yeeFefyeue meej
kene hejcesMJej ves nes peue Fkee,
peve-peve keer Yee<ee ceW
Glheef e
mebmeej kee DeejcYe
henuee ef o veGef p eeeuee
hejcesMJej ves Meg kejer me=ef, jevee,
DeekeeMe Deewj he=LJeer kees yevee kej,
yes[esue Deewj megvemeeve Leer he=LJeer,
keg Yeer veneR Lee leye Oejleer hej~
IeveIeesj DebOesje Lee leye eee,
nes Gefpeeeuee hejcesMJej ves kene,
Dee peeve kej Gefpeeeues kees,
he=Leke DebOesjs mes Gmekees efkeee~
veece efoee Gefpeeeues kees efove,
DebefOeeejs kees Gmeves kene jele,
leermeje efovemetKeer Oejleer Deewj hes[ heewOes
Meece ngF& efHej megyen ngF&,
en Lee henuee efove Deewj jele~
otmeje efoveDeekeeMe
oes YeeieeW ceW peue yeb peeS,
JeeegceC[ue Fmekes efuees yeveeee,
keg peue JeeegceC[ue kes veeres,
keg peue Gmekes Thej "njeee~
kene DeekeeMe JeeegceC[ue kees, efHej "s efove he=LJeer hej peeveJej,
peue kees Gmeves Deueie efkeee,
ngF& Meece efHej ngDee meJesje,
en Lee otmeje efoJeme me=ef kee~
15
leeefke metKeer Yetefce os efoKeueeF&,
meceg Deewj he=LJeer Gvekee veece jKee,
hejcesMJej kees en ke=efle YeeF&~
DeVe Deewj HeueeW kes hes[-heewOes,
pees Kego Deheves yeerpe GieeeW,
efkees GlheVe meye leermejs efove,
hejcesMJej ves osKee Jes Gmekees Yeees~
eewLee efovemetjpe, eeBo Deewj leejs
DeekeeMe ceW peesefleeeB kejer eewLes efove,
metjpe, eeBo Deewj leejs yevee kej,
efveefMele kejW efove, Je<eeX kee mecee,
jesMeve kejW he=LJeer, ekeeMe Hewuee kej~
Ske ye[er Ske eser peesefle,
hejcesMJej ves oes peesefleeeB yeveeF&,
efove ceW metjpe jepe kejs,
jele keer [esj eboe kees LeceeF&~
heeeJeeb efoveceefueeeb Deewj he#eer
heebeJeW efove peueej Deewj veoer,
peue Deewj veYe ceW Gmeves yeveeS,
oer DeeMeer<e GvnW mevleefle ye{eDees,
meeiej Deewj ieieve legce mes Yej peeS~
"Jeeb efoveYetefce kes peerJe pevleg Deewj
ceveg<e
yenleer Leer Ske veoer Deove mes,
yeveeS hejcesMJej ves meye lejn kes,
efHej kene nce ceveg<e yeveeSb,
nceejer lejn Deewj nceejs mJehe kes~
vej Deewj veejer yevee hejcesMJej ves,
oer DeeMeer<e yengle meer mebleeveW neW,
Yej oes he=LJeer Deewj jepe kejes,
epee legcnejer meye peerJe pevleg neW~
kene hejcesMJej ves pees efoS legcnW,
Heue Deewj DeVe legcneje Yeespeve nesiee,
njs hes[ heewOes peeveJejeW kes efueS,
Gve eeefCeeeW kee Jen Yeespeve nesiee~
meeleJeeb ef o veef J eeece
jevee etB hetjer kej me=ef keer,
hejcesMJej ves efHej efJeeece efkeee,
kej DeeMeeref<ele efove Jen meeleJeeb,
hejcesMJej ves heefJe$e Gmes yevee efoee~
ceeveJe peeefle kee DeejcYe
en Fefleneme he=LJeer Deewj DeekeeMe kee,
vee hes[ heewOes, vee keg Gielee Lee,
vee enesJee ves Je<ee& Yespeer Leer,
yeme keesnje Deewj peue Oejleer hej Lee~
Oetue G"e kej ceveg<e yeveeee,
Hebtkeer veeke ceW meeBme Gmekeer,
yeve ieee Jen peerefJele eeCeer,
Deove ceW yeveeeer peien Gmekeer~
Deove ceW Ske yeeie ueiee kej,
hejcesMJej ves GmeceW ceveg<e kees jKee,
lejn lejn kes Deewj peerJeve kee hes[,
Yeuee-yegje yeleees Jen hes[ Yeer jKee~
osleer Leer pees Gme yeeie kees heeveer,
Deeies peekej eej eser veefoeeW ceW,
yeB ieee Lee Gme veoer kee heeveer~
16
henueer veoer kee veece heerMeesve nw,
nJeeruee* kes eejeW Deesj pees yenleer,
otmejer veoer kee veece ieernesve nw,
en ketMe eosMe kees DeeieesMe ceW uesleer~
De:Metj kes hetJe& ceW yenves Jeeueer
leermejer veoer kee veece nw opeuee,
Fve leerveeW veefoeeW kes DeueeJee,
Hejele veece nw eewLeer veoer kee~
hes[-heewOeeW Deewj osKeYeeue yeeie keer,
meewheW hejcesMJej ves Gmekees en keece,
Deewj Ske Dee%ee oer ceveg<e kees,
efpemekee heeueve kejvee Lee Gmekee keece~
Kee mekeles nes legce keesF& Yeer Heue,
Gme yeeie kes efkemeer Yeer hes[ kes,
hej cej peeDeesies pees Heue Keeee legceves,
Dee-yegje yeleueeves Jeeues hes[ kes~
henueer m$eer
osKe Dekesuee ceveg<e enesJee hejcesMJej ves,
mecePee veneR "erke Dekesues jnvee Gmekee,
meesee Fmekee Ske Ssmee meeLeer yeveeTb,
Gheege nesiee meeLe ceW jnvee efpemekee~
he=LJeer kee nj Ske peeveJej,
Deewj DeekeeMe kes eleske he#eer kees,
Yetefce keer efceer mes yevee enesJee,
ceveg<e kes meeceves ueeee Gvekees~
jKee nj peerJe kee veece ceveg<e ves,
hej keesF& eesie meeLeer Gmes ve efceuee,
leye enesJee ves Gmekeer Ske hemeueer efvekeeue,
Gme hemeueer mes m$eer kees jee~
* nJeeruee Dejye eee erhe kes heefMeceer efkeveejs kes eosMe ee mebYeJele: ketMe kes oef#eCe ceW
Deeerkee kee Yeeie~
enesJee Gmes ueeee ceveg<e kes heeme,
leye Gmes osKe ceveg<e ves en kene,
Deeee nw Fmekee Mejerj cesjs Mejerj mes,
Fmeefuees Fmekes meeLe ceQ jntBiee meoe~
mJeerkeej Gmes kej Deheveer helveer,
Gmekes mebie yeeie ceW jnves ueiee,
uepeeles ve Les Jes leefveke Yeer,
peyeefke leve hej Gvekes keg ve Lee~
heehe kee DeejcYe
meye peeveJejeW ceW meyemes elegj Lee meeBhe,
Gmeves m$eer kees yenueeee-Hegmeueeee,
leye m$eer ves Jee|pele hes[ mes Heue ues,
Kego Yeer Keeee Deewj heefle kees efKeueeee~
yeoue ieS oesveeW Jen Heue Kee kej,
Heke& Gvekeer ef ceW Dee ieee,
osKee GvneWves Jees Jem$enerve nQ lees,
leve Dehevee heeeW mes {ke efueee~
enesJee peye Deeee, efhe ieS oesveeW,
Mece& GvnW vebies leve mes Deeeer,
hete hejcesMJej ves keee Jee|pele Heue Keeee,
kene m$eer ves OeesKee ceQ Keeeer~
pees ngDee Gmes peeve enesJee ves kene,
Ss meeBhe legcneje yegje ner nesiee,
jWieles jneWies Deewj Oetue eeesies,
Fbmeeve legcneje ogMceve nesiee~
efHej enesJee ves m$eer mes kene,
ye[e ogKe G"eDeesieer peye kejesieer epeveve,
Deewj heg<e kees kene enesJee ves,
ke[er cesnvele kej pege heeDeesies Yeespeve~
* keye hejcesMJej kes eje Yespes ngS efJeMes<e otle~ Fvekeer cete|leeeb Jeeee kes mevotke kes
17
efoee Meehe Yetefce kees heg<e kes keejCe,
keebs Deewj Kej-heleJeej Jen hewoe kejsieer,
efpeme efceer mes Fbmee kees yeveeee,
cejves hej Gmekeer osn efHej efceer yevesieer~
Deeoce ves nJJee veece jKee helveer kee,
keeeWefke meejs ceveg<eeW keer Jen Deeefoceelee Leer,
yeveekej ece[s keer heesMeeke enesJee ves,
Gve oesveeW kees henveves kes efuees oer~
efHej kene, heg<e nceejs pewmee nes ieee,
peevelee nw Deye Jen Dee Deewj yegje,
Decej peerJeve kes hes[ kee Heue Keeesiee,
lees Jen peerefJele jn mekesiee meoe~
efHej efvekeeuee Deove kes yeeie mes Gvekees,
keye* kees yeeie kee jKeJeeuee yeveeee,
peerJeve kes hes[ keer jKeJeeueer kejves,
enesJee ves Deeie kees JeneB jKeJeeee~
henuee heefjJeej
pevcee Ske yeee Deeoce nJJee kees,
kewve jKee Gme yees kee veece,
efHej otmeje yeee ngDee neefyeue,
Jen ie[sefjee Deewj kewve yevee efkemeeve~
henueer nlee
Hemeue kes mecee Gmekee Ske efnmmee,
enesJee kees YeW osves kewve ues Deeee,
neefyeue YeW ceW ueeee keg heMeg,
Deewj meJeexece Yes[ kee meJeexece efnmmee ueeee~
mJeerkeej efkeee neefyeue Deewj YeW kees,
hej kewve kees enesJee ves vekeeje,
yengle Jeekegue Deewj efvejeMe ngDee kewve,
eesefOele nes Gmeves neefyeue kees ceeje~
Thej LeeR~
efkeee heehe ves Gmes JeMe ceW,
Oejleer kees Ketve mes ueeue keje,
kene enesJee ves Deye en Oejleer,
vee Deer Hemeue, vee osieer Deemeje~
Yeejer en oC[ nw, kene kewve ves,
Fmekees ceQ men veneR mekelee,
efJeJeMe efkeee letves Kesleer es[ves kees,
Deewj cesje keesF& Iej veneR nesiee~
ve nes peeTbiee he=LJeer hej mes ceQ,
keesF& cegPes heeSiee lees ceej [euesiee,
leye enesJee ves Gme hej Ske efe yeveeee,
efpemes osKe Gmes keesF& ve ceejsiee~
kewve kee heefjJeej
es[ enesJee kees eue efoee kewve,
veesJe osMe ceW Jen jnves ueiee,
keg mecee yeeo Gmekeer helveer mes,
nveeske veece kee Ske heg$e pevcee~
Deheves heg$e kes veece hej ner,
kewve ves nveeske veeceke Menj yemeeee,
ece mes Gvekes keF& JebMepe ngS,
keF& keeceeW kees efpevneWves Deheveeee~
GveceW mes Ske JebMepe Lee uesceske,
efpemeves oes JeefeeeW keer kejer nlee,
kene helveereeW kees kewve kes cegkeeyeues,
cesje oC[ nesiee Gmemes peeoe ke[e~
Deeoce Deewj nJJee kees veee heg$e
Deeoce nJJee kees efHej ngDee heg$e,
efpemes Mesle Jes kenves ueies,
SveesMe ngDee peye heg$e Mesle kee,
efJeMJeeme enesJee hej Jes kejves ueies~
18
Deeoce kes heefjJeej kee Fefleneme
Heuee Hetuee Deeoce kee heefjJeej,
yengle Je<eeX leke ueesie efpees,
ye{leer jner mebKee ceveg<eeW keer,
GvnW heg$e Deewj hegef$eeeB nesles jns~
peye uesceske ngDee Ske meew yeeemeer Je<e& kee,
Jen Ske heg$e kee efhelee yevee,
jKee Gmeves Gme heg$e kee veece vetn,
kene en nce ueesieeW kees efJeeece osiee~
ueesie heeheer nes iees
ye{leer jner ceveg<eeW keer mebKee Oejleer hej,
Fve ueesieeW kes hewoe ngF& ue[efkeeeB,
hejcesMJej kes heg$eeW ves Deheveer Fe Devegmeej,
efpememes eene Gmeer mes efJeJeen efkeee~
kene enesJee ves meoe kes efuees ceveg<e mes,
ceQ Deheveer Deelcee kees hejsMeeve nesves veneR otiB ee,
es ceveg<e Mejerj ner nQ, ceQ GvnW,
Ske meew yeerme yejme kee peerJeve otBiee~
enesJee ves osKee ceveg<e yengle heeheer nw,
meesee keeeW yeveeee ceQves Fvekees,
yegje ner meeselee jnlee nw en njoce,
mees Kelce kej otBiee meye peerJeeW kees~
vetn Deewj peue euee
hej vetn, Deeoce kes JebMepe ves,
meoe DevegmejCe hejcesMJej kee efkeee,
kene enesJee ves ueesieeW ves heeheer nes,
Dehevee peerJeve yeyee&o kej efueee~
ieeshesj keer ueke[er kee eeesie kej,
Deheves efuees legce Ske penepe yevee uees,
yevee kej Gme penepe ceW kecejs,
jeue mes yeenj Deewj Yeerlej heesle uees~
leerve meew neLe nes uecyeeF& penepe keer,
Deewj eew[eF& nes Gmekeer heeeme neLe,
leerme neLe nes penepe keer TeeBF&,
Ske efKe[keer le mes veeres Ske neLe~
yeveeDees Ske ojJeepee yeieue ceW,
Deewj leerve cebefpeue kee yeveeDees penepe,
mecePees Gmes pees kenlee ntB legcemes,
ueeTBiee he=LJeer hej ceQ Yeejer yee{~
DeekeeMe kes veeres meYeer peerJeeW kees,
Fme yee{ ceW ceQ ve kej otBiee,
cej peeeWies he=LJeer kes meye peerJe,
efkevleg legcnW yeee ceQ Ske Jeeoe keBiee~
legce, legcnejs heg$e, helveer Deewj heg$e JeOegSb,
Jes meYeer penepe ceW meJeej neWies,
meeLe ner he=LJeer hej peerefJele eeefCeeeW kes,
pees[s Yeer legcnW ueeves neWies~
nj peerJe kes vej Deewj ceeoe kees,
Deheves meeLe penepe ceW peerefJele jKees,
Deheves Deewj meYeer peeveJejeW kes efuees,
meye ekeej kes Yeespeve jKe uees~
peue euee DeejcYe neslee nw
kene enesJee ves meye heeheer ueesieeW ceW,
legcneR Ske Des Jeefe nes,
Fmeefuees Deheves heefjJeej kees Ske$e kej,
legce meYeer penepe ceW eues peeDees~
meele-meele pees[s Meg peeveJejeW kes,
Ske-Ske pees[e otmejs DeMeg peeveJejeW kee,
ues peeDees Deheves meeLe penepe ceW FvnW,
meele efove yeeo YespetBiee ceQ Je<ee&~
19
e{ iees Jes ueesie penepe ceW,
peeveJejeW kees Yeer Deheves mebie e{eee,
meele efove yeeo ngF& IeveIeesj yeeefjMe,
peceeR kee heeveer Yeer e{ Deeee~
peye es meYeer e{ iees penepe ceW,
enesJee ves ojJeepee yevo kej efoee,
yejmelee jne peue eeueerme efoveeW leke,
meye Leue peue cee kej efoee~
[tyeer Leer Oejleer [s{ meew efove,
meye peerJeeW kee efJeveeMe nes ieee,
vetn Deewj pees peerJe e{s penepe ceW,
yeme Gvekee ner peerJeve yeee jne~
peue euee Kelce neslee nw
efHej hejcesMJej ves eueeF& DeeBOeer,
Deewj yee{ kee heeveer Ieves ueiee,
vetn ves Keesueer penepe keer efKe[keer,
leeefke peeves keee nes jne JeneB~
peye Gmeves peevee metKeves ueieer Oejleer,
lees Keesuee vetn ves penepe kee ojJeepee,
peye hetjer lejn metKe ieeer Oejleer,
lees hejcesMJej ves kene yeenj Dee pee~
leye enesJee kes efuees Ske Jesoer yevee,
vetn ves keg heef#eeeW Deewj peeveJejeW kees peueeee,
enesJee Fve heef#eeeW keer megievOe heekej,
KegMe ngDee, Deewj ceve ner ceve ceW kene~
Deye efHej ceveg<e kes keejCe,
vee otBiee Meehe ceQ he=LJeer kees,
iejceer Deewj pee[e, efove Deewj jele,
Deewj otBiee ceQ HemeueW he=LJeer kees~
veee DeejcYe
vetn Deewj Gmekes heg$eeW kees hejcesMJej ves,
oer DeeMeer<e Deewj en kene Gvekees,
yengle mes yees hewoe kejes Deewj,
Deheves ueesieeW mes he=LJeer kees Yej oes~
meYeer heMeg, he#eer, peerJe [jWies legcemes,
legce Gve meye hej Meemeve kejesies,
henues hes[-heewOes ner legcneje Yeespeve Lee,
Deye es meye Yeer legcneje Yeespeve neWies~
Deewj kene peye leke GmeceW peerJeve nw,
efkemeer peerJe kees vee Keevee legce,
Deewj eefo efkemeer Jeefe kee Ketve yeneles,
lees Gmekes yeoues ceW Ketve oesies legce~
efoee Jeeve, peue keer yee{ mes,
vee efHej peerJeve etb ve nesiee,
efmLej jnsieer en Jeeee YeefJe<e ceW,
cesIeOeveg<e Fme Jeeee kee eceeCe nesiee~
mecemeeSb efHej Meg nesleer nQ
vetn kes heg$e Gmekes meeLe yeenj DeeS,
Gvekes veece Mesce, nece Deewj eshesle Les,
Deewj mebmeej kes efpeleves Yeer ueesie nQ
meye Fve leerveeW mes ner hewoe ngS~
efkemeeve yeve vetn ves Debietj Gieees,
Deewj efHej Debietjes mes oeKeceOeg yeveeee,
heerkej Gmes celeJeeuee nes ieee Jen,
efJeJee nes Deheves lecyet ceW mees ieee~
keveeve kes efhelee nece ves peye osKee,
lecyet kes yeenj en YeeFeeW kees yeleeee,
Gus cegBn Jes oesveeW lecyet ceW ieS,
Deewj efhelee kees Ske kehe[s mes {ke efoee~
helee euee vetn kees G"ves hej,
nece ves yeleeee pees YeeFeeW kees,
efoee Gmeves keveeve kees en Meehe,
efke Jen Deheves YeeFeeW kee oeme nes~
20
kene Oeve nes Mesce kee hejcesMJej enesJee,
Deewj Jen Mesce kes lecyetDeeW ceW jns,
hejcesMJej eshesle kees DeefOeke Yetefce os,
Deewj keveeve Mesce kee oeme yeveW~
je^ ye{s Deewj Hewues
eshesle kes JebMepe
nece kes JebMepe
Mesce kes JebMepe
vetn kes heg$e Deewj JebMepeeW mes,
yeveW Deueie-Deueie je^ Deewj osMe,
henues lees Leer yeme Ske ner Yee<ee,
efHej nes ieeer Yee<eeSb Yeer Deveske~
ketMe, efcee, Hetle Deewj keveeve,
es meye Les nece kes heg$e,
ye[e MeefeMeeueer Deewj efMekeejer Lee,
efveceeso veece kee ketMe kee heg$e~
meeroesve keveeve kee henuee heg$e Lee,
Deewj efne Yeer Ske heg$e Lee keveeve kee,
yengle mes ueesie Les Gmekes heefjJeej ceW,
Gmekee heefjJeej mebmeej Yej ceW Hewuee~
Mesce kee Ske JebMepe Lee Syesj,
efnyet ueesieeW kee Jees efhelee Lee,
Gmekee heefjJeej Yee<ee, eosMe Deewj
je^ keer FkeeFeeW ceW yeBOee Lee~
mebmeej ye{e
yee{ kes yeeo meeje mebmeej,
yeesuelee Lee yeme Ske ner Yee<ee,
hetJe& mes ye{ efMeveej osMe ceW,
jnves kes efuees GvnW Ske cewoeve efceuee~
* yeeyegue DeLee&led mebYeefcele kejvee~
21
ueesieeW ves kene, nceW F yevee,
Deeie ceW lehee yeveevee eeefnes ke"esj,
jeKe keer peien hej ieejs kee Deewj
helLej keer peien kejW F kee Gheeesie~
yeveeSb Deheves efuees nce Ske veiej,
Deewj DeekeeMe egcyeer Ske Fceejle yeveeSbies,
efJeKejWies vener efHej hetjer Oejleer hej,
nce ueesie Ske meeLe Ske peien jnWies~
enesJee ves kene, es pees kej mekeles nQ,
en lees yeme DeejcYe nw Fmekee,
MeerIe ner Jes Fme eesie nes peeSbies,
kej mekeWies pees es eenWies kejvee~
Fmeefuees DeeDees nce veeres eueW,
Deewj Fvekeer Yee<ee kees ie[ye[ kej oW,
mecePeWies vener leye Ske otmejs keer yeele,
Deewj Oejleer hej Hewue peeeWies es~
mees enesJee ves Hewuee efoee GvnW Oejleer hej,
GvneWves veiej kees yeveevee hetje ve efkeee,
peneB enesJee ves efkeee Yee<ee kees ie[ye[, DeeMeerJee&o heeSbies legcneje Yeuee kejves Jeeues,
Gme peien kee veece yeeyegue* he[ ieee~
Mesce kes heefjJeej keer keLee
lesjn kes heefjJeej keer keLee
Mesce kee Ske JebMepe Lee lesjn,
peye Jen meej Je<e& kee ngDee,
Deyeece, veenesj Deewj nejeve veeceke,
leerve heg$eeW kee Gmekes eneB pevce ngDee~
nejeve Deheveer pevceYetefce kemeefoeeW kes,
Gj veeceke veiej ceW ceje,
peye neve keer ce=leg ngF&,
leye Gmekee efhelee lesjn peerefJele Lee~
Deyeece Deewj veenesj oesveseb ves efkeee efJeJeen,
meejs Deyeece keer helveer Leer,
veenesj keer helveer kee veece Lee efceukee,
Deewj efceukee neve keer heg$eer Leer~
nejeve kee Ske yese Lee uetle,
hej Deyeece kees keesF& Deewueeo ve Leer,
keeeWefke Deyeece keer helveer meejw,
yeee peveves kes eesie veneR Leer~
kemeefoeeW kes Gj veiej kees es[,
lesjn nejeve ceW pee "nj ieee,
Deheves heg$e Deyeece, Deheves heesles uetle,
Deewj heg$eJeOeg meejw kees Gmeves meeLe efueee~
hejcesMJej Deyeece kees yegueelee nw
hejcesMJej enesJee ves Deyeece mes kene,
Deheves osMe Deewj ueesieeW kees es[ oes,
peeDees Gme osMe efpemes efoKeeTBiee ceQ legcnW,
yeveeTBiee legcemes ceQ Ske ceneve je^ kees~
legcnejs veece kees ceQ eefme keBiee,
he=LJeer kes meejs ceveg<eeW kees ceQ,
DeeMeerJee&o osves nsleg legcneje Gheeesie keBiee~
Deyeece keveeve peelee nw
neve es[ Deyeece eue efoee,
meeLe ceW uetle Deewj meejw kees efueee,
kejer GvneWves keveeve osMe leke ee$ee,
leye enesJee Deyeece kes meeceves Deeee~
kene enesJee ves, ceQ en osMe,
otBiee legcnejer Deeves Jeeueer heer{er kees,
enesJee peneB eke ngDee JeneB Deyeece ves,
Ske Jesoer yeveeF& Gmekeer Gheemevee kejves kees~
efcee ceW Deyeece
Fve efoveeW Yetefce yengle metKeer Leer,
Je<ee& ve Leer keesF& Kesleer veneR Leer,
Fmeefuees peerefJele jnves kes efuees Deyeece ves
es[ keveeve jen efcee keer heke[er~
Deyeece keer helveer meejw Leer megvoj,
meesee Gve hej keesF& cegmeeryele ve DeeS,
mees kene Deyeece ves helveer meejw kees,
Deyeece kees Jees Dehevee YeeF& yeleueeS~
peye Deyeece Deewj meejw hengbes efcee,
ueesie meejw keer megvojlee hej cegiOe nes ieS,
leye efcee kes keg DeefOekeejer meejw kees,
Deheves meeLe efHejewve kes Iej ues ieS~
mecePe Deyeece kees meejw kee YeeF&,
efHejewve ves Gme hej oee efoKeueeF&,
heMeg, oeme-oemeer Deeefo efoes Deyeece kees,
hej enesJee kees en yeele ve Yeeeer~
Hewueer oer yeerceejer efHejewve kes Iej ceW,
Fmeefuees efHejewve ves Deyeece kees yegueeee,
kene legceves cesjs meeLe ye[er yegjeF& keer,
meejw legcnejer helveer nw, keeeW ve yeleueeee~
legcnejer yenve mecePe Fmes jKee ceQves,
eenlee Lee Fmes ceQ Deheveer helveer yeveevee,
hej Deye Fmes ueewelee ntB Jeeheme,
efcee mes yeenj legcnW he[siee peevee~
Deyeece keveeve ueewe
meje meeceeve, meejw Deewj uetle kes meeLe,
es[ efcee kees Deyeece eue efoee,
vesiesve es[, yeslesue Deewj Ss veiej kes yeere
Deyeece ves kejer enesJee keer Gheemevee~
22
en Jener peien Leer peneB henues,
Deyeece Deewj Gmekee heefjJeej "nje Lee,
Deewj JeneB hej Ske Jesoer yevee kej,
enesJee kees Deyeece ves hetpee Lee~
Deyeece Deewj uetle Deueie ngS
Deyeece Deewj Yeleerpes uetle kes heeme,
Lee yengle Oeve Deewj yengle peeveJej,
meesee Gvekees ueskej keneR nes vee yenme,
oesveeW eues peeSb Deueie-Deueie jen hej~
etveer uetle ves ejove keer Ieeer,
Deyeece yeme ieee keveeve eosMe ceW,
yemees eneB hej kene enesJee ves,
oslee ntB ceQ en eosMe legcnW~
uetle heke[e ieee
eg ngDee keg jepeeDeeW kes yeere,
uetle Fme ue[eF& ceW heke[e ieee,
jnlee Lee Jen leye meoesce ceW,
meye keg Gmekee ues efueee ieee~
Deyeece uetle kees g[elee nw
peye Deyeece kees en helee euee,
uetle kees Gmeves pee g[Jeeee,
Deheves meejs heefjJeej kees Fkee kej,
eg ceW Gmeves Me$egDeeW kees njeee~
cesukeermesoske
Meeuesce kee jepee cesukeermesoske,
meyemes ceneve hejcesMJej kee eepeke Lee,
efceueves Deeee Jen Deyeece mes Deewj,
Gmes DeeMeerJee&o efoee Deewj en kene~
* oMe&ve mJehve kes meceeve~ hejcesMJej ves Deheves YeeeW kees Deveske oMe&ve ceW osKeves Deewj
megveves keer Meefe oskej Dehevee mevosMe efoee~
meyemes ceneve hejcesMJej DeeMeer<e legcnW os,
Gmeer ves he=LJeer Deewj DeekeeMe yeveeee,
mlegefle kejles nQ nce meye Gmeer keer,
Gmeer ves Me$egDeeW kees legcemes njJeeee~
Deyeece kes meeLe hejcesMJej keer Jeeee
en meye nesves kes yeeo Deyeece kees,
enesJee kee DeeosMe Deeee Ske oMe&ve* ceW,
kene, [jes veneR, ceQ legcnejer j#ee keBiee,
Deewj Ske ye[e hegjmkeej otBiee ceQ legcnW~
kene Deyeece ves, Ssmee keg veneR nw,
pees let cegPes oskej emeVe kejsiee,
keeeWefke cesjs keesF& heg$e veneR nw,
cesje oeme cesje meye keg ues uesiee~
leye kene enesJee ves, Ske heg$e nesiee legcnW,
Deewj legcneje heg$e ner legcnejer eerpeW heeSiee,
DeekeeMe ceW efpeleves leejs nQ Deveefievele,
YeefJe<e ceW Ssmee ner legcneje keggcye nesiee~
efJeMJeeme efkeee Deyeece ves hejcesMJej hej,
hejcesMJej ves Gmes Ske Dee keece ceevee,
kene, ceQ ner Jen enesJee ntB pees,
legcnW kemeefoeeW kes [j mes yeenj ueeee~
en ceQves Fmeefuees efkeee efke,
en eosMe os meketB ceQ legcnW,
Deewj Fme eosMe kees legce,
kej mekees Deheves keypes ceW~
efHej kene legcnejs JebMepe efJeosMe ceW yemeWies,
oeme yeve JeneB yegje JeJenej menWies,
veee keBiee ceQ Gvekee eej meoer yeeo,
pees Gvekee yegje kejWies Jes mepee heeSbies~
23
DeeSbies efHej Jees Fme eosMe ceW,
Deewj njeSbies legcnejs ueesie SceesefjeeW kees,
nesieer en yeele YeefJe<e ceW keeeWefke,
mepee eesie DeYeer veneR ngSB nQ Jees~
oemeer neefpeje
kene meejw ves Deyeece mes en,
nw cesjer Ske efceeer oemeer neefpeje,
Dehevee uetBieer ceQ Gmekes yees kees,
pees legce meeLe ceW jKe uees neefpeje~
Deyeece mes ieYe&Jeleer nes kej neefpeje,
kejves ueieer ieJe& Deheves Deehe hej,
peye oC[ efoee meejw ves Gmekees,
eueer ieeer Jen JeneB mes Yeeie kej~
neefpeje kee heg$e FMceeSue
ceYetefce ceW, heeveer kes meesles kes heeme,
efceuee neefpeje kees enesJee kee otle,
kene, ueew peeDees JeneB legce Jeeheme,
nesiee legcnW heg$e, yeesuee Jen otle~
efHej kene, legcnW pees heg$e nesiee,
legce Gmekee veece FMeceeSue jKevee,
enesJee legcnejer ceoo kejsiee,
Gmeer ves legcnejs keeW kees megvee~
nesiee Jen pebieueer Deewj Deepeeo,
Ske peien mes otmejer peien peeee kejsiee,
[euesiee [sje Deheves YeeFeeW kes heeme,
efkevleg Jen Gvekee efJejesOe kejsiee~
leye enesJee ves neefpeje mes yeeleW keer,
neefpeje ves Gmes Ske vees veece mes hegkeeje,
* uenwjesF& Fmekee DeLe& Gme peerefJele jnves Jeeues kee kegDeeb pees cegPes osKelee nw~
yeesueer, legce Jen enesJee nes pees cegPes osKelee nw,
Fmeefuees Gme kegSb kee veece uenwjesF*& he[e~
efoee pevce Gmeves Deyeece kes heg$e kees,
Deyeece ves Gmekee veece FMceeSue jKee,
efeemeer Je<e& kee Lee leye Deyeece,
peye neefpeje ves FMceeSue kees pevce efoee~
Kelevee Jeeee kee meyetle
peye Deyeece ngDee efveveeveJeW Je<e& kee,
enesJee ves Gmemes Ske Jeeee kejer,
yeveeTBiee legcnW keF& je^eW kee efhelee,
eefo ceeveesies legce Dee%ee cesjer~
efHej Gmekee veece yeoue Fyeenerce jKee,
Deewj kene legcnW ceQ en eosMe otBiee,
legce Deewj legcnejs JebMepeeW kes efuees,
meoe ceQ legcneje hejcesMJej jntBiee~
kejesies legce Fme Jeeee kee heeueve,
legcnejs meye heg<e JebMepees kee Kelevee nesiee,
Kelevee ve nesiee efpeme JebMepe ee oeme kee,
Jen legcemes Deueie kej efoee peeesiee~
Fmeneke eefle%ee kee heg$e
efHej veee veece efoee meeje, meejw kees,
Deewj kene Jen Ske heg$e pevesieer,
nmeeb Fyeenerce, veyyes Je<e& keer nw meeje,
kewmes Jen heg$e kees pevce os mekesieer~
hete Gmeves keee FMceeSue nw Jees,
pees peerefJele jn lesjer mesJee kejsiee,
lees kene hejcesMJej ves veneR, Jen veneR,
meeje kees ner Ske heg$e pevcesiee~
24
DeeMeerJee&o otBiee FMceeSue kees Yeer,
yengle yeeeW kee Jen efhelee yevesiee,
yeejn ye[s jepeeW kee efhelee nesiee Jen,
Gmekee heefjJeej Ske ye[e je^ yevesiee~
efkevleg meeje kees heg$e nesiee Fmeneke,
ceQ Deheveer Jeeee Gmekes meeLe kebiee,
Fmeneke ner Jen heg$e nesiee pees,
Deieues meeue meeje kees Fme mecee nesiee~
leye hejcesMJej DeekeeMe keer Deesj G[ ieee,
Deewj Fyeenerce JeneB Dekesuee jn ieee,
Iej pee meyekee Kelevee efkeee Gmeves,
Deewj Jeeos kees Deheves hetje efkeee~
leerve DeefleefLe
Ske efove efHej enesJee eke ngDee,
Fyeenerce lecyet kes ojJeepes hej yew"e Lee,
peye Gmeves Deheveer DeeBKe G"eeer,
Deheves meeceves leerve heg<eeW kees osKee~
efkeee eCeece Fyeenerce ves Gvekees,
Deewj YeueerYeeBefle Gvekee efkeee mJeeiele,
hete DeefleefLeeeW ves keneB nw meeje,
kene hee jner Jen lecyet ceW jenle~
enesJee ves kene, efHej DeeTbiee yemevle ceW,
peye osieer meeje pevce heg$e kees,
nbmeer meeje Deewj yeesueer ceve ceW,
kewmes nesiee heg$e nce Je=eW kees~
nbmeer pees meeje enesJee ves kene,
keee DemebYeJe nw enesJee kes efuees,
Deheves yeleeS mecee hej efHej DeeTBiee,
pevesieer heg$e meeje yemevle ceW~
leye Jes heg<e peeves kes efuees G"s,
meoesce keer Deesj osKe ye{ees keoce Deheves,
Fyeenerce Gvekees efJeoe kejves kes efuees,
keg otj leke ieee meeLe Gvekes~
hejcesMJej kes meeLe Fyeenerce kee meewoe
ceve ceW meese, enesJee ves kene,
megvee nw yegjs nQ meoesceer Deewj Deceesjer,
JeneB pee kej osKetBiee Gvekeer neuele ceQ,
efpeleveer megveer nw, keee Gleveer nw Kejeyeer~
leye Jes leerveeW ueesie ceg[s,
Deewj meoesce keer Deesj eue he[s,
efkevleg Fyeenerce enesJee kes meeceves,
jn ieee keg meeselee ngDee Ke[s~
efHej yeesuee, ns enesJee, keee let kej osiee,
yegjeW kes meeLe DeeW kees Yeer ve,
eefo Gme veiej ceW keg Des ueesie neW,
lees keee let kejsiee GvnW Yeer ve~
ceQ peevelee ntB let veee kejlee nw,
Des ueesieeW kees let oC[ veneR osiee,
kene enesJee ves pees ome Yeer neW Des,
lees Gme veiej kees oC[ ve efceuesiee~
uetle kes DeefleefLe
oes otle GveceW mes DeeS meoesce,
Deeen kej uetle GvnW Deheves Iej ues DeeS,
Yeespeve Deewj heeveer efoee uetle ves GvnW,
Meece kees veiejJeemeer Gvekes Iej DeeS~
Iesj efueee ueesieeW ves uetle kees,
Deewj hetves ueies Gve oesveeW kees,
eenles Les Jes Gvemes kegkece& kejW,
kene uetle mes GvnW yeenj kejes~
mecePeeee nj lejn GvnW uetle ves,
cesjer hegef$eeeb ues peeDees en leke kene,
mecePes vee hej mecePeeves mes Jees,
kenves ueies uetle kees Yeuee yegje~
25
lees[ osvee eenles Les Jes ojJeepee,
hej oesveeW ves uetle kees KeeRe efueee,
ojJeepee yevo kej Gve otleeW ves,
Gve ueesieeW kees DevOee yevee efoee~
meoesce mes yee efvekeuevee
kene otleeW ves, keee Fme veiej ceW,
nw keesF& legcneje meiee mecyevOeer,
veiej es[ves kees GvnW ken oes,
ve neWies es veiejJeemeer meYeer~
Fme veiej ceW nQ pees yegjeFeeb,
megve efueee nw enesJee ves GvnW,
Fmeefuees veiej kees ve kejves kes efuees,
enesJee ves Yespee nw eneB nceW~
Deheveer Deve hegef$eeeW Deewj oeceeoeW kees,
peye yeleueeeer uetle ves otleeW keer yeele,
en veiej ve nes peeesiee,
ueieves ueieer GvnW en yeele cepeeke~
Deheveer oesveeW hegef$eeeW Deewj helveer kees,
kene otleeW ves Deheves meeLe ues euees,
Fme veiej kees oC[ efceueves kees nw,
peuoer mes veiej kees es[ euees~
efHej neLe heke[ otle GvnW ues eues,
Yeesj kes Jee Menj mes yeenj,
kene, ceg[kej keesF& osKes ve heers,
yemeeee GvnW meesDej Menj ues pee kej~
meoesce Deewj Deceesje ve efkees iees
meoesce Deewj Deceesje efkees ve,
Deeie Deewj peueleer iebOeke yejmee kej,
ve ngS meye peerefJele eeCeer,
Keeke nes ieS hes[ Yeer peue kej~
uetle keer helveer peye Yeeie jner Leer,
osKee Gmeves pees heers ceg[kej,
ceeveer Gmeves vee yeele pees Gvekeer,
{sj nes ieeer JeneR veceke yevekej~
uetle Deewj Gmekeer hegef$eeeb
[je uetle meesDej ceW jnves mes,
mees jnves ueies Jees efvepe&ve hene[ ceW,
meeseves ueieeR Gmekeer Jes oesveeW hegef$eeeb,
Gvekee JebMe Deeies euesiee kewmes~
mees Dehevee JebMe eueeves kes efuees,
efhelee kee Gheeesie efkeee GvneWves,
ceonesMe efkeee Gmes oeKejme efheuee,
Deewj efhelee mes mevleeve heeeer GvneWves~
ceesDeeye jKee ye[er ves heg$e kee veece,
ceesDeeyeer ueesieeW kee Jen yevee efhelee,
eser kes heg$e kee veece Lee yesvecceer,
Jen nw meYeer Decceesveer ueesieeW kee efhelee~
Fyeenerce iejej peelee nw
Fyeenerce pee iejej ceW yeme ieee,
kene ueesieeW mes meeje yenve nw cesjer,
jepee Deyeercesueske meeje kees eenlee Lee,
meesee efkemeer lejn yeve peeS Jees cesjer~
keg veewkej Gmes ueeves kees Yespes,
efoes hejcesMJej ves mJehve ceW oMe&ve,
kene, Gmekee efJeJeen nes egkee nw,
yeves ve legcnejer ce=leg kee keejCe~
yeesuee Deyeercesueske ceQ oes<eer veneR ntB,
yenve-YeeF& yeleeee Lee FvneWves Kego kees,
kene hejcesMJej ves, peevelee ntB ceQ en,
Fyeenerce veyeer nw, Gmekeer helveer ueewe oes~
26
otmejs efove yengle meyesjs Deyeercesueske ves,
Deheves veewkejeW kees mJehve kee neue megveeee,
efHej Fyeenerce kees yegueekej Gmemes hete,
keeeW Gmeves Ssmee Gmekes meeLe efkeee~
keeeW meeje kees yenve yeleeee,
efkeme yeele mes [j jne Lee Jees,
kene Fyeenerce ves [jlee Lee ceQ,
meeje kes efuees keesF& ceej [eues ve cegPekees~
kene, helveer Deewj yenve Yeer nw meeje,
nceeje Ske efhelee, hej ceeB nw oes,
Iej mes otj keF& peien Yekee ntB,
Fmeefuees kene meeje mes, kenes yenve nes~
Deyeercesueske ves meeje Fyeenerce kees ueewe oer,
Deewj meeLe ceW efoS heMeg Deewj oeme,
efHej kene en cesje jepe nw Fme ceW,
legce peneB eenes kej mekeles nes efveJeeme~
Devle ceW meeje kees Ske yeee
peye ngDee Fyeenerce meew yejme kee,
meeje ves Ske heg$e kees pevce efoee,
ke=hee enesJee keer ngF& Gve hej,
Fyeenerce ves Gmes Fmeneke veece efoee~
Iej ceW hejsMeeveer
peye yeee Dee" efove kee ngDee,
Kelevee efkeee Fyeenerce ves Gmekee,
peye otOe es[ves ueeeke nes ieee Jen,
Fyeenerce ves Ske ye[e Yeespe jKee~
Gme Deeeespeve ceW meeje ves,
neefpeje kes heg$e kees Kesueles osKee,
meesee Gvekes cejves hej Jen heeesiee,
Fmeneke kes meeLe meye eerpeeW ceW efnmmee~
mees kene meeje ves Fyeenerce mes,
Gve ceeB-yess kees otj Yespe oes,
yengle ogKeer ngDee Fyeenerce Gve yeeleeW mes,
hej keg veneR kej mekelee Lee Jees~
efkevleg hejcesMJej ves Fyeenerce mes kene,
Gve oesveeW kes yeejs ceW ogKeer cele nesJees,
legcneje JebMe Fmeneke kes JebMe mes euesiee,
meeje pees eenleer nw legce Jener kejes~
keeeWefke Fmeneke legcneje heg$e nw,
ceQ Gmes Yeer Dehevee DeeMeerJee&o otBiee,
Deewj Gmekes heefjJeej kees Yeer ceQ,
Ske ye[e je^ yevee otBiee~
otmejs efove yengle meyesjs Fyeenerce ves,
keg Yeespeve Deewj heeveer efoee Gvekees,
efHej FMceeSue Deewj neefpeje kees efJeoe efkeee,
eue efoS oesveeW yesMexyee keer Deesj kees~
ceYetefce ceW Yekes ceeb Deewj yese,
heeme kee heeveer meye Kelce ngDee,
hej kejer ke=hee hejcesMJej ves Gve hej,
efoKeueeee neefpeje kees Gmeves Ske kegDeeb~
peye leke yeee ye[e ve ngDee,
leye leke hejcesMJej meeLe jne Gmekes,
Ske Dee efMekeejer yeve ieee FMceeSue,
Deewj heejele ceYetefce ceW Jes jnves ueies~
Fyeenerce keer Deyeercesueske mes meefvOe
Deyeercesueske Deewj Gmekee mesveeheefle heerkeesue,
iees Jes oesveeW Fyeenerce kes heeme,
kene, hejcesMJej nj lejn legcneje meneeke nw,
Jeeve oes, legce oeeueg jneWies nceejs meeLe~
Fyeenerce ves kene, ceQ Jeeve oslee ntB,
legcnejs meeLe, legce pewmee ner JeJenej keBiee,
efHej efMekeeele keer Gmemes Gmekes veewkejeW keer,
Ske kegSb hej kej jKee Lee GvneWves keypee~
27
efHej oesveeW ves Deeheme ceW Ske meefvOe keer,
Fyeenerce ves Deyeercesueske kees meele cesceves efoS,
kene, en Fme yeele kee eceeCe nesiee,
efke en kegDeeb Keesoe nw ceQves~
mees Gmekes yeeo Jen kegDeeb yesMexyee* kenueeee,
keeeWefke JeneB oesveeW ves Jeeve efoee Lee,
efHej ueew ieee Deyeercesueske heeueseMf leeeW kes eosMe,
Fyeenerce Yeer JeneB yengle mecee leke jne~
Fyeenerce, Deheves heg$e kees ceej [euees
Fyeenerce kes efJeMJeeme keer hejer#ee uesves,
kene, Dehevee heg$e Fmeneke meeLe uees,
peeDees, Gme hene[ hej efpemes ceQ efoKeueeTBiee,
Deewj cegPes heg$e keer legce nesceyeefue oes~
yeefue kes efueS uekeef[eeB keekej,
eue efoee Fyeenerce heg$e kes meeLe,
Ske efJeMes<e gjer Deewj Deeie ueskej,
oesveeW Gme peien iees Ske meeLe~
Fmeneke yeeeee ieee
hengBe ieS Jes Gme peien hej,
peneB hejcesMJej ves hengBeves kees kene Lee,
Jesoer yevee Gme hej uekeef[eeB jKeer,
efHej Fmeneke kees yeeBOe, uekeef[eeW hej jKee~
gjer neLe ceW ues Fyeenerce peye,
kegyee&ve heg$e kees kejves kees ner Lee,
leYeer enesJee kes Ske otle ves,
Fyeenerce kees hegkeeje Deewj jeske efoee~
kene, Fmeneke kees vee #eefle hengBeeDeeW,
peeve efueee, kejles nes enesJee kee Deeoj,
efHej Fyeenerce ves JeneB Ske ces{e osKee,
Gmes yeefue e{eee heg$e keer peien hej~
* yesMexyee entoe ceW vesieJe ceYetefce kee Ske veiej~ Fme veece kee DeLe& MeheLe kee kegDeeb nw~
efHej Fyeenerce ves megvee enesJee kees,
kene Gmeves, ceQ legcnW DeeMeerJee&o otBiee,
legceves cesjer Dee%ee kee efkeee heeueve,
ceQ legcnW Deveefievele JebMepe otBiee~
meeje cejleer nw
Ske meew meeeF&me Je<e& peerJele jn,
keveeve kes efkee&leyee& ceW cejer meeje,
efnefeeeW mes cekehesuee keer iegHee kees Kejero,
Fyeenerce ves Gmes JeneB hej oHeveeee~
Fmeneke kes efuees helveer, Keespe DeejcYe
nesleer nw, Ske ogunve efceueer, efjyekee
Fmeneke keer helveer yeveer
yengle yeg{ehes leke efpeee Fyeenerce,
enesJee ves oer nj keece ceW meHeuelee,
Deheves ner JebMe keer efkemeer ue[keer mes,
efJeJeen kejvee eenlee Lee Jen Fmeneke kee~
Jeeveye kej Ske hegjeves veewkej kees,
Fmeneke kes efuees Ske helveer Keespeves Yespee,
Gefele ue[keer efceues Fmeneke kes efuees,
kejves ueiee mesJeke efJeMes<e efevn keer eleer#ee~
meesee pees cegPekees heeveer efheueekej,
cesjs TeW kees Yeer heeveer osieer,
Jener ue[keer Fmeneke kes efuees,
ogunve yeveves kes efuees Gefele jnsieer~
leYeer JeneB Ske ue[keer efjyekee DeeF&,
Fyeenerce kes YeeF& veenesj keer heesleer,
oew[ kej ieee mesJeke Gmekes heeme,
yengle megvoj Deewj kegbJeejer Leer Jen ue[keer~
veewkej ves pees ceeBiee heerves kee heeveer
Ie[e veeres jKe efjyekee ves heeveer efheueeee,
efHej TbeW kes efuees yeveer veebo ceW G[sue,
TbeW kees Yeer Gmeves heeveer efheueeee~
28
oer Gmes Debiet"er Deewj yeepetyebo mesJeke ves,
efjyekee kes Iej ceW Gmeves Deeee efueee,
kene mesJeke ves meye yeeleW yeleuee kej,
enesJee ves efjyekee kees Fmeneke nsleg egvee~
jpeecevo nes ieS efjyekee kes IejJeeues,
enesJee keer cepeea kees ceeve efueee GvneWves,
peye efjyekee mes IejJeeueeW ves hete,
Fme efjMles kes efuees neB kej oer Gmeves~
efoes meyekees yengcetue Ghenej mesJeke ves,
efjyekee kees meeLe ueees Ghenej efoS,
efHej efjyekee Deewj Gmekeer Oeee kees meeLe ues,
Jes Jeeheme Deheves Iej kees eue efoS~
Ske efove Fmeneke efvekeuee nueves,
lees otj mes Deeles TbeW kees osKee,
efjyekee ves cegBn efhee efueee heox ceW,
peye Gmeves Fmeneke kees osKee~
leye Fmeneke ues ieee efjyekee kees,
Deheveer ceeb kes heeme lecyet ceW,
efJeJeen meg$e ceW yebOe kej oesveeW,
jnves ueies esce mes Iej ceW~
Fyeenerce kee heefjJeej
Fyeenerce ves kej efueee efHej mes efJeJeen,
Gmekeer veeer helveer kee veece Lee keletje,
Yejhetj peerJeve efyelee kej ceje Fyeenerce,
oHeve ngDee peneB oHeveeF& ieF& Leer meeje~
Fmeneke kee heefjJeej
ke=hee Fmeneke hej kejer enesJee ves,
Gmekeer helveer kees peg[bJee yeseW kees yeKMee,
ye[e SmeeJe, ess kee veece eeketye,
SmeeJe efMekeejer, eeketye Meevle eke=efle kee~
peye ieYe& ceW Les Jees yees,
efjyekee keer eeLe&vee hej kene enesJee ves,
heue jns nQ legcnejs ieYe& ceW oes je^,
oes jepee legce mes hewoe neWies~
Ske heg$e nesiee yeueJeeve otmejs mes,
ye[e yese ess keer mesJee kejsiee,
SmeeJe Fmeneke kees yengle heeje Lee,
ess kees yengle heej kejleer Leer efjyekee~
Ske efove SmeeJe Deeee efMekeej mes,
YetKee, heemee, yegje neue Lee Gmekee,
Keeves kes yeoues eeketye kees Gmeves,
yese efoee nke henueew"s heg$e kee~
Fmeneke Deyeercesueske mes Pet" yeesuelee nw
Ske yeej JeneB Yeer<eCe Dekeeue he[e,
pewmee he[e Lee Fyeenerce kes Jee ceW,
leye enesJee ves kene, efcee ve peeDees,
Fmeer osMe ceW jnes, efpemekee DeeosMe efoee legcnW~
legcnejs meeLe jn, DeeMeerJee&o otBiee ceQ legcnW,
Deewj en meeje eosMe ceQ legcnW otBiee,
leejeW mee Deveefievele yeveeTBiee legcneje heefjJeej,
Deewj en meye ceQ Fyeenerce kes keejCe keBiee~
Fmeneke "nje Deewj iejej ceW jne,
hete ueesieeW ves efjyekee kes yeejs ceW,
kene ueesieeW kees Jen yenve nw cesjer,
[je Gvemes Gmes helveer yeleeves ceW~
uesefkeve Deyeercesueske kees helee eue ieee,
efke efjyekee Leer helveer Gmekeer,
Gve heefle-helveer kees keesF& ees ve hengBeeS,
Deheves ueesieeW kees Gmeves oer esleeJeveer~
Fmeneke Oeveer yevee
Kesleer Fmeneke keer yengle Heueer Hetueer,
peuoer ner Oeveer Jees nes ieee,
kejves ueies [en Gmekes heefueefMleveer,
efceer mes Gmekes kegDeeW kees Yej efoee~
29
kene Deyeercesueske ves nceeje osMe es[ oes,
MeefeMeeueer nes ieS legce ncemes peeoe,
leye es[ iejej Fmeneke eue efoee,
eser veoer kes heeme he[eJe [euee~
Fyeenerce ves JeneB Keesos Les kegSb,
heefueefMleeeW ves heee efpevnW efceer mes,
nke peceeves ueies Deewj ueesie peye,
Keesos kegSb Fmeneke ves efHej mes~
Devle ceW peye Gmeves Ske kegDeeb Keesoe,
lees keesF& JeneB Peie[e kejves veneR Deeee,
yeesuee Fmeneke, enesJee ves oer en peien nceW,
Fmeer Yetefce hej nceW efceuesieer meHeuelee~
Gme peien mes Fmeneke yesMexye ieee,
JeneB enesJee Fmeneke mes yeesuee,
ceQ legcnejs efhelee Fyeenerce kee hejcesMJej ntB,
legcnejs meeLe ntB, legcnW DeeMeerJee&o otBiee~
Fmeefuees enesJee keer Gheemevee kes efuees,
Fmeneke ves JeneB Ske Jesoer yeveeF&,
Deyeercesueske Deeee Fmeneke mes efceueves,
oesveeW ves efce$elee efveYeeves keer MeheLe G"eF&~
SmeeJe keer helveereeb
peye SmeeJe eeueerme Je<e& kee ngDee,
Gmeves efneer efeeeW mes efJeJeen efkeee,
SmeeJe keer Fme njkele ves,
efjyekee Deewj Fmeneke kees ogKeer kej efoee~
Jemeerele kes Peie[s
peye Fmeneke nes euee yet{e,
kene SmeeJe kees efMekeej hej peeDees,
cejves mes henues DeeMeerJee&o otBiee ceQ legcnW,
cesjs Yeespeve nsleg Ske peeveJej ceej ueeDees~
eeketye ves Fmeneke mes eeue eueer
efjyekee ves megve ueer yeeleW Gvekeer,
kene eeketye mes oes yekeefjeeb ues DeeDees,
hekeeTBieer GvnW legcnejs efhelee keer hemevo mes,
legce GvnW Deheves efhelee kees ues peekej efKeueeDees,
kene eeketye ves efhelee heneeve ueWies,
keeeWefke SmeeJe kee Mejerj nw jeseWoej,
eefo GvneWves cegPes tkej osKee lees,
cegPes DeeMeerJee&o osves mes kej oWies Fvkeej~
Fme hej efjyekee ves Gmemes kene,
pewmee ceQ kenleer ntB Jewmee ner kejes,
Dees{ uetBieer meeje oes<e Deheves efmej,
eefo keesF& hejsMeeveer Dee Ke[er nesieer lees,
efHej hekeeeer Gmeves eeketye keer ueeeer yekeefjeeb,
Fmeneke keer hebmeo Devegmeej efJeMes<e {bie mes,
efHej SmeeJe keer heesMeeke eeketye kees henveeeer,
yekejer kee ece[e efehekee efoee Mejerj mes~
peye eeketye ieee Deheves efhelee kes heeme,
hete, kewmes Fleveer peuoer efMekeej efceue ieee,
kene eeketye ves, Deehekes hejcesMJej enesJee ves,
cegPes peuoer ner peeveJejeW kees eehle keje efoee~
Fmeneke kees Gmekeer DeeJeepe ueieer eeketye meer,
hej tves hej Gmes SmeeJe pewmee heeee,
peye hetves hej Gmeves yeleeee Kego kees SmeeJe,
lees Fmeneke ves eeketye kees DeeMeerJee&o efoee~
eeketye kes efuees DeeMeerJee&o
Yeespeve Kee Deewj oeKeceOeg heerkej,
Fmeneke ves DeeMeerJee&o efoee eeketye kees,
kene, enesJee legcnW yengle Je<ee& os,
yengle Hemeue Deewj oeKeceOeg efceues legcekees~
30
meYeer ueesie legcnejer mesJee kejW,
Deewj je^ legcnejs meeceves PegkeW,
Deheves YeeFeeW hej Meemeve kejes,
Jes legcnejer Dee%ee kees ceeveW~
nj Ske Jeefe pees legcnW,
Meehe osiee Jen Meehe heeSiee,
Deewj nj Ske Jen Jeefe pees,
legcnW DeeMeerJee&o osiee, DeeMeerJee&o heeSiee~
SmeeJe kees DeeMeerJee&o
peye SmeeJe efMekeej mes ueew kej,
Yeespeve hekee kej ueeee efhelee kes heeme,
ceeuetce euee leye en Gmekees,
efHej oiee efkeee eeketye ves Gmekes meeLe~
meye DeeMeerJee&o hee egkee Lee eeketye,
efhelee kes heeme Lee keg ve yeee,
Fmejej efkeee peye yengle SmeeJe ves,
Fmeneke ves leye en DeeMeerJee&o efoee~
ve Deer peceeR, ve nesiee yengle DeVe,
Deewj legce Deheves YeeF& kes oeme neWies,
efkevleg ue[eWies legce Deheveer Deepeeoer kes efuees,
Deewj Deheves YeeF& kes Meemeve mes Deepeeo neWies~
eeketye ves efkeee pees Gmekes meeLe,
Ie=Cee kejves ueiee Gmemes SmeeJe,
meesee eeketye kees ceej [euetBiee,
efhelee kee osnevle nesves kes yeeo~
ceeuetce euee peye en efjyekee kees,
eeketye kees Gmeves meye yeleueeee,
Fmeneke mes ken ogunve kees Keespeves,
eeketye kees ceecee kes heeme efYepeJeeee~
eeketye helveer keer Keespe kejlee nw
leye Fmeneke ves eeketye kees yegueeee,
Deewj Gmes DeeMeerJee&o os en DeeosMe efoee,
kejvee vee efkemeer keveeveer eer mes efJeJeen,
Deewj veevee kes Iej peeves kees kene~
JeneB peekej {tB{s Jen Deheves efuees helveer,
Deewj kene hejcesMJej Gme hej ke=hee kejs,
yeves Jen Ske ceneve je^ kee efhelee, eeketye jensue mes efceuelee nw
en peien hejcesMJej Gmekeer mecheefe yevee oW~
peye SmeeJe kees en helee euee,
meesee, eeketye ves efhelee keer Dee%ee ceeveer,
FMceeSue keer heg$eer mes Gmeves efJeJeen efkeee,
eeefhe henues oes helveereeb Leer keveeveer~
hejcesMJej kee Iej yeslesue
yesMexyee es[ eeketye ieee neve, leye Ske efove Gmemes ueeyeeve ves hete,
jele efyeleeves Ske peien "nj ieee,
Ske eeve osKe meesves kes efuees, ceQ legcnW keee Jesleve otB, Gmemes hete~
eeketye ves Gme hej efmej jKee~
meheves ceW osKee eeketye ves,
Ske meer{er he=LJeer mes mJeie& kees peeleer,
enesJee Ke[e Lee meer{er kes heeme,
kene, legcnW en Yetefce oer peeleer~
kene, ceQ legcnejs efheleecen Fyeenerce kee,
Deewj legcnejs efhelee Fmeneke kee ntB hejcesMJej,
nj efoMee ceW HewueWies JebMepe legcnejs,
hetjye, heefMece nes ee eens oef#eCe, Gej~
legcnejs meeLe jn legcnejer j#ee keBiee,
Deewj ueewe ueeTBiee legcnW Jeeheme eneB,
ceQ legcekees leye leke veneR es[Biee,
peye leke hetje vee nes pees Jeeve efoee~
peien nw en ceneve enesJee keer,
meesee eeketye ves Jen efMeuee Ke[er keer, lees kene, henues ye[er keer nesleer Meeoer,
veece efoee Gme peien kees yeslesue,
lesue e{e Jen efMeuee eeoieej yevee oer~
31
leye eeketye ves Ske Jeeve efoee,
iej hejcesMJej Gmekee kegMeue #esce Jenve kejsiee,
lees enesJee nesiee Gmekee hejcesMJej,
Deewj oMeceebMe Gmes Jen mecee|hele kejsiee~
hengBee eeketye peye hetJe& kes eosMe,
ceecee ueeyeeve keer yeser jensue kees osKee,
peeve eeketye kees efjyekee kee heg$e,
Iej pee Gmeves Deheves efhelee mes kene~
ueeyeeve eeketye kes meeLe OeesKee kejlee nw
Ske cenerves jne eeketye ueeyeeve kes meeLe,
efHej Devle ceW megveer eeLe&vee hejcesMJej ves,
legce cesjs efjMlesoej nes keesF& oeme veneR,
eeketye ves ueeyeeve kes meeLe eeue eueer
ueeyeeve keer oes hegef$eeeb LeeR,
ye[er efueDee Leer Deewj eser jensue,
efueDee Fleveer megvoj veneR Leer,
efpeleveer megvoj Leer yenve jensue~
jensue mes esce kejlee Lee eeketye,
mees Gmeves ceecee ueeyeeve mes kene,
eefo yeen oes legce cegPe mes jensue,
lees meele yejme kej mekelee ntB mesJee~
meele yejme mesJee kejves kes yeeo,
ueeyeeve ves yeen oer Gmes Deheveer heg$eer,
hej jensue keer peieue efueDee Leer Jen,
eser keer peien yeen oer ye[er heg$eer~
peye eeketye ves hete Ssmee keeeW efkeee,
jensue kee Yeer efJeJeen kej otBiee legcemes,
meele Deewj yejme kejveer he[sieer mesJee Gmekeer~
efHej Ske mehleen kes yeeo ueeyeeve ves,
jensue kee Yeer efJeJeen efkeee eeketye mes,
meele Deewj yejme leke kejer Gmeves mesJee,
leye cege ngDee Jen Deheves Jeeos mes~
eeketye kee heefjJeej ye{lee nw
enesJee ves osKee efke eeketye jensue kees,
efueDee mes DeefOeke kejlee nw heej,
mees efueDee kees ceeB yeveves eesie yeveeee,
jensue mes erve efueee en DeefOekeej~
yeKMeer mevleeveW enesJee ves efueDee kees,
hej jensue kees keesF& mevleeve ve peveer,
Deewj jensue Yeer ceeB yeveer Ske heg$e keer~
leye eeketye ves peye ceeBieer efJeoeF&,
hete ueeyeeve ves keee os Jen Gmekees,
kene eeketye ves keg Deewj veneR yeme,
cesjs keece kejves keer keercele egkee oes~
kene legcnejer Yes[ yekeefjeeW ceW mes,
oeieoej Deewj Oeejeroej Yes[W os oes,
Fmekes DeueeJee nj veF& keeueer yekejer,
Deewj oeieoej Je Oeejeroej yekeefjeeb os oes~
uesefkeve ueeyeeve ves Gmes mJeerkeej kej,
Jewmes meye heMegDeeW kees efhee efoee,
Yespe efoee GvnW Deheves heg$eeW kes meeLe,
cepeyetj nes eeketye Jener ke ieee~
efHej eeketye ves keg Oeejeroej MeeKeeSW yeveeueer,
Deewj GvnW jsJe[ kes meeceves jKe efoee,
Gve Oeejeroej MeeKeeDeeW kees osKe jsJe[ ves,
Oeejeroej yeeeW kees pevcevee Meg kej efoee~
32
efJeoe nesves kes mecee eeketye Yeeielee nw
Ske efove ueeyeeve kes heg$eeW kees,
megvee eeketye ves yeeleW kejles,
eeketye yengle Oeveer nes ieee nw,
meeje Oeve ues efueee efhelee mes Fmeves~
eeketye ves en Yeer osKee efke ueeyeeve,
Deye henues mee esceYeeJe veneR jKelee,
Deheves hetJe&peeW kes osMe ueew euees,
eeketye mes leye en enesJee ves kene~
efueDee Deewj jensue mes eeketye ves,
Gme cewoeve ceW efceueves kees kene,
peneB Yes[ Deewj yekeefjeeW keer,
Deheveer jsJe[ kees Jen jKelee Lee~
kene, legcneje efhelee eesefOele nw cegPemes,
Deye Jen henues pewmee esceYeeJe ve jne,
ke[er cesnvele kejer ceQves Gvekes efuees,
hej legcnejs efhelee ves cegPes efoee OeesKee~
cegPemes kene oeieoej yekeefjeeb ues uees,
efHej Jees yeele mes heue ieee,
hej hejcesMJej ves cesjer yeele megveer,
Deewj Gmeer ves cesje meeLe efoee~
efueDee Deewj jensue ves kene Gmemes,
Depeveyeer mee JeJenej efkeee efhelee ves,
hejcesMJej ves en Oeve nceW efoee nw,
Jener kejes pees kene kejves kees Gmeves~
mees kejer eeketye ves ee$ee keer leweejer,
helveereeW Deewj heg$eeW kees TBes hej yew"eee,
Deheveer meYeer peeveJejeW keer jsJe[s Deewj,
Dehevee meye meeceeve meeLe ues efueee~
ieee ngDee Lee Fme mecee ueeyeeve,
Deheveer Yes[eW keer Tve keeves,
leye jensue efhelee kes Iej ceW Iegmeer,
Deewj ie=n osJelee egje efuees Gmeves~
eeketye ves ueeyeeve kees ve yeleeee,
efke pee jne nw Jen JeneB mes,
leerve efove yeeo heere efkeee Gmekee,
peye Fme yeele kee helee euee Gmes~
meele efove yeeo peye eeketye kees heeee,
hejcesMJej ves mJehve ceW ueeyeeve mes kene,
eeketye mes legce pees keg kenes,
Ske-Ske Meyo kee Oeeve jKevee~
egjeS ieS osJeleeDeeW keer Keespe
eeketye kees pee heke[e meyesjs ueeyeeve ves,
hete efyevee yeleees keeeW etb Yeeie DeeS,
"erke mes efJeoe ve kejves efoee yesefeeW kees,
keeeW cesjs Iej mes osJeleeDeeW kees egje ueeS~
eeketye kees Fme yeeJele keg helee veneR Lee,
kene eesj kees ceej efoee peeSiee,
yengle {t{eb Gmeves osJeleeDeeW kees ceiej,
ueeyeeve Gve leke hengBe ve mekee~
TB keer peerve ceW efhee kej GvnW,
jensue Kego TB hej yew"er ngF& Leer,
Fmeefuees {t{Bves hej Yeer ueeyeeve kees,
lecyet ceW ie=n osJelee efceues ve keneR~
et ngDee leye eeketye ueeyeeve mes,
kene, yeerme yejme leke legcnejer mesJee keer,
ve neslee pees cesjs meeLe hejcesMJej,
lees Yespe osles legce cegPekees Keeueer~
eeketye Deewj ueeyeeve keer meefvOe
kene ueeyeeve ves es ue[efkeeeb Deewj yees,
es peeveJej Deewj meye keg nw cesje,
uesekf eve Deheveer hege$f eeeb Deewj Gvekes yeeeW kees,
Deheves meeLe jKeves kees keg veneR kej mekelee~
Fmeefuees ceQ Ske meefvOe kejvee eenlee ntB,
helLejeW kee Ske TBee {sj ueiee kej,
pees ncekees en eeo efoueeSiee efke,
nceceW meguen nes ieeer en meefvOe kej~
33
efHej eeveeW kee Ske {sj ueieekej
keer oesveeW ves Deeheme ceW meefvOe,
Deheveer yesefeeW Deewj veeefleeeW mes efceuekej,
ueeyeeve ves leye kejer Jeehemeer~
peneB hej meefvOe kejer Gme peien kees,
eeketye ves hegkeeje efieefueeeo* veece mes,
kene ueeyeeve ves legcemes ue[ves kes efuees,
keYeer ve DeeTBiee ceQ heej Fmekes~
SmeeJe kes meeLe efHej cesue
ueewe eeketye peye efhelee kes eosMe,
YeWs Yespeer Gmeves SmeeJe kes efuees,
kene otleeW kees peekej kenW Gmemes,
Deehekes mesJeke ves Yespeer es Deehekes efuees~
hej eeketye [jlee Lee YeeF& SmeeJe mes,
oes YeeieeW ceW Dehevee oue efoee yeeB,
eefo Ske oue hej Deees keesF& efJeheeer,
lees otmejs ueesie yee mekeles Les Yeeie~
efHej eeketye ves Deheves heefjJeej kees,
Yespe efoee eyyeeske veoer kes heej,
Deewj Gmekes yeeo Deheveer meYeer eerpeW Yeer,
Yespe oer eeketye ves veoer kes heej~
hejcesMJej mes ceuue eg
veoer heej kejves mes henues,
peye eeketye Dekesuee ner Lee,
ye[s meyesjs, metjpe efvekeueves mes henues,
Gmemes ceuueeg kejves Ske Jeefe Deeee~
ue[les jns osj leke Jes oesveeW,
hej keesF& efkemeer kees nje ve heeee,
efHej Gmeves gDee eeketye kees keguns hej,
Jen pees[ Deheves mLeeve mes n ieee~
* efieefueeeo efieueeo kee otmeje veece~ Fme veece kee DeLe& meefvOe keer eeveeW kee {sj nw~
leye Gme Jeefe mes eeketye ves,
kene, legcnW cegPes DeeMeerJee&o osvee nesiee,
efoee DeeMeerJee&o Deewj kene eeketye mes,
Deepe mes legcneje veece FeeSue nesiee~
eeketye Deheveer Jeerjlee efoKeelee nw
leye eeketye SmeeJe mes efceuee,
efkeee meele yeej Pegkekej Gmekees eCeece,
yeeneW ceW Gmes Yej efueee SmeeJe ves,
Fme lejn oesveeW kee ngDee efceueeve~
efHej SmeeJe eue efoee Jeeefheme,
Deewj eeketye megkekeesle kees eue efoee,
Mekesce veiej meye meeceeve Yespekej,
Ske mcejCe mlecYe JeneB yevee efoee~
oervee kes meeLe kegkece&
efueDee Deewj eeketye keer heg$eer Leer oervee,
efkeee Gmemes kegkece& jepee kes yess ves,
eesefOele ngS yengle oervee kes YeeF&,
leye meefvOe kee emleeJe jKee jepee ves~
kene, cesje yese Mekesce kejlee nw,
legcnejer yenve oervee mes heej,
Mekesce ves Yeer mecePeeee Gvekees,
kene, keg Yeer kejves kees ntB leweej~
hej YeeF& DeYeer Yeer Les yengle ,
kene, DeYeer en efJeJeen veneR nes mekelee,
nceejs yeere efJeJeen mecyevOe leYeer nes mekeWies,
peye legcneje nj heg<e keje uesiee Kelevee~
Fme meefvOe ves jepee nceesj Deewj,
Gmekes yess Mekesce kees yengle emeVe efkeee,
oervee kes YeeF&eeW ves pees kene Gmemes,
Mekesce Jen kejves ceW yengle emeVe ngDee~
34
yeouee
cevee efueee oesveeW ves Deheves ueesieeW kees,
nj heg<e kee kej efoee ieee Kelevee,
DeYeer Jes ueesie peKceer ner Les keer,
oervee kes YeeFeeW ves kej efoee nceuee~
ceej [euee GvneWves meYeer heg<eeW kees,
nceesj Deewj Mekesce kees Yeer ceej efoee,
uet efueee GvneWves JeneB pees keg Lee,
Gvekeer helveereeW Deewj yeeeW kees Yeer ues efueee~
eeketye yeslesue ceW
Ske efove hejcesMJej ves eeketye mes kene,
yeslesue veiej peeDees Deewj JeneB yeme peeDees,
eeo kejes Deheves hejcesMJej kees,
Deewj JeneB Gmekeer Ske Jesoer yeveeDees~
mees eeketye ves heefjJeej Deewj mesJekeeW mes kene,
ve kej oes meye Pet"s osJeleeDeeW kees,
Deheves kees heefJe$e jKees, meeHe kehe[s henvees,
en peien es[ nce peeSbies yeslesue kees
eeketye kee veee veece
jensue pevce osles mecee cejer
Seelee (yesleuesnsce) keer jen heke[ves,
yeslesue veiej eeketye ves es[e,
ngF& ce=leg Gmekeer helveer jensue keer,
otmeje heg$e efyeveeceerve peye pevcee~
FeeSue kee heefjJeej
eeketye (FeeSue) kes yeejn heg$e Les,
efpeveceW mes : heg$e Les efueDee mes,
yesve, efMeceesve, uesJeer, entoe, Fmmeekeej,
Deewj peyetuetve Gve heg$eeW kes veece Les~
etmegHe Deewj efyeveeceerve Les jensue mes,
oemeer efyeune mes oeve Deewj vehleeveer,
ieeo Deewj DeeMesj Deve oes heg$e Les,
efpevekeer ceeB efpeuhee Leer efueDee keer oemeer~
SmeeJe kee heefjJeej
yengle ye[e Lee heefjJeej SmeeJe kee,
mees es[ keveeve SmeeJe eue efoee,
Heuee Hetuee Gmekee JebMe yengle,
eosMe yemeekej Gve hej jepe efkeee~
mJehve e etmegHe
jn ieee eeketye keveeve ceW,
yeme ieee JeneB Gmekee heefjJeej,
etmegHe Lee jensue kee pes heg$e,
eeketye kees Gmemes Lee yengle heej~
Ske efove Ske mehevee osKee etmegHe ves,
yevee jns Les meye YeeF& iesntb kee iee,
etmegHe kee iee Ke[e ngDee Deewj,
YeeF&eeW kes ieeW ves Gmes eCeece efkeee~
osKee efHej Ske efove mJehve otmeje,
ieejn ve#e$e, metjpe Deewj eebo,
yeleueeee efhelee kees etmegHe ves,
Pegkekej kej jns Les Gmes eCeece~
peevekej Gve mehevees kee DeLe&,
efke Ske efove nesieer etmegHe keer cenee,
etmegHe kes keg meewlesues YeeF&,
kejves ueies Jes etmegHe mes F&<ee&~
etmegHe oemelee kes efuees yesee ieee
meesee YeeF&eeW ves keesF& ceewkee heekej,
Ske efove ceej osJeW etmegHe kees,
Yespee Mekesce peye Gmes efhelee ves,
Oekesuee kegSb ceW YeeF&eeW ves Gmekees~
iegpejs leYeer JeneB mes keg Jeeheejer,
lees YeeF&eeW kes ceve ceW ueeuee Deeee,
etmegHe kees efvekeeue kej kegSb mes GvneWves,
Gvekes neLe yesekej keg Oeve heeee~
35
Hee DebiejKee etmegHe kee Glejekej,
Gme hej yekejer kee Ketve ueieeee,
ngDee heg$e Meeske ceW eeketye yesewve,
peye YeeF&eeW ves Gmes DebiejKee efoKeeee~
efkemcele etmegHe kees efcee ues ieeer,
yese efoee JeeheeefjeeW ves JeneB Gmes,
efHejewve kes Debiej#ekeeW kes mesveeheefle,
heesleerhej ves oece os Kejero efueee Gmes~
entoe Deewj leeceej
es[ YeeF&eeW kees eue efoee entoe,
Ske keveeveer eer mes efkeee efJeJeen,
cej ieS peye oes heg$e Gmekes,
eflecveeLe veiej keer heke[er jen~
entoe keer ye[er heg$eJeOeg leeceej,
efJeOeJee nes heernj ueew ieeer Leer,
ese osJej Mesuee keye ye[e nesiee,
jn jner Leer Jen en yee peesnleer~
ese yese Yeer vee cej peeS,
iej leeceej kees pees Jees Deheveeues,
Fme [j mes Deheves heg$e Mesuee kees,
meesee entoe ves Jen yeee ueW~
mecePe ieF& peye en leeceej,
entoe Mesuee mes efJeJeen nesves ve osiee,
meeceves Ssmes Dee he[er entoe kes,
efpememes entoe Gmekees Dehevee uesiee~
leeceej ieYe&Jeleer nw
jKe ueer heeme entoe keer efveMeeefveeeb,
efoKeueeF& ueesieeW kees ieYe&Jeleer nesves hej,
entoe ves ceevee ieuele Lee Jen,
pees Mesuee vee yeveeee leeceej kee Jej~
etmegHe efceeer heesleerhej kees yesee ieee
enesJee keer ke=hee Leer etmegHe hej,
heesleerhej kes Iej KegMeneueer eeer,
meejs Iej kee DeefOekeejer yeveekej,
heesleerhej ves etmegHe keer cenee ye{eeer~
etmegHe heesleerhej keer helveer kees cevee
kejlee nw
etmegHe Lee yengle megvoj Deewj meghe,
efoue heesleerhej keer helveer kee Deeee,
heke[e Gmes peye Lee Jen Dekesuee,
Iej mes Yeeie etmegHe ves heere g[eee~
etmegHe keejeieej ceW
Fupeece ueieeee etmegHe hej Gmeves,
pesue ceW etmegHe kees [euee ieee,
efHejewve kes Yeer oes mesJekeeW kees,
Gmeer pesue ceW Yespee ieee~
etmegHe oes meheveeW keer JeeKee kejlee nw
oeKeceOeg osves Jeeues veewkej kee mehevee
jeser yeveeves Jeeues kee mehevee
GveceW mes Ske ves osKee mehevee,
DebietjeW kee jme efHejewve kees efheueeee,
hete peye etmegHe mes Gmeves,
etmegHe ves meheves kee DeLe& yeleeee~
kene, t peeDeesies legce pesue mes,
efHej mes kejesies efHejewve keer mesJee,
Deewj kene, yeskemetj pesue ceW ntB ceQ,
efHejewve mes cesjer Yeer efmeHeeefjMe kejvee~
otpes ves Yeer osKee Ske mehevee,
Yeespeve keer eskejer efmej hej osKeer,
jepee kes efuees Lee Jen Yeespeve,
efpemes Keeles ngS Gmeves efeef[eeB osKeer~
36
etmegHe mes peye hete Gmeves,
meheves kee DeLe& yeleueeee Gmekees,
kene etmegHe ves leerme efove yeeo,
ce=legoC[ osiee efHejewve Gmekees~
etmegHe kees Yeguee efoee ieee
mee efvekeuee pees etmegHe ves kene,
etmegHe kee yeleeee Keje Gleje,
leerve efove yeeo efHejewve ves pevceefove hej,
Gve oesveeW kees keejeieej mes yeenj keje~
oeKeceOeg efheueeves Jeeues veewkej kees,
kej efoee mJelev$e efHejewve ves,
uesefkeve otmejs Jeeues veewkej kees,
Gleej efoee ceewle kes Iee Gmeves~
efkevleg oeKeceOeg osves Jeeues veewkej kees,
etmegHe keer meneelee kejvee eeo ve jne,
Yetue ieee Jen etmegHe kes yeejs ceW,
efHejewve mes Gmeves keg Yeer ve kene~
efHejewve kes meheves
oes yejme efHej etb ner yeerle iees,
Ske efove efHejewve ves osKee mehevee,
meele ceeser Deewj meele ogyeueer ieeeW osKeer,
osKee ogyeueer ieeeeW ves ceesefeeW kees efveieuee~
efHej meheves ceW efHejewve ves osKeer,
meele Deer Deewj meele metKeer yeeefueeeb,
ieeeeW keer lejn Deer yeeefueeeW kees,
Kee ieeer Jes meele metKeer yeeefueeeb~
meYeer peeotiejeW Deewj iegCeer ueesieeW kees yegueekej, henues meele Je<e& ngF& Deer Je<ee&,
efHejewve ves Gvekees Dehevee mehevee yeleeee,
efkevleg GveceW mes keesF& Yeer efHejewve kees,
meheves kee celeueye yelee ve heeee~
* leheevesn Fme efceeer veece kee DeLe& Meeeo peerJeve j#eke efkevleg en efnvot MeyoeW keer
lejn nw efpevekee DeLe& Ssmee Jeefe pees ieghle yeeleeW keer JeeKee kejs nw~
veewkej efHejewve kees etmegHe kes yeejs ceW
yeleelee nw
henues Jeeues mesJeke kees leye,
mcejCe etmegHe kee nes Deeee,
Gmekes meeLe Iee Lee pees keg,
efHejewve kees Gmeves meye keg yeleueeee~
etmegHe meheves keer JeeKee kejves kes
efuees yegueeee ieee
etmegHe meheves kee DeLe& yeleelee nw
yegueJeeee ieee etmegHe kees pesue mes,
celeueye meheves kee Gmeves yeleueeee,
nesieer meele Je<e& leke Deer Hemeue,
efHej meele Je<e& metKes kee meeee~
YegKecejer kes Gve Je<eeX kes efuees,
kejes Des Je<eeX ceW Yeespeve Ske$e,
egmle Deewj kegMeue eMeemeke egve kenes,
kejW Fkee Jes Yeespeve meeceeer meJe&$e~
kene efHejewve ves leye etmegHe mes,
legce ner nes meye mes yegefceeve,
yeveekej Gmekees efcee kee eMeemeke,
efkeee efHejewve ves Gmekee mecceeve~
meeheve leheevesn* veece efoee etmegHe kees,
Deemevele veece eer mes efJeJeen kejJeeee,
etmegHe ves meejs efcee ceW Ietce,
KesleeW ceW Ghepee DeVe Ske$e kejJeeee~
KesleeW ceW Ketye Hemeue Ghepeer,
Flevee DeVe nes ieee Fkee,
jKeves kees Yeer peien ve yeeer~
efkevleg etmegHe Gvekeer yeele ve ceevee,
kene GvnW legce meye nes Yesefoes,
37
YetKecejer Deeves kes henues Je<e& mes henues,
etmegHe Deewj Deemevele kees oes heg$e pevceW,
henues kee veece cevesMMes jKee,
otmejs kees hegkeeje Sewce veece mes~
YetKecejer kee mecee DeejcYe neslee nw
pewmee kene Lee etmegHe ves,
Deer Hemeue ngF& meele meeue leke,
efHej Meg ngS efove YetKecejer kes,
ueesieeW hej Dee he[e mebke~
pecee DeVe leye Deeee keece,
etmegHe ves efoes Yeb[ej Keesue,
Deeme heeme meye peien YetKecejer,
efcee yeselee DeVe kees leewue~
mJehve mee ngDee
kene eeketye ves Deheves yeseW mes,
peekej efcee mes DeVe ues DeeDees,
peeDees legce meye omeeW YeeF&,
hej efyeveeceerve kees vee ues peeDees~
hengBes efcee peye etmegHe kes YeeF&,
etmegHe ves Gvekees heneeve efueee,
hej efheueer yeeleeW kees eeo kej,
Deheveer heneeve kees efhee efueee~
etmegHe Deheves YeeFeeW kees peemetme kenlee nw
kene YeeF&eeW kees legce nes peemetme,
nceejer kecepeesefjeeb helee ueieeves DeeS,
kene GvneWves nce Deehekes mesJeke nQ,
nce eneB yeme DeVe Kejeroves DeeS~
Deewj yeesues nce yeejn YeeF& nQ,
nce meye kee nw Ske ner efhelee,
meyemes ese YeeF& efhelee kes heeme nw,
Deewj otmeje yengle henues cej ieee~
mecePee yegPeekej Deheves efhelee kees,
efcee efHej peeves keer Dee%ee ueer~
peye leke ese YeeF& ve Deelee,
legce meyekees jnvee he[siee pesue ceW~
efMeceesve yevOeke kes he ceW jKee ieee
leerve efove yeeo es[e etmegHe ves GvnW,
hej efMeceesve kees Gmeves jeske efueee,
Deewj kene GvnW, pewmee legceves yeleueeee,
ues DeeDees Dehevee ese YeeF& eneB~
Deye Fve ueesieeW kees ngF& Deelce iueeefve,
ess YeeF& kes meeLe pees yegje efkeee,
nes jnW nQ Gmekeer ce=leg kes efuees oefC[le,
yegjeF& kee Heue efceue jne nw yegje~
etmegHe ogYeeef<ees eje kej jne Lee yeele,
mees Gmekes YeeF& heneeve heees ve Gmes,
uesefkeve Deheves YeeF&eeW keer yeeles megvekej,
yengle og:Ke nes jne Lee Gmes~
efHej etmegHe ves Gvekees Jeeefheme Yespee,
Deewj DeVe yeesefjeeW ceW YejJee efoee,
uesefkeve DeVe kes meeLe ner etmegHe ves,
Gvekee hewmee Yeer Jeeefheme jKeJee efoee~
YeeFeeW ves eeketye kees metefele efkeee
Jeeefheme ueew meye efhelee kees yeleueeee,
Deewj kene efyeveeceerve kees Yespees meeLe,
meye peeve eesefOele ngDee eeketye heg$eeW hej,
yeesuee, efyeveeceerve keer keeeW yeleueeF& yeele~
peeves veneR otBiee Gmes meeLe legcnejs,
etmegHe kees ceQ henues ner Kees egkee,
keee keBiee eefo Gmes keg nes ieee,
cesjer helveer jensue kee Jener heg$e yeee~
eeketye ves efyeveeceerve kees efcee peeves
keer Dee%ee oer
efHej peye meye DeVe Kelce nes ieee,
heg$eeW ves efHej mes efJeveleer keer,
38
Deer YeWs Deewj oesiegvee Oeve,
kene eeketye ves ues peeDees meeLe,
kejlee ntB eeLe&vee j#ee kejs hejcesMJej,
efyeveeceerve kees Yeer ues peeDees meeLe~
YeeF& etmegHe kes Iej efveceefv$ele nesles nQ
peye hengbes efcee Jees meye ueesie,
etmegHe ves GvnW Deheves Iej yegueJeeee,
efMeceesve kees Yeer pesue mes efvekeeuekej,
mesJeke ves GvnW etmegHe kes Iej hengBeeee~
yengle [js ngS Les Jes YeeF&,
keneR DehejeOeer efme ve kej efoS peeSb,
yeesefjeeW ceW efheueer yeej efceuee Lee hewmee,
keneR Jes oeme ve yevee efuees peeSb~
efkevleg mesJeke ves GvnW Yejesmee efoueeee,
efheueer yeej DeVe kee hewmee efceue ieee Lee,
kene, Meeeo legcnejW efhelee kes hejcesMJej ves,
Jen Oeve legcnejW meeLe jKe efoee Lee~
etmegHe kes meeLe Jes Yeespeve kejWies,
en megve Jes YeWs meBYeeueves ueies,
peye etmegHe Deheves Iej hej Deeee,
YeeF& Gmes eCeece kejves kees Pegkes~
kegMeue het Gvekeer etmegHe ves,
efHej Gvekes efhelee keer meueeceleer heter,
kene YeeF&eeW ves efhelee "erke nQ,
Deewj efHej Jevovee keer etmegHe keer~
etmegHe Deheves YeeF& efyeveeceerve mes
efceuelee nw
YeeJe efJeue ngDee etmegHe efyeveeceerve mes efceue,
hej Kego kees Gmeves mebYeeue efueee,
peye leke Jes veMes ceW etj ve ngS,
YeeF&eeW ves Ketye Keeee Deewj efheee~
etmegHe peeue efyeelee nw
peeue HeWkee ieee, efyeveeceerve heke[e
ieee
leye etmegHe ves kene Deheves mesJeke mes,
Gvekeer yeesefjeeW ceW DeVe Yej oes,
Deewj nj Ske Jeefe kee Oeve,
Jeeefheme Gmekeer yeesefjeeW ceW jKe oes~
efyeveeceerve keer yeesefjeeW ceW Yeer,
etmegHe ves Gmekee Oeve Jeeefheme jKeJee efoee,
Deewj meeLe ner meeLe mesJeke kees ken,
Dehevee eeBoer kee heeuee Yeer jKeJee efoee~
efJeoe ngS peye YeeF& etmegHe kes,
etmegHe ves meeceeve leueeMe kejJeeee,
mesJekeeW ves efyeveeceerve kes meeceeve ceW,
etmegHe kee eeBoer kee heeuee heeee~
ieS meye YeeF& etmegHe kes Iej,
Deewj eCeece efkeee Gmes Pegkekej,
kene, nce ueesie eesj veneR nQ,
jnWies Deehekes nce oeme yevekej~
uesefkeve etmegHe ves Gvemes kene,
veneR yeveeTBiee ceQ legcnW oeme,
uesefkeve efpemeves egjeee nw heeuee,
kesJeue Jener yevesiee cesje oeme~
entoe efyeveeceerve keer efmeHeeefjMe kejlee nw
kene entoe ves Deheves ess YeeF& kees,
efkeme lejn efhelee kees ceveekej ueees Les meeLe,
iej efhelee ve osKesiee efyeveeceerve kees lees,
og:Keer nes yeve peeSiee ce=leg kee eeme~
ceQves Gmekee GejoeefelJe efueee Lee,
Gmekeer peien yevee uees Deehe cegPes oeme,
Deheves ess YeeF& kees eneB es[kej ceQ,
veneR pee mekelee Deheves efhelee kes heeme~
39
etmegHe Deheves kees eke kejlee nw efke
Jen keewve nw
Yej Deeee leye efoue etmegHe kee,
yeleueeee Gmeves Gvekee YeeF& nw Jees,
heMeeleehe ve kejes, kene YeeFeeW mes,
pees ngDee hejcesMJej keer eespevee Leer Jees~
FeeSue efcee kes efueS Deeceefv$ele ngDee
efHej YeeF&eeW mes etmegHe ves kene,
peeDees peuoer efhelee kees ues DeeDees,
emeVe ngDee efHejewve Yeer en peevekej,
kene, eens efpelevee DeVe ues peeDees~
efevlee ve kejes keg ueeves keer,
Deheves meeLe keg Yeer keveeve mes,
peeDees Deer ieeef[eeW ceW yew"kej,
ueew DeeDees Iej heefjJeej kees meeLe ues~
etmegHe ves YeeF&eeW kees efoes Jee,
Deewj efhelee kes efuees Yespes Ghenej,
yeleueeee YeeF&eeW ves peye efhelee kees,
ngDee FeeSue* kees n<e& Deheej~
hejcesMJej FeeSue kees efJeMJeeme efoueelee
nw
efcee kes efueS eue efoee FeeSue,
Deewj henues Jen yesMexyee hengBee,
Deheves efhelee Fmeneke kes hejcesMJej keer,
FeeSue ves kejer JeneB Gheemevee~
meheves ceW enesJee ves FeeSue mes kene,
efcee ceW ceQ legcnW ceneve je^ yeveeTBiee,
[jes veneR, euetBiee ceQ legcnejs meeLe JeneB,
efHej legcnW efcee mes yeenj efvekeeue ueeTBiee~
cejesies legce peekej efcee ceW,
efkevleg etmegHe legcnejs meeLe jnsiee,
* FeeSue eeketye, etmegHe kee efhelee~
peye legce cejesies lees Deheves neLeeW mes,
Jen mJeeb legcnejer DeeBKeW yevo kejsiee~
FeeSue efcee kees peelee nw
eeketye kee heefjJeej
FeeSue efcee hengBelee nw
FeeSue ieesMesve ceW yemelee nw
yesMexyee es[ efcee hengBee eeketye,
Deheves hetjs Iej-heefjJeej kes meeLe,
DeieJeeveer kejer etmegHe ves Gve meyekeer,
ieesMesve eosMe keje GvneWves Deeyeeo~
etmegHe efHejewve kes efuees Yetefce Kejerolee
nw
GOej YetKecejer kes keejCe ueesieeW kee,
Oeve Kelce nes ieee, heMeg efyeke ieS,
Yetefce Yeer meye yese oer etmegHe kees,
Deheves eeCeeW keer j#ee kejves kes efueS~
efHejewve kes Jeemles meye Yetefce Kejero,
etmegHe ves efoS yeerpe ueesieeW kees,
Deewj kene, heeeJeeb efnmmee Ghepe kee,
legcnW osvee nesiee efHejewve kees~
cegPes efcee ceW cele oHeveevee
Jeeve efueee etmegHe mes efhelee ves,
me$en Je<e& efcee ceW jnves kes yeeo,
oHeveevee cegPes cesjs hetJe&peeW kes mebie,
cesjer ce=leg nes peeves kes yeeo~
ceveMMes Deewj Sewce kees DeeMeerJee&o
DeeMeerJee&o efoee etmegHe kes heg$eeW kees,
ess kees ye[s mes peeoe efoee,
Sceesjer ueesieeW mes peerlee pees hene[,
eeketye ves Gmes etmegHe kees efoee~
40

