο
της ευλογίας του πνευματικού πατέρα και όσο και της υπακοής προς αυτόν.
Θα μπορούσε να υποτεθεί, ότι όλες οι αναφορές στους αγγέλους και στα διάφορα
μηνήματα, τα οποία λάμβανε η Γερόντισσα Γαβριηλία με διάφορους τρόπους, (όπως
αυτά παρουσιάζονται στην Ασκητική της αγάπης) είναι γνήσια Ορθόδοξα πνευματικά
φαινόμενα. Ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση όμως, πρέπει να τονιστεί, ότι ο βίος
της Γερόντισσας Γαβριηλίας αποτελεί εξαίρεση στο χώρο της Ορθοδοξίας. Δεν
μπορεί να αποτελέσει πρότυπο προς τυφλή – αδιάκριτη μίμηση, ιδιαιτέρως από
ανώριμους πνευματικά (με τη θρησκευτική έννοια του όρου) ανθρώπους. Στην
Ορθοδοξία, υπάρχει για όλους (μοναχούς, ιερομένους και λαϊκούς) η καθοδήγηση
από τον πνευματικό πατέρα. Επιπλέον, για τους μονάχους υπάρχει η
εγκαταβίωση σε μια αδελφότητα (μικρότερη ή μεγαλύτερη ομάδα μοναχών π.χ. σε
σκήτες, ησυχαστήρια ή μονές και σπανιότερα σε κελλιά, κατά μόνας) και η υπακοή
– την οποία μάλιστα έχουν ορκιστεί κατά την κουρά τους - στο Γέροντα.
Αξιοσημείωτο είναι, ότι η κατά μόνας εγκαταβίωση, η οποία θεωρείται ως η πιο
δύσκολη από όλες τις άλλες μορφές, επιτρέπεται συνήθως, αφού πρώτα ο μοναχός
ζήσει για ένα αρκετά μακρύ χρονικό διάστημα σε μια συνοδεία (οικογένεια - ομάδα
μοναχών σε κελλί, σκήτη, ησυχαστήριο ή μοναστήρι). Στη συνέχεια, προκειμένου να
διαβιώσει μόνος του, χρειάζεται να πάρει σχετική ευλογία, αλλά και πάλι θα πρέπει
να αναφέρεται στη μονή της μετανοίας του. (Ένα πολύ χρήσιμο βοήθημα για την
περαιτέρω μελέτη του θέματος είναι το βιβλίο Ορθόδοξος μοναχισμός. Εκκοσμίκευση
ή αναδρομή προς το αρχαίον κάλλος; Αρχιμ. Χριστοδούλου, Καθηγουμένου
Σταυροπηγιακής και Συνοδικής Ι. Μονής Αγ. Συμεών του Νέου Θεολόγου, έκδ. Ι. Μ.
Αγ. Συμεών του Νέου Θεολόγου, Κάλαμος Αττικής, 2001). Αλλά και αυτοί οι οποίοι
βρίσκονται στον κόσμο ως λαϊκοί (μη μοναχοί), χρειάζεται να ζουν μέσα σε μια
πνευματική οικογένεια, που είναι η ενορία.
7
Αξίζει να αναφερθεί, ότι το φαινόμενο των αγγέλων, καλλιεργείται πολύ στον εκτός
Ορθοδοξίας χώρο, π.χ. σε διάφορους χριστιανικούς, κοσμικούς (μη χριστιανικούς) ή -
συχνότατα - σε νεοεποχήτικους κύκλους. Τις τελευταίες δεκαετίες, υπάρχει ένας
τεράστιος όγκος μη Ορθοδόξου βιβλιογραφίας, που αναφέρεται σε αυτό το θέμα.
Επαναλαμβάνεται και πάλι, ότι ή όποια αναφορά σε αγγέλους και αγγελικά
φαινόμενα, όταν γίνεται αποκομμένη από την Αληθινή Πίστη στον Τριαδικό Θεό και
χωρίς την καθοδήγηση από πνευματικό πατέρα, μπορεί να αποτελεί απλή
ανθρώπινη φαντασία, θρησκευτική πλάνη ή σύμπτωμα ψυχασθένειας (με την
ψυχιατρική έννοια του όρου). Μερικά πολύ χρήσιμα βιβλία, με ιδιαίτερη αναφορά στις
διάφορες νεοεποχήτικες δοξασίες, είναι και τα εξής:
- την ένωση των θρησκειών (πανθρησκεία, η νέα εποχή θεωρεί ότι όλες οι θρησκείες
διδάσκουν σε γενικές γραμμές μια παρόμοια πίστη: "τι Χριστός, τι Βούδδας, τι Αλλάχ,
όλοι είναι το ίδιο") και τη δημιουργία μιας θρησκείας, στην οποία δεν αναγνωρίζεται ο
Τριαδικός Θεός, ως ο μόνος αληθινός,
- την πίστη ότι θεός είναι ο άνθρωπος, χάρη στις εσωτερικές του δυνάμεις
(αυτοθέωση), και ότι ο άνθρωπος μπορεί να είναι θεός, ανεξάρτητα από τον Θεό τον
χριστιανών. Ειδικότερα σε αυτό το τελευταίο, βασικότατο σημείο, η Ορθόδοξη
απάντηση δίνεται από τον Πατέρα Αντώνιο Αλεβιζόπουλο, στο βιβλίο του:
Αυτογνωσία, αυτοπραγμάτωση, σωτηρία. Εκδ. Ι. Μητρ. Νικοπόλεως, Αθήνα 1991,
(πηγή: http://www.ppu.gr/greek/book_gr1.htm#book_07).
Επίλογος.
1
- πως παρουσιάζονται τα διάφορα πνευματικά φαινόμενα και ποια είναι η θέση του
πνευματικού πατέρα – Γέροντα σε σχέση με αυτά;
- φαίνεται καθαρά ο ρόλος του ως πατέρα, συμβούλου και οδηγού ή μένει στον
αναγνώστη ο εντυπωσιασμός από τις εμφανίσεις των αγγέλων και τα διάφορα
μηνύματα - πληροφορίες;
- http://egolpio.wordpress.com/2010/06/16/askhtikh_agaphs/,
- http://egolpio.wordpress.com/2010/06/16/askhtikh_agaphs/#comment-12567,
- http://egolpio.wordpress.com/2010/07/01/askhtikh_ika/#comment-12641,
- http://egolpio.wordpress.com/2010/07/01/askhtikh_ika/#comment-12862,
- http://egolpio.wordpress.com/2010/07/02/askhtikh-zoofilias/#comment-12822,
- http://egolpio.wordpress.com/2010/06/29/8uson_fage/.
http://www.zoiforos.gr/index.php?
option=com_content&task=view&id=3350&Itemid=223,
http://pmeletios.com/ar_meletios/nea_biblia/tagarakis_christos_keimena.html,
http://pmeletios.com/pdf/tagarakis_christos_keimena.pdf.
Από:http://www.antibaro.gr/node/1762