Dr. VALENTINA SHEHU TOPOLOGJI E PERGJITHSHME (Teori dhe Ushtrime) Tirané 2015TOPOLOGJI E PERGJITHSHME - Teori dhe Ushtrime Nga Dr. Valentina Shehu Redaktor Shkencor: Prof. Dr. Nertila Gjini (Kokona) Chief Council of Professors, University of New York, Tirana Redaktor Letrar: —Steljana Lami Botuar nga: Botimet Jozef - Durrés jozeftizain@gmail.com ISBN: 978 9928 189 288 Shtypur né Shtypshkronjén "Jozef" Durrés - Mars 2015 (© Té gjitha té drejtat té rezervuara nga autori TOPOLOGJI E PERGJITHSHME KAP.0 HYRJE, & 0.1, Garé eshte Topologia dhe njé vEshtrim né histor sateen 16.0.2. Bashkisité dhe veprimet me to 4.0.3 Hapesiaeuklidian 10 04. Relacionet ond 0.5. Funksionet, 15 KAP.1 HAPESIRAT TOPOLOGJIKE 4.1. Bastkésite e hapura dhe hapésirat topologiie... LLUshtrime. 12 Baza e topologiisé 25 &L2Ushtrime: 2 8.13. Basnkésité e mbyilur = ee 33 &1.3.Ushtrime a LA. Brendia dhe mbylia e bashkisve... a 37 2B 14.Ushirime 45 1.5. Kut injé bashkesie, 87 &15.Ushtrime o ey KAP. II KRIJIMI 1 TOPOLOGJIVE TE REJA DHE FUNKSIONET E VAZHDUESHEM.. &.1L..Nénhapésiratopologiike BIL. Ushtrime. & Ih.2. Topologlia produkt enn uL2Ushtrime. 60 13. Vazhdueshmiia. enone . 1.3. Ushtrime os nOR. VALENTINA SHEHU. 11.4, Homeomorfizmat tccnnennsinenT® 14. Ushteime 80 KAP. IIL HAPESIRA METRIKE, KOMPAKTE DHE TELIDHURA ILL. Largesat dhe Hapésrat Metrike rel 83 th. Ushtrime 98 11.2. Vetité hapesirave metrike lon ves 1.2. Ushtrime: 107 4.1113. Mbutimet e hapura dhe kompakt&sia on aoe soon LL 3, Ushtrime 120 .llL4. Kompaktisia né hapisirat metrike. sat 14. Ushtrime: 135 ILS. Hapésrat toplogike té idhura 7 137 1.5 Ushirime “7 IIL6. Dali! Hapesirave Topologike me ang ti lidhshmérisé 48 I.6.Ushteime 154 11.7. Teorema mbi vierén e ndérmjetme. ns : 155 1.7 Ushirime 158 &IN.8. Hapésirat elidhura sipas hargeve oe 158 La. Ushteime 164 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME KAP.O HYRJE & 0.1. Gfaré éshté Topologjia dhe njé véshtrim né histori. Topologiia éshté njé ndér disiplinat mé aktive sot né Matematiké, Tradicionalisht she konsideruar njé ndér tre fushat kryesore t& Matematikés Teorike(sé bashku me Algjebrén dhe Analizén) Aktualisht topotogjia éshté shndérruar njé pjest e réndesishme e matematiké’s s& zbatuar,sepse shumé matematiciené dhe shkencetaré po pérdorin konceptet e Topologiisé pér té modeluar dhe kuptuar struktura dhe dukuri # bots Reale.Né kété tekst krahas kéndvéshtrimit tradicional si dsipling Teorike do t& pérfshijmé edhe disa zbatime t& saj_né fusha t8 tira t& matematikeés por edhe né problem tétjerat8 botés Reale. ‘Toplogiia sé pari u zhvillua nga gjeometria duke zhvilluar disa ide dhe duke hhumbur disa ide fillestare.Fjala Topologji nénkupton studimin e pozicionit ‘Topologiia éshté studimi i formave luke pérfshiré vetité ¢ tyre , deformimet e kryera mbi to , funksionet dhe kompozimet midis tyre. tis Bee ves Sided eas anaes 4 Duke bere njeé véshtrim t& shpejt né historiné e Topologjisé, fllimet e saj giejmé me zgjidhjen e problemit té famshém t# Urave t& Kongsberg né Prusi (Kaliningrad sot né Rusi) nga Matematicieni Gjerman Leonard Euler (1707-1783), Johann Friedrich Gauss Johann Benedict Listing Leonard Euler 707 1783 1777-1855 1808 - 1882 Te bajmé njé prezantim t& shpejt w& kétj problem.Né shekulline tetémbédhjeté lumi Pregel rridhte pérmes qytetit KGnigsberg,duke © ndavé né shtaté rajone t& vecanta, Pérté kaluar nga njé rajon né tetrin shérbenin shtaté ura.Problemi ishte nése mund t& pérshkruaje téré qytetin duke e kaluar seicilén nga urat vetém njéOR. VALENTINA SHEHU hhete.Dhe asnjenjeri nuk e kishte zajidhur si mund t8 behej kjo.Kété preblem e kapi Leonard Euler.icili kuptoi gé duhej pérfshihe) njé kéndvéshtrim iri matsmatik, i uajtur “"gjeometria ¢ pozicioneve" Ai shkruajti Aktualisht ka date njé problem icili nuk i takon gieometrise nuk mund te zwjidhet me Hogaritje sasiore.Késhtu uné (Euler) nuk hesitova t& perdor _gjeometriné e pozicioneve.sepse per zgjidhjen ka réndesi vetém pocicioni ‘dhe nuk kérkon te behen llogaritje Né figure jepet nj ilustrim i Urave t& Kénigsberg Euleri e analizoi problemin dhe provoi qé éshté e pamundur t&kryesh kalimin e Urave vetemm njé here dhe té shétisésh teré gytetin,pér arsye t konfigurimit t& rave dhe rajoneve té qytetit, Duke ndjekur punén fllestareté Eulerit njé numér i madh Matematicienésh dhant 1j& kontribut té shkélayer né Gjeometring e Pozicioneve giaté shekullit né vazhdim.Keta ishin Carl Friedrich Gauss(1777-1855), August Ferdinand Mabius(1790-1868) Johann Listing( {808-1882),Bernhard Riemann(1826-1866) dhe Henri Poincaré( 1854-1912) ‘August Ferdinand Mobius Georg Ferdinand Cantor Jules Hen Poincare 1790-1868 1808 - 1882 1854-1912 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME Termi “’Topotogji” u shfag pér here & paré si titull né njé artikull te Listing,"‘Vorstudien zur Topologie” né 1 847,por termi nuk u pérdor gjerésisht dhe dlisiplina nuk ishte pércaktuar plotésisht, pér disa dhjetévecaré.” Analysis situs” ishte termi i paré gé u pérdor pér kété disipliné gjeometrike,dhe né hyrjen € njé artikull.” Analysis situs” te vitit 1895, Poincaré shkruajti pér filozofing e _gjeometrisé sé pozicioneve ‘Permasat e figures mund t@ ndryshohen pa problem por elementete tyre nuk duhet 12 shkembehen dhe duhet 18 ruajné gjendjen e tyre relative Me file tésiera nuk kane réndesi cilesite sasiore por megjithese i pranojme ‘ato por nuk ane keto veti ku pérgendrohet Analysis Situs ‘Shumné punime n8 gjeometriné e pozicioneve gjaté shekullit t& natémbédhjet® ishin motivuar nga problem zbatimi.duke pérfshiré James Clerk Maxwell(1831-1879)dhe Peter Guthrie Tait (1831-1901) q& punuan pér nyjet (knots) telat e kané bazén né Kimi Gustav KirehofT (1824-1887) studime nf rrjetet elektrike dhe Poincaré né mekanikén giellore IN@ fund t shekullit & néntémbédhjeté dhe fillimet e shekullit w njézet® kontributet ‘eshumea guan né zhvillimin e késaj disipline dhe shéndrrimin e sajné nje fushé e re «© Matematikés qé éshté Topologiia.L.E J. Brouwer (1881-1966), Georg Cantor(1848-1918), Maurice Fréchet(1878-1973),Felix Hausdorff 1868-1962), Poincaré,Frigyes Ries2(1880-1956) dhe Herman Weyl(1885-1955) ishin disa nga Matematikané qi kane dhéné njé Kontribut t& hquar né fushén e Topologjis®.Libri i Hausdorffné 1914 “Grungziige der Mengenlehre”(Bazat e Teorisé sé Bashkésive) futi bazat axiomatike t& hapésirave topologjikedhe qé kétej nisi studimi i Topologjisé sinjé disipliné abstrakte e Matematikes. Gjate shekullit ténjézetétopologjia u zhvillua kryesisht si njé disiplin€ abstrakte, Megjithaté nf vitete fundit ka patur njérvtje té konsiderueshime t& aplikimeve té topologjisé. Ne do trajtojmé nf keté tokstt8 dy keto drejtime Teorik dhe Zbatues. & 0.2. Bashkésité dhe veprimet me to [Ne kete paragraph do t& shayrtojmé bashkeste, relacionet midis tyre dhe veprimetDR. VALENTINA SHEHU Do té pérdorim termin element pér i treguar pérbérésit e bashkésisé dhe shkruajmé x € A pir trequar qe x éshté element i baskésis® A. L ‘Shumé bashkési aé do t& shayrtojmé né topologii jané bashkesi pikash pir ket arsye termi element dhe piké kané t&njéjtin kuptim, Bashkésia gé nuk ka asnjé element quhet bashkési boshe dke e shenojmé me Bashkésiné e numrave realé ose drejtézén reale me R. Bashkesi té réndésishme t& B jane +R, bashkésia e numrave realé pozitive ; © Qbashkésia e numrave racionale = Zbashkésia e numrave te plow’ ‘+N bashkésia e numrave natyror. Kujtojmé qé sado aftr njé numri real gjen njé numér racional njésoj edhe per rhumrat iracional. Shkurt themi gé bashkésia e numrave racioral dhe iracional jané 1 déndura né R.Simbolet e méposhtém pérdoren pér intervalet né (ab)= {xe Rlacx Mer = ExIViEL ,x€ As) qubet prerja e familjes sé bashke i z Prerja dhe bashkimi i bashkésive kané vetit# e méposhtéme An(BUC)=(ANB)U(ANC)OR, VALENTINA SHEHU Av(BAC AUB)N(AUC) SHEMBULL. Le t8 jené bashkésité etipit [-nn ] = Aq, pérn € WV ‘Atéhere kemi familjen e indeksuar sipas N,(An)nen dhe Up en An= ® Dn en dn 14 Nags. Lshté e fundme e shénojme [= { k| k =myme 1,m+2, bashkimi dhe prerja do té shénohen Ul. prerje e fundme. PERKUFIZIM. AN B= ¢ atéhere A dhe B jane 1€ ndara nn} atghere Ay die My 4x quhen bashkim she = (Adzer nje familje bashkésish i tlle q& gdo git bashkisish jané te indara atthere kjo qubet familje bashkésish 1@ ndara © Ader Eohté familje bashkésish 8 ndara dhe Ujey Ac | (Aver het coptim i ashkesise E : ashi Fm aij vecanté Hashes, [ LEME(Lema e bashkimit) Le jets Enjébashkési dhe (A, ace ne familie | nenbashkesish Elle ge ¥ XE, giendet A, né frien enénbashkésivec | tls ge x€ Ay athete ka vend Uceg Ac =E | Vertetim -- Pér té provuar Uyee Ax = E do tregojmé User Ar © Edhe EC Uyee dy. St pari A, € E atehere edhe Us ce dy © E. Let jetty € E atdheregjendet A, né familjen ebashkésiveetille qd ¥ € Ay © Use g Ar Pray € User Ar pra EC User Ace PERKUFIZIM.Le té jené A njé bashkési gfarédo n€ E. Plotés i bashkésise A 1 E quajmé bash} ee shiénoj AC E PERGJITHSHME Per plotésin (ose komplementi) e njé bashkisive kané vend ligjet e Morganit, Weer ADE= Mer AE er mé topér jané t verteta @ Anat= (b) AUATE (6) ANB 6 atéhere dhe vet&m atghere kur A & BE dhe B.C AC @) (AEH A (6) A CB atehere kemi BSc AC PERKUFIZIM. Diferencé midis bashkésive A dhe Bose plots i A a lidhje meBéshié A-B=A/B={xix€Adhex€B} ‘Mundési t& ndryshme t& difereneés midis bashkésive A dhe B jepen né figurén e méposhitéme: Plotesi mund té konsiderohet edhe si diferencé AcE althere A°=E-A. Sp dis dy bashkésie gBzon veri e méposhtéme (a A-B=AnB° (b) A-(BUC)=(A-B)A(A-O) (©) A-(BNC)=(A-B)U(A-0)OR, VALENTINA SHEHU PERKUFIZIM Le te jen dhén bashkésité A dhe B, prodhim iA dhe B éshté bashkisia: AX B= {(ab)|a Adheb eB} Elementét ¢ A X B jané giftet e renditur t& elementéve nga A dhe B. INE pérajithési prodhine i bashkésive Ay, Az, Ay éshté bashkésia Ay Ay Kone A= (te 25 hg) |e E Ar pr i= 12, om Elementét e prodhimit jané sistemet e renditur (ay, 43... ) nga bashkésité 4, Prodhimi i bashkésive si dhe veprimet me bashkés méposhtéime & plotésojne vetité e + AX(BUC) “(AX BULA XO) Ax BAC)=(AXB)A(AXC) Ax (BO) =(AXB) (AC) (Ax BE H(AE x FUE X BS) ngs.ACEdheB CF & 0.3 Hapésira euklidiane Bashkésité ge pérdoren mé shpesh né Topologii jané R” ove hapésira Euklidiane uarrim R? dhe éshté plani euklidian (ose Real) gé eshte bashkisia e cifteve t& renditur numrave realé 5 n-pérmarésore. Pér P= { (x1¥2) bene ERY Né vend t@ xy dhe x, mund t& pérdorim sipas rastt edhe x dhe y,pér bashkésité né a INE keté ményré R? = BX R= ( (x, y) | Ny ER }.ustrini gleometrik i plant real 10 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME Ne pérgiithési Re" esheé prodhimi n-heré i R. he XRX on x Fp ay oon) [X12 vote ERY IR® e-quajmé hapésira euklidiane n-pérmasore.R? quhet hapésira reale dhe RP Rx RX R= ( (xp.22,%5) [Mtg ER} Disa bashkesi t@ réndésishme né [ab] * fed] = ((s,y) x € fab] dhe y € [ed] }: drejttkéndésh i mbyllur (ab) x (ed) = ((% 9) x € (ab) dhe y € (€d) } : drejtékindesh I hapur. Austrimet gicomerrte te drejtekéndéshave né RE [ab] x [ed] fab)x(ed) ab] x(ed) [ab)x (ed) Bashkesi té iera né R?: Reethi me qéndér né (a,b) dhe meze r: (x, y) Wa + = bP =r} Qarku i hapur me géndér né (a,b) dhe rreze ¢ Coy a)? +b) } = [ab] x R : Brezi horizontal: { (x,y)|— 0 Né rranyré analoge shirihen keto koncepte né IR" &04. Relacionet Drejtésa horizontale y=b segment horizontal [ab] x{o} segment vertial fa) fed] PERKUEIZIM. Relacion midis bashkésive A dhe B quhet njé nénbashkési | Re AB dhe then xn eaion me y, hha Ry, aan) €R Relacion né E n.qs. &shté relacion aga E né E. Drejteza vertikale x = a 2 BDR, VALENTINA SHEHU Relacion ekuival 6 E the relacion fplotson haste pr eedo re elements ab,608 & | () aa (pasqyruese) | Gi) a~bsjell b~ a imetia) | (it) a~bdheb ~e sjell a~c (kalimtare) gi is scl Se id SHEMBULL 1.Njé shémbull elacioni ekuivalence,n njé kurs eshte ezulati né njé provim. Dy student jané ekuivalent nése jané vlerésuar me té njjten. notée,Ky relacion i plotéson tre kushtet pér té gent relacion ekuivalence. SHEMBULL 2. Né R? dy pika x xytrz =y; + ye Kontrollojmé kushtet 4 %2) ~ ¥= Ove) MAS. (x= xsepse xb = rtm Gi) xy sielly ~x sepse xytxp “yr +2 Sell yyy = RD Gili) x~y dhe y ~ zattheré x ~ z sepse x1 +x2-y1 tyadhe Yity2" 21422 sjellin g& yx = 2122 Klasé ekuivatence e pikes x té E.e paisur me relacion ekuivalence “~" do t@ | shenojmé [x] = 1 yEE[X~¥} ‘SHEMBULL 3.N€ njé kurs nf universitet ku éshré péreaktuar relacioni i vlerésimit « barabarté nf ajé provim,njé student cfarédo krijon njé klasé ckuivalenes = sudentét gé kané marré te ajéjtén now. Atchere krijohen klasat © cckuivalencés t8 notes 4,5,...10. ete SHEMBULL 4.N& R2,ku ésht® péreaktuar relacioni i mésipérm. Le t jet (ay.2) € RP f(a 429] = (1 ¥2) € BE] xy ta arta } Né IR? bashlkésia e péreaktuar si Klasé e ekuivalencts [(a, )}, ésht® dretéza xytxpe ay tay Anasjelltas drejtéza x,x2~ Est klast ekuivalence e gdo pike 16 aj sepse ¢do dy pika tsa jané ckuivalente me njéra-teten, Nuk éshté e véshtte « provoet se kéto klasa ekuivalence e coptojné planin R? né bashkési t& ndara, PERKUFIZIM Familja e bashhésive (AD er quhet coptim iE n.qsjant dara dy e nga dy dhe Ujey Ai = E. TOPOLOGJI E PERGJITHSHME SHEMBULL 5. Ni relacion ckuivalence né nj bashkési E péreakton nie optim qe pérbhet nga Klasate kuivalends, Damth. ([ x] x €E } éshténjé optim iE. € paisur me rlacionin e ekuivaences Ph plani BR? coptohet nga relacioni i pércaktuar si né SHEMBULLin e mésipérm né klasate ekuivalencés qi jan drejttzat x + y =e si nf figurén e méposhtéme Coptimi i planit RE me drjtzat x+y = & 0.5. Funksionet PERKUFIZIM Le te jen € dhe F dy bashkesi gfarédo.Funksion f1@ E né F do ‘quajmé elacionin midis E dhe F i tile q& ¢do pike EI vm né korrespondencé wotém nje pike ne Fq&e shénojené y= f(x) dee quae y frpré «8x sipas £E quhetfushe pércaktimit ef dhe F bashkesi verash 18 £ Pér funksionin pérdorim shénimin ¢: E -> F, Funksionin do ta quajmé dhe pasqyrim dhe themi f: E+ F dhe themi qé fpasqyron E tek F.Per mé tepér y fix) dhe themi qf pasqyron x tek y PERKUFIZIM.Pér funksionin f: EF dhe nénbashkésiné A cE pércaktojme figrra e A sipas f &shté | 15OR. VALENTINA SHEHU fo Fygra e A sipas funksionit f je funksion quhet Fanksion Konstant nq. fytyra €E sipas£ésht verém je pikée € FINE ket rast emi x) =e par 18 x EE Funksioni identitet v& E quihet funksioni idg : E+ Ei tile g@ idg(x) = x 98etéx x € E. Funksioni identitet e pasqyron E n8 vetévete, PERKUFIZIM.Le tjete f: E> Fngs. > y EF, pércaktojme f(y) ={ x € E | f(x) = y } © quajmé parafytyré te y sipasfunksionit > UCP, percaktojmé f-\(U) = (x € E [f(x) © Uj dhe © quajmé ‘arafytyrée U sipas funksiontf Me fale tétjera pér f: EF, parafytyra e ey sipas Féhté bashkésia qe fanksioni f pasqy'on tek pika y e F dhe parafytyra e U sipas Féshté bashkesia qe f pasqyron tek Dashkesia U. SHEMBULL Le téjeté f: > B tlle g& fix) = x2, etdheré FUEL 2D = [VIVE bdhe (C1 Y= LVF ULL V3. Teoremat méposhtéme jep disa vet réndésishme qé Kané Fytyrat dhe parafytyrat 1né lidhje me veprimet midis bashkésive TEOREME Le t jeté F: E+ F dhe A, B nénbashkésiné E. Atchere ] | @ RAUB)= RAUB) | | Gi) ANB) EMA) ORB) | Gi) A= MB). AA 4 16 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME TEOREME Le te jet FEF dhe U, V nénbashkési t F. Atehere @ — fWuvyy= fu sw) @ fF 'Wayy=fAMaproy 4 | (Gi) FU =¥) PERKUFIZIM. Funksioni f: E> F quhet + Injektiv ns. foxy) = fxg) sell x1 = x2 pr gdo xy xp ne E Naryshe fytyra e pikave t& ndryshme &hté e ndryshme + Syriektiv ngs. (E)=F, d.m.th, Féshté syriektiv n.q.s. per gdo y ng F gjendet njé x né E-e tile g& y= x) + Bijektiv ose bijeksion n.q,s. &shté injektiv dhe syrjektiv tee = eS Naqss. f: EF &shté bijektiv atghere ai vendos njé korrespondencé njé pérnjé mdis E dhe F. SHEMBULL 1. f: Ri» Ritllé gi f(x) = x7 Atchere fuk &shté syrjektiv sepse numrat negative nuk jané vlera funksioni t€ pikave t BFytyra etij éshte FUR) RYU {0 ).Per mé tepér nuk éshté as injektiv sepse I I por £1) =f(- 1) =1 SHEMBULL 2.Pércaktojmé f: > R Lille q@ f(x) = 3x + L.Do té pprovojm gé ky funksion éshté injektiv dhe syrjektiv.d.m.th, éshté bijektiv er injektivitetin marrim f(x) = {x,) d.m.th. 3x, +1 = 3 xp + Lg@ sjell 3x = 3 2 dhe q@ kétej x; = 2-U plotésua kushti pérté qéné injektiv.Kontrollojmé tani syriektivitetin Marrim y € B ¢farédo.Té provojmé nése egriston x € Re tlle gé =) Daman, SHEMBULL 3.Le 1 jeté f: + Ri tlle gé f(x) = (,x).Atzhere f éshté injektiv sepse flx) = fly) ove (x,x) = (9,9) sell gE x= y.Por f nuk &shté syrjektiv sepse p-sh. (0,1) nuk &hté vleré funksioni SHEMBULL 4. Le te jeté f: m2 -+ Bi tlle g& €(x,,x2)) = xy.Atzhere f eshte syrjektiv sepse Wx © Bykemi gi {(%,0)) = x. Por nuk eshte injektiv sepse £(1,0)) = f((1.1)) = 1 dhe (1,0) # (1.1) vDA. VALENTINA SHEHU PERKUFIZIM Le wjeté f: F funksion bijektv, atehere péreaktojmé PoE ERE kas fos) =y itll’ g@ x= £(9). Funksioni f~! i péreaktuar ne até meng ule fasion {anasellifunksionit SHEMBULLNG ne shembull pr fs > isle gf) = 3 Teshte bijektiv.i anasjellti i tij éshté fx) Shpesh shté e nevojéshme t@ ngushtojmé funksionin f: E > F n& njé nénbashkesi ATE. | PERKUFIZIM Le té jeté f: E + F dhe A nénbashkési e Eatehere mgustitim i | i funksionitfné A quajmé Funksionin fq A:—*F itl fix) per | | | ed0xne A, | ? 1 as a aa Se | jet A= [£2] © Kujo of fx) = sin x nk Eh injektv por fg @shté | PERKUFIZIM Le te jené dhéné f: E > F dhe g: FG atghere kompocimi dhe g she fanksion‘ go E+G i péeaktar si gs) = a(6G9), © SHEMBULL.N gs. F: > i ptcaktar si fx) =3 x? dhe 4g: Ri pércaktuar me ligin a6 go f(x) =5—23x2) = 5 - 6x? [N@ rastin e funksionit bijektiv f:E Father f~: FE eshte funksioni i ‘anasjellté dhe nga PERKUFIZIMG i té anasjetlit rjedh qe: fete flo fide E> WEE dhe fofQ=y.VYEF ose dhe fo f= ide :F 38 Me intuité e dimé of nése E éshté e fundme atéhere elementét e saj mund té numérohen nga I deri tek njé numér i fundém natyror-Duke pérdorur pagyrimin césuar keté ide. bijektiv ne mund tes TOPOLOG]I E PERGJITHSHME PERKUFIZIM.NjE bashkesi E quhet E fundme ngs. ht boshe ose gjendet njé bijeksion f: (12,3, E pafundme ngs, nuk éshié e fundme. E numérueshme pafundésisht n.q.s. gjendet njé bijeksion £: N > E. E numérueshme n.q.s. éshté e fundme ose ¢ numérueshme pafundésisht E panumerueshme n.q.s. nuk éshté e numérueshme. sn) E Bashkesité e numrave te plote Z dhe e numave racional @ jané t8 numérueshme Bashkésia e numrave realé i dhe bashkésia e panumérueshme. smeame iracionalé jané bashkési Né Teoremin e méposhtéme do te japim disa veti t&réndésishme te bashkesive rhumérueshme,veti g@ do té na dulven né vijim, TEOREME. INje nénbashkesi njé bashkesie w fundme éshté e fundme Bashikimi i fundém i bashkésive té fundéme éshté e fundme Prodhimi ibashkeésive 8 fundéme éshté bashkési efundéme [Nie nénbashksi enjé bashkesijet8 numérueshme és e numérueshme Bast veshém i bashkésive t# numérues [Nie prodhimn i bashkésive t& numérueshme éshté bas 1 2. 4 5 6. PERKUFIZIM Le t jete E njé bashkési gfarédo, © Varg nf E do t quajmeé funksionin f: N= E. + Ranga vargut qubetfytyra f(N). + Term i péegitstiém ivargut qubet fo) qe shénome me x= eo ) 03e Gq) new dike ‘tumerueshime pafundésisht né E,duke pranuar Vargun do e shkruajms m8 tajtén {24.43.2300 Xue menduar pér vargun si njé bashkeési e edhe pérséritjen Rangu i vargutf{N)= und jeté Cars > i funelém si né rastine vargut { 1,0,1,0,...) ose > i pafundem siné rastine vargut (1 19DR. VALENTINA SHEHU PERKUFIZIM Let jeté dhéne vargu (x,)nen dhe njé nénbashkesi e hhumrave natyror e renditur né sensin svités: ky C} pér A,B dheC © dhe A ose B té ndryshme nga zero. Provoni qé giysémplanet e hapur jané bashkesi té hapura pér topotogiiné standarte ne Re 2 TOPOLOGI E PERGJITHSHME ae ae T.Provoni ge familjae bashkésive ( (20g) Rl q€ Q) Eshte bazt topologjie né R. 8.) Provoni gé familja e bashkésive Bo = {fa} (be) © R? [a,b,c € R} e intervaleve pingulé né planin Real &shté njé bazé topologjie né R?. Kété topologii do ta quajmé opologjiae intervateve pingule é dhe e shénojmé 3, (b) Krahasoni topologjiné standarte me topologjiné e segmenteve vertikale. &1.3, Bashkésité e mbyllura Deri tani kemi folur vetgm pér bashkésté e hapura.Erdhi momenti t& shohim konceptin plotésues t# bashkisive t& hapura dhe t&futim bashkésté e mbyllura PERKUFIZIM Le te jeté (E ,3) njé haptesirétopologiike atehere A geaakiices AE &shté.ehapur, i ‘SHEMBULL Shayrt) topologjin standarte né R.Megé (01) éshté bashkésic hapur pie 3, atthereplotési isa n8 (—0 0] U [| 2) hte mbyllu-Megé (co a) U (be) éshts e hapuratéhere [ab ] eshte e mbyltur Meat (-2 0) (© oo) hts e hapur atthere fc} eshtée mylar Mlustrimié i segmentit (a b J, dhe plotést (~9 a) U (b ®) 33DR. VALENTINA SHEHU ‘SHEMBULL Le téjeté E njé bashikési gfarédo e pajisur me topologjiné diskrete Athere ¢do nénbashkesi né E &shté e hapur.Q& kétej nése A éshté bashkési ‘¢farddo né E Kemi q& A éshts bashkesi e hapur. Dhe plotésiisaj (A°)° = A éshté bashkésie mbyllur Si pérfundim pér edo nénbashkési A t@ E,A éshté bashkési e _mbyllur pértopologjiné diskrete. Mlustrimi A e hapur Musirimi Ae mbyllur atchere A hapur SHEMBULL Le je E= { a.b64,} dhe Kemi tnpologine 3 si néfigurén ‘eméposhtéme. there vérejmé é{b) Este hapur por joe mbyllur(a} eshte tubyllur por jo ehapur ;(ab) été edhe e hapur ete e byl; (bx } nuk éshté ‘as ¢ hapur as e mbyllur. “Meggé bashkésité e mbyllura jané plotés i bashkésive té hapuraathere vetitée tyre jané t& ngjashme por ka edhe ndryshime t réndésishme. TOPOLOGJI E PERG|ITHSHME | “TEOREME Le tjeté (E , 3) njé hapésiré topologjike. Bashkéesité e | mbyiura kane vei e meposhiéme @ dhe F jané bashkesi té mbyllura, Vertetim 1. megé E dhe @ jané bashkési t hapura atthere plotésit e tyre Ef =0 dhe O° = E jané bashkési té mbyllura, 2. Let jetéfamilja (A,)ier njé familje bashkésish t& mbyllura dhe A = Aer Ac Marrim plotésin € A dhe kemi AC = (Mer AD® = rer A® nea ligjet e Morganit dhe nga vetia e bashkésive t& hapura dhe meqé A,° Jjané t& hapura atdhere Use 6 = AC éshté e hapur dhe rrjedhimisht A eshte mbyllue. 3. Letjené Ay pr k= 1,2, ..om bashks té mbyltra.mth, 4° jané hapura dhe Ping Ak® éshtéc hapur-Q& ket) nse A= Uy Ay, macrim plotésin dhe AC =(Utay Ak )® = May Aa” she hapur dhe mbetet A bashkési e mbyllue | PERKUFIZIM.Hapésira topologiike (E , 5) qubet e ndaré apo Hausdorf n qs. | plz gdody pika x #y genden fins Gy dhe G w til g86, 9 Gy = 0. Mlusirimi grafik si me poshte SHEMBULL Le t jeté R e paisur me topologjiné standarte 3,,do te Drovojmé qé éshté e ndaré Marrim x + y né R,nga vetiae bashkésist Reale gjendet 35DR. VALENTINA SHEHU c€ Retille qéx a) U (b 0) éshte e hapur pér ,.Bashkésia A= (ab) nuk hts e blur sepse plots isaj(—9 a) U[b ) nuk Este e hapa sepse pika b nuk pérfshihet né té sébashku me njé interval. Atéhere Ac Ac [ab ],por midis A dhe [ab] nuk ka bashkési tjetér mbetet gé A= [ab] SHEMBULL.Né (R, 34) shayrtojmé A =[.ab) dhe gjeimé A°, ANE topologjiné diskrete gdo bashkési A Eshté e hapur dhe e mbyllur gé Kéte} on SHEMBULL.Ne (B97) giimé 4°, pér A =[.b). Dimé A cA dhe AY € Sey sjell A" e fundme ose B.Por AC < A** dhea® = (—co a) U [ b 20) mbetet G8 A" = 0.Per mbylljen kemi A.C A por J si bashkési e mbyllurné Sey ests © fundme ose éshté R.Megé A éshté e pafundme sjell qé A éshté ¢ pafundéme pra A R SHEMBULL.NE (R,,) gicimé A", pér A= (ab). Per, A=(ab) &shté e hapur.Gjithashtu A = [a b) éshtt e mbyllur pér 3, sepse AC = (~co a) U[ be) ésht hapur, Pérfundimisht A= A°= A. SHENIM Shémbujt e mésipérm tregojné qe brendia dhe mbyllja e njé bashksie varen jo vetém nga bashkésia por edhe nga topologjia né E. 39DR, VALENTINA SHEHU. SHEMBULL. Shqyrtojmé bashkésiné e numrave racionalé Qné Re paisur me topologjné standarte, (R,3,) Provojmé qé @"= 0.Supozojme @ + ©.Atthere marrim x € Qe hapur.dhe giendet (a be tile gs xEtab)< Bc @ 2! Sepse gdo interval pérmban numrairacional Supozimi bie mbetet Q°= 9. NE ushtrime do t8 provojme qé Q = R. [Nea shémbulli i mésiptrm megé Q= R themi Q éshté kudo e ngjeshur né Re paisur me topologjiné standart. SHEMBULL.NE topologjiné e komplementit té fundém né R. ¢do bashkési « pafundme ésht kd engeshur eps bashktsite mba net topolgi jane fandme ose veté Re cilaEshte vetmjabashktsie mbylurepafendme NE rast e A és pfunde Kemi A ¢ A pra A és e mbytur dhe e pafundme ko sell @ A= “Teorema e méposhtéme najep aj kite pr péreakmar nése ne piké été né brendine ose né mbyllen en bashkesic atthere kur gjendet Gz tlle qe Gy ee Vertetim Se pari supozojmé gjendet G, C A,megé G, &shté e hapur irjedh q@ Gy CA" pra x € A" Anasjeltas x € A marrim G,= A" CA wt Verietim Se pari x € Asupocojmé ge gjendet 6, A.A = O kj sell A & 6, e mbyllur. ‘Atéhere nga vetia e mbylljes A c G,°,marrim plotésin dhe kemi G, ¢ A pra x EA" 2 sepse x € A.Supozimi bie.Anasjelltas pér gdo G, kemi G, 0A + @. 40 TEOREME Le te jeté (E, 3) njé ht. A nénbashkésiné E dhe x € E. Ka vend TOPOLOGJI E PERGJITHSHME Supozojmé gé x € A sjell q@ x € A” por A éshiée hapur g pérmban x-in, atéhere shénojmé G,=A° dhe kemi G, 0A=A° 0A cA 0A G_ A= 0! Supozimi bie, mbetetx € Am © macrim gé Bashkesi A Brendia e A Mbylljae A ‘Teorema e méposhtéme na jep disa lidhje midis brendis®,mbylles, prerjes dhe plotésin. Verteties Par I, kemi A CA sjell gé Ac AC,meqeé A Eshtée hapuratéhere A° < (A°)" ér pérfshirjen e kundért dime (A)* © AS Marrim plotésin dhe kemi A=(AL)E & ((AS)")E dhe ((AC)*)¢ éshté e mbyllur gé pérmban A atzhere kemi Fc ((A°)')€ Marrim pérséri plotés dhe pérftojmé (AC)* € (AE Pérfshira e dyantstme sell barazimin Pee. zotojm 1 né vend t8 A maim AF che marr A°= (4), pasi marsim plotésin tek ky barazim pérftojmé barazimin e kérkuar. Per 3. dime A’ UB CA UBymegé A” UB” éshté e hapur né A UB, kjo sll A UBC (AU BY ‘Tek 4. nisim me pérfshirjen A’ ABYC A.N.B dhe A" 0 B° &htée hapur né AB rmarrim A’ 9 B° ¢ (A BY (1).Anasjeltas dimé ANB CA sjell (AN BY" c AY aOR, VALENTINA SHEHU. njésoj (A 0 BY" & B”,kéto dy pérfshirie na sjllin(A 0 BY’ < A’ 9 B°(2) Pécfundimisht (1) dhe (2) sjellin barazimin e kérkuar SHENIMNE rstn e pikes 1, mund 1 japim shémbull pet reguaeg& nuk ka vend barazimiMarrim A=(-10)dhe B= (0 1 Jatehore AUB=[-1 1] Sell (AU BY"= (11) kurse A* U B= (1 0) U (01) pra ptsiria ste rigoroze SHEMBULL Le téjeté U bashkésia e numrave ireacional né R Provoimé i I éshté kudo e ngjeshur né R pértopologjiné standart. Dimé g& I =O jo sjell qé T= @ = (Q*)¢ (nga pika (i)), kemi treguar né shémbull gé Q"= 0 g& T= (Q7)°= R pra F éshté kudo e ngjeshurné B spas 3, [Nj koncept i réndesishém né topologji éshte vargu konvegjent Kate] PERKUFIZIM. Le t ett (E,5) njé hapésiré topotogike dhe (%,.)new ni€ | | vag né E ateheré them g lity. Ze" Xo NAS per gdo Guy tiendet njé np EN ell gé n> my sell @8xy € Gey ; Gane Konvergjon (ek Xp Me fjalé tétjera gdo fainjésie pérmban térée termat e vagut me pérjashtim njé ‘nun té fundém ose q@ jasht® gdo fainjésie (8 xp ndodhet vetém njé numé i fundém elémentesh t vargut (X,)new Nags. (¥n)new Auk Konvergjon né asnjé pike t& E,do te tremi qé vargu eshte divergjent. Menjeheré marrim njé kriter t mjaftueshém pér divergjencés ar TOPOLOGJI E PERGJITHSHME TEOREME. Le t&jeté (E,3) njé hapésie topologiike dhe (X,)yew ¥ar8 ME | ENS giendetnjé fainjsie Gc tile q& jashts saj ka njé pafundesitermash Supozojmé t& kundért&n dim.th,limy «a7 Xa,atdhere jashté G,, ndodhen vet&m fj numér i fundém termash té vargut-Kjo bie né kundérshtim me kushtin & jashté ka njé pafundési termash t& vargut, supozimi bie m [Nese f éshté bazé ¢ topologiisé 5, dhe x njé piké né E shénojmé me By 8 tilt ge B, € B dhe x € By & kéte} marrim nje kriter pér konvergjencén e vargut | TEOREME. Le te jeté (E 3) njé hapésiré topologiike , bazé e topologjisé J dhe (x)ney varg né E-Eshté vérete ekuivalenca Vertetim Let kemi limy .