eeketye Deheves heg$eeW kees DeeMeerJee&o oslee nw
eeketye kee Deefvlece mebmkeej
efHej Deheves yeejn heg$eeW kees yegueekej,
eeketye ves GvnW Gefele DeeMeerJee&o efoS,
Deewj peye ce=leg nes ieeer eeketye keer,
hetJe&peeW kes mebie oHeveeee ieee Gmes~
YeeF& etmegHe mes [js
efhelee keer ce=leg nesves kes yeeo,
etmegHe kes YeeF& [jves ueies Gmemes,
meesee efkeee Lee pees Gmekes meeLe,
Gme keejCe Ie=Cee kejlee nesiee Gvemes~
41
hej etmegHe ves Deheves YeeF&eeW mes kene,
[jes veneR, en Leer hejcesMJej keer eespevee,
legcnejer Deewj legcnejs heefjJeej keer osKeYeeue keBiee,
keesceuelee mes yeeleW kej GvnW oer meevlJevee~
etmegHe keer ce=leg
peye etmegHe kee Devle mecee Dee ieee,
kene, hejcesMJej legce ueesieeW keer j#ee kejsiee,
Jeeve efoee Lee efpemekee nceejs hetJe&peeW kees,
legce ueesieeW kees Gme osMe ceW ues peeesiee~
Jeeve efueee Gve ueesieeW mes Gmeves,
Deheves meeLe ues peeSbies Jes Gmekeer DeefmLeeeb,
cejves hej Jewees ves Gmekes MeJe kees,
oHeveeves kees leweej kej ef[yyes ceW jKee~
efcee ceW eeketye kee heefjJeej
Lee henues mes etmegHe efcee ceW,
efHej yeme ieS YeeF& Yeer JeneB,
ye{ ieeer yengle peye mebKee Gvekeer,
yengle MeefeMeeueer nes ieS Jees JeneB~
FeeSue kes ueesieeW kees ke
Jee yeouee, efcee kee jepee yeouee,
veneR peevelee Lee Jen etmegHe kees,
FeeSue kes ueesieeW keer mebKee kees osKe,
ueieves ueiee [j Gvemes Gmekees~
hewoe kejves Gvekes peerJeve ceW keef"veeF&,
efkeS oeme-mJeeceer Gve hej efveege,
efHejewve kes efuees vees veiej yeveeves,
efJeJeMe kej GvnW efkeee eege
efpelevee efkeee Gvekee peerJeve otYej,
ye{leer ieF& Gleveer ner Gvekeer mebKee,
mees efceeer ueesieeW ves YeeYeerle neskej,
Deewj Yeer peeoe Gve hej peguce efkeee~
efveie&ceve
enesJee keer Devegieeceer OeeFeeb
yeguee efHejewve ves leye OeeFeeW kees,
kene kejes efnyetDeeW kes veJepeele efMeMeg nueeke,
eEpeoe jnves oes iej ue[keer nes hewoe,
hej ue[keeW kees kej oes legjble meceehle~
efkevleg OeeFeeW ves hejcesMJej hej efJeMJeeme kej,
eEpeoe jnves efoee Gvekes ue[keeW kees,
hete efHejewve ves Ssmee kewmes ngDee,
kene, henues ner yeee peve osleer nQ Jees~
Fmeefuees efHejewve ves en DeeosMe efoee,
peye keYeer legcnejs eneB heg$e hewoe nes,
HeWke oes legjvle Gmes veerue veoer ceW,
efkevleg meYeer hegef$eeeW kees eEpeoe jnves oes~
yeeueke cetmee
etmegHe kee Ske YeeF& Lee uesJeer,
Ske megvoj heg$e Gmekes eneB pevcee,
ceeB keer cecelee vee ceeveer mees,
leerve cenerves leke Gmes efhee jKee~
42
efHej [jer ceeB, Jen heke[er peeSieer,
mees yevee eskejer GmeceW yees kees jKee,
veoer kes efkeveejs uecyeer Ieeme ceW,
ceeB ves Gme eskejer kees jKee~
leYeer efHejewve keer heg$eer JeneB DeeF&,
osKee Ieeme ceW jKeer eskejer kees,
jes jne Lee GmeceW Jees yeee,
oee Dee ieF& yees hej Gmekees~
yees keer yenve JeneB efheer Leer,
osKee Gmeves peye en vepeeje,
hete {tB{ ueeTB keesF& efnyet eer,
Fmekes peerves kee pees yeves meneje~
yeguee ueeeer leye ceeB kees Jen yeeer,
efceuee yeee Jeeefheme heeueves kes efueS,
peye nes ieee Jen Lees[e ye[e,
jnves ueiee yeee efHejewve kes Iej ceW~
cetmee Deheves ueesieeW keer meneelee kejlee nw
veece efceuee Gme yees kees cetmee*
yeerlee Jee nes ieee Jen peJeeve,
osKee Ske efceeer heer jne efnyet kees,
lees cetmee ves ues ueer efceeer keer peeve~
helee euee peye en efHejewve kees,
meesee efceueveer eeefnes cetmee kees mepee,
ngkece efoee heke[ ueeDees cetmee kees,
hej cetmee heke[ mes efvekeue Yeiee~
efceeeve ceW cetmee
cetmee ieee efceeeve osMe ceW,
kee Ske kegSb kes heeme,
ue[efkeeeb DeeF JeneB heeveer Yejves,
cetmee ves efoee Gvekee meeLe~
* cetmee cetmee, Gme efnyet Meyo keer lejn nw efpemekee DeLe& KeeRevee ee yeenj efvekeeuevee
nw~
ueewer ue[efkeeeb peye Deheves Iej Jeeefheme,
cetmee ves ceoo kejer, Iej ceW kene,
leye Gvekes efhelee ves cetmee kees yegueekej,
ye[er yeser kee yeen Gmemes kej efoee~
hejcesMJej ves FeeSue kees meneelee osves
kee efveMee efkeee
GOej FeeSueer men jns Les peguce,
Deewj eeo hejcesMJej kees Jes Les kejles,
megve Gvekeer eeLe&vee eeo efkeee hejcesMJej ves,
Jen kejej pees efkeee Gvekes hetJe&peeW mes~
peueleer ngF& Pee[er
Deheves MJemegj keer Yes[W ejeles ngS cetmee,
efvekeue ieee Ske efove heefMece keer Deesj,
osKeer hene[ hej Ske Pee[er peueleer,
KeeRe jner Leer pees Gmes Deheveer Deesj~
Pee[er kes efveke peye Deeee cetmee,
Ske efoJe JeeCeer oer cetmee kees megveeF&,
ceQ legcnejs hetJe&peeW kee hejcesMJej ntB,
kejvee eenlee ntB legcnejs ueesieeW keer YeueeF&~
efvekeeue GvnW ceQ efcee mes yeenj,
ues peeTBiee Ske Des osMe ceW,
nes mekeWies peneB Jes keeW mes cege,
yemeeTBiee GvnW ceQ Ske Ssmes osMe ceW~
peeDees Deye legce efHejewve kes heeme,
Deewj Deheves ueesieeW kees yeenj ueeDees,
jntBiee meeLe nj oce ceQ legcnejs,
peye leke ueew eneB legce DeeDees~
hete cetmee ves keee kentBiee ceQ,
peye peeTBiee ceQ FeeSefueeeW kes heeme,
hetWies Deiej Jes legcnejs yeejs ceW,
keee yeleueeBT GvnW ceQ legcneje veece~
**
43
leye hejcesMJej ves cetmee mes kene,
Gvemes kenes, ceQ pees ntB mees ntB,*
kenvee FeeSefueeeW kes heeme peekej,
efpemeves legcnW Yespee Jen ceQ ntB~
Deewj kene, legce ueesieeW mes kenesies,
enJes** nw legcnejs hetJe&peeW kee hejcesMJej,
cesje veece meoe enesJee jnsiee,
kenvee Gmeer ves Yespee nw eneB hej~
FeeSue kes yegpegieeX kees Fkee kej,
kenvee enesJee cesjs meeceves eke ngDee,
legce ueesieeW kees keeW mes efvekeeue kej,
Des osMe ues peeSiee, Gmeves kene~
Deewj kene, efcee kes jepee mes kenvee,
nceejs heeme Deeee Lee nceeje hejcesMJej,
yeefueeeb e{eSbies nce Deheves hejcesMJej kees,
leerve efove ceYetefce ceW ee$ee kej~
efkevleg ceQ peevelee ntB efcee kee jepee,
peeves veneR osiee legce ueesieeW kees,
kesJeue Ske ceneve Meefe ner efJeJeMe kejsieer,
Gmes legce ueesieeW kees peeves osves kees~
yelee otBiee ceQ efceeereeW kees Ssmee,
ke=hee kejWies Jes legce ueesieeW hej,
YesW oWies peye legce efJeoe nesies,
neWies Deceerj meesvee eeBoer heekej~
cetmee kes efueS eceeCe
FeeSue kes ueesie cesjer yeeleeW hej,
efJeMJeeme ve kejWies, cetmee ves kene,
neLe ceW legcnejW nw pees uee"er,
HeWke oes Gmes peceeR hej, enesJee ves kene~
* ceQ pees ntB mees ntB efnyet Meyo enJes (enesJee) veece keer lejn nw~
enJes Fme efnyet veece kee DevegJeeo eee: enesJee efkeee peelee nw~ en veece Gme efnyet
Meyo keer lejn nw efpemekee DeLe& Jen nw ee Jen heoeLeeX kees DeefmlelJe oslee nw~
legjvle Jen uee"er meeBhe yeve ieeer,
cetmee Yeeiee Gmemes [j kej otj,
efkevleg enesJee ves cetmee mes kene,
Deeies ye{es heke[ uees Gmekeer hetb~
heke[er hetb pees Gmekeer cetmee ves,
meeBhe yeve ieee efHej mes uee"er,
yeesuee enesJee ueesie legcneje efJeMJeeme kejWies,
eefo Ssmes ner eeesie kejes legce uee"er~
Deewj efHej otmejs eceeCe kes efueS,
kene, [euees ueyeeos ceQ Dehevee neLe,
cetmee ves peye neLe yeenj efvekeeuee,
Gme hej Les meHeso ecekeles oeie~
efHej hejcesMJej ves kene Dehevee neLe,
[euees legce ueyeeos ceW efHej mes,
neLe [eue peye Gmes yeenj efvekeeuee,
nes ieee Lee Jee henues kes pewmes~
efHej Yeer ueesie eefo efJeMJeeme ve kejs,
lees keg heeveer uesvee veerue veoer mes,
Jen heeveer legjvle ner Ketve yeve peeSiee,
pewmes ner gSiee Jen heeveer peceerb mes~
leye cetmee ves kene enesJee mes,
pegbyee veneR nw cesjer meeHe,
kene enesJee ves meye cegPemes heeles,
pees Yeer iegCe nw efpemekes heeme~
legcnejs YeeF& neve kees meeLe YespetBiee,
keeeWefke Jen nw Ske kegMeue Jeee,
yeleueeTBiee ceQ legcnW keee kejvee nw,
hej neve yevesiee legcneje Jeee~
44
cetmee efcee ueewlee nw
eue he[e cetmee efcee keer Deesj,
meeLe ceQ ueskej Dehevee hetje heefjJeej,
kene cetmee kees leye enesJee ves,
efoKeueevee efHejewve kees meye ecelkeej~
hej peeves ve osiee Jen ueesieeW kees,
vee ceevesiee efHejewve, n" heke[siee,
kenvee peeves oes FeeSueer ueesieeW kees,
Jejvee cejsiee legcneje heg$e henueew"e~
cetmee kes heg$e kee Kelevee
Ske peien cetmee meesves kes efuees kee,
enesJee ves Gmes JeneB ceej osvee eene,
uesefkeve efmehheesje ves Kelevee efkeee heg$e kee,
Fmeefuees hejcesMJej ves efkeee cetmee kees #ecee~
hejcesMJej kes meeceves cetmee Deewj neve
pewmee hejcesMJej ves neve mes kene,
neve cetmee kees hejcesMJej kes hene[* hej efceuee
cetmee ves Gmes meye yeeleW mecePeeeeR,
efHej Gmes meeLe ues efcee keer Deesj euee~
FeeSue kes yegpegieex kees Fkee kej,
pees Ieefle ngDee GvneWves Gvekees yeleueeee,
meYeer eceeCe Gve ueesieeW kees efoKeees,
ceevee GvneWves, Pegkekej MeerMe veJeeee~
cetmee Deewj neve efHejewve kes meeceves
efceues efHejewve mes neve Deewj cetmee,
kene peeves oes FeeSefueeeW kees meeLe,
yeesuee efHejewve keewve nw enesJee,
ceevet keeeW ceQ legcnejer yeele~
efHejewve eje ueesieeW kees oC[
* hejcesMJej kee hene[ DeLee&led nesjsye hene[ pees efmevew kee hene[ Yeer kene peelee nw~
ye{e efoS peguce efHejewve ves ueesieeW hej,
Deewj ke[e kej efoee Gvekee keece,
Guee he[e en oeJe cetmee hej,
ueesieeW ves ueieeee Gve hej Fupeece~
cetmee keer hejcesMJej mes efMekeeele
leye cetmee ves keer enesJee mes eeLe&vee,
keeeW DeheveeW kees Ssmeer cegefMkeue ceW [euee,
Deewj DeefOeke etj nes ieee nw efHejewve,
let ner nw Ske meneelee kejves Jeeuee~
FeeSue kes keg heefjJeej
enesJee kee cetmee kees efHej yegueevee,
cetmee keer uee"er kee meeBhe yevevee, heeveer
kee Ketve yevevee, ces{ke, petSb, ceefkeKeeeb,
KesleeW kes peeveJejeW kees yeerceeefjeeB~ Hees[s,
Hegbefmeeeb, Deesues, efef[Feeb, DebOekeej~
enesJee ves kene, nw cesjer eefle%ee,
ues peeTBiee legcnW Ske Des eosMe,
efHej cetmee Deewj neve kees Gmeves,
efoee efHejewve mes efceueves kee DeeosMe~
kensiee peye Jees eceeCe efoKeueeDees,
neve mes kenvee uee"er os [eue,
yevekej meeBhe Jen uee"er oew[sieer,
Jen peeotiej yegueeSiee efoKeeves kees keceeue~
pewmee kene enesJee ves Jewmee ner ngDee,
efHejewve ves iegCeer peeotiej yegueJeees,
pewmes uee"er meeBhe yeve oew[er,
keceeue Gve ueesieeW ves Yeer efoKeueees~
hej neve keer uee"er Kee ieeer,
ueeef"eeb Gve meye ueesieeW keer,
Deke[ ceW Deheveer SW"e jne,
efHejewve ve ceevee yeele cetmee keer~
*** Hemen efnyet Meyo kee DeLe& keto peevee, iegpej peevee ee j#ee kejvee nw~
45
efHej pewmee enesJee ves Gvemes kene,
veerue kee heeveer Ketve ceW yeouee GvneWves,
Kejeye nes ieee meye heerves kee heeveer,
lees kegSb Keesos efcee kes ueesieeW ves~
yejmes ceW{ke, petSb Deewj ceefkeKeeeb,
hej efHejewve De[e jne n" hej,
cej ieS peeveJej efceeer ueesieeW kes,
efkevleg yee ieS FeeSefueeeW kes peeveJej~
yejmes efcee hej Ssmes Deesues,
ve nes ieS heMeg Deewj Kesle,
Deefle Yeebkej Deesuee Je=ef Leer en,
yee ieee hej ieesMesve* eosMe~
yeej yeej Jeeoe kej kes,
yeoue peelee Lee efHejewve yeele mes,
ogDee kej en ke efcee oes,
kenlee jnlee Lee Jen cetmee mes~
kene enesJee ves yeveeee nw n"er,
ceQves efHejewve kees Fme keejCe mes,
leeefke Meefeeeb efoKee meketB Gmekees Deheveer,
Deewj ken mekees legce Deheves heefjJeej mes~
efHej enesJee ves Yespeer efefeeb,
Deewj Ievee DebOesje efcee ceW efkeee,
hej FeeSueer ueesie peneB jnles Les,
ekeeMe JeneB enesJee ves efkeee~
henueew"eW keer ce=leg
leye enesJee ves kene cetmee mes,
Deepe jele ceQ iegpeBiee efcee mes,
* ieesMesve peneB FeeSueer jnles Les~
** cenervee DeLee&led Deeyeerye efpemes efvemeve Yeer kenles nQ~ en ueieYeie ceee& kes ceOe mes
Deewue kes ceOe leke Lee~
nj uetBiee henueew"s efceeer heg$eeW kes eeCe,
yeeWies veneR peeveJej Yeer Fmemes~
hej FeeSefueeeW kees keg vegkemeeve ve nesiee,
en osKe efceeer kejWies cegPekees eCeece,
kenWies ues peeDees FeeSefueeeW kees meeLe Deheves,
en kejvee cesjs efueS nw Deemeeve~
Hemen heJe& kes efveoxMe
cetmee Deewj neve peye efcee ceW ner Les,
leye enesJee ves Gvemes en kene,
en cenervee** legce ueesieeW kes efueS,
Deye mes nesiee Je<e& kee henuee cenervee~
efHej meYeer FeeSefueeeW kes efuees efoee DeeosMe,
kene, Fme cenerves kes omeJeW efove,
nj Jeefe Deheves heefjJeej JeeueeW kes efueS,
eehle kejs Ske cescevee oes<e efyeve~
meeJeOeeveer mes jKe eewonJeW efove leke,
oW yeefue Gmekeer mevOee keeue ceW,
efHej Gme cesceves kee Ketve ueieeSb,
IejeW kes ojJeepeeW Deewj eewKeeW ceW~
Keevee Gmekee ceeBme Deeie ceW Yetve,
DeKeceerjer jeser, ke[Jeer pe[er-yetefeeW kes meeLe,
eefo Lees[e ceeBme megyen leke yee peees,
lees peuee osvee Deeie ceW Jen ceeBme~
Yeespeve kejles Jee Ssmes JeeeW kees henvees,
pewmes pee jns nes legce ee$ee hej,
keeeWefke en enesJee kee Hemen*** nw,
peye ues ieee legcnW efcee mes yeenj~
46
Deepe jele peye iegpeBiee efcee mes,
es[ otBiee Ketve ueies IejeW kees,
cejWies henueew"s efceeer heg$e Deewj heMeg,
hej neefve ve nesieer keg Yeer legcekees~
eeo jKeesies en jele meoe legce,
nesiee legcneje en Hemen heJe& efJeMes<e,
JebMepe legcnejs kejWies enesJee keer Gheemevee,
Fve efoveeW nesiee Keceerj kee eeesie efve<esOe~
efvemeve kes eewonJeW mes FkekeermeJeW efove leke,
KeeDeesies legce ueesie efyevee Keceerj keer jeser,
Deueie kej efoee peeSiee nj Jen Jeefe,
pees KeeSiee Hemen ceW Keceerj ueieer jeser~
efkeee Jewmee ner pewmee enesJee ves kene,
cesceveeW kee Ketve eewKeeW hej ueieeee,
ceejs ieS henueew"s heg$e efceefeeeW kes,
hej cetmee kes ueesieeW kees yeeeee~
FeeSefueeeW eje efcee kees es[vee
nenekeej cee ieee efcee ceW,
cetmee Deewj neve yegueJeees efHejewve ves,
kene, ues peeDees meye keg Dehevee,
Deewj ewve mes peerves oes nceW~
he[esefmeeeW kes heeme pee FeeSefueeeW ves,
ceeBies Jee, meesvee Deewj eeBoer,
ke=heeueg ngS efceeer FeeSefueeeW hej,
pewmeer yeele enesJee ves kener Leer~
jceeefmepe mes megkekee@ce ieS FeeSueer,
eej meew leerme Je<e& efcee ceW jnkej,
jnsieer eeo Jen jele ueesieeW kees,
efove Devet"e Jen Hemen cevee kej~
efveele efkeS Hemen heJe& kes efveece,
kejW FeeSueer Gve DeeosMeeW kee heeueve,
henueew"e heg$e Deewj henueew"e peeveJej,
kejvee nesiee enesJee kees Dehe&Ce~
kene cetmee ves eeo jKees en efove,
Les legce ueesie efcee ceW oeme,
Deepe kes efove Deyeerye ceen ceW,
leeie jns legce efcee kee Jeeme~
kejer Leer eefle%ee efpemekeer enesJee ves,
osves kees legcnW Ske megvoj osMe,
Jeeoe Deye Jen mee nes jne,
pee jns es[ legce Deepe efcee osMe~
peye enesJee legcnW hengBee os JeneB,
Gme efove kees legce jKevee eeo,
nj Je<e& kes henues cenerves ceW,
kejvee Gheemevee Deewj enesJee kees eeo~
Keevee meele efove efyevee Keceerj keer jeser,
Fmekes yeeo Ske ye[er oeJele nesieer,
eeo jKeW legcnejs JebMepe enesJee kees,
en yeele legcnW GvnW yeleueeveer nesieer~
enesJee kees mecee|hele henueew"e heg$e Deewj heMeg,
Kejero uesvee legce enesJee mes Jeeefheme GvnW,
hetWies peye legcemes legcnejs yees,
yeleueevee efcee es[ves kee efkemmee GvnW~
efcee mes yeenj ee$ee
etmegHe keer DeefmLeeeW kee Iej ues peeee
peevee
enesJee kee Deheves ueesieeW kees ues peeee
peevee
efkeee efJeJeMe efHejewve ves Gvekees,
efcee es[ Jees ueesie eues peeeW,
heke[eJeeee Ssmee ceeie& enesJee ves,
efpememes Jees efcee vee ueewves heeeW~
47
etmegHe keer DeefmLeeeb ues meeLe ceW,
eues megkekeesle es[ Sleece keer Deesj,
ceeie& efoKeeee Gvekees enesJee ves,
hengBe iees Jees ceYetefce kes esj~
efove ceW enesJee ves Ske ye[s yeeoue kee,
efkeee Gheeesie GvnW ues eueves kes efueS,
Deewj jele ceW Ske Deefive mlecYe kee,
efkeee Gheeesie GvnW jemlee efoKeeves kes efueS~
kene enesJee ves cetmee mes,
ueesieeW mes kenes heers ceg[kej eueW,
efpememes efHejewve en meesesiee efke,
legce ueesie ceYetefce ceW Yeke ieS~
ceQ efHejewve keer efnccele ye{eTBiee,
leeefke Jen legce ueesieeW kee heere kejs,
efkevleg efHejewve Deewj Gmekeer mesvee kees njeTBiee,
leeefke ceQ enesJee ntB efceeer peeve mekeW~
ef H ejew v e eje FeeSef u eeeW kee heer e
efkeee peevee
peye efHejewve kees en ceeuetce euee,
efke FeeSue kes ueesie eues ieS,
lees GvnW peeves osves kee Jeeve efoee,
Gmekes eefle Gvekes ceve yeoue ieS~
meeseves ueies Jees keeeW nceves,
peeves efoee FeeSue kes ueesieeW kees,
efvekeue egkes nceejs oeme neLeeW mes,
keeeW Yeeieves efoee nceves Gvekees~
jLeeW ceW yew" efHejewve Deewj mesvee,
eues FeeSefueeeW kee heere kejves,
peye osKee efIej ieS nQ Jees,
ueies FeeSueer cetmee kees keesmeves~
kene cetmee ves efnccele jKees,
osKees yeeelee nw kewmes enesJee,
yeeWies vee efceeer Gmekes kenj mes,
ue[lee jnsiee legcnejs efueS enesJee~
cegPes hegkeejvee vee he[siee legcnW,
kene enesJee ves, cetmee mes,
kenes, FeeSueer meye Deeies eueW,
oes ngkece meeiej kees uee"er mes~
ueskej Deheves neLe ceW uee"er,
ueeue meeiej kes Thej G"eDees,
He peeSiee Jen oes YeeieeW ceW,
heej Gmekes legce Glej peeDees~
yeveeee ceQves efceefeeeW kees ogmmeenmeer,
kejWies Jees meye heere legcneje,
oWies cegPes mecceeve peye Jees,
t Yeer vee mekeWies oeceve legcneje~
enesJee kee efceeer mesvee kees njevee
enesJee kee otle pees Deeies euee kejlee Lee,
Gme mecee euee ieee ueesieeW kes heers,
Fmeefuees yeeoue kee mlecYe Deeies mes n,
Dee ieee Gve ueesieeW kes heers~
Fme ekeej efceeer Deewj FeeSefueeeW kes yeere,
Dee Ke[e ngDee Jen mlecYe yeeoue kee,
ekeeMe Lee FeeSue kes ueesieeW kes efueS,
efkevleg efceefeeeW kes efueS e ieee DebOesje~
Fme ekeej Gme DebOekeej kes keejCe efceeer,
Gme jele Dee vee mekes efveke Gvekes,
cetmee ves leye Deheveer yeenW G"eF&,
Deewj eueves ueieer hetJe& mes lespe nJeeSb~
He ieee meceg, metKeer peceeR ekeer,
heej Glej ieS FeeSue kes ueesie,
osKe GvnW etb neLe mes efvekeueles,
heere kejves ueies efcee kes ueesie~
48
oeSB yeeSB Ke[e Lee heeveer,
Oebmes jLe efceefeeeW kes efceer ceW,
efHej cetmee ves peye neLe G"eS,
yen ieS meye efceeer heeveer ceW~
cetmee kee ieerle
ve nes ieeer efHejewve keer mesvee,
enesJee ves FeeSefueeeW kees yeeeee,
ieees KegMeer kes ieerle GvneWves,
enesJee ves Dehevee Jeeoe efveYeeee~
hej efceuee vee oevee-heeveer ceYetefce ceW,
lees FeeSueer ueesie efHej ueies yenkeves,
Fmemes lees yesnlej nce jnles JeneB,
Yejhes Yeespeve nceW efceuelee Lee efcee ceW~
megvee enesJee ves, cetmee mes kene,
efiejeTBiee ceQ DeekeeMe mes Yeespeve,
ues ues Glevee efpeleveer efpemekeer pejle,
MegeJeej kees oes efoveeW kee Yeespeve~
jele ceW JeneB DeeF& yesjW,
ueesieeW ves heke[kej ceebme hekeeee,
megyen Deesme peye efheIeue ieeer,
Keeves kees GvneWves Yeespeve heeee~
ueeuee ceW efpevneWves peeoe efueee,
me[ ieee yeee ngDee Yeespeve,
uesefkeve pewmee kene enesJee ves,
MegeJeej kees me[e vee Yeespeve~
veece efoee Gme Yeespeve kees ceVee,
meHeso Oeefveee kes yeerpe kes meceeve,
kene enesJee ves Dee" heeues Yej ceVee,
yeee jKevee, Deheves JebMepeeW kes efueS efveMeeve~
eeueerme Je<e& leke Keeee ceVee GvneWves,
leye Dee ieS Jees keveeve kes efveke,
eueles jns Jees eneB mes JeneB,
efHej hesepeue kee Dee he[e mebke~
kejer GvneWves cetmee mes efMekeeele,
keeeW ueeS nceW efcee mes yeenj,
cetmee ves leye hegkeeje enesJee kees,
hete keee kentB ueesieeW mes peekej~
enesJee ves kene ueesieeW kes heeme peeDees,
uees keg yegpegieeX kees meeLe ceW Deheves,
Deewj meeLe ceW ues uees Jen uee"er,
efpemekee henues Yeer eeesie efkeee Lee legceves~
meervew hene[ hej legcnejs meeceves,
Ke[e nesTbiee ceQ Ske eeve hej,
peye Gme eeve hej ceejesies uee"er,
Dee peeSiee Gmemes heeveer yeenj~
efkeee cetmee ves pewmee enesJee ves kene,
efceuee ueesieeW kees heeveer heerves kees,
uesefkeve Deceeueskeer ueesie DeeS Keererce,
FeeSue kes ueesieeW mes ue[ves kees~
Yespee enesMet kees cetmee ves ue[ves,
enesJee ves kejer FeeSefueeeW keer ceoo,
peye keYeer cetmee Dehevee neLe G"elee,
enesJee kejlee Lee Gvekeer ceoo~
njeee FeeSefueeeW ves DeceeuesefkeeeW kees,
cetmee ves JeneB Ske Jesoer yeveeF&,
kene cetmee ves osKees enesJee ves,
meoe keer lejn Deheveer yeele efveYeeeer~
cetmee kees Gmekes MJemegj keer meueen
cetmee kee MJemegj Deeee Gmemes efceueves,
cetmee keer helveer Deewj yees meeLe ueeee,
Deye leke pees iegpeje FeeSefueeeW kes meeLe,
cetmee ves Deheves MJemegj kees yeleueeee~
emeVe ngDee MJemegj efce$eeW meye peevekej,
enesJee ves kewmes ceoo kejer Gvekeer,
mlegefle kejer efce$eeW ves enesJee keer,
Deewj mecceeve ceW yeefue Deewj YeWs oer~
49
kejlee Lee cetmee ueesieeW kee veee,
Deheveer mecemeeSb Gmes yeleueeles Les ueessie,
Dekesues ner meye keece kejlee Lee cetmee,
eleer#ee kejles Leke peeles Les ueesie~
mees megPeeJe cetmee kees efoee efce$eeW ves,
osveer eeefnS efMe#ee legcnW ueesieeW kees,
lees[W vee Jees hejcesMJej kes efveece,
meerKeW mener jen peerves keer Jees~
kene, efveege kejes eesie ueesieeW kees,
veeeeOeerMe yeveekej uees Gvemes keece,
peuo efveheeeWies Jees ueesieeW keer GuePeveW,
Deewj legcekees Yeer efceue mekesiee Deejece~
efkeee cetmee ves leye Jewmee ner,
efveege efkeS Gmeves ueesieeW hej eMeemeke,
iebYeerj cemeues ner yeme Gme leke Deeles,
yeekeer keece efvehee osles Les eMeemeke~
FeeSue kes meeLe hejcesMJej kee mee#eerhe$e
efcee mes Deheveer ee$ee kes leermejs cenerves,
FeeSue kes ueesie meervew ceYetefce ceW hengBes,
[sje [euee GvneWves heJe&le kes efveke,
cetmee ieee heJe&le hej hejcesMJej mes efceueves~
enesJee ves kene, peekej kenes ueesieeW mes,
osKees, keee efkeee ceQves efceefeeeW kes meeLe,
legce ueesie cesjs efueS efJeMes<e ueesie yeveeWies,
eefo ceeveesies cesje mee#eerhe$e Deewj yeele~
mees heJe&le kes veeres Deekej cetmee ves,
ueesieeW kes yegpegieeX kees Ske meeLe yegueeee,
enesJee ves pees efoee Lee DeeosMe Gmes,
cetmee ves Gmes Gve ueesieeW kees yeleeee~
leye Ske meeLe meYeer ueesie yeesues,
nce enesJee keer nj yeele ceeveWies,
cetmee hejcesMJej kes heeme heJe&le hej ueewe,
kene, ueesie Gmekes DeeosMe kee heeueve kejWies~
leye enesJee ves cetmee mes kene,
Ieves yeeoueeW ceW DeeTBiee legcnejs heeme,
meYeer ueesie yeeleW kejles megve mekeWies,
leeefke ueesie kejWies Gve yeeleeW ceW efJeMJeeme~
heeke-meeHe neskej meye ueesie,
cesje Fblepeej kejW heJe&le kes veeres,
keesF& eeCeer cesjs heeme vee DeeS,
Ske jsKee KeeRe, jKees meyekees heers~
pees gSiee heJe&le Jen ceeje peeSiee,
kejW eleer#ee meye legjner yepeves kee,
leerve efove mecee nw heeme legcnejs,
efHej en meye keg Ieefle nesiee~
Ske Ievee yeeoue leermejs efove Gleje,
efyepeueer ecekeer Deewj cesOe keer iejpe ngF&,
[j ieS meye ueesie [sjs kes,
lespe OJeefve peye legjner keer ngF&~
ueskej Deeee meye ueesieeW kees cetmee,
leuener ceW hejcesMJej mes efceueves,
{ke ieee meervew heJe&le OegSb mes,
Deewj meeje heJe&le ueiee keeBheves~
peye Yeer cetmee ves kejer yeele,
cesOe keer iejpe ceW Gej efceuee Gmekees,
Fme ekeej enesJee Gleje heJe&le hej,
eeser hej Deeves kees kene cetmee kees~
Deewj kene en cetmee mes,
peeDees, ueeDees neve kees meeLe,
uesefkeve oC[ efceuesiee DeewjeW kees,
eefo DeeSbies Jees cesjs heeme~
ome DeeosMe
leye hejcesMJej ves es yeeleW keneR,
ceQ ntB legcneje hejcesMJej enesJee,
cege efkeee legcnW efcee mes efvekeeue,
mees heeueve kejse Fve DeeosMeeW kee~
50
veneR ceevevee eeefnS legce ueesieeW kees,
cesjs Deefleefje efkemeer Deve osJelee kees,
vee yeveeDees legce keesF& Yeer cete|le,
Deewj vee hetpees efkemeer eeflecee kees~
kejlee ntB Ie=Cee cesjs Gve ueesieeW mes,
pees otmejs osJeleeDeeW keer kejles hetpee,
eefo kejlee nw keesF& cesjs efJe heehe,
lees ceQ Gmekee Me$eg nes peelee~
pees kejles esce, cesje DeeosMe ceeveles,
ceQ Gve hej yengle ke=heeueg jntBiee,
Ssmes ueesieeW keer meneeW heeref{eeW hej,
ke=hee Je<ee& ceQ kejlee ner jntBiee~
veneR eeesie kejvee eeefnS legcnW,
enesJee kee veece ieuele {bie mes,
ieuele {bie mes pees kejlee Gheeesie,
ceevelee ntB DehejeOeer ceQ Gmes~
meyle* kees ceevekej efJeMes<e efove,
kejes Gme efove legce efJeeece,
legce, legcnejs JebMepe Deewj oeme,
vee kejW Gme efove keesF& keece~
keeeWefke enesJee ves n efove ceW,
Oejleer, DeekeeMe Deewj nj eerpe yeveeF&,
efHej meeleJeW efove Gmeves efJeeece efkeee,
ger MeefveJeej keer enesJee kees Yeeeer~
kejes Deheves ceelee-efhelee kee Deeoj,
leeefke oerIe& peerJeve legce efyelee mekees,
vee kejes efkemeer Jeefe keer nlee,
vee keYeer legce JeeefYeeej kejes~
kejveer veneR eeefnS eesjer legcnW,
vee legce oes keYeer Pet"er ieJeener,
* meyle DeLee&le MeefveJeej, entefoeeW kes efueS Gheemevee Deewj efJeeece kee efJeMes<e efove~
vee kejes otmejeW keer eerpeeW keer Fe,
vee jKees ueeuemee Gvekees heeves keer~
ueesieeW kee hejcesMJej mes [jvee
cesIe iejpe Deewj efyepeueer keer eceke,
legjner keer OJeefve, heJe&le mes OegDeeb,
[j ieS meye ueesie en osKekej,
meenme JeneB keves kee vee ngDee~
cetmee ieee Gme ienjs yeeoue ceW,
otj eues ieS yeekeer meye ueesie,
enesJee ves kene, cesjs efueS Jesoer yeveeDees,
kejes GmeceW legce Oetefue kee Gheeesie~
vee DeewpeejeW mes efekeveer kejer eeveW,
vee meer{er yeveevee Jeeefpeye nw legcnW,
yeefue e{eDees Deheves heMegDeeW keer,
mJeerkeej kej otBiee DeeMeerJee&o legcnW~
Deve efveece SJeb DeeosMe
efHej Deve efveece yeleees enesJee ves,
oemeeW kes keee-keee nQ DeefOekeej,
iej heg$eer kees oemeer yeveekej yesees,
mebie Gmekes kejvee kewmee JeJenej~
eefo keesF& efkemeer keer kej os nlee,
lees ceej efoee peees Gme Jeefe kees,
eefo Devepeeves ceW nes peees ogIe&vee,
lees Gefele veneR osvee oes<e Gmekees~
ceeB-yeehe kees pees hengBeees ees,
DeJeMe ceej efoee peees Jen Jeefe,
Deve efkemeer kees pees kejs Ieeeue,
iegveen Devegmeej oC[ heees Jen Jeefe
peerJeve kes yeoues Gefele nw peerJeve uesvee,
DeeBKe, DeeBKe kes, oeBle, oeBle kes yeoues,
pees ees hengBeees IeeJe oes Gmekees,
uees Jener Debie Gme Debie kes yeoues~
51
heMeg eefo efkemeer kees ees hengBeees,
lees mJeeceer veneR oC[ kee DeefOekeejer,
efkevleg mJeeceer kees peevekeejer nes lees,
heMeg Deewj mJeeceer oesveeW oC[ kes Yeeieer~
Keesos keesF& Jeefe iee,
Deewj {bkes veneR eefo Jen Gmekees,
efiej peees keesF& peeveJej ee Jeefe,
lees Gejoeeer "nje mekelee Jen Gmekees~
eefo keesF& Jeefe kejlee nw eesjer,
lees oC[ Yegielesiee Jen Gmekee,
ceeje peees jele ceW meWOe ueieeles,
lees DehejeOe ve nesiee ceejves Jeeues kee~
eefo ueehejJeener nes vegkemeeve kee keejCe,
lees efpeccesoej nesiee Jen Gmekee,
eefo Jeeoer-eefleJeeoer vee nes mencele,
lees hejcesMJej ner kejsiee efveCe&e Gvekee~
eefo keesF& yeveees DeefJeJeeefnlee mes mecyevOe,
lees pejer nw Gmemes efJeJeen kejvee,
eefo heg$eer kee efhelee cevee kej os,
lees Yeer onspe kee Oeve hetje Yejvee~
pees kejs keesF& eer peeot-esvee,
lees Gmes peerefJele jnves cele osvee,
Deewj pees kejs JeeefYeeej heMeg mes,
Gefele Gmes Yeer ce=legoC[ osvee~
eeo jKees legce Les efcee ceW efJeosMeer,
vegkemeeve vee hengBeeDees efJeosefMeeeW kees keYeer,
yesJee efeeeW Deewj DeveeLe yeeeW kees,
ke vee hengBeeDees Gvekees Yeer keYeer~
cesjs ueesieeW ceW eefo keesF& iejerye,
pees ues kepe& lees yeepe vee uees,
vee peuoer egkeeves kees kejes cepeyetj,
vee Gmes ke ceW legce [euees~
hejcesMJej kees ee Deheves cegefKeeeDeeW kees,
osvee veneR eeefnes keYeer legcnW Meehe,
eLece DeVe Deewj Heue kee jme,
kejes cegPes Dee|hele, Jen cesje Yeeie~
oes cegPes Deheves henueew"s heg$eeW kees,
henueew"er ieeeW Deewj Yes[eW kees Yeer osvee,
efkemeer pebieueer peeveJej ves pees ceeje,
Gme heMeg kee ceebme vee Keevee~
Pet" cele yeesuees ueesieeW kes efKeueeHe,
vee yegjeW kes he#e ceW Pet"er ieJeener,
veepeeepe vee uees iejerye kee he#e,
mener nes leYeer oes Gmekeer ieJeener~
eefo efceue peees keesF& Keesee heMeg,
ueewe oes Gmes Gmekes ceeefueke kees,
heMeg ueoe nes peeoe yeesPe mes,
kejes meneelee eens Me$eg kee nes~
vee kejves oes legce ueesieeW kees,
iejerye ueesieeW kes eefle Deveee,
meeJeOeeve, vee kenes DehejeOeer efkemeer kees,
peye leke ekeerve hekekee ve nes peee~
Pet"e oes<e vee ueieeDees efkemeer hej,
vee efveoex<e kees efceues DekeejCe oC[,
vee efjMJele uees efkemeer oes<eer mes,
efjMJele kej osleer nw DeeBKeW yevo~
efJeMes<e heJe&
: Je<e& leke Oejleer kees peeslees,
meeleJeW Je<e& oes Oejleer kees efJeeece,
eefo Gme Je<e& keg Gie peees,
uesves oes Gmes iejeryeeW kees keece~
Ssmes nj : efove keece kejes,
Deewj meeleJeW efove kejes efJeeece,
Fmemes legcnejs cepeotj Deewj heMeg,
Jees Yeer hee ueWies keg Deejece~
52
neWies nj Je<e& leerve efJeMes<e heJe&,
kejesies cesjer Gheemevee efJeMes<e peieneW hej,
henuee heJe& nesiee DeKeceerjer jeser kee,
euesiee pees hetjs Ske mehleen Yej~
otmeje heJe& nesiee keveer kee heJe&,
en heefJe$e heJe& eer<ce kes DeejbYe ceW,
leye nesiee peye legce keeesies,
Gieeeer ieF& Hemeue Deheves KesleeW ceW~
leermeje heJe& Hemeue yeesjves kee,
en heefJe$e heJe& helePe[ ceW nesiee,
efpeme mecee legce Deheveer meejer HemeueW,
kejles nes Deheves KesleeW mes Fkee~
eeW heg<e meeue ceW leerve yeej,
neWies GheefmLele enesJee kes meeceves,
kejes Fkeer peye Deheveer HemeueW,
henueer Hemeue ueeDees enesJee kes meeceves~
hejcesMJej FeeSefueeeW kees Gvekeer Yetefce
uesves ceW meneelee kejsiee
yeesuee hejcesMJej, Yespe jne ntB otle,
pees ues peeSiee legcnW efveefMele mLeeve,
kejsiee legcnejer j#ee en otle,
osvee Gmekees legce hetje mecceeve~
ues peeSiee legcnW Deveske osMeeW mes,
efJepee efoueeTBiee efpeve hej ceQ legcnW,
cele hetpevee legce osJelee Gvekes,
vee Gvekes jbie {bie Deheveeves eeefnS legcnW~
Yeeie peeSbies Jees legcneje eosMe es[kej,
hej Oeerjs-Oeerjs Iesieer en Ievee,
peye leke legce JeneB Hewue ve peeDees,
Deewj DeefOekeej pecee uees JeneB Dehevee~
53
otBiee legcnW ueeue meeiej mes Hejele leke,
heefMeceer meercee heefueMleer meeiej nesiee,
Dejye ceYetefce hetJeea meercee nesieer,
Deewj keesF& mecePeewlee Gvemes veneR nesiee~
hejcesMJej kee FeeSue mes Jeeee
hejcesMJej ves kene, neve Deewj veeoeye,
Deyeernt Deewj FeeSue kes yegpegie& meej,
keg otjer mes kejW cesjer Gheemevee,
cetmee kes meeLe Fme heJe&le hej Deekej~
meye DeeosMe ece& he$e hej efueKekej,
cetmee ves GvnW ueesieeW kees megveeee,
leuener kes meceerhe yeveekej Ske Jesoer,
yeejn efMeueeDeeW kees mLeeefhele kejJeeee~
e{s Jees ueesie leye heJe&le hej,
JeneB FeeSue kes hejcesMJej kees osKee,
veerueceefCe mes Ske ekeeefMele DeeOeej hej,
hejcesMJej kees efmLele Gve meyeves osKee~
cetmee kees helLej keer heefeeb efceueeRr meesves keer Peeuej Deewj ke[s ueiee,
enesJee ves kene, GheosMe Deewj DeeosMe,
efueKes ceQves oes meceleue helLej hej,
ueesieeW kes efueS FvnW otBiee legcnW,
cesjs heeme DeeDees legce heJe&le hej~
cetmee Deewj enesMet ieS heJe&le hej,
yegpegieex mes kene, kejes eefle#ee nceejer,
Deewj peye leke ceQ DevegheefmLele jntB,
neve Deewj ntj neWies legcnejs DeefOekeejer~
cetmee kee hejcesMJej mes efceuevee
Glejer efoJepeesefle meervew heJe&le hej,
peeW eeser hej oerhle ekeeMe, kene meeJeOeeveer mes yeveeDees meye eerpeW,
efkeS ueesieeW ves Deewj cetmee ves oMe&ve,
jne cetmee JeneB eeueerme efove Deewj jele~
heefJe$e JemlegDeeW kes efueS YeW, heefJe$e
lecyet, mee#eerhe$e kee mevotke, efJeMes<e jeser
keer cespe, oerheeOeej
enesJee ves kene, FeeSefueeeW mes kenes,
cesjs efuees Jees YesW ueeeW,
yeveeeW cesjs efueS Ske heefJe$e lecyet,
yeyetue keer ueke[er kee mevotke yeveeeW~
ce{e ngDee nes mevotke meesves mes,
meesves kes ner GmeceW ke[s ueieeDees,
yeyetue keer ner yeefuueeeb yeveekej,
Gve yeefuueeeW mes ner mevotke G"eDees~
jKees mee#eerhe$e Fme mevotke ceW,
meesves kes {kekeve mes {ke kej,
oes keye yevee mJeCe& he$eeW kes,
ueieeDees GvnW {kekeve kes efmejeW hej~
yeyetue keer ner Ske cespe yeveeDees,
Deewj Meg meesves mes ce{es Gmekees,
yeefuueeeW mes ueeDees, ues peeDees Gmekees~
hee$e, leJes, cele&yeeve, DeOe& kes keesjs,
meYeer yeves neW Meg meesves mes,
yeveekej cesjs efueS efJeMes<e jeser,
cesjs meeceves jKees cespe hej Gmes~
leye yeveeDees Ske oerheeOeej meesves kee,
Hetue-heefeeeW mes mepeeDees Gmekees,
oerheeOeej kes meeceves ekeeMe kes efuees,
yeveeDees meele ess oerhekeeW kees~
efveefMele veehe yeleeee meyekee enesJee ves,
* mee{s meele Heg Meeefyoke heeBe neLe
** mee{s eej Heg Meeefyoke leerve neLe
nj eerpe Gmeer {bie mes yeves,
pewmes efoKeeF& heJe&le hej ceQves legcnW~
heefJe$e lecyet, heefJe$e lecyet kee Yeerlejer
Yeeie heefJe$e lecyet kee cegKe ej, YeW
peueeves kes efueS Jesoer heefJe$e lecyet kee
Deebieve, oerheke kes efueS lesue
kene, efveefMele veehe keer ome keveeleW,
Gheeesie kejes lecyet yeveeves kes efueS,
leye legce Ske otmeje lecyet yeveeDees,
Fme lecyet kees {keves kes efueS~
lecyet kes Yeerlejer Yeeie kes efueS,
meve kee Ske efJeMes<e heoe& yeveeDees,
kee{es keye kes eeflehe kehe[s hej,
Deewj yeyetue kes eej KecYes yeveeDees~
jKees mevotke kees heox kes heers,
jKees Gmes meJee&efOeke heefJe$e mLeeve ceW,
otmejer Deesj efJeMes<e cespe kees jKees,
oerheeOeej kees jKees legce oef#eCe ceW~
yeveeDees cegKe ej kes efueS Ske heoe&,
Deewj kejes efe$eeW keer ke{eF& Gme hej,
meesves mes ce{s heebe yeyetue kes KecYes,
pees Ke[s nes keeBmes kes heeBe DeeOeejes hej~
yeyetue keer ueke[er keer Ske Jesoer yeveeDees,
Jeiee&keej, mee{s meele Heg* oesveeW Deesj mes,
nesveer eeefnS en mee{s eej Heg** Tbeer,
Deewj ce{er ngF& nes meye Deesj keeBmes mes~
oerJeej yeveeDees ebnt Deesj lecyet kes,
pees Deebieve yeveeSieer lecyet kes efueS,
ueeeW meye FeeSueer pewletve kee lesue,
mevOee kees oerheke peueeves kes efueS~
54
eepeke kes Jee, Sheeso Deewj hegkee,
meerveeyevo eepeke kes Deve Jee
kene, neve Deewj Gmekes heg$e,
kejWies cesjer mesJee eepeke yeve kej,
yeveJeeDees Gvekes efueS efJeMes<e Jee,
oWies keejeriej es Jee yevee kej~
henveW Jees Sheeso* Deewj hekee,
yeveeeWies efpevnW kegMeue keejeriej,
veece FeeSue kes yeejn heg$eeW kee,
KegoJeeDees legce oes ieescesoke jlveeW hej~
ueieJeeDeeW Gve jlveeW kes Thej meesvee,
leeefke Sheeso hej GvnW eBkee pee mekes,
yeveeDees ceneeepeke kes efuees Ske meerveeyevo,
yeejn jlve efpemeceW neW ueies~
nj Ske jlve hej efueKee ngDee nes,
FeeSue kes Ske heg$e kee veece,
enesJee kees eeo efoueeeWies Jes,
FeeSue kes yeejn heg$eeW kes veece~
yeveeDees Sheeso kes veeres Ske eesiee,
pees kesJeue veerues kehe[s mes yevee nes,
Deveej kes Deekeej kes Hegobves Deewj,
meesves keer Iebefeeb efpemeceW uekeer neW~
Meg meesves kee Ske heleje yevee kej,
Gme hej enesJee kes efueS heefJe$e efueKees,
efmej hej henveer nes pees heie[er,
Gme helejs kees Gme heie[er hej pe[es~
henveveer eeefnS efveefMele keer ieF& heesMeekes, efievees legce FeeSue kes ueesieeW kees,
neve, Gmekes yess Deewj JebMepeeW kees,
en efveece eefo Jees veneR ceeveles,
lees yevevee he[siee keeshe kee Yeepeve Gvekees~ enesJee kees Gvekeer eeo efoueeSieer en YeW~
* Sheeso Ske efJeMes<e eesiee (DebiejKee) efpemes eepeke henvelee Lee~
eepekeeW keer efveegefe kee DeJemej
neve Deewj Gmekes heg$e nQ cesjs,
efJeMes<e mesJeke en yeleeves kes efueS,
efJeMes<e Deeeespeve Jes ueesie kejWies,
GvnW cesje eepeke yeveeves kes efueS~
leeefke emeVe nes Gvemes enesJee,
oWies Jees yeefue enesJee kes efueS,
Deewj efkeee enesJee ves efveefMele,
yeefue kee Yeeie eepekeeW kes efueS~
euesiee en Deeeespeve meele efoveeW leke,
Jesoer kees Meg, heefJe$e kejles jnvee,
yengle heefJe$e nesieer Jesoer Gme mecee,
nj efove Ske YeW e{eles jnvee~
e{evee peueekej Yeespeve keer YeW,
enesJee kees Jen megievOe emeVe kejsieer,
peye YeW e{eDeeWies JeneB ceQ legcemes efceuetieeb,
heefJe$e Jen mLeeve Deewj Jesoer yevesieer~
Oethe peueeves keer Jesoer
yeveeDees mJeCe&ceef{le Oethe peueeves keer Jesoer,
megyen Deewj Meece neve Oethe peueeS,
Je<e& ceW Ske yeej efJeMes<e yeefueoeve,
neve enesJee kees DeJeMe e{eS~
heeheyeefue kes Ketve kee Gheeesie,
ueesieeW kes heeheeW kees Oees osiee,
kenueeSiee en eeeefMee kee efove,
Deefle heefJe$e en efove nesiee~
ceefvoj kes efueS kej
os nj Ske DeeOes Meskesve eeBoer keer YeW,
nesiee en Oeve Gvekes peerJeve kee cetue,
55
neLe hewj Oeesves keer efeueceeer
keeBmes keer efeueceeer Deewj DeeOeej yeveekej,
lecyet Deewj Jesoer kes yeere jKees Fmes,
peye Yeer DeeSb neve Deewj Gmekes heg$e,
Deheves neLe hewjeW kees OeesSb Jees Fmemes~
DeefYe<eske kee lesue
yeveeDees megieefvOele DeefYe<eske kee lesue,
Fmekee eeesie meyekees heefJe$e kejsiee,
Deefle efJeMes<e nesiee en legcnejs efueS,
Fmekee eeesie keesF& DeveLee ve kejsiee~
Oet h e
yeveeDees cemeeueeW mes megieefvOele Oethe,
Deewj Fme Oethe ceW veceke Yeer efceueeDees,
heermekej yeveeDees yeejerke etCe& Fmekee,
enesJee kes efueS ner eeesie ceW ueeDees~
yemeuesue Deewj DeesnesueerDeeye
entoe kes keyeerues mes egvee nw ceQves,
Tjes kes heg$e yemeuesue kees,
Deewj oeve keyeerues mes DeesnesueerDeeye,
meYeer efMeuheeW ceW efvehetCe nQ Jees~
Deewj eefcekeeW kees meeLe ceW ueskej,
efpevekees oer nw ceQves efvehegCelee,
yeveeeWies efceuekej Jees meye eerpeW,
DeeosMe efoee nw ceQves efpevekee~
efceueeheJeeuee lecyet, mee#eerhe$e kee mevotke,
{kekeve Deewj meye meepeesmeeceeve lecyet kee,
cespe Deewj Gme hej keer meye eerpeW,
Deewj oerheeOej yevee Meg meesves kee~
Oethe Deewj YeW peueeves keer yesefoeeb,
Deewj Jesoer hej Gheeesie keer eerpeW,
efeueceeer Deewj Gmekes veeres kee DeeOeej,
neve Deewj heg$eeW keer meYeer heesMeekeW~
DeefYe<eske kes efueS megieefvOele lesue,
heefJe$e mLeeve kes efueS megieefvOele Oethe,
pewmee ceQves DeeosMe efoee nw legcnW,
yeveeSbies meYeer eerpeW Gmeer kes Deveghe~
meyle
leye enesJee ves cetmee mes kene,
FeeSueer kejW meyle kes efove efJeeece,
efHej helLejeW hej DebiegefueeeW mes efueKe,
oes meceleue helLej efoS cetmee kees Leece~
meesves kee ye[e
Jeeefheme pees vee ueewe leye leke cetmee,
ngS ueesie neve kes heeme Fkee,
efcee mes efvekeues, keee kejWies Deye nce,
yeveeDees jen efoKeeves Jeeuee Ske osJelee~
yeesuee neve Deheveer helveer Deewj yeeeW keer,
Gleej ueeDees legce keeveeW keer yeeefueeeb,
ieueekej Gme meesves kees neve ves,
meesves mes ce{e Ske ye[e yeveeee~
hetpeves ueies ueesie Gme ye[s kees,
kene efvekeeue ueeee en nceW efcee mes,
pees efkeee Lee ueesieeW ves Gmes peeve,
eesefOele nes enesJee yeesuee cetmee mes~
n"er Deewj efJejesOeer Fve ueesieeW kees,
kej osves oes legce ve cegPes,
efkevleg kejer cetmee ves efJeveleer,
keee efceuesiee Ssmee kej kes legPes~
Gleje hene[ mes veeres leye cetmee,
Gve oes meceleue helLejeW kees meeLe ues,
yengle eesefOele ngDee cetmee en osKekej,
veee jns Les ye[s kes heeme Jes~
56
HeWke efoS Jes helLej cetmee ves,
keF& gke[s nes ieS Gve helLejeW kes,
efHej Deeie ceW ieuee ye[s kees,
etje etje kej efoee meesvee Gmeves~
peeve neve mes pees Gmeves efkeee,
[sjs kes ej Dee Ke[e ngDee cetmee,
efHej hegkeej kej Gve ueesieeW kees yegueeee,
pees kejvee eenles Les DevegmejCe enesJee kee~
uesJeer kee heefjJeej leye Deeee meeceves,
cetmee ves kene GvnW leueJeej G"e uees,
eens pees Yeer DeeS meeceves legcnejs,
oC[ Gmes legce DeJeMe os [euees~
ceevee DeeosMe cetmee kee GvneWves,
leerve npeej ueesie ceejs ieS,
kene cetmee ves enesJee eje,
efJeMes<e ueesie legce egves ieS~
Deieueer megyen cetmee en yeesuee,
efHej peeTBiee ceQ enesJee kes heeme,
#ecee ceeBietiee legcnejs DehejeOeeW keer,
eefo kej os enesJee legcekees ceeHe~
yeesuee enesJee ues peeDees ueesieeW kees,
peneB jemlee efoKeueeS otle cesje,
oefC[le neWies Jes pees nQ DehejeOeer,
peye Jee DeeSiee oC[ osves kee~
ceQ legcnejs meeLe veneR peeTBiee
peeDees JeneB efpemekee Jeeve efoee Lee,
ceQves Fyeenerce, Fmeneke Deewj eeketye kees,
hej vee peeTBiee ceQ meeLe legcnejs,
keeeWefke legce ueesie yengle n"er nes~
efceueeheJeeuee lecyet
[sjs mes keg otj ues ieee,
cetmee Gme efceueeheJeeuee lecyet kees,
peye keYeer cetmee lecyet ceW peelee,
Ske uecyee yeeoue Glej Deelee veeres kees~
lecyet kes eje hej "njlee Jen yeeoue,
kejlee Lee leye enesJee cetmee mes yeele,
Pegkeles Les ueesie Gme yeeoue kees osKe,
enesJee cetmee mes kejlee Lee ele#e yeele~
cetmee kees enesJee keer ceefncee kee oMe&ve peye Deeee Jen heJe&le mes Glej kej,
kene cetmee ves, letves veneR yeleeee,
efke cesjs meeLe let efkemes Yespesiee,
letves kene let emeVe nw cegPemes,
lees cegPemes let en DeJeMe kensiee~
enesJee ves kene, ceQ mJeeb ner,
meeLe eue, jen efoKeeTBiee legcnW,
cetmee ves kene eefo let veneR euelee,
lees efHej eneR jnves os nceW~
efHej cetmee ves enesJee mes kene,
ke=hee kej cegPes Deheveer ceefncee efoKee,
enesJee ves kene, cegPes osKevee veneR mebYeJe,
Deewj osKeves Jeeuee peerefJele veneR jnlee~
Ke[s nes peeDees meceerhe keer eeve hej,
iegpejsieer cesjer ceefncee JeneB mes,
Deewj iegpejles mecee ceQ legcnW,
{ke uetBiee Deheves neLe mes~
n"e uetBiee leye ceQ Dehevee neLe,
lees osKe heeDeesieW legce cegPes,
uesefkeve heer" ner yeme osKe heeDeesies,
cesje cegKe efoKe veneR mekesiee legcnW~
helLej keer veeer heefeeb
enesJee kes kenves hej efHej cetmee ves,
yeveeF& helLej keer oes meceleue heefeeb,
ieee meervew heJe&le hej ueskej GvnW,
Deewj Pegkekej enesJee kees eCeece efkeee~
57
eeueerme efove jne cetmee heJe&le hej,
enesJee ves oesnjeS efHej mes DeeosMe,
leweej ngDee veee mee#eerhe$e yevekej,
cetmee ves efueKes Jees meye DeeosMe~
cetmee kee lespemJeer cegKe
eceke jne Lee cetmee kee cegKe,
heefJe$e lecyet, mee#eerhe$e kee mevotke,
enesJee mes efceueves kee vetj,
eceke jne Lee Gmekes esnjs hej~
[js vetj osKe [sjs kes ueesie,
hej heeme yegueeee cetmee ves GvnW,
pees DeeosMe efceues Les GvnW oskej,
kehe[s mes {ehe efueee cegKe kees Deheves~
peye peelee Jen enesJee mes efceueves,
leye ne ueslee Lee cegKe mes kehe[e,
ecekelee esnje peye ueew kej Deelee,
efHej [eue ueslee Lee cegKe hej kehe[e~
meyle kes efveece, heefJe$e lecyet kes efuees
eerpeW, ueesieeW keer ceneve YeW, yemeuesuee
Deew j Dees n es u eer D eeye, heef J e$e lecyet ,
mee#eerhe$e kee mevotke, efJeMes<e cespe,
oer h eeOeej, Oet h e peueeves keer Jes o er ,
nesceyeefue keer Jesoer, heefJe$e lecyet kes eejeW
Deesj kee DeeBieve, eepekeeW kes efJeMes<e
Jee, Sheeso, meerveeyevo, eepeke kes
Deve Jee, cetmee eje heefJe$e lecyet kee
efvejer#eCe, cetmee eje heefJe$e lecyet keer
mLeehevee,
enesJee keer ceefncee
oesnjeS cetmee ves enesJee kes DeeosMe,
kene ueesieeW kees heeueve kejW Gvekee,
neve Deewj Gmekes heg$e eepeke yeve,
keece kejWies enesJee keer mesJee kee~
kejer Dehe&Ce ueesieeW ves YeWs,
yevee efpememes meye heefJe$e meeceeve,
yemeuesue Deewj DeesnesueerDeeye ves efceuekej,
mecheVe efkeee Jen meeje keece~
yeveeF& efJeMes<e cespe Deewj oerheeOeej,
Oethe peueeves Deewj nesceyeefue keer Jesoer,
efkeee heefJe$e lecyet kee DeeBieve leweej~
veeW meesvee Deewj eeBoer ueiee,
mechetCe& ceefvoj kes yeveves ceW,
Fmeer lejn veeW keebmee Yeer ueiee,
Gece meve Deewj jsMece JeeeW ceW~
yeveeF& ieeer meye eerpeW Jewmes ner,
pewmee enesJee ves efoee Lee DeeosMe,
efkeee efvejer#eCe lecyet kee cetmee ves,
DeeMeerJee&o efoee osKe hetje ngDee DeeosMe~
henues cenerves kes henues efove,
enesJee ves kene, kejes lecyet kees Ke[e,
eLeemLeue jKees meye eerpeeW kees,
Deewj DeefYe<eske kejes neve Je heg$eeW kee~
efcee es[ves kes otmejs Je<e& kee,
Jen henuee cenervee Deewj henuee efove Lee,
Fme ekeej "erke Gefele mecee hej,
efkeee ieee Jen heefJe$e lecyet Ke[e~
peye nes ieF& meye eerpeW hetjer,
{ke efueee yeeoue ves lecyet kees,
mebkesle kejlee Lee GvnW Jen yeeoue,
keye euevee keye kevee Lee Gvekees~
58
 uewJe JeJemLee
nesceyeefue kes efveece
enesJee hejcesMJej ves cetmee kees yegueeee,
Deewj lecyet ceW mes yeesuee Gmemes,
kenes FeeSefueeeW mes efke peye YeW e{eSb,
lees heMeg kees ueW Deheveer ner jsJe[ mes~
heMegDeeW ceW nesceyeefue oW vej keer,
keesF& oes<e Gme heMeg ceW vee nes,
efHej yeleueeF& yeefue osves keer efJeefOe,
efpemekeer megievOe kejsieer emeVe enesJee kees~
DeVeyeefue kes efveece, etuns ceW hekeer
DeVeyeefue kes efveece
59
eefo DeVeyeefue keesF& e{eS enesJee kees,
lees YeW nesveer eeefnS cenerve Dees keer,
peueeS Jen Gmes lesue Deewj ueesyeeve [eue,
en meyemes DeefOeke heefJe$e YeW nesieer~
lees YeW e{eS Jen Ske ye[e,
eefo DeVeyeefue nes hekeeF&, Yetveer ee leueer,
lees DeKeceerjer Dees keer nes lesue efceueer,
peueeSiee Gmekee keg Yeeie ceeveke Jesoer hej,
Deewj yeeer ngF& YeW nesieer eepeke keer~
YeW kejes vee Deefive ceW legce,
Keceerj ee Meno enesJee kes efueS,
hej henueer Hemeue mes Keceerj kee Meno,
os mekeles nes YeW enesJee kes efueS~
efkevleg ceOegj ievOe kes he ceW,
peueeDees vee Keceerj, vee ner Meno,
enesJee kes efueS DeVeyeefue ceW,
pejer nw e{evee legcnW veceke~
henueer Hemeue mes DeVeyeefue kes efveece
eefo henueer Hemeue mes ueeDees DeVeyeefue,
lees neW Yegveer ngF& DeVe keer yeeueW,
[euees Gme hej lesue Deewj ueesyeeve,
eepeke keg Yeeie Deefive ceW peueeS~
cesueyeefue kes efveece, cesueyeefue kes he
ceW yekejs keer yeefue kes efveece
eefo cesueyeefue neW YeW heMeg keer,
lecyet kes ej hej ceejs heMeg kees,
peueeS Deeie ceW Gme heMeg keer eyeea,
emeVe kejsieer Gmekeer megievOe enesJee kees~
pees Yeer YeW e{eDees enesJee kees,
Gmekee Gece Yeeie enesJee kee nesiee,
euelee jnsiee en efveece heer{er oj,
legcnW Ketve Deewj eyeea Keevee efveef<e nesiee~
mebeesieJeMe ngS heeheeW kes efueS heeheyeefue
kes efveece
heehe nes peees eefo DeefYeef<ee eepeke mes,
efpemekee yegje Demej ueesieeW hej he[e nes,
oes<e vee keesF& efpeme ye[s ceW nes~
eefo Devepeeves nes hetjs je^ mes heehe,
hejcesMJej ves efkeee efpemekes efueS cevee,
lees heeheyeefue kes he ceW e{eS,
hetjs je^ kes efueS Ske ye[e~
eefo Meemeke mes nes peeS DehejeOe,
lees nesiee Jen Meemeke oes<eer,
e{eS YeW Ske oes<ejefnle yekejs keer,
lees enesJee osiee Meemeke kees ceeHeer~
iegveen nes eefo meeOeejCe peve mes,
YeW e{eS yekejer ee ceeoe cescevee,
eepeke peueeS Gmekes gke[s Jesoer hej,
enesJee kejsiee Gme Jeefe kees #ecee~
DemeeJeOeeveer ceW ef k eS ieS ef J eef Y eVe
DehejeOe
peye veeeeuee yegueeS meeer mee#eer vee os,
ee pees t ues peeves Devepeeves DeMeg eerpe,
ee Yetue peeS pees keesF& Jeeve oskej,
lees kejvee eeefnS Gme Jeefe kees eeefMee~
YeW kejs oes<eJeefue kes he ceW Jen,
Deheves jsJe[ keer Ske ceeoe peeveJej,
leye eepeke Jen keee& kejsiee,
efpememes Kelce nes heehe kee Demej~
eefo DemeceLe& nes cescevee YeW kejves ceW,
lees YeW kejs oes HeeKlee ee keyetlej,
Ske oes<eyeefue otmeje nesceyeefue kes efueS,
#ecee kejsiee Gme Jeefe kees hejcesMJej~
eefo FmeceW Yeer nes Jees DemeceLe&,
lees YeW kejs keg cenerve Deee,
Ske ceger GmeceW mes peueeSiee eepeke,
yeekeer pees yeesiee, eepeke kee nesiee~
enesJee keer heefJe$e JemlegDeeW kes eefle,
eefo Dekemceele kejs keesF& ieueleer,
lees YeW kejs Ske oes<ejefnle ces{e,
enesJee kes efueS en oes<eyeefue Gmekeer~
efkeee Gmeves efpeve eerpeeW kee Jeeoe,
DeJeMe osveer eeefnS Jes Gmekees,
Gvekes cetue kee heeBeJee Yeeie pees[,
osvee eeefnS en Oeve eepeke kees~
60
DeveefYe%elee mes Yeer DeeosMe kee GuuebIeve,
eefo nes lees nesiee Jen DehejeOeer,
Ske ces{s keer Jen oes<eyeefue e{eS,
leye enesJee osiee Gmekees ceeHeer~
yesF&ceeve ueesieeW keer oes<eyeefue
eefo keesF& Jeefe kejs yesF&ceeveer,
ee kejlee veneR Dehevee Jeeve hetje,
oes<eer nw Jen heehe kejves kee,
ueewevee nesiee Gmes Gmekee cetue hetje~
Deewj osvee nesiee heeBeJee efnmmee Deefleefje,
Gmekees Gmekes Demeueer ceeefueke kees,
efveoex<e ces{s keer oes<eyeefue Jen e{eS,
leye #ecee kejsiee enesJee Gmekees~
nesceyeefue, DeVeyeefue, eepekeeW keer DeVeyeefue,
heeheyeefue kes efveece, oes<eyeefue, cesueyeefue,
Geesueve yeefue kes efveece
efHej enesJee ves efveece yeleueeS,
nesceyeefue, DeVeyeefue Deewj heeheyeefue kes,
eepekeeW keer DeVeyeefue Deewj cesueyeefue,
Deewj efveece Geesueve yeefue kes~
cetmee neve Deewj Gmekes heg$eeW kees Gheemevee
kes efueS heefJe$e kejlee nw
neve Deewj Gmekes heg$eeW kee DeefYe<eske,
efkeee cetmee ves enesJee kes DeeosMeevegmeej,
efHej e{eeer efJeefYeVe yeefueeeb cetmee ves,
meele efove euee eepekeeW kee efveegefe mebmkeej~
hejcesMJej eje eepekeeW keer mJeerke=efle
Dee"JeW efove leye cetmee ves yegueeee,
neve Deewj Gmekes heg$eeW kees,
ye[e heeheyeefue, ces{e nesceyeefue nsleg,
kene YeW enesJee kees kejes~
kene, kenes FeeSue kes ueesieeW mes,
ueW Ske yekeje heeheyeefue kes efueS,
Ske yejme kee Ske ye[e,
Deewj Ske cescevee oes<eyeefue kes efueS~
Ske meeb[ Deewj Ske ces{e,
enesJee kes efueS neWies cesueyeefue,
nesieer enesJee keer ceefncee eke,
YeW e{eDees lesue efceueer DeVeyeefue~
cetmee kes DeeosMeevegmeej neve ves,
e{eF& heeheyeefue, nesceyeefue Deewj cesueyeefueeeb,
efHej Gleje Jen Jesoer mes veeres,
Deewj neLe G"e ueesieeW kees DeeMeerJee&o efoee~
enesJee keer GheefmLeefle mes ueesieeW kes meeceves,
Ske lespe Deewj Deefive eke ngF& JeneB,
peueeeer efpemeves Jesoer hej nesceyeefue keer eyeea,
efpemes osKe ueesieeW ves efiejkej eCeece efkeee~
hejcesMJej keer pJeeuee eje efJeveeMe
neve kes heg$eeW veeoeye Deewj Deyeernt ves,
Ske Deueie Deeie mes ueesyeeve peueeee,
FmeefueS enesJee mes ekeer Ske pJeeuee,
efpemeves Gve oesveeW kees ve kej efoee~
yeesuee cetmee enesJee kenlee nw,
meye eepeke cesje mecceeve kejs,
ceeveW meYeer enesJee kees heefJe$e,
Deewj Dee%ee efJe DeeejCe ve kejW~
leye enesJee ves neve mes kene,
legcnW Deewj legcnejs eepeke heg$eeW kees,
heervee veneR eeefnS oeKeceOeg ee cee,
peye legce efceueeheJeeues lecyet ceW DeeDees~
heefJe$e Deewj DeheefJe$e eerpeeW ceW,
Meg Deewj DeMeg eerpeeW ceW,
kejvee eeefnS GveceW legcnW Devlej,
oes Gmekeer efMe#ee ueesieeW ceW~
61
cetmee ves kene, neve Deewj Gmekes heg$eeW mes,
DeVeyeefue kee yeee Mes<e Yeeie nw legcneje,
Deewj keeeWefke en YeW yengle heefJe$e nw,
heefJe$e mLeeve hej ner KeeDees Gmes meeje~
ceebme Yeespeve kes efveece
enesJee ves cetmee Deewj neve mes kene,
efke FeeSue kes ueesieeW mes en kenes,
Kegj yebs neW Deewj pegieeueer kejles neW,
Gve heMegDeeW kees legce Kee mekeles nes~
Ssmes peeveJej efpevekee ceebme veneR Keevee
eeef n S, meceg er Yees p eve kes ef v eece,
DeYeespe he#eer, keerhelebieeW kes Keeves
kes efveece, efIeveewves peeveJejeW kes efJe<ee
ceW Deve efveece, Keeves Jeeues peeveJejeW
kes yeejs ceW efveece, efIeveewves peeveJejeW kes
yeejs ceW efveece
kenes, keg peeveJej pegieeueer kejles nQ,
hej Gvekes Kegj Hes veneR nesles,
Tb, Meeheeve Deewj KejieesMe Jewmes nQ,
Dele: Jes legcnejs efueS DeheefJe$e nesles~
Deewj Hes nesles nQ keg kes Kegj,
hej Jes pegieeueer veneR kejles,
megDej Jewmes nw, cele KeeDees Gmes,
DeMeg nQ Jes legcnejs efueS~
hebKe Deewj hejleW Jeeues peueej,
Ssmes peeveJej legce Kee mekeles nes,
uesefkeve hebKe Deewj hejleW efJenerve peueej,
legcnejs efueS efIeveewves nQ Jees~
Ssmes ner Gkeeye, efie, efMekeejer he#eer,
eerue, yeepe Deewj keg Deve he#eer,
Fve heef#eeeW ceW mes efkemeer kees ve KeeDeeW,
legcnejs efueS efveef<e nQ es he#eer~
hebKe neW Deewj jWie kej pees eueles,
efIeveewves nQ Ssmes keer helebie,
uesefkeve eefo Jen Gue mekes lees,
Kee mekeles nes Ssmes keer hebleie~
DeMeg kejWies legcnW efIeveewves keer hebleie,
Ssmes ner DeMeg kejles nQ peeveJej keg,
pees Keelee FvnW ee tlee FvnW,
jnlee nw Jen mevOee leke DeMeg~
eefo Keeves eesie keesF& peeveJej,
cej ieee nes pees Deheves Deehe,
pees tlee ee Keelee nw Gmekees,
mevOee leke Jen jnlee vee meeHe~
cele kejes legce mJeeb kees DeMeg,
keeeWefke ceQ legcneje hejcesMJej ntB heefJe$e,
ueeee ceQ legce ueesieeW kees efcee mes,
mees jnvee eeefnS legcnW Yeer heefJe$e~
veeer ceeleeDeeW kes efueS efveece
meele efoveeW leke DeMeg jnsieer,
yeee peveves kes yeeo veJeemetlee,
eefo pevce os Jen heg$e kees,
Dee"JeW efove nes ue[kes kee Kelevee~
efceueeheJeeues lecyet ceW veF& ceeb e{eS,
efJeMes<e YeWs eepeke kes eje,
efpevnW enesJee kees Dee|hele kejsiee eepeke,
Meg nesieer Jen YeW kes eje~
iebYeerj ece&jesieeW kes yeejs ceW efveece
Yeeeveke ece& jesieer kees Meg kejves kes
efveece, Iej ceW ueieer HeHebtoer kes efueS
efveece, Mejerj mes yenves Jeeues eeJeeW kes
efveece, heg<eeW kes efueS efveece, efeeeW
kes efueS efveece
efHej enesJee ves yeleueeS Gvekees,
iebYeerj ece&jesieeW kes yeejs ceW efveece,
eepeke DeMeg Ieesef<ele kejs Gvekees,
[sjs kes yeenj nes jnve-menve~
62
peye nes peeS Jen Jeefe mJemLe,
Meg nesves keer efJeefOe Jen DeheveeS,
yeefue e{eS efHej Jen enesJee kees,
eepeke efJeOeeve mes Gmes Meg kejeS~
eeJe neslee nes efpevekes Mejerj mes,
leye Jen Jeefe neslee nw DeMeg,
meeJeOeeve kejes GvnW DeMegef mes,
yeleueeDees efveece leeefke neW Jees Meg~
heehe mes efvemleej kes efove
efHej enesJee ves cetmee mes kene,
kenes legce Deheves YeeF& neve mes,
veneR pee mekelee ceneheefJe$e mLeeve ceW,
Jen peye eens heox kes heers~
heehe mes efvemleej kes efove,
heefJe$e mLeeve ceW peeves mes henues,
heeueve kejs efJeMes<e efveeceeW kees neve,
Deewj Jees Yeer pees Deeies ceneeepeke yeves~
peeveJejeW kees ceejves Deewj Keeves kes efveece
eefo keesF& FeeSueer keesF& peeveJej ceejs,
lees Gmes lecyet kes ej hej ueeSiee,
osiee Ske Yeeie YeW ceW enesJee kees,
Jejvee Gmes Deueie kej efoee peeSiee~
ntBiee ceQ Gme Jeefe kes efJe,
pees Ketve Keelee nes, eens pees nes,
eeCeer kee peerJeve Ketve ceW neslee,
FmeefueS e{eles nes Ketve legce cegPekees~
eewve mecyevOeeW kes yeejs ceW efveece
efHej FeeSefueeeW kes efueS yeleueeS,
keg efjMles, Devegefele nQ mecyevOe efpeveceW,
ceelee, efJeceelee, yenve, ceewmeer, HetHeer, eeeer,
heg$eJeOeg, YeeYeer, veeleer-heesefleeeb nQ FveceW~
peye leke legcnejer helveer peerefJele nw,
Gmekeer yenve kees Deheveer helveer vee yeveeDees,
otj jnes he[esmeer keer helveer mes,
vee eke=efle kes efJe DeeejCe DeheveeDees~
os jne ntB pees osMe ceQ legcekees,
kejles Les JeneB Jes Yeebkej heehe,
nes ieeer nw Jen Oejleer DeMeg
kejvee vee legce JeneB en heehe~
FeeSue hejcesMJej kee nw
kenes FeeSue kes meYeer ueesieeW mes,
ceQ legcneje heefJe$e hejcesMJej ntB enesJee,
FmeefueS nesvee eeefnS legcnW Yeer heefJe$e,
Deewj ceeveeW pees DeeosMe kejlee nw enesJee~
mecceeve kejes Deheves ceelee efhelee kee,
cesjs efveece kes efJeMes<e efoveeW kees ceveeDees,
cete|leeeW keer vee kejes legce Gheemevee,
vee keYeer osJeleeDeeW keer cete|leeeb yeveeDees~
cesueyeefue e{eDees lees Gefele {bie mes,
keer mJeerkeej keer pee mekes enesJee eje,
Kee mekeesies Gmes Gme Deewj Deieues efove,
Deewj pees yeeer jns Gmes oes peuee~
peye keees keveer kes mecee Hemeue,
hetjer Hemeue legce cele [euees kee,
efiej peeS pees DeVe Fkee vee kejes,
Jen cegmeeefHejeW Deewj iejeryeeW kee nw Yeeie~
vee eesjer kejes vee "iees ueesieeW kees,
vee Pet" Deeheme ceW yeesuees legce,
vee Pet"e Jeeve oes cesjs veece hej,
vee cepeotj keer cepeotjer jeskees legce~
vee he[ewmeer kees oes legce OeesKee,
vee DeheMeyo kenes efkemeer yenjs kees,
vee ceeie& ceW keesF& DeJejesOe jKees legce,
efkemeer ves$enerve kees veeres efiejeves kees~
63
veee kejes legce F&ceeveoejer mes,
vee iejerye kes meeLe kejes he#eheele,
vee Oeveer kes eefle keesF& efJeMes<e Deeoj,
vee he[ewmeer kes peerJeve mes keesF& efKeueJee[~
Ie=Cee vee kejes Deheves YeeFeeW mes,
he[esmeer yegje kejs lees Gmes mecePeeDees,
#ecee kejes Deewj Yetue peeDees Gmes,
yeouee uesves kee keYeer eelve vee kejes~
pewmes esce kejles nes mJeeb kees,
Jewmes ner he[esmeer kees esce kejes,
enesJee ntB ceQ hejcesMJej legcneje,
cesjs efveeceeW kee legce heeueve kejes~
vee JeCe&mebkejlee heMegDeeW ceW kejes,
vee oes lejn kes yeerpe Kesle ceW yeesDees,
vee henvees legce Ssmes Jee,
pees oes eerpeeW keer efceueeJe mes yeves neW~
efkemeer otmejs keer oemeer mes eefo,
jKelee nes keesF& Jeefe mecyevOe,
vee Kejeroer vee mJelev$e keer ieF&,
lees efoee peevee eeefnS GvnW oC[~
YeefJe<e ceW peye ueieeDeesies legce hes[,
eleer#ee kejveer nesieer legcnW leerve Je<e&,
eewLes Je<e& Heue neWies enesJee kes,
legce Heue Kee mekeles neW heeBeJes Je<e&~
Keeveer veneR eeefnS keesF& eerpe legcnW,
peye leke GmeceW Ketve jnlee yeekeer,
eeesie vee kejes keesF& peeot ee Meiegve,
kejves kes efuees keesF& YeefJe<eJeeCeer~
mecceeve kejes Deheveer heg$eer kee,
Deve efeeeW kee Yeer kejes mecceeve,
cele yeveves oes JesMee legce GvnW,
kejes osMe kee Fme heehe mes efveoeve~
cesjs efJeeece kes efJeMes<e efoveeW ceW,
kejvee veneR eeefnS legcnW keece,
Deewj cesjs heefJe$e mLeeve kee Yeer,
kejvee eeefnS legcnW hetje mecceeve~
DeesPeeDeeW Deewj YetleefmekeeW kes heeme,
cele peeDees meueen uesves kes efueS,
peye keesF& yegpegie& kecejs ceW DeeS,
Ke[s nes peeDees mecceeve osves kes efueS~
yegje vee kejes efJeosefMeeeW kes meeLe,
JeJenej kejes Deheves veeieefjkeeW pewmee,
legce Yeer Les efcee ceW efJeosMeer,
oes heej GvnW DeheveeW pewmee~
veee kejes hetjs F&ceeve kes meeLe,
nes veehe-leewue meye hetje-hetje,
eeo jKees meye efveece Deewj efveCe&e kees,
ceQ ntB legcneje hejcesMJej enesJee~
cete|le hetpee kes efJe esleeJeveer, eewve
heeheeW kes oC[
Pet"s osJelee ceesueske kees pees os,
keesF& Yeer FeeSue ceW yeee Dehevee,
ceej [euees helLej HeWke-HeWke kej,
efJeMJeeme veneR Jen cegPeceW jKelee~
efJeMes<e yevees Deewj yevees heefJe$e,
Deewj kejes cesjer Dee%ee kee heeueve,
ceQ legcneje hejcesMJej enesJee ntB,
yeveeee legcnW ceQves Dehevee efJeMes<e peve~
ceej [euees Gme Jeefe kees,
Deefve eens pees ceelee efhelee kee,
Deewj pees kejs eewve DehejeOe,
Jen Yeer DeefOekeejer ce=leg oC[ kee~
64
eepekeeW kes efuees efveece
kenes neve kes eepeke heg$eeW mes,
vee tSb Jees efkemeer ce=le Jeefe kees,
eefo nes keesF& Gvekee efveke mecyevOeer,
lees Gmekees t mekeles nQ Jees~
nesvee eeefnS eepeke kees heefJe$e,
Deheves heefJe$e hejcesMJej enesJee kes efuees,
efJeJeen kejs Jen meeefj$e eer mes,
Deewj enesJee keer mesJee kejlee jns~
Deewj pees egvee peelee Lee ceneeepeke,
DeefYeef<ee lesue mes Gmes efkeee peelee,
Meeske eke vee kejs meceepe ceW,
vee heefJe$e mLeeve mes yeenj peelee~
kejs efJeJeen Deheves ner ueesieeW keer,
efkemeer kegbJeejer kevee mes ceneeepeke,
os mecceeve Gmekes yeeeW kees ueesie,
efJeMes<e yeele kes efuees yeveeee eepeke~
eefo neve kes JebMepeeW ceW,
nes efkemeer ceW keesF& oes<e,
keece kejs vee eepeke kee Jees,
vee Jen yeefue e{eves eesie~
Kee mekelee nw Jen heefJe$e jeser,
hej peees veneR Jesoer kes heeme,
vee heefJe$e mLeeve kees DeheefJe$e kejW,
vee peees Deefle heefJe$e mLeeve kes heeme~
kenes neve Deewj Gmekes heg$eeW mes,
FeeSueer cegPes pees eerpeW Dee|hele kejles,
Jes cesjer nQ, eepeke vee ueW,
Jejvee Jees cesje mecceeve veneR kejles~
KeeS vee heefJe$e eerpeeW kees keesF&,
eepeke Deewj Gmekes heefjJeej kes efmeJeee,
Yetue mes eefo Gmes keesF& Kee ues,
os heebeJee Yeeie, Yeespeve kes efmeJeee~
hewoe nes Yes[, yekejer ee ye[e,
jnves oes meele efove ceeB kes meeLe,
ceejes veneR ye[s ee Gmekeer ceeB kees, oes heefeeeW ceW n-n jesefeeb,
legjvle ner Gmekes hewoe nesves kes yeeo~
efJeMes<e heefJe$e efove, meyle, Hemen heJe&,
DeKeceerjer cewos kes HeguekeeW kee heJe&, henueer
Hemeue kee heJe& , mehleeneW kee heJe& ,
oerheeOeej Deewj heefJe$e jeser
kejes efveefMele heJeeX kees heefJe$e Ieesef<ele,
meyle, ]Hemeue, henueer ]Hemeue kee heJe&,
mehleeneW kee heJe&, legjner kee heJe&,
Deewj DeKeceerjer cewos keer jeser kee heJe&~
Meg yeveeSiee legcnW eeeefMee kee efove,
en meeleJeW cenerves kee omeJeeb efove,
Yeespeve vee kejesies, e{eDeesies legce yeefue,
keg keece vee kejesies legce Gme efove~
meeleJeW cenerves kes hevnJeW efove,
Deeee kee heJe& ceveeDeesies legce,
henues efove Oece& meYee nesieer,
Gme efove keece vee kejesies legce~
ceveeDeesies en heJe& meele efove leke,
Deeie eje yeefue e{eDeeWies legce,
Dee"JeW efove efHej Oece& meYee nesieer,
Gme efove efJeeece kejesies legce~
DemLeeeer DeeeeeW ceW jnesies Fve efoveeW,
leeefke legcnejs JebMepe en peeve ueW,
peye legce efcee mes efvekeeues iees Les,
yeveeee Lee DemLeeeer DeeeeeW ceW jnves Jeeues~
ueeeW pewletve kee Meg lesue,
FeeSue kes ueesie oerhekeeW kes efueS,
peueeS jKesiee neve oerheke ncesMee,
en efveece nw ncesMee-ncesMee kes efueS~
65
yeejn jesefeeb yevee Des Dees keer,
enesJee kes Deeies jKes cespe hej,
Yetefce kes efueS Deejece kee mecee, pegyeueer
Deewj Meg ueesyeeve nj hebefe hej~
nj Ske meyle kes efove neve,
jKesiee jesefeeb enesJee kes meeceves,
neWieer Jes jesefeeb neve kee efnmmee,
KeeS GvnW Jees heefJe$e mLeeve ceW~
Jen Jeefe efpemeves enesJee kees Meehe
ef o ee
Ske ue[kee FeeSueer ceeB kee heg$e,
hejvleg efceeer Lee ue[kes kee efhelee,
Ietce jne Lee Jen [sjs ceW,
efke Gmeves ue[vee Meg kej efoee~
ue[kes ves Meg kej oer kejvee,
enesJee kes yeejs ceW yegjer yeeleW,
ueesieeW ves heke[ efueee ue[kes kees,
Deewj ueeS Gmes cetmee kes meeceves~
peye leke ngDee enesJee kee DeeosMe,
leye leke eleer#ee kejer ueesieeW ves,
efHej Kegues mLeeve hej ues ieS ue[kee,
Deewj ue[kes kees megvee Lee efpevneWves~
efHej pewmee enesJee ves kene cetmee kees,
helLej ceej ceej ceej efoee ue[kes kees,
Deewj kene pees Ssmee DehejeOe kejsiee,
Ssmee ner oC[ efceuesiee Gme Jeefe kees~
keesF& Jeefe eefo nlee kejlee nw,
lees ce=leg oC[ Gmes efceuevee eeefnS,
* ueewe oer peeSieer FeeSue ceW Yetefce heefjJeejeW Deewj heefjJeej mecetneW keer Leer~ keesF& Jeefe
Deheveer Yetefce yese mekelee Lee, efkevleg pegyeueer kes mecee Jen Yetefce efHej Gmeer heefjJeej ee
mebege heefjJeej keer nes peeleer Leer efpemes Jen meJe&eLece oer ieF& Leer~
Deewj pees hengBeelee nw efkemeer kees ees,
Jewmeer keer ees Gmes hengBevee eeefnS~
ceg e f eJe<e&
meele Je<eeX kes meele mecetn ceW,
neWies meele Yetefce efJeeece kes Je<e&,
heeemeJeeb Je<e& efJeMes<e Je<e& nesiee,
kenesies Gmes legce pegyeueer cegefeJe<e&~
legce ceW mes nj Ske Jeefe kees,
ueewe oer peeSieer* Gmekeer Oejleer,
yeesDees vee yeerpe Gme Je<e& ceW legce,
keees vee Hemeue pees mJeeb Gieer~
vee "iees efkemeer kees, vee "ieves oes,
peye yesees Yetefce lees ieCevee kejes,
pegyeueer kes yeeo pees yeerlee mecee,
Gmeer kes Devegmeej keercele lee kejes~
efevlee vee kejes Dee"JeW Je<e& keer,
efheuee Ghepee DeVe legcnW keeHeer nesiee,
Keeles jnesies veJeW Je<e& leke legce,
peye Dee"JeW Je<e& kee DeVe Ghepesiee~
DeeJeemeere Yetefce kes efveece
veiej hejkeess kes Yeerlej kee Iej,
eefo yeses Gmes Iej kee mJeeceer,
Ske Je<e& kes Devoj Gme Iej kees,
hegve: Kejero mekelee nw Gmekee mJeeceer~
iej en DeefOekeej eeesie vee nes,
lees nes peeSiee Kejeroej kee Jen Iej,
hejkeess kes yeenj keer mecheefe,
ueewe oer peeSieer pegyeueer Je<e& hej~
66
uesefkeve pees nQ uesefJeeeW kes veiej,
ues mekeles Jeeheme keYeer Yeer Iej,
Deewj efHej pegyeueer heJe& kes mecee,
nes peeSiee uesefJeeeW kee ner Jen Iej~
oemeeW kes mJeeefceeeW kes efueS efveece
oerve-nerve Deheves yevOegDeeW kees,
jKees Ske DeefleefLe keer lejn,
vee uees Gvemes kepe& hej meto,
vee kejeDees cepeotjer Gvemes yesJepen~
ues mekeles nes legce oeme-oeefmeeeb,
Deheves eejeW Deesj Deve je^es mes,
pees efJeosMeer legcnejs osMe ceW jnles,
Gvekes heefjJeejeW kes yeeeW ceW mes~
kejes vee etjlee FeeSefueeeW kes meeLe,
vee yeveves oes Gvekees legce oeme,
iej keesF& efveOe&ve FeeSueer oeme yeve peeS,
cege kejeDees Gmes Gefele cetue kes meeLe~
enesJee keer Dee%ee heeueve kee hegjmkeej
enesJee keer Dee%ee heeueve ve kejves kes
efueS oC[
eefo kejesies cesjs DeeosMeeW kee heeueve,
lees megKe-mecheefe meye legcnW yeKMetbiee,
Me$eg Deewj efJeheefeeeb meye otj jnWieer,
Deewj ceQ legcnejs meeLe jntBiee~
eefo ceeveesies vee cesje DeeosMe,
Deewj Deheveer Jeeee kees Yebie kejesies,
lees otBiee legcnW Gejesej keef"ve oC[,
cesjs keeshe kee legce Yeepeve neWies~
Keeueer kej otBiee legcnejs osMeeW kees,
Deewj Me$eg legcnW ues peeSbies meeLe,
me[Wieer JeneB hej legcnejer mevleeveW,
heeSbieer oC[ pees efkeee DehejeOe~
67
DeeMee meoe jnleer nw, Jeeve cenlJehetCe&
nw, enesJee kees YeW, enesJee kees YeW
efkeS ieS cekeeve kee cetue, Yet mecheefe
kee cetue, peeveJejeW kee cetue, efJeMes<e
YeW s
mebYeJe nw ieueleer kees mJeerkeej kej,
legcnejs JebMepe ceeBies cegPemes ceeHeer,
eeo kej legcnejs hetJe&peeW mes Jeeee,
ceQ legcneje hejcesMJej os mekelee ceeHeer~
eefo keesF& Dehe&Ce kejlee nw,
efkemeer Jeefe kees enesJee kees,
lees efveefMele cetue Deoe kejWies,
eefo eenles Kejerovee Gmes Jeeheme Jees~
enesJee kees Dee|hele heMeg vee yeouees,
hej Kejero mekeles Gmekees legce Jeeheme,
pees[eW Gmekes cetue ceW heebeJeeb efnmmee,
pees cetue efveefMele kejlee nw eepeke~
eefo cekeeve ee Kesle keesF&,
kejlee nw mecee|hele enesJee kees,
cetue ceW heeBeJeeb efnmmee pees[,
Kejero mekelee nw Jen Jeeheme Gmekees~
henueew"e heMeg enesJee kee pevce mes,
veneR kej mekeles legce Gmekee oeve,
osvee nesiee henueew"e heMeg enesJee kees,
Gme heMeg kees enesJee kee ceeve~
eefo henueew"e heMeg DeMeg nes,
lees Gmekees Jeeheme Kejerovee nesiee,
eepeke eje lee cetue ceW,
heebeJee Yeeie Deewj pees[vee nesiee~
pees neW efJeMes<e ekeej keer YeWW,
neWieer Jes YeWW enesJee keer,
heMeg Deewj hewoeJeej kee omeJeeb efnmmee,
nesieer en mecheefe enesJee keer~
efieveleer
FeeSue keer efieveleer keer peeleer nw
otmejs Je<e& efceueeheJeeues lecyet ceW,
enesJee ves cetmee mes en yeele kener,
otmejs cenerves kes henues efove Gmeves,
kene, kejes FeeSue keer efieveleer~
yeveeDees nj Ske Jeefe keer meteer,
Gmekes heefjJeej Deewj mecetn kes meeLe,
yeerme yejme ee pees Thej neW,
Meeefceue kejes Gve meYeer kes veece~
eleske heefjJeej mecetn mes Ske Jeefe,
nesiee Gme heefjJeej mecetn kee veslee,
es veece nw Gve JeefeeeW kes,
pees meeLe jn kejWies legcnejer meneelee~
Sueermetj yesve heefjJeej mecetn mes,
MeuetceerSue efMeceesve heefjJeej mes nesiee,
venMeesve entoe heefjJeej mecetn mes,
velevesue Fmmeekeej heefjJeej mes nesiee~
peyetuetve heefjJeej mecetn mes SueerDeeye,
Sewce nesiee etmegHe kes JebMe mes,
iecueerSsue ceveMMes heefjJeej mes nesiee,
Deewj Deyeeroeve efyeveeceerve heefjJeej mes~
DenerSpesj oeve kes heefjJeej mecetn mes,
heieerSue DeeMesj heefjJeej mes nesiee,
ieeo kes heefjJeej mecetn mes Sueemeehe,
Denerje vehleeueer mecetn mes nesiee~
heefjJeej mecetn kes Fve vesleeDeeW kees,
efueee cetmee-neve ves meeLe,
yegueekej meYeer FeeSue kes ueesieeW kees,
efieveer Gve ueesieeW keer leeoeo~
mebKee yeejn mecetneW kes ueesieeW keer,
Leer : ueeKe heQleerme meew heeeme,
uesefkeve uesJeer heefjJeej mecetn kes ueesie,
veneR Les Jes Fme mebKee kee Yeeie~
enesJee ves kene, uesJeerJebefMeeeW mes kenes,
Jes mee#eerhe$e kes lecyet kes Gejoeeer neWies,
ueskej eueWies Jes lecyet keer meye eerpeW,
Deewj [sje Geue Gmekeer osKeYeeue kejWies~
68
[sjs keer JeeJemLee, neve kee eepeke
heefjJeej, uesJeerJebMeer eepekeeW kes meneeke,
uesJeerJebMeer henueew"s heg$eeW kee mLeeve uesles
nQ
enesJee ves kene, lecyet kes eejeW Deesj,
FeeSue kes ueesie ueieeSb Dehevee [sje,
nj Ske mecetn Dehevee efJeMes<e PeC[e,
Iesj kej ueieeS Jees Dehevee [sje~
efHej yeleueeee keewve-keewve mecetn,
ueieeSbies efkeme efoMee ceW [sje,
Deewj eceMe efkeme lejn mes,
euesiee yeejn mecetneW kee [sje~
uesJeerJebMe Jeeues neWies neve kes meneeke,
Deewj neve kes JebMepe cesjs eepeke neWies,
keeeWefke egve efueS uesJeerJebMeer mesJee nsleg,
DeewjeW kees Deye henueew"s heg$e veneR osves neWies~
efievees uesJeerJebMe kes heg<eeW kees,
kene cetmee mes enesJee ves,
Ske cenerves mes pees Thej Les,
yeeF&me npeej Les mebKee ceW~
efveefMele efkeee uesJeerJebMe JeeueeW ceW,
keewve heefjJeej mecetn keee keece kejsiee,
keneB ueieeSbies Jees [sjs Deheves,
keewve efkeme Jemleg kee Fblepeece kejsiee~
lecyet kes hetJe& ceW [sje ueieeee,
cetmee, neve Deewj Gmekes heg$eeW ves,
keece heefJe$e mLeeve keer osKeYeeue kee,
FeeSefueeeW kes efueS efkeee GvneWves~
efHej kene enesJee ves vee uetBiee,
Deye ceQ FeeSefueeeW kes henueew"s heg$e ee peeveJej,
Gve kes mLeeve hej uetBiee Deye ceQ,
uesefJeeeW kes ner henueew"s heg$e Deewj peeveJej,
FeeSefueeeW kes henueew"s heg$e uesefJeeeW mes,
oes meew eflenej Les peeoe mebKee ceW,
eleske kes efueS heebe Meskesue eeBoer,
oer FeeSueer ueesieeW ves yeoues ceW~
kenele heefjJeej kes mesJee-keee&
kenele heefjJeej pees uesJeerJebMeer Les,
kene enesJee ves efievees heg<e Gvekes,
Gvekee keece nesiee osKeYeeue kejvee,
meJee&efOeke heefJe$e Yeeie keer lecyet kes~
efHej kene veS mLeeve keer ee$ee,
peye kejW FeeSue kes ueesie,
efkeme lejn heefJe$e eerpeeW kees {keW,
Deewj kewmes GvnW ues peeSb ueesie~
peye neve Deewj Gmekes heg$e,
heefJe$e eerpeeW kees hetje {ke oW,
leye kenele heefjJeej Yeerlej peeSiee,
efHej Gvekees Jes ues pee mekeles~
meeJeOeeve kejWies cetmee Deewj neve,
leeefke keneleJebMeer ve vee neW,
eefo heefJe$e eerpeeW kees osKe ueW,
legjvle ner cejvee nesiee Gvekees~
iesMeexve heefjJeej kes mesJee-keee&
kejWies efceueeheJeeues lecyet keer osKeYeeue,
uesJeerJebMeer iesMeexve heefjJeej kes ueesie,
G"eSbies lecyet Deewj meeLe keer eerpeW,
Gvekeer efveiejeveer kejWies eepeke ueesie~
cejejer heefjJeej kes mesJee-keee&
cejejer heefjJeej Yeer uesJeerJebMeer Les,
lecyet kes leKles efkees Gvekes efpecceW,
peye FeeSueer ueesie ee$ee kejW lees,
KecYes Deewj DeeOeej Yeer Jees ues eueW~
69
uesJeer heefjJeej
Dee" npeej heebe meew Demmeer,
Leer kegue uesJeerJeeEMeeeW keer mebKee,
efkeme heg<e kees keee kejvee nw,
enesJee kes DeeosMeevegmeej lee efkeee ieee~
Meglee mecyevOeer efveece
enesJee ves cetmee mes kene,
DeeosMe oslee ntB FeeSue kes ueesieeW kees,
pees DeMeg neW jesie Fleeefo kes keejCe,
[sjs mes yeenj kej efoee peeS Gvekees~
DehejeOe kes efueS DeLe&-oC[
enesJee ves kene, otmejeW kee yegje kejves Jeeuee,
heehe kejlee nw Jen enesJee kes efKeueeHe,
mJeerkeej kej, heeeJeeB Yeeie DeefOeke os,
leye Gmekes DehejeOe kee nesiee Yegieleeve~
eefo cej egkee nes heeref[le Jeefe,
Deewj keesF& Gmekee meiee-mecyevOeer vee nes,
Gme efmLeefle ceW yegje kejves Jeeuee Jeefe,
hetje Yegieleeve kejsiee enesJee kees~
Jen Jeefe hetje Oeve eepeke kees osiee,
eepeke e{eSiee #eceeoeve heer yeefue kees,
Deewj pees Oeve yee peeSiee Gmemes,
eepeke jKe mekelee nw Gme Oeve kees~
Mebkeeueg heefle
yesJeHeeF& kejs eefo helveer heefle mes,
ues peeeer peeS enesJee kes meeceves,
eepeke osiee heerves kees ke[Jee heeveer,
eefo DeheefJe$e nesieer lees nesieer neefve Gmes~
vee]peerjeW kee JebMe
jnvee eens pees ueesieeW mes Deueie,
leeefke mecee|hele nes Jees enesJee kees,
kene peeSiee Gme Jeefe kees vee]peerj,
heefJe$elee mes jns Gme oewjeve Jees~
keJeeS Deheves yeeue vee Jees,
hejcesMJej kees osiee YeW Gvekeer,
gS vee Jees efkemeer MeJe kees,
eens cej peeS keesF& efveke mecyevOeer~
iej nes peeS MeJe tkej DeheefJe$e,
lees meeleJeW efove mej kes yeeue keJeeues,
os eepeke kees nesceyeefue Deewj heeheyeefue,
heefJe$e nes, hegve: Meg DeueieeJe kej ues~
peye hetje nes peeS DeueieeJe kee mecee,
lees enesJee kees YeW Dee|hele Jees kejs,
efHej keJeeS yeeue Jen Deheves,
Deewj eepeke Geesueve YeW Dee|hele kejs~
eepeke kee DeeMeerJee&o
en oW ueesieeW kees DeeMeerJee&o eepeke,
enesJee ke=hee kejs Deewj j#ee kejs,
nes enesJee keer ef legce hej,
legcnW Meeefvle os, legcemes esce kejs~
heefJe$e lecyet kee mecehe&Ce
hetje efkeee efpeme efove heefJe$e lecyet ueieevee,
cetmee ves efkeee Gmes enesJee kees mecee|hele,
lecyet Deewj GmeceW Gheeesie Deeves Jeeueer eerpeW,
Deewj Jesoer kees Yeer efkeee Gmeves DeefYeef<ee~
FeeSueer cegefKeeeDeeW ves leye YeWW e{eeer,
: {keer ieeef[ee Deewj yeejn ieeeW ueeS,
njske cegefKeee eeBoer keer Leeueer Deewj keesje,
Deewj Ske-Ske meesves keer kejer meye ueeS~
Ske ye[e, Ske ces{e, Ske cescevee,
heeheyeefue kes efueS Ske yekeje Yeer ueeS,
oes ieeeW, heeBe ces{s, heeBe yekejs,
Deewj heeBe cesceves cesueyeefue kes efueS ueeS~
ken jKee Lee enesJee ves henues mes,
nj efove YeW ueeSiee Ske cegefKeee,
Jesoer kees mecehe&Ce kes efueS YeW ueeS,
yeejn efove Ske-Ske Deueie cegefKeee~
70
lecyet ceW yeele kejves ieee cetmee,
megveer Gmeves leye enesJee keer yeeCeer,
mee#eerhe$e kes mevotke kes {kekeve hej,
kemyeeW kes ceOe mes Deeleer Jen JeeCeer~
oer h eeOeej
cetmee mes ken,enesJee ves neve mes,
meele oerheke Gve mLeeveeW hej jKeJeeS,
efpememes oerheeOeej kes meeceves kes #es$e ceW,
Jes meeleeW oerheke Dehevee ekeeMe HewueeS~
uesJeerJebefMeeeW kee mecehe&Ce
enesJee ves kene uesJeerJebMe JeeueeW kees,
kejes Meg heefJe$e heeveer ef[ke kej,
ueeDees efHej GvnW enesJee kes meeceves,
yeves Jees cesjs, YeW eeefhle kej~
mJeerkeej kej uesJeerJebMe JeeueeW kees,
efoee GvnW neve Deewj heg$eeW kees,
keece kejWies Jees efceueeheJeeues lecyet ceW,
Deewj meneeke neWies heehe {keves ceW Jees~
eleske uesJeerJebMeer pees heeerme Je<e& kee nes,
lecyet kes keece ceW neLe yeeS,
peye nes peeS Jen heeeme Je<e& kee,
lees mesJee keee& mes efveJe=e nes peeS
Hemen heJe&
jKeW ueesie Hemen heJe& kees eeo,
KeeeW efveeceevegmeej mevOee kees oeJele,
eefo DeMeg neW keg ueesie lees,
Deieues cenerves Gmeer efove KeeeW oeJele~
yeeoue Deewj Deefive
yeeoue Deewj Deefive kes he ceW,
kejlee Lee enesJee ee$ee kee efveoxMe,
ee$ee kejles Deewj [sje [eueles Les FeeSueer,
pewmee enesJee GvnW kejlee Lee DeeosMe~
eeBoer kee efyeiegue
kene eeBoer kes oes efyeiegue yeveeDees,
ueesieeW kees yegueeves kees kejes eeesie,
peye cegefKeee yegueeves neW Ske yepeeDees,
ueesieeW kees yegueeves kees kejes oesveeW eeesie~
efJeefYeVe lejerkes mes efyeiegue yepeeves hej,
eueWies Deueie-Deueie [sjs kes ueesie,
Me$eg kes efJe peesj mes yepeeSb,
KegMeer ceW Yeer efyeiegue yepeeSb ueesie~
FeeSue kes ueesie Deheves [sjs kees ues
eueles nQ
pewmee efkeee Lee enesJee ves efveefMele,
meYeer [sjs eues Gmeer ece ceW,
meervew keer ceYetefce mes eue kej,
hengBes Jees heejeve keer ceYetefce ceW~
meeLe eueves kees kene cetmee ves,
Deheveer helveer kes YeeF& nesyeeye kee,
Jeeoe efkeee Gmemes efnmmee osves kee,
jsefiemleeve kee Dee peevekeej Lee Jees~
peye heefJe$e mevotke G"e eueles ueesie,
cetmee meoe kenlee Lee, G", enesJee,
lesjs Me$eg meYeer efoMeeDeeW ceW YeeieW,
efJejesOeer lesjs, lesjs meeceves mes enesJee~
peye jKee peelee mevotke peien hej,
leye cetmee en oslee Lee DeeJeepe,
Jeeheme Dee pee Dees hejcesMJej enesJee,
FeeSue kes ueeKeeW ueesieeW kes heeme~
ueesie efHej efMekeeele kejles nQ
ueesieeW ves kejer ke keer efMekeeele,
eesefOele enesJee kees efpemeves kej efoee,
Deeie ueieer lees ueesieeW ves hegkeeje,
cetmee ves efJeveleer kej Gmes Meeble efkeee~
71
meej Deepe veslee
efHej efMekeeeleW Meg keer ueesieeW ves,
keg veneR efceuelee ceVee kes efmeJeee,
yengle og:Ke hengBee cetmee kees Fmemes,
enesJee ner Lee yeme Gmekee menee~
enesJee ves yegueJeees meej FeeSueer Deepe,
Deewj kene ceeieWies Jees ceoo legcnejer,
otBiee GvnW Yeer keg DeMeb Deelcee kee,
Dekesues legce vee neWies meyekes Gejoeeer~
kenes ueesieeW mes keue ceebme KeeDeesies,
KeeDeesies Gmes legce cenerves Yej leke,
hete cetmee ves Deeesiee keneB mes,
yeesuee enesJee kej mekelee ntB meye~
cetmee ves efkeS meej Deepe Fkes,
enesJee ves Gve hej efoJelee yejmeeF&,
YeefJe<eJeeCeer kejves ueies Jees ueesie,
enesJee keer Deelcee Gve hej DeeF&~
yesjW DeeF&
enesJee ves meceg mes DeeBOeer pees eueeF&,
Deveefievele yesjW JeneB Dee hengBeer,
Fkeer kejer {sjeW yesjW ueesieeW ves,
hej meeLe ner yeerceejer Yeer Dee hengBeer~
enesJee kes eesOe kee Lee veleerpee,
cejs keF& ueesie yeWjes kees Keekej,
efkeyeesLeeeJee jKee JeneB kee veece,
iees ueesie peneB GvnW oHevee kej~
ceefjece Deewj neve cetmee keer helveer kes
efJe kenles nQ
iees JeneB mes nmesjesle keer Deesj,
efkeyeesLeeeJee es[ Jes JeneB eues,
* ketMeer Deeerkee kee Jeefe
ceefjece Deewj neve ves keer Deeueesevee,
cetmee keer helveer Ske kegMeer* nw yeesues~
cetmee Lee Deleble efJevece Jeefe,
enesJee Deeueesevee megve ngDee eesefOele,
yegueeee Gve leerveeW kees lecyet ceW,
efHej efkeee enesJee ves en Ieesef<ele~
Deye peye YespetBiee legce ueesieeW ceW veyeer,
yeele keBiee ceQ Gmemes meheves ceW,
hej cetmee kees jKee nw meyemes Thej,
kejlee ntB Gmemes yeeleW ele#e ceW~
kewmes meenme efkeee legce ueesieeW ves,
cetmee kes efJe Ssmes yeesueves kee,
efHej peye neve ves ceefjece kees osKee,
Yeebkej ece&jesie Gmes nes ieee Lee~
neve ves leye cetmee mes kene,
ke=hee kej #ecee kejW ncekees,
kejer eeLe&vee cetmee ves enesJee mes,
enesJee Fve hej jnce kejes~
nes peeesieer meele efove ceW "erke,
eefo efhelee Fmekee Gmekes cegBn hej Letkes,
[sjs kes yeenj ues peeF& ieF& Jen,
meele efove leke Jes jns kes~
peemetme keveeve kees ieS
eues nmesjesle es[ heejeve ceYetefce kees,
peekej JeneB ceYetefce ceW [sjs ueieeS,
kene enesJee ves keveeve kees peebeves,
yeejn mecetneW mes Ske-Ske cegefKeee peeS~
ceeuetce kejes keveeve kes yeejs ceW,
efkeleves ueesie keee efmLeefle nw Gvekeer,
keee Yetefce GhepeeT ee Tmej nw,
kewmeer nw megj#ee JeJemLee Gvekeer~
72
eeueerme efove leke eveyeerve kej,
meeLe keg Heue ueskej Jes ueews,
yeleueeee yengle MeefeMeeueer nQ Jes ueesie,
Oeve-Oeeve mes YejW nQ kees"s~
ueesie efHej efMekeeele kejles nQ
kejer efMekeeele efHej mes ueesieeW ves,
keeeW DeeS nce efcee es[kej,
peerle vee heeSieW Gve ueesieeW mes,
keee efceuesiee nceW etB ner cej kej~
enesMet Deewj keeuesye pees keveeve ieS Les,
yengle ogKeer ngS en meye osKekej,
yeesues [jes cele, eefo enesJee emeVe nw,
neWieW efJepeeer nce Jen eosMe peerle kej~
ngS Glee GvnW helLejeW mes ceejves kees,
leye Deeee lecyet hej enesJee kee lespe,
eeseOf ele nes kej Gve DeefJeMJeemeer FeeSefueeeW kees,
ve kejves kee efoee enesJee ves mebkesle~
keer efJeveleer cetmee ves Meeble nesves keer,
enesJee kees Dehevee Jeeve eeo efoueeee,
kejWies Deeueesevee Deewj ueesie enesJee keer ner,
pees FeeSefueeeW hej Gmeves eesOe efoKeueeee~
cetmee ves eeo efoueeee enesJee kees,
menveMeerue Deewj esce mes heefjhetCe& nw Jees,
efJejesOe pees kejles, kejlee Gvekees Yeer #ecee,
hej oC[ DeJeMe oslee DehejeOeer kees Jees~
efkeee #ecee legcnejs kens Devegmeej,
hej efkeee efpevneWves Dee%ee kee GuuebIeve,
enesJee yeesuee vee keveeve osKeWies Jees,
efmeJeee keeuesye pees cesje kejlee DevegmejCe~
eehle kejWies keeuesye kes ueesie,
efpeme eosMe kees osKee nw Gmeves,
DeYeer jn jns Ieeer ceW ueesie,
ueew peeDees legce jsefiemleeve ceW~
enesJee ueesieeW kees oC[ oslee nw
cej peeSbies es ueesie ceYetefce ceW,
eJesMe Gme osMe ceW kej vee mekeWies,
yees jnWies eeueerme Je<e& ie[sefjS yeve,
pees DeefJeMJeeme efkeee Gmekee Jes oC[ YeesiesieW~
enesMeg Deewj keeuesye kes efmeJeee meye,
ieS Les pees keveeve eJesMe peebeves,
cej peeSieW, oC[ heeSieW Jees ueesie,
Hewues Les pees ueesieeW ceW efMekeeele kejves~
ueesie keveeve ceW peeves kee eelve kejles nQ
cetmee ves peye FeeSefueeeW kees yeleeee,
yengle DeefOeke ogKeer ngS Jees ueesie,
hene[ e{s keveeve peeves kes efueS,
hej IeeerJeeefmeeeW mes nejs Jees ueesie~
yeefue kes efveece
yeleueeS enesJee ves yeefue kes efveece,
kene cetmee mes ueesieeW kees yeleueeDees,
hengBeeW peye eosMe pees legcnW os jne,
leye enesJee kees Deefive mes YeW e{eDees~
ieee, Yes[ Deewj yekeefjeeW kees legce,
kej mekeles nes enesJee kees YeW,
DeVeyeefue Yeer osveer nesieer meeLe ceW,
Deewj oeKeceOeg keer hese YeW~
ues pee jne legcnW otmejs osMe,
neslee JeneB hej hewoe pees Yeespeve,
kejes keg DebMe enesJee kees YeW,
peye eee kejves ueiees Jen Yeespeve~
kejesies legce ueesie DeVe Fkee,
Dees kes he ceW Fmes heermeesies,
ietbLekej Deee yeveeDeeWies peye jeser,
henueer jeser enesJee kees Dee|hele kejesies~
73
enesJee kee DeeosMe eefo Yetue peeDees,
heehe-cege nesvee he[siee legcekees,
e{eveer eeefnes legcnW enesJee kees YeW,
#ecee kejsiee Jen leye legcekees~
Ske Jeef e ef J eeece kes ef o ve keece
kejlee nw
meyle kes efove Ske Jeefe,
kejlee jne uekeef[ee Fkeer,
oC[ efceuee, helLejeW mes ceej kej,
ueesieeW ves peeve Gmekeer ues ueer~
hejcesMJej efveeceeW kees eeo jKeves ceW ueesieeW
keer meneelee kejlee nw
DeeosMe enesJee kes jKeves kee eeo,
kejer ceoo hejcesMJej ves ueesieeW keer,
Oeeies keer iegefeeb JeeeW ceW yebOeer,
eeo efoueeSieer GvnW DeeosMeeW keer~
keesjn, oeueve Deewj Deyeerjece cetmee kes
efJe nes peeles nQ
keesjn, oeleve Deyeerjece Deewj Deesve,
nes ieS es ueesie cetmee kes efJe,
oes mees heeeme cegKe JeefeeeW kees,
efkeee Fve ueesieeW ves cetmee kes efJe~
kene meYeer FeeSueer nQ heefJe$e,
legce TeW vee Gvemes nes,
efieje Yetefce hej megvekej cetmee,
kene, mele yeleeSiee enesJee legcekees~
Deewj kene legcnW Ss uesJeerJebefMeeeW,
efJeefMe yeveeee nw enesJee ves,
meneeke Gheemevee ceW legcnW yeveeee,
efJeMes<e keee& kejes legce lecyet ceW~
hej yevevee eenles nes legce eepeke,
kejves DeeS efJejesOe enesJee kee,
keeeW efMekeeele kejves DeeS nes,
neve ves keee efkeee yegje~
efHej yegueeee oeleeve Deewj Deyeerjece kees,
hej eflejmkeej cetmee kee GvneWves efkeee,
YesW Gvekeer let mJeerkeej vee kej,
eesefOele cetmee ves enesJee mes kene~
leye keesjn mes kene cetmee ves,
Ke[s nesDees keue enesJee kes meeceves,
Ke[e nesiee meeLe legcnejW neve Yeer,
Deefivehee$e nesiee nj Ske kes neLeeW ceW~
ekee eleske hej enesJee kee lespe,
kene cetmee neve kees otj nes,
Fve yeekeer ueesieeW kees ve keBiee,
legce Fve ueesieeW ceW Meeefceue vee nes~
Yetefce hej efiej cetmee Deewj neve yeesues,
eesefOele vee nes let meye ueesieeW hej,
heehe efkeee yeme Ske Jeefe ves,
eesOe vee kej let Fve meye hej~
enesJee ves kene, ueesie otj n peeSb,
keesjn, oeleeve Deewj Deyeerjece kes [sjeW mes,
vee tSb Jees keesF& Yeer eerpe Gvekeer,
Jejvee meeLe ceW ve neWies Jees Gvekes~
kene cetmee ves otBiee ceQ eceeCe,
enesJee kee kene, kenlee ntB ceQ,
he=LJeer He efveieue peeSieer GvnW lees,
efveefMele DehejeOeer eceeefCele nesieW es~
peye meceehle efkeee keLeve cetmee ves,
he=LJeer Heer hewjeW kes veeres mes,
cegBn Keesue Jen GvnW efveieue ieF&,
ueghle nes ieS Jees [sjs mes~
jesvee, efeuueevee Gvekee megve FeeSueer,
oes[s yeonJeeme nes FOej-GOej,
ve efkees Jes oes meew heeeme ueesie,
enesJee mes Deefive ves eke neskej~
74
kene, neve heg$e SueerDeepeej mes kenes,
kejs Ske$e megieefvOe kes hee$eeW kees,
heer kej yeouees GvnW helejeW ceW,
Jesoer kees {keves ceW eeesie kejes~
{keer Jesoer pewmee kene enesJee ves,
Lee en Fme yeele kee mebkesle,
kesJeue neve kes heefjJeej JeeueeW kees,
megieefvOe YeW kejves kee Lee DeeosMe~
neve ueesieeW keer j#ee kejlee nw
Deieues efove efHej efMekeeele ues hengBes,
cetmee Deewj neve kes efJe FeeSueer,
ceeje legceves enesJee kes ueesieeW kees,
efJeMJeeme kes hekekes vee efvekeues FeeSueer~
eke ngDee lecyet kes ej hej,
enesJee kee lespe, cetmee mes yeesuee,
nes otj legce, ceQ ve keBiee,
Fve ueesieeW kees, eesefOele enesJee yeesuee~
kene cetmee ves leye neve mes,
yele&ve ceW uees Jesoer keer Deeie,
Yegieleeve kejes Gvekes heehe kes efuees,
peeDees MeerIe legce ueesieeW kes heeme~
efkevleg yeerceejer Hewue egkeer Leer JeneB,
oer neve ves legjvle megieefvOe keer YeW,
keer yeerceejer, e{ egkes Les leye leke,
eewon npeej meele meew ce=leg keer YeW~
enesJee eceeefCele kejlee nw efke neve
ceneeepeke nw
kene enesJee ves, FeeSefueeeW mes kenes,
yeejn cegefKeee oW Ske-Ske [er,
efueKees veece cegefKeeeDeeW kee [er hej~
neve kes efueS uesJeer keer [er~
jKees ef[eeW kees mevotke kes meeceves,
Ske [er egvetieeb ceQ GveceW mes,
peeveesies egvee efkeme Jeefe kees ceQves,
veeer heefeeeb GiesieeR Gmekeer [er mes~
efkeee cetmee ves DeeosMe Lee pewmee,
neve keer [er ceW Gieer heefeeeb,
Hetue Deewj yeeoece Yeer ueies GmeceW,
Deewj Gme [er ceW efKeueer keefueeeb~
enesJee ves kene, neve keer [er kees,
lecyet ceW jKees esleeJeveer kes efueS,
peeles nQ meoe pees cesjs efJe,
esleeJeveer nesieer en [er Gvekes efueS~
eepekeeW Deewj uesJeerJebefMeeeW kes keee&
heefJe$e mLeeve Deewj eepekeeW kes efJe,
kejer peeves Jeeueer yegjeFeeW kes efueS,
kene neve mes legcnejs JebMepe,
Gejoeeer neWies Gve yegjeFeeW kes efueS~
ueeDees Deve uesJeerJebMeer ueesieeW kees,
kejWies Jes ueesie meneelee legcnejer,
hej Jesoer ee heefJe$e eerpeeW kes heeme,
vee peeSb Jes ueesie Deewj jKeW otjer~
egvee ceQves uesJeerJebMe kes ueesieeW kees,
legcnejs efueS Ske YeW keer lejn,
otBiee ceQ legcekees Jees meye heefJe$e eerpeW,
pees e{eles FeeSueer YeW keer lejn~
efceuesiee uesJeerJebefMeeeW kees nj eerpe kee,
omeJeeb Yeeie FeeSueer ueesieeW mes,
Deewj Gmekee omeJeeb Yeeie efceuesiee,
neve kees Gve ueesieeW mes~
Deheveer Hemeue ee oeKeceOeg kee,
oWies FeeSueer legcnW omeJeeb Yeeie,
oes<eer veneR neWies legce keYeer,
pees oesies enesJee kees meJeexece Yeeie~
75
ueeue ieee keer jeKe
oes<e jefnle Ske ueeue ieee kees,
SueerDeepeej ceejs [sjs kes yeenj,
ef[kes Ketve lecyet keer efoMee ceW,
kejs Ssmee meele yeej oesnje kej~
hetjer ieee Gmekes meeceves efHej peueees,
[eues Deeie ceW petHee keer MeeKee,
osJeoe keer ueke[er kee gke[e,
Deewj ueeue jbie kee Ske kehe[e~
eepeke Oeeses Dehevee Mejerj Deewj kehe[s,
jnsiee Jen mevOee leke DeMeg,
ieee keer jeKe kees kejsiee Fkee,
leye Ske heg<e pees nesiee Meg~
Ske Meg mLeeve hej jKesiee,
Jen jeKe kees yeenj [sjs kes,
efJeMes<e mebmkeejeW ceW DeeSieer eeesie,
en jeKe Meg nesves kes efueS~
eefo keesF& Jeefe cejs Kesces ceW,
nj Jeefe JeneB DeMeg nes peelee,
nj Ske {kekeve jefnle yele&ve,
Deewj Ie[e Yeer DeMeg nes peelee~
eefo tlee nw keesF& MeJe kees,
jnlee DeMeg Jen meele efoveeW leke,
kejs Meg Gmes keesF& Meg Jeefe,
Gme hej mJe heeveer kees ef[ke~
ceefjece cejer, cetmee keer ieueleer
cejer ceefjece peye Jes hengBes keeosMe,
veneR Lee JeneB heerves kee heeveer,
kejer efMekeeele efHej mes ueesieeW ves,
legcnejs keejCe Deeeer en hejsMeeveer~
lecyet ej hej neve Deewj cetmee,
hengBes Deewj kejer oC[Jele enesJee kees,
ekeeefMele ngDee enesJee kee lespe,
Deewj kene enesJee ves cetmee kees~
uees meeLe neve Deewj Deve ueesieeW kees,
Deewj peeDees legce Gme eeve leke,
Deheveer [er kees Yeer meeLe ceW ues uees,
Deewj yeeleW kejes eeve mes ueesieeW kes mece#e~
kene Lee pewmee cetmee ves efkeee,
hej [er eeve hej ceejer oes oHee,
leye yenves ueiee eeve mes heeveer,
ueesieeW Deewj heMegDeeW ves heeveer efheee~
en Meefe yeKMeer Leer enesJee ves,
cetmee ves kene vee ueesieeW mes,
efoee vee legceves cegPekees mecceeve,
enesJee ves kene, cetmee Deewj neve mes~
efkeee legceves cegPe hej efJeMJeeme,
yeleueeee veneR en ueesieeW mes,
otBiee Jen osMe efpemekee Jeeve efoee,
hej legce neWies vee GveceW mes~
Soesce ves FeeSue kees heej veneR nesves
ef o ee
Soesce osMe mes neskej peeves keer,
Devegceefle cetmee ves jepee mes ceeBieer,
keg vegkemeeve vee nesiee Kesle, kegDeeW kees,
Devegceefle cegKe heLe mes peeves keer ceeBieer~
Fvkeej kej efoee ceiej jepee ves,
iegpej veneR mekeles Jees Soesce mes,
efvekeue he[e Jen mesvee kes meeLe,
FeeSueer eues leye otpes jmles mes~
neve cej peelee nw
hengBes peye Jees nesj heJe&le hej,
eneB cejsiee neve enesJee ves kene,
Gleej Jee neve kes cetmee ves,
Gmekes heg$e SueerDeepeej kees efoes henvee~
76
keveeefveeeW mes eg
Dejeo kee keveeveer jepee vesiesJe,
jnlee Lee Jen ceYetefce ceW,
peeve FeeSueer Dee jns GOej,
efvekeue he[e Gvemes eg kejves~
ceeBieer ceoo FeeSefueeeW ves enesJee mes,
peerles lees veiej ve kejWies kene,
megveer eeLe&vee enesJee ves Gvekeer,
efoee FeeSefueeeW mes Gvekees njJee~
keeBmes kee meeBhe
efHej eues ueeue meeiej kes efkeveejs,
leeefke Iesj mekes Soesce kees Jees,
efkevleg veneR Lee Oeerjpe GveceW,
kejves ueies efHej efMekeeele Jees~
Yespes enesJee ves penjerues meeBhe,
cejs yengle ueesie [meves mes,
yeeves kee lejerkee Gvekees yeleeee,
peye kejer eeLe&vee enesJee mes~
kene keeBmes kee Ske meeBhe yevee kej,
Gmes Ske TBes [b[s hej jKees,
cejsiee veneR meeBhe kee keee Jeefe,
eefo osKelee jnsiee Jen Gmekees~
nesj heJe&le mes ceesDeeye Ieeer kees, meernesve
Deewj Deesie, efyeueece Deewj ceesDeeye kee
jepee
kejles jns ee$ee FeeSue kes ueesie,
[sjs [eues, kes Jees peien-peien,
kejer ee$ee efHej Deveexve Ieeer keer,
efhemeiee heJe&le eeser efoKeer Ske peien~
efHej ue[s SceesefjeeW kes jepee mes,
Deewj efkeee keypee Gmekes eosMe hej,
peerles efveke kes Deewj eosMe Yeer,
Deewj DeefOekeej efkeee yeeMeeve osMe hej~
leye ye{s FeeSueer ceesDeeye keer Deesj,
Deelebefkele ngDee yeeueeke, ceesDeeye kee jepee,
ceoo ceeBieer efyeueece mes Gmeves,
yeesj kee heg$e pees Lee ye[e MeefeJeeuee~
henues lees Fbkeej efkeee efyeueece ves,
enesJee ves oer vee Gmes Fpeepele,
efHej peye Deeen efkeee yeeueeke ves,
euee efyeueece ues enesJee keer Fpeepele~
efyeueece Deewj Gmekee ieOee
ngDee meJeej Deheves ieOes hej efyeueece,
jeskee ceeie& ceW enesJee kes otle ves,
meeJeOeeve jn kejes cesjs kens Devegmeej,
kene efyeueece mes enesJee kes otle ves~
efyeueece keer henueer YeefJe<eJeeCeer,
efyeueece keer otmejer YeefJe<eJeeCeer,
efyeueece keer leermejer YeefJe<eJeeCeer,
efyeueece keer Deefvlece YeefJe<eJeeCeer~
mejno hej yeeueeke efceuee Gmemes,
efkeee melkeej yeeueeke ves Gmekee,
yeesuee efyeueece keoeefeled oMe&ve nes,
efHej yeleueeTBiee keee kenlee nw enesJee~
yeleeee enesJee ves keee kens efyeueece,
lees ueewe efyeueece yeeueeke kes heeme,
kene Deveefievele nQ FeeSue kes ueesie,
yegjeF& keer Gvekeer kejes vee Deeme~
efhemeiee heJe&le keer eeser hej,
ieee efyeueece yeeueeke kes kenves mes,
Deeee enesJee efyeueece kes heeme,
Deewj yeleueeee keee kens Jen yeeueeke mes~
77
keer efyeueece ves leye otmejer YeefJe<eJeeCeer,
kenlee veneR nw keYeer Pet" enesJee,
efve<heehe Deewj efveoex<e nQ FeeSue kes ueesie,
peerlesieW Jees, Gvekes meeLe nw enesJee~
ceevee vee yeeueeke efHej yeesuee,
euees otmejer peien cesjs meeLe,
Meeeo hejcesMJej emeVe nes peeS,
osves os legcnW FeeSefueeeW kees Meehe~
uesefkeve Fme yeej Yeer enesJee ves,
esefjle efkeee Gmes FeeSefueeeW kes eefle,
kejer eMebmee efyeueece ves Gvekeer,
Deewj Jee|Cele kejer Gmeves Gvekeer Meefe~
efvejeMe Deewj eesefOele nes yeeueeke,
yeesuee efyeueece mes ceQves Lee yegueeee,
meesee Lee kenesies Me$egDeeW kes efJe,
hej DeeMeeaJeeve ner GvnW legceves megveeee~
yeesuee efyeueece ken mekelee ceQ Jener,
pees kenves kees kenlee nw enesJee,
efHej esleeJeveer oer Gmeves yeeueeke kees,
keee YeefJe<e ceW Gmekes meeLe Iesiee~ Yeeuee Mejerj kes heej kej efoee,
kenlee ntB Jener pees hejcesMJej efoKeueelee,
eeketye kes JebMe mes DeeSiee Ske leeje, yeerceejer kee ye{vee legjvle ke ieee~
DeeSiee veee Meemeke FeeSefueeeW ceW mes,
hejeefpele kej osiee Jen Soesce meeje~
leye Gmeves Deceesuekeer ueesieeW kees osKee,
yeesuee Deceesueke Lee meJee&efOeke yeueJeeve,
ve efkeee peeSiee Deceesueke Yeer,
efHej kesefveees kees megveeee Hejceeve~
efJeMJeeme legcnW nw legce nes megjef#ele,
efkevleg ve efkees peeDeesies legce Yeer,
yeveeSieW yevoer legce ueesieeW kees DeMMetj,
hejcesMJej kes Deeies efkemeer keer vee eueleer~
DeeSieW penepe efkeefeeeW kes le mes,
DeMMetj Deewj Syesj kees njeSieW Jees,
efHej penepe Yeer efkeS peeSbies ve,
en ken efyeueece eue efoee Iej kees~
heesj ceW FeeSue
FeeSueer peye Les efMeeerce #es$e ceW,
ceesDeeyeer efeeeW mebie kejves ueies heehe,
kejves ueies efceLee osJeleeDeeW keer hetpee,
enesJee kees efkeee GvneWves yengle veejepe~
yeesuee enesJee cegefKeeeDeeW kees ueeDees,
ceej [euees meyekes meeceves,
eesefOele vee nesiee enesJee ceiej,
[eueeWies Gvekes MeJe enesJee kes meeceves~
leYeer Ske FeeSueer efceeeveer m$eer kees,
YeeFeeW kes heeme Deheves Iej ueeee,
neve kes heesles heerveneme ves osKee,
yew"ke es[ Gmeves Dehevee Yeeuee G"eee~
ceej [euee Gve oesveeW kees Gmeves,
Gme mecee Hewueer Leer Yeebkej yeerceejer,
yeee efueee eesOe mes heerveneme ves,
yeesuee enesJee, Gmeves emeVe efkeee,
Jees Deewj Gmekes JebMepe eepeke neWies,
npee&vee FeeSefueeeW kee Gmeves efoee~
otmejer efieveleer
kene enesJee ves efHej efievees FeeSueer,
yeerme yejme kes ee Gmemes peeoe,
efvekeueer : ueeKe meejn meew leerme,
FeeSue kes heg<eeW keer kegue mebKee~
78
yeesuee enesJee yeeve efoee pewmee ceQves,
efceuesieer Yetefce nj heefjJeej mecetn kees,
ye[eW kees DeefOeke eseW kees kece,
mebKee kes Devegmeej Yetefce efceuesieer meyekees~
meueesHeeo keer hegef$eeeb
etmegHe kee Ske JebMepe Lee meueesHeeo,
cej ieee Lee es[ heeBe hegef$eeeb,
kejer efJeveleer cetmee mes GvneWves,
efceues Yetefce ceW GvnW Yeer efnmmee~
hete cetmee ves pees enesJee mes,
yeesuee enesJee es "erke kenleer nQ,
efveece yeveeDees FeeSefueeeW kes efuees legce,
hegef$eeeb Yeer mecheefe ceW nke jKeleer nQ~
eefo efhelee kees yese vee nes,
lees mecheefe Gmekeer hegef$eeeW kees efceuesieer,
Deewj Deiej Jeefe nes efvemmebleeve lees,
mecheefe efvekelece efjMlesoejeW kees efceuesieer~
leye enesJee ves kene, heJe&le hej e{es,
pees eosMe ceQ os jne Gmes osKeesies,
peye osKe ueesies legce Jen eosMe,
lees neve keer lejn legce Yeer cejesies~
cetmee ves kene, enesJee nw hejcesMJej,
Jees ner peevelee ueesie keee meese jns,
kejer eeLe&vee veee veslee egveves keer,
pees ueesieeW kees JeneB ues eues~
yegefceeve nw vetve kee heg$e enesMet,
enesJee ves kene, Jen nesiee veee veslee,
SueerDeepeej Deewj meYeer ueesieeW kes meeceves,
Ke[e kej yeveeDees Gmes Gvekee veslee~
eefo uesvee eens enesMet efJeMes<e efveCe&e,
SueerDeepeej kes heeme Gmes peevee nesiee,
* Tjerce Ske lejn kes heebmes
kejsiee Tjerce* kee Gheeesie SueerDeepeej,
pees kensiee hejcesMJej Jen kejvee nesiee~
efvele YeW, meyle YeW, ceeefmeke yew"keW,
Hemen heJe&, mehleeneW kee heJe& (keveer
kee heJe&), efyeiegue kee heJe&, eeeefee Ske Yeer FeeSueer mewefveke vee ceje,
kee efove, yeesjves kee heJe&
oes DeeosMe FeeSue kes ueesieeW kees,
"erke mecee hej Jes YeW e{eSb,
kejlee nw megieefvOe kees hemevo enesJee,
oes ces{s, DeVeyeefue Deewj oeKeceOeg e{eSb~
meyle kes efove efJeMes<e YeW,
cenerves kes eLece efove nesceyeefue,
efvele owefveke nesceyeefue kes Deefleefje,
Ske yekeje osvee nesiee heeheyeefue~
efHej yeleueeee YeseW kes yeejs ceW,
pees e{eSieW heJeeX kes efove,
nesieer Deefleefje es efvele yeefue kes, veoer heej veneR kejves oesies~
enesJee kes mecceeve kes efJeMes<e efove~
efJeMes<e efoS ieS Jeeve
eefo heg$eer ee helveer kee efoee Jeeve,
efhelee ee heefle kejlee nw mJeerkeej,
hetje kejs Deheves Jeeve kees eer,
peye leke vee Jees kejW Fbkeej~
FeeSue ves ef c eeeef v eeeW kes ef J e
eleeeceCe efkeee
npeej mewefveke eleske heefjJeej mecetn mes,
Ske$e nes ue[s efceeeefveeeW mes Jees,
efoee oC[ efceeeefveeeW kees enesJee ves,
pewmee kene Lee Gmeves cetmee kees~
79
eg ceW peerleer ngF& eerpeeW kee,
DeeOee Yeeie efceuee mewefvekeeW kees,
uesJeerJebefMeeeW kees efceuee keg Yeeie,
keg Gece Yeeie efceuee eepeke kees~
neWies : veiej megj#ee kes efueS,
mesveeheefleeeW ves yeleueeee cetmee kees,
nj mewefveke mes meesvee Ske$e kej,
lecyet ceW jKee Gme meesves kees~
ejove veoer kes hetJe& kes heefjJeej mecetn
yesve, ieeo Deewj DeeOee ceveMMes heefjJeej,
jKeles Les Yeejer mebKee ceW ceJesMeer,
ejove veoer kes hetjye ceW GvneWves,
Deheves heefjJeejeW kees yemeeves keer meeseer~
yeleueeee peye cetmee kees F&jeoe,
yeesuee keee legce Ssmee kejesies,
efvelmeeefnle kejesies Deheves YeeFeeW kees,
yeesues Jees nce Ssmee vee kejWies,
meeLe Gvekee nce eg ceW oWies,
kesJeue ceJesMeer, heeflveeeb Deewj yees,
es ner ueesie yeme eneB jnWies~
efcee mes FeeSefueee keer ee$ee, keveeve
keer meerceeSb, uesJeerJebMe kes veiej
efHej enesJee ves cetmee kees yeleeF,
keee nesieer Gvekes osMe keer meercee,
ejove heej kej keveeve osMe peerle,
nesiee FeeSefueeeW kee JeneB hej yemevee~
oW FeeSueer keg veiej uesJeereeW kees,
Deewj eejeieenW Yeer Jees os Gvekees,
veiej oerJeejeW mes [s{ npeej Heer,
peien oWies Jes heMeg ejeves kees~
MejCe oWies pees Gme Jeefe kees,
mebeesieJeMe efkemeer kees eefo ceej [eues,
lees veee nesves leke jn mekelee Jees~
nleejs kees ce=legoC[ efceuesiee leye,
peye Ske mes peeoe nes ieJeener,
Gefele nleejs kees ce=legoC[ osvee,
Oeve kes yeoues osvee veneR ceeHeer~
meueesHeeo keer hegef$eeeW kee osMe
hete meueesHeeo kes YeeFeeW ves,
iej Gmekeer hegef$eeeb Deve$e efJeJeen kejsieeR,
lees Jen Yetefce pees GvnW efceueer,
keee Gvekes meeLe ner eueer peeSieer~
iees [eue efpemes eehle efkeee Lee,
keee Jen Yetefce ncemes efve peeSieer,
pegyeueer kes Je<e& ueewe oer peeleer,
hej en Yetefce keee veneR efceuesieer~
megveeee cetmee ves enesJee kee DeeosMe,
eefo efJeJeen kejW meueesHeeo keer hegef$eeeb,
lees kejW Deheves heefjJeej mecetn ceW,
Fme lejn mecetn ceW ner jnsieeR Yetefceeeb~
efkeee meueesHeeo keer hegef$eeeW ves Jewmee ner,
Deheves eesjs YeeFeeW mes efJeJeen efkeee,
es efveece enesJee kes DeeosMe Les,
efpemes cetmee ves FeeSue kees efoee~
80
 JeJemLee efJeJejCe
cetmee ves oesnjees enesJee kes Jeeve,
Deewj keee-keee Gvekes meeLe Iee,
megvee hejcesMJej kees Deefive mes yeesueles,
DeveesKeer nw enesJee keer legce hej ke=hee~
meoe ceevees legce DeeosMe enesJee kes,
pees efveece yeleees kejes Gvekee heeueve,
vee yeleeDees keYeer eleerke ee cete|leeeb,
yeme enesJee kee ner kejes DevegmejCe~
kejes ncesMee enesJee kee mecceeve,
vee kejvee hejcesMJej kee hejer#eCe keYeer,
efpemekee Jeeve efoee Gmeves hetJe&peeW kees,
osiee legcnW Jen Ske Yetefce Deer~
megvees Oeeve mes FeeSue kes ueesieeW,
hejcesMJej nw nceeje, Ske nw enesJee,
ues pee jne legcneje hejcesMJej peneB,
GmeceW veefoeeb Deewj heeveer kes meesles nQ,
ieWnt, peew, Debietj keer yesueW,
Debpeerj Deewj Deveej JeneB nesles nQ~
nesiee yengle DeefOeke Keeves kees,
Des IejeW ceW jnesies JeneB,
Oeve, mecheefe, meesvee, eeBoer heeDeeWies,
Heueesies-Hetueesies legce ueesie JeneB~
heej kejesies ejove keer veoer kees,
peeDeesies MeefeMeeueer je^eW kees njeves,
veiej efJeMeeue Deewj oerJeejW ieieveegcyeer,
yeueJeeve ueesieeW kees JeneB mes neves~
nje veneR mekelee keesF& efpevnW,
hej legce efJeMJeeme kej mekeles nes,
kejsiee enesJee Gve je^eW kees ve,
keeeWefke Gmekeer eefle%ee nw Ssmee nes~
mechetCe& oe, Deelcee Deewj Meefe mes, nj Ske eerpe nw enesJee keer,
esce kejes Deewj enesJee keer mesJee~ he=LJeer Deewj mJeie& meye Gmekee nw,
efMe#ee Fmekeer osvee Deheves yeeeW kees, kejlee Lee legcnejs hetJe&peeW mes esce,
yeleueevee enesJee kewmes efcee mes ueeee, Fmeefuees Gmeves legcekees egvee nw~
meele ye[s je^ kejsiee legcnejs DeeOeerve, es[ oes legce ueesie Deef[eue nesvee,
egvee legcnW, enesJee ves efJeefMe yeveeee~ Deewj Dehevee oe enesJee ceW ueieeDeeW,
eeo jKevee legce en uecyeer ee$ee, nw enesJee F&MJejeW kee F&MJej, hejcesMJej,
eeueerme Je<e& kejer pees ceYetefce ceW, kejes Gheemevee, Gmes keYeer vee YegueeDees~
eenlee Lee legcnW Jen efJevece yeveevee, peye peeDeesies Gme vees osMe ceW,
Deewj peeves pees nw legcnejs oe ceW~ iejerppeerce heJe&le hej DeeMeerJee&oeW kees he{vee,
enesJee ves legcekeeW efJevece yeveeee, peevee efHej Syeeue heJe&le eeser hej,
efpevoe jKee legcnW ceVee oskej, e{ kej JeneB DeefYeMeeheeW kees kenvee~
leeefke legcnW meBYeeue mekes Jees, veS osMe ceW ceefvoj kes efueS,
legcneje peerJeve nw Gmekes Jeeve hej~ egvesiee enesJee Ske efJeMes<e mLeeve,
81
kejsiee JeneB Dehevee veece eefleefle,
kejvee Gheemevee peekej Gme mLeeve~
kej jns Les DeYeer leke nce Gheemevee,
nj Ske pewmee Gmekee peer eens,
keeeWefke hengbes veneR Les DeYeer leke,
Meevle osMe peneB nce yeme peeSb~
uesefkeve kejesie legce ejove veoer heej,
jnesies ewve mes legce ueesie JeneB,
e{evee meye yeefueeeb, oMeceebMe, Deewj YeWs,
enesJee Dehevee efJeMes<e mLeeve egves peneB~
hejcesMJej kes efnmmes keer keesF& eerpe,
Keevee vee JeneB peneB jnles nes,
Gve YeseW kees yeme Keevee JeneB,
peneB enesJee legcneje legcnejs meeLe nes~
keesF& veyeer ee mJehve Heue %eelee,
ee keesF& Dehevee ner YeeF&-yebOeg,
iej yenkeeS hetpeves kees keesF& osJelee,
helLej ceej Gmes os oes ce=leg~
eefo legcnejs efkemeer veiej kes ueesie,
mesJee kejW efkemeer Deve osJelee keer,
ceej [euees GvnW, ve kej oes veiej,
Deewj meye eerpeW peuee [euees Gvekeer~
nj Je<e& Hemeue kee omeJeeb Yeeie,
oeKeceOeg, lesue Deewj heMeg henueew"e,
ues peeDees enesJee kes efJeMes<e mLeeve,
Deewj mecceeve kejes legce enesJee kee~
nj leerve Je<e& kes DeeefKej ceW,
Hemeue kee omeJeeb Yeeie Ske$e kejes,
uesJeerJebMeer efJeosMeer, DeveeLe Deewj efJeOeJeeeW,
Yeespeve Gvekees en GheueyOe kejes~
82
nj meele Je<e& kes DeeefKej ceW,
meceehle kej oes legce efoS $e+Ce kees,
efJeosMeer mes $e+Ce ues mekeles nes Jeeheme,
hej ceeHe kej oes legce FeeSefueeeW kees~
nesiee yengle Oeve, $e+Ce os mekeesies,
Deewj je^eW mes $e+Ce vee ueesies,
keesF& legce hej Meemeve vee kejsiee,
yengle je^eW hej legce jepe kejesies~
veneR nesvee eeefnS legcnW mJeeLeea,
ceoo kejves mes keYeer heers vee nes,
yegjs efJeeej ueeDees vee ceve ceW,
enesJee kes efJe en heehe vee kejes~
Les keYeer efcee ceW legce oeme,
meeleJeW Je<e& oemeeW kees cege kej oes,
hej peeves oes vee GvnW Keeueer neLe,
Oeve-Oeeve mes Gvekeer Peesueer Yej oes~
efveege kejes veeeeOeerMe Deewj DeefOekeejer,
nj veiej ceW efveCe&e pees kejW,
efve<he#e Deewj veee mebiele efveCe&e,
Deewj Gefele JeJenej ueesieeW mes kejW~
otmejs osJelee keer keesF& kejs hetpee,
lees kejes peebe Gmekeer meeJeOeeveer mes,
oes ee Gmemes DeefOeke neW ieJeener,
lees helLej ceej kej ceejes legce Gmes~
keesF& cegkeocee eefo nes yengle peefue,
veeeeOeerMe efveCe&e kej vee mekeW,
enesJee kes efJeMes<e mLeeve hej eepeke,
pees efveCe&e megveeSb Jewmee ner kejW~
peye egveves ueiees legce jepee Dehevee,
nes legce ceW mes ner Jees Ske,
efkemeer efJeosMeer kees yeveeDees vee jepee,
Deewj jepee kee eeueeueve nes veske~
keesF& Yetefce vee ueWies uesJeerJebMeer,
Gvekes efnmmes ceW nQ mJeeb enesJee,
peye yeefue e{eDeeW oes GmeceW mes,
uesJeerJebefMeeeW kees legce Gece efnmmee~
veS je^ ceW DeheveeDeeW vee yegjeF&,
peeot-esves, DeesPeeDeeW mes otj jnes,
kejes hetCe& efJeMJeeme enesJee hej,
Deewj Gmekes eefle efveeJeeve nes jnes~
Yespesiee enesJee legcnejs heeme veyeer,
kene Lee Gmeves meervew heJe&le hej,
nesiee legce ceW mes ner keesF& Ske,
yeesuesiee Jen enesJee kes veece hej~
eefo keesF& veyeer yeesues Pet"er yeele,
ee yeesues otmejs osJeleeDeeW kes veece,
[jvee vee eeefnS Ssmes veyeer mes,
efcee oes Gme veyeer kee veece~
veS je^ ceW yeveevee legce,
megj#ee kes efueS leerve veiej,
mebeesieJebMe nlee nes peeS efkemeer keer,
lees ues mekes nleeje JeneB MejCe~
eefo kejesies legce enesJee kee DeeosMe heeueve,
efJemleej kejsiee legcnejer meerceeDeeW kee Jees,
leye leerve Deesj megj#ee veiej yeveevee,
henues leerve veiejeW mes peg[s nes pees~
eefo keesF& Ie=Cee JeMe kejs nlee,
Deewj pee efhes Fve veiejeW ceW,
lees yeenj Gmes efvekeueJeeee peeS,
meeQhe efoee peeS oC[ kes efueS~
veneR nevee eeefnS keYeer legcnW,
Deheves he[esmeer kes meercee efevneW kees,
ueieeles Les es efevn Yetefce hej,
efpemes enesJee oslee Lee Gvekees~
83
DehejeOe eceeefCele kejves kes efuees,
efmeHe& Ske ieJeen nesvee veneR keeHeer,
eefo keesF& ieJeen os Pet"er ieJeener,
oes oC[ Gmes, vee oes Gmes ceeHeer~
hengBeeDeeW Gmekees Yeer Jener neefve,
pees hengBeevee eenlee Lee Jen Gmes,
nesiee en DeewjeW kes efueS GoenjCe,
KeewHe KeeSieW Jes osKe Fmes~
peye peeDees legce Me$egDeeW mes ue[ves,
YeeYeerle veneR nesvee eeefnS legcnW,
enesJee, legcneje hejcesMJej meeLe nw,
efcee mes efvekeeue ueeee pees legcnW~
peye legce eg mLeue kes efveke hengBees,
eepeke kens legcnejs meeLe nw enesJee,
Deewj DeefOekeejer en kenWies mewefvekeeW mes,
pees YeeYeerle nes heke[s jemlee Iej kee~
peye veiej hej DeeeceCe kejves peeDees,
henues jKees legce Meeefvle kee emleeJe,
iej ceeve ueW Jees emleeJe legcneje,
kej uees GvnW legce oeme mJeerkeej~
pees kejW Fvkeej, veiej Iesj uees,
ue[es Gvemes, ceej [euees heg<eeW kees,
efeeeb, yees, heMeg Deewj nj eerpe,
heeme Deheves legce jKe mekeles nes~
nes veiej eefo Gme eosMe ceW,
enesJee efpemes legcnW os jne,
ceej [euees leye njske kees,
enesJee ves en DeeosMe efoee~
kej osves eeefnS ve efneer, Sceesjer,
keveeveer, heefjppeer, efnyyeer Deewj Deyetmeer ueesie,
meerKee vee mekeWies legcnW osJeleeDeeW keer hetpee,
Deewj Yeebkej yeeleW pees kejles es ueesie~
iej uecyes mecee Iesje [eues jnes,
lees vee keees Heueoej Je=#eeW kees,
Me$eg veneR nQ, Jes Heue oWies legcnW,
hej kee mekeles nes Heuenerve Je=#eeW kees~
os jne pees osMe enesJee legcnW,
iej keesF& ce=le efceues cewoeve ceW,
helee vee eues efkemeves Gmes ceeje,
oes<eer vee efkemeer efveoex<e kees ceeveW~
efHej yeleueeee kewmes JeJenej kejW,
eg ceW eehle efeeeW kes meeLe,
kej mekeles nes legce Gvemes efJeJeen,
Ske ceen iegpejves kes heMeele~
eefo efkemeer kees neW oes helveereeb,
Deewj henueew"e nes eflejmke=le yeefue mes,
mJeerkeej kejs Gmekees ner Jen henueew"e,
Deewj os henueew"s kes DeefOekeej Gmes~
iej heg$e nes GC[ Deewj n"er,
megOeejves mes Yeer pees megOejs vee,
lees ues peeDees Gmes cegefKeee kes heeme,
pees oC[ efceuesiee Gmes he[siee menvee~
eefo keesF& Ssmes heehe kee DehejeOeer,
efke ce=leg oC[ Gmes efoee peeS,
uekeeeer peeS Gmekeer osn hes[ hej,
lees Gmeer efove Gmes oHeveeee peeS~
eefo keesF& Jeefe efJeJeen kes yeeo,
ueieeS Deheveer veJeefJeJeeefnlee hej keuebke,
iej ue[keeR eceeefCele nes efveoex<e,
lees Yejvee he[siee heefle kees oC[~
iej heefle kee DeefYeeesie nes mener,
ueeeer peeSieer Jen efhelee kes ej,
kejer pees yegjeF& Gmekes efueS Gmes,
veiej ecegKe osiee helLej mes ceej~
84
eefo keesF& oes<eer nes JeefYeeej kee,
lees ceej osvee eeefnS Gme Jeefe kees,
eefo eer keer vee nes menceefle,
lees pees kejs peyejomleer Gmes ceej oes~
efpemeves mJeeb kees yeefOeee keje efueee,
ee nes mevleeve DeefJeJeeefnle ceelee-efhelee keer,
lees Gme heefjJeej kee Jeefe omeJeeR heer{er leke,
Gheemevee veneR kej mekesiee hejcesMJej enesJee keer~
Decceesveer ee ceesneyeer ueesieeW kes JebMepe,
efpevneWves efyeueece kees yegueeee efke os DeefYeMeehe,
Jebefele jnWies Gvekes JebMe Jeeues Yeer,
efoee vee efcee ceW GvneWves legcneje meeLe~
mecyevOeer nQ legcnejW Soesceer ueesie,
kejes vee Ie=Cee Gvemes Deewj efceefeeeW mes,
leermejer heer{er Soesceer Deewj efceeer ueesieeW keer,
enesJee kes ueesieeW kes Yeeie yeve mekeles~
peye peeDees legce Me$eg mes ue[ves,
heefJe$e jKees, legce Deheves [sjs kees,
peien yeveeDees efvele efeeeDeeW kes efueS,
iee yeveeDees Deewj Gmes {ke oes~
eefo keesF& oeme Dee peeS Yeeiekej,
lees Jeeheme vee Yespees legce Gmekees,
jn mekelee nw Jen meeLe legcnejs,
kejes vee hejsMeeve legce Gmekees~
keesF& FeeSueer eer ee heg<e,
yeves vee osJeoemeer ee osJeoeme,
vee Gvekee keceeee ngDee Oeve,
ueeDees keYeer legce enesJee kes heeme~
eefo keesF& helveer kees os leueeke,
lees kej mekeleer nw Jen otmeje efJeJeen,
efHej leueeke ee heefle cej peeS,
lees Dee veneR hegve: henues mes efJeJeen~
veJeefJeJeeefnleeW kees mesvee ceW vee Yespees,
Ske Je<e& leke Meeoer kes yeeo,
eefo kepe& oes efkemeer kees legce,
efiejJeer vee jKees ekekeer kee hee~
eefo keesF& Jeefe FeeSefueeeW ceW mes, iej heg$enerve cej peeS YeeF&,
kejlee heeee peeS efkemeer kee DehenjCe,
Deewj yeveevee eenlee nes Gmes oeme,
lees efveefMele kejes Gme Jeefe kee cejCe~
eefo keesF& iejerye jKes efiejJeer ceW,
Deheves henveves Dees{ves kes kehe[s,
ueewe oes Gmes jeef$e ceW legce,
efpememes Kego kees Jees iece& jKe mekes~
OeesKee vee oes cepeotj kees legce,
os oes cepeotjer metee&mle mes henues,
neWies legce heehe kejves kes DehejeOeer,
eefo legce Gmekee Yegieleeve veneR kejles~
efhelee kee DehejeOe Gmeer kes efmej,
yeee kejs DehejeOe lees Jen peeves,
vee efhelee vee yeee Yegielesiee,
Jen DehejeOe pees efkeee vee Gmeves~
osKees legce en Yeueer ekeej mes,
JeJenej efJeosMeer DeveeLeeW mes nes Dee,
efiejJeer ceW vee jKees Jee Gmekes,
eefo keesF& eer pees nes efJeOeJee~
peye kejes Kesle mes Hemeue Fkeer,
ee yeeie mes peye HeueeW kees lees[eW,
jnves oes Gmes t peeS pees heers,
pejleceboes kes efueS Gmekees es[es~
Peie[e pees nes, peeDees Deoeuele ceW,
veeeeOeerMe Hewmeuee meeeF& kee kejs,
oC[ vee oW eeueerme ceej mes peeoe,
cenlJehetCe& nw peerJeve iej legcnejs efueS~
85
peye DeVe Deueie kejves kes efueS,
Gheeesie kejes legce heMegDeeW kee,
GvnW Keeves mes jeskeves kes efueS,
cegBn vee yeebOees legce heMegDeeW kee~
efJeJeen Gme YeeF& keer helveer kee,
kejes vee efkemeer Depeveyeer mes legce,
kejes kee&Je hetje legce YeeF& kee~
nesiee pees Gmemes henueew"e heg$e hewoe,
ce=le YeeF& kee mLeeve Jen uesiee,
leye Gme ce=le-YeeF& kee veece,
FeeSue mes yeenj veneR efkeee peeSiee~
OeesKee vee oes peeueer yeeeW mes,
Gheeesie mener yeeeW kee kejes,
yesF&ceeveeW mes Ie=Cee kejlee nw enesJee,
ieuele yeeeW kees Deheves heeme vee jKees~
eeo jKees keee efkeee DeceesueefkeeeW ves,
peye Dee jns Les efcee mes legce,
Lekes, kecepeesj legce, DeeeceCe efkeee GvneWves,
efcee oes DeceesueefkeeeW kees mebmeej mes legce~
peye peeDees Gme osMe ceW legce,
eLece Hemeue YeW kejvee enesJee kees,
kenvee letves nceW efcee mes efvekeeuee,
ecelkeej efkeS, eneB yemeeee ncekees~
etves mes efueheer efMeueeDeeW hej efueKevee,
pees Deepe yeleueeS efveece Deewj DeeosMe,
ejove veoer heej kej peye peeDees,
peneB os jne enesJee veee eosMe~
efieefjppeerce heJe&le hej Ke[s neskej,
osieW es heefjJeej mecetn DeeMeerJee&o,
efMeceesve, uesJeer Deewj entoe,
etmegHe, efyeveeceerve Deewj Fmmeekeej~
Deewj Syeeue heJe&le hej mes,
es heefjJeej mecetn osieW DeefYeMeehe,
yesve, DeMesj Deewj peyetuetve,
oeve, vehleeveer Deewj ieeo~
DeefYeMehle nw Jees pees Pet"s osJelee yeveelee,
lespe mJej ceW uesJeer JebMeer kenWies,
kejlee nw enesJee Ie=Cee Gve mes,
meye FeeSueer leye Deeceerve kenWies~
ceelee-efhelee kee kejlee Deheceeve,
ee he[esmeer kes meercee efevn nelee,
eueelee DevOes kees kegceeie& hej,
DemeneeeW kes meeLe veee veneR kejlee~
Jee|pele efjMles pees kejlee keeece,
ee kejlee pees DehejeOe peIeve,
Oeve kes eueesYeve ceW nlee kejlee,
es meye kenueeSbies Meeefhele peve~
pees Fve efveeceeW hej veneR euelee,
uesJeerJebMeer Gmes DeefYeMehle kenWies,
efOekekeej nw Ssmes ueesieeW hej,
meye ueesie leye Deeceerve kenWies~
iej kejesies legce efveeceeW kee heeueve,
enesJee legcnW DeewjeW mes es kejsiee,
DeeosMe enesJee kes heeueves JeeueeW kees,
emeVe nes enesJee Jejoeve en osiee~
Hetueesies-Heueesies Deewj mece= yeveesies,
yengle mes heMeg legcnejs heeme neWies,
Des Devve keer Hemeue Ghepesieer,
Me$egDeeW hej legce efJepeeer neWies~
eefo kejesies enesJee keer DeJensuevee,
hejeefpele Me$egDeeW mes legce nes peeDeesies,
$emle nesies ceneceejer, ieceea Deewj Dekeeue mes,
Deewj peuoer ner ve legce nes peeDeesies~
86
ieghle jKeer nQ keg yeeleW enesJee ves,
Gve yeeleeW kees kesJeue Jees ner peevelee,
nw nceejs Deewj nceejs JebMeeW kes efueS,
meowJe heeueve kejves nsleg en JeJemLee~
jKe efoS legcnejs meeceves oesveeW efJekeuhe,
peerJeve ee ce=leg, mece=ef ee efJeveeMe,
enesJee mes esce, DeeosMeeW kee heeueve,
efveefMele ner kejsiee je^ kee efJekeeme~
eefo Hesj uesles nes cegKe Dehevee,
Deewj Devemegveer kejles nes enesJee keer,
ve kej efoes peeDeesies legce ueesie,
pees Gheemevee kejesies otmejs osJeleeDeeW keer~
kene cetmee ves nes egkee ceQ Je=,
Deye vesle=lJe legcneje kej veneR mekelee,
peeDeesies legce ejove veoer kes heej,
enesMet nesiee Deye mes legcneje veslee~
efHej cetmee ves enesMet kees yegueeee,
kene Gmemes { Deewj meenmeer yevees,
ues peeDeesies legce FvnW Fme osMe ceW,
vee legce YeeYeerle, vee eEeeflele nes~
efHej efueKekej efveece eepekeeW kees efoS,
kene GvnW nj meeleJeW Je<e& ceW he{es,
megves meye eer, heg<e Deewj yeeueke,
enesJee kes DeeosMeeW mes vee Devepeeve jnes~
Dee ieee legcnejer ce=leg kee mecee efveke,
cetmee kees kene leye enesJee ves,
yeleeTBiee enesMet kees keee Jees kejs,
DeeDees Gmes meeLe ues legce lecyet ceW~
yeeoueeW kes Ske mlecYe he ceW,
ekee enesJee lecyet kes ej,
kene YeefJe<e ceW Jeeee lees[Wies,
Deewj FeeSueer es neWies yejyeeo~
FmeefueS Ske ieerle kees efueKees,
Deewj FeeSueer ueesieeW kees efmeKeueeDees, enesMet
osiee mee#eer en ieerle leye,
GvnW en ieerle ieevee efmeKeueeDees~
meHeuelee mes peye es Yejhetj neWies,
kejves ueieWies otmejs osJeleeDeeW keer mesJee,
he[sieW ye[er cegmeeryele ceW es ueesie,
DeeSieer Fve hej leye Yeebkej efJeheoe~
Gme mecee ueesie peye ieerle ieeSbies,
peeveWies kejer pees ieueleer GvneWves,
Fmeefuees cetmee ves leYeer ieerle efueKee,
Deewj ieekej megveeee Jen ieerle GvnW~
cetmee kees kene peeDees Deyeerjece heJe&le,
cejesies legce Gme ner heJe&le hej,
osKe mekeesieW legce Gme osMe kees,
hej pee vee mekeesies legce JeneB hej~ hejcesMJej enesMet kees FeeSue kee vesle=lJe meenmeer Deewj { legcnW nesvee nesiee,
cejves kes henues DeeMeerJee&o efoee, kejves kes efueS egvelee nw he{es JeJemLee keer efkeleeye efove-jele,
cetmee ves FeeSue kes meye ueesieeW kees, cetmee Lee enesJee kee mesJeke, nesDees vee YeeYeerle legce keYeer Yeer,
kene Heuees-Hetuees, enesJee keer ke=hee heeDees, enesMet meneeke Lee cetmee kee, enesJee jnsiee ncesMee legcnejs meeLe~
Deewj eg ceW legce njeDees Me$egDeeW kees~ kejer enesJee ves enesMet mes yeeleW, leye efoee DeeosMe enesMet ves,
efHej kejer enesJee hejcesMJej keer mlegefle, Deewj enesMet mes Gmeves en kene~ FeeSue kes ecegKe ueesieeW kees,
Deewj cetmee veyeer heJe&le hej ieee, peeDees legce ueesie ejove kes heej, kejWies leerve efove ceW ejove heej,
efoKeueeee enesJee ves Gmes Jen eosMe, Jen osMe pees ceQ legcnW os jne, peerle ueWies nce Gme osMe kees~
FeeSefueeeW kees efpemekee Jeeve Lee efoee~
efpeme efkemeer mLeeve hej peeDeesies legce,
leye ceje cetmee ceesDeeye osMe ceW, ejernes ceW ieghleej
nj Ske osMe legcnW osiee enesJee~
enesJee ves Gmes Ieeer ceW oHeveeee, Yespes oes ieghleej enesMet ves,
efpeee Ske meew yeerme Je<e& cetmee, efnefeeeW kee hetje osMe Deewj ceYetefce,
ueyeeveesve mes ueskej hejele veoer leke, ejove kes heej ejernes veiej,
ueesieeW ves cenerves Yej Meeske ceveeee~ Deeee efoee GvnW Ske eer ves,
nesiee legcnejer meercee kes Yeerlej,
mJeerkeej efkeee enesMet kees ueesieeW ves, eneB mes heefMece ceW YetceOemeeiej leke~ enesJee nw Gvekee meneeke peevekej~
cetmee kee GvneWves Gmes mLeeve efoee,
uesefkeve cetmee mee ke=hee-eehle ecelkeejer, pewmes Lee ceQ cetmee kes meeLe, kene Jeeve oes Fmekes yeoues,
veyeer keYeer keesF& otmeje vee ngDee~ Gmeer lejn legcnejs meeLe jntBiee, kejesies legce ueesie nceejer meneelee,
jeske mekesiee vee keesF& legcekees, peye Gme eosMe hej efJepeeer nes,
ceQ keYeer ve legcemes otj jntBiee~ nceejs heefjJeej keer legce kejvee j#ee~
87 88
kene GvneWves Deheves heefjJeej kees,
jKevee Deheves Iej kes Yeerlej,
megjef#ele jnWies Jees legcnejs Iej ceW,
jKevee efKe[keer mes ueeue jmmeer yeeBOekej~
kene enesMet mes GvneWves ueewkej,
mele nw Jeeve enesJee kee,
osiee ncekees enesJee Jen eosMe,
YeeYeerle nQ meYeer ueesie JeneB~
ejove veoer hej DeeMee& kece&
kejer otmejs efove ee$ee ejove leke,
ecegKeeW ves ueesieeW kees DeeosMe efoS,
eepeke Deewj uesJeerJebMeer ues peeSbies mevotke,
eueesies legce Gvekes keg heers-heers~
osKeesies legce ecelkeej enesJee kee,
peye mevotke veoer leke hengBesiee,
ke peeesiee veoer kee heeveer yenvee,
peye mevotke en heeveer ceW Glejsiee~
eues eepeke mevotke kees ueskej,
Deewj heeveer ceW peye heeBJe jKee,
yenvee yevo nes ieee heeveer kee,
yeeBOe keer lejn nes ieee Ke[e~
metKeer peceeR efvekeue Deeeer veoer ceW,
enesJee kee Lee en ecelkeej,
kes jns eepeke yeere veoer ceW,
meye FeeSueer pee hengBes Gme heej~
ueesieeW kees mcejCe efoueeves kes efueS efMeueeSb
egveeW yeejn Jeefe kene enesJee ves,
nj Ske heefjJeej mecetn mes Ske,
eepekeeW kes heeme peekej Jes egveW,
yeejn efMeueeSb, nj Jeefe Ske-Ske~
neWieer es efveMeeveer YeefJe<e kes efueS,
keje Lee yevo veoer ves yenvee,
yeveeee enesMet kees enesJee ves ceneve,
ueesie peerJeve Yej ceeves Gmekee kenvee~
efHej eepeke DeeS veoer kes heej,
mevotke kees ueskej meeLe ceW Deheves,
yenves ueieer veoer henues meer,
jKes peye peceeR hes heeBJe GvneWves~
FeeSefueeeW kee Kelevee
vees ueesieeW kee efkeee Kelevee,
enesMet ves enesJee keer Dee%eevegmeej,
jns ueesie leye leke [sjs ceW,
peye leke vee nes ieee Gvekee Gheeej~
keveeve ceW henuee Hemen heJe&
ceveeee efieueieeue ceW Hemen kee heJe&,
efkeee Gme Yetefce hej pees Giee Yeespeve,
Keeeer DeKeceerjer jeser Deewj Yegvee DeVe,
efHej yevo ngDee Deevee mJeieeae Yeespeve~
peye enesMet Lee ejernes kes efveke,
osKee Gmeves Ske leueJeej Oeejer meeceves,
enesJee keer mesvee kee Ske mesveeheefle,
hete enesMet ves lees yeleeee Gmeves~
ejernes hej keypee
kejes : efove leke yeue eoMe&ve,
mevotke kes Deeies legjefneeW kees yepeeDees,
YeeYeerle nes jns nQ ejernes kes efveJeemeer,
eeC[ OJeefve mes veiej oerJeej efiejeDees~
veiej kes eejeW Deesj ekekej ueieeS, veiej kes heers efheees keg mewefveke,
: efove leke eepekeeW Deewj mewefvekeeW ves,
meeleJeW efove ueieees meele ekekej,
pewmee kene Lee GvnW enesJee ves~
89
Devle ceW efkeee peye GvneWves efveveeo,
eepekeeW ves legjefneeb eeC[lee mes yepeeF&,
efceuekej Gve Yeebkej OJeefveeeW ves,
ejernes veiej keer oerJeejW efiejeF~
Iegme he[s ueesie meerOes veiej ceW,
Fme ekeej GvneWves veiej kees njeee,
efmeJeee Gme eer kee heefjJeej,
keesF& Jeefe vee peerefJele yee heeee~
Deekeeve kee heehe
keje Ske Jeefe Deekeeve ves heehe,
keg meesvee eeBoer heeme jKe efueee,
kejveer Leer GvnW meye eerpeW ve,
JeMe ceW Gmes ueeuee ves kej efueee~
et ngDee FeeSefueeeW mes enesJee,
Ss mes nejs Jes eg ceW,
peye enesMet ves kejer eeLe&vee,
kene efkeee nw heehe GvneWves~
heneeve ngF&, Deekeeve ves heehe mJeerkeeje,
yevee mepee kee Jen nkeoej,
peuee oer ieF& Gmekeer meye eerpeW,
Deewj heefjJeej JeeueeW kees efoee ceej~
Ss ve ngDee, eg kee efJeJejCe
enesJee ves kene, ue[es Deye Ss mes,
keBiee ve ceQ njeTBiee GvnW,
ceej [euees jepee Deewj ueesieeW kees,
hej Gvekeer mecheefe oslee ntB legcnW~
meefvOe kes efuees Deeen kej GvneWves,
keg mewefveke efuees enesMet ves meeLe,
kene GvnW keypee kejvee veiej hej,
peye heers nceejs Jees jns neW Yeeie~
henues keer lejn efHej FeeSueer Yeeies,
Ss JeeefmeeeW ves efkeee heere Gvekee,
efhes mewefvekeeW ves heers mes efvekeuekej,
kej efueee Ss Menj hej keypee~
Meg keer veiej ceW Deeie ueieeveer,
YeeYeerle nes ieS Ss kes mewefveke,
oesveeW Deesj mes efIej iees Jees,
Deeies Deewj heers Les FeeSueer mewefveke~
efkeee FeeSefueeeW ves GvnW hejeefpele,
Yeeie mekee vee keesF& GveceW mes,
ceejs iees meye Ss kes heg<e,
yeme Gvekee jepee yeee GveceW mes~
oskej Heebmeer Ss kes jepee kees,
uekeeee enesMet ves Gmes hes[ hej,
Meece {ues Gleeje MeJe jepee kee,
Deewj oHeveeee Gmes helLejeW mes {kekej~
DeeMeerJee&oeW Deewj DeefYeMeeheeW kee he{e
peevee
Syeeue heJe&le hej Ske Jesoer yevee,
yeeefueeeb e{eF& enesMet ves enesJee kees,
efHej meye ueesieeW kees kej Ske$e,
megveees JeJemLee kes Jeeve Gve meye kees~
efieyeesefveeseb eje enesMet kee uee peevee
efkeee efieyeesefveeeW ves enesMet mes OeesKee,
Ske keeefHeuee Gve ueesieeW kee Deeee,
peleueeee pewmes yengle otj mes Deees,
Deheves eosMe kee veece vee yeleeee~
enesJee keer ceefncee kee iegCeieeve megveeee,
peye FeeSueer meeLe iees Gvekes,
helee euee GvneWves OeesKee Lee Keeee~
90
Lee efieyeesve Gvekes he[esme ceW osMe,
peerlevee efpemes een jns Les Jees,
hej Meebefle meefvOe kejves kes keejCe,
yevee kej oeme jKe efueee Gvekees~
Jen efove peye mete& efmLej jne
YeeYeerle ngDee eMeuesce kee jepee,
efieyeesve keer meefvOe kee megve meceeeej,
Ske$e kej he[esmeer jepeeDeeW kees,
efieyeesve hej efkeee Gmeves Jeej~
meneelee enesMet mes ceeBieer efieyeesefveeeW ves,
jelees jele FeeSueer euekej JeneB hengBes,
helee veneR Lee en Me$egDeeW kees,
Deeeveke DeeeceCe mes jn iees Yeesekekes~
eEkekee&JeefJecet{ efkeee GvnW enesJee ves,
FeeSefueeeW ves GvnW efoee Keos[,
Thej mes Yeejer DeesueeW keer Je<ee&,
Sceesjer Me$eg JeneR nes iees {sj~
leye Ke[s nes FeeSefueeeW kes meeceves,
kejer enesMet ves enesJee mes eeLe&vee,
mete& efieyeesve kes Deemeceeve hej "njs,
eeBo jns Deeeueesve keer Ieeer hej Ke[e~
efmLej nes {njs eeBo Deewj metjpe,
peye leke ngS vee Me$eg hejeefpele,
ceeveer enesJee ves ceveg<e keer eeLe&vee,
vee ngDee vee nesiee keYeer Ssmee Ieefle~
eg mes Yeeie pee efhes jepee,
cekekesoe kes efveke Ske iegHee ceW,
enesMet ves GvnW yevo kej jKee,
efHej ceej [euee jepeeDeeW kees Gmeves~
oef#eCeer veiejeW kee efueee peevee
enesMet ves efHej cekekesoe kees njeee,
jepee Deewj veiej kes ueesie ceej [eues,
es[e ieee vee keesF& Yeer peerefJele,
efkees iees meye ce=leg kes nJeeues~
efHej peerles efueyvee, ueekeerMe Deewj iespesj,
Siueesve, nsyeesve Deewj oyeerj Yeer peerles,
Deewj Yeer peerles keF& jepe GvneWves,
jepee Deewj veeieefjke es[s veneR peerles~
keeosMeyevex mes Deppee leke kes veiej,
efcee ceW ieesMesve mes efieyeesve leke,
peerles enesMet ves Jes meye veiej,
Deewj jns efHej Jees efieueieeue peekej~
Gejer veiejeW kees njevee, FeeSue kes
eje jepee njees iees
nmeesj kes jepee eeyeerve ves yegueees,
ceoo nsleg Deeme-heeme kes jepee,
efJeMeeue mesvee ngF& Ske meeLe Fkeer,
enesMet ves Gve hej efveMeevee meeOee~
efkeee Deeeveke DeeeceCe Gve hej,
heere kej Gve ueesieeW kees njeee,
ceej [euee nj Ske kees GvneWves,
Deewj efHej GvneWves veiejeW kees peueeee~
ue[e enesMet keF& Je<e& jepeeDeeW mes,
Deveekeer ueesieeW kes Yeer efJe ue[e,
efkeee hetjs FeeSue eosMe hej DeefOekeej,
pewmee enesJee ves cetmee mes kene~
eosMe pees DeYeer leke veneR efuees iees,
eosMeeW kee yeBJeeje
peye enesMet yengle Je= nes ieee,
yeesuee enesJee legcnW Deewj ue[vee nw,
keg eosMe nQ pees DeewjeW kes heeme,
DeefOekeej legcnW Gve hej kejvee nw~
91
iejej Deewj heeueefMleeeW keer Yetefce,
efMenesj mes Seesve keer meercee leke,
uesves yeekeer nQ DeYeer es #es$e,
Deewj Yeer #es$e yeekeer nQ DeYeer leke~
jn jns nQ efmeoesve kes ueesie,
ueyeeveesve mes efceeheeslecewce eosMe ceW,
peye legce FeeSefueeeW kees Yetefce yeeBeW,
Meeefceue kejvee Gvekees Yeer FmeceW~
os oer nw ceQves henues ner Yetefce,
FeeSefueeeW kes {eF& heefjJeej kees,
efvekeues veneR Les ieMetj Deewj ceekee,
jn jns nQ Gvekes meeLe Jees~
efkeee eosMeeW kee yeBJeeje enesMet ves,
mee{s veew FeeSueer heefjJeejeW ceW,
keewve heefjJeej keewve meer Yetefce heeSiee,
ieess [eue efkeee efveCe&e Gve ceW~
uesJeerJebefMeeeW kees efceueer vee Yetefce,
DeefOekeejer Les Jes e{eJee heeves kes,
jnves Deewj heMegDeeW kees ejeves nsleg,
efceues veiej GvnW meye DeewjeW mes~
keeuesye kees Gmekee eosMe efceuelee nw
entoe heefjJeej kes keeuesye ves kene,
cetmee ves Yespes Les keg ueesie,
peeBe kejves Ske eosMe keer,
hej [jeves ueies ueew kej ueesie~
enesJee hej efJeMJeeme uesefkeve efkeee ceQves,
Deewj kene nesiee nceeje Jen eosMe,
leye cetmee ves Jeeve efoee Lee,
legcneje ner nesiee keeuesye Jen eosMe~
leye Gce cesjer Leer eeueerme Je<e&,
heQleeefueme Je<e& Deye yeerle egkes,
pewmee kene Lee enesJee ves leye,
ceYetefce ceW nce Yekeles jns~
ntB Deye Yeer Glevee ner yeueJeeve,
Deewj Deye Yeer eg kej mekelee ntB ceQ,
os oes cegPekees Jen hene[er eosMe,
efpemekee efkeee Lee Jeeoe cetmee ves~
efoee enesMet ves DeeMeerJee&o Gmes,
Deewj nsyeesve veiej Gmes os efoee,
ceeveer enesMet ves enesJee keer Dee%ee,
cetmee kee efoee Jeeoe hetje efkeee~
entoe kes efuees eosMe
efoee ieee pees eosMe entoe kees,
yeBe nj Ske heefjJeej mecetneW ceW,
JeCe&ve keer Gme eosMe keer meercee,
efIeje ngDee Lee Jen eosMe efpememes~
keeuesye ves kene, oyeerj kees njeves Jeeues mes,
kej osiee Jen Deheveer heg$eer kee efJeJeen,
leye DeesueerSve ves nje oyeerjJeeefmeeeW kees,
efkeee Gmekeer heg$eer Dekemee mes efJeJeen~
Sewce leLee ceveMMes kes efuees eosMe, yees
nges eosMe kee efJeYeepeve
Deewj mecetneW kees Yeer efoes iees eosMe,
etmegHe kes yeseW Sewce Deewj ceveMMes kees,
efkevleg eser ueieer GvnW Jen Yetefce,
mees efceueeee hene[er eosMeeW Deewj pebieueeW kees~
efceueer veneR Leer Yetefce DeYeer,
FeeSue kes yeekeer heefjJeej mecetneW kees,
eleske mecetn mes leerve Jeefe egves,
Yespee GvnW efJeJejCe leweej kejves kees~
entoe Dehevee eosMe oef#eCe ceW jKeWies,
etmegHe kes ueesie jnWies Gej ceW,
yeekeer yee jne pees eosMe,
yeebvee eeefnS Gmes meele YeeieeW ceW~
92
efyeveeceerve kes efuees eosMe, efMeceesve kes
efuees eosMe
efyeveeceerve kes heefjJeej mecetn kees efceuee,
etmegHe-entoe kes yeere kee #es$e,
efMeceesve kes heefjJeej mecetn kees efceuee,
entoe kes DeefOekeej kee keg #es$e~
peyetuetveer, Fmmeekeej, DeeMesj, vehleeueer,
oeve kes efuees eosMe
efceueer YetefceeeB yeekeer mecetneW kees Yeer,
efpeveceW Les peyetuetveer Deewj Fmmeekeej,
DeeMesj Deewj vehleeueer kee mecetn,
Deewj oeve mecetn kes meye heefjJeej~
enesMet kes efuees eosMe
peye hetje ngDee eosMeeW kee yeBJeeje,
efveMee efkeee FeeSue kes ueesieeW ves,
oW enesMet kees Jen eosMe Jees,
efpemekee efoee Lee ngkece enesJee ves~
Dele: Sewce kes hene[er eosMe ceW,
efoee efJecvelmesnj veiej enesMet kees,
efpemekes efuees enesMet ves kene Lee,
eenlee ntB ceQ Fme eosMe kees~
megj#ee kes veiej
leye enesJee ves kene enesMet mes,
kejes megj#ee kes veiejeW kee egveeJe,
MejCe oWies Jes Gve ueesieeW kees,
efpevekee veneR Lee nlee kee YeeJe~
eepekeeW leLee uesJeerJebefMeeeW kes veiej
uesJeerJebefMeees kees efceues jnves kees veiej,
Deewj heMegDeeW kees ejeves kes efuees cewoeve,
kegue efceueekej GvnW De[leeueerme veiej efceues,
Deewj eejeW Deesj ejeves kes efuees cewoeve~
efoee Lee pees Jeeve enesJee ves,
Fme ekeej Gmes hegje efkeee,
jnves ueies Meebefle mes FeeSueer,
nj Me$eg kees GvneWves hejeefpele efkeee~
leerve heefjJeej mecetn Iej ueewles nQ
yesve, ieeo Deewj ceveMMes kes mecetneW kees,
leye yegueekej enesMet ves kene Gvemes,
efkeee legceves enesJee kee DeeosMe heeueve,
Deye ueew mekeles nes legce eosMe Deheves~
oskej mecheVelee kee DeeMeerJee&o GvnW,
enesMet ves Gvekees efJeoe efkeee,
ueew Deees Jees ueesie efieueeo kees,
pees eosMe GvnW cetmee ves efoee~
yeveeeer GvneWves iees$e ceW Ske Jesoer,
pewmeer yeveer Leer efceueeheJeeues lecyet ceW,
eesefOele nges megve yeekeer ome mecetn,
meesee heehe efkeee Fve ueesieeW ves~
SueerDeepeej kes heg$e heerveneme kes meeLe,
iees omeeW mecetneW kes cegefKeee,
peye hete GvneWves Gve ueesieeW mes,
Jesoer yeveeves kee keejCe yeleueeee~
kene ejove kes hetJe& ceW nQ Jees,
heefMece ceW nQ yeekeer FeeSueer ueesie,
YeefJe<e ceW GvnW FeeSueer vee ceeveW,
Meeeo GvnW Yetue peeS Jees ueesie~
kene nceeje hejcesMJej nw enesJee,
kejles nQ nce Gmeer keer Gheemevee,
Fme Jesoer hej yeefueeeb vee e{Wieer,
nesiee en eceeCe nceejs FeeSueer nesves kee~
93
mebleg nges megve Gvekeer yeele,
ueew Deees Jees ejove kes heej,
efoee OeveJeeo enesJee kees GvneWves,
jKee eceeCe Gme Jesoer kee veece~
enesMet ueesieeW kees Glmeeefnle kejlee nw
nes ieee Lee enesMet yengle Je=,
meYeer cegKe ueesieeW kees Gmeves yegueeee,
yeesuee meneelee kejer nceejer enesJee ves,
nceejs efuees enesJee ves eg efkeee~
ejove veoer Deewj heefMece kes,
ye[s meeiej kes ceOe kee #es$e,
Jeeve efoee ee efpemes osves kee,
nw en #es$e, Jener eosMe~
efkevleg DeYeer leke ues heeS nes,
legce Gme eosMe kee keg ner Yeeie,
kejsiee ceoo legcnejer enesJee DeJeMe,
Deewj JeneB kes efveJeemeer peeSbies Yeeie~
meeJeOeeveer mes kejes Gvekee heeueve,
pees enesJee ves DeeosMe efoes,
Deewj kejes nj efveoxMe kee heeueve
JeJemLee keer efkeleeye ceW pees efueKes~
nce ueesieeW kes yeere ceW nQ,
keg ueesie pees veneR FeeSueer,
efce$e yeveeDees vee Gve ueesieeW kees,
vee mesJee kejes Gvekes osJeleeDeeW keer~
kejes Yeefe Deheves hejcesMJej enesJee keer,
hetjer Deelcee mes Gmemes esce kejes,
euees ncesMee Gmekes ner ceeie& hej,
meoe Gmekee ner legce DevegmejCe kejes~
pewmes efveYeeS nQ enesJee ves Jeeve,
Jewmes ner Gmekeer esleeJeveer mee neWieer,
eefo heehe kejesies enesJee kes efJe,
efJeheefeeeb legcnejs meeceves Dee Ke[er neWieer~
enesMet DeueefJeoe kenlee nw
enesMet ves leye yegueeee meYeer kees,
Ke[s ngS hejcesMJej kes meeceves Jees,
yeesuee enesMet pees ceQ ken jne ntB,
hejcesMJej ner legcemes ken jne nw Jees~
hejele veoer kes otmejer Deesj,
legcnejs hetJe&pe jnles Les henues,
kejles Les Jees Deve osJeleeDeeW keer hetpee,
peye Jees JeneB mes yeenj efvekeues~
ues ieee keveeve eosMe mes neskej,
ceQ legcnejs hetJe&pe Fyeenerce kees,
efoee Fmeneke Fyeenerce kees ceQves,
eeketye Deewj SmeeJe efoes Fmeneke kees~
eues iees eeketye Deewj Gmekeer mevleeveW,
efcee osMe ceW jnves kes efueS,
cetmee Deewj neve kees JeneB Yespee,
efcee mes GvnW ueeweves kes efueS~
Yespeer efceefeeeW hej Yeebkej efJeheefeeeb,
ueeee legcnejs ueesieeW kees yeenj,
ueeue meeiej leke DeeS efceeer,
[gyee efoee GvnW meeiej ceW ueekej~
jns uecyes mecee legce ceYetefce ceW,
leye SceesefjeeW kes eosMe ceW ueeee,
ejove kes hetJe& ue[s Jees legcemes,
Deewj legcnejs neLeeW Gvekees njJeeee~
ceesDeeye kee jepee yeeueeke Lee leweej,
legcnejs efJe ue[eF& ue[ves kees,
yeesj kes heg$e efyeueece kees yegueeee,
Gmeves legcnW DeefYeMeehe osves kees~
94
ceQves efyeueece keer megveer vee Ske,
eeevee Gmeves legcnejs nke ceW keer,
efoes cege YeeJe mes legcnW DeeMeerJee&o,
Fme lejn j#ee yeeueeke mes keer~
ejove heej kej ejernes ceW DeeS,
Jes DeewjeW mes efceue legcemes ue[s,
njeves efoee ceQves legcnW Gve meyekees,
legcnejer mesvee kes Deeies Yespeer yejX~
efyevee Oeveg<e Deewj leueJeejeW kes,
legcneje Gve hej DeefOekeej kejeee,
efoes yeves yeveees veiej Deewj yeeie,
efpevekees legceves Lee veneR yeveeee~
keLeve megve efueee enesJee kee legceves,
kejveer eeefnS legcnW enesJee keer mesJee,
HeQke oes hetJe&peeW kes Demele osJelee,
egve uees Deepe efkemekeer kejesies mesJee~
yeesues ueesie leye Ske mJej mes,
nce enesJee kee ner DevegmejCe kejWies, veeefeeeW
kejW nQ enesJee ves ye[s-ye[s keece,
nce enesJee keer ner mesJee kejWies~
enesMet keer ce=leg
peye enesMet keer ce=leg Deeeer,
Lee Jen Ske meew ome Je<e& kee,
Sewce kes hene[er eosMe ceW Gmes,
Deheveer Yetefce ceW ner oHeveeee ieee~
etmegHe oHeveeee ieee
peye FeeSefueeeW ves es[e Lee efcee,
etmegHe keer nefeeb ueeS Les meeLe,
oHeveeeer Mekesce ceW GvneWves DeefmLeeeb,
efHej ceje SueerDeepeej Yeer Gvekes yeeo~

