PYETJET DHE PERGJIGJET N LNDN E DREJTA NDERKOMBTARE

PUBLIKE
1. Cilat jan termat e prdorur pr t drejtn ndrkombtare?
Shkrimtart e vjetr latin pr t drejtn ndrkombtare kan prdorur termin e
s drejts romake jus gentium (e drejta e popujve ), i cili ka rregulluar
marrdhniet midis t huajve, midis t huajve dhe qytetarve romak. Po ashtu,
jan edhe terma tjer q jan prdorur pr t drejtn ndrkombtare si: jus inter
gentes (e drejta midis popujve ose e drejta ndrkombtare), jus inter civitates (e
drejta midis shteteve), International Law (e drejta ndrkombtare), Law of
Nations (e drejta e popujve), e drejta ndrkombtare publike n gjuhn shqipe.
2. Si prkufizohet e drejta ndrkombtare?
Egzistojn tri grupe t cilt n mnyra t ndryshme e prkufizojn t drejtn
ndrkombtare:
1. Grupi par (1) - Trsi e rregullave q prcakton t drejtat dhe detyrat e
shteteve n marrdhnie midis tyre (Paul Fauchile) dhe e Drejta
Ndrkombtare rregullon marrdhniet midis shteteve t pavarura.
2. Grupi dyt (2) - Trsi rregullash q rregullon marrdhniet midis njerzve.
3. Grupi tret (3) - Trsi rregullash dhe parimesh e destinuara t rregulloj
t drejtat dhe detyrat ndrkombtare si t shteteve dhe disa organizmave
ndrshtetror, ashtu edhe t individve.
Duke u bazuar n praktik e drejta ndrkombtare sht trsi normash q
rregullon tl drejtat dhe detyrat midis shteteve.
3. Cilt jan subjektet e s drejts ndrkombtare?
Subjektet e s drejts ndrkombtare jan bartsit e t drejtave dhe detyrave n
marrdhniet ndrkombtare. Ky sht interpretimi m i prgjithshm i nocionit
t subjektit ndrkombtar. Disa autor tjer pr prcaktimin konkret t subjektit
ndrkombtar kan ndar disa grupe:

klasikt (vetm shtetet kan cilsin e subjektin ndrkombtar

shtetet dhe individitt kan cilsin e subjektit ndrkombtar
vetm individt kan cilsin e subjektit ndrkombtar
shtetet dhe organizatat kan cilsin e subjektit ndrkombtar

4. Si ndahet e drejta ndrkombtare?

Varsisht nga kriteri ajo ndahet n: t drejtn ndrkombtare publike dhe
private, t prgjithshme dhe regjionale, pozitive dhe natyrore, zakonore dhe
kontraktuese, t drejtn ndrkombtare e detyrueshme (jus cognes)