« %n= Xo,mege By, eshte Fainjési e xy nga perkutizimi i Limitit pérmban téré termate vargut me pérjashtim njé numér téfundém, ‘Anasjelltas Kemi té vérteté q& cdo B,, permban térétermat e vargut (xq)new € provojme gf limy aX, 20.Le té jet Ge, ae fainjsi gfarédo © x9.Naa vetia © bashkdsive tt hapura meqE x9 € Gy, ajendet By, € fe till q8 X9 € Bey C Gxy. Kjo pérfshire sell qt edhe G,, pérmban térétermat e vargut (q)new me pérjashtim njé rnumée téfundém. Megé G,shté gfarédo del menjzheré g8 lity.» Za XoM Duke shfrytézuar kété rezultat shqyrtoj shiémbullin SHEMBULL Let jte 2") sey ne varg né B.AtBhere provojié gi limo 2% 0 ne (R,3,) sepse pr gdo (a b) ge pérmban pikén O,kemi qe sendet (-€ €) € (ab). Nése marrim numrin natyror p> tehere n > ng sjell 43DR, VALENTINA SHEHU e Leh ce the2sa2se jedhimish pirn> my sll ge —e< Pesfundimisht pr go (ab) tle gf 0 € (ab, gjendet ne EN til pe co img ae s, A Ly ve P= 008 (R.3,) n> ng kemi ge € (££) € (ab)Nga ckuivalenca e mésipéeme do té marrim ‘SHEMBULL. Do #8 provojmé g& vargu 2"), nuk konvergjon né (R.3,). Sepse per fainjésine (- 1 0] t8 0 né (R,3, )jashte késaj fqinjésie ka njé pafintstemash i vargut C2 a ¢ 2", ew q8 jané termat me indeks n — gift.D.m.th. ye > 0 pra DO" (10) pérk=1,2,3, 7 SHEMBULL. Né (R,3¢,) vargu i dhéné <2” konvergon tek gdo piké © (B.3cp). Le te jeté x gfarédoné Re che Ge fans area € x9 (R,Sep} QE ket} plots iG, ne prmban njé numer 1 fundm pikash dhe rejedhimishe Gigl 1 {£2 EN ae bah cand, jeh Gk ete ae ‘numér 1 fundém termash t vargut (‘—>”) ney. Meg Gr éSht gfarido marrim gé my sn Dg Né ket shémbull konstatoimé g limit inj vargv konvergjntnétopotogji nuk sti vetém ose vargu konvergjon edhe nénépafundes kash sinérastin€ intsiptom Por né rastn ¢ topologjive té ndara garantohet gé limit i vargut Konvergjent &shté vetém njé.Peér ket kemi Teoremén e méposhtéme Vertetim, Le t&jeté(E, 3) aj8 hapésiré topologike e ndaré supozoimé g& vargu (nen konverajon tk pikat x9 # x’. Megé (E,S) Estée ndar® kemi gjenden dy fainisi 18 ndarad.mth. Gy, A.Gy, = 0. Mog x9 ~ lig +X 9Ba vein €Fimitit dl g@ Jashtéfainjésiss G,, ndodhen vetém njé numér i fundém pikasht8 vargut 08¢ Gay pérmban nj numér 1 fundém termash tf (%,)yew Mjedhimisht meg? Gyr, € Gay cahé Gy, pétmban njé numer téFundém térmash & vargut (xq en Ajo bie né 44 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME kundérshtim me faktin g& 249° lity 9 X_-Supozimi bie,mbetet gé limit i vargut shi i vetém Nie tjetércilesi e vargut konvergjent &shté i lidhur me mbyiljen ¢ njé bashkésie.Pér ket marrim Teoremén. ‘TEOREME. Le téjeté (E,3) njé hapesiré topologjike A € E dhe (2, )new eshte varg ne Vertetim Nga vetia karakteristike e pikave t8 mbylljes sé njé bashkesie dubetté provojmé qe pér gdo G, Kemi Gy A @ sepse nga vetiae limitit, Gz, pérmban téré termat © vargut me pérjashtim t& njé numeri t&fundém pra Gy, 0 {4 | EN} # O dhe { 2 [nEN}CAm &L4.Ushtrime L.Gjeni a” dhe A ngs. @A=(01] 18 RI,) ()A= {a} nEE= {abe } me topologjine S = {E, 0,(a}.{4b) } (©) A= {ae} nBE= abe} me topologjiné 5 = ( E, 0,(8}.(0.} } (A= fd} n€E= (a,b,c } me topologjint 3 = { E, 0,fa),fa.b} } ()AWCLUDU (2) ne (R35) (DA=(C LIU {2} n€ (R34) (@) A= ( (x0) € R* |x € R} n8(R*,3,) (h) A= ( (x0) € R2 |x € R} né R? e paisur me topologjing ¢ intervaleve pingule. (A= (Ox) ER? |x ER} n& Re paisur me topologjiné e intervaleve pingule. 2(a)NE Ze paisur me topooginé dishitale drejtat gjent (n)* dhe (alloni astetn gift ose tek) 4sOR. VALENTINA SHEHU (b) Perm 0,y40 } (In, 0) € R? |nEN} (x, y) € REO Sx? -y2< 1ER}. Péreaktoni 6({0 1) né R¢ paisur me topologjin e komplementtté fundém. 50 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME KAP. I KRIJIMI I TOPOLOGJIVE TE REJA DHE FUNKSIONET E VAZHDUESHEM [Né ketékapitullfillimisht dot japim disa metoda pér kijimin e haptsirave téreja ‘opologike pasi shté dhéné njéhapésirétopologiike filetare.P.sh. do t& wegojmé se njé nénbashkésie nj hapésire topologiike ashégon topologjné nga veté hapésira NE vazhdim do t tregojme si krjohet a topologi ere nga prodhim I dy hapésiravetopologjike té dhéna &IL1.Nénhapésira topologjike Le te jet dhéné (E, 3) njé hapesiré topologiike dhe F nénbashkési e E, Gjendet njé ményré e natyrshme pér t8 pércaktuar njé topolaji né F duke w bazuar né topologjing ne E, PERKUEIZIM.Le Spa{GNF|GeES} i (E, 9) hut. dhe F nénbashkési e E. Percaktojme 1 F Se) quhet nénhapésiré topologiike e ht. (E,3). Sé pari provojmé qé 3p Eshte topologjiné F 1 O= ONFE Sp dhe F=FOEE Sp 2 Gadfer m8 Spsprovojmé ge G= Nas Ge= Nai(Ge' OF = Maa GN F=G AF € 5p sepse Gy" €3 sepse Gy, Gy! AF per Gy’ € Symeqe Sesh topologi ne E kemi = = Me Gy! ES mijedhimisht G = G'OF € 3p 3. Gide Familje w hapurash né 3p-Martim G = User Gide provoimé GE Bp.G,= G/F dhe shénojmé G = User 6; eshte e hapur né 3. Atthere G = User(G," 0 F) = (Uier 6) F=G" OF € Set Eddhe pér nénhapésirén topologiike do t jet e pérshtatéshme té specifikojmé bazén © topologjisé.Pér ket arsye marrim teoremén si mé poshté 51TOPOLOGJI E PERGJITHSHME OR. VALENTINA SHEHU TEOREME Le t@ jeté (E,3) h.t dhe f bazé e topologiisé 5. Nags. Fe Iustrimi gieometrik i kétyre rasteveeshte si me poshté atzhere familjae nébashkesive, fo {B OF.) € 5 eshte baztc topologiise Sp es & pe R, R Vertetim ote os Se pari provojmé gé fr éshtébazé topologjie dhe 3¢@shts topologiiae prejardhur oF r re sl R R 1. Unep(B 0 F)= (Usep 8) 0 F=E 0 F= 2. x€ (By NF) M(B) AF) dhe giendet B, € etl x € By < By NB, — +S ot sepse B &shté bazé topologiie.Q& kétej del ao apt XE (BOF) < (BNF) M(B) = mI Pasi provuam gé plotésoi kushtet pért8 gené bazé topologjie provojmé q& topolgjia € prejardhur prej sajéshié Sp-Le t8jeté GE Sp > G=G'NE= (Upep, BNF = : Upepa(B 1 F) i takon topologiisé sé prejardhur nga fm oat a oT Lusrimigjcomerik i elementevet bats sé nénhapesirestpologike [Nga arsyetim i mtsipém ars ne psfundimin se paragitet ne figurén e méposhtéme B= (L0b)]0s) way OUD @a2) m2) WES) oss) 4. Le te jet F = (0 5 | si nénhapasire e (3, ).Cilat nga nénbashkésité e _mposhtme jané té hapura ose w mbyllura né ket nénhapsiré ? MOY WO OH — @OS) 2 U2 —@A27 @l12} WES) @t4asy 5. Let jeté F= (0 4 JU (5).Cilat nga bashkesité e méposhtéme jané te hhapura ose té mbyllura pér topologjiné standarte né F 7 MOD MOL Of Mod) war O19) ®WA4 M4 OH (4S) 6.Le t jet (E,3) ht e ndaré dhe F.< E,Provoni gé nénhapésira topologiike né F eshte e ndaré, 7. Let jeté (E, 9) hte ndaré dhe F ¢ E. (@) Nas. ACE éshtée hapur né nénhapésirén F e cila éshts bashkési e hapur ni (E,) atthere A éshté e hapur néE. (b) N.gs. AC F ashté e mbyllur n8 nénhapésitén F e cila éshté bashkési e _mbyllur né (E, 55) atthere A éshté e mbyllur né E. 8.(a Let jet K = (Le Rn €N)-Teegoni gf topologia standart né KEste topologiia diskrete (by Le 1 jeté K* = K U (0}.tregoni q® topologiia standarte né K* nuk &shté topologiia standarte S.Le 8 jeté A CE dhe DC AMe Dj dhe Dz. shénojmé brendiné e ¢ D pérkatésisht né A dhe nt EMe Dj dhe De shénojmé pérkatésisht mbylljen ¢ Dné AA dhe 1 EMe 6D, dhe De jané kufirii D né A dhe né E (@) Provoni gé Dj. A.1 DE «dhe jepninjé SHEMBULL g@ tregon a :mosbarazimi éshté rigoroz (b) Gjeni tidhjen midis By dhe De 0 A.Pérsicilén pérfshirie < ose 2 provoni ‘q@8shté e vérteté ose jepni kundérshembull 55DR, VALENTINA SHEHU (©) Gjeni lidhjen midis 5D, dhe 8Dg A A.Pér seicilén perfthirje C ose > provoni qééshté e vérteté ose jepni kundérshembull &IL.2. Topolo; produkt Le tent dy hapésira topologjke (Ey, 51) dhe (Ey, 2), shnojmé me = Ex B78 pércaktojmé né E njé topologiecila percaktohet nga dy topologjité ce dhéna, Per ketéarsye na interesojn€ bashKesieetipit ( G, x Gy Gy € Sy dhe G, € 3; }, por kjo familjenénbashkesish nuk &shtétopologi sepse bashkimi i¢faredoshem i bashkisive t kt tipi nuk eshte tile Kijo ilustrohet dhe né figurin ¢ méposhteme Megiithaté do t provojmé 4é kjo familje nénbashkésish &ht® bazé topologjie né E Pér kété marrim Teoremén "TEOREME : Le té jeté E= E; x 2 ku (Ey .3i) dhe (E .3) jané hat | Atthere familia e nénbashksive | Vereetim Provojmé gé plotésohen kushtet e bazés sé topologjisé (1) pir gdo x = (xy,x2) € B= By X Fy € Bh sepse Fy € 3, dhe Ey € 3p Q)Le té jené B' dhe B" € fatehere B”= G’y x G’z dhe B= G", x G",.Ne keto kushte BAB" = (6's x G'2) M(G" x G"2) = (6', 0.G"s) x (G'2 NG"2) € f sepse GG", ES, dheG,NG, E Im 56 TOPOLOG)I E PERGJITHSHME PERKUFIZIM, Let jet E = Ey x Bp hu (E; <9) dhe (Ex 32) jane ht Atéhere topologja péreaktuar nga baza etopologiisé ‘SHEMBULL Le te jet E= (a,b, ¢ } dhe F = (1,2 } me topologité ( 0,{b},{c}.{a,b},{ bie},E } dhe { 0,(1),F }. lustrimi i bazés te topologiise produkt né E x F siné figure “Megjithaté baza e topologjist produkt e pércaktuar si mé sipér éshté tepére gjéré. Do t gjejme njé bazé me te vogtle cila péreaktohet duke pérdorur bazat © topologgive né E, dhe Ez né vend t topologjive ‘TEOREME Le tjené fi baze e topologiist 3 né Ey dhe B, bazé © topologiisé i né Ez. Atthere familja e nébashkésive t& E'= EX Ep Vertetim 'é pari provoj qé pér gdo G € Sp, jepet si bashkimm i elementeve t familjes 6” ‘ose pér njé piké gfarédo x né G gjendet bashkésia By x Bz e till g& x = (x.%2) € By x By CG. Mea B &hté bazé c topologiist Sp atthere gjendet Gy x G: € B tile qB x = (x1,2) € Gy X Gy C Gkjo sell x1 € Gy dhe xp € Gz Por fy bare topologiise 3, né Ey dhe fz baz’ e topologjisé 3 né Ey atthere gjendet By € fi dhe By € fp tetillagé x, € By Gydhe xp € By C Go. Si rrjedhim x= (22) € By X By Gy X Gz CG. NE kété menyre fi’plotéson kushtin a njé Familjet& hapurash t8 jené baz8 e topologiisé Sym SHEMBULL.N@ R? kemi pércaktua topologinéstandarte @ ka si bazé (a, By) X (aa, Ba) | 1, By da, BER }. Sige dime 57DR, VALENTINA SHEHU Bas = (ar. bx) | yy Bay €R } dhe fas ™ ( (Aa, Ba) | a2, bo, eR} jane baza pir topologjne standare né R. Atzhere nga Teorema e mésipérme B, do 18 shérbente si braze etopologise produkt né R?. QE ketej Konkludojmé gé 3, = 3, ne R™ er mé tepér do t giejn B= 6, xB Ie lidhje midis brendive wé bashkésive ne Ey, E> dhe | TEOREME Le te jene A nénbashkési e (E,,3,) dhe B nénbashkesi e (E232) Vertetim Dime qé A* XB CA x B dhe AY x B° até e hapuratehere nga vetia e brendisé imarrim A” x B° ¢ (A x BY" . Mbetett provojmé pérfshirien e anasjelhté (Ax BY CA xB sepse pe edo x € (A x BY” sill ge giendet Gy x G2 € Bi 1illé gé X= (24,22) € Gy X Gy C AXB jo sell xy € GC Adhe x) € G CB. [Nea vetiae brendist s& bashkésive del menjeheréx, € G, CA" dhe x2 € G2 © BY tz) © AY X BY, NE k8te ményré provuam x € (AX BY" sill (xy.32) A" B" pra (A X BY AY x B*. Pérfundimisit x oe Eshtee qarté nga pérkufizmi g® nése A éshtée hapurné (E;,)) dhe B e hapur né (E2,32) athere AB éshténénbashkesi ehapue pee topologjine produkt Né pohimin e méposhtém dot provojmé gé Kj ésht everteté edhe pr bashsitée mbyllura POHIIM, Le tjene A nénbashkesi mbyllur né (F;,5,) dhe B nénbashkesi e mbyllur né (E2,‘S,) dhe B= Ey X Bp atthere A xB &shté ¢ mbyllur né E pér topologiing produkt, Vertetim Pér t& provuar qé A xB éshté e mbyllur n& E mjafton t prove mé qé komplementi she i hapur. Dime gi (A x BY® = (AC x Bp) U (Ey x B%) sé e hapur si bashkim. bashkésish & hapura.A e mbyllur sell A® © hapur né (E,3)- dhe Ey ehapue né (E,,3p) atehere AC x By e bapue né topologjiné produkt. NE nenyré te ngjashme provohet qé Ey % BE ésht8 e hapur pértopologjine produkt m Pas késa) marrim t8njgjtin rezultat pér mbylijen dhe kufirin e produkt té bashkésive. SB TOPOLOGJI E PERGJITHSHME TEOREME. Le t jene A nénbashkési e (E;,3,) dhe B nenbashkesi e (Esa) dhe Es Fy x Featthore A xB,CE dhe AXB = AxB da * pe aeAe, Vert AX BEA %B ae nga pohimi i mésipéem kemi A xB éshtée mbyllurAtzhere tga vetia e mbyljes kemi A xB c A XB. Provojmé péctshirjen eanasjellté,per ete martim x = (21,2) € A XB dhe do wegojme x € A XB ose ge pérgdo G, N(A xB) # OMeg® G, eshte hapur pe topologin produkt dhe x © Gajendetnjé element i bazésB = G, X Gp e tlle @® X= (x4, 2) € 6 X Ge © Gy Porx = (&1.2) € A XB, nga vetia epikave té mbyllies kemi qeGy 1A + 0 dhe Gy NB # Oatehere (Gy x G2) N(A XB) = (G, 1A) x (Ge 0B) + O Meg? 64 x Gy © Gy merret menjeherE G, (A XB) #0 che ékéte) xR XB a Né ményré analoge pérgjithésohet topologja produkt né bashkésin€ produkt B= X Ba Xo. Eq KU CE, 34). (Eas Saou (Ene Sn) Jam hapesira topologike, Familjae nénbaskésive né E si m poshté B= (Gy XG, X 1. X Gy | Gy € Sa. Ge © Ba, Gy € Sy Jeshté baze topologjic 1né E,dhe topologjiae pércaktuar nga B quhet topologii produkt dhe e shénojmé 3, dhe (E,53,) hapésira topologjike produkt. Téré pohimet e provuara pér rastin ‘n= 2, mbeten té vérteta edhe pir gdon € N. SHEMBULLNE R" XR x .. XB topologjia produkt percaktohet nga here baza etopologist By = { (ay x) X (Aa, Ba) X * (ys Ba) les bg € Bee 1.2, un }.Pér ngjashmériné me RE topologjiné produkt né do ta quajime topologi standart Le t& jené dhéne dy hapésira topologjike (E,.), (Ea. 5) dhe Ay nénbashkési e By, Az nbnbashkési e Ey GE k8tej Ay X Ap eshté nénbashkési né E = Ey x Ep ‘Tanimé kemi dy ményra qi mund t percaktojmé topologji né Ay x Az-Nga njéra and mund ta shohim A, x Az si nénhapésirété topologjisé produkt né E = Ey x Ep [Nea ana tjetér mund te pércaktojmé topologginé produkt té dy nénhapésirave topologiike té A, nénhapésiré e By dhe Ay nénhapésiré e £2. Né teoremén & méposhtéme do té provojmé gé t& dy Keto topologji jané té barabarta soOR, VALENTINA SHEHU TEOREME. Le te jené dhéné dy hapésira topologjike (Fy, ,) (E2, 32) dhe (E., 3) hapésira topologjike produkt. Ay nénbashkési e E; , Az nénbashkssi e Ez. Atghere topologiia né Ay x Az si nénhapésiré topologiike e (E , 3) eshte e Vertetim [Nese fh Eshté bazé e topologiisé 3} dhe fy éshté bazt ¢ opotogjse 3p, si © rovuam fh Bz éhte baze e topologiist produkt S dhe emi { (By x Bp) 0 (Ay % Az) | Bye Br dhe Ba Ba } = ( (Bi 0 Ax) X (Be 0 Az) | Bye dhe By ef } (*) Por { (By x Ba) 9 (Ay X Aa) | ByeBy dhe By Efe } Eshté bazd e nénhapasices topologiike ty x Az nB(E, 3). Kurse { (By 0.4;) | ByeB } été bazé © nénhapésir8s topologiike (Ay,54,) (Ey-31) dhe { (Bz A2)| ByeBa } eshte bazé e néhapasiréstopologiike (Az, Sa) tb (Ez, a) kets sig éshté prevuar ( (Bx 0 A1) x (B20 Az) | ByePy dhe Be eB } eshte bazé hapésirés topo ogiike produkt né Ay X Az. Nea barazimi (*) k&to dy baza jané 1 njgjta pra dhe topologité e percaktuara prj tyre pérputhen m &12Ushtrime | Tregoni gfaré relacioni ka ndérmjet topologlisé sé komplementit & fundém né R? = RX & dhe prodhimit t8 topologiive té komplementittéfundém né R 2.Le t jeté Re pajisur me topologjiné e pikés s€ posagme (0,0). Krahasoni kététopologji me produktin e topologjive t& pikés s€ posagme 0 né R. 3.Le te jet L njé rete planin real R? e paisur me topologjne produkt (B3,.) x (R.S,).Pérshkuani nénhapesirén topologjike né Le péreaktuar nga kjc {opologii produkt Vierésoniq® kjotopologgi varet nga kéndi q formon L me bshtn rel 4. Le téjeté L njé dretéz né planin real R e paisur me topologiiné >:odukt (R.S,) x (5, Pérshkuani néahapésirén topologiike né L e pércaktuar nge kjo topologii produkt. Vlerésoni gé kjo topologji varet nga kéndi qé formon L me boshtin real TOPOLOG]I E PERGJITHSHME. ScTregoni gf ns. (E},3,) dhe (Ep, 3) janétopologi téndaraatéhere eae topologjia produkt né E = Ex E eshte art 65, Le te jené dhén (E;,3,) dhe (E32) dhe (E, 3) hapesira topologiike produkt, Provoni () Nags. x= (2,22) €E dhe G, finiési ex pr topologjné produkt atéhere ajenden Gr, dhe Gy, fginjési 18 x, dhe xt tilla GEG, X Gay C Ge (©) Nog. Crp) éshtévarg néE ku pi gdo m EN, 9 = (Xq.xX2n) ka vend kuivalenca: lity se =X there de vetEm atéhere KU Tig ms Xn 2 dhe lim ss Xan KU X= (22). & 113. Vazhdueshméria Tashmé do t& pércaktojmé koncepte té ndryshém gé lidhen me hapésirat topologjike dhe nénbashkésité ¢ tyre. Pér keté arsye do tjapim konceptin e funksionit qé e pasqyron nje hapesiré topologiike tek njétjetér Koncept I funksionit © vazhdueshém &shté njé nga mé t& réndésishmit né topologj Struktura topologjike né njeé bashkési pércakton njé raport midis nénbashkésive t& saj.Funksionet e vazhdueshiém midis hapésirave topotogjike ruajné két® raport. duke pasqyruar ident gé njé funksion i vazhdueshém pasqyron pikat qf jane afr tek njé hapésiré tek pikat jane afr né njé hapesiee tjeter Kujtojm$ nga analiza pérkufizimin e vazhdueshmérisé t (R,3,) né (B,3,). PERKUFIZIM. Nje funksion f:(R,3,) > (R.