ACK - Acknowledgement

ADSL - Asymetric Digital Subscriber Line

ANSI - American National Standards Institute
ARP - Address Resolution Protocol
ARPANET - Advanced Research Projects Agency Network
ASCII - American Standard Code for Informa-tion Interchange
ATM - Asynchronous Transfer Mode
ATMARP - ATM Address Resolution Protocol
AUI - Attachment Unit Interface
BER - Basic Encoding Rules (ASN.1)
BGP - Border Gateway Protocol
BIP - Bit Interleaved Parity
B-ISDN - Broadband Integrated Services Digi-tal Network
BOM - Begining of Message
BPDU - Bridge Protocol Data Unit
bps - bits per second
BRI - Basic Rate Interface
BSS - Broadband Switching System
CAC - Connection Admission Control
CCITT - Consultative Committee on International Telephone and Telegraph (now ITU)
CCS - Common Channel Signaling
CCSS7 - Common Channel Signaling System 7
CEC - Common Equipment Card
CEI - Connection Endpoint Identifier (UNI 3.0)
CIP - Classical IP over ATM
CIX - Commercial Internet Exchange
CLIP - Classical IP
CMIP - Common Management Information Protocol
CMYK - Cyan-Magenta-Yellow-Black
Codec - Coder/Decoder
CSU - Channel Service Unit
D/A - Digital to analog conversion
DAT - Digital Audio Tape
DCC - Data Country Code
DHCP - Dynamic Host Configuration Protocol
DIP - Dual In-Line Package Switch
DLC - Data Link Control
DLCI - Data Link Connection Identifier
DMS - Digital Multiplex System
DNS - Domain Name Service
DSAP - Destination Service Access Point
DSL - Digital Subscriber Line
DSLAM - Digital Subscriber Line Access Mul-tiplexer
DS-0 - Digital Signal (Level 0)
DSU - Data Service Unit
DTE - Data Terminal Equipment
DTL IE - Designated Transit List Information Ethernet
DVMA - Direct Virtual Memory Access
DXI - Data Exchange Interface
DXI - Digital Exchange Interface
EDI - Electronic Data Interchange
EGP - External (Exterior) Gateway Protocol
ELAN - Emulated LAN (ATM Forum LANE)
 EOM - End of Message
ESF - Extended Super Frame
ESI - End System Identifier
FCS - Frame Check Sequence
FD - Frame Discard
FEC - Forward Error Correction
FIFO - First-In, First-Out
FO - Fiber Optics
FR - Frame Relay
FR-SSCS - Frame Relay Service Specific Convergence Sublayer
FTP - File Transfer Protocol
FUNI - Frame based User-to-Network Interface (ATM Forum)
GAN - Global Area Network
GB - GigaByte
Gbps - Gigabit per second
GUI - Graphical User Interface
HDLC - High speed Data Link Control
HDSL - High-bit-rate Digital Subscriber Line
HSCSD - High Speed Circuit Switched Data
HSSI - High Speed Serial Interface
HTML - Hypertext Markup Language
HTTP - Hypertext Transfer Protocol
Hz - Hertz
IAB - Internet Activities Board
IANA - Internet Assigned Numbers Authority
ICMP - Internet Control Message Protocol
IDN - Integrated Digital Network
IDP - Initial Domain Part
IDRP - Inter-Domain Routing Protocol
IDSL - ISDN Digital Subscriber Line
IDU - Interface Data Unit (UNI 3.0)
IESG - Internet Engineering Steering Group
IGMP - Internet Group Management Protocol
IGP - Internal (Interior) Gateway Protocol
IGRP - Internal (Interior) Gateway Routing Protocol
IN - Intelligent Network
I/O - Input/Output
IP - Internet Protocol
IPI - Intelligent Peripheral Interface
IPX - Internet Packet Exchange
ISDN - Integrated Services Digital Network
ISO - International Standards Organization
ISOC - Internet Society
ISP - Internet Service Provider
ISSI - Inter-Switching System Interface
ITU - International Telecommunications Union (formerly CCITT)
JPEG - Joint Photographic Experts Group
Kbps - Kilo bits per second
KHz - Kilohertz
LAN - Local Area Network
LANE - LAN Emulation (ATM Forum)
LAPB - Link Access Protocol B-Channel
LEC - LAN Emulation Client or Local Ex-change Carrier
 LECS - LAN Emulation Configuration Server
LES - LAN Emulation Server
LIFO - Last-in, First-Out
LIS - Logical IP Subnet
LLC - Logical Link Control
LSB - Least Significant Bit
LTE - Line Terminating Equipment
LUNI - LAN Emulation UNI
MAC - Media Access Control
MAN - Metropolitan Area Network
MBONE - Multi-Media Backbone
Mbps - Megabits (millions of bits) per second
MCS - Multicast Server
MDF - Main Distribution Frame
MID - Message IDentifier
MJPEG - Motion JPEG
MPEG - Motion Picture Experts Group
MSB - Most Significant Bit
NAU - Network Access Unit
NCC - Network Control Center
NDIS - Network Driver Interface Specification
NE - Network Element
NETBIOS - Network Basic Input/Output Sys-tem
NHRP - Next Hop Resolution Protocol
NHS - Next Hop Server
NIC - Network Interface Card
NIU - Network Interface Unit
NIWF - Network Interworking Function
NLPID - Network Layer Protocol ID
NM - Network Management
NMCC - Network Management Control Center
NME - Network Management Entity
NML - Network Management Layer
NMS - Network Management Station
NNI - Network-to-Network Interface
NSAP - Network Layer Service Access Point
ODI - Open Data Link Interface
ONA - Open Network Architecture
OOF - Out of Frame
OS - Operating System
PAD - Packet Assembler/Disassembler
PAP - Password Authentication Protocol
PBX - Private Branch Exchange
PCM - Pulse Code Modulation
PCN - Personal Communications Network
PD - Propagation Delay
PDU - Packet Data Unit
PDU - Protocol Data Unit
PID - Protocol IDentifier
PING - Packet INternet Groper
PLCP - Physical Layer Convergence Protocol
PMP - Point to Multipoint
POPS - Points of Presence
 POTS - Plain Old Telephone Service
PPP - Point-to-Point Protocol
PRI - Primary Rate Interface
PSTN - Public Switched Telephone Network
PTT - Post, Telephone, and Telegraph
PVCC - Permanent Virtual Channel Connec-tion
PVPC - Permanent Virtual Path Connection
Q-Factor - Quality for JPEG
RF - Radio Frequency
RGB - Red-Green-Blue
RIP - Routing Information Protocol
RMON - Remote Monitoring
SA - Source Address
SAP - Service Access Point
SCP - System control Processor
SCSI - Small Computer Systems Interface
SDH - Synchronous Digital Hierarchy
SDLC - Synchronous Data Link Control
SDU - Service Data Unit
SFD - Start of Frame Delimiter
SLIP - Serial Line IP
SMDS - Switched Multimegabit Data Service
SMTP - Simple Mail transfer Protocol
SNA - Systems Network Architecture
SNMP - Simple Network Management Proto-col
SONET - Synchronous Optical Network
SS - Switching System
STP - Shielded Twisted Pair
TA - Terminal Adapter
TACS - Total Access Communications System
Tbps - Terabits per second
TCP - Transmission Control Protocol
TCP/IP - Transmission Control Proto-col/Internet Protocol
TFTP - Trivial File Transfer Protocol
TLD - Top-Level Domain
TM - Traffic Management
UART - Universal Asynchronous Re-ceiver/Transmitter
UNI - User-to-Network Interface
UPS - Uninterruptable Power Supply
UTP - Unshielded Twisted Pair
VCC - Virtual Channel Connection
VDT - Video Display Terminal
VIC - Video Conferencing
VLAN - Virtual LAN
VoIP - Voice over IP
VPN - Virtual Private Network
VTOA - Voice and Telephony over ATM
WAN - Wide Area Network
WipLL - Wireless Internet Protocol Local Loop
WWW - World Wide Web

