IK2_06_08 03-02-2003 12:26 Pagina 6

Steun voor pleidooi

'APK-keuring' cv-ketels
Uneto-VNI pleit bij het

ministerie van Volks-

huisvesting, Ruimtelijke

Ordening en Milieu voor

een APK-keuring van

woninginstallaties.

Jaarlijkse controle op de

veiligheid van cv-ketels

en gasinstallaties is drin-

gend noodzakelijk, aldus

de branchevereniging.

Sinds de verzelfstandi-

ging van de energiebe-

drijven rust bij gemeen-

ten de verplichting om de

installaties jaarlijks te

laten controleren. Maar

die controle blijkt te

haperen.

Nieuws

Tekst: Paul Kraaijer

Fotografie: Ed Buying

G
emeenten kampen helaas
met een tekort aan mens-
kracht, aldus Uneto-VNI
woordvoerder Dick Reijman. Wij den-
ken bij het ministerie van Vrom een
goede ingang te hebben om te kun-
nen komen tot een verplichte keu-
ring. Zon keuring is, gelet op een
aantal recente koolmonoxideonge-
lukken, absoluut noodzakelijk, an-
ders vrezen wij voor een echte flinke
knal met slachtoffers. Regelmatig
IK2_06_08 03-02-2003 12:26 Pagina 7
onderhoud van cv-ketels werkt trou-
wens ook energiebesparend, aldus
Reijman. De fabrikanten steunen ons
pleidooi.
Bijna fataal ongeluk
Directe aanleiding voor het APK-plei-
dooi is een bijna fataal ongeluk op
12 december vorig jaar in het Over-
ijsselse Borne, gevolgd door een aan-
tal andere incidenten. In Borne raakte
een gezin buiten bewustzijn door
koolmonoxidevergiftiging, ten gevol-
ge van een mankement aan de cv-ke-
tel. De vrouw des huizes kon op tijd
haar buren waarschuwen, die ervoor
zorgden dat haar man, zoon en
dochter in bewusteloze toestand het
huis uit konden worden gehaald. Het
liep goed af in Borne, maar het inci-
dent leidde tot de nodige commotie.
In de nacht van 13 op 14 december
ging het lokale bestuur, na spoedbe-
raad, zelfs over tot een drastische
maatregel. Rond twee uur s nachts
werden de bewoners van woningen
aan het Blauwgras en Vedergras door
brandweer en politie van hun bed
gelicht om ze te waarschuwen voor
de risicos van hun cv-ketel. In vijfen-
twintig woningen werden de ketels
onmiddellijk uit voorzorg uitgescha-
keld. Het ging in alle woningen om
eenzelfde ketel van het merk Vail-
lant, type VCW 15, een open toestel
zonder thermische terugslagbeveili-
ging. Tussen 1977 en 1985 zijn hier
honderdduizenden van gebouwd.
Branderdruk
Het gemeentebestuur was tot die
drastische maatregel gekomen naar
aanleiding van de uitkomsten van
een spoed onderzoek door Gastec,
het Nederlands Centrum voor
Gastechnologie, in Apeldoorn. Uit dit
onderzoek was duidelijk geworden
dat de branderdruk van de ketel in
het huis van het getroffen gezin te
hoog was. Bovendien was de woning
tochtdicht, waardoor een tekort aan
zuurstof ontstond (door dichte venti-
latieopeningen) en stond de mecha-
nische afzuiging van de keuken, het
toilet en de doucheruimte in de hoge
stand. Kortom, een scala van facto-
ren die leidde tot het bijna-drama in
Borne. Twee dagen na het ongeluk
werden de gasdrukregelaars in 49
woningen vervangen. De eigenaar
van de betrokken woningen, Relan
Pensioen in Zoetermeer, heeft vervol-
gens de ketels van alle woningen
voor de Kerstdagen vervangen door
nieuwe cv-ketels.
Schuldige aan te wijzen?
Algemeen Directeur Jan Willem Man-
tel van Vaillant in Amsterdam toont
zich verbaasd, maar ook ontstemd,
over de ontstane commotie. In de
media werd de Zwarte Piet bij Vail-
lant gelegd. Dat is ten onrechte. Het
type ketel waar het om gaat is van
uitstekende kwaliteit en zelfs n
van de beste. Het probleem ligt bij
het reguliere onderhoud, bij voorlich-
ting naar de bewoner over het be-
lang van ventilatie en bij de vraag
wie daarvoor de verantwoordelijk-
heid heeft. Autos moeten jaarlijks
APK worden gekeurd, dat zou ook
moeten gelden voor cv-ketels. Alles
staat of valt bij goed onderhoud.
Worden niet op tijd cruciale onderde-
len vervangen, dan kan een apparaat
gaan haperen en defect raken. Ook
moet gelet worden op de onder-
houdsvoorschriften en dienen gas-
drukregelaars bij vervuiling direct te
worden vervangen. Vaillant beschikt
over die onderdelen, waaronder gas-
hoeveelheidsregelaars. Dat in Borne
