Professional Documents
Culture Documents
Reshat Millaku - Kodi Penal, Pjesa e Veçante PDF
Reshat Millaku - Kodi Penal, Pjesa e Veçante PDF
Reshat Millaku
Prokuror i Prokuroris Speciale t Republiks s Kosovs
Prmbajtja e ktij materiali nuk mund t rishtypet, shumzohet ose prcjellt n fardo forme
tjetr elektronike, mekanike, t fotokopjohet ose regjistrohet pa miratimin me shkrim t Institutit
Gjyqsor t Kosovs (IGjK).
HYRJE
1. Hyrje.............................................1
2. Objektivat trajnuese..................................1
3. Metodat e t shpjeguarit...............................2
4. Pritjet nga pjesmarrsit ......................................2
5. Burimet.....................................3
6. Prmbledhja......................................3
1. Hyrje.........................................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese..................................................................................................................1
3. Veprat penale nga kapitulli XIV..............................................................................................2
4. Veprat penale nga kapitulli XV................................................................................................3
5. Veprat penale nga kapitulli XVI..............................................................................................3
5.1 Vepra penale e vrasjes nga neni 178 i KPRK..................................................................4
5.2 Vrasja e rnd neni 179 i KPRK......................................................................................4
5.3 Vrasja e kryer n gjendje t afektit mendor nga neni 180 t KPRK.................................5
5.4 Vrasja nga pakujdesia neni 181 i KPRK...........................................................................6
5.5 Vrasja e foshnjs gjat lindjes neni 182 t KPRK...........................................................6
5.6 Shtytja n vetvrasje dhe dhnia e ndihms n vrasje neni 183 i KPRK.........................6
6. Ushtrime ..................................................................................................................................8
7. Prmbledhje..............................................................................................................................8
1. Hyrje.........................................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese..................................................................................................................1
3. Lndimi i leht trupor...............................................................................................................2
4. Lndim i rnd trupor...............................................................................................................2
5. Pjesmarrja n rrahje................................................................................................................3
6. Mosdhnia e ndihms...............................................................................................................4
7. Rrmbimi i personit..................................................................................................................4
8. Shtrngimi................................................................................................................................5
9. Privimi i kundrligjshm nga liria............................................................................................5
10. Ushtrime.................................................................................................................................. 7
11. Prmbledhje.............................................................................................................................7
Tabela e prmbajtjes
1. Hyrje.........................................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese..................................................................................................................1
3. Marrja e deklaratave me an t shtrngimit ............................................................................2
4. Keqtrajtimi gjat ushtrimit t detyrs zyrtare...........................................................................2
5. Tortura......................................................................................................................................2
6. Kontrollimi i kundrligjshm...................................................................................................3
7. Dhunimi....................................................................................................................................3
8. Ushtrime ..................................................................................................................................5
9. Prmbledhje..............................................................................................................................5
1. Hyrje.........................................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese..................................................................................................................1
3. Sulmi seksual............................................................................................................................2
4. Degradimi i integritetit seksual................................................................................................2
5. Keqprdorimi seksual i personave me rregullime mendore a emocionale ose me
paaftsi mendore.......................................................................................................................3
6. Ushtrime ..................................................................................................................................5
7. Prmbledhje..............................................................................................................................5
1. Hyrje.........................................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese..................................................................................................................1
3. Keqprdorimi seksual i personave nn moshn gjashtmbdhjet vjeare..............................2
4. Nxitja e akteve seksuale ose prekja seksuale nga personat nn moshn gjashtmbdhjet
vjeare......................................................................................................................................3
5. Shprdorimi seksual duke keqprdorur pozitn, autoritetin apo profesionin...........................3
6. Blerja, posedimi, shprndarja dhe shitja e paautorizuar e narkotikve dhe e substancave
psikotropike dhe analoge..........................................................................................................4
7. Prodhimi dhe prpunimi i pa autorizuar i narkotikve substancave psikotrope analoge apo
veglave, pajisjeve apo materialeve narkotike...........................................................................5
8. Lehtsimi i sigurimit apo prdorimit t narkotikve, substancave psikotropike apo
analoge......................................................................................................................................5
9. Ushtrime ..................................................................................................................................6
10. Prmbledhje..............................................................................................................................6
Tabela e prmbajtjes
1. Hyrje.........................................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese..................................................................................................................1
3. Posedimi i pa autorizuar i narkotikve, substancave psikotropike ose analoge.......................2
4. Intoksikimi i personit tjetr me narkotik apo substanca psikotropike....................................2
5. Kultivimi i bims s hashashit, shkurres s kokains ose bimve t kanabisit........................2
6. Dnimet pr raste t rnda t veprave penale nga ky kapitull..................................................3
7. Cenimi i barazis s ushtrimin e veprimtaris ekonomike.......................................................4
8. Falsifikimi i paras...................................................................................................................4
9. Shmangia nga tatimi.................................................................................................................5
10. Ushtrime ..................................................................................................................................7
11. Prmbledhje..............................................................................................................................7
1. Hyrje.........................................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese..................................................................................................................1
3. Vjedhja.....................................................................................................................................2
4. Vjedhja e rnd........................................................................................................................2
5. Vjedhja grabitqare....................................................................................................................3
6. Grabitja.....................................................................................................................................3
7. Ushtrime ..................................................................................................................................5
8. Prmbledhje..............................................................................................................................5
1. Hyrje.........................................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese..................................................................................................................1
3. Shprdorimit i pasuris s huaj...............................................................................................2
4. Marrja n posedim e pasuris s luajtshme.............................................................................2
5. Uzurpimi i paligjshm i prons s paluajtshme........................................................................3
6. Mashtrimi.................................................................................................................................4
7. Ushtrime ..................................................................................................................................5
8. Prmbledhje..............................................................................................................................5
Tabela e prmbajtjes
1. Hyrje.........................................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese..................................................................................................................1
3. Detyrimi....................................................................................................................................2
4. Shantazhi..................................................................................................................................3
5. Blerja, pranimi ose fshehja e sendeve t prfituara me vepr penale ......................................3
6. Krimi i organizuar....................................................................................................................4
7. Ushtrime ..................................................................................................................................6
8. Prmbledhje..............................................................................................................................6
1. Hyrje.........................................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese..................................................................................................................1
3. Shkaktimi i rrezikut t prgjithshm,.......................................................................................2
4. Asgjsimi, dmtimi ose heqja e instalimeve publike...............................................................3
5. Punimet ndrtimore t kundrligjshme....................................................................................4
6. Rrezikimi i trafikut publik.......................................................................................................5
7. Ngasja n gjendje t paaft apo t dehur.................................................................................6
8. Mosdhnia e ndihms personit t lnduar n fatkeqsin e trafikut publik.............................7
9. Ushtrime..................................................................................................................................9
10. Prmbledhje.............................................................................................................................9
HYRJE
Tabela e prmbajtjes
HYRJE
1. Hyrje.............................................1
2. Objektivat trajnuese..................................1
3. Metodat e t shpjeguarit...............................2
4. Pritjet nga pjesmarrsit.........................................2
5. Burimet.........................................3
6. Prmbledhja......................................3
Hyrje
1. Hyrje
Duke pasur parasysh vllimin veprave penale q prmban pjesa e veant e Kodit Penal t
Republiks s Kosovs, (n tekstin e mtejm KPRK), q nga kapitulli XIV deri n XXXV t
KPRK dhe kohn e kufizuar pr trajnim, gjat trajnimit do t synoj q pjesmarrsit t
njoftohen, me veprat penale q sot n Republikn e Kosovs, jan m aktuale n punn e
prokurorive dhe t gjykatave.
Gjithashtu do t njoftohen se cilat vepra penale kryhen me dashje dhe rastet kur kryhen nga
pakujdesia.
2. Objektivat Trajnuese
1
Hyrje
3. Metodat e t shpjeguarit
Nga pjesmarrsit pritt q t jen aktiv gjat gjith ors, duke dhn kontributin e tyre n
diskutime pa hezitim, n mnyr q me pjesmarrjen e tyre t ndihmojn n arritjen e qllimeve
t ktij programi.
Gjithashtu nga pjesmarrsit pritet q t parashtrojn pyetje, t ofrojn zgjidhje dhe sugjerime
gjat gjith kohs sa zgjat programi.
2
Hyrje
5. Burimet
6. Prmbledhje
N ket modul diskutimi qendror bhet rreth qllimit t modulit, objektivat trajnuese, metodat e
t shpjeguarit, pritjet nga pjesmarrsit si dhe pr burimet nga t cilat mund t msohet nga
pjesa e veant e Kodit Penal t Republiks s Kosovs.
Gjithashtu gjat ktij moduli jan marr edhe sugjerime nga pjesmarrsit lidhur me metodat e t
shpjeguarit dhe shtjellimit te moduleve n prgjithsi n vazhdimsi.
3
PREZANTIMI 1
1. Hyrje...................................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese............................................................................................................1
3. Veprat penale nga kapitulli XIV........................................................................................2
4. Veprat penale nga kapitulli XV..........................................................................................3
5. Veprat penale nga kapitulli XVI........................................................................................3
5.2 Vepra penale e vrasjes nga neni 178 i KPRK............................................................4
5.3 Vrasja e rnd neni 179 i KPRK................................................................................4
5.7 Vrasja e kryer n gjendje t afektit mendor nga neni 180 t KPRK...........................5
5.8 Vrasja nga pakujdesia neni 181 i KPRK.....................................................................6
5.9 Vrasja e foshnjs gjat lindjes neni 182 t KPRK.....................................................6
5.10 Shtytja n vetvrasje dhe dhnia e ndihms n vrasje neni 183 i KPRK...................6
6. Ushtrime ............................................................................................................................8
7. Prmbledhje........................................................................................................................8
Veprat penale nga kapitulli XIV, XV dhe hyrje n kapitullin e XVI
1. Hyrje
N kt modul pjesmarrsit do t njoftohen pr veprat penale nga kapitulli XIV, XV dhe XVI
dhe pr veprat penale t vrasjes nga neni 178 t KPRK dhe vrasjes s rnd nga neni 179 t
KPRK.
2. Objektivat e trajnimit
1
Veprat penale nga kapitulli XIV, XV dhe hyrje n kapitullin e XVI
do shtet n legjislacionin e tij penal, pr mbrojtjen e rendit juridik t tij, parasheh veprat
penale, pr ata persona t cilt tentojn t ndryshojn kt rend juridik.
Kshtu n KPRK, vepra e par penale n nenin 121, sulmi kundr rendit kushtetues t
Republiks s Kosovs, parasheh se kushdo q me prdorim t dhuns apo me kanosje t
dhuns tenton q ta ndryshoj rendin Kushtetues t Republiks s Kosovs apo t prmbys
institucionet me t larta t Republiks s Kosovs, dnohet jo ma pak se 5 vjet burgim.
Si mnyr e kryerjes s ksaj vepre sht kush tenton t ndryshoj rendin juridik t vendosur n
Kosov, me an t prdorimit t dhuns ose t kanosjes me dhun.
N paragrafin 2 t ktij neni sht parapar se nse duke prdorur elementet inkriminuese nga
paragrafi i par, n ndonj pjes t Republiks s Kosovs implementon rendin e huaj juridik,
n kt rast kryesi dnohet me jo ma pak se 5 vjet burgim.
Ndrsa si rrethan e kualifikuar e ksaj vepre penale , n paragrafin 3, t ksaj vepre penale,
sht kur kryesit e veprs penale duke prdor dhunn ose me kanosje t dhuns tenton t
rrezikoj pavarsin e Kosovs, sovranitetin dhe integritetin e saj territorial, trsin territoriale
dhe karakterin demokratik t shtetit, me rast sht parapar dnimi me burgim jo ma pak se 10
vjet.
Objekt i mbrojtjes penalo-juridike t ksaj vepre penale sht rendi kushtetues dhe organet e
pushtetit t Kosovs. Me shprehjen rend kushtetues - juridik nnkuptohet organizimi i pushtetit
n Kosov, kompetencat dhe funksionimi institucional, si jan Kuvendi, Qeveria, sistemi
gjyqsor, administrata etj.
Nga dispozita e ktij nenin rezulton se veprimi i kryerjes s ksaj vepre penale mund t shprehet
n dy forma themelore.
Forma e par e ksaj vepre penale kryhet n rastet kur ndokush tenton t ndryshoj rendin
kushtetues t Republiks s Kosovs me an t prdorimit t dhuns apo kanosjes. Kjo form e
veprimit t kryerjes konsiston n prdorimin e dhuns apo kanosjes me qllim t ndryshimit t
rendit juridik t vendosur n Republikn e Kosovs.
Pr ekzistimin e ksaj vepre penale sht irelevante se pr far lloji t dhuns sht fjala.
Lidhur me kt n rastin konkret sht e mundur t prdoret si dhuna absolute, ashtu dhe dhuna
kompulsive. Ndrsa, sa i prket kanosjes, sht e nevojshme q ajo t jet serioze dhe e
realizueshme.
2
Veprat penale nga kapitulli XIV, XV dhe hyrje n kapitullin e XVI
Kjo vepr penale si u cek me lart kryhet duke kryer vepra t ndryshme penale duke filluar prej
vrasjeve etj, t cekura n nenin 135 par. 1 nnparag. prej 1.1 deri 1.19 t KPRK. Andaj do her
kur ndonjra prej veprave penale kryhet me qllime politike kemi t bjm me terrorizm, n t
kundrtn kemi t bjm me vepra penale t veanta, p.sh. me vrasje etj.
Neni 136 par.1 t KPRK, ka sanksionuar se kushdo kryen nj vepr terroriste dnohet me
burgim jo ma pak se 5 vjet burgim. Par,2 i ktij neni sanksionon se nse vepra nga paragrafi 1
rezulton me vdekjen e nj apo me shum personave kryesi dnohet me burgim s paku
pesmbdhjet vjet ose me burgim t prjetshm.
N kapitullin XV t KPRK, jan parapar veprat penale kundr njerzimit dhe vlerave t
mbrojtura me t drejt ndrkombtare, si jan: gjenocidi, krimet kundr njerzimit, krimet e
lufts n kundrshtim t rnd me Konventn e Gjenevs, krimet e rnda si shkelje e rnd e
ligjeve dhe zakoneve q zbatohen n konfliktin e armatosur ndrkombtare, krimet e lufts pr
shkelje t rnd t nenit 3 t prbashkt me konventat e Gjenevs. Krimet e lufts t cilat
paraqesin shkelje t rnd t ligjeve dhe zakoneve q zbatohen n konflikte t armatosura q
nuk jan t karakterit ndrkombtar, prgjegjsia e komands, rrmbimi i fluturake, rrezikimi i
siguris s aviacionit civil, detar etj., t parapara nga neni 148 deri 163 t KPRK.
Me prjashtim t veprs penale prgjegjsia e komands neni 161 t KPRK, ku si kryes i ksaj
vepre penale sht komandanti ushtarak ose personi i cili vepron si komandant ushtarak, veprat
tjera mund t i kryej do person e n disa vepra edhe urdhrdhnsi.
Ndjekja kundr kryesve t ktyre veprave penale bhet sipas detyrs zyrtare nga ana e
prokurorit publik.
N kapitullin e XVI t KPRK, jan t parapara veprat penale kundr jets dhe trupit. Kto vepra
penale sot n punn e prokurorive dhe gjykatave jan n nj prqindje t madhe.
Vepra e par n kt kapitull sht vepra penale e vrasjes e sanksionuar n nenin 178 t KPRK.
3
Veprat penale nga kapitulli XIV, XV dhe hyrje n kapitullin e XVI
N kuptimin e prgjithshm vepra penale e vrasjes ligji e prcakton si privim t jets personit
tjetr.
Sipas Kodi t Penal t Republiks s Kosovs, parasheh kto lloje t vrasjeve: veprn penale t
vrasjes, vrasjes s rnd, vrasjes s kryer n gjendje t afektit mendor, vrasje nga pakujdesia,
vrasja e foshnjs gjat lindjes dhe veprn penale shtytja n vrasje dhe dhnia e ndihms n
vetvrasje.
T gjitha kto vepra penale t kryera kan pr pasoj privimin nga jeta t nj person. Mirpo
dallohen nga mnyra, dashja, motivi dhe cilsia e viktimave.
