ATILAR

Binay stten gelen kar, yamur, rzgr, scak, souk gibi d

tesirlere kar korumak, estetik bir gzellik ve btnlk
kazandrmak amacyla ina edilen yap elemanlarna at denir.
atlar, ahap, elik, betonarme malzemelerden veya bu
malzemelerin birlikte kullanlmas ile ina edilebilirler.
atlar, meyillerine, meyilli yzeylerine, yamur oluklarnn
durumuna ve ina ekillerine gre snflandrlabilirler.
atnn ekline yrenin iklim durumu tesir eder. Binann ekli, cinsi
ve oturaca mesnet durumu, atnn ekil ve cinsinin tesbit
edilmesinde dikkat edilecek hususlardr.
at ekilleri ve Adlar:
at ekilleri binann mimari durumu, yrenin iklim durumu ve
mimar tarzna gre deiiklik gsterir.
zerinde gezilecek olan atlar teras at eklinde yaplr.
zerinde gezilmeyecek atlar ise meyilli yzeyli yaplr.
Binann yeri, ekli ve bykl, atnn meyilli yzeylerinin ekil
ve saysna tesir eder.
Binann kullanm amac ve k alma durumuna gre de atya ekil
verilir.
at eitleri
Sundurma at, Beik at,
Krma at, Mansard at,
Kule at, Fenerli at,
et at, Kombine at.
 Sundurma at
Tek yzeyli atda denilen sundurma
atnn yapm kolay ve maliyeti azdr.
amarlk, garaj, odunluk-kmrlk, bahvan odas gibi akl az
olan yerlerde uygulanrlar.
Mstakil binalarda, ayrk olarak uyguland gibi, baka bir binann
duvarna dayal ekilde de yaplabilmektedir.
Tek Sathl at
Sundurma at ad verilen bu
at yamur sularn tek ynde
toplayarak aktr.
Kk evlerde, da evlerinde,
kk sat kulbelerinde, sergi
salonlarnda, geici antiye
binalarnda ve depolarda, byk
binalara yaslanan kk
binalarn atlar tek sathl
yaplr.
 Beik at
ki tarafa meyilli ve iki yzeyi olan atdr.
Kk tesislerde, evlerde, depo binalarnda, sra bloklarda, gizli
dereli olarak bitiik binalarda ok uygulanan bir at eklidir.
 Krma at
Drt yne aknts olan at eklidir.
Ev, apartman, bro binalar, otel ve resmi binalarda uygulanr.
Drt yzeyli olursa basit krma at, drtten fazla yzeyli olursa
mrekkep veya birleik at adn alr.
 Tepeden Ik Alan zel atlar
Bina ierisindeki alma alanlarna k vermek amac ile
dzenlenen ve pencereli olarak ina edilen deiik ekillerdeki
atlardr.
Fabrika, atlye, hangar, iftlik binalarnn atlar bu ekilde ina
edilir.
 Mahyalar Bir Noktada Birleen atlar
Bu atlara sivri at ad da verilir.
Minare, kule, trbe, adrvan, ve camilerin kubbe atlar bu
ekilde yaplr.
 Mansard ve evli atlar
Yzeylerinde birden fazla eim kullanlarak ina edilen atlardr.
atnn kar tutmamas ve at arasndan yararlanlmas iin eim
dik tutulur.
atnn ikinci eimi at katndan itibaren azaltlr.
 Havari at
Kare veya kareye yakn dikdrtgen planl binalarda yaplan ve her
cepheden beik at grn veren bir at eklidir.
Sekiz adet meyilli yz vardr.
 Basit Krma at

Birleik Krma at

Kule at

Kombine at
 Fenerli at

Mansard at

et at
ATI PLANI ZM
 at Yzeylerini Snrlayan Hatlar
1. Saak kenar: damlalk, oluk.
2. Bina yzeyi hatt
3. Meyilli yzey
4. Dz mahya
5. Dere mahya
6. Dk mahya
7. Tepe noktas
8. Eik mahya, srt
aty Meydana Getiren Elemanlar
1. Yastk kirii 7. Gergi kirii 13. Rzgrlk tahtas
2. Damlalk a 8. Yanlama 14. Yamur oluu
3. at rts 9. Gsleme 15. Dikme
4. rt alt kaplamas 10. Ask 16. Brakma kirii
5. Mertek 11. Payanda 17. Yastk
6. Ak 12. Kuaklama 18. Mahya A
at rts
atnn en stnde bulunan ksmdr. aty kar, yamur, rzgr gibi harici tesirlere
kar korur.
Kar ve yamur sularn at yzeyinden yamur oluk ve borularna nakleder.
rt cinsi atnn meyline ve cinsine gre deiir.
rt olarak kiremit, eternit, oluklu veya dz madeni levhalar, arduvaz, bitm
rt Alt Kaplamas
at rtsnn zerine dendii ksmdr. rt alt kaplamas iin 1,5-2,5 cm
kalnlnda tahtalar veya 3x5 cmlik talar kullanlr.
Tahtalar ya bitiik veya 5-15 cm aralkla aklr.
talar ise kiremit aralna gre belirli aralklarla merteklerin zerine 7lik iviyle
aklr.
Mertekler
at rts ve rt alt kaplamasn tar.
atnn iskeletini meydana
getirir. atnn meyline gre
eimde atya tespit edilir.
Boyutlar 5/8 - 5/10 - 6/10
- 6/12 - 4/12 - 5/12 cmdir.
40 - 60 cm ara ile
yerletirilir.
Aklar
Merteklerin ykn alan elemanlardr. atda bulunduu yere gre isim alr.
Damlalk a saak ksmnda, mahya a veya tepe a mahya altnda bulunur.
2-2.5 m yatay aralkla yerletirilir. Aklklar ise 3-4 m arasnda deiir.
Boyutlar 10/14 - 12/16 - 14/18 cm arasnda alnr. Dikmelere ve ularndan duvarlara
oturur.

