Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii

Blm
YAPI MALZEMES II DERS

BETON TEKNOLOJS
DI ETKLERE DAYANIKLILIK
(DURABLTE, KALICILIK)
KAYNAK
KTAP:
 GENEL BLGLER
DOA YASASI
TERMODNAMK DENGE HAL
MADDELER EN DK ENERJL DOAL KONUMLARINA
GEMEYE ELMLDR

ENERJ PASLANMA
DEMR OKST ELK DEMR OKST

DOAL TA BNLERCE YIL DOADA OLUMU YKSEK

DERECEL TERMODNAMK STABLTEYE SAHPTR
 GENEL BLGLER
YAPAY TA (BETON, BETONARME)
OLUMSUZ
KOULLAR BOZULMA
Bakm sonras
Balang
P
Bakm sonras
E
R
F Bakm ncesi
O
R Bakm ncesi
M
Minimum kabul
A Edilebilir snr
N Son
S SERVS MR
Zaman
 MHENDS - MMARIN GREV
YAPININ;
STENEN BELRL BR GVENLKLE
DAYANIMDA YKLER TAINMALI
DAYANIKLI KALICI DENECEK KADAR
(DURABLTE) UZUN MRL

EKONOMK KIT KAYNAKLARIN

VERML KULLANIMI
LEVSEL- HTYACA CEVAP VEREN
FONKSYONEL
GZEL- NSAN DOASI
ESTETK
OLMASINI SALAMAKTIR
 MENTO HARCI-BOLUKLU YAPI

SIKITIRMA 10-2
BOLUKLARI Sktrma boluklar

Hava boluklar
Kalcl
HAVA 10-4 (dayankllk,
durabilite)
BOLUKLARI Kapiler
byk lde
etkiler
boluklar
KAPLER 10-6

BOLUKLAR
JEL 10-8
Jel
boluklar
BOLUKLARI
10-10
 MENTO HARCI YAPISI
KAPLER BOLUKLAR

JEL BOLUKLARI

JEL PARTKLLER (lifsi Yap, Amorf, apraz Bal, 90 A)

CSH + CAH, vb. HDRATE BLEENLER + Ca(OH)2 +
HDRATE OLMAMI MENTO + SU BOLUKLARININ
BIRAKTII GZENEKLER.
MENTO HARCI YAPISI
MENTO HARCI YAPISI
MENTO HARCI YAPISI
Ca(OH)2
MENTO HARCI YAPISI
Monoslfat Alimnat ve etrenjitin
hekzegonal kristal yaps
MENTO HARCI YAPISI
Etrenjit
MENTO HARCI YAPISI
Etrenjit
MENTO HARCI YAPISI
Monoslfat
 BETONUN GERMLL
BETONUN GERMLL BYK LDE
MENTO HARCINA BALIDIR!
MKTARI DURABLTE
TP GRNM
DAILIMI SALIKLI
ATLAKLAR ORTAM

JEL BOLUKLARI MENTO HARCININ ~ %28

(15-20 A AP ~ SU MOLEKL BOYUTU) TEHLKESZ
KAPLER BOLUKLAR MENTO HARCININ ~ %40-%0
(A EKLNDE d~1.3; PERMEABLTE, DONMA ZNME)
TEHLKEL
 HDRATASYONUN OLGUNLUU
SU/MENTO ORANINA BALIDIR.
S/ Kapiler Boluklarn Bloke Edilmesi iin
Gerekli Olgunluk Sresi
0.40 3 GN
0.45 7 GN
0.50 14 GN
0.60 6 AY
0.70 1 YIL
>0.70 MKANSIZ
BETONUN PERMEABLTE KATSAYISI N KABUL
EDLEBLR DEER
(USA BUREAU OF RECLAMATION WORK)
1.510-11 m/s
BU DEER 1000 MSL DEEBLMEKTEDR!
 ATLAK OLUUMLARI ve TPLER
ERKEN DON HASARI
TAZE PLASTK BZLME
BZLME (RTRE)
BETON OTURMA
ERKEN KALIP ALMA
YAPISAL HAREKETLER
ZEMN OTURMASI
BZLME YAPABLEN AGREGALAR
FZKSEL KURUMA RTRES
TERLEME
DONATI KOROZYONU
ALKAL-AGREGA REAKSYONU
KMYASAL AST ETKS
SERTLEM BYOLOJK SLFAT ETKS
BETON KARBONATLAMA
DEF
DONMA ZLME
TERMAL MEVSMSEL SICAKLIK FARKLARI
DI
ERKEN TERMAL BZLME
AIRI YKLEME
YAPISAL SNME
(MEKANK) YANLI DZAYN
MESNET KMES
 ATLAK OLUUMLARI ve TPLER
Bal
Eilme atlaklar rtre
atla
K
F
O
E
O

Souk derz C
C K A J
Bal
rtre A
atla B
I
I I
N Aderans
O
atla
Eilme
O
Kesme atla atla
Souk derz O B
H Zamannda
yaplmayan etkisiz
derzler I L
H
I
N Pas
D
G lekeleri
C
I
G M
G

D
 PLASTK OTURMA ATLAKLARI
Donat atlaklar

Su & imento
harc

ri agrega

Oturma ncesi Oturma Sonras

Balca sebepleri:
Kt gradasyon, ok fazla karm suyu,
Yetersiz sktrma,
PLASTK OTURMA ATLAKLARI
 PLASTK OTURMA ATLAKLARI
atlaklar