entoe kes ueesie keveeefveeeW mes eg kejles nQ
hete FeeSefueeeW ves, enesMet cej ieee,
Deye keewve eLece peeves Jeeuee nesiee,
keveeefveeeW mes nce ueesieeW kes efuees,
Deye keewve eg kejves Jeeuee nesiee~
kene enesJee ves FeeSueer ueesieeW mes,
entoe kee heefjJeej mecetn Deeies nesiee,
keBiee ceQ legce ueesieeW keer meneelee,
Fme eosMe kees legcnW eehle kejves otBiee~
ceeBieer ceoo entoe kes ueesieeW ves,
heeF& efMeceesve kes ueesieeW mes meneelee,
keveeefveeeW Deewj heefjefppeeeW kees njeves ceW,
kejer enesJee ves Gve keer meneelee~
95
yespeske veiej ceW ome npeej ueesie,
ceej [eues enesJee kes ueesieeW ves,
Deewj Gvekes Meemeke kees Yeer ceeje,
ues peekej Gmekees eMeuesce ceW~
ue[s efHej Jees eMeuesce kes efJe,
Deewj Gme hej DeefOekeej kej efueee,
Gleej efoes ueesie leueJeej kes Iee,
Deewj veiej kees GvneWves peuee efoee~
keeuesye Deewj Gmekeer heg$eer
Fmekes yeeo ue[s Deve keveeefveeeW mes,
Deewj GvnW Yeer eg ceW njeee,
oyeerj kees peerleves Jeeues DeesueerSue mes,
keeuesye ves Dekemee kee efJeJeen kejeee~
96
kesveer* ueesieeW ves ejernes kees es[e,
Deewj entoe kes ueesieeW kes meeLe ieS,
vesiesJe ceW Dejeo veiej kes heeme,
ceYetefce ceW Jees jnves kees ieS~
mehele veiej ceW Les keg keveeveer,
entoe Deewj efMeceesve ves DeeeceCe efkeee,
jKee nescee& Gme veiej kee veece,
efpemes GvneWves hetje ve kej efoee~
kejs Deewj Yeer veiej efJeefpele,
enesJee Lee Gve ueesieeW kes meeLe,
peerleer GvneWves hene[er eosMe keer Yetefce,
Ieeer keer Yetefce Deeeer vee neLe~
keeuesye kees kene Lee cetmee ves,
osiee nsyeesve kes heeme keer Yetefce,
yeenj efvekeeuee Deveeke kes heg$eeW kees,
keeuesye heefjJeej kees efceueer Jen Yetefce~
efyeveeceerve ueesie eMeuesce ceW yemeles nQ
efJeJeMe kej vee mekes efyeveeceerve,
eyetefmeeeW kees eMeuesce es[ves kees,
Fmeefuees Gme mecee mes Deye leke,
Gvekes meeLe jn jns nQ Jees~
etmegHe kes ueesie yeslesue hej DeefOekeej
peceeles nQ
etmegHe kes heefjJeej mecetn kes ueesie,
ieS ue[ves yeslesue veiej JeeefmeeeW mes,
YesefoeeW eje ieghle ceeie& helee kej,
ceeje yeslesue JeeefmeeeW kees leueJeejeW mes~
Deve heefjJeej mecetn keveeefveeeW mes eg
kejles nQ
* kesveer kesveer ueesie cetmee kes mecetn kes heefjJeej mes Les~
** yeeue Deewj DeMesje keveeefveeeW kes osJelee
97
Deve heefjJeej mecetn FeeSefueeeW kes,
g[Jee vee mekes keveeefveeeW mes eosMe,
oemeeW keer lejn jnves ueies Jees,
FeeSueer kes meeLe Gvekes eosMe~
yeeskeerce ceW enesJee kee otle
Ske mJeie&otle ves leye efoee mevosMe,
kejer vee legceves Fvekeer Jesefoeeb ve,
Deye es ueesie yeveWies legcnejer mecemee,
Deewj oWies legce ueesieeW kees ke~
Dee%ee kee GuueIebve Deewj hejepee
Gme heer{er kes cejves kes yeeo,
Yetue ieeer veeer heer{er enesJee kees,
kejves ueies yeeue Deewj DeMesje** keer mesJee,
Deewj eesefOele efkeee GvneWves enesJee kees~
yeej-yeej ngS Me$egDeeW mes hejeefpele,
Deewj G"evee he[e Gvekees vegkemeeve,
efHej Yeer n" hej De[s jns Jees,
enesJee kee vee jKee mecceeve~
henuee veeeeOeerMe DeesueerSue
nejs FeeSueer cesmeesheeseefceee kes jepee mes,
Dee" Je<e& Gmekes Meemeve ceW Jees jns,
peye jeskej hegkeeje enesJee kees GvneWves
DeesueerSue kees Yespee eg kee mebeeueve Jees kejs~
kejer meneelee enesJee ves Gvekeer,
cesmeesheeseefceee kes jepee kees njeee,
peye leke peerefJele jne DeessueerSue,
eeueerme Je<e& jne Meeefvle kee meeee~
veeeeOeerMe Snto
FeeSueer ueesie efHej kejves ueies heehe,
enesJee ves Gve hej eesOe efoKeeee,
Siueesve* ves meeLe ues DeewjeW kees,
FeeSefueeeW kees nje ejernes mes efvekeeuee~
Deejn Je<e& jns Gvekes Meemeve ceW,
efHej jes-jeskej enesJee kees hegkeeje,
efyeveeceerve kes heefjJeej mes Yespe Snto,
enesJee ves efoee FeeSefueeeW kees meneje~
kej pecee kejves kes yeneves,
Snto ieee Siueesve kes heeme,
efhee kej Ske oesOeejer leueJeej,
ues ieee Jen Gmes Deheves meeLe~
yeneves mes jepee kees Dekesuee heekej,
ceeje Gmes hes ceW leueJeej Iegmeekej,
eghekes mes JeneB mes efvekeue Deeee,
Deewj Fkee efkees ueesie legjner yepeekej~
Glej DeeS heneef[eeW mes FeeSueer,
Snto ves Gvekee vesle=lJe efkeee,
peeves vee efoee ejove kes heej,
meye ceesDeeefyeeeW kees JeneR ceej efoee~
kej efueee FeeSefueeeW ves DeefOekeej,
keesF& Yeer ceesDeeyeer yee veneR heeee,
Demmeer Je<e& leke leye jner Meeefvle,
FeeSefueeeW kee Jee&mJe jne eee~
veeeeOeerMe Meceiej
Snto eje j#ee nes peeves kes yeeo,
Meceiej veeceke Jeefe ves GvnW yeeeee,
eeyegke kee Gheeesie kej Meceiej ves,
: meew heerueMleer JeefeeeW kees ceej efiejeee~
* Siueesve ceesDeeye kee jepe
eer veeeeOeerMe oyeesje, oyeesje kee ieerle
kejves ueies efHej heehe FeeSueer,
Snto kes cej peeves kes yeeo,
ngS hejeefpele FeeSue kes ueesie,
nemeesj veiej kes jepee kes neLe~
mesveeheefle Lee Gmekee meermeje,
yengle etj Lee FeeSefueeeW kes eefle,
ogKeer nes iees FeeSue kes ueesie,
jes-jeskej enesJee mes kejer efJeveleer~
oyeesje Leer leye veeeeOeerMe FeeSue keer,
hete keee kejW nce ueesieeW ves,
yeejeke veeceke Jeefe kees yegueekej,
kene Gmemes en oyeesje ves~
vehleeueer Deewj peyetuetve heefjJeej mecetneW mes,
kejes Fkee ome npeej JeefeeeW kees,
keBiee legcnejer meneelee meermeje kees njeves ceW,
oslee nw en DeeosMe enesJee legcekees~
kene yejeke ves legce euees meeLe,
lees yeesueer oyeesje ceQ meeLe euetBieer,
uesefkeve legcnejer Fme YeeJevee kes keejCe,
meermeje hej efJepee keesF& eer heeSieer~
eg ngDee, nemeesj kes mewefveke nejs,
Yeeie Ke[e ngDee mesveeheefle meermeje,
ueer MejCe kesefveeeW kes lecyet ceW,
hej JeneB ceeje ieee meermeje~
efceeeveer FeeSue kes ueesieeW mes eg
kejles nQ
heehe kejves ueies FeeSueer efHej mes,
leye efceeeveereeW ves Gvekees njeee,
pee efhes hene[eW ceW FeeSueer,
efceeeveereeW ves GvnW yengle meleeee~
98
efHej enesJee kes meeceves Jees efie[efie[eS,
leye enesJee ves Ske veyeer kees Yespee,
yeleeee Gmeves pees meneelee keer enesJee ves,
Deewj Gve ueesieeW ves pees kejer DeJe%ee~
enesJee kee Fle efieoesve kes heeme Deelee nw,
efieoesve yeeue keer Jesoer kees efieje [euelee nw,
efieoesve efceoeve kes ueesieeW kees njelee nw
leye Ske otle enesJee kee,
Deeee eesDeeMe kes heg$e efieoesve kes heeme,
kene, peeDees FeeSefueeeW kees yeeeves,
hejcesMJej enesJee nw legcnejs meeLe~
ueekej mecee|hele keer keg YeW,
otle ves Gmes [er mes gDee,
peue kej Yemce ngF& YeW lees,
efieoesve kees Gme hej efJeMJeeme ngDee~
nes ieee DevlejOeeve Jen otle leye,
lees efieoesve kees en mecePe DeeF&,
kejer Leer enesJee kes otle mes yeele,
efieoesve ves JeneB Ske Jesoer yeveeF&~
jele enesJee ves kene efieoesve mes,
legcnejs efhelee ves yeveeeer Leer Jesoer,
Gmekeer yeieue ceW nw ueke[er kee KecYee,
peuee oes Jen KecYee, efieje oes Jesoer~
Jen Jesoer nw Demele osJelee yeeue keer,
ueke[er kee KecYee nw DeMesje kee eleerke,
legcnejs efhelee kee nw Ske yewue,
Jesoer efiejeves ceW kejes Gmes Mejerke~
kee oes DeMesje kes KecYes kees,
leye yeveeDees JeneB enesJee keer Jesoer,
peuee kej Gme KecYes keer ueke[er,
Jesoer hej oes yeefue yewue keer~
ueesie Gmes keneR osKe vee ues,
Dele: efkeee meye keece jele kees,
megyen ngF& leye ueesieeW ves osKee,
lees iees Gmekes efhelee kes heeme Jees~
kene efhelee ves Gve ueesieeW mes,
kejves oes j#ee mJeeb yeeue kees,
eefo efieoesve ves Jesoer kees efiejeee,
kejves oes mebIe<e& Gmemes yeeue kees~
efceeeveer, Deceesuekeer Deewj Deve ueesieeW ves,
[sje [euee efeesue keer Ieeer ceW,
enesJee ves Meefe yeKMeer efieoesve kees,
FeeSueer mecetneW kees otle YespeW Gmeves~
ceeBiee eceeCe meneelee kee enesJee mes,
Yes[ keer Tve Keefueneve ceW jKeer,
heeuee Yej heeveer efvekeuee Tve mes,
peyeefke meejer Yetefce he[er Leer metKeer~
efHej ogyeeje peye Tve kees jKee,
kene enesJee mes Gmes jKeW metKeer,
eejes Deesj Yetefce Yeerieer Deesme mes,
hejvleg Jen Tve Leer efyeukegue metKeer~
kene enesJee ves legcnejs heeme nQ,
legcnejer pejle mes peeoe Jeefe,
keneR MesKeer ceW cegPes Yetue vee peeeW,
meeseves vee ueies keer j#ee mJeeb keer~
kene, ken oes [j jnW neW pees,
ueew mekeles nQ Jees Deheves Iej kees,
ome npeej Jeefe yeme yee jns,
yeeF&me npeej eue efoS es[kej Gmekees~
efHej Yeer Jen mebKee Leer peeoe,
FeeSueer kej mekeles Les iegceeve,
peerlee pebie GvneWves Deheveer leekele mes,
enesJee hej vee ueeles F&ceeve~
Fmeefuees jKes yeme leerve meew Jeefe,
efceeeefveeeW kees hejemle kejves kes efueS,
Leer efceeeefveeeW keer mebKee yengle,
hej enesJee Lee meneeke njeves kes efueS~
99
leerve efiejesn yeveeS efieoesve ves Gvekes,
legjner Deewj peueleer ceMeeueW oer GvnW,
IejeW ceW jKeer Leer peueleer ceMeeues,
Ie[s Hees[ ueies Jees legjner yepeeves~
yeeeW neLe ceW Gvekes Leer ceMeeueW,
Deewj legjner Leer Gvekes oeeW neLe ceW,
YeeYeerle nes Deewj Ieyejen ceW efceeeveer,
ueies Deeheme ceW leueJeejeW mes keeves~
enesJee meneeke Lee efieoesve kee,
Gmeves ner efceeeefveeeW kees njJeeee,
Yespes efieoesve ves meye lejHe otle,
Sewce mecetn mes DeeeceCe kejJeeee~
SewefceeeW ves oes efceeeveer ecegKe heke[s,
Deewj ceeje [euee Gve jepekegceejeW kees,
Les Sewceer efieoesve mes keg ,
efieoesve ves mecePeeee Meevle efkeee Gvekees~
ef i eoes v e oes ef c eeeveer jepeeDeeW kees
heke[lee nw
YetKes Deewj Lekes Les efieoesve kes mewefveke,
megkekeesle kes ueesieeW mes ceeBiee Keevee,
vee ner megkekeesle vee ner hevetSue JeeueeW ves,
efieoesve kes mewefvekeeW kees efoee Keevee~
pesyen Deewj meucegVee Les oes efceeeveer jepee,
heere efkeee efieoesve ves Gvekee,
hevn npeej mewefveke Les Gvekes meeLe,
hej efieoesve ves Gvekees efoee nje~
efHej oC[ efoee megkekeesle JeeueeW kees,
Deewj efiejeeer hevetSue veiej keer ceerveej,
efHej yeouee efueee Deheves heefjJeej kee,
oesveeW jepeeDeeW kees efoee Gmeves ceej~
efieoeves Sheeso yeveelee nw
FeeSefueeeW ves kene efieoesve kees Meemeve kejves kees,
hej Gmeves kene, enesJee legcneje Meemeke nesiee,
uesefkeve eg ceW pees legceves heeee nw,
GmeceW mes keg meesvee cegPes osvee nesiee~
FeeSueer ueesie henveles Les keeveeW ceW yeeefueeeb,
Jen meesvee efieoesve kees efceuee YeW ceW,
Gme meesves mes Gmeves Ske Sheeso yeveJeeee,
efpemes FeeSue kes meYeer ueesie ueies hetpeves~
jns vee enesJee hej efJeMJeeme kejves Jeeues,
FeeSueer kejves ueies Sheeso keer hetpee,
yeve ieee Jen Sheeso Ske peeue,
efpemeves FeeSefueeeW mes heehe kejJeeee~
efieoesve keer ce=leg
jnves ueies efceeeveer FeeSefueeeW kes Meemeve ceW,
keesF& ke veneR osles Les Jees,
Fme ekeej efieoesve kes peerJeve keeue ceW,
jns Meeefvle mes eeueerme Je<e& Jees~
Deyeercesueske jepee yevee, eesleece keer
keLee, Deyeercesueske Mekesce kes efJe
eg kejlee nw
efieoesve kes yeeo Gmekee Ske heg$e,
Deyeercesueske pees Gmekeer jKewue mes Lee,
Deheves meej meewlesues YeeFeeW kees ceej,
yevee jepee Jen Mekesce veiej kee~
ecegKeeW ves kejer Leer Gmekeer ceoo,
hej Gue ngDee leerve Je<e& yeeo,
hejcesMJej ves GveceW Peie[e kejJeeee,
yeveeF& eespevee Deyeercesueske kes efKeueeHe~
Gkemeeee ieeue veeceke Jeefe ves,
Mekesce ecegKeeW kees eg kes efueS,
efkeee Deyeercesueske ves Gvemes eg,
Deewj npeejeW Mekesceer ceej efoS~
100
Deyeercesueske keer ce=leg
ceeje ieee Devle ceW Deyeercesueske Yeer,
peye lesyesme veiej hej DeefOekeej efkeee,
Ske ceerveej kes veeres peye Ke[e Lee,
ekekeer kee hee mej hej efieje~
veeeeOeerMe leesuee, veeeeOeerMe ceeF&j
Deyeercesueske kes cejves kes yeeo,
hejcesMJej ves Yespes veeeeOeerMe otmejs,
Fmmeekeej heefjJeej mecetn mes leesuee,
Deewj ceeF&j Gve ueesieeW ceW mes Les~
Decceesveer ueesie FeeSue kes ueesiees kes
efJe ue[les nQ
efHej mes FeeSueer enesJee kees Yetues,
Deewj osJeleeDeeW kees ueies Jees hetpeves,
efceuelee Gvekees peye oC[ heehe kee,
ueieles enesJee kees jes-jeskej hegkeejves~
efehlen ecegKe egvee ieee
efehlen efieueeo heefjJeej kee Ske eese,
Ske JesMee kee heg$e Lee Jen,
efvekeeuee Gmekes YeeFeeW ves Iej mes,
euee ieee leesye eosMe ceW Jen~
peye ue[s Decceesveer FeeSefueeeW kes efJe,
iees efieueeo ecegKe leesye eosMe kees,
kene efehlen kees ue[s Gvekes efuees,
yeveeSieW Gmes ecegKe Deewj mesveeheefle Jees~
efehlen Decceesleer jepee kes heeme mevosMe
Yespelee nw, efehlen keer eefle%ee
Yespee efehlen ves Dehevee Ske otle,
Decceesveer jepee kes heeme ueskej mevosMee,
* veepeerj efJeMes<e ke=hee eehle Jeefe
keee mecemee GveceW Deewj FeeSefueeeW ceW,
keeeW DeeS Jees ue[ves kees JeneB?
kene Decceesveer jepee ves otle mes,
FeeSefueeeW ves erveer Leer Gvekeer Yetefce,
kenes FeeSue kes ueesieeW mes peekej, ieee eflecvee veiej ceelee-efhelee kes meeLe,
os oW Jeeheme Jees nceW nceejer Yetefce~
elegej ceW efehlen ves kenueeJeeee,
enesJee ves GvnW oer Leer Jen Yetefce,
efcee mes efvekeue DeveskeeW Je<e& Yekes,
meefoeeW mes Gvekeer nw en Yetefce~
kejer ke=hee enesJee ves efehlen hej,
ieee Jen DecceesefveeeW kes eosMe ceW,
ye[er yeneogjer mes Gvemes ue[kej,
nje efoee GvnW efehlen ves~
efehlen Deewj Sewce
Sewce JeeueeW kees ueiee Dehevee Deheceeve,
efehlen ves veneR yegueeee Lee Gvekees,
kejves DeeS Jees efehlen mes eg,
hej nje efoee efehlen ves Gvekees~
veeeeOeer M e Fyemeeve, veeeeOeer M e
Sueesve, veeeeOeerMe Deyoesve, efMeceMeesve
kee pevece, efMeceMeesve kee efJeJeen
mecee iegpeje Deewj keF& veeeeOeerMe ngS, leye Gve ueesieeW ves yetPeer hensueer,
hej FeeSueer kejves ueies efHej heehe,
eeueerme Je<e& leke heefueefMleeeW ves,
efkeee Gve ueesieeW hej jepe~
leye Gvekeer Ske yeeBPe eer kees,
oMe&ve ngS enesJee kes otle kes,
kene Ske veepeerj* kees pevceesieer legce,
mees Meg jnes legce DeeejCe ceW Deheves~
101
pevcee Gme eer ves Ske heg$e,
efMeceMeesve jKee Gmeves veece Gmekee,
peye ye[e nes ieee Jen Gmeves kene,
heefueMleer ue[keer mes kejes efJeJeen Gmekee~
Ske eEmen jmles ceW Gmeves ceeje,
hemevo Deeeer Gmes Ske heefueMleer ue[keer,
efpememes efJeJeen kejvee Gmeves mJeerkeeje~
yengle efoveeW yeeo efJeJeen kejves ueewe,
osKee jemles ceW eEmen kee keuesJej,
ceOegceefkeKeeeW ves GmeceW ee Lee yeveeee,
efvekeeuee Meno euee Gmes meeLe ueskej~
oer otuns ves ueesieeW kees oeJele,
pewmee Lee efjJeepe Gve ueesieeW ceW,
heter efMeceMeesve ves Meno keer hensueer,
leerme ueesieeW mes pees Les oeJele ceW~
Mele& meele efoveeW keer jKeer Gmeves,
hej yetPe vee heees Gej Jees,
GvneWves kene efMeceMeesve keer helveer kees,
Gme hensueer kee Gej peeves Jees~
jeskej, efeuueekej Deewj ken megvekej,
hensueer kee DeLe& peevee helveer ves Gmemes,
lees ngDee efMeceMeesve helveer mes~
Deewj ueew ieee Jeeheme efMeceMeesve,
es[ JeneR hej Deheveer helveer kees,
JeneB GheefmLele meyemes Des Jeefe ves,
meeLe jKe efueee Gmekeer helveer kees~
efMeceMeesve heefueefMleeeW kes efueS efJeheefe
GlheVe kejlee nw, efMeceMeesve Deppee veiej
kees peelee nw, efMeceMeesve Deewj oueeruee
ueewe efMeceMeesve Hemeue leweej ngF& peye,
lees peevee Gmeves pees Iee JeneB hej,
efveMee efkeee heefueefMleeeW kees ceejves kee,
GvnW Dehevee DehejeOeer ceeve kej~
leerve meew ueesceef[eeb heke[ kej Gmeves,
oes-oes ueesceef[eeW keer pees[er yeveeeer,
yeeBOekej Gvekeer heteW mes ceMeeueW,
KesleeW ceW oew[e Gvekeer HemeueW peueeeer~
Gmekeer helveer Deewj memegj kees,
eesefOele nes heefueefMleeeW ves ceeje,
Gvekee yeouee uesves kes efuees,
yeesuee efMeceMeesve keBiee mebnej legcneje~
ceej [eues yengle mes heefueMleer Gmeves,
Deewj pee efhee Ske iegHee ceW Jees,
leweej neskej Ske mesvee kes meeLe,
efvekeues heefueMleer etnoe mes ue[ves kees~
efMeceMeesve kees Gmekee keejCe peevekej,
entoe ueesieeW ves meeQhe efoee Gmekees,
Glejer pees enesJee keer Meefe Gme hej,
Gmeves ceej [euee npeejeW heefueefMleeeW kees~
ueieer heeme, ngDee etj Leke kej,
hegkeeje heeveer kes efuees enesJee kees,
He peeves efoee hejcesMJej ves iee,
Deewj eke efkeee heeveer heerves kees~
yeerme Je<e& leke jne veeeeOeerMe yeve,
efHej Ske eer oueeruee kes heej ceW GuePee,
yeej-yeej Gmeves efpeo kej kes,
efMeceMeesve mes jepe Gmekeer Meefe kee hete~
yenkeelee jne efMeceMeesve Gmes hej,
lebie Deekej Gmeves Gmes jepe yeleeee,
uecyes yeeue pees keYeer vee kes Les,
enesJee ves GveceW Meefe kees yemeeee~
102
Oeve kes yeoues heefueMleer ueesieeW mes,
efceue kej Gmeves yeeue kee efuees,
meeOeejCe Jeefe mee nes ieee efMeceMeesve,
Deemeeve ngDee peerlevee heefueefMleeeW kes efuees~
heke[ Gmes Deppee veiej ues iees,
DeeKeW efvekeeueer efMeceMeesve keer GvneWves,
Ske ceefvoj ceW Jees ngS Fkee,
efMeceMeesve hej peerle kee GlmeJe ceveeves~
efMeceMeesve kees Yeer ues iees JeneB,
leeefke Gmekeer Jees nBmeer G[e mekeW,
kejer eeLe&vee enesJee mes leye Gmeves,
efHej Ske yeej Meefe os leg cegPes~
megveer eeLe&vee enesJee ves Gmekeer,
DebOee efMeceMeesve Lee ceefvoj ceW,
veeres KecYeeW kes yeere Ke[e Jees,
heefueMleer ueesie le hej e{s Les~
cegKe KecYeeW kees leye efiejeee Gmeves,
efiejer meeLe ceW le ceefvoj keer,
leerve npeej heefueMleer Les le hej,
efMeceMeesve kes meeLe ngF& ce=leg Gvekeer~
ceerkee keer cete|leeeb
Sewce keer heneef[eeW ceW jnlee Lee,
ceerkee veece kee Ske Jeefe,
Ske Sheeso Deewj keg Iejsuet cete|leeeb,
Deewj Ske cete|le yeveeF& eeBoer keer~
yesleuesnsce kee Ske egJeke uesJeerJebMeer,
yeve ieee ceerkee kee eepeke,
FeeSefueeeW kee keesF& jepee vee Lee,
kejles Les Jees pewmeer efpemekeer mecePe~
oeve uewMe veiej hej DeefOekeej kejlee nw
oeve mecetn kes heeme vee Leer,
Deheveer kens peeves ueeeke Yetefce,
Yespes heeBe mewefveke leye GvneWves,
pee KeespeW Gvekes efuees Yetefce~
hengBes ceerkee kes Iej Jees mewefveke,
hete keee hejcesMJej meHeue kejsiee,
eepeke ves kene Meeefvle mes peeDees,
ceeie&-oMe&ve legcneje enesJee kejsiee~
eues JeneB mes uewMe veiej kees,
meeroesve kes DeeOeerve Lee Jees veiej,
Meeefvle Deewj megj#ee mes jnles Les ueesie,
meye lejn mecheVe Lee Jees veiej~
ueew kej yeleeee Gve heebeeW ves,
pees Lee Gme veiej kee neue,
iej Deeeveke nes Gve hej DeeeceCe~
keypes ceW Dee peeesieer Yetefce efJeMeeue~
: meew Jeefe oeve heefjJeej kes,
eg kes efuees leweej nes eues,
heneef[eeW ceW ceerkee kes eneB mes,
osJelee Deewj Deve cete|leeeB ues eues~
ceerkee ves efkeee pees heere Gvekee,
oeve JeeueeW ves Gmekees Oecekeeee,
Meefe osKe kej Gve ueesieeW keer,
ceerkee Deheves Iej kees ueew Deeee~
Fme ekeej oeve kes ueesieeW ves,
ceerkee keer yeveeF& cete|leeeb ues ueer,
Gme uesJeerJebMeer eepeke keer yegef Yeer,
yenuee-Hegmeuee Deheveer lejHe Hesj ueer~
efHej efkeee DeeeceCe uewMe veiej hej, efpemeves en osKee Gve meyeves kene,
ceeje GvnW Deewj veiej peuee [euee,
uewMe keer ceoo kejer vee efkemeer ves,
keesF& vee Lee j#ee kejves Jeeuee~
jKee veee veece uewMe veiej kee,
kejer veiej ceW cete|leeeW keer mLeehevee,
yeveeee eesveeleeve kees Dehevee eepeke,
Deewj kejles jns cete|leeeW keer Gheemevee~
103
uesJeerJebMeer Deewj Gmekeer jKewue
jnlee Lee Sewce keer heneef[eeW ceW,
Ske uesJeerJebMeer Deheveer oemeer kes meeLe,
efhelee kes heeme eueer ieeer Jen,
ngDee oesveeW ceW peye Jeeo-efJeJeeo~
eej ceen yeeo ieee Gmekees uesves,
efhelee ves efkeee melkeej Gmekee,
Deeen kej jeskes jKee Gmekees,
efHej jKewue mebie Jees Iej kees efvekeuee~
efieyee veiej ceW "njs jele Jees,
efyeveeceerve ueesieeW kee Lee Jees veiej,
Ske Je= GvnW meeLe ues ieee,
jKee Iej ceW efKeuee-efheueekej~
leYeer JeneB DeeS og veiejJeemeer,
cebMee Leer Gvekeer yengle yegjer,
mecePeeee lejn-lejn mes Je= ves,
hej veerele vee yeoueer Gvekeer~
uesJeerJebMeer ves efkeee cepeyetjer ceW,
Deheveer jKewue kees Iej mes yeenj,
kegkece& efkeee Gve ueesieeW ves Gmemes,
efHej HeWke efoee Gmes ceej kej~
uesJeerJebMeer Iej ues ieee Gmekees,
efHej Gmes yeejn gke[eW ceW keee,
jnles Les efpeve #es$eeW ceW FeeSueer,
JeneB JeneB Gve gke[eW kees yeeBe~
Deye leke Ssmee keYeer vee ngDee,
ngS Fkes meye enesJee kes meeceves,
Deewj hete en heehe kewmes ngDee~
FeeSue Deewj efyeveeceerve kes yeere eg
yeleueeeer Gme uesJeerJebMeer ves nkeerkele,
Deewj kene gke[s Yespes Les Gmeves,
efkeee efyeveeefceefveeeW ves pees heehe,
keee mepee meeseer nw Gmekeer GvneWves~
kene GvneWves ueewsieW vee Iej kees,
peye leke Gvekees oC[ vee oW,
efHej meYeer mecetn efyeveeceerve kes DeueeJee,
GveceW mes mewefveke egveW GvneWves~
efyeveeceerve Jeeues ngS efieyee kes meeLe,
yyeerme npeej mewefveke Les Gvekes heeme,
yeekeer meye FeeSueer Gvekes efJe,
ue[s eej ueeKe mewefvekeeW kes meeLe~
henues oes efove FeeSueer nejs,
ceejs ieS Gvekes keF& mewefveke,
enesJee ves efoee Jeeve ceoo kee,
ngS leye FeeSueer mewefveke Glmeeefnle~
efhee efoee Deheves JeefeeeW kees,
FeeSefueeeW ves efieyee kes eejeW Deesj,
efHej jespe keer lejn ue[ves ueies,
Deewj Yeeies FeeSueer heers keer Deesj~
efyeveeceerve keer mesvee ves meesee,
peerle jnW nQ henues keer lejn,
Deewj FeeSue kes leerme ueesieeW kees,
ceej efoee GvneWves henues keer lejn~
leYeer FeeSue kes efhes mewefvekeeW ves,
yeesue efoee OeeJee efieyee veiej ceW,
ceej [euee meye peerefJele ueesieeW kees,
Deewj Deeie ueiee oer GvneWves veiej ceW~
peye osKee efyeveeceerve kes mewefvekeeW ves,
mecePe ieS Jees Hebmes peeue ceW,
Yeeie Ke[s ngS efyeveeceerve kes mewefveke,
Deewj efceueer nej GvnW Devle ceW~
104
heeerme npeej mewefveke efyeveeceerve kes,
ceejs ieS Gme efove eg ceW,
peuee efoes veiej, ueesie ceej [eues,
peye ueews FeeSueer Gvekes veiejeW ceW~
efyeveeceerve kes ueesieeW kes efueS helveereeb
eehle kejvee
kejer eefle%ee FeeSueer ueesieeW ves,
vee yeensieW efyeveeefceefveeeW kees hegef$eeeb,
hej ogKeer Les efyeefveeefceefveeeW kes efuees,
keeeW Dehevee Ske heefjJeej mecetn kece efkeee~
efkeee efveMee meye heefjJeej mecetn,
Deekej efceuesieW enesJee kes meeceves,
hej GveceW mes Ske heefjJeej mecetn,
Deekej vee Meeefceue ngDee GveceW~
ceeuetce euee eeJesMe efieueeo veiej kee,
keesF& Yeer Jeefe Meeefceue vee ngDee,
Yespee GvneWves yeejn npeej mewefvekeeW kees,
oW peekej Gve ueesieeW kees mepee~
ceej [eueW meye eer heg<eeW kees,
hej keveeSB jnves oW peerefJele,
efyeveeceerve kes heg<eeW kes efueS,
ues DeeS Jes Gvekeer keveeSb DeefJeJeeefnle~
kejer meefvOe efyeveeceerve ueesieeW kes meeLe,
Deewj meeQheer keveeSW efJeJeen kes efueS, le
hej efyeveeefceefveeeW keer mebKee Leer peeoe,
keveeSB heee&hle veneR Leer meyekes efueS~
Meeruees veiej ceW enesJee kee GlmeJe,
nj Je<e& Jen GlmeJe ceveeee peelee,
Deeleer Leer egJeefleeeb GmeceW Yeeie uesves,
efyeveeefceefveeeW kes efuees metPee es jemlee~
efhe peeSb Jees DebietjeW kes KesleeW ceW,
Deewj peye egJeefleeeb DeeS ve=le kejves,
efvekeue yeenj Deheves meeLe ues peeS,
Deewj peekej Gvemes efJeJeen kej ueW~
iej kejWies efMekeeele Gvekes YeeF& yevOet,
mecePee yegPeekej kej osieW GvnW Meevle,
eefle%ee vee lees[er hegef$eee yeenveW keer,
GvneWves Kego kejueeR Jes efeeeb eehle~
efkeee Ssmee ner efyeveeceerve JeeueeW ves,
Gve efeeeW mes efkeee GvneWves efJeJeen, entoe ceW Dekeeue keg Je<eeX ceW yess Yeer cej iees,
efHej ueews Jes Deheves eosMe kees, veeDeesceer jn ieeer heg$eJeOegDeeW kes meeLe,
yengle mecee henues, yegje Jee Deeee,
Deewj kejves ueies megKeer peerJeve efveJee&n~ efHej megvee Gmeves entoe ceW ueesieeW kees,
Keeves kees Yeespeve efceue vee heeee,
FeeSue kes ueesieeW hej DeeF& efJeheefe, efkeee enesJee ves efHej mes Deeyeeo~
he[e Gve hej Dekeeue kee meeee~ veeDeesceer Deheves Iej peeleer nw
Sueercesueske veece kes Ske Jeefe ves, efveMee efkeee hene[er eosMe es[ves kee,
es[ efoee entoe kes yesleuesnsce kees, leye veeDeesceer ves yengDeeW mes kene,
helveer veeDeesceer Deewj heg$eeW kes meeLe, meeLe efveYeeee Deye leke legceves cesje,
ieee ceesDeeye kes hene[er eosMe kees~ Deye ueew peeDees Deheveer ceeleeDeeW kes eneB~
Sueercesueske ceje, heg$e nes iees ye[s, mecePeeee yengle veeDeesceer ves Gvekees,
ceesDeeyeer efeeeW mes GvneWves efJeJeen jeeee, leye cegefMkeue mes Deeshee& ves ceevee,
Deeshee& Deewj le Leer Gvekeer heeflveeeb, hej le ves es[e vee meeLe,
ceesDeeye ceW ner Iej GvneWves yemeeee~ veeDeesceer kes meeLe efveMee efkeee peevee~
105 106
keneB peneB peeDeesieer JeneB ceQ euetBieer,
legcneje hejcesMJej cesje hejcesMJej nesiee,
peneB legce cejesieer JeneR ceQ ceieeR,
legcnejs meeLe ner peervee-cejvee nesiee~
Iej ueewvee, le kee yeesDe]pe mes efceuevee
hengBeer oesveeW Jeeheme yesleuesnsce ceW,
JeneB yeesDe]pe veeceke Oeveer Jeefe Lee,
veeDeesceer kes efveke efjMlesoejeW ceW mes,
Sueercesueske kes heefjJeej mes mecyeefvOele Lee~
meeseleer ntB ceQ KesleeW ceW peeTB,
kene le ves en veeDeesceer mes,
Meeeo keesF& oee kej cegPe hej,
efieje ngDee Deveepe cegPes yeerveves os~
ieeer yeesDe]pe kes KesleeW ceW Jen,
cepeotjeW kes heers yeervee Deveepe,
yesleuesnsce mes yeesDe]pe peye Kesle ceW Deeee,
le kees osKe Gmes oer DeeJeepe~
kene ceeuetce nw pees legceves efkeee,
efveYeeee nw legceves veeDeesceer kee meeLe,
kejes keece cesjs ner Kesle ceW,
Deewj Fkee kej ues peeDees Deveepe~
veeDeesceer yeesDe]pe kes yeejs ceW megveleer nw,
Keef u eneve
yeleueeee veeDeesceer kees peye le ves,
veeDeesceer ves oer Gmes yengle ogDeeSB,
efHej yeesueer le mes veeDeesceer,
mebYeJe nw yeesDe]pe legPes Dehevee ues~
mecePeeee le kees keee kejvee nw,
Deewj Yespee Gmekees yeesDe]pe kes heeme,
yeesDe]pe yeesuee Ske Deve Jeefe nw,
legcemes mecyevOe efpemekee nw cegPemes Yeer Keeme~
le Deewj yeesDe]pe kee heefjJeej leLee
Deve mecyevOeer
hej Jen Jeefe meceLe& veneR Lee,
le kees mebj#eCe osves kes efueS,
cegefKeeeDeeW kes yeere jKe en cemeuee,
ceeBiee le kees efJeJeen kes efueS~
yeesuee yeesDe]pe Kejero jne ntB ceQ,
le Deewj meye eerpeW veeDeesceer mes,
jnsieer Gvekeer mecheefe Gvekes ner heeme,
Fmeefuees efJeJeen kej jne ntB le mes~
ieJeen ngS meye cegefKeee efJeJeen kes,
ngDee le Deewj yeesDe]pe kee efJeJeen,
efHej pevcee le kees Ske heg$e,
enesJee ves kejer ke=hee DeLeen~
yees kees heeuee hees<ee veeDeesceer ves,
Deesyeso veece jKee yees kee,
efeMew kee efhelee yevee Deesyeso,
Deewj efeMew jepee oeTo kee efhelee~
107
1. MecetSue
Sukeevee Deewj Gmekee heefjJeej Meeruees ceW
DeejeOevee kejlee nw
Sewce heefjJeej mes Lee Sukeevee,
nVee, heefveVee LeeR Gmekeer oes helveereeb,
heefveVee Leer keg yeeeW keer ceeB, heeme ues peeleer nw
hej nVee kees keesF& yeee vee Lee~
heefveVee nVee kees hejsMeeve kejleer nw
nVee mes kejlee Lee Jen meee esce,
yeefue kee Yeeie oslee Lee Gmes,
nse ef mes Gmes osKeleer Leer heefveVee,
hej Sukeevee newmeuee oslee Lee Gmes~
nVee keer eeLe&vee
Sukeevee ieee Meeruees kejves Gheemevee,
jesF& nVee yengle enesJee kes meeceves,
os Gmekees Yeer enesJee Ske heg$e,
yevesiee Jen veepeerj kejer eefle%ee Gmeves~
kejsieer Jen Dee|hele Gmes enesJee kees,
kejleer jner nVee en eeLe&vee,
megveer hegkeej enesJee ves Gmekeer,
Deewj keer hetjer Gmekeer en keecevee~
MecetSue kee pevce
nVee MecetSue kees Meeruees ceW Sueer kes
nVee OeveJeeo osleer nw
MecetSue jKee heg$e kee veece nVee ves,
Deewj peye Jen keg ye[e nes ieee,
ueskej ieF& nVee Gmes Meeruees ceW,
Dee|hele Gmes enesJee kees kej efoee~
ueew iees Sukeevee Deewj nVee,
MecetSue eepeke Sueer kees meeQhe kej,
keeves ueiee MecetSue efove Deheves MeerueeW ceW,
Sueer kes DeOeerve enesJee keer mesJee kej~
Sueer kes yegjs heg$e
yegjs Jeefe Les Sueer kes heg$e,
kejles Les yegje JeJenej ueesieeW mes,
ee vee Leer GveceW YeW kes eefle,
Deewj enesJee kes efJe heehe kejles jnles~
108
nVee ueeleer Leer Ske ese eeWiee,
nj Je<e& Meeruees MecetSue kes efueS,
efoee Sueer ves DeeMeerJee&o nVee kees,
heg$e-hegef$eeeb Gmes enesJee ves yeKMes~
Sueer Deheves heeheer heg$eeW hej efveev$eCe
kejves ceW DemeHeue, Sueer kes heefjJeej kes
efJe<ee ceW Yeebkej YeefJe<eJeeCeer
Sueer kes mecePeees mecePes vee heg$e
kejles jns enesJee kes efJe heehe,
enesJee ves oC[ kee efkeee efveMee,
keeeWefke yengle ye{ egkes Les Gvekes heehe~
Deeee Ske Jeefe Sueer kes heeme,
yeleueeeer pees kejer ke=hee enesJee ves,
efHej JeCe&ve keer heg$eeW keer ogMeefj$elee,
Deewj kene oC[ osiee enesJee GvnW~
cejWies legcnejs oesveeW heg$e Gmeer efove,
keesF& Deewj yevesiee eepeke enesJee kee,
JebMepe legcnejs ceeieWies YeerKe eepeke mes,
nesiee MeefeMeeueer heefjJeej eepeke kee~
MecetSue kees hejcesMJej kee yegueeJee
DeejeOeveeuee ceW meeslee Lee MecetSue,
Ske efove Gmekees enesJee ves hegkeeje,
yeleueeee kejsiee pees Sueer kes meeLe,
hetves hej Gmeves Sueer kees yeleueeee~
heefueefMleeeW ves FeeSefueeeW kees njeee
efHej heefueMleer DeeS FeeSefueees mes ue[ves,
Deewj nje efoee FeeSefueeeW kees GvneWves,
ueeS FeeSueer leye heefJe$e mevotke kees,
Deewj eeC[ GoIees<e efkeee GvneWves~
Ieyeje G"s henues lees heefueMleer,
efHej meenme kej Jeerjlee mes ue[s,
ceejs ieS leerme npeej FeeSueer,
Deewj pees yees ngS Yeeie Ke[s~
Sueer kes heg$e Yeer ceejs ieS,
pees ueeS Les mevotke meeLe Deheves,
Ske efyeveeceerve mes peye megveer Keyej,
lees[ efoee oce legjvle Sueer ves~
ieewjJe meceehle nes ieee
leYeer emeJe ngDee Gmekeer heg$eJeOeg kees,
cejer emetlee heg$e peveves kes yeeo,
yeesueer FeeSue kee ieewjJe Demle ngDee,
mevotke ieee, meye nes ieee yejyeeo~
heefJe$e mevotke heefueefMleeeW kees hejsMeeve
kejlee nw
DeMeoeso ues ieS heefJe$e mevotke heefueMleer,
jKee Gmes oeieesve osJelee kes heeme,
GheJe nesves ueies Gme Menj ceW,
oeieesve keer cete|le kee ngDee veeMe~
Ieyeje kej JeneB mes mevotke neee,
hej Yespee Gmes efpeme efpeme veiej ceW,
nesves ueies GheJe JeneB-JeneB hej,
ngS ueesie YeeYeerle Gve veiejeW ceW~
hejcesMJej kee heefJe$e mevotke Deheves Iej
ueeweee ieee
jKee meele cenerves mevotke heefueefMleeeW ves,
efHej Gmes ueeweves kes efueS meesee,
yegueees eepeke Deewj peeotiej FvneWves,
kewmes ueeweSb mevotke Gve mes hete~ hene[er hej Deyeerveeoeye veiej ceW~
kene peeotiejeW Deewj eepekeeW ves,
FeeSue kes hejcesMJej kees YeW e{eDees,
heeBe heefueMleer veiejeW kes heeBe ecegKe,
heeBe-heeBe YesW enesJee kees e{eDees~ kene MecetSue ves FeeSue kes ueesieeW mes,
ceneceejer Hewueer Hees[eW kes he ceW,
Deewj etneW ves efkeee Glheele,
heeBe-heeBe Gvekes meesves kes vecetves,
oC[ mJehe kejes hejcesMJej kees Yegieleeve~
109
Ske veeer yevo iee[er yeveeDees,
peeslees GmeceW oes veJeemetlee ieeeW,
ye[eW kees ues peeDees ieewMeeuee ceW,
Deewj iee[er nebke ues peeSb ieeeW~
heefJe$e mevotke yevo iee[er ceW jKees,
meesves kes vecetves Ske Lesues ceW,
efHej es[eW iee[er meerOes jemles hej,
eueer peeS FeeSue keer Yetefce ceW~
iej en eeesie meHeue jnlee nw,
mecePees efoee Lee oC[ enesJee ves,
iej ieeeW yeere mes ueew DeeS,
lees veneR Lee neLe enesJee kee FmeceW~
hej ieeeW ieeer meerOeer yesleMescesMe* kees,
enesMet kes Kesle ceW keer peekej,
Gleeje uesJeerJebefMeeeW ves mevotke Deewj Lewuee,
jKee oesveeW kees efJeMeeue eeve hej~
efkevleg keesF& eepeke Lee vee JeneB,
peye FeeSefueeeW ves osKee mevotke kees,
oC[ efoee hejcesMJej ves GvnW,
ceej [euee Gmeves meej ueesieeW kees~
efHej FeeSefueeeW ves Ske eepeke Keespee,
Deewj Yespee mevotke efkee&leejerce veiej ceW,
efJeMes<e Gheemevee kej jKee mevotke kees,
enesJee FeeSefueeeW keer j#ee kejlee nw:
FeeSue ceW Meeefvle mLeeefhele ngF&
efyeveeceerve heefjJeej mecetn mes Lee MeeTue,
eefo ceeveles enesJee kees mees oe mes,
lees yeme kejes enesJee keer ner mesJee,
efvekeeue HeWkees Deve osJelee Deheves Iej mes~
* yesleMescesMe FeeSefueeeW kee Ske veiej
meYeer FeeSueer neW efcemhee ceW Fkee,
legcnejs efuees efHej keBiee enesJee mes eeLe&vee,
mJeerkeej kej legce Deheves heeheeW kees,
Meg kejes enesJee kee DevegmejCe kejvee~
megvee peye FeeSueer nQ efcemmee ceW Fkee,
efkeee DeeeceCe heefueefMleeeW ves Gve hej,
kejes nceejs efueS enesJee mes eeLe&vee,
yeesues FeeSueer MecetSue mes [j kej~
cesceves keer nesceyeefue e{eF& MecetSue ves,
Deewj keer Gmeves enesJee mes eeLe&vee,
nejs heefueMleer Deewj [j kej Yeeies,
enesJee ves peye kejer eeC[ iepe&vee~
peerles heefueefMleeeW mes Deheves veiej Jeeheme,
MecetSue Gvekee veeeeOeerMe yeve jne,
veeeeOeerMe yeves MecetSue kes heg$e Yeer,
hej Gvekee DeeejCe Gefele vee jne~
FeeSue Ske jepee keer ceeBie kejlee nw
yeesues ueesie efveege kejes Ske jepee,
pees Meemeve kejs nce ueesieeW hej,
hete enesJee mes lees kene Gmeves,
efJeMJeeme veneR nw FvnW cegPe hej~
kejes pewmee es ueesie kenles nQ,
Deewj yeleueeDees jepee keee yelee&Je kejsiee,
hej megvee veneR peye ueesieeW ves,
kene MecetSue ves legcnW jepee efceuesiee~
MeeTue Deheves efhelee kes ieOeeW keer leueeMe
kejlee nw
yengle megvoj Deewj DeewjeW mes uecyee,
ieOes Kees ieS Gmekes efhelee kes,
mesJeke kes meeLe GvnW {t{ves efvekeuee~
110
GOej MecetSue mes kene enesJee ves,
keue Yespetbiee legcnejs heeme Ske Jeefe,
nesiee Jen efyeveeceerve heefjJeej mecetn mes,
veee FeeSueer ecegKe nesiee Jen Jeefe~
veiej ceW MeeTue peye efceuee,
MecetSue ves peevee ener nw Jees,
Deheves meeLe efkeee Yeespeve kees Deecebef$ele,
Deewj eslece Yeespeve hejesmee Gmekees~
MecetSue MeeTue kee DeefYe<eske kejlee nw
Deieues meyesjs efkeee DeefYe<eske Gmekee,
kene ueesieeW hej Meemeve kejeWies legce,
peye nesies legce cegPemes Deueie,
Fmekee Ske mebkesle heeDeesies legce~
keF& veyeer efceueWies JeneB legcekees,
peye legce efieefyeeLe-Sueesefnce peeDeesies,
enesJee keer Deelcee Glejsieer legce hej,
Deewj legce Yeer veyeer yeve peeDeesies~
MeeTue kee veyeer pewmee nesvee MeeTue
Iej hengBelee nw
peye MeeTue hengBee efieefyeeLe-Sueesefnce,
veefyeeeW keer lejn YeefJe<eJeeCeer kejves ueiee,
DeeMee& ngDee Gmes osKe ueesieeW kees,
efHej Gmeves yeesuevee yevo kej efoee~
Mecet S ue, MeeTue kees jepee Iees e f < ele
kejlee nw
Fkee efkees meYeer FeeSueer MecetSue ves,
efcemhee ceW enesJee mes efceueves kes efueS,
efHej FeeSue kes heefjJeej mecetneW mes egvee,
MeeTue kees jepee FeeSefueeeW kes efueS~
keg Jeerj heg<e kejves ueies DevegmejCe,
efkevleg keg GlheeefleeeW ves G"ees meJeeue,
efvevoe kejer Deewj Ghenej vee efoes,
hej MeeTue ves vee efkeee yeJeeue~
DecceesefveeeW kee jepee veeneMe, MeeTue
eeyesMe efieueeo keer j#ee kejlee nw
efieueeo Deewj eeyesMe kes heefjJeej mecetneW kees,
ke os jne Lee DecceesefveeeW kee jepee,
oeeeR DeeBKe efvekeueJee kej heg<eeW keer,
FeeSefueeeW kees ueefppele kejlee Lee jepee~
Yespes FeeSefueeeW ves otle meye Deesj,
efieyee ceW iees MeeTue kes heeme,
KesleeW mes peye Jeeheme ueewe MeeTue,
peevee otleeW mes ueesieeW kee neue~
Gleje hejcesMJej kee Deelcee Gme-hej,
eesOe yengle MeeTue kees Deeee,
yewueeW kees kee gke[s-gke[W kej,
otleeW kes neLe meye kees efYepeJeeee~
kene ueesieeW kees oW Jes mevosMe,
MeeTue Deewj MecetSue kee kejs DevegmejCe,
eefo keesF& Jeefe Meeefceue veneR neslee,
Gmekes yewueeW kee nesiee Ssmee ner cejCe~
eee Yee ueesieeW ceW enesJee kee,
ngS Fkes Jees meye Ske meeLe,
kene eeyesMe kees efveYee& jnves kees,
Deewj eg efkeee DecceesefveeeW kes meeLe~
megyen-megyen Gve hej efkeee DeeeceCe,
oeshenj mes henues hejeefpele kej efoee,
Yeeie iees yees ngS Decceesveer mewefveke,
enesJee ves MeeTue kees mecceeve efoee~
MecetSue kee FeeSefueeeW mes yeeleW kejvee
kene MecetSue ves legcnW jepee efceuee,
kejes legce Deye enesJee keer mesJee,
pees kejesies Gmekeer Dee%ee kee heeueve,
enesJee kejlee jnsiee legce meyekeer j#ee~
111
hej Ske jepee keer kejkes ceeBie,
enesJee kes efJe legceves heehe efkeee,
efyepeueer Deewj Je<ee& keer keBiee eeevee,
eceeCe Gmekee pees legceves yegje efkeee~
DeeF& Je<ee& Deewj ke[keer efyepeueer,
[js ueesie enesJee Deewj MecetSue mes,
Deheves heeheeW kees kej eeo kene,
kejes eeLe&vee nceejs efuees enesJee mes~
kene MecetSue ves [jes veneR,
mees efoue mes kejes mesJee enesJee keer,
osJecete|leeeb legcnejer meneeke veneR neWieer,
uees Skecee$e MejCe legce enesJee keer~
MeeTue Deheveer henueer ieueleer kejlee nw
Meemeve efkeee oes Je<e& MeeTue ves,
leye eesveeleve* ves heefueefMleeeW kees njeee,
Fkes ngS meYeer heefueMleer Ske meeLe,
Gvekeer leekele ves MeeTue kees njeee~
MecetSue Deeves Jeeuee Lee efieueieeue,
hej eleer#ee MeeTue kej vee mekee,
yeefueeeb e{ekej Kego enesJee kees,
enesJee kes efJe Gmeves heehe efkeee~
peye MecetSue ves en peevee,
kene legceves cetKe&lee kee keece efkeee,
Deye legcneje jepe Deeies vee euesiee,
en ken MecetSue Jeeheme eue efoee~
efcekeceeMe kee eg
ieee MeeTue efieyee mesvee kes meeLe,
hej Heewueeoer nefLeeej meeLe vee Les,
ueewnej kee keece peeveles Les heefueMleer,
hej FeeSefueeeW kees efmeKeeles vee Les~
* eesveeleve MeeTue kee yese
eesveeleve heefueefMleeeW hej DeeeceCe kejlee
nw
eesveeleve hej ke=heeueg Lee enesJee,
Dekesues ner Gmeves efkeuee peerlee,
Ieyejen Hewueer heefueMleer mewefvekeeW ceW,
keesF& efkemeer keer megvelee vee Lee~
pees efnyet Les Gvekeer mesvee ceW,
es[e GvneWves Yeer meeLe heefueefMleeeW kee,
meeLe efoee FeeSefueeeW kee GvneWves,
Deewj heefueefMleeeW kee heere GvneWves efkeee~
MeeTue otmejer ieueleer kejlee nw
kejJeeeer Leer eefle%ee MeeTue ves meyesjs,
efke jnWies YetKes FeeSueer Gme efove,
mevOee ee eg peerleves mes henues,
kejsiee vee Yeespeve keesF& Gme efove~
peevekeejer vee Leer eesveeleve kees Fmekeer,
eKee Meno Gmeves Lekeeve kes ceejs,
GOej FeeSefueeeW ves peeveJejeW kees ceeje,
Kee iees Ketve jnles, YetKes Les meejs~
heehe Lee en enesJee kes efJe,
efoee vee Gej enesJee ves Gvekees,
mepee osves Jeeuee Lee peye MeeTue,
ueesieeW ves yeee efueee eesveeleve kees~
MeeTue kee FeeSue kes Me$egDeeW mes eg
efkeee hetje FeeSue DeefOekeej ceW,
MeeTue FeeSue kes Me$egDeeW mes ue[e,
Decceesveer, ceesDeeyeer Deewj heefueefMleeeW kees,
meYeer Me$egDeeW kees efoee Gmeves nje~
112
MeeTue kee DeceeuesefkeeeW kees ve kejvee
enesJee kee mevosMe MecetSue ves yeleeee,
MeeTue DeceeuesefkeeeW kees ve kej os,
meYeer eer-heg<e Deewj yees Gvekes,
meYeer peeveJejeW kees Yeer kelue kej os~
efJejesOe efkeee Lee FeeSefueeeW kee GvneWves,
peye FeeSueer efcee mes yeenj Deees,
hej oee efoKeeeer Leer kesefveeeW ves,
Gvemes kene, Jes Deceeuesekf eeeW kees es[ eues peeeW~
MecetSue kee MeeTue kees Gmekes heehe kes
yeejs ceW yeleevee
ceej [eues meye Deceeueskeer Deewj heMeg,
hej Des peeveJej meeLe jKe efuees,
eesefOele ngDee enesJee Fme DeeejCe mes,
keeeW egvee MeeTue kees jepeheo kes efueS~
MecetSue kee yesleuesnsce kees peevee
MecetSue kees Yespee yesleuesnsce enesJee ves,
efeMew kes heg$e kees yeveeves jepee,
meele heg$e efeMew kes vekeej kej,
meyemes ess oeTo kees egvee jepee~
ogelcee kee MeeTue kees hejsMeeve kejvee
leeie efoee MeeTue kees enesJee ves,
Deewj Ske ogelcee Yespeer Gme hej,
oeTo kees yegueJeeee MeeTue ves leye,
Meevle kejs Gmes JeerCee yepee kej~
ieesefueele kee FeeSue kees egveewleer osvee
efHej heefueMleer ngS ue[ves kees leweej,
Deewj efueee Ske hene[ hej ceesee&,
FeeSueer Yeer [s otmejs hene[ hej,
Sueer Ieeer ceW [ iees eese~
heefueefMleeeW ceW ieesefueele Lee Ske mewefveke,
Depese eese Deewj veew Heer uecyee,
yeesuee keesF& FeeSueer cegPemes peerle peee,
lees heefueMleer mJeerkeejsieW heLe oemelee kee~
Deewj eefo Jen FeeSueer nej peee,
lees meye FeeSueer yevesieW oeme,
Fme lejn cepeeke G[elee Lee Jen,
FeeSefueeeW kee megyen Deewj Meece~
oeTo kee eg #es$e kees peevee
keYeer-keYeer oeTo peelee Lee yesleuesnsce,
efhelee kes heeme Yes[eW kees ejeves,
Gmekes leerve ye[s YeeF& mewefveke Les,
pees Meeefceue Les FeeSueer mesvee ceW~
Ske efove oeTo kes neLe efhelee ves,
Yespee Gmekes YeeFeeW kes efuees Keevee,
peye hengbee Jen eg mLeue hej,
ieesefueele kee Gmeves megvee ueuekeejvee~
YeeYeerle Les meye FeeSue kes mewefveke,
hej oeTo ves kene ceQ ue[tbiee peekej,
Leer Gme hej enesJee keer ke=hee,
yeeelee Lee Yes[W MesjeW mes ue[kej~
Ieesef<ele efkeee Lee hegjmkeej MeeTue ves,
Oeve osiee Gmes, yeser yeen osiee,
ieesefueele mes ue[ kej pees Jeefe,
Gmes nje osiee Deewj ceej osiee~
yegueeee oeTo kees MeeTue ves heeme,
Deewj kene DeYeer legce yees nes,
hej peye oeTo kee osKee Yejesmee,
lees kene ke=hee enesJee keer nes~
oeTo ieesefueele kees ceej [euelee nw
oeTo ieguesue Deewj helLej ues kej,
eue efoee ieesefueele mes ue[ves,
peye osKee Ske yeee Dee jne,
ieesefueele ueiee Gmekee cepeeke G[eves~
113
efveMeevee meeOe ceeje helLej Gmekees,
Iegme ieee ieesefueele kes efmej ceW pees,
efiej he[e ieesefueele lees Gmekeer leueJeej erve,
ceej [euee oeTo ves efmej kee Gmekees~
osKee pees ieesefueele ceeje ieee,
Yeeies heefueMleer mewefveke es[ cewoeve,
FeeSueer mewefveke Gvekes heers Yeeies,
Deewj uet ues iees Gvekee meeceeve~
MeeTue oeTo mes [jves ueielee nw, oeTo
Deewj eesveeleve keer Ieefve efce$elee
KegMe ngDee MeeTue yengle oeTo mes,
Deewj heeme jKe efueee Gmes Deheves,
eesveeleve mes Ieefve oesmleer ngF& Gmekeer,
eg ceW peeves ueiee Jen ue[ves~
MeeTue kee oeTo keer meHeuelee hej
Oeeve osvee
meye egeW ceW efJepee heelee Lee oeTo,
npeejeW mewefvekeeW kees oslee ceej,
efeeeb Gmekes efuees ieerle ieeleer Leer,
MeeTue kees leye ueieves ueiee ogeej~
MeeTue oeTo mes YeeYeerle ngDee, MeeTue
keer Deheveer yeser mes oeTo kes efJeJeen
keer eespevee
efkeee oeTo kees ceejves kee F&jeoe,
ye[er yeser mes Meeoer kes yeneves,
mesveeheefle yevee heefueefMleeeW mes ue[Jee,
meesee Gvekes neLe Gmes cejJee os~
hej OeesKes mes Meeoer kej oer,
MeeTue ves Gmekeer efkemeer Deewj mes,
efHej mes MeeTue ves jee <e[be$e,
peeve otmejer yeser heej kejleer nw Gmemes~
kene oeTo ves ceQ ntB efveOe&ve,
keee os mekelee ceQ jepee kees,
iej efJeJeen Gmekeer heg$eer mes keBiee,
keg veneR os mekelee ceQ Gmekees~
kene MeeTue ves meew heefueMleer ceejes,
pees Ghenej nesiee JeOeg kes efhelee kees,
cekemeo uesefkeve Lee oeTo kees cejJeevee,
keeeWefke Gmemes [j jne Lee Jees~
ue[ves ieee oeTo heefueefMleeeW mes,
Deewj oes meew heefMueleer ceejs Gmeves,
MeeTue keer heg$eer ceerkeue mes efJeJeen,
keeeWefke kejvee eene Lee oeTo ves~
eesveeleeve kee oeTo keer meneelee kejvee
ueieeleej meHeue neslee jne oeTo,
MeeTue Gmemes YeeYeerle jnves ueiee,
eesveeleve ves mecePeeee Deheves efhelee kees,
hej MeeTue efHej Yeer vee mecePee~
MeeTue oeTo kees ceejves kee efHej eelve
kejlee nw
Glejer efHej ogelcee MeeTue hej,
oeTo JeerCee yepee jne Lee,
HeWkee Yeeuee MeeTue ves oeTo hej,
hej oeTo Gmemes yee efvekeuee~
pee efhee Jen Iej ceW Deheves,
MeeTue ves JeneB hej Yespes ueesie,
hej ceerkeue ves Gmes Yeiee efoee,
jn iees neLe ceueles Jees ueesie~
oeTo kee jecee kes osMe ceW peevee
jecee hengBee Jen MecetSue kes heeme,
Deewj yeleueeee Gmes pees MeeTue ves efkeee,
yevoer yeveeves MeeTue ves otle Yespes,
hej kejves ueies Jes YeefJe<eJeeefCeeeb~
114
oeTo Deewj eesveeleeve Ske meefvOe kejles
nQ, GlmeJe ceW MeeTue kes Fjeos, oeTo
Deewj eesveeleeve kee efJeoe uesvee
leye hengBee oeTo eesveeleeve kes heeme,
oesveeW ves efce$elee keer meefvOe oesnjeeer,
eg ngDee MeeTue eesveeleeve mes Yeer,
peye peevee Gmeves Gmes ceoo hengBeeeer~
oeTo kee eepeke Denercesueske mes efceueves
peevee
efceuee oeTo Denercesueske mes veesye ceW,
Denercesueske Lee eepeke enesJee kee,
heefJe$e jeser Deewj ieesefueele keer leueJeej,
ceeBieves hej Gmeves oeTo kees meeQhee~
oeTo kee iele kees peevee, oeTo kee
efJeefYeVe mLeeveeW hej peevee, MeeTue kee
Denercesueske kes heefjJeej kees ve kejvee
Soesceer oesSie Lee Ske DeefOekeejer MeeTue kee,
Gme efove Lee Jen JeneB enesJee kes meeceves,
osKee Lee Gmeves Denercesueske Deewj oeTo kees,
Deewj yeleueeee en meye MeeTue kees Gmeves~
eesefOele nes MeeTue ves yegueJeeee,
Denercesueske Deewj Gmekes heefjJeej JeeueeW kees,
efHej ngkece efoee GvnW ceejves kee,
lees Soesceer oesSie ves ceej efoee Gvekees~
eer, heg<e, efMeMeg Deewj heMeg,
ceej [euee meye ueesieeW kees Gmeves,
hej Syeeleej Denercesueske kee heg$e,
meHeue nes ieee efvekeue Yeeieves ceW~
efceuee Syeeleej oeTo mes peekej,
oeTo ves oer MejCe Gmekees,
kene Gejoeeer ntB ceQ pees ngDee,
cesjs heeme legce megj#ee mes jnes~
oeTo keeruee ceW, MeeTue oeTo kee
heere kejlee nw, peerhe kes ueesie MeeTue
kees oeTo kes yeejs yeleeles nQ, oeTo
MeeTue kees ueefppele kejlee nw
keeruee kes efJe ue[ves Deees heefueMleer,
enesJee kee DeeosMe hee ue[e oeTo,
nje efoee heefueMleer ueesieeW kees Gmeves,
efHej Yeeie ieee JeneB mes oeTo~
MeeTue kejlee jne Gmekee heere,
Yeeielee jne oeTo eneB JeneB,
pee hengBee Ske iegHee ceW MeeTue,
efhee ngDee Lee oeTo JeneB~
Lee MeeTue oeTo kes neLeeW ceW,
hej oeTo ves Gmekees ceeje veneR,
keee Gmekes ueyeeos mes Ske gke[e,
efHej yeenj efvekeue en yeele kener~
ees hengBeevee veneR eenlee ceQ Deehekees,
eeefhe Deehe Les cesjs neLeeW ceW,
veneR cesje keesF& yegjeF& kee F&jeoe,
kejves oes veee enesJee kees nceceW~
ngDee MeeTue leye yengle ueefppele,
ceeveer ieueleer Deewj yengle Jen jesee,
Gmekes JebMepees keer neefve vee kejsiee,
oeTo mes Gmeves en Jeeve efueee~
oeTo Deewj veeyeeue
MecetSue cej ieee, ogKeer ngS FeeSueer,
oeTo euee ieee heejeve ceYetefce ceW,
Yespes veeyeeue veeceke Jeefe kes heeme,
ome egJeke meneelee ceeieveW Gmeves~
yengle mes heMegDeeW kee Lee Jen ceeefueke,
Yes[eW keer Tve kee jne Lee,
Gmekes ie[sefjeeW kees yengle mecee leke,
oeTo kee mebj#eCe efceuee ngDee Lee~
115
hej veeyeeue ves Fbkeej kej efoee,
Deewj veerelee mes Jen hesMe Deeee,
leye eesefOele nes oeTo ves meesee,
Fmekeer Jen osiee Gmes mepee~
Deyeeriewue Deeheefe kees eueleer nw
leye veeyeeue kes Ske mesJeke ves,
peekej yeleueeee Gmekeer helveer Deyeeriewue kees,
ye[er yegefceleer Deewj megvoj Leer Deyeeriewue,
Gmeves YeW keer Deewj mecePeeee oeTo kees~
MeefeMeeueer yeveeesiee Deehekee heefjJeej enesJee,
Deewj nesieW Deehekes heefjJeej ceW jepee,
efvejhejeOeeW kees ceejves kee DehejeOe,
kejkes vee kejW Kego kees Mee|ceoe~
veeyeeue keer ce=leg
cee Lee veeyeeue oeKeceOeg heerkej,
megyen yeleueeee Deyeeriewue ves Gmes,
megvekej efoue kee oewje he[e,
Fme lejn Deeeer ce=leg Gmes~
leye oeTo ves Ske mevosMe Yespee,
kene, Deyeeriewue kej ues Gmemes Meeoer,
mJeerkeej kej yeveer Jen oeTo keer helveer,
ceerkeue oeTo ves uesMe kes heg$e kees os oer~
oeTo Deewj Deyeeriewue MeeTue kes [sjs ceW
eJesMe kejles nQ, oeTo MeeTue kees efHej
ueefppele kejlee nw
efHej Ske yeej ueesieeW ves yenkeeee,
Deewj MeeTue Deeee oeTo kes heers,
jele ngF& MeeTue kes [sjs ceW,
hengBe ieee oeTo eghekes-eghekes~
MeeTue kee Yeeuee Deewj peuehee$e,
ues ieee oeTo JeneB mes G"e kej,
ceej mekelee Lee Jen MeeTue kees,
hej es[e Gmes jepee ceeve kej~
meesles jn iees MeeTue Deewj mewefveke,
peeve mekee vee keesF& en yeele,
efHej otmejer Deesj heej efvekeue kej,
yeleueeeer MeeTue kees Gmeves en yeele~
ngDee ueefppele efHej mes MeeTue,
yeesuee Jen ceQ ieuele jen hej Lee,
efoee Gmeves DeeMeerJee&o oeTo kees,
Deewj efHej Jen Deheves Iej ueew ieee~
oeTo heefueefMleeeW kes meeLe jnlee nw
oeTo ves meesee Deheves ceve ceW,
vee es[siee MeeTue Gmekee heere,
yee efvekeuetB heefueefMleeeW kes osMe ceW,
leye Meeeo es[ os cesje heere~
oeTo Deewj Gmekes n meew ueesie,
es[ FeeSue iees DeekeerMe kes heeme,
efoee DeekeerMe ves Gmes efmekeueie veiej,
pees nes jne entoeDeeW kee Gmekes yeeo~
oeTo kee DeekeerMe jepee kees yenkeevee
Deceeueskeer leLee ieMetj JeeueeW kes meeLe,
iees oeTo Deewj Deve ueesie eg kejves,
peerle kej oeTo ves ceeje Gvekees,
Deewj efoee meeceeve DeekeerMe kees Gmeves~
efkeee keF& yeej oeTo ves en,
Deewj DeekeerMe kes hetves hej yeleueeee,
ue[e Jen Deheves ner ueesieeW mes,
en ken Gmeves DeekeerMe kees yenkeeee~
heefueMleer eg keer leweejer kejles nQ
efHej heefueefMleeeW ves kejer mesvee Ske$e,
leeefke ue[ mekeW Jees FeeSefueeeW mes,
hete keee ue[siee Jen Gvekes efJe,
lees neB kene oeTo ves DeekeerMe mes~
116

MeeTue Deewj eer Svoesj ceW
MeeTue ves Yeer keer Heewpe Fkee,
hej heefueefMleeeW mes [j ueiee Gmekees,
Yeiee efoes Les DeewPee Deewj peesefle<eer,
Deye pejle he[er Gvekeer Gmekees~
Svoesj ceW Ske eer DeesPee Leer,
ieee MeeTue JeneB Yeeie peeveves,
Deeen kej MecetSue keer Deelcee yegueJeeeer,
hejepee nesieer Gmekeer yeleueeee Gmeves~
oeTo nceejs meeLe veneR Dee mekelee nw
GOej heefueMleer DeefOekeeefjeeW ves kene,
oeTo veneR pee mekelee nceejs meeLe,
kej mekelee nw OeesKee, Jen yeesues,
DeekeerMe ves leye cepeyetjve ceeveer en yeele~
Deceesuekeer efmekeueie hej DeeeceCe kejles
nQ
peye oeTo Deewj ueesie efmekeueie ueews,
osKee veiej kees GvneWves peueles ngS,
DeeeceCe efkeee Lee DeceeuesefkeeeW ves,
ueesieeW kees ues, veiej peuee ieS~
ogKeer ngS oeTo Deewj Gmekes ueesie,
heg$e-hegef$eeeb Deewj efeeeb yevoer yeves,
keee ceQ Gvekees heke[ uetBiee,
eeLe&vee kej hete enesJee mes oeTo ves~ 2. MecetSue
oeTo Deewj Gmekes Jeefe efceeer oemeeW
kees heke[les nQ, oeTo Deceeueskeer kees
njelee nw
Gej efceuee legce meHeue neWies,
Deewj yeee mekeesies Deheves heefjJeejeW kees,
: meew Jeefe Deheves ueskej meeLe,
euee oeTo heke[ves DeceeuesefkeeeW kees~
kejer Ske efceeer Jeefe ves ceoo,
peerJeveoeve kee DeeMJeemeve heekej,
heke[ efuees Deceeueskeer GlmeJe ceveeles,
keg ceejs iees keg yees Yeeie kej~
meYeer ueesieeW kee Yeeie yejeyej nesiee
heees Jeeheme heefjJeej Deewj mecheefe,
meye keg Jewmee pewmee henues Lee,
heeee pees DeceeuesefkeeeW mes GvneWves,
oeTo ves keg DeewjeW kees Yespee~
oeTo kees MeeTue keer ce=leg kee helee efkeee eeyesMe efieueeo JeeueeW kee mecceeve,
MeeTue keer ce=leg, heefueMleer MeeTue keer euelee nw, oeTo Deceeueskeer egJeke kees MeeTue kees GvneWves Lee oHeveeee~
ce=leg mes emeVe nQ
ceej [eueves kee DeeosMe oslee nw, MeeTue F&MeyeesMesle jepee neslee nw, eeCeIeeleke
peerles heefueMleer FeeSefueeeW kes efJe, Deewj eesveeleeve kes yeejs ceW oeTo kee cegkeeyeuee, Deyvesj Demeesnue kees ceej
ceej [euee MeeTue kes heg$eeW kees, Meeskeieerle [euelee nw, eesDeeye Deewj DeyeerMe Deyvesj
Ieeeue nes efiej he[e MeeTue, kee heere kejles nQ, FeeSue Deewj entoe
ceej [euee Gmeves mJeeb Deheves kees~ MeeTue ceeje ieee oeTo ves peevee,
kes yeere eg
eesveeleeve kes JeOe kees Yeer peevee,
Meeskeekegue ngDee oeTo en peevekej GOej MeeTue kes mesveeheefle Deyvesj ves,
heefueefMleeeW eje FeeSefueeeW kees njevee~ yeveeee Gmekes heg$e F&MeyeesMesle kees jepee,
eeueerme Je<e& kee Lee F&MeyeesMesle,
oeTo Deewj Gmekes ueesie nsyeesve peeles nQ, peye yevee hetjs FeeSue kee jepee~
oeTo eeyeesMe kes ueesieeW kees OeveJeeo
ngDee eg Gvekes mesJekeeW ceW,
oslee nw
peerles oeTo kes mesJeke Gvemes,
ieee oeTo nsyeesve veiej kees, Gve oesveeW kes heefjJeejeW kes yeere,
yeveeee entoe kes ueesieeW ves jepee, euelee jne eg uecyes Dejmes~
117 118
oeTo kes : heg$e nsyeesve ceW GlheVe ngS
: heg$e pevceW oeTo kes Iej,
hewoe ngS meye nsyeesve ceW Jees,
pevceW oeTo keer : helveereeW mes,
meye meeLe-meeLe jnles Les Jees~
Deyvesj oeTo mes efceue peeves kee efveCe&e
kejlee nw, oeTo Deheveer helveer ceerkeue
kees Jeeheme heelee nw
Deveyeve ngF& Deyvesj Deewj F&MeyeesMesle ceW,
es[ Gmes Deyvesj eue efoee,
oeTo yevesiee hetjs FeeSue kee jepee,
enesJee kee Jeeve en mele efkeee~
efYepeJeeee Gmeves oeTo kees mevosMe,
Deeheme ceW Ske meefvOe kejves kee,
ceeveer oeTo ves meefvOe keer yeele,
kene, meeLe ceW ceerkeue* kees ueeves kee~
Deyvesj oeTo keer meneelee keer eefle%ee
kejlee nw, Deyvesj keer ce=leg, oeTo Deyvesj
kes efuees jeslee nw
heeee oeTo ves ceerkeue kees Jeeheme,
efkeee Deyvesj kees Meeefvle mes efJeoe,
hej Gmekes Ske DeefOekeejer eesDeeye ves,
Jeeheme yegueJee Deyvesj kees ceej efoee~
DeHemeesme efkeee oeTo ves yengle,
Deewj eesDeeye kees yengle efOekekeeje,
kene Gmes Deewj heefjJeej kees Gmekes,
efceuesiee oC[ enesJee kes eje~
MeeTue kes heefjJeej ceW hejsMeeefveeeB Deeleer
nQ
* ceerkeue MeeTue keer heg$eer Je oeTo keer helveer
GOej F&MeyeesMesle kes oes mesveeheefleeeW ves,
ceej [euee Gmes Gmekes cenue ceW,
ueskej iees efmej oeTo kes heeme,
lees ce=legoC[ efoee oeTo ves GvnW~
FeeSueer oeTo kees jepee yeveeles nQ
meye FeeSueer DeeS Fkee nes kej,
kene nQ Ske ner heefjJeej mes nce,
kejles Les legce nceeje vesle=lJe,
Deye Meemeke yevees nceejs legce~
DeeS meYeer FeeSue kes ecegKe,
jepee oeTo kes heeme nsyeesve ceW,
kejer GvneWves Deeheme ceW Ske meefvOe,
efHej DeefYe<eske efkeee oeTo kee GvneWves~
oeTo eMeuesce veiej kees peerlelee nw
eMeuesce ceW eyetefmeeeW kes efJe,
iees oeTo Deewj Gmekes ueesie,
efkevleg kene eyetefmeeeW ves Gvemes,
nje veneR mekeles nceW legce ueesie~
meeseles Les Jees Gvekes veiej ceW,
oeTo eJesMe kej veneR mekelee,
eejeW Deesj TeeR oerJeej mes efIeje,
Gvekee veiej hene[er hej Lee yemee~
kene oeTo ves Deheves ueesieeW mes,
iej eyetefmeeeW kees njevee eenles nes,
lees peeDees peuemegjbie kes ceeie& mes neskej,
leYeer legce Gvemes peerle mekeles nes~
peerle GvnW, oeTo jnves ueiee JeneB,
megjef#ele Deewj MeefeMeeueer yeveeee veiej,
yevee meecege Jen FeeSue kee jepee,
yengle cenlJehetCe& yevee Jen veiej~
119
oeTo heefueefMleeeW kes efJe eg ceW
peelee nQ
ceej [euevee eene oeTo kees,
Fmeefuees ngS meYeer heefueMleer Fkee,
efvekeues Jees Keespe oeTo keer kejves,
hej oeTo kees efceue ieeer metevee~
ngDee eg heefueefMleeeW Deewj FeeSefueeeW ceW,
oeTo keer ceoo kejer enesJee ves,
nej kej Yeeies heefueMleer JeneB mes,
yeeuehejemeerce veece efoee Gmes oeTo ves~
efHej mes Ske yeej Deees heefueMleer,
efHej mes oeTo ves Gvekees njeee,
enesJee keer ceoo efceueer oeTo kees,
yengle otj leke GvnW Gmeves Yeieeee~
hejcesMJej kee heefJe$e mevotke eMeuesce
ueeee ieee
egves leerme npeej FeeSue kes ueesie,
heefJe$e mevotke eMeuesce ceW ueeves kees,
uee jns Les peye iee[er ceW mevotke,
Ske peien ueiee GvnW efiej peeesiee Jees~
*Gppee ves peye gDee Gmes,
leeefke efiej peees vee Jees veeres,
eesefOele ngDee enesJee Gppee hej,
Deewj ceej [euee enesJee ves Gmes~
jKee leerve cenerveeW kes efueS mevotke,
oeTo ves Deesyesosoesce** kes Iej ceW,
efHej iee-yepee Deewj GlmeJe ceveelee,
ues ieee oeTo Gmes eMeuesce ceW~
* Gppee Jen uesJeerJebMeer veneR Lee~
** Deesyesosoesce Jen Ske uesJeerJebMeer Lee~
ceerkeue oeTo kees [ebleer nw
ceerkeue ves osKee oeTo kees veeeles,
ye[e veeieJeej iegpeje en Gmes,
peye eskee Gmes lees oeTo yeesuee,
enesJee ves ner jepe efoee nw Gmes~
ngF& vee mevleeve ceerkeue kees keYeer,
efyevee mevleeve kes ner Jees cejer,
hej oeTo kees vees Iej ceW,
enesJee ves Me$egDeeW mes Meeefvle kejer~
oeTo Ske Gheemevee ie=n yeveevee
eenlee nw
veeleeve veeceke veyeer mes het kej,
yeveevee eene oeTo ves Ske cekeeve,
osJeoe keer ueke[er mes yevee kej,
jKe mekes efpemeceW heefJe$e mevotke memecceeve~
hej enesJee ves Fvkeej kej efoee,
kene lecyet ceW jnlee Deeee ntB,
ejJeens Les peye efcee mes efvekeeuee,
leye mes legcnW Deheveelee Deeee ntB~
hejeefpele legcnejs efuees efkees Me$eg,
Yespes veeeeOeerMe ceeie& efoKeeves kees,
otBiee cegefe ceQ legcnW Me$egDeeW mes,
yeveeTBiee jepeeDeeW kee legcnejs heefjJeej kees~
legcnejs yeeo heg$e legcneje nesiee jepee,
Jen yeveJeeesiee cesje Ske ceefvoj,
yevee jntBiee Gme hej ceQ ke=heeueg,
Deewj esce keBiee Gmemes ceQ efvejvlej~
120
oeTo hejcesMJej mes eeLe&vee kejlee nw
oeTo Deveske eg peerlelee nw, oeTo
kee Meemeve
ieodieod nes leye kejer eeLe&vee,
oeTo ves enesJee keer mlegefle kejer,
kene, yeme mesJeke ntB ceQ lesje,
letves cegPe hej yengle ke=hee kejer~
ue[s yengle mes eg oeTo ves,
meye ceW oer efJepee enesJee ves,
efkeee Meemeve Gmeves meejs FeeSue hej,
Deewj meyekes meeLe veee efkeee Gmeves~
oeTo MeeTue kes heefjJeej hej
ke=heeueg nw
kejer ke=hee MeeTue kes heefjJeej hej,
eesveeleve kes heg$e cesheeryeesMesle kees yegueeee,
kejJeeee Gmes Deheveer cespe hej Yeespeve,
Deewj Gmekeer hewle=ke mecheefe kees ueeweee~
nevetve oeTo kes JeefeeeW kees ueefppele
kejlee nw
DecceesefveeeW kes jepee nevetve ves,
efkeee oeTo kes mesJekeeW kees ueefppele,
Yespee Lee oeTo ves GvnW JeneB,
neskej jepee veeneMe* keer ce=leg mes JeefLele~
veeneMe Lee oeTo hej ke=heeueg,
Fmeefuees Yespes Les Deheves DeefOekeejer,
Meeske eke kejves Gmekeer ce=leg hej,
hej nevetve ves kejer ieueleer Yeejer~
DecceesefveeeW kes efJe eg
mecePee DecceesefveeeW ves oeTo kees Me$eg,
ue[ves kes efuees Dejeceer mesJeke yegueJeees,
* veeneMe nevetve kee efhelee
Yespeer oeTo ves Ske MeefeMeeueer mesvee,
Dejeceer Deewj Decceesveer Jeeheme Yeeie Deees~
Dejeceer efHej ue[ves kee efveMee
kejles nQ
efJeMeeue mesvee kej Ske$e Dejeceer,
efHej mes ngS leweej ue[ves kees,
oeTo ves Yeer kejs FeeSueer Fkes,
Deewj ejove heej kej hengBes nsueece kees~
yeesue efoee OeeJee DejeefceeeW ves,
hej nejs Jees ueesie FeeSefueeeW mes,
pees jepee Les DejeefceeeW kes meeLe,
GvneWves meefvOe kej ueer FeeSefueeeW mes~
oeTo yeleMesyee mes efceuelee nw
peye oeTo jepecenue keer le hej Lee,
Ske megvoj eer kees Gmeves veneles osKee,
yegueJeeee Gme eer kees Deheves heeme,
efHej Gmekees Gmekes Iej Jeeheme Yespee~
oeTo Deheves heehe kees efheevee
eenlee nw
oeTo Gefjeen keer ce=leg keer eespevee
yeveelee nw
ceeuetce euee Jen nw ceeB yeveves Jeeueer,
lees oeTo ves heehe efheevee eene,
eg ceW Yespe Gmekes heefle kees,
Me$egDeeW kes neLe Gmes cejJee [euee~
oeTo yeleMesyee mes efJeJeen kejlee nw
veeleeve oeTo mes yeele kejlee nw, veeleeve
oeTo kees Gmekes heehe kes yeejs ceW yeleelee
nw, oeTo Deewj yeleMesyee kee yeee cej
peelee nw, meguewceeve GlheVe neslee nw
121
Gme eer yeleMesyee mes efJeJeen efkeee,
Deewj yeve ieeer Jen oeTo keer helveer,
Ske heg$e kees efoee Gmeves pevce,
hej enesJee ves Fmes hemevo efkeee veneR~
veeleeve ves efoee mevosMe enesJee kee,
lees yeesuee oeTo heehe efkeee ceQves,
ceejsiee vee legcnW enesJee yeesuee veeleeve,
hej yess kees legcnejs osiee cejves~
yeerceej ngDee oeTo-yeleMesyee kee yese,
Deewj cej ieee meele efoveeW kes yeeo,
oer meeblJevee oeTo ves yeleMesyee kees,
efHej GvnW Ske Deewj heg$e pevcee meguewceeve~
oeTo jyyee hej DeefOekeej kejlee nw
Dehevee DeefOekeej efkeee oeTo ves,
DecceesefveeeW keer jepeOeeveer jyyee hej,
ues ieee meeLe yencetue mecheefe,
Deewj ueesieeW kees Yeer ueeee yeenj~
Decveesve Deewj leeceej, leeceej Decveesve
kes efuees Yeespeve yeveeleer nw
oeTo kee Ske yese Lee Decveesve,
Gmekeer meewlesueer yenve Leer leeceej,
meeselee jnlee Lee Gmekes yeejs ceW,
nes ieee Lee Gmes Gmemes heej~
Decveesve leeceej kes meeLe kegkece& kejlee nw
yeneves mes Gmes Iej ceW yegueekej,
kegkece& efkeee leeceej kes meeLe,
efHej Iej mes Gmes yeenj efvekeeuee,
efkeee Gmeves en peIeve heehe~
leeceej kee meiee YeeF& Lee DeyeMeeueesce,
ieF& leeceej leye Iej Gmekes,
peevee peye pees efkeee Decveesve ves,
Oe=Cee kejves ueiee Jen Gmemes~
DeyeMeeueesce kee yeouee, Decveesve keer
nlee keer ieF&
oes Je<e& yeeo DeyeMeeueesce kes Iej,
yegueJeees Gmeves meye YeeF& Deheves,
Oegle veMes ceW peye ngDee Decveesve,
cejJee [euee Decveesve kees Gmeves~
DeyeMeeueesce ieMetj kees Yeeie ieee
jesee yengle Decveesve kes efuees oeTo,
DeyeMeeueesce ieMetj kees ieee Yeeie,
uesefkeve GYeje peye oeTo Meewke mes,
DeyeMeeueesce Gmes yengle Deelee Lee eeo~
eesDeeye Ske yegefceleer eer kees oeTo
kes heeme Yespelee nw
meeseer eeDeesye ves leye Ske egefe,
Yespee Gmeves Ske yegefceleer eer kees,
yeesueer oeTo mes Jen cesjs heg$e ves,
ue[kej ceej [euee nw Deheves YeeF& kees~
Deye hetje heefjJeej nw Gmekes efJe,
ceej [euevee eenlee nw Jen Gmekees,
megvekej Gme eer keer JeLee keLee,
efveYee& jnves kee efoee DeeMJeemeve Gmekees~
leye yeleueeF& eer ves meeeF&,
eesDeeye ves ner Yespee Lee Gmekees,
kene oeTo ves Jeeve efveYeeesiee,
ues Deees Jen DeyeMeeueesce kees~
DeyeMeeueesce eMeuesce ueewlee nw
DeyeMeeuees c e ees D eeye kees Deheves mes
ef c eueves kes ef u ees ef J eJeMe kejlee nw ,
DeyeMeeueesce oeTo mes efceuelee nw~
ueewe ieMetj mes DeyeMeeueesce Iej,
hej oeTo mes efceue vee mekee,
oes Je<e& yeeo enesJee kes kenves hej,
Gmeves DeyeMeeueesce mes efceuevee mJeerkeej efkeee~
122
DeyeMeeueesce yengle mes efce$e yeveelee nw,
DeyeMeeueesce eje oeTo kes jepe kees
uesves keer eespevee
yengle DeefOeke megvoj Lee DeyeMeeueesce,
ueesieeW kee efoue Gmeves Lee peerlee,
jepee oeTo mes keer Gmeves efJeveleer,
hetjer kejves os Jen Gmekees eefle%ee~
kene Lee ceQves eefo eMeuesce ueewtbiee,
lees keBiee ceQ enesJee keer mesJee
peeves efoee oeTo ves Gmekees,
nsyeesve peekej kejs enesJee keer mesJee
hej leYeer FeeSueer heefjJeej mecetneW ceW,
Yespes DeyeMeeueesce ves peemetme Deheves,
Denerleeshesue oeTo kee Ske meueenekeej,
efceuee efueee Gmekees Yeer Gmeves~
oeTo kees DeyeMeeueesce keer eespevee keer
metevee, oeTo Deewj Gmekes Deeoceer yee
efvekeueles nQ
peye oeTo kees en euee ceeuetce,
es[ eMeuesce oeTo eue efoee,
Deheveer ome helveereeW kees es[e JeneR,
hej : meew ueesieeW kees meeLe efueee~
Denerleeshesue kes efJe oeTo keer eeLe&vee
kejer oeTo ves enesJee mes eeLe&vee,
Denerleeshesue keer meueen efJeHeue kej os,
mecePee kej efce$e ntMew kees Yespee,
eMeuesce mes meceeeej Jen Yespelee jns~
meeryee oeTo mes efceuelee nw, efMeceer oeTo
kees Meehe oslee nw
hengBee peye yentjerce veiej oeTo,
MeeTue kee Ske JebMepe efMeceer Deeee,
HeWkeves ueiee helLej Jen Gve hej,
Deewj oeTo kees yegje kenlee Deeee~
kejlee jne efMeceer oeTo kee heere,
yegje-Yeuee Jen Gmes kenlee jne,
Leke iees Les oeTo Deewj meeLeer,
yentjerce ke GvneWves efJeeece efkeee~
eMeuesce Dee ieS DeyeMeeueesce Deewj meeLeer,
leye ntMew DeyeMeeueesce mes efceuee,
hete pees keeeW es[e oeTo kees, oeTo kes heeme Jees Keyej hengBeeeer~
lees kene FeeSefueeeW ves Deehekees egvee~
Deye jntBiee ceQ Deehekes meeLe,
Deewj mesJee keBiee ceQ Deehekeer,
kejlee Lee Deye leke oeTo keer mesJee,
Deye mesJee keBiee Gmekes heg$e keer~
DeyeMeeueesce Denerleeshesue mes meueen ueslee
nw, Denerleeshesue oeTo kes yeejs ceW meueen
oslee nw
Denerleeshesue ves oer ceeBieves hej meueen,
yesFppele kejs efhelee keer jKewueeW kees,
efkeee DeyeMeeueesce ves Jewmee ner,
osKee meye FeeSefueeeW ves Fmekees~
efHej kene yeejn npeej mewefveke egve, GOej oeTo ejove veoer heej kej,
keBiee heere ceQ oeTo kee,
peye Jen Lekee Deewj kecepeesj nesiee,
heke[ kej JeOe keBiee Gmekee~ leerve YeeieeW ceW yeeBe mesvee kees,
ntMew Denerleeshesue keer meueen ve kejlee
nw
efHej ntMew mes ceeBieer Gmeves meueen,
Keeefjpe Denerleeshesue keer meueen keer Gmeves,
kene MeefeMeeueer eese nw oeTo,
jKes nw Jeerj mewefveke heeme Gmeves~
kejes meye FeeSefueeeW kees Fkee,
efHej legce peeDees mJeeb eg kejves,
heke[ uesieW nce ueesie oeTo kees,
Deewj vee oWies nce Gmekees efheves~
123
ntMew oeTo kes heeme esleeJeveer
hengBeelee nw
hemebo GvnW Deeeer ntMew keer meueen,
keeeWefke eenlee Lee enesJee Ssmee ner,
Deewj efHej pees yeeleW ngF& JeneB,
kene eues peeDees heej ejove kes,
leye heke[s veneR peeesieW Jees ueesie,
efoee mevosMe eesveeleeve Deewj Denerceeme ves,
efHej efhe iees peekej Jes ueesie~
Denerleeshesue Deelcenlee kejlee nw
DeyeMeeueesce ejove veoer kees heej kejlee
nw, Meesyeer, ceekeerj, yee|peuuew, oeTo eg
keer leweejer kejlee nw, egJeke DeyeMeeueesce
kes meeLe Goej jnes
ceeveer vee pees meueen Denerleeshesue keer,
Heebmeer ueieekej cej ieee Jees,
hengBe ieee cenwvece veiej kees~
Deewj mesveeheefle gkeef[eeW kes efveege efkees,
efHej kene Gvemes oeTo ves en,
efke egJeke DeyeMeeueesce kes eefle Goej jnW~
oeTo keer mesvee DeyeMeeueesce keer mesvee
kees njeleer nw
ngDee eg Sewce kes Jeve ceW,
nej ieeer DeyeMeeueesce keer mesvee,
Yeeiee DeyeMeeueesce Keej hej yew" kej,
Ske efJeMeeue yeebpe hes[ ceW pee uekee~
helee euee peye en eesDeeye kees,
Yeeues mes ceej [euee DeyeMeeueesce kees,
efHej Ske kegMeer Jeefe Deewj Denerceeme ves,
oew[kej oer en metevee oeTo kees~
eesDeeye oeTo kees metevee oslee nw,
oeTo metevee heelee nw, eesDeeye oeTo
kees Hekeejlee nw
yengle ogKeer nes jesves ueiee oeTo,
lees eesDeeye ves Gmekees Hekeeje,
kene, ogMceveeW mes kejles nes esce,
Deewj Deheves esce kejves JeeueeW mes Ie=Cee~
oeTo efHej jepee yevelee nw, efMeceer,
oeTo mes #ecee eeevee kejlee nw ,
ceheeryeesMesle oeTo mes efceueves peelee nw,
oeTo yee|peuuew mes Deheves meeLe eMeuesce
eueves kees kenlee nw, oeTo Iej ueewlee
nw, FeeSueer entoe kes ueesieeW mes leke&-
efJeleke& kejles nQ
kejves ueies leke&-efJele&ke FeeSueer,
efke yeveeSb efHej jepee oeTo kees,
entoe heefjJeej kees Yeer ceveeves nsleg,
efYepeJeeee mevosMe oeTo ves Gvekees~
efHej mes jepee yevee oeTo,
Deewj efkeee Gmeves ueesieeW kees #ecee,
ejove veoer heej kejeves jepee kees,
DeeS DeeOes FeeSueer Deewj meYeer entoe~
meYeer FeeSueer DeeS jepee kes heeme,
kene entoe Deehekees egje ues ieS,
peeoe nw nceeje DeefOekeej entoe mes,
ome Yeeie nQ nce FeeSefueeeW kes~
124
kejer Leer meJe&eLece nceves ner yeele,
jepee kees Jeeheme ueeves kes efueS,
elegej ceW yengle DeefMe Yee<ee kee eeesie,
efkeee entoeDeeW ves Gej osves kes efueS~
Mesyee FeeSefueeeW kees oeTo mes Deueie
mebeeefuele kejlee nw, oeTo DeyeerMew mes
Mesyee kees ceejves kees kenlee nw
leye Mesyee veeceke Ske efyeveeceerve ves,
meye FeeSueer Jeeheme efuees ueewe,
uesefkeve ejove mes eMeuesce leke,
yeves jns jepee kes meeLe entoe~
eesDeeye Deceemee kees ceej [euelee nw
efHej leerve Je<e& leke jner YetKecejer,
oeTo ves kejer eeLe&vee enesJee mes,
MeeTue Deewj Gmekee nleeje heefjJeej,
Jees Les keejCe Gme YetKecejer kes~
efieyeesefveeeW kees ceeje Lee MeeTue ves,
FeeSefueeeW keer eefle%ee kes efKeueeHe,
entoe Deewj FeeSefueeeW mes veee kes keejCe,
efkeee Lee Gmeves en peIeve heehe~
efkeee oeTo ves efieyeesefveeeW kees Fkee,
Deewj hete keee eenles Les Jees,
ceeieW GvneWves MeeTue kes meele heg$e,
HeeBmeer osvee eenles Les Gvekees Jees~
leerme ceneeese
leerve ceneeese oeTo keer mesvee kes,
ue[s oeTo kes efuees heefueefMleeeW mes,
Deewj Yeer keg ceneve eese Les,
Les ecegKe pees Gmekeer mesvee kes~
enesJee oeTo kees oC[ oslee nw
efHej eesefOele ngDee enesJee oeTo mes,
efievevee eenlee Lee Jen FeeSefueeeW kees,
oer enesJee ves ceneceejer keer mepee,
ceej [euee meej npeej ueesieeW kees~
oeTo Dejew v ee kes Keef u eneveeW kees
Kejerolee nw
Keefueneve kes efkeveejs enesJee kee otle,
osKee oeTo ves Deewj Keefueneve Kejeroe,
Ske Jesoer yeveekej GmeceW oeTo ves,
yeefue e{ekej enesJee kees emeVe efkeee~

ueewe oeTo Deheves Iej eMeuesce ceW, efoes oeTo ves MeeTue kes heg$e,
Yespee Deceemee kees entoeDeeW kees yegueeves, ceheeryeesMesle kees hej yeee efueee,
kene meye ueesie DeeSb Ske meeLe, ceej [eues iees Jees meele heg$e,
leerve efove kee mecee efoee Gmeves~ HeeBmeer hej Gvekees uekee efoee~

efvekeuee Deceemee entoe ueesieeW kees yegueeves,
uesefkeve mecee DeefOeke ues efueee Gmeves,
efceueves Deeee peye Jen eesDeeye mes,
kelue Gmekee kej efoee eesDeeye ves~
oeTo kes ueesie Mesyee keer Keespe ceW ueies
jns, Mesyee Deeyesue yesleeceekee kees yee
efvekeuelee nw
efHej Keespeves efvekeuee Jen Mesyee kees,
euee ieee pees Deeyesue yesleceekee kees,
Iesj efueee peye Gmeves Jen veiej,
ueesieeW ves ceej [euee Mesyee kees~
oeTo kes mesJeke ueesie, MeeTue kee
heefjJeej oefC[le ngDee
oeTo Deewj efjmhee, heefueefMleeeW kes meeLe
eg
efkeee heefueefMleeeW ves keF& yeej eg,
Deewj yeej-yeej oeTo mes nejs,
DeyeerMew Deewj Deve ueesieeW ves,
jheeF&JebMe kes eej Jeerj heg<e ceejs~
enesJee keer mlegefle kes efuees oeTo kee
ieerle, oeTo kes Deefvlece Meyo
keer oeTo ves enesJee keer mlegefle,
Deewj Gmekeer ceefncee kee efkeee iegCeieeve,
Deewj keesF& veneR hejcesMJej Gmekee,
Gmekee hejcesMJej nw enesJee ceneve~
leerve ceneeese, Deve yeneogj mewefveke,
125 126