5. Cila sht natyra juridike e s drejts ndrkombtare?

Egzistojn nj grup i filozofve, juristve, publicistve t cilt e mohojn t
drejtn ndrkombtare si t drejt, duke u bazuar n at se e drejta
ndrkombtare nuk e ka karakterin e s drejts pozitive sepse shtetet jan
sovrane dhe askush nuk mund t ushtroj pushtetin mbi to dhe duke nxjerr si
argument mungesn e gjykatave, sanksioneve dhe organit ligjvns (suprem).
Egzistojn edhe grup tjetr i cili mendon se e drejta ndrkombtare sht e
drejt pozitive sepse shteti Ia njeh forcn detyruese. N thelb mund t nxjerrim
si prfundim se e drejta ndrkombtare sht e drejt megjithq dallohet nga e
drejta e brendshme.
6. Cili sht raporti n mes t drejts ndrkombtare dhe nacionale?
Me zhvillimin e marrdhnieve dhe forcimi I bashksis ndrkombtare n teori
dhe praktik ka ndikuar n krijimin dhe ndryshimin e raporteve midis drejts
ndrkombtare dhe drejts shtetrore. Teorit t cilat mund t shpjegojn
marrdhniet midis drejts ndrkombtare dhe drejts s brendshme
klasifikohen n dy: teorin dualiste dhe moniste.
7. far kuptoni me Teorin Moniste dhe Dualiste?
Kto jan dy teori t cilat spjegojn marrdhniet midis t drejts
ndrkombtare dhe asaj t brendshme.
Sipas Teoris Dualiste : E drejta ndrkombtare dhe e drejta e brendshme jan
dy sisteme juridike t veanta reciprokisht t pavarura dhe t ndara. Ato dallojn
nga subjekti i tyre dhe dallojn n burime juridike. Pr nga subjekti e Drejta e
Brendshme sht e destinuar t rregulloj marrdhniet midis subjekteve t
parapara nga ligjvnesi: rregullon marrdhniet brenda nj shteti. E Drejta
Ndrkombtare sht e destinuar t rregulloj, para s gjithash, marrdhniet
midis shteteve t cilat jan midis tyre juridikisht t barabarta: rregullojn
marrdhniet q kalojn hapsirn e nj shteti ose punt e jashtme. Pr nga
burimet juridike, e drejta e brendshme burim kryesor juridik e ka vullnetin e
popullit ndrsa e drejta ndrkombtare vullnetin e prbashkt t shteteve
sovrane.
Sipas Teoris Moniste: E Drejta Ndrkombtare dhe e Drejta e Brendshme jan
dy pjes t nj sistemi t prgjithshm unik. Kta nuk mund t qndrojn pran
njri-tjetrit dhe t jen t pavarur nga njri-tjetri. Eprsia e Drejts
Ndrkombtare n kt rast konsiston se E Drejta e Brendshme aplikohet brenda
nj sfere territoriale, personale dhe kohore t prcaktuara nga rendi juridik
ndrkombtar dhe kshtu gjendet e nnshtruar nga e drejta ndrkombtare.
Eprsia e Drejts s Brendshme konsiston se e Drejta Ndrkombtare bhet e
vlefshme pr shtetin vetm nse i prgjigjet vullnetit t tij ose nse rendi juridik i
nj shteti prmban norm q marrdhniet e atij shteti me shtetet t tjera i
nnshtrohen t drejts ndrkombtare.

8. Si klasifikohen burimet e s drejts ndrkombtare?

Ato klasifikohen n:
Burimet themelore t cilat jan:
traktatet-konventat,
zakonet ndrkombtare,
parimet e prgjithshme juridike.
Burimet ndihmse t cilat jan:
Jurisprudenca praktika gjyqsore, dhe doktrina.
Rezoluta ndrkombtare

9. Si definohet e drejta ndrkombtare zakonore?

E drejta ndrkombtare zakonore sht dshmi e nj praktike t prgjithshme
dhe t pranuar si e drejt dhe rjedh nga praktika konsistente e shteteve t
shoqruar, p.sh. bindja e shteteve q nj praktik konsistente krkohet nga nj
detyrim ligjor.
10. Si prkufizohet e drejta ndrkombtare kontraktore?
E drejta kontraktore prbhet nga detyrimet e shteteve t pranuara
shprehimisht dhe vullnetarit n mes tyre n traktate;
11. Si prkufizohen parimet e prgjithshme?
Parimet e Prgjithshme t s drejts jan parimet ligjore t prbashkta t
sistemeve t mdha ligjore.
12. sht praktika gjyqsore n t drejtn ndrkombtare?
Praktika gjyqsore sht burim ndihms i s drejts ndrkombtare.
13. far kuptoni me rregullat Jus Cogens?
Rregullat Jus Cogens jan kategori e veant e rregullave zakonore. Rregullat jus
cogens jan rregullat e s drejts ndrkombtare t cilat jan konsideruar aq
thelbsore q ato kurr nuk mund t shfuqizohen. Si psh: parandalimi i
gjenocidit, lufts, tortures. Dy shtete nuk mund t arrijn marrveshje mes dy
shteteve pr t kryer veprimet e lartpermendura.
14. Cili sht nocioni i Traktateve Ndrkombtare?
Me traktat ndrkombtar konsiderohet do pajtim i vullnetit midis shteteve me
qllim t krijimit, ndryshimit ose ndrprerjes s ndonj raporti juridik reciprok.
Traktkati ndrkombtar duhet t lidhet me shkrim. Sipas Konvents s Viens me
traktat nnkupton marrveshjen ndrkombtare t lidhur me shkrim midis
shteteve, t formuluar n nj instrument t veant, dy apo m shum
instrumente t lidhura mes tyre, pa marr parasysh emrin e tyre. Pasi q
traktatet prmbajn drejta dhe detyrime me to kufizohet liria e shteteve apo me
fjal tjera sovraniteti i tyre.
15. A sht e kodifikuar e drejta e traktateve?
Po, ajo sht e kodifikuar. Si filles, Kombet e Bashkuara kan filluar punn n
kodifikimin e s drejts s traktateve. Konferenca Diplomatike n Vjen aprovoi
Konventn mbi t Drejtn e Traktateve (Konventa e Vjens) e cila vlente vetm
pr shtetet q lidhnin traktatin nform t shkruar. M von, sht br
prmirsimi i ksaj Konvente me tekstin e ri Konventa pr t Drejtn e Traktateve
midis shteteve dhe Organizatave Ndrkombtare. Konventa e re zbatohet: n
marrveshje midis nj apo m shum shteteve dhe nj apo m shum
organizatave dhe n marrveshje midis organizatave ndrkombtare.
16. Cilat jan format dhe emrimet e Traktateve?
N marrveshje t ndryshme ndrkombtare prdoren terma t ndryshme, si
jan: konvent, pakt, kart, statut, deklarat, protokoll, kompromis, kartel,
konkordat, mondus vivendi, etj.
17. Cilat jan llojet e marrveshjeve ndrkombtare?
Traktatet ndrkombtare klasifikohen n baz t kritereve t ndryshme, sipas:

