Soru Ve Aciklamalarla Kamu Ihalelerinde Ekonomik Ve Mali Yeterlilik

SoruveAklamalarla
Kamuhalelerinde

EKONOMKveMALYETERLK

Bankareferansmektuplar
Bilanoveedeerbelgeler
hacmineilikinbelgeler

DzenlenmeveOnayekilleri
DeerlendirmeEsaslar
rnekKurulKararlar

Uygulama CDsi ilveli

M.SerhatAHNER,CPA
KamuhaleUzman

Ankara
Eyll2012
TRKYE VEREN SENDKALARI KONFEDERASYONU
25 Eyll 2012
Yayn No: 324
Haberleme Adresi:
TSK
Hodere Cad. Reat Nuri Sokak No: 108
ankaya ANKARA
Tel : (0312) 439 77 17 (Pbx)
Faks : (0312) 439 75 92-93-94
E-mail : tisk@tisk.org.tr
Web Sitesi : http://www.tisk.org.tr
ISBN: 978-975-6728-87-1
Bu yaynn tm haklar sakl tutulmu olup, tamamyla TSKe aittir.
TSKin yazl izni olmadan hibir blm ve paragraf ksmen veya

tamamen ya da zet halinde, hibir elektronik veya mekanik formatta ve
arala (fotokopi, kayt, bilgi depolama vb. her tr vasta ile) transfer
edilemez, oaltlamaz, datlamaz.
Normal ve bilimsel kstaslara uygun ly aan iktibaslar yaplamaz. Her
trl iktibasda kaynak gsterilmesi zorunludur.
MATSA BASIMEV / ANKARA

Tel: (0312) 395 20 54 Faks: (0312) 395 31 63
www.matsabasievi.com.tr matsa@matsabasmevi.com.tr
NDEKLER
SUNU ........................................................................................... 11
NSZ ........................................................................................... 13

BLMI
EKONOMKveMALYETERLK
1Kamuihalelerindebelliyeterlikkriterleriaranmasnnneminedir? ..... 17
2Ekonomikvemalyeterlikbelgelerihangileridir? .................................... 17
3KamuhaleKanununun10uncumaddesindesaylanyeterlikbelgelerinin
hepsiherihaledeistenebilirmi? .................................................................. 19
4KamuhaleKanununun10uncumaddesindesaylanlardndayeterlik
belgesiistenmesimmknmdr? ............................................................. 20
5Uygulamaynetmeliklerininyeterlikbelgelerineilikindzenlemeleri
arasndafarkllklarvarmdr?...................................................................... 20
6Yeterlikbelgelerinintakdirhakkkullanlarakistenmesindedikkat
edilmesigerekenhususlarnelerdir? ............................................................ 21
7Yeterlikbelgeleriileyeterlikkriterlerineihaleilnndaveihale
dokmanndayerverilmelimidir? ............................................................... 22
8Ekonomikvemalyeterlikbelgelerihangimalalmihalelerinde
istenmelidir?................................................................................................. 23
9Ekonomikvemalyeterlikbelgelerihangihizmetalmihalelerinde
istenmelidir?................................................................................................. 23
10Ekonomikvemalyeterlikbelgelerihangidanmanlkhizmetalm
ihalelerindeistenmelidir?............................................................................. 24
11Ekonomikvemalyeterlikbelgelerihangiyapmiiihalelerinde
istenmelidir?................................................................................................. 25
12BelliisteklilerarasndaihaleusulneveKamuhaleKanununun21inci
maddesininbirincifkrasnn(a),(d)ve(e)bentlerinegoreyaplanihalelerde
ekonomikvemalyeterlikkriterlerinaslbelirlenir?.................................... 25
13Ksmiteklifverilebilenihalelerdeekonomikvemalyeterlikkriterleri
naslbelirlenir? ............................................................................................. 26
14Ekonomikvemalyeterlikbelgelerindekieksikliklerbilgieksiklii
kapsamndatamamlatlabilirmi? ................................................................. 27
15Ekonomikvemalyeterlikbelgeleriyerinebunlarnnoteronaylyada
aslidarecegrlensuretlerisunulabilirmi? ............................................... 29
3
BLMII
BANKALARDANTEMNEDLECEKBELGELER
16Bankalardanteminedilecekbelgelerhangileridir?................................ 31
17Bankareferansmektuplarndaisteklilerinkullanlmamnakdve
gayrinakdkredileriilezerindekstlamabulunmayanmevduatnn
gsterilmesininistenmesininneminedir? ................................................. 32
18Bankareferansmektuplarnnteyitedilmesizorunlumudur?............... 34
19Bankareferansmektuplaryerineyalnzcateyitlerisunulabilirmi? ...... 34
20Bankareferansmektuplarnndzenlenmeveonayesaslarnelerdir? . 35
21Yetkiliimzalarndakieksikliklerbilgieksikliikapsamnda
tamamlatlabilirmi?...................................................................................... 35
22Yetkililerinisimveunvanlarndakieksikliklerbilgieksikliikapsamnda
23Dzenlemetarihindekieksikliklerbilgieksikliikapsamnda
24Bankareferansmektuplarnnbunlardzenleyenbankaubesidnda
aynbankannbirbakaubesinceaslnauygunolduuynndebirbeyanla
onaylanansuretlerisunulabilirmi? ............................................................. 38
25Bankareferansmektuplarortakgiriimlercenaslsunulur?................. 39
26Bankareferansmektuplarnndeerlendirilmeesaslarnelerdir?......... 39

BLMIII
MALYETERLKBELGELER
A.MalYeterlikBelgelerininKapsam......................................................43
27Bilanoveyaedeerbelgelerhangileridir?........................................... 43
28Bilanolarnyaymlatmazorunluluubulunanisteklilerinbilanoveya
edeerbelgelerkapsamndasunmasgerekenbelgelerhangileridir,kimler
bilanolarnyaymlatmakzorundadr? ........................................................ 44
29Yaymlanmaszorunluolanylsonubilanosunungerekliblmleri
ibaresindenneanlamakgerekir? ................................................................. 45
30Bilanolarnyaymlatmazorunluluubulunmayanisteklilerinbilano
veyaedeerbelgelerkapsamndasunmasgerekenbelgelerhangileridir,
edeerbelgeleribaresindenneanlamakgerekir?...................................... 46
4
31Bilanolarnyaymlatmazorunluluubulunanisteklilerinsermaye
piyasasmevzuatnagoredzenlenenleryerinevergimevzuatnagre
dzenlenenbilanolarnsunmasmmknmdr? ................................... 46
32Bilanolarnyaymlatmazorunluluubulunmayanisteklilerinbilano
veyaedeerbelgelerkapsamndahembilanolarnyadabilanolarnn
gerekliblmlerinihemdebilanobilgileritablolarnsunmasdurumunda
yeterlikdeerlendirmesihangibelgezerindenyaplr? ............................. 47
33hacminigsterenbelgelerhangileridir? ............................................. 48
34hacminigsterenbelgelerkapsamndaidarelerceistenmesigereken
belgelerhangileridir? ................................................................................... 49
35hacminigsterenbelgelerkapsamndaisteklilercesunulmasgereken
belgelerhangileridir? ................................................................................... 50
36Yllarayaygninaatveonarmilerindeneldeedilengelirler,faturalar
dndabirbakaekildetevsikedilebilirmi? .............................................. 50
37Bilanoveyaedeerbelgeleryadaihacminigsterenbelgeler
kapsamndailetmehesabdefterzetiyadaserbestmeslekkazandefter
zetisunulabilirmi? .................................................................................... 51
38hacminigsterenbelgelerkapsamndaserbestmeslekerbabnca
sunulabilecekbelgelerhangileridir? ............................................................ 54
39Bilanoveyaedeerbelgelerortakgiriimlercenaslsunulur? ........... 54
40hacminigsterenbelgelerortakgiriimlercenaslsunulur?.............. 54
B.MalYeterlikBelgelerininDnemi .......................................................56
41stekliler,hangidnemeaitbelgelerinisunmakzorundadr?................ 56
42Malyeterlikkriterleriniihaleninyapldyldanncekiylda
salayamayanistekliler,ilveyllaraaitbelgelerinisunabilirlermi? ........... 58
salayamayanistekliler,ilveyllarailikinolarakaynkapsamdaancakfarkl
niteliktekibelgelerinisunabilirlermi? .......................................................... 61
44Ylnilkdrtayndayaplanihalelerdebirncekiylaaitbelgelerini
sunmayanistekliler,hangidnemlereaitbelgelerinisunabilirler? ............. 62
salayamayanisteklilereyapmilerindedierihaletrlerinegredahaeski
yllaraaitbelgelerinisunabilmeimkntannmolmasnnnedeninedir?. 65
46steklilerinihaleninyapldyldanncekiylaaitbelgelerilebirlikte
dahancekiyllaraaitbelgelerinidesunmalardurumundayeterlik
5
deerlendirmesineesasalnmasgerekenbelgelerhangileridir? ................ 65
47haleninyapldyliindekurulaniletmeler,malyeterlikbelgeleri
kapsamnda,kurulubilanolarilearadnemmaltablolarnsunabilirler
mi? ................................................................................................................ 66
48haleninyapldyldanncekiyliindekurulaniletmeler,malyeterlik
belgelerikapsamndaihaleninyapldyldanncekiylaaitmaltablolarn
sunabilirlermi? ............................................................................................. 67
C.MalYeterlikBelgelerininDzenlenmeveOnayekli ..........................68
49Malyeterlikbelgelerinionaylamayayetkilimakamlarhangileridir? .... 68
50Serbestmuhasebecilertarafndanonaylananmalyeterlikbelgeleri
kabuledilebilirmi? ....................................................................................... 68
51Malyeterlikbelgelerininonaynailikinekilartlarnelerdir? ............ 69
52Malyeterlikbelgelerininonayilemlerindekieksikliklerbilgieksiklii
kapsamndatamamlatlabilirmi? ................................................................. 71
53Malyeterlikbelgelerinindzenlenmetarihindekieksikliklerbilgi
eksikliikapsamndatamamlatlabilirmi?.................................................... 73
54Maltablolarnilgilimevzuatnauygunekildedzenlenip
dzenlenmediikontroledilecekmidir? ...................................................... 74
55Dzeltmebeyannamesiverenvebuerevedeylsonumaltablolar
deiiklieurayanisteklilerinyenidurumauygunmaltablolaruygun
Kabuledilebillirmi? ...................................................................................... 76
56Yabanclkelerdedzenlenenmaltablolar,lkemizdeyaplan
ihalelerdesunulabilirmi? ............................................................................. 76
D.MalYeterlikBelgelerininDeerlendirilmeEsaslar .............................78
57Bilanoveyaedeerbelgelerkapsamndaarananyeterlikkriterleri
nelerdir? ....................................................................................................... 78
58Bilanoveyaedeerbelgelerkapsamndayeterlikkriteriolarakaranan
maloranlarnaslhesaplanr?....................................................................... 78
59Yeterlikkriteriolarakarananmaloranlarnneminedir? .................... 79
60Yeterlikkriteriolarakbelirlenenoranlaryeterlimidir?.......................... 82
61Ksavadelibankaborlarnnkapsamnagirenhesapkalemleri
hangileridir?.................................................................................................. 82
62Yllarayaygninaatmaliyetlerininkapsamnagirenhesapkalemleri
hangileridir?.................................................................................................. 83
6
63Yllarayaygnhakedigelirlerininkapsamnagirenhesapkalemleri
hangileridir? ................................................................................................. 84
64Carioranilezkaynakoranhesaplanrkenyllarayaygninaat
maliyetleriileyllarayaygnhakedigelirlerinindikkatealnmasnnnedeni
nedir? ........................................................................................................... 85
65Yllarayaygninaatmaliyetleriileyllarayaygninaathakedi
gelirlerininbilanoveyaedeerbelgelerkapsamndasunulanbelgelelerde
gsterilmezorunluluuvarmdr? ............................................................... 87
66Bilanoveyaedeerbelgelerkapsamndabirdenokylaaitbelgenin
sunulmasdurumundayeterlikkriterlerinaslhesaplanr?.......................... 88
67Yeterlikkriteriolarakistenenmaloranlarnhesaplanmasnda
yuvarlamayaplabilirmi? ............................................................................. 91
68hacminedir? ....................................................................................... 94
69hacminigsterenbelgelerkapsamndayeterlikkriteri
olarakarananihacminaslhesaplanr?...................................................... 95
70Yllarayaygnhizmetilerindeihacminigsterenbelgelerkapsamnda
yeterlikkriteriolarakarananihacminaslhesaplanr? .............................. 95
71Yllarayaygnhizmetalmihalelerindeihacmineilikinfarkloranlar
belirlenmesininnedeninedir? ..................................................................... 96
72hacmihesaplanrkenyllarayaygninaatveonarmilerindenelde
edilengelirlertoplamciroyadhiledilebilirmi?.......................................... 99
73hacmineilikinbelgetutarlarnaslgncellenir? ............................. 100
74hacmineilikinbelgetutarlargncellenirkenyuvarlamayaplabilir
mi?.............................................................................................................. 101
75hacminigsterenbelgelerkapsamndabirdenokylaaitbelgenin
sunulmasdurumundayeterlikkriterlerinaslhesaplanr?........................ 102
76hacmineilikinolarakyabancparabirimizerindendzenlenen
belgelernasldeerlendirilir?..................................................................... 105
7

EKLER
EKA.OKTANSEMELSORULAR ......................................................... 107

EKB.OKTANSEMELSORULARINYANITLARI .................................... 123
EKC.MALTABLOANALZARACIKURULUMVEKULLANIMKILAVUZU .. 139
EKD.LGLMEVZUAT........................................................................... 161
EKE.BANKAREFERANSMEKTUBU ....................................................... 205
EKF.BLANOBLGLERTABLOSUSTANDARTFORMU ......................... 207
EKG.RETCFYATLARIENDEKSTABLOSU.......................................... 209

SELMKAYNAKA............................................................................. 211
8
Ksaltmalar
a.g.e. adgeeneser
b. bask
bkz. Baknz
Kurul KamuhaleKurulu
Mevzuat KamuhaleMevzuat
s. sayfa
SPK SermayePiyasasKurulu
TRMOB TrkiyeSerbestMuhasebeciMalMavirlerveYeminliMal
MavirlerOdas
9
ekilListesi
ekil1halelerekatlmdayeterlikbelgeleri.......................................................... 18
ekil2Malalmihalelerindeekonomikvemalyeterlikbelgeleri ....................... 23
ekil3Hizmetalmihalelerindeekonomikvemalyeterlikbelgeleri .................. 24
ekil4Danmanlkhizmetalmihalelerindeekonomikvemalyeterlik
belgeleri ..................................................................................................... 25
ekil5Yapmiiihalelerindeekonomikvemalyeterlikbelgeleri ........................ 25
ekil6Ekonomikvemalyeterlikbelgelerinderastlananeksiklikler .................... 30
ekil7Bankalardanteminedilecekbelgeler:bankareferansmektubu ............... 31
ekil8Bilanoveyaedeerbelgeler.................................................................... 43
ekil9hacminigsterenbelgeler ...................................................................... 49
ekil10Birinciveikincisnftacirlerinbilanoveyaedeerbelgeler
kapsamndasunmalargerekenbelgeler ................................................... 55
ekil11Malyeterlikkriterlerininihaleninyapldyldanncekiylda
salanamamasdurumundabelgelerisunulabilecekyllar ........................ 58
ekil12haletarihiylnilkdrtayierisindeolanihalelerdeihalenin
yapldyldanncekiylaaitbilanoveyaedeerbelgelerile
gelirtablolarnnsunulmamasveistenenyeterlikkriterlerinin
ikincekiylaaitbelgelerlesalanamamasdurumundabelgeleri
sunulabilecekyllar..................................................................................... 63
ekil13Malyeterlikbelgelerinionaylamayayetkilimakamlar ............................. 69
ekil14Malyeterlikbelgelerininonayekli .......................................................... 71
ekil15Bilanoveyaedeerbelgelerkapsamndayeterlikkriteriolarak
arananmaloranlar.................................................................................... 79
ekil16Ksavadelibankaborlar .......................................................................... 83
ekil17Yllarayaygninaatveonarmmaliyetleri ................................................ 84
ekil18Yllarayaygninaatveonarmhakedibedelleri ...................................... 85
ekil19Gelirtablosununkamuihalemevzuatbakmndannemarz
edenksmlar............................................................................................. 94
10
SUNU
01.01.2003tarihindenitibarenyrrlegiren4734saylKamuhale
Kanunu ile 4735 sayl Kamu hale Szlemeleri Kanunu, kamu almlar
alannda radikal deiiklikler ieren ve ihale mevzuat asndan yenilikler
getirentemelkanunlarniteliindedir.

4734 sayl Kanunda yer alan dzenlemelerle; ihalelerde saydamln,
rekabetin, eit muamelenin, gvenirliin, gizliliin, kamuoyu denetiminin,
ihtiyalarn uygun artlarla ve zamannda karlanmasnn ve kaynaklarn
verimli kullanlmasnn en geni ekilde salanmas, kamu kurum ve
kurulularnn kullanmlarnda bulunan her trl kaynaktan yapacaklar
ihalelerde tek bir yasal dzenlemeye tbi olmalar, tahmini bedel baz
alnarakindirimyaplmak suretiyleihaleyeklmas yerine,ilerinistekliler
tarafndan piyasa rayilerine uygun fiyatlara gre tespit ve teklif edilen
gerekibedellerzerindenihaleedilmesiamalanmtr.

4734 sayl Kanun ncesinde mevzuatmza yneltilen eletirilerin
banda gelen ihalelere katlmda yeterlik kriterlerinin Kanunda
dzenlenmemi olmas, yeni Kanunda bu kriterlere ayrntl olarak yer
verilmek suretiyle giderilmi, takiben Kamu hale Kurumu tarafndan
karlan ikincil mevzuatla konuyla ilgili ok daha ayrntl dzenlemeler
yaplmtr.

Kamu hale Kanunumuzun ikinci blm genel olarak ihaleye katlm
kurallarn dzenlemekte, 10.maddesi ise ihaleye katlmda yeterlik
kriterlerine ilikin hkmler iermektedir. Madde, yeterlik kurallarn
ekonomik ve mali ile mesleki ve teknik yeterlikler asndan ayr ayr
dzenlemi, ihaleye katlmak iin isteklilerin sahip olmalar gereken
yeterlikler ve bunlarn kant olarak kabul edilebilecek belgeler iin
dzenlemeler yaplmtr. halelerde bu maddede saylan bilgi ve belgeler
dndaherhangibirbelgeistenmesimmknbulunmamaktadr.
11
Kamu hale Uzman Sayn M.Serhat ahiner tarafndan hazrlanan bu
yaynmzdamal,hizmetveyapmilerindekamuihalelerinekatlacakolan
istekliler asndan byk nem tayan ekonomik ve mali yeterliklerinin
belirlenmesine esas alnan kriterler, bu kriterleri karlayacak belge ve
dokmanlarnierikleriiledikkatedilecekhususlarmevzuat,uygulamalarve
KamuhaleKurulukararlarerevesindeayrntlolarakincelenmitir.

Trk zel sektr asndan nem tayan kamu ihalelerine katlmda
ekonomik ve mali yeterlikler konusunda nemli bir rehber nitelii
tayacana inandmz yaynmz, uygulayclara yol gstermesi dilei ile
sunuyoruz.
Sayglarmzla,
TrkiyeverenSendikalarKonfederasyonu
12
NSZ
KamuhaleSistemininnemlibileenlerindenbiri,kamuihalelerinde
katlanisteklilerinyeterliklerinintespitineynelikolarakistenenbelgelerile
bunlarzerindengerekletirilenyeterlikdeerlendirmesreleridir.
Kamu ihalelerinde aranan yeterlik belgeleri iki ana grupta ele
alnmaktadr: Ekonomik ve mal yeterlik belgeleri ile mesleki ve teknik
yeterlik belgeleri. Bu almann konusunu, kamu ihale mevzuatnn,
ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin dzenlenmesine, istenmesine,
sunulmasna ve deerlendirilmesine ynelik olarak ngrd esas ve
usulleroluturmaktadr.
Kamu hale Kurulu kararlarna yansyan bir ok uyumazlk konusu
incelendiinde, bunlarn ounlukla yeterlik belgelerine ve bu belgelerin
deerlendirilmesineilikinolduugrlmektedir.Kamuihalelelerinekatlan
firmalarla idareler arasnda bu ekilde yaanan uyumazlklarn nemli bir
ksmn da, ekonomik ve mal yeterlik belgelerine ilikin olanlar tekil
etmektedir.
alma hazrlanrken, ekonomik ve mal yeterlik belgeleri ile ilgili
uyumazlklarnyansdyzlerceKamuhaleKurulukarartaranm,emsal
ve rnek niteliindeki yetmi kadar karara, gerek metin ierisinde gerekse
dipnotlardayerverilmitir.
almada soru cevap format benimsenmi, almann, zellikle
kamu ihalelerine katlan firmalar bakmndan bir uygulama rehberi nitelii
tamasamalanmtr.Bununlabirlikte,bualmann,firmalarnyansra,
idareler, kamu denetim elemanlar, serbest muhasebeci mal mavirler,
yeminli mal mavirler ve akademisyenler bakmndan da faydal olaca
temenniedilmektedir.
alma ana blmden olumaktadr: Ekonomik ve Mal yeterlik,
Bankalardan Temin Edilecek Belgeler ve Mal Yeterlik Belgeleri. Ayrca,
almaekindekonuylailgilieitlieklereyerverilmi,buekilde,konunun
bellibirbtnlkierisindedahaiyikavranabilmesihedeflenmitir.
alma ekinde, ekonomik ve mal yeterlikle ilgili oktan semeli
sorulara ve bunlarn ayrntl zmlerine de yer verilmitir. Bu ekilde,
ekonomik ve mal yeterlikle ilgili zel baz durumlara dikkat ekilmek
istenmi,ayrcaelealnankonularndahaiyipekitirilmesiamalanmtr.
alma ile birlikte, Mal Tablo Analiz Arac isimli bir yazlm da
13
verilmektedir.Buyazlmla,kamuihalelerindesunulanmaltablolarailikin
yeterlik kriterlerinin kolaylkla ve en az hata payyla hesaplanabilmesi
amalanmtr.Yinealmaekinde,szkonusuyazlmailikinkurulumve
kullanmklavuzudayeralmaktadr.
almada yer verilen yorum ve grler, yazarn kendisine ait olup,
Kamu hale Kurumunun resmi grn yanstmaz. nemle belirtmek
gerekir ki, ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin kamu ihale mevzuatnn
ngrd esas ve usuller dhilinde dzenlenmesinden, istenmesinden,
sunulmasndan ve deerlendirilmesinden, nihai olarak, idareler ile aday ve
isteklilerinkendilerisorumludur.
alma ile ilgili her trl gr, neri ve eletirilerin
ekonomikvemaliyeterlik@hotmail.com adresine iletilmesi; almann
bundan sonraki basklarnda yaplacak iyiletirmelere k tutmas
bakmndanbyknemarzetmekteolup,kranlakarlanacaktr.
Son olarak, bu almann hazrlanmas esnasnda gsterdii sabr ve
fedakrlktandolayeimFulyayateekkrederim.
Temmuz2012,Ankara
M.SerhatAHNER,CPA

14
ZeynepSudeme...
ElifEceme...
15
Ekonomik ve Mal Yeterlik
BLM I
EKONOM7K ve MAL YETERL7K
1- Kamu ihalelerinde belli yeterlik kriterleri aranmasnn nemi nedir?
Btn dnyada olduu gibi, Trkiyede de kamu almlar, kamu
harcamalarnn nemli bir ksmn oluturmaktadr; zira devlet, ihtiya
duyduu mal ve hizmetleri kamu alm sreleri ile temin etmektedir. Kamu
almlarnn byk ksm ise, kamu ihaleleri eklinde gerekletirilmektedir.
Kamu almlar, kamu kaynaklar kullanlarak finanse edilmektedir.
Dolaysyla, harcama yaparken kamu kayna kullanan ve bu nedenle kamu
yarar saiki ile hareket etmesi gereken kamu kurum ve kurulularnn
yaptklar harcamalara ve bu balamda kamu almlarna ilikin esas ve
usuller, ekonominin zel kesimine hkim olan ilkelerden farkl bir ekilde
belirlenmelidir.1
7te, kamu almlarna ilikin srelerde belli yeterlik kriterleri
ngrlerek, hem kamusal ihtiyalarn uygun artlarda ve zamannda
karlanmas, hem de kamu kaynaklarnn etkin ve verimli bir ekilde
kullanlmas amalanmtr.2
2- Ekonomik ve mal yeterlik belgeleri hangileridir?
4734 sayl Kamu 7hale Kanununun 7haleye Katlmda Yeterlik
Kurallar balkl 10 uncu maddesinde, ekonomik ve mal yeterlikleri ile
mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilikin olarak ihaleye
katlacak isteklilerden3 istenebilecek belgeler saylmtr.
Grld zere, yeterlik belgeleri iki ana grupta ele alnmaktadr:
ekonomik ve mal yeterlie ilikin belgeler ve mesleki ve teknik yeterlie
1
Melih Serhat bahiner, Kamu 7hale Mevzuatnda Teminat Kavram, (Uzmanlk Tezi, Kamu
7hale Kurumu, 2006), s.5.
2
Kamu ihalelerine ilikin temel ilkeler, Kamu 7hale Kanununun 5 inci maddesinde saylmtr.
Bunlarn arasnda ihtiyalarn uygun artlarla ve zamannda karlanmas ve kaynaklarn
verimli kullanlmas ilkeleri de yer almaktadr.
3
Kanunun 4 nc maddesinde; aday, n yeterlik iin bavuran gerek veya tzel kiileri
veya bunlarn oluturduklar ortak giriimler; istekli ise, mal veya hizmet almlar ile
yapm ilerinin ihalesine teklif veren tedariki, hizmet sunucusu veya yapm mteahhidi
eklinde tanmlanmtr. Dier taraftan, Kamu 7hale Kanununun 10 uncu maddesinde istekli
kavram, aday kavramn da kapsayacak ekilde kullanlmtr. Aday kavramnn aka
kullanld yerler dnda, bu almada da ayn usul benimsenmi; istekli kavram, her iki
kavram da nitelendirecek ekilde kullanlmtr.
17
ilikin belgeler. almann konusunu ekonomik ve mal yeterlik belgeleri

tekil ettiinden, mesleki ve teknik yeterlik belgeleri bu almann kapsam
dnda kalmaktadr.
Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin hangileri olduu aadaki
tabloda gsterilmitir:4
7halelere Katlmda Yeterlik Belgeleri
Ekonomik ve mal yeterlik belgeleri Mesleki ve teknik yeterlik belgeleri

- Bankalardan temin edilecek isteklinin
mal durumu ile ilgili belgeler
- 7steklinin, ilgili mevzuat uyarnca yaymlanmas
zorunlu olan bilanosu veya bilanosunun gerekli
blmleri, yoksa bunlara edeer belgeleri
- 7steklinin i hacmini gsteren toplam cirosu veya
ihale konusu i ile ilgili taahhd altndaki ve
bitirdii i miktarn gsteren belgeler
bekil 1: 7halelere katlmda yeterlik belgeleri
4
Grld zere, kamu ihale mevzuatnda her belge birlikte ekonomik ve mal yeterlie
ilikin belgeler olarak adlandrlmaktadr. Bununla birlikte, bilano veya edeer belgeler
ile i hacmini gsteren belgelerin ok sayda ortak yn bulunduundan, baz gereksiz
tekrarlardan kanmak amacyla, almada bu iki grup belge bir arada mal yeterlik
belgeleri olarak adlandrlm; bu iki belge grubuna ilikin ortak hususlar, mmkn
olduunca ayn balklar altnda ele alnmaya allmtr.
Dier taraftan, kamu ihale mevzuatnda gayet isabetli ekilde bir arada ekonomik ve
mal yeterlie ilikin belgeler olarak adlandrlan bu grup belgenin, hem ekonomik hem
de mal yeterliin tespitine ilikin ynleri bulunmaktadr. Daha doru bir ifadeyle, ekonomik
olan ile mal olann net bir ekilde ayrtrlabilmesi her zaman mmkn olamamaktadr;
byle bir ayrtrmann anlaml olmayaca da aktr. almada, bilano veya edeer
belgeler ile i hacmini gsteren belgelerin yer yer bir arada mal yeterlik belgeleri olarak ele
alnmasnn nedeni, almann sistematiinin bozulmamasna ve gereksiz tekrarlara
girilmemesine ynelik kaygdr.
Benzer kayglarla, bilano veya edeer belgeler ile i hacmini gsteren belgeler kapsamnda
aranan yeterlik kriterlerinin tm bir arada mal yeterlik kriterleri; bilano veya edeer
belgeler kapsamnda istenen belgelerden bilano ve bilanonun gerekli blmleri ile i
hacmini gsteren belgelerden gelir tablosu bir arada mal tablolar olarak
adlandrlabilecektir.
18
3- Kamu 7hale Kanununun 10uncu maddesinde saylan yeterlik

belgelerinin hepsi her ihalede istenebilir mi?
Kamu 7hale Kanununun 10 uncu maddesinde saylan yeterlik
belgelerinin hepsi her ihalede istenemez. Hangi ihalede hangi yeterlik
belgelerinin istenmesinin zorunlu olduu ve hangilerinin istenmemesi
gerektii uygulama ynetmeliklerinin5 7stenecek belgeler balkl
maddelerinde6 aklanmtr.
Buna gre, ihalelerde istenmesi zorunlu olan ve istenmemesi gereken
yeterlik belgeleri; ihale trne7 gre farkllk arz edebildii gibi, ihalenin
yaklak maliyetinin Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen eik deerlerin8
zerinde olup olmamasna, ihale usulne9 ve ihalenin niteliine gre de
farkllaabilmektedir.
Uygulama ynetmeliklerinin anlan maddelerinde, istenmesi zorunlu
olan ve istenmemesi gereken yeterlik belgeleri aka belirtildikten sonra,
Kanunun 10 uncu maddesinde saylan dier yeterlik belgelerinin istenip
istenmemesi hususunda idarelere takdir hakk tannd belirtilmitir. Bu
balamda, rnein, i hacmine ilikin belgelerin istenmesinin zorunlu
olmad (ayn zamanda istenmesinin de yasaklanmad) bir ihalede idare,
isteklilerden bu belgelerini sunmalarn da isteyebilir.
5
7hale trlerine gre drt ayr uygulama ynetmelii hazrlanarak yrrle konmutur: Mal
Alm 7haleleri Uygulama Ynetmelii, Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmelii,
Danmanlk Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmelii ve Yapm 7leri 7haleleri
Uygulama Ynetmelii.
6
7stenecek Belgeler balkl maddeler; Mal Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 27,
Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 29, Danmanlk Hizmet Alm 7haleleri
Uygulama Ynetmeliinin 29 ve Yapm 7leri 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 30 uncu
maddeleridir.
7
7hale trleri; mal alm ihaleleri, hizmet alm ihaleleri, danmanlk hizmet alm
ihaleleri ve yapm ii ihaleleridir.
8
7hale trlerine gre eik deerler, Kamu 7hale Kanununun 8 inci maddesinde belirtilmitir.
Kanunun 67 nci maddesinde, eik deerlerin bir nceki yln Toptan Eya Fiyat Endeksi
[retici Fiyat Endeksi - FE] esas alnarak Kamu 7hale Kurumu tarafndan her yl
gncellenecei ve her yl 1 bubat tarihinden geerli olmak zere ayn tarihe kadar Resm
Gazetede iln edilecei hkm altna alnmtr.
9
7hale usulleri; ak ihale usul, belli istekliler arasnda ihale usul ve pazarlk usuldr.
Kamu 7hale Kanununun 22 nci maddesinde dzenlenen dorudan temin, bir ihale usul
olarak kabul edilmemektedir.
19
Dier taraftan, istenmemesi gerekirken istenen yeterlik belgeleri,

katlm daraltc ve dolaysyla rekabeti engelleyici nitelikte grlmekte ve
ihalenin iptalini gerektirmektedir.10 7stenmesi gerekirken istenmeyen
yeterlik belgelerinin ihalenin iptalini gerektirip gerektirmedii ise,
gerektiinde, her somut ihale bakmndan ayrca deerlendirilmelidir.
4- Kamu 7hale Kanununun 10 uncu maddesinde saylanlar dnda yeterlik
belgesi istenmesi mmkn mdr?
Kamu 7hale Kanununun 10 uncu maddesinde saylanlar dnda
bakaca bir yeterlik belgesi istenmesi mmkn deildir. 7halelerde
istenebilecek yeterlik belgeleri, Kanunun 10 uncu maddesinde snrl bir
ekilde saylmtr. Ayn maddenin belirtilen belgelerden hangilerinin
yeterlik deerlendirmesinde kullanlacann ihale dokmannda ve ihale
ilnnda belirtilmesi gerektiine ilikin fkrasndan da, yeterlik belgelerinin
bu maddede saylanlar arasndan seilmesi gerektii anlalmaktadr.
Uygulama ynetmeliklerinin 7stenecek belgeler balkl
maddelerinde de bu zorunluluk teyit edilmekte, idarelerce takdir hakk
kullanlarak istenecek yeterlik belgelerinin Kanunun 10 uncu maddesinde
belirtilenler arasndan seilecei ifade edilmektedir.
Bu itibarla, ister zorunlu olarak isterse takdir hakk kullanlarak
istenecek olsun, yeterlik deerlendirmesinde kullanlmak zere idarelerce
istenecek btn belgelerin, Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen
belgeler arasndan seilmesi gerekmektedir.
5- Uygulama ynetmeliklerinin yeterlik belgelerine ilikin dzenlemeleri
arasnda farkllklar var mdr?
Yeterlik belgelerinin dzenlenme, kabul ve deerlendirme esaslar;
her bir uygulama ynetmeliinde mstakil maddeler halinde ayr ayr
dzenlenmitir. Uygulama ynetmelikleri her bir ihale tr baznda ayr ayr
hazrlandndan, ynetmeliklerde ayn yeterlik belgesine ilikin farkl
dzenlemeler de yer alabilmektedir.
Dier taraftan, her bir ihale kendi trne ilikin uygulama
ynetmeliinde yer alan esas ve usuller erevesinde gerekletirilmek
zorundadr. Bu nedenle, belli bir ihalede istenen yeterlik belgelerinin, o
10
Bu yndeki rnek Kurul Karar iin bkz.: 2010/UH.I-870 sayl Kurul Karar.
20
ihale trne ilikin uygulama ynetmeliinde belirtilen esas ve usuller

dhilinde istenmesi, sunulmas ve deerlendirilmesi gerekmektedir.
rnein, btn uygulama ynetmeliklerinde Bilano veya edeer
belgeler balkl maddelere yer verilmi olmakla birlikte, Hizmet Alm
7haleleri Uygulama Ynetmeliinde bilano veya edeer belgeler
kapsamnda serbest meslek kazan defteri zeti sunulabilmesine imkn
tannm, Yapm 7leri 7haleleri Uygulama Ynetmeliinde ise bu ynde bir
dzenlenmeye yer verilmemitir. Bu nedenle, isteklilerden bilano veya
edeer belgelerini sunmalarnn istendii bir yapm ii ihalesinde, Hizmet
Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin cevaz verdiinden bahisle, bilano
veya edeer belgeler kapsamnda serbest meslek kazan defteri zeti
sunulabilmesi mmkn deildir.
6- Yeterlik belgelerinin takdir hakk kullanlarak istenmesinde dikkat
edilmesi gereken hususlar nelerdir?
Uygulama ynetmeliklerinin 7stenecek belgeler balkl
maddelerinde, istenmesinin zorunlu olduu belirtilenler dnda, ihale
konusu iin niteliine uygun olarak ve ilgili ynetmelikte dzenlenen
esaslar erevesinde, yeterlik deerlendirmesinde kullanlmak zere Kamu
7hale Kanununun 10 uncu maddesinde yer alan yeterlik belgelerinden
hangilerinin istenebilecei hususunda idarelere takdir hakk tannd
belirtilmitir.
Bir nceki soruya ilikin aklamada da belirtildii zere, her bir

ihalede istenen yeterlik belgeleri, o ihale trne ilikin uygulama
ynetmeliinin o yeterlik belgesine ilikin dzenlemeleri erevesinde
istenmeli, sunulmal ve deerlendirilmelidir. 7darelerce takdir hakk
kullanlarak istenecek yeterlik belgelerinin ilgili ynetmelikte dzenlenen
esaslar erevesinde istenmesi gerektii eklindeki dzenleme, takdiren
istenecek yeterlik belgeleri bakmndan da ayn hususu tekrar etmektedir.
Bu itibarla, ister zorunlu olarak, isterse takdir hakk kullanlarak

istenmi olsun, ihale dokmannda bir defa bir yeterlik belgesi istendiinde,
sz konusu belgenin dzenlenme, kabul ve deerlendirilmesine ilikin
hususlarn, ilgili ynetmelikte dzenlenen esaslar erevesinde
gerekletirilmesi gerekmektedir.
21
Takdir hakk kullanlarak istenen yeterlik belgeleri bakmndan nem

arz eden bir dier husus, bunlarn, ihale konusu iin niteliine uygun
olarak istenmesi gerekliliidir. Bu dzenlemenin, uygulama
ynetmeliklerinin Yeterliin belirlenmesinde uyulacak ilkeler balkl
maddelerinde11 yer alan ve yeterlik kriterleri ile yeterlik belgelerinin
rekabeti engelleyecek ekilde belirlenemeyeceini hkm altna alan
dzenleme12 ile bir arada deerlendirilmesi gerekmektedir.
Herhangi bir ihalede takdir hakk kullanlarak istenen bir yeterlik
belgesinin ihale konusu iin niteliine uygun olup olmad ve rekabeti
engelleyici nitelikte bulunup bulunmad, gerektiinde, her somut ihale
bakmndan ayrca deerlendirilmelidir.
7- Yeterlik belgeleri ile yeterlik kriterlerine ihale ilnnda ve ihale
dokmannda yer verilmeli midir?
Kamu 7hale Kanununun 10uncu maddesinde, bu maddede saylan
belgelerden hangilerinin yeterlik deerlendirmesinde kullanlacann ihale
ilnnda, ihale dokmannda ve davet belgelerinde belirtilmesinin zorunlu
olduu hkm altna alnmtr.
Kanunun 24 ve 25inci maddelerine gre, yeterlik
deerlendirmesinde uygulanacak kriterlerin ihale ilnnda, n yeterlik
deerlendirmesinde uygulanacak kriterlerin ise n yeterlik ilnnda
gsterilmesi zorunludur.
Kanunun 27nci maddesinde de; idari artnamelerde, isteklilerde
aranan artlara, belgelere ve yeterlik kriterlerine; n yeterlik dokmannda
ise, adaylarda aranan artlara, belgelere ve yeterlik kriterlerine yer
verilecei hkm altna alnmtr.
11
Yeterliin Belirlenmesinde Uyulacak 7lkeler balkl maddeler; Mal Alm 7haleleri
Uygulama Ynetmeliinin 26, Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 28,
Danmanlk Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 28 ve Yapm 7leri 7haleleri
Uygulama Ynetmeliinin 29 uncu maddeleridir.
12
7stenmesi zorunlu olan ve istenmemesi gerektii belirtilen yeterlik belgeleri uygulama
ynetmeliklerinin 7stenecek Belgeler balkl maddelerinde aka sayldndan, bu
dzenlemenin idarelerce takdir hakk kullanlarak istenecek yeterlik belgeleri bakmndan
geerli olduu aktr.
22
Uygulama ynetmeliklerinin Yeterliin belirlenmesinde uyulacak

ilkeler balkl maddelerinde de, yeterlik deerlendirmesi iin istenecek
belgelerin ve yeterlik deerlendirmesinde aranacak kriterlerin, ihale veya n
yeterlik iln ile idari artnamede veya n yeterlik artnamesinde ya da
davet yazsnda belirtilmesinin zorunlu olduu ifade edilmitir.
Ayrca, Kanunun 24 nc maddesinde, ihale dokmannda
belirtilmeyen hususlara ilnlarda yer verilemeyecei hkm altna
alnmtr. 7stikrar kazanm Kurul kararlarna gre de, ihale dokmannda
yer verilmeyen yeterlik kriterlerine ihale ilannda yer verilmesi, katlm
daraltc, dolaysyla rekabeti engelleyici nitelikte olup, ihalenin iptalini
gerektirmektedir.
8- Ekonomik ve mal yeterlik belgeleri hangi mal alm ihalelerinde
istenmelidir?
Mal Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 7stenecek belgeler
balkl 27 nci maddesine gre, belli istekliler arasnda ihale usul ile yaplan
ihaleler hari, yaklak maliyeti eik deerin altnda olan ihalelerde
ekonomik ve mal yeterlie ilikin belgeler istenemez. Dier mal alm
ihalelerinde ekonomik ve mal yeterlie ilikin belgelerin istenip
istenmemesi hususunda ise idarelere takdir hakk tannmtr.
Ak ihale usul

Belli istekliler ars. ih. usul
Pazarlk usul
Yaklak Maliyet
7stenebilir
Eik Deer 7stenebilir
7stenemez
bekil 2: Mal alm ihalelerinde ekonomik ve mal yeterlik belgeleri
9- Ekonomik ve mal yeterlik belgeleri hangi hizmet alm ihalelerinde

istenmelidir?
Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 7stenecek belgeler
balkl 29 uncu maddesine gre, yaklak maliyeti eik deere eit ya da eik
deeri aan ilerin ihalelerinde ekonomik ve mal yeterlie ilikin belgelerin
23
istenmesi zorunludur. Dier taraftan, yaklak maliyetine baklmakszn,

tamal ilkretim kapsamnda yaplan renci tama ileri ve sigortaclk
hizmet almlar ile yaklak maliyeti Kamu 7hale Kanununun 13 nc
maddesinin (b) bendinin (2) numaral alt bendinde hizmet almlar iin
ngrlen st limit tutarnn altnda kalan ihalelerde ekonomik ve mal
yeterlie ilikin belgeler istenemez. Yaklak maliyeti eik deere eit veya
eik deeri aan muhasebe, mesleki eitim, fotoraf, film, fikr ve gzel
sanatlar gibi hizmetlere ilikin ihalelerde ise ekonomik ve mal yeterlik
belgeleri, idare tarafndan gerekli grlmesi halinde istenebilir. Dier hizmet
alm ihalelerinde ekonomik ve mal yeterlie ilikin belgelerin istenip
Sadaki Muhasebe, mesleki Tamal 7..

stunlarda eitim, fotoraf, kapsamnda yaplan
belirtilenler hari, film, fikr ve gzel renci tama ii
dier tm hizmet sanatlar gibi ihaleleri
alm ihaleleri hizmetlere ilikin ---------------
ihaleler Sigortaclk hizmet
alm ihaleleri
7stenmelidir
Yaklak Maliyet
Eik Deer 7stenebilir

7stenebilir 7stenemez
m.13/b/2
hizmet
st limit 7stenemez 7stenemez
bekil 3: Hizmet alm ihalelerinde ekonomik ve mal yeterlik belgeleri
10- Ekonomik ve mal yeterlik belgeleri hangi danmanlk hizmet alm

ihalelerinde istenmelidir?
Danmanlk Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin
7stenecek belgeler balkl 29 uncu maddesine gre, yaklak maliyetine
baklmakszn, tm ihalelerde i hacmine ilikin belgelerin istenmesi
zorunludur. Yaklak maliyeti eik deere eit ya da eik deeri aan ilerin
ihalelerinde, i hacmine ilikin belgelerin yan sra, bankalardan temin
edilecek belgeler ile bilano veya edeer belgelerin veya serbest meslek
kazan defteri zetinin istenmesi de zorunludur. Dier danmanlk hizmet
24
alm ihalelerinde ekonomik ve mal yeterlie ilikin belgelerin istenip

- Hepsi istenmelidir.
Yaklak Maliyet
Eik Deer
- 7 hacmini gsteren belgeler istenmelidir.
- Bankalardan temin edilecek belgeler istenebilir.
- Bilano veya edeer belgeler istenebilir.
bekil 4: Danmanlk hizmet alm ihalelerinde ekonomik ve mal yeterlik belgeleri
11- Ekonomik ve mal yeterlik belgeleri hangi yapm ii ihalelerinde

istenmelidir?
Yapm 7i 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 7stenecek belgeler
balkl 30 uncu maddesine gre, ekonomik ve mal yeterlie ilikin belgeler,
yaklak maliyetin onda birine kadar olan ihalelerde istenemez; onda
birinden eik deerin yarsna kadar olan ihalelerde istenmesi idarelerin
takdirine braklmtr; yarsna eit ve bu deerin zerinde olan ihaleler ile
belli istekliler arasnda ihale usulne gre yaplan ihalelerde istenmesi
zorunludur.
Ak ihale usul

