Jean-Jacques Rousseau Sözleri: (1712-1778)

Derleyen Öztürk Aydın

Jean-Jacques Rousseau, Cenevreli filozof ve yazar. Siyasi fikirleri, Fransız Devrimi'ni
etkilemiştir. Düşünceleri özellikle, devrimden sonra kurulan yeni devletin kalkınmasında,
toplumun sosyal yapısında ve eğitim sisteminde etkili olmuştur. Vikipedi

Ön Söz
 İnsanın dini ne tapınaklardır, ne altarlar ne de ayinlerdir. Jean-Jacques Rousseau
 Aşağılık köleler, özgürlük sözcüğüne alaycı alaycı gülerler. Jean-Jacques Rousseau
 Alçak kişilikli insanlar, büyük insanların varlığına inanmazlar. Jean-Jacques Rousseau
 İnsan özgür doğar, ve fakat her yerde zincire vurulmuş olarak yaşar. Jean-Jacques
Rousseau
 İnsan bilmediği şeyi sormak için bile, birçok şey öğrenmiş olmalıdır. Jean-Jacques
Rousseau
 Dinler, kim ne derse desin, insanların eliyle ve aracılığıyla oluşmuştur. Jean-Jacques
Rousseau
 Baskıya boyun eğen bir halk, başkalarının özgürlüğünü yok etmeye de hazırdır. Jean-
Jacques Rousseau
 İradesini gerçekleştiren tek insan, bunun için başkasının yardımına ihtiyacı olmayan
insandır. Jean-Jacques Rousseau
 Cehennemi başka bir dünyada aramaya ne gerek var? Cehennem zaten bu dünyada
kötülerin vicdanındadır. Jean-Jacques Rousseau
 Her politik toplumun başına bir tanrının konulmuş olması, ortaya ulus sayısı kadar
tanrı çıkmasına yol açmıştır. Jean-Jacques Rousseau
 İnsan doğduğu ve yetiştiği yerdeki dindendir; henüz insan olduğumuzu bilmeden
önce, sünnetli, vaftizli, Yahudi, Müslüman, Hıristiyanızdır; dini seçmek elimizde
değildir. Jean-Jacques Rousseau

SÖZLERİ
 Aşk insanı aptallaştırır. Jean-Jacques Rousseau
 Hürriyet insanı asil yapar. Jean-Jacques Rousseau
 Genel istem yok edilemez. Jean-Jacques Rousseau
 Ahlaksızlık, karanlıkların dostudur. Jean-Jacques Rousseau
 Yakınmadan acı çekmeyi öğrenelim. Jean-Jacques Rousseau
 Doğa sustuğu zaman insan konuşur. Jean-Jacques Rousseau
 Daimi barışın tesisi tüm ülkeler için yarar sağlar. Jean-Jacques Rousseau
 Doğa bizi asla aldatmaz; kendimizi aldatan biziz. Jean-Jacques Rousseau
 Devlet büyüdükçe, özgürlük de o oranda küçülür. Jean-Jacques Rousseau
 Mülkiyet denen şeytan dokunduğu her şeyi bozar. Jean-Jacques Rousseau
 Yaşamak için varolmuştum. Yaşamadan ölüyorum. Jean-Jacques Rousseau
 Suçlunun vicdanı, suçsuzun intikamını mutlaka alır. Jean-Jacques Rousseau
 İnsan hür doğar, ama her yerde zincire vurulmuştur. Jean- Jacques Rousseau
 İnsan ne kadar az bilirse, o kadar çok bildiğini sanır. Jean- Jacques Rousseau
 Aklın sesi ancak vicdandan geçebiliyorsa duyulabilir. Jean-Jacques Rousseau
 Kendi vicdanımız, filozofların en aydınlanmış olanıdır. Jean-Jacques Rousseau
 Her şeyden önce iyi olalım, ondan sonra mutlu oluruz. Jean-Jacques Rousseau
 Özgürlük çok pahalı bir maldır, paradan daha değerlidir. Jean Jacques Rousseau
 İnsanın dini ne tapınaklardır, ne altarlar ne de ayinlerdir. Jean-Jacques Rousseau
 Söz verirken en çok düşünen, tutmakta en başarılı olandır. Jean-Jacques Rousseau