Etriyeler

Etriyeler
a) Derin kiri

atlaklar

b) Kolon
PLASTK BZLME ATLAKLARI

Buharlama

Terleme

NEDEN:
BUHARLAMA HIZI > TERLEME HIZI
ST YZEYLERN KURUMASI
PLASTK OTURMA ATLAKLARI
PLASTK RTRE (BZLME) ATLAI
PLASTK OTURMA ATLAKLARI
PLASTK OTURMA ATLAKLARI
YKLEME ATLAKLARI
SAF ELME

SAF EKME
 YKLEME ATLAKLARI
BURULMA

KONSANTRE
YK

Eilme
KESME
Donat Boyunca
Aderans atla
 YKLEME ATLAKLARI
MESNET KMES

Mesnet
kmesi

atlaklar
 ATLAK OLUUM ve ZAMANLARI
1 saat 1 gn 1 hafta 1 ay 1 yl 50 yl

Ykleme, Servis
Koullar
Alkali-Agrega
Reaksiyonu

Korozyon

Kuruma
Bzlmesi
Erken Termal
Bzlme
Plastik
Bzlme
Plastik
Oturma

1 saat 1 gn 1 hafta 1 ay 1 yl 50 yl
 BETONUN VE DI
ETKENLERLE BOZULMASI

FZKSEL ve MEKANK KMYASAL ve BYOLOJK

ETKENLER ETKENLER
(Beton Bileimi Hava, Su, Zemin)
ASTLERN, AMONYUM ve MAGNEZYUM
DONMA-ZLME TUZLARI ve SAF SUYUN SERTLEM
MENTO LE REAKSYONU
DENZ SUYU ETKS
BETONA SLFAT SALDIRISI
EROZYON, YZEYSEL
AINMA, OYULMA GECKM ETRENJT OLUUMU
(Trafik , Dalga, kazma, vb.) (DEF)
TOMAST OLUUMU
YKSEK SICAKLIKLAR
ALKAL-SLKA REAKSYONU (ASR)
ALKAL-KARBONAT REAKSYONU
KARBONATLAMA
DONATI KOROZYONU vb.
BETONUN VE DI
ETKENLERLE BOZULMASI

FZKSEL ve MEKANK
ETKENLER
 DONMA ZLME

TAZE BETON SERTLEM BETON

HDRATASYONUN YAVALAMASI
veya TAMAMEN DURMASI (<-12C) BOLUK SUYUNUN DONMASI

SUYUN GENLEMES VE %9 GENLEME

BETONUN HACMNDE ARTI
PARAZT GERLMELER
BUZUN ZLMESYLE
HDRATASYONUN YENDEN
BALAMASI ATLAK

OK BOLUKLU YAPI, TEKRAR SAYISI ARTTIKA

MEKANK ZELLKLERDE ve
DAYANIKLILIKTA DME
PARALANMA-HASAR
BETONUN YENDEN KARITIRILMASI
ve SIKITIRILMASI ART !!
 DONMA ZLME
BETONUN DONMA-ZLME DAYANIKLILIINI
ETKLEYEN EN NEML FAKTR:
BETONUN BOLUK YAPISI
BETONUN SUYA DOYGUNLUK DERECES (KRTK DOYGUNLUK)
DONMADAN NCE YETERL BASIN DAYANIMINA
ULAILMASI (NERLEN 50-140 kgf/cm2)

OK BOLUKLU
(BAL PETE GRNML)
OK AZ BOLUKLU ZARAR GRMEZ!
KURU BETONLAR
 DONMA - ZLME
UAK-EME
DONMA - ZLME

AMERKA OTOYOL BARYER VE

KPRLERNDE DONMA-ZLME
VE KOROZYON HASARI
 DONMA ZLME ETKS

DENZL L AMEL LES KY YOLU

BETONARME STNAT DUVARI
 DONMA ZLME ETKS

DENZL L MERKEZ AKDERE BELDES

BETONARME BAHE DUVARI
DONMA ZLME ETKS

DENZL L IIKLI LES

BETONARME DEME
DONMA ZLME ETKS

DENZL L IIKLI LES

BETONARME DEME
BUZ ZC TUZLAR

DONMA ZLME
ETKSN
DDETLENDRLER

KLORRLER
DONATIDA
KOROZYONA YOL
AABLR !!!
 DONMA ZLMEDE NLEMLER

RETCNN ALACAI TKETCNN ALACAI

NLEMLER NLEMLER
- DKM SAATN GNN DAHA SICAK SAATLERNE KAYDIRMAK
- ERKEN DAYANIM KAZANAN BETON RETMEK
a) HDRATASYON ISISI YKSEK MENTO KULLANMAK
(EY52.5, P52.5, P42.5)
b) DAHA YKSEK MENTO DOZAJI, DAHA DK S/ ORANI
C) KATKI KULLANMAK (ANTFRZ, PRZ HIZLANDIRICI)
SUYUN ve TAZE BETONUN DONMA SICAKLIINI
DRMEK, HDRATASYONU HIZLANDIRMAK
CaCl2 ESASLI SE MAX %1
d) YKSEK KR SICAKLIKLARI (BUHAR KR)
e) BRKA YNTEM BR ARADA KULLANMAK
 DONMA ZLMEDE NLEMLER
- HAVALI BETON RETMEK
HAVA SRKLEYC KATKI MADDELER
(SODYUM ABETAT, LNYO SLFONAT, HAYVANSAL-BTKSEL
YALAR, SENTETK DETERJANLAR)
HAVA KABARCIKLARI 10-250 AP
1 M3 BETONDA 3109 ~ 7109 HACMN YAKLAIK %2-9
 EVRESEL ETK SINIFI- TS EN 206
DONMA ZLME ETKS
XF1 XF2 XF3 XF4
EN BYK S/C 0.55 0.55 0.50 0.45
EN AZ DAYANIM C30/37 C25/30 C30/37 C30/37
EN AZ DOZAJ kg/m3 300 300 320 320
HAVA (%) ---- 4.0 4.0 4.0
DER DONMA-ZLMEYE DAYANIKLI AGREGA
XF1 Suya orta derecede doygun (dey beton yzeyleri)
XF2 Suya orta derecede doygun, buz zc maddeler var
(dey beton yzeyleri)
XF3 Suya yksek derecede doygun (yatay beton yzeyleri)
XF4 Suya yksek derecede doygun, buz zc maddeler var
(kpr tabliyesi, vb.)
 DONMA - ZLME
140 DONMA-ZLME DEVRNE MARUZ KALMI,
100x100x100 mm BOYUTLARINDA KP BETON NUMUNELER

