You are on page 1of 22

b"/;~rf/ P]g, @)%#

g]kfn /fhkqdf k|sflzt ldltM@)%#.)(.!&


k|f/DeM @)%$.)&.!*
;+rf/ ;DjGwL s]xL g]kfn P]gnfO{ ;+;f]wg ug{ ag]sf] P]gjf6 ;+;f]wgM @)%&.!).!*

k|:tfjgf M b"/;+rf/ ;]jfnfO{ e/kbf]{ / ;j{;'ne jgfpg, b"/;+rf/ ;]jfdf lghL If]qnfO{
;d]t ;+nUg u/fpg tyf To:tf] ;]jfnfO{ lgoldt / Jojl:yt ug{ jf~5gLo ePsf]n],

>L % dxf/fhlw/fh jL/]Gb| jL/ ljqmd zfxb]jsf] zf;g sfnsf] kRrL;f}+ jif{df ;+;bn] of]
P]g agfPsf]5 .

kl/R5]b !
k|f/lDes

!= ;+lIfKt gfd / k|f/De M -!_ of] P]gsf] gfd b"/;~rf/ P]g, @)%# /x]sf] 5 .
-@_ of] P]g >L % sf] ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L
tf]lslbPsf] ldltb]lv k|f/De x'g]5 .

@= kl/efiff M ljifo jf k|;+un] csf]{ cy{ gnfu]df o; P]gdf,


-s_ b"/;+rf/ eGgfn] cfjfh, lrGx, ;+s]t, n]vf]6,cfs[lt, s'g} k|sf/sf] uf]Ko
;+s]t jf va/ pT;h{g -Old;g_, k|;f/0f jf k|flKtsf] nflu s'g} tl/sfn]
k"gJoj:yf, u0fgf jf cGo kl/jt{g u/]sf] jf gu/]sf] To:tf] cfjfh, lrGx,
;+s]t, n]vf]6, cfs[lt jf uf]Ko ;+s]t jf va/, ljB'tLo dfWodjf6 tf,
/]l8of], k|sfz -cK6Lsn_ jf cGo ljB't r'DjsLo k|0ffnL f/f pT;h{g,
k|;f/0f jf k|fKtL ug]{ sfo{ ;Demg' kb{5 .
-v_ b"/;+rf/ nfO{g eGgfn] b"/;+rf/ k|0ffnLsf] ;Gbe{df k|of]u u/]sf] jf ul/g]
s'g} tf/, s]jn, pks/0f, 6fj/, vDjd, PlG6gf, ;'?, Kjfn, vf8n, n7\7f
jf cGo ;+/rgf jf j:t' ;Demg' kb{5 .
-u_ b"/;+rf/ k|0ffnL eGgfn] b"/;+rf/ k|0ffnLsf] ;Gbe{df k|of]u u/]sf] jf ul/g]
pks/0f jf pks/0fx?sf] ;d'x ;Demg' kb{5 .
-3_ b"/;+rf/ ;]jf eGgfn] s'g} cfjfh lrGx, ;+s]t, n]vf]6, cfs[tL, uf]Ko
;+s]t, jf vj/ pT;h{g k|;f/0f jf k|fKtLsf] nflu s'g} tl/sfn] k"gM Joj:yf,
u0fgf jf cGo kl/jt{g u/]sf] jf gu/]sf] To:tf] cfjfh, lrGx, ;+s]t, n]vf]6,
cfs[tL jf uf]Ko ;+s]t jf vj/ tf/, /]l8of], k|sfz jf cGo ljB't, r'DjsLo
k|0ffnLf/f cfbfg k|bfg ug]{ sfo{ ;DjGwL ;]jf ;+emg' kb{5 .
-_ k|flws/0f eGgfn] bkmf -#_ jdf]lhd :yfkgf ePsf] g]kfn b"/;+rf/
k|flws/0f ;+emg' kb{5 .
-r_ cWoIf eGgfn] g]kfn b"/;+rf/ k|flws/0fsf] cWoIf ;Demg' kb{5 .
-5_ ;b:o eGgfn] g]kfn b"/;+rf/ k|flws/0fsf] ;b:o ;Demg' kb{5 / ;f]
zJnn] cWoIfnfO{ ;d]t hgfpb5 .
-h_ cg'dltkq eGgfn] bkmf @$ jdf]lhd b"/;+r/f ;]jf ;+rfng ug{ lbO{Psf]
cg'dltkq ;Demg' kb{5 .
-em_ cg'dltkq k|fKt JolQm eGgfn] bkmf @$ jdf]lhd b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng
ug{ cg'dltkq kfPsf] JolQm ;Demg' kb{5 .
-`_ u|fxs eGgfn] cg'dltkq k|fKt JolQmn] pknJw u/fPsf] b"/;+rf/ ;]jf
u|x0f ug]{ JolQm ;Demg' kb{5 .
-6_ z'Ns eGgfn] o; P]g jdf]lhd b"/;+rf/ ;]jf pknJw u/fP jfkt
u|fxsjf6 lnO{g] dxz'n ;Demg' kb{5 .
-7_ JolQm eGgfn] k|rlnt sfg"g jdf]lhd :yflkt ;+ul7t ;+:yfnfO{ ;d]t
hgfpb5 .
-8_ tf]lsPsf] jf tf]lsP jdf]lhd eGgfn] o; P]g cGtu{t jg]sf] lgod jf
ljlgoddf tf]lsPsf] jf tf]lsP jdf]lhd ;Demg' kb{5 .
kl/R5]b @
b"/;+rf/ k|flws/0fsf] :yfkgf / u7g

#= b"/;+rf/ k|flws/0fsf] :yfkgf M b"/;+rf/ ;]jfnfO{ e/kbf]{ / ;j{;'ne jgfpg tyf


To:tf] ;]jfnfO{ lgoldt / Jojl:yt ug]{ p2]Zon] g]kfn b"/;+rf/ k|flws/0fsf]
:yfkgf ul/Psf] 5 .

$= k|flws/0f :jzfl;t / ;+ul7t ;+:yf x'g] M -!_ k|flws/0f cljlR5Gg


pQ/flwsf/jfnf :jzfl;t / ;+ul7t ;+;yf x'g]5 .

-@_ k|flws/0fsf] sfd sf/jfxL sf] lgldQ cfkm\gf] Pp6f 5'} 5fk x'g]5 .
-#_ k|flws/0fn] JolQm ;/x rn, crn ;DklQ k|fKt ug{, pkof]u ug{ jf
cGo s'g} lsl;dn] Joj:yf ug{ ;Sg]5 .

-$_ k|flws/0fn] JojlQm ;/x cfkm\gf] gfdjf6 gfln; ph'/ ug{ /


k|flws/0f pk/ klg ;f]xL gfdjf6 gfln; ph'/ nfUg ;Sg]5 .

%= k|flws/0fsf] u7g M -!_ k|flws/0fdf b"/;+rf/ ;]jf;+u ;DjlGwt k|fljlws /


k|zf;lgs jhf/ Joj:yfkg, n]vf tyf n]vfklIf0f jf sfg"gL If]qdf tf]lsP jdf]lhd
of]Utf / cg'ej ePsf cWoIf ;lxt kf+rhgf ;b:ox? /xg]5g\ .
-@_ k|flws/0fsf cWoIf tyf ;x:ox?sf] lgo'lQmsf] nflu l;kmfl/z ug{
>L % sf] ;/sf/n] ;Dj4 If]qsf lj1x? ;d]t /x]sf] Ps ;ldlt u7g ug]{5 / ;f]
;ldltsf] l;kmfl/zdf >L % sf] ;/sf/n] cWoIf tyf ;b:ox?sf] lgo'lQM ug]{5 .
-#_ k|flws/0fn] cfjZos b]v]df s'g} ljz]if1nfO{ k|flws/0fsf] j}7sdf
ko{j]Ifssf] ?kdf efu lng cfdGq0f ug{ ;Sg]5 .
-$_ k|flws/0fsf jl/i7 clws[t sd{rf/Lx? dWo]jf6 cWoIfn] tf]s]sf]
sd{rf/Ln] k|flws/0fsf] ;lrj eO{ sfd ug]{5 .

^= k|flws/0fsf] sfof{no M k|flws/0fsf] s]Gb|Lo sfof{no sf7df8f}+ pkTosfdf /xg]5 /


k|flws/0fn] cfjZostf cg';f/ g]kfn clw/fHoleqdf zfvf sfof{nox? ;d]t vf]Ng
;Sg]5 .

&= k|flws/0fsf] j}7s / lg0f{o M -!_ k|flws/0fsf] j}7s cfjZostfg';f/ a:g]5 .