op een moment gelijktijdig 25 cv-ke-
tels moesten worden vervangen van-
wege een defecte drukregelaar, gaat
er bij Jan Willem Mantel niet in. On-
mogelijk, dat die regelaars pardoes
tegelijk kapot gaan, n maand na
onderhoud. Ik blijf hier grote vraag-
tekens bij zetten. Er was verder geen
aanleiding voor een grootschalige
terugroepactie. Vaillant ging dan ook
niet over tot vervanging van alle cv-
ketels van het type VCW 15. Uit een
oogpunt van veiligheid is vervanging
niet noodzakelijk. Wel zond het be-
drijf 7.000 installateurs een mailing
met technische instructies (informa-
tie over onderhoud en installatie-
voorwaarden) over het keteltype, ter
extra informatie.
De ontstane mediaophef medio de-
cember was volgens Mantel erg over-
trokken. Jaarlijks zijn ongeveer
twaalf dodelijke slachtoffers te be-
treuren door koolmonoxidevergifti-
ging. Nimmer is op al die treurige
ongelukken zo hevig gereageerd als
in december na het bijna fatale onge-
luk in Borne en dat terwijl daar ge-
lukkig geen doden zijn gevallen. Ons
bedrijf werd daarentegen in decem-
ber neergezet als de boosdoener, ter-
wijl daar absoluut geen sprake van
was, aldus een verontwaardigde
Mantel. Dat steekt.
De redenering van Mantel werd vlak
voor de Kerstdagen gestaafd. Elf per-
soneelsleden en vier gasten van een
hotel in Amsterdam raakten onwel
door een lichte vorm van koolmo-
noxidevergiftiging. Volgens de
brandweer was er een defect aan een
verwarmingsketel. In het eerste
weekeinde van 2003 raakten vier ho-
telgasten in Noordwijk onwel door
koolmonoxidevergiftiging. Ook hier
was een cv-ketel niet in orde. Er ont-
stond na deze incidenten geen ophef
en ook werd niet met een beschuldi-
gende vinger gewezen in de richting
van een cv-ketelfabrikant. Na de ont-
stane publiciteit in december werd
Vaillant -vooral telefonisch- benaderd
door honderden verontruste eigena-
ren van Vaillant ketels. De telefoon
stond roodgloeiend. Het bedrijf kon
bij het grootste deel van deze bellers
de nodige onrust wegnemen.
Jaarlijks onderhoud nodig
Op haar internetsite (www.vaillant.nl)
blijkt hoe zwaar Vaillant tilt aan goe-
de voorlichting en zorg voor de con-
sument en voor de installateurs,
door op de homepage een feitenre-
laas met betrekking tot de Vaillant
cv-ketels te publiceren. Het relaas be-
gint met de constatering dat gevaar-
lijke situaties zoals koolmonoxide-
vergiftiging in Borne niet kunnen
ontstaan in onder andere T3 en T3W
toestellen in gesloten uitvoering. De
in Borne aanwezige ketels zijn T3-
toestellen, in open uitvoering van
voor 1985, waaronder ook de VCW
15. Volgens Vaillant zijn risicositua-
ties te voorkomen door jaarlijks
onderhoud te laten uitvoeren (onder
meer controle en vervanging gashoe-
veelheidsregelaar indien defect),
door dat onderhoud te laten verrich-
ten door een erkend installatiebe-
drijf, door een goede ventilatie in de
opstellingsruimte en door een goede
mechanische ventilatie, volgens de
norm. Naast dit feitenrelaas publi-
ceert Vaillant op haar site ook aan-
dachtspunten voor het onderhoud
van de bewuste ketels met daarbij
een verwijzing naar haar eigen Tech-
nisch Bulletin uit februari 1999 over
de gashoeveelheidsregeling. Direc-
teur Mantel steunt het pleidooi van
Uneto-VNI voor een APK-keuring. Dat
zou zeker moeten gelden voor ketels
die tien jaar of ouder zijn. Ketels die
ouder zijn dan vijftien jaar zouden
moeten worden vervangen, aldus
Mantel.
Gaskwaliteit mogelijke oorzaak
Relan Pensioen heeft het reguliere
onderhoud aan de cv-ketels in haar
woningen in Borne uitbesteed aan
Klein Poelhuis Service in Winterswijk.
Manager Vastgoed/Technische Zaken
G.J.M. Jersen van Relan Pensioen
steekt zijn handen in het vuur voor
zijn installateur in Winterswijk. In
november is nog onderhoud verricht
aan de bewuste cv-ketels in Borne en
alles was in orde. De gasdruk was
prima, de kleur van de gasvlam ook.
Jersen betreurt verder de kritiek die
via de media is geventileerd op Vail-
lant. Die kritiek is absoluut niet juist.
Het incident was het gevolg van een
aaneenschakeling van factoren. Dat
intech K&S 2003 februari 7
IK2_06_08 03-02-2003 12:26 Pagina 8