MENTO DOZAJI
350 kg/m3

%4.6 %8.3

HAVA KATKILI BETONLARDA

DAYANIM KAYBI YOK,
KATKISIZ BETONLAR ELLE
BLE UFALANABLYOR
YKSEK SICAKLIKLAR
 YKSEK SICAKLIKLAR
1-2 SAAT Max.250Cye KADAR FAZLA SORUN YOK !
100~150C KILCAL BOLUKLARDAK SUYUN
BUHARLAMASI
150~200C BZLME, KILCAL ATLAK OLUUMU EKME
DAYANIMINDA D-PEMBEMS RENK
~300C ALUMNL ve DEMR OKSTL BLEENLERDE
BNYE SUYU KAYBI-BASIN DAYANIMINDA
D-KOYU PEMBEMS-KIRMIZIMSI RENK
~400C Ca(OH)2 CaO %33 BZLME
Ca(OH)2 % 44 GENLEME
CaO + H2O
dnm
400~600C CSH YAPISININ TAHRB - GR-BEYAZ RENK
DAYANIMDA %80 AZALMA
 YKSEK SICAKLIKLAR
120

100
Kalan dayanm (%)

80

Kireta
60

40

akl

20
Renk Deiimleri
Pembe veya krmzms Gri Kl
0
20 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

Scaklk (C)
 YKSEK SICAKLIK-NLEMLER
Mineral katk kullanm
+ Uucu kl
+Yksek frn crufu
- Silisi dumann yksek scaklk dayankllna katks yok !!

Termal olarak stabil agrega kullanm

Kalker kkenli agregalar silis kkenlilere kyasla daha iyi

Yeterli pas pay kalnlnn salanmas

(Binalarn yangndan korunmasna ilikin ynetmelie gre minimum 4 cm)
 KTLE KAYBINA YOL AAN FZKSEL ETKLER
ABRESF AINMA EROZYON
KURU SRTNME ETKS NDE ASKI HALNDE YZER
(ARA ve YAYA TRAF, MADDELERN BULUNDUU
MAKNELERNN PALETLER, SIVILARIN BETON YZEYN
AIR CSMLERN SREKLENMES) ZEREK AINDIRMASI

ZAMANLA ARTAN KTLE KAYBI

VL LASTKLERN
SRTNME ETKSYLE
OLUAN BETON YZEY
OYULMA (KAVTASYON)
SUYUN HIZLA AKTII SU
YAPILARINDA

SUYUN BASINCINDA AN
DMELER, OLUAN HAVA
KABARCIKLARININ
YOUNLAARAK YZEYE
HIZLA ARPMASI

KTLE KAYBI

BR BARAJ DOLUSAVAINDA OYULMA HASARI

 AINMA (TS EN 206)
XM1 XM2 XM3
EN BYK S/C 0.55 0.45 0.45
EN AZ DAYANIM C30/37 C30/37 C35/45
EN AZ DOZAJ kg/m3 300 340 340
ime lastikler tarafndan kullanlan
XM 1 Orta Derecede Anma tayc zeminler ya da yzey sertletiricili
sanayi zeminleri
ime ya da tam kauuk lastik donanml
Yksek Derecede forkliftler tarafndan kullanlan tayc
XM 2
Anma zeminler ya da yzey sertletiricili sanayi
zeminleri
Elastomer lastik ya da elik teker
donanml forkliftler tarafndan kullanlan
ok Yksek Derecede tayc zeminler ya da yzey sertletiricili
XM 3
Anma sanayi zeminleri; sk sk zincirli aralar
tarafndan kullanlan ; akl ta srkleyen
sularda bulunan beton su yaplarnda
 AINMAYA KARI ALINACAK NLEMLER

C30 ve zerindeki beton snfnn kullanm (ok iddetli etki

durumunda C40 ve zeri),

Taze betonda segregasyon ve terlemenin nlenmesi,

Dk su/imento oran ve anmaya dayankl agrega kullanm,

Zamannda ve dzgn perdahlama ilemi,

Eksiksiz ve zamannda kr,

Yzey blgesinde anmaya dayankl zel agrega (kuvars,

korundum vb.) veya elik lif kullanm,

zel beton retimi (Polimer emdirilmi beton veya vakumlu

beton)
BETONUN VE DI
ETKENLERLE BOZULMASI

KMYASAL ve BYOLOJK
ETKENLER
 SLFAT ETKS
KATI KURU TUZLAR ZARARSIZ!
NEML ORTAMDA ZARARLI
Cevreden Hidrate
slfat eriyii C3A ETRENJT