Forms (me shkrim dhe me goj)

Mnyrs s lidhjes (Solemne dhe t Thjeshtsuar)
Hapsirs gjeografike (prgjithshme dhe regjionale)
Mundsis s aderimit (Hapura , gjysm t hapura dhe Mbyllura)
Lnds (politike, ekonomike, juridike, tregtare , etj)
Qllimit (Paqes, Mbrojtjes)
Afati kohor (Afatizuara, Pafatizuara)
Veprimit t normave juridike (Traktate ligje, Traktate kontratat)
Numrit t subjekteve (Dypalshe dhe Shumpalshe)
Traktatet t regjistruara dhe t pa regjistruara (Sekrete dhe jo-
sekrete)

18. Cilat jan palt kontraktuese t nj Traktati Ndrkombtar?

Palt kontraktuese n marrdhnie ndrkombtare mund t jet do subjekt i s
drejts ndrkombtare. Kt t drejt e kan: shtetet, organizatat
ndrkombtare dhe kryengritsit nse jan pranuar si pal ndrluftuese.
19. Kush jan organet kompetente pr lidhjen e traktateve?
Prcaktimi i organit kompetent pr lidhje t traktateve bhet nga rregullat e
brendshme, ose pr organizata ndrkombtare, me aktet mbi konstituimin e
tyre. N t drejtn ndrkombtare klasike njihen vetm dy organe: shefi i
shtetit dhe ministrin e punve t jashtme. Po ashtu, edhe prfaqsuesi
diplomatik ka t drejt t lidh marrveshje mes shtetit t drgimit dhe shtetit
t pranimit dhe prfaqsuesit e shtetit n konferenca ndrkombtare pr
pranimin e e tekstit t marrveshjes.