.avi
 (Audio Video Interleaved) Ova ekstenzija znai da datoteka sadri Microsoft-ov video zapis,
pohranjen u Video for Windows formatu. Ovakva datoteka se moe pregledati programom
Media Player for Windows.Vie o .avi formatu na adresi:
http://www.sawstudio.com/Tutorials/AVIViewer/AVIViewerTutorials.html

.bmp

standardna oznaka za Microsoft-ovu grafiku bitmapiranu datoteku. Jednostavnije reeno, to

je drugi dio (ekstenzija) punog naziva jedne vrste elektronskog zapisa neke slike

Vie o .bmp formatu na adresama:

http://www.htmlgoodies.com/tutors/image_formats.html
http://www.walthowe.com/navnet/faq/extguide.html

.pdf

(Portable Document File) Tip datoteke koji se pravi programom Adobe Acrobat, a mogu je praviti i Corel, Adobe
Photoshop i neki drugi programi. Na Internetu su sloeni dokumenti najee prikazani u PDF formatu jer se
datoteke tog tipa bez problema itaju na razliitim tipovima raunara. Sa Interneta se moe besplatno preuzeti
Program Acrobat Reader, kojim se ovakve datoteke mogu pregledati, ali ne i praviti.

Vie o .pdf formatu na adresama:

http://www.planetpdf.com/
http://searchpdf.adobe.com/
http://www.adobe.com/products/acrobat/readstep2.html

ADSL

(Asymmetric Digital Subscriber Line). Asimetrina digitalna pretplatnika linija. To je nova tehnologija za brzi
prenos podataka preko standardnih telefonskih linija. Zove se "asimetrina" jer je brzina prenosa podataka
prema korisniku (download) mnogo vea nego brzina kojom se podaci prenose od korisnika prema mrei
(upload). Teoretski, ADSL moe ponuditi download brzinom 9 Mbps, a upload 640 Kbps.

Vie o ADSL-u na adresama:

http://www.adslguide.org.uk/
http://www.imec.be/salomon/info/TutorialADSL.pdf
http://www.howstuffworks.com/dsl.htm

aliasing, anti-aliasing

Slike na ekranu raunara se sastoje od malih pravougaonih elemenata - piksela. Ako slika predstavlja krivu, npr.
krug ili dijagonalnu liniju, tada pravougaoni elementi prave nazubljen lik (jagged edge) i vide se "stepenice". Ta
pojava se zove aliasing. Ona je neeljena i moe se ublaiti popunom odgovarajuim pikselima, koji imaju
meuboju izmeu objekta i podloge. Taj nain neutralizacije nazubljenja naziva se anti-aliasing. Programi poput
PhotoShop-a mogu napraviti anti-aliasing i najee to ine automatski (default setting). Kada se primijeni anti-
aliasing na GIF slike, poveava se broj upotrijebljenih boja, a time i veliina datoteke. Autori Internet strana
odluuju ta im je tada vanije, brzina uitavanja slike (koja se smanjuje sa poveanjem datoteke) ili njen
kvalitet. Drugi problem moe nastati kada se anti-aliasing primijeni na prozirne slike sa neodgovarajuom
podlogom i javi se tzv. halo effect, kao blaga ivica oko prozirne slike. Da bi se to izbjeglo, anti-aliasing treba
primijeniti na kraju, kada je definisana finalna boja podloge. Slini problemi se javljaju i kod prenosa zvuka, kada
se neeljeni efekti nazivaju buzz.

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www.widearea.co.uk/designer/anti.html

animated GIF

Datoteka sa grafikim sadrajem, sastavljena od dvije ili vie slika koje se brzo smjenjuju i daju efekt kretanja.
Sa Interneta se moe preuzeti mnogo ovakvih besplatnih edukativnih, reklamnih ili aljivih animacija.
 Vie o .gif datotekama na adresama:
http://hometown.aol.com/royalef/gifanim.htm
http://www.webdeveloper.com/animations/

applet

Ova rije je izvedenica od rijei aplikacija. To je mali (Java) program, pridruen HTML strani. Kad se korisnik
prikljui na web stranu, browser prima ugraeni aplet i on se aktivira na njegovom raunaru.

Vie o ovom terminu na adresi:

http://freewarejava.com/

ASCII

(American Standard Code for Information Interchange). Ameriki standardni kod za razmjenu informacija. Njime
su definisani kodovi velikih i malih slova engleskog alfabeta, brojevi i specijalni karakteri, koritenjem samo 7
bitova. To je osnova za kodovanje jednostavnih tekstualnih sadraja. Da bi se omoguilo kodovanje i vie
karaktera, kao to su npr. matematiki simboli i posebni znaci, esto se dodaje i osmi bit pa se tabela sa 128
proiruje na ukupno 256 karaktera. Postoje razliiti standardi tih 256 karaktera, a jedan od najee koritenih na
Internetu je ISO Latin 1 (ISO 8859-1).

Vie o ASCII standardu na adresama:

http://www.bbsinc.com/symbol.html
http://nickciske.com/tools/binary.php

backbone

Centralni segment ili kima jedne mree koji povezuje manje ogranke. Kimom moemo nazvati i glavni dio
mree jednog preduzea ali i glavni dio daleko vee mree koja pokriva veliko prostranstvo. Ipak, pod ovim
terminom najee se podrazumijeva glavna komunikaciona okosnica na koju se prikljuuju dobavljai Internet
usluga i veoma velike mree. Slino kao kod saobraaja motornih vozila, vano je da je na ovom glavnom putu
mogua velika brzina protoka podataka. Ne postoji backbone cijelog Interneta.

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www.nthelp.com/maps.htm

bandwidth

U komunikacijama se ovaj termin odnosi na razliku izmeu najvie i najnie frekvencije koja se moe prenositi
jednim prenosnim putem i izraava se u Hz, KHz ili MHz. U mrenom smislu to je transmisioni kapacitet
komunikacionog kanala i njime se izraava koliina podataka, mjereno u bitovima, koja se moe prenijeti u
jedinici vremena. Jednostavna je analogija sa vodovodnim cijevima, gdje vea cijev moe propustiti vie vode za
isto vrijeme nego manja. Za kvalitetan prenos video sadraja potrebno je i do 10.000.000 bps, zavisno od
kompresije.