Belli istekliler ars. ih. usul
Pazarlk usul
7stenmelidir
Yaklak Maliyet
Eik Deerin
1/2si 7stenebilir 7stenmelidir
Eik Deerin
1/10u
7stenemez
bekil 5: Yapm ii ihalelerinde ekonomik ve mal yeterlik belgeleri
12- Belli istekliler arasnda ihale usulne ve Kamu 7hale Kanununun 21 inci
maddesinin birinci fkrasnn (a), (d) ve (e) bentlerine gre yaplan
ihalelerde ekonomik ve mal yeterlik kriterleri nasl belirlenir?
Belli istekliler arasnda ihale usulne ve Kamu 7hale Kanununun
pazarlk usuln dzenleyen 21 inci maddesinin birinci fkrasnn (a), (d) ve
25
(e) bentlerine gre yaplan ihaleler; iki aamada gerekletirilen, ilk aamay
oluturan yeterlik deerlendirmesi neticesinde yeterlikleri tespit edilerek
teklif vermeye davet edilen isteklilerden ikinci aamada fiyat teklifleri alnan
ihale usulleridir. Bu nedenle, dier ihale usullerinin aksine, bu ihalelerde
yeterlik kriterlerinin isteklilerce teklif edilen fiyatlarn belli bir oran eklinde
belirlenebilmesi mmkn deildir.
Bu itibarla, uygulama ynetmeliklerinin Yeterliin belirlenmesinde
uyulacak ilkeler balkl maddelerinde, bu ihalelerde bankalardan temin
edilecek belgeler ile i hacmini gsteren belgelerde aranacak yeterlik
kriterlerinin parasal tutar olarak belirlenecei ifade edilmitir. Bu
belirleme, ihalenin yaklak maliyeti esas alnarak idarelerce
gerekletirilmektedir.13
13- Ksmi teklif verilebilen ihalelerde ekonomik ve mal yeterlik kriterleri
nasl belirlenir?
ilkeler balkl maddeleri ile Kamu 7hale Genel Tebliinin 7.3 nc
maddesinde, ksmi teklife ak olup da belli istekliler arasnda ihale usulne
ve Kamu 7hale Kanununun pazarlk usuln dzenleyen 21 inci maddesinin
birinci fkrasnn (a), (d) ve (e) bentlerine gre yaplan ihalelerde,
bankalardan temin edilecek belgeler ile i hacmini gsteren belgelere ilikin
her bir yeterlik kriterinin mevzuatta ngrlen asgari ve azami oranlar
dikkate alnmak suretiyle tek bir oran olarak belirlenmesi ve bu oran
erevesinde her bir ksm iin hesaplanan parasal tutarlarn yine her bir
ksm iin ayr ayr gsterilmesi, isteklilerin yeterlik deerlendirmesinin de,
bavuruda bulunulan ya da teklif verilen her bir ksm iin ayr ayr yaplmas
gerektii belirtilmitir.
Kamu 7hale Genel Tebliinin 7.4 nc maddesinde ise, ksmi teklife
ak olup da ak ihale usulne ve Kamu 7hale Kanununun pazarlk usuln
dzenleyen 21 inci maddesinin birinci fkrasnn (b), (c) ve (f) bentlerine gre
yaplan ihalelerde, bankalardan temin edilecek belgeler ile i hacmini
13
Bankalardan temin edilecek belgeler ile i hacmini gsteren belgeler bakmndan bu
belirlemenin nasl gerekletirileceine ilikin esaslar, uygulama ynetmeliklerinin bu
belgelere ilikin maddelerinde aklanmtr. Dier taraftan, bilano veya edeer belgelere
ilikin yeterlik kriterleri belli mal oranlar eklinde belirlendiinden, ihalenin hangi usule gre
gerekletirildii, bu belgeler bakmndan herhangi bir nem arz etmemektedir.
26
gsteren belgelere ilikin her bir yeterlik kriterinin, mevzuatta ngrlen

asgari ve azami oranlar dikkate alnmak suretiyle tek bir oran olarak
belirlenmesi gerektii, ancak belirlenen orann her bir ksm iin ayr ayr
gsterilmesi zorunluluu bulunmad belirtilmitir. Bu ihale usulleri ile
gerekletirilen ihalelerde, bankalardan temin edilecek belgeler ile i
hacmini gsteren belgelerde aranacak yeterlik kriterleri, zaten, istekliler
tarafndan verilen fiyat tekliflerinin belli bir oran eklinde belirlendiinden,
bu ekilde bir gsterime gerek de bulunmamaktadr.
Dier taraftan, hangi ihale usulne gre gerekletirildiine ve ksmi
teklife ak olup olmadna baklmakszn, istenmesi zorunlu olan ve
istenmemesi gereken yeterlik belgelerinin ihale konusu iin tamam dikkate
alnarak hesaplanan yaklak maliyete gre belirlenmesi gerekmektedir.
14- Ekonomik ve mal yeterlik belgelerindeki eksiklikler bilgi eksiklii
kapsamnda tamamlatlabilir mi?
Kamu 7hale Kanununun 37 nci maddesi ile uygulama
ynetmeliklerinin Bavurularn ve tekliflerin alnmas, almas ve
belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatlmas balkl maddelerinde,
bavuru veya teklif zarf iinde sunulmas istenen belgeler ile bu belgelere
ilgili mevzuat gereince eklenmesi zorunlu olan belgelerden herhangi birinin
aday veya isteklilerce sunulmamas halinde, bu eksik belgelerin idarelerce
tamamlatlamayaca; ancak, geici teminat ve teklif mektuplarnn Kanunen
tamas zorunlu hususlar hari olmak zere, sunulan belgelerde ihale
sonucu asndan teklifin esasn deitirecek nitelikte olmayan bilgi
eksikliklerinin idarelerce tamamlatlaca hkm altna alnmtr.
Kamu 7hale Genel Tebliinin 16.6 nc maddesinde de, Kanun ile
uygulama ynetmeliklerinin anlan maddelerinde belirtilen dzenlemelere
ek olarak, aday ve isteklilerce sunulan ve baka kurum, kurulu ve kiilerce
dzenlenen belgelerde14, bunlarn tamalar zorunlu asli unsurlar dnda,
belgelerin ieriine ilikin tereddt yaratacak nitelikte olan ve bunlar
dzenleyen kurum, kurulu veya kiilerden kaynaklanan bilgi eksikliklerinin
14
Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin hemen hepsi baka kurum, kurulu ve kiilerce
dzenlenen belgelerdir. (Bunun tek istisnas, i hacmini gsteren belgeler kapsamnda
sunulan fatura asllar ile fatura rnekleridir.) Bu nedenle, kanaatimizce, bunlarda rastlanan
tm eksikliklerin bu belgeleri dzenleyen kurum, kurulu ve kiilerden kaynaklandnn
kabul gerekmektedir.
27
idarelerce tamamlatlmas gerektii eklinde bir dzenlemeye yer

verilmitir.
Kamu 7hale Genel Tebliinin sz konusu dzenlemesi, baka kurum,
kurulu ve kiilerce dzenlenen belgelerde yer alan bilgi eksikliklerinin hangi
durumlarda ihale sonucu asndan teklifin esasn deitirir nitelikte
olduunu aklar niteliktedir. Buna gre, baka kurum, kurulu ve kiilerce
dzenlenen belgelerde, bunlarn tamalar zorunlu asli unsurlar dnda,
belgelerin ieriine ilikin tereddt yaratacak nitelikte olan ve bunlar
dzenleyen kurum, kurulu veya kiilerden kaynaklanan bilgi eksiklikleri,
ihale sonucu asndan teklifin esasn deitirecek nitelikte
grlmemektedir.
Kamu 7hale Genel Tebliinin ayn dzenlemesi, mefhum-u
muhalifinden, belgeyi dzenleyen kurum, kurulu veya kiilerden
kaynaklanan ve belgelerin ieriine ilikin tereddt yaratacak nitelikte
olmayan bilgi eksikliklerinin tamamlatlmasna gerek bulunmadna da
iaret etmektedir. Baka kurum, kurulu ve kiilerce dzenlenen belgelerde
yer alan bilgi eksikliklerine ilikin ihtilaflarn yansd ok sayda Kurul
kararnda da, bu belgelerin ieriine ilikin tereddt yaratacak nitelikte
grlmeyen bilgi eksikliklerinin tamamlatlmasna ya gerek grlmemi ya
da bunlarn tamamlatlmas gerektii ynnde herhangi bir deerlendirme
yaplmamtr.
Kamu ihale mevzuatnn yeterlik belgelerinde rastlanan bilgi
eksikliklerine ilikin dzenlemeleri erevesinde, ekonomik ve mal yeterlik
belgelerinin teklif zarf ierisinde hi sunulmamas durumunda, bunlarn
bilgi eksiklii kapsamnda sonradan tamamlatlmalarnn mmkn olmad
hususunda herhangi bir tereddt bulunmamaktadr.
Dier taraftan, idarelerce istenen ekonomik ve mal yeterlik
belgelerinin teklif zarf iinde sunulmas, ancak bu belgelerde bilgi eksiklii
bulunmas durumunda, sz konusu bilgi eksikliklerinin belgelerin ieriine
ilikin tereddt yaratacak nitelikte olup olmadnn ayrca deerlendirilmesi
gerekmektedir. Belgelerin ieriine ilikin tereddt yaratacak nitelikte
olmayan bilgi eksikliklerinin tamamlatlmasna gerek bulunmamakla birlikte,
belgelerin ieriine ilikin tereddt yaratacak nitelikte olanlarn idarelerce
tamamlatlmas gerekmektedir.
28
Bununla birlikte, ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin tamalar

zorunlu asli unsurlarndaki eksiklikler, dorudan doruya ihale sonucu
asndan teklifin esasn deitirecek nitelikte grlmektedir. Bunlarn
tamamlatlmalar mmkn deildir.
Yeterlik belgelerinin tamalar zorunlu asli unsurlarnn, belgenin
amacndan (ilevinden) hareket edilerek belirlenmesinin en uygun yntem
olaca deerlendirilmektedir. Gerekten de her yeterlik belgesi, isteklinin
belli bir konudaki yeterliini tevsiken istenmektedir. Bu itibarla, bir yeterlik
belgesinin tamas zorunlu asli unsurlarnn, o belgenin hizmet ettii amacn
yerine getirilmesi bakmndan olmazsa olmaz nitelikte olan unsurlar olduu
anlalmaktadr.
Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinde rastlanan bilgi eksikliklerinden
hangilerinin bu belgelerin tamalar zorunlu asli unsurlarndaki eksiklikler
olduu, gerektiinde, her somut ihale bakmndan ayrca
deerlendirilmelidir.
15- Ekonomik ve mal yeterlik belgeleri yerine bunlarn noter onayl ya da
asl idarece grlen suretleri sunulabilir mi?
Uygulama ynetmeliklerinin Belgelerin sunulu ekli balkl
maddelerinde, idarelerin; belgelerin asln ya da aslna uygunluu noterce
onaylanm rneklerini isteyecekleri, noter onayl belgelerin aslna uygun
olduunu belirten bir erh tamalarnn zorunlu olduu, sureti ya da
fotokopisi grlerek onaylanm olanlar ile ibraz edilenin ayndr veya bu
anlama gelecek bir erh tayanlarn geerli kabul edilmeyecei belirtilmitir.
Uygulama ynetmeliklerinin anlan maddelerine gre, isteklilerin;
teklifleri kapsamnda, istenen belgelerin asl yerine ihale tarihinden nce
idare tarafndan asl idarece grlmtr ya da bu anlama gelecek erh
dlen suretlerini sunmalar da mmkndr.
Her iki ekilde sunulan ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin yine
kamu ihale mevzuatnn ngrd esas ve usuller erevesinde
dzenlenmi olmas gerektii aktr. Bir baka deyile, noter ya da idarenin
onay ilemi, belgenin mevzuatn ngrd esas ve usuller erevesinde
dzenlendiini deil, belgenin aslna uygunluunu gstermektedir.
29
Ekonomik ve Mal Yeterlik Belgelerinde Rastlanan Eksiklikler
Belge hi sunulmam. Belge sunulmu.
Belgenin tamas zorunlu Belgenin tamas zorunlu

asli unsurlarnda eksiklik var. asli unsurlarnda eksiklik yok.
Belgenin ieriine Belgenin ieriine

ilikin tereddt ilikin tereddt
yaratacak nitelikte yaratacak nitelikte
olan bilgi eksiklii var. olmayan bilgi eksiklii var.
Belge Bilgi eksiklii Bilgi eksiklii Belge o haliyle

tamamlatlamaz. tamamlatlamaz. tamamlatlmaldr. yeterlidir.
bekil 6: Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinde rastlanan eksiklikler
30
Bankalardan Temin Edilecek Belgeler
BLM II
BANKALARDAN TEM7N ED7LECEK BELGELER
16- Bankalardan temin edilecek belgeler hangileridir?
Uygulama ynetmeliklerinin Bankalardan temin edilecek belgeler
balkl maddelerinde15, mal durumu gstermek zere Trkiyede ya da yurt
dnda faaliyet gsteren bankalardan temin edilecek yeterlik belgesinin
banka referans mektubu olduu belirtilmitir.
Bankalardan Temin
Edilecek Belgeler
Banka Referans Mektubu
bekil 7: Bankalardan temin edilecek belgeler: banka referans mektubu
Banka referans mektuplarnn, isteklilerin bankalar nezdindeki

kullanlmam nakd ve gayrinakd kredileri ile zerinde kstlama
bulunmayan mevduat tutarlarn gstermesi gerekir.
Banka referans mektuplarnn ilk iln ya da davet tarihinden sonra
dzenlenmi olmas zorunludur. Bu dzenlemenin nedeni, banka referans
mektubunun istekliye ilikin en gncel durumu yanstmasnn istenmesidir.
Banka mterilerinin banka hesaplar ile bankaclk ilemlerine ilikin
her trl bilgi, bankaclk srr kapsamna girmektedir. Bu nedenle,
mterilerin kredi ve mevduat bilgileri hakknda nc kiileri
bilgilendirme amac tayan banka referans mektuplar, ancak mterilerin
talebi zerine dzenlenmektedir.
Banka referans mektuplarn dzenleyen bankalar, bu nedenle
herhangi bir taahht altna girmezler. Banka referans mektuplar, bu
ynyle, bakasnn fiilini taahht niteliindeki bir (gayrinakd) kredi tr
15
Bankalardan temin edilecek belgelerin dzenlenme, kabul ve deerlendirme esaslar; Mal
Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 32, Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin
34, Danmanlk Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 33 ve Yapm 7leri 7haleleri
Uygulama Ynetmeliinin 34 nc maddesinde aklanmtr.
31
olan teminat mektuplarndan ayrlmaktadr. Bununla birlikte, banka

referans mektuplarn dzenleyen bankalarn bunlarda yer verdikleri
bilgilerin doruluundan sorumlu olacaklar aktr.
17- Banka referans mektuplarnda isteklilerin kullanlmam nakd ve
gayrinakd kredileri ile zerinde kstlama bulunmayan mevduatnn
gsterilmesinin istenmesinin nemi nedir?
Banka kredileri, nakden kullandrlp kullandrlmamalarna gre,
nakd krediler ve gayrinakd krediler olmak zere ikiye ayrlr. Nakd
krediler, kredi mterilerine ya dorudan nakden ya da ileride nakden
kullanma olanak tanyacak ekilde bir kredi hatt olarak kullandrlan
kredilerdir. Gayrinakd kredilerde ise banka mterisine belli bir meblan
nakden denmesi sz konusu deildir. Gayrinakd kredi kullandran banka,
mterisine bir nevi bir sorumluluk kredisi vermekte, bir baka deyile
kredibilitesini (itibarn) kullandrmaktadr.16 Gayrinakd krediler de
genellikle kredi hatt olarak kullandrlan kredilerdir.
Kredi hatt tahsis edilerek kullandrlan kredilerde kredi mterilerine
belli bir azami had tahsis edilmekte, mteriler bu azami had dhillinde
ihtiya duyduklar tutarda krediyi ihtiya duyduklar zaman
kullanmaktadrlar. Nakd kredilerin maliyetini oluturan kredi faizleri ile
gayrinakd kredilerin maliyetini oluturan banka komisyonlar, tahsis edilen
kredi hatlarnn kullanlan ksm zerinden hesaplanmaktadr.
Bununla birlikte, dorudan (kredi hatt tahsis edilmeksizin)
kullandrlan kredilerde olduu gibi kredi hatt tahsis edilerek kullandrlan
kredilerde de kredinin teminat; toplam kredi hatt zerinden, kredi hatt
tahsis edilmeden nce alnmaktadr.
Temiatlar; ayni teminatlar ve ahsi teminatlar olmak zere ikili bir
ayrma tabi tutulmaktadr. Ayni teminat, belli bir malvarlnn rehin olarak
alacaklnn emrine verilmesidir. Borlunun kendi edimini gerei gibi yerine
getirmemesi durumunda alacakl, rehnin paraya evrilmesi yolu ile alacan
elde edebilmektedir.17 bahsi teminat ise, alacaklnn talebinin maddi bir
16
Melih Serhat bahiner, a.g.e, s.28.
17
Melih Serhat bahiner, a.g.e., s.9dan Vahit Doan, Banka Teminat Mektuplar, g. 3. b.,
Ankara, Sekin Yaynevi, 2005, s. 24ten E. Kuntalp, Teminat Kavram, Teminat Trleri ve
Bundan Doan Sorumluluk: Prof. Dr. Reha Poroya Armaan, b.s.b.d., 7stanbul, y.b.d., 1995,
s.280 vd.
32
malvarl ile deil, baka bir bor ilikisi ile teminat altna alnmasdr.
Burada nc bir kii, alacaklya kar borlu tarafna dhil olmakta ve
zerine ald teminat mkellefiyetinin kapsamnda haczi kabil btn
malvarl ile sorumlu olmay kabul etmektedir.18
Ticari krediler sz konusu olduunda en sk rastlanan teminatlardan
biri, mteri mevduatlarnn kendisidir. Buna gre, dorudan kullandrlacak
kredinin ya da tahsis edilecek kredi hattnn belli bir orannda19 mevduat,
kredinin teminat olarak banka lehine bloke edilmektedir. Mteriler,
genellikle vadeli mevduatlarn teminat gstererek hem faiz geliri elde
etmeye devam etmekte, hem de likidite skkl annda derhal
kullanabilecekleri bir kredi imknna sahip olmaktadrlar. Bununla birlikte,
kredi hattnn kullanmadklar ksm zerinden herhangi bir maliyete
katlanmamaktadrlar. Ancak, blokeli mevduatn teminatn tekil ettii kredi
ak olduu mddete, mteriler bu mevduat ekememektedirler.
7te mevzuatta kullanlmam nakd ve gayrinakd kredilerden
bahsedilirken kastedilen, kredi hatt eklinde tahsis edilen kredilerin
isteklilerce henz kullanlmam ksmdr. Yine mevzuatta zerinde
kstlama bulunmayan mevduattan bahsedilirken, zerine o ya da bu
nedenle blokaj konmam ve dorudan isteklinin tasarrufunda bulunan
mevduattan bahsedilmektedir.
Yukarda 16 nc soruya ilikin aklamada da belirtildii zere; banka
referans mektuplarnn, isteklilerin bankalar nezdindeki kullanlmam nakd
ve gayrinakd kredileri ile zerinde kstlama bulunmayan mevduat
tutarlarn gstermesi gerekmektedir. Bankalardan temin edilecek belgelere
ilikin yeterlik kriteri hesaplanrken, sz konusu mevduat ve kredi tutarlar
toplanarak dikkate alnmaktadr.
Bununla birlikte, kanaatimizce, isteklilerin kullanlmam gayrinakd
kredilerinin banka referans mektuplarnda gsterilmesinin istenmesi ve
18
Melih Serhat bahiner, a.g.e., s.9dan Vahit Doan, a.g.e., s.24ten E. Kuntalp, a.g.e., s.287
vd.
19
Bu oran, bankaclkta teminat marj olarak adlandrlmaktadr. Teminat marj,
kullandrlacak ya da tahsis edilecek kredinin belli bir kat eklinde belirlenmektedir. Buna
gre, rnein, kendisine 1.000,00 TLlik bir kredi hatt tahsis edilecek kredi mterisine ait
mevduatn 1.250,00 TLlik ksm zerine blokaj konmaktadr.
33
bunlarn bankalardan temin edilecek belgelere ilikin yeterlik kriterinin

hesaplanmasnda dikkate alnmas yerinde bir uygulama deildir. Zira,
kullanlmam gayrinakd krediler; kullanlmam nakd krediler ile zerinde
kstlama bulunmayan mevduatn aksine, istekliler tarafndan derhal
kullanlabilecek bir nakit imknn temsil etmemektedir. Oysa, kamu ihale
mevzuatnda ngrlen banka referans mektuplarnn asli ilevi, isteklilerin
bir likidite sorunu ile karlamalar durumunda derhal bavurabilecekleri
nakit imknlarnn ortaya konmasdr.
18- Banka referans mektuplarnn teyit edilmesi zorunlu mudur?

balkl maddelerinde, gerek grldnde, banka referans mektuplarnn
teyidinin ilgili bankann genel mdrlnden ya da ubesinden idarelerce
yaplabilecei belirtilmitir.20
Grld zere, banka referans mektuplarnn teyit ettirilip

ettirilmemesi, tamamen idarelerin takdirine braklm olan bir husustur.
7stikrar kazanm Kurul kararlar da bu yndedir.21
19- Banka referans mektuplar yerine yalnzca teyitleri sunulabilir mi?

Uygulamada, zaman zaman isteklilerce banka referans mektuplarnn
yan sra, bunlarn teyidine ilikin belgelerin de sunulduu grlmektedir.
Bununla birlikte, belgeyi dzenleyen makam tarafndan deil de teyide konu
belgeyi sunan kii tarafndan sunulduundan, bu belgeler, ilevleri
bakmndan teyit saylamaz.
Bununla birlikte, teklif zarf ierisinde banka referans mektubuna

deil de yalnzca teyidine yer verilmi olmas ve sunulan teyidin, mektubun
20
Teyit ileminin ilevi, bir belgenin gerekten belge zerinde dzenleyicisi olarak grnen
kurum, kurulu ya da kii tarafndan dzenlenip dzenlenmediinin tespitidir.
Bununla birlikte, yaplp yaplmamas idarelerin takdirine braklm olan ve yaplmas banka
referans mektubunun mevzuata uygun olarak sunulma zorunluluunu ortadan kaldrmayan
teyit ilemi, bunlarda rastlanan bilgi eksikliklerinin tamamlatlmas amacyla kullanlamaz:
2011/UY.III-2311 sayl Kurul Karar.
21
Bu yndeki rnek Kurul kararlar iin bkz.: 2010/UH.I-2537 ve 2011/UH.I-3444 ve sayl
Kurul kararlar.
34
tamas zorunlu btn asli unsurlar tamas durumunda, bu belgenin

banka referans mektubu olarak kabul gerekmektedir.22
20- Banka referans mektuplarnn dzenlenme ve onay esaslar nelerdir?
Uygulama ynetmeliklerinin ekinde banka referans mektubu standart
formlarna yer verilmitir. 7halelerde sunulacak banka referans
mektuplarnn bu formlara uygun olarak dzenlenmesi gerekmektedir.23
Sz konusu standart formlarda, isteklilerin, zerinde kstlama
bulunmayan mevduat ile kullanlmam nakd ve gayrinakd kredilerine
ilikin tutarlarn gsterilmesi istenmektedir. Yine standart formlara gre,
banka referans mektuplarnda; isteklinin ad, dzenleme tarihi, banka ad,
yetkililerin isim, unvan ve imzalarna da yer verilmelidir.
Banka referans mektuplarnn teyitlerinin de, en az iki banka
yetkilisinin imzasn tamas gerekmektedir.
Mektubun asli unsurlarn bozucu nitelikte olmamas kaydyla,
standart formda gsterilen unsurlarn yan sra bakaca unsurlar da ieren
banka referans mektuplar uygun kabul edilmelidir. Nitekim Kurul da, bir
kararnda, banka referans mektubunda fazladan yer verilen bu referans
mektubu Bankamzn herhangi bir tahhd ve sorumluluu tazammum
etmemek kaydyla24 ibaresini mektubun niteliini etkiler nitelikte
grmemitir.25
21- Yetkili imzalarndaki eksiklikler bilgi eksiklii kapsamnda
tamamlatlabilir mi?
Banka referans mektubu standart formlarna gre, mektuplarda,
banka yetkililerinin imzalarna da yer verilmelidir.
5411 sayl Bankaclk Kanununun 7 nci maddesinde, bankalarn
anonim irket eklinde kurulmalarnn zorunlu olduu hkm altna
alnmtr. 6102 sayl Trk Ticaret Kanununun 370 inci maddesinin birinci
22
Bu yndeki rnek Kurul Karar iin bkz.: 2010/UM.I-3514 sayl Kurul Karar.
23
Her bir uygulama ynetmeliinin ekinde o ihale trne ilikin olarak yer verilen sz konusu
standart formlara EK-Ede yer verilmitir.
24
Bu ibare, aslnda, banka referans mektubunu dzenleyen bankann bu nedenle herhangi
bir taahht altna girmediine ilikin gerein bir tekrardr.
25
2007/UY.Z-2592 sayl Kurul Karar.
35
fkrasna gre de, anonim irket adna dzenlenen belgelerin geerlilii, ana
szlemede aksine bir hkm bulunmadka, temsile yetkili olanlardan
ikisinin imzasna baldr. Bu erevede, banka referans mektuplarnn en az
iki banka yetkilisi tarafndan imza altna alnmas gerekmektedir. Banka
referans mektubu standart formlarnda banka yetkililerinin imzalarndan
oul ekilde bahsedilme nedeni de budur.
Bu itibarla, tek yetkili imzas ieren banka referans mektuplarndaki
bu eksikliin, belgenin tamas zorunlu asli unsurlarna ilikin olaca,
dolaysyla idarelerce tamamlatlmalarnn mmkn olmad sonucuna
ulalmaktadr.
Dier taraftan, banka referans mektuplarnn hi imza iermemesi
halinde, mektubun tamas zorunlu asli unsurlarndaki bir eksiklikten deil,
ortada hukuki anlamda bir belge bulunmadndan bahsetmek
gerekmektedir. Zira, bir belgenin belge olarak geerli olabilmesi iin gerekli
olan iki unsurdan biri metin, dieri ise o metni kapsayacak ekilde atlan
imzadr.26 Buna gre, imzasz bir metnin belge olarak nitelendirilebilmesi
mmkn olmayp, hi sunulmadnn kabul gerekir.
22- Yetkililerin isim ve unvanlarndaki eksiklikler bilgi eksiklii kapsamnda
tamamlatlabilir mi?
banka yetkililerinin isim ve unvanlarna da yer verilmelidir.
Banka referans mektuplar, belli bir tarih itibariyle, isteklilerin
bankalar nezdindeki kullanlmam nakd ve gayrinakd kredileri ile zerinde
kstlama bulunmayan mevduat tutarlarn gsteren belgelerdir. Banka
referans mektuplarnn tamalar zorunlu unsurlar da, kanaatimizce, bu
erevede belirlenmelidir. Bu itibarla, banka yetkililerinin isim ve unvanlar
banka referans mektuplarnn tamalar zorunlu asli unsurlarndan
26
Nevzat Toroslu, Ceza Hukuku, 1. b., Ankara, Sava Yaynevi, 1998 ss. 270-271.; Bu metin,
belirli bir ierie sahip, anlaml bir metin olmaldr. Dier taraftan, doktrinde imzann metni
kapsamas; imzann, hemen metnin bittii yerden itibaren altna bir yere atlmas eklinde
anlalmaktadr. Bununla birlikte bu anlayn ok dar bir ekilde yorumlanmadn ve metnin
makul bir yerine atlan imzann da usul dairesinde atlm bir imza olarak kabul edildiini
belirtmek gerekir.
Trk Dil Kurumunun gncel Trke Szlnde de, imza; Bir kimsenin, herhangi bir belgeyi
yazdn veya onayladn belirtmek iin her zaman ayn biimde kulland iaret eklinde
tanmlanmtr.
36
saylmamaldr.27
Banka yetkililerinin isim ve unvanlarnn banka referans mektuplarnn
tamalar zorunlu asli unsurlarndan olmad tespit edildikten sonra,
bunlardaki eksikliklerin belgenin ieriine ilikin tereddt yaratacak nitelikte
olup olmadnn tespiti gerekmektedir.
Her eyden nce, banka, kendi nam ve hesabna imza atan banka
personelinin isim ve unvanna vkftr. Banka referans mektubu yetki
snrlar alarak imzalanm olsa dahi bu durum, ncelikle banka ile ilgili
personel arasndaki hukuki ilikiyi ilgilendirir; nc ahslar bakmndan
ise bankann sorumluluunu ortadan kaldrmaz.28 Banka, istihdam eden
sfatyla, personelinin imzasndan zaten sorumludur.
Kurul da, bir kararnda, imza sahiplerinin isim ve unvanlarna yer
verilmemi olmakla birlikte zerinde iki imza yer alan bir banka referans
mektubunun, o haliyle uygun grlmesi gerektii tespitinde bulunmutur.29
Bu itibarla, tamalar zorunlu dier asli unsurlar ile birlikte iki yetkili
imzasna da yer verilmi olan banka referans mektuplarnda banka
yetkililerinin isim ve unvanlarna yer verilmemi olmasnn, belgenin
ieriine ilikin herhangi bir tereddt yaratmayaca, dolaysyla bu
eksikliklerin tamamlatlmasna gerek bulunmad sonucuna ulalmaktadr.
23- Dzenleme tarihindeki eksiklikler bilgi eksiklii kapsamnda
tamamlatlabilir mi?
dzenleme tarihine de yer verilmelidir.
27
Bu noktada, standart formlarda istenen her trl bilginin ilgili yeterlik belgesinin tamas
zorunlu asli unsurlarn gsterdii eklinde bir yanlgya kaplmamak gerektiini belirtmek
gerekir. Standart formlarda istenen bilgilerin her biri belli bir amaca ynelik olarak ilgili
standart forma konmu olsa da, bunlardaki eksikliklerin belgenin ieriine ilikin tereddt
yaratacak nitelikte olup olmad, her somut olaya gre ayrca deerlendirilmesi gereken
ayr bir konu olmaldr.
28
Kald ki, banka referans mektuplarnda yer verilen yetkili isim ve unvanlarndan, sz
konusu personelin bu hususta yetkili olup olmadnn tespiti zaten mmkn deildir.
29
2009/UH.III-2358 sayl Kurul Karar.
37
balkl maddelerine gre, banka referans mektuplarnn ilk iln ya da davet

tarihinden sonra dzenlenmi olmas zorunludur. 7te mektubun dzenleme
tarihi, bu hususun tevsiki bakmndan nem arz etmekte, banka referans
mektuplarnn tamalar zorunlu asli unsurlarndan birini tekil etmektedir.
Dolaysyla, bunlardaki bir eksikliin bilgi eksiklii kapsamnda
tamamlatlabilmesi, mmkn olmamaldr.30
24- Banka referans mektuplarnn bunlar dzenleyen banka ubesi dnda
ayn bankann bir baka ubesince aslna uygun olduu ynnde bir
beyanla onaylanan suretleri sunulabilir mi?
Yukarda 15 inci soruya ilikin aklamada da belirtildii zere,
ihalelerde istenen belgelerin ancak asl, noterce aslna uygun olduu
ynnde bir beyanla onayl suretleri ya da aslnn idarece grld
ynnde bir beyanla onayl suretleri sunulabilir. Bu erevede, ilk bakta,
noter ve ihaleyi yapan idarenin kendisi dndaki makamlarca aslna uygun
olduu ynnde bir beyanla onaylanan banka referans mektuplarnn kabul
edilmemesi gerektii gibi bir sonuca ulamak mmkndr.
Bununla birlikte, kanaatimizce, bir belgeyi dzenleyenin, o belgenin
suretini karma hususunda da yetkili olduunun kabul gerekmektedir. Bu
balamda, rnein, bir banka ubesinin, daha nce dzenledii bir banka
referans mektubunun fotokopisini aslnn ayn olduu ynnde bir beyanla
onaylamas pekl mmkn olmal; bu suret, asl gibi ilem grmelidir.
Bu yetki, banka referans mektubunu dzenleyen banka ubesi dnda
ayn bankann bir baka ubesi iin de geerli olmaldr. Zira, ube ile merkez
ayn tzel kiiye (bankaya) ait olduu gibi, ubenin kr ve zarar da merkeze
aittir. bube araclyla elde edilen haklarn ve stlenilen borlarn sahibi de
tzel kiiliin (bankann) kendisidir. Dolaysyla, banka referans mektubunu
dzenleyen bankann, o belgenin suretini karma hususunda da yetkili
olduu bir kez kabul edildikten sonra, bu ilemin mektubu dzenleyen
ubenin kendisi tarafndan m yoksa ayn bankann bir baka ubesi
tarafndan m yapldnn da bir nemi kalmamaktadr. Zira, her iki ube de,
30
Bununla birlikte, Kurula gre, banka referans mektubunda dzenleme tarihine yer
verilmemi olmasna ramen idare ve ihale adnn belirtilmi olmas halinde, bu durum,
mektubun ihale iln ile ihale tarihi arasnda dzenlendiine karine tekil etmekte ve bu
eksikliin tamamlatlmas gerekmektedir.: 2011/UH.I-3713 sayl Kurul Karar.
38
ayn tzel kiilik adna faaliyet gstermekte ve onun adna ykmllk altna
girmektedir.31
Bununla birlikte, istikrar kazanm Kurul kararlarna gre, banka
referans mektuplarnn, mektubu dzenleyen ube dnda ayn bankann
baka ubelerince aslnn ayn olduu ynnde bir beyanla onayl suretleri
geerli kabul edilmemektedir.32
25- Banka referans mektuplar ortak giriimlerce nasl sunulur?
Ortak giriim33 isteklilerden i ortaklklarnda, istenen yeterlik kriteri,
ortaklardan biri, birka ya da tamam tarafndan ortaklk oranna
baklmakszn salanabilir. Konsorsiyumlarda ise, bankalardan temin
edilecek belgelerin (banka referans mektuplarnn), her bir ortak tarafndan
kendi ksm iin belirlenen yeterlik kriterini salayacak ekilde sunulmas
gerekir.
26- Banka referans mektuplarnn deerlendirilme esaslar nelerdir?
baklkl maddelerinde, isteklilerin bankalar nezdindeki kullanlmam nakd
ve gayrinakd kredileri ile zerinde kstlama bulunmayan mevduatnn; ak
ihale usulne ve Kamu 7hale Kanununun pazarlk usuln dzenleyen 21 inci
maddesinin birinci fkrasnn (b) ve (c) bentlerine gre yaplan ihalelerde,
teklif edilen bedelin %10undan; belli istekliler arasnda ihale usulne ve
Kamu 7hale Kanununun pazarlk usuln dzenleyen 21 inci maddesinin
birinci fkrasnn (a), (d) ve (e) bentlerine gre yaplan ihalelerde ise,
31
Ayn gerekelerle, kanaatimizce, banka referans mektuplarnn teyidinin de ayn bankann
farkl ubeleri tarafndan yaplabilmesi nnde herhangi bir hukuki engel bulunmamaktadr.
Bu balamda, uygulama ynetmeliklerinin Bankalardan temin edilecek belgeler balkl
maddelerinin teyidin ilgili bankann genel mdrlnden ya da ubesinden yaplabilecei
eklindeki dzenlemesinde yer alan ubesinden ibaresinin, ilgili bankann herhangi bir
ubesi anlalabilmelidir.
32
Bu yndeki rnek Kurul kararlar iin bkz.: 2010/UH.I-2349, 2010/UY.II-3819, 2010/UH.I-
3862, 2011/UY.III-2311 ve 2011/UY.II-4404 sayl Kurul kararlar.
33
Kamu 7hale Kanununun 4 nc maddesinde; ortak giriim, 7haleye katlmak zere birden
fazla gerek veya tzel kiinin aralarnda yaptklar anlama ile oluturulan i ortakl veya
konsorsiyumlar eklinde tanmlanmtr. Ayn Kanunun 14 nc maddesinde ise, hak ve
sorumluluklaryla iin tmn birlikte yapmak zere oluturulan ortak giriimler i
ortakl, hak ve sorumluluklarn ayrarak iin kendi uzmanlk alanlaryla ilgili ksmlarn
yapmak zere oluturulan ortak giriimler ise konsorsiyum olarak tanmlanmtr.
39
yaklak maliyetin % 5i ile % 15i aralnda, idare tarafndan belirlenecek

parasal tutardan az olamayaca belirtilmektedir.
Bankalardan temin edilecek belgelere ilikin yeterlik kriteri, sz
konusu mevduat ve kredi tutarlar toplanarak salanabilecei gibi, birden
fazla bankadan edinilerek sunulan banka referans mektuplarnda yer alan
mevduat ve kredi tutarlar toplanmak suretiyle de salanabilir.
RNEK: ABC Ltd. bti. nin 10.07.2012 tarihi itibariyle muhtelif bankalar nezdinde
bulunan kredi ve mevduat bilgilerine aada yer verilmitir:
7timat Bankas A.b. (7yicekent bubesi) (TL)
Krediler
Tahsis edilen teminat mektubu kredisi 200.000,00
Verilen teminat mektuplarnn toplam tutar: 80.000,00
Tahsis edilen iletme kredisi: 150.000,00
Kullanlan iletme kredisi: 150.000,00
Mevduat
Vadeli mevduat: 680.000,00
Vadesiz mevduat: 70.000,00
(Vadeli mevduatn 440.000,00 TLlik, vadesiz mevduatn ise 30.000,00 TLlik

ksm; mteriye kullandrlan nakd ve gayrinakd kredilerin teminatn tekil
ettiinden, blokelidir.)
z 7timat Bankas A.b. (Gzelcekent bubesi) (TL)
Krediler
Mevduat
(Vadesiz mevduatn 5.000,00 TLlik ksm zerine mahkeme karar ile tedbir
konmutur.
40
7hale iln 11.07.2012 tarihinde yaplan ve ak ihale usul ile gerekletirilecek
olan bir ihalede, ABC Ltd. bti.nce bankalardan temin edilecek belgeler
kapsamnda tevsik edilebilecek azami tutar hesaplaynz.

Tahsis edilen teminat mektubu kredisi: 200.000,00
Verilen teminat mektuplarnn toplam tutar: (80.000,00)
Kullanlmam gayrinakd krediler toplam: 120.000,00

Kullanlan iletme kredisi: (150.000,00)
Kullanlmam nakd krediler toplam: -,-

Toplam mevduat: 750.000,00
zerinde kstlama bulunan mevduat: (470.000,00)
zerinde kstlama bulunmayan mevduat: 280.000,00
Toplam: 400.000,00
z 7timat Bankas A.b. (Gzelcekent bubesi) (TL)

Kullanlmam nakd krediler toplam: 50.000,00

Toplam: 60.000,00
Buna gre, ABC Ltd. bti.nin bankalar nezdindeki kullanlmam nakd ve

gayrinakd kredileri ile zerinde kstlama bulunmayan mevduatnn toplam
460.000,00 TL (400.000,00 + 60.000,00)dir.
41
Mal Yeterlik Belgeleri: Kapsam
BLM III
MAL YETERL7K BELGELER7
A. Mal Yeterlik Belgelerinin Kapsam
27- Bilano veya edeer belgeler hangileridir?
Uygulama ynetmeliklerinin Bilano veya edeer belgeler balkl
maddeleri68 ile Kamu 7hale Genel Tebliinin 10.1 inci maddesine gre,
bilano veya edeer belgeler kapsamnda;
7lgili mevzuat uyarnca bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunan
aday ve istekliler, yl sonu bilanolarn ya da bunlarn gerekli
blmlerini69;
7lgili mevzuat uyarnca bilanolarn yaymlatmak zorunda
bulunmayan istekliler ise, yl sonu bilanolarn, bunlarn gerekli
blmlerini ya da bunlara edeer belgelerini sunabilirler.
Bilano veya
Edeer Belgeler
Bilanolarn yaymlatma zorunluluu Bilanolarn yaymlatma zorunluluu

bulunan istekliler bakmndan: bulunmayan istekliler bakmndan:
- yl sonu bilanolar - yl sonu bilanolar

- bunlarn gerekli blmleri - bunlarn gerekli blmleri
- bunlara edeer belgeler
bekil 8: Bilano veya edeer belgeler
68
Bilano veya edeer belgelerin dzenlenme, kabul ve deerlendirme esaslar; Mal Alm
7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 33, Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 35,
Uygulama Ynetmeliinin 35 inci maddesinde aklanmtr.
69
Uygulama ynetmeliklerinin Bilano veya edeer belgeler balkl maddelerinde
gerekli blmleri ibaresi kullanlrken, ayn hususu ifade etmek zere, Kamu 7hale Genel
Tebliinin 10 uncu maddesinde gerekli grlen blmleri ibaresi kullanlmtr. Bu
almada, uygulama ynetmeliklerinin ifade ekli tercih edilmitir.
43
28- Bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunan isteklilerin bilano veya

edeer belgeler kapsamnda sunmas gereken belgeler hangileridir,
kimler bilanolarn yaymlatmak zorundadr?
Uygulama ynetmeliklerinin Bilano veya Edeer Belgeler balkl
maddeleri ile Kamu 7hale Genel Tebliinin 10.1 inci maddesinde, ilgili
mevzuat uyarnca bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunan
isteklilerden bahsedilmektedir. Kamu ihale mevzuatnn ilgili mevzuat
olarak atfta bulunduu mevzuat, sermaye piyasas mevzuatdr.
Sermaye Piyasas Kurulu tarafndan yaymlanan Sermaye Piyasasnda
Mal Tablo ve Raporlara 7likin 7lke ve Kurallar Hakknda Tebli (Seri:XI,
No:1)in 49 uncu maddesinde, menkul kymetlerini halka arz etmi ya da arz
etmi saylan anonim ortaklklarn,70 mal tablolarn her yl olaan genel
kurul toplantlarn izleyen 30 gn iinde Trkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nde
ve ayn maddede belirtilen esas ve usuller dahilinde ulusal ve/veya yerel
gazetelerde yaymlatmak zorunda olduklar belirtilmitir.71
Buna gre, halka ak anonim irketlerin bilanolarn yaymlatmas
zorunludur. Bu irketler, bilano veya edeer belgeler kapsamnda yalnzca
yaymlanmas zorunlu olan bilanolarn ya da bunlarn gerekli blmlerini
sunabileceklerdir. Yaymlanmas zorunlu olan bilanolar ise, sermaye
piyasas mevzuatna gre dzenlenen bilanolardr. Bu itibarla, halka ak
anonim irketlerin, bilano veya edeer belgeler kapsamnda vergi
beyannameleri ekinde yer alan bilanolarn sunabilmeleri mmkn deildir.
Bu erevede, bilano veya edeer belgeler kapsamnda vergi
beyannameleri ekinde yer alan bilanolarn sunan anonim irketlerin halka
70
Sermaye Piyasas Kanununun 3 nc maddesinde, Halka Ak Anonim Ortaklk, hisse
senetleri halka arz edilmi olan veya halka arz edilmi saylan ortaklklar eklinde
tanmlanmtr. Anlan Kanunun 11 inci maddesinin birinci fkrasnda da, pay sahibi says
250yi aan anonim ortaklklarn hisse senetlerinin halka arz olunmu saylaca ve bu
ortaklklarn halka ak anonim ortaklk hkmlerine tabi olaca hkm altna alnmtr.
71
Halka ak anonim irketler bakmndan byle bir zorunluluk getirilmesinin nedeni,
kamunun aydnlatlmas ilkesinin bu tr irketler asndan ticari srrn korunmas
ilkesinin nne gemesidir. Zaten, yatrmclar bakmndan sermaye piyasalarnda ilem
yapmann n koulu, gvenli ve effaf bir piyasa ortamnn oluturulmu olmasdr.
44
ak olup olmad idarelerce aratrlmal, halka ak olduu belirlenen

anonim irketlerce bu ekilde sunulan bilanolar uygun grlmemelidir.72
29- Yaymlanmas zorunlu olan yl sonu bilanosunun gerekli blmleri
ibaresinden ne anlamak gerekir?
maddelerine gre, yaymlanmas zorunlu olan yl sonu bilanosunun gerekli
blmleri ibaresinden; bilanolarn, uygulama ynetmeliklerinin anlan
maddelerinde yeterlik kriteri olarak arand belirtilen mal oranlarn
salandn gsteren blmleri anlalmaldr.
Dier taraftan, sunulan bilano blmlerinde yer verilen bakiyelerin
sz konusu mal oranlarn hesaplanmas bakmndan yeterli olmas
durumunda, sunulan bilano blmlerinde mutlaka bu mal oranlar tekil
eden hesap kalem ve gruplarna ilikin bakiyelerin gsterilmesi,
kanaatimizce, olmazsa olmaz bir zorunluluk deildir.
Toplam aktifler ve toplam pasifler bakiyeleri, ift tarafl kayt
sisteminin doal bir sonucu ve temel muhasebe zdeliinin bir gerei
olarak, her zaman birbirine eit olacaktr. Bu erevede, rnein, dnen
varlklar, z kaynaklar ve toplam pasifler ana hesap gruplarna ait
blmlerin sunulmas, ancak duran varlklar ve toplam aktifler ana
hesap gruplarna ilikin blmlerin sunulmamas durumunda, z kaynak
oran73; z kaynaklar toplam pasiflere blnmek suretiyle de
hesaplanabilir. Byle bir durumda, sunulan bilano blmlerinde toplam
aktifler bakiyesinin ayrca gsterilmi olmasnn istenmesine gerek
bulunmamaktadr.
Bununla birlikte, ilgili mevzuat uyarnca bilanosunu yaymlatma
zorunluluu bulunan bir isteklinin, zaten zorunlu olarak yaymlatm olduu
bilanosu yerine, hangi saikle bu bilanonun belli blmlerini sunup tmn
sunmaktan imtina edeceini anlamak gtr. Byle bir tercihin anlaml bir
pratik deeri de olmayacaktr.
72
Halka ak anonim irketler, http://www.spk.gov.tr/ apps/ ofd/ iletisim.aspx?
submenuheader=-1 internet adresinden sorgulanabilir.
73
z kaynak oran, z kaynaklarn toplam aktiflere oran eklinde tanmlanr.
45
30- Bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunmayan isteklilerin bilano

veya edeer belgeler kapsamnda sunmas gereken belgeler hangileridir,
edeer belgeler ibaresinden ne anlamak gerekir?
Bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunmayan istekliler, yl sonu
bilanolarn ya da bilanolarnn gerekli blmlerini sunabilecekleri gibi,
bunlarn yerine, edeer belge olarak, yeterlik kriteri olarak aranan mal
oranlarn salandn gstermek zere yeminli mal mavir ya da serbest
muhasebeci mal mavirlerce standart forma uygun olarak dzenlenen
belgeyi de sunabilirler.
Kamu ihale mevzuatnda edeer belge olarak kabul edilen standart
formlara, Bilano Bilgileri Tablosu ad altnda, uygulama ynetmelikleri
ekinde yer verilmitir.74 Bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunmayan
istekliler, bilanolar ya da bunlarn gerekli blmleri yerine, edeer belge
olarak, bu standart forma uygun olarak ve yine bu formda yaplan
aklamalar dikkate alnmak suretiyle dzenlenen bilano bilgileri tablolarn
da sunabilirler. Bununla birlikte, edeer belge olarak bakaca bir belge
sunulabilmesi mmkn deildir.
Ancak, bu tablonun sunulup sunulmamas, bunun yerine bilanonun
kendisinin ya da gerekli blmlerinin sunulmas, tamamen isteklilerin
takdirindedir.75
Yeminli mal mavir ya da serbest muhasebeci mal mavirlerce
standart forma uygun olarak dzenlenmeleri gerekliliinin getirdii gvence
de dikkate alndnda, kanaatimizce, bilanolarn yaymlatma zorunluluu
bulunmayan istekliler bakmndan getirilen bu imkn, bilanolarn
yaymlatma zorunluluu bulunan istekliler bakmndan da ngrlmelidir.
31- Bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunan isteklilerin sermaye
piyasas mevzuatna gre dzenlenenler yerine vergi mevzuatna gre
dzenlenen bilanolarn sunmas mmkn mdr?
Bilano esasna gre defter tutan tacirler, ilgisine gre, gelir ya da
kurumlar vergisi beyannamesi ekinde mal tablolarna da yer vermektedir.
74
Her bir uygulama ynetmeliinin ekinde o ihale trne ilikin olarak yer verilen sz konusu
standart formlara EK-Fde yer verilmitir.
75
Bu yndeki rnek Kurul Karar iin bkz.: 2012/UH.III-476 sayl Kurul Karar.
46
Vergi beyannameleri ekinde sunulan mal tablolar, vergi mevzuatna gre

dzenlenmektedir. Bununla birlikte, esas aldklar muhasebe standartlarnn
farkl olmas nedeniyle, vergi mevzuatna gre hazrlanan mal tablolar ile
sermaye piyasas mevzuatna gre hazrlananlar arasnda nemli farkllklar
bulunabilmektedir.
Kamu ihale mevzuatna gre, bilanolarn yaymlatma zorunluluu
bulunan istekliler, bilano veya edeer belgeler kapsamnda ancak
yaymlanmas zorunlu olan bilanolarn ya da bunlarn gerekli blmlerini
sunabilirler. Bu yaym zorunluluunun sermaye piyasas mevzuatndan
kaynakland da dikkate alndnda, bu isteklilerin, bilano veya edeer
belgeler kapsamnda vergi mevzuatna gre dzenlenmi bilanolarn
sunma imkn bulunmamaktadr.
32- Bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunmayan isteklilerin bilano
veya edeer belgeler kapsamnda hem bilanolarn ya da bilanolarnn
gerekli blmlerini hem de bilano bilgileri tablolarn sunmas
durumunda yeterlik deerlendirmesi hangi belge zerinden yaplr?
Bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunmayan isteklilerin bilano
veya edeer belgeler kapsamnda ya bilanolarn veya bilanolarnn
gerekli blmlerini ya da bilano bilgileri tablolarn sunmalar gerekirken,
uygulamada, zaman zaman her iki belgeyi bir arada sunduklar
grlmektedir.
Byle bir durumda yeterlik deerlendirmesi, sunulan bilano ya da
bilanonun gerekli blmleri zerinden yaplmaldr; zira bilano veya
edeer belgeler kapsamnda yaplan yeterlik deerlendirmesine esas tekil
eden belgeler bunlardr.
Bu ekilde sunulan bilano ya da bilanonun gerekli blmlerinin
yeterlik kriteri olarak aranan mal oranlarn salanmadn gstermesine
ramen, yine ayn istekli tarafndan sunulan bilano bilgileri tablosuna gre
bu oranlarn salanyor olmas durumunda, kamu ihale mevzuatnda aranan
yeterlik kriterlerinin salandndan bahsetmek mmkn deildir. Hatta,
byle bir durumda, sz konusu bilano bilgileri tablosunu dzenleyen
meslek mensubu hakknda TRMOBa bildirimde bulunulmas yerinde bir
uygulama olacaktr.
47
33- 7 hacmini gsteren belgeler hangileridir?

7 hacmini gsteren belgelerin hangileri olduu, uygulama
ynetmeliklerinin 7 hacmini gsteren belgeler balkl maddelerinde76 ve
Kamu 7hale Genel Tebliinin 10.2 nci maddesinde belirtilmitir. Bu
belgelerden ilki, toplam ciroyu gsteren gelir tablosu77, dieri ise;
Mal alm ihalelerinde, taahht altnda devam eden mal satlarnn
gerekletirilen ksmnn veya bitirilen mal satlarnn,
Hizmet alm ihalelerinde, taahht altnda devam eden hizmet
ilerinin gerekletirilen ksmnn veya bitirilen hizmet ilerinin,
Danmanlk hizmet alm ihalelerinde, taahht altnda devam eden
danmanlk hizmet ilerinin gerekletirilen ksmnn veya bitirilen
danmanlk hizmet ilerinin,
Yapm ilerinde, taahht altnda devam eden yapm ilerinin
gerekletirilen ksmnn veya bitirilen yapm ilerinin,
parasal tutarn gsteren faturalardr.78
Grld zere, isteklilerin i hacmi, ya her trl sat ve iten elde
ettikleri toplam ciroyu gsteren gelir tablosuyla ya da ihale tr ie ilikin
76
7 hacmini gsteren belgelerin dzenlenme, kabul ve deerlendirme esaslar; Mal Alm
7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 34, Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 36,
Uygulama Ynetmeliinin 36 nc maddesinde aklanmtr.
77
Toplam ciroyu gsteren gelir tablosu, bundan sonra, ksaca, gelir tablosu olarak
anlacaktr.
78
Taahht altnda devam eden ilerin/satlarn gerekletirilen ksmnn veya bitirilen
ilerin/satlarn parasal tutarn gsteren faturalar, bundan sonra, yer yer, ksaca,
gerekletirilen ilere ilikin faturalar ya da yalnzca faturalar olarak anlacaktr.
Uygulama ynetmeliklerinin nceki ekillerinde, i hacmini gsteren belgeler kapsamnda
gelir tablosunun yan sra, faturalar deil, hakedi raporlar istenmekteydi. Her ne kadar,
hakedi raporlarna konu olan iler de faturalandrlyor olsa da, hakedi raporlar genellikle
kamuya gerekletirilen iler iin i sahibi idareler tarafndan dzenlendiinden, isteklilerin
zel sektre gerekletirdikleri ilere ilikin parasal tutarlar, i hacmini tevsiken
kullanlamamaktayd. Hakedi raporlar yerine faturalar istenerek, hem kamuya hem de zel
sektre gerekletirilen ilere ilikin parasal tutarlarn i hacmini tevsiken kullanlabilmesi
salanmtr.
48
ilerden elde ettikleri gelirleri gsteren faturalar araclyla tevsik

edilmektedir.
Faturalar araclyla, 7hale konusu i ve benzer ilerden deil, ihale
trne ilikin ilerden elde edilen gelirlerin tevsik edildiine dikkat
edilmelidir. Dolaysyla, rnein, bir yapm ii ihalesinde i hacmini tevsiken
faturalarn sunan bir istekli, yalnzca ihale konusu i ya da benzer ilerden
deil, btn yapm ilerinden elde ettii gelirleri gsteren faturalarn
sunabilecektir.
7 Hacmini
Gsteren Belgeler
Toplam ciroyu gsteren Taahht altnda devam eden sat veya

gelir tablosu ilerin gerekletirilen ksmna veya
bitirilen sat veya ilere ilikin faturalar
bekil 9: 7 hacmini gsteren belgeler
34- 7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda idarelerce istenmesi gereken

belgeler hangileridir?
Uygulama ynetmeliklerinin 7 hacmini gsteren belgeler balkl
maddelerinde, i hacmini gsteren belgelerin (gelir tablosu ile faturalar) her
ikisinin de idarelerce istenmesinin zorunlu olduu belirtilmitir.
Bunun nedeni, i hacmine ilikin olarak istenen yeterlik kriterini;
ihaleye katlan isteklilerden bir ksmnn, gelir tablolarndan elde edilen
toplam cirolaryla; bir ksmnn ise, faturalar ile tevsik ettikleri sat ve
ilerin parasal tutarlaryla salamas ihtimalidir.
7darelerce her iki grup belgenin istenmesi zorunlu tutularak, ihaleye
katlmak isteyenlerin bir ksmnn katlmlarnn engellenmesine ve bu
suretle rekabet ilkesinin ihlaline peinen engel olunmak amalanmtr.
49
35- 7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda isteklilerce sunulmas

gereken belgeler hangileridir?
7steklilerin her iki grup belgeden (gelir tablosu ya da faturalar) birini
sunmalar yeterlidir. 7 hacmini gsteren belgelerden birini sunup dierini
sunmayan bir isteklinin teklifi, bu gerekeyle deerlendirme d
braklamaz.79
Her iki belgenin bir arada sunulmas halinde, bunlardan birinin ilgili
yeterlik kriterini salamas yeterlidir.80 Ancak, bu iki belgenin bir arada
deerlendirilmesi mmkn deildir.
Devam eden ve bitirilen ilere ilikin faturalar bir arada
sunulabilir. Bu durumda, i hacmine ilikin kriterin salanp salanmad, bu
faturalardaki parasal tutarlar toplanmak suretiyle hesaplanr.
36- Yllara yaygn inaat ve onarm ilerinden elde edilen gelirler, faturalar
dnda bir baka ekilde tevsik edilebilir mi?
Yllara yaygn inaat ve onarm ilerinden elde edilen gelirler, iin
tamamlanmasna kadar sonu (gelir/gider) hesaplarna aktarlmamakta,
bilano hesaplarnda izlenmektedir. Bu nedenle, yllara yaygn olup da
henz tamamlanmam olan bu tr ilerden elde edilen gelirler, ilgili yln
gelir tablosuna yansmamaktadr.81
Bilano hesaplarnda izlenen ve sunulacak faturalar araclyla tevsik
edilmesi gereken bu tutarlarn, nasl olsa hakedildiinden bahisle, gelir
tablosundan elde edilen toplam ciro tutar ile birlikte deerlendirilmesi
imkn dhilinde deildir. Zira, gelir tablosundan elde edilen toplam ciro ile
faturalarn gsterdii parasal tutarlara ilikin yeterlik kriterleri, birbirinden
farkl oranlar eklinde belirlenmitir.82
79
Bu yndeki rnek Kurul Karar iin bkz.: 2012/UY.I-6 sayl Kurul Karar.
80
Bu yndeki rnek Kurul Karar iin bkz.: 2009/UY.II-1466 sayl Kurul Karar.
81
Yllara yaygn inaat ve onarm ilerinin muhasebeletirilmesine ilikin ayrntl bilgiye,
almann Mal Yeterlik Belgeleri: Deerlendirilme Esaslar balkl blmnde yer
verilmitir.
82
7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda aranan yeterlik kriterleri, almann Mal
Yeterlik Belgeleri: Deerlendirilme Esaslar balkl blmnde ayrntlaryla aklanmtr.
50
Yine, bu tutarlarn, faturalar yerine, yllara yaygn inaat ve onarm

