moneytalk pensioendossier
DE BELASTING OP HET AANVULLEND PENSIOEN IN DE TWEEDE PIJLER
Langer werken is
langer wachten op
aanvullend pensioen
De verhoging van de wettelijke pensioenleeftijd heeft ook
invloed op het ogenblik dat het kapitaal van een groepsver-
zekering of een interne pensioentoezegging wordt uit-
gekeerd. Johan Steenackers
D
e leeftijd waarop voor de
meeste Belgen die na 1964
zijn geboren het wettelijk
pensioen ingaat, is opge-
trokken naar 67 jaar. Er is
een overgangsregeling voor werkne-
mers die geboren zijn van 1960 tot 1963.
Zij kunnen met pensioen op 66 jaar. Het
wettelijk pensioen de eerste pensioen-
pijler wordt belast tegen de progres-
sieve aanslagtarieven (maximaal 50%),
maar gepensioneerden kunnen wel aan-
spraak maken op een belastingvermin-
dering die afneemt naarmate hun wet-
telijk pensioen hoger is of ze andere
progressief belastbare inkomsten heb-
ben, zoals onroerende inkomsten.
De verhoging van de pensioenleeftijd
heeft geen invloed op de uitkering, de
eindleeftijd en de eindbelasting op het
kapitaal dat u zelf opbouwt met pen-
sioensparen en individuele levensverze-
keringen de derde pensioenpijler. Op
de dag dat u 60 jaar wordt of op de
tiende verjaardag van het contract, als u
na uw 55ste begint te sparen houdt de
verzekeraar of de bank de zogenoemde
belasting op langetermijnsparen in. Dat
is een eenmalige belasting van 8 procent
voor het pensioensparen en van 10 pro-
cent voor individuele levensverzekerin-
gen, die bevrijdend is. Dat betekent dat
142 17 NOVEMBER 2016 WWW.TRENDS.BE
TWEEDE
PENSIOENPIJLER
Voor alle nieuwe
pensioenplannen moet
de eindleeftijd vanaf 2016
minstens 65 jaar zijn.
u later geen belasting meer betaalt als u
de premies blijft betalen en die scaal
inbrengt. Dat kunt u doen tot het jaar
dat u 60 wordt.
De eenmalige hefng wordt gedeelte-
lijk vervroegd voor pensioenspaarcon-
tracten die zijn afgesloten voor 2015.
Van 2015 tot 2019 betaalt u elk jaar al
1 procent in totaal dus 5 procent op
de reserve van uw contract op
31 december 2014. Op uw 60ste betaalt
u dan nog 8 5 = 3 procent.
Uitkeringen en eindleeftijd
De tweede pensioenpijler bestaat uit
aanvullende pensioenen waaronder
groepsverzekeringen, pensioenfondsen
en individuele pensioentoezeggingen
(IPT) waarvan uw onderneming of
uw werkgever de premies als beroeps-
kosten kan aftrekken. De voorwaarde is
dat de 80 procentregel wordt nageleefd.
Die houdt in dat het pensioenkapitaal
van de tweede pijler, samen met het
wettelijk pensioen en omgezet in een
rente, niet hoger mag zijn dan 80 pro-
cent van de laatste normale brutojaar-
bezoldiging van de begunstigde. Is het
pensioenkapitaal onredelijk hoog, dan
kan de onderneming of de werkgever
het overmatige deel scaal niet aftrek-
ken. Ook het vrij aanvullend pensioen
voor zelfstandigen (VAPZ) behoort tot
de tweede pensioenpijler.
De verhoging van de wettelijke pen-
sioenleeftijd heeft een belangrijke
invloed op het tijdstip dat het pensioen-
kapitaal van de tweede pijler kan worden
uitgekeerd. Sinds 1 januari kunnen aan-
vullende pensioenen van de tweede pij-
ler pas worden uitgekeerd vanaf het
ogenblik dat het wettelijk pensioen
ingaat of theoretisch kan ingaan, zegt
Dirk Van wal, partner bij BDO Belasting-
consulenten. Denk bijvoorbeeld aan
iemand die recht heeft op het wettelijk
pensioen, maar nog aan de slag blijft. De
contractueel overeengekomen datum
van de uitkering is niet meer bepalend.