%,) qubet i vazhdueshém né R nas Me fale & tjera f(x) élite i vazhdueshém n.4.s. pér go xo dhe &, ne mund t& agjeime nje de tlle gé ng.s. x aftr xo (me pak se 6) atéhere f(x) Eshté afr xq) (an pak se £). Ky shpesh quhet pérkufizimi e — 6 i vazhdueshmérisé. Ky éshte njé Koncept mjaftirndésishém dhe luan rol baz8 né analize, eoDR. VALENTINA SHEHU Pérkufizimi topologjik i vazhdueshméris8 éshté mjaft i thjeshté pr tu mbajtur mend dhe sido e provojmé qe eshte ekuivalente pérkufizimin e ~ 5 pé> funksionet nga (B3,) ne (B3,) PERKUFIZIM.Le té jen (E.3e) dhe (F ,3-) dy hapésira tepologjike Nje funksion fF quhet i vachdueshém n.qs. per gdo bashkési w hapur G ne FF 1@ sh e hau ne E. é ete do ta quajmé pérkufizimi sipas bashkésive té hapura té vzzhdueshmérisé. SHEMBULL Le t jent E= fabe,d } dhe topologiité Se = {a,b}, (c} ,(e.d),fa.b.c},E, 0) dhe p= ({1}o{2)oE1.2}sE,O }. Le t jené dhe funksionet = (1,23 } 18 pajisura me gh : E> F w péreaktuar si mé poshteé fe 1, f(b 1, fle) = 2, i) ela) = 2, a(b) = 2, a(6)= 1, a(d) = hea) =1, bb) 2, be) =2, hed) =3 Funksion f &shte i vazhdueshiém,sig mund té provohet theshtéparaytyrat © bashkésive @ hapura ng Fjand bashksi t€hapura n E. Njésoj provohet edhe pér funksionin g Sidogofté h nuk éshté i vazhdueshém sepse (2) él e hapur né F,por i-1((2})= {be} ecila nuk eshte bashkes ehapur néE. Hustrimi grape Egb SHEMBULL. Le te jené (E,g) dhe (F.5-) dy hapésia topotogie, auchere (@)—_Funksioni identik id : E + € &shee i vazhdueshem. 62 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME (Gi) Funksioni Konstant ¢: E+ i fille ge (4) = yp pér edox € E, dhe yo ifksuar né FTa provoji gé funksioni Konstant és vazhdueshém sepse pit ¢do G téhapur né Fkemi e“(G) = E pe yy € G dhe 7G) = O per yo € G.NE té dy rastet_ c™(G) éshté e hapur pra funksioni konstant eshts i vazhdueshém, SHEMBULL Let jotéf: (R 3.) + (R,S.p) a¥ epet me fl Provojmé gé féshtéfunksion i vazhdueshém.Pée G € Sgy. kemi gi Com aye }efundime, atthere G= R= (94 Jes odh | dhe ge kete} Bey F1.2y2 $1, -n2yq +1} ecila éshte bashkeése hapur per in standarte, Rejedhimisht f eshte funksion i vazhdueshém. SHEMBULL. Le te jeté g : (R,,) + (B34) a@ jepet me a(x) 24. Ky funksion nuk &shté i vazhdueshém sepse G = [ 01) ésht® e hapur né (BR, 3,) , por 97*((0 1) = (13) nuk &shte e hapur né (R, 3), ‘SHEMBULL Le tt jeté (F, 3¢) nénhapésiré topologiike e (E, Se), Funksioni i péefshirjes id =F + Eitillé g@ id(x)=x eshte i vazhdueshém Sepse nése marrim G bashkesi e hapur né E kemi gé i~"(G) = G 0 F &shté bashkési e Ihapur ne F nga pérkufizimi i nénhapésirés topologjike.Pér mé teper nénhapésira topologiike éshté topologjia mé e vogél pér t&cilén funksiont i péefShiries iéshté i vazhdueshém. Nga pérkufizimi £: 1 F shté i vazhdueshém n.q's parafytyra e gdo bashkésie 1W hapur né F &shté e hapur né E.-Sidogofé né praktiké té kontrollosh parafytyrén © ‘cdo bashkisie té hapur éshtée tepértné realitet Sig provohet né teoremén ¢ rméposhtéme mjafton t& shayrtosh_bashkésitée bazts sé topologiist, duke treguar 8 parafytyra e tyre éshté e hapur dhe provohet gé funksioni éshté i vazhdueshém, TEOREME. Le té jené (Ee) dhe (F Sp) dy ht, éshte bazé topologjie ‘Sé pari marrim Fi vazhdueshém atéhere pér gdo B € 8B éshtée hapur né F dhe fi vazhdveshém sell & f~"(B) éshtéc hapur né E. Anasjelltas Kemi gé pér go Be B, f-*(B)&shte ehapurné Et provojmé gé Féshte i vazhdueshém Le tjeté 6DR, VALENTINA SHEHU Ge hapur né Fatéhere G eshte bashkim ielementeve 1& saz8s, G= Use, 8 késhtu nga vetia e parafytyrave t# funksionit kemi fuGy ~"(Upesy B= Useea FCB) Megé f(D) éshtée hapur né E, nga vetia etopologjisé edhe bashkimi Este i hapurspra f-"(G) été e hapurné E.Pérfundimishtteegaam a8 parafytyeae gdo hapuce ng F éshté e hapur né E dhe rjedhimishtfunksioni Féshté i vazhdueshm SHEMBULL . Funksionet fh: (R,3,) > (RL3,) lle g@ ix) = x-+ 2,g(x) = 2x dhe h¢ 1x jané funksione té vazhdueshém. Le jet (a b) per a 0 ° per bs0 [NE t& te rastet pér funksionin h,parafytyrat e intervalit (a b)jané bashkési té hapura ne (B.3,), SHEMBULL . Shumézini dshté funksion i vaztdueshiém Let jet fF: (R2,S.) > (BB) itlle qe (x y)) =xy, provojme qe eshte vvazhdueshém Marrim njé clement t& bazs (ab) né (B,3,). Parafytyra ne R? eshte FMab)= (xy) |a 0 dhe b> 0 {pet né figurén e méposhtéme TOPOLOGJI E PERGJITHSHME NE ményré intuitive éshté e qarte gé f4(a b) &shie e hapur né (R2,3,).Ne mund ta provojmé kété duke provuar gé pér gdo (p,q) € f~'(a b)).giendet njé katro i hhapur me gender né (p,q) dhe pérfshihet né f4((ab)).NE fakt nése n min {b —pq, pa a } dhe zajedhim 3> 0 te tlle g@ max { 8 ph 6 al.362} atehere mund t tregojmé qe (p—5 pt8) x (q—5 4 +8) ¢ fab) [N@ ushtrime do t& provojmé qé edhe funksioni mbledhje f: (R2,3,) > (B,3,) i tlle g(a 9)) = ty Este Funksionivazhdvesém, Duke Kombinvar ‘azhdoeshmerinée shumézimit det mbledhjes dot povojme teoremén & sgposhtéme = oe [ TEOREME Let jo (R 3), ater go Finksion potnomial | |p: 3) = 3) a8 bieaeeeeenas ees Veretim Vertetimi i ploté né ushtrime m Pérkufizimi sipas bashkésive t# hapuraté vazhdueshmérisé dhe rezultatet e marra prej tj mund t8 pérdoren pér t8 provuar gt funksionet racional,trigonometrik dhe te ‘anasjelltéte tyre, eksponenciali dhe i anasjellti logaritmik jané 18 vazhdueshém né fushéin e tyre t pércaktimit. erkutizimi i vazhdueshmerisé sipas bashkésive té hapura Eshté i thjeshté pér ta rmbajtur mend por si ky pérkufizim pasqyron idené q@ vazhdueshméria ruan pérattrsing “Teorema ¢ méposhtéme t&jep njé prove g@ funksioni [ vazhdueshém pasqyron pikat ‘e mbylljes sé njé bashkésie tek mbylljae fytyrés. [ TEOREME Le te jené (E 3e), (F,3e) ht dhe f= EF funksion | | vamhdueshem.Ngs A Aatehere x) 7. a VertetimOR. VALENTINA SHEHU Kemi gif: EF &shtéi vazhdueshém, ACE dhe x € A. Supozojmé @é fix) € FAVatehere gjendet Gx € tle # Gray 9 WA) ~ @. Dir nga pérkutizimi i vazhdueshimrist ge (Gc) &ht® bashkesie hapur dhe xe F¥G jay) KStE ményrd shEno}ME Gy = F*(Gy a) dhe kj sell @é FHGj) 0A* ose Ge .A=O prax @ A nga vetia e pikave i mbyllies sé bashkésive. Supozimi bie, mbetet x) € FCA) Do té japim tani ajé pérkufizim té vazhdueshmérisé ne pikén xy né E dhe A nénbaashkési e E. PERKUFIZIM. Funksioni f: (E,3¢) > (FS) quhet: + Lvarhdueshiém né pikén xo né E ngs. pér go Gyo) 98 (FS), | siendet G,, né (E, 3p) itil 48 £6.) € Gee) + Lvazhdueshém ne A n.qs, été i vazhdueshém ni gdo pike t& bashkésis8 AS Perkufizimi i vazhdueshmérisé né piké mund té formulohet duke 2évendésuar pérfshisjen £(Gyy) © Gycxy) me pertshirjen ekuivalente Gy, ¢ f'Gie,)). Atehere do té marsim ©) 9) quhet i vazhdueshém né pikén xo né E,n.9. pr ¢d0 Gpeay) NE (E,Se)s gjendet G,, né (E, Sz) i tle 48 Gey © f—"(Gycr¢x9))) - Sipas rastit do ti perdorim té dja tajta. PERKUFIZIMFunksioni f: (E,3,) > (F , Sp) quhet i vazhdueshem né ményré pikésore né E n.q.s.éshte i vazhdueshém n& gdo pike E. ‘Teorema né vijim tregon lidhjen midis vazhdueshmérise pikésore dhe vazhdueshmérisé sipas bashkésive t hapura. ‘TEOREME.Funksioni f: (E,Se) -+ (F, 3p) €shte i vazhduesheém sipas | bashktsive té hapura.athere dhe vetém atchere kur éht i vrzidueshim né cio pike wE. Me al tera vazhdueshmeria spas bashksi sme vazhudueshméring pikésore 66 TOPOLOG}I E PERGJITHSHME Vertetim 'Sé pari pranojmé qf: (E,S¢) + (F, Sp) éshté i vazhdueshiém sipas bashkesive te hapura do t# provojmé ge &shté i vazhdueshém né cdo piké 18 E.Le t& jeté x9 nie pike cfarédo né E dhe Grex, fqinjesie f(x) né (F, Sp), Meaé Gy ag) eshte bashkesi «ehapur gé pérmban f(x) né (F, 3p) dhe Féshte funksion i vazhdueshém, sjell @é FONG yy) 008 e hapur n8 (E, 3g) dhe xo € f*(Gjcqy)) ejedhimisht marrim si Guy © F MG ug) NBa ky barazim kemi f{Gq,) © (xo) Péefundimisht meqé xy ste pike ¢farédo n& Edo t kemi vazhdueshmeéri pikésore né E. Anasielltas do t provojmé gé vazhdueshméria pikésore sjell vazhdueshmering sipas bashkésive 1 hhapura.Le 18 jete G bashkesi e hapur né (F, 3p) do t& provojmé gé f—'(G) eshte & hhapur n& (E, 3g). Marrim njé piké ¢farédo xp € f~Y(G) dhe do t8 kemi fxg) € G_Megé G éshté bashkési e hapur mund ta shénojmé G = G¢zq) dhe nea vazhdueshméria pik&sore Kemi q@ giendet njé Gr, € tlle gE Gx,) © Grex) ijedhimisht Gy, © f-'(Gp¢ag)) = FUG) Pra kemi gé per cdo piké xy né F-"G).giendet nje Eginjési G,, < f-1(G).Nga vetia karakteristike e bashkésive te bhapura dal g@ f~(G) &hté e hapur né (E,g).Pérfundimshe F eshte funksion i vvazhdueshém sipas bashkésive (& hapura a Mé poshté do té provojmé ekuivalencén ¢ vazhdueshmérisé sipas bashkisive t& hapura dhe pérkufizimit e- 5 8 vazhdueshmérise t funksioneve F:(R3)) + (BY). Sé pari marrim nje “perkthim * 1& pérkufizimit e- 5 t vazhduestimérisé ne hhapésirat topotogjike.Né” pérkthim” ¢ ~intervali zévendésohet me Gx) dhe 6 ~intervali me Gy. Péekthim i pérkufizimite- 5: Le 8 jené (E,3¢). (F. Ie) haptsira topologike here f+ E + F quhet vachdueshem ngs. per gdo. x €E dhe Gres) kemi F'Grea) SHE Kanji e x 8 (E, Bp). ‘Teorema e méposhtéme tregon q keto dy pérkutizime t vazhdueshmirisé jané ekuivalente TTEOREME.Nje funksion f+ E> F sine i vazhdueshém sipa basbitsite hapun atte de vetem atchere kur pr sdox Ed Vertetin 67DR. VALENTINA SHEHU Sé par pranojmé gé F: E+ Féshté i vazhdueshém sipas bashkésive téhapura.Le te jet XE E dhe Gycay {gine e fixatdhere (Gy) eshte e hapurné (E, Be) dhe x € FN Gyeay) siell 8 FG ca) Est fqinjési ex [Anasieltas pir gdo x €E dhe Gray Kemi gg f~"(Gycxy ES fans ex. Provojme per edo G bashkesie hapur né (F, (F Sp) éshtéi vazhdueshém né pike x, Atthere nq. vargi q+ %9 pér— 2 né (E 3g) selhge edhe vargu Le i kemi xq <> xo, mga vazhdueshméri ef do t&provojmé gé fe) —3flta) ? Le té ete Gyan faints e f(x), nga vazhdueshmeériané pikén x9, f*Giz)) &SHUE fainjdsie xp. Mea® x, — Xo slendet np € Ne tlle 8 n> my sell XE F-'GGy eq) rbedhimisht Mosq) € Gf¢ay) Perfundimisht kemi provuar per ¢do Greg) Blendet 1 EN e Hille gE He) € Gyceoy PF Mn) — Ho) [Nags f(x) Eshté i vazhdueshém né E atzhere Teorema do té merrteformén, | TEOREME. Le w jete dhené f= (E,3e) > (F.3-) varhdueshém. atchere | nas. (Xa)new Ushteé varg konvergjent n& (E ,%e) sell 48 (FCn))nen @hte vvarg konvergjent né (F , 3p). ; Vertetim TOPOLOG)I E PERGJITHSHME Let jet Gey) Vang Konvergient 8 (E, Se) dan.th, lms X= Xo MEge 108) {sh ivazhdueshém ng E,atéhere ai Sst i vazhdueshim né ményeépikesore ne & pra edhe ni pikén xj.Nga Teorema e mésipérme marrim litt 10 f(%n) = fl%p).Pra vag ft (fra) new E2htékonvergjent 8 (F, Sp) SHENIM Funksionet e vazhdueshém nuk i gojné bashkésité e hapura né Dbashkési t@ bapura.P.sh. f(x) = x2, vazhdueshém si £: (B.3,) > (R.S,) dhe fyryra e bashkésisé sé hapur (-1 1) éshte [0 1) ecila hhuk ésht basbkési e hapur ‘Teorema e méposhtéme trezon se pérkufizim i vazhdueshméristsipas bashkésive Xe hapura ka dhe varantin ekuivalent me bashkési & mbyllura. TEOREME Let jen€ dhene hapésirat topologike (E52), (F.3¢) funksioni f+ E — Feshe i vazhdueshém athere dhe vtém athere kur pe edo B Veretimn Sé pari supozojmé qé f+ (E,Se) > (F, Sp) Eshté i vazhdueshim dhe B ajé bashkési e mbyllur né (F, S-).q kétej B& plotési i saj nd F eshte bashkési hapur né (F,Sp).Naa vazhdueshmeria kemi qé f~*(B°) és bashes e hapur né (E,3¢).Nga barazimi (f“*(B))°= f“\(B°) miiedh a8 (F~"(B))* eshte bashikesie| hapur dhe qé kéte) f-1(B) &shté e mbyllur né (E, 3). Anasjeltas let pranojmé qe parafytyra e bashkésive té mbyllura éshté bashkési e mbyllur.{é provojmé a funksioni éshté i vazhdueshém Marrim G bashkesi e hapur né (F,Sp).kio sie © eshte bashkesie mbyllur ne (F, 3) dhe nga supozim kemi g@ f—"(G%) éshté bashkésie mbyllur nf (E, ig) Nga barazimi (F!(G))°= f~"(G*) macrim (F-"(G))* éshté e mbyllur Ko sjell f-1(G) € hapur né (E,3e).Kjo provon ‘varhdueshméring e Funksionit fm Gijithashtu do té provojmé gé vazhdueshméria e njé funksioni ruhet edhe né rastin € njé nénhapésire t& (E, 3p) ose nése (F.Sp) zvendésohet mé nénhapésirén t (E), Per te provuar k&té marrim Teoremén 69TEOREME. Le t¢ jeté dhéné F:(E.3¢) -> (F 3) i vazhdueshém. (a) Nags. ACE dhe (A 34) &shtd nénhapésiré topologiite e (E Se) atghere ngushtimi i funksionit Fé A, fa :(A.3q) 9(F Sp) itil ‘a pér gdo x€ A., fa(x)= fx) été funksion i vazhdueshiem. (b) Nése shayrtojmé nénha 3p) 20) Sy Vertetim nisim me pik&n (a) Pér gdo Ge hapur né (F,3¢) Kemi q@fa"(4) = f-4G) A a eshte hapur ne nénhapésirén topologjke (A), rjedhmshtfunksioni fy eshte i vazhdueshém. Per pikén (b) Le te jeté G nje bashkési e haour né (RE), 3y¢e)) nénhapésir€ e (F.3p) atthere gjendetnjé e hapur G “né (F.Sp) illé gé G = G0 f(E). Esius e gare i f-1(G)= F*(G') sepse nése G CG sell q@ edhe (*) F-4G)C F-HCG') ae anaseltas per gdo x ef-*(G') kemi gé fx) €G dhe fx) € (6) ejedhimisht £ (0) € G? 0 £ (E) = G dhe kemi 9 x €f- 4G). Provuam edhe péefshirjen YG") & f-1(G) (*), por (*) dhe (**) tegojné g& f-"G)= F7\G).Pérfundimisht G* bashkési e hapur né (F,5p) dhe Ffunksion i vazhdueshém sjell gt f-NG") eshte i hapur ne (ES), a8 kettle shn8 edhe f“"(G) = FG), pra F: (ESe) — (HE)-Syey) hei vazhidueshem Do té jeté me réndési vazhdueshmériae funksioneve t pérbire.Pér kété marrim teoremién, “TEOREME. Let jent f+ (E,5¢) > (F 3p) dhe g: (F 37) + (G funksione t& vazhdueshem, Atéhere kompozimi ifunksioneve Vertetim Le te jeté U aje bashkesi e hapurné (G, 5) atthere kemi g& (g > NU) = J~*(g-\(U)).Nga vazhdueshméria e funksionit g, del q@ g~!