Truyn ngn Nam Cao

Ci cht ca con Mc

Ngi ta nh git Mc lu ri. Mc l con gi hn trong hai con ch ca nh.

Nhng cng l con nhiu nt xu. N tc n: l thng. N nhiu vt: ci y
kh cho n. N cn cn y l ci kh ca bn n my. Nhng n li sa nh mt con
g gy: ci ny th khng th no tha th c. Thot tin ngi ta nh ngy cht cho
n vo dp Thanh Minh. May cho n hm y b ch nh b m.

Ri th l Tt thng nm. Bng nhin a con t ca b n mnh: b phi king

ly sa lnh cho con b. Sau cng ngi ta nht nh tht n vo rm thng by ai m
mc. Nhng ln ny Mc vn cn thot nn l v nh c Du. Ngi con c xa xi y
va vit th bo chng bao lu s v. B m mng nh tm c mt vt qu b ri v
b nht nh li ngy x con Mc li.

By gi th Du v ri. Chiu hm qua con ngi phng ng y kh n xch ci

vali rt nng bc vo sn, ming mm ci v mt . Ci nh tranh, my cy cau
hnh nh va ng thng hn ln cho chng. Ri n l em m y mnh chy
a ra, v b m mng qu ci v khc. Nhng k ln ting trc nht l con Mc.
Con ch gi nua y rt ln ci th ting g gy ca n v chy li Du. B m tht ln
v l em chi nhng cu th tc. Du b ng nhn mi ngi.

- Hnh nh m khng c kho, cc em ln c ri: Thanh, T, a no y? ,

Tho con chut nht, trng Tho xinh qu nh? ! Con Mc, vn con ch ngy y y
?... Trng n gi i t!... Con ch nhn ra ngi ch c. N ng lng vy ui,
u ci xung, hai mt nhm ng t nhn t nh ti phn. Du thng hi: l
ngi bn lng l thui thi bn chng nhng nm xa khi m vng, chng ngi nhn
trng m o mng. Chng mun ci xung vut ve. Nhng n bn gh gm qu, lng
rng tng mng, tht trng l ra c ni sn mn na. Dng iu th gi nua, c v bun
v len ln nh phng b mt cch yu t. Khng cn nhng ci vy ui mnh dn
nhng ci nhn rt bn b v nhng ci ht chn v vp nh khi mt con ch vui v
khng ng vc. Du thy lng nng nng. Chng a chn chm kh vo con ch t
tnh thng. Con ch vy ui mnh hn nhng len ln lnh ra: dng iu mt k s
hi c ci vi ngi n s. V tc khc n vn vo mnh v rt ln mt ting ngn v
to; a em tng anh ht tr th cho anh bng mt ci mnh vo sn con vt.
N lm lt lng dn cng khng dm chy mt cch thng thn i trn na. Du
trch em:

- Sao T c th?

- Cn g, n mai git tht cho anh n y.

1
Du thy ci vui on t gim hn i mt na. Hnh nh con ch gh vi ci bun m
h c lng vng trong c chng mi mi. Sng hm sau lc n cm chng thong thy
n i qua, u ci mt nhn nghing nh nhng ngi gi tr. Chng mun gi n vo
kp n vo gia hai bn chn v va n va vy cho n ming cm chung mt bt.
Nhng m khng th c: du dng qu l yu tm hn, v ai hiu c rng mnh
li c th yu thng mt con ch bn gh gm nh th c?

Ba n xong, con Hoa cm bt cm ra: mt tay n xch ci thng nh ri xp bt.

Thy c n, tt c th tnh ca con Mc hon ton ni dy. N nhy ti vy ui
hch mm nhn v i. Cm va xung n vi vng chi mm n ngay. Ming
cha qua c th ci thng chp quanh trn mnh. N rt ln, vng mnh; nhng Hoa
t c ngi ln ci thng ri, v con Mc b thu gn trong va vn n ni khng
cn giy v ku c. L tr con ro m ln. Ngi ta ly sn dao tht v dy tri.
Phn m thng nh phi v Du: ng ch i vng, c nh ch c chng l n ng,
m khng l i mn hng xm tri gim mt con ch p gn gng ch vic hi h
cp thng ln, h ch th u ra th mt a em t gy ln c n chn chng dn
xung. Nhng tay chng thy run run. V khi con ch va th u ra th n quy lun
mt ci mnh, vng ra c. Con Hoa tm tm ci. L em ng ngc nhn theo con
ch va ng ng va chy ngoi vn. Cn Du th mt nh gc chn. Chng thy
mnh yu tay hn c con Hoa. C l no chng li du lng hn c mt ngi con gi.
V t nhin chng gin con Mc. Ngi ta cn lo con Mc s hi m i mt. Qu
nhin sut ngy hm y n khng v. N vn v vn hng xm, ln lt nh mt con
ch trc khi ha di.

Ngi ta tng mt toi. Nhng ti hm y n ln vo gm ging ri Du li nghe

thy ci th ting g gy ca n rt ln pha ng.

Sng hm sau n vn b cm. Tra cng th. V c thy bng ngi li cp ui

chy mt. Du thng hi sai ngi em cm ra vn. Mt lc sau Mc li gn. N
trng trc trng sau, a mm r trn nhng ht cm ri v c git mnh chy thng.
C l ci k nim khng khip va le ra v p mnh vo thn kinh n nh lung
in. Du thy bn chn v vn v: thng, hi hn hay l thn.

Sau cng th chng bc mnh: chng nhn ra rng mt con ch lm mt s bnh

tnh ca tm hn chng. V t nhin chng mun git con Mc lm. Chng mun c
can m git ngi. Phi dm git m khng run tay khi cn phi git. Cn lm
c tr g na nu ch git mt con ch m tim cng p?

S do d ht ri. Khi c mt nh th nh y chng thnh mnh m. Du thy

lng cng ci. c lc chng tng n ci th d con dao vo sc tht giy ln nh
ch mu m pht vo tay. V chiu hm y khi thy con ch vn th chng gn
nh mng r. Con vt khn nn i v s mt l i ri. N hin ng bn b giu.

2
Du cm ci gy to rn rn li gn. Nhng gi gy ln chng bng thy tim run mt
ci. Chng tng nh ngt th v ngng li mt giy nhn con ch. Gic ng ca
n c l y c mng v thnh thong khp mnh n li git ln. Du thy lng qu
quyt tiu tn ht. Nhng con ch bng git mnh. Du hong ht thng cnh vt mnh
trn mnh n, bng n tht hn vo ri li phnh ra nh mt khi cao su. N rng ln
gng dy long chong my vng ri chui ba qua giu trong khi Du vt cung
cung theo xung t... m khuya. Du li nghe ting Mc rng ln. Chng thy
tot m hi v nht nh khng git con ch na.

Nhng tri gn sng chng cn ng m mng, th nghe ting Hoa gi cung

cung ln. Con vt khn nn khng bit mi mt th no m ng qun i ngay gia
sn n ni b Hoa p c. Ln ny th ngi ta cn thn hn. Hai ba ngi nm
vo hai u gy tre ngng sn bn cnh thng ri Hoa mi hi h ming thng ln.
Thy sng con Mc nh ra ngoi ci mm t ph ph. Hoa nhch ln t na nhng
mt ci gi t sn trn thng. Mc lch c ci u ra. Ci gy mnh xung. Con
vt khn nn khng cn kp ku.

- cht, tht cht, ng bung n ra n cn y!

Du ku ln nh th nhng ting chng hi run run. Con ch ph mt ci na: hi

th mi thot ra mt na b tc. Ci gy st t, mt n trn ln. Lng en n t
c dn ri ngc ln ln mt na vo m trn. Lng trng hi c. Lc Hoa tri
xong c chn trc, chn sau v buc mm ri th con ch mm ra khng cn ca
quy na.

Du nghn ngo nn khc...

3
 Ci mt khng chi c
Sng hm nay ang ngi vit vi nhau, chng bit ci ngh lan man no d xui anh
Sen t ngt bo ti:

- Ny! Tri , ci mt anh trng th no y. Qu thc khng chi c!

Ti ngng u ln. Anh ang ci mm nhn ti. Ti ci gng. V t nhin ti

bun. Ti nh n ci ln u tin ti c gp anh a. Sen gii thiu chng ti,
chng ti bt tay nhau. Cu chuyn rt chng tr nn thn mt. Bi anh a v ti l
ngi ng qun. Nht l ti c xem nhng bc v ca anh ngay t hi ti cha
ra khi trng.

Ti mn anh ngay. Anh ni chuyn rt c duyn. Cng nh tt c nhng ngi

chu nhiu au kh qu, anh c ti lm cho ngi nghe chuyn anh phi ci. Ci
khng nhn c. Nhng ci ri m ngao ngn lng. Chng bit nhng ngi khc
c nghe chuyn anh a c th khng! Ti th ti thy bun. Ti c ngh n ba
ci bun ca i anh, ci bun th nht, lm th no m ni c ra y? M c ni
s ngi ta cng ch ci anh a, hoc ci ti l thch lm b iu. Ci bun th hai
d ni hn bi ngi ta hiu c hn: y l ci bun cnh nh ngho. Ci bun th
ba khi nhm tai, y l mt ci bun m ngi ta phi nghe ni n nhiu qu mt
ri: ci bun nhn tnh i ly chng. Ci bun nhn tnh i ly chng! Ti ci v
c l by gi ti cng cn ci, nu anh a, nu anh a ch l mt cu hc tr mi
ln ln. ng ny anh ngoi tam tun. M khng v khng con. Chao i! C th
rng ci bun kia m trong lng anh nhng t ngy anh cha hai mi tui. Mt
ci bun dng dc. V ti thy ti thng lm: thng anh, thng ti, thng cho i
hai ta. Ti li cng mn anh thm na. Mn nh mt tm hn khao kht gp mt tm
hn khao kht. Nhng c bao gi anh hiu th hi anh a m i c nhng ba mi
bun!...

Anh khng hiu tht. Cch y t lu, mt hm i chi ph anh Sen bo ti:

- Ti va gp anh a. Ti r anh a n chi vi anh. Nhng a t chi. Anh y bo

ti: anh y s Tri lm. Trng ci mt Tri... khng chi c. a hi ti mi: Tri lm
sao th? Hay l Tri khng thch a? Mt hn c mt ci g kh t!

