Professional Documents
Culture Documents
Test NG D NG Tin Hoc Cơ S
Test NG D NG Tin Hoc Cơ S
C S V MY TNH
Chng ny bao gm
Cc thnh phn
chnh ca my tnh
PC
Hiu nng my tnh
Mctiu
Mc tiu Kt thc bi hc ny bn c th
1.3 CC KIU
MY TNH
My tnh ln (Mainframe)
My tnh ln l cc c my kch thc ln, mnh m v rt t tin, c s dng trong
cc cng ty cn x l mt khi lng d liu ln (chng hn ngn hng, cng ty in lc).
Kh nng ca my tnh ln c chia s cho nhiu ngi cng truy nhp vo khi trung
tm thng qua u cui ca h.
My PC (Personal Computer)
My tnh in t c ngun gc ra i kh sm v c rt nhiu chng loi. Tuy nhin, chic
my tnh PC theo m hnh ca IBM u tin c ra i ch mi gn y, chnh xc l vo
nm 1981. T tr i, tt c cc my PC c sn xut u tng thch vi thit k ban
u.
My MAC
My MAC l mt my tnh, nhng khng phi my PC theo m hnh IBM. My MAC s
dng mt h iu hnh khc vi PC v tng ng vi n, cc phin bn c bit ca
chng trnh ng dng (nh x l vn bn, bng tnh).
Thi k u, iu gip cho vic phn bit my MAC v my PC l vic my MAC s
dng giao din ngi dng ha, hay ni cch khc chnh l cch m ta c th dng
chut iu khin my tnh. Tuy nhin, gn y s khc bit c bn gia my MAC v
PC khng cn r rng nh trc khi m Microsoft s dng giao din ngi dng
ha cho my PC.
Mch xch tay (laptop)
Laptop, ting Anh c ngha l t trong lng, phn bit vi my tnh t trn bn, desktop.
y l loi my tnh nh gn, c th mang i, c th chy bng pin.
1.4 CC B PHN
CHNH CA MY
TNH PC
Thit b tr gip c nhn k thut s (PDA)
PDA l mt thit b cm tay kt hp cc chc nng ca my tnh, in thoi, fax, Internet
v mng. Nhng chc nng ni tri nht ca PDA l chc nng ca mt thit b t chc
thng tin c nhn.
Cu hi n tp
Khi x l trung tm
(CPU)
Bo mch ch
(mainboard
motherboard)
B nh
Thit b vo
Thit b ra
Thit b lu tr
Mc tiu Kt thc bi hc ny bn c th
2.2 BO MCH CH
2.3 KHI X L
TRUNG TM
(CPU)
Khi x l trung tm, hay cn gi l con chip, c coi nh b no ca my tnh. S d c
tn gi nh vy bi v khi x l trung tm c hai thnh phn chnh nh sau:
2.4 B NH
TRONG
B nh trong bao gm b nh truy cp ngu nhin (RAM) v b nh ch c (ROM).
B nh truy cp ngu nhin (RAM)
B nh truy cp ngu nhin (RAM) l ni m h iu hnh c ti vo khi my tnh khi
ng, l ni cc chng trnh hay ng dng c ti vo v lu tr tm thi trong qu
trnh vn hnh, D liu trong RAM ch tn ti khi my tnh c in v chng trnh ang
hot ng.
Thut ng truy nhp ngu nhin ni rng vic sao lu, xa b thng tin ra khi RAM rt
ngu nhin v khng theo mt trnh t c th no bi vic truy cp ny ph thuc vo cch
thc v trng thi lm vic ca h thng lc .
Ni chung, my tnh cm cng nhiu RAM th tc x l cng nhanh.
B nh ch c (ROM)
B nh ch c (ROM) l mt chip c bit, c np sn phn mm v c gn trn bo
mch ch ca my tnh. Phn mm trn RAM s c c u tin sau khi my tnh khi
ng v phn mm ny c tc dng np h iu hnh vo b nh RAM.
2.5 B NH
NGOI
a cng
a cng l thit b lu tr d liu chnh ca my tnh. Tc truy xut a cng rt nhanh
c th thc hin ng thi cc cng vic c, ghi d liu tm thi trong qu trnh x l
v c sao lu d liu lu di.