hakedi bedelleri hesaplarna ait bakiyeleri de gsteren bilano bilgileri
tablosu ile tevsik edilebilmesi de mmkn deildir. Zira, i hacmini gsteren
belgeler kapsamnda sunulabilecek belgeler, gelir tablosu ve faturalar
ile snrlandrlmtr.83
Yllara yaygn inaat ve onarm ilerinden elde edilen gelirlerin
muhasebeletirilmesinden kaynaklanan bu gibi ihtilaf ve sorunlar, taksitli
mal satlar ile yllara yaygn hizmet ve danmanlk hizmet ilerinden elde
edilen gelirlerin muhasebeletirilmesi bakmndan sz konusu deildir.84 Bu
gibi sat ve iler erevesinde elde edilen gelirler, elde edildikleri yl iinde
sat geliri olarak muhasebeletirilmekte, dolaysyla ayn yln gelir
tablosuna yansmaktadr.
Bununla birlikte, mal alm, hizmet alm ve danmanlk hizmet alm
ihalelerine katlan isteklilerin, i hacimlerini tevsiken, gerekletirdikleri sat
ve ilere ilikin faturalarn sunabilmelerinin nnde herhangi bir hukuki
engel bulunmamaktadr. Ancak, sz konusu faturalarn gsterdii parasal
tutarlar, bunlarn gelir tablolarna zaten yansm olacandan, uygulamada,
i hacmini tevsiken fatura sunanlarn, hemen her zaman yapm ii
ihalelerine katlan istekliler olduu grlmektedir.
37- Bilano veya edeer belgeler ya da i hacmini gsteren belgeler
kapsamnda iletme hesab defteri zeti ya da serbest meslek kazan
defteri zeti sunulabilir mi?
Bilano veya edeer belgeler ile i hacmini gsteren belgeler
kapsamnda sunulabilecek olan belgeler, uygulama ynetmeliklerinin
Bilano veya edeer belgeler ve 7 hacmini gsteren belgeler balkl
maddelerinde tahdidi (snrl) bir ekilde saylmtr.
Bilano veya edeer belgeler bakmndan, Kamu 7hale Genel
Tebliinin 10.1.2 nci maddesinde, kamu ihale mevzuatnda saylanlar dnda
bilanoda aranan kriterlerin salandn gstermek zere sunulan hibir
83
Bu yndeki rnek Kurul kararlar iin bkz.: 2007/UY.Z-2412, 2009/UY.II-1466 ve
2011/UY.III-3737 sayl Kurul kararlar.
84
Zaten, i hacmini gsteren belgeler kapsamnda gelir tablosunun yan sra faturalarn da
sunulabilmesine imkn tannmasnn temel nedeni, yllara yaygn inaat ve onarm ilerinden
elde edilen gelirlerin muhasebeletirilme sisteminden kaynaklanan bu durumdur.
51
belgenin edeer belge olarak kabul edilemeyecei zellikle

vurgulanmtr.85
Vergi Usul Kanununun 176 nc maddesine gre, birinci snf tacirler
bilano esasna, ikinci snf tacirler ise iletme hesab esasna gre
defter tutarlar.86 Anlan Kanunun 210 uncu maddesinde de, serbest meslek
erbabnn87 kazan defteri tutaca belirtilmitir.
Bu itibarla, bilano veya edeer belgelerin sunulmasnn istendii

ihalelere yalnzca bilano esasna gre defter tutan birinci snf tacirlerin
katlm mmkn olup, iletme hesab esasna gre defter tutan ikinci snf
tacirler ile kazan defteri tutan serbest meslek erbabnn katlm -kural
olarak- mmkn deildir. Kurul da, pek ok kararnda, bilano veya edeer
belgeler ya da i hacmini gsteren belgeler kapsamnda iletme hesap
defteri zetlerini sunan isteklilerin tekliflerinin bu nedenle deerlendirme
d braklmasn mevzuata uygun bulmutur.88
85
Dzenleme o kadar kesindir ki, ylsonu bilanosunun hazrlanmasna esas tekil eden
kesin mizann dahi bilanoya edeer belge olarak kabul edilmemesi gerektii
anlalmaktadr.
Bu hususun, bilano veya edeer belgeler bakmndan Kamu 7hale Genel Tebliinde tekrar
edilmesinin nedeni, yl sonu bilanolar ile bunlarn gerekli blmleri yerine sunulabilen
bilano bilgileri tablosunun standart forma uygun olarak sunulmasn salamaktr. Yoksa,
mevzuatta tahdidi bir ekilde saylan belgeler yerine baka belgelerin sunulamayaca zaten
aktr.
86
Hangi tacirlerin birinci, hangilerinin ikinci snf tacir olduu ise, yine Vergi Usul Kanununun
177 ve 178 inci maddelerinde belirlenmitir. Vergi Usul Kanununun 177 nci maddesinde,
birinci snf tacirler; her trl ticaret irketleri, Kurumlar Vergisi Kanununa tabi olan dier
tzel kiiler, satn aldklar mallar olduu gibi veya iledikten sonra satan ve yllk almlarnn
ya da satlarnn tutar belli bykl aanlar, bunlarn dndaki ilerle urap da yllk
gayri safi i haslat belli bykl aanlar, her iki ii birlikte yapp da yllk sat haslat ile
yllk sat tutar toplamlar belli bykl aanlar ve ihtiyari olarak bilano esasna gre
defter tutmay seenler eklinde saylmtr. Ayn Kanunun 178 inci maddesinde de, 177 nci
maddede saylmayanlarn ve Kurumlar Vergisi mkellefi olup da iletme hesab esasna gre
defter tutmalarna Maliye Bakanlnca izin verilenlerin ikinci snf tacir olduu belirtilmitir.
6102 sayl Trk Ticaret Kanununun 124 nc maddesinde, ticaret irketleri; kollektif,
komandit, anonim, limited ve kooperatif irketleri olarak saylmtr.
87
Serbest meslek kazancnn tanm, Gelir Vergisi Kanununun 65 inci maddesinde yaplmtr.
88
Bu yndeki rnek Kurul kararlar iin bkz.: 2007/UY.Z-2315 ve 2012/UY.III-576 Kurul
kararlar.
52
7letme hesab esasna gre defter tutan istekliler bakmndan kesin

olan bu durum, hizmet alm ihaleleri ile hizmet alm ihalelerinin zel bir
tr saylabilecek olan danmanlk hizmet alm ihalelerinde serbest meslek
kazan defteri bakmndan esnetilmi, serbest meslek erbabnn, bilano
veya edeer belgeler ya da i hacmini gsteren belgeler kapsamnda
serbest meslek kazan defteri zetlerini sunabilmelerine imkn tannmtr.
Mal alm ihaleleri ile yapm ileri ihaleleri iin deil de, yalnzca
hizmet alm ve danmanlk hizmet alm ihaleleri bakmndan byle bir
imkn getirilmi olmasnn nedenini, serbest meslek faaliyeti ve serbest
meslek erbabnn tanm ile bu ihale trlerinin doasnda aramak
gerekmektedir.
Vergi Usul Kanununun 65 inci maddesinin ikinci fkrasnda, serbest
meslek faaliyeti, sermayeden ziyade ahsi mesaiye ilmi veya mesleki
bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan ilerin i verene
tabi olmakszn ahsi sorumluluk altnda kendi nam ve hesabna yaplmas
eklinde tanmlanm, ayn Kanunun 66 nc maddesinin birinci fkrasnda ise,
serbest meslek faaliyetini mutat meslek halinde ifa edenlerin serbest
meslek erbab olduklar, stelik serbest meslek faaliyetinin yannda
meslekten baka bir i veya grev ile devaml olarak uralmasnn da bu
vasf deitirmeyecei belirtilmitir.
Dier taraftan, Kamu 7hale Kanununun 48 inci maddesine gre,
danmanlk hizmet alm ihaleleri, nitelii itibaryla kapsaml ve karmak
olduu, zel uzmanlk ve deneyim gerektirdii idarece tespit edilen
hizmetlerin almna ynelik zel bir ihale trdr. Danmanlk hizmet alm
ihalelerinin konusunu tekil eden hizmetler, isteklilerin mal gcnden
ziyade teknik g ve deneyimlerinin n plana kt hizmetlerdir.
Grld zere, danmanlk hizmet alm ihalelerinin nitelii ile
serbest meslek faaliyetinin tanm arasnda nemli bir paralellik vardr. 7te
bu nedenle, bu tr ihalelerde isteklilerin bilano veya edeer belgeler ya da
i hacmini gsteren belgeler balamnda aranan yeterliklerini serbest
meslek kazan defteri zetiyle de kantlayabilmelerine imkn tannmtr.89
89
Bununla birlikte, az aada deinilecei zere, bilano veya edeer belgeler ya da i
hacmini gsteren belgeler kapsamnda serbest meslek kazan defteri zeti sunulmas
durumunda, aranacak kriterler, farkllk arz etmektedir.
53
Danmanlk hizmet alm ihalelerinin yan sra, baz hizmet alm

ihalelerinde de ihale konusu i, yklenicinin sermayesinden ziyade ahsi
mesaisini, bilimsel ve mesleki bilgisini ya da ihtisasn gerektirmektedir. Bu
nedenle, hizmet alm ihalelerinde de isteklilerin bilano veya edeer
belgeler kapsamnda serbest meslek kazan defteri zeti sunabilmelerinin
n almtr.
Bununla birlikte, mal almlar ile yapm ileri, doalar gerei, ahsi
bilgi ve beceriden ziyade sermaye gerektiren alm ve ilerdir. Bu balamda,
kamu ihale mevzuatnda bilinli bir tercih yaplarak, bu tr almlara yalnzca
bilano esasna gre defter tutan, dolaysyla daha nemli mal byklkleri
temsil eden birinci snf tacirlerin katlmasnn amaland sonucuna
varlabilir.
38- 7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda serbest meslek erbabnca
sunulabilecek belgeler hangileridir?
Hizmet Alm ihaleleri Uygulama Ynetmelii ile Danmanlk Hizmet
Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliine gre, bu ihale trlerinde serbest
meslek erbabnn i hacmi, serbest meslek kazan defteri zeti ile
belgelendirir. Dzenlemenin ifade eklinden, serbest meslek erbabnn, i
hacmini tevsiken faturalarn sunamayaca sonucuna ulalmaktadr.
39- Bilano veya edeer belgeler ortak giriimlerce nasl sunulur?
Ortak giriim isteklilerden her biri, istenen belgeleri ayr ayr sunmal
ve istenen yeterlik kriterlerini ayr ayr salamaldr. Bu balamda, rnein,
ortak giriim ortaklarndan birisi yaymlanmas zorunlu yl sonu bilanosunu
sunarken, dieri bilano bilgileri tablosunu, bir dieri ise serbest meslek
kazan defteri zetini sunabilir.
40- 7 hacmini gsteren belgeler ortak giriimlerce nasl sunulur?
7 ortakl olarak ihaleye katlan isteklilerden her biri, istenen
belgeleri ayr ayr sunmal ve istenen yeterlik kriterlerini i ortaklndaki
hissesi orannda ayr ayr salamaldr. Dier taraftan, konsorsiyum olarak
ihaleye katlan isteklilerden her biri, istenen belgeleri ayr ayr sunmal ve
istenen yeterlik kriterlerini, bavuruda bulunduu ya da teklif verdii
ksmlar iin ayr ayr salamaldr. Bu balamda, rnein, ortak giriim
ortaklarndan birisi gelir tablosunu sunarken, dieri faturalarn, bir dieri ise
serbest meslek kazan defteri zetini sunabilir.
54
Tacirler
I. snf tacirler II. snf tacirler
Bilano esasna gre 7letme hesab esasna gre

defter tutarlar. defter tutarlar.
Anonim Bilano esasna gre

birketler defter tutan dier tacirler
Halka Ak Halka Ak Olmayan

Anonim birketler Anonim birketler
- Hisse senetleri halka arz edilmi olanlar

- Hisse senetleri halka arz etmi saylanlar
(Pay sahibi says 250yi aanlar)
Bilanolarn yaymlatmak Bilanolarn yaymlatmak

zorundalar. zorunda deiller.
- yl sonu bilanolarn (ya da) - yl sonu bilanolarn (ya da)
- bunlarn gerekli blmlerini - bunlarn gerekli blmlerini (ya da)
sunarlar. - bilano bilgileri tablolarn
sunarlar.
bekil 10: Birinci ve ikinci snf tacirlerin bilano veya edeer belgeler kapsamnda
sunmalar gereken belgeler
55
Mal Yeterlik Belgeleri: Dnem
B. Mal Yeterlik Belgelerinin Dnemi

41- 7stekliler, hangi dneme ait belgelerini sunmak zorundadr?
Bilano veya edeer belgeler ile i hacmini gsteren belgelerin
istendii ihalelerde, isteklilerden, ihalenin yapld yldan nceki yla ait
belgelerini sunmalar istenmektedir.
maddeleri ile 7 hacmini gsteren belgeler balkl maddelerinde, Vergi
Usul Kanununun 174 nc maddesine gre takvim ylndan farkl hesap
dnemi belirlenen isteklilerin bilano ve gelir tablolar iin bu hesap
dneminin esas alnaca belirtilmitir.
Vergi Usul Kanununun 174 nc maddesine gre, hesap dnemi
normal olarak takvim yldr. Bununla birlikte, takvim yl eklinde belirlenen
dnem faaliyet ve ilemlerinin mahiyetine uygun bulunmayanlar iin,
bavurular zerine, Maliye Bakanlnca 12er aylk zel hesap dnemleri
belirlenebilir.
Bu dzenleme erevesinde, hesap dnemi takvim ylndan farkl
belirlenen istekliler asndan, ihalenin yapld yldan nceki yla ait yl
sonu bilanosu ve ihalenin yapld yldan nceki yla ait gelir tablosu
tabirlerinden, kendileri iin belirlenen 12 aylk zel hesap dnemi sonunda
dzenlenen bilano ve gelir tablosunun anlalmas gerekmektedir.
Bilanolarn yaymlatmak zorunda olsunlar (halka ak anonim
ortaklklar) ya da olmasnlar, bilano esasna gre defter tutan btn
tacirler, ilgisine gre gelir ya da kurumlar vergisi beyannamesi ekinde mal
tablolarna da yer vermektedirler.56 Bu mal tablolarn hesap dnemleri
bakmndan, Vergi Usul Kanununun yukarda anlan maddelerinde belirtilen
dzenlemeler geerlidir.
Bununla birlikte, halka ak anonim ortaklklar, ayrca sermaye
piyasas mevzuatna da tabidir. Zaten yaymlatmak zorunda olduklar mal
tablolar da, sermaye piyasas mevzuat uyarnca dzenledikleri mal
tablolardr. Sermaye Piyasas Kurulu tarafndan yaymlanan Sermaye
56
Kamu ihalelerinde isteklilerce sunulan mal tablolarn hemen hepsi, vergi beyannameleri
ekinde sunulan bu mal tablolardr.
56
Piyasasnda Finansal Raporlamaya 7likin Esaslar Teblii (Seri:XI, No:29)nin

25 inci maddesinden, [Maliye Bakanlnca belirlenen] zel hesap
dnemlerinin sermaye piyasas asndan da geerli olduu,
anlalmaktadr.57
RNEK: ABC Ltd. bti.nin hesap dnemi, her yl 1 Nisan tarihinde balayp, 31
Mart tarihinde sona ermektedir. Anlan firma, 18.10.2012 tarihinde yaplacak
olan bir mal alm ihalesine katlmak istemektedir. ABC Ltd. bti., kural olarak,
hangi dneme ait mal yeterlik belgelerini sunmaldr?
ABC Ltd. bti., kural olarak, ihalenin yapld yldan nceki yla ait mal yeterlik
belgelerini sunmaldr. Buna gre, bilano veya edeer belgeler kapsamnda,
31.03.2011 tarihli bilanosunu veya bunun gerekli blmlerini ya da bilano
bilgileri tablosunu; i hacmini gsteren belgeler kapsamnda ise, 31.03.2011
tarihli gelir tablosunu sunabilecektir.
Bununla birlikte, zel hesap dnemine tabi isteklilere ilikin olarak ngrlen
dzenleme yalnzca mal tablolara (bilano ve gelir tablosu) hasredildiinden,
ABC Ltd. bti., i hacmini gsteren belgeler kapsamnda faturalarn sunmak
istemesi durumunda, 1 Nisan 31 Mart 2011 dneminde dzenlenmi
futaralarn deil, 1 Ocak 31 Aralk 2011 dneminde dzenlenmi faturalarn
sunmaldr.
zel hesap dnemine tabi istekliler, kendileri iin belirlenen

dnemlere ait mal tablolarn sunabilirler. Bununla birlikte, teklif dosyalar
ieriinde kendilerinin bu zel durumlarn tevsik eden bir belgeye yer
vermelerinde de fayda vardr.
Kamu 7hale Kanununun 37 nci maddesi, ihale komisyonunun talebi
zerine idarelere, isteklilerden, tekliflerin incelenmesi, karlatrlmas ve
deerlendirilmesinde yararlanmak zere net olmayan hususlarla ilgili olarak
tekliflerini yazl ekilde aklamalarn isteme imkn tanmtr. Bununla
birlikte, isteklilerin byle bir belgeyi teklifleri ekinde nceden sunmalar,
57
Tacirlerin, kendilerine takvim ylndan farkl bir hesap dnemi uygulanmasn istemelerinin
nedeni, zaten, takvim yl eklinde belirlenen dnemin faaliyet ve ilemlerinin mahiyetine
uygun olmamasdr. Bu durum, hem ticari faaliyet ve ilemler hem de vergilendirme ilemleri
bakmndan byle olmaldr.
57
hem srecin uzamasna hem de gereksiz ihtilaflara engel olacaktr. Kurul da,
bir kararnda, zel hesap dnemi kullandn iddia eden bir isteklinin
teklifinin, idarece bu isteklinin zel hesap dnemine tabi olup olmad
aratrlmakszn, yl sonu mal tablolarn sunmad gerekesiyle dorudan
deerlendirme d braklmasn mevzuata aykr bulmutur.58
42- Mal yeterlik kriterlerini ihalenin yapld yldan nceki ylda
salayamayan istekliler, ilve yllara ait belgelerini sunabilirler mi?
Bilano veya edeer belgeler ile i hacmini gsteren belgeler
kapsamnda istenen yeterlik kriterlerini bir nceki ylda salayamayan
istekliler, mal alm, hizmet alm ve danmanlk hizmet alm ihalelerinde,
bir nceki yln yan sra iki nceki yln belgelerini de sunabilirler.
Bilano veya edeer belgeler kapsamnda istenen yeterlik kriterlerini
bir nceki ylda salayamayan istekliler, yapm ii ihalelerinde, son yla
kadarki belgelerini de sunabilirler.
7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda istenen yeterlik kriterlerini
bir nceki ylda salayamayan istekliler, yapm ii ihalelerinde, son alt yla
kadarki belgelerini de sunabilirler.
Mal yeterlik kriterlerini ihalenin yapld yldan nceki ylda salayamayan

istekliler;
Mal alm, hizmet alm ve
dan. hiz. alm ihalelerinde: Yapm ii ihalelerinde:
Bilano veya edeer 7halenin yapld yldan 7halenin yapld yldan

belgeler: nceki yln yan sra iki nceki yla kadarki
nceki yla ait belgelerini belgelerini sunabilirler.
sunabilirler.
7 hacmini gsteren 7halenin yapld yldan 7halenin yapld yldan

belgeler: nceki yln yan sra iki alt nceki yla kadarki
nceki yla ait belgelerini belgelerini sunabilirler.
sunabilirler.
bekil 11: Mal yeterlik kriterlerinin ihalenin yapld yldan nceki ylda
salanamamas durumunda belgeleri sunulabilecek yllar
58
2011/UY.II-876 sayl Kurul Karar.
58
Konuyla ilgili dzenlemeler; mal alm, hizmet alm ve danmanlk

hizmet alm ihaleleri bakmndan son derece aktr. Bununla birlikte, yapm
ii ihaleleri iin kullanlan son yla kadarki ve son alt yla kadarki
ibareleri uygulamada baz tereddtlere yol aabileceinden, konunun yapm
ii ihaleleri bakmndan aklanmasna ihtiya duyulmutur.
Kamu 7hale Genel Tebliinin 36.2 nci maddesinde, yapm ii
ihalelerinde, bilano veya edeer belgelere ilikin yeterlik kriterlerini bir
nceki ylda salayamayan isteklilerin, ihalenin yapld yldan bir nceki
yldan itibaren geriye doru olan yllara ait belgelerini srasyla
sunmalarnn zorunlu olduu belirtilmitir. Dolaysyla, rnein, 2012 ylnn
Austos aynda yaplacak olan bir ihalede, 2011, 2010 ve 2009 ya da
2011 ve 2010 yllarna ilikin belgelerin sunulabilmesi mmkn iken, ilgili
yeterlik kriterlerinin, 2011 ve 2009 yllarna ya da 2010 ve 2009 yllarna ait
belgeler sunulmak suretiyle tevsiki mmkn deildir.
Kamu 7hale Genel Tebliinin 36.1 inci maddesinde, yapm ii
ihalelerinde, i hacmine ilikin yeterlik kriterlerini bir nceki ylda
salayamayan isteklilerin, ihalenin yapld yldan bir nceki yldan itibaren
geriye doru olan yllara ait belgelerini srasyla sunmalarnn zorunlu
olduu belirtilmitir. Dolaysyla, rnein, 2012 ylnn Austos aynda
yaplacak olan bir ihalede; 2011 ve 2010 ya da 2011, 2010 ve 2009 ya da
2011, 2010, 2009 ve 2008 ya da 2011, 2010, 2009, 2008 ve 2007 ya da
2011, 2010, 2009, 2008, 2007 ve 2006 yllarna ilikin belgelerin
sunulabilmesi mmkn iken, ilgili yeterlik kriterlerinin, rnein 2007 ylna
ait belgeler sunulmadan, 2011, 2010, 2009, 2008 ve 2006 yllarna ait
belgeler sunulmak suretiyle tevsiki imkn dhilinde deildir.
Kamu 7hale Genel Tebliinin yukarda deinilen dzenlemelerinde
belirtildii zere, ihalenin yapld yldan nceki ylda yeterlik kriterlerini
salayamayan istekliler, ihalenin yapld yldan nceki yla ait belgeleri ile
ilve yllara ait belgelerini yl atlamadan sunmaldr.
Dier taraftan, mal yeterlik belgelerinin yl atlanarak sunulduu baz
durumlarda, sunulmayan yllara ilikin mal oran ve tutarlarn 0 kabul
edilerek hesaplamalara dahil edilmesi durumunda dahi istenen yeterlik
kriterlerinin saland grlmektedir. Bununla birlikte, Kurul, belgelerini yl
59
atlayarak sunmalar nedeniyle teklifleri deerlendirme d braklan

isteklilerin tekliflerinin bu nedenle deerlendirme d braklmasnda
mevzuata aykrlk grmemektedir. 59
Bu gibi durumlarda, kanaatimizce, sunulmayan yllara ilikin
belgelerin bir eksiklik olarak addedilmemesi gerekmektedir. Bununla
birlikte, kamu ihale mevzuatnn mevcut dzenlemeleri karsnda, bu
durumun, teklif zarf ierisinde sunulmas gereken baz yeterlik belgelerinin
sunulmamas anlamna geldii aktr.
7halenin yapld yldan nceki ylda yeterlik kriterlerini salayamayan
isteklilerin ihalenin yapld yldan nceki yla ait belgelerinin yan sra daha
eski yllara ait belgelerini yl atlamadan sunmalar gerektii eklindeki
dzenleme, i hacmini gsteren belgeler kapsamnda faturalarn sunmak
isteyen istekliler bakmndan ilgin bir sonu dourmaktadr.
7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda istenen gelir tablolar, yl
sonu gelir tablolardr. Bu itibarla, istekliler, belli bir yla ilikin olarak ancak
bir gelir tablosu sunabilirler. Bununla birlikte, iletmeler, yaptklar sat ya
da ilere ilikin olarak ayn yl iinde ok sayda fatura dzenlemi olabilirler.
Dolaysyla, i hacmini gsteren belgeler kapsamnda faturalarn sunmak
isteyen ve ilgili yeterlik kriterini ihalenin yapld yldan nceki ylda
salayamayan isteklilerin, ilgili kriteri salamaya yetecek tutara ulaacak
ekilde farkl yllara ait faturalarn yine yl atlamadan sunmalar
gerekmektedir.
Bu balamda, rnein, 2012 ylnn Austos aynda yaplacak olan bir
yapm ii ihalesinde, i hacmini gsteren belgeler kapsamnda faturalarn
sunmak isteyen ancak istenen yeterlik kriterini ihalenin yapld yldan
nceki ylda salayamayan bir istekli, 2011 ylnda dzenlenmi drt, 2010
ylnda dzenlenmi bir, 2009 ylnda dzenlenmi be faturasn
sunabilecektir. Ancak, anlan isteklinin 2010 ylnda dzenledii hibir fatura
bulunmamas durumunda, kamu ihale mevzuatnn ngrd yl
atlamadan sunma koulu nedeniyle, 2009 ylna ait be faturasn sunma
imkn da kalmamaktadr.
7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda faturalarn sunmak isteyen
ancak istenen yeterlik kriterini ihalenin yapld yldan nceki ylda
59
Bu yndeki rnek Kurul kararlar iin bkz.: 2007/UY.Z-2153, 2007/UY.Z-2660, 2010/UH.III-
1767 ve 2011/UH.I-276 sayl Kurul kararlar.
60
salayamayan istekliler bakmndan, mevzuatn ngrd yl atlamadan

sunma artnn kaldrlmas, kanaatimizce, yerinde olacaktr.
RNEK: ABC Ltd. bti., hesap dnemi olarak takvim yln izlemektedir. Anlan
firma, 18.07.2012 tarihinde yaplacak olan bir hizmet alm ihalesine katlmak
istemektedir. Ancak istenen mal yeterlik kriterlerini 2011 ylna ait belgeleri ile
salayamamaktadr. ABC Ltd. bti., hangi dnem ya da dnemlere ait mal
yeterlik belgelerini sunabilir?
belgelerini sunmaldr. Bununla birlikte, istenen mal yeterlik kriterlerini
ihalenin yapld yldan nceki ylda salayamayan firma, ihalenin bir hizmet
alm ihalesi olduu dikkate alndnda, ihalenin yapld yldan nceki yln
yan sra iki nceki yla ait belgelerini de sunabilir. Buna gre, ABC Ltd. bti.,
2011 ve 2010 yllarna ait belgelerini sunmaldr.

salayamayan istekliler, ilve yllara ilikin olarak ayn kapsamda ancak
farkl nitelikteki belgelerini sunabilirler mi?
Bilano veya edeer belgelere ilikin yeterlik kriterlerini bir nceki
ylda salayamad iin, ihale trne gre, son iki ya da son yla kadarki
belgelerini sunan isteklilerin, bu yllardan birine ilikin olarak yl sonu
bilanosunu bir dierine ya da dierlerine ilikin olarak ise bunlarn gerekli
blmlerini ve/veya bilano bilgileri tablolarn sunmalarna engel tekil
eden herhangi bir mevzuat dzenlemesi bulunmamaktadr.
Bununla birlikte, i hacmini gsteren belgeler kapsamnda istenen
yeterlik kriterlerini bir nceki ylda salayamad iin, ihale trne gre, son
iki ya da son alt yla kadarki belgelerini sunan isteklilerin, bu yllardan
birine ilikin olarak gelir tablosunu, bir dierine ya da dierlerine ilikin
olarak ise faturalarn sunma imkn bulunmamaktadr.
Bunun nedeni aktr: 7 hacmi, gelir tablosu ile faturalar zerinden
farkl kriterlere gre deerlendirilmektedir. Gelir tablosu, toplam ciroyu;
faturalar ise, ihale trne ilikin sat ya da ilerden elde edilen gelirleri
gstermektedir. Oysa, bilano veya edeer belgeler kapsamnda farkl
61
yllara ilikin olarak sunulabilen farkl belgeler, hep ayn mal byklkleri
gstermekte ve son tahlilde ilgili yln bilanosuna dayanmaktadr.
Serbest meslek kazan defterinin sunulduu hizmet alm ve
danmanlk hizmet alm ihalelerinde, istekliler, ihalenin yapld yldan
nceki yla ait serbest meslek kazan defteri zeti ile birlikte, ihalenin
yapld yldan nceki yllara ait serbest meslek kazan defteri zetlerini de
sunabilirler.
44- Yln ilk drt aynda yaplan ihalelerde bir nceki yla ait belgelerini
sunmayan istekliler, hangi dnemlere ait belgelerini sunabilirler?
7hale tarihi yln ilk drt ay ierisinde olan mal alm, hizmet alm ve
danmanlk hizmet alm ihalelerinde, bir nceki yla ait bilano veya
edeer belgelerini sunmayan istekliler ile bir nceki yla ait gelir
tablolarn60 sunmayan istekliler, iki nceki yla ait belgelerini; bu belgelerle
yeterlik kriterlerini salayamayanlar ise, iki nceki yla ait belgeleri ile
nceki yla ait belgelerini sunabilirler.
7hale tarihi yln ilk drt ay ierisinde olan yapm ii ihalelerinde, bir
nceki yla ait bilano veya edeer belgelerini sunmayan istekliler, iki
nceki yla ait belgelerini; istenen yeterlik kriterlerini bu belgelerle
salayamayanlar ise, iki nceki yl, ihalenin yapld yldan bir nceki yl
olarak kabul edilmek zere, son yla kadarki belgelerini sunabilirler.
7hale tarihi yln ilk drt ay ierisinde olan yapm ii ihalelerinde, bir
nceki yla ait gelir tablolarn sunmayan istekliler, iki nceki yla ait
belgelerini; istenen yeterlik kriterlerini bu belgelerle salayamayanlar ise, iki
nceki yl, ihalenin yapld yldan bir nceki yl olarak kabul edilmek zere,
son alt yla kadarki belgelerini sunabilirler.
60
Bir nceki yla ait i hacmini gsteren belgelerin deil, gelir tablolarnn
sunulmamasndan bahsedildiine dikkat edilmelidir. Zira, az aada da akland zere,
mal tablolar bakmndan byle bir imkn getirilmi olmasnn nedeni, ihalenin yapld
yldan nceki yla ait mali tablolarn yln ilk drt aynda henz hazrlanamam olabilmesi
ihtimalidir. Ayn durumun, i hacmini tevsiken sunulabilen faturalar bakmndan geerli
olmad aktr.
Dzenlemenin ifade eklinden, bu imknn, hizmet alm ihaleleri ile danmanlk hizmet alm
ihalelerinde gerek bilano veya edeer belgeler gerekse i hacmini gsteren belgeler
kapsamnda sunulabilen serbest meslek kazan defteri zeti bakmndan da geerli olmad
anlalmaktadr.
62
6102 sayl Trk Ticaret Kanununun 514 nc maddesinin birinci

fkrasna gre, finansal tablolar, gelecek yln ilk ay iinde hazrlanarak
genel kurula sunulur.
Sermaye Piyasas Kurulu tarafndan yaymlanan Sermaye Piyasasnda
Finansal Raporlamaya 7likin Esaslar Teblii (Seri:XI, No:29)nin 10 uncu
maddesinde de, iletmelerin, yllk finansal raporlaryla bunlara ilikin
bamsz denetim raporlarn, konsolide finansal tablo hazrlama
ykmllnn bulunmad durumlarda, hesap dneminin bitimini
izleyen on hafta, bu ykmlln bulunduu durumlarda ise, hesap
dneminin bitimini izleyen on drt hafta iinde Sermaye Piyasas Kuruluna
ve borsaya bildirmek zorunda olduklar belirtilmektedir.
7hale tarihi yln ilk drt ay ierisinde olan ihalelerde, ihalenin yapld yldan
nceki yla ait bilano veya edeer belgeleri ile gelir tablolarn sunmayan
isteklilerin, iki nceki yla ait belgeleri ile istenen yeterlik kriterlerini
salayamamas durumunda, bu istekliler;
Mal alm, hizmet alm ve

dan. hiz. alm ihalelerinde: Yapm ii ihalelerinde:
Bilano veya edeer 7halenin yapld yldan 7halenin yapld yldan

belgeler: iki nceki yln yan sra iki nceki yldan itibaren
nceki yla ait belgelerini drt nceki yla kadarki
sunabilirler. belgelerini sunabilirler.
Gelir tablosu: 7halenin yapld yldan 7halenin yapld yldan

iki nceki yln yan sra iki nceki yldan itibaren
nceki yla ait belgelerini yedi nceki yla kadarki
sunabilirler. belgelerini sunabilirler.
bekil 12: 7hale tarihi yln ilk drt ay ierisinde olan ihalelerde ihalenin yapld
yldan nceki yla ait bilano veya edeer belgeler ile gelir tablolarnn
sunulmamas ve istenen yeterlik kriterlerinin iki nceki yla ait belgelerle
salanamamas durumunda belgeleri sunulabilecek yllar
Yln ilk drt aynda yaplan ihalelere ilikin bu imkn, isteklilerin bir
nceki yla ait belgelerini sunamamas ihtimaline binaen getirilmi olsa da,
uygulamada, isteklilerin, ihaleden nceki yla ait belgelerini sunma
63
imknnn olup olmad ayrca aratrlmamaktadr. Kald ki, dzenlemede

sunamayan deil sunmayan isteklilerden bahsedildii ve sunmayan
istekliler eklinde tercihe ynelik bir ifadeye yer verildii dikkate
alndnda, isteklilerin byle bir imkn, ihalenin yapld yldan nceki yla
ait mal tablolar henz tekemml etmedii iin mi, yoksa lehine bir sonu
ortaya kt iin mi kulland hususunun incelenmesine gerek
bulunmamaktadr61.
7hale tarihi yln ilk drt ay ierisinde olan ihalelerde, bir nceki yla
ait mal tablolarn sunmayan isteklilerin de, sunduklar mal tablolar yl
atlamadan srasyla sunmalar gerekmektedir. Yukarda 42 nci soruya ilikin
aklamada yer verilen hususlar, yln ilk drt aynda yaplan ihaleler
bakmndan da geerlidir.
RNEK: ABC Ltd. bti., hesap dnemi olarak takvim yln izlemektedir. Anlan
firma, 12.03.2012 tarihinde yaplacak olan bir yapm ii ihalesine katlmak
istemektedir. Ancak 2011 ylna ait mal tablolarn sunmak istemedii gibi,
istenen mal yeterlik kriterlerini 2010 ylna ait belgeleri ile de
salayamamaktadr. ABC Ltd. bti., hangi dnem ya da dnemlere ait mal
yeterlik belgelerini sunabilir?
belgelerini sunmaldr. Ancak ihale yln ilk drt ay ierisinde yapldndan,
ihalenin yapld yldan nceki yla ait mal yeterlik belgelerini sunma
zorunluluu bulunmamaktadr. Dier taraftan, firma, istenen yeterlik
kriterlerini iki nceki yla ait belgeleri ile de salayamamaktadr. Buna gre,
ihalenin bir yapm ii ihalesi olduu da dikkate alndnda, ABC Ltd. bti., bilano
veya edeer belgeler kapsamnda 2010, 2009 ve 2008 ya da 2010 ve 2009
yllarna ait belgelerini; i hacmini gsteren belgeler kapsamnda ise 2010 ve
2009 ya da 2010, 2009 ve 2008 ya da 2010, 2009, 2008 ve 2007 ya da
2010, 2009, 2008, 2007 ve 2006 ya da 2010, 2009, 2008, 2007, 2006 ve
2005 yllarna ait gelir tablolarn sunmaldr.
61
Yaar Gk, Aklamal Kamu 7hale Kanunu, 7lksan Matbaas, 4. Bask, Ankara, 2009, s. 246
64

salayamayan isteklilere yapm ilerinde dier ihale trlerine gre daha
eski yllara ait belgelerini sunabilme imkn tannm olmasnn nedeni
nedir?
7naat sektr, ekonomik dalgalanmalardan en hzl ve en ok
etkilenen sektrlerin banda gelmektedir. Bu nedenle, inaat sektrnde
faaliyet gsteren firmalarn mal performanslar, yldan yla nemli
farkllklar gsterebilmektedir.
Yapm ii ihalelerinde, istenen yeterlik kriterlerini ihalenin yapld
yldan nceki yla ait belgeleri ile salayamayan firmalara daha eski yllara
ilikin mal yeterlik belgelerini sunabilme imkn tannarak, inaat
sektrnde faaliyet gsteren firmalarn yapm ii ihalelerine daha geni
katlmlarnn salanmas amalanmtr.
46- 7steklilerin ihalenin yapld yldan nceki yla ait belgeler ile birlikte
daha nceki yllara ait belgelerini de sunmalar durumunda yeterlik
deerlendirmesine esas alnmas gereken belgeler hangileridir?
Uygulamada, zaman zaman isteklilerin, aslnda istenen yeterlik
kriterlerini ihalenin yapld yldan nceki yla ait belgeleri ile salyor
olmalarna ramen, o ya da bu nedenle, ilve yllara ait belgelerini de
sunduklar grlmektedir.
Kamu ihale mevzuatnda asl olan, mal yeterlik kriterlerinin, ihalenin
yapld yldan nceki yla ait mal yeterlik belgeleri erevesinde
salanmasdr. 7lve yllara ait mal belgelerin sunulabilmesi, ihalenin
yapld yldan nceki yla ait belgelerin istenen yeterlik kriterlerini
karlamamas durumuna zg olmak zere, istekliler lehine getirilmi ek bir
imkndr.
Bu itibarla, sunduu mal yeterlik belgelerinin tm bir arada
deerlendirildiinde istenen yeterlik kriterlerini salamad anlalan
isteklilerin, bu kriterleri ihalenin yapld yldan nceki yla ait belgeleri ile
salyor olmas durumunda, istenen yeterlik kriterlerini saladndan
bahsetmek gerekmektedir.
Dier taraftan, yukarda 44 nc soruya ilikin aklamada da
belirtildii zere, ihale tarihi yln ilk drt ay ierisinde olan ihalelerde, bir
nceki yla ait bilano veya edeer belgelerini sunmayan istekliler ile bir
65
nceki yla ait gelir tablolarn sunmayan istekliler, iki nceki yla ait
belgelerini; bu belgelerle yeterlik kriterlerini salayamayanlar ise, iki nceki
yla ait belgeleri ile birlikte daha nceki yllara ait belgelerini sunabilirler.
Bu ihalelerde, zaman zaman isteklilerin, deerlendirmeye dhil
edilmeleri durumunda istenen yeterlik kriterlerini salayamayacak
olmalarna ramen, o ya da bu nedenle, daha nceki yllara ait belgeleri ile
birlikte ihalenin yapld yldan nceki yla ait belgelerini de sunduklar
grlmektedir. Bu balamda, rnein, Mart 2012 tarihinde yaplan bir
ihaleye katlan istekli, 2011 ylna ait belgelerini sunmak zorunda
olmamasna ve 2010 ve 2009 yllarna ait belgeleri ile istenen yeterlik
kriterini salayabilecek olmasna ramen, 2011 ylna ait belgelerini de
sunabilmekte; her yla ait belgelerin bir arada deerlendirilmesi
sonucunda ise yetersiz duruma debilmektedir.
Kanaatimizce, bu durumdaki bir isteklinin, istenen yeterlik kriterlerini
saladnn kabul gerekir. Zira, yln ilk drt aynda yaplan ihaleler
bakmndan getirilen bu imkn, isteklilerin ihalenin yapld yldan nceki
yla ait belgelerini sunabilecek durumda olup olmad ayrca
aratrlmakszn, istekliler lehine yaplm bir dzenleme niteliindedir.
Bu itibarla, deerlendirmeye dhil edilmeleri durumunda istenen
yeterlik kriterlerini salayamayacak olmalarna ramen, daha nceki yllara
ait belgeleri ile birlikte ihalenin yapld yldan nceki yla ait belgelerini de
sunan, bununla birlikte istenen yeterlik kriterlerini ihalenin yapld yldan
nceki yla ait belgeleri ile salayabilen isteklilerin, bu haliyle, istenen
yeterlik kriterlerini saladndan bahsetmek gerekmektedir.
47- 7halenin yapld yl iinde kurulan iletmeler, mal yeterlik
belgeleri kapsamnda, kurulu bilanolar ile ara dnem mal tablolarn
sunabilirler mi?
Mal Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin nceki eklinde, mal
alm ihaleleri bakmndan, hizmet alm, danmanlk hizmet alm ve yapm
ii ihalelerinde ngrlmeyen bir imkn getirilmi, ihalenin yapld yl
iinde kurulan iletmelerin kurulu bilanolarn ve ihalenin yapld
tarihe kadar olan toplam ciro veya toplam sat gelirini gsteren belgelerini
sunabilmelerine imkn tannmt. Anlan Ynetmeliin yeni eklinde, bu
imkn kaldrlmtr.
66

maddeleri ile 7 hacmini gsteren belgeler balkl maddelerinde, aka,
ihalenin yapld yldan nceki yl ve/veya yllara ait mal yeterlik
belgelerinden bahsedildiinden, ihalenin yapld yl iinde kurulan
firmalarn, mal yeterliklerini tevsiken kurulu bilanolarn ve ara dnem
mal tablolarn sunma imkn bulunmamaktadr. Ayn durum, i hacmini
gsteren belgeler kapsamnda faturalarn sunmak isteyen istekliler
bakmndan da geerlidir.
Belirtilen hususlar Kurul kararlarna da yansm, ihalenin yapld yl
iinde kurulan firmalarn tekliflerinin bu nedenlerle deerlendirme d
braklmasnda mevzuata aykrlk grlmemitir.62
48- 7halenin yapld yldan nceki yl iinde kurulan iletmeler, mal
yeterlik belgeleri kapsamnda ihalenin yapld yldan nceki yla ait mal
tablolarn sunabilirler mi?
Kamu ihale mevzuatnda mal yeterlik belgeleri kapsamnda
sunulmas istenen mal tablolar, yl sonu mal tablolardr. Bu itibarla,
ihalenin yapld yldan nceki yl iinde herhangi bir tarihte faaliyete
balayan isteklilerin o yln sonunda dzenleyecekleri mal tablolar da, yine
yl sonu mal tablolardr. Bu erevede, bu isteklilerin tam bir hesap dnemi
faaliyette bulunmam olmas, herhangi bir nem arz etmemektedir.
62
Bu yndeki rnek Kurul kararlar iin bkz.: 2008/UH.Z-2087, 2008/UH.Z-2314, 2008/UM.Z-
2976, 2008/UY.Z-3221, 2010/UH.I-93, 2010/UH.III-3889, 2011/UH.III-4173 ve 2012/UH.III-
327 sayl Kurul kararlar.
67
Mal Yeterlik Belgeleri: Dzenlenme ve Onay fekli
C. Mal Yeterlik Belgelerinin Dzenlenme ve Onay bekli

49- Mal yeterlik belgelerini onaylamaya yetkili makamlar hangilerdir?
maddeleri ile 7 hacmini gsteren belgeler balkl maddelerine gre, mal
yeterlik belgelerinin, yeminli mal mavir, serbest muhasebeci mal mavir
ya da vergi dairesince63 onaylanm olmas gerekmektedir. 7 hacmini
gsteren belgeler kapsamnda, fatura rneklerinin64 ya da faturalarn noter
onayl suretlerinin sunulmas da mmkndr.
Vergi dairelerinin mal yeterlik belgeleri kapsamnda onayladklar
belgeler, genellikle, isteklilere ait vergi beyannameleridir. Vergi
beyannameleri, isteklilere ait bilano ve gelir tablolarn da iermektedir.
Dier taraftan, vergi beyannamelerinin yalnzca vergi daireleri tarafndan
onaylanabileceini dnmek yanltc olur. Bu beyannamelerin suretlerini,
serbest muhasebeci mali mavirler ile yeminli mali mavirler de pekl
onaylayabilir. Zira, kamu ihale mevzuatnda asl olan, bu beyannemelerin
ieriinde yer alan bilano ve gelir tablolarnn onaylanm olmasdr.65
50- Serbest muhasebeciler tarafndan onaylanan mal yeterlik belgeleri
kabul edilebilir mi?
Serbest muhasebecilik meslei, 26.07.2008 tarih ve 26948 sayl
Resmi Gazetede yaymlanan 5786 sayl Serbest Muhasebecilik, Serbest
Muhasebeci Mali Mavirlik ve Yeminli Mali Mavirlik Kanununda
Deiiklik Yaplmas Hakknda Kanunla kaldrlmtr. Bununla birlikte, halen
bu unvan altnda faaliyet gsteren meslek mensuplar bulunmaktadr.
Anlan Kanun deiikliinden sonra daha az rastlanyor olmakla
birlikte, ihalelerde, serbest muhasebecilerce onayl mal yeterlik belgelerinin
sunulduuna hlen tank olunmaktadr.
63
Aslnda, vergi dairelerine gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri ekinde sunulan mal
tablolar da, yeminli mal mavir ya da serbest muhasebeci mal mavir onay tamakta;
vergi daireleri, bu beyannamelerin bir suretini onaylamaktadr.
64
Vergi Usul Kanununun 231 inci maddesinin nc fkrasnda, faturalarn en az bir asl ve
bir rnek olarak dzenlenecei hkm altna alnmtr. Dolaysyla, fatura rnekleri, fatura
asl ile birlikte dzenlenen ve fatura asl hkmnde olan nshalardr.
65
2010/UH.II-1560 sayl Kurul Karar.
68
Mal Yeterlik Belgelerini Onaylamaya Yetkili Makamlar
Mal tablolar Faturalar

- Bilanolar
- Bilanolarn gerekli blmleri
- Gelir tablolar
Yeminli mal mavir Yeminli mal mavir

Serbest muhasebeci mal mavir Serbest muhasebeci mal mavir
Vergi dairesi Vergi dairesi
Noter
bekil 13: Mal yeterlik belgelerini onaylamaya yetkili makamlar
Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mal Mavir ve Yeminli

Mal Mavirlerin alma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmeliin 17 nci
maddesinde, serbest muhasebecilerin alma konular, gerek ve tzel
kiilerin defterlerini tutmak, mal tablolarn ve gerekli dier belgelerini
dzenlemek olarak tanmlanmtr. Bununla birlikte, serbest
muhasebecilerin alma konular arasnda, inceleme, analiz ve denetim
faaliyetleri saylmamtr. Bu itibarla, anlan meslek mensuplar mal tablo
dzenleyebilir; ancak onaylayamaz. Bu nedenle, kamu ihale mevzuatnda,
mal yeterlik belgelerini onaylayabilecek makamlar arasnda serbest
muhasebeciler saylmamtr.66
Serbest muhasebeciler tarafndan onaylanan mal yeterlik
belgelerinin uygun saylamayacana ve bunlarn bilgi eksiklii kapsamnda
tamamlatlamayacana ilikin Kurul kararlar da istikrar kazanmtr.67
51- Mal yeterlik belgelerinin onayna ilikin ekil artlar nelerdir?
Kamu 7hale Genel Tebliinin 8.4 nc maddesinde, ihale
dokmannda istenen ve serbest muhasebeci mal mavirler tarafndan
66
Tuba Irmak, Kamu Almlarnda Ekonomik ve Mal Yeterliin llmesinde Finansal
Tablolarn Deerlendirilmesi, (Uzmanlk Tezi, Kamu 7hale Kurumu, 2010), s.92.
67
Bu yndeki rnek Kurul kararlar iin bkz.: 2007/UH.Z-1170, 2007/UY.Z-4181, 2010/UH.II-
319, 2010/UH.I-368, 2010/UH.III-1571 ve 2012/UH.I-258 sayl Kurul kararlar.
69
dzenlenerek ya da onaylanarak bavuru veya teklif kapsamnda idareye

sunulan belgelerde, Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mal
Mavirlerin Kae Kullanma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik
erevesinde temin edilen zel kaenin68 kullanlmas gerektii belirtilmitir.
Anlan Ynetmeliin 2 nci maddesinde,
serbest muhasebeci mal mavirlerin,
dzenledikleri resmi ve mesleki
belgelerde zel kae kullanacaklar; 6
nc maddesinde, kaelerin kare eklinde
olaca, en stte TC rumuzu, altnda
TRMOB yazs ve Mm amblemi,
Serbest Muhasebeci Mal Mavir
ibaresi ile kae numarasn tayaca ve
kaelerin Darphane ve Damga Matbaas
Genel Mdrl tarafndan imal
edilecei belirtilmitir.
Sz konusu Ynetmelie gre, serbest muhasebeci mal mavirler,

dzenledikleri resmi ve mesleki belgelerde, imzalarnn yan sra bu zel
kaeyi de kullanmak zorundadrlar.
Grld zere, kamu ihale mevzuatnda, isteklilerin ihalelerde
sunacaklar ve serbest muhasebeci mal mavirler tarafndan dzenlenen
ya da onaylanan belgelerde bu meslek mensuplarnn zel kaelerini
kullanmalar gerektii zellikle vurgulanm, yeminli mal mavirler ile vergi
daireleri tarafndan onaylananlar bakmndan byle bir dzenlemeye gerek
duyulmamtr. Bunun nedeni, serbest muhasebeci mal mavirler
tarafndan zaman zaman zel kaeler yerine baka kaeler kullanlyor
olmasdr.
Dier taraftan, Yeminli Mal Mavirlik Tasdik Ynetmeliinde de,
yeminli mal mavirlerin, onay ilemlerinde imza ve mhr kullanacaklar
belirtilmektedir. Kamu kuruluu olmalar nedeniyle vergi daireleri tarafndan
68
Bahse konu kaenin, uygulamada ve Kurul kararlarnda, sklkla, TRMOB kaesi olarak da
adlandrld grlmektedir.
70
onaylanan belgelerin de, yetkili imzalarnn yan sra vergi dairesi mhrn
de ihtiva etmeleri gerektii aktr.
7halelerde sunulan mal yeterlik belgelerine ilikin uyumazlk
konularnn, ilgili yeterlik kriterlerinin salanp salanamamasndan ziyade
onay ilemlerindeki eksiklikler zerinde younlat grlmektedir. Bu
durum, sunulan belgeler zerindeki onay ilemlerinin usulne uygun ekilde
gerekletirilmesinin nemini ortaya koymaktadr.
Mal Yeterlik Belgelerinin Onay
Serbest muhasebeci mal mavirler Yeminli mal mavirler

Vergi daireleri
imza imza
+ +
zel kae mhr
bekil 14: Mal yeterlik belgelerinin onay ekli
52- Mal yeterlik belgelerinin onay ilemlerindeki eksiklikler bilgi eksiklii

kapsamnda tamamlatlabilir mi?
Yukarda 21 inci soruya ilikin aklamada da belirtildii zere, bir
belgenin belge olarak geerli olabilmesi iin gerekli olan iki unsurdan biri
metin, dieri ise o metni kapsayacak ekilde atlan imzadr. Buna gre,
imzasz bir metnin belge olarak nitelendirilebilmesi mmkn olmayp, hi
sunulmadnn kabul gerekir.
7mza el ile atlmaldr. 6098 sayl Borlar Kanununun 15 inci
maddesinde de, imzann, kural olarak, el yazs ile atlmas gerektii hkm
altna alnmtr. Sunduu bilanolarda el ile atl imza (slak imza) yerine
kae imza kullanld iin teklifi deerlendirme d braklan bir isteklinin
bavurusu zerine alnan bir Kurul Kararnda da, imzann el ile atlmas
71
gerektii, kae imzann kabul edilemeyecei karar altna alnmtr.69