Kh t? l mt cch ni. Ti th ti hiu ri. Ti hiu anh mun bo: ci mt ti

lnh nh nc v ngng nghu v v duyn, v l bch v ht. Ti ci gng
v ti bun... Chao i l bun!

Hi Thng m ngi ta n l rt cng bnh v ch lm ton nhng iu nhn, sao

Ngi li cho ti mt ci mt tai hi cho ti n th? Mt ci mt... n th no! Ai ch
gp ti c mt ln cng phi c mt cm tng kh chu v ti, mc d ti gp ai cng

4
c lm mnh khng n ni l mt thng ng ght. Ti l php, ti nh nhn, hay
thn mt ty tng trng hp. Ti la mi ngi chiu ngi. Tht cng toi! Bi
ri ngi ta c phi ght ti, ght ti tuy khng c c m ght mi kh cho ti ch.
Ti khinh khnh ? Ti ngo ngh ? Ti lo l qu ? Hay tri li ti khm nm, ti
tin qu. Hay l ti th tc. Khng, khng, h khng ni th. H bit ti khng c
mt t g nh th. Nhng, ci mt ti trng... lm sao y. Chao i, chao i th th ti
cn bit lm sao by gi! Sinh ra ci mt ti l gii.

Hi cn nh ti phi xa nh t khi mi by tm tui u. Ti ra tnh hc. Ti tr ti

mt nh b d. C mt cn gc mng mnh ch c ti v c ngi con trai ca d ti.
c xp x tui ti v hc cng mt trng vi ti. Th m chng bao gi cng i hc
vi ti. Anh thch i sm hn hoc mun hn. V bao gi anh cng i vi Knh con
ng i Tho bn hng xm. D ti thy ti c li thi mt mnh, chng ngh cng
thng. Mt hm d gi c vo mng c:

- My h qu! Sao i hc khng bo em i vi? Nh c hai anh em cng a i trc,

a i sau. T mai cn th ri tao bo! Ri d ti du dng bo ti:

- Chu c i vi n. Nu n khng chu i vi chu hay bt nt chu th chu c bo

d. D tr cho n bit.

Ti ci u. Tuy cn b ti hiu rng: d ti lm th chng ch g. M li c hi cho

ti l khc na. S yu hay s ght cng nh nhng ngh ca ngi ta khng th
dng quyn m p buc. Khng thch i vi ti th no c chng sinh hn on ti.
Ngh th nn khi ch c mt mnh ti vi c, ti phi bo:

- D ni th nhng anh khng mun i vi ti th c i mt mnh. D chng bit u

m s.

Khng bit ngh th no m c bo:

- S th tao khng s. Nhng t mai tao c i vi my cng c. Chng ta gi thng

Knh na. C ba thng cng i.

Ti rt mng. Ti mua ko v i c. Chng ti va nhai ko va ci ci ni ni,

vui nh ngy tt mc ci o kp mi v ci qun trc bu cn st sot chy thi nhau
trn ng n mng tui y.

Sng hm sau chng ti dn sch v ca c hai vo mt ci cp. c i trc, ti cp

cp theo sau. Chng ti i t nh trong ra. D ti trng chng ti mm ci. Mt ti
hn h! Nhng th tht cng c hi ngng ngng. Th cng nh mt c con gi
mc ci o mi mnh cha quen. Chng ti sang nh bn cnh gi Knh. Knh cn
ang n xi, ming phm phm chy ra. Chng ti mm ci v gt u cho nhau.
Knh hi:

5
- C Tri cng i y ?

c gt u. Knh c v ngh ngi mt long. Ri anh bo:

- Thi hai a chng my i trc. T n ri i sau. Ti vi bo:

- Anh c n chng ti ng i.

Anh xua tay v lc u lia la:

- Khng, khng. T n cn lu lm. Chng my c i. C i i nh.

Knh chy tt vo nh trong. c bo ti:

- My ng i y mt t. Tao vo nh xem sao.

Anh vo nh. Hai anh ni chuyn vi nhau n hn mi pht. Ri c chy ra ko

ti i.

- Thi k n. Chng mnh i i.

- Anh y cha n xong kia ?

- Xong ri. C mt nm xi va bng qu sung...

- Th th ta i anh y mt lt.

- Khng i. N bo: chng mnh i trc.

i c mt qung, c but ming bo ti:

- N khng thch i vi my.

Ti sng st:

- V sao vy? Ti xu chi n th?

- Khng phi. Khng phi.

- Hay l ti v mch lng anh y iu g?

- Cng khng phi nt. Nhng n bo trng my... lm sao y. N khng thch my.

**

Mt chc nm sau. Ch cn vi ba nm na l ti hai mi - c cng th. Ti

thy chng ti thay i. Ting ni khc i. Mt hi trng c. c thch long qung i
chi ph. Cn ti t nhin sinh ng tr v rt lm lc thnh vn v. Mt ngi na

6
cng thay i nh c v ti y l c Nhung. Nhung con b Thy Thnh, bn ca d
ti. Nh Nhung lin bn. Trc kia nhng ngy ngh Nhung vn sang nh d ti
nh hay nh ri gianh vi c. Ti khng c r chi bao gi c. Ti ch lng
lng ng nhn h chi. By gi Nhung cng nhn vt ln. Tc b ri ng nh nh t
v kh di. Mt long lanh. M ng hng. Ting ni mm hn cng nh qun o
sa sang hn trc. Tuy vy Nhung vn qua li nh d ti mt cch t nhin nh
thng. Nhung qua li nh c ging cho mt ci tnh kh, hay gip cho mt vi
lm mt bi lun vn. Nhung ngh hng bui cha ra cu no. Ti ngm ngm ghen
vi c. V ti thm mong cho c khi no Nhung em sch sang m khng gp c
ti c gip Nhung mt ln. Nhng khng khi no c. Bi Nhung c chc chn l
c c nh th mi sang.

May cho ti, mt ln Nhung sang th c ang bn hc bi thi. Ti th hc xong ri,

ang tp v. c bo Nhung:

- Ti mi qu. Ch Tri y ri. C a sch ch y ging cho m lm. Ti thy tim p

mau thon tht. y l ti sung sng. Ti c ti ci, ngng bt v ngng u ln
lng i. Nhung ngp ngng mt cht. Ri Nhung ku ln:

- thi em ngh ra c ri. Em v lm y.

Ti toan mu, ti au n lm. Nhng cng cha au n bng hm sau c va

cui hi h va khoe vi ti.

- C Nhung hm nay phi pht. Ci tnh hm qua cha lm. Lc by gi ku ngh

ra ri. K tnh th c c ngh ra c ci nm kia. N on ti gh lm nh...

Ti sm mt. Ti cn ang tm mt ci g ni lng cho ngng th c bo:

- Cho ng kip. Ai bo hi Tri khng chu hi. Ri anh nhn ti ni tip:

- Ny Tri . Khng hiu sao Nhung n s Tri lm nh. N bo n khng dm hi Tri.

Trng Tri... th no!

- Vng, vng! Ti bit ri!...

**

Nm sau ti bng tt nghip thnh chung. Nh ngho nh nh ti m c hc

hnh n bc y cng l may lm. K tn km c n na c nghip ri. Ti b hc.
Ti ngh n Nhung, tri tim rm rm mu. Ti ngh n nhng thiu n khc p
hay xu m ti gp. Ti ngh n s h ca bao ngi. Lng ti bun nh mt
con chim lc vo ci lc chiu thm cho t tri thnh mnh mng.

7
Nhng nhng ngi tr tui nh ngho nhng ci bun thng phi sm nhng
ch cho nhng ci lo. Ton l nhng ci lo tm thng m n lm ta bc mnh. y l
ci lo khng c go n, khng c tin mua thuc cho mt ngi m m hay mua mt
bt canh cng cha, khng c o cho thng em trai vo v rt sp ti ny, hay khng
tm c ch g chng cho mt a em gi nhan sc km li khng c vn. Nhng ci
lo nh nht, tn mn hn na th nhng vn l phi lo.

Mt hm ti xch mt ci va li nh v c k p xe la mt mnh vo Nam. Ln u

tin ti c i xe. Lng ti php phi bao nhiu l hy vng. Ti hy vng kim c
cm n v kim c tin. Ti hy vng c nhn rng bit xa. Hy vng c th mua
sch hc thm, c bo ch cho tha thch, c xt ci tr c th s ca ti vi tr c
ngi thin h. Cng c c ci hy vng gp mt mt ngi n b khng th vi ti.
Ngi ta bo vo Nam K, l t b nh hng nhiu ca Ty phng. Tnh cm
y bng bt, nhng c ch b ngoi t khp np rt r; n ng n b giao thip t
do hn; nhng tm hn khng thiu s nng nn cng nh tri c nhiu mu rc r.
Nh th th nhng cuc trao duyn phi d dng. Lo g ti khng tm c bn?

Ti sa vo mt hiu th may. Cng vic ca ti rt linh tinh. Ti gi s sch v vit

th t. Ti cp cp n nhng nh ngi Php, n cc tri lnh cc tu binh nhn
hng v gii thiu hng. Ti li p my hoc lm khuy. Ti n ti dy my ngi
th hc kim thm mt thng vi chc bc. Hi y tin, ti khng thiu thn qu
nh trc na, nhng m tnh...

Bao nhiu ln tht bi, khin by gi ti s nhng thiu n i ng. Nhng n sinh
nh nhnh khng cn hp vi la tui ti v ngh nghip ca ti. V ti rt trng
nhng tm hn trong trng. Nhng c bn hng dnh ring cho nhng k mua hng v
nhng cu c nhiu th gi pht ph. Gi giang h th bn thu. Ti phi lnh xa tt
c nhng hng ngi va mi k. Ti nh tm nhng ngi gn gi hn, gn gi ti
hn. Ti n nhng c gi lm khuy nt. Sau khi quan st r tnh hnh xng
th ti tnh vi ti nh th ny: Th gi c nm c th c Tm c chng. Cn li
bn c. Th trai c by ngi nhng may mn cho ti l c n bn ngi c v.
Nu cn nhng bn ngi cha c v th ti nh l khng c phn. Phc m li cn
tha mt c th gi, ti s c chim lng c T Bnh.

Gi ti yu ti hn cht na th ti phi t Bnh vi mt ci dng hnh mng th hn.

