Vizyon 1

TRTden

Yeni Trkiyenin TRTsi

Yarm asr aan birikim ve deneyimiyle TRT bugn dnyann en byk yaync
kurulular arasnda yerini almtr.

Son bir ylda attmz admlarla d yaynlarmz nemli bir ivme kazanarak
daha da glenmitir. Bunlarn banda ngilizce haber kanalmz TRT World
geliyor. Ksa srede teknik ve ierik alt yaps tamamlanan TRT World, arka-
dalarmzn youn gayretleri ile yayna balad. TRT World kurumumuzun
da alma srecinde nemli bir milat, lkemizin sesini dnyaya, dorudan
ve daha gl bir ekilde aktarmada etkili kanal olacaktr. Yine TRT Arapada
yeniden yaplandrma srecinin tamamlanmas, d yaynlarmzn etkisini
daha da artracaktr.
enol GKA
TRT Genel Mdr
Yeni ylda da TRT kamu yayncs olmann gereklerini en iyi ekilde yerine ge-
tirecektir. Milli ve manevi deerlere saygl, aile mefhumunu gzeten ilkeli ya-
yn anlayyla ekrana gelecek yapmlar, TRT izlenme tasn ok daha yukar-
lara tayacaktr. Bu itibarla yakn tarihimize k tutacak iki nemli dizimizden
bahsetmek istiyorum. 15 Aralkta ekrana gelen ve yalnzca 4 blm srecek
olan Byk Srgn Ahska Trklerinin vatanlarndan nasl srldklerini,
yaadklar zulm ve aclar ekranlara tamaya devam ediyor. Ocak aynn or-
tasnda yayna girmesini planladmz bir baka tarihi mini dizimiz Seddl-
bahir 32 Saat ise anakkale Savalarnn en kanl muharebelerinden birini
anlatyor. Yeni dizimizle anakkalede o muhteem zaferin nasl yazldna bir
kez daha tanklk edeceiz. Kltrel mirasmz yksek tarih bilinci ile hatrlat-
ma ve bu mirasa katk salama amacyla hayata geirdiimiz dnemsel mini
dizi projelerimiz nmzdeki dnemlerde de devam edecektir.

TRT olarak radyonun gcn ok iyi biliyoruz. Amacmz kamu yayncs has-
Yeni ylda da TRT kamu sasiyetiyle radyo yaynlarmzn etkinliini daha da artrmaktr. Dinleyicileri-
yayncs olmann miz geleneksel mziimizin en kaliteli icralarn, popler ve bat mziinin
en gzel rneklerini, haberin en dorusunu, seviyeli ve scak sohbetlerle TRT
gereklerini en iyi Radyolarnda bulmaya devam edecek. Bu noktada 2015 ylnn Ocak aynda
ekilde yerine yaynlara balayan Kent Radyolarmzn yakalad baar, yeni admlarmz
iin de rnek olmaktadr.
getirecektir. Milli ve
manevi deerlere saygl, TRT Okul, nmzdeki gnlerde yeni dzenlemelerle bilim kltr alannda
ierii daha da zenginletirilecek olan kimlii ile dnyada birok medya ku-
aile mefhumunu gzeten ruluuna rnek olmay ve yol gstermeyi srdryor.
ilkeli yayn anlayyla
Aralk aynda 47 lkeden 100 akn medya mensubu ve yaync ile Ulusla-
ekrana gelecek yapmlar, raras Medya Eimi Programnda (UMEP) Antalyada bir araya geldik. TRTnin
TRT izlenme tasn ok ve basnmzn sekin isimlerinin yaynclk ve medya deneyimlerini paylat
daha yukarlara bulumada karlkl gr al veriinde bulunduk. TRT olarak gerek ulusal ve
yerel, gerekse yabanc medya kurulular ile deneyim ve bilgilerimizi payla-
tayacaktr. may srdreceiz.

enol GKA

Vizyon 1
 iindekiler
iindekiler
24
Kent Radyolar
zirvede
Kente dair her eyi
ieren yaynlaryla 12 Ocak
2015ten itibaren yaynda
Ocak-2 016/ Say: 319

olan Kent Radyolar byk

ilgi grd. Baarnn srrn
TRT Radyo Dairesi Bakan
Amber Trkmen den
rendik.

TRT AYLIK
RADYO TELEVZYON
DERGS
26 Star Wars 7
G seninle olsun!
20 yanda seyrettiiniz bir
TRKYE RADYO TELEVZYON filmin sregelen devamn bugn
KURUMU ADINA SAHB 58 yanda, belki de torununuzla
enol GKA
izlediniz. Efsanenin 38 yllk
GENEL KOORDNATR servenine dair bilinen
Sibel Arzu YILMAZ VAROL bilinmeyen her ey bu yazda.
GENEL YAYIN YNETMEN
Ylmaz INAR

SORUMLU YAZI LER MDR

Mine Sultan NVER

YAZI LER MDR

Aslhan AHN GVEN

GRAFK TASARIM
Gamze ZGREN
Armaan KPEL
Feride ORTA
Trkeden dnyaya
armaan szckler
Neden srekli yabanc dillerden
30
www.trt net tr/vizyondergisi/
aldmz kelimelerden sz eder,
facebook.com/TRTVizyonDergisi yaknrz da, verdiimiz
trtdergisi@trt.net.tr szcklerimizden bahsetmeyiz?
ngilizce, Farsa, Rusa, gibi dnya
YNETM YER dillerinde 20 binin akn Trke
TRT GENEL SEKRETERLK
TRT STES B BLOK KAT: 11 kelime bulunduunu biliyor.
ORAN/ANKARA
Tel : (312) 463 23 00
Faks: (312) 463 23 07
ISSN 1308-7495
YAYIN TR Yaygn/Sreli
Gzel stanbulun k
BASIM TARH
24 Aralk 2015 hli
stanbula, en sert klarndan
BASILDII YER
Eflal Ajans Matbaaclk San. Ltd. ti. olan 1929 ve 1954n dondurucu
Zbeyde Hanm Mah. ancak bir o kadar da ilgi ekici
Kazm Karabekir Cad. Koyunlu penceresinden bakmaya hazr
han No: 95/1A
Altnda-Ankara msnz?
Tel : (312) 341 47 48

34
Faks: (312) 341 48 68

2 Vizyon
 nsan neden terk eder
yurdunu?
Muhacir
36
nsan niye terk eder
evini, yurdunu? Neden geride
brakr sevdiklerini, anlarn?
TRT Diyanet Kanalnda
yaynlanan Muhacir isimli
belgesel, pek ok sorunun ac
cevaplarn sunuyor bizlere.

TRTden mini tarihi

diziler
TRT, yeni yla iddial mini dizileriyle
50
merhaba dedi. TRT 1 ekranlarnda
yaynlanacak dizilerin ierii ise tarih.
zellikle milli tarihimizden ilham
alan diziler, uzun ve yorucu tekrarlarla
dolu popler kltr dizilerine iyi bir
alternatif.

42
TRT, sizin TRTnizdir
enol Gka
60 ocukla iletiim
Anne ya da baba olmak
demirden leblebi
Getiimiz ay Antalyada
Dnyann en gzel ancak
dzenlenen Uluslararas Medya
en zor hali. martmamak
Eitim Program ve daha
ama despot da olmamak.
ncesinde stanbulda gerekleen
Peki bu nasl salanr?
TRT Uluslararas ocuk Medyas
Konferans ile ok sayda yabanc
medya ilgilisi lkemizde arland.

64 18 Mozartn masals ehri

Salzburg
Sokaklarnda kayp olmadnz bir ehri
gezmi saylmazsnz. Nitekim Salzburg
darack sokaklar, avlular ve meydanlarnda
kaybolunas bir ehir. 1756 ylnda buruda
doan Mozartn melodilerini dinleyerek
elbette.

Vizyon 3
KARE
KARE
2015 Meral nsal

2015 ne yazk ki, terr saldrlarnn

damgasn vurduu bir yl oldu.
Dnyann drt bir yannda ard ardna yaanan
terr saldrlar, tm lkelerin ivedilikle bu
konuda nlem almalarnn kanlmaz
olduunu bir kez daha hatrlatt.

4 Vizyon
Nobel Kimya dln alan Aziz Sancar,
getiimiz ay Cumhurbakannn davetlisi
olarak lkemize geldi. Grmelerinden
nce Antkabiri ziyaret eden Sancar; Bu
Atatrkn ve Cumhuriyetin madalyasdr
dedi. 19 Maysta tekrar gelerek madalyasn ve
sertifikasn Atatrke hediye edeceini aklad.
dl ve sertifikay, Maysa kadar Antkabir
Komutanlna emanet etti.

Getiimiz yl her zaman kt olaylarla

anlmad elbette. Basna yansyan ilgin
karelerle herkes Japonyadaki Aoshima
Adasn ve onun nn renmi oldu.
Yalnzca 22 kiinin yaad bu minik
adada kedi says 120ye ulanca ortaya
sevimli grntler kt.

Vizyon 5
 Ve tarihler 26 Nisan
gsterdiinde, Nepal 7,8
byklnde bir deprem
yaad, depremde 8 binden
fazla kayp verdi.
Ne yazk ki, bu depremden
yalnzca iki hafta sonra,
12 Mays tarihinde 7,3
byklnde bir depremle
daha sarsld.

6 Vizyon
 Romantik bir anm gibi
duran bu kare, 2015e
en ok damgasn vuran
gmenlere ait. Bu
konuda ajanslara den
binlerce kareden belki
de en az rahatsz edici
olan. Konunun kendisi
hafzalara kaznm pek
ok fotorafla birlikte,
bir insanlk dramnn
altn koyu biimde
iziyor.

Dnyann sorunlar sadece terr ve savalar

deil elbette. evre kirlilii ve katliam en
ncelikli sorunlardan. Ve getiimiz yl da bu
konuda herhangi bir ilerleme salanm
grnmyor. Fotorafmz, dnyann en
kalabalk lkesi inden.

Vizyon 7
 Gmen sorununa dikkat
eken fotoraflardan bir
tanesi de artk herkesin
bildii Aylan Kurdinin
fotoraf. Time dergisi de
o fotoraf 2015e
damgasn vuran
fotoraflarn arasnda
deerlendirmiti.
Ancak biz o fotoraf
yerine en az onun kadar i
actan bir bakasn setik.
Aylann babas Abdullah
Kurdinin, Mula
morgundan ayrlrken
ekilmi fotoraf
yrekleri dalyor.

8 Vizyon
 Uluslararas ekonomik ibirliini
arttrmay amalayan, gelimi ve
gelimekte olan ekonomileri bir
araya getiren, kresel ekonomik
kararlarn alnd bir platform
olarak tanmlanan G-20 zirvesi
bu yl lkemizde, Antalyada
gerekleti. Dnya liderleri
gelenei bozmayarak aile
fotoraf ektirdi.

Vatanlarndan sava nedeniyle kopup bilinmezlie

srgn gmenler, eer lmden kurtulabildilerse
farkl skntlarla yz yze geliyorlar. Gittikleri pek ok
lke, onlara kucak amad maalesef.

Vizyon 9
sanat

Ak ile sabr
Aynur ELKCAN

mek etmek!
almalarn Necef llerinde
birer heykel gibi algladn be-
lirten Hassan Massoudy, kendini
Ben bu iaretlerin bysne ya-
kalanm bir balm diye ifade
ediyor. Sanat, 30 yln alan bu
arayn dou estetii ve bat sa-
natnn etkili karmyla aklyor:
Irak bana bat sanatn ret-
ti ama aslnda Arap hat sanatn
Fransada renmi oldum.

E
vveli, ahiri, zahiri, batn iinde bu sanatn Ak ile
sabr mekine girmek deniyor adna Nam- dier,
hat sanat! lahi bir medeniyetin mahhas temsilci-
si! Bir kt, bir kalemden mrekkep harflerin vcut bulmas,
daha da tesi manaya kavumas. Kainatn srlarn kefetmek
iin bir mr sessizce mek eden, o tlsmn elisi hattatlarn
haslat ise, mr boyu atklar kalemin biriken paralaryla
stlan son yolculuk suyu! Adna sre inmi kalem, insano-
lunun dnyevi hslat bir nevi
Bat dnyasnda calligrapy (kaligrafi) ustas ve ayn zaman-
da slam dnyasnn yaayan en muazzam hat stad Hassan
Massoudynin stanbulda aaca sergi mnasebetiyle bu ha-
trlamalar Douyla baty, gelenekselle moderni, yerel sanatla
evrenseli birletirmek, kaynatrmak imknsz gibi grnse de
Massoudy bunu baaranlardan biri. Dahas, zamann ve mek-
nn tesine taan ve orada insanln ortak noktasn, estetik
zn yakalamay baaran bir sanat. Belli ki zmzde g- boldum diyor sanat o dnemlerini anlatrken; Bu ksr dn-
zellik var! Kim bilir belki cennet bahelerinden zmsediimiz
bir insanlk geni sanat; kim yakalarsa znde ve kim kaynat-
rrsa yaad iklime
Parise giden yol
Necef, Badat, Paris geninde ekillenmi bir sanat. Kendi-
sine sorduumuzda ne serden, ne yardan misali, hem gelenek-
sel kklerine bal ama hem de amzn modern anlayn
terk etmekten yana deil Hassan Massoudy. ocukluundan
itibaren Necef ve Irakn mimari yaplar, camileri, dini okullar
ve ktphanelerinde bulunan hatlara bakp durduunu sy-
leyen Massoudy, be yandayken amcasnn yapt hat al-
malar srasnda tanm kalem ve mrekkep ile. Sonralar
Necef te maazalarn reklam afilerini sslemi bir sre. 1961
ylnda Badata tandktan sonra baka hattatlarn almala-
ryla tanm ve bir ryas varm: Pariste sanat eitimi almak.
1969da Paris Gzel Sanatlar Okuluna baladktan son-
ra bat sanatnn iinde bulmu kendini. Mimari, mozaik,
fresk, modern sanat eserleri ve tekniklerini rendikten sonra
Iraktan getirdii kalemine bakp dnm durmadan. Kay-
gden kamak, basite kendi yaz geleneime dnmekle z-
lecek bir sorun deildi. Bu yol Fransaya gelme nedenlerimle
eliirdi. Pariste resim sanat zerine rendiim her ey beni

10 Vizyon
allak bullak etti. Bu eer baarszlk deilse, benim iin ikinci bir eikti.
Aslnda, ne Badatta rendiklerim ne de Paristeki eitimim srasn-
da rendiim yal boya tarz beni tatmin etmiyordu. Kendime yle
soruyordum: Benim seimim ne olmal? Nereye doru gitmeliyim? Ve
aklma bir Afrika atasz geldi: Nereye gideceini bilmiyorsan, nere-
den geldiini hatrla! Bylece hat sanatn derinlemesine renmeye
karar vermi ve alt yl boyunca analiz etmekle megul olmu Massoudy.

Necef llerinden yansmalar

Arap harflerini soyut kompozisyonlarla deneyen sanat, iirle bulu-
an hat almalarnn kendi estetiini yakaladna ahit olmu bir sre
sonra. lde yaayan airlerin syledii eski Arap dizelerinden esinle-
nen Massoudy, iiri kaligrafik kompozisyonlarnda kullanmaya bala-
m. iir, harfleri bir mcevhere dntryor. diyen sanat, iirleriniz
mi eserlerinize nclk ediyor, yoksa izerken mi dizelerle dans ediyor-
sunuz sorumuza u cevab veriyor: Genelde iirsel bir cmle bana il-
ham veriyor ve bunu Hata dkmeye balyorum. Cmledeki en nemli
kelimeyi, byk olarak merkeze alyorum ve cmlenin kalan ksmn
daha kk olarak alta yerletiriyorum. Fakat bazen de belirli bir renk
ve forma taklm oluyorum ve ona gre uygun bir cmle aradm da
oluyor. almalarn Necef llerinde birer heykel gibi algladn
belirten sanat, kendini Ben bu iaretlerin, harflerin bysne yaka-
lanm bir balm diye ifade ediyor. Sanat, 30 yln alan bu arayn
dou estetii ve bat sanatnn etkili karmyla aklyor: Irak bana
bat sanatn retti ama aslnda Arap hat sanatn Fransa da renmi
oldum. lgin bir parodoks! Sanat da yle deil mi zaten?

Kklerine tutunmak
Hat sanatna katt farkl yaklamyla, yani siyah mrekkebin yan
sra eitli renkler ve byk harfler kullanmas ile farkl bir yorum su-
nuyor. Ayrca, Japon kaligrafi sanatndan da etkilenen sanat, klasik hat
kalemi yerine Japonlarn geni fralarndan esinlenerek rettii kaln
bir kalem kullanyor.
Bu yenilikler hakkndaki sanatnn gr ise yle: Hat sanat her
geen asrda geliti. 8. yzyl Kufi tarzndan, birok farkl yenilikler
kt; bunlar kitaplarda, tarihi eserlerde ve eitli objelerde grebiliyo-
ruz. Bende kendi apmda, amzn dinamizmini yanstan bir yenilik
getirmek istedim. Hafzalarmz zenginletiren tm eski geleneksel
varlklarmz korumamz gerekiyor. Aslnda, onlarn hepsi u anki ya-
rattmz eserlerin orijinini oluturuyor. Paristeki gzel sanatlar eiti-
mimden sonra, kendi i dnyam ifade edebilmek iin Hatta renkleri
kullanmaya baladm. Her zaman, en iyi pigmentleri bulmaya alyo-
rum, bu yzden renkleri kendim yapyorum.

Eserleri stanbulu ziyaret edecek

Massoudynin 1972 ylnda mzik, iir ve hat sanatnn birleiminden
oluan Arabesk adl performans dnya apnda n kazand. Gsteri
dev bir ekrana yanstlarak Fransa ve tm Avrupa lkelerinde yllarca
halka ak alanlarda gerekletirildi. Tiyatroyla i ie gemi stili, n-
fuzlu Avrupal koreograf ve baletlerin ibirliiyle hala devam ediyor.
Gnmzn en mehur hat sanatlarndan birisi olan Hassan Mas-
soudynin pek ok eseri, Londradaki British Museum da dahil olmak
zere, Fransa, ABD, Japonya, Emirlikler, svire, Singapur tarafndan
alnd.
Artk i, bal bulunduu topraklarn hakkn veren Hassan Mas-
soudynin kendi medeniyetinin zlerini tayan izlerini srmek zere
serginin aln beklemeye kalyor. Hassan Massoudynin The Cal-
ligraphe Hattat balkl sergisi 15 Ocak-17 ubat tarihleri arasnda,
stanbulda Gama Art Galleryde sanat severlerle buluacak.

Vizyon 11
TRTden
Didem AHSUVAROLU

Ava giderken avlanmak

Atasz avcs Marina, mikrofonu sokaktakilere uzatp, atasznn ne anlama gel-

diini nce onlardan reniyor. Sokaktaki vatanda ise Acaba her gn kulland-
mz ataszlerinin ne anlama geldiini bilmiyor muyuz? diye dnmeden edemi-
yor. Yani atalarn deyiiyle sokaktaki adam, ava giderken avlanyor.

D
elinin biri kuyuya bir ta atar, krk akll karamaz...
Arayan Leylasn da bulur belasn da... A ay oy-
namaz...
Birounu gnlk hayatta farknda olmadan kullanyoruz.
Nereden gelip dilimize yerletiini bilsek de bilmesek de ier-
dii mecaz bize garip gelmiyor. Peki, Trk diline aina olma-
yanlar iin de durum byle mi?
Av balyor
Cevabmz evet olsa, herhalde byle bir programa da gerek
kalmazd...
Atasz Avclar, daha nce TRT Okul ekranlarnda yayn-
lanan Deyim Avclarnn devam niteliinde... Deyim Avcla-
rndakine benzer biimde drt kiilik avc ekibi, ataszlerini
kefe kyor. Ekipte bir Amerikal, bir Rus, bir Japon olmak
zere yabanc avc var. Trk avc ise, televizyon ekranlarn-
dan ve tiyatro sahnelerinden aina olduumuz Kerem Poyraz
Kayaalp.
lk avcmz Jacob... Amerikal avc Jacob, her blmn ba-
nda mecaz yn ar basan bir ataszn, gerek anlamn-
dan yola karak masaya yatryor. Ve av balyor...
Yalancnn mumu neden yatsya kadar yanar? Klf hazrla-
mak kolay belki ama koskoca minare nasl alnr? Bal tutan
parman yalamak zorunda mdr? Jacobun ataszlerini anla-
ma abasn izlerken ataszlerimizin iindeki mecaz bir kenara
brakldnda aslnda ne kadar da ilgin nermeler ierdiine
ahit oluyoruz.

12 Vizyon
 Sz sokakta
Jacobun ardndan Rus avc Marina, mikrofonu sokaa uza-
tyor: Bu atasz ne anlama gelir? Sokan sesi bazen tatmin
edici cevaplar veriyor, bazen aniden gelen soru karsnda ap
kalyor. Bazen de yle cevaplar geliyor ki duyanlar, Acaba her
gn kullandmz ataszlerinin ne anlama geldiini bilmiyor
muyuz? diye dnmeden edemiyor. Yani atalarn deyiiyle so-
kaktaki adam, ava giderken avlanyor.
Yeri gelmiken belirtelim, program Anadolunun eitli
kyleriyle, Ankarann tarih ve turistik meknlarnda geiyor.
Bakentli izleyicilerin, program izlerken her an tandk bir yer
veya tandk bir sima grme ihtimali olduka yksek...
Test aamas
Sokan grn aldktan sonra sra geliyor ataszn test
etmeye. Japon avc Akira, deyimin mecazl tarafn bir yana b-
rakp, tamamen gerek anlam zerinden giderek atasznn
gerek olup olmadn test ediyor. Programn en ilgi ekici
ksm belki de buras... Yabanc avcnn ataszn nasl yorum-
layp teste tabi tutacan merakla bekliyoruz.
Akira ataszn kendine zg yntemleriyle test ediyor. Bu
deneyim srasnda bazen baarl oluyor, bazen uvallyor; fakat
her defasnda ortaya komik grntler kyor.
Ve gerek hikye
Bir dizi baarl ya da baarsz fikir yrtmenin, komik de-
neyimlerin ardndan sra geliyor gerek hikyeye... Atasznn
nereden geldiini ve ne anlatmak istediini renmek iin sa-
brszlanan yabanc avclar kulak kesiliyor ve Trk avc Kerem
balyor anlatmaya...
Anlatmakla da kalmyor, atasz avclarnn da dhil olduu
grup, atasznn yksn canlandryor. Avclarmz bunu
yaparken hibir kla girmekten ekinmiyorlar; bir bakms-
nz Akira sevimli mi sevimli bir ay kostm iinde, bir bak-
msnz gzel avc Marina pos bykl bir yenieri olup km...
Ataszlerini yabanc gzyle irdelemek ve bilmediimiz an-
lamlarn kefetmek ve elbette bunu yaparken elenmek iste-
yenler iin Atasz Avclar TRT Okulda...
Efendim, bir Amerikal, bir Rus, bir
Japon ve bir de Trk... diye balayan
fkralar hepimiz biliriz. Bu fkralar bizi
hem gldrr hem de dnmeye zorlar. te bu
noktadan yola kan Atasz Avclar bizleri e-
siz bir elencenin iine sokuyor. Bilindii zere
ataszleri bir toplumun duygu, dnce, inan ve
kltr yapsn yanstrlar. Anlamlar genel olarak
byk bir ounluk tarafndan bilinip tahmin
edilse de ataszlerinin nerede, hangi olaylar sonu-
cunda doduu ve nasl gnmze geldii bilin-
mez. te Atasz Avclaryla, ataszlerinin han-
gi koullarda olutuunu, bir Amerikal, bir Japon,
bir Rus ve bir Trk eliinde, komik bir anlatm
ile reniyoruz.
Doukan Hazar SKENDEROLU
Ynetmen
Vizyon 13
 Avclarmz ataszle-
rinin anlamn kefe-
derken hibir kla
girmekten ekinmi-
yorlar; bir bakms-
nz Akira sevimli mi
sevimli bir ay kost-
m iinde, bir bak-
msnz gzel avc
Marina pos bykl
bir yenieri olup
km...

En ok Hangisinden Etkilendiler?
Jacob: Paray veren dd alar...
Ne kadar da gerek bir atasz deil mi? Resmen yaadmz dnyay zetliyor. Bu ataszn her duyduum-
da benim aklma yaadm bir hadise geliyor. Atasznn anlatmak istedii gibi param olsayd farkl bir okulda
okuyacaktm ama maalesef. Ne kadar paran varsa o kadar fazla ddk alabiliyorsun ve herkes seni dinlemek zo-
runda nk sen deil ama paran konuuyor. Bu ataszn en iyi ekilde izleyicilere aktarabildiysek, ne mutlu
bize

Akira: Da yrmezse abdal yrr

Bu atasz beni ok etkiliyor. Anlam ok basit, ayn anda ok derin ve doru. Hayatta baarl olmak isteyen biri-
siyim. Benim iin baar da gibi, onu beklersen eer baaramazsn. Elbette baar, urap, daa doru yryenin
olacaktr. Programmzda bu ataszn gzel bir ekilde canlandrdmz dnyorum.