Tek sayfadan oluan mal yeterlik belgeleri bakmndan durum ak
olmakla birlikte, ok sayfadan oluan mal yeterlik belgeleri ile vergi
beyannameleri ekinde sunulan mal tablolar bakmndan her sayfada imza
bulunmas gerekip gerekmediinin ayrca deerlendirilmesi gerekmektedir.
Kamu ihale mevzuatnda, ok sayfadan oluan mal yeterlik
belgelerinin her sayfasnn imzalanp imzalanmayacana, rnein, ekinde
mal tablolara yer verilen bir vergi beyannamesinde belgeyi dzenleyene
ilikin blmnn onaylanmasnn yeterli olup olmadna ynelik ak bir
dzenleme bulunmamaktadr.
Bununla birlikte, Kamu 7hale Genel Tebliinin 45.1.13.11 inci
maddesinde, ar dk teklif sorgulamas kapsamnda isteklilerce sunulan
maliyet/sat tutar tespit tutanaklar ile stok tespit tutanaklarnn her
sayfasnn taraflar tarafndan imzalanarak kaelenmesi gerektii
belirtilmektedir. Maliyet/sat tutar tespit tutanaklar ile stok tespit
tutanaklarna ilikin olarak yaplan bu dzenlemenin, kyasen, mal yeterlik
belgeleri bakmndan da uygulanmas gerektii, aksi ynde bir
deerlendirme tarznn, kamu ihale mevzuatnn tutarll bakmndan da
uygun olmayaca deerlendirilmektedir.
Kald ki, yine, imzasz bir metnin belge olarak kabul edilemeyeceine
ilikin ilke, kanaatimizce, belgeyi oluturan paralar (sayfalar) bakmndan
da geerli addedilmelidir. Bu itibarla, imzann, belgeyi yazan ve/veya
onaylayan iaret ettii de dikkate alndnda, ok sayfadan oluan ancak
baz sayfalar imzasz olan bir belgenin imzasz sayfalarnn hi
sunulmadnn kabul gerekmektedir.
Benzer gerekelerle, ok sayfadan oluan ancak her sayfas
onaylayann kae ya da mhrn ihtiva etmeyen mal yeterlik belgeleri de,
69
2010/UY.II-567 sayl Kurul Karar. Bununla birlikte, ayn Kararda bu husus, belgeyi
dzenleyen kiiden (serbest muhasebeci mal mavir) kaynaklanan bir eksiklik olarak
grlerek, bu eksikliin idarece bilgi eksiklii kapsamnda tamamlatlmas gerektii
belirtilmitir. Kararn bu ynyle isabetli olmad deerlendirilmektedir. Zira, el ile atl
olmayan bu imzann imza olarak kabul, dolaysyla atl olduu metnin de belge olarak
kabul mmkn olmamaldr. Kanaatimizce, sz konusu bilanolarn hi sunulmam
olduunun kabul gerekmektedir.
72
kanaatimizce, uygun grlmemelidir. Zira, yukarda da belirtildii zere,

kae ve mhr, onay ileminin; dolaysyla da, sunulan mal yeterlik
belgelerinin tamalar zorunlu asli unsurlarndandr.
Bununla birlikte, bu konudaki Kurul kararlar henz istikrar
kazanmamtr. Kurul, bir kararnda, mal yeterlik kriterlerini tevsilen
sunulan bir vergi beyannamesinin gelir tablosuna ilikin sayfalarnn onaysz
olmasn mevzuata aykr bulurken,70 bir baka kararnda, beyannamenin
Beyannameyi Dzenleyen Mkellef blmnn onayl olmasn yeterli
grmtr.71
Kurul, onay ilemlerindeki eksiklikleri, ounlukla bilgi eksiklii
kapsamnda deerlendirmekte, idarelerce tamamlatlmalar gerektii
ynnde karar vermektedir. Bu erevede, mevzuatn ngrd zel kae
dnda serbest muhasebeci mali mavire ait bakaca kaelerle onaylanan
mali tablolar sunan ve bu nedenle teklifleri deerlendirme d braklan
isteklilerin yaptklar bavurular zerine alnan Kurul kararlarnda da, sklkla,
eksik olan zel kaenin tamamlatlmas ynnde dzeltici ilem karar
verildii grlmektedir.72
53- Mal yeterlik belgelerinin dzenlenme tarihindeki eksiklikler bilgi
eksiklii kapsamnda tamamlatlabilir mi?
Kamu ihale mevzuatnda, mal yeterlik belgelerinin, belli mal verileri
belli bir tarih ya da dnem itibariyle tevsik etmeleri istenmektedir. Bu
balamda, bunlardan elde edilen mal verilerin, bir tarih ya da dnemle
ilikilendirilmeden anlamlandrlabilmesi mmkn deildir.
Bu erevede, mal tablolarn ait olduklar dnemleri gsteren tarihler
(ya da en azndan dzenlenme tarihleri) ile faturalarn dzenlenme
tarihlerinin, bu belgelerin tamalar zorunlu asli unsurlarndan olduu
sonucuna ulalmaktadr. Bu itibarla, bunlardaki eksikliklerin bilgi eksiklii
kapsamnda tamamlatlabilmesi de mmkn olmamaldr.
Bununla birlikte, Kurul ayn grte deildir. zerinde dzenleme
70
2012/UH.I-341 sayl Kurul Karar.
71
2011/UY.III-1745 sayl Kurul Karar.
72
Bu yndeki rnek Kurul kararlar iin bkz.: 2009/UYII-1985, 2010/UM.I-40, 2010/UH.I-
1738, 2011/UY.III-174 ve 2012/UY.I-1579 sayl Kurul kararlar.
73
tarihi yer almayan ve ait olduu dnem de anlalamayan bir bilanoya

ilikin olarak alnan bir Kurul Kararnda, bilanoyu sunan isteklinin teklifinin,
belgeyi dzenleyenden kaynaklan deerlendirilen bu eksiklik idarece
tamamlatlmakszn deerlendirme d braklmas mevzuata aykr
grlmtr.73
54- Mal tablolarn ilgili mevzuatna uygun bir ekilde dzenlenip
dzenlenmedii kontrol edilecek midir?
Yeminli Mal Mavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konular,
Tasdike 7likin Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmeliin 4 nc maddesinde,
tasdik, gerek veya tzel kiilerin veya bunlarn teebbs ve iletmelerinin
yeminli mal mavirlerce denetleme ilke ve standartlarna gre uygunluk
ynnden incelenmesi, bu inceleme sonularna dayanlarak tasdik
kapsamna giren konularn ve belgelerin gerei yanstp yanstmadnn
imza ve mhr kullanmak suretiyle tespiti ve rapora balanmas eklinde
tanmlanmtr.
Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mal Mavir ve Yeminli
Mali Mavirlerin alma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmeliin 49 uncu
maddesinde de, denetimin amac, firma, kurum ve kurulularn sahip ve
ortaklarna, alacakllar ile kredi kurulularna, ii ile iveren kurulularna,
Devletin ekonomik ve idari birimleri ile ayrca vergi idaresine bunlarn mali
tablolarnda yer alan kaytlarn geree uygun, doru ve gvenilir olduunu
ortaya koymak eklinde belirtilmitir.
Vergi Beyannamelerinin Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci
Mal Mavirlerce 7mzalanmas Hakknda Genel Tebli (Sra No:4)e gre,
mkelleflerin beyannameleri meslek mensuplar (serbest muhasebeci mal
mavirler ve yeminli mal mavirler) meslek mensuplar tarafndan
imzalanacak olup, meslek mensuplar, mkellef tarafndan kendilerine ibraz
edilen belgelerin, Muhasebe sistemi Uygulama Genel Teblileri ile Genel
Muhasebe kurallarna uygun ve doru olarak yasal sresi iinde kanuni
defterlere kaydedilmesinden ve mal tablolara aktarlmasndan sorumludur.
Meslek mensuplar, bilerek kullandklar veya harici aratrmay
gerektirmeden veya muhteviyat itibariyle yanltc olduu anlalabilen
73
74
belgelerden de sorumlu olacaklardr. Meslek mensuplar, beyannamelerini

imzaladklar mkelleflerce ibraz edilen belgelerde yer alan bilgilerin kanuni
defterlere ve defterlerdeki bilgilerin mal tablolara uygunluunun yan sra,
beyannamelere eklenen temel mal tablolarda yer alan ve Muhasebe
Sistemi Uygulama Genel Teblilerine gre belirlenen dnem kr/zarar'nn
doruluundan da sorumludurlar.
Grld zere, serbest muhasebeciler ile yeminli mali mavirlerin
mal belgeler zerinde yaptklar onay ilemi, bu belgelerde yer alan
bilgilerin geree uygunluu ynnde zmni bir beyan da iermektedir.74
Bu itibarla, zerinde yeminli mal mavir, serbest muhasebeci mal

mavir ya da vergi dairesi onay bulunan bir mal tablonun, ilgili
mevzuatna gre dzenlendiinin kabul gerekmektedir. Bir baka deyile,
kamu ihale mevzuat bakmndan, anlan meslek mensuplar ya da vergi
daireleri tarafndan onayl mal tablolarn ilgili mevzuatna gre dzenlenip
dzenlenmediinin ayrca aratrlmasna gerek bulunmamakta, onay ilemi,
zaten, mal tablonun ilgili mevzuatna gre dzenlendiini gstermektedir.
Kurula gre de, belgenin ieriinde yer alan bilgilerin doruluundan
onaylayan sorumludur.75
Bununla birlikte, muhasebe tekniine aka aykr olduu anlalan,

bir baka deyile, Serbest Muhasebeci Mal Mavirlik ve Yeminli Mal
Mavirlik Kanunu Genel Teblii (Sra No:4)nin yukarda belirtilen
dzenlemelerinde geen ifadesiyle harici aratrmay gerektirmeden veya
muhteviyat itibariyle yanltc olduu anlalabilen hususlarn tespiti
halinde, ilgili mal tabloyu onaylayan meslek mensubu hakknda inceleme
ve/veya soruturma yaplabilmesini teminen TRMOBa bildirimde
bulunulmasnn karar altna alnd birok Kurul karar da bulunmaktadr.76
74
Trk Dil Kurumunun Gncel Trke Szlne gre de, onay (tasdik); uygun bulma,
dorulama anlamna gelmektedir.
75
2010/UY.II-2134 sayl Kurul Karar.
76
Bu yndeki rnek Kurul kararlar iin bkz.: 2008/UY.I-4630, 2008/UH.II-5128, 2009/UH.I-
641 ve 2009/UH.II-1014 sayl Kurul kararlar.
75
55- Dzeltme beyannamesi veren ve bu erevede yl sonu mal tablolar

deiiklie urayan isteklilerin yeni duruma uygun mal tablolar kabul
edilebilir mi?
Vergi Usul Kanununun 122 nci maddesinde, mkelleflere, vergi
ilemlerindeki hatalarn dzeltilmesini vergi dairelerinden isteme hakk
tannmtr. Mkellefler, vergi hatalar bulunduu iddiasyla daha nce
verdikleri beyannamelerinin dzeltilmesini talep edebildikleri gibi, eksik
matrah beyan edildii durumlarda, dzeltme beyannamesi vererek matrah
arttrc beyanda da bulunabilmektedir. Buna gre, mkelleflerin, dzeltme
zamanam sresi ierisinde her zaman beyannamelerini dzeltme
imknlar bulunmaktadr.
Bu itibarla, dzeltme beyannamesi ekinde de sunulsa, beyanname
ekinde bulunan yl sonu mal tablolarnn kabul edilmesi gerekmektedir.
Kurul kararlar da bu yndedir.77 Kald ki, mal yeterlik belgeleri kapsamnda
aranan mal tablolar, yl sonu mal tablolardr. Bunlarn vergi makamlarna
hangi tarihte sunulduu ve sresinde sunulup sunulmad hususlar, kamu
ihale mevzuatnn kapsam dnda kalmaktadr.
56- Yabanc lkelerde dzenlenen mal tablolar, lkemizde yaplan
ihalelerde sunulabilir mi?
maddelerine gre, yabanc lkelerde dzenlenen bilanolarn ya da istenen
yeterlik kriterlerinin salandn gsteren gerekli blmlerinin o lke
mevzuatna gre dzenlenmesi ve bu belgeleri dzenlemeye yetkili merci
tarafndan onaylanm olmas gerekir. Bilanolarn yaymlatma zorunluluu
bulunmayan istekliler, bunlara ilveten, istenen yeterlik kriterlerinin
salandn gsteren ve o lke mevzuatna gre bu belgeleri dzenlemeye
yetkili merciler tarafndan onaylanm belgelerini de sunabilirler.
Dier taraftan, ayn maddelerin, bu maddelerin baz dzenlemelerinin
serbest meslek kazan defteri zeti bakmndan geerli olmadna ilikin
fkrasndan, hizmet alm ile danmanlk hizmet alm ihalelerinde bilano
veya edeer belgeler kapsamnda sunulmasna imkn tannan serbest
meslek kazan defteri zetlerinin yabanc lkelerde dzenlenen
77
Bu yndeki rnek Kurul kararlar iin bkz.: 2012/UH.II-616, 2012/UH.I-867 ve 2012/UH.II-
997 sayl Kurul kararlar.
76
muadillerinin bu kapsamda sunulabilmesine cevaz verilmedii

anlalmaktadr.
maddelerine gre, i hacmini gsteren belgeler kapsamnda yurt dnda
gerekletirilen ilere ilikin faturalar da sunulabilir.
Bununla birlikte, ayn maddelerde, i hacmini gsteren belgeler
kapsamnda yurt dnda dzenlenen gelir tablolarnn sunulup
sunulamayacana ilikin ak bir dzenleme yer almamaktadr. Dier
taraftan, kanaatimizce, uygulama ynetmeliklerinin Bilano veya edeer
belgeler balkl maddelerinin yukarda anlan dzenlemeleri, i hacmini
gsteren belgeler bakmndan da kyasen uygulanabilmelidir.
Yabanc lkelerde dzenlenen belgelerin tasdik ilemlerine ilikin esas
ve usuller, uygulama ynetmeliklerinin Belgelerin sunulu ekli balkl
maddelerinde aklanmtr. Yurtdnda dzenlenen mal yeterlik
belgelerinin tasdik ilemlerinin de bu esas ve usuller erevesinde
gerekletirilmesi gerekmektedir.
77
Mal Yeterlik Belgeleri: Deerlendirilme Esaslar
D. Mal Yeterlik Belgelerinin Deerlendirilme Esaslar

57- Bilano veya edeer belgeler kapsamnda aranan yeterlik kriterleri
nelerdir?
maddelerine gre, bilano veya edeer belgeler kapsamnda yaplan
yeterlik deerlendirmesi, mal oran (rasyo) araclyla gerekletirilmekte
deerlendirilmekte ve isteklilerin u kriteri birlikte salamalar
istenmektedir:
- Cari oran en az 0.75 olmaldr.
- z kaynak oran en az 0.15 olmaldr.
- Ksa vadeli banka borlarnn z kaynaklara oran 0.50den
kk olmaldr.
Serbest meslek kazan defteri zetinin sunulduu hizmet alm
ihaleleri ile danmanlk hizmet alm ihalelerinde ise, toplam gelir/toplam
gider orannn en az 1.25 olmas istenmektedir.
58- Bilano veya edeer belgeler kapsamnda yeterlik kriteri olarak
aranan mal oranlar nasl hesaplanr?
Bilano veya edeer belgeler kapsamnda yeterlik kriteri olarak
aranan mal oranlarn hangi hesap kalemleri ya da hesap gruplar esas
alnarak hesaplanaca aada yer verilen tabloda gsterilmitir:
DV YY7M
Cari Oran
KVYK HG
K
z kaynak Oran
TA YY7M
KVBB
Ksa Vadeli Banka Borlarnn
z kaynaklara Oran K
78
DV: Dnen Varlklar

KVYK: Ksa Vadeli Yabanc Kaynaklar
KVBB: Ksa Vadeli Banka Borlar
K: z Kaynaklar
TA: Toplam Aktifler
YY7M: Yllara Yaygn 7naat Maliyetleri
YY7HG: Yllara Yaygn 7naat Hakedi Gelirleri
bekil 15: Bilano veya edeer belgeler kapsamnda yeterlik kriteri olarak aranan
mal oranlar
Bilano veya edeer belgeler kapsamnda serbest meslek kazan

defteri zeti sunulan hizmet alm ihaleleri ile danmanlk hizmet alm
ihalelerinde, toplam gelirin toplam gidere orannn en az 1.25 olmas
istenmektedir.
59- Yeterlik kriteri olarak aranan mal oranlarn nemi nedir?
Mal tablolarn analizinde yararlanlan oranlar, ltkleri mal hususlar
bakmndan temel olarak be ana snfta toplanr: likidite oranlar, sermaye
yeterlik oranlar, faaliyet oranlar, krllk oranlar ve piyasa/performans
oranlar. Kamu ihalelerinde aranan cari oran bir likidite oran iken, z kaynak
oran ile ksa vadeli banka borlarnn z kaynaklara oran, birer sermaye
yeterlik orandr.
Likidite (liquidity), bir iletmenin, ksa vadeli borlarn deyebilme
gc olarak tanmlanr. 7letmenin varlklar ne kadar likit ise, bir baka
deyile, minimum ilem maliyetiyle hzl bir ekilde nakde tahvil edilebilecek
varlklarnn toplam parasal deeri ne kadar yksekse, iletmenin likiditesi
de o kadar yksek demektir.
Bir iletmenin likiditesi en yksek varlklar dnen varlklardr. Dnen
varlklar, nakit varlklar ile bir faaliyet dnemi ierisinde nakde tahvil
edilmesi, satlmas ya da tketilmesi beklenen dier varlklar eklinde
tanmlanr. Dier taraftan, ksa vadeli borlar, bir faaliyet dnemi ierisinde
denmesi gereken borlar temsil etmektedir. 7te cari oran, iletmenin
dnen varlklarn ksa vadeli borlarna oranlayarak, iletmenin likiditesini,
yani ksa vadeli borlarn deyebilme gcn ler. Cari oran, her bir 1
79
TLlik ksa vadeli borca karlk ne kadarlk dnen varlk bulunduunu

gsterir.
Cari oran, kamu ihale mevzutnda da tanmlanmtr. Buna gre, cari
oran, belli srelerde nakit aknn salanabilmesi iin gerekli likiditeye ve
ksa dnem (bir yl) iinde bor deme gcne sahip olunup olunmadn
gstermektedir. Cari orann en az 0.75 olmasnn istendii dikkate
alndnda, en az bu oran salayan isteklilerin, ksa vadeli borlarn deme
gcne sahip olduklarnn kabul edildii anlalmaktadr.
Sermaye yeterlii (solvency), bir iletmenin, uzun vadeli borlarn
deyebilme gc olarak tanmlanr. 7letme varlklarnn ne kadar byk bir
ksm z kaynaklar tarafndan finanse ediliyorsa, iletmenin sermaye
yeterlii de o kadar yksek demektir. 7te z kaynak oran, iletmenin z
kaynaklarn toplam aktiflerine oranlayarak, iletmenin sermaye yeterliini,
yani uzun vadeli borlarn deyebilme gcn ler. z kaynak oran, her
bir 1 TLlik varln ne kadarnn z kaynaklarla karlandn gsterir.
z kaynak oran, kamu ihale mevzutnda da tanmlanmtr. Buna
gre, z kaynak oran, aktif varlklarn ne kadarnn z kaynaklardan
olutuunu gstermektedir. z kaynak orannn en az 0.15 olmasnn
istendii dikkate alndnda, en az bu oran salayan isteklilerin, uzun vadeli
borlarn deme gcne sahip olduklarnn kabul edildii anlalmaktadr.
Ksa vadeli banka borlarnn z kaynaklara oran da sermaye
yeterliini lmeye yarayan oranlardan biridir. Bununla birlikte, mal
analizde kullanlan belli bal oranlar arasnda yer almamaktadr. Kamu ihale
mevzuatnda ikinci bir sermaye yeterlik oran olarak ngrlm olmasnn
bir nedeni, 0.15 gibi dk bir dzeyde belirlenen z kaynak oran ile yine
0.75 gibi dk bir dzeyde belirlenen cari oran dengelemek olabilir.
Ksa vadeli borlarn nemli bir ksmnn banka borlarndan olutuu
dikkate alndnda, kamu ihale mevzuat tarafndan kurulan sistemin,
yksek bir ksa vadeli banka borlar / z kaynaklar oranna, ancak yksek
bir cari oran ve z kaynak oran karsnda cevaz verdii anlalmaktadr. Bir
baka deyile, bir iletmenin her oran da asgari seviyelerden salayarak
yeterli konuma gelmesi, muhasebe teknii bakmndan neredeyse
imknszdr.
80
Bu noktada gndeme gelebilecek bir dier soru da, tek dzen hesap
plannda 30- Mal Borlar hesap grubu ierisinde izlenen dier ksa vadeli
mal bor kalemleri varken, neden yalnzca ksa vadeli banka borlarnn z
kaynaklara orannn llmek istendii, rnein neden ksa vadeli mal
borlarn tmnn z kaynaklara orannn bir yeterlik kriteri olarak
aranmaddr.
Bu sorunun muhtemel cevab, bu hesap grubunda izlenen mal
olaylarn mahiyetinde yatmaktadr. Bu hesap grubunda, ksa vadeli banka
borlarnn yan sra, finansal kiralama ilemlerinden borlar ile karlan
menkul kymetlerden kaynaklanan borlar da izlenmektedir. Bununla
birlikte, finansal kiralama ilemlerinden kaynaklanan borlar belli bir varln
finansmannda kullanldndan, bir baka deyile karlnda belli bir varlk
ile teminat altna alndndan, yksek bir mal risk tekil etmemektedir.
7letme tarafndan ihra edilmi olup da vadesi gelen menkul kymetlerin
yerine ise, genellikle, ihra edilen yeni menkul kymetler konmakta, bu
dng, sermaye yaps ynetiminde bir ara olarak kullanlmaktadr.
Dier taraftan, banka kredileri, en pahal finansman yntemlerinden
biridir. zellikle ksa vadeli banka kredileri, iletmelerin, likidite skkln
gidermede bavurduu en hzl, ama ayn zamanda da en pahal
yntemdir.78 Bir yl iinde denmeleri gerektiinden, bunlardaki bir art,
ayn zamanda artan bir likidite riskine de iaret etmektedir. Ksa vadeli
banka kredileri, zellikle alacaklarn ve stoklarn finansmannda
kullanldndan, durgunluk dnemleri ile faizlerin ykseldii dnemlerde
sakncal bir finansman yntemi olarak karmza kmaktadr.
Muhasebe literatrnde, yer yer baz oranlar iin belli ideal oranlar
tanmland grlmektedir. rnein cari oran iin genellikle 2:1 oran bir
ideal oran olarak sunulmaktadr.79 Bunun temelinde, dnen varlklarn en
azndan yarsnn uzun vadeli yabanc kaynaklarla ya da z kaynaklarla
finanse edilmesi ideali yatmaktadr. Bununla birlikte, bu tr ideal oranlar
belirten kaynaklar, bu belirlemenin hemen ardndan, btn iletmeler iin
genel geer bir altn oran olamayacan ve ideal orann, ierisinde faaliyet
78
Vadesi bir yldan daha az olan ya da uzun vadeli olarak kullanlm olmakla birlikte vadesi
bir yln altna den banka kredileri, ksa vadeli banka kredilerini (borlarn) tekil eder.
79
Leopold A. Bernstein, John Wild, Analysis of Financial Statements, McGraw-Hill
Companies, 5th Edition, New York, 2000, s.126
81
gsterilen sektre ve ekonomik konjonktr gibi belli parametrelere gre

farkllk arz edebileceini de nemle kaydetmektedirler.
60- Yeterlik kriteri olarak belirlenen oranlar yeterli midir?
lkemizde, ayrntl sektrel oranlara ulama imkn
bulunmamaktadr. Bu nedenle, rnein, temizlik hizmetleri sektrnde
faaliyet gsteren iletmelerin ya da tbbi cihaz alm satm ile itigal eden
firmalarn konsolide mal oranlarna ulamak imkn dhilinde deildir.
4734 sayl Kamu 7hale Kanunu 2002 ylnda kabul edilmi, Kamu 7hale
Kurumu ise 2003 ylnda faaliyete gemitir. Kamu 7hale Kanununa istinaden
kartlan ikincil mevzuat da bu srete hazrlanmtr. Bu nedenle, mevzuat,
1999 - 2001 yllar arasnda yaanan ar ekonomik bunalmn izlerini
tamaktadr. Bu dnemde, ok sayda iflaslar grld gibi, ayakta
kalabilen iletmelerin ou da bozuk mal gstergeler ile yollarna devam
etmek zorunda kalmlardr. 7halelere katlmn ekonomik kriz nedeniyle
daralmas istenmediinden, ikincil mevzuat almalar srasnda bu durum
da dikkate alnmtr.
Bu itibarla, uygulama ynetmeliklerinin 2009 ylnda getirilen
deiikliklerden nceki eklinde, cari oran en az 0.50, z kaynak oran en az
0.10 ve ksa vadeli banka borlarnn z kaynaklara oran en ok 0.75 olarak
belirlenmiti. Halen yrrlkte olan mevzuata gre ise, bu oranlar, srasyla,
0.75, 0.15 ve 0.50 olarak yeniden dzenlenmitir. Zaman zaman bu
oranlarn da yeterli olmad iddia edilse bile, bu oranlarn
karlatrlabilecei sektrel oranlar bulunmadndan, bu konudaki
tartmalar sonusuz kalmaktadr.
61- Ksa vadeli banka borlarnn kapsamna giren hesap kalemleri
hangileridir?
Banka ve dier finans kurulularndan salanan ksa vadeli kredilere
ilikin tutarlar, 3-Ksa Vadeli Yabanc Kaynaklar / 30-Mal Borlar / 300-
Banka Kredileri Hesabnda izlenmektedir. Bu hesapta izlenen tutarlarn ksa
vadeli banka borlarnn kapsamna girdii son derece aktr.
Dier taraftan, banka ve finans kurulularndan uzun vadeli (12 aydan
uzun vadeli) kredi de kullanlabilmektedir. Bu kredilere ilikin tutarlar, 4-
Uzun Vadeli Yabanc Kaynaklar / 40-Mal Borlar / 400-Banka Krediler
Hesabnda izlenmektedir. Uzun vadeli kredilerin bilano tarihi itibariyle
82
vadesi bir yl ve altna denler ile vadelerine bir yldan fazla sre
bulunmakla birlikte, bilano tarihinden itibaren bir yl iinde denecek
anapara taksitleri ile bunlarn tahakkuk ettii halde henz denmeyen
faizleri ise, 3-Ksa Vadeli Yabanc Kaynaklar / 30-Mal Borlar / 303-Uzun
Vadeli Kredilerin Anapara Taksitleri ve Faizleri Hesabna aktarlr. Bu
itibarla, uzun vadeli olarak kullanlm olmakla birlikte, bilano tarihinden
itibaren bir yl iinde denecek olan bu kredi taksit ve faizlerine ilikin
tutarlar da, ksa vadeli banka borlar kapsamnda deerlendirilmelidir.
Kurul da bu grtedir.80
Dolaysyla, ksa vadeli banka borlar hesaplanrken, 300-Banka
Kredileri Hesabnnki ile birlikte, 303-Uzun Vadeli Kredilerin Anapara ve
Taksitleri ve Faizleri Hesabnn bakiyesi de dikkate alnmaldr.
3- KISA VADEL7 YABANCI KAYNAKLAR
30- MAL7 BORLAR
300- Banka Kredileri

Ksa Vadeli
Banka Borlar
303- Uzun Vadeli Kredilerin Anapara Taks. ve Faizleri
4- UZUN VADEL7 YABANCI KAYNAKLAR
40- MAL7 BORLAR
400- Banka Kredileri
bekil 16: Ksa vadeli banka borlar
62- Yllara yaygn inaat maliyetlerinin kapsamna giren hesap kalemleri

hangileridir?
Yllara yaygn inaat ve onarm ilerine ilikin maliyetler, 1-Dnen
Varlklar / 17-Yllara Yaygn 7naat ve Onarm Maliyetleri / 170-178-Yllara
80
2011/UH.III-3872 sayl Kurul Karar.
83
Yaygn 7naat ve Onarm Maliyetleri hesaplarnda izlenir.81 Taahht konusu

ilerin bir ksmnn alt yklenicilere yaptrlmas durumunda, taeronlara
verilen avanslar ise, 1-Dnen Varlklar / 17-Yllara Yaygn 7naat ve Onarm
Maliyetleri / 179-Taeronlara Verilen Avanslar Hesabnda izlenir.
Taeronlara verilen avanslarn da taahht konusu ie ilikin bir maliyet
unsuru olduu aktr. Zaten bu hesabn 17-Yllara Yaygn 7naat ve Onarm
Maliyetleri hesap grubu ierisinde yer alma nedeni de budur.
Dolaysyla, yllara yaygn inaat ve onarm maliyetleri hesaplanrken,
170-178-Yllara Yaygn 7naat ve Onarm Maliyetleri hesaplarnnkilerle
birlikte, 179-Taeronlara Verilen Avanslar Hesabnn bakiyesi de dikkate
alnmaldr.
1- DNEN VARLIKLAR
17- YILLARA YAYGIN 7NbAAT VE ONARIM MAL7YETLER7
170- Yllara Yaygn 7naat ve Onarm Maliyetleri

Yllara Yaygn
...
7naat ve
Onarm
178- Yllara Yaygn 7naat ve Onarm Maliyetleri
Maliyetleri
179- Taeronlara Verilen Avanslar
bekil 17: Yllara yaygn inaat ve onarm maliyetleri
63- Yllara yaygn hakedi gelirlerinin kapsamna giren hesap kalemleri

hangileridir?
Yllara yaygn inaat ve onarm ilerinin tamamlanan ksmlar iin
dzenlenen hakedi bedelleri, 3-Ksa Vadeli Yabanc Kaynaklar / 35-Yllara
81
Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesine gre, mkellefler, yllara yaygn her inaat ve
onarm iinin haslat ve giderlerini ayr bir defterde veya tutmakta olduklar defterlerin ayr
sayfalarnda gstermeye mecburdurlar. Tek dzen hesap plannda yer alan 170-178
arasndaki ana hesaplar, dokuz farkl yllara yaygn inaat ve onarm iinin izlenebilmesine
imkn tanmaktadr. Yllara yaygn inaat ve onarm iinin dokuzu amas durumunda ise, her
bir i, yardmc defter dzeyinde izlenebilir.
84
Yaygn 7naat ve Onarm Hakedileri / 350-358-Yllara Yaygn 7naat ve

Onarm Hakedi Bedelleri hesaplarnda izlenir.
Dolaysyla, yllara yaygn inaat ve onarm hakedi gelirleri
hesaplanrken, 350-358-Yllara Yaygn 7naat ve Onarm Hakedi Bedelleri
hesaplarnn bakiyeleri dikkate alnmaldr.
3- KISA VADEL7 YABANCI KAYNAKLAR
35- YILLARA YAYGIN 7NbAAT VE ONARIM HAKED7bLER7
Yllara Yaygn 350- Yllara Yaygn 7naat ve Onarm Hak. Bedelleri

7naat ve
Onarm ...
Hakedileri
Bedelleri 358- Yllara Yaygn 7naat ve Onarm Hak. Bedelleri
bekil 18: Yllara yaygn inaat ve onarm hakedi bedelleri
64- Cari oran ile z kaynak oran hesaplanrken yllara yaygn inaat
maliyetleri ile yllara yaygn inaat hakedi gelirlerinin dikkate alnmasnn
nedeni nedir?
Gelir Vergisi Kanununun 42 nci maddesinde, birden fazla takvim ylna
sirayet eden inaat ve onarm ilerinde kr ya da zararn, iin bittii yl kati
olarak tespit edilecei ve tamam o yln geliri saylarak o yla ilikin vergi
beyannamesinde gsterilecei hkm altna alnmtr.82
7naat ileri ile itigal eden iletmelerin yllara yaygn inaat taahht
ileri ile ilgili olarak yaptklar giderler, dnem sonlarnda 170-178-Yllara
Yaygn 7naat ve Onarm Maliyetleri hesaplarna aktarlrken, kendilerine
82
Yllara yaygn inaat gelirleri ile maliyetlerinin ancak iin bittii dnem iinde
karlatrlmas, bir baka deyile kr ya da zararn ancak iin bitirildii dnem iinde tespit
edilerek o yla ilikin mal tablolara yanstlmas, genel kabul grm muhasebe ilkelerinden
dnemsellik ilkesine nemli bir istisna tekil eder. Bu istisna, yllara yaygn inaat ve onarm
ilerinde belli bir dneme isabet eden kr ya da zararn hesaplanmasndaki glk karsnda
getirilmi pratik bir zmdr. Bununla birlikte, bu durumun baz sorunlar da beraberinde
getirdii bir gerektir.
85
denen hakediler ise, 350-358-Yllara Yaygn 7naat ve Onarm Hakedi

Bedelleri hesaplarnda izlenmektedir. Sz konusu bilano hesaplarnn
bakiyeleri, ilgili gelir tablosu hesaplarna ancak iin bittii83 ylda
aktarlmaktadr.84 Bu nedenle, sz konusu hesaplar, iin bittii yldan nce
dzenlenen yl sonu bilanolarnda bakiye arz etmekte, dnen varlklar ve
ksa vadeli yabanc kaynaklar gruplar, henz gelir tablosu hesaplarna
aktarlmam olan gelir ve giderler nedeniyle dikkat ekici ekilde
kabarabilmektedir.85
Yllara yaygn inaat ve onarm maliyetlerinin, cari oran hesaplanrken
dnen varlklardan, z kaynak oran hesaplanrken ise toplam aktiflerden;
yine yllara yaygn inaat ve onarm hakedi bedellerinin, cari oran
hesaplanrken ksa vadeli yabanc kaynaklardan dlmesi istenmektedir.
Bunun nedeni, anlan hesap gruplarnda yukarda belirtilen ekilde oluan
geici nitelikteki bu sun artlardr.
Yllara yaygn inaat ve onarm ilerinin bu ekilde
muhasebeletirilmesi, nemli bir sakncay da beraberinde getirmektedir.
Yllara yaygn inaat ve onarm ilerine ilikin hakedi bedelleri ile maliyetler
arasndaki olumlu (kr) ya da olumsuz (zarar) fark, ancak iin bittii yln
gelir tablosuna ve dolaysyla z kaynaklar rakamna yansmaktadr. Bu
durumda, krl bir yllara yaygn inaat szleme srecini yrten bir
isteklinin z kaynak oran, bu olumlu fark henz z kaynaklar rakamlarna
yanstlmadndan, olmas gerekenden daha dk hesaplanacaktr.
Hakedi bedelleri ile maliyetler arasnda olumsuz bir farkn bulunmas
halinde ise bu durumun tam tersi geerli olmakta, z kaynak oran, olmas
gerekenden daha yksek hesaplanmaktadr.
83
Gelir Vergisi Kanununun 44 nc maddesine gre, geici ve kesin kabul usulne tabi olan
inaat ve onarm ilerinde geici kabuln yapldn gsteren tutanan idarece onayland
tarih, dier hallerde ise iin fiilen tamamland veya fiilen brakld tarih, bitim tarihi
olarak kabul edilir.
84
7in bitiminde; 170-178-Yllara Yaygn 7naat ve Onarm Maliyetleri hesaplarnn bakiyesi,
622- Satlan Hizmet Maliyeti hesabna; 350-358-Yllara Yaygn 7naat ve Onarm Hakedi
Bedelleri hesaplarnn bakiyesi ise, ilgisine gre ya 600-Yurt 7i Satlar ya da 601-Yurt D
Satlar hesabna aktarlarak kapatlr.
85
Bilano byklklerinin arac ve geici nitelikteki dier bilano hesaplar nedeniyle
kabarabilmesi de mmkn olmakla birlikte, mahiyetleri itibariyle, bunlarda oluacak
kabarmalarn ihmal edilecek dzeyde olduu sylenebilir.
86
Kamu ihale mevzuat bakmndan bu sakncay gidermenin bir yolu,

yllara yaygn inaat ve onarm ilerine ilikin hakedi bedelleri ile maliyetler
arasndaki olumlu ya da olumsuz farkn z kaynaklar rakamna eklenmesi
olabilir.
Dier taraftan, 6102 sayl Trk Ticaret Kanununun 64 nc
maddesine gre, her tacir, ticari ilemleriyle malvarl durumunu, Trkiye
Muhasebe Standartlarna gre ortaya koymak zorundadr. Bununla birlikte,
Kanunun Trkiye Muhasebe Standartlarnn uygulanmasn zorunlu klan
hkmleri, 1 Ocak 2013te yrrle girecektir. 7naat Szlemeleri
balkl 11 numaral Trkiye Muhasebe Standardnn 22 nci maddesinden
ise, yllara yaygn inaat ilerinin bundan byle tamamlanma yzdesi
yntemine (percentage of completion method) gre muhasebeletirilecei
anlalmaktadr.
Bu yeni uygulama ile birlikte, esas olarak Gelir Vergisi Kanununun 42
nci maddesinin yukarda belirtilen dzenlemeleri erevesinde ekillenen
muhasebeletirme sisteminden kaynaklanan sz konusu sakncann da
ortadan kalkmas beklenmektedir. Zira, tamamlanma yzdesi ynteminde
yllara yaygn inaat gelirleri ile maliyetlerinin kapatlarak aradaki olumlu ya
da olumsuz farkn gelir ya da gider hesaplarna alnmas iin iin
tamamlanmas beklenmemekte, her yla ilikin gelir ve giderler, ilgili yl ile
ilikilendirilmektedir.
65- Yllara yaygn inaat maliyetleri ile yllara yaygn inaat hakedi
gelirlerinin bilano veya edeer belgeler kapsamnda sunulan belgelerde
gsterilme zorunluluu var mdr?
maddelerine gre, sunulan bilanolarda -varsa- yllara yaygn inaat
maliyetleri ile hakedi gelirlerinin gsterilmesi gerekmektedir.
Her ne kadar dzenlemede kullanlan varsa ibaresi erevesinde bu
zorunluluk anlan hesap kalemlerinin bakiye vermesi artna balanm olsa
da, muhasebe teknii gerei bakiye vermeyen kalemlerin bilanoda zaten
yer almayacaklar dikkate alndnda, bilano veya edeer belgeler
kapsamnda sunulan bilanolar bakmndan bu dzenlemenin pek bir anlam
ifade etmedii aktr. Yllara yaygn inaat maliyetleri ile yllara yaygn
inaat hakedi gelirlerine ilikin satrlara yer verilen bilano bilgileri tablosu
bakmndan da durum byledir.
87
Bilano veya edeer belgeler kapsamnda sunduklar bilanolarda

anlan hesap kalemleri gsterilmedii iin teklifleri deerlendirme d
braklan isteklilerce yaplan bavurulara ilikin olarak alnan pek ok Kurul
kararnda da, sunulan bilanolarda anlan hesap kalemlerine yer verilmemi
olmasnn bu hesaplarn bakiye vermedii anlamna geldii belirtilerek,
isteklilerin tekliflerinin bu nedenle deerlendirme d braklmas mevzuata
aykr bulunmutur.86
Dzenlemenin asl nemi, bilano veya edeer belgeler kapsamnda
bilanonun gerekli blmlerinin sunulmas durumunda ortaya
kmaktadr. Zira, yl sonu itibariyle bakiye arz etmeyen hesaplar
bilanolarda gsterilmediinden, anlan hesap kalemlerine yer verilmeden
sunulan bilano blmleri sz konusu olduunda, bunlarn, ilgili hesaplar
bakiye vermedii iin mi yoksa bir bilano makyaj erevesinde mi
gsterilmedii hususunda bir kanaat oluturmak mmkn
grnmemektedir.
66- Bilano veya edeer belgeler kapsamnda birden ok yla ait belgenin
sunulmas durumunda yeterlik kriterleri nasl hesaplanr?
7stenen yeterlik kriterlerini bir nceki ylda salayamayan istekliler,
mal alm, hizmet alm ve danmanlk hizmet alm ihalelerinde bir nceki
yln yan sra iki nceki yla ait belgelerini; yapm ii ihalelerinde ise son
yla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, yeterlik kriterlerinin
salanp salanmad, sunulan yllar iin ayr ayr hesaplanan oranlarn
aritmetik ortalamas alnarak deil, sunulan yllarn parasal tutarlarnn
ortalamas zerinden deerlendirilir. Bunun nedeni, her iki hesaplama
ynteminin farkl sonular vermesidir.
RNEK: Austos 2011 tarihinde yaplan bir mal alm ihalesine katlan ABC Ltd.
bti., 2010 ylna ait yl sonu bilanosu istenen yeterlik kriterlerinin tmn
salamadndan, 2009 ylna ait yl sonu bilanosunu da sunmutur. Anlan
firmann 2010 ve 2009 yllarna ait ksa vadeli banka borlar ile z kaynaklar
aada gsterilmitir:
86
Bu yndeki rnek Kurul kararlar iin bkz.: 2009/UH.II-1682, 2009/UY.I-2119, 2010/UY.I-
523, 2010/UY.II-3262 ve 2012/UH.I-1129 sayl Kurul kararlar.
88
2010 2009
Ksa Vadeli Banka Borlar 69.000,- 27.000,-
z kaynaklar 100.000,- 90.000,-
Bu veriler erevesinde, ABC Ltd. bti.nin 2009 ve 2010 yllarna ilikin ksa
vadeli banka borlarnn z kaynaklara oran aada iki farkl yntemle
hesaplanmtr:
Alternatif 1:
Her yla ilikin oranlar ayr ayr hesaplanr. Daha sonra bu oranlarn aritmetik
ortalamas alnr:
2010 2009
Ksa Vadeli Banka Borlar 69.000,- 27.000,-

z kaynaklar 100.000,- 90.000,-
Ksa Vadeli Banka Borlar / z kaynaklar Oran: 0.69 0.30

Oranlarn aritmetik ortalamas: 0,495
Alternatif 2:
Her yla ait parasal tutarlar pay ve paydada ayr ayr toplanr. Daha sonra blme
ilemi bu toplam tutarlar zerinden gerekletirilir:
2010 2009 TOPLAM
Ksa Vadeli Banka Borlar 69.000,- 27.000,- 96.000,-

z kaynaklar 100.000,- 90.000,- 190.000,-
Ksa Vadeli Banka Borlar /
- - 0,505
z kaynaklar Oran:
89
Grld zere, her iki alternatif yntem farkl sonu vermekte, ABC
Ltd. bti. ilk yntemle yaplan hesaplama neticesinde istenen kriteri salayan
firma, ikincisinde salayamamaktadr.87 Kamu ihale mevzuatnda, bu iki
yntemden ikincisi tercih edilmitir. Bu tercihin nedeni, ksa vadeli banka
borlarna ilikin hesaplarn88 bakiye vermemesi durumunda daha grnr
hale gelmektedir.
bti., 2010 ylna ait yl sonu bilanosu istenen yeterlik kriterlerinin tmn
salamadndan 2009 ylna ait yl sonu bilanosunu da sunmutur. Anlan
firmann 2010 ve 2009 yllarna ait ksa vadeli banka borlar ile z kaynaklar
aada gsterilmitir:
2010 2009
Ksa Vadeli Banka Borlar 82.000,- -,-
z kaynaklar 100.000,- 60.000,-
Bu veriler erevesinde, ABC Ltd. bti.nin 2009 ve 2010 yllarna ilikin ksa
vadeli banka borlarnn z kaynaklara oran aada iki farkl yntemle
hesaplanmtr:
Alternatif 1:
Her yla ilikin oranlar ayr ayr hesaplanr. Daha sonra bu oranlarn aritmetik
ortalamas alnr:
2010 2009
Ksa Vadeli Banka Borlar 82.000,- -,-

z kaynaklar 100.000,- 60.000,-
Ksa Vadeli Banka Borlar / z kaynaklar Oran: 0,82 0

Oranlarn aritmetik ortalamas: 0,41
87
Bu farklln matematiksel nedeni, paydalarn farkl olmasdr. Paydalarn (rnekte z
kaynaklarn) ayn olmas durumunda, her iki yntemle de ayn sonuca ulalmaldr.
88
300-Banka Kredileri ve 303-Uzun Vadeli Kredilerin Anapara Taksitleri ve Faizleri hesaplar.
90
Alternatif 2:
Her yla ait parasal tutarlar pay ve paydada ayr ayr toplanr. Daha sonra blme
ilemi bu toplam tutarlar zerinden gerekletirilir:
2010 2009 TOPLAM
Ksa Vadeli Banka Borlar 82.000,- -,- 82.000,-

z kaynaklar 100.000,- 60.000,- 160.000,-
Ksa Vadeli Banka Borlar /
- - 0,5125
z kaynaklar Oran:
.
Grld zere, ksa vadeli banka borlarna ilikin hesaplarn

sunulan yllardan birinde bakiye vermemesi durumunda, fark daha da
belirginlemektedir. 7kinci yntem, hesaba katlan yllarn tmne ilikin
byklkleri yanstmas bakmndan daha salkldr.
Bilano veya edeer belgeler kapsamnda serbest meslek kazan
defteri zetinin sunulduu hizmet alm ihaleleri ile danmanlk hizmet alm
ihalelerinde ise, son iki yla ait gelir ve giderlerin parasal tutarlarnn
ortalamas zerinden bulunacak orann, en az 1.25 olmas gerekmektedir.
67- Yeterlik kriteri olarak istenen mal oranlarn hesaplanmasnda
yuvarlama yaplabilir mi?
maddelerinde ve Kamu 7hale Genel Tebliinde, yeterlik kriteri olarak aranan
mal oranlarn hesaplanmasnda yuvarlama yaplp yaplmayaca hususunda
herhangi bir dzenleme yer almamaktadr. Bununla birlikte, uygulama
ynetmeliklerinin ekinde yer alan ve bilanolarn yaymlatma zorunluluu
bulunmayan istekliler tarafndan edeer belge olarak sunulabilecek olan
bilano bilgileri tablosuna ilikin standart formda, bilano oranlarnda
yuvarlama yaplmamas gerektii belirtilmitir.
Her ne kadar uygulama ynetmelikleri ile Kamu 7hale Genel
Tebliinde bu hususta bir dzenleme yaplmam olsa da, mevzuatn
ayrlmaz bir paras olan sz konusu standart formda yer alan bu aklama,
bilano veya gerekli blmlerinin sunulmas durumunda yaplan
91
hesaplamalar bakmndan da geerli olmaldr.

Buna gre, rnein, 0.14999 eklinde hesaplanan bir zkaynak
orannn, her ne kadar bu say limitte 0.15e ulasa da, yeterli kabul
edilmemesi gerekmektedir. Bu nedenle, yaplan hesaplama neticesinde
istenen asgari ya da azami oranlara ulalmas durumunda, hesaplamada
kullanlan hesap makinesi ya da bilgisayar yazlmnn ondalk hassasiyeti
artrlarak, bu ekilde bir yanltan kanlmas gerekmektedir. Kurul da, bir
kararnda, aslnda 0.145 olarak hesaplanmas gereken bir z kaynak orannn
yaplan yuvarlama neticesinde 0.15 olarak sunulmasn mevzuata aykr
bulmutur.89
Dier taraftan, cari orann en az 0.75, z kaynak orannn en az
0.15 olmas istenirken, ksa vadeli banka borlarnn z kaynaklara orannn
0.50den kk olmas istenmektedir. Bu itibarla, cari orann 0.75, z
kaynak orannn ise 0.15 olmas yeterlidir. Bununla birlikte, ksa vadeli banka
borlarnn z kaynaklara orannn 0.50den kk olmas gerektii
eklindeki dzenleme ile mal oranlar hesaplanrken yuvarlama
yaplamayacana ilikin dzenleme bir arada deerlendirildiinde, ksa
vadeli banka borlarnn z kaynaklara orannn 0.50 olmasnn yeterli
olmad ve bu orann mutlaka bundan kk olmas gerektii sonucuna
ulalmaktadr.90
bti.nin sunmu olduu 2010 ylna ait bilanodan elde edilen baz bilano
byklkleri aadaki gibidir:
Dnen Varlklar. 75.000,-

Ksa Vadeli Yabanc Kaynaklar 99.000,-
Ksa Vadeli Banka Borlar. 15.000,-
z Kaynaklar..... 30.000,-
Toplam Aktifler. 200.000,-
89
90
Dzenlemenin, Ksa vadeli banka borlarnn z kaynaklara oran en ok 0.50 olmaldr.
eklinde deitirilmesi durumunda, bu uyumsuzluk ortadan kalkacaktr.
92
Cari oran, z kaynak orann ve ksa vadeli banka borlarnn z kaynaklara

orann hesaplaynz.
Cari Oran:
Dnen Varlklar 75.000,-

= = 0,757
Ksa Vadeli Yabanc Kaynaklar 99.000,-
Hesaplanan cari oran, asgari 0.75 orann saladndan yeterlidir.
z Kaynak Oran:
z Kaynaklar 30.000,-
= = 0,15
Toplam Aktifler 200.000,-
Hesaplanan z kaynak oran, asgari 0.15 orann saladndan yeterlidir.
Ksa Vadeli Banka Borlarnn z Kaynaklara Oran:
Ksa Vadeli Banka Borlar 15.000,-

= = 0,50
z Kaynaklar 30.000,-
Hesaplanan ksa vadeli banka borlarnn z kaynaklara oran, 0.50den kk

olma artn salamadndan yeterli deildir.
93
68- 7 hacmi nedir?

7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda gelir tablosu sunulmas
durumunda, i hacmini gsteren toplam ciro; gelir tablosundaki brt
satlar tutarndan; sattan iadeler, sat iskontolar ve dier
indirimler dlmek suretiyle ulalan net satlar tutardr.91
7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda faturalarn sunulmas
durumunda ise, i hacmi; fatura tutarlarnn toplamdr.92
XXX L7M7TED b7RKET7

31.12.200X TAR7HL7 GEL7R TABLOSU
A. BRT SATIbLAR
1- Yurt ii Satlar
2- Yurt d Satlar
3- Dier Gelirler
B. SATIb 7ND7R7MLER7 (-)

1- Sattan 7adeler (-)
2- Sat 7skontolar (-)
3- Dier 7ndirimler (-)
C. NET SATIbLAR

bekil 19: Gelir tablosunun kamu ihale mevzuat bakmndan nem arz eden ksmlar
Hizmet alm ihaleleri ile danmanlk hizmet alm ihalelerinde, i

hacmini gsteren belgeler kapsamnda serbest meslek kazan defteri zeti
sunulmas durumunda, i hacmi; ihalenin yapld yldan nceki yla ait
gelirlerin ya da son iki yla ait gelirlerin gncellenmi tutarlarnn
ortalamasdr.
91
Brt satlardan net satlara ulalrken dlen tutarlar, daha nce bir ekilde sat geliri
olarak muhasebeletirilen ilemlerde daha sonra iptal ya da indirimler nedeniyle meydana
gelen azalmalar temsil eder. Bu itibarla, iletmenin yl ierisinde elde ettii gerek sat
gelirini ortaya koyan mal byklk, net satlar tutardr.
92
KDVsiz toplam dikkate alnr.
94
69- 7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda yeterlik kriteri olarak aranan

i hacmi nasl hesaplanr?
Ak ihale usulyle yaplan ihaleler ile Kamu 7hale Kanununun 21 inci
maddesinin birinci fkrasnn (b) ve (c) bentlerine gre pazarlk usulyle
yaplan ihalelerde;
- Toplam ciro, teklif edilen bedelin %25inden az olamaz.
- Taahht altnda devam eden ilerin gerekletirilen ksmnn
veya bitirilen ilerin parasal tutarlarnn toplam, teklif edilen
bedelin %15inden az olamaz.
Belli istekliler arasnda ihale usulyle yaplan ihaleler ile Kamu 7hale
Kanununun 21 inci maddesinin birinci fkrasnn (a), (d) ve (c) bentlerine
gre pazarlk usulyle yaplan ihalelerin yeterlik aamasnda;
- Toplam ciro iin, yaklak maliyetin %25i il %35i aralnda
idarece belirlenecek parasal tutar asgari yeterlik kriteri olarak
ngrlr.
- Taahht altnda devam eden ilerin gerekletirilen ksmnn
veya bitirilen ilerin parasal tutarlarnn toplam iin, yaklak
maliyetin %15i il %25i aralnda idarece belirlenecek parasal
tutar asgari yeterlik kriteri olarak ngrlr.
Bu kriterlerden herhangi birini salayan ve salad kritere ilikin
belgeyi sunan isteklilerin, i hacmine ilikin yeterlik kriterini salad kabul
edilir.
70- Yllara yaygn hizmet ilerinde i hacmini gsteren belgeler
kapsamnda yeterlik kriteri olarak aranan i hacmi nasl hesaplanr?
Ak ihale usulyle yaplan ihaleler ile Kamu 7hale Kanununun 21 inci
maddesinin birinci fkrasnn (b) ve (c) bentlerine gre pazarlk usulyle
yaplan ihalelerde;
- Toplam ciro;
* 1 2 yl (dhil) sreli ilerde, teklif edilen bedelin %20sinden,
* 2 3 yl (dhil) sreli ilerde, teklif edilen bedelin %15inden,
* 3 yldan fazla sreli ilerde, teklif edilen bedelin %10undan,
95
- Taahht altnda devam eden ilerin gerekletirilen ksmnn veya

bitirilen ilerin parasal tutarlarnn toplam;
* 1 2 yl (dhil) sreli ilerde, teklif edilen bedelin %12sinden,
* 2 3 yl (dhil) sreli ilerde, teklif edilen bedelin %9undan,
* 3 yldan fazla sreli ilerde, teklif edilen bedelin %6sndan,
az olamaz.
Belli istekliler arasnda ihale usulyle yaplan ihaleler ile Kamu 7hale
Kanununun Kanunun 21 inci maddesinin birinci fkrasnn (a), (d) ve (e)
bentlerine gre pazarlk usulyle yaplan ihalelerin yeterlik aamasnda;
- Toplam ciro;
* 1 2 yl (dhil) sreli ilerde, yaklak maliyetin %20 28i,
* 3 yldan fazla sreli ilerde, yaklak maliyetin %10 14,

- Taahht altnda devam eden ilerin gerekletirilen ksmnn veya
bitirilen ilerin parasal tutarlarnn toplam;
* 1 2 yl (dhil) sreli ilerde, yaklak maliyetin %12 20si,
* 3 yldan fazla sreli ilerde, yaklak maliyetin %6 10u,
arasnda idarece belirlenecek parasal tutar asgari yeterlik kriteri olarak

ngrlr.
71- Yllara yaygn hizmet alm ihalelerinde i hacmine ilikin farkl oranlar
belirlenmesinin nedeni nedir?
Hizmet alm ihalelerinin konusunu, belli bir hizmetin belli bir sre ile
ifas tekil etmektedir. Bu hizmet, rnein, 1 yllk bir sre iin alnabilecei
gibi, 2 hatta 3 yllk bir sre iin de alnabilir. Dolaysyla, sre, alnmas
planlanan hizmetin ana unsurlarndan biridir. Bu nedenle, iin sresi
uzadka, yaklak maliyet ile teklif bedelleri de bu sre ile doru orantl
olarak uzayacaktr.
Yllara yaygn hizmet alm ihalelerinde i hacmine ilikin daha dk
oranlar belirlenmemesi durumunda, rnein, idarenin takdiri nedeniyle 3
96
yllna ihaleye klan, ancak pekl 1 yllna da ihale edilebilecek olan bir
hizmet iine ilikin olarak, isteklilerden, daha yksek i hacmi tutarlarn
tevsik etmeleri istenebilecektir. Bunun ise, yllara yaygn hizmet alm
ihaleleri bakmndan katlm daraltc ve dolaysyla rekabeti engelleyici bir
sonu douraca aktr.
RNEK: 7yicekent Belediye Bakanl, p toplama ve nakli hizmet alm ihalesi

yapacaktr. 7hale ilnn Austos 2012de vermeyi planlamaktadr. Ancak, ihale
konusu iin sresine henz karar verilmemitir. 7hale, ak ihale usulne gre
yaplacaktr.
ABC Ltd. bti. ile XYZ Ltd. bti., 7yicekent ilesinin bal olduu il merkezinde
faaliyet gsteren iki rakip firmadr. Her iki firma da sklkla kendi illerindeki
hizmet ihalelerine katlmaktadrlar; bu erevede, 7yicekent Belediye
Bakanlnca yakn tarihte bir p toplama ve nakli hizmet alm ihalesi
alacandan da haberdardrlar. Her iki firma da, bu ihalede verebilecekleri en
dk teklif bedelleri zerinde birer n alma yapmakta ve ihalenin ya 1 ya da
3 yllna alacan tahmin etmektedirler.
Anlan firmalarn ihale konusu iin muhtemel farkl srelerine gre hazrladklar
fiyat teklifleri ile 2011 ylna ait gelir tablolarnda grnen net satlar tutarlar
aada gsterilmitir:
ABC Ltd. bti. XYZ Ltd. bti.

