21/11/2017 Cc Gi Kinh Phng V: Thn Hc V Gi Kinh Phng V Theo Cng ng Vatican II

Cc Gi Kinh Phng V: Thn Hc V Gi Kinh Phng V Theo Cng ng Vatican II

(daminhvn.net) - ngy 29 Thng t 2014
Fr. Joseph Nguyn Hin, OP. et Anne-Sophie.
DN NHP
K t Cng ng Vatican II, cm t Kinh Phng v[1] c chuyn ngha t cm
tOfficium Divinum v c s dng cch thng xuyn trong cch gi. Bn ting vit
dch l Kinh Nht Tng. Cm t ny cng nhm thay th cm t Breviarium hoc
Breviarium Officii , vn c s dng cch rng ri trong Gio hi theo nghi thc
Roma.
Gi Kinh Phng v lm chng cho nhng g m Gio hi tin trong cu nguyn, hm
nay cng nh hm qua, nhng n c din t trong mt ngn t, mt cch suy ngh,
mt c tnh thn hc ca mt thi k [2].
Phi khng nh trc tin rng, Kinh Phng v l li cu nguyn chung ca tt c
Gio hi ; n khng phi c dnh ring cho cc tu s v nhng ngi sng i thnh
hin[3]. i vi cc hnh ng phng v khc nh Thnh Th m n khng thay th,
nhng n l mt s b tc. Cc Gi Kinh Phng v thnh hin tt c chu k ca ngy
v m ; n gip tp trung tt c nhng hnh ng hng ngy bi li cu nguyn
khng ngng v cho php tr li nhng gio hun ca c Kit, ng ni kt vi chng ta trong li cu nguyn ngy v m.
Nhng li kinh c lu truyn tri qua dng thi gian, ngay c khi n c din t bi cc hnh thc khc nhau, vn c n gin
ho Ty phng, nh ch dy ca Cng ng Vatican II. Chng c s khc bit ng k gia nhng nghi thc ty phng v ng
phng. Ngc li, vic lm mi li cc Gi Kinh Phng v Ty phng din ra Cng ng Vatican II, gip tm thy ngun gc ca
n trong nhng hnh mu ng phng.
I.- NHNG NN TNG CA CC GI KINH PHNG V
Cc cng on kit hu tin khi mong mun sng tng v mt i sng cu nguyn lin l, c hng dn bi Kinh thnh v
c thc hnh bi chnh c Kit v bi cng on tng .
c Kit dng nhng tp tc ca dn m trong Ngi l thnh phn nhng Ngi khng hi lng vi nhng tp tc ny. i vi
Ngi, hnh ng thng nht phi c ni kt cht ch vi li cu nguyn. Thnh Luca, tc gi Tin mng th 3 khng nh mt cch r
rng nht v i sng cu nguyn ca c Gisu. c Kit cng chnh Ngi t by t nh l biu mu v i sng cu nguyn v mi
gi tt c cc mn ca Ngi cu nguyn khng ngng v kin tr, nh mt c ch hng v cnh chung (Lc 21,36).
Nhng tn hu u tin theo st nhng thi gian v cu nguyn nh cch ngi Do thi lm, nhng h thm vo mt tinh
thn mi c thch ng bi c Kit : li cu nguyn m (kinh m) l mt s mi m so vi nhng nghi thc Do thi. Li cu nguyn
ca cc tn hu tin khi cn phi tr nn hp l, chuyn chm v kin tr. Nhng tng m trong tn ti s trung thnh ca cc tn
hu : nhng Gi (kairos) l thi gian quan trng nhc nh cho li cu nguyn lin tc. Nhng tc gi kit hu u tin nh Origne hoc
Tertullien khng nh rt nhiu v li cu nguyn. Cu nguyn khng ch c ni n u tin i vi nhng ngi nhim nht, nhng tu
http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/15ThanHocGioKinhPV.htm 1/7
21/11/2017 Cc Gi Kinh Phng V: Thn Hc V Gi Kinh Phng V Theo Cng ng Vatican II