-@_ k|flws/0fsf] a}7s cWoIfn] tf]s]sf] :yfg, ldlt / ;dodf a:g]5 .
-#_ k|flws/0fsf] a}7ssf] cWoIftf cWoIfn] ug]{5 / lghsf] cg'kl:yltdf
a}7sdf pkl:yt ;b:ox?n] cfkm" dWo]jf6 5fg]sf] ;b:on] a}7ssf] cWoIftf ug]{5 .
-$_ k|flws/0fsf] s'n ;b:o ;+Vofsf] krf/ k|ltzt eGbf j9L ;b:ox?
pkl:yt ePdf a}7ssf] nflu u0fk"/s ;+Vof k'u]sf] dflgg]5 .
-%_ k|flws/0fsf] a}7sdf ax'dtsf] /fo k|flws/0fsf] lg0f{o dflgg]5 /
dt a/fa/ ePdf cWoIfn] lg0f{ofTds dt lbg]5 .
-^_ k|flws/0fsf] a}7ssf] lg0f{o cWoIff/f k|dfl0ft ul/g]5 / To:tf]
lg0f{o k|flws/0fsf] ;lrjn] ;a} ;b:ox?nfO[ pknAw u/fpg]5 .
-&_ k|flws/0fsf] a}7s ;DjGwL cGo sfo{ljlw k|flws/0f cfkm}n] lgwf{/0f
u/] adf]lhd x'g5
] .

*= cWoIf tyf ;b:osf] kbfjwL M -!_ cWoIf tyf ;b:osf] kbfjwL kf+r jif{sf]
x'g]5 .
-@_ bkmf % sf] pkbkmf -@_ adf]lhdsf] ;ldltn] cWoIf tyf ;b:osf]
sfd ;Gtf]ifhgs b]vfO{ k"gM lgo'lQmsf] nflu l;kmfl/z u/]df >L % sf] ;/sf/n]
lghnfO{ cWoIf tyf ;b:odf k"gM lgo'lQm ug{ ;Sg]5 .

(= cWoIf tyf ;b:onfO{ kbaf6 x6fpg] M -!_ bkmf * df h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
ePtf klg b]xfosf cj:yfdf >L % sf] ;/sf/nb] cWoIf tyf ;b:onfO{ kbaf6
x6fpg ;Sg]5 M
-s_ sfo{ Ifdtfsf] cefj ePdf,
-v_ v/fa cfr/0f ePdf,
-u_ OdfGbf/Lk"j{s cfkm\gf] kbLo st{Jo kfng gu/]df,
-3_ dfgl;s ;Gt'ng 7Ls gePdf jf duh lau|]df, jf
-_ b"/;+rf/ ;]jf jf k|0ffnL ;+rfng ug{] s'g} kmd{ jf ;+ul7t ;+:yfdf
k|ToIf jf ck|ToIf ?kdf :jfldTj jf lghL :jfy{ ePdf .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd cWoIf jf ;b:onfO{ kbaf6 x6fpg' cl3


lghnfO{ cfkm\gf] ;kmfO{ k]z ug]{ dgfl;a df}sf lbO{g]5 .

!)= cWoIf jf ;b:osf] kb l/Qm x'g] M b]xfosf cj:yfdf cWoIf jf ;b:osf] kb l/Qm
ePsf] dflgg]5 M
-s_ >L % sf] ;/sf/ ;dIf lbPsf] lnlvt /fhLgfdf :jLs[t ePdf,
-v_ bkmf * adf]lhd lghsf] kbfjwL k"/f ePdf,
-u_ bkmf ( adf]lhd lghnfO{ kbaf6 x6fOPdf,
-3_ s'g} kmf}hbf/L cleof]udf cbfntjf6 s;"/bf/ 7x/]df, jf
-_ lghsf] d[To' ePdf .

!!= cWoIfsf] ;]jf, zt{ / cGo Joj:yf M -!_ cWoIf k|flws/0fsf] k"/f ;do sfd ug]{
k|d'v kbflwsf/L x'g]5 .
-@_ cWoIfsf] kfl/>lds, ;'ljwf / ;]jfsf cGo zt{ tyf sfd, st{Jo /
clwsf/ tf]lsP adf]lhd x'g]5g\ .
-#_ s'g} JolQm cWoIfdf lgo'Qm ePkl5 lghnfO{ dsf{ kg]{ u/L lghsf]
kfl/>lds ;'ljwf tyf ;]jfsf cGo zt{x? ablng] 5}g .
-$_ k|flws/0fsf] a}7sdf efu lnP jfkt ;b:on] tf]lsP adf]lhd a}7s
eQf kfpg]5 .

!@= k|Flws/0fsf sd{rf/Lx? M -!_ k|flws/0fsf] sfo{ ;~rfng ug{sf] nflu k|flws/0fdf
cfjZos ;+Vofdf sd{rf/Lx? /xg]5g\ .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf sd{rf/Lx?sf] lgo'lQm, kfl/<lds, ;'ljwf tyf
;]jfsf zt{x? tf]lsP adf]lhd x'g]5g\ .
-#_ pkbkmf -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg k|flws/0fsf]
sd{rf/Lx/sf] lgo'lQM geP;Ddsf] nflu >L % sf] ;/sf/n] k|flws/0fsf] cg'/f]wdf
>L % sf] ;/sf/ jf s'g} ;+ul7t ;+:yfsf sd{rf/Lx?nfO{ k|flws/0fjf6} tnj eQf
vfg] u/L k|flws/0fdf sfd ug{ sfhdf v6fpg ;Sg]5 .

kl/R5]b #
k|flws/0fsf] sfd, st{Jo / clwsf/
!#= k|flws/0fsf] sfd / st{Jo M k|flws/0fsf] sfd / st{Jo b]xfo adf]lhd x'g]5 M
-s_ b"/;+rf/ ;]jfsf] ljsf;sf] nflu >L % sf] ;/sf/n] ckgfpg' kg]{
gLlt, of]hgf / sfo{qmdsf] ;DaGwdf >L % sf] ;/sf/nfO{ ;'emfj
lbg] .
-v_ b"/;+rf/ ;]jf tyf ;'ljwf ;j{;'ne / e/kbf]{ agfpg] .
-u_ cfwf/e"t b"/;+rf/ ;]jf / ;'ljwf g]kfn clw/fHe/ zx/L tyf u|fdL0f
;a} If]qdf k'ofpg cfjZos Joj:yf ug]{ .
-3_ b"/;+rf/ ;]jf ;+rfngdf :jb]zL tyf ljb]zL lghL If]qsf
nufgLstf{x?nfO{ ;xefuL agfpg] .
-_ b"/;+rf/ ;]jf / ;'ljwf ;j{;fwf/0f ;a}nfO{ pknAw u/fpg To:tf]
;]jf / ;'ljwf k|bfg ug]{ JolQmx? aLr ;dGjo / :j:y k|lt:kwf{ x'g]
Joj:yf ug]{ .
-r_ b"/;+rf/ ;]jf / b"/;+rf/ ;DjGwL oGq tyf pks/0fx?sf] :t/ tf]Sg],
u'0f:t/ lgwf{/0f ug]{ tyf :jLs[t ug]{ .
-5_ b"/;+rf/ ;]jfnfO{ lgoldt / Jojl:yt ug]{ .
-h_ =========b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ug{ cg'dltkq lbg] .
-em_ cg'dltkq k|fKt JolQmn] b"/;+rf/ ;]jf pknAw u/fP afkt lng]
z'Ns :jLs[t / lgoldt ug]{ .
-`_ /]l8of] lk|mSj]G;L gLlt lgwf{/0f ;ldltf/f lgwf{l/t gllt cg'?k
lk|mSj]G;L ;DjGwL sfd ug]{ .
-6_ b"/;+rf/sf] If]qdf gof+ k|ljlwsf] ljsf; tyf pkof]uaf/] cg';Gwfg
ug]{, u/fpg] .
-7_ b"/;+rf/ If]qsf] nflu bIf hgzlQm ljsf; u/fpg] .
-8_ pkef]Qmfx?sf] xslxtsf] ;+/If0f x'g] u/L b"/;+rf/ ;]jfsf] ljsf; /
lj:tf/ ug]{, u/fpg] .
-9_ b"/;+rf/sf ;DjGwdf g]kfnnfO{ cGt/f{li6o 6flGh6sf] ?kdf ljsf;
ug]{, u/fpg] .
-0f_ b"/;+rf/ ;]jfsf] ljsf; / k|a4{gsf] nflu cfjZos / pko'Qm cGo
sfd ug]{ .

!$= u'0f:t/ lgwf{/0f / ;]jfsf] :t/ tf]Sg] M -!_ k|flws/0fn] b"/;+rf/ ;]jf/ b"/;+rf/
;DjGwLoGq, pks/0f tyf ;'ljwfx?sf] u'0f:t/ lgwf{/0f ug]{5 .
-@_ k|flws/0fn] cg'dltkq k|fKt JolQmn] b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ubf{
sfod ug'{ kg]{ Go"gtd :t/ tf]lslbg]5 .

!%= cfb]z jf lgb]{zg lbg ;Sg]5 M -!_ k|flws/0fn] >L % sf] ;/sf/sf] gLlt
lgb]{zgnfO{ Wofgdf /fvL cg'dltkq k|fKt JolQmnfO{ cfjZos cfb]z jf lgb]{zg lbg
;Sg]5 / To:tf] cfb]z jf lgb]{zgsf] kfngf ug'{ ;DjlGwt JolQmsf] st{Jo x'g]5 .