20. Cila sht rndsia e pajtimit t vullnetit?

N t drejtn ndrkombtare krkohet q pajtimi i vullnetit n do rast duhet t
prputhet me vullnetin e vrtet t subjektit ndrkombtar dhe t jet dhn
lirisht. Vetm nse ky egziston, marrveshja ka vler t plot. do her duke
prcaktuar sakt rndsin e pajtimit t vullnetit prfundojm n numrimin e t
metave t cilat sjellin n dyshimin e ligjshmris s marrveshjes
ndrkombtare. N kt kategori t t metave hyjn: dhuna, lajthimi, mashtrimi,
korrupsioni tek prfaqsuesit.
21. Cila sht lnda e nj traktati ndrkombtar?
Lnd e marrveshjes sht doher nj ose m shum detyrime midis shteteve
ose vetm njres pal prej tyre. Parimisht, lnd e marrveshjes mund t jet
fardo materie e interest pr dy ose m shum shtete. Tek marrveshjet
ndrkombtare prmendet shpesh: pamundsi fillestare, juridikisht e
lejueshme, fizikisht e mundshme, lnda e ndaluar (imponim i detyrimeve ndaj
shteteve t treta)
22. N ciln gjuh hartohen Traktatet Ndrkombtare?
Egzistojn mundsi t zgjedhjes si p.sh: shtetet q prdorin nj gjuh, normalisht
i lidhin n gjuhn e tyre t prbashkt. Shtetet t cilat skan gjuh t
prbashkt, marrveshjet e tyre mund ti lidhin n nj gjuh (angleze, frnge,
latine) ose n dy gjuh (n gjuhn e palve kontraktuese) dhe kjo praktikohet
kur jan dy pal kontraktuese.
23. Cilat jan efektet e nnshkrimit t Traktatit Ndrkombtar?
Efekti (vlera) e nnshkrimit varet nga fakti se a do ti nnshtrohet marrveshja
n fjal ratifikimit, pranimit apo aprovimit. N ciln nga kto t jet parapar,
nnshkrimi prfaqson vetm dshmi pr tekstin e aprovuar, pr t cilin sht
arritur pajtimi. N kto raste shtetet mund t rishqyrtojn srish marrveshjen
para se t hyj n fuqi.
24. jan instrumentet e ratifikimit?
Instrumentet e ratifikimit jan dokumente shum formale mbi ratifikimin e
marrveshjeve. Me to organi i shtetit konstaton se marrveshja sht pranuar
nga shteti dhe detyrohet ta respektoj. Ato prmbajn tekstin e plot t
marrveshjes ose vetm pjesn nga hyrja dhe prfundimin e marrveshjes. Pas
ratifikimit palt kontraktuese e komunikojn vendimin e marr. N rast t
traktateve dy palshe, rregullisht bhet kmbimi i instrumenteve t ratifikimit,
n rast t traktateve shumpalshe, instrumentet e ratifikimit deponohen n nj
vend (shtetin depozitar) ose n sekretariatin e ndonj organizate.
25. Cfar kuptoni me aderim n Traktatet Ndrkombtare?
Aderimi sht akt i lire dhe ka efekte t njjta si nnshkrimi dhe ratifikimi
bashkarisht. Aderimi bhet rregullisht pasi traktati t ket hyr n fuqi, mirpo
mund t bhet edhe para se t ket hyr n fuqi.
26. A duhet regjistruar dhe publikuar Traktatet Ndrkombtare?
Duke u bazuar n koht e mparshme dhe lidhjen e traktateve mes shteteve pr
arsye t ndryshme deri tek ato pr pushtimin e ndonj shteti ka shtyer opinionin
publik q pas Lufts s Par Botrore t krkojn q t publikohen dhe t
regjistrohen marrveshjet apo traktatet. Publikimi dhe regjistrimi i Traktateve
sht gjithnj n dobi t ruajtjes s paqes dhe stabilitetit t Bots, ku n kt
mnyr bhet preventimi i krijimit t marrveshjeve t dmshme ndaj palve t
treta. Sipas Karts s OKB-s duhet me doemos t bhet regjistrimi i traktateve
t cilat jan lidhur mes nj shteti antar t OKB-s dhe dhe nj shteti jo antar.
27. A kan t drejt shtetet t vendosin rezerva n rastin e lidhjes
s Traktateve Ndrkombtare?
N baz t rregullave m t prgjithshme, vnia e rezervave n nj traktat
ssht e lejueshme, prpos nse ato jan t pranuara nga t gjitha shtetet
nnshkruese. Vnia e rezervave n traktate shumpalshe lejohet nqoftse nj
marrveshje sht e hapur pr nnshkrim pr t gjitha shtetet dhe pjesmarrja e
tij sht e lir. N ann tjetr, me vnien e rezervave mund t krijohen
konfuzitete mes shteteve dhe automatikisht bie n kundshtim me rolin
unifikues t marrveshjeve. Pr kt arsye, n disa raste ndalohet vnja e
rezervave ose paraprakisht t bisedohet pr vnien e rezervave mes palve
nnshkruese.
28. Cilat jan pjest kryesore t nj Traktati Ndrkombtar?
Traktatet ndrkombtare m s shpeshti prmbajn: preambulen, pjesn
