Professional Documents
Culture Documents
ztrk Aydn
2017 DNYA
nsan hep kendini gemeye almaldr.
NDEKLER:
Giri:
Biz insanlar nasl olutuk?
nsanlarn karekteri ve bala zellikleri:
Zenofobi nedir?
rnek Devlet Bakan Jose Mujica
nsann Hayvandan Fark Nedir?
nsan nedir biliyor musun?
nsanlar kaa ayrlr?
Ynetme ve ynetilme algs nedir?
Sonu:
___________________________________________________________Giri:
Hayat, her hangi bir tabiat harici etkenin mdahalesi olmakszn dnya zerinde
tabii ve zaruri bir kimya ve fizik seyri neticesidir.
Korku:
Bir belirsizlik karsnda tehdit algs ile tetiklenen, rahatsz edici ve olumsuz bir
his. Korku bazen alkanla dne biliyordu?
Zevk: Srekli yaplan, sonrada alkanla dnen, sonrada ihtiya gibi allanan
her tr i alkanlklardr.
htiya: Gerekli olandr Yiyecek gibi su gibi okumak bilgi gibi hava gibi giyecek
gibi, Yavru yapmak iin iftlemek gibi Uyku durumu gibi.
Sava: Ve sonra insan denen bu varlk tr. Bu alkanlklarnn zevklerinin
hislerinin, duygularnn, igdlerinin, doyumunu kaybetmeme adna sava
verir, bunu gerekli olduuna kendisini inandrrda
Tutarszlk, tereddt, phe, ac, batl inan, gelecekte hatta ldkten sonra bile
neler yaayacamza ilikin kayglar, hrs, agzllk, kskanlk, ekememezlik,
azgnlk; delice, iflah olmaz arzular, sava, yalanlar, sadakatsizlik, dedikodu,
merak.. Biz insanlar bunlarla donatlmz. Vasat dzeydeki tutarsz mantmzla,
renme ve yarglama kapasitemizle vnp duruyoruz; oysa ne gariptir ki
bunlar karlnda dediimiz bedel haddinden fazla... Michel de Montaigne
Doadaki canl trleri sadece yavru yapacaklar zaman seks ilikisi cinsellikte
bulunurlar. nsanolu bunu zevkden tekrar ede ede alkanla dntrm ve
her alkanl artk gerekli ihtiyam gibi zanneder oldu Ve buna inand
kendisini heder edecek boyuta kadar ii vardrd. Onsuz bir i yapmaz oldu
olmadnda bu alkanlklarn zevklerini doyuma ulatrmad zamanlarda ya
ikiye ya lme kadar ii vardrd.. Bir ok i bu zevk iin elde etme adna yaplr
oldu. Erkekler cinsel birleme olmasn kadnlarla evli kalmyor kadna bir saniye
dahi deer vermiyor ou kadn cinayetinin altndaki nedenlerden biride budur.
Sahiplenme alkanlk gdleri tatmin hisler ve duygulardr. arklarn szlerin
iirlerin edebiyatn konusu olmutur bu hal kltr olmayp i gdlerin duygu
hislerin da akmasdr. Ac verir yerine olmas gerekeni koyamayan sradan cahil
hakn ezberi budur. Ve bunun ile snrldr. te bunun iin bu tr toplumlarda
sava var cinayet var canl kym vardr. Gerek sevgi gecek insanlk yoktur .. te
bu tr yerlerden ne felsefe ne bilim insan ne icat ne keif kmamaktadr.
Bir ok yiyecei tekrar ede gelmi zevklerin alkanlklarn sonucu edinmitir. St,
et, balk, bal, gibi canllar yiyecek olarak grmesi daha sonra bunu alkanla
dntrmesi sonuu ihtiya gibi alglad.
nsan srekli insan ldrse, bunu meslek haline dntrr, ihtiya gibi
grebiliyordu?!! Dier alkanlklarda byledir Dier alkanlklarn terk etmesi
onlarla bilgi ile savamazsa ba edemez altnda kalr ezilir ac eker cesareti
olmaz korkak olur zaaflarn esiri odlumu rahatlkla bu kii kullanlr kandrlr
aldatlr
nsan gerekten dmtr.! Yllarn yanl eitimleri ezberleri sonuu u an silik
bir canl trne vahi tehlikeli bir robotlara makinelara dnm vaziyettedir.
Maalesef durum bu bu trle iletiieme gemek zordur. Bu trle hibir konuyu akl
selim konuamazsn. Dinlemez, anlamaz, dnmze grmez.Hatta bir Dakka
durmaz yerinden izlemez bile Hep ii vardr deli danalar gibidir ordan oraya
ordan oraya at koturur durur manasz davranlar, anlamsz szler, iinde
peindedir.