Zodra de aanbieder van een groeps-
verzekering of een IPT op de hoogte
wordt gebracht dat een aangeslotene
met pensioen gaat, moet hij het aanvul-
lend pensioenplan stopzetten op de
pensioneringsdatum en overgaan tot de
uitbetaling, ongeacht de einddatum in
het contract, zegt Jan Scheepers,
directeur Leven bij Baloise Insurance.
Na uw pensionering kunt u het pen-
sioenplan niet meer voortzetten.
Voor bestaande pensioenplannen
geldt een overgangsregeling voor wie in
2016 minstens 55 jaar is. Die groep kan
het aanvullend pensioen nog altijd vroe-
ger opnemen, zonder dat haar wettelijk
pensioen is ingegaan, op voorwaarde
dat het pensioenplan dat toelaat. Wie
dit jaar 55 is, kan dat doen op 63, wie 56
is op 62 jaar, wie 57 is op 61 jaar en wie
ouder dan 58 is op 60 jaar.
De verhoging van de wettelijke pen-
sioenleeftijd heeft ook een impact op de
eindleeftijd van de aanvullende pen-
sioenplannen. Jan Scheepers: Voor alle
nieuwe pensioenplannen moet de eind-
leeftijd vanaf 2016 minstens 65 jaar zijn.
Bestaande pensioenplannen, zoals
VAPZs en IPTs die tot 60 jaar lopen,
moeten op 60 jaar worden verlengd tot
minstens 65 jaar. Voor bestaande
groepsverzekeringen moet bij de wijzi-
ging van de pensioenleeftijd de nieuwe
einddatum worden vastgelegd op min-
stens 65 jaar. Dat geldt ook voor alle
nieuwe aansluitingen vanaf 2019.
WWW.TRENDS.BE 17 NOVEMBER 2016 143
 moneytalk pensioendossier
8
procent
bedraagt de
belasting op
pensioensparen.
Sinds 1 januari kunnen aanvullende pensioenen van de
tweede pijler pas worden uitgekeerd vanaf het ogenblik
dat het wettelijk pensioen ingaat
Fiscale druk
De belastingdruk in de tweede pijler
blijft ongewijzigd. Aanvullende pen-
sioenen in de tweede pijler worden
doorgaans uitgekeerd als een eenmalig
pensioenkapitaal, legt Dirk Van wal
uit. Op dat kapitaal wordt eerst een
RIZIV-bijdrage van 3,55 procent en een
solidariteitsbijdrage van maximaal
2 procent ingehouden. Het aanslagtarief
op het belastbare pensioenkapitaal van
een groepsverzekering of van een IPT
de winstdeelneming is scaal vrijge-
steld hangt af van de leeftijd van de
begunstigde, telkens te verhogen met de
gemeentebelasting. Op het deel van het
kapitaal dat is opgebouwd met bijdra-
gen van de werknemer of de bedrijfslei-
der, is vanaf 60 jaar eenmalig 10 procent
belasting verschuldigd (plus de
gemeentebelasting). Wie bij de uitbeta-
ling 59 jaar of jonger is, betaalt eenmalig
33 procent (plus de gemeentebelas-
ting).
144 17 NOVEMBER 2016 WWW.TRENDS.BE
meer en meer worden afgerekend tegen
DE FICTIEVE RENTE VAN EEN
10 procent.