(U) éshté e hapur né (F.37) dhe nga vachdueshmériae fanksionit del q& edhe f“4g~1(U)) eshté ¢ hapur né (E, S¢). Provuam gé pér ¢do U t# hapur né (6,3) . dot marrim q (& © NU) = FHC aU) Eshts e hapur né (E, Sp) Kj Sel 98 g » Fesbte | vahdueshem a 70 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME Do té vijojmé me njé lem mjafttéréndésishme gé quiet lema bashkimit sepse jep kkushtet pértécilat mund té bashkohen dy funksione t@ vazhdueshem fA F dhe g: B — F pér te fituar nj funksion té vazhdueshém , hs AUB ~ Fipércaktuar né bashkimin e fushave té pércaktimit «@ fdhe @ LEME (lemae bashkimit) Le tjené (E,95),(F.3) ht dhe A.Bdy | nénbashkési t@ mbyllura né E te tila qé AUB = E.Pranojmé qé f: A > F dhe | g: B > Fdy funksione té vazhdueshém dhe f(x) = g(x) pérgdoxné ANB. | Attherefunksioni hs E Fi ptreaktua simé poshte | | | \ | yay (FQ. Pom ZEA Veretim Marrim C bashksi e mbyllur né F,pErté provuar ih &shte funksion i vazhdueshém mjafton t provojmé qé h'(G) &shté e mbyllur né E? Eshté e vertete F-'(O)U gC) megef dhe g jane funksione t vazhduestémm FHC) éshte i mbyllur ne A dhe do tjet# e mbyllur né E sepse nga vetiae bashkésive i mbyllura né nénhapésice Kemi @ gjendet D e mbyllur né (E,3e) © Lille gé f"O) = A.A D dhe mege A eshté e mbyllur n€(E, 3-) atehere edhe F-'(C) Sshtée mbyllur né (E,5e). Njésoj provohet gé g~(C) ¢ mbyllur né (E,5p).Athere bashkésia h(C) = f-4(C) U g""(C) éshté e mbyllurné (E,3e) srjedhimisht funksioni h &sht vachdueshém SHEMBULL Funksionii vierés absolute h = (R,.) > (R.3,) 48 jepet wo-[2 Mer perbehet nga dy funksionetpércaktuarné bashkes & mbyura (R93). Njéri hte funksioni f= (eo 0} — Rg jepet six) = -x dhe F [0 co) -+ R ge jepet si nDR. VALENTINA SHEHU. =X Dhe 0) = 20) saahduesbm pir {0 }=(—00 0] [0 00) atthere h(x) eshte i &IL3. Ushtrime Let jene dhené (E, 34) ku Sy shee topotogjia diskrete, (F,Sp) «ffdoProvonig@ pdo Funksion £ (E,3q) + (F, 3p) éshte i vazhdueshém, “Prov Teoremén ; f+ (E,Se) -* (F,Se) éshié i vazhdueshém atéhere he tin attere hur pér edo bashkési C e mbyllurné (F, 3p) kemi f“4C)e slr (E.3¢) Miegoni gf f= (B,3,) > (R.S,) éshts i vazhduestém sipas peutznite 6 eshte [vachdueshém atéhere dhe vetém athere kur pr gdo Le, pt lo Gj Kemi g8 F-G/¢))™ Ge | Provo @ funksionet e méposhtéme jané t# vazhdueshém (a) Funksioni f= (B34) > (RI,) ngs. lx) =3x—5 éshte i vazhdueshiém, (b) Funksioni f= (Sey) > (B,3,) 4s. f(x) = 3x5 eshte i vazhdueshém. S Lett jeté (E, 3) nj& hapésire topologitke dhe F nénbashkési e E.Tregoni a ishaptsiatopotogiike (P..Sp) &shte topologjia mé e vogel pérté cin funksior i pees 1: (F.3p) > (E,Se)s tile 8 i(x) =x éshté i vazhdueshém. Kjo dinth, qénése 3, Eshté je topologgi né F pért& cilén funksiont i pérfshirjes i ‘pi vahdueshém atghere Sp C5 6a) Lew jene (E51) (Ep. 3) hapesiratopologike de £6; XE) dhe (E.5,) hapésira topologike produkt. Provoni aéfunksionet postin p= (E.3p) ~* Ei-3u) slg —py(Cer-22)) = mide Pe (Gp) = (E30) itil pp (Cx. x2)) = Xe jane té vazhdueshém. (b)Provoni gé 3p eshté topologjia mé e vogel né E= Ey x Ep pl 8 eile fulsont projeksion py = E — By dhe po + E ~ Fe janété vazhdueshém.Kjo dunt née funksionet projeksion py = (E,S9) ~ (Ey, 3y) dhe pa + (E,3) > (G30) jane te vazhdueshém atehere 3, © 5. n TOPOLOG|I E PERGJITHSHME 7.Le te jen dhiné 9, dhe Sy dy topologjiné F, funksioni identik id: i tlle QE id(x) = x Tregoni g@ id: (E,3) > (E,32) éshte i vazhdueshém atéhere dhe vetem atthere kur 32 © 3, B.Le Ww jene fg + (E,Se) > (F,3¢) dy funksione t& vazhdueshm te tlle 4 ffx) = a(4) pér edo x né D nénbashkési Kudo e ngjeshur né E. Provoni gé nése (F,3p) eshte e ndaré atehere f(x) = a(x) pée tere xn E. 9.be te jete + (E,Ie) > (F,Sp) nj€ funksion Bashkésine GH) = { (A(9)) |x EE } né EX F, e quajmé graf té funksionit f. Provoni qe nése funksioni Feshté i vazhdueshém dhe (F, Sp) Esht® i ndaré atéhere Gc) éshté bashkési e mbyllur né E > Fe pajisur me topologjiné produkt. 16.Le w jeté = (E,Se) > (F.3¢) fanksion i vazhdueshém dhe (4,34) rnénhapésiré e (E, 3p) Provoni gé ngushtimi ifn A, fla : (A,Sq) + (F.Sp) éShe i vazhdueshem, 11.@) Provoni gé lema e bashkimit mbetet e véreté edhe kur zévendésojmé pohimin A dhe B 18 mbyllura me pohimin A dhe B t& hapura né (E, Se). (b) Jepni ri8 shmbull gé lema e bashkimit nuk éshté e vérteté nése nuk &shié © vertetée g@ A dhe B jané t& dyja t& mbyllura né (E, 3p). 12.) Le w jen’ fi + (E,Se) > (Fi, Sr) dhe fa: (E.3r) > (Fe, 3a) funksione té vazhdueshém.Provoni qe £2 (E,3p) > (F,3p) i pércaktuar si F(x) = (ACD. fe) dhe (F,3,) eshte topologiia produkt ku F= Fy x Fy shté i vazhdueshém, 'b Shtrini pohimin edhe pérn > 2 ¢farédo né N. 1 Provoni q@ funksioni shumé s : (R2,,) + (R,3,) J till g@ (xy) = x+y &shté funksion I vazhdueshém. 14.Le w jeté Funksioni prodhim p : (RE,3,) + (RS), i1illé gé p(y) = x y.Plotésoni vértetimin gé funksion prodhim éshté i vazhdueshem duke indjekur SHEMBULLin ; (a) Provoni a& gf p dhe g jané pozitve,dhe 6 i pércaktuar si néshémbull atchere (p - 5 p+ 8) x (q+ 6) f-"(Cab)) (6) Shayrtoni rastet kur p dhe q jané positive ose negative pérté provuar ge atzhere (p—5 p+ 6) X(a—84 + 8)¢ f*((ab)) (Rast ku jan’ té dyja BOR, VALENTINA SHEHU negative ka ngjashméri me rastin kur jané t dyja positive nbetetrasti kur kané shenjé té ndryshme,) 15, Duke pérdorur ushtrimet e mésipéeme tregoni gé shuma dhe prodhimi i fanksioneve té vazhdueshém &htegjihashtu funksion i vazhduestém Keshtu nese Focfos fon + (Be) + (Be) jané 18 vazhdueshém atdhere funksionet 5 (RS) (By) dhep # (R3,) > (R,3,) t& péreaktuat si {x)= f(x) PACD + ot fon OO) ANE LO)= f(D Fel) «fy (8) jan @ vazhdueshém, 16.Duke pérdorur ushtrimin e mésipérm provoni qé funksioni polinomial POX) = 04x" + ay ax". + tag @shte i vachdueshém, & 1.4, Homeomor izmat [Ne kete paragraph do t pércaktojmé homeomorfizmin si njé funksion midis topologiive g& na jep konceptin me t& réndesishém t& ekuivalences midis, topologiive. Homeomorfizmi ruan t&8 vetitétopologiike,ose pércakton njé korespondence midis pikave dhe midis bashkésive té hapura t& dy hapésirave topologiike PERKUFIZIM.Le té jené (E 3g) dhe (F , 3) jané dy hapésira topologiike , f: E + F njé bijeksion dhe f-! + F + E funksioni i anasjellt. N.qs. Tanksionet f dhe f~ jané té vazhdueshém atéhere f quhet homeomorfizm. (E,3¢) dhe (F,S¢) quhen homeomorte ose topologjikisht ckuivaten ‘14s. giendetnjé homeomorfizém midis tyre dhe. shenojmé (E 3p) Le jeté F: © — F funksion bijektiv, atdhere f! + F > E éshié i vazhdueshém qs. (J-1)-G) éshté e hapur né F,pér gdo G e hapur né E.Megéf she bijeksion,kemi (f)-4G) = (G) pée G C E.QE kétaj [~" Ese i vazhdueshéen ‘atehere dhe vetém atéhere kue fytyra e gdo bashkésie t& hapur né Eéshté bashkési e hapurné F-Né ményre té ngjashme Fijektiv eshte i vazhdueshém kur fytyra eté hapurave téF sipas funksionit téanasjelte f~? éshté ¢ hapur né E. Mund ta permbledhim duke thené gf &shté homeomofizdm n..s. és bijeksion pikash dhe ne bijeksion i bashkesive t& hapura nétopologiive (E, Se) dhe (F.) Nalyshe do téshprehemi gé homeomorfizmi ™ TOPOLOGJI E PERGJITHSHME 4 gdo pike né E i ve né korespondence njé dhe vet8m njé piké né F pa ine jashes ase edo t hapure né (E , 3) i v8 né koresondence njé dhe vetém njé bashkésie t& hapur né (F , 3p) pa lend jasht® asne. SHEMBULL. Le té jen€ dhéné E= (a,b, ¢ },F= (1,2, 3 } dhe topologiite «© pércaktuara siné figure. Pércaktoj funksionin f: E + F Ltillé g® Ka) = 1, f(b) = 2, le) = 3.Athere f éshté homeomorfizém sepse éshté bijeksion pikash dhe bijeksion midis bashkésive t hapura né (E,3e) dhe (F,3e). SHEMBULL Le té jené dhiéné E = (a,b, ¢} dhe dhe dy topologiité te pércaktuara siné figure,jané t& ndryshme si familje bashksish por topologiikisht ckuivalente sepse funksioni f: E> E i pércaktuar i fla) =e, fb) © b fle) =a eshte homeomorfizém, SHEMBULL. Le t jeté f= (R,,) + (R.3) itll gé x) = 38+ 1 Ky funksion éshté bijeksion dhe i anasjlltii tj site f-"(x) =54. Megé f dhe f~! jane potinome né (I, 3,),prandajjané té vazhdueshém, késhtuu Feshte homeomorfizém. Meegé F&shté homeomorfizémai ruan vetitétopologjike 1 (R,3,). Duke i deformuar me njé faktor dhe i xhvendosur djathtas nuk ndryshon vette baz topologjisé né (R,5,). 8DR. VALENTINA SHEHU Vetité e méposhtéme t& homeomortizmit provojn gé ekuivalenca topologiike éshte nj relacion ekuivalence né bashkésiné e hapésirave topologjike. ()—Funksioni id = (E,3e) > (E,Se) i péreaktuarsiid(x) =x eshte homeomorfizem (i) Nas.f: BF &hté homeomorfizem atéhere késhtu eshte poe P oe. (ii) Ngs.f: (E32) > (F.3¢) dhe g (FS6) > (G.3e) ans homeomorfizma,atéhere itillééshté dhe gf (E,Se) + (5.35) SHEMBULL Let jté(-1 1) me topologjnt standarte dhe péreaktoj funksionin f= (B,9,) > ((=11),3,) ‘ile gé Rx) = 2 Grafku i f() tezohst ne figure. Nga grafiku duketqartéq@ f(x) és bieksion midis dhe 11), Per mé tepér mund t& provohet né ményré direkte injektiviteti dhe syriektivtet, Nése bejmé derivatin e kétij funksioni né R. do t8 Kemi C(x) > 0 a (ee per x20 per x<0 Si rezultat per x > 0, 0) = 1-10) Dhe F(0)=lim, >o F(x) > One B sje qe (x) Ehte rigoroz rités dhe rrjedhimisht éhte injektiv né BL Vazidojmé me sycjektvitetin pér edo y € (-1 1), zgjidhim ekuacionin say the marin ne R, dmath. f Dhe gé ket} funksioni i anasjelit do we jeté f(x) = Poclyae Nga monotonia dhe vazhdueshméria sipas analizés kemi qe £((ab)) = (fa) Kb) per gdo(a b) € Re, Dhe F-*((ab)= (FM) FAO) per edo (ab) © 1D. 78 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME Rejedhimisht fhe f~ jané té vazhdueshme dhe si rezultatféshté homeomorfizérm midis (B,3,) dhe ((-1 1),3,). poeta ety SHEMBULL Jo vetém (-1 1) &shté homeomorf me R por edhe ¢do interval (ab) éshté homeomorf me B.Shayrtojmé né B familjet e méposhtéme (duke pranuar g@ a,b jané numa realé dhe a 0} dhe garkun e hapur njési (D*,9,) ku D°= { (uy) € R[x? +y? <1} Mlustrimi sine figure Funksioni f= R2 + Hille f(x) = (ey) hte homeomorfizim midis (R?,,) adhe (H,3,). Sepse f éhte bijeksion, f(a b) x (€ d)) = (ee?) x fe d) dhe f(a b) x (ed)) =(Inainb) x (ed) Funksioig: R? + DY peaktae ne Kodinata polar g(.)= (E>, 6) sh homeomorfizém ge gon planin ne mat radil ek gark jt ape SHEMBULL Hapésira kubit C éshté homeomort tek stra njesi St { (yz) € R2|x°4y"¥2"= |) sig éshté eilustuaené figure. Duke e konsideruar | te géndérzuar né origjiné né hapesirén 3-pérmasore,ateherefunksioni f= C > $2, a pércakwuar si tip) Sig shiner dhe ne figure éhtsbijeksion i pikave 6 C tek pikat ¢ S? dhe i pasayron familjen e bashkesive t& hapura né C né ményeé bijektive tek Familja e bashkésive t# hapura té S? Idea e njé hapésire topologjike t& pérfShiré n8 aj titer éshte Kapur nga pérkufizimi ii méposhtem PERKUFIZIM. Ni perfshire hapésieestopologiike (E , Se) 08 (F 3p) se funksionif: (E,Se) ~ (F,3p) a pasayron né menye homeomorfe (E.,3¢) nny TOPOLOGJI E PERGJITHSHME llustrimi i nje ptshireje f+ EF duke © menduar si kopje te (E,Se) ne (F.3,) jepet ne figuetn e méposhtéme f PERKUFIZIM Le tjeté(E 3) nit hapésirtopologiike Nas £5 ({-11].3,) + E.3e) eshte fe petite atéhere fytyra e R{-11]) Auhet hark ne E. Dens. (S1,3,) > (E, Se) Este ne prfhije atbher® (5) quhet vj €chjeslte e mbyllur aE. i Iustrimi grafikne figurén e méposhteme i harkut A dhe i vijes s@ thjeshte 1 mbyltur Oh [N@ figurén e méposhtéme pasqyrojmé disa vijat thjeshta t€ mbyllura né hapésirén 3.permasore Pérfshirja f+ (S4,9,) > (R3,3,) eshte natyrale dhe quhen myje dhe jané njé subject i éndésishem né teoriné e nyjeve. ORB B Disa vetit@ pécaktuara nga hapésirat topologiike ruben nga homeomorfizmat Njé shémbull jepet né teoremén e méposhtéme TEOREME sLe t jet f: (E,3¢) + (F.3p) nje homeomorfizém dhe G50 ri ete ee Ea tienes 5DR. VALENTINA SHEHU Vertetim ‘Le te jeté (E,3_) endaré dhe f (E,3_) + (F,3¢) njé homeomorfizém. Marrim dy pika x dhe y té ndryshme ne F, atéhere f~"(x) dhe f(y) jane t& ndryshme n& E, Megé (E, 3) éshté e ndarégienden Gy-r,) 1 Gy-ig) = 0.48 ket FG f-469) OF (GAG FCG y-1¢q)) dhe Gy oy) sepse fF ‘hte homeomorfizm bijeksion pikash dhe tehapurash Rrjedhimisht (F, Se) és ce ndaré ‘Nags kjo teoreme del g& (R5,) dhe (Rr) nuk jané homeomosfesepse (B.3,) {hte e ndaré dhe (R, Jer) nuk eshts © nda Ni veti e hapésirave topologjike qé rubet nga homeomorfizmi quhet vetl topotogjike, ‘Teorema e mésipérme tregon gé t qenit e ndaré éshte veti topolegiike NE pérgjithési veite gé pércaktohen me ané t& bashkésive té hapura jane veti topologiike. ‘Si né shémbujt e mésipéem pér té provuar gé dy hapésira topologjike jané homeomorfe n.qs. gjendet njé homeomorfizém midis tyre.Anasjeltas pert prowuar qé dy hapésira topologjike nuk jané homeomorte éshté e nevojshme t& provohet g& asnjé nga funksionet midis tyre nuk éshté homeomorfizém.Sidogotté {she shumé e véshtiré t& shayrtohen ter funksionet midis dy hapesirave.Né fakt ne do t& provojmé gé dy hapésira nuk jané homeomorfe si né shembuilin g& (B.3,) dhe (R, Scr) sepse ne gietém njé veti topologjike gé e ka njéra dhe jo tetra, ILA. Ushtrime | Shgyrtoni t&r8 topologjit# e mundéshme né bashkésin€ dy-elementéshe = { a,b}. Provonicilat nga ato jané homeomorte 2.Gjeni tre topologii té ndryshme né bashkésiné te-clementéshe = { ab, }, seicila me pese bashkésité hapura (duke pérfshire = dhe @)t8 tilla gé (F.Sp)_Eshté homeomorfizém atzhere dhe vetém atghere kur fdhe f~! i pasqyrojné bashksité-e mbyllura né bashkési t# mbyllura 4 (3) Jepn ne funksion pérhomeomorfizmin midis R dhe (~ (B,%¢) i tlle q@ id x = x &hté homeomorfizem (b) Nqs.f: (Ee) + (F,3p) eshte homeomorfizém atghere i llé Este dhe F's (F,3¢) > (E,3e). (©) Nas.f: EE,3e) + (FS) dhe g: E(F,Se) + (GS) jane homeomorfizma atdhere edhe fg: (E, Sc) + (G,%c) eshte homeomorfizém 7.