Marina: Altn yumurtlayan tavuk kesilmez

Bu atasz gerekten ok enteresan... lk duyduumda tavuk nasl altn yumurtlar diye dnmtm. Sonra
anladm ki aslnda kastedilen gerek anlamda bir tavuun yumurtlamas deilmi; bize faydas olan bir eye zarar
vermememiz gerektiini anlatyormu. Bu ve bunun gibi birok Trk atasz beni gerekten ok etkiledi. Ve Ata-
sz Avclarnda ataszlerini retirken bir o kadar da biz rendik.

14 Vizyon
Vizyon 15
fotoraf
Meral nsal

Bereketli topraklarn fotoraf yarmas sonuland

Tarm ve nsan

16 Vizyon
 O
zan bouna sylememi elbet: Benim sadk yrim
kara topraktr diye Doduumuz andan itibaren,
her yaanan gn, farknda olamadan bizi bu geree
yaklatrr. Uzun ince bir yoldur mr ama bizler bu yolda
yryp giderken nice dostlar, nice sevdalar, nice sevdiimizi
topraa veririz.

Anadolunun bereketli topraklar ka kavime bolluu yaatmtr!

te 2009dan bu yana dzenlenen Tarm ve nsan Fotoraf
Yarmas, beerle topran kadim birlikteliine bir anlamda
sayg duruu gibi. 2015de 7.si dzenlenen ve sonulanan
yarmada dereceye girenler, bu ay dllerini alacaklar.

En sadk yrimiz topraktr. Ne kadar lm simgelese de

dourgandr toprak. Berekettir. Bire bin verir. Bir tek tohum
dmeyegrsn barna; sorgusuz, sualsiz, karlksz bakar
bytr onu. te bu yzden binyllardr insanla topran
dostluu, srer gider.
Anadolunun bereketli topraklar ka kavime ayn bolluu
yaatmtr! te 2009dan bu yana dzenlenen Tarm ve nsan
Fotoraf Yarmas, beerle topran kadim birlikteliine
bir anlamda sayg duruu gibi. 2015de 7 incisi dzenlenen
ve sonulanan yarmada dereceye girenler, bu ay dllerini
alacaklar.
Biz de bu vesileyle hem birbirinden gzel fotoraflar
sizlerle paylamak, hem de sadk yrimize srf bu sadakatinden
tr bir selam gndermek istedik. Elbette lkemizin bolluu
toprakla snrl deil.

Yarma geleneksellik kazand

Topran ve tarmn nemi konusunda sosyal ve bireysel
duyarlln gelitirilmesi amalanan yarma, T.C. Gda Tarm
ve Hayvanclk Bakanl, Eitim, Yaym ve Yaynlar Dairesi
Bakanl tarafndan DenizBank desteiyle dzenleniyor.
Birlemi Milletler Gda ve Tarm rgtnn (FAO)
nerisi zerine getiimiz yl, Uluslararas Toprak Yl olarak
ilan edilmiti. Bu nedenle yarmada, yaamn ve doann
en nemli bileenlerinden topran nemine daha fazla
dikkat ekmek amacyla Toprak, tematik kategori olarak
belirlenmiti.
7. Tarm ve nsan Fotoraf Yarmas herkesin katlmna
ak olan Genel ve Toprak temas kategorilerinin yannda,
belirli katlmclara ak olan ifti, renci, Gda Tarm ve
Hayvanclk Bakanl alanlar ve DenizBank alanlar
olmak zere 6 farkl kategoride gerekleiyor. Yarmaclar
tarm, hayvanclk, toprak, su, su rnleri, gda ve muhafazas,
tarm rnlerinin ilenmesi, ifti, retici, kyl ve ky
yaamna dair her trl faaliyeti konu alan fotoraflarla
yarmaya katlabiliyor.
Vizyon 17
 renci dl
Burcu Emektar
Kornioncu
Balkesir, 2015

Genel Kategori kincisi

Alp Yetimolu
Menderesteki sr
Aybast

DenizBank alanlarGenel Kategori Birincisi

Muhammet Ceylan Ali Haydar Ceylan
Rize, 2015 ankr-2013

18 Vizyon
 7. Tarm ve nsan Fotoraf Yarmasna
bu yl 401 katlmc 1827 eserle katld,
deerlendirmeye alnan 739 eserden 17 eser
dl, 156 eser ise sergileme ve albm almas
iin seildi.
Bylece bu ylla birlikte imdiye kadar 3820
katlmcnn ilgi gsterdii yarmada, 16530
eser yart. 132 dln verildii yarmada
imdiye dek 1036 eser sergilendi.

Seici Kurul
Devlet Sanats Ozan Sad, fotoraf
Sanats Mehmet Arslan Gven, DenizBank
Genel Kategori Birincisi Kltr ve Sanat Danman Perihan Ycel,
Ali Mermerta Eitim Yaym ve Yaynlar Dairesi Bakan
ay Halil brahim Gl yarmann seici kurulunu
Rize, 2015
oluturdu.

Seici kurulun deerlendirmeleri sonucu bu yl alt kategoride dl alan

isimler ise yle sraland:

Ali Haydar Ceylan Genel Kategori Birincilik

Ali Mermerta Genel Kategori Birincilik
Ahmet Fatih Snmez Genel Kategori kincilik
Alp Yetimolu Genel Kategori kincilik
Batuhan Beceren Genel Kategori nclk
Ekrem ahin Genel Kategori nclk
Dilek Erim DenizBank zel dl
Celalettin Tavuskerli ifti & retici Kategorisi
Hatice Toker ifti & retici Kategorisi
Burcu Emektar renci Kategorisi
Hasan Zer renci Kategorisi
Caner Baer Toprak Kategorisi
Nuri orbacolu Toprak Kategorisi
Hatice Akyol GTHB alanlar Kategorisi
Toprak Kategorisi
zlem Ko GTHB alanlar Kategorisi
Caner Baer
Patates Tarlas
Mesut Sara DenizBank alanlar Kategorisi
demi, 2015 Muhammet Ceylan DenizBank alanlar Kategorisi

Genel Kategori kincisi ifti ve retici dl

Ahmet Fatih Snmez Celalettin Tavuskerli
Van, 2009 Yaamak in
Tatvan, 2012

Vizyon 19
 spor
Ela TEKN

Yeni bir spor dal

Her sene aralk aynda dzenlenen Speed Stacks Trkiye ampiyonas ilk kez
2012 ylnda yapld. ampiyona uluslararas boyutlu olduundan btn lkelere
ak bir organizasyon. Trkiyenin de drt bir yanndan yarmaclar bu turnuva-
ya katlabiliyor. ampiyonada bireysel, ift veya takm kategorileri mevcut.

G
en veya yal ayrm yapmadan herkesin yapabilecei, sunduu Tonight Show ile Amerika halknn karsna. te
ilgi uyandran dizilim sporu faydal ynleriyle dikkat tam o srada ilkokul snf retmeni olan Bob Foxn ilgisini
ekiyor. Dnya apnda 54 lkede kendine yer eker. 1998 ylnda Teksas eyaletinde kk bir ev-iyeri
bulmu, 12 zel tasarml bardaktan oluan dizilim sporunda olarak irketini kuran Bob, dizilim sporunu beden eitimi
ama; bardaklarn 3-3-3, 3-6-3 ve 1-10-1 kategorilerinde, en retmenlerine tantmaya balar. Daha sonra eyalet dna
ksa srede st ste dizilip toplanmas. Ancak sanldnn karak lkenin her yanndan spor retmenleri ile bir araya
aksine o kadar kolay da deil bu dnm salamak. Dng gelir. Dizilim sporu bylece 2012 yl itibariyle dnya apnda
kategorisinde dnya rekoru 5 bin 303 saniye olunca bu sreyi 37 bin eitim ve aktivite programlaryla beraber, beden
yakalayabilmek nemli bir alma gerektiriyor. eitimi derslerinin bir paras olarak yrtlr.

Dnya apnda ocuklar eleniyordu

Dizilim sporunun nasl ortaya ktn hi dndnz Trkiyede bu sporun son drt ylda ivme kazanmasna
m? te dizilim sporunun tarihesi ve arkasndaki yaratc katks olan Speed Stacks temsilciliini yrten Ahmet
kiiler: Dizilim sporu, 1980lerde ilk nce Gney Carolinada Asatekin, bu spora ilk olarak Amerikada rastlam. O anki
ortaya kar. Daha sonra ise 1990 ylnda Johnny Carsonun izlenimlerini; ocuklar iin yaplan bir etkinlikte bardaklar

20 Vizyon

st ste dizip topladklarn grdm. nce anlamakta
zorlandm fakat biraz dikkat edince amalarn kefettim.
zlemeye devam ettiimde, ocuklarn son derece keyif
aldklarn grp ok etkilendim. O kadar izleyen karsnda
konsantrelerini bozmadan, bardaklar dizip toplamalar bir
yetenek diye dndm. Biraz aratrma yapnca ocuklarn
stndeki faydalarn da rendim ki esas etkilenme noktam
bu oldu. Onlar ok sevdiimden; Trkiyedeki ocuklarn
da byle elenceli bir spor daln bilmeleri gerektiini ve
turnuvadaki o heyecan hissetmelerini istedim. ocuklarn
elenirken kendilerine bir eyler katabilecek olmas benim iin
balang noktas oldu. diyerek anlatyor.
Sporun faydalar
1980li yllarda ilk olarak Amerikada ortaya kan ve 1995
ylndan sonra nn arttran dizilim sporu, 2000li yllarda
yaplan aratrmalar sonucunda salad faydalar sayesinde
okullardaki en nemli aktivitelerden biri halini alm.
Amerikada yaplan aratrmalar dizilim sporu uygulamasnn,
iki elin ayn anda kullanlmasnda, el-gz koordinasyonunun
salanmasnda, beynin sa-sol ksmlarnn ayn anda
Genleri bu sporun faydalarna
inandrmak zorunda deilsiniz.
Grn, inann, retin! Sadece
bir kez denemelerini salayn.
Ona baylacaklar!
Dizilim sporu
terimlerinden bazlar
Ambidexterity: Ayn anda sol ve sa el kullanabilen
Bilateral Proficiency: ki ynl ustalk.
Cup: Bardak.
Cycle Stack: Dng dizilim- 3-6-3 dizilimi, 6-6
dizilimi ve 1-10-1 dizilimlerinin tamamndan oluan
ve 3-6-3 dizilimi ile tamamlanan dizilim sporunun en
zor ve en heyecanl yarma kategorisi.
Division: Kategori.
Down Stacking: Dizilimi toplama- Kurallar
erevesinde dizilen bardaklarn yine kurallar
erevesinde toplanmas.
False Start: Hatal balang- Bala komutundan nce
ilk yarmacnn ellerini kronometreli mattan ekmesi,
bir sonraki takm yarmacsnn ayann, el temasndan
nce izgiyi gemesi, el temasnn karlmas.
False Stop: Hatal duru.
Forfeit: Ceza.
Fumble: Devrilme- Bardaklarn dizilmesi ya da
toplanmas srasnda bardaklarn devrilmesi. Dizilim
ya da toplama ilemine devam edebilmek iin devrilen
bardaklarn yerine konmas gerekir. Sadece yaran kii
bardaklar tekrar yerine dizerek dizilimi srdrebilir.
Yardm alamaz.
Individual Timed Stack: Zamana kar bireysel
dizilim- Bireysel bir yarmacnn zamana kar
performansn gsteren dizilim.
Penalty Points: Penalt Puanlar- Takm yarmalarnda
hatal balang, ya da devrilen bardaklarn hatal
ekilde toplanmas sonucu verilen ceza puanlar.
Ready Position: Balama pozisyonu-Dizilime
balamaya hazrlanma; dizleri e, bilekler st.
Record: Rekor.
Sportsmanship: Sportmenlik- Yarlar srasnda onur
verici davran ekli.
Stack: Dizilim- Bardaklarla kurallar dorultusunda
ynlar oluturulmas ve toplanmas.
Stacking Sequence: Dizilim sralamas- Bardaklarn
dizilim ve toplama sras.
Up stacking: Dizme- Kurallar erevesinde bardaklarn
dizilmesi ilemi (Kurallar gerei dizilim ve toplama
ilemi srasnda eller iki ayr kulede / ynda olamaz).
Vizyon 21
almasnda ve motor becerilerinin gelimesinde olumlu stenilen sreleri yakalaynca artk kiinin profesyonel
katklarda bulunduu kantlanm. Ayrca zgven geliimini olarak turnuvalara katlp Trkiye rekorlarn egale etmesi
destekledii, kayglar azaltt, dikkat ve konsantrasyonu beklenir. Bu iin en st seviyesi Trk takmna girip,
salad konusunda da bilgiler var. Dolaysyla yararlar ve yurtdnda Trkiyeyi temsil edebilmek. diyor.
ocuklara hoa vakit geirtmesiyle beden eitimi dersleri
iin dizilim sporu nemli aktivitelerden biri haline gelmi. ampiyonalar aralk ve nisan aylarnda
Her sene aralk aynda dzenlenen Speed Stacks Trkiye
Kararl olun, Trkiyeyi temsil edin ampiyonas ilk kez 2012 ylnda yaplm. 3 sene ierisinde
Speed Stacksin distribtrln alan Ahmet Asatekin, ok yetenekli ve baarl sporcularn ortaya ktn
her yata yaplabilmekle beraber bu spora balama yann sylemeden gememek gerek. ampiyona uluslararas
4 olduunu, sonraki olduundan btn lkelere ak bir organizasyon.
yllarda almalara hz Trkiyenin de drt bir yanndan yarmaclar bu turnuvaya
vererek 8-9 yalarnda katlabilmekte. ampiyonada bireysel, ift veya takm
iyi bir seviyeye kategorileri mevcut. Yarmaclar istedikleri kategoride
gelinebileceini sylyor. kendi ya aralnda yaryor. Bu turnuvada istenilen srenin
Rekor krlabilme aral altna inen yarmaclar her sene nisan aynda yaplan
ise 11-14 yalar aras. Dnya ampiyonasna gitmeye hak kazanyor. art olarak
Bu spor ile ilgili yol katlmcnn 4 ila 60 ya arasnda olmas yeterli. Katlma
haritasnn tespiti iin ise ans internet sitesinden bavuru yaparak kazanlyor.
Balamak iin ncelikle Asatekin, Sporcumuzla bizzat ilgilenip ailesiyle beraber
kararl olmak en nemli takip ediyoruz. Trkiye rekorlarn kran sporcularmz TV
prensiptir. Yapabilmek programlarna veya zel tantm gnlerinde grmekten de
iin bardak ve mat onur duyuyoruz. ampiyonalarmzdaki srelerine gre
setinin teminiyse art. oluturulan bir Trk takmmz var. Hafta sonlar bir araya
Sonra internet sitesinde gelerek antrenmanlarmz yapyoruz. Geen sene ilk defa
eitim videosunu Kanadada dzenlenen Dnya ampiyonasna katldk
izleyip pratik yapmaya ve 3 madalya alarak lkemizi temsil ettik. Srelerimiz
balanabilir. Gnde 1 Amerikadaki ocuklar kadar iyi deil fakat daha ok
saatlik almayla 4 ay alarak Dnya ampiyonasnn Trkiyede yaplmasn
sonrasnda istenilen ve iyi sreler yapan ocuklar bulmay hedefliyoruz.
dizilimleri yapmak Asl amalarmzdan biri de Trkiye takmyla Dnya
mmkn. Tam anlamyla ampiyonasnda, bireysel veya takm halinde derece elde
renildikten sonraki etmek. szleriyle gelecek beklentilerinin ipularn vermi
Ahmet Asatekin
aama, sreyi gelitirmek. oluyor.

22 Vizyon
Vizyon 23
radyo
Mine Sultan NVER

Kent Radyolar zirvede

Kentini Dinle, Kendini Dinle

Kent radyolarnda dorudan size zel bir ierik var. Size sizi
anlatyor. Dinleyici kendini zel hissediyor. Yaad, sokakla-
rnda dolat, havasn soluduu kente ait olan tm deerleri
ve gnlk yaam unsurlarn bir arada bulabiliyor. Trafik, salk,
ekonomi, kltr sanat, spor gibi tm balklar kent zelinde ele
alnarak kentliye sunuluyor. Tabii iten, samimi bir sunum ile
Amber Trkmen, TRT Radyo Dairesi Bakan

R
adyo yine her zaman olduu gibi yan bamzda, en Neden Kent Radyolarna ihtiya duyuldu?
ulalabilir olan o. Hatta kimi zamanlar dier iletiim Genel Mdrmz Sayn enol Gkann projesi olan Kent
aralarna gre ncelikli bile. Radyolar, gnlk yaamn koturmacas ierisinde yalnzla-
Arabanzla iinize gidiyorsunuz ya da ocuunuzu okula an metropol insanna yarenlik etmek, kentinde olup bitenleri
gtryorsunuz. Belki de toplu tama aralarndasnz ya da aktarmak, aidiyet duygusunu, kentlilik bilincini pekitirmek
sporda, ite, ofiste... Gnlk hayat koturmacas iinde kentli amacyla yola kt. Dinleyici, kent haberlerini, kentin tarihini,
insan olarak ounlukla yollarda, hareket halindesiniz... te o meknlarn, kltrn kentinin radyosundan dinleme frsat
anlarda radyo iyi bir yolda olmaz m? buldu. stelik ad o kentle anlan, kente emek veren kiiler-
Trkiyenin kamu yayncs TRT, gnmzn koullarnda den Sohbetlere, kentle zdelemi profesyonel ya da amatr
nemi daha da artan bu soruya yeni bir cevap sundu. 1927ler- mzisyenlerin performanslar da eklenince yayna olan ilgi de
den gnmze kadar adeta bir halk niversitesi grevini yerine artt tabii. Srekli yenilenen dinamik bir yayn ak var Kent
getiren radyo modern zamanlarda baka ilevler edinmiti. Ve Radyolarnda. Projenin fikri temeli salam olunca, baarl bir
TRT, Ankara, stanbul, zmir gibi byk kentlerin youn ko- ekip almasyla gzel sonular elde ettiimizi dnyorum.
turmacasnda bireysellemi, kendi dnyasna dnm, ou Bu noktada Genel Mdrmz Sayn enol Gkaya bizi y-
zaman da iine kapanm metropol insanna, ilikilerinde nere- reklendirdii iin teekkr borluyuz.
deyse yalnzlam bizlere yeni ve daha samimi radyo kanallar
olan Kent Radyolaryla seslendi. Sizce Kent Radyolar neden bu kadar ilgi grd? Kent
Kente dair her eyi ieren yaynlaryla 12 Ocak 2015ten iti- Radyolarnn baarsn neye borlusunuz?
baren yaynda olan Kent Radyolar byk ilgi grd. Bu, ayn nsan doas gerei kendini ilgilendiren konulara daha faz-
zamanda radyonun hl ne denli nemli olduunu ortaya ko- la ilgi duyuyor. Dolaysyla dinleyici de radyoda kendinden bir
yuyor. Ald gnden beri dinlenme oranlar ehirde de eyler bulabiliyorsa dinliyor. Kent radyolarnda dorudan size
olduka yksek. zel bir ierik var. Size sizi anlatyor. Dinleyici kendini zel
TRT Kent Radyolarnn baarsna dair, Radyo Dairesi Ba- hissediyor. Yaad, sokaklarnda dolat, havasn soluduu
kan Amber Trkmen ile grtk. kente ait olan tm deerleri ve gnlk yaam unsurlarn bir

24 Vizyon

Amber Trkmen
TRT Radyo Dairesi Bakan
arada bulabiliyor. Trafik, salk, ekonomi, kltr sanat, spor gibi
tm balklar kent zelinde ele alnarak kentliye sunuluyor. Ta-
bii iten, samimi bir sunum ile Dinleyicinin yayna interaktif
katlm salanyor, mzik eserleri zenle seiliyor, btn bun-
lar bir araya gelince dinleyicide karln buluyor.
Kent Radyolar, zel radyoculara da rnek olma
amacnda. TRT Genel Mdr enol Gka, Kent
Radyolarnn kamu yayncs olma niteliinin altn
iziyor: Kent radyolar, ok zel bir anlay yanstyor.
Kamu yayncs, Trk halk mzii ve Trk sanat m-
zii yaynlamak zorundadr, caza da yer vermelidir. O
yzden Bu grevi biz stlenelim, metropollere has bir
yayn yapalm dedik. Ankara, stanbul ve zmiri seip
baladk.
TRT Kent Radyolarnn ierik planlamasnda illerin ih-
tiyalarna gre farkllklar var m, varsa nelerdir?
Metropol de olsa kentlerin dinamikleri birbirinden farkl.
Benzetii yanlar var elbette. Her dinleyici evinden kmadan
ya da eve dnerken trafik ve yol durumunu bilmek ister ya da
ildeki gndemi, kltr sanat etkinliklerini Ancak Ankara,
stanbul, zmir dokular, kltrel yaplar farkllk gsteren
kentler. Dinleyici profili, dolaysyla ihtiyalar ayn deil. Kent
radyolarnda her kentin ihtiyalar, eilimleri ve olanaklar
tespit edilerek yayn aklar oluturuluyor. rnein deniz ve
denizcilikle ilgili konular zmirli dinleyici Kaptann Seyir
Defteri adl programda dinlerken Ankaral dinleyici Ankara
Bulvarnda ya da stanbullular Kprden nce Son kta
bu illere zel bir ierii buluyor.
TRTnin radyo alannda yeni projeleri var m?
TRT Radyolar bugn Trkiyenin Ortak Sesi mottosuyla
yaynlarn srdryor. Btn dinleyici kesimlerini kucaklayan
gl ses. TRT radyonun gelecekte de etkin bir g olarak var-
ln srdrmesini istiyoruz. an iletiim teknolojisinden
yararlanarak radyo yaynclna taze bir soluk getirme gayre-
tindeyiz. nternet bu noktada uygun bir ara. Toplumun inter-
net ve sosyal medyaya ilgisi malum Henz zihni hazrlk s-
recindeyiz ama dinleyicilerimiz yakn dnemde bu kanallardan
yeni bir ses duyabilirler. Tabii mevcut kanallarmz gelitirmek
iin de almalarmz devam ediyor.
Kentinizin nabzn tutun
Yakn zamanda yayn hayatna balayan TRT Kent
Radyolar, yaadmz metropoln pek ok alanda gn-
lk temposunu bizlerle paylayor. Kentimizin radyosuy-
la gnn nabzn tutuyoruz, enerjisini hissediyoruz, ayn
zamanda da ehrin zerimizdeki ykn hafifletiyoruz.
Bu anlamda TRT Kent Radyolar hava durumu, tra-
fik, kltr sanat, kent haberleri, pratik bilgiler, mzik,
sohbet olmak zere geni bir ierik yelpazesinde yayn
yapyor. Ksaca kente dair her ey, TRT Kent Radyo An-
kara (105.6), TRT Kent Radyo stanbul (106.6) ve TRT
Kent Radyo zmir (99.1) frekansnda Kentini Dinle,
Kendini Dinle slogonyla yaynda. TRT Kent Radyolar
sadece kendi frekansna hapsolmuyor; internet zerinde
radyo.trt.net.tr adresinden, uydudan ve mobil uygulama-
lardan Ankara, stanbul ve zmirin sesini tm dnyaya
duyuruyor.
Vizyon 25
sinema
Ela TEKN

Ve yeni yeniden n klcnn cezbeden her yeri sard. Dalga dalga yaylan he-
yecan her alanda kendini gsterdi. Aralkta vizyona giren serinin son filmi Star
Wars 7: G Uyanyor-The Force Awakens bugnlerde alevlenen Star Wars aknn
son sebebi oldu.