dispositive, pjesn prfundimtare, vendin dhe kohn e lidhjes s marrveshjes,
nnshkrimet dhe vulen.
29. Cilat jan mjetet e sigurimit t zbatimit t Traktateve
Ndrkombtare?
Traktatet ndrkombtare krijojn rregulla t detyrueshme pr shtetet
kontraktuese. Palt e nj traktati duhet ti plotsojn detyrimet e marra n
trsi, prpos traktateve t pranuara me rezerva. Kjo detyr del nga rregullorja
pacta sunt servanda. Ky parim prmban kto detyrime:
Detyrimin pr ti prmbushur marrveshjet ndrkombtare me mirbesim;
Detyrimin pr t prmbushur domosdoshmrisht marrveshjen
ndrkombtare, pa marr parasysh ngjarjet ose rrethanat e brendshme
ose t jashtme, prpos disa prjashtimeve t jashtzakonshme;
Ndalesn shtetit q t thirret n dispozita t s drejts s brendshme si
arsye pr mosplotsimin e ndonj traktati;
Detyrimin q shtetet t mos lidhin marrveshje t cilat jan n
kundshtim me detyrimet nga ndonj marrveshje q sht lidhur m
par me ndonj shtet t tret;
Ndalimin e mbarimit t njanshm dhe arbitrar t traktatit ose revidimin e
tij.
30. Cilat jan mnyrat e hyrjes n fuqi t nj traktati
ndrkombtar?
Hyrja e traktatit n fuqi varet nga rregullat e tij ose prcaktimi i shteteve q
sht arritur n ndonj mnyr tjetr. Traktati mund t hyj n fuqi kur t gjitha
shtete pjesmarrse n bisedime shprehin pajtimin e tyre me traktatin. Konventa
e Vjens parasheh q palt t mund t merren vesh se kur marrveshja t hyj
n fuqi. Shum marrveshje hyjn n fuqi n momentin e nnshkrimit, pasi t
jet ratifikuar ose aderimit, pasi t jen shkmbyer ose deponuar instrumentet e
ratifikimit ose instrumenti tjetr prkats ose pas kalimit t ndonj afati t
caktuar edhe kur plotsohet kushti i parapar m pare nga palt, etj.
31. Cilat jan mnyrat e mbarimit t Veprimit t Traktatit?
E drejta ndrkombtare njeh disa mnyra t mbarimit t veprimit t traktateve
ndrkombtare si jan: kalimi i afatit t traktatit, plotsimi i qllimit t traktatit,
marrveshja e palve kontraktuese, lidhja e marrveshjes s re e cila shkakton
abrogimin e marrveshjes s mparshme, pamundsia q t plotsohet
marrveshja, lajmrimi i njrs pale kontraktuese i br n pajtim me rregullat e
marrveshjes apo denoncimi, zhdukja e njrs pale si subjek, ndryshimi qensor
I rrethanave etj.
32. far parasheh Konventa e Vjens n lidhje me mbarimin e
veprimit t Traktateve Ndrkombtare?
Konventa e Vjens me qllim q t mbroj sigurin e traktateve ndrkombtare,
ka parapar: Mbarimi i marrveshjes, denoncimi i saj apo trheqja e njrs pale
konraktuese mund t bhet vetm n baz t zbatimit t rregullave
kontraktuese ose t ksaj konvente. Po e njejta rregull vlen pr ndrprerjen e
zbatimit tl nj traktati
33. Cili sht koncepti (nocioni) i shtetit?
Shum autor kan dhn nj definicion rreth nocionit t shtetit, mirpo asnjra
nga kto nuk konsiderohet si definitive. Pjesa m e madhe e autorve
konsiderojn se shteti vepron si nj organizat me rend m t lart juridik, e cila
vepron n nj territory t caktuar dhe nuk i nnshtrohet asnj organizate tjetr.
34. Cilat jan elementet kryesore/konstituive t shtetit?
Elementet kryesore t nj shteti jan: Popullsia e prhershme, Territori i caktuar
dhe Pushteti Sovran. Kohve t fundit nga autor t ndryshm amerikan
parashihet edhe aftsia e shtetit pr t hyr n marrdhnie me shtetet e tjera.
35. far rregulla egzistojn sipas t Drejts Ndrkombtare n
lidhje me lindjen e shteteve? A sht shtje faktike apo juridike
lindja e nj shteti sipas t Drejts Ndrkombtare?
E drejta ndrkombtare nuk merret me shtjen e paraqitjes s shteteve deri n
at moment kur ato paraqiten n mnyr faktike dhe ky moment merret si
piknisje e nj gjendje juridike. Nuk sht e rndsishme se si sht krijuar
shteti, e rndsishme sht q shteti i krijuar me akt juridik t ekzistoj me t
vrtet dhe ky konsiderohet fakt vendimtar. Akti mbi krijimin e nj shteti, nse
nuk zbatohet n jet, tregon se nj shtet ssht krijuar faktikisht, prandaj as
juridikisht.
36. Cilat jan mnyrat e lindjes s shteteve?
Shtetet mund t krijohen n mnyra t ndryshme.