Vie o ovom terminu na adresama:

http://www.2wire.com/support/
http://bandwidthplace.com/speedtest/

Bcc

(Blind Carbon Copy) Polje za pravljenje kopije e-mail poruke koja se alje primaocu originala i jo nekom drugom
primaocu. Od CC (Carbon Copy) razlikuje se po tome to u ovom sluaju primalac originala ne vidi da li je (i
kome) poslata kopija poruke. Primalac blind carbon copy vidi kome je upuena originalna poruka. U programu
Outlook Express polje Bcc se vidi ako je u meniju View, pri kreiranju nove poruke, ukljuena opcija All Headers.
Vie o BCC-u na adresama:
http://www.microsoft.com/office/outlook/default.asp
http://email.about.com/cs/msoutlookoe/

binary

Brojni sistem u kojem su mogue samo dvije vrijednosti. One se najee oznaavaju jedinicom (1) i nulom (0).
U raunarima se koristi binarno kodovanje, pri emu procesor obrauje istovremeno 8, 16 ili 32 binarne cifre.
Znaci, koje unosite sa tastature i vidite ih na ekranu, kodovani su kombinacijom 8 binarnih cifara. Kodna
kombinacija slova A je 01000001.

Vie o binarnom brojnom sistemu na adresama:

http://www.learnbinary.com/home.htm
http://www.howstuffworks.com/bytes.htm

bit

Skraeni naziv za jednu binarnu cifru - Binary digIT (0 ili 1). U tekstu se oznaava malim latininim slovom b.
Kodna kombinacija od 8 bitova naziva se bajt (byte) i oznaava se velikim latininim slovom B. Primjer: 1 KBps
(hiljadu bajtova u sekundi) je 8 puta vea brzina nego 1 Kbps (hiljadu bitova u sekundi). Vee jedinice su kilobit
(Kb) i megabit (Mb).

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www.howstuffworks.com/bytes.htm

bitmap

Grafiki prikaz, nainjen od malih taaka - piksela. Datoteke sa bitmapiranim sadrajem prepoznajemo po nekoj
od sljedeih ekstenzija: BMP, GIF, JPEG, PSD, PCX, TIFF. . . Bitmapirane slike se nazivaju i rasterskim slikama.
Druga vrsta grafike je vektorska grafika, kada slika nastaje kombinacijom pravih i krivih linija, pravilnih i
nepravilnih zatvorenih povrina. Na Internetu se koriste obje vrste grafike.

Vie o ovom grafikom formatu na adresi:

http://www.htmlgoodies.com/tutors/image_formats.html

bookmark

Obiljeavanje, postavljanje oznake koja olakava bri povratak na neku stranu Interneta. To je kao kad itate
knjigu, pa na neki nain obiljeite poglavlje ili stranu. U programu Microsoft Internet Explorer, umjesto ovog
termina "bookmark", obiljeiva se naziva omiljenom stavkom (engl. "favourites"). Broj strana na koje biste se
rado vratili i koje esto posjeujete, brzo raste. Zato ih je dobro grupisati u posebne foldere, npr. za sport, za
muziku, za posao. . .

Vie o obiljeavanju adresa na adresi:

http://navigators.com/bookmarks.html

Boolean search

Ovaj termin se odnosi na pretraivanje na Internetu kada se koriste logiki operatori I, ILI, NE (AND, OR, NOT).
To su "Bulovi operatori", a dobili su naziv prema engleskom matematiaru Dordu Bulu. Oni se na Internetu
upotrebljavaju radi fokusiranja pri traenju nekog pojma. Primjer: ako traimo rije "maturanti", a istovremeno
"1974" (maturanti AND 1974), bie pronaene samo one strane na kojima se pojavljuje i jedna i druga rije.

Vie o pretraivanju uz Bulove operatore na adresama:

http://library.albany.edu/internet/boolean.html
http://www.searchability.com/boolean.htm
http://www.austlii.edu.au/worldlii/help/boolean.html

browser
Aplikacioni program koji otvara i prikazuje (ita) strane na Internetu. Postoje dva veoma popularna ovakva web
itaa. Jedan je djelo firme Netscape, a drugi je napravio Microsoft. ita prihvata HTML ili XML kodove sa web
strane, izvrava ugraene skripte i programe i prikazuje tekst, muziku, video i linkove na druge strane. Kreatori
web strana znaju da trebaju provjeravati kako njihov rad izgleda na razliitim itaima. Nekada strana, prikazana
jednim itaem, izgleda znatno drugaije od iste te strane, otvorene drugim itaem.

Vie o ovom terminu na adresama:

http://webreference.com/internet/software/browsers/
http://www.microsoft.com/windows/ie/downloads/ie6/default.asp

byte

Niz od osam (8) binarnih cifara. To je osnovna jedinica raunarske memorije. Bajt se oznaava velikim latininim
slovom B. Jednim bajtom se obino predstavlja jedan karakter kao to je broj, slovo ili znak. To je mala jedinica,
pa se u praksi upotrebljavaju i kilobajt (1 KB = 1.024 bajtova), megabajt (1MB = 1.048.576 bajtova) i gigabajt (1
GB = 1.073.741.824 bajtova). Primjer: Jedan bajt kojim je prikazano veliko latinino slovo B 01000010 = B

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www.howstuffworks.com/bytes.htm

Cascading Style Sheets (CSS)

Kaskadni stilovi se koriste za definisanje jednog ili vie razliitih stilova na web strani ili na grupi strana. Mogu se
postaviti stilovi slova (npr. font Arial, veliina 5, boja plava) ili stilovi izgleda strane, koji se zatim automatski
jednostavno primjenjuju na krairanje novih strana. Ova tehnika je korisna, ali je treba paljivo primjenjivati, jer
razliiti itai web strana mogu razliito interpretirati isti stil.

Vie o ovom terminu na adresama:

http://www.colostate.edu/Depts/CoopExt/SITE/TRAINING/csstrain.html
http://www.w3.org/Style/
http://www.westciv.com/style_master/academy/css_tutorial/

case sensitive

Osjetljivost na velika i mala slova. Ako je operativni sistem ili dio programa osjetljiv na velika i mala slova, tada
e razliito interpretirati sljedee primjere: telekom, Telekom, TELEKOM, TeLeKoM . . . U raunaru su velika i
mala slova kodovana posebnim kombinacijama. Na Internetu osnovne adrese strana nisu osjetljive na velika i
mala slova, ali oznake puta i imena fajlova mogu biti osjetljivi, zavisno od operativnog sistema. ita e jednako
dobro prihvatiti: http://www.yahoo.com/ i Http://Www.Yahoo.Com/, ali e vjerovatno napraviti razliku izmeu:
http://sport.rukomet.com/prvaliga.html i http:// sport.rukomet.com/Prvaliga.html

Vie o upotrebi velikih i malih slova na adresi:

http://searchenginewatch.com/webmasters/capitalization.html

chat

Oblik elektronske komunikacije u realnom vremenu, gdje uesnici "razgovora" unose preko tastature ono to
ele nekome saoptiti i to se pojavljuje na ekranu jednog ili vie udaljenih sagovornika. Internet Relay Chat ili
IRC je Internet protokol za ovakav oblik komuniciranja. Drugi, esto koriteni sistemi su iChat i ICQ.