Tc a cng hay thi gian truy cp trung bnh thng c o bng miligiy. Thi
gian truy cp cng nh th tc a cng nhanh.
a cng c dung lng rt ln. Hin nay, cc a cng thng c dung lng t 80 GB
n 120 GB.
a mm
a mm tng l phng tin sao chp v lu tr ph bin i vi ngi dng bi s nh
gn v d s dng. Ngy nay, a mm b thay th bi a giao tip theo chun USB.
a USB
y l thit b c a chung v ang c s dng ht sc rng ri, thay th cho a
mm, bi kch thc nh gn, s tng thch cao v kh nng lu tr ln. Cc thit b ny
ngoi tnh nng lu tr d liu cn tch hp thm cc tnh nng nh ghi m, nghe nhc
MP3 v bt sng pht thanh. y thc s l mt cng ngh v thit b ca tng lai v
chc chn s cn c pht trin mnh m.
Tc truy xut ca a giao tip theo chun USB kh nhanh. Dung lng ca a t
khong 32 MB n 1 GB.
a CD
a CD cng ang l mt trong nhng thit b lu tr d liu tin dng, khi m a CD
ny ngy cng ph bin.
2.6 THIT B VO
C rt nhiu loi chut khc nhau. Loi chut thng dng thng c mt bi ln tng tc
vi bnh xe bn trong, bnh xe ny c kt ni vi phn mm cho php iu khin hoc
s dng cc chng trnh ng dng. Khi s dng loi chut c b ln cn ch thnh
thong tho bi ln ra v v sinh khu vc pha bn trong, ni thng xuyn tip xc vi bi
ln nhm chng cn bn lu ngy bm vo. (y l mt trong nhng nguyn nhn khin
cho thao tc chut ca bn khng cn c chnh xc sau mt thi gian di s dng m
khng v sinh chut).
Ngoi ra, cn c loi chut quang, khng s dng bi ln (chut quang s dng nh sng
chiu pha di iu khin chuyn ng). Khi s dng chut quang cn lu khng nn
di chut b mt phn x nh sng. V d : mt gng, mt knh.v nh sng phn x s
nh hng n chnh xc ca cc ng tc di chuyn chut.
S nt nhn ca chut c th l 2 hoc 3, tu theo mc tiu thit k v s dng. Thng th
2 nt 2 bn l cc nt chc nng tri, phi. Cn nt gia (hay vng ln gia) gip bn
c th cun vn bn ln, xung d dng hn.
Bn phm (keyboard)
L thit b thng dng gip ngi dng g phm a thng tin vo trong my tnh hoc ra
lnh cho my tnh thng qua cc phm.
Ngoi cc phm chun, xu hng cc bn phm hin nay u mong mun tch hp kh
nng iu khin cc thit b a phng tin hoc cc nt ch nng tin ch b sung, v d
chc nang cho php truy xut Internet, c thu in t nhanh chng.Cc nt chc nng
b sung ny kh a dng v phong ph, tu thuc theo nhu cu va th hiu ca ngi dng.
My qut ( Scanner)
L thit bi cho php nhng bn in v i chung sang mt dng tp tin c th c s dng
trong my tnh. D liu sau khi qut vo my tnh c nh dng nh v c th chnh sa
chng trong my tnh bng cch s dng cc ng dng ha. Ngoi ra, ngi dng c th
qut cc vn bn i chng thnh mt bc nh cng nh c th i cc tp tin hnh nh
thnh tp tin vn bn m ta c th son hoc chnh sa bng cc chng trnh son tho
vn bn. iu ny c thc hin bi cc chng trnh phn mm nhn dng cc k t
bng quang hc OCR (Optical Character Recognition).
Webcam
Webcam l mt camera s nh, thng trc mm hnh, dng thu hnh nh ca
ngi ang ngi trc n ri truyn hnh nh ny quan mng ti ngi kia va ngc li.
Cht lng hnh nh ca webcam ngy cng c ci thin, gi thnh ngy cng h, kiu
dng th c ci tin lin tc v hn ht c, nhu cu thng tin, trao i l mt trong nhng
nhu cu chnh ca con ngi nn webcam ngy cng ph bin v gn gi vi mi ngi.