1 yllk ihale iin tahmini teklif bedeli: 190.000,- 200.000,-
3 yllk ihale iin tahmini teklif bedeli: 510.000,- 530.000,-
2011 yl net satlar tutar (gncellenmi): 92.430,- 168.760,-
a) Kamu ihale mevzuatnda yllara yaygn hizmet almlar bakmndan zel bir
dzenleme yaplmad varsaym altnda, ihalenin 1 ya da 3 yllna yapld
alternatiflere gre, ABC Ltd. bti. ile XYZ Ltd. bti.nin tevsik etmeleri gereken
asgari i hacimlerini hesaplaynz.
b) Mevcut dzenlemeler erevesinde, ihalenin 1 ya da 3 yllna yapld

alternatiflere gre, ABC Ltd. bti. ile XYZ Ltd. bti.nin tevsik etmeleri gereken
asgari i hacimlerini hesaplaynz.
97
a)
ABC Ltd. bti. Salamas gereken asgari i hacmi tutar:

1 yllk ihale: 190.000,- x 25% = 47.500,-
3 yllk ihale: 510.000,- x 25% = 127.500,-
XYZ Ltd. bti. Salamas gereken asgari i hacmi tutar:

1 yllk ihale: 200.000,- x 25% = 50.000,-
3 yllk ihale: 530.000,- x 25% = 132.500,-
ABC Ltd. bti. ile XYZ Ltd. bti.nin 2011 ylna ait gncellenmi net satlar
tutarlarnn, srasyla, 92.430,- TL ve 168.760,- TL olduu dikkate alndnda,
ihale ister 1 yllna isterse 3 yllna yaplsn, XYZ Ltd. bti., her iki alternatife
gre de i hacmine ilikin yeterlik kriterini salayacaktr. Bununla birlikte, ABC
Ltd. bti., i hacmine ilikin yeterlik kriterini, ancak ihalenin 1 yllna yaplmas
durumunda salayabilecektir.
b)
ABC Ltd. bti. Salamas gereken asgari i hacmi tutar:

1 yllk ihale: 190.000,- x 25% = 47.500,-
3 yllk ihale: 510.000,- x 15% = 76.500,-
XYZ Ltd. bti. Salamas gereken asgari i hacmi tutar:

1 yllk ihale: 200.000,- x 25% = 50.000,-
3 yllk ihale: 530.000,- x 15% = 79.500,-
7hale ister 1 yllna isterse 3 yllna yaplsn, her iki firma da i hacmine ilikin
yeterlik kriterini salayabilecek durumdadr.
Hizmet alm ihalelerinin aksine, mal alm, danmanlk hizmet alm,

ve yapm ii ihalelerinde, ihale konusu iin sresinden ziyade ihale konusu
iin nitelii nem arz etmektedir. Bu erevede, i iin teklif edilen bedel,
iin sresinden ziyade iin niteliine baldr.
98
Gerekten de, danmanlk hizmet alm ihaleleri sonunda dzenlenen

szlemelerin, veklet szlemesi; yapm ileri ile zel imalat sreci
gerektiren rnlere ilikin mal alm ihaleleri sonunda dzenlenen
szlemelerin, eser (istisna) szlemesi; piyasada hazr halde alnp satlan
rnlere ilikin mal alm ihaleleri sonunda dzenlenen szlemelerin ise,
tanr (menkul) sat szlemesi nitelii ar basmaktadr. Bu itibarla, bu
tr ihaleler bakmndan ihale konusu iin sresi, niteliine gre ikinci planda
kalmaktadr.
72- 7 hacmi hesaplanrken yllara yaygn inaat ve onarm ilerinden elde
edilen gelirler toplam ciroya dhil edilebilir mi?
Gelir tablosunun net satlar rakamnn temsil ettii toplam ciro, yl
iinde elde edilen toplam sat gelirlerini gsterir. Toplam ciro bakmndan,
elde edilen gelirlerin nitelii herhangi bir nem arz etmez. Oysa i hacmini
gsteren belgeler kapsamnda sunulacak olan faturalarn, ihale tr ilerden
elde edilen gelirleri gstermesi gerekir. Bu balamda, rnein, yapm ii
ihalelerinde sunulacak faturalar, mal sat ya da hizmet ii gelirlerini deil,
yapm ii gelirlerini tevsik etmelidir.
Yukarda 36 nc soruya ilikin aklamada da belirtildii zere, mal
alm, hizmet alm ve danmanlk hizmet alm ihalelerine katlan isteklilerin
i hacimlerini tevsiken sunacaklar faturalarn gsterdii parasal tutarlar,
bunlarn gelir tablolarna zaten yansm olacaktr. Bununla birlikte, yllara
yaygn inaat ve onarm ilerinden elde edilen gelirler, gelir tablolarna,
ancak iin tamamland ylda yansmaktadr. Zaten, i hacmini gsteren
belgeler kapsamnda fatura sunulabilmesine imkn tannmasnn nedeni de,
yllara yaygn inaat ve onarm ilerinden elde edilen gelirlerin
muhasebeletirilme sisteminden kaynaklanan bu durumdur. Uygulamada, i
hacmini tevsiken fatura sunanlarn hemen her zaman yapm ii ihalelerine
katlan istekliler olmas da, bu erevede, bir tesadf deildir.
Zaman zaman baz istekliler, yllara yaygn inaat ve onarm ilerinden
elde ettikleri ancak henz gelir tablolarna yansmam tutarlarn da toplam
ciro rakamlar ile birlikte deerlendirilmesini talep etmektedirler.
Byle bir uygulama kanaatimizce de daha hakkaniyetli olmakla
birlikte, i hacmini gsteren belgeler kapsamnda sunulabilecek olan
belgeler gelir tablosu ve faturalar ile snrlandndan, bu tutarlarn
hlihazrda ancak faturalar araclyla tevsik edilebilecei sonucuna
99
ulalmaktadr. Kurula gre de, bu tutarlarn toplam ciro rakamlar ile

birlikte deerlendirilebilmesi mmkn deildir.93
Bununla birlikte, yukarda 64 nc soruya ilikin aklamada da
belirtildii zere, 6102 sayl Trk Ticaret Kanununun 1 Ocak 2013te
yrrle girecek olan 64 nc maddesi ile birlikte, bu sorunun ortadan
kalkmas beklenmektedir.
73- 7 hacmine ilikin belge tutarlar nasl gncellenir?
Uygulama ynetmeliklerinin 7 hacmine ilikin belge tutarlarnn
gncellenmesi balkl maddelerine94 gre, i hacmine ilikin belge tutarlar,
Trkiye 7statistik Kurumu tarafndan yaymlanan retici Fiyatlar Alt
Sektrlere Gre Endeks Sonular Tablosunun95 Genel stununda yer
verilen endeks verileri esas alnarak gncellenir.
Buna gre, toplam ciro ve fatura tutarlar, ilk iln veya davet tarihinin
iinde bulunduu aydan bir nceki aya ait endeksin;
- i hacmini gsteren belgeler kapsamnda gelir tablosu sunulmas
durumunda, gelir tablosunun ait olduu yln Haziran ayna ait,
- i hacmini gsteren belgeler kapsamnda fatura sunulmas
durumunda ise, fatura tarihinin iinde bulunduu aydan bir nceki aya ait,
endekse oranlanmas suretiyle bulunan katsay zerinden
gncellenir.96
maddelerinde, hizmet alm ihaleleri ile danmanlk hizmet alm
ihalelerinde i hacmini gsteren belgeler kapsamnda serbest meslek kazan
defteri zeti sunulmas durumunda, bu belgelerde gsterilen gelirlerin
93
Bu yndeki rnek Kurul kararlar iin bkz.: 2007/UY.Z-2412 ve 2010/UY.III-630 sayl Kurul
kararlar.
94
7 hacmine ilikin belge tutarlarnn gncellenmesi balkl maddeler; Mal Alm 7haleleri
Uygulama Ynetmeliinin 35, Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 37,
Uygulama Ynetmeliinin 37 nci maddeleridir.
95
2006 ylndan kitap yazm tarihine kadar olan FE endekslerine EK-Dde yer alan retici
Fiyatlar Endeksi Tablosunda yer verilmitir.
96
Her aya ilikin retici Fiyatlar Endeksi (FE), bir sonraki ayn 3nde aklanmaktadr.
100
gncellenerek dikkate alnaca belirtilmektedir. Ancak, kamu ihale

mevzuatnda, serbest meslek kazan defteri zetlerinin hangi aya ait endeks
dikkate alnarak gncellenecei aklanmamtr.
Bununla birlikte, gelir tablosundan elde edilen toplam cironun
gncellenmesine ilikin dzenlemelerin, kyasen, serbest meslek kazan
defteri zetinde gsterilen gelirler bakmndan da uygulanmas gerektii
deerlendirilmektedir. Zira, her iki belge de, belli bir hesap dnemine (yla)
ilikin faaliyet sonularn gsteren birer mal tablodur. Buna gre, serbest
meslek kazan defteri zetlerinde gsterilen gelirler, ilk iln veya davet
tarihinin iinde bulunduu aydan bir nceki aya ait endeksin, serbest
meslek kazan defteri zetinin ait olduu yln Haziran ayna ait endekse
oranlanmas suretiyle bulunan katsay zerinden gncellenmelidir.
74- 7 hacmine ilikin belge tutarlar gncellenirken yuvarlama yaplabilir
mi?
Kamu ihale mevzuatnda, net satlar tutarlar ile fatura tutarlarnn
gncellenmesi sonucunda ortaya kan gncel tutarlarn virglden sonra
ikiden fazla ondalk basamak iermesi durumunda, bu tutarlarn yuvarlanp
yuvarlanmayaca, yuvarlanacaksa bu ilemin nasl gerekletirilecei
hususunda ak bir dzenlemeye yer verilmemitir.
Dier taraftan, Trkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakknda
Kanunun 2 nci maddesinin ikinci fkrasna gre, Trk Liras cinsinden yaplan
ilemlerin sonularnda ve deme aamalarnda, yarm Kuru ve zerindeki
deerler bir Kurua tamamlanr; yarm Kuruun altndaki deerler ise
dikkate alnmaz.
Anlan Kanunun sz konusu hkm erevesinde, net satlar tutarlar
ile fatura tutarlarnn gncellenmesi sonucunda ortaya kan gncel
tutarlarda da yuvarlama yaplmas gerektii sonucuna ulalmaktadr. Buna
gre, gncelleme sonucunda virglden sonra ikiden fazla ondalk hane
ieren tutarlarn, virglden sonra en yakn iki ondalk haneye yuvarlanmas
gerekmektedir. Bu durumda, yarm Kuru ve zerindeki deerler bir Kurua
tamamlanmal; yarm Kuruun altndaki deerler ise dikkate alnmamaldr.
101
75- 7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda birden ok yla ait belgenin

sunulmas durumunda yeterlik kriterleri nasl hesaplanr?
7stenen yeterlik kriterlerini bir nceki ylda salayamayan istekliler,
mal alm, hizmet alm ve danmanlk hizmet alm ihalelerinde bir nceki
yln yan sra iki nceki yla ait belgelerini; yapm ii ihalelerinde ise son alt
yla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, yeterlik kriterlerinin
salanp salanmad, sunulan yllarn parasal tutarlarnn ortalamas
zerinden deerlendirilir.
Hizmet alm ihaleleri ile danmanlk hizmet alm ihalelerinde, i
hacmini gsteren belgeler kapsamnda ihalenin yapld yldan nceki yl ile
iki nceki yla ait serbest meslek kazan defteri zetlerinin sunulmas
durumunda ise, i hacmi; son iki yla ait gelirlerin gncellenmi tutarlarnn
ortalamas alnarak hesaplanr.
RNEK: ABC Ltd. bti. ile XYZ Ltd. bti., ihale iln bubat 2012de verilen ve Mays
2012 tarihinde yaplan bir yapm ii ihalesine katlmlardr. ABC Ltd. bti., i
hacmini tevsiken 2011, 2010 ve 2009 yllarna ait gelir tablolarn; XYZ Ltd. bti.
ise, 2011 ve 2010 yllarnda dzenledii faturalarn sunmutur.
ABC Ltd. bti.nin sunmu olduu gelir tablolarnda yer alan net satlar tutarlar
ile XYZ Ltd. bti.nin sunmu olduu faturalarn dzenlenme tarih ve tutarlar
aada gsterilmitir:
ABC Ltd. bti. XYZ Ltd. bti.

Gelir Tablosu (2011): 500.000,- -
Gelir Tablosu (2010): 500.000,-
Gelir Tablosu (2009): 500.000,-
Fatura (03/2011): - 60.000,-
Fatura (05/2011): - 80.000,-
Fatura (08/2011): - 100.000,-
Fatura (02/2010): - 120.000,-
Fatura (06/2010): - 120.000,-
ABC Ltd. bti. ile XYZ Ltd. bti.nin i hacimlerini tevsiken sunduklar belge
tutarlarn gncelleyiniz. Bu firmalarn toplam i hacmi nedir?
102
1. Aama: Gncelleme katsaylarnn hesaplanmas:
ABC Ltd. bti. (Gelir Tablosu - 2011) Endeks

7hale ilan tarihi: bubat 2012
Paya esas endeks: Ocak 2012 205,05
Gelir tablosu yl: 2011
Paydaya esas endeks: Haziran 2011 191,44
Gncelleme katsays: 1,071...


XYZ Ltd. bti. (Fatura - 03/2011) Endeks

Fatura tarihi: Mart 2011
Paydaya esas endeks: bubat 2011 187,69
103

Fatura tarihi: Mays 2011
Paydaya esas endeks: Nisan 2011 191,14

Fatura tarihi: Austos 2011
Paydaya esas endeks: Temmuz 2011 191,39

Fatura tarihi: bubat 2010
Paydaya esas endeks: Ocak 2010 166,52

Fatura tarihi: Haziran 2010
Paydaya esas endeks: Mays 2010 174,61
104
2. Aama: 7 hacmine ilikin tutarlarn tespiti:
ABC Ltd. bti. Gncellenmi tutar

Gelir Tablosu (2011): 500.000,- x 1,071... = 535.546,39
Gelir Tablosu (2010): 500.000,- x 1,180 = 590.139,87
Gelir Tablosu (2009): 500.000,- x 1,270 = 635.223,05
Toplam: 1.760.909,31
Ortalama: (1.760.909,31) / 3 586.969,77
XYZ Ltd. bti. Gncellenmi tutar

Fatura (03/2011): 60.000,- x 1,092... = 65.549,58
Fatura (05/2011): 80.000,- x 1,072... = 85.821,91
Fatura (08/2011): 100.000,- x 1,071... = 107.137,26
2011 Yl Toplam: 258.508,75
Fatura (02/2010): 120.000,- x 1,231... = 147.766,03
Fatura (06/2010): 120.000,- x 1,174 = 140.919,76
2010 Yl Toplam: 288.685,79
Toplam: 547.194,54
Ortalama: (547.194,54) / 2 273.597,27
76- 7 hacmine ilikin olarak yabanc para birimi zerinden dzenlenen

belgeler nasl deerlendirilir?
ilkeler balkl maddelerinde, i deneyimini gsteren belgeler dndaki
parasal tutar ihtiva eden yeterlik belgelerinin yabanc para birimi zerinden
dzenlenmi olmas durumunda, bu belgelerdeki parasal tutarlarn, ilk iln
veya davet tarihinde Resm Gazetede yaymlanan Trkiye Cumhuriyet
Merkez Bankas dviz al kuru zerinden; yabanc para birimi cinsinden
teklif verilebilecek ihalelerde ise, ilk iln veya davet tarihinde Resm
Gazetede yaymlanan Trkiye Cumhuriyet Merkez Bankas apraz kuru
zerinden tekliflerin deerlendirilmesinde esas alnacak para birimine
evrilerek deerlendirilecei belirtilmektedir.
105
Buna gre, i hacmine ilikin olarak yabanc para birimi zerinden

dzenlenen belge tutarlar, yabanc para birimi zerinden teklif verilmesine
izin verilmeyen (yalnzca Trk Liras zerinden teklif verilebilen) ihalelerde,
ilk iln veya davet tarihinde Resm Gazetede yaymlanan Trkiye
Cumhuriyet Merkez Bankas dviz al kuru zerinden Trk Lirasna, yabanc
para birimi zerinden teklif verilmesine izin verilen ihalelerde ise, ilk iln
veya davet tarihinde Resm Gazetede yaymlanan Trkiye Cumhuriyet
Merkez Bankas apraz kuru zerinden deerlendirmeye esas para birimine
evrilmeli, ilgili yeterlik kriterlerinin salanp salanmad, hesaplanan bu
yeni tutarlar zerinden deerlendirilmelidir.
106
EK-A. oktan Semeli Sorular
EKLER
EK-A. OKTAN SEMEL7 SORULAR
1- Aadakilerden hangisi ekonomik ve mal yeterlik belgelerinden biri

deildir?
a) 7steklinin, ilgili mevzuat uyarnca yaymlanmas zorunlu olan bilanosu

veya bilanosunun gerekli blmleri, yoksa bunlara edeer belgeleri
b) 7stekli tarafndan kamu veya zel sektre bedel ieren bir szleme
kapsamnda taahht edilen ihale konusu i veya benzer ilere ilikin
deneyimini gsteren belgeler
c) Bankalardan temin edilecek isteklinin mal durumu ile ilgili belgeler
d) 7steklinin i hacmini gsteren toplam cirosu veya ihale konusu i ile ilgili
taahhd altndaki ve bitirdii i miktarn gsteren belgeler
2- Kamu ihalelerinde istenen yeterlik belgelerine ilikin olarak

aadakilerden hangisi sylenemez?
a) 7stenmesi zorunlu olan yeterlik belgeleri, uygulama ynetmeliklerinin

7stenecek belgeler balkl maddelerinde belirtilmitir.
b) 7darelerce takdir hakk kullanlarak istenebilecek olan yeterlik belgeleri,
uygulama ynetmeliklerinin 7stenecek belgeler balkl maddelerinde
belirtilmitir.
c) 7stenmemesi gereken yeterlik belgeleri, uygulama ynetmeliklerinin
7stenecek belgeler balkl maddelerinde belirtilmitir.
d) 7stenmemesi gerekirken istenen yeterlik belgeleri, katlm daraltc ve
dolaysyla rekabeti engelleyici nitelikte grlmektedir.
3- 7darelerce takdir hakk kullanlarak istenen yeterlik belgelerine ilikin

olarak aadakilerden hangisi sylenebilir?
a) 7dareler, Kamu 7hale Kanununun 10 uncu maddesinde saylan yeterlik

belgelerinden hangilerinin istenecei hususunda mutlak bir takdir hakkna
sahiptir.
b) 7dareler, istenmemesi gerektii belirtilen belgeler dnda, Kamu 7hale
Kanununun 10 uncu maddesinde saylan yeterlik belgelerinden
107
hangilerinin istenecei hususunda takdir hakkna sahiptir.
c) 7dareler, istenmesi zorunlu olan ve istenmemesi gerektii belirtilen

belgeler dnda, Kamu 7hale Kanununun 10 uncu maddesinde saylan
yeterlik belgelerinden hangilerinin istenecei hususunda takdir hakkna
sahiptir.
d) 7dareler, Kamu 7hale Kanununun 10 uncu maddesinde belirtilen yeterlik
belgelerinin istenip istenmemesi hususunda herhangi bir takdir hakkna
sahip deildir.
4- 7darelerce takdir hakk kullanlarak istenen yeterlik belgelerine ilikin

olarak aadakilerden hangisi sylenemez?
a) Takdir hakk kullanlarak istenecek belgelerin ihale konusu iin niteliine

uygun olmas gerekmektedir.
b) Takdir hakk kullanlarak istenecek belgelerin Kamu 7hale Kanunun 10 uncu
maddesinde belirtilen yeterlik belgeleri arasndan seilmesine ynelik bir
zorunluluk bulunmamaktadr.
c) Takdir hakk kullanlarak istenecek belgelerin ilgili uygulama
ynetmeliinde belirtilen esaslar erevesinde istenmesi gerekmektedir.
d) Takdir hakk kullanlarak istenebilecek belgeler, ihale trne ve ihale
usulne gre farkllk arz edebilir.
5- 7stenecek yeterlik belgelerine ihale iln ile ihale dokmannda yer

verilmesine ilikin olarak aadakilerden hangisi sylenemez?
a) Kamu 7hale Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen yeterlik belgelerinden

hangilerinin yeterlik deerlendirmesinde kullanlaca ihale ilnnda ve
ihale dokmannda belirtilmelidir.
b) Yeterlik deerlendirmesinde uygulanacak kriterler, ihale iln ile ihale
dokmannda belirtilmelidir.
c) Yeterlik deerlendirmesinde uygulanacak kriterlerin ihale dokmannda
belirtilmesi gerekmekle birlikte, ihaleye ilikin temel bilgilere yer verilen
ihale iln bakmndan byle bir zorunluluk bulunmamaktadr.
d) Yeterlik deerlendirmesine ilikin olarak ihale dokmannda belirtilmeyen
hususlara ihale ilnnda yer verilemez.
108
EKA.oktanSemeliSorular
6 Ksmi teklif verilebilen ihalelere ilikin olarak aadakilerden hangisi

sylenemez?
a) stenmesi zorunlu olan ve istenmemesi gereken yeterlik belgelerinin

yaklak maliyete gre belirlendii btn ihalelerde, bu belgelerin, ihale
konusu iin tamam dikkate alnarak hesaplanan yaklak maliyete gre
belirlenmesigerekmektedir.
b) Belli istekliler arasnda ihale usulne ve Kamu hale Kanununun pazarlk

usuln dzenleyen 21 inci maddesinin birinci fkrasnn (a), (d) ve (e)
bentlerinegreyaplanihalelerde,bankalardanteminedilecekbelgelerile
ihacminigsterenbelgelereilikinherbiryeterlikkriterininparasaltutar
olarakhesaplanmasveherbirksmiinayrayrgsterilmesigerekir.
c) Belli istekliler arasnda ihale usulne ve Kamu hale Kanununun pazarlk

bentlerinegreyaplanihalelerde,bankalardanteminedilecekbelgelerile
ihacminigsterenbelgelereilikinherbiryeterlikkriterininparasaltutar
olarak hesaplanmas gerekmekle birlikte, her bir ksm iin ayr ayr
gsterilmesigerekmemektedir.
d) AkihaleusulneveKamuhaleKanunununpazarlkusulndzenleyen
21 inci maddesinin birinci fkrasnn (b), (c) ve (f) bentlerine gre yaplan
ihalelerde, bankalardan temin edilecek belgeler ile i hacmini gsteren
belgelereilikinherbiryeterlikkriterininparasaltutarolarakhesaplanmas
gerekmekle birlikte, her bir ksm iin ayr ayr gsterilmesi
gerekmemektedir.
7 Yeterlikbelgelerinderastlananeksikliklereilikinolarakaadakilerden
hangisisylenebilir?
a) Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin tamalar zorunlu asli unsurlar

dnda, belgenin ieriine ilikin tereddt yaratacak nitelikte olan bilgi
eksiklikleri,idarelercetamamlatlabilir.
b) Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin tamalar zorunlu asli

unsurlarndaki eksiklikler; dzenleyen kurum, kurulu ya da kiiden
kaynaklanmaskaydyla,tamamlatlr.
c) Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin tamalar zorunlu asli unsurlar

dnda,belgeninieriineilikintereddtyaratacaknitelikteolmayanbilgi
eksiklikleri,idarelercetamamlatlr.
d) Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin tamalar zorunlu asli unsurlar

eksiklikleri,idarelercetamamlatlr.
109
EKA.oktanSemeliSorular
8 Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin sunulu ekline ilikin olarak

aadakilerdenhangisisylenemez?
a) Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin noterce aslna uygun olduu

ynndebirbeyanlaonaylsuretlerisunulabilir.
b) Ekonomikvemalyeterlikbelgelerininaslnnidarecegrldynnde
birbeyanlaonaylsuretlerisunulabilir.
c) Ekonomikvemalyeterlikbelgelerininfotokopisininaynolduuynnde
birbeyanlaonaylsuretlerisunulamaz.
d) Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin noterce ibraz edilenin ayn olduu

ynndebirbeyanlaonaylsuretlerisunulabilir.
BankalardanTeminEdilecekBelgeler
9 Aadakilerdenhangisiekonomikvemalyeterlikbelgelerikapsamnda
bankalardanteminedilecekbelgelerdenbiridir?
a) Bankahesapzeti
b) Bankateminatmektubu
c) Bankareferansmektubu
d) Bankakredimektubu
10 Banka referans mektuplarnn teyidine ilikin olarak aadakilerden

hangisisylenebilir?
a) Banka referans mektuplarnn teyidi, yalnzca bankann genel

mdrlndenyaplabilir.
b) Bankareferansmektuplarnnteyitedilipedilmemesi,tamamenidarelerin
takdirindeolanbirhusustur.
c) Kamu ihale mevzuatnda banka referans mektuplarnn teyidine ilikin

herhangibirekilartngrlmdeildir.
d) Banka referans mektuplarnn genel mdrlk tarafndan yaplan

teyitlerininisteklilerceteklifzarfierisindesunulmasdammkndr.
110
11- ABC Ltd. bti.nin, 20.06.2012 tarihi itibariyle, alt banka nezdindeki
kredi ve mevduat bilgileri aadaki gibidir:
Krediler
Verilen teminat mektuplarnn toplam tutar: 40.000,00
Mevduat
(Vadeli mevduatn 120.000,00 TLlik ksm, mteriye kullandrlan

gayrinakd kredilerin teminatn tekil ettiinden, blokelidir.)
Bu veriler erevesinde, ABC Ltd. bti.nin ihale iln 18.06.2012 tarihinde

verilen ve ak ihale usul ile gerekletirilecek olan bir yapm ii
ihalesinde verebilecei azami teklif bedeli ne kadardr?
a) 300.000,00 TL
b) 420.000,00 TL
c) 3.000.000,00 TL
d) 4.200.000,00 TL
Mal Yeterlik Belgeleri:
12- Aadakilerden hangisi bilano veya edeer belgeler kapsamnda

sunulamaz?
a) Bilano
b) Bilanonun gerekli blmleri
c) Serbest meslek kazan defteri zeti
d) Gelir tablosu
111
13- Aadakilerden hangisi i hacmini gsteren belgelerden biri deildir?
a) Gelir tablosu
b) Gerekletirilen ilere ilikin faturalar
c) Bilano bilgileri tablosu
d) Serbest meslek kazan defteri zeti
14- Aadakilerden hangisi hem bilano veya edeer belgeler hem de i

hacmini gsteren belgeler kapsamnda sunulabilen bir belgedir?
a) Yaymlanmas zorunlu olan bilano

b) Yaymlanmas zorunlu olmayan bilano
d) Gerekletirilen ilere ilikin faturalar
15- Aadakilerden hangisi yapm ii ihalelerinde sunulabilecek bir mal

yeterlik belgesi deildir?
a) Bilano
b) Bilanonun gerekli blmleri
d) Gelir tablosu
16- Aadakilerden hangisi bilanolarn yaymlatmak zorunda deildir?
a) Hisse senetleri halka arz edilmi olan anonim irketler

b) Yllk cirolar belli bir bykl aan anonim irketler
c) Hisse senetleri halka arz edilmi saylan anonim irketler
d) Pay sahibi saylar 250yi aan anonim irketler
112
17- Bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunan istekliler, hizmet alm

ihalelerinde, bilano veya edeer belgeler kapsamnda hangi belgelerini
sunabilirler?
I- Yaymlanmas zorunlu olan bilanolarn

II- Yaymlanmas zorunlu olan bilanolarnn gerekli blmlerini
III- Bilano bilgileri tablolarn
IV- Serbest meslek kazan defteri zetlerini
a) I, II ve IV
b) I, II ve III
c) I, II, III ve IV
d) I ve II
18- Bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunmayan irketler, hizmet alm

ihalelerinde, bilano veya edeer belgeler kapsamnda hangi belgelerini
sunabilirler?
I- Kurumlar vergisi beyannamesi ekinde yer alan bilanolarn

II- Yaymlanmas zorunlu olmayan bilanolarnn gerekli blmlerini
III- Bilano bilgileri tablolarn
IV- Serbest meslek kazan defteri zetlerini
a) I, II ve IV
b) I, II ve III
c) I, II, III ve IV
d) I ve II
19- XYZ A.b., bir yapm ii ihalesine istekli olarak katlm, sunmamas
gereken bir belgeyi sunduu gerekesiyle teklifi deerlendirme d
braklmtr. Halka ak bir irket anonim irket olan XYZ A.b.nin
teklifinin deerlendirme d braklma nedeni aadakilerden hangisi
olabilir?
a) 7 hacmini tevsiken faturalarn sunmu olmas

b) Bilano veya edeer belgeler kapsamnda sermaye piyasas mevzuatna
gre dzenlenmi olan bilanosunu sunmu olmas
113
c) Bilano veya edeer belgeler kapsamnda kurumlar vergisi beyannamesi

ekinde yer alan bilanosunu sunmu olmas
d) 7 hacmini tevsiken kurumlar vergisi beyannamesi ekinde yer alan gelir
tablosunu sunmu olmas
20- ABC Ltd. bti.nin hesap dnemi, her yl 1 Haziran tarihinde balamaktadr.
Anlan firma, 12.11.2012 tarihinde yaplacak olan bir mal alm ihalesine
katlmak istemektedir. Ancak son hesap dnemine ait mal tablolar,
istenen yeterlik kriterlerini salayamamaktadr. ABC Ltd. bti., hangi
tarihli mal tablo ya da tablolarn sunmaldr?
a) 31 Aralk 2010
b) 31 Aralk 2011 ve 31 Aralk 2010
c) 31 Mays 2010
d) 31 Mays 2011 ve 31 Mays 2010
21- ABC Ltd. bti., hesap dnemi olarak takvim yln izlemektedir. Anlan
firma, 20.05.2012 tarihinde yaplacak olan bir hizmet alm ihalesine
katlmak istemektedir. Ancak istenen mal yeterlik kriterlerini 2011 ylna
ait belgeleri ile salayamamaktadr. ABC Ltd. bti., hangi yllara ait belge
ya da belgelerini sunmaldr?
a) 2010
b) 2011 ve 2010
c) 2011, 2010 ve 2009
d) 2011, 2010, 2009 ve 2008
firma, 20.05.2012 tarihinde yaplacak olan bir yapm ii ihalesine
katlmak istemektedir. Ancak bilano veya edeer belgeler kapsamnda
istenen yeterlik kriterlerini 2011 ylna ait belgeleri ile
salayamamaktadr. ABC Ltd. bti., bilano veya edeer belgeler
kapsamnda, aadaki yl gruplarndan hangisini sunabilir?
a) 2010
b) 2011 ve 2010
c) 2010 ve 2009
d) 2010, 2009 ve 2008
114
katlmak istemektedir. Bilano veya edeer belgeler kapsamnda
aadakilerden hangi yl grubunu sunmu olmas teklifinin belge eksiklii
nedeniyle deerlendirme d braklmasna neden olmaldr?
a) 2011
b) 2011 ve 2010
c) 2010 ve 2009
d) 2011, 2010 ve 2009
katlmak istemektedir. Ancak i hacmini gsteren belgeler kapsamnda
istenen yeterlik kriterlerini 2011 ylna ait belgeleri ile
salayamamaktadr. ABC Ltd. bti., i hacmini gsteren belgeler
kapsamnda, aadaki yl gruplarndan hangisini sunabilir?
a) 2011
b) 2010 ve 2009
c) 2011, 2010, 2008 ve 2007
d) 2011, 2010, 2009, 2008, 2007 ve 2006
katlmak istemektedir. 7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda
aadakilerden hangi yl grubunu sunmu olmas teklifinin belge eksiklii
nedeniyle deerlendirme d braklmasna neden olmaldr?
a) 2011
b) 2011 ve 2010
c) 2011, 2010 ve 2009
d) 2011, 2009, 2008, ve 2007
115
firma, 20.03.2012 tarihinde yaplacak olan bir hizmet ii ihalesine
katlmak istemektedir. ABC Ltd. bti.nin bilano veya edeer belgeler
kapsamnda sunabilecei belgeler bakmndan aadakilerden hangisi
sylenemez.
a) ABC Ltd. bti., yalnzca 2011 ylna ait belgelerini sunabilecei gibi, yalnzca
2010 ylna ait belgelerini de sunabilir.
b) ABC Ltd. bti., 2011 ve 2010 ylna ait belgelerini bir arada sunabilir.
c) ABC Ltd. bti., 2010 ve 2009 ylna ait belgelerini bir arada sunabilir.
d) ABC Ltd. bti.,nin yalnzca 2010 ylna ait belgelerini sunabilmesi iin, 2011
ylna ait belgelerini sunamayacak durumda olmas gerekir.
katlmak istemektedir. Ancak mal yeterlik kriterlerini 2011 ylna ait
belgeleri ile salayamamaktadr. ABC Ltd. bti.nin sunabilecei belgelere
ilikin olarak aadakilerden hangisi sylenemez?
a) 2011 ve 2010 yllarna ait gelir tablolarn sunabilir.

b) 2011 ve 2010 yllarna ait faturalarn sunabilir.
c) 2011 ylna ait bilanosu ile 2010 ylna ait bilano bilgileri tablosunu
sunabilir.
d) 2011 ylna ait gelir tablosu ile 2010 ylna ait faturalarn sunabilir.
katlmak istemektedir. Ancak mal yeterlik kriterlerini 2011 ylna ait
belgeleri ile salayamamaktadr. ABC Ltd. bti.nin sunabilecei belgelere
ilikin olarak aadakilerden hangisi sylenemez?
a) 2011 ylna ait bilanosunun gerekli blmleri ile 2010 ylna ait
bilanosunu sunabilir.
b) 2011 ve 2010 yllarna ait serbest meslek kazan defteri zetini sunabilir.
c) 2011 ylna ait bilanosu ile 2010 ylna ait bilano bilgileri tablosunu
sunabilir.
d) 2011 ve 2010 yllarna ait bilano bilgileri tablolarn sunabilir.
116
katlmak istemektedir. ABC Ltd. bti.nin sunabilecei mal yeterlik
belgelerine ilikin olarak aadakilerden hangisi sylenemez?
a) ABC Ltd. bti., 2010 ylna ait bilanosu ile birlikte, 2011 ylna ait gelir
tablosunu sunabilir.
b) ABC Ltd. bti., 2010 ylna ait bilanosu ile birlikte, 2010 ylna ait gelir
tablosunu sunabilir.
c) ABC Ltd. bti., 2010 ylna ait bilanosu ile birlikte, 2010 ve 2009 yllarna ait
gelir tablolarn sunabilir.
d) ABC Ltd. bti., 2010 ylna ait bilanosu ile birlikte, 2010 ylna ait faturalarn
sunabilir.
30- Mal yeterlik belgeleri bakmndan aadakilerden hangisi dorudur?
a) 7halenin yapld yl iinde kurulan iletmeler, ara dnem mal tablolarn
sunamazlar.
b) 7halenin yapld yldan nceki yl iinde kurulan iletmeler, kurulduklar
dneme ilikin mal tablolarn sunamazlar.
c) 7halenin yapld yl iinde kurulan iletmeler, ara dnem mal tablolarn
yalnzca mal alm ihalelerinde sunabilirler; dier ihalelerde sunamazlar.
d) 7halenin yapld yldan nceki yl iinde kurulan iletmeler, kurulduklar

dneme ilikin mal tablolarn yalnzca mal alm ihalelerinde sunabilirler;
dier ihalelerde sunamazlar.
31- Aadakilerden hangisi mal yeterlik belgelerini onaylamaya yetkili

makamlardan biri deildir.
a) Serbest muhasebeciler
b) Serbest muhasebeci mal mavirler
c) Yeminli mal mavirler
d) Vergi daireleri
117
32- Mal yeterlik belgelerinin onay ilemlerine ilikin olarak aadakilerden

hangisi sylenemez?
a) Onay ilemi, onaya tabi mal yeterlik belgelerinin usulne uygun bir ekilde
dzenlendii ynnde zmni bir beyan da ierir.
b) Serbest muhasebeci mal mavirler, onay ilemlerinde zel kaelerini
kullanmak zorundadr.
c) Yabanc lkelerde dzenlenen mal tablolar, Trkiyede yaplan ihalelerde
sunulabilir.
d) Dzeltme beyannamesi ekinde sunulan mal tablolarn kabul grebilmesi
iin, dzeltmeye konu hususun mal mevzuata uygunluunun ayrca
aratrlmas gerekir.
33- Bilano veya edeer belgeler kapsamnda aranan yeterlik kriterleri ile
ilgili olarak aadakilerden hangisi sylenemez?
a) Cari oran en az 0.75 olmaldr.

b) z kaynak oran en az 0.15 olmaldr.
c) Ksa vadeli banka borlarnn z kaynaklara oran en ok 0.50 olmaldr.
d) Serbest meslek kazan defteri zeti sunulmas durumunda, toplam gelirin
toplam gidere oran en az 1.25 olmaldr.
34- ABC Ltd. bti.nin 2011 ylna ait bilanosunda yer alan baz bilano
byklkleri aada gsterilmitir:
(TL) 2011
1- Dnen Varlklar 80.000,00
17- Yllara Yaygn 7naat ve Onarm Maliyetleri 12.000,00
3- Ksa Vadeli Yabanc Kaynaklar 100.000,00
300- Banka Kredileri 20.000,00
303- Uzun Vadeli Kredilerin Anapara Tak. ve Faizleri 5.000,00
35- Yllara Yaygn 7naat ve Onarm Hakedi Bedelleri 13.000,00
5- zkaynaklar 30.000,00
Toplam Aktifler 200.000,00
Bu veriler erevesinde, ABC Ltd. bti.nin 2011 yl iin salad cari oran
nedir?
118
a) 0,80
b) 0,781...
c) 0,68
d) 0,919...
(TL) 2011
Bu veriler erevesinde, ABC Ltd. bti.nin 2011 yl iin salad z kaynak
oran nedir?
a) 0,15
b) 0,781...
c) 0,159...
d) 0,919...
(TL) 2011
119
Bu veriler erevesinde, ABC Ltd. bti.nin 2011 yl iin salad ksa
vadeli banka borlarnn z kaynaklara oran nedir?
a) 2,50
b) 0,666...
c) 0,160...
d) 0,833...
37- ABC Ltd. bti.nin 2011 ve 2010 yllarna ait bilanolarnda yer alan baz
bilano byklkleri aada gsterilmitir:
2011 2010
300- Banka Kredileri 12.000,00 20.000,00
5- zkaynaklar 30.000,00 40.000,00
7ki yla ait verilerin bir arada deerlendirilmesi durumunda, ABC Ltd.
bti.nin salad ksa vadeli banka borlarnn z kaynaklara oran nedir?
a) 0,50
b) 0,45
c) 0.40
d) 0,457...
38- 7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda aranan yeterlik kriterleri ile

ilgili olarak aadakilerden hangisi sylenemez?
a) Ak ihale usulne gre yaplan ihalelerde, toplam ciro, teklif bedelinin
%25inden az olamaz.
b) Ak ihale usulne gre yaplan ihalelerde, taahht altnda devam eden
ilerin gerekletirilen ksmnn veya bitirilen ilerin parasal tutarlarnn
toplam, teklif bedelinin %15inden az olamaz.
c) Yllara yaygn inaat ve onarm ilerinden elde edilen gelirler, toplam ciro
rakamlar ile birlikte deerlendirilebilir.
d) 7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda aranan yeterlik kriterleri, yllara
yaygn hizmet ileri bakmndan farkllatrlmtr.
120
39- ABC Ltd. bti.nin 2010 ve 2009 yllarna ait gelir tablolarnn bir blm
aada gsterilmitir:
(TL) 2010 2009

A- BRT SATIbLAR 140.000,00 120.000,00
1- Yurt ii Satlar 110.000,00 100.000,00
2- Yurt d Satlar 30.000,00 15.000,00
3- Dier 0,00 5.000,00
B- SATIb 7ND7R7MLER7 40.000,00 30.000,00

1- Sattan 7adeler 15.000,00 14.000,00
2- Sat 7skontolar 20.000,00 10.000,00
3- Dier 7ndirimler 5.000,00 6.000,00
C- NET SATIbLAR 100.000,00 90.000,00
Bu veriler erevesinde, ihale iln Austos 2011 tarihinde verilen ve

Ekim 2011 tarihinde ak ihale usul ile yaplan bir hizmet alm ihalesine
katlan ABC Ltd. bti.nin, sz konusu ihalede verebilecei azami teklif
bedeli nedir?
retici Fiyatlar Endeksi

Haziran 2011 191,44 Mays 2010 174,61
Temmuz 2011 191,39 Haziran 2010 173,73
Austos 2011 194,76 Temmuz 2010 173,46
Eyll 2011 197,77 Mays 2009 159,89
Ekim 2011 200,94 Haziran 2009 161,40
Kasm 2011 202,24 Temmuz 2009 160,26
a) 433.776,52 TL
b) 108.444,13 TL
c) 440.660,80 TL
d) 216.888,25 TL
121
40- ABC Ltd. bti.nin baz yapm ii gelirlerine ilikin olarak 2011 ve 2010
yllar ierisinde dzenledii baz faturalarn dzenlenme tarihleri ile
tutarlar aada gsterilmitir:
Fatura (02/2011) 80.000,00

Fatura (05/2011) 120.000,00
Fatura (03/2010) 90.000,00
Fatura (04/2010) 100.000,00
Bu veriler erevesinde, ihale iln Austos 2011 tarihinde verilen ve

Ekim 2011 tarihinde ak ihale usul ile yaplan bir yapm ii ihalesine
katlan ABC Ltd. bti.nin, sz konusu ihalede verebilecei azami teklif
bedeli nedir?
retici Fiyatlar Endeksi

Ocak 2011 184,51 Ocak 2010 166,52
bubat 2011 187,69 bubat 2010 169,29
Mart 2011 189,98 Mart 2010 172,58
Nisan 2011 191,14 Nisan 2010 176,64
Mays 2011 191,43 Mays 2010 174,61
Haziran 2011 191,44 Haziran 2010 173,73
Temmuz 2011 191,39
a) 1.663.153,40 TL
b) 831.576,72 TL
c) 2.771.922,33 TL
d) 1.385.961,20 TL
122
EK-B. oktan Semeli Sorularn Yantlar
EK-B. OKTAN SEMEL 7 SORULARIN YANITLARI
1- b 11- c 21- b 31- a

2- b 12- d 22- b 32- d
3- c 13- c 23- c 33- c
4- b 14- c 24- d 34- b
5- c 15- c 25- d 35- c
6- c 16- b 26- b 36- d
7- d 17- d 27- d 37- d
8- d 18- b 28- b 38- c
9- c 19- c 29- d 39- c
10- b 20- d 30- a 40- d
1- Doru yant (b) seeneidir.
Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin hangileri olduu, Kamu 7hale Kanununun 10

uncu maddesinde saylmtr. Bunlar;
- Bankalardan temin edilecek isteklinin mal durumu ile ilgili belgeler,

- 7steklinin, ilgili mevzuat uyarnca yaymlanmas zorunlu olan bilanosu veya
bilanosunun gerekli blmleri, yoksa bunlara edeer belgeleri ve
- 7steklinin i hacmini gsteren toplam cirosu veya ihale konusu i ile ilgili
taahhd altndaki ve bitirdii i miktarn gsteren belgelerdir.
7stekli tarafndan kamu veya zel sektre bedel ieren bir szleme kapsamnda
taahht edilen ihale konusu i veya benzer ilere ilikin deneyimini gsteren
belgeler (ksaca i deneyim belgeleri) ise, mesleki ve teknik yeterlie ilikin
belgelerden biridir.
(7lgili Balk Numaras: 2)

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Uygulama ynetmeliklerinin 7stenecek belgeler balkl maddelerinde, istenmesi

zorunlu olan yeterlik belgeleri ile istenmemesi gerekenler belirtilmi, Kamu 7hale
Kanununun 10 uncu maddesinde saylan dier yeterlik belgelerinin istenip
istenmemesi, ayn maddede belirtilen ltler erevesinde, idarelerin takdirine
123
braklmtr. 7darelerce takdir hakk kullanlarak istenebilecek olan yeterlik belgeleri

uygulama ynetmeliklerinin anlan maddelerinde ayrca belirtilmi deildir.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3- Doru yant (c) seeneidir.

braklmtr.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

braklmtr. Bu ekilde istenecek olan yeterlik belgelerinin de Kanunun 10 uncu
maddesinde saylanlar arasndan seilmesi zorunludur.
7stenmesi zorunlu olan yeterlik belgeleri ile istenmemesi gerekenler, ihale trne
gre farkllk arz edebildii gibi, ihalenin yaklak maliyetinin Kanunun 8 inci
maddesinde belirtilen eik deerlerin zerinde olup olmamasna, ihale usulne ve
ihalenin niteliine gre de farkllaabilmektedir. 7darelerce takdir hakk kullanlarak
istenecek olan yeterlik belgeleri, istenmesi zorunlu olanlar ile istenmemesi
gerekenler dnda kalanlardan seildiine gre, ihale tr ile ihale usul, bunlarn
seiminde de dolayl olarak rol oynamaktadr.
(7lgili Balk Numaras: 3, 4)

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Yeterlik deerlendirmesinde kullanlacak belgeler ile yeterlik kriterlerinin hem ihale

ilnnda hem de ihale dokmannda belirtilmesi zorunludur.
124
Belli istekliler arasnda ihale usulne ve Kamu 7hale Kanununun pazarlk usuln
dzenleyen 21 inci maddesinin birinci fkrasnn (a), (d) ve (e) bentlerine gre
yaplan ihalelerde, bankalardan temin edilecek belgeler ile i hacmini gsteren
belgelere ilikin her bir yeterlik kriterinin parasal tutar olarak hesaplanmas ve her
bir ksm iin ayr ayr gsterilmesi gerekmektedir.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7- Doru yant (d) seeneidir.
Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin tamalar zorunlu asli unsurlar dnda,

belgenin ieriine ilikin tereddt yaratacak nitelikte olan bilgi eksikliklerinin,
idarelerce tamamlatlmas zorunludur.
(a) seenei yanltr; zira, bu tr bilgi eksikliklerin tamamlatlp tamamlatlmamas

hususunda idarelere herhangi bir takdir hakk tannmamtr.
(b) seenei yanltr; zira, ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin tamalar zorunlu
asli unsurlarndaki eksikliklerin tamamlatlabilmesi mmkn deildir.
(c) seenei yanltr; zira, ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin tamalar zorunlu
asli unsurlar dnda, belgenin ieriine ilikin tereddt yaratacak nitelikte olmayan
bilgi eksikliklerinin tamamlatlmalarna gerek bulunmamaktadr.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Noterce, ibraz edilenin ayn olduu ynnde bir beyanla onaylanan ekonomik ve
mal yeterlik belgeleri kabul edilemez.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
125
Seeneklerde belirtilen btn belgeler, bankalardan temin edilen belgelerdir.