s hay nhng nh an tu ; nhng qu thc, n l mt li mi gi cho tt c mi kit hu v

vic thc hnh cu nguyn cch thng xuyn vo nhng gi khc nh.
Mt vi khong khc ca thi gian cu nguyn c coi nh bt buc v nhng gi khc
c xem cch n thun nh nhng gi c tham kho. Nhng gi ny cho php thc
hnh cc l tng i sng cu nguyn khng ngng. S khc nhau v thi gian c kim
nghim bi nhng bn vn ca Cu v Tn c. Li cu nguyn cho thy gi tr ca n,
nh khng nh ca Gioan Cassien : gi hng bi t trong mt phn ln nhng bn vn
v nhng c ch lm nn Gi Kinh Phng v, li nhc nh thng nht v s thng hip ca
n Cu [4].
Trong th k IVe, li cu nguyn theo Gi c t chc hai hnh thc cng tn ti : mt cho
nhng an s v cc tu s ; phn khc cho dn kit hu. Phn th hai ny c cu trc khc
nhau nhng c nhn nhn nh nhng phn b sung : v v th n vn mang nhng gi
tr c bit ca gi kinh m chng khng b coi l hn km so vi phn th nht.
Vo thi Trung c, phn ng cc tn hu dn dn qun lng cc Gi Kinh Phng v v nhiu l do. Trc ht, h khng bit nhiu v ngn
ng latin : hoc tht kh khn hc thuc lng tt c cc gi kinh, tr khi h s hu mt cun sch nguyn vi ci gi t (!). Hn
na, tm quan trng ca thi khc c dng cho nhng gi kinh li cn tr nhng tn hu phi lm vic.
Vo th k XIXe, gi kinh nguyn c ti khm ph nh li cu nguyn ca dn kit hu, trc tin bi nhng Gio hi m ng cho
Ci Cch. Th k tip theo, cng on Taiz ng vai tr rt quan trng trong s kin ny khi gip cho cc v khch n thm khm ph
ra nhng Gi kinh khc nhau.
Cng cn nhc li rng, trong nhiu th k, li kinh theo Gi b nhiu lon bi hai xu hng i nghch nhau : mt xu hng mun loi
b nhng ch dn v nhp iu ca ngy v m ; xu hng cn li lm qa ti v thi gian hoc ni dung ca Gi kinh. Chng ta s tr
li vn ny trong mt dp khc.
Cng ng Vatican 2 c gng a vo trt t trong khi n vic lm cho hp l nhng gi kinh nguyn trong ngy, tt c c tn
trng theo nhng i hi ca i sng hin i. Nhng kinh nguyn c chnh sa cch k cng v thm hoc bt i cho ph hp. Trnh
t ca n c n gin v nht l c th c c hnh bng ngn ng a phng[5].
Cc Gi Kinh Phng v din t li cu nguyn chng ca Gio hi, n c cng b trong mt nhm (tt c nhm c qui t tm thi
hoc c n nh c hnh cc Gi kinh), hoc c nhn[6]. Cc gi kinh khng c c hnh bi ch v chnh n nhng ni theo ngn t
ca Cng ng Vatican 2 : tn vinh Thin Cha v thnh ha con ngi. Nht l, Gi Kinh Phng v cng c c hnh nhn danh dn
kit gio bi nhng ngi n nhn trch nhim l cc gim mc, linh mc v ph t nhng cng l cc tu s, kinh s v n an s[7].
II.- NHNG YU T CHNH TO NN CC GI KINH NGUYN
1.- Cc thnh vnh v thnh ca Kinh Thnh
Cc thnh vnh l nn tng ca Kinh Phng v. Nhng ngi Do thi c mt s hiu bit rt ln v cc thnh vnh. Tuy vy, cn khng
nh rng, phng cch dng ca cc kit hu th vt qua nhng g ca ngi Do thi, bi v n to cho nhng thnh vnh mt gi tr kit
hc v to nn mt ting ni cho li cu nguyn tn tng, cho s suy ngm v s hon ho ca ng thnh v s din t v ni nim
nhn loi.
http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/15ThanHocGioKinhPV.htm 2/7
21/11/2017 Cc Gi Kinh Phng V: Thn Hc V Gi Kinh Phng V Theo Cng ng Vatican II