Hayvanlar insanlar arasndaki tek fark insann dnme yetisi hayvanlarn akl
vardr fikri yoktur. Acma Enpati dostluun doduu yer kar canlya duyduu
arkadalk dostluk verisinde yatar ocuk gibi olmak oradan bakmak lazm. nsan
dostuna kyarm? nsan dostunu ldrp yer mi? Insan kan aktr m? nsan ac
ektirir mi? Merhamet vicdanssz olunca oluyor alkanlklar zevkler damak tad
ihtiyaa dnm olursa oluyor. Kurtulu u ocuun yaklamnda gizlidir.
Resme dikatlice bir ka dakka bak yine bak gr dn anla. Boynu kopmu bir
canlya canlansn diye su ikram ediyor. Vicdan merhameti dar vuruyordu. Onu o
yiyecek hi bir zaman grmiyordu olmas gerekende buydu. Byrken annesi
babas cevresi gibi yapacak o da yiyecek olarak zannedecek altrlacak o da bu
temiz zelliini verilen yanl gretiler sonuu bozacak kirletecekti kendisini
temeller orda balyordu. Eitim okulla eitim anne baba evrenin yaptklar
olacakt kimi zaman...nsanolu gerekten dmtr peki kim elinden tutacak
kim onu dzle karacak? Zevk sahibi makina robot olmu anneler babalar m?
Ezberci toplum mu inan modunda kalm srler mi? Kim kim??
Bir hayvann gzlerine baktmda ben bir hayvan grmyorum. Ben
yaayan bir varlk gryorum. Ben bir arkada gryorum. Ben bir can
hissediyorum.nsan seksi zevk iin yapmas gibi....
nsan;
"Baka gezegenlerde hayat var m diye milyarlarca dolar harcarken,"
"Kendi gezegenindeki hayat ldrmek iin trilyonlarca dolar harcayan bir
canldr."
zgr olmayan insan nedir?
Eit deilse eitlenmeli eit olmallardr.
Salkta, sevinte, neede, bilinte, zgrlkt,e dnce, ifade etmede, hizmet
almada, vs...
eit insan vardr: Bilgisever, nsever, parasever. (Platon)
stn insan taraf tutmayan insandr. (Konfys)
nsan her eye alabilen bir varlktr. (Dostoyevski)
nsan insann efendisi olamaz. (Epiktetos)
nsan toplumsal bir hayvandr. (Spinoza)
nsan kendine anlam arayan tek varlktr. (Camus)
nsan nedir biliyor musun?
Aalar kesip kat yapan, sonra o kada "aalar koruyun" yazandr. Ouz
Atay
nsan dier varlklarn acmasz yok edicisi olduu srece salk ya da bar nedir
bilmeyecektir. nsanlar hayvanlar katlettii srece birbirlerini ldrecekler.
Cinayet ve ac tohumlar eken sevin ve sevgi biemez. (Pisagor)
nsan bu dnyada her eyi retti bir ok keif bulu yapt ne varki doaya en
okda o zarar verdi. Kendini stn grd canllar aalar yok etti ehirleri
antiyeylere evirdi, srekli savalar yapt halen de yapyor. Hala gerek manada
evrimini tamamlayamad eski mitelojik akmlar ile gerekleri kartrd masala
inanr oldu kan aktmaya denizdeki rnleri yiyerek bir ok hastalklara der
oldu. Dengeyi kuramad ya ehvetinin esiri ya dinlerin kurban ya hkmetlerin
lmcl ldrc timlerine dt. Huzuru mutlu olmay baaramad. Yenmeyecek
eyleri yedi israfn dibine gitti. Kadna tapt tanrlar retti kadna dman kesildi
kan aktt cinayetler iledi insanlar akll bir tasarm deildi mkemmel varlk hi
bir zaman olmad doada kaos karaa hakimdir. Dzen eitlik adalet olmad
Dnya gvenli bir yer olmaktan kmtr. Bunda insann en byk pay vardr.
Snrsz arzularnn tutkularnn zebunu oldu hrsa kapld erefini izzetini onurunu
degersiz eylere verip harcad tketti esir oldu kendisini zgr sand. Oysa
tutsakt oysa bozulmutu hala canllar ldryor kan aktyor bedelinide ar bir
ekilde hastalklarla savalarla dyordu.
_________________________________________________________________________SONU
Aylar sonra beni yataktan kaldrp, hi uyutmayp yazmaya iten bir eyler var. Ya
da iimden uurlamam gereken, vedalamam gereken tonlarca kelimem.
hanginiz hak etti yaayanlarnn sevgisini? hanginiz af dilemedi llerinden?
hanginiz katksz sevdi birini? lke tmarhaneye dnd, delirdik topluca.
nsana mutluluktan nce, salk ve akl gerek ki, mutlu olunca bunu
anlayabilsin.Sal ve dncesi yerinde olmayan insan, ne hazz ne
mutluluu tadabilir. Michel de Montaigne
Ya sonra? Mlkiyet sahibi olur. Sahiplenmeye balar din, adet, zevk, his,
duygular, i gdleri ile gelenek vs.
alkanlklar ihtiya gibi grr, kan aktr, dnemez, bir makine olur!
ldrmek yanl*
Yaatmak doru*