N literaturn e drejts ndrkombtare dallohet krijimi I shteteve n

mnyr orgjinere dhe t prejardhur ose derivative.
Shtetet mund t krijohen me ndarjen nga nj province ose regjion nga
shteti t cilit i ka takuar m pare.
Shtetet mund t krijohen me bashkimin e dy apo m shum shteteve
Shtetet mund t krijohen me nj akt juridik a) ligj t brendshm, b) traktat
ndrkombtar, ) vendim t ndonj organizate ndrkombtare.
Krijimi i shteteve n baz t parimit t vetvendosjes, i cili ka dy aspekte
kryesore: t jashtm dhe t brendshm. I pari konsiston se popujt kan t
drejt t zgjedhin rendin e brendshm ekonomik e politik pa ndonj
ndrhyrje. I dyti ka origjinn n pavarsin e shtetit dhe buron nga e drejta
q populli t zgjedh a do t jetoj i bashkuar me ndonj shtet apo t jet
vet.

37. far rregulla egzistojn sipas s Drejts Ndrkombtare n

lidhje me zhdukjen e shteteve? A sht shtje faktike apo juridike
zhdukja e nj shteti sipas s Drejts Ndrkombtare?
Zhdukja, si dhe lindja e shtetit sht shtje faktike e jo juridike. Si e dijm shteti
ekziston nse i plotson tri kushte: t ket popullsi t prhershme, territor t
caktuar dhe pushtet sovran. Prandaj, humbja e cilitdo element nga kto
elemente qnsore shteti zhduket.
38. Cilat jan mnyrat e zhdukjes s shteteve?
Shteti mund t zhduket nse: zhdukja e territorit, zhdukja e popullsis, mos
aftsia e qeveris t siguroj respektimin e rendit deri n momentin q ka qen
n at territor dhe humb pavarsin n raport me shtetet e tjera, nga aneksimi i
territorit nga shteti tjetr, bashkimi vullnetar t dy ose m shum shteteve, me
ndarjen e territorit t tij nga shtetet e tjera.
39. Cilat jan dy teorit n lidhjen me njohjen e shtetit dhe far
parashohin ato?
Jan dy teori n lidhje me njohjen e shtetit: a) teoria konstituive dhe b) teoria
deklarative.
a) Teoria konstituive shteti sipas ksaj krijohet me aktin e njohjes. Pra shteti
bhet subjekt i s drejts ndrkombtare me t drejta dhe detyra q dalin
nga momenti i njohjes. Njohja ka karakter konstituiv.
b) Teoria deklarative shteti i ri automatikisht i fiton t drejtat q i takojn
subjketit ndrkombtar. Sipas ksaj teorie, shteti nuk krijohet me njohje por
me kt akt vetm konstatohet se shteti sht krijuar.
40. Cilat jan llojet e njohjes s shtetit?
N t drejtn ndrkombtare njihen disa lloje t njohjes:
Njohja de jure dhe de facto
Shprehimisht ose heshtazi
Individualisht ose kolektivisht
Me kushte dhe pa kushte

41. A jan t obliguara shtetet q t njohin qeverit dhe kryetart

e shteteve me rastin e ndrrimit t tyre?
Qeveria sipas t drejts ndrkombtare sht person ose trup i prbashkt nga
shum individ, t cilt n baz t kushtetutes efektive e prfaqsojn shtetin
n marrdhnie me shtetet e tjera. Njohja e qeverive ose e kryetarit t shtetit
sht fakt i ndar nga njohja e shteteve.
42. A ka raste q t bhet njohja e kryengritsve si pale
ndrluftuese?
Njohja e kryengritsve paraqitet shum rrall, por shum e rndsishme. Mirpo
ka raste. Kryengritsit, me njohje, i fitojn t gjitha t drejtat e subjketit t s
drejts ndrkombtare lidhur me luftn derisa zgjat ajo.
43. Cilat jan pes parimet e s Drejts Ndrkombtare?
Kto jan pes parimet:
1) Popujt jan t Pavarur dhe Sovran
2) Popujt kan t drejt t organizojn dhe ndryshojn formen e tyre t
Qeveisjes
3) do popull sht zot n territorin e tyre
4) Asnj popull nuk ka t drejt t przihet n punt e brendshme t nj populli
tjetr
5) Traktatet jan t shenjta dhe t pa cenueshme