1. jepee
yengle yet{e nes euee Lee oeTo,
Deewj nes ieee Lee DeMee Yeer Jees,
Gmekee heg$e Deoesefveeen Lee IeceC[er,
yeefueeeb e{eF& Gmeves enesJee kees~
eenlee Lee Kego Jen jepee yevevee,
keg ueesie leweej Les meneelee kees,
hej oeTo ves Jeeve efoee Lee,
efke meguewceeve kees jepee yeveeesiee Jees~
yeesueer oeTo mes meguewceeve keer ceeb,
keee yeve ieee Deoesefveeen jepee,
kej jns nw eleer#ee meYeer FeeSueer,
nesiee keewve Deehekes yeeo jepee~
leYeer Dee ieee JeneB veyeer veeleeve,
yeleueeee pees Deoesefveeen ves efkeee,
YeeFeeW, mesveeheefle Deewj eepeke kees yeguee,
YeW kejeR nQ Gmeves cesueyeeEueee~
leye yegueJeeee oeTo ves yeleMesyee kees,
Deewj kene eefle%ee hetjer keBiee ceQ,
ues peeDees, DeefYe<eske kejes meguewceeve kee,
Deheves eEmenemeve hej Gmes yew"eTBiee ceQ~
meeoeske, veeleeve, yeveeeen Deewj DeveeW ves,
efkeee jepee keer Dee%ee kee heeueve,
DeefYe<eske efkeee Deewj legjner yepeeF&,
Deewj meeQhe efoee meguewceeve kees Meemeve~
YeeYeerle ngDee Deoesefveeen en peevekej,
ceeBiee DeYeeoeve meguewceeve mes Gmeves,
kene meguewceeve ves mepee vee heeesiee,
eefo keg yegje vee efkeee Gmeves~
eeueerme Je<e& leke kej Meemeve,
cej ieee oeTo Deewj oHeveeee ieee,
hej cejves mes henues meguewceeve mes Gmeves,
enesJee keer Dee%ee heeueve kejves kees kene~
127
Deewj kene eesDeeye kes yeejs ceW,
yeoues keer YeeJevee mes esefjle neskej,
ceeje Lee Gmeves Deyvesj Deewj Deceemee kees,
Meeefvle kes meeLe mecePe yegPe kej~
meesee Lee Gmes DeJeMe oC[ otBiee,
efkevleg Deye legce jepee nes,
cejves vee osvee Meeefvle mes Gmes,
osvee ce=leg Gmes pewmes eenes~
Fmeer lejn oC[ osvee efMeceer kees,
efkeee Lee Gmeves cesjs meeLe yegje,
efieueeo Deewj yee|peuuew kes yeeeW hej,
kejles jnvee legce oee meoe~
meguewceeve keer ceeB yeleMesJee kes eje,
Ske ceeBie kejer Deoesefveeen ves,
Metvesefceve eer DeyeerMeie kes meeLe,
kejvee eene efJeJeen Gmeves~
melkeej efkeee ceeB kee meguewceeve ves,
hej Deoesefveeen mes Jen ngDee KeHee,
DeeosMe os yeveeeen kes neLeeW,
Deoesefveeen kees Gmeves efoee cejJee~
eesDeeye Deewj eepeke Syeeleej Les meceLe&ke,
meeLe efoee Lee GvneWves Deoesefveeen kee,
eepeke Syeeleej kees Gmeves peeves efoee,
hej eesDeeye kees efoee Gmeves cejJee~
mesveeheefle efveege efkeee yeveeeen kees,
meguewceeve ves eesDeeye kes mLeeve hej,
Deewj meeoeske kees yeveeee ceneeepeke,
meguewceeve ves Syeeleej kes mLeeve hej~
kene efMeceer mes eMeuesce mes yeenj,
peye leke Jen veneR peeesiee,
heeSiee veneR Jen leye leke oC[,
Deewj eMeuesce ceW megjef#ele jnsiee~
leerve Je<e& yeeo veewkejeW kees {t{ves,
ieee efMeceer eMeuesce mes iele kees,
peye helee euee meguewceeve kees en,
ce=leg oC[ efoee Gmeves efMeceer kees~
jepee meguewceeve
efve<kebke ngDee meguewceeve kee jepe,
yeefueeeb e{eF& Gmeves enesJee kees,
emeVe neskej enesJee ves Gmemes,
kene Gmemes pees eens ceeBiees~
es yegef kee Jej ceeBiee Gmeves,
leeefke mener veee Jees kej mekes,
emeVe nes enesJee ves kene,
ceneve yegefceeve yeveeTBiee ceQ legcnW~
meeLe ner mecheefe Deewj eeflee oer,
Deewj kene neWies legce ceneve jepee,
iej kejesieW legce cesje DevegmejCe,
lees Gce Yeer heeDeesies peeoe~
mJehve ceW keer hejcesMJej ves yeeleW,
peevee peeie kej en meguewceeve ves,
oer nesceyeefue Deewj cesueyeefue enesJee kees,
eMeuesce peekej mevotke kes meeceves~
yeBe Lee FeeSue yeejn peveheoeW ceW,
eMeemeke egvelee Lee meguewceeve Gvekes efuees,
nj peveheo Ske cenerves kee Yeespeve,
Yespelee Lee jepee meguewceeve kes efuees~
hejele veoer mes heefueMleer eosMe leke,
Meemeve Lee jepeeW hej meguewceeve kee,
efceeer meercee leke Hewuee Lee jepe,
heeueve kejles Les meye Gmekeer Dee%ee~
Meeefvle Leer meguewceeve kes jepe ceW,
meye ueesie jn jns Les megKe mes,
yengle leere yegef Leer meguewceeve keer,
peevelee Lee DeefOeke Jen meye mes~
128
kens Gmeves GheosMe Deewj ieerle efueKes,
peevekeejer Leer Gmes meYeer efJeeeDeeW keer,
Deeles Les efJeefYeVe je^eW mes ueesie,
yegefceleehetCe& yeeleW megveves meguewceeve keer~
meguewceeve ceefvoj yeveelee nw
nerjece Lee meesj osMe kee jepee,
Deewj efce$e Lee Jen meguewceeve kee,
meguewceeve ves Deheves efce$e nerjece kees,
Fme DeeMee kee Ske mevosMe Yespee~
kejves he[s cesjs efhelee oeTo kees,
eejeW Deesj eg yengle mes,
Dele: enesJee hejcesMJej kee ceefvoj,
Deheves mecee ceW yeveJee vee mekes~
enesJee ves kejer Leer Ske eefle%ee,
cesjs efhelee jepee oeTo kes meeLe,
legcneje heg$e yeveJeeSiee cesje Ske ceefvoj,
peye yeveeTieeB Gmes jepee legcnejs yeeo~
Deye hejcesMJej ves kejer Meeefvle mLeeefhele,
efkemeer Kelejs ceW veneR nw cesjer epee,
yeveJeevee eenlee ntB ceQ Deye ceefvoj,
Deewj eenlee ntB FmeceW legcnejer meneelee~
Deheves ye{F&eeW kees Yespees ueyeeveesve,
osJeoe ueke[er kees keeW Jees,
kejW keece cesjs ueesieeW kes meeLe,
Deewj meneesie oW ceefvoj yeveeves ceW Jees~
kene nerjece ves otBiee ceQ hes[,
osJeoe Deewj eer[ kes legcnW,
kee GvnW meceg ceW yene kes,
hengBee otBiee Jes hes[ ceQ legcnW~
yeoues ceW meguewceeve ves nerjece kees,
Yespeer eefleJe<e& iesntB Deewj pewletve kee lesue,
kejer oesveeW jepeeDeeW ves Deeheme ceW meefvOe,
Deewj oesveeW kes yeere ceW jne cesue~
ueieees leerme npeej FeeSueer keece ceW,
Deoesveerjece kees yeveeee Gvekee DeefOekeejer,
yeeBe GvnW leerve gkeef[eeW ceW,
kejles Les keece Jees yeejer-yeejer~
eeveW keeles Les Demmeer npeej ueesie,
meej npeej Jeefe GvnW {esles Les,
veeRJe nsleg efJeMeeue Deewj keerceleer eeveW,
vekekeeMeer efkeS helLej Deewj ueke[er kes ues~
meguewceeve ceefvoj yeveelee nw
leye yeveevee DeejbYe efkeee ceefvoj,
meguewceeve ves meye lejn leweejer kej,
eej meew Demmeer Je<e& kes yeeo,
peye efvekeues Les Jees efcee es[kej~
veyyes Heg uecyee Lee Jen ceefvoj,
leerme Heg eew[e, heQleeefueme Heg TBee,
Deewj ceefvoj kee ej ceC[he Lee,
leerme Heg uecyee, hevn Heg eew[e~
ceefvoj ceW mebkejer efKe[efkeeeb LeeR,
yeenj mes mebkejer Yeerlej eew[er LeeR,
eejeW Deesj kecejeW keer heefe yeveeF&,
en heefe leerve cebefpeue TBeer Leer~
oerJeej mes mes ngS Les kecejs,
Deewj oerJeej Leer efMeKej hej heleueer,
veeres mes Thej Jeeues kecejeW keer,
Fmeefuees eew[eF& peeoe nesleer ieeer~
nj cebefpeue mee{s meele Heg TBeer Leer,
Deewj MenleerjW tleer Leer ceefvoj kees,
ceefvoj kes nj Yeeie kees ce{ves ceW,
eeesie efkeee osJeoe kes leKleeW kees~
129
kene enesJee ves meguewceeve mes,
eefo heeueve kejesies efveeceeW-DeeosMeeW kee,
lees ceQ hegjer keBiee Deheveer eefle%ee,
Deewj FeeSefueeeW kees vee keYeer es[tBiee~
ceefvoj kee efJemle=le efJeJejCe
{kee meguewceeve ves ceefvoj kee HeMe&,
eer[ kes Je=#eeW kes leKleeW mes,
meJee&efOeke heefJe$e mLeeve heer keceje,
{kee Lee osJeoe kes leKleeW mes~
ceefvoj kes efheues Yeeie ceW efmLele,
Lee en keceje leerme Heg uecyee,
Fmekes meeceves ceefvoj kee cegKe Yeeie,
Jen keceje Lee mee" Heg uecyee~
ce{e Jen Yeerlejer keceje meesves mes,
Deewj meeceves yeveeF& Ske megievOe Jesoer,
ce{e Jesoer kees Yeer meesves mes,
eejeW Deesj meesves keer pebpeerjW ueheseR~
pewletve keer ueke[er mes keejeriejeW ves, keeBmes kes heefneW, keeBmeW keer Oegjer,
hebKe meefnle keyeeW keer cete|leeeB yeveeF&,
oesveeW keye hevn Heg TBeW Les,
mee{s meele Heg hebKeeW keer uecyeeF&~
ce{s ieS oesveeW keye meesves mes,
jKes ieS meJee&efOeke heefJe$e mLeeve ceW,
oerJeejeW hej Gkesjs ieS keF& efe$e,
kecejeW kes HeMe& ce{s meesves ceW~
meJee&efOeke heefJe$e mLeeve kes eJesMe ej kes,
pewletve keer ueke[er mes yeves Les ojJeepes,
Gkesjs Gve hej keye, Je=#e, HetueeW kes efe$e,
efHej meesves mes ce{s Jees ojJeepes~
cegKe ke#e kes eJesMe ej ceW,
eeesie efkeee pewletve Deewj eer[ kee,
Gme ke#e ceW oes ojJeepes Les,
Deewj nj ojJeepee yevee oes heeeW kee~
meguewceeve kee cenue
meele Je<e& ceW hetje yevee ceefvoj,
yevee Jewmee ner pewmeer eespevee Leer,
Deheves efuees Ske cenue Yeer yeveJeeee,
yeveJeeeer Fceejle ueyeeveesve kee Jeve Yeer~
yeveJeeee Gmeves Ske eEmenemeve ke#e,
peneB yew" Jen veee kejlee Lee,
Gmekee YeJeve Lee Gme ke#e kes heers,
jeveer kes efuees otmejer Deesj Lee~
eMeuesce ueeee meguewceeve nerjece kees,
DevegYeJeer Deewj kegMeue keejeriej Lee Jees,
yeveJeees keeBmes kes mlecYe Deewj newpe,
keuee-keewMeuelee mes yeveees Les Jees~
leye yeveeF& ome ieeef[eeb keeBmes keer,
eejeW Deesj Gkesjs iees Les efe$e,
meye ieeef[eeb yeveeF& ieF& Ske meer~
yeveJeeee Deewj Yeer yengle mee meeceeve,
keeBmes kee Deewj meesves eeBoer kee,
jKeeR Leer pees oeTo ves megjef#ele,
Gve eerpeeW kees Yeer ueeee JeneB~
ceefvoj ceW mee#eerhe$e kee mevotke
FeeSue kes DeepeeW, heefjJeej ecegKeeW kees,
leye yegueJeeee meguewceeve ves eMeuesce ceW,
eenlee Lee Jen mee#eerhe$e kee mevotke,
ues DeeS oeToveiej mes eMeuesce ceW~
130
eepeke ues DeeS heefJe$e mevotke kees,
uesJeerJebefMeeeW ves keer meneelee Gvekeer,
meguewceeve Deewj meye ueesie ngS Fked"e,
Deewj yeefueeeb YeW kejer yengle meer~
leye jKee mevotke Gefele mLeeve hej,
pees meJee&efOeke heefJe$e mLeeve ceW Lee,
Deees eepeke heefJe$e mLeeve mes yeenj,
leye yeeoue ceefvoj kes Devoj Yej ieee~
ceefvoj ceW eee eleehe enesJee kee,
keje mlegefle ieeve leye meguewceeve ves,
JeneB Ke[s FeeSefueeeW kees DeeMeerJee&o osves kees,
kene meguewceeve kees leye enesJee ves~
eeLe&vee kejer meguewceeve ves enesJee mes,
ceQ mesJeke ntB, let nw hejcesMJej enesJee,
DeekeeMe Deewj mJeie& ceW meecLe&e veneR,
efke kej mekes legPes OeejCe ns enesJee~
peye eeLe&vee kejW lesjs ueesie legPemes,
Gvekes DehejeOeeW kees kej let #ecee,
heMeeeehe kejW Deheves heeheeW kes efueS,
meee peerJeve efyeleeves keer os efMe#ee~
Deewj ueesie Yeer lesjer cenevelee megvekej,
eneB DeeSbies Deewj legPemes eeLe&vee kejWies,
Deheveer ke=hee let GvnW Yeer eoeve kejvee,
leye Jes legPemes [jWies, lesje mecceeve kejWies~
efHej G"e meguewceeve Deewj DeeMeerJe&eve kens,
kene enesJee hejcesMJej kes Yee yevees,
heeueve kejes meYeer efveece Deewj DeeosMe,
Deewj Gmekes eefle legce mees jnes~
efHej e{eF& keF& yeefueeeW keer YeW,
Deewj GlmeJe ceveeee meye ueesieeW ves,
Megefeee Deoe efkeee jepee meguewceeve kee,
Deewj efHej eues Iej Deheves-Deheves~
hejcesMJej meguewceeve kes heeme efHej Deelee nw
efHej ekee enesJee meguewceeve kes mece#e,
kene, yeveeee en ceefvoj heefJe$e mLeeve,
eefo DevegmejCe kejesies meoe legce cesje,
legcneje JebMe heeSiee jepee kee mecceeve~
Deiej cesjer Dee%ee heeueve vee kejesies,
lees kej otBiee ceefvoj ceQ ve,
neWies ueesie efJeefmcele en osKekej,
enesJee ves efkeee kewmee keee& efJeke~ meguewceeve Deewj Gmekeer yengle meer helveereeb
ceefvoj Deewj cenue yeveeves ceW,
yeerme Je<e& ueies meguewceeve kees,
Je=#e Deewj meesves kes yeoues ceW,
efoes yeerme veiej Gmeves nerjece kees~
efkees Deewj Yeer yengle mes keece,
keje Gheeesie oemeeW kees Gmeves,
enejoerJeejer eMeuesce kes eejeW Deesj,
yeveJeeeer Gvemes jepee meguewceeve ves~
yeveJeees hegve: Gmeves yengle mes veiej,
efkeee efHejewve keer heg$eer mes efJeJeen,
yeveeee FeeSueer ueesieeW kees DeefOekeejer,
DeveeW kee oemees keer lejn efveJee&n~
yeveJeees penepe Yeer iesyesj veiej ceW,
pees Lee ueeue meeiej le kes heeme,
Yespes jepee nerjece ves keF& Jeefe,
pees peevekeej Les, meguewceeve kes heeme~
Meeryee keer jeveer meguewceeve mes efceueves
Deeleer nw
Meeryee keer jeveer ves megvee,
lees Deeeer efceueves meguewceeve mes,
osKe meguewceeve kee yewYeJe Deewj mecheoe,
jn ieeer Gmekeer meeBme Deke kes~
131
eegj cee$ee ceW meesvee Deelee Lee,
eMeuesce ceW meguewceeve kes heeme,
neLeer oeBle kee meesves mes ce{e,
YeJe eEmenemeve Yeer Lee Gmekes heeme~
keF& lejn keer ogue&Ye JemlegSb,
neefmeue kejer jepee meguewceeve ves,
he=LJeer hej Lee cenevelece jepee,
eMe Deewj yegef heeeer Gmeves~
meele meew helveereeb Leer meguewceeve keer,
hejcesMJej mes GvneWves Gmes otj neee,
nes ieee peye meguewceeve yet{e lees,
Deve osJeleeDeeW kee Gmemes DevegmejCe kejeee~
ngDee enesJee meguewceeve hej eesefOele,
keeeWefke kejer Leer Gmeves DeJe%ee,
hej oeTo kes esce kes keejCe,
ervee veneR jepe enesJee ves Gmekee~
meguewceeve kes Me$eg
Soesceer noo Deewj jpeesve kees,
yeveeee enesJee ves meguewceeve kee Me$eg,
Deewj Sewce heefjJeej mecetn mes,
eejesyeece kees Yeer yeveeee Me$eg~
veyeer Deefneen peye efceuee eejesyeece mes,
efkees DebiejKes kes yeejn gke[s Gmeves,
Deewj kene kenlee nw enesJee hejcesMJej,
erve uetBiee jepe ceQ meguewceeve mes~
efoes DebiejKes kes ome gke[s,
veyeer Deefneen ves eejesyeece kees,
kene, FeeSue kes ome heefjJeej mecetn kee,
jepe osiee enesJee eejesyeece kees~
keeeWefke kejer meguewceeve ves DeJenuesvee,
enesJee ves kene erve uesiee jepe,
jnves osiee Meemeke Gmekes peerJeve leke,
heo Gmekes heg$e mes efvesiee jepe~
yeme Ske ner heefjJeej mecetn hej,
jepe kejsiee meguewceeve kee yese,
oeTo kes keejCe eMeuesce hej,
jnsiee Meemeve Gmekes JebMepeeW kee~
meguewceeve keer ce=leg
eeueerme Je<e& Meemeve kejves kes yeeo,
cej ieee meguewceeve eMeuesce ceW,
Gmekes yeeo Gmekee heg$e jntefyeeece,
yevee FeeSue kee jepee Mekesce ceW~
ie=n eg
eejesyeece Yeeie ieee Lee efcee kees,
keeeWefke meguewceeve Gmes eenlee Lee ceejvee,
peye peevee meguewceeve cej ieee,
leye Gefele ueiee Gmes Jeeheme Deevee~
efJeJeMe efkeee Lee ueesieeW kees,
meguewceeve ves keef"ve keee& kejves kees,
DeeS Jees ueesie jntefyeeece kes heeme,
os keef"ve keeeeX mes jenle Gvekees~
ceeBieer meueen DeepeeW mes Gmeves,
lees kene jnce kejs Jen Gve hej,
uesefkeve jntefyeeece kes efce$eeW ves kene,
Deewj ke"esjlee yejlees legce Gve hej~
ngDee en enesJee keer Fevegmeej,
pewmeer kejer Leer enesJee ves eefle%ee,
G" ieee efJeMJeeme jntefyeeece hej mes,
lees Jeeheme Iej eueW ueesieeW ves meesee~
132
Meemeve kejs Jen Deheves ueesieeW hej,
ee pees jnles entoe kes veiejeW ceW,
kej efoee efJeesn ueesieeW ves leye,
Yeeiee jntefyeeece peeve yeee eMeuesce ceW~
megvee FeeSefueeeW ves eejesyeece ueew Deeee,
yeveeee Gmes hetjs FeeSue kee jepee,
kesJeue entoe Deewj efyeveeceerve heefjJeej mecetn
ceeveles Les jntefyeeece kees Dehevee jepee~
eene jntefyeeece ves FeeSefueeeW mes ue[vee,
hej enesJee ves jeske efoee Gvekees,
hejcesMJej kes Ske Jeefe ves mecePeeee
ue[vee veneR eeefnS FeeSefueeeW mes Gvekees~
eejesyeece ves ceve ceW meesee,
iej FeeSueer peeSieW eMeuesce ceefvoj ceW,
oeTo kes heefjJeej mes eYeeefJele neskej,
Jees jnvee eenWies Gvekes Meemeve ceW~
DevegmejCe kejWies jepee jntefyeeece kee,
Deewj ceej [euevee eensieW cegPekees,
Dele: hetkej meueenkeejeW mes Deheves,
yeveJeeee oes meesves kes ye[eW kees~
ueesieeW mes kene es ye[s ner,
ueees nQ legcnW efcee mes yeenj,
kejes Gheemevee legce Fve ye[eW keer,
keee kejesies legce eMeuesce peekej~
Ge mLeeveeW hej Gmeves hetpeeie=n yeveJeees,
Deewj efveege efkeee eepekeeW kees Gmeves,
Meg efkeee Ske veee heJe& Yeer,
yeefue e{e, megieefvOe Yeer peueeF& Gmeves~
hejcesMJej yeslesue kes efJe Iees<eCee kejlee
nw
yeslesue Deewj oeve veeceke veiejeW ceW,
mLeeefhele efkees Les Jes ye[s Gmeves,
Iees<eCee kej yeslesue veiej kes efJe,
Yespee Ske veyeer JeneB enesJee ves~
kej jne Lee megieefvOe YeW jepee,
leye peekej en veyeer ves kene,
eesefMeeen veeceke Jeefe hewoe neskej, uets ceefvoj Deewj cenue kes Kepeeves,
ceej [euesiee Gve eepekeeW kees eneB~
eceeCe Fme yeele kee en nesiee,
t peeesieer Jesoer Deewj jeKe efyeKejsieer,
eejesyeece ves megve mevosMe enesJee kees,
Dee%ee oer veyeer kees heke[ves keer~
hej pees neLe G"eee eejesyeece ves,
uekeJee ceej ieee Gmekes neLe kees,
nes ieeer Jen Jesoer gke[s-gke[s,
efyeKejer jeKe Leer Gme hej pees~
eejesyeece ves leye kene veyeer mes,
kejs eeLe&vee Jen Gmekes efuees,
nes peees Gmekee neLe mJeLe,
kejs enesJee mes eeevee Gmekes efuees~
kejer efJeveleer enesJee mes veyeer ves,
mJemLe nes ieee eejesyeece kee neLe,
hej yeouee veneR Gmeves Deheves kees,
Deewj kejlee jne eejesyeece Jen heehe~
eejesyeece kee heg$e cej peelee nw
yengle eg ngDee enesJee Gmemes,
Deewj erve efueee Gmekes heg$e kees,
kene, eejesyeece kes JebMe ceW Jen,
ceej osiee meye heg<eeW kees~
yeveeesiee FeeSue kee Ske veee jepee,
eejesyeece kes heefjJeej kees ve kejsiee,
Fme Des eosMe mes GKee[ GvnW,
FeeSefueeeW kees enesJee efyeKesj osiee~
133
yeeF&me Je<e& jne eejesyeece jepee,
Gmekeer ce=leg hej jepee yevee yese,
entoe ueesieeW ves Yeer efkees heehe,
efcee kes jepee ves Gvekees Iesje~
megvenueer {eueeW kees Yeer Gmeves ues efueee,
meejer Gce ue[les jns jntefyeeece Deewj eejesyeece,
oesveeW ves efpevoieer Yej heehe efkeee~
entoe kee jepee Deefyeeece
Deefyeeece Lee jntefyeeece kee yese,
yevee Gmekes yeeo ceW Jen jepee,
leerve Je<e& leke efkeee jepe Gmeves,
Gmekes yeeo Gmekee yese yevee jepee~
entoe kee jepee Deemee
Deemee keer oeoer Leer ceekee,
heg$eer Leer Jen DeyeMeeueesce keer,
Deheves hetJe&pe oeTo keer lejn,
Deemee ves ceeveer Dee%ee enesJee keer~
efvekeeuee yegjs keece kejves JeeueeW kees,
osJe cete|leeeW kees Yeer otj efkeee,
peerJeve Yej kejer enesJee keer Yeefe,
ceefvoj ceW Oeve Yeer pecee efkeee~
ue[lee jne Jen FeeSueer jepee yeeMeehe mes,
jeskevee eenlee Lee pees jenieerjeW kees,
ueskej he[esmeer jepee keer ceoo,
{ yeveeee Deemee ves Deheves veiejeW kees~
FeeSue kee jepee veeoeye
eejesyeece kee heg$e veeoeye yevee, efHej Gmekee yese Deneye jepee yevee,
Deemee kes jepekeeue ceW FeeSue kee jepee, yeeue Deewj DeMesje kees hetpee Gmeves,
eejesyeece keer lejn ner heehe efkeS Gmeves,
Gmes ceej, yeeMee yevee veee jepee~
FeeSue kee jepee yeeMee
FeeSue kes jepee yeeMee ves,
eejesyeece heefjJeej kes ueesieeW kees ceeje,
efkees yengle mes heehe yeeMee ves,
mees eesefOele yengle ngDee Gmemes enesJee~
FeeSue kee jepee Suee
yeeMee kes yeeo Gmekee yese Suee,
yevee Jen jepee FeeSefueeeW kee,
cee Lee peye Je oeKeceOeg heerkej,
Ske DeefOekeejer ves efkeee JeOe Gmekee~
FeeSue kee jepee efpeceer
yeve ieee Jen FeeSue kee jepee,
Deewj yeeMee kes heefjJeej kees ceeje,
mesveeheefle ves peye en peevee lees,
Gmeves Fme jepee efpeceer kees ceeje~
FeeSue kee jepee Deesceer
yeB iees FeeSueer oes KesceeW ceW,
GveceW Ske mesveeheefle Deesceer kee Lee,
MeefeMeeueer Lee otmejs Kesces mes Jen,
Fmeefuees Deesceer yevee jepee FeeSue kee~
yeveeee Gmeves Ske hene[er hej veiej,
veece Meescejesve jKee Gme veiej kee,
heehe DeewjeW mes peeoe efkees Gmeves,
DeleefOeke eesefOele Gmeves enesJee kees efkeee~
FeeSue kee jepee Deneye
DeewjeW mes Yeer peeoe efkees heehe,
enesJee kees ye[e eesefOele efkeee Gmeves~
134
Sefueeen Deewj DeveeJe=ef kee mecee
Sefueeen veece kee Lee Ske veyeer,
enesJee ves en kenueJeeee Gmemes,
metKee he[siee Deeves Jeeues Je<eeX ceW,
DeVe vee Ghepesiee Oejleer mes~
kene enesJee ves Sefueeen kees,
peeDees eneB mes hetJe& keer Deesj,
keBiee legcnejs Keeves heerves kee eyevOe,
peeDees meeroesve ceW meejhele keer Deesj~
meejhele ceW Ske efJeOeJee kees,
efoee DeeosMe Yeespeve osves kee,
peye hengBee Sefueeen Gme peien,
Ske eer mes Gmeves Yeespeve ceeBiee~
yeesueer Jen jeser heeme veneR nw,
Iej ceW nw yeme Deee Lees[e mee,
Lees[e mee ner nw lesue heerhes ceW,
kejves Deeeer ntB eyevOe FOeve kee~
kene Sefueeen ves hejsMeeve cele nes,
Iej peekej jeser hekeeDees legce,
Ske eser jeser henues cegPes osvee,
efHej Keees legcneje heg$e Deewj legce~
kenlee nw FeeSue kee hejcesMJej enesJee,
Dees kee yele&ve Keeueer veneR nesiee,
peye leke yejmelee veneR eneB heeveer,
heerhes ceW lesue Kelce veneR nesiee~
efkeee Gme eer ves Jewmee ner,
Deewj heee&hle Yeespeve Jes heeles jns,
Dees kee yele&ve, lesue kee heerhee,
Jes Yeer keYeer Keeueer vee jns~
efHej yeerceej he[e eer kee yese,
Deewj peeoe yeerceej Jen neslee ieee,
cejCeemeVe peeve keer eeLe&vee Sefueeen ves,
lees hegvepeeaefJele Jen ue[kee nes ieee~
osKe ue[kes kees mJemLe nes G"e,
yeesueer cegPes Deye efJeMJeeme nes ieee,
legce nes enesJee hejcesMJej kes Jeefe,
ceeOece legcekees enesJee ves egvee~
Sefueeen Deewj yeeue kes veyeer
DeveeJe=ef kes leermejs Je<e& ceW,
kene enesJee ves Sefueeen mes peeDees,
MeerIe ner ceQ Je<ee& kees YespetBiee,
peekej en jepee Deneye kees yeleeDees~
peye Sefueeen efceuee, Deneye ves kene,
FeeSue hej efJeheefeeeb legceves ner ueeF&,
legce Deewj legcnejs hetJe&peeW kes keejCe ner,
Sefueeen ves kene, es efJeheefeeeb nQ DeeF~
enesJee kes DeeosMeeW kee heeueve kejvee,
peye mes legceves yevo kej efoee,
leye mes efJeheefeeeb FeeSue hej DeeF,
Demele osJeleeDeeW kee peye mes DevegmejCe efkeee~
efHej kene yeeue Deewj DeMesje kes,
veefyeeeW kees keccexue heJe&le hej ueeDees,
kejW cegPe Dekesues kee Jees cegkeeyeuee,
meye FeeSefueeeW kees Yeer Jene ueeDees~
Jes yewue ceej Jesoer hej jKeW,
Deewj kejW eeLe&vee osJeeW mes Deheves,
eefo mee ceW neW Jees hejcesMJej,
lees uekeef[eeb efyevee Deeie kes peueW~
efkeee GvneWves pewmes kene Sefueeen ves,
Deewj kejer eeLe&vee yeeue, DeMesje mes,
peesj-peesj mes yengle osj leke hegkeeje,
hej Gej efceuee vee GvnW keneR mes~
leye Sefueeen ves ceeje Ske yewue,
gke[s jKes enesJee keer Jesoer hej,
135
kejer eeLe&vee enesJee hejcesMJej mes Gmeves,
ueieer Deeie Deemeceeb mes Glej kej~
osKee meye ueesieeW ves en nesles,
Pegkekej efkeee eCeece Yetefce hej,
leye Sefueeen ves Gve veefyeeeW kees,
Kelce efkeee veeues hej ceej kej~
kene Deneye kees Iej ueew peeS,
peuoer Met nesieer Je<ee& IeveIeesj,
Deewj eefo Jen DeYeer veneR ueewlee,
lees pee vee mekesiee Iej keer Deesj~
osKeles-osKeles Meg nes ieeer Je<ee&,
enesJee keer Meefe Sefueeen ceW Glejer,
heers-heers jLe euee Deneye kee,
Deeies-Deeies jen Sefueeen ves heke[er~
meervew heJe&le hej Sefueeen
Deneye keer jeveer ves kejer eefle%ee,
ceej [euesieer Jen Sefueeen kees,
pewmes ceejs otmejs veyeer Gmeves,
Jewmes ner megyen leke cejsiee Jees~
megve en eefle%ee Yeeiee Sefueeen,
Ske iegHee ceW pee efhe ieee,
kejer eeLe&vee enesJee mes Gmeves,
enesJee ves leye Gmemes en kene~
oefceMke ceW peeDees Deewj DeefYe<eske kejes,
yeveeDees npeeSue kees Dejece kee jepee,
Gmeer lejn efvecesMeer kes heg$e esnt kees,
DeefYe<eske kej yeveeDees FeeSue kee jepee~
efHej DeefYe<eske kejes SueerMee kee,
yevesiee legcnejs mLeeve hej Jen veyeer,
ceej [eueWies es yengle ueesieeW kees,
yeme yeeWies meele npeej Jeefe ner~
SueerMee Ske veyeer yevelee nw
Keespe efvekeeuee Gmeves SueerMee kees,
nue eueeles Deheves KesleeW ceW,
henveeee Gmekees peye Dehevee DebiejKee,
eue efoee Jen Gmekes meeLe ceW~
yesvnoo Deewj Deneye eg ceW Glejles nQ
yesvnoo Lee leye Dejece kee jepee,
Yespee Deneye kees Gmeves mevosMe,
meesvee-eeboer, helveereeb Deewj yees,
osvee nesiee meye cegPekees YeW~
ceeveer Mele& lees yesvnoo yeesuee,
Yespetieeb Deye ceQ Deheves JeefeeeW kees,
peeesieW Jes DeefOekeeefjeeW kes Iejes ceW,
pees eenWies meye ues ueWies Jees~
yegueeF& Deneye ves yew"ye DeepeeW keer,
Deewj yesvnoo kes heeme mevosMe efYepeJeeee,
henueer yeele lees cebpetj Leer Gmekees,
hej otmejer Mele& ceeve vee heeee~
kene yesvnoo ves eefle%ee kejlee ntB,
Meescejesve kees hetjer lejn ve keBiee,
leYeer Ske veyeer ves Deneye kees yeleeee,
enesJee ves kene nw ceQ ceoo keBiee~
ceefojeheeve kej jne Lee yesvnoo,
peye DeeeceCe Meg efkeee Deneye ves,
Yeeie G"s Dejece kes meye mewefveke,
ceej [eues efJejesOeer Deneye kes ueesieeW ves~
leye veyeer ves efHej kene Deneye mes,
yesnlej nw legce Deheves Iej ueew peeDees,
Deieues yemevle yesvnoo DeeSiee efHej ue[ves,
Deheveer mesvee kees legce MeefeMeeueer yeveeDees~
136
yesvnoo hegve: DeeeceCe kejlee nw
yesvnoo kes DeefOekeeefjeeW ves Gmemes kene,
ue[s Les henues nce heJe&leere #es$e ceW,
FeeSefueeeW kee osJelee nw heJe&leere,
mees Deye ue[Wies nce meceleue #es$e ceW~
ieee yemevle ceW yesvnoo eg kejves,
FeeSefueeeW ves Yeer kejer hetjer leweejer,
meele efoveeW leke [s Deeceves-meeceves,
meeleJeW efove ef[ ieeer pebie Yeejer~
ceej [eues Ske ner efove ceW,
Ske ueeKe mewefveke FeeSefueeeW ves,
Yeeie iees yeekeer yees nges mewefveke,
yesvnoo Yeer pee efhee veiej ceW~
oer meueen mesJekeeW ves mecehe&Ce keer,
kene yesvnoo peees Deneye kes heeme,
FeeSueer jepee nesles nQ oeeueg,
Meeeo Deneye kej os ncekees ceeHe~
meefvOe kee neLe ye{e Deneye ves,
efye"ueeee yesvnoo kees Gmekes jLe ceW,
yeoues ceW Gmekes efhelee mes efuees veiej,
ueeweves kee Jeeoe efkeee yesvnoo ves~
Ske veyeer Deneye kes efJe YeefJe<eJeeCeer
kejlee nw
es[ efoee Deneye ves yesvnoo kees,
mJelev$e kej Gmes peeves efoee,
leye Ske veyeer ves keer YeefJe<eJeeCeer,
enesJee kees Deneye ves eesefOele efkeee~
oC[ Yegielesiee Deye Gmekee Deneye,
ceeje peeesiee Jen peien Gmekeer,
mewefveke Yeer Gmekes ceejs peeSieW,
ueWies peien Jees ogMceve keer~
veeyeesle kes Debietj kee yeeie
Meescejesve ceW Lee Deneye kee cenue,
Gmekes heeme Lee Ske Debietj kee yeeie,
efeesve veeyeesle Lee yeeie kee ceeefueke,
Deneye uesvee eenlee Lee Jen yeeie~
jepeer vee ngDee veeyeesle Fmekes efuees,
lees ogKeer yengle ngDee Fmemes Deneye,
leye kene Gmekeer jeveer F]pesyesue ves,
veeyeesle mes ceQ kej uetBieer efnmeeye~
ueieJee kej Pet"e Fupeece F]pesyesue ves,
cejJee efoee veeyeesle kees ueesieeW mes,
leeefke Deneye ues mekes Jen yeeie,
Deewj nes Jen keeBe otj jen mes~
enesJee ves leye kene Sefueeen mes,
jepee Deneye kes heeme Meescejesve peeDees,
kenes Deneye mes Jen JeneR cejsiee,
kej otiee ceQ Gmes ve yeleueeDees~
megve kej en keLeve Sefueeen kee,
ogKeer Deewj efJevece Deneye nes ieee,
Deeesieer efJeheefe peye yese jepee nesiee,
enesJee ves leye efveMee yeoue efoee~
ceerkeeeen Deneye kees esleeJeveer oslee nw
Deieues oes Je<e& leke jner Meebefle,
FeeSue Deewj Dejece oesveeW kes yeere,
efHej ngDee meeLe osves kee Jeeoe,
Deneye Deewj jepee enesMeeheele kes yeere~
efveMee efkeee Dejece mes ue[ves kee,
efkevleg kene entoe kes jepee enesMeeheele ves,
ues uesveer eeefnS nce ueesieeW kees meueen,
enesJee kes veefyeeeW mes henues~
137
yegueeF& GvneWves Ske meYee veefyeeeW keer,
ueieYeie eej meew veyeer DeeS GmeceW,
oer GvneWves eg kejves keer meueen,
kene, enesJee osiee legcnW efJepee FmeceW~
hete enesMeeheele ves keee eneB nQ,
enesJee kes veefyeeeW kes DeueeJee veyeer,
eefo keesF& nes lees hetvee eeefnes,
keee hejcesMJej keer nw cepeea~
ceerkeeeen veece kee Lee Ske veyeer,
kejlee Lee Deneye Ie=Cee Gmemes,
hemevo veneR kejlee Lee Deneye,
kenlee Lee ceerkeeeen pees Gmemes~
kene ceerkeeeen ves osKe mekelee ntB,
FeeSefueeeW keer mesvee efyeKej peeSieer,
efpevekee keesF& mebeeueke vee nes,
Gve Yes[eW keer lejn nes peeSieer~
eenlee nw enesJee Yespe eg ceW,
cejJee os legcnW Jen DejeefceeeW mes,
Fmeefuees legcnW Yeefcele kejves kes efuees,
kenueJeeee eg kes efuees veefyeeeW mes~
megve ceerkeeeen keer yeele Deneye ves,
[ueJee efoee keejeieej ceW Gmekees,
ieee eg kejves enesMeeheele kees ues,
Yes<e yevee meeOeejCe mewefveke mee Jees~
yeeerme jLe Deewj mesveeheefleeeW kes meeLe,
eg ceW Gleje Dejece kee jepee,
efoee DeeosMe mesveeheefleeeW kees Gmeves,
{t{W Deewj ceej [eues efJehe#eer jepee~
keeeWefke Deneye Lee meeOeejCe JesMe ceW,
{tB{ vee heees Jees ueesie Gmes,
hej Ske meeOeejCe mewefveke kee yeeCe,
yeeROe ieee cece&mLeue ceW Gmes~
entoe kee jepee enesMeeheele
enesMeeheele kee meceger yes[e
FeeSue kee jepee Denpeen
ceje Deneye Deewj oHeveeee ieee,
yevee heg$e Denpeen Gmekes yeeo jepee,
Deewj enesMeeheele kes cejves kes yeeo,
yevee Gmekee heg$e enesjece jepee~
efkees Denpeen ves Yeer heehe,
Demele osJeleeDeeW kees hetpee Gmeves,
yengle eesefOele ngDee Gmemes enesJee,
pewmes eesOe efkeee Lee Deneye hej Gmeves~
138
 2. jepee
Denpeen kes efuees mevosMe
nes ieee ceesDeeye FeeSue mes Deueie,
jepee Deneye kes cejves kes yeeo,
Denpeen Ske efove Lee le hej,
eesefue ngDee veeres efiejves kes yeeo~
Denpeen ves Yespee mevosMeJeenkeeW kees,
osJelee yeeuepeyetye kes eepekeeW kes heeme,
jen ceW efceuee GvnW veyeer Sefueeen,
kene keeeW peeles nes DeewjeW kes heeme~
enesJee kees es[ pees pee jns nes,
heeesiee Denpeen oC[ Fmekee,
"erke vee nesiee, efyemlej hej jnsiee,
Deewj Devle ceW Jen cejsiee~
Denpeen eje Yespes ieS mesveeheefleeeW
kees Deeie ve kejleer nw
Ske mesveeheefle heeeme mewefvekeeW kes meeLe,
Sefueeen kes heeme Denpeen ves Yespee,
hene[ kes Thej yew"e Lee Sefueeen,
mesveeheefle ves Gmes veeres Deeves kees kene~
139
ntB eefo ceQ hejcesMJej kee mesJeke,
yeesuee Sefueeen Deeie efiejs legce hej,
ve kej efoes mewefveke Deewj mesveeheefle,
Deeie ves legjvle Deemeceeve mes efiej kej~
efHej Yespes mewefveke Deewj mesveeheefle,
ve ngDee Jees Yeer Jewmes ner,
leye leermejs mesveeheefle ves peekej
kejer Sefueeen mes efJevece efJeveleer~
enesJee kes otle ves efveYe&e efkeee,
ieee Sefueeen mesveeheefle kes meeLe,
peekej Gmeves kene Denpeen kees,
cejesies legce keg mecee kes yeeo~
enesjece, Denpeen kee mLeeve ueslee nw
ceje Denpeen "erke Jewmes ner,
pewmee kene Lee Sefueeen ves,
heg$e veneR Lee keesF& Gmekees,
jepe efkeee efHej enesjece ves~
Sefueeen kees Deheves heeme uesves keer
enesJee keer eespevee
en ueieYeie Jen mecee Lee peye,
SueerMee Deewj Sefueeen oesveeW efieueieeue iees,
yeguee efueee Sefueeen kees mJeie& ceW,
enesJee ves Ske legHeeve kes peefjes~
es[e vee meeLe SueerMee ves Gmekee,
Sefueeen kes meeLe-meeLe euee SueerMee,
ejove veoer heej kejves kes efuees,
Sefueeen ves heeveer hej ceeje DebiejKee~
He ieee heeveer oes YeeieeW ceW,
metKeer Yetefce kees heej kej ieS,
Fmekes henues hejcesMJej otj ues peeS,
yeesuee Sefueeen keee eenles Deheves efueS~
yeesuee SueerMee eenlee ntB ceQ,
Deehekes Deelcee kee ogievee Deheves Thej,
yeesuee Sefueeen peye cegPes ues peeSb,
eefo osKe mekees legce, efveYe&j Gme hej~
hejcesMJej Sefueeen kees mJeie& ceW ues peelee
nw
peye Jes oesveeW nue jns Les,
Deefive mee jLe Deewj Iees[s Glejs,
Ske yeJeb[j ceW veyeer Sefueeen kees,
ueskej Jees mJeie& keer Deesj eues~
efieje Yetefce hej Sefueeen kee DebiejKee,
efHej Sefueeen kees keYeer vee osKee,
G"e efueee SueerMee ves Jen DebiejKee,
heeveer hej ceeje, heeveer He ieee~
veyeer Sefueeen keer ceeBie kejles nQ
SueerMee heeveer kees Meg kejlee nw, keg
ue[kes SueerMee kee cepeeke G[eles nQ
veefyeeeW ves peevee Sefueeen kee Deelcee,
Dee Gleje nw Deye SueerMee hej,
mecceeve efkeee veefyeeeW ves Gmekee,
eCeece efkeee Yetefce hej Pegkekej~
Meg efkeee SueerMee ves heeveer kees,
GC[ ue[keeW kees enesJee mes oC[ efoueJeeee,
ieee yeslesue keccexue heJe&le hej neskej,
Deewj Meescejesve veiej ceW Jen Deeee~
Denesjece FeeSue kee jepee yevee
Deneye kes heg$e jepee enesjece ves,
efkeee enesJee keer ef ceW yegje,
efkees Les pees heehe eejesyeece ves,
Gve heeheeW mes Jees vee efHeje~
140
ceesDeeye FeeSue mes Deueie neslee nw
ceesDeeye kee jepee Lee cesMee efpemeves,
Tve FeeSue kes jepee kees YeW efkeee,
efkevleg peye jepee Deneye ceje leye,
ceesDeeye FeeSue mes mJelev$e nes ieee~
enesjece ves leye Meescejesve mes efvekeue,
Fkee efkeee FeeSue kes heg<eeW kees,
Deewj entoe kes jepee enesMeeheele kes heeme,
Yespee enesjece ves mevosMeJeenkeeW kees~
ceesDeeye kee jepee nes ieee mJelev$e,
ceoo kejesies keee legce efJe Gmekes,
kene enesMeeheele ves ceQ meeLe euetBiee,
cesjs mewefveke ue[Wies mewefvekeeW mes Gmekes~
SueerMee mes leerve jepee meueen ceeBieles nQ
entoe Deewj Soesce kes jepee,
IetceW FeeSue kes jepee kes meeLe,
efceuee vee heeveer ceYetefce ceW GvnW,
ngDee enesjece leye yengle nleeMe~
kene enesMeeheele ves efveMee ner eneB nw,
keesF& Ske enesJee kes veefyeeeW ceW mes,
yeleueeee mesJekeeW ves SueerMee keneB nw,
lees leerveeW iees efceueves Gmemes~
enesMeeheele kee mecceeve kejlee ntB,
Deewj MeeMJele nw keeeWefke enesJee,
Deeee ntB jepee enesMeeheele kes keejCe,
Jejvee Peebkelee Yeer vee, yeesuee SueerMee~
efHej yeesuee Ssmes Jeefe kees ueeDees,
yepee mekelee nes pees JeerCee,
Glejer enesJee keer Meefe SueerMee hej,
peye yepeeF& Gme Jeefe ves JeerCee~
leye yeesuee SueerMee enesJee kenlee nw,
Keesoes legce ueesie Ieeer ceW ie[d{s,
vee nJee@ euesieer, vee heeveer yejmesiee,
hej YejWies peue mes Ieeer Deewj ie[d{s~
efceuesiee heeveer legcnW Deewj heMegDeeW kees,
ceesDeeefyeeeW kees enesJee legcnW njeves osiee,
DeeeceCe kej legce efJepee heeDeesies,
mecheefe Gvekeer legcnW ve kejves osiee~
megyen ngF& Deewj heeveer yenves ueiee,
Yej ieee heeveer meejer Ieeer ceW,
megvee ceesDeeefyeeeW ves jepee ue[ves DeeS,
lees meye heg<eeW kees Fked"e efkeee GvneWves~
heeveer ceW osKeer metjpe keer ueeefuecee,
lees heeveer Ketve mee efoKeueeF& efoee,
meesee GvneWves jepee Deeheme ceW ue[s,
Ske otmejs kees kelue kej efoee~
meesee ceesDeeefyeeeW ves uet ues DeeSb,
keerceleer meeceeve Gve jepeeDeeW kee,
peye hengBes JeneB FeeSueer efvekeue DeeS,
Deewj ceesDeeefyeeeW kees GvneWves efoee nje~
jeske efoee heeveer kes meesleeW kees,
meYeer Des hes[eW kees kee [euee,
ue[les ieS ueieeleej keern&jsMesle leke,
DeeeceCe kej Gme kee Iesje [euee~
efJeke eg osKe ceesDeeyeer jepee ves,
oer yeefue Deheves pes heg$e keer,
IeyejeS FeeSueer osKe en Me,
ueews jen heke[ Deheves osMe keer~
Ske veyeer keer ef J eOeJee Sueer M ee mes
meneelee ceeBieleer nw
ceje Ske veyeer lees Gmekeer helveer,
Deeeer ogKe[e jesves SueerMee kes heeme,
kepe& efueee Lee Ske Jeefe mes,
heg$eeW kees Jen yevee jne Lee oeme~
keg veneR Lee Iej ceW Gmekes,
yeme cekes ceW keg pewletve kee lesue,
kene SueerMee ves keesjs GOeej uees,
Deewj Yej uees GveceW pewletve kee lesue~
141
meye keesjs Yej iees lesue mes,
leye Kelce ngDee lesue cekes mes,
kene SueerMee ves lesue yese kej,
cege nes peeDees legce $e+Ce mes~
Metvesce ceW Ske eer SueerMee kees keceje
osleer nw, Metvesce keer eer kees heg$e neslee nw,
ceeB SueerMee mes efceueves Deeleer nw, Metvesefceve
eer kee heg$e hegve: peerefJele neslee nw
ieee SueerMee Metvesce kees Ske efove,
Ske eer ves JeneB efkeee melkeej,
efHej peye peelee Lee SueerMee Metvesce kees,
lees "njlee Lee Gmekes Iej nj yeej~
hete Ske efove SueerMee ves Gmemes,
keee kejs Jen Gmekes efuees,
peevee peye Gmekees heg$e veneR nw,
efoee DeeMeerJee&o Ske heg$e kes efuees~
heefle yet{e Lee, efJeMJeeme vee Deeee,
hej Deieues yemevle heg$e pevcee Gmes,
peye keg ye[e nes ieee ue[kee,
cej ieee Jen efmej oo& mes~
ieeer Jen eer SueerMee kes heeme,
Deeen kej ueeeer Gmes meeLe Deheves,
kejer SueerMee ves enesJee mes eeLe&vee,
lees yeKMeer peeve efHej enesJee ves Gmes~
SueerMee Deewj penjeruee MeesjJee
SueerMee efHej efieueieeve Dee ieee,
Lee mecee Jen YetKecejer kee,
veefyeeeW kes efuees MeesjJee yeveJeeee,
pebieueer ueewefkeeeW mes penjeruee Jees ngDee~
kene SueerMee ves keg Deee ueeDees,
[ueJeeee Deee MeesjJee ceW Gmeves,
oes<ejefnle nes ieee leye Jen MeesjJee,
Keeee Gmes veefyeeeW kes mecetn ves~
SueerMee veefyeeeW kes mecetn kees Yeespeve
kejelee nw
veeer Hemeue keer yeerme jesefeeb,
Deewj veee DeVe Ske Jeefe ueeee,
kene SueerMee ves veefyeeeW kees efKeueeDees,
le=hle ngS meye Mes<e yee heeee~
veeceeve keer mecemee
Dejece kee ecegKe mesveeheefle Lee veeceeve,
efJeke ece&jesie mes Jen heeref[le Lee,
Ske mesefJekee ves yeleueeee Gmekees,
veyeer SueerMee Gmes mJemLe kej osiee~
FeeSue ieee YeWW ues kej veeceeve,
veyeer SueerMee ves en Gmemes kene,
hetjer lejn mJemLe nes peeDeesies legce,
ejove veoer ceW veneDees meele oHee~
mJemLe nes lJeee keesceue nes ieeer,
ekeerve Gmes enesJee hejcesMJej hej Deeee,
ieee SueerMee kees Jen YeW osves,
hej SueerMee ves keg Yeer vee mJeerkeeje~
ues euee Oetefue FeeSue keer Jen,
Deheves oes KeejeW hej ueeo kej,
Deewj yeesuee vee yeefue e{eTBiee ceQ,
enesJee kes efmeJee efkemeer Deewj hej~
SueerMee kee Lee Ske mesJeke iesnpeer,
YeW kee ueeuee Gmekees Deeee,
ieee oew[kej Jen veeceeve kes heers,
eeBoer Deewj Jee ceeBie kej ueeee~
efhee kej Iej ceW es eerpeW,
peye ieee iesnpeer SueerMee kes meeceves,
kene SueerMee ves pees legceves efkeee,
veeceeve kee ece&jesie ueie peeesiee legcnW~
142
peye efJeoe ngDee iesnpeer SueerMee mes,
keg jesie ves heke[ efueee Gmes,
lJeee yeHe& meer meHeso nes ieeer,
ueeuee kee yegje Heue efceuee Gmes~
SueerMee Deewj ueewnHeueke
Dejece kee jepee FeeSue kes jepee kees
HeBmeeves kee eelve kejlee nw
kej jne Lee Dejece kee jepee,
eg FeeSue kes jepee kes efJe,
Ske peien efhee jKee Lee mewefvekeeW kees,
kejves FeeSueer mesvee kees DeJe~
hej SueerMee ves meesle kej efoee,
yeee efueee FeeSueer mesvee kees,
eesefOele nes FeeSueer jepee ves Yespee,
SueerMee kees heke[ves Deheveer mesvee kees~
SueerMee kes mesJeke ves osKee,
Dejeceer mesvee kees veiej kes eejeW Deesj,
Ieyejeee Jen, SueerMee kees yeleueeee,
yeesuee, SueerMee vee he[es kecepeesj~
nceejer j#ee kes efuees nw enesJee,
Deefive kes jLe Deewj Iees[s efpemekes,
kejer eeLe&vee SueerMee ves enesJee mes,
Dejeceer mesvee kees DevOee kej os~
efHej DevOeer mesvee kees ues ieee,
Meescejesve veiej keer lejHe SueerMee,
enesJee mes eeLe&vee kej ef oer,
FeeSueer jepee mes Keevee efoueJeeee~
efHej ueeweee mesvee kees Jeeheme,
ueew iees Jees Dejece veiej kees,
FeeSue mes kejves kees eg,
efHej ueewkej keYeer vee DeeS Jees~
Yeebkej YetKecejer Meescejesve kees ke
osleer nw
peye en meye nes ieee lees,
Dejece kes jepee yesvnoo ves,
kejer Deheveer meejer mesvee Ske$e,
Deewj Yespee Gmes Meescejesve kees Iesjves~
Iesj veiej kees eejeW Deesj mes,
Yeespeve meeceeer Yeer peeves vee oer,
$eeefn-$eeefn cee ieeer Menj ceW,
yeeeW kees ceej Keeves ueiee Deeoceer~
eesefOele nes jepee ves en "eveer,
SueerMee kees peerefJele vee jnves osiee,
DeeF& nw efJeheefe en enesJee mes,
Deewj enesJee kee Ske peve nw SueerMee~
DeepeeW kes meeLe yew"e Lee SueerMee,
peye jepee ves Gmes ceejves Yespee,
ken jne Lee SueerMee keue Fmeer mecee,
Keeves kees yengle mee Yeespeve nesiee~
GOej Hewueer DeHeJeen Dejeceer mesvee ceW,
FeeSefueeeW ves yegueees efneer Deewj efceeer,
Yeeie iees Jees mevOee mes henues,
[sjeW ceW es[ kej meye meeceeer~
keg jesieer Deheves [sjs kees Keeueer heeles
nQ, keg jesieer Dejeceer [sjs ceW, keg jesieer
MegYe metevee osles nQ
Keyej ueieer keg keg jesefieeeW mes,
t he[s ueesie Dejeceer [sjeW hej,
Yejs he[s Les DejeefceeeW kes [sjs,
efHej Yej iees meye ueesieeW kes Iej~
jepee Deewj Metvesefceve eer, yesvnoo npeeSue
kees SueerMee kes heeme Yespelee nw
yeerceej ngDee Dejece kee jepee yesvnoo,
Yespee mesJeke npeeSue SueerMee kes heeme,
yeesuee SueerMee kenvee Jen peerefJele jnsiee,
hej nkeerkele ceW Gmekeer ce=leg nw heeme~
143
SueerMee npeeSue kes yeejs ceW YeefJe<eJeeCeer
kejlee nw
efHej npeeSue kees Ietjlee jne SueerMee,
yeesuee legce Dejece kes jepee yeveesies,
eg kejesies FeeSefueeeW kes efJe,
Deewj yengle vegkemeeve legce Gvekee kejesies~
npeeSue yesvnoo keer nlee kejlee nw
hete yesvnoo ves keee kene Gmeves,
legce peerefJele jnesies yeesuee FpeeSue,
hej Deieues efove Gmes ceej kej,
Kego jepee yeve ieee npeeSue~
enesjece Dehevee Meemeve DeejcYe
kejlee nw
enesMeeheele kee heg$e enesjece,
yevee entoe kee Jen jepee,
efkeee Gmeves Gve keecees kees,
efpevnW yeleeee Lee enesJee ves yegje~
hej ve veneR efkeee Gmes enesJee ves,
oeTo mes kejer eefle%ee kes keejCe,
kene Lee Gmekes heefjJeej kee keesF& Jeefe,
kejlee jnsiee meoe Gve hej Meemeve~
nes ieee Soesce entoe mes mJelev$e,
jepee enesjece kes Meemeve keeue ceW,
Ske veee jepee egve efueee,
Soesce kes ueesieeW ves Deheves efuees~
Denpeen Dehevee Meemeve DeejcYe
kejlee nw
Deneye kee heg$e eesjece FeeSue kee,
yevee ngDee Lee peye yeejnJeW Je<e& jepee,
leye enesjece kee heg$e Denpeen,
yevee entoe jepe kee jepee~
Denpeen ves Yeer efkees Jees keece,
yeleeee Lee enesJee ves efpevnW yegje,
eesjece kes meeLe ieee eg kejves,
hej DejeefceeeW ves GvnW efoee Yeiee~
ees j ece npeeSue kes ef J e eg ceW
Ieeeue nes peelee nw, SueerMee Ske egJee
veyeer kees esnt kee DeefYe<eske kejves kees
kenlee nw
SueerMee ves yeguee Ske veyeer kees,
efoee lesue esnt kee DeefYe<eske kejves,
efveceMeer kes heew$e, enesMeeheele kes heg$e,
esnt mes ieee Jen veyeer efceueves~
ieee Jen efieueeo kes jeceesle kees,
esnt kes meeLe Gmekes Iej ceW ieee,
kene DeefYe<eske ceQ kejlee ntB legcneje,
enesJee yeveeesiee legcnW jepee veee~
kenlee nw enesJee Jen oefC[le kejsiee,
ceeje peeSiee Deneye kee heefjJeej meeje,
Yeeie ieee veyeer en ken kej,
esnt Yeer Iej mes yeenj Deeee~
mesJeke esnt kees jepee Ieesef<ele kejles nQ
hete DeefOekeeefjeeW ves lees Gmeves yeleeee,
yeleueeF& Gmekes DeefYe<eske kejves keer yeele,
mencele ngS legjvle meye DeefOekeejer,
efke jepee yeve esnt Deye kejsiee jepe~
esnt efeewue peelee nw
Ieeeue nes ieee Lee eesjece,
DejeefceeeW kes jepee mes ue[les,
Deejece kej jne Lee efeewue ceW,
leeefke Gmekes IeeJe "erke nes mekeW~
144
yeveeF& eespevee eesjece kes efJe,
leeefke Keyej vee Gmes nes mekes,
efHej euee esnt efeewue keer Deesj,
efJepee eesjece kes efJe kej mekes~
Denpeen Yeer Lee eesjece kes meeLe,
iees Jees oesveeW esnt mes efceueves,
hete DeeS keee Meeefvle kes efuees,
lees vekeej efoee GvnW esnt ves~
Yeeie efvekeuevee pees eene eesjece ves,
ceeje esnt ves Gmes Ske yeeCe,
heej nes ieee oe kees yesOelee,
legjvle efvekeue iees eesjece kes eeCe~
kene esnt ves meejLeer kees Deheves,
HeWke oes veeyeesle kes Kesle ceW Gmes,
veeyeesle keer ce=leg hej enesJee ves kene Lee,
Fmeer peien hej oC[ otBiee ceQ Fmes~
entoe kes jepee Denpeen ves osKee,
Yeeiee Jen, esnt ves heere efkeee,
enej efkeee esnt kes ueesieeW ves,
Yeeiee ceefiees leke hej ceeje ieee~
F&]pesyesue keer Yeebkej ce=leg
Gmekes yeeo ieee esnt efeewue,
F&]pesyesue kees Gmeves efKe[keer ceW osKee,
kene HeWke oes F&]pesyesue kees veeres,
lees KeespeeW ves Gmes efKe[keer mes HeWkee~
cejer Jen Gmekee MeJe Iees[eW ves kegeuee,
oHeveeee pee vee mekee Gmekees,
ngDee Jewmee ner pewmee enesJee ves kene Lee,
keges KeeSbies F&]pesyesue kes MeJe kees~
esnt Meescejesve kes ecegKeeW kees efueKelee nw
efeewue kes MeemekeeW Deewj ecegKeeW kees,
he$e efueKe kene esnt ves Gvekees,
eefo kejles nes legce cesje meceLe&ve,
lees ceej [euees Deneye kes heg$eeW kees~
Meescejesve kes ecegKe Deneye kes yeeeW
kees ceej [eueles nQ, esnt Denpeen kes
mecyeefvOeeeW kees ceej [euelee nw
ceej [euee hetje heefjJeej Deneye kee,
es[e veneR Ske Yeer Jeefe peerefJele,
efeewue mes eue hengBee esnt Meescejesve,
Denpeen kes mecyevOeer Yeer vee es[s peerefJele~
esnt enesveeoeye mes efceuelee nw
esnt yeeue kes GheemekeeW kees yegueelee nw
efHej efkeee Gmeves ueesieeW kees Fkee,
kejles Les pees yeeue keer hetpee,
Ske Oece&meYee kes yeneves yeguee kej,
efoee Deheves mewefvekeeW kes neLeeW cejJee~
peueJee efoee yeeue kee hetpeeie=n Yeer,
meYeer mce=efle hee<eeCe ve kej efoes,
uesefkeve oeve Deewj yeslesue ceW mLeeefhele,
meesves kes ye[s ve vee efkees~
FeeSue hej esnt kee Meemeve
keece efkeee nw legceves yengle Dee,
efkeee Deneye kes heefjJeej kee veeMe,
kene enesJee ves eej heer{er leke,
legcnejs JebMepe FeeSue hej kejWies jepe~
npeeSue FeeSue kees hejeefpele kejlee nw
efkeee DeejcYe Gme mecee enesJee ves,
FeeSue kes efnmmeeW kees Deueie kejvee,
Deewj Dejece kes jepee npeeSue ves,
FeeSefueeeW kees nj meercee hej njevee~
145
esnt keer ce=leg, Deleueen entoe kes meYeer eesDeeMe Dehevee Meemeve DeejcYe kejlee nw
jepeheg$eeW kees ve kej osleer nw
esnt kes yeeo Gmekee heg$e enesDeenepe,
yevee FeeSue kee veee jepee,
esnt Meescejesve ceW FeeSue hej,
jne DeeF&me Je<e& leke jepee~
Denpeen keer ce=leg ngF& osKe kej,
ceeb Deleueen ves ceeje hetje jepe-heefjJeej,
hej Gmekes Ske heg$e eesDeeMe hej,
eue vee mekee Deleueen kee Jeej~
jepe efkeee : Je<e& Deleueen ves,
leye leke eesDeeMe Gmemes efhee jne,
enesJee kes ceefvoj ceW pee kej,
enesMesyee* kes meeLe ueer MejCe Gmeves~
meeleJeW Je<e& ecegKe eepeke eneseeoe ves,
kejerleeW kes meeLe kejer Ske Jeeee,
eesDeeMe keer j#ee kee Jeeve ueskej,
efHej GvnW Gmeves eesDeeMe kees efoKeueeee~
jKee Lee efpevnW oeTo ves JeneB,
Jes Mee ceefvoj mes mewefvekeeW kees efoes,
efHej ues DeeS eesDeeMe kees yeenj,
Gmes veee jepee yeveeves kes efuees~
megvee pees GoIees<e jeveer Deleueen ves,
neue peeveves Jen DeeF& ceefvoj ceW,
DeeosMe efoee eneseeoe ves mewefvekeeW kees,
yeenj ues peekej Gmes ceej oW~
jepee Deewj ueesieeW kes yeere kejeF&,
eneseeoe ves enesJee kes mece#e Jeeee,
jepee kejsiee ueesieeW kes efuees keee&,
Deewj meye ueesie ceeveWies Gmekeer Dee%ee~
* enesMesyee jepee Deesjece keer heg$eer Deewj Denpeen keer yenve
eesDeeMe Lee leye meele Je<e& kee,
eeueerme Je<e& esMeuesce ceW efkeee Meemeve,
eneseeoe keer efMe#ee Devegmeej euee Jees,
enesJee keer Dee%ee kee efkeee heeueve~
eesDeeMe ves ceefvoj keer cejccele kee
DeeosMe efoee
kene eesDeeMe ves en eepekeeW mes,
ueesieeW mes pees Oeve uesles nQ Jees,
enesJee kes ceefvoj keer cejccele nsleg,
Gheeesie kejW Fme Oeve kee Jees~
eesDeeMe npeeSue mes eMeuesce keer j#ee
kejlee nw
iele kees nje eMeuesce kes efJe,
eg kejves kes efuees npeeSue Deeee,
hej eesDeeMe Gmes Oeve os kej,
Jeeheme peeves kees jepeer kej heeee~
eesDeeMe keer ce=leg
eespevee yevee Gmekes DeefOekeeefjeeW ves,
ceej [euee jepee eesDeeMe kees,
Gmekes yeeo Gmekee heg$e Decemeen,
yeveeee GvneWves jepee Gmekees~
enes D eenepe Dehevee Meemeve DeejcYe
kejlee nw
GOej esnt kee heg$e enesDeenepe jepee yevee,
Gmekes heeheeW kes keejCe eesefOele ngDee enesJee,
Dejece kes jepee kes DeeOeerve FmeefueS,
FeeSue kees enesJee ves kej efoee~
146
enesJee ves FeeSue kes ueesieeW hej ke=hee
keer
enesJee mes peye kejer eeLe&vee,
lees keeW mes enesJee ves Gyeeje,
efkevleg yevo vee efkeee heehekece&,
lees nejs DejeefceeeW mes Jees ogyeeje~
FeeSue hej enesDeeMe kee Meemeve
enesDeenepe keer ce=leg kes yeeo,
yevee Gmekee heg$e enesDeeMe jepee,
yevo veneR efkees Gmeves yegjs keece,
Gmekes yeeo yevee eejesyeece jepee~
enesDeeMe SueerMee mes YeW kejlee nw
SueerMee he[e yeerceej enesDeeMe efceueves ieee,
eueeDees Ske yeeCe SueerMee ves Gmemes kene,
yeesuee en nw enesJee kee efJepee yeeCe,
njeDeesies DejeefceeeW kees legce leerve oHee~
SueerMee keer eye hej Ske DeoYegle yeele
nesleer nw
ceje SueerMee Deewj Jen oHeveeee ieee,
ecelkeej ngDee Ske Gmekeer keye hej,
Ske ce=le Jeefe kees gF& DeefmLeeeb,
peerefJele nes Jen eue efoee hewjeW hej~
eesDeeMe FeeSue kes veiej Jeeheme
peerlelee nw
Dejece kes jepee npeeSue kes yeeo,
yevee Gmekee heg$e yesvnoo jepee,
njeee enesDeeMe ves Gmes leerve yeej,
ues efueee Jeeheme peerlee ngDee Fueekee~
Decemeen ent o e ceW Dehevee Meemeve
DeejcYe kejlee nw
Decemeen ves efkees Jes keece,
efpevnW enesJee ves yeleeee Dee,
hej Deheves hetJe&pe oeTo keer lejn,
Gmeves hetjer lejn DevegmejCe veneR efkeee~
efkees Lees pees keece efhelee ves,
Decemeen ves Yeer Jees meYeer efkees,
hej ve vee efkees TBes mLeeve,
ueesie yeefue JeneB hej osles jns~
peye hetje efveev$eCe ngDee jepe hej,
efoee oC[ Gmeves Gve DeefOekeeefjeeW kees,
Gmekes efhelee kes Meemeve keeue ceW,
ceeje Lee efpevneWves Gmekes efhelee kees~
Decemeen ves veceke Ieeer ceW,
ceej [euee ome npeej SoesefceeeW kees,
jKee eesesue veece mesuee kee,
eg ceW peerlekej Gmeves Gmekees~
Decemeen ees D eeMe kes ef J e eg FeeSue hej pekeee&n kee Deuhekeeueerve
s[vee eenlee nw
leye Decemeen ves Yespee mevosMee,
eg kes efuees enesDeeMe kees ueuekeeje, efkeee : cenerves FeeSue hej Meemeve,
mecePeeee enesDeeMe ves Gmes Meevle jns, efkees yegjs keece hetJe&peeW keer lejn,
hej eg vee Jees eue mekee~
efkeee FeeSue ves entoe kees hejeefpele,
jepee enesDeeMe Decemeen mes peerlee,
yevee efueee Decemeen kees yevoer Gmeves,
ceefvoj Deewj jepecenue kees Yeer uete~
yevee kej yevoer keg ueesieeW kees,
Meescejesve kees Jen Jeeheme ueew ieee,
enesDeeMe keer peye ngF& ce=leg lees,
Gmekee heg$e eejesyeece yevee jepee veee~
147
Decemeen keer ce=leg
peerefJele jne hevn Je<e& Decemeen,
efHej ueesieeW ves Ske <e[eb$e jee,
Yeeie ieee ueekeerMe kees Decemeen,
hej ueesieeW ves Gmes ceej efoee~
Depeee&n entoe hej Dehevee Meemeve DeejcYe
kejlee nw, eejesyeece efleere FeeSue
hej Meemeve DeejcYe kejlee nw
leye entoe kes meYeer ueesieeW ves,
yeveeee Deepee&n kees veee jepee,
GOej eejesyeece ves Jes keece efkees,
yeleeee Lee efpevnW enesJee ves yegje~
entoe hej Depeee&n kee Meemeve
yeeJeve Je<e& jepe efkeee Depeee&n ves,
efkees Decemeen keer lejn Des keece,
keg jesie mes heeref[le nes ceje,
yevee jepee efHej Gmekee heg$e eesleece~
ue[e leerve Je<e& ueesie yevoer yeveees,
Meemeve
eejesyeece kes heg$e pekeee&n ves,
efkeee vee enesJee keer Dee%ee kee heeueve~
pekeee&n kes efJe <e[eb$e jee,
eeyesMe kes heg$e Meuuetce ves,
yevee FeeSue kee veee jepee,
ceej pekeee&n kees Fyuewce ceW~
Meuuetce kee FeeSue hej Deuhekeeueerve
Meemeve, FeeSue hej cevensce kee Meemeve,
FeeSue hej hekeeen kee Meemeve,
FeeSue hej hesken kee Meemeve, entoe
hej eesleece Meemeve kejlee nw
efHej keg Deewj jepee ngS,
entoe ceW Deewj FeeSue ceW,
uets GvneWves ceefvoj Deewj cenue,
Deewj efkees GvneWves keg keece yegjs~
Deenepe entoe kee jepee yevelee nw
yevee Deenepe entoe kee jepee,
ceefvoj mes Gmeves yengle meer eerpeW nJeeeer,
kejves kees emeVe DeMMetj kes jepee kees,
DeMMetj kes jepee kees YesW efYepeJeeeeR~
nesMes FeeSue hej Meemeve kejvee DeejcYe
kejlee nw
Suee kes heg$e nesMes ves efkeee,
veew Je<e& leke FeeSue hej jepe,
efHej DeMMetj kes jepee Meucevesmesj ves,
njekej yevee efueee Gmes Dehevee oeme~
leye DeMMetj kes jepee ves efkeee,
FeeSue kes efJeefYeVe eosMeeW hej nceuee,
Devle ceW Meescejesve hej efkeee keypee~
Ieer es IeveeeW keeeWefke FeeSefueeeW ves,
enesJee hejcesMJej kes efJe heehe efkees,
efvekeeuee Lee GvnW efcee mes yeenj,
hej otmejs osJelee hetpevee Meg efkees~
FeeSueer Yeer Jener meye kejves ueies,
pees je^ otmejs meye kejles Les,
efkeee Lee efJeJeMe GvnW osMe es[ves kees,
FeeSueer peye JeneB hej DeeS Les~
hemevo efkeee jepeeDeeW mes Meeefmele nesvee,
enesJee kes efJe en keece efkeee,
ess mes ueskej ye[s veiejeW leke,
Ge mLeeve yevee kej heehe efkeee~
148
mce=efle helLej Deewj DeMesje mlecYe ueieees,
TBeer heneef[eeW hej hes[eW kes veeres,
peueeF& hetpee kes efuees JeneB megieefvOe,
FeeSefueeeW ves es ieuele keece efkees~
Yespes veyeer Deewj e enesJee ves,
FeeSueer Deewj entoe ueesieeW kees esleeves,
kene kejes legce efveeceeW kee heeueve,
efpemekee efkeee Lee kejej hetJe&peeW ves~
hej ueesieeW ves Fvkeej kej efoee,
efkeee Demele osJeleeDeeW kee DevegmejCe,
ueesieeW ves enesJee Deheves hejcesMJej kes
yevo kej efoee DeeosMeeW kee heeueve~
yeveeeer GvneWves oes ye[eW keer cete|leeeb,
hetpee kejer DeekeeMe kes ve#e$eeW keer,
yeeue osJelee keer kejves ueies mesJee,
heg$e-hegef$eeeW keer yeefue Yeer oer~
peeot Deewj esle efJeee kee Gheeesie,
kejves ueies YeefJe<e peeveves kes efuees,
yesee Kego kees, kejves kees yegjeF&,
eesefOele ngDee enesJee Gvemes Fmeefuees~
ues ieee otj GvnW efveieen mes,
FeeSue kes ueesieeW kees DemJeerkeej efkeee,
entoe kes heefjJeej mecetn kes Deefleefje,
keesF& FeeSueer yeee ve jne~
entoe kes ueesie Yeer DehejeOeer nQ
entoe kes ueesie Yeer jnles Les,
Jewmes ner pewmes jnles Les FeeSueer,
heeueve vee efkeee enesJee kee DeeosMe,
entoe kes ueesie Yeer Les DehejeOeer~
{eF& yengle efJeheefeeeb enesJee ves,
ve kej GvnW otj kej efoee,
oeTo kes heefjJeej mes enesJee ves,
FeeSefueeeW kees Deueie kej efoee~
veeyeele kes heg$e ejesyeece kees,
yeveeee FeeSefueeeW ves Dehevee jepee,
otj efkeee Gmeves enesJee kes DevegmejCe mes,
FeeSefueeeW mes Gmeves heehe kejJeeee~
veefyeeeW kees Yespelee jne enesJee,
hej heehekeceeX ceW efuehle jns FeeSueer,
Fmeefuees hengbeeS ieS Jees DeMMetj kees,
Deewj Deepe leke Jees nQ JeneR~
Meescejesveer ueesieeW kee DeejcYe
ues ieee DeMMetj kee jepee,
FeeSefueeeW kees Meescejesve mes efvekeeue kej,
Deve ueesieeW kees Yeer Jen,
ueeee Deewj ueekej yemeeee JeneB hej~
Meescejesve hej DeefOekeej kej Jes ueesie,
eejeW Deesj kes veiejeW ceW jnves ueies,
hej kejles vee Les enesJee kee mecceeve,
Yespes eEmen enesJee ves DeeeceCe kes efuees~
eEmenes ves efkeee DeeeceCe Gve hej,
Deewj ceej [euee keg ueesieeW kees,
veneR peeveles Les Jes enesJee kes efveece,
lees jepee ves Yespee Ske eepeke kees~
mecceeve enesJee kee kejvee efmeKeueeee,
hej Deheves osJeleeDeeW kees vee es[e GvneWves,
egves Deheves ueesieeW ceW mes eepeke,
leeefke kej mekeW mesJee osJeleeDeeW keer Deheves~
efnpeefkeeen entoe hej Dehevee Meemeve
kejvee DeejcYe kejlee nw
Deenepe kee heg$e efnpeefkeeen yevee jepee,
oeTo keer lejn efkees Des keece,
ve efkees Ge mLeeve helLej Deewj mlecYe,
Pet"s osJeleeDeeW kee efcee efoee veece~
149
Lee enesJee kee Yee efnpeefkeeen,
ye[e eleeheer Lee Jen jepee,
entoe ves Gme pewmee Jeefe,
vee henues vee yeeo ceW pevcee~
nes ieee mJeleb$e Jen DeMMetj mes,
hejeefpele efkeee heefueefMleeeW kees Gmeves,
ieeppee leke Deewj Gmekes eejeW Deesj,
hejeefpele efkees heefueMleer veiej meye Gmeves~
DeMMetjer Meescejesve hej DeefOekeej kejles nQ
DeMMetj kes jepee Meucevesmesj ves,
Meescejesve hej Dehevee DeefOekeej kej efueee,
yevevee he[e FeeSefueeeW kees yevoer,
keeeWefke Jeeee kee GvneWves heeueve ve efkeee~
DeMMetj entoe kees uesves kees leweej neslee nw
peye mevnsjerye yevee DeMMetj kee jepee,
ue[ves ieee entoe kes efJe Jees,
cenue Deewj ceefvoj kee meesvee eeBoer,
efoee efnpeefkeeen ves meye mevnsjerye kees~
DeMMetj kee jepee Deheves ueesieeW kees
eMeuesce Yespelee nw
leerve ecegKe mesveeheefle Deewj efJeMeeue mesvee,
Yespeer eMeuesce DeMMetj kes jepee ves,
Fve ueesieeW ves jepee kees yegueeee,
lees Yespes jepee ves eefleefveefOe Deheves~
kene mesveeheefleeeW ceW mes Ske ves,
efkeme hej kejles nes legce Yejesmee,
yeee veneR mekelee efnpeefkeeen legcnW,
Deewj vee ner eMeuesce kees enesJee~
ueesie eghe jns keg vee yeesues,
pewmee kene Lee efnpeefkeeen ves GvnW,
yeleueeee Gmes pees ngDee JeneB hej,
Deewj kene GvnW pees mesveeheefle ves~
efnpeefkeeen eMeeeen veyeer kes heeme
Deheves DeefOekeeefjeeW kees Yespelee nw
efnpeefkeeen ves Yespes Deheves keg DeefOekeejer,
enesJee kes veyeer eeMeeeen kes heeme,
kene veyeer ves efvejeMe cele nes,
DeHeJeen megve DeMMetjer mesvee peeSieer Yeeie~
efnpeefkeeen kees DeMMetjer jepee keer hegve:
es l eeJeveer
DeMMetjer mesveeheefle ves megvee efke DeMMetjer jepee,
ueekeerMe es[ ue[ jne efueyvee mes,
DeMMetj kes jepee ves megveer DeHeJeen,
efke eflene&kee ue[ves Deeee nw Gmemes~
Dele: DeMMetj kes jepee ves Yespee,
efHej mes mevosMee efnpeefkeeen kes heeme,
kene mevosMe ceW enesJee kees es[,
ceeves DeMMetj kes jepee keer yeele~
efnpeefkeeen enesJee mes eeLe&vee kejlee nw
jKee enesJee kes meeceves Jen mevosMee,
Deewj efnpeefkeeen ves keer Gmemes eeLe&vee,
yeee nceW DeMMetj kes jepee mes,
leye peevesieer ogefveee legPes ner hejcesMJej enesJee~
efnpeefkeeen kees enesJee kee mevosMe
kenueeee eeMeeeen ves enesJee kee mevosMe,
efke ieJeeauee yengle mevnsjerye nes ieee,
cesjer eespevee kes lenle ngDee meye,
etj keBiee Deye ceQ IeceC[ Gmekee~
keBiee Deye ceQ entoe keer ceoo,
leermejs Je<e& legce Heueesies Hetueesies,
peeDeesies legce efmecceesve heJe&le mes yeenj,
enesJee keer leere YeeJevee meeLe heeDeesies~
150
DeeSiee DeMMetj kee jepee vee eneB,
Fme veiej ceW eJesMe vee kejsiee,
oeTo kes Jeemles j#ee keBiee ceQ,
efpememes Deeee Jen Gmeer jen ueew peeesiee~
DeMMetjer mesvee ve keer ieF&
DeMMetjer [sjs enesJee kee otle,
ceej [euee Gmeves ueeKeeW ueesieeW kees,
ueew ieee mevnsjerye en osKe kej,
ke ieee veerveJes Jeeheme hengBe Jees~
Ske efove peye Jees Lee ceefvoj ceW,
oes heg$eeW ves ceej efoee Gmekees,
Yeeie efvekeues Jees Dejejele eosMe ceW,
jepe efceuee Deve heg$e Smen&esve kees~
efnpeefkeeen yeerceej he[e Deewj cejves
kees ngDee
yeerceej he[e Gme mecee efnpeefkeeen,
Deewj ueieYeie cej ner ieee Lee Jees,
eeMeeeen ves yeleeee peerefJele vee jnesies,
lees Het Het kej jes he[e Jees~
eeMeeeen kees efceuee efHej mes mevosMe,
kene enesJee ves eeLe&vee megve ueer,
hevn Je<e& Deewj efpeSiee efnpeefkeeen,
Deewj j#ee keBiee ceQ veiej keer~
efnpeefkeeen kes mJemLe nesves kes mebkesle
mebkesle Fmekee efke Jen mJemLe nesiee,
efoee enesJee ves eee kes peefjes,
eee kee Deeies ye{vee mejue Lee,
hej enesJee ves kejer eee heers~
efnpeefkeeen Deewj yeeyesue kes Jeefe
yeeyesue kes jepee ves efnpeefkeeen kes efuees,
he$eeW kes meeLe keg YesW Yespeer,
yeeyesue kes ueesieeW ves efnpeefkeeen kes meeLe,
cenue Deewj Kepeeves keer meye eerpeW osKeer~
leye eMeeeen ves enesJee kee mevosMe megveeee,
kene yeeyesue Jeeues meye eerpeW ues peeSbies,
ues peeSbies Jes legcnejs heg$eeW kees Yeer,
pees jepee kes cenue ceW Keespes yeveWies~
ceveMMes Dehevee keg Meemeve ent o e hej
DeejcYe kejlee nw
efnpeefkeeen keer ce=leg kes yeeo,
yevee Gmekee heg$e ceveMMes jepee,
ceveMMes ves efkees heehe Yeebkej,
yeeue Deewj DeMesje kees hetpee~
hetpee Gmeves leejeW, ve#e$eeW kees,
Demele osJeleeDeeW keer Jesefoeeb yeveeF&,
DeewPeeDeeW Deewj YetleefmekeeW mes efceuee,
heg$e keer Deheves yeefue e{eF&~
eesefOele efkeee enesJee kees Gmeves,
kejkes yengle mes Ie=efCele keece,
kene enesJee ves {eTBiee efJeheefeeeb,
ueeue nes G"Wies Gvekes keeve~
Deeceesve kee Deuhekeeueerve Meemeve
Deuhekeeue kes efuees Deeceesve yevee jepee,
efhelee ceveMMes keer ner lejn Gmeves efkeee,
Demele osJeleeDeeW keer hetpee keer Gmeves,
Deewj enesJee hejcesMJej kees leeie efoee~
eesefMeeen entoe hej Dehevee Meemeve
DeejcYe kejlee nw, eesefMeeen ceefvoj
keer cejccele kes efuees DeeosMe oslee nw
peye Gmekee heg$e eesefMeeen yevee jepee,
efkeee DevegmejCe hejcesMJej kee Gmeves,
efoee ceefvoj keer cejccele kee DeeosMe,
Deewj Oeve keer JeJemLee keer Gmeves~
151
JeJemLee keer hegmleke ceefvoj ceW efceueer
JeJemLee keer hegmleke efceueer ceefvoj ceW,
eesefMeeen ves Gme hegmleke kees megvee,
ogKeer ngDee eesefMeeen en peeve kej,
hetJe&peeW ves oer Jen JeJemLee Yeguee~
eesefMeeen Deewj veefyeee nguoe, ueesie
efveece kees megveles nQ
entoe Deewj FeeSue kes ecegKees kees,
yegueeee Gmeves Deewj ceefvoj ceW ues ieee,
eepeke, veyeer Deewj meYeer ueesieeW kes,
meeceves leye Gmeves hegmleke kees he{e~
kejer Jeeee Gmeves enesJee kes meeLe,
efkeee mJeerkeej meye yeeleeW kees efveYeevee,
Ke[s ngS meye ueesie meeLe ceW,
eke kejves meceLe&ve Jeeee kee~
jepee ves DeeosMe efoee ueesieeW kees,
ve kejW Deve osJeleeDeeW keer efveMeeefveeeb,
peuee kej jeKe yeslesue ues iees,
Deewj otj kejer Gmeves keF& yegjeF&eeB~
ve efkeee Gmeves Ge mLeeveeW kees,
ceefvoj mes Deve Jesefoeeb Yeer neF&,
ceej [eues Ge mLeeveeW kes hegjesefnle,
efHej Jeeheme eMeuesce keer jen DeheveeF&~
entoe kes ueesie Hemen heJe& ceveeles nQ
DeeosMe efoee Hemen heJe& ceveeves kee,
Jewmes ner pewmes mee#eerhe$e ceW efueKee Lee,
entoe kes efkemeer Yeer jepee ves,
henues Ssmee keYeer efkeee vee Lee~
efkevleg enesJee ves es[e vee eesOe,
kene eMeuesce kees DemJeerkeej keBiee,
veece jnsiee cesje JeneB hej uesefkeve,
ceQ JeneB kee ceefvoj ve keBiee~
eesefMeeen keer ce=leg
efcee kes jepee efHejewve vekees ves,
ceej [euee jepee eesefMeeen kees,
leye meeOeejCe ueesieeW ves yeveeee,
jepee Gmekes heg$e enesDeenepe kees~
enesDeenepe entoe kee veee jepee yevelee
nw, jepee veyetkeovesmmej entoe Deelee nw
yeme leerve cenerves Meemeve efkeee Gmeves,
efHej yevee efueee efHejewve ves yevoer,
yeveeee Gmeves Sueekeerce kees jepee,
efHejewve kees efoee Gmeves meesvee eeBoer~
eesefMeeen kee yese Lee Sueekeerce,
veee veece eneseekeerce efHejewve ves efoee,
Gmekes mecee ceW yeeyesue kee jepee,
veyetkeovesmmej ves entoe ceW eJesMe efkeee~
kejer Gmekeer mesJee leerve Je<e& leke,
efHej eneseekeerce Gmekes efJe nes ieee,
leye pewmee kene Lee enesJee ves,
keF&eeW kees Gmekes efJe ue[ves Yespee~
kene Lee veefyeeeW eje enesJee ves,
ceveMMes kes efkees heeheeW kes keejCe,
otj kejsiee GvnW Deheveer ef mes,
yeeyesue kee Gve hej nesiee Meemeve~
veyetkeovesmmej eMeuesce hej DeefOekeej
kejlee nw
ceefvoj Deewj cenue kee Kepeevee,
ues efueee meeje veyetkeovesmmej ves,
yeveeee ecegKeeW Deewj DeveeW kees yevoer,
jepeheefjJeej kees Yeer yevoer yeveeee Gmeves~
152
jepee efmeoefkeeen
eMeuesce kee jepee yeveeee efmeoefkeeen kees,
efkeee yeeyesue kes efJe efJeesn Gmeves,
leye eMeuesce kees eejeW Deesj mes,
Iesj efueee jepee veyetkeovesmmej ves~
veyet k eoves m mej eje ef m eoef k eeen kes
Meemeve keer meceeefhle
yengle mecee leke efIeje jne eMeuesce,
YetKecejer keer efmLeefle Yeer<eCe nes ieeer,
Yeeie ieeer mesvee, heg$eeW kees ceejkej,
efmeoefkeeen kees heke[ DeebKes efvekeeue ueer~ 1. Fefleneme Je 2. Fefleneme
Fve DeOeeeeW ceW Jee|Cele nw, Fmeefuees Fme meej he hegmleke ceW,
eMeuesce ve kej efoee ieee, yevoer yeveeS
Fefleneme Deewj pees jepeeDeeW ves efkeee, Fve DeOeeeeW kees Meeefceue veneR efkeee~
ieS entoe kes ueesie, veyetkeovesmmej ieoueen
kees entoe kee Meemeke yeveelee nw
jepee oeTo kee Je=eevle
keg meeueeW yeeo yeeyesue kes DeefOekeejer,
veyetpejoeve ves eMeuesce ve kej efoee,
ceefvoj, cenue Deewj IejeW kees peueekej,
meYeer ueesieeW kees yevoer yevee efueee~
jepee meguesceeve Deewj Gmekes yeeo
153 154

keget yeefvoeeW keer Jeehemeer ceW meneelee
kejlee nw
entoe Deewj eMeuesce mes ues peekej,
ueesieeW kees oeme veyetkeovesmmej ves yeveeee,
cegefe efceueer Gve ueesieeW kees peye,
Heejme kes mecee ves Gmes njeee~
Heejme kes jepee keget ves kene,
cegPes jepee yeveeee enesJee hejcesMJej ves,
ceefvoj yeves eMeuesce ceW enesJee kee,
Fmekes efuees egvee nw cegPes Gmeves~
hejcesMJej kee keesF& Yeer Jeefe,
eefo eneB hej jn jne nes,
peeves oes Gmes eMeuesce kees Deewj,
ceefvoj kes efuees GvnW YeW oes~
kejer leweejer eMeuesce peeves keer,
entoe Deewj efyeveeceerve kes ecegKeeW ves,
ceefvoj yeveeves pee jns Les Jees,
he[esefmeeeW ves oer Deveske YesW GvnW~
uet ueeee Lee pees veyetkeovesmmej,
Deewj jKee Lee Deheves ceefvoj ceW,
See
enesJee kes ceefvoj keer Jees eerpeW,
ueekej oer GvnW jepee keget ves~
tkej Jeeheme Deeves Jeeues yeefvoeeW keer
meteer
yeeeueerme npeej leerve meew mee" ueesie,
meye efceueekej Jeeheme ueew DeeS,
Meeefceue veneR FmeceW Gvekes mesJeke-mesefJekeeSb,
oes meew ieeeke Deewj ieeefekeeSB Yeer DeeS~
hengbes Jes enesJee kes ceefvoj kees,
oer ceefvoj yeveeves kes efuees YeWW,
yeveevee eene Gmeer mLeeve hej ceefvoj,
eMeuesce Deewj Gmekes eejeW Deesj yeme iees~
Jesoer kee efHej mes yevevee
ceefvoj kee hegve: efvecee&Ce
Fked"s ngS meye ueesie eMeuesce ceW,
Deewj yeveeF& GvneWves hejcesMJej keer Jesoer,
cetmee kes efveeceevegmeej yevee Jesoer kees,
nesceyeefue Gme hej enesJee kees oer~
155
ceefvoj keer veeRJe yeveer vee Leer,
hej e{evee Meg efkeee GvneWves YeWW,
ueews Les pees yevOegJeeF& mes eMeuesce,
peg ieS ceefvoj yeveeves kes keece ceW~
egves iees ceefvoj yeveeves nsleg ecegKe,
uesJeerJebMeer pees yeerme kes Thej Les,
he[ ieeer peye ceefvoj keer veerJe,
enesJee keer mlegefle meye kejves ueies~
ceefvoj kes hegve: efvecee&Ce kes efJe Me$eg
hej ceefvoj efvecee&Ce ceW he[e efJeIve,
JeneB kes efveJeemeer efJe nes iees,
Ye[keeee Heejme kes jepee Dele&#e$e kees,
ceefvoj efvecee&Ce mes entoer jeskes iees~
ceefvoj kee keee& kee
keg keeue leke kee jne keee&, ueews Les pees yevOegJeeF& mes Jeeheme,
leye veefyeeeW ves Meg keer YeefJe<eJeeefCeeeB,
efkeee eeslmeeefnle entefoeeW kees GvneWves,
Deewj efvecee&Ce keee& Meg kejJee efoee~
Yespee efJeJejCe DeefOekeeefjeeW ves jepee kees,
hej ceefvoj kee keee& jne eeuet,
efueKee GvneWves en he$e ceW Deheves,
ceefvoj efvecee&Ce nw lespeer mes eeuet~
oeje kee DeeosMe
Heejme kes jepee oeje kes heeme,
Yespee Jen he$e Deewj ceeBiee DeeosMe,
jepee oeje ves DeeosMe efoee leye,
peeBe kejW hetJe&Jeleea jepeeDeeW kee uesKe~
yeeyesue ceW Kepeeves kes heeme efceuee,
ieesue he$eke Ske oC[ ceW efuehee,
Heejme kes jepee kegmet kee DeeosMe,
Gme he$eke ceW efueKee efceuee~
yeveves oes efHej hejcesMJej kee ceefvoj,
Jee Jenve kejsiee Gmekee jepee,
Jeeheme jKee peees meesvee Deewj eeBoer,
pees veyetkeovesmmej ves JeneB mes uete~
osKe Gmes DeeosMe efoee oeje ves,
otj jnW DeefOekeejer eMeuesce mes,
jeskeW vee Jees ceefvoj kee keece,
Yegieleeve Gmekee nes jepe kees<e mes~
ceefvoj kee hetCe& Deewj mecee|hele nesvee
leye hetje ngDee ceefvoj kee efvecee&Ce,
FeeSefueeeW ves Guueefmele nes GlmeJe ceveeee,
yewueeW, ces{eW, cesceveeW keer yeefue os kej,
ceefvoj ceW mecehe&Ce kee GlmeJe ceveeee~
]Hemen heJe&, Spee eMeuesce Deelee nw
Gve entefoeeW ves Hemen heJe& ceveeee,
leye neve kee Ske JebMepe See,
yeeyesue mes eMeuesce kees Deeee~
efMe#eke Lee Jen Deewj efveeceeW kee peevekeej,
yengle mes FeeSueer Gmekes meeLe DeeS,
enesJee kes efveece, DeeosMeeW keer efMe#ee,
eenlee Lee Jen ueesieeW leke hengBeeS~
jepee Dele&#e$e kee See kees he$e
yeeyesue kes jepee ves efoee DeeosMe,
yengle meer YeWW ueskej See peeS,
kees<eheeue Gmes pees ceeieW os oWJes,
enesJee eesefOele vee ncemes nes peeS~
hejcesMJej kes eepeke Deewj mesJekeeW kees,
kej osves kees yeeOe vee kejW,
S]ee hejcesMJej keer oer yegef mes,
ueesieeW kes efuees veeeeOeerMe efveege kejs~
156
S]ee hejcesMJej keer mlegefle kejlee nw S]ee,
kes meeLe ueewves Jeeues heefjJeej ecegKees,
keer meteer, eMeuesce kees Jeehemeer
efkeee S]ee ves ueesieeW kees Fkee,
DenJee kees eJeeefnle veoer kes heeme,
helee euee mecetn ceW eepeke Les,
hej keesF& uesJeerJebMeer veneR Lee heeme~
yegueeee S]ee ves ecegKeeW kees,
Deewj Fes kes heeme Yespee GvnW,
leeefke ceefvoj ceW mesJee kejles nsleg,
mesJeke efceue mekeW Fes mes GvnW~
uesJeerJebMeer Mesjsyeen kes heg$e Deewj yevOeg,
Deewj keg ueesieeW kees GvneWves Yespee,
oes meew yeerme ceefvoj kes mesJekeeW kees,
Gve ueesieeW keer meneelee kes efuees Yespee~
GheJeeme jKee, eeLe&vee keer enesJee mes,
leeefke ee$ee megjef#ele lee nes Gvekeer,
mebkeese ngDee jepee kees kenves ceW,
keeeWefke ns"er nesleer Fmemes enesJee keer~
egvee S]ee ves yeejn eepekeeW kees,
kejves kees meesves-eeBoer keer jKeJeeueer,
meewhe oW GvnW eMeuesce hengBe kej,
ceefvoj ceW megj#ee mes jKeW DeefOekeejer~
efJeosMeer ueesieeW mes efJeJeen kes efJe<ee ceW
See keer eeLe&vee
kene FeeSueer ecegKeeW ves See mes,
FeeSueer Deueie jns vee DeewjeW mes,
Deve peeefleeeW ceW efkees GvneWves efJeJeen,
Fme lejn FeeSueer nes iees oesieues~ vensceeeen
ogKeer nes See ves kejer eeLe&vee,
ns enesJee letves efkees Ghekeej ye[s,
hej lesjer Dee%ee ceeveer vee nceves,
Deheveer efpeo hej nce jns De[s~
Ieefle ngDee pees meeLe nceejs,
Lee nceejer ner ieueefleeeW kee veleerpee,
efkees pees nceves keece Yeeeveke,
oer Gmekeer let ves kece ner mepee~
ueesie Dehevee heehe mJeerkeej kejles nQ
heehe mJeerkeej kej jesee See,
Deewj ueesie Yeer jesves ueies,
efHej efveCe&e efkeee ueesieeW ves,
See pees kens Jees nce kejW~
yegueees meye entoe Deewj efyeveeceerve,
ceefvoj kes DeeBieve ceW DeeS meYeer,
vensceeeen keer efJeveleer efkeee Lee efpevnW Yeeieves hej efJeJeMe,
kene Deueie kejes, efJeosMeer helveereeW kees,
ecegKe ueesie peeBe kejW Fmekeer~ nkeueen kes heg$e vensceeeen keer pegyeeveer, Fked"e kej GvnW Jeeheme ues DeeTBiee~
efJeJejCe efueKee ieee Gme DeOeee ceW, ke=hee kej meneelee kej let cesjer,
efJeosMeer efeeeW mes efJeJeen kejves JeeueeW nveeveer cesje YeeF& Deewj Deve ueesie,
keer meteer jepee kees cesjs Devegketue jnves os,
DeeS cesjs heeme efceueves MetMeve ceW~ peye ceQ ceeBiet jepee mes meneelee,
Deveske ueesieeW ves efJeJeen efkeee Lee, yeleeee GvneWves yeBOegDeeheve mes pees DeeS, leye cegPes GmeceW let meHeuelee os~
efJeosMeer helveereeb Deewj yees Les Gvekes, Jes entoer entoe ceW nQ efJeheefe ceW,
keg ves Fme kee efkeee efJejesOe, {n ieee eMeuesce veiej kee hejkeese, peye oer ceQves oeKeceOeg jepee kees,
mecyevOe efJeso kej efuees yengleeW ves~ peue iees eJesMe ej Deeie ceW~ keeeW Goeme nw let hete Gmeves,
kene ceQves cesjs hetJe&peeW kee veiej,
nes G"e yengle ner Jeekegue ceQ,
yeoue ieee nw Gpe[s veiej ceW~
kejlee jne eeLe&vee Deewj GheJeeme ceQ,
efkeee Jener lesjs efJeOeeve kee heeueve, eefo Fpeepele oW Deehe cegPes lees,
efpemekees efoee Lee cetmee kees letves~ eenlee ntB ceQ Gmes hegve: yemeevee,
FeeSueer eefo cesjer Deesj ueewW lees, iej oW DeefOekeeefjeeW kes veece he$e,
kene Lee letves ceQ Ssmee keBiee, lees mejue nesiee cegPes meneesie heevee~
157 158
keeeWefke oeeueg Lee hejcesMJej cegPe hej, yeveeves ueies nceejs efJe eespeveeeW,
pees ceQves ceeBiee jepee ves efoee, meesee e{ peees veiej kes Thej~
uesekf eve mecyeuuele Deewj leeseyf eeen veeceke ueesieeW kees, uesefkeve nceves keer hejcesMJej mes efJeveleer,
eesefOele cesjer Fme yeele ves kej efoee~ Deewj yew"e efoes nceves Deheves henjsoej,
vensceeeen eje eMeuesce kes hejkeess jele efove kejW Jes JeneB jKeJeeueer,
kee efvejer#eCe Deewj cegkeeyeuee kejves kees jns leweej~
GOej Lekeles pee jns Les keejeriej,
eMeuesce hengBe kej osKee hejkeese,
Me$eg leeke ceW Les DeJemej keer,
Deewj ej pees nes iees Les jeKe,
keesF& veneR peeve heeee cesje F&jeoe, Fmeefuees lewveele efkeee ceQves ueesieeW kees,
meye keg efkeee en ceQves egheeehe~ jKes Keyej Jees heue-heue keer~
efHej kene ueesieeW mes DeeDeeW kejW, peeve ieee Me$eg, nce Keyejoej nQ,
Gvekeer eespeveeDeeW hej efHej ieee heeveer,
efvecee&Ce efHej mes nce hejkeess kee,
nw ke=hee cegPe hej hejcesMJej keer, ueew iees nce ueesie keece hej,
meeLe GvnW Dehevee osves kees kene~ hej nj heue jKeer nceves meeJeOeeveer~
hejkeese yeveeves Jeeues vensceeeen eje iejeryeeW keer meneelee
kej efoee DeejcYe Jen Gece keee&, he[ jne Lee Gme mecee Dekeeue,
keef"ve nes ieee efveOe&veeW kee peervee,
keg ves cepeeke G[e Deheceeve efkeee,
kene ceQves nceeje hejcesMJej nw meneeke, Oeveer entefoeeW mes GOeej uesves hej,
meto GvnW he[ jne Lee osvee~
eepekeeW Deewj ceneeepeke ves meeLe efoee~
Iej Deewj Kesle efiejJeer Les Gvekes,
Deueie-Deueie ueesieeW ves efkeee,
Deueie-Deueie keee& hejkeess kee, heg$e, hegef$eeeb yeve jns Les oeme,
keg ves ojJeepes, keg ves oerJeejW yeveeF&, jepee kee kej egkee mekeW Jees,
ee heeves kees Lees[e mee Deveepe~
etb euelee jne keece cejccele kee~
mecyeuuele Deewj leesefyeeen peye ceQves megveer es efMekeeeleW Gvekeer,
yegueeee neefkeceeW Deewj Oeveer ueesieeW kees,
cepeeke G[eee mecyeuuele Deewj leesefyeeen ves,
kene Gvemes en neslee Lee henues,
lees vensceeeen ves en kejer efJeveleer, keeeW keece Devegefele Deye legce kejles nes~
ns hejcesMJej, pees ncemes kejles Ie=Cee,
cesje heefjJeej Yeer oslee nw GOeej,
ueefppele kej GvnW yevee os yevoer~
hej yeepe veneR nce Gvemes uesles,
Dejye, Decceesve Deewj DeMeoeso kes ueesie, DeeDees Kesle, yeieeres Deewj Iej ueewe oW,
mecyeuuele Deewj leesefyeeen mes efceuekej, Deewj yeepe Yeer Gvekee Jeeheme oW os~
159
ceeve iees meye Oeveer Deewj neefkece,
kejJeeF& ceQves Gve meyemes en eefle%ee,
Deewj kene pees vee efveYeeesiee Jeeve,
hejcesMJej kes oC[ kee Yeeieer nesiee~
entoe ceW jepeheeue jne peye leke,
Deveee mes Dee|pele efkeee vee Yeespeve,
ke[er cesnvele keer hejkeese yeveeves ceW,
meye kes meeLe kejlee Lee Yeespeve~
DeefOeke mecemeeSb
megvee peye Me$egDeeW ves oerJeej yeve ieeer,
lees Yespee cesjs heeme en mevosMee,
vensceeeen, efceueeW legce ncemes Deekej,
hej ceQves GvnW Fbkeej kej efoee~
efHej Gve ueesieeW ves eueer eeue,
Yespee Ske he$e meneeke kes neLe,
jepee kes efJe cesjer yeieeJele kejves keer,
efueKeer Leer GmeceW Pet"er yeele~
cebMee Leer Gvekeer DeHeJeen Hewuee kej,
efveye&ue kej oW Jees ueesie cegPekees,
hej hejcesMJej mes keer efJeveleer ceQves,
cepeyetle yevee Deewj os Meefe cegPekees~
efHej GvneWves efkeee Meceeeen kees leweej,
ceefvoj ceW efheves kees kens cegPes,
kejs Pet"er YeefJe<eJeeCeer cesjs yeejs ceW,
heehe kejves kees kejs cepeyetj cegPes~
hejkeese hetje nes ieee
DeeefKej hejkeese yevekej leweej nes ieee,
yeeJeve efove ueies nceW FmeceW,
t ieeer leye efnccele Me$egDeeW keer,
peevee hejcesMJej keer Fe FmeceW~
hej entoe kes keg Oeveer ueesie,
efueKee kejles Les he$e leesefyeeen kees,
Jen mecyevOeer Lee efJeefMe ueesieeW kee,
efJeMes<e Jeeve Yeer efoee Lee Gvekees~
osles jnles Les metevee Gmekees,
[jelee jnlee Lee Jen cegPekees,
hej efkeee nceves Dehevee keece hetje,
Deewj egvee ceefvoj kes kee|ceeeW kees~
nveeveer cesje YeeF& Lee yengle F&ceeveoej,
eMeuesce kee neefkece efveege efkeee Gmekees,
efHej nveveen veeceke Jeefe kees egve,
efkeuesoej efveege kej efoee ceQves Gmekees~
kene meeJeOeeveer mes KeesueW Jes ej,
Deewj yevo kejves hej ueieees leeuee,
efveege kejW keg Deve ueesieeW kees,
pees j#ee kejs Deewj oW henje~
ueews ngS yeefvoeeW keer meteer
efHej yegueJeeee ceWves meye ueesieeW kees,
meye heefjJeejeW keer meteer leweej kejer,
FeeSue kes ueesie Deewj iewj FeeSueer,
Deheves-Deheves veiejeW ceW yemes meYeer~
See eje JeJemLee efJeOeeve kee he{e
peevee
efHej meeue kes meeleJeW cenerves ceW,
meYeer ueesie ngS Deeheme ceW Fked"s,
henueer leejerKe Leer cenerves keer Jen,
kene See mes Jen efkeleeye he{W~
JeJemLee kes efJeOeeve keer hegmleke mes,
efkeee See ves oeshenj leke hee",
uesJeerJebMeer heefjJeej mecetn kes ueesieeW ves,
mecePeeves ceW efoee See kee meeLe~
160
megve kej Jen hejcesMJej kee mevosMe,
jesves ueies ueesie, efJeueehe kejves ueies,
efJeMes<e efove Lee Jen emeVelee kee,
ueesieeW kees kene Jes Meeble jnW~
ceveeee ueesieeW ves Jen efJeMes<e heJe&,
Deeheme ceW efceue-yeeB Keeee-efheee,
peleve kejles Les mecePeeves keer efpemes,
Gme efMe#ee kees GvneWves mecePe efueee~
efHej yeveeF& efJeOeeve kes Devegmeej Peesheef[eeb,
GmeceW jn ueesieeW ves leewnej ceveeee,
megveelee jne JeJemLee keer efkeleeye See,
Fme lejn meele efove leke heJe& ceveeee~
FeeSue kes ueesieeW eje Deheves heeheeW
kee Debieerkeej
Fmeer cenerves keer eewyeermeJeeR leejerKe kees,
Deheves Deewj hetJe&peeW kes heeheeW kees mJeerkeej efkeee,
Ke[s jns Jees enesJee kes meeceves,
efHej hejcesMJej kee mlegefleieeve efkeee~
kejer hejcesMJej mes efHej Ske Jeeee,
veece Debefkele kej cegnj ueiee kej,
kejWies hejcesMJej kes efJeOeeve kee heeueve,
Oeve ngDee Lee cetmee efpemes heekej~
eMeuesce ceW vees ueesieeW kee eJesMe
yeme ieS eMeuesce ceW FeeSueer cegefKeee,
Deewj ueesieeW kees yemevee Lee JeneB,
ome ceW mes Ske FeeSueer Jeefe,
heemeeW kes eje peevee Lee Jen egvee~
keg ves efkeee mJeeb kees emlegle,
cebpetj efkeee eMeuesce ceW jnvee,
yeekeer yees pees ueesie GvnW Lee,
Deheves-Deheves veiejeW ceW jnvee~
yemes eMeuesce ceW entoe kes JebMepe, hejcesMJej keer meYeeDeeW mes otj jKees, efHej cewves en eyevOe efkeee,
efyeveeceerve kes JebMepe Deewj uesJeerJebMeer, DecceesefveeeW Deewj ceesDeeyeer ueesieeW kees, efke meyle kes efove vee nes Jeeheej~
eepeke Yeer yeme ieS eMeuesce ceW, FeeSefueeeW kees Keevee-heeveer vee osles Les, GvneR efoveeW keg entefoeeW kees osKee,
Deewj yemes JeneB keg ejheeue Yeer~ Deewj osles Les Meehe kes efuees Oeve Jees~ efJepeeefleeeb mes efpevneWves efJeJeen efkeee Lee,
yemes Deve ueesie otmejs veiejeW ceW, peye ceQ ieee ngDee Lee yeeyesue, Gvemes GlheVe DeeOes yeeeW kees lees,
Oejleer pees Gvekes hetJe&peeW keer Leer, ueesieeW ves efkees keg ieuele keece, entoer Yee<ee kee Yeer %eeve veneR Lee~
ceefvoj kes mesJeke Deeshesue hene[er hej, ueew Deeee peye eMeuesce ceQ,
Fme lejn ueesie yeme iees meYeer~ hejcesMJej kes veece eefle%ee kejves kee,
efHej "erke efkeee meye Fvlepeece~ [euee ceQves Gve ueesieeW hej oyeeJe,
eepeke Deewj uesJeerJebMeer GvneR efoveeW entoe ceW ceQves osKee, efke Deheves heg$e Deewj hegef$eeeW kee,
eMeuesce kes hejkeess kee mecee|hele efkeee meyle kes efove keece kejles ueesie, efJeJeen vee kejWies hejeeeW kes meeLe~
peevee Debietj, Debpeerj, Deveepe Deewj Deve eerpeW, mees ceQves nj yeenjer Jemleg mes,
efkeee mecehe&Ce eMeuesce keer oerJeej kee, Kejero-yese kej jns Les ueesie~ eepekeeW Deewj uesefJeeeW kees heefJe$e yeveeee,
meYeer uesJeerJebefMeeeW kees eMeuesce ceW yegueeee,
kene ceQves en keece yegje nw, meeQhes ueesieeW hej oeefelJe Gvekes,
mlegefle kej OeveJeeo efoee hejcesMJej kees,
kej jns meyle kee efove yeyee&o, Deewj meye keeceeW kee efveece yeveeee~
PeebPe, meejbieer Deewj JeerCee kees yepeeee~
eepekeeW Deewj uesJeerJebefMeeeW ves mJeeb kees,
Ske meceejesn kes eje efkeee Meg,
efHej Ske Deewj meceejesn kes eje GvneWves,
efkees ueesie, ej Deewj hejkeese Meg~
efHej kene entoe kes cegefKeeeDeeW mes,
hejkeess kes efMeKej hej Ke[s nes peeeW,
efveege efkeee oes ieeeke ceC[efueeeW kees,
hejcesMJej kee mlegefle ieeve Jees ieeeW~
efHej cegefKeeeDeeW ves kejer efveegefe,
keesef"eejeW kes meye DeefOekeeefjeeW keer,
jKeer peeleer LeeR GveceW Jees YesW,
pees oMece Yeie kes he ceW efceueleer~
vensceeeen kes Debeflece DeeosMe
cetmee keer hegmleke kee hee",
efkeee ieee TBes mJej ceW,
efceuee efkeleeye ceW efueKee ngDee,
hejees ueesieeW kes yeejs ceW~
161 162

Smlesj
cenejeveer JeMeleer eje jepee keer Dee%ee Meemeve kes leermejs Je<e& ceW Gmeves,
kee GuuebIeve efoee DeefOekeejer Deewj cegefKeeeDeeW kees Yeespe,
efkeee Gmeves efJehegue JewYeJe kee eoMe&ve,
Ske meew Demmeer efove euee Jen Yeespe~
Gve efoveeW keer yeele nw en,
peye #ee<e& jepee kee Lee Meemeve, efHej efoee meele efove kee Yeespe,
cenue kes Yeerlejer yeieeres kes Devoj,
MetMeve veiejer mes kejlee Lee Jees,
yegueeee jepeOeeveer kes meYeer ueesieeW kees,
Ske meew meeeFme eeblees hej Meemeve~
ueW Deevevo meye peer Yej kej~
163
meeleJeW efove peye jepee Lee ceieve,
oer Gmeves en Dee%ee KeespeeW kees,
ues DeeeW Gmekes heeme Jes ueesie,
jepecegkeg henves cenejeveer JeMeleer kees~
cenejeveer JeMeleer Leer meecege ye[er megboj,
jepee eenlee Lee efoKeueevee Gmekees,
hej jeveer ves cevee kej efoee,
lees yengle eesOe Deeee jepee kees~
efveece Lee mepee kes yeejs ceW,
ueslee Lee jepee meueen efJeeveeW mes,
GveceW mes Ske cecetkeeve ves kene,
DehejeOe ngDee nw cenejeveer JeMeleer mes~
megvesieer Deve efeeeB pees cenejeveer ves efkeee,
lees Jees Yeer DeJe%ee kejves ueieWieer,
mepee cenejeveer kees Gefele nw en,
cenejepe kes meeceves vee Jees DeeeWieer~
meeLe ner cenejepe jeveer kee heo,
os oW efkemeer Deve eer kees,
cenejepe kees hemevo nes Jen eer,
Deewj pees cenejeveer mes Gece nes~
emeVe ngS jepee Deewj meye DeefOekeejer,
cecetkeeve keer en meueen megve kej,
jepee ves he$e efYepeJeees jepe ceW,
Gvekeer Yee<eeDeeW ceW DeeosMe efueKe kej~
nj peeefle ceW Jen he$e efYepeJeeee,
Gvekeer ner Yee<ee ceW pees efueKee ieee,
nj Jeefe Deheves heefjJeej kee Meemeke nw,
Gme he$e ceW en efueKee ieee~
Smlesj cenejeveer yeveeeer ieeer
peye eesOe Meeble ngDee jepee kee,
JeMeleer Deewj Gmekes keee& eeo Deeves ueies,
keg mecee yeeo efvepeer mesJekeeW ves megPeeee,
nj eeble ceW Ske cegefKeee efveege kejs~
ueskej DeeSb Jees nj kegbJeejer kevee,
MetMeve kes jepeOeeveer veiej ceW,
jepee kes cenue ceW jnWieer Jees ue[efkeeeB,
Ske Keespee keer osKe-jsKe ceW~
efoeW peeSb GvnW meye meewvoe& emeeOeve,
efHej pees ue[keer jepee kees YeeS,
cenejeveer JeMeleer kes mLeeve hej,
Jen kevee cenejeveer yevee oer peeS~
Deye osKees efyeveeceerve heefjJeej mecetn kee,
Ske entoer ceeso&kew JeneB jnlee Lee,
nommee Gmekeer efjMles keer yenve Leer,
ceeso&kew Gmekee meeje Oeeve jKelee Lee~
nommee kee veece Smlesj Yeer Lee,
yengle megboj Mejerj jevee Leer Gmekeer,
Deveske keveeeW ueeeer ieeer MetMeve ceW,
Smlesj Yeer GveceW mes Ske Leer~
ke=heehee$e yeve ieF& Jen Keespee keer,
jepee ves Yeer Smlesj kees egvee,
Deewj keeeWefke ceeso&kew ves cevee efkeee Lee,
entoer nw Jen Gmeves efheees jKee~
ceeso&kew kees Ske ye[er eespevee kee helee
euee
Keespe Keyej jKe jne Lee ceeso&kew,
jveJeeme kes heeme Ietcee kejlee Lee,
helee euee Gmes Ske <e[eb$e kee,
lees Smlesj kes eje Gmes efJeHeue efkeee~
jepee kees Smlesj ves yeleueeee,
<e[eb$e keer Keyej ceeso&kew ves oer,
peeBee lees heeee mener Leer Keyej,
<e[eb$ekeeefjeeW kees HeeBmeer oer ieeer~
164
entefoeeW kes efJeveeMe kes efuees neceeve
keer eespevee
GvneR efoveeW Ske DeefOekeejer neceeve kees,
efkeee jepee #ee<e& ves efJeMes<e mecceeve,
kej kes Gmekeer heoesVeleer jepee ves,
efoee Gmes cenJehetCe& Deewj TBee mLeeve~
meYeer cegefKeee kejles Les Gmekee Deeoj,
hej ceeso&kew Gmekeer hejJeen vee kejlee,
peye euee neceeve kees en ceeuetce,
meesee Gmeves uesves kee Gmemes yeouee~~
neceeve kees helee ueie egkee Lee,
Gmekee Me$eg ceeso&kew nw Ske entoer,
meesee Gmeves Gmekeer nlee keer yepeee,
keeeW vee cejJee oW meejs entoer~
Ye[keeee jepee kees neceeve ves,
kene Ske efJeMes<e mecetn eevle ceW,
jKelee nw ceeso&kew Deheves kees Deueie,
Dee veneR GvnW jKevee jepe ceW~
eefo cenejepe kees Dee ueies lees,
ve kejves keer GvnW oW Dee%ee,
Keee& pees nesiee Gmekes efueS ceQ,
eeboer kes efmekekes kejJee otBiee pecee~
os oer Fmekeer cebpetjer jepee ves,
Debiegueer keer Debiet"er oer efvekeeue kes,
Yespes iees meye eebleeW ceW he$e,
efpeveceW entefoeeW kes efJe DeeosMe Les~
jepee keer Debiet"er mes Debefkele Lee DeeosMe,
efke meceehle kej efoes peeeW entoer,
Ske ner efove efveefMele leejerKe kees,
Deewj peyle kej ueer peees Gvekeer mecheefe~
meneelee kes efuees Smlesj mes ceeso&kew keer
ef J eveleer
jesvee-Oeesvee ceee, Meewke Hewue ieee,
Deewj efJeueehe kejves ueies meYeer entoer,
efmej hej Deheves Oetefue [euekej,
jepe ej hej pee hengBee ceeso&kew Yeer~
ueieer Keyej en Smlesj kees Yeer,
ceeso&kew ves he$e keer eefle hengBeJeeeer,
pewmes Yeer nes jepee mes efceuesieer Jees,
Smlesj ves ceeso&kew kees Keyej efYepeJeeeer~
Smlesj keer jepee mes efJeveleer
jKee leerve efove GheJeeme Smlesj ves,
efHej ieeer Jen jepee kes meeceves,
emeVe ngDee jepee Gmes osKe kej,
Gmemes hete keee eenleer nw jepee ves~
yeesueer Smlesj jepee Deewj neceeve kees,
osvee eenleer ntB ceQ Ske oeJele,
Gmeer mecee yeleeTBieer ceQ Deehekees,
keee nw cegPes Deehemes eenle~
ceeso&kew hej neceeve kee eesOe
oesveeW Deees jeveer keer oeJele ceW,
oeKeceOeg heerles ngS jepee ves hete,
yeleeDees Smlesj keee eenleer nes legce,
ceeBie uees legce pees nes legcnejer Fe~
yeesueer Smlesj eefo emeVe neW Deehe,
lees keue efHej DeeSb oeJele ceW,
osvee eenleer ntB oesveeW kees Yeespe,
leYeer yeleueeTbieer keee eenleer ntB ceQ~
yengle emeVe nes efJeoe ngDee neceeve,
[erieW ceejer Gmeves meye kes meeceves,
Ske cee$e ceQ ner Jeefe ntB,
efpemekees yegueeee oeJele ceW jeveer ves~
165
efHej yeesuee cegPes nesieer vee emeVelee,
peye leke ceeso&kew kees HeeBmeer vee nes,
megPeeee Gmes Ske TBee KecYee yeveJee,
ceeso&kew kees Gme hej HeeBmeer efoueJee oes~
Dee ueiee en megPeeJe neceeve kees,
KecYee yeveeves kee DeeosMe os efoee,
jepee Gme jele mees veneR heeee,
mees Fefleneme keer hegmleke Jen megveves ueiee~
ceeso&kew kee mecceeve
Fefleneme keer hegmleke ceW Debefkele Lee,
pees Gmekes Meemevekeeue ceW Lee Iee,
Gme <e[eb$e kes yeejs ceW Yeer,
hegmleke ceW efJeJejCe meye Lee efueKee~
yeesuee #ee<e& keee efceuee ceeso&kew kees,
cegPekees <e[eb$e mes yeeeves kee F&veece,
hegmleke he{ves Jeeues ves yeleueeee,
keg vee efceuee ceeso&kew kees F&veece~
Gmeer mecee neceeve JeneB hej Deeee,
Deen megve yegueJeeee jepee ves Gmekees,
hete eefo jepee osvee eens Deeoj,
lees keee kejvee eeefnes jepee kees~
meesee neceeve ves Gmekes ner efuees,
hete nesiee en eMve jepee ves,
kene Dehevee Iees[e Deewj efJeMes<e Jee,
jepee kees eeefnes Gmekees osves~
efHej keesF& efJeMes<e cegefKeee jepee kee,
Deeies-Deeies eues Gmes Jeefe kes,
ieefueeeW kes yeere mes Gmes iegpeejs,
iegCeieeve JeCe&ve kejlee ngDee Gmekes~
jepee yeesuee lelkeeue peeDees legce,
ceeso&kew jepe ej hej nw yew"e,
pewmee legceves megPeeJe efoee nw,
Gmekee mecceeve kejes "erke Jewmee~
ceeso&kew keer meJeejer Iees[s hej efvekeueer,
Deeies-Deeies neceeve eue jne Lee,
hejsMeeve Deewj ueefppele nes Gmeves yeleeee,
Deheves ueesieeW kees pees Gmekes meeLe Iee Lee~
kene GvneWves eefo ceeso&kew entoer nw,
les legce Gmemes peerle veneR mekeles,
efveMee ner legce ve nes peeDeesies,
heleve mes Deheves yee veneR mekeles~
neceeve kees eeCe oC[
leYeer Deeieee oeJele kee yegueeJee,
jepee kes meeLe Jen ieee Yeespe ceW,
Yeespeve kejles ngS jepee ves hete,
kenes keee eenleer nes Smlesj legce cegPemes~
Smlesj ves kene cenejepe emeVe nes lees,
peerveW oW cegPes Deewj cesjs ueesieeW kees,
jn mekeles Les nce yevekej oeme,
ceiej ceejvee eenlee nw keesF& ncekees~
hete jepee ves keewve nw Jees,
pees osvee eenlee nw legcnW ke,
kene Smlesj ves neceeve nw Jen,
pees kejvee eenlee nw nceW ve~
eesefOele nes jepee yeenj eue efoee,
neceeve ceeBieves ueiee Smlesj mes #ecee,
leYeer pees Deeee jepee Yeerlej kees,
osKee neceeve kees efyeesves hej Pegkee~
eerKee jepee Dejs cesjs peerles peer,
keee let jeveer hej kejsiee nceuee,
legjvle mewefvekeeW ves Yeerlej Deekej,
cegBn {ke efoee Deewj neceeve kees heke[e~
KecYee pees yeveeee Lee ceeso&kew kes efuees,
yeleueeee Ske mesJeke ves jepee kees,
ngkece ngDee Gme KecYes hej ner,
HeeBmeer hej uekeeee peees neceeve kees~
166
uekeeee ieee neceeve KecYes hej,
Meevle ngDee leye eesOe jepee kee,
yeleueeee efHej cenejeveer Smlesj ves,
ceeso&kew YeeF& nw efjMles ceW Gmekee~
entefoeeW keer ceoo kes efuees jepee kee
DeeosMe
Debiet"er pees Jeeheme ueer jepee ves,
Gmes ceeso&kew kees Gmeves os efoee,
mecheefe Yeer peyle kej neceeve keer,
Gmes cenejeveer Smlesj kees os efoee~
efHej Smlesj ves kejer eeLe&vee,
ues ues jepee Jeeheme Jen Dee%ee,
efpemeceW entefoeeW kees ve kejves nsleg,
efveefMele Ske efove efkeee ieee Lee~
entefoeeW kees meneelee kejves nsleg,
jepee ves otmeje he$e efueKeJeeee,
Yeejle mes ueskej ketMe eeble leke,
cegnj ueiee en he$e hengBeeee~
ceej [euee entefoeeW ves Me$egDeeW kees,
neceeve kes ome heg$eeW kees ceeje, Deet y e
mecheefe GvneWves ueer vee efkemeer keer,
hej heeenj npeej Me$egDeeW kees ceeje~
hetjerce kee leewnej
ceveeee efHej hetjerce kee leewnej,
eewonJeeR Deewj hevnJeeR leejerKe kees,
ceveeeW meYeer entoer en heJe&,
efoee DeeosMe ceeso&kew ves Gvekees~
kene peelee Lee heebmeeW kees hegj,
efpevemes neceeve ves Jen efove egvee,
Fmeefuees heebmeeW kes ner veece hej,
hetjerce Gme leewnej kee veece egvee~
hetjerce kees megefveefMele kejves kes efuees,
Smlesj Deewj ceeso&kew ves efueKee Ske he$e,
jepee kes mechetCe& DeefOekeej kes meeLe,
meYeer eebleeW kees Yespee en he$e~