wij hebben besloten de Vaillant cv-
ketels in Borne te vervangen door
Agpo-ketels heeft niets te maken met
de kwaliteit van Vaillant. Wij kozen
nit voor Vaillant als een geste naar
de bewoners, om de nodige zorg
weg te nemen, aldus Jersen daarbij
ook nog opmerkend dat de Agpo-ke-
tels het snelst leverbaar waren. Het
in de nacht van 13 op 14 december
uitschakelen van de cv-ketels in ruim
twintig woningen is volgens eigenaar
Relan Pensioen, in overleg met ge-
meente, brandweer en politie, uit
voorzorg gedaan om alle risicos voor
het ontstaan van een te hoge gas-
druk, door een instabiele gasdrukre-
gelaar, weg te nemen. Waardoor de
gasdrukregelaar instabiel was ge-
raakt in die ene woning in Borne
blijft vooralsnog onduidelijk. Jersen
ziet als mogelijke oorzaak het over-
schakelen naar gasreserves, dat van
invloed zou kunnen zijn op de kwa-
liteit van het te leveren gas.
Hij staat volledig achter het pleidooi
van Uneto-VNI voor het instellen van
een verplichte APK-keuring voor cv-
ketels. Ook hij maakt een vergelijk
met de autokeuring. Daarenboven
zou de overheid, aldus Jersen,
meer aan voorlichting naar de bur-
gers moeten geven inzake het voor-
komen van koolmonoxidevergifti-
ging, door bijvoorbeeld het belang
van een goede ventilatie in huis dui-
delijk te maken.
Degelijke ketel
Directeur E.G.A. Gijgink van Klein
Poelhuis Service vindt dat zijn bedrijf
niets te verwijten valt. Eenmaal per
jaar worden de cv-ketels gecontro-
leerd. De gasdruk en de ketel in de
woning waar bijna een gezin om het
leven kwam door koolmonoxidever-
giftiging, maar ook de ketels in de
overige woningen, waren in het na-
jaar nog gecontroleerd, aldus Gij-
gink. Na zon controle kan er natuur-
lijk alsnog een mechanisch defect
optreden. Volgens Gijgink is de VCW
15 ketel een degelijke ketel. Ook hij
legt de oorzaak van het ongeluk bij
een reeks van factoren. De brand-
weer en de burgemeester, maar ook
de media, hebben er echter een
spektakel van gemaakt. Het lokale
bestuur wilde alle risicos voorkomen
en kwam dan ook tot het besluit om
door ons alle ketels nog die nacht te
laten controleren. Die controle werd
overigens uitgevoerd in opdracht van
Gastec. Hiervoor had Gastec de con-
trolecriteria vrij scherp gesteld., al-
dus Gijgink. De les die getrokken
moet worden uit het ongeluk in Bor-
ne is, dat er meer voorlichting moet
komen over de risicos van open
gastoestellen. Eigenlijk zouden al die
duizenden toestellen in ons land ver-
vangen moeten worden door geslo-
ten toestellen. Het risico op ongeluk-
ken wordt hierdoor sterk vermin-
derd. En wat te denken van bijvoor-
beeld geluidsisolatieprojecten rond
Schiphol, in de Haarlemmermeer?
Hoe zit het met moederhaarden en
met de ontluchting in oudere wonin-
gen in die gemeente? vraagt Gijgink
zich af. Kortom, voorlichting. Daar
kunnen wij wat mee. De directeur
van Klein Poelhuis staat achter de
dringende vraag van Uneto-VNI een
APK-keuring van cv-ketels in te stel-
len.
Wellicht wordt uiteindelijk in Den
Haag dit jaar nog besloten tot de in-
voering van de door Uneto-VNI voor-
gestelde en breed ondersteunde ver-
plichte keuring van woninginstalla-
ties. Ons land wordt, vooral in de
wintermaanden, jaarlijks geconfron-
teerd met ongelukken veroorzaakt
door koolmonoxide. Ongelukken die
voor het merendeel hadden kunnen
worden voorkomen door goed, regu-
lier cv-ketelonderhoud, maar ook ze-
ker door goede voorlichting over dat
onderhoud en over ventilatie in wo-
ningen.

innovatie
met rendement
Vloer- en wandverwarmingssystemen die overtuigen
Innovatie is een speerpunt van WTH. Dit levert praktische oplossingen op
die een wezenlijke bijdrage leveren aan duurzaam bouwen en duurzaam
energiegebruik. Enkele voorbeelden hiervan zijn thermische betonkern-
activering, het gebruik van vloer- en wandverwarmingssystemen voor koe-
ling, Road Energy Systems en IFD-vloerverwarmingssysteem (Industrieel
Flexibel en Demontabel). Deze innovatieve activiteiten leveren rendement
op. Voor het milieu, maar ook voor u als professionele installateur of advi-
seur. Door de aansprekende voordelen verkopen de systemen zichzelf.
Bovendien biedt WTH u bij al uw projecten uitgebreide ondersteuning.

kijk op onze site www. .nl of bel +31 (0)78 651 06 40 kennis van comfortsystemen

8 februari 2003 intech K&S