Bununla birlikte, ekonomik ve mal yeterlik belgeleri kapsamnda bankalardan
temin edilecek tek belge, banka referans mektubudur.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Banka referans mektuplarnn teyit edilip edilmemesi, tamamen idarelerin takdirine

braklm bir husustur.
(a) seenei yanltr; zira, banka referans mektuplarnn teyidi, banka genel
mdrlnden yaplabilecei gibi, ubesinden de yaplabilir.
(c) seenei yanltr; zira, banka referans mektuplarnn teyidinin en az iki yetkilinin
imzasn iermesi gerekir.
(d) seenei yanltr; zira, teyit ilemi ancak idarelerce, gerek grldnde, yaplr.
7steklilerin teklif zarf ierisinde sunduklar teyitler ise, ilevleri bakmndan teyit
saylamaz.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tahsis edilen teminat mektubu kredisi: 120.000,00

Verilen teminat mektuplarnn toplam tutar: (40.000,00)
Kullanlmam gayrinakd krediler toplam: 80.000,00

Kullanlmam nakd krediler toplam: 50.000,00
126

Toplam: 300.000,00
Banka referans mektubu ile tevsik edilen toplam tutar, isteklinin teklif bedelinin
%10undan az olamayacana gre, ABC Ltd. bti.nce teklif edilebilecek en yksek
teklif bedeli, 3.000.000,00 TLdir. (300.000,00 / %10 )

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Mal Yeterlik Belgeleri
Bilano veya edeer belgeler; bilano, bilanonun gerekli blmleri, bilano

bilgileri tablosu ve -hizmet alm ihaleleri ile danmanlk hizmet alm ihalelerine
zg olmak zere, serbest meslek kazan defteri zetidir. Gelir tablosu, i hacmini
gsteren belgelerden biridir.
(7lgili Balk Numaras: 27, 33, 38)

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7 hacmini gsteren belgeler; gelir tablosu, gerekletirilen ilere ilikin faturalar ve

-hizmet alm ihaleleri ile danmanlk hizmet alm ihalelerine zg olmak zere,
serbest meslek kazan defteri zetidir. Bilano bilgileri tablosu, bilano veya
edeer belgeler kapsamnda sunulabilen belgelerden biridir.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hizmet alm ihaleleri ile danmanlk hizmet alm ihalelerine zg olmak zere,
serbest meslek kazan defteri zeti; hem bilano veya edeer belgeler hem de i
hacmini gsteren belgeler kapsamnda sunulabilir.
127

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Serbest meslek kazan defteri zeti, yalnzca hizmet alm ihaleleri ile danmanlk
hizmet alm ihalelerinde sunulabilir.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bilanolarn yaymlatmak zorunda olanlar, halka ak anonim irketlerdir. Halka ak
anonim irketler ise, menkul kymetlerini halka arz etmi olan ve menkul
kymetlerini halka arz etmi saylan anonim irketlerdir. Pay sahibi says 250yi aan
anonim irketler, menkul kymetlerini halka arz etmi saylr. Yllk cirolar belli bir
bykl aan anonim irketlerin halka ak anonim irket saylacana ilikin
herhangi bir dzenleme bulunmamaktadr.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunan istekliler, ancak yaymlatmak

zorunda olduklar bilanolar ile bunlarn gerekli blmlerini sunabilirler. Bunlarn,
bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunmayan istekliler gibi bilano bilgileri
tablolarn sunma imknlar bulunmamaktadr.
Dier taraftan, bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunan istekliler, ancak

anonim irket eklinde kurulmu olabilirler. Birinci snf tacir olan anonim irketler,
ancak bilano esasna gre defter tutarlar. Bu erevede, katldklar ihale bir hizmet
alm ihalesi olsa dahi, bunlarn, ancak serbest meslek erbabnn sunabilecei
serbest meslek kazan defteri zetini sunabilmeleri mmkn deildir.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
128
Bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunmayan irketler, bilanolar ile

bilanolarnn gerekli blmlerini sunabilecekleri gibi, bilano bilgileri tablolarn da
sunabilirler.
Dier taraftan, limited irketler sermaye irketidir. Birinci snf tacir olan sermaye
irketleri, ancak bilano esasna gre defter tutarlar. Bu erevede, katldklar ihale
bir hizmet alm ihalesi olsa dahi, bunlarn, ancak serbest meslek erbabnn
sunabilecei serbest meslek kazan defteri zetini sunabilmeleri mmkn deildir.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Halka ak anonim irketler, sermaye piyasas mevzuatna gre dzenledikleri mal
tablolarn yaymlatmak zorundadr. Bu irketler, bilano veya edeer belgeler
kapsamnda, ancak yaymlatmak zorunda olduklar bilanolar ile bunlarn gerekli
blmlerini sunabilirler; vergi mevzuatna gre dzenlenen bilanolar ile bunlarn
gerekli blmlerini sunamazlar.
Bununla birlikte, bunlarn, i hacmini gsteren belgeler kapsamnda ancak sermaye

piyasas mevzuatna gre dzenledikleri gelir tablolarn sunabilecekleri ynnde
herhangi bir mevzuat dzenlemesi bulunmamaktadr. Bu itibarla, halka ak anonim
irketler, i hacimlerini tevsiken sermaye piyasas mevzuatna gre dzenledikleri
gelir tablolarn sunabilecekleri gibi, vergi mevzuatna gre dzenlediklerini de
sunabilirler.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7stenen yeterlik kriterlerini ihalenin yapld yldan nceki yla ait mal yeterlik
belgeleri ile salayamayan istekliler, mal alm ihalelerinde, ihalenin yapld yldan
nceki yla ait belgeleri ile birlikte iki nceki yla ait belgelerini de sunabilirler.
Mal hesap dneminin 12 ay olduu dikkate alndnda, zel hesap dnemi 1

Haziranda balayan ABC Ltd. bti.nin hesap dnemi, 31 Maysta sona ermektedir.
Buna gre, ihalenin yapld yldan nceki hesap dnemi de 31 Mays 2011
tarihinde sona ermi olmaldr. Soru metninde, firmann, istenen yeterlik kriterlerini
son hesap dnemine ait belgeleri ile salayamad belirtilmektedir. Bu nedenle,
129
ABC Ltd. bti., 31 Mays 2011 ve 31 Mays 2010 tarihli mal tablolarn bir arada
sunmaldr.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7stenen yeterlik kriterlerini ihalenin yapld ylda nceki yla ait mal yeterlik
belgeleri ile salayamayan istekliler, hizmet alm ihalelerinde, ihalenin yapld
yldan nceki yla ait belgeleri ile birlikte iki nceki yla ait belgelerini de sunabilirler.
Soru metninde, firmann, istenen yeterlik kriterlerini 2011 ylna ait belgeleri ile
salayamad belirtilmektedir. Bu nedenle, ABC Ltd. bti., 2011 ve 2010 yllarna ait
belgelerini bir arada sunmaldr.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bilano veya edeer belgeler kapsamnda istenen yeterlik kriterlerini ihalenin

yapld yldan nceki yla ait belgeleri ile salayamayan istekliler, yapm ii
ihalelerinde, ihalenin yapld yldan nceki yla kadarki belgelerini yl atlamadan
sunabilirler.
salayamad belirtilmektedir. Bu nedenle, ABC Ltd. bti., 2011, 2010 ve 2009
yllarna ait belgelerini yl atlamadan sunabilir. Buna gre, firma, 2011, 2010 ve
2009 ya da 2011 ve 2010 yllarna ait belgelerini sunmaldr.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Yapm ii ihalelerine katlan istekliler, bilano veya edeer belgeler kapsamnda,

ncelikle ihalenin yapld yldan nceki yla ait belgelerini sunmaldr. 7stenen
yeterlik kriterlerini ihalenin yapld yldan nceki yla ait belgeleri ile salayamayan
istekliler ise, ihalenin yapld yldan nceki yla kadarki belgelerini yl atlamadan
sunabilirler.
130
salayp salayamad belirtilmemektedir. Buna gre, ABC Ltd. bti., bilano veya
edeer belgeler kapsamnda aranan yeterlik kriterlerini 2011 ylna ait belgeleri ile
salamas durumunda, yalnzca bu yla ait belgelerini sunabilir. Bu nedenle, (a)
seeneinin elenmesi gerekir.
ABC Ltd. bti., bilano veya edeer belgeler kapsamnda istenen yeterlik kriterlerini
ihalenin yapld yldan nceki yl olan 2011 ylna ait belgeleri ile salayamamas
durumunda ise, ihalenin yapld yldan nceki yla kadarki belgelerini yl
atlamadan sunabilir. Bu durumda, firma, 2011, 2010 ve 2009 ya da 2011 ve
2010 yllarna ait belgelerini sunabilir. Bu nedenle, (b) ve (d) seeneklerinin de
elenmesi gerekir.
Geriye bir tek (c) seenei kalmaktadr ki, zaten bu seenekte ihalenin yapld
yldan nceki yla ait belgelerin hi sunulmad, dolaysyla 2010 ylna ait
belgelerin, 2011 yl atlanarak sunulduu anlalmaktadr.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda istenen yeterlik kriterlerini ihalenin

yapld ylda nceki yla ait belgeleri ile salayamayan istekliler, yapm ii
ihalelerinde, ihalenin yapld yldan alt nceki yla kadarki belgelerini yl
atlamadan sunabilirler.
salayamad belirtilmektedir. Bu nedenle, ABC Ltd. bti., 2011, 2010, 2009, 2008,
2007 ve 2006 yllarna ait belgelerini yl atlamadan sunabilir. Buna gre, firma,
2011, 2010, 2009, 2008, 2007 ve 2006, 2011, 2010, 2009, 2008 ve 2007, 2011,
2010, 2009 ve 2008, 2011, 2010 ve 2009 ya da 2011 ve 2010 yllarna ait
belgelerini sunmaldr.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Yapm ii ihalelerine katlan istekliler, i hacmini gsteren belgeler kapsamnda,

ncelikle ihalenin yapld yldan nceki yla ait belgelerini sunmaldr. 7stenen
istekliler ise, ihalenin yapld yldan alt nceki yla kadarki belgelerini yl
131
atlamadan sunabilirler.
salayp salayamad belirtilmemektedir. Buna gre, ABC Ltd. bti., i hacmini
gsteren belgeler kapsamnda aranan yeterlik kriterlerini 2011 ylna ait belgeleri ile
salamas durumunda, yalnzca bu yla ait belgelerini sunabilir. Bu nedenle, (a)
seeneinin elenmesi gerekir.
ABC Ltd. bti., i hacmini gsteren belgeler kapsamnda istenen yeterlik kriterlerini
ihalenin yapld yldan nceki yl olan 2011 ylna ait belgeleri ile salayamamas
durumunda ise, ihalenin yapld yldan alt nceki yla kadarki belgelerini yl
atlamadan sunabilir. Bu durumda, firma, 2011, 2010, 2009, 2008, 2007 ve 2006,
2011, 2010, 2009, 2008 ve 2007, 2011, 2010, 2009 ve 2008, 2011, 2010 ve
2009 ya da 2011 ve 2010 yllarna ait belgelerini sunabilir. Bu nedenle, (b) ve (c)
seeneklerinin de elenmesi gerekir.
Geriye bir tek (d) seenei kalmaktadr ki, zaten bu seenekte ihalenin yapld
yldan iki nceki yla ait belgelerin atland anlalmaktadr.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7hale tarihi yln ilk drt ay ierisinde olan hizmet ii ihalelerinde, bilano veya
edeer belgeler kapsamnda ihalenin yapld yldan nceki yla ait belgelerini
sunmayan istekliler, iki nceki yla ait belgelerini sunabilirler. 7stenen yeterlik
kriterlerini iki nceki yla ait belgeleri ile salayamayanlar, iki ve nceki yla ait
belgelerini bir arada sunabilirler.
Soru metninden, ihalenin yln ilk drt ay ierisinde yapld anlalmaktadr. Buna
gre, ABC Ltd. bti., yalnzca 2011 ya da 2010 ylna ait belgelerini sunabilecei gibi,
2011 ve 2010 ya da 2010 ve 2009 ylna ait belgelerini bir arada da sunabilir.
Yln ilk drt aynda yaplan ihalelerde, ihalenin yapld yldan iki nceki yla ait
belgelerin tek bana sunulabilmesi iin, ihalenin yapld yldan nceki yla ait
belgelerin sunulamamas gibi bir koul bulunmamaktadr. Bu husus, tamamen
isteklilerin takdirindedir.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
132
7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda istenen yeterlik kriterlerini ihalenin bir

nceki ylda salamad iin, ihale trne gre, son iki ya da son alt yla kadarki
belgelerini sunan isteklilerin, bu yllardan birine ilikin olarak gelir tablosunu, bir
dierine ya da dierlerine ilikin olarak ise faturalarn sunma imkn
bulunmamaktadr.
Zira, i hacmi, gelir tablosu ile faturalar zerinden farkl kriterlere gre
deerlendirilmektedir. Gelir tablosu, toplam ciroyu; faturalar ise, ihale trne ilikin
sat ya da ilerden elde edilen gelirleri gstermektedir. Oysa, bilano veya edeer
belgeler kapsamnda farkl yllara ilikin olarak sunulabilen farkl belgeler, hep ayn
mal byklkleri gstermekte ve son tahlilde ilgili yln bilanosuna dayanmaktadr.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bir sermaye irketi olan ABC Ltd. bti.nin, ancak serbest meslek erbab tarafndan
sunulabilecek olan serbest meslek kazan defteri zetini sunabilmesi mmkn
deildir.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7hale tarihi yln ilk drt ay ierisinde olan yapm ii ihalelerinde, bir nceki yla ait
gelir tablolarn sunmayan istekliler, iki nceki yla ait gelir tablolarn sunabilirler.
7stenen yeterlik kriterlerini iki nceki yla ait gelir tablolar ile salayamayanlar, iki
nceki yl ihalenin yapld yldan nceki yl kabul edilmek zere, son alt yla
kadarki gelir tablolarn sunabilirler. Bununla birlikte, i hacmini gsteren
belgelerden gelir tablosu bakmndan tannan bu imkn, faturalar bakmndan
tannmamtr.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
133
30- Doru yant (a) seeneidir.
7halenin yapld yl iinde kurulan iletmeler, kurulduklar dneme ait mal
tablolarn hibir ihalede sunamazlar. Dier taraftan, ihalenin yapld yldan nceki
yl iinde kurulan iletmeler, bu dneme ait mal tablolarn her ihalede sunabilirler.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
31- Doru yant (a) seeneidir.
Mal yeterlik belgelerini onaylamaya yetkili makamlar, serbest muhasebeci mal

mavirler, yeminli mal mavirler ve vergi daireleridir. Mal yeterlik belgelerini
onaylamaya yetkili makamlar arasnda serbest muhasebeciler yer almamaktadr.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kamu ihalelerinde sunulan mal yeterlik belgelerinin ilgili mevzuatna uygun bir
ekilde dzenlenip dzenlenmediinin ayrca kontrol edilmesine gerek
bulunmamaktadr. Belgelerin onayna ilikin ilem, zaten bu ynde bir zmn beyan
da iermektedir. Bu balamda, dzeltme beyannamesi ekinde sunulan mal
tablolarn da kabul edilmesi gerekir. Dzeltmeye konu hususun mal mevzuata
uygunluunun ayrca aratrlmasna gerek bulunmamaktadr.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bilano veya edeer belgeler kapsamnda aranan yeterlik kriterleri unlardr:
- Cari oran en az 0.75 olmaldr.

- z kaynak oran en az 0.15 olmaldr.
- Ksa vadeli banka borlarnn z kaynaklara oran 0.50den kk olmaldr.
- Serbest meslek kazan defteri zeti sunulan hizmet alm ihaleleri ile danmanlk
hizmet alm ihalelerinde, toplam gelirin toplam gidere oran en az 1.25 olmaldr.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
134
Cari Oran:
(Dnen Varlklar Yllara Yaygn 7naat Maliyetleri) /

(Ksa Vadeli Yabanc Kaynaklar Yllara Yaygn 7n. Hak. Gelirleri)
= (80.000,00 12.000,00) / (100.000,00 13.000,00) = 0,781...

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
z Kaynak Oran:
(z Kaynaklar) / (Toplam Aktifler Yllara Yaygn 7n. Maliyetleri)
= (30.000,00) / (200.000,00 12.000,00) = 0,159...

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ksa Vadeli Banka Borlarnn z Kaynaklara Oran:
(Ksa Vadeli Banka Borlar) / (z Kaynaklar)
= (20.000,00 + 5.000,00) / (30.000,00) = 0,833...

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bilano veya edeer belgeler kapsamnda birden ok yla ait belgenin bir arada
deerlendirilmesi durumunda, ilgili mal oranlar, sunulan yllar iin ayr ayr
hesaplanan oranlarn aritmetik ortalamas alnarak deil, sunulan yllarn parasal
tutarlarnn ortalamas zerinden hesaplanmaldr.
(12.000,00 + 20.000,00) / (30.000,00 + 40.000,00) = 0,457...
135

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Mevcut dzenlemeler erevesinde, yllara yaygn inaat ve onarm ilerinden elde

edilen gelirlerin toplam ciro rakamlar ile birlikte deerlendirilebilmesi mmkn
deildir.
(7lgili Balk Numaras: 69, 70, 71, 72)

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gelir Tablosu 2010 Endeks

7hale ilan tarihi: Austos 2011
Paya esas endeks: Temmuz 2011 191,39
Gelir Tablosu 2009 Endeks

Gelir Tablosu (2010): 100.000,- x 1,101 = 110.165,20

Gelir Tablosu (2009): 90.000,- x 1,185 = 106.723,05
Toplam: 216.888,25
Ortalama: (216.888,25) / 2 108.444,13
Ak ihale usulnde, toplam cironun teklif bedelinin %25inden az olamayaca

dikkate alndnda, ABC Ltd. bti., 2011 ylna ait gelir tablosu ile azami 440.660,80
TL (110.165,20 / %25) teklif verebilecek iken, 2010 ve 2009 yllarna ait gelir
tablolarnda yer alan net satlar rakamlar bir arada deerlendirildiinde azami
433.776,52 TL (108.444,13 /%25) teklif verebilecektir.
136
Dolaysyla, ABC Ltd. bti.nin yalnzca 2010 ylna ait gelir tablosunu sunmas
yeterlidir. Her iki yla ait gelir tablolarn bir arada sunmas durumunda, yalnzca
2010 ylna ait gelir tablosu dikkate alnmaldr.
(7lgili Balk Numaras: 46, 70, 74, 75)

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Fatura 02/2011 Endeks

Fatura tarihi: bubat 2011
Paydaya esas endeks: Ocak 2011 184,51

Fatura tarihi: Mays 2011
Paydaya esas endeks: Nisan 2011 191,14

Fatura tarihi: Mart 2010
Paydaya esas endeks: bubat 2010 169,29

Fatura tarihi: Nisan 2010
Paydaya esas endeks: Mart 2010 172,58
137
Fatura (02/2011): 80.000,- x 1,037... = 82.983,04

Fatura (05/2011): 120.000,- x 1,001... = 120.156,95
2011 Yl Toplam: 203.139,99
Fatura (03/2010): 90.000,- x 1,130... = 101.749,07
Fatura (04/2010): 100.000,- x 1,108 = 110.899,29
2010 Yl Toplam: 212.648,36
Toplam 415.788,35
Ortalama: (415.788,35) / 2 207.894,18
Ak ihale usulnde, ihale tr ile ilgili gerekletirilen ilerden elde edilen
gelirlerin teklif bedelinin %15inden az olamayaca dikkate alndnda, ABC Ltd.
bti., 2011 ve 2010 yllarna ait fatura tutarlar bir arada deerlendirildiinde azami
1.385.961,20 TL (207.894,18 /%15) teklif verebilecektir.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
138
EK-C. Mal Tablo Analiz Arac: Kurulum ve Kullanm Klavuzu
EK-C. MAL TABLO ANAL7Z ARACI KURULUM VE KULLANIM KILAVUZU

A. Yazlmn Kapsam
alma ekinde, 4734 sayl Kamu 7hale Kanununun 19 uncu maddesine (ak
ihale usul) ve 21 inci maddesinin (pazarlk usul) birinci fkrasnn (b), (c) ve (f)
fkralarna gre yaplan mal alm, hizmet alm ve yapm ii ihalelerinde sunulan
mal tablolarn (bilano ve gelir tablolar) kamu ihale mevzuatnda istenen yeterlik
kriterlerini salayp salamadklarnn tespiti amacyla tasarlanan Mal Tablo Analiz
Arac yazlmna (yazlm) yer verilmitir.
4734 sayl Kanunun 20 nci maddesine (belli istekliler arasnda ihale usul) ve
21 inci maddesinin (pazarlk usul) birinci fkrasnn (a), (d) ve (e) bentlerine gre
yaplan ihalelerde toplam ciroya ilikin yeterlik kriteri dorudan doruya parasal bir
tutar olarak belirlendiinden, yazlmn tasarmnda bu ihale usulleri kapsam dnda
tutulmutur.
Yine, yalnzca belli istekliler arasnda ihale usulne gre gerekletirilebilen

danmanlk hizmet alm ihaleleri de, ayn gerekeyle, yazlmn ihale trleri arasna
dhil edilmemitir.
Toplam ciroya ilikin yeterlik kriterleri; baz ihale usullerinde teklif bedelinin belirli
bir oran, bazlarnda ise dorudan doruya parasal bir tutar olarak
belirlenmesine ramen, bilano veya edeer belgeler kapsamnda yeterlik kriteri
olarak istenen mal oranlar bakmndan ihale usulleri arasnda herhangi bir fark
bulunmamaktadr.
Bu nedenle, her ne kadar yazlmn ihale trleri arasnda yer verilmemi olsa da,
danmanlk hizmet alm ihalelerinde bilano veya edeer belgeler kapsamnda
yeterlik kriteri olarak istenen mal oranlarn, ihale tr olarak Hizmet Alm
7halesi seilerek; belli istekliler arasnda ihale usulne ve Kamu 7hale Kanununun
21 inci maddesinin birinci fkrasnn (a), (d) ve (e) bentlerine gre yaplan
ihalelerde bilano veya edeer belgeler kapsamnda yeterlik kriteri olarak
istenen mal oranlarn ise, ihale tr olarak kendi trleri seilerek hesaplanmas
mmkndr.
Yazlm, sekmeden olumaktadr: Bilano, Gelir Tablosu ve Hakknda

sekmeleri. Hakknda sekmesinde, temel olarak; yazlmn ama ve kapsamna,
yazlmdan kaynaklanan olumsuz durumlardan tasarmcnn sorumlu
tutulamayacana ve telif hakkna ilikin hususlara yer verilmitir. Yazlm
139
yklendikten sonra, ncelikle, Hakknda sekmesinde yer alan hususlarn okunmas

gerekmektedir.
Hakknda sekmesinde yer alan hususlar kabul etmiyorsanz, ltfen bu yazlm

kullanmaynz.
B. Yazlmn Kurulumu
Kurulum dosyas altrldnda, nce aadaki ekranla karlalr. Bu ekranda,
Install dmesine baslarak kurumun balatlmas gerekmektedir.
Kurulum yaplacak bilgisayarda Microsoft Visual Basic Power Packs

bileeninin bulunmamas durumunda, kurulum aamasnda nce bu dosya
otomatik olarak kurulur. Bunun iin, kurulum yaplacak bilgisayarn internete bal
olmas gerekir.
Bilgisayarn internete bal olmamas ya da internet balantsnda bir sorun

olmas durumunda, aadaki hata mesaj ile karlalr:
140
7nternete bal bir bilgisayarda, aadaki ekranla karlalr:
Bu ekran, Microsoft Visual Basic Power Packs bileenine ait szlemenin

kabul edilip edilmediini sorar. Szlemeyi kabul ediyorsanz (Yazlmn kurulumu
iin bu gereklidir.), Accept dmesine basnz.
Bunun hemen ardndan, Mal Tablo Analiz Arac da bilgisayarnza
kurulmu olur.
Yazlmn yerel a (local network) zerinde bulunan bir bilgisayar zerine

kurulmak istenmesi durumunda, sistem tarafndan ynetici (administrator)
yetkileri talep edilebilir. Byle bir durumda, sistem yneticiniz ile irtabata
geiniz.
141
C. Bilano Sekmesi
Bilano sekmesi, yazlm altrldnda otomatik olarak ekrana gelir. Bilano

sekmesinin altaki grnm aadaki gibidir:
1 5
C.1. 7hale tr seim kutusu: Hesaplamaya esas ihale trnn seildii seim
kutusudur. Yazlm altrldnda, Mal Alm 7halesi otomatik olarak seili
durumdadr. Seim kutusu kullanlarak, Mal Alm 7halesi, Hizmet Alm 7halesi
ya da Yapm 7i 7halesi ihale trlerinden biri seilir.
142
7hale tr olarak Mal Alm 7halesi ya da Hizmet Alm 7halesi seilmesi

durumunda, Son Yl ve 7ki nceki Yl bilano seim kutucuklar ile Veri Giri
Ekrannda ihalenin yapld yldan nceki yla (Son Yl) ve ihalenin yapld yldan
iki nceki yla (7ki nceki Yl) ait mal verilere ilikin veri giri kutucuklar grnr.
7hale tr olarak Yapm 7i 7halesi seilmesi durumunda, nceki Yl

bilano seim kutucuu ile Veri Girii Ekrannda ihalenin yapld yldan nceki
yla ( nceki Yl) ait mal verilere ilikin veri giri kutucuklar da grnr hale gelir.
C.2. Bilano seim kutucuklar: Hesaplamaya esas bilanolarn seildii

seim kutucuklardr. Yazlm altrldnda, Son Yl bilanosu otomatik olarak
seili durumdadr. Bu seimin daha sonra kaldrlmas da mmkn deildir. Bunun
nedeni, bilano veya edeer belgelerin istendii ihalelerde en azndan ihalenin
yapld yldan nceki yla ait bilanonun sunulma zorunluluudur.
Mal alm ve hizmet alm ihalelerinde, bilano veya edeer belgeler

kapsamnda istenen yeterlik kriterlerini ihalenin yapld yldan nceki yla ait
bilanolar ile salayamayan istekliler, ihalenin yapld yldan nceki yla ait
bilanolar ile birlikte ihalenin yapld yldan iki nceki yla ait bilanolarn da
sunabilirler.
143
Bu nedenle, ihale tr olarak Mal Alm 7halesi ya da Hizmet Alm 7halesi

seilmesi durumunda, Son Yl ve 7ki nceki Yl bilano seim kutucuklar ile Veri
Giri Ekrannda ihalenin yapld yldan nceki yla (Son Yl) ve ihalenin yapld
yldan iki nceki yla (7ki nceki Yl) ait mal verilere ilikin veri giri kutucuklar
grnr durumdadr.
Yapm ii ihalelerinde ise, bilano veya edeer belgeler kapsamnda istenen

yeterlik kriterlerini ihalenin yapld yldan nceki yla ait bilanolar ile
salayamayan istekliler, ihalenin yapld yldan nceki yla ait bilanolar ile birlikte
ihalenin yapld yldan nceki yla kadarki bilanolarn sunabilirler.
Bu nedenle, ihale tr olarak Yapm 7i 7halesi seilmesi durumunda,

nceki Yl bilano seim kutucuu ile Veri Girii Ekrannda ihalenin yapld
yldan nceki yla ( nceki Yl) ait mal verilere ilikin veri giri kutucuklar da
grnr hale gelir.
nceki yla ait bilano seim kutucuu, ancak ihale tr olarak Yapm 7i
7halesinin seili olmas halinde grnr olur.
Yln ilk drt aynda yaplan ihalelerde, ihalenin yapld yldan nceki yla ait
bilanolarn sunmayan istekliler; ihalenin yapld yldan iki nceki yla ait
bilanolarn, bu durumda da istenen yeterlik kriterlerini salayamayanlar ise,
mal alm ve hizmet alm ihalelerinde ihalenin yapld yldan iki nceki yla ait
bilanolar ile birlikte ihalenin yapld yldan nceki yla ait bilanolarn;
yapm ii ihalelerinde ise, ihalenin yapld yldan iki nceki yla ait bilanolar ile
birlikte ihalenin yapld yldan drt nceki yla kadarki bilanolarn sunabilirler.
Bu durumda, ihalenin yapld yldan iki nceki yl Son Yl, nceki yl 7ki
nceki Yl, drt nceki yl ise nceki Yl olarak kabul edilerek, bunlara
ilikin bilano seim kutucuklarnn seilmesi gerekir.
7ki nceki Yl bilano seim kutusu seilmeden, nceki Yl bilano
seim kutusu seilemez. Bunun nedeni, bilano veya edeer belgeler kapsamnda
istenen yeterlik kriterlerinin ihalenin yapld yldan nceki yla ait bilano ile
salanamamas durumunda, daha nceki yllara ait bilanolarn yl atlanmadan
sunulmas zorunluluudur.
144
7ki nceki Yl bilano seim kutusu seilmeden, nceki Yl bilano
seim kutusu seilmeye alldnda, aadaki hata mesaj alnr:
Benzer gerekeyle, 7ki nceki Yl ve nceki Yl bilano seim kutular
seili iken, nceki Yl bilano seim kutusuna ilikin seim kaldrlmadan, 7ki
nceki Yl bilano seim kutusuna ilikin olan kaldrlamaz. Byle bir durumda
aadaki hata mesaj alnr:
C.3. Veri giri ekran ve veri giri kutucuklar: Bilanolarda yer alan mal
veriler, Veri Giri Ekrannda veri giri kutucuklar araclyla girilir.
Yazlm altrldnda, ihale tr olarak Mal Alm 7halesi otomatik olarak

seili olduundan, yalnzca Son Yl ve 7ki nceki Yl bilano seim kutucuklar ile
Veri Giri Ekrannda yalnzca ihalenin yapld yldan nceki yla (Son Yl) ve
ihalenin yapld yldan iki nceki yla (7ki nceki Yl) ait mal verilere ilikin veri giri
kutucuklar grnr durumdadr.
nceki Yl bilano seim kutucuu ile Veri Giri Ekrannda ihalenin
yapld yldan nceki yla ( nceki Yl) ait veri giri kutucuklar, ancak ihale
tr olarak Yapm 7i 7halesinin seili olmas durumunda grnr hale gelir.
145
7halenin yapld yldan nceki yla ait (Son yla) veri giri kutucuklar dnda,
ihalenin yapld yldan iki ve nceki yllara (7ki nceki Yl nceki Yl) ait veri
giri kutucuklar, bunlara ilikin bilano seim kutucuklar seili olmad mddete,
aktif deildir. Bir baka deyile, bunlara veri girii yaplamaz.
Bunun nedeni, bilano veya edeer belgeler kapsamnda yalnzca ihalenin

yapld yldan nceki yla ait yl sonu bilanosunun sunulmasnn yeterli olmasdr.
Daha nceki yllara ait bilanolar, ancak bu kapsamda istenen yeterlik kriterlerinin
ihalenin yapld yldan nceki yla ait bilano ile salanamamas durumunda
sunulmaktadr.
7halenin yapld yldan iki ve nceki yllara (7ki nceki Yl nceki Yl) ait
veri giri kutucuklarna veri girii yaplabilmesi, ncelikle bu yllara ait bilanco
seim kutucuklarnn seili hale getirilmesine baldr.
Veri Giri Ekrannda yer alan veri giri kutucuklar aadaki gibidir:
a. Dnen Varlklar:
Bu alana, ilgili yla ait bilanonun Dnen Varlklar toplam yazlr.
b. Ksa Vadeli Borlar:

Bu alana, ilgili yla ait bilanonun Ksa Vadeli Yabanc Kaynaklar toplam yazlr.
c. z Kaynaklar:
Bu alana, ilgili yla ait bilanonun z Kaynaklar toplam yazlr.
d. Toplam Aktifler:
Bu alana, ilgili yla ait bilanonun Toplam Aktif rakam yazlr.
e. Ksa Vadeli Banka Borlar:

Bu alana, ilgili yla ait bilanonun 300- Banka Kredileri ile 303-Uzun Vadeli
Kredilerin Anapara Taksitleri ve Faizleri hesaplarna ait bakiyelerin toplam yazlr.
f. Yllara Yaygn 7naat Maliyetleri:

Bu alana, ilgili yla ait bilanonun 17- Yllara Yaygn 7naat ve Onarm Maliyetleri
hesap grubunda yer alan hesaplara ait bakiyelerin toplam yazlr.
g. Yllara Yaygn 7naat Hakedi Gelirleri:

Bu alana, ilgili yla ait bilanonun 35- Yllara Yaygn 7naat ve Onarm Hakedileri
hesap grubunda yer alan hesaplara ait bakiyelerin toplam yazlr.
146
Veri giri kutucuklar, yalnzca rakamsal veri giriine izin vermektedir. Veri
giri kutucuklarndan klr klmaz, rakamlar; parasal tutarlar temsil etmek zere,
binerlik hane ayralaryla ayrlmaktadr.
Herhangi bir hatal girie neden olunmamas amacyla, ondalkl hane giriine
izin verilmemitir. Bu nedenle, kuru hanelerinin girilmesi de mmkn deildir.
Hesaplanan mal oranlarn kamu ihale mevzuatnda istenen asgari ve azami
oranlara ok yakn olmas durumunda, ltfen bu hususu da dikkate alnz! Byle
bir durumda, hesaplamann bir baka vastayla, bu defa kurulu haneler de
dikkate alnarak tekrarlanmas nerilmektedir.
C.4. Sonu ekran: Hesapla dmesine baslmas zerine, veri giri

kutucuklarna girilen rakamlar esas alnarak hesaplanan mal oranlarn gsterildii
ekrandr. Yazlm altrldnda, yalnzca ihalenin yapld yldan nceki yla (Son
Yl Oranlar) ait sonu stunu grnr durumdadr. Daha nceki yllara (7ki Yllk
Oranlar Yllk Oranlar) ait sonu stunlarnn almas iin, o yllara ilikin
bilano seim kutucuklarnn seili olmas gerekir.
Bilano veya edeer belgeler kapsamnda yeterlik kriteri olarak istenen mal
oranlarn, kamu ihale mevzuatnda istenen asgari ve azami oranlar karlamamas
durumunda; hesaplanan oran, krmz renkli grnr.
Raporla dmesine baslmas durumunda, ekranda grnen sonular ile

bunlarn hesaplanma ekline ilikin ayrntlar, bir text dosyas formatnda gsterilir.
Raporla dmesi, ancak Hesapla dmesine baslmas zerine grnr hale

gelir; bir baka alana girilmesi ya da yeni veri girii yaplmas durumunda ise,
tekrar grnmez olur.
147
Son Yl Oranlar stununda grnen oranlar, ihalenin yapld yldan

nceki yla ait (Son Yl) mal oranlar; 7ki Yllk Oranlar stununda grnen oranlar,
ihalenin yapld yldan nceki yla ait (Son Yl) parasal tutarlar ile ihalenin yapld
yldan iki nceki yla ait (7ki nceki Yl) parasal tutarlarn ortalamas zerinden
hesaplanan mal oranlar; Yllk Oranlar stununda grnen oranlar ise,
ihalenin yapld yldan nceki yla ait (Son Yl) parasal tutarlar, ihalenin yapld
yldan iki nceki yla ait (7ki nceki Yl) parasal tutarlar ve ihalenin yapld yldan
nceki yla ait ( nceki Yl) parasal tutarlarn ortalamas zerinden hesaplanan
mal oranlar temsil etmektedir.
Bu erevede, rnein, Yllk Oranlar stununda grnen oranlarn,

yalnzca ihalenin yapld yldan nceki yla ait bilanoya ait mal veriler
erevesinde hesaplanan mal oranlar temsil ettii gibi bir yanlgya kaplmamak
gerektiini nemle kaydetmek gerekmektedir.
148
Son Yl Oranlar stunundaki mal oranlarn hepsinin istenen yeterlik

kriterlerini salamas (btn oranlarn siyah renkli olmas) durumunda, daha
nceki yllara ait bilanolarn; 7ki Yllk Oranlar stunundaki mal oranlarn
hepsinin istenen yeterlik kriterlerini salamas (btn oranlarn siyah renkli
olmas) durumunda ise, nceki yla ait bilanonun sunulmasna gerek
bulunmamaktadr.
C.5. Mevzuat Ekran: Mevzuat dmesine baslmas zerine alan

ekrandr. Mevzuat ekrannda, Mevzuat dmesine basld anda seili durumda
olan ihale trne ait Ynetmeliin Bilano veya edeer belgeler balkl maddesi
grntlenir.
Bilano veya edeer belgeler kapsamnda sunulan belgelerin istenmesi,

sunulmas ve deerlendirilmesine ilikin esas ve usullerin yalnzca uygulama
ynetmeliklerinin Bilano veya edeer belgeler balkl maddelerinde
gsterilmedii hatrdan karlmamaldr.
149
D. Gelir Tablosu Sekmesi
Gelir Tablosu sekmesi, yazlmn ikinci ana sekmesidir. Gelir Tablosu

sekmesinin altaki grnm aadaki gibidir:
1
8
2
3
5
D.1. 7hale tr seim kutusu: Hesaplamaya esas ihale trnn seildii

seim kutusudur. Yazlm altrldnda, Mal Alm 7halesi otomatik olarak seili
durumdadr. Seim kutusu kullanlarak, Mal Alm 7halesi, Hizmet Alm 7halesi
ya da Yapm 7i 7halesi ihale trlerinden biri seilir.
150
7hale tr olarak Mal Alm 7halesi ya da Hizmet Alm 7halesi seilmesi

durumunda, Son Yl ve 7ki nceki Yl gelir tablosu seim kutucuklar ile Veri
Giri ve Sonu Ekrannda ihalenin yapld yldan nceki yla (Son Yl) ait Gelir
Tablosu Tarihi seim kutusu, ihalenin yapld yldan iki nceki yla (7ki nceki Yl)
ait Gelir Tablosu Tarihi alan ve yine bu yllara ait Gncellenmi Tutar alanlar ile
Net Satlar veri giri kutucuklar grnr.
7hale tr olarak Yapm 7i 7halesi seilmesi durumunda, nceki Yl,

Drt nceki Yl, Be nceki Yl ve Alt nceki Yl gelir tablosu seim
kutucuklar ile Veri Giri ve Sonu Ekrannda ihalenin yapld yldan nceki
yla ( nceki Yl), ihalenin yapld yldan drt nceki yla (Drt nceki Yl),
ihalenin yapld yldan be nceki yla (Be nceki Yl) ve ihalenin yapld yldan
alt nceki yla (Alt nceki Yl) ait Gelir Tablosu Tarihi ve Gncellenmi Tutar
alanlar ile Net Satlar veri giri kutucuklar da grnr hale gelir.
151
D.2. 7lk iln veya davet tarihi seim kutular: Hesaplamaya esas ilk iln veya
davet tarihinin seildii seim kutulardr. Seim kutular kullanlarak, 01.2012
tarihinden 12.2015 tarihine kadar herhangi bir tarih, ay.yl formatnda seilebilir.
Yazlm altrldnda, 01 2012 tarihi otomatik olarak seili durumdadr.
D.3. 7hale tarihi seim kutular: Hesaplamaya esas ihale tarihinin seildii
seim kutulardr. Seim kutular kullanlarak, 01.2012 tarihinden 12.2015 tarihine
kadar herhangi bir tarih, ay.yl formatnda seilebilir. Yazlm altrldnda, 01
2012 tarihi otomatik olarak seili durumdadr.
7hale tarihinin ilk iln veya davet tarihinden nceki bir tarih olmas
durumunda, Hesapla dmesine baslmas zerine, aadaki hata mesaj alnr:
7hale yl olarak seilen yl, ayn zamanda, Veri Giri ve Sonu Ekrannda
ihalenin yapld yldan nceki yla (Son Yl) ait Gelir Tablosu Tarihi seim
kutusunda grnen yl da belirler. Son Yl gelir tablosu tarihi, ihale yl olarak
seilen yldan bir nceki yldr.
7hale ay olarak seilen ay, Veri Giri ve Sonu Ekrannda ihalenin yapld
yldan nceki yla (Son Yl) ait Gelir Tablosu Tarihi seim kutusunda, ihalenin
yapld yldan nceki yl ile birlikte iki nceki yln da seilebilir durumda olup
olmayacan belirler. 7hale ay olarak yln ilk drt ayndan birinin seilmesi
durumunda, ihalenin yapld yldan bir nceki yln yansra iki nceki yl da
seilebilir duruma gelir.
152
Bunun nedeni, yln ilk drt aynda yaplan ihalelerde, i hacmini gsteren
belgeler kapsamnda ihalenin yapld yldan nceki yla ait belgelerini sunmayan
isteklilerin, ihalenin yapld yldan iki nceki yla ait belgelerini sunabilmesidir. Bu
durumda, ihalenin yapld yldan iki nceki yl (7ki nceki Yl), ihalenin yapld
yldan nceki yl (Son Yl) olarak kabul edilir.
D.4. Son yl gelir tablosu tarihi seim kutusu: 7halenin yapld yldan nceki
yln seildii seim kutusudur. 7hale tarihi yln son sekiz aynda olan ihalelerde,
yalnzca ihalenin yapld yldan nceki yln seilebilmesine izin verirken, ihale
tarihi yln ilk drt aynda olan ihalelerde, ihalenin yapld yldan iki nceki yln
seimine de izin verir.
7hale tarihi seim kutular, Son Yl Gelir Tablosu Tarihi seim kutusunda
grnen yllar, Son Yl Gelir Tablosu Tarihi seim kutusu da, dier gelir tablosu
tarihi alanlarnda grnen yllar belirler.
Buna gre, rnein, 7ki nceki Yl Gelir Tablosu Tarihi alan, Son Yl
Gelir Tablosu Tarihi seim kutusunda seili olan yldan bir nceki yl; nceki
Yl Gelir Tablosu Tarihi alan, 7ki nceki Yl Gelir Tablosu Tarihi alannda
grnen yldan bir nceki yl gsterir. Kullancnn bu alanlara mdahale imkn
yoktur. (Bunlarn seim kutusu yerine alan olarak adlandrlmasnn nedeni de,
bunlarda grnen yllarn kullanc tarafndan deil de Son Yl Gelir Tablosu
Tarihi seim kutusunda grnen tarihe gre otomatik olarak belirleniyor
olmasdr.)
153
D.5. Gelir tablosu seim kutucuklar: Hesaplamaya esas gelir tablolarnn

seildii seim kutucuklardr. Yazlm altrldnda, Son Yl gelir tablosu
otomatik olarak seili durumdadr. Bu seimin daha sonra kaldrlmas da mmkn
deildir. Bunun nedeni, i hacmini gsteren belgelerin istendii ihalelerde en
azndan ihalenin yapld yldan nceki yla ait belgelerin sunulma zorunluluudur.
Mal alm ve hizmet alm ihalelerinde, i hacmini gsteren belgeler

kapsamnda istenen yeterlik kriterlerini ihalenin yapld yldan nceki yla ait
belgeleri ile salayamayan istekliler, ihalenin yapld yldan nceki yla ait belgeleri
ile birlikte ihalenin yapld yldan iki nceki yla ait belgelerini de sunabilirler.
Bu nedenle, ihale tr olarak Mal Alm 7halesi ya da Hizmet Alm 7halesi

seilmesi durumunda, Son Yl ve 7ki nceki Yl gelir tablosu seim kutucuklar ile
Veri Giri ve Sonu Ekrannda ihalenin yapld yldan nceki yla (Son Yl) ait
Gelir Tablosu Tarihi seim kutusu ile ihalenin yapld yldan iki nceki yla (7ki
nceki Yl) ait Gelir Tablosu Tarihi alan ve yine bu yllara ait Gncellenmi Tutar
alanlar ile Net Satlar veri giri kutucuklar grnr durumdadr.
Yapm ii ihalelerinde ise, i hacmini gsteren belgeler kapsamnda istenen

istekliler, ihalenin yapld yldan nceki yla ait belgeleri ile birlikte ihalenin
yapld yldan alt nceki yla kadarki belgelerini sunabilirler.
Bu nedenle, ihale tr olarak Yapm 7i 7halesi seilmesi durumunda, 7hale

tr olarak Yapm 7i 7halesi seilmesi durumunda, nceki Yl, Drt nceki
Yl, Be nceki Yl ve Alt nceki Yl gelir tablosu seim kutucuklar ile Veri
Giri ve Sonu Ekrannda ihalenin yapld yldan nceki yla ( nceki Yl),
ihalenin yapld yldan drt nceki yla (Drt nceki Yl), ihalenin yapld yldan
be nceki yla (Be nceki Yl) ve ihalenin yapld yldan alt nceki yla (Alt
nceki Yl) ait Gelir Tablosu Tarihi ve Gncellenmi Tutar alanlar ile Net
Satlar veri giri kutucuklar da grnr hale gelir.
nceki, drt nceki, be nceki ve alt nceki yllara ait gelir tablosu seim
kutucuklar, ancak ihale tr olarak Yapm 7i 7halesinin seili olmas halinde
grnr olur.
nceki yllara ilikin gelir tablosu seim kutucuklar seilmeden, daha sonraki
yllara ilikin gelir tablosu seim kutucuklar seilemez. Bunun nedeni, toplam ciroya
ilikin kriterin ihalenin yapld yldan nceki yla ait gelir tablosu ile salanamamas
durumunda, daha nceki yllara ait gelir tablolarnn yl atlanmadan sunulmas
zorunluluudur.
154
nceki yllara ilikin gelir tablosu seim kutucuklar seilmeden, daha sonraki
yllara ilikin gelir tablosu seim kutucuklar seilmeye alldnda, aadaki hata
mesaj alnr:
Benzer gerekeyle, sonraki yllara ilikin gelir tablosu seim kutucuklar seili
iken, bunlara ilikin seimler kaldrlmadan, daha nceki yllara ilikin gelir
tablolarnn seimi kaldrlamaz. Byle bir durumda aadaki hata mesaj alnr:
D.6. Veri giri ve sonu ekran: Gelir tablolarnda yer alan net satlar
rakamlar, Veri Giri ve Sonu Ekrannda net satlar veri giri kutucuklar
araclyla girilir.
Yazlm altrldnda, ihale tr olarak Mal Alm 7halesi otomatik olarak

seili olduundan, yalnzca Son Yl ve 7ki nceki Yl gelir tablosu seim
kutucuklar ile Veri Giri ve Sonu Ekrannda ihalenin yapld yldan nceki yla
(Son Yl) ait Gelir Tablosu Tarihi seim kutusu ile ihalenin yapld yldan iki nceki
yla (7ki nceki Yl) ait Gelir Tablosu Tarihi alan ve yine bu yllara ait
Gncellenmi Tutar alanlar ile Net Satlar veri giri kutucuklar grnr
durumdadr.
nceki Yl, Drt nceki Yl, Be nceki Yl ve Alt nceki Yl gelir
tablosu seim kutucuklar ile Veri Giri ve Sonu Ekrannda ihalenin yapld
yldan nceki yla ( nceki Yl), ihalenin yapld yldan drt nceki yla (Drt
155
nceki Yl), ihalenin yapld yldan be nceki yla (Be nceki Yl) ve ihalenin
yapld yldan alt nceki yla (Alt nceki Yl) ait Gelir Tablosu Tarihi ve
Gncellenmi Tutar alanlar ile Net Satlar veri giri kutucuklar, ancak ihale
tr olarak Yapm 7i 7halesinin seili olmas durumunda grnr hale gelir.
7halenin yapld yldan nceki yla ait (Son Yl) veri giri kutucuklar dnda,
dier yllara ait veri giri kutucuklar, bunlara ilikin gelir tablosu seim kutucuklar
seili olmad mddete, aktif deildir. Bir baka deyile, bunlara veri girii
yaplamaz.
Bunun nedeni, i hacmini gsteren belgeler kapsamnda yalnzca ihalenin

yapld yldan nceki yla ait belgelerin sunulmasnn yeterli olmasdr. Daha nceki
yllara ait belgeler, ancak bu kapsamda istenen yeterlik kriterlerinin ihalenin
yapld yldan nceki yla ait belgeler ile salanamamas durumunda
sunulmaktadr.
7halenin yapld yldan , drt, be ve alt nceki yllara (7ki nceki Yl
nceki Yl Drt nceki Yl Be nceki Yl Alt nceki Yl) ait Net Satlar
veri giri kutucuklarna veri girii yaplabilmesi, ncelikle bu yllara ait gelir
tablosu seim kutucuklarnn seili hale getirilmesine baldr.
Net Satlar veri giri kutucuklar, yalnzca rakamsal veri giriine izin
vermektedir. Veri giri kutucuklarndan klr klmaz, rakamlar; parasal tutarlar
temsil etmek zere, binerlik hane ayralaryla ayrlmaktadr.
Herhangi bir hatal girie neden olunmamas amacyla, ondalkl hane giriine
izin verilmemitir. Bu nedenle, kuru hanelerinin girilmesi de mmkn deildir.
Hesaplanan teklif edilebilecek azami bedelin teklif edilmek istenen bedele ok
yakn olmas durumunda, ltfen bu hususu da dikkate alnz! Byle bir durumda,
hesaplamann bir baka vastayla, bu defa kurulu haneler de dikkate alnarak
tekrarlanmas nerilmektedir.
156
D.7. Gncel ciro ve Teklif edilebilecek azami bedel: Hesapla dmesine

baslmas zerine, Net Satlar veri giri kutucuklarna girilen rakamlar esas
alnarak hesaplanan gncel ciro ile azami teklif bedelinin gsterildii alandr.
Gncel ciro, seilen gelir tablolarna ilikin net satlar rakamlar nce
gncellenip sonra aritmetik ortalamalar alnarak hesaplanmaktadr. Teklif
edilebilecek azami bedel de, gncel ciro zerinden hesaplanmaktadr. Dier
taraftan, seili her bir gelir tablosuna ilikin net satlar rakamnn gncellenmi hali,
ayrca, o yla ilikin gncellenmi tutar alannda gsterilmektedir.
Raporla dmesine baslmas durumunda, ekranda grnen sonular ile

bunlarn hesaplanma ekline ilikin ayrntlar, bir text dosyas formatnda gsterilir.
157
Raporla dmesi, ancak Hesapla dmesine baslmas zerine grnr hale

gelir; bir baka alana girilmesi ya da yeni veri girii yaplmas durumunda ise,
tekrar grnmez olur.
D.8. Mevzuat Ekran: Mevzuat dmesine baslmas zerine alan

ekrandr. Mevzuat ekrannda, Mevzuat dmesine basld anda seili durumda
olan ihale trne ait Ynetmeliin 7 hacmini gsteren belgeler balkl maddesi
grntlenir.
7 hacmini gsteren belgeler kapsamnda sunulan belgelerin istenmesi,

sunulmas ve deerlendirilmesine ilikin esas ve usullerin yalnzca uygulama
ynetmeliklerinin 7 hacmini gsteren belgeler balkl maddelerinde
gsterilmedii hatrdan karlmamaldr.
158
E. UFE.xls Dosyasnn Gncellenmesi
retici fiyatlarna ilikin endeks verileri, bilgisayarn

C:\ekonomikvemaliyeterlik\UFE.xls konumunda bulunan UFE.xls dosyasndan
ekilmektedir.
UFE.xls dosyas, yazlm her balatldnda, Trkiye 7statistik Kurumunun

(T7K) resmi internet sitesinden (http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=660)
yeniden indirilerek gncellenir.
Yazlmn kurulu olduu bilgisayarn internet balantsnn bulunmamas ya

da herhangi bir nedenle dosyaya ulalamamas durumunda, buna ilikin bir uyar
mesaj ile karlalr. Bununla birlikte, yazlm yine de balatlr. Zira, yazlmn arka
plannda yer alan bir nceki dosya halen gncelliini koruyabildii gibi, kullancnn
yapaca hesaplama iin eski endeks verileri de yeterli olabilir. Kald ki, kullancnn
yukarda konumu verilen UFE.xls dosyasn manuel olarak gncellemesi de
mmkndr.
Hesaplanmak istenen dneme ilikin endeks verisine ulalamamas

durumunda, aadaki gibi bir hata mesaj ile karlalr:
UFE.xls dosyasnn format ya da konumu T7K tarafndan deitirildii takdirde,

yazlmn kullanm, ancak manuel gncellemeler yaplmasna baldr.
159
EK-D. Glgili Mevzuat
EK-D. 7LG7L7 MEVZUAT
7HALEYE KATILIMDA YETERL7K KURALLARI