Nhng ti yu s tht th. M mun tht th th phi ni l Bnh khng p lm. Bo
c xu cng c. Mt thiu v du dng. i mt xch qu. Ci mi li to, cn ci
ming th li c du ra ng trc. Tai hi na l c li c mt chic rng bc vng.
th ngi trng li thn thn thn. Un o chng ra un o. Cng nhc chng
ra cng nhc. Chnh ra th ti mun cha ci n bng ci kia. Ti an i ti bng cch
bo ti rng: bn tay c dng thon thon v ting ni ca c nghe rt m. Th l c,
cn g p, min l c duyn. Vy ti nht nh cho l c c duyn lm lm. V ti li

8
dng tng dp c th ngi gn c, chuyn tr cng c. Nhng lc khng bn i u
cng khng bn coi hng ti thch lm khuy. C Bnh dy ti lm. Ti sng run
ngi mi khi ti c th chm tay ti vo tay c mt ci. Tri t i, mt ci tay n
b. Nhng bui sng thy c n, ti mm ci cho c. Nhng bui chiu lc c
v, ti cng mm ci cho c. Nhng ngy cui thng c thay ch pht lng
ti hay bo nh vi cu ny:

- C T y h? Ti phi m sn ring cho c trong ti ti y ri.

- Dy h?

V c nhch mp h ra ci rng bc vng. Ti phi c bo ti rng; y l mt n

ci. Ri ti m mng... Nh th c na nm, ti st rut. Ti thy cn phi ni.
Nhng ni ra th no? Ti ngp ngng lu lm. C nht nh ni ri li nht nh
thng thnh ri hy ni. Ri li nht nh l phi ni. Mi ln ti nht nh l mt ln
tim ti nhy chm ln nh mt m n b ghen tung. N mt. N b au khng bit
chng. Thi th ti ni i cho n ri!...

Mt bui tra ti ngh th. Ti hi hp i vo xng th. Bn th n cm xong chy

sang hiu c-ph c. Ch cn vi anh ng mt, khng ng ngi. Ti rn rn li gn c
T. C ngi ta lng vo ci t ang cm chic ko ct mng tay. Ti ngi xung
trc mt c. Ngi ti st rt ln. C lc ti thy vng vt nh ng l lng trn
khng kh. Mt lc lu ti mi run run gi kh.

- C T !

C vn nhn ci ko.

- G dy anh?

Ti khng ni na. Ti nhn c trng trc. Ti c dng ci nhn ca ti thay li ni.

C ngc mt ln. C sng st hin ra nt mt. Ti chong vng ngi khi thy c
ku ln rng:

- Tri i! n Ba ng g m k dy? Ch! Coi s ga! Ri c lay By Hu nm ng

ngay gn y:

- n By, n By! N. Dy coi n Ba Tr, n ng ti n! Coi k ga heng!

Mt ti nng rc. Ti chy trn. C T ci r ln... Ngay chiu hm y ti n nm

nh mt ngi bn. Ti s gp c T v bn th ni ti lm qu. C l by gi h
vn cn bn chuyn ti m ci. Ti thn cht. Mi gi khuya hm y ti v thu xp
qun o v xin vi ch cho ti khng lm na. Sng sm hm sau ti khun hm ra
i.

9
*

**

Ti tng sut i ti chng gp tnh. Nhng m ti gp. V gp mt cch gin

d khng ai ng.

Ti v Bc. M ti bo ti nn ly v. Ti ly v. V ti l mt c gi nh qu khng
p, c l xu nhng c ci cng l n b m li thuc ci hng t u ngi y.
Hnh nh y cng nhn thy ci mt ti lm sao y. Bi my thng u ti thy y bun
b. Ti cng bun. Nhng ri cng quen i. Ci g lu m li chng quen? K c mt
ci mt khng chi c.

Mt hm ti thy y nhn ti mm ci. Ti gn ngt i. Ti lo o. Thiu mt cht

na ti ng ln t trn ging xung t. Y s hi v ly u ti.

- hay! Lm sao th, lm sao th?

- Khng, khng...

- Th sao o ng o a? Hay say ru?

Ti mm ci:

- Say em!

V ti nm ly bn tay y li. Y vi rt bn tay. Y mt. Y p tay vo u ti bo:

- "N" lm!

Ti mun va chy va ku ln nh nh bc hc:

- Ti thy! Ti thy, ti thy ngi tnh ca ti y ri.

10
 Mt chuyn Xuvnia
Hn l chng trai 18 tui, sng bng nhng cun tiu thuyt lng mn v ao c mt
tnh yu m mng. Ri hn p nhng d nh to bo c sng vi ngi yu.
Ch n khi nhn thy cnh hu i ca nhng c thn n thiu n v c bit ngi
mnh yu bn c chic khn k nim c l cng ch n qu, Hn mi v mng.

Nhng qun cp, bao gi mun n cp mt nh no, bao gi cng phi thm t
trc. Hn cng vy, hn sp lm mt vic tng t nh n cp. Vy phi i xem k
tnh hnh .

Thot tin, hn hy dt ci xe p, vng qua ch ca nh. y l ch quan vin. H

tri chiu ngi ngay xung t, vo mt gc sn. ng b T c y ri. ng b
chng cng ngi kia. C ngi anh chng na. c ri! Hn khng thm nhn nhng
ng kia. Hn v xem thuyn giy, voi, nga giy by gia sn. Ri hn dt ci xe
p, thng thnh i ra pha rung. y l ch th diu. Bn trai lng thng t tp
y. Nhng ngi cm u, nhng ngi cm dy, nhng ngi cun dy ang ri rt
c ln. o cnh, qun ng thp ng cao, u khng khn hay l ci khn x ra trt
xung vai, mt bng, m hi t m, h chy ngc, chy xui, ma chn tay,
gn c ln gi nhau, mng nhau, vng tc vi nhau, gim c ln chn ngi ta chy
diu, lm m , chng km g bn phu trn mt qung va st. Nhng ngi xem
chnh t hn. H khn o hn hoi, tay qut, tay , ng np vo nhng bng tre nhn
ln tri, bn tn vi nhau. Tri xanh ngt, nng chang chang. H phi che qut hoc
bn tay ln mt cho chi. Nhng chic diu ton trng hoc c mt vt to
gia, ln cao tt n ni phi c nhn mi thy. Nhng ci diu ng khng ng y,
nh chic l nm trn mt h vo lc gi yn. Nhng ci khc ln l t cht thi.
Nhng cng c mt vi ci nghch, chao bn n bn kia mt cch rt hng, v chc
chc li toan b xung. Nhng ci y khng i no n gii c. y l diu ca
my k xu chi. Chng tc v nm ngoi cc c nh gii bt cng, nn nm nay c
buc lo cho diu ca chng o ng tron vo dy diu khc. Thnh thong mt
chic diu t dy. Ngi ta h nhau ui nh ui trm... Sao li c nhng k lm
ti ci xc mnh qu vy? Hn ngh th - Nhng k i thi diu cng nh nhng ngi
i xem thi diu u di nh vch c. Thng th chy gn hc mu mm ra tranh mt
ci gii chng thm thp vo u vi s tin b ra lm diu, mua dy. Thng th
phi ra nng nhng ci mt nhn nh nh mt kh xem nhng ci diu chng ai cn
l. m lm g vy? Gi m hn, th nng ni th ny, hn nm khnh nh cho
mt. Phi n g m xem vi xt cho nhc xc! S d hn chu nhc xc th ny chng
phi xem g c, y l v T. T l ngi yu c ca Hn. Vo k ngh h nm ngoi
c mt hm T n nh Hn mua du. S y thng: T vn mua du ca nh
Hn. V s ny cng li thng: hm y c nh Hn i vng, ngi i ch, ngi i
lm ng, ch c mnh Hn nm gc chn ln cun xem tiu thuyt. Nhng tiu thuyt

11
hi y ua nhau t nhng cuc tnh duyn ca trai thnh th vi gi ng qu. Vai ch
ng n b trong cc chuyn y u l nhng c thn n rt p, rt hin, rt ngy
th. H khin Hn c ao nh c ao mt m rau ti. Bi vy, khi Hn ra nh ch
cho T, hn nhn T rt k. Tnh c th no T l mt c gi xinh xinh. Th c i
mt b cu, ci ming rt ti, v i m hy hy. Th bn ln cho Hn vi mt v e
l ng yu. Hn c cm gic nh hn t nhin i khc i. Hn t bo: Cun tiu
thuyt ca i ta bt u.... V hn c tm mt cu rt vn hoa ni, nhng
qun mt c. Hn ch lp bp ming ra dng cho T. Thnh ra, li chnh T l ngi
khi chuyn trc:

- Tha cu, b Cu c nh khng ?

- Tha c... Vng! M ti c nh. Mi c vo chi.

Hn ni di rt trn tru sau mt thong ngp ngng. Bi v hn tnh li ri. Khi ci

li cng ca ta bt ra c mt cu khng n ni ngn ng th n tr nn do
dang. Hn nh ra rng: hn l con nh danh gi lng ny; hn i hc, tnh v; qun
o hn git l v chn hn dn giy ty; u hn m cht nhn pha ngoi v vn
chng pha trong... Ni tm li, hn c iu kin tt c cc c gi lng ny
phi c m. Hn khng c l do g m rt r qu th. By gi th hn ni hot bt
lm, tuy c hi to qu s thng mt cht, nh mt anh chng chnh chong say...

- Mi c c vo, ti nh ch... Mi c i trc, ko ch cn.

- Chu v php cu...

- Vng , mi c c i.

T vn o, khp np i ln trc. Hn mm ci nhn ci c ch hay hay y. Ri hn

i sau c gi, vut ve bng mt ci c ny ny ca th. Vo n sn, T ng li ng
hng. Nhng mnh mnh ca bung kn mt: th lm th b Cu trong nh ln ting
trc. Hn hiu . Hn v ni vng vo nh:

- Tha m, c khch.

C nhin l chng c m no p li. Hn bo T:

- Chc m ti ra ao. C vo ngi chi mt lt. Ti i gi.

T vi bo:

- Thi , ch dm phin cu... B cn ngoi ao, vy chu c i hi du trc . Lc

no b v, chu hy tha chuyn vi b.

Hn mng qu...

12
- Vng! Th th cng c... Vy ra c mua du?

- Vng .

- Th th mi c ra vn hi. Ti nh ch.

- D... thi . vo nh ri chc ch khng cn na.

- c, c c i... ti trng ch. Phi mt con h lm, n hay cn trm.

- Th . Tha cu, c Hn i u .

Hn hiu T ng mt cch kn o, mun em gi hn ra nh ch. Hn vi bo:

- Tha c, em n ra rung .