C rt nhiu phng thc c thc hnh cho bi c thnh vnh. Chng hn phng thc ch nh c thnh vnh mt cch lin tc
nh lectio continua tt c cc thnh vnh : thnh Bin c yu cu c chung cc thnh vnh trong mt tun, nhng k t Vatican II, chu
k ca cc thnh vnh c bt u trong bn tun. Phng thc khc c tch cht lm c bit ho nhng thnh vnh vo trong nhng
Gi, chuyn bin theo tnh lin tc ca n : iu ny c th c thc hin theo gi ca ngy, m v theo chu k thi gian. Cng mc
ch ny, nhng ip ca u mi thnh vnh cho php gii thch tm quan trng v mt thnh vnh c chn cho mt thi gian phng
v thch hp.
Nhng Thnh vnh trc ht l nhng bi th. Chng c ht trong mt hnh vi ca tng hoc bng mt ging solo hay vi tt c cng
on (li ht i p). Hnh thc ht vinh tng ca Gloria Patri vo phn cui ca thnh vnh khng phi l mt s mi thm vo: n
xut hin t th k IVe v c thch ng bi tt c cc lut an vin latin. Bi ging, cc tc hiu, nhng li cu nguyn tng hp v
nhng cu ip ca nhm gip hiu ngha ca cc thnh vnh v gip cu nguyn.
Cng vy, nhng yu t khc to nn Gi Kinh Phng v : nhng bi ca Kinh thnh (nhng bi ca ny rt ph bin trong thi c i, n
xut hin nhiu trong phng thc dng ca dng Bin c v trong kinh nguyn Roma). Mt im khc, nhng bi ca c bin son c
tnh vn chng c coi nh l ko di vic ht thnh vnh, trong khi nhng bi c v nhng li cu nguyn li thuc v mt th loi
khc.
Nhng bi ca Cu c, ta nh nhng nghi thc ng phng hay Ty phng, c gii thiu nht l trong nhng li cu nguyn ban
sng v trong nhng gi Canh thc. Nhng bi ca Tin mng c sp t cch trt t hn gia cc gi kinh khc nhau. Nh Cng ng
Vatican II, nhng bi ca Tn c c thm vo : Khi huyn, Cc th ca thnh Phr, ca thnh Phaol v ngay c t l th gi cho
Timth.
Nhng bi ca c tnh vn chng c bin son l nhng bi ht vn chng phi l nhng thnh vnh theo qui in, cng khng phi l
nhng bi ca Kinh thnh, nhng n to nn mt phn ca vic c hnh phng v : thnh thi, nhng cu i p v nhng ip ca [8].
S phn bit cc cch c thnh vnh th khng n gin. Cha bin son cc thnh thi l thnh Ephrem, c chuyn dch sang
ting Hy lp bi Romanos le Mlode. Ty phng latin, thnh Ambroise (khng phi l thnh Hilaire) c coi nh ngi t nn tng
cho cc cung iu ca cc thnh thi. Ngi cng mun m rng ra cho tt c dn chng khi thc hin cng vic ny. Cc bi thnh thi ca
ngi c n nhn bi cc tu s dng Bin c v Gio hi Roma : s thnh cng ca cc thnh thi chng th chi ci c.
Nhng bi thnh thi i hi tr li cho nhiu nhng yu cu m n vn cn gi tr cho ngy nay : c mt gi tr m nhc v vn chng
hoc i vi ci nhn v tn l v v kha cnh cng cng. Trong thi gian p dng nhng ci t phng v (1971), nhng nh th v nhc
s c mi gi son tho nhng thnh thi bng ngn ng a phng, nhng h cn phi c chp nhn bi Hi ng Gim mc trc
khi cng b cc n phm ca mnh.
Vic ci t nm 1971 lu gi hnh thc Roma c gii thiu trong cc gi kinh gm mt bi c Kinh thnh, gio ph hay mt bi
hnh tch v mt v thnh. Nhng bi c Kinh thnh khng c ch trong phng v ng phng. Cng ng Vatican II ngh mt
chu k cc bi c trn hai nm m tn trng nhng sch ca Nm phng v v cho php i theo ton b mt nm lch s n cu .
Truyn thng c cc phn ch thch Kinh thnh trong gi kinh xut hin ng phng. Bn Ty phng, n c th c gii thiu
bi thnh Bin c. Mt s ti thit tp ton b c thc hin Vatican II. Mt danh mc c m rng bi v lc y cc bi c Kinh
thnh tr nn thng nht. Nh vy, nhng bi c khng cn gii hn cc Ngh ph v cc v ny m mt li i vo s phong
ph ca Di sn thing ling ca Gio hi . ng phng, chng c bi c hnh cc thnh no c, trong khi Ty phng li l