Vie o chat komuniciranju na adresi:

http://chat.msn.com/

client

Raunar u mrei koji izvrava sopstvene programe, a procesne podatke prima od drugog, centralnog raunara -
servera. Kada aljete ili primate elektronsku potu, va raunar je klijent koji je prikljuen na neki e-mail server.
Vie o ovom terminu na adresi:
http://compnetworking.about.com/cs/clientserver/

client-server architecture

U client-server arhitekturi rad je distribuiran izmeu mnogih klijenata (pojedinanih raunara), povezanih u mreu
sa jednim centralnim serverom. Na Internetu web itai kao klijenti izvravaju komande lokalnog softvera, a
procesne podatke primaju od centralnog servera. esta je situacija kada na serveru postoji centralna baza
podataka kojom se koriste klijenti, pri emu svaki klijent ima slobodu da se slui sopstvenim programom za
obradu teksta.

Vie o ovoj arhitekturi na adresi:

http://compnetworking.about.com/cs/clientserver/

compression

Kompresija je tehnika kojom se jedna datoteka sabija (komprimuje) radi breg prenosa i manjeg zauzimanja
memorije. U praksi se koristi vie programa za ovakvo saimanje: PKZIP, WinZip, Stuffit, gnu zip . . .
Komprimovane datoteke najee imaju ekstenzije: arc, arj, gz, lha, lhz, taZ, taz, tgz, Z, zip, i zoo.

Vie o kompresiji na adresi:

http://ei.cs.vt.edu/~cs1205/compression/intro.html

cookie
Cookie (kolai) je mali program koji se, sa razliitim namjenama, ostavlja u va raunar
poslije posjete nekoj web strani. Nekada vam njegovo djelovanje moe smetati, ali najee
na neki nain pomae pri novom odlasku na tu stranu, jer ostaje zapamena neka prethodna
akcija. Primjer: ako neka strana ima verziju na tri jezika, "kolai" moe uiniti da nova
posjeta strani bude ba na onom jeziku koji ste prethodno birali. To ubrzava rad, jer ne
morate svaki put ponovo birati jeziku verziju.

Vie o ovim "kolaiima" na adresi:

http://www.cookiecentral.com/

copyright
Zakonsko pravo autora, osobe ili organizacije kojim se titi originalno djelo, djelimino ili u
cjelosti, od neovlatenog kopiranja ili prodaje. tititi se mogu tekstovi, muzika, razliite
umjetnike tvorevine, a prekraj moe biti bilo koja vrsta kopiranja, ukljuujui fizike ili
elektronske kopije.

Vie o autorskim pravima na adresama:

http://www.walthowe.com/pubweb/copyright.html
http://www.benedict.com/

country code
Krajnji dio geografske Internet adrese koji oznaava matinu zemlju. Najvei broj zemalja u
svijetu, koje su prikljuene na Internet, ima svoj posebni dvoslovni kod zemlje. Kodovanje je
regulisano standardom ISO 3166. Ta dva slova su glavni domen svake zemlje.

Kompletna lista zemalja i njihovih kodova moe se vidjeti na strani:

http://www.walthowe.com/navnet/faq/country.html

cracker
Osoba koja pristupa mrei ili raunarskom sistemu sa loim namjerama, najee da
neovlateno preuzme, oteti ili promijeni podatke.
Vie o ovom terminu na adresi:
http://info.astrian.net/jargon/terms/c/cracker.html

cyberspace
Ovaj termin je stvoren u romanu "Neuromanser" Vilijama Gibsona, gdje se njime opisuje
zamiljeni svijet visoke tehnologije, negdje u kosmosu. U savremenom svijetu to je virtuelni
prostor ili svijet koji ini sve ono to se nalazi na Internetu: oprema, programi, ideje, ljudi,
informacije. . .

Vie o ovom terminu na adresama:

http://users.cg.yu/neuromanser/index.htm
http://www.ptt.yu/korisnici/n/i/nikolinv/gibson.htm

DNS

Ova skraenica se odnosi na dva pojma:

1. DNS = Domain name system. To je sistem imenovanja i organizovanja vorova na Internetu.
2. DNS = Domain name server. To je raunar koji pretvara simbolina imena i adrese sa Interneta (npr.
alfa.auxx.com) u odgovarajue brojeve, nerazumljive korisniku (npr. 132.196.55.7) i obratno.

Vie o DNS-u na adresi:

http://www.webopedia.com/TERM/D/DNS.html

domain

Podgrupa Internet adresa. Postoji hijerarhija u organizaciji domena. Na visokom nivou organizacije moe se nai
neki od sljedeih domena:

com - komunikacione kompanije

edu - edukacione institucije
gov - amerika vlada
mil - amerika vojska
net - organizacije odravanja Interneta
org - neprofitne organizacije
dva slova nacionalnog koda, npr: us, uk, ba.

Vie o domenima na adresama:

http://www.icann.org/ (ICANN - The Internet Corporation for Assigned Names and Numbers)
http://www.domainnamerights.org/

download

Kopiranje datoteke sa nekog udaljenog raunara na lokalni raunar. Taj postupak se primjenjuje npr. kada sa
mree preuzimate besplatne programe. Suprotna akcija se naziva upload. Tada se sa lokalnog raunara
datoteka prenosi na udaljeni server.

Vie o ovom terminu na adresi:

http://download.com.com/2001-20-0.html

Dynamic HTML (DHTML)

Programski jezik koji omoguava potpuno kontrolisanje dogaanja i pozicije elemenata pri kreiranju web strane.
Podravaju ga Microsoft Internet Explorer od verzije 4.0 i djelimino Net-scape od verzije 4.0.

Vie o DHTML-u na adresama:

http://www.dhtmlshock.com/articles.asp?ArticleID=1
http://www.dhtmlcentral.com/
 (prefix)

Prefiks koji se postavlja da oznai elektronsku verziju nekog oblika komuniciranja, npr. e-commerce, e-business,
e-mail (elektronska trgovina, elektronsko poslovanje, elektronska pota).

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www.economist.com/research/InternetGuide/alphabetic.cfm?LETTER=E

e-mail

Elektronska pota, proces slanja, primanja i memorisanja poruka u digitalnom obliku, preko telekomunikacionih
ureaja. Ovim servisom se izvodi pismena komunikacija ljudi sa razliitim tipovima raunara i sa razliitim
operativnim sistemima. E-mail omoguava komunikaciju jedne osobe sa drugom, ili jedne osobe sa vie drugih
primalaca poruka. I poiljalac i primalac imaju svoju e-mail adresu. Ona poinje korisnikim imenom. Zatim slijedi
znak @ (kod, pri, majmunsko A, ludo A, engl. "at") i na kraju ime domena. Primjer e-mail adrese:
zoranm@hotmail.com Ne treba mijeati e-mail adresu i URL adresu koja je web adresa i uvijek poinje sa
http://...

Vie o elektronskoj poti na adresama:

http://www.microsoft.com/office/outlook/default.asp http://email.about.com/cs/msoutlookoe/

ethernet

Popularni, nain povezivanja razliitih tipova raunara u lokalnu mreu standardnim kablom. Ethernet je razvila
firma "Xerox" i on moe prenositi do deset miliona bita u sekundi (10 Mbs). Loa strana ovakvog povezivanja je
to prekid u glavnom kablu moe zaustaviti saobraaj u velikim dijelovima mree.