 Aşağılık köleler, özgürlük sözcüğüne alaycı alaycı gülerler. Jean-Jacques Rousseau
 Sanat, şiddeti ortadan kaldırmalıdır, yalnız o yapabilir bunu. Jean-Jacques Rousseau
 Uygarlık zembereği boşalmış bir halk yeniden özgür olamaz. Jean-Jacques Rousseau
 Alçak kişilikli insanlar, büyük insanların varlığına inanmazlar. Jean-Jacques Rousseau
 Hiçbir şey çıkar gruplarının etkisinden daha tehlikeli değildir. Jean-Jacques Rousseau
 Çocuk siz istediğiniz için bir şeyi bilmesin, anladığı için bilsin. Jean Jacques Rousseau
 İnsanın arzuları ne kadar çoksa çaresizliği de o kadar büyüktür. Jean-Jacques
Rousseau
 İyi yasalar daha iyisini getirirler; kötü olanlarsa daha kötülerini. Jean-Jacques
Rousseau
 İnsan özgür doğar, ve fakat her yerde zincire vurulmuş olarak yaşar. Jean-Jacques
Rousseau
 Mutlaka iyi bir şeyler almam gerekiyorsa epey çile çekmem gerekir. Jean-Jacques
Rousseau
 İnsan bilmediği şeyi sormak için bile, birçok şey öğrenmiş olmalıdır. Jean-Jacques
Rousseau
 Hiçbir şeye ihtiyacı olmayan insanlara nasıl boyunduruk vurulabilir? Jean-Jacques
Rousseau
 Özgürlük hiçbir yönetim biçiminde yoktur, özgür insanın yüreğindedir. Jean-Jacques
Rousseau
 Dinler, kim ne derse desin, insanların eliyle ve aracılığıyla oluşmuştur. Jean-Jacques
Rousseau
 Akıl ve yargı yavaş yavaş gelir, önyargılarsa sürüyle ve koşar adım gelir. Jean-Jacques
Rousseau
 Artık görüşüp konuşma yoktur, ya hayran olmak ya da lanet etmek vardır. Jean-
Jacques Rousseau
 Devlet bir özgürlük rüyası gibi çıkar ortaya ama insanı köle haline getirir. Jean-
Jacques Rousseau
 Her sefil kişilikli ve primitif insan iyi kötü bir şeye bağlanma ihtiyacı duyar. Jean-
Jacques Rousseau
 Benim işim gerçeği söylemektir. İnsanları ona inandırmaya ihtiyaç duymam. Jean-
Jacques Rousseau
 En mutlu kişi en az acı çekendir; en zavallı kişi ise en az mutluluk hissedendir. Jean-
Jacques Rousseau
 Köleler zincirler içinde her şeyi; hatta onlardan kurtulma isteğini bile yitirirler. Jean-
Jacques Rousseau
 Baskıya boyun eğen bir halk, başkalarının özgürlüğünü yok etmeye de hazırdır. Jean-
Jacques Rousseau
 Sahibi olduğumuz para özgürlüğün; peşinden koştuğumuz para köleliğin aracıdır.
Jean-Jacques Rousseau
 Güzel söylevlere binlerce ödül yağdırılırken güzel davranışlar görmezden geliniyor.
Jean-Jacques Rousseau
 Bir ülke ne özgürlük olmaksızın ne de erdem olmaksızın iyi bir biçimde var olamaz.
Jean- Jacques Rousseau
 İnsan, dünyada ancak her şeyden uzaklaşıp kendine yaklaştığı oranda mutlu olabilir.
Jean-Jacques Rousseau
 Sahip olduğumuz duygular doğru yolda olmaktır, bize sahip olan duygular anarşisttir.
Jean-Jacques Rousseau
 İnsanların sizi akıllı bilmeleri için ya onların deliliklerine katılın ya da onları beğenin.
Jean- Jacques Rousseau
 Önemli olan, insanın, yetkin bir yargılama gücüyle seçtiği kendi kanaatinin olmasıdır.
Jean-Jacques Rousseau
 Acınası bir çocuk yaratmanın yolu, çocuğu istediği her şeye sahip olmaya alıştırmaktır.