-@_ k|flws/0fn] cg'dltkq k|fKt JolQmn] u/]sf] sfd sf/afxLsf] ljj/0f


tyf ;+rfng u/]sf b"/;+rf/ ;]jf ;DjGwL ljj/0f dfu ug{ ;Sg]5 / To:tf] ljj/0f
pknAw u/fpg' ;DalGwt JolQmsf] st{Jo x'g]5 .

!^= ljjfb ;dfwfg ug]{ clwsf/ M -!_ k|flws/0fnfO{ cg'dltkq k|fKt JolQmx? aLr jf
cg'dltkq k|fKt JolQm / u|fxs aLr ePsf] b"/;+rf/ ;]jf ;DaGwL ljjfb ;dfwfg
ug]{ clwsf/ x'g]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ljjfb ;dfwfg ug]{ tl/sf / sfo{ljlw tf]lsP
adf]lhd x'g]5 .

!&= lg/LIf0f tyf hf+ra'em M -!_ k|flws/0fn] cfjZs b]v]df h'g;'s} avt cg'dltkq
k|fKt JolQmn] u/]sf] sfd sf/afxL jf pknJw u/fPsf] ;]jfsf] ;DjGwdf lg/LIf0f jf
hf+ra'em ug{ ;Sg]5 .
-@_ k|flws/0fn] pkbkmf -!_ adf]lhd lg/LIf0f jf hf+ra'em ug]{ k|of]hgsf]
lgldQ k|flws/0fsf] s'g} JolQm jf lgsfonfO{ tf]Sg ;Sg]5 .
-#_ lg/LIf0f jf hf+ra'emsf] l;nl;nfdf k|flws/0f jf pkbkmf -@_
adf]lhd tf]lsPsf] lgsfo jf JolQmn] dfu]sf] hfgsf/L jf ljj/0f tyf sfuhft
pknAw u/fpg' ;DalGwt cg'dltkq k|FKt JolQmsf] st{Jo x'g]5 .

-$_ o; bkmf adf]lhd lg/LIf0f jf hf+ra'em ubf{ ckgfpg] sfo{ljlw,


To;sf] k|ltj]bg / k|ltj]bgsf] sfof{Gjog ;DaGwL Joj:yf tf]lsP adf]lhd x'g]5 .
kl/R5]b $
>L % sf] ;/sf/sf] ljz]ifflwsf/

!*= >L % sf] ;/sf/ cfkm}n] b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ug{, u/fpg ;Sg] M o; P]gdf
cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg >L % sf] ;/sf/ cfkm}n] b"/;+rf/ ;]jf
;+rfng ug{, u/fpg ;Sg]5 .

!(= >L % sf] ;/sf/sf] ljz]ifflwsf/ M -!_ ;+s6sfnLg cj:yf k/L jf /fli6o ;'/Iffsf]
sf/0fn] va/ cfbfg k|bfgdf /f]s nuf[g' kg]{ ePdf jf To:tf] va/ cfbfg k|bfg ug]{
k|0ffnLdf lgoGq0f ug'{ kg]{ cfjZostf b]lvPdf >L % sf] ;/sf/n] b]xfosf sfd ug{
;Sg]5 M
-s_ cg'dltkq k|FKt JolQmn] h8fg u/]sf], ;+rfng u/]sf] jf /]vb]v
ul//x]sf] b"/;+rf/ nfO{g / b"/;+rf/ k|0ffnL c:yfoL tj/df cfkm\gf]
sAhfdf lng],
-v_ s'g} vf; lsl;dsf] ljifo, JolQm jf ;d'bfo;+u ;DjlGwt na/ 6]k
ug{, To:tf] va/ k7fpg] JolQm klxNofpg jf To:tf] va/sf] k|;f/0f
/f]Sg cfb]z lbg] .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] cj:yf ;dfKt ePkl5 >L % sf] ;/sf/n]
cfkm\gf] sAhfdf knPsf] b"/;+rf/ nfO[g / b"/;+rf/ k|0ffnL ;DjlGwt cg'dltkq
k|FKt JolQmx?nfO{ lkmtf{ lbg]5 .

@)= lgb]{zg lbg] clwsf/ M >L % sf] ;/sf/n] b]zsf] ;+rf/ gLlt cg's"n b"/;+rf/
;]jfnfO{ ljljlws/0f, lj:tf/ tyf lgoldt ug]{ ;DaGwdf k|flws/0fnfO{ ;do
;dodf cfjZos lgb]z { g lbg ;Sg]5 / To:tf] lgb]{zg kfngf ug'{ k|flws/0fsf]
st{Jo x'g]5 .
kl/R5]b %
cg'dltkq ;DaGwL Joj:yf

@!= cg'dltkq glnO{ b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ug{ gkfOg] M of] P]g k|f/De ePkl5
s;}n] klg cg'dltkq glnO{ b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ug{ kfpg] 5}g .
@@= cg'dltkqsf] nflu lgj]bg lbg] ;"rgf k|sfzg ug'{ kg]{ M -!_ bkmf @ # sf]
pkbkmf -@_ sdf]lhd tf]lsPsf] b"/;+rf/ ;]jf afx]s k|flws/0fn] cGo b"/;+rf/ ;]jf
;+rfng ug{] cg'dltkq k|bfg ug'{ cl3 To:tf] ;]jfsf] nflu k|bfg ul/g]
cg'dltkqsf] ;+Vof / b"/;+rf/sf] lsl;d lgwf{/0f u/L cg'dltkqsf] nflu lgj]bg
lbg] Dofb ;lxtsf] ;"rgf ;fj{hlgs ?kdf k|sfzg ug'{ kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!) adf]lhd s'g} b"/;+rf/ ;]jfsf] cg'dltkq k|bfg u/L
;s]kl5 kf+r jif{;Dd ;f]xL b"/;+rf/ ;]kf ;+rfng ug{ csf]{ cg'dltkq lbOg] 5}g .
t/ cg'dltkq k|FKt JolQmn] cg'dltkqdf tf]lsP adf]lhdsf] b"/;+rf/ ;]jf
pknAw u/fpg g;s]df jf j:t'ut d'Nofgsf] cfwf/df To:tf] b"/;+rf/ ;]jfsf] yk
cfjZostf 5 eGg] b]lvPdf k|flws/0fn] cGo JolQmnfO{ cg'dltkq lbg o;
pkbkmfn] afwf k'ofpg] 5}g .

@#= cg'dltkqsf] nflu lgj]bg lbg' kg]{ M -!_ o; P]g adf]lhd b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng
ug{ rfxg] tf]lsP adf]lhdsf] k"+hL, k|fljlws lgk"0ftf tyf k]zf ;DaGwL bIftf
ePsf of]Uo JolQmn] cfkm"n] ;+rfng ug{ rfx]sf] b"/;+rf/ ;]jf ;DaGwL cfly{s tyf
k|fljlws cWoog k|ltj]bg / sfo{ ;~rfng of]hgf;+nUg u/L tf]lsP adf]lhdsf
s'/fx? v'nfO{ k|flws/0fn] bkmf @@ adf]lhd tf]lslbPsf] Dofbleq cg'dltkqsf] nflu
k|flws/0f ;dIf lgj]bg lbg' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg >L % sf] ;/sf/n]
k|flws/0fsf] l;kmfl/z lnO{ g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L tf]ls lbP
adf]lhdsf] b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ug]{ cg'dltkqsf] nflu h'g;'s} avt lgj]bg lbg
;lsg]5 ======== .
-#_ of] P]g k|f/De x'g' cufj} >L % sf] ;/sf/jf6 cg'dlt lnO{ b"/;+rf/
;]jf ;+rfng ul//x]sf JolQmn] cfkm'n] ;+rfng ul//x]sf] ;]jf ;DaGwL ljj/0fx?
v'nfO{ of] P]g k|f/De ePsf] 5 dlxgf leq cg'dltkqsf] nflu k|flws/0f ;dIf
lgj]bg lbO{ Ps jif{ leq cg'dltkq lnO{;Sg' kg]{5 .