Vie o ovom terminu na adresama:

http://www.ethermanage.com/ethernet/ethernet.html
http://www.techfest.com/networking/lan/ethernet.htm
http://www.pulsewan.com/data101/ethernet_basics.htm

extranet

Proirenje unutranje mree jedne firme (intraneta) preko Interneta na drugu manju, zatvorenu mreu. Prvobitno
se ovaj termin odnosio na sve dijelove jedne posebne mree, koji se nalaze iza "vatrenog zida" (firewall) i kojima
se pristupa preko Interneta.

Vie o ovom terminu na adresama:

http://www.privador.com/solutions/extranet.phtml
http://www.roostergraphics.com/ADMIN/present/extranet.html

FAQ

Uobiajena skraenica za izraz Frequently Asked Questions (esto Postavljana Pitanja). To je dio sadraja neke
web strane, gdje se nalazi skup pitanja i odgovora na ta pitanja koja posjetioci esto postavljaju.

Vie o FAQ-u na adresi:

http://developer.irt.org/faq.htm

firewall

Posebno napravljena softverska i (ili) hardverska prepreka koja se postavlja izmeu lokalne mree (npr. LAN u
jednom preduzeu) i Interneta. Njena namjena je da zatiti manju mreu od upada hakera i drugih
neautorizovanih "korisnika". Provjereni podaci prolaze kroz ovaj "vatreni zid" u lokalnu mreu, a sve ostale "zid"
ne proputa.
Vie o "vatrenoj zatiti" na adresama:
http://www.greatcircle.com/tutorials/bif.html - firewall
http://www.infosyssec.org/infosyssec/firew1.htm

flame

Plamen. Ljutito, estoko, pa i uvredljivo pismo u elektronskoj poti, npr. kao komentar na neki objavljeni lanak.
Ako se ponu razmjenjivati elektronska pisma takvog sadraja izmeu dvije ili vie osoba, nastaje plameni rat
(flame war).

Vie o ovom terminu na adresi:

http://info.astrian.net/jargon/terms/f/flame.html

frames

Okviri su tehnika kojom se koriste kreatori web strana kada ele sadraj ekrana podijeliti na vie manjih prozora.
Svaki taj manji prozor se naziva okvir i ponaa se kao posebna strana. Prednost ovakvog dizajniranja je u tome
to se jedan okvir moe pregledati (scroll), dok za to vrijeme sadraj drugih okvira miruje. Nedostatak je to neki
web itai ne podravaju okvire.

Vie o okvirima na adresi:

http://www.pagetutor.com/pagetutor/frames/

frame relay

irokopojasni (56 Kbps do 1,5 Mbps) standard, namijenjen za prenos podataka, a zasnovan na paketskoj
komutaciji.

Vie o ovom terminu na adresama:

http://www.frforum.com/basicsguide.html
http://www.cisco.com/univercd/cc/td/doc/cisintwk/ito_doc/frame.htm

freeware

Softver na kojem postoje autorska prava ali je dozvoljeno njegovo besplatno koritenje i kopiranje. Vidi
shareware.

Vie o besplatnim ponudama na adresi:

http://www.freewarefiles.com/

FTP

(File Transfer Protocol). Protokol (skup standarda) za prenos datoteka izmeu lokalnog i udaljenog raunara,
preko Interneta. Kreatori web strana svoje radove prenose na server FTP programom.

Vie o ovom protokolu na adresi:

http://www.cs.rpi.edu/courses/fall96/netprog/lectures/html/ftp/

GIF

(Graphical Interchange Format). Bitmapirani format grafikih datoteka, koji je razvila firma "CompuServe". esto
se koristi u kreiranju web strana. Datoteke u ovom formatu imaju u svom nazivu nastavak .gif, relativno su male i
brzo se uitavaju. U ovom formatu prave se datoteke u kojima su crtei, umjetniki posteri i sve slike sa jasnom
granicom meu obojenim povrinama. Specijalni oblici gif formata su: Animated GIF, Interlaced GIF i
Transparent GIF.
 Vie o GIF formatu na adresama:
http://www.gifworks.com/
http://www.widearea.co.uk/designer/compress.html

hacker

U poetku, ovaj termin se odnosio na dobrog poznavaoca raunara, dizajnera, programera ili inenjera, koji je
pravio izvanredne programe, vie uivajui u praksi nego u teoriji. Danas se tim terminom oznaava osoba koja
neovlateno upada u tui sistem radi preuzimanja, izmjene ili unitenja podataka u njemu.

Vie o ovom terminu na adresama:

http://www.tuxedo.org/~esr/faqs/hacker-howto.html
http://www.plethora.net/~seebs/faqs/hacker.html

Hertz, Hz

Jedinica mjere za frekvenciju. Jedan Hz ima periodina promjena kod koje se jedan cijeli ciklus izvri za jednu
sekundu. U Evropi je standard za struju 50 Hz, to znai da elektrina struja napravi 50 ciklusa u svakoj sekundi.
U praksi se koriste i vee jedinice od osnovne: KHz, MHz i GHz. Ova jedinica je nazvana prema njemakom
nauniku Hajnrihu Hercu (Heinrich Hertz, 1857-1894), koji je otkrio i prouavao elektromagnetne talase.

Vie o ovoj jedinici na adresi:

http://www.physicsclassroom.com/Class/sound/soundtoc.html

hex, hexadecimal

Sistem brojanja koji, za razliku od nama uobiajenog, dekadnog, ima osnovu 16. U tom sistemu cifre su od 0 do
9, a zatim od A do F. Jednim bajtom se mogu predstaviti heksadecimalni brojevi od 00 do FF. Heksadecimalno
oznaavanje brojeva esto se primjenjuje u programiranju, npr. kod kodovanja boja za web stranice u RGB
(red/green/blue) sistemu. Da bi se razlikovali od dekadnih brojeva, heksadecimalnim brojevima se dodaje sufiks
"h", npr. 35h, A2h, FBh itd.).

Vie o heksadecimalnom brojnom sistemu na adresama:

http://www.webopedia.com/TERM/H/hexadecimal.html
http://www.myhome.org/pg/numbers.html

home page

Prva, glavna ili ulazna strana web sajta, ona koja se otvori kada u pretraivau izaberete adresu. Na toj strani se
obino nalazi i sadraj cijelog sajta i linkovi na druge strane.

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www.davesite.com/webstation/html/chapX1.shtml

HTML

(HyperText Markup Language). Sistem kodovanja, skup kodova koji se koristi za pravljenje i definisanje izgleda i
funkcija web strana. U ovom jeziku koriste se tagovi. To su oznake, postavljene u zagradama uz tekst,
namijenjene za kontrolu pozicioniranja i pravljenje lista, linkova, strukture, tabela, okvira... Njih prihvata web ita
(browser) i interpretirajui ih, na ekranu prikazuje stranu. HTML datoteke imaju ekstenziju .html ili .htm. Primjer
dijela HTML koda:

Vie o HTML-u na adresama:

http://www.cwru.edu/help/introHTML/toc.html
http://www.bfree.on.ca/HTML/

http
 (HyperText Transfer Protocol). Protokol za prenos hiperteksta. To je osnovni protokol, kojim se prenosi komanda
serveru i kae mu se koju stranu da poalje klijentu. Adresiranje te strane poinje sa "http://", a zatim slijedi ime
domena ili IP adresa.