Vepra penale e vrasje nga neni 178 t KPRK, kryhet me dashje, n praktik sht vrtetuar se
shkaqet pr t cilat kryhet kjo vepr penale jan t llojllojshme.
Elementet tjerat t ksaj vepre penale jan t njjta veprat penale tjera. Do t thot se pr
ekzistimin e ksaj vepre penale duhet t vrtetohet koha e kryerjes s veprs penale, vendi,
shkaku-motivi, mnyra, mjetit i cili sht prdorur, pasojat.
Kur bhet fjal pr mjetin me t ciln kryhet vepra penale e vrasjes, mund t jet t
llojllojshme, mekanike, arm, helme, elektricitet, automjete etj.
Vepra penale e vrasje mund t kryhet me veprim ose mos veprim,me dashje direkte ose
eventuale. Vepra penale e vrasjes mund t kryhet me veprim n mnyr direkte ose indirekte.
Mnyra direkte e vrasjes kryhet kur n viktime veprohet n mnyr t drejtprdrejt, kurse nj
ndr mnyrat indirekte sht kur, viktims p.sh. i drgohet pako ose letr me eksploziv, ashtu q
me rastin e hapjes s saj, vije deri t eksplodimi dhe vrasja e viktims.
Veprat penale t vrasjes s rnd, prmbajn elemente t njjta sikurse edhe t vepra penale t
vrasjes. Mirpo duke pas parasysh cilsin e viktimave, mnyrn dhe motivet kto vepra
cilsohen si vepra penale t vrasjes s rnd.
Kshtu neni 147 i KPRK, pr kt vepr penale parasheh dnimin me burg s paku 10 vjet ose
dnim me burgim t prjetshm.
Si vrasje t rnd konsiderohet kur kryesi privon nga jeta: fmijn, femrn pr t ciln e di se
sht shtatzn, privon nga jeta antarin e familjes, n mnyr mizore ose dinake, kur privon
nga jeta nj person e me dashje v n rrezik jetn e nj personi ose t me shum personave, me
qllim t prfitimit t dobis pasurore, me qllim t kryerjes apo fshehjes s ndonj vepre tjetr
penale ose pr t ndaluar personin nga dhnia e dshmis ose sigurimit n ndonj mnyr
informatave pr policin apo n procedur penale, pr shkak t hakmarrjes s paskrupullt ose
nga motivet e ulta, prfshir hakmarrjen pr dhnien e dshmis ose sigurimin n ndonj
mnyr tjetr t informatave pr policin apo procedur penale, personin zyrtar gjat kohs s
4
Veprat penale nga kapitulli XIV, XV dhe hyrje n kapitullin e XVI
ushtrimit t detyrs ose n lidhje me detyrn zyrtare, privon nga jeta personin tjetr pr motive
racore, kombtare ose fetare, me dashje kryen 2 apo ma shum vrasje, prve veprave penale t
vrasjeve t parapara n nenet 180 dhe 182 t KPRK ose ka privuar nga jeta nj person e ma par
ka qen i gjykuar pr vepr penale t vrasjes, prve veprave penale nga neni 180 dhe 182 t
ktij kodi.
Vepra penale e vrasjes s rnd kryhet me dashje dhe kryes mund t jet do person.
N rastet kur nj vepr penale e vrasjes s rnd prmban 2 elemente kualifikuese, ather kemi
t bjm me nj vepr penale por me 2 elemente kualifikuese. P.sh. kryesi e privon nga jeta nj
person me qllim q vetes ti sjelli prfitim pasuror t kundrligjshm n mnyr mizore. Kjo
nga arsye se kemi t bjm me elemente kualifikuese pr t njjtn vepr penale ku mund t
shqiptohet dnimi me burgim jo me pak se 10 vjet apo me burg t prjetshm.
5.3 Vrasja e kryer n gjendje t afektit mendor nga neni 180 t KPRK
Vepra penale e vrasjes n gjendje t afektit mendor, paraqet form me t leht, t veprs penale
t vrasjes.
Te kjo vepr penale duhet t prmbushen elementet e veprs penale t vrasjes nga neni 178 t
KPRK, por q t prmbaj edhe disa elemente tjera, se kryesi sht ven n afekt mendor, i vn
pa fajin e tij n gjendje t tronditjes s fort mendore t shkaktuar nga sulmi, fyerja e rnd nga
ana e personit t vrar.
Pr t ekzistuar kjo vepr penale, duhet q sulmi apo fyerja e rnd t mos jet e provokuar nga
kryesi, sepse ather nuk kemi t bjm me vepr penale t vrasjes n afekt mendor.
N ann tjetr personi i vrar duhet t jet personi i cili e ka sulmuar apo fyer rnd kryesin, e
jo ndonj person tjetr.
Sulmi Duhet t jet i atij intensiteti, q kryesi t vihet n gjendje t tronditjes s fort mendore.
Po ashtu edhe fyerja duhet t jet e atij intensiteti q kryesi t vihet n tronditje t fort
mendore, para kryerjes s veprs penale t vrasje.
Si sulmi ashtu edhe fyerja e rnd mund t jen t drejtuara kryesit, por mund t jet edhe
ndonj personi t afrt t kryesit, p.sh. babait, nns, motrs, bashkshortes apo vllait t kryesit
t veprs penale. Kryesi i veprs penale t vrasjes nga pakujdesia mund t dnohet me burgim
prej 1 viti deri 10 vjet.
5
Veprat penale nga kapitulli XIV, XV dhe hyrje n kapitullin e XVI
Vepra penale e vrasjes nga pakujdesia ekziston n rastet kur kryesi ka qen i vetdijshm se me
ndrmarrjen e veprimit mund t shkakton vdekjen e ndonj personi. Por leht sht mbajtur se
deri te pasojat nuk do t vije ose do t pengon shkaktimin e saj. Ky lloj i pakujdesis, ndryshe
quhet pakujdesi e vetdijshme. Mirpo n praktik ndodh q t ndodhin vrasje nga pakujdesia
edhe nga pakujdesia e pavetdijshme, ku kryesi nuk ka qen i vetdijshm se veprimi i tij mund
t shkaktoj pasojn e ndaluar - vrasjen. Por duke pas parasysh rrethanat n t cilat sht
shkaktuar, ka qen i detyruar t jet i vetdijshm pr mundsin e ardhjes s pasojs s ndaluar.
Kjo vepr penale duhet t dallohet nga veprat tjera penale, ku si pasoj ka vdekjen e ndonj
personi nga pakujdesia, p.sh. te veprat penale rrezikimi i trafikut publik, shkaktimi i rrezikut t
prgjithshm etj., kryesi i ksaj vepre penale mund t dnohet me burgim prej 6 muaj deri 5
vjet.
Kt vepr penale mund ta kryej vetm nna, gjat periudhs s lindjes apo pas lindjes.
Kusht pr t ekzistuar kjo vepr penale sht q fmija t jet i gjall dhe nna vrasjen e kryen
derisa t ajo t vazhdon rregullimi i shkaktuar nga lindja.
Kjo vepr kryhet me veprim apo mos veprim. Me veprim kryhet p.sh. kur nna pr shkak t
rregullimeve gjat lindjes e ngulfat me duar fmijn, ose me mos veprim, kur fmijn nuk e
ushqen, e ln n koh ftoht etj.
Sipas nenit 182 t KPRK, kryesi i ksaj vepre penale dnohet prej 3 muaj deri 3 vjet burg.
N rastet kur nna pasi q i kalojn rregullimet e lindjes, e privon foshnjn pr tu liruar nga
obligimi pr ta mbajtur, ather n veprimet e saja kemi t bjm me vepr penale t vrasjes me
dashje.
5.6 Shtytja n vetvrasje dhe dhnia e ndihms n vrasje neni 183 i KPRK
Kjo vepr penale kryhet n dy mnyra; nj duke shtyt tjetrin pr vetvrasje dhe mnyra e dyt
duke i ndihmuar q t bn vetvrasje, pr ka ligji pr paragrafin 1, parasheh dnimin me burg
prej 1 deri 5 vjet.
Por nse shtytja apo ndihma pr vetvrasje bhet ndaj t miturit ose personit aftsia pr t
kuptuar peshn e veprs s vet ose pr ti kontrolluar sjelljet e veta ka qen thelbsisht e
zvogluar, par.2 i t njjtit nen ka parapar dnimin me burg prej 1 deri 10 vite.
Mirpo nse vepra penale e shtytjes apo ndihms pr vetvrasje sht br ndaj personit i cili
nuk ka mbushur moshn 14 vjeare, ather kryesi dnohet si pr vrasje nga neni 178 t KPRK,
d.m.th. s paku 5 vjet deri 25 vjet burgim. Nga kjo q u tha me lart rrjedh se
6
Veprat penale nga kapitulli XIV, XV dhe hyrje n kapitullin e XVI
ligjdhnsi pr shtytje apo ndihme pr vetvrasje, ka parapar dnime me t rnda, kur kemi t
bjm me persona t mitur, personave aftsia e t cilve ka qen e kufizuar ti kuptoj veprimet e
veta ka qen esencialisht e kufizuar apo nn mosh 14 vjeare.
N paragrafin 4 t ktij neni sht parapar se kushdo q mizorisht ose n mnyr njerzore
trajton personin tjetr, q ndodhet n pozit varsie dhe me kt e shtyt t bj vetvrasje
kryesi dnohet me burgim prej 6 muaj deri 5 vjet. Kurse n paragrafin 5 sht parapar se kush
do kryen vepra penale nga paragrafi 1 deri 4 t ktij neni dhe vetm sht tentuar vetvrasja
dnimi mund t zbutet.
Kryes i ksaj vepre penale mund t jet do person q me shtytje apo duke i dhn ndihme
personit t caktuar kryen vetvrasje.
Edhe kjo vepr penale mund t mbetet n tentativ, kur viktima edhe pse ka ndrmarr t gjitha
veprimet pr vetvrasje, ka mbeture n jet, pr shkaqe t ndryshme, p.sh. i sht dhn ndihma
mjeksore etj.
7
Veprat penale nga kapitulli XIV, XV dhe hyrje n kapitullin e XVI
6. Ushtrime
Gjat ktij prezantimi pjesmarrsve do tiu ofrohen shembuj praktik, t cilt pas puns n
grupe do t japin prezantime lidhur me punn e br dhe diskutimet do t fokusohen tek
elementet e ktyre veprave penale, duke dhn komente pr secilin element.
7. Prmbledhje
N ket prezantim jan dhn shpjegime lidhur me veprat penale nga kapitulli XIV, XV dhe pr
veprat penale t vrasjes dhe vrasjes s rnd nga vepra penale e vrasjes e kryer n gjendje t
afektit mendor,vrasja nga pakujdesia,vrasja e foshnjs gjat lindjes dhe shtytja n vetvrasje dhe
dhnia e ndihms n vetvrasje.
Gjat ktij prezantimi pjesmarrsit kan msuar lidhur me veprat penale t kapitujve XIV e
XV dhe pr veprat penale t vrasjes dhe vrasjes s rnd nga kapitulli XVI, elementet e do
vepre penale ve e ve, ngjashmrit dhe dallimet e ktyre veprave penale n kapitujt e
prmendur dhe me kapitujt tjer, ku pjesmarrsit me rastin e studimit t rasteve dhe gjat
prezantimit t modulit kan pasur mundsi t japin komentet e tyre.
8
PREZANTIMI 2
1. Hyrje.............................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese......................................................................................................1
3. Lndimi i leht trupor...................................................................................................2
4. Lndim i rnd trupor...................................................................................................2
5. Pjesmarrja n rrahje....................................................................................................3
6. Mosdhnia e ndihms...................................................................................................4
7. Rrmbimi i personit......................................................................................................4
8. Shtrngimi....................................................................................................................5
9. Privimi i kundrligjshm nga liria................................................................................5
10. Ushtrime...................................................................................................................... 7
11. Prmbledhje..................................................................................................................7
Veprat penale kundr jets dhe trupit dhe lirive e t drejtave t njeriut
1. Hyrje
Po ashtu gjat ktij moduli pjesmarrsit do t njohin ngjashmrit dhe dallimet e ktyre
veprave penale me veprat tjera penale.
2. Objektivat trajnuese
1
Veprat penale kundr jets dhe trupit dhe lirive e t drejtave t njeriut
Kodi Penal i Republiks s Kosov, sa i prket veprave penale lndimit t leht trupor dhe
lndim i rnd trupor, pr dallim nga Ligji Penal i Kosovs, sht shum me i detajuar dhe me
risi sa i prket lndimeve dhe dnimeve t parapare.
KPRK n nenin 188 par.1 ka parapar si vepr penale, kushdo q personit tjetr i shkakton
lndim trupor, duke precizuar n nn paragraft 1.1, 1.2 , 1.3 dhe 1.4, duke parapar dnimin
me gjob ose me burgim deri 1.
Lndimet trupore nga paragrafi 1 i ktij neni duhet t jen shkaktuar p.sh. me shuplak etj., por
jo me arm, mjete t rrezikshme apo me ndonj mjet tjetr q mund t shkaktoj lndime t
rnda trupore ose dmtim t rnd t shndetit.
N rastin kur pr shkaktimin e lndimit t leht trupor jan prdor arm, mjete t rrezikshme
apo mjete tjera t prshtatshme pr t shkaktuar lndim t rnd trupor ose dmtimin e rnd t
shndetit, ather kemi t bjm me vepr penale lndim i leht trupor nga neni 188 par.2 t
KPRK.
Kur viktime e lndimeve t lehta jan persona-viktima t ndejshm, kryesi i veprs penale nga
paragrafi 1, dnohet me burgim prej 3 muaj deri 3 vjet e pr paragrafin 2, me dnim burgu prej
6 muaj deri 5 vjet.
Nse kryesi i veprave penale nga paragrafi 1 dhe 2 t ktij neni ka qen i provokuar nga sjellja
njerzore apo e vrazhd e t dmtuarit, gjykata kryesit mund ti shqiptoj vrejtje gjyqsore.
Kjo vepr penale kryhet vetm me dashje, q do t thot se nuk kemi vepr penale lndim i
leht nga pakujdesia.
Mjetet me t cilat mund t kryhet kjo vepr penale jan t ndryshme prej grushtit, armve,
mjeteve t rrezikshme si thika, spata, mjetet e puns, shkopinj, gur etj.
KPRK, ka parapar kategorizimin e lndimeve t rnda trupore dhe varsisht prej lndimeve ka
parapar edhe dnimet. Kshtu n paragrafin e par nn paragraft 1.1, 1.2 dhe 1.3 t nenit t
cekur, ka parapar kur viktima ka psuar lndime t rnda trupor t prkohshme q me kalimin
e kohs do t shrohen, p.sh. dobsim i prkohshm ose esencial t nj pjese vitale t trupit t
personit, paaftsimin e prkohshm ose dmtimin e prkohshm.
Pr lndimet nga paragrafi 1 ktij neni kryesi i veprs penale mund t dnohet me burgim prej 6
muaj deri 5 vjet.
Mirpo n paragrafin 2 t nenit t cekur, sht parapar kur kryesi i veprs penale, viktims i
shkakton lndime t rnda trupore ose dmtim t shndetit ku pr pasoj ka: rrezikimin e jets,
paaftsin ose dobsimin e prhershm t nj pjese vitale t trupit, paaftsin e prhershme t
personit pr fardo pune, shmtimin e prhershm ose dmtimin e prhershm t shndetit t
personi dnimin me burgim prej 1 deri 10 vite.
2
Veprat penale kundr jets dhe trupit dhe lirive e t drejtave t njeriut
Kur viktim e veprs penale t lndimit t rnd trupor jan personat e ndjeshm, pr veprn
nga paragrafi 1 sht parapar dnimi prej 1 deri 5 vjet burgim, kurse pr paragrafin 2, 2 vjet
deri 10 vjet burgim.
Kur nga lndimet trupore t psuara nga paragrafi 1, 2 apo 3 t ktij neni, rezulton me vdekjen e
personit kryesi dnohet me burgim prej 2 deri 12 vjet.