20 Demek zgrlk byle yok oluyormu,

yanda seyrettiiniz bir filmin sregelen de-
vamn bugn 58 yanda belki de torununuzla
izlediniz. Peki, hl ayn fanatizmin bir paras gk grlts gibi alklar eliinde
olmak hele hele iki kuak stnzle ayn hayranl tamak Padme Amidala
nasl bir duygu? Pek ounuzun yalar farkl olsa bile bu Gerekst bir evren
hissi garipsemeyecektir. Muhtemelen ocukken sihrine ka- Yldz Savalar serisinin ilki 25 Mays 1977de 20th Century
pldnz bir film, yllar iinde serileriyle sizin olgunlama- Fox ile yaratc ve ynetmeni George Lucas tarafndan ekildi.
nza elik etti nk. G seninle olsun. dersek bir de st- Bylece yllar ierisinde animasyonlar ve dizileri yan sra aslen
ne n klcnn o efsanevi sesini taklit etsek phesiz neden 6 film olarak beyaz perdeye damgasn vurdu. ok uzun zaman
bahsettiimizi anlarsnz. Elbette Yldz Savalarndan nce, uzak bir galakside balayan Yldz Savalar iyi ve kt-
Star Wars yapmlarnn ekim sihri 1977 ylndan 2005 yl- nn mcadelesini bambaka bir ekilde yanstt. Artk herkes
na kadar devam etti ve bitti. Ancak, bir daha hi olmayacak bir n klc sahibi olmak isteyecekti. Sinemaseverleri gerek-
hznn yaatt 10 yl sonra yine yeniden karnzda lie yakn ancak gerekst bir evrenin saysz karakterleriyle
ocukken seyrettii bir dnyann iine bir kez daha by- tantran bu yapmlar kendi fenomenlerini de beraberinde
m olarak girenlerle ilk defa onlarla tananlarn bulumas getirdi kukusuz. yle ki bu durum yaklak 40 yldr lgnlk
Star Warsun yedinci filmiyle yaanyor bugnlerde. snrlarn zorlamakta.

26 Vizyon
 Korku karanla kan yoldur. Korku fkeyi getirir, fke de nefreti.
Nefret ise acy Yoda

dlleri, mzii ve haslat ok konuuldu.

Star Wars: A New Hope (1977)
Star Wars: The Empire Strikes Back (1980)
Star Wars: Return of the Jedi (1983)
Star Wars: The Phantom Menace (1999)
Star Wars: Attack of the Clones (2002)
Star Wars: Revenge of the Sith (2005)
Star Wars: The Force Awakens (2015)
ki leme eklinde yaynlanan Yldz Savalar serisi top-
lamda 25 Akademi dlne aday oldu ve 10unu kazand ki
bunlardan zel Baar dlyd. Alt filmin mzikle-
rini ise 5 Oscar, 17 Grammy, 3 Altn Kre, 2 Emmy dll
besteci John Williams yapt. Ynetmen Lucasn Yunan tra-
gedyasndan, Roma mitolojisinden ve Japon destanlarndan
beslenerek yaratt dnlen yapmn haslat ise dudak
uuklatacak cinsten sayld hep. Yaklak 40 yl sresince ha-
tr saylr bir ekonomik pazar yaratan Star Wars efsanesinin
son filmiyle birlikte bu rakam 40 milyar dolara kartmas
bekleniyor.

Ekonomiye katks
Yldz Savalarnn yaratt ekonomi; film, dizi veya ani-
Star Wars kltr masyonlarndan ibaret deil elbette. Bu yapmn tketim top-
zlenme rekorlar krmasnn nedeni aslnda ok ak. lumlarnda oyuncaklar, kyafetleri, karakterlerin maskotlar,
Galaksiler, farkl yaam formlar, teknolojinin son noktas DVDleri, kitaplar, bilgisayar oyunlar ve ticari rn geliriyle
n klc, uzayda ilerleyen dev kruvazrler, insanst g- de byk bir sava kartt aikr. Bugn Star Wars feno-
ler, robotlar, makinalar, savan en fantastik hali Ksaca ei menleri iin yatak rtsnden, bardaa, her eit oyuncaa,
benzeri grlmemi bir dnya. Bunlarla 1977de karlaan bilgisayar oyunlarna, doum gn sslerine, saatlere kadar
insanolunun hayranlktan byyen gzlerini garipsememek aklnzn snrn zorlayacak kadar lisansl ya da lisanssz rn
gerek. Peki, bugn 2015 ylnda destanlarn, fantastik dnya- bulmak mmkn. Daha dorusu bulmamak mmkn deil.
larn sunulduu saysz yapm ve oyun varken bu Star Wars Henz filmleri seyretmemi bir jenerasyonun bu rnlere
dknl neden? Belki de srr yllar boyunca bytt olan istei ise pazarlamann mucizesi olsa gerek. Dknleri
kltrnde sakldr. Belki de bambaka bir evrende yaanan iin baz restoranlarda bile Star Wars menlerinin de yer al-
felsefeyi sevdirdi kim bilir? dn belirtmeden gememek lazm.

Vizyon 27
 Karanlk tarafa direnmek g ister.
Sadece gszler onu kucaklar.
Obi-Wan Kenobi

Bilmeyenlerden misiniz? G uyand.

Pek mmkn grmesek de bilmeyenler iin anlatmakta Peki, ne oldu da Bir baka Star Wars filmi daha ekme-
fayda var. Neler oluyor Yldz Savalarnda? in asl; muh- yeceim. diyerek seyircilerini yasa boan serinin yaratcs ve
teem efektler, harika makyaj hileleri, gelimi makinalar ve ynetmeni George Lucas sznde durmad. Dzeltmekte fay-
birbirinden zel tasarm harikas meknlar eliinde iyi ve da var: in asl bu deil. George Lucas sznn eriydi. Ger-
ktnn sava yaanyor. Galaksilerin ve yaam alanlarnn ekten de 7. Filmi eken o olmad. Star Warsun telif haklar
byleyiciliiyle tabi ki. Hi izlememi olanlar iin alt adet Disney Stdyolarna 4.1 milyar dolara satlnca bilim- kurgu
filmin izlenmesi kafa kartrc olabilir. Star Warsta zaman, dnyasnn nemli isimlerinden Lost dizisinin yaratcs J. J.
filmlerin vizyona girme srasyla e olarak gitmiyor nk. Abrams ynetmen koltuuna oturdu. Ve yeni yeniden n kl-
Ancak korkmayn, tutkunlar doru sray hemencecik si- cnn cezbeden her yeri sard. Dalga dalga yaylan heyecan
zin iin yapveriyor. Bu filmin dknleri iin karakterleri her alanda kendini gsterdi. Aralkta vizyona giren serinin son
bilmemeniz ise olas deil. Mesela; Luke Skywalker, Leia filmi Star Wars 7: G Uyanyor-The Force Awakens bugn-
Organa, Yoda, Pedme Amidala, R2-D2, Jar Jar Binks, Dart lerde alevlenen Star Wars aknn son sebebi. Grkemli bir
Vader, Anakin, Obi-Wan Kenobi Bu isimler de nedir? de- prmiyerle beyaz perdede ki yeri alan son film eletirmenler-
meyin sakn. Star Wars hayranlarn zersiniz. Onlarn ou den byk baar ve bir klasik yorumlarn ald. Ancak elbette
George Lucas manevi babamz, Yoda hocamz ve Anakin giesi nmzdeki gnlerde anlalacak. Sosyal medyada Star
kardeimizdir. diyor nitekim. Wars paylamlarnn ve rnlerinin sonu ise gelmeyecek gibi.

28 Vizyon
Vizyon 29
 gndem
Zeynep YMEZ

Trkeden dnyaya
armaan szckler
Kadn
Ak

Bulgur Aa Yourt

Gemi

Bayrak
Bey Kap
Bardak

Baba
Bo

Milyonlarca kiinin konutuu ngilizce, Farsa,

Rusa gibi dnya dillerinde 20 bini akn
Trke kelime bulunduunu biliyor muydunuz?

30 Vizyon
Trke binlerce szc baka dillere tayan bir kpr dildir. Bunu Karaaan kitab
Trke Verintiler Szlnde de grebiliyoruz. Szlkte 7 bin 800 szck var.
Bunlardan 4 bin 300 z Trke geriye kalan Trkenin taycs olduu kelimeler.
Prof. Karaaa bu noktada nemli bir bilgiyi paylayor bizimle ve Dil alverilerinde
tayc dil esas alnr. Bu btn dnyada byledir. diyor.

G
etiimiz aylarda okuduum bir haber artt beni.
Romanyal edebiyatlar Baz kelimelerimizi size KAPI
borluyuz diyor ve ekliyorlard Szcklerimizin Far: kapu
yzde 7sini Trkeden dn aldk Rus: kapk
nanlmaz geldi nce. Sonra yle bir dnnce, yzyl- Erm: kapu
larca komuluk yapm iki toplumun kelimelerini birbirin- Rom: capu
den dn almasndan daha doal ne olabilir ki dedim kendi Bul: kapya
kendime. yleyse neden hep madalyonun ters yz gsteril- Alm: kapu
di bize? Niye srekli yabanc dillerden aldmz kelimeleri
konuuyoruz da onlara verdiimiz szcklerimizden bah-
setmiyoruz? Aslnda asrlarca drt ktada yaam, hatta bu
topraklara hkmetmi bir milletin dier milletlerin dillerini
etkilememesi garip olurdu yle deil mi?
Trkemizin dier dillere verdii kelimeler Trkologlar
kadar hatta belki daha da ok Sinolog, Hungarolog, slavist,
Arabist, vb. aratrmaclarn ilgi alanna girmi ve aratrma-
lar yapmlar. Bu sebeple konuya dair pek ok makale ve ki-
tap bulabilmek mmkn. Ama tm Trke verinti szckleri
bir arada bulabileceiniz tek bir szlk var; Prof. Dr. Gnay
Karaaa tarafndan hazrlanan ve Trk Dil Kurumu tarafn-
dan yaynlanan Trke Verintiler Szl.
Bu kaynak kitap dier dillerdeki Trke varln yourt ve
kebaptan ibaret sanan pek oumuz iin okunmas gereken
bir eser.

Trke kelimeler hangi dillerde?

Szlk gsteriyor ki Almancadan Arapaya, Farsadan
ngilizceye, Ermeniceden Yunancaya, Srpadan inceye
vb. pek ok dilde 20 binden fazla Trke kelime konuuluyor.
rnein Ermenicede 3 bin 166, Srp-Hrvatada 3 bin 165,
Farsada bin 696, ngilizcede 254 Trke kelime var.
Peki bu durumu nasl okumak lazm? Prof. Dr. Gnay Ka-
raaa phesiz diller aras renme ve retmeler bir arada
yaamann ve komu olmann doal bir sonucudur diyor ve
ekliyor Her kii veya toplum, yanndakilerden bir eyler -
renir ve o eyin ad da, kii veya toplumun diline yerleir. Son
iki bin yllk insanlk tarihinin ba aktr olmu bir halkn,
baka halklar kadar baka dilleri de etkilememesi ve onlardan
etkilenmemesi mmkn deildir.
Trke ne kadar byk bir corafyay etkilemi? Ya da ka
dil Tremizden etkilenmi? En ok hangi dilde kelimeleri-
miz konuuluyor? gibi pek ok soru var aklmzda. Cevapla-
r almak iin Prof. Karaaaa kulak verdiimizde farkl bir
bak asyla karlayoruz; Dilleri ve dil ilikilerini arat-
rrken szlklerdeki szleri saymakla yetinmek, bu ii hafife
almaktr. Szlerin sklk oranlar, sz dizimi ile szlk ara-
sndaki gerilim, dillerin szlkleri ile sz dizimleri arasnda

Vizyon 31
 AIK ALIVER BABA BALIK BAYRAK BULGUR
Far: aig Far: ali degi Far: baba Rus: balk Far: badraka Far: burgul
Rom: acc Erm: al-veri Rus: bab Fin: paslikka Rus: mayak Ar: bulr
Erm. ak Rom: aliveri Bul: bab ek: balik Erm: bayrak Rom: bulgur
Yun: ah Bu: al-ver t: babba Bul: balk Mac: barjaktr Srp: bngur
Srp: ik Srp: li-vri Alm: papa Alm: Baschlik Rom: bairac Yun: bulri
Bul: ak Yun: alsverisi Rom: bab ng: bashlyk Srp: bjrak ng: bulgur

ters bir orantnn oluu gibi birok girdinin deerlendirilmesi
gerekir. Ama kabaca yle syleyebiliriz: Dillerin glerinin
lld en geerli alan, eviri dzlemidir. Yoksa szleri sa-
yarak bir noktaya varlamaz. Bu geni zaman ve mekn iinde
Trkenin en ok etkisinde kalan diller, Farsa, Rusa, Ma-
carca, Ermenice, Bulgarca ve Srp Hrvatadr.
Trke kelimeler dier dillere geerken telaffuzlar dei-
ebiliyor. nsanlar kullandklar kelimenin Trke olduunu
biliyorlar m? diye merak ediyoruz. Gnay Bey Bir baka
dilden alnan sz zerinde hem ses, hem anlamca tasarruf
hakkna sahiptir her dil. eklinde konuuyor.
Hemen burada bir parantez amamz gerekiyor. Trke
binlerce szc baka dillere tayan bir kpr olmu ayn
zamanda. Bunu Karaaan kitab Trke Verintiler Szl-
nde de grebiliyoruz. Szlkte 7 bin 800 szck var. Bun-
lardan 3 bin 500 Trkenin taycs oldu kelimeler, geriye
kalan 4 bin 300 z Trke. Kahve, pazar, bahi, kervan, lo-
kum, kebap gibi kelimeler Trkeye gemi ve Trke tarafn-
dan tm dnyaya tanm. Prof. Karaaa bu noktada nemli
bir bilgiyi paylayor bizimle ve Dil alverilerinde tayc
dil esas alnr. Bu btn dnyada byledir. diyor.
Dil korunabilir mi?
Sz dnp dolap gncel dil tartmalarna geliyor. Yaa-
dmz bu kresellemi dnyada dil korunabilir mi? Nasl?
diye soruyoruz. Mutlu insanlar lkelerini (Trkeyi) terk et-
mezler. Yanl dil tutumlarna sapmazlar. gibi iinde derin
anlamlar gizli bir cevap veriyor Karaaa. Dilimiz yozlat,

Diller Verilen Alnan phesiz diller aras ren-

Trke
Verintiler
Kendimizin
rettii
Baka Dillerden
Tama
TDK
Szl
Hasan Eren
E.Szl
me ve retmeler bir arada
Szl Szler Szler yaamann ve komu olmann
Trke 7683 4868 2815 45888 473
doal bir sonucudur. Her kii
Almanca 136 %60 %40 85 -
Arapa 1802 %75 %25 6443 86
veya toplum, yanndakilerden
Arnavuta 2413 %60 %40 1 ? bir eyler renir ve o eyin
Bulgarca 3995 %60 %40 8 22
ekce 185 %60 %40 - -
ad da, kii veya toplumun
ince 218 %100 - - 2 diline yerleir. Son iki bin yllk
Ermenice 3166 %60 %40 23 120 insanlk tarihinin ba aktr
Farsa 1696 %95 %5 1374 396
olmu bir halkn, baka halk-
Fince 113 %95 %5 2 ?
lar kadar baka dilleri de etki-
Franszca 73 %60 %40 4974 -
ngilizce 254 %60 %40 538 - lememesi ve onlardan etkilen-
talyanca 188 %60 %40 632 - memesi mmkn deildir. Bu
Macarca 1143 %60 %30 19 6 geni zaman ve mekan iinde
Makedonca 1749 %60 %40 - -
Trkenin en ok etkisinde
Romence 1548 %60 %40 - 1
Rusa 1468 %80 %20 40 6 kalan diller, Farsa, Rusa,
Srp- Hrvat 3065 %60 %40 24 3 Macarca, Ermenice, Bulgarca
Urduca 232 %95 %5 - - ve Srp Hrvatadr.
Yunanca 2644 %60 %40 503 419
Prof. Dr. Gnay Karaaa

EK
Far: eek
Ur: eek
Erm: iek
Bul: ik
Srp: ak,
Yun: iki,
 Aa

ags

ga

aga

agha

GEM KADIN KAHVALTI EL BEY BARDAK

Far: kme in: kdn Mac: kavaltt in: rqn in: bk Rus: bardk
Rus: kmey Rus: katna Rom: cafaltc Far: eli Far: bk Erm: bardak
Mac: gemia Rom: cadn Bul: kavaltya Ur: li Rus: beg Rom: bardac
Rom: ghime t: kadin Srp: kahvltija Ar: ili t: behi Bul: bardk
Bul: gem Alm: kadine Arn: kaftjall Yun: els Alm: bei Srp: brdk
Srp: gmija ng: kadin Mak: kavealte ng: elchee ng: beg t: bardaco

Trke elden gidiyor, dilimiz saldr altnda, Trke igal

ediliyor gibi felaket kokan sylemler ile ilgili deerlendir-
mesini almak istiyoruz. Dil deil, dilin kullanclar yoz-
lar diyor ve devam ediyor lnl dilin dna taan
dil kullanmlar, dil yozlamas veya dil kirlenmesi olarak
bilinir. Konuyu byle adlandrmak, dilciliin pek kabul
edebilecei bir yaklam deildir; nk dil dnyay deil,
dnya dili belirler. Bu yzden, yozlaan dilin kendisi deil,
dilin kullanclardr. Dil iletiimin tek masum gesidir.
Dil bir balang deil, bir sonutur. Saymaca gsterge- YOURT
lerden oluan dil, iletiimin en masum gesidir; yozlama Ing: yoghurt
veya kirlenme, iletiimin dier iki aya olan verici ve al- Alm: Joghurt
cdadr; dildeki yozlama, verici ve alcdaki yozlamann It: yourt
bir sonucudur. Fr: yaourt
Dil masum bir alandr. Dil dnyay deil, dnya dili Bo: jogurt
belirler; dili kontrol ederek dnyay da kontrol edebilece- Isp: joghurt
imize inanmak, byye inanmaktr. Bu yzden, dil kir-
leniyor sznden o dili kullananlarn anlalmas gerekir.

Vizyon 33
 sergi
Esin ZALP ZTRK

Gzel stanbulun k hli

Boazda Buz Ktlesi

stanbula, en sert klarndan olan 1929 ve

1954n dondurucu ancak bir o kadar da ilgi
ekici penceresinden bakmaya hazr msnz?

stanbulda yaanan sert klar tarih boyunca birok kaynak anlatr.
Bunlardan bilinen en eskisinin, Roma Dnemine ve 401 ylna ait
olduu sylenir. Boaziinin donduuna dair bilgiler de bu zamanlara
kadar gider ve eitli kaynaklarla ve aralklarla devam eder. Sonrasnda 739da
yaanan ar k nedeniyle Boaziinin donduu tekrar edilir ve hatta 753,
755 ve 756 tarihlerinde st ste iddetli kn yaand ve her birinde
Boazn tamamyla donduu kaydedilir. Aradaki yzyllarda zaman zaman
devam eden ve ehirlerin en gzelini donduran bu hl, 11 Ocak 1755te (H.
1168) Haliin donmas ve Eyp Defterdar ile Stlce iskeleleri arasnda
yaya gidip gelenler olmasyla, Mverrih Vsf tarafndan yle kaydedilir:
Buz stnden geen geldi bana yaz dedi tarihin / Deniz altm sekizde
dondu, buzdan bendeniz getim.

34 Vizyon
Kardan Adam, Mahalle, 1929
 Balkanlardan gelen souk hava
Cengiz Kahraman kimdir? Souk iklim kuanda yer almayan ancak
stanbul doumlu Cengiz Kahraman, Mimar Sinan niversitesi arada bir yaad iddetli klarla sakinlerini
Sanat Tarihi ve Arkeoloji Anabilim Dalndan 1992 ylnda mezun oldu. artan stanbula k nereden geliyorsa, kar
Dnden Bugne stanbul Ansiklopedisi, Sendikaclk Ansiklopedisi, da ona gre olur. Ancak Orta Avrupadan,
Cumhuriyetin 75 Yl, Yaptlar ve Yaamlaryla Osmanllar Balkanlardan, Karadenizin kuzeyinden geldii
Ansiklopedisi, Tanzimattan Gnmze Edebiyatlar Ansiklopedisi, zaman hayat ekilmez klar. Evler, yollar kar
Rak Ansiklopedisi, Toplumsal Tarih dergisi ve stanbul Dergisinde altnda kalr. Yaan karla ve Tunadan Karadenize
fotoraf editrl yapt. 1994 ylndan beri merak sard fotoraf akan oradan da Marmaraya geen buzlarla
koleksiyonerlii ve ariv birikiminin rn olan 1929 K Bir ehir Haliin, Boazn bile donduu olur. Bizans ve
Efsanesi adl ilk kitab, 2007 ylnda yaynland. Mart 2015te ise stanbul Osmanl tarihileri, stanbulun iddetli klarn
K Gnl: 1929 ve 1954 adl kitab yaynlanan Kahraman, eitli dergi, ehirde yaananlar da katarak kaydetmilerdir.
kitap ve sergilerde fotoraf editrlnn yan sra danmanlk almalarn airlerin ka, denizin donmasna iirle tarih
srdryor ve stanbul Fotoraf Mzesinin kratrln yapyor. drdtleri, yryerek kar tarafa geilerini
anlattklar iirleri vardr.
Efsane mi, gerek mi?
stanbulu bylesi bir k yaanrken grmemi olabilirsiniz. Akllardan kmayan anlar
Ancak ok zel bir sergiyle, bembeyaz efsanelerin izini Yakn dnem klar arasnda hafzalardan kmayan ve
srebilirsiniz. stanbul K Gnl balkl sergi, stanbul Boaz da dhil her yeri her eyi donduran 1929 ve 1954
Boaz dondu, Sarayburnundan skdara yryerek geenler klar da yayn organlarnda olabildiince yer alr, kiilerin
oldu efsanesini belgeleyen basn fotoraflar, ipak hatralar, ve ailelerin fotoraf albmlerinde, fotoraf sanatlarnn
dnemin profesyonel ve amatr fotoraflarnn ektii siyah arivlerinde lmszletirilir. Cengiz Kahramann yayn
beyaz karelerle, izleyiciyi kentin tarihine davet ediyor. 1929 organlarn tarayarak, kendi zengin arivi yannda baz
ve 1954 yllarnda Tuna nehrinde kopan buzlarn Karadeniz zel arivlerden de yararlanarak hazrlad stanbul K
zerinden stanbul Boazna akn ettii o anlarn tanklklar Gnl: 1929 ve 1954 adl kitap, bu ehir iin yazlm
gnmze tanyor. Kratrln fotoraf tarihisi ve ok zel bir tarih. Sz konusu kitaba dayanan ve Yap Kredi
koleksiyoncusu Cengiz Kahramann yapt sergide, stanbul Kltr Sanat Yaynclk ve Kadky Belediyesi Caddebostan
manzaralar, iskelelerdeki yolcularn tela, mavnalar, tekneler Kltr Merkezi Sanat Galerisi (CKM) ibirliiyle
ve yk gemilerinin kla mcadelesi, sanat eseri gibi ve film hazrlanan stanbul K Gnl Sergisi, 10 Ocaka dek,
karelerini andran byleyici fotoraflar da yer alyor. CKMde ziyaret edilebilir.

Buzlar stanbulda, Foto Sender, Beyolu, 2 Mart 1929

Vizyon 35
TRTden
Zeynep YMEZ

Hepimiz kendimize Sen olsan ne ya-

pardn? diye sormal ve drste cevap
vermeliyiz. Biz, bu cevabn verilmesin-
den itibaren Suriyelilere bakmzn de-
ieceini dnyoruz. Muhacir isimli
belgesel projemizle de aynann kars-
na geip bu soruyu kendisine sormam
olanlar iin bir ayna vazifesi grmeyi
amalyoruz.

Cevdet AAN

36 Vizyon
 nsan niye terk eder evini, yurdunu? Neden geride brakr sev-
diklerini, anlarn? Yaayabilmek iin elbet. En temel insani hakk
elinden alnd iin. Artk barnabilecei bir evi, alabilecei bir ii
olmad iin. Hastalar hastanesiz, ilasz; ocuklar okulsuz, oyun-
caksz kald iin. Kendini savunacak gc olmad iin. ocuk-
larn alktan lmemesi, kundaktaki bebelerin anasz, babasz kal-
mamas iin

Peki, nereye gider, kime snr insan?

Gitmek lazm yleyse; ama nereye? Tabi ki baba bildiine, kar-
de grdne Scak bir glmsemeyle karlanacak akrabas-
na Onu souktan koruyacak, karnn doyuracak komusuna
Hor grmeyecek, misafir belleyecek olana Komusu a iken tok
uyuyamayanlara Tanr misafirini bilenlere, sevenlere Mek-
keye kucak aan Medine misali muhacire evini aan Ensara
Meseleye byle baknca, tm dnya grmezden gelse de on-
lar, kulaklarn tkayp duymasa da seslerini, denizin ortasnda
terk edenlerden olamayz, biz onlarn elinden tutmak zorundayz.
nk onlar bizim kardeimiz, komumuz ve akrabamz.
ster mlteci deyin, ister snmac ki batan nyargl ve
mahkm edicidir bu tanmlamalar. Aslnda yaklak 5 yldr Su-
riyede yaanan insanlk dramnn kurbanlar onlar. Dile kolay 5
milyona yakn Suriyeli mlteci olarak komu lkelere snm
durumdalar. En ok da Trkiyeye geliyorlar. ou dul, yetim,
yal ve hasta 2,5 milyona yakn Suriyeli misafirimiz oldular.

