58 Middelburg is zich bewust van slavernijverleden Zwarte Zeeuwse geschiedenis Op 1 juli 1863 behoorde de slavenhandel tot het verleden. Keti Koti, ook wel de Dag der Vrijheden. .genoemd, wordt niet alleen in Suriname en Amsterdam gevierd, ook in Middelburg staat men ex bij stil. ‘Want het Zecuwse stadje vormde een belangrijke rol in de handel en verscheping van slaven die Suriname als bestemming hadden. c slaveenljgeschiedenis is door- drenkr mec nauwe handels- banden tussen Middelburg en Suriname. Een gesehiedenis die che barbie door de vele aude pakhizen inde stad. Van daamic weed handel sgedreven en werden zilschepen met bestemming West-Afitka golden met de meest uiteenlopende goedesen. De vie ruimre die in de schepen onestond na hecossen van de lading, weed opge- vuld met een aieuwe kontbare lading hondecden vastgeklonken Afskanen die als laven zouden worden verkoche in cde Amerika’s. Zij moesten een helse reis maken mec vaak als eindbestemming «de Surinamerivier bij Paramaribo en de diverse plantages. In tatal jn door Zeeuwse schepen id-Amerika verscheept, Het is dir veleden dat in 2001 aanleiding was voor hecop- richten van de Stichting Monument Middelburg (SMM). En hec is datzelfde verleden dar ertoe heeft geleid dat dere stichting es in slaagde om op 2 juli 2005 2o'n 180,000 slaven naar Zs cen Zeeuws Slavernijmonnment te onthullen op de Balan, een histerische locatic in Middelburg. Daar had de groosste particuliere savenhandelaar, de Middelburgse Commercie Campagnie (1720-1885), haae hooflpalduis staan, Symbol onderdrukking We ontmocten Siegiied Stelich, Imo de Baas en Purcy Olive van de stich- ting. De mannen leiden Parbode door herslaverniverleden van Middelburg Steplich: "Middelburg moct zich zeerbewuse2ijn van aijn geschiedenis. Hee rronument is een symbool voor ale vormen van onderdruldking, De recente geschicdlenis lent dat slavernij van alle iden is en wij dragen daarom ook de gedachte op aan hen die hebben geleden en de mensen die nu nog lijden door sgevangenschap, Kindesuitbuiting, prosti- ture en slaverni” Jaarliks words de Keti Koti-herdenking bij dat monument op een bescheiden wie gevierd. Beaockers komen echt om stil re saan bij her verleden, niet voor cen fost. Olifveld: "Soms merk je dat ex Nederlandets ain die zich op cen of andere wij schuldig voelen. Je moet ‘ier in het verleden bljven hangen maat naar de tockomstkijken.” "Hecis con onderbevvustschuldgevoe!”, vervolgt Steglich. “De avond voor 1 jli houiden we een wake bij het monument. Dan word een overdenkingsgebed sgehouden en con plengoffer gebrache ‘Op juli zelf worde op het Abdijplein gefeess.” ‘Samenwerking Maar verde Stichting Monument Micddelburg niet lever de aatlifse nationale herdenking naar Middelburg komen? In de 2omer van 2008 liet de ini- tiatefnemer van de sichting, Ferdinand Ralf, al doorschemeren die herdenking sraag om de vif far te zien bij “io” mo- ‘sument op de Balans, Volgens Steglich is die wens nog steeds aanwezig: “Het seceven van de SMM en van de provincie Zeeland is erop geticht om in samen ‘werking met hee Nationaal institut Nederlands slaverijverleden en erfenis (NiNsee) in Amsterdam re komen tot en grootsere aanpak van de herden- king. Wij willen als SMM het Zeeuwse sandeel in de slavenbandel goed onder de aandacht brengen. Dic ar leck ons