Te ky paragraf duhet pasur parasysh se vepra penale lndim i rnd trupor nga neni 189 par.4 t
KPRK, qndron vetm n ato raste kur kryesi i veprs penale ka pasur dashje q viktims ti
shkaktoj lndime trupore e jo ta privoj nga jeta, sepse n t kundrtn kemi t bjm me vepr
penale t vrasjes. Se a kemi t bjm me vepr penale lndime t rnda trupore me pasoja t
vdekjes duhet vlersuar shum rrethana. Mjetet me t cilat jan shkaktuar lndimet, pjest e
trupit ku i jan shkaktuar lndimet, motivi, deklarata e dshmitarve etj.
Kur veprat penale nga paragrafi 1,2 ,3 t ktij neni sht kryer me arm, mjete t rrezikshme
apo me ndonj send tjetr q mund t shkaktoj lndim t rnd trupor ose dmtim t shndetit
kryesi dnohet me burgim s paku 3 vjet (par. 5). Si shihet nga ky paragraf ligjdhnsi ka
parapar dnim shum m t ashpr, s paku 3 vjet burgim, ka sht ndryshim shum i madh
me KPK t mparshm.
N jet ndodh shpesh her se n rrahje t ndryshme, ku ka t lnduar rnd apo t vdekur, t
marrin pjes edhe persona tjer prve kryesit t veprave t cekura penale. Andaj n nenin 195
sht parapar q kta persona pr vepr penale t pjesmarrjes n rrahje mund t dnohen me
gjob ose me burgim prej 1 deri 3 vjet.
Kt vepr penale e kryen personi i cili merr pjes aktive n rrahje ose n ndonj mnyr i ka
kontribuar rrahjes s shkaktuar.
Kur pjesmarrsi n rrahje ose grindje me qllim t friksimit apo kanosjes s personit tjetr,
rrok apo vringllon armn, mjetin e rrezikshm apo mjetin tjetr t prshtatshm pr shkaktuar
lndim t rnd trupor apo pr t dmtuar rnd shndetin kryesi dnohet prej 1 deri 3 vite
burgim (par.2). Nga ky paragraf rrjedh se si pjesmarrs n rrahje konsiderohet kryesi edhe n
rastet kur n ndonj grindje me qllim friksimit apo kanosjet prdor mjetet e prshkruara me
lart.
N paragrafin 4 sht parapar se arma, mjeti i rrezikshm apo mjeti tjetr konfiskohet.
Si rrjedh nga prmbajtja e cekur kjo vepr penale kryhet vetm me dashje dhe kryes mund t
jet do person.
3
Veprat penale kundr jets dhe trupit dhe lirive e t drejtave t njeriut
N kapitullin e veprave penale kundr jets dhe trupi sht parapar si vepr penale edhe mos
dhnia e ndihms.
Elementet e ksaj vepre penale qndrojn kur kryesi i ksaj vepre nuk i ofron ndihme presonit
jeta e t cilit sht n rrezik t drejtprdrejt, e kt ka mundur ta bj pa rrezikuar veten apo
tjetrin. Pr nn paragrafin 1 t ksaj vepre sht parapar dnimi me burgim deri n 1 vit.
Ndrsa n paragrafin n 2, t ktij neni sht parapar kur kryesi e ln pa ndihme personin n
gjendje apo rrezikut pr jet, t shkaktuar nga vet kryesi dnohet me burgim deri n tre vjet.
Ndrsa n paragrafin 3, sht parapar se nse nga vepra penale nga paragrafi 1 rezulton me
lndim t rnd trupor ose me dmtim t rnd t shndetit t personit t rrezikuar, kryesi
dnohet me burgim prej 3 muajve deri n 3 vjet.
Kurse n rastet kur personi vdes nga vepra penale nga paragrafi 1, kryesi dnohet me burgim
prej 1 deri 8 vite.
Pra si shihet kryesi i ksaj vepre penale, veprn penale e kryen me mos veprim, d.m.th duke
mos i afruar ndihme personit t lnduar ose personit jeta e t cilit sht n rrezik.
Kjo vepr penale kryhet n rastet kur kryesi apo kryesit e veprs penale e rrmbejn personin,
me qllim q at apo personin tjetr ta detyrojn, q t kryej ose t mos e kryej nj vepr apo t
pajtohet me nj vepr. Pr paragrafin 1 t ktij neni sht parapar dnimi me burgim prej 1 deri
10 vite.
Kur vepra penale nga paragrafi 1 sht kryer n rrethanat e mposhtme, kur kryesi i sht
kanosur personit t rrmbyer me vrasje, ose dmtim t rnd t shndetit, kryesi ka vepruar si
antar i grupi, ka prdor arm, mjetin e rrezikshm apo sendin tjetr q mund t shkaktoj
lndim t rnd trupor ose dmtimin e rnd t shndetit apo vepra sht kryer ndaj personit t
ndjeshm, kryesi dnohet me burgim prej 3 deri 12 vjet.
Kur veprn penale t rrmbimit, kryesi e ka kryer si antar i grupit t organizuar, kur i ka
shkaktuar personit t rrmbyer lndime t rnda trupore ose vdekjen e tij, kryesi dnohet me
burgim me 15 vjet burgim ose me burgim t prjetshm.
Kur i rrmbyer sht fmija, pa marr parasysh se pr t shkuar n at vend ka dhn apo nuk
ka dhn plqim konsiderohet se kryesi e mban pa plqimin e fmijs (par.4).
Kjo vepr penale kryhet n momentin e rrmbimit t personit, kur t njjtit i sht kufizuar liria
4
Veprat penale kundr jets dhe trupit dhe lirive e t drejtave t njeriut
e lvizjes, gjegjsisht n kto rrethana ai ve sht privuar nga liria, pa marr parasysh se a jan
realizuar qllimet e kryesit. Kjo vepr penale kryhet me dashje direkte. N raste kur jan
rrmbyer shum persona ather kemi aq vepra penale sa persona jan rrmbyer.
Duhet br dallimin n mes t veprs penale t rrmbimit t personit nga neni 194 t KPRK, me
rrmbimin si mnyr e kryerje t veprs penale t terrorizmit nga neni 136 t KPRK, sepse ktu
rrmbimi bhet me qllime politike.
Vepra penale e shtrngimit kryhet, kur kryesi e detyron personin tjetr me dhun ose kanosje
serioze t kryej ose t mos kryej nj vepr ose t pajtohet me nj vepr, dnohet me gjob ose
burgim deri n 1 vit (par.1).
Pra elemente t ksaj vepre penale jan kur viktima detyrohet pr shkak t prdorimit t dhuns
apo kanosjes serioze t kryej, t mos kryej nj veprim ose t pajtohet me nj vepr pa dshirn e
tij, e q n rrethana normale nuk kishte me ndrmarr nj veprim t till.
Kur vepra penale nga paragrafi 1 sht kryer n rrethanat e mposhtme: kur kryesi i sht
kanosur personit t shtrnguarit me vrasje ose dmtim t rnd trupor, kur vepra kryhet si
antar i grupit, duke prdorur arm, mjete t rrezikshme apo ndonj send tjetr q mund t
shkaktoj lndime t rnda trupore apo dmtim t rnd t shndeti apo vepra sht kryer ndaj
personit t ndjeshm, kryesi dnohet me burgim prej 3 muaj deri 5 vite (par. 2).
Vepra penale nga paragrafi 2 mund t kryhet n shum rrethana t parapara n nn paragraft e
nenit 195 par. 2 t KPRK, 2.1, 2.2, 2.3 dhe 2.4, por n kto raste kemi t bjm me nj vepr
penale, me shum rrethana kualifikuese.
Kur vepra penale e shtrngimit sht kryer nga kryesi si antar i grupit t organizuar apo kut
kryesi viktims i ka shkaktuar lndim t rnd trupor ose vdekja gjat kryerjes s veprs penale,
kryesi dnohet me burgim prej 2 deri 10 vjet.
Kjo vepr penale konsiston n at se kryesi i saj, personin tjetr e burgos n mnyr t
kundrligjshme, e mban t mbyllur ose n ndonj mnyr tjetr e privon nga liria, kryesi
dnohet me gjob ose me burgim deri 3 vjet.
Heqja e kundrligjshme e liris mund t jet kur viktima nuk mund t bj asnj lvizje n
vendin e caktuar ku mbahet p.sh. i lidhn duar e kmb, ose lehet n lokalin e caktuar, pa
mundsi dalje, n raste kur mbahet n objekte t larta n dhome t mbyllur, por edhe personi t
cilit i sht hequr liria ka mundsi t hap dritaren, por pr shkak t lartsis ska mundsi t
lirohet, pr shkak t lndimeve q do t merrte me rastin e krcimit apo rrezikut t vdekjes.
Kodi Penal ka parapar rastet e kualifikuara t ksaj vepre, kur vepra kryhet ndaj viktims s
ndjeshme, kur heqja e kundrligjshme e liris ka zgjat mbi 15 dit, vepra sht kryer n mnyr
mizore, personit t ndaluar i jan shkaktuar dmtime t rnda t shndetit dhe kur vepra kryhet
5
Veprat penale kundr jets dhe trupit dhe lirive e t drejtave t njeriut
nga kryesi i cili vepron si antar i grupi, (par. 2 nnparag. 2.1, 2.2, 2.3 , 2.4 dhe 2.5), kryesi
dnohet me burg prej 6 muaj deri 5 vjet.
Kur veprn penale nga parag. 1,2 e kryejn personat zyrtar duke keqprdor detyrn apo
autorizimin, kryesi dnohet me burgim prej 1 deri 8 vite, e nse veprn e kryejn duke prdorur
armn,mjete t rrezikshme apo send t tjetr t prshtatshm pr t shkaktuar lndime t rnda
trupore ose dmtimin e shndetit, kryesi dnohet me burgim prej 1 deri 10 vjet.
N paragrafin e 4 t nenit t cekur sht parapar, kur veprn penale nuk e kryejn personat
zyrtar, por kryesit me rastin e kryerjes s veprs penale prdorin armn, mjetin e rrezikshm apo
ndonj send tjetr q mund t shkaktoj lndime t rnda trupore apo dmtim t rnd t
shndetit, kryesi do t dnohet me burgim prej 1 deri 8 vjet.
N raste kur vepra penale nga paragraft 1 deri 4 t ktij neni rezulton me vdekjen e personit,
kryesi dnohet me burgim jo ma pak s 5 vjet.
6
Veprat penale kundr jets dhe trupit dhe lirive e t drejtave t njeriut
10. Ushtrime
11. Prmbledhje
N kt modul jan dhn shpjegime lidhur me veprat penale lndim i leht trupor, lndim i
rnd trupor, pjesmarrja n rrahje, mosdhnia e ndihms, rrmbimi i personit, shtrngimi,
privimi i kundrligjshm nga liria dhe infrastrukturs ligjore.
Gjat ktij moduli pjesmarrsit kan mundur t njohin elemente e ktyre veprave penale, kush
mund t jet kryes i veprs penale, kush e ndrmerr ndjekjen penale, elementet kualifikuese t
tyre, elementet e prbashkta t ktyre veprave penale dhe dallimet me veprat tjera.
7
PREZANTIMI 3
1. Hyrje.............................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese......................................................................................................1
3. Marrja e deklaratave me an t shtrngimit.................................................................2
4. Keqtrajtimi gjat ushtrimit t detyrs zyrtare...............................................................2
5. Tortura..........................................................................................................................2
6. Kontrollimi i kundrligjshm.......................................................................................3
7. Dhunimi........................................................................................................................3
8. Ushtrime ......................................................................................................................5
9. Prmbledhje..................................................................................................................5
Veprat penale nga kapitulli XVII dhe XX
1. Hyrje
2. Objektivat trajnuese
1
Veprat penale nga kapitulli XVII dhe XX
Kt vepr penale e kryen personi zyrtar, i cili gjat ushtrimit t detyrs zyrtare, e prdor
dhunn, kanosjen, mjete ose mnyra tjera t ndaluara, me qllim t detyrimit t t dyshuarit, t
pandehurit, dshmitarit, ekspertit ose personit tjetr pr t pohuar apo pr t dhn ndonj
deklarat.
Pra si shihet kt vepr penale e kryen personi zyrtar gjat ushtrimit t detyrs zyrtare, i cili
duke shkelur dispozitat e KPP, pr t ardhur deri t pohimi apo deklarata t ciln ai e dshiron,
prdor dhun, kanosje apo mjete tjera t ndaluar.
Element kualifikues i ksaj vepre sht parapar n paragrafin 2, n rastet kur vepra nga
paragrafi 1, kryhet me prdorimin e dhuns s rnd kundr t dyshuarit, t pandehurit,
dshmitarit, ekspertit apo personit tjetr, i jan shkaktuar pasoja t rnda n procedurn penale,
si rezultat i deklarats s marr me shtrngim. N kt rast kryesi dnohet me burgim prej 1 deri
10 vjet.
Pra kt vepr penale e kryen personi zyrtar gjat ushtrimit t detyrs zyrtare. Kjo vepr penale
kryhet me dashje.
Kurse subjekt pasiv mund t jen i dyshimti, pandehuri, eksperti, dshmitari ose ndonj person
tjetr q jep deklarat.
Kt vepr penale e kryen personi zyrtare gjat ushtrimit t detyrs zyrtare. Elemente
inkriminuese t ksaj vepre penale sht keqtrajtimi, friksimi ose fyerjet q personi zyrtar i
bn ndonj personi, pr ka sipas par. 1, t ktij neni kryesi dnohet me burg deri 3 vjet.
Si element kualifikues i ksaj vepre penale, n paragrafin 2 sht parapar kur subjekt i
keqtrajtimit sht fmija, ku kryesi dnohet me burgim prej 6 muaj deri 5 vjet.
Keqtrajtimi sht shkaktimi i dhimbjeve fizike apo psikike personit, t cilat dhimbje nuk mund
t kualifikohen si lndime t lehta trupore.
N rastet kur gjat keqtrajtimit personit i shkaktohen lndime trupore, ather kemi t bjm me
2 vepra penale t kryera n bashkim real, p.sh. keqtrajtim gjat ushtrimit t detyrs dhe lndim
t leht apo t rnd trupor, varsisht prej lndimeve.
Vepra penale e torturs hyn n kapitullin e veprave penale kundr lirive dhe t drejtave t
njeriut.
Kt vepr penale e kryen personi zyrtar ose personi i cili vepron me qllim t shtytjes ose
2
Veprat penale nga kapitulli XVII dhe XX
me plqim apo pranim t personit zyrtar, i cili kryen aktin e torturs, gjat ushtrimit t detyrs
zyrtare, dnohet me burgim prej 1 deri 15 vjet.
N paragrafin 2 t ktij neni parashihet kur viktime e veprs penale nga paragrafi 1, sht
fmija, me rast sht parapar dnimi me burgim prej 3 deri 15 vjet, q do t thot se sht
rritur minimumi i dnimit shqiptuar me paragrafin 1, pr shkak t moshs s tyre.
Pra edhe t kjo vepr penale sikur te keqtrajtimi gjat detyrs personi zyrtar pr t ardhur deri t
informacionet prdor torturn, ndaj personit t caktuar.
Kryes i ksaj vepre penale sht personi zyrtar ose personi i cili vepron nn ndikimin, plqimin
apo pranimin e heshtur t personit zyrtar. Kjo vepr kryhet gjat ushtrimit t detyrs zyrtare.
Kjo vepr penale kryhet kur personi zyrtar duke tejkaluar autorizimet e veta zyrtare, pa
urdhres t gjykats apo n kundrshtim me KPP, bn kontrollimin e objekteve t ndryshme.
Pr kt vepr penale sht parapar dnimi me burgim prej 3 muaj deri 3 vjet.
Vepra penale e dhunimit nga neni 230 par.1 t KPRK, sht definuar, kushdo q e detyron
personin tjetr pr t kryer akt seksual pa plqimin e personit t till dnohet me burgim prej 2
deri 10 vjet.
3
Veprat penale nga kapitulli XVII dhe XX
Ndrsa shprehja detyrim i personit tjetr pr t kryer aktin seksual, n paragrafin 4, sht
prkufizuar kryerja e aktit seksual mbi personin tjetr ose cytje e personit n kryerjen e aktit
seksual me personin tjetr.