Vie o http na adresi:

http://www.jmarshall.com/easy/http/

hub

Centralna jedinica sa vie prikljuaka (portova) u kojoj se spaja grupa raunara na lokalnu mreu. Obino se
primjenjuje u zvjezdastoj konfiguraciji. Postoje aktivne i pasivne hub jedinice.

Vie o ovoj jedinici na adresama:

http://www.pcwebopedia.com/TERM/H/hub.htm
http://www.howstuffworks.com/home-network8.htm

hyperlink

Tekst ili grafika na web strani koji, kad se aktiviraju (obino pritiskom na desni taster mia), izazivaju skok na
drugu stranu ili na drugi dio iste strane. Hiperlinkovi se obino pojavljuju kao podvueni tekst drugaije boje.

Vie o hiperlinkovima na adresama:

http://uaweb.arizona.edu/resources/tutorial/html/hyperlink.shtml
http://freespace.virgin.net/r.cawley/tutor5.html

hypermedia

Tehnologija koja omoguava efikasnu sistemsku integraciju dva ili vie razliitih tipova medija kao to su: tekst,
zvuk, grafika i film

Vie o ovom terminu na adresi:

http://dir.yahoo.com/Computers_and_Internet/multimedia/hypermedia/

hypertext

Poseban nain prikazivanja teksta u kojem se klikom miem na neke rijei prelazi na drugu rije, stranu,
poglavlje...

Vie o ovom terminu na adresi:

http://kbs.cs.tu-berlin.de/~jutta/ht/writing.html

Internet

Najvea svjetska mrea raunara koju ine sve manje mree zajedno. Internet omoguuje milionima ljudi (i
poslovnih organizacija), irom svijeta, da meusobno komuniciraju i dijele informacije. Dostupan je svakome ko
ima raunar, odgovarajui softver, modem i telefonsku liniju. Zasnovan je na TCP/IP protokolu. Kada se pie
malim slovom, rije "internet" oznaava manju lokalnu mreu raunara sa zajednikim komunikacionim
protokolom.

Vie o Internetu na adresama:

http://navigators.com/stats.html
http://www.walthowe.com/ilrntree.html
http://www.zakon.org/robert/internet/timeline/

Intranet

Privatna, zatvorena, poslovna mrea raunara sa istim (TCP/IP) komunikacionim protokolom. Uobiajeno je da
je, uz odgovarajue sigurnosne mehanizme, povezana sa "vanjskim svijetom" - Internetom.
Vie o Intranetu na adresama:
http://www.intranetjournal.com/faqs/whatis/index.html
http://www.intranets.com/

IP

(Internet Protocol). Internet protokol je skup pravila kojima se ureuje prenos podataka i
paketa na Internetu.

Vie o IP na adresama:
http://www.cisco.com/warp/public/535/4.html
http://oac3.hsc.uth.tmc.edu/staff/snewton/tcp-tutorial/

IP address

IP adresa, 32-bitna adresa koja se dodjeljuje svakom raunaru na Internetu. Sastoji se od 4 broja, izmeu 0 i
255, koji su odvojeni takom, npr. 147.91.22.114

Vie o IP adresama na web stranama:

http://www.webopedia.com/TERM/I/IP_address.html
http://www.flumps.org/ip/

IRC

(Internet Relay Chat). Internet protokol koji omoguuje korisnicima iz cijelog svijeta da se susreu i "askaju" u
realnom vremenu, unosei tekst preko tastature raunara.

Vie o IRC na adresama:

http://www.irchelp.org/irchelp/new2irc.html - what
http://www.walthowe.com/navnet/faq/ircq.html

ISDN

(Integrated Services Digital Network). Potpuno digitalna tehnologija povezivanja na Internet, kojom se preko
postojeih telefonskih linija omoguava prenos podataka, govora i video signala brzinom do 128 Kbps.

Vie o ISDN-u na adresama:

http://www.isdnzone.com/
http://www.alumni.caltech.edu/~dank/isdn/isdn_ai.html - TRAINING

ISP

(Internet Service Provider). Organizacija koja omoguava korisnicima pristup Internetu.

Vie o ISP-u na adresi:

http://isp.webopedia.com/TERM/I/ISP.html

Java

Programski jezik, slian S++ jeziku, koji je razvila firma "Sun Microsystems". Svi raunari na Internetu, nezavisno
od operativnog sistema, mogu izvravati programe napisane u ovom programskom jeziku. Mali Java programi,
apleti, obogauju web strane animacijama, kalkulacijama, razliitim efektima i mogunostima interaktivnog rada.

Vie o programskom jeziku Java na adresama:

http://java.sun.com/docs/books/tutorial/
http://www.javacoffeebreak.com/tutorials/gettingstarted/index.html
JavaScript

Jednostavan skriptni jezik. Razvila ga je firma "Netscape Communications", da bi bio ugraivan u HTML
dokumente radi poveanja dinamike na web stranama.

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www.intranetjournal.com/faqs/jsfaq/index.html

JPEG

(Joint Photographic Experts Group). Veoma est format grafikih sadraja na web stranama. Za razliku od GIF
datoteka, koje mogu prikazivati do 256 boja, JPEG datoteke mogu prikazati na jednoj slici i do 16 miliona boja.
Veliina ovakve .jpeg ili .jpg datoteke moe se smanjivati redukcijom detalja na slici.

Vie o JPEG formatu na adresi:

http://www.widearea.co.uk/designer/compress.html

LAN

(Local Area Network). Lokalna mrea raunara, tipina za manje udaljenosti ili za poslovne zgrade.

link

Istaknuti tekst, dugme, grafiki ili neki drugi objekat na web strani, koje korisnici akriviraju klikom mia radi
prelaska na drugi dio strane, na drugu stranu ili bilo koji sadraj na Internetu.

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www.pageresource.com/html/linking.htm

linux

Besplatan, Unix-kompatibilan, 32-bitni operativni sistem, namijenjen za rad na personalnim raunarima, koji je
1991. godine razvio Linus Torvalds na helsinkom univerzitetu u Finskoj.

Vie o ovom programu na adresama:

http://www.linux.ie/
http://linux.com/

metafile

Grafiki format u kojem su kombinovane karakteristike bitmapirane i vektorske grafike. Metafajlovi su CGM,
Corel Draw CDR datoteke, encapsulated Postscript EPS datoteke, Adobe Illustrator, Word Perfect Graphics
WPG datoteke, PICT i RTF.

Vie o ovom terminu na adresama:

http://www.companionsoftware.com/PR/WMRC/WindowsMetafileFaq.html
http://www.csn.ul.ie/~caolan/publink/libwmf/libwmf/doc/

meta tag

Opcioni HTML tag u zaglavlju web strane koji sadri neke informacije u vezi s tom stranom. Moe ih biti i vie, a
svaki sa razliitim sadrajem. Primjer: Meta tag se esto koristi uz sljedee oznake: description, keywords, date, i
copyright...

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www.walthowe.com/pubweb/promote/pagepromo.html

MIDI
(Musical Instrument Digital Interface). Digitalni interfejs muzikih instrumenata. To je standardni format koji
predstavlja kvalitetnu digitalnu formu zvuka muzikih instrumenata. MIDI datoteka ima ekstenziju MID i moe se
postaviti kao muzika pratnja uz web stranu.