@$= cg'dltkqsf] Joj:yf M -!_ bkmf @# adf]lhd lgj]bg k|fKt ePkl5 k|Flws/0fn] ;f]
;DaGwdf cfjZos hfra'em ug]{5 / To;/L hfra'em ubf{ yk hfgsf/L jf ljj/0f
lng cfjZos b]v]df k|flws/0fn] To:tf] lgj]bg lbg] JolQm;u yk hfgsf/L jf
ljj/0f dfu ug{ ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd cfjZos hfra'em ubf{ k|flws/0fn] cg'dltkq
lbg pko'Qm b]v]df pkbkmf -#_ / -$_ adf]lhd lbOg] cg'dltkq afx]s cGo
cg'dltkqsf] nflu tf]lsP adf]lhdsf] b:t'/ lnO{ lgj]bsnfO{ cg'dltkq lbg' kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd hfra'em ubf{ bkmf @# sf] pkbkmf -!_ cGtu{t
lgj]bg lbg] JolQmx?dWo] Ps hgf dfq To:tf] b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ug{ of]Uo
b]v]df k|flws/0fn] To:tf] JolQm;u jftf{ u/L cg'dltkq b:t'/, gljs/0f b:t'/ tyf
/f]oN6L lgwf{/0f u/L lgj]bsnfO{ cg'dltkq lbg' kg]{5 .
-$_ pkbkmf -!_ adf]lhd hfra'em ubf{ bkmf @# sf] pkbkmf -!_ cGtu{t
lgj]bg lbg] Pshgf eGbf a9L JolQmx? To:tf] b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ug{ of]Uo
b]v]df k|flws/0fn] tL ;a} JolQmx?nfO{ cg'dltkq b:t'/, gjLs/0f b:t'/ tyf
/f]oN6Lsf] ;DaGwdf a9fa9 ug{] JolQmnfO{ cg'dltkq lbg' kg]{5 .
-%_ pkbkmf -@_ adf]lhd cg'dltkq lb+bf lgj]bg k|fKt ePsf] ldltn] jf
pkbkmf -!_ adf]lhd yk hfgsf/L jf ljj/0f dfluPsf]df To:tf] hfgsf/L jf ljj/0f
k|fKt ePsf] ldltn] gAj] lbg leq lbg' kg]{5 .
-^_ pkbkmf -#_ jf -$_ adf]lhd cg'dltkq lb+bf bkmf @# sf] pkbkmf -
!_ adf]lhd lgj]bg lbg] Dofb ;dfKt ePsf] ldltn] jf pkbkmf -!_ adf]lhd yk
hfgsf/L jf ljj/0f dfluPsf]df To:tf] hfgsf/L jf ljj/0f k|fKt ePsf] ldltn] Ps
;o aL; lbg leq lbg' kg]{5 .
-&_ pkbkmf -%_ jf -^_ df tf]lsPsf] Dofb leq cg'dltkq gkfpg]
JolQmn] To:tf] Dofb gf3]sf] tL; lbgleq >L % sf] ;/sf/ ;dIf ph'/L lbg ;Sg]5
/ To:tf] ph'/Ldf >L % sf] ;/sf/af6 ePsf] lg0f{o clGtd x'g]5 .

@$s= cg'dltkq lng' gkg]{ M o; P]gdf cGoq h';'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg b]xfo
adf]lhd b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ug{ cg'dltkq lng' kg]{ 5}g M
-s_ >L % sf] ;/sf/n] cfkm\g} k|of]usf] nflu g]6js{ :yfkgf u/L
b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ug{,
-v_ g]kfn clw/fHoaflx/ btf{ ePsf jfo'ofgdf cGt/f{li6o cg'aGw
cg'?k g]6js{ h8fg u/L b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ug{,
-u_ s'6g}lts lgof]un] cfkm\g} k|of]usf] nflu g]6js{ :yfkgf u/L
b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ug{,
-3_ b"/;+rf/ k|0ffnL;+u cfj4 gu/fO{ cfkm\gf] 3/ sDkfp08 leq
b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ug{,
-_ tf]lsP adf]lhdsf cGo b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ug{ .

@%= cg'dltkqsf] cjlw / gljs/0f M -!_ cg'dltkqsf] cjlw a9Ldf kRrL; jif{sf]
x'g]5 .
t/ Ps k6sdf bz jif{eGbf a9L cjlwsf] nflu cg'dltkq lbOg]5}g .
-@_ cg'dltkq gljs/0f ug{ rfxg] cg'dltkq k|fKt JolQmn]
cg'dltkqsf] cjlw ;dfKt x'g' cufj} tf]lsPsf] cjlw leq cg'dltkq gljs/0fsf]
nflu k|flws/0f ;dIf lgj]bg lbg' kg]{5 . To;/L lgj]bg k/]df Ps k6sdf kfr
jif{df gj9fO{ cg'dltkq gjLs/0f ul/lbg' kg]{5 .
-#_ bkmf @$ sf] pkbkmf -#_ / -$_ adf]lhd cg'dltkq k|fKt JolQmn]
pkbkmf -@_ adf]lhd cg'dltkq gjLs/0f ug{sf] lgldQ cfkm"n] sa'n u/]
adf]lhdsf] gjLs/0f b:t'/ k|flws/0fdf a'emfpg' kg]{5 .
-$_ bkmf @$ sf] pkbkmf -@_ adf]lhd cg'dltkq k|fKt JolQmn] pkbkmf
-@_ adf]lhd cg'dltkq gjLs/0f ug{sf lgldQ tf]lsP adf]lhdsf] b:t'/
k|flws/0fdf a'emfpg' kg]{5 .
-%_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] Dofble1 cg'dltkq gjLs/0f gu/fPdf
To:tf] cg'dltkq /2 x'g]5 .

@^= cg'dltkqdf ;+zf]wg M -!_ cg'dltkq k|fKt JolQmn] cfk"mn] k|fKt u/]sf]
cg'dltkqdf plNnlvt s'g} s'/f ;+zf]wg ug{ cfjZos b]v]df To;sf] sf/0f ;d]t
v'nfO{ k|flws/0f ;dIf lgj]bg lbg' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhdsf] lgj]bgdf cg'dltkqdf ;+zf]wgsf] nflu lbOPsf]
sf/0f dgfl;j p plrt ePdf k|flws/0fn] To:tf] lgj]bg k|fKt ePsf] tL; lbgleq
cg'dltkqdf d'ne"t s'/fdf km/s gkg]{ eP ;+zf]wg ul/lbg' kg]{5 / cg'dltkqdf
To;/L ;+zf]wg ug{ pko'Qm gb]v]df sf/0f ;lxtsf] ;"rgf lgj]bsnfO{ lbg' kg]{5 .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd cg'dltkqdf ;+zf]wg ug{ tf]lsP adf]lhdsf] b:t'/
k|flws/0fdf a'emfpg' kg]{5 .

-$_ k|flws/0fn] s'g} cg'dltkqdf plNnlvt s'g} s'/f ;+zf]wg ug{ cfjZos
b]v]df To;sf] sf/0f ;lxtsf] ;"rgf ;DjlGwt cg'dltkq k|FKt JolQmnfO{ lbg
;Sg]5 .
-%_ pkbkmf -$_ adf]lhd ;"rgf k|fKt ePkl5 cg'dltkq k|fKt JolQmn]
cfk\mgf] cg'dltkqdf To;/L ;+zf]wg ug{ cfjZos gb]v]df To;sf] sf/0f ;d]t
v'nfO{ To:tf] ;"rgf k|fKt ePsf] kGw| lbgleq k|flws/0f ;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 .
-^_ pkbkmf -%_ adf]lhdsf] lgj]bg k|fKt ePkl5 jf ;f] Dofb ;dfKt ePkl5
k|flws/0fn] cg'dltkqdf ;+zf]wg ug]{ jf gug]{ s'/fsf] lg0f{o u/L To;sf] ;"rgf
cg'dltkq k|fKt JolQmnfO{ lbg' kg]{5 .

@&= cg'dltkqsf] lalqm jf x:tfGt/0f M -!_ cg'dltkq k|fKt JolQmn] cfk\mgf]


cg'dltkq s;}nfO{ lalqm u/L jf cGo s'g} k|sf/n] xs x:tfGt/0f u/L lbg rfx]df
To;sf] sf/0f ;lxt lghn] / cg'dltkq lsGg] jf xs x:tfGt/0f u/L lng rfxg]
JolQmn] cfk;df lgwf{l/t tT;DjGwL zt{ aGb]h ;d]t pNn]v u/L :jLs[ltsf] nflu
k|flws/0f ;dIf ;+o'Qm lgj]bg lbg' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd s'g} lgj]bg k|fKt x'g cfPdf k|flws/0fn] cfjZos
5fglag ubf{ lgj]bgdf plNnlvt JolQmnfO{ cg'dltkq lalqm u/L jf xs x:tfGt/0f
u/L lbg plrt b]v]df k|Flws/0fn] To:tf] lgj]bg k|fKt ePsf] tL; lbgleq
cg'dltkq lalqm u/L jf xs x:tfGt/0f u/L lbg :jLs[lt lbg' kg]{5 / To:tf]
:jLs[lt lbg plrt gx'g] b]v]df sf/0f ;lxtsf] ;"rgf lgj]bsnfO{ lbg' kg]{5 .
-#_ cg'dltkqsf] lalqm jf xs x:tfGt/0f ug]{ :jLs[ltsf] nflu tf]lsP
adf]lhdsf] b:t'/ k|flws/0fdf a'emfpg' kg]{5 .

@*= cg'dltkq vf/]h ug{ ;lsg] M -!_ cg'dltkq k|fKt JolQmn] cg'dltkqdf tf]lsP
adf]lhdsf] calwleq b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng gu/]df k|flws/0fn] To:tf] cg'dltkq
vf/]h ug{ ;Sg]5 .