Vepra penale e dhunimit nga paragrafi 2 i nenit 230,ekziston ather kur kryesi e detyron
personin tjetr pr t krye aktin seksual, duke prdor kanosjen pr zbulimin e nj fakti q do t
dmtonte rnd nderin ose autoritetin e personit t till ose t nj personi n lidhje t ngusht
me at person.
Andaj viktima duke qen nn presionin se kryesi do t zbulon ndonj fakt q dmton rnd
nderin e tij, pranon q t ket marrdhnie seksuale. Pr kryesin e ksaj vepre penale sht
parapar dnimi prej 3 deri 10 vjet.
Kur personi detyrohet pr t kryer aktit seksual me kanosje serioze ose me kanosje pr
prdorimin e dhuns, me kanosje t rrezikimit t atastshm t jets ose trupit, duke
shfrytzuar situatn kur personi sht i pa mbrojtur dhe siguria e tij sht n rrezik, kryesi i
ksaj vepre penale dnohet me burgim prej 5 deri 10 vjet (par.3).
Neni 230 par. 4 i KPRK, parasheh raste kur vepra penale e dhunimit sht kryer n rrethana
kualifikuese, pr ka parashihet dnimi me burg prej 5 deri 15 vjet, pr paragraft prej 4.1 deri
4.10, kur veprs i ka paraprir tortura, trajtimi njerzor, kryesi prdor forcn, i jan shkaktuar
lndime t rnda trupore ose rregullim t rnd t shndetit mendor apo fizik t personit, kur
kryesi prdor ose kanoset se do t prdor arm apo mjeteve t rrezikshme, kryesi me dashje
shkakton dehjen e personit me alkool, drog apo substanca tjera, vepra sht kryer bashkrisht
nga dy apo m shum persona, kryesi e din se personi- viktima sht i ndjeshm pr shkak t
moshs, aftsive t kufizuara mendore apo fizike, rregullimit apo paaftsive fizike, mendore
ose t shtatznis, kur kryesi sht prindi, prindi adoptues, prindi birsues, njerku apo njerka,
gjyshi, gjyshja, daja apo axha, tezja apo halla, vllai ose motra e personit dhe personi i till
sht midis moshs 16 dhe 18 vjeare. Kur kryesi sht n marrdhnie familjare me personin
dhe personi i till sht midis moshs 16-18 vjet dhe kur kryesi sht msimdhns,udhheqs
fetar, profesionist i kujdesit shndetsor, person t cilit i sht besuar rritja apo kujdesi pr
personin e till ose n ndonj mnyr tjetr ka autoritet ndaj personit.
N raste kur pr shkak t kryerjes s veprs penale t dhunimit rezulton me vdekjen e viktims,
kryesi dnohet me burgim s paku 10 vjet ose me dnim me burg t prjetshm.
Vepra penale e dhunimit kryhet me dashje, ashtu q kryesi dhe viktima mund t jen personat e
t dy gjinive.
4
Veprat penale nga kapitulli XVII dhe XX
7. Ushtrime
Gjat ktij prezantimi pjesmarrsve do tu ofrohen shembuj praktik, e q pas puns n grupe do
t japin prezantime lidhur me punn e br dhe diskutimet do t fokusohen tek elementet e
ktyre veprave penale, duke dhn komente pr secilin element.
8. Prmbledhje
Jan shpjeguar, elementet e ktyre veprave penale ngjashmrit dhe dallimet mes tyre, si dhe
studimi i rasteve, ashtu q pjesmarrsit kan pasur mundsi t japin komentet e tyre.
5
PREZANTIMI 4
1. Hyrje.............................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese......................................................................................................1
3. Sulmi seksual................................................................................................................2
4. Degradimi i integritetit seksual....................................................................................2
5. Keqprdorimi seksual i personave me rregullime mendore a emocionale
ose me paaftsi mendore..............................................................................................3
6. Ushtrime ......................................................................................................................5
7. Prmbledhje..................................................................................................................5
Veprat penale nga kapitulli XX
1. Hyrja
2. Objektivat trajnuese
1
Veprat penale nga kapitulli XX
Derisa t vepra penale e dhunimit kemi t bjm me kryerje e akti seksual, te vepra penale sulm
seksual kemi vetm prekje t personit tjetr, me qllime seksuale ose cytje e personit tjetr t
prek kryesin ose personin e tret me qllime seksuale pa plqimin e personit t till ose t nj
personi n lidhje t ngush me at person. Sipas paragrafit 1 t ktij neni, kryesi dnohet me
gjob ose me burgim 1 vjet.
Ndrsa si elemente t kualifikuara t ksaj vepre penale sht parapar n par.3 t nenit t
prmendur, ku sht parapar dnim me burg prej 3 deri n 10 vjet, kur vepra sht kryer n
rrethanat e mposhtme: kur veprs i ka paraprir torturat, trajtimi njerzor, kryesi prdor
forcn, kryesi shkakton lndime t rnda trupore ose rregullim t rnd t shndetit mendor
apo fizik t personit ose viktima tenton t bj vetvrasje pas veprs penale, kur kryesi prdor
ose kanoset se do t prdor arm apo mjete t rrezikshme kryesi me dashje shkakton dehjen e
personit me alkool, drog apo substanca tjera, vepra sht kryer bashkrisht nga dy apo ma
shum persona, kryesi e din se personi - viktima sht i ndjeshm pr shkak t moshs, aftsive
t kufizuara mendore apo fizike, rregullimit apo paaftsive fizike, mendore ose t shtatznis,
kur kryesi sht prindi, prindi adoptues, prindi birsues, njerku apo njerka, gjyshi, gjyshja, daja
apo axha, tezja apo halla, vllai ose motra e personit dhe personi i till sht midis moshs 16
dhe 18 vjeare. Kur kryesi sht n marrdhnie familjare me personin dhe personi i till sht
midis moshs 16-18 vjet dhe kur kryesi sht msimdhns, udhheqs fetar, profesionist i
kujdesit shndetsor, person t cilit i sht besuar rritja apo kujdesi pr personin e till ose n
ndonj mnyr tjetr ka autoritet nda personit.
N raste kur pr shkak t kryerjes s veprs penale nga paragrafi 1 dhe 2 t ktij neni rezulton
me vdekjen e viktims, kryesi dnohet me burgim s paku 10 vjet ose me dnim me burg t
prjetshm (par.4).
Kjo vepr penale kryhet me dashje, ashtu q kryes dhe viktima mund t jen personat e t dy
gjinive.
Derisa t vepra penale sulmi seksual veprim inkriminues ishte prekja e personit, ose e personit
tjetr me qllime seksuale pa plqimin e personit, te vepra penale degradimi integritetit seksual,
kryesi i veprs penale e cyt personin tjetr q ti ekspozoj pjest intime t trupit, t masturboj,
ose t kryej ndonj veprim tjetr q degradon integritetin e tij seksual pa plqimin e tij. N
paragrafin n 1 t nenit t prmendur sht parapar dnimi pr kryesin me gjob ose me burg
prej 6 muajve deri 1 vit.
2
Veprat penale nga kapitulli XX
Kur vepra penale nga paragrafi 1 sht kryer n rrethanat e mposhtme: me kanosje t rrezikimit
t atastshm t jets ose trupit t personit t till apo personit t tret dhe, duke shfrytzuar
situatn kur personi sht i pa mbrojtur dhe siguria e tij sht n rrezik, kryesi dnohet me
burgim prej 6 muajve deri 3 vjet (par.2).
Kjo vepr kryhet n rrethana kualifikuese, kur vepra kryhet n rrethanat e mposhtme: kur
veprs i ka paraprir tortura, trajtimi njerzor, kryesi prdor forcn, shkakton lndime t rnda
trupore ose rregullim t rnd t shndetit mendor apo fizik t personit ose viktima tenton t
bj vetvrasje pas veprs penale, kur kryesi prdor ose kanoset se do t prdor arm apo mjete
t rrezikshme, kryesi me dashje shkakton dehjen e personit me alkool, drog apo substanca
tjera, vepra sht kryer bashkrisht nga dy apo m shum persona, kryesi e din se personi -
viktima sht i ndjeshm pr shkak t moshs, aftsive t kufizuara mendore apo fizike,
rregullimit apo paaftsive fizike, mendore ose t shtatznis, kur kryesi sht prindi, prindi
adoptues, prindi birsues, njerku apo njerka, gjyshi,gjyshja, daja apo axha, tezja apo halla, vllai
ose motra e personit dhe personi i till sht midis moshs 16 dhe 18 vjeare. Kur kryesi sht
n marrdhnie familjare me personin i cili sht midis moshs 16-18 vjet dhe kur kryesi sht
msimdhns, udhheqs fetar, profesionist i kujdesit shndetsor, person t cilit i sht besuar
rritja apo kujdesi pr personin e till ose n ndonj mnyr tjetr ka autoritet nda personit. Nse
vepra penale sht kryer n rrethanat e cekura me lart, kryesi dnohet me burgim prej 1 deri 10
vjet (par. 3).
Kjo vepr penale kryhet me dashje e viktima t saj mund t jen personat e t dy gjinive.
Kt vepr penale e kryen kryersi i cili e detyron personin me aftsi t zvogluara mendore ose
fizike ose me rregullime apo paaftsi mendore apo emocionale, n akt seksual me kryesin apo
personin e tret duke shfrytzuar aftsin e zvogluar, rregullimin ose paaftsin e personit t
till. Pr ka n paragrafin 1 sht parapar dnimi me burg prej 1 deri n 10 vjet.
N paragrafin 2 t ktij neni sht parapar se kushdo pr qllime seksuale ndrmerr veprimet e
parapara n paragrafin 1 duke prekur kryesi dnohet 6 muaj deri 5 vjet (par.2).
Ndrsa kush cyt personat e parapar me lart q ti ekspozojn pjest intime t trupit, t
masturboj ose t kryej nj akt q degradon integritetin seksual dnohet me burgim deri 1 vjet
(par.3).
Por n rastet kur veprimet inkriminuese t parapara n paragraft 1, 2 e 3 t ktij neni jan kryer
n rrethanat e mposhtme: kur veprs i ka paraprir torturat, trajtimi njerzor, kryesi prdor
forcn, kryesi shkakton lndime t rnda trupore ose rregullim t rnd t shndetit mendor
apo fizik t personit ose viktima tenton t bj vetvrasje pas veprs penale, kur kryesi prdor
ose kanoset se do t prdor arm apo mjete t rrezikshme kryesi me dashje shkakton dehjen e
personit me alkool, drog apo substanca tjera, vepra sht kryer bashkrisht nga dy apo m
shum persona, kryesi e di se personi - viktima sht i ndjeshm pr shkak t moshs, aftsive
t kufizuara mendore apo fizike,rregullimit apo paaftsive fizike, mendore ose t shtatznis,
3
Veprat penale nga kapitulli XX
kur kryesi sht prindi,prindi adoptues, prindi birsues, njerku apo njerka, gjyshi,gjyshja, daja
apo axha, tezja apo halla, vllai ose motra e personit dhe personi i till sht midis moshs 16
dhe 18 vjeare. Kur kryesi sht n marrdhnie familjare me personin dhe personi i till sht
midis moshs 16-18 vjet dhe kur kryesi sht msimdhns, udhheqs fetar, profesionist i
kujdesit shndetsor, person t cilit i sht besuar rritja apo kujdesi pr personin e till ose n
ndonj mnyr tjetr ka autoritet ndaj personit, kryesi dnohet me burgim pr veprat nga
paragrafi 1 e 2, me burgim prej 3 deri 15 vjet ose me burgim deri 3 vjet pr paragrafin 3 (par.4).
Kur vepra penale nga paragraft 1, 2, 3 dhe 4 rezulton me vdekjen e viktims, kryesi dnohet jo
m pak se 10 vjet burgim ose me burgim t prjetshm.
4
Veprat penale nga kapitulli XX
6. Ushtrime
7. Prmbledhje
N kt modul jan trajtuar veprat penale t, sulmi seksual, degradimi i integritetit seksual dhe
keqprdorimi seksual i personave me rregullime mendore a emocionale ose me paaftsi
mendore.
Jan shpjeguar, elementet e ktyre veprave penale ngjashmrit dhe dallimet mes tyre, si dhe
jan studiuar rasteve, ashtu q pjesmarrsit kan pasur mundsi t japin komentet e tyre, lidhur
me kto vepra penale dhe elementet e tyre.
5
PREZANTIMI 5
1. Hyrje.............................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese......................................................................................................1
3. Keqprdorimi seksual i personave nn moshn gjashtmbdhjet vjeare..................2
4. Nxitja e akteve seksuale ose prekja seksuale nga personat nn moshn
gjashtmbdhjet vjeare.............................................................................................3
5. Shprdorimi seksual duke keqprdorur pozitn, autoritetin apo profesionin...............3
6. Blerja, posedimi, shprndarja dhe shitja e paautorizuar e narkotikve dhe e
substancave psikotropike dhe analoge.........................................................................4
7. Prodhimi dhe prpunimi i pa autorizuar i narkotikve substancave psikotrope
analoge apo veglave, pajisjeve apo materialeve narkotike...........................................5
8. Lehtsimi i sigurimit apo prdorimit t narkotikve, substancave psikotropike apo
analoge..........................................................................................................................5
9. Ushtrime ......................................................................................................................6
10. Prmbledhje..................................................................................................................6
Veprat penale nga kapitulli XX dhe XXIII
1. Hyrje
Po ashtu gjat ktij moduli pjesmarrsit do t msojn pr ngjashmrit dhe dallimet e ktyre
veprave penale me veprat tjera penale.
2. Objektivat trajnuese
1
Veprat penale nga kapitulli XX dhe XXIII
Kur ndaj ktyre personave kryhet sulmi seksual nga neni 232 i ktij kodi, kryesi dnohet me
burgim prej 5 deri 10 vjet, kurse kur jan viktima t veprs penale degradimi i integritetit
seksual, kryesi dnohet me burgim prej 1 deri 5 vite (par. 1.3 dhe 1.4 t njjtit nen).
Ligjdhnsi ka parapar si rrethan kualifikuese kur viktimat jan nn moshn 14 vjet, kshtu
pr veprn penale t dhunimit dhe t prdorimit t shrbimeve seksuale t trafikimit me njerz
sht parapar dnimi s paku 5 vjet burg, q do t thot maksimumi 25 vjet, (par.2 nn parag.
2.1 dhe 2.2 t nenit t prmendur).
Ndrsa n rastet kur personat nn 14 vjet jan viktima t veprs penale t sulmit seksual nga
neni 232 t ktij kodi, kryesi dnohet me burgim prej 10 deri 20 vjet, kurse pr vepr penale t
degradimit t integritetit seksual nga neni 233 t ktij kodi kryesi dnohet me burgim prej 2 deri
10 vjet.
Kur vepra penale nga paragrafi 1 i ktij neni, sht kryer me marrveshjen e 2 personave t cilt
kan mbushur moshn 14 vjeare dhe dallimi n mosh nuk arrin 2 vjet, akti i till nuk prbn
vepr penale (par. 3).
N rastet kur veprat penale nga paragrafi 1, 2 dhe 3 t ktij neni jan kryer n rrethanat e
mposhtme kryesit dnohen me burgim s paku 15 vjet: kur veprs i ka paraprir tortura,
trajtimi njerzor, kryesi prdor forcn, shkakton lndime t rnda trupore ose rregullim t
rnd t shndetit mendor apo fizik t personit ose viktima tenton t bj vetvrasje pas veprs
penale, kur kryesi prdor ose kanoset se do t prdor arm apo mjete t rrezikshme kryesi me
dashje shkakton dehjen e personit me alkool, drog apo substanca tjera, vepra sht kryer
bashkrisht nga dy apo ma shum persona, kryesi e din se personi - viktima sht i ndjeshm
pr shkak t moshs, aftsive t kufizuara mendore apo fizike, rregullimit apo paaftsive
fizike, mendore ose t shtatznis, kur kryesi sht prindi, prindi adoptues, prindi birsues,
njerku apo njerka, gjyshi, gjyshja, daja apo axha, tezja apo halla, vllai ose motra e personit dhe
personi i till sht midis moshs 16 dhe 18 vjeare. Kur kryesi sht n marrdhnie familjare
me personin dhe personi i till sht midis moshs 16-18 vjet dhe kur kryesi sht
msimdhns, udhheqs fetar, profesionist i kujdesit shndetsor, person t cilit i sht besuar
rritja apo kujdesi pr personin e till ose n ndonj mnyr tjetr ka autoritet ndaj personit (par.