Jean Jacques Rousseau
 İnsanlar ömür kısadır derler ama, yine de onu kısaltmak için ellerinden geleni
yaparlar. Jean-Jacques Rousseau
 En çok yaşamış insan, en çok yıl saymış olan değil, fakat hayatı en çok hissetmiş
olandır. Jean-Jacques Rousseau
 İradesini gerçekleştiren tek insan, bunun için başkasının yardımına ihtiyacı olmayan
insandır. Jean-Jacques Rousseau
 Bir çok kişi için dine mensup olmak demek, doğduğu ortamdaki dine mensup olmak
demektir. Jean-Jacques Rousseau
 Bir alçak, kötü biri ya da bir deli de kral olabilir; ama çok az insan gerçek anlamda
insan olabilir. Jean-Jacques Rousseau
 Zor iş, zamanında yapmamız gereken fakat yapmadığımız kolay işlerin birikmesiyle
meydana gelir. Jean-Jacques Rousseau
 Hakları ve zevkleri ellerinden alınan gençler, onların yerine daha gizli ve tehlikeli
olanları koyarlar. Jean-Jacques Rousseau
 Ancak tek başımayken kendimin efendisiyim, bunun dışında beni çevreleyen herşeyin
oyuncağıyım. Jean-Jacques Rousseau
 Ey, sürekli tabiattan yakınan akılsızlar! Biliniz ki başınıza ne geliyorsa yaptıklarınız
yüzünden geliyor. Jean-Jacques Rousseau
 Meyvaların herkese ait olduğunu ve toprağın hiç kimseye ait olmadığını unutursanız
bittiniz demektir. Jean-Jacques Rousseau
 İyi yönetilen bir devlette cezalar azdır. Bunun nedeni bağışlamaların çokluğu değil,
suçluların azlığıdır. Jean-Jacques Rousseau
 Cehennemi başka bir dünyada aramaya ne gerek var? Cehennem zaten bu dünyada
kötülerin vicdanındadır. Jean-Jacques Rousseau
 Ey özgür uluslar, şu özdeyişi unutmayın: olmayan özgürlüğü sağlayabilirsiniz, ama
yitirdiğiniz özgürlüğü asla! Jean-Jacques Rousseau
 Krallık gücünü zorla ele geçirene tiran, egemen gücü zorbalık ve düzenle kendine mal
edene de despot denir. Jean-Jacques Rousseau
 Eğitilecek kimsenin en önce öğrenmesi gereken ve en çok ihtiyacı olacağı şey;
tahammül etmesini bilmesidir. Jean-Jacques Rousseau
 Her politik toplumun başına bir tanrının konulmuş olması, ortaya ulus sayısı kadar
tanrı çıkmasına yol açmıştır. Jean-Jacques Rousseau
 İnsanın özgürlüğü istediği her şeyi yapabilmesinde değil, istemediği hiçbir şeyi
yapmak zorunda olmamasındadır. Jean Jacques Rousseau
 Ben yalnızca yürürken düşünebilirim. Durduğumda düşüncelerim de durur; benim
kafam bacaklarımla hareket eder. Jean-Jacques Rousseau
 Köle durumuna düşen yurttaşlar özgürlüklerini ve istemlerini yitirdikleri zaman korku
ve dalkavukluk oyları alkışa çevirir. Jean-Jacques Rousseau
 İnsan kendisini başkalarının efendisi sanır, fakat bu vaziyet onun başkalarından daha
fazla köle olmasına engel değildir. Jean-Jacques Rousseau
 Mutsuzluk, şüphesiz çok büyük bir öğretmendir, fakat bu öğretmen; derslerini
pahalıya ödetir ve faydası da parasına değmez. Jean-Jacques Rousseau
 Yalnızlıktan hoşlanmama nasıl şaşılır? İnsanların yüzünde düşmanlıktan başka bir şey
görmüyorum oysa doğa bana hep gülüyor. Jean Jacques Rousseau
 Herkes canının istediği görüşü benimsemekte özgürdür; egemen varlığın bunu bilip
öğrenmeye hakkı yoktur. Çünkü onu ilgilendirmez. Jean-Jacques Rousseau
 Gençlik, bilgeliği öğrenme; Yaşlılık da uygulama dönemidir. Ölme zamanı gelince nasıl
yaşamak gerektiğini anlamanın ne değeri var? Jean-Jacques Rousseau
 Dünyadaki bütün milletlerin, istek ve zevklerini belirleyen tabiat değil, halkın
fikirleridir. Halkın fikrini yükseltin, ahlakı kendiliğinden düzelir. Jean-Jacques
Rousseau
 Empoze edilen sosyal sistemin eşitsizliği ve modern otoriter devletin kısıtlamaları
insanları birbirlerini desteklemek yerine sömürmeye götürmektedir. Jean-Jacques
Rousseau
 İnsan doğduğu ve yetiştiği yerdeki dindendir; henüz insan olduğumuzu bilmeden
önce, sünnetli, vaftizli, Yahudi, Müslüman, Hıristiyanızdır; dini seçmek elimizde
değildir. Jean-Jacques Rousseau
 Tarihte ilk kez bir toprak parçasının etrafını çitle çevirip “Burası benimdir” diyen ve
buna inanacak kadar saf olan insanlar bulabilen ilk insan, uygar toplumun ilk kurucusu
oldu. Jean-Jacques Rousseau
 Dinler, ne denirse densin, insanların eliyle ve aracılığıyla doğarlar. Bunun ilk kanıtı,
onların dünyada insanlar tarafından kabul edilmiş olup, hâlâ da her gün kabul
edilmekte olmalarıdır. Jean-Jacques Rousseau
 Halka yol göstermeyiniz, onların sorumluluğunu tayin etmeyiniz, onlara sadece bakış
açısı kazandırınız. Onlar kendi yollarını doğru bir şekilde bulacak ve sorumluluklarını
tanıyacaklardır. Jean-Jacques Rousseau
 Asla! bir sürünün içtiği yerden su içmedim, gecelediği yerde gecelemedim. Hayatımın
hiçbir anında, "vurun abalıya!" demedim. işkence tezgáhında bile inanmadığım şeyleri
söyletemediler. Jean-Jacques Rousseau
 Düşüncemi belirteceğim: Fakat bu çok gereksiz ve yersiz bir çaba olacak; çünkü size
söyleyeceğim her şey bunları kendilerine söylememize zaten gerek olmayan kişiler
tarafından duyulacak yalnızca. Jean-Jacques Rousseau
 Halkla hükümet arasında uzaklık ne kadar artarsa, vergiler de o ölçüde ağırlaşır.