2.7 THIT B RA
Mn hnh (Monitor)
Mn hnh my tnh c s dng hin th thng tin di dng m con ngi c th hiu
c. Thc ra, my tnh ch lm vic vi d liu di dng cc m nh phn, tc l mt t
hp cc trng thi ng/ m mch. Tuy nhin, ci m con ngi cn l dng d liu dng
ch, dng s v cc hnh nh biu hin v mn hnh thc hin chc nng hin th cc thng
tin ny.
Mn hnh my tnh truyn thng da trn cng mt k thut l s dng ng phng tia Ca-
tt. iu ny khin cho mn hnh lun c phn ui di to ng phng. Gn y
c cc mn hnh my tnh tinh th lng, chng chim din tch t hn v tn t nng lng
hn do s dng cng ngh tinh th lng, khac vi cng ngh phng tia Ca-tt truyn thng.
Khi ni n kch thc ca mt mn hnh 17-inch ( 17) th l chiu di ca ng
cho mn hnh chc khng phi chiu ngang ca mn hnh. Mn hnh thng dng hin nay
c khc thc l 15, 17 v 21.
Thit b trnh din my chiu ( Projector)
Cc thit b trnh din c th kt ni vi my tnh va c s dng hin th cc chng
trnh trnh din trc ng ngi. Cc thit b ny c s dng km vi cc chng trnh
trnh din nh Microsoft PowerPoint. Ni s dng thit b ny thng xuyn nht l ngnh
gio dc v kinh doanh.
Khi s dng my chiu kt ni vi my tnh xch tay, ban cn lu nhn t hp phm Fn
v phm F7 hoc phm F4 ( tu theo phm no c hnh 2 mn hnh). Khi , hnh nh t
my tnh xch tay mi oc chuyn qua my chiu trnh chiu tn mn hnh.
Cc loi my in ( Printers)
C nhiu chng loi my in khac nhau. My in mu v my in en trng, my in theo cng
ngh s dng kim, my in theo cng ngh phun hay my in theo cng ngh laser. Tu theo
tng trng hp m ngi dng la chn nen s dng my in loi no. Ni chung, cc c
quan t chc thng s dng my in laser bi v chng c th in rt nhanh v cho cht
lng cao. Ngoi ra, my in thng c ni trc tip vi mng hoc ni vi my tnh qua
mng. Nh vy, mi my tnh c ni mng u c th in bng cch s dng chung my
in chia s ny.
My in laser (Laser Printer)
Cc my in Laser cho cht lng rt tt vi tc cao. Chng c coi l my in laser
bi v chng cha mt thit b Laser, thit b ny cho php vic in n k t v cc hnh nh
c r rng v sc nt. Vic cc my in Laser c gi c hpl cng vi cht lng v tc
d in tt khin cho my in ny c s dng rt ph bin trong cc vng phng cng s
cng nh trong h gia nh.
Cu hi n tp
Mc tiu Kt thc bi hc ny bn c th
3.2 PHN MM H
THNG H iu hnh ( Operating System)
H iu hnh l mt phn mm h thng c bit, c ti mt cch t ng khi my tnh
khi ng. H iu hnh cho php qun l mi hot ng ca phn mm h thng v ng
dng khc cng nh c phn cng my tnh.
Mt cch chi tit hn, H iu hnh gm hai nhim v chnh. Nhim v th nht l qun
l, iu khin mi thit b phn cng ca my tnh, nhim v th hai l cung cp mt mi
trng v giao din cho cc chng trnh h thng v ng dng, iu phi v qun l cc
chng trnh ny. Chnh v chc nng v nhim v nh vy m H iu hnh lun c
khi ng u tin sau khi my tnh c bt, v y l phn mm c bit, khng th
thiu trn bt k h thng my tnh no.
Cc phn mm H iu hnh
Thi k u, khi PC mi ra i, H iu hnh u tin dnh cho PC chnh l MS DOS
(Mcrosoft Disk Operating System). H iu hnh ny bao gm nhng chc nng rt c
bn v ngi dng cn phi hiu mt cht v my tnh th mi c th vn hnh c. Giao
din ca H iu hnh DOS khng thn thin lm vi ngi s dng bi H iu hnh ny
khng cung cp giao din ho tng tc m ch c th giao tip vi my tnh thng qua
cu lnh iu khin (V d, mun to mi mt th mc, ngi dng phi g vo du nhc
lnh dng ch MD Tn_th_mc_cn_to, cn chuyn vo trong th mc ny, ngi
dng phi g CD Tn_th_mc_cn_chuyn_vo ....)