4).
Kur vepra penale nga paragrafi 1 apo 2 t ktij neni rezulton me vdekjen e viktims, kryesi
dnohet jo me pak se 20 vjet ose me dnim me burg t prjetshm (par. 5).
Pra si shihet Kodi i ri Penal i Republiks s Kosovs, parasheh dnime shum m t ashpra se
kodi i mparshm penal.
2
Veprat penale nga kapitulli XX dhe XXIII
Elementet inkriminuese t ksaj vepre penale jan: kush ndrmjetson, ofron, siguron i
mundson personit nn moshn 16 vjet, t kryej akt seksual me personin e tret, q ka mbushur
moshn 18 vjet. Pr kt vepr penale n paragrafin 1 sht parapar dnimi me burg prej 2 deri
10 vjet.
Element kualifikues i ksaj vepre penale ekziston n rastet kur, kushdo q e bind, nxit, cyt apo
shtrngon personin nn moshn 16 vjet, q t kryej ndonj aktivitet seksual, pr t ciln cilido
person mund t dnohet t akuzohet pr vepr penale, dnohet me burgim jo m pak se 5 vjet
(par.3).
N rastet kur kushdo q ndrmjetson, ofron apo mundson personit nn moshn 14 vjet, q t
kryej akt seksual me personin q ka mbushur moshn 18 vjet, dnohet me burgim prej 5 deri 10
vite (par.4).
Kurse kur vepra penale nga paragrafi 4 i nenit t prmendur, kryhet me prekje e pr qllime
seksuale, ather kryesi dnohet me burgim prej 2 deri 10 vjet (par.5).
Ndrsa kur vepra penale nga par. 3 i ktij neni sht kryer nga personi nn moshn 14 vjet, q t
prfshihet n ndonj aktivitet kriminal, pr t cilin cilido person mund t akuzohet pr vepr
penale kryesi mund t dnohet me burgim prej 3 deri 15 vjet.
Kjo vepr penale kryhet kur kryesi e shprdoron pozitn e tij, n raport me viktimn dhe e
detyron pr akt seksual. E me veprat penale nga ky kapitull nuk sht parapar. Paragrafi 1 i
ktij neni parasheh dnimin me burg prej 6 muajve deri n 5 vjet kur;
- Duke shprdorur pozitn e tij mbi gjendjen financiare, familjare, shoqrore, shndetsore,
t punsimit, arsimimit, fetare ose rrethanave t tjera t personit t till apo t tret,
- Duke shprdoruar pozitn ose autoritetin mbi viktimn e cila mbahet n paraburgim,
qendrn disiplinore, institucion t edukimit, institucion edukativo-korrektues, pacient n
spital, qendr t shndetit mjeksor, rehabilitim, banor i shtpis s kujdesit apo
strehimore apo q mbahet me urdhr t gjykats apo prokuroris.
- Duke shprdoruar pozitn ose autoritetin e tij mbi viktimn e cila sht midis moshs 16
dhe 18 vjet dhe e cila i sht besuar kryesit pr rritje edukim dhe kujdes.
Mirpo n paragrafin 2 t ktij neni sht parapar, se n raste kur kryesi me qllime seksuale e
prek ose e cyt personin tjetr t prek kryesin ose personin e tret me qllime seksuale, n
rrethanat e m poshtme kryesi dnohet me burgim prej 6 muaj deri n 3 vjet dhe at:
3
Veprat penale nga kapitulli XX dhe XXIII
- Duke shprdoruar pozitn e tij mbi gjendjen financiare, familjare, shoqrore, shndetsore,
t punsimit, arsimimit, fetare ose rrethanave t tjera t personit t till apo t tret,
- Duke shprdoruar pozitn ose autoritetin mbi viktimn e cila mbahet n paraburgim,
qendrn disiplinore, institucion t edukimit, institucion edukativo-korrektues, pacient n
spital, qendr t shndetit mjeksor, rehabilitim, banor i shtpis s kujdesit apo
strehimore apo q mbahet me urdhr t gjykats apo prokuroris.
Kur kryesi e cyt personin tjetr q t ekspozoj pjest intime t trupit, t masturboj ose t kryej
ndonj akt tjetr q e degradon integritetin seksual t personit t till, me nj apo m shum
veprime t cekura me lart n par. 1 e 2 t ktij neni kryesi dnohet me burgim prej 6 muaj deri
5 vjet.
Kjo vepr penale si rrjedh edhe nga titulli i saj, kryhet n shum mnyra.
Si form e kryerje s ksaj vepre penale sht; kush pa autorizim blen, posedon me qllim
shitje, shprndarje ose ofron pr shitje substanca apo preparate t cilat jan shpallur me ligj si
narkotik, substanca psikotropike apo substanca analoge dnohet me gjob dhe me burgim prej
2 deri 8 vite (par.1).
Pra si shihet nga prmbajtja paragrafit t cekur me lart, elemente inkriminuese t veprs
penale sipas ktij paragrafi sht; kush blen ose posedon me qllim shitje, shprndarje ose ofron
pr shitje substanca a preparate t cilat jan shpallur me ligj si narkotik, substanca psikotropike
apo substanca analoge, por q ende askujt nuk i jan shitur apo dhn n prdorim.
Kurse sipas paragrafit 2 t ktij neni si elemente inkriminuese pr kryesin jan shprndarja,
shitja, transportimi ose oferta pr shitje e narkotikve, substancave psikotropike apo substanca
analoge, kryesi dnohet me gjob dhe me burg me dnim burgu prej 2 deri12 vjet.
Paragrafi 4 i ktij neni jep shpjegime se ka sht substanca analoge, q nnkupton fardo
substance e cila nuk sht e autorizuar dhe strukturat kimike e s cils sht esencialisht e
ngjashme me substancat apo preparatet q jan shpallur narkotik, substanca psikoitrope dhe
efektet q i riprodhon.
4
Veprat penale nga kapitulli XX dhe XXIII
Derisa te vepra penale nga neni 274 t KPRK, q u shqyrtua me lart, kishim t bnim me
blerjen, posedimin, transportimin, shitjen etj, t narkotikve, substancave psikotropike dhe
analoge n kt vepr penale kemi t bjm me; si veprime inkriminuese kushdo pa autorizim
kultivon, prodhon, ekstrakton ose prgatit substanca a preparate q jan shpallur me ligj si
narkotik, substanca psikotropike, analoge apo e veglave, pajisjeve apo materieve narkotike,
me qllim t shitjes, shprndarjes ose afrimit pr shitje, kryersi t dnohet me gjob dhe me
burg prej 1 deri 10 vjet.
Kryersi i cili pa autorizim prodhon, kultivon, prpunon ose ofron pr shitje substanca analoge,
dnohet me gjob dhe me burgim prej 6 muaj deri 3 vjet (par.2).
Po ashtu edhe personi i cili pa autorizim prodhon, transporton ose shprndan preparate duke
ditur se ato do t prdorn pr prodhimin ose prpunimin e paautorizuar t narkotikve,
substancave psikotropike apo analoge dnohet me dnim me burg 2 deri 10 vjet (par.3).
Ndrsa n rastet kur kushdo pa autorizim prodhon, transporton, shprndan, shet ose furnizon me
vegla, pajisje apo materiale narkotike, duke ditur se kto jan prdorur ose do t prdorn pr
kultivimin, prodhimin, prpunimin, trafikimin apo prdorim t paautorizuar t fardo
substance ose preparati t cilat jan shpallur si narkotik, substanca psikotrope apo analoge
kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej 1 deri 10 vjet.
Pra si shihet format e kryerjes s ksaj vepre penale jan t shumta. Kjo vepr penale kryhet
me dashje dhe kryes i saj mund t jet do qytetar. Ky nen ka parapar q substancat narkotike,
substancat psikotropike, analoge, veglat, pajisjet e prodhimit dhe transportit konfiskohen.
Pra kryes t ksaj vepre penale mund t jen vetm personat q administrojn narkotik,
substanca psikotropike ose analoge, n punn e tyre, kryesi dnohet me burgim 6 muaj deri 5
vite.
Drejtuesi ose pronari i lokalit apo i hapsirs tjetr t mbyllur t ciln e prdor publiku i cili
jeton apo toleron prdorimin e narkotikve, substancave psikotropike ose analoge, dnohet prej
3 muaj deri 5 vjet. N kt paragraf ligjdhnsi ka dashur q ti sanksionoj, q pronart e
lokaleve t mos u lehtsojn personave q prdorin narkotik, duke ua lshuar apo mundsuar
hapsirn e caktuar t lokalit etj.
5
Veprat penale nga Kapitulli XX dhe XXIII
9. Ushtrime
10. Prmbledhje
Gjat ktij moduli pjesmarrsit kan msuar pr elementet e ktyre veprave penale, kush mund
t jet kryes i veprs penale, elementet kualifikuese t tyre, elementet e prbashkta t ktyre
veprave penale dhe dallimet me veprat tjera.
Ashtu q pjesmarrsit edhe n rastet e studimit praktik, kan pas mundsi q t japin komentet
lidhur me veprat penale dhe elementet e tyre.
6
PREZANTIMI 6
1. Hyrje.............................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese......................................................................................................1
3. Posedimi i pa autorizuar i narkotikve, substancave psikotropike ose analoge...........2
4. Intoksikimi i personit tjetr me narkotik apo substanca psikotropike........................2
5. Kultivimi i bims s hashashit, shkurres s kokains ose bimve t kanabisit............2
6. Dnimet pr raste t rnda t veprave penale nga ky kapitull......................................3
7. Cenimi i barazis s ushtrimin e veprimtaris ekonomike...........................................4
8. Falsifikimi i paras.......................................................................................................4
9. Shmangia nga tatimi.....................................................................................................5
10. Ushtrime ......................................................................................................................7
11. Prmbledhje..................................................................................................................7
Veprat penale nga kapitulli XXIII dhe XXV
1. Hyrja
N kt modul do t shpjegohen disa nga veprat penale nga kapitulli i XII, posedimi i
paautorizuar i narkotikve substancave psikotropike ose analoge, intoksimi i personit tjetr me
narkotik ose substanca psikotropike, kultivimi i bims s hashashit, shkurres s kokains ose
bimve t kanabisit, dnimet pr raste t rnda t veprave penale nga ky kapitull, cenimi i
barazis n ushtrimin e veprimtaris ekonomike, falsifikimi i paras dhe shmangia nga tatimi.
2. Objektivat trajnuese
1
Veprat penale nga kapitulli XXIII dhe XXV
Nga vet titulli i veprs penale shihet se kushdo q n mnyr t paautorizuar posedon
narkotik, substanca psikotropike ose analoge, paraqet kryerje t veprs penale, ku pr par. 1
sht parapar dnimi me gjob dhe me burgim prej 1 deri 3 vjet.
N paragrafin 2 t ktij neni sht parapar se kur kryesi pr her t par kryen veprn nga
paragrafi 1 dhe i cili posedon ma pak se 3 gram narkotik, apo substanca psikotropike apo
analoge, dnohet me gjob ose burgim deri 1 vit.
Kjo vepr penale kryhet me dashje dhe kryes mund t jet do person.
Pr t ekzistuar kjo vepr penale duhet t ekzistoj dashja e personit q posedon narkotik apo
substanca psikotropike, q personin tjetr pa dijenin e tij ta intoksikoj me narkotik apo
substanca psikotropike.
N kodin ton penal sht parapar kjo vepr penale, sepse kushtet klimatike mundsojn
kultivimin e s paku hashashit dhe bimve t kanabisit, pa prfshir shkurret e kokains.
2
Veprat penale nga kapitulli XXIII dhe XXV
6. Dnimi pr raste t rnda t veprave penale nga ky kapitull neni 281 i KPRK
Kjo vepr penale mund t kryhet n nj apo m shum rrethana cilsuese dhe ather kemi t
bjm me nj vepr penale, por q n dispozitiv duhet t cekn t gjitha rrethanat e kryera.
3
Veprat penale nga kapitulli XXIII dhe XXV
Kjo vepr penale sht e drejtuar kundr unitetit t tregut t Republiks s Kosovs dhe
konsiston n kufizimin apo mohimin e t drejts s subjekteve ekonomike q lirshm dhe n
mnyr t barabart t ushtrojn veprimtarin ekonomike.
Kto veprime inkriminuese mund ti kryej vetm personi zyrtar, duke keqprdorur detyrn
zyrtare apo autorizimet.
Paragrafi 1 i ksaj vepre penale ka parapar se, kushdo q prodhon para t falsifikuara me
qllim pr ti vn n qarkullim si t vrteta dnohet me burgim prej 1 deri 10 vjet.
Pra si shihet kjo vepr penale element inkriminues i paragrafit 1 sht falsifikimi paras.
Kur personi i cili ka marr paran e falsifikuar si t vrtet prej 50 euro ose me pak, duke besuar
se sht e vrtet dhe pastaj e prdor si t vrtet edhe pse e din se sht e falsifikuar, dnohet
me gjob ose me burgim deri 1 vjet (par.3).
Me dnim nga paragrafi 3 dnohen edhe personat q kan dijeni pr prodhimin apo prdorimin
4
Veprat penale nga kapitulli XXIII dhe XXV
Objekt t prodhimit dhe vnies n qarkullim t paras s falsifikuar, mund t jen si parat e
letrs ashtu edhe ato metalike.
Kjo vepr penale kryhet me dashje dhe t njjtn mund ta kryej do qytetar.
Kur vepra penale nga paragrafi 1 e 2 t ktij neni, ka t bj me nj shum t parave mbi
100.000 euro, kryesi dnohet me burgim jo ma pak se 3 vjet, par.5.
Paragrafi 6 i ktij neni ka parapar se parat e falsifikuara dhe aparatura - pajimet pr prodhimin
e tyre konfiskohen.
Veprn penale shmangie e tatimit e kryen personi i cili me qllim q ai apo personi tjetr ti
shmanget pjesrisht apo trsisht pagimit t tatimit, tarifave apo kontributeve tjera t
prcaktuara me ligj, jep t dhna t pa vrteta pr t ardhurat e veta apo nuk prfshin informatat
lidhur me t ardhurat e tij, gjendjen ekonomike apo fakte t tjera relevante pr vlersimin e
detyrimeve t tilla, pr ka kryesi dnohet me gjob dhe me burgim deri 3 vjet.
Kryesi i ksaj vepre penale mund t jet do person i cili sht i obliguar q t paguaj tatim,
tarifa apo kontribute tjera t prcaktuara me ligj. Por kryes mund t jet edhe prfaqsuesi ligjor
apo personi t cilin obliguesi i tatimit e ka autorizuar, p.sh. personi i cili e udhheq veprimtarin
ekonomike dhe sht i obliguar q t paraqet dhe paguaj tatimin, kontributet apo tarifat e
caktuara.
Kjo vepr penale kryhet n dy mnyra, duke dhn t dhna t rrejshme, lidhur me qarkullimin
dhe t ardhurat e realizuara apo faktet q ndikojn n lartsin e tatimit dhe forma tjetr, kur
obliguesi tatimor nuk i paraqet t dhnat lidhur me t ardhurat dhe n prgjegjsi pasuria n
baz t s cils duhet t prcaktohet obligimi i pagimit t tatimit apo kontributet.
Kjo vepr penale kryhet me dashje, q do t thot kryesi me qllim i shmanget pagess s
tatimit duke e kryer veprn penale n njrn prej formave t cekura me lart.
Vepra penale kryhet n momentin kur kryersi ka paraqitur t dhna t rrejshme lidhur me t
ardhurat e realizuara apo pasurin t cilin e posedon apo fakte t tjera relevante pr prcaktimin
e obligimit t pagess s tatimit apo kontributeve tjera t parapara me ligj. Ndrsa forma tjetr
sht mos paraqitja e t ardhurve dhe pasuris n baz t s cils caktohet tatimi apo kontributet
5
Veprat penale nga kapitulli XXIII dhe XXV
tjera.