- vng! Hn no m khng nghe thy ting.

- Vng! N nh th lin lu, mm nm ming mi lun. Ti mng n lun v ci

ti lm iu m cng khng cha.

Hai ngi n rng du. T t ci thng khng xung t, nhn chung quanh ri bo:

- Ch khng c y, mi cu v nh cho mt.

- C c mc ti. Ti ng xem c hi du hc hi. C dy ti hi nh.

- Chu khng dm . Chu hi chm lm, c thnh tho g u? V li hi du th ai

ch hi c, c cn g phi hc?

- C ni vy, ch thc ra th cn hc lm. nh c rt liu th ai m khng rt

c? Nhng c bit hi th trng mi p. C hi p lm.

T a cht du ln che ming, ci tt mt. M th cng thm, ging th cng thn

mt hn mt cht:

- R cu ch kho v!

Hn cng ci v bo:

- Tht! C hi du tay mm mi lm. Trng c hi ti ch mun lm cy du ...

Hn ngng li. Hn thy T t nhin nghim mt. Th gi tng mun nh khng

nghe thy, v ni lng:

- La du ny qu c my ngy m rm qu.

Hn im lng. S ngng nghu hin ra trn nt mt. C l T nhn thy v thng hi.
Th li gi cho Hn ni:

13
- Cu khng hi dm cho chu i, cho n chng. Mnh chu hi th n tra cha ht.

Hn mng r:

- , qun y nh! Nhng ti hi cho c th c cng phi ngh th no ch... nh?

- Chu tr cng.

- Khng. Ti ch ly cng u. Nhng c khng c xng bng chu vi ti th, ti

thn cht! Ti vi c ch bng tui nhau thi. Nm nay c bao nhiu tui nh?

- Chu...

- Khng c l xng chu.

T gc mt xung cnh tay giu ming i, ci, nng nu.

- Th xng bng g c?

- Bng ti, hay l em th cng... th.

Hn ni bung ming, ci khanh khch khi thn. T mt, nhng cng ci,
khng c li. Hn bit l cu lm. Hn can m thm cht na.

- C bao nhiu tui nh?

- Cu on bao nhiu?

- Mi tm phi khng?

- Mi by.

- Th th tt qu. Ti mi tm. Gi hn hai, trai hn mt, c nh!

Hn li ci khanh khch. T lm:

- R cu!

Nhng th khng nghim trang c. Th bt ci. y th l cu chuyn c dn dn i

n st nch, chng cn cn bng gi, xa xi na. N tn cng bng mt cu th
ny ca T:

- Ci y cn phi ty thy m em. Em bit u m tr li cu?

Th ngha l: em bng lng m i ri. Hn chng ngu ngc g m khng hiu. V gi

Hn bo pht m hi T cho mnh, th c l h thnh chng, thnh v. Nhng Hn
thn. V li Hn cha c mt cun tiu thuyt no kt thc mt cch gin d theo
kiu y. Cn g phi ngh n hn nhn? Hn ch xin m cho tin mua mt ci ng x
ng. Hn ly t st vin nhng vin n con con, ri phi, ri nung, ri nht y ti,
14
vc ng x ng i sut ngy thi chim. Hn hay n thi chim sau cha. Chng
ai ng, bi v sau cha rt lm chim. Nhng cnh cha li c mt rung du rt tt m
c bn nm ngy T n hi. Thnh th cun tiu thuyt ca Hn c thm trang mi.
V khi nhng thng h ht, n n ch Hn xuvnia cho T mt ci mi xoa
thm lng bng la nn, vin tm v thu cnh hoa con bm vi hai ch HT gi vi
nhau. y l mt ci khn tay Hn t lm ngoi tnh, ri vo my git nc hoa
ri gi vo mt mnh giy bng, em v tng T...

nh qu, ngi ta tin rng: nhng cp trai gi cha chi th bi vi nhau, chng
bao gi ly c nhau. iu y ng chng? Thng hai va ri, Hn c tin ngi
yu i ly chng. T ly con trai ng nh Gia, nh trng. Nh ng nh Gia ngho
rt mng ti! Thng con ng mi lm, nhng ch bng mi ba; n cc ngi. Mt
n nhn nhn! Mt di chng ra mt di, mt chut chng ra mt chut. Ni tm li,
chng c m g. N ly T, tht ng l con c u cnh mai. Hn tc lm. V chng
cn phi hi T, Hn cng bit T b cha m p. Qu nhin, t lu sau Hn c tin
T ch chng b nh i. Ngi ta bt c T. ng b xon tc T vo gc cau
nh gip my ci roi my, ri co trc u T, ly vi bi, da sai m dong i khp
lng cho d mt, nu T nht nh khng v nh chng. Ci k ny diu tht. Nhng
T khc gm lm. Hn thng qu. Hn mong cho c dp g c ngh v qu bn vi
m tr ca cho T ly T. Nhng m Hn nghe Hn ni th tr mt ln, s hi. Con
gi lng ny n u m phi ly tranh v ngi ta th? Hn nn n. Hn da s
em T i trn. B tr li li bng cch ci v lun cho Hn.

Bi thuc y c th cng hiu, nu ngi v ci v p v ngoan ngon. Mt ngi

n b rt d lm ta qun mt ngi n b khc. Nhng v Hn rng ming v hi
nch. Bi th cho nn Hn ut c. Hn khng thm ni na. Hn lng lng ra tnh,
nh yn phn. Nhng t y, Hn nghin ngm mt ci chng trnh rt hng...

Hn trng thy ci thng chng ca T ri. N ng kia, lot chot nh con chut
lt. N ng xem hng ko ko. Mt n hch ln, nhn mm anh ko ko ht nhng
vn vo m ci bng c mt ci mm h hc. Hn nhn n, mt ci nhn khinh b.
M kip! Thng no ch thng ny, hn ch mt ci l cht ngho. Hn dt ci xe
p, i ln ng. Hn dt vng ln ch gc a. Hn ta ci xe p vo gc a, ri
ng ngh, ly vt o trng di lm qut, qut. Ngi ta tng hn ng y cho mt.
Tht ra th hn nhn nhng n b, con gi ng n qu.

H kh ng. Nhng b m x x vi a con u mi co, nhn thn nh qu bi.

Nhng b gi mc o m, to s ngi. Nhng c con gi lng cng v gn gh. Tt c
ng tm nm tm ba, chuyn tr ru rt, hoc ngi xm trc nhng hng bn, hng
bnh c gc u xung n. Trng h n m i ngi. Bi h n ngon lnh qu, hm h
qu, mt hm hp nhn xung bt, nhn xung ch bnh ca mnh, nhn ch bnh ca
ngi khc, ca nh hng... Hnh nh h tnh thm rng mnh n ht ch ny cng

15
cha no... ngi kia n sung sng hn mnh... gi khng tic tin th mnh phi n
thm ci tm kia, tm kia... ca b hng na... Ch bnh vi dn. H n chm chp
hn, nh kiu n d. V n lc ch cn tr ci l khng, h bung a xung ri,
cn ngh tic r th no, b bt nc riu tha ln hp mt vi hp na, ri mi chng
tay vo u gi ng ln, sau khi nhn ci mt ca b hng vi v luyn tic...
Hn ng nhn h n hng gi nh th. Hn qun c ci mc ch ca hn khi n
ng ch ny. Bi v hn n ch ny c phi nhn thin h n u? Hn c tm
T, hn s theo T n mt qung ng vng no. Hn s ni iu d nh ca mnh
ra. V nu T vn cn yu mn, T vn cn can m yu, hn s rc T i.
Chng t do lp gia nh, sng vi nhau ri mc k! Ci d nh y, Hn nghin ngm
ba thng tri nay. Hn qu quyt thm. V ti lc trng thy ci mt nghim trang
ca cha mnh v ci mt ng ght ca cha T, hn qu quyt thm. V n lc trng
thy ci mt kh b ca chng T, Hn li cng qu quyt. Hn tng s qu quyt
ca hn khng cn th no lay chuyn c. Nhng by gi...

i chao! Nu T ca Hn c i xem, tt th cng ngi sp xung trc mt hng bnh

c kia. Th s bo b hng thi cho ba xu bnh c v mc mt xu riu. Th s v, s
hp ku son sot. V i mi th, i mi trn v ta san h s sn st, nc
riu c dic n chy xung c ci cm xinh xinh ca th, khin th phi ly ng tay o
qut... Hi i! C ci g l p qu nh Hn vn tng u? Hn t nhin thy mi
mt v cng. Hn ngi pht xung gc a. Hn bun nn. Lc by gi tm trng hn
ra sao, hn khng bit na. l mt cm gic hn n, n sa ng cho mt cuc
i thay. Rt nhiu mng m tan. Mt cht thn thng. Mt cht lng thng. Nhng
tnh yu th nht nh khng cn na. Mong manh thay tnh yu bng bt ca tui hai
mi! Ngi ta tng c th cht v mt ngi, ri t nhin ngi ta thy chng c
ngha l g i vi lng mnh na. Hn u oi ng ln, toan v.

Bng Hn n my c gi ng gn Hn va nghe ni n tn T. Hn nhn xem.

Mt c ang gi ra mt ci khn tay. H va xem va bn tn vi nhau:

- Ci T cng nht c u y, ch v nh y lm g dm mua nhng ca ny?

- Chc th.

- My ho y?

- C hai ho.

- R y.

- R th r tht, nhng gi ti th ti cng ch mua u. Hng chng mnh mua khn

tay thu lm kh g ch?...

16
- Th hn... Nhng thy r, ti tic nn my tay mua y. Ti ch s. Th no ti
cng g c Luyn, bn cho c y, c y hu bng. C gi l ba ho l r. Mnh
c li mt ho n bnh c.

n bnh c! Li n bnh c!... Chao i! Th ra nhng c gi qu rt p, rt hin,

rt ngy th kia phn nhiu ch ngh n n. H l nhng k khng my ngy c
tha cm. i vi h, ci n c l cn cn hn c tnh yu. T bn ci xuvnia ca
Hn i n bnh c chng?... Hn mt ln, hn thy hn lm mt vic qu
bun ci. Nhng m hn chng gin T u. Hn cng khng khinh. Hn ch sng
mt ra thi. in r thay l ci d nh dt T i! Bn tr con tng rng, ngi ta c
th sng bng tnh yu m chng cn n. Hi nhng c gi qu rt c th ng yu
nu khng i cm kia! Cc c dy khn Hn. By gi Hn mi bit rng, trc
khi ngh n vic t nhng ci hn ln ci ming hoa ca ngi yu, cng nn ngh
n vic cm vo y . Ci ngh c l chng c th cho lm, nhng cuc
sng vn khng tha th nhng ci g qu th.