efueKes Les es DeeosMe he$e ceW,
entefoeeW kees j#ee kee nw DeefOekeej,
ve kej mekeles nQ Jees mesvee,
pees kejleer nes Gve hej Deleeeej~
entefoeeW keer efJepee
Deoej veece kes yeejnJeW cenerves keer,
lesjnJeeR leejerKe keer ieF& Leer efveefMele,
DeeMee Leer entefoeeW kes efJejesefOeeeW kees,
Gme efove kejves keer GvnW hejeefpele~
uesefkeve Deye yeoue ieee Lee heemee,
entoer Me$eg mes DeefOeke eyeue Les,
nes iees Les Deye Jees MeefeMeeueer,
ueesie Gvemes Deye [jves ueies Les~
ceveeee peelee Lee efveefMele mecee hej,
oes efoveeW kee en hetjerce leewnej,
efveOee&efjle efkeee Deeves Jeeueer heeref{eeW nsleg,
efkeme lejn ceveeeW Jees es leewnej~
ceeso&kew kee mecceeve
kej ueieees #ee<e& ves ueesieeW hej,
egkeeves he[les Les pees meye kees,
yevee efoee ceeso&kew kees ceneve Jeefe,
Gmekes yeeo meyemes cenJehetCe& Lee Jees~
entefoeeW ceW Jen Deleble cenJehetCe& Lee,
meeLeer entoer Deeoj kejles Les Gmekee,
YeueeF& kes keece kejlee Lee Jees,
meyekee keueeCe cekemeo Lee Gmekee~
167
Deetye Ske Gece Jeefe hete Mewleeve mes enesJee ves,
Fleves efove legce keneB jns~
jnlee Lee T]pe veeceke eosMe ceW,
Ietce jne Lee FOej-GOej,
Deetye veece kee Ske Dee Jeefe, Oejleer hej ceQ, yeesuee Mewleeve,
meele heg$e, leerve hegef$eeeb Leer Gmekees, kene enesJee ves keee letves osKee,
Deewj yengle Oeveer Lee Jen Jeefe~ cesjs mesJeke Deetye pewmee Fbmeeve~
hejcesMJej keer Gheemevee kejlee Lee Jees, yeesuee Mewleeve lesje mesJeke Deetye,
kejlee nw Gheemevee lesjer Fmeefuees,
Deewj [jlee jnlee Lee Jen Gmemes, keeeWefke let j#eke nw Gmekee,
Deheves yeeeW kes heeheeW keer #ecee, megKe mecheefe meye Gmekees efoes~
ceeBielee jnlee Lee Jen hejcesMJej mes~ uesefkeve Gmekes heeme nw pees,
efHej Deeee Jen efove peye, erve uesiee eefo let Gmemes,
lesjs ner efJe nes peeesiee,
mJeie&otle Deewj Mewleeve enesJee mes efceues, cegBn Hesj uesiee Jen legPemes~
168
kene enesJee ves let pewmee eens,
kej Deetye kes meeLe let Jewmee,
Oeve-mecheefe pees eens ues ues,
hej leve kees Gmekes vee ees hengBee~
Deetye kee meye keg peelee jne
Ske efove Deetye kees Keyej efceueer,
Oeve mecheefe meye ve nes ieeer,
eeke=efleke ekeeshe Deewj Me$egDeeW kes meeceves,
mevleeve Yeer efpevoe yee vee mekeer~
ogKeer Deewj Jeekegue nes ieee Deetye,
hej oC[Jele efkeee Gmeves hejcesMJej kees,
let ner oslee, let ner ueslee,
en ken Meeble efkeee Kego kees~
Mewleeve eje Deetye kees efHej og:Ke
os v ee
efHej ieee Mewleeve enesJee kes meeceves,
hete keee DeemLee ef[ieer Deetye keer,
yeesuee Mewleeve Meejerefjke neefve nes lees,
Kegue peeesieer heesue lesjs Deetye keer~
yeesuee enesJee, meeQhee Deetye legPes,
hej let Gmes ceej veneR mekelee,
peekej JeneB mes Deetye kee Mejerj,
Mewleeve ves ogKeoeeer Hees[eW mes Yej efoee~
Kegpeueelee jnlee Lee Jen Mejerj,
meeje Mejerj Hees[eW mes Yeje Lee,
hete helveer ves hejcesMJej hej legcneje,
keee Deye Yeer efJeMJeeme nw hekekee~
kene Deetye ves peye hejcesMJej oslee nw,
Gece JemlegSb lees nce mJeerkeej kej uesles,
mees peye Jen og:Ke oslee nw,
lees keeeW Gmekeer efMekeeele kejW nce Gmemes~
Deetye kes leerve efce$eeW kee Gmemes efceueves
Deevee
leye Deetye kes leerve efce$e,
Sueerhepe, efyeueoo Deewj meeshej DeeS,
leerveeW ves efceue efveMee efkeee,
Jes Deetye kees {e{me yeBOeeeW~
Fleveer heer[e ceW Lee leye Deetye,
yeoue ieee Lee Gmekee jbie-he,
meele efove Deewj meele jele leke,
yew"s jns Jees Gmekes heeme eghe~
Deetye kee Gme efove kees keesmevee peye
Jen pevcee Lee
keesmeves ueiee Deetye Gme efove kees,
efpeme efove Gmekee pevce ngDee Lee,
kenves ueiee pees cej peeles nQ,
Kelce nes peelee Gvekee og:KeeW mes veelee~
hej cesjs meeLe Ieer nw Devenesveer,
[jlee Lee ceQ meyemes peeoe efpememes,
veneR leefveke Yeer Meebefle ee efJeeece,
efIeje ntB ceQ Ssmeer ner efJeheoe mes~
Sueerhepe kee keLeve
yeesuee Sueerhepe jKe Yejesmee Deetye,
letves yengleeW kees oer nw efMe#ee,
eeo jKe keYeer efceles veneR meppeve,
Yeuee Jeefe nw let jKe DeeMee~
oes<e lees mJeie&otleeW ceW Yeer nesles nQ,
Deeoceer lees nw Deewj Yeer ieee iegpeje,
pees pevcee nw ogKe heelee nw pej,
ken [eue hejcesMJej mes Dehevee ogKe[e~
169
efJevece ueesieeW kees G"elee Jees Thej,
elegjeW kees heke[lee eeueeW ceW Gvekeer, osiee meneje keYeer Yeer hejcesMJej~
YeeieJeeve nw Jees efpemekee kejlee megOeej,
IeeJeeW hes legcnejs yeeBOelee Jees heer~
neefve vee nesieer efJeheefeeeW mes legPes,
Jeeee nw lesjer hejcesMJej kes meeLe,
meeer nQ es yeeleW, megve Deetye,
Deye peeve FvnW let Deheves Deehe~
hej Deetye Lee yengle ner efvejeMe,
efce$eeW mes Yeer [esuee Gmekee efJeMJeeme,
Oeerjpe jKeves kee vee keesF& mecyeue,
ogKe efceves keer vee keesF& Deeme~
yeesuee Jees keeeW cesjer ieueefleeeW kees,
ns hejcesMJej let #ecee veneR kejlee,
cej kej euee peeTbiee keye ceW,
leye {tb{siee peye ceQ pee egkee ntBiee~
yeesuee efyeueoo leye Gmekes Gej ceW,
keye leke legce Ssmee kenles jnesies,
hejcesMJej veeeer Deewj efve<he#e nw,
efJeveleer keee veneR legce Gmemes kejeWies~
eefo let heefJe$e Deewj Gece nw,
lees MeerOe ner legPekees meneje osiee,
pees keg Keesee ueiesiee legPes veieCe,
hejcesMJej legPekees keg Ssmee osiee~
Yetue peelee pees Jeefe hejcesMJej kees,
ogye&ue neslee nw Gmekee efJeMJeeme,
pees heke[lee ceke[er kes peeues kees,
kewmes menejs keer jKelee Jees Deeme~
uesefkeve efkemeer efveoex<e Jeefe kees,
leeiesiee veneR keYeer Yeer hejcesMJej,
vee ner efkemeer yegjs Jeefe kees,
lesjs cegKe kees nBmeer mes Yej osiee,
Dees"eW kees KegMeer mes enkeeesiee hejcesMJej,
Deewj lesjs Me$egDeeW kees ueefppele kej,
ve GvnW kej osiee hejcesMJej~
mele kenlee nw let yeesuee Deetye,
hej kewmes ceveg<e efveoex<e nes mekelee,
ienve efJeJeske, ceneve Meefe hejcesMJej keer,
keee keg hejcesMJej kej veneR mekelee~
DeodYegle kece& pees kejlee nw hejcesMJej,
ceveg<e GvnW mecePe veneR mekelee,
veneR peevelee ceQ keee kentB Gmemes,
efveoex<e ntB hej ken veneR mekelee~
"njeee pee egkee ntB ceQ DehejeOeer,
keles nQ cesjs efove cegefMkeue ceW,
Deheves peerJeve mes nes ieeer nw Ie=Cee,
ke[Jeen Yejer nw cesjs ceve ceW~
ceQves keee yegje efkeee hejcesMJej kee,
keeeW emeVe nw Jees cegPes ogKe oskej,
ueppee Deewj heer[e mes ntB eefmele ceQ,
vee ewve efceuesiee cegPes cejkej~
meeshej kee Deetye mes keLeve
Deetye mes leye kene meeshej ves,
legce kenles jns efke legce efve<keuebke nes,
keeMe hejcesMJej yeleelee yegef kes jnme,
keee legce Gmekees mecePe mekeles nes~
peevelee nw hejcesMJej nw keewve heeKeC[er,
efheleer veneR nw keesF& yegjeF& Gmemes,
neLe G"e kej efJeveleer kej let,
osiee legPes Jen pees ceeBielee Gmemes~
170
meeshej kees Deetye kee Gej
Gej efoee meeshej kees Deetye ves,
kesJeue legce ner veneR nes yegefceeve,
G[eles nQ nBmeer Deye cesjs efce$e,
efke kejlee Lee en hejcesMJej kee mecceeve~
efpeve hej he[er vee nesleer efJeheoe,
veneR peeveles Jees Gvekee oo&,
osles meye Oekekee efiej ngS kees,
Dee peelee Gvekeer vepejeW ceW Heke&~
jepee kees jbke, jbke kees jepee,
meye kejves ceW nw meceLe& hejcesMJej,
ienve DebOekeej mes mele ekeelee,
keg kee keg kej mekelee hejcesMJej~
efHej yeesuee Jen pees legce kenles,
Fme meye keer mecePe nw cegPekees,
uesefkeve leke& vee ceQ kejvee eenlee,
hej hejcesMJej kees kenvee nw cegPekees~
peye ceQ otB Deheveer meHeeF&,
keee hejcesMJej kee he#e legce ueesies,
pewmes ueles nes legce ueesieeW kees,
keee Gme kees Yeer ue ueesies~
legce meeseles nes legce kej jns nes,
elegjeF& Yejer Deewj yegefceeehetCe& yeeleW,
jeKe pewmee JeLe& nw hej legcneje keLeve,
ceeer meer ogye&ue nQ legcnejer yeeleW~
eghe jnes, ken uesves oes cegPekees,
efHej pees nes, nes peeves oes,
jKetieeb Dehevee he#e ceQ Gmekes meeceves,
hetjs meenme mes Deewj efve[j nes~
cegPes helee nw ceQ efveoex<e ntB,
ntB ieuele lees eeCe os otBiee,
het cegPemes keee ceQves efkeee nw,
ee Gej os pees ceQ hettBiee~
ns hejcesMJej, keeeW yeelee nw cegPemes,
keeeW Me$eg pewmee let kejlee JeJenej,
nJee ceW G[les hees pewmee ceQ,
keeeW metKes eflevekes hej kejlee enej~
efveefMele kej oer nw letves meerceeSb,
ceveg<e kes peerves Deewj cejves keer,
pees cej peelee, vee efHej G"lee,
keeMe! heveen os cegPes keye keer~
let njelee Ske yeej Jeefe kees,
Deewj nes peelee nw Jen meceehle,
Yespe oslee Gmes ncesMee kes efueS,
ogefveee mes veelee kej oslee meceehle~
leye Sueerhepe ves kens es Meyo,
neslee yegefceeve Deiej let meecege ceW,
lees ueeYe veneR efpeve yeeleeW mes,
ve vee kejlee mecee Gve ceW~
Deetye eefo let kejlee nw ceveceeveer,
lees hejcesMJej kee Deeoj keewve kejsiee,
heehe efheeves keer kej jne keesefMeMe,
hej keee Gmes let efhee mekesiee~
ngDee nw hewoe ceveg<e eer mes,
Deewj Oejleer hej Jees nw jnlee,
nw ceveg<e lees yengle ner heeheer,
yegjeF& kees njoce iekelee jnlee~
kenlee ntB efJeJeskeer heg<eeW kee yeleeee,
og peve peerJeve Yej heer[e Pesuesiee,
ve nes peeesiee Jen MeerOe ner,
og peve keYeer vee Heues-Hetuesiee~
yeesuee Deetye es yeeles henues Yeer,
megveer nQ ceQves hej ueeYe veneR,
kej mekelee ntB ceQ Fvekee efJejesOe,
hej nesiee Gmemes og:Ke otj veneR~
171
ns hejcesMJej pees efkeee nw letves,
efoKelee ntB ceQ Gmemes DehejeOeer,
kej efoee og ueesieeW kes nJeeues,
osles nw ogKe cegPes Jees heeheer~
etjlee kejer veneR efkemeer kes meeLe,
cesjer eeLe&veeSb nQ mener Deewj meeer,
Deleeeej ngS pees cesjs meeLe ceW
efheevee vee Gvekees keYeer ns Oejleer~
keves cele osvee keYeer Yeer let,
cesjer veee keer efJeveleer kees,
mecYeJe nw efke JeneB DeekeeMe ceW,
keesF& lees cesjs he#e ceW nes~
nes ieS nQ cesjs efce$e efJejesOeer,
DeeBmet yeneleer jnleer nQ cesjer DeeBKeW,
eeefnS cegPes keesF& Ssmee Ske Jeefe,
pees hejcesMJej mes cesje cegkeocee ue[s~
Ssmee Jeefe pees Ssmes leke& kejs,
pees Gheeesieer nes efce$e kes efuees,
cesjs efvejhejeOe nesves kee MeheLe-he$e,
mJeerkeej kej let hejcesMJej cesjs efuees~
nesiee veneR keesF& Yeer leweej
cesjer efveoex<elee keer mee#eer kes efuees,
cesjs efce$eeW kee ceve letves cetBoe,
Dele: Jes cegPes keg veneR mecePeles~
Deetye kees efyeueoo kee Gej
efHej efyeueoo ves kene Deetye mes,
keye es[siee let Ssmeer yeeleW kejvee,
keeeW meeselee nw let nce cetKe& nQ,
keye es[siee let etB iegmmee kejvee~
keee let meeselee nw meye ueesie,
es[ oW Oejleer yeme lesjs efuees,
ee hejcesMJej efnuee osiee Oejleer kees,
yeme legPes le=hle kejves kes efuees~
neB, yegjs peve kee ekeeMe yegPesiee,
Deewj Gmekeer Deeie peuevee es[sieer,
lespe vee nesieW efHej Gmekes keoce,
kegeeeW mes Gmekeer ogie&leer nesieer~
Yee Gmekee heere kejlee jnsiee,
efJeheefeeeb Gmekes efuees YetKeer neWieer,
efJeveeMe, efJeOJebme Deewj Yeebkej JeeefOeeeb,
yee Gmekeer njoce lekeleer neWieer~
Yeguee oWies Gmes Oejleer kes ueesie,
ekeeMe mes Gmekees ne efoee peeesiee,
Gmekes keesF& mevleeve vee nesieer ee,
keesF& Gmekes Iej peerefJele ve yeesiee~
Deetye kee Gej
yeesuee Deetye yeleeles jnesies keye leke,
Deewj MeyoeW mes cegPes lees[les jnesies,
cesjs keeW kes keejCe keye leke,
cegPes oes<eer legce efme kejles jnesies~
efkevleg Jen lees hejcesMJej nw,
efkeee nw efpemeves cesjs meeLe yegje,
efkeleveer ner eens ceQ keb hegkeej,
hej keesF& veneR megvelee cesjer JeLee~
jeskee nw cesje ceeie& hejcesMJej ves,
Gmekees ceQ heej kej veneR mekelee,
peye leke efvekeue vee peeles eeCe,
kejJe oj kejJe heeEkeee oslee~
oeme Yeer cegPes Gej veneR oslee,
yevOeg Yeer Ie=Cee cegPes mes nQ kejles,
yees leke G[eles nQ cesjer nbmeer,
yeeleW Jes cesjs efJe nQ kejles~
hej cegPekees en helee nw efke,
keesF& Ske nw pees cegPekees yeeelee,
yeeeesiee cegPes Oejleer hej Ke[e nes,
keeMe! hejcesMJej kees ceQ osKe heelee~
172
yeesuee meeshej lesjs efJeeej efJeHeue nQ,
mees ceQ DeJeMe ner Gej otBiee,
lesjs Gej nceeje Deeheceeve kejles nQ,
efkevleg efJeJeske kee ceQ eeesie keBiee~ oesveeW ceeer ceW meesles ce=leg kes yeeo~
peevelee nw let Deeoce kes mecee mes,
og peve yengle efove megKe veneR heeles,
pees kejles veneR hejcesMJej keer eEelee,
meoe kes efuees ve Jees nes peeles~
efveieue peelee nw og pees mecheefe,
efveieueveer he[leer nw Jees yeenj Gmekees,
JeLe& ner peelee nw Gmekee heefjece,
le=efhle veneR efceueleer keYeer Yeer Gmekees~
peye Gmekes heeme meye Yejhetj nesiee,
leYeer og:Ke Gme hej t he[siee,
eens yee peees leueJeej mes Jees,
hej yeeCe Gmes keesF& yesOe osiee~
eceeefCele kejsiee mJeie& Gmes DehejeOeer,
Oejleer Gmekes efJe osieer ieJeener,
hejcesMJej kes eesOe mes Gmekees,
yeee vee mekesieer keesF& elegjeF&~
Deetye kee Gej
Fme hej Deetye ves kene Gmemes,
let osKe cegPes Deewj mleyOe nes,
keeeW yegjs ueesie peerles nQ peeoe,
keeeW Je= Deewj meHeue nesles nQ Jees~
osKeles nQ Deheveer mevleeveeW kees heveheles,
[jles veneR, Iej Gvekes megjef#ele jnles,
ueelee veneR oC[ hejcesMJej keece ceW,
ogeW kees mepee osves kes efuees~
uesles meHeuelee kee peerJeve Yej Deevevo,
efyevee ogKe Yeesies Jees cej peeles,
kejles veneR Jes hejcesMJej keer hejJeen,
meeseles Kego ner meHeuelee Jes heeles~
Dehevee veneR mekelee hej Gvekes efJeeej,
yegPe peeee kejlee nw Gvekee ekeeMe,
meHeue ee keef"ve peerJeve peerves Jeeues,
cesjs efuees let kene kejlee nw efke,
Deye keneB nw Gme ceneJeefe kee Iej
vee ceeveer letves yeesefneeW keer keneefveeeb,
vee keYeer hete Gvemes letves ceiej~
efke kegefhele nes peye oC[ oslee hejcesMJej,
leye og peve meoe yee peelee,
kejlee veneR keesF& Gmekes meeceves yegjeF&,
vee ner keesF& Gmes oC[ os heelee~
efoee Gej Sueerhepe ves en kene,
meneje hejcesMJej kees keewve os mekelee,
eens efkelevee Yeer nes yegefceeve Jeefe,
hejcesMJej kees hejeceMe& veneR os mekelee~
keeeW oC[ oslee nw legPes hejcesMJej,
Deewj keeeW legPe hej oes<e ueieelee,
keee Fmeefuees efke letves heehe efkees,
ee let mecceeve vee kejlee Gmekee~
veneR efkeS nQ letves heehe yengle,
ngDee nw legPemes keesF& Yeejer DehejeOe,
ogeW keer jen euee nw let,
keg vee keg letves efkees nQ heehe~
nes peeles nQ ve og peve,
hejcesMJej GvnW meHeuelee veneR oslee,
nBmeer kee hee$e Jees yeveles nQ,
meppeveeW kees en emeVelee oslee~
mJeeb kees Dee|hele kej hejcesMJej kees,
leye let Deetye, Meebefle heeesiee,
eefo let Ssmee kejs lees let,
Oeve Deewj meHeue nes peeesiee~
173
Dehevee ues eefo let Gmekeer meerKe,
efHej eefo hejcesMJej kes heeme Deees,
heehe otj kej Deheves Iej mes,
leye Meeeo henues mee let nes peees~
G"e mekesiee efmej Gmekes meeceves,
efHej let efJeveleer Gmemes kej mekesiee,
megvee kejsiee leye Jen lesjer,
ekeeMe lesjs ceeie& hej ecekesiee~
yeesuee Deetye ceQ kenlee ntB Deye Yeer,
os jne nw ke[e oC[ cegPes hejcesMJej,
Fmeefuees efMekeeele kej jne ntB ceQ,
keeMe! peeve heelee keneB nw hejcesMJej~
megveelee hejcesMJej kees ceQ Deheveer keLee,
neslee cesje cegBn egefeeeW mes Yeje,
peevevee eenlee ntB efke kewmes,
osiee Gej Jen cesjs lekeeX kee~
keee Deheveer ceneMeefe kes meeLe,
efJe nes Jees cesjer vee megvesiee,
veneR, ceQ Ske veske Jeefe ntB,
cegPes Deheveer keneveer kees kenves osiee~
peeTB ceQ keneR Yeer, efkemeer efoMee ceW,
hej hejcesMJej veneR efoKelee nw cegPekees,
efkevleg cesjs nj keoce hej efveieen,
jKelee nw hejcesMJej, ueielee nw cegPekees~
peye cesjer Jen hejer#ee ues egkesiee,
yegje veneR keg cegPe ceW heeesiee,
meoe euelee jne Gmekeer jen hej,
cegPes Keje meesvee mee Jen heeesiee~
hej hejcesMJej pees eens kej mekelee,
efJejesOe Gmekee keesF& kej veneR mekelee,
pees eespevee yevee ueer nw Gmeves,
kejsiee Jees hetjer, FmeefueS ntB [jlee~
kejlee nw Jen cesje oe ogye&ue,
Deewj hejcesMJej cegPes YeeYeerle kejlee,
meIeve DebOekeej {kelee nw cesje cegKe,
uesefkeve eghe cegPes kej veneR mekelee~
keeeW veneR kejlee nw hejcesMJej,
lee mecee meercee veee kejves keer,
ueesie pees ceeveles nQ hejcesMJej kees,
keeeW he[leer nw GvnW yee peesnveer~
Devle veneR ogeW kes ueeuee kee,
efhe-efhe kej kejles jnles Deleeeej,
menles jnles peguce og peveeW kee,
efveye&ue, Je=, DeveeLe, efJeOeJeeeW Deewj ueeeej~
hej efveieues peeSbies Jees keyeeW eje,
eeo vee Lees[e Yeer jKee peeSiee,
eens efkeleves Yeer nes peees yeueMeeueer,
Yejesmee peerJeve kee vee efceue heeSiee~
mecYeJe nw Lees[s mecee kes efuees,
jnves os hejcesMJej GvnW megjef#ele,
hej jKelee nw Jen efveieen Gve hej,
meHeuelee Gvekeer nesleer nw #eefCeke~
eefo es yeeleW mele veneR lees,
Pet" FvnW keewve efme kej mekelee,
cesjs Meyo eefo eueehe cee$e nQ,
lees ueeDeeW keneR mes kee legce Gmekee~
efyeuoo kee Deetye kees Gej
kene efyeuoo ves hejcesMJej Meemeke nw,
eeefnes meye kees hejcesMJej mes [jvee,
nes mekelee veneR keesF& meJe&Lee efveoex<e,
cegefMkeue Keje Gmekeer kemeewer hej Glejvee~
Deetye kee efyeuoo kees Gej
yeesuee Deetye leye Deheves efce$eeW mes,
oer nw mecceefle legceves efveye&gef kees,
kewmee cene%eeve efoKeeee nw legceves,
efceueer nw ceoo keneB mes legcekees~
174
ceneve DeeMee&kece& kejlee nw hejcesMJej,
nce Deuhe%e yeme peeveles Lees[e mee,
kewmes keesF& Yeer Jeefe hejcesMJej keer,
ceneve Meefe kees meecege peeve mekelee~
efpelevee mele nw efke hejcesMJej peerlee,
DeveeehetCe& nw Glevee ner Jen cesjs eefle,
efkevleg peye leke cegPe ceW eeCe nQ,
ceQ oes<eer ntB vee ceevetBiee keYeer~
og ueesie eenW keg Yeer kej ueW,
Gvekee Devle vee keYeer neslee Yeuee,
Oeve-mecheefe Jees efkeleveer Yeer pees[ ueW,
heeveer kes yegoyegos meer nes peeleer Hevee~
hee mekeles nes he=LJeer ceW Kepeevee,
hej efJeJeske keesF& keneB hee mekelee,
meesves, eeBoer ee jlveeW kes yeoues,
vee ner efJeJeske Kejeroe pee mekelee~
yeme hejcesMJej ner peevelee efJeJeske kees,
hejKee Gmeves ner cetue efJeJeske kee,
peye kene Gmeves enesJee kee mecceeve kejes,
Gmeves efJeJeske kee meceLe&ve efkeee Lee~
Deetye Deheveer yeele peejer jKelee nw
keeMe! cesje peerJeve Jewmee ner neslee,
pewmee iegpejs Jee ceW Lee,
kejlee Lee peye cesjer jKeJeeueer Jees,
Deewj Oeeve cesje Jees jKelee Lee~
cesje efveke efce$e Lee leye hejcesMJej,
meye kejles Les leye cesje mecceeve,
eMebmee kejles Les leye meye cesjer,
ceQ Yeer jKelee Lee meyekee Oeeve~
Deye ess Yeer yeveeles nw cesje cepeeke,
cesje veece yeve ieee Ske DeheMeyo,
kejles nQ Jees cegPe hej enej,
eenles nQ ceQ nes peeTB ve~
hegkeejlee ntB legPes meneje heeves kees,
hej ns hejcesMJej, let veneR megvelee,
nes ieee let cesjs efuees efveo&eer, Gej vee efoee Deetye kes lekeeX kee,
cejs nges kees keeeW let ceejlee~ meeefyele vee kej mekes oes<eer Gmes~
ceQves pees efkeee peevelee nw hejcesMJej,
osKelee nw Jees cesjs oe kees,
YekeW neW keoce eefo cesjs keYeer,
lees leewues cegPes Kejer lejepet mes Jees~
efJeOeJeeDeeW Deewj DeveeLe yeeeW kee,
jKelee jne ntB ceQ Oeeve meoe,
vee DeefYeceeve efkeee keYeer Oeve kee,
vee Gmekes efmeJee efkemeer kees hetpee~
pejleceboeW keer kejlee jne meneelee,
Deheves oes<eeW kees keYeer vee efheeee,
[je vee Deheves Me$egDeeW mes keYeer,
vee ner keYeer efkemeer kees [jeee~
keeMe! hejcesMJej cegPes Gej oslee,
keeMe! cesjer ieuele yeeleeW kees efueKelee,
pees efkeee Gmes mecePeeTieeB Gmekees,
mej G"e, ceQ Gmekes meeceves peelee~
peevee efce$eeW ves, vee ceevesiee Deetye,
ceevelee nw Jees Kego kees oes<ejefnle,
es[ efoee leye mecePeevee Gmekees,
meesee kej jne Kego kee Deefnle~
Sueernt kee keLeve
JeneR Sueernt veeceke Lee Ske Jeefe,
eesOe yengle Gmes Deetye hej Deeee,
yeleeee Deetye ves Kego kees veske,
Deewj meeje oes<e hejcesMJej hej ueieeee~
yeesuee Jen ceQ ese ntB meyemes,
Fmeefuees Deye leke kejlee jne eleer#ee,
uesefkeve pees Deeeg ceW ye[s neW,
yegef hej DeefOekeej veneR kesJeue Gvekee~
175
keneB Deetye kes leerveeW efce$eeW mes, efhee veneR mekelee keesF& og Jeefe,
megves ceQves legcnejs leke& Oeeve mes, Deheves Deehe kees keYeer hejcesMJej mes,
Gefele veneR efkemeer kes efuees Yeer,
veee kee Jee efveefMele kejs Gmemes~
keneB letves, Deetye ceQ oes<eer veneR, kej osiee ve yegjs ueesieeW kees,
efkeee vee ceQves keesF& DehejeOe, hejcesMJej DeJeMe oC[ GvnW osiee,
efHej Yeer hejcesMJej ves heeee Kees, eefo kej ues keesF& efveCe&e hejcesMJej,
[euee cesjs hewjeW ceW kee"~ lees kewmes keesF& oes<e Gmekees osiee~
hej hejcesMJej meeJeOeeve kejlee nw, kenWies efJeJeskeer peve Deetye kes efuees,
nj yeele mhe kej oslee nw Jees, DeyeesOe Jeefe pewmeer yeeleW Jen kejlee,
efkeS peelee nw heehe hej heehe,
jeskelee nw meyekees yegjer yeeleeW mes,
ce=leg kes osMe mes yeeelee nw Jees~ hej keuebefkele hejcesMJej kees kejlee jnlee~
neslee efveke ce=leg kes peye meppeve Jeefe, lesjs yegje ee Yeuee kejves mes,
keesF& mJeie&otle hejcesMJej mes en kenlee, keg veneRr yevelee efyeie[lee hejcesMJej kee,
Gmekee cetue egkeeves keer Ske jen, lesjs heehe Deewj hetCe keee& meye,
cegPes efceue ieF&, Jen hejcesMJej mes kenlee~ yegje Yeuee kejWies lesjs pewmeeW kee~
peye Jen Jeefe nes peelee mJemLe, neslee nw peye ueesieeW kes meeLe Deveee,
kejlee Jen hejcesMJej kee iegCeieeve, meneelee veneR ceeBieles Jees hejcesMJej mes,
Deheves heehe mJeerkeej kejlee Jen, Deewj yegjs ueesie nesles nQ DeefYeceeveer,
ceevelee hejcesMJej kee Jen Snmeeve~ Gej veneR heeles ceeBieves hej Yeer Gmemes~
DeeDees heefjefmLeefle kees nce hejKeW, hejcesMJej Gve hej Oeeve veneR oslee,
Fmeer lejn Jees lesjer vee megvesiee,
kejW efveCe&e efke keee nw Gefele,
keneB Deetye ves Jen efveoex<e nw, kejlee let Gmemes efceueves keer eleer#ee,
efkeee hejcesMJej ves Gmekes meeLe Devegefele~ hej JeLe& nw es let peevesiee~
keYeer Yeer hejcesMJej yegje vee kejsiee, Yespelee nw hejcesMJej efJeheefeeeb,
Jen lees yeme keceeX kee Heue oslee, ueesieeW kees peieeves kes efuees,
mJeeb meJe&Meefeceeve nw Jen hejcesMJej, pees veneR megveles Gmekeer yeele,
eenlee lees meyekes eeCe nj ueslee~ es[ oslee GvnW cejves kes efuees~
keee meeselee nw let Deetye, Yespeer ieF& nQ legPe hej efJeheefeeeb,
oes<e keee let Gmes os mekelee, leeefke let heehe kees enCe ve kejs,
cegefKeee, jepee, Gmekes meeceves veieCe nQ, hejcesMJej keer ceefncee ceneve nw,
Jen hejcesMJej nw efve<he#e meJe&Lee~ cegefMkeue nw keesF& Gmes mecePe mekes~
176
hejcesMJej ecekeelee DeekeeMe ceW efyepeueer,
iejpelee nw efHej DeodYegle JeeCeer ceQ,
hejcesMJej kejlee nw Ssmes ye[s kece&,
meceLe& veneR efpevnW nce mecePeves ceW~
Yespelee nw hejcesMJej efnce Deewj Je<ee&,
hejcesMJej kee MJeeme yeHe& kees jelee,
pecee oslee nw hejcesMJej meeiej kees,
Deewj Jener yeeoueeW ceW peue Yejlee~
Deetye keee let peevelee nw en,
kewmes hejcesMJej en meye kejlee,
hejcesMJej kee %eeve nw mechetCe&,
hej let es yeeleW veneR peevelee~
kejlee nw hejcesMJej veee meoe ner,
JeJenej kejlee nw efve<he#elee kes meeLe,
hej pees Kego kees yegefceeve mecePeles,
Jes DeefYeceeveer vee kejles Deeoj eehle~
efHej enesJee ves letHeeve ceW mes,
efoee Gej Deetye kees Deewj kene,
en keewve Jeefe nw pees Fme lejn,
yeeleW Fleveer cetKe&lee Yejer kej jne~
efHej kene Deetye mes enesJee ves,
meg{ heg<e keer YeeBefle legce yevees,
Deewj eMve pees ceQ hetbt legcemes,
Gej osves kees leweej nes jnes~
efkemeves efveefMele efkeee efJemleej mebmeej kee,
efkemeves meeiej kees Heerles mes veehee,
efkeme hej jKeer he=LJeer keer veeRrJe,
efkemeves meeiej kes eJeen kees Leecee~
keee Yeesj lesjer Dee%ee mes Gieer,
ee ekeeMe lesjer Dee%ee mes ngDee,
keee let meeiej leue hej euee,
keee ce=leg ueeske kee legPekees helee~
eefo peevelee let, cegPekees yelee os,
keneB mes ekeeMe ee DevOesje Deelee,
ee Gielee nw peneB mes metjpe,
ee peneB mes Je<ee& peue Deelee~
keee mehlee|<e kees let yeeBOe mekelee,
ee ce=ieefMeje kee yevOeve Keesue mekelee,
ee kejles pees veYe kee Meemeve,
keee let Gve efveeceeW kees peevelee~
yelee ceveg<e kes ceve ceW efJeJeske,
Deewj yegef kees mecePeoejer oslee keewve,
yelee keee let yeeoue efieve mekelee,
ee Gvekees yejmeves mes jeskelee keewve~
keee let peevelee keye yeeleer hene[er yekejer,
ee osKee letves peye efnjCeer yeeleer,
keewve es[lee pebieueer ieOeeW kees Deepeeo,
yelee efkemeves Keesue oer Gvekeer jmmeer~
efkeee letves Deetye hejcesMJej mes leke&,
oes<eer cegPes yegje kejves kee "njeee,
yeesuee Deetye ceQ yengle leg ntB,
legPes Gej osves kee meeceLe& vee heeee~
efHej yeesuee enesJee DeeBOeer ceW mes,
Deetye, heg<e keer lejn Ke[e nes,
ceQ hettbiee legPemes keg eMve,
Gve eMveeW kee Gej cegPekees oes~
keee let meeselee nw ceQ veeeer veneR ntB,
ee cegPes yegjs kece kee oes<eer ceevelee,
leeefke let efoKee mekes efke let Gefele nw,
keee let cegPe pewmee keg kej mekelee~
eefo jKelee cegPe pewmeer Meefe Deewj meeceLe&,
lees Deetye ceefncee os mJeeb kees,
kej mekelee pees let cesjer meceevelee,
lees Deetye oC[ os let ogeW kees~
177
ogeW Deewj DeefYeceeefveeeW kees kegeue os,
Yespe os Gvekees let keyeeW ceW,
let eefo Ssmee kej mekelee lees,
meceLe& nesiee Kego kees yeee uesves ceW~
ceQves ner yeveeee peueiepe kees,
Deewj ceQves ner yeveeee nw legPekees,
henuee heMeg nw efpemes yeveeee ceQves,
yengle MeefeMeeueer heMeg neslee nw Jees~
Deetye yelee keee let efueyeeleve* kees,
ceueer kes keeBs mes heke[ mekelee,
keee Jen legPemes [j peeesiee ee,
keee Gmekee keg let efyeiee[ mekelee~
Deleble MeefeMeeueer yeveeee efueyeeleeve kees,
epe kes meceeve Mejerj neslee nw Gmekee,
meYeer pebieueer heMegDeeW kee Jen jepee,
cewves ner Jen meeiej kee owle jee~
Deetye kee enesJee kees Gej
leye Deetye ves kene enesJee mes,
ns enesJee, let meye kej mekelee,
yevee mekelee nw let eespeveeeW Deewj
keesF& Yeer GvnW veneR yeoue mekelee~
enesJee letves hete en eMve,
en DeyeesOe Jeefe nw keewve,
kej jne cetKe&leehetCe& pees yeeles,
jKelee veneR keeeW Jees ceewve~
kejer ceQves Gvekes yeejs ceW yeeleW,
pees eerpeW cesjer mecePe mes hejs LeeR,
megvee Lee ceQves lesjs yeejs ceW,
hej Deepe ceQves legPemes yeeleW keer~
* efueyeeleeve meeiej kee owle
osKe efueee legPes Deheveer DeeBKeeW mes,
ceQ ueefppele ntB mJeeb Deheves efuees,
kejlee ntB eefle%ee Oetue ceW yew",
mJeeb kees hetCe&leee yeoueves kes efuees~
enesJee kee Deetye keer mecheefe kees
ueew evee
legPemes Deewj lesjs oes efce$eeW mes,
eesefOele ntB, enesJee ves Sueerhepe mes kene,
kene Devegefele cesjs yeejs ceW legceves,
hej Deetye ves Gefele yeeleeW kees kene~
meele yewue Deewj meele Yes[W ueskej,
peeDees cesjs oeme Deetye kes heeme,
Deheves efuees nesceyeefue e{eDees Gvekeer,
kenes Deetye kejs legcnejs efuees Dejoeme~
efveMee otBiee Gmekeer eeLe&vee kee Gej,
efHej Jewmee oC[ vee otBiee legcekees,
keeeWefke legce ueesie yengle cetKe& Les,
ke[e oC[ efceuevee eeefnes Lee legcekees~
Sueerhepe, efyeuoo Deewj meesheej ves,
efkeee enesJee keer Dee%ee kee heeueve,
megve kej Deetye keer eeLe&vee enesJee ves,
efkeee #ecee GvnW Deetye kes keejCe~
kejer ke=hee enesJee ves Deetye hej,
henues mes Yeer Gmes peeoe efoee,
Oeve-oewuele, Iej, heg$e Deewj hegef$eeeb,
metKe mes Yejhetj Gmes kej efoee~
Ske meew eeueerme Je<e& peerefJele jne,
Deetye en ke=hee heeves kes yeeo,
eej heeref{eeW kee Gmeves cegBn osKee,
megKeer Deewj mJemLe peerJeve ngDee eehle~
178
 Yepeve mebefnlee
Fme DeOeee ceW YepeveeW kee meben,
enesJee hejcesMJej keer mlegefle kee ieeve,
ee meefnle pees efoue mes ieelee, keee& kejW meye keesF& ueesie,
heelee Jen Meeefvle, megj#ee Deewj mecceeve~
179
veerefleJeeve
veerefleJeeve es jepee meguewceeve kes,
efueKes iees nQ en Fmeefuees,
leeefke ceveg<e yegef kees heees,
Deewj DevegMeemeve kees enCe kejs~
Oece&, veee Deewj efve<he#elee mes,
heeheer eefo eenW legPes Hegmeueevee,
efJeJeskeMeerue Deewj DevegMeeefmele peerJeve heeeW,
Des-yegjs kees heneeveW ueesie~
yegefceeve megve efvepe %eeve ye{eJeW,
efoMee efveoxMe heeeW mecePeoej ueesie,
mecePe mekeW veerefle Deewj %eeve keer yeeleW,
hensueer Yejer yeeleW Yeer mecePeW ueesie~
MegDeele %eeve keer nesleer leye,
peye ueesie enesJee kee Yee ceeveles,
efkevlet cetKe& peve lees ncesMee mes,
yegef Deewj DevegMeemeve kees leg ceeveles~
efJeJeskehetCe& yevees, esleeJeveer : eueesYeve
mes yeees
ns cesjs heg$e efhelee keer efMe#ee,
Deewj Yetue cele ceelee keer vemeernle,
yeveWies Jes lesjs ieues kee nej,
Deewj Meer<e mepeeves kees Jees cegkeg~
esleeJeveer : yegjer mebiele mes yeees
lees Gvekes Hegmeueeves ceW vee Deevee,
yeveeS eefo uet kee menYeeieer lees,
meeLe Gvekes let keYeer vee euevee~
neslee JeLe& meoe peeue kee Hewueevee,
Kego ner Jees HeBmeles peeue ceW,
neslee nw Deble yegjeF& kee yegje,
eeCe nj ueslee ueesYe Deble ceW~
esleeJeveer : yegefnerve cele yevees
yegef ncesMee Deeieen kejleer nw,
mejue jen legcnW ceesnsieer keye leke,
Gheneme ceW keye leke Deevevo heeDeesies,
Ie=Cee %eeve mes kejesies keye leke~
180
Ghesef#ele kejer legceves cesjer meye mecceefleeeb,
Deewj Hekeej cesjer keYeer vee mJeerkeejer,
eens DeYeer legce peevees vee peevees,
Gmekee heefjCeece Devle ceW nesiee efJeveeMekeejer~
Gme mecee Jes hegkeejWies cegPes,
hej Gej cegPemes Jees vee heeeWies,
kejles jns meoe %eeve mes Ie=Cee,
kejveer kee Heue Jes DeJeMe heeeWies~
meerOeeW keer ceveceeveer GvnW ues [tyesieer,
DeelcemegKe cetKeeX kees ve kej osiee,
hej cesjer megveves Jeeuee jnsiee megjef#ele,
neefve jefnle, meoe ewve mes jnsiee~
yegef kes vewefleke ueeYe
yegef keer yeele uesefkeve pees megvelee,
Deewj hegkeejlee pees Devle&ef kes efuees,
mecePeyetPe kes efuees eeeme jle pees,
hee$e neslee efoJe %eeve heeves kes efuees~
enesJee ner oslee nw yegef,
enesJee ner nw %eeve kee Yeb[ej,
efpevekee eueve efJeJeskehetCe& jnlee nw,
Gve YeeeW keer oslee jen mebJeej~
leYeer let mecePesiee Yeueer jen kees,
meoyegef lesjer jKeJeeueer kejsieer,
yeeeSieer legPekees Jen yegjer yeeleW mes,
nj jen lesjer Jen megueYe kejsieer~
Gece peerJeve mes mebheVelee
enesJee ceW efJeMJeeme jKe
esce Deewj efJeMJemeveerelee vee es[s legPes,
ceve mes Yejesmee jKe enesJee hej,
yegefceeve vee mecePe mJeeb Deheves kees,
enesJee mes Deewj heehe kejves mes [j~
enesJee kees Dee|hele kej
Deheveer Ghepe kes henues HeueeW mes,
Deewj mecheefe mes enesJee kee ceeve kej,
GHeveles jnWies lesjs hee$e oeKeceOeg mes,
Yejs jnWies lesjs YeC[ej Thej leke~
enesJee kee oC[ mJeerkeej ues
ceeve ues let enesJee kee DevegMeemeve,
ueiee yegjer cele Gmekeer Hekeej,
[eblee nQ Jen GvneR kees kesJeue,
efpevemes enesJee kejlee nw heej~
efJeJeske kee cenJe
yegef Deleble ner cetueJeeve nw,
osleer megoerIe& peerJeve, mecceeve, mecheefe,
Oejleer keer veeRJe, DeekeeMe keer efmLejlee,
enesJee ves me=ef yegef mes jeer~
nesves cele os ef mes DeesPeue,
Yeso Yeues-yegjs kee Deewj efJeJeske,
megjef#ele nes efvepe ceeie& efJeejsiee let,
legPekees jnsiee vee efHej keesF& Keso~
peye leke lesjs JeMe ceW nes,
meppeveeW mes DeeF& otj cele jKe,
eefo lesjs heeme Gmekee keg jKee nes lees,
he[esmeer kees osves ceW let vee efPePeke~
efJeMJeeme eesie nes eefo lesje he[esmeer,
<e[eb$e cele je let Gmekes efKeueeHe,
DekeejCe ner vee keesme let Gmekees,
lesjs eefle nes efoue efpemekee meeHe~
s<e cele jKe ogeW mes Yeer,
Deewj Gvekeer meer eue vee eeue,
Ie=Cee kejlee nw enesJee ogeW mes,
meppeveeW keer Jees kejlee meBYeeue~
181
enesJee kee Meehe og kes Iej,
veske kes Iej DeeMeerJee&o oslee Jees,
ieJeeaues G=bKeue keer nBmeer G[elee,
Deewj oerve hej ke=hee kejlee nw Jees~
efJeJeske kee cenJe
Ske keesceue efMeMeg Le peye ceQ,
cegPemes cesjer ceelee ves kene Lee,
yegef Deewj mecePe yetPe mes pees,
kejlee nw esce Jen megjef#ele jnlee~
meeJeOeeve jn efJeeejeW kes yeejs ceW,
efJeeej peerJeve kees efveeb$eCe ceW jKeles,
meerOeer jen hej pees eenles euevee,
yegje keece Jees kejves mes yeeles~
hejeF& eer mes yees jn, JeeefYeeej efJeveeMe
kee cetue nw
Deheveer helveer kes mebie Deevevo cevee
ns cesjs heg$e megve cesjs Jeeve,
hejeF& eer mes otj ner jnvee,
ceer"er ueie mekeleer nQ Gmekeer yeeleW,
hej Deble Gmekee neslee Yeuee vee~
Deheves ner peue-kegb[ mes heer heeveer,
nes Gme hej lesje Skecee$e DeefOekeej,
jn Deheveer helveer kes meeLe Deeveefvole,
mebie Gmekes Heues-Hetues esce JeJenej~
keesF& etke cele kej
efyevee mecePes oer efkemeer keer peceevele,
ee Jeeveye efkemeer kes efuees ngDee,
lees mJeeb kees Gyeejves kes efuees,
Devegvee-efJevee mes let Gmekees cevee~
veerob vee Deees DeeBKeeW ceW lesjer,
heuekeW lesjer Pehekeer vee ueW,
peeue ceW HeBmee he#eer ee efnjCeer mee,
let mJeeb kees Gmemes g[e ues~
Deeuemeer cele yevees
Dejs Dees Deeuemeer eereR mes meerKe,
yeesjleer nw Yeespeve Jen Oejleer ceW,
vee keesF& veeeke, efvejer#eke ee Meemeke,
hej ueieer jnleer Jees Deheves keece ceW
he[s jnles legce Deeueme kes ceejs,
Fme efvee mes legce keye peeiesieW,
neLe hej neLe jKes jnves mes,
keYeer vee cekemeo legce hee mekeesies~
ogpeve
veere Deewj og Jen neslee nw,
pees yegjer yeeleW yeesuelee efHejlee,
kejlee pees FMeejs Deheves DebieeW mes,
ceve ceW <e[eb$e jelee efHejlee~
Jes meele yeeleW efpevnW enesJee Ie=Cee
kejlee nw
es Jees yeeleW nQ efpevemes,
kejlee nw enesJee Ie=Cee,
ieJeeaueer DeeBKeW, Pet"er JeeCeer,
Deewj oe kegeeeW mes Yeje~
DeyeesOe keer nlee kejles pees neLe,
hewj pees heehe kejves kees oew[les,
Pet" Gieueves Jeeues Pet"s ieJeen,
Deewj pees YeeFeeW ceW Het [ueJeeles~
ogjeeej kes efJe esleeJeveer, efJeJeske
ogjeeej mes yeeelee nw
ns cesjs heg$e, efhelee keer Dee%ee,
ceelee keer meerKe keYeer vee eue,
j#ee kejWies Deewj jen efoKeeeWies legPes,
yevee ues GvnW ieues kee nej~
182
ceelee-efhelee keer meerKe Jees oerheke nw,
pees lesje heLe kejlee nw Deeueesefkele,
Gvekeer efMe#ee lesjs peerJeve kee ceeie& nw,
meeseles ncesMee Jees lesje ner efnle~
Yekeves vee os let ceve kees,
vee Deve eer hej nes Deemee,
yejyeeo kej oslee en peerJeve kees,
nes peelee nw meeje peerJeve DeefYeMehle~
megyegef keer hegkeej
kenleer nw megyegef en hegkeej kej,
KepeeveeW mes Yeer cenJehetCe& nw %eeve,
yegef kes menejs eueles nQ jepe,
%eeveer peve heeles nj peien mecceeve~
me=ef mes henues jee enesJee ves,
yegef kees efoee Gmeves henuee mLeeve,
Oeve nQ Jes pees yegef Deheveeles,
otj kejles pees Dehevee De%eeve~
megyegef Deewj ogyegef
Gheneme kejves Jeeues kees megOeejvee,
efveceb$eCe osvee nw Deheceeve kees,
Fmeer lejn pees veere kees mecePeeles,
Gmemes ieeueer Keeles nQ Jees~
eefo efJeJeskeer Jeefe kees mecePeeDees,
lees legcemes esce kejlee nw Jees,
yegefceeve ee Oeceea kees efmeKeevee,
JeLe& keYeer vee neslee Jees~
megyegef heeves kee henuee keoce nw,
hejcesMJej enesJee kee Deeoj kejvee,
Deewj mecePe yetPe keer henueer meer{er,
mecegefele %eeve enesJee kee heevee~
meguewceeve keer metefeeeb
meguewceeve keer es nQ metefeeeb,
pees FvnW Deheveelee Jees megKe heelee,
yegefceeve heg$e neslee Deevevo efhelee kee,
cetKe& heg$e ceelee kees og:Ke oelee~
heehe keer keceeF& nesleer nw JeLe&,
Oece& ceW Peeve ceewle mes yeeelee,
veske kees Yeespeve oslee nw enesJee,
hetjer veneR kejlee ogeW keer ueeuemee~
Oeceea heeles DeeMeer<e meYeer keer,
ogeW kes cegKe mes GHeveleer eEnmee,
efJeJeskeMeerue Jeefe jnlee nw megjef#ele,
s{er eeue JeeueeW kee Hetsiee YeeC[e~
esce {ke ueslee meye oes<eeW kees,
og Yeso-YeeJeeW kees Gesefpele kejlee,
yegefceeve ueesie kejles %eeve kee mebee,
cetKe& cegKe Keesue efJeheefe kees yegueelee~
Oeeefveke kee Oeve cepeyetle efkeuee,
oerve keer oervelee, Gmekee efJeveeMe,
veske keer keceeF& peerJeve osleer nw,
og keer Deee, kejleer nleeMe~
yewj hej hejoe efceLeeJeeefolee nw,
efvevoe Hewueevee cet{eW kee keece,
otj veneR neslee heehe yeesueves mes,
pegyeeve kees ueieece, yegefceeveeW kee keece~
Oeceea kee YeefJe<e Deevevo Guueeme nw,
og keer DeeMee JeLe& jn peeleer,
DeefYeceeve kes meeLe Deelee nw Deheceeve,
efkevleg vecelee efJeJeske kees Deheveeleer~
peye cejlee nw keesF& og,
Gmekeer DeeMee Yeer cej peeleer,
Deheveer Meefe mes pees Leer Dehes#ee,
Jen lees JeLe& ner eueer peeleer~
183
gkeeje efJeheefe mes hee ueslee Oeceea,
hej og kes efmej Dee he[leer,
Oeceea kee efJekeeme oslee nw Deevevo,
ogpe&ve kes veeMe hej ogefveee n<ee&leer~
efJeJeskenerve kejlee Deheceeve he[esmeer kee,
mecePeoej Jeefe jnlee egheeehe,
elegjeeer pees kejles, Yeso Gieueles,
efJeMJeemeer efheeles Yeso keer yeele~
ceeie&oMe&ve efyevee efiej peeles je^,
meueenkeej peerle kees megefveefMele kejles,
Devepeevee peeefceve peer kee pebpeeue,
Kegues neLeeW Jeeues megjef#ele jnles~
oeeueg peve heeles nQ Deeoj,
efveo&eer mJeeb hej efJeheefe ueeles,
og Keeles keceeF& heehe keer,
veske peve veske yeouee heeles~
og keYeer vee yeesiee oC[ mes,
efkevleg pees veske nQ t peeeWies,
oeveer kee ueeYe ye{lee jnlee nw,
Devegefele mebeenke oefj nesles peeeWies~
yegPeelee nw pees otmejeW keer heeme,
Gmekeer heeme lees Kego yegPe peeleer,
YeueeF& kee Fgke eMe heelee nw,
yegjeW kes neLe yegjeF& ner Deeleer~
Oeve kee Yejesmee, metKes hees mee,
vee peeves keye Pe[ peeesiee,
efkevleg Yejesmee efpevekees F&ceeve kee,
veF& keesheue mee efKeuelee peeesiee~
pees Deheves Iejeves hej efJeheefe ueeesiee,
yeoues ceW Gmes yejyeeoer ner efceuesieer,
cetKe& yeve jnsiee oeme yegefceeve kee,
heeheer kees kegkeceeX keer mepee efceuesieer~
Gece helveer nesleer ieJe& heefle kee,
ueppeenerve, pewmes yeerceejer Mejerj keer,
veeemebiele nesleer veskeeW keer eespeveeSb,
ogeW keer meueen kehe mes Yejer~
Gece nw heefjece kej Yejvee hes,
yepeees YetKes jn mJeebie kejves mes,
veske ueesie jKeles heMeg kee Yeer Keeue,
og oee Yeer kejlee etjlee mes~
keesceue JeeCeer meHeuelee keer kegbpeer,
pewmes ke[er cesnvele osleer meHeuelee,
cetKe& ceeveles Deheveer ner yeele,
yegefceeve Jeefe mevceefle kees megvelee~
cetKe& efoKeueelee nw PegBPeueen Deheveer,
yegefceeve Ghes#ee kejlee Deheceeve keer,
mechetCe& mee#eer Kejer ieJeener oslee,
Pet"e mee#eer yeveelee nw yeeleW Pet"er~
DeefJeeeefjle JeeCeer soleer leueJeej meer,
efJeJeskehetCe& JeeCeer IeeJeeW kees Yejleer,
melehetCe& JeeCeer nesleer nw Decej,
Pet"er JeeCeer #eCe Yej vee efkeleer~
efceleYee<eer nesles nQ %eeveer peve,
cetKe& yeesuekej Dehevee De%eeve oMee&lee,
megjef#ele jnles eewkeme JeeCeer Jeeues,
hej yekeJeeoer efJeveeMe kees heelee~
OeveJeeve kees peerJeve yeeeves kes efuees,
Dehevee Oeve efHejewleer ceW ueieevee he[lee,
efkevleg oerve Fme Yee mes cege,
Gmes j#ee kee [j ve meleelee~
Denbkeej kesJeue Peie[eW kees heveheelee,
yesFceeveer kee Oeve Oetue nes peelee,
uesefkeve mebefele kejlee pees yetBo-yetBo,
Gmekee Oeve efvejvlej ye{lee ner peelee~
184
DeeMee nervelee Goeme kejleer ceve kees,
keecevee keer hete|le emeVelee Yej osleer,
efMe#ee kee Deveeoj he[lee nw ceBniee,
heeueve Gmekee efevlee cege kej osleer~
kegefue mevosMeJeenke he[lee nw ke ceW,
hej efJeMJemeveere otle oslee nw Meebefle,
cetKeeX kee meeLeer ve nes peelee,
megKe osleer nw yegefceeveeW keer mebieefle~
ogYee&ie heeefheeeW kee heere kejlee,
hej veske ueesie heeles KegMeneueer,
oerve kee Kesle Hemeue oslee Yejhetj,
hej Deveee Gmes ues peelee yegnejer~
pees heg$e kees keYeer oC[ vee oslee,
Jen Deheves heg$e mes esce vee kejlee,
efkevleg pees kejlee Deheves heg$e mes esce,
Jen elve mes Gmes DevegMeeefmele kejlee~
Oeceea peve ceve mes Keeles nQ,
Deewj nesles nQ hetCe& le=hle Jees,
efkevleg Yejlee veneR hes ogeW kee,
eens efkelevee Yeer Kee ueW Jees~
yegefceeve eer yeveeleer Deheves Iej kees,
cetKe& eer Iej Kego ner Gpee[leer,
yegefceeve keer JeeCeer kejleer nw j#ee,
cetKe& keer yeeleW Gmes [b[s he[Jeeleer~
efpevekes yewue yeBOes jnles nQ,
Keeueer jnles nQ Gvekes Keefueneve,
yewueeW kes yeue hej ner heelee nw,
Deer Kesleer Deewj Hemeue efkemeeve~
peevelee nw ceve Deheveer heer[e kees,
Gmekee og:Ke keesF& yeeB veneR heelee,
jeslee nw ceve nBmeles ngS Yeer,
Deevevo Yeer og:Ke ceW yeoue peelee~
meerOes ueesie peuoer kej uesles efJeMJeeme, ceveg<e jelee nw Deheveer ner eespeveeSb, hejKelee nw enesJee ueesieeW kee oe,
hewj jKelee efJeJeskeer meese mecePekej, hej keee& he GvnW oslee nw enesJee, pewmes meesvee Deewj eeBoer hejKes peeles,
cetKe& kejlee meye GleeJeuesheve mes, ueieleer Deheveer jenW Gmes heehe jefnle, kegefue oe Jeeues jnles nQ ogKeer,
yegefceeve kees jnlee enesJee kee [j~ hej Gmekeer efveele hejKelee nw enesJee~ ueer, keheer, efJeheoe ceW efIej peeles~
efpeme Jeefe kees peuoer Deelee eesOe, nj efkemeer Jemleg kees jee nw, veeleer-heesles nesles Je=eW kee cegkeg,
kej peelee JesJepen yesJeketHeer kes keece, Deheves GsMe mes enesJee ves, ceelee-efhelee Gvekes yeeeW kee ceeve,
Deewj Jen pees ue-boer neslee, pees keg let kejlee Gmekees mecee|hele, Deveghece YeW nesleer Ske Deer helveer,
ueesieeW keer Ie=Cee heelee megyen-Meece~ meHeuelee oslee nw enesJee GmeceW~ enesJee keer lejHe mes yesnlej F&veece~
iejerye kees he[esmeer Yeer jKeles otj, kejlee nw Ie=Cee enesJee Gvemes, Jen pees yegjeF& hej [euelee heoe&,
Oeveer ueesieeW kes nesles efce$e Deveske, efpevekes ceve ceW Yeje ngDee Denbkeej, ye{elee nw Jen esce ueesieeW ceW,
heehe nw he[esmeer kees leg ceevevee, esce Deewj efJeMJeeme yeveeles nQ heefJe$e, uesefkeve pees yeele kees G[elee jnlee,
iejeryeeW hej oee kejles nQ veske~ yegjeF& mes yeeelee enesJee kee efJeeej~ [eue oslee nw Het efce$eeW ceW~
efJemle=le efJeMeeue epee jepee keer ceefncee, jepee pees yeesuelee, efveece yeve peelee, Peie[e Meg kejvee Ssmee nw,
hej epee efyevee jepee ve nes peelee, Dele: etkes veneR veee mes Jees, pewmes yeeBOe keesF& lees[ efoee peees,
Oewe&Jeeve Jeefe mecePe-yetPe jKeles nQ, veskeer hej ner eEmenemeve efkelee nw, yeele Kelce kej osvee Dee nw,
eesOeer Jeefe Deheveer cetKe&lee oMee&lee~ Dele: kejs Ie=Cee yegjs keece mes Jees~ Fmekes henues efke lekejej nes peees~
Meevle ceve oslee peerJeve Mejerj kees, Denbkeej veeMe kes efvekelee keer efveMeeveer, hemevo veneR oes yeeleW enesJee kees,
hej F&<ee& nefeeb Yeer me[e osleer, heleve hetJe& eslevee n"er nes peeleer, oes<eer kees ceeHeer, efveoex<e kees mepee,
ke"esj Jeeve Ye[keeles nQ eesOe kees, yeoer mes otj jnles nQ meppeve, Gefele veneR og kee he#e uesvee,
keesceue JeeCeer eesOe Meevle kej osleer~ eewkeme jnvee kejlee j#ee peerJeve keer~ Deewj efveoex<e kee veee vee kejvee~
peye og ueesieeW hej efJeheoe he[leer, nesles nQ Jees eeseDeeW mes Gece, %eeveer yeesuelee MeyoeW kees leesue kej,
nej peeles nQ leye Jees ueesie, pees Oejles Oeerjpe Deheves peerJeve ceW, mecePe-yetPe Jeeuee efmLele e%e neslee,
uesefkeve Oeceeapeve ce=leg ceW Yeer, nesles nQ Jees efJepesleeDeeW mes Gece, MeesYelee nw cetKe& peye leke ceewve,
kejles nQ neefmeue efJepee Jees ueesie~ pees jKeles Dehevee eesOe efveeb$eCe ceW~ yegefceeve kes Meyo %eeve kee meeslee~
og ueesieeW kes e{eJes mes, ceer"er JeeCeer nesleer Meno meer ceer"er, oglee kes meeLe Ie=Cee Deeleer nw,
kejlee nw meoe Ie=Cee enesJee, Ske veeer eslevee Yeerlej Yej osleer, Deewj efvee kes meeLe Deelee Deheceeve,
emeVe kej osleer nQ hej Gmekees, Glheeleer ceveg<e celeYeso Ye[keeles nQ, "s yebOeg kees ceveeves keer Dehes#ee,
meppeveeW eje keer ieF& eeLe&vee~ yeshewj yeeleW efce$ees kees Hees[ osleer~ meg{ veiej kees peerle uesvee Deemeeve~
Ie=Cee kes meeLe DeefOeke Yeespeve mes, yegefceeve oeme Meemeve kejlee nw, megvelee veneR pees yeele "erke mes,
esce meefnle Deuhe Yeespeve Gece, Iej kes efuees ueppeepeveke heg$e hej, megveves mes henues pees Gej oslee,
yesewveer kes meeLe eegj Oeve mes, heeesiee menYeeie Jen GejeefOekeej ceW, Deheveer ner cetKe&lee oMee&lee nw Jees,
veske keceeF& kee Lees[e Oeve Gece~ pewmee DeefOekeej heg$e kee Gme hej~ Deewj DeheeMe ner Gmekees efceuelee~
185 186
OeveJeeveeW mes peg[ peeles nQ efce$e,
hej iejerye kees efce$e es[ peeles,
Devegvee efJevee kejves hej Yeer,
efveOe&ve kes mecyevOeer Gmemes kelejeles~
jepee kee eesOe eEmen iepe&ve mee,
hej Gmekeer ke=hee yetBo Deesme meer,
pees kejlee nw jepee kees kegefhele,
eeCeeW hej Gme Jeefe kes yeve Deeleer~
ke=hee efkemeer iejerye hej kejvee,
enesJee kees GOeej osves pewmee,
pees keesF& oslee keg iejerye kees,
keF& iegCee eefleHeue enesJee oslee~
nesMe nj uesles ceefoje Deewj eJemegje,
keeyet ceW es veneR jnves osles,
cepeeke G[Jeeles Deewj Peie[s kejJeeles,
yegefnerve keee& Jes kejves ueieles~
$e+leg Deeves hej nue vee peeslelee,
keveer kes mecee Jen jnlee leekelee,
Ssmee DeotjoMeea Deeuemeer Jeefe yeme,
Deheves neLe ceueles ner jn peelee~
Keess yeeBes Deewj Keeser veeheeW mes,
oesveeW mes enesJee kejlee nw Ie=Cee,
ceer"er ueieleer nw ue keer keceeF&,
uesefkeve kebke[ ner cegBn ceW heelee~
meesvee eeBoer Deewj ceefCe ceeefCeke,
yengle meejs nQ jlve ogefveee ceW,
uesefkeve Jees DeOej pees %eeve yeeBles,
ogue&Ye jlve nQ Jees ogefveee ceW~
pees keesmelee Deheves ceelee-efhelee kees,
ienve DebOekeej ceW Jen Kees peeesiee,
DevegMeeefmele vee kejlee pees heg$e kees,
Gmekes efJeveeMe ceW Jen meneeke yevesiee~
pees mecheefe efceue peeleer Deemeeveer mes,
Gmekee DeefOeke cetue vee ngDee kejlee,
Pet" yeesue kej keceeF& Oeve-oewuele,
yeve peeleer nw Jen Ieeleke Heboe~
Peie[euet helveer kes mebie jnves mes,
le kes keesves hej jnvee Dee,
pees kej ueslee JeeCeer, JeMe ceW,
DekeejCe efJeJeeo Deewj efJeheefe mes yeelee~
keef"ve veneR keg yegefceeveeW kes efuees,
kej mekeles Ssmes veiej hej e{eF&,
kejles nes efpemekeer jKeJeeueer MetjJeerj,
ee oerJeejW cepeyetle yeveeF&~
Oeveer oefjeW hej Meemeve kejles nQ,
GOeej uesves Jeeuee yeve peelee oeme,
hej Oeefveke nes ee nes efveOe&ve,
enesJee ner meyekee nw efmejpevenej~
oglee kes pees yeeslee yeerpe,
mebke keer Jen Hemeue keesiee,
Oeve nesiee Jen Goej Jeefe,
iejerye kees yeeBkej pees Keeesiee~
Jen Jeefe pees oyeelee iejerye kees,
Deheves Oeve kees ye{eves kes efuees,
Deewj pees Oeveer kees oslee Ghenej,
jen egvelee Jen efveOe&ve nesves kes efuees~
leerme efJeJeskehetCe& keneJele
Mees<eCe cele kej let iejerye kee,
DeYeeJeemle kees keesnjer ceW vee KeeRe,
keeeWefke hejcesMJej Gvekeer megveJeeF& kejsiee,
uetsiee GvnW pees uetles Gvekeer eerpe~
efce$elee cele kej eesOeer-ueesieeW mes,
legvekeefcepeepeeW mebie Kego kees vee pees[,
eueves ueiesiee let Yeer jen hej Gvekeer,
peeue vee en let heeesiee lees[~
187
efkemeer DeefOekeejer kes mebie oeJele hej,
Oeeve jKe keewve nQ lesjs meeceves,
Jen Yeespeve lees kehehetCe& neslee nw,
jKe efveeb$eCe let Keeves hej Deheves~
Oeve kes efuees nueeke cele nes,
mebece kes efuees yegef Dehevee ues,
nes peeesiee ueghle Oeve osKeles-osKeles,
G[ peeesiee ie[ meceeve Deemeceeb ceW~
cele kej mJeerkeej kebpetme keer oeJele,
Gmekes hekeJeeveeW kees cele ueueee,
Thej mes lees kenlee nw KeeDees,
hej efnmeeye Jen efievelee jnlee~
cele ueeBIe hegjeveer mecheefe keer meercee,
n[he vee DeveeLe keer peceerve keYeer,
keeeWefke meeceLe&Jeeve nw Gvekee mebj#eke,
ue[siee lesjs efJe cegkeocee Jener~
keYeer cele jeske [er kees Deheveer,
yees kees DevegMeeefmele kejves mes,
let [er mes heer Gmes Deewj,
yeee ues Gmekee peerJeve vejke mes~
vee kej F&<ee heeefheeeW mes let,
kej enesJee mes [jves kee eelve,
Ske DeeMee pees meoe yeveer jnleer,
Deewj en DeeMee nesleer vee Kelce~
Je= nes peeeW peye ceelee-efhelee,
let Gvekeer megve, efvejeoj cele kej,
mesJee kejvee Gvekeer Keje meewoe nw,
Kejero ues Gmes let keg Yeer oskej~
ueueeeeer DeeKeeW mes cele osKe,
peye oeKeceOeg [eueer pee jner nes,
veeie pewmes penj Yej osleer nw,
Deewj mehe& meceeve [meleer nw Jees~
lewjves ueieWies efJeefe$e Me DeeBKeeW ceW,
ceve Guesiee Gueer meerOeer yeeleeW ceW,
peeve vee heeesiee keee nes jne,
Deewj Yeer oeKeceOeg let ueiesiee ceeBieves~
ogeW mes let keYeer cele nes[kej,
eenle cele kej mebiele keer Gvekeer,
Gvekee ceve jelee eEnmee keer eespeveeSb,
neW" yeeleW kejles ogKe osves keer~
yegef mes Iej efvee|cele nes peelee,
Deewj efmLej jnlee mecePe yetPe mes,
%eeve kes eje Gmekes meye ke#e,
DeodYegle KepeeveeW mes jnles Jees Yejs~
pees efJeheefe ceW efnccele es[ oslee,
Gmekeer Meefkele yeeer jnleer Lees[er meer,
efJeheefe mes ue[ves kee pees kejlee eeeme,
Gmes ceoo efceueleer enesJee keer~
Ske veske eens efiejs meele yeej,
efHej Yeer Jen G" yew"siee,
efkevleg og Jeefe efJeheefe Deeves hej,
efveMee ner GmeceW [tye cejsiee~
KegMe vee nes Me$eg kes heleve hej,
"eskej pees ueies, ceve ne|<ele vee nes,
hemevo veneR kejlee enesJee Ssmeer yeeleW,
Meeeo Jen Dee peeS Gmekeer ceoo kees~
keg Deve metefeeeb
keg Deve metefeeeb efJe%e peveeW keeR,
Gefele veneR veee ceW he#eheele kejvee,
DehejeOeer kees efvejhejeOe kenlee nw pees,
Gmes ueesie keesmeWies, leeie osieeR peeefleeeb~
hetje kejes henues KesleeW kee keece,
Iej yeeo ceW efHej Dehevee yeveeDees,
t he[sieer oefjlee legce hej,
eefo neLe hes neLe jKe yew" peeDees~
188
meguewceeve keer keg Deewj metefeeeB
efkemeer efJe<ee Jemleg kees efheeves ceW,
efveefnle nw hejcesMJej keer ieefjcee,
hej nj efkemeer yeele kees {tB{ efvekeeueves ceW,
efveefnle nw jepee keer ceefncee~
pewmes Thej Devlenerve DeekeeMe nw,
Deewj veeres nw Deue Oejleer,
Jewmes ner jepeeDeeW kes ceve nesles,
efpevekes Deesj-esj kee helee veneR~
pewmes eeBoer mes Kees otj kejvee,
Gheeesieer neslee nw megveej kees,
Jewmes ner ogeW kees otj kejvee,
Deue kejvee jepe eEmenmeeve kees~
ye[eF& ve yeKeevees jepee kes meeceves,
ceneheg<eeW kes yeere vee eenes mLeeve,
Gece en nw Jes yegueeeW legPekees,
yepeee Fmekes efke lesje nes Deheceeve~
DeJemej hej yeesuee Jeeve neslee nw,
peeW eeBoer ceW mJee|Cece mesye pe[s,
yegefceeve keer efPe[keer kee megvevee,
DeeYet<eCe nes pewmes keeveeW kes efuees~
ye[er-ye[er yeeleW pees kejles,
hej kejles Oejles keg Yeer veneR,
Jen ceveg<e iejpeles cesIeeW mes,
pees yejmeeles heeveer keYeer veneR~
eeefhe Meno ye[e Dee neslee nw,
hej Gmekeer Yeer DeefOekelee "erke veneR,
yeejcyeej he[esmeer kes Iej ceW peevee,
Deheceeve kee keejCe yevelee Jewmes ner~
ieceieerve kes meeceves ieerle KegMeer kes,
pees ieelee Jees Ssmee ueielee,
pee[s ceW kehe[s Gleej ues keesF&,
ee Hees[s hes efmejkee nes G[suee~
eefo lesje Me$eg Yeer YetKee-heemee nes,
os os let Gmekees Yeespeve heeveer,
en ueppee Gmekes efevleve ceW OeOekesieer,
enesJee yeveeesiee legPes eefleHeue kee Yeeieer~
cetKeeX kes mecyevOe ceW efJeJeskehetCe& metefeeeB
DemebYeJe nw pewmes ieceea ceW yeHe& he[vee,
Deewj Jeebefle veneR keveer hej Je<ee& efiejvee,
keesF& celeueye veneR efvekeuelee Jewmes ner,
eenes eefo legce cetKe& kees ceeve osvee~
eefo letves efkemeer kee keg vee efyeiee[e,
efHej Yeer Jen oslee legPekees Meehe,
ebeue efeef[ee pees efkekej vee yew"leer,
Jewmes ner JeLe& peeesiee Gmekee Meehe~
Iees[e eeyegke mes, Keej ueieece mes,
Jewmes ner meOeeDees cetKe& [b[s mes,
Gej cele oes cetKe& kees legce,
Jejvee efoKeesies legce Yeer cetKe& mes~
cetKe& keer cetKe&lee kee Gefele Gej oes,
Jejvee mJeeb Jen yegefceeve yeve yew"siee,
pees Yespesiee cetKe& kes neLe mevosMe,
Deheves ner heeBJe hej kegune[er ceejsiee~
DeeueefmeeeW mes mecyeefvOele metefeeeB
Deeuemeer Jeefe kejlee jnlee nw,
keece veneR kejves kes yeneves,
pewmes etue hej euelee nw efkeJee[,
Deeuemeer yeouelee efyemlej hej kejJeW~
efkemeer Deeuemeer Jeefe kee neLe, eens kens vee keg cegBn mes Jees,
Leeueer leke lees hengBelee nw,
hej Gmekes Deeueme kes keejCe,
cegKe ceW keewj vee peelee nw~
Deeuemeer ceveg<e Dekemej ceeveles nQ,
Deheves Deehe kees ceneyegefceeve,
DeewjeW keer keercele keg veneR,
mJeeb %eeveer heg<eeW mes efJeeve~
189
og ceve Jeeues kejles nQ,
Dekemej efekeveer eghe[er yeeleW,
JeeCeer kee Gvekee vee Yejesmee,
ue Deheves ceve ceW Jees heeueles~
Keesolee ie{e pees DeewjeW kes efuees,
lees mJeeb ner GmeceW Jees efiejsiee,
eefo keesF& Jeefe helLej ueg{keelee,
ueg{ke kej Jen Gmeer hej he[siee~
yesnlej nw keue kes efJe<ee ceW,
yeesuees cele keesF& ye[e yeesue,
vee peeves keue keee nes peees,
Kego kees KeueW Deheves ner yeesue~
mebYeJe nw efce$e keYeer ogKeer kejW,
efkevleg neslee veneR en Gvekee ue#e,
Me$eg eens legce hej oee kejs,
hej neefve hengBeevee neslee nw ue#e~
peye Yeje nes efkemeer kee hes,
Meno Yeer Dee veneR ueielee,
efkevleg peye nes Keeueer hes,
pees efceue peees Dee ueielee~
keYeer efce$eeW kees cele Yetuees,
efJeheefe ceW Gvekee meneje Dee,
otj YeeF& keer jen lekeves mes,
efveke he[esmeer kee nesvee Dee~
TBes mJej ceW Yeesj mes henues,
he[esmeer kees Deheves peieeee cele kej,
hej pees iejeryeeW mes kejlee veee,
Pesuesiee Gmes Jees Meehe ceeve kej~
pees meeRelee Debpeerj kee hes[,
Jen Gmekes Heue Keelee,
Jewme ner mesJee kejves Jeeuee,
efveefMele ner Deeoj heelee~
Deheves jsJe[ keer osKe Yeeue kej,
keeeWefke Oeve oewuele efkeeT veneR neWies,
oWies legPes es Jee Deewj otOe,
cegmeeryele ceW meeLe lesjs es neWies~
Yeeielee-efHejlee jnlee nw og,
Gmekes ceve ceW [j meceeee jnlee,
hej veske ueesie efveefMele nes jnles,
pewmes eEmen keesF& efveYee& jnlee~
peye GYej Deeleer osMe ceW Dejepekelee,
yengle mes Meemeke yeve yew"les,
uesefkeve pees yegefceeve peve nesles,
Jees ner JeJemLee efmLej kejles~
Jen efveOe&ve Jeefe Gece nw,
efpeme Jeefe keer jen Kejer nw,
yepeee Gme Oeveer heg<e kes,
s{er jen efpemeves egve ueer nw~
pees efvepe heeheeW hej [euelee heoe&,
Jen keYeer veneR Hetuelee-Heuelee,
mJeerkeej kej pees oes<e leeielee,
ke=hee heeves kee DeefOekeejer yevelee~
pees iejeryeeW kees oeve oslee nw,
keg Yeer DeYeeJe veneR jnlee Gmes,
efkevleg pees Gmemes DeeBKe cetBo ueslee,
Meehe ner yeme efceuelee nw Gmes~
eefo Meemeke keesF& Pet"er yeeleW megvelee,
nes peeles nQ Gmekes DeefOekeejer Ye,
kejlee nw jepe megoerIe& keeue leke~
eekes kes heg$e Deeietj keer metefeeeb
pees DeeBKes Deheves efhelee hej nBmeleer,
Ie=Cee kejles ceeB keer yeele ceeveves mes,
veeWe ueWies GvnW Ieeer kes keewJes,
Deewj hes YejWies efie Gmemes~
190

oeme kee jepee, cetKe& kee mecheVe,
efyeve eener eer mes yeen nesvee,
Fve yeeleeW mes Oeje keeBheleer Deewj,
men veneR heeleer oemeer kee ceeueefkeve nesvee~
keg peerJe eeW lees yengle #eg nQ,
hej Yeje ngDee GveceW Yejhetj efJeJeske,
eerefeeB efpeveceW Meefe veneR nesleer,
ieceea ceW jKeleer Dehevee Yeespeve menspe~
efyeppet Ske ogye&ue eeCeer nw,
hej Iej yeveelee nw Ke[er eeveeW ceW,
efefeeW kee keesF& jepee veneR neslee,
hej Gvekee mecetn euelee nw hebefeeeW ceW~
jepee uecegSue keer metefeeeb
heeves kees efpemes ceVele ceeveer Leer,
let Jen cesje heg$e nw heeje,
JeLe& vee kej Meefe efeeeW hej,
Jes keejCe yeveleer jepeeDeeW kes efJeveeMe kee~
ns uecegSue MeesYee veneR oslee,
jepee kees ceefoje ee eJemegje ueueeees,
en lees let Gvekees ner os os,
oeCe ogKe efpeve hej nes Deees~
yeesue Gvekes efuees pees yeesue vee heeles,
Deewj Gvekes efuees pees nQ DeYeeies,
veee Deewj efve<he#elee kes efuees [kej,
Ke[e nes iejeryeeW keer j#ee kes efuees~
DeeoMe& helveer
YeeieJeeve heeles nQ iegCeJebleer helveer,
meYeesheosMeke
ceefCe-ceeefCekeeW mes DeefOeke cetueJeeve,
heefle keer efJeMJeemeer, ue#ceer Gmekeer,
peerJeve Yej jKeleer Gmekee mecceeve~
Iej kee Keeue jKeleer Jen meoe,
nj pejer eerpe jKeleer leweej,
peer peeve mes peg peeleer Jen,
menspe meBYeeue kej jKeleer Iej yeej~
osKe hejKe kej Kesle Kejeroleer,
pees[s Oeve mes Kesleer ueieeleer,
yeveekej peye Yeer keesF& Jemleg yeseleer,
keesefMeMe kej GmeceW ueeYe keceeleer~
oeve osleer Jen oerve ogKeer kees,
meye keer meneelee kees jnleer lelhej,
hetjs Iej kees KegefMeeeB osleer Jen,
Kego Kee metKee Kee-heerkej~
yeveleer heefle kes Deeoj kee keejCe,
Meefe osleer Gmes Deewj osleer ceeve,
peye Yeer yeesueleer mecePe yetPekej,
Iej ie=nmLeer kee jKeleer hetje Oeeve~
Fme DeOeee ceW nQ GheosMeke kes Meyo, kej vee heeles yeeeb JemlegDeeW kees,
Gmekes yees Gmes osles nQ Deeoj, oeTo kee heg$e, eMeuesce kee jepee, efJeeej Yeer vee Jee kej heeles,
Deewj heefle kejlee nw Gmekeer eMebmee, nj Jemleg DekeejCe Deewj DeLe&nerve nw, uesefkeve ueesie yeesueles jnles MeyoeW kees,
efceLee Deeke<e&Ce Deewj megvojlee #eefCeke, keee keesF& eeespeve cesnvele mes meOelee~ keeve Yeer megveles veneR DeIeeles~
hej enesJee kee Yee heelee eMebmee~
JemlegSb DeheefjJele&veMeerue nQ keg Yeer veee veneR nw
Jen eefleHeue efpemekes Jen eesie nw,
Deeoj meefnle Gmes efceuevee eeefnes, Ske heer{er Deeleer Deewj otmejer peeleer, DeejcYe mes ner JemlegSb pewmeer LeeR,
Deewj meye ueesieeW kes yeere eMebmee, mebmeej eBt ner yeme euelee peelee, Deye Yeer Jewmeer yeveer ngF& nQ,
Gmekeer eslee kes efuees kejveer eeefnes~ metjpe Gielee efHej {ue peelee, neslee jnsiee meye pewmee neslee Deeee,
veeer Yeesj Jen efHej Gie Deelee~ ogefveee ceW keg veee veneR nw~
nJeeSb eueleer, efoMee yeoueleer, Jes yeeleW pees henues Ie egkeeR,
veefoeeb Yeer yeme yenleer peeleer, ueesie GvnW Deye eeo veneR kejles,
efceue peeleer meeiej ceW peekej, Deeies Yeer Jees kejles jnWies Ssmes,
hej Gmekee hes vee Yej heeleer~ Yetue peeeWies pees ngDee Lee henues~
191 192
keee yegef mes Deevevo efceuelee nw
ceQ, pees efke Ske GheosMeke ntB,
henues Yeer Lee Deewj Deye Yeer jepee,
efveMee efkeee efke ceQ peerJeve ceW,
DeOeeve keB pees keg nw Ielee~
he=LJeer hej keer meYeer JemlegDeeW kees,
osKee ceQves Deewj peevee JeLe& nQ,
pees Yeer nw ee efpemekee DeYeeJe nw,
Fve yeelees kee vee keesF& DeLe& nw~
ceQves mecePee ceQ yegefceeve ntB,
henues kes jepeeDeeW mes Yeer peeoe,
meesee ceQves ceQ en peevetBiee,
%eeve ceW Ssmee nw efJeMes<e keee~
ceQves peevee efJeJeskeer yeveves kee eeeme,
nw Jeeet heke[ves kes eelve pewmee,
Ghepeleer DeefOeke %eeve kes meeLe nleeMee,
og:Ke Yeer Gmekes meeLe ner Deelee~
keee cevees-efJeveeso mes meee Deevevo
efceuelee nw?
keee ke[er cesnvele mes meee Deevevo
efceuelee nw?
ceveesefJeveeso keer JeLe&lee Yeer peeveer,
nes mekee vee Gmemes keg Yeuee,
yeveJeeS DeeueerMeeve YeJeve Deewj yeeie,
eeBoer Deewj meesvee Yeer efkeee pecee~
Deveske oeme oeefmeeeB, heMegDeeW kes jsJe[,
yengle OeveJeeve Deewj eefme nes ieee,
eMeuesce ceW pees jnles Les henues,
ceQ Gve meyemes ceneve nes ieee~
kejleer Leer yegef meoe cesjer meneelee,
pees eene ceQves eehle kej efueee,
meoe emeVe jne kejlee Lee ceQ,
keef"ve heefjece kee Heue cegPes efceuee~
uesefkeve peye osKee heers ceg[ kej,
ueiee cegPes meye mecee keer yeyee&oer,
kejles nce pees ece peerJeve ceW,
vee efceuelee Gmekee Gefele heefjCeece keYeer~
nes mekelee nw Fmekee Gej yegef nes
efpelevee Ske jepee kej mekelee nw,
kej veneR mekelee keesF& Deve Jeefe,
peye efvekeues Jes Yeer keee& JeLe&,
meesee hewveer ke ceQ Deheveer yegef~
ceQves peevee cetKe&lee mes yegef Gece nw,
peeW DebOesjs mes ekeeMe Gece neslee,
uesefkeve ceQves en Yeer osKee keer,
oesveeW kee Deble Ske ekeej mes neslee~
eehle nesles nQ oesveeW ce=leg kees,
Ielee oesveeW kes mebie Ske pewmee,
Yeguee osles nQ ueesie oesveeW kees,
JeemleJe ceW oesveeW ceW Heke& kewmee~
keee meee Deevevo peerJeve ceW nw
Fme peerJeve ceW pees keg nw,
ogKe ngDee Gmekeer JeLe&lee peeve kej,
keef"ve heefjece mes pees efkeee meben,
peeesiee vee cesjs meeLe Jees eue kej~
keesF& Deewj Gmekee efHej mJeeceer yevesiee,
Jen cetKe& nesiee ee yegefceeve nesiee,
peerJeve JeLe& efkeee ceQves efpemekes efuees,
vee Gmemes eehle cegPes keg nesiee~
Dee mes Dee yeme Flevee nw,
Keevee heervee Deewj ceve hemevo keece,
efpevemes emeVe neslee nw hejcesMJej,
oslee GvnW yegef, Deevevo Deewj %eeve~
193
hej pees Jeefe kejlee DeemeVe Gmes,
Jen lees yeme mebee ner kejlee,
{eslee jnlee Jen Gve JemlegDeeW kees,
keg Yeer kejvee JeLe& ner jnlee~
Ske mecee nw
nj yeele kee neslee Ske Gefele mecee,
nesveer nj yeele Ske Gefele mecee hej,
Dee ueielee pees peye Gefele nes kejvee,
Gefele mecee vee nes lees ueielee Deefekej~
keee Jeefe kees Deheves heefjece mes,
JeemleJe ceW meye keg efceue heelee,
veneR mecePeles nce hejcesMJej keer ueeruee,
mener mecee hej meye Jees kejlee~
hejcesMJej Deheves mebmeej kee efveev$eCe
kejlee nw
ueesieeW kes efuees meJeexece nw en,
Yejmeke eelve kejW Deewj Deevevo kejW,
hejcesMJej kee yeKMee Ghenej nw es,
meye keceeX kee Deevevo uesles jnW~
peevelee ntB ceQ pees hejcesMJej eenlee,
Ie kes jnsiee Jen Jewmes ner,
pees Deye Ie jne Lee Deeies nesiee,
neslee jne nw henues Yeer Jewmee ner~
ceQves osKee peneB nesveer eeefnes DeeF&,
JeneB Yej ieF& nw Deepe yegjeF&,
Fmeefuees meesee ceQves efke hejcesMJej ves,
veee kejves keer efveefMele Ie[er yeveeF&~
keee ceveg<e heMegDeeW pewmes ner nQ?
ceveg<e Deewj heMegDeeW keer osn kee,
Ske ner ekeej mes neslee Deble,
keewve peeves keee neslee Deelcee kee,
yeme kece& kee ues ceveg<e Deevevo~
keee cej peevee es nw
ceQves osKee keg ueesieeW kes meeLe,
efkeee peelee nw yengle yegje JeJenej,
GvnW {eB{me yeBOeeves Jeeuee keesF& veneR,
MeefeMeeueer ueesie kejles nQ Deleeeej~
yepeee Gvekes pees Ssmes peer jns,
Jes peeoe Des pees cej egkes,
osKeer vee GvneWves mebmeej keer yegjeF&,
hewoe nesles ner pees cej ieS~
Flevee keef"ve heefjece keeeW
keeeW kejles ueesie Fleveer ke[er cesnvele,
keeeW ueesie eeflemheOee& ceW ueies jnles,
nesles vee mebleg pees heeme ceW nw,
Deheves peerJeve kees etB ner JeLe& kejles~
efce$eeW Deewj heefjJeej mes Meefe efceueleer nw
Ske Dekesues mes oes meeLe Des,
ueeYe Yeer oes kees efceuelee peeoe,
Ske efiejs lees otmeje meBYeeue ues,
Dekesuee nes lees keewve kejs meneelee~
oes keer Meefe peeoe nes peeleer,
eefo leerve neW, efHej keee kenvee,
Jes nes peeles iegbLeer jmmeer pewmes,
yengle keef"ve nw efpemes lees[ mekevee~
ueesie, jepeveerefle Deewj eefmeer
Ske iejerye hej yegefceeve egJee veslee,
yesnlej Je= hej cetKe& jepee mes,
hej ueesie Gmes Yeer es[ osles,
peelee Deble ceW en Yeer JeLe& ceW~
ceveewleer ceeveves ceW meeJeOeeveer
De%eeefveeeW kes meceeve yeefue e{eves mes,
Gece nw hejcesMJej keer Dee%ee ceevevee,
ceveewleer ceeve kej hetje vee kejvee,
Gmemes yesnlej ceveewleer ner vee ceevevee~
194
eles k e Deef O ekeejer kes Thej Ske
Deef O ekeejer
efJeJeMe efkeee peelee oerve-nerveeW kees,
keF& peien ke[er cesnvele kes efuees,
Ssmee kejvee "erke veneR nw ceiej,
nj DeefOekeejer hej DeefOekeejer efveege efkees~
Flevee nesves hej Yeer Gefele nw,
efkemeer Kesleer eesie Yetefce kes efuees,
Ske jepee kee Gme hej nesvee,
ueeYeoeeke nw osMe kes efuees~
Oeve mes emeVelee Kejeroer veneR pee mekeleer
Jen pees kejlee nw Oeve mes esce,
neslee veneR nw keYeer mebleg Gmemes,
efkelevee ner eens Jen eehle kej ues,
hej Yejlee veneR nw ceve Oeve mes~
efpelevee DeefOeke heeme ceW Oeve nesiee,
meeLe ceW neWies efce$e Gleves ner,
Kee& nes peelee Oeve efce$eeW hej,
neslee JeemleJe ceW keg eehle veneR~
ke[er cesnvele kej pees peerJeve peerlee,
ewve mes meeslee Jees jele ceW,
Oeveer lees yeme Gmekeer eEelee ceW,
kejJeW yeouelee jnlee jele ceW~
ossKeer ceQves ye[er ogKe keer yeele,
yeeelee Oeve keesF& YeefJe<e kes efuees,
hej Ie peelee keg yegje Ssmee,
yeelee vee keg heg$e kes efuees~
nce Keeueer neLe Deeles nQ Deewj Keeueer
neLe eues peeles nQ
Deeles meye Keeueer neLe ogefveee ceW,
peeles Yeer nQ meye Keeueer neLe,
efkelevee ner eens keesF& kecee ues,
Deble ceW keg vee peelee meeLe~
kejlee keef"ve ece ceveg<e peerJeve ceW,
meben kej JemlegSb heeme ceW jKelee,
hej JeLe& ner peelee en meye keg,
Jee neLe mes yeme etB ner efHemeuelee~
Deheves peerJeve kes kece& kee jme uees
ceveg<e kes JeMe kece& ner kejvee,
kece& kejs Deewj ues Deevevo Gmekee,
mJeerkeej kejs pees efceuee mJele: ner,
efHej vee ueiesiee en peerJeve ese~
Oeve mes emeVelee veneRr efceueleer
oslee efkemeer kees Jen yengle mecheoe,
hej GheYeesie vee Gmekee kejves oslee,
keneR mes Deekej keesF& Depeveyeer,
Oeve-mecheefe meye Gmekeer ues ueslee~
Ssmes ner JeLe& nw Gmekee peerJeve,
pees Jeefe keYeer mebleg veneR neslee,
efpemekees eeo kejves Jeeuee vee keesF&,
pees efceuee Gmekee Deevevo veneR ueslee~
Jes JemlegSb pees legcnejs heeme nQ,
Dee nw GveceW mevlees<e kejvee,
yeeuet kees heke[ves pewmee JeLe& nw,
meoe Deewj keer keecevee kejvee~
pees keg Ie jne nw Deye,
henues yeve egkeer nesleer Gmekeer eespevee,
keewve peevelee Gmekes efuees keee Dee,
keee nesiee keesF& yelee veneR mekelee~
metefe meben
megeMe Gece nw Deer megiebOe mes,
ce=leg efoJeme pevce efove mes Dee,
keeeWefke peye neslee nceeje cegKe Goeme,
nesleer nw nceejs oe ceW Meglee~
195
efJeJeskeer ceveg<e lees meeselee ce=leg keer,
cetKe& peve meeseles mecee iegpejs Dee,
efJeJeskeer mes efveefvole nesvee Dee nw,
Dehes#eeke=le cetKe& mes heevee eMebmee~
GejeefOekeej ceW efceueer mecheefe meye,
Gece nw yegef kees Yeer heevee,
j#ee kejleer en Oeve keer lejn,
Deemeeve yeveeleer efJeJeskeer kee peervee~
peye mejue nes peerJeve jme uees,
keef"ve mecee nes lees en eeo jKees,
Jees ner oslee Dee ee yegje,
efkemeer kees vee ceeuetce keue keee nes~
ueesie meecege Des veneR nes mekeles
osKes Yeues ueesie peJeeveer ceW cejles,
yegjs ueesie yeg{ehes leke peerles jnles,
ceOe ceeie& es peerJeve ceW Deheveevee,
keeeW nuekeeve legce Deheves kees kejles~
vee yengle DeefOeke Oeceea yevees,
vee yevees yengle DeefOeke yegefceeve,
Jejvee osKeves kees efceuesieer Ssmeer yeeleW,
pees kej mekeleer legcekees nwjeve~
ueesie pees yeeleW kenles jnles nQ,
Gve meye hej keeve cele oes,
nes mekelee nw legcnejer ner lejn,
Jees Yeer yegjeF& kejles jnles neW~
mees DeLe& ceW yegefceeve yeveves keer,
keesefMeMe keer hej mebYeJe vee ngDee,
meye keeeeX kee keejCe peeveves kee,
eelve efkeee hej ceeuetce vee ngDee~
ceQves peevee yegje nesvee yesJeketHeer nw,
Deewj cetKe& mee DeeejCe nw heeieueheve,
hejcesMJej ves lees ueesieeW kees veske yeveeee,
hej {tB{ efuees GvneWves yegjeF& kes meeOeve~
yegef Deewj Meefe
ceeveveer eeefnes meoe jepee keer Dee%ee,
Jeeve efoee Lee Ssmee hejcesMJej kees,
eefleketue Deiej nes heefjefmLeefleeeb lees,
jepee kes Deeies mes n peeDees~
jepee kees DeefOekeej Dee%ee osves kee,
het veneR mekelee keesF& jepee mes,
hej yegefceeve Jeefe en peevelee,
keye JeJenej kejvee eeefnes Gmes kewmes~
efkemeer Yeer keece kees kejves kee,
neslee nw Gefele mecee Deewj ekeej,
keesF& veneR peevelee keee nesiee Deeies,
veneR kejvee eeefnes Gefele DeJemej yeskeej~
Deelcee kees osn es[ peeves mes,
keesF& veneR jeskes jKe mekelee,
Ssmeer Meefe efkemeer ceW Yeer veneR,
efke Deheveer ce=leg mes yee mekelee~
otmejs JeefeeeW hej Meemeve kes efuees,
kejles jnles nQ ueesie mebIe<e&,
ceQves osKee nw Jees Fmekes efuees,
osles jnles nQ otmejeW kees ke~
veee eefleoeve Deewj oC[
yegjs keece pees efkeee kejles nQ,
efceuelee keYeer-keYeer osj mes oC[,
osKe kej GvnW Hetuelee-Heuelee,
otmejs Yeer nesves ueieles nQ GC[~
keYeer-keYeer yegjeW kes meeLe Dee,
Deewj DeeW kes meeLe neslee yegje,
efveMee efkeee en osKekej ceQves,
peerJeve kee Deevevo uesvee nw Yeuee~
kejlee nw Oejleer hej pees hejcesMJej,
mecePe veneR mekeles ueesie Gmekees,
eens keesF& efkelevee Yeer nes yegefceeve,
mecePe veneR mekelee meye yeeleeW kees~
196
keee ce=leg Gefele nw?
meyekee cejvee Ske MeeMJele mele nw,
Yeuee, yegje nes cetKe& ee yegefceeve,
hej Ske cejs nges eEmen mes,
yesnlej nw Ske peerefJele MJeeve~
efpevoe ueesie peeveles GvnW cejvee nw,
hej cejs ueesie keg veneR peeveles,
Yetue peeles nQ ueesie peuoer Gvekees,
keesF& Deewj eefleoeve Jees veneR heeles~
peerJeve kee Deevevo uees peyeefke legce ues
mekeles nes
mees Deye legce peeDees, Deevevo ceveeDees,
peerJeve kee hetjer lejn GheYeesie kejes,
ce=leghejeble meye meceehle nes peelee,
Gecelee mes meye keece kejes~
meewYeeie? ogYee&ie? nce kej keee
mekeles nQ?
ceQves osKeer Deewj Yeer Demebiele yeeleW,
pees lespe oes[lee, ncesMee veneR peerlelee,
peeue ceW Hebmeer ceueer kes meceeve,
keee nesiee Deeies keesF& veneR peevelee~
efJeJeske keer Meefe
cesje efJeMJeeme nw yegef es nw,
yesnlej nw YeeueeW Deewj leueJeejeW mes,
efJeJeskeer heg<e kes Lees[s mes Meyo,
Gece nesles cetKe& jepee kes MeyoeW mes~
Lees[er meer cetKe&lee ve kej mekeleer,
meceteer yegef Deewj eeflee kees,
pewmes keg cejer ngF& ceefkeKeeeb,
ogieefOele kej osleer megiebOe kees~
osKee nw ceQves Fme peerJeve ceW,
cetKe& hee peeles cenJehetCe& heoeW kees,
Deewj efpevnW heevee eeefnes mecceeve,
FOej-GOej etB ner Ietceles Jees~
nj keece kes Deheves Kelejs nQ
nj keece kes Deheves Kelejs nQ,
pees ie{e Keesolee Kego efiej mekelee,
yesOeej eeket hewvee kejves keer lejn,
yegef eje meye keece yeve mekelee~
keesF& Jeefe yegefceeve nes mekelee,
hej pejer veneR yegef keece Deees,
peye pejle Dee he[s Gmekeer,
Jen Jeefe GheueyOe vee nes heees~
cetKe& Flevee elegj veneR neslee,
efke Deheves Iej kee ceeie& hee peelee,
Fmeefuees Gmekees lees hetjs peerJeve Yej,
ke"esj keece kejvee he[ peelee~
kece& kee cetue
keg Jeefe pees nesles nQ megmle,
neLe hej neLe jKe yew"s jnles,
Gvekee Iej hekevee Meg kej osiee,
osj vee ueiesieer Gvekeer le efiejles~
efvevoe hetCe& yeeleW
meesees Yeer cele yegjer yeeleeW kees,
jepee ee mecheVe ueesieeW kes efuees,
Meeeo keesF& efeef[ee peekej yeleuee os,
eens legce nes Iej ceW Dekesues~
efveYeeake neskej YeefJe<e kee meecevee kejes
peneB Yeer legce eues peeDees,
peekej kejes JeneB Gece keece,
Lees[s mecee yeeo ueew DeeSies,
legcnejs heeme legcnejs Gece keece~
197
keg yeeleeW kes yeejs ceW,
nes mekeles nes efveefMele legce,
hej keg Ssmeer nesleer yeeleW,
efpevekees peeve vee mekeles legce~
eefo kejles jns yeme legce Fblepeej,
lees Meeeo ner efceues legcnW meHeuelee,
peeveles veneR legce keee Jees kejsiee,
hejcesMJej ner nw meyekee efveevlee~
Gece nw peervee Deewj ekeeMe osKevee,
peerJeve kes nj efove Deevevo G"evee,
hej eeo jKees, eens efkelevee peer uees,
Ske efove meyekees cej ner peevee~
Deewj efpeleves mecee leke legce efpeS,
Gmemes DeefOeke mecee leke ce=le jnvee,
Deewj efpeme efove Dee peeSieer ce=leg,
mebYeJe veneR Gmekes yeeo keg kejvee~
egJeeJemLee ceW ner hejcesMJej keer mesJee
kejes
mees ns egJekeeW peye leke peJeeve nes,
Deevevo ceveeDees Deewj emeVe jnes,
pees eens kejes hej eeo jKees,
eesOe kees neJeer cele nesves oes~
yeg{ehes keer mecemeeSb
kejes mcejCe Deheves yeveeves Jeeues kee,
yeeheve mes ner en Deeole [eue uees,
peye yeg{s neWies lees DeMee nes peeDeesies,
Gmemes henues pees kejvee nes kej uees~
ce=leg
DeYeer peye let nw Ske egJee,
jKe Deheves yeveeves Jeeues kees eeo,
Fmemes henues efke peerJeve meceehle nes,
kej Deheves hejcesMJej kees eeo~
lesje Mejerj efceer mes Ghepee nw,
efceer ceW Jeeheme en efceue peeSiee,
efkevleg en eeCe hejcesMJej mes Deeee,
Jeeheme hejcesMJej kes heeme peeSiee~
efve<ke<e&
uesefkeve GheosMeke kee nw kenvee,
pees keg nw meye nw JeLe&,
Gmeves Gve efMe#eeDeeW kees efueKee,
meeer Deewj efpeveceW nw Yejhetj DeLe&~
vegkeerueer ef[ees kes pewmes nesles nQ,
Jeeve efJeJeskeer heg<eeW kes,
efkeee peelee nw efpevekee Gheeesie,
heMegDeeW kees jen efoKeeeW Jes~
cepeyetle KeteW kes meceeve nesles nQ,
es GheosMeke, pees keYeer veneR tles,
efoKeeves kees peerJeve kee Gefele ceeie&,
Fve hej legce efJeMJeeme kej mekeles~
Deeleer nQ es meYeer efMe#eeeW,
Gmeer ie[efjes heer hejcesMJej mes,
ueesie lees efueKeles jnles nQ meoe,
Lekee oslee yengle peeoe DeOeeve legPes~
Deye Deefvlece yeele en yeleeveer nw,
efke hejcesMJej kee meoe Deeoj kejes,
peevelee nw Jen legcnejer nj yeele,
kejsiee Jen veee, legce pees Yeer kejes~
198
 esieerle eMeeeen

en DeOeee ieerleeW kee meben,
meguewceeve kes es ieerle FmeceW,
esce-Devegjeie mes jes yemes, peye Les es ueesie entoe kes jepee,
peerJeve kee Deevevo yemee FveceW~
199
Gefppeeen, eesleece, Denepe Deewj efnpeefkeeen, Yej ieee FeeSue osMe heehe mes,
en Yeejer yeesPe nw ueesieeW kees G"evee,
eMeuesce ceW Ieves Jeeueer IeveeDeeW kee, leeie efoee nw GvneWves enesJee kees,
hejcesMJej ves eMeeeen kees oMe&ve kejJeeee~ heefJe$e hejcesMJej kee ceeve vee ceevee~
Deheves ueesieeW kes efJe hejcesMJej keer kejles ner jns legce efJeesn ncesMee,
ef M ekeeele nj oe Deewj efmej nw jesieer,
mJeie& Deewj Oejleer, megvees enesJee keer JeeCeer, Oejleer legcnejer yeyee&o nes ieeer nw,
kenlee nw Jen yeeeW kes efuees Deheves, meBYeueles veneR nes legce efHej Yeer~
efkeee Gvekee efJekeeme Deewj ye{eee Gvekees, hejcesMJej meeer mesJee eenlee nw
hej cegPemes efJeesn efkeee cesjer mevleeveeW ves~
peevelee nw yewue Deheves mJeeceer kees, veneR eeefnes legcnejer YeW Deewj yeefueeeb,
ieOee eejs Jeeueer peien kees peevelee, Ie=Cee legcnejer meYeeDeeW Deewj keceeX mes,
hej heneeveles veneR cegPekees FeeSueer, megveer vee peeesieer keesF& eeLe&vee legcnejer,
cesje Dehevee, keesF& cegPes veneR mecePelee~ meves nQ legcnejs neLe Ketve mes~
200
yevo kejes yegjs keeceeW kees kejvee,
otmejs ueesieeW kes meeLe veee kejes,
DeveeLe Deewj efJeOeJeeDeeW keer kejes hewjJeer,
pees ueesie meleeeW, GvnW oC[ oes~
eeefhe legcnejs neLe je jbefpele nQ,
hej Oeesee pee mekelee nw Gvekees,
yee peeDeesies eefo legce cesjer megveesies,
mJeeb enesJee ves kene en Gvekees~
eMeuesce hejcesMJej kes eefle efJeMJeeme
eesie veneR nw
DevegmejCe veneR kejlee eMeuesce Deye cesje,
efJeMJeeme eesie veneR jn iees ueesie,
Ye nes iees legcnejs meYeer Meemeke,
otj keBiee Deye ceQ en Kees~
hejcesMJej veske nw Deewj kejlee Gefele,
Fmeefuees j#ee kejsiee Jees efmecceesve keer,
kej osiee veeMe Jen heeefheeeW kee,
Deewj j#ee kejsiee veske ueesieeW keer~
YeefJe<e ceW nes peeDeesies legce ueesie,
Ske metKes ngS yeieeres kes meceeve,
j#ee vee kej mekesiee keesF& legcnejer,
keeeWefke legce kejles enesJee kee Deheceeve~
efHej eMeeeen ves en osKee,
entoe Deewj eMeuesce kes yeejs ceW,
enesJee kee ceefvoj heJe&le hej,
TBee nesiee pees meYeer heJe&leeW ceW~
peeeWies JeneB meYeer osMeeW kes ueesie,
kenWies JeneB nceW peevee eeefnes,
osiee hejcesMJej peerJeve efJeefOe keer efMe#ee,
DevegmejCe efpemekee nceW kejvee eeefnes~
efmecceesve heJe&le hej eMeuesce ceW,
GheosMeeW kee mevosMe eejcYe nesiee,
Hewuesiee efHej mecetes efJeMJe ceW,
leye hejcesMJej meYeer kee veeeer nesiee~
kej osiee hejcesMJej efJeJeeoeW kee efveheeje,
ueesie hejmhej ue[vee yebo kej oWies,
nefLeeejeW kees {eue ueWies GhekejCeeW ceW,
Meebefle mes efHej Jees jnves ueieWies~
hejcesMJej kes Me$eg YeeYeerle neWies
yeveeF& nw enesJee ves efJeMes<e eespevee,
Denbkeejer Deewj ye[yeesueeW kees oC[ osiee,
ueyeeveesve kes uecyes osJeoej Je=#eeW mes Jees,
hej hejcesMJej GvnW veeres Pegkee osiee~
HeWke oWies meesves eeBoer keer cete|leeeB,
yeveeee efpevnW GvneWves hetpeves kees,
[j kej pee efheWies Jes enesJee mes,
peye Ke[e nesiee Jen Oejleer efnueeves kees~
FeeSue kees hejcesMJej kee efJeMJeeme
kejvee eeefnS
efkeee pees yegje entoe eMeuesce ves,
DehejeOeer nw Jees enesJee kes,
nesiee yengle yegje Gve ueesieeW kee,
yegueeF& Kego hej efJeheefe GvneWves~
uesefkeve Yeues ueesieeW kees efceuesiee,
megHeue Gvekes Des keceeX kee, Deheves efce$e hejcesMJej enesJee kes efuees,
efkevleg yegjs ueesieeW kee nesiee yegje,
oC[ efoee peeSiee GvnW yegjeF& kee~
Deheves ueesieeW kes yeejs ceW hejcesMJej kee
efveCe&e
IeceC[er nes ieeer nQ efeeeb efmecceesve keer,
kejleer nQ Denbkeej Yeje DeeejCe,
mepee osiee GvnW cesje mJeeceer enesJee,
Yej osiee ogYee&ie mes Gvekee oeceve~
201
Gme mecee ceej efoes peeeWies eese,
jesvee, efyeueKevee Deewj ogKe Hewuee nesiee,
ueger efheer efkemeer eer kes meceeve,
Gme mecee eMeuesce veiej nesiee~
entoe leye megvoj Deewj efJeMeeue nesiee,
Deewj pees jn jns neWies FeeSue ceW,
Gve JemlegDeeW hej yengle ieJe& kejWies,
Ghepeeleer pees Gvekeer Oejleer FeeSue ceW~
pees DeYeer Yeer jn jns neWies,
efmecceesve Deewj eMeuesce veiej ceW,
heefJe$e kenueeSbies Deewj peerefJele jnWies,
veece Debefkele nw Gvekee Ske meteer ceW~
efmecceesve keer efeeeW keer DeMeglee,
Oees osiee Gme mecee enesJee,
veee keer eslevee kee eeesie kej,
efve<he#e efveCe&e uesiee leye enesJee~
Gme mecee hejcesMJej eceeefCele kejsiee,
nw Jees Deheves ueesieeW kes meeLe,
OegbS kes yeeoue Deewj Deefive eje
kejsiee Jen Deheves ueesieeW kee yeeeJe~
FeeSue hejcesMJej kee efJeMes<e GheJeve
efHej ieeee Ske ieerle eMeeeen ves,
keer Leer enesJee ves veee keer DeeMee,
hej ueesieeW ves keece yegjs ner efkees~
kenlee nw enesJee Deheves ueesieeW kees,
ues peeesiee otj yeboer yevee kej,
peeveles veneR Jees ueesie enesJee kees,
efMeeesue* Gve ueesieeW mes peeesiee Yej~
* efMeeesue ce=leg kee eosMe
osiee enesJee veee kes meeLe efveCe&e,
peeve ueWies ueesie ceneve nw enesJee,
g[Jee osiee Dehevee osMe FeeSefueeeW mes,
Jeerjeve kej osiee Jen osMe enesJee~
ceevee vee GvneWves DeeosMe enesJee kee,
yewj enesJee kes keLeve mes efkeee,
kegefhele ngDee enesJee Deheves ueesieeW mes,
neLe G"e enesJee ves oC[ efoee~
FeeSue kees oC[ osves kes efuees hejcesMJej
mesveeSb ueeSiee
FeeSue kees oC[ osves kes efuees,
otj osMe JeeueeW kees yeguee jne,
Me$eg lespeer mes Deeies ye{ jns,
yegje mecee FeeSue kee Dee jne~
Me$eg keYeer veneR Lekee kejlee nw,
vee veeres efiejlee vee meeslee nw,
Iemeer ues peelee Jen Pehe kej,
yeevee Me$eg mes cegefMkeue neslee nw~
one[siee Gme efove Jees eEmen keer lejn,
yeboer ueesie leekeles jn peeSbies Oejleer,
yeme DebOesje Deewj ogKe jn peeSiee,
Ieves yeeoueeW ceW {ke peeSieer jesMeveer~
eMeeeen kees veyeer yeveves kes ef u ees
hejcesMJej kee yegueeJee
jepee Gefppeeen keer ce=leg kes Je<e&,
efkees Deheves DeodYegle mJeeceer kes oMe&ve,
Ske TBes eEmenemeve hej Lee efJejepeceeve,
Yej eesies mes cebefoj kee DeeBieve~
enesJee kees Iesjs mJeie&otle Ke[s Les,
kenles ngS enesJee kees hejce heefJe$e,
Gvekeer DeeJeepeeW mes efnue jner eewKeW,
efHej OegBDee ceefvoj ceW Yeje meJe&$e~
202
[j ieee Lee ceQ yengle,
meesee ve nes peeTBiee ceQ,
yeele kej meketB hejcesMJej mes,
Flevee Meg veneR ntB ceQ~
leYeer Jesoer keer peueleer Deeie mes,
mJeie&otle ves Ske keeseueW kees G"eee,
efHej Gme onkeles ngS keeseues kees,
Gmeves cesjs nes"eW mes gDeeee~
yeesuee Jen en DeBieeje tves mes,
lesjs heehe meye Oees efoes iees,
efkees Les pees letves keece yegjs,
Jes legPe ceW mes meceehle nes iees~
efHej ceQves megveer Deheves enesJee keer DeeJeepe,
enesJee ves kene, pee ken ueesieeW mes,
Oeeve mes megvees hej mecePees cele,
efveke mes osKees hej yetPees vee Gmes~
[eue os GuePeve ceW ueesieeW kees,
leeefke keg vee Jees mecePe heeeW,
Jejvee mebYeJe nw megve-mecePekej Jees,
cesjer Deesj ceg[W, #ecee hee peeeW~
hete ceQves keB keye leke Ssmee,
yeesuee peye leke veiej vee Gpe[s,
Keeueer vee nes peees meejs Iej,
Deewj peye leke Oejleer vee Gpe[s~
efJeJeMe kejsiee enesJee ueesieeW kees,
Fme peien mes otj peeves kees,
Gpe[ peeeWies ye[s-ye[s #es$e eneB,
ve kej osiee enesJee meyekees~
efHej Yeer keg ueesie yee jnWies,
ve efkees peeeWies Jes efHej mes,
* Deeneve Gppeefkeeen kee heew$e
** censMee&ueunMeyepe DeLee&le eneb peuoer ner uetceej Deewj eesefjeeb neWieer~
yeebpeJe=#e kes kes hes[ kes meceeve,
HegeJe ues ueWies es efHej mes~
Deejece hej efJeefhee
kene enesJee ves eMeeeen kees,
Deeneve* mes kenvee Jen jns meeJeOeeve,
eMeuesce hej e{eF& kejves Jeeues, Ske heg$e Gmes cegPemes pevcee,
jmeerve Deewj hesken kee Yee vee ceeve~
meHeue ve neWieer Gvekeer eespeveeSb,
vee ner keYeer Jees neWieer hetjer,
efJeMJeeme vee kejsiee pees Fme hej let,
legPe hej Yeer pevelee Yejesmee vee kejsieer~
FcceevegSue-hejcesMJej nceejs meeLe nw
Gmekeer hegef kee mebkesle en nesiee,
Ske kegBJeejer heg$e kees pevce osieer,
KeeSiee Jen oner Deewj Meno,
veece Gmekee Jen FcceevegSue jKesieer~
peye leke peevesiee Jen Yeuee-yegje,
leye leke Fmeer lejn Jen jnsiee,
peeve peeesiee peye Heke& kejvee Jees,
Sewce Deewj Deejece Gpee[ nes jnsiee~
[jles nes Deepe legce Gve oes jepeeDeeW mes,
hej [jvee eeefnes legcnW enesJee mes,
ueeves Jeeuee nw Yeebkej efJeheefe legce hej,
ue[eJeesiee legcnW DeMMetj kes jepee mes~
DeMMetj MeerIe ner Deeesiee
leye kene enesJee ves en cegPemes,
efceer keer ye[er Ske leKleer ues,
Fme leKleer hej censMee&ueeunMeJepe**
efueKe os let Ske megS mes~
203
mee#eer kes efuees efkees ueesie Ske$e,
efpeve hej efJeMJeeme efkeee pee mekelee Lee,
es Les veyeer Gefjeen Deewj pekeee&n,
efpevneWves cegPes efueKeles ngS osKee Lee~
efHej ceQ Gme veefyeee kes heeme ieee,
jKe ue[kes kee veece censMee&ueeunMeyepe
yeesuee leye cegPemes en enesJee~
Fmemes henues efke yeee meerKesiee,
ceeB Deewj efhelee cegBn mes kenvee,
oefceMke Deewj Meescejesve keer Oeve-mecheefe,
DeMMetj kes jepee kees os osiee enesJee~
enesJee Deheves mesJekeeW keer j#ee kejlee
nw, eMeeeen kees esleeJeveer
[jvee eenes legcnW efmeHe& enesJee mes,
nesiee Jen legcnejs efuees megjef#ele mLeeve,
efkevleg legce Gmekee Deeoj veneR kejles,
Fmeefuees yeve ieee Jen ke"esj eeve~
ceQ Deewj cesjs yees nQ ueesieeW,
FeeSefueeeW kes efuees mebkesle Deewj eceeCe,
Yespes iees nQ enesJee kes eje,
pees efmecceesve heJe&le hej nw efJejepeceeve~
keg ueesie kene kejles nQ hetes,
YeefJe<eJeeeDeeW Deewj peeotiejeW mes,
cejs ngDees mes hetles nQ Jees ueesie,
hej peerefJele ueesie keeeW hetW cejeW mes~
kejes legce enesJee keer Dee%ee kee heeueve,
ieuele yeeleeW mes keg vee efceuesiee,
efHej Yeer Deiej legce veneR ceeveles,
og:Ke Deewj oC[ yeme legcnW efceuesiee~
Ske veee efove Deeves kees nw
henues ueesie meesee kejles Les,
peyetuetve Deewj vehleeueer cenJehetCe& veneR,
hej hejcesMJej yeveeesiee Jen Oejleer ceneve,
ueesieeW kees DeYeer Gmekeer Keyej veneR~
Deepe es ueesie DevOekeej ceW nQ,
FvnW ceneve ekeeMe kee oMe&ve nesiee,
ce=legosMe kes meceeve DevOesjs mLeeve ceW nQ,
hej DeodYegle peesefle Gve hej ekeeefMele nesiee~
ns hejcesMJej! ueesieeW kees KegMeneue yevee,
Deewj ye{eslejer kej Fme peeefle keer,
oMee&eWies es legPes Deheveer emeVelee keeeWefke,
heer" nuekeer kej oesies legce Gvekeer~
nj keoce pees eg ceW ye{e,
Jen keoce ve kej efoee peeesiee,
en meye keg leye Iesiee peye,
Jen efJeMes<e yeee pevce heeesiee~
hejcesMJej nceW Ske heg$e eoeve kejsiee,
pees ueesieeW kee vesle=lJe kejsiee,
efej Decej Deewj Meebefle kee jepekegceej,
Meefe Deewj Meebefle mLeeefhele Jees kejsiee~
hejcesMJej FeeSue kees oC[ osiee
FeeSue kes ueesieeW kes efJe,
cesjs enesJee ves Ske Dee%ee oer,
leye euesiee Gve ueesieeW kees helee,
keer mepee GvnW hejcesMJej ves oer~
DeefYeceeveer Deewj ye[yeesuee nQ Deepe Jes,
hej enesJee Gvekes Me$egDeeW kees GkemeeSiee,
nje oWies Jes ueesie FeeSefueeeW kees,
hej enesJee efHej Yeer kegefhele jnsiee~
204
enesJee eje oefC[le kejves hej Yeer,
es[Wies veneR es kejvee heehe,
kejWies veneR es enesJee kee DevegmejCe,
enesJee kejsiee vee Fvekees ceeHe~
kej osiee ve enesJee ogeW kees,
efJeOeJeeSb Deewj yees Yeer oC[ heeeWies,
kejles nQ keece es hejcesMJej kes efJe,
hejcesMJej mes meoe es oC[ heeeWies~
yegjeF& Ske eser Deeie keer lejn,
henues lees Ieeme-Hetbme kees peueeleer,
efHej ye{kej Jeeheke he ues uesleer,
Deewj nj Jemleg mJeene kej [eueleer~
enesJee kes keeshe mes en eosMe,
Gmeer lejn YemceerYetle nes peeesiee,
efyeueefyeueeeWies ueesie YetKe kes ceejs,
YeeF&-YeeF& kes efJe nes peeesiee~
kensiee hejcesMJej Ske [er keer lejn,
keBiee eeesie ceQ DeMMetj kee,
nje kej oC[ osiee FeeSefueeeW kees,
heeBJe leues Jen GvnW jeQosiee~
efkevleg DeMMetj en veneR peevelee,
kejJee jne nw meye enesJee Gmemes,
meese jne Jen jepeeDeeW kees njeee,
Deewj Yej jne Jen DeefYeceeve mes~
peye enesJee keer eespevee nesieer meceehle,
lees Jen DeMMetj kees oC[ osiee,
Gmekes DeefYeceeve ves kejJeees yegjs keece,
Gve keeceeW kee Gmes oC[ efceuesiee~
FeeSue hej DeMMetj mesvee kee DeeeceCe,
Meescejesve keer Meefe hej hejcesMJej kee
ef v eev$eCe
ve nes peeesiee yewYeJe DeMMetj kee, hejcesMJej kee mlegefleieerle, yeeyegue kees G"eee peeesiee Gme efJeheefe kees Deye,
Ske peueleer ngF& ueke[er kes meceeve, hejcesMJej kee mevosMe enesJee pees eenlee jnsiee Jen neskej~
uesefkeve FeeSue kee ekeeMe nesiee, leye kejesies enesJee kee mlegefleieeve, heefueefMleeeW kees hejcesMJej kee mevosMe
heefJe$elece uehe kes pewmee ekeeMeceeve~ kenesies j#ee kejlee nw Jees nceejer, jepee Deenepe keer ce=leg kes Je<e&,
leye yeekeer yees eeketye kes ueesie, efkees pees Gmeves ceneve keee&,
efoee ieee en mevosMe heefueefMleeeW kees,
hejcesMJej kee DevegmejCe kejves ueieWies, meceeeej HewueeDees ogefveee ceW meejer~
nes emeVe legce Gmekeer ce=leg hej,
nesiee veskeer kee Deeieceve Fme ekeej, yeeyegue kes efJe hejcesMJej kee veee oC[ efoee kejlee Lee pees legcekees~
ueesie enesJee keer Deesj ceg[ves ueieWies~
enesJee kee efJeMes<e efove Deeves kees nw, hej legcnW emeVe veneR nesvee eeefnes,
Meebefle kee jepee Dee jne nw nesiee Jen Ske Yeeeveke efove, jepe kejsiee Gmekee yese legce hej,
efeMew kes JebMe ceW nesiee Ske heg$e, eesefOele nes Jen efJeveeMe kej osiee, Ske Yeeeveke Hegleeaues veeie kes pewmee,
enesJee keer Deelcee GmeceW nesieer, heeheer es[Wies osMe Gme efove~ jepe kejsiee Jen jepee legce hej~
mecePesiee enesJee kees Deewj Deeoj kejsiee, peye hejcesMJej Dehevee eesOe oMee&esiee, ceesDeeye kees hejcesMJej kee mevosMe
oerve-nerveeW kees Gmemes meneelee efceuesieer~ leye Yeeieves ueieWies yeeyegue kes ueesie, ceesDeeye kes efJe<ee ceW Ske Meeske ieerle
veskeer Deewj meeeF& oWieer Gmes Meefe, Me$eg Gvekee es[Wies vee heere, Deejece kes efuees hejcesMJej kee mevosMe
meye Deesj Meebefle kee jepe nesiee, ve kej [eueWies Gvekees Jes ueesie~
ceesDeeye Deewj oefceMke veiej ceW Yeer,
meecege peeve ueWies ueesie enesJee kees, meyemes megvoj jepeOeeveer nw yeeyegue, ceee osiee enesJee nj Deewj leyeener,
enesJee kee %eeve GveceW heefjhetCe& nesiee~ hej Gmekee JewYeJe yevee vee jnsiee, Yegueeee efpevneWves Gejkeee& hejcesMJej kees,
efeMew kes heefjJeej ceW leye nesiee, Jeerjeve nes peeeWies yeeyegue kes YeJeve, Gvekes neLe jn peeeWies Keeueer~
Ske efJeMes<e Jeefe OJepee kes meceeve, keesF& hetves Jeeuee yeekeer vee yeesiee~
etMe kes efuees hejcesMJej kee mevosMe
mecemle je^ neWies Deemeheeme Fkee, FeeSue Iej ueewsiee
YeJelee mes Yej peeSiee Jen mLeeve~ etMe keer veefoeeW kes meeLe Hewueer,
enesJee efHej eeketye hej esce oMee&esiee, Oejleer hej jnles uecyes, MeefeMeeueer ueesie,
leye cesje mJeeceer hejcesMJej efHej Deeesiee, Jeeheme Gvekees Gvekeer Oejleer os osiee, Ieves kees nw JeneB yegjer Ievee,
Deewj Deheves ueesieeW kees ues peeesiee, iewj entoer meeLe ceW peg[ peeeWies, osKeWies efpemes ogefveee kes meye ueesie~
entoe Deewj FeeSue kes ueesieeW kees, Deewj FeeSue Gve hej Meemeve kejsiee~
Ske$e kej hejmhej meeLe ues Deeesiee~ Gme mecee meJe&Meefeceeve enesJee kees,
yeeyegue kes jepee kes efJe<ee ceW Ske ieerle Ske efJeMes<e YeW e{eF& peeesieer,
leye FeeSue entoe mes F&<ee ve kejsiee, Gve MeefeMeeueer ueesieeW keer lejHe mes,
vee entoe kee keesF& Me$eg yeesiee, ieeDeesies ieerle yeeyegue kes jepee kes efuees,
oglee mes Meemeve efkeee nce hej Gmeves, efmecceesve heJe&le hej Jen ueeeer peeesieer~
osiee vee ke entoe FeeSue kees,
oesveeW kee Deeheme ceW meneesie ye{siee~ efkevleg Deye meeje osMe efJeeece ceW nw, efcee kes efuees hejcesMJej kee mevosMe
kej efoee yeeyegue kees ve enesJee veW~
neLe G"eesiee hejcesMJej hejele veoer hej, Deewj efcee kes meeLe en nesiee,
yen peeesieer Jen meele eser OeejeDeeW ceW, hejcesMJej DeMMetj kees Yeer oC[ osiee Gmekes Pet"s osJelee Yee mes keeBhesieW,
hejcesMJej kes ueesie hee peeeWies jemlee, DeMMetj kees Yeer oC[ osiee hejcesMJej, ue[ves ueieWies ueesie Deeheme ceW ner,
pewmes ngDee efcee mes yeenj efvekeueves ceW~ entoe kees jKee Gmeves oeme yeveekej, Deewj Yeefcele nes Jes jn peeeWies~
205 206
metKe peeesiee heeveer veerue veoer kee,
$eeefn-$eeefn ueesie kej G"Wies,
yegefceeve kejWies cetKeeX mee DeeejCe,
mener jen mes Jees YekeWies~
entoe eosMe Yee kee keejCe nesiee,
efcee kes ueesie Gmemes [j peeeWies,
enesJee kes DevegmejCe keer kejWies eefle%ee,
hegkeejWies Gmes Deewj Gmemes ceoo heeeWies
efHej JeneB Ske Ssmee jepeceeie& nesiee,
pees peeesiee efcee mes DeMMetj kees,
efcee Deewj DeMMetj kes ueesie efceuekej,
Gheemevee kejWies hejcesMJej keer Jees~
FeeSue, DeMMetj Deewj efcee kes ueesie,
leye Deeheme ceW Ske nes peeeWies,
Jejoeve nesiee Gvekee Meemeve Oejleer hej,
enesJee mes Jes meye DeeMeerJee&o heeeWies~
DeMMetj efcee Deewj etMe kees njeesiee
eMeeeen kes eje enesJee ves kene,
njeesiee DeMMetj efcee Deewj etMe kees,
osKee kejles Les pees Gvekeer lejHe,
ueefppele nesieW Gvekeer neuele osKe Jees~
hejcesMJej kee yeeyegue kees mevosMe
Soesce kees hejcesMJej kee mevosMe
Dejye kes efuees hejcesMJej kee mevosMe
efHej megveeee ogKe:o mevosMe hejcesMJej ves,
yeeyegue, Soesce Deewj Dejye kes efuees,
Dee jns nQ Gvekes efJe mewefveke,
Gvekee JewYeJe ve kejves kes efuees~
eMeuesce kes efuees hejcesMJej kee mevosMe,
Mesyevee kes efuees hejcesMJej kee mevosMe
egvee enesJee ves Ske efJeMes<e efove,
efoJe oMe&ve keer Ieeer kes efuees,
peye yeueJee Deewj Yeieo[ cee peeesiee,
efJeueehe kejWies ueesie ce=lekeeW kes efuees~
ueyeeveesve kees hejcesMJej kee mevosMe
ns leleeaMe kes penepeeW og:Ke ceveeDees,
Gpee[ efoee ieee nw yevojieen legcneje,
ns meesj kes efveJeeefmeeeW og:Ke ceveeDees,
yejyeeo jnsiee meej Je<e& osMe legcneje~
hejcesMJej FeeSue kees oC[ osiee
osKees enesJee en Oejleer ve kejsiee,
ueesieeW ves kej efoee Gmes ieboe,
yengle henues keer Leer pees Jeeee,
lees[ efoee Gme Jeeee kee kegoeb~
Devle ceW nesiee veee meYeer kee,
efmeeesve heJe&le hej enesJee jepe kejsiee,
Gmekeer ceefncee Fleveer YeJe nesieer,
eeBo Ieyejeesiee Deewj metjpe ueefppele nesiee~
hejcesMJej kee Ske mlegefle ieerle, Deheves
mesJekeeW kes efuees hejcesMJej kee Yeespe
Gme mecee enesJee Ske Yeespe osiee,
heJe&le kes meYeer ueesieeW kes efuees,
efkevleg osKees Ske Ssmee heoe& nw,
pees nw meYeer JeefeeeW kees {kes~
ce=leg nw Fme heox kee veece,
Deble kej efoee peeesiee efpemekee,
heeW osiee nj DeeBKe kee DeeBmet,
keeeWefke enesJee ves kene mees Iesiee Ssmee~
hejcesMJej kee Ske mlegefle ieerle, enesJee
ueesieeW kees veee peerJeve osiee, veee
hegjmkeej ee oC[
ieerle ieeeWies entoe kes ueesie,
enesJee ueesieeW kees veee peerJeve osiee,
FeeSue kes ueesie meg{ neWies,
Oejleer kees efHej Gvemes Yej osiee~
207
hejcesMJej FeeSue kees Keespe efvekeeuelee nw
enesJee ves Deheves ueesieeW kees,
efoee veneR nw Glevee oC[,
efpelevee Gmekes Me$egDeeW kees efoee,
ceejves kee efkeee efpevneWves eelve~
kewmes #ecee nesiee eeketye kee DehejeOe,
kewmes Gmekes heeheeW kees otj efkeee peeesiee,
Jesoer keer efMeueeSb Oetue ceW efceue peeSbieer,
Pet"s osJeleeDeeW kee efe efcee efoee peeesiee~
Gpe[ ieF& nw en megjef#ele veiejer,
enesJee Deheves ueesieeW kees Ske$e kejsiee,
Yekes pees ueesie DeMMetj Je efcee ceW,
enesJee Gve meyekees Jeeheme kejsiee~
Gej FeeSue kees esleeJeveer
Sewce kes ceocemle ueesie,
ieJe& kejles nQ Meescejesve hej,
mecheVe Ieeer mes efIeje ngDee,
yemee ngDee veiej hene[er hej~
Meescejesve Jeemeer meesee kejles nQ,
HetueeW kes cegkeg mee Gvekee veiej,
efkevleg Jes Oege nQ oeKeceOeg mes,
cegjPeees heewOes mee Gvekee veiej~
Yespesiee enesJee Ske Jeerj Jeefe,
DeesueeW Deewj yejmeeleer letHeeve kes pewmes,
Gleej HeskeWiee Meescejesve kes cegkeg kees,
e kej peeesiee Debpeerj kes pewmes~
hejcesMJej Deheves ueesieeW keer meneelee
kejvee eenlee nw
hejcesMJej kes veee mes keesF& veneR yee
mekelee
ns eMeuesce kes DeJe%eekeejer cegefKeeeDeeW,
Ske mevosMe megvees legce enesJee kee,
kenles nes ce=leg mes DevegyevOe efkeee,
keee Fmeefuees oC[ vee legcnW efceuesiee~
efveefMele ner heeDeesies oC[ legce ueesie,
efcee efoee peeesiee legcnejs Jeeee kees,
kegeueW peeDeesies legce Yeeeveke oC[ mes,
megyen oj megyen efove Deewj jele kees~
enesJee Keje oC[ oslee nw
eMeuesce kes eefle hejcesMJej kee esce
kenlee nw hejcesMJej DejerSue kees osKees,
peneB oeTo ves eJeveer [eueer Leer,
Je<e& oes Je<e& yeeo Gmes oC[ otBiee,
en veiejer efJe<eeo mes Yej peeesieer~
cesje mJeeceer enesJee en kenlee nw,
melener nw Fvekee esce Deewj Deeoj,
yeme kesJeue ceewefKeke yeele es kejles,
Deejpe mes GvnW ceQ otBiee Yej~
efOekekeej GvnW nw pees peleve kejles,
enesJee mes keesF& yeele efheeves kee,
en Ssmee nw peeW Ie[e kens,
kegcnej mes let keee kej jne~
Ske Gece mecee Dee jne nw
en mee nw Lees[s efoveeW yeeo,
meye Gue Hesj nesiee ueyeeveesve ceW,
oerve peveeW kees enesJee emeVe kejsiee,
Deevevo ceveeeWies FeeSue kes heefJe$elece ceW~
leye yegjs ueesie meceehle nes peeeWies,
FeeSue kees ueefppele nesvee vee he[siee,
osKesiee Jen Deheveer meye mebleeveeW kees,
enesJee heefJe$e nw hetje FeeSue kensiee~
208
FeeSue kees hejcesMJej hej efJeMJeeme
jKevee eeefnS efcee hej veneR
kene enesJee ves cesjs yeeeW kees osKees,
veneR uesvee eenles es cesjer meneelee,
osKe jnW nQ es efcee keer Deesj,
efkevleg neLe ueiesieer GvnW kesJeue nleeMee~
entoe kes hejcesMJej kee mevosMe
veneR megvevee eenles es meeeF& kees,
eenles nQ yeme ceve eener megvevee,
veneR ceeveles es veefyeeeW keer yeele,
vee ner enesJee kes yeejs ceW megvevee~
entoe keer meneelee kesJeue hejcesMJej mes
Deeleer nw
hej enesJee legcnejer yee peesn jne,
eenlee nw legce hej keCee oMee&vee,
Keje hejcesMJej enesJee megvesiee legcnejer,
efJeMJeemeer kee lee nw Oeve nesvee~
hejcesMJej Deheves ueesieeW keer meneelee
kejsiee
enesJee legcnW ke os mekelee nw,
hej JeemleJe ceW legcneje efMe#eke nw Jees,
peye es[ oesies yegjs keece kejvee,
legcnW Oeve-Oeeve mes Yej osiee Jees~
enesJee meYeer je^eW kee veee kejsiee,
Deheveer Meefe osKeves kees efJeJeMe kejsiee,
megvesiee DeMMetj peye enesJee keer DeeJeepe,
leye enesJee DeMMetj kees hejeefpele kejsiee~
FeeSue kees hejcesMJej keer Meefe hej
Yejesmee jKevee eeefnS
efOekekeej nw Gve ueesieeW hej pees,
ceoo kes efuees efcee keer Deesj osKeles,
keece vee DeeSbies Iees[s ee mewefveke,
enesJee kee DeeosMe yeoue vee mekeles~
efMekeej kes efuees eEmen keer lejn,
efmeeesve heJele& hej Glejsiee enesJee,
IeeWmeues hej G[leer ngF& efeef[ee mee,
eMeuesce keer j#ee kejsiee enesJee~
cegefKeeeDeeW kees Keje Deewj meee nesvee
eeef n S
jepee pees kejlee YeueeF& mes jepe,
Deewj efve<he#e jnlee nw pees cegefKeee,
Deeee mJehe yeve peeles nQ Jees,
leheleer Oethe ceW pewmes Meerleue eee~
cetKe& Jeefe cetKe&leehetCe& yeeleW kenlee,
yeveelee ceve ceW yegjer ner eespeveeSb,
enesJee kes efuees ieuele yeeleW kenlee,
yejyeeoer keer kejlee jnlee keuheveeSb~
yegje mecee Dee jne nw
ceefnueeDeeW, DeYeer legce ewve mes nes,
hej yegje Jee Dee jne nw peuoer,
leye leke Ssmee ner neslee jnsiee,
peye leke hejcesMJej keer Deelcee vee Glejleer~
yegjeF& mes Deewj DeefOeke yegjeF& hewoe nesleer nw
OeesKee osles jns legce ueesieeW kees,
efpevneWves keer vee legcemes keesF& yegjeF&,
peuee [euesieer legcnW legcnejer ner Deelcee,
yeeWies Jees ner efpevneWves keer YeueeF&~
Des ueesie jnWies megjef#ele mLeeveeW ceW,
oMe&ve hejcesMJej keer megobjlee kee kejWies,
hetJe& ceW efpevneWves efoee legcnW ke,
ueesie Jees meye ve nes kej jnWies~
209
hejcesMJej eMeuesce kees yeeeesiee keuhevee Yeer veneR kej mekeles, enesJee
eMeuesce Ske cepeyetle lecyet kes meceeve nw, me=pevenej nw : Jen Decej nw
Lecee jnsiee ncesMee Deheves Ketbes hej, meejer me=ef kee me=pevenej nw hejcesMJej,
Deeee mLeue nceejs efuees nesiee enesJee, mecemle %eeve kee Jen nw Yeb[ej,
megKeer kejsiee nceW meye keg oskej~ Delegueveere nw Jen, MeeMJele Deewj meee,
hejcesMJej Deheves Me$egDeeW kees oC[ osiee pees keg nw, Jen nw meyekee DeeOeej~
enesJee kegefhele nw meye osMeeW hej, enesJee ner nceejer j#ee kej mekelee nw
ve kej osiee Jen Gve meyekees, Fyeenerce kes JebMepe egves enesJee ves,
Soesce kees DehejeOeer "njeee enesJee ves, Deewj Leecee enesJee ves Gvekee neLe,
kee [euesieer Gmekeer leueJeej Soesce kees~
kejlee nw Jen j#ee FeeSue keer,
efveefMele efkeee oC[ kee mecee Gmeves, Deewj meoe Gvekes jnlee Jees meeLe~
efmeeesve kes efJe efpevneWves efkees DehejeOe, enesJee keer Pet"s osJeleeDeeW kees esleeJeveer,
Gpe[ peeesieer hetCe&leee Soesce keer Oejleer, yeme enesJee ner hejcesMJej nw, enesJee
pebieueer heMegDeeW kee nes peeesiee jepe~ kee efJeMes<e mesJeke
hejcesMJej Deheves ueesieeW kees megKe osiee kenlee nw enesJee, cesjs oeme kees osKees,
metKee jsefiemleeve yengle KegMeneue nes peeesiee, ceQ Deheveer Deelcee jKelee ntB Gme hej,
ceYetefce ceW yenWies heeveer kes Pejves, meeeF& mes veee Jen mLeeefhele kejsiee,
leye Ske jen yevesieer heefJe$e jepeceeie&, efJeMJeeme kejWies ueesie Gmekeer efMe#eeDeeW hej~
cege ueesie ueieWies Gme hej eueves~
enesJee peiele kee me=pevenej Deewj Meemeke
cege kejsiee hejcesMJej Deheves ueesieeW kees, nw, hejcesMJej keer mlegefle, hejcesMJej Oeerjpe
peye DeeeWies efmeeesve Jes emeVe neWies, jKelee nw, FeeSue ves hejcesMJej keer
emeVelee ecekesieer ceeLes hej cegkeg meer, veneR megveer
Meeske Deewj og:Ke Gvemes otj neWies~
efkevleg pees kejles veneR cesje DevegmejCe,
DeMMet j kee ent o e hej DeeeceCe, efvejeMe ner neWies yeme Jees ueesie,
efnpeefkeeen keer hejcesMJej mes eeLe&vee, keeue kees"efjeeW ceW HeBmes nQ Jees,
DeMMetj keer mesvee kee eMeuesce kees DeewjeW mes hejeefpele neWies Jees ueesie~
es[vee, efnpeefkeeen keer hejcesMJej mes
hejcesMJej meoe Deheves ueesieeW kes meeLe
eeLe&vee, efnpeefkeeen kees hejcesMJej kee
jnlee nw
Gej, efnpeefkeeen keer yeerceejer, yeeyegue
kes mebosMeJeenke, FeeSue kes oC[ kee eeketye Deewj FeeSue legcnW yeveeee ceQves,
Deble, cegefe, hejcesMJej kee megmevosMe, legPes veece efoee let cesje nw,
mebmeej hejcesMJej ves jee Jen Fmekee meeLe jnlee ntB lesjer efJeheefe ceW,
Meemeke nw, hejcesMJej keee nw ueesie cesjer vepejeW ceW Deeoj lesje nw~
210
hejcesMJej Deheveer mebleeveeW kees Iej ueeesiee
lesjs yeeeW kees Fkee kejkes, Jees veneR peeveles Jees keee kej jns,
ueeTBiee GvnW ceQ heeme ceW lesjs,
kentBiee ueesieeW kees ueewe os GvnW,
ues Dee cesjs heeme yees cesjs~
peiele kes efuees FeeSue hejcesMJej keer
mee#eer nw
efpevekees DeeBKeW nQ hej DevOes nQ,
keeveeW kes nesles nges Yeer pees yenjs,
efvekeeue ueeDees GvnW Deewj DeewjeW kees,
keewve Pet"eW keer ieJeener kees "njs~
legce ner lees nes cesjs mee#eer,
let cesje mesJeke, efpemes ceQves egvee,
mecePe ues let ceQ ner ntB Jen,
FmeerefueS ceQves legPes nw egvee~
ceQ ner ntB meee hejcesMJej,
Lee veneR hejcesMJej keesF& cegPemes henues,
vee ner cesjs yeeo keesF& nesiee,
yeme ceQ ner ntB, heers Deewj henues~
enesJee efHej Deheves ueesieeW keer j#ee kejsiee
vees Je=#e mes legce efJekeefmele neWies,
Yetue peeDees Deye hegjeveer yeeleeW kees,
metKeer Oejleer hej yene otBiee veefoeeb,
otBiee heeveer ceQ Deheves ueesieeW kees~
kejles jns nes legce heeheeW kees,
Yeguee efoee legce ueesieeW ves cegPes,
efHej Yeer legcnejs heehe Oees [euelee ntB,
mJeeb Deheveer ner emeVelee kes efuees~
kesJeue enesJee ner hejcesMJej nw, Pet"s
osJelee yeskeej nw, meee hejcesMJej enesJee
FeeSue kee meneeke nw
hetpeles nQ ueesie Pet"er cete|leeeb yeveekej,
kenlee nw enesJee yeeyegue kes efuees,
efpeme ueke[er kees peuee hekeeles Yeespeve,
Gmeer ueke[er keer Jees hetpee kej jns~
hejcesMJej kegmet kees entoe kes hegve: efvecee&Ce
kes efuees egvelee nw, hejcesMJej kegmet kees
FeeSue keer cegefe kes efuees egvelee nw,
hejcesMJej Deheveer me=ef kee efveev$eCe
kejlee nw
egvee enesJee ves kegmet kees jepee,
ceefvoj Deewj eMeuesce efHej yemeeves kees,
kene, erve uesiee let jepeeDeeW keer Meefe,
jeske veneR heeesiee keesF& Yeer legPekees~
eeketye kes efuees kej jne ntB meye,
uesefkeve kegmet let cegPes veneR peevelee,
efove Deewj jele, Meeefvle Deewj Meefeeeb,
meejer me=ef kees ceQves ner jee~
enesJee efme kejlee nw efke Jen ner
hejcesMJej nw
efkemeves yeleeeeR legcnW yengle hegjeveer yeeleW,
Pet"s osJelee keg yelee veneR mekeles,
veneR keesF& hejcesMJej nw cesjs efmeJeee,
keg Yeer lees Jees kej veneR mekeles~
Pet"s osJe JeLe& nQ
kej veneR mekeles legce cesjer leguevee,
cesjer nj yeele mecePe veneR mekeles,
yeleelee jne ceQ legcnW Deheveer eespeveeSb,
veneR keesF& Ssmee pees Gmes yeoue os~
hetJe& mes Ske Jeefe yeguee jne ntB,
nesiee Jen Ske Gkeeye kes meceeve,
Deewj kejsiee Jen Gve keeceeW kees,
efveefMele efkees nQ ceQves pees keece~
211
yeeyetue kees hejcesMJej kee mevosMe
cesje Gheeesie Deewj j#ee kejlee nw enesJee,
ceesue egkeeesiee Jen yegjs keceeX kee,
eesefOele enesJee ves meeQhes Deheves ueesie,
hej yeeyegue ves GvnW Deheceeefvele efkeee~
keCee vee oMee&eer letves Gve hej,
yet{eW kees Yeer letves vee yeKMee,
meesee vee keee nesiee yeeo ceW,
Deheves Deeies efkemeer kees vee mecePee~
yeee vee heeeWies legPes peeot-esves,
JeLe& neWies lesjs yegef Deewj %eeve,
Flevee MeerIe nesiee lesje efJeveeMe efke,
leefveke Yeer legPekees nesiee vee Yeeve~
hejcesMJej Deheves peiele hej jepe kejlee
nw
eeketye kes heefjJeej let cesjer megve,
peye legce cesje veece uesles nes,
meeer veneR nesleer nw legcnejer efvee,
Deheveer ner efpe ceW legce kenles nes~
FeeSue kees heefJe$e kejves kes efuees
hejcesMJej kee lee[ve
efJeesner jns nes legce pevece mes,
efkevleg Deheves efuees ceQ Oeerjpe jKeBtiee,
eeBoer keer lejn Yeer ceW [euekej,
legce ueesieeW kees ceQ Meg keBiee~
Meebefle efceueleer eefo legce cesjer ceeveles,
yengle yengle nes peeleer lesjer mevleeveW,
es[ oes yeeyegue Deewj kemeeefoeeW kees legce,
Gyeej efueee nw legcnW enesJee ves~
Deheves efJeMes<e mesJeke kees hejcesMJej kee
yeg u eeJee
kenlee nw FeeSue, cesjer yeele megve,
yeleeee enesJee ves ceQ Gmekee mesJeke ntB,
DeodYegle keee& kejsiee cesjs meeLe enesJee~
mesJee kes efuees yeveeee enesJee ves,
Gmekes ueesie Gmekes heeme ues DeeTb,
enesJee ner cesjer Meefe kee eesle,
enesJee mes ner ceeve ceQ heeTb~
kene enesJee ves cesjs efuees nw,
Ske cenJehetCe& keece heeme Gmekes,
meye je^eW kes efuees ekeeMe yeve,
jen yevetBiee Gvekeer j#ee kes efuees~
efmeeesve : leeieer ieF& eer
FeeSefueeeW keer Jeehemeer
kene efmeeesve ves efke cesje mJeeceer,
enesJee cegPekees Yetue ieee nw,
veece efmeeesve kee kenlee nw enesJee,
nLesueer hej Deheveer Keeso jKee nw~
meesee kejlee ntB lesjs efJe<ee ceW,
lesjs yees lesjs heeme ueew DeeSbies,
efpeve ueesieeW ves efkeee legPes hejeefpele,
Dekesuee legPes es[ Jees eues peeSbies~
DeYeer let neje Deewj Gpe[e nw,
hej yengle peuo lesjer mevleeveW ueewWieer,
jepee lesjs yeeeW kes efMe#eke neWies,
Deewj jepekeveeSb Gvekee Oeeve jKeWieer~
Jes jepee Deewj Gvekeer keveeSb oesveeW,
lesjs meeceves ceeLee kees veJeeeWies,
peevesiee let efke ceQ enesJee ntB peye,
lesjer ejCeOegefue Jees efmej hej ueieeeWies~
212
FeeSue kees Gmekes heeheeW kee oC[
hejcesMJej kee mesJeke hejcesMJej kes Yejesmes
leeiee veneR eMeuesce kees enesJee ves,
en oC[ nw legcnejs ner heeheeW kee,
efkees Les legceves pees keece yegjs,
kegefhele ngDee Lee Gvemes enesJee~
FeeSue kees Fyeenerce kes pewmee nesvee
eeef n S
nesvee eeefnes FeeSue kes ueesieeW legcnW,
Deheves ceelee-efhelee meeje-Fyeenerce pewmee,
Dekesuee Lee Fyeenerce peye ceQves yegueeee,
Deveefievele ueesieeW ves Gmemes pevce efueee~
hejcesMJej kee meecLee& Gmekes ueesieeW keer
j#ee kejlee nw
[jles keeeW nes otmejs ueesieeW mes,
Jes ceveg<e nQ, yeme efpeee kejles,
hej legcnW jee nw enesJee ves,
Gmekeer Fe pewmee eens kej os~
hejcesMJej ves FeeSue kees oC[ efoee
enesJee kee eesOe, penj kee heeuee,
heerkej efpemes legce ogye&ue nes iees,
hej Gmekee eesOe Deye otj nes jne,
yejmesiee legcnejs Me$egDeeW hej Deye es~
FeeSue kee Gej nesiee
oeeuet nesiee enesJee eMeuesce hej,
efceuekej efHej legce Deevebo ceveeDeeWies,
yeeyegue veiej kees es[ peeDees legce,
enesJee kees legce Deheves meeLe heeDeeWies~
hejcesMJej kee ke menlee mesJeke
enesJee kenlee nw cesjs mesJeke kees osKees,
yegjer lejn mes meleeee ngDee Lee Jees,
ues efuees Gmeves nceejs heehe Deheves Thej,
hee jne nceejs heeheeW kee oC[ Jees~
nceeje kepe& Jen egkee jne nw,
men jne eelevee nceejer ceeHeer kes yeoues,
meeQhe efoee Kego kees eeCeeW kes meeLe,
hej heeesiee peerJeve Devlele keeue kes efuees~
hejcesMJej Deheves ueesieeW kees Jeeheme
ueelee nw
enesJee kenlee nw, ns ogefKeeejer veiejer,
FeeSue keer j#ee kejlee nw enesJee,
ogKeer vee nes legPes leeiee Lee efpemeves,
efHej Deheveeves kees yeguee jne enesJee~
hejcesMJej Deheves ueesieeW mes meoe esce
kejlee nw
eens heJe&le ueghle nes peeeW,
Deewj yeoue peees jsle ceW es heneef[eeb,
cesjer keCee keYeer vee leeiesieer legPes,
otj jnWieer legPemes Deye meye keef"veeFeeB~
hejcesMJej Ssmee Yeespeve oslee nw efpememes
meeer le=hleer efceueleer nw
ns heemes ueesieeW cesjer yeele megveeW,
cesjs heeme DeeDees Deewj Oeeve oes,
yengle osj vee nes peees Gmemes henues,
enesJee kees Keespees Gmes hegkeej uees~
ueesie hejcesMJej kees veneR mecePe heeeWies
Je<ee& Deewj efnce DeekeeMe mes efiejkej,
Jeeheme veneR ueewles, hej Kesleer Gieeles,
Jewmes ner enesJee kes cegKe kes Meyo,
IeveeDeeW kees Ieeles JeLe& veneR peeles~
213
meYeer peeefleeeB enesJee kee DevegmejCe
kejWieer
enesJee ves kene veee kejes meyemes, eeketye kes ueesie GheJeeme kes yeeo,
pees yegje vee kejsiee, emeVe jnsiee,
meyle kes efove mecyevOeer efveece kees,
pees heeueve kejsiee Jen Oeve yevesiee~
keg Jeefe pees entoer veneR nQ,
pees[Wies Jees Deheves kees enesJee mes,
mees ceve mes pees Jeeee efveYeeles,
Yej otBiee ceQ GvnW Deevevo mes~
hejcesMJej kee Deheveer mesJee kes efuees
meyekees yegueeJee, FeeSue hejcesMJej kees
veneR ceevelee nw
legce pees Pet"s osJeleeDeeW kees hetpeles,
yeefueeeb Gve hej e{eee kejles nes,
Gvekes efuees legceves leeie efoee cegPes,
Deheveer yejyeeoer kes legce efpeccesoej nes~
FeeSue kees hejcesMJej kee efJeMJeeme
kejvee eeefnS ve efke cete|leeeW kee
G[e osieer DeeBOeer Pet"s osJeleeDeeW kees,
erve efuees peeeWies Jes legcemes,
heeesiee Jen cesjs heefJe$e heJe&le kees,
pees Jeefe nw yeme cesjs menejs~
enesJee Deheves YeeeW keer j#ee kejsiee
jnlee ntB TBes heefJe$e mLeeve hej,
Deewj ogKeer efJevece ueesieeW kes yeere,
Gve ueesieeW kees veee peerJeve otBiee,
keCee nw efpevekes oe kes yeere~
og nesles nQ eesefOele meeiej pewmes,
eghe ee Meeble veneR jn mekeles,
enesJee kenlee nw, GvnW Meebefle veneR,
Jes lees yeme keere[ Geueles jnles~
ueesieeW mes kenes efke Jes hejcesMJej kee
DevegmejCe kejW
hetles cegPemes let osKelee keeeW veneR,
osles nQ yeme osn kees ke Jees,
ueesieeW keer ceoo keg kejles veneR~
enesJee eenlee nw efJeMes<e efove hej,
ueesieeW kee yeesPe otj kejes legce,
YetKeeW kees yeeBeW legce Dehevee Keevee,
yesmenejes kee meneje yeve peeDees legce~
eefo kejesies Fve yeeleeW kees legce,
ekeeMe legcneje ecekesiee eYeele mee,
Deeies-Deeies eueves ueiesieer legcnejer veskeer,
enesJee kees hegkeejes lees Gej osiee~
hejcesMJej kes ueesieeW kees veskeer kejveer
eeef n S
es[ oes oceve kejvee, ogKe osvee,
ke[Jes Meyo yeesuevee Deewj ueebve ueieevee,
eefo kejesies ogKeer ueesieeW keer ceoo,
ekeeMe legcneje kejsiee efove mee Gpeeuee~
peye es[ oesies meyle kes efJe heehe,
Deewj meerKe peeDeesies Gmekee Deeoj kejvee,
leye legce enesJee ceW emeVelee heeDeesies,
Deemeeve nesiee meye eerpeeW kee efceuevee~
og ueesieeW kees Dehevee peerJeve yeouevee
eeef n S
heee&hle nw enesJee legcnejer j#ee nsleg,
hej legcnejs heehe legcnejs Dee[s Deeles,
kejles nes legce Deeheme ceW yegjeF&,
Fmeefuees Meebefle kee ceeie& veneR heeles~
214
FeeSue kes heeheeW mes efJeheefe kee Deevee
nce peesn jns Gej keer yee,
hej Gej nw yengle-yengle otj,
keeeWefke efkees hejcesMJej kes efJe heehe,
leeiee Gmeves pees ngS nce otj~
{t{e enesJee ves, DeeF& ve efceueer,
lees Gmeves veskeer kee keJee henvee,
Ssmee oC[ osiee enesJee Me$egDeeW kees,
pewmee Gve ueesieeW kees eeefnes efceuevee~
efHej heefMece kes ueesie oWies,
Deeoj enesJee kes veece kees,
hetJe& Jeeues Yee-efJeefmcele neWies,
peeve enesJee keer ceefncee kees~
efHej efmeeesve heJe&le hej Deeesiee,
Ske Gej-kelee& Gvekes heeme,
heehe lees efpevneWves efkees ceiej,
ueew DeeS hejcesMJej kes heeme~
Gve ueesieeW kes meeLe keBiee,
ceQ Ske Jeeee, kenlee nw enesJee,
cesjer Deelcee Deewj cesjs Meyo,
jnWies Jees lesjs meeLe ncesMee~
hejcesMJej Dee jne nw, veee FeeSue Meebefle
kee osMe,
enesJee kee cegefe mevosMe, enesJee kee
mesJeke Gej Deewj Gecelee ueelee nw,
veee eMeuesce: veskeer kee Ske veiej,
hejcesMJej Dehevee Jeeve heeuesiee, enesJee
Deheves uees i eeW kee veee kejlee nw ,
enesJee Deheves ueesieeW hej oeeuet jne,
Gmekes ueesieeW keer meneelee kes efuees
enesJee mes eeLe&vee, hejcesMJej kes yeejs
ceW meYeer ueesie peeveWies
ns eMeuesce, let G" peeie, hejces M Jej meYeer peeef l eeeW kee veee Fmeefuees Dee jne ntB ceQ,
enesJee keer ceefncee lesjs Thej ecekesieer, kejsiee, oC[ Deewj veeer peeefle GvnW oC[ osves kes efuees~
{kee DevOesjs ves meejs peie kees, eMeuesce ves ke mens Les henues,
keg kees YespetBiee ceQ otj osMeeW ceW,
ogefveee lesjs ekeeMe kees mecePesieer~ hej Deye eMeuesce JewYeJeMeeueer nesiee,
cesjer ceefncee kee yeKeeve kejWies Jees,
ueew jneR lesjer mevleeveW legPekees, legce mJeleb$e nes Ieeme mes ye{eWies, legcnejs YeeF& yenveeW kees ues DeeSbies,
Deewj SsMJee&Meeueer Yeer let nesiee, Deheveer Meefe efoKeeesiee ueesieeW kees enesJee~
eepeke Deewj uesJeer egvetBiee keg kees~
lesjs hejcesMJej enesJee kee Deeoj nes, pees nesles heefJe$e yeieereeW kees hetpeves kees,
en meye keg Fmeefuees nesiee~ vees DeekeeMe Deewj veeer Oejleer
Deewj Ske otmejs kes heers heefjecee kejles,
enesJee kenlee nw, meneje efoee ceQves, Keeles metDej ee etns pewmes peerJeeW kees, Ske vees mebmeej kees jetBiee ceQ,
Gvekees Yeer pees cesjs heeme vee Deees, efJeveeMe kes keieej hej Jees nQ Ke[s~ legcnejs JebMepe efpemeceW cesjs meeLe jnWies,
eehle kej efueee GvneWves Yeer cegPekees, yegjs efJeeejeW ceW pees he[s, efkevleg efpevneWves cesjs efJe heehe efkees,
pees cesjer Keespe ceW keYeer vee Deees~ kejles nQ Jees keece yegjs, Deheves heeheeW kee oC[ DeJeMe YegieleWies~
pees ueesie cegPemes cegBn cees[ iees,
lelhej jne GvnW Yeer Deheveeves kees,
hej kejles jns Jees cegPekees eesefOele,
Pet"s osJeleeDeeW kees hetpeles jns Jees~
FeeSue kees oefC[le nesvee eeefnS
keceeX kee Yegieleeve ngC[er keer lejn,
Yegieleeve efpemekee meyekees kejvee nesiee,
DehejeOeer nes legce Deheves heeheeW kes,
oC[ efpemekee legcnW Yeesievee ner nesiee~
hejcesMJej FeeSue kees hetjer lejn ve
veneR kejsiee
hej hetCe&leee legcnW ve vee keBiee,
yeeees jKetBiee keg FeeSueer ueesieeW kees,
efkevleg enesJee kees efpevneWves leeie efoee,
oC[ otBiee ceQ Gve meye ueesieeW kees~
Ske veee mecee Dee jne nw
enesJee kenlee nw, ceQ jevee keBiee,
Ske vees mJeie& Deewj Oejleer keer,
Deevevo mes heefjhetCe& nesiee eMeuesce,
nesieer vee GmeceW keYeer keesF& keceer~
215 216