Muhaciri tanmak ve anlamak

Dnyalar balarna yklm bu insanlar yanlarna sadece yaa-
dklar aclar alabilmilerdi. akndlar, korkmulard; tanma-
dklar bir corafyada, bilmedikleri bir dil konuuluyordu; evleri,
ileri, ayaklarnda ayakkablar yoktu. Biz de onlar tanmyorduk.
Belki de bu yzden yanl anlalmalar yaand zaman zaman.
Birbirimizi daha iyi anlayabilmek ve empati kurabilmemiz iin
tanmamz gerekiyordu.
te bu bilinle ve tanmak niyetiyle TRT Diyanet ekrannda
her perembe akam 19.30da yaynlanan bir program var; Mu-
hacir. Ynetmenliini Koray Polat, grnt ynetmenliini Ayaz
Bilgi ve yapmcln Cevdet aann yrtt programda
gerek kiilerin gerek hikyeleri anlatlyor. Suriyeliler bata
olmak zere lkemizdeki tm muhacirlerin nceki hayatlar,
Trkiyeye geli ykleri ve lkemizde ya-
adklarnn anlatld program ile hi
tanmadmz bu insanlarn hayat-
larna girerek onlar anlayabilmek
iin bir frsat douyor hepimiz
iin. Bylesine nemli bir grev
stlenen Muhacir program-
nn yapmcs Cevdet aana
program hakknda merak et-
tiklerimizi sorduk ve samimi
cevaplar aldk:

Vizyon 37
 Peki sokakta yanlarndan geerken burun kvrlan, her
trl ktln sebebi olarak grlen; bizim muhacir,
bazlarnn Suriyeliler olarak tanmladklar bu insanlar
kimlerdir ve neden lkemize gelmilerdir? Programmz
araclyla tm izleyicilerimize onlar tanma ve anlama
frsat vermeyi istedik. Bu sebeple gerek hayat hikyeleri-
ni ekrana tadk.
zleyicilerimizin unu dnmesini istiyoruz; her gn
yzlerce insann ld bir savan ortasndasn, bir sabah
uyandnda ocukluunda top oynadn arkadann za-
limce ldrld haberini alyorsun Derken bir bom-
ba evinin atsnn zerine dyor ve ans eseri hayatta
kalmay baaryorsun ancak; buna sevinsen mi zlsen mi
bilemiyorsun. Daha yeni domu bir bebein var, bir an iin
kucandan indirmeye kyamyorsun ama her an eli silah-
l birilerinin gelip onu gznn nnde katletmelerinden
korkuyorsun. Bu yle bir korku ki gzne uyku girmiyor,
yle rahat bir nefes alma frsat vermiyor sana. te bu
noktada hepimiz kendimize Sen olsan ne yapardn? diye
sormal ve drste cevap vermeliyiz. Biz, bu cevabn ve-
rilmesinden itibaren Suriyelilere bakmzn deieceini
dnyoruz. Muhacir isimli belgesel projemizle de ayna-
nn karsna geip bu soruyu kendisine sormam olanlar
iin bir ayna vazifesi grmeyi amalyoruz.
Cevdet AAN
Bazlarmz, Suriyelilerin bir daha lkelerine dnme-
yeceklerini dnyor. Program sebebiyle pek ok Suri-
yeli ile grtnz. Siz bu dnceye katlyor musunuz?
Muhacir belgeselini yapma fikri nasl ortaya kt?
ekimlerimiz sresince ok sayda Suriyeli muhacirle
Program neyi amalyor?
grtk. Bunlarn bir ksmyla rportajlar yaptk, bazla-
Malumunuz, Suriyede yaklak 5 senedir devam eden
ryla da oturup sohbet ettik. nanlmaz, ac dolu hikye-
sava, ardnda milyonlarla ifade edilen l ve yaral brak-
lerini dinledik. Memleketinizde en ok neyi zlediniz?
t. Savataki kayplar her geen gn artarken maalesef tm
diye sorduumuzda eitli cevaplar alsak da istisnasz hep-
dnya bu insan kymna sadece seyirci kalmakta. Suriyedeki
sinin gzlerinin dolduunu, boazlarnn dmlendiini
gvenlikten yoksun ortamdan kap daha gvenli lkelere
grdk. Sava bittiinde Suriyeye dnecek misiniz, yoksa
snan Suriyeli mltecilerin byk bir ksm lkemize geldi.
burada m kalacaksnz? diye sorduumuzda ise herkes bir
Suriyeli mltecilerin gelii de, lkemizde geirdikleri yllar
an bile tereddt etmeden memleketlerine geri dnmeyi is-
da byk tartmalar ve eitli toplumsal olaylar beraberin-
tediklerini sylediler. Bugn ortalkta dolaan Suriyeliler
de getirdi. Bugn, lkemizde Suriyeli mltecileri muhacir
artk buraya yerleti. Bunlarn dnmeye niyetleri yok saf-
olarak grp onlara kucak aan bir kesimin yannda, onlar
satasna inananlarn programmz mutlaka seyretmelerini
sadece Suriyeli olarak tek tip bir etiketin ierisine hapseden
tavsiye ediyoruz.
ve onlara nefretle bakan bir grup da bulunuyor.

38 Vizyon
Muhacirlere Memleketinizde en ok neyi zlediniz? diye sorduumuzda eitli
cevaplar alsak da istisnasz hepsinin gzlerinin dolduunu, boazlarnn dm-
lendiini grdk. Bugn ortalkta dolaan Suriyeliler artk buraya yerleti. Bunla-
rn dnmeye niyetleri yok safsatasna inananlara programmz mutlaka seyret-
melerini tavsiye ediyoruz.

Vizyon 39
 Bu cevaptan onlarn Trkiyede mutlu olmadklar so-
nucunu da karabilir miyiz?
Kesinlikle hayr. Birou sanki szlemiesine Allah
sizden raz olsun. Bizlere kucak atnz ve sayenizde gven
iinde yayoruz. Biz Muhaciriz, siz Ensar; bizim iin yap-
tklarnz asla unutmayacaz diyerek szlerine balyor.
Hibirinin burada gllk glistanlk bir hayat yok. Daha
savan aclarn saramadan burada yeni bir hayata balamak
hi kolay bir ey deil; ancak her iki cmlelerinden birinde
Allaha krediyorlar ki; bu bence ok nemli ve hepimiz
iin saysz dersler ieriyor.

Son olarak neler eklemek istersiniz?

Bizim tm arzumuz, savalarn olmad bir dnyada kar-
dee yaamak. u an Suriyede maalesef ok vahim bir sava
yaanmakta. Bu savan madurlarna kucak amak, onlara
yardm elimizi uzatmak bizlerin birinci grevi. Programmza
Muhacir ismini vererek ok nemli bir eyin altn izmek
istedik: Onlar muhacir, bizlerse Ensarz.
Programmz Suriyeli muhacirlerin yannda Trmen kar-
delerimizin, Irak, Sudan, Somali, Afganistan ve Cibuti gibi
dnyann eitli lkelerinden memleketimize snan insan-
larn hikayelerini de anlatmaya alyor. Mlteciler zerine
kafa yoran, onlar tanmaya, anlamaya abalayan herkesten
her perembe akam saat 19:30da TRT Diyanet kanalnda
yaynlanan Muhacir isimli belgeselimize 26 dakikalarn ayr-
malarn rica ediyoruz. Program karanlar iin Pazar gn,
saat 20:30da tekrarnn olduunu da hatrlatmak isteriz.

40 Vizyon
Vizyon 41
 kapak
Mine Sultan NVER

TRT 1den
mini tarihi diziler
T
RT 1de mini dizi
eklinde kuak ola-
rak hazrlanan dizile-
rin ilki olan Byk Srgn
Kafkasyann ilk blm 15
Aralk Sal gn yaynland. 4
blmlk mini dizi olarak ta-
sarlanan Byk Srgn Kaf-
kasya TRT izleyenleri tarafn-
dan beeniyle karland. Sosyal
medyada da byk ses getirdi.
Rusya ile yaanan krize denk
den ierik, tarihin ykler-
den oluan eski sylenceler de-
il, zamansz, tekrarlayan, ders
alnmas gereken yaayan bir
bilim olduunu gsterdi.

TRT, yeni yla iddial mini dizileriyle merhaba dedi. TRT 1 ekranlarnda
yaynlanacak dizilerin ierii ise tarih. zellikle milli tarihimizden ilham alan
diziler gayet iddial. 4 ve st blm saysna sahip diziler bir kuak halinde
birbirini takip edecek. Yaanm hikyelerle tarih bilincine katk salanmaya
allacak. Gnmze dair ip ular bulabileceimiz bu projeler, uzun ve
yorucu tekrarlarla dolu popler kltr dizilerine iyi bir alternatif.

42 Vizyon
 Uunutulmu bir halkn srgn hikyesi
Byk Srgn Kafkasya
Byk Srgn Kafkasya tarihin gerek bir kesitinden, 1944te yaanm hikyelerden yola kan, yaanm bir dram.
Ahska Trklerinin lm yolculuu Unutulmu bir halkn srgn hikyesi Mini dizi, Stalinin emriyle topraklardan
koparlarak srgn edilen Ahska Trklerinin trajik hikyesini anlatyor. n planda, gl bir ak hikyesi, arka planda ise
tarihin sisli glgeleri arasnda yitip giden bir halkn, trajik hikyesi dikkat ekiyor.
Yerli ve yabanc pek ok baarl oyuncunun rol ald mini dizide, Melis Birkan, Nilfer Akaln, Tolga Sarta, Elif
Atakan, Luran Ahmedi, Elyesa Kaso ve Stefan Sterjovsk gibi isimler de yer alyor.

Kuvvetli tarihi altyap

ekimleri yerli ve yabanc ekiplerin ortak almasyla Makedonyada gerekleen projenin ynetmenliini Mehmet
Ada ztekin stlendi. Frat Sunelin, Salkm Stlerin Glgesinde ve Grsel Balcnn Snrdaki Sr adl romanla-
rndan serbest olarak uyarlanan dizinin senaryosu Ali Can Yara ve zge Efendiolu tarafndan kaleme alnd.

100nc ylnda, destan yazanlarn hikyesi

Seddlbahir 32 Saat
Ocak aynda yayna girecek olan dizi, anakkale Savanda
Seddlbahirde yaplan meydan savan, zellikle Trk Aske-
ri ile Anzaklarn arpmasn merkeze alarak konu ediniyor.
Burada meydana gelen kimi olaylar ve enstantaneler ileniyor.
anakkale kara savalarnn balad ilk gn olan 25 Nisan
sabah, Binba Mahmut Sabri komutasndaki 1050 kiilik
Mehmetik, kendisinden kat be kat stn dman birlikle-
rine kar 32 saat hibir yardm ve destek almadan direndi
Seddlbahirde. Ve dmann ilerlemesini kahramanca dur-
durdu. te Seddlbahir 32 saat dizisi, bu kahramanlarn
hikyesini anlatyor.

Diziye dair ayrntlar

anakkalede 5 ayr lokasyonda kurulan film setinde ok
sayda figuran da grev almt. 750 adet kostm dikilmi,
750 adet silah ve 16 adet top diziye zel olarak yaplmt.
Tabya ve siperlerin yeniden tasarland yapm sreci yaklak
8 ay srmt. ekimleri 4 ay da tamamlanan dizinin y-
netmeni ise Yasin Uslu. Senaryosunu Funda etinin yazd
Seddlbahir 32 saat dizisinin beeni toplayan mzikleri ise
Yldray Grgenden.

Gl oyuncu kadrosu
Prodksiyonuyla hayli iddial olan dizinin oyuncu kadrosu
da ok zengin. brahim elikkol, Murat nalm, Uur G-
ne, Dolunay Soysert, lker Aksum, Glsm Ali lhan, Deniz
Celilolu, Timur lkeba, Ahmet Mekin ve Okan Yalabk
gibi birok nl oyuncu dizide rol ald. Vizyon 43
 1071i balang kabul edersek inanlmaz zenginlikte hikyeler, destanlar barn-
dryor tarihimiz. Biz bu hikyeleri ok da bekletmeden seyircimizle buluturmay
dnyoruz. Bylece gemiimizi yeni nesillere anlatarak nemli bir grevi yerine
getireceiz. Youn, etkili ve tempolu diziler seyircilerimizi bekliyor. Rating kaygsn
n plana almayan bu dizilerimizin tek rakibi bir sonraki dizimiz olacaktr.
Kurtulu Zeydan, TRT 1 Kanal Koordinatr

TRTnin uzun soluklu dizileri byk beeni toplad. Peki, atmak isteyen zihniyetle Ahska Trklerini ana yurdundan
mini dizi eklinde yapmlar niin tercih etti TRT? eden zihniyet ayndr. Seyircimiz bunu idrak ederse milli bir
Uzun soluklu dizilerimiz seyircimizden tevecch grmekte. bak as oluturmak adna Milli bir Kurum olarak ciddi bir
Dirili Erturul gibi byk lekli projeleri gerekletirmeye katk salayabiliriz.
devam edeceiz. Ama bu byk projelerin yannda yine destan-
s hikyeleri daha youn bir yap ierisinde sunmaya alacaz. lk iki dizi kamuoyuna akland. Yaynlanmaya balanan
nk biz, bugn anlamak iin dn bilmek gerektiine ina- Byk Srgn Kafkasya beenildi, sosyal medyada ok ko-
nyoruz. 1071i balang kabul edersek inanlmaz zenginlikte nuuldu. Seddlbahirden sonra devam edecek diziler han-
hikyeler, destanlar barndryor tarihimiz. Biz bu hikyeleri ok gileri? Prodksiyonlar tamamland m?
da bekletmeden seyircimizle buluturmay dnyoruz. Bunun Prodksiyon aamasnda olan, Gelecek Program diye anons
iin 4 ya da 6 blm, belki bazlar biraz daha uzun ama mini edebileceimiz dizilerimizle ilgili almalarmz sryor. Kutl
dizi olarak kabul edebileceimiz projelere imza atmay d- Amare gibi bir byk hikyemiz var srada. I. Dnya Savann
nyoruz. Bylece kahramanlarna younlaacamz, dneme ve en nemli hikyelerindendir. Bugn de kark olan bir coraf-
ana younlaacamz ok daha youn duygu barndran, tarihi yadaki Osmanl varln koruma mcadelesini anlatmaktadr.
gereklii anlatan, seyircinin ilgisinin dalmadan bir solukta Dicle Nehri kysndaki bu destans savata ngilizlere kar ve-
izleyecei dizilerin yapmn gerekletirmeyi hedefliyoruz. Yo- rilen inanl ve direnli kavga seyircimizi etkileyecek trdendir.
un, etkili ve tempolu hikyeler seyircilerimizi bekliyor. Rating Yz yllk bir tarihi olan Seydi Beir esir kampnda yaananlar
kaygsn n plana almayan bu dizilerimizin tek rakibi bir son- unutulmu kahramanlarmza bir sayg duruu olacaktr. Tama-
raki dizimiz olacaktr. m subay ve emir erlerinden oluan skenderiyedeki bu kampta
kalanlar eitim ve mzik almalar ile buray bir kltr merke-
Aslnda mini diziler TRT tarihinde grlmemi yapm- zine evirmi ama ngilizlerin zalim yntemleri ile byk ksm
lar deil. nceki mini diziler genellikle Trk Edebiyatnn kr olmaktan kurtulamamlardr.
nemli eserlerinden uyarlamalard. Peki imdi neden konu Zenci Musann Yemende yaptklar unutulmaz bir hikyedir.
olarak tarih seildi? lene kadar Osmanl lks iin yaam bu Sudanl
Edebiyat uyarlamalarmz bizim nemli kaynaklarmzdan. Mslmann varln, adn bile bilmeyen bir nesile hatrlat-
Bizim gibi bu kayna dier televizyonlar da kullanyor. Uygu- mak bile tek bana nemlidir. Ama hikyenin ve dizinin he-
lamalar ortadadr, ratingi yksek ama ierii daha poplist kay- pimizi sarp sarmalayacana, Kuuba Eref in en gvendii
glarla sulandrlm pek ok rnek var. Edebiyat uyarlamalar adam olan, Akif in iltifatna mazhar olmu bu mazlumun ya-
ister istemez yazarn verdiklerine, senaristin nermeleri eklin- adklarnn ufkumuzu aydnlatacana inanmaktayz. Onun
de vcut buluyor. Oysa tarih bilincimiz ve belleimiz hep yazl yerine ulatrd eyin bir hazine deil, bir idealin bykl
olan bir gelenekle besleniyor. Bizim grevimiz bu kayna se- olduunu greceiz.
yircimizle buluturmak. Bylece bugn daha iyi anlamalarna Grdnz gibi tarihimiz sonsuz bir kaynak ve bu kaynak
katk salayabiliriz. asla kurumayacak. Biz gemiimizi yeni nesillere anlatarak
Bugn Bayr Bucak Trkmenlerini ana yurtlarndan skp nemli bir grevi yerine getireceiz.

44 Vizyon
Vizyon 45
belgesel
ztrk Mira SARAL

Gemie tank bir otel:

Yeni kran
Otel yaayan bir yer, otelde konaklayan
insanlar var. Adnan Amca, Ayten Teyze gibi...
Her blmde yeni karakterler ilave oluyor.
Mesela otele gelen Afganistanl bir grup var.
Amalar zmirden tekne yoluyla Avrupaya
kamakm ki sahiden de ekimlerden iki
gn sonra bota binip Yunanistana getiler.
Koray Polat

K
aotik bir kalabaln yalnz brakmad zmir Ne reality ov ne TV dizisi
Kemeraltnn hemen giriinde Yeni kran adnda Yeni kran Oteli haftalk bir belgesel dizisi. Dolaysy-
sessiz sedasz, huzurlu bir otel vardr. 100 yl akn la her hafta seyircilerine yeni eyler anlatyorlar. Ancak ayn
gemiiyle, yakn tarihimizde tank olmad hibir ey brak- zamanda blmler aras balantl olan bir hikyeye de sa-
mayan bu otelin ne cafcafl bir tabelas, ne de haval alan- hip ve ondan nemlisi Ylmaz Gmen adnda gerek bir
lar vardr. Lks, atafat, ss ps ve tabi yldz olmayan barol karakterleri var. Peki, bu programn format nedir?
bu otelin size sunmay vaat ettii tek ey gerekliktir. Tabi ki Bunun cevabn dinleyerek balayalm: Aslnda reality ov
aramay bilene ve bulmaya hazr olana... demek doru deil. nk genelde reality ovlar nl insan-
TRT Belgesel kanalnda ise tarihsel bir ant olan bu ote- larn hayatn anlatan ya da yarmaya dnk ilerdir. Taban
lin hikyesi daha nce hi tecrbe edilmemi, deneysel bir tabana farkl aslnda bizim yaptmz iten ama bir anlamda
yntemle anlatlyor; karakterlerin, diyaloglarn, yklerin ve da gerek insanlarn, gerek hikyelerini anlatmasyla benzi-
yaanmlklarn tamamen gerek olduu, dizi film formatn- yor diyebiliriz. Hakeza TV dizisi, drama da diyemeyiz. Evet,
daki bir belgesel dizisiyle. yazlm izilmi olan, o blm iinde neler olacan az ok
imdi gelin daha nce denenmemi bu format ve Yeni tasarladmz bir senaryomuz var elimizin altnda. Ama bel-
kran Otelini programn yapmc ynetmeni Koray gesel yaptmz iin o anki unsurlar hep iin iine giriyor.
Polattan dinleyelim.

46 Vizyon

Ylmaz Gmen
Yeni kran Otelinin kendisinden
mehur kran Restorannn mda-
vimleri arasnda Fenerbaheli Lefter,
Cemil ve Galatasarayn unutulmaz
zmirli Kaptan Metin Oktay da varm.
nk otel yaayan bir yer, otelde konak-
layan insanlar var. Adnan Amca, Ayten
Teyze gibi... Tm bunlarn dnda bir de
otelin hikyesi var.
Konu otele gelmiken, oteli biraz daha
tanmak istiyoruz. nk bildiklerimiz,
yazl kaynaklardan okuduklarmz: Os-
manl zamannda bir Han olduu, otele
evrildii, Zeki Mrenin bu otelde kal-
d ve daha sonra aa ayak uydura-
mayarak kld Bizim aradmz
daha ieriden bilgiler: Yeni kran
Oteli ikinci snf bir otel, yldzsz bir otel
ama buradaki yldzlar iletmecileri, al-
anlar ve misafirleridir diyoruz. Bir zamanlar otelin altnda
kran Restoran varm, ok nemli bir markaym. Ora-
da yemek yiyebilmek zmirliler iin bir stat gstergesiymi.
Ancak zaman iinde restoran kapanm. Yeni kran Oteli
de giderek eski gnlerinden uzaklamaya balam. Tarihi
eser stats de olduundan ok da fazla yenilenememi.
Otelin ayn zamanda yle bir ilevi de var, otelde uzun
yllar kalan insanlar var: rnein Adnan Amca, 23 yldr
otelde kalyor. Yani buras bir nevi onun evi olmu. Bu in-
sanlar bu otel vastasyla yalnz kalmyorlar, hatta otelin bir
parasna dnyorlar. Gerektiinde sprgeyi alp oteli s-
pryorlar mesela
Zaman kavram insanlar
Program izleyen herkesin az ya da ok kavrad gibi Yeni
kran Otelinde zaman, d dnyaya gre baka bir hzda
akyor. Bu kendine ait hz, oteldeki herkesin zerine sirayet
etmi durumda. En bata da belgesel dizinin anlatcs Ylmaz
Gmene Ylmaz Gmenin nasl bir karakter olduunu
soruyoruz. Ylmaz Gmen emekli retmen, yaynlanm
6 tane kitab bulunan bir yazar. Ayn zamanda Yeni kran
Otelinde yrtt karakter olarak zaman konusunda takn-
tl bir adam. Gerekten kitap yazmak iin otele geliyor, arzu-
lad ambiyans aryor. Gemiin ruhunu hissetmek istedii
bir yer aryor ve yolu Yeni kranla kesiiyor. Otel gerekten
yledir, ieri girdiinde aar kalrsn. Bu zamann ok dn-
da bir yer, kokusunu aldnzda, zeminde yrdnzde,
duvarlara dokunduunuzda 60lara, 70lere gidiyorsunuz.
Programdaki tm karakterlerin daha nce herhangi bir ka-
mera n tecrbesi olmam. Bu herhangi bir sorun yaratm
m diye soruyoruz programn yapmcsna: Artk insanmzn
kamera karsnda eskisi kadar yabanclk
hissetmediini dnyorum. Etrafta ok
fazla kamera olmasndandr belki, bilemi-
yorum. Bunda yle bir etken daha var;
ekim ekibi olarak onlarla kurduumuz
birebir ilikiler, iimizi kolaylatrd. Teknik
olarak mmkn mertebe kameralar uzak
alara kurarak kendi seyrine braktmz
da oldu onlar. Bazen 15 dakika, yarm saat
kameralar kapatmadmz oldu. Konuyu
Ylmaz Gmen tayordu, dier btn se-
naryo spontane geliiyordu. nk biz in-
sanlarn gerek hikyelerini anlattrdmz
iin, mdahale etme ansmz da yok
Vizyon 47
 lyas, Adnan, Ayten ve dier
karakterler
Ylmaz Gmenden sonra geelim dier ka-
rakterlere. Yeni kran Otelinin mhim karak-
terlerinden bir tanesi de iletmecisi lyas. Yunus
Emre hikyelerindeki gibi dosdoru, drst,
dmdz, eilmeyen bir adam lyas. Ancak lyas
Amcada grndnden fazlas var. lyas prog-
ramda grdnz gibi gerek ve drst bir kii.
Kendini otele adam, varl iin mcadele eden,
yaatmak iin gnyle gecesiyle alan birisi l-
yas. yilik dolu bir kalbi de var Mesela Aytenin
konaklamasndan para almyor. Adnan Amca,
lyas iin o benim her eyim, aabeyim, babam
ve arkadam diyor. nsanlarla aba gstermeden
iyi ilikiler kuruyor. Ayrca oteli yaatmak iin bir
mcadele veriyor. mr yettiince oteli ayakta ekimlerden bir sahne
tutacandan eminim.

