Professional Documents
Culture Documents
P
eyniri, yel deirmenleri, din basklar sebebiyle yurtlarndan ayrlan ok kii ve
da byle tannd. Nfusun youn Endonezya Prensi Dipo Negoro'nun Hollanda Generali Endonezya'da Hollanda
bisikletleri, laleleri ve De Kokck'a teslim oluu-Nicolaas Pieneman'n tablosu Hollanda Dou Hindistan irketinin gemisi smrge askeri - 1910 topluluklar Hollandaya snd. Bu hareket, XX. asrda
Holtayn inekleri ile me- olduu bir yerdi. Amsterdam da srd. imdi nfusun %2si Trk, %2si Fasl ve
1590a doru 190 bin nfusla Avru-
Amsterdam-stanbul hatt
hur Hollandaya Osmanl- %2si Endonezyaldr.
lar, Felemenk (Flaman lkesi) der- pann en byk ehirlerinden bi- Btn bu mazisine ramen, smrgecilik furyasna
di. Flamanlar, bir Cermen kavmidir. riydi. Deniz ticareti, bankaclk, m- kaplmaktan kurtulamad. Bir yandan smrgelerini
Avrupallar ise Alak lkeler (Fl. cevhercilikle zenginleti. stiklalini demir yolu ve saire ile imar edip hayat standartlarn
Nederland, ng. Netherlands, Alm. biraz da bu sayede elde edebildi. ykseltmeye alrken; medeniyet misyonu ad altn-
Niederlande, Fr. Pays-Bas) diye Amsterdam, Avrupann borsas Hollanda-Trkiye mnasebetleri apkalarna bu slogann yazl ol- AKDENZ TCARET da smrgecilii merulatrma abasna giriti. Bu
oldu. Amsterdam Bankas, Bat 1612de Sultan I. Ahmede gnderi- duu hilal eklinde madalyonlar
anar. Zira lkenin byk ksm de- Bu imtiyazlar, Hollandaya Ak- meyanda en byk sknt Endonezyada yaand. te-
Hind Kumpanyas ile beraber, de- len ser Cornelis Haga ile balar. ilitirirdi.
niz seviyesinden aadr. Kanallar denizde canl bir ticaretin kapsn den beri mstakil sultanlklar hlinde yaamaya al-
lkesidir. Fransz igalinde kanal ta devlet iinde devlet gc kazan- Ama daha evvel Osmanllar, s- Zeki eli Haga, padiahn hocas
at. Halep, skenderiye, Kbrs, m Cavallarn isyanlar kanl bir ekilde bastrld.
kapaklarn aarak, igalcileri suya d. Hollanda korsanlar, 1623-1636 panyol Armadasn malubiyete mehur mutasavvf Aziz Mahmud
Mora, nebaht, Eriboz, Mezistre, 1873te balayan ve 1903e kadar devam eden Ae is-
bomu ve vatanlarn kurtarm- arasnda 545 spanyol gemisini vu- uratarak hem ngiltereye, hem Hdaiyi ziyaret ederek itimadn
Venedik, Cenova, Zante, Livorno yannda, yerli halktan ou sivil 70 bin kii ld.
lardr. Deniz kysna yaplan setler rup, spanyaya ar bir darbe indi- Fransaya, hem de Hollandaya ra- kazand. Bunun vastasyla padi-
hat nefes aldrmt. Bu sebeple her ahla grt. Felemenke ticari im- ve Sicilyada pe pee konsolosluk- HALFENN YARDIM EL
sayesinde ok toprak kazanlmtr. rerek mahvn hazrladlar.