Vie o MIDI datotekama na adresama:

http://www.walthowe.com/pubweb/audio.html
http://www.walthowe.com/navnet/faq/extguide.html

modem

Skraenica od MOdulator/DEModulator. Ureaj koji omoguava komunikaciju izmeu dva udaljena raunara
preko standardne telefonske linije. Odlazni signal iz raunara u modemu se pretvara iz digitalnog oblika u
analogni, a dolazni iz analognog u digitalni. Modem moe biti u raunaru (interni) ili izdvojen kao posebna
jedinica pored raunara (eksterni).

Vie o modemima na adresama:

http://modemfaq.home.att.net/
http://www.howstuffworks.com/modem.htm

multimedia

Sposobnost raunara da primjenom dva ili vie razliitih medija realizuje prezentacije ili analize. Primjer su
edukativni sadraji ili enciklopedije na Internetu. Tu se kombinuju tekst, zvuk, animacije, pa i inserti iz filmova.

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www.prenhall.com/divisions/ESM/app/hooper/

PING

(Packet InterNet Groper). Program kojim se ispituje veza na Internetu. Radi tako to poalje kratku poruku
(paket) prema IP adresi drugog raunara i provjerava da li je od njega stigao odgovor.

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www.fifi.org/services/ping

pixel

(Picture element) Najmanji element slike na ekranu raunara. Uobiajeno je da ekrani danas imaju od 640
(horizontalno) x 480(vertikalno) pa do 1600 x 1200 piksela. Jedan piksel moe biti predstavljen sa 2, 4, 8, 16 ili
24 bitova, pa od toga zavisi i koliko boja moe biti prikazano (crno-bijelo, 16 boja, 256 boja, 65356 boja ili preko
16 miliona boja).

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www.howstuffworks.com/monitor.htm

plug-in

Sinonim za mali program koji se dodaje veem programu da bi se proirile njegove mogunosti. Ovakvi dodaci
omoguavaju da web itai mogu prikazati razliite multimedijalne efekte ili da se grafiki programi obogate
novim mogunostima.

Vie o ovom terminu na adresi:

http://thepluginsite.com/knowhow/tutorials/introduction/introduction.htm

port

Konektor (prikljuak), na zadnjoj strani raunara, u koji se moe ukljuiti periferni ureaj, tampa, monitor,
modem, tastatura, mi, itd. Drugo znaenje ove rijei odnosi se na identifikacioni broj koji ukazuje na odreeni
Internet servis, npr. HTTP obino koristi port 80, e-mail port 25 itd.
Vie o portovima na adresi:
http://www.walthowe.com/navnet/faq/ports.html

portal

Web sajt koji nudi posjetiocu mnogo informacija razliitog tipa: vijesti, besplatne programe, reklame i tome slino.
S te strane se obino dalje pretrauje Internet. Poznati portali i njihove maine za pretraivanje su: AltaVista,
Excite, Lycos, Yahoo, Netscape Netcenter...

Vie o portalima na adresama:

http://www.yahoo.com/
http://www.excite.com/
http://home.netscape.com/

protocol

Skup pravila kojim se definie oblik poruke i nain komuniciranja izmeu dva raunara. Isti protokol omoguuje
da razliiti raunari i operativni sistemi budu u vezi. Na Internetu ima vie protokola: HTTP (za web strane), FTP
(za prenos datoteka), POP (za elektronsku potu), TCP/IP, Xmodem, Zmodem

Vie o protokolima na adresama:

http://www.w3.org/Protocols/
http://www.manning.com/getpage.html?project=hethmon&filename=Chapter2.html

RGB

(Reed, Green, Blue) Tri osnovne (aditivne) boje: crvena, zelena i plava. Njihovim mijeanjem nastaju sve ostale
boje na ekranu. Svaka boja na web strani ima svoju heksadecimalnu kodnu oznaku u obliku aabbcc, gdje aa
znai stepen prisutnosti crvene boje, bb zelene i cc plave. Intenzitet boje moe biti od 00 do FF (256 nivoa).
ista crvena boja je FF0000 (nema zelene i plave). Kodna oznaka bijele boje je FFFFFF, a crne 000000.

Vie o RGB-u na adresama:

http://www.cecs.csulb.edu/~jewett/colors/index.html
http://www.dtp-aus.com/htmcolrm.html

router

Raunar ili hardverska jedinica posebne namjene koja spaja raunarske mree, dijelove mrea ili lokalnu mreu
sa Internet servis provajderom. Kontrolie prenos paketa od izvora do odredita, obezbjeujui optimalne i
alternativne puteve, ako je potrebno.

Vie o ovoj jedinici na adresama:

http://www.sangoma.com/fguide.htm
http://www.homenethelp.com/router-guide/index.asp

search engine

Maina za pretraivanje, alat kojim se pretrauje Internet, Intranet, sajt ili baza podataka u potrazi za
selektovanim terminom. Za korisnika to je web strana od koje se polazi kada treba nai neku informaciju na
Internetu.

Kako rade neki od poznatijih svjetskih pretraivaa moe se vidjeti na sljedeim adresama:
http://www.altavista.digital.com/,
http://www.aol.com/,
http://www.excite.com/,
http://www.goto.com/,
http://www.google.com/,
http://www.lycos.com/,
http://www.krstarica.com/
http://www.yahoo.com/,... .

server

Raunar koji omoguuje vezu ka drugim mrenim resursima i prua usluge ostalim raunarima u mrei, pomou
odgovarajueg softvera. Jedan server moe objedinjavati vie programa, pa samim tim i davati vie razliitih
usluga, npr. za razmjenu pote i za korisnike prezentacije.

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www-3.ibm.com/software/webservers/appserv/tutorial.html

shareware

Softver koji se nudi za slobodno preuzimanje na Internetu da bi se isprobao. Korisnik, kasnije po isteku probnog
perioda, odluuje da li e ga kupiti, tj. platiti punu cijenu. Nekada se takvi programi nude u cjelosti, a nekada u
komercijalnoj formi, sa dijelom ukupnih mogunosti.

Vie o ovom terminu na adresama:

http://shareware.cnet.com/
http://www.supershareware.com/

site

Posebno "mjesto" na Internetu. Ovim terminom se esto naziva web strana, ali sajt obino ima vie strana pod
istim imenom sajta.

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www-106.ibm.com/developerworks/library/us-cranky1.html

smiley face

Kombinacija karaktera, unesenih sa tastature, koja, gledano u cjelini, izgleda kao lice sa izraenom emocijom
("emoticon"). Evo nekoliko primjera:

:-) Osmijeh, srea

:-( Tuga
:' -( Plakanje
:-)) Velika srea
:-* Poljubac
:-o Oh! Iznenaenje
C|:-= arli aplin
:-'| Prehlada

Vie o smiley face i emocijama na adresi:

http://www.netlingo.com/smiley.cfm

spam

Poruka koja se elektronskom potom alje na vie adresa, bez saglasnosti primalaca. Obino sadri promociju
nekog proizvoda ili usluge. Primaoce ta poruka najee iritira, jer im nepotrebno optereuje "potanski
sandui". Meu ovakve poruke svrstavaju se: lanana pisma, igre na sreu, reklame proizvoda, usluga ili
pornografskih strana na Internetu, ponuda piratskog softvera itd.
Vie o ovom terminu na adresi:
http://www.cauce.org/

surf

Pretraivanje sadraja na Internetu, bez posebnog cilja, lutanje.