Dikmeler
Aklardan gelen ykleri alan dey elemanlardr.
Kirilere, yastklara, tayc duvar ve demelere otururlar.
Kesitleri kare eklinde ve 8x8 - 10x10 - 12x12 cm arasndadr.

Gslemeler
Aklarn yatay durmalarn ve sehim yapmamalarn salamak amacyla ak
altlarndan dikmelere 45 meyille tespit edilen desteklerdir.
Kesitleri 8x8 - 10x10- 8x10
5x10 - 6x10 cm arasndadr.
Yanlamalar
Askl at sisteminde asma makaslarda, aklardan dikmelere gelen ykleri alarak
mesnetlere nakleden tayc ubuklardr.
Boyutlar 8x16-10x16 cm arasnda alnr.

Payandalar
Askl at sisteminde asma makaslarda, dikmelere gelen ykleri at makas
ortasndaki dm noktasna ileten meyilli konumdaki ubuklardr.
Kesitleri yanlamalarda olduu gibi alnr.

Kuaklamalar
atnn enine almasn nlemek, mertek, yanlama payanda ve dikmeleri her iki
yandan kavrayarak birbirine balamak iin orta ak altlarndan geecek ekilde
yatay uzatlan ubuklardr.
Kesitleri 2,5x15-2,5x20-5x10-5x20 cm ebadnda alnr.

Rzgar Kirileri
at makaslarnn rzgar
tesiri ile devrilmesini
nlemek ve birbirine
balamak gayesi ile iki
bataki makas apraz
balayan kirilerdir.
Kiremitler
Dz, oluklu (alaturka), marsilya tipi olmak zere ayr ekil ve
lde imal edilir.
Dz kiremitler 4x6 - 5x8 cm kesitli, 15-20-25 cm aralklarla
aklm talarn zerine denir.
Denme ekilleri beslemeli, bindirmeli ve ift sral rt
ekillerinde yaplr.
Dz kiremit rt iin at meyli 1/3 olmal.
Alaturka kiremitle rtde, kiremitler bir ters, bir dz olarak dizilir.
Kiremit boylar 40 cm ve yamuk eklindedir.
Bir metrekare at yzeyine 60 adet alaturka kiremit kullanlr.
Mahya kiremidi olarak bir metretl iin 4 adet kullanlr.
Marsilya tipi kiremitler dier kiremitlere gre daha hafiftir.
rt kabiliyeti daha iyidir. 33,5 cm ara ile 4x6 cm kesitli talar zerine dizilir.
Bir metrekare at yzeyine 17 adet kiremit hesap edilir.
Bir metretl iin 3 adet mahya kiremit kullanlr.
Kiremitlerin dizilmesine saak kenarndan balanlr.
lk sra balama teli ile, at zerine aklan ivilere balanr.
kinci sra serbest dizilir, tek sayl sralar birinci sra gibi balanarak mahyaya
denir, mahya, zel yaplm mahya kiremidi ile kapatlr.
Eternit Levha rt
Depo ve atlyelerin at rtlerinde kullanlr.
Trkiyede 92x250 cm boyutunda imal edilir.
at rts altna su ve rutubete kar yaltm iin katranl veya bitml kartonla
rt yaplr.
Ruberoit denilen bu rt 1 m genilikte, 10-20 m uzunlukta, 330-650 gr/m2 arlkta
bulunur.
Tecrbe iin zerine doldurulan 3 cm yksekliindeki suyu 72 saat geirmemeli, 3 cm
apl yuvarlak ubua sarlnca krlmamal ve atlamamal.
Madeni at rtleri

Bu rtler kullanlacak ise eimi az atlar yaplabilir.

Galvanizli, oluklu sa, dz levha, inko, kurun ve bakr levhalar kullanlr.

Oluklu salar 80x240 cm boyutunda imal edilir.

Levhalarn birbirine eklenmeleri tal veya tasz olarak yaplr.

 at na ekilleri
Dikmesiz Oturtma at
Brakma kirii ve merteklerle yaplr. Mertekler 50 ile 90 cm arasnda atlr.
Sundurma atlar
Tek yzeyli olan sundurma atnn en basit olan kap zerlerine yaplan sundurma
eklidir.
Sundurma, st ak kuaklama sevi-yelerinden duvara balanr.
Ayrca dikmelerin oturtmas iin duvar-da 2-3 m ara ile ta konsollar braklr.
Dikmeli ki Yne Meyilli at Makaslar (tek dikmeli)
Dikmeli ki Yne Meyilli at Makaslar (ift dikmeli)