VRIJ AANVULLEND PENSIOEN
Pensioen- Fictieve rente Looptijd Fictieve rente
leeftijd
Die tarieven gelden niet voor VAPZ-
65 jaar of ouder 5% 10 jaar contracten, die enkel zelfstandigen kun-
64 jaar 4,5% 13 jaar nen afsluiten. Bij de uitkering van het
63 jaar 4,5% 13 jaar kapitaal moet u jaarlijks, gedurende tien
62 jaar 4% 10 jaar of dertien jaar, een omzettingsrente
61 jaar 4% 13 jaar opgeven op uw belastingaangifte. Jan-
60 jaar 3,5% 13 jaar nick Beyens, expert aanvullende pen-
sioenen bij Unizo en het Sociaal Verze-
EINDBELASTING VOOR keringsfonds Zenito: Eerst wordt op
GROEPSVERZEKERING EN IPT het uitgekeerde kapitaal en op de winst-
Belasting op deel dat is opgebouwd met deelneming een RIZIV-bijdrage van
werkgeversbijdragen 3,55 procent en een solidariteitsbijdrage
Leeftijd begunstigde Tarief van maximaal 2 procent ingehouden.
Vervolgens wordt er op het uitgekeerde
59 jaar of jonger Progressief tarief (max. 50%)
kapitaal exclusief de winstdeelnemin-
60 jaar 20 of 16,5%
gen en na de aftrek van de RIZIV-bij-
61 jaar 18 of 16,5%
62 tot 64 jaar 16,5%
drage en solidariteitsbijdrage, een c-
Vanaf 65 jaar 16,5 of 10%
tieve rente berekend. Voor zelfstandi-
gen die hun pensioenkapitaal opnemen
op de wettelijke pensioenleeftijd en tot
die datum beroepsactief zijn gebleven,
wordt de ctieve rente niet berekend op
100 procent van het uitgekeerde pen-
sioenkapitaal, maar op 80 procent. Het
pensioenkapitaal wordt omgezet in een
rente, waarvan het percentage en de aan
te geven periode verschillen afhankelijk
van de pensioenleeftijd (zie De ctieve
rente van een vrij aanvullend pensioen).
Voor het deel van het kapitaal dat is Die ctieve rente wordt belast zoals
opgebouwd met werkgeversbijdragen, een pensioen tegen het progressieve
gelden verscheidene tarieven, opnieuw aanslagtarief, met de toepassing van een
telkens te verhogen met de gemeente- belastingvermindering. Een voorbeeld:
belasting (zie tabel Eindbelasting voor een zelfstandige laat het kapitaal van
groepsverzekering en IPT). Het afzon- zijn VAPZ uitbetalen op 65 jaar en is tot
derlijke aanslagtarief van 16,5 procent die leeftijd beroepsactief gebleven. Het
voor uitkeringen op 60 of 61 jaar geldt brutobedrag bestaat uit een kapitaal van
voor werknemers of bedrijfsleiders van 75.000euro en een winstdeelneming
wie het wettelijk pensioen dan ingaat. van 12.500euro. De ctieve rente wordt
Het tarief van 10 procent heeft betrek- berekend op 80 procent van het kapitaal
king op het pensioenkapitaal dat wordt van 75.000euro, omdat de zelfstandige
uitgekeerd op 65 jaar aan een begun- bleef werken tot zijn 65ste. De bereke-
stigde die tot dan beroepsactief is geble- ningsbasis is dan 60.000euro. Daarop
ven. Voor bedrijfsleiders wil dat zeggen wordt een RIZIV- en een solidariteits-
dat ze gedurende de drie jaar die bijdrage van 5,55 procent, of 3330euro,
onmiddellijk voorafgaan aan hun wette- ingehouden. Er blijft 56.670euro over,
lijke pensioenleeftijd, onafgebroken waarop gedurende tien jaar een ctieve
sociale bijdragen in hoofdberoep heb- rente van 5 procent, of 2833,50euro,
ben betaald. wordt berekend. Dat bedrag komt bij
Omdat vanaf 2016 een pensioen in de het wettelijk pensioeninkomen en
tweede pijler pas wordt uitgekeerd wordt belast tegen maximaal 50 procent
vanaf het ogenblik dat het wettelijk (plus gemeentebelasting), na de toepas-
pensioen ingaat, zal er in de praktijk sing van een belastingvermindering. z