-@_ cg'dltkq k|fKt JolQmn] of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod /
cg'dltkqdf plNnlvt zt{ ljk/Lt s'g} sfd u/]df k|flws/0fn] To:tf] sfddf
;'wf/ ug{ lglZrt cjlw ;d]t tf]ls ;DalGwt cg'dltkq k|fKt JolQmnfO{ cfb]z
lbg ;Sg]5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd tf]lsPsf] cjlwleq cg'dltkq k|fKt JolQmn] ;'wf/
gu/]df k|flws/0fn] To:tf] JolQmn] kfPsf] cg'dltkq vf/]h ug{ ;Sg]5 .
-$_ pkbkmf -!_ jf -#_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg cg'dltkq vf/]h
ug'{ cl3 ;DjlGwt cg'dltkq k|fKt JolQmnfO{ cfk\mgf] ;kmfO{ k]z ug]{ dgfl;a df}sf
lbOg]5 .

-%_ pkbkmf -#_ adf]lhd k|flws/0fn] cg'dltkq vf/]h u/]sf]df lrQ ga'e\mg]
JolQmn] >L % sf] ;/sf/ ;dIf #% lbgleq ph'/L lbg ;Sg]5 / To;/L k/]sf]
ph'/Ldf >L % sf] ;/sf/af6 ePsf] lg0f{o clGtd x'g]5 .
@(= cg'dltkq k|fKt JolQmn] kfng ug'{ kg]{ zt{x? M cg'dltkq k|fKt JolQmn]
b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ubf{ kfng ug'{ kg]{ o; P]gdf n]lvPb]lv afx]ssf cGo
zt{x? tf]lsP adf]lhd x'g]5g\ .

#)= lgb]{lzt If]qdf b"/;+rf/ ;]jf ljsf;, lj:tf/ / ;+rfng ug'{ kg]{ M -!_ bkmf
@$ sf] pkbkmf -#_ / -$_ adf]lhd cg'dltkq k|fKt JolQmn] cfk\mgf] s'n nufgLsf]
tf]lsP adf]lhdsf] k|ltzt u|fdL0f If]qdf b"/;+rf/ ;]jfsf] ljsf;, lj:tf/ /
;+rfngdf nufpg' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ljsf;, lj:tf/ / ;+rfng ug'{ kg]{ u|fdL0f If]q
cg'dltkqdf tf]lsP adf]lhd x'g]5 / To;/L gtf]lsPsfdf k|flws/0fn] ;do
;dodf tf]lslbP adf]lhd x'g]5 .
-#_ pkbkmf -!_ / -@_ adf]lhd s'g} Ps cg'dltkq k|fKt JolQmn] ljsf;,
lj:tf/ / ;+rfng ug'{ kg]{ b"/;+rf/ ;]jf cfk;L ;xdltsf] cfwf/df s'g} csf]{
cg'dltkq k|fKt JolQmn] ljsf;, lj:tf/ / ;+rfng ug{ rfx]df k|flws/0fn] cfjZos
hfFra'em u/L cg'dlt lbg ;Sg]5 .
-$_ u|fdL0f If]qdf b"/;+rf/ ;]jfsf] ljsf;, lj:tf/ / ;+rfngsf nflu
k|flws/0fn] Ps sf]if v8f ug]{5 / cg'dltkq k|fKt JolQmn] k|fKt u/]sf] jflif{s
cfosf] k|flws/0fn] tf]s] adf]lhdsf] /sd k|To]s jif{ ;f] sf]ifdf hDdf ug'{ kg]{5 .
-%_ pkbkmf -$_ adf]lhdsf] sf]ifdf hDdf ePsf] /sd k|flws/0fn] >L % sf]
;/sf/sf] b"/;+rf/ ;DjGwL gLltsf] cwLgdf /xL u|fdL0f If]qdf b"/;+rf/ ;]jfsf]
ljsf;, lj:tf/ / ;+rfngsf nflu k|of]u ug'{ kg]{5 .
-^_pkbkmf -%_ adf]lhd b"/;+rf/ ;]jfsf] ljsf; lj:tf/ / ;+rfng ug{sf]
nflu k|flws/0fn] s'g} cg'dltkq k|fKt JolQmnfO{ tf]Sg ;Sg]5 / To:tf] cg'dltkq
k|fKt JolQmn] k|flws/0fn] tf]s] adf]lhdsf] u|fdL0f If]qdf b"/;+rf/sf] ljsf;, lj:tf/
/ ;+rfng ug'{ kg]{5 .

#! b"/;+rf/ k|0ffnL k/:k/df hf]8g / k|of]u ug{ kfpg] M -!_ cg'dltkq k|fKt
JolQmn] cfk'mn] ljsf; u/]sf] b"/;+rf/ k|0ffnL csf]{ cg'dltkq k|fKt JolQmn] ljsf;
u/]sf] b"/;+rf/ k|0ffnL;Fu k/:k/df hf]8\g / k|of]u ug{ kfpg]5 .
-@_ cg'dltkq k|fKt Ps JolQmn] ljsf; u/]sf] b"/;+rf/ k|0ffnL csf]{
cg'dltkq k|fKt JolQmn] hf]8\g tyf k|of]u ug{ cg'/f]w u/]df cfk;df d~h'/L eP
adf]lhd dgfl;a zt{ aGb]hsf] cfwf/df jf To;/L dGh'/L x'g g;s]sf] cj:yfdf
k|flws/0fn] lgwf{/0f u/]sf] zt{ aGb]hsf] cfwf/df hf]8\g tyf k|of]u ug{ lbg' kg]{5 .
#@= /f]oN6L a'emfpg' kg]{ M -!_ bkmf @$ sf] pkbkmf -@_ adf]lhd cg'dltkq k|fKt
JolQmn] tf]lsP adf]lhdsf] /f]oN6L >L % sf] ;/sf/nfO{ a'emfpg' kg]{5 .
-@_ bkmf @$ sf] pkbkmf -#_ / -$_ adf]lhd cg'dltkq k|fKt JolQmn]
cfk'mn] sa'n u/] adf]lhdsf] /f]oN6L >L % sf] ;/sf/nfO{ a'emfpg' kg]{5 .
-#_ /f]oN6L a'emfpg] tl/sf / ;do k|flws/0fn] tf]lslbP adf]lhd x'g]5 .
##= >L % sf] ;/sf/sf] :jfldTj x'g] M -!_ hDdf k"hL nufgLsf] krf; k|ltzteGbf a9L
ljb]zL JolQm jf ;+ul7t ;+:yfsf] nufgL ePsf] b"/;+rf/ ;]jf;Fu ;DalGwt hUuf,
ejg, oGq, pks/0f tyf ;+/rgfdf cg'dltkqsf] cjlw ;dfKt ePkl5 >L % sf]
;/sf/sf] :jfldTj x'g]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd >L % sf] ;/sf/sf] :jfldTjdf cfPsf] ;DklQ k"j{
cg'dltkq k|fKt JolQmn] pkbkmf -#_ adf]lhd lgwf{/0f ul/Psf] d"No >L % sf]
;/sf/nfO{ a'emfO{ k"gM cg'dltkq k|fKt u/L b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ug{ ;Sg]5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhdsf] d"No lgwf{/0f ug]{ k|of]hgsf] nflu >L % sf]
;/sf/n] k|flws/0fsf] k/fdz{ lnO{ a9Ldf kfFrhgf JolQmx?sf] Ps ;ldlt u7g
ug{ ;Sg]5 .
-$_ hDdf k"hL nufgLsf] krf; k|ltzt;Dd ljb]zL JolQm jf ;+ul7y
;+:yfsf] nufgL ePsf] b"/;+rf/ ;]jfsf] ;+rfng cg'dltkqsf] cjlw ;dfKt ePkl5
k"j{ cg'dltkq k|fKt JolQmn] k'gM cg'dltkq lnO{ ;+rfng ug{ ;Sg]5 .

kl/R5]b^
cg'dltkq k|fKt JolQmn] kfpg] ;'ljwf
#$= ==============
#%= ljb]zL ljlgdo ;'ljwf M -!_ b"/;+rf/ ;]jf k|bfg ug{sf] nflu C0f jf z]o/ k"FhLsf]
?kdf ljb]zL d'b|f nufgL ePdf cg'dltkq k|fKt JolQmnfO{ To:tf] C0fsf] ;fFjf
Aofh e'QmfgL ug{ jf nufgL lkmtf{ ug{ cfjZos ljb]zL d'b|f >L % sf] ;/sf/n]
k|rlnt b/efpdf pknJw u/fpg]5 .