17
 Trng sng
in c bn ci gh my. Tt c c trong nh, ch c bn ci gh my ny l c

gi. Khng phi in mua. Tnh in rt ght mua. T ngy ra ring n gi, in
mi mua c mt ln. y l mt ci ging bng g bi ca mt ngi c
ngho kh. Ngi c cn tin ly thuc ng nc cho chng. Cn in thy
cng cn mt ci ging. Thng ba va ri v in mi sinh mt con trai.
Ngha l by gi in c nhng hai con. C nh ng bn ngi, bn ngi
cht c vo mt ci ging! Gi ma rt th cng c, chen chc nhau mt t
cng m p. Nhng ma nc, cn g l v sinh?

Nm chng mi ha, in cng cn ngh rng: nn theo php v sinh. Bi in l

ngi c hc hn hoi. in c ln lm mt ng gio trng t trong ngt ba
nm, m in c bn ci gh my va mi ni. Nm ngoi y, ci trng vn
thu in dy lp nht, ly hai chc bc lng mt thng, t nhin phi dp.
Dp nhng li my cn nh cho ngi ta dng vo vic khc, cn cho lc
ny hn. ng hiu trng cn chu ca in na thng lng. Tin hc thng
cui cng th cha thu c. Ch anh em bit tnh th no cho tin? Gi ng
xoay c, th ng tr pht in chc bc, cho p mt c i bn. Nhng ng
khng xoay c. M chng l in phi thit? Thi th... thi th... - bit ni
ra sao by gi? - ng ci mt cch ngng nghu bo in:

- Thi! Th ny ny, ng in ! Gi ng khng ngi, th ng em b gh my v qu

m dng. Lo hng ph n tr c by ho mt ci. Hm n, ch cng my li
cho hai ci cng mt mt ng. Bn cho lo th ph i. M nh ng cha
c gh...

Lc y, in phi c gi, ci mt mi khng x xung. Tht ra th in chn lm.

in chng mun ly bn ci gh t no. Chao i! Cng mang ting l gh
my!... Ci th xc xch, ci th bn chn rm li, v chng ci no l nc sn
khng rc c ra nh l da thng hi. Trng thm. in phi b ra by ho
chu ly mt ci v tu ha ti mnh v qu xt rut lm ri, cn phi
n m b tin ra ti bn ci gh gi nua y na. Nhng t chi th khng tin.
Ra s rng mnh di. C l ti lng ng hiu trng. y l mt iu m in
chng mun, bi ng vi in l ch bn ngho vi nhau. H b ti v ngi
ngoi lm. Chng nn ngi n b ti v ngi kia... in ang ngh mt
c g thoi thc. Th ng li bo:

- ng nn i tu thy. C t mi n nm ho. Nm ho vi nm xu mn l nm ho
ri. Vy cho rng c phi tr tin cc bn ci gh, th cng ch bng tin tu
ha thi. M rng ri. ng hai ci gh ra, mt ci ngi, mt ci gc chn,
ung dung nh ngi nh ng vy. Ti g i tu ha m chen chc.
18
K th cng l mt hay. Nh th trnh c c ci nn huch khuu tay vo ngc
nhau tranh mt ci v i xe la. Trnh c c ci nn ngi ln i ngi
khc v ngi khc ngi ln i mnh. V ngi mi m hi vi mi phn
ln ca nhng toa tu hng t ... Nhng...ng hiu trng khng i in phi
ni ra. ng on m hiu trc. Nn ng bo:

- Cn ci s chuyn nhng ci gh th khng ngi. Ti s bo thng nh buc hai ci

lm mt, dng ci n gnh nc, gnh ra tu cho ng. Cn t bn mn v nh
ng, s thu mt thng b no nm xu, hay mt ho.

in nhm tnh. Nh vy, tt c c gi gin lm mi tn chng ng bc. Ngha l

tiu qu ng kia hai ho. Hai ho bn ci gh my! Cho c xc xch na cng
cn r chn... in ng thun. Th l bn ci gh my ca ng hiu trng m
lo hng ph tr c by ho mt chic, c i tu thy v qu ca in.

V th l in c bn ci gh my. in khng bit gi. Nhng in on chng mua

mi th cng t. By gi, mi chic c khi ti ba bn ng. Ba bn ng mt
chic! Th ngha l c b ng gi ngt hai chc bc. Xm in cng ch nh
no c nhng c t tin nh th. V in qu lm. Th rt xt xa khi thy
nhng ng khch cc sc, sau khi nc nm khen b gh va p va thanh,
lin t ci mng t to bnh bnh nh ci vi ln mt gh, khin my si my
ln xung, ri co c hai chn bn thu ln, ng ci lng to nh lng tru ta vo
vnh gh, khin ci vnh gh phai oi hn v ng sau. Nh th phng cn g
l gh? C m gh st cng phi hng, ng ni g gh my!... Mt hm th
bn vi chng rng:

- Ny, cu ! Ngi nh qu h v lm. Mnh c ca th mnh phi gi gn. Hay l ta

em ct nhng ci gh my i, ko ai vo cng leo ln ngi chm chm,
my chc m vt i?

Thot nghe, in phi bt ci. in ngh n tnh bn xn ca n b. H may o

ct i. V mua gh chng cho ai ngi st. in toan phn i. Nhng
ngh ngi mt giy, in li bng lng. V in th no ch hn in trong
ci mn lo liu vic nh? V by gi in ch l mt k n nh. V in phi
lo cho chng t nm xu hi ci u. Th phi gnh ly tt c ci ch gia
nh, th cng nn cho th c quyn trong gia nh mt t. Ko th li bo:
du c hng ci g, in cng khng phi b tin thay, nn in khng xt
rut... T hm y, bn ci gh my c treo ln bn ci m mc buc ngoi
u chi. Ch nhng khi c khch kha no sang trng, in mi ra b vo.

Nhng nhng bui ti c trng th d chng c ai, in cng khun bn ci gh ra

sn. Ri in gi v, con ra. V b con nh ngi mt chic. Con ln mt
chic. Cn mt chic in dng m gc chn. H ngi gh, i trng ln. Nu

19
 con nh khng khc, con ln khng bt gi th hnh phc tht hon ton. Gi
thi tan nhng lo lng, chua cay cht lng. nh trng m xoa nc mt ln da.
Da mm du. Nhng nt cau c chm i tt c. Trn v in ha phng phiu,
mt th ti hn. Th tr ra mi tui. Nhng pht thnh thi y, sao m th
hin du th! ng yu n th! in khng nhn ra mt cht g th n c
dnh dng n ngi n b cau c vn ngoc mm ra mng con, mng con ,
mng mo, mng ch khin nh c om ln sut ngy. Th ci xung a con
nh, ng thi ngc i mt u ym nhn con ln. a con ln ci vi th.
Th ci vi n. Th ci vi chng. in nhn v, nhn con, lng sung sng.
in mm ci vi ging.

in rt yu ging. Ci y cng l thng, bi c in m vn th. C c vn th,

mi bit ging l mt ci p v qu lm. Ging l ci lim vng gia ng
sao. Ging l ci a bc trn tm thm nhung da tri. Ging ta mng xung
trn gian. Ging tun sui mt nhng hn kht khao ngp ln. Trng, i
trng! Ci v mng trn y m thi s ca mun i mon man! in khng n
hn cht no. Hai thn in bn c rung, vn i cho in i hc chng
ph u. nh cc ngi ch c ci mc ch con lm nn ng phn, ng
tham m thn; cc ngi hon ton tht vng khi thy con leo cau n tn
bung m li hng n. in tng yu qu, khng c nhn vo cng s; v
cc ngi vi cho l tin con i hc tht l tin vt xung sng. Nhng in
tin rng: ci hc thc ca in tuy chng gip in kim ni ming n, nhng
cng c ch cho in nhiu lm. Ch ni mt ci nh n m in c ni vn
th, v nh vn th m hiu c ci p ca gi, ca ging. V in rt phn
nn cho nhng tm hn cn ci nh tm hn ca v in. i vi th, ging
ch l ... tn hai xu du! Du lc lc ny mi chai lt hai ng. Mi bit cc
nc nh nhau cng c thit cho con nh ngho tht. Mi ti, th t n mt
lt. Nhng mt lt cng tn hai xu ri. Nhng ti c trng tn hai xu. Hai
xu chng l bao nhng mi ci hai xu c hai ho; mi ci hai ho
c hai ng bc; v mi ci hai ng bc... chao i! Nu c tnh ton mi
th, th bit n bao gi cng c? Sao th li c phi lun lun tnh ton?
Nhng k ch sut i tnh ton l nhng k t lm kh thn sut i... in
vn trch v in nh th y. in c ng u chnh in cng mt tt. V
ngay lc ny y, lc ngi ngm trng tm qun nhng ci lo nh nhen ca
kip ngi, in cng cn tnh vn v. in thy gii rng qu v sao nhiu
qu. in nh n cu th ca mt thi s Ty phng v khong tri sao nh
mt cnh ng. Nu tri l mt cnh ng th cnh ng y tht bao la. V
in ch cn c mt mnh bng ci mng sau nc nh in kia, cng
cho in khng cn phi lo sinh k na. in s trao cho v in cai qun.
Cn in lc y c th rnh rang theo ui ci mng ca in...

20
 l mt ci mng vn chng. c mt thi, in chm ch c sch, vit vn.
in nao nc mun tr nn mt vn s. in s nguyn cam chu tt c nhng
thiu thn, a y m vn nhn nc mnh phi chu. in vn thng bo
vi mt ngi bn cng ch hng: in sn lng t chi mt ch lm kim
mi thng hng trm bc, nu c th kim c nm ng bc v ngh vn...
Nhng vit lun my nm tri, in chng kim c ng no. Trong khi y
in vn phi n. Nh in kit xc x. Cc em in khng c i hc. M
cng khng c n no na. S tng thiu a n bao nhiu l lc c. B
in b nh i. M in gng thu, gnh mn kim tin nui hai a con th.
Nhng a con ln, a i b em, a i chn tru, a i xin nhng ci
hoa chui, nhng nm khoai i i ch xa bn kim vi xu n cho khi cht.
in thy mnh ch k. S nghip m lm g na? Bn phn in phi ngh n
gia nh. in phi gy dng li gia nh! in phi tm qun ci mng vn
chng kim tin. in i dy hc. Chao i! Dy hc ly mi thng c hai
mi ng. B m in tng th l phong lu lm. B bt in ci v.
V in l mt con nh kh gi, ly in v in l ngi c hc. Ri in c
con. Ci gia nh ln ca in chng c nh in, by gi li thm mt
gia nh con con na. Khng mt pht no in khng phi ngh n tin. c
in y nhng lo lng nh nhen. Mt i khi cht nh li ci mng xa, in
li th di. in t an i: C tin ri s vit. Nhng in bit: chng bao gi
in vit na, bi chc chn l sut i in cng khng c tin...