(a) Provoni gé njé bashkési e hapur me numér té Fundém elementesh &shte veti topotogiike (b) Provoni gé topologjia dixhitale né 2 nuk éshté homeomorfe me topologjiné e komplementit 8 fundém, 8, Provoni qé homeomorfizmi uan brendiné,mbyllien dhe kufirin sig péteaktohet né pohimet e méposhtéme (a) Ngs.f + (E,3¢) + (F.3¢) éshte homeomortizém, atthere A(A*) = MUAY? per do A CE. (b) Ngs.fs (E,3e) + (F,3e) &hté homeomortizematehere A) pir edo AcE. (©) Nas. f+ (E,3e) > (F.3p) éshté homeomorfizematehere BIA) = MOA) pr edo A € E. 7a aLDR. VALENTINA SHEHU 9.Le te jen (E, Se), (FS), (G,Se) tre hapésira topotogjike. Provoni a hapésirattopologiike produkt (E x F) x G.E x (F x G) dhe E x F x G jane homeomorte 10.Né kete ushtrim do & provojmé gé prodhimi i hapésiraye iopologjike hhomeomorte éshté homeomorte.Le wjené f: (E,Se) > (F. 35) dhe £:(E.3e) + (F'.3p) homeomorfizma atthere g: EXE) + Fx FY tilt ge g(6.x°) = (H09.PC) eshte njé homeomorfizém. 82 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME. KAP. IIL HAPESIRA METRIKE, KOMPAKTE DHE TE LIDHURA & IIL. Largesat dhe Hapésrat Metrike Njé nga tipet hapésieave topologjike mé t pérdorura dhe mé té dobishme jané hhapésirat metrike Hapesirat metrike jane hapesirat topologiikegé merren si rezultat i ‘mates SE largess midis pikave té bashkésisé s& dhén Matjae largesés midis dy pikave shkon pértej matjes 8 zakonshme t distances midis pikave.P sh. si largest ‘midis dy funksioneve merret syprina e pérfshiré midis grafikéve té dy Funksioneve,ose largesa midis dy fjaleve merret nga matja numeri i gérmave gé ndcyshojne nga njéra falé tek tetra. A ftésia pr t& maturlargesén midis dy ‘elementeve éshtéthelbésore dhe na jep nje struktur® mé t& pasur se njé hapasiré topolog ike Hapésirat metrike luajné njé rol shurné t rEndesishém né fushén ¢ Analizes dhe ato jane 16 pérdorura dhe né shumé zbatime mjaft interesante do t8 japim njé shémbull ‘bat né korigjimin e gabimit t& kodeve né vargun e ADN_né Biologji PERKUFIZIM Metriké né njé bashkési do t# quajmé funksionind: Ex E> R. i cili ka vetité e mépshtéme 1 d(x y) 2 Opt edo x, y EB dhe dix.y)=0 atehere dhe vetém atthere kur x= y. 2. dexy)=d0y x) péredox, YEE oxy) + doy 2) Sax 2) pedo x,y sy EE (mosbarazin teoktndéshit) Do t& quajmé d(ayy) largese midis pikave x dhe y,funksionin d e quajmé metciké ne EE, dhe giftin (E.d) q@ formohet nga bashkésia E dhe largesa d do ta quajmé hapesire metrike Vamé re gi d(x.y) ka vette g& presim nga je largest midis dy pikave n@ R. SHEMBULL.Né R marrim d(x,y) =| x—y |, kio quhet metrika Euklidiane jose metrika standarte né R.Kushtet © metrikes jané té vérteta nga vetité & vlerés absolute 83OR. VALENTINA SHEHU SHEMBULL Ne do t pereaktojmé tre metrika t& ndryshme né RENE figure do t& japim ilustrimin e kétyre tre largesave midis dy pikave X= (iota) dhe y = Q1.y2). ds (x9) = VG =F Oa =a Kjo quhvet metrika Euklidiane ose metrika standarte né R2, Konteollojmé qe plotéson kushtet pér té qéné largesé. L. dy(xy) Gi = H* + Ge I? 2 Odhe d,(x,y) =O atéhere dhe vetém atehere kur (Gi ~ Wd" + Ga Ja) = 0 x; =y; dhe x) = yy & x=y. 2. deGuy) -VGr = + Ge =a) = Or FO BF = daly.x) 3. ds(xy) < dy(x.2) + d,(2y) Eshté e vértete nga regullac tekéndéshit ge _jatésia e njébrinje éshté mé e vogél se gjatésia e dy t& tjerave. ee eae (B35) | Feshtei vazhdueshém }. Pér dy funksione fg n€ Cio} pércaktojmé ; (68) = [2 1F@) — 9@)I dx {Ky funksion péreakton syprinén e figures s& kufizuargrafiket efunksioneve f(x) dhe g(x) midis x= a dhe x=b. Shikoni figurén si ilutrim Provojé gé ds (Fx) = fe If) ~ g()| dx eshte largest ne Ca yp Le te jent fe deh funksione né Cia 5 athere 1. dy (6a) = 2 IF) — 91 dx 2 O meg’ a [f(@) ~ g(a) =D ne [ab] Fe gas [ab]. 2d (6g)=f2 FG) — gC dx= [2 lg) ~/O] de = 4 (@.9 3. dy (Le) < di; (Eh) + (hg) sepse dy (6a) = fp FD 9G de = = S\E@) — WC) + (HG) - 9D) des JPG) — AGL + IHG) ~ 9D dx = dy (ER) + SHEMBULL, Njé largest jeter né Ca») &shtélargesa maksimum (ose superior) Le t& jené fF dhe g funksione né Cia gy, péreaktojmé 86 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME ty (68) = sup LF ~ g@OI [per x € fab }) = = maxt 1/2) = 9@)I| perx €[ab]) sepse pér funksionet e vazhdueshim né segmet superior’ ésht® maksimum, oT ag 2) La Provojmé gf plotésohen kushtet elargests pér dy (fig). Le té jené fg dhe h funksione né Ciao) atehere Kemi = Ld 6g) =max { 1/2) — 9G) pérx € [ab] } 20 dhe dy (he) = 0 max (fC) — g@)I|perx [ab] } = 02> £G) = 92) pirxelablart= 2. dy (Eg) = max (Lf) — gO pérx €fab}} = = max { 1g) ~ /@)I |pérx€[ab]) =dm BO 3. dy (£8) S dy (EN) + dy (8) ese dy, (Eg) ~max { [f(2) ~ 9(2D1 per x € [ab] } = = imax { [(F@) ~ kG) + (h@) ~ g@)I Iper x € [ab] } max { [f(2) = AG] + Ih) ~ gO perx €fab]} Ss ‘= max { dy (Eh) + dy (hg) | péExE LAB] } = yy (EH) + dy (1.8) topotogike Ga dy sh. [N@ fushén e analizés matematike hapésirat e funksioneve jané shumé t& réndésishme dhe pérdoren gjerésisht néstudimin e pasqyrimeve t& quajtur operator i gojné Funksionet tek funksione, SHEMBULLNE ményrét€ngjashine si n&rastin plant R_péreaktojé largesat nf RY = RXR SER. PEE (21%, Ba)Y= Ot Yer = In) péreaktojmé de (ey)= VHF FI FO IH g(x,y) = be — yal bee = yal #* Bin = Ya 87DR. VALENTINA SHEHU, dog (4,Y) = max { [ey — Yale — Vals Bin —Yal b i né rastin © R® provohet gé plotésojn kushtet e largesés né Re" 1N@ vazhdim do té tregojmé metrika né njé bashkesi péreakton nje topologii né kéte bbashkeési. Sé pari japim pérkutizimet PERKUFIZIM.Le t jet (Ed) nj hapésiré metrke, Pérx € E dhe r> 9 pércaktojmé + BaGss) = (y EE | dey) 0 siné figurén © méposhtémeDR, VALENTINA SHEHU Provojmé q8 Bu(y, 5) © Ba(%e)Matrim z € Bg(y, 8) gfarédo atthere kemi (zy) <4, nga regula e trekéndéshit kemi d(z, x) < day) + d(y.x) < <5 + dy.x) = 1 — d(xy) + d(xyy) = 7, Keshtu d(x) Oe tillé q& Ba(2%,5,) C BelX-71) dhe njésojgjendet 52> 0 e tlle q& Ba(,5z) © Bg(%2,2). Marrim & = min (64,82 } atéhere Bux, 8) © Ba, 61) © BalX-71) dhe Bas, 5) C Bax, 5) € Bal x2,72)-Kjo sill GE XE Bgl, 8) © Balai, 74) 0 Ba(xy.7). Pra u plotésua dhe kushti (2) Pecfundimisht f ésht® baz8 topologjie m ————— — | PERKUFIZIM Le jet (Ea) haps merke-Topologi preardhur ng | Baza e muauve téhapur = ( Bax E, > 0) qubet opoogiiae er ket arsye me shénimin (E,A) ne do tireferohemi hapésirés topologjike t& prejardhur pre largests d. TOPOLOGJI E PERGJITHSHME ‘Teorema e méposhtéme jep njé kusht t# dobishém pér té karakterizuar bashkésité & hhapura n& haptsirétopologjike t& largess ‘TEOREME. Le t& jeté (F, d) njé hapesire metrike dhe Uc E shté e hapur atghere Iustrimi gjeometrik si né figurén e méposhtéme: ‘Vertetim ‘Le té jeté U bashkési e hapur né (E,d),atehere U= Upep B,ku Bo esht8 njé familje rrunish té hapur né (E,d) meqé y € U= neg, Byatthere gjendet B’ né Bi ¢ tlle gé y €B'Por B" ésht8ruzullihapur dim th. B' = Bg(X,0).Nza lema emi y € B= 'Bg(%t) sell qb gjendet aj 5 > 0c till 8 Bg(v, 8) € Ba(&0),por Balt) € U pra By(y, 8) CU. Anasjelltas pér gdo y € U gjendet By(y, 8) CU gé kéte} marrim U = Uyeu Bu (6) (né bazé té lems s& bashkimit), si mrjedhim del qé U éshté bashkési e hapur a [Nj karakteristik titer e nénbashkésive ni hapésirat metrike &shté dhe kufizueshméia, FERKURIZM 1st, 9 Tapasiré ee a Edo 9xDR. VALENTINA SHEHU Vertetim ‘Se pari A bashksi e kufizuar dma. A CB (a) ko sill a p&r edo dy pika , y in A, kemi x, y € B (a, 1) dhe gé kétej d(x, y) < d(x, a)+ d(ay) Oe tillé @é n> no siell pC, 05e ime fjalé 18 tjera gdo fainjés elimitit xq pEemban tré termat e vargut me pérjashtim ‘nj numri t& fuandém. N rastin ¢ hapésirave metrke limiti i vargut mere njé trajtét& vesanté 48 do t8 shprehet né teoremén e méposhtéme, TEOREME, Le 8 jot (E, d)njé hapesiré metike dhe (xy «aE varg m8 E ka vend ekuivalenca Vertetim Eshté evidente af lima. se Xp ™ Xo sje gp Gdo =O, jendet n,> 0 e tile @é ‘n> n sell x,€ B (9, £) o8€d (9, X9) 0, glendet n_> 0 e tlle qf n>ne sell xge B (x, €) ‘ose d (Xn, Xo) <, (8 provojmé gE lity sp Xq = 0. Matrim Gry fainjésigfarédo e %o, nga vetiae bashkésive t8 hapura né hapésirat metrke giendet B (x0, €) € Crys nga kushti_ giendet n,>0e tile gé n> ng sell x€ B (Xp, €) € Gyym [Nje formé tietér komode pér té shprehurlimitin e vargut jepet mé posh POHIM, Le te jeté (Ed) njé hapésiré metrike dhe (x,)new varg né E. Ka | | yond ekuivalencas ; 92 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME Le te Kemi (limy so ¥,~ X9).atthere per gdo€ > 0, ajendet till 2> Ne jell gB xq € Ba(X £) ose n>n, sell d(x 39). Kjo provon ge Tim ne dC 0) Anasjeltas (lim, x A(%q.X9)* 0) do 8 provojmé gé (Cita Xn X0) 7 Marri G4 fainjési cfarédo e xp né (Ed), atzhere gjendet e > 0, e till qé Bal.) © Gy MEGE lity sn dns %0)= 0 per & O gjendet nee tillé qn >M sjell (tq, Zo) ny sell Xq € Gey Treguam 8 pr cdo Gy ainjésité xp,ajo pérmban téré termat ¢ vargut pér n>n,,me pécjashtin nj8 numrit8 fundém 9 0, gjendet ny> 0 etillé gé n> my sjell d(p.X) < 1.Kjo tregon a pér edo n>ny kemi gé xy€ B (x, 1), Shénojmé me r=max (1+ d(X, %_)|-Sm } dhe kemi plrgdo men, xye B (x, 1) sepse nse 93DR. VALENTINA SHEHU, n& ny komi gd d (%, X,) <1 +d Gin X) Sr pra xye B (x, «). NE rastin kur n> my emi qe d (2X) < |< P&efundimisht pér gdo n € N, x, B (X.0) ‘Sé fundi pika (3) nga mosbarazini i trekéndéshit kemi ns Yn) Sd CEA) + 4% a) Sd RAD + ACS 9) +O, Hy) a kéte marrim 8p In) “AO SA Cnak) $4, HI OD dhe né ményré té ngjashme (5,9) Gay Ya) Sb Or) FG, Ha) ‘Mosbarazimet (*) dhe (**) sjellin 14 Gu Ind) Sd GRAD + AO Id Pasi kalojmé né limit do ts perftojmé Jimmy sold Cena) — 4 O69) Os liye d (nn) = 4 G9) ‘Vazhdojmé me njé Teoremé q@ jep njé kusht t@ nevojshém dhe t& mjaftueshém pér bashkcésité e mbylura né hapésirat metrke. TEOREME, Le téjeté (Ed) njé hapésire metrike dhe A nénbashkési né E.Pér Timy ua Xn dhe (x,)new € A Kemi provuar qé x € A. Anasjlltas imarrim x € Ado t& provojmé gB giendet né A vargu (ty new i tllé 8 Titty am a" X? Megé x € A,nga vetiae pikave t# mbylljes Kemi q pér edo n © Ny Bali) A # Balthier shEnajme xy €Ba(%) MA Por € Be (2) sell ge gn) E paiset me togologjné produkt 3, Provoni qd: (E x E,%,) + (B,3,) ésht funksion i vazhdueshsm nse EXE. 8. Le te jeté E,A) njé hapésiré metrike Provoni qé (@) BaGe) © Brae) (b) Jepni nj& shembull qé provon qe pérfshirja thee rigoroze. 9. Le te jeté E njé bashkési gfarédo dhe &shté péreaktuar funksioni d:EXEoR 4 plotéson kushtet, (a) d(x, y)=0 atthere dhe vetgm atéhere kur x=. ©) d& ySd@ntd@y) pir edo x,y, 2n8 E. 10.Le te jets (, d) njé hapesiré metrike, (2, )new dhe (X',)new Vargje t8 E. Proveni TOPOLOG)I E PERGJITHSHME : (2) Neg. lim, so Titty wo ¥ (B) Mg en y= X MMe ity p29 X aEHETE Lig nn Xe dhe indy snd (Xq0 %'q)* 0 atthere edhe LL. Naqs. Ey, ei), Ezy) jant hapésira metrike, E= By x Ez dhe (E, 3p) hhapésiratopologitke produkt Provoni a topologjia produkt 3p éshté © ‘metrimueshme. 12.Le te jete dhene bashkésia C = { (cq ne | KU (rq )nen €hté var, 2 konvergjent }. Shénojmé mex = (xn dhe ¥“On)new JY vargje konvergjent® dhe péreaktojmé funksionin (x, y)= sup {ly = Ynl IN EN } per edo dy pika x,y né C. Provoni ae: (a) Pércaktimi id (x,y) 8shté korrektdn.th,&ht® numer i fundém, (b) d(x, y) eshte funksion lagesé né C. &IIL2, Veti té hapesirave metrike Hapésirat metrike kané veti te shumta,njé prej t&cilave do ta japim né Teoremén & méposhtéme. Vertetim Le te jeté (F, d)njé hapesiré metrike Supoznjmé q& x # yody pika t& diyshme né E-Atchere xy) d_ # OShayrtoime bashktsité 6, BG, $ dhe G, = Bly, 9 te cilat jane pérkatesisht fainjési tex dhe y.Provojmé g& jané rdarad.m.th, uk priten pra G, 0 G, = @. Supozojmé t kundérténG, 0 G, # 0 ose z ajendet 2 € B(x, $) 7 BG, $4.08 kee nga moshrazmi i tekéndshit do d=dexy) Sd, 2) +d(@y)S+3=dosed 0, Dashkesia Bz, (Cx), £) mund té shénohet iG; Bex.) (*athere ajendet Gea) M8 (E, de. a8 Kets gendet 5,> 0, till g€ Bug(*a, 5x) © Geg(**) nga vetia karakteristike ebashkésive t&hapuran8 haptsirat metre. Nea vazhdueshmérian8 x sipas topologisé kemi f(G,) © Gy de nea (°)(**) rmarrim f(g, (,8,)) € Buf), ©) ndyshe pr ¢do x n8 E, i tile de (9) <5 sell Mx) Ba, ((%),£) pra de( HC, xg) << ‘Anasjeltas marrim t8 verte vazhdueshmériné €-5 ni pikn x dhe do t& provojme qi kjo sell vachdueshiérin8 né x sipas topologist.Le 1 jet® Gx) fginjési e f(x) né (F, de),athere gjendet e> 0 ¢ tillé qeBy,(F(x0), £) © Gy xq)-NE bazd 8 vachdueshmérise spas € 5 , gjendet6,> 0 e tile q& de (X29) 0,1 Lille 8 pir go 5> 0, wjendet x né Ei lls d(x, x9) <6 dhe d (3) fl%4)) > &. 8 ketej pe go meW,sjendet xq 8, til 8 Atay x4) < ded (RC) > Mosbarazimi d(xq, 0) <~ siell gE lity sn Xy Xo dhe d (My )sl%)) = &o sill g& vargu (f(en))ner Hk konvergion tk f(a) Ky rezulta 9 meret nga supozimi i ber, bie ne kundérshtim me kushtin evazhdueshmérsé spas vargjeve ne pikén 4% Supozimi bie Mbetetq® 3) eshte Ivazhdueshém a pikén xom Nga ana tjetér ne kemi paré qé né njé bashkesi mund té péreaktohen largess t& ndryshme.Eshté e dobishme qé t& krahasojmé topologjité e péreaktuara pre} tyre.Teorema e méposhtéme jep njékriter krahasimi t8 topologiive t& péreastuara nga largesa té ndryshme. ‘TEOREME Let jend d dhe d° dy largesa te ndryshme t@ paktuara né Le te jeté G bashkesi e hapur pir 9 topologjie pércaktuar nga largesa d. Do té provojmé qé G € 3°.Marrim x ¢farédo né G, nga vetia karakteristike e bashkésive (& hhapura né hapésirat metrike,giendet &> 0, tlle qéB(x, €) C G sopse G éshté e hapur né 3 e pércaktuar nga largesa d.Mosbarazimi d(x.) < d°(x,y) sje c& eshte ce vérteté pérfshirjaBy (x, €) © By(x, €) dhe megé Be(x, £) € G,pérfundimisht kemiBr(x, 2) © G-Por x &shté pike cfarédo né G,pra G éshté e hapur pr 3” sepse e pérmban ¢do pikt sebashku me njé rruzullt& hapur sipas largess d? m 100 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME. Do t& vazhdojmé me rastin kur largesa megjthése ‘8 ndryshme plrcaktojné t8 ajgjtén topologgi Provojmé sé pari qi d°(x.y) plotison kushtete larzesés 1. (y= kd(xy) =0 69 d(xy) = 0 oo x=y. 2. dx) = kdlya) =k dtay) = 4'y) 3. diay) =Kdlxy) Sk fd(x2) + day) J =k d(x.2) + ked(zy) = = d'Q2) + dey) Shiinojmé 3 dhe 3° topologiitée pércaktuara pérkatésisht nga largesatd dhe 4° Provojmé qb 3 = 3 Pe kets qéllim do te tregojmé g8 Este i vertete barazimi Balx, €) = Bars, ke) sepse nése y € Bu(x,€) kemi q& d(x) <«, atéhere €'G3) = kdexy) I dhe x € R. [N@ teoremén © mésipérme nuk ka réndési nése vlera Le ndérpresjes pr t& prcaktuarnjé largesé 18 kufizuar ecila pércakton t& njjtén topologji si largesa 44Ne nmund ta kufizojmé largesén e re tek nj numée tet gfarédo dhe pérséri pérftohet e njjta topologii.Kjo tregon se pér topologjn e largesés ka réndési vetem se cilatjané realishtafér né njé large 1N@ vijim do te japim njé koncept ekuivalence midis hapésirave metrike [ PERKUFIZIM Le te jené dhéné (E, de) dhe (F, dp) dy hapésira trike Funksionibijltiyquhetizometi.f: (Ed) Nags. funksioni f: (E, le) 4(F, de) éshté izometri atdhere hapésirat metrike (Ede) dhe (F, dp) quhen izometrike [Ne keté pérkufizim mjafton t8 pérdorim njé funksion syrjektiv né vend t& 8 funksionit bijektiv. N.qs.njé funksion Fruan distancén atthere f ésht injektiv. Rjedhimisht nése f&sheé syrjektiv dhe ruan largesat atthere féhte bijektiv.Por ne pérdorim bijektivitetin pér t theksuar faktin g nj& izometri duhet ti ketét& dyja bijektvitetin dhe ruajtjen e distancave, ‘Sin& rastin ¢ homeomorfizmave qé jan’ koncept bazé né ckuivalencén e hapésirave _metrike edhe izometria &shté koncept baz pér ekuivalentimin e hapesirave metre Gjith8 vetté q@ ka njé hapesire metrike jané t8ruajtura nga izometria.Dy hhapésira metrike nuk dallohen pérveg emritt8 elementeve. Tzometria Eshténjé forme mé e forte ekuivalence se sa homeomorfia, NE veganti hhapésirat metrike izometrike jané topologjikisht homeomorfe por e kundérta nuk @shté e vértet® si dota shohim né shémbullin e méposhtm. 