Slfatlarn C3Ann
betonun iine genleme
difuzyonu reaksiyonu

atlak
Oluumu
 SLFAT ETKS
SLFAT KAYNAKLARI:
TOPRAKTAN (YZEYNDE BEYAZ BRKNTLER OLAN,
ALILIK DIINDA BTK YETMEYEN ARAZLER PHEL)
MENTODAN (KATILAN ALITAI, SO3 3 OLMALI)
DENZ SUYU, YERALTI SUYU
 SLFAT ETKS - REAKSYONLAR

SO3 YONLARININ Ca(OH)2 LE REAKSYONLARI

200 ppm DEERNDEN TBAREN TEHLKEL
Alta
SO3-

Na2SO4 Ca(OH)2 H2O CaSO4.2H2O (Hacim art)

MgSO4
ALITAI Hidrate C3A ETRENJT (Hacim art)

MgSO4 CSH ALI

(Deniz Suyu)
 SLFAT ETKSNDE KALMI
RNEKLERN BOZULMASI

HASARSIZ HASARLI
RNEK RNEK
SLFAT ETKSNDE KALMI
SU KANALI
SLFAT ETKSNDE
BIRAKILMI RNEKLER
 SLFAT ETKSNDE
KPR AYAI
BELRTLER
* BEYAZ LEKELER
* KE ve KENARLARDA BALAYAN ATLAKLAR
* PULLANMA - DKLME
* UFALANMA - YUMUAMA
 SLFAT ETKS

DENZL L SARAYKY LES

SLFATLI SU (900 mg/l) AKAN
TA DUVARDA HARLARIN DAILMASI
 NLEMLER
TEHLKEL DEERLER (TS EN 206-1)
SUDA TOPRAKTA
HAFF (XA1) 200- 600 mg/L SO4-2 2000-3000 mg/kg SO4-2
KUVVETL (XA2) 600-3000 mg/L SO4-2 3000-12000 mg/kg SO4-2
OK KUVVETL (XA3) 3000-6000 mg/L SO42- 12000-24000 mg/kg SO4-2

BETONUN GERMSZL SALANMALI

DK C3A ERKL MENTO KULLANILMALI
C3A %8 SLFATA ORTA DERECEDE DAYANIKLI MENTO
C3A %5 SLFATA YKSEK DERECEDE DAYANIKLI MENTO

KRECN (Ca(OH)2) PUZOLANLARLA TESPT FAYDALI

GERENDE BETON ZOLE EDLMEL
 EVRESEL ETK SINIFI- TS EN 206
ZARARLI KMYASAL EVRELER
XA1 XA2 XA3
EN BYK S/C 0.55 0.50 0.45
EN AZ DAYANIM C30/37 C30/37 C35/45
EN AZ DOZAJ kg/m3 300 320 360
DER SLFATA DAYANIKLI MENTO

XA1 Dk derecede agresif kimyasal etki

XA2 Orta derecede agresif kimyasal etki veya
deniz suyuna maruz

XA3 leri derecede agresif kimyasal etki

 DEF
(GECKM ETRENJT OLUUMU)
YKSEK SO3 ER (%2 5 )
DK SO3 ERYEBLRL
YKSEK KR SICAKLII (90 C)

HDRATASYONUN LK DAKKALARINDAK
ETRENJT OLUUMUNUN ENGELLENMES

AIK HAVADA SREKL ISLANMA-KURUMA

PREFABRK RETMNDE
SERTLEM BETONDA ETRENJT OLUUMU AIRI SICAK HAVALARDA
KTLE BETONLARINDA
GENLEME

ATLAKLAR
DEF
(GECKM ETRENJT OLUUMU)
TEXAS - PREFABRK KR ELEMANLAR
DEF
(GECKM ETRENJT OLUUMU)
 TOMAST SALDIRISI (TSA)
zellikle skandinav lkeleri, ngiltere ve Kuzey
Amerikada kpr ve tnel yaplarnda

C-S-H + C-S-A-H + CaCO3

T - veya d slfat kayna

O - veya d karbonat kayna
M
A (tlm Kalker eren imentolar)
S -Su

T -CSH
-Dk scaklk (<15oC)
(CaSiO3.CaCO3.CaSO4.15H2O)

CSH yapsnn bozulmas

Betonda yumuama
 29 yllk eski
kpr aya

Yksek aluminal har Dk alminal

ubuu rnei har ubuu rnei
(9 ay su iinde) (36 ay su iinde)
TOMAST
FERENC PUSKAS STADI
TOMAST
FERENC PUSKAS STADI
TOMAST
FERENC PUSKAS STADI
 AST ETKS
BETON BAZK ORTAM ASDK SIVILAR

KALSYUMLU BLEENLER ZERNDE

(Ca(OH)2, CSH, CAH) ZC ETK

KUVVETL ASTLER
SLFRK AST H2SO4 HDROKLORK AST HCl
NTRK AST HNO3 HDROFLORK AST

ZAYIF ASTLER
H2S + SU FLM + OKSJEN H2SO4
SO3 + SU FLM + OKSJEN H2SO4
 AST ETKS
Cevreden Sertlemi imentonun mikro
asit eriyii yapsnn (boluk sisteminin)
tabaka tabaka bozulmas
TS EN206
HAFF (XA1) 6.5 pH 5.5
KUVVETL (XA2) 5.5< pH 4.5
Yerinde kalm, OK KUVVETL (XA3) 4.5 pH 4.0
bozulmu tabaka
(normal
betondan ok
daha geirimli
NLEM: Yzey asit etkisine
Reaksiyon dayankl geirimsiz maddelerle
rnlerinin (bitml malzemeler, poliretan,
erime veya sentetik reineler vb.) kaplanmaldr.
anma ile
uzaklamas
 EVRESEL ETK SINIFI- TS EN 206
ZARARLI KMYASAL EVRELER
XA1 XA2 XA3
EN BYK S/C 0.55 0.50 0.45
EN AZ DAYANIM C30/37 C30/37 C35/45
EN AZ DOZAJ kg/m3 300 320 360
DER SLFATA DAYANIKLI MENTO