Avukat Ycel lyas (letmeci)

Dier karakter hakknda da ipular alyoruz. lyas, Yl- mevcut bir yer. Herkes hikyeler brakm, halihazrda orada
maz, Ayten, Adnan ve Avukat Ycel be ana karakterimiz ve konaklayan insanlar var. Yani bugn kapya kilit vurulsa, so-
onlara her blmde ilave olan karakterler de olacak. Mesela kakta kalacak insanlar var.
Afganistanl bir grup var. Amalar zmirden tekne yoluyla yleyse programn geleceini de soruyoruz. Programn
Avrupaya kamak ki sahiden de ekimlerden iki gn sonra devam olup olmayacan aslnda tam bilmiyoruz. leriki za-
bota binip Yunanistana getiler. Suriyeli Abdullah karakteri manlarda hikyenin kendi seyri de program baka yerlere ta-
de hi hesapta olan birisi deildi. Otelde konaklyordu, ta- yabilir. Diyelim ki dnm karar alnd, bu otelin kapanmas
mamen doalama ekilde konutuk onunla. Sonra odasnda demek. Bu da bambaka bir dramatik durum. Biz bu program-
ekim yaparken iir yazdn syledi, iirimi size okumam la sra d bir ey denemeye altk, ne lde baarabildik
ister misiniz dedi... ok da gzel bir iir okudu bizlere. Prog- bilmiyoruz ama gayemiz farkl bir ey denemekti. Zaten kanal
ramn gzellii de bu ite, hi hesapta olmayan kii ve olaylar da bizi buna zorlad. Onlarn farkl projelere kucak amasyla
bir anda tm blmn ieriini deitiriveriyor. byle bir ey ortaya kt. Yani bu aslnda denemeydi. Ya batra-
caktk, ya ok gzel bir i olacakt. Ama sonu olarak ekerken
Yeni krann son durumu ve mehul gelecei de alrken de keyif aldk. nallah seyirciler de beenir
Yeni kran Otelinin gelecei mehul. Her an, belki siz
bu yazy okurken bile baka bir yere dntrlme ihtima- zmirle TRT ilikisi
li var. Otelin en son durumunu ve gelecekteki olaslklar da TRTnin ilikisinin baka olduu ehirlerden birisi de
konutuk. Otelin geleceinin ne olacana dair kulaktan dol- zmirdir her daim. TRT Belgesel Kanal da zmir meneli
ma bilgilerimiz var. Otelin dntrlerek baka amalarla bir kanal olmasyla, bu tarihi liman kentinin bir paras sayar
kullanlmas gndemde. Kemeraltnda bunun gibi dn- kendisini. Tpk Kemeralt ve Kemeralt arsnn bir paras
me uram ok mekn var. Benzer bir durum buras iin de olan Yeni kran Oteli gibi
olabilir ama buras Antlar Kurulunun envanterine kaytl bir Yeni kran Otelinin kaplar gc yettiince zamanla, sa-
eser. Dntrmek ok da kolay olmayabilir. Biz de bilmiyo- hicilikle ve yaamla derdi olan, gemie zlem duyan herkese
ruz, tarihi bir bina; orijinal bir mimari, fazlasyla yaanmlk ak olacak.

48 Vizyon
Vizyon 49
gncel
Ela TEKN

ocukla letiim
zgven, gven ve sevginin
verilmesi lazm ocua. Ancak
bunlar saland zaman diyo-
ruz ki bu salkl bir bireydir.
Para, bilgi, ev, araba gibi eyler
ise aratrmalara gre zg-
ven, gven ve sevginin yan
rnleri.
Nurdoan Ark

50 Vizyon
A
nne ya da baba olmak demirden leblebi Dnyann
en gzel ancak en zor hali. Geliimlerini destekle-
mek, duygularn ynetmek, gven duygusu alarken
ok sevmek. martmamak ama despot da olmamak. Hayatn
bin bir eit sknts iinde doru yolu bulmak ve buldura-
bilmek. Kimi ebeveyni fazlaca, kimini ise hi yormayan bir
ahval-i umumiye bu. Ne yapmal? Nasl yapmal? Kime git-
meli? ocuklarla iletiim nasl olmal? Aslnda sz bir bilene
brakmal. Konu zerine lke apnda pek ok eitim vermi
Nurdoan Arka sorduk. Sizler iin samimiyetle cevaplad.
lk nce sizi tanyalm m? Nurdoan Ark kimdir?
Sosyoloum. Btn hayatm kurululara, ailelere,
iyerlerine eitim vermekle geti. Eitimciyim sonuta ama
ayn zamanda da yazarm. Ancak iin asl renmeye alan
biriyim. Kendimi byle tantmay seviyorum.
mamen aratrma sonularna dayal. Dnya bu konuda Bir
ortamda hangi zellikler olmal? sorusuna alyor. Sosyo-
loglar, psikologlar, sosyal psikologlar, ekonomistler, nrolog-
lar Bunlar bulundu. Benim zetimi syleyeyim. Bireylerin
zgveni olmal. Aileden konuursak ocuun, annenin, ba-
bann yani nn de ayr ayr. Dieri gven. ocuk annesine
ve babasna, anne ile baba birbirine ve ocua gven duyacak.
Birbirlerine kar Ben ona gvenirim diyecekler. Bir dieri
ise sevgi ocuk Babam da annem de beni seviyor. diye-
cek. Baba ile anne birbirini seviyor, bunu grecek ocuk. Ayn
ekilde anne ve baba da ocuklarnn kendilerini sevdiini bi-
lecek. Yani zgven, gven ve sevginin verilmesi lazm ocu-
a. Ancak bunlar saland zaman diyoruz ki bu salkl bir
bireydir. Bakn hi para, bilgi, ev, araba gibi eyler syleme-
dim. nk aratrmalar gsteriyor ki bunlar zgven, gven,
sevginin yan rnleri.

Kitaplarla kariyerinizi talandrdnz dnyorum. Yan rnlerle gerekli olan kapatamyoruz yani. yle
Biraz onlardan bahsedelim mi? mi?
u ana kadar yazdm sekiz kitap var. Dokuzuncusu da rnek vereyim size, bu dnyada bir aratrmadr. Byk
yolda Bu sekiz kitabn ilk alts uzmanlk kitaplar, son iki ikramiye kazananlarn eer zgveni yoksa iki sene ierisinde
kitap ise tamamen halka ynelik iletiim kitab. Gene annen daha da kt duruma dyorlar. Ama zgveni olan birinin
geldi btn gnm mahvoldu bir iletiim kitab. letiim cebinde 55 milyonu olmasa da kalkp iini, hayatn srd-
nasl yaplr? Nasl ele alnr onu anlatmaya altm. Dieri ryor. Dolaysyla ocua zgven vermemiz, gven ortam
Mmkn onun derdi zgven ve liderlik. zgven nasl salamamz, sevgiyi hissettirmemiz lazm. Bunu da iletiimle
kazanlr , liderliin temelleri nedir? bunlar anlattm.Yaknda yapyoruz. letiimle geniletiyoruz ya da iletiimle daralt-
kacak olan ise benlik ile ilgili bir kitap. Benliklerimizi ve yoruz.
kimliklerimizi nasl oluturuyoruz bunu ele alyorum.

Duyduumuza gre baz seminerlerinizi cretsiz veri-

yormusunuz. Bu devirde neden?
Ben bir devlet okulunda okudum. zmitte Ulugazi
lkokulu. ok idealist bir retmenim vard. ok ey -
rendim kendisinden. Liseyi, ortaokulu hep devlet okullarn-
da okudum ve dolaysyla hepsi paraszd. Babam bir devlet
fabrikasnda iiydi. O sayede okuttu beni. Hayatmda ilk
kez deri koltua SEKA fabrikasnn halka ak sinemasnda
oturdum ve ilk izgi filmi orada seyrettim. Bu lkenin k-
tphanelerinde kitap okudum, ekmeini ok yedim. Milli
prodktivite merkezinde 16 yl altm. Eitmenlik ve yaz-
dm kitaplar oradan edindiim bilgilerden. ODTde oku-
dum o da bir devlet niversitesi. Kendi iim var ve vergilerimi
dyorum ama edindiim zenginliin para ile denebilir bir
bor olmadn dnyorum. letiim ve liderlik eitimine
katlan kiiler Bunu btn Trkiye duysa diyorlar. Hem b-
tn Trkiye duysun hem de memlekete borcumu deyeyim
dedim. Bylece devlet okullarnn retmenlerine, velilerine
ve rencilerine bu eitimi cretsiz verme karar aldm. Elim
ayam tuttuu srece, lnceye kadar buna devam edeceim.
demeye alyorum, deyemeyeceimi de biliyorum. Hi
deilse yreim ferahlyor.

Peki, ocuklarn iletiimde neye ihtiyac var? Ailelerin

ocuklar yetitirirken olmazsa olmaz neler olmal?
nce sylemem gereken bir ey var: Ne olur, ok nem-
li. Bu ok atlanyor. Bu bilgilerin bilimsel bir temeli, kk
olduu bilinmiyor. Ancak syleyeceim eyler bilimsel ve ta-

Vizyon 51
Anne ya da baba olmak demirden leble-
bi Dnyann en gzel ancak en zor hali.
Geliimlerini desteklemek, duygularn
ynetmek, gven duygusu alarken ok
sevmek. martmamak ama despot da ol-
mamak.
Biraz nce konuurken anne baba arasndaki sevgiden
bahsettiniz. Peki, boanm ailenin ocuklaryla iletiimi
nasl olacak?
Sevgi demek boanmamak demek deil. Diyelim ki ben
eimden boandm, ocuum da var ve eimle hi anlaam-
yorum. Bir daha yzn bile grmek istemiyorum. Fakat ben
ocua sevgi duyuyorum dolaysyla ocuun sevgi ortamn-
da bymesi gerektiinin de farkndaym. nk bunu bilim
sylyor. O zaman ben ocukla ilikimi kurarken ve anne-
sinden bahsederken ocua katiyen onun anne ile arasndaki
ilikisini sevgisizletirecek, olumsuzlatracak ya da ocuun
gznde annenin deerini drecek cmleler kurmamal-
ym. Boanm ailelerde bu dzeyde sevgi yeterlidir.
Anne veya baba arasnda ya da kiinin bireysel olarak bir
sorunu olabilir. letiim kurarken bu durum ocua nasl
yansmal?
Olduu gibi yansmal. Trkiyedeki ailelerde unu gr-
52 Vizyon
yorum. Aman ocua derdimizi anlatmayalm. Byle bir dert
yokmu gibi yapalm, ocuk bunu hissetmesin. Yaanm r-
nekler var; ben bankalara eitim veriyorum diyorlar ki; Hocam
paras yok, ocuuna cep telefonu almak iin bizden kredi eki-
yor. Karmza ekip unu syleyeceiz; Evladm para derdi-
miz var. nk ben isiz kaldm ya da belirsiz bir sre iin bir
para sorunu yaayacaz. Bunu konumamz lazm. Tasarruflu
olacaz diyerek ak ak anlatmak gerekiyor. Bu noktada as-
lnda ebeveynin, ocuuma bunu anlatrm, ocuun yaayaca
hzn, kederi, eylemi ynetirim diyebilecei ekilde bir zgven
sahibi olmas gerekiyor.
Bu konuyla ilgili bir yaznzda paylatnz annz da
vard sanrm.
Evet, maalesef ocuklarmz cam fanuslar iinde yetitir-
meyi doru zannediyoruz. Halbuki onlar ileride hayata atldk-
larnda hayat onlara yklenecek, problemler kartacak. ocuk-
lar bu yke altrmyoruz. stanbulda metrobsle gidiyorum.
nmde bir anne ve alt yalarnda bir ocuk var. ocuk Anne,
dn gece babam ryamda grdm. dedi. Belli ki baba bir hafta
nce lm, ocuk ryasnda babasn ocuum kalbim aryor
derken grm. Meer baba kalpten lm. Anne bunun kar-
snda devaml ocua sus diyor. Bak ofr sus dedi diyor.
Susturdu ocuu. Yapaca ey ok basit oysa; olduu gibi Evet,
artk baban yok, baban artk ryalarmzda greceiz. Ryalar
da byle eyler olur, sen ne dedin babana? Baba merak etme biz
iyiyiz demedin mi? Onu sevdiini syleseydin. diye konumak
lazm. ocuk ok ac ekiyor. Tabii ki anne de. Ama bu becerile-
miyorsa okulda rehber retmenine danlmal. Benim bir ifa-
dem var; ailenin ierisinde grsellik dnda mahremiyet olamaz.
Her ey konuulmaldr, konuulabilmelidir.
Sorumluluklar biz mi ykleniyoruz?
Ailelerde grdm en byk sorun. Maalesef ocuklar aile-
ye kar sorumluluk duygusuyla yetitirilmiyorlar. Aslnda o-
cuklarna aileni sevme, aileni nemseme diyorlar. ok grd-
m sahnedir; Anne- baba ocuun antasn, eyasn tayor,
ocuun btn dertlerini zyor. Her trl derdinde okula
geliyor. Tabi ki bunlarn gerekli bir yan var ama yle bir hl
oluuyor ki ocuklarn btn problemleri anne-baba tarafndan
zlmeye balyor. zgveni gelimemi, da baml ocuklar
ortaya kyor.
Ne yapmalyz o zaman?
Mesela cep telefonu istiyor ama bunun iin bir sorumluluk
stlenmiyor. rnein ocua u yaptrmaldr; bu bir mecburi-
yet ifadesi nk bilim bunu sylyor. Cep telefonu mu istiyor-
sun ne kadar harln var? Haftada 50 TL. Bunun ne kadarn
cep telefonuna ayrabilirsin? Anne sen al diyecektir. O zaman
Benim de bir btem var ancak katkda bulunabilirim. di-
yeceiz. Sen benim ocuumsun sana destek olmak isterim
ancak sana alacamz bir mal iin sen ne kadar ayracaksn?
Ben hi ayrmam. diyorsa o zaman Kusura bakma alama-
yz. diyeceksiniz. ocuk her eyin bedeli var, benim de so-
rumluluklarm var, bu dnyada hazra konamam diyecek. Bu
yolla; bir hedef koymalym, bu hedef iin emek vermeliyim,
benim de aileme kar sorumluluklarm var reniyorlar.
ocuk bunu rendii zaman zaten zgvenini gelitiriyor.
Plan, program yapmay, sabretmeyi, seim yapmay, ailesiyle
baka bir iliki kurmaya reniyor. Sonuta sahip olduu cep
telefonuna da gz gibi bakyor. Dier trl o ocuklar i-
yerlerinde gryorum. akna dnyorlar. Byk travmalar
yayorlar.
Doal ebeveynlik diye yeni bir akm var. Seimi ocukla-
rna brakyorlar. Bu konuda neler dersiniz?
ocuun seim yapmas iyidir. nk beyni harekete ge-
irir, zek ykseltir. Parantez iinde sylemem gerekirse zek
sabit deildir. leriye veya geriye doru deien bir varlk-
tr. Seim yapmas; ben yatmayacam, ders almayacam,
hep televizyon seyredeceim demeye dnebilir. Doal aile
bu durumlarda bu davrann bedelini ocua dettiriyorsa
sorun yok. ocuu kurtarmamak gerekiyor. Elbette buna ok
batan balanr ve btnlk ierisinde olursa salkl olabilir.
Bu tr akmlarla ilgili Trkiyede ok gzel kitaplar yaynla-
nyor. Kesinlikle bilim adamlarnn hazrladklarndan bah-
sediyorum. Onlar okunduunda bu tr akmlardan olumlu
eyler bulunup uygulanabilir.
Biz ocuklarmza arkada m, anne-baba m olmalyz?
Bu konuda stn Dkmenin harika bir ifadesi var.
nce anne-baba olun. Kalan zamanda arkada olursunuz.
ok gzel aklam diyor ki; ocuun binlerce arkada
olabilir. Ama bir tane annesi, bir tane babas olur. Siz nce
anne baba olmay becerin. Sonra arkada olursunuz. nk
salkl bir otorite art.
Televizyon ve tablete nasl bakyorsunuz?
Aratrmalar gsteriyor ki teknolojinin zihinsel, bilisel,
duygusal becerilerin gelimesine hi bir katks yok. Sfr,
hibir katks yok. Fakat bir taraftan bunlar kalem gibi d-
nn. Yaz yazmak nemli mi? ok nemli. Yazmak iin
kaleme ihtiyacmz var. Bilgiye ulamak da ok nemli. Tab-
let veya cep telefonu bunu salayacak bir ey. O zaman bu
arac renmek iyi. Fakat buna baml olmak bambaka bir
ey. Maalesef yeni aileler korkun bir boyutta bilgisayar ya
da tableti ocuklarn nne ayor. Tabi ocuk o bamllk
srecine doru girmeye balyor. Bu ok tehlikeli. zm
sanldndan ok kolay aslnda. ocuklar da bu durum-
dan ok mutlu deiller. Oyun ilk tercihleri. Ktlemek iin
deil ama oyun derken bunu anlamyoruz diye sylyorum.
Yap-bozlar, tak kar hazr paralar ya da AVMdeki alanlar
oyun olarak anlamyoruz. Bizim anladmz ey baya so-
kaktaki oyun.
Ebeveynler artk ocuklar eitli nedenlerden sokaa
brakamyor ama?
Aslnda o kadar imknsz deil. Eve tane arkada
arldnda ocuklar oray hemen bir kovboy mahallesi-
ne eviriverir. Bu oyunlar daha salkl. Ahlak bile retir.
nk kurallar var. Uyulmas gereken her kural ilikileri
retiyor, zgveni gelitiriyor, motor becerilerini arttryor.
Binlerce avantaj var. Hibiri tablette ya da dierlerinde yok.
Aksine konsantrasyonlar dyor. Belki byklerin Bunu
nasl oluturabilirim? diye dnmeleri lazm.
ocuklarn oyun iin
sokaa brakamayan
ebeveynler, eve tane
arkada arrlarsa
ocuklar oray hemen
bir kovboy mahallesine
eviriverirler. Bu oyun-
larn uyulmas gereken
kurallar var ve her
kural ilikileri retir,
zgveni gelitirir, ah-
lak kazandrr, motor
becerilerini arttrr. Sa-
yabileceimiz binlerce
avantaja karn tablette
ya da dierlerinde hi-
biri yok.
Nurdoan Ark
Vizyon 53
gncel
zlem KARADAYI DOAN

Gney Kore
Nam- dier mucizeler lkesi
Bundan 60 yl nce uluslararas yardm kurulular ve ekonomistler tarafndan
mitsiz bir vaka olarak tanmlanan Gney Kore, kendisi iin ngrlen kaderi
kabul etmek yerine bir mucizeyi yaamay tercih etti. Bir zamanlar alk, ktlk
ve yoksulluun penesindeki lke, bugn dnyann teknoloji devinden biri.

ok deil yarm yzyldan biraz daha fazla zaman

nce ateler altndaki Asyann fakir ve umutsuz bir
lkesiydi Gney Kore. O yllarda yetersiz sermaye
birikimi, ilkel teknolojisi ve byyen isizlik sorunu ile
dodu ve bugn tm dnyay hayretler ierisinde brakan, tm
varsaymlar rten bir ey gerekletirdi; kendi mucizesini.
Bugn teknoloji deyince akla gelen ilk lkeden biri Gney
Kore.
olduka karanlk gnler yaayan lkeyi, uluslararas yardm Peki, Gney Kore bunu nasl baard? Nasl ekonomide,
kurulular ve ekonomistler dipsiz bir kuyu, hatta mitsiz bir eitimde, teknolojide dnya devlerinden biri olabildi? Bu
vaka olarak tanmlyordu. Grnte haksz da deillerdi. geliime rakamlarn penceresinden baktmzda, devrimin
O artlar altnda, alk ve ktln penesindeki Gney Kore boyutlarn ok daha net grebilmemiz mmkn olabiliyor.
halknn kendisi iin ngrlen kaderi yaamaktan baka bir Bir vakitler, Amerikann nclk ettii 39 lkenin
seenei de yok gibiydi. toplad yardmlarla hayata tutunan Gney Korenin bugn,
Ama yle olmad! Gney Kore sanki kllerinden yeniden Gayri Safi Milli Haslas 1.8 trilyon dolar am durumda.

54 Vizyon
 Sk sk Tokyo ile kyaslanan Seul, Gney Korenin gelimiliinin
belki de en somut gstergesi. Yollar, kprleri, gkdelenleri, met-
rosu ve l l yzyle kendisi iin sylenmi olanca gzel sz
fazlasyla hak ediyor.

Dnyann 11. byk ekonomisi unvann kazanan lkede iin srr doru ekonomist yaklamlarda olduu kadar,
satn alma paritesine gre, kii bana milli gelir de 36 bin tarihsel srete de gizli. II. Dnya Savandan bu yana
dolarn zerinde. kprlerin altndan ok sular akm olsa da, gemiin
1960 ylnda, Gney Korede kii bana den milli gelir hesaplar kolay kapanmyor. Her ne kadar Gney Kore ile
80 dolar seviyesindeyken; bu rakamn, o yllarda kii bana komusu, Asyann dier devi Japonya ile siyasi, ekonomik
milli geliri 180 dolar olan Ganann yarsna, 380 dolar olan ve kltrel ilikileri gayet yolunda ilerliyor gibi grnse de,
Trkiyenin eyreine bile denk gelmediini sylersek sanrz iki lke arasndaki tatl sert ekimeyi anlamak iin gemite
fotoraf btnyle grmenizi salam olabiliriz. Aradan yaananlara bakmak gerekir.
geen 55 ylda Gney Korenin brakn kamaz dedikleri
cehennem ukurundan km olmasn, dnyann en byk Ah Kore vah Kore
6. ihracat lkesi haline gelmesini aklayabilmek olduka Tarih boyunca in ve Japon tehdidi altnda kalm
g. Zaten bu ii ekonomistlere ve sosyologlara brakmak da Kore. En son 1910 ylnda Japon igaline urayan ve
en dorusu. Biz yine de basit bir dille zetlersek, mucizenin uzun yllar Japonlarn egemenlii altnda kaldktan sonra
Korenin yksek teknolojiye ynelmesiyle ve aratrma- Japon mparatorluunun bir paras haline gelen Korede,
gelitirme yatrmlaryla gerekletiini syleyebiliriz. isyan bayra 1919 ylnda alr. Alr almasna da, bu
Dnn ki petrol retemeyen Gney Kore, ithal petrol Koreliler iin biraz pahalya patlar. Bu ayaklanmaya ok
rafine edip petrol rnleri ihra eden bir lkeye dnyor. kzan Japonlar, II. Dnya sava sonuna kadar olduka sert
Bugn gelinen noktada ise elektronikten sanayiye birok yaptrmlar uygulamaya balarlar. Fakat Korelilerin ilesi
sava sonunda da bitmez. Japonyann yenilgisinden sonra
alanda Gney Kore firmalar birer dnya markas olarak sz
in ve Sovyetleri Birliine ait askeri birlikler tarafndan igal
sahibi olmu durumda. Ve hepsinin arkasnda, kendilerini
edilen lkenin kuzeyi, yava yava komnist rejimin etkisine
birer baar yks kahramanna dntren akllca alnm
girmeye balaynca; ABD nderliinde Birlemi Milletlerin
kararlar ve stratejik ngrler var. oluturduu koalisyon gleri Gney Koreyi savunmak zere
Mesela Samsungun, bir zamanlar balk, sebze, meyve ihra byk bir operasyona giriirler. Neticede olan Korelilere olur
eden bir firma olduunu sylersek arr mydnz? nsan ve ortaya iki dman karde devlet kar. Baka bir deyile
idrak etmekte glk ekiyor deil mi? Hatta Samsung, kk apta bir dnya savana sahne olan Kore, 1953te sona
1974te Korea Semiconductor adl irketin yarsn satn eren Kore Sava ve sava sonras izilen snrlarla mutlak
alarak yar-iletken endstrisine girdiinde doal olarak hi olarak bir blnme yaar. Kk apta bir dnya sava
kimse tarafndan ciddiye alnmam. diyoruz zira aralarnda Trkiyenin de bulunduu, Avustralya,
Kendi mucizelerini Han Nehri Mucizesi olarak Fransa, Etiyopya, Gney Afrika, Tayland gibi dnyann farkl
tanmlayan Koreliler, baarlarn eitimci ve disiplinli blgelerinden gelen birok lkenin askeri Korede ilgin bir
kiilikleri kadar yarmac kiiliklerine de balyorlar. Yani ekilde yer alrlar.

Vizyon 55
Bugn Sonyyi neredeyse piyasadan silen ve kendi pazarnda en byk isim
haline gelen Samsungun, bir zamanlar balk, sebze, meyve ihra eden bir firma
olduunu sylersek arr mydnz? nsan idrak etmekte glk ekiyor deil
mi? Uzun sze gerek yok; bunun ad mucize.