-@_ b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ug{ cg'dltkq k|fKt JolQmnfO{ cfjZos


pks/0fx? ljb]zaf6 cfoft ug'{ kg]{ ePdf To:sf] nflu cfjZos ljb]zL d'b|f >L %
sf] ;/sf/n] k|rlnt b/efpdf pknJw u/fpg]5 .
-#_ b"/;+rf/ ;]jf ;+rfngsf] nflu b"/;+rf/;+u ;DalGwt ljb]zL ;+:yf;+u
;Demf}tf ubf{ cg'dltkq k|fKt JolQmnfO{ nfUg] ljb]zL d'b|f k|flws/0fsf] l;kmfl/;df
>L % sf] ;/sf/n] pknAw u/fpg]5 .

kl/R5]b&
b"/;+rf/ nfOgsf] h8fg / /]vb]v
#^= hUuf k|of]u ug]{ clwsf/ M cg'dltkq k|fKt JolQm jf lghsf] k|ltlglwn] s'g}
;fj{hlgs jf lghL hUufdf jf To:tf] hUufdfly b"/;+rf/ nfOg h8fg ug{ jf /fVg
/ /]vb]v ug{ ;Sg]5 / To;sf] k|of]hgsf] nflu kf]n jf nf uf8\g, To:tf] hUufdf
ePsf] ?vdf s'g} s'/f c8\ofpg] j:t' jf 6]jf /fVg jf s'g} ?vn] b"/;+rf/ nfOgnfO{
afwf k'Ug], xfgL gf]S;fgL x'g] jf ca/f]w ug]{ ePdf To:tf] ?v sf6\g ;d]t ;Sg]5 .
t/
-!_ To;/L b"/;+rf/ nfOg h8fg ul/Psf] jf ul/g] hUuf ;fj{hlgs ePdf
To;sf] nflu s'g} Ifltk"lt{ ltg'{ kg]{ 5}g / To;df hl8t jf lgld{t ;fj{hlgs
;DklQ xfgL gf]S;fgL ePsf]df eg] cg'dltkq k|fKt JolQmn] To;sf] dd{t, ;'wf/ jf
k'gM lgdf{0f u/L oyfl:yltdf NofO{ lbg' kg]{5 .

-@_ To;/L b"/;+rf/ nfOg h8fg ul/g] jf ul/Psf] hUuf JolQmsf] lghL
;DklQm ePdf To:tf] JolQmnfO{ dsf{ gkg]{ u/L plrt / pko'Qmf :yfgdf h8fg ug'{
kg]{5 / To;/L h8fg ubf{ lghsf] s'g} ;DklQsf] xfgL gf]S;fgL ePdf cg'dltkq
k|fKt JolQmn] Ifltk"lt{ ltg'{ kg]{5 .
-#_ b"/;+rf/ nfOg /flvPsf] 7fp jf ;f] k|of]u jf h8fg ePsf] hUufdf
cg'dltkq k|fKt JolQmsf] x}l;ot ;f] b"/;+rf/ nfOg k|of]ustf{sf] x}l;ot afx]s
cGo clwsf/ x'g] 5}g .

#&= b"/;+rf/ nfOg hfr, dd{t ug{ jf Ps 7fpFaf6 csf]{ 7fpFdf ;fg{ ;Sg] clwsf/ M
cg'dltkq k|fKt JolQmn] cfk"mn] uf8]sf] jf h8fg u/]sf] b"/;+rf/ nfOg jf pks/0f
cfjZostf cg';f/ Ps 7fpaf6 csf]{ 7fpdf ;fg{, hfFRg jf dd{t ;'wf/ ug{
;Sg]5 / To;sf] nflu To:tf] b"/;+rf/ nfOg jf pks/0f ePsf] hUufdf k|j]z ug]{
clwsf/ x'g]5 .

t/ To;/L b"/;+rf/ nfOg dd{t, ;'wf/ ubf{ s;}nfO{ s'g} xfgL gf]S;fgL
ePdf cg'dltkq k|fKt JolQmn] ;DalGwt JolQmnfO{ Ifltk"lt{ ltg'{ kg]{5 .

#*= c?sf] 3/ hUufdf k|j]z ug]{ M cg'dltkq k|fKt JolQmn] b"/;+rf/ ;]jf ;+rfngsf]
l;nl;nfdf s;}sf] 3/ hUufdf k|j]z ug'{ k/]df ;DjlGwt JolQmnfO{ k"j{ lnlvt
;"rgf lbP/ dfq To:tf] 3/ hUufdf k|j]z ug'{ kg]{5 . To;/L k|j]z ubf{ s'g} xfgL
gf]S;fgL ePdf cg'dltkq k|fKt JolQmn] ;DalGwt JolQmnfO{ Ifltk"lt{ lbg' kg]{5 .
t/ s'g} 3/ hUufdf b"/;+rf/ ;]jf cglws[t ?kdf k|of]u jf rf]/L e}/x]sf]
z+sf x'g] dgfl;a sf/0f ePsf ;f] s'/fsf] hfra'em ubf{ tTsfn lnlvt ;"rgf lbO{
;DjlGwt 3/ hUufdf k|j]z ug{ ;lsg]5 .
#(= Ifltk"lt{ ;DjGwL Joj:yf M -!_ bkmf #^, #& / #* adf]lhd cg'dltkq k|fKt JolQmn]
lbg' kg]{ Ifltk"lt{ To:tf] sfd eP u/]sf] ldltn] kGw| lbg leq lgwf{/0f u/L ;DjlGwt
JolQmnfO{ ;"rgf lbg' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lbOg] Ifltk"lt{sf] /sd plrt / dgfl;a x'g'
kg]{5 .
-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgwf{/0f ul/Psf] Ifltk"lt{sf] /sddf lrQ ga'em\g]
JolQmn] sf/0f ;lxt v'nfO{ tT;DjGwL ;"rgf kfPsf] ldltn] kGw| lbgleq k|flws/0f
;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 . To:tf] lgj]bgdf k|flws/0faf6 ePsf] lg0f{o clGtd
x'g]5 .

$)= c?sf] 3/ hUuf pkof]u jf k|flKt M -!_ b"/;+rf/ ;]jf lj:tf/ jf ljt/0fsf nflu c?
s;}sf] 3/ hUuf pkof]u jf k|fKt ug{ cfjZos k/L cg'dltkq k|fKt JolQmn]
;DjlGwt JolQm;u 3/hUuf k|fKt jf pkof]u ug{ g;s]df ;f]xL Joxf]/f v'nfO{ To:tf]
3/ hUuf k|flKt jf pkof]usf] nflu k|flws/0f ;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd lgj]bg k|fKt ePkl5 k|flws/0fn] cfjZos
hfra'em ug]{5 / To;/L hfra'em ubf{ lgj]bgdf plNnlvt 3/ hUuf k|fKt u/fO{
lbg cfjZos / pko'Qm b]v]df k|flws/0fn] To:tf] lgj]bg k|fKt ePsf] tL; lbgleq
>L % sf] ;/sf/ ;dIf l;kmfl/z ug'{ kg]{5 .
-#_ pkbkmf -@_ adf]lhd k|flws/0fsf] l;kmfl/; k|fKt ePkl5 >L % sf]
;/sf/n] k|rlnt sfg"g adf]lhd ;+ul7t ;+:yfnfO{ hUuf pknJw u/fP ;/x
cg'dltkq k|fKt JolQmnfO{ To:tf] 3/ hUuf k|fKt u/fO{ lbg ;Sg]5 . ;/sf/L hUuf
ePdf cg'dltkqsf] cjlwsf nflu kf -lnh_ df pknJw u/fO{ lbg ;Sg]5 .
kl/R5]b *
;]jf z'Ns lgwf{/0f tyf c;'nL
$!= ;]jf pknJw u/fpg' kg]{ M -!_ cg'dltkq k|fKt JolQmn] b"/;+rf/ ;]jf k|bfg ug{sf]
lgldQ u|fxs;u w/f}6L lnPsf]df w/f}6L lnPsf] 5 dlxgfleq b"/;+rf/ ;]jf pknJw
u/fpg' kg]{5 / ;f] cjlwleq ;]jf pknAw u/fpg g;s]df w/f}6L k|fKt u/]sf]
ldltb]lv ;os8f bzsf b/n] u|fxsnfO{ Ahfo lbg' kg]{5 .
t/ w/f}6L k|fKt u/]sf] Ps aif{leq ;]jf pknAw u/fO;Sg' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd u|fxsnfO{ lbg' kg]{ Aofh u|fxsn] pkof]u u/]sf]
b"/;+rf/ ;]jf z'Nsdf sf ug{ ;lsg]5 .
$@= ;]jf z'Ns M -!_ cg'dltkq k|fKt JolQmn] u|fxsnfO{ b"/;+rf/ ;]jf pknAw u/fP
afkt ;]jf z'Ns nufpg / c;'n ug{ ;Sg]5 M
t/
-s_ To:tf] ;]jf z'Nssf] b/ k|flws/0faf6 :jLs[t ePsf] x'g' kg]{5 .
-v_ To:tf] ;]jf z'Nssf] b/ k|flws/0fn] lgb]{z u/] adf]lhd k|sfzg
u/]sf] x'g' kg]{5 .
-u_ To:tf] ;]jf z'Nssf] b/ plrt / dgfl;j x'g' kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ sf] k|of]hgsf] nflu cg'dltkq k|fKt JolQmn] ;]jf z'Nssf]
b/sf] ;"rL k|flws/0fn] hf/L u/]sf] tT;DaGwL lgb]{lzsfsf] cfwf/df tof/ u/L ;f]
;"rL nfu" x'g] lbg ;d]t pNn]v u/L To;sf] sDtLdf tLg dlxgf cufj} :jLs[ltsf]
nflu k|flws/0f ;dIf k]z ug'{ kg]{5 .

