BMM 3116 NOTA TAMBAHAN
sesuatu pgalaman baharu.
KAEDAH STRUKTURAL & CIRI
CIRI SASTERA REMAJA
BMM3116: Kaedah Untuk Kesusasteraan
Melayu
KAEDAH STRUKTURAL
Tujuan faham aspek kesusasteraan,
sturktur & binaannya
Tidak pentingkan pghayatan/penikmatan
Analisis dari sudut pmbinaan/strukturnya
Guna kaedah induktif bagi mgkaji elemen
struktur
Sesuatu itu wujud scr bebas bersendirian
CIRI KAEDAH STRUKTURAL :
Perhubungan antara struktur kesusasteraan
seperti tema, plot, watak perwatakan, latar,
teknik, gaya bahasa, sudut pandangan yang
akan bentuk kesuluruhannya.
Guna pendekatan induktif
Dibimbing cari objektif tertentu elemen
struktur
Unsur struktur dikenal dulu sebelum
pengajaran dimulakan
Banyak dipandukn olh guru
Bahan bantu mengajar tidak dipentingkn
Kaedah yang sesuai di peringkat tinggi
KAEDAH MENGALAMI MENGHAYATI
Tekankan apa yg dialami oleh pmbaca
Sejauh mana pmbaca dpt mghayati
rakaman penulis melalui bhs yg disampaikn.
Tekankan penikmatan
Aspek sasatera yg dikaji perlu dirasai &
dihayati
Guna semua pgalaman murid bg mdpat
bdrama.
Bbm penting utk suburkan imaginasi
Buat simulasi agr wujud kefahaman mdlm
Boleh beri kepuasan & tinggalkn kesan yg
mdlm di jiwa murid.
Guna pgalaman utk buat tanggapan karya
CIRI KAEDAH MENGALAMI MENGHAYATI
Pengalaman murid diutamakan
Bimbing murid & dapatkn emosi & pgalaman
drpd karya
Objektif terakhir ialah penikmatan &
pghayatan.
Bbm & teknik pyoalan mambantu guru capai
objektif
Murid diberi peluang bca karya dahulu dlm
masa ttntu utk dptkan kesan pghayatan
Elemen struktur akn disentuh scr x lgsung
Dilatih guna fikiran dgn kritis & kreatif
Aktvt murid bersama bimbingan guru amat
penting murid melakonkn sendiri & bncng
persoalan tertentu yg wujud dlm fikiran tnpa
ditetapkn olh guru.
Bbm amat penting.
Dpt wujudkn sebuah kelas yg aktif
KEADAH BERFOKUS
Fokus pd kandungan & isi pelajaran
2 tumpuan :
Tumpuan Utama : FOKUS UTAMA
Tumpuan Kedua : Fokus Sampingan (lbh drpd 1
& utk bantu & kuatkn fokus utama)
FOKUS UTAMA : Pkara paling menonjol dlm
karya yg mahu diberi penekanan
FU & FS boleh bertukar ganti
KAEDAH GLOBAL
kaedah mudah spt simulasi khasnya
Mesti bsesuaian dgn thp keupayaan murid
& situasi murid krn meliputi kesesuaian
tatacara kehidupan (permainan) kanak2.
kaedah ini dilakukan secara bebas.
PELAKSANAAN KAEDAH GLOBAL
1. Murid membaca dan menghayati
karya sastera yang diberikan oleh
guru.
2. Guru meminta murid mencari
persoalan yg menarik dalam karya
sastera.
3. Dalam suasana informal guru
meminta murid berlakon dan
melakukan gaya aktiviti di atas untuk
lakonkan watak.
4. Guru boleh mengadakan aktiviti
seperti:-
lakonan berasaskan gambar
lakonan berasaskan skrip
lakonan guna topeng
lakonan guna cerita berlagu
KRITERIA MENILAI KARYA GUNA KAEDAH
GLOBAL
Meneliti sesuatu aspek karya secara
menyeluruh, bukannya terpisah-pisah.
Melihat hubungan elemen atau komponen
yang membina karya
Elemen atau komponen karya dinilai secara
impression, am dan spontan.
Penilaiannya adalah bersifat subjektif
Kajian atau penilaian boleh dilakukan secara
separuh global sebelum menjurus kepada
aspek khusus yang hendak dikaji.

