Uputstvo za uzorkovanje zemljita

Vrenjem osnovne agrohemijske analize zemljita poljoprivredni proizvoai

dobijaju preporuku o pravilnom ubrenju za naredne 4 godine, u smislu koliine ubriva
kao i vremena njegove primene. Investicija u analizu zemljita se isplati jer se
adekvatnom primenom ubriva mogu postii utede u novcu, poveanje prinosa i vei
profit. Kontrola plodnosti vri se po potrebi, a najmanje svake pete godine.

Od pravilnog uzimanja uzoraka zemljita zavise i rezultati analize, te prema tome

i ispravnost zakljuaka i mera koje se predlau.
Vreme uzorkovanja zemljita je za oranice nakon skidanja useva, a za vonjak i
vinograd nakon ili pre poetka vegetacije, najpoeljnije pre osnovne obrade zemljita.
Prosean uzorak zemljita potie sa proizvodne parcele povrine maksimalno do
5 ha, ujednaene po nadmorskoj visini i kvalitetu zemljita. Ukoliko je parcela
neujednaena (po nadmorskoj visini, nagibu, boji i kvalitetu zemljita, gajenoj biljnoj
vrsti...) broj uzoraka zavisi od broja postojeih celina. Ukoliko je povrina parcele vea
od 5 ha, parcela se deli na vie delova sa kojih se uzima prosean uzorak zemljita. Pod
proizvodnom parcelom se podrazumeva parcela koja je u proteklih nekoliko godina
koriena kao jedna celina (na celoj povrini jedna biljna vrsta, ista agrotehnika npr.
ubrenje).
Prosean uzorak se sastoji od 20-25 pojedinanih uzoraka zemljita (broj zavisi
od veliine povrine proizvodne parcele) koji se meaju i pravi se prosean uzorak. to
je vei broj pojedinanih uzoraka prosean uzorak bolje predstavlja parcelu!
Uzimanje pojedinanih uzoraka moe da bude po tzv. ahovskom rasporedu ili
po dijagonali, vano je da prosean uzorak predstavlja to je mogue ravnomerniji
raspored pojedinanih uzoraka po itavoj povrini parcele.

Kretanje:
a) po ahovskom rasporedu b) po dijagonali

Potreban pribor: sonda ili aov i 1 kofa (za vonjak i vinograd dve obeleene
kofe), PVC kese, olovka i papir.
Pojedinani uzorci se uzimaju sondom ili aovom na dubini od:
0-30 cm na parcelama koje su u ratarskoj i povrtarskoj proizvodnji,
0-30 i 30-60 cm na parcelama koje su u voarskoj i vinogradarskoj
proizvodnji (ako je u vonjaku podloga sejanac, uzima se uzorak i sa
dubine od 60-80 cm).
 Aovom se izvadi grumen zemlje (slika 1). Zatim se uz ivicu rupe ponovo zabode
aov pod uglom od 90 - od povrine do dubine od 30 cm (slika 2). Paljivo se izvadi
aov sa zemljom, tako da ona ostane na aovu kada se poloi na tlo. Potom se po zemlji
koja je na aovu noem napravi kai, irine 3-4 cm po sredini aova do njegovog
vrha, tj. do dubine od 30 cm.
Zemlja na aovu levo i desno od kaia se odbaci, a kai zemlje se ubaci u
istu kofu (slika 3-6).

Ovaj postupak se ponovi sa 20-25 ravnomerno rasporeenih mesta po celoj

povrini parcele, pri emu se pojedinani uzorci sa iste dubine ubacuju u istu kofu.
Nakon uzimanja poslednjeg pojedinanog uzorka, zemlja u kofi se dobro izmea, usitne
se vee grudve i odstrane se kamenje i biljni delovi. U plastinu vreicu se pakuje 0,5-1
kg dobijenog prosenog uzorka, a viak zemlje se baci.
Zatvorenu vreicu sa uzorkom staviti u u veu kesu u koju je ubaena spisak sa
podacima vezanim za uzorak zemljita:
1. ime i prezime,
2. adresa (ulica i broj, mesto, potanski broj) i telefon korisnika,
3. broj poljoprivrednog gazdinstva,
4. katastarska optina,
5. katastarski broj,
6. veliina parcele,
7. dubina sa koje je uzet uzorak,
8. predkultura,
9. planirane biljne vrste za gajenje u naredne etiri godine,
10. u voarsko-vinogradarskoj proizvodnji naglasiti da li je vonjak/vinograd u podizanju
ili u eksploataciji
11. podaci o predhodnom ubrenju parcele
12. ukoliko se sa jedne parcele uzima vie prosenih uzoraka, treba nacrtati skicu
parcele i obeleiti mesta uzimanja prosenih uzoraka.