XA1 Dk derecede agresif kimyasal etki

XA2 Orta derecede agresif kimyasal etki veya deniz suyuna
maruz

XA3 leri derecede agresif kimyasal etki

 AST ETKS
Beton KANALZASYON KEST
yzeyine
Asit
saldrs
Beton yzeyinde oksijen
ieren ortamda slfirik asitin
bakteriolojik oluumu
Hidrojen
slfit
ka

Oksijensiz kanalizasyon
ortamnda Hidrojen slfit
oluumu

Aeorobik Bakteri
H2S + 2O2 H2SO4
 SLFRK AST ETKS

DENZL L MERKEZ BR ARITMA TESS

BETONARME STNAT DUVARI
 FOSEPTK UKURU

DENZL L BEKLL LES

FOSEPTK HAVUZU BETONARME ELEMANI
 AST ETKS

YEN VE HENZ
BOZULMAMI

AST ETKSNE
MARUZ KALMI
 EKLENME

KREL BLEENLERN SIZMASI TUZ BRKM

(CaCO3, CaSO4) (Deniz kumu kullanlan yerler)
 EKLENME
Betonarme Tula
Kolon Duvar

Sva Tula veya hartaki

znebilir tuzlarn nemli
ortamda znmesi
Buharlama

Oluan zeltinin kapiler

boluklardaki hareketi
Tuz birikimi
ieklenme Kapiler yolla suyun
ykselmesi

Zemin Zemin
Y.A.S.S. Y.A.S.S.

Suya doygun beton

NLEM: Yapnn zeminden su emmesi engellenmeli, temiz ve ykanm agrega
kullanm, geirimsiz beton retimi, uygun imento kullanm, puzolanik katk
kullanm, nem nleyici katk maddeleri kullanm vb.
 ALKAL-SLKA REAKSYONU
KOUL BR ARADA OLMALI !
1) MENTODA ALKAL OKST DEER
(Na2O + 0.658 K2O) > %0.6
2) AGREGADA AKTF SLS BULUNMALI
(OPAL, TRDMT, KRSTOBALLT, VOLKANK
CAM, RYOLT, ANDEZT ve TFLER)
3) NEM
YILLAR SONRA JEL OLUUMU
(SODYUM + POTASYUM + KALSYUM SLKAT)

HACM GENLEMES

A EKLNDE ATLAKLAR

SLSL YZEY SERTLETRCLERE DKKAT!

ALKAL-AGREGA REAKTVTES
JEL OLUUMU NCE KEST FOTORAFI
ALKAL-SLKA REAKSYONU
 ALKAL-SLKA REAKSYONU

ASR Hasarna Uram Kpr Aya (zmir)

 ALKAL-AGREGA REAKTVTES
ALKAL-AGREGA REAKTVTES BOZULMASI
ASR HASARINA URAMI YAPI RNEKLER
ASR nedeniyle oluan atlaklar , beton yzeyinde dklmeler ve
yzeyden szan ASR jelinin karbonatlamas
ASR NEDENYLE ATLAYAN
ELEKTRK DREKLER-BERGAMA
 DENEYDENEYLER
HAR UBUU ALETLER
 ASR - NLEMLER

REAKTF AGREGA MKTARI SINIRLANDIRILMALI

BETONUN ALKAL ER AZALTILMALI
BETONUN NEM ER AZALTILMALI
BETONUN GERMSZL SALANMALI
MNERAL veya KMYASAL KATKI KULLANILMALI
(Silika Tozu, Uucu Kl, Lityum tuzlar vb.)
 ALKALi-KARBONAT REAKSiYONU (ACR)

ALKAL KARBONAT REAKSYONU (AKR), DOLOMT VE/VEYA KL

MNERALL VE NCE TANEL KRETAI EREN AGREGALARDAN
MAL EDLM BETONLARDA MEYDANA GELMEKTEDR.

REAKSYON

GENLEEN RNLER

ATLAK-HASAR
 ALKALi-KARBONAT REAKSiYONU (ACR)

lk aamada dolomit yksek pHta znerek kalsit, brusit

ve karbonat iyonlarna ayrlr:

CaMg(CO3)2 + 2 OH- CaCO3 + Mg(OH)2 + CO32-

zeltideki fazla karbonatlar kirele reaksiyona girerek ilave

kalsit ve hidroksit iyonlar olutururlar. Hidroksit iyonlar
reaksiyon serisinin ilk aamasnda tekrar grev alrlar:

CO32- + Ca(OH)2 CaCO3 + 2 OH-

Net reaksiyon dolomit veya portlandit tkeninceye kadar

devam eder:

CaMg(CO3)2 + Ca(OH)2 Mg(OH)2 + 2 CaCO3

 ALKALi-KARBONAT REAKSiYONU (ACR)

Yaya yolu
kaplamasnda alkali-
karbonat reaktivitesi
sebebiyle oluan
harita atla
Kingston, Ontario
 ACR ve ASR KOMBNASYONU
ALKAL-SLiKA REAKSYONU VE ALKAL-KARBONAT REAKSYONU
KOMBNASYONU SONUCU YAPIDA HASAR,
NEW-JERSEY
 DENZ SUYU ETKS