Kur shuma e tatimit apo kontributeve q sht dashur t paguhet kalon 15.000 euro, kryesi
dnohet me gjob dhe me burg prej 6 muaj deri 5 vjet (par.2).
Form e kualifikuar e ksaj vepre penale ekziston kur kryesi i veprs penale nga par. 1 tejkalon
shumn prej 50.000 euro, pr ka sht parapar dnimi me gjob dhe me burgim prej 1 deri 8
vjet.
6
Veprat penale nga kapitulli XXIII dhe XXV
10. Ushtrime
11. Prmbledhje
Po ashtu jan shpjeguar elementet e ktyre veprave penale, ngjashmrit dhe dallimet mes tyre,
si dhe jan studiuar raste ashtu q pjesmarrsit kan pasur mundsi t japin komentet e tyre,
lidhur me kto vepra penale dhe elementet e tyre.
7
PREZANTIMI 7
1. Hyrje.............................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese......................................................................................................1
3. Vjedhja.........................................................................................................................2
4. Vjedhja e rnd.............................................................................................................2
5. Vjedhja grabitqare........................................................................................................3
6. Grabitja.........................................................................................................................3
7. Ushtrime ......................................................................................................................5
8. Prmbledhje..................................................................................................................5
Veprat penale nga kapitulli XXVII
1. Hyrje
2. Objektivat trajnuese
- T dallojn veprat penale t vjedhjes, vjedhjes s rnd, vjedhjes grabitqare dhe grabitjes
- T shpjegojn kuptimin ngjashmrit dhe dallimet n mes t veprave penale t ktij
kapitulli,
- T identifikojn se kush mund t jet kryes i ktyre veprave penale.
1
Veprat penale nga kapitulli XXVII
Vepra penale e vjedhjes konsiderohet se kryhet, kur kushdo q tjetrit ia merr pasurin e
luajtshme, e cila vlersohet n shum prej 50 euro apo m shum me qllim t prvetsimit t
kundrligjshm pr vete apo personin tjetr, dnohet me gjob ose me burgim deri 3 vjet (par.
1).
Si shihet nga prmbajtja e paragrafit t par, elementet e veprs penale t vjedhjes jan:
- Marrja e sendit t huaj t luajtshm dhe
- Qllimi i kryesit, q me prvetsimin e sendit, vetes apo personit tjetr ti sjell prfitim
pasuror t kundrligjshm.
Vepra penale e vjedhjes n teorin dhe praktikn gjyqsore, konsiderohet se sht kryer n
rastet kur sendi i vjedhur sht ndar nga pronari i saj i ligjshm dhe sht n posedim faktik t
kryersit t veprs penale.
Objekt i vjedhjes mund t jen vetm sendet e luajtshme, q mund t barten prej nj vendi n
tjetrin, pa dmtuar substancn, dokumente t ndryshme me t cilat realizohet ndonj e drejt,
kartelat e banks.
Paragrafi 2 i ktij neni parasheh se nse vlera e sendit t vjedhur sht me pak se 50 euro, kryesi
dnohet me gjob ose me burgim deri n 6 muaj.
Vepra penale e vjedhjes s rnd ekziston, kur vepra penale e vjedhjes t jet kryer n mnyrat e
mposhtme:
- Kur pr t ardhur deri t sendi kryersi prdor forcn duke thyer dyer, kasaforta, objekte
t ndryshme, arka, sanduqe, duke hequr pengesa etj,
- Duke vepruar n mnyr veanrisht t rrezikshme, duke shfrytzuar gjendjen e krijuar
si rezultat i zjarrit, vrshimeve, trmetit apo fatkeqsive tjera, paaftsin e tjetrit, si
parashihet n par. 1 nnpar.1.1 deri 1.4 t nenit 373 t KPRK.
Mandej n paragrafin 2 t t njjtit nen sht parapar se me dnimin me burg prej 3 deri n 7
vjet, mund t jet kryesi i veprs penale t vjedhjes nga neni 327 par. 1, kur vlera e sendeve t
vjedhura kalon 5.000 euro, kur sendet e vjedhura shrbejn pr qllime fetare, ose sht vjedhur
nga objektet fetare ose ndrtesa t tjera ku mbahen ceremonit fetare, nse jan vjedhur vlera
kulturore apo pasuria me rndsi t posame shkencore, artistike, teknike apo sht pjes e
koleksionit publik, koleksionit privat t mbrojtur apo e ekspozits publike, ose sht monument
natyral apo objekt i natyrs nn mbrojtje.
Pastaj pasuria e vjedhur nga varri, arm, kur kryesi me veti ka pasur arm apo mjet t
rrezikshm ose kryesi ka vepruar si antar i grupit (par. 2 nnparagrafi 2.1 deri 2.7). Veprn
penale t vjedhjes s rnd mund ta kryej do person. Kjo vepr kryhet me dashje.
2
Veprat penale nga kapitulli XXVII
Vjedhja grabitqare sht vepr penale e prbr nga vjedhja dhe nga prdorimi i dhuns apo
kanosjes. Vjedhja grabitqare fillon me vjedhje dhe pasi q kryesi sht hasur n vjedhje, me
qllim q t mbaj sendin e vjedhur prdor dhunn ose kanosjen se do t sulmoj jetn ose trupin
e personit tjetr.
Person i sulmuar n kto raste mund t jet pronari i sendit ose cili do qytetar tjetr i cili
vepron n mnyr q kryesin ta pengoj n marrjen e sendeve.
Paragrafi 1 i nenit t cekur, pr kt vepr penale ka parapar se kryersi dnohet prej 3 deri 10
vjet burg.
Si form e kualifikuar e kryerjes s ksaj vepre penale sht parapar n par.2, n rastet e
kryerjes s veprs penale, nga par.1 i ktij neni, kryersi vepron si antar i grupit ose i cili ka
me vete arm apo mjet t rrezikshm, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej 5 deri 12
vjet burgim.
Por kur vepra penale nga paragrafi 1 i ktij neni kryhet nga kryesi i cili vepron si antar i grupit
t armatosur ose kur vepra rezulton me lndim t rnd trupor, kryesi dnohet me gjob dhe me
burgim prej 7 deri 12 vjet burgim (par.3). Pra si shihet vepra nga paragrafi 3 mund t kryhet n
dy mnyra, si antar i grupit t armatosur ose kur vepra penale e vjedhjes grabitqare rezulton me
lndim t rnd trupor.
Ndrsa kjo vepr sht e kualifikuar kur vepra penale nga paragrafi 1 rezulton me vdekje, kryesi
dnohet me gjob dhe me burgim s paku 10 vjet ose me burgim t prjetshm (par.4)
Vepra penale nga paragrafi 4 duhet dalluar nga vrasja e rnd, kjo nga arsyeja se te vrasja nga
paragrafi 4 vije si rezultat i veprimeve t kryesit t veprs penale pr t mbajtur sendin e
vjedhur, ndrsa t vepra penale e vrasjes s rnd kryesi me par ka pasur dashjen q t kryej
vrasjen pr motive t caktuara, p.sh, pr interes, fshehjen e veprs penale etj.
Kryers i ksaj vepre penale mund t jet do person dhe kjo vepr kryhet me dashje.
Deri sa t vjedhja grabitqare, kryesi prdor dhunn apo kanosjen pr t mbajtur sendin e
vjedhur, kryersi t vepra penale e grabitjes, prdor dhunn ose kanosjen, kundr personit tjetr
se do ta sulmoj jetn ose trupin n at ast pr t prvetsuar sendin e huaj t luajtshm. N par.
1 sht parapar se kryersi dnohet me gjob dhe me burg prej 3 deri 12 vjet.
Kur sendi i vjedhur nga vepra penale nga paragrafi 1, rezulton se sht me vler q tejkalon
5000 euro, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej 5 deri 12 vjet.
Ndrsa n paragrafin 3 sht parapar, si form e kualifikuar e kryerjes s veprs penale nga
paragrafi 1 kur kryersi vepron si antar i grupit ose i cili ka me vete arm apo mjet t
rrezikshm, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej 7 deri 12 vjet burgim (par.3).
3
Veprat penale nga kapitulli XXVII
Por kur vepra penale nga paragrafi 1 i ktij neni kryhet nga kryesi i cili vepron si antar i grupit
t armatosur ose kur vepra rezulton me lndim t rnd trupor, kryesi dnohet me gjob dhe me
burgim prej 7 deri 15 vjet burgim (par.4). Pra si shihet vepra nga paragrafi 3 mund t kryhet n
dy mnyra, si antar i grupit t armatosur ose kur vepra penale e vjedhjes grabitqare rezulton me
lndim t rnd trupor.
Ndrsa kjo vepr sht e kualifikuar kur vepra penale nga paragrafi 1 rezulton me vdekje, kryesi
dnohet me gjob dhe me burgim s paku 10 vjet se me burgim t prjetshm (par.5).
Kryers i ksaj vepre penale mund t jet do person dhe kjo vepr kryhet me dashje
4
Veprat penale nga kapitulli XXVII
7. Ushtrime
8. Prmbledhje
N kt prezantim jan dhn shpjegime lidhur me veprat penale nga kapitulli XXVII.
Gjat ktij prezantimi kandidatt kan msuar lidhur me veprat penale t vjedhjes, vjedhjes s
rnd, vjedhjes grabitqare dhe grabitjes, elementet e do vepre penale ve e ve, ngjashmrit
dhe dallimet e ktyre veprave penale.
Pjesmarrsit me rastin e studimit t rasteve dhe gjat prezantimit t modulit kan pasur
mundsi t japin komentet e tyre.
5
PREZANTIMI 8
1. Hyrje.............................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese......................................................................................................1
3. Shprdorimit i pasuris s huaj...................................................................................2
4. Marrja n posedim e pasuris s luajtshme.................................................................2
5. Uzurpimi i paligjshm i prons s paluajtshme............................................................3
6. Mashtrimi.....................................................................................................................4
7. Ushtrime ......................................................................................................................5
8. Prmbledhje..................................................................................................................5
Veprat penale nga kapitulli XXVII
1. Hyrje
2. Objektivat trajnuese
1
Veprat penale nga kapitulli XXVII
Veprn penale t shprdorimit e kryen, kushdo q me qllim q vetes apo tjetrit ti sjell dobi
pasurore t kundrligjshme, e prvetson pasurin e huaj t luajtshme t personit tjetr e cila i
sht besuar atij, dnohet me gjob apo me burgim deri n nj vit.
Veprimi inkriminues i kryesit t ksaj vepre penale, qndron n prvetsimin e sendeve t huaja
t luajtshme, q i jan besuar kryesit, me qllim q vetes apo tjetrit ti sjelli prfitim pasuror t
kundrligjshm.
Rast konkret kishte me qen, nse personi juridik i cili merret me rritjen e lopve, personit A i
jep me kontrat 3 lop pr ti mbajtur pr 6 muaj, e pastaj tia kthej. Nse personi A i shet kto
lop personit tjetr, me qllim q vetes ti sjelli prfitim pasuror t kundrligjshm, ather
personi A kishte me kryer veprn penale t shprdorimit.
Paragrafi 2 i ktij neni parasheh se nse veprn penale e kryen kujdestari, kryersi dnohet me
gjob apo me burgim deri n 3 vjet.
Rast i kualifikuar i ksaj vepre kishte me qen, kur vlera e pasuris s prvetsuar e tejkalon
shumn prej 1.000 euro, pr t ciln sht parapar dnimi me burg prej 1 deri 5 vjet (par.3).
Ndrsa n rastet kur pasuria e prvetsuar ka vlera t posame fetare ose sht vjedhur nga
objektet fetare ose ndrtesa t tjera ku mbahen ceremonit fetare, nse jan vjedhur vlera
kulturore apo pasuria me rndsi t posame shkencore, artistike, teknike apo sht pjes e
koleksionit publik, koleksionit privat t mbrojtur apo e ekspozits publike, ose sht monument
natyral apo objekt i natyrs nn mbrojtje, kryesi dnohet me gjob dhe me burg prej 1 deri 8
vjet (par.4).
Paragrafi i 5 parasheh si vepr penale edhe rastet kur kryersi pasurin e ka gjetur apo i ka rn
n dor rastsisht dhe e prvetson me qllim q vetes apo tjetrit ti sjell prfitim pasuror t
kundrligjshm, dnohet me gjob dhe me burgim deri 1 vit.
Nse personi A, sendin e gjetur e drgon n polici dhe ia dorzon oficerit kujdestar, ather nse
oficeri kt send, e merr me qllim q vetes ti sjell prfitim pasuror t kundrligjshm, ather
oficeri kishte me kryer veprn penale prvetsimi gjat ushtrimit t detyrs nga neni 425 t
KPRK, e jo t shprdorimit. Kjo nga arsyeja se oficerit t policis marrja e nj sendi, i sht
besuar n pun si person zyrtar.
Kur pasuria e prvetsuar nga paragrafi 1, sht e vlers m pak se 50 euro, kryesi dnohet me
gjob ose me burgim deri n 6 muaj (par.6). Ndjekja penale pr veprat penale nga paragrafi 1
deri 5 t ktij neni ndrmerret sipas propozimit.
Derisa t vepra penale e shprdorimit qllimi i kryersit ishte prvetsimi i sendit t huaj t
luajtshm q i sht besuar, q vetes apo personit tjetr ti sjelli prfitim pasuror t
2
Veprat penale nga kapitulli XXVII
N par. 1 t nenit 331 sht parapar dnimi pr kryersin me gjob apo me burg deri n 1 vit.
Nj vepr e till kishte me ekzistuar kur personi A i merr veturn personit B, pa dijenin e tij,
me qllim q ta prdori.
Pr kt arsye n par.2 t ktij neni edhe tentativa sht e dnueshme nse objekt i ksaj vepre -
pasuria ka t bj me marrjen e automjetit.
Sipas paragrafit 3 t ktij neni sht parapar se ndjekja pr vepr penale nga par. 1 ndrmerret
sipas propozimit.
Kur sendet e vjedhura shrbejn pr qllime fetare, ose sht vjedhur nga objektet fetare ose
ndrtesa t tjera ku mbahen ceremonit fetare, nse jan vjedhur vlera kulturore apo pasuria me
rndsi t posame shkencore, artistike, teknike apo sht pjes e koleksionit publik, koleksionit
privat t mbrojtur apo e ekspozits publike, ose sht monument natyral apo objekt i natyrs nn
mbrojtje.
Veprim inkriminues i ksaj vepre penale sht kur kryersi hyn posedim t kundrligjshm t
pasuris s personit tjetr, apo t nj pjese t saj.
Objekt i ksaj vepre penale mund t jet: toka, pylli, shtpia, banesa, lokalet e ndryshme apo
pjes t tyre. Sipas paragrafit 2 t ktij neni kryesi dnohet me gjob apo me burgim deri 2 vjet.
Form e kualifikuar e ksaj vepre penale, sipas par. 2, t ktij neni qndron n rastet kur objekt
i ksaj vepre penale, sht pasuria e paluajtshme e pushtuar sht pjes e pyllit t mbrojtur,
parkut t mbrojtur, pyllit me destinim t posam, toka ndrtimore, rrug, pron e paluajtshme
duke e ditur se i sht nnshtruar dbimit me urdhr t gjykats apo urdhr a vendim t ndonj
organi apo institucioni tjetr publik t formuar n baz t ligjit t zbatueshm t Republiks s
Kosovs.
Kur kryesi me par ka kryer veprat penale nga paragrafi 1 apo 2 t ktij neni dhe prsri kryen
vepr penale t njjt dnohet prej 1 deri 3 vjet burgim.
Kryes i ksaj vepre penale mund t jet do person dhe e njjta kryhet me dashje.
3
Veprat penale nga kapitulli XXVII
Veprn penale t mashtrimit e kryen kushdo q me qllim q vetes apo tjetrit ti sjell prfitim
pasuror t kundrligjshm e mashtron personin tjetr, ose kt person e mban n lajthim me
an t paraqitjes s rreme apo duke i fshehur faktet dhe n kt mnyr e shtyt personin e till,
q t veproj apo mos t veproj n dm t pasuris s tij apo personit tjetr.