105,OR, VALENTINA SHEHU SHEMBULL Plani real R? i pajsue me largesén dt (x.y) I ~ Yul + be = yal nk hte i2ometrk me R? 8 pjisur me largesén standarte d(x) "Ga — Y)® F Gea = Ya) Me Hale ra (R?, di) nuk éshe ivometik me (R?, dy) megithése pércaktojnt 1 nite tpclogi Pérté provuar ket supozojme 18 kundertén @ gjendet funksonibijektiv fF (RE, dy) + (BEd) itill g&_dy(x).fl9)) = d(x, y) pl go pikE (x,y) m8 B® Shayrtojmé pikat a= (0 0), b= (1, 0).¢= (0, 1) dhe d= (1,1) dhe kemi g dy (@, bY Lid (@,€) = Ly (8, d) = 2,de (0,6) = 2. (b, B= I dhe dy (©, A) = 1 to largesa sipas dy janét ilustruara dhe né figure “an 2 Megs f she izometr sips largesés standarte do té kemi d (fla, f(b)) = 1, 4, (la), C0) = bs (a, EB) = 2, (HD), H)) = 2, (HO, fU)) = 1 he 4, ((e).f(d)) = LNs, shayrtojme pikatfa.f(b) dhe f(d)n# R? ker gsipas largesés standarte dt, (f(8),f()) Fs (a). 1B) + dy (1(0), (8). Por (RE d,) kjo ndodh vetém kur pikat fa). f(b) dhe f(d) jane né nj drejtez dhe f(b) nidodhete baraslarguar nga fla) dhe fd). Né ményré téngjashme arsyetojm edhe pr pikat fa),f(c) dhe f(d)né R? kemi gf spas largesés standarte 4, (fa), a) =2 = 1+ 1 = dy (a), fle) + 4, (fe). (4).Por we (R2, d,) kjo ndodh vetéim kur pikat f(a), f(e) dhe f(@) jané né jt dretéz dhe fle)ndodhet e baraslarguar ga f(a) dhe f(a) Keto dy arsyetime 8 gojné 8 rezultain fb) = Ce) kjo 6shté absurd sepse f éshté bijeksion dhe b + e Supozimi bie,mbatet qé nuk mund té eapistojénjé izometrie tlle Ky éshtéshémbull gé tregon se megithése hapsirat rmetrike (R?, dy) dhe (R,d,) jané homeomorfe sepse Kéto largesa nd. R? pércaktojné 18 ajjténtopologi standarte si mjedhita funksioni identikit hhomeomorfizéim ato nuk jané izometrike 106 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME S112. Ushtrime [LLe t jet (E.d) njé hapesire metrike dhe A.B dy nénbashkési té mbyllura pér topologiiné e largesesd,tlla qé A MB = @ Provoni gé gjenden dy bashkési hhapura wtilla ge A CU,BCV dhe UNV =6. 2.Le t joté(E, ) nj hapésiré metrike,p € E dhe AC E. shénojmé me 4(p, A) inf (d(p, x)| x € A } dhe quhet largesé pikes p nga bashkésia A. Atchere (@) Provoni gé pérgdo x, y né E ka vend mosbarazimi 40% AVS dy) 4G, A). (8) Jepni njé shémbull gé d(x, A) = 0 por p € A. (©) Provoni gé n.qs. A éshte i mbylluratéhere éshté i vértet®implikimi [d(x A)=0 sjell gx € A}. 3.NE R ple gdo x = (xy.9) dhe y = (9,92) shayrtojm funksionin ft ngs. x # yy ose |x2 — yo] 21 ACD" (hE, gl Mae Ne phan Ty Sate Proven gé (a) d,(xy) éshté largesé né IR?. (b) Topologiia e péreaktuar nga d,(x) éhté mé e pasur se topologiia standart. (©) Topologiia standarte &shté rigorozisht mee vogil se opologjiae pércaktuar nga largesa d(s,9) 4.Le t& jeté (E, d) njé hapésire metrike Shayrtojmé funksionin dey) +86) oy) Provoni q& (a) a (wy) este largest e kufizuar (b) d Gy) dhe a (x,y) parcaktojne t njejtén topologi SING bashkésiné Cjg4)= {= [ab] — (R.d,) fi vazhdueshém } pérgdo f athe #8 Ca) péreaktojme fanksionet cist Kemi provuarq@ jané largesa 107OR, VALENTINA SHEHU dy (tog) = supt If) ~ 91 pers € [ab] } = = max{ If) ~ g@)1 [per €[.ab]) (69) = ff) — g@)| ax Provoni aé (@) Topologjiae percaktuar nga dm (f-.) éshté mé e pasur se sa topologjia © pércaktuar nga d\(f.9) (©) Provoni g pér go cca 0 gjendet FE Chey lle ge max { [f()I| perx€ [ab] } =e dhe [2 f@0| dx (©) Topologiia e pércaktuar nga dy éshté rigorozisht me e pasur se sa topologiia e pércaktuar nga dj 6.Le 8 jené (E,dy)dhe (F, dp) dy hapésira metrike, Provoni qé £2 (Eedg) > (Fd) itillé g& deny) = dp(fl)tly)) per gdo xy né E atehere f | eshte injektiv. T.Le t& jeté f+ (E,dg) > (F,dr) nié funksioniizometsik. Provoni qé Féshté homeomorfizém i hapeésirave metrike (E, de dhe (F, dp). 8 Provoni largesa maksimum dy (x,y) = max { br - vil Ika ~ Yel } dhe largesastandarte dy (x,y) = max (lx ~ Yul [2 ~ yal | per gdo x= (x2) dhe y = (Oiiy2) né R? nuk jané izometrike 9.Le & jend dhéne (E, Je)dhe (F, 3) dy hapésiraropotogjike homeomorte Atghere nse (E, 3g) éhté e metrizueshme,edhe (F, ip) été e metrizueshme. 10,Provoni qe topologiia e pércaktuar nga largesa n’ Z si mé poshis per x=y d@y)= { a min In! pjeston|x— yl} pers #y Eshté topologiia e progresionit gjeomettik né bashkésiné e numrave w plots Z, me bare A={Agy lab €Zdheb #0} ku Ags ={..8-2ba—b, aathar2b, ..) pir edo ab € Z dhe b #0 UL. Le ti jete E njé bashkési gfarédo 108 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME 12.Le t jet (E, d) nj’ hapésiré metrike dhe F nj8 nénbashkesie sai Shaynojmé funksionin dy | Fx F = R i péreaktuar pér xy né F sides, y) = d(x, y) (a) Provoni gé dy éhté largest nt F. (b) Provoni aé topologiia e pércaktuar nga largesa dy &shte 3p nénhapesra topologjike e Sg né E e pércaktuar nga la rsa d. 15 Lew jet (E,d) hapssiré’ metrike homeomorfe me hapésirén topologiike (F.3) dhe F: E ~+ Féshté homeomorfizém.Pércaktojmé funksionin d* : Fx FB, 4 (9) = d F109, FD) ple gdo x.y n8 F (a) Provoni qd” &hté largest né F (b) Provoni qé topologjia S né F éshtéc pércaktuar nga largesa d*. (€) Provoni gé Féshté izometri midis hapésirave metrike (E,d) dhe (F, d*) 14.Né R, shayrtojmé familjen f 18 pérbére nga intervalete hapur (a b) dhe tere bbashkesité etpit (¢ 4) 1. (2) Provoni gé f éshté baz# topologjie ne R (b) Tregoni gi R eshté e ndaré me Két® topologi 15.Let8 jet Cag) = {£2 [Lab] +R] Féshté funksion i vazhdueshim }. Pér do dy funksione Fhe g né Gr» péreaktojmé funksionin 4 (ha) = sup {1 fx) ~a(9)|:x€ [ab] } Provoni (2) d(g) Eshtéfunksion largest ne Ca» (©) d€g) = max {] ) — 0) |: x € [ab )} PEr kate arsye ket largesé do ta ‘quajmé largesa maximum né Cig 5) dhe do e shéagjmé me simbolin dy (©) Pérshkruani gjeometrikisht muzullin Blfo,0), Bo.) dhe S(fa.t) ku FueCao} pet laegestn dy (@) Ay = eC oy |) >fo() per gow ea b |} #hte bashkeési e hapur ne Inapésirén metrike (Ca }- in) (©) By, = (£€C a 9) ) B fol) per gdo x ef ab |} Eshté bashkési e mbyllur né Ihapésiten metrike (Cao) in) 109DR. VALENTINA SHEHU (8, Dj = {FeCja oy | x0) >Falz0) pe edo x ef ab] } Kuxpe (ab Jess bbashkesie hapur ni hapasirén meteke (Cs). dn) (2) By = (£€Cja a | xa) = fol) pt go x ef ab] } (hu xy Eshte nj pike © Fksuar né [ab Dy Este bashkésic hapur né hapsirén metvike (Ci dn) (hy) Nog. fy 6) > 0, Fy=Ef €Cha oy I 90] > F(X) par edo x ef ab] } Ushts boashkésie hapur ni hapasirén metrke (ao) dn) (Nags. fo 6) > 0, Gy=f FEC oy IO) 2 fo) per gdox e[ a] } eshte bashkési e mbyllur né hapésirén metrike (Ca hy) @ Fe ne {a b Js eshte bashkés embylur né hapésizén metrike (Ce p- dn) {Fea op | to) = Apér edo x €[ ab J} (ku xe &shte nj pike e fksuar 16.Pér gdo dy funksione f dhe g n€ Cia 4), pércaktojmé funksionin 4,(F.9) = [21 FC) ~ 9G Idx Provoni gé (@) di(F 9g) ésht Funksion largest 8 Ge () Topologja 3, e pércaktuar nga largesa dj &shtérigorozisht mé evar se topologja Spe pércaktuar nga topologia maximum, 17Le te jeté dhe vara (fadnce Cay Them a& fa ~ fo né ményet pikésore n.qs. per gdo x € [ab J, limy se f(2)" folX) dhe e shnojme shkurt Info fy ~ fa spas largsts dy 0.45 lity th (fas fa)= 0 a do © shenojme shkurt ff Provoni qe (a) Konvergjenea sipas largesés n (Ciao) in) sell Koavergjencén pikésoreose fi, fo siell fy“ fo por jo anasjeltas. (b) Konvergienca sipas largests (Cia 5 dy.) éht@ esuivalente me konvergjenctn e njétrajtéshme t& vargjeve funksionale né [ab ](kujtojmé niga Analiza Matematike f, 2"! fy nas. pér edo © 0 gjendet ne tilt gn > sje | fa) fals)| <€ pt gdo x € [ab J) Ndeyshe fy fo atehere dhe vetém atthere kur fx fo 18,Le te jeté (E,A)nj& hapésiré metrike dhe A nje rénbashkesi ni E: Shenojme me 5(A) = sup {d(xy)] s, y € A} dhe e quajmé diametért bashkesise A Provoni qe 110 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME a) Nas. A # 0, 6(A)= 0 atehere dhe vetém atthere kur A ka vetém njé clement. {b) 5(A) > O atzhere dhe vetém atghere kur A ka t@ paktén dy elementét& dryshém, 19. Nags. (Ed) éshte hapésire metrike, A nénbashkési e E. Pér gdo x m8 E pércaktojmé funksionin f(x) = d (s, A). Provoni q@ ky funksion eshte i vazhdueshém né E &II1.3, Mbulimet e hapura dhe kompaktésia Koncept i kompaktésisé nuk Eshté shum@ intutv,p sh né R bashkesite kompakte jan segmentet dhe bashkésitée mbyllura dhe tékufiara, porn njé hapésinétopologjke ¢faredo nuk éshtee let té pérshkruhen.NE realitet pérkufizimi formal i kompaktésisé né Topologjn e Pérgihéshme ka kétkuar kohé «gé Matematicinét ta pércaktojne. pérkufizi téndryshme jané sugjeruar gate ahwillmit Topologist ne ili téshekuliwtetembéchjetéPérfundimisht topologjstt vendostn pér pérkufizimin e Kompakttssé te propozuar névitin 1923 nga Pavel Sergévich Aleksandeoff (1896 ~ 1982) dhe Pavel Urysohn el prezantohetnék&té tekst shqytrojm€ bashkésiné R? 8 pajisur me topologjiné Standarte dhe vizatuarané Figurén e méposhtéme gli ym été pEreaktojme nuyshimin midis basbkésive ne figure &etiketuara “kompakte” dhe bashksive t© etikeruara “Jokompakte’ anOR. VALENTINA SHEHU Bashkesitejokompatiené B? e pasisur me topologinestandarte Do i flloimé me disa pérkufizime gé lidhen me kompaktésing. PERKUFIZIM Le te jet® (E,3) nje hapesiré topologjike, A njé nénbashkési e E dhe (U,)ienié familje nénbashkésish w E. (—Eamilja (U,)is qubet mbulim 1A. ngs. A pértshihet né bashkimin ¢ (U,}i1 08@ A © Ues Us Gi) Nags. Gi)ier mbulon a dhe gdo bashkési e (Ue) hts bashkeés ce hapur,atéhere Famila (U,)icy quhet mbulim i hapar. (ii) Nogs. (Uper €hte njé mbulim iA. dhe (UJjery shee nje nénfamilje q® gjithashtu mbulon A, éim.th. fy GI dhe Ac (Weer atehere Wien qubet wénmbatim @ Njé mbulim i hapur i A [Nga pérkufizimi i bazés,rjedh menjeheré qée gdo bazé topologjie &shté mbulimn i hhapur i vet® haps E. Dy familjet © nénbashkésive e (p+ peL} dheg=((--1),(0+00)} Jané mbulime t@ hapura té R.Sig shohim nga keto dy shémbuj, ne mund té keri imbulime t@ hapura gé pérbihen nga njé numér i pafandém bashkésish dhe mund «& emi mbutime té hapura g& kané njé num té fundém bashkésish.Ne iteresohemi Pér hapesirat kur nga gdo mbulim gi pérmban njé numért& pafundém beshkésish rhe mund ta reduktojmé né njé nénmbulim gé pérmban njé mumés téfundém bashkésish.Atghere marrim pérkufizimin e méposhtém. PERKUFIZIM.N}e hap&sire topologjike (E,S) qubet kompakte ns. so gin tame Ea sitopenlin dln al j 12 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME SHEMBULL | Drejtéza Reale Re paisur me topologjné standarte nuk hte kompakte Sepse mbulimi g9= { (p p#2)| pe } nuk ka njéndnmbulim te funder. Go nénfamijee fundme © = (pp +2)| pez} nuk embulon R mege A= Upezg(P P + 2) €shtsbashkhésie kuizuae ni (2yp, + 2) ku py = min Zy dhe P= max Zo sepse Zp eshte fundme, rjedhimisht nuk mund t6 mbuloj R. SHEMBULL 2 Le te jeté (£,5) njé hapsiré topologjike dhe E (41,03, .. dy} nj bashksi e fundme.Atehere cdo hapésir€ topologjike né E « fundie #hte kompakte sepse edo topologii péemban vetém ajé numér te fundém bashkésish té hapura dhe erjedhimisht edo mbulim i hapur pérmban vetém njé ‘numer t# fundém bashkésish Do ta shtriimé konceptin e kompaktésisé tek nénbashKesit® e aj hapesiré topologgike si me poshte PERKUFIZIM Le tjeté(E,) njé hapésiré topologiike dhe A cE. [Nenbashicésia A qubet kompakte né (F,S) nq.s. nga gdo mbulim,i hapur iA del njénéambalim i fundém, Zz Lema e m&poshiéme na leon gé té kontrollojmé nése A eshte kompakte si nénhapésir€ dhe si nénbashkési e E. LEME. Per hapesirén topologiike (E,5) dhe A c E.A shté kompakte si | bashkdsiatzere dhe vetémy athere kur Ushi kompakte si nenhapie (E,3)..