FZKSEL KMYASAL
Andrma (Dalgalarn ve Donat Korozyonu (klorrler)
suda yzen paracklarn) Slfat (Mg2SO4)
Islanma-kuruma Magnezyum yonlar
Donma-zlme Karbonik Asit

Bozuk Aa km
yzey agrega

EN OK ZARAR ISLANMA-KURUMA BLGELERNDE

DENZ SUYU ETKS
DENZ SUYU ETKS
 DENZ SUYU ETKS
KONAK-GZELYALI SAHL
BULVARI
DENZ SUYU ETKS

GLLK
SKELES
DENZ SUYU ETKS

TUZLA
SKELES
 EVRESEL ETK SINIFI- TS EN 206
KLORRLERDEN KAYNAKLANAN KOROZYON
DENZ SUYU
XS1 XS2 XS3
EN BYK
0.50 0.45 0.45
S/C
EN KK
C30/37 C35/45 C35/45
DAYANIM
EN AZ
DOZAJ kg/m3 300 320 340

XS1 Deniz suyu ile direkt temas yok (sahile yakn yaplar)
XS2 Denizin altnda (deniz yaplarnn belli ksmlar)
XS3 Gelgit, dalga ve serpintiye maruz (deniz yaplarnn belli
ksmlar)
 BETONUN EL
KOROZYONDAN KORUMASI
KALTEL GERMSZ BETON, NE GML EL
KOROZYONDAN KORUR:
FZKSEL KORUMA KMYASAL KORUMA
ZARARLI MADDELERN, SUYUN BETONUN ELE YKSEK
KOLAYCA ELE ULAMASININ DERECEDEN ALKAL BR ORTAM
ENGELLENMES (BETONUN SUNMASI (pH 12.6 - 13.5)
GERMSZLNE ve PAS PAYI (PASSVZASYON)
TABAKASI KALINLIINA BALI)
Beton yzeyi Donat
ubuu

MKROSKOBK OKST TABAKASI

pH 12.5
(PASF TABAKA)

DONATININ PASLANMASI MMKN

DEL (PASF TABAKANIN STABL
KALMASI DURUMUNDA)
 BETONDA YKSEK pHn KAYNAI

MENTO C3S ve C2S Ca(OH)2 (SNM KRE)

BLEENLERNN HDRATASYONU
SERBEST CaO + H2O Ca(OH)2

(ALKAL OKSTLER) K2O, Na2O + H2O KOH, NaOH

14 12.6
pH deeri

13
12
11 1 Beton retimi
10
9.5
8.3 2 Alkali koruyucu etkinin balangc
9
8
3 Karbonatlamann balangc
7
4 Alkali koruyucu etkinin sonu
Zaman
3 5 Donatnn elektrolitik
1 4 5
korozyonunun balangc
2
 KARBONATLAMA

Ca(OH)2+CO2 CaCO3+H2O
pH12.6 pH8.3
Ca(OH)2
pH<9.5 - 11.5 ise PASLANMA !!
(ORTAMDA O2 ve SU MEVCUTSA)
CO2
KARBONATLAMA HIZI;
BETONUN BOLUK YAPISINI ETKLEYEN TM FAKTRLER
(S/ ORANI, KR, DOZAJ vb.)
PAS PAYININ KALINLII ve KALTES (GERMSZLK)
HAVA NEM (%50-60 maks. HIZ)
CO2 YZDES (N. H. % 0.03, B. EHR % 0.3)
MENTO KMYASAL YAPISI (ALKAL ER, CaO ER)

SICAKLIK vb., FAKTRLERE BALIDIR

 KARBONATLAMA CEPHESNN TESPT

PHENOLPTHALEN (%0.1 ) pH > 8.3 PEMBE, KIRMIZI RENK

THYMOLPTHALEN (%0.1 ) pH > 9.3 MAV, MOR RENK

ngiltere de akta braklan (yamurdan

korunmu) beton elemanlarn 30 yl sonunda
karbonatlama derinlikleri

28 gnlk basn dayanm Karbonatlama Derinlii

(MPa) (mm)
20 45
40 17
60 5

NLEM: MMKNSE KARBONATLAMI BETON UZAKLATIRILMALI

BU BLGE TAMR HARLARIYLA YENLENMEL ve GERMSZL
SALANMALI
 KARBONATLAMI BETONDA
BETON TABANCASI DENEY

KARBONATLAMI
BETON YZEYNDE SERTLEME
BETON

BETON TABANCASI (EKC) DENEYNDE

OK BYK YANILGILAR !!!

RNEK ALIMA: BETON YAI 25 YILLIK ve 50 GNLK OLAN K YAPIDA

BETON TABANCASI + KAROT DENEY UYGULANMI

BETON YAI 25 YIL BETON TABANCASI LE fck = 16.9 MPa !!