Rekabet diz boyu
Otoriter bir ynetim altnda Sovyet desteiyle kurulan
Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, bugn Kuzey Kore
olarak biliniyor. Blnmeden bu yana kapal devlet yapsyla
varln srdren Kuzey Korenin imdiye dek bir baba ve
onun lmnden sonra yerine geen olu olmak zere sadece
iki lideri olabilmi.
1953 ylnda bamsz bir lke olarak dnya sahnesinde
kendine yer bulan Gney Kore ise, bir zamanlar yaad
sefalete ramen srekli kendisi iin bir tehdit unsuru olan
kardeinin aksine girite sylediimiz gibi dnyann en byk
ekonomilerinden birisine sahip. 50 ylda milli gelirini 200 kat
artrp, d dnyaya teknoloji transferi yapan Gney Kore,
artk Asyann teknoloji ve ekonomi devi Japonyann hemen
yan banda yer alan ve zaman zaman onu zorlayan, hatta
geride brakan bir lke konumunda. Korenin son yllarda
geldii nokta tek kelimeyle olaanst ve kabul etmek gerekir
ki bunun sonucunda yaad toplumsal dnm de...
Gney Korenin ksa sredeki bu ykselii ekonomistler,
siyasetiler ve sosyologlar tarafndan tartladursun; bu
hrsn ve iki lke arasndaki rekabetin temelinde gemiin
kapanmayan yaralar da byk rol oynuyor. Eh neticede biz
unutsak da tarih unutmuyor yaananlar. Gney Kore ite
bu kemiklemi hislerle hep Japonyann bir adm nnde
olmaya alyor.
Gney Kore, bugn dnyann en icat ve en yeniliki
lkelerinden biri. IBM makinelerinin sklp, paralarn
kopyalanp yeniden birletirildii kopya bilgisayarlardan
bugne ok yol kat etmi. yle ki bugn Amerikan Patent
Brosu tarafndan verilen patent says bakmndan en stte
yer alan be lkeden biri Gney Kore. Nokiann Microsofta
satlmak durumunda kald bir zamanda, Samsungun Apple
ile baa ba mcadelesi her eyi yeterince anlatyor zaten; yle
deil mi?
Kore fanlar artyor
Gney Koreden aktrmadan tm dnyaya yaylan bir
de pop lgnl var atlanmamas gereken. Ekim aynda
Trkiyede gerekletirilen Asya Pasifik ark Yarmasna
katlmak zere stanbula gelen Gney Koreli grup CNBLUE
nedeniyle havalnda yaanan izdihama ve genlerimizin akl
almaz hayranlna tm lke olarak yakndan tanklk ettik;
yle deil mi?
in tuhaf yan bu vesileyle lkemizdeki Kore fanlar da gn

K-pop olarak adlandrlan Kore pop mzii tm dnyada

popleritesini artrrken, CNBLUE gibi pop gruplar lgnlk
derecesinde fan topluyor.

56 Vizyon
yzne km oldu. Korea- Fans ve Korean-
Trk gibi internet sitelerinin ye says
100 bini am durumda. imdi sk durun.
Aslnda fanatiklik dzeyindeki bu hayranl
balatan 2005 ylndan beri TRTde ekrana
gelen Denizler mparatoru, Saraydaki
Mcevher ve Dlerimin Prensi gibi
Kore yapm diziler. O tarihlerden bu yana
defalarca kez tekrarlar yaynlanan dizi, ksa
srede bamllk yapmaya balyor. Hatta
fanlar TRT iin imza toplayp, yeni diziler
talep ediyor. Diziler, mzik gruplar derken
ii abartp Korece renmeye kadar gtren
fanlar bile var aralarnda.

En gzel benim
Mzik demiken; son yllara kadar
ekonomik baarlarna vurgu yaplan
Gney Kore, artk mzik konusunda da
adndan srekli sz ettirmeyi baaryor. Bu
ykselile ilgili analizleri mzik dnyasnn
bilirkiilerine brakmakla birlikte, biz bunu
Moda ve gzellik Koreliler iin vazgeilmez un-
naizane Gney Korenin Batnn dilini ok surlar. Dnyada en ok estetik ameliyatn Gney
iyi kullanyor olmasna balayabiliriz. te Korede yapldn bilmeyen kalmad. ok sayda
tam da bu yzden Kore dizileri daha gzel
ve tm dnyada Japon dizilerinden daha ok izleyicisi olan Kore dizilerinde oyuncular d
izleniyor. Ama dier yandan baktnzda grnleriyle ne kyor.
Kore dizilerinde oyuncular d grnleriyle
ne karken, Japon dizilerinin aktrleri
oyunculuklaryla dikkat ekiyor. Sinema
iin bu de byle. zgn senaryolar ise hep
Japonlara ait; tabii bir de her daim ses getiren
animeler de. Bu noktada Koreliler Japonlarn
eline ne yaparsa yapsn su dkemiyor.
Koreliler, yzlerini de Batya evirmekten
holanyorlar. Moda, giyim, kuam ve
gzellik onlar iin vazgeilmez. Korenin
idolleri Airport Fashion olarak adlandrlan
bir akm bile yaratmlar artk. Yani her daim
k, her daim gzeller; havaalanlarnda bile.
Eh gzellik de zor zanaat. Dnyada en ok
estetik ameliyatn Gney Korede yapldn
bilmeyen kalmamtr herhalde. Artk
Batya olan sevgilerinden mi, Japonlara
olan sevgisizliklerinden mi bilinmez en ok
ekik gzlerinden ikyetiler. Bu yzden
gz kapa estetikleri ilk srada yer alyor.
Birou kendi rklarnn belirgin zellii olan
sarmtrak tenlerini amak ve beyazlatmak
iin zel rnler kullanyor. Japonlar ise
kendileriyle daha bark. Sanrz yzlerini
ise sadece ileriye evirmeyi tercih ediyorlar.
in tuhaf yan ne biliyor musunuz?
Aradaki bunca husumete ve sevgisizlie
ramen her yl milyonlarca kii karlkl
olarak birbirinin lkesini ziyaret ediyor.
Tamam; yllarn getirdii alkanlklar ve En nl Kore
ticari ilikileri kabul ediyoruz ama rakamlara dizilerinden
baknca da insan Bu ne perhiz ne lahana City Hunter.
turusu? demekten alamyor kendini.

Vizyon 57
belgesel
Esin ZALP ZTRK

anakkale Savalarnda yaanan bir

olay Unutulan bir gemi ve onun
kahraman mrettebat Sultanhisar
torpidobotunun pek bilinmeyen
hikyesi, Ocak aynda
TRT Belgesel ekranlarnda

Bir deniz mcadelesi

Sultanhisar
F
ransada 1906da ina edilen Sultanhisar torpidobotu, olan anakkale Boazn geerek Marmara Denizine ulat.
ayn yl Osmanl Bahriyesine katld. I. Dnya anakkale Boazn gemeyi baaran ilk denizalt olan
Savana kadar birok defa grev yapt. En nemli AE2, telsizle bunu bildirdi. Deniz muharebelerini kaybeden
grevini ise, anakkale Savalarnda stlendi. Savan ilk mttefik gler iin bu durum byk bir moral oldu ve ayn
yllarnda Alman General ve Cephe Kumandan Liman gn kara muharebeleri balad. Bu durum, savan 8 ay daha
Von Sandersin emrine verilen Sultanhisar, ayrca anakkale uzamasna ve on binlerce kiinin lmesine neden oldu...
Boazn gemeye alan dman denizaltlarn arama ve
gzetleme faaliyetlerine katld. Tarihe geecek Sultanhisarn 800 tonluk devi alt eden cengver
kumandan Yzba Ali Rza Bey idi Bu sralarda, dman bir denizaltnn Boaz getiinden
haberdar olan Sultanhisar torpidobotu kumandan Yzba
anakkale Boazn gemeyi baard Ali Rza Bey, AE2 denizaltsnn peine dt. Amac, ne
Avustralyallarn ilk denizaltlarndan biri olan AE2, I. pahasna olursa olsun bu denizalty yakalamakt. 5 gnlk
Dnya Savann ilk yllarnda yapm olduu birka grevden bir kovalamacadan sonra, 30 Nisan 1915 gn, 97 tonluk
sonra, anakkale Savalarnda grev yapmak zere emir Sultanhisar, 800 tondan fazla olan AE2yi yakalad ve bata
ald. AE2, anakkale nlerine geldiinde kumandanln kumandan Yzba Stoker olmak zere tm personelini
Yzba Henry Stoker yapyordu... Gz kara bir kumandan esir ald. AE2 personeli, denizaltlarnn Osmanllarn eline
olan Yzba Stoker, 25 Nisan 1915 gecesi, gemesi ok zor gememesi iin AE2yi batrd. Bu olay, Trk denizcilik

58 Vizyon
tarihinde bir torpidobotun icra ettii ilk denizalt savunma
harbi harekt olmas asndan byk nem arz eder. Yzba
Henry
Yok olan tarih Stoker
Maalesef gnmze ulaamayan Sultanhisar torpidobotu,
1918de hizmet dna karld. 1924 1928 arasnda tekrar
hizmet eden kahraman torpidobotunun, 1935 ylnda skm
yapld ve hurda olarak satld. AE2 denizalts ise 100
yldr Marmara Denizinin 70. metre derinliinde yatyor
Belgeselin yapm ve ynetimini Ferda Grcan ile paylaan
prodktr Cafer anal, belge ve grsel bulmak konusunda
byk sknt yaamalarna ramen, ekip olarak eski gemiler
zerine almay ok sevdiklerini sylyor ve devam ediyor:
Daha nce, sivil bir gemi olan Glcemalin belgeselini
yapmtk. imdi de asker bir geminin, bir torpidobotu
zerine altk. Bugn var olmasalar da, tarihte iz brakm
nemli gemileri bugnk nesillere tantmak, unutulmamasn
ve deerlerinin bilinmesini salamak bizim iin son derece
deerli.

Arivlerdeki zenginlik
Trk ve Avustralyal akademisyen ve uzman kiilerle yaplan
rportajlar ve ok zel animasyonlarla zenginleen belgesel,
Sultanhisar torpidobotunu konu alan ilk belgesel olma zellii
tayor. ekimleri Nisan Eyll 2015 tarihleri arasnda;
stanbul ve anakkale Deniz Mzeleri, Glck Donanma
Komutanl ile Konya ve zmirde yaplan belgesel, geni
bir ariv almasnn sonucunda tamamland. Genelkurmay
Bakanl, Deniz Kuvvetleri Komutanl ve Genelkurmay
Asker Tarih ve Stratejik Ett (ATASE) Bakanlnn esiz
destekleriyle hazrlanan belgeselin yapm ve ynetimini Cafer
anal ve Ferda Grcan; danmanln ise tarihi ve inceleme
uzman Kemal Ko stleniyor. 30 dakikalk tek blmden
oluan Sultanhisar: Bir Deniz Mcadelesi belgeseli, Ocak
aynda HD kalitesiyle TRT Belgesel ekranlarnda

Sultanhisar torpidobotu

Vizyon 59
TRTden
Meral NSAL

enol Gka:
TRT, sizin TRTnizdir

TRT uluslararas medya sektrnde nc giriimlerde bulunmay srdryor.

G
elien teknolojinin de etkisiyle medya dnyasnn Uluslararas Medya Eitim Program (UMEP) erevesinde
yeni bir grevi daha oldu: Uluslararas mecrada da yurt dndan gelen medya alanlarna mesleki konularda
sz sahibi olabilmek katkda bulunmak amacyla, TRTnin yaynclk alanndaki
letiim teknolojileri hzla dnyann en uzak kelerini bilgi, birikim ve tecrbesi aktarld.
birbirine balarken, yayn kurulularnn bunun dnda TRT Eitim Dairesi Bakanlnca hazrlanan programn
kalmas elbette beklenemezdi. te lkemizin nc yayn alnda konuan TRT Genel Mdr enol Gka, Asya
kuruluu TRT de pek ok yenilikle uluslararas medya Pasifik Yayn Birlii ve Avrupa Yayn Birlii gibi kurululara
dnyasnda adndan sz ettirmeyi baard. lke snrlarnda bal birok kamu ve zel yayn temsilcilerinin katld
duyduu sorumlu yaynclk anlayn, snrlarn dna eitim programnn, aslnda bir bilgi ve tecrbe paylam
tararak getiimiz gnlerde iki byk organizasyona ev program olduunu syledi. TRTyi uluslararas bir eitim
sahiplii yapt. merkezi haline getirmeyi istediklerini de belirten Gka:
Getiimiz ay Antalyada dzenlenen Uluslararas Medya Teknoloji, hakikaten ba dndryor. Ne zaman, hangi
Eitim Program ve daha ncesinde stanbulda gerekleen eye yetieceimizi gerekten aryoruz. Yine de teknolojik
TRT Uluslararas ocuk Medyas Konferans ile ok sayda gelimelerin gerisinde kalmamak iin var gcmzle aba sarf
yabanc medya ilgilisi lkemizde arland. ediyoruz. Bunu, zaman zaman kstl btelerle yapyoruz.
Zaman zaman bir vizyon aarak mmkn olduu kadar
TRT, uluslararas bir eitim merkezi olmal yatrm genileterek bu teknoloji yarnda geri kalmamaya,
TRTnin bu yl ncsn dzenledii Uluslararas hatta biraz nde olmaya gayret ediyoruz. dedi.
Medya Eitim Program, Antalyann Kemer ilesinde Gka, TRTyi bir s, bir merkez haline getirerek kurumlar
7-14 Aralk 2015 tarihlerinde gerekletirildi. Aralarnda arasndaki ibirliini artrmak istediklerini vurgulad ve 4K
radyo, televizyon, yeni medya temsilcilerinin bulunduu teknolojisinin televizyonculukta nemli bir gelime olduuna

60 Vizyon
iaret ederek; znrlk olarak hesaplarsanz izleyiciye
daha kaliteli grnt sunma imkn... Radyoda da DAB
yaynlar... TRT, burada da nc olmak zere. Daha sonra
DAB Plus gelecek. Sras geldike teknoloji imknlarndan
yararlanarak izleyiciye sunmaya gayret ediyoruz diye konutu.
TRT Genel Mdr enol Gka, bu tr eitim
programlarnn birliktelii gelitirmek asndan nemli
olduunu dile getirerek Tekrar etmek istiyorum, TRT, sizin
TRTnizdir, hepinizin TRTsidir. Eer bir ihtiya hasl olursa
TRT bunu karlamak iin elinden geleni yapacaktr. Ltfen
TRTyi kendi lkenizin medya organ gibi deerlendirin
dedi. TRTyi size karde sofras gibi ayoruz diyen Gka,
Ltfen herkes, istedii kadar TRTden istifade etsin. Biz
de sizin o sofra etrafnda bulunuunuzdan gurur duyalm
ifadesini kulland.
47 katlmc lke
TRT Genel Mdr Yardmcs Erkan Durdu da
eitimde Moolistandan Somaliye, Azerbaycandan Fasa,
Makedonyadan Taylanda kadar 47 lkeden katlmc
bulunduunu belirtti.
TRTnin Trkiye Cumhuriyetinin en eski kurumlarndan
olduuna iaret eden Durdu, 1927de radyo, 1968de de
televizyon yaynclna balayan TRTnin bugn 15
televizyon ve 16 radyo kanalyla 41 lehe ve dilde yayn
yapan dnyann en byk medya kurulularndan olduunu
vurgulad. Trkiyede 1990l yllarda balayan zel sektr
radyo ve televizyon yaynclnn da TRT tecrbesinin bir
rn olduunu anlatan Durdu, TRTnin yaynclkta bir
okul ilevi grdn ifade etti.
Durdu, iletiim teknolojilerindeki gelimeler ve medya
dnyasndaki deiimle lkelerin snrlarnn ortadan
kalktn, kltrlerin i ie getiini ve dnyann adeta
kk bir kye dntn aktararak yeni medya ortam,
ara bolluu, retilen bilginin okluu ve bilginin iletim
hz nedeniyle bireylerin ve kurumsal yaplarn zorlanmaya
baladn syledi. letiim ve medya sektrndeki
gelimelerin yeni bir kuak meydana getirdiini ifade eden
Durdu, elinde medya aralaryla iletiim kuran, duygu ve
dnce reten bu yeni kua yakalayacak yeni ierikler
retmek gerektiini belirtti.
Durdu, bu gerekleri grerek hareket etmek gerektiine
dikkati ekerek yle devam etti: Bir yandan sanat gibi
TRTnin bu yl ncsn dzenledii
Uluslararas Medya Eitim Program
(UMEP) Antalyada gerekletirildi.
Aralarnda radyo, televizyon, yeni
medya temsilcilerinin bulunduu
UMEP erevesinde yurt dndan
gelen medya alanlarna mesleki
konularda katkda bulunmak
amacyla, TRTnin yaynclk alanndaki
bilgi, birikim ve tecrbesi aktarld.
bir eser ortaya koyacaz, dier taraftan bir mhendis
gibi bunu yaymlayacak en iyi mecralar oluturacaz, bir
taraftan da bir iletmeci gibi en etkili pazarlama stratejilerini
gelitireceiz. Ben, farkl lkelerden gazetecilerin, yaynclarn
bir araya gelmesini nemsiyorum. Bugn dnyadaki iletiim,
belli merkezlerden ve tek tarafl bir ekilde oluturulmu
durumda. lkelerimizde meydana gelen olaylar da bu teki
bak asyla dnyaya servis ediliyor. Ksacas kresel lekli
networklerin dezenformasyonuyla kar karyayz. Bundan
dolay da saysz sorunlar yayoruz. Adn kreselleme,
enformasyon a, bilgi a, nasl adlandrrsanz adlandrn
bu yeni dnem, yeni bir dikkat ve yeni bir sorumluluk
gstermemizi gerektiriyor. nsani ve evrensel deerleri daha
ok gzetmemiz gereken bir sorumluluk.
47 lkeden 115 medya mensubu katld
Eitim programna 47 lkeden 115 medya mensubu katld.
Programda, yurt dndan gelen medya alanlarna mesleki
konularda katkda bulunmak amacyla, TRTnin yaynclk
alanndaki bilgi, birikim ve tecrbesi aktarld. 14 televizyon
kanal, 5 ulusal, 5 blgesel, 3 uluslararas ve 3 yerel radyo
istasyonu, trt.net.tr ve trt.world.com ile 41 dil ve lehede
yayn, teleteks yayn, basl yaynlar, dijital dergileriyle
Trkiye ve dnyaya yayn yapan TRTnin, 51 yllk kurumsal
tecrbesi eitli balklarla aktarld ve program sonunda
katlmclara sertifika verildi.
Vizyon 61
ocuk medyasnda ierik retimi tm boyutlaryla ele alnd
ocuklar baharsz brakmamak iin
B
u yl drdncs dzenlenen TRT Uluslararas ocuk
Medyas Konferans da Kasm aynn sonlarnda
stanbulda gerekleti. TRT Eitim Dairesi
Bakanl ve TRT ocuk kanalnn dzenledii Konferansa
ilk gn 228, ikinci gn ise 216 kii katld. .
Konferansn bu ylki ana temas ocuk Medyasnda erik
retim ve Ynetimi: Frsatlar, Yaratclk ve Sorunlar olarak
belirlendi.
Profesyoneller bir arada
lkemiz ve dnyann eitli lkelerinden alanlarnda
uzman konumaclarn katld konferansta, tm ynleriyle
ierik retimi, yeni medya platformlar, baarl ve sistematize
edilmi ieriklerin inceleme ve sunumlar, ocuk medyasnn
gelecei konuuldu. ocuk medya kurulular, yayn
birlikleri, niversiteler ve STKlarn da aralarnda bulunduu
ocuk medyas profesyonelleri, tecrbelerini ve projelerini
paylaarak, fikir alveriinde bulundular.
Dnya ocuklar iin
Gelecek nesillerin salkl, retken, farkllk yaratabilen
ve bilinli bireyler olarak yetimesine, sektrn de bu ynde
ekillenmesine k tutan misyonu ile TRT, dnya ocuklar
iin srdrd projelerle uluslararas arenadaki saygn
duruunu devam ettiriyor.
Reklamsz kanal
TRT Genel Mdr enol Gkann al konumasnda
TRT ocuk un artk reklam almayaca mjdesini verdii
konferans geni yank buldu. Konumasnda medya ve
ocuu bir arada dnmenin sorunlarn balangc anlamna
geldiini belirten enol Gka unlar syledi:
62 Vizyon
Gelecek nesillerin salkl, retken,
farkllk yaratabilen ve bilinli bireyler
olarak yetimesine, sektrn de bu
ynde ekillenmesine k tutan misyonu
ile TRT, dnya ocuklar iin srdrd
projelerle uluslararas arenadaki saygn
duruunu devam ettiriyor.
ocuklar bireysel konumlarna hapsetmekten ok
arkadalaryla birlikte vakit geirecek ekilde nasl ierikler
retilebilir, bunun yollarn bulmalyz. Herhalde bir yolu
bulunur, bulunacaktr. En azndan buna zendirici ierikler
retmek birok arkadamzn kaygsdr. Ayrca ocuklarmz
sosyal yardmlamaya tevik edilmeli. zel pozisyonlarndan
kurtarlp dier ocuklara, hatta baka lkelerin ocuklarna
mutlaka bir biimde ilgiye tevik edilmeli. u anda sadece savan
olduu blgelerde 250 milyon ocuktan sz ediliyor. Yani 250
milyon ocuk dnyada sava ortamnda. Sava ortamnda olan
ocuklarn mutlaka bir biimde hesaba katlmasdr. Dolaysyla
da ocuklarn mutlaka toprakla, tabiatla buluturulmas ve
bu algnn oluturulmas ok nemlidir. ocuklar baharsz
brakmamak, nemli olan da bu.
Deiik lkelerden gelen ocuk medyas uzmanlar, yazar
ve yaynclarn katld konferansta, Amerikada ocuk
programcl yazar olan Roxie Munro, talyan RAI ocuk
kanal danman Markus Nikel, Dijital erik Ynetimi
Uzman zzet Boazlyanlolu, BBC ocuk kanalndan John
Milner, Amerikal ocuk programcs ve metin yazar Angela
Santomero atlye almalar yapt.
Bu yl etkinlie ilk kez katlan Katar merkezli El Cezire
Networkn ocuk kanal JCC ve Irak Blgesel Krt
Ynetiminin ocuk Kanal Zaro TVnin yneticileri de
konferansta konumac olarak yer ald.
ocuk medyas profesyonellerinin tecrbelerini ve projelerini
paylama ve fikir alveriinde bulunma frsat bulduu
konferansn, Trkiyedeki ocuk medyasndaki ierik retiminde
yeni bir dnem balatmas bekleniyor.
Vizyon 63
gezi
Zeynep YENARAS

Mozartn masals
ehri Salzburg

S
abah 7.30 ve Mnihte k souu. Kaldm otelin k- sndaki tren istasyonunun yryen merdivenlerinden apar
esindeki kk bir kahve dkknnn sokaa bakan topar aa iniyorum. Tren bilgi panosunda gzlerim ehirleri
masalarndan birine oturmu, yoldan geenleri izliyo- tararken, tam karmda Mozartn doduu ehir Salzburg
rum. En son tren seyahatimin zerinden ka yl gemi diye treninin kalkmak zere olduunu gryorum. Aklmn ne-
dnrken bir an elim cebimdeki bilete uzanyor. Biletin hirleri allegro akmaya balyor.
zerinde ne bir ad, ne bir saat ne de gideceim yerin ad var. Ve ite UNESCO dnya miras listesindeki Salzburga yol-
Telala yerimden kalkyorum ve kahve dkknnn tam kar- culuum balamak zere. Tren istasyondan yava yava ayr-

64 Vizyon
 Saat 10.30
Tren Salzburg merkez istasyonuna vardnda, ilk iim
istasyonda yer alan turist bilgilendirme ofisine gitmek
oluyor. Salzburgda sadece bir gn kalacam iin gnlk
Salzburg kartndan alyorum. Bu kart ile hem ulamda,
hem de mze girilerinde pek ok avantaj elde edeceimi
biliyorum.
Elimdeki haritadan ehrin Salzach Nehrinin iki kenar-
na kurulduunu ve Eski ehir ve Yeni ehirde gezece-
im yerleri gryorum. Eski ehirin nehrin sol tarafnda
kalenin altndaki blmde, Yeni ehirin ise nehrin sa
tarafnda yer aldn anlam oluyorum. Eski ehri gez-
meye karar veriyorum.
Salzburgda metro yok, ulam otobs ve troleybsler ile
salanyor. Tren istasyonunun hemen karsndaki durak-
lardan Eski ehire giden otobse biniyorum ve Mirabel
Sarayna(Schloss Mirabell) doru yola kyorum.
Sarayn bahesinden ieri girdiimde, bahenin etrafnn
banklarla evrili olduunu gryorum. le saatindeki k
gneinden faydalanmak iin kendime bo bir bank bulu-
yorum. Yzm gnee evirip aydnlnn kirpiklerimin
arasndan geip girmesine izin veriyorum. Bir yandan da
dnyorum: Acaba Prens Bapiskopos Wolf Dietrich
1606 ylnda sevgilisi Salome Arta akn gstermek iin
yaptrd saray ilk grdnde ne hissetmiti? 15 ocuu
ile bu bahede hangi oyunlar oynamt, hikyenin en h-
znl yerinde ei ldnde buray sattktan sonra adnn
Mirabell olarak deitirildiini rendiinde alam my-
d? Peki ya Mozart cokun bir alayana benzeyen ruhunu
bahenin hangi kesinde dinlendirmiti? Ayn gnein
altnda ayn kede oturup kafasnda biriktirdii gneten
notalardan bir ziyafet vermi miydi saray ahalisine? Bah-
enin btn seslerini iime ekmek iin bir mddet daha
oturuyorum.
K bahesi kapal. Mirabel baheleri iin en iyi mev-
simin bahar ve yaz aylar olacan dnyorum, nk
baharn ilk gnlerinde doa daha tam uyanmam, iekler
daha amam oluyor ama yine de k gneini ve k glge
oyunlarn seviyorsanz bu mevsimde de gezebilirsiniz.