Jedna od adresa odakle moete poeti pretraivanje je:

http://cui.unige.ch/meta-index.html

TCP/IP

(Transmission Control Protocol/Internet Protocol).

Skup komunikacionih protokola potrebnih za komuniciranje na Internetu.

Vie o TCP/IP na adresama:

http://www.cisco.com/warp/public/535/4.html
http://oac3.hsc.uth.tmc.edu/staff/snewton/tcp-tutorial/

transparent GIF

Jedna vrsta elektronskog zapisa slike u GIF formatu, kada se boja pozadine naini prozirnom. Takve slike se
esto koriste pri formiranju grafikih sadraja na web strani jer se dobro kombinuju sa drugim objektima.

Vie o ovom terminu na adresama:

http://info.med.yale.edu/caim/manual/graphics/transparent_gifs.html
http://www.webopedia.com/TERM/G/GIF.html

Trojan horse

Trojanski konj, destruktivni program kojim se raunar "zarazi", obino preuzimanjem nekog programa sa
Interneta ili priloga uz elektronsku potu. Kad se pokrene ovakav program, aktivira se virus koji moe otetiti ili
unititi podatke na disku raunara.

Vie o ovom terminu na adresama:

http://www.bluekestrel.com/trojan_horses.htm
http://www.howstuffworks.com/virus.htm

UNIX

(ita se "juniks"). Moan i fleksibilan multikorisniki operativni sistem, razvijen 1969. godine u "Bell Labs".
Prvobitno je bio namijenjen za velike sisteme, a sada se koristi i u personalnim raunarima. Postoji nekoliko
besplatnih (ili gotovo besplatnih) verzija ovog operativnog sistema, ukljuujui tu i popularni Linux. UNIX se
veoma esto koristi u serverima na Internetu.

Vie o ovom operativnom sistemu na adresama:

http://www.isu.edu/departments/comcom/unix/workshop/unixindex.html
http://www.ee.surrey.ac.uk/Teaching/Unix/

upload

Prenos datoteke iz raunara korisnika u drugi raunarski sistem preko modema i neke linije, pri emu se koristi
transfer protokol (FTP). Taj isti proces, gledan iz pozicije raunara koji prima podatke, zove se download
(preuzimanje podataka).

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www.walthowe.com/pubweb/faq.html
URL

(Uniform Resource Locator)

Adresa strane ili datoteke na Internetu. Adresiranje ima standardnu formu: protokol://adresa. Primjer:
http://www.microsoft.com/ Umjesto oznake http moe biti ftp za prenos datoteka, telnet za direktnu, interaktivnu
komunikaciju sa odreenim raunarom ili mailto za elektronsku potu.

Vie o URL-u na adresi:

http://www.walthowe.com/navnet/faq/url.html

Usenet Newsgroups

Diskusione grupe na Internetu o nekoj temi gdje korisnici itaju neije komentare ili ostavljaju svoje miljenje.
Pokrivaju gotovo sve oblasti ljudske djelatnosti. Smatra se da ih ima preko 20 hiljada, a osam primarnih serija:
comp, humanities, misc, news, rec, sci, soc i talk.

Vie o ovom terminu na adresama:

http://www.usenet.com/
http://net.gurus.com//usenet

vector graphics

Crtanje pomou raunara kada slika nastaje kombinacijom boja, pravih i krivih linija, pravilnih i nepravilnih
zatvorenih povrina. Dobra osobina vektorske (objektno orijentisane) grafike je to to se objekti mogu poveavati
bez gubitka otrine. To je zato to njihov oblik ne nastaje od niza taaka, ve se formira po matematikom
proraunu. Na Internetu se koristi i vektorska i bitmapirana (rasterska) grafika.

Vie o vektorskoj grafici na adresi:

http://www.htmlgoodies.com/tutors/image_formats.html

VPN

(Virtual Private Network) Privatna mrea u okviru javne mree. Tipian primjer je mrea jedne poslovne
organizacije koja ima kancelarije u dva udaljena mjesta. Tada se formira preko Interneta virtuelna privatna mrea
(VPN) uz odgovarajue mehanizme zatite od neeljenih posjetilaca.

Vie o VPN-u na adresama:

http://www.vpnc.org/
http://www.homenethelp.com/vpn/

virtual reality

Virtuelna, prividna realnost. To je raunarska simulacija realnog trodimenzionalnog svijeta. Posmatrai (uesnici)
tog svijeta, koji postoji samo u raunaru, imaju kacigu, naoare, rukavice i pojas, kao ulazne ureaje, i imaju
dojam kao da borave i kreu se u stvarnom svijetu.

Vie o ovom terminu na adresama:

http://abilitymagazine.com/boone_virtual.html
http://www.isi.edu/isd/VET/vet-body.html

virus

Destruktivni raunarski program koji se sam multiplicira i inficira druge programe ili diskove. Napravljen je s
namjerom da se izazove teta ili poremeaj u radu raunara. Neki virusi mogu jedno vrijeme biti potpuno
neaktivni, oekujui neku akciju ili datum kada e prei u destruktivnu fazu. Dobra zatita od virusa je kontrola
svih ulaznih podataka nekim od antivirusnih programa.

Vie o raunarskim virusima na adresama:

http://www.symantec.com/
http://www.howstuffworks.com/virus.htm
http://avp.ch

W3C

(World Wide Web Consortium). Organizacija koja podstie realizaciju web potencijala i propisuje standarde za
Internet.

Vie o W3C na adresi:

http://www.w3c.org/

WAN
(Wide Area Network)

Mrea raunara u kojoj se velikim brzinama komunicira na velike daljine, najee kablovskim ili satelitskim
vezama.

Vie o WAN-u na adresi:

http://www.marconi.com/html/education/webbasedwantheory.htm

WWW
(World Wide Web)

Pojam koji se nekada mijea sa pojmom Interneta, a u stvari je samo jedan njegov dio. To je put, koji kao
paukova mrea omoguuje pristupanje informacijama na Internetu, a one mogu biti u obliku teksta, grafike, audio
ili video zapisa.

Vie o WWW na adresama:

http://www.walthowe.com/navnet/faq/www.html
http://www.zakon.org/robert/internet/timeline/

worm

Vrsta virusnog programa koji se sam, kao crv (worm), prenosi i multiplicira kroz mreu raunara. Najpoznatiji
virusi ove vrste napravili su ogromne tete na Internetu za vrlo kratko vrijeme.

Vie o ovom terminu na adresama:

http://www.symantec.com/avcenter/venc/data/happy99.worm.html
http://www.howstuffworks.com/virus.htm

WYSIWYG

(What You See Is What You Get). "To to vidi to e i dobiti". Ovaj pojam oznaava nastojanje da sadraj
ekrana bude tano onakav kakav e biti odtampan na tampau.

Vie o ovom terminu na adresi:

http://www.webopedia.com/TERM/W/WYSIWYG.html

X.25

CCITT preporuka koja je meunarodni standard za uskopojasnu paketsku komutaciju.

Vie o X.25 na adresama:

http://www.sangoma.com/x25.htm
http://www.rad.com/networks/1996/x25/x25.htm