Sau Microsoft gii thiu Windows v ngy nay H iu hnh ny c s dng rng
ri trong PC. C nhiu phin bn H iu hnh Windows khc nhau, phin bn u tin
ca Windows c gi l Windows 3.1. Phin bn ny mnh hn DOS v d s dng bi
n a nhim v c h tri giao din ngi s dng. Ngi dng c th s dng bn phm
nhp d liu v chut ra lnh, iu khin cc thc n... Cc phin bn v sau ny
ca Windows gm Windows 95, Windows NT, Windows 98, Windows 2000, Windows
XP, Windows 2003. Cc phin bn ca Microsoft Windows hu ht l trng ging nhau v
tt c u d s dng hn Windows 3.1 rt nhiu.
Ngoi H iu hnh Windows, cn rt nhiu H iu hnh khc. IBM cng a ra mt H
iu hnh c tn gi l OS/2 nhng H iu hnh ny khng c ph bin cho lm v ch
c s dng trong mt s t cc cng ty. Unix v Linux cng l cc H iu hnh c th
chy trn PC. Cc loi my tnh khc nh nhng my c sn xut bi Apple c H iu
hnh c th ring nh Unix, Linux, PS2...
Hnh minh ho l biu tng ca hai H iu hnh ni ting v thng dng hin nay, bn
tri l biu tng H iu hnh Windows XP ca Microsoft, bn phi l biu tng ca H
iu hnh m ngun m Linux.
Cc phn mm h thng khc
Khi bn lp t mt thit b no vo bo mch ch ca my tnh, thit b cha th vn
hnh c ngay. Mun vn hnh c, bn thng thy lun c cc a CD phn
mm i cng vi thit b. y chnh l cc chng trnh phn mm h thng gip cho thit
b c th c nhn din v lm vic tt vi H iu hnh v bn cn phi ci t phn
mm trong a CD ny th thit b mi c kh nng vn hnh c.
Bn thn bn trong H iu hnh cng c rt nhiu cc phn mm h thng khc nhau vi
cc tnh nng iu khin khc nhau. Tp hp cc phn mm h thng ny gip cho bn c
mt mi trng lm vic mnh m v hiu qu.
3.3 PHN MM
NG DNG
Phn mm ng dng l chng trnh c thc thi nhm gii quyt mt cng vic no
theo nhu cu ca ngi dng, sau khi H iu hnh c khi ng. V d: chng
trnh x l vn bn nhm gip bn c th vit th, to bo co..., bng tnh gip bn c th
tnh ton s liu, c s d liu gip bn t chc thng tin v cc chng trnh ho gip
cho bn c th xem nh, x l hnh nh.
Sau y l mt s phn mm ng dng tiu biu v thng dng vi mi ngi.
Chng trnh x l vn bn (Word processing)
Chng trnh x l vn bn (nh Microsoft Word) cho php bn c th to ra cc bc th
hoc cc vn bn mt cch d dng. Khng nhng cung cp chc nng cho php bn nhp
vo cc k t, chng trnh x l vn bn cn cho php ngi dng sa cha cc k t
nhp vo khng ng v c th in ra sau khi chnh sa hon tt
C rt nhiu chng trnh x l vn bn, tiu biu nh MS Word trong b ng dng tin
hc vn phng (Office) ca Microsoft, Lotus Word Pro ca hng Lotus v WordPerfect
ca hng Corel
Chng trnh bng tnh (Spreadsheet)
Chng trnh bng tnh (nh Microsoft Excel) cho php bn c th tnh ton thu nhp, chi
tiu ca mt cng ty v t tnh ton cn i. Chng tnh bng tnh cho php bn c th
xy dng d n v tng lai ca cng ty v d bo gi c thay i s nh hng n li
nhun ca cng ty nh th no cng nh rt nhiu cc chc nng tin ch khc nh to
biu , tham chiu gi tr
Chng trnh c s d liu (Database)
Chng trnh c s d liu (nh Microsoft Access) cho php bn c th nhp thng tin,
lu tr thng tin v sau c th s dng cc thng tin theo cc nhu cu khc nhau. S
d c th lm c nh vy l v phn mm CSDL cho php lu tr thng tin theo cu
trc, gip cho vic truy xut thng tin d dng v khoa hc.