efece&een
Fme DeOeee ceW efece&een kes mevosMe,
efyeveeceerve heefjJeej kes eepekeeW ceW Lee Jees,
enesJee ves yeeleW kejveer Meg keer Gmemes,
eesefMeeen entoe kee jepee Lee efpeve efoveeW~
enesJee keer JeeCeer megveeF& he[leer jner,
Gmes efmeoefkeeen kes jepekeeue leke,
Gmekes jepekeeue ceW megvee enesJee kees,
Gmeves ieejn Je<e& heebe ceen leke~
hejces M Jej ef ece& een kees Deheves heeme
yegueelee nw
enesJee ves kene en efece&een kees,
legcnW ieYe& ceW jKeves mes henues,
peeve efueee Lee ceQves legcekees,
legcnejs pevce uesves kes henues~
efJeMes<e keee& kes efuees egvee legcnW,
je^eW kee veyeer legcnW nesves kees,
peye kene efece&een ves yeeueke ntB ceQ,
lees enesJee ves gDee Gmekes cegBn kees~
keneB Deheves Meyo legcnW os jne ntB,
yeveeee legcnW je^eW kee DeefOekeejer,
pees eenes Gvekes meeLe kej mekeles nes,
efJeveeMe ee efJekeeme, cepeea legcnejer~
oes Devle&Me
yevee jne ntB legcnW Ske ueewnheg<e,
leeefke entoe kes efJe ken mekees, eefo yeoueles veneR legce ueesie,
hejeefpele legcnW Jees kej vee mekeWies,
keeeWefke Deye legce cesjs meeLe nes~
217
entoe efJeMJeeme eesie veneR jne
enesJee kenlee nw, keee legce mecePeles,
ceQ legcnejs hetJe&peeW kee veneR Lee efnlew<eer,
efHej keeeW cegPemes Jees otj nes ieS,
keeeWefke GvneWves efvejLe&ke osJe cete|leeeb hetpeeR~
ceQveW ner GvnW efcee mes efvekeeuee,
Ske Des Gece eosMe ceW ueeee,
hej Yeguee efoee GvneWves cegPekees,
Fme eosMe kees yegje mLeeve yeveeee~
ueefppele neWies efceLee osJelee pees hetpeles,
Deewj Hesj ueer nw cegPemes heer" efpevneWves,
efoee ceQves oC[ entoe kes ueesieeW kees,
jbies nQ Deheves neLe Ketve mes GvneWves~
Deemeeve legcnejs efuees Fjeos kees yeouevee,
DeMMetj kees es[ efcee legce hengBes,
efcee Yeer legcekees nleeMe kejsiee keeeWefke,
enesJee kees DemJeerkeej nQ Jees osMe meceges~
oes yegjer yenveW : FeeSue Deewj entoe
FeeSue Deewj entoe oesveeW ner ves,
efkeee efJeMJeemeIeele enesJee kes meeLe,
efceLee osJeleeDeeW keer kejves ueies mesJee,
es[ efoee GvneWves enesJee kee neLe~
iej ueew DeeSb efHej Jes Jeeheme,
lees meowJe eesefOele jnsiee vee enesJee,
#ecee kejsiee DehejeOe DeefJeMJeemeer nesves kee,
eefo HeWke oesies meye osJe cete|leeeb~
eefo kejesies cesjer Dee%ee kee heeueve,
lees ceQ enesJee yengle eesefOele ntbiee,
Hewuesiee cesje eesOe Deeie keer lejn,
Fme Deeie ceW ceQ legcnW peuee otBiee~
Gej efoMee mes efJeOJebme
Dee jne nw Ske efJeOJebmeke Gej mes,
efJeveeMe kes efuees legce ueesieeW kee,
legcnejs heehe Dee jns legcnejs meeceves,
pees nQ keejCe yeves Fme efJeheefe kee~
efece&een kee ove, efJeveeMe Dee jne nw
entoe kes ueesieeW kes heehe
enesJee kenlee nw, legce Keespe kejes,
Ske Ssmee Jeefe pees F&ceeveoej nes,
kej otBiee ceQ eMeuesce kees #ecee,
eefo keesF& Jeefe mele Keespelee nes~
Me$eg eje eMeuesce kee IesjeJe
efece&een kenlee nw, cesjer esleeJeveer megvees,
ceQ enesJee kes eesOe mes Yeje ntB,
yevo kej efuees nQ legceves Deheves keece,
Deewj ceQ Yeer Deye Leke ieee ntB~
oC[ osves kees nw legcnW enesJee,
legcnejs Iej legcemes erve efuees peeeWies,
erve efuees peeeWies Kesle Deewj helveereeb,
veyeer Deewj eepeke Yeer oC[ heeeWies~
efece&een kee ceefvoj GheosMe
enesJee ves kene, en GheosMe oes efece&een,
Ke[s neskej ceefvoj kes ej kes meeceves,
Dehevee peerJeve yeouees, Des keece kejes,
Jejvee ceQ legcekees eneB otBiee ve jnves~
yevees efveeJeeve Ske otmejs kes eefle,
DepeveefyeeeW kes eefle Yeer efveeJeeve yevees,
efJeOeJee Deewj DeveeLeeW keer kejes meneelee,
Deve osJeleeDeeW kee DevegmejCe vee kejes~
lees otBiee Fme mLeeve hej jnves,
legcnejW hetJe&peeW kees efoee Lee eosMe,
jKeves kes efuees ncesMee heeme Deheves~
218
eefo legce kejles nes heehe-kece& lees,
keee cesjs meeceves Ke[s nes mekeles nes,
ken mekeles nes keee Kego kees megjef#ele,
Fme ceefvoj kees legce keee mecePeles nes~
eLece yeej Deheves veece kee ceefvoj,
Meeruees ceW yeveeee, JeneB legce peeDees,
FeeSefueeeW kes efkees heeheeW kes keejCe,
keee ceefvoj kee efkeee legce osKe DeeDees~
yeeleW keer legcemes ceQves yeej-yeej,
efkevleg legceves cesjer Devemegveer kej oer,
Fmeefuees eMeuesce kee en cesje ceefvoj,
kej otBiee ve ceQ Fmekees Yeer~
kejes vee legce entoe kes efuees eeLe&vee,
vee ner Gvekes efuees kejes legce eeevee,
megveBgiee vee ceQ Gvekes efuees legcnejer,
JeLe& ner peeesieer legcnejer Jen eeLe&vee~
Deye keBiee eesOe eke ceQ Dehevee,
ueesieeW Deewj heMegDeeW kees otBiee oC[,
hes[ Deewj KesleeW ceW Gieleer HemeueW Yeer,
menWieer cesje eesOe Deefive mee eeC[~
enesJee yeefue keer Dehes#ee, Deheveer Dee%ee
kee heeueve DeefOeke eenlee nw
efece&een kenes entoe kes ueesieeW mes,
peyemes legcnejs hetJe&peeW ves efcee kees es[e,
Yespes ceQves veyeer hej keer legceves Devemegveer,
yegjeF& ceW heers hetJe&peeW kees Yeer es[e~
nlee-Ieeer
enesJee ves oglkeej efoee Fme heer{er kees,
efkeee GvneWves cesjs ceefvoj kees ievoe,
keer ceefvoj ceW osJecete|leeeb mLeeefhele,
Deewj ceQ osJecete|leeeW mes kejlee ntB Ie=Cee~
yeveeS entoe ves leeshesle kes Ge mLeeve,
peneB yeeeW kees ceej yeefue osles Les,
DeeosMe vee efoee ceQves keYeer Ssmee,
Deheves ner ceve keer Jees kejles Les~
hej Deye Jes Gmes nlee Ieeer kenWies,
Fleves ueesieeW kees Jees oHeveeeWies JeneB,
he[s jnWies MeJe ueesieeW kes peceeR hej,
yeesieer vee keg Yeer peien JeneB~
keBiee entoe kees efJeJeMe Iej es[ves kees,
ues peees peeSbies efJeosMe ceW Jees,
eg ceW pees ceejs vee pee mekeWies,
meeseWies keeeW yee iees peerefJele Jees~
heehe Deewj oC[
ceejveer veneR eeefnes [eRies efkemeer kees,
Deheveer yegefceeveer, Meefe ee mecheefe keer,
kenlee nw enesJee, [eRie ceejveer nes lees,
ceejes enesJee keer ke=hee Deewj veee keer~
Dee jne nw Jen mecee efke peye,
otBiee oC[, pees Kelevee Mejerj mes kejees,
uesefkeve pewmee hejcesMJej kes ueesieeW kees eeefnes,
oe mes Kelevee ienCe vee kej heees~
enesJee Deewj osJecete|leeeB
FeeSue kes heefjJeej, enesJee keer megvees,
JeLe& nw Deve ueesieeW kes jerefle efjJeepe,
Pet"s Gvekes meesves eeBoer kes osJelee,
hengBee vee mekeles keesF& neefve ee ueeYe~
keesF& Deve veneR nw enesJee pewmee,
let MeefeMeeueer nw, lesje veece ceneve,
meejer ogefveee kee let Ske jepee,
kejvee eeefnes njske kees lesje mecceeve~
219
kesJeue enesJee ner nw meee hejcesMJej,
MeeMJele nw Deewj esleve nw enesJee,
meejer me=ef kee me=pevenej nw Jees,
Gmeves ner FeeSueer ueesieeW kees egvee~
efJeveeMe Dee jne nw, Jeeee ter
kenlee nw enesJee, legcnejW hetJe&peeW mes,
keer Leer pees Jeeee megvees Gmekees,
kene Lee Gmekee heeueve kejves kes efuees,
hej Yetue iees legce Gme Jeeee kees~
efceuesiee oC[ Deye Fve ueesieeW kees,
keesF& eeLe&vee legcnejer keece vee osieer,
Fvekeer hetpee Gme Pet"s osJeleeDeeW keer,
Deewj Gvekees yeefueeeb FvnW yeee ve mekesieer~
efece&een kes efJe yegjer eespeveeSb
efHej enesJee ves efece&een kees efoKeeee,
Deveeleesle kes ueesie ceejvee eenles nQ Gmes,
yeesuee enesJee, ceQ GvnW oC[ otBiee,
Kego ner eg ceW es peeSbies ceejs~
efece&een hejcesMJej mes efMekeeele kejlee nw
hete efece&een ves og ueesie keeeW,
meHeue nesles Deewj megKe mes jnles,
kesJeue cegBn mes kejles lesjer eMebmee,
hej efoue Gvekes legPemes otj ner jnles~
hejcesMJej kee efece&een kees Gej
yeesuee enesJee es legcnejs Deheves YeeF& nQ,
hej legcnejs efJe es eespeveeSb yeveeles,
os efoee ceQves FvnW Me$egDeeW kees,
Deheves ner efkees kee oC[ es heeles~
enesJee Deheves ueesieeW DeLee&le entoe kees
leeielee nw, FeeSue kes he[esefmeeeW kees efHej enesJee kee mevosMe efceuee efece&een kees,
enesJee kee Jeeve
FeeSue kes engb Deewj osMeeW kees,
otBiee ceQ oC[, GvnW GKee[ HeWketiee,
GKee[tBiee ceQ entoe kes ueesieeW kees Yeer,
hej Gvekes efuees ceQ DeHemeesme keBiee~
DeOeesJee, entoe kees esleeJeefveeeb, metKee
he[vee Deewj Pet"s veyeer
metKes kee mevosMe efoee enesJee ves,
kene efece&een kees entoe jes jne,
Je<ee& veneR nesleer, efkemeeve nleeMe nQ,
Oejleer mes Ske eflevekee vee Gie jne~
nce peeveles nceejs DehejeOe kee Heue nQ,
es[e enesJee kees nceves keF& yeej,
ns hejcesMJej, let ner nw FeeSue keer DeeMee,
letves ner efJeheefe ceW j#ee keer nj yeej~
hej enesJee Gvekeer eeLe&vee veneR megvelee,
ve kejves kees GvnW nw leweej,
ce=leg ojJeepes hej omleke os jner,
Me$eg eues Dee jns G"ees leueJeej~
efece&een efHej hejcesMJej mes efMekeeele
kejlee nw, hejcesMJej efece&een kees Gej
oslee nw
efHej efece&een mes kene enesJee ves,
entoe kes ueesieeW kees yeouevee eeefnS,
legce vee yeouees, Jewmes ve yevees,
GvnW ner legcnejs heeme Deevee eeefnS~
yeveeTBiee ceQ legcnW MeefeMeeueer,
keeBmes keer yeveer oerJeej kes pewmes,
entoe kes ueesie legcnW nje vee mekeWies,
keeeWefke ceQ ntB legcnejer ceoo kes efuees~
efJeveeMe kee efove
legcnW efJeJeen veneR kejvee eeefnes,
hewoe neWies pees yees eneB hej,
Yeebkej ce=leg kee Jees eeme yeveWies~
220
oHeveeves Jeeuee efceuesiee vee keesF&,
vee keesF& heers jesves Jeeuee yeesiee,
hetW Deiej legcemes Gmekee keejCe,
kenvee heefjCeece nw en legcnejs heeheeW kee~
efHej enesJee ves kene, ueesie kenWies,
efveMee ner MeeMJele nw enesJee,
ueeee Jener GvnW efcee mes yeenj,
hej kenWies Deye Jes keg veee~
kenWies Jen ner kesJeue Ssmee nw,
pees FeeSue kees Gejer osMe mes ueeee,
Yespee Lee Gmeves efpeve osMeeW ceW,
Gve meYeer osMeeW mes GvnW ues Deeee~
MeerIe ner cegDeejeW Deewj efMekeeefjeeW kees yegueeTBiee,
pees heke[Wies Deewj efMekeej kejWies entoe kee,
nj heehe kee otBiee oesiegvee oC[ GvnW,
keeeWefke efkeee GvneWves cesjs osMe kees ievoe~
oe hej efueKee DehejeOe
Gvekes oeeW hej efueKes iees nQ,
entoe ueesieeW ves pees heehe efkees,
os otBiee ceQ Deewj ueesieeW kees,
KepeeveW pees GvneWves pecee efkees~
oeme yevee ues peeSbies Me$eg,
Ssmeer peien pees Jees veneR peeveles,
peue peeDeeWies cesjer eesOeeefive ceW,
Deewj GmeceW ner jneWies leheles~
pevelee ceW efJeMJeeme SJeb hejcesMJej ceW
ef J eMJeeme
pees kejles otmejs ueesieeW ceW efJeMJeeme,
Gve ueesieeW kee nesiee yegje,
efkevleg pees kejles efJeMJeeme enesJee ceW,
meye keg Gvekees efceue mekelee~
nesiee Jen Gme hes[ mee cepeyetle,
pees ueieeee ieee nes heeveer kes heeme,
uecyeer pe[W, nj oce hees<eCe heeleer,
Heue Deeles neW efpemeceW yeejneW ceeme~
neslee nw ye[e keheer Deeoceer kee efoceeie,
"erke mes pees mecePe veneR Deelee,
efkevleg ceQ enesJee, PeeBkelee oe ceW,
peevelee ntB meye yeeleW peeefnj ee heesMeeroe~
pees Jeefe Oeve kes efuees "ielee,
Gmekeer DeeOeer Deeeg meceehle nesves kes yeeo,
Kees oslee Jen Gme Oeve kees,
Devle ceW cetKe& keer ueieleer ehe~
efece&een keer leermejer efMekeeele
kene efece&een ves, let ner j#eke nw cesje, oC[ heeves kes nQ Jees DeefOekeejer,
lesjer mlegefle ceQ kejlee ntB, ns enesJee,
hetles jnles nQ entoe kes ueesie cegPemes,
enesJee kes eneB kee nw mevosMe keneB~
ns enesJee, ceQ lesje Deeefele ntB,
efkeee DevegmejCe meoe ceQves lesje,
hengBee jns nQ ees cegPes ueesie,
kej Gve Me$egDeeW kee efJeveeMe Ievesje~
meyle efoJeme kees heefJe$e jKevee
enesJee ves kene, efece&een ken oes,
meyle kes efove yeesPe vee G"eDees,
jepee Deewj legce ueesie jneWies emeVe,
enesJee keer Dee%ee eefo ceeve peeDees~
kegcnej Deewj efceer
enesJee kee mevosMe efece&een kees efceuee,
peeS Jen Ske kegcnej kes heeme,
efkeme lejn yele&ve ceW oes<e osKe,
Gme efceer mes kejlee veee eeeme~
221
kej mekelee Jewmee ner meeLe legcnejs,
ceQ legcnejer cebefpeues yeoue mekelee ntB,
Dee jne legcnejs efuees yegje mecee,
legce yeouees, lees ceQ yeoue mekelee ntB~
hej n"er nQ Jees vee ceeveWies,
kejles jnWies Jees Jewmes ner,
keesefMeMe legcnejer JeLe& nesieer efece&een,
vee ceeveWies es ueesie keYeer~
efece&een keer eewLeer efMekeeele
efece&een ves kene efJejesOeer cesjs,
cegPes OeesKee oskej HeBmee jns nQ,
ceej [eueves kees nQ leweej Jees,
YeueeF& kes yeoues yegjeF& os jns nQ~
helveereeW kees Gvekeer nesves os efJeOeJee,
Me$eg Gleej os ceewle kes Iee,
DehejeOe Gvekes cele ceeHe kej, enesJee~
te megjener
kene enesJee ves efece&een pee kej,
entoe keer yejyeeoer kee mevosMee oes,
pewmes t peeleer efceer keer megjener,
Jewmes ner lees[tBiee GvnW yeleuee oes~
efece&een Deewj heMentj
peye efece&een mevosMee os jne Lee,
Ske eepeke heMentj ves efheJeeee Gmes,
neLe hewjeW kees kee ceW HeBmee,
jele Yej heMentj ves jKee Gmes~
kene efece&een ves ues peees peeDeesies,
legce Deewj legcnejs meye Iej Jeeues,
efJeJeMe efkeee peeesiee yeeyegue peeves kees,
cejesies JeneB legce Deewj legcnejs Iej Jeeues~
efece&een keer heeBeJeer efMekeeele
kene efece&een ves ns enesJee,
ceQ yeme yeve ieee ntB Ske cepeeke,
meeje efove ueesie nBmeles nw cegPe hej,
Deewj meye efceuekej G[eles nQ cesje cepeeke~
keYeer-keYeer kenlee ntB Kego mes,
Yetue peeTBiee enesJee kes yeejs ceW,
lees lesje mevosMe megueielee nw Yeerlej,
veneR jnlee keg cesjs JeMe ceW~
kejles nQ ueesie cesjs efJe yeeleW,
<e[eb$e cesjs efKeueeHe jeles nQ Jees,
efkevleg cesjs meeLe keeeWefke enesJee nw,
meHeue veneR nes heeles nQ Jees~
efece&een keer "eR efMekeeele
kene efece&een ves efOekekeej nw Gmekees,
efpeme efove ngDee Lee pevce cesje,
hejsMeeveer Deewj og:Ke ner ceQves heees nQ,
Deewj ueppeepeveke ner nesiee Deble cesje~
jepee ef m eoef k eeen kes ef v eJes o ve kees
hejcesMJej DemJeerkeej kejlee nw
jepee efmeoefkeeen ves kenueJeeee efece&een kees,
enesJee mes nceejs efuees eeLe&vee kejes,
yeesuee efece&een en kenlee nw enesJee,
legce Deheves eeCeeW keer efHee kejes~
yengle eesefOele ntB ceQ legce hej,
ceej [euetBiee ceQ legce meyekees,
veyetkeovesmmej kees yeveeTBiee ceQ efJepeeer,
Deewj meeQhe otBiee Gmes legce meyekees~
kenlee nw enesJee, oeTo kes JebMepeeW,
Des Deewj veeehetCe& legce keece kejes,
efve<he#e jnes, j#ee kejes efveoex<eeW keer,
DeveeLeeW Deewj efJeOeJeeDeeW hej jnce kejes~
222
yegjs jepeeDeeW kes efJe veee
eefo kejles nes legce Fvekee heeueve,
lees jepee Deewj Gmekes DeefOekeejer emeVe jnWies,
uesefkeve pees kejesies legce cesjer DeJe%ee,
cenue legcnejs OJemle nes jnWies~
jepee enesMeenepe (Meuuetce) kes efJe
veee
kenlee nw enesJee enesMeenepe kes efJe<ee ceW,
ieee eMeuesce mes Jen, Jeeheme vee ueewsiee,
cejsiee JeneR peneB Gmes efceeer ues peeSbies,
Jen Fme Yetefce kees efHej vee osKesiee~
jepee eneseekeerce kes efJe veee
jepee eneseekeerce kes meeLe yegje nesiee,
kej jne nw Jen yegjs keece,
yeveJee jne nw Ske efJeMeeue cenue,
hej cepeotjer kes oslee veneR oece~
eegj Gheeesie osJeoej keer ueke[er kee,
yevee vee osiee legcnW mecee ceneve,
legcneje efhelee Yeespeve heekej mebleg Lee,
oerve-nerveeW kee jKelee Lee Oeeve~
hejcesMJej kees peeveves kee DeLe& neslee nw,
"erke mes jnvee Deewj veeehetCe& nesvee,
hej legce yeme Dehevee ueeYe osKeles,
eenles nes DeefOeke mes DeefOeke heevee~
Fgke jnles nes efveoex<eeW kees meleeves kees,
ueesieeW keer eerpeeW hej jKeles nes efveieen,
Dele: jesSbies veneR ueesie legcnejs efuees,
Ske cejs ieOes keer lejn oWies oHevee~
heJe&le hej cenue ceW legce jnles nes,
lees keee mecePeles nes Kego kees megjef#ele,
efkevleg legce meecege leye kejen G"esies,
peye heeheeW kes efuees efkees peeDeeWies oefC[le~
jepee keesveen kes efJe veee
eneseekeerce kes heg$e keesveen kees,
enesJee ves efoee en mevosMe,
legcnW Deewj legcnejer ceeB oesveeW kees,
HesketBiee ues peekej Ske Depeveyeer osMe~
keesveen kes yeejs ceW en efueKe uees,
neWies veneR yees efpemekes YeefJe<e ceW,
nesiee veneR Jen peerJeve ceW meHeue,
Meemeve vee kejsieer mevleeve entoe ceW~
yegje nesiee entoe kes ecegKeeW kes efuees,
ueesieeW kees legceves eejeW Deesj Yeieeee,
efkevleg osKetBiee Deye ceQ legce ueesieeW kees,
otBiee oC[ Gmekee pees legceves heehe keceeee~
meee Debkegj
Deye Jen mecee Dee jne nw peye,
oeTo kes kegue ceW Giesiee meee Debkegj,
yegef Deewj veee mes Meemeve Jen kejsiee,
megj#ee FeeSue kees Jen osiee eegj~
Pet"s veefyeeeW kes efJe veee
heeheer nQ entoe kes veyeer Deewj eepeke,
ueesieeW kees Yeefcele Jees kejles jnles,
kejles Pet"s osJeleeDeeW kes veece YeefJe<eJeeCeer,
ogeW kees Glmeeefnle heehe kes efuees kejles~
ceQ Gve veefyeeeW kees oC[ otBiee,
Jees pees kenW Devemegveer kej oes,
Meeefceue veneR nQ es mJeieeae heefj<eo ceW,
kene veneR nw keg Yeer ceQves Gvekees~
kenlee nw enesJee ceQ hejcesMJej ntB,
eneB ntB, JeneB ntB Deewj ntB meJe$e&,
ceQ keneR mes Yeer otj veneR ntB,
keg efhee vee cegPemes meye nw ele#e~
223
enesJee mes og:KehetCe& mevosMe, Des Debpeerj
Deewj yegjs Debpeerj
eekeesveen kes yeboer yeveves kes yeeo,
enesJee ves cegPes es eerpeW efoKeeF&,
Ske Des Debpeerjes mes Yejer eskejer,
Ske eskejer me[s DebpeerjeW keer efoKeeF&~
yeeyegue ues peeS iees entoe kes ueesie,
kene Fve Des DebpeerjeW keer lejn neWies,
ueeTBiee GvnW Jeeheme entoe osMe ceW,
oe mes Jees cesjer MejCe ceW neWies~
efkevleg entoe kee jepee efmeoefkeeen,
Deewj DeefOekeejer pees eMeuesce ceW yees,
neWies Jees me[s DebpeerjeW keer lejn,
entoe ceW pees ueesie jn jns~
efece&een kes GheosMe kee meej
kej oer nw legceves enesJee keer Devemegveer,
Pet"s osJeleeDeeW kees legce hetpeles jns,
eesefOele efkeee enesJee kees legce ueesieeW ves,
pees cevee efkeee Gmeves, legceves Jees keece kejs~
efJeMJe kes je^eW kes meeLe veee
kenlee nw efece&een enesJee ves kene,
cesjs eesOe kes heeues kees uees,
Yespe jne ceQ legcnW efJeefYeVe je^eW ceW,
Fme heeues mes efheueeDees Gve meyekees~
entoe Deewj eMeuesce kes ueesieeW kees,
Deewj efcee kes jepee efHejezve kees Yeer,
efheueeee Gme heeues mes DeveeW kees,
Dejye, heefueMleer, ceesDeeye, Decceesve kees Yeer~
otj-otj kes jepeeDeeW kees Yeer,
efheueeee ceQves Gme heeues mes,
efkevleg yeeyegue kee jepee efheesiee,
Gve meye je^eW kes yeeo Gmes~
kenlee nw enesJee heeues kees heerkej,
efiej he[es legce celeJeeues neskej,
legcnW ceejves kees Yespe jne ntB,
legcnejs Me$egDeeW kees leueJeejW ueskej~
ceefvoj hej efece&een keer efMe#ee
eneseekeerce kes jepe kes henues meeue ceW,
enesJee kee en mevosMe efceuee efece&een kees,
hetpee kejves pees Dee jns nQ ceefvoj ceW,
Gvemes pees ceQ legcemes ken jne ntB kenes~
mebYeJe nw Jees cesje kene ceeve ueW,
Deewj es[ oW yegjer efpevoieer efyeleevee,
eefo Jees Dehevee efveCe&e yeoue ues,
lees yeoue otb ceQ Yeer oC[ keer eespevee~
kenes legce Gvemes enesJee kenlee nw,
ceeveveer eeefnS legcnW cesjer Dee%ee,
yeej-yeej legcnejs heeme veyeer Yespes,
hej kejles jns legce cesjer DeJe%ee~
eefo cesjer Dee%ee kee heeueve ve kejesies,
lees Gmekee oC[ ceQ legcnW otBiee,
Meeruees kes heefJe$e lecyet keer lejn,
eMeuesce kee ceefvoj ve kej otBiee~
megvee meYeer ves efece&een kees en kenles,
heke[ efueee ueesieeW ves Gmes ceefvoj ceW,
yeesues Ssmeer Yeebkej yeele kenves keer,
DeeF& keneB mes efnccele legce ceW~
kewmes meenme kejles legce kenves kee,
efke en ceefvoj ve nes peeesiee,
Deewj efyevee efkemeer efveJeemeer kes,
eMeuesce veiej ceYetefce yeve peeSiee~
224
nes iees JeneB ueesie Fkee,
jepee kes cenue leke hengBeer yeele,
entoe kes Meemeke hengBes JeneB,
kejves ueies Jees Deeheme ceW yeele~
leye yeesuee efece&een Gve ueesieeW mes,
enesJee kee mevosMe kene nw ceQves,
Yespee Gmeves cegPes heeme legcnejs,
Deheves Deehe keg kene vee ceQves~
peneB leke meJeeue nw cesje Dehevee,
pewmee eenes cesjs meeLe kej mekeles nes,
eefo ceejvee eenles cegPe efvejhejeOe kees,
lees yeveeDeesies DehejeOeer meejs veiej kees~
Gve ueesieeW ves leye kene Deeheme ceW,
ceeje veneR peevee eeefnes efece&een kees,
veyeer ceerkeeeen ves Yeer kene Lee Ssmee,
jepee efnpeefkeeen ves Yeer ceeje vee Gmekees~
kejlee Lee enesJee kee mecceeve efnpeefkeeen,
emeVe enesJee kees kejvee eenlee Lee,
enesJee ken egkee Lee Jen yegje kejsiee,
hej efHej Gmeves Fjeoe yeoue efoee Lee~
eefo hengBeeeWies nce efece&een kees ees,
lees Kego hej nce efJeheefeeeb yegueeSbies,
efece&een kee keesF& oes<e vee nesiee,
Kego ner efpeccesoej nce Gvekes keneSbies~
Meeheeve kes heg$e Denerkeece ves,
efkeee efece&een keer yeeleeW kee meceLe&ve,
Fme lejn Denerkeece ves ueesieeW kes neLeeW,
yeee eEueee efece&een kee peerJeve~
enesJee ves veyetkeovesmmej kees Meemeke
yeveeee nw
efmeoefkeeen jepee kes jepekeeue ceW,
eewLes Je<e& Deeee efece&een kees mevosMe,
Soesce, ceesDeeye, Decceesve, meesj Deewj meeroesve,
Yespees en mevosMe Gvekes jepeeDeeW kees~
kenes GvnW meJe&Meefeceeve enesJee kenlee nw,
yeveeee nw ceQves meejer me=ef kees,
eentB efpemes ceQ os mekelee ntB Oejleer,
Deye efoes osMe legcnejs veyetkeovesmmej kees~
meYeer je^ cesjs mesJeke veyetkeovesmmej keer,
Deewj Gmekes heg$e-heew$e keer mesJee kejWies,
leye yeeyegue keer hejepee kee mecee nesiee,
keF& jepe Deewj mecee leye Gmes njeeWies~
hej Gvekee DeeefOehele pees mJeerkeejWies vee Deye,
ceQ Gme je^ kees Yeebkej oC[ otBiee,
yeeyegue kes jepee veyetkeouesmmej kes neLeeW,
ve Gve je^eW kees ceQ kej otBiee~
hej pees yeeyegue kee pegJee,
Deheves keebOes hej Oej ueWies,
Deheves osMe ceW Jes peerefJele jnkej,
Kesleer kejWies Deewj mesJee kejWies~
entoe kes jepee efmeoefkeeen kees Yeer,
enesJee kee en mevosMe efoee ceQves,
kene, Pet"s veefyeeeW keer yeele vee ceeveeW,
enesJee kee mevosMe keesF& Deeee vee GvnW~
ues ieee peye ekeesveen kees veyetkeovesmmej,
es[ ieee Lee keg eerpeW eMeuesce ceW,
ues peeF& peeSbieer Jees eerpeW yeeyegue,
Jeeheme ueeSiee GvnW enesJee eMeuesce ceW~
Pet"e veyeer nveveen
efmeoefkeeen kes jepe kes eewLes Je<e& ceW,
nveveen veyeer ves keer yeele cegPemes,
kene nveveen ves enesJee kenlee nw,
cege keBiee ceQ entoe kees yeeyegue mes~ Kesleer GieeDees Deewj Meeoer yeen kejes~
225
oes Je<e& hetjs nesves mes henues,
ueewe ueeTBiee ceefvoj kee meeceeve,
ekeesveen kees Yeer Jeeheme ueeTBiee,
Deve Yeer ueewWies Deheves mLeeve~
Deeceerve kene leye efece&een ves,
Gcceero peleeF& Ssmee ner nesiee,
efHej yeesuee henues kes veefyeeeW ves,
kene Lee eneB eg Deewj og:Ke nesiee~
efece&een ieo&ve hej pegJee jKes Lee,
nveveen ves lees[ [euee pegJes kees,
efHej yeesuee Jen Fmeer lejn mes,
enesJee lees[siee yeeyegue kes pegJes kees~
ceefvoj es[ euee ieee efece&een,
leye Gmekees enesJee kee mevosMe efceuee,
kene enesJee ves nveveen mes kenes,
ceQ entoe hej jKetBiee ueesns kee pegJee~
kene efece&een ves nveveen mes,
Pet" ceW efJeMJeeme kejeee legceves,
enesJee legcnW mebmeej mes G"e uesiee,
Fmeer Je<e& ce=leg Deeesieer legcnW~
yeeyegue ceW entoer yeefvoeeW kes efueS Ske
he$e
yeeyegue ceW yevoer yeves entefoeeW kees,
efece&een ves Ske he$e Yespee,
veyetkeovesmmej ues ieee Lee efpevnW,
efece&een ves GvnW en efueKe Yespee~
FeeSue kes ueesieeW, enesJee kenlee nw, peye meheveen ves en he$e megveeee,
legce Iej yeveeDees Deewj GveceW jnes,
yeme peeDees Fme osMe ceW legce,
Gmekes heefjJeej kee kej otBiee meHeeee~
Je=ef kejes legce Deheveer mebKee ceW,
peneB Yeer jnes Gmekee Yeuee kejes,
Pet"s veefyeeeW Deewj peeotiejeW mes,
legce Deheves Deehe kees otj jKees~
meej Je<e& MeefeMeeueer jnsiee yeeyegue,
efHej ceQ legcnejs heeme DeeTBiee,
eMeuesce legcnW Jeeheme ueeves keer,
Deheveer eefle%ee kees ceQ efveYeeTBiee~
DeeMee Deewj GppeJeue YeefJe<e osves keer,
yevee jne ntB legcnejs efuees eespevee,
leye legce cegPe kees eeo kejesies,
heeDeesies cegPes, eefo kejesies keecevee~
pees ueesie jn iees eMeuesce ceW,
MeerIe ner Gvekees efJeheefeeeW mes IesBiee,
kej efoes peeeWies Jees ueesie ve,
peneB peeeWies Jees GvnW Deheceeve ner otBiee~
Meceeeen kees hejcesMJej kee mevosMe
vesnueeceer heefjJeej kes Meceeeen ves,
meheveen Deewj DeveeW kees he$e Yespee,
enesJee keer meee hej vee Yespekej,
he$eeW kees Deheves veece mes Yespee~
eepeke meheveen kees efueKee he$e ceW,
enesJee ves legcnW eepeke yeveeee,
kewo kej uesvee eeefnes legcnW Gmekees,
veyeer kee efpemeves he Deheveeee~
efece&een nw Ske Jewmee ner Jeefe,
yeeyegue ceW Gmeves mevosMe efoee Lee,
kene Iej yeveeDees, ener yeme peeDees,
cegPekees enesJee kee mevosMe efceuee Lee~
efece&een kes heeme en mevosMe Deeee,
oC[ efceuesiee MeerIe ner Meceeeen kees,
226
DeeMee keer eefle%eeSb
kene enesJee ves cesjs mevosMeeW kees,
efueKe uees efece&een Ske hegmleke ceW,
FeeSue Deewj entoe kees ueeTBiee Jeeheme,
Gme osMe kees efHej Dehevee yeveeves~
efHej FeeSue Deewj entoe kes efuees kene,
en mecee cenJehetCe& nw Gvekes efuees,
oesnjeSiee vee Ssmee efJeheefe kee mecee,
efkevleg yee peeSieW ueesie eeketye kes~
efHej neWies vee efJeosefMeeeW kes oeme,
vee DeewjeW keer Jees mesJee kejWies,
yeme kejWies Jees enesJee keer mesJee,
Deewj Deheves jepee keer mesJee kejWies~
veee FeeSue
enesJee kenlee nw FeeSue mes,
ceQ legcemes kejlee ntB esce,
meoe legcnejs eefle meee jntBiee,
Deewj meoe jnsiee cesje esce~
efHej FeeSue kee osMe meBJejsiee,
yeeie ueieeDeesies legce efHej Debietj kes,
Deheves hejcesMJej enesJee keer Gheemevee,
keneWies kejW efmeeesve eue kes~
meeiej kes efkeveejs otj osMeeW kees,
kenlee nw enesJee en mevosMe oes,
efpemeves FeeSue kes ueesieeW kees efyeKesje,
Jener Ske meeLe Jeeheme ueeesiee Gvekees~
Sewce cesje efee heg$e nw,
heej kejlee ntB ceQ Gmemes,
eee: Gmekes ceQ efJe yeesuelee ntB,
hej eeo jKelee ntB ceQ Gmes~
kenlee nw enesJee, FeeSue Iej ueewes,
ueew DeeDees Deheves veiejeW keer lejHe,
enesJee yeveelee nw Ske veeer eerpe,
Ske eer, heg<e kes eejeW lejHe~
efove Dee jns nQ, peye ye{eTBiee,
entoe Deewj FeeSue kes heefjJeejeW kees,
henues GvnW Hekeej ueieeF& Leer ceQves,
Deye Oeeve otBiee GvnW yeveeves kees~
veeer Jeeee, enesJee FeeSue kees keYeer
veneR es[siee
mecee Dee jne nw peye ceQ keBiee,
FeeSue Deewj entoe mes veeer Jeeee,
jKeBtiee Deheveer efMe#ee Gvekes ceefmle<ke ceW,
Deewj oe hej Gvekes efueKetBiee Jeeee~
ceQ Gvekee hejcesMJej ntBiee,
Deewj Jes neWies cesjs ueesie,
enesJee kees peeveves kes efuees,
hetWies vee efkemeer mes Jees ueesie~
pees yegje keece GvneWves kej efoee,
#ecee kej otBiee, Yetue peeTBiee,
eens Deye keg Yeer nes peeS,
ceQ FeeSue kee vee leeie keBiee~
veee eMeuesce
efHej yevesiee eMeuesce enesJee kes efuees,
hetje #es$e enesJee kes efuees heefJe$e nesiee,
vee efHej keYeer OJemle nesiee eMeuesce,
vee en veiej keYeer Deye ve nesiee~
efece&een Ske Kesle Kejerolee nw
efmeoefkeeen kes jepe kes omeJeW Je<e& ceW,
efece&een kees en mevosMe efceuee,
yeeyegue Iesjs ngS Lee eMeuesce kees,
efece&een eebieCe ceW yevoer Ke[e Lee~
227
kene efece&een ves, enesJee kenlee nw,
eMeuesce os otBiee ceQ yeeyeueg kees,
yee vee heeSiee efmeoefkeeen mesvee mes,
os efoee peeSiee yeeyegue kes jepee kees~
Deewj efece&een kee eesje YeeF& nvevesue,
kensiee Ske Kesle Gmes KejeroveW kees,
ngDee Jewmee ner pewmee enesJee ves kene,
Kejero efueee ceQves Gmekeer Yetefce kees~
mevosMe efceuee Yetefce kes hes kees,
Ske efceer kes Ie[s ceW jKe oes,
YeefJe<e ceW cesjs ueesie peye ueewWies,
leye leke jKees cekes ceW megjef#ele Fmekees~
efHej ceQves eeLe&vee kejer enesJee mes,
let ceneve keeeeX kees oslee nw Debpeece,
{neF& letves FeeSefueeeW hej efJeheefeeeb peye,
lesjer DeJe%ee kej efkees GvneWves yegjs keece~
Deye Me$eg ves veiej hej Iesje [euee,
eMeuesce nw $emle YetKe Deewj yeerceejer mes,
yeeyegue keer mesvee DeeeceCe kej jner nw,
nes jne meye Ieefle, letves kene pewmes~
efkevleg let Deye cegPemes ken jne,
eeBoer oskej ceQ Kesle Kejero uetB,
yeeyegue leweej nw DeefOekeej kejves kees,
Ssmes ceW ceQ keeeW Oeve yejyeeo keB~
leye kene enesJee ves peuoer ner,
Deeie ueiee osieer mesvee veiej ceW,
kej jns es ueesie yegjs keece,
eesefOele efkeee cegPes yengle FvneWves~
oC[ efceue jne nw GvnW Fmekee,
efJeJeMe efkeee osMe es[ves kes efuees,
hej Fkee kej FvnW Jeeheme ueeTBiee,
Deewj keBiee Ske Jeeee meeLe Gvekes~
hejcesMJej keer eefle%ee, Deer MeeKee
enesJee kenlee nw, Jen mecee Dee jne,
peye ceQ Dehevee Jeeve hetje keBiee,
oeTo heefjJeej ceW Ske Deer MeeKee,
Gme mecee ceW ceQ GlheVe keBiee~
keesF& ve keesF& Jeefe oeTo heefjJeej kee,
eEmenemeve hej yew" meowJe Meemeve kejsiee,
neWies eepeke meoe uesJeer heefjJeej mes,
yeefueeeb Jen heefjJeej cegPes Dee|hele kejsiee~
ent o e kes jepee ef m eoef k eeen kees
esleeJeveer, ueesieeW ves JeeeeDeeW ceW mes Ske
kees lees[e
meYeer entoer oemeeW keer cegefe keer,
Jeeee kejer efmeoefkeeen ves ueesieeW kes meeLe,
cege efkees entoer oeme ueesieeW ves,
hej efHej mes heke[ GvnW yeveeee oeme~
leye enesJee kee mevosMe efece&een kees efceuee,
kene, legcnejs hetJe&pe Les efcee ceW oeme,
oemeeW kees meeleJeW Je<e& cege kejves keer,
kejer Leer ceQves Jeeee Gvekes meeLe~
keg mecee henues legce ueesieeW ves Yeer,
pees Gefele nw kejves keer "eveer,
uesefkeve Deye legce Gmekees yeoue kej,
kej jns nes efHej Deheveer ceveceeveer~
legce ueesieeW ves keer nw cesjer DeJe%ee,
oC[ Gmekee Deye legcnW ceQ otBiee,
entoe kes jepee, ecegKe Deewj ueesieeW kees,
Me$eg kes neLeeW ceQ meeQhe otBiee~
jskeeyeer heefjJeej kee Gece GoenjCe
peye eneseekeere entoe kee jepee Lee,
leye efece&een kees en mevosMe efceuee,
yegueeDees jskeeyeer heefjJeej kes ueesieeW kees,
Deewj keg oeKeceOeg oes Gvekees efheuee~
228
efkeee Fkee enesJee kes ceefvoj ceW,
ceQves meejs jskeeyeer heefjJeej kees,
efHej heeueeW ceW oeKeceOeg [euekej,
kene ceQves GvnW Gmes heerves kees~
Fbkeej kej efoee Gve ueesieeW ves,
mJeerkeej efkeee vee oeKeceOeg heervee,
kene, jskeeyeer kes heg$e eesveeoeye ves,
efkeee Lee nceW oeKeceOeg heerves mes cevee~
Deewj kene Lee heewOes vee jeshevee,
ve Debietj ueieevee, ve yeveevee TBee cekeeve,
Deheves hetJe&peeW keer Fve yeeleeW kee,
kejles nQ nce ueesie hetje mecceeve~
leye efece&een kees efceuee en mevosMe,
kenes ueesieeW mes, ueW Fvemes meyeke,
kejles es hetJe&peeW kee DeeosMe heeueve,
hej "gkejees legceves enesJee kes mesJeke~
efHej yeesuee efece&een enesJee kenlee nw,
jskeeefyeeeW ves efkeee hetJe&peeW kee DevegmejCe,
Fmeefuees eesveeoeye kes JebMepeeW mes Ske,
meowJe cesjer mesJee ceW jnsiee mebueive~
jepee eneseekeerce efece&een kes he$ekeeW
kees peuee oslee nw
eneseekeerce kes jepe kes eewLes Je<e& ceW,
efece&een mes en enesJee ves kene,
he$ekeeW hej meye mevosMe efueKe kej,
entoe kes heefjJeej kees oes megvee~
mebYeJe nw Jees ueesie peeve ueW,
keee kejves keer nw cesjer eespevee,
Deewj Meeeo Jees yegjs keece es[ oW,
lees kej otBiee ceQ Gvekees #ecee~
yeeke veeceke Jeefe kees yeguee kej,
efece&een ves mevosMe he$ekeeW hej efueKeJeees,
Deewj kene Gmes ceefvoj ceW peekej,
meye ueesieeW kees he{ kej megveees~
yeeke ves he$eke ueesieeW kees megveeee,
Keyej DeefOekeeefjeeW leke pee hengBeer,
leye eneseekeerce ves Yeer megvee Gmes,
megve kej heefeeeb eeket mes kee oer~
Jener heeme ceW jKeer Leer Debieer"er,
eneseekeerce ves peuee efoee he$eke GmeceW,
efHej efece&een Deewj yeeke kees {tB{ves,
keg ueesieeW kees Yespee Gmeves~
hej {tB{ mekes vee Jes Gvekees,
enesJee ves GvnW efhee efoee Lee,
Ske otmeje he$eke Jewmee ner yeveeDees,
leye efece&een kees en mevosMe efceuee~
enesJee ves kene, eneseekeerce kees kenes, Oeme ieee Jen newpe keer keere[ ceW,
peuee efoee Gme he$eke kees legceves,
yew"Wies veneR legcnejs JebMepe eEmenemeve hej,
efceuesiee oC[ pees efkeee nw legceves~
efece&een yevoerie=n ceW [euee ieee
peye efmeoefkeeen entoe kee jepee Lee,
kene efece&een mes eeLe&vee kejves kees,
hej enesJee ves efoee en mevosMe,
njeesieer yeeyegue keer mesvee Gvekees~
efcee keer mesvee meneelee vee kejsieer,
Jeeheme efcee Jen ueew peeSieer,
ueewsieer Fmekes yeeo yeeyegue keer mesvee,
Deewj eMeuesce kees peuee [euesieer~
efece&een peye Menj mes pee jne Lee,
heefjJeej ceW yeBJeejW kes keece mes,
yevoer Gmes yevee efueee kehleeve ves,
meesee efceue ieee Jen yeeyegue mes~
229
peceerve kes veeres ketheie=n ceW,
[eue efoee ieee efece&een kees,
uecyes mecee leke Jen jne JeneB,
efHej yegueeee jepee ves Gmekees~
kene efece&een ves cegPe efvejhejeOe kees,
keeeW yevo efkeee legceves ketheie=n ceW,
leye jepee efmeoefkeeen ves efece&een kees,
yevoer jKee cenue kes eebieCe ceW~
efece&een newpe ceW HeWke efoee peelee nw
keg jepekeere DeefOekeeefjeeW ves megvee,
efece&een os jne Lee pees GheosMe,
kene Gmeves pees eMeuesce ceW jnWieW,
Yegieleveer he[Wieer GvnW efJeheefeeeb Deveske~
[eue efoee newpe ceW DeefOekeeefjeeW ves Gmes,
kene yeeyegue kes DeefOeveeeke veyetpejoeve ves,
Syesocesueske ves leye Gmekeer kejer meneelee,
jepee mes het yeenj efvekeueJeeee Gmes~
efmeoefkeeen efece&een mes efHej eMve
hetlee nw
kene GvnW yeme peeDees efcemhee ceW,
hete efmeoefkeeen ves leye efece&een mes,
keee Gmekes efuees nw mevosMe enesJee kee,
peye kene efece&een ves legce ceej [eueesies,
lees Jeeve efoee Gmes efveYe&e jnves kee~
efece&een ves kene, enesJee kenlee nw,
eefo legce yeeyegue kees Deelcemecehe&Ce kejesies,
lees peerefJele jnesies legce Deewj legcneje heefjJeej,
Jejvee Gvemes legce yee ve mekeesies~
kene efmeoefkeeen ves ceQ [jlee ntB,
yeeyegue keer mesvee ceW entoe kes ueesieeW mes,
* kemeoer yeeyegue kes ueesie
mewefveke heke[ kej cegPes GvnW os oWies,
ke Deewj ees efceuesieer cegPes Gvemes~
efHej kene jepee efmeoefkeeen ves,
nceejer yeeleW kenvee vee efkemeer kees,
Jejvee DeefOekeejer legcekees ceej [eueWies,
peerefJele jnves oWies vee legcekees~
eMeuesce kee heleve, Syesocesueske kees
enesJee mes mevosMe, efece&een mJelev$e
efkeee peelee nw
GOej efece&een kees efceuee Ske mevosMe,
enesJee ves Syesocesueske hej kejer ke=hee,
kene, IeWieer meye efJeveeMekeejer IeveeSb,
hej Syesocesueske kees ceQ uetBiee yeee~
Ieer IeveeSb pewmes enesJee ves kener Leer,
efHej efece&een mJeleb$e kej efoee ieee,
jn mekeles nes legce peneB eenes JeneB~
ieoueen kee Deuhekeeueerve Meemeve
efveege ngDee ieoueen entoe eosMe kee eMeemeke,
yees ngS ueesie Gmekes heeme DeeS,
entoe kes ueesie JeneB yemeves DeeS~
efHej Ske efove FMceeSue veeceke Jeefe ves,
ieoueen kees Yeespeve kejles mecee ceeje,
keesjn kes heg$e eesneveeve ves peye megvee,
FMceeSue kees newpe kes heeme pee Oeje~
efcee kees yee efvekeuevee
hej yee efvekeuee FMceeSue heke[ mes,
DecceesefveeeW kes heeme Jees Yeeie ieee,
eesneveeve kees Yee Lee kemeoer* eesefOele neWies,
Dele: efcee kees Jees Yeer Yeeie ieee~
230
jemles ceW Jees iesjLe efkecnece ceW kes,
efceues JeneB Jes efece&een veyeer mes,
eeLe&vee kejer keer Jen enesJee mes hets,
keneB peeeW Deewj keee ve kejW~
ome efove yeeo en mevosMe efceuee,
eefo legce ueesie entoe ceW jnesies,
efvecee&Ce keBiee, legcnW yeveeTBiee ceQ,
Deheves osMe ceW legce megjef#ele jnesies~
Fmes vee ceeve, pees efcee peeDeesies,
lees leueJeejeW mes legce ueesie cejesies,
DeYeer YetKe mes legce hejsMeeve nes,
efcee ceW legce YetKeeW ner cejesies~
osKeesies vee efHej keYeer entoe kees,
efcee ceW legce hej yegje iegpejsiee,
Fme ekeej efece&een ves Jen yeleeee,
enesJee ves pees Gmemes kene Lee~
hej IeceC[er Deewj n"er Les Jees,
nes iees Jees efece&een hej eesefOele,
kenves ueies Gmemes Pet" yeesueles nes,
eenles nes yeeyegue kejs nceW oefC[le~
eue efoes Jees meYeer efcee kees,
efece&een Deewj yeeke kees ueskej meeLe,
lenhevnsme veiej ceW mevosMe efceuee efece&een kees,
keg ye[s helLej oes eneB hej iee[~
leye kejes entoe kes ueesieeW mes en,
enesJee yeguevee Yespesiee eneB veyetkeovesmmej kees,
DeeeceCe kejsiee, ueesieeW kees ceejsiee,
Deewj Fve helLejeW hej jKesiee eEmenemeve kees~
entoe Deewj efcee kes ueesieeW kees enesJee
kee mevosMe
efcee ceW yemes entoe kes ueesieeW kes efuees,
efceuee efece&een kees Ske mevosMe enesJee mes,
oC[ efceuesiee legcnW Yeer yegjs keeceeW kee,
entoe Deewj eMeuesce kes ueesieeW kes pewmes~
kejer Demele osJeleeDeeW keer hetpee,
legcnejs hetJe&peeW ves efkees DehejeOe,
Deye Yeer veneR ceeveles cesjer Dee%ee,
kejles nes legce Yeer Jewmes ner heehe~
legcnW oefC[le kejves kee efkeee efveMee,
entoe kes ueesieeW kees ve kej otBiee,
efvekeue Deees pees legce eneB efcee ceW,
Jeeheme ve efkemeer kees peeves otBiee~
efcee ceW yemeer Deveske entoeDeeW keer efeeeb,
kejleer Leer hetpee Deve osJeleeDeeW keer,
peye ceeveer vee efece&een kes jeskeves mes,
enesJee ves GvnW oefC[le kejves keer eefle%ee keer~
kene efcee ceW jnves Jeeues entoe,
YetKe mes Deewj leueJeej mes ceejs peeSbies,
cejles eues peeeWies Jes leye leke,
peye leke Jes meceehle veneR nes peeSbies~
keg Lees[s mes pees yee efvekeueWies,
efcee mes entoe Jes Jeeheme ueewWies,
leye peeveWies Jes enesJee mele nw,
hej leye Jes keg kej ve mekeWies~
yeeke kees mevosMe
efece&een ves yeeke kees enesJee kee mevosMe megveeee,
efke ceQ entoe ceW Yeebkej efJeheefe GlheVe keBiee,
peevee he[siee legcnW Deveske mLeeveeW hej efkevleg,
ceQ legcnW peerefJele yeekej efvekeue peeves otBiee~
je^eW kes yeejs ceW enesJee kee mevosMe,
efcee kes yeejs ceW mevosMe
ef]Hejewve efvekees efcee kee jepee Lee,
keke&ceerMe veiej ceW hejepee efceueer Gmes,
hejele veoer hej yemee nw keke&ceerMe veiej,
jepee veyetkeovesmmej ves njeee Gmes~
231
efcee kes efuees enesJee ves kene,
Gce[leer veerue veoer mee Dee jne nw efcee,
kenlee nw ve kej otBiee ueesieeW kees,
hej Kego ner yeefue yevesiee efcee~
enesJee ves kene, ceQ oC[ otBiee,
ef]Hejewve, efcee Deewj osJeleeDeeW kees Gmekes,
Fve meye efJeheefeeeW kes mecee kes yeeo,
Meeefvle kes meeLe jnsiee Jees efHej mes~
Gejer FeeSue kes efuees mevosMe
kene eeketye mes YeeYeerle ve nes,
legcnW hegve: megj#ee Deewj Meeefvle efceuesieer,
otj Yespee legcnW efJeefYeVe je^eW ceW,
Gve je^eW kees Deye mepee efceuesieer~
uesefkeve yegjs keece pees legceves efkees,
efceuevee eeefnS legcnW oC[ Gvekee,
yee vee heeDeesies legce oC[ mes,
Gefele oC[ oskej legcnW DevegMeeefmele keBiee~
heefueMleer ueesieeW kes yeejs ceW mevosMe
efHejewve kes ieppee hej DeeeceCe mes henues,
efece&een kees enesJee kee mevosMe efceuee,
Me$eg mewefveke Ie peeeWies veiej ceW,
meneelee kes efuees meye G"Wies efeuuee~
mecee Dee ieee ve kejves kee, oefceMke kes yeejs ceW en kene,
enesJee eje heefueMleer ueesieeW kees,
meesj, efmeoesve kes yees meneekeeW kees,
Deewj kehleesj erhe ceW yees ueesieeW kees~
ceesDeeye kes yeejs ceW mevosMe
veyees heJe&le Yeer ve nesiee,
ceesDeeye, nsMeyeesve mes hejeefpele nesiee,
ceocesve Deewj nesjesvewce veiej Yeer,
meJe&$e ove Deewj ke nesiee~
Deheves Demele osJelee keeceesMe kes efuees,
ueefppele neWies ceesDeeye kes ueesie,
cepeeke G[eee Lee legceves FeeSue kee,
yengle IeceC[er Les legce ueesie~
enesJee mes Yeer DeefOeke cenlJehetCe&,
mecePeles Les Kego kees ceesDeeyeer ueesie,
yevoer yevee otj hengBeeeW peeSbies,
efHej Jeeheme ueees peeSbies ueesie~
Decceesve kes yeejs ceW mevosMe
megveWies eg Iees<e jyyee Decveesveer,
ve GvnW kej efoee peeSiee,
peueWies eejeW Deesj kes veiej,
FeeSefueeeW eje efJeJeMe efkeee peeSiee~
Soesce kes yeejs ceW mevosMe
kene enesJee ves Soesce kes efuees,
Soesce legce oC[ heeves eesie nes,
yeekej veneR efvekeue mekeles oC[ mes,
efce peeSbies meye veiej yejyeeo nes~
efece&een ves mevosMe enesJee mes megvee,
cenlJenerve yeveeesiee Jen Soesce kees,
TBeer heneef[eeW hej mecePeles Jees megjef#ele,
hej efieje GvnW ve kejsiee Jees~
oefceMke kes yeejs ceW mevosMe
oerJeejeW ceW Deeie ueiee osiee enesJee,
yesVenoo veiej kes { ogieeX kees,
peuee kej Keeke kej osiee enesJee~
kesoej Deewj nemeesj kes yeejs ceW mevosMe
kesoej Deewj nemeesj kes efuees kene,
nje efoee peeesiee Gve ueesieeW kees,
nemeesj yevesiee pebieueer kegeeW kee mLeeve,
metveer ceYetefce yevesiee Jen meowJe kees~
232
Sueece kes yeejs ceW mevosMe
efmeoefkeeen kes jepe kes DeejcYe ceW,
efece&een kees mevosMe efceuee enesJee kee,
lees[ osiee enesJee Sueece kee Oeveg<e,
gke[eW ceW efJeYeepeve kejsiee Gmekee~
Yespesiee leueJeej heere kejves kes efuees,
peye leke ceej [eues vee Gvekees,
kenlee nw enesJee uesefkeve YeefJe<e ceW,
otBiee keg Dee ceQ Gvekees~
yeeyegue kes yeejs ceW mevosMe
yeeyegue kes ueesieeW Deewj je^ hej,
Me$egDeeW eje DeefOekeej kej efueee peeSiee,
Gvekes Demele osJelee meye neWies YeeYeerle,
Gej mes Ske je^ nceuee kejsiee~
yevee osiee GvnW metveer ceYetefce mee,
ceveg<e Deewj heMeg meye Yeeie peeSbies,
leye meeLe neWies FeeSue Deewj entoe,
Deewj meeLe-meeLe Jees jesles jnWies~
meeLe-meeLe peeSbies Keespeves enesJee kees,
efmeeesve keer Deesj euevee Meg kejWies,
kenWies nce Ske Ssmeer Jeeee kejW,
efpemekees keYeer vee nce YetueWies~
cesjs ueesie nes ieS KeesF& Yes[ pewmes,
Yekeeee efpevnW Gvekes ceeie&oMe&keeW ves,
efpemeves Yeer heeee ees hengBeeF& GvnW,
keg efkeee vee ieuele kene Me$egDeeW ves~
yeeyegue kees es[ eue efvekeuees,
Gej kes je^eW mes yeesiee vee Jees,
efkeee Gmeves enesJee kes efJe heehe,
pewmee eeefnes efceuevee Jewmee oC[ heeesiee Jees~
FeeSue heer Yes[ kees Keeves Jeeuee,
henuee eEmen Lee DeMMetj kee jepee,
Gmekeer nefeeW kees etj kejves Jeeuee,
Debeflece eEmen Lee yeeyegue kee jepee~
Dele: kenlee nw FeeSue kee hejcesMJej,
ceQ MeerIe ner yeeyegue kees oC[ otBiee,
pewmee efoee Lee DeMMetj kes jepee kees,
Jewmee ner oC[ yeeyegue kees otBiee~
efkevleg ueeTBiee ceQ FeeSue kees Jeeheme,
Deheveer Yetefce keer Ghepe Jees KeeeWies,
FeeSue Deewj entoe kes ueesieeW kee,
keesF& DehejeOe ueesie {tB{ vee heeeWies~
#ecee kej jne ntB ceQ Gvekees,
keg ueesie efpevekees ceQ yeee jne,
FeeSue Deewj entoe kes ueesie,
meye heehe Gvekes #ecee kej jne~
mecceeve vee efkeee yeeyegue ves enesJee kee,
enesJee kee ceefvoj GvneWves ve efkeee,
etjlee keer GvneWves pees heefJe$elece kes eefle,
Gmekee Gefele ner Gvekees oC[ efoee~
FeeSue Deewj entoe kes ueesieeW kees,
enesJee ves efJeOeJee mee DeveeLe vee es[e,
es[e GvneWves FeeSue kes hejcesMJej kees,
hej hejcesMJej ves Gvekees vee es[e~
enesJee ves yeveeF& meejer me=ef,
hej ueesie yesJeketHe nQ, veneR mecePeles,
cete|lekeej yeveeles osJeeW keer cete|leeeB,
hej eeCe GveceW Jes veneR HetBke mekeles~
peye Deeesiee Gvekes veee kee mecee,
ve kej oer peeeWieer Jes cete|leeeb,
hej eeketye kee DebMe veneR nw Gvemee,
Jej hejcesMJej nw meyekee me=efkeee&~
233
yeeyegue kes jepee veyetkeovesmmej ves,
Deleerle ceW ve efkeee FeeSue kees,
efkees pees Gmeves Yeebkej keece,
enesJee eenlee nw Deye Gmekes efJe neW~
yeeyegue kees osKe ueesie YeeYeerle neWies,
meeiej yeeyegue hej Gce[ he[siee,
yejyeeo Deewj metves nes peeSbies veiej,
keesF& ceveg<e JeneB hej veneR jnsiee~
ueesieeW legce leueJeej mes yee efvekeues,
legcnW yeeyegue es[ osvee eeefnes,
otj osMe ceW, peneB keneR nes,
enesJee kees legcnW eeo kejvee eeefnes~
efece&een yeeyegue kees Ske mevosMe
Yespelee nw
efece&ceen ves efoee mevosMe mejeeen kees,
he{s Jen mevosMe yeeyegue ceW peekej,
Ske he$eke ceW efueKeer Yeebkej IeveeSb,
megvee os Jes IeveeSb meyekees he{kej~
kenes, ns enesJee, letves kene nw,
yeeyegue kees hetCe&leee ve kej osiee,
[tyesiee veoer ceW helLej mee yeeyegue,
Deewj efHej keYeer veneR Jen Gyejsiee~
eMeuesce kee heleve
peye entoe kee jepee efmeoefkeeen ngDee,
yeeyegue kes jepee veyetkeovesmmej kes efJe,
lees Deheveer mesvee kees meeLe ceW ueskej,
yeeyegue kee jepee kejves Deeee eg~
Iesj efueee veyetkeovesmmej ves eMeuesce kees,
Gmekeer mesvee veiej ceW eJesMe kej ieF&,
Yeeie ieS eMeuesce kes mewefveke veiej es[kej,
efmeoefkeeen kees heke[ DeeBKeW efvekeeue ueer ieF~
yeeyegue kes Ske DeefOeveeeke veyetpejoeve ves,
enesJee kes ceefvoj kees peuee [euee,
yevee efueee yees ngS ueesieeW kees yevoer,
cebefoj kee meeceeve lenme venme kej [euee~
yengle mee meeceeve Deheves meeLe ues ieee,
mejeeen Deewj meheveen kees Yeer yevoer yeveeee,
ceej [eues ieS efmeoefkeeen kes DeefOekeejerieCe,
npeejeW yevoer Deheves meeLe ceW yeeyegue ueeee~
eneseekeerce mJelev$e efkeee peelee nw
meQleerme Je<e& leke entoe kee jepee,
eneseekeerce jne yeeyegue kes yevoerie=n ceW,
efHej peye Syeeruecejesoke yevee yeeyegue kee jepee,
eneseekeerce kees cege kej oee efoKeeeer Gmeves~
234
 efJeueeheieerle
Deheves efJeveeMe hej eMeuesce kee efJeueehe
Ske mecee ceneve veiejer Leer eMeuesce,
hej Deepe Jen veiejer Gpee[ he[er,
leye efoKeleer Leer Jen jepekegceejer meer,
hej Deepe oemeer meer Jen ueieleer~
jesleer nw, jeleeW ceW yegjer lejn,
{e{me os Gmes Ssmee keesF& veneR,
Hesj efueee cegBn Gmekes efce$eeW ves,
Me$eg yeve iees nQ efce$e meYeer~
yengle ke men entoe yebOegDee yeveer,
jnleer nw otmejs osMeeW kes yeere ceW,
heke[er ieeer nw Jen ueesieeW eje,
mebkejer IeeefeeW kes yeere ceW~
og:Ke mes Yejer efmeeesve keer jenW,
GlmeJe ceveeves JeneB keesF& veneR peelee,
efve ieee meye efmeeesve kee JewYeJe,
peg[e efmeeesve kee ienjs og:Ke mes veelee~
efJepeeer nes iees eMeuesce kes Me$eg,
keeeWefke enesJee ves Gmes oC[ efoee,
Gmes es[ ieeer mebleeveW Gmekeer,
Me$egDeeW ves Gvekees yeeBOe efueee~
eMeuesce keer meye Gece JemlegSb,
neLe ye{e kej Me$egDeeW ves uet ueer,
hejees ueesie heefJe$e mLeeve ceW Ietmes,
efpemekeer ceveener enesJee ves kejer Leer~
235
Jeekegue nw eMeuesce YetKe kes ceejs,
Yegiele jne nw Jen Yeebkej heer[e,
efoee nw pewmee og:Ke enesJee ves,
keee efkemeer Deewj kees he[e nw menvee~
ns enesJee, eMeuesce keer kejen megvekej,
yengle emeVe nQ eMeuesce kes Me$eg,
ues Dee let Deye Gme efove kees,
peye cegPe pewmes nes peeeW cesjs Me$eg~
enesJee eje eMeuesce kee efJeveeMe
eesefOele nes ve efkeee enesJee ves,
eMeuesce, efmeeesve Deewj entoe kees,
Deheveer ner Jesoer vekeejer enesJee ves,
Deewj vekeeje Gheemevee kes heefJe$e mLeeve kees~
ns efmeeesve keer heg$eer yelee,
kewmes legPes ceQ {e{me yeBOeeTB,
efkememes lesjer ceQ leguevee keB,
efkemekes meceeve ceQ legPekees yeleeTB~
efoJe oMe&ve pees veefyeeeW ves efuees,
lesjs efuees Jes meye JeLe& ngS,
kene vee lesjs heeheeW kes efJe,
yeeleW megOeejves kes peleve vee efkees~
enesJee ves Jewmee ner efkeee,
pewmee Gmeves kejves kee meesee,
Gmekees peje Yeer oee veneR DeeF&,
Me$egDeeW kees KegMeer mes Yej efoee~
ns eMeuesce keer heg$eer hejkeess,
let enesJee keer ceve mes sj ueiee,
DeemegBDeeW kees veoer mee yenves os,
let DeemegBDeeW hej jeske vee ueiee~
peeie G" jele ceW efJeueehe kej,
ceve keer JeLee enesJee kees megvee,
neLe G"e kej eeLe&vee kej Gmemes,
Deewj Deheveer mevleeveeW keer Kewj cevee~
ns enesJee kej ef cegPe hej,
osKe efkemekes meeLe letves Ssmee efkeee,
hetves os let cegPekees en eMve,
keee ceeB Gmes Keees efpemes pevce efoee~
veJeegJeke Deewj Je= he[s nQ Oejleer hej,
egJeefleeeb Deewj heg<e meye ceejs iees,
ns enesJee, letves Deheves eesOe kes efove,
efyevee keCee kes ceeje nw GvnW~
Ske Jeefe eje Deheveer eeleveeDeeW hej
ef J eeej
ceQ Ske Ssmee Jeefe ntB,
Yeesieer nQ efpemeves yengle eeleveeSb,
enesJee cegPekees ueskej kes euee,
hej ueeee cegPes Jees DevOesjs ceW~
yevee efoee cegPes ce=le Jeefe mee,
Deewj megvelee veneR Jees cesjer ogneF&,
efJe<ece kej efoee cesjer jeneW kees,
ke[Jeen Deewj efJeheefeeeb cegPe hej {eF&~
ns enesJee, cesje og:Ke eeo kej,
cegPes lees eeo nQ meejer eeleveeSB,
hej DeeMee nesves ueieleer nw cegPekees,
peye eeo kejlee ntB lesjer ke=heeSB~
ns enesJee, lesjer meeeF& ceneve nw,
Deble veneRlesjs esce Deewj keCee kee,
Gece nw enesJee Gve ueesieeW kes efuees,
yee peesner efpevneWves Deewj Gmes Keespee~
en Gece nw efke keesF& Jeefe,
eleer#ee kejW efke enesJee j#ee kejsiee,
eghe yew"s peye enesJee pegJee Oejs,
mebYeJe nw enesJee keesF& jen efvekeeuesiee~
236
eeefnes Gme Jeefe kees kej os,
Dehevee ieeue Jen Gmekes meeceves,
kejlee nes pees Gme hej enej,
Deewj leweej jns Deheceeve kees menves~
eeefnes Gmes Jen jKes eeo,
efJemejelee veneR enesJee meoe kes efuees,
jKelee nw ke=hee oC[ osves ceW Yeer,
Jen Deheves esce Deewj oee kes efuees~
Yeelee veneR enesJee kees osvee oC[,
ee efke Jen ueesieeW kees ogKeer kejW,
ee kegeue [eues meYeer yebefoeeW kees,
keesF& Jeefe Deheves hewjeW kes leues~
peye leke vee os Dee%ee enesJee,
efkemeer yeele kes nesves keer,
hetjer kejJee mekelee veneR yeele,
leye leke Gmemes keesF& Yeer~
Deeleer nQ yegjer Yeueer meYeer yeeleW,
hejce eOeeve hejcesMJej kes cegKe mes ner,
peye oslee enesJee heeheeW kee oC[,
keesF& Jeefe efMekeeele kej mekelee veneR~
DeeDeeW, nce kenW hejcesMJej mes,
nceves heehe efkees, Deewj n"er yeves,
#ecee veneR efkeee Fmeefuees ncekees,
eesOe mes Kego kees {ehee letves~
YeeYeerle nes efiejs iele& ceW nce,
#eefleemle nes nce t egkes nQ,
yenleer DeeKeeW mes DeeBmet keer veefoeeB,
ueesie cesjs ve nes egkes nQ~
ns enesJee, ceQ efJeueehe kejlee jntBiee,
peye leke let ncekees vee osKes,
hegkeeje legPes iele& kes leue mes, DeeBKeW Leke ieF& yee peesnles peesnles, oeBJe hej ueieevee he[lee nw peerJeve,
Deewj letves Deheves keeve veneR cetBos~ Deeee vee keesF& Yeer meneelee kejves, efHej Yeer YetKe mes hes lehes~
he[s jns nj mecee ogMceve heers,
vekeeje veneR letves cegPes yeeeves mes, efhes ceYetefce ceW Jees nceW heke[ves~ yesFppele keer ieeeR nceejer efeeeb,
Dee ieee let peye ogneF& oer ceQves, jepekegceej Yeer HeeBmeer hej e{ees iees,
kene letves cegPemes YeeYeerle vee nes, Dees efmeeesve lesje oC[ hetje ngDee,
ceve ceW yeeer vee KegMeer keesF&,
he[esieer vee Deye legce yeBOeve ceW,
Deewj cesjs eeCe ueewe efoes letves~ oC[ Gmekee pees nceves heehe efkees~
hej Soesce Deewj Tpe kes efveJeeefmeeeW,
ns enesJee, letves cesjer efJeheefeeeb osKeer, heeheeW kee oC[ osiee enesJee legcnW~ Jeerjeve nes ieee efmeeesve kee heJe&le,
Deye cesjs efuees let veee kej, enesJee mes efJeveleer efmeeej Ietceles nQ hene[ hej Deye,
letves osKee cesjs Me$egDeeW kee Deveee, efkevleg Decej nw enesJee lesje jepe,
ns enesJee, nce DeveeLe nes iees,
pewmee kejvee eeefnes Gvekes meeLe kej~ hej es[e letves nceW Dekesuee Deye~
hejosefMeeeW kes neLeeW cepeyetj nQ nce,
eMeuesce hej nceues kee Deelebke yeesPe G"eles kevOeeW hej pegS kee, ns enesJee jnce kej nce hej,
heeles vee leefveke Yeer efJeeece nce~ cees[ ues nceW let Deheveer Deesj,
osKees, efmeeesve kes efveJeemeer yengcetue Les,
efpevekee cetue meesves ceW leguelee Lee, efcee Deewj DeMMetj mes keer Jeeee, ueew DeeeWies emeVelee mes lesjs heeme,
hej Me$eg kejles nQ Ssmee yelee&Je, keer heee&hle Yeespeve ncekees efceues, efJemeje vee nceW osKe nceejer Deesj~
ceeveeW Jees neW efceer kee Ie[e~
hejcesMJej kees mecee|hele entoe kes ueesie,
yeHe& mes Gpeues otOe mes Oegues Les,
heneevelee veneR hej keesF& Deye Gvekees,
nes iees Gvekes cegKe OegSB mes keeues~
leueJeej keer Oeej pees Gleejs iees,
YeeieJeeve Les Jees Gvemes peeoe,
YetKecejer kes ceejs pees cej jns,
Deewj men jns Yeebkej efJeheefeeeb~
pees Iee, efkemeer kees efJeMJeeme vee Lee,
efke Me$eg eJesMe hee mekelee eMeuesce ceW,
uesefkeve efHej Yeer Ssmee ner ngDee,
keeeWefke heehe efkeee Gmekes veefyeeeW ves~
yegjs keece efkeee kejles Les eepeke,
ieefueeeW ceW Ketve yeneles Les Jees,
veske ueesieeW kees osles Les lekeueerHe,
Gue ner DeeejCe kejles Les Jees~
237 238
 enspekesue
emleeJevee
en Je=eeble nw eepeke enspekesue kee,
yetveer kee heg$e, pees osMe efve<keeef<ele Lee,
yeeyegue ceW keyeej veoer hej Lee Jen,
peye Gmekes efuees mJeie& kee ej Keguee~
leermeJeW Je<e& pegueeF& kes heebeJes efove,
enspekesue kees enesJee kee mevosMe efceuee,
enesJee keer Meefe DeeF& Gme hej,
Deewj enspekesue ves leye en osKee~
enesJee kee jLe Deewj Gmekee eEmenemeve
Gej mes Deelee, Ske DeeBOeer mee,
ceQves Ske efJeMeeue yeeoue kees osKee,
eceke jner Leer Deeie GmeceW mes,
eejeW Deesj peieceieeles ekeeMe kees osKee~
eej eeCeer Les yeeoue kes Yeerlej,
efoKeles Les pees ceveg<eeW kes pewmes,
efkevleg Gve efJeefe$e eeefCeeeW kes, en eerpe Gus keesjs meer Leer~
eej cegKe Deewj eej hebKe Les~
tles Les hebKe Ske otmejs kees,
peye Jes eueles, ceg[les vee Les,
efpeme efoMee kees osKe jns Jees,
Gmeer efoMee ceW eueles jnles Les~
meeceves esnje Lee ceveg<e kee,
oeeer Deesj eEmen kee esnje Lee,
yewue kee esnje Lee yeebeer Deesj,
Deewj heers Gkeeye kee esnje Lee~
Gvekes hebKe Gvekes Thej Hewues Les,
oes hebKe tles otmejs eeCeer kees,
Deewj yeekeer yees oes hebKeeW mes,
{kes nges Les Jees Deheves Mejerj kees~
239
peeles Jees JeneB peneB Deelcee ues peeleer,
meerOes Deeies kees ee heers kees,
oew[les Les Jees gle ieefle mes,
pewmes efyepeueer keesF& eueleer nes~
Gve eeefCeeeW kees peye osKee ceQves,
meeLe ner Gvekes eej ee osKes,
nj eeCeer kes efuees Ske ee,
pees peceerve kees t jns Les~
efoKe jns Les Jees ee Ssmes,
ceevees heerueer Meg ceefCe kes yeves nes,
ee kes Yeerlej keg efoKelee Lee,
TBeW Iesjs Deewj [jeJeves Les Jees~
DeeBKes ner DeeBKes Iesjs ceW Leer,
eueles Les ee Gve eeefCeeeW kes meeLe,
eeefCeeeW keer Deelcee ee ceW Leer,
peeles Les Jees eeCeer eeeW kes meeLe~
Gve eeefCeeeW kes mej kes Thej,
Ske DeoYegle eerpe keesjs pewmeer Leer,
yeHe& keer lejn mJe Lee keesje,
leeefke peeves legcnW Jees veyeer~
peye keYeer Jes eeCeer eueles Les,
Gvekes hebKe lespe OJeefve kejles Les,
peye euevee Jes yevo kej osles,
hebKe yeieue ceW meces uesles Les~
Gve eeefCeeeW ves yevo efkeee euevee,
Deewj meces efueee Deheves hebKeeW kees,
leye Gme Gus nges keesjs mes,
Ske Yeer<eCe DeeJeepe megveeeer oer Gmekees~
Gme keesjs hej Jene keg Lee,
efoKe jne Lee pees eEmenemeve mee,
JeneB keesF& Lee eEmenemeve hej yew"e,
efoKe jne Lee pees ceveg<e mee~
Thej Deewj veeres Gmekee Mejerj,
eceke jne Lee Ske pJeeuee mee,
Gmekes eejeW Deesj ecekelee ekeeMe,
Lee yeeoueeW ceW FvOeveg<e mee~
efoKee Jen enesJee keer ceefncee mee,
osKe Gmes ceQ Oejleer hej efieje,
skee Dehevee ceeLee Oejleer hej ceQves,
leye Ske DeeJeepe kees en kenles megvee~
ceveg<e kes heg$e Ke[s nes peeDees,
megvees Gmekees pees ceQ kenlee ntB,
ceQ legcnW FeeSue kes heefjJeej mes,
keg kenves kees Yespe jne ntB~
ngS keF& yeej Jees cesjs efJe,
Gvekes hetJe&pe Yeer ngS cesjs efJe,
efkees Deveske yeej heehe GvneWves,
Deye Yeer nwQ Jees cesjs efJe~
Yespe jne ntB ceQ legcnW JeneB,
hej Jees ueesie nw yengle n"er,
kenvee es yeeleW peekej Gvemes,
nes peeeWies Jees legcnejs efJe,
uesefkeve legce Gvemes [jes veneR,
nesiee efyegDeeW kes yeere jnves pewmee,
hej efyeie[siee legcneje keg Yeer veneR~
efHej Ske Yegpee ye{er cesjer Deesj,
Ske ieesue efkeee ngDee he$e efuees,
osKee peye ceQves Gme he$e kees,
Deeies Deewj heers Jeeve Les efueKes~
leye hejcesMJej ves cegPemes kene,
pees osKeles nes Gmes Kee peeDees,
Fme ieesue efkees he$e kees Keekej,
FeeSue kes ueesieeW kees megveeDees~
240
Kee ieee ceQ Gme he$e kees,
Meno keer lejn ceer"e Lee pees,
kene hejcesMJej ves FeeSue ceW peekej,
cesjs kens ngS JeeveeW kees kenes~
Yespe jne legcnW legcnejs ueesieeW ceW,
keesF& veeer Yee<ee veneR meerKeveer legcnW,
uesefkeve Jes ueesie yengle n"er nQ,
Glevee ner ke"esj yeveeTbiee ceQ legcnW~
leye hejcesMJej ves cegPemes kene,
cesjer yeeleeW kees eeo jKevee nesiee,
osMe efve<keeefmele ueesieeW kes yeere peekej,
cesjer yeeleeW kees GvnW yeleevee nesiee~
leye otj G"e cegPes Deelcee ues ieF&,
yengle DeMeevle Deewj ogKeer Lee ceQ,
efHej ceQ Gve FeeSefueeeW kes heeme ieee,
efJeJeMe Les jnves kees pees lesueeyeerye ceW~
keyeej veoer kes menejs jnles Les,
ceQ Gve ueesieeW kes meeLe jne,
yeleeF& GvnW enesJee keer kener yeeleW,
meele efoveeW leke ceQ JeneB jne~
leye efceuee cegPes mevosMe enesJee kee,
Dehevee mevlejer yevee jne ntB ceQ legcnW,
yeleeTBiee legPes pees yegjer yeeleW IeWieer,
Gvekeer esleeJeveer osveer nesieer legPes~
eefo ceQ kenlee, keseF& Jeefe cejsiee,
lees osveer eeefnes legcnW Gmes esleeJeveer,
kenes, yegjs keece yevo kej oW Jees,
Deewj yeoue ueW Jees Deheveer jnveer-menveer~
eefo vee oesies legce Gmes esleeJeveer,
lees cejsiee Jees Deheves heehe kes keejCe,
hej legce Yeer Gejoeeer neWies Gmekes,
Gmekees esleeJeveer vee osves kes keejCe~
hej legcnejer esleeJeveer osves kes yeeo,
eefo kejlee jnlee Jen yegjs keece,
lees Gejoeeer legce vee neWies Gmekes,
Deheves keceeX kee kejsiee Jen Yegieleeve~
Deewj Deiej Jen esleeJeveer megve kej,
yevo kej oslee heeheeW kees kejvee,
yeee uesiee Jen mJeeb kee peerJeve,
Deewj ue peeesiee legcneje Yeer cejvee~
leye enesJee keer Meefe DeeF& cegPe hej,
Deewj kene Gmeves cegPemes G"ves kees,
efveoxMe efoee efke ceQ Ieeer ceW peeTB,
yeele kejsiee cegPemes JeneB hej Jees~
Fmeefuees yeenj ceQ Ieeer ceW ieee,
enesJee keer ceefncee ngF& eke JeneB,
osKee Lee pewmee keyeej veoer hej,
Jewmes ner Gmekees ceQves osKee JeneB~
kene Gmeves cegPes Iej peeves kees,
Deewj leeues ceW yevo nes peeves kees,
kene ueesie Deekej legcnW yeeBOe oWies,
peeves vee oWies legcnW yeenj Jees~
leeuet mes legcnejer peerYe efehekee otBiee,
kej ve mekeesies legce yeele efkemeer mes,
efceuesiee vee GvnW keesF& efMe#ee osves Jeeuee,
megveles veneR cesjer kejles heehe meoe mes~
Ske F hej efe$e yevee kej,
oMee&Dees efke legceves eMeuesce kees Iesje,
FeeSue kes efuees nesiee en GoenjCe,
peevesieW GvnW efceeves kee Fjeoe cesje~
leye legce uesesies yeeeer kejJe hej,
oMee&ves efke FeeSue kes heehe legceves efuees,
leerve meew veyyes efove uess jnesies,
Gvekes heeheeW kees Kego menves kes efuees~
241
Ske efove nesiee Ske Je<e& yejeyej,
FeeSue oefC[le nesiee Gleves mecee leke,
Gmeer lejn oeeeR kejJe hej entoe,
nesiee Jen oefC[le eeueerme efove leke~
efHej hejcesMJej ves en efveefMele efkeee,
keee KeeTBiee Deewj keee heerTBiee ceQ,
Ske heeuee efceefele Dees keer jeser,
Deewj leerve heeues heeveer heerTBiee ceQ~
DeheefJe$e Deefive hej hekeeeer Jen jeser
Deewj yeme heeveer Lee efove kee Yeespeve,
Fmeer lejn Dehevee osMe FeeSue es[kej,
FeeSueer kejWies JeneB hej DeheefJe$e Yeespeve~
peye kejer eeLe&vee hejcesMJej mes ceQves,
ieesyej peuee jeser hekeeves kees kene,
eMeuesce kes ueesie jeser-heeveer kees,
YeeYeerle jnWies en hejcesMJej ves kene~
efHej kene Ske lespe leueJeej ueskej,
Deheves yeeue Deewj oe{er Gmemes keees,
Ske lejepet ceW Jes yeeue jKekej,
leerve yejeyej YeeieeW ceW yeeBes~
Ske efnmmes kees Gme F hej peueeDees,
otmeje ess ess gke[eW ceW keees,
leermeje efnmmee Deheves neLeeW ceW ueskej,
Gve kees otj nJee ceW G[e oes~
eoe|Mele kejWies es keece legcnejs, kecej kes veeres Jen Deeie mee Lee,
keg ueesie veiej kes Yeerlej cejWies,
keg cejWies veiej kes yeenj peekej,
keg ueesie veiej mes otj YeeieWies~
leye Gve G[s yeeueeW mes keg kees,
ueekej Gvekeer legce j#ee kejes,
yeeeTBiee ceQ Deheves keg ueesieeW kees,
Fme efeee eje en eoe|Mele kejes~ menejs mes efkeer Leer Gme Heeke hej~
efHej Gve G[s yeeueeW mes keg Deewj,
yeeueeW kees ueekej Deeie ceW HeWkees,
eoe|Mele kejsiee, JeneB Deeie Meg neskej,
ve kejsieer FeeSue kes heefjJeej kees~
leye cesjs mJeeceer enesJee ves kene,
eMeuesce kes ueesieeW ves keer cesjer DeJe%ee,
Yeeeveke efJeheefeeeb ueeTBiee ceQ Gve hej,
keF& ekeej mes efceuesiee oC[ GvnW Fmekee~
cesjs heefJe$e mLeeve kes efJe,
Yeebkej heehe efkees nQ GvneWves,
oer Leer GvnW ceQves esleeJeveer,
hej eesefOele efkeee cegPes GvneWves~
leye enesJee kee Jeeve efHej Deeee,
kene cegPemes heJe&leeW mes en kenes,
ve keBiee meye Jesefoeeb Deewj cete|leeeb,
Deewj legcnejs meye Ge mLeeveeW kees~
hej keg ueesie yee efvekeueves otBiee,
efJeJeMe neWies pees efJeosMeeW ceW jnves kees,
Ie=Cee kejWies peye Deheves heeheeW mes,
mecePe peeeWies cegPe enesJee kees Jees~
Ske efove ceQ Iej hej yew"e Lee,
entoe kes Deepe Les cesjs meeceves,
Deeeveke enesJee keer Meefe Glejer cegPeceW,
Ske ceveg<e pewmee Mejerj efoKee meeceves~
Thej mes Lee ecekeeruee Deewj keeefvleJeeuee,
Ske yeent efvekeuekej ye{er cesjer Deesj,
yeeueeW kees heke[ cegPes G"e [euee~
ues ieF& Jen cegPes eMeuesce kees,
Gej keer Deesj kes Yeerlej Heeke hej,
Ske osJecete|le pees hejcesMJej kees veehemevo Leer,
242
kene hejcesMJej ves cegPes Gej kees osKees,
kewmes kegkece& kej jns FeeSue kes ueesie,
efHej cegPes Ske so mes Iegmee kej,
efoKeueeee Deewj keee kej jns Jees ueesie~
osKeer ceQves heMeg-heef#eeeW keer cete|leeeb,
hetpee kejles Gvekeer FeeSue kes ueesie,
eepeveen Deewj FeeSue kes meej ecegKe,
megieefvOe peuee hetpee kejles Jees ueesie~
nj Jeefe kes heeme Lee Ske efJeMes<e keceje,
Deheves-Deheves Demele osJelee kes efuees,
kenles nQ enesJee nces osKe veneR mekelee,
euee ieee nw Jen ncesMee kes efuees~
Gmeer lejn efoKes Deewj ueesie Yeer,
ceefvoj ceW Yeebkej keece kejles ngS,
kene enesJee ves cenlJenerve mecePeles nw,
entoe kes ueesie ceefvoj kees cesjs~
leYeer JeneB hej DeeS : Jeefe,
metleer Jee Ske ves henves ngS,
Gmekes heeme Leer meener Deewj keuece,
enesJee ves leye es Jeeve kens~
efvekeuees eMeuesce veiej mes neskej,
osKees, Yeebkej keeceeW mes nQ pees ogKeer,
Gve nj Ske kes ueuee hej,
ueiee oes meener mes Ske eEyeoer~
leye hejcesMJej ves Gve heeeeW mes kene,
kejes DevegmejCe legce Fme Jeefe kee,
efpevekes ueuee hej efevn veneR nw,
kej oes JeOe legce Gve ueesieeW kee~
kene hejcesMJej ves Gve ueesieeW mes,
ceefvoj mes ner legce DeejcYe kejes,
kejes eejcYe legce Fve DeepeeW mes,
Deewj ceefvoj kees MeJeeW mes Yejes~
peye Jees iees ueesieeW kees ceejves,
ceeLee ske ceQves enesJee mes kene,
eMeuesce kes efJe eesOe oMee&ves nsleg,
keee yees ueesieeW kees ceej jne~
kene hejcesMJej ves, yegjs keece efkees,
FeeSue Deewj entoe kes heefjJeejeW ves,
Deecebef$ele efkeee nw GvneWves efpemes,
os jne ntB ceQ Jen oC[ GvnW~
leye ceQves Gme keesjs kees osKee,
pees keye kes efmejeW hej Lee,
veerueceefCe mes mJe keesjs kes Thej,
Ske eEmenemeve mee efoKe jne Lee~
leye eEmenemeve hej yew"s Jeefe ves,
meve kes Jee henves Jeefe kees,
kene keye kes yeere ceW Debieejs ueskej,
eMesuece veiej hej GvnW HeWke oes~
Iegmee Jen Jeefe letHeeveer yeeoue ceW,
keye ves Gmes Debieejs os efoes,
leye Deelcee ues ieee ieee cegPes hetJeea ej,
heeerme Jeefe peneB hej cegPes efoKes~
leye hejcesMJej ves cegPekees yeleeee,
yeveeles jnles nQ es ueesie yegjer eespeveeeW,
mecePeles es ueesie megjef#ele nQ nce,
hej kej jns nQ es Pet"er keuheveeeW~
leye enesJee keer Deelcee DeeF& cegPeceW,
kene Gmeves cegPemes efke Gvemes kenes,
veyetkeovesmmej Dee legcnW efvekeeue ues peeSiee,
Gleejsiee legcnW leueJeej kes Iee Jees~
otj osMe ceW efyeKejs pees FeeSueer,
ueeTbiee FeeSue ceW Fkee kej GvnW,
Deewj peye nceejs ueesie ueewWies Jeeheme,
Yeebkej osJecete|leeeb Jes ve kej oWies~
243
Ske veeer Deelcee YeBiee GveceW ceQ,
Deewj Ske meee oe GvnW otBiee, ceQ Deheves Gme je^ kees oC[ otBiee,
heeueve kejWies Jes cesjs DeeosMeeW kee,
Jes cesjs, ceQ Gvekee hejcesMJej ntBiee~
leye keye G[ iees nJee ceW,
hejcesMJej kee lespe Gvekes Thej Lee,
#eCe Yej "nj hetJe& keer hene[er hej,
enesJee kes lespe ves eMeuesce kees es[e~
leye Deelcee ves cegPes nJee ceW G"eee,
Deewj hengbee efoee Jeeheme yeeyegue ceW,
yeeleW keer ceQves efveJee&efmele ueesieeW mes,
yeleeeer Jes yeeleW pees efoKeeF& enesJee ves~
leye enesJee kee Jeeve cegPes efceuee,
mebkesle he ceW GvnW en efoKeeTB,
meeceeve yeebOe Ske so mes efvekeuetB,
yevoer yeveees peeesieW Jees, FvnW yeleueeBT~
kene enesJee ves ceQ Gvekees kentB,
ceQ Gvekes efuees ntB Ske GoenjCe,
pewmes cegBn {ke ceQ so mes efvekeuee,
Gvekee ecegKe kejsiee Jewmee ner DeeejCe~
mecePeles nQ es FeeSue kes ueesie,
efJeheefeeeb DeYeer yengle otj nQ Gvemes,
kene enesJee ves efJeuecye vee keBiee,
nesiee Ieefle pees kenlee ntB Gvemes~
veefyeeeW kes efuees, kene enesJee ves,
FeeSue kes veyeer kenles nQ ceve keer,
kenles veneR pees osKeles oMe&ve ceW,
keesF& yeele veneR ceQves Gvemes keer~
yeej-yeej yeesuee Pet" GvneWves,
eesefOele GvneWves efkeee enesJee kees,
kenles nQ Jees Meeefvle nesieer,
efkevleg Meeefvle efceuesieer ve Gvekees~
heehe kejlee nw pees cesjs efJe,
eens keesF& Yeer jnlee neW JeneB,
Gmes osMe kees ceQ yeeeves ve otBiee~
kene enesJee ves, ceQ Gvekes efJe,
YespetBiee eej lejn kes oC[eW kees,
Dekeeue, pebieueer peeveJej, Yeebkej ceneceejer,
Deewj Me$eg GvnW ve kejves kees~
leye enesJee kee Jeeve cegPes efceuee,
kene, ueesieeW mes kenes, Fefleneme osKees,
yeleueeDees GvnW eMeuesce DeveeLe Leer,
enesJee ves osKee Deewj Deheveeee Gmekees~
peye ngF& eMeuesce megvoj Deewj peJeeve,
efkeee efJeMJeemeIeele enesJee mes Gmeves,
Demele osJeleeDeeW keer cete|leeeb yeveekej,
Dehevee meye Dee|hele efkeee GvnW Gmeves~
efHej cesjs mJeeceer enesJee ves kene,
Devegefele JeJenej efkeee eMeuesce legceves,
peekej efcee, yeeyegue Deeefo kes heeme,
Ske JesMee mee JeJenej efkeee legceves~
ns JesMee, megvees enesJee kes Jeeve,
Deheves yeeeW kees ceeje nw legceves,
YeW e{eee GvnW Demele osJeleeDeeW kees,
yengle eesefOele efkeee nw cegPes legceves~
otBiee ceQ legcnW oC[ Fve meyekee,
JesMee mee jnvee yevo kej otBiee,
efHej peye ceQ Meevle nes peeTBiee,
eesefOele Deewj F<ee&uet nesvee es[ otBiee~
ueesieeW kes heeme, Ske Deewj yeele,
nesieer legcnejs yeejs ceW kenves kees,
nes legce Deheveer ceeb keer heg$eer,
heefle Deewj yeeeW kees Yetueer pees~
244
legceves "erke Deheveer yenve kes pewmes,
Deheves heefle Deewj yeeeW mes Ie=Cee keer,
ye[er yenve Meescejesve Deewj eser meoesce,
oesveeW mes ye{kej yegjer yeeleW keer~
kene hejcesMJej ves, meoesce Deewj Meescejesve,
Deewj Gmekes eejeW Deesj kes veiejeW kees,
efpeme lejn efkeee Lee ceQves ve,
ve keBiee Gmeer lejn eMeuesce kees~
efkevleg yeveeTBiee efHej mes Jees veiej,
Deewj eMeuesce kees Yeer yeveeTBiee efHej mes,
ueefppele neWies peye legce eeo kejesies,
pees Yeebkej heehe efkees Les legceves~
kene cesjs mJeeceer enesJee ves en,
efpeme Jeeee kees efkeee Lee ceQves,
meowJe eueves Jeeueer Leer Jen Jeeee,
hej Gmekee Deeoj efkeee ve legceves~
legcnejs heeme ueeTBiee legcnejer yenveeW kees,
Deewj ceQ GvnW legcnejer hegef$eeeb yeveeTBiee,
en nceejer Jeeee ceW vee Lee,
efkevleg ceQ en legcnejs efuees keBiee~
ueefppele neWieer, heeheeW kees eeo kej,
Dele: ceQ legcnejs meeLe Jeeee keBiee,
legce peeveesieer efke ceQ enesJee ntB,
leye ceQ legcnejs eefle Dee jntBiee~
enesJee kee Jeeve leye cegPes efceuee,
ceveg<e kes heg$e, enesJee ves kene,
FeeSue kes heefjJeej kees en keneveer megveeDees,
Gvemes hetes, Fmekee leelhee& nw keee~
Ske efJeMeeue hebKeeW Jeeuee Gkeeye,
ueyeeveesve Dee osJeoej hej yew"e,
Gme osJeoej kee ceeLee lees[,
Gmes Deheves meeLe keveeve ues ieee~
JeeheeefjeeW kes veiej ceW Gkeeye ves,
Gme MeeKee kees ues peekej jKee,
efHej keg yeerpe keveeve mes ueskej,
Gmeves GvnW Deer Yetefce ceW yeesee~
yeerpe Gie Debietj keer yesue yeves,
Hewueer yesue Ske ye[s #es$e ceW,
leye Debietj keer yesue kees osKee,
Ske ye[s hebKeeW Jeeues Gkeeye ves~
eene yesue ves osKeYeeue kejs,
Jen Gkeeye Gme yesue keer,
Fmeefuees Gme yesue keer pe[W,
Gme Gkeeye keer Deesj Hewueer~
Hewueer MeeKeeeW Gme Kesle mes otj,
peneB Jen yesue yeesF& ieeer Leer,
eenleer Leer Jen Gkeeye heeveer os,
keeeWefke Jen Deer yesue nes mekeleer Leer~
cesjs mJeeceer enesJee ves es kene,
keee mecePeles legce yesue meHeue nesieer,
veneR, GKee[ osiee Gkeeye yesue kees,
Deewj meejs Debietj Gmekeer Kegjeke nesieer~
cej peeSbieer veeer heefeeeb metKe kej,
Deewj Jen yesue kecepeesj he[ peeSieer,
peneB Jen yesue yeesF& ieF& Leer,
JeneR metKe kej Jen cej peeSieer~
enesJee kee Jeeve leye cegPes efceuee,
kene, Fme keneveer keer JeeKee kejes, ceQ osJeoej mes Ske MeeKee uetBiee,
yeleueeDees Fmes FeeSue kes ueesieeW kees,
peeles nQ meoe cesjs efJe Jees~
kenes Gvemes en henuee Gkeeye,
yeeyegue kee jepee veyetkeovesmmej nw,
eMeuesce Dee jepee Deewj ecegKeeW kees,
meeLe Deheves Jen ues ieee nw~
245
jepe heefjJeej kes Ske Jeefe mes,
leye veyetkeovesmmej ves meefvOe keer,
efJeJeMe efkeee Gmes kejs eefle%ee,
Gmekes eefle jepeYee jnves keer~
yeveeee Gmes entoe kee veee jepee,
meYeer MeefeMeeueer JeefeeeW kees otj efkeee,
veyetkeovesmmej kes efJe G" vee mekes,
Fme lejn entoe kees kecepeesj efkeee~
efkees iees ueesie Yeer efJeJeMe,
Gme meefvOe kee heeueve kejves kees,
Yespes vees jepee ves Deheves otle,
efcee mes meneelee heeves kees~
keee legce mecePeles, Fme oMee ceW,
entoe kee jepee meHeue nesiee,
keee Gmekes heeme nesieer Jen Meefe,
meefvOe lees[ oC[ mes yee mekesiee~
cesje mJeeceer enesJee kenlee nw,
en veee jepee yeeyegue ceW cejsiee,
eens efcee Yespe os efJeMeeue mesvee,
entoe keer j#ee kej vee mekesiee~
entoe kee jepee yee vee mekesiee,
keeeWefke Ghes#ee kejer Gmeves meefvOe keer,
yeeyegue ueekej Gmes oC[ ceQ otBiee,
Deewj ve kej otBiee mesvee Gmekeer~
cesje mJeeceer enesJee kenlee nw,
FeeSue ceW Ske TBes heJe&le hej,
Gme MeeKee kees ceQ mJeeb yeesTBiee~
en MeeKee yeve peeSieer Ske Je=#e,
Heue ueieWies Deewj he#eer ye{Wies,
yevesiee megvoj Jen Je=#e osJeoej kee,
Deveske he#eer Gmekeer eee ceW jnWies~
efiejelee ntB Je=#eeW kees Yetefce hej,
leye Deve Je=#e peeveWies Gmes,
metKes kees nje, njs kees metKee,
pees kenlee ntB kejlee ntB Gmes~
enesJee kee Jeeve leye efceuee cegPes,
keeeW legce ueesie meeseles nes Ssmee,
heehe lees kejsiee keesF& Deewj Jeefe,
Deewj keesF& Jeefe mensiee oC[ Gmekee~
hej Deye eefle%ee kejlee ntB ceQ,
YeefJe<e ceW mele vee Fmes mecePeWies,
meceeve JeJenej keBiee meyekes meeLe,
Jees ner YeesieieW pees heehe kejWies~
eefo Yeuee nw keesF& Jeefe,
Yeuee JeJenej ueesieeW mes kejlee,
lees peerefJele jnsiee Jen Jeefe,
pees ceoo DeewjeW keer kejlee jnlee~
efkevleg nes mekelee nw Gmekee heg$e,
Dee keece vee keesF& kejlee nes,
kejlee nes DeewjeW kees Jees ogKeer,
lees mepee heeesiee Gmekeer Jees~
mebYeJe nw Gmekees Yeer heg$e nes,
nes efhelee mes Guee Gmekee DeeejCe,
lees efhelee ves pees efkees DehejeOe,
Yeesiesiee vee oC[ Jen Gme keejCe~
efhelee heg$e kes, heg$e efhelee kes,
heeheeW kes efuees oefC[le vee nesiee,
Yeues keer YeueeF& nesieer Gmekeer keceeF&,
yegje yegjeF& kes efuees oefC[le nesiee~
keesF& yegje Jeefe eefo yeoue ues,
Dehevee peerJeve Deewj Yeuee nes peees,
es[ os efHej heeheeW kees kejvee,
lees hejcesMJej mes ceeHeer hee peees~
246
veneR eenlee cesje hejcesMJej enesJee,
yegjs ueesieeW kees cejves osvee,
eenlee nw Jees yeoue ues peerJeve,
Deewj eenlee nw GvnW peerves osvee~
Ssmes ner keesF& Yeuee Jeefe Yeer,
Dehevee mekelee nw yegjs ceeie& kees,
lees Gmekes Des kece& Yeguee hejcesMJej,
Gmekes heeheeW kee oC[ osiee Gmekees~
kene hejcesMJej ves, ceQ veee keBiee,
pees kece& efkees nQ Gvekes efuees,
es[es heehe, Dee peeDees ueew kes,
kejes eelve oe yeoueves kes efuees~
enesJee ves kene, FeeSueer ueesieeW ves,
cesjs efveeceeW kee DevegmejCe vee efkeee,
kejvee eene ceQves GvnW ve hej,
keCee kej Gvekees ve vee efkeee~
ceYetefce ceW Les peye Jes ueesie,
hetjer lejn GvnW ve vee efkeee,
yeeleW keer ceQves Gvekes yeeeW mes,
ceelee-efhelee mes vee yevees, Gvemes kene~
hetpeeW vee Gvekeer osJecete|leeeW kees legce,
Gvekes efveeceeW kee DevegmejCe ve kejes,
ceQ enesJee ntB, legcneje hejcesMJej,
cesjs efveeceeW kee legce heeueve kejes~
efkevleg Jees cesjs efJe nes iees,
heeueve vee efkeee cesjs efveeceeW kee,
meesee ve kej otB ceYetefce ceW,
hej ceQves Deheves kees jeske efueee~
osKee Deve je^es ves cegPes,
FeeSue kees efcee mes yeenj ueeles,
keneR cesje veece DeheefJe$e vee nes,
Fmeefuees Ske Deewj Jeeve efoee GvnW ceQves~
efoee Jeeve ceYetefce ceW GvnW,
ues peeTBiee GvnW efJeefYeVe je^eW ceW,
kejer eefle%ee GvnW Yespeves keer,
ceQves efyeKesj kej Deveske je^eW ceW~
uesefkeve DeJe%ee keer GvneWves cesjer,
kejles jns Jes osJecete|leeeB keer hetpee,
Fmeefuees Yece ceW [euee ceQves Gvekees,
Deewj GvnW ve kej osvee eene~
hejcesMJej ves kene, FeeSueer ueesieeW ves,
Gve meYeer yegjs keeceeW kees efkeee,
pees kejles Les FeeSefueeeW kes hetJe&pe,
Deewj Deheves kees ievoe yevee efueee~
DehejeOeer eceeefCele keBiee legcnW ceQ,
Deewj legcnW ceQ oC[ otBiee,
pees Ke[s ngS nQ cesjs efJe,
ceQ Gve meYeer kees otj keBiee~ kene, Ske leueJeej PeuekeeF& ieF& nw,
FeeSue kes TBeW heJe&le hej,
Deevee eeefnes ueesieeW kees mesJee kejves,
neWies Deheveer Yetefce hej FeeSueer,
ceeBie mekeles leye Jes ceoo cegPemes~
ceQves legcnW efJeefYeVe je^eW ceW efJeKesje,
ceQ ner legcnW Fkee keBiee,
Deewj meYeer je^ en osKeWies,
efHej mes legcnW Dehevee yeveeTBiee~
ueefppele neWies heeheeW kees eeo kej,
efpeve heeheeW ves legcnW oes<eer yeveeee,
ve kej osvee eeefnes Lee legcnW,
efkevleg Deheves veece kes keejCe yeeeee~
leye enesJee kee Jeeve efceuee cegPes,
kene, peuee otBiee ceQ vesieJe Jeve kees,
peuee efoee peeesiee Jen meeje eosMe,
yegPee vee heeesiee keesF& Gmekees~
247
leye ceQves enesJee mes kene,
eefo ceQ kentBiee Fve yeeleeW kees,
ueesie mecePeWies keneveer megveelee ntB,
meecege Ieefle nesiee vee meeseWies Jees~
leye enesJee kee Jeeve efHej efceuee,
kene, eMeuesce kes yeejs ceW kenes,
leueJeej efvekeeuetBiee ceQ Deheveer ceeve mes,
otj keBiee legcemes meye ueesieeW kees~
Des Deewj yegjs oesveeW ekeej kes,
ueesieeW kees legcemes Deueie keBiee,
peeveWies ueesie leye enesJee cegPekees,
peye ceQ leueJeej kee eeesie keBiee~
leueJeej leweej nw
efHej hejcesMJej kee Jeeve cegPes efceuee,
oC[ oslee Lee efpeme [er mes,
Gmekeer peien en ueeF& ieF& nw~
efeuueeDees Deewj eerKeeW, keeeWefke Fmekee eeesie,
FeeSefueeeW Deewj MeemekeeW kes efJe nesiee,
eenles Les eg kejvee Jes Meemeke,
Fme leueJeej mes Gvekees cejvee nesiee~
eMeuesce leke kes ceeie& kees egvevee
enesJee ves kene, ceveg<e kes heg$e,
oes me[keeW kes legce vekeMes yeveeDees,
Ske mes yeeyegue mes leueJeej DeeSieer,
Gmekes efmejs hej efevn yeveeDees~
yeeyegue kee jepee mewefvekeeW kes meeLe,
Deekej Meg kejsiee ueesieeW kees ceejvee,
enesJee kees eeo nw meye heehe legcnejs,
legcnejs Devle kee mecee efveke mecePevee~
Decceesve kes efJe YeefJe<eJeeCeer
kene enesJee ves DecceesefveeeW mes kenes,
Ske leueJeej nw ceeve mes yeenj,
keg keece vee osiee legcneje peeot,
heeefheeeW hej leueJeej {eesieer kenj~
yeeyegue kes efJe YeefJe<eJeeCeer
efHej kene leueJeej ceeve ceW jKees,
yeeyegue legcemes Deye ceQ veee keBiee,
peneB yeves nes Gmeer mLeeve hej,
legcnejs efJe eesOe keer Je<ee& keBiee~
cesje eesOe peueeSiee heJeve keer lejn,
etj JeefeeeW kes neLe legcnW otBiee,
yeveesies legce Deeie kes efuees FOeve,
legcneje Ketve Yetefce ceW yenves otBiee~
enspekesue eMeuesce kes efJe yeesuelee
nw
enesJee ves kene, ceveg<e kes heg$e,
keee eMeuesce kes meeLe veee kejesies,
pees Yeebkej yeeleW keer nQ Fmeves,
keee legce Gve yeeleeW kees kenesies~
kenes, cesje enesJee kenlee nw,
en veiej nleejeW mes Yeje nw,
Gmekes efuees oC[ kee mecee DeeSiee,
osJecete|leeeW kees hetpe ievoe efkeee nw~
yengle ueesieeW kees ceej [euee legceves,
legcnW oC[ efceuesiee legce oes<eer nes,
"ieles nes DeveeLeeW Deewj efJeOeJeeDeeW kees,
nlee, JeeefYeeej Deewj etjlee kejles nes~
ceejles ues Oeve ueskej ueesieeW kees,
$e+Ce hej yeepe legce uesles nes,
"ieles nes he[esmeer kees Oeve nsleg,
cegPe enesJee kees Yetue ieS nes~
248
legcnW jeske otBiee uesefkeve Deye ceQ,
legcnejs heeheeW kee legcnW oC[ otBiee,
keee leye Yeer Jeerj yeves jnesies,
peye je^eW ceW legcnW efyeKesj otBiee~
FeeSue yeskeej keejs keer lejn nw
pewmes eeBoer mes Deueie kejles keeje,
Jewmes ner FeeSefueeeW kees Deueie keBiee,
nes iees legce yeskeej keejs mes,
eesOe keer Deefive ceW legcnW efheIeueeTBiee~
enspekesue eMeuesce kes efJe
yeesuelee nw
eMeuesce kes veyeer Deewj eepeke,
kejles veneRr cesjs DeeosMe kee heeueve,
efkees veefyeeeW ves keF& peerJeve ve,
Deewj eepekeeW kee efyeie[ ieee DeeejCe~
ecegKe nes iees nQ Yesef[eeW pewmes,
veyeer Jemle nQ Pet" kenves ceW,
meeceeve peve kejles OeesKee Deewj eesjer,
ueies DemeneeeW kee nke erveves ceW~
leye enesJee ves en cegPemes kene,
Meescejesve Deewj eMeuesce ves efkees heehe,
osiee oC[ Deye enesJee heeheeW kee,
pees Fve oesveeW ves efkees DehejeOe~
Fkee kejes Ske meeLe ueesieeW kees,
efHej GvnW oC[ osves oes,
leueJeejeW mes Fvekes gke[s kej [eueW,
yeeeW kees ceej, Iej peueeves oes~
OeesTBiee Ssmes Gme osMe keer ueppee,
Deewj otBiee Deewj osMeeW kees esleeJeveer,
efke ve kejW Ssmes og keece Jees,
Deewj peeves cegPe enesJee kees mJeeceer~
Deesnesuee Deewj Deesnesueeryee kes efJe
efveCe&e, hee$e Deewj ceebme
osMe efvekeeues kes veJeW Je<e& ceW,
enesJee kee en mevosMe cegPes efceuee,
Deepe keer efleefLe Deewj en efhheCeer efueKe uees,
efke yeeyegue kes jepee ves eMeuesce Iesje~
en keneveer Gme heefjJeej mes kenes,
pees Dee%ee ceeveves mes Fvkeej kejW,
kenes FeeSue mes Jen Ssmee hee$e nw,
efke efpeme hee$e hej nQ oeie ueies~
efvejhejeOe ueesieeW keer nlee kee oeie,
tsiee vee hee$e mes Deemeeveer mes,
kesJeue Deeie ner Gmekees otj kejsieer,
efceuesiee oC[ pees legceves heehe efkees~
enspekesue keer helveer keer ce=leg
leye enesJee kee Jeeve cegPes efceuee,
legce helveer mes yengle esce kejles nes,
kej jne ntB ceQ Gmes otj legcemes,
legce yengle DeefOeke JeefLele ve nes~
Deieueer megyen ceQves ueesieeW kees yeleeee,
Gmeer Meece cesjer helveer eue yemeer,
pewmee hejcesMJej ves kene ceQves efkeee,
en yeele ueesieeW kees ueieer Deejpe Yejer~
leye kene ceQves ueesieeW mes en,
enesJee kee Jeeve en cegPes efceuee,
ceQ Deheves heefJe$e mLeeve kees ve keBiee,
efpemekeer legce kejles jnles nes eMebmee~
legce meecege Gmemes esce kejles nes,
efkevleg ve keBiee ceQ Jen mLeeve,
ceejs peeSies legcnejs yees eg ceW,
hej kejesies vee Dehevee Meeske yeeeve~
249
nesles jnesies yejyeeo, heehe kes keejCe,
DeenW egheeehe legce Yejles jnesies,
enspekesue legcnejs efuees GoenjCe nw,
pees Fmeves efkeee, legce Jener kejesies~
Decceesve kes efJe YeefJe<eJeeCeer
kene enesJee ves, DecceesefveeeW mes kenes,
cesje heefJe$e mLeeve peye ve ngDee,
legce emeVe Les Deewj Les Gmekes efJe,
peye FeeSue osMe ogef<ele ngDee~
legce entoe heefjJeej kes efJe Les,
peye yevoer yevee ues peeS ieS Jes,
Dele: otBiee legcnW hetJe& kes ueesieeW kees,
[sje [eueWieer mesveeeW legcnejs osMe ceW~
legce emeVe Les, eMeuesce ve ngDee,
leeefueeeb yepeeF& Deewj hewjeW hej efLejkes,
cepeeke efkees GvnW Deheceeefvele kejves kees,
heeDeesies oC[ legce Fve meyekes yeoues~
ceesDeeye Deewj mesF&j kes efJe
Yeef J e<eJeeCeer
ceesDeeye Deewj mesF&j (Soesce) kenles nQ,
DeewjeW keer lejn nQ entoe heefjJeej,
erve uetBiee Gvekes ieewjJeMeeueer veiejeW kees,
keBiee ceesDeeye kes kevOes hej enej~
Soesce kes efJe YeefJe<eJeeCeer
entoe heefjJeej kes efJe ngS Soesceer,
Deewj eene GvneWves Gmemes yeouee uesvee,
Deheves ueesie FeeSefueeeW kee eeesie kej,
GvnW oC[ osves keer nw cesjer eespevee~
heefueefMleeeW kes efJe YeefJe<eJeeCeer
heefueMleer ueesie Yeer yengle etj Les,
yeouee uesves kee GvneWves eelve efkeee,
hetjer lejn GvnW ve kej otBiee,
leye Jes peeveWies ceQ ntB enesJee~
meesj kes yeejs ceW og:Keo meceeeej
eMeuesce kes efJe kene meesj ves,
yengcetue eerpeW uesves kee efkeee efJeeej,
legcnejs efJe ueeTBiee keF& je^eW kees,
uenjeW keer lejn DeeSbies yeej-yeej~
efieje oWies meesj keer oerJeejW Me$eg,
mlecYeeW kees efieje ve kej oWies,
cesje mJeeceer enesJee kenlee nw,
ceQ enesJee ntB, leye Jees peeveWies~
veyetkeovesmmej meesj hej DeeeceCe kejsiee
Ske efJeMeeue mesvee ueeSiee veyetkeovesmmej,
meeje veiej ve kej [eueWies Jees,
ues peeSbies mewefveke legcnejer meejer mecheefe,
vebieer eeve cee$e kej otBiee legcekees~
Deve je^ meesj kes efuees jeseWies
kenlee nw meesj mes cesje mJeeceer enesJee,
keebhe G"Wies osMe legcnejs heleve mes,
Meeskeemle neWies Jes Fme hej efke,
legce Fleves MeerIe ve ngS kewmes~
legce Ske eeeerve Keeueer veiej neWies,
legcnejs Thej yeneTBiee ceQ meceg kees,
{kesiee meceg legcnW Yespetbiee iele& ceW,
KeespeWies ueesie hej vee heeSbies legcekees~
meesj meceg hej Jeeheej kee ceneve kesv
enesJee kee Jeeve efHej cegPes efceuee,
kene, meesj kes yeejs ceW en kenes,
legce meceg kes ej nes, meesj,
Deveske je^eW kes efuees Jeeheejer nes~
legce meeseles Les legce hetCe& megvoj nes,
Deewj yesnlejerve penepeeW keer lejn neW legce,
Deveske Jeefe legcnejer mesJee ceW Les,
Deewj DeveskeeW mes Jeeheej kejles Les legce~
250
pees Jeefe legcnejer veeJe Kesles Les,
Jes ues ieS legcnW meceg kes heej,
MeefeMeeueer hegjJeeF& ve kejsieer legcnW,
[tyesiee meye Deewj ve nesiee Jeeheej~
meesj Deheves kees hejcesMJej mecePelee nw
meesj kes jepee, legce IeceC[er nes,
Deheveer yegef mes mecePeles mecheefe keceeF&,
nes iees nes Gmekes keejCe ieJeeaues,
hej keece vee osieer legcnejer keceeF&~
cesje mJeeceer enesJee en kenlee nw,
DepeveefyeeeW kees ueeTBiee legcemes ue[eves,
OJemle kejWies Jees legcnejs ieewjJe kees,
ueeTBiee GvnW ceQ legcekees njeves~
legce egves ieS keye (mJeie&otle) Les,
hejcesMJej kes heefJe$e heJe&le hej jKes,
legce Des Deewj F&ceeveoej ueesie Les,
efkevleg Fmekes yeeo legce yeve ieS yegjs~
mecheefe Dee|pele keer Jeeheej mes legceves,
hej Gmeves hewoe keer legceceW etjlee,
legcnejs ieewjJe ves legcnejer yegef nj ueer,
legcnejs kehe ves Yej oer DeheefJe$elee~
Fmeefuees ueeee legcnejs ner Yeerlej mes Deefive, peneB leke meercee nw ketMe veiej keer,
efpemeves peuee kej legcnW jeKe kej efoee,
osKe mekelee nw nj keesF& ueppee legcnejer,
YeeYeerle ngS ueesie osKe pees legcnW ngDee~
meeroesve kes efJe mevosMe
kene enesJee ves, meeroesve kes efuees,
lesjs efJe ntB, legPes oC[ otBiee,
veiej kes yeenj Me$eg mewefveke neWies,
ceQ JeneB jesie Deewj ce=leg YespetBiee~
je^ FeeSue kee cepeeke G[evee yevo
kejWies
Deleerle keeue ceW FeeSue kes he[esmeer,
kejles Les Jes FeeSue mes Ie=Cee,
yegjer IeveeeW IeWieer Gve osMeeW kes efuees,
leye Jes peeveWies efke ceQ ntB enesJee~
efyeKesjs FeeSueer ceQves Deve je^eW ceW,
efkevleg GvnW Fkee kej megjef#ele keBiee,
mecePeWies Jes je^ efke ceQ heefJe$e ntB,
Gve je^eW kees ceQ leye oC[ otBiee~
efcee kes efJe mevosMe
kenes efcee Deewj efHejewve kes efJe,
legce veerue efkeveejs, efJeMeeue owle nes,
en cesjer veoer nw ceQves yeveeF&,
yeenj HeWke otBiee ceQ legce meyekees~
G"eesiee vee keesF&, efiejesies Yetefce hej,
legcnW pebieueer peeveJejeW, heef#eeeW kees otBiee,
FeeSueer ceoo nsleg efcee hej Pegkes,
Fmeefuees ceQ Fve keeceeW kees keBiee~
efvekeues efceeer ogye&ue Ieeme kee eflevekee,
FeeSefueeeW keer heer" kees lees[e cejes[e,
Fmeefuees Keeueer Deewj ve keBiee efcee,
leye Jes mecePeWies efke ceQ ntB enesJee~
efceioesue mes mesJeve veiej leke Deewj,
keesF& ceveg<e ee peeveJej vee iegpejsiee,
eeueerme Je<e& leke veiej jnWies Keeueer~
Gpee[ kej otBiee efcee veiej kees,
keF& je^eW ceW GvnW efyeKesj otBiee,
efkevleg eeueerme Je<e& iegpej peeves hej,
efHej Gve ueesieeW kees Fkee keBiee~
ueeTBiee efcee kes yebefoeeW kees Jeeheme,
hej Jees cenee vee efceuesieer Gvekees,
kej vee mekeWies DeewjeW hej Meemeve,
meneje Gvekee vee eensiee FeeSue kees~
251
yeeyegue efcee kees uesiee
osMe efvekeeues kes meeeF&meJeW Je<e& ceW,
enesJee kee en Jeeve cegPes efceuee,
veyetkeovesmmej ves efkeee Yeebkej eg,
efkevleg meesj kees Jees nje ve mekee~
kenlee nw enesJee, ceQ veyetkeovesmmej kees,
hegjmkeej ceW Deye efcee osMe otBiee,
ues peeSiee ueesie Deewj keerceleer eerpeW,
Gme efove ceQ FeeSue kees MeefeMeeueer keBiee~
yeeyegue keer mesvee efcee hej DeeeceCe
kejsieer
efcee keer osJecete|leeeb ve keer peeSbieer
efcee kes meneekeeW kee nesiee heleve,
leye Jees peeveWies ceQ ntB enesJee,
keeheWies ketMe kes ueesie Yee mes,
efveke Jen mecee Deye Dee jne~
kenlee nw en cesje mJeeceer enesJee,
ceQ osJecete|leeeb veeso mes yeenj keBiee,
YeeYeerle keBiee, ve keBiee efcee kees,
nj ekeej mes ceQ GvnW oC[ otBiee~
lees[ otBiee efcee keer MeefeMeeueer Yegpee,
yeveeTBiee yeueMeeueer yeeyegue keer Yegpee kees,
Gmeves neLe ceW otBiee ceQ Deheveer leueJeej,
Deewj lees[ otBiee efHejewve keer Yegpee kees~
efcee kes efJe Deeies ye{eves kees,
yeeyegue kes jepe kees otBiee leueJeej,
leye Jes mecePeWies ceQ enesJee ntB,
peye efcee mes otBiee GvnW efvekeeue~
DeMMetj Ske osJeoej Je=#e keer lejn nw
kene enesJee ves, efHejewve mes kenes,
keewve legce pewmee legcnejer cenevelee ceW,
Ske megvoj osJeoej kee Je=#e Lee,
Ieveer eee ege DeMMetj ueyeeveesve ceW~
Deefle TBee Deewj Ievee Lee Jen,
meYeer heef#eeeW ves GmeceW IeesmeueW yeveeS,
yeeoueeW kees tles Les Gmekes efMeKej,
entb Deesj Hewueer Leer Gmekeer MeeKeeSb~
ngDee ieJeeauee TBee nesves kes keejCe,
Fmeefuees Gmes MeefeMeeueer jepee kees efoee,
kej efoee Deheves Geeve mes yeenj,
oC[ Gmes Fme jepee ves efoee~
kee [euee Fmes Depeveyeer je^eW ves,
MeeKeeeW heJe&leeW Deewj Ieeer ceW efiejer,
es[ efoee meye ueesieeW ves Gmes,
eee Yeer Deye yeekeer vee yeeer~
Deye keesF& Je=#e ieJeeauee vee nesiee,
vee TBee nesves keer eMemeeb kejsiee,
efveefMele nes egkeer Fve meyekeer ce=leg,
Jees heleeue ueeske ceW euee peeSiee~
cesje mJeeceer enesJee kenlee nw en,
ceQves Je=#e kes efuees Meeske ceveJeeee,
yeekeer Je=#e Meeske mes jesieer nes iees,
ceQves Gmes ce=leg mLeue hej hengBeeee~
Sosve ceW yengle mes efJeMeeue Je=#e nw,
efkeme kes meeLe legcnejer ceQ leguevee keBiee,
legce Gvekes meeLe heeleeue ueeske peeDeesies,
en efHejewve Deewj ueesieeW kes meeLe keBiee~
efHejewve : Ske eEmen ee owle?
efHej enesJee kee mevosMe efceuee cegPes,
efcee kes jepee kes efuees kenves kees,
legceves meesee egJee eEmen nes legce,
je^ ceW ieJe& meefnle nueles nes~
efkevleg meceger owle pewmes nes legce,
eJeen kees Oekesue jemlee yeveeles nes,
cecewuee kejles hewjeW mes peue kees,
efcee keer veefoeeb Gsefuele kejles nes~
252
Fkee efkeee nw ceQves ueesieeW kees,
Deye legcnejs Thej ceQ peeue HeWketBiee,
leye KeeRe ueWies legcnW Jes ueesie,
metKeer peceer hej legcnW efieje otBiee~
HeWketBiee legcnW Ske Kesle ceW ceQ,
KeeSBies legcnW he#eer Deewj pebieueer peeveJej,
[euetBiee legcneje je heJe&leeW hej ceQ,
Deewj efyeKesBiee legcneje MeJe heJe&leeW hej~
{ke otBiee mete& Deewj ve#e$eeW kees,
kej otBiee meejs osMe ceW DebOesje,
ceej [eueWies legcnW yeeyegue kes mewefveke,
otBiee oC[ legcnW, kenlee nw enesJee~
efcee kee ve efkeee peevee
enesJee ves kene, efcee kes efuees jesDees,
Gmes Deewj Gmekeer hegef$eeeb keye ceW hengbeeDees,
ceejs ieS Gmekes mewefveke Deewj DeMMetj,
YeeYeerle kejles Les ueesieeW kees pees~
ceejs ieS Sueece, cesMeske Deewj letyeue,
Gvekeer mesveeSb Yeer nQ vejke ceW JeneB,
peye peerefJele Les kejles Les YeeYeerle,
efcee Yeer uessiee Gvekes meeLe JeneB~
Soesce Deewj Gej kes meYeer Meemeke,
meeroesve kes mewefveke Yeer nQ JeneB,
efHejewve Deewj mesvee cejWies eg ceW,
cesjs mJeeceer enesJee ves Lee en kene~
hejcesMJej enspekesue kees FeeSue kee
henjsoej egvelee nw
enspekesue kees egvee enesJee ves,
henjsoej FeeSue kes heefjJeej kee,
kene, kenes peekej en Gvemes,
legcnW cejles osKevee ceQ veneR eenlee~
hejcesMJej ueesieeW kees ve kejvee veneR
eenlee
Deeveefvole veneR neslee ceQ osKe kej,
heeheer JeefeeeW kees Yeer cejlee,
eenlee ntB Jes Dehevee peerJeve yeoueW,
es[ oW yegjs keeceeW kee jemlee~
eMeuesce hej DeefOekeej kej efueee ieee
osMe efvekeeues kes yeejnJeW Je<e& ceW,
enesJee keer Meefe cegPe hej Glejer,
kene enesJee ves, FeeSueer kenles nQ,
Gvekeer ner nw efveMee en Oejleer~
uesefkeve kenes Gvemes, enesJee kenlee nw,
ieuele DeeejCe legce ueesie kejles nes,
keeeW legcekees otb ceQ en Yetefce,
legce meye Yeebkej heehe kejles nes~
FeeSue Yes[eW keer jsJe[ keer lejn nw kene enesJee ves, ceveg<e kes heg$e,
enesJee kee en Jeeve cegPes efceuee,
kene, FeeSue kes ecegKeeW mes kenes,
hejJeen vee kejer legceves ueesieeW keer,
yeme Dehevee hes Yejves ceW ueies nes~
kenes GvnW efke enesJee kenlee nw,
ceQ Deye Gve hej DeeeceCe keBiee,
yeee uetBiee ceQ Deheves ueesieeW kees,
Deheves osMe ceW GvnW ueewe ueeTBiee~
otBiee DeeMeerJee&o ceQ Gve ueesieeW kees,
Hetues-HeueWies Deewj megjef#ele jnWies,
lees[ otBiee Gve hej jKes pegJeeW kees,
ceQ enesJee ntB, leye Jes peeveWies~
Soesce kes efJe mevosMe
kene enesJee ves, mesF&j heJe&le mes kenes,
ceQ legcnejs efJe ntB, legcnW oC[ otBiee,
ve keBiee ceQ legcnejs veiejeW kees,
legcnW Keeueer Deewj yejyeeo kej otBiee~
253
jns meoe cesjs ueesieeW kes efJe,
efkeee legceves Deheveer leueJeejeW kee eeesie,
YespetBiee legcnW ceQ ce=leg kes cegKe ceW,
mecePeesies cegPes enesJee leye legce ueesie~
kene legceves FeeSue Deewj entoe kees,
Dehevee yevee ueWies nce ueesie GvnW,
kenlee nw enesJee, F<ee&uet Les nce,
GvnW ees hengBeeves kee oC[ otBiee legcnW~
FeeSue ve ngDee, legce emeVe Les,
legcnejs meeLe Jewmee ner JeJenej keBiee,
ve efkees peeSbies, mesF&j Deewj Soesce,
leye legce mecePeesies, ceQ ntB enesJee~
FeeSue osMe kee efHej efvecee&Ce efkeee
peeSiee
legcnW Ske keesceue ceeveJeer oe otBiee~
cesjs efuees FeeSue kes heJeleeX mes kenes,
Fve je^eW mes legcnW Deheceeve efceuee,
Deheceeve kee ke Deye YeesieWies Jees~
MeerIe ueewWies Deye cesjs ueesie,
legce Gvekes efuees hes[ GieeDeesies,
efHej yemeWies osMe, ueesie JeneB jnWies,
efHej FeeSueer Deheveer Yetefce hej heeDeesies~
kenles nQ ueesie legcemes yegjer yeeleW,
hej kenlee nw cesje mJeeceer enesJee,
ues ieS Les legce yeeeW kees otj,
hej kejesies veneRr Deye legce Ssmee~
enesJee Deheves Des veece keer j#ee kejsiee
peye FeeSefueeeW ves osMe ievoe efkeee,
leye ceQ eesefOele Lee en ceQves efoKeeee,
efoee yegjs keeceeW kee oC[ GvnW,
GvnW efyeKesj kej osMeeW ceW Hewueeee~
Gve osMeeW ceW Yeer Gve ueesieeW ves,
cesjs Des veece kees yeoveece efkeee,
ueesieeW ves kene, enesJee ceW Kejeyeer nesieer,
pees Gmekee osMe GvneWves es[ efoee~
FeeSefueeeW ves cesjs heefJe$e veece kees,
peneB keneR Jes iees yeoveece efkeee,
hej Gmes jeskeves kes efuees keg keBiee,
efoKeueeTBiee ceQ Deheves veece keer ceefncee~
yeenj efvekeeuetBiee ceQ legcnW Gve osMeeW mes,
Fkee kej legcnW Deheves osMe ueeTieeb,
Meg keBiee legcnW efvece&ue peue ef[ke,
legcnejs meye heeheeW kees Oees [euetBiee~
Yeiee veeer Deelcee Yeer ceQ legce ceW,
legcnejs meeseves kes {bie kees yeouetBiee,
yeenj kej ke"esj oe Mejerj mes,
keBiee Deheveer Deelcee eefleefle legce ceW,
leeefke legce cesjs efveeceeW kee heeueve kejes,
leye jnesies Deheves hetJe&peeW kes osMe ceW,
ceQ legcneje hejcesMJej, legce cesjs ueesie jnes~
Heue Deewj Hemeue otBiee ceQ legcnW,
efHej keYeer legce YetKes vee jnesies,
eeo kejesies peye Gve yegjs keeceeW kees,
leye mJeeb Deheves mes Ie=Cee kejesies~
cesje mJeeceer enesJee en kenlee nw,
efpeme efove ceQ legcnejs heehe OeesTBiee,
Jes ve veiej efHej yeveeS peeSbies,
ueesieeW kees Gve veiejeW ceW ueeTBiee~
kenWies ueesie es veiej efce ieS Les,
uesefkeve Deye nQ Deove kes Geeve pewmes,
Les es veiej yejyeeo Deewj Keeueer,
efkevleg Deye nw megjef#ele Deewj yemes~
254
metKeer nefeeW kee oMe&ve
enesJee keer Meefe cegPe hej Glejer,
ues ieeer cegPes Jen Ske Ieeer ceW,
cejs ueesieeW keer nefeeW mes Yejer Leer,
nefeeB ner nefeeB Leer Gme Ieeer ceW~
hete enesJee ves, ceveg<e kes heg$e,
keee es nefeeb peerefJele nes mekeleer,
kene ceQves, Fme eMve kee Gej,
nw kesJeue lesjs yeme ceW ner~
kene enesJee ves, nefeeW mes kenes,
metKeer nefeeW, enesJee kee Jeeve megvees,
ceebme Deewj ece[er e{ekej legce hej,
kej osiee legcnW peerefJele enesJee megvees~
peye ceQ nefeeW mes cegKeeefleye Lee,
leYeer ceQves Ske eeC[ OJeefve megveer,
Ke[Ke[eves ueieer Jes metKeer ngF& nefeeb,
Deewj nefeeb-nefeeW kes meeLe peg[er~
vemeeW, ceebmehesefMeeeW Deewj lJeee ves,
Meg kej efoee {kevee nefeeW kees,
kene enesJee ves Deye kenes meebme mes,
Gve MeJeeW ceW eeCe kee mebeej kejes~
legjvle peerefJele nes iees Jes MeJe,
Jes meye heg<e, efJeMeeue mesvee Les,
leye cesjs mJeeceer enesJee ves kene,
es nefeeb nQ FeeSueer heefjJeej pewmes~
nceejer nefeeb metKe ieF& kenles FeeSueer,
nce hetjer lejn ve efkees pee egkes,
hej ceQ legcnejer keyeeW kees Keesue kej,
ueeTBiee Gve keyeeW mes yeenj legcnW~
leye ceQ Deheveer Deelcee legceceW [euetBiee,
legce efHej mes peerefJele nes peeDeesies,
leye ueeTBiee Jeeheme legcnW osMe ceW,
ceQ enesJee ntB leye legce peeveesies~
etnoe Deewj FeeSue kee efHej Ske nesvee
leye enesJee kee mevosMee cegPes efceuee,
Ske [er ues Gme hej mevosMe efueKees,
en [er entoe Deewj Gmekes efce$e,
FeeSue osMe keer nw Gme hej efueKees~
leye otmejer [er uees, Gme hej efueKees,
Sesce keer en [er etmegHe, FeeSue keer, mewefvekeeW mes keerceleer meeceeve erve ueWies~
leye oesveeW [er Ske meeLe pees[ oes,
legcnejs neLe ceW neWieer Jees Ske [er~
hetWies ueesie keee Fmekee DeLe& nw, eeef$eeeW keer Ieeer ceW oHeveeee peeSiee,
Gvemes kenes, kenlee nw mJeeceer enesJee,
Jeeheme ueeTBiee FeeSue kes ueesieeW kees,
yeveeTBiee Ske je^ Deewj Ske jepee Gvekee~
cesje mesJeke oeTo Gvekee jepee nesiee,
kejWies Jees heeueve cesjer Dee%ee kee,
jnWies JeneB Jes Deewj Gvekes JebMepe,
Jees cesjs, ceQ ntBiee hejcesMJej Gvekee~
peeveWies FeeSueer efke ceQ enesJee ntB,
ieesie kes efJe mevosMe
ieesie Deewj Gmekeer mesvee keer ce=leg
kene enesJee ves, ceveg<e kes heg$e,
ceieesie eosMe ceW ieesie hej Oeeve oes,
Jen cesMeske Deewj letyeue kee ecegKe nw,
Gmekes efJe cesjs efuees keg kenes~
Gmemes kenes, ceQ legcnejs efJe ntB,
mesvee kes meeLe legcnW Jeeheme ueeTBiee,
peye nceejs ueesie megjef#ele jnles neWies,
Gvekes efJe ue[ves ceQ legcnW ueeTBiee~
ceQ Dehevee eesOe eke keBiee leye,
Ske eyeue Yetkeche DeeSiee FeeSue ceW,
keebhe G"Wies eeCeer, heJe&le efiej he[Wies,
Yej otBiee KeewHe ce=leg kee ceQ GveceW~
255
ceQ ieesie Deewj Gmekes mewefvekeeW hej,
Deesues, Deeie Deewj iebOeke keer Je<ee& keBiee,
eceeefCele keBiee efke ceQ heefJe$e ntB,
ieesie kees jesie Deewj ce=leg oC[ otBiee~
peeSbies leye Gve KesleeW ceW FeeSueer,
Me$eg kes Dee-MeeeW kees Fkee kejWies,
peueeSbies GvnW Jees FOeve keer lejn,
ieesie kees oHeveeves nsleg, ceQ egvetBiee,
FeeSue ceW Ske mLeeve, kene hejcesMJej ves,
ce=le mewefvekeeW kes meeLe Jen Deheves~
jeskesiee en eeef$eeeW kes ceeie& kees,
kenueeSieer Jen ieesie keer mesvee keer Ieeer,
meele ceefnveeW leke oHeveeS peeSbies Jees,
leye Meg nesieer FeeSue keer ceeer~
osKeWies Deve je^ peye Meefe cesjer,
Jes cesje mecceeve kejvee DeejcYe kejWies,
keeeW yevoer yeves FeeSueer, Jes peeveWies~
Jes peeveWies FeeSueer cesjs efJe ngS Les,
Fmeefuees ceQ Gvemes otj n ieee Lee,
njeves efoee ceQves Gvekes Me$egDeeW kees GvnW,
Gvekes heeheeW kee GvnW oC[ efoee Lee~
Deye FeeSue kes heefjJeej hej oee keer,
Yetue peeSbies Jees efJeesn kes mecee kees,
ueeTBiee ceQ GvnW Fkee kej Jeeheme,
GleeBiee GveceW ceQ Deheveer Deelcee kees~
veee ceefvoj
yevoer yeveeS peeves kes heeermeJeW Je<e& ceW,
enesJee keer Meefe cegPe ceW DeeF&,
hejcesMJej cegPes FeeSue osMe ues ieee,
Ske TBes heJe&le hej YeJeve efoee efoKeeF&~
efoKelee Lee veiej kes meceeve YeJeve,
peneB ecekelee ngDee Ske Jeefe Lee,
Gmekes neLe ceW Leer veeheves keer [,
Deewj Ske kehe[s veeheves kee Heerlee Lee~
kene Gmeves cegPes, ceveg<e kes heg$e,
pees ceQ legcnW efoKeelee ntB, Oeeve oes,
keeeWefke legce eneB hej ueeS ieS nes,
efoKeuee mekelee ntB ceQ legcnW Fve eerpeeW kees~
yeleueevee legce FeeSue kes heefjJeej kees,
Jen meye pees legce eneB osKees,
efHej Gme Jeefe ves Met efkeMe,
ceefvoj keer nj eerpe ceeheves kees~
ceeheer Gmeves oerJeej keer ceeseF&, TBeeF&,
efHej Heeke keer osnueer kees veehee,
ceefvoj mes ueies Heeke kee eJesMe ke#e,
Heeke kes ej-mlecYeeW kees veehee~
Heeke kes nj Deesj leerve kecejs Les,
nj Deesj mes Les Jees Ske veehe kes,
nj kecejs kes meeceves veereeR oerJeej Leer,
meye kecejs Jeiee&keej Les : neLe kes~
veehee Gme Jeefe ves Heeke kees,
kecejs mes kecejs keer le leke,
oes ej Ske otmejs kes efJehejerle Les,
heeeme neLe Lee eJesMe ke#e kee Heeke~
yeenj kee DeeB i eve, Yeer l ejer DeeB i eve,
yeefueeeb leweej kejves kes kecejs, eepekeeW
kes kecejs
leye Jen cegPes yeenjer DeeBieve ceW ueeee,
ceQves kecejs Deewj hekekes jemles kees osKee,
hekekes jemles hej meeceves leerme kecejs Les,
Jen jemlee Heeke keer yeieue mes peeles osKee~
256
ceeheer Gme Jeefe ves meye uecyeeF&-eew[eF&,
cegPes meYeer peieneW hej Jen ues ieee,
oef#eCe Heeke mes ueskej Yeerlejer Deebieve ceW,
efHej hetJe& kes Yeerlejer DeeBieve ues ieee~
Ske meceeve veehe Les Heeke Fleeefo kes,
ej mlecYeeW hej Leer Kepetj keer vekekeeMeer,
eepekeeW kes efuees oes kecejs Les,
Deewj ceefvoj kes "erke meeceves Leer Jesoer~
ceefvoj kee eJesMe ke#e, ceefvoj kee
heefJe$e mLeeve, ceefvoj kee hejce heefJe$e
mLeeve, ceefvoj kes eejeW Deesj kes yeekeer
kecejs
efHej cegPes heefJe$e mLeeve ceW ueeee,
Gmeves Gmekes ej mlecYeeW kees veehee,
leye Jen Jeefe Devoj kees ieee,
en hejce heefJe$e mLeeve nw Gmeves yeleueeee~
leye ceefvoj keer oerJeej veeheer Gmeves,
ceefvoj kes eejeW Deesj kecejs Les,
leerve cebefpeueeW hej Les Jees kecejs,
nj cebefpeue hej leerme kecejs Les~
efHej Gmeves ceefvoj kees veehee,
Jen ceefvoj meew neLe uecyee Lee,
YeJeve Deewj oerJeej kes meeLe DeeBieve,
Gvekee veehe Yeer meew neLe uecyee Lee~
Gmeves Gme YeJeve keer uecyeeF& veeheer,
efpemekee meecevee ceefvoj kes heers Lee,
Gmekeer oerJeejW oesveeW Deesj kees Leer,
en YeJeve Yeer meew neLe uecyee Lee~
yeere kes kecejs ceW, heefJe$e mLeeve ceW,
Deewj eJesMe ke#e hej eewKeW ueieeR LeeR,
Yeerlejer Deewj yeenjer kecejeW keer oerJeej hej,
keye Deewj Kepetj keer vekekeeMeer ngF& Leer~
oes cegKe Les nj Ske keye kes,
Ske ceveg<e Deewj otmeje Lee eEmen kee,
heefJe$e mLeeve Deewj ceefvoj kes eejeW Deesj,
keye Deewj Kepetj Je=#e Gve hej Lee Gkesje~
Jeiee&keej Les heefJe$e mLeeve kes ej mlecYe,
JeneB hej keg Jesoer mee Lee efoKelee,
leerve neLe TBee Deewj oes neLe uecyee,
enesJee kes meeceves cespe Lee ueke[er kee~
heefJe$e mLeeve Deewj meJee&efOeke heefJe$e mLeeve,
oesveeW ner Les oes-oes ojJeepeeW Jeeues,
pewmes oerJeejeW hej Gkesjs ieS Les,
Jewmes ner efe$e Les Gve hej Gkeejs~
eepekeeW kes kecejs
efHej ues ieee cegPes yeenjer DeeBieve ceW,
meecevee Lee efpemekee Gej keer Deesj,
efoKeees cegPes Gmeves eepekeeW kes kecejs,
ueieeles Les pees enesJee kees yeefueYeesie~
ceefvoj kee yeenjer Yeeie
meceehle efkeee Gmeves peye Yeerlej kee veehe,
leye Jen cegPes Heeke mes yeenj ueeee,
heeBe meew neLe uecyeer, Gleveer ner eew[er,
oerJeej ves ceefvoj kees Deueie yeveeee~
enesJee Deheves ueesieeW kes yeere jnsiee
Jen Heeke pees hetJe& kees Keguelee Lee,
Jen Jeefe cegPes JeneB hej ues ieee,
hetJe& mes Glejer JeneB hejcesMJej keer ceefncee,
ceeLee Oejleer hej ske ceQves eCeece efkeee~ efkeleveer TBeer, keee Gmekes eejeW Deesj nesiee,
257
Thej G"eee leye Deelcee ves cegPes,
Deewj ues ieF& cegPes Yeerlejer DeeBieve ceW,
eneB nesiee cesje eEmenemeve Deewj heoheer",
Ske DeeJeepe ves kene cegPemes ceefvoj ceW~
ceQ eneB FeeSue kes ueesieeW ceW jntBiee,
efHej cesje heefJe$e veece Jees yeoveece vee kejWies,
Gme mLeeve hej jepeeDeeW kee MeJe oHeveekej,
jepee Deewj ueesie ueefppele vee kejWies~
kesJeue Ske oerJeej kejleer Leer,
Deleerle ceW Deueie cegPemes Gvekees,
peye efkees GvneWves yegjs keece,
ueefppele efkeee leye cesjs veece kees~
eesefOele nes Gvekees ve efkeee ceQves,
Deye GvnW JeeefYeeej kees otj kejves oes,
leye ceQ Gvekes yeere jntBiee meoe,
jepeeDeeW kes MeJe otj ues peeves oes~
FeeSue kes heefjJeej mes, ceveg<e kes heg$e
Deye Gheemevee kes yeejs ceW kenes,
ueefppele nesieW Jees yegjs keeceeW kes efuees,
GvnW ceefvoj keer Deeke=efle mecePeves oes~
meerKeves oes GvnW ceefvoj kewmes yevesiee,
keneb ej neWies, heeke=efleeeb keneb nesieer,
efueKees meYeer efJeefOeeeb Deewj Gvekees efmeKeeDees,
efveece Deewj efJeefOeeeb leye heeueve neWieer~
leye Jes en meye kej mekeles nQ
Deewj efveYee mekeles nQ ceefvoj kee efveece,
heJe&le keer eeser hej kee meeje #es$e,
meJee&efOeke heefJe$e nw Deewj nw meJeexece~
Jesoer
efHej Gmeves yeleeee Jesoer kee ceehe,
Heeke kes meeLe kes eJesMe ke#e mes~
hetCe& Jeiee&keej meeRieeW kes Deekeej kes keesves,
Deewj keneB Deeie kes efuees mLeeve nesiee~
efHej Gmeves kene enesJee kenlee nw,
efpeme efove nesceyeefue Deewj Ketve ef[ kevee neslee,
Gme efove meeoeske kes heefjJeej kees,
Ske yewue heeheyeefue kes efuees osvee neslee~
uesJeer heefjJeej mecetn kes es eepeke,
ueeSbies YeW Jes Gve heg<eeW kes heeme,
Fme ekeej Jes cesjer mesJee kejWies,
kene enesJee ves, ceQ ntB efpemekee oeme~
Gme yewue kee keg Ketve ueskej,
legce Jesoer kees heefJe$e kejesies,
efHej heefJe$e #es$e kes yeenj ues peekej,
legce Gme yewue kees peuee [eueesies~
heeheyeefue kes he ceW legce,
otmejs efove Ske yekeje YeW kejeWies,
meele efoveeW leke eefleefove Ske yekeje,
legce heeheyeefue kes efuees leweej kejesies~
meele efoveeW leke Jes eepeke ueesie,
heefJe$e kejles jnWies Gme Jesoer kees,
leye kejWies, Jes Jesoer kees mecee|hele,
e{e mekeWies nesceyeefue Deewj cesueyeefue kees~
yeenjer ej
leye Jen Jeefe cegPes yeenj ueeee,
ej kes yeenj, pees yevo Lee,
yevo ner jnsiee en Heeke ncesMee,
enesJee ves leye en cegPemes kene~
keesF& Yeer Fme ej mes eJesMe ve kejsiee,
keeeWefke eJesMe kej egkee nw enesJee Fmemes,
ueesieeW kee Meemeke Yeer DeeSiee-peeSiee,
258
ceefvoj keer heefJe$elee
leye Jen Jeefe Gejer ej mes,
cegPes ceefvoj kes meeceves ueeee,
osKee ceQves enesJee keer ceefncee kees,
enesJee kes ceefvoj ceW meceeee~
kene enesJee ves, meeJeOeeveer mes osKees,
Deheveer DeeBKeeW-keeveeW kee Gheeesie kejes,
yeleelee ntB legcnW efJeefOe-efveece ceefvoj kes,
meeJeOeeveer mes eJesMe ej Deewj efvekeeme osKees~
oes mevosMe Gve FeeSefueeeW kees legce,
cesjer Dee%ee heeueve mes efpevneWves Fvkeej efkeee,
kenes GvnW, cesje mJeeceer enesJee kenlee nw,
legcnejs heeheeW kees ceQves yengle menve efkeee~
legce efJeosefMeeeW kees cesjs ceefvoj ceW ueees,
meecege Kelevee efpevekee veneR ngDee Lee,
hetCe& mecee|hele veneR Les Jes cesjs eefle,
Ssmes legceves ceefvoj kees DeheefJe$e efkeee Lee~
lees[e legceves nceejer Jeeee kees,
cesjs ceefvoj kees legceves ievoe yeveeee,
osKeYeeue vee keer heefJe$e eerpeeW keer,
efJeosefMeeeW kees ceefvoj kee Gejoeeer yeveeee~
uesJeerJebefMeeeW ves es[e cegPes Deleerle ceW,
egves ieS Les Jees mesJee kes efuees,
osJecete|leeeb hetpeves ceW kejer GvneWves meneelee,
oefC[le neWies Jees Deheves heeheeW kes efuees~
ueeeWies vee uesJeerJebMeer yeefue cesjs heeme,
vee Jees heefJe$e JemlegDeeW kes heeme peeSbies,
{esSieW Jees ueppee yegjs keeceeW kes keejCe,
hej ceefvoj keer osKeYeeue Jees kejves heeSbies~
meYeer eepeke nQ uesJeer heefjJeej mecetn mes,
hej Yes ueeSbies meeoeske kes JebMepe ner,
peye FeeSue kes ueesie cegPemes otj ieS,
osKeYeeue kejer GvneR ves heefJe$e mLeeve keer~
Ke[s nes mekeWies Jees cesjs meeceves,
yeefue YeW Jees cegPes kej mekeWies,
DeeSbies mesJee kejves cespe kes heeme,
heefJe$e mLeeve ceW Jees eJesMe kej mekeWies~
hensveWies meve Deewj Tve kes Jee,
cesjer mesJee kes Jee heefJe$e jKeWies,
ceg[JeeeWies vee efmej, vee yeeue yengle uecyes,
kesJeue ebF& ner Jees kejJee mekeWies~
oeKeceOeg heerkej Yeerlej vee pee mekeWies,
efJeJeen nsleg Yeer efveece heeueve kejWies,
efJeOeJee, leueekeMegoe mes vee kej mekeWies Meeoer,
kesJeue FeeSueer keveeDeeW mes efJeJeen kejWies~
efMe#ee oWies cesjs ueesieeW kees eepeke,
cesjs efveeceeW kes Devegmeej veee kejWies,
heefJe$e jKeWies cesjs efJeeece kes efoveeW kees,
Deewj Gvekee Jes hetje mecceeve kejWies~
oesies vee keesF& mecheefe GvnW legce,
uesJeerJebefMeeeW keer mecheefe ceQ ntB,
yeefueeeb heeSbies Jees Keeves kes efuees,
FeeSue ceW Gvekes efnmmes ceW ceQ ntB~
FeeSue kes ueesie pees oWies enesJee kees,
Jen meye keg nesiee Gve eepekeeW kee,
nesiee HemeueeW kee eLece Yeeie Yeer Gvekee,
en kejsiee legce hej DeeMeerJee&o keer Je<ee&~
259
heefJe$e keece kes Gheeesie kes efuees Yetefce
kee yeBJeeje
iees [euekej kejesies efJeYeepeve Yetefce kee,
legce FeeSue kes heefjJeej kes efuees,
leye Deueie kejesies Ske Yeeie Yetefce kee,
heefJe$e efnmmee nesiee Jen enesJee kes efuees~
efHej yeleueeee Gme Yetefce kee ceehe,
Deewj Ske Jeiee&keej #es$e ceefvoj kes efuees,
heefJe$e #es$e kes menejs nesiee veiej,
FeeSue kes hetjs heefjJeej kes efuees~
FeeSue kes MeemekeeW yengle nes egkee,
etjlee Deewj ueesieeW mes eerpeW egjevee es[eW,
kene nw en cesjs mJeeceer enesJee ves,
veeeer yevees Deewj Des keece kejes~
Hemen heJe& keer oeJele kes mecee YeW
henues cenerves kes eewonJeW efove,
legcnW Hemen heJe& ceveevee eeefnes,
meele efove euelee jns en GlmeJe,
Meemeke kees yeefueeeb e{eveer eeefnes~
Meemeke Deewj leewnej, efvele YeW
Yeerlejer DeeBieve kee hetJeea Heeke,
keece kes : efove yevo jnsiee,
uesefkeve meyle Deewj veJeev kes efove,
ceefvoj kee en Heeke Keguee jnsiee~
DeeSiee Meemeke Heeke kes eJesMe ke#e mes,
Deewj mlecYe kes menejs Ke[e nesiee,
eepeke e{eSiee Gmekeer Deesj mes yeefue,
Meemeke osnueer hej Gheemevee kejsiee~
Deheveer mevleeve kees Meemeke eje Yetefce
osves kes efveece
eefo Meemeke Deheveer Yetefce kee efnmmee,
oslee nw heg$eeW kees hegjmkeej he ceW,
lees Jes Gmekees jKe mekeles nQ,
Jen Yetefce Deheveer mecheefe kes he ceW~
efJeMes<e jmeesF&Iej
efHej Jen Jeefe cegPes ues ieee,
eepekeeW kes heefJe$e kecejs keer Deesj,
efHej cegPes yeenjer DeeBieve ceW ueeee,
efoKeueeF& yeefueeeW kees hekeeves keer "ewj~
ceefvoj mes yenlee peue
efHej ej hej cegPes Jen Jeeheme ueeee,
osKee ceefvoj kes veeres ceQves heeveer yenlee,
ues euee cegPes Jen heeveer mes neskej,
pees yenles yenles Ske veoer yeve ieee~
kene Gmeves, en heeveer hetJe& kees,
Dejye Ieeer keer lejHe veeres yenlee,
hengBelee nw en ce=le meeiej ceW,
peneB mJe Deewj leepee nes jnlee~
veoer kes oesveeW Deesj hes[ Les,
pees Heue meoe hewoe kejles jnles,
keeeWefke heeveer ceefvoj mes Deelee nw,
Jes Je=#e meoe njs Yejs jnles~
heef j Jeej mecet n eW kes ef u eS Yet e f c e kee
yeBJeeje, FeeSue kes heefjJeej mecetn
kes efuees Yetefce, Yetefce kee efJeMes<e Yeeie
FeeSue kes yeenj heefjJeej mecetneW ceW,
yeeesies Yetefce legce yejeyej efnmmeeW ceW,
hej etmegHe kees oes Yeeie efceueWies,
os jne ntB en Yetefce ceQ legcnW~
260
eepeke Yetefce kee Ske efnmmee heeSbies,
efpemekes yeere enesJee kee ceefvoj nesiee,
en Yetefce meeoeske kes JebMepeeW kes efuees,
keeeWefke GvneWves cegPes keYeer vee es[e~
eepekeeW keer Yetefce mes ueieer Yetefce kees,
uesJeerJebMeer Deheves efnmmes kes he ceW heeSbies,
hej uesJeerJebMeer Fme Yetefce kee keesF& Yeeie,
vee yese heeSbies, vee ner Jeeheej kejWies~
veiej mecheefe kes efuees efnmmes
Yetefce kee Ske Yeeie veiej nsleg,
eejeieen Deewj Iej yeveeves nsleg nesiee,
nesieer en heefJe$e #es$e keer yeieue ceW,
cepeotjeW kes efuees FmeceW DeVe hewoe nesiee~ oeefveesue
Ske Yeeie Fme efJeMes<e Yetefce kee,
osMe kes Meemeke kes efuees nesiee,
Fmekee Ske Yeeie eepekeeW kes efuees,
Ske uesJeerJebefMeeeW kee, Ske ceefvoj kee nesiee~
veiej kes Heeke
veiej kes HeekeeW kes veece,
FeeSue kes heefjJeej mecetneW hej neWies,
Gej, oef#eCe, hetJe& Deewj heefMece,
meye lejHe leerve-leerve Heeke neWies~