BMM 3116 GENRE
KESUSASTERAAN MELAYU
PENDEKATAN
1) Pendekatan Struktural
Pendekatan Struktural melihat
sesuatu berdasarkan struktur dan fungsi.
Pendekatan ini cenderung membicarakan
elemen-elemen yang membina objek.
Contoh: Jika melihat rumah, pendekatan ini
akan melihat unsur-unsur yang membangun
rumah seperti bahan binaan yang mungkin
terdiri daripada jenis kayu, simen, gred batu
bata, jenis atap, jendela, pintu dan fungsi
ruang-ruang atau bahagian rumah tersebut.
Karya sastera pula dinilai berdasarkan unsur
fizikal seperti watak, latar, teknik dan
sebagainya yang membangun karya sastera itu
dan fungsi-fungsi unsur tadi untuk
menyampaikan isi (tema dan persoalan) karya
sastera.
KAEDAH
Kaedah
1) Kaedah Struktural
Pengajaran sastera melalui kaedah ini
bermaksud mengajarkan elemen-elemen yang
membangun karya sastera.
Karya sastera seperti novel, drama, hikayat,
cerita rakyat dan cerpen diajarkan melalui
pembicaraan tentang elemen-elemen seperti
watak dan perwatakan yang sering
dibahagikan kepada watak protagonis,
antagonis, neutral, watak pipih, watak bulat
dan sebagainya; latar cerita seperti latar
tempat, latar peralatan, latar budaya, dan latar
waktu; jenis sudut pandangan pencerita yang
terbahagi kepada sudut pandangan pencerita,
sudut pandangan watak, sudut pandangan
kamera dan sudut pandangan bawah sedar;
sifat sudut pandangan seperti maha tahu, tahu
terhad, dan jahil; jenis perbualan seperti
dialog, monolog, multilog; teknik penceritaan
seperti imbas muka, imbas kembali; jenis plot
seperti kronologi, antikronologi, plot mudah,
plot kompleks dan tanpa plot; dan isi karya
sastera, iaitu persoalan, tema, pengajaran dan
nilai.
Kaedah ini melihat semua unsur yang terdapat
dalam karya sastera namun tidak terlalu
mendalam dari segi jangkauan penjelasannya.
Jika ingin melihat sesuatu unsur dengan lebih
mendalam, maka kaedah berfokus digunakan.
2) Kaedah Mengalami dan Menghayati
Kaedah ini lebih mengutamakan kemampuan
untuk menikmati karya sastera. Mengajarkan
karya sastera menggunakan kaedah ini lebih
mementingkan kebolehan pelajar-pelajar
untuk mengalami dan menghayati unsur-unsur
yang terkandung dalam karya sastera.
Melalui kaedah ini, karya puisi atau sajak
dinikmati dengan cara mendeklamasinya.
Perwatakan watak difahami lalu dilakonkan
melalui aktiviti lakonan, drama atau
improvisasi. Karya sastera seperti pantun pula
boleh digunakan dalam aktiviti berbalas
pantun atau dinyanyikan mengikut irama-
irama tertentu seperti joget, japin, dangdut
dan yang bersesuaian.
3 Pendekatan Pemahaman Teks
Kaedah Berfokus
Kaedah ini cenderung membicarakan karya
sastera secara terperinci. Untuk memenuhi
keperluan ini, kaedah ini memilih aspek atau
unsur tertentu untuk dijadikan fokus
pengajaran dan pembelajaran. Sebagai contoh,
aspek penggunaan bahasa dalam dialog boleh
dijadikan sebagai fokus utama manakala aspek
watak dan perwatakan pula boleh dijadikan
fokus sampingan. Melalui kaedah ini,
pengajaran boleh terdiri daripada satu fokus
utama; satu fokus utama dan satu fokus
sampingan; atau satu fokus utama dan
pelbagai fokus sampingan.
TEKNIK
4 Teknik dan Aktiviti Pengajaran dan
Pembelajaran
Mestamu
Mestamu bermaksud
mendeklamasikan puisi dan
melagukannya tanpa muzik. Hal ini bermakna
terdapat dua aktiviti berjalan serentak; iaitu
mendeklamasi dan melagukan puisi tersebut,