Sipas par. 1 t ktij neni kryesi dnohet me gjob dhe me burgim deri 3 vjet.
- Qllimi i kryesit q vetes apo personit tjetr ti sjell prfitim pasuror t kundrligjshm
duke:
o mashtruar personin,
o e mbajtur n lajthim me paraqitje t rreme ose me fshehjen e fakteve dhe
- Veprimi apo mos veprimi i personit t mashtruar apo personit tjetr n dm t pasuris
s tij.
Kur dobia pasurore apo dmi nga paragrafi 1 rezulton n vler prej 10.000 euro apo m shum,
kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej 6 muaj deri 5 vjet (par.2).
Me dnim t njjt gjykohet edhe n rastet kur prfitimi i dobis s kundrligjshme rrjedh nga
fondet publike (par.3).
Kur prfitimi pasuror i kundrligjshm me mashtrim rrjedhin nga bankat, unioni kreditor apo
institucion tjetr financiar, kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej 1 deri 5 vjet.
Mashtrimi si vepr penale e kualifikuar, sa i prket minimumit t dnimit, bhet kur vlera e
prfituar n mnyr t kundrligjshme, ose shkakton dm q tejkalon shumn prej 50.000 euro,
kryesi dnohet me gjob dhe me burgim prej 3 deri 10 vjet (par.5).
Kur vlera e prfituar me vepr penale t mashtrimit nuk tejkalon shumn prej 50 euro, kryesi
dnohet me gjob ose me burgim deri n 6 muaj.
Pra si u cek ma lart, me mashtrim kryesi ka pr qellim q vetit apo tjetrit ti sjelli prfitim t
kundrligjshm pasuror ose ti shkaktoj dme material.
4
Veprat penale nga kapitulli XXVII
7. Ushtrime
8. Prmbledhje
N kt modul jan trajtuar veprat penale t, shprdorimi i pasuris s huaj, marrja n posedim e
pasuris s luajtshme, uzurpimi i paligjshm i prons s paluajtshme dhe mashtrimi.
Jan shpjeguar, elementet e ktyre veprave penale ngjashmrit dhe dallimet mes tyre, si dhe
studimi i rasteve, ashtu q pjesmarrsit kan pasur mundsi t japin komentet e tyre.
5
PREZANTIMI 9
1. Hyrje.............................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese......................................................................................................1
3. Detyrimi........................................................................................................................2
4. Shantazhi......................................................................................................................3
5. Blerja, pranimi ose fshehja e sendeve t prfituara me vepr penale ..........................3
6. Krimi i organizuar........................................................................................................4
7. Ushtrime ......................................................................................................................6
8. Prmbledhje..................................................................................................................6
Veprat penale nga kapitulli XXVII
1. Hyrje
2. Objektivat trajnuese
1
Veprat penale nga kapitulli XXVII
Vepra penale e detyrimit sanksionon, kushdo i cili me qllim q vetit apo personit tjetr ti sjell
dobi pasurore t kundrligjshme, prdor forcn apo krcnimin e rnd pr ta detyruar
personin tjetr, q t veproj ose t mos veproj n dm t pasuris s vet, a t pasuris s
personit tjetr dnohet me gjob dhe me burgim prej tre muaj deri n 5 vjet.
Nga nj prshkrim i till i ksaj vepre penale, rrjedh se elemente inkriminuese t ksaj vepre
penale jan; qllimi q vetes apo tjetrit ti sjell prfitim pasuror t kundrligjshm, prdorimi i
forcs apo krcnimi i rnd pr ta detyruar personin tjetr q t veproj apo mos veproj n dm
t pasuris s vet, a t pasuris s personit tjetr.
Krcnimi ndaj personit duhet t jet serioz dhe kjo nuk mund t kufizohet si krcnim vetm i
jets apo trupit, por mund t manifestohet n sjelljen e dmit t madh material ose ndonj t
keqe tjetr.
Prdorimi i forcs ose krcnimit t rnd ndaj personit tjetr duhet t jet i drejtuar n mnyr
q i dmtuari t detyrohet q t veproj ose t mos veproj dika n dm t pasuris.
Vepra penale e detyrimit sht kryer n momentin kur kryersi e ka detyruar personin tjetr q
t veproj dika n dme t pasuris s tij apo personit tjetr. N kt rast nuk sht e
domosdoshme q t jet shkaktuar dmi, gjegjsish q kryersi t ket realizuar prfitimin e
kundrligjshm t pasuris.
Kjo vepr penale kryhet me dashje direkte dhe mund ta kryen do person. Edhe kjo vepr
penale mund t mbetet n tentativ, p.sh. personi A i krcnohet personit B, q ose do tia jep
nj sasi t hollash ose do t ia hudh eksplozivin n shtpi, nse personi B n kovert i drgon
letra n vend t t hollave etj.
Form e kualifikuar i ksaj vepre penale nga par.1 i ktij neni ekziston, kur vepra sht kryer
nga kryersi i cili vepron si antar i grupit duke prdor ndonj arm apo mjet t rrezikshm apo
rezulton me dobi pasurore q tejkalon 10.000 euro, pr ka kryesi dnohet me gjob dhe me
burgim prej 1 deri 10 vjet.
N praktik sht m e nevojshme q t bhet dallimi i veprs penale t grabitjes nga detyrimi.
2
Veprat penale nga kapitulli XXVII
Derisa t vepra penale e detyrimit, kryersi duke prdor forcn apo krcnimin e rnd, i sillte
vetit prfitim pasuror t kundrligjshm, t vepra penale e shantazhit, kryersi nuk prdor forc
apo krcnimin.
Kjo vepr penale do t ekzistonte p.sh. n se person A ,i kanose posa t martuars personit b,
se ose do t ia jep 1000 euro, ose bashkshortit t saj do ti tregon se ajo para martess ka
bashkjetuar me personin C.
Form e kualifikuar e ksaj vepre penale, sht parapar n par. 2 t nenit 341 t KPRK, kur
kryersi vepron si antar i grupi apo duke prdor arm apo mjet t rrezikshm apo vepra
penale rezulton me dobi q tejkalon 10.000 euro, ku kryersi dnohet me gjob dhe me burg
prej 1 deri 10 vjet.
Kjo vepr penale mund t kryhet kur kryersi e krcnon personin e dmtuar me zbulimin e
fakteve t vrteta apo edhe t rrejshme.
Vepra penale sht kryer kur personi sht detyruar t veproj ose t mos veproj dhe nuk sht e
domosdoshme q kryersi pr veti apo pr tjetrin ka realizuar prfitim pasuror t
kundrligjshm.
Kjo vepr penale kryhet me dashje direkte dhe t njjtn mund ta kryej do person.
Vepra penale blerja,pranimi ose fshehja i sendeve t prfituara me kryerjen e veprs penale,
nnkupton se kushdo q blen, pranon, fsheh apo n ndonj mnyr tjetr siguron ose fsheh
sendin apo pasurin pr t ciln e di se sht prfituar me vepr penale, kryesi dnohet prej 3
muaj deri 3 vjet burgim.
Objekt i ksaj vepre penale jan sendet t cilat jan siguruar me kryerjen e veprave penale. N
praktik me veprn penale pranimi i sendeve t vjedhura, kemi t bjm m s shumti me veprat
penale, kundr pasuris.
Vepra penale nga paragrafi i par i ksaj vepre penale, mund t kryhet nga do person dhe e
njjta kryhet me dashje.
Mirpo n praktik haset n rastet kur nj person blen sende q rrjedhin nga vepra penale, por
nga shitsi nuk informohet se sendi sht siguruar me vepr penale, po mimi i bler sht
shum m i vogl se ai i tregut.
3
Veprat penale nga Kapitulli XXVII
N kt rast kemi t bjm me veprn penale nga paragrafi 2 i ktij neni, sepse kryesi ka
mundur t di se sendi i bler p.sh. pr shkak t mimit t ult q e blen, rrjedh nga kryerja e
veprs penale. Kryesi i veprs dnohet deri 1 vjet burgim (par.2).
N praktik duhet br dallimin n mes t veprs penale pranimi, blerja, fshehja e sendeve t
prfituara me veprs penale dhe dhnia e ndihms personit pas kryerjes s veprs penale.
Kshtu p.sh. nse personi A, sipas krkess s personit B, q tia fsheh sendet t cilat ky i ka
vjedhur, se po frikohet nga kontrollimi i shtpis s tij, nga ana e policis. N kt rast kemi t
bjm me veprn penale dhnia e ndihms kryersit pas kryerjes s veprs penale e jo t
pranimit t mallrave t vjedhura. Kjo nga arsyeja se personi A, ka pasur pr dashje q personit
B, ti ndihmoj q mos t zbulohet nga ana e policis, si kryers i veprs penale.
N rast se personi A telefonin t cilin e kishte vjedhur, t vlers prej 500 euro, ia shet personit B
pr mimin prej 100 euro, ather personi B n baz t vlers s reale t telefonit dhe mimit t
bler, ka mundur me dit se telefoni i bler sht vn n dor me kryerjen e veprs penale.
Personat q kan marr pjes n kryerjen e veprs penale, nuk mund t akuzohen edhe pr
veprn penale pranimi i sendeve t vjedhura.
Sipas paragrafit 3 parashihet se nse sendi apo pasuria ka vler mbi 5.000 euro, kryesi drenohet
prej 1 deri 3 vjet burgim.
Krimi i organizuar si vepr penale n Kosov, pr her t par sht parapar me rregulloren e
UNMIK-ut, nr. 2001/22 t dats 20 shtator 2001.
Kjo vepr penale me von sht inkorporuar n trsi n KPK, n nenin 274, e tani parashihet si
vepr penale n nenin 283 t KPRK.
N paragrafin e par t ktij neni sht parapar, se kushdo me dashje dhe n dijeni t qllimit t
grupit kriminal t organizuar ose qllimit t grupit pr t kryer nj apo m shum vepra penale,
q jan t dnueshme me burgim s paku 4 vjet, merr aktivisht pjes n veprimtarin kriminale,
duke ditur se pjesmarrja e till do ti kontribuoj realizimit t veprimtaris kriminale t grupit,
dnohet me gjob dhe me burgim prej s paku 7 vjet. Nse kryen krim t rnd si pjes e nj
grupi t organizuar kriminal dnohet me gjob deri 250.000 euro dhe me burgim s pak 7 vjet.
N nenin 120 par. 4 nnpar. 13 e 14 ka dhn sqarime ka sht grupi kriminal i organizuar dhe
bashkim i strukturuar.
4
Veprat penale nga Kapitulli XXVII
Ndrsa personi i cili organizon, formon, mbikqyr, udhheq apo drejton veprimet e ndonj
grupi kriminal t organizuar, dnohet me gjob deri 500.000 euro dhe me burgim s paku 10
vjet (par.2).
Kur nga veprimtaria e grupit kriminal t organizuar nga paragrafi 1 apo 2, t ktij neni rezulton
me vdekje, kryesi dnohet me gjob deri 500.000 euro dhe me burgim prej s paku 10 vjet ose
me burgim t prjetshm.
Nga kjo q u tha me lart rrjedh se ligjdhnsi ka br dallimin kur i prket lartsis s
dnimit, pr personat q jan antar t grupit kriminal dhe personave q organizon, formon,
mbikqyr apo drejton grupin kriminal. Kurse vepr e kualifikuar sht ather kur ndonj
person vdes si pasoj e veprimit inkriminues t grupit kriminal.
5
Veprat penale nga Kapitulli XXVII
7. Ushtrime
8. Prmbledhje
N kt modul jan dhn shpjegime lidhur me veprat penale detyrimit, shantazhit, blerja,
pranimi ose fshehja e sendeve t prfituara me kryerjen e veprs penale, krimit t organizuar
dhe infrastrukturs ligjore.
Gjat ktij moduli keni mundur t msoni pr elementet e ktyre veprave penale, kush mund t
jet kryes i veprs penale, kush e ndrmerr ndjekjen penale, elementet kualifikuese t tyre,
elementet e prbashkta t ktyre veprave penale dhe dallimet me veprat tjera, ashtu q
pjesmarrsit edhe n rastet e studimit praktik, kan pas mundsi q t japin komentet lidhur me
veprat penale dhe elementet e tyre.
6
PREZANTIMI 10
1. Hyrje.............................................................................................................................1
2. Objektivat trajnuese......................................................................................................1
3. Shkaktimi i rrezikut t prgjithshm,...........................................................................2
4. Asgjsimi, dmtimi ose heqja e instalimeve publike...................................................3
5. Punimet ndrtimore t kundrligjshme........................................................................4
6. Rrezikimi i trafikut publik............................................................................................5
7. Ngasja n gjendje t paaft apo t dehur......................................................................6
8. Mosdhnia e ndihms personit t lnduar n fatkeqsin e trafikut publik.................7
9. Ushtrime.......................................................................................................................9
10. Prmbledhje..................................................................................................................9
Veprat penale nga kapitulli i XXIX
1. Hyrje
2. Objektivat trajnuese
1
Veprat penale nga kapitulli i XXIX
Shkaktimi i rrezikut t prgjithshm sht nj ndr veprat penale q shpesh haset n praktik.
Kt vepr penale e kryen kushdo q me an t zjarrit, vrshimeve, armve, eksplozivit, helmit
ose gazit helmues, rrezatimit, forcs mekanike, me energji elektrike ose me ndonj energji tjetr
t fardo lloji shkakton rrezik t madh pr jetn e njerzve apo pr pasurin e nj rndsie
thelbsore, ku pr par. 1 sht parapar dnimi me burgim prej 6 muaj deri 5vjet.
Ndrsa mjete prgjithsisht t rrezikshme duhen kuptuar ato lloje t mjeteve, t cilat nuk mund
t kontrollohen zgjerimi dhe efekti i tyre, paraqesin rrezik pr jetn apo pasurin n vllim t
madh, si jan: rryma elektrike, materiet helmuese, plini, armt e punuara me dor mekanizmi i
t cilave sht jo i sigurt.
Paragrafi 2 i ktij neni parasheh kryerjen e ksaj vepre penale nga ana e personit zyrtar apo
prgjegjs t cilt n kundrshtim me dispozitat lidhur me detyrat e tyre nuk i v pajisjet pr
mbrojtje nga zjarri, vrshimet, eksplodimi, helmimit apo pr mbrojtje nga gazrat helmuese,
rrezatimit jonizues, nga forca mekanike, elektrike etj., pajisjet nuk i mban n gjendje t rregullt
ose nuk i vn n prdorim, ose n prgjithsi nuk vepron sipas rregullave apo rregulloreve
teknike mbi masat mbrojtse n pun.
Pasoja e ksaj vepre penale sht rrezikimi i jets s njeriut ose dmet pasurore n prmasa t
mdha.
Kryesi dnohet me burgim prej 1 deri 5 vjet.
2
Veprat penale nga kapitulli i XXIX
Kur vepra penale nga paragrafi 1 e 2 kryhet n vendin ku jan t pranishm nj numr i madh i
njerzve, kryesi dnohet me burgim prej 1 deri 8 vjet (par. 3). Por n rast kur vepra penale nga
paragrafi 1 e 2 t ktij neni rezulton me lndime t rnda trupore ose dme substancial pasuror,
kryesi dnohet me burgim prej 1 deri 10 vjet (par. 4). Kur si pasoj e veprave penale nga par. 1
ose 2 t ktij neni rezulton me vdekjen e 1 apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim
prej 3 deri 12 vjet (par. 5). N rastet kur vepra penale nga paragrafi 1 ose 2 t ktij neni kryhen
nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim deri n 3 vjet (par. 6).
Kur si pasoj e veprs penale nga paragrafi 6, rezulton lndimi i rnd trupor, dm substancial
pasuror apo vdekja e ndonj personi, pr lndime ose dm material kryesi dnohet me burgim
deri 5 vjet, kurse pr vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej 1
deri 8 vjet.
Ligjdhnsi ka parapar si vepr penale asgjsimin, dmtimin ose heqjen e instalimeve publike.
Andaj dmtimi i instalimeve publike me rast shkakton rregullime n furnizimin e popullsis
me uj, rrym, ngrohje qendrore, gaz, n telekomunikim etj., apo t ekonomis, sipas paragrafit
1, kryesi dnohet me burgim deri n 5 vjet.