oeefveesue kee yeeyegue ues peeee peevee
yeeyegue kes jepee veyetkeosvemmej ves,
eMeuesce hej DeeeceCe kej Iesj efueee,
leye entoe kee jepee eneseekeerce Lee,
enesJee ves Gmes hejeefpele keje efoee~
veyetkeovesmmej ves hejcesMJej kes ceefvoj kes,
meepees meceeve kees Yeer nefLeee efueee,
efpeme ceefvoj ceW osJe-cete|leeeb LeeR,
efMeveej ceW JeneB GvnW jKeJee efoee~
DeMehevepe Lee jepee kes KeeWpeeW kee eOeeve,
jepee veyetkeovesmmej ves Gmes Ske keece efoee,
egmle Deewj yegefceeve FeeSueer egJekeeW kees,
mesJee kes efuees ueees, DeeosMe efoee~
Deewj kene Gve FeeSueer egJekeeW kees,
kemeeoer Yee<ee keer efMe#ee oer peees,
261
leerve Je<e& efKeuee-efheuee Deewj eefMe#eCe os,
jepee keer mesJee ceW GvnW efueee peees~
oeefveesue, nveveen, ceerMeeSue Deewj Depeee&n,
Meeefceue Les Gve FeeSueer egJekeeW ceW,
entoe heefjJeej mes Les Jees egJeke,
vees veece efoes FvnW DeMehevepe ves~
oeefveesue kees efoee yesueleMemmej veece,
nveveen kees Meke veee veece efceuee,
ceerMeeSue kees kene peeves ueiee cesMeke,
Deewj cepeee&n kees Deyesoveiees veece efceuee~
Gece Yeespeve Deewj oeKeceOeg kees,
oeefveesue enCe veneR kejvee eenlee Lee,
DeMehevepe mes Gmeves kejer efJeveleer keeeWefke,
Jen DeMeg veneR nesvee eenlee Lee~
262
hej DeMehevepe [jlee Lee efke en yeele,
keneR jepee leke hengBe vee peees,
"erke mes Deiej Jees vee KeeeW heereW,
lees mebYeJe nw Jees ogye&ue nes peees~
hej cevee efueee oeefveesue ves Gmekees,
kene ome efove os meeoe Yeespeve,
iej Gvekeer mesnle nes DeewjeW mes Deer,
lees oslee jns GvnW Jees ner Yeespeve~
ome efove yeeo Jees yesnlej efvekeues,
hejcesMJej ves kejer ke=hee Gve hej,
Gve eejeW kees oer efJeMes<e eesieleeSb,
Deewj oeefveesue kees yeKMeer yegef eKej~
nj ekeej kes efoJe oMe&veeW kees,
Deewj mJehve Jees mecePe mekelee Lee,
jepee ves heeee Gve eejeW kees,
yeekeer Deve egJekeeW mes DeefOeke Dee~
yevee efoS ieS Jees jepee kes mesJeke,
jepee Gvemes hejeceMe& ueslee Lee,
Deheveer yegef Deewj %eeve kes keejCe,
oeefveesue jepee keer mesJee ceW jne~
veyetkeovesmmej kee mJehve
veyetkeovesmmej ves Meemeve kes otmejs Je<e&,
jeef$e ceW Ssmee Ske mehevee osKee,
kej efoee efpemeves Gmes Jeekegue,
yengle osj leke Jen mees vee mekee~
jepee ves yegueeee iegCeJeeve ueesieeW kees,
pees ueesie kejles Les peeot-esvee,
kene jepee ves Jees ueesie yeleeeW,
meheves kee DeLe& Deewj keee Lee mehevee~
keneB GvneWves meheves kees peeves efyevee,
DeLe& Jes Gmekee yelee vee mekeWies,
hej jepee Deheveer efpeo hej De[e Lee,
keneB ce=leg oC[ Jees ueesie heeSbies~
yelee vee mekes jepee kee mehevee,
vee ner DeLe& Jees meheves kee,
eesefOele nes jepee ves os efoee,
DeeosMe Gve meye ueesieeW keer nlee kee~
oeefveesue kees peye en Keyej ueieer,
hejcesMJej mes kejer efJeveleer Gmeves,
jele Ske oMe&ve ceW mecePee efoee,
jnme mJehve kee hejcesMJej ves~
kejer hejcesMJej keer mlegefle Gmeves,
kene, hejcesMJej kes iegCe ieeDees,
Jees ner meyekees oslee meye keg,
pees eenles legce Gmemes heeDees~
oeefveesue eje jepee kes mJehve keer
JeeKee
efHej jepee kes heeme ieee oeefveesue,
keee mJehve osKee Lee Gmekees yeleueeee,
jepee ves osKeer Leer meheves ceW cete|le,
kene, hejcesMJej ves en jnme yeleeee~
Gme cete|le kee Lee meesves kee efmej,
eleer Deewj YegpeeSb eeBoer keer yeveer,
hes Deewj peeBIes keeBmes keer Leer,
Deewj efheC[efueeeb LeeR ueesns keer yeveer~
uesefkeve Gme eeflecee kes hewj,
ueesns Deewj efceer kes yeves Les,
leYeer Ske eeve Gme hej efiejer,
peye legce cete|le osKe jns Les~
eeve Jen efiejer mJele: ner,
Gmekees Lee vee efkemeer ves efiejeee,
kejeF& Jen cete|le kes hewjeW mes,
Deewj hewjeW kees ekeveeetj kej efoee~
263
efHej lelkeeue ner Jen hetjer cete|le,
meesvee, eeBoer meye etj-etj nes ieee,
Gve gke[eW kees nJee ues G[er,
keg Yeer JeneB yeekeer vee yeee~
Deewj Jen eeve Ske heJe&le yevekej,
meejer Oejleer hej pewmes e ieeer,
jepee veyetkeovesmmej ves Gme jele kees,
osKee mJehve ceW nesles meye ener~
efHej oeefveesue ves DeLe& yeleueeee,
jepee veyetkeovesmmej kees Gme meheves kee,
kene, Gme cete|le kes efmej Deehe nw,
efpemes hejcesMJej ves yeveeee Meemeke meyekee~
otmeje jepee pees Deeesiee Deehe kes yeeo,
JeneR nw Jen eeBoer kee efnmmee,
efkevleg Gme jepee kee jepe,
efJeMeeue vee nesiee, legcnejW pewmee~
Fmekes yeeo Oejleer hej Ske,
leermejs jepee kee Meemeve nesiee,
JeneR Jen keeBmes Jeeuee Yeeie nw,
Gmekee jepe Yeer cepeyetle nesiee~
efHej Fmekes yeeo eewLee jepe Deeesiee,
pees ueesns kes meceeve cepeyetle jnsiee,
pewmes ueesne kej oslee ekeveeetj meyekees,
Jen otmejs jepeeW kees Yebie kejsiee~
osKes Deeheves efceer Deewj ueesns kes,
efpeme lejn mes hewj cete|le kes,
Jen eewLee jepe yebe ngDee nesiee,
pegs ngS neWies vee ueesie Gmekes~
Gve jepeeDeeW kes mecee ceW ner,
hejcesMJej otmeje jepe mLeeefhele kejsiee,
efJeveeMe kejsiee Jen Deewj jepeeW kee,
Deewj mJeeb meoe-meoe yevee jnsiee~
leye veyetkeovesmmej ves efkeee vecemkeej,
Deewj oeefveesue keer eMebmee kejer,
mecceeve efkeee YeW Deewj megievOe oskej,
Gmekes hejcesMJej kees ceevee meJeexheefj~
kene Gmes enesJee meye jepeeDeeW kee,
yelee mekelee pees Devepeeveer yeeleW,
MeefeMeeueer Deewj cenJehetCe& Jen meyemes,
efheer vee efpememes Yeso keer yeeleW~
efHej cenJehetCe& heo efoee oeefveesue kees,
mecetes yeeyegue eosMe kee Meemeke yeveeee,
Deewj yengle mes yengcetue Ghenej efoes,
meYeer heefC[leeW kee eOeeve Yeer yeveeee~
oeefveesue ves efJeveleer keer jepee mes,
Meke, cesMeke Deewj Deyesoveiees kes efuees,
pewmee kene oeefveesue ves jepee kees,
jepee ves Jees leerveeW neefkece yevee efoes~
meesves keer eeflecee Deewj OeOekeleer Yeefeeb
veyetkeovesmmej ves yeveJeeeer Leer Ske eeflecee,
yengle efJeMeeue Deewj meesves mes yeveer,
otje kes cewoeve ceW mLeeefhele efkeee Gmes,
eenlee Lee Jen eeflecee kees hetpeW meYeer~
efkeee ieee meYeer ueesieeW kees Fkee,
kene Gvemes Jes eeflecee kees hetpes,
peye megveW Jes JeeeeW keer OJeefve,
eCeece kejves nsleg Gmekes Deeies PegkeW~
eeflecee keer eeflee kejer Leer jepee ves,
pees Gmekeer Dee%ee kees veneR ceevesiee,
OeOekeleer ngF& Yeer ceW peueves kees,
Gme Jeefe kees HeWke efoee peeesiee~
mees pewmes ner ueesie JeeeeW kees megveles,
eeflecee kes Deeies Jees Pegke peeles,
hej Meke, cesMeke Deewj Deyesoveiees,
eeflecee kes Deeies efmej vee Pegkeeles~
264
kej oer ueesieeW ves Gvekeer efMekeeele,
jepee veyetkeovesmmej leke legjble hengBeeF&,
eesefOele nes jepee ves Gvekees,
Yeer ceW peueeves keer mepee megveeF&~
hej Jees leerveeW leweej ve ngS,
eeflecee kes Deeies efmej Pegkeeves kees,
Fvkeej kej efoee jepee kees GvneWves,
Deewj leweej nes ieS peue peeves kees~
kene GvneWves jepee mes en,
nceeje hejcesMJej nceW yeee uesiee,
Deewj Deiej Jees vee Yeer yeeees,
lees Yeer nceeje efmej veneR Pegkesiee~
OeOekeeee ieee meele iegvee Yeer kees,
Gmekeer ueheeW mes mewefveke cej iees,
Jes mewefveke Gme mecee cejs peye,
Jes leerveeW Yeer ceW HeWkes iees~
keme kej Jes leerveeW yeeBOes iees,
efHej HeWke efoee ieee GvnW Deeie ceW,
hej jepee veyetkeovesmmej kees efoKes,
eej Jeefe eueles-efHejles Deeie ceW~
Jes eejeW Jeefe Kegues ngS Les,
Deeie keg Gvekee efyeiee[ vee heeF&,
jepee veyetkeovesmmej kees Jen eewLee heg<e,
Ske mJeie&otle mee efoee efoKeueeF&~
DeeefcYele nes jepee ves GvnW hegkeeje,
kene GvnW Yeer mes yeenj ueeDees,
ns hejce eOeeve hejcesMJej kes mesJekeeW,
legjble Yeer mes yeenj efvekeue DeeDees~
leerveeW efvekeue Deees Deeie mes yeenj,
legjble DeefOekeeefjeeW ves GvnW Iesj efueee,
DeeMee&eefkele Les Jees en osKe kej, Deble ceW oeefveesue cesjs heeme Deeee, leye kene oeefveesue ves, ns jepeve,
Deeie ves GvnW leefveke vee gDee~ Dehevee mehevee ceQves Gmes ken megveeee, Jen TBee Je=#e nQ Deehe mJeeb ner,
peje Yeer Gvekes Mejerj vee peues, osKee ceQves Ske uecyes Je=#e kees, Deeheves DeekeeMe kees t efueee nw,
yeeue leke Yeer Gvekes Peguemes veneR, pees ye{les-ye{les Deemeceeve t ieee~ Hewueer ngF& nw otj leke Meefe Deehekeer~
vee keesF& iebOe peueves keer Leer, efoKelee Lee Jen meYeer Deesj mes, ns jepee, Deehekes meheves kee Heue,
kehe[eW leke hej Deebe DeeF& veneR~ megvoj heefeeeb Deewj Heue yengleeele ceW, nw Gme Je=#e kes pewmee ner,
en osKekej kene veyetkeovesmmej ves, Deemeje heees Les veeres pebieueer heMeg, meele Je<e& leke pebieue ceW jnsiee,
mlegefle kejes Fvekes hejcesMJej keer, yemesje yeveeee Lee heef#eeeW ves GmeceW~ ueslee jnsiee Jen Deesme mes veceer~
DeemLee Leer FvnW Deheves hejcesMJej ceW, leYeer Ske mJeie&otle Glejles osKee, DeeosMe efoee Fve yeeleeW kes Ieves kee,
efpemeves mJeie&otle Yespe j#ee kejer Fvekeer~ Gmeves kene, Je=#e kees kee HeWkees, hejce eOeeve hejcesMJej ves Deehekes eefle,
kee [euees Gme Je=#e keer nefveeeb, efJeJeMe neWies Deehe otj peeves kes efuees,
cevee kej efoee cesje DeeosMe ceeveves mes,
Deewj Gmekeer heefeeeW kees veese [euees~ Deewj pebieueeW ceW nesieer Deehekeer ieefle~
Fve leerveeW ves cejvee mJeerkeej efkeee,
mees Deye efJejesOe ve keesF& kejs, hej jnves oes Fmekeer pe[W Yetefce ceW, meele $e+leg ee peye yeerle peeeWies,
Fve leerveeW kes DejeOe hejcesMJej kee~ Deewj Fmekes leves kees Yeer jnves oes, Gmekes yeeo legce en he{esies hee",
efHej Yeer eefo keesF& efJejesOe kejsiee, ueesns Deewj keeBmes kee Ske yebOespe, hejce eOeeve hejcesMJej nw meyekee Meemeke,
lees oC[ heeSiee Jen Jeefe Fmekee, Fmekes eejeW Deesj uesefkeve yeeBOe oes~ efpemes eens Jen os oslee jepe~
efHej jepee veyetkeovesmmej ves kej efoee, Fmekee levee Deewj pe[s Oejleer ceW jnWieer, Je=#e kes leves Deewj pe[ kees,
heo Deewj Yeer cenJehetCe& Gve leerveeW kee~ heMegDeeW kes meeLe en pebieue ceW jnsiee, Oejleer ceW es[ves kee nw en DeLe&,
Ske hes[ kes yeejs ceW veyetkeovesmmej kee nes peeesiee Fmekee ceve heMegDeeW kes pewmee, efke Jeeheme efceuesiee Deehekees Deehekee jepe,
mJehve meele $e+leg eeeW leke Ssmee ner jnsiee~ peye peeveesies hejcesMJej kees meJe& meceLe&~
jepee veyetkeovesmmej ves Yespee Ske he$e, heefJe$e mJeie&otle ves en Iees<eCee keer Leer, Fmeefuees ns jepeve cesjer meueen ceeveW,
meejer ogefveee ceQ yemes ngS ueesieeW kees, leeefke en peeve peeeW ueesie Oejleer kes, Deewj heehe kejvee Deehe es[ oW,
hejce eOeeve hejcesMJej ves pees efkeee, efke meye hej jepe kejlee nw hejcesMJej, kejW oee Deehe iejerye ueesieeW hej,
egvelee nw efJevece ueesieeW kees GveceW mes~ Devegefele Deewj kegkeceeX kees leeie oW~
Jen DeodYegle yeele yeleelee ntB legcekees~
ceQ veyetkeovesmmej Deheves cenue ceW Lee, yeme ceQves meheves ceW en osKee, Fme meheves kes yeejn cenerves yeeo,
yengle emeVe Deewj meHeuelee mes Yeje, Deewj hete DeLe& Gmekee yesueleMemmej mes, Ieer es yeeleW veyetkeovesmmej kes meeLe,
mees jne Lee ceQ Deheves efyemlej ceW, keesF& Yeer JeeKee vee kej hee jne nw, cenue keer le hej Ietceles ngS,
Ske mJehve ves cegPekees efoee [je~ hejcesMJej keer Deelcee yemeer nw legPeceW~ kener Gmeves Deheves cegBn mes en yeele~
yegueJeeee ceQves yegefceeve ueesieeW kees, eghe nes ieee oeefveesue keg osj kees, yeeyegue kees osKees, Fmekee efvecee&Ce,
Gmekeer meese Gmes Jeekegue kej jner Leer, efkeee nw ceQves, en nw cesje,
Deheves meheves kes yeejs ceW GvnW yeleeee,
uesefkeve GveceW mes keesF& Yeer Jeefe, en osKe jepee veyetkeovesmmej ves kene, en efoKeeves kes efuees ceQves en efkeee,
DeLe& meheves kee yeleuee vee heeee~ [jes cele, kenes yeele pees legceves mecePeer~ efke osKees ceQ ntB efkelevee ye[e~
265 266
DeYeer es Meyo Gmeves kens ner Les,
efke leYeer JeneB Ske DeekeeMeJeeCeer ngF&,
legPes pebieue ceW peekej jnvee nesiee,
lesjer Meefe legPemes erve ueer ieF&~
jnsiee let pebieueer heMegDeeW kes meeLe,
Deewj GvneR keer lejn Keeesiee Ieeme,
Fmemes henues efke let meyeke meerKes,
$e+leg ee yeerle peeeWies meele~
efHej lelkeeue ner es yeeleW Ie ieeeR,
veyetkeovesmmej kees pebieue ceW peevee he[e,
Deesme ceW Yeeriee, yeeue ye{ iees,
{esjeW kee Keevee Gmes Keevee he[e~
efHej Gme mecee kes Deble ceW,
cegPe veyetkeovesmmej ves Thej kees osKee,
kejer hejce eOeeve hejcesMJej keer mlegefle,
pees meoe Decej nw, meyemes Devet"e~
meeseves ueiee ceQ efHej mener {bie mes,
hejcesMJej kee Deeoj Deewj ceefncee yeKeeve keer,
ke=hee kej Gmeves cesje mecceeve ueeweee,
Deewj cegPes cesjer yegef efHej Jeeheme oer~
yeve ieee ceQ efHej mes jepee,
henues mes Yeer ceneve Deewj MeefeMeeueer,
yeveelee nw Jees DenbkeeefjeeW kees efJevece,
Jen pees kejlee, kejlee nw "erke ner~
oerJeej hej DeefYeuesKe
jepee veyetkeovesmmej kes heesles yesueMemmej ves,
Deheves DeefOekeeefjeeW kees Ske ye[er oeJele oer,
peye heer jne Lee Gvekes meeLe oeKeceOeg,
meesves-eeBoer kes heeues ueeDees, Dee%ee oer~
es Jes heeues Les efpevnW veyetkeovesmmej ves,
efueee Lee eMeuesce kes ceefvoj mes,
yesueMemmej eenlee Lee Gmekes meye ueesie,
efheeW oeKeceOeg Gve heeueeW mes~
ueees iees Jees heeues jepee%eevegmeej,
oeKeceOeg [eue GveceW ueesieeW ves efheee,
Deheves osJecete|leeeW keer mlegefle kejles ngS,
Gve heefJe$e heeueeW kees DeheefJe$e efkeee~
leYeer Deeeveke eke ngDee Ske neLe,
Deewj oerJeej hej Jen efueKeves ueiee,
oerJeej kes ueshe kees kegjsoles ngS,
jepee ves neLe kees efueKeles osKee~
YeeYeerle nes keeBheves ueiee yesueMemmej,
oerJeej hej efueKee mecePe vee Deeee,
DeLe& mecePeves kes efuees yesueMemmej ves,
leebef$ekees Deewj kemeefoeeW kees heeme yegueJeeee~
hej yelee vee heeee keesF& keg Yeer,
leYeer JeneB DeeF& yesueMemmej keer ceelee,
yeleueeee Gmeves oeefveesue kes yeejs ceW,
egmle, yegefceeve Deewj jnmeeW kee %eelee~
yegueJeeee jepee ves leye oeefveesue kees,
kene, yengle mee Gmes F&veece osiee,
eefo oerJeej hej pees efueKee ngDee nw,
celeueye Gmekee Jen Gmes mecePee osiee~
yeesuee oeefveesue, ns jepee yesueMemmej,
jKees Deheves Ghenej legce heeme Deheves,
ceQ Jewmes ner efueKeeJe he{ otBiee,
Deewj mecePee otBiee celeueye Yeer legcnW~
ns jepeve, legcneje oeoe veyetkeovesmmej,
Lee Ske ceneve Deewj MeefeMeeueer jepee,
Gmes DeefYeceeve nes ieee Lee mJeeb hej,
Deewj yeve ieee Lee Jen n"eruee~
267
hejce eOeeve hejcesMJej ves Gmekees, yevee veee jepee yeeme" Je<e& kee Jeefe,
Gleej HeWkee Lee jepe eEmenemeve mes, ceeos kee efveJeemeer efpemekee veece Lee oeje~
heMeg pewmeer yegef nes ieeer Leer Gmekeer,
jnves ueiee Lee Jen heMegDeeW pewmes~ oeefveesue Deewj eEmen
yesnlej Meemeve kes efuees oeje ves,
efHej Gmes en %eeve nes ieee,
efke hejcesMJej ner nw Meemeke meyekee, efveege efkees eeleeW kes DeefOeheefle,
meeceepeeW hej Meemeve kejves kes efuees, Deewj Gve hej Meemeve kes efuees,
Jen Yespe oslee efpemes eenlee~
efveege efkees Gmeves leerve Jeefe~
legce Gve yeeleeW kees peeveles nes, Fve leerveeW ceW oeefveesue Ske Lee,
hej efHej Yeer efJevece yeves vee legce, Deefle kegMeue Deewj Gece meye mes,
heer ceefvoj kes hee$eeW ceW oeKeceOeg, Gmemes eYeeefJele nes jepee ves eene,
Deewj hetpeles jns Pet"s osJeleeDeeW kees legce~
hetjer ngkegcele kee yevee os neefkece Gmes~
legceves Gme hejcesMJej kee Deeoj vee efkeee,
efpemekee nw legce hej meeje DeefOekeej, otmejs eeble-DeefOeheefle F&<ee kes ceejs,
Fmeefuees hejcesMJej ves Gme neLe kees Yespee, {tB{ves ueies keesF& oes<e oeefveesue ceW,
efpemeves oerJeej hej efoes es Meyo Gkeej~ uesefkeve yengle keesefMeMe kejves hej Yeer,
ceves, ceves lekesue Deewj Ghemeeave, {tB{ vee heees Jees keesF& oes<e GmeceW~
oerJeej hej es Meyo nQ efueKes iees, efceue kej GvneWves Ske <e[eb$e jee,
ceves kee DeLe& nw efke hejcesMJej eje, oeje kes heeme Jees pee hengBes,
lesjs jepe kes efove efieve efuees iees~
kene leerme efove leke Deehekes efmeJeee,
lekesue kee celeueye nw lejepet hej, keesF& Yeer efkemeer Deewj kees vee hetpes~
ns jepeve, legPes leesue efueee ieee,
Ske keeiepe hej en efveece efueKe,
uesefkeve Fme veehe-leesue ceW,
ns yesueMemmej let hetje veneR Gleje~ Gme hej jepee kes nmlee#ej kejJee efuees,
HeWkee peeesiee MesjeW keer ceeBo ceW,
Ghemeeave kee celeueye nw legPemes, Gmes pees Fme efveece kee GuuebIeve kejs~
ervee pee jne nw lesje jepe,
yeBJeeje kej ceeefoeeW Deewj HeejefmeeeW kees, efkevleg oeefveesue efove ceW leerve yeej,
os efoee peeesiee lesje jepe~ kejlee Lee Deheves hejcesMJej mes eeLe&vee,
euee ieee Jen Deheves Iej kees,
efkeee yesueMemmej ves oeefveesue kee mecceeve,
peye Gmeves en veee efveece peevee~
Gmekes ieues ceW meesves kee nej henveeee,
yeQieveer JesMeYet<ee henveeeer ieeer Gmes,
eMeuesce keer lejHe pees Kegueleer Leer,
Deewj jepe kee leermeje ye[e Meemeke yeveeee~
Gve efKe[efkeeeW kees Keesue oeefveesue ves,
uesefkeve Gmeer jele jepee yesueMemmej kee, kejer Deheves hejcesMJej mes eeLe&vee,
kej efoee ieee JeOe efkemeer kes eje, pewmee efveece yevee jKee Lee Gmeves~
268
legjvle Jes ueesie meye pee hengBes,
efMekeeele ueskej jepee oeje kes heeme,
megveer pees efMekeeele Gvekeer jepee ves,
oeefveesue kes efuees Jen ngDee Goeme~
ceeoer Deewj HeejefmeeeW kes efveece,
vee yeoues vee efceeS pee mekeles,
cepeyetj nes kej jepee oeje ves,
MesjeW keer ceeBo ceW [ueJeeee Gmes~
hej efoue-ner-efoue ceW Jen Jeekegue Lee,
eenlee Lee hejcesMJej j#ee kejs Gmekeer,
jele Yej Jen mees vee mekee,
kejlee jne eleer#ee megyen nesves keer~
Yeesj nesles ner Jen G" oew[e,
peekej DeeJeepe oer oeefveesue kees,
ns peerefJele hejcesMJej kes mesJeke,
keee hejcesMJej ves yeee efueee legPekees~
kene oeefveesue ves, cesjs hejcesMJej ves,
cegPes yeeeves Dehevee mJeie&otle Yespee Lee,
MesjeW kes cegBn yebo kej efoes Gmeves,
yegje vee ceQves efkemeer kee efkeee Lee~
yengle emeVe ngDee jepee oeje,
oeefveesue kees Gmeves yeenj efvekeueJeeee,
efHej Gve efMekeeele kelee& ueesieeW kees,
heefjJeej meefnle MesjeW kes Deeies efHebkeJeeee~
efHej oeje ves Ske he$e efueKee,
Deewj meye ueesieeW kees Jen efYepeJeeee,
oeefveesue kee hejcesMJej peereJf ele hejcesMJej nw,
Gmekee Deeoj kejes, he$e ceW efueKeJeeee~
eej heMegDeeW kes yeejs ceW oeefveesue kee
mJehve
yesueMemmej kes Meemeve keeue kes henues Je<e&,
Ske DeveesKee mehevee cegPe oeefveesue ves osKee,
eej efJeefe$e heMeg meceg ceW mes efvekeues,
GveceW mes henuee heMeg Lee eEmen kes pewmee~
Gkeeye kes pewmes hebKe Les Gmekes,
efpevnW GKee[ kej HeWke efoee ieee,
Ke[e efkeee ieee Gmes ceveg<e kes pewmes, jele efoJe mJehve ceW osKee ceQves,
Deeoceer mee efoceeie Gmes efoee ieee~
otmeje heMeg Lee Yeeuet kes pewmee,
Deewj leermeje heMeg eerles mee Lee,
eewLee heMeg Lee KegbKeej Deewj Yeeeveke,
ye[e cepeyetle Jen efoKeeF& os jne Lee~
uecyes-uecyes ueesns kes oeble Les Gmekes,
efMekeejeW kees kegeue Jen Kee jne Lee,
Deewj pees yee iees Les Keeves mes,
hewjeW leues GvnW kegeue os jne Lee~
ome meeRie Les Gmekes efmej hej,
Gvekes yeere Ske meeRie Deewj Gie Deeee,
yengle ese Lee en veee meeRie,
Gme hej DeeBKeeW kees ceQves heeee~
ceQves meeRie ceW Ske cegKe Yeer osKee,
kej jne Lee pees Kego keer eMebmee,
leYeer Gme ess mes vees meeRie ves,
Deve meeRieeW ceW mes leerve kees GKee[ HeWkee~
eewLes heMeg kee veee
cesjs osKeles ner osKeles jKes iees,
Gvekeer peien hej JeneB eEmenemeve,
Jen meveeleve jepee eEmenemeve hej efJejepee,
Deefive mes yevee Lee Gmekee eEmenemeve~
ceQ osKelee kee osKelee jn ieee,
Jen ese meeRie [eRies ceejlee Lee,
peye leke eewLes heMeg kees ceeje ieee,
ceQ Gme mecee leke jne osKelee~
269
Gmekeer osn ve kej oer ieeer,
[eue efoee ieee OeOekeleer Deeie ceW Gmes,
peerefJele jnves efoee ieee otmejs heMegDeeW kees,
hej Gvekeer Meefe Deewj meee erve efuees iees~
Ske ceveg<e pewmee cesjs meeceves Ke[e Lee,
Dee jne Lee Jen meveeleve jepee kes heeme,
mees Gmes Gmekes meeceves ues Deeee ieee~
meeQheer ieeer Gmes meveeleve jepee eje,
DeefOekeej, ceefncee Deewj mechetCe& Meemeve meee,
Gmekee jepe yevee jnsiee meoe Decej,
Deewj meYeer ueesie kejWies Gmekeer DeejeOevee~
eewLes heMeg kes mJehve kee Heue
ceQoeefveesue yengle eEeeflele Lee,
mJehve ceW pees ceQves osKee,
pees ueesie JeneB Ke[s ngS Les,
GveceW mes Ske mes ceQves hete~
Gmeves yeleueeee Jes heMeg eej jepe nQ,
Jes eejeW jepe Oejleer mes GYejWies,
efkevleg hejcesMJej kes heefJe$e ueesie,
Ske Decej jepe kees eehle kejWies~
efHej ceQves en peevevee eene,
keee DeefYeeee Lee eewLes heMeg mes,
Jen heMeg meye mes efYeVe Lee,
Deewj Yeeeveke Lee Gve meye mes~
mecePeeee Gmeves Jen eewLee heMeg nw,
eewLee jepe pees Oejleer hej Deeesiee,
nesiee Deueie Jen Deve jepeeW mes,
meye keneR ueesieeW kee efJeveeMe kejsiee~
Jes ome meeRie Jes ome jepee nQ,
pees DeeeWies Gme eewLes jepe ceW,
Fvekes yeeo Ske Deewj jepee nesiee,
Deueie nesiee pees Gve meye ceW~
hejeefpele kejsiee Jen efJeMes<e jepee,
GveceW mes leerve otmejs jepeeDeeW kees,
yeeleW kejsiee Jen hejcesMJej kes efJe,
neefve hengBeeesiee Gmekes heefJe$e ueesieeW kees~
mee{s leerve meeue jnWies Gmekes DeOeerve,
efHej Gmekes jepe kee Devle nesiee,
efHej hejcesMJej kes heefJe$e ueesie neWies Meemeke,
Jen jepe meoe-meoe Deue jnsiee~
ces{s Deewj yekejs kes yeejs ceW oeefveesue
kee oMe&ve
yesueMemmej kes Meemeve kes leermejs Je<e&,
ceQves Ske efJeefe$e oMe&ve osKee,
ceQves osKee, ceQ MetMeve veiej ceW ntB,
ceQves Tuew veoer efkeveejs Ske ces{e osKee~
oes uecyes-uecyes meeRie Les ces{s kes,
efpevnW FOej-GOej ceejlee efHej jne Lee,
yengle MeefeMeeueer nes ieee Lee Jen ces{e,
keesF& heMeg Gmes jeske vee hee jne Lee~
leYeer ceQves Ske yekejs kees Deeles osKee,
heefMece mes Jen oew[e Dee jne Lee,
Ske uecyee meeRie Lee Gme yekejs kes,
oesveeW DeeKeeW kes yeere Jen efmLele Lee~
eesOe mes Yeje ngDee Jen yekeje,
efHej Gme ces{s kes heeme Deeee,
lees[ [eues Gmeves ces{s kes meeRie,
ces{e yekejs mes yee veneR heeee~
yengle MeefeMeeueer yeve yew"e Jen yekeje,
uesefkeve t ieee Gmekee ye[e meeRie,
eejeW efoMeeDeeW keer Deesj ceg[s ngS,
efvekeue DeeS Gmekeer peien eej meeRie~
270
efHej GveceW mes Ske meeRie ceW,
Ske ese meeRie efvekeue Deeee,
efHej Jen meeRie ye{ves ueiee,
Deewj ye{les-ye{les yengle ye[e nes Deeee~
ye{les-ye{les Gmeves DeekeeMe t efueee,
keg leejeW kees Oejleer hej hekee,
cemeuee hewjeW leueW Gve leejeW kees,
leejeW kes Meemeke kes efJe nes ieee~
jeske oer Gme ess meeRie ves,
hejcesMJej kees oer peeves Jeeueer yeefueeeb,
Gpee[ efoee Gmeves Gheemevee mLeue kees,
Deewj Deheves Deehe kees mLeeefhele kej efoee~
efHej ceQves Ske heefJe$e mebJeeo megvee,
oes heefJe$e peveeW kees megvee yeesueles,
en oMe&ve oMee&lee nw keee nesiee,
Deewj keye leke Ssmee jnsiee nesles~
oMe&ve keer JeeKee
DeYeer ceQ efJeeej ceW ner [tyee Lee,
efke leYeer meeceves Deeee keesF& ceveg<e mee,
Ske JeeCeer megveer, Fme Jeefe kees efpeyeeSue,
DeLe& mecePee oes Fmekes oMe&ve kee~
Dee Ke[e ngDee efpeyeeSue cesjs meeceves,
pees efoKe jne Lee ceveg<e kes meceeve,
[j kej Oejleer hej efiej he[e ceQ,
cegPes ienjer efvee mee ngDee Yeeve~
efHej efpeyeeSue ves gDee cegPes,
Deewj cegPes cesjs hewjeW hej Ke[e kej efoee,
efHej kene, ceQ legPes yeleeTBiee efke,
hejcesMJej kes eesOe kes yeeo Iesiee keee~
letves oes meeRieeW Jeeuee ces{e osKee Lee,
ceeoer Deewj Heejme nQ Jees meeRie,
Jen yekeje nw jepee etveeve kee,
henuee jepee nw Jen ye[e meeRie~
Jes eej meeRie eej jepe nQ pees,
henues jepee kes je^ mes eke neWies,
efkevleg henues jepee kes jepe mes,
Jes eejeW jepe cepeyetle veneR neWies~
nesiee peye Gve jepeeW kee Deble efveke,
leye Ske meenmeer, etj, Yeebkej jepee nesiee,
ceee osiee Jen jepee Yeeeveke leyeener,
heefJe$e ueesieeW kees Yeer ve kej osiee~
efHej efkeee peeesiee Gmekeer Meefe kee Deble,
hej en ceveg<e kes neLeeW veneR nesiee,
Fme oMe&ve hej cegnj ueiee jKe os,
keeeWefke DeYeer yengle mecee en veneR nesiee~
oeefveesue keer efJeveleer
oeje kes Meemeve kes eLece Je<e& ceW,
ceQ oeefveesue keg efkeleeyeW he{ jne Lee,
ceQves osKee efke enesJee ves kene Lee,
eMeuesce efHej meej meeue yeeo yemesiee~
eeLe&vee kejer ceQves hejcesMJej mes,
ueefppele nQ nce Deheves heeheeW hej,
heeueve ve efkeee lesjer Dee%ee kee,
Fmeefuees eesefOele ngDee let nce hej~
pees let kejlee nw "erke ner kejlee,
mees es[ os eMeuesce hej eesefOele nesvee,
ueesie nBmeer G[eles, Deheceeve kejles nQ,
Deheves heeheeW kee oC[ he[ jne nw Yeesievee~
ceQ lesje oeme ntB, eeLe&vee megve cesjer,
DeeBKeW Keesue Deewj nceejer ceoo kej,
ns hejcesMJej, let oeeuet nw ye[e,
ke=hee kej, nceejs heehe #ecee kej~
271
meej mehleeneW kes yeejs ceW oMe&ve
ceQ DeYeer eeLe&vee kej ner jne Lee,
efke efpeyeeSue efHej cesjs heeme Deeee,
kene Gmeves ceQ legPes yegef osves,
Deewj legPes meneelee osves Deeee~
lesjer epee Deewj lesjer veiejer kes efuees,
hejcesMJej ves meej mehleen DeJeefOe lee keer,
efpemeceW yegjs kece& yevo kej efoes peeeW,
Deewj ueeeer peees meoe jnves Jeeueer veskeer~
yemeeee peeesiee efHej mes eMeuesce veiej,
efkevleg leye Deeesieer efJeheefeeeb yengle meer,
Deble leke neslee jnsiee JeneB eg,
Jen mLeeve ve nesiee, Dee%ee nes egkeer~
efnskesue veoer kes efkeveejs oeefveesue kee
oMe&ve
keget kes Meemeve kes leermejs Je<e&,
oeefveesue kees Fve yeeleeW kee helee euee,
LeeR Ske ye[s eg mes mecyeefvOele,
Ske oMe&ve ceW Gmes mecePeeee ieee~
oeefveesue kee kenvee nw Gme mecee,
ceQ efnskesue veoer kes efkeveejs Ke[e Lee,
peye ceQves Thej keer Deesj osKee,
Ske efoJe heg<e cesjs meeceves Ke[e Lee~
kene Gmeves, let hejcesMJej kee heeje nw,
lesjer eeLe&vee Jen megvelee jne nw,
YeefJe<e ceW pees Ieves Jeeuee nw,
Gmes yeleueeves cegPes Yespee ieee nw~
leerve jepeeDeeW kee Meemeve nesiee Heejme ceW,
Fmekes yeeo Ske eewLee jepee Deeesiee,
nesiee Jen Gve meyemes peeoe OeveJeeve,
Meefe kes efuees Oeve kee eeesie kejsiee~
kej osiee njske kees etveeve kee efJejesOeer,
efHej Ske yengle MeefeMeeueer jepee Deeesiee,
hej neWies gke[s Gmekes jepe kes,
Gmekee jepe Gmekee keesF& JebMepe veneR heeesiee~
nes peeesiee MeefeMeeueer oef#eCe kee jepee,
hej Ske mesveeheefle nesiee Deewj Yeer DeefOeke MeefeMeeueer,
kejves ueiesiee Jen mesvee veeeke Meemeve,
Deewj nes peeesiee Jen Deewj DeefOeke MeefeMeeueer~
efHej nesiee mecePeewlee keg Je<eeX yeeo,
Meebefle mLeehevee kes efuees Ssmee nesiee,
oef#eCe kes jepee keer heg$eer kee,
Gejer jepee kes meeLe efJeJeen nesiee~
efkevleg Jen Deewj oef#eCeer jepee,
oesveeW efceuekej Yeer heee&hle MeefeMeeueer ve neWies,
Gmekes Deewj pees Gmes JeneB ueeee Lee,
ueesie efJejesOe ceW G" Ke[s neWies~
Gme eer kes heefjJeej kee Ske Jeefe,
Deeesiee oef#eCeer jepee kee mLeeve uesves,
eg ceW efJepeeer nesiee Gejer jepee mes,
ues peeesiee Jen cete|leeeB Fleeefo efcee ceW~
efHej Jen keg Je<eeX leke,
Gej kes jepee kees lebie vee kejsiee,
efHej Gejer jepee nceuee kejsiee,
hej hejeefpele nes osMe ueew peeesiee~
leweejer kejWies Gejer jepee kes heg$e,
yee{ keer lejn Jees ye{les DeeeWies,
uesefkeve peye eg kejWies oef#eCeer jepee mes,
Gejer jepee kes ueesie nej peeeWies~
yengle DeefYeceeve nes peeesiee oef#eCeer jepee kees,
Gejer mesvee kes npeejeW mewefveke ceej [euesiee,
uesefkeve oef#eCe jepee Fmeer lejn mes,
ncesMee meHeuelee eehle veneR kejlee jnsiee~
272
pegeesiee Gej kee jepee Ske mesvee,
keF& Je<eeX yeeo Jen DeeeceCe kejsiee,
neWies leye keF& oef#eCeer jepee kes efJejesOeer,
keg DeheveeW keer ner yeieeJele Jen mensiee~
yeieeJele kejves Jeeues meHeue veneR neWies,
hej Jes Gme oMe&ve kees efme kejWies,
efHej Fmekes yeeo Deeesiee Gej kee jepee,
oef#eCe kes mewefveke Gmes jeske vee mekeWies~
nes peeesiee MeefeMeeueer Gej kee jepee,
hej oef#eCeer jepee mes Jen meefvOe kejsiee,
eensiee njevee Jen oef#eCe kes jepee kees,
mees Deheveer Ske heg$eer mes Gmekee efJeJeen kejsiee~
hej nesieer vee HeueerYetle Gmekeer eespeveeSb,
vee keesF& Gvemes Gmes efceuesieer meneelee,
Oeeve ueieeesiee Jen Deve osMeeW hej,
hej Ske mesveeheefle Gmes ueefppele kejsiee~
Fmekes yeeo Gej kee Jen jepee,
ueew peeesiee Deheves meg{ efkeueeW kees,
efkevleg Jen ogye&ue nes egkee nesiee,
Deewj Yetue peeSbies ueesie Gmekees~
Gmekes yeeo Deeesiee Ske veee Meemeke,
uesefkeve yeme Lees[s ner Je<eeX kes efuees,
Gmekes yeeo etj Deewj Ie=Cee eesie Jeefe,
eeueekeer yejlesiee je^eW kees n[heves kes efuees~
Deheveer efJeMeeue mesvee kes meeLe Jen,
oef#eCe kes jepee hej DeeeceCe kejsiee,
oef#eCeer jepee Yeer efJeMeeue mesvee pegekej,
Gmemes ue[ves kes efuees kete kejsiee~
hej Yeerlejer Ieele kes keejCe Jen,
Gej kes jepee mes nej peeesiee,
Gve oesveeW jepeeDeeW kee ceve,
Ske-otpes kees neefve hengBeeves ceW ueiesiee~
Ske ner cespe hej yew"Wies oesveeW,
hej Ske-otmejs mes Pet" yeesueWies,
nesiee vee Fmemes efkemeer kee Yeuee,
Gvekee Deble lee kej efoee hejcesMJej ves~
Oeve oewuele kes meeLe ueew Jen,
heefJe$e Jeeee kes eefle yegjs kece& kejsiee,
efHej nceuee kejsiee oef#eCe kes jepee hej,
hej meHeuelee veneR Jen eehle kejsiee~
DeeeWies penepe heefMece keer Deesj mes,
efpevnW osKe kej Jen [j peeesiee,
Jeeheme ueew eesOe Gleejsiee Jeeee hej,
Deewj Jeeee efJejesefOeeeW keer ceoo kejsiee~
efHej eMeuesce ceefvoj kees DeMeg kejves,
Yespesiee Jen Deheveer mesvee kees,
kejWies JeneB Jees Ssmee Yeeeveke keece,
oslee nw pees efveceb$eCe efJeveeMe kees~
es[ egkes pees heefJe$e Jeeee kee heeueve,
uesiee Jen jepee Gve entefoeeW kees,
kejves ueieWies Jes entoer Deewj yegjs heehe,
yenkeeesiee efekeveer eghe[er yeeleeW mes Gvekees~
efkevleg pees entoer hejcesMJej kees peeveles,
Deewj DevegmejCe kejles nQ Gmekee,
Deewj DeefOeke meg{ nes peeeWies Jees,
heue kej Meg kejWies Jees ue[vee~
efJeJeskeer entoer mecePeeeWies DeewjeW kees,
hej Pesuevee nesiee GvnW ce=leg oC[ leke,
Fmemes yeveWies Jes Deewj Yeer meg{,
Deewj yeves jnWies Jes efveoex<e Devle leke~
273
Deelce eMebmeke jepee
pees eens mees kejsiee Gej kee jepee,
Jen Deheves yeejs ceW [eRies nekeWiee,
meesesiee mJeeb kees osJeleeDeeW mes Yeer Dee,
hejcesMJej kes efJejesOe ceW yeeleW kejsiee~
neslee jnsiee keeceeeye Gme mecee leke,
peye leke hejcesMJej ves eespevee jeer,
Ske vees osJelee keer Jen hetpee kejsiee,
Deewj Ghes#ee kejsiee hetJe&peeW kes osJeleeDeeW keer~
Deble Deeves kes mecee Gej kee jepee,
oef#eCe kes jepee kes mebie eg kejsiee,
kejsiee hejeefpele Jen yengle mes osMeeW kees,
efcee keer mecheefe Yeer Jen erve uesiee~
efkevleg Gej kes Fme jepee kees,
hetJe& Deewj Gej mes Ske meceeeej efceuesiee,
YeeYeerle nes G"siee Jen efpemes megvekej,
eesOe ceW leyeener kej osves kees G"siee~
meceg Deewj megvoj heefJe$e heJe&le kes yeere,
Jen Deheves jepekeere lecyet ueieJeeesiee,
hej DeeefKejkeej cej peeesiee Jen jepee,
meneje osves Gmes keesF& vee Deeesiee~
efHej oMe&ve Jeeues Jeefe ves kene,
ceerkeeSue* Gme mecee G" Ke[e nesiee,
DeeSiee efHej Ske efJeheefehetCe& mecee,
Jen mecee DeleerJe Yeebkej nesiee~
* ceerkeeSue eOeeve mJeie&otle, entefoeeW kee mebj#eke
Gme mecee lesjs ueesieeW ceW,
nj Jen Jeefe yee peeSiee,
peerJeve keer hegmleke ceW efueKee,
efpeme Jeefe kee veece heeee peeSiee~
cej egkes nQ pees DemebKe ueesie,
Deewj oHeveees pee egkes nQ pees,
Devevle peerJeve peerves kes efuees,
G" Ke[s neWies keg GveceW mes Jees~
keg peeieWies efke ncesMee kes efuees,
GvnW Ie=Cee Deewj ueppee eehle nesieer,
keg ecekeWies leejeW keer lejn,
Yeueer jen efpevneWves efoKeeeer nesieer~
efkevleg ns oeefveesue Fme mevosMe kees,
let efhee kej kes jKe os,
jKevee nw legPes efheekej en jnme,
efJekeefmele nesiee %eeve peye ueesie KeespeWies~
Fve DeeMee&hetCe& yeeleeW kees meceehle nesves ceW,
efkelevee Jeee ueiesiee en peevee ceQves,
mee{s leerve meeue leke Iesiee en meye,
Ske efoJe Jeefe kees kenles megvee ceQves~
cesjs efueS kene Gme Jeefe ves,
legPes lesje efJeeece eehle nesiee,
Deble ceW Dehevee Yeeie heeves nsleg,
ce=leg mes let efHej G" Ke[e nesiee~
274

nesMes kes eje enesJee hejcesMJej kee
mevosMe
en enesJee kee Jen mevosMe nw,
pees nesMes kes eje eehle ngDee,
en mevosMe Gefppeeen mes efnpeefkeeen leke,
Deewj FeeSue kes eejesyeece kes mecee efceuee~
enesJee ves kene, pee Ske JesMee mes,
efJeJeen kej Deewj mebleeve hewoe kej,
keeeWefke ueesie mees vee jns Deye,
eue efoes Jees enesJee kees leeie kej~
efeesue kee pevce
efJeJeen efkeee nesMes ves ieescesj mes,
efHej Gvekees peye Ske heg$e ngDee,
Fmekee veece legce efeesue jKees,
enesJee ves nesMes mes en kene~
nesMes
kene, efeesue Ieeer ceW ngF& nleeDeeW kee,
MeerIe ner oC[ otBiee ceQ esnt kes heefjJeej kees,
efHej Deble kej otBiee FeeSefueeeW kee jepe,
Deewj lees[ otBiee ceQ Gvekes Oeveg<e kees~
ueesnecee kee pevce
efHej pevceer GvnW Ske kevee,
enesJee ves veece efoee ueesnecee,
keeeWefke FeeSefueeeW keer peien hej Deye,
enesJee keer oee heeSbies entoe~
ueesDecceer kee pevce
efHej ieescesj kees Ske heg$e ngDee,
enesJee ves Gmekees veece efoee ueesDecceer,
keeeWefke, legce cesjer epee veneR nes,
Deewj ceQ legcneje hejcesMJej veneR~
275
hejcesMJej enesJee kee Jeeve : FeeSueer
DemebKe neWies
YeefJe<e ceQ FeeSue keer epee,
meeiej keer jsle meer Deveefievele nesieer,
efkees peeeWies Fkes, entoe Deewj FeeSue,
Gvekeer epee efnmeeye mes DeefOeke nesieer~
FeeSue keer peeefle mes enesJee kee keLeve
efJeJeeo kejes Deheveer ceeB kes meeLe,
keeeWefke Jen cesjer helveer veneRr nw,
Gmemes kenes Dehevee DeeejCe yeoue ueW,
keeeWefke en cegPes hemevo veneR nw~
oC[ otBiee Gmes ceQ yegjs DeeejCe kee,
meye keg Gmes efoee kejlee Lee ceQ,
iej vee ceeveer Gmekeer nBmeer erve uetBiee,
meye lejn mes Gmekees Gpee[ otBiee ceQ~
efHej ceQ Gmekeer cevegnej keBiee,
Gmekes meeLe oeehetCe& yeeleW keBiee,
Debietj kes yeieeres, Deekeesj keer Ieeer,
efHej mes Gmes ceQ Jees meye otBiee~
yevee otBiee ceQ Fme Oejleer kees megjef#ele,
efpememes FeeSueer Meebefle mes jn mekeWies,
peeve peeeWies efHej cegPe enesJee kees,
ceQ Gvekee hejcesMJej Jes cesjer epee jnWies~
nesMes kee ieescesj kees oemelee mes g[evee
Fmekes yeeo enesJee ves cegPemes kene,
eeefhe yengle nQ esceer ieescesj kes,
hej cesjer lejn eerle yeveees jKe,
nesiee en DeeejCe Deveghe enesJee kes~
yeveees jKelee nw Dehevee esce,
epee hej FeeSue keer enesJee,
efkevleg FeeSueer kejles jnles nQ,
Deve osJeleeDeeW keer hetpee~
mees Kejero efueee ceQves ieescesj kees,
keg efmekekeeW kes yeoues ceW,
kene, JesMee mee JeJenej vee kejvee,
jnvee nesiee legPes cesjs Iej ceW~
Fmeer lejn yengle efoveeW leke FeeSueer,
jnWies efyevee efkemeer heLe-eoMe&ve kes,
peye ueew DeeeWies FeeSue kes ueesie,
efHej enesJee kees Deeoj osves ueieWies~
FeeSue hej enesJee kee keeshe
ns FeeSefueeeW megvees mevosMe enesJee kee,
legcnejs efJe leke& yeleeesiee enesJee,
eesjer, JeeefYeeej Deewj nleeSb kejles nes,
Fmeefuees es osMe Ssmee ogye&ue nes ieee~
legcnejs efJe nw cesje leke& eepekeeW,
meeLe legcnejs veyeer kee Yeer heleve nesiee,
epee kes heeme lees %eeve vee Lee,
hej legceves meerKeves mes cevee kej efoee~
eepekeeW ves heeheeW ceW efnmmee yeBeee,
ueesieeW kes pewmes ner Jees nes iees,
ceQ GvnW Gvekes keceeX kee oC[ otBiee,
yeouee egkeeTBiee, pees yegjs kece& efkees~
he[ iees Jees Pet"s osJeleeDeeW kes heers,
leeie efoee GvneWves Deheves hejcesMJej kees,
kej jns nQ Jees cetKelee&hetCe& keece,
Deewj leyeen kej jns nQ Deheves Deehe kees~
FeeSue kes ueppeehetCe& heehe
JesMee meceeve nw lesje DeeejCe FeeSue,
hej entoe kees vee yeveves os DehejeOeer,
Sewce kees Yeer es[ oes Dekesuee,
Gmekeer cete|leeeW ceW yevee Jen Gmekee meeLeer~
276
cegefKeeeDeeW ves FeeSue Deewj entoe mes
heehe kejJeees
nes ieee DeheefJe$e FeeSue heeheeW mes,
jeske jns yegjs kece& GvnW ueewves mes,
Dele: FeeSue Deewj Sewce kee nesiee heleve,
entoe Yeer Gvekes meeLe efiejsiee "eskej mes~
cegefKeee efvekeue he[Wies, enesJee kees Keespeves,
hej Jees enesJee kees hee vee mekeWies,
keeeWefke enesJee ves leeie efoee Lee GvnW,
Jes Deye efJeveeMe kee meecevee kejWies~
FeeSue kes efJeveeMe keer YeefJe<eJeeCeer
Gpe[ peeSiee oC[ kes keejCe Sewce,
Deewj ve kej otBiee ceQ entoe,
DeMMetj keer MejCe ceW hengBeWies Jees oesveeW,
hej Yeuee Gvekee Jees kej ve mekesiee~
yevetBiee efkemeer eEmen mee oesveeW kes efuees,
Deewj G[e otBiee Gve oesveeW kes efeLe[s,
ues peeTBiee efHej ceQ Gvekees otj,
yeee veneR heeesiee GvnW keesF& cegPemes~
efHej ueew peeTBiee ceQ Deheveer peien,
peye leke Kego kees DehejeOeer vee ceeveWies,
kejWies vee peleve Jes cegPes {tB{ves kee,
peye leke cegPes Jees Keespeles vee DeeeWies~
enesJee keer Deesj ueew Deeves kee eefleHeue
DeeDees enesJee kes heeme ueew DeeSb nce,
Gmeves DeeIeele efoes, Jees ner eieeb kejsiee,
efoes Les IeeJe Gmeves ner nceW,
Jees ner Gve hej cejnce Yeer ceuesiee~
ueeweesiee nceW Jees peerJeve keer Deesj,
Jees ner G"e nceW Ke[e kejsiee,
nce Gmekes meeceves efHej peer heeeWies,
enesJee ner nce hej ke=hee kejsiee~
DeeDees peeveW nce enesJee kes efJe<ee ceW,
ncekees helee nw Fmekee Jees Dee jne nw,
yebmele keer Je<ee& peeW meeReleer Oejleer kees,
Jewmes ner enesJee nceejs heeme Dee jne nw~
ueesie mees veneR nQ
ns Sewce Deewj entoe, legce ner yeleeDees,
keee kejvee eeefnes cegPes legcnejs meeLe,
legcnejer DeemLee Gme Deesme keer yetBo meer,
pees eueer peeleer nw megyen kes meeLe~
Yeelee nw cegPes lees meee esce,
ve efke Yeeleer nQ cegPes yeefueeeb,
eenlee ntB %eeve jKeW hejcesMJej kee,
ve efke ueeee kejW Jes nesceyeefueeeb~
efkevleg ueesieeW ves Jeeee lees[ oer,
pewmes Gmes Deeoce ves lees[e Lee,
Deheves ner osMe ceW GvneWves,
cesjs meeLe efJeMJeemeIeele efkeee Lee~
[eket efke lejn yew"s jnles nQ,
Mekesce keer jen hej eepeke Ieele ceW,
pees ueesie iegpejles nQ JeneB mes,
ceej [eueles nQ Jes ueesie GvnW~
FeeSefueeeW ceW osKeer Yeeeveke yeeleW ceQves,
Sewce hejcesMJej kes nsleg meee vee jne,
oes<eege nes ieee nw FeeSue heehe mes,
keg Yeer GveceW Deye Dee vee jne~
ceQ FeeSue kees ebiee keBiee,
ueesie Sewce kes heehe peeve peeeWies,
neWies Meescejesve kes Pet" Gpeeiej,
ueesie eesjseb kees Yeer peeve peeeWies~
ueesieeW kees efJeMJeeme veneR nw efke,
eeo keBiee ceQ Gvekes DehejeOeeW kees,
efIejs nQ Jees Deheves yegjs keceeX mes,
meeHe-meeHe cegPes efoKe jnW nQ Jees~
277
jee kejles nQ ueesie <e[eb$e,
Gvekes Gesefpele ceve OeOekeles jnles,
YeYekeles ngS Yee[ mes Jes ueesie,
cesjer MejCe kees ueesie vee Deeles~
FeeSue Deheves veeMe mes yesmegOe
ve efkeee ieQjeW ves Sewce kee yeue,
hej helee veneR Fme yeele kee Gmekees,
Gmekee Denbkeej kejlee nw Gmekee efJejesOe,
ueews veneRr Jees hejcesMJej enesJee kees~
yeve ieee Sewce Yeesues keheesle mee,
keesF& mecePe veneR nesleer efpemekes heeme,
iees Jees efcee Deewj DeMMetj keer MeeKee ceW,
efkevleg Deheves peeue ceW ceQ uetBiee Heebme~
yegje nesiee en Gvekes efuees,
cesjer yeele ceeveves mes Fvkeej efkeee,
Pet" yeesueles nQ cesjs efJejesOe ceW,
Jes ueesie efpevnW ceQves yeee efueee~
hegkeejles veneR keYeer ceve mes cegPes,
yeveeeer Leer efpevekeer Yegpee yeueMeeueer,
ceg[ ieee Jees Pet"s osJeeW keer Deesj,
ceejs peeeWies Jees, efceeer G[eeWies nBmeer~
cete|lehetpee mes FeeSue kee efJeveeMe
lees[e FeeSefueeeW ves cesjer Jeeee kees,
cesjs efJeOeeve kee heeueve ve efkeee,
Me$eg Gmekes heers he[ ieee nw,
keeeWefke Yeueer yeeleeW kees vekeej efoee~
Deheves efuees cete|leeeb Ie[ves ceW,
FeeSefueeeW ves meesvee eeBoer eeesie efkeee,
ns Meescejesve, lesjs ye[s kee,
hejcesMJej enesJee ves efve<esOe efkeee~
efkees pees heehe Gvekes efuees,
oC[ FeeSefueeeW kees efoee peeesiee,
Meescejesve kes Gme ye[s kees,
gke[s-gke[s lees[ efoee peeesiee~
Ske yeskeej mee hee$e nes ieee FeeSue,
eenlee veneR nw efpemes keesF& Yeer,
Sewce ieee Deheves esefceeeW kes heeme,
Yekee pewmes keesF& ieOee nes pebieueer~
FeeSue kee hejcesMJej kees efyemejevee
Deewj cete|leeeW kees hetpevee
DeefOekeeefOeke Jesefoeeb yeveeF& Leer Sewce ves,
efkevleg Jen Ske heeheer ner Lee,
eeefhe yeveeS Les ceQves Gvekes efuees efveece,
hej GvneWves efveeceeW kee heeueve ve efkeee~
FeeSue kes ueesieeW kees Yeeleer LeeR yeefueeeb,
enesJee Gvekes yeefueoeveeW kees veneR mJeerkeejlee,
eeo jKelee nw Jen Gvekes heeheeW kees,
yeboer yevee GvnW efcee ues peeee peeesiee~
osMe efvekeeues kee og:Ke
ns FeeSue, let emeVe cele nes,
letves JesMee pewmee efkeee nw DeeejCe,
efyemeje efoee hejcesMJej kees letves,
es[kej peevee he[siee legcekees Jeleve~
Sewce efcee kees ueew peeesiee,
DeYe#e Yeespeve GvnW Keevee he[siee,
FeeSueer YeW vee kej heeSbies yeefueeeb,
efpevoe jnves ueeeke ner Yeespeve efceuesiee~
[j kes FeeSueer DeMMetj iees Les,
efkevleg efcee GvnW Fkee kejkes ues uesiee,
iee[ oWies GvnW ceeshe kes ueesie,
KepeeveeW hej Gvekes KejheleJeej Giesiee~
278
FeeSue ves mees veefyeeeW kees vekeeje
FeeSueer kenles nQ veyeer kees Gvceeoer,
hej mecee Dee ieee efke GvnW oC[ efceuesiee,
yeyee&oer kes yeere ienjs Glej egkes Jees,
enesJee GvnW Gvekes heeheeW kee oC[ osiee~
cete|le hetpee kes keejCe FeeSue kee efJeveeMe
pewmes jsefiemleeve ceW Debietj efceue peeeW,
legcnejs hetJe&pe cegPes Ssmes efceue iees,
efkevleg Jes lees yeoue iees Ssmes,
Deheves Pet"s osJeleeDeeW pewmes nes iees~
FeeSefueeeW kee JebMe veneR ye{siee
pewmes keesF& he#eer G[ peelee nw,
FeeSue kee JewYeJe Jewmes G[ peeesiee,
erve uetBiee ceQ Gvemes Gvekes yees,
efJeheoeeW ner FeeSue yeme Deye heeesiee~
osKe jne ntB efke Sewce Deheveer mebleeves,
Ske Hebos keer Deesj ues pee jne,
Fme nleejs kes heeme Sewce,
Deheveer mebleeveeW kees yeenj uee jne~
efieuieele ceW nQ Gvekeer meceteer yegjeF&,
JeneR Meg efkeee Gvemes Ie=Cee kejvee,
keBiee vee heej, Gvekes kegkeceeX kes keejCe,
yeeieer nes iees nw Gvekes meYeer cegefKeee~
efoee peeesiee Sewce kees oC[,
Jes cesjs hejcesMJej keer veneR megveWies,
mees Jen Yeer Gvekees vekeej osiee,
Jes Deve osMeeW ceW Yekeles efHejWies~
FeeSue kes JewYeJe ves FeeSue mes cete|le
hetpee kejJeeF&
FeeSue keer mecheVelee ves Gmemes,
Pet"s osJeleeDeeW keer hetpee kejJeeF&,
pewmes-pewmes ke=hee kejer hejcesMJej ves,
Jewmes-Jewmes hejcesMJej mes otefjeeb ye{eF&~
kejles jns peleve Gmes OeesKee osves kee,
hej mJeerkeej efkees vee Deheves DehejeOe,
lees[ HeWkesiee enesJee Gvekeer JesefoeeW kees,
mce=efle-mletheeW kees kej osiee yejyeeo~
FeeSefueeeW kes yegjs efveCe&e
vee ner jepee, vee ner enesJee,
ceeveles veneR efkemeer kees FeeSueer kenles nQ,
heeueve veneR kejles Deheves JeeveeW kee,
Deye Pet"e DeeejCe FeeSueer kejles nQ~
Meescejesve kes ueesie hetpeles ye[eW kees,
hej GvnW efJeueehe kejvee nesiee,
Gvekeer cete|le os oer ieF& DeMMetj kees,
Deheveer cete|leeeW hej FeeSue ueefppele nesiee~
FeeSue ves heehe efkees Deewj,
TBeW mLeeveeW kee efvecee&Ce efkeee,
ve neWies Deeyesve kes TBes mLeeve,
JesefoeeW hej GieWieer keBerueer Peeef[eeB~
FeeSue kees Deheves heehe kee Yegieleeve
kejvee nesiee
ns FeeSue, efieyee kes mecee mes ner,
letves heehe kejvee Meg kej efoes, kenlee nw enesJee eeketye kes keceeX kee,
efieyee kes Gve og ueesieeW kees,
Deye ceQ DeeTBiee oC[ osves kes efuees~
eefo yeesDeesies legce veskeer kees,
lees Hemeue keeesies mees esce keer,
Deheveer Oejleer peeslees, enesJee keer MejCe uees,
lees yejmeeesiee legce hej Jen veskeer~
hej legceves lees yeesee yeoer kee yeerpe,
Deewj keeer nw Hemeue efJeheefe keer,
Deheves Pet" kee Heue Yeesiee legceves,
ve nesieer legcnejer mesvee Deewj Meefe~
279
FeeSue enesJee kees Yetue ieee
esce efkeee, peye FeeSue yeee Lee,
Deheves yees kees efcee mes yeenj yegueeee,
hej Gleves ner otj ngS Jees cegPemes,
cegPes Yeguee osJe cete|leeeW kees Deheveeee~
mees Jes efcee eues peeeWies,
DeMMetj kee jepee, Gvekee jepee yevesiee,
uekesieer Gvekes veiejeW hej leueJeej,
Gvekes cegefKeeeDeeW kee veeMe kejsiee~
enes J ee FeeSue kee ef J eveeMe veneR
eenlee
ns Sewce, ceQ legPes leeievee veneR eenlee,
ns FeeSue, ceQ eenlee lesjer j#ee kejvee,
lesjs efuees cesje esce Deefle leere nw,
veneR eenlee legPes ceQ kej otB DeBOee~
ceQ eEmen keer one[ meer iepe&vee keBiee,
leeefke cesjer mebleeves cesjs heeme DeeeWieer,
Deeesieer Jees efcee Deewj DeMMetj mes,
efHej Deheves Iej Jees Jeeheme peeeWieer~
enesJee FeeSue kes efJe nw
oC[ efceuevee eeefnes FeeSue kees,
kejer eeueyeeefpeeeb, mJeie&otle mes eg efkeee,
Deewj nje efoee eeketye ves Gmekees~
Gmeves hegkeeje Deewj efJeveleer keer,
ke=hee kejves kes efuees Gme hej,
mees uees DeeDees legce Gmekeer Deesj,
jKees Yejesmee meoe hejcesMJej hej~
legcnW Deheves hee" he{eves kes efuees,
ceQves veefyeeeW kees yengle mes efoes lejerkes,
efkevleg efieueeo ceW efHej Yeer heehe nQ,
Deewj nQ JeneB JeLe& keer Deveske JemlegSb~
FeeSue ves Dehevee veeMe mJeeb efkeee
cenJehetCe& yeve heehe efkees Sewce ves,
Deewj hetpeves ueie iees Jees yeeue kees,
yeveeves ueies Jees eeBoer mes cete|leeeb,
mees MeerIe ner ve nes peeSbies Jees~
legce ueesie peye efcee ceW ngDee kejles Les,
ceQ leYeer mes jne legcneje hejcesMJej enesJee,
Jen ceQ ner ntB efpemeves yeeeee Lee legcekees,
hej legce Yetue iees cegPes, DeefYeceeve nes ieee~
Fmeefuees efkemeer eEmen kes meceeve,
nceuee keBiee ceQ Gve hej,
pewmes efMekeej kees Jees Kee peelee,
jKet otBiee GvnW eerj-Hee[ kej~
hejcesMJej kes keeshe mes FeeSue kees keesF&
veneR yeee mekelee
ns FeeSue, ceQves lesjer j#ee keer Leer,
hej legves cegPemes cegKe cees[ efueee,
DehejeOe efheevee eene Lee Sewce ves,
hej efoee peeesiee Gmes oC[ Gmekee~
Ske DeeBOeer cemLeue mes Deeesieer,
pees megKee [euesieer FeeSue kees,
meye cetueJeeve JemlegSb ues peeesieer,
Deewj Keeueer kej osieer Kepeeves kees~
cegKe Hesje Meescejesve ves hejcesMJej mes,
oC[ Gmes Fmekee efoee peeesiee,
ceejs peeSbies FeeSueer leueJeejeW mes,
Gvekeer mebleeveeW kees Yeer ceeje peeesiee~
280

enesJee keer Deesj ceg[vee
ns FeeSue, lesje heleve ngDee,
hejcesMJej kes efJe heehe efkeee letves,
meese legPes pees keg kejvee nw,
ueew Dee hejcesMJej keer Deesj Deheves~
ken Gmemes, nceejs heehe otj kej,
mJeerkeej kej nceejer yeeleW Deer,
ns enesJee, let ner nceeje hejcesMJej nQ,
mlegefle kejWies Deheves cegKe mes lesjer~
yeee veneR heeesiee nceW DeMMetj,
meJeejer kejWies veneRr nce Iees[eW hej,
hetpeWies vee Deheves yeveees ngS osJelee,
keeeWefke oee kejlee let ner DeveeLeeW hej~
ceQ Deye Gve hej eesefOele veneR ntB,
cege YeeJe mes GvnW esce keBiee~ eesSue
kegcegefoveer kes Hetue mee efKeuesiee FeeSue,
megvoj nes Jen efHej Heues Hetuesiee,
efee ueieWies meyekees FeeSue kes ueesie,
FeeSue efHej cesjs mebj#eCe ceW jnsiee~
FeeSue kees cete|leeeW kes efJe<ee ceW enesJee
keer esleeJeveer
ns Sewce, cegPe enesJee kees,
veneR mejeskeej keesF& Fve cete|leeeW mes,
legcnejer eeLe&veeDeeW kee Gej oslee ntB,
pees keg heeles, legce heeles cegPemes~
Deefvlece mecceefle

enesJee FeeSue kees #ecee kejsiee mecePevee eeefnes yegefceeve Jeefe kees,
efke Gefele nQ enesJee keer ner jenW,
kenlee nw enesJee, cegPes leeiee GvneWves, meppeve Gmeer jerefle mes peerSbies,
hej ceQ GvnW #ecee kej otBiee, Deewj og GvneR mes peeSbies ceejs~

efefeeB HemeueeW kees Kee peeeWieer efefeeW kee Deevee

heletSue kes heg$e eesSue ves,
enesJee mes en mebosMe eehle efkeee,
hete, keee efkemeer ves keYeer,
Ssmeer Ievee kes yeejs ceW megvee~
yeleeDeesies Fmekees legce Deheves yeeeW kees,
Deewj legcnejs yees Deheves yeeeW kees,
legcnejs veeleer-heesles yeleeeWies es yeeleW,
Deheveer Deeves Jeeueer heeref{eeW kees~
keglejleer ngF& efefeeW mes pees yeee,
efYeVeeleer ngF& efefeeW ves Keeee Gmekees,
Gvemes pees yeee, Hegokeleer efefeeW ves Keeee,
Deewj efJeveeMekeejer efefeeW ves, yeekeer yees kees~
281
Dees celeJeeuees, peeiees, G"es Deewj jesDees,
efJeueehe kejes Dees oeKeceOeg heerves JeeueeW,
meceehle nes egkeer nw legcnejer oeKeceOeg,
efceuesiee vee Gmekee mJeeo Deye legcekees~
osKees Dee jns nQ MeefeMeeueer ueesie,
cesjs osMe hej DeeeceCe kejves kees,
Gvekes meeLe efer heer mewefveke,
Dee jns legcnW Hee[ Keeves kees~
e kej peeeWies cesjs yeeieeW mes Debietj,
cesjs Debpeerj kes hes[ ve kej oWies,
e kej peeeWies hes[eW keer eue leke,
Deewj heerueW he[ hes[ metKeves ueieWies~
282
ueesieeW kee efJeueehe
efpemekee heefle ceje, efJeJeen mes henues,
jesDees legce Gme egJeleer kes pewmes,
vee DeJeepe nesiee, vee YeW ceefvoj ceW,
vee oeKeceOeg vee lesue pewletve mes~
ns efkemeeveeW, legce ogKeer nesJees,
ve ngF& Hemeue legcnejs KesleeW keer,
metKe iees meye hes[ Deewj yeieeres,
cej ieeer nw emeVelee ueesieeW keer~
ns eepekeeW, ns Jesoer kes mesJekeeW,
Meeske Jee henvees Deewj efJeueehe kejes,
keeeWefke JeneB DeVe Deewj hese YesW,
e{eeer vee peeeWieer Deye ceefvoj kees~
efefeeW mes Yeeeveke efJeveeMe
ueesieeW kees yelee oes Ssmee mecee Deeesiee,
peye Yeespeve veneR efkeee peeesiee,
pewmes hejcesMJej kee keesF& DeeeceCe nes,
Gme mecee oC[ Fme ekeej Deeesiee~
kejes Fkee cegefKeeeDeeW Deewj ueesieeW kees,
Deewj efJeveleer kejes enesJee hejcesMJej mes,
Oejleer metKeer, veefoeeb Yeer metKe ieeer,
eejeieen yeve iees ceYetefce Deeie mes~
enesJee kee efove pees Deeves kees nw
efmeeesve hej vejeEmeiee Hetbkees,
cesjs heefJe$e heJe&le hej esleeJeveer oes,
Jees meYeer pees Oejleer hej jnles,
Yee mes legce GvnW kehekehee oes~
Dee jne nw enesJee kee efJeMes<e efove,
Jen efove keeuee, Goemeer Yeje nesiee,
Yeesj keer henueer efkejCe kes meeLe,
hene[ hej mewefvekeeW kee peceeJe[e nesiee~
Deefle efJeMeeue Deewj MeefeMeeueer mesvee,
pewmee keYeer henues osKee vee Lee,
ve ner Yetle ceW ve YeefJe<e ceW,
Ssmee lees henues keYeer Iee vee Lee~
OeOekeleer Deeie pewmes Jen mesvee,
Oejleer kees lenme-venme kej osieer,
Gpe[e ngDee jsefiemleeve nes pewmes,
nesieer Jewmes mesvee kes heers keer Oejleer~
efoKeles nQ Jees Iees[s keer lejn,
oew[les pewmes eg kes Iees[s neW,
veeo kejles hene[ hej e{les jLeeW mee,
ee Yetmes kees ueheW peuee jner neW~
MeefeMeeueer nQ Deewj eg kees lelhej,
meerOes ner Deeies Jees ye{les peeles,
keeBheles Gvekes meeceves Oejleer Deewj,
metjpe, eeBo Yeer keeues he[ peeles~
enesJee hegkeejlee nw Deheveer mesvee kees,
ceeveleer nw Jen mesvee Gmekeer Dee%ee kees,
ceneve Deewj Yeeeveke nw enesJee kee efJeMes<e efove
jeske veneR mekelee nw keesF& Yeer Gmekees~
enesJee ueesieeW mes yeoueves kees kenlee nw
mevosMe nw en enesJee kee,
hetCe& ceve mes cesjs heeme ueew DeeDees,
kece& efkees nw yegjs legceves,
efvejenej jnes, efJeueehe kejes, Meeske ceveeDees~
Jee veneR, legce ceve kees Hee[es,
ueew kej peeDees hejcesMJej kes heeme,
Jen oeeuet Deewj keCeehetCe& nw,
es[eW vee legce keYeer Gmekeer Deeme~
veneR kejlee Jen peuoer mes eesOe,
nes mekelee nw Jen efheIeue peees,
mecYeJe nw pees meesee nes Gmeves,
ceve Gmekee Gmemes yeoue peees~
283
mecYeJe nw efke legcnejs efuees,
yeKMe os Jen keesF& Jejoeve,
efHej legce Deheves hejcesMJej enesJee kee,
YeW e{ekej kej heeDeeWies mecceeve~
enesJee mes eeLe&vee kejes
vejeEmeiee HetBke yegueeJee oes ueesieeW kees,
yet{s, yees, meye kees Ske$e kejes,
ns eepekeeW Deewj enesJee kes oemeeW,
DeeBieve Deewj Jesoer kes yeere yegnej kejes~
kenveer eeefnes es yeeleW legce meyekees,
keCee keer legcnejs ueesieeW hej enesJee ves,
kejes ve Ssmee, ve Ssmee DeJemej oes,
meeLe ntB ceQ FeeSue kes ueesieeW kes~
keneB nw legcneje hejcesMJej ueesie ueies kenves~
enes J ee leg c nW leg c nejer Oejleer Jeeheme
ef o ueJeees i ee
oee Deeeer enesJee kees DeheveeW hej,
kene, legcnW Devve Fleeefo efceuesiee,
Deye Deewj DeefOeke peeefleeeW kes yeere,
legcekees ueefppele nesvee ve he[siee~
Gve ueesieeW kees legcnejer Oejleer,
es[ves kes efuees efJeJeMe keBiee,
metKeer Deewj Gpe[er Oejleer hej,
ceQ Deye Gve ueesieeW kees YespetBiee~
Oejleer kees efHej veee yeveeee peeesiee
ns Oejleer, let YeeYeerle cele nes,
emeVe nes, Deevevo mes Yej pee,
Heuesieer, Hetuesieer efHej mes let,
ye[e keece kejves kees nw enesJee~
Dees cewoeveer heMegDees, legce Yee leeiees,
legcnW Yejhetj Deye Ieeme efceuesieer,
Debpeerj kes hes[, Debietj keer yeWues,
meye Yejhetj Heue efoee kejWieer~
ns efmeeesve kes ueesieeW, Deevevo ceveeDees,
keeeWefke hejcesMJej legcnejs meeLe Yeuee kejsiee,
pewmes henues Jen efoee kejlee Lee,
Jewmes ner legcnW Deye Jen Je<ee& osiee~
cegPe enesJee ves Deheveer meMee mesvee,
Yespeer Leer legce ueesieeW kes efJejesOe ceW,
Kee ieeer Leer legcnejer HemeueW efefeeB,
hej Gmekeer Yejheeeer Deye keBiee ceQ~
iegCeieeve kejesies enesJee kes veece kee,
keer Gmeves legcnejs efuees DeodYegle yeeleW,
ueefppele vee neWies Deye cesjs ueesie keYeer,
meYeer ueesieeW hej Deheveer Deelcee G[Wueves
keer enesJee keer eefle%ee
Fmekes yeeo ceQ Deheveer Deelcee,
legce meye ueesieeW hej G[WuetBiee,
YeefJe<eJeeCeer kejWies legcnejs heg$e-hegef$eeeb,
efoJe mJehve yet{eW kees otBiee~
Oejleer hej Deewj DeekeeMe ceW ceQ,
DeodYegle efevneW kees eke keiee,
metjpe Deewj eeBo yeoue peeeWies,
veYe ceW, Deeie Deewj OegDeeb keBiee~
ceneve Deewj Yeeeveke efove enesJee kee,
peye Deeesiee leye Jees ner yeesiee,
uesiee pees Jeefe enesJee kee veece,
Jees ner meye Gmemes gkeeje heeesiee~
efmeeesve kes hene[ Deewj eMeuesce ceW,
Jes ueesie yemeWies, pees yeeees iees nQ,
Gve ueesieeW ceW yeme Jees ner neWies,
pees enesJee kes eje yegueees iees nQ~
284
entoe kes Me$egDeeW kees enesJee eje oC[
efoes peeves kee Jeeve
leye entoe Deewj eMeuesce cege kejekej,
ceQ osMe efvekeeues mes Jeeheme ues DeeTBiee,
Fkee kej enesMeeheele keer lejeF& ceW,
ceQ meYeer peeefleeeW kee leye veee keBiee~
kej efoee Lee eflelej-efyelej,
cesjs FeeSue kes ueesieeW kees GvneWves,
efJeJeMe efkeee DeewjeW kes yeere jnW,
Fmeefuees Deye oC[ otBiee ceQ GvnW~
cesjer Oejleer kee yeBJeeje efkeee Lee GvneWves,
cesjs ueesieeW kes efuees heeBmes HeWkes,
ue[kes kees yese Ske JesMee Kejeroer,
ue[keer yese [eueer oeKeceOeg kes yeoues~
ns meesj, meeroesve, heefueMleerve kes eosMeeW,
cesjs efuees legce cenlJe veneR jKeles,
uets cesje meesvee, eeBoer Deewj Kepeeves,
Gve meyekee oC[ osves Jeeuee ntB legcnW~
entoe Deewj eMeuesce kes ueesieeW kees,
legceves etveeefveeeW kes neLe yese efoee,
ues iees GvnW Gvekeer Oejleer mes otj,
legceves Gve ueesieeW hej peguce efkeee~
efkevleg ceQ GvnW Jeeheme ueewe ueeTBiee,
oC[ otBiee legcnW legcnejs efkees kee,
legcnejs heg$e-hegef$eee yese otBiee entoe kees,
efHej Deeies efyekeWies Jees, kenlee nw enesJee~
eg keer leweejer kejes
kenes ueesieeW mes leweej jnes eg kees,
Deheves DeewpeejeW mes nefLeeej yevee uees,
Ke[e kej uees, MetjJeerjeW kees peieekej,
meejs eeseDeeW kees Fkee kej uees~ Deeceesme
enesMeeheele keer Ieeer ceW Dee peeDees,
veee keBiee ceQ JeneB meYeer osMeeW kee,
Gme Ieeer ceW yengle-yengle ueesie nQ,
JeneB Deeves Jeeuee nw efove enesJee kee~
iejpesiee enesJee efmeeesve Deewj eMeuesce mes,
Oejleer Deewj DeekeeMe meye keebhe G"siee,
hej Deheves ueesieeW kes efuees hejcesMJej,
megj#ee Deewj MejCe kee mLeeve yevesiee~
peeve peeDeesies cegPes Dehevee hejcesMJe enesJee,
Deheves heefJe$e heJe&le efmeeesve hej yemelee,
eMeuesce yeve peeesiee heefJe$e mLeue,
GmeceW mes neskej efHej hejeee pee veneR mekelee~
entoe kes efuees veee peerJeve kee Jeeve
emleeJevee hejeefpele neWies Deejece kes ueesie,
ceOegj oeKeceOeg heJe&le mes hekesiee Gme efove,
Deeceesme lekeesF& veiej kee Lee ie[sefjee, yevoer yevee GvnW keerj osMe ceW YespetBiee~
metKeer veefoeeB Yej peeSbieer yenles peue mes,
entoe hej Gefppe_een kes Meemeve keeue ceW, heefueefMleeeW kees oC[
Ske HeJJeeje enesJee kes ceefvoj mes Hetsiee,
meereWieer pees efMeeerce keer Ieeer kees peue mes~ FeeSue kes yeejs ceW oMe&ve ngDee Gmes, oC[ otBiee ceQ Deppee kes ueesieeW kees,
FeeSue hej eejesyeece kes Meemeve keeue ceW~ Gvekes eje efkees ieS heeheeW kes efueS,
Keeueer nes peeesiee efcee osMe,
Soesce nes peeesiee Ske Gpee[, Deejece kes efJe oC[ keeeWefke GvneWves hetjs Ske je^ kees heke[e,
entoe kes meeLe efveo&eer yeves Les, Deeceesme ves kene, enesJee efmeeesve ceW, Soesce kees Yespee oeme yeveves kes efueS~
efvejhejeOe ueesieeW kees efoee ceej~ eEmen keer lejn one[ ceejsiee, Deeie ueieeTBiee Deppee keer oerJeej hej,
enesJee keer one[ eMeuesce mes nesieer, ve kejsieer pees Deppee kes efkeueeW kees,
efkevleg entoe ceW yemes jnWies ueesie,
keccexue heJe&le Yeer metKe peeesiee~ DeMeoeso Deewj DeMkeueesve kes jepee ve keBiee,
heeref{eeW leke jnWies ueesie eMeuesce ceW,
kenlee nw enesJee, oefceMke kes ueesieeW kees, Deewj oC[ otBiee ceQ Seesve kes ueesieeW kees~
JeOe efkeee Lee GvneWves cesjs ueesieeW kee,
Fmeefuees efveefMele ner oC[ otBiee ceQ GvnW~ Gvekes DehejeOeeW kee oC[ DeJeMe otBiee, HevetefMeee kees oC[
keeeWekf e DeewpeejeW mes GvneWves heere efieueeo kees, meesj ves Yeer efkeee Deppee pewmee ner,
mees npeeSue kes Iej (efmeefjee) Deeie ueiee otiB ee~ efveMee ner ceQ GvnW oC[ otBiee,
DeeJesve keer Ieeer ceW eEmenemevee{ Jeefe kees, Yetue iees FeeSefueeeW kes meeLe keer Jeeee,
Deewj Soesce kes jepee kees ve keBiee, meesj keer TBeer ceerveejs peuee otBiee~
285 286
SoesefceeeW kees oC[
Soesce ves Deheves YeeF& FeeSue kee,
heere efkeee ueskej leueJeej,
otBiee ceQ oC[ GvnW efveMee ner,
Deewj lesceeve ceW ceQ ueieeTBiee Deeie~
DecceesveefeeW kees oC[
ceej [euee efieueeo ceW ieYe&Jeleer efeeeW kees,
efveMee ner DecceesefveeeW kees ceQ oC[ otBiee,
ueieeTBiee jyyee keer oerJeej hej Deeie,
Gvekes TBeW efkeueeW kees ve kej otBiee~
eg kes efove en Deeie ueiesieer,
peye letHeeveer DeeBefOeeeB eue jner neWieer,
leye jepee Deewj ecegKe heke[s peeSies,
ues peees peeSbies Jees yeveekej yevoer~
ceeesDeeye kees oC[
ceesDeeye ves Soesce kes jepee keer,
nefeeW kees peueekej etvee yeveeee,
Deeie ueieeTBiee Deewj ceej [euetBiee,
ceesDeeye kes jepee Deewj cegefKeee~
entoe kees oC[
Fvkeej efkeee enesJee kes DeeosMeeW mes,
Pet" hej efJeMJeeme efkeee Gvekes hetJe&peeW ves,
es[ efoee hejcesMJej kee DevegmejCe kejvee,
Fmeefuees entoe kes efkeues peueeTBiee Deeie ceW~
FeeSue kees oC[
eeboer kes evo gke[eW kes efuees, efkevleg yelee oslee veefyeeeW kees henues,
yesee Des Deewj Yeesues-Yeeues ueesieeW kees,
meleeee iejeryeeW kees lejn-lejn mes,
DeheefJe$e efkeee cesjs heefJe$e veece kees~
Jen ceQ ner Lee pees FeeSefueeeW kees,
efcee osMe mes efvekeeue kej ueeee,
ceYetefce ceW jns eeueerme yejme leke,
SceesefveeeW keer Yetefce hej keypee kejJeeee~
yeveeee legcnejs keg heg$eeW kees veyeer,
veepeerj yeveeee egJekeeW ceW mes keg kees,
efkevleg oeKeceOeg efheueeF& legceves veepeerjeW kees,
YeefJe<eJeeCeer kejves mes jeskee veefyeeeW kees~
Yeejer yeesPe keer lejn nes legce,
ceQ iee[er mee pees Pegkeer yeesPe mes,
oC[ otBiee Deye ceQ FeeSefueeeW kees,
yee vee heeesiee keesF& Jeefe cegPemes~
FeeSue kees esleeJeveer
FeeSue kes ueesieeW, en mevosMe megvees,
efJeMes<e he mes ceQves egvee legcnW,
efkevleg legce cesjs efJe nes iees,
Dele: heeheeW kee oC[ otBiee ceQ legcnW~
FeeSue kees oC[ osves kee keejCe
oes Jeefe veneR eue mekeles meeLe,
peye leke Jees keesF& Jeeee ve kejW,
iejpelee veneR keesF& eEmen leye leke,
peye leke Jees Dehevee efMekeej ve kejs~
peye leke keesF& egiiee ve nes,
keesF& efeef[ee peeue ceW veneR HeBmeleer,
Yespee nes peye Gmes enesJee ves,
keesF& efJeheefe leye ner nw he[leer~
kej mekelee keg Yeer kejves kee,
efveMee, cesje mJeeceer enesJee,
Jees Deheveer efheer ngF& eespevee~
YeeYeerle neWies ueesie Deiej,
eefo keneR keesF& eEmen one[siee,
kensiee eefo enesJee keg Gmemes,
lees Jen YeefJe<eJeee YeefJe<eJeeCeer kejsiee~
287
DeMeoeso Deewj efcee kes TBes efkeuees hej,
peeDees, Gme mevosMe keer kejes Iees<eCee,
Meescejesve kes heJe&le hej pee osKees,
ye[er ie[ye[ legce heeDeesies JeneB~
keeeWefke ueesie veneR peeveles efke,
kewmes jne peelee nw "erke,
Jes ueesieeW kes eefle etj Les,
ues uesles Les Jes Gvekeer eerpe~
efheeles Les GvnW Deheves TBeW efkeueeW ceW,
Gvekes Kepeeves YejW nQ Gve eerpeeW mes,
Dele: enesJee kenlee nw, Ske Me$eg Deekej,
ues uesiee Jees Jes meye eerpeW legcemes~
kenlee nw enesJee, efkemeer eEmen mes,
peye Jen efkemeer cesceves hej Pehelee,
lees ie[sefjee Gme cesceves kee kesJeue,
keesF& efnmmee ner yeme yeee mekelee~
"erke Fmeer lejn FeeSue kes Yeer,
yeeees vee pee mekeWies DeefOeke ueesie, ceej [euee legcnejer HemeueeW kees,
efyeewves kee keesvee ee eewkeer kee heeee,
yeme yeee heeSbies meeceeefjee kes ueesie~
kenlee nw meJe&MeefeMeeueer hejcesMJej enesJee,
eeketye kes heefjJeej kees oer esleeJeveer,
GvnW oC[ otBiee Gvekes heeheeW kes efuees,
ve keBiee yeslesue keer Jesoer kees Yeer~
Deevevoefee eer
Meescejesve kes heJe&le keer yeeMeeve keer ieeeeW,
legce iejerye ueesieeW kees ees hengBeeleer nes,
oeKeceOeg ueeDees nceejs heerves kes efuees,
Deheves heefleeeW mes legce en kenleer nes~
Jeeve efoee cegPes cesjs mJeeceer enesJee ves,
Gmeves Deheveer heefJe$elee kes veece eefle%ee keer,
keneB efke legce hej DeeSieer efJeheefeeeb,
keeBeW ceW HeBmee legcnW yevee ueWies yevoer~
ues peeSieW legcnejs yeeeW kees Jes,
nes peeSiee ve legcneje veiej Yeer,
peeDeesieer oerJeejeW kes soeW mes yeenj,
Kego kees MeJeeW kes {sj hej HeWkeesieer~
kenlee nw enesJee, yeslesue peeDees, heehe kejes,
efieueieeue peeDees leLee Deewj DeefOeke heehe kejes,
eele:keeue kejes Deheveer yeefueeeW keer YeW,
pees hemevo nes legcekees legce Jener kejes~
Deheves heeme yegueeves kes efuees legcnW,
ceQves keF& lejn mes eeeme efkees,
erve efueee ceQves legcemes legcneje Yeespeve,
efkevleg legce cesjs heeme veneR ueews~
Je<ee& yevo keer Hemeue hekeves mes henues,
efpememes Hemeue keesF& nesves vee heees,
keneR Je<ee&, keneRr metKee efkeee ceQves,
efHej Yeer legce cesjs heeme veneR Deees~
ceQves ieceea Deewj yeerceejer mes,
Kee ieeer efefeeb legcnejs hes[,
uesefkeve heeme vee DeeS legce cesjs~
pewmes Yespeer Leer efcee ceW ceQves,
Jewmes ner legcnejs efJe ceneceeefjeeb ueeeer,
ceejs egJeke, legcnejs Iees[s ues efuees,
efHej Yeer legcnW megOe vee Deeeer~
pewmes efkeee meoesce Deewj Deceesje kees,
ceQves legcnW Jewmes ner ve efkeee,
legce Deeie mes KeeReer ueke[er mes Les,
vee Deees uesves hej cesjer meneelee~
Dele: legcnejs meeLe ceQ en keBiee,
cegPemes efceueves kee Dee ieee DeJemej,
hewoe efkeee meyekees ceQ meyekee ceeefueke,
ceQ ntB enesJee, mesveeDeeW kee hejcesMJej~
288
FeeSue kes efuees Meeske mevosMe
en Meeske mevosMe legcnejs efuees FeeSue,
efiej ieF& nw FeeSue keer kegceejer,
Deye Jen keYeer Yeer G"sieer veneR,
es[ oer ieF& Oetefue ceW yeseejer~
kenlee nw enesJee, npeejeW mewefvekeeW kes meeLe,
peeves Jeeuee DeefOekeejer meew kes meeLe ueewsiee,
meew kes meeLe veiej es[ves Jeeuee DeefOekeejer,
kesJeue ome mewefvekeeW kes meeLe ueewsiee~
enesJee FeeSue kees Deheves heeme ueewves
kes efuees eeslmeeefnle kejlee nw
kenlee nw enesJee, FeeSefueeeW mes,
cesjer Keespe kejes Deewj peerefJele jnes,
yeslesue vee peeDees, efieueieeue ve peeDees,
keneR vee peeDees, eneR hej jnes~
eefo ve peeDeeWies enesJee kes eneB,
les etmegHe kes Iej Deeie ueiesieer,
jeske mekesiee ve yeslesue ceW keesF&,
Gmekes heefjJeej kees ve kej osieer~
peevee eeefnes enesJee kes heeme legcnW,
efpemeves keeheefeee Deewj ce=ieefMeje yeveeee,
efove-jele kejlee Jees, peue yejmeelee,
Gmekee veece nw hejcesMJej enesJee~
FeeSefueeeW eje efkees iees yegjs keece
en legcnejs efuees yengle yegje nesiee,
legceves DeeF& kees ke[Jeen ceW yeouee,
ceej [euee legceves Deewefele kees,
Deewj Gmes Oetefue ceW efceuee [euee~
veyeer yeesueles nQ yegjs keeceeW kes efJe,
efkevleg legce kejles nes Ie=Cee Gvemes,
iejeryeeW mes Jemetueles nes Devegefele kej,
Deheves efuees cenue yeveeles nes Gmemes~
efkevleg pees megvoj cenue yeveees legceves,
legce Gve cenueeW ceW veneR jnesies,
yeveees pees legceves Debietj kes Kesle,
legce Gvekeer oeKeceOeg kees veneR heerDeesies~
keeeWefke ceQ peevelee ntB legcnejs heehe,
mee ner yegjs keece efkees nw legceves,
Gefele kejves JeeueeW kees ees hengBeeF&,
Ietme ueskej Deveee efkeee nw legceves~
kenles nes efke hejcesMJej nceejs meeLe nw,
Dele: Des keece kejes, yegjs veneR,
leye legce peerefJele jnesies, Deewj
legcnejs meeLe nesiee enesJee mee ceW ner~
yegjeF& mes Ie=Cee, DeeF& mes esce,
veeeeueeeW ceW veee Jeeheme ueeDees,
leye mebYeJe nw meJe&Meefeceeve hejcesMJej,
etmegHe kes yees ueesieeW hej oeeueg nes~
ye[s Meeske kee mecee Dee jne nw
Fmeefuees ken jne nQ cesje mJeeceer enesJee,
meYeer mLeeveeW hej ueesieeW kee ove nesiee,
osKevee eenles keg veee kee efJeMes<e efove,
pees legcnejs efuees DevOekeejcee nesiee~
neWies legce efkemeer Ssmes Jeefe kes meceeve,
pees eEmen mes yeee, jer ves heke[e,
jer mes yee pees Iej ceW Iegmee,
neLe jKeles ner Gmes meeBhe ves [mee~
enes J ee FeeSef u eeeW keer DejeOevee
DemJeerkeej kej jne nw~
kejlee ntB Ie=Cee ceQ legcnejs heefJe$e efove mes,
legcnejer Oeee|ceke meYeeDeeW kee Deevevo veneR uetiB ee,
mJeerkeej veneR keBiee legcnejer YeW keer yeefueeeb,
ve ner legcnejs ieerle-mebieerle kees megvetBiee~
289
veoer keer lejn meejs osMe ceW,
yenves oes legce veee kees,
meefjlee keer Oeeje keer lejn legce,
yenves oes meoe DeeF& kees~
eeueerme Je<e& leke ceYetefce ceW,
legceves cegPes yeefue Deewj YeW e{eF&,
mekekegLe Deewj kewJeve osJelee keer cete|leee,
legceves Deheves efuees mJeeb yeveeF&~
Dele: yevoer yeveekej legce ueesieeW kees ceQ,
hengBeeTBiee oefceMke veiej kes yeenj,
kenlee nw en meye enesJee,
efpemekee veece nw meJe&Meefeceeve hejcesMJej~
FeeSue mes Dee mecee ues efueee
peeSiee
efmeeesve kes legce ueesieeW ceW mes,
nw keg kee peerJeve yengle Deejece kee,
meeceeefjee heJe&le kes keg ueesie,
DevegYeJe kejles nQ megjef#ele nesves kee~
efkevleg legce hej DeeSbieer efJeheefeeeb,
legce nes meJeexece veiejeW kes mecceeefvele ueesie,
heeme Deeles nQ legce ueesieeW kes,
veee heeves kes efuees FeeSue kes ueesie~
peeDees keueves, nceele Deewj iele kees osKees,
keee legce Fve jepeeW mes Des nes,
kej jns nes legce ueesie Jen keece,
eEnmee kes Meemeve kees meceerhe uee jns nes~
efkevleg efJeueemeer yeve iees nes legce,
megvoj mespeeW hej meesles nes,
kejles nes Deejece Deheves efyeewveeW hej,
veJepeele heMegDeeW kees Keeles nes~
kej jns pees efJeewveeW hej Deejece,
Gvekee Dee mecee meceehle nesiee,
yevoer yevee ues peeee peeSiee efJeosMe,
kenlee nw en cesje mJeeceer enesJee~
Lees[s mes FeeSueer peerefJele yeeWies
Gme mecee peerefJele pees yeeWies ueesie,
Jees ce=leg kes Yee mes keeBhesies,
ess-ess Iej ee efJeMeeue cenue,
meye gke[s-gke[s kej efoes peeSbies~
Gue-heue osles nes legce nj eerpe,
yegjeF& ceQ yeoueles DeeF& Deewj veee kees,
Fleje kej kenles nes legce Deheves hej,
peerlee nw nceves Deheveer Meefe mes kejvewce kees~
efkevleg FeeSue, ceQ legcnejs efJe,
YespetBiee Ske Ssmes je^ kees,
uesyees-nceele mes Dejeyee veeues leke,
[eueWies efJeheefe ceW pees legcekees~
oMe&ve ceW efefeeb
enesJee ves cegPes en efoKeeee,
efer oueeW keer jevee keer Gmeves,
otmejer Hemeue Gieeves kes mecee,
Kee [eueer meejer Ieeme efefeeW ves~
leye kejer eeLe&vee ceQves enesJee mes,
kene Gmes eeketye yee veneR mekelee,
#ecee kej nceW, Dehevee efJeeej yeoue,
Ssmee veneR nesiee leye yeesuee enesJee~
oMe&ve ceW Deeie
efHej Gmeves cegPes Deeie efoKeueeF&,
pees meye mJeene kejves kees Leer,
enesJee ves efHej yeouee efJeeej,
peye eeLe&vee ceQves enesJee mes keer~
290
oMe&ve ceW meengue
enesJee ves cegPes Ske oMe&ve efoKeeee,
Ske oerJeej kes menejs enesJee Ke[e Lee,
Ske meengue Lee enesJee kes neLe ceW,
efpememes oerJeej kees Jen meerOeer efkees Lee~
hete enesJee ves, Deeceesme keee osKeles nes,
lees ceQves kene, meengue lesjs neLe ceW,
enesJee yeesuee ceQ meengue kee eeesie keBiee,
Deewj otj keBiee FeeSue kee s{eheve ceQ~
yegjs YeeieeW kees ceQ kee HesketBiee,
Fmeneke kes Ge mLeeve ve keBiee,
heefJe$e mLeeve kej otBiee eeve kee {sj,
eejesyeece kes heefjJeej kees ceej [euetBiee~
Decemeen Deeceesme kees YeefJe<eJeeCeer
kejves mes jeskeves kee eelve kejlee nw
leye Decemeen ves Yespee mevosMe,
FeeSue kes jepee eejesyeece kees,
Deeceesme je jne nw <e[eb$e,
Ye[kee jne nw FeeSefueeeW kees~
Deeceesme mes Yeer kene Decemeen ves,
legce entoe peeDees Deewj JeneR KeeDees,
en heefJe$e mLeeve nw FeeSue kee ceefvoj,
legce Fme yeslesue mes otj eues peeDees~
yeesuee Deeceesme, ceQ hesMesJej veyeer veneR ntB,
ve ner ntB ceQ veyeer heefjJeej kee,
ceQ ie[sefjee Lee, ejelee Lee ceQ Yes[s,
YeefJe<eJeeCeer kejves kees enesJee ves kene~
Fmeefuees megvees, enesJee kee mevosMe,
legcnejer helveer veiej ceW JesMee yevesieer,
cejWies leueJeej mes legcnejs heg$e-hegef$eeeb,
Deewj legcnejer ce=leg efJeosMe ceW nesieer~
oMe&ve ceW hekes Heue
enesJee ves cegPes oMe&ve ceW efoKeeee,
eer<ce kes HeueeW keer Ske eskejer,
kene, FeeSefueeeW kee Devle Dee ieee,
veneR kej mekelee ceQ heeheeW keer DeveosKeer~
cesjs mJeeceer enesJee ves kene en,
ceefvoj kes ieerle Meeske ieerle yeveWies,
ues peeSbies meVeeW ceW ueesie MeJeeW kees,
meye peien MeJeeW kes {sj ueieWies~
FeeSue kes Jeeheejer kesJeue Oeve yeveeves efiejeDees mlecYeeW kees ueesieeW kes efmej hej,
ceW ueies jnvee eenles nQ
kegeueles nes legce Demenee ueesieeW kees,
eenles nes iejeryeeW kees ve kej osvee,
nj Jee yee peesnles nes legce JeeheeefjeeW,
eenles nes yeme ueesieeW kees "ievee~
Jeeheme veneR kej mekeles peye $e+Ce iejerye, Deewj Jen eosMe efheIeue peeSiee,
lees oeme yevee kej Kejerovee eneles nes GvnW,
eeketye ieJe& veece mes leye enesJee ves, Deheves ce=lekeeW kes efuees jesSiee~
kejer eefle%ee #ecee ve kejves keer GvnW~
keeBhe peeSiee hetje osMe Fme keejCe,
nj efveJeemeer ce=lekeeW kes efuees jesSiee,
Demle nes peeesiee metjpe efove ceW,
meye peien Meeske e peeSiee~
hejcesMJej kes mebmeej kes efuees Yeebkej
YetKecejer hetCe& YeefJe<e
enesJee kenlee nw, Jees efove meceerhe nw,
peye ueeTBiee YetKecejer ceQ osMe ceW,
jeser Deewj heeveer kes YetKes veneR neWies,
YetKes neWies enesJee kes Jeeve kes~
Gme mecee megvoj egJeke Deewj egJeefleeeb,
yesnesMe nes peeSbies heeme kes keejCe,
eefle%ee keer GvneWves osJeleeDeeW kes veece,
Dele: efveefMele ner nesiee Gvekee heleve~
291
oMe&ve ceW enesJee kee Jesoer kes menejs
Ke[e nesvee
ceQves Deheves mJeeceer enesJee kees,
Jesoer kes menejs Ke[e osKee,
enej kejes, mlecYeeW kes efmejs hej,
hegjer Fceejle keeheWieer, Gmeves kene~
cesjs ueesieeW kes yeere heeheer kenles nQ,
pees yee peees, leueJeej mes ceejes,
keneR eues peeeW, DeekeMe ee heeleeue,
keesF& yee vee mekesiee, efveefMele peevees~
osMe kes ueesieeW kees oC[ ve kejsiee
Iegmee enesJee Gme eosMe kees,
leye Gme osMe kee njske efveJeemeer,
Deheves Thej kes efveJeeme,
DeekeeMe kes ej yeveees enesJee ves,
jKee Dehevee DeekeeMe he=LJeer kes Thej,
meeiej kees meesKe peue yejmeeee Gmeves~
enesJee FeeSue kees ve kejves keer
eefle%ee kejlee nw
legce cesjs efuees heef#eeeW keer lejn nes,
en kenlee nw enesJee FeeSue mes,
GvnW efcee mes, heefueMleer kehleesj mes,
Deewj DejeefceeeW kees efvekeeuee keerj mes~
ef jKelee nw FeeSue hej enesJee,
kenlee nw, FeeSue kees ve kej otBiee,
efkevleg eeketye kes heefjJeej kees ceQ,
hetjer lejn ve nesves veneR otBiee~
oslee ntB DeeosMe GvnW efyeKesj osves kee,
eflelej-efyelej kejkes Deve je^eW ceW,
pewmes Deveepe mes Deueie kej osles,
kebkej-helLej evekej ueveer ceW~
nceejs meeLe keg yegje veneR nesiee,
efkevleg ieuele nQ Jees meYeer ueesie,
leueJeejeW mes GvnW cejvee nesiee~
hejcesMJej jepe keer hegvemLeehevee keer
eefle%ee kejlee nw
oeTo kee [sje efiej ieee nw,
hej efHej Ke[e keBiee ceQ Gmes,
Yej otBiee oerJeejeW kes soeW kees,
ve nes ieeer FceejleW yeveeTBiee efHej mes~
kenlee nw enesJee, Jen mecee Dee jne,
peye meeje Yeespeve yengleeele ceW nesiee,
DeYeer Hemeue ke Yeer veneR heeesieer,
efke pegleeF& kee mecee Dee Ke[e nesiee~
ceQ Deheves ueesieeW FeeSefueeeW kees,
osMe efvekeeues mes Jeeheme ueeTBiee,
Jes yeveebSies ve ngS veiej efHej mes,
Deewj GveceW ceQ GvnW yemeeTBiee~
peceeTBiee ceQ GvnW Gvekeer Yetefce hej,
efHej Jes GKee[s peeSbies veneR,
jnWies meoe Gme osMe ceW Jes,
hejcesMJej enesJee ves es yeeleW keneR~
292