, varln biraz da Osmanllara tiyazlar koparmaya muvaffak oldu. lar kuruldu. Ticaretin diplomatik stanbul, el altnda Aelilere destek olmaya alt;
Hollanda, memleketi meydana Hollandallar, Amerikaya ilk gi-
borludur. Aksi takdirde burada s- Cebelitarktan itibaren btn Ku- altyaps hazrland. Bu imtiyazlar, ama ekonomik ve politik zorluklar, buna tam mana-
getiren eyaletlerden yalnzca birisi denlerdendir. New Yorkun ad, es-
panyol hkimiyeti kanlmazd. zey Afrika, Msr, Arabistan, Ana- Hollandaya siyasi bir g kazan- syla imkn vermedi. Hollanda, bu byk ktay elin-
ve en zenginidir. Ancak uzun za- kiden Nieuw Amsterdam idi. Japon-
Hollandada spanyaya kar is- dolu, Balkanlar, Ege Adalar, Kara- drd. Hollandallar, stanbul ile iyi de tutacak asker gce sahip eildi. Bunun iin mahal-
mandr lkenin kalbi mesabesinde yaya ilk ayak basan beyazlar da
yann balad 1567de isyann li- deniz ve Krm gibi Osmanl coraf- mnasebetleri sayesinde, Avustur- li halkla i birlii yapmas gerekiyordu. Belli bal kabi-
olduu iin ngiliz ve Almanlar, bu Hollandallardr. Asyada Portekizli-
lerin yerini aldlar. Gney Ameri- deri Willem Orange, Osmanl padi- yasnda Hollanda gemileri kendi ya ve Rusya savalarnda, ara bu- leleri para ve baka yollarla elde etmeye alt. Bir
ismi kullanmtr. Eskiden Aa
kadaki Surinam (Hollanda Guya- ah Sultan II. Selimden yardm is- bayraklar altnda ticaret yapabile- luculuk vazifesini stlenmilerdir. yandan da halkn, dnya Mslmanlar ve bilhassa
Lotharingia denen lkeye XI. asrda
nas), bunun kuzeyindeki Hollanda temiti. Padiah, dmannn d- cekti. stanbuldaki ngiliz, Venedik 1620 ylnda 200den fazla Hol- Hilafet merkezi stanbul ile irtibatn kesmeye alt.
Hollanda kontu hkim olunca, Hol-
Antilleri, Gney Afrikada Cape, As- manna yardm vaadinde bulun- ve Fransz serleri, bunu engelle- landa gemisi Akdenizde faaliyet Endonezyal Mslmanlarn hacca gidii yasakland.
landa tabiri ortaya kt.
yada Seylan ve Endonezya adalar mu; ama 1571 tarihli nebaht meye ok almlarsa da muvaf- gsteriyordu. 1625te Akdeniz Ti- XX. asrda smrgelerinin hepsini kaybetti. imdi
SELM KRALLAR Hollanda smrgesi oldu. 1700de Bozgunu buna imkn vermemiti. fak olamadlar. Zira Hollandann caret ve Seyrsefer Mdrl elinde sadece Hollanda Antilleri kald. Avrupann bu
Felemenk eyaletleri, uzun zaman ana vatan 32 bin km2 ve nfusu 1,7 O sralar Liever Turks dan Paaps himayesinin, Osmanl d politika- (Dutch Levant Company) kuruldu. kk lkesinin, ana vatandan 40 misli byk toprak-
Habsburg mparatorluuna bal milyon iken; smrgeleri, 1 milyon (Katolik olmaktansa, Trk olmay sna yardmc olacan dnen Bu devir, Hollandann altn a lar zerinde kurduu smrge imparatorluundaki
yaad. Protestanlk yayld. Katolik km2 ve 7,5 milyon nfusa sahipti. tercih ederim) slogan popler ol- Sadrazam Halil Paa, Hagann sa- kabul edilir. Hindistan yolu, bu ve- politikas, hmanist mazisine glge drd gibi;
Alman imparator, bu yeni mezhebi Nfusundan fazla smrge sahibi mutu. Hatta baz Hollandallar, lam bir koruyucusu idi. sileyle Hollandallara almtr. imdilerde bu lkede ykselen faizm, hayret ve endi-
nlemeye alt. Yz binlerce Fla- olan ilk Avrupa devletidir. e ile izlenmektedir.