4734 Sayl Kamu 7hale Kanunu
MADDE 10:
7haleye katlacak isteklilerden, ekonomik ve mal yeterlik ile mesleki ve teknik
yeterliklerinin belirlenmesine ilikin olarak aada belirtilen bilgi ve belgeler
istenebilir:
a) Ekonomik ve mal yeterliin belirlenmesi iin;
1) Bankalardan temin edilecek isteklinin mal durumu ile ilgili belgeler,
2) 7steklinin, ilgili mevzuat uyarnca yaynlanmas zorunlu olan bilanosu veya
bilanosunun gerekli grlen blmleri, yoksa bunlara edeer belgeleri,
3) 7steklinin i hacmini gsteren toplam cirosu veya ihale konusu i ile ilgili
taahhd altndaki ve bitirdii i miktarn gsteren belgeler.
b) Mesleki ve teknik yeterliin belirlenmesi iin;
1) 7steklinin, mevzuat gerei ilgili odaya kaytl olarak faaliyette bulunduunu ve
teklif vermeye yasal olarak yetkili olduunu kantlayan belgeler,
2) 7stekli tarafndan kamu veya zel sektre bedel ieren bir szleme kapsamnda
taahht edilen ihale konusu i veya benzer ilere ilikin olarak;
a) Son onbe yl iinde geici kabul yaplan yapm ileri ile kabul ilemleri
tamamlanan yapmla ilgili hizmet ileriyle ilgili deneyimi gsteren belgeler,
b) Son onbe yl iinde geici kabul yaplan yapm ileri ile kabul ilemleri
tamamlanan yapmla ilgili hizmet ilerinde szleme bedelinin en az % 80'i orannda
denetlenen ya da ynetilen ilerle ilgili deneyimi gsteren belgeler,
c) Devam eden yapm ve yapmla ilgili hizmet ilerinde; ilk szleme bedelinin
tamamlanmas artyla, son onbe yl iinde gerekleme oran toplam szleme
bedelinin en az % 80'ine ulaan ve kusursuz olarak gerekletirilen, denetlenen
veya ynetilen ilerle ilgili deneyimi gsteren belgeler,
d) Son be yl iinde kabul ilemleri tamamlanan mal ve hizmet almlarna ilikin
deneyimi gsteren belgeler,
e) Devredilen ilerde szleme bedelinin en az % 80inin tamamlanmas artyla, son
onbe yl iinde geici kabul yaplan yapm ileri ile kabul ilemleri tamamlanan
yapmla ilgili hizmet ileri ve son be yl iinde kabul ilemleri tamamlanan mal ve
hizmet almlaryla ilgili deneyimi gsteren belgeler.
161
3) 7steklinin retim ve/veya imalat kapasitesine, aratrma-gelitirme faaliyetlerine

ve kaliteyi salamasna ynelik belgeler,
4) 7steklinin organizasyon yapsna ve ihale konusu ii yerine getirmek iin yeterli
sayda ve nitelikte personel altrdna veya altracana ilikin bilgi ve/veya
belgeler,
5) 7hale konusu hizmet veya yapm ilerinde isteklinin ynetici kadrosu ile ii
yrtecek teknik personelinin eitimi ve mesleki niteliklerini gsteren belgeler,
6) 7hale konusu iin yerine getirilebilmesi iin gerekli grlen tesis, makine, tehizat
ve dier ekipmana ilikin belgeler,
7) 7stekliye dorudan bal olsun veya olmasn, kalite kontrolden sorumlu olan ilgili
teknik personel veya teknik kurululara ilikin belgeler,
8) 7hale konusu iin ihale dokmannda belirtilen standartlara uygunluunu
gsteren, uluslar aras kurallara uygun ekilde akredite edilmi kalite kontrol
kurulular tarafndan verilen sertifikalar,
9) 7darenin talebi halinde doruluu teyit edilmek zere, tedarik edilecek mallarn
numuneleri, kataloglar ve/veya fotoraflar.
7hale konusu iin niteliine gre yukarda belirtilen bilgi veya belgelerden
hangilerinin yeterlik deerlendirmesinde kullanlaca, ihale dokmannda ve ihale
veya n yeterlie ilikin iln veya davet belgelerinde belirtilir.
...
..
.
162
YETERL7)7N BEL7RLENMES7NDE UYULACAK 7LKELER

Mal Alm 7haleleri Uygulama Ynetmelii
MADDE 26:
(1) Ekonomik ve mal yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliin saptanmas amacyla
ngrlecek deerlendirme kriterleri ve istenecek belgeler, rekabeti engelleyecek
ekilde belirlenemez.
(2) Yeterlik deerlendirmesi iin istenecek belgelerin ve yeterlik
deerlendirmesinde aranlacak kriterlerin, ihale veya n yeterlik ilan ile idari
artnamede veya n yeterlik artnamesinde ya da davet yazsnda belirtilmesi
zorunludur.
(3) Belli istekliler arasnda ihale usulyle yaplacak ihalede, yeterlii tespit edilenler
arasndan belli sayda isteklinin davet edilmesinin ngrld durumlarda, n
yeterlik dokmannda; asgari yeterlik kriterleri ile beten az olmamak zere teklif
vermeye davet edilecek aday says ve sralama kriterleri ile puanlama yntemine
yer verilir. Puanlama ve deerlendirme yz tam puan zerinden aadaki esaslara
gre yaplr:
a) Ekonomik ve mal yeterlik kriterlerine ilikin puanlarn toplam; asgari on, azami
krk puan olabilir.
b) Mesleki ve teknik yeterlik kriterlerine ilikin puanlarn toplam; asgari altm,
azami doksan puan olabilir.
c) Yeterlik kriterlerinden her birine en fazla yirmibe puan verilebilir.
) n yeterlik kriterlerini salayan adaylardan listeye alnacaklarn belirlenmesinde
adaylarn ekonomik ve mal yeterlikleri ile mesleki ve teknik yeterlikleri, n yeterlik
dokmannda belirtilen kriterlere gre puanlanmak suretiyle en yksek puandan
balanarak liste oluturulur. Puanlarn eit olmas nedeniyle listeye alnacak aday
saysnn ngrlen sayy amas halinde, eit puana sahip adaylarn tamam listeye
alnarak teklif vermeye davet edilir.
d) Yeterlii belirlenen aday saysnn, beten az olmamas kaydyla, listeye alnarak
teklif vermeye davet edilecek aday saysndan daha az olmas durumunda, yeterlii
tespit edilen tm adaylar teklif vermeye davet edilir.
(4) Yeterlii tespit edilenler arasndan belli sayda isteklinin davet edildii belli
istekliler arasnda ihale usulyle gerekletirilen ihalenin iptal edilerek, ayn i iin
yeniden belli istekliler arasnda ihale usul ile ihaleye klmas durumunda;
yeterlikleri tespit edilenler arasndan davet edilmesi ngrlecek aday says, iptal
edilen ihalede ngrlen saydan daha az olamaz.
163
(5) Belli istekliler arasnda ihale usulyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve
(e) bentlerine gre yaplan ihalelerde; bankalardan temin edilecek belgeler, i
hacmini gsteren belgeler ve i deneyimini gsteren belgelerde aranlacak yeterlik
kriterleri, parasal tutar olarak belirlenir.
(6) Ortak giriimin yeterli bulunmas ortaklarn her birinin ayr ayr yeterli
bulunduunu gstermez ve n yeterlik deerlendirmesi sonucu yeterli grlen
ortak giriimin ihaleden nce bozulmas halinde davet mektubu geersiz saylr.
(7) 7in farkl uzmanlklar gerektirmesi durumunda, konsorsiyumlarn ihaleye katlp
katlamayacann, katlabilecekler ise iin uzmanlk gerektiren ksmlarnn ihale
veya n yeterlik dokman ile ihale veya n yeterlie ilikin ilanlarda belirtilmesi
zorunludur. Konsorsiyum ortaklarnn yeterlik belgelerini nasl sunaca, idari
artnamede veya n yeterlik artnamesinde ayrca belirtilir. Konsorsiyumlarn
katlabilecei ihalelerde, konsorsiyum orta tarafndan iin uzmanlk gerektiren
birden fazla ksmna teklif verilebilir.
(8) 7 deneyimini gsteren belgeler dndaki parasal tutar ihtiva eden yeterlik
belgelerinin yabanc para birimi zerinden dzenlenmi olmas halinde, bu
belgelerdeki parasal tutarlar, ilk ilan veya davet tarihinde Resm Gazetede
yaymlanan Trkiye Cumhuriyet Merkez Bankas dviz al kuru zerinden; yabanc
para birimi cinsinden teklif verilebilecek durumlarda ise ilk ilan veya davet tarihinde
Resm Gazetede yaymlanan Trkiye Cumhuriyet Merkez Bankas apraz kuru
zerinden tekliflerin deerlendirilmesinde esas alnacak para birimine evrilerek
deerlendirilir.
Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmelii
MADDE 28:
deerlendirmesinde aranlacak kriterlerin, ihale veya n yeterlik ilan ile idari
zorunludur.
yer verilir. Puanlama ve deerlendirme yz tam puan zerinden aadaki esaslara
gre yaplr:
164
a) Ekonomik ve mal yeterlik kriterlerine ilikin puanlarn toplam; asgari on, azami
krk puan olabilir.
b) Mesleki ve teknik yeterlik kriterlerine ilikin puanlarn toplam; asgari altm,
azami doksan puan olabilir.
c) Yeterlik kriterlerinden her birine en fazla yirmibe puan verilebilir.
(4) Belli istekliler arasnda ihale usulyle yaplacak ihalelerde, asgari yeterlik
kriterlerini salayan aday saysnn, teklif vermek zere davet edilecek aday
saysndan fazla olmas durumunda; listeye alnacak olanlarn belirlenebilmesi iin
adaylarn ekonomik ve mal yeterlikleri ile mesleki ve teknik yeterlikleri, n yeterlik
dokmannda belirtilen kriterlere gre puanlanmak suretiyle en yksek puandan
balanarak, n yeterlik dokmannda belirtilen sayda adayn yer ald liste
oluturulur. Puanlarn eit olmas nedeniyle listeye alnacak aday saysnn
ngrlen sayy amas halinde, eit puana sahip adaylarn tamam listeye alnarak
teklif vermeye davet edilir. 7halenin iptal edilerek belli istekliler arasnda ihale usul
ile yeniden ihaleye klmas durumunda, n yeterlik dokmannda yeterlikleri tespit
edilenler arasndan davet edilmesi ngrlecek aday says, iptal edilen ihalede
ngrlen saydan az olamaz.
kriterleri parasal tutar olarak belirlenir.
(6) Ksmi teklif verilmesine imkan tannan ihalelerde; ilanda ve dokmanda iin
bavuruda bulunulabilecek veya teklif verilebilecek her bir ksm ve bu ksmlar iin
tespit edilen yeterlik kriterleri ayr ayr gsterilir. Aday veya isteklinin yeterlik
deerlendirmesi, bavuruda bulunduu veya teklif verdii her bir ksm iin ayr ayr
yaplr.
veya n yeterlik ilanlar ile ihale veya n yeterlik dokmannda belirtilmesi
zorunludur. Konsorsiyumlar tarafndan yeterlik belgelerinin nasl sunulaca idari
katlabilecei ihalelerde, bir konsorsiyum orta tarafndan birden fazla ksma teklif
verilebilir.
165
(9) 7lgili mevzuat uyarnca gelecek yllara yaygn olarak gerekletirilecek ilerin
ihalelerinde, i hacmi ile i deneyimine ilikin belgelerde aranlacak oranlar,
Ynetmeliin 36 ve 39 uncu madde hkmlerine gre belirlenir.
belgelerinin yabanc para birimi zerinden dzenlenmi olmas halinde, bu
deerlendirilir.
Danmanlk Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmelii
MADDE 28:
(1) Genel uygunluk, mal kapasite ve teknik yetenek deerlendirme kriterleri ve
istenecek belgeler, rekabeti engelleyecek ekilde belirlenemez.
deerlendirilmesinde aranlacak kriterler ile ksa listeye alnacak aday says veya
say aralnn n yeterlik ilan ve artnamesinde, ksa listeye alnacaklarn
belirlenmesi iin ngrlen puanlama kriterlerinin ise n yeterlik artnamesinde
belirtilmesi zorunludur.
(3) n yeterlik aamasnda bankalardan temin edilecek belgeler ve i hacmini
gsteren belgeler ile i deneyimine ilikin belgelerde aranlacak yeterlik kriterleri
parasal tutar olarak belirlenir.
(5) Ksmi teklif verilmesine imkan tannan ihalelerde; ilanda ve dokmanda iin
bavuruda bulunulabilecek veya teklif verilebilecek her bir ksm ve bu ksmlar iin
tespit edilen yeterlik kriterleri ayr ayr gsterilir. Aday veya isteklinin yeterlik
deerlendirmesi, bavuruda bulunduu veya teklif verdii her bir ksm iin ayr ayr
yaplr.
veya n yeterlik ilanlar ile ihale veya n yeterlik dokmannda belirtilmesi
zorunludur. Konsorsiyumlar tarafndan yeterlik belgelerinin nasl sunulaca idari
katlabilecei ihalelerde, bir konsorsiyum orta tarafndan birden fazla ksma teklif
verilebilir.
166
belgelerinin yabanc para birimi cinsinden dzenlenmi olmas halinde, bu
deerlendirilir.
Yapm 7i 7haleleri Uygulama Ynetmelii
MADDE 29:
deerlendirilmesinde aranlacak kriterlerin, ihale veya n yeterlik ilan ile idari
zorunludur.
arasndan belli sayda adayn teklif vermek zere davet edilmesinin ngrld
durumlarda, n yeterlik dokmannda asgari yeterlik kriterleri ile birlikte beten az
olmamak zere teklif vermeye davet edilecek aday says ve sralama kriterleri ile
puanlama yntemine yer verilir. Asgari yeterlik kriterlerini salayan aday saysnn,
teklif vermek zere davet edilecek aday saysndan fazla olmas durumunda; listeye
alnacak olanlarn belirlenebilmesi iin adaylarn ekonomik ve mal yeterlikleri ile
mesleki ve teknik yeterlikleri, n yeterlik dokmannda belirtilen kriterlere gre
puanlanmak suretiyle en yksek puandan balanarak, n yeterlik dokmannda
belirtilen sayda adayn yer ald liste oluturulur. Puanlarn eit olmas nedeniyle
listeye alnacak aday saysnn ngrlen sayy amas halinde, eit puana sahip
adaylarn tamam listeye alnarak teklif vermeye davet edilir. 7halenin iptal edilerek,
belli istekliler arasnda ihale usulyle yeniden ihaleye klmas durumunda, n
yeterlik dokmannda yeterlikleri tespit edilenler arasndan davet edilmesi
ngrlecek aday says, iptal edilen ihalede ngrlen saydan az olamaz.
Konsorsiyuma ak olan ihalelerde, iin farkl uzmanlk gerektiren her bir ksmna
ilikin puanlama, o ksmn yaklak maliyetteki arlk oranna gre belirlenir.
kriterleri, parasal tutar olarak belirlenir.
(5) Kendi bana proje btnl olan ve benzer nitelikli birden fazla iin paket
167
halinde bir arada ihale edilmesinin ngrlmesi durumunda, her bir i iin ayr teklif
alnmasn salamak zere ksmi teklif alma yoluyla ihale yaplabilir. Bu durumda
ilanda ve dokmanda iin bavuruda bulunulabilecek veya teklif verilebilecek her
bir ksm ve bu ksmlar iin tespit edilen yeterlik kriterleri ayr ayr gsterilir. Aday
ve isteklinin yeterlik deerlendirmesi, bavuruda bulunduu veya teklif verdii her
bir ksm iin ayr ayr yaplr.
(7) 7in farkl uzmanlklar gerektirmesi durumunda; konsorsiyumlarn ihaleye katlp
veya n yeterlik ilan ile ihale veya n yeterlik dokmannda belirtilmesi zorunludur.
Konsorsiyumlar tarafndan yeterlik belgelerinin nasl sunulaca idari artnamede
veya n yeterlik artnamesinde ayrca belirtilir. Konsorsiyumlarn katlabilecei
ihalelerde, konsorsiyum orta tarafndan birden fazla ksma teklif verilebilir.
(8) Hangi mhendislik veya mimarlk blmlerinin ihale konusu i veya benzer ie
denk saylacann ihale veya n yeterlik ilan ile ihale veya n yeterlik dokmannda
belirtilmesi zorunludur.
belgelerinin yabanc para birimi cinsinden dzenlenmi olmas halinde, bu
para birimi cinsinden teklif verilebilecek durumlarda ise Trkiye Cumhuriyet Merkez
Bankas apraz kuru zerinden tekliflerin deerlendirilmesinde esas alnacak para
birimine evrilerek deerlendirilir.
Kamu 7hale Genel Teblii
7.1. 4734 sayl Kanunun 20 nci maddesinin ikinci fkrasna 5812 sayl Kanunla
eklenen ikinci cmlede; n yeterlik ilannda ve dokmannda belirtilmek kaydyla;
yeterlikleri tespit edilenler arasndan dokmanda belirtilen kriterlere gre
sralanarak listeye alnan belli sayda istekli veya yeterli bulunan isteklilerin tamam
teklif vermeye davet edilebilir denilmektedir. Buna gre idarelerin, belli istekliler
arasnda ihale usulyle yaplacak ihalelerde, yeterlii tespit edilenler arasndan belli
sayda isteklinin davet edilmesini ngrdkleri durumlarda, 7hale Uygulama
Ynetmeliklerinin Yeterliin belirlenmesinde uyulacak ilkeler balkl maddesinde
yaplan dzenlemeler dorultusunda n yeterlik dokmannda; asgari yeterlik
kriterleri ile beten az olmamak zere teklif vermeye davet edilecek aday says ve
sralama kriterleri ile puanlama yntemine yer vermeleri zorunludur. Sralama
kriterleri, ilgili 7hale Uygulama Ynetmeliinde dzenlenen ekonomik ve mal
yeterlik kriterleri ile mesleki ve teknik yeterlik kriterleri arasndan idarelerce
168
belirlenecektir. Yapm ileri ihalelerinde ise puanlama kriterleri, tip n yeterlik

artnamesinin puanlama kriterleri balkl (7.9.) maddesine uygun olarak idarelerce
dzenlenecektir.
7.2. Hizmet alm ihalelerinde, Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmelii
uyarnca istenilmesi zorunlu olan yeterlik belgeleri dndaki ekonomik ve mal
yeterlik kriterleri ile mesleki ve teknik yeterlik kriterlerine ilikin belgelerden
idarelerce uygun grlenlerin, dokmanda ngrlen puanlamann gerektirdii
sralama kriterleri erevesinde n yeterlik artnamesinde yer almas zorunludur.
Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin Yeterliin belirlenmesinde
uyulacak ilkeler balkl 28 inci maddesinin nc fkrasnda idarelerin, belli
istekliler arasnda ihale usulyle yaplacak ihalelerde, yeterlii tespit edilenler
arasndan belli sayda isteklinin davet edilmesini ngrdkleri durumlarda
puanlama ve deerlendirmenin yz tam puan zerinden aadaki esaslara gre
yaplaca;
a) Ekonomik ve mal yeterlik kriterlerine ilikin puanlarn toplamnn; asgari on,
azami krk puan olabilecei,
b) Mesleki ve teknik yeterlik kriterlerine ilikin puanlarn toplamnn; asgari altm,
azami doksan puan olabilecei,
c) Yeterlik kriterlerinden her birine en fazla yirmi be puan verilebilecei
hkme balanmtr. Anlan Ynetmeliin 7stenecek belgeler balkl 29 uncu
maddesinin beinci fkrasnda ise yaklak maliyetine baklmakszn tamal
ilkretim kapsamnda yaplan renci tama ileri ve sigortaclk hizmet almlar ile
yaklak maliyeti Kanunun 13 nc maddesinin (b) bendinin (2) numaral alt
bendinde hizmet almlar iin ngrlen st limit tutarnn altnda kalan hizmet
alm ihalelerinde ekonomik ve mal yeterlik belgeleri istenemez hkm yer
almaktadr. Bu erevede, sigortaclk hizmet almlar ile yaklak maliyeti Kanunun
13 nc maddesinin birinci fkrasnn (b) bendinin (2) numaral alt bendinde hizmet
almlar iin ngrlen st limit tutarnn altnda kalan hizmet alm ihalelerinin belli
istekliler arasnda ihale usul ile yaplmas halinde, n yeterlik deerlendirmesi
sonucunda herhangi bir liste oluturulmakszn yeterlii tespit edilen adaylarn
tamamnn teklif vermeye davet edilmesi zorunludur. Tamal ilkretim
kapsamnda yaplan renci tama ilerinin ise nitelii itibaryla belli istekliler
arasnda ihale usul ile ihale edilmesi mmkn bulunmamaktadr.
7.3. 7hale Uygulama Ynetmeliklerinin Yeterliin belirlenmesinde uyulacak ilkeler
balkl maddelerinde, belli istekliler arasnda ihale usul ile yaplacak ihaleler ve
Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine gre yaplacak ihalelerde
bankalardan temin edilecek belgeler, i hacmini gsteren belgeler ve i deneyimini
gsteren belgelerde aranlacak yeterlik kriterlerinin parasal tutar olarak
belirlenecei ngrlmtr. 7dareler bu dzenleme uyarnca, 7hale Uygulama
169
Ynetmeliklerinin anlan yeterlik kriterlerini dzenleyen maddelerinde yer alan

oranlar gz nne alarak sz konusu parasal tutarlar belirleyeceklerdir. Belli
istekliler arasnda ihale usulyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e)
bentlerine gre yaplan ihalelerde ksmi teklif verilmesine imkan tannmas
durumunda; bankalardan temin edilecek belgelerdeki, i hacmini gsteren
belgelerdeki ve i deneyimini gsteren belgelerdeki parasal tutarlar ise her bir ksm
iin ayr ayr dzenlenecektir. Bu dzenleme yaplrken anlan belgeler iin ilgili 7hale
Uygulama Ynetmeliinde ngrlen asgari ve azami oranlar dikkate alnmak
suretiyle ayn yeterlik kriteri ile ilgili olarak btn ksmlar iin tek bir orann tespit
edilmesi ve bu oran zerinden parasal tutarlarn belirlenmesi zorunludur.
7.4. Ak ihale usulyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine gre
yaplan ve ksmi teklif verilmesine imkan tannan ihalelerde; bankalardan temin
edilecek belgeler, i hacmini gsteren belgeler ve i deneyimini gsteren
belgelerdeki yeterlik kriterleri ile ilgili olarak 7hale Uygulama Ynetmeliklerinde
ngrlen asgari ve azami oranlar dikkate alnmak suretiyle, btn ksmlar iin ayn
yeterlik kriterine ilikin tek bir orann tespit edilmesi zorunludur. Ancak tespit
edilen orann her bir ksm iin ayr ayr gsterilmesi zorunluluu bulunmamaktadr.
7.5. 7lgili mevzuat uyarnca gelecek yllara yaygn olarak gerekletirilecek hizmet
alm ihalelerinde, i hacmi ile i deneyimine ilikin belgelerde aranlacak oranlarn,
Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 7 hacmini gsteren belgeler
balkl 36 nc ve 7 deneyimini gsteren belgeler balkl 39 uncu madde
hkmlerine gre belirlenmesi gerekmektedir.
7.6. 7hale uygulama ynetmeliklerinin 7 deneyimini gsteren belgeler balkl
maddelerinde; i ortaklnda pilot ortan ve dier ortaklarn her birinin istenen i
deneyim tutarn belli oranlarda salamas art getirilmi olmakla birlikte, ihaleye
katlan i ortaklnn ortaklar tarafndan ortaklk oranlar ve yaps ayn olmak
kaydyla daha nce kurulmu olan i ortaklnn gerekletirdii bir iten elde
edilen i deneyimini gsteren belgelerin sunulmas halinde, bu artn aranmayaca
da hkm altna alnmtr. Bu kapsamda, uygulama ynetmeliklerinin 7 deneyim
belgelerinin deerlendirilmesi balkl blmnn Deerlendirmeye ilikin
esaslar maddelerinde de; ihaleye katlan i ortaklnn ortaklar tarafndan ortaklk
oranlar ve yaps ayn olmak kaydyla daha nce kurulmu olan i ortaklnn
gerekletirdii bir iten elde edilen i deneyimini gsteren belgelerin sunulmas
halinde, i ortaklnn i deneyim tutarnn ortaklarn hisse oranlarna baklmakszn
belge tutar esas alnarak hesaplanmas ngrlmtr.
rnein; tzel kii (A)nn pilot ortak sfatyla % 60, tzel kii (B)nin zel ortak
sfatyla % 25 ve gerek kii (C)nin ise yine zel ortak sfatyla % 15 orannda ortak
olduu (ABC) i ortakl tarafndan gerekletirilen bir iten dolay 1/10/2008
tarihinde ilgili mevzuat uyarnca (1.000.000. TL) tutarnda i deneyim belgesi
dzenlenmitir. 1.8.2011 tarihinde ilan edilen bir ihaleye teklif vermek zere (A), (B)
170
ve (C) yeniden bir araya gelerek (A)nn pilot ortak sfatyla % 60, (B)nin zel ortak
sfatyla % 25 ve (C)nin de zel ortak sfatyla % 15 orannda ortak olduu (ABC) i
ortakln kurmulardr. Sz konusu i ortakl tarafndan verilen teklif kapsamnda,
1/10/2008 tarihinde dzenlenen ve benzer iten elde edilmi olan (1.000.000 TL)
tutarndaki i deneyim belgesi sunulmutur. Bu durumda, ihale komisyonu (ABC) i
ortakl tarafndan sunulan i deneyim belgesini inceleyecek ve i deneyim belgesi
sahibi i ortakl ile ihaleye teklif veren i ortakln oluturan kiilerin (A,B,C),
ortaklk oranlarnn (A % 60, B % 25 ve C % 15) ve ortaklk sfatlarnn (A pilot ortak,
B ve C zel ortak) ayn olmas nedeniyle, i deneyim tutarn her bir ortan i
ortaklndaki ortaklk oranna gre ayr ayr hesaplamayacak ve belge tutar olan
1.000.000 TLyi gncellemek suretiyle (ABC) i ortaklnn i deneyim tutar olarak
kabul edecektir.
171
7STENECEK BELGELER
MADDE 27:
(1) Ekonomik ve mal yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliin deerlendirilmesinde
kullanlmak zere istenecek belgeler aadaki esaslara gre belirlenir:
a) Yaklak maliyetine baklmakszn her trl mal alm ihalelerinde, aday veya
isteklinin mesleki faaliyetini srdrdn ve teklif vermeye yetkili olduunu
gsteren belgelerin istenilmesi zorunludur.
b) Belli istekliler arasnda ihale usul ile yaplan ihaleler hari, yaklak maliyeti
Kanunun 13 nc maddesinin birinci fkrasnn (b) bendinin (2) numaral alt
bendinde mal almlar iin ngrlen st limit tutarna eit ve altndaki her trl mal
alm ihalelerinde, i deneyim belgesi istenemez.
c) Belli istekliler arasnda ihale usul ile yaplan ihaleler hari, yaklak maliyeti eik
deerin altnda olan her trl mal alm ihalelerinde, ekonomik ve mal yeterlie
ilikin belgeler istenemez.
) zel imalat sreci gerektiren mal alm ihalelerinde, i deneyimini gsteren
belgelerin istenilmesi durumunda; i deneyimini gsteren belgelerle birlikte alm
konusu ie ilikin retim kapasite raporunun da istenilmesi zorunludur. Aday veya
isteklinin, bu iki belgeden birini sunmas yeterlidir.
d) Makine-tehizat ve ekipmana ilikin belgeler ile kapasite raporu, kalite ynetim
sistem belgesi, evre ynetim sistem belgesi, ilgili meslek odalar tarafndan
dzenlenen imalat yeterlik belgesi ile hizmet yeterlilik belgesi sadece zel imalat
sreci gerektiren mal alm ihalelerinde istenebilir. Bu belgelerden makine-tehizat
ve ekipmana ilikin belgeler hari dierleri, alm konusu mala veya ie ynelik olarak
dzenlendiinin saptanmas durumunda istenebilir.
e) 7dare tarafndan almn zellii gz nnde bulundurularak, aday veya isteklinin
alm konusu mal teklif etmeye yetkisinin bulunup bulunmad, ihaleye katlmda
yeterlik kriteri olarak dzenlenebilir.
f) Alm konusu maln piyasaya arz iin zorunlu olan izin veya benzeri belgeler,
ihaleye katlmda yeterlik belgesi olarak istenebilir. Bu belgelerin yeterlik belgesi
olarak istenilmemesi durumunda, teknik artnamede veya szleme tasarsnda bu
belgelerin muayene ve kabul aamasnda sunulmasna ynelik dzenleme yaplmas
zorunludur.
g) Aday veya isteklinin personel altrdna ilikin belgeler, ihaleye katlmda
yeterlik kriteri olarak istenemez. Ancak, almn nitelii esas alnarak yklenici
tarafndan altrlmas ngrlen personelin saysna ve niteliine ilikin teknik
artnamede veya szleme tasarsnda dzenleme yaplabilir.
172
) Deney-analiz-kalibrasyon laboratuvarlar veya muayene kurulular tarafndan

retimin veya maln kontrolnn yaplmas, zel imalat sreci gerektiren mal
almlarnda szlemenin yrtlmesi aamasnda yerine getirilecek bir ykmllk
olarak teknik artnamede ve/veya szleme tasarsnda dzenlenebilir. Bu
laboratuvar veya muayene kuruluunun, aday veya isteklinin bnyesinde bulunmas
hususu, ihaleye katlmda bir yeterlik kriteri olarak dzenlenemez.
h) Alm konusu maln zellii gz nnde bulundurularak, sat sonras servis, bakm
ve onarm hizmetlerine ynelik dzenleme yaplabilir.
) 7haleye katlmda yeterlik belgesi olarak taahhtname istenemez.
i) 7dareler tarafndan, almn nitelii ve bu Ynetmelikteki dzenlemeler esas
alnarak, istenilmesi idarenin takdirinde bulunan ekonomik ve mal yeterlik ile
mesleki ve teknik yeterlik belgelerine ynelik dzenleme yaplabilir.
(2) Ksmi teklif verilmesine imkan tannan ihalede; istenecek belgeler iin
tamamnn yaklak maliyeti dikkate alnarak belirlenir. Ancak aday veya isteklinin
yeterlik deerlendirmesi; bavuruda bulunduu veya teklif verdii her bir ksm iin
ayr ayr yaplr.
(3) Belli istekliler arasnda ihale usul ve Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e)
bentlerine gre yaplan ihalelerde ksm teklif verilmesine imkan tannmas
durumunda; istenecek belgeler iin tamam dikkate alnarak belirlenmesine karn
bankalardan temin edilecek belgelerdeki, i hacmini gsteren belgelerdeki ve i
deneyimini gsteren belgelerdeki parasal tutarlar her bir ksm iin ayr ayr
dzenlenir.
(4) Ksmi teklif verilmesine imkan tannan ihalede; retim kapasite miktar, her bir
ksm iin o ksmn miktar esas alnarak ayr ayr dzenlenir.
MADDE 29:
a) 7hale konusu iin yaklak maliyetine baklmakszn tm ihalelerde; adayn veya
isteklinin mesleki faaliyetini srdrdn ve teklif vermeye yasal olarak yetkili
olduunu gsteren belgelerin,
b) Yaklak maliyeti, Kanunun 13 nc maddesinin birinci fkrasnn (b) bendinin (2)
numaral alt bendinde hizmet almlar iin ngrlen st limit tutar ile eik deer
arasnda olan ilerin ihalelerinde; (a) bendinde saylan belgelere ek olarak, adayn
veya isteklinin ihale konusu i veya benzer ilerdeki deneyimini gsteren belgelerin,
173
c) Yaklak maliyeti, eik deere eit veya eik deeri aan ilerin ihalelerinde (a) ve
(b) bentlerinde saylan belgelere ek olarak;
1) Bankalardan temin edilecek, adayn veya isteklinin mal durumu ile ilgili
belgelerin,
2) Adayn veya isteklinin ilgili mevzuat uyarnca yaymlanmas zorunlu olan
bilanosu veya bilanosunun gerekli grlen blmleri, yoksa bunlara edeer
belgelerin,
3) Adayn veya isteklinin i hacmini gsteren toplam cirosu ve hizmet ileri ile ilgili
taahhd altndaki ve bitirdii i miktarn gsteren belgelerin,
idarelerce istenilmesi zorunludur.
(2) Kanunun 48 inci maddesinde yer alan danmanlk hizmet almlarndan, yaklak
maliyeti, Kanunun 13 nc maddesinin birinci fkrasnn (b) bendinin (2) numaral
alt bendinde hizmet almlar iin ngrlen st limit tutarnn altnda kalanlarn
ihalelerinde ise; (a) ve (b) bentlerinde saylan belgelerin istenilmesi zorunludur.
(3) Yaklak maliyeti eik deere eit veya eik deeri aan muhasebe, mesleki
eitim, fotoraf, film, fikr ve gzel sanatlar gibi hizmetlere ilikin ihalelerde,
ekonomik ve mal yeterlik belgeleri; yaklak maliyetine baklmakszn sigortaclk
hizmet alm ihalelerinde ise adayn veya isteklinin ihale konusu i veya benzer
ilerdeki deneyimini gsteren belgeler idare tarafndan gerekli grlmesi halinde
istenebilir.
(4) Yukarda saylan belgeler dnda, Kanunun 10 uncu maddesinde yer alan dier
belgelerden hangilerinin yeterlik deerlendirmesinde kullanlmak zere istenecei,
ihale konusu iin niteliine uygun biimde ve bu Ynetmelikte dzenlenen esaslar
erevesinde idare tarafndan belirlenir.
(5) 7halelerde hibir ekilde taahhtname istenemez. Ayrca, yaklak maliyetine
baklmakszn tamal ilkretim kapsamnda yaplan renci tama ileri ve
sigortaclk hizmet almlar ile yaklak maliyeti Kanunun 13 nc maddesinin (b)
bendinin (2) numaral alt bendinde hizmet almlar iin ngrlen st limit tutarnn
altnda kalan hizmet alm ihalelerinde ekonomik ve mal yeterlik belgeleri
istenemez.
(6) Ksmi teklif verilmesine imkan tannan ihalelerde; istenecek belgeler, iin
tamam dikkate alnarak hesaplanan yaklak maliyete gre belirlenir.
(7) 7lk defa gerekletirilecek yeni bir hizmet trnn ortaya kmas durumunda,
daha nce bu hizmeti yerine getirmi yeterli sayda istekli bulunamamas nedeniyle
rekabet koullarnn olumayaca anlalan hizmet alm ihalelerinde, idareler i
deneyimi aramayabilir.
174

MADDE 29:
(1) Mal kapasite ve yeterliin deerlendirilmesinde kullanlmak zere adayn;
a) 7hale konusu iin yaklak maliyetine baklmakszn tm ihalelerde;
1) Mesleki faaliyetini srdrdn ve yasal olarak teklif vermeye yetkili olduunu
gsteren belgelerin,
2) 7hale konusu i veya benzer ilerdeki deneyimini gsteren belgelerin,
3) Organizasyon yapsna ve personel durumuna ilikin belgelerin,
4) 7 hacmini gsteren toplam cirosu, taahht altnda devam eden ilerin
gerekletirilen ksmnn ve bitirdii i miktarn gsteren belgelerin,
b) Yaklak maliyeti, eik deere eit veya eik deeri aan ilerin ihalelerinde (a)
bendinde saylan belgelere ek olarak;
1) Mal durumu ile ilgili bankalardan temin edilecek belgelerin,
2) 7lgili mevzuat uyarnca yaymlanmas zorunlu olan bilanosu veya bilanosunun
gerekli grlen blmleri, yoksa bunlara edeer belgeleri veya serbest meslek
kazan defteri zetinin
idarelerce istenilmesi zorunludur.
(2) Yukarda saylan belgeler dnda, Kanunun 10 uncu maddesinde yer alan dier
ihale konusu iin niteliine uygun biimde ve bu Ynetmelikte dzenlenen esaslar
erevesinde idarece belirlenir.
(3) 7halelerde bu Ynetmelik ve ekinde yer alanlar dnda hibir ekilde
taahhtname istenemez. Ayrca, ilk defa sunulacak yeni bir danmanlk hizmet
trnn ortaya kmas durumunda, daha nce bu hizmeti yerine getirmi yeterli
sayda istekli bulunamamas nedeniyle rekabet koullarnn olumayaca anlalan
ihalelerde, idareler i deneyimi aramayabilir
(4) Ksmi teklif verilmesine imkan tannan ihalelerde; istenecek belgeler, iin
tamam dikkate alnarak hesaplanan yaklak maliyete gre belirlenir.
(5) 7haleye katlmda yeterlik belgesi olarak istenilen belgelerin n yeterlik
artnamesinin n yeterlik kriterleri ve bunlara ilikin belgeler balkl maddesinde
belirtilmesi zorunludur. Bu kriterlere ilikin ayrntl teknik zelliklere ynelik
dzenleme, teknik artnamede yaplr.
175

MADDE 30:
kullanlmak zere aday veya isteklilerden istenecek belgeler aadaki esaslara gre
belirlenir:
a) Yaklak maliyetine baklmakszn aday veya isteklinin mesleki faaliyetini
srdrdn ve teklif vermeye yetkili olduunu gsteren belgeler ile i deneyim
belgesinin her ihalede istenilmesi zorunludur.
b) Ekonomik ve mal yeterlie ilikin belgeler ile anahtar teknik personele ilikin
belgeler, yaklak maliyeti eik deerin;
1) Onda birine kadar olan ihalelerde istenilemez,
2) Onda birinden eik deerin yarsna kadar olan ihalelerde istenilebilir,
3) Yarsna eit ve bu deerin zerinde olan ihaleler ile yeterlikleri tespit edilenler
arasndan belli sayda adayn davet edilmesinin ngrld belli istekliler arasnda
ihale usulyle yaplan ihalelerde istenilmesi zorunludur.
c) Kalite Ynetim Sistem Belgesi ve evre Ynetim Sistem Belgesi, yaklak maliyeti
eik deerin;
1) Yarsna kadar olan ihalelerde istenemez,
2) Yars ile bu deerin zerinde olan ihalelerde istenilebilir.
) (Mlga:26/06/2010-27623 R.G./1 md.)
d) (Mlga:26/06/2010-27623 R.G./1 md.)
e) Yukarda saylan belgeler dnda, Kanunun 10 uncu maddesinde yer alan dier
ihale konusu iin niteliine uygun biimde ve bu Ynetmelikte belirlenen esaslar
erevesinde ilgili idarece belirlenir.
f) Aday ve isteklilerden ihale ve n yeterlie katlm iin taahhtname istenemez.
g) Ksmi teklif verilmesine imkan tannan ihalelerde; istenecek belgeler, iin tamam
dikkate alnarak hesaplanan yaklak maliyet esas alnarak belirlenir.
176

65.1. Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 29 uncu maddesinde; idareler
tarafndan ekonomik ve mal yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliin
deerlendirilmesinde kullanlmak zere hangi belgelerin istenilmesinin zorunlu
olduu ve hangi belgelerin istenemeyecei belirtilmitir. Bunun dnda kalan
hallerde, idarelerce ilanda ve dokmanda belirtilmek kaydyla, anlan maddede yer
verilen belgelerden gerekli grlenler ile makine, tehizat ve dier ekipmana ilikin
belgeler, kapasite raporu ve kalite ve standarda ilikin belgelerin ihale konusu iin
nitelii dikkate alnarak Hizmet Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin ilgili
maddeleri ve bu Teblide yaplan aklamalar dorultusunda istenilmesi mmkn
bulunmaktadr. Hizmet alm ihalelerinde istenilecek belgeler, hizmet almnn
yaklak maliyet deerine gre belirlenmi olup (Ek-H.1)de yer alan tabloda
gsterilmitir.
65.2. Ksmi teklif verilmesine imkan tannan ihalelerde; istenecek belgeler, iin
tamam dikkate alnarak hesaplanan yaklak maliyete gre belirlenmekle birlikte,
ksmi teklif verilmesine imkan tannan hizmet alm ihalelerinde, iin nitelii dikkate
alnarak yaklak maliyete baklmakszn istenebilen yeterlik belgelerinin (makine,
tehizat ve dier ekipmana ilikin belgeler ve kapasite raporu ile kalite ve standarda
ilikin belgeler) ve bunlara ilikin kriterlerin Hizmet Alm 7haleleri Uygulama
Ynetmelii ve ilgili mevzuat hkmleri erevesinde ksmlar itibaryla ayr ayr
belirlenmesi ve bu kapsamda iin bir ksm iin sz konusu yeterlik belgeleri
istenirken, dier ksm iin istenmemesi mmkn bulunmaktadr.
54.1. 7dareler tarafndan mal alm ihalelerinde yeterliin belirlenmesinde uyulacak
ilkeler ve istenecek belgelere ynelik yaplacak dzenlemelerde, Mal Alm 7haleleri
Uygulama Ynetmeliinin 26 nc ve 27 nci maddeleri ile yeterlik kriterlerine ilikin
maddelerinde yer alan hkmler esas alnmaldr. Ayrca mesleki ve teknik yeterlik
kriterleri ile bu kriterlere ilikin belgelere ynelik yaplacak dzenlemelerde, almn
nitelii ve ilgili mevzuat gz nnde bulundurulmaldr.
54.2. Ekonomik ve mal yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliin deerlendirilmesinde
a) Yaklak maliyetine baklmakszn her trl mal alm ihalelerinde, aday veya
isteklinin mesleki faaliyetini srdrdn ve teklif vermeye yetkili olduunu
gsteren belgelerin istenilmesi zorunludur.
b) Belli istekliler arasnda ihale usul ile yaplan ihaleler hari, yaklak maliyeti
Kanunun 13 nc maddesinin birinci fkrasnn (b) bendinin (2) numaral alt
bendinde mal almlar iin ngrlen st limit tutarna eit ve altndaki her trl mal
alm ihalelerinde, i deneyimini gsteren belgeler istenmeyecektir. Ancak yaklak
maliyeti bu tutarn zerinde olan ak ihale usul ve pazarlk usulyle yaplan
ihaleler ile yaklak maliyetine baklmakszn belli istekliler arasnda yaplan
177
ihalelerde ise i deneyimini gsteren belgelerin istenip istenmeyecei idarenin

takdirinde bulunmaktadr.
c) Belli istekliler arasnda ihale usul ile yaplan ihaleler hari, yaklak maliyeti eik
deerin altnda olan her trl mal alm ihalelerinde, ekonomik ve mal yeterlie
ilikin belgeler istenmeyecektir. Ancak yaklak maliyeti eik deere eit ve zerinde
olan ak ihale usul ve pazarlk ihale usulyle yaplan ihaleler ile yaklak maliyetine
baklmakszn belli istekliler arasnda yaplan ihalelerde ise ekonomik ve mal
yeterlik belgelerinden birinin veya tamamnn istenip istenmeyecei idarenin
takdirinde bulunmaktadr.
) Belli istekliler arasnda ihale usulyle yaplacak ihalede, yeterlii tespit edilenler
yer verilecektir. Bu ihalelerde yaplacak dzenlemede, Mal Alm 7haleleri Uygulama
Ynetmeliinin 26 nc maddesinin nc fkras ile almn nitelii esas alnacaktr.
d) zel imalat sreci gerektiren mal alm ihalelerinde, i deneyimini gsteren
belgelerin istenilmesi durumunda; i deneyimini gsteren belgelerle birlikte alm
konusu ie ilikin retim kapasite raporunun da istenilmesi zorunludur. Aday veya
isteklinin, bu iki belgeden birini sunmas yeterlidir. Bu erevede aday veya
isteklinin i ortakl olmas durumunda i ortakl, i deneyimini gsteren belge
veya kapasite raporunun birini sunarak bu yeterlik kriterini salamak zorundadr.
Bir baka ifadeyle i ortaklnn yelerinin tamamnn i deneyimini gsteren belge
veya kapasite raporu sunmas zorunludur. 7 ortakl ortaklarn bu yeterlik kriterini
salamasna ilikin olarak Ynetmeliin 37 nci maddesinin drdnc fkras ile 40
nc maddesinin onbirinci fkrasndaki hkmler esas alnr. Ayrca kapasite raporuna
ynelik dzenlemede, Ynetmeliin 40 nc maddesinin esas alnmas
gerekmektedir. Ksmi teklif verilmesine izin verilen zel imalat sreci gerektiren mal
alm ihalelerinde, Ynetmeliin 27 nci maddesinin drdnc fkras gereince
retim kapasite miktar, her bir ksm iin o ksmn miktar esas alnarak ayr ayr
dzenlenecektir.
e) Makine-tehizat ve ekipmana ilikin belgeler ile kapasite raporu, kalite ynetim
sistem belgesi, evre ynetim sistem belgesi, imalat yeterlik belgesi ile hizmet
yeterlilik belgesi sadece zel imalat sreci gerektiren mal alm ihalelerinde
istenebilecektir.
f) zel imalat sreci gerektiren mal alm ihalelerinde ilgili odalar tarafndan
dzenlenen imalat yeterlik belgesinin istenilmesi idarelerin takdirindedir. Ancak
idareler tarafndan imalat yeterlik belgesine ynelik dzenleme yaplmadan nce
alm konusu mala ilikin olarak imalat yeterlik belgesi dzenlenip
dzenlenmediinin aratrlmas gerekmektedir. TSE tarafndan imalata yeterlilik
belgesi dzenlenmesi sona erdirildiinden imalata yeterlilik belgesi
178
istenilmeyecektir.
g) Alm konusu maln piyasaya arz iin zorunlu olan izin veya benzeri belgeler,
ihaleye katlmda yeterlik belgesi olarak istenebilir. Bu belgelerin yeterlik belgesi
olarak istenilmemesi durumunda, teknik artnamede veya szleme tasarsnda bu
belgelerin muayene ve kabul aamasnda sunulmasna ynelik dzenleme yaplmas
zorunludur. Ancak Mal Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 42 nci maddesinin
nc fkrasnn (c) bendinde yer alan dzenleme erevesinde, alm konusu mala
ilikin olarak yetkili kurum veya kurulu tarafndan oluturulan veya kabul edilen bir
sisteme kaydna ilikin belge veya belgelerinin istenilmesi durumunda ayrca bu
maln piyasaya arzna ilikin belge veya belgelere ynelik dzenleme yaplmayabilir.
) Birden ok mal kaleminin birlikte alnd bir ihalede; bir veya birden ok mal
kaleminin sat faaliyetinin yerine getirilebilmesi iin ilgili mevzuat gereince zel
bir izin, ruhsat veya faaliyet belgesi alnmas zorunlu, dier mal kalemleri iin ise bu
belgelerin alnmas zorunlu deil ise almlarn birlikte yaplabilmesi iin almlar
arasnda balant olmas ve ihalenin ksmi teklife almas zorunludur. 7dare almn
niteliini esas alarak i ortakl ve/veya konsorsiyumlarn bu belge veya belgeleri
sunmasna ynelik olarak n yeterlik artnamesinde veya idari artnamede gerekli
dzenlemeyi yapmak zorundadr.
h) Yetkili kurum veya kurulu tarafndan alm konusu maln, kamu kurum ve
kurulularna satnn gerekletirilebilmesi iin rnn, imalatsnn, satcsnn
kaydna ilikin bir dzenleme gerekletirilmesi durumunda; yaplan dzenleme
esas alnarak bu belge veya belgeler ihaleye katlmda yeterlik belgesi olarak istenir.
) Aday veya isteklinin personel altrdna ilikin belgeler, ihaleye katlmda
yeterlik belgesi olarak istenemez. Ancak, almn nitelii esas alnarak yklenici
tarafndan altrlmas ngrlen personelin saysna ve niteliine ilikin teknik
artnamede veya szleme tasarsnda dzenleme yaplabilir.
i) Deney-analiz-kalibrasyon laboratuvarlar veya muayene kurulular tarafndan
retimin veya maln kontrolnn yaplmas, zel imalat sreci gerektiren mal
almlarnda szlemenin yrtlmesi aamasnda yerine getirilecek bir ykmllk
olarak teknik artnamede ve/veya szleme tasarsnda dzenlenebilir. Bu
laboratuvar veya muayene kuruluunun, aday veya isteklinin bnyesinde bulunmas
hususu, ihaleye katlmda bir yeterlik kriteri olarak dzenlenemez.
j) Alm konusu maln zellii gz nnde bulundurularak, sat sonras servis, bakm
ve onarm hizmetlerine ynelik dzenleme yaplabilir. Yaplacak dzenlemelerde
Sanayi ve Ticaret Bakanlnn konuya ilikin dzenlemelerinin gz nnde
bulundurulmas gerekmektedir.
k) 7dare almn zelliini gz nnde bulundurarak, aday veya isteklinin alm konusu
mal teklif etmeye yetkisinin bulunup bulunmadn, ihaleye katlmda yeterlik
kriteri olarak dzenleyebilir. Bu hususun ihaleye katlmda yeterlik kriteri olarak
179
dzenlenmesi durumunda; Mal Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 38 inci

maddesi ile bu Tebliin Mal alm ihalelerinde aday veya isteklinin alm konusu mal
teklif etmeye yetkisini gsteren belgeler balkl maddesindeki aklamalar ve ilgili
kurumlarn dzenlemeleri esas alnarak aday veya isteklinin kendi durumuna uygun
olarak sunaca belge veya belgeler n yeterlik artnamesinde veya idari
artnamede belirtilir.
l) 7haleye katlmda yeterlik belgesi olarak taahhtname istenemez.
m) zel imalat sreci gerektiren mal almlarnda hizmet yeterlilik belgesinin
istenilmesi idarelerin takdirindedir. Ancak idarelerce alm konusu ie ilikin olarak
bu belgenin dzenlenip dzenlenmedii aratrlmaldr. 7dareler hizmet yeterlilik
belgesine ynelik dzenlemelerde, hizmet yeterlilik belgesinin hizmet kapsamn
(kriterini) ve varsa standardn ak olarak belirtmelidir.
n) Alm konusu maln ulusal standarda veya dengi uluslararas standarda uygunluu
ve bu uygunluu gsteren belge veya belgelere ynelik olarak n yeterlik veya ihale
dokmannda dzenleme yaplabilir. Yaplacak dzenlemede Ynetmeliin 42 nci
maddesi esas alnmaldr. Alm konusu maln ulusal standarda veya dengi
uluslararas standarda uygunluunu gsteren belge veya belgelerin istenildii
ihalelerde, uygunluu istenilen standardn ak olarak ihale dokmannda
belirtilmesi gerekmektedir. Ayrca tekliflerin deerlendirilmesinde tereddtlerin
yaanmamas iin belgeyi dzenleyecek kurulularn belirli niteliklere sahip olmas
gerekiyor ise konuya ilikin mevzuat veya dzenlemeler esas alnarak belgeyi
dzenleyecek kurulularn nitelii de ihale dokmannda belirtilmelidir.
o) 7dareler tarafndan mesleki ve teknik yeterlik kriterlerine ynelik
dzenlemelerde; istenilen belgelerin alm konusu mala veya zel imalat srecine
ilikin olarak ilgili kurulularca dzenlenip dzenlenmediinin aratrlmas ihale
srecinde ortaya kabilecek sorunlarn azaltlmas iin nem tamaktadr.
) Mal alm ihalelerinde, Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktalar Ynetim Sistemi
(HACCP), 7 Sal ve Gvenlii Ynetim Sistemi (OHSAS), Bilgi Teknolojisi-Bilgi
Gvenlii Ynetim Sistemi, Gda Gvenlii Ynetim Sistemi (ISO 22000), Sosyal
Sorumluluk Standard (SA 8000), 7yi Hijyen Uygulamalar (GPP) sertifikalar
istenmeyecektir.
35.1. Yapm 7leri 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 30 uncu maddesinde, aday
veya isteklilerden yeterliklerinin belirlenmesi iin istenilecek belgeler, yapm iinin
yaklak maliyet deerine gre belirlenmi olup (Ek-Y.1)de yer alan tabloda
gsterilmitir. Ancak yeterlikleri tespit edilenler arasndan belli sayda adayn davet
edilmesinin ngrld belli istekliler arasnda ihale usul ile yaplacak ihalelerde,
ekonomik ve mal yeterlie ilikin belgeler ile anahtar teknik personel ilikin
belgelerin, yaklak maliyetin eik deere oranna baklmakszn istenilmesi
zorunludur.
180
BANKALARDAN TEM7N ED7LECEK BELGELER

MADDE 32:
(1) Mal durumu gstermek zere bankalardan temin edilecek yeterlik belgesi,
banka referans mektubudur. Banka referans mektubu, Trkiyede veya yurt dnda
faaliyet gsteren bankalardan temin edilebilir. Banka referans mektubunun ilk ilan
veya davet tarihinden sonra dzenlenmi olmas zorunludur.
(2) Banka referans mektubuna ilikin yeterlik kriterleri aadaki esaslara gre
belirlenir:
a) Ak ihale usulyle yaplan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c)
bentlerine gre yaplan ihalelerde; isteklinin bankalar nezdindeki kullanlmam
nakdi veya gayrinakd kredisi ya da zerinde kstlama bulunmayan mevduat, teklif
edilen bedelin % 10undan az olamaz.
b) Belli istekliler arasnda ihale usulyle yaplan ihaleler ile Kanunun 21 inci
maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine gre yaplan ihalelerde; aday veya isteklinin
bankalar nezdindeki kullanlmam nakdi veya gayrinakd kredisi ya da zerinde
kstlama bulunmayan mevduat, yaklak maliyetin %5i ile %15i aralnda idare
tarafndan belirlenecek parasal tutardan az olamaz.
c) Yukardaki bentlerde belirtilen kriterler, mevduat ve kredi tutarlar toplanmak ya
da birden fazla banka referans mektubu sunulmak suretiyle de salanabilir.
(3) 7 ortaklnda, ortaklardan biri, birka veya tamam tarafndan ortaklk oranna
baklmakszn bu yeterlik kriteri salanabilir. Konsorsiyumda ise bu belgelerin her
bir ortak tarafndan kendi ksm iin belirlenen yeterlik kriterini salayacak ekilde
sunulmas gerekir.
(4) Gerek grldnde, banka referans mektubunun teyidi ilgili bankann genel
mdrlnden veya ubesinden idarelerce yaplr. Yaplan teyitlerin bankann en
az iki yetkilisinin imzasn tamas zorunludur.
MADDE 34:
belirlenir:
181
kstlama bulunmayan mevduat, yaklak maliyetin % 5i ile % 15i aralnda idare
bir ortak tarafndan, kendi ksm iin belirlenen yeterlik kriterini salayacak ekilde
sunulmas gerekir.
MADDE 33:
tarihinden sonra dzenlenmi olmas zorunludur.
(2) 7halenin n yeterlik aamasnda adayn, bankalar nezdindeki kullanlmam nakdi
veya gayrinakd kredisi ya da zerinde kstlama bulunmayan mevduat, yaklak
maliyetin % 5i ile % 15i aralnda idare tarafndan belirlenecek parasal tutardan az
olamaz.
(3) Bu kriter mevduat ve kredi tutarlar toplanmak ya da birden fazla banka referans
mektubu sunulmak suretiyle de salanabilir.
sunulmas gerekir.
182