Mirpo dmtimi i disa instalimeve publike me vete shkakton edhe rrezikimin e jetve t
njerzve, si lndim trupor ashtu edhe vdekjen e tyre.
Objekt mbrojts i ksaj vepre penale jan instalimet publike t siprprmendura q shrbejn
pr prmbushjen e nevojave t ndryshme pr njerz.
Kjo vepr penale kryhet me veprim, q manifestohet me asgjsim, dmtim apo duke hequr
instalimet publike, duke i br t pa prdorshme.
Pasoja e ksaj vepre penale sht rregullimi i furnizimit t popullats apo ekonomis apo
rrezikimi i jets ose shndetit t qytetarve.
Kryes i ksaj vepre penale mund t jet do qytetar. Kjo vepr penale kryhet me dashje dhe nga
pakujdesia.
Kur vepra penale kryhet me dashje, kryersi duhet t jet i vetdijshm se pajisjet apo instalimet
ndaj t cilave e kryen veprn jan publike.
N raste kur vepra nga par. 1 kryhet nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob ose me burgim
deri 1 vit (par. 2).
N paragrafin 3 t ktij neni sht parapar form e kualifikuar e ksaj vepre, n rastet kur me
veprn nga par. 1, personi ka psuar lndime t rnda trupore apo sht shkaktuar dm thelbsor
material, kryersi dnohet me burgim prej 1 deri 8 vjet, ndrsa n rastet kur vepra rezulton me
3
Veprat penale nga kapitulli i XXIX
N rastet kur vepra penale e kryer nga paragrafi 2, d.m.th sht kryer nga pakujdesia, n rastet
kur ndonj person pson lndim t rnd trupor ose shkaktohet dm thelbsor material, kryesi
dnohet me burgim 6 muaj deri n 5 vjet, ndrsa n rast t vdekjes s nj apo m shum
personave, kryersi dnohet me burgim prej 1 deri 8 vjet.
Vepra penale punimet ndrtimore t kundrligjshme e kryen personi prgjegjs i cili me rastin e
projektimit, mbikqyrjes apo kryerjes s ndonj ndrtimi apo t punve t ndrtimit vepron
kundr ligjit apo standardeve t prgjithshme profesionale t pranuara ose kundr kushteve t
lejes pr ndrtim dhe me kt rrezikon jetn apo trupin e njerzve ose t pasuris me vler prej
5.000 euro, kryesi dnohet me burgim prej 6 muaj deri 5 vjet (par.1).
Paragrafi 2 parasheh se nse vepra nga paragrafi 1 sht kryer nga pakujdesia, kryersi dnohet
me burgim deri 3 vjet.
Mirpo n rastet kur vepra penale nga paragrafi 1, rezulton me lndim t rnd trupor apo dm
thelbsor material, kryersi dnohet me burgim prej 1 deri 8vjet, (par. 3) e nse vepra rezulton
me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet 3 deri 12 vjet (par. 4).
Ndrsa n rastet kur nga vepra penale nga par. 2 rezulton me lndim t rnd trupor ose me
dm thelbsor, kryesi dnohet me burgim prej 6 muaj deri 5 vjet, ndrsa n rastet kur vepra
penale rezulton me vdekjen e nj apo m shum personave, kryesi dnohet me burgim prej 1 e
deri 8 vjet (par. 6).
Kjo vepr penale kryhet me veprim apo mosveprim. Me veprim kryhet kur n rastin e
projektimit, ndrtimit, apo mbikqyrjes s ndrtimit, bhen n kundrshtim me dispozitat apo
standardet teknike. Ndrsa me mosveprim kryhet kur n rastet e kryerjes s punve n kt lmi,
nuk ndrmerren masat e caktuara t cilat jan t parapara me rregullat teknike, lidhur me
projektim, ndrtimet apo mbikqyrjen n ndrtimtari.
Vepra penale konsiderohet se sht kryer n rastin e projektimit, ndrtimit apo mbikqyrjes s
ndonj ndrtimi, me rast sht shkaktuar rreziku konkret pr jetn apo trupin e njerzve apo
pr pasurin n vllim t madh.
Kryersi i ksaj vepre penale mund t jet vetm personi prgjegjs, varsisht n ciln
veprimtari e ka ushtruar dhe varsisht se vepra sht kryer lidhur me projektimin, mbikqyrjen
apo kryerjen e ndonj ndrtimi apo punve t ndrtimit. Ekziston mundsia q t jen 2 apo m
shum persona prgjegjs pr nj vepr penale.
Si u tha edhe me lart kjo vepr penale mund t kryhet me dashje apo nga pakujdesia.
4
Veprat penale nga kapitulli i XXIX
Veprn penale t rrezikimit t trafikut publik, e kryen kushdo q shkel ligjin mbi trafikun publik
apo transportin rrugor dhe me kt rrezikon jetn e njerzve apo pasurin dhe me kt i
shkakton lndime t lehta trupor ose dm. Pr paragrafin e par sht parapar dnimi me gjob
ose me burgim deri n 3 vjet.
Objekt mbrojts i ksaj vepre penale sht siguria n trafikun publik, gjegjsisht mbrojtja e
jets, trupit t njerzve dhe pasuris.
Vepra nga paragrafi nn 1 kryhet kur nj personi i shkaktohen lndime t lehta trupore ose
dm n pasuri, por mund t ndodh q t dyja bashk d.m.th. lndimi leht trupor edhe dmi
material.
Mnyra e kryerjes s ksaj vepre penale sht mosrespektimi i ligjit mbi trafikun publik nga ana
e kryesit t veprs penale, p.sh. mosrespektimi i shpejtsis, tejkalimi i automjeteve n
kundrshtim me dispozitat e ligjit, drejtimi i automjetit n gjendje t lodhur, mos respektimi i
shenjave t komunikacionit lidhur me prioritetin e pjesmarrsve t caktuar n komunikacion
si jan fmijt, kmbsort, invalidt, personat e moshuar etj.
Kryers t ksaj vepre mund t jet vetm pjesmarrsi n trafik dhe kjo vepr penale mund t
kryhet vetm n rrug. Nocioni i rrugs duhet t interpretohet n mnyr ekstenzive. Andaj me
rrug duhet kuptuar jo vetm rrugt publike, si jan autostrada, rrugt regjionale, rrugt n
fshatra, pyje, por me nocionin rrug duhet nnkuptuar edhe rrugt n oborrin e fabriks,
kazerms, etj.
N rastet kur drejtuesi i automjetit pr shkak t mosrespektimit t ligjit mbi trafikun publik vet
pson lndime trupore ose vetura e tij sht dmtuar, ather nuk kemi t bjm me vepr
penale.
N raste kur kushdo rrezikon trafikun hekurudhor, ujor, me tramvaj, me trolejbus, me autobus
ose me teleferik dhe n kt mnyr rrezikon jetn ose sigurin fizike a pasurin me prmasa t
mdha dnohet me burgim deri n 5 vjet (par. 2).
Kryes i ksaj vepre sht pjesmarrsi n kt lloj t trafikut, i cili nuk i prmbahet dispozitave
t cilat rregullojn kt lloj t komunikacionit. Vepra penale nga par. 2 kryhet me dashje.
Derisa pr veprn penale nga paragrafi 2, sht e domosdoshme q ndonj person t psoj
lndime t lehta ose dm material mbi 15.000 euro, kryesi dnohet me burgim prej 6 muaj deri
5 vjet, (par. 3).
N paragrafin 4 t ktij neni sht parapar, kur si pasoj e veprs penale nga paragrafi 1 e 2, t
ktij neni rezulton me lndim t rnd trupor t ndonj personi ose dm material n vler prej
20.000 euro apo m shum kryesi dnohet me burgim prej1 deri 8 vite, ndrsa n rastet kur
rezulton me vdekjen e nj apo m shum persona, kryesi dnohet prej 3 deri 12 vjet (par. 4 e 5).
5
Veprat penale nga kapitulli i XXIX
Pra n kto raste kemi t bjm kur vepra penale nuk kryhet nga pakujdesia. Por n rastet kur
veprat penale nga paragrafi 1 e 2 t ktij neni kryhen nga pakujdesia, kryesi dnohet me gjob
apo me burgim deri 1 vjet (par.6).
Kur veprat penale nga paragrafi 1 e 2 t ktij neni, rezulton me lndim t leht trupor ose kan
pr pasoj dmin pasuror mbi 15.000 euro apo m shum, kryesi dnohet me gjob dhe me
burgim deri 3 vjet.
N paragraft 8 e 9 t ktij neni, jan parapar format ma t rnda t ksaj vepre penale, t
kryera nga paragrafi 1 e 2 nga pakujdesia, kur n fatkeqsin e komunikacionit pr shkak t
lshimeve t drejtuesit t automjetit ndonj person ka psuar lndime t rnda trupore apo dm
mbi 20.000 euro, kryesi dnohet me burgim prej 6 muaj deri 5 vjet, kurse n rast t vdekjes s
nj apo m shum personave, kryersi dnohet me burgim prej 1 deri 8 vjet.
Rrezikimi i trafikut publik pr shkak t dehjes, sht vepr e posame penale kundr siguris s
trafikut publik. Karakteristik e ksaj vepre penale sht se kryesi i ksaj vepre penale, sht
personi i cili drejton automjetin nn ndikimin e alkoolit apo mjeteve t tjera dehse dhe si
rezultat i ksaj sht e qart se sht i paaft pr vozitje t sigurt, sepse n kt mnyr e
rrezikon trafikun publik, jetn e njerzve, sigurin fizike apo pasurin n prmasa t mdha. N
paragrafin e 1 t ktij neni e kryer me dashje, sht parapar dnimi me gjob ose burgim deri 3
vjet.
Si u tha m lart pr ekzistimin e ksaj vepre penale, sht e nevojshme q kryesi ta ket
drejtuar automjetin n gjendje t dehur dhe si pasoj e ksaj dehje sht e qart se sht i paaft
pr vozitje t sigurt dhe n kt gjendje ka rrezikuar jetn e njerzve apo pasurin.
Dehja mund t jet rezultat i konsumimit t alkoolit, narkotikve apo substancave tjera
psikotropike.
N praktikn e shum vendeve konsiderohet se vozitsi sht qart i paaft pr vozitje, n rastet
kur n gjakun e tij sht konstatuar 2,5 promil t alkoolit.
Ndrsa n rastet kur te kryesi i veprs penale, n gjak i gjendet prej 1,5 deri 2,5 promil alkool,
do t duhet vrtetuar se a ka qen i paaft pr t drejtuar automjetin edhe rrethana tjera si p.sh.
mnyra e vozitjes, sjelljet e vozitsit gjat vozitjes, rrethanat n t cilat sht shkaktuar
fatkeqsia, sjelljet e kryersit pas fatkeqsis etj.
N raste kur vozitsi drejton automjetin nn ndikimin e alkoolit nn 1,5 promil n gjak dhe nuk
rrezikon komunikacionin, ather kemi t bjm me kundrvajtje e jo me vepr penale.
Vepra penale konsiderohet e kryer, kur kryersi n gjendje t dehur nga alkooli apo narkotikt,
n gjendje t paaft pr vozitje, duke drejtuar automjetin rrezikon trafikun publik, duke vn n
rrezik jetn e njerzve dhe trupin apo pasurin n vllim t madh, por nuk ka ardhur deri t
lndimet trupore. Kryes i ksaj vepre penale mund t jet do person q ka patent shofer apo
nuk ka.
6
Veprat penale nga kapitulli i XXIX
Par. 2 i ksaj vepre ka parapar se nse vepra nga paragrafi 1 i ktij neni rezulton me lndim t
leht trupor ose dm pasuror n vler prej 5.000 euro apo ma shum kryesi dnohet me gjob
ose me burgim prej 6 muaj deri 5 vjet.
Por n rastet kur nga paragrafi 1 i ktij neni rezulton me lndime t rnda trupore apo dm
pasuror prej 20.000 euro apo me shum, kryesi dnohet me burgim prej 1 deri 8 vjet 5 vjet, e
nse vepra rezulton me vdekjen e 1 apo ma shum personave kryesi dnohet me burgim prej 3
deri 12 vjet.
Dhnia e ndihms personit i cili gjendet n rrezik n prgjithsi sht obligim moral i do
qytetari. KPP n disa dispozita parasheh edhe veprn penale mosdhnia e ndihms personave,
jeta e t cilve sht n rrezik e kt personi mund ta bj pa rrezikuar jetn e vet.
Kshtu pr veprn penale mosdhnia e ndihms nga neni 191 t KPRK, ka parapar se do t
prgjigjet penalisht, kushdo q nuk i ofron ndihme personit, jeta e t cilit sht n rrezik t
drejtprdrejt edhe pse kt ka mundur ta bj pa rrezikuar veten.
Mandej vepra penale n nenin 370, mos evitimi i rrezikut, q parasheh se kushdo q nuk
ndrmerr masa pr evitimin e rrezikut nga zjarri, vrshimet, eksplodimet fatkeqsit e trafikut
apo t ndonj rreziku tjetr pr jetn ose sigurin fizike t njerzve apo pasuris me prmasa t
mdha, pa rrezikuar jetn e vet, kryesi dnohet me gjob ose me burg deri n 1 vit, e n raste t
kualifikuara 3 muaj deri 3 vjet. Kjo q u tha me lart sht sanksionuar si vepr penale edhe n
par.1 t nenit 382.
Kryes i ksaj vepre penale sht drejtuesi i automjetit i cili ka shkaktuar fatkeqsin e trafikut.
Veprim inkriminues i ksaj vepre penale sht mosdhnia e ndihms, personit t lnduar n
fatkeqsin e komunikacionit t ciln e ka shkaktuar vet kryesi, p.sh. duke ikur nga vendi i
ngjarjes, duke mos ndalur automjetin, duke mos e drguar t lnduarin n entin shndetsor apo
duke e mos lajmruar mjekun apo personat tjer pr ti dhn ndihm.
Qllimi i ksaj dispozite sht q ti obligoj kryesit e veprs penale t rrezikimit t trafikut
publik, q personave t lnduar tiu ofrojn ndihm.
Kjo vepr penale ekziston edhe n rastet kur personat tjer i kan dhn ndihm t lnduarit por
jo kryesi i veprs.
Kjo vepr penale kryhet vetm me dashje, kur kryesi sht i vetdijshm se me automjetin me t
cilin e ka drejtuar, i ka shkaktuar lndime personit tjetr dhe kt person e ln pa ndihm. Pr
ka n par.1 parashihet dnimi me burg deri 1 vit.
N paragrafin 2 t ktij neni sht parapar se n rastet kur viktima pson lndime t rnda
trupore e kryesi ik nga vendi i ngjarjes, ather kryesi dnohet me burgim prej 3 muaj deri n 5
vjet.
7
Veprat penale nga kapitulli i XXIX
Por n rastet kur vepra penale rezulton me vdekjen e personit t lnduar, kryesi dnohet prej 6
muaj deri 5 vjet.
Kjo vepr penale kryhet me dashje, q konsiston n faktin se kryersi sht i vetdijshm se me
automjetin q drejton i ka shkaktuar lndime personit tjetr dhe at e l pa ndihm.
Personi i cili sht shpallur fajtor pr veprn penale, mosdhnia e ndihms personit t lnduar
n fatkeqsit e komunikacionit nga neni 382 t KPRK, nuk mund t shpallet fajtor, pr t
njjtin veprim edhe pr vepr penale mosdhnia e ndihms nga neni 191 t KPRK, kjo nga
arsyeja se duke pasur parasysh cilsin e personit - drejtues i automjetit, ku pr mosdhnien e
ndihms parashihet si vepr e posame penale.
8
Veprat penale nga kapitulli i XXIX
9. Ushtrime
10. Prmbledhje
Gjat ktij moduli kandidatt kan mund t msojn pr elementet e ktyre veprave penale,
kush mund t jet kryes i veprs penale, kush e ndrmerr ndjekjen penale, elementet
kualifikuese t tyre, elementet e prbashkta t ktyre veprave penale dhe dallimet me veprat
tjera, ashtu q pjesmarrsit edhe n rastet e studimit praktik, kan pas mundsi q t japin
komentet lidhur me veprat penale dhe elementet e tyre.