Ti nay li c ging. Nhng in ch em c hai ci gh ra sn. V in hm nay lut

qut sut c ngy. Con xin i n gi mt hm. Th li phi dt vi ly tm vi
mai i bn v a li n. Dt xong th vi vng i i mn tin. V n nh,
con b khc ht hi. Con ln th lem luc, mi di nguch ngoc bi y mt.
Nh ca cn b bn. Con vn cha v. Mnh th bit xoay s lm sao kp?
Th thy lng si ln sng sc, th gim chn bnh bch ku tri. Th nh con
ln, chi con nh, qung ci chi, ci thng, v cu nhu trng khng. Ri
th b con i nm sm. a con ln tht tht khc chn cng ln ra ng. Mnh
in ngi ngoi sn. in c thn nhin. Nhng da mt c rm rm; n c v
dy ln v t t. in thy gn nh ti cc. V in c l rt yu in. Nhng
th ch bit rng ngi ta cn n cm, mc o v ung thuc khi au m. Th
ch c lo cho chng ba thc y. Th nhn n chng n. Th nhn mc cho
chng mc. Th bn n c ym, o lo thuc thang cho chng. Th tng th
l chng sung sng lm. Nhng khng phi, in quen vi nhng tnh cm
nng nn v nhng li ni vut ve. Nt mt cau c, ngn ng cc cn, v nht
l ci li yu qu n s - c th ni th s - ca v in lm cho in kh.
in thy ci i tnh cm ca in thiu thn. in khng c yu ai. Cn
sng trong ci gia nh ny mi, gia nhng lo lng nh nhen ny mi, lng
in s cn. Cn lun c ngun th qu bu, m in vn ao c c ngy li

21
 khi... Trn kia, ging nhn nh nh mt c gi non va mi c nhn tnh. Gi
nh nhng t trn l nhng bc chn v n. Nhng tu l chui lng trng
a y... in ngh n nhng ngi n b nhn h, va tm bng mt th
nc thm tho, mc o la xanh, ng tm thn mm trn chic gh xch u v
a y i chn thn tho...

Ti sao in li vt ngh n nhng hnh nh l li y? Chnh in cng khng th

hiu. C l in c ao mt ci mi tc thm tho, mt ln da mt mn, mt bn
tay ve vut. C nhng ngi n b p, yu rt kho, bi h c n ngon,
mc p, chm sc tht da v chng lm g c. Phi ri, v in ch l mt k
tc tn. Th chng ng cho in yu qu. Cng chng ng cho in thng
hi. in phi i. i gi cho lng mnh ti lu. in s lm bt c ci g
c n. Ri in bnh tnh vit. C nh vy in vit mi ra hn c.
Li phi p. phi thanh cao. Ngn bt ca in mi khi ngun cho nhng
tnh cm y th mng. Ngh thut chnh l ci nh trng xanh huyn o n
lm p n c nhng cnh tht ra ch tm thng, xu xa...

in li thy hin ra ci bng dng yu kiu ca nhng ngi n b nhn nh ng

mnh trn nhng ci gh xch-u nhn nhy... Nhng ngi y s c vn
in. Lng h p thm ln. H s yu in. H s gi cho in nhng bc
th xinh xinh p nc hoa. Tng tng ca in ta rng ra nh mt nh
trng. in ngh n nhng cuc tnh duyn lng mn vi nhng ngi n b
p ch bit trang im v yu ng. Nhng ting gt gng trong nh li
a ra. Vt ci, trng mt p. in ci mt, bn ln nh b bt gp lm vic
xu. in lng tai nghe. Ting v in gay gt hi:

- Lm sao th?

a con gi va mu mo va p li.

- Con au bng.

- Gii i l gii!

y l ting v in rn ln. Ri th mng con:

- n by lm! Cht l phi, cn ku ai?

a con khng dm khc to. N ch on oi v rt nho nh trong c hng. Thnh

thong n khng cn sc nn, ting khc bt ra in nghe mt vi ting nc n
nh ting ngi nn o, in vn ngi ci mt. Mt ni chua xt gn nh l
thuc v th cht, ln trong lng in. N dng ln n c, xng ln c.
Nc mt in a ra.

22
V in gng nh t a con ang ng mt xung vng. Th cm mt con dao ra

vn moi my nhnh gng v ra sch, gi ra. Th vt thm vo y na qu chanh.

Th thuc bch bnh ca con nh ngho ch gm c th. Th gn ly nc em li cho
con. Con b mi ngi thy hi gng s. N mm cht mi. D th no n cng
khng chu ung. Th phi b n, t nm nga trn i, mt tay th u, mt tay
th k chn nc gng vo tn mi con. Con b mm mi tht cht. Bc mnh th qut:

- H mm ra!

Con b khc. Th l cc nc gng dc tut vo mm n. N giy ln nh a phi

vi. N phun ph ph. N go ln. Bao nhiu nc gng bn ra o m. Thng
cu con git mnh, khc tht ln. V in tc qu, pht en t vo lng con b
m v qung n xung ging nh qung mt con mo:

- K cha my! Cho my cht i!

Con b va go va van ly:

- Con ly bu; Con cay lm! Con ly bu! Cay mm...

- My cm ngay khng tao tt cho v mt.

N vn khng chu lng. Th sng s, chc v ly n:

- My c cm khng no?

N s qu nh phi nn. Nhng nhng ting rn nho nh vn cn thot ra... in

thng con lm. Vt ci, in thy in khng th no i c. in khng th sung

sng khi con in cn kh. Chao i! Trng p lm! Trng du dng v trong tro v
bnh tnh. Nhng trong trong nhng cn lu nt m trng lm cho ci b ngoi trng
cng p, bit bao ngi qun qui, nc n, nhn nh vi nhng au thng ca kip
mnh! Bit bao ting nghin rng v chi ra! Bit bao cc kh v lm than?... Khng,
khng, in khng th no m mng c. Ci s tht tn nhn lun lun by ra y.
S thc git cht nhng c m lng mn gieo trong u c in ci th vn chng
ca bn nhn ri qu. in mun trnh s thc, nhng trn trnh lm sao c? V
in kh, con in kh, cha m in kh. Chnh in cng kh. Bao nhiu ngi
na, cng mt cnh, kh nh in! Ci kh lm ho mt phn ln nhng tnh tnh
ti p ca ngi ta. Ting au kh vang di ln mnh m. Chao i! Chao i! Ngh
thut khng cn l nh trng la di, ngh thut c th ch l ting au kh kia, thot
ra t nhng kip lm than, vang di ln mnh m trong lng in. in chng cn i
u c. in chng cn trn trnh, in c ng trong lao kh, m hn ra n ly tt
c nhng vang ng ca i...

23
... Sng hm sau, in ngi vit. Gia ting con khc, ting v gt gng, ting lo xo
i n ngoi u xm. V c ting chi bi ca mt ngi lng ging ban m
mt g.

24
 i tha
T ngng u ln nhn H ba ln. Ba ln, T mun ni nhng li khng dm ni. Hn
ang c chm ch qu. i lng my rm ca hn chu u li vi nhau v
hi xch ln mt cht. i mt sng quc c v li ra. Ci trn rng hi nhn.
i lng quyn[1] ng sng sng trn b hai ci h su ca m th bng
nhy. C ci mi cao v thng tp cng bng ln nh vy. Ci mt hc hc y,
nghing nghing bn trn quyn sch, trng khc kh n thnh d tn. T
thy s...

T yu chng bng mt th tnh yu rt gn vi tnh ca mt con ch i vi ngi

nui. T bn tnh rt du dng, rt tn tm. V li H, i vi T, cn l mt n
nhn na. H ci xung ni au kh ca T. H ci xung v a mt
bn tay cm ly ci bn tay mm yu ca T, gia lc T au n khng b
bn: T b tnh nhn b vi mt a con va mi . G tnh nhn v lim
s[2] y, T yu hn bng c tm lng yu lc ban u. T tin nh ngi
ta tin mt v thn. T hin mnh mt cch d dt tm hn v xc tht. V khi
bit mnh sp c mt a con, T khng h hi hn mt my may: T rt bng
lng. y th m hn ph t, ph mt cch hn nht v khn nn, ngay chnh
vo lc T cn n hn bo tn s sng v danh d, lc a con ra i. T
sng st v cng. T khng tin s tht rnh rnh. Ri khi s sng st qua th
T khc. T khc nh ma, khc tng chng bao gi cn lng c. T
khc, v m con ngi nhn i, bi v T chng cn bit trng cy vo ai, tr
b m gi m v quanh nm nay m, mai au, m T vn phi nui. B m gi
bit lm sao? B ch cn mt cch l cn c t nc mt no th r c ra m
khc vi con, v c m ln con ch c mt cch l khc cho n khi no bao
nhiu xng tht u chy ra thnh nc mt ht, ri cng cht c. Gia lc
y th H m rng i cnh tay, n ly T. H nui T, nui m gi, con di
cho T. H nhn lm b cho a con th. V mun yn i T v cu ly danh
d ca T, H chnh thc nhn T lm v. Ri H ng ra lm ma cho b
m T, khi b c mt. Bit bao nhiu l n ngha! T c yu H n u, c
chu kh n u, c lm n l cho H sut i T na, th cng cha
n n. Bi th, nn lun my nm tri, H thy T l mt ngi v rt ngoan,
rt phc tng, rt tn tm. V ng l th H phi sung sng lm.