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/15ThanHocGioKinhPV.htm 3/7
21/11/2017 Cc Gi Kinh Phng V: Thn Hc V Gi Kinh Phng V Theo Cng ng Vatican II

mt thc hnh thng nht. Tuy nhin, nhng bn vn v i sng cc thnh thng khng da trn nn tng lch s, v th, vic ci t
vo nm 1971 loi b nhiu bn vn m ch c dng nhng bn vn c ngun gc r rng v vng chc.
2.- Nghi thc
ng phng, nhng nghi thc th rt l a dng c v s lng v s lp li cc
Gi Kinh cng nh v ni dung : nghi thc Ai-Cp v Cappadoce th khc vi nghi
thc Syria ng phng v nghi thc Palestin, Antioche v Cappadoce th k IVe v
Ve, v kinh nguyn byzantin v armnien hoc nghi thc Syria ty phng v
Maronite.
i sng an tu ty phng c mt kinh nghim lu di nht v Gi Kinh Phng v,
n th hin s khc hn so vi li cu nguyn ti nh th gim mc, ngha l li cu
nguyn ban sng v bui ti. Quy lut ca thnh Bin c v li cu nguyn c coi
nh mt chng t y n lc c v vn bn ln s tng hp. N c th hin rt r
trong Kinh nguyn Roma cho n m trc Cng ng chung Vatican II[9]. Ngi ta
cng mun lm gim bt s nng n v di ca n. Qu vy, t th k XVIe, c
nhiu xu hng mun ci t c thc hin nhng n khng ngng tr li s c
xa bi nhng thm tht mi m. Mt cuc ci t su rng ch c bt u sau th
chin th hai v mang li s thnh cng nh Cng ng Vatican II : nhng im
chnh c vit trong Institutio generalis v trongLiber Liturgiae Horarum.
Vi vic ci t ny, mt trnh t v Gi kinh c xy dng. Mi gi c nhng c im ring ca n. Gi Kinh Sng v Kinh Chiu l hai
gi kinh quan trng bc nht. Theo vic ci t, mi gi c gn kt vi mt mu nhim ca c Kit. Nhng thnh vnh lun lun c mt
s din gii kit hc, y l iu mi m so vi kinh nguyn Roma, nhng l mt tng c xa[10].
3.- Cu trc
- Kinh Sng
Gi Kinh Sng l li cu nguyn ca kit hu bt u mt ngy mi, v th, lun lun c mt thnh vnh lin quan n bui sng. Kinh
Sng c ht vo lc nh mt tri thc dy v c coi nh biu tng ca c Kit : chng nhc li bin c Phc sinh ca c Kit. N
cng khng nh v s hi ha ca ng To dng v v s xut hin ca Ngy hy vng. Kinh Sng trc ht l thi gian ca tng ng
thnh, do vy nhng bi ca thnh vnh l phn c bit quan trng. nh sng y c ngha c bit : biu tng ca c Kit.
K t th k IVe, nhng li cu nguyn cui cng cng tr nn c bit : n bao gm nhng hng tng lai vi nhng cu tr li khun
mu (chng hn nh Kyrie eleison), k n nhng li cu nguyn chnh v phn thm vo ca ngi c hnh cho mt li cu nguyn hoc
mt li tng nguyn. Bi c Kinh thnh khng c h thng : n c th c i theo bng mt bi ging.
- Kinh Chiu
Kinh Chiu c din ra vo lc m con ngi kt thc cng vic trong ngy v khi cc ngn n c thp ln. Li cu nguyn ban
chiu nhc nh cuc Thng kh v l mt hnh ng t n v s hi ho trong v tr. cng l nhng li cu nguyn i ch s tr li