Saat 12.00
Mirabel bahelerinin hemen nndeki duraktan tekrar
otobse binip, iki durak sonra indiimde artk Hohen-
salzburg Kalesine kmaya hazrdm. Kaleye Kapitelplatz,
Festungsgasse zerinden yukar doru yryerek veya
Festungsgasse banda sada yer alan dnyann en eski
fnikleri ile ok ksa srede ulaabilirsiniz. lk fnikler
sistem 1515 ylnda kaleye erzak tamak iin yaplm,
ancak imdilerde kaleye kmak iin kullanlan 3 blml
bir teleferik. k ya da ini ynnde olan ilk finklere
binerseniz fotoraf veya video ekmek ok daha kolay ola-
lrken kulaklm takyorum ve iki buuk saat srecek yolcu-
caktr. Eer Salzburg kartnz var ise finkler cretsiz.
luumun masals tadn karmaya karar veriyorum. Sabahn
Salzburgun grkemli beyaz kalesi, XI. yzylda, savunma
erken saati olmasna ramen trende hi bo yer yok ama g-
amacyla Kei Da zerine yaplm. ehrin her yerinden
rlt de yok. Bam cama dayyorum ve Dave Thomasn al-
grlebilir ve kaleden ehrin grnm tam bir panorama.
bmn dinlerken bazen gnein, bazen karn, bazen sadece
Kutsal Roma Germen mparatoru ile Papa arasndaki sava
istasyon duraklarnn geidine tanklk ediyorum.
srasnda kendisini tehlikede gren Salzburg Bapiskoloposu
Gebhard tarafndan ina ettirilmi. Kale, bugn Avrupann

Vizyon 65
 bulunanlar, kalenin tarihi, kaledeki gnlk yaam ve kalenin
ehir savunmasndaki rolyle ilgili belgeleri grebilirsiniz.
Kalenin byk avlusunda; 1502 tarihli, Gotik St.George
apeli bulunuyor. apelin giri kapsnn zerindeki mer-
mer rlyef, Bapiskopos Leonhard von Keutschach a ait.
Kale gezimi bitirip finkler ile aaya indiimde, ini
manzarasnn ok daha etkileyici olduunu gryorum.
Tekrar otobse binmek yerine, eski ehrin biraz ara sokak-
larnda kaybolmak istiyorum. Okuduum bir kitapta yle
diyordu, sokaklarnda kayp olmadnz bir ehri gezmi sa-
ylmazsnz. Bir gn bile kalsanz o ehrin hikyesi sizsiniz
aslnda, hissettikleriniz.
Darack sokaklardan avlulara, avlulardan tekrar sokaklara,
sokaklardan meydanlara alan bir ehir Salzburg. Dar bir
sokakta haritaya bakarken evlerin zerinde iki tarih olmas
dikkatimi ekiyor. Sonradan reniyorum ki, bir tanesi ya-
pl tarihi dieri restorasyon tarihi imi. Kentin sokaklarn-
da, meydanlarnda Mozartn ezgilerini ararken bir ku sesi
duyuyorum. Dnmeden takip etmeye balyorum sesi.
Bulunduum dar sokak beni byk bir avluya kartyor ve
avlunun tam ortasnda tek bir aa var. Aacn yannda bir
kadn eliyle bana gel iareti yapyor. Kadnn yanna gidi-
yorum ve birlikte aataki kuu ve kar pencereden gelen
Mozart dinliyoruz. ehir beni Mozartn hikyesi iin ha-
zrlyor. Sanrm artk Mozartn doduu eve gitme zama-
n.

Saat 16.00
Mozartn evi eski ehir merkezinde bulunan Getreide-
gasse Sokanda yer alyor. 1756 ylnda Mozart bu evde
domu. Eve ilk girdiinizde etrafa yaylan rutubet ve ah-
ap kokusu ile karlamak sizi biraz da olsa yaanmla
balyor. nce mutfak ile balyorsunuz sonra evin dier
odalarna gei yapyorsunuz. Bu evde, Mozartn aile ge-
mii, piyanosu ve kendi kiisel eyalar mevcut. Meydandaki
kuu, bana kuu gsteren kadn ve pencereden gelen mzii
anmsyorum ve Mozartn evinin ok detayna girmemeye
byy bozmamaya karar veriyorum. Herkes kendi mzii-
ni ve hikyesini kefetsin istiyorum, byk mzik dehasnn
bysyle birlikte.

ortaadan kalan en byk kalelerinden biri olma zelliini

tayor. inde dolarken zamanda yolculuk eder gibi kendi-
nizi orta a hikyelerinden birinde buluyorsunuz.

Saat 14.30
Ortaa hikyesinde fazla kaldm biliyorum ama kale
gerekten byl bir yer. Geni bir alan kaplayan kalede, ko-
nut blmnde yer alan Altn Oda (Goldene Stube) muh-
teem renkli aa iilii, ilemeli kaps, 1501 tarihli seramik
sobasyla kaledeki en gzel odalardan biri. Hatta bu odann
iinde zel gvenlik grevlileri var. Kalenin kk bir bl-
mnde yer alan Kale Mzesinde; kalede yaplan kazlarda

66 Vizyon
Sokaklarnda kayp olmad-
nz bir ehri gezmi sayl-
mazsnz. Nitekim Salzburg
darack sokaklardan avlulara,
avlulardan tekrar sokaklara,
sokaklardan meydanlara
alan, kaybolunas bir ehir.
1756 ylnda buruda doan
Mozartn melodilerini dinle-
yerek elbette.

Saat 17.00
Mozartn evinden kp meydana geldi-
imde karma 1890 ylnda Paul Frst adl
kiinin icat edip adn Mozart Kugel koyduu harika ikolatalar tatmaya karar veriyorum. te meydana yakn Frst. erisi
beklediimden daha kk ve kalabalk, hemen kendime bir kahve ve nl Mozart Kugellerden sylyorum. Biraz burada
dinlendikten sonra meydann hemen yannda bulunan 800 yllk frn olan St. Peter Stiftsbckereie gitmeye karar veriyorum.
St. Peters mezarlnn hemen yannda yer alan 12. yzyldan kalma bu frn, tamamen eski yntemler ile almaya devam
ediyor. Kapsnda kanaln suyu ile alan yel deirmeni ve odundan bir frn var. Mis gibi ekmek kokularn takip ederek ieri
girdiimde frnda alanlardan birinin Trk olduunu reniyorum, biraz sohbet ettikten sonra, scak bir ekmek alarak ayr-
lyorum.

Saat 19.00
Ne derler bilirsiniz, bak bugn de akam oldu. Evet, oldu ve ite son duram olan Dom meydanndaym. Meydanda gen bir
adam gitar alyor ve tam nmde bir su birikintisinde grdm kaleyi fotoraflyorum ve makinemin arj da gn gibi bitiyor.
Salzburg tren istasyonundan tekrar Mnihe hareket ediyorum. Bu sefer hava karanlk ama aklmda Salzburg masal ve ce-
bimde biriktirdiim anlar var.

Vizyon 67
tarih
Ceren BLKBAIOLU

.
NazIler,
"dejenere sanat"
A
dolf Hitler siyasete girmeden Naziler, ekspresyonistler bata
nce bir ressamd; Viyanadaki Evet, kirli bir rmaktr insan. olmak zere, dejenere sanat
Gzel Sanatlar Akademisine Kirli bir rma iine almas (Entartete Kunst) diye niteledikleri
bavurusu iki kez reddedilmi bir ve bozulmadan kalmas iin avangart sanat yaptlarn mzelerden
ressam. Sanat ve sanatn toplumdaki topladlar. Modernizmin, Alman
yeri konusunda gayet kat fikirlere deniz olmal kii. sanatn yozlatrmaya yeltenenlerin
sahipti. 1935te Nrembergde Nietzsche bir komplosu olduu fikrini yaymaya
toplad kalabalklara yle altlar. Dejenere Sanat balkl
seslenmiti: Sanatn misyonu pislik uruna pislik iinde (Die Ausstellung Entartete Kunst) bir gezici sergiyle 112
debelenmek deildir. Hitlere gre avangart modernizm, sanatnn 650 yaptn, ibret olsun diye ve eserleri aalamak
ilkel olan temsil ediyordu. Alman kltrn arndrma gayesiyle, nce Mnihte, sonra Berlin, Leipzig, Dsseldorf,
projesine sanat da dahil oldu. Hitlerin estetik ideali topluma Weimar, Halle, Viyana ve Salzburgda dolatrdlar. Sergi
dayatlan bir norm haline geliverdi; Goebbelsin elinde sanat, fikri, Hitlerin gzde ressam Adolf Ziegler ile Goebbelsden
propaganda malzemesi oldu. kmt. Serginin dzenlendii Arkeoloji Enstitsnn
68 Vizyon
 Naziler, dejenere bularak mzeden eserlerini kaldrdklar ressamlarn,
ri kltre uygun bulduklar resimlerini halka gstermiler.
Kendi politikalarna uygun ve yceltici bulduklar resimleri sergilemi,
ancak nl ressamlarn holarna gitmeyen resimlerini halktan saklamlar.
Bu furyada toplanan ve el konulan
sanat eserlerinin kimi yakld, imha
edildi, kimi el altndan satld kimi de
dejenere olmalarna ramen Hitlerin,
Goebbelsin ve Goeringin evlerinin
duvarlarn ssledi

Karalama-el koyma-zimmete
geirme
Mimar Cornelius Gurlittin
Mnihteki evinde 2012de yaplan
aramada Nazilerin el koyduu ve 70
yldr kayp olan, birbirinden deerli bin
beyz akn tablonun bulunmasyla
Nazilerin karalayarak zimmetlerine
geirdikleri ya da zarar verdikleri sanat
eserleri konusu yeniden gndem oldu.
80li yalardaki Cornelius Gurlitt, sahip
olduu resimlerin srrn 68 yl boyunca,
evindeki eski konserve kutularndan
oluan bir ynn ardnda saklam. Bu
resimler Gurlitte, babas Hildebrand
Gurlittten kalmt. Hildebrand,
Hitlerin 1938de Nazi Msadere
Komitesine atad tecrbeli drt
Alman Modern Sanat simsarndan
biriydi. Grevi ise Hitlerin ve
Herrmann Goeringin emri ile lkeye
dviz kazandrmak iin dejenere sanat
rnlerini satmakt.

alnt hazine
Almanyada bu ekilde bulunan ve
aralarnda Henri Matisse, Gustav
Klimt, Pablo Picasso, Marc Chagall
gibi nl ressamlarn da eserlerinin
bulunduu sakl hazine, tablolarn, rekor deerlerde
meknlar, dar ve karanlk olduklar iin tercih edilmiti olduunun alt iziliyor. eitli sivil toplum rgtleri ise
ancak yalnzca Mnihte iki milyon kii sergiyi gezdi. gndeme gelen bu konuyla ilgili olarak, eserlerin sahiplerine
Resimlerin ou erevelerinden sklerek, asldklar iade edilmesi gerektiini savunuyor. nemli bir yetkilinin:
duvarlara aalayc sloganlar yazlarak sergilendi. Hitlerin Bu olay sanat koleksiyonlar ve mzelerde, sanat eserleri
Nrembergde ettii sz de bunlarn arasndayd: Sanatn hrszlnn ne kadar byk bir boyuta geldiini gsteriyor.
misyonu pislik uruna pislik iinde debelenmek deildir. zel koleksiyonlarn hemen hepsi Nazilerin aldklar,
Ayn sralarda yine Mnihte Hitlerin onaylad klasik zimmetlerine geirdikleri eserlerden oluuyor. aklamasyla
eserlerden oluan Byk Alman Sanat Sergisi (Groe durumun boyutu ve ciddiyeti gzler nne seriliyor.
Deutsche Kunstausstellung) kendi ina ettirdii sanat Toplamda 16 bin sanat eserine el koyduklar bilinen
tapna Haus der Deutsche Kunstun ferah ve aydnlk Nazilerin, bir ksmn yozlam bulduklar iin el koyduklar
salonlarnda almt. Ama iyi sanat, kt sanatn ancak bir ksmn da sanat koleksiyoncularndan aldklar
yars kadar izleyici ekebildi. Hitlerin neredeyse tek tek belirtiliyor. Sebebi ne olursa olsun insanln ortak miras
setii eserlerden oluan sergi, sonunda kendisi iin bile bir olan sanat eserlerinin zorla ve g kullanarak el deitirdii
hayal krkl oldu. biliniyor.

Vizyon 69

Marc Chagall
lkeler zerlerine den grevi yerine
getirmeye alyor.
68 yl boyunca konserve kutular ardna gizlenen
tablolarn bulunmasyla yeniden alevlenen tartma, baz
Avrupa lkelerinin, sanat eserlerine ilikin Nazi gasp ile
ilgili aratrmalar balatmasna sebep oldu.
Fransada; Hermann Goering tarafndan el konulmu
1000den fazla yalboya tablonun listesini ieren bir
kitap yaynland. kinci Dnya Sava ile ilgili Fransadaki
arivlerden yararlanlarak hazrlanan bu kitap aslnda
kitaptan ziyade katalog formatnda bir belge. Nazi generali
ve gestapo rgtnn kurucusu Hermann Goeringin
talimatyla toplama kamplarna gnderilen ailelerden
alnan resimlerin, heykellerin ayrntl listesini iermekte.
Kataloun nsznde, Tm bu eserlerin insanlk iin
ortak deeri vardr. Bu yayn bu gerei anmsamamza
vesile oldu. ifadesi kullanlm. Katalog Goeringin el yazs
ile tuttuu bir tr muhasebe defterine de yer vermekte.
Picasso, La Famillie
70 Vizyon
Goering, orada eserin kalitesi, hangi
Nazi subaylar tarafndan, ne zaman
ve kimden alnd gibi somut bilgileri
de not dm. Fransa Dileri
Bakanlnn verdii bilgiye gre, bu
muhasebe defterini Fransz askerleri
sava sonrasnda Almanyadan
getirmiler. Kataloun derlemesini
yapan tarihi Jean-Marc Dreyfus,
imdi elindeki bilgiler dorultusunda,
eserlerin gerek sahiplerini bulmas iin
aba sarf etmekte.
Hollanda da, 2. Dnya Sava
srasnda Naziler tarafndan alnan
ya da yamalanan ve eitli mzelerde
sergilenen sanat eserlerinin gerek
sahiplerine geri verilmesi amacyla
bir alma balatt. Hollanda Mze
Derneince iki yldr yrtlen,
1933ten beri mzelere kazandrlanlar
projesi kapsamnda alnan sanat
eserlerinin listesi karld. lkede bulunan 162 mzenin
41inde sanat eserlerinin incelenmesi tamamland ve bunun
sonucunda 139 pheli sanat eseri belirlendi. Bu eserlerden
61inin gerek sahipleri tespit edilebildi. Proje kapsamnda
ilk olarak Dordrecht Mzesi, ailelerden bazlarna ulat ve
baz eserleri sahiplerinin varislerine iade etti. Amsterdam
ehir Mzesinden de Naziler tarafndan alnan iki eser
istendi. Bunlardan biri Wassily Kandinskynin Evler
tablosu. Dieri de Henri Matisseye ait, Odalisque
adl tablo. Yine Amsterdam Mzesi, Almanyann
Paul Gauguin Le Sorcier dHiva Oa
 gizlice svirede satlan tablolar, sergi iin yeniden bir
araya getirildi. Bu sergi iin Ligein seilmi olmas bir
tesadf deil. Nazi politikasyla sansre urayan 600den
fazla eser, Mnihte bir depoda 10 ayr odada saklanm.
1939da svirenin Luzern ehrindeki bir ak artrmada
sessizce satlan dejenere eserler, bundan sonra dnyann
eitli yerlerine dalm. te bu ak artrmaya katlarak
eserleri kurtaran Lige ehri ve Belika hkmeti,
halktan topladklar 5 milyon Belika Frang ile bunu
baarm. Kurtarlan eserlerin arasnda, Gauguinin Le
sorcier dHiva-Oa adl tablosu, Max Liebermannn, Le
cavalier sur la plage, Pablo Picassonuni La famille Soler
tablosu kulaa en tandk gelenlerden. te bu sebeple, 39
sanatya ait 108 tablo ve 17 heykelden oluan koleksiyon,
75 yl sonra Ligedeki sergide tekrar bir araya gelebildi.

Klimt Adele

Henri Matisse, Sitting Woman

Hamburg kentinde yaayan bir kadna ait antika eserleri

geri verecek. Devlet Mzesinde de byk olaslkla ayn
kadna ait eserlerin bulunduu belirtiliyor. Mze Dernei,
eserlerin gerek sahiplerine ya da varislerine ulamakta ok
zorlandklarn bildiriyorlar. Neden ise, eserlerin gerek
sahiplerinin birounun kinci Dnya Sava srasnda Nazi
kamplarnda lm olmalar.
Belikann Lige ehrinde de dejenere sanat eserleri ilk
kez topluca sergilendi. Gauguin, Chagall, Picasso, Ensor,
Kokoshka ve Corinth gibi nl ressamlarn Nazilerce
dejenere bulunarak mzelerden kaldrlan ve 1939da

Yitip gidenler
alnan ya da yamalanan sanat eserleri konusunda
Nazi Almanyasnn Hava Kuvvetleri Komutan ve
Gestapo rgtnn kurucusu Herman Goering sorumlu
tutuluyor. Goeringin, 1933 ylndan itibaren zel bir
ekip oluturarak ri Alman Irkndan olmayanlara ait
antika eya ve sanat eserlerine el koyduu biliniyor. Kendi
el yazsyla kard envanter bu durumun kantlarndan
biri. Deerli eserleri Adolf Hitlerle paylaan Goeringin,
ksa srede yzbinlerce sanat eserini ele geirdii
biliniyor. Bu eserlerden ortaya karlabilenler haricinde
hala yz bininin kayp olduu ifade ediliyor.

Kandinsky Evler

Vizyon 71
TRTden

10 Haziran 2016 Cuma gn Stade de Francedaki Fransa-Romanya mayla bala-

yacak Euro 2016 heyecan ifresiz ve btn malaryla HD kalitesinde TRT ekranla-
rnda olacak.

T
rkiyedeki futbolseverlerin ampiyonann yayn- 17 Haziranda spanya ile Nicede karlaacak. Trkiye son
csnn kim olacana dair merakl bekleyii sona man da 21 Haziranda Lenste ek Cumhuriyeti ile oy-
erdi. Mjdeli haber Babakan Yardmcs Numan nayacak.
Kurtulmu tarafndan sosyal medya platformu Twitterdan
verildi.
Numan Kurtulmu aklamasnda 2016 Avrupa Futbol
ampiyonas malarn TRTden izleyeceiz. Futbol sever-
lere bu imkn sunan TRTye teekkr ederiz. ampiyonada
Milli Takmmza baarlar diliyorum. nallah gzel bir so-
nula lkemize dnerler ifadelerini kulland.
10 Haziran 2016 Cuma gn Stade de Francedaki Fran-
sa-Romanya mayla balayacak Euro 2016 heyecan ifre-
siz ve btn malaryla HD kalitesinde TRT ekranlarnda
olacak.
Fransann bakenti Paristeki Paris Kongre Saraynda
gerekletirilen kura sonras D Grubunda yer alan A Milli
Futbol Takmmzn rakipleri spanya, ek Cumhuriyeti ve
Hrvatistan oldu. Milli takmmz, grubundaki ilk man 12
Haziran Pazar gn Pariste Hrvatistan, ikinci manda ise

72 Vizyon
Vizyon 73
 ajanda Esin ZALP ZTRK

sergi
Doanayn fotoraflar Ankarada
Trkiyenin en nemli sanatlarndan ressam Burhan Doanayn ektii fotoraflar, ilk kez Ankarada sergileniyor.
nsann izini, kentin duvarlarndan balayarak sren sanatnn fotoraflarnn yer ald Picture The World balkl ser-
gi, CerModernde Mart ayna kadar
devam edecek. Eserleri dnyann
en nemli mzelerinin daimi kolek-
siyonlarnda yer alan sanatnn il-
ham kaynan oluturan fotorafla-
r sergileniyor. Kent duvarlarn ait
olduu lkenin, ehrin, mahallenin
ve sokan sosyoekonomik yz
ve toplumun aynas olarak gren
Doanayn fotoraf karelerinde;
New Yorktan Togoya dnyann
drt bir yanndan izler bulunuyor.
Doanayn gznden kentlerin ve
insanlarn sosyal ve psikolojik izleri
srlyor. Doanayn objektifine
yansyan yaklak 100 eserin yer al-
d sergi, 13 Ocak 13 Mart tarih-
leri arasnda CerModernde.

festival

Piyano gnlerinde bir

talyan
talyann caz dnyasna kazandrd en nemli
piyanistlerden biri olarak gsterilen Stefano Bol-
lani, Ankara Piyano Festivali kapsamnda ilk defa
19 Ocakta ODT Kltr ve Kongre Merkezinde
sahne alyor. 1998 ylnda Musica Jazz dergisi ta-
rafndan Yln En yi Yeni Yetenei dlne layk
grlen caz piyanisti Bollani, 2007 ylnda da Ame-
rikan Downbeat dergisi tarafndan dnyann en iyi
3. gen caz piyanisti seildi. Allaboutjazz dergisi
tarafndan ise 2007 ylnn en nemli caz mzisyen-
lerinden biri olarak gsterilen Bollani, bu zamana
kadar Chick Corea, Lee Konitz, Pat Metheny, Phil
Woods ve Enrico Rava gibi yldzlarla sahne pay-
lat.