cen geschikt moment om dat streven te realiseren, Wj gran er vanuit dat hee op termijn gaat hlkken, Nu is dat door ‘ijdgebeek nog niec glu.” Burgemeester Koos Schouwenaarlaat in een reactie weten: “Uiteraard is de sgemeente Middelburg bered, indien men dat wenst, om in een volgend jaar dde Nationale Herdenksing mee te ‘organisren.” De tachtigjarige Zita an Breet-Haman uit Zwolle bezoeke ieee jaar de Keti Koticherdensing in Middelburg. Dankaij persoonlijke coneacten ise beeroleken geraae bij de Zeeuse herdenking, eder jaar voer zi in wieee rouwkleding her plengoffer uit, "Deze herdenking mag niet verloren gaan. Ik aouv70'n herdenking overal wien. Er heerstimmers nog stds slavernis denk maar aan onder andere vrouwenhan- del. De herdenking in Middelburg is ruiverder dan de landelifke herdenking, We kunnen ons ze zijn op de Balan. Her camnavalachtige op 1 juli in dat osterpark in Amsterdam wil inet De één draagt cen nog grotere armband ddan de ander. I vind et nic leuk daar. Zolang ik kan, zal ik ieder jaar op 1 juli naar Middelburg reizen. Hec iste belangeie om te vergeren.” ‘We staan bij let monument op de ‘Het carnavalachtige op tjuli in het Oosterpark wil ik niet’ Balans Je waane je in hee verleden door de schierende monumentale _gebouvven cond het plein. Tijd voor een wandeling naar een tastbaar verleden, het in Middelburg bekende pakhnis "Demerary’ aan het Oostkerkplein. De naam ‘Demerary’ is afkomstig van hee district Demerary, dat samen met de disericten Essequebo en Berbice ot het begin van de negentiende ecuwr Nederlands Guiana vormde, na Guyana In ‘Demerary’ werden goederen apgcsla- gen die onder andere alkomstig waren tc Suriname, nadat de schepen daar slaven hadden gelost. Nu bevind zich in het pand een moskee. Het prachtige gebouw ademe &én en al historic die je door de porién in de muren naar buiten soelt komen, ‘Onmenselijk Her leven van een slaf in Suriname was ‘onmenselifk. Erzij getuigenissen van reizen bewaard. De Duitset Joachim Chistian Newelbeck was opperstuur- sman aan boord yan MCC-schepen. Hij maakt slavenreizen naar Suriname in 1750, 1758 en 1771 en ield vaalecen dag- bock bi. ij schajfeind 1771 onder andere: ‘De sheepsdatiergafde aange- Iochte raven een braakemiddel mm ben te ‘etwaren voor de nadelig gevolgen van daorgestane angen: dan bregen 2eiaeren dosien ars hanen en vocien en werden bovendien paangenijs aancengekoppeld ses ijseren scangen. (...) Half december shwamen we in de Surinamerivier aan, waar we 4 tot smajl voor Paramaribo voor aniker gingen oon de plasslijhe gezonde Ieidsinspecte afte waren. (..) Onze belangriphste teak bestond wit de verkoop an onze are wear. Gewoonlij let de aptein bij sin aankomst inde balonie ‘con cincelairebezongen bij de plansage- becitoers waarin hij ijn meegebrachie soopuaren aanbeval en de hopers aan bord wienadigde.