sama ada baris demi baris atau rangkap demi
rangkap. Jika teknik ini dibuat secara
berpasangan, seorang pelajar akan
mendeklamasi dan seorang lagi akan
melagukannya.
Deklamasi
Deklamasi bermaksud
membaca puisi dengan nada, intonasi suara,
dan gaya yang sesuai. Untuk menjadikan
deklamasi lebih menarik, pelajar perlu
memahami dan seterusnya menghayati puisi
yang akan dideklamasikannya.
5 Teknik dan Aktiviti Pengajaran dan
Pembelajaran
Pemaduan seni
Pemaduan seni bermaksud
penggunaan beberapa unsur seni seperti, seni
lukis, seni suara, seni lakon, dan sebagainya
untuk menghidupkan petikan atau babak
dalam karya sastera. Untuk tujuan pemaduan
seni ini, seni-seni yang dipilih itu digunakan
secara serentak pada masa yang sama. Sebagai
contoh, pengajaran aspek perwatakan dalam
sesebuah novel boleh dibuat dengan cara
melakonkan aksi watak tersebut, dan pada
masa yang sama pelajar lain melukiskan
gambaran watak, dan mungkin sekumpulan
pelajar lain menyanyikan fakta mengenai
watak tersebut.
Adaptasi, Kerusi panas
Adaptasi
Adaptasi ialah suatu teknik
yang boleh digunakan dalam pengajaran
kesusasteraan Melayu. Adaptasi bermaksud
mengubah atau mereka bentuk sesuatu genre
sastera kepada bentuk lain yang difikirkan
lebih menarik. Untuk memudahkan pelajar
memahami isi sesebuah sajak, guru boleh
mengadaptasi sajak tersebut kepada bentuk
drama, cerpen atau nyanyian.
Kerusi panas
Teknik kerusi panas boleh pencerita itu. Walau bagaimanapun, guru perlu
digunakan untuk pengajaran aspek watak dan menyediakan skrip yang diolah daripada cerita
perwatakan dalam sesebuah karya sastera. atau isi bahan-bahan sastera yang dipilih.
Dalam teknik ini, seorang pelajar akan diminta Secara umumnya, teknik ini boleh digunakan
menghayati dan mendalami watak dalam untuk mengajarkan genre-genre sastera yang
sesebuah cerita, kemudian pelajar ini berbentuk naratif seperti cerpen, novel dan
ditempatkan di kerusi yang diletakkan di prosa klasik.
hadapan kelas. Seterusnya, pelajar-pelajar lain
diminta menanyakan soalan-soalan yang Improvisasi
berkaitan dengan watak yang dipegang oleh
pelajar di kerusi panas dan pelajar ini akan Improvisasi ialah lakonan
menjawabnya berdasarkan cerita atau spontan yang terdiri daripada kumpulan kecil,
peristiwa dalam karya sastera tersebut. yang skripnya diolah daripada isi atau peristiwa
yang terdapat dalam genre sastera yang
diajarkan. Dalam pengajaran cepern misalnya,
Boneka para pelajar boleh diminta menyediakan skrip
Menggunakan boneka sbg ABM untuk secara berkumpulan bagi menceritakan
menceritakan / penceritaan watak peristiwa yang berlaku dalam permulaan
cerpen, konflik, dan peleraian dalam cerpen
6 Teknik dan Aktiviti Pengajaran dan berkenaan.
Pembelajaran
Teater Pembaca, Teater Bercerita
Teater pembaca
Teater pembaca ialah suatu
teknik apabila pengajaran bacaan dijalankan
secara bercerita sambil melakonkan aksi-aksi
yang terdapat dalam bahan bacaan itu. Dalam
teknik ini pelajar kan membaca dengan
intonasi dan gaya seperti watak yang terdapat
bahan bacaan tersebut.
Teater bercerita ialah satu bentuk drama
naratif yang berbentuk cerita yang dilakonkan
secara spontan. Teater bercerita
menggabungkan pelakon dan pencerita pada
masa yang sama. Tegasnya, pencerita akan
bercerita, manakala pelakon akan melakonkan
aksi atau perkara yang diceritakan oleh