-#_ cg'dltkq k|fKt JolQmn] cfkm"n] k|bfg u/]sf] b"/;+rf/ ;]jfsf] z'Ns tyf
cGo zt{sf] ;DjGwdf cg'lrt ?kdf e]befj ug{ jf cfkm" ;d]t s'g} JolQmnfO{
cg'lrt k|fyldstf lbg jf s'g} JolQmnfO{ cg'lrt gf]S;fgLdf kfg{ x'b}g .
$#= ;]jf aGb ug{ ;Sg] M b]xfosf] cj:yfdf cg'dltkq k|fKt JolQmn] u|fxsnfO{ pknAw
u/fPsf] b"/;+rf/;]jf aGb ug{ ;Sg]5 M
-s_ b"/;+rf/ nfOg jf b"/;+rf/ k|0ffnLsf] hfra'em, dd{t ;'wf/ jf
lj:tf/ jf cGo s'g} dxTjk"0f{ sfd ug'{ k/]df,
-v_ s'g} u|fxsn] a'emfpg' kg]{] z'Ns ga'emfPdf To:tf] u|fxssf] xsdf,
-u_ s'g} u|fxsn] cglws[t ?kdf jf zt{ ljkl/t ;]jf pkof]u u/]df
To:tf] u|fxssf] xsdf,
-3_ b}jL k|sf]k jf x8tfn, tfnfaGbL, bf jf o:t} sfa" aflx/sf]
c;fwf/0f l:ylt k/]df .
kl/R5]b (
k|flws/0fsf] sf]if n]vf / n]vfk/LIf0f
$$= k|flws/0fsf] sf]if M -!_ k|flws/0fsf] cfkm\gf] Pp6f 5'} sf]if x'g]5 / ;f] sf]ifdf
b]xfosf /sdx? /xg]5g\ M
-s_ >L % sf] ;/sf/af6 k|fKt /sd .
-v_ cg'dltkq b:t'/ tyf To;sf] gjLs/0f, ;+zf]wg, laqmL jf xs
x:tfGt/0f b:t'/ afkt k|fKt /sd .
-u_ ljb]zL ;/sf/ jf ;+3, ;+:yfaf6 cg'bfg :j?k k|fKt /sd .
-3_ cGo s'g} >F]taf6 k|fKt /sd .
-@_ pkbkmf -!_ sf] v08 -u_ adf]lhdsf] /sd k|fKt ug'{ cl3 k|flws/0fn]
>L % sf] ;/sf/sf] :jLs[lt lng' kg]{5 .
-#_ k|flws/0fsf] sf]ifdf /xg] /sd g]kfn clw/fHoleq s'g} a}+sdf vftf
vf]nL hDdf ul/g]5 / To:tf] vftfsf] ;+rfng k|flws/0fn] tf]s] adf]lhd x'g]5 .
$%= ah]6 / vr{ M -!_ k|flws/0fn] o; P]g adf]lhd sfo{ ;+rfng ug{sf] nflu k|To]s
cfly{s jif{ cfkm\gf] ah]6 tof/ ug{ nufO{ :jLs[t ug'{ kg]{5 .
-@_ k|flws/0fsf ;a} vr{x? pkbkmf -!_ adf]lhd :jLs[t ah]6sf] cwLgdf
/xL k|flws/0fsf] sf]ifaf6 Joxf]l/g]5 .
-#_ o; P]g adf]lhd sfo{ ;+rfng ug{sf] nflu k|To]s jif{ k|flws/0fnfO{
bkmf $$ sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -v_, -u_ / -3_ adf]lhd k|fKt ePsf] /sd gk'u
ePdf gk'u hlt /sd k|flws/0fn] >L % sf] ;/sf/;+u dfu ug{ ;Sg]5 / To;/L
>L % sf] ;/sf/n] pknAw u/fPsf] /sd a9L ePdf a9L ePhlt /sd k|flws/0fn]
>L % sf] ;/sf/nfO{ a'emfpg' kg]{5 .
$^= k|flws/0fsf] n]vf / n]vfk/LIf0f M -!_ k|flws/0fsf] cfo Joosf] n]vf k|rlnt sfg"g
adf]lhd /flvg]5 .
-@_ k|flws/0fsf] n]vfsf] n]vfk/LIf0f dxfn]vfk/LIfsaf6 x'g]5 .
-#_ >L % sf] ;/sf/n] rfx]df h'g;'s} avt klg k|flws/0fsf] lx;fa lstfa
hfRg jf hfrfpg ;Sg]5 .
kl/R5]b !)
;hfo+ / k'g/fj]bg
$& b08 ;hfoM -!_ s'g} JolQmn] of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgodsf] pNn3+g
u/]df jf k|flws/0fn] lbPsf] cfb]z jf lgb]{zgsf] kfngf gu/]df k|flws/0fn] To:tf]
JolQmnfO{ krf; xfhf/ ?k}of;Dd hl/jfgf ug{ ;Sg]5 / To:tf] s;"/af6 s;}sf]
xfgL gf]S;fgL ePsf] /x]5 eg] To:tf] xfgL gf]S;fgLsf] lauf] jf ;f] afkt Ifltk"lt{
;d]t e/fO{ lbg ;Sg]5 .
-@_ s'g} JolQmn] o; P]g adf]lhd cg'dltkq glnO{ jf cg'dltkqdf
plNnlvt zt{x?sf] kfng gu/L b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng u/]df k|flws/0fn] To:tf]
JolQmnfO{ kfr nfv ?k}of;Dd hl/jfgf u/L To:tf] sfd aGb ;d]t u/fpg ;Sg]5 .

-#_ s'g} JolQmn] b"/;+rf/ ;]jfsf] b'?kof]u u/]dfd jf cgflwsf/ k|of]u u/]df
jf b"/;+rf/ ;]jf;+u ;DalGwt s'g} ;DklQ xfgL gf]S;fgL u/]df k|flws/0fn] To:tf]
JolQmaf6 lauf] c;'n u/L lauf] adf]lhd hl/afgf ;d]t ug{ ;Sg]5 .
-$_ s'g} JolQmn] b"/;+rf/ ;]jfsf] dfWodaf6 ufnL ug]{ wDsfpg] jf
cgfjZos b'Mv lbg] u/]df To:tf] JolQmnfO{ k|Flws/0fn] kRrL; xhf/ ?k}of;Dd
hl/jfgf u/L To:tf] ;]jf aGb ;d]t u/fpg ;Sg]5 .
t/ b"/;+rf/ ;]jf aGb ug'{ eGbf cl3 k|flws/0fn] ;DalGwt JolQmnfO{
;kmfO{sf] plrt df}sf lbg' kg]{5 .
-%_ s'g} JolQmn] ablgot;fy b"/;+rf/ nfOg, b"/;+rf/ k|0ffnL jf ;f] ;+u
;DjlGwt cGo s'g} ;+/rgf jf pks/0fdf k|lts"n c;/ kg]{ u/L s'g} sfd u/]df,
lauf/]df jf s'g} lsl;dn] xfgL gf]S;fgL k'ofPdf jf To:tf] sfdsf] nflu b'?T;fxg
lbPdf jf To:tf] sfd ug{ pBf]u u/]df s;"/sf] dfqf x]/L To:tf] JolQmnfO{ xfgL
gf]S;fgLsf] lauf] adf]lhd hl/jfgf jf kfr aif{;Dd s}b jf b'j} ;hfo x'g ;Sg]5 .
$*= k'g/fj]bg M bkmf $& sf] pkbkmf -!_, -@_, -#_ / -$_ adf]lhd k|flws/0fn] lbPsf]
cfb]z pk/ lrQ ga'em\g] JolQmn] #% lbgleq tf]lsP adf]lhdsf] ;ldlt ;dIf
k'g/fj]bg lbg ;Sg]5 / ;f] k'g/fj]bgsf] ;DjGwdf To:tf] ;ldltn] u/]sf] lg0f{o
clGtd x'g]5 .
kl/R5]b!!
ljljlw
$(= /]l8of] lk|mSj]G;L gLlt lgwf{/0f ;DjGwL Joj:yfM -!_ /]l8of] lk|mSj]G;L ;DjGwL gLlt
lgwf{/0f tyf af8kmf8 ug{sf] nflu b]xfo adf]lhdsf cWoIf tyf ;b:ox? ePsf]
Ps /]l8of] lk|mSj]G;L gLlt lgwf{/0f ;ldlt /xg]5M

-s_ ;"rgf tyf ;+rf/ dGqL jf /fHo dGqL cWoIf


-v_ ;lrj, u[x dGqfno ;b:o
-u_ ;lrj, /Iff dGqfno ;b:o
-3_ ;lrj, ko{6g tyf gful/s p8\8og dGqfno ;b:o
-_ ;lrj, ;"rgf tyf ;+rf/ dGqfno ;b:o
-r_ cWoIf, g]kfn b"/;+rf/ k|flws/0f ;b:o
-5_ >L % sf] ;/sf/n] tf]s]sf] sDtLdf /fhkqf+lst k|yd
>]0fL jf ;f] ;/xsf] ljz]if1 ;b:o ;lrj
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ul7t ;ldltsf] sfd, st{Jo / clwsf/ b]xfo
adf]lhd x'g]5M

-s_ /]l8of] lk|mSj]G;L gLlt lgwf{/0f ug]{ .