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/15ThanHocGioKinhPV.htm 4/7
21/11/2017 Cc Gi Kinh Phng V: Thn Hc V Gi Kinh Phng V Theo Cng ng Vatican II

ca Thin Cha (parousia). Cu trc ca Kinh Chiu c thc hin nm 1971 ch gi li rt t nhng yu t c : bn vn c trch t Tn
c, nhng bi thnh ca, bi c c th ngn hoc di. Nhng phn phng v khc c nhng c tnh quan trng khc.
- Kinh Sch (canh thc hay kinh m)
Kinh Sch lun c mt tm quan trng trong phng v kit gio v n cho thy s i ch Thin Cha. N c c tnh ha bi nhng bi
c kinh sch v cho php suy nim t Kinh thnh. Vo nhng ngy l, kinh sch c th c ko di nh mt gi Canh thc. Kinh
nguyn ny tp trung duy nht vo mu nhim c bit ca c Kit. Cng ng Vatican II cho php c gi kinh ny vo nhng thi
khc thun tin trong ngy[11].
- Gi kinh u tin
Gi kinh ny b loi b v n c coi nh mt gi kinh Sng khc[12]. Ngc li gi th 3, th 6 v 9 c gi v chng nhc n
tng ban u ca li cu nguyn lin l, khi tng nh cuc Thng kh ca c Kit v vic cng b Tin mng phc sinh. Ch mt trong
ba gi khc ny c c hnh (tr khi i vi nhng ai mun c mt i sng chim nim hoc trong thi gian tnh tm) : v iu ny m
chng ta gi l hora media. Gi th ba nhc nh s Hin Xung v cho php cu nguyn cho cc n hu ca Cha Thnh Thn ; gi
th Su nhn mnh n vic Cha chu ng inh v gi th 9 nhn mnh n ci cht cu chuc ca c Kit.
- Gi Kinh Ti
Kinh Ti l gi kinh cui cng ca mt ngy. N l thi gian cu nguyn thn mt v c dng hin cho mu nhim c Kit v hon
ton tin tng vo c Kit.
III.- MT VI KHA CNH THN HC V GI KINH PHNG V
Thn hc v Gi Kinh Phng v ch xut hin t Cng ng Vatican II. Thn hc ny
nhn mnh n hai chiu kch quan trng : trc ht, nhm din t mu nhim Thnh
th m n tr di trong tt c mt ngy ; k n, ch cho thy cu trc ca cc Gi
Kinh Phng v l i thoi : Thin Cha ni vi dn ngi v dn tr li trong v bi c
Kit [13].
Gi Kinh Phng v l mt phng ca ca tng Thin Cha v thnh ha con ngi, l
ngun mch v chp nh ca i sng o c kit hu[14]. L do ca vic ca tng
l nhm vo cuc Nhp th ca c Gisu m trong c gn kt vi bin c Phc
sinh. Hai ngha ny c ha trn trong li t n, chc tng v thnh hin. N khng
l thuc vo b tch Thnh Th nhng n ni kt khng kht vi Thnh Th m s ti
sng c chiu gii trn n : v th Thnh Th l nh im ca hnh vi phng th
cu Giao c mi [15].
Li cu nguyn ny hng n Thin Cha duy nht trong ba ngi v. Trong khi Thin
Cha khng ch ni vi con ngi qua nhng bi c m con ni bi nhng thnh vnh v li cu nguyn. B tch thnh ty to nn
nhng iu kin v cuc i thoi ny v n cng to nn nhng kh nng tt nht nh vic chim ngm ca c Kit. Tng t, hnh
ng phng v ny c c hnh khi tng nh v c Kit v nhm lm cho thnh hin ti. V vy, Gio hi tham d vo mu nhim
Cu c hin thc mt cch lin tc, v Gi Kinh Phng v l tng nh hng ngy cch lin tc v cc mu nhim . Thn hc
Cng gio chu au kh cho n Cng ng Vatican 2, trong mt tnh trng thiu trnh by lin quan n vai tr ca Cha Thnh Thn
http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/15ThanHocGioKinhPV.htm 5/7
21/11/2017 Cc Gi Kinh Phng V: Thn Hc V Gi Kinh Phng V Theo Cng ng Vatican II