Sastera Kanak-kanak
(BMM3116)
SASTERA KANAK-KANAK
DEFINISI
dihasilkan dalam bentuk buku yang boleh
dibaca oleh kanak-kanak dan mampu
menimbulkan keseronokan
dalam bentuk tulisan dan ilustrasi.
MANFAAT
berupaya mlengkapkan pkembangan
seseorang kanak-kanak.
mampu memberikan keseronokan
dapat merangsang imaginasi
dapat membantu mengenal dan
memahami diri sendiri
dapat memahami bhs secara semula jadi
dapat membantu mendapatkan maklumat
dapat memupuk nilai-nilai murni
ASPEK PENTING PENULISAN KANAK-KANAK
Sesuai dgn usia, tahap berfikir dan
pencapaian bhs kanak2
Bentuk, isi & tujuannya perlulah segera dpt
menarik minat mbaca kanak2
Berdasarkan tujuan pendidikan tertentu.
cth :banyak menyelitkan unsur yg berkait rapat
dgn PnP formal.
tema, pemikiran dan persoalan harus
sesuai utk mencapai matlamat pendidikan
prasekolah.
cth :bersifat didaktik dan menghiburkan,
bknnya membawa pemikiran berat ttg
kehidupan
Kesulitan yg bakal dihadapi oleh
kanak2 perlu diambil kira sms pengarang
mencipta cerpen.
Penggunaan bhs dalam cerpen
kanak2 haruslah sesuai dgn thp pencapaian
mrka.
cth :Bhs yg digunakan haruslah terjamin
kesopanan & mutunya. Mudah difahami oleh
kanak2, ada tanda bacaan yg betul &teratur,
ayat yg pendek & perkataan yg tegas.
Perlu memaparkan gambar dan ilustrasi
berdasarkan fungsi yang sebenar.
cth : bahan bacaan yang banyak gambar dan
berwarna-warni ilustrasinya. Buku bergambar
ada nilai sastera & ilustrasi yang memancarkan
mutu seninya
KEBAIKAN SASTERA KANAK2
Bantu pkbgn bhs & komunikasi kanak2
Didedahkn dgn fungsi literasi yg bermakna
& menarik
Tgkatkn perbendaharaan kata
Dpt buat penilaian ttg perasaan org lain
Tingkat sifat kerohanian
Tingkat kmhrn bsosial (peniruan)
Tahu perbezaan individu
Tahu cara atasi mslh emosi
Ilutrasi tgkat pkbgn emosi
Tgkat kreativiti & imaginasi
CARA GABUNGJALIN SASTERA DLM PNP
Guna bhn bacaan asas bacaan bersiri yg
diperingkatkn drpd mudah ke susah. (bntu
guru kawal prgram bacaan scr sistematik)
Guna buku bg tema tertentu
Sedia sudut literasi
Sedia koleksi buku kanak2
FUNGSI SASTERA KANAK2 & REMAJA
1. utk membiasakan mrk dgn bhs sastera.
2. utk mpertingkatkn thp keintelektualan,
daya imaginasi & kreativiti kanak2 dan remaja
3. Sbg medium hiburan
4. utk menyampaikan pengajaran & didikan
moral kpd msyrkt tradisi.
5. utk menerapkan nilai murni kpd pembaca
6. sbg keperluan material / kebendaan.
Kperluan material ini mggambarkan keadaan
kehidupan fizikal yg serba lengkap.
BMM3116: Ciri-ciri
Sastera Remaja
SASTERA REMAJA
bahan bacaan sastera kreatif yang tercetus
daripada pengamatan, pengalaman dan
kreativiti pengarang yang relevan dgn
pertumbuhan dan perkembangan psikologi
remaja yang berusia sekitar 12-20 tahun
CIRI-CIRI SASTERA REMAJA
Relevan dgn pertumbuhan & pkmbangan
psikologi & psikososial remaja
Tgkatkan pgalaman & pgetahuan remaja.
Mengajak remaja berfikir scr rasional & kritis

Rangsang minat & berupaya mghidupkan daya

imaginasi & daya cipta.

Dpt tampilkan watak2 teladan yg boleh

mpkayakan kesedaran org ramai thadap
lingkungan kehidupan, kesihatan & mbina
wawasan terhadap ramaja.

Ada nilai murni yg dpt menyumbang kpd

pglahiran insan yg seimbang dr rohani, jasmani
& intelek.

Meneroka kpd isu multicultural ttp x

mjdi streotaip yg teroka dunia remaja yg ada
budaya yg berlainan ttp dpt diaplikasi ke dalam
budaya lokal & mbangunkan dalam konteks
kehidupan msyrakt Melayu.

Unsur2 yg lbh mcabar, ada kelompok yg

ttindas, bincang ttg suara bisu yg patut
diperdengarkan, ada perspektif yg tepat & x
bias.

Guna bhs yg sederhana & mudah difahamu tp

arasnya lbh tinggi drpd sastera kanak-kanak.

Diselitkan dgn adegan romantis dan cinta.

Konsep realiti kehidupan spt ada bidang

politik, falsafah, pembangunan diri remaja.