44. Cilat jan t drejtat themelore t shteteve?

Pes (5) t Drejta Themelore q ju prgjigjen detyrimet e shteteve tjera:
1) E Drejta e Sovranitetit dhe Pavarsis
2) E Drejta pr Ekzistenc (Mbrojtje)
3) E Drejta e Barazis
4) E Drejta pr tu respektuar
5) E Drejta pr Komunikim me shtetet tjera
 45. Csht Prgjegjsia Ndrkombtare Shtetrore?
Prgjegjsia ndrkombtare sht nj institucion juridik. N baz t tij, secili
shtet, t cilit mund ti mvishet nj akt me t cilin e drejta ndrkombtare e
konsideron si t paligjshm, duhet ti jape dmshprblim shtetit t cilit i ka br
dm me at akt.
46. Cilat jan elementet e Prgjegjsis Ndrkombtare?
Pr ekzistimin e prgjegjsis ndrkombtare duhet t plotsohen kto kushte:
1) T ekzistoj veprimi ose mosveprimi, me t cilin cenohet fardo detyre e
prcaktuar me normat e s drejts ndrkombtare
2) Veprimi i paligjshm duhet t mund ti mvishet shtetit si person juridik ose
subjektit ndrkombtar
3) Pr ekzistimin e prgjegjsis duhet t jet shkaktuar dmi.
4) Duhet t jen shfrytzuar t gjitha mjetet juridike q parashihen me rend t
brendshm pr t fituar knaqje (statisfaksion)

47. Cilat jan llojet e Prgjegjsis Ndrkombtare?

Prgjegjsia ndrkombtare e shteteve mund t jet:
Politike
Morale
Materiale
Prgjegjesia e Drejtprdrejt
Prgjegjsia e Trthort

48. Cila sht baza e Prgjegjsis Ndrkombtare?

Pr t ekzistuar prgjegjsia ndrkombtare duhet q t ekzistoj edhe nj kusht
q vepra t jet kryer me:
Paramendim
Qllim t keq
Pakujdesia

Pr t vrtetuar se a sht e domosdoshme apo jo kjo gj, kan dhn prgjigjen

me dy teori: teorin subjektive dhe teoria e prgjegjsis objektive.
a) Sipas teoris subjektive ose teoria e fajit, prgjegjsin ndrkombtare
t shtetit duhet t ekzistoj faji i organit shtetror q ka ndrmarr ose ka
br lshime e nuk ka ndrmarr masa t duhura pr dika.
b) Sipas teoris objektive ose teoria e rrezikut e zhvesh shtjen e
prgjegjsis nga elemtentet subjektive, kurse prgjegjsin kryekput e
mbshtet n ndrlidhje midis veprs ose aktit t shtetit i cili sht n
kundshtim me t drejtn ndrkombtare dhe t demit t shkaktuar.

49. Cilat jan llojet e shteteve?

Midis shteteve ekzistojn dallime t konsiderueshme n pikpamje t madhsis
s territorit,numrit t banorve, shkalles s zhvillimit ekonomik, rendit t
brendshm shoqror dhe ekonomik, structures, etj.

N baz t territorit: shtete t mdha dhe t vogla;

N baz t potencialit ushtarak: superfuqi dhe fuqi t mdha;
N baz t t rendit t brendshm: monarki dhe republika, kapitaliste dhe
socialiste
N baz t shkalls s zhvillimit: shum t zhvilluara, shtete n zhvillim,
etj.
Shtete t thjeshta apo unitare (nj territor unik, nj organ ligjvns unik)
Shtete t prbra ku n to bjn pjes: bashkimi personal, bashkimi real,
federata dhe konfederata.

UNIONI STUDENTOR HAXHI ZEKA

ALBINA LLESHI