MADDE 34:
belirlenir:
kstlama bulunmayan mevduat, yaklak maliyetin % 5i ile % 15i aralnda idare
sunulmas gerekir.
183
B7LANO VEYA EbDE)ER BELGELER

MADDE 33:
(1) Bilanonun veya edeer belgelerin istenildii ihalelerde ihalenin yapld yldan
nceki yla ait;
a) Yaymlanmas zorunlu olan ylsonu bilanosunun veya gerekli blmlerinin,
b) (a) bendinde belirtilen belgelere edeer belgelerin,
her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.
(2) Bilano veya edeer belgeler kapsamnda;
a) 7lgili mevzuat uyarnca bilanosunu yaymlatma zorunluluu olan aday ve
istekliler ylsonu bilanosunu veya bilanonun nc fkradaki kriterlerin
salandn gsteren blmlerini,
b) 7lgili mevzuat uyarnca bilanosunu yaymlatma zorunluluu olmayan aday ve
istekliler, ylsonu bilanosunu veya bilanonun nc fkradaki kriterlerin
salandn gsteren blmlerini ya da bu kriterlerin salandn gstermek zere
yeminli mal mavir veya serbest muhasebeci mal mavir tarafndan standart
forma uygun olarak dzenlenen belgeyi sunar.
(3) Adayn veya isteklinin ikinci fkra uyarnca sunduu belgelerde;
a) Belli srelerde nakit akn salayabilmesi iin gerekli likiditeye ve ksa dnem
(bir yl) iinde bor deme gcne sahip olup olmadn gsteren cari orann
(dnen varlklar/ksa vadeli borlar) en az 0,75 olmas, (hesaplama yaplrken; yllara
yaygn inaat maliyetleri dnen varlklardan, yllara yaygn inaat hakedi gelirleri
ise ksa vadeli borlardan dlecektir),
b) Aktif varlklarn ne kadarnn z kaynaklardan olutuunu gsteren z kaynak
orannn (z kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olmas, (hesaplama yaplrken,
yllara yaygn inaat maliyetleri toplam aktiflerden dlecektir),
c) Ksa vadeli banka borlarnn z kaynaklara orannn 0,50den kk olmas,
ve belirtilen kriterin birlikte salanmas zorunludur. Sunulan bilanolarda varsa
yllara yaygn inaat maliyetleri ile hakedi gelirleri gsterilmelidir.
(4) Yukarda belirtilen kriterleri bir nceki ylda salayamayanlar, son iki yla ait
belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yln parasal tutarlarnn ortalamas
zerinden yeterlik kriterlerinin salanp salanmadna baklr.
(5) 7hale veya son bavuru tarihi yln ilk drt aynda olan ihalelerde, bir nceki yla
ait ylsonu bilanosunu veya bilanonun gerekli grlen blmlerini ya da bunlara
184
edeer belgelerini sunmayanlar, iki nceki yla ait belgelerini sunabilirler. Bu

belgelerde yeterlik kriterini salayamayanlar ise iki nceki yln belgeleri ile
nceki yln belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yllarn parasal
tutarlarnn ortalamas zerinden yeterlik kriterlerinin salanp salanmadna
baklr.
(6) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayl Vergi Usul Kanununun 174 nc maddesine gre
takvim ylndan farkl hesap dnemi belirlenen aday ve isteklinin bilanolar iin bu
hesap dnemi esas alnr.
(7) Bilano veya bilanonun nc fkradaki kriterlerin salandn gsteren
blmlerinin ilgili mevzuata gre dzenlenmi ve yeminli mal mavir veya serbest
muhasebeci mal mavir ya da vergi dairesince onaylanm olmas zorunludur.
Yabanc lkede dzenlenen bilano veya bilanonun nc fkradaki kriterlerin
salandn gsteren blmlerinin ise o lke mevzuatna gre dzenlenmesi ve bu
belgeleri dzenlemeye yetkili merci tarafndan onaylanm olmas gereklidir.
(8) Yabanc lkede dzenlenen yaymlanmas zorunlu olmayan bilanolarn veya
bunlarn blmlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarda belirtilen kriterlerin
saland o lke mevzuatna gre bu belgeleri dzenlemeye yetkili merci
tarafndan onaylanm belge ile tevsik edilebilir.
(9) Aday veya isteklinin ortak giriim olmas halinde, ortaklarn her birinin istenen
belgeleri ayr ayr sunmas ve nc fkrann (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen
kriterleri salamas zorunludur.
MADDE 35:
nceki yla ait;
yeminli mal mavir veya serbest muhasebeci mal mavirce standart forma
185
uygun olarak dzenlenen belgeyi sunar.

yllara yaygn inaat maliyetleri ile yllara yaygn inaat hakedi gelirlerinin
gsterilmesi gerekir.
ait belgelerini sunmayanlar, iki nceki yla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde
yeterlik kriterini salayamayanlar ise iki nceki yln belgeleri ile nceki yln
belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yllarn parasal tutarlarnn
ortalamas zerinden yeterlik kriterlerinin salanp salanmadna baklr.
blmlerinin ilgili mevzuatna gre dzenlenmi ve yeminli mal mavir veya
serbest muhasebeci mal mavir ya da vergi dairesince onaylanm olmas
zorunludur. Yabanc lkede dzenlenen bilano veya bilanonun nc fkradaki
kriterlerin salandn gsteren blmlerinin ise o lke mevzuatna gre
dzenlenmesi ve bu belgeleri dzenlemeye yetkili merci tarafndan onaylanm
olmas gereklidir.
186
(9) Serbest meslek erbab tarafndan sunulan, ilgili mevzuatna gre dzenlenmi ve
onaylanm serbest meslek kazan defteri zetinde gsterilen deerlere gre, son
yla ait toplam gelirin toplam gidere orannn veya son iki yla ait gelir ve giderlerin
parasal tutarlarnn ortalamas zerinden bulunacak orann en az (1,25) olmas art
aranr. Serbest meslek kazan defteri zetinin yeminli mal mavir veya serbest
muhasebeci mal mavir ya da vergi dairesince onayl olmas gerekir. 7kinci,
nc, drdnc, yedinci ve sekizinci fkralar hari dier fkralarda yer alan
hkmler serbest meslek kazan defteri zeti iin de uygulanr.
belgeleri ayr ayr sunmas ve nc fkrann (a), (b) ve (c) bentlerinde veya serbest
meslek kazan defteri zetine ilikin dokuzuncu fkrada belirtilen kriterleri
salamas zorunludur.
MADDE 34:
nceki yla ait;
yaygn inaat maliyetleri dnen varlklardan, yllara yaygn hakedi gelirleri ise ksa
vadeli borlardan dlecektir),
187

yllara yaygn inaat maliyetleri ile yllara yaygn hakedi gelirlerinin gsterilmesi
gerekir.
ait belgelerini sunmayanlar, iki nceki yla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde
yeterlik kriterini salayamayanlar ise iki nceki yln belgeleri ile nceki yln
belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yllarn parasal tutarlarnn
olmas gereklidir.
(9) Serbest meslek erbab tarafndan sunulan, ilgili mevzuatna gre dzenlenmi ve
onaylanm serbest meslek kazan defteri zetinde gsterilen deerlere gre, son
yla ait toplam gelirin toplam gidere orannn veya son iki yla ait gelir ve giderlerin
parasal tutarlarnn ortalamas zerinden bulunacak orann en az (1,25) olmas art
aranr. Serbest meslek kazan defteri zetinin yeminli mal mavir veya serbest
muhasebeci mal mavir ya da vergi dairesince onayl olmas gerekir. Bu durumda,
ikinci, nc, drdnc, yedinci ve sekizinci fkralar hari dier fkralarda yer alan
hkmler serbest meslek kazan defteri zeti iin de geerlidir.
belgeleri ayr ayr sunmas ve nc fkrann (a), (b) ve (c) bentlerinde veya serbest
meslek kazan defteri zetine ilikin dokuzuncu fkrada belirtilen kriterleri
188
salamas zorunludur.
MADDE 35:
nceki yla ait;
istekliler ylsonu bilanosunu veya bilanonun nc fkradaki kriterleri saladn
gsteren blmlerini,
yllara yaygn inaat maliyetleri ile hakedi gelirlerinin gsterilmesi gerekir.
(4) Yukarda belirtilen kriterleri bir nceki ylda salayamayanlar, son yla kadar
olan yllarn belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yllarn parasal
baklr.
189
ait belgelerini sunmayanlar, iki nceki yla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde,
yeterlik kriterini salayamayanlar ise iki nceki yln belgeleri ile nceki ve drt
nceki yln belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yllarn parasal
baklr.
olmas gereklidir.
belgeleri ayr ayr sunmas ve nc fkrada belirtilen kriterleri salamas
zorunludur.
10.1. Bilano ve edeer belgelerin istenildii ihalelerde, ihalenin yapld yldan
nceki yla ait yaymlanmas zorunlu ylsonu bilanosunun veya bilanonun gerekli
grlen blmlerinin yoksa bunlara edeer belgelerin sunulmas gereklidir.
10.1.1. Aday veya isteklilerin ilgili mevzuat gereince bilanolarn yaymlatmalar
zorunlu ise bavuru veya tekliflerinde bilanolarn veya bilanonun ilgili uygulama
ynetmeliinin Bilano veya edeer belgeler balkl maddesinde dzenlenen
yeterlik kriterlerinin salandn gsteren blmlerini sunmalar zorunludur.
10.1.2. 7lgili mevzuat gereince bilanolarn yaymlatma zorunluluu bulunmayan
aday ve istekliler, edeer belge kapsamnda; bilanolarn veya bilanonun
yukarda belirtilen blmlerini sunabilecekleri gibi, bunlarn yerine bilanoda
aranan kriterlerin salandn gstermek zere yeminli mal mavir veya serbest
muhasebeci mal mavirce standart forma uygun olarak dzenlenen belgeyi de
sunabileceklerdir. Bu belgeler dnda,bilanoda aranan kriterlerin salandn
gstermek zere sunulan hibir belge, edeer belge olarak kabul edilmeyecektir.
10.1.3. Aday veya isteklilerce sunulan Bilano Bilgileri Tablosunun, ilgili uygulama
190
ynetmeliinin ekinde yer alan Bilano Bilgileri Tablosu Standard Formu na uygun
olarak ve anlan formda yaplan aklamalar dikkate alnmak suretiyle dzenlenmesi
gerekmektedir. Bu Tablonun, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden nce de
dzenlenmesi mmkndr.
10.4. 7lan veya duyurusu 1/5/2011 tarihinden nce yaplacak ihalelerde, bilano
veya edeer belgelerdeki yeterlik kriterlerinde Uygulama Ynetmeliklerinin 7lan
veya duyurusu 1/5/2011 tarihinden nce yaplan ihalelerde bilano veya edeer
belgelerdeki yeterlik kriterleri balkl geici maddelerindeki oranlar
uygulanacaktr.
10.5. 7lan veya duyurusu 1/5/2011 tarihinden nce yaplacak ihalelerde, i hacmini
gsteren belgelerdeki yeterlik kriterlerinde Uygulama Ynetmeliklerinin 7lan veya
duyurusu 1/5/2011 tarihinden nce yaplan ihalelerde i hacmini gsteren
uygulanacaktr.
36.2. Bilano rasyolarna ilikin kriterleri ihalenin yapld yldan nceki ylda
salayamayan aday ve istekliler, son yla kadar olan yllarn belgelerini sunmak
suretiyle kriterleri saladklarn tevsik edebileceklerdir. Ancak bu durumda,
ihalenin yapld yldan bir nceki yldan itibaren geriye doru olan yllara ait
belgelerin sunulmas zorunludur. rnein; 2011 ylnn Eyll aynda yaplan bir
ihalede, 2010 yl bilanosunda bilano rasyolarna ilikin kriterleri salayamayan bir
istekli, 2009-2010 yllarna veya 2008-2009-2010 yllarna ilikin belgeleri sunmak
suretiyle kriterleri saladn tevsik edebilecek olup, 2010 ylnda kriterleri
salayamayan isteklinin sadece 2009 ylna ait veya 2008 ylna ait yahut 2008-2010
veya 2008-2009 yllarna ait bilanolarn sunmak suretiyle bu kriterleri saladn
tevsik etmesi mmkn deildir.
191
7b HACM7N7 GSTEREN BELGELER

MADDE 34:
(1) 7 hacmini gsteren belgelerin istenildii ihalelerde;
a) 7halenin yapld yldan nceki yla ait toplam ciroyu gsteren gelir tablosunun,
b) Taahht altnda devam eden mal satlarnn gerekletirilen ksmnn veya
bitirilen mal satlarnn parasal tutarn gsteren, ihalenin yapld yldan nceki
ylda dzenlenmi faturalarn,
her ikisinin de idarelerce istenilmesi zorunludur.
(2) Aday veya isteklinin birinci fkrada belirtilen belgelerden birini sunmas
yeterlidir.
(3) Taahht altnda devam eden mal satlarnn gerekletirilen ksmnn veya
bitirilen mal satlarnn parasal tutarn tevsik etmek zere; mal satlaryla ilgili
fatura rnekleri ya da bu rneklerin noter, yeminli mal mavir veya serbest
muhasebeci mal mavir ya da vergi dairesince onayl suretleri sunulur.
(4) Toplam ciro; gelir tablosundaki brt satlar tutarndan, sattan iadeler, sat
iskontolar ve dier indirimlerin tutarlar dlmek suretiyle ulalan net satlar
tutardr.
(5) Taahht altnda devam eden mal satlarnn gerekletirilen ksmnn veya
bitirilen mal satlarnn parasal tutarnn hesabnda, yurt iinde ve yurt dnda
yaplm olan mal satlarndan elde edilen gelirlerin toplam dikkate alnr.
(6) 7 hacmini gsteren belgelere ilikin kriterler aadaki esaslara gre belirlenir:
bentlerine gre yaplan ihalelerde, toplam cironun teklif edilen bedelin % 25inden,
taahht altnda devam eden mal satlarnn gerekletirilen ksmnn veya bitirilen
mal satlarnn parasal tutarnn ise teklif edilen bedelin % 15inden az olmamas
gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini salayan ve salad kritere ilikin belgeyi
sunan istekli yeterli kabul edilir.
b) Belli istekliler arasnda ihale usulyle yaplan ihalelerin n yeterlik aamas ile
Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine gre yaplan ihalelerin yeterlik
aamasnda, toplam ciro iin yaklak maliyetin % 25i ile %35i aralnda, taahht
altnda devam eden mal satlarnn gerekletirilen ksmnn veya bitirilen mal
satlarnn parasal tutar iin ise yaklak maliyetin % 15i ile % 25i aralnda
idarece belirlenecek parasal tutar, asgari yeterlik kriteri olarak ngrlr. Bu
kriterlerden herhangi birini salayan ve salad kritere ilikin belgeyi sunan aday
veya istekli yeterli kabul edilir.
192
(7) Altnc fkradaki kriterleri bir nceki ylda salayamayanlar, son iki yla ait
ait gelir tablosunu sunmayanlar, iki nceki yln gelir tablosunu sunabilirler. Bu gelir
tablosunun yeterlik kriterini salayamamas halinde, iki nceki yln ve nceki
yln gelir tablolar sunulabilir. Bu durumda gelir tablolar sunulan yllarn parasal
baklr.
(9) 213 sayl Vergi Usul Kanununun 174 nc maddesine gre takvim ylndan farkl
hesap dnemi belirlenen aday ve isteklinin gelir tablosu iin bu hesap dnemi esas
alnr.
(10) Gelir tablosunun, yeminli mal mavir veya serbest muhasebeci mal mavir
ya da vergi dairesince onayl olmas zorunludur. Yabanc lkede dzenlenen gelir
tablosunun o lke mevzuatna gre dzenlenmesi ve bu belgeyi dzenlemeye
yetkili merci tarafndan onaylanm olmas gereklidir.
(11) 7 ortakl olarak ihaleye katlan aday ve isteklilerde; i hacmine ilikin
kriterlerin, her bir ortak tarafndan i ortaklndaki hissesi orannda salanmas
zorunludur.
(12) Konsorsiyum olarak ihaleye katlan aday ve isteklilerde; i hacmine ilikin
kriterlerin, her bir ortak tarafndan bavuruda bulunduu veya teklif verdii ksm
iin salanmas zorunludur.
(13) Aday veya isteklinin ortak giriimin orta olarak taahhd altnda devam eden
mal satlarnn gerekletirilen ksmnn veya bitirdii mal satlarnn parasal tutar;
i ortaklndaki hissesi orannda, konsorsiyumda ise taahht ettikleri i ksmlar
zerinden hesaplanr.
MADDE 36:
(1) 7 hacmini gsteren belgelerin istenildii ihalelerde;
b) Taahht altnda devam eden hizmet ilerinin gerekletirilen ksmnn veya
bitirilen hizmet ilerinin parasal tutarn gsteren ihalenin yapld yldan nceki
ylda dzenlenmi faturalarn,
193
yeterlidir. Serbest meslek erbabnn i hacmi serbest meslek kazan defteri zeti ile
belgelendirilir.
(3) Taahht altnda devam eden ilerin gerekletirilen ksmnn veya bitirilen ilerin
parasal tutarn tevsik etmek zere; hizmet ileri ile ilgili fatura rnekleri ya da bu
rneklerin noter, yeminli mal mavir veya serbest muhasebeci mal mavir ya da
vergi dairesince onayl suretleri sunulur.
tutardr.
parasal tutarnn hesabnda, yurt iinde ve yurt dnda gerekletirilen ilerden elde
edilen gelirlerin toplam dikkate alnr.
(6) 7 hacmini gsteren belgelere ilikin kriterler aadaki esaslara gre belirlenir:
bentlerine gre yaplan ihalelerde, toplam cironun teklif edilen bedelin % 25inden,
taahht altnda devam eden ilerin gerekletirilen ksmnn veya bitirilen ilerin
parasal tutarnn ise teklif edilen bedelin % 15inden az olmamas gerekir. Bu
kriterlerden herhangi birini salayan ve salad kritere ilikin belgeyi sunan istekli
yeterli kabul edilir.
aamasnda, toplam ciro iin yaklak maliyetin % 25i ile % 35i aralnda, taahht
altnda devam eden ilerin gerekletirilen ksmnn veya bitirilen ilerin parasal
tutar iin ise yaklak maliyetin % 15i ile % 25i aralnda idarece belirlenecek
parasal tutar asgari yeterlik kriteri olarak ngrlr. Bu kriterlerden herhangi birini
salayan ve salad kritere ilikin belgeyi sunan aday veya istekli yeterli kabul
edilir.
(7) 7lgili mevzuat uyarnca gelecek yllara yaygn olarak gerekletirilecek ilerin, ak
ihale usulyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine gre ihale
edilmesi halinde, i hacmine ilikin oranlarn, bir yldan fazla sreli ilerde 4/5i, iki
yldan fazla sreli ilerde 3/5i, yldan fazla sreli ilerde ise 2/5i alnarak
hesaplanan oranlar yeterlik kriteri olarak belirlenir. Belli istekliler arasnda ihale
usulyle yaplan ihalenin n yeterlik aamas ile Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d)
ve (e) bentlerine gre yaplan ihalelerin yeterlik aamasnda ise bu oranlara gre
belirlenen parasal tutarlar asgari yeterlik kriteri olarak ngrlr.
194
(8) Altnc ve yedinci fkralardaki kriterleri bir nceki ylda salayamayanlar, son iki
yla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yln parasal tutarlarnn
yln gelir tablolar sunulabilir. Bu durumda, gelir tablolar sunulan yllarn parasal
baklr.
(10) 213 sayl Vergi Usul Kanununun 174 nc maddesine gre takvim ylndan
farkl hesap dnemi belirlenen aday ve isteklinin gelir tablosu iin bu hesap dnemi
esas alnr.
(11) Gelir tablosunun veya serbest meslek kazan defteri zetinin yeminli mal
mavir veya serbest muhasebeci mal mavir ya da vergi dairesince onayl olmas
zorunludur.Yabanc lkede dzenlenen gelir tablosunun o lke mevzuatna gre
dzenlenmesi ve bu belgeyi dzenlemeye yetkili merci tarafndan onaylanm
olmas gereklidir.
zorunludur.
kriterlerin, her bir ortak tarafndan kendi ksm iin salanmas zorunludur.
(14) Aday veya isteklinin, ortak giriimin orta olarak taahhd altnda devam eden
ilerinin gerekletirilen ksmnn veya bitirdii ilerinin parasal tutar; i
ortaklndaki hissesi orannda, konsorsiyumda ise taahht ettikleri i ksmlar
zerinden hesaplanr.
MADDE 35:
(1) Aday ve isteklilerden i hacmini gsteren belgelere ilikin olarak;
b) Taahht altnda devam eden danmanlk hizmet ilerinin gerekletirilen
ksmnn veya bitirilen danmanlk hizmet ilerinin parasal tutarn gsteren
ihalenin yapld yldan nceki ylda dzenlenmi faturalarn,
195
yeterlidir. Serbest meslek erbabnn i hacmi serbest meslek kazan defteri zeti ile
belgelendirilir.
parasal tutarn tevsik etmek zere; danmanlk hizmet ileri ile ilgili fatura
rnekleri ya da bu rneklerin noter, yeminli mal mavir veya serbest muhasebeci
mal mavir ya da vergi dairesince onayl suretleri sunulur.
tutardr.
parasal tutarnn hesabnda, yurt iinde ve yurt dnda gerekletirilen ilerden elde
edilen gelirlerin toplam dikkate alnr.
(6) 7halenin n yeterlik aamasnda, toplam ciro iin yaklak maliyetin % 25i ile %
35i aralnda, taahht altnda devam eden ilerin gerekletirilen ksmnn veya
bitirilen ilerin parasal tutar iin ise yaklak maliyetin % 15i ile % 25i aralnda
idarece belirlenecek parasal tutar asgari yeterlik kriteri olarak ngrlr. Bu
kriterlerden herhangi birini salayan ve salad kritere ilikin belgeyi sunan aday
veya istekli yeterli kabul edilir.
(7) Altnc fkradaki fkradaki kriterleri bir nceki ylda salayamayanlar, son iki yla
ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yln parasal tutarlarnn ortalamas
yln gelir tablolar sunulabilir. Bu durumda, gelir tablolar sunulan yllarn parasal
baklr.
hesap dnemi belirlenen adayn gelir tablosu iin bu hesap dnemi esas alnr.
(10) Gelir tablosunun veya serbest meslek kazan defteri zetinin yeminli mal
mavir veya serbest muhasebeci mal mavir ya da vergi dairesince onayl olmas
zorunludur. Yabanc lkede dzenlenen gelir tablosunun o lke mevzuatna gre
dzenlenmesi ve bu belgeyi dzenlemeye yetkili merci tarafndan onaylanm
olmas gereklidir.
zorunludur.
196

ilerinin gerekletirilen ksmnn veya bitirdii ilerinin parasal tutar; i
ortaklndaki hissesi orannda, konsorsiyumda ise taahht ettikleri i ksmlar
zerinden hesaplanr.
MADDE 36:
(1) 7 hacmini gsteren belgeler, aday veya isteklinin ihalenin yapld yldan nceki
yla ait;
a) Toplam cirosunu gsteren gelir tablosu,
b) Taahhd altnda devam eden yapm ilerinin gerekletirilen ksmnn veya
bitirilen yapm ilerinin parasal tutarn gsteren faturalardr.
(2) 7 hacmini gsteren belgelerin istenildii ihalelerde birinci fkrann (a) ve (b)
bentlerinde belirtilen her iki belgenin idarece istenilmesi zorunludur. Bu durumda
aday veya isteklinin ise nc fkradaki yeterlik kriterini saladn gstermek
zere ihaleden nceki yla ait bu iki belgeden birini sunmas yeterlidir.
(3) Birinci fkrada saylan belgelerin istenildii durumlarda;
bentlerine gre yaplan ihalelerde; isteklinin cirosunun, teklif ettii bedelin %
25inden, taahhd altnda devam eden yapm ilerinin gerekletirilen ksmnn
veya bitirilen yapm ilerinin parasal tutarnn ise teklif ettii bedelin % 15inden az
olmamas,
aamasnda; aday veya isteklinin cirosunun, yaklak maliyetin % 25i ile % 35i
aralnda idarece belirlenen tutardan, taahhd altnda devam eden yapm
ilerinin gerekletirilen ksmnn veya bitirilen yapm ilerinin parasal tutarnn ise
yaklak maliyetin % 15i ile % 25i aralnda idarece belirlenen tutardan az
olmamas,
gerekir. Yeterlik kriteri olarak bu kriterlerden herhangi birini salayan ve salad
kritere ilikin belgeyi sunan aday veya istekli yeterli kabul edilir.
(4) nc fkradaki kriterleri ihalenin yapld yldan nceki yl iin
salayamayanlar, ihalenin yapld yldan nceki yldan balamak zere birbirini
takip eden son alt yla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri
sunulan yllarn parasal tutarlarnn ortalamas zerinden yeterlik kriterlerinin
197
salanp salanmadna baklr.

ait gelir tablosunu sunmayanlar bakmndan iki nceki yl, ihalenin yapld yldan
bir nceki yl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik artnn
salanamamas halinde ise, iki nceki yl, ihalenin yapld yldan bir nceki yl
olarak kabul edilmek zere son alt yla kadarki gelir tablolar sunulabilir ve bu
durumda gelir tablolar sunulan yllarn parasal tutarlarnn ortalamas zerinden
yeterlik kriterlerinin salanp salanmadna baklr.
(6) Taahht altnda devam eden yapm ilerinin gerekletirilen ksmnn veya
bitirilen yapm ilerinin parasal tutarn tevsik etmek zere; fatura rnekleri ya da
bu rneklerin noter, yeminli mal mavir veya serbest muhasebeci mal mavir ya
da vergi dairesince onayl suretleri sunulur.
tutardr.
(8) Taahht altnda devam eden yapm ilerinin gerekletirilen ksmnn veya
bitirilen ilerin parasal tutarnn hesabnda, yurt iinde ve yurt dnda
gerekletirilen yapm ii faaliyetlerinden elde edilen gelirlerin toplam dikkate
alnr.
hesap dnemi belirlenen aday ve isteklinin gelir tablosu iin bu hesap dnemi esas
alnr.
(10) Gelir tablosunun, yeminli mal mavir veya serbest muhasebeci mal mavir
ya da vergi dairesince onayl olmas zorunludur. Yabanc lkede dzenlenen gelir
tablosunun o lke mevzuatna gre dzenlenmesi ve bu belgeyi dzenlemeye
yetkili merci tarafndan onaylanm olmas gereklidir.
zorunludur.
yapm ilerinin gerekletirilen ksmnn veya bitirdii yapm ilerinin parasal tutar,
i ortaklndaki hissesi orannda, konsorsiyumda ise taahht edilen i ksm
zerinden hesaplanr.
198

10.2. 7 hacmini gstermek zere aday veya isteklilerin bavuru veya teklifleri ile
birlikte toplam ciroyu gsteren gelir tablosunu ya da taahht altnda devam eden
veya bitirilen ilerin parasal tutarn gsteren faturalar sunmas zorunludur. Bu
erevede, i ortakl olarak ihaleye katlan aday veya isteklinin her bir ortann i
ortaklndaki hissesi orannda i hacmine ilikin kriteri saladn gstermek zere
bu iki belgeden herhangi birini sunmas mmkndr.
10.3. 7 hacmini gstermek zere bir aday veya istekli tarafndan hem taahht
altnda devam eden, hem de bitirilen ilerin parasal tutarn gsteren faturalarn
sunulmas halinde, bu faturalardaki parasal tutarlar toplanmak suretiyle i hacmine
ilikin kriterin salanp salanmadna baklacaktr.
10.4. 7lan veya duyurusu 1/5/2011 tarihinden nce yaplacak ihalelerde, bilano
veya edeer belgelerdeki yeterlik kriterlerinde Uygulama Ynetmeliklerinin 7lan
veya duyurusu 1/5/2011 tarihinden nce yaplan ihalelerde bilano veya edeer
uygulanacaktr.
10.5. 7lan veya duyurusu 1/5/2011 tarihinden nce yaplacak ihalelerde, i hacmini
gsteren belgelerdeki yeterlik kriterlerinde Uygulama Ynetmeliklerinin 7lan veya
duyurusu 1/5/2011 tarihinden nce yaplan ihalelerde i hacmini gsteren
uygulanacaktr.
71.1. 7lgili mevzuat uyarnca gelecek yllara yaygn olarak gerekletirilecek ilerin
ihalelerinde; i hacmini gsteren belgeler ile i deneyimini gsteren belgelerde
aranacak yeterlik kriterlerinin belirlenmesinde aadaki hususlara dikkat edilmesi
gerekmektedir:
71.1.1. Ak ihale usulyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine gre
yaplan ihalelerde; i hacmine ilikin olarak Hizmet Alm 7haleleri Uygulama
Ynetmeliinin 36 nc maddesinin altnc fkrasnda belirlenen oranlarn;
1) Bir yldan fazla sreli ilerde (iki yl dahil) 4/5i,
(Toplam ciro iin % 20, hizmet ileri gelirleri iin % 12)
2) 7ki yldan fazla sreli ilerde ( yl dahil) 3/5i,
3) yldan fazla sreli ilerde ise 2/5i,
alnarak yeterlik kriteri belirlenecektir.
199
71.1.2. Belli istekliler arasnda ihale usulyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d)
ve (e) bentlerine gre yaplan ihalelerin yeterlik aamasnda ise;
1) Bir yldan fazla sreli ilerde (iki yl dahil) 4/5i,
(Toplam ciro iin % 20-28, hizmet ileri gelirleri iin % 12-20)
2) 7ki yldan fazla sreli ilerde ( yl dahil) 3/5i,
3) yldan fazla sreli ilerde ise 2/5i,
alnarak tespit edilen yaklak maliyete ilikin bu alt ve st oranlar dahilinde
belirlenecek parasal tutarlar i hacmine ilikin yeterlik kriteri olarak ngrlecektir.
71.1.3. Ak ihale usulyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine
gre yaplan ihalelerde; i deneyimine ilikin olarak Hizmet Alm 7haleleri Uygulama
Ynetmeliinin 39 uncu maddesinin nc fkrasnda belirlenen oranlarn;
1) Bir yldan fazla sreli ilerde (iki yl dahil) 4/5i (% 20-40),
2) 7ki yldan fazla sreli ilerde ( yl dahil) 3/5i (% 15-30),
3) yldan fazla sreli ilerde ise 2/5i (% 10-20),
alnarak hesaplanan bu alt ve st oranlar dahilinde idarece tespit edilecek bir oran
yeterlik kriteri olarak belirlenecektir.
71.2. Belli istekliler arasnda ihale usulyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d)
ve (e) bentlerine gre yaplan ihalelerin yeterlik aamasnda ise yukarda yer alan
alt ve st oranlar dahilinde yaklak maliyet zerinden idarece belirlenecek parasal
tutarlar i deneyimine ilikin yeterlik kriteri olarak ngrlecektir.
71.3. Gelecek yllara yaygn hizmetler bir btn olarak kabul edildiinden, iin
sresinin tamamn kapsayacak ekilde teklif verilmesi, geici teminat sunulmas ve
szleme yaplmas gerekmekte olup, bir yl zerinden teklif verilmek suretiyle
szleme yaplp sonraki yllarda iin sresinin uzatlarak yllara yaygn hale
getirilmesi mmkn deildir.
36.1. Uygulama Ynetmeliinin 7steklinin i hacmini gsteren belgeler balkl 36
nc maddesinin nc fkrasndaki kriterleri, ihalenin yapld yldan nceki ylda
salayamayan aday veya istekliler, ihalenin yapld yldan nceki son alt yla
kadarki belgelerin ortalamas zerinden sz konusu kriterleri salayabilirler. Ancak
bu durumda ihalenin yapld yldan bir nceki yldan itibaren geriye doru olan
yllara ait belgelerin srasyla sunulmas zorunludur. rnein; 2011 yl Eyll aynda
yaplacak olan bir ihalede, 2010 ylna ait i hacmini gsteren belge ile yeterlik
kriterlerini salayamayan bir isteklinin, 2009-2010 veya 2008-2009-2010 veya 2007-
200
2008-2009-2010 veya 2006-2007-2008-2009-2010 yahut 2005-2006-2007-2008-

2009-2010 yllarna ait belgeleri sunmak suretiyle yeterlik kriterlerini salamas
mmkndr. Ancak; rnein 2006 ylna ait belgeler sunulmadan, 2005-2007-2008-
2009-2010 yllarna ait belgeler sunulmak suretiyle yeterlik kriterlerinin salanmas
mmkn deildir.
36.3. Birden fazla yla ait i hacmine ilikin belgelerdeki tutarlar, Uygulama
Ynetmeliinin 37 nci maddesi uyarnca gncellenerek deerlendirilecektir.
201
7b HACM7NE 7L7bK7N BELGE TUTARLARININ GNCELLENMES7

MADDE 35:
(1) 7 hacmine ilikin belge tutarlar aadaki ekilde gncellenir:
a) Yllk toplam ciro, gelirin elde edildii yln Haziran ayna ait Trkiye 7statistik
Kurumu retici Fiyatlar Alt Sektrlere Gre Endeks Sonular Tablosunun Genel
stunundaki (2003=100 Temel Yll) endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin iinde
bulunduu aydan bir nceki aya ait endekse oranlanmas suretiyle bulunan katsay
zerinden gncellenir.
b) Taahht altnda devam eden mal satlarnn gerekletirilen ksmnn veya
bitirilen mal satlarnn parasal tutar, fatura tarihinin iinde bulunduu aydan bir
nceki aya ait Trkiye 7statistik Kurumu retici Fiyatlar Alt Sektrlere Gre Endeks
Sonular Tablosunun Genel stunundaki (2003=100 Temel Yll) endeksin, ilk ilan
veya davet tarihinin iinde bulunduu aydan bir nceki aya ait endekse oranlanmas
suretiyle bulunan katsay zerinden gncellenir.
MADDE 37:
b) Taahht altnda devam eden ilerin gerekletirilen ksmnn veya bitirilen ilerin
parasal tutar, fatura tarihinin iinde bulunduu aydan bir nceki aya ait Trkiye
7statistik Kurumu retici Fiyatlar Alt Sektrlere Gre Endeks Sonular Tablosunun
Genel stunundaki (2003=100 Temel Yll) endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin
iinde bulunduu aydan bir nceki aya ait endekse oranlanmas suretiyle bulunan
katsay zerinden gncellenir.
MADDE 36:
stunundaki (2003=100 Temel Yll) endeksin, ilk ilan tarihinin iinde bulunduu
202
aydan bir nceki aya ait endekse oranlanmas suretiyle bulunan katsay zerinden
gncellenir.
Genel stunundaki (2003=100 Temel Yll) endeksin, ilk ilan tarihinin iinde
MADDE 37:
Genel stunundaki (2003=100 Temel Yll) endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin
iinde bulunduu aydan bir nceki aya ait endekse oranlanmas suretiyle bulunan
katsay zerinden gncellenir.
203
EK-E. Banka Referans Mektubu Standart Formu
EK-E. BANKA REFERANS MEKTUBU
7steklinin [ad ve soyad/ticaret unvan] :
zerinde
Kullanlmam Krediler
Kstlama
Bulunmayan
Nakdi Kredisi Gayrinakdi Kredisi
Mevduat
Yukardaki bilgiler mterimizin istei zerine hazrlanmtr. Bilgilerinize arz ederiz.
_ _/_ _/ _ _ _ _
[banka ad]
Yetkililerin isim, unvan ve
imzalar
Aklama:
1- Para birimi belirtilecektir.
2- 7darece gerekli grldnde ilgili bankann genel mdrlnden veya ubesinden teyit edilecektir.
Faks ile yaplan teyitlerin banka ubesinin en az iki yetkilisinin imzasn tamas gereklidir.
Standart Form - K7K026.0/M

Standart Form - K7K025.0/H
Standart Form - K7K030.0/D
Standart Form - K7K024.0/Y
205
EK-F. Bilano Bilgileri Tablosu Standart Formu
EK-F. B7LANO B7LG7LER7 TABLOSU STANDART FORMU

B7LANO B7LG7LER7 TABLOSU
Bilanosu 7ncelenen Kiinin
Ad ve Soyad/Ticaret Unvan
Vergi Kimlik Numaras
Belge Dzenleme Tarihi
Yl / Yllar 20.. 20..

Dnen Varlklar
Ksa Vadeli Borlar
z Kaynaklar
Toplam Aktif
Yllara Yaygn 7naat Maliyetleri (Varsa)
Ksa Vadeli Banka Borlar
Yllara Yaygn 7naat Hakedi Gelirleri (Varsa)
Bilano Oranlar
Cari Oran
(Dnen Varlklar/ Ksa Vadeli Borlar)
z Kaynak Oran
(z Kaynaklar/Toplam Aktif)
Ksa Vadeli Banka Borlar/z Kaynaklar
Yukardaki bilgiler belge dzenlenen kiinin bilanosu incelenerek hazrlanmtr. Bilgilerinize arz ederim.
Belgeyi dzenleyen
YMM/SMMM
Ad-Soyad ve Unvan
7mza
Kae/Mhr
AIKLAMALAR
1- Belge, Mal Alm 7haleleri Uygulama Ynetmeliinin 33 nc maddesi hkmleri esas alnarak dzenlenecektir.
2- 7halenin yapld yldan nceki yla ait bilano bilgileri sunulmaldr. Ynetmeliin 33 nc maddesinde belirtilen
kriterleri bir nceki ylda salayamayanlar, son iki yla ait bilgileri sunulabilir. Bu takdirde, son iki yln parasal tutarlarnn
ortalamas zerinden bilano oranlar hesaplanacaktr
3- 7hale veya son bavuru tarihi yln ilk drt aynda olan ihalelerde, bir nceki yla ait bilano bilgisinin sunulmamas
durumunda iki nceki yla ait bilano bilgileri sunulabilir. Bu bilano bilgilerine gre yeterlik kriterini salayamayanlar
ise iki nceki yln bilano bilgileri ile nceki yln bilano bilgilerini sunabilir. Bu takdirde, ilgili yllarn parasal
tutarlarnn ortalamas zerinden bilano oranlar hesaplanacaktr.
4-Cari oran hesaplanrken yllara yaygn inaat maliyetleri dnen varlklardan; yllara yaygn inaat hakedi gelirleri ise
ksa vadeli borlardan dlecektir.
5-z kaynak oran hesaplanrken yllara yaygn inaat maliyetleri toplam aktiflerden dlecektir.
6- 4/1/1961 tarihli ve 213 sayl Vergi Usul Kanununun 174 nc maddesine gre takvim ylndan farkl hesap dnemi
belirlenen mkellefin bilanolar iin bu hesap dnemi esas alnr.
7- Bilano oranlarnda yuvarlama yaplmayacaktr.
8- Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Mavirlerin Kae Kullanma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik
erevesinde temin edilen zel kaenin kullanlmas gerekmektedir.
Standart Form - K7K026.1/M
Standart Form - K7K025.1/H
Standart Form - K7K030.1/D
Standart Form - K7K024.1/Y
207
EK-G. retici
EK-A.Fiyatlar
oktanEndeksi EK-D. Glgili M
Semeli Tablosu
Sorular
6- Ksmi teklif verilebilen ihalelere ilikin olarak aadakilerden hangisi

ve (e) ben
71.1.2. Bel
136,46
144,57
156,29
165,56
180,25
204,27
Aralk
sylenemez?
1) Bir ylda
a) 7stenmesi zorunlu olan ve istenmemesi gereken yeterlik belgelerinin
(Toplam c
yaklak maliyete gre belirlendii btn ihalelerde, bu belgelerin, ihale
136,63
144,35
162,03
164,48
177,92
202,24
Kasm
konusu iin tamam dikkate alnarak hesaplanan yaklak maliyete gre 2)
belirlenmesi gerekmektedir. 7ki yldan
(Toplam c
137,03
143,07
162,08
162,38
178,48
200,94
Ekim
b) Belli istekliler arasnda ihale usulne ve Kamu 7hale Kanununun pazarlk

3) ylda
RET7C7 F7YATLARI ENDEKS7 GENEL ENDEKS (2006 - 2012)
bentlerine gre yaplan ihalelerde, bankalardan temin edilecek belgeler(Toplam

ile c
136,41
143,26
161,16
161,92
176,35
197,77
i hacmini gsteren belgelere ilikin her bir yeterlik kriterinin parasal tutar
Eyll
alnarak t
olarak hesaplanmas ve her bir ksm iin ayr ayr gsterilmesi gerekir.
belirlenec
c) Belli istekliler arasnda ihale usulne ve Kamu 7hale Kanununun pazarlk
71.1.3.
Aust.
136,73
141,82
162,62
160,93
175,46
194,76
usuln dzenleyen 21 inci maddesinin birinci fkrasnn (a), (d) ve (e) A
gre yapl
bentlerine gre yaplan ihalelerde, bankalardan temin edilecek belgeler ile
Ynetmeli
i hacmini gsteren belgelere ilikin her bir yeterlik kriterinin parasal tutar
137,76
140,62
166,51
160,26
173,46
191,39
203,13
Tem.
olarak hesaplanmas gerekmekle birlikte, her bir ksm iin ayr 1) ayrBir ylda
gsterilmesi gerekmemektedir. 2) 7ki yldan
d) Ak ihale usulne ve Kamu 7hale Kanununun pazarlk usuln dzenleyen
136,58
140,53
164,46
161,40
173,73
191,44
203,77
3) ylda
Haz.
21 inci maddesinin birinci fkrasnn (b), (c) ve (f) bentlerine gre yaplan
ihalelerde, bankalardan temin edilecek belgeler ile i hacmini gsteren alnarak h
yeterlik kr
belgelere ilikin her bir yeterlik kriterinin parasal tutar olarak hesaplanmas
131,30
140,68
163,93
159,89
174,61
191,43
206,86
Mays
gerekmekle birlikte, her bir ksm iin ayr ayr gsterilmesi 71.2.Belli
gerekmemektedir.
Kaynak: http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?alt_id=18
ve (e) ben
alt ve st
127,76
140,13
160,53
159,97
176,64
191,14
205,77
Nisan
7- Yeterlik belgelerinde rastlanan eksikliklere ilikin olarak aadakilerdentutarlar i d

hangisi sylenebilir?
71.3.Gelec
125,33
139,02
153,62
158,94
172,58
189,98
205,60
sresinin
Mart
a) Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin tamalar zorunlu asli unsurlar me y

szle
dnda, belgenin ieriine ilikin tereddt yaratacak nitelikte olan bilgi me
eksiklikleri, idarelerce tamamlatlabilir. szle
125,02
137,68
148,90
158,48
169,29
187,69
204,86
ubat
getirilmes
b) Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin tamalar zorunlu asli Uygu
unsurlarndaki eksiklikler; dzenleyen kurum, kurulu ya da kiiden 36.1.
kaynaklanmas kaydyla, tamamlatlr. nclayamay
madde
124,70
136,39
145,18
156,65
166,52
184,51
205,05
Ocak
sa
c) Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin tamalar zorunlu asli unsurlar kadarki be
dnda, belgenin ieriine ilikin tereddt yaratacak nitelikte olmayan bilgi
bu durum
eksiklikleri, idarelerce tamamlatlr.
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
yllara ait
d) Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin tamalar zorunlu asli unsurlar yaplacak
kriterlerin
109
200
EK-D. Glgili M
SeilmitarihiKaynaka 71.1.2. Belli ist

11- ABC Ltd. bti.nin, 20.06.2012 itibariyle, alt banka nezdindeki
ve (e) bentlerin
kredi ve mevduat bilgileri aadaki gibidir:
BERNSTEIN Leopold A., WILD, John. Analysis of Financial Statements, McGraw-Hill 1) Bir yldan fa
Companies, 5th Edition,
7timat Bankas New York:
A.b. (7yicekent 2000.
bubesi) (TL)
(Toplam ciro i
Krediler Kamu 7hale Kanunu, 7lksan Matbaas, 4. Bask, Ankara: 2009.
GK, Yaar. Aklamal 2) 7ki yldan faz
(Toplam ciro i
ZCAN, TubaVerilen
Irmak.teminat
Kamu Almlarnda Ekonomik
mektuplarnn ve Mal Yeterliin llmesinde
toplam tutar: 40.000,00
Finansal
Tahsis Tablolarn Deerlendirilmesi,
edilen iletme kredisi: Ankara: Uzmanlk Tezi, Kamu
3) yldan faz
90.000,00
7hale Kurumu, 2010.
(Toplam ciro i
bAH7NER, Melih Serhat. Kamu 7hale Mevzuatnda Teminat Kavram. Ankara:
Mevduat alnarak tespit
Uzmanlk Tezi, Kamu
Vadeli mevduat: 7hale Kurumu, 2006. belirlenecek
180.000,00 pa
71.1.3. Ak ih
TOROSLU, Nevzat. Ceza Hukuku, 1. bask, Ankara: Sava Yaynevi, 1998.
gre yaplan ih
(Vadeli mevduatn 120.000,00 TLlik ksm, mteriye kullandrlan
Ynetmeliinin
gayrinakd kredilerin teminatn tekil ettiinden, blokelidir.)
1) Bir yldan fa
Bu veriler erevesinde, ABC Ltd. bti.nin ihale iln 18.06.2012 tarihinde
2) 7ki yldan faz
verilen ve ak ihale usul ile gerekletirilecek olan bir yapm ii
ihalesinde verebilecei azami teklif bedeli ne kadardr? 3) yldan faz
alnarak hesap
a) 300.000,00 TL yeterlik kriteri
b) 420.000,00 TL 71.2. Belli iste
c) 3.000.000,00 TL ve (e) bentleri
alt ve st oran
d) 4.200.000,00 TL tutarlar i dene
71.3. Gelecek
Mal Yeterlik Belgeleri: sresinin tama
szleme yap
12- szleme yap
Aadakilerden hangisi bilano veya edeer belgeler kapsamnda
sunulamaz? getirilmesi m
36.1. Uygulam
a) Bilano nc maddesinin
b) Bilanonun gerekli blmleri salayamayan
kadarki belgele
c) Serbest meslek kazan defteri zeti bu durumda ih
d) Gelir tablosu yllara ait belg
yaplacak olan
kriterlerini sa
111
200

Soru Ve Aciklamalarla Kamu Ihalelerinde Ekonomik Ve Mali Yeterlilik

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Soru Ve Aciklamalarla Kamu Ihalelerinde Ekonomik Ve Mali Yeterlilik

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SoruveAklamalarla

Uygulama CDsi ilveli

Bu yaynn tm haklar sakl tutulmu olup, tamamyla TSKe aittir.

TSKin yazl izni olmadan hibir blm ve paragraf ksmen veya

MATSA BASIMEV / ANKARA

EKA.OKTANSEMELSORULAR ......................................................... 107

ilikin belgeler. almann konusunu ekonomik ve mal yeterlik belgeleri

7halelere Katlmda Yeterlik Belgeleri

Ekonomik ve mal yeterlik belgeleri Mesleki ve teknik yeterlik belgeleri

bekil 1: 7halelere katlmda yeterlik belgeleri

3- Kamu 7hale Kanununun 10uncu maddesinde saylan yeterlik

Dier taraftan, istenmemesi gerekirken istenen yeterlik belgeleri,

ihale trne ilikin uygulama ynetmeliinde belirtilen esas ve usuller

Bir nceki soruya ilikin aklamada da belirtildii zere, her bir

Bu itibarla, ister zorunlu olarak, isterse takdir hakk kullanlarak

Takdir hakk kullanlarak istenen yeterlik belgeleri bakmndan nem

Uygulama ynetmeliklerinin Yeterliin belirlenmesinde uyulacak

Ak ihale usul

Eik Deer 7stenebilir

bekil 2: Mal alm ihalelerinde ekonomik ve mal yeterlik belgeleri

9- Ekonomik ve mal yeterlik belgeleri hangi hizmet alm ihalelerinde

istenmesi zorunludur. Dier taraftan, yaklak maliyetine baklmakszn,

Sadaki Muhasebe, mesleki Tamal 7..

Eik Deer 7stenebilir

bekil 3: Hizmet alm ihalelerinde ekonomik ve mal yeterlik belgeleri

10- Ekonomik ve mal yeterlik belgeleri hangi danmanlk hizmet alm

alm ihalelerinde ekonomik ve mal yeterlie ilikin belgelerin istenip

bekil 4: Danmanlk hizmet alm ihalelerinde ekonomik ve mal yeterlik belgeleri

11- Ekonomik ve mal yeterlik belgeleri hangi yapm ii ihalelerinde

Ak ihale usul

bekil 5: Yapm ii ihalelerinde ekonomik ve mal yeterlik belgeleri

gsteren belgelere ilikin her bir yeterlik kriterinin, mevzuatta ngrlen

idarelerce tamamlatlmas gerektii eklinde bir dzenlemeye yer

Bununla birlikte, ekonomik ve mal yeterlik belgelerinin tamalar

Ekonomik ve Mal Yeterlik Belgelerinde Rastlanan Eksiklikler

Belge hi sunulmam. Belge sunulmu.

Belgenin tamas zorunlu Belgenin tamas zorunlu

Belgenin ieriine Belgenin ieriine

Belge Bilgi eksiklii Bilgi eksiklii Belge o haliyle

bekil 6: Ekonomik ve mal yeterlik belgelerinde rastlanan eksiklikler

Banka Referans Mektubu

bekil 7: Bankalardan temin edilecek belgeler: banka referans mektubu

Banka referans mektuplarnn, isteklilerin bankalar nezdindeki

olan teminat mektuplarndan ayrlmaktadr. Bununla birlikte, banka

bunlarn bankalardan temin edilecek belgelere ilikin yeterlik kriterinin

Uygulama ynetmeliklerinin Bankalardan temin edilecek belgeler

Grld zere, banka referans mektuplarnn teyit ettirilip

19- Banka referans mektuplar yerine yalnzca teyitleri sunulabilir mi?

Bununla birlikte, teklif zarf ierisinde banka referans mektubuna

tamas zorunlu btn asli unsurlar tamas durumunda, bu belgenin

balkl maddelerine gre, banka referans mektuplarnn ilk iln ya da davet

yaklak maliyetin % 5i ile % 15i aralnda, idare tarafndan belirlenecek

7timat Bankas A.b. (7yicekent bubesi) (TL)

(Vadeli mevduatn 440.000,00 TLlik, vadesiz mevduatn ise 30.000,00 TLlik

z 7timat Bankas A.b. (Gzelcekent bubesi) (TL)

7timat Bankas A.b. (7yicekent bubesi) (TL)

Tahsis edilen iletme kredisi: 150.000,00

Vadeli mevduat: 680.000,00

z 7timat Bankas A.b. (Gzelcekent bubesi) (TL)

Vadesiz mevduat: 15.000,00

Buna gre, ABC Ltd. bti.nin bankalar nezdindeki kullanlmam nakd ve

Bilanolarn yaymlatma zorunluluu Bilanolarn yaymlatma zorunluluu

- yl sonu bilanolar - yl sonu bilanolar

bekil 8: Bilano veya edeer belgeler