Nhng H ch sung sng c t lu thi. Sau ci hnh vi p ca hn, v ci hnh vi

y c tr cng bng mt tnh yu rt m m, hn ch cn ngh n gia nh,
ch ct lm sao nui c gia nh. H vn ngho. Hn l mt nh vn, trc
kia, vi cch vit thn trng ca hn, hn ch kim c va mt mnh
hn sng mt cch eo hp, c th ni l cc kh. Nhng by gi hn ch c mt
mnh. i rt khng c ngha l g i vi g tr tui say m l tng. Lng

25
hn p. u hn mang mt hoi bo ln[3]. Hn khinh nhng lo lng tn mn
v vt cht. Hn ch lo vun trng cho ci ti ca hn ngy mt thm ny n.
Hn c, ngm ngh, tm ti, nhn xt v suy tng khng bit chn. i vi
hn lc y, ngh thut l tt c; ngoi ngh thut khng cn g ng quan tm
na. Hn bn khon ngh n mt tc phm n s lm m ht cc tc phm
khc cng ra mt thi... Th ri, khi ghp i T vo cuc i ca hn, hn
c c mt gia nh phi chm lo. Hn hiu th no l gi tr ca ng tin; hn
hiu nhng ni au kh ca mt k n ng khi thy v con mnh i rch.
Nhng bn rn tp nhp, v ngha l, nhng khng th khng ngh ti, ngn
mt phn ln th gi ca hn. Hn phi cho in nhiu cun vn vit vi vng.
Hn phi vit nhng bi bo ngi ta c ri qun ngay sau lc c. Ri
mi ln c li mt cun sch hay mt on vn k tn mnh, hn li mt
ln, cau my, nghin rng v nt sch v mng mnh nh mt thng khn nn...
Khn nn! Khn nn! Khn nn thay cho hn! Bi v chnh hn l mt thng
khn nn! Hn chnh l mt k bt lng! S cu th trong bt c ngh g cng
l mt s bt lng ri. Nhng s cu th trong vn chng th tht l tin.
Chao i! Hn vit nhng g? Ton nhng ci v v, nht nho, gi nhng
tnh cm rt nh, rt nng, din mt vi rt thng thng quy long trong
mt th vn bng phng v qu d di. Hn chng em mt cht mi l g
n vn chng. Th ngha l hn l mt k v ch, mt ngi tha. Vn
chng khng cn n nhng ngi th kho tay, lm theo mt vi kiu mu
a cho. Vn chng ch dung np nhng ngi bit o su, bit tm ti, khi
nhng ngun cha ai khi, v sng to nhng ci g cha c... Hn ngh th v
bun lm, bun lm! Cn g bun hn chnh mnh li chn mnh? Cn g au
n hn cho mt k vn kht khao lm mt ci g nng cao gi tr i sng ca
mnh, m kt cc chng lm c ci g, ch nhng lo cm o m mt? Hn
mc v con kh s ? Hn b liu, hn rung ry chng, hn hy sinh nh
ngi ta vn ni ? mt vi ln hn thy ngh trn y thong qua u. V
hn ngh n cu ni hng hn ca mt nh trit hc kia: "Phi bit c, bit tn
nhn sng cho mnh m". Nhng hn li ngh thm rng: T rt ng yu,
rt ng thng, hn c th hy sinh tnh yu, th tnh yu v k i; nhng hn
khng th b lng thng; c l hn nhu nhc, hn nht, tm thng, nhng
hn vn cn c l ngi: hn l ngi ch khng phi l mt th qui vt b
sai khin bi lng t i. K mnh khng phi l k gim ln vai k khc tha
mn lng ch k. K mnh chnh l k gip k khc trn i vai mnh. V li
hn bit bao l mt thng con trai khng nui ni v, con th cn mong lm nn
tr g na?... Hn t bo: "Ta nh ph i mt vi nm kim tin. Khi T
c mt s vn con lm n! S sinh hot lc ny chng d dng u!". T khi
a con ny cha kp ln ln, a con khc vi ra, m a con no cng
nhiu n, nhiu si, quy rc, khc mu sut ngy m v quanh nm ung

26
 thuc. T sn sc chng m ngi ri, chng cn c th lm thm mt
vic khc na. H in ngi ln v phi xoay tin. Hn cn in ln v con
khc, nh khng lc no c yn tnh cho hn vit hay c sch. Hn thy
mnh kh qu, bc bi qu. Hn tr nn cau c v gt gng. Hn gt gng vi
con, vi v, vi bt c ai, vi chnh mnh. V nhiu khi, khng cn chu ni ci
khng kh bc tc trong nh, hn ang ngi bng ng pht ln, mt chan
cha nc, mt hm hm, vng vng i ra ph, va i va nut nghn. Hn i
lang thang, khng ch ch g. Ri khi gi mt bn ngoi lm ci trn
nng bng ngui bt i v lng trt nh c t nhiu ut gin, hn tt vo mt
tim gii kht no m ung mt cc bia hay cc nc chanh. Hn tm mt
ngi bn thn no ni chuyn vn chng, ng kin v mt vi quyn
sch mi ra, mt vi tn k mi trn cc bo, phc ha mt ci chng trnh
m hn bit ngay khi ni l chng bao gi hn c th thc hnh, ri lng l ngh
n ci tc phm d nh t my nm nay m chn ngn. Hn th mt ra
nh mt k phi i y, mt bui chiu m thm kia, ngi trong mt ln khi
nng u bun m nh qu hng. Hn cng nh nhung mt ci g rt xa xi...
nhng mng p ngy xa... mt con ngi rt ng yu chng l mnh na.
Hn lc u t bo: "Thi th l ht! Ta hng! Ta hng t ri". V hn
ngh n ci tn hn ang m dn ng sau nhng tn khc mi tri ra, rc r
hn... Ri hn ra v, th thn. Nhng s bc tc chm i. Lng hn khng
cn si ni na, nhng r bun...

**

t lu nay, mi ln ra i, H khng ch tr v bun b m thi. Hn say mm. Thng

thng hn ng mt na ngay t khi cn dc ng; v va v n nh,
cha kp thay qun o, tho giy, nh mt khc g xung bt c ci
ging no, ng say nh cht. T phi ch khi con ng m, rn rn la con,
dy li tho giy, ci qun ty cho hn, lun mt ci gi xung gy hn, v c
nhc chn, nhc tay hn, t cho hn nm ngay ngn li... Nhng cng c m
hn cha ng vi. Hn lo o bc vo nh, mt gm gm, i mi mm
cht. Hn i thng li trc mt T. Hn ci xung, quc mt nhn T, g g
mt ngn tay tr vo trn T v da nh ngi ta da tr con:

- Ngy mai... mnh c bit khng?... Ch ngy mai thi! L ti ui tt c my m con

mnh ra khi ci nh ny... Ti ui tt, khng cha mt a no, k c con b
Tho l con ngoan nht... My a kia u ng vt mt nht cho cht c!
Chng n ch bit n vi ht! C con m na, con m l mnh y... cng ng
vt mt nht cho cht c! Chng n ch bit n ri ngi m con nh nhn m

27
 kh kh bc trng, khng chu lm thm vic g cho c tin. Ch kh thng ny
thi!

Hn rt ln nh vy. Ri hn mm cht mi, i mt ngu ngu nhn vo tn mt T.

T chng dm ci na li, ch lng lng ci mt nhn xung, nh mt a tr
con bit mnh c li khi nghe ngi ta qu pht. Bi vy hn trng tr mt lc
ri quay ra, long chong ci qun, ci o, hn vt ba bn xung ging. Ri
hn tho giy, qung tng chic mt vo mt x nh. C khi my tay, hn
qung c nhng vt g thy trn bn, ri li nhi mng T v ti khng bit thu
dn nh cho gn gh. Hn ni chn ri i ng. By gi T mi dm ng ln,
treo qun o cho hn ln mc v thu dn tt c nhng thc hn vt lng
chng ra y nh.

Ln u, T sng st. T chng hiu ra sao. T on chng nghe ai ni nn ghen

bng, ghen gi chi y. T khc sut m v d nh sn nhng cu sng
hm sau ni. Nhng sng hm sau, hn khng cho T phi ni. Hn bn ln
ku mnh qu chn hm qua, hi T v nhng th on v phu ca mnh rt
bun ci, ri xin li T, hn ht cc con nh mt ngi cha tt. Hn tuyn b
t gi cha ru v gi c kh lu, nhng ri li ung v say nh ln trc
lm nhng tr va bun ci, va ng s nh ln trc. C th mi, T
quen i, khng gin na. Nhng T l m hiu ni au kh m c l chnh T
gy ra cho chng. T hiu v T bun lm, bun lm lm. Cn g bun cho
bng mnh bit mnh lm kh cho ngi m mnh yu? Nhng T bit lm sao
c? nhiu ln T mun m con i. nhiu ln, T mun b liu con
i lm, T mun hy sinh. Nhng lng T mm yu bit bao! T l v! T l
m. T sng vi nhng tnh cm thng thng ca n b. T rt yu chng v
thng nhn ra rng chng T cng yu T, cng mun c T. Nhng khi T
m au chng hn. H lo xanh mt v thc sut m trng coi thuc thang
cho v. i vi cc con cng vy. Ch xa chng my ngy, H nh v lc
v thy cc con chy ra reo mng v nm ly o mnh, thng thng H cm
ng n a nc mt. Hn hn ht chng v vp lm... Bit u hn s sung
sng khi khng con, khng v? T ngh v hn: ngh th nhng T cng
chng dm tm cch m xa hn. Mi ngh n s xa hn, T phi thn thc
n bt ting khc ra c ri... T nh ch c ngoan ngon hn, ng yu
hn. T nhn mc, nhn n bt nhng mn tiu. T thu xp ca nh ngn
np, sch s, gn gng. Nht l T ht sc ngn nhng ting khc, ting n a
ca l con. T s c ni vi chng. Bi vy ba ln nhn chng toan ni, T
thy chng ang c sch chm ch qu, khng dm ni li ci mt xung nhn
a con ang nm trong lng T.

28
Cao hng H bng ngonh mt ln. Hn va gp c mt on hay lm nn ngng
c, ngm ngh v cho ci khoi cm ngn ra trong lng. i mt hn, tuy
mi ri trang sch nhn ngay li pha T. Hn mm ci, T cng mm ci.
Hn bo:

- Ny, T ... Ngh cho k, i ti khng ng kh m ha kh, chnh ti lm ci thn

ti kh, ti m vn qu nn mi kh. y th, m tuy kh th kh tht, nhng
th c ngi giu bc vn no thun i ly ci a v ca ti, cha chc ti
i. Ti cho rng: nhng khi c c mt on vn nh on ny, m li hiu
c tt c ci hay, th du n mt mn n ngon n u cng khng thch
bng. Sng lm! Sao thin h li c ngi ti n th? Mnh tnh: ngi ta t
ci cnh mt ngi nh qu hng ch mt c ba cu, ng ba cu!... Mnh c
hiu khng? ... Ba cu gin d mt cch khng ng m hay c n nh th
ny...