Chng trnh trnh din (Presentation)
Chng trnh trnh din (nh Microsoft PowerPoint) cho php bn to ra cc bn trnh din
sng ng v p mt, sau c th c s dng trnh chiu bng my chiu qua u
(overhead) hoc kt ni vi my chiu (projector) trnh din trc ng ngi.
Chng trnh duyt web (web browsing)
Cc ng dng duyt web, hay cn gi l trnh duyt web, cho php bn c th truy xut,
hin th v tng tc vi World Wide Web. Nh c trnh duyt web m Internet thc s tr
thnh mi trng hu ch v khng th thiu i vi mi ngi, ni m bn c th thng
qua trnh duyt web ca mnh c tin, gi tin v lm c rt nhiu vic khc.
3.4 GIAO DIN
NGI DNG
Giao din ngi dng ho l g?
HO
Giao din ngi dng ho (Graphic User Interface - GUI) l mt phn ca H iu
hnh, cho php hin th ca s, cc chc nng ko th cc thc n, v cho php ngi
dng iu khin my tnh bng chut. Xu hng ngy nay l hu ht cc H iu hnh u
c s dng giao din ho do tnh d dng v kh nng tng tc vi ngi dng cao.
V d v H iu hnh s dng giao din ngi dng ho l Windows, linux, OS/2
u im ca giao din ho
Giao din ngi dng ha khin cho hu ht cc chng trnh trng tng t nhau v
cch thc x l cc i tng cng kh ging nhau. Do vy, khi ngi dng chuyn t mt
chng trnh c cung cp bi mt nh sn xut ny ti mt chng trnh c cung cp
bi mt nh sn xut khc, ngi s thy vic chuyn i l kh d dng.
Giao din ngi dng ha cng cho php cc lp trnh vin d dng vit chng trnh
theo cc quy tc giao din nht qun.
Cu hi n tp
Mc tiu Kt thc bi hc ny bn c th
- Trm cui
- Cc thit b c ni vi mng cc b c gi l trm cui. Cc thit b ny
bao gm my tnh c nhn, my trm, my ch, my in, .v.v. Cc trm cui
cn c cc chng trnh ng dng thc thi cc dch v nh th in t,
truyn tp .v.v. v mt chng trnh iu khin truyn thng truyn cc
thng tin cn thit khi cc ng dng c thc thi.
- ng truyn dn
l mt phng tin truyn dn dng kt ni cc trm cui trong mng cc
b. ng truyn dn thc hin vic truyn v gi d liu gia cc trm cui.
- Card mng
Card mng (NIC - Netwok Interface Card) cung cp giao din gia ng truyn
dn (cp mng) v trm cui.
SWITCH
(B i u k hin Trung tm)
Ring
c. Vng (ring)
- Trang thng tin ton cu (World Wide Web): Cung cp h thng ti liu siu
vn bn c t trn cc my ch v cho php ngi dng truy nhp thng
qua Internet.
- Th in t (Email): Cho php ngi dng gi v nhn th in t qua mng
Internet.
- Truyn tp tin (FTP File Transfer Protocol): H tr truyn d liu dung
lng ln t ni ny n ni khc qua mng Internet.
- ng nhp t xa (Telnet): Cho php ngi dng ng nhp t xa vo h
thng.
- Tn gu (chat): Cho php ngi dng tho lun trc tuyn qua mng Internet.
Tng kt bi Trong bi hc ny, bn hc cc ni dung:
Tng quan v mng my tnh
Mng cc b (LAN)
Internet
Cu hi n tp
1. Nu phn loi mng my tnh theo khong cch a l, ta c my loi mng my tnh?
2. Nhng cu trc lin kt no thng c s dng cho mng cc b? Hy trnh by
c im ca cc cu trc lin kt .
3. B giao thc truyn thng no c s dng trn Internet?
4. Hy k tn cc dch v Internet bn s dng?
5. Vit Nam chnh thc ra nhp Internet vo nm no?