| ae 2 eae atc Vertetim Sé pari supozojmé gé A éshté Kompakte si bashkésit® provojme qé Bshté Kompakte edhe sinénhapésiré.Le 8 jeté @ = (6,)cernjé mbulim i hapue iA si néahapesire {opologjtke (A, 3,),damath. A C User Gi dhe G, © Jq ge ketej gjendet G', € Se Ull8 8 G= 61,7. per edo i€ LAtEhere fo" = (G',)ie; Eshté ni mbulim i hapur i boashkésist A né (E,3)Megé A shté bashkési kompakte nga mbulimi i hapur farédo fo" = (6',)e) Fa del nj néambulim i fundém fo'q = (G' ert fy EINE nenbashkési e fundme né I. Pra kemi A & Upc 6%: 48 siell AC (Ue, 0A Uses (GCA) = User, GNE Keté ményré dali njé nénmbulim i fundém (Gdsen nga mbalimi i gfarédoshém so = (Gy iA si nénhapesir8. Anasjelltas supozojmé ge A &shté kompakte si néahapésiré,t@ provojmé qé A éshté kompakte edhe si bashkési. Le t@ jet (2 = (G,)iey nj mbulim gfarédo i A né 313DR, VALENTINA SHEHU (ES).pra A € User G dhe G € 3.Q8 kétej marvin AE (Ue) 0A Uer(G, 1) = User Gaduket gate g& familja p” = (Ges ku C= G, A site njé mbulim i hapur tA si nénhapési€ (A, 34) sepseG', = GNA © Sq Nga supozimi qf A &sixé kompakte si nénhapésiré nga ky mbulim i hapur dt aie rnnmblim i fundém 'g = (G',)er Kt EShténénbashkési e fundme eI dhe AC Ulery BAC User (Gi A) (Usety GVA ko sell gE A © Usey G Pra niga mbulimi farredo fo = (G,)ier i bashkésisé A gjtém njé nénmbuline t Fundém {6 = (Ge dhe rjedhimisht A éshte kompakte si néahanesirém SHEMBULL 1.Bashkésia A= (4 pérw €N} U (0 }eshté kompakte né (B.3,), Pert provuar kite 1 jté = (Ger njé mbulim i hapur iA ne (B.3,). Mege AC User i dhe 0 € A, atdheregjendet G, eile g2 0 € G.,. Nea ana Gettin = 0, there egzson no, 8 pen >nytkeni 1 Gy Pérgdon < ngajendet 6, .a8 1 € 6,,.Atthere duket gard gu get njé éambulim i fundém (6, Jong U Gu nea bum i hapurgfaredo = (G,)er sepse A= {perm EN} U(0} User, Gi UG, 6 pérmiban nj pnd elementesh tA me pejashi tn numeri te fndem pern (FS) ison vashoeshen dhe A | (aeaeaeicsas ccd uaaceke (gauss 9 = ss eee Vertetim Let jet f: (E, Se) + (F.3) funksion i vazhdueshém dhe A bashkési kompakte né (E, 3g) & provojmé ge (A) &shté Kompakt né (F,Sp), Le t8jeté P= (Gi)ies ni€ ‘mbulimi hapur i f(A) né (F.3p). Megé Féshté i vazhdueshém kemi gé per edo ie [, HUGG.) eshte bashkésie hapur né (E, Se) kjo sell gE 6" = (F-"(G ues Esme jb mbulimn i hapur pérbashkesin A né (E, Jp) sepse pér gdo x né A, 1x) € F(A) © Ur G dimath, gjendet Gi tile gé F(x) eGyrrjedhimishe x ef “*(G,) < Ure F1CG,). Por A éshé bashkési kompakte gé kéte nga ky mbulim i hapur mund {8 nxjertin a8 aénmblim téFundém (F-"(G_)uery KU To eshte nebastkesie fundme e 1. Q& ket} familia (G,)yei éshté néombolim i fundém i f(A). Pérfundimisht provuam gé nga njé mbulim gfarédo i hapur i f(A) dol je rnénmbutim i fundém, pra f(A) éshté Kompakte m Dy teoremat e méposhtéme trexojné ge ndéemijet bashkeésive t€ mbyllura dhe onceptit t kompaktésis® gjendet njélidhje e ngushte [ PEOREME.Le te jete (E, 3) nj& hapésiré topologjike dhe D njé bashkesi kompakte né E. Ns. A Ess néabashksi mbyllor ne (E,3) de A CD, here A eshte bashkési Kompakte né (E, ). ee ae ae P= apace Vertetim Le te jeté D nje bashksi Kompakte dhe A &shté njé néobashkesi e mbyllur né (E,3) ku A CD.N.qs. @ = (G;)jer éhté njé mbulim i hapur i bashkésisé A né (E,3) pra usOR, VALENTINA SHEHU AC Ue Gy. Mege A éshté bashkési e mbyllur né (E, 5) del @ AE &ht8 bashkesie hapur. Atghere DCE=A UAC © (UG) UAS, pra familia = ((G,)ie1 JUL A® } éshté mbulim i hapur pér bashkésing kompakte D, si srjedhim del njé nénmbulim i fundém pée D dm.th. DC (Uiey G) UAT Por ACD (Uey,G) UAT pra del EAC (User, G) UAT dhe megé ANAS =O rmarrim 4 A (Ujer, 6). Kio regon a familia (G,))ier Es njé néambulim i fundém i A,g8 doli nga mbulimi gfarédo ihapur fo = (G,)se.PétTundimisht kjo provon qé A éshté bashkési Kompaktené (E,S)m Sig duket ne figure duke ishiwar A® mbulimit t& hopur te pirftoher nié mbulim 1 Ihapur per tere hapésirén E 'Né Teoremén e mésipérme w provua génjé nénbashkesie mbyllur en bash kompakte éshté Kompakt Por e anasolta nuk eshte véret# né pera Nje bashkesiKompaktené aj hapésié topologike ne pergjithsi nuk Ese © ‘értetée.Kjo tregohet né SHEMBULLin ¢ méposhtém SHEMBULL 1 Shayrtojmé hapésiren topologjike (R, Jey ).cejteza reale € pajisur me topologjiné e komplementitt&fundém Cao nénbashkesi ¢ R eshte ompakte né (R, cj)-N.qs. A &sht8 bashksi gfarédo né Ry dhe (G,))ier i imbulii i hapur gfarédo i A né (B, Sey). Le te jeté Gy, née hapur nga ky mbulim, there G,, Eshté bashkésie fundme né R. Gjthashtu bashkésia A.A Gi," = { x, ae ¥ sq J Ushté e fundme, Shénojmé G;, perk = 1, 2,3, nga mbulieni i hhapur te till g& xgeG,, Nua kjo del @& (G,, fo Eshte njé néambulir i fundém iA sepse A= (A.01Gy,°)U(A Gy) © Ufa Gi.) U Giy. NE KEE menyré edhe bashikesia A e pafundme été Kompakté ne (R, Jp) por nuk été e mbyllur sepse bashkesité e mbyllura né (R, Sc) jané vetém bashkésitée fundme. Megiithése né pérgjithési né njé hapésirétopologjike bashkésité kompekte nuk jan ddomosdoshmérisht t& mbyllura, teorema e méposhtgme tregon gé né kushte vveranta bashkésité kompakte jan té mbyllura 16 TOPOLOGJI E PERGJITHSHME TORE cum De mewonccnaaad | bashkési hompalte né (ES) athere A éshtée mbylur Eeiccscieion peices ss Sipe akan es Bee Saal Vertetim Let jeté A njé bashkési Kompakte né hapésirén topologiike (E, 3). Per 8 provuar ‘ga sh e mbyllur mjatton w& provojmé aé A® eshte bashkési e hapur. Le tjet® Yo ne pikégfarédo né A dhe x € A.Megé (E, 3) éshtéhapésié topologike e ndare ‘dhe x yp, gjenden bashkesite hapura Gy etille qf x eG, YoY, dhe 6, NG}, = 0. Ne kets ményré veprojmé péegdo.x €A dhe falja Gy) xen éshté 1jé néambulim i hapur i A q@ éshté kompakte dhe si ejedhim ka nj nérmbulim t& tapur (Gx, Ren «pra A © Uns Gy, =U dhe V= if, Gtjoné bashes t hapa {€filla BU NV = 0 sepse Gy GE =O a8 sell Ge, 1 (Mihay GI) C Gey OG = © pir edo k= 1,2, ...m. Atthere UO V=(Ufay Gx.) 9 (Ra Gi) = 0. Megé A © U, marrim g@ A NV =@ ose VC AS. Por V = Nay GF Est fginjés e “yo a8 péeshiet né A®. Pika yo eshte pike cfaréo né AC dhe ndodhet né A° Sebashku me njé bashktsi té hap. Kjo sell q@ A® éshtée hapur dhe pérfundimisht ‘A Kompakte sell gé A éshtée mbyliur = Duke perdorur vetin’ e ndarjes per té ndare bashkesine A nga pika Yo LLemat e méposhtéme shérbejné pér t& provuae q8 produkt i hapésirave kompakte sh hapésire’ Kompakte [ LEME tLe we jen CE, Say (Ea, Sy) dy hapésrawpologike dhe pranejme qe | (Ex, 3a) éshis kompakte Nays. x €Ey dhe G éshenj@ ashi e hapur né hapésiren topologiike produkt (E, 3p) ku E= Ey x Ee cil pérmban tushkesing {3} x fate bag xm 4& pérfshihet né keté bashkesit& hapur. Vertetim Pérodo pike y né Ep, megé G éshtée hapur pértopologjin produkt dhe (x,y) € Grgjenden bashésitée hapura GY n& (Ey, 3s) dhe G, né (E, 2) 8 tila (x,y) EGY XG, CG.-Tamilja e té hapurave (G,)y ce, eshté mbulim i hapur i hapesirés E2 cecila éshté kompakte.Si rrjedhim kemi qé del njé nérmbulim i fundém (Gy, )Bay i hapesites Ep. Shénojmé me Gy = Max G2" dhe kemi qe Gy X By C= Nay GP* x (Uke ,) © Ueal (an G2") x G,,] © Uber G2" x G,,) © G, Pérfundimishe (6) XE, COX CG m LEME 2, Le jené (Ey, 31), Ep, 32) dy hapasira topologike dhe (E, 3p) Shnojmé me F ={ x } X Ep atthere provojmé gé 3p =(GAF\G e3, } = {x} Gel Gye}, marvim (x } x Ge “(Gy X G2) (Cx) X Ey smege 6,3 Kemi G = Gy. X G2)EBp, pra ( x} X GpeTp. Anasiellias GNF € Sp pérG eB, t provojmé gé GNF = {x} X G,-Dimé gé GN F= (x } X Az, marie y€A, pra (x, y) €G. Nea pércaktimi i topologiise produkt gjenden G"; x Ge tlle (8 (9) 6G": X Gy CG pra (G'y X G'2) MFC GNF ose {x} X6'z © {x} X Az pray €6"; © Az Meg y Eshté gfarédo né Aa, dhe pérfshihetné Az bashkeé me njé bashkésité hapur del gé Az = Gy éehté bashkési e hapur w. TOPOLOGJI E PERGJITHSHME Vertetim Se pari provoim® af pe go ef, bashes (x) x By &htékompakte né(F,3,) sepse éshté kompake si néohapesie. Shénojmé me F= (x) X Ep atéhere proven g@ (F, 3) été Kompae kur dime nga Lema emésipérme g& Be = {GOFVG ES, } = ( (x } x Ge\ Gye J. Nése (x) X Ga,Diern}€ mbutim (F. Se) aig funksion Graf i funksionit f &shté nénbashksia e E x F, G={(s, fo) [xe E (@) Ne niéushirim éshté provuar g ngs f:(E, Ie) “+ (F, Sp) Eble i vazhdueshém dhe (F, Sp) ndaré atthere G éshté bashesi e mbyllur né hapesirén produkt E x F.Ketu do té provojm® té kundérten pranojmé é (E, Se), (F. Be) bapésiratopologike, (F, Sp) Kompakte-Tregoni q& ns. G Eshté bashkésie mbyllur né hap8sirén produkt E X F atéhere £:(E, 3g) > (F, 3p) Est njéfunksion i vazhdueshiém, (&) Provoni gé pohimi i pikes (a) nuk ésht i vertetze nése heqim kushtin 8 ( ‘Sp) éhté kompakte Késhtu duet t8gjendet njéfunksionf : (E, Sp) —> (Fs ‘3¢) ili ka graf t& mbyllur né hapésirén topologjike produkt E x F por nuk {site i vazhdueshém, 10. Le t8jete (B, 3) hapésiré topologjike dhe (x,)ney varg konvergjent i ie g lity se %q =X. Provoni gS bashkésia A= (xy [nN } U(x} eshte bashktsi Kompakte, |, Provoni qé E e pajisur me topologjiné e komplementtté fundém eshte Kompakte, 12, Le 8 jete (E,S) hapésiré topologiike kompakte-Provoni (2) Nas. (By)yen éshténjé varg abrités bashkésish t mbyllura d.m th Baas € Bp atehere Nay By + 9. (Udhézim : supozoni té kundétén) (6) Cao vary, (ennew m6 (E,S) ka njé nénvarg konvergjent. (Udhézim ; Ndértoni vargun e bashkésivet& mbyllura By = Geel F = mY ae shfeytézoni pikén (a)) &.11L4. Kompaktésia né hapésirat metrike Se pari dot studjojm kompaktésiné né(R,3,) dhe (RY,3,) gE do provojmé gé pétputhet me bashkésté © mbyllura dhe tékufizuara.Do t tentojmé ta shtrijme Kets ckuivalenc® edhe néhapésirat metikené prgjithsi. NE KE drejtim dot paragiten disa vet shumé 8 eéndésshme té bashkesive kompakte né hapésirén metrike, ilmisht do t# provohet lema e mepashtéme. aaDDR, VALENTINA SHEHU LEME, (Parimi i segmenteve é shtémgohen).Le jet (ag, Da cy A varg |, segmentesh, pe R GF [@n+1bn +1] ¢ [anby] per gdom € N. Atchere Vertetim ay nal rt bn Segment [ay 1Dye1] &shté nonbashikési e segmentt (agbq] per cdo n € N,si ne figure: Meg® (ay +Pqe1) & [aby] atehere ass, bye r€lay by] dhe dot Kemi gE dy < Gy41 SDyya S Dy per edo 0 en, Atzhere skajete segmenteve formojné vargje monotoné Oy Sy S03 Se Sy SOy4y So VORB MONO‘OH rts, che S byt S bq S one S bs S bz < by vars monoton zbités. Per me tepér Jan vargietékufizuarsepse [qb] © (Qq—1By-a] © -1-€ [@3b)] € [@abo] © aby] pra pir gdon € N, [an by] © [ayy] pra ay < ay < by < by. Nga analiza dime @@ vargjet monotone té kufizuarjané konvergiente tek kui pérpikté pra emi limy.s @y =a dhe meq (ay)qey Eshté monoton rrtts aehere limit eshte kui perpikt& i sipérm i vargut pra dy 0 e tile g& (—F X45) © Gy, Nes ne vel tte vargut segmenteve kemi nse shénojm® me = -akemi g@ gins e (aby Jose by - ay = $i giysémscgment [ab]. Q& ete gittsia e (apbp ]dot8 jet by - a2 ~ $5, gjatésia e[aaby ] do te jett by - ay ~ fs me indusion gna € [ayy ] doe by ~~ per gdo neN. Dulket garté@ lity so(By £0. thee pir 0, gjendet n> O tilt gf n> Sell 086 by = yt, PEeié mo>n, Kemi x €[4ngPng ] Sell Bay -X KF th =F < ge byg =X TEP [Ogg Dey ]E(K FX 2) C Gp. Por Gy €P atchere PErfShiri (ag, qy | C Gp tregon ge segment [ag,by,} ka njé néambulim fundém nga P dhe ky t& gon né kontradiksion sepse (an by ] jané zgjrdur té mos ‘ens nénmbulim te fundém nga mbulimi i hapur .Supozim bie poshts. Mbett q® 323DR, VALENTINA SHEHU nga gdo mbulim i hapur i fundém,pérfundimisht (ab ] ht bashkesi Kompakte gmentit [ab ] del njé néambulim i Né bazd tékésaj teoreme ne do t& marrim njé rezultat analog pér prochimin & segmenteve ne R TEOREME, Le @ jené dhéné segmontet (a,b, }, fazba }s «a [aqbp] m8 E, ‘Tanimé ne mund té pércaktojmé saktésisht bashkésité kompakte né R™ e pajisur me topologjiné standarte Kujtojmé qé né njé hapésire metrike (E,d) njé bashkési A quhet e kufizuarn.g's. A&B (x,1) pér ndonjé x € E dhe r> 0. ‘TEOREME. Le t jetédhéné BR” epajsur me tpologjin€ standerte dhe AG BY SN kompate ah Verein Let jet® A bashkei kompakte né IR" e pajisur me largesén standarte, Mea familia (BCO, ))gew shé nj mbulim i hapur pee A there del njé nérmbulim i fundém g mbulon A, pra AC Uxeny 8C0,K.) ku Np Estée fundme né N. Shenojens me ny = max { k| kN } atthere User, BC0.K) = BCO,n9). Sepse pr gdo k-< mm kemi B(0, k) © BCO,n9) 8 siell Use, BCO,k) © BCO,n9). kéte] A.C User BC0,k) © BC 0,9) pra A éshté bashkesie kufizuer. Meg (RX, %) Eshté e ndaré,kemi provuar ge gdo bashkési Kompakte né hapésirén topologiike té ndaré éshté e mbyllur pra edhe bashkésia A eshté edhe e mbyllur, Pérfundimisht A kompakte né (R,,) éshté bashkési e mbyllur dhe & kufizuar. Anasjlltas let jeté A bashkésie mbyllur dhe e kufizuar né (R", 9,), provojmé do 8 jet® edhe kompakte né (BR, 3,) . Megé A éshté e kufizwaratthere A cB 124 TOPOLOG]I E PERGJITHSHME (aM. (4, 03,05, dy) MB RY damth per gdo-x€ Akemi dCs, a) 0, { meN|x,€ B(a,)} éhté é pafundéme. Supozojmé té kundértén pra per edo a € A, gjendet ra € tillé qe {MeN | xn€B (a, 7) } Eshté e fundme.Eshté e qarts qé familja rruzujve té hapur ( Graeea tote mbulim i hapur per bashlasing a kompakte dhe jedhinisht, de je néombulim i fundém iA. Pra gendet ni bashes efundme Aye tl AC Uneag B (2,%a): Megé vargu (2p)n ew &sht8 n A dhe Ap éshté e fundme, atehere ni nga unit B (a, r)pérmban oj aumér pafuadém temas i vargut CGeadnew 2! Ky Est ontaditsion ene ikem g‘edhur gt pirmbaoe velem sj numer fandém termash tf vargut(,)q« w. Szimi bie. Mbete 9 giendet je a € A, a8 pr gdo > 0, B (a) pba 8 mums pafundon ermash 2 argu Shenjme me 24 €B (61, 24€B (4) dhe > fy, € Ba dhe > ha, hg B (2) de >a INE ket ményté kei maré nénvargun Ceig)a ew iil Konvergion ek a.sepse 4,6 B (0,2) sell g& dy, 8) pra Vimy dGe4-4) =O dhe getém navargun (x, iti gli aX, apérane Am SHEMBULL, Shayrtojm vargun n& (0 1 J si mé poshte aauas7a9 ereeraieie) Ky vargnodhtn [01] dh ne tern nk pte, Sogo meg (01 shi Kompaki crema esapovretae eration g ajdt nie nevar 9 konverg tendon pik [01] Pere ep doe provameg pro ae [01], lendet Ii ntvarg i vrgt de ge Konvergon tee pKE.Seps nee xh sfnedo ne [0 1]. gee nevarg evarett dene g Konvergjon tek XNaaimesegmentn [01] pris dh sense me [a6] gysemsegmentn €& pemban x Nex pgysmini i 01], semen “0, ] do jose [02 Jose (31 ge kétej maarim xg, =}, Mé pas nga pérgjysmimi i (a,b, ] marrim [ab ] i cio jee ne nga segmenter (021, (2244 1L4 1) dhe zgjedhim si x, CAE). Me tate (as%s } do MCE C22, G21 11, che skajin e segmentit [az] qe eshte itipit x, tt nga segment (0 vazhdojmé me induksion [ay by } do te jeté njé nga segmentet [0 3}. (seer) 128 TOPOLOGI E PERGJITHSHME Jeol SE 1) dhe dhe x4, zejedhim skajin e segmentit, faabejabesieetpit x4, =e, 1,2,5,7,.., BBE) ajowhee vert pr odo neN. Nea ményrac nde vargut (24,)aew p&rqdon €N. xe, = 2 dhe xe = PEPPER eee Yell gy nga ményaedhenes 8 vast pie ert SE AR SES). Kio proven a (ee, cw Esh® ovary i vargut dhén ME s fund provojmé a linge Xb, © % Nea 2gjedhja€ Xe, € { dq, Bg} mund ta shprehim shkurt dy, < xp, by Mjafton & provojmé limyus dy * lig oo By =. [42 yo } Este iysémsegmenti [aby } pirgdon €N kjosjell menjéher® dy 0 2tillé qf pir go p, n €N, n>M t& sell d (y, Xa4p)

You might also like

• 178 - Matematika Za Ekonomisti Za 3 - ALB - PRINT

  

  Document292 pages

  178 - Matematika Za Ekonomisti Za 3 - ALB - PRINT

  hibiskusologjia

  No ratings yet
• Beci Bahri. - Gramatika e Gjuhёs Shqipe

  

  Document71 pages

  Beci Bahri. - Gramatika e Gjuhёs Shqipe

  hibiskusologjia

  No ratings yet
• Ushtrime Te Gjeometrise Analitike

  

  Document334 pages

  Ushtrime Te Gjeometrise Analitike

  hibiskusologjia

  71% (14)
• • Magazines
  • Podcasts
  • Sheet music
• Permbledhje Detyrash Nga Matematika

  

  Document208 pages

  Permbledhje Detyrash Nga Matematika

  hibiskusologjia

  100% (1)
• Permbledhje Detyrash Nga Matematika

  

  Document208 pages

  Permbledhje Detyrash Nga Matematika

  hibiskusologjia

  100% (1)
• Hyrje Ne EDDP

  

  Document10 pages

  Hyrje Ne EDDP

  hibiskusologjia

  No ratings yet