Hn c li on vn. Hn nh ngha T nghe. Hn ging gii cho T. Tuy T

chng hiu c bao nhiu, nhng cng tin li hn lm. T gi mi n ci
hin du trong khi nghe hn ni. Khi hn ngng ni c mt lc kh lu,
T mi lm nh cht nh ra:

- C l hm nay l mng hai, mng ba ty ri, mnh nh?

- phi! Hm nay mng ba... Gi mnh khng hi ti th ti qun... Ti phi i xung

ph.

T nhc kho:

- Hn no m em thy ngi thu tin nh sng nay n...

H sm mt li:

- Tin nh... tin git... tin thuc... tin nc mm... Cn chu tt! Thng va ri tiu
tn qu, mi mng mi ht tin. May m cn c t mua chu c.

Hn ngh n mn tin hn tiu ph my hm u thng. Mi ln hn bc tc hay

chn nn, hn li i ung ru, thnh th ht tin sm. T khng h mi phn
nn na ting, nhng c thng T n v bt cc con n kham kh, thng
thng i na! Qu sng th b hn, c khi ba ti cng chu nhn cm, n
cho. H trng thy th, thng v, thng con qu, v n hn v mnh tiu
qu trn. Bi vy sut t mng mi n ht thng, hn khng ra khi nh
chng phi tiu thm t g...

Hn va mc qun o, va nhc thm trong tr:

29
- Nht nh hm nay khng i u c... Ly tin xong l v ngay...

Nhng T bo:

- Mnh i ph th i n nh. Cn c t go ch cho l tr. Em ch ong thm na,

mai tr tin ri ly thm lun mt th... Em khng cm mnh u y... Nh
chng cn g n...

H hi cau my. Bi v hn s bc vo tim n lm. Hn c th gp y mt vi

ngi bn... v khi y th... i thi! Mc k gia nh v nhng ci g cn li!...
Hn s ung rt khe, ni ton nhng chuyn v tri lp bin, ri i la c n
ht m mi v. Hn ngh ngi mt cht ri hn bo:

- c! Ti s mua ci g v c nh cng n.

- ng phin na! Em c cho chng n n cm trc ri i ng.

- ng n trc... i ti em thc n v, n mt th. Ti v sm. C thng chng n

i kht, kh s, hm nay c tin cng nn cho chng n mt ba n ra hn.

- V chuyn!

Hn mm ci, p li. Hn li gn T, ci xung nm ly tay a b v gi n. Mt

hn v mt T gh st. Hn c kh chm mi mnh vo m T mt ci. T v
gi my ci bi tay o hn. V chng nhn nhau u ym. Hn vut m T
mt ci ri ra i.

ta bo ra, Hi i thng ti mt hiu tht quay. Hn nh mua my ho tht, vi ci

bnh ty, gi em v. Lng hn sng bng. Hn tng tng ra ci cnh l con
hu n v i kht, rn tht bng tay v n nhng ming bnh tht to, ming
phng phu v mi bng nhn nhng m. Ci cnh th tc v cm ng! Hn
s ci tha thch. Cn T s ngi bn hn m nhn chng, i mt sung sng
v thng hi loang long t... n trc ca hiu tht quay, H dng li.
Hn cn thn nhn trc, nhn sau, trc khi vo. Mt ngi quen c th i
qua, v nu h bt gp hn ang c nht mt gi tht vo ti o!... Khng!
Khng c g ng ngi, ngoi ng ph... Nhng trong hiu, mt thiu n p
ang mc c... Hn nh i vy. Trong khi i, hai tay chp sau lng, hn lm
ra v i mt ngi bn va vo mt nh no gn y. Bng mt bn tay p
vo vai khin hn git mnh quay li. Trung nhch ci lng l v Mo ci m
, cng a tay cho hn bt:

- Mi ngm nng th no m ngy ngi ra th?

30
H p ng:

- ! Cc anh!...

- Khng theo gt sen no y ch?

- Ci y khng quan h! Thi s l ngi gi c mnh tr mi v n mun nm cng

vn cn trinh bch.

- Cng may ti li cng khng l thi s nt.

- Ngha l chng theo nng no c?

- Chng theo nng no c!

- Th th i theo hai thng ny!

H nhn Trung v Mo mt thong ri mi hi:

- Lm chi?

- Chng lm chi c!

- Th th kiu. phi v ko ht tu in.

Trung cau my nhn H mt cch kinh ngc v khinh b:

- Sao li c ngi in n th? V gia lc chiu th p m ph th vui th ny!

H tr nn ng n:

- Khng a na... Tht ra th ti c vic phi v, th thi.

- ! Ni vy cn d nghe... Thi th anh v nh!... Nhng m... ny! Anh bit g

cha?

H toan i, quay u li nhn Trung...

- "ng v" sp c dch ra ting Anh y nh! Bn quyn[4] tc gi ba nghn ng.

H trn mt ln. Ngi hn bi hi. Mt lc lu hn mi hi c Trung:

- C ch khng?

- ch xc ri. Chnh Quyn a ci th iu nh cho chng ti xem.

H c v hoi nghi:

- Khng m li!... Ti bit lm... Nhng li ng ny , v lm g vi? Chng mnh

lm cc bia...

31
H qun hn v con. Hn ch cn ho hc mun bit thm v vic quyn "ng
v" ca Quyn c dch ra ting Anh. Hn bm ly Mo v Trung. Ba ngi
vo mt tim gii kht B H. V ch na gi sau, Mo v Trung thy
H tai, ging mt ci v chai bia xung mt bn:

- Cun "ng v" ch c gi tr a phng thi, cc anh c hiu khng? Ngi ta

dch n v mun bit phong tc ca mi ni. N ch t c ci b ngoi ca x
hi. Ti cho l xong lm! Mt tc phm tht gi tr, phi vt ln bn trn tt
c cc b ci v gii hn, phi l mt tc phm chung cho c loi ngi. N
phi cha ng c mt ci g ln lao, mnh m, va au n, li va phn
khi. N ca tng lng thng, tnh bc i[5] , s cng bnh... N lm cho ngi
gn ngi hn. Nh th mi tht l mt tc phm hay, cc anh c hiu khng?
Ti cha tht vng u! Ri cc anh xem... C mt i ti, ti s ch vit mt
quyn thi, nhng quyn y s n gii Nobel[6] v dch ra mi th ting trn
hon cu!

Trung gt g ci, vn ci ci lng l ca y. Mo th ci h h. H khng ci, mt

cng ln v hng khi. Hn ni say sa lm. V n lc n ph bt, Trung v
Mo mun v, H bo lun:

- Thong th ! i u m vi? Chng mnh i ung ru... Ti c tin...

**

Sng hm sau. Hn thc dy trn ci ging nh hn. Hn thy mnh my au nh

dn, u nng, ming kh v ng. C th ro v rt chy. Hn a tay vi m
nc trn bn ung. m nc y v nc hy cn m. l s t ca
T. H hiu th, v lng bun nao nao. Bi hn l m nh ra rng: hnh nh
m qua hn say ru, i la c chn ri v, li gy s vi T; hnh nh hn li
nh c T, ui T i, ri mi ng ca li v i ng... Hn t nhin hong
s, nhm dy, mt nhn nhc tm T. Nhng khng! T vn cn nh... Chc
hn trong lc qu say, hn gi ca nhng cha gi c, thnh th khi thy hn
ng mt ri, T li b con vo. By gi T ang thip i trn vng, a con
nh nm bn. T vn dy sm quen. Sng nay, chc T mt qu, va mi lm
i, nn mi ng tra nh th. u T ngoo v mt bn. Mt tay T trt ra
ngoi mp vng, s xung, ci bn tay hi xe ra lng lo. Dng nm tht l
kh nhc v kh no. Hn bi ngi. Chao i! Trng T nm tht ng thng!
Hn chi m T kh c mt i ngi! Ci tng vt v l ra c n trong gic
ng. H nh ra rng: mt i lc, nu nhn k th T kh mt lm. t nhin
H ny ra mun li gn T, nhn k xem mt T lc by gi ra sao? Hn rn
rn, i chn khng li. Hn ngi xm ngay xung t, bn cnh vng v c th

32
 cho tht kh. Hn ngm ngha mt T lu lm. Da mt T xanh nht; mi nht
nht; mi mt hi tim tm v chung quanh mt c qung, i m hi hp li
khin mt hi c cnh. H kh th di v lc u i ngi. Hn du dng nm ly
tay s xung ca T. Ci bn tay lng cng rt nhng xng! Trn mu bn tay,
nhng ng gn xanh bng ra, ln da mng v xanh trong, xanh lc. Ci c
tay mng manh. Tt c l mt ci g mm yu, mt ci g o l, cn c hn
che ch v bnh vc... Mt v bc mnh, mt ci g au kh v cht vt, cn
c hn v v an i... Th m hn lm g cho i T kh hn? Hn
lm g cho T khi kh? Nc mt hn bt ra nh nc mt qu chanh
m ngi ta bp mnh. V hn khc... i chao! Hn khc! Hn khc nc n,
khc nh th khng ra ting khc. Hn m cht ly ci bn tay b nh ca T
vo ngc mnh m khc. T thc dy, T hiu ngay, khng cn hi mt cu
no cng hiu. V T cm ng. Mt T gin gia nc. T kh rt tay ra,
vng ln c chng, nh nhng ni hn vo, hn gc u ln cnh ngc T.
Hn li cng khc to hn v c ni qua ting khc:

- Anh... anh... ch l... mt thng... khn nn!...

- Khng!... Anh ch l mt ngi kh s!... Chnh v em m anh kh...

T bo th. Tay T nu mnh hn mt cht. Ngc T thn thc. T chc ng u st

vo vai H. Nhng a con, b ging, khc tht ln. T vi bung chng ra
v con. Ting vn cn t l, T d n:

- A! M y! M y m! i chao! Con ti n git mnh... M thng...

H trnh ch T a vng... T va a va ht:

Ai lm cho gi ln gii,

Cho ma xung t, cho ngi bit li;

Ai lm cho Nam, Bc phn k,

Cho hai hng l m a tm thn...

33