KAROT LE fck = 4.8 MPa

BETON YAI 50 GN BETON TABANCASI LE fck = 25.1 MPa

KAROT LE fck = 18.0 MPa
 EVRESEL ETK SINIFI- TS EN206
KOROZYON veya KARBONATLAMADAN
ZARAR RSK YOK KAYNAKLANAN KOROZYON
XO XC1 XC2 XC3 XC4
EN BYK
---- 0.65 0.60 0.55 0.50
S/C
EN KK C12/15 C20/25 C25/30 C30/37 C30/37
DAYANIM
EN AZ
---- 260 280 280 300
DOZAJ kg/m3
XO ok kuru (Hava nemi ok dk, bina ii betonlar)
XC1 Kuru (Hava nemi dk, bina ii betonlar)
XC2 Islak, nadiren kuru (Su tutucu yap blmleri, temeller)
XC3 Orta derecede nem ( yamurdan korunmu d/i eleman)
XC4 Tekrarl slanma-kuruma (su temasna ak yzeyler)
 ELK DONATININ KOROZYONU
ASLINA DNME OLAYI
- ATMOSFERK KOROZYON
- ELEKTROLTK KOROZYON
- KLORR KOROZYONU
- TEMAS KOROZYONU

ATMOSFERK KOROZYON
Fe + O2 +H2O Fe(OH)2
PAS
Fe (OH)2 FeO + H2O
KOROZYON HIZI
(HAVA NEMNE BALI)
Temiz atmosfer koullarnda 4-6 m/yl
Zararl Kirli Atmosferik Koullarda 100-1000 m/yl
PAS TABAKASI TEL FIRA PUL PUL DKLME; AP
LE SKLEMYORSA LM, EKME DENEY ve
ZARARSIZ TEMZLEME ART
 ELEKTROLTK KOROZYON
Beton Paspayndan oksijen
boluk suyu O2 difzyonu
(elektrolit)

H2 O ANOT REAKSYONU
O2 Fe Fe+2 + 2e-
Fe+2 2(OH)-
KATOT REAKSYONU
2e- elik
H2O +1/2O2 + 2e- 2(OH)-
Anodik ilem Katodik ilem

Fe+2 + 2(OH)- Fe(OH)2

Fe(OH)2 + H2O+ 1/2O2 Fe(OH)3
 KLORR KOROZYONU
KLORR YONLARI: ELK DONATININ KOROZYONU
AISINDAN EN ZARARLI MADDE

PASF TABAKANIN YAPISINI GEVETP ZERLER

ORTAMIN ELEKTRKSEL DRENCN DRP,

ELEKTROLTLN ARTTIRIRLAR, YON AKII KOLAYLAIR

ORTAMIN pH DEERN NDRGERLER

BETON RETMNDE
KLORR KULLANILAN MALZEMELER
KAYNAKLARI
EVREDE BULUNAN
KLORRLERN BETON NE
TAINIMI
 KLORR KOROZYONU
Pasif tabaka Cl - Cl -
H2O
Cl -
(50 m) Elektrolitik
pH>12.5 ortam

3e-
Cl - (OH)-
pH5 Fe
+3

Katot
Fe
elik
Anot
Elektrolitik
Fe+3 + 3Cl- FeCl3
Elektrolitik
FeCl3 + 3(OH)- Fe(OH)3 + 3Cl-
KLORR YONLARI SREKL YENLENMEKTE,
BYLECE REAKSYON SREKLLK KAZANIYOR
 REAKSYON RNLER
Fe
FeO
Fe3O4
Fe2O3
Fe(OH)4
Donat atlama
Fe(OH)3
Fe(OH)3 . 3H2O

0 1 2 3 4 5 6 7
Hacim (cm3)
Donat Kapak atma
KOROZYON 6 KAT HACM
RNLER ARTII

Paspaynn tabaka halinde ayrmas

OLUAN GENLEME
NEDENYLE
BETONDA HASAR
ELK DONATININ KOROZYONU
ELK DONATININ KOROZYONU
 ELK DONATININ KOROZYONU
zmirde korozyon hasarna uram elektrik direkleri
 ELK DONATININ KOROZYONU
Parat Kulesi (izmir) korozyon hasar
 ELK DONATININ KOROZYONU

ANITKABR ASLANLI YOL ALTI GALERLERNDE

KOROZYON HASARI
ELK DONATININ KOROZYONU
ELK DONATININ KOROZYONU
ELK DONATININ KOROZYONU
 ELK DONATININ KOROZYONU

DENZL L MERKEZ BR ARITMA TESS

PASPAYI OLMAYAN BLGEDE KOROZYON
 ELK DONATININ KOROZYONU

DENZL L MERKEZ BR ARITMA TESS

PASPAYI OLMAYAN BLGEDE KOROZYON
 ELK DONATININ KOROZYONU

DENZL L MERKEZ BR ARITMA TESS

PASPAYI OLMAYAN BLGEDE KOROZYON
 ELK DONATININ KOROZYONU

DENZL L MERKEZ BR ARITMA TESS

PASPAYI OLMAYAN BLGEDE KOROZYON
 EVRESEL ETK SINIFI- TS EN206
KLORRLERDEN KAYNAKLANAN KOROZYON
DENZ SUYU DIINDAK KLORR
XD1 XD2 XD3
EN BYK
0.55 0.55 0.45
S/C
EN KK C30/37 C30/37 C35/45
DAYANIM
EN AZ
DOZAJ kg/m3 300 300 320

XD1 Islak, nadiren kuru (klorr ieren su sramas)

XD2 Orta derecede rutubet (yzme havuzu, endstriyel su)
XD3 Tekrarl slanma-kuruma (kpr, yer kaplamas, otopark)
 KOROZYON NLEMLER
DAYANIKLILIIN SALANMASI N BETON KARIIMI VE
PAS PAYI KALINLII N STANDARTLARIN NERLER