(..) Gewoonljt war de ifs voor marmen 400 tt 450 gulden. Ook jonge knapen van 8 of 0 jaaren ouder ‘rachten zovee op: eon vrowe, al naa ge- lang haar mooie af minder mooie witelijt tuerd voor 200 rt 300 guldes verkochs was cr sprae van een eros, die mov, jong en Dijp was, dam was 2800 tot s000guden totard em kenmersbetaalden vaak nog beduidend meer 59.60 De slaven werden overigens in Suriname werden veroordeeld, Zo werd in augus- ‘onderverdeeld in vee groepen. In 1s 1822 Anna Elizabeth Lindsay op een het bork ‘De negerslven in de kolo- __schavor in Paramaribo openiij gegeseld nie Suriname’ melde Marten Douwes en verbannen. ij had een van hear sla- ‘Teensca in 1842 het volgende: ‘De vinnen, Henriette, mishandeld en levend eofiverdelng der sven beat in Negers in een tren gedumpt, De slavin werd de on Ktearlingen. De Degersverdcltmen volgende ocheend onder cen manjaboom in tce sorte: Zoutuater-Negen (die __gevonden. Lindsay trachtte vervolgens sian buiten oer ace aangcvoerd worden) haat savin alsnog te doden doot haat en Creolen-Neers (ein de kolonie levend te begraven. Echter, op ast van grboren ain), Ook verdeelsmen decelve de Raad-Fiscal' werd de rweargewonde ‘nplaneaadje-en forrslaven: de costen _Hlensitte op een kar naar een ziekenhuls loopen naaks, iin minder bccbaafien _gebrache waar ze overleed. De wrotw was oniwibttel, dach doen veel nutiger werk: beruche in Paramaribo, de laansensijn slimmer en eslepener, en Hlet was cen normaal beeld als cen slavin ‘chithen zich, wooral de jonge Negerinnen, als suaf woot een klein ‘vergejp’naale, den Bosc’ spreekt over shaven: ‘De slaaf’ een waterpat aan den hal; wordende dom blijoen en kart inden teugel worden verder met een dosijnlevende todden (pad _gchouden en als een redeloosdier met den wan de grovste en afegtlijhce sore iweinig behoefien leven, en geheel machi die berendig en bijtend taier loosen) nal, geliecen molenpaard, werken: wane ombangen de ontwikkeling van zijn vestand en rede Hein slechts woorden en voorbeel- die seer bchaagzick sin, veel meer op’. boot en gezweept door de staren werd | agetrokcen, Marten Douvres Teenstra: ‘Kort inden teugel’ "Ten cinde de aandacht wan hes publick Teensta schijt verder hoe “de gewe- meer op te weeken, ange mien zulk eene, ene Minister van Kolonign, Joh. van ser bpoing er roi gegevene Negrin | | nude bem onwillig en ongehooreaam den die aan verbeelding nies te wensen maken’ overlacen, In Middelburg bic hee Slaven die achien zon hun onderdrukte donkere Zeeuviseverleden zichtbaar bestaan cen inde te maken door te op de Balans. Steglich: “Het bevrj- luchten liepen het risico zwaar gestraft dende van het bezig zijn mec de Keti ce worden. Tussen 1765 en 1787 werden Koti-herdenking lever niet alleen meet zestien slaven door een rechter veroor-_insicht op in de eigen geschiedenis, maar ddeeld tor deampotatic van cen been. het geeft ook meer mogelijeheden tor ‘Van vier slaven werd een achillespees af- nog meet integratie.."0 agehaket, Maar, ook eigenaren van slavenPAULKRAAVER Zeeuwse profiteurs nde achttiende eeuw waren diverse inwoners van Middel- burg betrokken bij de slavernij, \waar ze fink van profiteerden. Zelfs de vooraanstaande familie van een burgemeester van de stad Middelburg, Pieter van Visvliet. ij was ook bewindheb: ber van de Vereenigde Oost- Indische Compagnie (VOO). Twee familicleden van hem uit Middelburg werden eigenaar van de plantage Domburg, Eind zeventiende eeuw was het de Middelburger Fors la Rue die eigenaar was geworden van de plantage Rorac aan de Surinamerivier. The oldest restaurant jn tren with Bie ng svn the most delicious Chinese - Privare dining room Food. = Take out service Bi Cane wiv eee 10.30hrs, - 15.00hrs 18.00hrs, - 23,00 ‘Closed on Wednesday Phone: 473917 / 420081 Open from Monday until Sunday