Bundan ötürü halk, demokrasilerde en hafif vergi yükü altındadır; aristokraside daha
ağır, monarşideyse en ağır yükü taşır. Jean-Jacques Rousseau
 İnsanlar beni nasıl görürlerse görsünler, benim benliğimi değiştiremezler, bütün
güçlerine ve sessiz sedasız çevirdikleri dolaplara karşın, ne yaparlarsa yapsınlar,
onlara karşın, kendim olmaya devam edeceğim. Jean-Jacques Rousseau
 Hiçbir zaman tam olarak ne başkalarından ne de kendimden hoşnut oldum. Dünyanın
gürültüsü patırtısı beni serseme çeviriyor, yalnızlık sıkıyordu, durmadan yer
değiştirmek gereksinimi duyuyor ve hiçbir yerde mutlu olamıyordum. Jean-Jacques
Rousseau
 Az bilen kişi, bildiği her şeyi önemli zanneder ve herkese söylemek ister. Çok bilen kişi
ise, bilmediklerinin daha çok olduğunun farkındadır. Bu nedenle, yalnızca gerekli
olduğunda konuşur ve soru sorulmadığında sessizliğini sürdürür. Jean-Jacques
Rousseau
 Can sıkıntısı, mutlu insanlara özgü bir hastalıktır. Ortada hiçbir sebep yokken ağlıyor,
bir yaprak veya kuşun çıkardığı sesten ürküyor, çok güzel bir yaşantının içinde
olmama rağmen gelgitler yaşıyordum. Bütün bunlar huzur fazlalığından doğan can
sıkıntısının eseriydi. Jean-Jacques Rousseau
 zaman biri çıkıp, çitleri söküp atacak ya da hendeği dolduracak, sonra da insanlara
“Sakın dinlemeyin bu sahtekârı. Meyveler herkesindir. Toprak hiç kimsenin değildir.
Ve bunu unutursanız mahvolursunuz” diye haykırsaydı, işte o adam, insan türünü,
nice suçlardan, nice savaşlardan, nice cinayetlerden kurtaracaktı. Jean-Jacques
Rousseau
 Kimi, cisimlerin mevcut olmadığını, her şeyin tasavvurda yaşadığını iddia eder; kimi
maddeden gayrı olmadığını ileri sürer ve Tanrı dünyanın kendisidir, der. Birisi ispata
kalkar ki dünyada iyilik - kötülük yoktur, hayır ve şer birer kuruntudan ibarettir. Öteki
der ki, insanlar birer, canavardır; birbirlerini parçalayıp yemeleri cürüm sayılmaz.
Jean-Jacques Rousseau
 Her şeyi alın, her şeyi zorla ele geçirin, sonra parayı bol bol savurun; bataryalar,
darağaçları, işkence çarkları kurun; yasalar, fermanlar çıkarın; casusları, askerleri,
cellatları, hapishaneleri, forsaları çoğaltın; zavallı küçük insanlar; tüm bunlar ne işinize
yarar? Bunlarla ne daha iyi hizmet edilmiş, ne daha az soyulmuş, ne daha az
aldatılmış, ne daha eksiksiz olursunuz. Her zaman “Biz istiyoruz” diyeceksiniz ama
daima başkalarının isteklerini yerine getireceksiniz. Jean-Jacques Rousseau