GENELLKLE SERVS MRNN 50 YIL ve AGREGA EN BYK

TANE APININ 20-32 mm OLMASI KABULNE DAYANIR

PAS PAYINI MENTO DOZAJI

DAHA UZUN ARTTIR r: 100 vb. FAKTRLER
SERVS MR YIL N 10 mm GZDEN
LAVE GERLMEL
c PROJE
TOLERANSLARI,
PROJEDE KALTE KONTROL
GSTERLECEK Cnom = Cmin +c SSTEM vb. BALI PAY
PAS PAYI Cnom (GENELDE 5 mm
ALINIR)
 PAS PAYI- BS8110
I 25 20 20 20 20
II ---- 35 30 25 20
III ---- --- 40 30 25
IV ---- --- 50 40 30
V ---- --- --- 60 50
EN BYK S/C 0.65 0.60 0.55 0.50 0.45
B. DAYANIMI (MPa) 30 35 40 45 50
EN AZ DOZAJ kg/m3 275 300 325 350 400
I Yzeyi havadan ypratc etkilerden korunmu
II Ar yamurdan, donmadan korunmu, youma
III Ar yamura, slanma-kurumaya maruz
IV Deniz suyu, buz zc tuzlar, donma-zlme
V Asidik (pH 4.5) suya, anmaya, erozyona maruz
 PASPAYI - EN1992-1
DENZ
KARBONATLAMADAN KLORRLERDEN
SUYUNDAN
RSK KAYNAKLANAN KAYNAKLANAN
KAYNAKLANAN
YOK KOROZYON KOROZYON
KOROZYON
XO XC1 XC2/XC3 XC4 XD1/XD2/XD3 XS1/XS2/XS3
BETONARME 10 15 25 30 45 45
Cmin (mm)
N GERLMEL
BETON 20 25 35 40 55 55
Cmin (mm)
XO ok kuru (Hava nemi ok dk, bina ii betonlar)
XC1 Kuru (Hava nemi dk, bina ii betonlar)
XC2 Islak, nadiren kuru (Su tutucu yap blmleri, temeller)
XC3 Orta derecede nem ( yamurdan korunmu d/i eleman)
XC4 Tekrarl slanma-kuruma (su temasna ak yzeyler)
XD1 Islak, nadiren kuru (klorr ieren su sramas)
XD2 Orta derecede rutubet (yzme havuzu, endstriyel su)
XD3 Tekrarl slanma-kuruma (kpr, yer kaplamas, otopark)
XS1 Deniz suyu ile direkt temas yok (sahile yakn yaplar)
XS2 Denizin altnda (deniz yaplarnn belli k smlar)
XS3 Gelgit, dalga ve serpintiye maruz (deniz yaplarnn belli ksmlar)
 PAS PAYI- TS500 (2000)
GEREKL EN AZ
BETON RTS
ZEMNLE DORUDAN LKDE
OLAN ELEMANLARDA
50 mm

HAVA KOULLARINA AIK 25 mm

KOLON ve KRLERDE
YAPI NDE HAVA KOULLARINA AIK 20 mm
OLMAYAN KOLON ve KRLERDE

PERDE DUVAR ve DEMELERDE 15 mm

KABUK ve KATLANMI PLAKLARDA 15 mm

 PAS PAYI

KALINLIIN YANISIRA PASPAYI

TABAKASININ KALTES
(GERMSZL)
OK NEML!!!!
 GENEL NLEMLER
HAFF ETK
1) GERMSZ BETON RETMEK
- Doru beton snfnn seimi (C30 ve st)
- Dzgn Granlometri
- yi Skma
- Dk S/C Oran
- yi Kr
- Kaliteli ve yeterli kalnlkta pas pay
- atlaksz yap oluturmak
- Yapsal Dizayn (Derzler, keler, su tutucular)
- Su geirimsizlik Katks
- Puzolanlarla serbest kireci balamak
 GENEL NLEMLER
- Yapsal Dizayn (Derzler, keler, su tutucular)
H2 O H2 O H2 O izolasyon
Korunmu
donat

YANLI DORU KISMEN DORU

H2 O H2 O H2O H2 O

YANLI DORU
 GENEL NLEMLER
- Yapsal Dizayn (Derzler, keler, su tutucular)

BORU YAMUR SUYU

BRKM
(Cl YONLARI)
KOLON

YANLI YANLI
 GENEL NLEMLER
- Yapsal Dizayn (Derzler, keler, su tutucular)

YANLI YANLI

DORU
DORU

DORU
 GENEL NLEMLER
- YANLI Yapsal Dizayn (Derzler, keler, su tutucular)
 GENEL NLEMLER
- YANLI Yapsal Dizayn (Derzler, keler, su tutucular)
DE NAAT MHENDSL BLM
 GENEL NLEMLER
- DORU Yapsal Dizayn (Derzler, keler, su tutucular)
 GENEL NLEMLER
ORTA DDETTE ETK
2) (1) + ZEL TP MENTO KULLANMAK
- P, EY
- C veya DK HDRATASYONLU MENTO
- T
- SD
- SPERSLFAT MENTOSU
- ALMNL MENTO
SIRALAMA DER ETKENLERN AYNI KALMASI
KOULU LE GEERL
KR SRES OK NEML
 KATKILI MENTOLAR

DOAL CURUF UUCU Vb.

PUZOLANLAR KL

YAVA HDRATASYON
Kr olay Portland imentosuna kyasla daha nemli
Permeabilite Kt kr

Portland yi kr
imentosu Katk Oran
0 Yksek
Katkl imento
 GENEL NLEMLER
DDETL ETK
3) (2) + DI YZEYLERN YALITIMI
Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii
Blm
YAPI MALZEMES II DERS

BETON TEKNOLOJS
DI ETKLERE DAYANIKLILIK
(DURABLTE, KALICILIK)