74 Vizyon
kitap
konser
Hazardan
Anadoluya
trkler
Sanat, zgn yerli projelerine bir yenisini daha ekliyor.
Geni mzisyen kadrosu ve gl vokalleriyle Hazardan
Anadoluya Trkler, sanatseverlere geni bir corafya-
nn mzikal tatlarnn bir arada sunulaca bir gece vade-
diyor. Projenin ne kan isimleri arasnda bugne kadar
yurt ii ve yurt dnda lkemizi pek ok kez baaryla
temsil eden nemli tenorlarmzdan hsan Ekber, TRT s-
tanbul Radyosu Yurttan Sesler Korosu ses sanats M-
nevver zdemir ile kendine zg kanun tekniiyle Trk
Halk Mziine farkl yaklamlar getiren Turgay Cokun
yer alyor. Halk mziinin usta ellerinde ve nefeslerinde
farkl mzikal duraklara urayacanz konser 7 Ocak ak-
am Sanatta.
Gitarn ustalar bir arada
Akbank Sanat Gitar Gnleri, perdesiz gitarn usta isimlerin-
den Cenk Erdoan ve Avrupann en tutkulu caz davulcular
arasnda yer alan Mehmet kiz ile balyor. Getiimiz yl
Kara Kutu adn tayan nc albmn karan nl gi-
tarist Cenk Erdoan ve Jacob Karlzon, Nils Landgren, Lars
Danielsson, Caecilie Norby gibi sve ve Avrupa caznn
en nemli isimleriyle dnyann en nemli festivallerinde
ayn sahneyi paylaan Mehmet kiz, 7 Ocak gn Akbank
Sanatta mzikseverlerle buluacak. kili konserde son pro-
jeleri Lahzada yer alan eserlerini seslendirecek.
MadenktemErsnmez
Enerjisini doalamadan alan MADENKTEMERSN-
MEZ, gitarda Sarp Maden, davulda Volkan ktem ve bas-
gitarda Alp Ersnmezden oluuyor. Quartet Muartette
daha nce birlikte performanslar sergileyen lnn her
an beklenmedik bir yne evrilebilen mziklerinde birbi-
rinden farkl birok tn profesyonelce bir araya geliyor.
Yaayan caz ustalar Sarp Maden, Volkan ktem ve Alp
Ersnmezden oluan MADENKTEMERSNMEZ, 13
Ocak akam, Salonu caz mziine doyurmaya geliyor.
Vizyon 75
ayra
Mine Sultan NVER

Kadn ve ak
nasl bilirsiniz?
P
eyami Safa edebiyatmzn en gl Derler ki; yalan kadnn sanatdr,
kalemlerinden biri. Onu oumuz enfes mkemmel bir kadn samimiyetle
romanlaryla tanyoruz fakat yazarmz bir yalan sylemesini bilendir.
fikir adam olarak, gazete, dergi gibi neriyatlarda da
pek ok yaz kaleme almtr. Nitekim bu kitap Trk
Hakiki hayattan bin kere daha
Edebiyatnn Filozof-Yazarlarndan Peyami Safann korkun ve bin kere daha gzel
1940-1973 yllar arasnda yazm olduu makalelerin masallar anlatan anneler deil mi?
bir araya topland kitaplarndan birisi.Kadn, Ak, Bydke bamz daha baka
Aile bu anlamda onun an bilip, ana yakan trl kadn gslerine hicret
fikirlerini ve tespitlerini dile getiren ok nemli bir
kitap. Birbirini takip eden satrlarda bir yandan da
ederek yeni yalanlarn ninnisi ile
dnemin yaam kltrn, toplumun ideallerini ve uyudu; ak yalan, sadakat yalan,
ikyetlerini reniyoruz. fedakrlk yalan... Fakat yine derler
Peyami Safa Kadn bahsinde; kadn ve erkein ki yalan zeknn mahsuldr.
farkndan her iki cinsin savana, kadnlarn i ve aile
yaamndaki yerinden kadn cinsinin gl etkisine,
gzyalarna, kskanlna, giyimine, istikbaline kadar
pek ok adan deiniyor.
Ak bahsinde ise sevgide hayal ve hakikatten
balayarak akn her boyutunu hayattan rneklemler
sunarak deerlendiriyor. Evlilik bahsinde ise fikir ve
eletirilerini; evlilikte akl m ak m, ardndan ocuklar
ve boanma ekseninde, gerek yaam hikyeleriyle
gzler nne seriyor.
Kitabn arka kapanda deniliyor ki:
Bu kitaptaki yazlar hayatmzn olduka nemli
bir sahasna dairdir; fert olarak da, cemiyet olarak da.
Bu konular sosyal hayatmzn son asr iinde ruhuyla
ve ekliyle en ok deiime urayan, zedelenen ve
milli slubumuzu en ok kaybeden yanlardr. Eski
slup ypratlm, ancak gnmzn artlar iinde,
geleneklerin ve dinimizin tesirlerini yitirmedii bir
sahada henz yeni bir sluba da kavuulamamtr.
Biraz da bu yzden, kadn, ak, aile gibi konularda
katlamadan ama milli deerlerimizi ve sosyal
hassasiyetlerimizi de rencide etmeden yazmak, her
yazar iin kolay baarlacak bir i deildir. Ama Peyami
Safa gibi toleransl fakat salam ve milli llere sahip
gl bir kalemden bu konular okumak, zevkli olduu
kadar da faydal olacaktr.

76 Vizyon
 KLAPE

Cahit CESUR

Nosferatu:
Bir dehet senfonisi
Nosferatu ismi bile insann kann dondurmaya yeter.
1838de Bremene vebay getiren o muydu? Ynetmen: F. W. Murnau (Friedrich Wilhelm
Uzun zamandan beri sebeplerini aratrdm o korkun Murnau)
salgnn kaynann iki masum insan, Jonathan Hutter ve Senaryo: Henrik Galeen
gen ei Nina olduunu fark ettim. Eser: Bram Stoker (Dracula adl roman)
Oyuncular: Max Schreck (Kont Orlok), Gustav
1922 yl yapm bir korku filmi olan Nosferatu, sessiz sinema von Wangenheim (Hutter), Greta Schrder (Nina),
dnemine ait bir yapm. Film, Bremen ehrinin yerlisi olan Georg H. Schnell (Harding), Ruth Landshoff (Ruth),
uzman tarihi Cavalliusun hatra defterine yazd yukardaki Gustav Botz (Profesr Slevers), Alexander Granach
notlarla balar. Romanyada Karpatlardaki atosunda yaayan (Knock), John Gottowt (Profesr Bulwer), Max
rkn ve gizemli Kont Orlok (Max Schreck) Almanyann Nemetz (Kaptan), Wolfgang Heinz (1. Denizci),
Bremen kentinde eski bir ato almaya karar verir. Bu vesileyle Albert Venohr (2. Denizci).
Bremenli gen bir noter ktibi olan Jonathan Hutter (Gustav 1922, Almanya, 94 dk., S/B
von Wangenheim) kontun yanna gider. Yol boyunca ve
zellikle atoya yaklatka evredeki kyllerin aknlk ve
korku dolu baklaryla karlar. Hi bir kyl ona yardm
etmek istemez. Hutter bir hana gelir. Hancnn uyarlarna
ramen gen noter ktibi atoya ulatnda, kara-kuru, sivri
kulakl, sivri dili, beti benzi solgun, adeta bcei andran
Kont Orlokla tanr. atoda kald ilk gece kont tarafndan
kan emilir ve kontun mridi haline gelir. Orlok, emlakyla
grmesi srasnda kazara Huttern gzel kars Ninann
(Greta Schrder) fotorafn grr ve ok etkilenir. Artk
Orlokun tek istedii ey bir an nce Huttern kars Ninaya
ulamaktr. Hutter atoda brakr ve bir tabutun iinde
gemiyle yolculua kar. Bu arada evinde kocasn bekleyen
Nina, Nosferatunun etkisi altna girmi ve hastalanmtr.
Bremende veba Nosferatu kente yaklatka yaylmaktadr.
Kont gemide bir tabutun iinde Bremene gelir. Ancak
gelene kadar gemide salam kimse kalmaz. Btn tayfalar
teker teker salgn hastalktan lmektedirler. Bu arada
Nosferatunun ardndan Hutter da atodan kaarak Bremene,
kars Ninaya dnmek zere yola kar. Bremene geldikten
sonra da Bremende gizemli lmler ba gsterir. Tam bu
srada alt yazdan unlar okuruz: ehir halk lm korkusu

78 Vizyon
Romann yazar Bram Stoker.
Vizyon 79
iinde yayordu. Kim hasta ya da kim lmek zereydi?
Yarn kim bu hastaln penesine decekti?
Nosferatu tabutu elinde kente girer ve satn ald konan
aramaya balar. Jonathan ise Bremene gelerek Ninaya
kavuur. Kocas geldii iin kendini daha gvenli ve rahat
hisseden Nina, yolculua karken kocasnn okumamasn
tembihledii vampirler kitabn kendine hkim olamayarak
gizlice okur. Kocasndan phelenmeye balayan Nina
vampir kitabnda u notlar fark eder: Onun bu korkun
bysn yalnz kalbi temiz bir kadn bozabilir. Bunun
iin kann kendi isteiyle Nosferatuya sunmal ve horoz
tnceye kadar vampiri yannda tutmaldr.
Nina bir gece yine uyanr ve dar kmaya, efendisinin
yanna gitmeye alr. Ancak Jonathan onu grr ve
engeller. Kadn yine arlamtr. Jonathan hemen doktora
koar. Bunu gren Nosferatu frsat karmaz ve evde yalnz
kalan Ninann odasna girer. Nosferatunun elinin glgesi
Ninaya yaklar ve kalbini skca kavrar. Kadn ac iindedir.
Bu arada Jonathan doktoru eve getirmeye almaktadr.
Ancak Nosferatu oktan Ninann boynunu srm ve byk
bir akla kann emmeye balamtr. Nosferatu bunu yle
bir tutkuyla yapar ki gnein domak zere olduunu fark
edemez. Kitapta yazl olduu gibi horoz ter ve Nosferatu
ancak o anda ge kaldn fark eder. Nosferatu gne
nlaryla birlikte toz duman olur.
O anda sanki bir mucize oldu ve artk hastalar lmedi.
Vampirin boucu glgesi sabah gnei ile birlikte yok oldu.

Alman Davurumculuunun en nemli filmi

Nosferatu, Bir Dehet Senfonisi, sinema tarihinde hem
tr hem de temsil ettii akm itibariyle devrim nitelii
tayan bir filmdir. Eser, Birinci Dnya Savandan sonra
Almanyann ilk defa demokrasiyle tant Weimar
Cumhuriyeti dneminin meyvesi olarak grebileceimiz
Alman Davurumculuu akmnn en nemli rneklerinden
biridir.
1.Dnya Savanda yenik den Almanyada, insanlarn
ok byk zorluklar ve skntlar iinde yaad dnemde
Berlinde Enrico Dieckman ve Albin Grau adnda iki gen
bir film irketi kurarlar. Ancak Prana Film adn verdikleri
bu irketle sadece Nosferatu, Eine Symphonie Des Grauens
(Nosferatu, Bir Dehet Senfonisi) adl filmi gerekletirirler.
Yaptklar bu ilk ve tek filmin konusunu ise rlandal yazar
Filmin ynetmeni F. W. Murnau.
80 Vizyon
Bram Stokerin Gotik klasii saylan Dracula adl romanndan kullanmalarna, bunlar daha nemli birer anlatm arac olarak
alrlar. grmelerine neden olmutur. Ayrca gereklikten ok, soyut,
Film ok byk bir baar kazanr, ancak romann telif metafizik temalar nem kazandndan, bu tr filmlerin en
hakk denmedii iin filmin yapmclaryla yazar Stockerin kolay gerekletirilebilecei yerler stdyolar olmutur.
varisleri arasnda dava konusu olur. Dava yllarca srer ve nl davurumcu ynetmen F.W. Murnau da bu akmn
sonunda -yapmc irket iflas etmi olduundan- mahkeme kimi gelerini Nosferatuda kullanr. Filmi olabildiince
karar ile Nosferatunun tm bulunabilen kopyalarna doal meknlarda ekerek davurumculuun yapay anlatm
sonradan imha edilmek zere el konulur. tarzyla gerekiliin kendine zg anlatm tarznn bir
sentezini yakalar. Bunun en baarl olduu sahneler ise
Dracula efsanesi yapay ve abartl bir tip olan Kont Orlokun ak ve doal
Aslnda Dracula efsanesi o tarihten gnmze kadar meknlarda verdii grntlerdir. Bremenin sava sonras
insanlar hayli etkileyen bir efsanedir: Kan emme, insandan grnmn beyaz perdede belgelemesinin yannda, sava
insana geerek bulac bir hastalk gibi yaylmas, normal sonras lkedeki terr ve k korku temasyla birlikte
bir insann birden bire deierek kan emmeye balamas. gl bir ekilde vermektedir.
Bu konu zerinde gnmze kadar lkemiz de dhil olmak
zere deiik lkelerin yapm olan Westernden komediye
kadar deiik trlerde birok film yaplmtr. lk gsterildii
yllarda ok byk ilgi gren Nosferatu, aradan geen bunca
yla ramen eski etkisini hala korumaktadr.
Filmin bir nemli zellii de ierdii davurumcu
unsurlardr. 1920lerde 1.Dnya Sava sonrasnda,
Almanyada nceleri edebiyat, tiyatro ve resimde, daha sonra
sinemada ortaya kan davurumculuk, kendisini daha ok
bugn bize biraz abartl ve yapmack gelebilecek bir oyun
tarz, anlalmadk glgeli klandrmalar ve dekor anlayyla
gstermitir. Sinema davurumculuun en uygun dt
sanat dal olmutur. Bu akm sinemaya anlalmadk bir
aydnlatmay, objelerin, hareketlerin ve insan davranlarnn
belirli bir amala arptlmasn getirmitir.
Almanyann I. Dnya Savandan yenilgiyle klmasndan
sonra ortaya kan ekonomik sorunlar ve isizlik, insanlarn
gvensizlie kaplmasna, gelecekleri hakknda endie
duymalarna, toplumsal gereklerden kamalarna ve
kendilerini bunlardan soyutlamalarna neden olmutur. Bu
tavr, biimlerin bozulmasnda, renklerin iddetinde kendini
gstermi, akmn toplumsal ve siyasal temalardan kama
istei tm Avrupada yaygnlamasna sebep olmutur.

Bremenin sava sonras grntleri

Bu dnemde Alman sinemasnn teknik eksikliklerinden
dolay ekimlerin genellikle stdyolarda yaplyor olmas, Ingrid Bergman, Casablancadaki baars
Alman sinemaclarn kameray, dekoru, kostm ve ile hretinin doruuna ulat.
aydnlatmay dier lke sinemaclarndan daha yaratc
 sinema zlem KARADAYI DOAN

Oscar dll ynetmen

Alejandro G. Irritu ile
gzde oyuncu Leonardo
DiCaprioyu buluturan
Dirili- Revenant 22
Ocakta sinemaseverlerle
buluuyor. Film, 19. yzyl
Amerikasnda yaanan
destans bir hayatta
kalma mcadelesini
anlatyor.

Destans bir yk
Sinemaseverlerin en ok bekledii filmler arsnda ba e- Krkleri iin hayvan avlayan bir kurulu iin alan Hugh
ken Dirili, Michael Punken kaleme ald The Revenant: Glass adndaki bir tuzak, bir boz ay tarafndan lmcl
A Novel Of Revenge kitabndan Oscar dll ynetmen bir biimde yaralandktan sonra, kendi ekibi tarafndan
Alejandro G. Irritu tarafndan beyaz perdeye uyarlanan lme terk edilir. Yaamak iin byk mcadele veren
bir film. 19. yzylda yaanan destans bir hayatta kalma Glassn yaralar bir sre sonra iyileir. Glass, artk hem
mcadelesini konu alan film, izleyicilerini 1823 Amerikas- kendisini ortada brakan ekibinden hem de hayvan krk
nn benzersiz gzelliine, gizemine ve tehlikesine ekiyor. iin katliam yapanlardan intikam almaya kararldr.
Film sadece hayatn deil, onurun, adaletin, inancn, yuva- Leonardo DiCaprio, Tom Hard ve Domhnall Gleesonu
nn ve ailenin de deerini kefetmenizi salyor. buluturan filmin IMDB puan 8,7.

82 Vizyon
 vizyondaki filmler

The Hateful Eight

Tarantino imzal film, bu ayn en iyi seyirliklerinden. Film, i savan bitmesinden
birka yl sonra bir grup yabancnn, tipiden kurtulmak iin dadaki bir konaklama
yerine snmasn ve gizli ballklarn hayatlarn tehdit ettiini anlamalarn konu
ediyor. Kocan Kadar Konu:
Bir posta arabas, k souu yaayan Wyomingden geer. Yolcular; cellt John
Ruthun yakalad kaak Daisy Domerguenun, adalete teslim edilmesi iin Red
Dirili
Kocan Kadar Konuun devam fil-
Rock kasabasna hzla yol alr. Yolda iki yabancyla tanrlar: Biri, kt hretli bir minde; nesiller boyu devam eden ge-
dl avcs olan, eski federasyon askeri Binba Marquis Warren ve dieri de kasa- leneksel Trk kz kalplarna meydan
bann erifi olduunu iddia eden gneyli haydut Chris Mannixtir. okuyan Efsun, hayatnn ak Sinana
Ynetmen: Quentin Tarantino evlenme teklif eder ve dn sreci
Oyuncular: Samuel L. Jackson, Kurt Russell, Jennifer Jason Leigh balar. Ancak, her gen kzn kbusu,
Tr: Western Efsun ve Sinann hikyesinde de ba-
Vizyon Tarihi: 8 Ocak roldedir; yani aileler.
lk filmin enerjisini, romantizmini
Byk Ak ve kahkahasn aratmayacak Ko-
can Kadar Konu: Dirili, ebnem
The Big Short Burcuolunun ok satan ikinci roma-
Michael Lewisin ayn ad tayan kitabndan nndan uyarlanm.
uyarlanan film, 2007-2010 yllar arasndaki Ynetmen: Kvan Barun
finansal kriz srasnda yaanan gerek bir Oyuncular: Ezgi Mola, Murat Yldrm,
yky anlatyor. Sektr dndan drt kii, Hmeyra
byk bankalarn, medyann ve hkmetin Tr: Komedi
grmekten kand eyi, ekonominin k- Vizyon Tarihi: 1 Ocak
resel kn izlerken bir eyi fark eder-
ler; byk a. Ama oluan bu byk a
ancak her eylerini kaybetmeyi gze alacak
kadar cesur olanlar, risk almaktan korkmayanlar deerlendirebilecektir. Sonunda
ya batacak, ya da muazzam paralar kazanacaklardr. Filmin IMDB puan 8,2.
Ynetmen: Adam McKay
Oyuncular: Christian Bale, Steve Carell, Ryan Gosling, Brad Pitt
Tr: Dram, Komedi, Biyografik
Vizyon Tarihi: 8 Ocak

Spotlight
Gerek bir hikyeden uyarlanan Spotlight, taciz olayyla gndeme gelen bir kilisenin
kendini aklama abalarn ve bu olay aydnlatmaya alan Boston Globe gazetesi
yazarlarn aratrmasn anlatyor. Gazetenin yazarlarndan oluan Spotlight takm,
Katolik Kilisesindeki taciz iddialaryla ilgili eski defterleri yeniden deer. Bir senelik
aratrmalar sonucunda, Bostonn st dzey dini, yasal ve idari birliine ait on yllar-
ca gizlenen gereklere parmak baslr. Filmin IMDB puan 8,6
Ynetmen: Tom McCarthy
Oyuncular: Michael Keaton, Mark Ruffalo, Rachel McAdams
Tr: Dram, gerilim
Vizyon 83
Vizyon Tarihi: 29 Ocak
 ksa ksa Oscar iin geri saym
Oscar dlleri iin yaracak isimler yava yava aklanmaya
balyor. dl Yabanc Dilde En yi Film dalnda alabilmek
iin yaracak ilk 9 film belli oldu.

Kendi filminin ynetmeni ol!

Ne demi fotoraf
Chase Jervis?; En
iyi kamera her za-
man yannda olan
kameradr. yleyse
hayatmzn nere-
deyse her alannda
yanmzda olan mo-
Deniz Gamze Ergven
bil cihazlar ile y- Mustang
netmen koltuuna
oturmaya ne dersi- lkemizi temsil eden Sivas filmi maalesef elemeyi gee-
niz? Yedirenk Sanat mezken, Fransann aday olan Trk Ynetmen Deniz Gamze
Vakfnn dzenledi- Ergven imzal Mustang 9a kalmay baard. Mustang fil-
i Mobil Film Festi- mi getiimiz aylarda da LUX Film dlne layk bulunmu-
vali, amatr ruhunu tu.
ve kefetme heyeca- 80 film arasndan 9a indirilen liste ardndan 5 filme indirile-
nn ortaya karmak cek. 88. Akademi dl Treni iin tm adaylar ise 14 Ocak
isteyenler iin gzel 2016da aklanacak.
bir frsat sunuyor.
Yarmaya katlmak iin cep telefonu veya tabletle ekilen
filmi #YedirenkSanat etiketi ile 15 Aralk-15 ubat tarihleri
te son 9a kalan adaylar;
Belika, The Brand New Testament, Jaco Van Dormael
arasnda Youtubea ykleyip, linkini info@mobilfilmfestivali.
Kolombiya, Embrace of the Serpent, Ciro Guerra
com adresine gndermek yeterli. Yarma ile ilgili daha fazla
Danimarka, A War, Tobias Lindholm
bilgi iin www.mobilfilmfestivali.com adresini ziyaret edebi-
Finlandiya, The Fencer, Klaus Hr
lirsiniz.
Fransa, Mustang, Deniz Gamze Ergven
Almanya, Labyrinth of Lies, Giulio Ricciarelli
Macaristan, Son of Saul, Lszl Nemes
ener en suskunluunu bozuyor rlanda, Viva, Paddy Breathnach
ener enin, son di- rdn, Theeb, Naji Abu Nowar
zisi kinci Bahardan
bu yana tam 18 yl
geti; son filmi Av Savrulmaya hazr olun!
Mevsiminden bu Son yllarda zellikle byk bteli filmlerle olduka yay-
yana ise koca bir 5 yl. gnlaan 3D teknolojisi sinemaseverlerin byk ounluu
Usta oyuncu nihayet tarafndan olduka tercih ediliyor. imdi onlar sevindirecek
inziva dnemini son- gzel bir haberimiz var. Pek oumuzun belki AVMlerde
landryor. Basklara ksa animasyonlarla deneyimledii teknoloji imdi sinema
daha fazla dayanama- salonlarnda. zleyicinin
yark, yeni bir sinema be duyusuna hitap
filminin hazrlklar- eden 4DX teknolojisi ile
na balayan ener adeta filmin iindeymi
en, daha imdiden gibi koku alacak, sars-
hayranlarn heye- lacak, rzgrda savrula-
canlandrd. Ancak cak hatta slanacaksnz.
bu srpriz projenin Dnyann pek ok l-
konusundan oyuncu kesinde izleyiciyle bu-
kadrosuna tm detaylar sr gibi saklanyor. Projeyle ilgili luan 4DX teknolojisi,
kesinlik kazanan tek bilgi, filmin ynetmen koltuuna Ya- lkemizde imdilik ok snrl olsa da, yaknda pek ok sine-
vuz Turgulun oturacak olmas. ma salonunun seyircilerini bu teknoloji ile buluturacan
umut ediyoruz.

84 Vizyon
Vizyon 85
Mine Sultan NVER
Meral NSAL

Zaman geip giderken, mr yaanp tkenirken anlar kalr geriye. nsan mr ne kadar ksa da olsa, anlar lmsz-
lk katar yaananlara
Trkiye Radyo Televizyon Kurumu, kurulduu 1964den bu yana, hepimizin hayatna dokundu. Televizyon ve radyo
bandaki TRT sevenler ile onlara yaynlar ulatrmaya alanlar... Herkesin TRT ile ilgili bir yaanml, bir ans var.
Okuyanlar glmseten, bazen baklar buulandran bu anlar, lkemizdeki yaynclk tarihine de k tutuyor. TRT a-
lanlarndan, emektarlarndan, insanlarmzdan derlediimiz bu anlar her ay sizinle paylayoruz. Aramzdan ayrlan
meslektalarmzn aziz hatralarna saygyla

Faruk Atakan
Radyo antenindeki amarlar
Yksekokuldan mezun olduumda ailemin bana hediye ettii Philips, lambal, ahap
kasal ve hl alan bence ok kymetli, nostalji eseri olarak zenle sakladm bu eski
radyo, emsali az bulunur bir yaam ansdr.
Tahsilimi bitirip kura ekerek arkn o zamanki kk bir kasabasna grevli gittim.
Bir evin st katndaki tek odasn kiralayarak yerletim. O zamanlar o kasabada elektrik yoktu. Su
deirmeninin kasnana taktklar bir kayla, ufak bir dinamo sayesinde elektrik elde ediyorlard ve evler
ancak byle aydnlanyordu. stelik elektrik saat 22.00da kesiliyordu. Gelirken byk radyomu getirememitim. Elektrik
mhendisi olan kardeim bana galenli, kulaklkl bir radyo yapmt. Bu radyoyla o zaman tek radyo yayn olan Ankara
Radyosunu czrtl da olsa dinleyebiliyordum. Bunun iin de ev sahibi teyzenin toprak damndaki antene, uzunca bir tel
ekmitim. Bir sabah uyandmda teyzenin, benim antene uzanan tele ykad amarlar asm olduunu grdm. Az
sonra teyze yanma geldi: Ah olum sen ok yaa. Bu yal teyzeni dnm de dama amar ipi germisin dedi. Teyzeye
O tel amar iin deildir. Hele gel u aleti kulana tak bakalm dedim. Teyze Olum bunca ses nereden geliyor? Etrafta
da kimseler yok ki dedi. Ben de kendisinin anlayabilecei ekilde radyo denen o zamanki mucize aleti anlatmaya alm-
tm. Zaten ben de radyoyu ancak 10 yamda grmtm.

86 Vizyon
 1968 1984
1964
TRTnin kuruluu
Televizyon yaynna gei Renkli televizyon
yaynna gei

TV oyunu, 1969
Otobs D ura

1971
Alkor,
Selda

te Beyo
lu

mu
Hava duru

Vizyon 87
88 Vizyon
Vizyon 89