Dees y eeen
Soesce oefC[le nesiee
Deesyeeen kee oMe&ve nw en,
nceW enesJee mes Ske mevosMe efceuee,
Yespee ieee nw je^eW kees otle,
Soesce mes ue[ves eueeW, Gmeves kene~
enesJee Soesce mes kenlee nw
yevee otBiee legcnW meyemes ese je^,
Soesce ueesie legcemes yengle Ie=Cee kejWies,
ues iees legce Deheves DeefYeceeve eje,
legce mJeeb kees yengle ye[e mecePeles~
Soesce veeree efkeee peeSiee
hejcesMJej enesJee kenlee nw en,
eens legce Thej G[es Gkeeye mes,
leejeW kes yeere yevee uees IeeWmeuee,
lees Yeer GleeBiee legcnW veeres JeneB mes~
keesF& eesj ee [eket Yeer keYeer,
meye keg meeLe ceW ues veneR peelee,
Debietj lees[ves Jeeuee Yeer yeeie ceW,
keg ve keg heers es[ ner peelee~
efkevleg ns Soesce! legPemes,
lesje meye keg efve peeesiee,
ueesie {tB{ uesieW efhes Kepeeves,
Deewj GvnW nefLeee efueee peeesiee~
293
legcnejs efce$e oWies OeesKee legcnW,
efJeJeMe kejWies osMe mes peeves kees,
yevee jns eespevee legcnW HeBmeeves keer,
efkevleg peeve veneR heeDeesies legce Gmekees~
enesJee kenlee nw, Gme efove ceQ,
ve keBiee Soesce kes yegefceeveeW kees,
Deewj SmeeJe heJe&le hej mes ceQ,
ve kej otBiee mecePeeoejer kees~
legce Mece& mes ie[ peeDeesies,
nes peeDeeWies ve meowJe kes efuees,
keeeWefke Deheves YeeF& eeketye kes eefle,
legce Fleves DeefOeke etj efvekeues~
meneelee efkees efyevee otj Ke[s jns,
Depeveyeer eeketye kee Kepeevee ues ieS,
emeVe ngS legce entoe kes efJeveeMe hej,
efJeheefe keeue ceW Deheves YeeF& hej nbmes~
Ke[s ngS legce eewjeneW hej,
yee kej peeves JeeueeW kees ceeje,
heke[e legceves peerefJele yeeves JeeueeW kees,
veneR eeefnS Lee legcnW kejvee Ssmee~
meYeer je^eW kee veee nesvee
Dee jne nw enesJee kee efove,
meYeer je^eW hej peuoer ner,
yegje efkeee legceves otmejeW kes meeLe,
legcnejs meeLe Iesieer yegjeF&eeb Jees ner~ Deewj JeneB jepe enesJee kee nesiee~
pewmes ceveeF& Deheveer efJepee keer KegMeer,
Jewmes ner meYeer peeefleeeb oC[ heeSbieer,
ueeshe nes peeesiee Gve peeefleeeW kee,
Deheves efkees kee Jees oC[ heeSbieer~
efkevleg yeesieW keg efmeeesve heJe&le hej,
en cesje heefJe$e mLeeve nesiee,
pees eerpeW Leer Gve ueesieeW keer,
eeketye kee je^ GvnW Jeeheme heeSiee~
peueleer Deeie mee nesiee eeketye heefjJeej,
etmegHe kee je^ peueleer ueheeW mee,
ve kejWies entoe Soesceer ueesieeW kees,
SmeeJe kee je^ nesiee jeKe mee~
jnWies vesieJe kes ueesie SmeeJe heJe&le hej,
lejeFeeW kes ueesie heefueMleer eosMe kees ueWies,
efieueeo eosMe nesiee efyeveeceerve ueesieeW kee,
hejcesMJej kes ueesie Sewce Je Meescejesve ceW jnWies~
Iej es[ves kees efJeJeMe Les FeeSueer,
efkevleg Jes keveeefveeeW kee eosMe ues ueWies,
entoe meheejeo ceW jnves kees efJeJeMe Les,
Jes ueesie vesieJe kes veiej ues ueWies~
SmeeJe heJe&le kes efveJeeefmeeeW hej,
efJepeeer ueesieeW kees Meemeve nesiee,
jnWies efJepeeer ueesie efmeeesve heJe&le hej,
294

hejcesMJej kee yegueeJee Deewj eesvee
kee Yeeievee
kene enesJee ves, eesvee mes,
veerveJes nw Ske ye[e veiej,
megves nQ ceQves kegkece& Gvekes,
Fmeefuees peeDees legce Gme veiej~
peekej kenes JeneB kes ueesieeW kees,
Jes Gve yegjs keceeX kees leeie oW,
hej megvevee veneR eenlee Lee eesvee,
meesee JeneB mes keneR Yeeie eueW~
mees eesvee euee eeheeW keer Deesj,
leMeeaMe pee jner Ske veewkee ceW e{e,
eenlee Lee Jen leMeeaMe hengBe peees,
enesJee mes peeeW keneR otj euee~
eesvee
Yeeeveke letHeeve
efkevleg enesJee ves letHeeve G"e efoee,
meeiej ceW G"ves ueies Lehes[s,
Flevee eyeue Lee Jen letHeeve,
ueiee veeJe nes peeesieer gke[s-gke[s~
kejves ueies nukee ueesie veeJe kees,
leeefke veeJe kees yeee mekeW Jees,
[j ieS Les ceuueen Yeer yengle,
hegkeejves ueies meye Deheves osJeleeDeeW kees~
eesvee veeJe ceW veeres mees jne Lee,
ecegKe efeeeW ves kene Gmemes,
G", Deheves osJelee mes kej eeLe&vee,
nes mekelee nw Jen lesjer megve ues~
295
en letHeeve keeeW Deeee?
peeveves kes efuees letHeeve kee keejCe,
ueesieeW ves meesee heeBmes HeWkeves kee,
peeve iees Jees eesvee kes keejCe,
letHeeve meceg ceW G" Ke[e ngDee~
hete eesvee mes, Gve ueesieeW ves,
keee efkeee nw letves nceW yelee,
eesvee ves kene ceQ efnyet entoer ntB,
kejlee ntB ceQ enesJee keer Gheemevee~
enesJee Jener hejcesMJej nw efpemeves,
meeiej Deewj Oejleer kees jee,
efHej kene eesvee ves Gvemes,
enesJee mes otj Jen Yeeie jne~
peye helee euee ueesieeW kee Fmekee,
lees Jes yengle DeefOeke [j iees,
keeeW kejer letves en yegjer yeele,
eesvee mes hete Gve ueesieeW ves~
GOej DeeBOeer, letHeeve Deewj uenjW,
eyeue mes Deewj eyeuelej nes iees,
hete ueesieeW ves eesvee mes ner,
GvnW Gmekes meeLe keee kejvee eeefnes~ enesJee, letves ner cesjer hegkeej megveer~
kene eesvee ves, ceQ peevelee ntB,
cesjs ner keejCe Deeee en letHeeve,
mees legce cegPes meceg ceW HeWke oes,
Fmemes Meeble nes peeesiee en letHeeve~
efkevleg ueesie eenles veneR Les,
efke meceg ceW HeWkes eesvee kees, ceQ ienve meeiej ceW Glejlee euee ieee,
mees veeJe kees efkeveejs ueeves kes efuees,
eelve kejves ueies Kesves kee Jees~
efkevleg Jes Jewmee kej veneR heees,
keeeWefke yengle MeefeMeeueer Lee letHeeve,
eyeue mes eyeuelej nesleer pee jner Leer,
DeeBOeer, meeiej keer uenjW Deewj letHeeve~
eesvee kee oC[
mees ueesieeW ves hegkeeje enesJee kees,
Deewj HeWke efoee eesvee kees heeveer ceW,
eeLe&vee kejer efkemeer efvejhejeOe kes JeOe kee,
oes<eer ve "njevee ns enesJee let nceW~
peeWner eesvee kees meceg ceW HeWkee,
letHeeve ke ieee, meceg Meeble nes ieee,
en osKe, [jves ueies ueesie enesJee mes,
efoue ceW enesJee kee mecceeve ye{ ieee~
eesvee peye peekej efieje meceg ceW,
Gmes efveieueves enesJee ves ceueer Yespeer,
leerve efove Deewj leerve jele eesvee keer,
Gme ceueer kes hes ceW efvekeueer~
eesvee peye ceueer kes hes ceW Lee,
lees Gmeves enesJee mes kejer efJeveleer,
peye-peye cegPe hej efJeheefe DeeF&,
peye ceQ meeiej ceW [tye jne Lee,
cesjs eejeW lejHe heeveer ner heeveer Lee,
ceQves meesee ceQ Deye cejves Jeeuee ntB,
yeme lesjer ner Deesj efvenejves kees Lee~
heeveer ves cesje cegKe yevo kej efoee,
efMeJeeue efuehe iees efmej kes eejes Deesj,
ceQ meeiej keer leuener ceW pee he[e~
296
cegPes ueiee Fme yevoerie=n kes yeere,
pe[ iees nw cegPe hej leeues,
efkevleg ns cesjs hejcesMJej enesJee letves,
efvekeeue efueee cegPes Gme keye mes~
peye ceQ cete|le nes jne Lee,
leye ceQves enesJee kee mcejCe efkeee,
ns enesJee, cesjer eeLe&vee megveer letves,
cete|leeeW ves efkemeer kees meneje vee efoee~
cegefe lees yeme Deeleer enesJee mes,
ns enesJee, ceQ lesjs iegCe ieeTBiee,
OeveJeeo keBiee, lesjer ceVeleW ceevetBiee,
Deewj Deheveer ceVeleeW kees hetje keBiee~
efJeveleer megveer enesJee ves eesvee keer,
Deewj enesJee ves ceueer mes kene,
Gmeves eesvee kees metKeer Oejleer hej,
ues pee kej hes mes Gieue efoee~
hejcesMJej kee yegueeJee Deewj eesvee kee
Dee%eeheeueve
Fmekes yeeo kene enesJee ves,
let veerveJes kes ye[s veiej ceW pee,
Deewj pees ceQ letPes yeleelee ntB,
efMe#ee os Gvekeer peekej JeneB~
mees enesJee keer Dee%ee kees ceevekej,
veerveJes veiej kees eue efoee eesvee,
Flevee efJeMeeue Lee Jen veiej efke,
leerve efove Gmekes efuees he[e euevee~
meejs efove veiej ceW eueves kes yeeo,
ueesieeW kees GheosMe osvee Meg efkeee Gmeves,
eeueerme efove yeeo veiej leyeen nes peeesiee,
veiej kes ueesieeW kees yeleeee eesvee ves~
hejcesMJej keer Deesj mes efceues mevosMe hej, euee ieee eesvee veiej kes yeenj, metjpe peye Thej e{e DeekeeMe ceW,
veerveJes kes ueesieeW ves efJeMJeeme efkeee, JeneB Deheves efuees Ske he[eJe yevee efueee, eesvee kees leheeee iece& nJee ves,
keg mecee kes efuees Keevee es[ kej, peesnves ueiee yee JeneB yew"s-yew"s, efveye&ue nes Gmeves hegkeeje enesJee kees,
Deheves heeheeW kees efJeeejves kee efveCe&e efueee~ osKeW Ielee nw Gme veiej kes meeLe keee~
Fmemes yesnlej cegPes os let cejves~
jW[ kee heewOee Deewj keer[e
megveer veerveJes kes jepee ves es yeeleW, yeesuee enesJee, Ske heewOes kes efuees,
Gmeves Yeer yegjs keeceeW kee Meeske ceveeee, GOej enesJee ves Ske heewOee ueieeee, pees Kego ner Giee Deewj metKe ieee,
jepemeer Jee ne MeeskeJee OeejCe kej, jeleeW jele pees ye[e nes ieee, keee lesje eesOe kejvee Gefele nw,
jW[ kee heewOee Jen Flevee ye{e,
jepee ves Ske efJeMes<e mevosMe efueKeJeeee~ keeeW Flevee let og:Keer nes ieee~
lespeer mes Jen eesvee hej e ieee~
Iees<eCee kejJeeeer Gmeves meejs veiej ceW, let Jeekegue nes mekelee Deiej Fmekes efuees,
Meerleue eee Gme heewOeW keer heekej,
meye ceveg<e Deewj heMeg YetKes jnWies, KegMe Lee eesvee, Gmes Deejece efceuee, lees keee Devegefele nw en cegPekees,
e OeejCe kejWies meye ueesie Deewj, hej enesJee ves Ske keer[e Yespee, yengle ueesie Deewj heMeg nw veerveJeW ceW,
TBeW mJej ceW hejcesMJej kees YepeWies~ efpemeves Gme heewOes kees Kee efueee~ keeeW keCee vee oMee&T ceQ Gvekees~
es[ oW meye yegjs keceeX kees,
nes mekelee nw hejcesMJej Fjeoe yeoue os,
heefjJele&ve kej os Deheveer eespevee ceW,
nceW oC[ osves kee efJeeej es[ os~
efkeee pees GvneWves, hejcesMJej ves osKee,
mees Gmeves Dehevee ceve yeoue efoee,
efkeee vee Deheveer eespevee kes Devegmeej,
oC[ osves kee efJeeej es[ efoee~
hejcesMJej keer keCee mes eesvee eesefOele
emeVe veneR Lee eesvee Fme yeele hej,
efke veerveJeW kees yeee efueee hejcesMJej ves,
ceQ peevelee Lee let Ssmee ner kejsiee,
eesefOele nes hejcesMJej mes kene Gmeves~
ceQ peevelee Lee let oeeuet hejcesMJej nQ,
keCee kej, oC[ veneR osvee eenlee,
yesnlej nw Deye let cegPes ceej [eue,
ns enesJee, ceQ legPemes yeme eneR ceeBielee~
297 298
 ceerkee
Meescejesve Deewj FeeSue kees oC[ efoee
peees i ee
eesleece, Deenepe Deewj efnpeefkeeen,
Les es peye entoe kes jepee,
Gme keeue ceW ceerkee kees leye,
enesJee kee en mevosMe efceuee~
Meescejesve Deewj eMeuesce kes yeejs ceW,
ceesjsMesleer kes ceerkee ves oMe&ve osKe kene,
kene Gmeves legcnejs efJejesOe ceW enesJee,
Fme heefJe$e ceefvoj mes peeesiee euee~
osKees enesJee Deheves mLeeve mes,
efvekeue kej yeenj Jen pee jne,
Tbes mLeeveeW hej eueves kes efuees,
Glej kej veeres Jen Dee jne~
efheIeue peeeWies hene[ Gmekes heeBJe leues,
Deewj IeeefeeB Yeer ejceje peeeWieer,
keeeWefke FeeSefueeeW ves heehe efkeee nw,
Fmeefuees GvnW en mepee oer peeesieer~
eeketye mes efkemeves heehe ceeveves mes,
cevee kejJeeee, Jen lees Meescejesve nw,
entoe ceW Deewj keewve TBee mLeeve,
Jen mLeeve lees eMeuesce nw~
Keeueer cewoeve kes KeC[njeW kee,
{sj yeveeTBiee ceQ Meescejesve kees,
GKee[ HesketBiee helLejeW kees Ieeer ceW,
yeyee&o kej otBiee ceQ Gmekeer veerJeeW kees~
299
lees[er peeSbieer meejer cete|leeeb gke[eW ceW,
Yemce nesiee Deeie ceW meeje Oeve,
eueer peeSbieer eerpeW Gvekes heeme,
cesjs eefle mees veneR nQ efpevekes ceve~
ceerkee kee ceneve og:Ke
ceQ Fme DeemeVe efJeveeMe kes keejCe,
Jeekegue ntBiee Deewj nee-nee keBiee,
henvetBiee vee petles, efveJee jntBiee,
Meglegceg&ie pewmes ceQ efJeueehe keBiee~
Yej veneR mekelee Meescejesve kee IeeJe,
Gmekee heehe entoe leke Hewuee,
cesjs ueesieeW kes veiej ej leke,
yeefuke en lees eMeuesce leke Hewuee~
ueesieeW keer yegjer eespeveeSb
pees ueesie heehehetCe& eespeveeSb yeveeles nQ,
efJeheefeeeb efiejWieer Ssmes Gve ueesieeW hej,
jeles jnles nQ jeleeW ceW <e[eb$e,
eueves ueieles heew Heles ner Gve hej~
pees GvnW eeefnS ues uesles nQ,
Iej nes eens Kesle nes Jees,
nj efkemeer Jeefe kees uevee eenles nQ, Deewj Jen Gmekee veyeer yeve peees~
erve uesvee eenles nQ meye Gvemes Jees~
ueesieeW kees oC[ osves keer enesJee keer neB, ns eeketye kes ueesieeW,
eespeveeSb
kenlee nw enesJee, Fmeefuees Fme heefjJeej hej,
efJeheefeeeb {eves keer ceQ eespevee je jne,
keeeWefke en Ske yegje mecee nesiee,
kej veneR heeDeesies legce Deheveer megj#ee~
Gme mecee ueesie nBmeer G[eSbies lesjer,
keCee ieerle ieeeWies Deewj Jes kenWies,
nceejer Oejleer erve os oer DeewjeW kees,
heeBmes HeWke Gmes Deye ceehe ve mekeWies~
ceerkee kees GheosMe osves kees cevee kejvee
kenles nQ ueesie, nceW GheosMe cele os,
nesiee vee keg Yeer nceeje yegje,
efkevleg legcnejs efkees keeceeW kes keejCe,
ns eeketye, enesJee legcemes eesefOele nes jne~
hejcesMJej kes ueesie hejcesMJej kes Me$eg nes
iees
efkevleg Deye cesjs ner ueesie,
nes iees nQ Jees Me$eg cesjs,
mecePeles nQ pees Kego kees megjef#ele,
erve uesles nes legce Gvemes JemlegSb~
cesjs ueesieeW keer efeeeW kees legceves,
efJeJeMe efkeee Iej mes efvekeue peeves kees,
erve efueee Gvekes vevnW yeeeW mes,
meoe-meoe kes efuees cesjer ceefncee kees~
mecYeJe nw keesF& Pet"e veyeer Deees,
Pet" yeesues Deewj Jen Ssmes kens,
nesieer yengle oeKeceOeg Deewj ceefoje,
enesJee Deheves ueesieeW kees Ske$e kejsiee
ceQ legce meyekees ner Fkee keBiee,
pewmes keer peeleer nQ Yes[s yee[s ceW,
Jewmes ner ceQ Gvekees Ske$e keBiee~
GYejsiee GveceW mes keesF& Ske cegefeoelee,
yevOeve lees[ Deeesiee ueesieeW kes meeceves,
ueesie cege nes es[ efvekeueWies veiej mes,
Gvekee jepee Gvekee enesJee euesiee meeceves~
300
FeeSue kes cegefKeee yegjeF& kes DehejeOeer
nQ
efHej ceQves kene, ns eeketye kes cegefKeeeDeeW,
megvees ns FeeSue kes epee MeemekeeW,
legcnW peevevee eeefnes veee keee neslee nw,
efkevleg Ie=Cee nw veskeer mes legcekees~
Gleej uesles nes legce ueesieeW keer KeeueW,
Deewj Gvekeer nefee lees[ jns nes,
neb[er ceW ceebme e{evee nes pewmes,
Gvekeer nefeeW mes ceebme veese jns nes~
legce enesJee mes efJeveleer kejesies,
efkevleg Jen Gej veneR osiee legcnW,
enesJee Dehevee cegKe gheeesiee legcemes,
keeeWefke kece& efkees nQ yegjs legceves~
Pet"s veyeer
Pet"s veyeer enesJee kes ueesieeW kees,
efmeKeueeles nQ peerJeve keer Guer jerefle,
Gve Pet"s veefyeeeW kes efJe<ee ceW,
enesJee keer nw en mecceefle~
eefo osles ueesie FvnW Keeves kees,
lees kenles es, legcnejs mebie Meeefvle nes,
efkevleg ueesie vee os Keeves kees,
lees Gkemeeles eg kes efuees mesvee kees~
mees en nesiee legcnejs efuees jele mee,
legce keesF& oMe&ve veneR osKe heeDeesies,
YeefJe<eeDeeW kes cegKe keeues neWies,
keeeWefke hejcesMJej mes Gej veneR heeDeesies~
ceerkee hejcesMJej kee meee veyeer nw
Yej efoee Lee enesJee ves cegPes,
meeceLe&, Meefe Deewj veskeer mes,
yeleueeTBiee eeketye kees ceQ Gmekes heehe,
Deewj FeeSue kees heehe Gmekes~
FeeSue kes cegefKeee oes<eer nQ
ns eeketye kes cegefKeeeDeeW, FeeSueer MeemekeeW,
legce Kejer jeneW mes Oe=Cee kejles nes,
eefo keesF& Jemleg meerOeer nes lees,
legce Gmekees s{er kej osles nes~
efmeeesve yeveeee ueesieeW keer nlee kej,
eMeuesce heehe kes eje yeveeee,
Ietbme ues efveCe&e kejles nQ veeeeOeerMe,
eepekeeW kee ceve Oeve hej ueueeeee~
osvee he[lee nw veefyeeeW kees Oeve,
Fmekes henues efke Jes PeekeW YeefJe<e ceW,
efHej Yeer Jes cegefKeee meeseles nQ efke,
efceuesiee ve keesF& Yeer oC[ GvnW~
ns cegefKeeeDeeW, legcnejs ner keejCe,
efmeeesve efJeveeMe kees eehle nesiee,
eMeuesce yevesiee helLejeW kee eruee,
ceefvoj kee heJe&le metveer hene[er nesiee~
JeJemLee eMeuesce mes Deeesiee
YeefJe<e ceW enesJee kes ceefvoj kee heJe&le,
meYeer heJe&leeW ceW Delevle cenJehetCe& nesiee,
G"e efoee peeesiee Gmes hene[eW kes Thej,
otmejs osMeeW mes ueesieeW kee Deevee nesiee~
Deveske peeefleeeb eneB Dee kej kenWieer,
DeeDees, eeketye kes hejcesMJej kes ceefvoj eueW,
veee kejsiee yengle meer peeefleeeW kee hejcesMJej,
yengle-yengle otj osMeeW kes kejsiee Hewmeues~
leueJeejeW mes yeveeeWies Jes nue keer Heeueer,
YeeueeW kees yeoue osieW DeewpeejeW ceW,
meerKeWies veneR efHej eg keer efJeOeeSb,
ve ner ue[Wies efHej Jees Deeheme ceW~
301
Jen jepe efpemes Jeeheme ueevee nw
enesJee kenlee nw, eMeuesce veiej hej,
enej ngDee Deewj Gmes oC[ efoee,
HeWke efoee ieee Lee eMeuesce kees, efkevleg legPemes ner FeeSue kee Meemeke Deeesiee,
efkevleg Gmes Jeeheme ceQ ueeTBiee efueJee~
Gme veiejer kes ueesie efJeMes<e JebMe neWies,
Ske meg{ peeefle yeveeTBiee ceQ GvnW,
enesJee Gve ueesieeW kee jepee nesiee,
efmeeesve heJe&le mes Meeefmele kejsiee GvnW~
FeeSefueeeW kees yeeyegue kes heeme efveMee
ner keeeW peevee eeefnes?
Deye keeeW efJeueehe kejles nes legce,
leeievee nw legcekees eMeuesce veiej kees,
peevee he[siee legcekees yeeyegue osMe ceW,
hej enesJee Jeeheme ues DeeSiee legcekees~
otmejer peeefleeeW kees enesJee ve kejsiee
nceuee kejves Deees yengle mes ueesie,
meyeves yeveeeeR Deheveer-Deheveer eespeveeSB,
GvnW kegeuevee nw enesJee kee eeespeve,
keesF& veneR peevelee enesJee keer eespeveeSB~
FeeSue Deheves Me$egDeeW kees hejeefpele
kej efJepeeer nesiee
ns efmeeesve keer heg$eer, G" Ke[er nes,
Deewj kegeue os let Gve ueesieeW kees,
ceQ legcnW yeveeTBiee yengle MeefeMeeueer,
pewmes lesjs ueesns kes meeRie nes~
let Deheveer Meefe mes ceej-ceej kej,
yengle ueesieeW keer Oeefppeeeb G[e osieer,
kejsieer Gvekee Oeve enesJee kees mecee|hele,
Gvekes Kepeeves let enesJee kees osieer~
yesleuesnsce ceW cemeern pevce uesiee
ns entoe kes ess veiej yesleuesnsce Seelee,
yengle kece nw lesje JebMe efieveleer ceW,
efpemekeer pe[s neWieer megotj Deleerle ceW~
meeQhe osiee enesJee Deheves ueesieeW kees,
Gvekes Me$egDeeW kes neLeeW ceW,
Jes leye leke JeneR hej yeves jnWies,
peye leke Jen eer yees kees pevceW~
efHej Gmekes yevOeg pees peerefJele nQ,
DeeeWies FeeSefueeeW kes heeme ueewkej,
leye FeeSue kee Meemeke Ke[e nesiee,
Yes[eW kes PegC[eW kees ejekej~
enesJee keer Meefe mes Jen,
Gve ueesieeW kees jen efoKeeesiee,
Meeefvle nesieer JeneB Gme mecee keeeWefke,
Gmekee veece nj lejHe Hewue peeesiee~
eefo DeeSieer DeMMetj keer mesvee,
Deewj lees[sieer nceejs efJeMeeue YeJeveeW kees,
FeeSue kee Meemeke meele ie[sefjes egvesiee,
Deewj DeMMetefjeeW mes Jen yeeeSiee Gvekees~
efHej Jes yees ngS eeketye kes JebMepe,
Ieeme kes Thej Je<ee& pewmes neWies,
efveYe&j ve neWies efkemeer hej Jees,
pebieue ceW eEmen nes Jes Ssmes neWies~
peelee nw Jen JeneB peneB peevee eens,
keesF& Gmekees jeske veneR mekelee,
Ssmes ner legce neLe G"eDeesies Deewj,
efJeveeMe kej oesies Deheves Me$egDeeW kee~
302
ueesie hejcesMJej kes Yejesmes jnWies
enesJee kenlee nw, Gme mecee ceQ,
legcemes legcnejs Iees[s erve uetBiee,
ve kej [euetBiee legcnejW jLeeW kees,
legcnejs osMe kes veiej Gpee[ otBiee~
efHej elve ve kejesies peeot eueeves kee,
ve ner legce YeefJe<eJeeeDeeW kees jKeesies,
ve keBiee cete|leee Deewj mce=efle mlecYe,
legce Gvekeer hetpee veneR kej mekeesies~
enesJee hejcesMJej keer efMekeeele
enesJee kees efMekeeele nw Deheves ueesieeW mes,
heJe&leeW, legce Gmekeer efMekeeele kees megvees,
Oejleer keer veerJeeW, megvees legce Yeer,
pees kenlee nw enesJee legce Gmekees megvees~
ns cesjs ueesiees, keee ceQves keYeer,
efkeee nw keesF& legcneje yegje,
keee keef"ve yeveeee nw legcneje peerJeve,
yeleeDees cegPes keee ceQves keje~
ceQ yeleelee ntB, pees ceQves efkeee,
ceQ legcnW efcee mes efvekeeue ueeee,
ceQves legcnW oemelee mes cegefe efoueeF&,
cetmee, neve Deewj ceefjece kees Yespee~
eeo kejes jepee yeeueeke kes kegee,
Deewj pees efyeueece ves kene Gmemes,
yeeleW pees Ieer efMeeerce mes efieuieeue leke,
enesJee Gefele nw, legce leYeer mecePeesies~
hejcesMJej ncemes keee eenlee nw
peye enesJee kes meeceves peeTB,
keee ueskej kes peeTB ceQ,
keee yeefueeeb ee pewletve kee lesue,
ee Deheveer mebleeve keB Dee|hele ceQ~
enesJee ves yeleeeer nw Gece yeeleW,
efpevekeer enesJee kees legcemes nw Dehes#ee,
meeeF&, oee, esce Deewj vecelee,
enesJee kees nesleer nw Fvemes emeVelee~
FeeSue kes ueesie keee kej jns Les
kenlee nw enesJee, keee Deye Yeer og,
efhee jns nQ, egjees nges KepeeveeW kees,
keee yegjs ueesieeW kees vepejDevoepe kej otb,
pees "ieles Keess yeeBes mes ueesieeW kees~
Gme veiej kes Oeveer heg<e,
kejles nQ Deye Yeer yegjs etj keece,
Pet" yeesuee kejles nQ veiej efveJeemeer,
pees ceve Deees uesles nQ veece~
mees Meg kej efoee legcnW oC[ osvee,
legcnW heeheeW kes keejCe ve kej otBiee,
meHeue ve nesiee keesF& elve legcneje,
yeeeDeesies efpemes ceQ Gmes ceej otBiee~
Deesceer kes efveeceeW hej eueles nes legce,
Fmeefuees ve Ye kej otBiee legcnW,
nBmeer kes hee$e yeveWies veiej efveJeemeer,
Ie=Cee DeewjeW keer Pesueveer he[sieer legcnW~
ueesieeW kes heehe DeeejCe hej ceerkee keer
Jeekeg uelee
ceQ Jeekegue ntB, ieceea kes Gme Heue mee,
efpemes Deye leke yeerve efueee ieee,
Gve DebietjeW mee pees yees veneR,
efpeve DebietjeW kees lees[ efueee ieee~
meYeer mees ueesie peeles jns nQ,
eosMe ceW keesF& meppeve ve yeee,
Ieele ceW nw meye otmejeW kees ceejves keer,
YeeF& kees YeeF& oslee nw OeesKee~
303
DeefOekeejer ueesie ceeBieles nQ efjMJele,
veeeeOeerMe Oeve ues, yeoue osles Hewmeuee,
cegefKeee ueesie veneR jn iees efve<he#e,
kejles nQ Jewmee ner pewmee GvnW Yeelee~
oC[ kee efove Dee jne nw
kene Lee legcnejs veefyeeeW ves,
en efove Deeesiee, pees Dee hengBee,
oC[ efoee peeesiee Deye legcekees,
keesF& efkemeer hej vee kejsiee Yejesmee~
enesJee yeeeves Jeeuee nw
enesJee ner cesje nw meneeke,
ns cesjs Me$eg, nBmeer vee G[e,
eeefhe Deepe ceQ efieje ngDee ntB,
hej G" kej nes peeTBiee Ke[e~
enesJee #ecee kejlee nw
heehe efkeee Lee ceQves enesJee kes efJe,
Fmeefuees cegPe hej Jen eesefOele Lee,
efHej Yeer Jen cesjer Jekeeuele kejsiee,
ues Deeesiee ekeeMe ceW cegPes kejkes #ecee~
entoer ueewves kees nQ
Jen mecee Deeesiee, hejkeese efHej yevesiee,
Gme mecee legcneje osMe efJemle=le nesiee,
lesjs ueesie lesjer Oejleer hej ueewWies,
efHej mes Gvekee eneB efveJeeme nesiee~
FeeSue Deheves Me$egDeeW kees njeesiee
peye ceQ legcnW ueeee Lee efcee mes,
efkees Les ceQves ecelkeej yengle mes,
Jewmes ner Deewj ecelkeej efoKeeTBiee legcnW,
neWieer nwjeve peeefleeeb osKe kej efpemes~
osKeWieer Jes peeefleeeb efke Gvekeer Meefe,
cesjs meeceves keg Yeer veneRr nw,
Oejleer hej ueewWies, keeheWies Yee mes,
Jes kenWies efke hejcesMJej enesJee ner nw~
enesJee keer mlegefle
lesjs meceeve keesF& hejcesMJej veneR nw,
heeheer peveeW kees let #ecee kej oslee,
meoe ner eesefOele ve jnsiee enesJee,
Gmekees lees oeeueg ner jnvee Deelee~
let nceejs heeheeW kees otj kej,
efHej ncekees let megKe ewve osiee,
eeketye, Fyeenerce Deewj Deve hetJe&peeW mes,
Ssmeer ner letves kejer Leer eefle%ee~
304

en veerveJeW kes efJe<ee ceW,
Ske ogKeo YeefJe<eJeeCeer nw,
vetnce SukeesMe eosMe mes Lee,
en Gmekes oMe&ve keer JeeCeer nQ~
enesJee veerveJes mes kegefhele nw
peueve jKeves Jeeuee hejcesMJej nw enesJee,
DehejeefOeeeW kees Jen oslee nw oC[,
Deheves Me$egDeeW mes kegefhele nw enesJee,
Gve Me$egDeeW kees Jen osiee oC[~
Oewe&Meerue nw, Deewj meceLe& nw meyemes,
DehejeefOeeeW kees etB ner peeves ve osiee,
oC[ osves Dee jne nw ogpe&veeW kees,
yee kej Gvekees Jen peeves ve osiee~
eefo enesJee meeiej kees Ieg[kes,
lees metKe peeeWies meeiej Jes meejs,
ventce
peye enesJee kee nesiee Deeieceve,
keeheWies Oejleer, heJe&le Deewj eeCeer meejs~
uesefkeve Jen megjef#ele MejCe nw,
pees jnles nQ Gmekes Yejesmes,
osKe jsKe kejlee nw Gvekeer,
mebke ceW jKelee nw mebYeeues~
je jns pees Gmekes efJe <e[eb$e,
kej osiee Jen Gvekee Devle,
efHej Deewj keesF& otmejer yeej keYeer,
kejsiee ve Ssmee kejves kee elve~
Me$eg legcnejs ve neWies keeBes mes,
metKeer Ieeme mes Jees peue peeeWies,
DeMMetj mes pees Deees nQ mewefveke,
kee kej Jes HeWke efoes peeeWies~
305
yenglesjs ke efoes nQ ceQves legcekees,
hej Deeies Deye Deewj ke veneR otBiee,
cege keBiee legcnW DeMMetj keer Meefe mes,
legcnejer pebpeerjeW kees Deye lees[ otBiee~
ns DeMMetj kes jepee, lesjs efJe<ee ceW,
enesJee ves en DeeosMe efoee nw,
ve kej otBiee meye lesjer cete|leeeb,
lesje Deble Deye efveke Dee ieee nw~
osKe entoe, keesF& Dee jne hene[ mes,
megmebosMe ues kej keesF& njkeeje,
ken jne nw Meebefle nw eneB hej,
meye ogpe&veeW kee Deye nesiee efveheeje~
veerveJes kee efJeveeMe nesiee
veerveJes, Dee jne nw lesje efJeveeMekeejer,
mees let Deheves veiej megjef#ele kej ues,
meeJeOeeve jn, jeneW hej DeeBKe jKe,
ue[eF& kes efuees leweejer kej ues~
keeeW? keeeWefke ueewe jne nw enesJee,
eeketye kees Jeeheme Gmekeer ceefncee,
DeMMetefjeeW ves Debietj keer yesueW jeQoer,
Deewj FeeSue keer epee kee veeMe efkeee~
eceke jns nQ Gve mewefvekeeW kes jLe,
pewmes neW Jes Deeie keer ueheW,
ogleieefle mes oew[ jns ieefueeeW ceW,
pewmes eneB JeneB hej efyepeueer ke[kes~
yeguee jne nw DeMMetj kee jepee,
Deheves Jes mewefveke pees meJe&es nw,
efkevleg Kee jns nQ Jes "eskej,
Deewj ceeie& ceW efiejs pee jns nQ~
oew[les nQ Jes veiej hejkeess hej,
Yesoke cetmeue kes efuees eeeerj jeles,
efkevleg ej pees veefoeeW kes efveke nQ, Hewueer ngF& nQ ueeMeW Deveefievele,
Jes ej lees jn iees nQ Kegues~
pee jne nw Me$eg GveceW mes,
jepee kee cenue OJemle kej jne,
efyeueKe jneR nQ jeveer keer oeefmeeeb,
Me$eg jeveer kees G"e ues pee jne~
Ssmee leeueeye mee nes ieee nw veerveJes,
efpememes heeveer yen efvekeue jne nes,
Jes ueesie hegkeej kej ken jns nQ,
hej pewmes keesF& ve megvelee nes~
legce pees veerveJes kee efJeveeMe kej jns,
ns mewefvekeeW, legce meesvee eeBoer ues uees,
eneB hej uesves kees yenglesjer JemlegSB nQ,
pees eenes legce mees Kepeeves ues uees~
Deye veerveJes kee meye ueg ieee nw,
ueesieeW ves Dehevee meenme Kees efoee,
Gvekes ceve [j mes efheIeue jns nQ,
Deewj cegKe Yee mes heeruee he[ ieee~
veerveJes pees keYeer eEmen kee ceebo Lee,
Deye enesJee nw efJe Gmekes,
kej ve heeesiee Deye keesF& efMekeej,
ueesie ve megveWies Deye njkeejs Gmekes~
veerveJes kes efuees yegje meceeeej
efOekekeej nw Gme nleejeW kes veiej kees,
veerveJes veiej Yeje nw Pet"eW mes,
Fkee efkeee Gmeves uet kee ceeue,
Yeje nw heere efkees ngS ueesieeW mes~
megveeF& os jner nQ kees[eW keer Hekeej,
heefneeW kee Meesj, Iees[eW keer eheW,
kej jns nQ nceuee Ieg[meJeej mewefveke,
Deewj eceke jner nQ Gvekeer leueJeejW~
efkeleves ner ueesie cejs nges nQ,
ueies nges nQ {sj ueeMeeW kes,
ueesie cegoeX hej efiej he[ jns~
306
en meye Iee veerveJes kes keejCe,
pees nw Ske Dele=hle JesMee meer,
Gmekees DeefOeke, Deewj DeefOeke eeefnes Lee,
GvnW oeme yeveeves keer Fe Leer Gmekeer~
kenlee nw en meJe&Meefeceeve enesJee,
ceQ legPemes Ie=Cee Yeje JeJenej keBiee,
legPes osKe ueesie nmeWies legPe hej,
pees osKesiee legPes legPemes otj Yeeiesiee~
veerue veoer kes le hej yemes,
Deceesve mes keee Gece nw let,
Gmekes eejeW Deesj Yeer heeveer Lee,
efveke ve Deeves heeles Les Me$eg~
ketMe Deewj efcee, hetle Deewj uetyeer,
meneeke Les es meYeer Deceesve kes,
uesefkeve efHej Yeer nej ieee Deceesve,
yeboer yevee efuees iees ueesie Gmekes~
ieueer kes nj vegkeke[ hej,
mewefvekeeW ves yeeeW kees ceej [euee,
Deceesve kes meYeer cenJehetCe& heg<eeW kees,
pebpeerjW henvee yevoer yevee [euee~
veMes ceW Oegle Jeefe kes meceeve,
lesje Yeer heleve nesiee, veerveJes,
Me$eg mes otj let efhelee efHejsiee,
lesjer cepeyetle ieef{ee efyeKejWieer veerveJes~
lesjs ueesie lees efeeeW pewmes nQ,
Me$eg mewefveke leweej nQ uesves kes efuees,
* ejJeens cegefKeee
** Yes[W epee
lesjs Oejleer kes Iej Kegues he[s nQ,
Me$eg leweej nw Yeerlej Deeves kes efuees~ nyekeketke
heeveer pecee kej ues, veiej kes Yeerlej,
keeeWefke Me$eg Iesj ueWies lesjs veiej kees,
Keevee-heervee Yeerlej ueeves vee oWies,
ve kej oWies Jees lesjs veiej kees~
ye{lee ner euee ieee let veerveJes,
let Ske efer oue mee nes ieee,
lesjs Jeeheejer Deewj lesjs neefkece Yeer,
efereeW mee Gvekee JeJenej nes ieee~
Deveefievele nes iees lesjs Jeeheejer,
Kejeroles meeceeve pees Deveske mLeeveeW mes,
peye leke meye ej kej vee peees,
Keeles jnles, efHej eues peeles JeneB mes~
mejkeejer neefkece Gve efefeeW kes pewmes,
pees "C[ ceW eeve hej yew" peeleeR,
metjpe e{ves hej peye iece& nesleer eeve,
G[ kej Jes efefeeb otj eueer peeleeR~
ns DeMMetj kes jepee, lesjs ejJeens*,
mees iees Jees, he[s nQ veeRo ceW, nyekeketke keer hejcesMJej mes efMekeeele nyekeketke kees hejcesMJej kee Gej
hene[eW ceW Yeke jner nQ lesjer Yes[s**,
keesF& veneR pees ueees Jeeheme GvnW~ en Jen mebosMe nw pees, enesJee ves kene, DeewjeW kees osKe,
nyekeketke veyeer kees efoee ieee Lee, GvnW osKe kej legPes DeeMee& nesiee,
veerveJes let ngDee nw yegjer lejn Ieeeue, oslee jnlee ntB efvejblej lesjer ogneF&, keg Ssmee keBiee lesjs peerles peer,
keg veneR Ssmee pees Yejs lesjs IeeJe, ns enesJee, let cesjer keye megvesiee~ eefkele legPes pees kej osiee~
leeefueeeb yepeeles meye lesje efJeveeMe megve,
keeeWefke letves efoes Les GvnW Yeer IeeJe~ ceQ Gme eEnmee kes yeejs ceW, yeleeves mes Yejesmee kej ve heeesiee,
efeuueelee jne ntB lesjs Deeies, legPes Fmeefuees en osKevee ner nesiee,
ueesie hengBeeles nQ DeewjeW kees neefve, yevee otBiee yeeyegue kees yeueMeeueer peeefle,
efkevleg keg vee efkeee letves~ og nQ Jes Deewj MeefeMeeueer eese~
JeJemLee Demenee nes egkeer nw, meejer Oejleer hej Hewue peeeWies Jees,
ueesieeW kees veee veneR efceue jne, Deewj veiejeW hej DeefOekeej kej ueWies,
peerle jns nQ og meppeveeW mes, YeeYeerle kejWies Jees otmejs ueesieeW kees,
keeeW cegPes en let efoKee jne~ peneB eenWies Jees JeneB eues peeeWies~
307 308
Gvekes Iees[s oew[Wies eerleeW mes Yeer lespe,
metee&mle kes yeeo Yesef[eeW mes peeoe KegKeebj,
Me$egDeeW hej tWies YetKes efieeW kes pewmes,
Deewj kejWies Gve hej Jeej hej Jeej~
nBmeer G[eeWies yeeyegue kes mewefveke,
otmejs osMeeW kes jepeeDeeW keer,
veiejeW kees peerle Deeies ye{ peeeWies,
pewmes DeeBOeer Dee, Deeies ye{ peeleer~
hejcesMJej mes nyekeketke kes eMve
kene nyekeketke ves, ns cesjs heefJe$e hejcesMJej,
letves ner yeeyegue kes ueesieeW kees jee,
ns keYeer vee cejves Jeeues enesJee letves,
GvnW entoe kees oC[ osves kees jee~
osKelee veneR let keesF& oes<e,
vee ner heehe kejles osKe mekelee,
efHej kewmes meppeveeW hej let,
ogpe&veeW kees efJepeeer nesles osKe mekelee~
ueesieeW kees yeveeee letves ceefueeeW mee,
efpevnW Me$eg keebe [eue heke[ ueslee,
yeveeles nQ Oeveer Gmes keeBs Deewj peeue,
Fmeefuees Jen Me$eg lees GvnW ner hetpelee~
keee Jen Deheves keeBs Deewj peeue mes,
Fmeer lejn ceefueeeb yeesjlee jnsiee,
keee Fmeer lejn Jen* efveo&eer,
ueesieeW kee veeMe kejlee jnsiee~
hejcesMJej eje nyekeketke keer megveJeeF&
enesJee ves kene, let Gmes efueKe ues,
pees keg ceQ oMee&lee ntB legPes,
en mebosMe Devle mecee mes mecyeefvOele nw,
en mele efme nesiee, peeve ues Fmes~
* Jen yeeyegue keer mesvee
ueie mekelee nw Ssmee mecee veneR Deeesiee,
efkevleg Oeerjpe kes meeLe eleer#ee kej,
meppeve Fme mebosMe hej efJeMJeeme kejsiee,
Deewj peerefJele jnsiee en efJeMJeeme kej~
Yekee mekeleer nw pewmes oeKeceOeg Jeefe kees, Gme eeflecee ceW eeCe lees nQ ner veneR~
Jewmes ner Denbkeej Gmes cetKe& yevee oslee,
efceuesieer veneR Meebefle Gme Jeefe kees,
ce=leg keer lejn Jen le=hle veneR neslee~
ns heg<e, letves efpeve mes Oeve SW"e,
Ske efove Jes ueesie G" Ke[s neWies,
Ke[s nes peeSbies Jes lesjs efJejesOe ceW,
leye Jes legcemes Jes JemlegSb erve ueWies~
uete letves, kejer nleeSb ueesieeW keer,
OeveJeeve yevee yegjs keeceeW kes eje,
meeselee nw Jen megjef#ele jn mekesiee,
hej yegje kejves Jeeuee heelee yegje~
ueesieeW kes veeMe keer yeveeF& eespeveeSb,
Fmemes efvevoe nesieer lesjs Deheves ueesieeW keer,
efJejesOe kejWies lesje, lesjs Iej kes helLej,
yegje kenWieer legPes keef[eeb lesjs le keer~
nee he[s Gme yegjs DeefOekeejer hej,
pees Ketve yenekej keesF& veiej yeveelee,
Gme meye kees Deeie Yemce kej osieer,
enesJee ves yevee ueer nw Ssmeer eespevee~
efHej peeve peeesieW ueesie enesJee keer ceefncee,
meye Deesj Hewue peeesiee meceeeej Fmekee,
pees DeewjeW hej kejlee nw eesOe,
peeve peeesiee Jen eesOe enesJee kee~
Dejs og Meemeke, lesjer efvevoe nesieer,
yengle nleeSb keer ueyeeveesve ceW letves,
[j peeesiee, YeeYeerle nes G"siee let,
Gmemes pees efkeee Gvekes efJe letves~
309
cete|leeeW keer efvejLe&kelee kee mevosMe
ie{e pees osJelee Gmeves Deheves efuees,
Jen Gmekeer j#ee kej mekelee veneR,
eens meesves keer nes ee eeBoer keer,
osKeer pees lesjer peesefle keer keeQOe,
efkevleg enesJee Gve meyemes efYeVe nw,
jnlee nw Jees heefJe$e ceefvoj ceW Deheves,
Fmeefuees mechetCe& he=LJeer kees eghe jn,
Gmekes eefle Deeoj eke kejvee eeefnS~
nyekeketke keer eeLe&vee
ns enesJee, lesjs yeejs ceW megvee ceQves,
hetJe& ceW MeefehetCe& keee& efkees pees letves,
Deye cesjer en efJeveleer nw legPemes,
nceejs mece#e eke kejsiee let Jes yeeleW~
lesceeve keer Deesj mes Dee jne hejcesMJej,
heefJe$e hejeve kes hene[ mes Dee jne,
Yej G"e DeekeeMe eefleeEyeefyele lespe mes,
e ieF& nw Oejleer hej Gmekeer ceefncee~
Jen ceefncee Ssmeer nw pewmes,
keesF& GppeJeue peesefle nes efkeer,
Het jner efkejCeW Gmekes neLe mes,
Gmekes neLe ceW efheer Meefe Gmekeer~
eueleer nQ ceneceeefjeeb Gmekes meeceves,
efJeIJemebke veeMe euee kejlee Gmekes heers,
[eueer peye Gmeves Deheveer leerKeer ef,
efpemekees Yeer osKee, keheeb efoee Gmes~
leevee pees letves Dehevee Oeveg<e,
leerjeW ves ue#e kees Yeso efoee,
eeBo metjpe ves Gpeeuee leeie efoee~
eesOe ceW Yej letves Oejleer kees,
Deheves heebJeeW leues Gmes jeQo efoee,
ceneve peue efveefOe kees Gue-heue kej,
letves meeiej Deheves Iees[eW mes heej efkeee~
megveer pees ceQves es meye yeeleW,
osn cesjer ueie ieeer keeBheves,
megvee peye ceQves cene-veeo lees,
ueie iees cesjs neW" He[He[eves~
Fmeefuees ceQ Oewe& kes meeLe,
efJeveeMe kes efove keer yee pees jne,
Jes pees kejles nQ nceuee nce hej,
Gvekes efuees Jen efove Glej jne~
enesJee ceW meoe Deeveefvole jnes
eens hes[eW hej Heue ve ueieW,
eens KesleeW ceW DeVe ve Gies,
efHej Yeer ceQ enesJee ceW ceive jntBiee,
cesje mJeeceer yeue oslee nw cegPes~
310
 meheveen
en mevosMe efceuee meheveen kees,
peye Lee jepee entoe kee eesefMeeej,
meheveen Lee heg$e kegMeer kee,
Gmekes oeoe kee oeoe Lee efnpeefkeeen,
ueesieeW kee veee kejves kee enesJee kee
efove
enesJee kenlee nw, ceQ he=LJeer keer,
nj eerpe kees ve kej otBiee,
heeheer Deewj GvnW heeheer yeveeves Jeeueer,
meYeer eerpeeW kees Yeer ve kej otBiee~
entoe Deewj eMeuesce kes efveJeeefmeeeW kees,
kenlee nw enesJee, ceQ oC[ otBiee,
leejeW Deewj cete|leeeW kes hetpeves kes,
meYeer efeeW kees ceQ efcee otBiee~
keg kenles Jes cesjer Gheemevee kejles,
hej Deye Jes hetpeles Pet"s osJeleeDeeW kees,
keg ueesie enesJee mes efJecegKe nes iees,
Gme mLeeve mes neTBiee ceQ Gvekees~
cesjs mJeeceer enesJee kes Deeies eghe jn,
keeeWefke veee kee efove heeme Dee jne,
entoe heer YeW leweej kej ueer Gmeves,
Gmekes Me$egDeeW kees Deeves kees ken jne~
enesJee ves kene, jepeheg$eeW Deewj ecegKeeW kees,
enesJee keer yeefue kes efove oC[ otBiee,
Devegefele keceeF& mes Deheves mJeeceer kee Iej,
pees Yejles nQ, GvnW ceQ oC[ otBiee~
311
leye ueesie eMeuesce kes celeme ej hej,
meneelee kes efuees hegkeej jns neWies,
heneef[eeW ceW ve nes jner neWieer eerpeW,
keejesyeejer Deewj Oeveer ve nes jns neWies~
Gme mecee ceQ Ske oerheke uetBiee,
Deewj eMeuesce ceW neskej Keespe keBiee,
pees kenles nQ enesJee keg veneR kejlee,
ceQ Gve meYeer ueesieeW keer Keespe keBiee~
enesJee kes veee kes efJeMes<e efove,
eerKeeW Yejs mJej ueesie megveWies,
leye hejcesMJej Dehevee eesOe eke kejsiee,
ueesie eg Yetefce mee veeo megveWies~
DevOeeW keer lejn YekeWies ueesie,
keeeWefke enesJee kes efJe heehe efkees,
ceejs [eues peeSbies Deveske ueesie,
me[les jnWies Jees peceeR hej he[s~
hejcesMJej ueesieeW mes peerJeve-heefle yeoueves
kees kenlee nw
Gmemes henues efke HetueeW mes cegjPeeDees,
Dehevee peerJeve yeoue [euees efveue&ppe ueesieeW,
legce meYeer DeeDees enesJee kes heeme,
mebYeJe nw leye legce megjef#ele jn mekees~
enesJee FeeSue kes he[esefmeeeW kees oC[
osiee
keesF& Yeer veneR yeesiee Deppee veiej ceW,
ueesie efJeJeMe efkees peeSbies DeMeoeso es[ ves kees,
Seesve, keveeve Deewj heefueMleer osMe ve neWies,
en Keeueer Yetefce efceuesieer entoe ueesieeW kees~
entoe kes Jes ueesie eeo jKesiee enesJee,
pees ueesie nQ efJeosMe ceW yevoer,
ueeSiee enesJee Jeeheme Gve ueesieeW kees,
Keeueer KesleeW ceW Yes[W ejsieeR Gvekeer~
kenlee nw enesJee, ceesDeeyeer Deewj Decceesevf eeeW mes,
GvneWves cesjs ueesieeW kees ueefppele efkeee,
ye{eves kes efuees Deheves osMe keer meercee,
cesjs ueesieeW keer Yetefce hej keypee efkeee~
meoesce Deewj Deceesje keer lejn,
Jes oesveeW Yeer ve efkees peeSbies,
Gvekeer Yetefce ceW pebieueer Ieeme Giesieer,
cesjs ueesie Gvekeer meye eerpeW heeSbies~
ceesDeeyeer Deewj Decceesveer [jWies enesJee mes,
keeeWekf e enesJee Gvekes osJeleeDeeW kees ve kejsiee,
leye meYeer osMe enesJee keer Gheemevee kejWies,
Deewj enesJee DeMMetj kees oC[ osiee~
ve kejsiee Jen veerveJes kees Yeer,
Jen veiej metKeer ceYetefce pewmee nesiee,
veerveJes Fve efoveeW IeceC[er Deewj emeVe nw,
Guuet Deewj keewJeeW kee JeneB jepe nesiee~
eMeuesce kee YeefJe<e
eMeuesce legce heehe mes kebueefkele nes,
legcnejs ueesie hejcesMJej kes efJe ue[s,
efJeMJeeme veneR jKeles enesJee ceW Jees,
cesjer efMe#ee kees mJeerkeej veneR kejles~
iegje&les eEmen mes nQ Gmekes ecegKe,
veeeeOeerMe nQ YetKes Yesef[eeW kes pewmes,
DeefOeke mes DeefOeke heevee eenleW nQ veyeer,
eepekeeW ves DeMeg keer heefJe$e eerpeW~
efkevleg hejcesMJej Deye Yeer JeneB nw,
veeehetCe& Gvekes eefle Jees yevee jne,
hej yegjs ueesie ueefppele nesles veneR,
hejcesMJej YeueeF& kejlee euee Dee jne~
312

hejcesMJej kenlee nw, hetjs je^es kees,
ve kej efoee nw ceQves,
Gvekeer me[keW Deewj j#ee ceerveejW,
Gvekees Yeer ve kej efoee ceQves~
Fmeefuees ken jne ntB en legcemes,
leeefke legce Fmemes keg efMe#ee uees,
eenlee ntB legce cegPemes [jes,
Deewj cesje legce mecceeve kejes~
eefo kejesies legce Ssmee lees,
Iej legcneje ve veneR keBiee,
Deheveer yeveeF& eespevee kes Devegmeej,
leye ceQ legcnW oC[ veneR otBiee~
enesJee ves kene, leefveke eleer#ee kejes,
ceQ Deewj ueesieeW kee Gheeesie keBiee,
ceQ efkelevee #egyOe Deewj eesefOele ntB,
en efoKeeves kees Gvekee Gheeesie keBiee~
leye Deve je^eW kes ueesieeW keer meneelee,
keBiee meeHe-meeHe yeesueves kes efuees,
Ske meeLe meye Jes Gheemevee kejWies,
enesJee keer eMebmee kejves kes efuees~
ketMe ceW veoer keer otmejer Deesj mes,
ueesie hetje jemlee lee kej kes DeeSbies,
heeme DeeSbies cesjs, cesjs efyeKejs ueesie,
cesjs Gheemeke cesjs efuees YeW ueeSbies~
ueefppele ve nesiee eMeuesce Deye,
yegjs ueesieeW kees efvekeeue yeenj keBiee,
otj kej otBiee meye IeceC[er ueesieeW kees,
GvnW Deheves heJe&le hej jnves veneR otBiee~ neiiew
yeeWies yeme meerOes Deewj efJevece ueesie,
Jes enesJee kes veece ceW efJeMJeeme kejWies,
yeesueWies ve Pet", yegje vee kejWies,
Deewj Meeefvle mes Jees ueesie jnWies~
Deevevo mebosMe
ns eMeuesce, ieeDees Deewj Deeveefvole nesDees,
ns FeeSue, Deevevo mes Iees<e kejes,
jeske efoee enesJee ves oC[ legcneje,
efkemeer lejn keer legce efevlee ve kejes~
legcnejs meeLe nw, legcneje hejcesMJej enesJee,
MeefeMeeueer mewefveke mee, legcnejer j#ee kejsiee,
efkelevee emeVe nw, Deewj heej kejlee nw,
enesJee legcemes, Jen legcnW efoKee osiee~
enesJee kenlee nw, legcnejer ueppee kees,
Deewj legcneje ogYee&ie otj kej otBiee,
ees hengBeeF& legcnW efpeve ueesieeW ves,
ceQ Gve ueesieeW kees oC[ otBiee~
cebefoj yeveeves kee mecee heJe&le hej e{es, ueke[er ueeDees,
ceQ j#ee keBiee Deheves Ieeeue ueesieeW keer, veyeer neiiew kes eje enesJee kee mevosMe, Deewj Gmemes ceefvoj kees yeveeDees,
Gve ueesieeW kees ceQ Jeeheme ueeTBiee, Meemeke peyyeeyesue Deewj enesMet* kees efceuee, leye ceQ ceefvoj mes emeVe nesTBiee,
efkees iees Les pees efJeJeMe Yeeieves kees, jepee oeje kes Meemeve kes otmejs Je<e&, Deewj mecceeefvele nesTBiee, legce peeve peeDees~
meyekees meeLe ceW ceQ Jeeheme ueeTBiee~ Fme mebosMe ceW en kene ieee~
enesJee kenlee nw, eenles nes yengle,
eMebmee kejWies ueesie meJe&$e Gvekeer, ueesie kenles nQ, enesJee kee ceefvoj,
ceQ GvnW Ssmee eefme yeveeTBiee, hej veneR kes yejeyej efceuelee nw legcnW,
yeveeves kee mecee DeYeer veneR Deeee, legce pees keg Yeer Iej ueeles nes,
kene enesJee ves, legcnejer DeeKeeW kes meeceves, lees keee jn mekeesies legce IejeW ceW,
legce yeefvoeeW kees Jeeheme ueewe ueeTBiee~ peyeefke en ceefvoj nw DeYeer Keeueer he[e~ G[e kej ues peelee ntB ceQ Gmes~
ener keejCe nw, enesJee kenlee nw, keeeW? keeeWefke cesje cebefoj nw Keb[nj,
meesees pees legcnejs meeLe Ie jne, hej legcnW he[er nw Deheves Iej keer,
legceves yeesee yengle hej kee veneR heeles, Fmeefuees DeekeeMe Deesme jeske ueslee nw,
Keeles nes hej hes veneR Yej jne~ Deewj Fmeer keejCe Yetefce Hemeue veneR osleer~
* enesMet enesmeeoeke kee heg$e ceneeepeke enesMet
313 314
en meye nes jne legcnejs keejCe,
metKee he[ves kee DeeosMe efoee nw ceQves,
Deveepe Jeiewjn meye ve nes peeesiee,
Keeves heerves kees vee efceuesiee legcnW~
vees ceefvoj kes keee& kee DeejcYe
leye peyyeyesue Deewj ceneeepeke enesMet ves,
meye yees ngS ueesieeW kes meeLe,
Deheves hejcesMJej enesJee kee mevosMe,
Deewj neiiew kes Jeeve efkees mJeerkeej~
YeeYeerle nes G"s ueesie hejcesMJej mes,
lees neiiew kees en mevosMe efceuee,
ceQ legcnejs meeLe ntB, [jes veneR,
hejcesMJej enesJee ves Gvemes kene~
efHej efkeee esefjle enesJee ves Gvekees,
ceefvoj kee efvecee&Ce kejves kes efuees,
jepee oeje kes Meemeve kes otmejs Je<e&,
Jes ceefvoj efvecee&Ce kejves ceW ueies~
enesJee kee ueesieeW kees esefjle kejvee
leye kene enesJee ves neiiew kees,
legce meye ueesieeW mes yeele kejes,
keee ceefvoj kees henues kes JewYeJe ceW,
osKee nw efkemeer ves, Gvemes hetes~
keee en Ke[bnj ngDee ceefvoj,
henues keer leguevee ceW keneR efke heelee,
efkevleg meenme kejes legce meye ueesie,
keeeWefke legce ueesieeW kes meeLe nw enesJee~ pekeee&n
peneB leke cesjer eefle%ee keer yeele nw,
pees ceQves efcee mes efvekeeueles mecee keer Leer,
[jes veneR, Jen cesjer Deelcee legceceW nw,
efHej keefchele keBiee DeekeeMe Deewj he=LJeer~
keheeb otBiee ceQ meYeer je^eW kees,
mecheefe ues Jes legcnejs heeme DeeSbies,
leye Yej otBiee ceefvoj kees ieewjJe mes,
meye ueesie eneB hej Meeefvle heeSbies~
keee& eejcYe nes egkee nw Jejoeve eehle
nes i ee
leye enesJee kee mebosMe efceuee neiiew kees,
Jener efveece nQ DeYeer Yeer cesjs meeceves,
pees legceves Deewj legcnejs neLeeW ves efkeee,
Gmeer kee oC[ efoee Lee legcnW ceQves~
cebefoj keer veeRJe leweej keer ieF&,
meesees Gme efove mes Deeies keer, enes J ee Deheves uees i eeW keer Jeehemeer Iees[eW kee oMe&ve
yeerpe Deewj Heue veneR nw Deye, eenlee nw
efHej pekeee&n ves Ske oMe&ve osKee,
hej Deeies legcnW vee nesieer keceer~ yesjskeeen kes heg$e pekeee&n kees, oeje kes jepe kes otmejs Je<e& ceW,
efHej oesyeeje mevosMe efceuee enesJee kee, enesJee kee en mevosMe efceuee, Ske Jeefe yew"e Lee ueeue Iees[s hej,
G"e HesketBiee ceQ jepe-eEmenemeveeW kees, oeje kes jepe kes otmejs Je<e&, ceeueleer keer Peeef[eeW kes yeere Ieeer ceW~
ceQ Gme efove peyyeeyesue kees uetBiee, enesJee ves Gmes en mevosMe efoee~
Gme Iees[s kes heers Ke[s Les,
cegefkee keer Debiet"er yeveeTBiee ceQ Gmekees~ eesefOele yengle ngDee nw enesJee,
keF& jbieeW kes keg Deewj Iees[s,
legcnejs hetJe&peeW kes yegjs keeceeW hej,
hete pees ceQves mJeie&otle ves kene,
kenlee nw enesJee, cesjs heeme DeeDees,
lees ceQ ke=hee keBiee legce hej~ yeleeTBiee legcnW keeeW Ke[s es Iees[s~

yevees ve Deheves hetJe&peeW kes meceeve,
veefyeeeW ves efMe#ee oer Gvekees,
hej Gvekeer Ske vee megveer GvneWves,
Gmekee oC[ efoee enesJee ves Gvekees~
315
enesJee ves Gve Iees[eW kees,
Yespee nw FOej-GOej Ietceves,
kene Iees[eW ves nce Ietce egkes,
meye Deesj Meeefvle osKeer nw nceves~
316
leye hete otle ves enesJee mes,
Deejece efoueeeWies Gvekees keye leke,
entoe Deewj eMeuesce hej Deehe,
eesefOele jn egkes meej Je<e& leke~
Gej efoee enesJee ves otle kees,
kens keg Meeefvleoeeke Meyo Gmemes,
cegPes ueesieeW mes kenves kes efuees,
leye kene otle ves en cegPemes~
eMeuesce Deewj efmeeesve mes,
efJeMes<e esce jKelee nw enesJee,
keg je^eW kee Gheeesie efkeee,
peye Gvemes ngDee enesJee~
efkevleg Gve je^eW ves Gvekee,
efkeee yengle DeefOeke efJeveeMe,
kenlee nw enesJee, Deye ueewkej,
otBiee ceQ eMeuesce kees Deejece~
hegve: efvecee&Ce nesiee eMeuesce kee,
Deewj keneB cesje ceefvoj yevesiee,
Deejece otBiee ceQ efmeeesve kees,
eMeuesce kees efJeMes<e veiej etvetBiee~
meeRieeW kee oMe&ve
leye ceQves Thej vepej G"eF&,
Deewj JeneB eej meeRieeW kees osKee,
hete ceQves Gme mJeie&otle mes,
keee DeLe& nw Fve meeRieeW kee~
FeeSue, entoe Deewj eMeuesce kes,
ueesieeW kees efJeJeMe efkeee efpevneWves,
Gmeves keneB, es Jes meeRies nQ,
efJeosMe Yespee Lee GvnW efpevneWves~
leye enesJee ves eej keejeriej efoKeees,
hete ceQves Jees keee kejves Dee jns,
Gej efceuee es ueesie meeRieeW kees,
ve kejves kes efuees Dee jns~
es meeRie Gve je^eW kes eleerke nQ,
efpevneWves entoe hej DeeeceCe efkeee,
GvneWves efkemeer hej oee ve efoKeeF&,
efJeosMe peeves kees GvnW efJeJeMe efkeee~
eMeuesce kees ceeheves kee oMe&ve
leye osKeer ceQves veeheves keer jmmeer,
Ske Jeefe efuees Lee Deheves neLe ceW,
hete pees ceQves, keneB pee jns nes,
yeesuee, pee jne ntB eMeuesce kees veeheves~
pees cegPemes yeeleW kej jne Lee,
leye Jen otle euee ieee,
Deewj Gmemes yeeleW kejves kees,
Ske otmeje otle yeenj ieee~
Gmeves Gmemes kene oew[kej peeDees,
Deewj kenes peekej Gme egJeke mes,
eMeuesce veiej Flevee efJeMeeue nw,
efke veehe ve heeDeesies legce Gmes~
nesiee efyevee oerJeej kee veiej Jen,
DemebKe ueesie Deewj heMegDeeW kes efuees,
enesJee kenlee nw Deeie keer oerJeej yeve jntBiee,
eMeuesce kees ieewjJe osves kes efuees~
hejcesMJej Deheves ueesieeW kees Iej
yegueelee nw
enesJee kenlee nw, efke en mele nw,
ceQves legcnejs ueesieeW kees meye Deesj efyeKesje,
efkevleg Yeeie efvekeuees Deye Gve veiejes mes,
enesJee Deye eMeuesce kees eeflee os jne~
317
enesJee kenlee nw, Jen eMeuesce kees,
efHej mes Dehevee efJeMes<e veiej egvesiee,
Deheves heefJe$e Iej mes Dee jne enesJee,
Deewj Deye Jen legcnejs veiej ceW jnsiee~
ceneeepeke kes yeejs ceW oMe&ve
leye otle ves cegPes enesMet kees efoKeeee,
enesJee kes otle kes Ke[e Lee meeceves,
oeBeer Deesj Gmekes Mewleeve Ke[e Lee,
Gmekes eje efkees yegjs keeceeW kees yeleeves~
leye enesJee kes otle ves kene,
Mewleeve, legPe hej ueevele nw enesJee keer,
egvee eMeuesce efJeMes<e veiej enesJee ves,
yemeeee Jen veiej Deewj Gmekeer j#ee keer~
enesMet otle kes meeceves Ke[e Lee,
Deewj henves ngS Lee Jen ievos Jee,
keneB otle ves legcnejs heehe nj efuees,
oslee ntB yeoueves kees legcnW vees Jee~
leye ceQves kene Gmekes efmej hej,
Ske veeer heie[er kees yeeBOees,
GvneWves yeeBOeer Ske veeer heie[er,
Deewj henveeee Gmes vees JeeeW kees~
leye otle ves kene enesMet mes,
kene nw en meJe&Meefeceeve enesJee ves,
Jewmes ner jnes, pewmee ceQ kentB,
neWies GeDeefOekeejer legce ceefvoj kes~
osKeYeeue legce Gmekes DeeBieve keer kejesies,
mJeleb$elee mes mJeie&otleeW kes yeere IetceeWies,
Dele: enesMet legce Deewj legcnejs meeLeer,
cesjer yeele megve, cesjer Dee%ee ceeveesies~
jKelee ntB enesMet kes meeceves,
osKees ceQ Ske efJeMes<e helLej,
Gme helLej kes meele henuet nQ,
KeesotBiee efJeMes<e mevosMe Gme hej~
helLej hej Kegoe Jen mevosMe,
eke kejsiee Fme yeele kees,
Ske ner efove ceW Gme osMe kes,
otj kej otBiee meye heeheeW kees~
kenlee nw enesJee Gme mecee ueesie,
Deheves efce$eeW mes GeeveeW ceW efceueWies,
Debpeerj Deewj DebietjeW keer yesue kes veeres,
Jes efceue-pegue kej Deceve-ewve mes jnWies~
oerheeOeej Deewj oes pewletve kes hes[
pees cegPemes yeeleW kej jne Lee,
leye Jen otle cesjs heeme Deeee,
Dee kej otle ves peieeee cegPes,
Deewj cegPes Ske Me efoKeeee~
Ske "esme meesves kee oerheeOeej,
efpeme hej jKes Les meele oerhe,
oerheeOeej hej meele veue Jeeuee heeuee,
efpememes lesue hee jns Les oerhe~
Deewj osKes oes pewletve kes hes[,
Ske oeBeer Deesj otmeje yeeBeer Deesj,
heeues kes menejs pewletve kes hes[,
Ke[s Les heeues kes oesveeW Deesj~
hete pees otle mes Fmekee DeLe&,
kene, en mevosMe enesJee kee peyyeeyesue kees,
legcnejer Meefe Deewj eYeglee keece ve osieer,
cesjer Deelcee mes heeDeesies legce meneelee kees~
Jen TBee heJe&le peyyeeyesue kes efuees,
nesiee Ske meceleue Yetefce mee,
Jen JeneB hej ceefvoj yeveeesiee,
Deewj ceefvoj yevesiee Deefle megvoj mee~
318
cegPes enesJee mes pees mevosMe efceuee,
GmeceW Yeer en kene ieee Lee,
peyyeeyesue cesjs ceefvoj keer veeRJe jKesiee,
Deewj Jees ner cebefoj kees hetje kejsiee~
leye hete ceQves Gme mJeie&otle mes,
keee DeLe& Lee Gve oes hes[eW kee,
kene Gmeves, oes JeefeeeW kes eleerke Jees,
egves ieS kejves kees enesJee keer mesJee~
G[lee ngDee ieesue efuehee he$eke
efHej osKee Ske ieesue efuehee he$eke,
kene otle ves Gme hej Meehe efueKee,
eesjeW Deewj Pet"er eefle%ee kejves Jeeues,
ueesieeW kes Iej pees ve kejsiee~
m$eer Deewj eskejer
leye ceQves Ske eskejer osKeer,
efpemekee {kekeve MeerMes kee Lee,
Gmekes Yeerlej Ske m$eer yew"er Leer,
efpemes yegjeF& kee eleerke otle ves kene~
leye ceQves oes efm$eeeW kees osKee,
Gvekes meejme kes meceeve hebKe osKes ceQves,
Jes G[er Deewj Deheves hebKeeW ceW,
Gme eskejer kees G"e efueee GvneWves~
yeleeee otle ves, Jes Gme eskejer kees,
ues peekej jKeWieer Ske ceefvoj ceW,
yeveeves pee jner efMeveej ceW ceefvoj,
hetje nesves hej eskejer jKeWieer GmeceW~
eej jLe
leye ceQves eej jLeeW kees osKee,
pegles Les efpeveceW jbie-efyejbies Iees[s,
eejeW efoMeeDeeW keer nJeeDeeW kes eleerke,
yeleees otle ves Jes jLe Deewj Iees[s~
leye enesJee ves cegPes peesj mes hegkeeje,
kene, pees Iees[s Gej kees pee jns Les,
yeeyegue ceW Dehevee keece hetje kej egkes,
Meevle ntB, Deye eesefOele veneR ntB ceQ~
eepeke enesMet Ske cegkeg heelee nw
leye ceQves enesJee kee Ske mevosMe heeee,
meesvee, eeBoer uees Fve ueesieeW mes,
nsuow, leesefyeeen Deewj eoeeen,
DeeS pees yeeyegue kes yeefvoeeW ceW mes~
peeDees meheveen kes heg$e eesefMeeen kes Iej,
Gme meesves, eeboer mes Ske cegkeg yeveeDees,
jKees Gmes ceneeepeke enesMet kes efmej hej,
Deewj efHej enesMet kees es yeeleW yeleeDees~
kenlee nw enesJee, MeeKe veeceke Ske Jeefe,
MeefeMeeueer nes, enesJee kee ceefvoj yeveeSiee,
Jen Meemeke nesiee Deewj Gmekee eepeke,
MeebeflehetJe&ke Gmekes keeceeW ceW meneesie kejsiee~
Jes ueesie cegkeg kees cebefoj ceW jKeWies,
leeefke ueesie Fmekees eeo jKe mekeW,
otj mes Deekej ueesie cebefoj yeveebSies,
leye peeveesies enesJee ves Yespee nw cegPes~
enesJee oee Deewj keCee eenlee nw
yeslesue JeeefmeeeW ves Deheves meeefLeeeW kees,
enesJee mes Ske eMve hetves Yespee,
ceveeee Je<eeX ceefvoj OJemle nesves kee Meeske,
keee eeefnes Fmes nces kejles jnvee~
leye efceuee cegPes enesJee kee mevosMe,
eepekeeW Deewj Deve ueesieeW mes kenes,
meej Je<eeX mes GheJeeme Deewj Meeske,
keee Jen cesjs ner efuees Lee, kenes~
319
veneR, peye legceves Keeee Deewj heeree,
Lee en legcnejer Deheveer YeueeF& kees,
hejcesMJej ves eLece veefyeeeW kee Gheeesie,
efkeee Lee ener yeele kenves kees~
GvneWves leye kener Leer en yeele,
eMeuesce peye Yeje-hetje Lee,
Gmekes eejeW Deesj kes veiejeW ceW,
nj eeCeer Meebefle mes jnlee Lee~
legcnW pees mele Deewj Gefele nes,
kene enesJee ves, Jener kejvee eeefnS,
legceceW nj Ske kees otmejs kes eefle,
oeeuet Deewj keCeehetCe& nesvee eeefnS~
efJeOeJeeDeeW, DeveeLeeW Deewj DepeveefyeeeW kees,
ee oerveeW kees ees ve hengBeeDees,
Ske-otmejs kee yegje kejves kee efJeeej,
keYeer Deheves ceve ceW Yeer ve ueeDees~
efkevleg keer Devemegveer Gve ueesieeW ves,
hejcesMJej keer JeJemLee DemJeerkeej kej oer,
enesJee ves Yespes veefyeeeW eje mevosMe,
hej GvneWves veefyeeeW keer Yeer vee megveer~
leye eesefOele nes enesJee ves kene,
GvneR keer lejn GvnW Gej ve otBiee,
ve nes peeSiee en megneJevee osMe,
Gvekes efJe Deve je^eW kees YespetBiee~
enesJee eMeuesce kees DeeMeerJee&o osves
keer eefle%ee kejlee nw
efmeeesve mes esce kejlee ntB ceQ,
enesJee ves kene, Fmeefuees Jeeheme Dee ieee,
efHej mes Heuesiee-Hetuesiee Deye eMeuesce,
ceQves efHej mes Gmes Dehevee efueee~
legce Deepe Jener mevosMe megve jns nes,
efpemes veefyeeeW ves leye efoee Lee,
peye meJe&MeefeMeeueer enesJee ves cebefoj kees,
efHej mes yeveevee Meg efkeee Lee~
leye Oeve veneR Lee ueesieeW kes heeme,
vee ner megjef#ele Lee keneR Deevee-peevee,
he[esmeer efJe Lee Deheves he[esmeer kes,
hej efveefMele nw Deye meye yeouee peevee~
Meebefle kes meeLe ueesie ueieeeWies Hemeue,
GvnW DeekeeMe mes ceQ Je<ee& otBiee,
Jejoeve kes he ceW eceeefCele neWies,
entoe Deewj FeeSue kees yeee uetBiee~
legcnejs hetJe&peeW ves efkeee eesefOele cegPes,
Dele: ceQves GvnW ve kejves kee meesee,
hej [jes veneR, ceQves Fjeoe yeoue efueee,
yevee jntBiee ceQ legcnejs eefle Dee~
uesefkeve legce Yeer Dehevee DeeejCe megOeejes,
meeeF& Deewj YeueeF& mes efveCe&e kejes,
kejlee ntB Ie=Cee efpeve yeeleeW mes,
Gve yeeleeW mes legce otj jnes~
ceQves heeee en mevosMe enesJee kee,
YeefJe<e ceW ueesie eMeuesce DeeSbies,
nceejs meeLe DeeDees Gheemevee kes efuees,
Ske veiej Jeeues otmejeW mes kenWies~
leye efJeefYeVe Yee<eeSW yeesueves Jeeues Jeefe,
heuuee heke[ kenWies efkemeer entoer kees,
keee legcnejs meeLe Dee mekeles nQ nce,
legcnejs hejcesMJej keer Gheemevee kejves kees~
Deve je^eW kes efJe veee
neke Deewj Gmekeer jepeOeeveer oefceMke,
Gvekes yeejs ceW nw en mevosMe,
meesves-eeBoer mes mecheVe nw meesj,
hej Deeie mes ve nesiee Jen osMe~
320
[jWies DeMkeueesve Deewj Deppee kes ueesie,
Seesve kes ueesie nes G"Wies efvejeMe,
DeMkeueesve, Deppee, DeMoeo Deewj heefueMleer,
Gve meye ueesieeW kee keBiee efJeveeMe~
yee jnsiee pees keesF& Yeer heefueMleer,
Jen nceejs je^ kee Debie yevesiee,
eyetmeereeW keer lejn Seesve kes ueesie,
nceejs ner ueesieeW kee efnmmee yevesiee~
Deleerle ceW efkelevee ke G"eee nw,
cesjs ueesieeW ves, osKee nw ceQves,
ceQ Deheves osMe keer j#ee keBiee,
Deye ees ve Deeves otBiee ceQ GvnW~
YeefJe<e kee jepee
efmeeesve Deewj eMeuesce kes ueesieeW,
Deeveefvole nes, Deevevo Iees<e kejes,
legcnejs heeme Dee jne legcneje jepee,
efJepeeer Deewj Dee jepee nw Jees~
kenlee nw jepee, ve efkeee ceQves,
jLeeW kees Deewj Ieg[meJeejeW kees,
Deewj ve efkeee nw ceQves,
eg ceW eege Oeveg<eeW kees~
megveer DeveeW ves Meebefle-mebefOe keer yeeleW,
meeiej-mes-meeiej leke jepe kejsiee Jees,
veoer mes ueskej otjlece mLeeveeW leke,
he=LJeer hej jepe kejsiee Jees~
enesJee Deheves ueesieeW keer j#ee kejsiee
efkeee nw Ketve mes cegnjyevo,
eMeuesce nceves Deheveer Jeeee kees,
Dele: mJeleb$e kej efoee yevoerie=n mes,
ceQves legcnejs meYeer yeefvoeeW kees~
yeefvoeeW Deheves-Deheves Iej peeDees,
nw legcnejs efuees DeJemej DeeMee kee,
etveeve kes efJe ue[ves kes efuees,
Deye ceQ legcneje Gheeesie keBiee~
letHeeve kes meceeve Deeies ye{sieer mesvee,
meJe&Meefeceeve enesJee Gvekeer j#ee kejsiee,
hejeefpele kejWies Me$egDeeW kees mewefveke,
Me$eg kee Ketve oeKeceOeg mee yensiee~
yeeeSiee enesJee Deheves ueesieeW kees,
pewmes ie[sefjee Yes[eW kees yeeelee,
nj Ske eerpe Deer, megvoj nesieer,
Yeuee nesiee enesJee kes ueesieeW kee~
enesJee keer eefle%eeeW
kejes yemevle ceW enesJee mes eeLe&vee,
Jen efyepeueer Yespesiee Deewj Je<ee& nesieer,
Gieeesiee hejcesMJej Kesle ceW heewOes,
Gmekeer ke=hee mes KegMeneueer nesieer~
eeeme peeotiejeW kes nesles JeLe&,
keg veneR Jen Pet" kes DeueeJee,
Yeke jns ueesie Yes[eW keer lejn,
veneR jemlee efoKeeves Jeeuee keesF& ie[sefjee~
enesJee kenlee nw, ie[sefjeeW hej eesefOele ntB,
GvnW osKeYeeue kee Yeej meeQhee Lee,
entoe kes ueesie Gmekeer jsJe[ nQ,
Gvekeer osKeYeeue kejlee nw enesJee~
eg kee Oeveg<e Deewj mewefveke,
meYeer entoe mes Ske meeLe DeeSbies,
eg ceW enesJee Gvekes meeLe nesiee,
Jes Deheves Me$egDeeW kees hejeefpele kejWies~
321
yegueeTBiee Gve meYeer kees ceQ Ske meeLe,
Deewj ceQ mee ceW ner GvnW yeeeTBiee,
efyeKesj jne ntB ceQ Deheves ueesieeW kees,
hej efHej mes ceQ GvnW Jeeheme ueeTBiee~
hejcesMJej entoe kes eejeW Deesj kes je^eW
kees oC[ osiee
Keesuees legce Deheves ej ueyeeveesve,
keeeWefke Deeie ej mes Yeerlej DeeSieer,
Deewj Yeerlej Deekej Jen Deeie,
legcnejs osJeoej kes Je=#e peueeSieer~
ceejves kes efuees heeuee efpeve Yes[eW kees,
Gvekeer j#ee kejes, kenlee nw enesJee,
Gvekes ecegKe Gve ueesieeW kes meceeve nQ,
efpevnW GvnW ceejves kee oC[ veneR efceuelee~
Dele: ceQves Gve oerve Yes[eW keer,
osKeYeeue kejvee Meg kej efoee,
cegPes oes ef[eeb efceueer, efpevekee ceQves,
Devegen Deewj Skelee veece jKe efoee~
ceQves meYeer leerve ie[sefjeeW kees,
Ske ceen ceW ve kej efoee,
eesefOele ngDee ceQ Yes[eW hej,
Deewj kejves ueieer Jes cegPemes Ie=Cee~
leye ceQves kene, ceQ legcnW es[lee ntB,
legcnejer osKeYeeue ceQ veneR keBiee,
pees ve efkeee peevee eenles nQ,
ceQ GvnW ve nes peeves otBiee~
lees[ oer leye ceQves Devegen veeceke [er,
Jen Fme yeele kees eke kejves kees~
efke hejcesMJej kes meeLe je^eW ves pees kejer,
t ieF& nw Deye Jeeee Jees~
efoes GvneWves leerme gke[s eeBoer kes,
pees Les cesje Yegieleeve kejves kees,
enesJee ves kene, cesjer keercele Deebkeer,
GvnW ceefvoj kes Kepeeves ceW [eue oes~
leye ceQves Skelee veeceke [er kees,
oes gke[eW ceW efJeYee kej [euee,
Ssmee en eke kejves kees efkeee efke,
FeeSue Deewj entoe keer t ieF& Skelee~
entoe kes eejes Deesj kes je^eW kes yeejs ceW
oMe&ve
enesJee ves kene, ceQ eMeuesce kees,
eejeW Deesj kes je^eW efuees,
penj kee heeuee pewmee yeveeTBiee,
eMeuesce kes ogMceveeW kes efuees~
je^ DeeSbies Deewj enej kejWies,
meeje entoe peeue ceW pee HeBmesiee,
hej Yeejer eeve yeveeTBiee eMeuesce kees,
pees G"eves ueiesiee, Ieeeue nes jnsiee~
hej Ske meeLe DeeSbies meejs je^,
Deewj Jes eMeuesce kes efJe ue[Wies,
leye Iees[eW kees ceQ YeeYeerle kej otBiee,
Deewj Ieg[meJeej mewefveke Ieyeje G"Wies~
ceQ entoe keer j#ee kejlee jntBiee,
Gmekes ecegKe Gmes Glmeeefnle kejWies,
enesJee MeefeMeeueer yevee jne nw nceW,
nceeje hejcesMJej nw enesJee Jes kenWies~
yeveeTBiee ecegKeeW kees ceQ Deeie mejerKee,
Me$egDeeW kees Yemce pees kej osieer,
eMeuesce kes efveJeemeer efHej Deejece heeSbies,
Me$egDeeW mes GvnW cegefe efceuesieer~
322
enesJee henues entoe kees yeeeesiee,
Dele: [eRie veneR nekeWiee eMeuesce,
ken vee mekeWies Jes Des nQ,
entoe mes yesnlej nw eMeuesce~
hej eMeuesce keer j#ee kejsiee enesJee,
kecepeesj Jeefe Yeer ye[e eese yevesiee,
oeTo kes heefjJeej kee nj Jeefe,
mJeie&otleeW keer lejn ceeie& oMe&ke yevesiee~
enesJee kenlee nw, eMeuesce kes efJe,
pees je^ DeeSbies, GvnW ve keBiee,
oeTo Deewj eMeuesce kes oe ceW,
oee Deewj keCee keer YeeJevee YeBiee~
yengle ogKeer neWies Jes ueesie,
ye[e Meeske Deewj ove JeneB nesiee,
nj Ske heefjJeej jesSiee Dekesuee,
eer Deueie Deewj heg<e Deueie jesSiee~
efkevleg Gme mecee heeveer kee Ske eesle,
Gvekes efuees JeneB hej Het he[siee,
Oees osiee Jen Gvekes heeheeW kees,
Deewj Meg GvnW Jen kej osiee~
Pet"s veyeer YeefJe<e ceW veneR
enesJee kenlee nw, Gme mecee ceQ,
meYeer cete|leeeW kees ne otBiee,
Pet"s veefyeeeW Deewj DeMeg DeelceeSb,
Gvekees Yeer he=LJeer mes ne otBiee~
eefo keesF& kejlee jnlee nw YeefJe<eJeeCeer,
lees Gme Jeefe kees oC[ efceuesiee,
Gmekes ceelee-efhelee Yeer kejWies efJejesOe,
Jen Deheves efkees hej ueefppele nesiee~
Jes henveWies veneR Jewmee ceese Jee,
pees eke kejs efke Jees nQ veyeer,
oWies veneR Jes ueesieeW kees OeesKee, efkevleg enesJee cesje hejcesMJej DeeSiee, efkevleg oC[ osiee GvnW enesJee,
kenWies veneR efke ceQ ntB veyeer~ Gvekes meYeer heefJe$e ueesie Gvekes meeLe neWies, pees je^ eMeuesce kes efJe ue[s,
enesJee kenlee nw ie[sefjes hej ees kej, Jen Ske yengle DeefOeke efJeMes<e efove nesiee, Jen Yeebkej yeerceeefjeeb ueiee osiee GvnW,
cesjs efce$e kees ceej, ie[sefjes hej enej kejes, efkevleg keesF& efove Deewj jele veneR neWies~ ieue peeesiee Gvekee Mejerj Ke[s-Ke[s~
Yeeie Ke[er neWieer Fmemes meye Yes[W, leye peye meeceeve he mes DeBOesje DeeSiee, Gme mecee [jWies Jes meecege enesJee mes,
Deewj ceQ oC[ otBiee Gve Yes[eW kees~ lees Gme mecee Gpeeuee Yeer nesiee, Ske otmejs kee ieuee oyeeeWies Jees,
cejWies oes-efleneF& ueesie osMe kes, yensiee ueieeleej eMeuesce mes heeveer, entoe kes ueesie eMeuesce ceW eg kejWies,
yeme Ske-efleneF& ner yees jnWies, Oeeje yeb peeSieer heeveer oesveeW Deesj yensiee~ Deewj Deve je^eW mes Oeve heeSbies Jees~
peebe keBiee ceQ Gve ueesieeW keer, Gme mecee eMeuesce kes eejeW Deesj, keg Me$eg pees yee peeSbies,
pees Deebe ceW lehes ngS mes efvekeueWies~ Dejeyee ceYetefce mee metvee #es$e nesiee, nj Je<e& Gheemevee kees DeeSbies,
hegkeejWies leye Jes cegPes meneelee nsleg, iesye mes vesieJe ceW efjcceesve leke, pees veneR DeeSbies Gheemevee kejves,
Deewj ceQ Gvekeer ceoo keBiee, hetje osMe ner ceYetefce mee nesiee~ enesJee kes neLeeW oC[ heeSbies~
Jes kenWies, enesJee cesje hejcesMJej nw, efkevleg eMeuesce kee hetje veiej, leye nj eerpe hejcesMJej keer nesieer,
legce cesjs ueesie nes, ceQ kentBiee~ efHej mes Ske veee veiej yevesiee, Gve hej enesJee kees heefJe$e meteke nesiee,
efveCe&e kee efove ueesie JeneB Deheves Iej yeveeeWies, leye enesJee kes heefJe$e ceefvoj ceW,
Deewj eMeuesce veiej megjef#ele jnsiee~ keesF& ee-efJeee kejves Jeeuee ve nesiee~
enesJee kes efJeMes<e efveCe&e kes efove,
pees Oeve efceuee, veiej ceW yeWiee,
ueeTBiee je^eW kees eMeuesce kes efJe,
Gvekee DeefOekeej veiej hej nesiee~
ve kejWies Jes IejeW kees,
efeeeW kes meeLe kegkece& nesiee,
yevoer yevee efuees peeeWies DeeOes ueesie,
yeme DeeOeeW kee ner yeevee nesiee~
leye enesJee Gve je^eW kes efJe ue[siee,
pewletve kes heJe&le hej Jen Ke[e nesiee,
He he[siee leye Debpeerj kee heJe&le,
Gej-oef#Ce ceW heJe&le efJeYee nesiee~
GYej DeeSieer Ske ienjer Ieeer,
efpememes otj legce Yeeievee eenesies,
pewmes Deefpeeen kes mecee Yetkeche mes,
Ssmes ner otj legce leye Yeeieesies~
323 324

hejcesMJej FeeSue mes esce kejlee nw
en mevosMe hejcesMJej enesJee kee nw,
efpemes ceueekeer ves FeeSue kees efoee,
ueesieeW, ceQ legcemes esce kejlee ntB,
hej legceves kene, kewmes eues helee~
enesJee ves kene, SmeeJe keer Dehes#ee,
ceQves Gmekes YeeF& eeketye kees egvee,
mJeerkeej veneR efkeee ceQves SmeeJe kees,
Gmekes osMe kees ve efkeee ieee~
mebYeJe nw Soesce kes ueesie kenW,
ve efkees iees nQ nce ueesie,
ceueekeer
efkevleg Deheves veiej Soesce kees,
hegve: yeveeSbies efceuekej nce ueesie~
efkevleg meJe&Meefeceeve enesJee kenlee nw,
eefo yeveeeWies Jes hegve: veiejeW kees,
lees ceQ GvnW hegve: ve keBiee,
yemee ve heeesieW Jes Gvekees~
es eepeke hejcesMJej kees mecceeve veneR
osles
enesJee ves kene, yees efhelee kee,
Deewj mesJeke mJeeceer kee kejles mecceeve,
ceQ legcneje efhelee Deewj mJeeceer ntB,
hej es eepeke veneR kejles mecceeve~
325
legce hetles nes keee nceves efkeee,
efpememes ueies nce mecceeve veneR kejles,
enesJee ves kene, cesjer Jesoer hej,
legce DeMeg jeser nes ueeles~
legce cesjer cespe hej DevOes peeveJej,
ueeles nes yeefue osves kes efuees,
keee legce ueesie Deheves Meemeke kees,
efJekeueebie heMegDeeW keer YeW os mekeles~
eepekeeW, legcnW kejveer eeefnes eeLe&vee,
enesJee mes nceejs efuees Dee jnves keer,
efkevleg Jen legcnejer Ske ve megvesiee,
en meye legcnejer ner nw ieueleer~
efveMee ner legce ceW mes keesF&,
Dehevee keece lees "erke mes kejlee,
mees ceQ legce mes emeVe veneR ntB,
legcnejer YeW ceQ mJeerkeej veneR kejlee~
mecceeve kejles nQ meye cesje ogefveee ceW,
ueeles nQ cesjs efuees Deer YeWs,
keeeWefke cesje veece Gve ueesieeW kes efuees,
cenJehetCe& nw, en kene enesJee ves~
efkevleg ueesieeW, legce en eke kejles nes,
legce cesjs veece kee mecceeve veneR kejles,
kenles nes cesjer cespe heefJe$e veneR nw,
Gme mes Yeespevee uesvee hemevo veneR kejles~
legce kenles nes efke Jen yegje nw,
uesefkeve en yeele mele veneR,
legce ueeles nes jesieer, eesefues heMeg,
efpevekees ceQ mJeerkeej kejlee veneR~
keg yeoue osles Des peeveJejeW kees,
eefle%ee kej yeoue peeles nQ Jees,
yegje Iesiee Gve ueesieeW kes meeLe,
cesje mecceeve veneR kejles nQ Jees~
eepekeeW kes efuees efveece
eepekeeW en efveece legcnejs efuees nQ,
pees ceQ kejlee ntB cesjer megvees,
mecceeve kejes legce cesjs veece kee,
Jejvee meHeuelee ve efceuesieer legcekees~
legce lees oesies DeeMeerJee&o efkemeer kees,
ceiej Jen yeve peeesiee DeefYeMeehe,
ceQ Ssmee Ieefle kejeTBiee keeeWefke legce,
cesjs veece kee veneR kejles mecceeve~
otBiee ceQ oC[ legcnejs JebMepeeW kees,
HeWke otBiee legcnW ceQ keejs mee,
yelee jne ntB legcnW Fmeefuees efke,
uesJeer kes meeLe eueleer jnsieer Jeeee~
kene enesJee ves, en Jeeee ceQves,
kejer Leer leye uesJeer kes meeLe,
Deheveer eefle%ee kes Devegmeej Gmes ceQves,
peerves efoee peerJeve Meebefle kes meeLe~
mecceeve efoee Gmeves cesjs veece kees,
meeer efMe#ee oer ueesieeW kees Gmeves,
yeeeee DeveskeeW kees heehe-keceeX mes,
hejcesMJej kes GheosMeeW kees peevee Gmeves~
hejcesMJej kes GheosMe peeveves eeefnes eepeke kees,
Deewj ueesieeW ceW Yeer eesielee nesveer eeefnes,
hejcesMJej keer efMe#ee meerKe mekeW eepeke mes,
eepeke kees hejcesMJej kee otle nesvee eeefnes~
enesJee ves kene, eepekeeW, legceves,
es[ efoee cesje DevegmejCe kejvee,
jns vee Jewmes pewmee ceQves kene Lee,
yebo kej oWies ueesie legcneje mecceeve kejvee~
326
entoe hejcesMJej kes eefle meee veneR
jne
Ske ner nw nce meyekee hejcesMJej,
Gmeer ves yeveeee nce meYeer kees,
efHej keeeW "ieles YeeFeeW kees Deheves,
keeeW veneR osles mecceeve Jeeee kees~
entoe kes ueesieeW ves "iee DeewjeW kees,
eMeuesce, FeeSue ves yegjs keece efkees,
entoe ves cebefoj kee mecceeve ve efkeee,
efJeosMeer efeeeW mes GvneWves efJeJeen efkees~
hetpeleer Leer Pet"s osJeleeDeeW kees Jes,
enesJee Gve ueesieeW kees otj kej osiee,
nesiee ve emeVe legcnejer YeWeW mes enesJee,
legcnejer YeWW Jen mJeerkeej ve kejsiee~
legce hetles nes, Ssmee keeeW nesiee,
keeeWefke Gmeves legcnejs yegjs keeceeW kees osKee,
enesJee legcnejs efJe mee#eer nw,
Gmeves legcnW Deheveer helveer kees "ieles osKee~
egJeeJemLee mes legcnejer helveer nw Jees,
Deewj legceves keer Leer hejmhej eefle%ee,
uesefkeve heefle-helveer nesves hej Yeer,
legceves Deheveer helveer kees "iee~
hejcesMJej eenlee nw, heefle Deewj helveer,
Ske Mejerj, Ske Deelcee nes peeeW,
leeefke Fmemes Gvekes yees heefJe$e nes,
mees Fme DeeOeeeflceke Skelee keer j#ee keer peees~
FeeSue kee hejcesMJej enesJee kenlee nw,
ceQ Ie=Cee kejlee ntB efJeJeen-efJeso mes,
Deheveer helveer kees OeesKee cele oes,
ceQ Ie=Cee kejlee ntB etj keeceeW mes~
veee kee efJeMes<e mecee
pees ieuele efMe#eeeW oer nw legceves,
ogKeer efkeee nw Gmeves enesJee kees,
legceves kene hejcesMJej hemevo kejlee nw,
pees yegjs keece legce kejles nes~
enesJee kenlee nw, ceQ otle Yespe jne ntB,
Jen cesjs efuees ceeie& leweej kejsiee,
enesJee efpemekeer Keespe ceW nes legce,
Jen Deeeveke Deheves ceefvoj ceW DeeSiee~
keesF& Jeefe Gme mecee kes efuees,
vee leweejer vee efJejesOe kej mekesiee,
peye Jen Deeesiee, peueleer Deeie kes meceeve,
Jen uesJeerJebefMeees kees heefJe$e kejsiee~
pewmes Deeie Meg kejleer eeBoer kees,
Jewmes ner Jen Gvekees Meg kejsiee,
leye Jes enesJee kees YeW ueeSbies,
leye enesJee YeWs mJeerkeej kejsiee~
hejcesMJej kes eneB mes eesjer
ceQ enesJee ntB, Deewj ceQ yeouelee veneR,
cesjs heeme ueewes, ceQ legcnejs heeme ueewtBiee,
eerpeW vee egjeDees hejcesMJej keer legce,
leye Deheves heeme ceQ legcnW ueewves otBiee~
let hetlee nw, keee egjeee nceves,
lees eeo kejes legce en Jeeee,
Deheveer eerpeeW kee omeJeeb Yeeie,
legcnW cegPekees osvee eeefnes Lee~
efJeMes<e YeWs Yeer osveer eeefnes Leer legcnW,
efkevleg legceves Jes eerpeW cegPes veneR oer,
Fme ekeej legcnejs hegjs je^ ves,
yengle meer eerpeW egjeF& nQ cesjer~
enesJee kenlee nw, legce Gmekeer peeBe kejes,
Deheveer eerpeeW kee omeJeeb Yeeie cegPes ueeDees,
jKees GvnW legce cesjs Kepeeves ceW,
efHej osKees Gmekes yeoues ceW keee heeDees~
327
pewmes ieieve mes nesleer nw Je<ee&,
legcnejs heeme Deer eerpeW nes peeSbieer,
nj eerpe pejle mes peeoe heeDeesies,
Debietj keer meye yesueW Heue GhepeeSbieer~
Deewj Deve je^eW kes ueesie,
legcnejs eefle Jes Yeues jnWies,
meJe&Meefeceeve enesJee en kenlee nw,
legcnejs osMeJeemeer Heues Deewj HetueWies~
veee kee efJeMes<e mecee
legceves kene, enesJee keer Gheemevee JeLe& nw,
keg Yeer veneR efceuee nceW Gmemes,
nce mecePeles jns og meHeue nesles nQ,
oC[ veneR heeles Jes hejcesMJej mes~
yeeleW keer hejcesMJej kes YeeeW ves,
Deewj enesJee ves megveer Gvekeer yeeleW,
Gmekes meeceves Ske hegmleke jKeer nw,
Gmekes YeeeW kee veece efueKee efpemeceW~
Jes ner ueesie nQ pees enesJee kees,
veece kee kejles nQ Gefele mecceeve,
Deheves yeeeW keer lejn ke=heeueg nesiee,
enesJee Gve hej, pees kejles mecceeve~
Dee jne nw veee kee mecee,
peye meYeer ieyeeaues Jeefe oefC[le neWies,
Jes meYeer ueesie metKeer Ieeme mes,
hetjer lejn Gme Deeie ceW peueles neWies~
efkevleg cesjs Yeees, legce hej DeeF&,
Gieles metjpe kes meceeve ecekesieer,
en metjpe keer efkejCeeW keer lejn,
legcnW mJeemLeJeOe&ke Meefe osieer~
legce mJeleb$e Deewj emeVe nesDeesies,
Deewj Gve yegjs ueesieeW kees kegeueesies,
Jes hewjeW kes veeres jeKe mes neWies,
veee kes mecee legce en osKeesies~
eeo kejes cesjs mesJeke cetmee kees,
Deewj cetmee keer JeJemLee kee heeueve kejes,
meYeer ueesieeW kes efuees nQ Jees efveece,
pees heJe&le hej efoes Les ceQves Gmekees~
enesJee ves kene, ceQ veyeer Sefueeen kees,
veee kes mecee mes henues legcnejs heeme YespetBiee,
meneelee kejsiee ceelee-efhelee keer Sefueeen,
Iesiee en, ee ceQ osMe ve kej otBiee~
328
 ceeer
veee efveece
eerMet keer JebMeeJeueer
en JeCe&ve nw eerMet kes JebMe kee,
efoee Lee pevce efpemes ceefjece ves,
Fyeenerce kes JebMe ceW pevcee Lee eerMet,
kenueeee pees cemeern yeeo ceW~
Fyeenerce kee heg$e Lee Fmeneke,
Deewj Fmeneke kee heg$e eeketye ngDee,
eeketye kees entoe Deewj Deve heg$e ngS,
entoe efHeefjme Deewj peesjn kee efhelee ngDee~
efHeefjme kee heg$e Lee efneesve,
Deewj efneesve jece kee efhelee yevee,
jece kee heg$e ngDee Decceerveeoeye,
Deewj Decceerveeoeye venMeesve kee efhelee yevee~
venMeesve mes ngDee meueceesve kee pevce,
meueceesve mes yeesDepe kee pevce ngDee,
329
yeesDepe Deewj Le mes ngDee Deesyeso,
Deewj Deesyeso efeMew kee efhelee ngDee~
efeMew mes pevcee jepee oeTo,
pees meguewceeve kee efhelee yevee,
jnyeece Lee meguewceeve kee heg$e,
efpememes, Deefyeeen kee pevce ngDee~
Deemee Lee Deefyeeen kee heg$e,
pees enesMeeHeele kee efhelee yevee,
efHej enesMeeHeele mes ngDee eesjece,
Deewj eesjece mes Gefppeeen pevcee~
Gefppeeen yevee efhelee eesleece kee,
Deewj eesleece mes Deenepe ngDee hewoe,
efHej efnpeefkeeen ngDee Deenepe mes,
efnpeefkeeen mes ceveefMMen ngDee hewoe~
330
ceveefMMen yevee efhelee Deeceesve kee,
Deewj Deeceesve mes eesefMeeen pevcee,
FeeSefueeeW kees yesefyeueesve ues peeles mecee,
Gmemes ekegveen Deewj YeeF& ngS hewoe~
yesefyeueesve ceW ues peees peeves kes yeeo,
ekegveen yevee MeeueefleSue kee efhelee,
Deewj efHej MeeueefleSue mes peyyeeefyeue,
peyyeeefyeue mes Deyeernto ngS hewoe~
Deyeernto yevee Fueekeerce kee efhelee,
Fueekeerce ves Depeesj kees pevce efoee,
Depeesj mes meoeske, meoeske mes DeKeerce,
Deewj DeKeerce mes Fueernto ngS hewoe~
Fueernto yevee Fefueeepeej kee efhelee,
Fefueeepeej mes ceeeve kee pevce ngDee,
ceeeve yevee efhelee eeketye kee,
Deewj eeketye mes etmegHe hewoe ngDee~
ceefjece kee heefle Lee etmegHe,
efpemeves eerMet kees pevce efoee,
Fme ekeej Fyeenerce kes JebMe mes,
eerMet cemeern kee veelee peg[e~
eerMet cemeern kee pevce
peye eerMet keer ceelee keer meieeF&,
ngF& eeketye kes heg$e etmegHe mes,
efJeJeen nesves mes henues helee euee efke Jen,
ieYe&Jeleer nw heefJe$e Deelcee keer Meefe mes~
efkevleg Gmekee YeeJeer heefle etmegHe,
kejvee veneR eenlee Lee Gmes yeoveece,
Gmeves efveMee efkeee meieeF& lees[ os,
keeeWefke Jen Lee Ske Yeuee Fvmeeve~
* FcceevegSue DeLee&le hejcesMJej nceejs meeLe nw~
efkevleg Gmeer jele oMe&ve os meheves ceW,
eYeg kes otle ves en kene Gmemes,
ceefjece kees helveer yeveeves mes ve [j,
Gmekee ieYe& nw heefJe$e Deelcee keer Deesj mes~
Jen Ske heg$e kees pevce osieer,
let eerMet veece jKevee Gmekee,
keeeWefke Jen Deheves ueesieeW kee,
Gvekes heeheeW mes Gej kejsiee~
ngDee nw en meye keg Fmeefuees efke,
eYeg ves pees kenueJeeee Jen hetje nes,
megvees, Ske kegBJeejer kevee ieYe&Jeleer neskej,
pevce osieer Ske heg$e FcceevegSue* kees~
peye etmegHe veeRo mes peeiee,
otle keer Dee%eevegmeej efkeee Gmeves,
peye leke eerMet kee pevce ngDee,
ceefjece kees veneR gDee Gmeves~
hetJe& mes efJeeveeW kee Deevee
yewleuence ceW pevce efueee eerMet ves,
keg efJeeve hetJe& mes Keespeles ngS DeeS,
efmeleejeW kee DeOeeve kejles Les Jees,
entefoeeW kee veJepeele jepee osKeves DeeS~
DeekeeMe ceW Gmekee efmeleeje,
nceves osKee nw, kene GvneWves,
Fmeefuees nce het jns nQ,
DeeSb nQ Gmekeer DejeOevee kejves~
megvee peye en jepee nsjesosme ves,
eEeeflele nes entefoeeW kees Gmeves yegueJeeee,
hete keneB nesvee nw pevce cemeern kee,
entefoeeW kes yewleuence ceW Gmes yeleueeee~
331
kene Gmes, YeefJe<eJeee ves efueKee nw,
Dees yewleuence, let kewmes Yeer ese veneR,
legPe ceW mes Ske Meemeke eke nesiee,
pees kejsiee osKeYeeue cesjs ueesieeW kee~
leye Gve efJeeveeW kees nsjesosme ves yegueJeeee,
hete Jen efmeleeje keye eke ngDee Lee,
kene peekej Keespees yewleuence ceW efMeMeg kees,
leeefke ceQ Yeer Deekej kej meketB Gheemevee~
eue efoes Jes jepee keer yeele megve,
Jen efmeleeje Yeer Gvekes Lee Deeies-Deeies,
peneB Jen yeeueke Lee Gme mLeeve hej,
ke ieee Jen efmeleeje JeneB peekej kes~
Deeveefvole nes, efkees yeeueke kes oMe&ve,
meebebie eCeece efkeee yeeueke kees GvneWves,
efHej kejer yeeueke keer Gheemevee,
Deewj yengcetue JemlegSb keer Dee|hele GvneWves~
ueew iees efHej Deheves osMe,
heke[ kej Ske veeer jen Jees,
meeJeOeeve kej efoee Lee hejcesMJej ves,
Jeeheme nsjesosme kes heeme ve peeeW Jees~
eerMet kees ueskej ceelee-efhelee kee efcee
peevee
leye eYeg kes Ske otle ves,
etmegHe mes en meheves ceW kene,
G", yeeueke Deewj Gmekeer ceeB kees,
ueskej eghekes mes efcee euee pee~
ceQ peye leke kentB ve legPemes,
let JeneR efcee osMe ceW jnvee,
keeeWefke nsjesosme Gme yeeueke kees, kene, yeeueke Deewj Gmekeer ceeB kees ueskej,
eenlee nw {tb{kej cejJee osvee~
* nesMes 11:1
mees yeeueke Deewj Gmekeer ceeB kees ueskej,
etmegHe efcee kes efuees eue he[e,
efHej nsjesosme keer ce=leg leke,
Jen JeneR efcee osMe ceW jne~~
ngDee en Ssmee Fmeefuees efke eYeg ves,
henues ner en kenueJee efoee Lee*,
efke ceQves Deheves heg$e kees efcee mes,
yeenj Deeves kes efuees kene~
yewleuence kes meYeer yeeuekeeW kee nsjesosme
eje cejJeeee peevee
nsjesosme ves peye en peevee efke,
Gve efJeeveeW ves Gmekes meeLe eeue eueer,
lees Deeie-yeyetuee nes G"e nsjesosme,
meYeer yeeeW kees cejJeeves keer Dee%ee oer~
efJeeveeW kes yeleees mecee kes DeeOeej hej,
oes Je<es mes ess meye yees,
yewleuence Deewj Gmekes Deeme-heeme ceW,
kene nsjesosme ves ceej [eueeW Jees yees~
leye YeefJe<eJeee efece&een eje kene,
en Jeeve Fme Ievee mes mele ngDee,
jesves Deewj ienjs efJeueehe mes Yeje,
Ske Meyo jeceen ceW megvee ieee~
eerMet kees ueskej etmegHe Deewj ceefjece
kee efcee ueewvee
efHej nsjesosme keer ce=leg kes yeeo,
etmegHe kees meheves ceW mJeie&otle efoKee,
FeeSue keer Oejleer hej euee pee~
332
leye etmegHe FeeSue pee hengBee,
uesefkeve peye en etmegHe ves megvee,
nsjesosme keer peien Gmekee heg$e jepee nw,
lees JeneB peeves mes Jen [j ieee~
meheves ceW hejcesMJej mes heekej DeeosMe,
eue he[e Jen ieueerue eosMe kes efueS,
jnves ueiee vemeejle veece kes veiej ceW,
leeefke Jen veemejer kenueeesiee, mee nes mekes~
yeheeflemcee osves Jeeues etnVee kee keee&
GvneR efoveeW entefoeeW kes cemLeue ceW,
yeheeflemcee osves Jeeuee etnVee JeneB Deeee,
kejves ueiee eeej efke ceve efHejeDees,
keeeWefke mJeie& kee jepe yeme Deye Deeee~
kene Lee entoe kes efuees eMeeeen ves,
Ske hegkeejerJeeues keer DeeJeepe nw pebieue ceW,
eYeg kes efuees ceeie& leweej kejes,
Deewj Gmekes efuees meerOeer kejes jenW~
TB keer Tve kes yeves Gmekes Jee,
kecej hej ece[s keer heser yeeBOes Lee,
Gmekee Yeespeve Lee efefeeb Deewj Meno,
yengle mes ueesie Dee nes ieS Fkee~
mJeerkeej efkeee GvneWves Deheves heeheeW kees,
GvnW Gmekes eje yeheeflemcee efoee ieee,
peye Hejermeer* Deewj meotkeer** yeheeflemcee uesves Deees,
Jen yeesuee, legcnW efkemeves eslee efoee~
kewmes yeeesies eYeg kes YeeJeer eesOe mes,
eceeCe osvee nesiee JeemleefJeke ceve efHejeJe kee,
Fyeenerce keer mebleeve nesvee veneR keeHeer,
kevee lee nw yeskeej Heue Jeeues Je=#e kee~
* Hejermeer Ske kej entoer Oeee|ceke mecetn
** meotkeer Ske ecegKe entoer Oeee|ceke mecetn pees hegjevee Oece& efveece keer kesJeue henueer heebe
hegmlekeeW ner kees mJeerkeej kejlee nw, Deewj ce=leghejeble Gmekee hegvelLeeve veneR ceevelee~
ceQ lees yeheeflemcee oslee ntB peue mes,
hej Jen pees nw cesjs yeeo Deeves Jeeuee,
ceneve nw Jees cegPemes, ceQ keg Yeer veneR,
Gmekes petles Keesueves keer veneR cegPeceW eesielee~
osiee Jen yeheeflemcee legce ueesieeW kees,
heefJe$e Deelcee Deewj Deefive mes,
Gmekes neLeeW ceW Gmekee epe nw,
Yetmes mes Deveepe Deueie kejlee Jen Gmemes~
meeHe efkees ngS mecemle Deveepe kees,
Jen Deheves Keefueneve mes G"e uesiee,
Fkee kej Gmes Yejsiee keesef"eeW ceW,
Deewj Yetmes kees Deeie ceW PeeWke osiee~
eerMet kee etnVee mes yeheeflemcee uesvee
Gme mecee eerMet eo&ve kes efkeveejs,
etnVee kes heeme yeheeflemcee uesves Deeee,
cegPes lees legPemes uesveer eeefnes yeheeflemcee,
yeesuee etnVee let keeeW cesjs heeme Deeee~
Gej ceW eerMet ves Gmemes kene,
DeYeer lees Fmes Fmeer ekeej nesves oes,
nceW, pees hejcesMJej eenlee nw Gmes,
hetje kejves kes efuees ener kejves oes~
pewmes ner yeheeflemcee ueskej eerMet,
peue mes efvekeuee lees DeekeeMe Kegue ieee,
hejcesMJej keer Deelcee kees keyetlej keer lejn,
Gmeves veeres Glej, Deheves Thej Deeles osKee~
leYeer en DeekeeMeJeeCeer oer megveeF&,
pees ngF& Leer eerMet kes efuees,
en cesje efee heg$e nw,
Deefle emeVe ntB ceQ efpememes~
333
eerMet keer hejer#ee
efHej eerMet kees hejKeves kes efuees,
ues ieee Deelcee Ske Jeve ceW Gmes,
eeueerme efove Deewj eeueerme jele leke,
Keeves kees keg vee efceuee Gmes~
peye meleeves ueieer YetKe eerMet kees,
lees uegYeeves Jeeuee, Gmekes heeme Deeee,
yeesuee, eefo let hejcesMJej kee heg$e nQ,
lees ken helLejeW kees, yeve peeeW jesefeeb~
eerMet ves kene, Meee ceW efueKee nw,
ceveg<e kesJeue jeser mes ner veneR peerlee,
peerlee nw Jen eleske Gme Meyo mes,
pees hejcesMJej kes cegKe mes efvekeuelee~
efHej Mewleeve Gmes eMeuesce ues ieee,
cebefoj keer yegpe& hej Ke[e kej keneB,
eefo let nw hejcesMJej kee heg$e,
lees Gme yegpe& mes veeres keto pee~
keeeWefke efueKee nw en MeeeeW ceW,
lesjs efuees otleeW kees Jen DeeosMe osiee,
G"e ueWies legPekees Jes neLees-neLe,
kebke[ Yeer heeBJe ceW ueieves veneR osiee~
leye eerMet ves en Gej efoee,
kenlee nw uesefkeve Meee en Yeer,
let Deheves eYeg hejcesMJej kees,
[eue cele hejer#ee ceW keYeer Yeer~
efHej Ske yengle TBes hene[ hej,
ues ieee Mewleeve eerMet kees,
meYeer jepe Deewj Gvekee JewYeJe,
Mewleeve ves efoKeueeee eerMet kees~
leye Mewleeve ves eerMet mes kene,
es meYeer ceQ legPes os otBiee,
* Meceewve pees yeeo ceW helejme kenueeee
eefo Pegkesiee let cesjs Deeies,
Deewj eefo let cesjer Gheemevee kejsiee~
uesefkeve eerMet ves Gmemes kene,
cegPemes otj let Mewleeve n pee,
Gheemevee Deewj mesJee vee kej efkemeer keer,
kenlee nw Meee, hejcesMJej kes efmeJee~
megvekej en eerMet kee Gej,
otj euee ieee Mewleeve JeneB mes,
Gmekes eues peeves kes yeeo,
mJeie&otleeW ves meBYeeue efueee Gmes~
eerMet kes keee& kee DeejcYe
megvee eerMet ves, etnVee heke[e pee egkee,
lees Jen JeneB mes ieueerue ueew Deeee,
hejcesMJej ves kenueJeeee pewmee eMeeeen mes,
eerMet vemeejle keer peien keHejventce euee Deeee~
eMeeeen ves kene, eo&ve veoer kes heefMece,
iewj entefoeeW kes osMe ieueerue ceW,
pees ueesie DebOejs ceW peer jns Les,
Ske ceneve peesefle kees osKee GvneWves~
Deewj pees ueesie jne kejles Les,
ce=leg keer eee kes osMe kes Yeerlej,
peesefle kes eYeele kee Ske ekeeMe,
eke ngDee JeneB Gve ueesieeW hej~
eerMet eje efMe<eeW kee egvee peevee
efHej Gme mecee mes eerMet ves,
eeej Meg kej efoee megmeoWMe kee,
kenves ueiee eerMet ceve efHejeDees,
keeeWefke efveke nw, jepe mJeie& kee~
ieueerue keer Peerue kes heeme mes peye,
Ske efove eerMet pee jne Lee,
*Meceewve (helejme) Deewj Gmekee YeeF& Debefeeme,
Gmeves Gve oes cegDeejeW kees osKee~
334
peye Peerue ceW Jees peeue [eue jns Les,
leye eerMet ves en kene Gvemes,
ceQ meerKeeTBiee legcnW, cesjs heers eue DeeDees,
ceveg<e heer ceefueeeW kees kewmes heke[W~ hejcesMJej keer meeblJevee nw Gvekes efueS~
legjble Jes Dehevee peeue es[ kej,
nes efuees eerMet kes heers,
efHej eerMet Deewj Jes oesveeW YeeF&,
Deeies Jees JeneB mes eue efoes~
peyoer kee yese eeketye efoKee,
meeLe ceW Gmekee YeeF& etnVee,
efhelee kes meeLe veeJe ceW yew"s,
peeueeW keer cejccele kej jns Les JeneB~
eerMet ves Gve oesveeW kees yegueeee,
legjvle ner Jes oesveeW ngS G" Ke[s,
veeJe Deewj Deheves efhelee kees es[,
oesveeW eerMet kes heers eue he[s~
eerMet kee ueesieeW kees GheosMe osvee Deewj
GvnW ebiee kejvee
ieueerue #es$e Deewj entoer eeLe&veeuee ceW,
eerMet GheosMe osves ueiee megmeceeeej kee,
meye ekeej kes jesieeW Deewj meleebheeW kees,
otj kejlee ngDee Jen Ietceves ueiee~
Keyej Hewue ieeer mecemle meerefjee ceW,
jesieer Deewj heeref[le Gmekes heeme Deeves ueies,
ebiee efkeee Gve ueesieeW kees eerMet ves,
Gmekes heers Fkee nes ueesie eueves ueies~
eerMet kee GheosMe
eerMet ves peye en Yeer[ osKeer,
lees Jen Ske hene[ hej pee yew"e,
peye Gmekes Devegeeeer heeme Dee iees,
leye GvnW GheosMe osles ngS kene~
Oeve nQ Jes pees oe mes oerve nQ,
mJeie& kee jepe nw Gvekes efueS,
Oeve nQ Jes pees Meeske kejles nQ,
efhee kej Jes oerheke kees jKeles veneR~
Oeve nQ Jes ueesie pees vece nQ,
keeeWefke GvneR keer nw en he=LJeer,
veerefle kes efuees pees YetKes heemes jnles,
hejcesMJej GvnW osiee meblees<e Deewj le=efhle~
Oeve nQ Jes pees oeeuet nQ,
Gve hej oee, veYe mes yejmesieer,
Oeve nQ Jes efpevekes oe Meg nw,
GvnW ner hejcesMJej keer Peueke efoKesieer~
Oeve nQ Meeefvle kes keece kejves Jeeues,
keeeWefke Jes hejcesMJej kes heg$e kenueeSbies,
veerefle kes efnle kes efuees pees Yeesieles eeleveeSb,
mJeie& kee jepe nw Gvekes ner efuees~
Deewj legce Yeer Oeve nes keeeWefke,
peye ueesie legcneje Deheceeve kejW,
eeleveeSb oW Deewj legcnejs efJejesOe ceW,
cesjs efuees Jes Pet"er yeeles kenW~
leye legce emeVe, Deevevo mes jnvee,
mJeie& ceW legcnW Fmekee eefleHeue efceuesiee,
meleeee pewmes henues kes YeefJe<eJeeeDeeW kees,
en Yeer Gmekes pewmee ner nesiee~
legce veceke kes meceeve nes : legce ekeeMe
kes meceeve nes
legce veceke mes nes ceeveJelee kes efuees,
hej eefo veceke ner yesmJeeo nes peees,
efHej Jen efkemeer keece kee veneRr jnlee,
efmeJee Fmekes efke Gmes HeWke efoee peees~
335
ekeeMe nes legce peiele kes efuees,
eeser hej yemee veiej efhelee veneR,
ueesie oerheke kees jKeles nQ oerJeej hej,
ueesieeW kes meeceves legcneje ekeeMe ecekes,
Ssmes efke Jes legcnejs Des keece osKeW,
Deewj mJeie& ceW efmLele hejce efhelee keer,
ceefncee kee Jes ueesie yeKeeve kejW~
eerMet Deewj entoer Oece&-efveece
cele meesees efke ceQ ve kejves Deeee ntB,
cetmee kes efveece ee veefyeeeW kes keLeve,
GvnW hetCe& kejves kees Deeee ntB ceQ,
ncesMee yeves jnWies Jes Oece&-efveece~
ess mes ese efnmmee Gve DeeosMeeW kee,
pees keesF& lees[siee ee Ssmee kejJeeesiee,
efveMee ner Ssmee keesF& Yeer Jeefe,
mJeie& kes jepe ceW cenJe veneR heeesiee~
efkevleg Gve hej eueves Deewj eueeves Jeeuee,
mJeie& kes jepe ceW ceneve mecePee peeesiee,
Oece&-DeeejCe ceW efvekeuee ve pees Deeies,
mJeie& kes jepe ceW eJesMe veneR heeesiee~
ees O e
legce peeveles nes nceejs hetJe&peeW mes,
kene ieee Lee nlee ve kejes,
eefo keesF& kejlee nw nlee lees,
Deoeuele ceW peJeeye osvee nesiee Gmekees~
efkevleg ceQ kenlee ntB efke eefo keesF& Jeefe,
kejlee nw Deheves YeeF& kee Deheceeve ee iegmmee,
lees Gmes Yeer Gej osvee he[siee,
Deoeuele Deewj meJeexe mebIe kes mece#e Gmekee~
Dele: Jesoer hej YeW e{eles ngS Yeer,
eefo eeo Dee peeS legPes YeeF& kee efJejesOe,
lees henues peekej Gmemes meguen kej ues,
efHej Deekej e{e let Jesoer hej Yeesie~
veeeeuee ceW legPes ues peeles ngS,
peye lesje Me$eg jemles ceW ner nes,
let Pehe Gmes Dehevee efce$e yevee ues,
Fmemes henues efke yengle osj nes~
Jeef Y eeej
legce peeveles nes, cevee efkeee ieee nw,
kene ieee nw legcemes, JeefYeeej cele kejes,
hej Jen lees ceve ceW JeefYeeej kej egkee,
pees osKelee yegjer ef mes efkemeer kees~
Fmeefuees efvekeeue kej HeWke os Gmekees,
pees DeeBKe lesjer legPemes heehe kejJeees,
lesje Ske Debie ve nesvee yesnlej nw,
Fmemes efke legPes vejke ceW [euee peees~
leueeke
kene ieee nw, peye keesF& Jeefe,
helveer kees leueeke os, efueKe kej os,
efkevleg ceQ legcemes en kenlee ntB,
henues Jen Jeefe meese efJeeej kej ues~
eefo helveer kee DeeejCe JeefYeeejer ve nes,
lees peye Jen eer otmeje efJeJeen kejsieer,
leye ceevees heefle ner JeefYeeej kejJeelee nw,
otmejs heefle keer Yeer FmeceW efpeccesoejer jnsieer~
MeheLe
legceves en Yeer megvee nesiee efke,
kene ieee Lee, nceejs hetJe&peeW mes,
let MeheLe cele lees[ Deewj hetje kej,
pees eefle%ee keer letves eYeg mes~
336
efkevleg ceQ kenlee ntB MeheLe ner cele ues,
let mJeie& ee Oejleer kes veece keer,
keeeWefke mJeie& hejcesMJej kee eEmenemeve nw,
Deewj he=LJeer eewkeer nw Gmekes heeBJe keer~
Deheves efmej keer Yeer MeheLe cele ues,
jbie Ske yeeue kee Yeer yeoue veneR mekelee,
eefo let neb eenlee, lees neB ken,
kesJeue vee ken eefo let vee kenvee eenlee~
yeoues keer YeeJevee cele jKe
legceves megvee nw efke kene ieee nw,
DeeBKe kes yeoues DeeBKe, oeBle-oeBle kes,
efkevleg ceQ legPemes kenlee ntB efke,
ve Ke[e nes let efJejesOe ceW efkemeer kes~
yeefuke eefo Lehhe[ ceejs keesF& letPes lees,
let otmeje ieeue Yeer Gmekeer lejHe kej os,
eefo keesF& GlejJeevee eens lesje keglee& lees,
let Gmes Dehevee eesiee leke Yeer os os~
eefo keesF& legPes eueeS Ske ceerue lees,
let Gmekes meeLe oes ceerue euee pee,
keesF& legPemes keg ceeBies, Gmes os os,
GOeej pees ceeBies lees cele kenvee let vee~
meyemes esce jKees
legceves megvee nw, kene ieee nw,
let Deheves he[esmeer mes esce kej,
efkevleg ceQ en kenlee ntB legPemes,
let Deheves Me$eg mes Yeer esce kej~
pees legPes osles nes eeleveeSb,
let Gvekes efuees Yeer kej eeLe&vee,
efme mebleeve yeve Deheves efhelee keer,
mete& kee ekeeMe pees meye hej ecekeelee~
eefo let GvneR mes esce kejsiee,
pees esce kejles nQ legPemes,
lees keee Heke& jn peeSiee,
kej Jemetueves JeeueeW Deewj legPeceW~
kejsiee pees yeme YeeF&-yeboes kee mJeeiele,
lees DeewjeW mes keee DeefOeke efkeee,
keee Ssmee lees efJeOeceea Yeer veneR kejles,
heefjhetCe& yeveeW pewmes legcneje mJeie&-efhelee~
oeve keer efMe#ee
hejcesMJej pees eenlee nw, Gve keeceeW kees,
meeJeOeeve jn, efhee kej kejes,
eefo legce ueesie kejesies efoKeeJee,
hejcesMJej mes veneR heeDeeWies eefleHeue kees~
Fmeefuees peye legce efkemeer oerve-ogKeer kees,
oeve osles nes, lees {esue cele heeres,
lesje yeeeeb neLe en vee peeveves heees,
keee efoee oeefnves neLe ves efkemeer kees~
eeLe&vee kee cenJe
peye legce kejes hejcesMJej mes eeLe&vee,
efoKeeJee cele kejes eeLe&vee kejves kee,
Jen peevelee nw meye pees legce kejles,
Heeeoe keee efvejLe&ke yeeleW ognjeves kee~
legcnejs ceeBieves mes henues ner,
legcneje hejceefhelee en peevelee,
efkeme efuees eeLe&vee kejles nes legce,
keee nw legcnejer JeemleefJeke DeeJeMekelee~
Fmeefuees kejes legce Fme lejn eeLe&vee,
kenes, heefJe$e jns lesje veece, ns efhelee,
pees eens let hetje nes meye Oejleer hej,
pewmes Jen mJeie& ceW hetje neslee jnlee~
nceejs DehejeOeeW kees #ecee oeve kej,
pewmes nceves Deheves DehejeOeer efkeS #ecee,
nceejer Yeejer keef"ve hejer#ee cele ues,
nceW Gmemes yeee, pees nw yegje~
337
keeeWefke lesje ner nw meYeer jepe,
meye peien lesjer ner nw ceefncee,
let ceneve mes Yeer nw ceneve,
Deeceerve, Deeceerve, Deeceerve, ns efhelee~
Fmeefuees eefo DeewjeW kees #ecee kejeWies,
lees legcnejs DehejeOe #ecee kejsiee Jees,
uesefkeve #ecee-oeve vee osves hej,
legcekees Yeer #ecee vee kejsiee Jees~
GheJeeme keer JeeKee
peye GheJeeme kejes legce lees,
cegBn uekeees keheefeeW mes ve efoKees,
peeve ve heeeW ueesie legcneje GheJeeme,
legcnejs efkees kees meye peevelee nw Jees~
hejcesMJej Oeve mes ye[e nw
Yejes cele legce Yeb[ej, Oejleer hej,
Gmes keer[s Deewj pebie Kee peeSbies,
legce Gmekeer jKeJeeueer kejles jneWies,
eesj meWOe ueiee kej ues peeSbies~
hej Yejes Deheves efuees mJeie& ceW Yeb[ej,
pees keYeer legcemes ervee vee peeSiee,
eeo jKees peneB legcneje Yeb[ej nw,
JeneR hej legcneje ceve Yeer peeSiee~
Mejerj nsleg ekeeMe kee eesle DeeBKe nw,
DeeBKe "erke lees Mejerj ekeeMeJeeve jnsiee,
efkevleg eefo lesjer DeeBKe efyeie[ peeS lees,
meeje Mejerj DeBOekeej mes Yej peeSiee~
Fmeefuees lesjs Yeerlej kee ekeeMe,
eefo Jen DebOekeejcee nes peees lees,
meese peje keee efHej lesje nesiee,
efkelevee ienve DebOesje nesiee Jees~
Ske meeLe oes mJeeefceeeW keer mesJee,
keesF& Yeer mesJeke kej veneR mekelee,
Fmeer lejn Oeve Deewj hejcesMJej ceW,
let Ske meeLe ceve ueiee veneR mekelee~
eEelee es[es
ceQ legcemes kenlee ntB, peerves kes efuees,
es[es jeser Deewj kehe[s keer eEelee kees,
peye heMeg-heef#eeeW kee Yeer Yejlee hes,
lees keee legcnW etB ner jnves osiee Jees~
keee legce ceW mes keesF& Ssmee nw,
pees eEelee kej kes keg kej ues,
Deheves peerJeve keer Ske Ie[er Yeer,
keee keesF& Ssmee nw, pees ye{e ues~
meesees, kewmes efKeueles nQ pebieue kes Hetue,
vee keg kejles Jees, vee Jee yeveeles,
keee meguewceeve Yeer Deheves JewYeJe kes meeLe,
mepe mekee GveceW mes efkemeer kes pewmes~
Fmeefuees peye pebieueer heewOeeW kees Yeer,
pees Deepe peerefJele nw keue ve neWies,
hejcesMJej Ssmes Jee henvelee nw lees,
keee legcnW jKesiee efyevee JeeeW kes~
Jen peevelee nw legcnejer DeeJeMekeleeSb,
pees Jen eenlee, Gmekeer eEelee kejes,
nj efove keer nesleer Deheveer hejsMeeefveeeb,
legce keue keer eEelee Deepe cele kejes~
eerMet kee Jeeve: otmejeW kes oes<eer "njeves
kes eefle
cele [euees Deeole oes<e ueieeves keer,
leeefke legce hej Yeer oes<e ve peees ueieeee,
legcneje veee Yeer Gmeer DeeOeej hej nesiee,
pees ceeheoC[ legceves Lee Kego Deheveeee~
338
keeeW osKelee let YeeF& keer DeeBKe kee eflevekee,
peye lesjer DeeBKe ceW meceeee nw uee,
Dees keheer, let henues Dehevee uee efvekeeue,
efHej efvekeeue heeesiee let eflevekee Gmekee~
cele oes heefJe$e Jemleg MJeeveeW kees,
ve megDejeW kes mece#e efyeKesjes ceesleer,
jeQo oWies ceesleer megDej hewjeW leues,
Deewj keges G[e oWies Oeefppeeeb legcnejer~
pees keg eenles nes, Gmekes efuees hejcesMJej
mes eeLe&vee kejles jnes
ceeBieles jnes hejcesMJej mes legce,
efceue ner peeSiee legcnW ceveeene Ghenej,
hee peeDeesies legce eefo Keespeles jnesies,
KeKeeles jnes lees Keesuee peeSiee ej~
keeeWefke pees efvejvlej ceeBielee ner jnlee nw,
Ske efove Gmes Jen hee ner peelee,
efceue peelee Gmes pees Keespelee ner jnlee,
KeKeeves Jeeues kes efuees ej Kegue peelee~
legceceW mes keewve efhelee nw Ssmee pees,
heg$e kees jeser keer peien helLej os os,
Fmeefuees legce eens efkeleves ner yegjs nes,
Jen hejcesMJej osiee legcnW Deer ner JemlegSb~
JeJemLee keer meyemes ye[er efMe#ee
Fmeefuees pewmee eenles nes Deheves efuees,
Jewmee ner kejes otmejeW kes meeLe JeJenej,
JeJemLee kes efJeefOe Deewj YeefJe<eJeeeDeeW kes,
efueKes ngS kee ener nw meej~
mJeie& Deewj vejke kee ceeie&
met#ce ceeie& mes eJesMe kejes,
yelee jne ntB Fmeefuees en legcnW,
ees[e ej Deewj ye[e ceeie& lees,
ues peeesiee efJeveeMe keer Deesj legcnW~
efkevleg efkeleveer mebkejer Deewj meerefcele nw,
Jen jen pees peerJeve keer Deesj peeleer,
yengle Lees[s mes nw Jes ueesie,
efpevnW en jen peerJeve keer Deeleer~
kece& ner yeleeles nQ efke keesF& kewmee nw
Yes[eW kes he ceW pees nesles Yesef[es,
Gve Pet"s YeefJe<eJeeeDeeW mes yeees,
OeesKee osles nQ Jes legcnW, legce,
GvnW Gvekes keceeX mes heneevees~
keBerueer Pee[er hej ve Gieles Debietj,
ve ner Gece Je=#e Ghepeelee yegjs HeueeW kees,
Fmeefuees ceQ legce ueesieeW mes kenlee ntB,
Gvekes keceeX kes heefjCeeceeW mes peeveesies Gvekees~
eYeg-eYeg kenves Jeeuee nj Jeefe,
veneR pee heeesiee mJeie& kes jepe ceW,
hejce-efhelee keer Fe hej pees euelee,
yeme Jees ner eJesMe hee mekesiee GmeceW~
Gme ceneve efove yengle mes cegPemes hetWies,
lesjs veece mes nceves keee keg ve efkeee,
leye ceQ Gve kegkee|ceeeW kees kentBiee,
Yeeie peeDees legce, ceQ legcnW veneR peevelee~
Ske yegefceeve Deewj Ske cetKe&
pees keesF& cesjs kens Devegmeej euesiee,
Gmekeer leguevee nesieer Gme yegefceeve mes,
efpemeves Dehevee cekeeve eeve hej yeveeee,
efieje vener pees DeeBOeer letHeeve mes~
pees cegPes megve, Deceue veneR kejlee,
Jen nw Gme cetKe& kes meceeve,
efpemeves jsle hej Dehevee Iej yeveeee,
Je<ee& ceW {n ieee Gmekee cekeeve~
339
peye eerMet ves Deheveer yeele hetjer keer,
yengle Deejpe Gme hej ngDee Yeer[ kees,
keeeWefke Jen entoer Oece& veslee keer Dehes#ee,
DeefOekeeerj pewmes efMe#ee os jne Lee Gvekees~
eerMet kee kees{er kees "erke kejvee
eerMet peye hene[ mes veeres Gleje,
Deeee Ske kees{er eerMet kes heeme,
tkej kene, "erke nes pee eerMet ves,
lees "erke nes ieee Jen kees{er lelkeeue~
eerMet ves kene, Gme kees{er kees,
efkemeer kees Fmekee helee ve eues,
let peekej eepeke kees Yes e{e,
leeefke ueesieeW kees lesjer mee#eer efceues~
efHej peye keHejventce ceW hengBee eerMet,
Ske jesceer mesvee veeeke ves Gmemes efJeveleer keer,
eYeg cesje Ske oeme Iej ceW he[e,
Pesue jne nw heer[e uekeJes keer~
eerMet ves kene, lesjs Iej Deekej,
Dee keBiee ceQ oeme kees lesjs,
veeeke ves kene ceQ Fme eesie veneR,
efke let Iej ceW Deees cesjs~
let lees yeme Dee%ee Yej os os,
Deewj cesje oeme "erke nes peeSiee,
pewmes efmeheener ngkece ceevelee nw,
lesjer Dee%ee kee heeueve nes peeSiee~
eefkele ngDee eerMet en megvekej,
Flevee { efJeMJeeme Lee mesveeveeeke kee,
keneB eerMet ves ceQves vener heeee,
Flevee ienje efJeMJeeme efkemeer Deewj kee~
leye eerMet ves mesveeveeeke mes kene,
pee, pewmee lesje efJeMJeeme nw Jewmee ner nes,
Deewj eerMet kes en kenles ner,
lelkeeue ner "erke nes ieee jesieer Jees~
eerMet kee yengleeW kees "erke kejvee
helejme kes Iej leke hengBee eerMet,
JeneB Gmekeer meeme yeerceej Leer,
eerMet ves pees Gmes gDee neLe mes,
legjvle ner Jen "erke nes G"er~
meebPe kees ueesie eerMet kes heeme,
ues Deees yengle mes esleemleeW kees,
Deheveer Ske ner Dee%ee mes Gmeves,
otj kej efoee meye ogelceeDeeW kees~
eerMet kee Devegeeeer yeveves keer een
peye eerMet ves osKeer Yeer[,
kene Peerue kes heej eues peeeW,
leye Ske entoer Oece&Meeeer heeme Deeee,
kene, ieg, DeeTBiee ceQ peneB let peees~
kene eerMet ves, ueesceef[eeW kees Keesn,
Deewj heef#eeeW kes nesles nQ IeesmeueW,
efkevleg ceveg<e kes heg$e kes heeme,
keesF& peien veneR peneB efmej efheeues~
Deewj Gmekes Ske efMe<e ves kene,
cegPes henues Deheves efhelee kees oHevee Deeves os,
kene eerMet ves, cesjs heers euee Dee,
cejs nges kees Deheves cegox Deehe iee[ves os~
eerMet kee letBHeeve kees Meeble kejvee
leye pee yew"e Ske veeJe hej eerMet,
G"e Peerue ceW Yeebkej letBHeeve,
eerMet Meebefle mes mees jne Lee,
DevegeeefeDeeW kes metKes [j mes eeCe~
peieeee GvneWves pee kej eerMet kees,
kene, kej letB meneelee nceejer,
eerMet ves kene, [jles keeeW nes,
[eBe letBHeeve kees Deewj Meebefle e ieeer~
340