trong mi thng hip vi n Cu . Gi Kinh Phng v l mt li ca tng v mt li cu xin n sng Cha Thnh Thn. Cha Thnh Thn
v th phi c c mt ch ng c bit quan trng, v Ngi c sai n v thc hin nhng g lin quan n s Hip nht v Thnh
ha. c Trinh N Maria cng c vai tr chuyn cu v cc thin thn ging nh cc thnh cng c mt v tr xng ng.
V vy, cng cn ghi nh rng, Gi Kinh Phng v phi c tr thnh mt li cu nguyn c nhn : n c v nh mt con ng, l
trng dy cu nguyn v l ngun mch ca i sng o c. Cu nguyn cch lin tc, phi c nhn nhn hp vi mt v tr trong
nhng hot ng ca i sng thng nht ca chng ta m mi c nhn khng th lm ng. A.G. Martimort ch ra rng, ngy nay kit
hu c th b cm d thch li cu nguyn c nhn m khng lin quan n li Kinh Phng v nh ngun mch kn mc nhng n ch.
Khng th c s nhng bc cho s c mun ny, ngc li, hy tn dng kinh nghim ny ch n gi tr ca phng v : Gi
Kinh Phng v cho php vt qua nhng cm mn c nhn hng n mt li cu nguyn chung ca Gio hi, v dnh cho n mt v
tr xng ng c bit. Khi c hnh cc Gi Kinh Phng v, iu ny cho php chim nim mt cch lin tc v tt hn v cng trnh ca
Thin Cha trong th gii. Cui cng, l mt hnh vi t n.
--------------------------------------------------
Vit theo
1. Catechesisme de leglise catholique (1992), s 1174-1178.
2. Concile oecumanique Vatican II, Const. Sacrosanctum concilium, Paris, Centurion, 1967.
3. Centre national de pastorale liturgique, La prsentation gnrale de la liturgie des Heures. Prire du temps prsent : comment sy
retrouver ? Paris, Cerf, Descle-Mame, 1999.
4. De Reynal, Thologie de la liturgie des Heures, Paris, Beauchesne, 1978.
5. La Maison-Dieu, 95/1968 : Loffice divin aujourdhui .
6. Martimort A.G, LEglise en prire, vol. 4 : La liturgie et le temps, dition nouvelle, Paris, Descle, 1983,
7. Taft Robert, La liturgie des heures en Orient et en Occident (Bn vn gc : The Liturgy of the Hours in East and West. The Origins of the
Divine Office and its meaning for today, St. Johns Abbey, Collegeville, 1986), Brepols, 1991.

[1] Xem A.G Martimort, LEglise en prire, vol. 4 : La liturgie et le temps, dition nouvelle, Paris, Descle, 1983, tr. 171-172. Thnh Bin
c gi Gi Kinh Phng v l Opus Dei.
[2] Xem De Reynal, Thologie de la liturgie des Heures, Paris, Beauchesne, 1978, tr. 115. Xem thm Vatican II, Hin ch v Phng v, s
83-84.
[3] Paul VI, Const. apostolique Laudis canticum , trong La prsentation gnrale de la liturgie des Heures, sd, tr. 109.
[4] Xem De Reynal, Thologie de la liturgie des Heures, Paris, Beauchesne, 1978, tr. 187.
[5] Xem Vatican II, Hin ch v Phng v, s 101.
[6] Xem Vatican II, Hin ch v Phng v, s 83-85.
[7] Xem Vatican II, Hin ch v Phng v, s 95-98; xem thm Centre national de pastorale liturgique, La prsentation gnrale de la
liturgie des Heures. Prire du temps prsent : comment sy retrouver ? Paris, Cerf, Descle-Mame, 1999, s, 28-32.
[8] Xem De Reynal, Thologie de la liturgie des Heures, Paris, Beauchesne, 1978, tr. 228.
[9] Xem chng hn, Robert Taft, La liturgie des heures en Orient et en Occident (Bn vn gc : The Liturgy of the Hours in East and
West. The Origins of the Divine Office an dits meaning for today, St. Johns Abbey, Collegeville, 1986), Brepols, 1991, 209-230.
[10] Xem Vatican II, Hin ch v Phng v, s 89a, 100 ; Centre national de pastorale liturgique, La prsentation gnrale de la liturgie
des Heures. Prire du temps prsent : comment sy retrouver ? Paris, Cerf, Descle-Mame, 1999, s, 37-40.
http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/15ThanHocGioKinhPV.htm 6/7
21/11/2017 Cc Gi Kinh Phng V: Thn Hc V Gi Kinh Phng V Theo Cng ng Vatican II

[11] Vatican II, Hin ch v Phng v, s 89.

[12] Nh trn, s 89d.
[13] Xem A.G. Martimort, sd, tr. 242.
[14] Vatican II, Hin ch v Phng v, s 90.
[15] Xem Vatican II, Const. Lumen Gentium, s 11.

Tr v Mc Lc Thn Hc

http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/THANHOC/15ThanHocGioKinhPV.htm 7/7