-v_ ljleGg ;]jfsf] nflu /]l8of] lk|mSj]G;L lgwf{/0f tyf af8kmf8 ug]{ .
-u_ /]l8of] lk|mSj]G;Lsf] d"No gLlt to ug]{ .
-3_ /]l8of] lk|mSj]G;Lsf] cGt/f{li6o tyf ax'p2]ZoLo ;dGjosf] nflu gLlt
to ug]{ .

-#_ pkbkmf -!_ adf]lhd ul7t ;ldltsf] cGo sfd, st{Jo / clwsf/ tyf
a}7s ;DjGwL sfo{ljlw tf]lsP adf]lhd x'g]5 .

%)= pk;ldlt jf sfo{6f]ln u7g ug{ ;Sg] M -!_ k|flws/0fn] cfk'mn] ug'{ kg]{ sfo{ ;'rf?
?kn] ;+rfng ug{sf] nflu cfjZostf cg';f/ pk;ldlt jf sfo{6f]lnx? u7g ug{
;Sg]5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd ul7t pk;ldlt jf sfo{6f]nLsf] sfd, st{Jo /
clwsf/ tyf cGo sfo{ljlw k|flws/0fn] tf]lslbP adf]lhd x'g]5 .
%!= zky u|x0f ug'{ kg]{ M cfk\mgf] kbLo sfo{ef/ ;DxfNg' cl3 cWoIf tyf ;b:on]
;"rgf tyf ;+rf/ dGqL JFf /FHodGqL ;dIf cg';"rLdf n]lvP adf]lhd zky u|x0f
ug'{ kg]{5 .
%@= lgb]{lzsf agfO{ nfu' ug]{ M k|flws/0fn] b]xfosf laifodf lgb]{lzsf agfO{ nfu" ug{
;Sg]5 M
-s_ cg'dltkq k|fKt JolQmn] ljsf; u/]sf] b"/;+rf/ k|0ffnL k/:k/ hf]8\g]
tyf k|of]u ug]{ ;DjGwdf .
-v_ cg'dltkq k|fKt JolQmn] b"/;+rf/ ;]jf pknJw u/fP jfkt nufpg]
/ c;'n ug{ kfpg] ;]jf z'Ns lgwf{/0f ug]{ ;DjGwdf .

%#= k|flws/0fsf] sfd sf/afxL ab/ gx'g] M k|flws/0fsf] s'g} ;b:osf] :yfg l/Qm
/x]sf] jf k|flws/0fsf] u7gdf s'g} q'l6 ePsf] sf/0fn] dfq k|Flws/0faf6 ep u/]sf
sfd sf/afxL ab/ x'g] 5}g .

%$= d'2f grnfO{g] M k|flws/0fn] jf k|flws/0fsf] s'g} ;b:o jf sd{rf/Ln] jf


k|flws/0ff/f v6fO{Psf] jf clwsf/ k|Tofof]hg u/]sf] s'g} sd{rf/L jf sfof{non]
o; P]g cGtu{t c;n lgotn] u/]sf] s'g} sfd sf/afxLsf] ;DaGwdf s'g} cbfntdf
d'2f rnfO{g] 5}g .

%%= jflif{s k|ltj]bg M -!_ k|Flws/0fn] k|To]s cfly{s jif{ ;dfKt ePsf] tLg dlxgf leq
cfkm\gf] cfo Joosf] ljj/0f ;lxt ;f] jif{ e/df cfkm"n] u/]sf] sfd sf/afxLsf]
jflif{s k|ltj]bg >L % sf] ;/sf/ ;dIf k]z ug'{ kg]{5 .
-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd k]z ePsf] jflif{s k|ltj]bg k|flws/0fn]
;j{;fwf/0fsf] hfgsf/Lsf] nflu k|sfzg ug'{ kg]{5 .

%^= clwsf/ k|Tofof]hg M k|flws/0fn] of] P]g jf o; P]g cGtu{t ag]sf] lgod adf]lhd
cfkm"nfO{ k|fKt clwsf/dWo] cfjZostf cg';f/ s]xL clwsf/ cWoIf, bkmf %)
adf]lhd ul7t pk;ldlt jf sfo{6f]nL jf k|flws/0fsf sd{rf/LnfO{ k|Tofof]hg ug{
;Sg]5 .

%&= >L % sf] ;/sf/ jfbL x'g] M bkmf $& sf] pkbkmf -%_ adf]lhd d'2f >L % sf]
;/sf/ jfbL x'g]5 / ;f] d'2f ;/sf/L d'2f ;DaGwL P]g, @)$( sf] cg';"rL ! df
k/]sf] dflgg]5 .

%*= >L % sf] ;/sf/;+u ;Dks{ M k|flws/0fn] >L % sf] ;/sf/;+u ;Dks{ /fVbf ;"rgf
tyf ;+rf/ dGqfno dfkm{t /fVg' kg]{5 .

%(= k|rlnt sfg"g adf]lhd x'g] M od]P]gdf n]lvP hlt s'/fdf o;} P]g adf]lhd /
cGodf k|rlnt sfg"g adflhd x'g]5 .
^)= afwf c8\sfp km'sfpg] clwsf/ M -!_ o; P]gsf] sfof{Gjog ug{ s'g} sfwf
c8\sfp k/]df >L % sf] ;/sf/n] ;f] sfwf c8\sfp km'sfpgsf] nflu g]kfn
/fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L o; P]gsf] Joj:yf;+u gaflemg] u/L cfjZos cfb]z
hf/L ug{ ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ adf]lhd hf/L ul/Psf] k|To]s cfb]z oyf;+ej rf8f] ;+;b
;dIf /fVg' kg]{5 .

^!= lgod jgfpg] clwsf/ M -!_ o; P]gsf] p2]Zo sfofGjog ug{ >L % sf] ;/sf/n]
cfjZos lgodx? agfpg ;Sg]5 .

-@_ pkbkmf -!_ n] lbPsf] clwsf/sf] ;j{;fdfGotfdf k|lts"n k|efj gkg]{


u/L >L % sf] ;/sf/n] b]xfosf ljifox?df lgod agfpg ;Sg]5 M

-s_ cg'dltkqsf] nflu lbg] lgj]bgsf] 9frf / To;df v'nfpg' kg]{


s'/fx?, cg'dltkqsf] 9frf / zt{x?, cg'dltkq, gjLs/0f b:t'/ /
/f]oN6L .
-v_ cg'dltkqdf ;+zf]wg ug]{ jf cg'dltkq laqmL jf x:tfGt/0f ug{sf]
nflu lbg] lgj]bgsf] 9frf / To;df vkg]{ s'/fx? / ;f] afkt nfUg]
b:t'/ .
-u_ cg'dltkq k|FKt JolQmn] b"/;+rf/ ;]jf ;+rfng ubf{ kfngf ug'{ kg]{
s'/fx? / u|fxsnfO{ lbg' kg]{ ;]jfsf] :t/ ;DaGwL s'/fx? .
-3_ lk|mSj]G;L ljt/0f ug]{ tl/sf / sfo{ljlw .
-_ cGo cfjZos s'/fx? .

^@= ljlgod jgfpg] clwsf/ M k|flws/0fn] of] P]g / o; P]g cGtu{t ag]sf] lgodsf]
clwgdf /xL cfjZos ljlgod agfpg ;Sg]5 .

^#= vf/]hL / arfp M -!_ 6]lnsDo"lgs]zg P]g, @)!( vf/]h ul/Psf]5 .


-@_ of] P]g nfu" x'g' cl3 6]lnsDo"lgs]zg P]g, @)!( adf]lhd eP u/]sf sfd
sf/afxLx? o;} P]g adf]lhd eP u/]sf dflgg] 5g\ .
cg';"rL
-bkmf %! ;+u ;DalGwt_

zky
b"/;+rf/ P]g, @)%# k|lt lgi7fjfg\ /xL cfkm"n] u|x0f u/]sf] cWoIf;b:o
kbsf] lhDd]jf/L / st{Jo s;}sf] 8/, df]nflxhf, kIfkft, ]if jf nf]edf gk/L
OdfGbf/L ;fy kfngf ug]{5' / cfkm\gf] st{Jo kfngfsf] l;nl;nfdf cfkm"nfO{ 1ft
x'g cfPsf] s'/f k|rlnt sfg"gsf] kfngf ubf{ afx]s s'g} klg cj:yfdf k|s6 ug]{
5}g . d ===============O{Zj/nfO{ ;fIfL /fvL;To lgi7f k"j{s zky lnG5' .
ldltM
x:tfIf/===========================

You might also like